20-1-1a


༄༅།།སུཁྱཱཏཱརུཙནིདྷིཔྲམཱཎཱབཱརྟིཀཱགྲནྠཔྲཀཊམྦྷཱཥཎཱམབིཧརཏིསྨ། །
༄༅།།ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་གཞུང་གསལ་པོར་བཤད་པ་ལེགས་བཤད་སྣང་བའི་གཏེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
20-1-1b


བླ་མ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པ་འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་རྣོན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དད་པའི་འདབ་སྟོང་བཞད་པའི་གེ་སར་ལ། །གུས་པས་རྟག་ཏུ་ལེགས་མཆོད་ཆོས་ཀྱི་རྗེ། །གཞོན་ནུ་སྨྲ་བའི་
ཉི་མ་གང་དེ་ཡིས། །འགྲོ་འདིར་མཁའ་ཁྱབ་བློ་གྲོས་སྣང་བ་སྩོལ། །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བ་མཆོག་དང་རྒྱལ་བའི་སྲས། །མ་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་གསང་བདག་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །ཕྱོགས་གླང་ཆོས་གྲགས་ཞི་
འཚོ་ཡབ་སྲས་སོགས། །བརྒྱུད་པའི་བླ་མ་རྣམས་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ། །ཚད་མར་གྱུར་པ་རྒྱལ་དང་རྒྱལ་བའི་གསུང་། །དངོས་སྟོབས་ཚད་མའི་ལམ་ནས་གསལ་བྱེད་པ། །ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་
གཞུང་བཟང་སྲིད་པའི་མིག །རིགས་པའི་ནང་ན་རིགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་གཞན་ལ་ཕན་འདོད་བརྩེ་བའི་བློས། །གསལ་བར་བརྗོད་པའི་འགྲེལ་བཤད་འདི་བགྱིད་ན། །མཁའ་ཁྱབ་ཞིང་གི་རྒྱལ་
20-1-2a


བ་སྲས་བཅས་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པས་བསྟན་འགྲོར་སྨན་པར་མཛོད། །དེ་ཡང་འཇམ་དཔལ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། ཡི་གེ་དྷ་ཞེས་སྡོམ་བརྩོན་ཉིད། །ལྷོ་ཡི་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས། །ཕ་རོལ་
རྒོལ་བ་བཟློག་ནས་ཀྱང་། །དེ་བཞིན་སྡོམ་བརྩོན་སྔགས་ཀྱང་གྲུབ། །ཅེས་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་འཛམ་གླིང་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱན་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཞེས་སྙན་པའི་བ་དན་ཆེན་པོ་ས་གསུམ་དུ་ཁྱབ་པར་བསྒྲེངས་པ་གང་
གི་རིགས་ལམ་སེང་གེའི་ང་རོས་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཀྱི་རྒོལ་བ་མཐའ་དག་ཚར་བཅད་དེ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཏུ་སྤེལ་བར་མཛད་པའི་ལེགས་བཤད་ཆེན་པོ་ཆེས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ངོ་མཚར་དང་ལྡན་པ་ཚད་མ་རིགས་པའི་
སྡེ་བདུན་གྱི་གཙོ་བོ། རྒྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མ་རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་འདི་འཆད་པ་ལ་དོན་བཞི་སྟེ། མཚན་དོན་འགྱུར་ཕྱག་གཞུང་དང་མཇུག་དོན་ནོ། །དང་པོ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ་པྲ་མཱ་ཎ་ཚད་མ། བར་ཏཱི་ཀ་རྣམ་
20-1-2b


པར་འགྲེལ་བ། ཀཱ་རི་ཀཱ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྟེ། པྲ་ནི་རབ་དང་དང་པོ་སོགས་ལ་འཇུག །མཱ་ཎ་འཇལ་བ་ལ་འཇུག་པས་དང་པོར་འཇལ་བའམ་རབ་ཏུ་འཇལ་བ་སྟེ། དོན་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའམ། གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་། 
དེ་ལ་དོན་འགྱུར་དུ་ཚད་མ་ཞེས་པར་མཛད་ལ། དེ་ལྟ་བུ་བརྗོད་བྱར་བསྟན་པའི་གཞུང་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ནི་སྐབས་འདིའི་ཚད་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་དགོངས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་འགྲེལ་བས་ན་ཚད་མ་རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །
ཡི་གེ་བརྒྱད་པ་རྗེས་སུ་བསྔགས་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཅན་དུ་མཛད་པས་ན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་འགྱུར་ཕྱག་ནི། སྔ་འགྱུར་གྱི་དུས་སུའང་གཞུང་འདི་བསྒྱུར་ཟིན་ཀྱང་ཞུས་དག་མ་གྲུབ་པ་དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ་སོགས་སུ་གསལ་ལ། ཕྱིས་རྨ་དགེ་བློ་དང་། 
རྔོག་ལོ་ཆེན་པོ། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཞུས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཚེ་འགྱུར་ཕྱག་ཏུ་བཀོད་པ་ནི། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་གཞུང་དོན་ལ། རྩོམ་པའི་ཡན་ལག །བརྩམ་བྱ་གཞུང་དང་ནི། །རྩོམ་
པ་རྫོགས་པ་མཇུག་གི་དོན་དང་གསུམ། །དང་པོ་ལ། མཆོད་པར་བརྗོད་དང་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་བསྟན། །དང་པོ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སོགས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གང་ཞིག་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཀུན་ཏུ་རྟོག༷་པ༷འི་དྲ༷་བ༷་ལྟ་བུ་འཁོར་བར་འཆིང་བྱེད་དང་རང་
རྒྱུད་འཆིང་བར་བྱེད་པ་རྣམས། གཉེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སླར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་རྣ༷མ་པར་བས༷ལ་ཞིང༷་། མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་སོ་སྐྱེ་དང་ཉན་རང་གིས་མི་དཔོག་པའི་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་པས་ཟ༷བ་ཅི༷ང་། རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པའི༷་དོན་གཅིག་ཅར་གཟིགས་པའི་
20-1-3a


མཁྱེན་གཉིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ༷་མང༷འ་བ༷་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི། འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དཀར་བ་ཉེས་པའི་དྲི་མ་ཡོང་ཡེ་མི་མངའ་བའི་
ཀུན༷་ཏུ༷་བཟ༷ང་པོ༷འི་འོ༷ད་ཟེ༷ར་དག༷་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱི་མུ་མཐར་ཀུན༷་ན༷ས་འ༷ཕྲོ་བར་མཛད་པ་དེ་ལ༷་ཕྱག༷་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་སྟེ་ཚིག་འདི་སྐུ་བཞི་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལ་སྦྱར་བ་དང་། སྤང་རྟོགས་ཕྲིན་ལས་གསུམ་དང་སྦྱར་བ་དང་། ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་
སེལ་ཞིང་ཤེས་བྱའི་དེ་ཉིད་སྟོན་པའི་གསུང་གི་མཛད་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་འོད་ཟེར་དག་གདུལ་བྱའི་ཁམས་དབང་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཀུན་ནས་འཕྲོ་བ་ཞེས་ཚིག་གི་ནུས་པ་འདོན་པ་དང་། ཡང་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཉིད་བྱང་སེམས་ཀུན་ཏུ་བཟང་
པོའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའང་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱང་འཕགས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ་ཞེས་འདོད་པ་དང་། ཡང་ཚིག་རྐང་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་རྟོག་པའི་གྲ་ཟུར་ཞི་བ་འཇམ་པའི་དོན་དང་། མཁྱེན་གཉིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ནི་དོན་གཉིས་
ཀྱི་དཔལ་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པས་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་མཛད་པར་འདོད་པ་སོགས་འགྲེལ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་མཛད་ཀྱང་། དོན་སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཕྱག་མཛད་པས་གང་ལྟར་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །
གཉིས་པ་ནི། འདི་ན་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པར་རློམ་པའི་སྐྱེ༷་བོ༷་ཕ༷ལ་ཆེ༷ར་ཕྱོགས་རེར་ཞེན་པའི་གཞུང་དང་བྱ་བ་ངན་པ་ཕལ༷་ལ༷་ཆ༷གས་ཤི༷ང་མཆོག་འཛིན་དང་ཞེན་ལྟའི་ཁོང་སྐྲན་གྱིས་ཁེངས་ནས་གནས་ཤིང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་ཤེས་ར༷བ་ཀྱི་རྩལ༷་མེ༷ད་པ༷ས་ན༷། །
20-1-3b


ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་སོགས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དོན་གྱི་མྱང་བྱ་དང་ལྡན་པའི་ལེ༷གས་པར་བཤད་པ་རྣ༷མས་དོན༷་དུ༷་མི་གཉེར༷་བ་ཁོ༷་ན༷ར་མ༷་ཟ༷ད། ཕྲ༷ག་དོ༷ག་གི་དྲི༷་མ༷་དག༷་གི༷ས་ལེགས་བཤད་ཟབ་མོ་དེ་དག་དང་དེ་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་སྡ༷ང་བར༷་ཡ༷ང་ཡོ༷ངས་སུ་གྱུར༷་པ་དེ༷ས་ན༷། ཆོས་ཀྱི་
གྲགས་པ་བད༷ག་ལ༷་བསྟན་བཅོས་འདི་ནི༷་དེ་འདྲའི་སྐྱོན་ལྡན་གཞ༷ན་ལ༷་ཕ༷ན་པ༷ར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེས༷་བས༷མ་པ༷འ༷ང༷་མེ༷ད་མོད། འོ་ན་བརྩམས་པས་ཅི་བྱ་ཞེ་ན། རང་གི་སེམ༷ས་ནི༷་ཡུན༷་རི༷ང་པོར་ལེ༷གས་པར་བཤ༷ད་པ་རྣམས་ལ་གོ༷མས་ཤིང་འདྲིས་པ༷་ལྷུར་ལེ༷ན་པ་བ༷སྐྱེད་པའི་ཕྱིར༷་འདི༷་
ལྟ་བུ་རྩོམ་པ་ལ་དགའ་བའམ། སྤྲོ་བ་སྐྱེས༷་ནས་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་གཞན་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་རང་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་དང་། གཞན་ཕྱོགས་ལ་སྡང་བས་བློ་གཟུ་བོར་མི་གནས་པ་དང་། ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་བློ་གྲོས་མེད་པ་དང་། ལེགས་བཤད་དོན་དུ་མི་
གཉེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་དེ་འདྲའི་སྐྱོན་ལྡན་ལ་མི་ཕན་ནའང་། བཟློག་ཕྱོགས། གཟུར་གནས་བློ་ལྡན་དོན་གཉེར་བ། །ཉན་པོ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། ལེགས་པར་བཤད་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་སོགས་ལ་སྨད་པའི་
དོན་མིན་གྱི་ཕུངས་ཁྲོལ་ཆེན་པོ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་བརྩམས་པར་ཡང་སྟོན་ཏེ་རྣམ་ངེས་ལས། གང་ལ་འཕགས་པ་ཉིད་བྱོན་རྗེས་བཟུང་དེ་ནི་དཔལ་ལྡན་དྲི་མེད་བློ་མངའ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་བློ་གྲོས་བླུན་པོ་འདིས་ནི་དེ་ཚིག་བརླང་པ་གསལ་པོར་མི་ཤེས་པས། །ཉེར་བརྟེན་འཇིག་རྟེན་རྒྱས་
མཛད་དེ་ལ་རྨོངས་པས་ཅུང་ཟད་སྨད་བྱས་ནའང་། །དོན་མིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་བརྩེ་བས་དེ་ཡི་ལུགས་ནི་འདིར་གསལ་བྱ། ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་བརྩམ་བྱ་གཞུང་གི་དོན་ལ། རང་དོན་བླང་དོར་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་དང་། །གཞན་དོན་རྗེས་སུ་འཛིན་
20-1-4a


པའི་ཡན་ལག་གཉིས། །དང་པོ་ལ། གཞལ་བྱ་ལྐོག་གྱུར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་དང་། །མངོན་གྱུར་འཇལ་བྱེད་མངོན་སུམ་ཚད་མ་བསྟན། །དང་པོ་ལ། ལྐོག་གྱུར་རྟོགས་པ་གཏན་ཚིགས་སྤྱི་མཚན་བཤད། །དོན་གཙོ་སྟོན་དང་བསྟན་པ་ཚད་མར་སྒྲུབ། །
དང་པོ་ལ། རྟགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང་། །མཚན་གཞི་ཡང་དག་གསུམ་པོ་རྒྱས་པར་བརྗོད། །རྟགས་སུ་ངེས་བྱེད་རྒྱུ་མཚན་འབྲེལ་པ་བཤད། །དང་པོ། རྟགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། དེ༷་ཡི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆ༷ས་ཁྱབ་པ༷་ངེས་པ་སྟེ་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་ཅིང་
ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ཡི༷། ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་ནི་གཏན༷་ཚི༷གས་ཡང་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་དེ་ལ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། དེ༷་ནི༷་འབྲས་རང་མི་དམིགས་པ་རྣ༷མ་པ༷་གསུམ༷་ཉི༷ད་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུང་ཞིང་། དེ་གཏན་ཚིགས་
སུ་འགྱུར་བའི་འཐད་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་མེ༷ད་ན༷་རྟགས་དེ་མི༷་འབྱུང༷་བར་ཚད་མས་ངེ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །བཟློག་ཕྱོགས་གཏན༷་ཚི༷གས་ལྟར༷་སྣང༷་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་དེ༷་ལ༷ས་བཟློག་པ་སྟེ་ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་བ་གཞ༷ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཚུལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ཕྱོགས་ཆོས་ཞེས་པ་
ཅི་ཞེ་ན། སྤྱིར་བཏང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཅན་སྒྲ་དང་ཆོས་མི་རྟག་པའི་ཚོགས་དོན་ཏེ་མི་རྟག་པར་ཤེས་འདོད་ཞུགས་པའི་ཆོས་ཅན་ལྟ་བུ་ལ་དངོས་མིང་དུ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་ཆོས་ཅན་རྐྱང་པ་དང་། བསྒྲུབ་ཆོས་རྐྱང་པ་ལའང་བཏགས་མིང་དུ་འཇུག་སྟེ་
རས་ཡུག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཚིག་པ་ལ་རས་ཡུག་ཚིག་ཅེས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་རིལ་པོའི་མིང་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་མཐུན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལའང་ཕྱོགས་ཀྱི་མིང་འཇུག་མོད་ཀྱི། འདིར་ཚུལ་གསུམ་པའི་ནང་ཚན་ཆོས་ཞེས་པའི་སྒྲ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱོགས་ནི་
20-1-4b


ཆོས་ཅན་ཉིད་ལ་གོ་སྟེ་ལག་ལྡན་ཞེས་པ་གླང་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྟགས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཕྱོགས་སམ་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུའི་སྟེང་དུ་གྲུབ་པའམ། དེའི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་གོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་ཕྱོགས་ཞེས་པ་ཚོགས་དོན་ལ་གོ་དགོས༷་ཀྱི་ཆོས་
ཅན་རྐྱང་པ་ལ་གོ་ན་མི་འཐད་པའི་ཕྱོགས་འཛིན་པ་ཡོད་ཀྱང་། སྤྱིར་སྦྱོར་བ་སྐོར་གཅིག་གི་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་བྱ་སྟེ། བསྒྲུབ་ཆོས་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་འདོད་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ཚོགས་དོན་ལས་གཞན་མིན་ཀྱང་། ཚུལ་གསུམ་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་འདི་ནི་རྟགས་
དེ་ཆོས་ཅན་ཙམ་ལ་གྲུབ་མ་གྲུབ་དཔྱད་པ་ཡིན་ལ། དེ་གྲུབ་ནས་བསྒྲུབ་ཆོས་དང་རྟགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ཚོགས་དོན་གཟུང་མི་དགོས་སོ། །དེའི་མཐའ་དཔྱོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་རྟགས་རིགས་དང་བློ་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་
གཞག་པ་ནི་ཟུར་དུ་བཤད་པར་བྱས་ན་བདེ་བས་དེ་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་ལ། གཞུང་འཆད་པའི་སྐབས་འདིར་ནི་གཞུང་གི་གོ་བ་རྣལ་མ་ཉིད་བཤད་པས་བློ་སྐྱེད་ཐོན་སླ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འཆད་པར་འདོད་དོ། །དེ་ཆས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དེའི་སྟེང་ན་དགག་པའམ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆ་
ཤས་མང་དུ་ཡོད་པ་ལས་སྐབས་སུ་གང་བབ་པའི་བསྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་དེ་དང་། རྟགས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཡི་ཆོས་རྟགས་ཡོད་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཡོད་པའི་རྗེས་འགྲོ་དང་། བསྒྲུབ་བྱ་ལོག་ན་རྟགས་ལྡོག་པར་ཚད་མས་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱབ་པ་ཡོད་པ་ལ་གོ་བར་བྱ་དགོས་སོ། །
གཉིས་པ་མཚན་གཞི་རྟགས་ཡང་དག་གསུམ་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། གོ་བར་བྱེད་པ་རྟགས་གསུམ་ངོ་བོ་བསྟན། །དེར་མ་འདུས་པའི་མཐའ་གཞན་དགག་པའོ། །དང་པོ། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་ལ༷་དངོས་པོའི་རང༷་བཞིན༷་ཇི༷་སྙེད་ཅི༷ག་ཚོགས་དགོས་པ་
20-1-5a


དེ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་མེ༷ད་ན༷་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་མི༷་འབྱུང༷་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར། འབྲ༷ས་བུ༷་དེ་ནི༷་རྒྱུ་དེ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པའི་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཡང་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པ་སོགས་ལྔར་
ཡོད་དོ། །ཆོས་གང་གི་རང༷་བཞི༷ན་ཡོ༷ད་པ༷་ཙམ༷་ད༷ང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་ངོ༷་བོ༷་ཡ༷ང་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་གྲུབ་ཙམ་ནས་གཤེར་བར་གྲུབ་པ་ལྟར། སྒྲ་གྲུབ་ཙམ་ནས་མི་རྟག་པ་དང་བྱས་པར་གྲུབ་པས་དེ་གསུམ་དོན་ལ་
བདག་གཅིག་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་ན། འདྲ་བ་གཞན་འབྱུང་བའི་འཁྲུལ་རྒྱུས་བསླད་ནས་མི་རྟག་པར་ངེས་མ་ནུས་པའི་ངོར། བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ནོ། །འབྲས་རང་གཉིས་པོ་དེ་སྒྲུབ་རྟགས་ཡིན་
ལ། དགག་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་དང་། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པ་གཉིས་གསུངས་པའི་དང་པོ། ཤ་ཟ་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ། མདུན་གྱི་ག༷ཞི་འདིར་ཤ་ཟ་ཡོད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚ༷ད་མ༷་
རྣམས་ནི་མི༷་འཇུག༷་པ༷་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་མ་རྙེད་པའི་གང་ཟག་དེའི་ངོར་ཡུལ་དེ་མེ༷ད་པའམ་མི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། དེས་ན་མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་དེ་འདྲ་ནི་ཡུལ་དེ་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་མི༷་འ༷ཇུག་པའི་འབྲ༷ས་བུ༷་ཙམ་
ཞིག་སྟོན་པ་ཅ༷ན་ཡིན་གྱི། དེས་ཡུལ་མེད་ངེས་སུ་འགྲུབ་མི་ནུས་སོ། །འདི་བཤད་པའི་དགོས་པ་ནི་གཞི་གང་དུ་ཆོས་གང་ཞིག་མེད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལ་སྣང་དུ་རུང་བ་དང་མི་རུང་བའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་ནས་སྣང་རུང་རྣམས་མ་དམིགས་པས་ཁེགས་པར་སྟོན་ལ། སྣང་དུ་མི་
20-1-5b


རུང་བ་ནི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མི་ཁེགས་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། ཡོད་ཀྱང་སྣང་དུ་མི་རུང་བ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། ཡོད་དེ་ཡུལ་དུས་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པ་གསུམ་ནི་སྣང་དུ་མི་རུང་བའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་གྱིས་བསྐལ་པ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་པ་རྣམས་ལ་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་དཔག་
བསམ་གྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དུས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་ནི་སྔོན་བསྐལ་པ་ཆགས་པའི་ཚེ་སྤྲིན་གསེར་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་བྱུང་བ་དང་། མ་འོངས་པ་ན་བྱམས་པ་འབྱོན་པའི་ཞིང་དང་འཁོར་ལྟ་བུ་ད་ལྟའི་གང་ཟག་མངོན་ཤེས་མེད་པ་རྣམས་ལ་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །
ངོ་བོའམ་རྣམ་པས་བསྐལ་པ་ནི་ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོར་ཤ་ཟ་དང་བར་སྲིད་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་བ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་རང་གི་བློར་མ་ཚུད་པ་ལའང་སྐུར་པ་གདབ་ཏུ་མི་རུང་བའང་རིགས་པ་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མ་དམིགས་པའམ་དགག་
རྟགས་ཀྱི་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཀྱི་བྱེ༷་བྲག༷་གམ་ཁྱད་པར་ལ༷་ལྟོས༷་ནས༷། ཆོས་འག༷འ་ཞིག༷་གཞི་གང་དུ་མེ༷ད་ངེས་སུ་ཤེས༷་པ་དང་བརྗོད་པ་དང་འཇུག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་འབྲས༷་བུ༷འམ་བྱེད་ལས་ཅ༷ན་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན་གྲང་རེག་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དང་འག༷ལ་བ་མེ་ལྟ་བུ་དམིགས་
པ་དང༷་། གྲང་རེག་དང་འགལ་བ་མེའི་འ༷བྲས༷་བུ༷་དུ་བ་ལྟ་བུ་དག༷་གྲུབ་པར་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་གྲང་རེག་འགོག་པ་དང༷་། དགག་ཆོས་དེའི་རྒྱུ༷་བལྟར་རུང་བ་མ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་དགག་པ་ཕྱོགས་འདི་ན་དུ་བ་མེད་དེ་མེ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་དང༷་། དགག་
བྱ་དེ་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་བལྟར༷་རུང༷་བའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཡིན་པ་ལ། དེ་དག་ནི༷་མ༷་གྲུབ༷་བའམ་མ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་མེད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་པ༷། ཕྱོགས་འདི་ན་ཆོས་ཅན། བུམ་པ་མེད་དེ། མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་དགག་བྱ་མེ༷ད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཅ༷ན་མི༷་དམི༷གས་པའི་
20-1-6a


གཏན་ཚིགས་རྣམ༷་པ་བཞི༷་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཡུལ་དུས་ངོ་བོས་མ་བསྐལ་བ་རྣམས་ནི་སྣང་རུང་ཡིན་ལ། སྣང་རུང་ཡིན་ཀྱང་མ་དམིགས་ན་དེས་དེ་དག་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་། གང་མེད་པ་དེའི་འབྲས་བུའང་མེད་པར་ངེས་ནུས་སོ། །འགལ་ཟླ་
དམིགས་པས་ཀྱང་དགག་བྱ་མེད་པར་ངེས་ནུས་ཏེ་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་པ་མི་སྲིད་པའི་རིགས་པས་སོ། །དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་བ་ནི། འོ་ན་འགལ་བའི་རྒྱུ་དམིགས་པས་ཀྱང་ཁེགས་སམ་ཞེ་ན། དགག་བྱ་དེ༷་དང༷་འག༷ལ་བ༷་ཡི༷་ནི༷་རྒྱུ༷་དམི༷གས་པའི༷་སྦྱོར༷་བ་འགོད་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ལ་
འགལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཁེགས་ཏེ། འགལ་རྒྱུ་དེ་ཡོད་ན་དགག་བྱ་དེ་ཡོད་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་དག༷་ནི༷་འག༷ལ་བ༷་ཉི༷ད་དམ། འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དག་ནི་མེ༷ད་ན༷་རྟགས་དེ་དེ་སྒྲུབ་ལ་འཁྲུལ༷་པ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ་བུད་ཤིང་དམིགས་པས་གྲང་རེག་འགོག་པ་
བཞིན་ནོ༷། །རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ན་ཁེགས་ནུས་ཏེ། གྲང་འབྲས་སྤུ་ལོང་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་དེ། མེའི་བྱེ་བྲག་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགལ༷་འབྲས༷་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་དགག་བྱ་འགོག་པ་ལ༷་ཡ༷ང་། ཡུལ༷་དང༷་ནི༷་དུས༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཞེས་
པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སྤུ་རིས་ཟིན་ནས་སྒྲུབ་ཚུལ་ཁྱད་པར་བ་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷ར་འདོ༷ད་ཀྱི། གཞ༷ན་དུ༷་དགག་བྱ་དེ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགག་བྱ་དེ་མེད་པར་སྒྲུབ་ན་ནི་འཁྲུལ༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། དཔེར་ན་མི༷་གྲང༷་བ༷འམ་གྲང་རེག་
མེད་པར་སྒྲུབ༷་པ༷་ལ༷་ནི༷་མེའི་འབྲས་བུ་ཐལ༷་བ༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་འགལ་འབྲས་དུ་བ་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་གྲང་རེག་འགོག་པ་ལའང་། དུ་བས་ཁྱབ་པར་ནོན་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། འཕྱུར་བཞིན་པ་ཡིན་པས་མེ་ད་ལྟ་བ་མཚོན་པར་ནུས་པ་དང་། གྲང་
20-1-6b


རེག་འགོག་ནུས་ཀྱི་མེ་ཡོད་པར་མཚོན་པ་དྲག་ཏུ་ཕྱུར་བའི་རང་བཞིན་གསུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་གཞི་དེར་གྲང་རེག་འགོག་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྟགས་གསུམ་པོ་དེར་མ་འདུས་པའི་རྟགས་གཞན་ཡོད་པར་འདོད་པ་དགག་པ་ལ། གཏན་ཚིགས་ཡིན་པ་གཞན་ནི་
དེར་འདུ་ཚུལ། །གཞན་འདོད་འགའ་ཞིག་གཏན་ཚིགས་མིན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། ཚོགས་པས་སྐྱེ་རུང་དཔོག་པ་རང་བཞིན་རྟགས། །རོ་ལས་གཟུགས་སོགས་དཔོག་པ་འབྲས་རྟགས་བསྟན། །དང་པོ། རྒྱུ་ཚོགས་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་རུང་དུ་དཔོག་པ་འདི་རང་
བཞིན་དང་འབྲས་རྟགས་ནི་མ་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་རྟགས་ཡིན་པས་མ་དམིགས་པའང་མིན་པས་རྟགས་གསུམ་དུ་མ་འདུས་སོ་ཞེ་ན། རྒྱུ༷་ཚོ༷གས་པ༷་ལ༷ས་འབྲ༷ས་བུ་སྐྱེ༷་བར༷་རྗེས༷་སུ༷་དཔོག༷་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་འདི་ནི་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་རྒྱུའི་ནུས་པ་དེ་དོ༷ན་གྱི་དངོས་པོ་གཞ༷ན་ལ༷་ནི༷་མི༷་
ལྟོས༷་པར། རྒྱུའི་ཚོགས་པ་རང་ཉིད་གྲུབ་ཙམ་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་རུང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷། དཔེར་ན་མར་མེ་སྐྱེས་ཙམ་ནས་འོད་རང་ཆས་སུ་གྲུབ་པ་ལྟར་རྒྱུ་ཚོགས་པ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་
ན། དེ༷་ནི༷་རང༷་བཞི༷ན་གྱི་རྟགས་ཡི༷ན་པ༷ར་བརྗོད་དེ་དེའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་རྒྱུ་ལས་ཐ་དད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ངེས་སུ་དཔོག་པ་ཡིན་ན་ནི། ཚོག༷ས་པ༷འི༷་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲ༷ས་བུ༷་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ༷་རྣམ༷ས་ནི་གནས་སྐབས་སོ་སོར་
ཡོངས་སུ་འགྱུར༷་བ༷་དང༷་འབྲེལ༷་བའམ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཉིད་མ་འགྱུར་བར་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པས། དཔེར་ན་ས་བོན་དང་ས་ཆུ་སོགས་འཛོམ་པ་ལས་ས་བོན་སྦང་རོ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འགྱུར་ནས་རིམ་བཞིན་སྡོང་བུ་དང་སྦུབས་འཆའ་བ་སོགས་
20-1-7a


འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ནས་འབྲས་བུ་ཉིད་འབྱིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཙམ་ཞིག་མ་འོངས་པའི་འབྲས༷་བུ༷་འབྱིན་པ་ལ༷་རྟགས་སུ་འགོད་ན་ནི་མ༷་ངེ༷ས་པ༷་ནི༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ༷། རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་དངོས་མ་མཐོང་བའི་བར་དེར་
རྒྱུ་ལ་གེག༷ས་བྱེ༷ད་པ༷་དག་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ༷། །དེས་ན་དངོས་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་རང་འབྲས་སྐྱེད་པར་ངེས་ཀྱང་། དེ་དེའི་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་མ་བཟུང་ན་དེ་འདིའི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་དཔོག་
པའི་གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བར་སོང་བ་མིན་ཏེ། དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ཕྱོགས་ཁྱབ་ངེས་པ་སོགས་མི་ནུས་པས་གཏན་ཚིགས་སྦྱར་བ་དོན་མེད་དེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་དཔོག་པ་ལས་སྔ་བར་འབྲས་བུ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་སོ། །བྱང་སེམས་
ས་བརྒྱད་པ་འཚང་རྒྱ་ངེས་པ་ལྟ་བུའང་དོན་དུ་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡང་ཁ་ནང་གི་བུ་རམ་གྱི་རོ་མྱང་བ་ལས་བུ་རམ་གྱི་གཟུགས་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་སོགས་རྟགས་གསུམ་གང་དུའང་མ་འདུས་སོ་ཞེ་ན། ཕན་ཚུན་ཚོ༷གས་པ༷་
གཅི༷ག་ལ༷་འདུས་ཤིང་མདུང་ཁྱིམ་བཞིན་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་རག༷་ལུས༷་པ༷འི་བུ་རམ་ལྟ་བུའི་གཟུག༷ས་དང་རེག་བྱ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དེ་ལས་གཞན་པའི་རོ༷ས་དེ་དག་ཡོད་པར་རྟོག༷ས་པ༷་ནི། རང་གི་རྒྱུ༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་རྗེས༷་སུ༷་དཔ༷ག་པ༷་ཡི་རྟགས་སུ་སོང་བ་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟགས་དྲག་ཏུ་ཕྱུར་བའི་
དུ༷་བས༷་བུ༷ད་ཤི༷ང་གི་མདོག་འགྱུར༷་བ༷་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་བཞིན༷་ཏེ། བུད་ཤིང་མ་ཚིག་པར་དུ་བ་མཐོང་བ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་གཟུགས་སོགས་དང་བྲལ་བའི་རོ་མི་སྲིད་པས་སོ། །བུད་ཤིང་གི་འགྱུར་བ་ཐལ་བ་ལ་བཞེད་པའང་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་ཨུད་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་དྲི་ཚོར་བས་དེའི་
20-1-7b


གཟུགས་སོགས་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དང་། བུ་རམ་སྨུག་པོའི་གཟུགས་སོགས་ལས་རོ་མངར་བར་རྟོགས་པ་སོགས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་རོ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མའི་ནུས༷་པ༷་འཇུག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་རོ་ད་ལྟ་བ་མེ༷ད་ལ། རོ་དེ༷་ཉི༷ད་རང་དང་ཚོགས་པ་གཅིག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་
གཞན༷་གྱི༷་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ༷་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ་རོ་སྔ་མ་རོ་ཕྱི་མའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་དང་། གཟུགས་སོགས་ཕྱི་མའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཡིན་ལ། གཟུགས་སོགས་རང་རང་གི་ཕྱི་མའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་དང་། རོ་སོགས་གཞན་གྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཡིན་པས་
དེ༷་ལྟ༷ར་རོ་ད་ལྟ་བ་དེས་འད༷ས་པ་སྔ་མའི་དུས་ཀྱི་རོ་དང་དེ་དང་ཚོགས་པ་གཅིག་པའི་གཟུགས་སོགས་ཡོད་པར་ཡང་རྟོགས་ལ། རང་དང་དུས༷་གཅི༷ག་པའི་གཟུགས་སོགས་རྡུལ་རྫས་གཞན་རྣམ༷ས་ཀྱང་དུས་དེར་ཡོད་ངེས་སུ་རྟོག༷ས་པ་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པ་མིན་ཏེ་རོ་རྒྱུན་ཆད་པ་སྲིད་
པས་འཁྲུལ་སྲིད་དོ། །ཚུལ་དེ༷་ལྟ་བུ་ནི༷་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ངེས་པའི་འབྲ༷ས་བུ༷འི་རྟག༷ས་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་ཆོས་ཐ་དད་ཕན་ཚུན་ཕན་འདོགས་པའི་འབྲེལ་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ལ་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་
དགོས་པས་རང་དང་དུས་གཅིག་པའི་དངོས་པོ་གཞན་རྟོགས་པ་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བར་མི་འཐད་སྙམ་ན། དེ་དངོས་སུ་དེ་བྱུང་མིན་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ལས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་ན་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ལས་འདི་
ངེས་པ་ཡིན་པས་སོ། །འོ་ན་འབྲས་རྟགས་མཚན་ཉིད་པ་མིན་ནམ་སྙམ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། ལེགས་པར་དཔྱད་ན་ད་ལྟའི་སྐབས་ཀྱི་འབྲལ་མི་རུང་བའི་ཚོགས་པ་དེ་དག་རྒྱུ་སྔ་མའི་ཚོགས་པ་འབྲལ་མི་རུང་བ་དེས་འཕངས་པའི་འབྲས་བུ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ན། དོན་ལ་
20-1-8a


རྒྱུའི་ནུས་པས་འབྲས་བུའི་ཚོགས་པ་འབྲལ་མི་རུང་བར་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་གོ་བྱེད་དུ་སོང་བས་ན། རྟགས་དེ་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་སྔ་མའི་ནུས་པས་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་འཕངས་པ་དེ་ལ་མཐའ་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །
གཉིས་པ་གཞན་ཕྱི་རོལ་པས་འདོད་པའི་གཏན་ཚིགས་འགའ་ཞིག་ཡང་དག་མིན་པར་བསྟན་པ་ལ། མ་ཚང་རྒྱུ་ཡིས་འབྲས་བུ་དཔོག་པ་མིན། །མ་མཐོང་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་པའོ། །དང་པོ། །རིགས་པ་ཅན་པས་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་དཔོག་པ་སྔ་མ་དང་
ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྟགས་དེ་ལྟ་བུ་འདིར་མ་འདུས་སོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཚོགས་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་རུང་དཔོག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་བཤད་ཟིན་ལ། རྒྱུ༷་མ༷་ཚོ༷གས་པས༷་འབྲས༷་བུ༷་གང་ཞིག་ནི༷། ཡོད་ངེས་སུ་རྗེས༷་སུ༷་དཔོ༷གས་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལྷག༷་མ༷་དང༷་ལྡན༷་པ་
ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་འགྲུབ་པའི༷་ནུ༷ས༷་པ་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷། དཔེར་ན་ལུས༷་ཡོད་པ་ལ༷ས་འདོ༷ད་ཆ༷གས་ཡོད་པར་རྗེས༷་སུ་དཔོག༷་པ་བཞི༷ན་ཏེ། དེ་བཞིན་དབང་པོ་ཡོད་པ་དང་བློ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་མཚོན་ནོ། །རྟགས་དེ་ཆགས་བྲལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ས་རྡོ་སོགས་ལ་མ་
མཐོང་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་ལ། ཆགས་བཅས་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ཡོད་ཀྱང་། བདག་འཛིན་སྤངས་པའམ་ཆགས་བྲལ་དག་ལ་ལུས་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་ངེས་ཏེ། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་སོགས་དང་མ་ཚོགས་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། 
རླན་དང་བྲལ་བའི་ས་བོན་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དབ༷ང་པོ་སོགས་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ། འབྲས་བུའི་སྤྱིས་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དཔོག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་མིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟགས་དེ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོག༷ས་ལ༷་ལྡོག་པའི་
20-1-8b


ངེས་བྱེད་མེད་ཀྱང་། རང་གིས་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཙ༷མ་གྱིས༷་གཏན་ཚིགས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཚད་མ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ལ༷། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས༷་བུའི་སྤྱི༷་དུ་བ་ལྟ་བུ་མཐོ༷ང་བ༷་ལ༷ས། རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་ཙནྡན་གྱི་མེ་དཔོག་པ་གཏན༷་ཚི༷གས་སུ་ཤེས༷་པ༷་ཡང་ཚ༷ད་མ་ལྟར༷་སྣང༷་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དཔེར་ན་སྤྱོད་
པ་བ་གང་དག་གིས་ཚི༷ག་སྨྲ་བ་ལ༷ས་སྨྲ་བ་པོ་ཆ༷གས་ཅ༷ན་དང་སྡང་ཅན་ལ༷་སོ༷གས་པར་དཔོག་པ་བཞི༷ན་དུ་འཁྲུལ་ལོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཚིག་ཙམ་ནི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཆགས་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་ཡང་སྲིད། ཆགས་པ་མེད་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་
སོགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་ཡང་སྲིད་པས་ན། བརྗོད་འདོད་སྤྱིའི་འབྲས་བུ་ཚིག་ཙམ་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཆགས་ཅན་ཡིན་པར་མི་དཔོག་གོ། །གལ་ཏེ་ཆགས་བྲལ་ཡིན་ན་ཞེ་འདོད་གང་ཡང་མེད་པས་ཚིག་སྨྲ་བ་མི་སྲིད་སྙམ་ན། ཆགས་པའི་ཞེ་
འདོད་མེད་ཀྱང་གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་མི་ཁེགས་ལ། དེ་འདྲའི་ཆགས་བྲལ་གྱིས་ཚིག་སྨྲ་བ་མ་མཐོང་ངོ་ཟེར་ན། ཆགས་བྲལ་གྱིས་ཚིག་སྨྲ་བ་ཡིན་པ་རང་ལ་མངོན་སུམ་མ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་ཆགས་བྲལ་གྱིས་ཚིག་མི་སྨྲ་བར་ཁེགས་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་མི་
མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྟགས་དེ་ཡོད་ཀྱང་རང་གིས་མ་མཐོང་བ་སྲིད་པས་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་འགྲོ་ལ། འབྲས་བུའི་སྤྱིས་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་ངེས་མི་ནུས་ཤིང་། གལ་ཏེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་ཚད་མས་ངེས་ན་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཙནྡན་གྱི་དུ་བར་
ངེས་ན་ནི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྤུ་རིས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ཙནྡན་གྱི་མེ་ཡང་ངེས་ནུས་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྔར་བཤད་པར་འདུས་སོ། །དེས་ན་རྟགས་དེ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོག༷ས་ལ༷་ཡོད་པར་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཙ༷མ་གྱིས༷་ལྡོག་ཁྱབ་འཁྲུལ༷་བ༷་མེད་པ་མིན་ཏེ། རང་གིས་མ་མཐོང་
20-1-9a


ཡང་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པར་སྲིད་པས་ན། རྟགས་དེ་འདྲ་འཁྲུལ༷་པ༷ར་སྲི༷ད་པ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་རོ། །དཔེར་ན་འབྲས་གཅིག་ཚོས་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་ནས། ཕྲུ༷་བ༷འི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་འབྲས༷་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་ནི༷་ཚོ༷ས་པ༷་
ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་བཞིན༷་ཏེ། དཔེར་ན་འབྲས་ལྷག་མ་རྣམས་ཆོས་ཅན། ཚོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྲུ་བ་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཙོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཚོས་པའི་འབྲས་འདི་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ན། ཕྲུ་བ་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཙོས་པའི་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་
ཕྱོགས་འབྲས་མ་ཚོས་པ་གཞན་ལ་མཐོང་མི་ཤེས་ཀྱང་། དེ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་མཐའ་དག་ཚོས་པར་རྗེས་སུ་མི་དཔོག་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གང༷་ཞིག༷་རྟགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ༷་མཐོང༷་བ་ཙ༷མ་གྱིས༷། ལྡོག༷་པའི་ཁྱབ་པ༷་རབ༷་ཏུ༷་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྟོན༷་པར་བྱེ༷ད་པ༷་དེ༷་ནི༷་
རྟགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པ་ལ་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཙམ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷། དེ་འདྲའི་གཏན་ཚིགས་དེ༷་ལ༷་ལྷག༷་མ༷་དང་ལྡན༷་པ་ཞེས༷་སྐབས་འདིར་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མས་ངེས་པ་མེད་པས་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ལྷག་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་
བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། རིགས་པ་ཅན་པས་འབྲས་བུས་རྒྱུ་སྒྲུབ་པ་ལྷག་མ་དང་ལྡན་པའི་གཏན་ཚིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་དོན་མིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ངེས་བྱེད་འབྲེལ་བ་བཤད་པ་ལ། རྟགས་ཀུན་འབྲེལ་བས་ངེས་པ་ཅན་དུ་སྒྲུབ། །ངེས་པ་ཅན་གྱི་རྟགས་
གསུམ་འཁྲུལ་བ་མེད། །དང་པོ་ལ། འབྲེལ་བ་མི་དགོས་པ་ཡི་ལུགས་གཞན་དགག །འབྲེལ་བ་ཉིད་ལ་ལྟོས་པའི་རང་ལུགས་བཞག །དང་པོ་ལ། རང་སྡེ་ལུང་དང་ཐུན་མོང་རིགས་པ་དང་། །གཞན་སྡེ་ཁས་ལེན་གྱིས་ནི་དགག་པ་གསུམ། །
20-1-9b


དང་པོ་ལ། གསུམ་ཀར་འབྲེལ་བ་བཞེད་པ་ཡོངས་གཅོད་གྲུབ། །འབྲེལ་མེད་འདོད་པ་རྣམ་བཅད་ལ་དགག་པའོ། །དང་པོ། གཏན༷་ཚི༷གས་ཀྱི་ནི༷་ཚུལ༷་དང་པོ་གཉིས་སུ་མ་ཟ༷ད་གསུམ༷་ཆར་ལའང་། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དེ༷་ཡི༷ས་ཀུན་བཏུས་ནས། 
གཉིས་ཀ་ལ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྟགས་མ༷་གྲུབ༷་པའི་གཉེན་པོར་ཕྱོགས་ཆོས་ངེས་པ་བརྗོད་པར་མཛད་པ་དང་། རྟགས་བཟློག༷་དོན༷་ཅན་ཏེ་འགལ་བའི་གཉེན་པོར་རྗེས་འགྲོའི་ངེས་པ་དང༷་། མ་ངེས་པ་འཁྲུལ༷་པ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་གཉེན༷་པོ༷ར་ནི༷་
ལྡོག་ཁྱབ་ངེ༷ས་པ༷་བརྗོད་པ༷ར་མཛད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཁྱབ་པ་དེ་དག་གི་ངེས་པ་ཞེས་འབྲེལ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ཚད་མས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནང་གསེས་དྲུག་ཡོད་དེ། དང་པོ། ཆོས་མི་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་ངག་སྨོས་པ་དོན་མེད་དུ་ཐལ་བ་ནི། མ་ངེས་པ་
འཁྲུལ༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་གཉེན༷་པོ༷ར་ནི༷་ཆོ༷ས་མི༷་མཐུན༷་སྦྱོར་གྱི་སྒྲུབ་ངག་བརྗོ༷ད་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ༷། དེ་ནི་གལ༷་ཏེ༷་ངེས་པ་མེད་པར་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀས་མ༷་མཐོ༷ང་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་སླར་ཡང་སྟོན་པའི་འབྲ༷ས་བུའམ་དགོས་པ་ཅ༷ན་དེ༷་འདྲ་ཡིན་ན་ངག་དེ༷་མ༷་སྨོས༷་ཀྱང༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་
མེད་པ་དེ་རང་རང་གིས་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་སྔ་ནས་གྲུབ་ཟིན་པས་སོ། །ངག་དེ་དོན་མེད་པར་འདོད་ན། རིགས་སྒོ་ལས། རེ་ཞིག་འགལ་བ་དང་། མ་ངེས་པའི་གཉེན་པོར་གཉིས་ཀ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་
ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་བྱས་པས་སྒྲུབ་པ་ན། རྗེས་འགྲོ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་ཆོས་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་ངག་གང་བྱས་པ་དེ་མི་རྟག་པ་སྟེ་བུམ་པ་བཞིན། ཞེས་པ་དང་། ལྡོག་ཁྱབ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་ཆོས་མི་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་ངག །གང་རྟག་པ་དེ་བྱས་པ་མིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །
20-1-10a


ཞེས་འགོད་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མ་མཐོང་བ་ཙམ་ཞིག་ཆོས་མི་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་ངག་དེས་སྟོན་ན། རྟགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་དོ་ཅེས༷་བྱ་བ༷འི༷་ཚི༷ག་གི༷ས་ཀྱང༷་། རྟགས་དེ༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེ༷ད་པ་ཁོ༷་ན༷འམ་མེད་ངེས་སུ་རྟོགས་ནུས་
པ་མི༷ན་ཏེ་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་སོ། །གལ༷་ཏེ༷་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཙམ་མིན་པར་ཇི༷་ལྟར༷་མེ༷ད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་པ་ལས་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྟགས་དེ་ཡོད་མི་ཤེས་པའི་རི༷གས་པ་དེ༷་བརྗོ༷ད་ན༷། དེ༷་ཚེ༷་ངག་དེས་རྟགས་དེ་འདྲ༷་མི་
མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེ༷ད་པར་ངེས་སོ་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷ར་རྟོགས༷་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལྷག་ལྡན་ཀྱང་འཁྲུལ་བ་མེད་པར་ཐལ་བ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པ་གྲུབ་པར་བཞེད་ཅིང་མ༷་མཐོ༷ང་བས་ལྡོ༷ག་པ་གྲུབ་པར་འགྱུ༷ར་
ན། རང་གིས་ཟོས་པའི་ཤིང་ཐོག་གཅིག་ལས་ཤིང་འབྲས་ལྷག་མའང་རོ་ནུས་སྨིན་པ་གསུམ་དེ་དང་འདྲ་བར་དཔོག་པ། ཅི༷་སྟེ༷་ལྷག༷་ལྡན༷་འདི་ཡང་འཁྲུལ༷་པ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། ཤིང་འབྲས་ལྷག་མ་རྣམས་ཆོས་ཅན། རོ་མངར་བ་ཡིན་ཏེ། མངར་བའི་འབྲས་
བུ་འདི་དང་ཁ་དོག་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སམ། ཟོས་པ་འདི་དང་ཤིང་སྡོང་གཅིག་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་རྟགས་སུ་འགོད་པ་ན། རྟགས་དེ་ཤིང་འབྲས་མངར་བ་མིན་པ་ལ་སྐབས་དེར་དམ་བཅའ་བས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ་ཀུན་བཏུས་ལས་
རིགས་པ་ཅན་པའི་ལྷག་ལྡན་འགོག་པའི་སྐབས་སུ། གཟུགས་མཚུངས་པས་རོ་ལ་སོགས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་དང་འགལ་བས་རྟགས་དེ་འདྲ་ལྷག་ལྡན་མ་ངེས་པ་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་མི་ནུས་སོ། །གསུམ་པ་སྲོག་ལྡན་གོ་བྱེད་
20-1-10b


ཡིན་པར་ཐལ་བ་ནི། རྟགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་ན། རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་ཀྱི་ལྡོག༷་པ༷་རྐྱང་པ་ཅ༷ན་དུ་འདོད་པ་ཡང༷་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཡང་དག་ཏུ་འགྱུར༷་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་གསོན་ལུས་བདག་བཅས་ཡིན་ཏེ་སྲོག་
དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོད་པ་ན། རྒོལ་བ་དེའི་ངོར་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་ཅིང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བདག་མེད་ལ་སྲོག་ཡོད་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ཀུན་བཏུས་ལས་ཕྱོགས་ཆོས་དགུ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ལྷག་མ་ལྔ་པོ་དག་ནི་གཏན་ཚིགས་
སམ་འགལ་བ་ཉིད་དུ་མ་ངེས་ཏེ་རེ་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཏེ། དེས་ན་རྟགས་འདི་འདྲ་བ་ཐུན་མིན་གྱི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གསོན་ལུས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱོགས་ཤེས་འདོད་དུ་གྱུར་པས་མཐུན་དཔེ་མི་སྲིད་ལ། བདག་མེད་ཀྱང་སྲོག་
ཡོད་པ་ལ་འགོག་བྱེད་མེད་པས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་མི་རུང་བས་སོ། །བཞི་པ་ལྡོག་ཁྱབ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའང་རྟགས་སུ་ཐལ་བ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱོགས་ཆོས་མ༷་གྲུབ༷་པ་བཞི་དང་མཚུངས་པར་རྗེས་འགྲོ་ལྡོག་ཁྱབ་ཀྱང་དེ་ལྟར་དཔེ་དོན་སྦྱོར༷་
བ༷་བརྗོ༷ད་པར་བྱ༷་བ་མི༷ན་པར་ཐལ་ཏེ། ལྡོག་ཁྱབ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ནའང་མ་མཐོང་བ་ཁོ་ནས་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་ཤེ་ན། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ངེས་པར་གཟུང་ངོ་། །
དེ་བཞིན་དུ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྱོགས་ཆོས་ལ་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་པ། གང་རུང་རེར་མ་གྲུབ་པ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་ནས་མ་གྲུབ་པ། ཆོས་ཅན་གཞི་མ་
20-1-11a


གྲུབ་ནས་མ་གྲུབ་པ་བཞི་དང་། དེ་བཞིན་རྗེས་འགྲོ་ལ་བཞི། ལྡོག་པ་ལ་དང་པོ་གསུམ་སྦྱར་ཏེ་ཅི་རིགས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་པར་གསུངས་སོ། །ལྔ་པ་མཉན་བྱས་ཕྱོགས་གཉིས་ཁེགས་པར་ཐལ་བ་ནི། སྒྲ་ཁོ་ནའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་ཆོས་མཉན་བྱ་ལྟ་བུ་
རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀ་རྣམ༷་པ༷ར་གཅོ༷ད་པ༷་ཡི༷། ཡང་དག་པའི་གཏན༷་ཚི༷གས་སུ༷་འགྱུར༷་རིགས་ཏེ་རྟགས་དེ་སྒྲ་ལས་གཞན་པའི་རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀ་ལ་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱི༷ར། དཔེར་ན་སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ། མཉན་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་ན། མི་
མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མི་རྟག་པའི་གློག་སོགས་ལ་དེ་མ་མཐོང་བས་སྒྲ་རྟག་པར་རྟགས་དེས་གྲུབ་པར་ཐལ་ལ། ཡང་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། མཉན་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་ན། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནམ་མཁའ་སོགས་ལ་མ་མཐོང་བས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་ཡང་གྲུབ་པར་ཐལ་ལོ། །
དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མི་རུང་སྟེ། འདི་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་འགལ་བས་ཅིག་ཤོས་བཅད་སྟོབས་ཀྱིས་ཅིག་ཤོས་སུ་གྲུབ་པས་ན། དངོས་འགལ་གཞི་གཅིག་ལ་འདུ་བར་ཐལ་བའི་ཚ༷ད་མ༷་གཞན༷་གྱིས༷་གནོ༷ད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་ལྟ་ན་ད༷་ནི༷་མི་
མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མི༷་མཐོ༷ང་བ་ཙམ་ལ༷ས་མེ༷ད་ངེས་སུ་འགྲུབ་པ་མིན་པར་གསལ་ལོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ༷་ནི༷་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞ༷ན་ལ༷་ཡ༷ང་། རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་འགྲུབ་པ་ལ་ཚ༷ད་མ༷་གཞ༷ན་གྱི༷ས་ག༷ནོད་པ༷་སྲི༷ད་པ་
ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས། སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དག་ནི་ཅི་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲུག་པ་རེག་བྱ་འགོག་པ་རིགས་པར་ཐལ་བ་ནི། བྱེ་བྲག་བས་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷་ཞེས་པའི་རྟགས་
20-1-11b


ཀྱིས་རེག༷་བྱ་གྲང་མིན་དྲོ་མིན་མཐོ༷ང་བ༷་ས་ཆུ་མེ་གསུམ་ལ༷་མི༷་ལྡ༷ན་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་འཁྲུལ༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་དུ་ཐལ་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འགོག་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་ན་རེ། ཤིང་དང་རྩ་མེད་པའི་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་ན་ཆོས་ཅན། 
རླུང་རྫས་ཡོད་དེ། རེག་བྱ་བཏང་སྙོམས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོད་ལ། དེ་ཡི་རྟགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ས་སོགས་ལས་ཇི་ལྟར་ལྡོག་དྲིས་པ་ན། མཐོང་བའི་ས་ཆུ་མེ་གསུམ་ལ་དེ་འདྲའི་རེག་པ་མ་མཐོང་བས་འགོག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་པས་ཞེ་འདོད་རེག་བྱ་བཏང་
སྙོམས་འབྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་དགོས་ལ། དེ་ས་ཆུ་མེ་གསུམ་ལ་མ་དམིགས་པས་ན་རླུང་གི་ཡིན་པ་ལས་འོས་མེད་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ཡང་རེག་བྱ་སྣང་རུང་ཡིན་པས་ན་མ་དམིགས་པས་ཁེགས་པར་འདོད་ཟེར་ན། དགག་གཞི་སྣང་རུང་གི་ས་སོགས་འདི་
ཙམ་ལ་འགོག་གམ། ས་ཆུ་མེ་གསུམ་མཐའ་དག་ལ་འགོག །དང་པོ། མཐོང་བའི་ས་སོགས་ལ་འགོག་གི་མ་མཐོང་བ་ལ་མི་འགོག་ན་དེས་རླུང་ཁོ་ནའི་ཡོན་ཏན་དུ་མི་འགྲུབ་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་མི་ཁེགས་ཏེ་ས་སོགས་ཀུན་གྱི་རེག་བྱ་སྣང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
གལ་ཏེ་མཐོང་བའི་ས་སོགས་ལ་ཁེགས་ན་དེས་མ་མཐོང་བ་ལ་ཁེགས་ཏེ། འདིར་སྔོན་པོ་ལ་སེར་པོ་ཁེགས་པའམ་མར་མེ་ལ་མུན་པ་ཁེགས་ན་གཞན་དུའང་ཁེགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ་འདིར་མཐོང་བའི་ས་སོགས་ལ་རེག་བྱ་འཇམ་རྩུབ་དུ་མ་མཐོང་
བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གང་གི་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་རེག་བྱ་ནི་རླུང་ལའང་བརྟག་པར་དཀའ་ན། དེ་རླུང་ཁོ་ནའི་ཡོན་ཏན་དང་། ས་སོགས་ལ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་དོན་མེད་དོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་རླུང་གི་རབ་བྱེད་ལས། གང་ཡང་གལ་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་
20-1-12a


མཐོང་བ་དག་ལ་འགོག་པར་བྱེད་ན་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་མ་མཐོང་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་ལྡོག་ཁྱབ་ངེས་མི་ནུས་ལ་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རང་སྡེ་དང་གཞན་སྡེ་ཐུན་མོང་དུ་མ་
མཐོང་བ་ཙམ་ལྡོག་ཁྱབ་ཏུ་འདོད་པ་རིགས་པས་དགག་པ་ནི། ཡུལ༷་དང་དུས་དང་རྐྱེན་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ལ༷ས། སྐྱུ༷་རུ་ར་ལྟ་བུའི་རྫ༷ས་གཅིག་ལ༷་ཡང་རོ་དང་ནུས༷་པ༷་ཁ་དོག་སོགས་ཐ༷་ད༷ད་པར་སྣང༷་སྟེ༷། སྐྱེ་སའི་ཡུལ་དང་། སྔ་ཕྱིའི་དུས་དང་། རྨོས་
ཐབས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ས་བོན་འོ་མས་གཅུས་པ་ལས་སྐྱུ་རུ་ར་མངར་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས༷་ན་རྫས་དེ༷་ལ༷་རོ་ནུས་ཁ་དོག་སོགས་ཆོས་གཅི༷ག་མཐོ༷ང་བ་དེ། གཞ༷ན་དེའི་རིགས་འདྲ་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཆོས་དེ༷་ལྟ་བུར་
ཡོ༷ད་པ༷ར་ངེ༷ས་པ༷་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་རི༷གས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་ཡང་རང་གི་སྐྱུ་རུ་ར༷་མངར་པོ་མྱངས་ནས་གཞན་སྐྱུ་རུ་ར་ཐམས་ཅད་མངར་པོ་ཡིན་ཏེ། སྐྱུ་རུ་ར་མངར་པོ་མིན་པ་བདག་གིས་མ་མཐོང་བས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པས་རྟགས་འཁྲུལ་མེད་དུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། 
ངེས་པ་མེད་པར་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་ཅེས་སོ། །གསུམ་པ། གཞན་སྡེ་ཁས་ལེན་འགལ་བས་དགག་པ་ནི། བྱེ་བྲག་པས་གསོན་ལུས་བདག༷་བཅས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང༷་། རྒྱང་འཕེན་པས་ས༷་ལ༷་ཤེས༷་པ་ཡོ༷ད་པ་དང་། སོ༷གས་ཁོངས་
ནས་གྲངས་ཅན་པས་འོ་མ་ལ་ཞོ་ཡོད་པར་འདོད་པ་སོགས་ནི་ཡོད་པར་སྒྲུབ་ཀྱི། དེ་དག་མེ༷ད་པ༷ར་ར༷བ་ཏུ་སྒྲུབ༷་བར་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་པ༷འི་བདག་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཀྱང་། མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མེད་པར་འགྲུབ་ན་བདག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་མ༷་
20-1-12b


དམིགས་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཙམ་ཁོ༷་ན༷། གཏན༷་ཚི༷གས་ཡང་དག་པ་བདག་སོགས་མེ༷ད་པར་སྒྲུབ་པ་ཉི༷ད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ཡི༷ན་ན༷མ་ཅི༷་ཞེས་བརྒལ་བའོ། །གཉིས་པ་འབྲེལ་བ་ཉིད་ལ་ལྟོས་པའི་རང་ལུགས་བཞག་པ་ལ། སྒྲུབ་རྟགས་ཁྱབ་པ་གཉིས་པོ་འབྲེལ་བར་ལྟོས། །
དེ་ཡི་ཤུགས་ཀྱིས་དགག་རྟགས་འབྲེལ་བ་ཤེས། །དང་པོ་ལ། སྒྲུབ་རྟགས་འབྲེལ་བས་བྱེད་པའི་འཐད་པ་དང་། །འབྲེལ་བས་ངེས་ཕྱིར་དཔེ་གཞན་མི་དགོས་ཚུལ། དང་པོ། མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་པ་དེའི༷་ཕྱིར༷་ཆོས་དེ༷་གྲུབ་པ་ཙ༷མ་དང༷་
རང་ཆས་སུ་འབྲེ༷ལ་བ༷འི་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས༷། བྱས་པ་ལྟ་བུའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལྡོག༷་པ༷ར་འགྱུར༷་བ༷འ༷མ། གང་ཡོད་ན་ཅིག་ཤོས་ཡོད་པའི་རྗེས་འགྲོའང་གྲུབ་ལ། ཡང་མེ་ལྟ་བུའི༷་རྒྱུ་ལྡོག་པ་ཡིས༷་ནི༷་འབྲས༷་བུ༷་ལྡོག་པ་ལ་འཁྲུལ༷་བ༷་མེ༷ད་ཅིང་། དེའི་
དབང་གིས་དུ་བ་མེ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པའི༷་ཕྱིར༷། འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཁྱབ་པ་གཉིས་པོ་འཁྲུལ་མེད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ལ། དེ༷་ལྟ་མི༷ན་ན༷་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཆོས་གཅི༷ག་ལོ༷ག་པ༷ས་ཇི་ལྟར༷་གཞ༷ན་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་མི༷་ལ༷་རྟ༷་མི༷་བདོག༷་ཅེ༷ས་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ༷། 
རྟ་མི་བདོག་ན་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་ཕྱུག༷ས་ཀྱང་བདོ༷ག་པ༷་མི༷ན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནམ༷་ཅི༷་སྟེ། འབྲེལ་མེད་གཞན་ལོག་པས་གཞན་ལྡོག་པ་ནི་དེ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་སོ། །དེ༷་བཞི༷ན་དུ་རྗེས་འགྲོ་ཡང་འབྲེལ་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་བྱས་པ་དང་དུ་བ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཅི༷ག་
ཅི༷ག་ཆོས་ཅན་གང་ལ་ཡོད་པའམ་ཉེ༷་བ༷འི་ཕྱིར༷། མི་རྟག་དང་མེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཞན༷་ནི༷་ཇི་ལྟར༷་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ་ཉེ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་མི༷་ལ༷་ཕྱུག༷ས་ནི༷་བདོ༷ག་ཅེས༷་ཏེ༷། དེ༷་བཞི༷ན་རྟ༷་ཡ༷ང་བདོག༷་གམ༷་ཅི༷། གཉིས་པ་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ལྡོག་ཁྱབ་ངེས་པའི་
20-1-13a


ཕྱིར་ན་དཔེ་གཞན་དོན་ལ་གྲུབ་མི་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། ལྡོག་ཁྱབ་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ངེས་ནུས་པ་དེ༷་ཕྱིར་ཆོ༷ས་མི༷་མཐུ༷ན་པའི་དཔེ༷་ལ༷། ངེ༷ས་པ༷ར་ཏེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལྡོག་ཁྱབ་འདི༷་ལ༷་གང་ལས་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་གཞི༷་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཞིག་དགོས་
པར་མི༷་འདོ༷ད་དེ། མེ་དང་མི་རྟག་ལྟ་བུ་དེ༷་དག༷་མེ༷ད་པ་ཙམ་ན༷འ༷ང་དུ་བ་དང་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དེ༷་དག༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར་ཅེས༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་ལྡོག་ཁྱབ་དེ༷་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར་རིགས་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ཡང་དུ་ལྡན་གྱི་ལར་མེ་ཡོད་པ་དུ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུའི་ཚེ་ན། མཐུན་
ཕྱོགས་ཀྱི་དཔེ་ཚང་མང་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔེ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་གཉིས་ཀ་རྫས་སུ་གྲུབ་ཀྱང་། སྐྱེས་བུ་ལ་བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་ན། མི་མཐུན་ཕྱོགས་བདག་ཡོད་ཅིག་གྲུབ་མི་དགོས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པ་
དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དཔེ༷་ལ༷་མཚོན་ནས་མི་རྟག་པ་དང་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་མཐུན་ཕྱོགས་མི་རྟག་པ་གཞན་ལ་ཡོད་ཚུལ་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྟག་པ་རྣམས་ལ་མེད་ཚུལ་སྟོན་པ་དང༷་། ཡང་མེ་ལྟ་བུ་དུ་བའི་རྒྱུ་ཡི༷་དངོ༷ས་པོ་ཡིན་པ་དེ༷་དག༷་མི༷་ཤེས༷་
པའི་རྒོལ་བ་རྣམས་ལ༷་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཚུལ་ཚང་མང་དང་རྒྱ་མཚོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོན༷་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ༷་དཔེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབ་པ་མིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་མཁས༷་པ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷། དཔེའི་སྟེང་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་མི་དགོས་པར་གཏན༷་ཚི༷གས་འབའ་ཞིག༷་ཙམ་
བརྗོ༷ད་པ༷ར་ཟ༷ད་དོ། །མི་ཤེས་པ་ལ་དཔེས་སྟོན་དགོས་ནའང་མཁས་པ་ལ་མི་དགོས་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར༷་ན། རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེ༷ལ་བ་ཤེས༷་པར་ནུས་ན༷། རྗེས་འགྲོ་དང་ལྡོག་ཁྱབ་ཀྱི་ཚུལ་གཉི༷ས་ལ༷ས་གང༷་ཡ༷ང་རུང༷་བ་དངོས་སུ་སྨྲ༷ས་པས༷། དོ༷ན་གྱི༷ས་གོ༷་བ༷ས་ཅིག་
20-1-13b


ཤོས་མ་སྨྲས་པ་ལ༷འང་། དེར་ངེས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ཡ༷ང་དག༷་པར་སྐྱེ༷་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་རྣམས་ཀྱིས་གང་མ་ཤེས་པ་སྟོན་ཅིང་། ཤེས་ཟིན་ལ་དྲན་པ་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་མཁས་པ་ལ་ཕྱོགས་ཆོས་ཙམ་བརྗོད་པས་འཐུས་ཤིང་། 
ཕྱོགས་ཆོས་ངེས་ཟིན་ལ་ཁྱབ་པ་གཉིས་ཀ་དང་། སྤྱིར་འབྲེལ་བ་ངེས་ཟིན་ཀྱང་མ་དྲན་པ་ལ་ཁྱབ་པ་གང་རུང་དེ། བླུན་པོའམ་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ནན་ཆེར་ཟིན་པ་ལ། ཚུལ་རེ་རེ་ནས་ནན་གྱིས་བསྒྲུབས་པས་མཐར་ཡང་དག་པའི་དོན་ཚད་མའི་ལམ་
གྱིས་འགྲུབ་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་དེ་ཡི་ཤུགས་ཀྱིས་དགག་རྟགས་ཀྱི་འབྲེལ་བའང་ཤེས་པའི་ཚུལ་ནི། རྟགས་ཆོས་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་མི་འཁྲུལ་བ་དེ༷་ཡི་ཕྱི༷ར་རྒྱུ༷་མེ་ལྟ་བུ་ད༷ང་། ཁྱབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་ར༷ང་བཞིན༷་ཤིང་ལྟ་བུ་དག༷་མེ༷ད་པ༷ས་དུ་བ་དང་ཤ་པ་ལྟ་བུ་
འག༷འ་ཞིག༷་མེད་པར་བ༷སྒྲུབ་པའམ་དག༷ག་པའི༷་ཡ༷ང་གཏན༷་ཚི༷གས་སུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་ཏེ༷། འབྲེལ་པས་སྒྲུབ་ནུས་པར་མ་ཟད་འབྲེལ་ཡུལ་ཁེགས་པས་འབྲེལ་ཟླ་འགོག་པ་ཡང་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བའམ། དམི༷གས་པར༷་ནི༷་རི༷གས་པ་དང་ལྡ༷ན་པ་
དེ༷་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ཡ༷ང་དགག་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ༷་ལྟར༷་མི༷་དམི༷གས་པ་འདི༷་དོན་ལ་རྒྱུ་ཁྱབ་བྱེད་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་དུ་འདུ་བར་བཤ༷ད་དེ་དེ་དང་འགལ་དམིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་ལ་དགག་བྱ་
དེའི་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཁྱད་མེད་པས་དེར་འདུའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཀྱང༷་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་རྣ༷མ་པ༷་དུ༷་མ༷་སྟེ། རྒྱུ་ཁྱབ་བྱེད་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པ་གསུམ་པོ་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་གསུམ་པོ་དང་འག༷ལ་བ་གསུམ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཞེས་པས་རང་བཞིན་དང་
20-1-14a


འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ། རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་ཡོད་ལ། དེ་དག་ནི་རང་གི་ངོ་བོའམ་འབྲེལ་ཟླ་མ༷་རྟོགས་པའམ་མ་དམིགས་པ་དང་། འགལ་ཟླ་དམིགས་པའི་མ་རྟོག༷ས་པའི་རབ་དབྱེའི་སྦྱོར་བ་
འགོད༷་ཚུལ་གྱི་སྒོ༷་ན༷ས་བྱེ་བ་ཙམ་སྟེ་དོན་ལ་དགག་བྱ་ཉིད་མེད་པར་འགོག་པ་ལ་གནད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མ་དམིགས་པ་ནི། ཕྱོགས་འདི་ན་དུ་བ་མེད་དེ། མེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་འདི་ན་ཞེས་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཁྱབ་བྱེད་མ་
དམིགས་པ། ཤ་པ་མེད་དེ། ཤིང་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་དང་། རང་བཞིན་མ་དམིགས་པ། དུ་བ་མེད་དེ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱུ་དང་འགལ་བ་དམིགས་པ་ནི། གྲང་འབྲས་སྤུ་ལོང་བྱེད་མེད་དེ། མེ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ། ཁྱབ་བྱེད་དང་
འགལ་བ་དམིགས་པ་བ་མོའི་རེག་པ་མེད་དེ། མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ། རང་བཞིན་དང་འགལ་བ་དམིགས་པ། གྲང་རེག་མེད་དེ། མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ། རང་བཞིན་དང་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ། གྲང་རེག་མེད་དེ། དུ་བ་དྲག་ཏུ་ཕྱུར་བ་ཡོད་པའི་
ཕྱིར་ལྟ་བུ། རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ། གྲང་འབྲས་སྤུ་ལོང་བྱེད་མེད་དེ། དུ་བ་དྲག་ཏུ་ཕྱུར་བས་ནོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འགལ་ཟླ་སྤོས་ཀྱི་མེ་ལྟ་བུ་ལའང་དེའི་ཁྱབ་པའི་ཆ་ན་གྲང་རེག་གནས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ངོ་བོའམ་འབྲས་བུའི་
སྤུ་རིས་ཟིན་ན་དེ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྔར་བཞིར་བཤད་པ་ལ་འདིར་སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་བརྒྱད་དུ་བཤད་ལ། རྣམ་ངེས་ལས་དེའི་སྟེང་དུ། དུ་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་མེད་དེ། དུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པ་དང་། གྲང་
20-1-14b


བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་མེད་དེ། མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བུ་འབྲས་བུ་དང་འགལ་བ་དམིགས་པ་གཉིས་བསྣན་ཏེ་བཅུར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ཁྱབ་བྱེད་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པ་གསུམ་འབྲེལ་ཡུལ་མ་
དམིགས་པ་དང་། ལྷག་མ་དྲུག་འགལ་ཟླ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཐིག་ལས་དེའི་སྟེང་དུ། འགལ་བའི་ཁྱབ་པ་དམིགས་པ་བསྣན་ཏེ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་བྱུང་བ་འཇིག་ངེས་པར་གྱུར་པ་མེད་དེ། རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་
འཇིག་པ་རྒྱུ་ལྡན་དུ་སྨྲ་བའི་ངོར་དམིགས་པའི་རྟགས་ལ་དཔེར་མཛད་དོ། །དོན་དུ་འདི་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་འགལ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཁྱབ་བྱ་དམིགས་ན། འགལ་ཟླ་དེ་མེད་པར་ཁེགས་ནུས་ཏེ། དེའི་ཁྱབ་བྱེད་ནི་ཅིག་ཤོས་དང་དངོས་སུ་འགལ་ལ། དེའི་
ཕྱིར་རྟགས་དང་དགག་བྱ་གཉིས་པོ་བརྒྱུད་ནས་འགལ་བའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པ་ཡིན་ལ། ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་དངོས་སུ་རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱར་བྱས་པ་མི་སྲིད་དེ། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་པ་མིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་མི་རྟག་པར་
དངོས་སུ་ངེས་ནས་རྟག་པ་མིན་པར་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་དེ། རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་ཁྱད་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་གྱི་ཁྱབ་བྱ་ཉིད་དམིགས་པས། རྟགས་དེའི་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་འགལ་ཟླ་འགོག་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཚད་མས་གནོད་འགལ་ཅེས་ཟེར་ཏེ། དོན་ལ་སྒྲ་
རྟག་པ་མིན་པར་རྩོལ་བྱུང་གིས་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུའང་སྒྲ་ལ་རྟག་པ་མེད་པར་རྣམ་བཅད་དུ་དགག་པའི་ཆ་ནས་བསམས་ན་དེར་གནས་ཤིང་། མི་དམིགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡོངས་གཅོད་དུ་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པས་བཟུང་ན་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་འདུ་བ་ལ་འགལ་
20-1-15a


བ་མེད་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པ་ལ་རྒྱུ་ཁྱབ་བྱེད་རང་བཞིན་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པ་བཞི་དང་། འགལ་དམིགས་ལ་འགལ་བའི་རང་བཞིན་མེ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས། གྲང་རེག །གྲང་འབྲས་སྤུ་ལོང་། 
གྲང་བའི་དངོས་རྒྱུ། ཁྱབ་བྱ་ཁ་བའི་རེག་པ་བཞི་འགོག་པ་དང་། འགལ་འབྲས་དུ་བ་དྲག་ཏུ་ཕྱུར་བ་ལ་དགག་བྱ་དེ་བཞི་སྦྱར་བ་དང་། འགལ་བའི་ཁྱབ་བྱ་ཙནྡན་གྱི་མེ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞི་འགོག་པ་དང་བཅུ་གཉིས་ཏེ་ཁྱོན་བཅུ་དྲུག་ཏུའང་གསུངས། 
ཁ་ཅིག་གིས་ཁྱབ་བྱ་ཙནྡན་གྱི་མེ་ལྟ་བུ་ཟུར་དུ་བརྩི་ན། མེའི་བྱེ་བྲག་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སྦྱར་དགོས་པས་མི་འཐད་ཅེས་གསུངས་ན་ཡང་། སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བ་ཙམ་གྱི་སྐབས་ཁྱབ་བྱ་གཅིག་ལ་སྦྱར་བས་གཞན་ཀུན་དེ་དང་འདྲ་བས། སོ་སོ་ནས་སྦྱར་དགོས་པར་མི་
འགྱུར་ལ། སྦྱོར་བ་དེ་ཡང་འགོད་ཚུལ་ཡང་དག་ཡིན་པ་དང་། ཁྱབ་བྱ་ཉིད་དགག་བྱར་སྦྱར་ཏེ་གཞུང་ལས་གསུངས་པས་ཁྱབ་བྱེད་ལའང་སྦྱར་ན་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཛེ་ཏཱ་རིའི་བཞེད་པ་འདི་ལའང་མི་འཐད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་གཙང་ནག་པ་སོགས་
བོད་ཀྱི་མཁས་པས་མེ་ཡི་དངོས་རྒྱུ་དམིགས་པ་ལས་སྔ་མ་བཞི་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་སྐོར་བཞི་གསུངས་ཀྱང་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་མི་ཁེགས་ལ། ནུས་པ་ཐོགས་མེད་སྐད་ཅིག་མ་རྟགས་སུ་ངེས་མི་ནུས་པའི་ཚུལ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་སོགས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །
གཉིས་པ། ངེས་པའི་རྟགས་གསུམ་འཁྲུལ་བ་མེད་ཚུལ་ལ། །སྒྲུབ་པའི་རྟགས་དང་དགག་པའི་རྟགས་གཉིས་ལས། །དང་པོར་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ། །མེ་དུ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་དང༷་འབྲས་བུའི༷་དངོ༷ས་པོ༷་ཡིན་པར་ངེས་པའམ། བྱས་དང་
20-1-15b


མི་རྟག་ལྟ་བུ་རང༷་བཞི༷ན་གྱིས་འབྲེལ་བ་ངེ༷ས་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་ཚད་མ་ལ༷ས་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་བར་ངེ༷ས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་འགྲུབ་པ༷་སྟེ༷། གཞན་དུ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ༷་མཐོ༷ང་བ་ཙམ་ལ༷ས་ལྡོག་ཁྱབ་འཁྲུལ་མེད་གྲུབ་པ་མི༷ན་ལ། མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་མཐོང་བ་
ཙམ་ལ༷ས་རྗེས་འགྲོའི་ཁྱབ་པ་འཁྲུལ་མེད་གཏན་ལ་འབེབས་ནུས་པ་མི༷ན་ནོ། །རྟགས་ཆོས་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་ལས་ཤེས་བྱེད་གཞན་ཞིག་ཏུ་འདོད་ན་གཞ༷ན་དུ་བ་ལྟ་བུ་ནི༷། གཞན༷་མེ་ལྟ་བུ་དག༷་དང༷་ངེ༷ས་པ༷ར་ཏེ་མི་འབྲལ་བར་ཡོ༷ད་པའི༷་ངེ༷ས་པ༷འམ་ཚད་མ་གང༷་
ཡོད་དེ། དུ་བ་དེ་རེས་འགའ་མེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུག་པར་མཐོང་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མ་ངེས་ན། མེ་མིན་ལས་སྐྱེ་བ་མི་ཁེགས་པས་རྟགས་དེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡོད་ངེས་སུ་མི་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་། བདག་
གཅིག་འབྲེལ་དུ་མ་ངེས་ནས་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་དེ་དག་དོན༷་གཞན༷་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་ཆོ༷ས་ཡི༷ན་པར་གྱུར་པའམ། གང་བྱས་པ་ལ་འཇིག་པ་འབྱུང་བས་ན་འཇིག་པ་དེ་བྱས་པ་ལས་གཟོད་འཇིག་རྒྱུ་དོན་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ན༷། 
གོས༷་སྔར་ཡོད་ལ༷་ཚོན༷་གྱིས་གཟོད་བསྒྱུར་བ་བཞི༷ན་བྱས་ཙམ་ནས་འཇིག་པར་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ༷། །དཔེ་འདི་སྔ་མ་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ལའང་དོན་གྱིས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རེས་འགའ་སྣམ་བུ་དང་དེའི་སེར་པོ་ཚོགས་པར་མཐོང་ཡང་། སེར་པོ་ཡོད་
པས་སྣམ་བུ་ཡོད་པར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་དཔོག་པ་བཞིན་ནོ། །སྒྲའི་སྟེང་གི་བྱས་མི་རྟག་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོ༷ས་དེ་དག་དོན༷་གཞ༷ན་གྱི༷་བདག་ཉིད་ཡིན་བཞིན་ཕན་ཚུན་གོ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པ༷ར་གྱུར༷་ན༷། དེ༷་དག་རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་མི་ཤེས་པའི་གཞན་
20-1-16a


པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་བྱས་པས་མི་རྟག་པ་གོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཕན་ཚུན་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་བ་ལས་འོས་མེད་དེ། ཆོས་ཐ་དད་ཕན་མི་འདོགས་པ་ནི་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པས་ན་དེ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་པ་མི་སྲིད་དོ། །
དེ་ལྟ་ནའང་བྱས་པ་ལས་མི་རྟག་པ་ཕྱིས༷་སུ་འབྱུང༷་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷། བྱས་པའི་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ནི་མི་རྟག་པ་མི༷ན་ལ་བྱས་པའི་འབྲས༷་བུ༷་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན༷་ཡ༷ང་། བྱས་ཙམ་ནས་མི་རྟག་པར་ག༷་ལ༷་ངེ༷ས་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བྱས་མི་རྟག་
ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་ལ་དེ་དག་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མི་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡང་མེད་པས་ན། བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ནམ་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་རྟགས་གཉིས་པོ་མི་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་ཡིན་
པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། དེ་བྱུང་འབྲེལ་ལས་འབྲས་བུའི་རྟགས་མི་འཁྲུལ། །རང་བཞིན་བདག་གཅིག་འབྲེལ་ལས་མི་འཁྲུལ་བའོ། །དང་པོ་ལ་ནི་དངོས་དང་རྩོད་སྤང་གཉིས། །དང་པོ། འདི་ལྟར་མེ༷་ཡི༷་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷་དུ༷་བ༷་ཡིན་
པས་དེ་མེ་ལ་ནམ་ཡང་མི་འཁྲུལ་བ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་དུ་བ་དེ་ནི་འབྲས༷་བུའི༷་ཆོས༷་ཀྱིའ༷མ། རང་བཞིན་གྱི་རྗེ༷ས་སུ་འཇུ༷ག་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། དེ་མེ་ཡི་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འ༷ཇུག་པའམ་ངང་ཚུལ་ལས་འདའ་མི་ཤེས་ཏེ་ཆུ་གཤེར་བ་ལས་མི་
འདའ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མེ་དེ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ནི༷་འབྲས་བུ་དུ་བ་དེ༷་ཡོ༷ད་སྲིད་ན༷། རྒྱུ་ད༷ང་ལྡན༷་པ༷་ལ༷ས་འདས༷་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར༷་རོ། །རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་ན་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་ན། རྒྱུ༷་མེ༷ད་པར་འབྱུང་ན་ནི་རང་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་
20-1-16b


ཀྱི་རྒྱུ་གཞན༷་ལ༷་མི༷་ལྟོས་པའམ་ལྟོས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར༷། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་དུས་རྟག༷་ཏུ་ཡོ༷ད་པ༷འ༷མ་ཡང་ན་ཡུལ་དུས་གང་ནའ༷ང་མེད་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དངོ༷ས་པོ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་ཡུལ་དུས་རེས༷་འགའ༷་ཞིག༷་ན་འབྱུང༷་བ༷འམ་ཡོད་པ་ནི། ཡུལ་དང་དུས་དེར་ཚོགས་
པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས༷་པ༷་ལ༷ས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ས་གཞི་གཤིན་པ་སོགས་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། བྲག་དང་རྒྱ་མཚོ་དང་བར་སྣང་ནའང་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་བ་སོགས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱོགས་བཞག་ཏུ་མེད་པ་དང་། སྣང་བའི་དངོས་པོ་
རྣམས་མེད་པའི་དུས་ཀྱང་མེད་པར་ཐལ་ཏེ། དུས་གང་ན་རྒྱུ་ཚོགས་མ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཞག་པའང་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མི་དགོས་ཀྱང་ཡུལ་དུས་འགའ་ཞིག་ན་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ན་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བར་གཞན་ནའང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་དུས་དེ་
དང་གཞན་གཉིས་ཀར་དེའི་རྒྱུ་མེད་པར་ཁྱད་པར་རྡུལ་ཙམ་མེད་བཞིན་དུ་གཞན་ན་ཡོད་ཀྱི་འདི་ན་མེད་པ་མི་འཐད་དེ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གང་དངོས་པོར་སྣང་བ་འདི་དག་ལ་རེས་འགའ་བ་མ་ཡིན་པ་མེད་ལ། དེ་དག་རྒྱུ་
ཚོགས་པ་གང་དུ་ཚང་བ་དེར་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དུ་འབྱུང་མི་ཤེས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་ལས་ནམ་ཡང་མི་འདའ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ༷། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ནི། བརྡ་སྤྲོད་པ་དག་ན་རེ། མེ་མེད་པར་དུ་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མ་ངེས་ཏེ། དུ་བ་དེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོར་
གྲགས་པ་གྲོག་མཁར་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བར་མཐོང་བས་སོ་ཞེ་ན། གལ༷་ཏེ༷་བ༷རྒྱ་བྱི༷ན་སྤྱི༷་བོ༷་སྟེ་གྲོག་མཁར་དེ་དངོས་སུ་དུ་བ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་མེ༷འི་ར༷ང་བཞིན༷་ཡི༷ན་ན༷་ནི། དེ༷་ཉི༷ད་མེ༷་དངོས་ཡིན་པས་རྒྱུ་མེ་དངོས་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའང་འབྲས་བུ་དུ་བ་དངོས་སུ་ཟད་ལ། །
20-1-17a


འོ༷ན་ཏེ༷་དེ༷་མེ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་མི༷ན་ན་ནི་ཇི༷་ལྟར་ན་དེ་ལས་མེ་ཡི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་དུ༷་བ༷་འབྱུང༷་རིགས་ཏེ་མེ་ལོག་པ་ཁོ་ནས་མེ་འབྲས་དུ་བ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་ཀྱི་དཔྱད་པ་གཞན་མི་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་དུ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷་རང༷་བཞི༷ན་ནམ་རིགས་སུ་
གནས་པའི་མེ༷་ནི་དུ་བ་དེ༷་སྐྱེད་པ་ཡི་ནུས༷་པ༷འི་བྱེ་བྲག༷་གམ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན༷་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་དུ་བ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་མེ་མེད་བཞིན་འབྲས་བུ་དུ་བ༷་དེ་དུ་བའི་རང་གི་རྒྱུ༷་མི༷ན་པ་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་སོགས་ལ༷ས་འབྱུང༷་ན་དུ་བ་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར༷་ལ་དེ་ལྟ་ན་རེས་འགའ་
བ་མིན་པར་འགྱུར་བ་བཤད་མ་ཐག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་འདི་དག་ལས་རྒྱུ་གང་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་རྗེས་སུ༷་འགྲོ༷་བ་དང༷་། རྒྱུ་ལོག་ན་འབྲས་བུ་ཡང་ལྡོ༷ག་པ༷་ཡིན་པ་ལས། འབྲས་བུ་གང༷་ཞིག༷་རྒྱུ་གང༷་གི༷་རྗེ༷ས་སུ་འགྲོ༷་བར་མཐོང༷་བ་དེ་ནི། འབྲས་
བུ་དེ༷་ཡི༷་རང༷་བཞི༷ན་ནི་རང་གི་སྐྱེད་བྱེད་དེ༷་ལ་ངེས་པར་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་ཅ༷ན་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱི༷ར་རྒྱུ་མིན་པའམ་རིགས་མི༷་མཐུན༷་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལ༷ས་ནམ་ཡང་མི༷་འབྱུང༷་སྟེ་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་བཅད་འདི་བར་སྐབས་བསྡུ་བ༷འི༷་ཚི༷གས་བཅ༷ད་དོ༷། །དེ་ལ་
གང་ཞིག་གང་གིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྙམ་ན། མ་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དང་པོ་མེ་དུ་གཉིས་སྣང་རུང་གི་གཞིར་མ་དམིགས། དེ་རྗེས་མེ་དམིགས། དེ་རྗེས་དེ་ལས་དུ་བ་བྱུང་བར་དམིགས་པ་ཕྲུགས་གསུམ་པོས་རྒྱུ་
འབྲས་སུ་ངེས་ནུས་ཏེ། དང་པོ་མ་དམིགས་པས་དུ་བ་མེའི་སྔ་ན་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ནས་འོང་བ་དང་། རྒྱུ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཁེགས་ཏེ། དེ་གསུམ་གང་རུང་ཡིན་ན་མེ་མ་དམིགས་ཀྱང་སྣང་ཤེས་པས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་དམིགས་
20-1-17b


པས་མངོན་སུམ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། དུ་བ་གཏན་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མེ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་དོགས་པ་ཆོད་ནས་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རྟ་བོང་གིས་དབེན་པའི་གཞིར། དང་པོ་རྟ་དམིགས་དེ་ནས་བོང་བུ་དམིགས་ན་
དེའང་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་ཡུལ་གཞན་ནས་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོགས་པ་ལྔ་ཆོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ། རྟ་བོང་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མེ་དུ་ལ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་གལ་ཏེ་མཐོང་ན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགྱུར་ནའང་དེ་མི་སྲིད་དོ། །ཡང་ན་དང་པོ་མེ་དུ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་
དམིགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་ནས། རྒྱུ་ལོག་པ་ན་འབྲས་བུའང་མ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ལྟར་ཀྱང་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ངེས་པ་ཐམས་ཅད་དོན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མ་འཁྲུལ་བར་མཐོང་བ་ལས་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །འགའ་ཞིག་དུ་བ་མེ་ལས་སྐྱེས་པར་
ལན་ཅིག་ཙམ་མཐོང་བས་དེའི་རིགས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། འགྲུབ་སྟེ་དུ་བ་རང་གི་རྒྱུ་མིན་ལས་ལན་ཅིག་ཙམ་སྐྱེ་བའང་མི་སྲིད་དེ། དུ་བ་ཆུ་ལས་ལན་ཅིག་ཙམ་སྐྱེ་བ་མཐོང་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ཚོགས་པ་གང་ལ་ལྟོས་པའི་
དངོས་པོ་དེ་དག་རྒྱུ་ཚོགས་ན་མི་སྐྱེ་བའི་དབང་མེད་ཅིང་། མ་ཚོགས་ན་སྐྱེ་མི་སྲིད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལས་ནམ་ཡང་འདའ་མི་ཤེས་ཏེ་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ལུག་གི་རྭ་ལས་སྨྱུག་མ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རིགས་འདྲ་ཇི་སྙེད་
པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མིན་པ་གཞན་ལས་གཞན་སྐྱེས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མིན་པ་ལས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པས་སོ། །འོ་ན་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་རང་རྒྱུ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་འབྲས་དེ་འདྲ་བ་སྐྱེད་པ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ནུས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། རྒྱུ་གཞན་གྱི་འབྲས་བུ་
20-1-18a


འདི་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་འཁྲུལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡང་ཐ་དད་ལ། རྒྱུ་ཐ་དད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡང་ཐ་དད་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་རྣམ་པ་སོགས་ཆ་འདྲ་བས་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་ནས་རྒྱུ་མིན་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་སོ་སྙམ་དུ་མི་
མཁས་པས་བརྟགས་པ་སྟེ། གཟུགས་འདྲ་བའི་མི་གཉིས་མཐོང་ནས་མ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་བུ་མ་མིན་པ་ཅིག་ཤོས་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་བདག་གཅིག་འབྲེལ་ལས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་མི་འཁྲུལ་བར་བསྟན་པ་ལ། ཐ་དད་མེད་པའི་
རྟགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་སྒྲུབ། །ཐ་དད་མེད་ཀྱང་རྟགས་སུ་འཐད་པའི་ཚུལ། །སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བ་དཔེ་ཡིས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། འབྲས་རྟགས་སུ་མ་ཟད་རང༷་བཞི༷ན༷་གྱི་རྟགས་ལ༷་ཡ༷ང་མེ༷ད་ན་མི༷་འབྱུང༷་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ལས་རྟགས་ཡང་དག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་
ཇི་ལྟར་འབྲེལ་ཅེ་ན། རྟགས་དང་ཆོས་དེ་དག་ཅིག་ཤོས་ཡོ༷ད་པ༷་ཙ༷མ་ནས་དེ་དང༷་རང་ཆས་སུ་དོན་གྱིས་ཐ་དད་དུ་མེད་པར་བདག་གཅིག་གིས་འབྲེལ༷་པ༷་ཡི༷ན་པས་ན། བསྒྲུབ་བྱ་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་དེ༷་མེ༷ད་ན༷་ནི༷་རྟགས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཡོ༷ད་པའི༷་བདག༷་ཉིད་ཀྱང་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་
ཏེ། དེ་གཉིས་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། སེལ་བའི་དབང་གིས་རྟགས་ཀྱི་འཇུག་ཚུལ་བཤད། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། གང་ཕྱིར་དངོས་ཀུན་སོགས་ཚིགས་བཅད་གསུམ་
གྱིས་བསྟན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་བྱས་མི་རྟག་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་པ་ཡིན་ན། རྟགས་ཆོས་ཐ་མི་དད་དུ་འགྱུར་ཏེ་བྱས་མི་རྟག་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གང༷་
20-1-18b


གི་ཕྱིར༷་ཇི་སྙེད་པའི་དངོ༷ས་པོ་འདི་ཀུན༷་རང་གྲུབ་ཙམ་ནས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམ་རང༷་བཞིན༷་གྱི༷ས་རང༷་ར༷ང་སོ་སོའི་ཐུན་མིན་མ་འདྲེས་པའི་ངོ༷་བོ༷་ལ༷་གན༷ས་པའི་ཕྱིར༷། རང་དང་རིགས་མ༷ཐུན་པའི་དངོ༷ས་པོ་ཕལ་དང་རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞན༷་གྱི༷་དངོས༷་པོ་མཐའ་དག༷་ལ༷ས་ལྡོག༷་
པ༷་ལ༷་ནི༷་བརྟེན༷་པ༷་ཅ༷ན་ཏེ་གཞན་གང་དང་ཡང་མ་འདྲེས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངང་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མདུན་དུ་བཞག་པ་ཨུཏྤལའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུ་དེ་རིགས་མཐུན་པ་ཨུཏྤལ་གཞན་དང་། རིགས་མི་མཐུན་པ་ཨུཏྤལ་མིན་པའི་དངོས་པོ་མེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཇི་སྙེད་
པ་ལས་ལོག་པའི་རང་མཚན་ཐུན་མོང་མིན་པར་གནས་སོ་ཞེས་དོན་རང་མཚན་གྱི་ངོས་ནས་གཞན་སེལ་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ན། མ་བྱས་པ་དང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གང༷་དང༷་གང༷་ལ༷ས་དོ༷ན་
སྒྲ་ལྟ་བུ་འདི་ལྡོག༷་པ༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཡོད་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་རི༷གས་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དུ་སྒྲ་དང་བློའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་བྱ་རུང་ལ། རིགས་དེ་ཡི༷་ནང་ཚན་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱིས༷་དེ་དང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་
རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཡི་གཏན་ཚིགས་དག༷་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ར༷བ་ཏུ་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ལྡོག་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་རམ་བྱེ་བྲག་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་གང༷་ཞིག༷། ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོ༷ས་སུ་གྱུར་པ་
རང་གི་མིང་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་གང༷་གི༷ས་གོ༷་བར༷་འགྱུར༷་བ༷་དེ༷་ནི། མིང་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་དུ་གྱུར་པ་སྒྲ་དང་བྱས་པ་སོགས་ཀུན་གྱིས༷་གོ་བར་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ་དེས༷་ན༷། བྱས་མི་རྟག་ལྟ་བུའི་རང་ལྡོག་ནི་ཐུན་མིན་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཚུལ་དུ་རྣམ༷་པ༷ར་གན༷ས་པ་ཡིན་
20-1-19a


པར་ཤེས༷་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་གཞན་སེལ་དེའི་བྱེ་བྲག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། དངོས་པོའི་སྒྲ་རྟོག་སེལ་བས་འཇུག་ཚུལ་དང་། །དངོས་མེད་སྒྲ་རྟོག་སེལ་བས་འཇུག་ཚུལ་བསྟན། །དང་པོ་ལ། དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་རྟོག་པ་
སེལ་བར་འཐད། །དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་རྗོད་བྱེད་སེལ་བར་འཐད། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་གཉིས། །དང་པོ་ལ། དགག་སྒྲུབ་ཅིག་ཅར་རྟོགས་པར་ཐལ་བ་དང་། །སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་ཐལ་ཕྱིར་སེལ་བར་སྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། སྤྱི་ཡི་ཚུལ་དང་
བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གཉིས། །དང་པོ། འདི་ལྟར་སྒྲ་ལྟ་བུའི་དོ༷ན་གྱི༷་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷་གཅི༷ག་པུའི་བདག༷་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་དེ། ཡུལ་ཅན་རང་འཛིན་ཤེས་པས་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་བྱས་པ༷་ཡི༷ན་པ༷་དེའི་ཚེ་ན། ཡུལ་དེ་ལ༷་སྒྲ་རྟོག་ནས་བྱས་མི་རྟག་ལྟ་བུ་སོགས་ཚ༷ད་མ༷་ཕྱི་མ་རྣམ༷ས་
ཀྱིས༷་གཟོད་བརྟ༷ག་པར་བྱ་བ༷་ག༷ང་ཞིག །སྔར་མ༷་མཐོང༷་བའི་ཆ༷་ཤས་གཞ༷ན་ཅི༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་དེ་མེད་པར་ཐལ། མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་ཇི་ཙམ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་དེ་ལ་རང་དང་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་དོན་རང་གི་སྟེང་ན་གཅིག་པུ་ཆ་ཤས་མེད་པར་
གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མཐོང་མ་མཐོང་ཆ་གཉིས་མི་སྲིད་པའི་རི༷གས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་ནི་མཐོང་ལ་ཁ་ཅིག་མ་མཐོང་བའི་ཆ་ཡོད་ན་དེ་དང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་བུམ་པ་མཐོང་བས་དེའི་བྱས་མི་རྟག་ཀྱང་སྣང་བས་མཐོང་ན། བུམ་པ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་
དཔག་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བུམ་པ་མཐོང་བ་ན་དེའི་སྟེང་གི་བྱས་མི་རྟག་སོགས་དེ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཀུན་མཐོང་བ་ཡིན་ཀྱང་། གཟུགས་དཀར་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོ༷ས་མཐུན༷་པ༷་མཐོང༷་བ༷་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ལ༷ས། ཉ༷་ཕྱིས༷་ལ༷་དངུལ༷་ཡིན་པའི་རྣམ༷་པ༷་
20-1-19b


སྣང་བ་ལྟར༷། གལ༷་ཏེ༷་གཟུགས་མཐོང་བ་ན་འདྲ་བ་གཞན་འབྱུང་བ་སོགས་འཁྲུལ༷་པའི༷་རྒྱུ་མཚ༷ན་གྱིས༷་མི་རྟག་པར་མ་ངེས་ཤིང་། དངོས་པོ་དེ་ལ་མེད་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་གཞན༷་རྟག་པ་སོགས་སུ་སྦྱོར༷་བའམ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི༷་བྱེ༷ད་པ་ཞིག་ན༷་ཁྱེད་བདེན་ཀྱང་། འཁྲུལ་
རྒྱུས་བསླད་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྟག་འཛིན་སོགས་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་མི་དགོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཉ་ཕྱིས་དང་དངུལ་ཕན་ཚུན་མ་འདྲེས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། ཉ་ཕྱིས་མཐོང་ཚེ་ཉ་ཕྱིས་ལ་དངུལ་དངོས་སུ་མཐོང་བ་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་ཀྱང་
འདྲ་བ་ལས་རང་བློ་འཁྲུལ་བའོ། །དེ་བཞིན་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་དོན་ལ་མ་འདྲེས་ཤིང་དབང་མངོན་གྱིས་ཀྱང་འདྲེས་པར་མཐོང་མི་ཤེས་ནའང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་འདྲ་བ་བར་མ་ཆད་དུ་བྱུང་བ་དང་། ནང་གི་བློ་མི་གསལ་ཞིང་གྲུབ་མཐའ་ངན་པས་བསླད་པ་སོགས་
ཕྱི་ནང་གི་འཁྲུལ་རྒྱུས་གེགས་བྱས་ཏེ་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆ་གཅིག་ལ་སྣང་མི་སྣང་གཉིས་མེད་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་དངོས༷་པོ༷་སྒྲ་ལྟ་བུ་གང་ཞིག་མཐོང༷་བ༷་ཡི༷ས། དེ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་བྱས་མི་རྟག་སོགས་ཡོ༷ན་ཏན༷་མཐའ༷་དག༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཀྱང་། 
འཁྲུལ༷་པ༷ས་གེགས་བྱས་ཏེ་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་མཐོང་བ་ལྟར་སྒྲ་མི་རྟག་སོགས་སུ་ངེ༷ས་པར༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ༷ས་ན། སྒྲ་མི་རྟག་པར་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲུབ༷་པ༷་ལྟ་བུ་ཡང་རབ༷་ཏུ༷་འཇུག༷་པ༷་འཐད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟགས་འཇུག་པ་ནི་སེལ་བ་ཡིན་
པར་འཐད། །རྟགས་མི་འཇུག་ཀྱང་སེལ་བ་ཡིན་པར་བསྟན། །དང་པོ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པས་འཇུག་པ་ལ་མཐོང་མ་མཐོང་གི་ཆ་མེད་ལ་རྟོག་པ་སེལ་འཇུག་ལ་ཡོད་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དེར་མ་ཟད། རྗེས༷་སུ༷་དཔག༷་པ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་དངོ༷ས་པོའི་རང་མཚན་སྒྲུབ་པའི་
20-1-20a


སྒོ་ནས་འཛི༷ན་ན༷་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོ༷ས་གཅི༷ག་ངེ༷ས་པར་གྱུར༷་པ༷ས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཆོ༷ས་ཀུན༷་འཛི༷ན་པར་ཐལ་ཏེ༷་རིགས་པ་སྔར་བཞིན། འདོད་ན་རྗེས་དཔག་གཞན་དོན་མེད་དུ་ཐལ་ལོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ལའང་མཚུངས་སོ་
ཟེར་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་རྟོགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་དེས་སྒྲ་རྟག་པ་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་སེལ་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི། རྗེས་དཔག་དེས་རང་ཡུལ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པ་ཅན་མིན་པས་ན་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་གཞན་སེ༷ལ་བའམ་དགག་པར་སྨྲ་བ༷་ལ༷་ཉེས༷་པ༷་འདི༷་ནི༷་
ཐལ༷་བ་ཉིད་དུ་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཡུལ་སེལ་བ་ཐ་དད་དུ་རུང་བས་སོ། །རྗེས་དཔག་སེལ་བས་འཇུག་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར༷་རྟག༷ས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་མིན་གཅོད་པའམ་སྒྲོ་འདོགས་སེ༷ལ་བའི༷་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པ༷ར་རབ༷་ཏུ༷་བསྒྲག༷ས་སོ། །གློ་
བུར་བའི་རྗེས་དཔག་གིས་མ་ངེས་ཏེ་དེ་ལ་སྔར་སྒྲོ་འདོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། གློ་བུར་དུ་བ་མཐོང་ཡང་དེས་ཕྱོགས་མེ་མེད་དུ་འཛིན་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་བསལ་བྱ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ལས་གཞན༷་དུ༷་ངེད་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་
དཔག་དེས་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པར་འདོད་ན་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་སྒྲ་ལྟ་བུ་གྲུབ༷་པར་གྱུར༷་ན༷། དེ༷་ལ༷ས་མ༷་གྲུབ༷་པ་གཞན༷་མི་རྟག་སོགས་རྟགས་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཅི༷་ཞིག་ཡོ༷ད་དེ་རིགས་པ་སྔར་བཞིན། དེས་ན་དེ་ལྟར་ཁས་མི་
ལེན་ཏོ། །གཉིས་པ་རྟགས་མི་འཇུག་ཀྱང་རྟོག་པ་ཡིན་ཕན་ཆད་སེལ་འཇུག་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི། ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ། མངོན་སུམ་གྱིས་དྲངས་བའི་ངེས་ཤེས་ལ་སེལ་བ་མེད་དེ། དེའི་སྒྲོ་འདོགས་ནི་སྔར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་ཟིན་
20-1-20b


པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང༷་བ༷་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་འག༷འ་ཞིག་ལ༷འ༷ང་རྗེས་སུ་དེ་ལྟར་ཤེས༷་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྱི་ཡི༷་དོན༷་ཅ༷ན་གྱི་རྣམ༷་པར་རྟོ༷ག་པའམ་དོན་སྤྱི་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ཡིན་གྱི་རང་མཚན་འཛིན་པའི་རྟོག་མེད་མ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཡུལ་དེ་སྔོ་མིན་སོགས་
གཞན༷་གྱི༷་ཆ༷་ཉིད་དུ་སྒྲོ༷་མ༷་བཏག༷ས་པ༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཙམ༷་གྱིས་སྔོ་མིན་སོགས་སྒྲོ་འདོགས་སེལ༷་བ༷འི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་ངེ༷ས་པ༷་དང༷་ནི༷་སྔོ་མིན་དུ་སྒྲོ་འདོག༷ས་པའི་ཡི༷ད་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་གནོ༷ད་བྱ༷་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷འི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར༷། 
དེ་གཉིས་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་གནས་མི་སྲིད་པས་ན། ངེས་ཤེས་འདི༷་ནི༷་བཟློག་ཕྱོགས་སྒྲོ༷་འདོ༷གས་པ་དེས་དབེ༷ན་པ༷འ༷མ་སེལ་བ་དེ་ལ༷་འཇུག༷་པ་ཉིད་དོ་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷ར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་པར་ཐལ་བ་ལ། དངོས་དང་དེ་
ཡི་ཉེས་སྤོང་ལན་དགག་པ། དང་པོ། སྒྲ་ལ་རྟག་པ་མ་བྱས་སོགས་ཀྱི་ཆ༷་ཤས༷་སུ་སྒྲོ༷་འདོག༷ས་པ་ཇི༷་སྙེད༷་ཡོད་པ༷་དེ༷་བསལ༷་བའི་ཕྱིར༷་ན༷་དེ་ལྟར་ངེ༷ས་པ༷་ཡི་རྟོག་པ་དང༷་། དེ་བརྗོད་པའི་སྒྲ༷་ཡ༷ང་དེ༷་སྙེད༷་ཁོ༷་ན༷འམ་དེ་སྙེད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ལ། ངེས༷་ན་སྒྲ་བློ་དེ༷་དག༷་
སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་འཐད་ཀྱི། གཞན༷་དུ༷་སེལ་བྱ་ཐ་དད་མིན་ན་བྱས་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོ༷་གཅི༷ག་པུ༷་པ༷་སྟེ་སྒྲ་རང་མཚན་གྱི་སྟེང་ན་ཆ་ཤས་མེད་པ་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་དེ་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའ༷མ་དེ་ཤེས་ཀྱི་བློ༷་གཅི༷ག་གི༷ས་སྒྲུབ་པས་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁྱབ༷་པར་གཅོད་ན༷། 
སྒྲ་བློ་དེ་དག་གཞན་དང་གཞན༷་གྱི་ཡུལ༷་ཅན་ནམ་ཡུལ་ཐ་དད་ལ་འཇུག་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར། བྱས་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་བློ་ལ་གོ་བྱ་ཐ་དད་མེད་པར་རྣམ༷་གྲང༷ས་པ༷་ནི༷་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། གང་བརྗོད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གོ་བ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
20-1-21a


གཉིས་པ་ཕ་རོལ་གྱིས་ཉེས་པ་དེ་མི་འཇུག་པའི་ལན་བསྟན་པ་འགོག་པ་ནི། མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་གང་གི་ལྟར་ན་མར་གྱི་གོང་བུ་ལ་ཏིལ་འབྱར་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ནང་མ་འདྲེས་པར་ཡོད་པ་དེ་དག་བློས༷་འཛིན་པའི་
ཚེ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་ཅ༷ན་གྱི་དོན༷་སྒྲ་ལྟ་བུ་དེ། ཁྱད་ཆོས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཛི༷ན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན། དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་རྐྱང་པ་ནི་མེད་དེ། 
ཁྱད་པར་ཡིན་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་སོ། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་འབྲེལ་ན་ཁྱད་པར་ཅན་དེས་རང་གི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་སམ་མི་འདོགས། མི་འདོགས་ན་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་ཆོས་འབྲེལ་མེད་དུ་འགྱུར་ལ། ཕན་འདོགས་ན་དེ་ལྟར་ཕན་
པའི་ནུས་པ་དེ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་རྫས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཡིན། དང་པོ། རང་གི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་ཆོས་སྣ༷་ཚོ༷གས་ལ༷་ཕན༷་པའི༷་ཡན༷་ལ༷ག་གམ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ནུ༷ས་པ་རྣམས་ལ༷ས་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་རྣམས་དང་ངོ་བོ་དབྱེར༷་མེ༷ད་པ༷འི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། 
དེ་འདྲའི་ནུས་པ་རྣམས་དང་ཆ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་གཅིག་པུ་སྒྲ་ལྟ་བུ་དེ་རིལ་པོའམ་ཀུན༷་ནས་བཟུང༷་ན༷། ཕ༷ན་བྱའི༷་བྱེ༷་བྲག༷་མི་རྟག་པ་སོགས་ལ་ཕན་པའི་ནུས་པ་གང༷་མ༷་ངེས༷་ཏེ། དེ་དང་དབྱེར་མེད་པའི་ཕན་བྱེད་ཀྱི་ནུས་པ་མཐའ་དག་ངེས་པར་ཐལ། རྒྱུ་མཚན་
ནུས་པ་དེ༷་མཐའ་དག༷་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་བདག༷་ཉི༷ད་ལ༷་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེར་མེད་དུ་འབྲེལ༷་བའི་ཕྱིར༷། བྱས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལྟ་བུ་གང་རུང་གཅི༷ག་ཤེ༷ས་ན༷་ནི༷་མི་རྟག་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལྟ་བུ་དེ་གཉི༷ས་ཀ༷་ཡང་ཅིག་ཅར་བཟུང༷་བར་ཐལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ན་ནུས་པ་
20-1-21b


ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་ཟེར་ན་ཡང་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་ངེས་པར་ཐལ་བ་ལ་སྐྱོན་སྤོང་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས༷་ལ་ཕན༷་པའི་ནུས༷་པ་རྣམ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། ནུས༷་པ་དེ༷་ད༷ག་ནི་ནུས་ཅན་ནམ་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི༷་ཅི༷་ཞིག་ཡི༷ན་ཏེ་
མིན་པར་ཐལ། གལ༷་ཏེ༷་དེ་ལྟར་འདོད་ན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ༷་ཡི༷ས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་དེ༷་ད༷ག་ལ༷་ཕ༷ན་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བས་ཀ་བུམ་བཞིན་འབྲེལ་མེ༷ད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ཅན་རང་ལ་ཕན་ནུས་མེད་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུ་ཡི༷ན་ན༷་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཕན་
འདོགས་བྱེད་ནུས་པ་གཞན་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ནུས་པ་ཉིད་ལའང་ནུས་པ་གཞན་མེད་པར་ཕན་འདོགས་མི་ནུས་པས། ནུས་ཅན་ནུས་པ་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་བ་སོགས་མཐར་ནུས་པ་ཐུག༷་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་གྱི་ཕན་འདོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །ནུས་པ་ལ་ནུས་པ་མི་དགོས་ཏེ་
ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་སོ་སྙམ་ན་སྒྲ་ལས་ཐ་དད་པའི་ནུས་པ་མེད་ཀྱང་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་ཡང་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཕན་ནུས་ཀུན་ཅིག་ཅར་ཡོད་ཀྱང་བློས་འཛིན་དུས་སྒྲ་ལྟ་བུ་དེ་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་ལ༷་ཕན༷་བྱེ༷ད་དུ་བཟུང༷་བས་ན་
ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་ཐལ་བ་མེད་ཅེས་འདོད་ན༷་ནི༷། རྟོག་བློས་འཛིན་པ་སྒྲུབ་འཇུག་ཏུ་འདོད་པ་ཁྱེད་ལ་དེ་མི་རུང་སྟེ། སྒྲ་དེ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དེ༷་ལ༷་ཕན་བྱེད་དུ་མཐོ༷ང་ན༷་དེའི་སྐབས་སུ་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཉིད་དུ་འདོད་པ་མི་རྟག་པ་ལ་ཕན༷་པ༷འང་སྒྲ་དང་རྫས་གཅིག་པས་ན་གཞན༷་མི༷ན་
པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ཕན་བྱེད་ཡིན་པ་དེ༷་བཟུ༷ང་ན༷་ནི༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་བཟུང༷་བར་ཐལ་ལོ། །གལ༷་ཏེ༷་སྔར་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་ངེས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པའི་འཁྲུལ༷་པ༷་བྱུང་ན་དེ་བཟློག༷་པའི༷་ཕྱིར༷། སྔར་ངེས་པར་བཟུང༷་བ༷་ལ༷་ཡང༷་ཕྱིས་རྗེས་དཔག་
20-1-22a


གཞན༷་འཇུག་པར་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། རྗེས་དཔག་ཚད་མས་ངེས་པ་དེ༷་ནི༷་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བས་ན་རྣ༷མ་གཅོ༷ད་ཀྱི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དུ་གྲུབ༷་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་འཇུག་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ངེས་པ་ལ་ཡང་ཡང་བཟུང་བ་ཙམ་ཡིན་ན་རྗེས་དཔག་
མི་དགོས་ཏེ་སྒྲོ་འདོགས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྔར་ངེས་ཟིན་སྒྲོ་འདོགས་གསར་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་བློ་དེ་སྒྲུབ་འཇུག་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་མིན་ཏེ། རྗེས་དཔག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་བསལ་བ་དེ༷་ལ༷ས་གཞན༷་པ༷་མཐོང་ཟིན་ངེས་པའི་རྟོག་པའང༷་རྗེས་
དཔག་དེ༷་དང༷་འདྲ༷་བར་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་བཟློག་ཕྱོགས་སྒྲོ་འ༷དོག༷ས་བསལ་བའམ་མེ༷ད་པའི༷་ཡུལ༷་ཉིད་ལ༷་ནི༷་ངེས་གཟུང་གི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་རྟོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། སྐྱོན་གཞ༷ན་ཡ༷ང་སྔར་ངེས་པར་བཟུང་བ་ལ་སླར་ཡང་
རྗེས་དཔག་གིས་ངེས་པར་འཛིན་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། གསར་དུ་རྗེས་དཔག་གིས་ངེས་པར་བྱ་བ་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུའི་ངོ༷་བོ༷་ག༷ང་ཞིག་སྒྲ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་བྱས་པར་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་གྱི་ངེ༷ས་པ༷་གཞན་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་མ༷་ངེ༷ས་པ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་སྔར་གྱི་ངེས་པ་དེ༷་
དག་གི་ཡུལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ངེས་མ་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསར་དུ་རྗེས་དཔག་འཇུག་པ་ཡིན་པས་སོ། །འོ་ན་ཁྱོད་རང་ལའང་མཚུངས་ཏེ་མངོན་སུམ་གྱི་དུས་ན་ཐམས་ཅད་བཟུང་ཡང་ཕྱིས་རྗེས་དཔག་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། 
དོན་སྒྲའི་སྟེང་ན་བྱས་མི་རྟགས་སོགས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་ཆོས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པའི་ཆ༷་ཤ༷ས་རྣམ༷་པར་སྤ༷ངས་པ༷་ཡི་རང་མཚན་དེ་ཉིད་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས༷་ནི༷་བཟུང༷་བ༷་ལ༷འ༷ང་། བཟུང་བ་ལྟར་ངེས་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་ཆོས་གང༷་ལ༷་དེ་བཞིན་དུ་རྟོག༷ས་པའམ་ངེས་པ༷་འདྲེན་པ་
20-1-22b


ཡི༷་རྐྱེན༷་ཡོ༷ད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་བ་དེའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་ལ་ཡུལ་མ་ནོར་བར་སྣང་དུ་ཟིན་ཀྱང་། དེའི་རྗེས་ཀྱི་རྟོག་བཅས་ཀྱི་ཡིད་ལ་ངེས་མ་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་མངོན་སུམ་ཉིད་ལ་ངེས་པ་ཡོད་ན་སུ་ཡང་འཁྲུལ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་ངེས་པའི་རྒྱུ་
མངོན་སུམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ལའང་རྐྱེན་ཡོད་ན་དེས་ངེས་པ་འདྲེན་ནུས་ལ། མཐུན་རྐྱེན་མེད་པའམ་འགལ་རྐྱེན་འཁྲུལ་རྒྱུ་ཡོད་ན་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ངེས་པ་འདྲེན་མི་ནུས་ཏེ། སྒྲ་རྟག་པར་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །མཐུན་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་བློ་གསལ་བ་དང་། གོམས་པ་དང་། 
སྐབས་སུ་བབ་པ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། དོན་གྱི་ཤུགས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པ་འདྲེན་པའི་རྒྱུ་ཚང་བའོ། །དེ་ལ་བློ་གསལ་བ་ནི། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གསལ་བས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ངེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་གོམས་
པར་གྱུར་པས་དོན་གང་མཐོང་བ་ལ་བློ་གཏད་པ་ཙམ་གྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་ངེས་པ་འདྲེན་ནུས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ནང་གི་གོམས་པ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་རོ་གཅིག་ལའང་ཕལ་པས་མྱགས་པ་དང་། ཆགས་ལྡན་གྱིས་ཉལ་པོ་བྱ་བ་དང་། ཁྱི་རྣམས་ཀྱིས་བཟའ་བའི་བློ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་གོམས་
པ་ཤས་ཆེ་བའི་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེས་དོན་རྣམས་དེ་དང་དེ་ལྟར་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན། དོན་གྱི་རྣམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གོམས་པའམ་དེའི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་ཡང་རྐྱེན་ནོ། །སྐབས་སུ་བབ་པ་ནི་དཔེར་ན་སྨན་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་
གྱི་སྐབས་སུ་བབ་པ་ན། སྨན་པ་དེ་མཐོང་བ་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་ཆོས་གཞན་དུ་མ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྨན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་གང་ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་གཏད་པ་དེ་ལ་ངེས་པ་འདྲེན་པ་ནི། མི་མང་པོའི་ཁྲོད་ནས་གཅིག་ཡོད་མེད་ལ་ཆེད་དུ་ཡིད་
20-1-23a


གཏད་ན་དེ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཡོད་པར་ངེས་ལ། གཞན་དབང་མངོན་ལ་སྣང་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡོད་མེད་མ་ངེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་གྱི་ཤུགས་ནི་ལྟད་མོ་སྣ་ཚོགས་པའི་ནང་ནས་ཡ་མཚན་པ་དང་ཉེ་ཞིང་གསལ་པོར་མཐོང་བ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་
ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པ་མང་པོ་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྒྱུ་དེ་དག་ཡོད་ན་གོ་རིམ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་སྙམ་ན། ངེས་པའི་རྒྱུ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་དེ་དང་པོར་སྐྱེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་དེའི་རྒྱུ་སྟོབས་ཆེ་བ་དག་གི་འབྲས་བུ་སྔར་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕ་ཡང་ཡིན་ལ་མཁན་
པོའང་ཡིན་པའི་སྐྱེས་བུ་གཅིག་འོང་བ་ན། སྐྱེས་བུ་གཅིག་པོ་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་ཀློག་སློབ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། དེ་འོང་བ་ན་ཐོག་མར་བདག་གི་ཕ་འོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱི་མཁན་པོ་འོང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཆེས་
ཤིན་ཏུ་ཉེ་བའི་དབང་གིས་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བས་རྒྱུ་ཡོད་ལ་བདག་མེད་པ་གོམས་པ་སོགས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་ཁོ་ནས་སྐད་ཅིག་མར་ངེས་པ་འདྲེན་
མི་ནུས་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་གོམས་པས་བསླད་ནས་གེགས་བྱས་པ་ལས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དངོས་པོའི་རྟོག་པ་སེལ་འཇུག་ཏུ་བསྟན་པར་རྩོད་པ་ལ། གཞན་གྱི་རྩོད་པ་རྣམ་པར་འགོག་པ་དང་། །དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་རང་ལུགས་བཞག་པ་གཉིས། །དང་པོ་ལ། གཅིག་
ལ་ཐ་དད་སྒྲ་བློ་མི་འཐད་དང་། །དུ་མར་གཅིག་སྒྲ་བློ་མི་འཐད་རྩོད་སྤང་། །དང་པོ་ལ། སེལ་བ་གཅིག་ལ་དུ་མའི་སྒྲ་འཇུག་འཐད། །དངོས་པོར་འདོད་ལ་དེ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་ན་རེ། ཁྱོད་སྒྲ་རྟོག་སེལ་འཇུག་ཏུ་འདོད་པ་
20-1-23b


ལའང་སྐྱོན་ཡོད་དེ། ལོག་ལྡོག་རྫས་གཅིག་གམ་ཐ་དད། གཅིག་ན་ཆོས་ཆོས་ཅན་གྱི་སྒྲ་དེ་སོ་སོར་བརྗོད་པ་མི་རུང་ལ། བརྗོད་བྱ་སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་བ་ཁྱོད་རང་ལའང་མཚུངས་ཤིང་། ཐ་དད་ཡིན་ན་སྤྱི་གསལ་རྫས་གཞན་དུ་འདོད་པ་ལ་བརྗོད་པའི་ཉེས་
པ་རང་ལའང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྒྲ་རྟོག་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་དེ༷་ལའ༷ང་། གཞན་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷་ལ་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་ཆོས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དང༷་། གཞན༷་ལ༷ས་ལོ༷ག་པ༷་བ་ལང་ཞེས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པ་ཞེས༷་བྱ༷་བའི༷་སྒྲ༷་དེ་དང༷་དེ་ལྟར་
ངེས་པ༷་ཡི་རྟོག་པ་ཉི༷ད་དག༷་ནི༷། ལོག་ལྡོག་རྫས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་ནས་བརྡ་དེ་ལྟར་སྦྱར་བ་མིན་ཏེ། སྨྲ་བ་པོས་ནང་གི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་བརྡ་དེ་ལྟ་བུ་སྦྱར་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ནི་བརྡ༷་དེ་ཡི༷་རྗེས༷་སུ༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཙམ་
གྱི་དབང་གིས་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བ་ལང་ཞེས་པ་དང་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་པའི་སྒྲ་གཉི༷ས་ཀས༷་ཀྱང་བརྗོད་བྱ་ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གཅི༷ག་པུ་བ་ལང་དེ་ཙམ་ཅི༷ག་བརྗོ༷ད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་མོ༷ད་ཀྱི༷། བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་བ་ལང་གི་བ་
ལང་ཉིད་ལྟ་བུ་བརྗོད་པའི་ཚེ་ན་བརྗོད་པ་དེས་འཕངས་པའི་བརྗོ༷ད་བྱའི༷་གཞན་སེལ་ལམ་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱི་ཤན༷་གྱི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི༷ས། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་རྣམ༷་པར་དབྱེ༷་བ་དང་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པའི་སླད་དུ་རྣམ་དབྱེ་དྲུག་པ་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་ཡང་སྦྱར་ནས་
རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཐ༷་ད༷ད་པར་འབྱེ༷ད་པ༷་ཡི་ཚུལ་དེ་ཡི༷ས། སེལ་བའི་བློ་ངོར་ཐ༷་ད༷ད་པ་ལྟ་བུའི་དོན༷་ཡོད་པ་བཞིན༷་དུ་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགག་ཚིག་ཅན་ལའང་། རྟ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་དང་། རྟ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་པའང་ཆོས་ཅན་དང་
20-1-24a


ཆོས་བརྗོད་པའི་སྒྲར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པ་དེ་གཉིས་དོན་ལ་ཁྱད་མེད་ན་སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱ༷ད་པར་གཞན༷་ནི༷་སྤོང་བ༷་དང༷་མི༷་སྤོང༷་བ༷་དག༷་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ༷་
གཉི༷ས་ཀྱི༷་བརྡ༷་ཡི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་གམ་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གང་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་བ་ལང་ལྟ་བུ་ལ་རྟོག༷ས་པ༷་པོ་ཉན་པ་པོ་དང་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་པོའི༷་ཤེས་ཤིང་བརྗོད་པར་འདོ༷ད་པའི༷་བློ་ཙམ་གྱི་རྗེ༷ས་སུ༷་བྱེ༷ད་པའི༷་གཞི༷་ཅན་ནམ་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཏེ་ནང་གི་
བརྗོད་འདོད་དེ་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ན། ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་ལྡན་པ་དེ་རྟ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དམིགས་བསལ་ཏེ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཞིག་ན། འདི་རྟ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་བ་ལང་ཉིད་དོ་ཞེས་ལྡོག་པ་
བརྗོད་ལ། དེས་ཁྱད་པར་གཞན་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བ་ལང་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ཡང་ཁྱད་པར་གཞན་གཅོད་འདོད་ཀྱི་བློ་གཙོ་བོར་མ་བྱས་པར་ནོག་ལྐོག་ཤལ་ལྡན་པ་ལ་བ་ལང་ཉིད་དུ་སེམས་པ་ཙམ་ཞིག་ན། འདི་བ་ལང་ངོ་ཞེས་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་བརྗོད་པར་
ཟད་ལ་དེ་གཉིས་ཀ་ལའང་བརྗོད་བྱ་བ་ལང་ལས་གཞན་མེད་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་བཞིན་དུ་གོ་བའི་ནུས་པ་སྒྲ་ལ་ཡོད་པས་ན་ཉིད་ཅེས་སྨྲོས་པའང་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེར་མ་ཟད། སྤྱི་དང་སྤྱི་ལྡན། བྱ་བ་དང་བྱ་བ་ཅན། ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་
སོགས་གཞན་ཀུན༷་ལ༷འང་རྫས༷་ཏེ་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པ་དང༷་། དངོ༷ས་པོ་སྟེ་ཆོས་བརྗོ༷ད་པའི༷་སྒྲ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་མི་སྤོང་གི་དབྱེ་བ་འདི༷་ཙམ་ཉི༷ད་དུ་ཟད་དོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་ཆོས་ཆོས་ཅན་དེ༷་དག༷་བརྗོད་བྱ༷་ལ༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་འགའ༷་ཡ༷ང་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་གཉིས་ཀས་ཀྱང་གཅིག་
20-1-24b


བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་དེ་དག་བརྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཡི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དེ། ཁྱད་པར་སྤོང་མི་སྤོང་གི་དོན་དེ༷་ལྟ་བུ་ཤེས༷་པར༷་བྱེ༷ད་འདོ༷ད་པ༷ས་སྒྲ་དེ༷་ལ༷་ཕ༷ན་པའི་དེ་ཕན་གྱི་རྐྱེན་སྦྱར་ནས་བསྟན་ན་བ་ལང་ཉིད་དང་བ་ལང་ཙམ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་བརྗོད་
པ༷འམ༷། ཏི་སོགས་བྱེད་པ་ལྡན༷་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྒྲུབས་ན་སྤྱིར་འཚེད་པ་ཙམ་ཆོས་ཅན་དང་འཚེད་པའི་བྱ་བ་ཉིད་སྟོན་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་བརྗོད་པ་ཅན་ནམ༷། ག༷ལ་ཏེ༷་དེ་གཉིས་ལས་གཞན༷་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་དུ་མེད་པ་ཡིན་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་ཅན་དུ་བྱས་ན། ལྷས་བྱིན་གྱིས་ཉལ་
ལྟ་བུ་དང་། རས་ཡུག་གི་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལྷས་བྱིན་དང་། རས་ཡུག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཉལ་བ་དང་དཀར་པོས་ནི། དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་ཉལ་བ་དང་དཀར་པོ་གཞན་སྤངས་པས་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་བའི་སྒྲར་འགྱུར་ཏེ་ཆོས་བརྗོད་པར་འགྱུར་ལ། རང་
བཞིན་དུ་ལྷས་བྱིན་ཉལ་བ་དང་རས་ཡུག་དཀར་པོ་ཙམ་བརྗོད་ན་ཁྱད་པར་གཞན་མི་སྤོང་བར་སྤྱི་ཙམ་དུ་གནས་པས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་གཞན་གྱིས༷་བརྗོ༷ད་ཀྱ༷ང་རུང༷་ཁྱད་པར་སྤང་མི་སྤང་དེ༷་ལ༷ས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གཞན༷་གང་ཡང་མེ༷ད་དོ༷། །
ཞེས་མདོར་ན་རྐྱེན་ཐམས་ཅད་སུ་བྲ་དང་ཏི་སོགས་བྱེད་ལྡན་གྱི་རྐྱེན་དང་། དེ་ཕན་གྱི་རྐྱེན་དང་། དེ་ལས་གཞན་མིང་མ་ཚང་བ་ཁ་སྐོང་བ་དང་རྣམ་དབྱེ་སོགས་ཡིན་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྐྱེན་གྱི་མཐའ་དེ་གསུམ་དུ་འདུ་ལ། རྐྱེན་གང་གིས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་ཁྱད་པར་སྤོང་
མི་སྤོང་ཙམ་དུ་འདྲའོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་བུམ་པ་མི་རྟག་ལྟ་བུ་བུམ་པ་རང་ཉིད་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ཆོས་ཅན་ཙམ་བརྗོད་པ་དང་། བུམ་པའི་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་བུམ་པའི་སྟེང་གི་མི་རྟག་པ་དམིགས་བསལ་བས་ཆོས་བརྗོད་པར་འགྲོ་ཡང་དོན་གཉིས་ཀས་བུམ་པ་
20-1-25a


མི་རྟག་པར་སྟོན་ལ། སྔ་མས་ཁྱད་པར་གཞན་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པའང་ཡིན་ལ་མི་རྟག་པའང་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་ལ། ཕྱི་མས་ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པའི་སྟེང་གི་མི་རྟག་པ་དེ་ཙམ་སྟོན་གྱི་བུམ་པ་དང་གཞི་མཐུན་
པ་ལྟར་མི་སྟོན་གྱི་བུམ་པ་ཁྱད་པར་བྱེད་ཆོས་ལྟ་བུར་སྟོན། དེ་བཞིན་དུ་སྤྱི་དང་སྤྱི་ལྡན་ལ་སྦྱར་ན། ཤིང་དང་ཤིང་ཉིད། ཤིང་ཤ་པ། ཤིང་གི་ཤ་པ། ཤ་པའི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། བྱ་བ་དང་བྱ་བ་ཅན་ལ་སྦྱར་ན། འཚེད་པ། འཚེད་པ་ཉིད། 
འཚེད་པོ་ལྷས་བྱིན། ལྷས་བྱིན་གྱིས་འཚེད། ལྷས་བྱིན་གྱི་འཚེད་པ། འཚེད་པའི་བྱ་བ་སོགས་དང་། ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་སྦྱར་ན། དཀར་པོ། དཀར་པོ་ཉིད། དཀར་པོ་ཁོ་ན། དཀར་པོ་ཙམ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོའི་ཁ་དོག །རས་
ཡུག་དཀར་པོ། ཁ་དོག་གི་དཀར་པོ། རས་ཡུག་གི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་འདི་དག་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་མི་སྤོང་གི་ཆེད་དུ་བརྡ་དེ་ལྟར་
སྦྱར་བ་ཡིན་པས་ན། བུམ་པའི་སྟེང་གི་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་བརྗོད་ན་ལོག་པ་བུམ་པའི་སྟེང་གི་ལྡོག་ཆོས་མི་རྟག་པར་བརྗོད་པས་དེས་བུམ་པ་རང་གི་སྟེང་ན་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་བྱས་པ་སོགས་ཀྱང་གཅོད་ལ། བུམ་པ་མི་རྟག་ཅེས་ཆོས་ཅན་ཙམ་དུ་བརྗོད་ན་
བུམ་པའི་སྟེང་གི་བྱས་པ་སོགས་ཆེད་དུ་མི་གཅོད་དེ་བུམ་པ་མི་རྟག་པ་ཙམ་བརྗོད་བྱར་སྟོན་ནོ། །འོ་ན་སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་ཞེས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པ་ལའང་ཁྱད་པར་གཞན་རྟ་ལ་སོགས་པ་གཅོད་པ་ཅི་སྟེ་མེད། དེས་ན་
20-1-25b


ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་བ་ཞེས་པ་མི་འཐད་སྙམ་ན། བ་ལང་ཞེས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལའང་ཁྱད་པར་གཞན་གཅོད་པ་ངེས་པར་ཡོད་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་བ་ལང་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་ལ་རྟ་ཡོད་པ་སོགས་གཅོད་པར་ཤེས་པའི་དོན་དུ་ཉིད་སྒྲས་
ལྡོག་པ་བརྗོད་ཀྱི་དོན་ལ་རང་ལས་གཞན་པ་ཀུན་བསལ་བའི་བ་ལང་བརྗོད་པར་ཁྱད་མེད་ཅེས་པ་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྣམ་དབྱེ་དང་རྐྱེན་དང་ཚིག་གི་བརྗོད་པ་དག་ལས་དོན་ཐ་དད་མིན་ཡང་ལྷས་བྱིན་གྱི་རིལ་བ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དུ་ཚིག་གི་ཤན་སྟོབས་
ཀྱིས་བློ་ཡུལ་དུ་འཕངས་པ་ཙམ་སྟེ་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་འཇུག་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ༷་ལྟ་བུའི་ཕྱིར༷་ན་སྒྲ་ཐམས་ཅད་གཞན༷་སེལ༷་བ་ཙམ་གྱི་ཡུལ༷་ལ་འཇུག་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ༷་ནི༷་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་རྟག་པའི་སྤྱི་དེ༷་དང་ལྡ༷ན་པར་འདོད་པའི་
ཕྱོག༷ས་ལ༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི་སྐྱོན་རྣམས་བས༷ལ་བ་ཡིན་ལ། གཞན་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་སྤྱིའམ་རི༷གས་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༷་། རིགས་དེ༷་དང༷་ལྡ༷ན་པ༷་གསལ་བ་དག༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཉི༷ད་ན༷་ཉེས༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ལས། རང་དབང་མེད་ཕྱིར་དེ་ལྡན་མིན། །བཏགས་པའི་
ཕྱིར་དང་མི་སྲིད་ཕྱིར། །འབངས་ལ་རྒྱལ་པོར་བཏགས་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བ་ལང་གི་སྒྲས་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་བ་ལང་གི་སྤྱི་རྟག་དངོས་ཡིན་ན། དེ་ལྡན་གསལ་བ་རྫས་ཐ་དད་ལ་སྒྲ་དེ་རང་དབང་གིས་མི་འཇུག་སྟེ། ཀ་བའི་མིང་བུམ་པ་ལ་
མི་འཇུག་པ་བཞིན། དེས་ན་སྤྱི་བརྗོད་པའི་སྒྲས་དེ་ལྡན་གོ་བ་མིན་ལ། གཞན་ཡང་བ་ལང་གི་མིང་བ་ལང་གི་གསལ་བ་རྣམས་ལ་བཏགས་པ་ཁོ་ནས་འཇུག་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལྟ་ནའང་བཏགས་པ་དེ་དོན་མི་མཐུན་ཏེ། བརྗོད་བྱ་སྤྱི་རྟག་པ་དེ་དང་
20-1-26a


བ་ལང་གི་གསལ་བ་མི་རྟག་པ་གཉིས་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པས་འབངས་ལ་རྒྱལ་པོར་བཏགས་པ་བཞིན་དོན་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་སྒྲ་ཡུལ་དངོས་པོར་འདོད་པ་ལ་གཅིག་ལ་དུ་མའི་སྒྲ་འཇུག་པ་སོགས་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་ནི། 
བརྡ་སྤྲོད་པ་དང་བྱེ་བྲག་པ་གང༷་དག༷་གི༷་ལུགས་ལྟར་ན་ཚི༷ག་རྣམས་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་གྱི་དངོ༷ས་པོའི༷་དབ༷ང་གིས་འཇུག་པ་ལྷུར༷་ཏེ་གཙོ་བོར་བརྗོད་པ་ཅན་དུ་འདོད་ཀྱི། ནང་གི་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ཙམ་ལ་མི༷་བརྟེན༷་པ༷་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེ༷་དག༷་ལ༷་ནི༷། ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་པ་
ལ་རྣམ་དབྱེ་དྲུག༷་པ༷་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་དང༷་། གཅིག་ལ་མང་ཚི༷ག་སྦྱར་བ་དང་། མང་པོ་ལ་གཅིག་ཚིག་སྦྱར་བ་སོགས་ཀྱི་ད༷བྱེ༷་བ༷་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་བ་ལང་གི་དངོས་པོ་ནི་བ་ལང་ཉིད་དོ་ལྟ་བུ་དང་། ཉལ་བཞིན་ཁ་གདངས་པ་ལ་ཁ་གདངས་ནས་ཉལ་ལོ་
ཞེས་སྔ་ཕྱི་རིམ་ཅན་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་མི་འཐད་པའི་ཀླ༷ན་ཀ༷་བྱ་བར་རིགས༷་སོ། །དེས་མཚོན་ནས། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཤི་བའི་གང་ཟག་ནི་མེད་དོ། །གང་ཟག་ཤི་བ་ནི་ཡོད་དོ། །བུམ་པ་ཁོ་ན་ནི་མེད་དོ། །བུམ་པ་དེ་
བུམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་འདྲའི་རིགས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་རང་གི་ཞེ་འདོད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཚིག་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་ན་རང་གི་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་དེ་ལའང་རྣམ་པ་གཞན་དང་གཞན་གྱི་གནོད་པ་འབབ་པས་དོན་
ལ་འགལ་བའི་ཚིག་མིན་ཕན་ཆད་བརྗོད་འདོད་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཚིག་དངོས་དབང་གིས་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ལུགས་ལ། བ་ལང་གི་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་དྲུག་པ་དང་། བ་ལང་ལ་བ་ལང་ཉིད་ཡོད་ཅེས་བདུན་པ་དང་། བ་ལང་ཉིད་
20-1-26b


ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བ་ལང་ལ་སྒྲ་འཇུག་ཅེས་གསུམ་པ་དང་། རྫས་སོགས་ཆོས་མང་བས་ན་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་མང་ཚིག་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱི༷་རོལ༷་བརྗོད་བྱའི་དོ༷ན་གྲུབ་པ་ལ༷་མི༷་ལྟོས༷་པའི༷་ཚིག༷་གང༷་ཞིག་
སྨྲ༷་བ་པོ༷ས་ཆོས་ཐ་དད་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བ་དང་། གཅིག་ལ་ཐ་དད་དུ་འབྱེད་པ་དང་། མང་ཚིག་ཉུང་ཚིག་དང་ཁྱད་གཞི་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྦྱར་ནས་སྟོན་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་སོགས་ཇི༷་ལྟ༷་བུར༷་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་བཅད་པ་ལྟར་བརྡ་སྦྱར་ནས་ཚིག་བརྗོད་པ་ན། ཞེ་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ་
གསལ་བའི་རྗོ༷ད་བྱེ༷ད་ཉི༷ད་དུ༷་ངེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་པ༷་དེ༷་དག་དེ༷་ཁོ་ན་བ༷ཞིན་དུ༷་བློ་ལ་དེའི་རྣམ་པ་སྐྱེད་པའི་རྗོད༷་བྱེ༷ད་དུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་གྱི་དོན་གྲུབ་མ་གྲུབ་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ། དོན་མེད་ཀྱང་སྒྲའི་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་གཙོ་བོ་དང་། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལ་དང་། རི་བོང་གི་རྭ་
སོགས་ཀྱང་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བརྗོད་པས་འཕངས་པའི་མིང་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དེ་དང་བརྟག་བྱ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་ཡུལ་དེ་ཡོད་མེད་དང་ཡིན་མིན་དུ་སེམས་ཤིང་འཇལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་མིན་ན་
བཙུན༷་མོ༷་གཅིག་ལ་བུད་མེད་མང་པོའི་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བཙུན་མོ་རྣམ༷ས་ཞེས་མང་ཚིག་སྦྱར་བ་དང་ཕོའི་རྟགས་མཐའ་ཅན་དུ་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ལས་བཤད་པ་དང་། གྲོ༷ང་དྲུག༷་ལྡན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་ཅེས་དུ་མ་ལ་གཅིག་ཚིག་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་
སྒྲས་བྱེ་མ་གཅིག་ལའང་བྱེ་མ་རྣམས་ཞེས་དང་། གང་ཟག་གཅིག་ལའང་ཁྱོད་ཅེས་གཅིག་ཚིག་དང་། ཞེས་སྦྱར་ན་ཁྱེད་ཅེས་མང་ཚིག་དང་། མེ་ཏོག་དུ་མ་ལའང་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་གཅིག་ཅེས་དང་། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བྱས་དང་མི་རྟག་སོགས་
20-1-27a


དོན་ལ་ཐ་དད་མིན་ཀྱང་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་དངོ༷ས་པོ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཅིང་དྲུག་སྒྲ་དང་མིང་ཚིག་འཇུག་པ་དང་། ཐ་དད་ཀྱང་ཤིང་དང་མེ་ལ་སོགས་པ་ལ་བེམ་པོ་ཞེས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་མི༷ན་པ་གཅིག་པ་ལྟ་བུར་བཞག༷་པ༷འ༷མ། 
ནམ༷་མཁའི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ནི་ནམ་མཁའ༷་ཉི༷ད་དོ་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ༷་འདི༷་ལ༷་རྗོད་བྱེད་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྒྱུ༷་མཚན་བརྗོད་བྱ་ལ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཅི༷་ཞིག་ཡོ༷ད་དེ་ཡོད་མི་ཤེས་སོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་ཆོས་ཅན་དང་། དེའི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་ཉིད་དོ་ཞེས་ནམ་མཁའ་དང་
དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ནམ་མཁའ་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་ཐ་དད་ཅི་ཡོད་དེ་ནམ་མཁའ་གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་སོ། །དེ་ལ་དངོས་པོའི་རྐྱེན་ཉིད་སྒྲ་སྦྱར་བའང་མི་འཐད་དེ་ངོ་བོ་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་སྤྱི་ཡོད་པས་ཉིད་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཡིན་སྙམ་ན་
ནམ་མཁའ་ནི་གཞན་གང་དང་ཡང་མི་འདྲ་ལ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པ་གཞན་མེད་པས་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱི་མེད་དོ། །ཡོད་པ་དང་རྫས་ལ་སོགས་པ་དེའི་སྤྱི་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་ཡང་། དེ་ནི་བུམ་པ་དང་རས་ཡུག་སོགས་
ལའང་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་རྫས་ཙམ་ནམ་མཁའ་ཉིད་ཅེས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡང་མིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་རྫས་ཙམ་ནམ་མཁའ་ཞེས་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའི་སྟེང་གི་
རྫས་དང་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་བཟུང་ན་ནི་སྤྱི་མིན་ཏེ་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་ལས་གཞན་པའི་ནམ་མཁའི་ཡོད་པ་དང་རྫས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། ཁྱབ་པ་
20-1-27b


ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ནམ་མཁའ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནམ་
མཁའ་ལས་ཐ་དད་པར་དྲུག་སྒྲས་བསྟན་པ་ལྟར་གཞན་དུ་ཡོད་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཁྱབ་པའང་མེད་ལ། ཐ་མི་དད་ན་ཁྱབ་པའང་ནམ་མཁའ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པས་དེ་ལྟར་དྲུག་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བའང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཆོས་དུ་མ་ལ་གཅིག་གི་
སྒྲ་བློ་མི་འཐད་པར་རྩོད་པ་ལ། གཅིག་སྒྲ་འཇུག་རྒྱུ་སྤྱི་ནི་སེལ་བར་བསྟན། །དེ་ཡི་དོགས་པ་སྤངས་ནས་འཐད་པར་བསྒྲུབ། །རྩོད་པ་གཉིས་པོ་སྤོང་བའི་མཇུག་སྡུད་གསུམ། །དང་པོ། གསལ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་ལ་ཕན་
ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྤྱི་མེད་པས་ན། ཤིང་དུ་མ་ལ་ཤིང་ཞེས་གཅིག་གི་སྒྲ་བློ་འཇུག་པ་མི་འཐད་པས་སྤྱིའི་ཐ་སྙད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཟེར་ན། རྣམ་པར་དཔྱ༷ད་ན་སྤྱི་མེད་ཀྱང་རྟོག་པས་རྣམ་པར་བཏགས་ནས་བཞག་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་
ཐ༷་ད༷ད་པའི་དངོ༷ས་པོ་ཤིང་གི་གསལ་བ་རྣམ༷ས་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷། ཤིང་ཙམ་གྱི་དོ༷ན་གཅི༷ག་ཏུ་ནི༷་རིལ་པོར་སྣང་བ༷འི་བློ༷་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ག༷ང་གི༷་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷་དེ་ཡི༷ས་གཞན༷་ཤིང་གསལ་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་ཡོད་པ་ཅན་གྱི༷་ངོ༷་བོ༷་སྒྲིབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྒྲིབ༷་བྱེད་
རྟོག་པ་ལ་ཤིང་རང་མཚན་དུ་ཞེན་པ་དེས༷་བསྒྲིབ་བྱ་ཤིང་གསལ་རྣམས་ཀྱི་བདག༷་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཐ༷་ད༷ད་ཀྱང༷་། ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཉི༷ད་བསྒྲིབ༷ས་པ༷་ཡི༷ས་བསྲེས་པ་ལྟར་བྱས་ནས། ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་ཤིང་གསལ་གྱི་དངོ༷ས་པོ་རྣ༷མས་ཤིང་མིན་ལས་ལོག་པར་རིགས་མཚུངས་པའི་
20-1-28a


སེལ་བའི་ངོ༷་བོ༷་འགའ༷་ཞིག༷་གིས༷་ཐ༷་ད༷ད་མི༷ན་པ༷་གཅིག་ལྟ༷་བུ༷ར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་ན་སྤྱི་མེད་ཀྱང་རང་གི་རྟོག་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ༷་ལ༷་ནང་གི་བས༷མ་པའི༷་དབ༷ང་གིས༷་ན༷། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་སྤྱི༷་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོ༷ད་པ༷ར་ནི༷་ར༷བ་ཏུ་བ༷སྒྲག༷ས་སོ། །
དེ་ལྟར་སྤྱི་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ༷་ཡི༷ས་ཇི༷་ལྟར༷་ཀུན༷་ཏུ་བཏག༷ས་པ༷་ཡི་སྤྱི་དེ༷་ནི༷་དམ༷་པའི༷་དོན༷་དུ༷་མེ༷ད་དེ། འདི་ལྟར་གསལ༷་བ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་རྗེ༷ས་སུ་མི༷་འགྲོ༷་བས་ན་དེ་སྤྱི་དང་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། གསལ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བའི་སྤྱི་དོན་གཞ༷ན་
པའམ་ཐ་དད་པ་ནི༷་མ་འཁྲུལ་བའི་བློ་ལ་སྣང༷་བ༷་མེ༷ད་པས་ན་དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤིང་འཛིན་རྟོག་པ་ལ་ཤིང་དུ་སྣང་བ་དེ་སྤྱི་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་ན། སྤྱི་འཛིན་ཤེས༷་པ་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་མ༷་ཡི༷ན་པའི་
རྣམ་པ༷་དེ་ནི་ཇི༷་ལྟར༷་དོན༷་གཞན༷་ཕྱི་རོལ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང༷་བ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་ནང་གི་ཤེས་པ་དང་རྫས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས༷་ན༷་དོན༷་གསལ་བ་རྣམས་ལ༷་བད༷ག་གམ་ངོ་བོ་གཅི༷ག་ཏུ་འཛིན༷་པའི༷་སྤྱི་འཛིན་གྱི་རྣམ༷་རྟོག༷་འདི་རང་གི་སྣང་ཡུལ་ལ་དོན་རང་མཚན་དུ་འཁྲུལ་བའམ་ལོག་
པ༷་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྤྱི་ཕྱི་རོལ་ན་མེད་ན་དེ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་བློ་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཤིང་ཞེས་པའི་མི༷ང་དང་ཤིང་མིན་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་དོ༷ན་གང༷་དང་ལྡན༷་པ། ཤིང་གི་གསལ་བ་ཕན༷་ཚུན༷་དུ༷་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་ཐ་ད༷ད་པ་རྣམས་ནི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་
འདི༷་ཡི༷་ས༷་བོན༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤངས་ནས་འཐད་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཐ་དད་གཅིག་གི་བློ་རྒྱུར་འཐད་པ་དང་། དོན་མེད་ཀྱང་ནི་དོན་དང་འདྲ་བར་འཐད། །དང་པོ། གསལ་བ་ཐ་དད་པས་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་གཅིག་སྐྱེད་པར་
20-1-28b


མི་འཐད་ཅེ་ན། གསལ་བ་རྣམས་ལ་རིགས་གཅི༷ག་ཏུ་རྟོ༷གས་པ་སྤྱི་འཛིན་ཤེས་པ་དང་། དོན༷་སྔོན་པོ་སོགས་ཤེས༷་པའི་མངོན་སུམ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཞེས་པས་མེ་དང་ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་དོན༷་གཅི༷ག་སྒྲུབ༷་པ་ལ༷་ཤིང་གསལ་ལྟ་བུ་སོགས་རྒྱུ་འགའ༷་ཞིག༷་ནི༷་
རང་གི་ངོ་བོ་ཐ༷་ད༷ད་ཡི༷ན་ཡ༷ང་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དམ་རང༷་བཞི༷ན་གྱིས༷་དེ་ལྟར་སྐྱེད་པར་ངེ༷ས་ཏེ༷། དཔེར་ན་དབ༷ང་པོ༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཞེས་པས་ཡུལ་དང་ཡིད་བྱེད་དག་ངོ་བོ་ཐ་དད་ལ་སྤྱི་ཐུན་མོང་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་གཞན་དེ་ལ་མེད་ཀྱང་དབང་ཤེས་གཅིག་སྐྱེ་བ་
བཞིན༷་ཏེ། དཔེར༷་ན་སླེ་ཏྲེས་དང་པཪྤ་ཏ་སོགས་སྨ༷ན་ཁ༷་ཅི༷ག་ངོ་བོ་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཡིན་ཀྱང༷་། དེ་དག་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ་སྦྱར་བར་གྱུར་པ༷འ༷མ། ཡུལ་དུས་ཐ་དད་པའི་པཪྤ་ཏ་ཡི་བྱེ་བྲག་སོ༷་སོ༷་བ་དེ་ཡི༷ས་ཀྱང་། ཐུན་མོང་གི་ནུས་པས་འབྲས་བུ་རིམས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཞི༷་
བའི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེ༷ད་པ༷ར་མཐོང༷་གི༷་ཞོ་དང་ག་གོན་སོགས་གཞན༷་གྱིས༷་ནི་རིམས་དེ་ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན༷་ནོ། །འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་དོན་གཅིག་པོ་དེ་བྱེད་པའི་སྤྱི་ཐུན་མོང་བ་ཡོད་པས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་སྤྱི་ནི་རྟག་པ་གཅིག་པུ་
ཁྱབ་པ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཡིན་ན། སྨན་སོགས་ཀྱི་སྤྱི་ལ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྤྱིས་ནད་ཞི་བ་མ༷་ཡིན་ལ། སྨན་དེ༷་དག༷་སྐྱེ་བའི་ཞིང༷་དང་དུས་དང་སོ་ནམ་སོ༷གས་རྒྱུ་ཐ༷་ད༷ད་ཀྱང༷་ནད་ཞི་བ་ལ་མྱུར་བུལ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མེ༷ད་པར༷་ཐལ༷་བར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་དང་། གཞན་
ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་མི་འགྱུར་བའི་རྟག་པའམ་བརྟན༷་པ༷ས་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ཕན༷་འདོ༷གས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཡང༷་སྤྱིས་བསྐྱེད་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྤྱི་སྣང་ལ་དོན་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་དོན་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྤྱི་ལ་དོན་དུ་གྲུབ་པ་གང་ཡང་
20-1-29a


མེད་ན་དེ་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱས་པས་དོན་རང་མཚན་ལ་གོ་བ་དང་། སྤྱི་ཁེགས་པས་བྱེ་བྲག་ཁེགས་པ་དང་། བྱེ་བྲག་གྲུབ་པས་སྤྱི་གྲུབ་པ་སོགས་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། ཤིང་གསལ་གྱི་རང༷་བཞི༷ན་དེ༷་དངོས་སུ་འཛིན་པར་རློམ་པ་སྣང་བརྟག་གཅིག་
ཏུ་བསྲེས་ནས་བཟུང་བའི་སྤྱི་འཛི༷ན་གྱི་རྣ༷མ་རྟོག༷་གི་བློ༷་ལ་དཔྱད་ན་ཤིང་རང་མཚན་གྱི་དོན༷་བཟུང་བ་མེ༷ད་ཀྱང༷་། མ་བརྟགས་པར་ཞེན་པའི་ངོར་རང་མཚན་དེ༷་ཡི་དོ༷ན་དངོས་སུ་ཡོད་པ་ཅ༷ན་འདྲ༷་སྟེ། ཤིང་རང་མཚན་མྱོང་བའི་བག་ཆགས་ལས་སྐྱེས་ཤིང་། རང་གི་སྣང་ཡུལ་
དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཤིང་རང་མཚན་དུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཤིང་དེ༷་ཡི༷་འབྲ༷ས་བུ༷་མེ་འབུད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅ༷ན་མི༷ན་པའི་དོ༷ན་གཞན་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པའམ་ལོག་པའི་མཐར༷་ཐུག༷་པ་ཤིང་རང་མཚན་ལས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེ་བ༷་སྤྱི་བློ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ལ༷་སྣང་བའི་
རང་ཡུལ་གྱི་ངོ༷་བོ༷་དེ་ནི་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་དོན་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དང༷་། རང་མིན་ལས་ལྡོག་པའི་ཡོངས་གཅོད་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞན༷་ལ༷ས་ལོག༷་པའི་རང་མཚན་དངོས་ཡིན་པ་ལྟ༷་བུར༷་སྣང༷་བ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ་ལ་བརྡ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་
ལྟར་ལྷག་པར་ཞེན་ནས་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་དོན་སྤྱི་འཛིན་གྱི་སྣང་ཡུལ་མེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་འབྲས་བུ་དོན་གཉེར་གྱི་སྐྱེས་བུས་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་བྱེད་ནུས་སོགས་སུ་བརྟག༷་པ༷་ཡི༷་ཡ༷ན་ལག༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྣང་བ་དེ་རང་མཚན་དེ༷་ཉི༷ད་མིན༷་
ནོ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་མེ་སྣང་དེས་ཀྱང་གྲང་རེག་འགོག་པ་དང་། ལྷ་ཡུལ་གྱི་དོན་སྤྱི་སྣང་བས་ཀྱང་ལྷ་ཡུལ་མངོན་སུམ་མཐོང་བར་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་སྤྱི་འཛིན་གྱི་ཤེ༷ས་ངོ་ལ༷་ཡོ༷ད་པའི༷་སྣང་ཡུལ་གྱི་དོ༷ན་དེ༷་རྣམ༷ས། འདི༷་ལྟར༷་ཤིང་མིན་སོགས་ལས་
20-1-29b


ལྡོ༷ག་པའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཅ༷ན་དུ་སྣང་བ་དེས༷་ན༷་ཐ༷་ད༷ད་མིན༷་པ་གཅིག་ལྟ༷་བུར༷་ཡང་སྣང་ལ། སྣང་ཡུལ་གསེར་བུམ་ལྟ་བུ་དེ༷་ཉི༷ད་གཞན༷་རིགས་མཐུན་པ་ལ༷ས་ཀྱང་ལོག༷་པར་གྱུར་པ་རང་མཚན་ཡིན་པར༷་ཡ༷ང་སྣང༷་སྟེ༷། དེས་ན་སེལ་ངོའི་སྣང་བ་དེ༷་ལ༷་གཅིག་ཏུ་སྣང་བའི་ཆ་ནས་སྤྱི་ཞེས་སུ་
འཇོག་པ་དང༷་ནི༷། ལོག་པ་རང་མཚན་ལྟར་སྣང་བའི་ཆ་ནས་འདི་ཨུཏྤལ་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྔོན་པོའང་ཡིན་ལྟ་བུའི་གཞི༷་མཐུན༷་པ་ཞེས་སུ་འཇོག་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྡོག་པ་དང་གཞི་མཐུན་ཞེས་པའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དག༷་གི༷་སྟེ་དེ་ལྟར་བློས་ཤེས༷་པ༷་དང༷་ནི༷་ངག་གིས་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷་ཐ༷་
སྙད༷་གང་ཞིག །དཔྱད་ན་དབྱེ་བསྡུའི་རྟོག་པས་བཅོས་མ་ནོར༷་བའི་དོན༷་ཅ༷ན་རྣམས་འཇུག་ཅིང་རྒྱས༷་པར་བྱེ༷ད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐ་སྙད་རྣམས་ནོར་བའི་དོན་ཅན་ཡིན་ན་ཐ་སྙད་དེས་འཇུག་ཡུལ་མི་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་རྟོགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་དང་། སྒྲ་རྟག་
འཛིན་རྟོགས་པ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དངོ༷ས་པོ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དེ༷་ཀུན༷་ཀྱང༷་ཕན༷་ཚུན༷་གཅིག་ལ་གཅིག་འདྲེ་བ་མེ༷ད་པའི་རང་མཚན་ལ༷་བརྟེན་པ༷་སྟེ༷་དེ་ལ་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ༷ས་ན༷་རང་གི་
ངོ་བོ་ནི་དངོས་པོ་དེ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་གཞན༷་སེལ༷་བའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པ་དང༷་། ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟོག་པ་གང༷་ལ༷་ཞེན་པས་ཞུགས་ན་དེས་བཟུང་བ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ནི། རྟོག་པ་དེ་དངོ༷ས་པོ་དང༷་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་དོན་གྱི་འབྲེལ༷་པ་ཡོ༷ད་པ༷་དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཇི་
ལྟར་བཅད་པ་ལྟར། རང་མཚན་གྱི་དངོས༷་པོ༷་རྙེད༷་པའམ་ཐོབ་པ༷འི་རྟེན༷་དུ་རུང་བ་ཡི༷ན་ཏེ༷། དཔེར་ན་རྗེས༷་དཔག༷་གི་སྣང་ཡུལ་དོན་སྤྱི་ཡིན་ཀྱང་། དེས་བཅད་པ་ལྟར་རང་མཚན་ལ་མི་བསླུ་བར་ཇི༷་སྐད་བཤ༷ད་པ༷་ཇི༷་ལྟ༷་བ༷་བཞིན༷་ནོ། །དེས་ན་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་
20-1-30a


དང་དོན་མི་མཐུན་གྱི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དོན་སྤྱི་ལ་ཡུལ་དུ་ཞེན་པས་འཁྲུལ་བར༷་འདྲ༷་ཡང༷་སྒྲ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཞ༷ན་ལ༷ས་དོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཐོབ་པ་མི༷ན་ཏེ། མར༷་མེ༷འི་འོ༷ད་ལ་ནོར་བུར་འཁྲུལ་བ་ལ༷ས་ནོར་བུའི་ཕྱིར་རྒྱུག་ཀྱང་ནོར༷་བུ༷་
མི་ཐོབ་པ་བཞིན༷་ནོ། །སྒྲ་མི་རྟག་པའི་ཐ་སྙད་ནི་དེ་ལ་ཞུགས་པ་ལྟར་དོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཐོབ་སྟེ་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཁྲུལ་ཀྱང་དེར་རྒྱུག་པས་ནོར་བུ་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་རྟོག་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དོན་མཐུན་མི་མཐུན་
གཉིས་ལས་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ཐོབ་པ་དང་མི་ཐོབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་ནི། ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དེ༷་ལ༷་བུ༷མ་པའི་བྱེ་བྲག་དུ༷་མ༷འང༷་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་ཀྱི་འབྲས༷་བུ་ཙམ་དུ་དོན་གཅི༷ག་པ་ཅ༷ན་ཡིན་ཞིང་། དེ༷་ཡི་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་ཆུ་མི་སྐྱོར་བ་
སོགས་ལས་གཞན༷་དུ་གྱུར་པའམ་ལྡོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་རང་མཚན་ལ་རྟེན༷་པ་ཅ༷ན་གྱི་བརྗོ༷ད་དང༷་ཤེས༷་པས༷་ཆོས་དུ་མ་ལའང་གཅི༷ག་ཉི༷ད་དུ༷་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྤྱི་ཡི་ཐ༷་སྙད༷་ར༷བ་ཏུ༷་འཇུག༷་པར༷་བྱེད་དོ། །དུ་མ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤྱི་བློའི་ས་བོན་ཡིན་ཞིང་དེས་དུ་མ་ལ་
གཅིག་གི་སྒྲ་འཇུག་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་གསལ་བའི་དངོས་པོ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་གིས་ཀྱང༷་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པ་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་རང་འབྲས་དུ༷་མ༷་བྱེ༷ད་པ་དེ༷་ལྟ་བུའི་དངོས༷་པོ་དེ་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྟན༷་པའི༷་ཕྱིར། བུམ་པ་དེ༷་ཡི་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུང་བྱ་མིན་
པ་ཆུ་མི་སྐྱོར་བ་སོགས་ཀྱི་དོ༷ན་གཞན་ལ༷ས་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པའམ་ལྡོག་པ༷ས་བུམ་པ་གཅིག་པུ་དེ་ལ་ཆོས༷་སྣ༷་ཚོ༷གས་ཡོད་པར་ཤེས༷་ཤིང་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་གཅིག་ལའང་མིག་གིས་གཟུང་བྱ་ཡིན་པ་དང་ལྟོ་ལྡིར་ཞབས་ཞུམ་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་ལྡོག་ཆོས་དུ་མར་ཕྱེ་བ་
20-1-30b


དེ་གཞི་མཐུན་གྱི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པ་ལ་རྣམ་རྟོག་དེ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་དོ། །དམ་པའི་དོན་དུ་གཞི་མཐུན་པ་ཞེས་སུ་མ་གྲུབ་སྟེ། མཐུན་རྒྱུ་གཉིས་དང་དེ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་གཞི་གཅིག་དང་གསུམ་དུ་མ་ཕྱེས་ན་གཞི་མཐུན་དུ་བཞག་མི་ཤེས་ལ་
དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཆོས་གཉིས་སུ་ཡོད་ན་ཕན་ཚུན་ཡིན་པ་མི་སྲིད་ལ། མེད་ན་མཐུན་རྒྱུ་ཡང་མེད་པས་ན་བློ་ངོར་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དེ་དག་དོན་གྱི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་ལྡོག་པ་ལ་དབྱེར་མེད་པར་སྣང་བའི་སེལ་འཇུག་གི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་བ་ཡིན་
པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་རང་ལུགས་བཞག་པ་ནི། སྒྲ༷་དོན༷་ཙམ་གྱི་སྤྱི་འདི༷་དང༷་ལྡོག་པ་དུ་མའི་གཞི༷་མཐུན༷་ཉིད་དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོ༷ད་པ༷་མིན༷་ཡ༷ང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་ལས་ཇི༷་ལྟ༷་བུར༷་གྲག༷ས་པ༷་བཞིན༷་དུ་བརྗོ༷ད་ཅིང་བཞག་པ༷་སྟེ༷། 
དངོས༷་པོ་རང་གི་དོན་ལ༷་སྤྱི་དང་གཞི་མཐུན་འདི༷་ནི༷་མི༷་སྲི༷ད་དོ༷། །དངོས་ལ་མི་སྲིད་ན་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་བཞག་པའང་དོན་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་རྟག་པ་དང་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཆོས༷་དང༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷་པར་གཞག༷་པ་དང༷་། ཆོས་
གཅིག་ལའང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐ༷་ད༷ད་པར་བཞག་པ་དང་། ཆོས་དུ་མ་རིགས་གཅིག་པའི་སྒོ་ནས་ཐ༷་ད༷ད་མིན༷་པ་ཅི༷་འདྲ༷་བར་བཞག་པ་ནི། དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཀྱི་དོ༷ན་ནི༷་ཚུལ་བཞིན་མ༷་བརྟག༷ས་མ་དཔྱད་པར༷་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་འཇིག༷་རྟེན༷་
ན་ཇི༷་ལྟར༷་གྲགས༷་པ་དེ༷་ལ༷་དེ༷་བཞིན༷་ཁོ༷་ནར༷་ཏེ་གཞན་དུ་མ་བྱས་པར་བརྟེན༷་པར་བྱས་ནས༷་ནི༷། བསྒྲུབ༷་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ༷་པར་བྱེད་པ༷་ཀུན༷་རྣམ་པར་བཞག༷་པ༷་ནི་མི་རྟག་བདག་མེད་སོགས་རང་མཚན་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དམ༷་པ༷འི་དོན༷་ལ༷་འཇུག༷་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
20-1-31a


བསྟན་བཅོས་བྱེད་པའི་མཁ༷ས་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་བྱས་པས་བསྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ལ་དོན་གྱི་སྟེང་ན་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ཐ་དད་དུ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་ཐ་སྙད༷་ཐམས་ཅད་དོན་རང་མཚན་པ་མེད་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་གྱི་
བརྟག་པ་རང་མཚན་ལ་འཇུག་པ་མི་བསླུ་བས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་པ་དེ་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་སོགས་ཐ་སྙད་ཀུན་བཞག་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཐ་སྙད་འགྲུབ་པའི་ཐབས་མེད་
དོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་དཔྱད་ན། སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་སྤྱི་མཚན་དང་ཞེན་པས་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན། དངོས་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་སྒྲར་སྣང་བ་སྒྲ་སྤྱི་དང་། ཞེན་པས་རྗོད་བྱེད་སྒྲར་གྲགས་པ་སྒྲ་རང་མཚན་ནོ། །བརྡ་ལ་འཇུག་པའི་དུས་སུ་ནི་སྣང་བརྟག་མི་ཕྱེ་བར་གཅིག་ཏུ་
འཁྲུལ་ནས་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད༷མ་པའི༷་དོ༷ན་རང་མཚན་གྱི་ངོ༷་བོའམ་དོ༷ན་རྣ༷མ༷ས་ནི༷་ཐ་དད་པ་དག་རང་གིས༷་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདྲེ༷་བ་མེད་པ་དང༷་། སྒྲ་དང་མི་རྟག་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་དེ་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར། རང་མཚན་དེ༷་ལ༷་
དུ་མ་ངོ༷་བོ༷་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སེམས་པ་དང་། རང་མཚན་གཅིག་ལ་ཆོས་དུ༷་མ༷་སོ་སོར་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་བློ༷་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡི༷ས་བསླ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་དེ༷་ནི༷་སྤྱིའོ་ཞེས་དང་འདི་ནི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་རོ༷་ཞེས༷་བྱ་བ༷འི༷་བྱེ༷་བྲག༷་གམ་ཁྱད་པར་གྱི་ཐ་སྙད་འདི༷་ནི༷་རང་མཚན་
མཐོང་བ་ལས་བརྒྱུད་དེ་འོང་བའི་བློ༷་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན༷་ནམ་ཡུལ་ཉིད་ལ༷་འཇུག་གི་རང་མཚན་ལ་དངོས་སུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་ཡུལ་རྫུན་པ་ལ་ཆོས་ཐ་དད་བཞག་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཡོད་སྙམ་ན། རྟོག་ཡུལ་དེ༷་ཉི༷ད་ལ༷་རང་མཚན་དུ་ལྷག་པར་ཞེན་
20-1-31b


ནས་རང་མཚན་གཞན་ཀུན་ལས་ལོག་པ་ལྟར་འདིར་ཡང་མ་བྱས་པ་དང་རྟག་པ་སོགས་གཞན༷་ལ༷ས་ལྡོག༷་པར་བཏགས་པ༷ས་ལྡོག་ལྡན་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དེ་ལ་བྱས་མི་རྟག་སོགས་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་བྱེ༷་བྲག༷་དུ་མར་དབྱེ་ཞིང་རབ༷་ཏུ༷་བརྟག༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བསྒྲུབ༷་བྱ་སྒྲ་མི་རྟག་པའོ་
སྙམ་པའི་རྟོག་པ་དེ་དང་དེ་བྱས་པས་སྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱེད་དོ་སྙམ་པའི་རྗེས་དཔག་གི་རྣམ་པར་རྟོག༷་པ༷་ལ༷་དངོ༷ས་པོ༷་རང་མཚན་མཐོང༷་བ༷་ཉམ༷ས་པ་སྟེ་མེད་པའི༷་ཕྱིར༷་མི་རྟག་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་རང་མཚན་མི་འཛིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་
གླང་གིས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ནི་གཞན་སེལ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་དག་འཛིན་ཞེས་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མེ་ལྟ་བུ་དེ་རྟོག་ངོར་སྣང་བའི་སྤྱི༷་ད༷ང་འདྲེས༷་པའམ་བསྲེས་ནས་འཛིན་པ༷་འདིར༷་ཞེན་པ་དེའི་ངོར་ཁྱད་པར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི་
ཁྱད་པར་ཞེས་པ་རང༷་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དངོས་རྗེས་དཔག་གིས་གཟུང༷་ངོ་ཞེས་བྱ༷་བའི་དོན་མི༷ན་ནོ། །རང་མཚན་དེ༷་ནི༷་དུ་མ་འདྲེས་པའི་སྤྱི་དང༷་གཅིག་ལ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱི༷་རྣམ༷་པ་དང་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་སོ༷གས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅིར༷་ཡང༷་གཟུང༷་བྱ༷་མི༷ན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི༷་
བྱེ༷་བྲག༷་གི་ཁྱ༷ད་པར༷་མང༷་པོ༷་དག་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ༷ས་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་ཆ་ཐ་དད་དུ་མེད་པ་དེ༷་གཅི༷ག་པུའི་རང་བཞིན་ལ༷་ནི༷་དེ་ལྟར་དབྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ཡང་རང་མཚན་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ནི་རང་མ་ཡིན་པ་ཀུན༷་ལ༷ས་ལོག༷་ནས་ཐུན་མོང་མིན་པར་
གནས་པས་ན། དེས་རང་མིན་པ་ཀུན་བསལ་བའི་ཆ་ནས་བརྗོད་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་གྱི་གྲངས་སྙེད་དུ་བརྗོད་དུ་རུང་ལ། རང་མིན་མཐའ་དག་ཅིག་ཅར་ཆོད་པའི་རང་མཚན་དེ༷་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ༷་ཁོ་ན་བཞིན༷་དུ༷་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱར་བྱས་ནས་
20-1-32a


རྟོག༷ས་པར་བྱེ༷ད་པའི༷་སྒྲ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ལ་དེ་ལྟར་འཛིན་ནུས་པའི་རྟོག༷་པ༷་ཡང༷་མེད་དེ། སྒྲ་དང་རྟོག་པ་ནི་གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་སྤྱི༷་ཉི༷ད་ཀྱི་དོན་དུ༷་ནི༷་འཇུག༷་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་བུམ་པའི་སྒྲ་རྟོག་གིས་ཆུ་མི་སྐྱོར་བ་སོགས་
རིགས་མི་མཐུན་བཅད་ཀྱང་སྒྲ་རྟོག་གི་ཡུལ་དེ་གཞན་སེལ་བ་སྤྱི་ཙམ་དུ་གནས་ཀྱི་བུམ་པའི་རང་མཚན་དངོས་མིན་ཏེ་སྒྲ་རྟོག་སྒྲུབ་འཇུག་སྔར་བཀག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྗོད་བྱེད་སྒྲ་ཡི་ཡུལ་སེལ་བར་བསྒྲུབ་པ་ལ། བརྡ་ཡུལ་སྒྲུབ་པར་འདོད་
པ་གཞན་ལུགས་དགག །སྒྲ་རྣམས་སེལ་འཇུག་རང་ལུགས་འཐད་པར་བསྟན། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་རྩོད་པ་སྤང་བ་གསུམ། །དང་པོ་ལ། རང་མཚན་རྐྱང་པ་བརྗོད་བྱར་མི་རུང་བ། །སྤྱི་དངོས་རྐྱང་པ་བརྗོད་བྱ་མིན་པ་དང་། །སྤྱི་ལྡན་རང་མཚན་
བརྗོད་བྱ་མིན་པའོ། །དང་པོ་མུ་སྟེགས་བརྡ་སྤྲོད་པ་ན་རེ། མེ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་ཟེར་ན་ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་དེ་ལེན་པས་བརྡ་ནི་རང་མཚན་ཁོ་ན་ལ་སྦྱར་རོ་ཞེས་ཟེར། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་མེ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་རྣ༷མས་ཀྱིས༷་ནི༷་དོན་ཚ་སྲེག་སོགས་ལ་གོ་བྱེད་ཀྱི་བརྡ༷ར་
བཏག༷ས་ནས་བརྗོད་བྱ་དེ་སྟོན༷་པའམ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། བརྡ་དེ་ལྟ་བུ་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་གདགས་ཤེ་ན། བརྡ༷་དེ༷་ནི༷་དོན་དེ་ལ་ཤེས་བརྗོད་འཇུག་གསུམ་གྱི་ཐ༷་སྙད༷་བྱ་བའི་ཆེད༷་དུ༷་བཏགས་པར་བྱས༷་པ་སྟེ་དེ་ལས་གཞན་གྱི་དགོས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །
དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་རང་མཚན་ཁོ་ན་ལ་བརྡ་གདགས་པ་ཡིན་ན། ཕྱིས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་དེ༷་ཚེ༷་སྔར་བརྡ་གདགས་པའི་དུས་ཀྱི་ར༷ང་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ནི་འགགས་ནས་མེ༷ད་པ་དེ༷ས་ན༷་རང་མཚན་དེ༷་ལ༷་བརྡར༷་བྱས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རང་མཚན་ནི་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་མ་འདྲེས་པའི་
20-1-32b


དངོས་པོ་ཡིན་ལ། བརྡ་ནི་དེ་འདྲའི་ངེས་པ་མེད་པར་རང་གི་བརྗོད་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་དང་གྲངས་ཅན་པ་ན་རེ། རང་མཚན་ལ་བརྡ་འདོགས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་མི་འཐད་པས་སྤྱིལ་བརྡ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་འདོད་ཅིང་། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་པས་སྤྱི་གསལ་ཐ་དད་དུ་འདོད་ལ་གྲངས་ཅན་པས་གཅིག་ཏུ་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཅི༷་ནས༷་ཏེ་ངེས་པར་སྐྱེས༷་བུ༷་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་གང་ཞིག་བཞོ་བཀལ་ལ་སོགས་པའི་དོན༷་བྱེ༷ད་པ༷ར་ནུས༷་པ༷་ཤེས༷་ནས༷་དོན་དུ་
གཉེར་བྱ་དེ༷་འདྲ་བ་བསྒྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷། མིང་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་རང་མཚན་ལ་འཇུག༷་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཤེས༷་པ༷ར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ༷ས་སྙམ་དུ་ནོག་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོ༷༷ན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷་རྗོ༷ད་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་རྣམས་སྦྱོར་
བར༷་བྱེ༷ད་དེ་བརྡ་སྦྱོར་བ་ནི་དགོས་པ་སྒྲུབ་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །མིང་བཏགས་པའི་དགོས་དོན་དེ༷་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལ༷་རི༷གས་རྟག་པ་ནི་བཞོ་བཀལ་ལ་སོགས་པའི་དོན༷་བྱེ༷ད་པར་རུང༷་བ་མི༷ན་ན་དེ་ལ་བརྡ་སྦྱར་བ་ན་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་ལ་དགོས་ནུས་གང་
ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྱི་ལ་བརྡ་སྦྱར་ཀྱང་རང་མཚན་ལ་གོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ནའང་མིན་ཏེ་སྔར་རང་དབང་མེད་ཕྱིར་སོགས་བཀག་པ་བཞིན་དང་། འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་གོ་བར་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཕན་ཚུན་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པས་འབྲེལ་བ་མེད་ལ་
འབྲེལ་བ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་མཁར་བ་ཆོད་ཅེས་སྨྲས་པས་མཁར་བ་ཐོགས་པ་ཆོད་ཅེས་པར་མི་གོ་བ་བཞིན་གསལ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་མ་བརྗོད་པས་རང་མཚན་ལ་མི་གོ༷་སྟེ། མི་ནུས་པ་བརྗོད་པས་ནུས་པ་ལ་གོ་བ་མི་སྲིད་པ་ནི་དཔེར་ན་བ་འཇོ་བ་ལ་གླང་ཞོས་
20-1-33a


ཤིག་ཅེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །སྤྱི་རྟག་གཅིག་ཆ་མེད་ལ་རང་མཚན་མི་རྟག་པ་དང་དུ་མ་དང་ཆ་བཅས་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་ནས་འཇུག་པའང་མི་སྲིད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། རིགས་ལྡན་གསལ་བ་རྣམས་དང་
མཚུངས་པར་བསྟན། སྤྱི་གཞན་བཏགས་ལ་དགོས་པ་མེད་པའོ། །དང་པོ། གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ན་རེ། སྤྱི་རྐྱང་པ་དང་རང་མཚན་རྐྱང་པ་བརྡ་ཡུལ་དུ་མི་འཐད་པས་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་གསལ་བ་ལ་བརྡ་བྱེད་དོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་རིགས་དེ༷་དང་ལྡན༷་
པ་ཡི་དོན་བྱེད་ནུས༷་པ༷་རྫས་རང་མཚན་ལ་བརྡ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ནའང་། བརྡ་དེ༷་ཡང༷་ནི༷་ཅི༷འི་ཕྱིར༷་གསལ་བ་ཉིད་ལ་དངོ༷ས་སུ༷་སྦྱོར༷་བར་མི༷་བྱེ༷ད་པར་བར་ན་དགོས་ནུས་མེད་པའི་རིགས་བརྒྱུད་པས་ཅི་བྱ་ཞེས་དྲིས་པ་ན། གལ༷་ཏེ༷་དེ་དག་ན་རེ་གསལ་བ་ནི་ཡུལ་དུས་
རང་བཞིན་མཐའ༷་ཡ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་བརྡ་སྦྱར་མི་ནུས་ལ། རིགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ལྡན་པར་བརྡ་བྱས་ན་བརྡ་དོན་འགྲུབ་བོ་ཟེར་ན། མཐའ་ཡས་པ་འདི༷་སྤྱི་ལྡན་ལའང་མཚུངས༷་ཏེ་མཐའ་ཡས་པའི་གསལ་བ་རེ་རེ་བཞིན་སྤྱི་ལྡན་ཡིན་པས་སྤྱི་ལྡན་གསལ་བ་
བརྡ་ཡུལ་དེ་མཐའ་ཡས་པ་སོ་ན་གནས་ཏེ་རིགས་ཀྱིས་གསལ་བ་ཉུང་ངུ་བཏང་བ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་གཞན་སྤྱི་ནི་བརྡ་འདོགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པ་ལ། སྤྱི་གཞན་དགོས་པ་མེད་ཚུལ་དངོས་དང་ནི། །དགོས་མེད་མི་འཐད་སྟོན་པ་དགག་
པའོ། །དང་པོ། རྟོག་ངོར་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་ཀྱི་དོན་དེ༷་བྱེ༷ད་པ་དང་དེ༷་བྱེ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ་ལ༷ས་ལོ༷ག་པ༷ར་མཚུང༷ས་པ་ཙམ་གྱི་བུམ་པའི་གཞན་སེལ་ལ༷་བུམ་པ་ཞེས་བརྡ་ཅི༷ས༷་མ༷་བྱས༷། གང་གིས་ན་བརྡ་ཡུལ་གྱི་སྤྱི་གཞན་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། སྤྱི་དེ་
20-1-33b


དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་ཉེས༷་པ༷་ལྡོག་ལྡན་ལའང་མཚུངས༷་པའི་ཕྱིར༷་ཁས་མི་ལེན་ཞེ༷་ན༷། ཉེས་པ་དེར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འགྱུར་མོད་གལ་ཏེ་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་བླ༷་སྟེ༷་ཚེགས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པའི་རིག༷ས་གཞན༷་མི༷་དགོས༷་པར་སེལ་བ་ཁོ་ནས་བརྡ་དོན་
གྲུབ་པར་མཐོང་བས་སོ༷། །དེ་ལ་ཉེས་པ་མཚུངས་ན་རིགས་ཁས་མི་ལེན་ལ། སེལ་བ་ཁས་ལེན་པ་ཅི་ཞེ་ན། བརྡ་ཡུལ་རིགས་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང་སེལ་བ་མེད་ན་གཞན་མི་གཅོད་པས་སེལ་བ་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། སེལ་བ་སྨྲ་བ་ལ་སྤྱི་དངོས་མེད་
ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་དོན་གྲུབ་ཅིང་། སེལ་བ་དེ་ནི་དངོས་མེད་སྒྲོ་བཏགས་ཡིན་པས་རིགས་ལ་བརྗོད་པའི་ཉེས་པ་བསལ་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སེལ་བ་ཙམ་ལ་བརྡ་སྦྱར་ཀྱང་དེས་བརྡ་བྱེད་པའི་དགོས་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། འདི་
ལྟར་ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲ་འདིས་ནི་ཤིང་གི་རིགས་དེ༷་ལ༷ས་གཞན༷་པ༷་ཐམས་ཅད་ཡོང༷ས་སུ་སྤ༷ངས་བའམ་རྣམ་པར་བཅད་ན༷ས། ཤིང་གི་དངོས་པོ་འདི་ཉིད་ལ་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེས༷་བསམས་ནས་ཀྱང༷་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡལ་ག་ལོ་འདབ་ལྡན་པའི་
དངོས་པོ་དེ་ལ་ཤིང་གི་སྒྲ༷་བརྗོ༷ད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ༷། ཀྱང་གི་སྒྲས་དངོས་པོ་ལ་དོན་གཉེར་གྱིས་འཇུག་པའི་སླད་དུ་བརྡ་སྦྱར་བར་མ་ཟད་སྒྲ་སྦྱར་ན་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེས་ནས་དེ་ཉིད་གོ་ནུས་པར་ཡང་ཤེས་ནས་ཞེས་པ་སྡུད་པའི་ཆེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་བརྗོད་པ་དེ༷་
ཡི༷ས་རང་ལས་གཞན་པ་དེ༷་དག༷་རྣམ༷ས་ལས་འདི༷་གཞན་པའམ་ལོགས་སུ་ཕྱེས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་མི༷་གཅོ༷ད་ན་ནི༷་སྒྲ་དེ༷་ཡང་ཇི༷་ལྟར༷་སྦྱོར་བར་རིགས་ཏེ་དགོས་ནུས་མེད་པར་མཐོང་ན་སུ་ཡང་དེ་ལ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གལ༷་ཏེ༷་དགོས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་
20-1-34a


དེ་ཡི་སླད་དུ་སྒྲ་སྦྱར་བ་འདི༷་ལ༷་ཆེད་དུ་བརྡ་གདགས་པའི་ཡུལ་གྱི་བརྗོད་བྱ་དེ་མིན་པ་གཞན་རྣམ༷་པར་གཅོ༷ད་པ་ཡོ༷ད་ན་སྒྲ༷་ཡིན་ནོ་ཅོག་རྣམ༷ས་ཀྱི་དགོས༷་པ༷་ནི་མི་འདོད་པ་བཅད་ནས་འདོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ༷་ཙམ༷་དུ༷་ཟ༷ད་པ༷་མི༷ན་ནམ༷་དེ་ལྟར་ཡིན་
བཞིན་དུ་ཁྱེད༷་ལ༷་སྒྲའི་ཡུལ་དེར༷་སྤྱི༷་གཞན༷་གྱིས༷་ནི༷་ཅི༷་ཞིག༷་བྱ་སྟེ༷་དགོས་པ་དང་ནུས་པ་གཉིས་ཀ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་སྤྱི་དགོས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་མི་འཐད་པའི་ལན་དགག་པ་ལ། སྤྱི་གཞན་མེད་ཀྱང་ངོ་ཤེས་འཐད་པའི་ཚུལ། །ངོ་ཤེས་སྤྱི་ལས་སྐྱེ་བ་
དགག་པའོ། །དང་པོ། སྤྱི་དངོས་པོར་འདོད་པ་རྣམས་ན་རེ། ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་འགའ་ཡང་མེད་ན་རང་མཚན་ཐ་དད་པའི་དོན་རྣམས་ལ་སྨན་ཨ་རུ་ར་ལྟ་བུ་སྔར་ལན་ཅིག་མཐོང་ཟིན་ནས་ཕྱིས་མཐོང་བ་ན་གཞན་གྱིས་བརྡ་སྦྱར་བ་མེད་པར་ཡང་དེ་ཉིད་
ངོ་ཤེས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རང་མཚན་ལ་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་ཡོད་པས་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་སོགས་གསལ༷་བ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་སྤྱི་མེད་པའི་ཐ༷་ད༷ད་ཡིན་ཀྱང༷་། རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་དང་ཆུ་སྐྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ༷་བ༷་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་བྱེ༷ད་པའི༷་བུམ་གསལ་གྱི་དོན༷་
རྣ༷མས་སྔར་ལན་ཅིག་མཐོང༷་ནས༷་ཕྱིས་སྔ་མ་དང་ངོ་བོ་དང་འབྲས་བུ་སོགས་མཚུངས་པ་གཞན༷་མ༷ཐོང་ཡང༷་། མཐོང་ཡུལ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་ཆུ་སྐྱོར་སོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དེ༷་ལ༷ས་གཞན༷་དོན་མི་བྱེད་པ་དང༷་བྲལ༷་བའམ་གཞན་སེལ་བ༷་ཡི༷་ཡུལ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་ནི་སྒྲ༷་སྟེ་ནང་གི་
བརྗོད་པའམ་རྟོག་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་སྔ་ཕྱི་ལྷན༷་ཅི༷ག་སྦྱར༷་ནས༷་སམ་བསྲེས་ནས་སྔར་གྱི་དེ་ཉིད་འདིའོ་ཞེས་སམ་འདི་སྔར་གྱི་དེའོ་ཞེས་རིགས་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ངོ༷་ཤེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་པ་ཙམ་སྟེ། འདྲ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ངོ་ཤེས་པར་
20-1-34b


བཟུང་བ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་ལ་སྤྱི་ཡོད་པ་དེ་སྔར་ཤེས་ཟིན་པ་སླར་ཡང་དེར་མཐོང་ནས་ངོ་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྔར་སྤྱི་ཤེས་པས་ད་ལྟ་དེ་ངོ་ཤེས་པ་ཡིན་ན། སྔར་ཤེས་རྒྱུའི་སྤྱི་དེ་ད་ལྟ་མཐོང་བ་འདི་ལའང་ཡོད་པར་འདུག་གོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་གྱི་འདི་སྔར་གྱི་
དེའོ་སྙམ་དུ་འཁྲུལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། གནོད་པ་བརྗོད་དང་དེ་ཡི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། གཞན༷་སྤྱི་ཡོད་པ་ལས་ངོ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཅན་གྱི༷་ལུ༷གས་ལྟར༷་ན༷འ༷ང་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ༷་དེ༷་ནི༷་སྤྱི་ནི༷་འབའ༷་ཞིག༷་སྟེ། གསལ་བ་མེད་པ་
ཉི༷ད་ལ༷ས་ནི་སྐྱེ་བར་རིགས་པ་མིན༷་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་པོ་གང་དང་གང་མཐོང་བའི་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་གསལ་བ་དང་མ་འདྲེས་པའི་དེ་ཡི་སྤྱི་རྐྱང་པ་དེ༷་ཙ༷མ་ཞིག་རྣ༷མ་པར་ཤེས༷་པ་ཡིན་ན༷། ནམ་ཡང་སྤྱི་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ལས་གསལ༷་བ༷་གཏན་ནས་མཐོང་མ་མྱོང་བས་མི༷་
ཤེ༷ས་པར་ཐལ༷་བར་འགྱུར༷་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གསལ་བ་མི་ཤེས་པ་དེ༷་ཡི༷་ཚེ་ན༷་དུས་ནམ་ཡང༷་ནི༷་སྤྱི་དེ༷་དང་གསལ་བ་ལྡན༷་པར་གྱུར་པའི་འབྲེལ༷་བ༷་མ༷་བཟུང༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། མཐོང་མ་མྱོང་བ་ལ་གཞན་དང་ལྡན་པར་བཞག་ཏུ་མེད་དེ་བུམ་པ་མཐོང་ལ་ཤ་ཟ་
མ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་གིས་བུམ་པ་དང་ཤ་ཟ་ལྡན་པར་མི་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྤྱི་དེ༷་དང༷་གསལ་བ་ནི་ལྡན་ནོ་ཞེས་ནམ་ཡང་ངེས༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་བ༷ས། དེ༷་ལ༷་འདི་ནི་འདིའི་སྤྱིའོ་འདི་ནི་སྤྱི་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱེ་བྲག་གི་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་འདི་ངོ་ཤེས་སོ་ཞེས་
ཇི༷་ལྟར༷་ཐ༷་སྙད༷་འདོ༷གས་རིགས་ཏེ་ཐ་སྙད་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ཉེས་པ་དེ་སྤོང་བའི་ལན་བཀག་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་སྤྱི་ཡི་དངོ༷ས་པོ་གཅི༷ག་གིས་གྲོག༷ས་བྱེ༷ད་པའི༷་གས༷ལ་བ་རྣམ༷ས་ཀྱང་ངོ་ཤེས༷་པའི༷་རྒྱུ༷་ཡིན་གྱི་སྤྱི་རྐྱང་པ་ཙམ་མིན་ནོ་
20-1-35a


ཞེ༷་ན༷། སྤྱི་དེས་གསལ་བ་རྣམས་ལ་ངོ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕན་ཅི་ཞིག་བཏགས་ཏེ་ངོ་ཤེས་པར་ནི་སྔར་གྱི་དེ་འདིའོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་འཛིན་པ་ཡིན་ན། སྤྱི་དངོ༷ས་པོ༷་བ༷་གཅི༷ག་པུ་དེ༷ས་གསལ་བ་དེ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཡི་ཆ་ཉི༷ད་སེལ༷་བར་གྱུར་ཏམ༷་
འོན་ཏེ་མིན། ཐ་དད་པ་མེད་པར་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་ལ། ཐ་དད་པ་མེད་ན་དུ་མ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་པ་གང་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་བསལ་བཞིན་དུ་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་པ་ལ་ངོ་ཤེས་པའི་བློ་སྐྱེའོ་ཞེ་
ན། དེ་ལྟ་ན་ཅི༷་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསལ་བ་རྣམས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཡང༷་གསལ་བ་དེ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་སྤྱི་གཅི༷ག་གི༷་རྣམ༷་ཤེས༷་ཀྱི་རྒྱུར༷་མི༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན། འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་ཐུན་མོང་གི་སྤྱི་གཅིག་དོན་ལ་མེད་ན་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲ་བློ་གཅིག་མི་སྲིད་དེ་གསལ་བ་རྣམས་
ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དེས་ཐུན་མོང་བའི་སྒྲ་བློ་སྐྱེད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་མིན་ནམ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཁོ་ནས་གཅིག་གི་སྒྲ་བློ་མི་བསྐྱེད་པར་བསྒྲུབས་ནས། སྐབས་འདིར་སྤྱི་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ངོ་ཤེས་
ཀྱི་བློ་གཅིག་སྐྱེད་པ་ཁས་ལེན་པ་འགལ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡང་གི་སྒྲ་ནི་འགལ་བ་སྡུད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱོན་བསྟན་པ་ན་དེ་དག་ན་རེ། ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཁོ་ནས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་མི་བསྐྱེད་ཀྱང་ག༷ལ་ཏེ༷་གསལ་བ༷་དུ་མ༷་ཡིན་ནའ༷ང་དེའི་སྟེང་གི་ཐུན་མོང་
བ་གཅི༷ག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ལྟོས༷་ནས༷་ཐ༷་ད༷ད་མི༷ན་པ་གཅིག་གི་བློ༷་སྐྱེད༷་དེ༷་ཅེ༷་ན༷། སྤྱི་ལྡན་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་ནས་དེ་ཀུན་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནམ། གང་རུང་རེ་སྣང་བས་སྐྱེད་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་མི་སྲིད་དེ་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུ་མ་སྣང་ན་
20-1-35b


དེ་མི་འབྱུང་བས་ན་དེ་ལྟར་ཁས་ཀྱང་མི་ལེན་ལ། གང་རུང་རེ་སྣང་བས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། གསལ་བ་དེ༷་ད༷ག་སོ༷་སོ༷་རེ་རེ་ནས་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་མེ༷ད་པ༷ར་ཡ༷ང་། གསལ་བ་དེ༷་ལས་གང་རུང་གཅི༷ག་གི༷ས་ཀྱང༷་བསྐྱེ༷ད་པར་བྱ༷་བའི༷་བློ༷་ལ༷་ནི་གསལ་བ་ལྷག་
མ་དེ༷་རྣམ༷ས་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷། དེ་འདྲའི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ༷་ཡི༷ས་ཀྱང་ལྷག་མ་དེ་རྣམས་འཛི༷ན་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞིག་མེད་ཀྱང་གང་འབྱུང་བ་ཡོད་ན་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ་དཔེར་ན་སཱ་ལུའི་ས་བོན་མེད་ཀྱང་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ཡོད་པ་བཞིན་
ནོ། །སྤྱི་བློ་ཡང་གསལ་བ་ལྷག་མ་མེད་ཀྱང་འབྱུང་བས་ན་ལྷག་མའི་རྒྱུ་ཅན་མིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཟངས་བུམ་མཐོང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྤྱི་བློ་དེས་བུམ་པ་ལྷག་མ་ལ་བུམ་པའི་རིགས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་ཡུལ་དེ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་
བུམ་འཛིན་གྱིས་ཀ་བ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་ལྷག་མ་མ་བཟུང་ན་ཆོས་གཅིག་ལ་སྤྱི་ཞེས་པའི་བློར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་དུ་མ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་སོ། །ཁོ་ན་རེ་ཉེས་པ་འདི་མེད་དེ་འདབ་མ་ལྔ་ཚོགས་པའི་མེ་ཏོག་སྔོན་པོས་ཀྱང་སྔོ་འཛིན་མིག་ཤེས་
བསྐྱེད་ལ། འདབ་མ་རེ་རེ་ནས་བསལ་བའི་མཐར་འདབ་མ་གཅིག་གིས་ཀྱང་སྔོ་འཛིན་མིག་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ན་རེ་རེས་བསྐྱེད་པས་གཞན་ནུས་མེད་དུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན། གསལ་བ་རེ་རེ་ནས་བསལ་ཀྱང་གསལ་བ་གཅིག་གིས་སྤྱི་བློ་སྐྱེད་ནུས་མོད་དེས་གསལ་བ་ལྷག་མ་རྣམས་ཡུལ་དུས་
ཐམས་ཅད་དུ་ནུས་མེད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མི་མཚུངས་ཏེ་འདི་ལྟར་སྔོ༷་སེར་སོ༷གས་ནི་རང་འཛིན་མིག༷་གི༷་རྣམ༷་ཤེས༷་ལ༷། དེ་སྐྱེད་ཀྱི་ནུས༷་པ༷་སོ༷་སོ༷ར་ཡང་མཐོ༷ང་བ༷འི་ཕྱིར༷། དེར་ཚོགས་པའི་ཚོ༷གས་པ་ལ༷འ༷ང་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་གྲུབ༷་ཀྱང་གསལ༷་བ༷་ལ༷་ནི་རེ་རེའམ་ཚོགས་པ་ཇི༷་ལྟར༷་ཡང༷་ནི༷་རང་
20-1-36a


སྣང་བའི་སྒོ་ནས་སྤྱི་བློ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་སྔོན་པོ་དེ༷་ལྟར༷་དུ་གྲུབ་པ་མི༷ན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྣང་མི་ཤེས་ལ་གཅིག་སྣང་བས་མི་བསྐྱེད་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན། དེའི་གནད་ནི་སྔོ་སོགས་དངོས་པོར་ཡོད་པས་དེས་སྔོ་སྣང་དབང་ཤེས་སྐྱེད་
ཀྱང་སྤྱི་རང་ཉིད་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པས་དེས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་གྲོགས་གཞན་ཇི་ལྟར་བཀུག་ཀྱང་མི་ཕན་པར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གལ་ཏེ་སྤྱི་ཁོ་རང་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཞིག་ན་གསལ་བ་ཀུན་མེད་ཀྱང་དེ་འཛིན་འབྱུང་ལ། ཁོ་རང་མ་གྲུབ་ན་
གསལ་བ་མཐའ་དག་ཚོགས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ན་རེ་རེ་ལས་ལྟ་ཅི་སྨྲོས། དེས་ན་སྤྱི་འཛིན་ནི་སྤྱི་དངོས་པོ་ལས་མ་བྱུང་བར་གསལ་བ་རྣམས་ལ་རིགས་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་བཞག་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
གལ༷་ཏེ༷་སྤྱི་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་ཡོད་ཀྱང་དེའི་བློ་སྐྱེ་བ་ནི་གསལ་བ་དེ༷་དག༷་ག༷ང་རུ༷ང་ལ༷་ལྟོས༷་ནས༷་སྤྱི་དེས༷་རང་འཛིན་གྱི་བློ་སྐྱེད་པར་ནུས༷་ཀྱི་གསལ་བ་མེད་པར་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་འབའ༷་ཞིག༷་ལས་སྐྱེ་བ་མི༷ན་ཏེ་དཔེར་ན་ཐག་གཟོང་མེད་པར་རས་ཡུག་མི་འཐག་ཀྱང་། 
ཐག་གཟོང་དུ་མ་ཡོད་ན་དེའི་འགའ་ཞིག་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་ཐག་གཟོང་གཅིག་གིས་རས་ཡུག་འཐག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཤེས་པར་བྱས་ཀྱང་དེའི་ངོ་བོ་ཆ་མེད་གཅིག་པ་རང་གི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་སོ་ཞེ་ན། གསལ་
བ་དུ་མ་དེ༷་ད༷ག་འབྲས་བུ་སྤྱི་དེ༷་གཅི༷ག་པོ་ལ༷་ཕ༷ན་གདགས་པ་ཡིན་ན༷་ཇི༷་ལྟར༷་གསལ་བ་དུ་མས་སྤྱི་མེད་ཀྱང་སྤྱི་བློ༷་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ལ༷་ཕན་པ་མིན༷་ཏེ་དེ་གཉིས་མཚུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་འདྲར་ཁས་མི་ལེན་པར་སྤྱི་བློའི་རྒྱུར་དགོས་མེད་ཀྱི་སྤྱི་ཤ་ལྷག་ལྟ་བུ་འདི་བསྒྲུབས་
20-1-36b


ནས་ཅི་ཞིག་བྱ། གསལ་བས་སྤྱི་ལ་ཕན་མ་བཏགས་ཀྱང་སྤྱི་བློ་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་གདགས་སོ་སྙམ་ན་སྤྱི་མེད་ཀྱང་གསལ་བ་དུ་མས་སྤྱི་བློ་སྐྱེད་མི་རུང་བ་ཅི་ཞིག་གིས་ཡིན། སྤྱི་མེད་ན་དེའི་བློ་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་སྤྱི་ཡོད་ན་དེ་ཁོ་ནས་མི་བསྐྱེད་པར་གཞན་ལ་
ལྟོས་པ་གང་གིས་ཡིན། དེས་ན་སྔར་རང་འཛིན་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པ་ལ་ཕྱིས་གསལ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་བོགས་དབྱུང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་ལ་ཕན་མ་བཏགས་པར་དེ་འཛིན་གྱི་བློ་ལ་ཕན་ཐོགས་མི་ཤེས་ཏེ། སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ་ནི་གསལ་བ་ཁོ་ནས་མ་བསྐྱེད་པར་སྤྱིས་
བསྐྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱི་འདི༷་གསལ་བ་དེ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་འབྲས༷་བུར༷་ཡང་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ཕན༷་འདོ༷གས་བྱེད་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ་ནི་དེའི་སྐྱེད༷་པར་བྱེད་པ༷་ཡི༷ན་པས་སོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་དུས་རེས་འགའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་
ཕ་རོལ་པོ་དེ་དག་འདི་སྐད་དུ་གལ༷་ཏེ༷་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་མི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་བློ་གཅིག་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཐ༷་ད༷ད་མིན༷་པ་གཅིག་ཏུ་སྣང༷་བའི་སྤྱི་བློ༷་དེ་ནི་གསལ་བ་ཐ༷་ད༷ད་པ་རྣམས་ལ༷ས་སྐྱེ་བར་
མི༷་འདོ༷ད་དེ། ཡུལ་ཐ་དད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་རིགས་ཀྱི་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྱི་མེད་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་མི་འཐད་དེ་ཡུལ་སྔོན་པོ་ལ་སེར་པོར་ཤེས་སུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན༷། གསལ་བས་རང་གི་རྣམ་པ་བཞག་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱི་བློ་སྐྱེད་པར་འདོད་
ན་ཀླན་ཀ་དེར་འགྱུར་ཀྱང་དེ་མིན་ཏེ་གསལ་བ་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་འདྲ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་བསྲེ་བའི་རྟོག་པ་བསླད་པ་ཅན་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཀླན་ཀ་དེ་མི་སྲིད་དེ་སྤྱི་འཛིན་ལ་རང་མཚན་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་སྣང་ན་དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ལྟར་སྤྱི་བློར་སྣང་ངམ། །
20-1-37a


སྤྱི་སྣང་ལྟར་རང་མཚན་ལ་གྲུབ་བམ། ཆ་གཅིག་སྤྱི་འཛིན་ལ་སྣང་ཆ་གཅིག་དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ཡིན་ཞེས་བརྟགས་ན། དང་པོ་ལྟར་མིན་ཏེ་རང་མཚན་མེད་ཀྱང་སྤྱི་བློ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་མིན་ཏེ་
དབང་ཤེས་ལ་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་མ་འདྲེས་པར་སྣང་ཞིང་། སྤྱི་བློ་ལ་དོན་སྤྱི་ཙམ་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྣང་བ་དེ་ལྟར་དོན་ལ་མི་གྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་ལྟར་མིན་ཏེ་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྣང་མི་སྣང་གི་ཆ་གཉིས་མེད་པས་སོ། །མངོན་སུམ་སྣང་བའི་གཅིག་
ལ་མ་མཐོང་བའི་ཆ་དུ་མ་ཡོད་པར་རྟོགས་ན་ཆོས་གང་ལའང་གཅིག་ཏུ་བཞག་པ་མི་རུང་བས་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རང་མཚན་ཐ་དད་པའི་དོན་ལ་གཅིག་ཏུ་བསྲེ་བའི་སྤྱི་བློ་འདི་ནི་རང་མཚན་གྱིས་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱས་པའམ་དེའི་དབང་གིས་
བྱུང་བ་ཡིན་ནའང་བསླད་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་བཞིན་དུ་འཛིན་མི་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཀྱང་སྣང་བརྟག་བསྲེས་ནས་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལ་སྤྱི་དངོས་པོར་
སྨྲ་བ་ལྟར་ནའང་གསལ་བ་ཐ་དད་ལ་གཅིག་གི་བློ་མི་རིགས་པའི་ཀླན་ཀ་ཇི་ལྟར་སྤང་། གལ་ཏེ་ཐ་མི་དད་ཀྱི་སྤྱི་ཡོད་པས་མི་སྐྱོན་སྙམ་ན། སྤྱི་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གསལ་བ་ཐ་དད་པའི་སྣང་བ་ནི་མི་ཁེགས་ལ། སྤྱི་དབྱིབས་ཁ་དོག་སོགས་སུ་
སྣང་བ་མེད་པ་དང་གསལ་བ་ལ་དབྱིབས་སོགས་ཡོད་པར་མཐོང་བས་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་ལ་གང་ཡང་མི་ཕན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པར་ནི་སྤྱི་ཙམ་གྱིས་ཐ་དད་མིན་པར་སྣང་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་དང་སྤྱི་ཐ་དད་མེད་པར་འདོད་
20-1-37b


པའི་ལྟར་ན་ཡང་གསལ་བ་གཅིག་གི་དབྱིབས་སོགས་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བས་སྤྱིས་ཕན་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནི་རྟོག་བློས་གསལ་བ་རྣམས་ཐ་དད་ལ་གཅིག་ཏུ་བཟུང་ཡང་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ལན་ཡིན་ལ། 
གཞན་ཡང་སྤྱི་འཛིན་རྟོག་པའི་བློ༷་ཡི༷་ངོར་སྣང༷་བ༷འང་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་མེད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་ཐ༷་ད༷ད་དུ་སྣང་བ་ཡོད་དེ༷། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཤིང་གི་གསལ་བ་དེ༷་དག༷་ཕན་ཚུན་ཤིང་ཙམ་དུ་མཚུང༷ས་སོ་ཞེས༷་འཛི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །མཚུངས་པར་བཟུང་ན་
ཐ་དད་དུ་བཟུང་དགོས་ཏེ་གཅིག་པུའི་རྣམ་པ་ལས་མ་ཤར་བ་ལ་ཇི་ལྟར་མཚུངས་པར་འཛིན། དེས་ན་གསལ་བ་ཐ་དད་པས་ཐ་མི་དད་ཀྱི་བློ་སྐྱེད་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའང་དོན་མེད་དོ། །ཁོ་ན་རེ་གལ༷་ཏེ༷་གསལ་བ་དེ༷་དག༷་མཚུངས༷་པ་སྟེ་ཁྱད་མེད་
པར་འདི་ནི་སྔར་གྱི་དེའོ་སྔར་གྱི་དེ་ནི་འདིའོ་སྙམ་དུ་གཅིག་ཏུ་རྟོག་ན༷་ནི༷་ཇི༷་ལྟར༷་ན་ཐ༷་ད༷ད་པར་བློས༷་གཟུང༷་བར་བྱ༷། དེས་ན་མཚུངས་པ་ཞེས་པ་དེ་ཐ་མི་དད་ཀྱི་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡོད་པ་དེའི་དབང་གིས་གསལ་བ་ཐ་དད་ལ་ཤ་པ་ཡང་ཤིང་
ཤུག་པ་ཡང་ཤིང་ངོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་ཡིན་གྱི་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་དང་ཐ་མི་དད་ལ་མཚུངས་ཞེས་འཛིན་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ཐ་དད་པའི་གསལ་བ་གཉིས་ལ་མཚུངས་ཞེས་ཁྱད་མེད་པ་ལ་སྒྲ་བློ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པས་མ་ཡིན་
ཏེ། མེ་བུད་པ་སོགས་ཀྱིས་འབྲས༷་བུ༷་གཅི༷ག་བྱེད་པར་འདྲ༷་བ་ལ་རྟེན་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མཚུངས་པའི་དངོས་པོར་སྲེ་བར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་འདྲེས་པ་མེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་དང་ཐ་མི་དད་ལ་འདྲ་བའང་མེད་པས་ན་འདྲ་བ་ལ་རིགས་གཅིག་
20-1-38a


ཅེས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་དེའི་ཐ་སྙད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པའི་གསལ་བ་དེ༷་དག༷་གི༷་འ༷བྲས་བུ་རང་འཛིན་གྱི་བློ༷་དེ༷་ཡང༷་ཐ༷་ད༷ད་དོ༷་ཞེ༷་ན༷། རྫས་ཐ་དད་པར་ཤིན་ཏུ་ཡང་འདོད་དེ། གསེར་བུམ་དང་ཟངས་བུམ་ལ་
སོགས་པའི་ཆུ་སྐྱོར་བའི་བྱེད་པའང་རྫས་དེའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ལ། གསལ་བ་སོ་སོ་ལས་སྐྱེས་པའི་རང་འཛིན་གྱི་བློ་ཡང་ཐ་དད་པ་ཡིན་གྱི་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གསལ་བ་དུ་མས་འབྲས་བུ་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ་གཅིག་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཁས་བླང་བ་མི་འཐད་དོ་
སྙམ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། ཐ་དད་མིན་པའམ་གཅིག་ཏུ་བཞག་པ་ནི་རྫས་སམ་དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་འཇོག་ན་ཀླན་ཀ་དེར་འགྱུར་ན་ཡང་། འདིར་ནི་རྟོག་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འདོད་པས་ན་སྐྱོན་གང་ཡང་མེད་དེ་འདྲ་བ་ལ་རིགས་གཅིག་
ཅེས་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ན་བུམ་འཛིན་ཤེས་པའོ་ཞེས་གཅི༷ག་ཏུ༷་རྟོ༷གས་པའི་སྤྱི་བློ་དེའི་རྒྱུའི༷་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར༷། བུམ་འཛིན་གྱི་བློ༷་རྟོག་མེད་རྣམས་ཀྱང་རྫས་ཐ་དད་ཀྱང་བུམ་འཛིན་དབང་ཤེས་ཙམ་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རིགས་ནི༷་ཐ༷་
ད༷ད་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ༷་གཅི༷ག་གི་རྒྱུ་ཡི༷་དངོས་པོ༷་ཡིན་པ་ཙམ་ལ་ཁྱད་མེད་པར་མཚུངས་པ་ཡི༷ས་བུམ་པའི་གསལ༷་བ༷་རྣམ༷ས་རྫས་ཐ་དད་ཀྱང༷་རིགས་ཐ༷་མི༷་ད༷ད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པས་འཇོག་པ་ལ་སྐྱོན་གང་ཡང་མེད་དོ། །
དེས་ན་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་ངོར་སྣང་བ་ལ་དོན་དེ་བྱེད་པ་དང་མི་བྱེད་པ་གཉིས་སུ་མཐོང་ལ། དེའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པས་འདྲ་བ་ལ་ཐ་མི་དད་པར་རིགས་གཅིག་ཏུ་བསྲེ་བ་དང་། མི་འདྲ་བ་ལ་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་བཞག་པས་ན་རིགས་གཅིག་
20-1-38b


པ་ཞེས་པ་འདི་ནི་དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ལས་བརྒྱུད་དེ་འོང་བ་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་དེ་ཉིད་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཅན་དེ༷་ཡང༷་དེ༷་ཡི་འབྲ༷ས་བུ་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་དང་བྲལ༷་བ་གཞན་
སེལ་དངོས་མེད་ཡིན་གྱི་ལྡོག་པ་དེ༷་ཙམ་ལ༷ས་གཞ༷ན་པ༷་གསལ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བའི༷་སྤྱི་དངོས༷་པོར་གྱུར་པ་ནི་སྣང་རུང་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷་དང་སྔར་རྗེས་དཔག་གི་རིགས་པས་བཀག༷་པའི་ཕྱིར༷་ཡང༷་མེད་དོ། །དེས་ན་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་བརྡ༷་
རྣམས་ནི༷་རིགས་མི་མཐུན་སྤངས་པའི་གཞན་སེལ་དེ༷་རི༷ག་པར་བྱེད་པའམ་ཤེས་པའི་དོ༷ན་ཅ༷ན་ཁོ་ན་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་བཞག་པ་ནི། ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་གཞན་སེལ་དངོས་མེད་བརྡས་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ན་སྒྲ་དེས་དེ་མིན་གཅོད་པ་བློ་
ཡུལ་དུ་འཕེན་ལ། དེ་མིན་པ་ཆོད་ཙམ་གྱི་བློ་དེས་དེ་ཡིན་པ་ཡོངས་གཅོད་ལྟ་བུར་བློ་ཡུལ་དུ་འཕེན་དུ་ཆུག་ནའང་སྒྲས་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་རྟོག་སྣང་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་རང་མཚན་ཐོབ་པའམ་དེ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། 
གཞན་རྣམ་པར་བསལ་བའི་རྟོག་བློ་དེས་དོན་ལ་འཇུག་པར་འཐད་པའི་ཚུལ་རང་ལུགས་བཤད་པ་ནི། བུམ་པའི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་རྟོག་བློ་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཅན། བུམ་པ་རང་མཚན་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་
བྱར་མེད་ཀྱང་བུམ་པའི་རང་མཚན་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡོད་དེ། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་མི་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་རྟོག་ངོར་སྣང་བ་བུམ་པའི་དོན་སྤྱི་དེ་ནི་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་དེ༷་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་ན་ཡང་དེ་ལ༷་
20-1-39a


ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་དེ༷་བྱེ༷ད་པ་དང་འདྲ༷་བའི༷་ངོ༷་བོར༷་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་ཏེ་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་ཁྱད་པར་དང་པོའོ། །དེ་ལ་འདྲ་བ་ཞེས་པ་རྟོག་པ་དེས་རྟོག་སྣང་དང་རང་མཚན་འདྲ་བར་འཛིན་པ་ཞེས་པའི་དོན་མ་
ཡིན་ཏེ་དེའི་ངོར་ཆ་གཉིས་སུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་ནས་བཞིན་དང་གཟུགས་བརྙན་འདྲ་བ་ལྟ་བུར་འཛིན་པ་ཞིག་ན་མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། མེ་སྣང་ངམ་མེ་རང་མཚན་གང་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སོགས་བརྗོད་པ་མཐའ་དག་ལ་དེ་
འདྲའི་དོགས་པ་སྐྱེ་སྲིད་ནའང་། བརྡ་ལ་འཇུག་པའི་དུས་སུ་སྣང་བ་ལ་རང་མཚན་དུ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་མེ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་ཟེར་ན་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་ལ་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་དཔྱད་ན་རྟོག་སྣང་ལ་བརྟག་བྱ་ཕྱི་དོན་དུ་
ཞེན་པ་ཡིན་པས་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་པའི་བློ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་བརྡ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་རྟོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་ཏེ་རྟོག་སྣང་ལ་ཡུལ་རང་མཚན་ཡིན་པར་ཞེན་པའམ་འཛིན་པ་ཡོད་པས་ན། རྟོག་བློ་དེའི་ངོར་སྣང་བརྟག་ཕྱེ་བའང་མེད་དེ། 
དོན་རང་མཚན་དང་ཁྱད་མེད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་དོན་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དཔེར་ན་བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་ན་བློ་ངོར་ཆུ་སྐྱོར་བའི་དོན་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་སྣང་ཞིང་། བུམ་པ་ཆུང་ངུ་ཞེས་བརྗོད་ན་
ཆུ་སྐྱོར་བའི་དངོས་པོ་དབྱིབས་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུར་འཆར་བ་སོགས་སྒྲས་ཁྱད་པར་གང་དང་གང་སྦྱར་བ་དེ་དང་དེ་ཡི་ཚུལ་གྱི་དོན་དེ་བློ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ལ་རང་མཚན་དུ་ཞེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་སྤྱི་ལ་རང་མཚན་དུ་འཁྲུལ་པ་དེ་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པས་
20-1-39b


གསལ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་། དེས་རང་མཚན་རྣམས་ལ་སྤྱི་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་འདྲ་བ་གཞན་འབྱུང་བའི་འཁྲུལ་རྒྱུ་དེས་བུམ་པ་རྟག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱང་། །
རྟག་པ་ཉིད་བུམ་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གཉིས་པ་ནི། རིགས་མཐུན་མི་མཐུན་གྱི་དངོ༷ས་པོ༷་ཀུན་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པ་དོན་རང་མཚན་གྱི་དངོ༷ས་པོ་ཉིད་ཀྱི་གཞན་སེལ་བ་ཙ༷མ་གྱི༷་ས༷་བོ༷ན་ཅ༷ན་ཏེ། རང་མཚན་མཐོང་གོམས་
ཀྱི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་སྔར་དངོས་སུ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ལྷ་ཡུལ་ལྟ་བུའི་དོན་སྤྱི་ཡང་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཞུགས་པའི་བློ་ཡིན་པས་བརྒྱུད་ནས་དེ་ལ་མཐར་ཐུག་པར་རུང་སྟེ། དེ་འདྲའི་རྣམ་པ་
སྐྱེ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཁང་བཟང་དང་མེ་ཏོག་གི་ཚལ་བདུད་རྩིའི་ཟས་ལ་སོགས་པ་རང་གིས་དངོས་སུ་མ་མཐོང་ཡང་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རིག་པའི་རྣམ་པ་འཆར་བ་ནི་དབྱིབས་སོགས་གཞན་སྔར་
མྱོང་བ་ལས་ཆ་འདྲ་བར་དཔག་ནས་བློ་ལ་འཆར་དུ་རུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟར་ཐོབ་པའང་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་ཀྱང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་གཞན་མྱོང་བ་ལས་དཔག་ཏེ་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་སྒྲས་བཤད་པ་ལྟར་སེམས་པར་
བྱེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དངོས་པོ་གཞན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་ལས་གཞི་མེད་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་ལྟར་བཟུང་བ་ལྟར་དོན་ཐོབ་པ་མེད་པར་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གསུམ་པ་ནི། རང་མཚན་ལྟར་ཞེན་ནའང་དོ༷ན་རང་
20-1-40a


མཚན་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི༷་རྟོག་སྣང་ཙམ་སྟེ་དེ་ལྟར་སྤྱི་བློ༷་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཕྱོགས་གང་ན་ཡོད་པའི་བུམ་པ་རྣམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དུས་ཀྱི་བུམ་པའི་རྣམ་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་ནོ་སྙམ་
དུ་དྲན་ཀྱང་བློ་དེར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཡུལ་དུས་མ་འདྲེས་པའི་རང་མཚན་དངོས་ཡུལ་དུ་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་འགགས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་རང་མཚན་ནི་རྟོག་པས་ནམ་ཡང་འཛིན་མི་ཤེས་ཏེ་གལ་ཏེ་འཛིན་ན་འཁྲུལ་བར་འཇོག་པར་ཡང་མི་རིགས་
སོ། །དབང་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བཞིན་དུ་དེར་རྟོག་པ་ལའང་རྟོག་པའི་ཡུལ་ནི་དོན་སྤྱི་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་རང་མཚན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཚུལ་འོག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱི་བློ་དེ་སྐྱེད༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི༷་སྒྲའང༷་དོན་རང་མཚན་གོ་བ་ལ་མི་བསླུ་ཞེས་
པ་སྟེའང་སྒྲས་རྟོག་སྣང་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལ་འཇུག་པའང་སྡུད་དོ། །སྒྲ་དེ་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་མི་བསླུ་ན། ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་བུམ་པའི་འབྲས་བུ་དེ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ་གཞན་རང་གི་བརྗོད་བྱར་ཡོ༷ངས་སུ་སྤང༷ས་པའི་ཡན༷་ལ༷ག་གམ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་
ངོ༷་བོ༷འི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། བརྡ་དུས་སུ་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་ཀྱི་དོན་དེ་བྱེད་པ་བུམ་པ་རང་གི་དངོ༷ས་པོ༷་རང་མིན་གཞན་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པ་དོན་གྱི་གཞན་སེལ་ལ་བརྡ་བྱས་པས་དོན་གྱི་རང་མཚན་ཞེན་པས་བརྗོད་བྱར་སོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ལ་རྟེན༷་པ་ཡི་
རྒྱུ་མཚན་ཅ༷ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། མདོར་ན་བུམ་སྒྲས་བུམ་མིན་རྣམ་པར་བཅད་པས་བུམ་པ་ཡོངས་གཅོད་དུ་བློ་ཡུལ་ལ་གྲུབ་པར་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། དོ༷ན་རང་མཚན་ལ༷་མི༷་བསླུ༷་བ་དེས་དེ་མི་འཁྲུལ་བར་གོ་ནུས་པ་ཡོ༷ད་པ༷ར་
20-1-40b


འདོ༷ད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སྒྲ་རྣམས་ནི་བརྗོད་བྱ་མིན་པ་གཞན༷་སེ༷ལ་བའམ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཏེ༷། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆུ་སྐྱོར་བ་སོགས་ཀྱི་དོན་དེ༷་བྱེ༷ད་པ་བུམ་པ་སོགས་བློ་ཡུལ་དུ་གྲུབ་ཅིང་དེ་ལ་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར། 
རང་མཚན་ལ་བརྟེན༷་པའི༷་ངོ༷་བོ༷འི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །བརྟེན་པ་ཞེས་པ་འབྲེལ་བའི་དོན་དེ་འདི་ལྟར་རྟོག་པས་མཚམས་སྦྱར་ནས་སྒྲས་དོན་རང་མཚན་གོ་བར་བྱེད་པས་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་དོན་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་། རྟོག་ངོར་ཡོད་པ་དེས་རྟོག་
པས་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དོན་གོ་བ་ལ་མི་བསླུ་སྟེ་སྒོ་བྱང་གདགས་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་སྒྲ་སེལ་འཇུག་ཏུ་འདོད་པ་དེར་རྩོད་པ་སྤང་བ་ལ། སེལ་བ་ཁས་ལེན་པ་ལ་སྐྱོན་མི་འཇུག །སེལ་ལས་གཞན་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད། །དང་པོ་ལ། 
རྟོག་པ་ཕན་ཚུན་རྟེན་པར་ཐལ་བ་དང་། །སྒྲ་ལ་སེལ་བས་འཇུག་པས་མ་ཁྱབ་པ། །བརྟགས་ན་སྤྱི་དང་སེལ་བ་མཚུངས་པའི་སྐྱོན། །སྒྲ་རྟོག་ཕྱི་མ་དོན་མེད་ཐལ་བ་དང་། །གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པར་ནི་རྩོད་པ་ལྔ། །དང་པོ། སྐྱོན་དེ་ཕ་རོལ་
རང་ལ་འཇུག་པར་བསྟན། །སེལ་བར་སྨྲ་ལ་ཉེས་པ་མེད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། ཁྱོད་སེལ་བར་སྨྲ་བ་ལྟར་ན། ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲས་ཤིང༷་མ༷་ཡི༷ན་པ་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷་ཡི༷ས་ཤིང༷་གི་དོ༷ན་འཛི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། ཤིང་དང་ཤིང་མིན་གཉི༷ས་པོ༷་དག༷་ཕ༷ན་ཚུན༷་བརྟེན༷་པ༷ས་ན་གཅི༷ག་འཛིན་
པ༷་མེད་ན༷་ཅིག་ཤོས་རྐྱང་པར་འཛིན་མི་ཤེས་ཏེ། ཤིང་འཛིན་པ་ན་ཤིང་མིན་པ་བཟུང་ནས་དེ་བཅད་དགོས་ལ། ཤིང་མིན་པ་འཛིན་ན་དེའི་སྔོན་དུ་ཤིང་མ་བཟུང་བར་དེ་མིན་པར་ཡང་བཞག་ཏུ་མེད་དོ། །དེས་ན་གཅིག་འཛིན་ཚེ་གཅིག་མེད་ལ་དེ་གཉིས་རྟོག་པ་
20-1-41a


གཅིག་གིས་ཅིག་ཅར་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པས་མཐར་གཉི༷ས་ཀ༷་མི༷་འཛི༷ན་པར་འགྱུར༷་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་ཤིང་མིན་བཅད་ནས་ཤིང་ལ་བརྡ༷ར་བཏག༷ས་པ༷་ཞེས་པ་འདི་མི༷་སྲི༷ད་དོ༷་ཞེས༷་སྤྱོད་པ་པའི་སྟོན་པ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ལ་སོགས་པ་ཁ༷་ཅི༷ག་སྨྲ༷འོ༷། །དེ་སྐད་
སྨྲ་བ་དེ༷་དག༷་གིས༷་ནི༷་ཤིང་ཞེས་བརྡར༷་འདོག༷ས་པ་དེ་ལ༷་བརྡ་དེས་ཤིང༷་མི༷ན་པ་རྣ༷མ་པ༷ར་གཅོ༷ད་དམ༷་འོན་ཏེ་གཅོད་པ་མི༷ན་པར་འདོད། གལ༷་ཏེ༷་རྣམ༷་པར་གཅོ༷ད་ན་དེའི་སྔོན་དུ་ཤི༷ང་གི༷་དོན༷་འཛི༷ན་པ༷་མེད་ན༷་ཤིང་མིན་དུ་ཇི༷་ལྟར༷་ཤེས༷་ཏེ་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པར་ཁྱོད་རང་གིས་ཁས་
བླངས་པས་སོ། །བརྡ༷་ལ༷ས་ཤིང་མིན་དེ༷་དག༷་མི༷་སེལ༷་བ་ཞིག་ན༷་ཤིང་གི་ཐ༷་སྙད༷་འདོ༷གས་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་སྐྱེས་བུ་རྣམ༷ས་ཤིང་མིན་དེ༷་ཡོ༷ངས་སུ་སྤང༷ས་ན༷ས་ཤིང་ལ་འཇུག༷་པར༷་ནི༷་མི༷་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང༷་གི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཤུག་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲས་ཤིང་མི་
གཅོད་པས་ན་ཤིང་གཅོད་པར་འདོད་པས་ཤུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་དོན་མེད་པ་བཞིན། ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲས་ཀྱང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་གཞན་མི་གཅོད་ན་ཤིང་འོན་ཅིག་ཅེས་པས་ཆུ་ལེན་པར་ཡང་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་སྤྱི་སྨྲ་བའི་ལྟར་ན་གཞན༷་
བཀ༷ག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཤིང་གི་བརྡ་མི་སྒྲུབ༷་པ་སྟེ་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པ༷ར། མདུན་ན་གན༷ས་པ་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་གསལ་གྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ཅི༷ག་རབ༷་ཏུ་བསྟན༷་ནས༷། འདི༷་ནི་ཤི༷ང་ཡི༷ན་ནོ་ཞེས༷་མིང་དེ་དོན་ལ་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ནས་བརྡ༷་བྱེད་ལ༷། ཕྱིས་ཐ༷་སྙད༷་
འདོག༷ས་པ༷འི་ཚེ་ན༷་ཡ༷ང་སྤྱི་ལྡན་གསལ་བ་དེ༷་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་ལ༷་དེ་ཡི༷་ཕྱིར༷་ཐལ་བ་མཚུངས་པའི་ཉེས༷་པ༷་འདི༷་ནི༷་མེ༷ད་དོ་སྙམ༷་ན༷། བརྡ་དུས་སུ་མདུན་གནས་དེ་ལ་འ༷དི་ཡ༷ང་ཤིང༷་ཡི༷ན་ཞེས་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་སྦྱོར་རམ། འདི༷་ཁོ༷་ན༷་ཤིང་ཡིན་ཞེས༷་བྱ༷འི་གཞན་
20-1-41b


ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་སྦྱོར། དང་པོ་ལྟར་ན་གཞན་ཡང་ཤིང་ཡིན་པ་མ་བསལ་བས། བརྡ་ལས་དེ་དག་མི་སེལ་ན། སོགས་ཀྱི་ཐལ་བ་སོ་ན་གནས་ལ། གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་བྱེད་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་གཅོད་ཤིང་གི་དོན། །འཛིན་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས། །
ཞེས་པའི་ཐལ་བ་སྤོང་མི་ནུས་པས། དེ་གཉིས་གང་ལྟར་ཀྱང་སྔར་གྱི་ཐལ༷་བ༷་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་པར་སོ་ན་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ཁོ་ན་ཞེས་པས་རང་མཚན་དེ་ཙམ་ཞིག་ལ་བརྡ་སྦྱར་བ་ཡིན་ན་དེ་ཡུལ་དུས་གཞན་ལ་རྗེས་འགྲོ་མེད་པས་གཞན་ལ་
ཤིང་དུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་དངོས་པོ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་སྙམ་ན་གོང་དུ་བཀག་ཟིན་ལ། གཅིག་ལ་མིང་བཏགས་པས་རིགས་འདྲ་བ་མཐའ་དག་ལ་གོའོ་སྙམ་ན། རིགས་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བ་སོ་སོར་ཕྱེས་ནས་མི་འདྲ་བ་
བསལ་བའི་རྣམ་གཅོད་ཅན་དུ་སྒྲ་དེ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སེལ་བར་སྨྲ་བ་ལ་ཉེས་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཚུལ་ནི། ཤ་པ་དང་ཤུག་པ་སོགས་ཤིང་རྣམས་རིགས་གཅི༷ག་ཏུ༷་རྟོག༷ས་པ་ཞེས༷་བྱ༷་བའི༷་ཤེས༷་པ༷་ཤིང་འཛིན་ཙམ་ནི། རིགས་གཅི༷ག་པོ་དེ་འདྲའི་
གནས་སྐབས་ལ༷་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གན༷ས་པའམ་གཏོད་པའི༷་བརྡ་སྦྱོར་བའི་རྟོགས༷་པ༷་པོ༷ས། ཡལ་འདབ་དང་ལྡན་པར་འཛིན་པ་ཤིང་རྟོག་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་མི༷ན་པ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཤིང་མིན་དུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་རུ་གྱུར་པའི་དོན༷་གསལ་བ་རྣམ༷ས་བརྡའི་སྔོན་དུ་སྒྲའི་བྱེད་པ་ལ་མ་
ལྟོས་པར་བདག༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་སོ་སོར་རྣམ༷་པ༷ར་འབྱེ༷ད་ཅིང་རྟོག་པར༷་བྱེ༷ད་དེ། འདི་ལྟར་ཡལ་འདབ་སོགས་དང་ལྡན་པ་དང་། གཞན་དེ་དང་མི་ལྡན་པར་མཐོང་བ་ལ་རྟོག་པས་དེ་དང་དེ་མིན་དུ་འབྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའམ། 
20-1-42a


མངོན་སུམ་མ་མཐོང་ཡང་རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་སྒྲ་དང་འདྲེས་སུ་རུང་བ་དེ་དང་གཞན་མི་མཐུན་པར་མ་འབྱེད་ན་དེ་ལ་ངེས་གཟུང་གི་དོན་ཅན་གྱི་བརྡ་སྦྱར་བ་མི་རིགས་ཏེ། རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་གཞན་བསལ་བར་སོང་བས་དེ་ལ་བརྡ་
འདོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཤིང་སྤྱི་འཛིན་པའི་བློ༷་དེ་ལ༷་ནི་སྣང་བའམ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ། ཤིང་དེ་འཛིན་གྱི་བློ༷་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ༷་སྣང་བ༷་དང་། བློ་དེའི་རྒྱུ༷་མིན་པ་ཤིང་མིན་གྱི་ངོ༷་བོ༷་དང་བྲལ༷་བ༷་དང༷་། དེ་ཡང་སྣང་བརྟག་ངོ༷་བོ༷་གཅིག་འདྲར༷་
ཞེན་ནས་གནས་པ་སྟེ་རང་བཞིན་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྡ་འདོགས་པ་པོ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་དོན་དེ་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་ནི༷་ཤེ༷ས་པར་འགྱུར༷་བར༷་བྱ་བའི་སླད་དུ། ཡལ་འདབ་སོགས་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་ཐ༷་དད་པ་རྟོག་
ཡུལ་ན་ཡོད་པ་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་དེ་ལ༷་ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲའམ་སྐ༷ད་དམ་བརྡ་སྦྱོར༷་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ༷། དགོས་པ་ནི་བརྡ་དེ་བཏགས་ཟིན་ནས་ཕྱིས་ཐ་སྙད་དམ་བྱེད་པའི་ཚེ་ནའང་སྒྲ་དེ༷་ལ༷ས་གཞན་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་དེ༷་ལྟ་བུ་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་བའི༷་བློ༷་སྐྱེ་བའི་
སླད་དུའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་སྒྲ་དེ་ལས་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་དེ་སྐྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ༷་པས་སྣང་བརྟག་དངོ༷ས་པོ༷་གཅིག་ལྟར་དུ་རྟོག༷ས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྡ་དོན་ལ་འབྱོར་པ་ཡིན་པས་ན་རྟོག་ཡུལ་གྱི་དོན་གཞན་ལས་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཐ་དད་དུ་བྱེད་
པའི་བརྡར་མིང་བཏགས་པས་དེ་ཉིད་གཞན་ལས་ཐ་དད་དུ་གོ་ནུས་ཏེ་ཉི་མ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཤིང་ཞེས་པ་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་ཕྱེས་པའི་ཆ་གཅིག་ཁོ་ན་གོ་འདོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པར་ཡལ་འདབ་སོགས་དང་མི་ལྡན་པ་གཞན་བཅད་ནས་ཡལ་འདབ་སོགས་
20-1-42b


དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཙམ་གོ་བ་ལ་བཏགས་པའི་མིང་ཡིན་པས་གཅིག་ལ་མིང་བཏགས་པས་དེའི་རིགས་འདྲ་ཐམས་ཅད་གོ་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་བརྗོད་པ་མི་དང་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་ཁོ་ནའི་མིང་དུ་
བཏགས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་གཞན་གང་དང་ཡང་མི་འདྲེ་བར་བྱ་བའི་སླད་དུ་བཏགས་པའི་ཞེ་འདོད་དེའི་དབང་གིས་དེའི་མིང་ཤེས་པས་གཞན་ལ་རིགས་བསྒྲེ་ནས་སྦྱར་དུ་མེད་པར་མཐོང་ནས་དེ་ལྟར་མི་སྦྱར་བ་ནི་གྲགས་པ་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི་རྒྱུ་གཞན་མེད་དེ། ཞེ་འདོད་ཀྱིས་སྦྱར་
བ་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ནི་འདོད་རྒྱལ་ལམ་ཆོས་གཞན་གང་གི་མིང་དེ་ལ་བཏགས་ཀྱང་མི་དེ་ཁོ་ནའི་མིང་དུ་ཞེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གླང་པོ་ལ་ལག་ལྡན་དང་། བ་ལང་ལ་འགྲོ་ལྡན་ཞེས་པ་བཞིན་དེ་ཁོ་ནའི་མིང་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་དུ་མེད་དོ། །དེས་ན་བརྡ་ནི་ཞེ་འདོད་
ཀྱིས་སྦྱར་ལ་བརྡ་དེས་ཞེ་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་སེལ་བའི་རྩ་བ་ཅན་རྟོག་པའི་དབང་གིས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྩོད་པ་གཉིས་པ་སྤང་བ་ནི། སྒྲ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ་བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ལ་བུམ་པ་མིན་པ་
གཞན་བཅད་དུ་ཡོད་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལ་དེ་མིན་གཞན་བཅད་དུ་མེད་དེ། ཤེས་བྱ་མིན་པར་གཞལ་ཀྱང་དེ་ཡང་ཤེས་བྱ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ན། གཞན་མ་གྲུབ་པས་དེ་སེལ་བའང་མི་སྲིད་པས་ན་སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། 
ཉན་པ་པོའི་བློ༷་བརྗོད་བྱའི་དོན་མིན་པ་འགའ༷་ལ༷ས་རྣམ་པར་བཟློག༷་ནས་འཇུག་ཡུལ་གྱི་དོན༷་འགའ་ཞིག༷་ལ༷་འཇུག་བྱའི༷་ཕྱིར༷་སྒྲ༷་ནི༷་ར༷བ་ཏུ་སྦྱོར༷་བར་བྱེ༷ད་དེ་སྒྲ་འཇུག་ཡུལ་དེ༷་ཡི་དོན༷་ཉིད་གཞན་ལྡན་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངེས་པར༷་བཟུང༷་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཞ༷ན་
20-1-43a


དུ་འཇུག་ལྡོག་གི་ཚུལ་གྱིས་ངེས་བཟུང་དེ་མེད་པ་ཞིག་ན་སྒྲ་སྦྱོར༷་བ༷་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པར་ཆུ་འོན་ཅིག་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ལ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་པའི་བྱ་ཚིག་དེས་གཞན་ལེན་པ་སོགས་མི་སེལ་ན་དེ་སྨོས་མི་རིགས་ལ། 
དེ་ཡང་ཆུ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པས་ནི་གཞན་འོ་མ་སོགས་གཅོད་ཅིང་ཆུ་དེ་གང་གིས་ལེན་ན་ཁྱོར་བ་སོགས་ཀྱིས་ལེན་པ་གཅོད་པའི་དོན་དུ་བུམ་པར་ཞེས་སྨྲོས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་འདྲའི་ངེས་བཟུང་སོ་སོ་ནས་མེད་ན་དེ་གསུམ་སྨྲོས་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་
ཐམས་ཅད་ལའང་རང་རང་གི་ལྡོག་ཕྱོགས་གཅོད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས༷་ན་ཤེས༷་བྱ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་གཞལ་བྱ་དང་བརྗོད་བྱ་དང་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ༷་སྙད༷་དུ༷་ནི༷་འཇོག༷་པ་རྣམ༷ས་ལ༷་ཤེས་བྱ་མིན་
པར་དོགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ༷ར་གཅོ༷ད་པ༷་འགའ༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་དེ། དེ་མེད་ན་སྒྲ་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཤེས་པ་འཇུག་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཤེས་བྱ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས་ཤེས་བྱ་མ་
ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་དང་། སྐབས་ཀྱི་དགོས་དོན་ཚང་བ་ལ་ཐམས་ཅད་ཚོགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་གཟིགས་སོ་ལྟ་བུ་སོགས་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་སྒྲ་དེ་དག་གིས་གཅོད་པ་ཡིན་གྱི་
བརྗོད་བྱ་དང་དེ་མིན་པ་ཚོམ་གཉིས་སུ་དང་པོར་གྲུབ་པར་བྱས་ནས་ཅིག་ཤོས་བསལ་དགོས་པ་མིན་ཏེ་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་བསལ་བས་གཞན་སེལ་དུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །རྩོད་པ་གསུམ་པ་ལ། ལྡོག་པར་སྣང་བརྟག་གཅིག་འདྲེས་བརྗོད་བྱར་བསྟན། 
20-1-43b


དེ་ཉིད་ཕྱོགས་གླང་དགོངས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ། གསལ་བྱེད་པ་སོགས་ན་རེ། སེལ་བ་འདི་དང་སྤྱི་མཚུངས་ཏེ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲས་སེལ་བ་དེ་སྒྲུབ་པས་བརྗོད་དམ་སེལ་བས་བརྗོད། དང་པོ་ལྟར་ན་སེལ་འཇུག་ཉམས་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སེལ་བ་
ལའང་སེལ་བས་འཇུག་དགོས་པས་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བུམ་སྒྲས་བུམ་མིན་ཆོད་པ་དེ་ཙམ་སེལ་བ་ཡིན་པས་ཐུག་མེད་ག་ལ་དགོས། སེལ་བ་རང་གི་ལྡོག་ཆ་ནས་བརྗོད་ན་སེལ་བ་མིན་པའང་གཅོད་དེ་བུམ་པའི་ལྡོག་པ་དང་བུམ་པའི་གཞན་སེལ་ཞེས་པ་བཞིན་སྒྲ་
སེལ་འཇུག་ཏུ་འདོད་པས་སྒྲུབ་འཇུག་དོན་གྱིས་བཅད་པ་ཡིན་གྱིས་གཞན་མི་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐུག་མེད་དུ་མི་འགྱུར་དུ་ཆུག་ན་ཡང་ལྡོག་པ་དེ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་སྤྱི་དངོས་པོ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་ལ། དངོས་པོ་མེད་ན་ནི་དེ་བརྗོད་པ་ལ་དགོས་ནུས་
མེད་དེ་དེས་དངོས་པོ་བུམ་པ་སོགས་གོ་བར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟོག་ངོར་སྣང་བའི་ཤིང་ལྟ་བུ་གཞིར་བཞག་གི་སྟེང་དུ་དེ་མིན་གཅོད་པའི་ཆེད་དུ་བརྡ་འགོད་ཀྱི། ཤིང་སྤངས་པའི་སེལ་བ་རྐྱང་པ་ལ་ཤིང་ཞེས་པའི་བརྡ་མི་འགོད་དེ་ཤིང་ཞེས་པ་ཤིང་མིན་གཅོད་
པའི་བརྡ་ཡིན་གྱི་སེལ་མིན་གཅོད་པའི་བརྡ་མིན་པས་ན་སེལ་བ་ཉིད་ལ་བརྡ་སྦྱོར་བ་ཞིག་ན་སེལ་མིན་གཅོད་པའི་བརྡ་སེལ་བ་དང་ལྡོག་པ་དང་རྣམ་གཅོད་ལྟ་བུ་འགོད་རིགས་སོ། །དེས་ན་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་གང་དང་གང་གོ་ནུས་པ་དེ་དག་དེ་མིན་བཅད་པའི་གཞན་སེལ་
ལས་བརྡ་དོན་འགྲུབ་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མིང་འདོགས་པ་ལ་བཏགས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་བློ་ལ་ཤར་བའི་སྒོ་ནས་འདོགས་པས་ཁྱབ་ལ། དེར་དེ་མིན་གཅོད་པའི་དོན་དུ་བརྡ་འདོགས་པ་ཡིན་པས་ན། ཤིང་ལྟ་བུའི་སྒྲ་གང༷་ཞིག༷་ཤིང་གང༷་ལ༷ས་
20-1-44a


ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཤིང༷་མིན་དེ༷་རྣམ༷་པར་བཟློག༷་ནས༷་ཤིང་མིན་དེ༷་དག༷་ལ༷ས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཤིང་གི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་རང་མཚན་རྣམས་ཤིང་དུ་རིགས་མཚུངས༷་པ༷འི་དབང་ལས་སྐྱེས་པའམ་དེ་ཡི་རྒྱུ༷་ཅན་གྱི་རྣ༷མ་པ༷་གང་ཞིག་རྟོག་བཅས་
བློ་ཡི་ཡུལ་དུ་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་ལ༷་བརྡ་འགོ༷ད་པ་ཡིན་པས་ན་གཞན་སེལ་བ་ལ་བརྡ་སྦྱར་བའམ་སེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་དོན་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་ན་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་ན་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་གཞན་གང་ཡང་མེད་དོ། །བུམ་མིན་བཅད་ཀྱང་རུང་བུམ་པ་ཉིད་ལ་
སྒྲུབ་པས་མ་ཞུགས་ན་དོན་མི་སྟོན་པས་སྒྲུབ་འཇུག་ཏུ་བྱས་ཀྱང་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོན་ནུས་ན་འགལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་། དེ་མི་ནུས་ལ་གཞན་ལས་ཐ་དད་པ་ཙམ་སྟོན་ནུས་སོ། །དེས་ན་སེལ་བ་ལ་
མ་བརྟེན་པར་སྒྲུབ་པས་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ལ། སྒྲུབ་འཇུག་མེད་ཀྱང་སེལ་བའི་དབང་གིས་བརྡ་དོན་གྲུབ་པ་ན་སྒྲུབ་པས་ཞུགས་པ་ལྟར་རློམ་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་སྟེ། བཞོན་པས་འགྲོ་བ་ལ་རང་ཉིད་སོང་བར་རློམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་
བརྡ་ལས་དོན་གོ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཡིན་དཔྱད་པ་ན་གཞན་སེལ་གྱི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་གྱི་སེལ་བ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་བྱ་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་དེ་ལའང་དབྱིབས་སོགས་ཡོད་པར་སྣང་དུ་མི་རིགས་སྙམ་པ་
ནི་གྱི་ན་སྟེ། དེ་མིན་བསལ་བའི་གཞི་ཞིག་མ་སྣང་ན་དགག་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གཞན་སེལ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཐོབ་སྟེ་མི་ཐོབ་བོ། །འོ་ན་སྣང་བ་དེ་ཉིད་བརྗོད་བྱར་བྱས་པས་ཆོག་མོད་གཞན་སེལ་གྱིས་ཅི་བྱ་སྙམ་ན། གཞན་མ་བསལ་བ་ཞིག་ན་
20-1-44b


དེའི་ངོ་བོ་ཐུན་མིན་ཉིད་ཇི་ལྟར་སྒྲ་བློས་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ་མིན་ནོ། །འོ་ན་གཞན་མ་བསལ་ན་ཡང་དེ་དག་གི་སྒྲ་བློ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་མོད། །རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་སྣང་ན་གཞན་སེལ་བ་ཁོ་ནས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་དེ་གཉིས་མཚུངས་སོ་སྙམ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། 
སྒྲ་སྦྱོར་བ་ན་སེལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྱི་བློ་སྒྲུབ་པ་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་སེལ་བ་འཕེན་པ་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་སྒྲ་རྟོག་ཐམས་ཅད་རྟོག་མེད་ཀྱི་སྣང་ཡུལ་ལྟར་འགྱུར་བ་སོགས་སྒྲུབ་འཇུག་ལ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེས་ན་འཁྲུལ་བ་ཅན་གྱི་ཞེན་པའི་ངོར་སྒྲུབ་པས་འཇུག་པ་ལྟར་ཡོད་ཀྱང་དཔྱད་ན་སེལ་བས་འཇུག་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་སེལ་བས་འཇུག་པར་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་དགོངས་པར་བཤད་པ་ནི། ལུང་དང་པོ། སྨྲས་པ་
གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཡིས། །དངོས་པོ་དེ་ཡི་ཆ་འགའ་ཞིག །རྟོགས་འགྱུར། ཞེས་པ་སྟེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་དོན་དེ༷་ཉི༷ད་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲས་གཞན༷་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷་ཡི༷ས་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་དངོས༷་པོ༷་དེ༷་ཡི༷་ཆ༷་འག༷འ་ཞིག༷་སྟེ་རང་
མཚན་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པའི་ལྡོག་ཆ་ལས་རིགས་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་སྤྱི་བློ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་ཞེན་ཅིང་དོན་རྣམས་ཀྱི་ལྡོག་པ་དེ་དག་གོ་བའམ་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེས༷་པ༷ས་གཞན་སེལ་དེ་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་དུ་ར༷བ་ཏུ༷་བཤ༷ད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལྡོག་པའི་
སྒོ་ནས་དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་གམ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སྒྲས་གོ་བར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། ལྡོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྡོག་ལྡན་དངོས་པོའི་རང་མཚན་འཛིན་ཞེས་པའི་ལུང་དོན་ལ་དོགས་པའང་བསལ་ལོ། །ཡང་ལུང་གཉིས་པ། སྒྲས་ནི་དོན་གཞན་ལས་
20-1-45a


ལྡོག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་དག་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སེལ་བ་འདི༷་ལ༷འང༷་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ལྡོག་ལྡན་ལས་ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མེ༷ད་མོད་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་རྣམ༷ས་ལ༷ས་རྟོག་ངོར་བུམ་པ་
སྣང་བརྟག་འདྲེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ༷་རྟོ༷གས་པའམ་སྣང་བ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷། གཞ༷ན་བུམ་མིན་ལས་བཟློག༷་པའང་དོན་གྱིས་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་བ་དེ༷་ལ༷་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་ཞིང་ཚུལ་དེ་ལ་ནི༷་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་སྤྱི་ལྟ་བུ་ལྡོག་ལྡན་ལས་ཐ་དད་པའི་སེལ་བ་འགའ༷་ཡི༷ས་ཁྱད་
པར༷་དུ༷་བྱས༷་པ༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་བ་གཞན༷་འགའ༷་ཡང་སྟེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་ཀྱི་དེ་མིན་བཅད་པའི་དངོས་མེད་ལ་སེལ་བ་ཞེས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་ལྡོག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་ལྡོག་པ་དང་ལྡོག་ལྡན་ཐ་དད་པ་སྐྱེས་བུ་དང་དབྱུག་
པ་བཞིན་དུ་དོན་ལ་གྲུབ་པ་མིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་ཆ་ནས་བརྗོད་པས་ན་གཅིག་གོ་བས་ཅིག་ཤོས་དོན་གྱིས་གོ་བ་དེ་ཙམ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཞེས་བརྡ་སྦྱར་བ་ཡིན་གྱི་ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་མེད་དོ། །ལུང་གསུམ་
པ་ནི། སྒྲས་ནི་དོན་གཞན་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་རང་གི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲས་ཤིང་མིན་གཅོད་པ་དང་ཤིང་སྒྲུབ་པའི་སྒྲས་དེ་ཡུལ་གཉི༷ས་ཐ་དད་དུ་སྟོན་པར་བྱེ༷ད་པ༷འང་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། ཤིང་དང་ཤིང་མིན་ཕ༷ན་
ཚུན༷་གཅིག་ལ་གཅིག་ཡོ༷ད་པ༷་མི༷ན་པས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་ཕྱིར༷་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་པ་མེད་དེ་ཤིང་སྒྲས་ཤིང་མིན་བཅད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཤིང་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་མེད་དོ། །དེས་ན་ལྡོག་པ་འདི༷་ལ་རང་གི་ངོ་བོའམ་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་དེ་
20-1-45b


གཞན་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བསལ་བ་ཙམ་གྱི་དགག་པའི་ཆའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ནའང་སྒྲ་ཡི་སྟོབས་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པ་ལྟར་འཕངས་པའི་ཤན་གྱིས་དངོ༷ས་པོ༷་དང་ལྡ༷ན་པ་ལྟ་བུ་ཉི༷ད་དུ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ནི་འཁྲུལ་བའི་བློ་ཡི༷ས་བསླ༷ད་པ༷་ཁོ་ན་ཡི༷ན་གྱི་དོན་ལ་
མ་གྲུབ་བོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན་ལྡོག་པ་འདི༷་དོ༷ན་ད༷མ་པར་ཏེ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མི༷ན་ནོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱི་ལུང་གསུམ་པོ་དེས་སྒྲས་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གཞན་སེལ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞིང་གཞན་སེལ་ཞེས་བྱ་བའང་ལྡོག་ལྡན་ལས་ཐ་དད་པའི་
ལྡོག་པ་དངོས་པོར་སྟོན་པ་དང་། དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྒྲ་ཡུལ་དངོས་པོར་བཞེད་པ་མིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞ༷ན་དུ༷་ལྡོག་པ་ཉིད་དངོས་པོར་འདོད་ན་མི་འཐད་དེ་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཨ་ག་རུའི་དངོ༷ས་པོ༷་ལ༷ས་དེའི་ལྡོག༷་པ༷་ནི་དངོ༷ས་
པོ༷ར་མི༷་འགྱུ༷ར་ཏེ་དངོས་པོ་རང་མཚན་དོན་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་སྟེང་གི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མིན་ཏེ་དགག་པའི་ཆ་ཡིན་པས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཨ་ག་རུ་འདི༷་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལྕགས་ལ་
སོགས་པ་འདི༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པའམ་གཞན་ཡིན་ནོ་ཅེས༷་ནི༷་བརྗོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་ཨ་གར་དེ་ཉིད་དེ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཐ་དད་པར་མི་བརྗོད་པ་ཞིག་ན་ཨ་གར་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་ལྕགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཤིང་འདི་ལ་
ཤིང་མིན་ལས་ཐ་དད་ཅེས་མི་བརྗོད་མི་སེམས་པ་ཞིག་ན་ཤིང་དེ་ཤིང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཤིང་མིན་ལས་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤིང་དེ་ཤིང་མིན་ལས་ཐ་དད་པར་བརྗོད་ཀྱང་དེའི་ཐ་དད་པའི་ཆ་དེ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན། ཤུག་པའི་སྟེང་
20-1-46a


གི་ཤིང་མིན་པ་ལས་ཐ་དད་པ་དེ་ཤུག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནམ། ཤུག་པ་ལས་གཞན་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ཤིང་མིན་ལས་ལོག་པ་ནི་ཤུག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཙནྡན་
ལ་སོགས་པ་ཤིང་མིན་པར་ཐལ་ཏེ་ཤུག་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཤུག་པའི་སྟེང་ན་ཤིང་མིན་ལས་ཐ་དད་པ་དེ་དངོས་པོར་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཤུག་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཤིང་མིན་ལས་མ་ལོག་པའམ་ཤིང་མིན་ལས་ཐ་དད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཤུག་
པ་ཤིང་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཤུག་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཤིང་མིན་ལས་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དོན་གྱི་སྟེང་ན་དེའི་རང་མིན་བསལ་བའི་ཆ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མཁར་གཞོང་ལ་རྒྱ་ཤུག་བརྟེན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ན་རེ་རེ་
བཞིན་ལྡོག་པ་ཐུག་མེད་དུ་ཡོད་ཅིང་། ཡོད་པ་དེས་ལྡོག་ལྡན་ལ་རང་མིན་པ་སྤོང་བའི་བྱ་བ་གང་ཡང་མ་བྱས་པས་ལན་ཆགས་ཀྱི་བུ་ཚ་བཞིན་དུ་ཕན་པ་མེད་པར་ཟད་དོ། །ཚིག་རྐང་འདི་གཉིས་འགྲེལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་མང་ལ་
དོན་དུ་མི་འགལ་ཀྱང་རང་འགྲེལ་གྱི་བབས་དང་བསྟུན་ནས་འདི་ལྟར་བཤད་དོ། །དེས་ན་ལྡོག་པ་ལ་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པས་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཐ་དད་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །སྒྲ་བློའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ནི་ཆོས་གཅིག་ལའང་དུ་མར་འབྱེད་རུང་བས་ཆོས་
ཅན་བུམ་པའི་སྟེང་ན་བུམ་མིན་ལས་ལྡོག་པ་ཡོད་པ་སྐད་དུ་བསྟན་ཀྱང་རང་མིན་མ་བསལ་བར་སེམས་པ་བཟློག་པའི་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཙམ་དུ་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ལ་ནི་འགལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་མོད། སྒྲའི་ཤན་ཞུགས་པ་ལྟར་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་
20-1-46b


ཡོད་པར་སེམས་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་འབའ་ཞིག་གོ། །དེས་ན་དོན་རང་མཚན་གྱི་སྟེང་ན་སྔོན་པོ་ཉིད་རྫས་སུ་ཡོད་ཀྱི་ལྡོག་པ་རྫས་སུ་མེད་པར་བཏགས་པའི་ཆ་ཙམ་ཡིན་པས་དོན་གྱི་གཞན་སེལ་མེད་པར་བཞེད་པའང་ཐ་དད་པའི་རྫས་སུ་མེད་པར་གཞལ་བའི་
ཐུགས་བཞེད་ལ་འགལ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། སྔོན་པོ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་སྔོ་མིན་བསལ་བ་ནི་དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་པར་གནས་པའི་འབྲལ་མི་ཤེས་ཡིན་པས་ན་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་སེལ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་འདི་སེལ་འཇུག་གི་ཐ་སྙད་སྨྲ་བའི་སྐབས་སུ་ཁས་མི་
ལེན་པར་འོས་མེད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱོགས་འཛིན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སེལ་བ་དངོས་མེད་དང་སྔོན་པོ་དངོས་པོ་ཡིན་པས་སྔོན་པོ་ཉིད་སྣང་ཡུལ་དུ་ཡོད་མོད། སེལ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ་དེ་གཉིས་དོན་ལ་གཅིག་ཅེས་པའང་བཏགས་པ་ཙམ་
སྟེ་དེའི་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་ན། དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་འདི་ལ་ཆིག་རྐྱང་རེ་ཁོ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་སྣང་སྟེ། སྒྲུབ་པས་ཀྱང་དགག་པ་ཤུགས་ལ་སྟོན་པ་དང་། དགག་པས་ཀྱང་ཡོངས་གཅོད་གྲུབ་པ་ལྟ་བུར་མི་སྟོན་པ་མེད་པས་སྔོན་པོར་སྣང་བས་སྔོ་
མིན་མ་བསལ་ཞེས་བཞག་པར་དཀའ་བས་ན་སྣང་ཡུལ་སྒྲུབ་པ་གཙོ་ཆེ་བས་རྣམ་བཅད་ཤུགས་ལ་གྲུབ་པ་དང་། གཞན་སེལ་དགག་པ་གཙོ་ཆེ་བས་ཡོངས་གཅོད་ཤུགས་ལ་གྲུབ་པ་ལྟར་གོ་ཞིང་སོ་སོའི་ལྡོག་པ་ནས་ཕྱེ་ན་མ་འདྲེས་པར་འཆད་དུ་ཡོད་
མོད། དོན་བུམ་པའི་ངོ་བོ་ལ་མི་རྟག་པ་གྲུབ་ཀྱང་ཐ་དད་པར་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དོན་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ནི་སྒྲ་རྟོག་གི་ཐ་སྙད་གང་ཡང་མི་འཇུག་ཀྱང་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་རྣམས་དོན་ལ་མི་བསླུ་བར་ཡང་འདོད་དགོས་པས་ན་ཐ་སྙད་དེ་ལྟར་
20-1-47a


ཁས་ལེན་པའི་ལུགས་ལྟར་བདེ་བར་སེམས་སོ། །རྩོད་པ་བཞི་པ་སྒྲ་རྟོག་ཕྱི་མ་དོན་མེད་དུ་ཐལ་བ་སྤང་བ་ནི། གལ་ཏེ་ཤིང་དང་ཤིང་མིན་ལས་ལོག་པ་ཐ་དད་དུ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྤྱི་ཡང་མི་འདོད་པའི་
ཕྱིར། ལྡོག་པ་མི་རྟག་པ་དང་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་སྒྲ་དེ་ཉིད་བློས་བཟུང་བ་ན་དེ་དང་ཐ་མི་དད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཀྱང་བཟུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྒྲ་དང་ཚད་མ་ཕྱི་མ་འཇུག་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་མཚན་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པས་ནི་ཉེས་པ་
འདིར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟོག་ཡུལ་ན་རང་མཚན་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཐ་དད་པ་བཅད་དུ་ཡོད་པས་ནི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་རྫས་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་ཙམ་བསལ་བའི་དགག་པ་དངོས་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་
བསལ་དུ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ་ཕྱི་ནང་གི་འཁྲུལ་རྒྱུས་དངོས་པོ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྩོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་གྱི་ན་སྟེ་འདི་ལྟར་སྣང་བརྟག་བསྲེས་ནས་འཛིན་པ་རྟོག་པའི་བློ་ངོར་ཞེན་པའི་དབང་གིས། རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་
འདྲེས༷་པའི༷་དོན༷་སྒྲ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བཟུང་ནས་འཁྲུལ་བ་དེ་དག་རྣམ་པར་གཅོ༷ད་པ་ན༷་མི་རྟག་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལས་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱས་པ་སོགས་རྟག༷ས་ནི༷་གཅི༷ག་པུ་དེ་ཡི༷ས་སྒྲའི་སྟེང་དུ་རྟག་པ་གཅོད་པའི་བྱ་བ་བྱེ༷ད་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་གཞན་སྒྲ་
དང་རྟགས་དེས་མི་གཅོད་ལ། དེ་འདྲའི་སྒྲའི་ཡུལ་དེ༷་ལ༷་གཞན་རྣམ་པར་བཅ༷ད་པ༷་དག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཡི༷་རང་མཚན་དུ་གྱུར་པ་དངོ༷ས་པོ༷འི་བརྗོ༷ད་བྱ༷་ཅི༷་ཡ༷ང་མེ༷ད་དེ། རྟོག་བློའི་སྣང་ཡུལ་སྒྲོ་བཏགས་ལ་གཞན་བསལ་བའི་ཆ་ཙམ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །
20-1-47b


སྒྲ་གང༷་གི༷ས་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗོད༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡིན་ན་དེ་ལ༷ས་རང་མཚན་དེའི་ཆོས་མ༷་ལུས༷་པ༷ར་ནི༷་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་དུ་འོང་བ༷་ནི། རང་དང་རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཡུལ་དངོ༷ས་པོ་གཅིག་པོ༷འི་ནུས༷་པ༷་ལས་ཡི༷ན་
གྱི་བློའི་ནུས་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་རྟོག་པ་འདིའི་ཡུལ་དུ་ནི་རང་མཚན་དེ་མེད་པས་ན་ཉེས་པ་དེ་མེད་དོ། །དངོས་པོའི་སྟེང་ན་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་མེད་ཀྱང་སྒྲ་རྟོག་གིས་རང་ཡུལ་གྱི་ལྡོག་པ་ལ་རིམ་བཞིན་ཐ་དད་པར་འཇུག་པ་དེ༷ས་ན༷་རྟག་པ་
དང་མ་བྱས་པ་སོགས་སྒྲོ་འདོགས་སོ་སོ་ནས་གཅོད་པའི་འབྲ༷ས་བུ༷་ཅན་མི་རྟག་པ་དང་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་དང་། རྟགས་དུ༷་མ༷་རྟེན༷་སྒྲ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་ལ་ཡང་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར༷་བ་འཐད་དོ། །རྩོད་པ་ལྔ་པ་ནི། ཁྱོད་གཞན་སེལ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་སྤྱི་དངོས་པོ་
བ་གཅིག་མི་འདོད་པས་ཨུཏྤལ་འང་ཡིན་ལ་སྔོན་པོ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པས་སོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་དེ་སྤྱི་དངོས་སྨྲ་བ་རང་ལ་འཇུག་གི་སེལ་བར་སྨྲ་བ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཇུག་སྟེ། འདི་
ལྟར་སྔོ་མིན་རྣམ་པར་གཅོ༷ད་པའི་སྒྲ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་ཅི༷ག་སྦྱར་ནས་ལྡོག་ཆ་དེ་སྟོན་པ༷་ན༷་དེ་འདྲའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་གང༷་གི་ཚེ་ན་ཡང་། གཞན༷་ཨུཏྤལ་ལྟ་བུ་མི༷་སྤོང༷་བའམ་མི་འགོག་པར༷་གན༷ས་ལ། སྒྲུབ་ཀྱང་མི་སྒྲུབ་མོད་འོན་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་དེས༷་ནི༷་ཅིག་
ཤོས་ཨུཏྤལ་ལྟ་བུ་དེ༷་ལ་ཁྱབ༷་ཅིང་ཟིན་པར་ཡང་སྣང་བས་ན་ཨུཏྤལ་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྔོན་པོ་ཡང་ཡིན་པའི་ལྡོག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆོས་ཅན་མེ་ཏོག་གཅི༷ག་པུ༷་ཉིད་ལྟ་བུ་དག་ཏུའ༷ང་སྣང༷་བར་བྱེད་དོ། །དེ༷་ཚེ༷་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ༷་ཡི༷་ངོ༷ར་བྱས༷་ནས༷་གཅིག་སྣང་དེ་ཨུཏྤལ་
20-1-48a


ཀྱང་ཡིན་ལ་སྔོན་པོ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི༷་མཐུན༷་པ༷་ནི༷་ཉི༷ད་དུ༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་རྣམ་གཅོད་ཙམ་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཨུཏྤལ་དང་སྔོན་པོའི་ཡིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི༷་སྔོ་
མིན་སོགས་རང་གི་འགལ་ཟླ་རྣམ༷་པར་གཅོད་པར་བྱེད་པ༷་ཡིན་ན༷། སྒྲ་དོན་མཐུན་དེས་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་མཐར་ཐུག་དངོ༷ས་པོའི་ཆོས་ལ༷་རེག༷་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཡིན་པས་ན། སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ༷་ནི༷་བརྗོད་བྱ་དེ༷་ལ༷་ཡོ༷ད་ཅེས་
བྱ་བ༷་ཁོ་ནའོ༷། །དེ་ལྟ་ནའང་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པར་འབྱེད་པ་ནི་བློས་ཐ་སྙད་དུ་བཞག་པ་ཡིན་པར་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་སྤྱི་ཡོད་པ་ལས་གཞི་མཐུན་དུ་འདོད་པ་ན་མི་འཐད་དེ། ཨུཏྤལ་གྱི་སྟེང་ན་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་ཙམ་
ལས་མ་གཏོགས་པའི་དེ་གཉིས་ཀའི་གཞི་མཐུན་དུ་གྱུར་བ་ཕུང་གསུམ་པའི་དངོས་པོ༷་གཅིག་ནི་གཞི་མཐུན་གྱི་སྒྲས་རྗོད༷་པར་བྱེ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བློ༷་ལ༷་སྣང༷་བ་མི༷ན་པས་སོ། །མ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་ཅི་ལ་ཁེགས་སྙམ་ན་སྣང༷་དུ་རུང༷་བ་ཡིན་པ་ལ༷་
རྟགས་དེ་ཞུགས་ན་དངོ༷ས་པོ༷་མེ༷ད་པས་ཁྱབ་པ༷ས་ན་དེ་ལྟར་ངེ༷ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་ཨུཏྤལ་དང་སྔོན་པོ་མཐོང་བའི་སྐབས་སུ་ཡུལ་དུས་ཀྱིས་ནི་མ་བསྐལ་ལ་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་བའང་མིན་པས་ན་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་ཡིན་པའི་
གཞི་མཐུན་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྣང་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེས་ན་དེ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པའི་དགག་གཞིར་བུམ་པ་མ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྒྲའི་དོན་དངོས་པོ་མིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་གཞན༷་སེལ༷་བའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་སྒྲ༷་རྣམ༷ས་དང༷་ནི༷་བློ༷་ཉི༷ད་
20-1-48b


ཀྱང༷་སྤྱི༷་ཡི༷་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དུ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བསྟན༷་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྒྲ་རྣམས་དང་ནི་རྟགས་དག་གིས། །གཞན་སེལ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་དངོ༷ས་པོའི་རང་མཚན་ལ༷་ནི་དུ་མ་ལ་གཅིག་དང་གཅིག་ལ་དུ་མ་མི་སྲིད་པས་ན་གཞི་
མཐུན་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དེ༷་དག་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །སེལ་བར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་གཞི་མཐུན་གྱི་ཐ་སྙད་ཤིན་ཏུ་འཐད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། ད་ནི་སྤྱི་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་མི་འཐད་པར་སྟོན་པ་ལ། དང་པོ་གྲངས་ཅན་པས་སྤྱི་གསལ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་
ལ་བརྗོད་པ། སྤྱི་གསལ་དབྱེར་མེད་པར་དངོ༷ས་པོའི༷་ངོ༷་བོ༷་གཅི༷ག་པུ་ཆ་མེད་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷། ཨུཏྤལ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི་བློ༷་དེ་ནི་ཡུལ་གང༷་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ། གོང་གི་རྟགས་དེའི་ཕྱིར། རྟགས་མ་གྲུབ་ན་སྤྱི་ཆ་
མེད་གཅིག་པ་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆ་མེད་ཀྱི་སྤྱི་གཅི༷ག་པོ་དེ་ནི༷་ཆོས་གཅིག་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལ་རྗེས༷་སུ༷་འགྲོ༷་བའང་ཡིན་ལ་ལྡོག༷་པའང་ཡིན་པ་དག་གི༷་དོ༷ན་དུ་གཅི༷ག་པ་སྟེ་གཞི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ༷་ལམ་ངོ་བོ་ཅ༷ན་ནི་མ༷་ཡི༷ན་པའམ་ཡིན་མི་ཤེས་ཏེ་
འགལ་བ་གཞི་གཅིག་ལ་འདུ་བར་མི་སྲིད་པའི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་བ་ལང་དཀར་ཟལ་དང་རྫས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་རིགས་དེ་བ༷་ནག་མོ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པར་ཐལ། བ་དཀར་ཟལ་གྱི་རྫས་ཀྱང་ཡིན་ལ་
བ་ལང་གི་རིགས་སྤྱིའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་པ་གང་དག་སྤྱི་གསལ་ཐ་དད་དུ་འདོད་པ་དེའི་ལུགས་ལའང་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་དེ། སྤྱི་གསལ་ཐ༷་ད༷ད་པར་གྱུར༷་ན༷་ཡོན་ཏན་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་གྱི་སྤྱི་ཐ་དད་པ་ཤིང་ལ་བྱ་གནས་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བས་
20-1-49a


ན། ཨུཏྤལ་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྔོན་པོ་ཡང་ཡིན་པ་གཉིས་ཀ་དབྱེར་མེ༷ད་པའི༷་ཐ༷་སྙད༷་དག༷་ཀྱང༷་འཇུག་པའི་རྟེན་ནམ༷་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་ཀ་བུམ་གྱི་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །སེལ་བ་སྨྲ་བ་རང་གི་ལུགས་ལ་ནི་དེ་མིན་བསལ༷་
བའི་ལྡོག༷་པ༷་ཙམ་དེའི་རིགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀུ༷ན་ལ༷་ཡོ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷། རིགས་དང་རིགས་ལྡན་ནམ་ལྡོག་པ་དང་ལྡོག་ལྡན་གཅིག་ཐ་དད་གང་ལའང་གཞི་མཐུན་མི་རུང་བར་ཐ༷ལ་བར་འགྱུར༷་བའི་ཉེས༷་པ༷་དེ༷་དག༷་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མེ༷ད་དེ་གཞན་སེལ་དངོས་མེད་ལ་གཅིག་
ཐ་དད་ཀྱི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སེལ་བར་སྨྲ་བ་ལ་སྐྱོན་མི་འཇུག་ཚུལ་བཤད་ནས། ད་ནི་གཉིས་པ་སྒྲ་ཡུལ་སེལ་བ་ལས་གཞན་དུ་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་ལ། སེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དགོས་པ་གྲུབ་པར་བསྟན། །གསལ་རྐྱང་
སྤྱི་རྐྱང་སྤྱི་ལྡན་དགོས་མེད་པའོ། །དང་པོ། མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ན་རེ། ལྡོག་པ་ཀུན་ལ་ཡོད་ཀྱང་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་དངོས་པོར་མེད་ལ། སྤྱི་དོན་གཞན་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ན་དུ་མ་ལ་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མི་འཐད་ལ། དེ་ལྟ་ན་གསལ་བ་མི་
འདྲ་བ་རེ་རེ་ལ་བརྡ་མི་འདྲ་བ་རེ་རེ་སྦྱར་དགོས་པས་ཧ་ཅང་ཐལ་ཞེ་ན། སེལ་བ་ལ་བརྡ་བྱས་ན་དགོས་མེད་དང་རྒྱུ་མེད་མིན་ཏེ། བ་ལང་གི་གསལ་བ་དེ༷་ཡི༷་འབྲས༷་བུ༷་ཐུན་མོང་བ་བཞོ་བཀལ་སོགས་ཚིག་གིས་མཚོན་པའམ་ཡོ༷ངས་སུ་བསྟན༷་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་
དཀར་ཟལ་དང་ནག་རྒུར་ལྟ་བུ་ཐ༷་ད༷ད་པ་ན་ཡང་བཞོ་བཀལ་སོགས་འབྲས༷་བུ༷་གཅི༷ག་བྱེད་པ་དག༷་ལ༷། བརྡ་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་རྒན༷་པོ༷ས་བ་ལང་ཞེས་སྒྲ༷་གཅི༷ག་དེ་མཚོན་པའི་བརྡར༷་བྱས༷་པ༷་དེ་ནི་བ་ལང་དེ༷་ཡི༷་འབྲས༷་བུ༷་བཞོ་བཀལ་སོགས་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་ལྡོག༷་
20-1-49b


པ༷་སྟེ་གཞན་སེལ་བ་ཡི༷་ནི༷་རྒྱུ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ལ། དེ་ཁོ་ནས་བརྡ་དོན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྡ་ཡུལ་གཞན་གྱིས་དགོས་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐ་དད་གསལ་བ་བརྡ་ཡུལ་མི་དགོས་དང་། །གཅིག་པུའི་སྤྱི་དངོས་དགོས་པ་མེད་པ་དང་། །སྤྱི་དང་ལྡན་
པ་སྒྲ་ཡུལ་མི་དགོས་པའོ། །དང་པོ། གསལ་བ་སོ་སོ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་དག༷་སྒྲས་བསྟན༷་པ༷་ནི༷་དཀའ༷་སྟེ་གསལ་བ་ཡུལ་དུས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་དང༷་། བརྡ་གདགས་མི༷་ནུས༷་ཏེ། རང་མཚན་གྱི་ངོ་བོ་བརྡ་འབྲེལ་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་། 
གསལ་བ་རེ་རེ་ནས་བརྡ་སྦྱར་བ་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚེ་དེ་གོ་ཞིང་འཇུག་པའི་འབྲས༷་བུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷། དངོ༷ས་པོ༷་ཡི་རང་མཚན་ལ༷་བརྡ་བྱེད་པ་མི༷ན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་དངོ༷ས་པོ༷་ཀུན༷་ནི་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་རང་རང༷་གི་ངོ༷་བོ༷་ཐུན་མིན་ལ༷་གན༷ས་པའི་ཕྱིར༷་བ་ལང་ཁྲ༷་བོ༷་
ཡི༷་ནི༷་ངོ༷་བོ༷་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་སེར༷་སྐྱ༷་ལ༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པས་ན་བ་ལང་ཞེས་པའི་སྒྲ་གཅིག་གིས་དེ་གཉིས་ཀ་གོ་བར་མི་རུང་བས་བཞོ་བཀལ་སོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་ཞེས་པའི་བརྡ་སྦྱར་བ་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་
གསལ་བ་ལ་བརྡ་སྦྱར་བ་མིན་ཏེ་བཞོ་བཀལ་སོགས་དེ༷་ཡི་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་ལ༷ས་བཟློག༷་པ༷་ནི་བ་ཁྲ་མོ་དང་སེར་སྐྱ་གཉི༷ས་ཀ༷་ལ༷་ཡང༷་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། དེས་མཚོན་པས་བ་ལང་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པས་ན་དེ་ལ་བརྡ་སྦྱར་བས་བ་ལང་ཞེས་པའི་སྒྲ་གཅིག་
གིས་རིགས་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་མཚོན་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བ་ལང་ཞེས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་སྐབས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་དེ་ལ་བཞོ་བཀལ་ལ་སོགས་པའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན༷་ལ༷་ཁྱད་པར་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་པར༷་གནས་བཞིན་དུ་ཡང༷་། སྒྲ༷་ཡི༷་
20-1-50a


ཁྱད་པར་ཐ༷་ད༷ད་པ་རེ་རེ་ནས་སྦྱར་བ་དགོས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་དེ་ལྟར་སྦྱར་བ་མི༷་རི༷གས་སོ༷། །ཚུལ་དེ༷་ལྟ་བུའི་ཕྱིར༷་བ་ལང་དེ༷་ཡི་འབྲས་བུའམ་དགོས་པ་བཞོ་བཀལ་སོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཅན་དེ་བརྗོད་པར་འདོ༷ད་ན་ཡ༷ང་། དེ༷་ཡི་འབྲ༷ས་བུ་མེ༷ད་
པ་གཞན་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་གཞན་སེལ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་བརྡ་སྦྱར་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་རིགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲ་གཅིག་གིས་ཁྱབ་པར་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །སྤྱི་ཐུན་མོང་པ་མེད་ཀྱང་ཆོས་གང་གི་སྒོ་ནས་གཞན་ལས་ཐ་དད་པ་དེ་ཙམ་བརྡས་སྟོན་པ་ནི། དཔེ༷ར་
ན༷་མིག༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཞེས་གཟུགས་དང་སྣང་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་གཟུག༷ས་འཛིན་པའི་རྣམ༷་ཤེ༷ས་གཅི༷ག་གི༷་འབྲས༷་བུ༷་སྐྱེད་པ་ཅ༷ན་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་གང་གི་ཕྱིར། རྒྱུ་དེ་དག་འབྲས་བུ་མིག་ཤེས་གཅིག་པོ་དེ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི་དོན་ནམ་
འབྲས༷་བུ་དེ༷། མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་པའི་སྒྲ་གཅིག་གིས་མཚོན་ཞིང་སྟོན༷་པ༷་དག༷་ནི༷་སྲི༷ད་པར༷་འགྱུར༷་གྱི་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དགོས་པ་ནི་རྒྱུ་འགའ༷་ཞིག༷་སྟེ་དུ་མ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་རེ་རེ་ནས་མ་བརྗོད་པར་ཅི༷ག་ཅ༷ར་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེས་ཚེགས་ཆུང་ངུའི་སྒོ་ནས་རྒྱུའི་
ཚོགས་པ་ཀུན༷་རྟོག༷ས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་ཡིན་ནོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ལ༷ས་ཐ༷་དད་པའི་སྤྱི་ཐུ༷ན་མོང་བ་ཞིག་ནི་མེ༷ད་དུ༷་ཟིན༷་ན༷་ཡང༷་། མིག་ཤེས་སམ་གཟུགས་འཛིན་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཞེས་སྒྲ་གཅིག་གིས་ཐུན་མོང་དུ་བསྙད་དུ་རུང་བ་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་གྲ༷གས་པའི་
བརྡ༷་ལས་དེ་ལྟར་སྲིད་པའམ་བྱུང༷་བ་ནི་དེ་ལྟར་བསྙད་པར༷་བྱ་བའང་ཡིན་ཏེ་སྒྲའི་དགོས་པ་ནི་དོན་གོ་བྱེད་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། རྒྱུ་རེ་རེ་ནས་མ་བརྗོད་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཟོར་ཡང་བར་བྱས་པའི་བརྡ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གོ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་དངོས་པོ༷་མེད་ན་དེ་ལྟར་བསྙད་མི་རུང་
20-1-50b


བ་མིན་ནོ། །ཡང་ན་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པ་བརྡ་མི་འདྲ་བ་སྦྱོར་ཚུལ་ལས་དོན་གོ་བའི་ཐ་སྙད་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་སོ། །རང་འགྲེལ་གྱི་འགྱུར་ན། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཡི་ནི་སྤྱི། །ཐ་དད་མེད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་། །ཞེས་བསྒྱུར་བ་ཡང་བཤད་མ་ཐག་པ་དང་དོན་གཅིག་ཡིན་ནོ། །
དེ་ཡི་ངོ་བོ་སྤྱི་ལས་ནི། །ཐ་དད་མེད་དུ་ཡིན་ན་ཡང་། །ཞེས་འདོན་པ་ལྟར་ན་མིག་སོགས་རྒྱུ་དེ་ཡི་ངོ་བོ་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ཐུན་མོང་པ་འབྲས་བུ་དེ་མི་སྐྱེད་པ་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་གཞན་སེལ་གྱི་སྤྱི་ལས་ཐ་དད་དུ་མེད་ན་ཡང་ཞེས་སོགས་སུ་འགྲེལ་ཀྱང་། 
ཡང་སྒྲ་དང་ཚིག་ཕྱི་མའི་ནུས་པ་དང་འབྲེལ་དཀའ་བས་འགྱུར་མི་བདེའོ། །དེ་ལ་མིག་དང་གཟུགས་དང་སྣང་བ་དང་ཡིད་བྱེད་རྣམས་ཐ་དད་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་པའི་མཐུས་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པ་ན། རྒྱུ་དེ་དག་ལ་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་
ལོག་པ་ནི་སོ་སོ་ལ་ཡོད་ཀྱང་། འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པའི་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད་དེ་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་རྒྱུ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་ཡོད་པས་རེ་རེས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཁོ་ན་ལའང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་
ཞེས་པའི་སྒྲ་འཇུ༷ག་ན་དེ་ཁོ་ན་ལའང་ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་དེ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཐུན་མོང་གིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་དེ་ཐུན་མིན་རེ་རེ་ལ་མེད་ཀྱང་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྤྱི་གཞན་ཐུན་མོང་པ་ཡོད་པས་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་སྙམ་ན། དེ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་
མིག་ཤེས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ལ་ཤེས་འདོད་ཞུགས་ནས་དེའི་རྒྱུ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདིའི་བརྗོད་བྱ་དེ་མ་ཡིན་པས་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུའི་སྒྲ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་
20-1-51a


རྣམས་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཚིག་གིས་ཅིག་ཅར་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཅིག་ཅར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དེས་མཚོན་པར་བྱས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཐ་སྙད་ཟོར་
ཡང་བའི་ཕྱིར་ཨ༷་ནས་ཀྵའི་བར་འདི་དག་ནི་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོའོ་ཞེས་བརྗོད་ན་དོན་གོ་ཡང་ཨ་ནས་ཀྵའི་བར་ཞེས་པའི་སྤྱི་ཡི་གེ་རེ་རེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ་མེད་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ལས་དོན་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཐ་སྙད་གདགས་པ་འདི་དག་ནི་རྒྱུ་
དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་འབྲས་བུ་དེ་སྒྲུབ་པའི་མིང་གིས་རྒྱུ་དུ་མ་གོ་བ་ཡོད་ལ་དེ་ཡང་ཚོགས་པ་དང་རྒྱུན་དང་གནས་སྐབས་སམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་
པ་ལ་འབྲས་བུ་དེ་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་མིང་གཅིག་བཏགས་པ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་ཀྱི་གོང་བུ་ལ་བུམ་པ་ཞེས་བཏགས་པ་ལྟ་བུ་དེ་རྡུལ་བརྒྱད་པོ་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་ཆུ་སྐྱོར་བའི་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་བཏགས་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་དེ་དང་ལྡན་པའི་
བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་ལའང་སྒྲ་དེ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པའང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པའི་མིང་དེ་ཆུ་སྐྱོར་བའི་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་ལས་བཏགས་པ་མིན་པར་རྡུལ་བརྒྱད་འདུས་ཀྱི་གོང་བུ་ཙམ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ན་མིང་དེ་ཀ་བ་
སོགས་ལའང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །བུམ་པའི་གཟུགས་ཞེས་བརྗོད་ན་ཆུ་སྐྱོར་བ་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གཟུགས་ཁོ་ན་འཛིན་གྱི་ཀ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཆུ་མི་སྐྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་དུ་མ་ལ་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མིང་
20-1-51b


གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི། འབྲུ་ཡི་རྒྱུ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཡི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ས་བོན་དང་སྡོང་བུ་སྙེ་མ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་འབྲས་བུ་དེའི་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཀུན་ལ་མིང་དེ་གཅིག་པུ་འཇུག་གོ། །གནས་སྐབས་ཐ་དད་ལ་འབྲས་བུ་གཅིག་གི་སྒོ་
ནས་མིང་བཏགས་པ་བསྟན་ཡོད་དང་། ཐོགས་བཅས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་འཛིན་དབང་ཤེས་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པའམ་སྣང་བའི་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་སྔོ་སེར་དང་གྲུ་བཞི་ཟླ་གམ་སོགས་ཐ་དད་དུ་མ་ལ་དེའི་མིང་འཇུག་ཅིང་། མིག་
ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དང་མིག་གིས་གཟུང་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པའང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་འབྲས་བུ་དུ་མའང་རྒྱུ་གཅིག་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པའི་ཆ་ནས་འདྲ་བས་ན། རྒྱུ་གཅིག་སྒྲུབ་པའི་མིང་གིས་ཅིག་ཅར་བསྟན་པ་འཕྲོག་མའི་བུ་
ཞེས་པ་བཞིན་ཏེ་བུ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་མིང་གཅིག་གིས་གོ་བ་དང་དེ་བཞིན་བ་ཁྲ་མོའི་བུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྐྱེས་བུའི་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩལ་མ་ཐག་བྱུང་ཞེས་དང་། ས་བོན་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རིགས་འདྲ་ཀུན་ཀྱང་རྒྱུ་ལས་
འབྲས་བུ་མཚོན་པར་བྱས་པའོ། །ཡང་རྒྱུ་དགག་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་གཞན་མཚོན་པར་བྱས་ན། རྩོལ་བྱུང་མིན་པ་ཞེས་པས་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་གློག་སོགས་གཞན་ཀུན་བརྗོད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་ལས་མ་སྐྱེས་པ། བདག་པོ་མེད་
པ། མགོན་མེད་པ། མི་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་དེ་དག་མེད་པ་ཅན་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། མ་སྐྱེས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱུ་དགག་པར་གསུངས་སོ། །རང་བྱུང་ཞེས་པའང་དངོས་སུ་དགག་ཚིག་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་དགག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་
20-1-52a


པའོ། །འབྲས་བུ་དགག་པའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་དེ་མེད་པ་ཅན་མཚོན་པ་ནི། མིག་གིས་གཟུང་བྱ་མིན་པ་ཞེས་པས་སྒྲ་སོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མིག་ཤེས་མི་སྐྱེད་པས་ན་འབྲས་བུ་དེ་བཀག་པའི་ཆ་ནས་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཞན་མཚོན་
པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པ་སོགས་གོང་གི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ལ་དགག་ཚིག་སྦྱར་བ་ཀུན་དང་། མི་རྟག་པ་ཞེས་པའང་རྟག་པ་དགག་པའི་མིང་སྟེ་དེ་ཡང་རྟག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པ་རྒྱུས་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་རྟག་པས་དོན་བྱེད་པར་ཁས་
བླངས་པས་ན་རྟག་པ་ཞེས་པ་འབྲས་བུའམ་དགོས་པའི་ཆ་ནས་བཏགས་པའི་མིང་དུ་སོང་ལ། དེས་ན་དེ་འདྲའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པའི་མིང་དེ་ཡང་འབྲས་བུ་དགག་པར་རང་འགྲེལ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པའང་ཡིན་ལ། ཤཱཀྱ་བློའི་
འགྲེལ་པར་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བདེ་བའི་འབྲས་བུའི་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བས་འབྲས་བུ་དགག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མི་བདེ་བ་ཞེས་པར་བསྒྱུར་ན་ལེགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ནི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པའི་མིང་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་གོང་གི་
རྒྱུ་འབྲས་སྒྲུབ་པའི་མིང་ལས་དཔག་སྟེ་དེ་ལ་དགག་ཚིག་སྦྱར་བས་དེ་དག་དགག་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའི་སྒོ་ནས་སྒྲ་ཡི་འཇུག་པ་ཡན་ལག་བཞི་ལྡན་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་སྤྱི་གཅིག་པུ་པ་སྒྲ་ཡུལ་
དུ་མི་དགོས་པར་བསྟན་པ་ལ། སྤྱི་དངོས་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་ཡིན་པ་བཀག །དེ་ལྟར་བཀག་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་གཉིས། །དང་པོ་ལ་ནི་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་གཉིས། །དང་པོ་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ན་རེ། གལ༷་ཏེ་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་གཅིག་
20-1-52b


གསལ་བ་དེ་དག་ལ་གན༷ས་པ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན་གསལ་བ་ཐ་དད་པ་མང༷་པོ༷་དག༷་ལ༷འ༷ང་མཉན༷་པ༷་སྟེ་སྒྲ༷་གཅི༷ག་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གསལ་བ་དུ་མ་ལ་སྤྱི་གན༷ས་པ༷་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་ཞིག་སྟེ། མཁར་གཞོང་ལ་རྒྱ་ཤུག་ལྟར་གསལ་བ་རྣམས་ལ་སྤྱི་རྟེན༷་པ་ཡིན་ན༷མ། 
མར་མེས་བུམ་པ་ལྟར་གསལ་བས་སྤྱི་གསལ༷་བ༷་ལ་བརྗོད་པ་ཡི༷ན། དེ༷་གཉིས་པོ་གང་ལྟར༷་ཡང་སྤྱི་དེ༷་ལ༷་མི༷་རི༷ག༷ས་སོ༷། །གཉིས་པ་དེ་རྒྱས་བཤད་ལ། རྟེན་པ་བཀག་དང་གསལ་བ་བཀག་པ་གཉིས། །དང་པོ། སྤྱི་གསལ་བ་ལ་རྟེན་པར་མི་རུང་བ་
ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། སྤྱི་རྟ༷ག་པ་ཡིན་པར་འདོད་པས་ན་དེ་ལ༷་ཆོས་གཞན་གྱིས་ཕན༷་འདོ༷གས་པ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་རྟེན་པ་མི༷ན་ནོ། །ཕན་འདོགས་པ་མེད་ཀྱང་རྟེན་པར་མི་འགལ་ཏེ་མཁར་གཞོང་ལས་རྒྱ་ཤུག་མ་བྱུང་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། 
རྒྱ་ཤུག་མཁར་གཞོང་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་ཕན་མ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སྣོད་དེས་མ་བཟུང་ན་ཐུར་དུ་ལྷུང༷་བའི༷་ངང་ཚུལ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་རྒྱ༷་ཤུག༷་དང་ཆུ་ལ་སོ༷གས་པ་ལ༷འ༷ང་མི་ལྷུང་བ་དེ༷་ཡི༷་ཡུལ༷་སྐྱེད༷་པར་བྱེད་པ༷་ནི་མཁར༷་གཞོང༷་ལ་སོགས་པ་རྟེན་གང་ཡིན་
པ༷ས་ནུས༷་ཏེ། སྣོད་དེས་མ་བཟུང་ན་རྒྱ་ཤུག་ལ་སོགས་པ་ལྟུང་ཞིང་གཞན་དུ་འཕྱན་པ་ཞིག་ན་བརྟེན་པ་དེ་ཡི་ཡུལ་ཐུན་མོང་མིན་པར་གནས་པའི་ཆ་དེ་རྟེན་དེས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་རྒྱ་ཤུག་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཉེར་ལེན་སྔ་མ་གནས་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་རྟེན་དེས་
གནས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་ན་གནས་པའི་རྒྱ་ཤུག་དང་མི་འདྲ་བར་ཡུལ་དེར་སྡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རྟེན་དེས་དེ་ལ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་བསྐྱེད་ན་འདི་འདི་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གྱི་གོ་ས་དེ་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་
20-1-53a


ནི་རྟེན་དེས་བརྟེན་པ་ལ་སྔར་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་དེ་ལ་བྱས་པ་མེད་ན་མ་བརྟེན་ཀྱང་དེར་གནས་པའམ། བརྟེན་ཀྱང་མི་ཕན་པར་གཞན་དུ་འཕྱན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྣོད་ཀྱིས་
ཆུ་སོགས་ལ་ཕན་འདོགས་པའམ་ཁྱད་པར་གཞན་སྐྱེད་པ་ཡིན་གྱི་ཅི་ཡང་མ་བསྐྱེད་པ་མིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་གྱིས་བརྟེན་པ་ལ་ཕན་པའི་ནུ༷ས་པ་དེ༷་ཡང༷་སྤྱི་རྟག་པ་དེ༷་ལ༷་མི༷་སྲི༷ད་དེ་རྟག་པ་ལ་སྔར་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་སྐྱེད་མི་རུང་སྟེ་གསལ་བ་དེས་མ་
བརྟེན་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕྱན་ལ་དེས་མི་འཕྱན་པར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་གང་ཡང་སྤྱི་དེ་ལ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་དོ༷། །ཁྱད་པར་གང་ཡང་གསར་དུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་རང་གྲུབ་ཟིན་གྱི་སྤྱི་དེ་གསལ་བས་ཡུལ་དེར་འཇོག་པའམ་གནས་པར་བྱེད་དོ་ཟེར་ན། གསལ་
བ་དེ༷་མེ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་སྤྱི་དེ་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་གན༷ས་པའི༷་ཕྱིར༷་གསལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དེར་འཇོག་པའམ་གན༷ས་པ་ཉིད་དུ་བྱས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི༷ན་ཏེ་སྤྱི་རྟག་པ་ལ་ཡུལ་ཐ་དད་དུ་འཕོ་བ་དང་གཞན་གྱིས་དེར་གནས་པར་བྱ་མི་ནུས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་གསལ་བ་
ལ་བརྟེན་ནས་མི་གནས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་སྤྱི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ༷་ཡ༷ང་མི༷་རི༷གས་ཏེ༷། རྒྱུ་མཚན་སྤྱི་དང་གནས་པ་ཐ༷་ད༷ད་ཡིན་པའམ། ཐ༷་ད༷ད་མི༷ན་པ༷་ཡི༷་ཚུལ་ལ་རྣམ༷་པ༷ར་དཔྱོ༷ད་པ༷ས་སྤྱི་གནས་ཞེས་པ་དེ་མི༷་རིག༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྤྱི་དང་གནས་པ་
ཐ་དད་ན་སྤྱི་གནས་པ་ནམ་ཡང་མེད་ལ་གསལ་བས་གནས་པ་བྱས་ཀྱང་སྤྱི་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྤྱི་དང་གནས་པ་གཅིག་ན་རང་ཉིད་གནས་པས་གསལ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འདོད་པ་དགག་པ་ལ། རྟག་ལ་
20-1-53b


གསལ་བྱེད་ནམ་ཡང་མི་འཐད་དང་། །གསལ་བྱ་རིགས་སུ་འདོད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །སྔོན་མེད་གསལ་བར་རིགས་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་པའོ། །དང་པོ། སྤྱི་ལྡན་སྤྱི་ཡི་གསལ་བྱེད་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། མུན་ཁང་གི་བུམ་པ་མར་མེས་གསལ་བར་བྱས་ཀྱང་
མར་མེས་བུམ་པ་ལ་ཕན་མ་བཏགས་པ་ལྟར་བ་ལང་ལ་བརྟེན་ནས་བ་ལང་གི་སྤྱི་གསལ་ཀྱང་སྤྱི་ལ་ཕན་འདོགས་མི་དགོས་སོ་ཟེར་ན། མུན་ཁང་གི་བུམ་གཟུགས་བདག༷་ཉིད་ལ༷་དམིགས་པའི་རྣམ༷་ཤེས༷་སྔར་སྐྱེད་མ་ནུས་པ་སླར་སྐྱེད༷་རུང་བ་སྟེ་ནུས་པར་བྱ་བའི༷་
དོན༷་དུ་སྒྲོན་མེ་སོགས་གསལ་བྱེད་གཞན༷་གྱི༷་ངོ༷ར༷་བྱེ༷ད་པ་སྟེ་དེ་དང་མ་ཚོགས་བར་དུ་རང་འབྲས་མིག་ཤེས་སྐྱེད་མ་ནུས་པར་དེ་བསྒུགས་ནས་སྡོད་པ་ལྟར་དེ་ལ་ལྟོས་པ་དང་དེའི་གཞན་དབང་ཅན་གང༷་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསལ༷་བྱ༷་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་ལ༷། སྒྲོན་འོད་སོགས་དང་
ལྡན་པ་དེས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་རུང༷་བར་བྱས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར་ན། གསལ་བར་བྱེ༷ད་པ༷་པོ༷་ཡང༷་གསལ་བྱ་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་རྒྱུ༷་རུ༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མི་འཐད་དེ། གཞན་དུ་གསལ་བྱ་འདི༷་ནི༷་གསལ་བྱེད་དང་མ་ཚོགས་པའི་སྔ༷་ན༷ས་ཀྱང་རང་ཤེས་
སྐྱེད་རུང༷་གི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཉི༷ད་ན༷་གསལ་བྱེད་དེ༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི༷་རུང༷་སྟེ༷་རྒྱུ་ཚོགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་གསལ་བྱེད་ཀྱིས་གསལ་བྱ་གསལ་བ་ནི་ཕན་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ན། སྔ་ཕྱིའི་དུས་ན་ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྱུར༷་བ༷་
མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་གསལ་བྱ་སྤྱི་དེ༷་ནི༷་སྤྱི་དང་ལྡན༷་པ༷་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ལ༷ས་གསལ་བར་འགྱུར་བ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐ་དད་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཕན་ཆོད་སྔ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་སྐྱེད་པ་ཞིག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་
20-1-54a


བྱ་དགོས་ཀྱི། གང་ཡང་རག་མ་ལས་པ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། རག་ལུས་པ་ལ་ནི་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཅིག་ཤོས་ལ་ཁྱད་པར་གཞན་སྐྱེད་པ་དེའི་ཆ་ནས་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་རྫས་རྒྱུན་མི་རྟག་པས་
ན་སྐད་ཅིག་གཞན་དང་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དུ་ཅིག་ཤོས་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་གནས་སྐབས་སུ༷་ཕན་ཚུན་ལྡན་པའི་འབྲེལ་བ་དང་། ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་འབྲེལ་བ་སོགས་ཕྱི་རོལ་པས་བྱས་
པའི་རྣམ་གཞག་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་གི་ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བ་ལ་རྨོངས་ནས་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་པའི་རྩ་བ་ཅན་དུ་མ་གོ་ནས་ལུགས་གཏིང་མི་ཚུགས་པ་འགལ་འདུའི་རྒྱུར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁོ་ན་རེ། གསལ་བས་སྤྱི་གསལ་ཀྱང་སྤྱི་
ལ་ཕན་བཏགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྤྱི་འཛིན་དབང་པོ་ལ་ཕན་བཏགས་པས་དེ་གསལ་བ་སྟེ་མར་མེས་མིག་ལ་ཕན་བཏགས་པ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་མིག༷་སྨན༷་དང་ཐུར་མ་དང་ལེགས་པར་བྱ་བ་སོ༷གས་ཀྱིས་དབང་པོ་ལ་ཕན་བཏགས་
པ་བཞི༷ན་བུམ་པ་སོགས་གས༷ལ་བ༷་ལ༷ས་དབ༷ང་པོ༷འང༷་སྤྱི་འཛིན་པ་ལ་འ༷དུ༷་བྱེ༷ད་པར་བྱས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། གསལ་བ་དེ༷་ནི༷་ཡོ༷ད་པ་དང་མེ༷ད་པའི་དུས༷་དག་ལ༷་དབང་པོའི་རྟོག༷ས་པ༷འམ་ཤེས༷་པ་ལ་ནི་གསལ་མི་གསལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཐ༷་དད་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར༷་
རོ༷། །དབང་པོ་གསལ་བར་བྱས་ནས་ཕལ་པའི་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་མཐོང་བ་ཡིན་ན་མིག་སྨན་བྱུགས་པས་ས་འོག་གི་བུམ་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྔར་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དམིགས་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་
20-1-54b


ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ནི། རི༷གས་སམ་སྤྱི་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་གས༷ལ་བྱེ༷ད་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང༷་གལ༷་ཏེ༷་རི༷གས་དེ་ད༷ང་གསལ་བ་དེ་དག་ལྡན་པར་འདོད་ན། བ་ལང་གི་གཟུགས་གསལ་བྱེད་སྒྲོན༷་མེ༷་དང་ཉི་ཟླ་སོགས་དང་། དབང་པོ་དང་ཡིད་བྱེད་ལ་སོ༷གས་པ་
གས༷ལ་བྱེ༷ད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་ནི༷་བ༷་ལ༷ང་ཉི༷ད་དང་བུམ་པ་ཉིད་ལ་སོ༷གས་པ་སྤྱི་དེ༷་དང་ལྡན༷་པར་དོན་གྱིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱི་བ་ལང་ལ་མ་བརྟེན་པར་གསལ་མི་ནུས་པ་བཞིན་དབང་པོ་སོགས་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་གསལ་མི་ནུས་ལ། སྒྲོན་
མེ་སོགས་སྣང་བ་མེད་ནའང་བ་ལང་སོགས་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་སྔོན་མེད་པའི་གསལ་བ་ལ་རིགས་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ལ། སྔོན་མེད་གསལ་བར་རིགས་མེད་སྤྱིར་བསྟན་པ། །རིགས་ལ་འདོད་ཚུལ་གཉིས་པོ་བྱེ་
བྲག་དགག །དང་པོ། ཕྱི་རོལ་པ་གང༷་དག་རིགས་ནི་གས༷ལ་བ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཅན་ནམ༷། གཞ༷ན་མིན༷་པ་ཅན་དུ་ཡོ༷ད་པ་ཉི༷ད་དུ་འདོད་པ་དེའི༷་ལུགས་ལ། སྔོ༷ན་མེ༷ད་པའི་བ་ལང་སོགས་ཀྱི་གས༷ལ་བ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་སྤྱི་ཡི་བློ༷་གྲོ༷ས་
ཏེ་དེར་ཤེས་པ་ཇི༷་ལྟར༷་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གསལ་བ་སྔ་མ་གཅི༷ག་ལ༷་ཡོ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཡི་སྤྱི་དེ་ནི༷་གསར་བྱུང་གཞ༷ན་ལ༷་ཡོད་པར་མཐོང༷་བ༷་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་གསལ་བ་སྔ་ཕྱི་དུས་གཅིག་ཏུ་མེད་ལ། དེའི་རིགས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་ན་བ་ལང་གཅིག་
མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་མཐོང་བར་ཐལ་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་བ་ལང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་བར་ཐལ་ལོ། །རིགས་དུས་གཅིག་ཏུ་མེད་ན་མི་རྟག་པར་ཐལ་ལོ། །གཞན་ཡང་སྤྱི་དེ་གསལ་བ་སྔ་མ་དང་། གཞ༷ན་ཉི༷ད་
20-1-55a


མིན༷་ན༷་དེ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་ལ་རྗེས༷་འགྲོ༷་མེ༷ད་ལ་སྔ་མ་དེ་ལས་གཞན༷་ཉི༷ད་ཡིན་ན༷་ཡ༷ང་སྤྱི་ནི་གསལ་བ་དེ་ལ་རྟེན༷་པ་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་གསལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་ཇི་ལྟར་མཐོང་། དེས་ན་དེ་ལྟར་བཞག་པ་ནི་ངལ་བའི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་
ཟད་དོ། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་ལ། རང་གི་རྟེན་ལས་གཞན་དུ་མ་ཁྱབ་བཀག །རང་རྟེན་ཡོད་མེད་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་དགག །དང་པོ། དྲང་སྲོང་གཟེགས་ཟན་གྱིས་སྤྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བའོ་ཞེས་པ་ལ། དེའི་སློབ་མ་པེ་ཐར་ནི་སྤྱི་
རང་གི་རྟེན་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཀྱི་གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་མེད་པར་འདོད། བེ་ལུ་ཀ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བས་གསལ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་འདོད་དོ། །ལུགས་དང་པོ་དེ་ལ་བརྗོད་
པ་སྔར་བ་ལང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་བ་ལང་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་ན་གསལ་བ་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་སྤྱི་དེ་ནི་རང་གི་རྟེན་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི༷་འགྲོ༷་ཞིང་བ་ལང་གསར་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་དེ༷་ན༷་སྔར་ཡོ༷ད་པ༷འང༷་མི༷ན་ལ། གསལ་བ་གསར་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིས༷་ཡོ༷ད་པར་གྱུར་
པའང་མིན་ཏེ་སྔར་ཡོད་རྟག་པ་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆ་གཅིག་སྔ་མར་གནས་ལ་ཆ་གཅིག་ཕྱི་མར་འཕོ་བའི་ཆ་དང༷་ལྡན༷་པ༷འ༷ང་མི༷ན་ཏེ་དེ་ལ་ཆ་མེད་པས་སོ། །རྟེན༷་སྔ༷་མ༷་ནི༷་ཡོ༷ངས་སུ་མི༷་འདོར༷་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔ་མའི་སྤྱི་གཞན་ལ་འཕོས་པའང་
མིན་པས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ལུགས་ཁས་ལེན་པ་ནི་ཀྱེ༷་མ༷་ངལ་དུབ་ལ་བརྟེན་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་དབུལ་བའམ་ཕོ༷ངས་པའི༷་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ། །གསལ་བ་སྔ་མ་གཞན༷་ལ༷་གན༷ས་པར༷་གྱུར༷་པ༷་ནི༷་རང༷་གི༷་རྟེན་སྔ་མའི་གན༷ས་ལ༷ས་མི༷་གཡོ་ཞིང༷་དེ༷་ལས་གན༷ས་གཞན༷་དུ་
20-1-55b


གསར་དུ་སྐྱེ༷་བ༷་ཡི་རྫས་ལ༷་གན༷ས་སོ་ཞེ་ན༷་ཤིན༷་ཏུ༷་རིག༷ས་པར༷་ལྡན༷་པར་སྨྲས་སོ་ཞེས་བསྟིང་ཚིག་མཛད་པ་སྟེ། ཆུ་བུམ་པར་གནས་བཞིན་ཁོག་པར་ཁྱབ་ཅེས་པ་བཞིན་ནོ། །གང༷་ན༷་ཕྱིས་བྱུང་གི་དངོས༷་པོ་དེ༷་གན༷ས་པར་གྱུར༷་པ༷་ཡི་ཡུལ་དེ༷ར་ནི་ནམ་ཡང་འབྲེལ་
བ༷འ༷ང་མ༷་ཡི༷ན་ལ༷། ཕྱོགས་དེ༷་དག༷་གི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་གསལ་བ་རྣམས་ལ༷་ཁྱབ༷་པ༷་ན་ཅི༷ག་དེ༷་ལྟ་བུ་ནི༷་ངོ༷་མཚར༷་ཆེ༷་སྟེ་ཕྱོགས་འདི་ན་བུམ་པ་མེད་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཕྱོགས་འདིའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་བུམ་པ་ཡོད་ཅེས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་
ལུགས་གཉིས་པ་ལྟར་སྤྱི་རང་གི་རྟེན་གསལ་བ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀུན༷་ན༷་རིག༷ས་ཡོ༷ད་ན༷་ནི། ཡུལ་གཅིག་ཞིག་ཏུ༷་གསལ༷་བ༷ས་སྤྱི་དེ༷་གསལ༷་བར་བྱས་པ་ཉི༷ད་ན་སྤྱི་དེ་ལ་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཕྱོགས་ཀུན༷་ཏུ་ཁྱབ་པའི་སྤྱི་དེ་མཐོང༷་བར་ཐལ་ལོ། །
གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པ་དེ༷་ཡ༷ང་གསལ༷་བ༷་གཞན་དང་གཞན་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མིན༷་ཏེ། གཅིག་གི་སྒོ་ནས་མཐོང་བ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་གཞན་མེད་པའི་ཆ་མེད་ཡིན་པས་སོ། །གསལ་བ་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོང་བ་གཞན་དང་གཞན་ཡིན་ན་
གཅིག་པུ་ཆ་མེད་མི་འགྲུབ་ལ། གཅིག་གི་སྒོ་ནས་མཐོང་མ་ནུས་ན་དུ་མས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ལ། གཞན་ཡང་རྟ་ལའང་བ་ལང་གི་སྤྱིས་ཁྱབ་པས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་བློ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་
རྟེན་ན་གསལ༷་བྱེ༷ད་སྒྲོན་མེ་སོགས་རྟོག༷ས་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ན༷། དེའི་སྔོན་དུ་གསལ༷་བྱ༷་བུམ་པ་སོགས་ཡང༷་དག་པར་ཏེ་ཡོད་ངེས་སུ་རྟོག༷ས་པ༷་མིན༷་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི༷་སྤྱི་དང༷་སྤྱི་དེ༷་དང༷་ལྡན་པ༷་དག༷་ཅི༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་བཟློག༷་པར༷་འ༷དོད་དེ། འདི་ལྟར་གསལ་
20-1-56a


བྱེད་བ་ལང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་གསལ་བྱ་སྤྱི་ཡོད་ཅེས་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་པ། དེ་ལྟ་ན་གསལ་བྱེད་མེད་པའི་གསལ་བ་ནི་སྔོན་དུ་དམིགས་པར་ཁས་བླངས་སོ་ཞེས་པའོ། །འདི་ལ་རྒྱ་འགྲེལ་ཕལ་ན་ཁྱད་པར་གྱི་
གཞི་སྤྱི་མ་ཤེས་པར་ཁྱད་པར་བྱེ་བྲག་པ་མི་ཤེས་ཞེས་རང་གི་ལུགས་ལས་ཁས་བླངས་ནས་ད་ལྟ་དེ་ལས་གོ་བཟློག་པར་ཁས་ལེན་པ་ཅི་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་དུའང་འགྲེལ་པ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་སྒྲོན་མེ་མེད་ཀྱང་མུན་ཁང་གི་བུམ་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མུན་ཁང་
ན་ཡོད་པར་ལན་ཅིག་ཀྱང་མ་གསལ་ན་དེ་ཡོད་པར་ཡང་ཅི་ཞིག་གིས་འཇོག །དེ་བཞིན་གསལ་བ་གང་གིས་ཀྱང་རང་ཡོད་བཞིན་པའི་གོ་ས་དེ་ལས་གཞན་སྟོང་པའི་ཕྱོགས་སུ་གསལ་བར་མ་ནུས་པ་དེ་ཡོད་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་དོ། །
དེས་ན་གང་དུ་བ་ལང་སོགས་སྣང་བ་ན་དེ་ཙམ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་གསལ་བྱ་སྤྱི་མ་དམིགས་ལ། བ་ལང་རང་ཉིད་སྣང་བ་ཙམ་ནི་དེ་ཁོ་ན་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལ་གསལ་བྱེད་ཅེས་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་འཇོག་སྟེ། དེས་གསལ་བྱ་གཞན་གང་ཡང་
མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། སྟོང་པའི་ཕྱོགས་སུ་མར་མེ་དམིགས་ན་མར་མེ་འབའ་ཞིག་དམིགས་པར་ཟད་ཀྱི། དེས་སྔར་མ་མཐོང་བ་གང་ཡང་མཐོང་བར་མ་བྱས་ན་དེ་སུའི་གསལ་བྱེད་དུ་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་གི་གསལ་བ་མཐོང་བ་འདིས་
གཞན་པའི་མཐོང་བ་གང་ཡང་མ་བསྐྱེད་བཞིན་དུ་སྤྱིའི་གསལ་བྱེད་དུ་རིགས་ན། རྟ་མཐོང་བའང་བ་ལང་གི་གསལ་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་སྤྱི་བཀག་པའི་རྩོད་སྤང་ལ། སྤྱི་དངོས་མེད་ཀྱང་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པར་འཐད། །
20-1-56b


སྤྱི་གཅིག་མེད་ཀྱང་འབྲས་གཅིག་བྱེད་པར་འཐད། དང་པོ་ལ། སྤྱི་མེད་ཀྱང་ནི་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པའི་ཚུལ། །དེ་ལ་མཐའ་གཞན་དོགས་པ་བཅད་པ་དང་། །རིགས་མེད་གཞན་ལ་དེ་མི་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། སྤྱི་དངོས་པོ་བ་མེད་ན་དུ་མ་ལ་སྒྲ་གཅིག་ཅི་སྟེ་
འཇུག་ཅེ་ན། ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་དོ༷ན་ཅན་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་གཅིག་མེ༷ད་པར༷་ཡ༷ང་། སྐྱེས་བུ་དུ་མ་ལ་འབྲས་སོགས་བཙོ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་འཚེ༷ད་པ༷་པོ༷་ཞེས་དང་དེ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀློག་པ་པོ་སོ༷གས་སྒྲ་གཅིག་བརྗོད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
གཉིས་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་དུ་མ་ལ་དེ་འདྲའི་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པ་དེ་ཐ་མི་དད་ཀྱི་རིགས་མེད་ཀྱང་འཇུག་པ་མིན་ཏེ། འཚེད་པའི་ལས་ཡོད་པ་དེ་ལས་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་སོ་སོའི་འཚེད་པའི་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ༷་ད༷ད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་ལ༷ས་ནི་དུ་མ་ལ་གཅིག་
གི་སྒྲ་དེ་འཇུག་པའི༷་རྒྱུ་མི༷ན་ཏེ། ཐ་མི་དད་པ་གཅིག་མེད་ན་དུ་མ་ལ་གཅིག་སྒྲ་མི་འཇུག་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཐ་དད་ཀྱང་ལས་ཀྱི་རིགས་ཐ་མི་དད་པ་དེ་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཟེར་ན། ལས་འདི༷་ཡི༷་རི༷གས་ནི་འཚེད་
པ་པོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་མི༷ན་ཏེ་ལས་ཀྱི་རིགས་ནི་ལ༷ས་དེ་དང་འབྲེལ༷་བའི་ཕྱིར༷། ལས་ཀྱི་རིགས་བརྗོད་ན་འཚེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་གོ་བར་བྱེད་ལ། འཚེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འཚེད་པ་པོ་ལས་ནི་མཉན༷་པ༷་སྟེ་སྒྲ་གཞན༷་གྱི༷་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅན་ཡིན་པའི་
ཕྱིར༷་ཏེ་རྟ་དང་བ་ལང་གི་བརྗོད་བྱ་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །བརྗོད་བྱ་ཐ་དད་ཀྱང་འབྲེལ་བས་གོ་བ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་ལས་ཀྱི་རིགས་བརྗོད་པ་ན། ལས་དང་དེའི་རིགས་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་ལ། ལས་དང་སྐྱེས་བུའི་རྫས་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་
20-1-57a


བའི་ཕྱིར་འཚེད་པ་པོ་ལ་གོའོ་ཟེར་ན། འཚེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལ༷ས་ཀྱང༷་རྟག་པ་མིན་པ༷འི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་གན༷ས་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ལ། ལས་འགགས་ནས་ད་ལྟ་མི་བྱེད་པ་ན་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་ལས་དེ་རང་གི་རིགས་དང་
སྐྱེས་བུའི་རྫས་གཉིས་ཀ་ལ་དངོས་འབྲེལ་མེད་ལ་ལས་ཀྱི་རིགས་དང་སྐྱེས་བུའི་རྫས་ལ་བརྒྱུད་འབྲེལ་ཀྱང་མེད་དེ་དེ་གཉིས་འབྲེལ་བྱེད་ལས་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་འབྲེལ༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་འཚེད་པ་པོ་ཞེས་སྒྲ༷་གཅིག་འཇུག་པ་ཡི་རྒྱུ༷་ནི་ལས་ཀྱི་སྤྱི་ཡིན་
པ་མི༷་རིག༷ས་མིན༷་པ༷་མིན༷་ཏེ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མ་གོ་བས་ན་དོན་དུ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ལས་དེ་མི་བྱེད་པའི་སྐབས་ན་ཡང་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པ་ནི་ཡོད་ན་དེ་འདྲའི་སྒྲ་བློ་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐབ༷ས་ལས་
ཀྱི་འབྲེལ་བ་མེད་ཀྱང་ལས་དེ་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་དེ་འཇུག་གོ་ཟེར་ན། འབྲེལ་བ་མེད་ཀྱང་གོ་ན་ཟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པས་ཀྱང་འཚེད་པ་པོ་གོ་བར་ཐལ་ལ་གཞན་ཡང་རྟ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལས་བ་ལང་གོ་བ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གོ་
བར་འགྱུར༷་བས་ཧ༷་ཅ༷ང་ཐལ༷་བའི་ཕྱིར༷་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ་འཚེད་པ་པོའི་ལས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དེར་འདོགས་སོ་སྙམ་ན་འདས་པ་འགགས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་ལ༷ས་དེ་ད་ལྟ་མེ༷ད་
བཞིན་པ་ན༷འ༷ང་མེད་པ་དེས་ད་ལྟའི་སྐྱེས་བུ་ལ་འཚེད་པ་པོ་ཞེས་པའི་ཤེས༷་བརྗོ༷ད་དག༷་གི༷་རྒྱུ༷་བྱེ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐོ༷བ་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་བཏགས་ཡུལ་ལ་ལས་མེད་པ་ལ་མེད་
20-1-57b


པར་བརྗོད་རིགས་ཀྱང་འདིར་མེད་པ་དེ་ཡོད་པར་བརྗོད་པའི་རྒྱུར་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཐུན་མོང་གི་རིགས་ཡོད་པ་ལ་སྒྲ་འཇུག་གི་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པའི་ལུགས་ལ་སྐྱོན་དེ་དག་ནམ་ཡང་སྤང་བར་
མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ལས་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་སྒྲ་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ནི་ལས་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཕན་ཚུན་རྗེས༷་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར༷་ནུས༷་པ༷འང་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པ་དེའི་རྒྱུ་མི༷ན་ནོ། །གཞན་ཡང་ནུས་པ་ཞེས་པ་རྫས་དང་
གཅིག་ཡིན་ན་ཐ་དད་པ་སོ་ན་གནས་ཤིང་། གཞན་ཡིན་ན་ནུས་པ་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་ལ་ཐ་དད་པ་སོ་ན་གནས་ཤིང་། དེའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་གོང་དུ་ལས་ལ་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ༷་ཏེ་ལས་དང་ནུས་པ་དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱ་མིན་ཀྱང་འཚེད༷་པ་
པོ༷་ཉི༷ད་དང་ཀློག་པ་པོ་ཉི༷ད་ལ་སོ༷གས་པའི་སྤྱི༷་དངོས་པོ་བ་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ལ་ཡོད་པས་དེ་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དང༷་པོ༷་སྟེ་འཚེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་མ་ཞུགས་པ་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་དུས་ཉི༷ད་དུ༷འང་། འཚེད་པ་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་དཔེར་ན་ཡོ༷ད་པ་དང་
རྫས་ལ་སོག༷ས་པ་བཞིན༷་དུ༷་གསལ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ། ཁྱོད་རང་གི་གཞུང་ལས་ཀྱང་དོན་ལ་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་བ་ཆོས་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཇི་སྙེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དོན་འདིའི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཕྲོད་པ་འདུ་བ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་བླངས་
པས་སོ། །གལ་ཏེ་འཚེད་པའི་བྱ་བ་མ་བྱས་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་འཚེད་པོ་ཉིད་ཡོད་ཀྱང་གསལ་བ་མི༷ན་ན༷་ནི༷། སྔ་མ་མི་གསལ་བའི་དུས་དང་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཕྱིས༷་འཚེད་པ་ན་ཡང་གསལ་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། བུམ་པའི་ཡོད་པ་བུམ་པ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་
20-1-58a


མི་མཐོང་ན་ཕྱིས་ཀྱང་མཐོང་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འདས་ནས་དང་པོ་ནས་འབྲེལ་བ་མིན་ཟེར་ན་ནི། སྐྱེས་བུའི་རྫས་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཀྱང་མི་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་
དང་པོ་ནས་ཡོད་ཀྱང་ཕྱིས་འཚེད་པའི་བྱ༷་བ༷ས་ཕན༷་འདོ༷གས་པ་ལ་ལྟོས༷་ནས་དེ་དག་གསལ༷་བར་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། སྤྱི་འགྱུར༷་མེ༷ད་རྟག་པ་ཕན་འདོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས༷་པ༷་མེ༷ད་པས་ན་དེ་མི་རུང་སྟེ། སྔར་མི་མཐོང་བའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་རྟག་ཏུ་
གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་བྱ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པའི་འཚེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་ན་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གོམས་པས་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསླབ་མི་དགོས་པའམ། བསླབ་ཀྱང་སྔར་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ་མ་བསླབ་ན་ཡང་དེ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་བསླབ་པ་དེའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་རྫས་འདི༷་ནི༷་བསླབ་པ་གོམས་པས་ཀློག་སོགས་ལ་ཕུལ༷་དུ་བྱུང༷་བར་བྱར༷་ཡོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་དེ་ནི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་འཇིག་པ་ཡིན་
ལ། དེ་ལྟ་ན་སྐད་ཅིག་མའི་བྱ་བ༷༷་གང༷་ལ༷ས་འཚེད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་འདི་ནི་སྐྱེས་བུའི་རྫས་ཀྱི་ཡིན་ལ་སྐད་ཅིག་མས་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པའི་སྤྱི་ནི་སྔ་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་སྐད་ཅིག་གང་གིས་
ཀྱང་སྔར་ལས་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་མ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བོགས་དབྱུང་དུ་ཡོ༷ད་ན་ནི་དེ་ཡང་མི་རྟག་པའི་རྫས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སྐྱེས་བུ་ཀུན་ལ་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྱིར་མི་འགྱུར་རོ། །སྤྱི་ལ་
20-1-58b


བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་ཀྱང་རྫས་ཀྱི་ནུས་པ་བོགས་དབྱུང་བས་གསལ་ན་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། བོགས་མ་ཐོན་པ་དང་པོའི་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བའི་སྤྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་སྐད་ཅིག་མ་བོགས་དབྱུང་བས་དེ་ལ་ཕན་པར་མི་ནུས་སོ། །
དེས་ན་འཚེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་སྔ་ནས་མེད་ལ། བྱ་བ་དེ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུའི་རྫས་ལ་བྱ་བ་དེ་མི་ལྡན་པར་གཅོད་པའི་མིང་སྟེ་རྫས་ཐ་དད་ན་ཡང་འཚེད་པོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་བློ་གཅིག་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི་སྤྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ཐུན་མོང་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །
ཡང་ན་འདི་ནི་ཞེས་པ་སྤྱི་ལ་སྦྱར་ཏེ་སྤྱི་སྐད་ཅིག་མར་གྱུར་ན་བྱ་བ་གང་ཡང་ཐུན་མོང་པར་སྒྲ་བློ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་མིན་པའི་སྤྱི་གསལ་བ་གང་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་མེད་པའི་སྤྱི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོགས་སུ་ཡང་འཆད་པ་ཡོད་དོ། །གསུམ་པ་རིགས་མེད་གཞན་
ལ་གཞན་གྱི་སྒྲ་མི་འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི། སྤྱི་སྨྲ་བ་གཞན་ན་རེ། དེ་ལྟར་ཐུན་མོང་གི་སྒྲ་བློ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་སྤྱི་དོན་གྱི་སྟེང་ན་མེད་ན་ཤིང་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཤུག་པ་སོགས་ལ་འཇུག་གི་བ་ལང་ལ་མི་འཇུག་པ་མི་འཐད་དེ་དེ་གཉིས་ཀར་ཤིང་གི་སྤྱི་མེད་པ་འདྲ་ལ་རང་མཚན་ཐ་
དད་པ་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བ་ལ་ཡང་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤུག་པ་དང་བ་ལང་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་ཐ༷་ད༷ད་པར་མཚུང༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ན༷འང་ཤིང་མིན་བསལ་བའི་རིག༷ས་ཉེ༷་བ༷འམ་འདྲ་བ་གང༷་གི༷ས་ཙནྡན་དང་ཤུག་པ་སོགས་འགའ༷་ཞིག༷་ལ༷་ཤིང་གི་
སྒྲ་ར༷བ་ཏུ་འཇུག༷་ལ། གཞན༷་བ་ལང་ལ༷་མི༷ན་པ་གཞན་སེལ་གྱིས་འདྲ་བར་སྣང་བ་དེ༷་ཙམ་ཞིག་ཉི༷ད་དུ་མ་ལ་སྒྲ༷་གཅིག་འཇུག་པ་དང་དེར་ཤེས༷་པ༷འི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །རིགས་དེ་ཉིད་སྤྱི་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་ལྟར་རིགས་དངོས་པོ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། 
20-1-59a


གཞན་སེལ་བར་མཚུངས་པ་ལ་རིགས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་འཇུག་པ་དང་མི་འཇུག་པ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྤྱི་དངོས་པོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་མཐུན་པར་སྣང་བའི་བག་ཆགས་སད་པ་ལས་
རིགས་མི་མཐུན་པ་བསལ་བའི་ས་བོན་ཅན་རྟོག་པས་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྤྱི་གཅིག་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་པར་འཐད་པ་ལ། གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་རྩོད་པ་ཉེ་བར་བཀོད། །དེ་ལ་ཡང་དག་ལན་གྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན། །
དང་པོ། གྲངས་ཅན་པ་ན་རེ། དངོས་པོ་འདི་དག་ནི་སྤྱིར་གྱུར་པ་གཙོ་བོ་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་རྒྱུ་དུ་མ་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་གཅིག་སྣང་བ་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རང་བཞིན་གཅིག་པས་བྱ་བ་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞིང་། འབྲས་
བུ་གཅིག་པོ་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཡང་རྒྱུ་དེ་དག་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ༷་ཏེ༷་རྒྱུ་ཐ་དད་ལ་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་གྱི་ལྡོག༷་པ༷་སྤང༷ས་པ༷་ཡི༷་ཞེས་ལྡོག་པ་དངོས་མེད་ཙམ་མ་གཏོགས་པར་དུ་མའི་དངོ༷ས་པོའི༷་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་སྤྱི་གཞན༷་མེ༷ད་ན༷། ཕན་ཚུན་གཅིག་
གི་ཆོས་གཅིག་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་འབྲེལ་མེད་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་སྣང་མུན་གྱི་ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་མི་འཇུག་པ་ལྟར། ས་བོན་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་གི༷་འབྲས༷་བུ་ས་ཆུ་སོགས་གཞན༷་གྱི༷་མི༷ན་ཏེ་གཞན་གྱི་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་རྣམས་ལ་
ཐུན་མོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ཤིན༷་ཏུ༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། གཉིས་པ་དེ་ལ་ལན་བསྟན་པ་ལ། ཐུན་མོང་དངོས་གཅིག་འབྲས་བུའི་རྒྱུར་མི་འཐད། །ཐ་དད་གསལ་བ་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་རུ་བསྒྲུབ། དང་པོ། །གལ༷་ཏེ༷་གཙོ་བོའི་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་གཅི༷ག་པ༷་ཡི༷ས་
20-1-59b


རྒྱུ་དུ༷་མ༷་དག་གིས་འབྲ༷ས་བུ༷་གཅི༷ག་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ན༷། གཙོ་བོའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅན་ས་བོན་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་ལ༷འང༷་རྒྱུ་གཞན་གྱི་ནུས་པ་མཐའ་དག་དེ་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་ཁོ་ནས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་གྱི་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེ༷ད་པ༷་གཞན་ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དོ༷ན་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལྟར་
ངེས་ཏེ་གཙོ་བོ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་ངོ༷་བོ༷་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི་རང་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་གཞན་གྱི་རྗེས་སུའང་མི༷་འགྲོ༷་ལ་དུ་མའི་ཁྱ༷ད་པར༷་རྣམ༷ས་དང་ངེ༷ས་པར་བྲལ༷་བ་ཡིན་ཏེ་གཅིག་པུ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་
གཅིག་ལ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལས་གཞན་དང་གཞན་ལ་ཁྱད་པར་གཞན་ཡོད་མི་ཤེས་ཏེ་ཡོད་ན་གཙོ་བོ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པར་རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་གཅིག་གིས་མི་སྐྱེད་དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་པའང་
དོན་མེད་པར་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ནི་འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་རང་གི་རྒྱུ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅི༷ག་ད༷ང་བྲལ༷་ན༷་ཡང་འབྲས༷་བུ་དེ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་གཙོ་བོ་གཅིག་པུ་ལས་མི་སྐྱེ་བར་གྲུབ་ལ། ས་བོན་
དང་ས་ཆུ་སོགས་ཁྱད་པར་རམ་བྱེ༷་བྲག༷་རྣམས་ལ༷ས་འབྲས་བུ་དེ༷་དག༷་འབྱུང༷་བར་གྲུབ་བོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་རང་འབྲས་སྐྱེད་པའི་དོན༷་བྱེ༷ད་ནུས༷་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ནི་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེས་བུའི་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དུ་དོ༷ན་དམ་པར་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། དོན་དམ་དུ་ཡོད་པ་
དངོས་པོ་རང་མཚན་དེ༷་ཡང༷་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་མེ༷ད་པ་རང་གི་ངོ་བོས་ཐ་དད་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང༷་ཞིག༷་ཕན་ཚུན་དུ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ལྟར་སྣང་བ་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོར་བྱས་པ་ལས་དོན་ལ་མེད་པས་ན་དེ༷་ལ༷ས་འབྲ༷ས་བུ་ནམ་ཡང་
20-1-60a


མི༷་འབྱུང༷་ངོ་། །གཉིས་པ་ཐ་དད་གསལ་བ་འབྲས་བུའི༷་རྒྱུ་རུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། སྤྱི་མེད་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་འཐད། །ཐ་དད་ན་ཡང་དུ་མས་གཅིག་སྐྱེད་རུང་། །ཐ་དད་ན་ཡང་གཅིག་གིས་ཀུན་མིན་པའོ། །དང་པོ། བཤད་མ་
ཐག་པའི་ཚུལ་དེ༷ས་ན༷་ནས་ཀྱི་ས་བོན་དང་འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་བད༷ག་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཐ༷་ད༷ད༷་ཀྱང༷་། དེ་ལས་འ༷གའ་ཞི༷ག་སྟེ་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་གྱི་གཞན༷་པ༷་འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་དེའི་རྒྱུ་མི༷ན་ནོ། །དངོས་པོའི་རང༷་བཞི༷ན་ནམ་ཆོས་ཉིད་འ༷དི་ཡི༷ན་
པ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པའོ། །དེས་ན་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་བྱར་མེད་དེ་མེ་ཚ་བ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆུ་ཡང་མི་ཚ་བར་བརླན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གཙོ་བོ་གཅིག་གི་རང་
བཞིན་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་མེ༷ད་ན༷་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཚང་མ་ཚང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཡང་གཅིག་ཡིན་པས་ན་ཤིང་སྐྱེ་བ་ན་བ་ལང་སྐྱེ་བ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཅི༷ག་ཅ༷ར་སྐྱེ་བ༷་དང་། གཅིག་འཇིག་པ་ན་དེ་དང་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་གཞན་ཐམས་
ཅད་འ༷ཇིག་པར་འགྱུར༷་རོ། །ཐམས་ཅད་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་མོད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ངོས་ནས་མི་འདྲ་བས་སྐྱེ་འཇིག་བྱེད་པ་དེ༷་ལ༷ས་ཅིག་ཤོས་གཞན་རྣམས་ནི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ངོས་ནས་ཐ༷་ད༷ད་པས་ན་སྐྱེ་འཇིག་ཅིག་ཅར་བྱེད་པ་དེ༷་ལྟར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཞེ༷་ན༷། 
གསལ་བ་གང་རུང་གཅི༷ག་འཇིག༷་ཚེ༷་དེའི་རང་བཞིན་ནམ་བདག༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྤྱིའམ་གཙོ་བོ་དེ་མི་འཇིག་པར་གན༷ས་ན༷་ནི་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་རམ་རྣམ་འགྱུར་དེ༷་ཡི༷་རང་བཞིན་མི༷ན་པར་འགྱུར་ཏེ་གཅིག་འཇིག་ལ་གཅིག་མི་འཇིག་པས་ན་འགལ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་
20-1-60b


གཅིག་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་མིན་པར་གྱུར་པ་དེ༷ས་ན༷་དེ་དག་ལ་སྤྱི༷་དང་ཁྱ༷ད་པར་གྱི་བློ༷ར་ཏེ་བློ་འབྱུང་བར་ཡང་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་གཞི་མཐུན་པ་མེད་པས་སོ། །འོ་ན་དེ་ནི་ལྡོག་པ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་རང་ལའང་མཚུངས་ཏེ་ཤིང་གཅིག་འཇིག་པ་ན་ཤིང་གི་ལྡོག་པ་འཇིག་པར་མི་
འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཤིང་མིན་ལས་ལོག་པ་ཙམ་གྱི་ལྡོག༷་པ༷་དེ་ནི་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར༷་ལྡོག་ལྡན་གཅིག་འཇིག་པའི་ཚེ་ལྡོག་པ་དེ་གན༷ས་དང༷་མི༷་གན༷ས་ཞེས་རྟོག༷་ཅིང་དཔྱོད་པ་བྱར་ཡོད་པ༷་མིན༷་ཏེ། ཤིང་གཅིག་སྐྱེས་པ་ན་དེ་ཤིང་མིན་ལས་
ལྡོག་པའང་ཡིན་མོད་ཤིང་གཅིག་ཞིག་པ་ན་ཤིང་མིན་ལས་ལྡོག་པར་གྱུར་པ་ཤིང་གི་རྫས་དེ་ཞིག་པས་ཤིང་གཞན་གྱི་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཤིང་དེའི་ལྡོག་པ་རང་རྐྱ་བ་ཤུལ་དུ་ལྷག་པའང་མེད་དེ་ལྡོག་པ་རང་ལ་ངོ་བོ་མེད་པས་ན་རང་གི་ངོ་བོས་
སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཤིང་གཅིག་ཞིག་པས་ཤིང་གི་སྤྱི་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྤྱིར་ཤིང་མིན་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་ལྡོག་པ་ལ་སྤྱིར་འདོགས་པས་ན་སྤྱི༷་ཡི༷་བློ༷་ཡ༷ང་རྟོག་པས་བཞག་པ་ཙམ་གྱི་བསླ༷ད་པ༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དངོས་པོའི་སྟེང་
ན་འཇིག་མི་འཇིག་ཏུ་རྟོག་པ་སོགས་ཀྱི་དཔྱད་པས་དེ་སུན༷་བྱུང༷་བ༷་ཡང༷་མེ༷ད་དོ། །སྤྱིར་སེལ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ་མེད་དགག་དང་མ་ཡིན་པར་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། དགག་བྱ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་གཞན་མི་འཕེན་པ་སྟེ་བདག་མེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
གཉིས་པ་ནི། དགག་བྱ་དེ་མེད་པའི་དགག་གཞི་འཕེན་པ་སྟེ་བུམ་པ་བདག་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་དགག་བྱ་མེད་པར་བཀག་པ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་དགག་གཞི་བཟུང་མ་བཟུང་གི་ཁྱད་པར་ཙམ་མོ། །དེ་འདྲའི་གཞན་སེལ་བ་དོན་གྱི་སྟེང་
20-1-61a


ན་ཡོད་ཚུལ་ནི་ཤིང་ལ་ཤིང་མ་ཡིན་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡལ་འདབ་ལྡན་པ་དེ་ཤིང་ལས་གཞན་མིན་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་གང་ཕྱིར་དངོས་ཀུན་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སྒྲ་རྟོག་གི་རྟེན་ཡིན་གྱི་དངོས་སུ་སྒྲས་
དངོས་པོའི་གཞན་སེལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་མི་ནུས་པ་ནི་དེ་དེ་བཞིན་དུ་རྗོད་བྱེད་པའི་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་ཏོ། །བློའི་གཞན་སེལ་ནི་འདིས་གཞན་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་ཤིང་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ལ་སྣང་བའི་ཡུལ་དེ། སྣང་ཡུལ་དེ་ནི་དེ་མིན་
བསལ་བའི་ཚུལ་ཅན་དུ་སྣང་བས་ན་དེར་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་གཞན་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས་སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱར་བཞེད་པ་ནི། ཤེས་ལ་ཡོད་པའི་དོན་དེ་རྣམས། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ཐ་དད་ཡིན་
ཡང་དུ་མས་གཅིག་སྐྱེད་རུང་བ་ནི། གྲངས་ཅན་པ་སོགས་ན་རེ། མྱུ་གུ་དེ༷་ཡི༷་སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ས་བོན་ལྟ་བུ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་གཅིག་ཁོ་ན་ལ༷ས། གཞ༷ན་ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པས༷་ནི་ཇི༷་ལྟ༷ར་བསྐྱེ༷ད་དེ་ས་བོན་གྱི་ནུས་པ་ནི་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་
པས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་དུ་མས་གཅིག་བསྐྱེད་པ་ནི་དུ་མ་དེ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ནུས་པ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པས་ཡིན་གྱི་ཐུན་མོང་མིན་པར་གྱུར་ན་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལས་གཞན་ལ་ཡོད་མི་ཤེས་སྙམ་པའོ། །
འདི་ནི་གྱི་ན་སྟེ་ས་བོན་གྱི་སྟེང་གི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཐུན་མིན་དེ་ནི་གཞན་ཆུ་སོགས་ལ་མེད་ལ། ཆུའི་སྟེང་གི་ནུས་པ་ཐུན་མིན་ས་བོན་ལ་མེད་ཀྱང་དེ་རེ་རེས་མི་བསྐྱེད་པར་ཚོགས་པས་བསྐྱེད་པར་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་ན། ས་བོན་དང་ས་ལ་སོགས་པ་དངོས་
20-1-61b


པོ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་རང་མཚན་ཉི༷ད་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད༷་པར་བྱེ༷ད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཤད་ཟིན་པ་བཞིན་ནོ། །ས་སོགས་ཁྱད་པར་དེ༷་ལ༷་ཐ༷་ད༷ད་མིན༷་པ༷་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱིའམ་གཙོ་བོའང༷་ཡོ༷ད་པས་ན་དེ་ལྟར་སྐྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཅེ༷་ན༷། ས་
བོན་སོགས་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ་སྤྱིའམ་གཙོ་བོར་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལྟར་སྣང་བ་དེས་འབྲས་བུ་དེ༷་སྐྱེད༷་པ༷་མིན༷་པར་གོང་དུ་བརྗོ༷ད་ཟིན་ཏོ། །
དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ལྟར་སྣང༷་བ༷་ནའང༷་། རང་གི་ངོ་བོ་ཐུན་མོང་མིན་པ་དེ་གཞན༷་ལ༷་མི༷་བརྟེན༷་པའམ་མ་འདྲེས་པ༷ས་ན་དེ་དག་ཐ༷་ད༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །འང་སྒྲས་སྐྱེ་འགག་སོགས་སྡུད་པའམ། ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་གནད་
ཀྱིས་དེ་སྣང་བའི་དུས་ནའང་ཞེས་སོ། །ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་བཞག་པར་བྱེད་པའམ། ཐ་དད་པར་སྣང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེས་ཐ་དད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། ཐ་དད་དུ་སྣང་ཡང་ཐ་དད་མིན་ན་ཐ་དད་པའི་ཆོས་འགའ་ཡང་བཞག་ཏུ་མེད་པར་
འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་འཇུག་ལྡོག་གི་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་དེ༷་ཉི༷ད་དོ༷ན་གྱི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ༷་ནི༷་རང་མིན་གཞ༷ན་ཀུན་ལ༷ས་ལོ༷ག་པ༷་སྟེ་མ་འདྲེས་པའང་ཡི༷ན། དེ༷་ནི༷་དོན་བྱེད་པས་ན་
རྒྱུ༷་དང༷་འབྲས༷་བུར༷་གྱུར་པའང་ཡིན་པར་བཤ༷ད་ཅིང་། དེ་ནི༷་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའམ་བསླད་པས་སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་ཆོས་ར༷ང་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུའང་འདོ༷ད་ལ། དེ༷་ནི༷་ཇི་ལྟར་བཅད་ནས་ཞུགས་པ་ལྟར་བླང༷་དང་དོ༷ར་བྱའི་འབྲས༷་བུ་སྟེ་དགོས་པ་ཐོབ་ནུས་པ་ཅ༷ན་
20-1-62a


ཡིན་པ༷ས་སྐྱེས༷་བུ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ་འཇུག༷་པ༷་ཡི་ཡུལ་དངོས་ཀྱང་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་འདྲེས་པར་གྱུར་པའི་སྤྱི་ནི་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་དོན་གྱི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་། འདྲེས་པ་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དོན་མི་བྱེད་པ་དང་། རང་མཚན་མེད་ལ་
དང་། འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དངོས་མིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྒྱུ་ཐ་དད་ན་ཡང་གཅིག་གིས་ཀུན་སྐྱེད་པ་མིན་པ་ནི། གྲངས་ཅན་པ་སོགས་ན་རེ། རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པར་འདྲ་བཞིན་དུ་ས་བོན་ས་ཆུ་སོགས་ཀྱིས་མྱུ་གུ་སྐྱེད་ལ་གཙུབ་ཤིང་
གཙུབ་སྟན་སོགས་ཀྱིས་མི་སྐྱེད་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རང་འབྲས་གཞན་ཀུན་རྒྱུ་དེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཇི༷་ལྟར༷་གྲངས་ཅན་པ་ཁྱོད་རྒྱུ་རྣམས་གཙོ་བོ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པ་ལ་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་། 
རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀུན༷་སྒྲུབ༷་པ་མིན་པར་འདོད་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་སངས་རྒྱས་པས་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོས་ཐ༷་ད༷ད་པར་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་པར་འདོད་ན༷འ༷ང་རྒྱུ་རྣམས་འ༷བྲས་བུ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀུན༷་གྱི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་འགྱུར་དགོས་པ་
མིན༷་ནོ་ཞེས་མགོ་བསྒྲེ་བའི་ལན་བསྟན་ནས། ཐ་དད་རྒྱུ་རུ་སྨྲ་བ་ལ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་རིགས་པ་ཡོད་ཅིང་གཞན་ལ་འགལ་བ་སྟོན་པ་ནི། རྒྱུ་རྣམས་ངོ་བོ་མ་འདྲེས་པར་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཡིན་ན༷་ཡ༷ང་དངོ༷ས་པོ༷་ཡི༷་ཆོས༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་རང་གི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཆོས་
འག༷འ༷་ཞིག་གི་བྱེ༷ད་པ་པོར༷་འགྱུར༷་གྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་རྣམས་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན༷འ༷ང་འབྲས་བུ་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི༷་བྱེ༷ད་པ་པོ་ཡིན་པ་དང༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀར་གྱུར་པ་ནི་
20-1-62b


མི་སྲིད་དེ་འགལ༷་བར༷་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ནས་དང་འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་ཐ་དད་མེད་པའི་གཅིག་ཡིན་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དེས་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་དེ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་མི་བྱེད་པའང་ཡིན་པ་ནི་འགལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་གྱི་རྣམ་གཞག་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དེ་དག་ན་རེ་
རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་ཀྱང་གནས་སྐབས་སམ་རྣམ་འགྱུར་ཐ༷་ད༷ད་དུ་ཡོ༷ད་པ་དེ༷འི་ཕྱིར༷་འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་གྱིས་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བྱ༷་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེ༷ད་དོ་ཅེ་ན༷། རྣམ་འགྱུར་ཐ་དད་པས་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་རྣམ་འགྱུར་ཐ་དད་པ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེད་པ་
རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་དེ་མི༷་བྱེ༷ད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁོ་ན་རེ། རྣམ་འགྱུར་ཐ་དད་པའི་གནས་སྐབས་དེར་རང་འབྲས་མིན་པ་གཞན་མི་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་འོ༷ན་ཏེ༷་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་གཅིག་པུ་དེ་ལས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ན་རིམ༷་བཞི༷ན་དུ་འབྲས་
བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ལས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བ་དང་། གནས་སྐབས་དེར་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྔ་ཕྱི་རིམ་པ་བཞིན་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་དེ༷་ཅི༷་ཞིག །གཙོ་བོའི་རང་
བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་དངོ༷ས་པོ་ས་བོན་ལྟ་བུ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཡིན་པའ༷མ། དེ་ལས་གཞན་གྱིས་རིམ་བཞིན་བྱེད་པ་ཡིན། དངོས་པོ་དེའི་ཡིན་ན་ནི་ས་བོན་གྱིས་ཀྱང་རང་གི་མྱུ་གུའི་རྗེས་སུ་བུམ་པ་སོགས་རིམ་བཞིན་བྱེད་པར་འབྱུང་ལ། རིམ་བཞིན་བྱེད་ནའང་
དེ་གཙོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་མི་རྟག་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ནི་ས་བོན་དེས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ། རྫ་མཁན་གྱིས་བུམ་པ་བྱས་པ་བ་ལང་གིས་བྱས་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་འགྲེལ་པ་འགའ་ན། རིམ་པ་དེ་གཙོ་བོ་དེའི་ཡིན་
20-1-63a


ནམ་གཞན་གྱི་ཡིན། གཙོ་བོའི་ཡིན་པར་མི་སྲིད་དེ་དེ་ལ་གོ་རིམ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་ཡིན་པས་གཙོ་བོའི་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་རྫ་བུམ་གྱི་རྒྱུད་ནམ་མཁའ་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །
ད་ནི་གསུམ་པ་སྤྱི་ལྡན་གསལ་བ་སྒྲ་ཡུལ་དུ་མི་དགོས་པར་བསྟན་པ་ལ། གཅིག་ཐ་དད་བརྟག་སྤྱི་ལྡན་འགོག་པ་དང་། །རིགས་པ་དེས་ནི་ལུགས་གཞན་ཀྱང་ཁེགས་པའོ། །དང་པོ། རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་ནི་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་
གསལ་བ་ལ་འདོད་ཅིང་། དེ་ཡང་སྤྱི་གསལ་རྫས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ལ་བརྒལ་བ་གལ་ཏེ་སྤྱི་གསལ་རྫས་གཅིག་ཡིན་ན་སྤྱི་དེ༷་དང་ལྡན༷་པའི་དངོས༷་པོ༷་གསལ་བ་རྣམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་རྫས་གཅིག་པའི་སྤྱི་ཡང་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་གསལ་བ་
རྣམས་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཤི༷ན་ཏུ༷་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པར་ཡང་འགྱུ༷ར་ལ། ཡང་སྤྱི་དང་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་ཡང་འགྱུར༷་ཞིང་དེ་ལྟ་ན་ཐ་དད་ཐ་དད་མིན་པ་གཉིས་ཀར་འགྱུར་བའི་འགལ་བ་གཞི་གཅིག་ལ་འདུ་བ༷འམ༷། དེ་བཞིན་དུ་
སྤྱི་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནང་ཕན་ཚུན་འདྲ༷་བ་ཡིན་པ་དང༷་རང་གི་ངོ་བོས་མི༷་འདྲའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཀྱི་འགལ་བ་ཅ༷ན་དུ་ཡང་འགྱུར་ལ། སྤྱི་དང་སྤྱི་ལྡན་གཉིས་པོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་བློ་དོན་ཐ་དད་མེད་པར་རྣ༷མ་གྲ༷ངས་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་དང་། སྤྱི་རྟག་ལ་བྱེ་བྲག་
མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཕ༷ན་ཚུན༷་སྤངས་པའི་ཐ༷་ད༷ད་པར་ཡང་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་རང་བཞིན་གཞི་གཅིག་ལ་འདུ་བར་ཁས་ལེན་པའི་འགལ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཅེར་བུ་པ་སོགས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པས་ན་
20-1-63b


སྤྱི་གསལ་རྫས་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་དང་གསལ་བ་དེ༷་ཡ༷ང་ཐ༷་ད༷ད་དུ་འགྱུར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། ནུས་པ་དང་གསལ་བ་རྟག་མི་རྟག་ཁྱབ་མ་ཁྱབ་ཆ་མེད་ཆ་ཡོད་ཁྱབ་བྱེད་ཁྱབ་བྱ་སོགས་ཀྱི་བདག༷་ཉི༷ད་གང༷་གི༷ས་སྤྱི་གསལ་དེ༷་དག༷་གི༷་དབྱེ༷་བ་བྱས་ཏེ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ནི་
གསལ་བ་རྣམས་སོ་ཞེས་དང་། གསལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི༷་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ཉིད་དུ་གཞག་པ་དེ༷། གལ༷་ཏེ༷་འཇོག་བྱེད་དེ༷་དག༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་ཡིན་ན་ནི། རྒྱུ་མཚན་ཅན་སྤྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཐ་ད༷ད་པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་ལ། འཇོག་བྱེད་
ཡང་དག་མིན་ན་ནི་དེས་བཞག་པ་ལྟར་སྤྱི་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་དེ༷་ལྟ༷་ན༷འང༷་ཇི༷་ལྟར༷་བུམ༷་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོ༷གས་པ་ཕན༷་ཚུ༷ན་ཐ་དད་པ་དག་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན༷་འདི་ལ་ཡང་སྤྱི༷་དང༷་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ༷་འདོ༷ད་པ༷འ༷ང་དོན་ལ་སྤྱི༷་ད༷ང་
ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་དུ༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱི་མེད་པ་ལ་ནན་གྱིས་དེ་ཡོད་པར་བརྟག་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་དགོས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་མེ་རང་མཚན་གང༷་གི༷་བདག༷་ཉི༷ད་མདུན༷་དུ་སྟེ་བློས་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས༷་ན༷ས་
བསྒྲུབ༷་བྱ༷་མེ་དེ༷་ཡི་འབྲ༷ས་བུ་བཙོ་སྲེག་སོགས་འདོ༷ད་པ༷་ཅན་གྱི་སྐྱེས༷་བུ༷་འདི༷་ནི༷་ཡུལ་དམིགས་བྱ་དེ་ལ་འཇུག༷་པར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་དགོས་པ་དེ༷་ཡི་རྟེན༷་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཐ༷་ད༷ད་པ་རང་མཚན་ཡིན་ནམ། ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པ་སྤྱི་ཙམ་ཡིན་
ཞེས་དཔྱ༷ད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟར་དཔྱད་ན་གང་ལས་མངོན་འདོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ཚ་ཞིང་སྲེག་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཐ༷་ད༷ད་པ་རང་མཚན་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་སྤྱི་མ་ཡིན་ལ། མེའི་རང་མཚན་དེ་དག་ལ་མེ་མིན་ལས་ལོག་པའི་
20-1-64a


ལྡོག༷་པ༷་མཚུང༷ས་པ༷་ཙམ་འདི༷་དག༷་ནི༷་མེ་ཡི་རང་མཚན་ཀུན་ལ་ཡོ༷ད་པ་ཉི༷ད་བློ་ངོར་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པར་དངོས་པོའི་སྟེང་ན་རང་མཚན་གཅིག་གི་ཆོས་གཞན་ལ་ཡོད་མི་སྲིད་པས་རང་མཚན་གྱི་དངོས༷་པོ་
ལ་ནི་ཕན་ཚུན་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཐུན་མོང་པའི་ཆོས་རྡུལ་ཙམ་མེ༷ད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་ཆོས་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཆུ་ལ་འཇུག༷་པ༷་དང་། སྣམ་བུ་འདོད་པ་བུམ་པ་ལ་འ༷ཇུག་པ་དང་། ལ༷་སོགས་པའི་
སྒྲས་སྐྱེ་འཇིག་ཅིག་ཅར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པ་དུ་མར་ཐ༷ལ་བར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་རིགས་པ་དེས་ལོག་པར་རྟོག་པ་གཞན་ཡང་ཁེགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་
ནི༷་གོས་མེད་པར་རྒྱུ་བས་ངོ་ཚ་མེད་པའམ་འཛེམ༷་མེ༷ད་པ༷་སྟེ་གཅེར་བུ་པ་དག་གིས། ནང་གི་མུན༷་པ་གཏི་མུག་གིས་སྤྲུལ༷་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཚིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིན་དང་དེ་མིན་གཉིས་ཀ་ཡིན་པས་གང༷་ཅི༷འ༷ང་རུང༷་ཞེས་སྨྲ༷་བ༷་སྟེ། འདི་ལྟར་རྔ་མོ་ནི་
རང་བཞིན་གཅིག་པས་ཞོར་ཡང་འགྱུར་ལ་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པས་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་བླང་དོར་མེད་པར་ཕྱོགས་འབྱམས་སུ་སྨྲ་བ་ངན་པ་དེ༷་དག༷་ཀྱང༷་ནི༷་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་མཚན་རྣམས་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་གཞན་མིན་པར་
མཐ༷འ་གཅི༷ག་ཏུ་གནས་པ༷་ནི༷་སྲི༷ད་པ་ཡིན་ལ། རེས་འགའ་གཞན་དང་ཐ་མི་དད་པ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ཁྱོད་ལྟར་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིན་དང་དེ་མིན་གཉིས་
20-1-64b


ཀའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། ཡིན་པ་དང་མིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་འབྱེད་པ་ནི་ཁྱོད་ལ་མེད་པའམ་བས༷ལ་བའི༷་ཕྱིར༷་གཅེར་བུ་པ་ཁྱོད་ལ་ཞོ༷་འཐུང༷་ཞིག་ཞེས༷་ནི་བསྐུ༷ལ་བ༷་ན༷་ཅི༷་ཕྱིར༷་རྔ༷་མོ༷་འཐུང་བ་ལ༷་མི༷་རྒྱུག༷། འོ༷ན་ཏེ༷་ཞོ་ལ་རྔ་མོ་ལ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་འོ་མའི་རྣམ་པར་འགྱུར་
པ་དང་བཏུང་དུ་རུང་བ་སོགས་ཕུལ༷་བྱུང༷་ངམ་ཁྱད་འཕགས་ཀྱི་ཆོས་འག༷འ་ཞིག༷་ཡོ༷ད་པ་ག༷ང་གི༷ས་རྔ་མོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་ཞོ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། ཕུལ་བྱུང་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཞོ༷་ཡི༷ན་ལ་ཆོས་དེ༷་གཞན༷་རྔ་མོ་ལ༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་གཉི༷ས་ཀ༷་ཡིན་
པ་མི༷ན་ཏེ་གཞ༷ན་ཐ་དད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱང་གཞན་ཀུན༷་གྱི་བདག༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷་དེ་དག་ལ་དེར་ཤེས་ཀྱི་བློ༷་དང་དེ་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ༷་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་མི༷་འགྱུར༷་ལ། གནས་སྐབས་ཐ༷་ད༷ད་པ་མཐའ་དག་རང་བཞིན་གཅིག་གིས་ཐ་དད་མེད་པར་བསྡུས༷་
པ༷ར་སྨྲ༷་བ༷་དེ་ཡི་ལུགས་ལ༷་སྒྲ་བློ་ཐ་དད་པ་དེ༷་འབྱུང་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷། ཐ་དད་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀུན་མི༷་སྲི༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་དངོས་མེད་སྒྲ་རྟོག་སེལ་བར་བསྟན་པ་ནི། གཞན་དག་ན་རེ། དངོས་པོའི་
ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒྲ་བློས་གཞན་བསལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་གོ་ཞིང་ཤེས་པར་བྱེད་དུ་ཆུག་ཀྱང་། བུམ་མེད་སོགས་དངོས་པོ་མེད་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་བློ་དེས་དངོས་མེད་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པ་ཡིན་ནམ་མིན། ཡིན་ན་དངོས་མེད་ལ་ངོ་བོ་
ཡོད་པར་འགྱུར་ལ་མིན་ན་སྒྲ་བློ་དེ་དེའི་ཡུལ་ཅན་དུའང་མི་འགྱུར་ཏེ་ཀ་བའི་སྒྲ་བློ་བུམ་པའི་ཡུལ་ཅན་མིན་པ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། དངོ༷ས་མེ༷ད་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་དེའི་ངོ༷་བོ༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་པར་བྱ༷་བ་ཉི༷ད་
20-1-65a


མ༷་ཡི༷ན་ཀྱང་དེ་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ༷་ནི༷་དེ༷་དག༷་ཉི༷ད་རྒྱུ་མཚན་གང་ལས་འཇུག་ན། དགག་བྱ་གཞན་རྣམ༷་པར་གཅོ༷ད་པ་ཙམ་བརྗོ༷ད་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷ར་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲས་འཕངས་པའམ་དགག་བྱ་བཅད་པ་ལས་དེར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་
ཡུལ་དང་དུས་གང་ན་ཆོས་གང་ཞིག་མེད་ཅེས་དགག་གཞི་གང་དུ་དགག་བྱ་བཅད་པའི་སྟོབས་ཙམ་ལས་འགྲུབ་ཀྱི་དངོས་མེད་ཅེས་རང་ཚུགས་ཐུབ་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གསུམ་པ་རང་བཞིན་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ། །དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་གཉིས། །
དང་པོ། རང༷་བཞི༷ན་གྱི་རྟགས་དེ་ཡང་འགོད་ཚུལ་གྱི་དབྱེ་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། རང་གི་ཁྱ༷ད་པར༷་བྱེད་ཆོས་ཀྱི་བྱེ༷་བྲ༷ག་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་ལྟ་བུར་བློ་ཡུལ་དུ་འཕེན་པའ༷མ། འོན༷་ཏེ༷་ཞེས་ཡང་ན་ནི་ལྟོས་པར་སྟོན་པ་དེ་འདྲ་ཚིག་གིས་དངོས་སུ་མ་འཕངས་པར་ངོ་བོ་འབ༷འ་
ཞིག༷་པ༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་བསྒྲུ༷བ་བྱ༷་གཞན་རྟགས་དེ་དང་བདག་གཅིག་གིས་འབྲེལ་བ་ཅན་སྒྲུབ༷་པའི༷་ཕྱིར༷་བརྗོ༷ད་པ༷ར་འདོད་དེ༷། དཔེར་ན་འཇིག༷་པའམ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ༷་སྒྲ་ལྟ་བུ་དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས༷་བུར་སྟོན་པ་བྱས་པ་ཞེས་
འགོད་པ་དང༷་། ཡོ༷ད་པ་ཞེས་འགོད་པ་ཉི༷ད་བཞི༷ན་ནོ༷། །དེས་ན་རྟགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་དོན་གཞན་ལ་ལྟོས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་བཞིན་དུ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་
ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའང་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་ནའང་སྐྱེ་བ་དེ་ཆོས་ཅན་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ཕྱིར་བྱེད་ཆོས་ཐ་མི་དད་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པར་དངོས་སུ་ཚིག་གི་ནུས་པས་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པའམ་དངོས་པོ་ལྟ་བུ་རྟགས་
20-1-65b


སུ་བཀོད་པ་དེ་ལ་ནི་འབའ་ཞིག་པའམ་དག་པ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་བློ་ཡུལ་དུ་འཕེན་མི་དགོས་པར་རྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེས་སྒྲུབ་ནུས་པས་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་མམ་འབའ་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་ལ། གཞན་བློ་ཡུལ་དུ་མ་འཕངས་ཀྱང་ཚ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མེ་བཞིན་
དེས་འགྲུབ་ནུས་པས་ན་གཞན་ལ་ལྟོས་མ་དགོས་པའམ། རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་རྟགས་སུ་སོང་བས་གཞན་གྱིས་དག་པར་བྱེད་མ་དགོས་པས་ན་དག་པ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡོད་པ་རྟགས་བཀོད་གཙོ་ཡང་མཚུངས་པར་རྩོད། །དེ་ལ་མི་མཚུངས་
ལན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན། །དང་པོ། མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱིའམ་གཙོ་བོ་ཡོད་དེ། ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས། ཚད་མའི་ཡུལ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། །གཙོ་དང་རྗེས་འགྲོ་རྗེས་
འགྲོ་མིན། །ཞེས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མཛད་དེ་གཙོ་བོའི་རང་མཚན་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ལ་ཡོད་པ་དེའི་ཐུན་མིན་དུ་འགྱུར་གྱི་རྗེས་འགྲོ་མེད་ལ། སྤྱི་མཚན་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་སྤྱི་ཙམ་ནི་གྲུབ་ཀྱང་ཞེ་འདོད་ལ་མི་ཕན་པས་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་སྤྱི་མཚན་ཡིན་པར་
མ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ཙམ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལའང་སྐྱོན་འདི་མཚུངས་ཏེ། གལ༷་ཏེ༷་གཏན༷་ཚི༷གས་སུ་ཡོ༷ད་པ་ཙམ་གྱི་རང༷་བཞིན༷་བཀོད་རུང་ན། ཡོ༷ད་པ༷་ཙམ་ཡང་ཇི༷་ལྟར༷་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་མིན༷་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་གཙོ་བོ་ཡོད་
པའང་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ནི་སྤྱིར་ཡོད་ཙམ་མིན་ཏེ་ཆོས་ཅན་གཙོ་བོས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པས་ན་དེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མི་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། ཡོད་པའི་རྟགས་ཀྱང་ཆོས་ཅན་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོ་མེད་ལ། དེ་ལྟར་ཡོད་པ་
20-1-66a


ཁྱ༷ད་པ༷ར་བ་རྗེ༷ས་འགྲོ༷་མེ༷ད་པ༷་ནི༷་གཉིས་ཀར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གཏན༷་ཚི༷གས་དང་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་གཉིས་པོ་དག༷་ལ༷ས་ཉ༷མས་པར་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ལ། བསྒྲུབ་བྱར་ཡོད་ཙམ་བཀོད་པས་དེར་མི་ཕན། །འདི་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་བཀོད་
རྟགས་སུ་འགྲོ། །དེས་ན་འདི་དང་གཙོ་ཡོད་མི་མཚུངས་ལ། །འདི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ཚུལ་དཔེར་བརྗོད་བཅས། །དང་པོ། སྤྱི་དང་གཙོ་བོ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མིང་དེར་བཏགས་ཤིང་དེ་བློ་ཡུལ་དུ་བྱས་པས་དེ་ནི་ཡོད་མེད་
གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཡོ༷ད་པའི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཏེ་མེད་པ་མིན་པ་ཙ༷མ་དུ༷་ནི༷་བསྒྲུབ༷་པར་བྱ་ན༷་ནི་དངོས་པོ་སྤྱི་ཡི༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་དེ་ལ༷་རྟགས་དེས་གསར་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོ༷ན་འག༷འ་ཞིག༷་ཀྱང༷་འགྲུབ༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། སྤྱིར་བཏང་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར། 
དེ་འདྲའི་ཡོད་པ་འདི༷་འདྲ༷་བ༷་ཡ༷ང་སངས་རྒྱས་པས་ཚད་མས་བཀག༷་པ༷འང་མེ༷ད་དེ་བུམ་སོགས་ཡོད་པར་འདོད་པས་སོ། །དེས་ན་སྤྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་སྒྲུབ་འདོད་མེད་པས་ན་དངོས་པོ་དེ་ཀུན་གྱི་རྒྱུའམ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་རྟག་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་
ཡོན་ཏན་ཅན་རང་གི་ཞེ་འདོད་ལ་ཡོད་པའི་གཙོ་བོ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་བཟུང༷་ན༷་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་འདིར༷་གཏན༷་ཚིག༷ས་དེ་རྗེ༷ས་སུ་འགྲོ༷་བ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་འདྲའི་གཙོ་བོ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་མ་དམིགས་པས་ན་
རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དེ་དག་དང་དེ་ཡི་ཡོད་པ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མི་གྲུབ་པས་མཐུན་དཔེ་གང་ནའང་གཙོ་བོའི་ཡོད་པ་ཉིད་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྟགས་དེ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མཐོང་མི་སྲིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཡོ༷ད་པ༷་ཉིད་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཡི༷ན་ན༷་དེ༷་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་ཆོས་
20-1-66b


ཙམ་ལ་མི་གོ་བར་ཞེ་འདོད་ཀྱི་ཆོས་ཅན་གཙོ་བོས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཡོད་པ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་བ་དེ་དག༷་ནི༷་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྤྱི་དང་གཙོ་བོའི་འཁྲུལ་གཞི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ཡིན་ལ། དེ་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལས་ཐ་དད་
དུ་མེད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་སྤྱི་མཚན་ལ་རང་མཚན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཕྱེད་པར་གཙོ་བོའི་རང་མཚན་ཡོད་པར་རློམ་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་སྤྱིར་བཏང་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་བྱར་མི་རུང་བ་མིན་ཀྱང་ཆོས་ཅན་
གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་ན་མི་རུང་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་གཙོ་བོ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་ཡོད་པ་ཙམ་གྱི་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་ན་མི་བཀག་ལ། ཁྱད་པར་རང་མཚན་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་ན་རྗེས་འགྲོ་མེད་ཅེས་སུ་ཡང་འགྲེལ་བ་གཞན་འགའ་ནས་བཤད་དོ། །
དེ་ལ་ཡོད་པ་མི་རྟག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་འདི་རྒྱ་སྐད་དུ་བྷ་བ་ཞེས་པ་དངོས་པོ་དང་ཡོད་པ་དང་རྫས་ལ་སོགས་པའི་སྐད་དོད་ཐུན་མོང་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པར་བསྒྱུར་བ་འགྱུར་ནོར་ཏེ་དངོས་པོར་བསྒྱུར་དགོས་ཀྱི་གཞན་དུ་ཡོད་པ་དེ་མི་རྟག་པ་དང་འབྲེལ་བ་
ཆོས་ཅན། མི་རྟག་པར་ཐལ། ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་མ་གྲུབ་ན་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡོག་པའི་རྣམ་པ་ཐ་སྙད་དུ་མེད་པར་ཁས་བླངས་མི་ནུས་
པ་ཇི་སྙེད་པ་འཕངས་ནས་ཡོད་པ་ལ་མི་རྟག་པས་མ་ཁྱབ་པར་བོད་ཕྱི་རབས་ཀྱི་མཁས་པ་དག་བཞེད་ལ། བོད་སྔ་རབས་ཀྱི་མཁས་པ་ཕལ་ཆེ་བས་ནི་གཞུང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཞལ་བཞེས་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོའི་བཞེད་པ་ལའང་ཡོད་པ་
20-1-67a


ཞེས་པ་འཛིན་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་རྩོད་པར་ཟད་ཀྱི་དོན་དུ་སུའི་ལྟར་ཡང་བརྗོད་ཚུལ་ཙམ་ལ་མི་རུང་བ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་འགྱུར་ཉེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སྤྱིར་བཏང་ཡོད་པ་ཞེས་པ་དངོས་པོ་དང་མེད་པ་ཞེས་པ་དངོས་མེད་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་
བཞིན་བསྟན་བཅོས་མཛད་པོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་བརྡ་སྦྱར་ལ་ཕྱོགས་འདིར་བུམ་པ་ཡོད་མེད་ཅེས་པ་ལའང་དངོས་པོ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྦྱར་མི་དགོས་པར་རང་མཚན་ཡོད་མེད་ལ་གོ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བཞག་པའི་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་སྐབས་འདིའི་ཡོད་པའི་
དོན་དུ་བཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མི་གོ་ན་གཞུང་གང་འཆད་ཀྱང་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་མི་ནུས་ཏེ། གང་ཞིག་ཡོད་ན་གང་སྐྱེ་བའམ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུའང་བརྡ་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཡོད་པ་གང་ཞིག་ཡོད་ན་གང་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་སོགས་
སུའང་གོ་བར་འགྱུར་བ་སོགས་ཧ་ཅང་ཐལ་ཞིང་། རྒྱ་སྐད་ལ་ཐུན་མོང་གི་སྐད་དོད་ཡོད་ན་བོད་སྐད་ལ་དངོས་པོར་བསྒྱུར་བས་ཅི་ཕན་ཏེ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་པོས་ཁྱབ་མེད་ཀྱི་རྟགས་བཀོད་པར་ནི་དོན་གྱིས་ཁས་བླངས་སོ། །རྒྱ་སྐད་ལ་སྐད་དོད་ཐུན་མོང་བ་
ཡིན་པས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ་གོ་རུང་ན་བོད་སྐད་ལའང་མི་རུང་བ་སུ་ཞིག་གིས་བཀས་བཅད་པ་ཡིན། དེས་ན་ཚིག་རྣམས་ནི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་བཅད་པ་ལས་དོན་གོ་བ་ཡིན་གྱི་ཚིག་གི་བརྗོད་ཚུལ་འབའ་ཞིག་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་གི་ཚིག་དངོས་
པོའི་དབང་། །ལྷུར་བརྗོད་བརྗོད་འདོད་མི་རྟེན་པ། སོགས་ཀྱིས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན། ལ་ལ་མེ་ཡོད་དེ། དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལའང་དུ་བའི་རང་མཚན་ཡོད་པ་ཞེས་མ་སྦྱར་ན་བརྡ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ལ་དུ་བ་
20-1-67b


ཡོད་པ་ཙམ་ལའང་གོ་ནས་དེ་ཡོད་པས་ལ་ལ་མེ་ཡོད་པར་ཅི་ལ་འགྲུབ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་སྐྱེ་སྲིད་དགོས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་དོགས་པ་གཅོད་དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ལའང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་སོགས་བཅད་པའི་ཁྱད་པར་སྦྱར་
དགོས་པ་དང་། སྣང་རུང་མ་དམིགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ནའང་། དོན་དམ་པར་ཡོད་ན་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་ཤེས་ལ་སྣང་དུ་རུང་བ་ལ་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱིས་མ་དམིགས་པ་ལ་ཟེར་རམ་སྙམ་དུ་དོགས་པར་སྲིད་པས། དེ་འདྲའི་ཚིག་གི་ཨ་འཐས་ལ་ཞེན་ན་
ཚིག་གཅིག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་ཐམས་ཅད་ཆོད་པའི་སྨྲ་བ་ཞིག་ནམ་ཡང་མི་རྙེད་དེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྟགས་སུ་བྱས་ན་ཡང་དངོས་མེད་ལ་ཡང་དངོས་པོ་ཞེས་པའི་མིང་འཇུག་པའི་སྐབས་ཡོད་དེ། དངོས་པོ་ཀུན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་དང་། ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་
ཀུན་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་དངོས་པོའི་སྒྲ་དེས་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་བཟུང་བ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་། དངོས་ཀུན་ཡང་དག་རྫུན་པར་མཐོང་བ་ཡིས། །དངོས་རྙེད་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་
སྟོང་པ་ཉིད། །གཞན་གྱི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་འདྲའི་འཇུག་པ་མཐའ་དག་ཚིག་གཞན་དང་གཞན་དུ་བསྒྱུར་མི་ནུས་ཤིང་བསྒྱུར་ཀྱང་མི་དགོས་ལ། བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གོ་ཕྱེད་
ཡིན་ཏེ། སྔར། ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར། །ཚིག་གང་སྨྲ་པོས་ཇི་ལྟ་བུར། །རྗོད་བྱེད་ཉིད་དུ་ངེས་བྱེད་པ༷། །དེ་དེ་བཞིན་དུ་རྗོད་བྱེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའང་འདིར་མ་བརྗེད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་གྱི་སྟེང་ན་འགལ་བ་མེད་ཕན་ཆོད་
20-1-68a


ཚིག་བརྗོད་ཚུལ་ཙམ་ལ་ཤ་ཐང་ཆད་ཆད་དུ་རྩོད་པ་ནི། བྱིས་པའི་ཤག་བཀྱེ་བ་དང་འདྲ་བས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་རྟག་པར་བཞག་པ་ནི་ཁྱབ་པའི་སྤྱི་ཡོད་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་
དུ་རྟོག་པས་བསླད་ནས་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ཙམ་དུ་མ་བཟུང་བར་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱད་ནས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ནན་གྱིས་བསྒྲུབ་ན་སྤྱི་བཀག་པ་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ལྷོད་པར་བྱས་ནས་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་འཛིན་པ་དབུགས་འབྱིན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བུམ་པ་
སྐད་ཅིག་གཉིས་པའི་སྟེང་གི་ལྡོག་པ་དང་བདེན་མེད་སོགས་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་དུས་ན་མེད། གསུམ་པའི་དུས་ན་མེད་ལ། རང་དུས་ན་ཡོད་ཀྱང་དེ་འདྲ་ནི་རེས་འགའ་བའི་རྟག་པའོ་ཞེས་འདོད་ན་ཡང་། དེ་འདྲའི་སྔར་མེད་ཕྱིས་མེད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་
ཡུན་དུ་ཡོད་པ་དེ་མི་རྟག་པར་མ་གྱུར་ན། རང་མཚན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་དེ་ཡི་ཚུལ་ལས་ལྷག་པར་མི་རྟག་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་འདྲ་བར་འགྱུར་ཞིང་། ཡང་སྔར་མེད་གསར་དུ་ཡོད་ཀྱང་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་
ཆད་དུ་མི་སྡོད་ཀྱང་འགག་པ་མིན་ན་ནི། ཅི་ག་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འགྱུར་བས་ན། ལེགས་པར་དཔྱད་ན་ལྡོག་ལྡན་མེད་པར་དེའི་ལྡོག་པའང་བཞག་མི་ཤེས་པས་དེའི་རང་དུས་ལས་སྔ་ཕྱིར་བཞག་མི་ཤེས་ཀྱང་དེ་མི་རྟག་པར་
མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ལྡོག་ལྡན་དེ་གཞན་ལས་ལོག་པའི་ཆ་ནས་དེའི་ལྡོག་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་ཟད་ཀྱི་ལྡོག་པ་རང་གི་ཆ་ནས་དཔྱད་ན་དགག་བྱ་གཞན་དེ་ལ་མེད་པའི་ཆ་ཙམ་ལས་དེ་སྐྱེ་བ་སོགས་ཆོས་གཞན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་
20-1-68b


དེ་ལ་མི་རྟག་པར་བཞག་རྒྱུའི་ངོ་བོ་གང་ཡང་མེད་པ་ལ་གནད་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་དེ་ལ་རྟག་པར་བཞག་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་དེ། ལྡོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཕྱིར། །གནས་དང་མི་གནས་རྟོག་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དོན་ལ་མེད་ཀྱང་
འགག་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟག་པའི་ཐ་སྙད་གདགས་ན་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། སྐྱེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་མི་རྟག་ཏུ་སྒྲོ་མ་བཏགས་ན་ལེགས་ཀྱི་འགག་རྒྱུ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཆ་ནས་དེའི་ངོ་བོ་རྟག་པར་རློམ་ན། དོན་ལ་མེད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་ཙམ་དུ་རྟོག་ངོར་སྣང་
རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་ཐ་སྙད་གདགས་ཀྱང་མི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྟོག་ངོར་སྣང་བ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་སྙམ་ན། རྟག་པར་ཡང་སྒྲོ་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་ཡོད་ལ་མི་རྟག་པས་ཁྱབ་པར་གསུངས་པ་ལ་དོན་གྱི་འགལ་བ་
ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ཟླ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་ཀྱི་ཟླ་གཉིས་གྲུབ་པ་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཟླ་བ་མ་དམིགས་པའི་སྔ་ཕྱིར་མེད་ཀྱང་དེས་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ནི་རྟག་མི་རྟག་གང་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མེད་པ་གསལ་སྣང་
ཙམ་ཡིན་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་གྲུབ་པ་མེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་ལྡོག་པའང་རྟོག་པའི་ཤེས་ངོར་ཚིག་གི་ཤན་གྱིས་གཉིས་སུ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཐ་དད་པ་རྟག་པའི་ཚུལ་ཅན་དུ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་དོན་གྱི་གཞན་
སེལ་ཀྱང་ཟླ་གཉིས་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དོན་གྱི་གཞན་སེལ་ཀྱང་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཟླ་གཉིས་བཞིན་དུ་མེད་ཀྱང་། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པའི་ཤུགས་ལ་རྣམ་བཅད་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་
20-1-69a


གྲུབ་པ་ན་མུན་པ་མེད་ཀྱང་། སྣང་བའི་སྟེང་ན་སྣང་བ་ལས་ཐ་དད་པའི་མུན་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་གཞན་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མུན་པ་མེད་ཅེས་པ་དང་སྣང་བ་ཡོད་ཅེས་པ་དོན་དུ་འགལ་བ་མེད་ལ་གཅིག་ཡོད་པ་ན་དེའི་ཤུགས་
ལ་གཅིག་མི་འགྲུབ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ནི་གཉིས་པ་ཡོད་པ་བཀོད་ཀྱང་མི་རྟག་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་ཡང་དག་ཏུ་འགྲོ་ཚུལ་ནི། སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན། ཆོས་ཅན་སྒྲ་དེ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱས་པའི་ཡོད་
པ་ཞེས་གཟུང༷་བ་མེ༷ད་དེ། རྟགས་ནི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་བྱེད་པ་མིན་པས་ན། དེ་ལྟར་སྒྲ་ཡིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཡོད་པ་བཀོད་མི་དགོས་པ༷ར། གཏན་ཚིགས་ཡོད་པའམ་དངོ༷ས་པོ༷་ཡིན་པ་ཙ༷མ་
ནི༷་སྒྲུབ༷་བྱེད་དུ་བཀོད་པ༷་ན༷། དངོས་པོའམ་ཡོད་པ་དེ༷་ཙམ༷་ཁྱབ༷་བྱེ༷ད་དུ་གྱུར་པས་ན་བསྒྲུབ༷་བྱ་མི་རྟག་པ་ཡི༷་རྗེས༷་སུ༷་འགྲོ༷་བ༷་ལ་ཉམ༷ས་པ༷་མེ༷ད་དེ་ཁྱབ་པ་འགྲུབ་ནུས་སོ། །གསུམ་པ་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དང་ཡོད་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་མི་
མཚུངས་པའི་ཚུལ་ནི། གཙོ་བོ་ཡོད་པར་རྟགས་གང་གིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། གཙོ་བོའི་ངོ་བོ་མ༷་གྲུབ༷་པ༷་ལ༷་ཡོ༷ད་པ་སྟེ་དངོས་པོའི་ཆོས༷་སུ་གཏོགས་པ་ཇི་བཀོད་ཀྱང་དེ་ལ་གྲུབ་པ་མེ༷ད་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་དོན་བྱེད་ནུས་པའམ་དཀར་པོ་
ཡིན་པ་སོགས་བཀོད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་མེད་གཉི༷ས་ཀ༷་ཡི་ཆ་ལ༷་བརྟེན༷་པ་ཤེས་བྱ་སོགས་སྒྲུབ་པའི་སྒྲ་དང་། ལུས་ཅན་མིན་པ་སོགས་དགག་པའི་སྒྲས་བསྟན་པའི་རྟགས་ཇི་བཀོད་ཀྱང་དངོས་པོར་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀར་འཇུག་པས་དེ་སྒྲུབ་ལ་
20-1-69b


འཁྲུལ༷་པ༷་ཅ༷ན་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ལ། མེ༷ད་པའི༷་ཆོ༷ས་དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་སོགས་བཀོད་པ་ནི༷་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་འགལ༷་བའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ན༷་དེ་ལ་ཤེས་བྱར་སྲིད་ཚད་ཀྱི་རྟགས་ཅི་བཀོད་ཀྱང་རྟགས་ལྟར་སྣང་གསུམ་ལས་འདའ་བ་མི་
སྲིད་པས་གཅོ་བོ་ཡོ༷ད་པ་དེ༷་རྟགས་གང་གིས་ཇི༷་ལྟར༷་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་འགྱུར༷་ཏེ་འགྲུབ་མི་ནུས་སོ། །བཞི་པ་ཡོད་པ་བཀོད་པ་འདི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ཚུལ་དཔེར་བརྗོད་བཅས་བསྟན་པ་ལ། དངོས་དང་རྟགས་དེ་ངེས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། 
གལ་ཏེ་ཡོད་པ་རྟགས་སུ་བྱས་ནའང་གོང་དུ་ཡོད་པ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དེ་མི་མཚུངས་སམ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། འདི་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དེ་ཡི་རང༷་བཞི༷ན་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲུབ༷་པ༷་སྟེ་རྟགས་ཡོད་པའམ་
བྱས་པ་ནི་གོ༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ལ། དོན་གྱི་སྟེང་ན་རྟགས་དེ༷་ལ༷་ཁྱབ༷་བྱེ༷ད་དུ་ངེ༷ས་པ༷་ཡི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བློས་ཀྱང་ངེ༷ས་པ༷་ན་གོ༷་བྱ་ཡི༷ན་ལ། ཚུལ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱབ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་འདི༷་ལྡོག༷་པ༷་ན༷་ཁྱབ་བྱ་ཡོད་པ་སོགས་རྟགས་དེ༷་ཡང་
ལྡོག༷་པར་བྱེ༷ད་པས་ན་དེ་སྒྲུབ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི་འཁྲུལ་ཏེ། ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་གྲུབ་ཙམ་ནས་བྱས་པ་སོགས་དེ་ཡི་རང་བཞིན་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་ལ། དོན་ལ་ཕན་ཚུན་ཁྱབ་བྱ་ཁྱབ་བྱེད་དམ་ངོ་བོ་གཅིག་གི་འབྲེལ་ལས་རྗེས་འགྲོ་གྲུབ་ལ། དེའི་
ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་ལོག་ན་རྟགས་ལྡོག་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲའི་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པས་ན་རྗེས་འགྲོ་སྟོན་པ་ཆོས་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་ངག་དཔེ༷ར་ན༷་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས་བྱས༷་པ༷འོ་ལྟ་བུ༷འམ། བྱས་པ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ། །
20-1-70a


དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན། སྒྲ་ཡང་བྱས་སོ་ཞེས་དང་། ཡང་ལྡོག་པ་སྟོན་པ་ཆོས་མི་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་ངག །གང་མ༷་བྱས༷་པ༷ས་ན༷་མི༷་འཇི༷ག་གོ་ཞེས་དང་། ཡང་ན་གང་མི་འཇིག་པ་ཡིན་ན་མ་བྱས་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་
ནམ་མཁའ་བཞིན། སྒྲ་ནི་བྱས་པའོ་ཞེས་བཀོད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་ངག་དེ་གཉིས་ལ་དོན་གྱི་གོ་བ་སྐྱེད་ཕན་ཆོད་སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་དང་བརྗོད་ཚུལ་ལ་ཁྱད་མེད་ཅིང་གཉིས་ཀ་བརྗོད་དགོས་པའི་ངེས་པའང་མེད་དེ་སྔར། དོན་གྱིས་གོ་བས་ཅིག་ཤོས་ལ། ཞེས་སོགས་
གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྟགས་དེ་མ་ངེས་པ་སྤངས་ཏེ་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི། གཞན་དག་ན་རེ། བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་པར་མ་ངེས་ཏེ་འཇིག་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་བྱས་པ་ཙམ་ནས་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་ནམ་
ཞིག་ཐོ་བ་སོགས་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི། བུམ་པ་རང་ཉིད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་རྒྱུ་ལ༷་ལྟོས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་བུམ་པའི་འཇི༷ག་པ༷་ནི༷་དངོས་པོ་དེ་གྲུབ་ཙམ་ནས་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷ས་རྗེ༷ས་སུ་
འབྲེ༷ལ་བ་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོ༷ས་པོ༷་དེ་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས༷་པ་དང༷་བཅས༷་པ་ཡིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོས་མི་འཇིག་པ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་རྣམ༷ས་ནི༷་ངེ༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་བ༷་ནི་མེད་པའམ་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེ༷ད་པ༷ར་མཐོ༷ང་སྟེ། རེས་འགའ་
མི་འགྱུར་བར་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའང་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མི་སྲིད་དེ་དེ༷་ལ་འཇིག་རྒྱུ་མ༷ང༷་པོ༷་ཡོ༷ད་པས་ནམ་ཞིག་ན་དེ་དང་མི་འཕྲད་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན༷་ཡ༷ང་། མི་ཕྲད་པའང་སྲིད་དེ་ཕྲད་པའི་ངེས་པ་བསྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ན་དངོས་པོ་འག༷འ་ཞིག༷་ལ༷་ནི༷་
20-1-70b


འཇིག་པ་དེ་མི༷་སྲི༷ད་པར་ཡང་འགྱུ༷ར་ཏེ་འཇིག་རྒྱུ་ཡོད་ཙམ་ན་ཕྲད་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ་ཡོད་ན་བུམ་པ་གྲུབ་ཙམ་ནས་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འཇིག་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་བསྐལ་པ་ཙམ་དུ་གནས་པའང་ཡོད་པས་ན་དེ་བཞིན་ཕྱིས་ཀྱང་མི་ཕྲད་པ་སྲིད་པ་ལ་དེ་མི་སྲིད་པར་
གང་གིས་འགྲུབ། དེས༷་ན༷་ཐོ་བ་སོགས་འཇིག་རྒྱུ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་རྒྱུར་རུང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་འབྲ༷ས་བུ་གན༷ས་པའི་ཁྱབ་པ་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷། དེ་ཐོ་བ་ཡིན་ན་བུམ་པ་གཅོག་ངེས་པའི་ཁྱབ་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འཇི༷ག་པ༷་རྒྱུ༷་གཞན་དང་ལྡ༷ན་
པར་སྨྲ༷་བ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་འཇི༷ག་པ༷འི་རྒྱུ༷་ནི༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དག༷་འཇིག་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཁྲུ༷ལ་པ༷་ཉིད་དུ་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ས་བོན་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མྱུ་གུ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་པ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ་རུ་འདོད་པ་
ཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དངོས་པོ་དེ་འཇིག་པའི་ནུས༷་པ༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན་ཡ༷ང་། འཇིག་པ་འདི༷་ནི༷་དངོས་པོ་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་ཆུའི་གཤེར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་ཞིག་པ་རྒྱུས་བྱེད་པ་ཡང་བཀག་པ་
སྟེ་དངོས་པོའི་འཇིག་པ་རྒྱུས་བྱེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེ་འདོད་ནི་དངོས་པོ་གྲུབ་བཞིན་དུ་འཇིག་པར་མ་མཐོང་བས་མེད་པའི་དུས་ན་འགག་པར་ཤེས་ནས་བུམ་པ་མེད་པར་ཐོ་བས་བྱས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་ལ། མེད་པ་རྒྱུས་བསྐྱེད་ན་དེ་ཆོས་གཞན་གྱིས་
འབྲས་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མེད་པ་ནི་ངོ་བོ་མེད་པས་ན་ནམ་ཡང་རྒྱུས་བྱ་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྣང་བའི་ཚེ་ན་འཇིག་པར་ཤེས་ཀྱི་དེའི་སྔོན་དུ་ངེས་མི་ནུས་ཏེ་སྔར་དུག་དངོས་སུ་མྱོང་ཡང་དུག་ཏུ་མ་ངེས་པ་
20-1-71a


ཕྱིས་དུག་ལྡང་བའི་འགྱུར་བ་མཐོང་ཚེ་ད་གདོད་དུག་ཏུ་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཐོ་བས་བུམ་པ་འཇིག་པར་མངོན་སུམ་མ་མཐོང་ངམ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཐོ་བས་འཇིག་ཀྱང་མི་ནུས་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཐོ་
བས་བཤིགས་པ་མ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །རང་གི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ནི་འཇིག་རྒྱུ་གཞན་མི་དགོས་ལ། དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་འདས་པ་ནི་བཤིག་ཏུ་མེད་ལ་ད་ལྟ་བ་ནི་གྲུབ་ཟིན་ཞིང་དེའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་ལ། མ་འོངས་པ་མ་སྐྱེས་པས་འཇིག་པར་
བྱར་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་བཞིན་པ་ནི་འཇིག་མི་ནུས་ལ་དངོས་མེད་འཇིག་པར་བྱར་མེད་དོ། །དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སྐད་ཅིག་མར་མི་འདོད་པས་ན་བུམ་པ་འདས་པར་མི་འདོད་དེ་སྔོན་གྱི་བུམ་པ་དེ་ཉིད་ད་ལྟའི་བར་དུ་གནས་པ་དེ་ཐོ་བས་འཇིག་གོ་སྙམ་
ན། སྔོན་སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་བུམ་པ་དང་། ད་ལྟ་འགག་ཁ་མའི་བུམ་པ་གཅིག་ཡིན་ན་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཐོ་བ་དང་ཕྲད་དམ་མ་ཕྲད། ཕྲད་ན་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཞིག་པར་ཐལ་ལ། མ་ཕྲད་ན་ད་ལྟ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཕྲད། ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་ཁྱད་ཙམ་ཡོད་དོ་སྙམ་
ན། འཇིག་རྒྱུ་དང་ཕྲད་པའི་བུམ་པ་དང་མ་ཕྲད་པའི་བུམ་པ་སོ་སོར་མེད་ན་འཇིག་རྒྱུ་དང་ཕྲད་ན་ཡང་མ་ཕྲད་པའི་སྐབས་བཞིན་འཇིག་མི་འཇིག་གི་ཁྱད་པར་སོ་སོར་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་འཇིག་བཞིན་པ་དང་གནས་བཞིན་པའི་བུམ་པ་གཞན་ཡང་
ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་བུམ་པའི་རྡུལ་རྫས་རྣམས་ཀྱིས་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་བྱས་ཐོ་བས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས་ནས་གྱོ་མོའི་རྣམ་པར་སོང་བ་ན་བུམ་པའི་རྣམ་པར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཤིག་གོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བརྗོད་པ་སྟེ་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་མ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ལ་དེ་ལྟར་
20-1-71b


བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །བུམ་པའི་རྒྱུན་གྱི་སྐད་ཅིག་རྣམས་ནི་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེས་མ་བཤིགས་ལ། མ་འོངས་པ་བཤིག་མི་ནུས་ཀྱང་རིགས་འདྲ་བར་མ་ཆད་དུ་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱས་པ་ཙམ་ལ་དེ་ཡན་ཆད་དུ་བུམ་པ་གནས་སོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་དངོས་པོ་གྲུབ་ཙམ་ནས་འཇིག་པར་གྱུར་པས་ན། འདི་ལྟར་མཐོང་བའི་གློག་དང་མར་མེ་བུམ་པ་སོགས་དངོས་པོ་གང༷་ལ༷་དེ་ཞིག་པར་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཚེ་དེ་འདི་ལྟར་ཞིག་པ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟ་ན་དེའི་འཇིག་པ་རྒྱུས་བྱེད་མི་ཤེས་པར་རིགས་
པས་གྲུབ་པ་ན་འཇིག་པ་ནི་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེས༷་བྱ༷་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ༷་ལ༷ས་གཞན༷་དངོས་སུ་འཇིག་པར་མ་མཐོང་བ་རི་དང་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ༷འ༷ང་དངོས་པོ་ཡིན་ཕན་ཆད་འཇིག་པ་དེ་དེའི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་ཀྱིས༷་དེ་ལྟར་གྲུབ་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་སྒྲུབ་རྟགས་གཉིས་ཀྱི་དོན་བསྡུ་བ་ནི། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ༷ས་ན༷་སྒྲུབ་པའམ་དངོ༷ས་པོ༷འི་ཡུལ་ཅན་གྱི༷་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔོ༷ག་པ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣ༷མ་པ་གཉི༷ས་ཏེ༷། 
གང་ཞེ་ན་འབྲ༷ས་བུ་དང༷་ཁྱབ་བྱའི་ངོ༷་བོ༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དེ༷་དག༷་ལ༷ས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་རྟགས་དེ་དག་རང་རང༷་གི་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་རྒྱུ་དང་ཁྱབ་བྱེད་ཅིག་ཤོས༷་ལ༷་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེ༷ལ་པ་ངེ༷ས་པའི་
ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་དགག་རྟགས་ལ། མ་དམིགས་གཉིས་བཤད་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། ཡོད་ངེས་འཇུག་འགོག་མི་སྣང་མ་དམིགས་དང་། །མེད་ངེས་འགྲུབ་པ་སྣང་རུང་མ་དམིགས་གཉིས། །དང་པོ། ཆོས་དེ་ཡོད་ངེས་ཀྱི་
20-1-72a


ཐ་སྙ༷ད་འ༷ཇུག་པ༷་ནི་ཆོས་དེ་དམིགས་པའི་བློ༷་སྔོ༷ན་དུ་འགྲོ་བ་ཅ༷ན་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན། བསྐལ་དོན་དུ་གྱུར་པ་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ལ་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བའི་གང་ཟག་གིས་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མས་གང་དུ་མི༷་དམི༷གས་ན༷་ཆོས་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་ཤེས་བརྗོད་
འཇུག་གསུམ་གྱི་ཐ་སྙད་འཇུ༷ག་པ༷ར་མི༷་བྱེ༷ད་པ་སྟེ་རང་ངོར་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པས་ན་མདུན་འདིར་མེད་ངེས་ཀྱི་བུམ་པ་དང་ཡོད་ངེས་མེད་ངེས་སུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་མ་དམིགས་པའི་ཤ་ཟ་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་པར་མགོ་མཉམ་པར་གྱུར་པས་དེ་གཉིས་ལ་
འཇུག་པར་མི་བྱེད་པ་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ་དེ་བ༷ས་ན་མི་སྣང་བ་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ནི༷་དགག་རྟགས་ཀྱི༷་སྐབས་འདིར་ཚད༷་མར༷་བགྲངས་ཏེ་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་བཤ༷ད་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་དེ་ཡོད་མེད་དུ་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའི་དགག་རྟགས་ཡང་དག་ཏུ་སོང་བའི་ཚད་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་
དགག་པའི་ཚད་མ་མིན་ཀྱང་ཚད་མར་ཅིས་བཤད་སྙམ་ན་འདི་མ་བཤད་ན་མི་དམིགས་པ་ཙམ༷་གྱིས་དགག་ནུས་མི་ནུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་དགག་རྟགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་གྱི་ཚད་མར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རྟགས་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། 
མི་འགྱུར་ཏེ་མདུན་གྱི་གཞི་འདིར་ཤ་ཟ་ལྟ་བུ་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་པ་ཙམ་ལ་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཁེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཁེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སུ་ལ་ཁེགས་ན་བསྐལ་དོན་དུ་
སོང་བ་དེའི་རྒྱུད་ལའོ། །འོ་ན་མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའང་མི་འགོག་གམ་ཞེ་ན། མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའང་མེད་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་མ་དམིགས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པས་སྨྲོས་དོན་མེད་དོ། །དོན་ལ་འདི་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་རྒྱུ་
20-1-72b


མ་དམིགས་པས་འབྲས་བུ་ཁེགས་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཡུལ་དེ་མ་དམིགས་ཀྱང་མི་ཁེགས་པ་ཅི་ཡིན་སྙམ་ན། འདི་ལྟར་གཞལ་བྱ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་དང་མངོན་སུམ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་འཇལ་བྱེད་ལུང་དང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་
རྣམས་ཡིན་པ་ལ་དེ་གསུམ་གང་གིས་ཀྱང་ཡོད་མེད་དུ་གཞལ་མ་ནུས་ན་རེ་ཞིག་གཞལ་མ་ནུས་པའམ་དེས་གཞལ་བྱར་མ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོད་མེད་གང་རུང་དུ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་ནུས་པ་མིན་ནོ། །དེས་ན་མདུན་འདིར་ཤ་ཟ་མེད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇལ་བྱེད་
ཀྱི་ལུང་དཔྱད་གསུམ་གྱིས་དག་པའི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ཀྱི་སྐ༷བས་དང༷་འབྲེ༷ལ་བ་མེ༷ད་ནས་ལུང་གིས་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་དང༷་བསྐལ་པའི་དོ༷ན་དེ་རྣམ༷ས་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བ་དེའི་དབ༷ང་པོ༷་ཡི་ཡུལ་ལ༷ས་འདས༷་པ༷་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་གཞལ་མི་ནུས་ལ། བསྐལ་དོན་
དེ་མེད་པའི་རྟག༷ས་ཡང་དག་ཏུ་གྱུར་པའང་གང་ཟག་དེའི་ངོར་གནས་སྐབས་དེར་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་དུ་གྱུར་པ་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་རྣམ༷ས་ནི༷། བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བ་ཅན་དེས་ཡོད་པར་མ་དམིགས་ཀྱང་དེས་མི༷་དམི༷གས་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར༷་ན༷་ཇི༷་ལྟར༷་མེ༷ད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་ནུས་
ཏེ་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་སྒྲུབ་ལའང་ལུང་དང་མངོན་སུམ་དང་འབྲས་རྟགས་མེད་ཚུལ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་དེ་ཡུལ་དེ་ཡོ༷ད་ངེས་དང་མེ༷ད་པར་ངེ༷ས་པའི༷་འབྲ༷ས་བུ་ཅ༷ན་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ན༷། བསྐལ་དོན་དེ་ཡོད་ངེས་དང་
མེད་ངེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཚད༷་མ༷་ཉིད་དུ་ནི་མི་འགྱུར༷་རོ། །དེས་ན་མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་ལུང་དང་གསུམ་ལོག་པ་དེ་ལ་བསྐལ་དོན་ཞེས་བྱའི། གལ་ཏེ་ཡོད་མེད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ལུང་ཡང་དག་དང་རྟགས་ཡོད་ན་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བསྐལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་
20-1-73a


དེས་ན་འདིར་དེ་གསུམ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ཡང་མ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྦྱོར་བ་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་རྒྱང་འཕེན་པ་ལ་སོགས་
པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་དམིགས་པ་དང་འགལ་ཟླ་དམིགས་པ་གཉིས། །དང་པོ། མ་དམིགས་པ་ལ་ཡུལ་དེ་དགག་ནུས་པའི་ཚད་མར་འགྲོ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། མ་དམིགས་པའི་རྟག༷ས་དེ་ལ་ཡུལ་དེ་ཁེགས་ནུས་ཀྱི༷་ཁྱད་པར་རམ་ཕུལ༷་དུ་བྱུང༷་
བ་ཡོ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་ལ༷་ལ༷་ནི་ཡུལ་དེ་དགག་པའི་ཚད༷་མ༷་དག༷་ཏུ༷་འགྱུ༷ར་ཏེ། མ་དམིགས་པར་འདྲ་ཡང་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པས་ནི་ཁེགས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འགལ་ཟླ་དམིགས་ཀྱང་ཅིག་ཤོས་ཁེགས་སོ། །འོ་ན་གོང་དུ་མ་དམིགས་ཀྱང་མེད་པར་ཁེགས་ནུས་ཀྱི་ཚད་
མ་མིན་པར་མ་བཤད་དམ་ཞེ་ན། ར༷ང་བཞི༷ན་ཏེ་ངོ་བོ་དང་དེའི་ཤེ༷ས་བྱེ༷ད་དེ་རྟགས་སྣང་རུང་མིན་པས་མི༷་ཤེ༷ས་པའམ་མི་སྣང་བ་ལ༷། དེ་མ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་བའི་རིག༷ས་པ་འདི༷་ནི༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡིན་གྱི་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པས་དེ་མེད་པར་
མི་འགྲུབ་པ་མིན་ནོ་ཞེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཤན་འབྱེད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྣང་རུང་གི་རྒྱུ༷་ཚད་མས་མི་དམིགས་པའམ་མི༷་ཤེས༷་ན༷་དེའི་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་རྟགས་དེས་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་མི་སྲིད་པའི་རིགས་པས་སོ། །
ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཤིང་ལྟ་བུའི་དོན༷་གྱི༷་རང༷་བཞི༷ན་དུ་གྱུར་པའི་ཁྱབ་བྱ་ཤུག་པ་ལྟ་བུ་རྟགས་ཅ༷ན་ལ༷། ཁྱབ་བྱེད་དེའི་རང༷་བཞི༷ན་མི༷་དམིགས་པ༷་ཡ༷ང་དགག༷་རྟགས་སུ་འགྲོ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། ཁྱབ་བྱེད་ལོག་པས་ཁྱབ་བྱ་གནས་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་དེ་ལྟར་
20-1-73b


འབྲེལ་ཟླ་མ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་གཏན༷་ཚི༷གས་འག༷འ་ཞི༷ག་གི༷ས་འབྲེལ་ཡུལ་དེ༷་དག་མེ༷ད་པར༷་མི༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །བསྐལ་བ་གསུམ་དང་བྲལ་བ་སྣང༷་རུང༷་གི་བུམ་པ་སོགས་མཐོང༷་བ༷་མེ༷ད་པར་བྱེད་པའི༷་རྒྱུ་སྟེ་མཐོང་བའི་གེགས་མི་སྣང་བའི་སྔགས་
ལ་སོགས་པ་མི༷་སྲིད་པར༷་ནི་གྱུར༷་པ༷་ན༷་སྣང༷་རུང༷་གི་དངོ༷ས་པོ༷་བུམ་སོགས་དེ་མ༷་དམིག༷ས་པའི༷་རྟགས་ཀྱིས་དངོ༷ས་པོ༷་དེ་གཞི་དེར་མེ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་ངེས་པར་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལ་བུམ་པ་མ་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ་དེ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་ན་ཧ་ཅང་
ཐལ་སྙམ་ན། མ་དམིགས་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པ་མིན་ཏེ་སྣང་རུང་མ་དམིགས་ན་མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པ་ལ་རྗེས་དཔག་ཏུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ་འོག་ཏུ་ཡང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སྣང་རུང་མ་དམིགས་ཀྱང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་མི་བྱེད་པ་
ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ་སེར་སྐྱ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་སྣང་རུང་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་ཀྱང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་མི་བྱ་བར་ཡོད་པར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་འདི་ནི་མེད་པ་དེ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་
འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་སྟོན་པས་ན་དོན་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་ཡང་འདུར་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ། གཞན་ཡང་ཆོས་གང་དང་འགལ༷་བའི༷་དངོས༷་པོ༷་ཡོ༷ད་པར་གྱུར་ན༷་ཡ༷ང་འགལ་ཟླ་དེ༷་ཡོ༷ད་པ༷་ལ༷་གནོད་པ་བྱེད་པས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་སུ་མི་
རུང་བའི་ཕྱིར༷་ན་དེ༷་དང༷་འག༷ལ་བ༷་དམིག༷ས་པ༷་ཡི་རྟགས་ནི༷་འགལ་ཟླ་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དུ་ངེ༷ས་པར༷་འགྱུར༷་བའི་དགག་རྟགས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་སྐབས་ལ་རྩོད་པ་དང་། །མི་སྣང་མ་དམིགས་སྐབས་ལ་རྩོད་པའོ། །
20-1-74a


དང་པོ། གཙོ་སོགས་ཆོས་ཅན་སྒྲ་དོན་ཙམ་དུ་བསྟན། །དེ་ལས་གཞན་དུ་རང་མཚན་ཡོད་མི་འཐད། །དེ་ལ་ལུང་འགལ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པ་འདིས་གཙོ་བོ་མེད་པའི་དོན་དང་ཐ་སྙད་གང་
ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀོད་པ་དེ་ལ། སྒྲ་དོན་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅན་གཙོ་བོ་མེད་ན་དེའི་སྒྲ་སྦྱོར་བའང་མི་འཐད་ལ། སྒྲ་མ་སྦྱར་ན་ཆོས་ཅན་
མེད་ལ། དེ་མེད་ན་དགག་པ་ཡན་གར་བ་བརྗོད་དགོས་ནའང་དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ་དགག་བྱའི་དོན་མ་བསྟན་པར་དགག་པའི་ཐ་སྙད་མི་རུང་ལ། ཆོས་ཅན་མེད་པས་རྟགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པའང་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་སྦྱོར་ན་ཆོས་ཅན་གཙོ་བོ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ་
དེ་ལྟར་ན་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་འགལ་ཞིང་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱང་ལྡོག་པས་ན་རྟགས་དེས་དེ་ལྟར་ཁེགས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྣང་བརྟག་མ་ཕྱེད་པའི་རྩོད་པ་སྟེ། སྒྲ་དོན་ཡོད་པས་ཆོས་ཅན་མེད་པ་སོགས་སྐྱོན་གསུམ་མེད་ཅིང་། རང་མཚན་མེད་
པས་དམ་བཅའ་འགལ་བ་སོགས་གཉིས་སེལ་བ་ཡིན་ཏེ་གཙོ་བོ་ཞེས་པ་སྒྲ་དོན་ཙམ་ལས་རང་མཚན་གང་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འཁོར་བ་ཐོག༷་མ་མེ༷ད་པ་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་བག༷་ཆ༷གས་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི༷་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷ས་ཡོང༷ས་སུ་བསྒྲུབ༷ས་ཤིང་སྒྲོ་བཏགས་
པ༷་བུམ་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་གཅིག་པུ་ལ་སོགས་པ་ཡོ༷ད་པ་ཉིད་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དོན་དང་། བུམ་མེད་དང་རི་བོང་རྭ་མེད་དང་སྐྱེ་མེད་དང་གཅིག་མ་ཡིན་པ་སོགས་མེ༷ད་པ་འཇལ་བའི་སྒྲ་དོན་དང་གཉི༷ས་ཀ༷་ལ༷་བརྟེན༷་པ༷་ཤེས་བྱ་དང་གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་དོན༷་གྱི་ཆོས༷་ནི་
20-1-74b


རྣ༷མ་པ༷་གསུམ༷་སྟེ་དེ་གསུམ་བརྗོད་བྱར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དེས་དེ་མིན་གཞན་བཅད་ནས་སྒྲའི་དོན་ཙམ་བློ་ཡུལ་དུ་འཕེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་དོན་ཙམ་གྱི་གཙོ་བོ་དེ༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོ༷ས་པོ་རང་མཚན་གྱི་གཙོ་བོའི་ཉེར༷་ལེ༷ན་ནམ་རྒྱུ་མཚན་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་སྒྲ་དོན་རྐྱང་པ་ཙམ་དུ་སྒྲུབ༷་
པར་བྱེད་པ་ལ༷་གཙོ་བོའི་རང་མཚན་དེ༷་མ༷་དམིག༷ས་པ༷་ནི༷། དེ༷་ལྟར༷་དངོས་མེད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་གཏན༷་ཚི༷གས་ཡང་དག་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོའི་སྒྲ་དོན་ནམ་རྟོག་སྣང་དེ༷་ཉི༷ད་ནི༷་མེ༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཞེས་སྒྲ༷་སྦྱོ༷ར་ཞིང་ཆོས་ཅན་དུ་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །
གཉིས་པ་སྒྲ་དོན་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་རང་མཚན་མིན་ལ། དེ་རང་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བས་ཁྱབ་པ་ཡང་མེད་དེ་རང་མཚན་མེད་ཀྱང་སྒྲ་རྟོག་གིས་འཛིན་པ་ཙམ་སྲིད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དོན༷་དམ༷་རང་མཚན་ལ་གཅི༷ག་ཏུ༷་འཇུག༷་པ་
ཉི༷ད་དེ་རང་མཚན་མེད་པར་སྒྲ་མི་འཇུག་ལ། སྒྲ་ཞུགས་ན་དེའི་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་ཅ༷ན་དུ་འདོད་ན། ཞེ་འདོད་དང་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོས་མཐོང༷་བའི༷་བྱེ༷་བྲག༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷འི་དབང་གིས་དོན༷་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་རྟག་མི་རྟག་ཡིན་པ་མིན་
པ་སོགས་མི་འདྲ་བར་བརྗོད་པའི་སྒྲ༷་རྣ༷མས་ནི༷་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འཇུག༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་གཅིག་ལའང་རང་གིས་མཐོང་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་ལ་ལས་ཤིང་རྟག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་ལ་ལས་མི་རྟག་ཅེས་དང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཡོད་མེད་
སོགས་བརྗོད་པ་ནི་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཐམས་ཅད་ཤིང་གི་རང་མཚན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ་རང་མཚན་ནི་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་པས་ན་དོན་མི་མཐུན་གྱི་བརྗོད་པ་དེ་དག་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་མི་སྲིད་པར་
20-1-75a


འགྱུར་རོ། །སྐྱོན་དེ་དང༷་དེ་བཞིན་དུ་འདས༷་པ་དང༷་མ༷་སྐྱེས་པ༷་ཡི་དོན་གྱི་ཡུལ་ལ༷་ཡ༷ང་སྒྲ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ད་ལྟ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཚི༷ག་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལས་འགའ༷་ཞིག༷་ཀྱང༷་བརྫུན༷་པ༷་ཡི་དོན༷་ཅན་ཉི༷ད་དུ༷་མི༷་འ༷གྱུ༷ར་ཏེ་
ཇི་བརྗོད་ཀྱང་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་དེ་ལྟར་ཡོད་པས་ན་བརྗོད་པ་བརྫུན་པ་གཅིག་ཀྱང་སྲིད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར༷་ན་ཚིག་དེ༷་དག༷་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ༷་ཡི་དོན༷་ཏེ་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དུ་འདོ༷ད་ཀྱི་རང་མཚན་གྱི་དངོས་ཡུལ་ཅན་མིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་
སྒྲ་དོན་མེད་ཅེས་བསྙོན༷་པར་བྱས་ན༷་བསྒྲུབ༷་པར༷་བྱ༷་བ༷འི་ཆོས༷་ཀྱི༷་རྟེན༷་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་དེ་ཡང་ནི༷་སྤངས་པའམ་བས༷ལ་བའི༷་ཕྱིར༷། བསྒྲུབ་བྱ་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚོ༷གས་པ༷་ནི་བསྒྲུབ༷་བྱར་མི༷་འགྱུར༷་ལ༷་ཆོས་ཅན་གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་
མ་བྱས་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡ༷ན་ག༷ར་བའི་ཆོ༷ས་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ནི༷་སྔར་ནས་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་པས་དེ་ཙམ་ལ་ཤེས་འདོད་མེད་དོ། །སྒྲ༷་དོན༷་ཙམ་མེད་ཅེས་བསྙོན༷་པ༷་མེ༷ད་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ནི་སྒྲ་དོན་ལྟར་དོན་ལ་ཡོ༷ད་པ་དང་མེ༷ད་པའི་ཕྱོག༷ས་སོ་
སོར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་གིས། འཇུག་བྱའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་དངོ༷ས་པོ༷་ཉི༷ད་ནི༷་དཔྱ༷ད་པར་བྱ༷་བ་ཡིན་པ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་མཚན་འདི༷་ལ༷་འབྲ༷ས་བུ་འབྱུང༷་བ་རག༷་ལ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་དགོས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་འདི་ལ་རག་ལས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་སྒྲ་དོན་
ཙམ་གྱིས་ནི་འབྲས་བུ་དེ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དོན་ཙམ་བློ་ཡུལ་དུ་གྲུབ་ཀྱང་དེས་གྲང་རེག་བཟློག་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དོན༷་བྱེ༷ད་ནུས༷་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་པ་སྒྲ་དོན་ཙམ་ལ༷་འབྲས་བུ་དོ༷ན་དུ་གཉེ༷ར་བ་དག་གིས་དེ་ཡི་ཚུལ་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་
20-1-75b


བརྟག༷་ཅིང་དཔྱད་ནས་དོན་དུ་གྲུབ་པར་འཛིན་པ༷ས་ཅི༷་ཞིག༷་བྱ༷་སྟེ། དཔེར་ན་མ༷་ནིང༷་ལ་འདི་གཟུག༷ས་བཟང༷་མི༷་བཟང༷་ཞེས༷་འཁྲིག་པ་དོན་གཉེར་གྱི་འདོ༷ད་ལྡན༷་རྣམས་ཀྱིས༷་བ༷རྟགས་ཤིང་དཔྱད་པས་ཅི༷་ཕན༷་ཏེ་དེས་དོན་དེ་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གཙོ་
བོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་ཙམ་གྲུབ་ཀྱང་དེས་རྣམ་འགྱུར་རྣམས་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ནི་མི་བྱེད་ལ་བྱེད་པར་བརྟག་པའི་གཙོ་བོ་རང་མཚན་པ་ནི་མི་འགྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། བརྟག་པ་མ་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་སོ་ཞེས་ཕྱི་རོལ་གྱི་
གཙོ་བོ་སོགས་མ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་ཤེས་འདོད་ཀྱི་ཆོས་སུ་བཤད་ལ། འདིར་ནི་སྒྲའི་དོན་དངོས་པོའི་ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་མ་དམིགས་པ་ཆོས་སུ་བཤད་པས་དེ་གཉིས་མི་འགལ་ལམ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ་དེ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རྟོག༷་པའི༷་ཤེ༷ས་པའི༷་ཡུལ༷་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་ཡི༷་དོན༷་ནི་བློས་ཀུན་ཏུ་བརྟག༷ས་པ༷་ཙམ་ཡི༷ན་ལ། དེ་ཉིད་དངོ༷ས་པོའི་རྟེན༷་ནམ་ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་མ༷་གྲུབ༷་པའམ་མ་དམིགས་པ་འདི༷་ནི་སྒྲ་དོན་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་དེའི་ཆོས༷་སུ༷་
རིག༷ས་པ༷་སྨྲ༷་བ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ཞེས་པའི་མཚན་མངའ་བས༷་གསུང༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་ན་གཙོ་བོའི་རང་མཚན་མ་དམིགས་པ་དེས་གཙོ་བོ་ཞེས་པ་འདི་སྒྲ་དོན་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ཞེས་
བརྗོད་པ་དང་མགོ་མཚུངས་པར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་དོན་རྣམས་ནི་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་ལ་དེ་མེད་པར་དགག་པ་ན་སྒྲ་དོན་ཙམ་འགོག་པ་མིན་ལ། དེས་བཟུང་བ་ལྟར་དོན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའི་གནད་འདིས་
20-1-76a


རྟགས་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་པའི་སྒོ་ནས་དོན་དེ་འགོག་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པའི་སྐབས་ལ་རྩོད་པ་ལ། ཚད་མ་མེད་པའི་ལུང་ཙམ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །དེ་ཁས་ལེན་པ་བླུན་པོའི་རྟགས་སུ་བསྟན། །
དང་པོ་ལ། ལུང་ཙམ་ལོག་ཀྱང་བསྐལ་དོན་མི་ཁེགས་ཚུལ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་མཇུག་ནི་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། བྱེད་པོ་ཡོད་མེད་བརྟགས་ནས་དགག་པ་དང་། །ཕྱོགས་གཅིག་བདེན་པས་ཀུན་བདེན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྐྱེས་བུས་
བྱས་པའི་ལུང་ལ་བརྟག་པ་དང་། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ལུང་འདོད་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྐྱེས་བུས་བྱས་ཙམ་ལུང་དུ་མི་ངེས་ལ། །སྐྱེས་བུ་ཁྱད་འཕགས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཚུལ། །དང་པོ་ལ། དགག་པ་དངོས་དང་ལུང་འགལ་སྤང་བའོ། །
དང་པོ། རིག་བྱེད་པ་སོགས་ན་རེ། མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པའི་སྐབས་སུ། བསྟན་བཅོས་དོན་དང་འབྲེལ་མེད་དང་། ཞེས་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ལོག་པས་ཡུལ་དེ་མེད་པར་མ་ངེས་ཀྱང་། 
ལུང་ནི་དོན་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་ལུང་ལོག་པའམ་ལུང་ལས་མ་བཤད་ན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རིག་བྱེད་ལས་ནི་གང་མ་བསྟན། །དེ་ནི་མེད་པར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རིག་བྱེད་འདྲ་བའི་ཐོས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མཐའ་
དག་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་སྟོན་པ་མི་སྲིད་དེ་རིག་བྱེད་ནི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་གི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་འདི་དག་གི་ཞེ་འདོད་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ནི་དོན་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཚད་མར་ཁས་བླངས་ནས་དེར་མ་བཤད་པ་སངས་རྒྱས་པ་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་
20-1-76b


གྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་ཞེ་ལ་བཞག་ནས་སྒྲ་བྱུང་ངམ་ལུང་གི་ཚད་མ་ཞེས་རང་རྐྱ་བར་འདོད་པའོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟག་བྱ་མཐའ་དག་སྟོན་པའི་ལུང་མི་རྙེད་དེ། ལུང་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ཙམ་སྟོན་གྱི་དེར་ཉེ་བར་མཁོ་བ་མེད་པ་གཞན་དང་
གཞན་སྟོན་པ་ནི་སྐབས་དང་མ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ལ་ཐམས་ཅད་ལུང་གཅིག་གིས་བསྟན་པར་ཡང་མི་ནུས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལྟ་བུས་མཁྱེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལུང་དུ་བྱས་ནས་སུ་ཞིག་གིས་བསྡུ་བར་ནུས། དེས་ན་བསྟན་བཅོས་ནས་མ་བཤད་པ་ཙམ་གྱིས་བསྐལ་
དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པར་ལྐོག་གྱུར་ལ་མི་བསླུ་བའི་ལུང་ཡིན་པར་ཁས་བླང་དུ་མི་རུང་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་སྒྲ༷་རྣ༷མས་ནི་བརྗོད་བྱའི་དངོ༷ས་པོ་དང༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་གི་འབྲེལ་བ་ཉི༷ད་མེ༷ད་དེ་ལོག་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཚིག་ཀྱང་
སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་ན། སྒྲ་དེ༷་ལ༷ས་བརྗོད་བྱའི་དོ༷ན་བརྗོད་པ་ལྟར་གྲུབ༷་པའི་ངེས་པ་ཡོད་པ་མི༷ན་པས་ན་ལུང་དུ་འདོད་པའི་སྒྲ་དེ་དག་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ངེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་ལ། སྒྲ་དེ༷་དག༷་ནི་སྨྲ༷་བ་པོའི༷་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་བས༷མས་པ༷་ཇི་ལྟ་བུ་
ཡིན་པ་སྟོན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི་རྟགས་སུ་གྱུར་པ་ཙམ་ཡིན་པ་དེས་ན་ལུང་བྱེད་པ་པོ་རང་གིས་ཇི་ལྟར་གཞལ་བའི་འཁྲུལ་བ་དང་མ་འཁྲུལ་བའི་དོན་དེ་ལྟར་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཙམ་མཚོན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་ལུང་ཚད་མར་མི་འདོད་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་
ཀྱི་གླང་པོས། ཡི༷ད་ཆེ༷ས་ཚི༷ག་ནི༷་མི༷་བསླུ༷་བའི༷་། །སྤྱི༷་ལ༷ས་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔ༷ག་པ་ཉི༷ད། །ཅེས་ལུང་ཚད་མར་བཞེད་པ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། མི་འགལ་ཏེ་འདིར་ལུང་ཚད་མ་མེད་དོ་ཞེས་དགག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་ཁྱད་པར་མེད་ན་ལུང་གི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་
20-1-77a


དོན་མ་ནོར་བར་གཞལ་མི་ནུས་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། དཔྱད་པས་དག་པར་མ་གྱུར་པའི་ལུང་ཙམ་ཚད་མར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྒྲ་ཙམ་ཚད་མར་བཟུང་བ་ལས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱི་ལུང་
དེའི་དོན། ཡིད་ཆེས་ཚིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མི་བསླུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྤྱི་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རིམ་བཞིན་ཚིགས་བཅད་རེ་རེས་བཤད་པའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། ངག་གང་ལ་བླང་དོར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བའི་དོན་
སྟོན་པ་ན་ངག་དེ་བསྟན་བྱའི་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་ཅན་ནི་བརྗོད་བྱའི་དོན་དེ་ལ་ཕན་ཚུན་ཕན་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ནི་སེའུ་བཅུ་པའི་ངག་ལྟ་བུ་སྟེ། སེའུ་བཅུ་དང་ཁུར་བ་དྲུག །རི་དྭགས་པགས་པ་རྩྭའི་གོང་བུ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་
ཕན་པའི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དཔེར་ན་ནད་ལ་ཕན་པའི་སྨན་གྱི་ཚུལ་འཆད་པ་ན་སྒྲའི་རྐྱེན་དང་རྣམ་འགྱུར་ལ་སོགས་པ་གཞན་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲེ༷ལ་བ༷་ཅན་གྱི་ངག་ཡིན་པ་དང༷་ནི༷། སྐྱེས་བུས་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་དང་རྗེ༷ས་སུ་མཐུན༷་པའི་ཐ༷བས་
གང་ཡིན་པ་སྟོན་པ་དང་། མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་སོགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སྐྱེས༷་བུ༷འི་མངོན་འདོད་ཀྱི་དོན༷་དག་ནི༷་རྗོད༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ངག༷་ཡིན་པ་སྟེ་ཁྱད་པར་གསུམ་ཡོད་པ་ལ་འཇུག་གི་དེ་གསུམ་མེད་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟག་ཅིང་འཇུག་པར་
བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཐབས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་ནི་དུག་ཞི་བའི་ཐབས་སུ་ཀླུ་འཇོག་པོའི་གཙུག་གི་ནོར་བུས་རྒྱན་བྱས་ན་ཕན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྒྲུབ་ནུས་ཀྱང་སྐྱེས་བུའི་དོན་གྱི་ཉེར་མཁོ་མེད་པ་བྱ་རོག་གི་སོ་བརྟག་པ་ལྟ་
20-1-77b


བུའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངག་རྣམས་ནི་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་དུ་དཔྱད་པའི་ཁུར་ཀྱང་མི་ལེན་ཏེ་དགོས་པ་མེད་པས་རྟོག་ལྡན་གྱི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་མི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲེལ་བ་སོགས་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་ན་ཡང་དེ་མཐོང་ཙམ་ནས་ལུང་ཡང་དག་ཏུ་ཁས་ལེན་པས་
མ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོ༷ངས་སུ་བརྟ༷གས་ཏེ་ཡིད་ཆེས་པའི་དབ༷ང་དུ༷་བྱས་ནས་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡི༷ན་གྱི༷་དེ༷་ལ༷ས་ག༷ཞན་པ་ཚིག་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དང་། དོན་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་དང་། དགོས་པ་མེད་པའམ་དཔྱད་པས་མ་དག་པའི༷་
ངག་གང་བྱུང་ལ་ལུང་དུ་བཞེད་པའི་དབ༷ང་དུ་བྱས༷་པ་མི༷ན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཞེས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་ན། མཐོ༷ང་བ་མངོན་གྱུར་གྱི་དོན་དང༷་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་དངོ༷ས་པོ༷་ལྐོག་གྱུར་དང་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི༷་དོ༷ན་དེ་ལུང་གང་ནས་བསྟན་པ་དེ༷་དག༷་ལ༷་འཇལ་
བྱེད་མངོ༷ན་སུམ༷་ཚད་མ་དང༷་། ལུང་ལ་མ་བརྟེན་པ་དང་ལུང་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས༷་སུ༷་དཔག༷་པ་རྣ༷མ་པ་གཉི༷ས་ཀྱིས༷་ཀྱང༷་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ངག་ནི་ཉེས་པ་ཟད་པའི་ངག་སྟེ་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་བཅོས་འདི༷་ཡི༷་མི༷་སླུ༷་བ༷་ཞེས་བྱའོ༷། །དེ་ལ་སངས་
རྒྱས་པའི་གཞུང་ལས་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་འདོད་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལྟ་བུ་ནི་གཞན་རིག་དང་རང་རིག་གིས་མངོན་སུམ་གྲུབ་པས་བསྟན་དོན་དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་མེད་ལ། མངོན་སུམ་དུ་མི་འདོད་པ་ནི་བདེ་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སྒྲ་དང་། 
ཐུན་མོང་བར་གྱུར་པའི་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་གཞན་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བར་ཁས་བླངས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་དེ་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་མངོན་སུམ་མིན་པར་བསྟན་པ་ལྟར་ནམ་ཡང་མངོན་དུ་མཐོང་བ་མེད་པས་ན་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་
20-1-78a


བསྟན་དོན་དེ་ལ་མ་གནོད་ཅིང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལུང་དེ་ཁོ་ནའི་ཚིག་ཙམ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པར་རིགས་པས་བགྲོད་ནུས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་རྗེས་སུ་དཔག་བྱར་བསྟན་པ་བདག་མེད་པ་སོགས་བདེན་པ་བཞིའི་དོན་བསྟན་པ་ལ་དངོས་
པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དེ་ལྟར་གྲུབ་ཅིང་། གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་བྱར་འདོད་པ་བདག་དང་གཙོ་བོ་སོགས་ཡོད་པ་ལ་འཐད་པ་མེད་པར་རྗེས་དཔག་གི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་མངོན་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་དཔྱད་པས་དག་པ་ན་བསྟན་བཅོས་དེ་
གཟུང་བར་བྱས་ནས་དེ་ལའང་ལུང་དེ་ལས་གཞལ་བྱ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་ལུང་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་དཔག་ནི། རང་ཚིག་སྔ་ཕྱི་དང་དངོས་ཤུགས་འགལ་བ་ཡོད་མེད་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ། དཔེར་ན། ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་ཆོས་
མིན་གྱི་རྒྱུ་དང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་མིན་དུ་ཁས་བླངས་ནས། ཆོས་མིན་དེ་སྤང་ཕྱིར་འབབ་སྟེགས་ལ་ཁྲུས་བྱེད་པ་དང་མེ་ལ་མཆོང་བ་སོགས་ཐབས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་མིན་དེའི་རྒྱུ་དང་མི་འགལ་བས་ན་བད་ཀན་གྱི་ནད་ལ་
མངར་སྣུམ་བསིལ་བ་བརྟེན་པས་མི་སེལ་བ་ལྟར་རང་ཚིག་འགལ་བས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་རང་ཚིག་འགལ་བ་མེད་པ་སྦྱིན་པ་དང་བྱམས་སོགས་བདེ་བའི་རྒྱུར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་
ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་དག་པར་གྱུར་བའི་ཡི༷ད་ཆེ༷ས་ཀྱི་ཚིག༷་ནི༷་མི༷་བསླུ༷་བའི༷་སྤྱི་སྟེ་ངག་གང་ལ་ཉེས་པ་མེད་པའི་གཞུང་དུ་གཅིག་ཅིང་ཉེས་ཟད་ཀྱི་ངག་སྨྲ་བ་དེའི་གསུང་དུ་གཅིག་པས་ན་སྤྱིར་མི་སླུ་བ་ཙམ་ལ༷ས་གཞལ་བྱ་ཤིན་ལྐོག་སྟོན་པའི་ཚིག་
20-1-78b


འདི༷་ཡི་ཡུལ༷་མངོན་རྗེས་ཀྱིས་གཞལ་མི་ནུས་པར་ལྐོ༷ག་ཏུ་གྱུར༷་པ་ཡིན་ན༷འང༷་ལུང་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་འཇུག་པའི་གོ༷་སྐ༷བས་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་ཤིན་ལྐོག་ལ་ཞུགས་པའི་བློ༷་ནི༷་ལུང་ལས་རྗེ༷ས་སུ་དཔག༷་པ་ཉི༷ད་དུ༷་གསུང༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པས་བགྲོད་པར་
བྱ་བའི་གནས་ལ་མ་འཁྲུལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྤྱི་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡོད་པས་བྱེ་བྲག་གི་དོན་ཤིན་ལྐོག་ལ་ཉེས་པ་ཟད་པ་བསྒྲུབ་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། བསྒྲུབ་མ་ནུས་ཀྱང་ཚིག་དེ་དག་ལ་སྐྱོན་མ་མཐོང་བས་ན་ཡིད་མི་ཆེས་པ་མ་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་བུ་བདེན་པའི་ངག་ལ་ཡིད་རྟོན་པ་ལྟར་གྱུར་པ་
དང་། གཞན་ཡིད་ཆེས་པའི་རྐྱེན་ཡང་ཡོད་པས་ན་ངག་རྗོད་པ་པོ་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་བརྩེ་བ་ཅན་དེ་ལྟ་བུས་གཞན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ལྐོག་སྟོན་པའི་ལུང་འདི་ཡང་གཞན་ཉེས་པ་ཟད་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་
རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཤིན་ལྐོག་ལ་མི་བསླུ་བ་དངོས་སུ་བསྒྲུབ་མ་ནུས་ན་དེས་བསྟན་དོན་ལྟར་ཞུགས་པས་ཅི་བྱ་ཞེ་ན། གཞལ་བྱ་གསུམ་པ་དངོས་སུ་བསྒྲུབ་ནུས་ན་ལུང་ལ་ཡང་བརྟེན་ཅི་ཞིག་དགོས་ཏེ་བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྨན་དང་དུག་གི་ནུས་པ་ཤེས་ན་ཕ་མ་
སོགས་ཀྱིས་མ་བསྟན་པར་ཡང་རང་ཉིད་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་ཏེ་བདག་བདེ་བ་འདོད་པ་པོ་ལ་ཁེ་ཉེན་ཆེ་བས་ན་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་འགྲོ་བར་ཆས་
པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མ་འོངས་པའི་དོན་དེ་དག་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་བཏང་སྙོམས་སུ་མི་འོས་པས་ན་དེ་དཔྱད་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གྱི་གོ་སྐབས་མེད་པས་ན་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ལྡོག་བྱ་དགོས་ཤིང་དེ་ཡང་མི་བསླུ་བར་ཡིད་ཆེས་པ་ཡོད་པ་ལས་དཔག་
20-1-79a


རུང་གིས་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་འདྲ་བའི་ལུང་དམིགས་སམ་ཞེ་ན་དམིགས་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཅོག་གི་ནང་ན་དེ་བས་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་གཞན་མེད་པ་ནི་གཏན་དུ་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་བླང༷་བྱ་འགོག་
པའི་བདེན་པའམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༷་དོར༷་བྱའི༷་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དེ༷་ཉི༷ད་དམ་བདེན་པ་ནི༷་ཐབས༷་དང་བཅས༷་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བའི་ཐབས་དང་། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལམ་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་བདེན་པ་བཞི་ནི་མི་ཡི་
སེངྒེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་ལ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ཚད་མས་ར༷བ་ཏུ༷་ངེས༷་པར་གྱུར་པ༷་མཐོང་བ་ཡི༷ས་གཙོ༷་བོའི༷་དོན༷་ངེས་པར་ལེགས་པ་བསྟན་པ་ལ༷་མི༷་བ༷སླུ་བའི༷་ཕྱིར༷་གཞ༷ན་ཤིན་ལྐོག་སྟོན་པ་ལ༷འང་མི་བསླུ་བར་རྗེས༷་སུ༷་དཔག༷་པ༷་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་འདྲའི་
བསྟན་བཅོས་ལ་འབྲེལ་བ་སོགས་གསུམ་ཚང་ཞིང་དཔྱད་པ་གསུམ་གྱིས་དག་པས་ན་ལུང་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལུང་དེ་ཉེས་མེད་སྐྱེས་བུས་བསྒྲུབ་ན་དཀའ། །སྐྱེས་བུ་ཁྱད་འཕགས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཚུལ། དང་པོ་
སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་སྐྱེས༷་བུ༷་ཁྱད་འཕགས་སམ་ཕུལ༷་དུ་བྱུང༷་བ་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷འམ་བརྟེན་པ་ཡི་བསྟན་བཅོས་ནི་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི་དོན༷་ཅན་ཏེ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པ་ཅན་པ་དང་ཙ་ར་ཀ་རི་ཁྲོད་རྗེ་སོགས་གཞ༷ན་གྱིས་ཤེ༷ས་པའམ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །
ག༷ལ་ཏེ༷་དེ་འདྲའི་ཕུལ་དུ༷་བྱུང་བ༷་དེ༷་ཚད་མས་ཤེ༷ས་པར༷་ནུས་ན༷་དེའི་ངག་བདེན་པའི་དོ༷ན་ཅན་ཡིན་པ་འདི༷་འདོ༷ད་མོད་ཀྱང་། ལུང་བྱེད་པ་པོ་འདི༷་ནི༷་ཡོན་ཏན་སོགས་ཀྱི་ཚུལ་འདི༷་ལྟ༷་བུ་ཡིན་པའ༷མ་མིན༷་ནོ༷་ཞེ༷ས་དང་། གང་ཟག་གཞ༷ན་ལ༷་ཆགས་སོགས་སྐྱོན༷་
20-1-79b


ལྡན༷་པ་དང་སྐྱོན༷་དེ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཀྱང༷་དེ་དག་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ངེས་པའི་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་རྣམ༷ས་ནི་རྙེད༷་དཀ༷འི་ཕྱིར༷་ན། སྐྱེས་བུ་ཕུལ་བྱུང་ཡིན་མིན་རྟོགས༷་པར་དཀ༷འ་འོ་ཞེ༷ས་ནི༷་གཞ༷ན་གྱིས༷་ཤེ༷ས་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་པ་དག་གིས་དེ་ལྟར་འདོད་དོ། །གཞན་
སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོན་ནི་རྣལ་མངོན་མེད་པ་ཕལ་གྱིས་མངོན་སུམ་མིན་ལ། རྗེས་དཔག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་མེད་དེ་རང་བཞིན་དེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པས་སོ། །སྐྱོན་ཡོན་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འབྲས་རྟགས་ཡིན་དགོས་ཀྱང་ཐ་
སྙད་ཕལ་ཆེར་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་གཞན་དུ་བྱ་བར་ཡང་ནུས་པས་ན་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་འཇུག་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཕྱིའི་སྤྱོད་ལམ་དང་ནང་གི་བསམ་པ་མཚུངས་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཅན་ཡིན་ལ་དེའི་སྐྱོན་ཡོན་ཕྲ་མོ་
ནས་ཀྱང་མཐོང་བའི་རྟགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་རྙེད་དོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུའི་ལུང་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་ན་མི་རིགས་ཀྱི་ལུང་གིས་སྐྱེས་བུ་དག་པར་བསྒྲུབ་ན་རིགས་སོ་ཞེས་གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན་ཞེས་པ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། 
དེ་ལྟ་ན་ཅི་ཉེས་བྲལ་གྱི་སྐྱེས་བུ་སྲིད་པའི་ཚད་མ་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མིན་ཏེ་རང་གི་གཉེན་པོ་འཕེལ་བས་འགྲི༷བ་པ་དང༷་གཉེན་པོ་འགྲིབ་པ་ན་དེ་ཕུལ༷་དུ་བྱུང་བ་སྟེ་ལྷག་པར་འཕེལ་བ་ལ་བརྟེན༷་པ༷་ཆགས་སོགས་ཉེས་པ་ཀུན༷་ནི་འཕེལ་འགྲིབ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་
རང་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་མི་མཐུན༷་ཕྱོག༷ས་དང༷་བཅས༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་བདག་མེད་པ་སོགས་གཉེན་པོ་དེ༷་གོ༷མས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ༷་ལ༷ས་ཤེས་རྒྱུད་གཉེན་པོ་དེའི་བདག༷་ཉིད་དུ་འགྱུར༷་བ་ཡོད་པ་དེ་བས༷་ན། རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ༷་ལ་དག་གི་ཟག༷་པ༷་སྟེ་འདིས་འཁོར་བར་ཟག་
20-1-80a


ཅིང་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཟ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་བ་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མེད་ནས་འདྲིས་པའི་ཆགས་སོགས་ཀྱང་གཉེན་པོས་འཇོམས་སྲིད་པ་བཞིན་གཉེན་པོ་དེ་ཡི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་བློ་ལའང་ཆགས་ཡུལ་
སོགས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་སླར་ཡང་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ༷་ཡང་འབད་རྩོལ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ནི་མི་ལྡོག་སྟེ་བྲམ་ཟེ་གཙང་སྦྲ་ལ་གོམས་པ་དག་མི་གཙང་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །འབད་རྩོལ་བསྐྱེད་ནས་ལྡོག་པར་
ཡང་མི་བྱེད་དེ། འབད་པས་བཟློག་པར་རྩོམ་པ་ལ་གཉེན་པོ་ལ་སྐྱོན་དང་ལྡོག་ཕྱོགས་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་དགོས་ན་དེ་འདི་ལ་མི་སྲིད་དེ། གཉེན་པོ་བདག་མེད་རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འཚེ༷་བ༷་ཡི་སྐྱོན་གང་ཡང་མེ༷ད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་
ན་སེམས་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཉེས་པའི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ད༷ང་། ལུས་སེམས་གདུང་བར་བྱེད་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་རོ་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོ་བས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་གསུམ་གང་ཡང་མེད་དེ་
རིམ་པ་ལྟར་བདག་མེད་མཐོང་བ་ལ་སེམས་འཆིང་བ་ཆགས་སོགས་མེད་པ་དང་། ཆགས་སོགས་ལ་རག་ལུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡང་དེས་མི་སྐྱེད་པ་དང་། རབ་ཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ལ་སྐྱོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་པས་
སོ། །དེ་ལྟར་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་དེས་ཇི་ལྟར་བཟུང་བའི་ཡུལ་ཡང་དག་པའི་དོན་མིན་ན་རིགས་པས་གནོད་པ་མཐོང་ནས་ལྡོག་སྲིད་ནའང་། དེས་མཐོང་བ་དེ་གནས་ལུགས་ཡང་དག༷་པའི་དོན་ཡིན་པས་ན་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ལས་མི་ལྡོག་གོ། །དེ་ལྟ་
20-1-80b


ནའང་བརྗེད་ངས་བ་སོགས་ཀྱིས་ལ་ལར་ཟློག་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པ་སྲིད་སྙམ་ན། དེ་མེད་དེ་གོམས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ན་བློ་གཉེན་པོ་དེ་ཡི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ན་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ལ༷་ཟློག་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ཕྱིན༷་ཅི་ལོ༷ག་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་
དག་གིས་འབད་དུ༷་ཟིན༷་ཀྱང༷་མི༷་བཟློག༷་སྟེ་བློ༷་ནི༷་གཉེན་པོ་དེ༷་ཡི་ཕྱོག༷ས་འཛིན་ཞིང་མི་གཏོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་གྲང་བས་ཉེན་པ་མེ་ལ་བརྟེན་པ་ན་མེ་གྲང་བར་འཛིན་དུ་བཅུག་ཀྱང་མི་འཛིན་པའམ་སྦྲུལ་མེད་པར་མཐོང་བ་ལ་སྦྲུལ་འཛིན་སྐྱེར་བཅུག་
ཀྱང་མི་སྐྱེ་བའམ། ཕ་ལ་ཕར་གོམས་པ་ལ་ཕ་མིན་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ཀྱང་མི་འཛིན་པ་བཞིན་དཔེ་རིམ་པ་ལྟར་སྦྱར་རོ༷། །དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་འཚེ་བ་མཐའ་ཡས་ཤིང་དེའི་རྒྱུ་ཡང་མཐའ་ཡས་པས་ན་དེ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་མི་སྲིད་སྙམ་ན། འདི་
ལྟར་འཁོར་བའི་ཉེས༷་པ༷་གང་ཅི་ཡོད་པའི་རྣམ༷་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དག༷་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་འཇི༷ག་ཚོ༷གས་ལྟ༷་བ་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ལ་ཉེས་པ་གང་གིས་ཀྱང་གནོད་པ་མི་སྲིད་ལ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དེ༷་ནི་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཇི་
ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ༷་རིག༷་པ་ལས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་འདྲའི་མ་རིག་པ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དེས་ཡུལ་གྲུབ་པ་མེད་བཞིན་དུ་བདག་དང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པ་དེ༷ར་ཆ༷གས་པ༷་སྐྱེ་ཞིང་། དེ༷་ལ༷ས་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་བཟུང་བ་
དེར་འགལ་བ་ཅན་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའི་ཞེ༷་སྡང༷་དང་། བདག་ཉིད་མཐོ་བའི་རྣམ་པས་ང་རྒྱལ་དང་གཞན་ལ་མི་བཟོད་པའི་ཕྲག་དོག་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཉོན་མོངས་གཞན་ཇི་སྙེད་པའང་འབྱུང༷་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ན༷་ཉེ༷ས་པ་རྣ༷མས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་གཏི་མུག་
20-1-81a


གམ་རྨོངས་པའམ་མ་རིག་པ་ཡི༷ན་པར༷་མདོ་ལས་གསུང༷ས་ལ། ཡང་མདོ་གཞན༷་ལ༷ས་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་འཇི༷ག་ཚོ༷གས་ལ་ལྟ༷་བ༷་ཡིན་པར་ཡང་གསུངས་པ་སྟེ༷། དེ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་རེ་རེ་མ་ཡིན་ཏེ། 
འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ལ་མ་རིག་པ་ཞེས་དོན་གཅིག་ཡིན་ཏེ་མ་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་འཇིག་ལྟ་དེ༷་སྤང༷ས་པ༷་ན༷་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཉེས་པའི་ཆ་ཐམས་ཅད་སྤོང༷་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །གཉིས་
པ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་ལུང་དགག་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་ཉིད་དགག་པའོ། །དང་པོ། དཔྱོད་པ་པ་སོགས་ན་རེ། རིག་བྱེད་ཆོས་ཅན། བདེན་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར། དེ་ལ་སྐྱེས་བུས་
མ་བྱས་ན་བདེན་པ་ཅན་དུ་ཅིས་འགྲུབ་དྲིས་པ་ན། ཚིག༷་རྣམ༷ས་ཕྱིན་ཅི་ལོ༷ག་ཏུ་སྟོན་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་རྒྱུ་ཆགས་སོགས་ཉེ༷ས་པ་རྣ༷མས་ནི་སྐྱེས༷་བུ༷་ལ༷་བརྟེ༷ན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་སྐྱེས༷་བུས༷་མ༷་བྱ༷ས་པ་རིག་བྱེད་ནི་སྐྱོན་གྱི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ༷ན་པའི་དོ༷ན་ཅ༷ན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་
ཞེ༷ས་སུ་ནི༷་གཞན་དཔྱོད་པ་བ་སོགས་ལ༷་ལ༷་དག༷་དེ་སྐད་དུ་རྗོད༷་པར་བྱེ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་དེ་དགག་པ་ལ། སྤྱིར་ན་རིགས་བྱེད་མ་བྱས་བཀག་པ་དང་། །ཁྱད་པར་སྔགས་རྣམས་མ་བྱས་བཀག་པའོ། །དང་པོ་ལ། མགོ་མཚུངས་དང་ནི་རིགས་པ་གཞན་གྱིས་
དགག །དང་པོ། ཚིག༷་རྣམ༷ས་བདེ༷ན་པ༷་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་དང་བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ནི་སྐྱེས༷་བུ༷་ལ༷་བརྟེན༷་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར༷་སྐྱེས༷་བུས༷་མ༷་བྱས༷་པ་རིག་བྱེད་ནི་བདེན་པའི་རྒྱུ་ལོག་པས་ན་ལོག༷་པ༷འི་དོ༷ན་ཅན་ཅིས༷་མིན༷་ཞེ༷ས་ནི༷་གཞན༷་སངས་རྒྱས་པ་དག༷་གིས་
20-1-81b


བརྗོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་བས་ན་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །དེས་ན་ཚུལ་གསུམ་ཚང་དགོས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ནར་ཡོད་པའི་རྗེས་འགྲོ་མེད། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་མི་འཐད་པ། །མི་
མཐུན་ཕྱོགས་ལྡོག་ལྡོག་ཁྱབ་མེད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མ་བྱས་ཀྱང་ནི་ལོག་པར་སྲིད་ཚུལ་བརྗོད། །དེ་ཡི་དོན་ནི་རིགས་པས་རྒྱས་པར་བསྒྲུབ། དང་པོ། རེ་ཞིག་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་མ་བྱས་སུ་ཆུག་ཀྱང་མ་བྱས་ན་བདེན་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པའི་རྗེས་འགྲོ་
མི་གྲུབ་སྟེ། མ་བྱས་པ་དང་བདེན་པ་ལ་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་ཅིང་བདེན་པའི་དོན་ཅན་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་མ་མཐོང་བས་དཔེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མེད་དོ། །དེས་ན་མ་བྱས་སུ་ཆུག་ཀྱང་དེའི་དོན་བདེན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་ལོག་པར་སྲིད་ཚུལ་ནི། རིག་
བྱེད་ཀྱི་སྒྲས་དོན༷་འདི་དང་འདི་བསྟན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་པ༷་དག༷་གི༷་རྒྱུ་ཀ༷་བུམ་སོགས་ཀྱི་བརྡ༷་ནི༷་སྐྱེས༷་བུ༷་ལ༷་བརྟེན༷་པ་ཡིན་ཏེ་དེར་འཇུག་པ་པོ་སྐྱེས་བུས་སྒྲ་འདི་ནི་འདི་ལ་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་དོན་དེ་མཚོན་པའི་བརྡ་ཉིད་དུ་བློས་མ་བཅད་ཀྱི་བར་དུ་སྒྲ་དེས་དོན་གང་ཡང་མི་
སྟོན་པ༷ས་ན། རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག༷་རྣ༷མས་སྐྱེས༷་བུས༷་བྱས༷་པ་མི༷ན་པར་རང་བྱུང་དུ་ཡོད་དུ་ཆུག་ན་ཡང༷་། བརྡ་སྐྱེས་བུས་བྱ་དགོས་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ལོག་པར་བརྡ་བྱས་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་སྲི༷ད་དེ་བསྟན་བཅོས་ལོག་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། འབྲེལ་
བ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་མི་འཐད་པ། །དོན་ལ་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ལས་ཨགྣི་ལྟ་བུའི་བརྡ་དེ་མེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་གྱི་ཨགྣི་ཞེས་པ་མེ་ཡི་བརྡ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྡ་དོན་གྱི་འབྲེལ༷་པ༷་སྐྱེས༷་བུས༷་བྱས༷་པ་མི༷ན་པས་ན་བརྡ་སྐྱེས་
20-1-82a


བུས་བྱས་པ་ཞེས་པའི་རྟགས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་ཨགྣི་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཞིག་ཐོས་པ་ན་དེ་མེ་ཡི་བརྡ་ཡིན་པར་སྔར་རིག༷་པའམ་ཤེས་པ་མེ༷ད་པར༷་ཡང་སྒྲ་དེས་མར་མེ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་དངོས་པོ་གསལ་བ་ལྟར་སྒྲ་རང་གི་ངོ་བོས་མེ་
རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་དགོས་ན་ཡང་དེ་ནི་མེ་རིགས་ཏེ་ཡུལ་དེའི་བརྡ་ལ་མ་བྱང་བས་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་མི་གོ་བ་ཡོད་པ་དང་རིག་བྱེད་འདོན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བརྡ་དོན་སྦྱར་ནས་སློབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐད་ཀྱང་ཐ་དད་
མེད་ལ་སྒྲ་ཐོས་ཚད་ཀྱི་དོན་མི་གོ་བ་ཡང་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་སྔ་ནས་ཡོད་ཟིན་པས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མིན་ན་ཡང་གསར་དུ་བརྡ༷་སྦྱར་བ་ལ༷ས་ཡེ་ནས་ཡོད་པའི་འབྲེལ་བ་དེ༷་ནི༷་གསལ༷་བར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། གསར་དུ་
བརྡ་བྱས་པ་དེས་དོན་གོ་བའི་བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བརྟག༷ས་པ༷་གཞ༷ན་ཡེ་ནས་ཡོད་པར་འདོད་པ་སྒྲ་དོན་གྱི་དངོས་འབྲེལ་དེ་དག༷་ལ་དགོས་ནུས༷་གང་ཡང་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། བརྡ་མ་བྱས་ན་དེས་དོན་གོ་མི་ནུས་ལ་བརྡ་བྱས་ན་དེ་མེད་ཀྱང་གོ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་
པ་ལ། སྒྲ་དོན་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་སྤྱིར་བཀག་པ། །བྱེ་བྲག་སྒྲ་རྟག་འདོད་པ་མི་འཐད་ཚུལ། དང་པོ། ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་ལ་དགོས་ནུས་ཡོད་དེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག༷་རྣམ༷ས་རང་རང་གི་བརྗོད་བྱའི་དོ༷ན་གཅི༷ག་ཁོ་ན་ལ༷་ངོ་བོས་འབྲེལ་བར་ངེ༷ས་ཀྱི་གཞན་
ལ་མི་འབྲེལ་ཏེ། དཔེར་ན་ཨགྣི་ཞེས་པ་ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་ཁོ་ན་ལ་ངེས་ཀྱི་གཞན་ལ་མི་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ན༷་དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུས་དེ་ཡི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་མ་འབྲེལ་ན་སྐྱེས་བུས་ཀྱང་བརྡ་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྡར་འགྱུར་རོ་
20-1-82b


ཞེ་ན། འོ་ན་ཚིག་དེ་དག་རང་རང་གི་འབྲེལ་ཡུལ་གྱི་དོན་དེ་ལས་དོན༷་གཞན༷་ལ་བརྡ་དེ་སྦྱར་ཀྱང་རྟོག༷ས་པར༷་མི་འགྱུར༷་བ་དགོས་ནའང་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། མེ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཡང་ཡུལ་གཞན་ན་གཞན་གྱི་མིང་དུ་བཏགས་པ་དང་གང་ཟག་གི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ལ་
སོགས་པ་དེས་ཀྱང་དེ་གོ་བར་མངོན་སུམ་གྲུབ་ལ་གཞན་ཡང་གོཿཞེས་པའི་སྒྲ་བ་ལང་དང་མཐོ་རིས་དང་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་དུ་མར་འཇུག་པས་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ༷། །གལ་ཏེ་སྒྲ་གཅིག་ཀྱང་དོན༷་དུ༷་མ༷་དང༷་མངོ༷ན་པར་འབྲེལ༷་བའི་དངོས་འབྲེལ་ཡོད་པས་དུ་མ་ལ་གཅིག་
འཇུག་མི་རུང་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན༷། སྔར་དོན་གཅིག་ཏུ་ངེས་སོ་ཞེས་ཁས་བླངས་ནས་ད་དོན་དུ་མ་དང་འབྲེལ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་འག༷ལ་བ༷་གས༷ལ་བར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཡང་ན། འགལ་བ་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྲིད། །ཅེས་པའི་འགྱུར་ལྟར་ན། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་
དོན་དུ་མ་ལ་འཇུག་ན་ད་ལྟ་རིག་བྱེད་ན་དོན་འདི་བསྟན་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ཡང་དེ་མིན་པར་འཇུག་པར་སྲིད་པས་ན། དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་བཟུང་བ་ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་དང་འགལ་བ་གསལ་བར་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར་སྲིད་ཅེས་སོ། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་
དོན༷་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ན་མཐོ་རིས་འདོད་པས་མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་བྱའོ་ཞེས་རིག་བྱེད་ན་བསྟན་པའི་སྒྲ་དེའི་དོན་མེ་ལ་མར་ཁུ་ལྡུག་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་འདོད་ཀྱང་དེ་མཐོ་རིས་འདོད་པས་ཁྱི་ཤ་ཟོ་ཞིག་ཅེས་པའི་དོན་ཡང་ཡིན་སྲིད་པས་ན་དོན་གང་དུ་འཚལ་མི་སྟོན་
པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་དེ་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་སྐྱེས་བུ༷ས་མ༷་བྱས༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་འདོད་པ་དག་ཀྱང༷་། དེ་ལྟར་ཀུན༷་དུ༷་བ༷རྟག༷ས་པ༷་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་ལྟར་བརྟགས་པའི་དོན་ནི་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་ཡིན་ན་འདིས་བདེན་པའི་དོན་ཅི་
20-1-83a


ཞིག་སྟོན་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སྒྲ་དོན་དངོས་འབྲེལ་འདོད་ན་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་འདི་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ངོ་བོ་ཐ༷་ད༷ད་པར་སྣང་བ་རྣམ༷ས་ལ༷་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེ༷ལ་པ༷་ཡ༷ང་རྣ༷མ་
པ༷ར་བཞ༷ག་པའམ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་གཏ༷ན་ཚིག༷ས་བརྗོ༷ད་དགོས་ན་དེ་མི་སྲིད་དེ། རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ལ་བདག་གཅིག་འབྲེལ་མེད་ཅིང་དེ་བྱུང་ཡང་མེད་དེ་མིང་ནི་དོན་མེད་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་ཙམ་ལ་རག་ལས་ཏེ་འབྱུང་བར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་མིང་དོན་ལ་ངོ་བོས་
འབྲེལ་བ་མེད་དེ་སྐྱེས་བུས་བློས་འབྲེལ་བ་བྱས་པའི་གློ་བུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མིང་ཚིག་གི་སྒྲ་དེ་དག་དོན་འདི་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐྱེ༷ས་བུ༷ས་བརྡ་ལེ༷གས་པ༷ར་མ༷་བྱས༷་པ༷་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་དེས་སྐྱེས་བུ་ལ་བླང་དོར་གང་ཡང་མི་སྟོན་པས་རྣམ༷་པ༷་
ཀུན༷་ཏུ༷་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་དེར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པས་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ནི་རང་རང་གི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་སྐྱེས་བུས་ལེ༷གས་པར་བྱས༷་པ་ཡིན་པར་ཁ༷ས་ལེ༷ན་ན༷་དེ་འདྲའི་ཁས་ལེན་འདི༷་ནི༷་དངོ༷ས་སུ༷་གླང༷་ཆེ༷ན་གྱིས་ཁྲུས༷་བྱས་པ་དང་
འདྲ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ་གླང་ཆེན་གྱིས་ཁྲུས་བྱས་ནས་སླར་ཡང་འདམ་དུ་འཇུག་པ་བཞིན་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པས་བདེན་པར་ཁས་བླང༷ས་ནས་ཡང་བདེན་པའི་དོན་དེ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲ་རྟག་པར་འདོད་པ་ལ་ངོ་བོས་
འབྲེལ་བ་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་ནི། སྒྲ་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་རྟག་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་དེ་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་དམ་མི་བྱེད་བྱེད་ན་ནི་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་མི་འཐད་ལ་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ཀྱང་གཞན་དུ་སྟོན་པའི་འཁྲུལ་བ་སྲིད་པར་
20-1-83b


འགྱུར་ལ། མི་བྱེད་ན་རི་ལ་སོགས་པ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འདོད་པས་བཞག་མི་ནུས་པ་བཞིན་གཞན་གྱི་མིང་གཞན་ལ་སྦྱར་མི་བཏུབ་པ་ཞིག་ན་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ལོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མིང་དེ་དང་འབྲེལ༷་པ༷་ཅ༷ན་མེ་ལ་སོགས་
པ་བརྗོད་བྱའི་དོན་རྣམ༷ས་མི༷་རྟག༷་པའི་ཕྱིར༷་རྗོད་བྱེད་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་རྟག་པ་དེ་དང་འབྲེ༷ལ་པ༷་ལ༷འང་རྟ༷ག་པ་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲོན་མེ་ཞིག་ན་འོད་འཇིག་པ་ལྟར་བུམ་པ་ཞིག་ན་དེའི་སྟེང་གི་འབྲེལ་བའང་འཇིག་གོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་ཡུལ་མེད་བཞིན་དེའི་
འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ནི་མི་རུང་སྟེ་གལ་ཏེ་རུང་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་བུམ་པའང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་དོ༷ན་དང༷་སྒྲ༷་ཡི༷་འབྲེལ་བ་དེ༷་ནི་བྱེད་པོ་སྐྱེས༷་བུ༷འི་བློ༷་ཡི༷ས་མིང་དོན་བསྲེ་བའི་སྒོ་ནས་ལེ༷གས་པར༷་བྱས༷་པ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་དོ། །གཞན་
ཡང་སྒྲ་འདི་དོན་རང་མཚན་ལ་འབྲེལ་ན་རང་མཚན་རྣམས་ནི་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་གསར་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་དེའི་སྔོན་དུ་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་ཏེ་འབྲེལ་ཡུལ་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དོན༷་དེ་སྐྱེས་པ་དང༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ་སྔར་མེད་ཀྱི་འབྲེལ་བའང་སྒྲ་དེ་ལ་སྐྱེས༷་
པ་ཡིན་ན༷་ནི༷་སྔོན་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྒྲ་དེ་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ནའང་། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་རྣ༷མས་རྟག་པར་འདོད་པ་ལ༷་ནི༷་སྔར་གྱི་རང༷་བཞི༷ན་གང་ཡིན་པ་དག༷་ལས་རྣམ༷་པར༷་བཟློག༷་པར༷་གྱུར་པ་ཡོད་པ་མི༷་རི༷གས་སོ༷། །དེ་ཡང་སྒྲ་རྟག་
པའི་རང་གི་ངོ་བོ་འདོར་མི་སྲིད་པས་སྔ་ནས་འབྲེལ་བ་ཡོད་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དང་ཅིག་ཅར་དུ་འབྲེལ་དགོས་ལ་དེ་ཡང་མི་སྲིད་དེ་འབྲེལ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་མ་འབྲེལ་ན་ཕྱིས་ཀྱང་མི་འབྲེལ་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཁྱད་པར་
20-1-84a


གཞན་དང་གཞན་གསར་དུ་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐོབ་ན་ནི་སྔ་མ་ལས་འགྱུར་བར་ཐལ་ལོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ལྟར་ནའང་བུམ་པ་སྔ་མ་ཞིག་ན་དེའི་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བའང་འཇིག་ལ་གསར་དུ་བྱུང་བའི་བུམ་པ་སོགས་ལ་
མིང་དེ་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་སྙམ་ན། འབྲེལ་བ་དོན་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བློས་མིང་དོན་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་འབྲེལ་བ་བློ་ངོར་གྲུབ་པ་ལ༷་ནི་འབྲེལ་བ་འཇིག་མི་འཇིག་དང་འབྲེལ་བ་དེ་མིང་དོན་གཉིས་ལས་གཅིག་ཐ་དད་གང་ཡིན་ལ་
སོགས་པ་དཔྱད་ནས་མི་འཐད་པར་བརྗོད་པའི་ཉེ༷ས་པ་འདི༷་དག་མེ༷ད་དེ་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ལ་དེ་ལྟར་དཔྱད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་འབྲེལ་བའི་རྟེ༷ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི༷་འཇི༷ག་ན༷་ཡང་འབྲེལ་བ་ནི་འཇིག༷་པ་མི༷ན་ཏེ་རྟག༷་པའི་ཕྱིར༷། དཔེར་ན་
རིགས་ལྡན་བུམ་སོགས་འཇིག་ཀྱང་རིག༷ས་རྟག་པ་མི་འཇིག་པ་དང༷་འདྲ༷འོ་ཟེར་ན་རིགས་དང་འབྲེལ་བ་སོགས་རྟག༷་པ་རྣམས་ལ༷་རྟེན་དེས་བ༷རྟེན་པའི་ནུས༷་པ༷་ཞུགས་པ་ག༷ང་ཡོད་དེ་དེ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བརྟེན་དགོས་པ་མིན་པས་ན་རྟེན་དེ་དག་གི་ནུས་པ་འཇུག་པའི་ཡུལ་དུ་མ་གྲུབ་
སྟེ་ཚོན་གྱི་ནུས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་མི་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི༷ས་སྤྱི་དང་འབྲེལ་བ་གཉིས་པོ་དེ༷་གསལ་བ་དང་བརྗོད་བྱས་རྟེ༷ན་པར་འདོ༷ད་པ༷་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གང་ཡང་རྟག་པ་དེའི་རྟེན་དུ་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་དངོས་སུ་ཕན་འདོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་
མིན་ཡང་མར་མེས་བུམ་པ་གསལ་བ་ལྟར་གསལ་བ་དང་བརྗོད་བྱའི་དོན་དེས་སྤྱི་དང་འབྲེལ་བ་དེ་དག་གས༷ལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཟེར་ན། བུམ་པ་རང་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེད༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེ༷ད་རྒྱུ༷་སྒྲོན་འོད་དང་
20-1-84b


དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ༷ས་ཚོག༷ས་པར་གྱུར་པ་ན་བུམ་འཛིན་མིག་ཤེས་དེ༷་སྐྱེད༷་པར༷་ནི༷་རུང༷་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རི༷གས༷་པ༷་ཤེས་ཤིང་མཁས་པ༷ས་ནི་བུམ༷་སོ༷གས་ཀྱང༷་སྔར་མི་གསལ་བ་མིག་ཤེས་སྐྱེད་རུང་མིན་པ་ཕྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དང་
ཚོགས་པ་ལས་སྔར་ལས་བཟློག་སྟེ་སྐྱེ་བ༷་ལ༷་ནི༷་སྔར་མི་གསལ་བ་ཕྱིས་གསལ༷་ལོ་ཞེས་བྱ་བར༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟར་གསལ་བྱ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསལ་བྱེད་འདོད་པ་
འབྲེལ་བ་དང་སྤྱི་འགྱུར༷་བ༷་མེ༷ད་པ་རྣ༷མས་ལ་སྔ་ཕྱི་ཁྱ༷ད་པར་གཞན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པས༷་ན་གསལ༷་བྱེ༷ད་བརྗོད་བྱ་དང་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང༷་གི༷་དོ༷ན་དེ་གསལ་བྱེད་དུ་འཇོག་པའི་དོན་ཅི༷་བྱས༷་ཏེ་ཅི་ཡང་མ་བྱས་པར་ཐལ། སྔར་མི་གསལ་བའི་དུས་ལས་
འགྱུར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སོ། །དཔེར་ན་བུམ་པ་སྔར་མི་གསལ་བའི་གནས་སྐབས་ལས་འགྱུར་མི་ཤེས་ན་སྒྲོན་འོད་དང་ཚོགས་ཀྱང་སྔར་བཞིན་མི་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གསལ་བྱེད་དེས་གསལ་བྱ་རྟག་པ་
ལ་གསལ་བའི་བྱ་བ་གང་ཡང་མ་བྱས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི་ཕྱི༷ར་དེས༷་དེ༷་གསལ༷་བར༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ་གསལ་བྱ་གསལ་བྱེད་དུ་བཞག་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མར་མེ་འདི་ཤ་ཟ་དང་མོ་གཤམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བྱེད་དུ་འདོད་
པ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་འབྲེལ༷་པ༷་ཞེས་པ་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་མིན་པར་དངོ༷ས་པོ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར༷་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་མོ༷ད། དེ་ལྟ་ན་སྒྲ་དང་དོན་དང་འབྲེལ་བ་གསུམ་དངོས་པོ་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཀ་བ་བུམ་པ་སྣམ་བུ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་
20-1-85a


པའི་ཕྱིར་དེ་འཛིན་གྱི་བློ༷་ཡང་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་སྣ༷་ཚོ༷གས་པའི་ཚུལ་དུ་འགྱུར༷་གྱི་མིང་དོན་བསྲེས་ནས་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་འབྲེལ་བ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དེས་མིང་དོན་འབྲེལ་བ་ལ་ཅི་ཞིག་ཕན་ཏེ་ཁོ་རང་རང་རྐྱ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོན་གཞན་
ཡང་འབྲེལ་བ་དངོས་པོ་ཡིན་ཀྱང་དེས་མིང་དོན་འབྲེལ་བའི་རྟེན་བྱེད་ན་སྒྲ་དང་བརྗོད་བྱའི་རང་མཚན་ཐ་དད་པ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་བ་དེ་སྙེད་དངོས་པོར་ཡོད་ན་བུམ་པའི་སྒྲ་གཅིག་གིས་བུམ་པའི་དོན་ཀུན་གོ་བ་དང་། བུམ་པ་གཅིག་ལ་སྐྱེས་བུ་དུ་མས་བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་མི་འཐད་ལ། 
འབྲེལ་བ་ཞེས་པ་གཅིག་ལས་མེད་ན་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པའི་བུམ་པ་ལ་མིང་མི་འཇུ༷ག་པར་རིལ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་སོགས་སྐྱོན་མཐའ་ཡས་སོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་བ་དངོས་པོ་ཡིན་ཀྱང་མིང་དང་དོན་དེ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་དངོས་པོ་མིན༷་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་རང་མཚན་
དེ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་གཉིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མིན་ན་ནི་མེ་བརྗོད་པས་ཁ་ཚིག་པར་འགྱུར་ལ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་ཕྱོགས་སྔ་མས་འདོད་པའང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་དོན་ལས་ཐ་དད་དང་ཐ་དད་མིན་པ་གཉིས་ཀ་མིན་ནོ་
སྙམ་ན། དངོས་པོ་གང་ལས་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ཞེས་པ་འདི་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཕུང་གསུམ་པའི་དངོ༷ས་པོ་ནི་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་པ་ཡིན་པས་བར་ན་ཕུང་གསུམ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ཀྱང་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་སྟེ་མིག་དབང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་
སྙམ་ན། དབང་པོ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གིས་ཡོད་པར་འཇོག་ན། འདི་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ་འབྲེལ་བ་ཉིད་མ་དམིགས་པར་དེའི་འབྲས་བུ་དམིགས་མི་སྲིད་པས་དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་འདས་པའི་ཡོད་པ་ཞེས་པའང་དོན་མེད་དོ། །དེས་ན་འབྲེལ་བ་ཞེས་པ་གཅིག་
20-1-85b


དང་ཐ་དད་དུ་མེད་ལ། སྒྲ་དང་དོན་གཉིས་ནི་དངོས་པོའི་ངོ༷་བོ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་ཀྱང་མིང་དོན་བསྲེས་ནས་འདི་འ༷དིའི་མིང་ངོ་འདི་འདིའི་བརྗོད་བྱའོ་ཞེས་འབྲེལ༷་བ༷་ལྟར་སྣང་བ་ནི་གློ་བུར་གྱི་རྟོག༷་པ༷ས་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་འབྲེལ་བ་ཞེས་པ་རྟོག་པས་
ཡོད་པར་བཏགས་པའམ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་གྱི་གཞན་རྫས་སུ་ཡོད་པའམ་ཡོ༷ད་པའི་རྫས༷་ཡིན་ན་འབྲེལ་བ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་ཟིན་པ་དེ་གཞ༷ན་སྒྲ་དོན་ལ༷་རག༷་ལུས༷་པ༷འ༷མ། དེ་གཞ༷ན་སྒྲ་དོན་གྱི༷་བར་ན་འབྲེ༷ལ་བ༷ར་བྱེད་པ་དག་ཏུའང་ཇི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཀ་བུམ་ལས་དངོས་པོ་ཐ་དད་དུ་
གྲུབ་པའི་སྣམ་བུ་དེ་ཀ་བུམ་ལ་རག་ལས་པའམ། ཀ་བུམ་གྱི་འབྲེལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མིང་དོན་ལ་དངོས་འབྲེལ་གང་ཡང་མེད་བཞིན་མིང་གང་བཏགས་པ་དེ་དངོས་པོ་དེ་ལ་གྲུབ་པ་ལྟར་རྟོག་པ་གོམས་པའི་དབང་གིས་མིང་ལ་དོན་དང་དོན་ལ་མིང་དུ་འཁྲུལ་ཏེ་
མིང་དོན་བསྲེས་ནས་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་དེ་མེད་ན་མིང་ལས་དོན་གོ་བ་མི་སྲིད་དོ། །དེར་མ་ཟད་མིང་དང་ཚིག་དང་ངག་ཉིད་ཀྱང་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་གི་ཡི༷་གེ༷་སིལ་བུ་བ་རེ་རེ་ལ་ནི་གཞུང་དེའི་དོ༷ན་སྟོན་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར༷་ཞི༷ང༷་། ཡི་གེ་རིམ་
པར་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ས་ར་ཞེས་མཚོ་དང་ར་ས་ཞེས་རོ་ཡི་བརྡ་ལྟ་བུ་སོགས་དོན་གང་དང་གང་ཡིན་པ་ལ་དེ་གོ་བྱད་ཀྱི་བརྡ་ཡི་གེའི་འགོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་བྱས་པ་ལ་དེ་དང་དེ་ཡི་མིང་ཞེས་བློས་བཏགས་པ་སྟེ། གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟའ་ཉི་མ་
ཞེས་པར་བཏགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚི༷ག་ལ་སོ༷གས་པ་སྟེ་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བློས་ཀུ༷ན་ཏུ་བརྟ༷གས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་དང་དེར༷་གྲུབ༷་པ་ལས་བློས་མ་བཏགས་པར་རང་གི་ངོ་བོ་མི་འགྲུབ་པས་དངོ༷ས་མེ༷ད་ཡིན་ཏེ་མི༷ང་དུ་མ་འདུས་ནས་དེའི་བར་དུ་མཚམས་
20-1-86a


སྦྱར་བའི་རྐྱེན་བྱིན་པ་ལས་བུམ་པ་མི་རྟག་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ཚིག་འབྱུང་ལ། ཚིག་དུ་མ་ཚོགས་ནས་སྐབས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པའི་ངག་མང་པོ་དང་ཉུང་ངུའི་རྒྱུན་ཇི་ལྟར་རགས་པར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ངག་དེ་དག་
ཡི་གེ་སིལ་བུ་བ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པ་མིན་ཏེ་ཡི་གེ་ལས་གཞན་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡི་གེ་དང་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ཡི་གེ་ཚོགས་པ་ལས་དོན་དེ་སྟོན་གྱི་སིལ་བུ་བ་ཇི་ཙམ་ཚོགས་ཀྱང་དོན་མེད་པས་མིང་མ་ཡིན་ལ། ཚིག་ཀྱང་མིང་མ་ཚོགས་ན་མེད་
ཅིང་། ངག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཚིག་མ་ཚོགས་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་ནི་མི་སྲིད་དེ་མིག་འབྱེད་པ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་ཡི་གེ་ཐུང་ངུའི་ཡུན་ལའང་སྐད་ཅིག་དུ་མ་འདའ་བས་ན་ཡི་གེ་དུ་མ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཏེ། སྒྲ་བློ་ནི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་
འགག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡི་གེའི་བཀོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟོག་པས་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་དེ་ལྟར་གདགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་བརྡ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་ཙམ་ལས་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ལ༷། དངོ༷ས་པོ༷་ཡི༷་ནི༷་བདག་ཉིད་དུ་
འགྱུར་བའི་འབྲེལ༷་བ༷་འདི༷་ཇི༷་ལྟ་བུར་ནི་འཇུ༷ག་པ༷ར་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ལ་དྲི་བསུང་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཕྱོགས་ཆོས་མི་འགྲུབ་པ་ལ། རྟགས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་དམ་བཅའ་ཙམ་དུ་བསྟན། །ཆོས་ཅན་རིག་
བྱེད་རྟག་པ་མི་འགྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་ཉིད་དགག་པའོ། །དང་པོ། སྔར་གྱི་རྟགས་དེ་ལ་མ་བྱས་པ་ཞེས་པའི་རྟགས་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཆོས་མི་གྲུབ་པ་དང་། ཆོས་ཅན་རིག་བྱེད་རྟག་པ་མ་གྲུབ་པས་ཀྱང་ཕྱོགས་ཆོས་
20-1-86b


མི་འགྲུབ་པའི་སྐྱོན་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་མ་བྱས་པ་ཞེས་པ་དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡང་མེད་པས་ན་རྟགས་དེ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། ཕ་རོལ་པོས་སྒྲུབ་བྱེད་སྨྲས་པ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པའི་རིག་བྱེད་འདི་ཡི་བྱེ༷ད་པ༷་པོ༷་རྣ༷མས་འདི་
ཡིན་ཞེས་མི་དྲ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ན་རིག་བྱེད་ནི་སྐྱེ༷ས་བུ༷ས་མ༷་བྱས༷་ཞེས་ཀྱང༷་འདོ༷ད་དོ་ལོ༷། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་བདེན་པའི་དོན་ཅན་སྡུད་ལ་ལོ་ནི་མ་རངས་པའི་ཚིག་གོ། །མི་རིགས་པའི་སྨྲ་བ་འདི༷་ལ༷འ༷ང་དེའི་ལུགས་འཛིན་པ་ཤེས་པར་རློམ་པ་དག་གིས་དེ་བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་རྗེ༷ས་སུ་
བརྗོ༷ད་པ༷་ཡོ༷ད་པ༷་དེ༷ས་ན༷་རྟགས་མ་གྲུབ་ཅིང་མ་ངེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པ་རྨོངས་པའམ་ངན་པའི་མུན༷་པ༷ས་ཁྱབ༷་ཅིང་མཆེད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཇི༷་ལྟར༷་ད་ལྟ་རིག་བྱེད་འདོན་པའི་སྐྱེས༷་བུ་འདི༷་སློབ་དཔོན་གཞན༷་ལ༷ས་ཀློག་སློབ་པ་སོགས་མ༷་ཐོ༷ས་པ༷ར་ནི༷་ཡི༷་གེ༷་བཀོད་པ་
མིང་ཚིག་དང༷་། ཚི༷ག་བཀོ༷ད་པ༷་དག་ནི༷་བརྗོ༷ད་པའམ་འདོན་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ལྟར༷་གཞ༷ན་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་བརྒྱད་པ་སོགས་རིག་བྱེད་བྱེད་པ་པོར་ཁ་ཅིག་གིས་འདོད་པ་དག་ལ༷འ༷ང་གཞན་གྱིས་སློབ་དགོས་པར་གྲུབ་པས་རིག་བྱེད་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་
དཔྱོད་པ་པ་འགའ༷་ཞིག༷་སྨྲའོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་ཅུང་ཟད་མི་འགྲུབ་ཚུལ། །རྟགས་དེ་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། རྟགས་དེ་མ་བྱས་པ་ལ་འཁྲུལ་བར་བསྟན༷། །ཐོག་མེད་ཙམ་དུ་གྲུབ་ཀྱང་དགོས་མེད་པའོ། །དང་པོ། 
བྱེད་པ་པོ་རྣམས་མི་དྲན་པ་ཞེས་པའང་དོན་མེད་དེ་སུས་ཀྱང་མི་དྲན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་པས་བརྒྱད་པ་དང་། མིའུ་ཐུང་དང་། མིའུ་ཐུང་ལྷ་དང་། སྣ་ཚོགས་བཤེས་གཉེན་སོགས་ཀྱིས་བྱས་པར་དྲན་ལ། བྱེ་བྲག་པའི་སྟོན་པ་གཟེགས་ཟན་སོགས་ཀྱིས་
20-1-87a


དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་སྟེ་ཚངས་པས་བྱས་པར་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་གིས་མ་དྲན་པས་མ་བྱས་པར་འགྱུར་ན་ཕ་མེས་ཀྱི་ཁྲོན་པ་རྙིང་པ་སོགས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་ཐལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་པས་དེ་ལྟར་དྲན་པ་ནི་རྫུན་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གཞུང་
སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་འདོད་པ་གཞན་དྲན་པའང་རྫུན་དུ་འགྱུར་ཏེ་དེ་གཉིས་ལ་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟགས་མེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་མེད་ན། སྡེབ་སྦྱོར་མཁན་ནག་མོའི་འབངས་ཞེས་བྱ་བས་བྱས་པར་འདོད་པ་གཞོན་ནུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་གསར་དུ་སྐྱེས་བུས་
བཀོད་པའམ་སྤེ༷ལ་བ༷་ཡི༷་ནི༷་གཞུང༷་གཞན་ཡང་། སློབ་དཔོན་སྔ་མས་ཀློག་བསླབ་པ་སོགས་ཀྱི་མ༷ན་ངག༷་ཡོད་པ་ལ༷ས་གཞ༷ན་མེད་པ་ན་གཞ༷ན་དག༷་གི༷ས་རང་གར་འདོ༷ན་པ༷་གང༷་དུ་མཐོང༷་སྟེ་མ་མཐོང་བ་གང༷་གིས་ན། དེ༷་ཡང༷་རིག་བྱེད་དེ༷་ལྟར༷་མ་བྱས་པར་རྗེ༷ས་སུ་ཅིས་མི༷་དཔོ༷ག་
སྟེ་དེ་གཉིས་འདྲ་བས་སོ། །སྤྱིར་གཞུང་གི་ཚིག་ཀློག་པ་ཙམ་ལའང་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོ་སོགས་བསླབས་ནས་འཇུག་པ་དང་། གཞུང་གི་བརྡ་སྤྱི་དང་བརྡའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་དཀའ་བ་ལ་འདི་ཞེས་གཞན་གྱིས་མ་བསླབས་ན་མི་ཤེས་པ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ལའང་ཡོད་པས་ན་
རྟགས་དེ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགོད་པ་དོན་མེད་དེ། འབྲས་བུའི་རི༷གས་ག༷ང་ཞིག་རྒྱུ་ག༷ང་ལ༷ས་གྲུབ་པ༷་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཚུལ་དམིགས་པས་ཚད་མས་མཐོང་བ་དེ༷་ཡུལ་དུས་ཀུན་ཏུ་ཡང་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་དེ༷། དཔེར་ན་དུ་བ་ཅན་གྱི་མེ་ཤི༷ང་ལས་སྐྱེ་བ་
འདིར་མཐོང་ན་གཞན་དུ་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པ་བཞིན༷། བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་དོན་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པའི་གཞུང་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུའི་བསམ་སྦྱོར་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་ད་ལྟ་མཐོང་བས་ན། རྒྱུ༷་རྩོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་དངོས་སུ་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཅ༷ན་གཞན༷་རིག་
20-1-87b


བྱེད་ཀྱི་ངག་འདི་ཡང༷་། རྒྱུ་སྐྱེས་བུ་དེ༷་ལ༷ས་འབྱུང་བར་འགྱུར༷་བར༷་ཡང༷་དག༷་པར་ཤེས༷་ཏེ་ངག་རིགས་གཞན་དང་འདྲ་བས་སོ། །ལྷ་ཡི་རྔ་བོ་ཆེ་དང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་གེ་སྣང་བར་གསུངས་པའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་བས་དང་གདུལ་བྱའི་དཀར་པོ་རྣམ་པར་འཕེལ་
བའི་མཐུ་ལས་དེར་སྣང་བ་སྟེ་ལུང་དུ་སྟོན་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་མ་ཡིན་ལ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའང་མིན་ནོ། །སྔགས་ནས་བཤད་པའི་གཞོམ་མེད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་མི་བརྗོད་དེ་འདིར་ཚུར་མཐོང་གིས་གཞལ་ནུས་པའི་ཡུལ་ལ་སྒྲོ་
འདོགས་བཅད་ནས་འགོག་པ་འདི་ཙམ་གྱིས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པ་བཟློག་ནུས་ཀྱི་ཚུར་མཐོང་ལས་འདས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ལ་མེད་དེ་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སློབ་པ་པོ་གཞན་སྔོན་དུ་སོང་བར་ངེས་པས་ཐོག་མེད་ནས་
ཡོད་པའི་མ་བྱས་པར་འགྲུབ་ན་གཞོན་ནུ་འབྱུང་བ་སོགས་ཀྱང་དེས་མ་བྱས་ལ་ད་ལྟའི་གཞུང་འགོད་པ་དག་ལའང་། རྗེས་སུ་རྟགས་དེ་འཇུག་པས་དེ་ཡང་དེས་མ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མགྲོན་པོས་བཏང་བའི་མེ་མཆེད་པ་ན་མེ་སྔ་མ་སྔོན་སོང་ཡིན་ཀྱང་དེས་
མེ་དེའི་ཡ་མཐའ་ཐུག་མེད་དུ་འགྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་གཙུབ་ཤིང་གཙུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འབྱུང་སྲིད་པ་བཞིན་ད་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་བྱེད་རང་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཤེས་ཀྱང་ཐོག་མའི་རིག་བྱེད་བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཞིག་སློབ་དཔོན་མེད་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་ནས་འཆད་པའང་སྲིད་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་མི་སྲིད་དེ་ད་ལྟའི་སྐྱེས་བུས་དེ་ལྟར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ནུས་པ་མཉམ་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ་གཅིག་གིས་ཤེས་པ་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་མཐོང་བ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་དྲང་སྲོང་
20-1-88a


རྒྱས་པས་ཟློས་གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་བྷ་ར་ཏ་ཞེས་པ་རང་གིས་ཤེས་ནས་བྱས་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་ད་ལྟ་གཞན་གྱིས་བསླབ་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་། རིག་བྱེད་ནི་རིག་བྱེད་ཡིན་ལ། གཞན་ལ་དེ་མེད་པས་
རིག་བྱེད་ནི་མ་བྱས་པའོ་སྙམ་ན། ད་ལྟ་ཁ་བྱའམ་ཁ་གཏམ་བྱས་པ་གནའ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཀྱང་དེ་མིན་པ་གཞན་མིན་པས་ན་དེ་ཡང་མ་བྱས་པར་ཐལ་ལོ། །རིག་བྱེད་ནས་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའི་སྔགས་བསྟན་ལ། སྐྱེས་བུ་ལ་སྔགས་བྱེད་པའི་
ནུས་པ་མེད་དོ་སྙམ་ན། བདེན་པ་དང་དཀའ་ཐུབ་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུས་སྔགས་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་དུའང་ཡོད་ན་དེ་ཡང་མ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་པའི་སྔགས་དག་ཀྱང་དུག་ལ་སོགས་པ་ཞི་བའི་ནུས་པ་མངོན་སུམ་གྲུབ་ན་
ནུས་ལྡན་གྱི་སྔགས་བསྟན་པའི་གཞུང་དེ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་ཁས་ལེན་པ་དོན་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་པའི་གཞུང་གི་སྔགས་སྔགས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་མནའ་ཆུ་བཏུང་དགོས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་ཕྱག་རྒྱ་དང་བསམ་གཏན་ལ་
སོགས་པ་ཡི་གེ་མེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ལས་བྱེད་པ་ཡོད་ན་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུས་སྔགས་བྱེད་ནུས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཅི་ཕྱིར་མི་བྱེད་སྙམ་ན། སྐྱེས་བུ་གཅིག་སྙན་དངགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཅི་ཕྱིར་མི་བྱེད། 
མི་བྱེད་ན་གཅིག་ཀྱང་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར་གྱི་ན་སྟེ། ནུས་པ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡོད་པ་ལ་འགལ་བ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མི་འཇུག་པས་རང་གི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་འགོག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཁྱད་
20-1-88b


པར་བ་ཁེགས་མི་ནུས་པར་བསྟན་པ་འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་སྲིད་པར་བསྒྲུབ་པ་ལའང་ལན་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རིག་བྱེད་དེ༷་ལ༷འང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་འབྲ༷ས་བུར་མཚུང༷ས་པ་མཐོ༷ང་བའི༷་ཕྱིར༷་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོད་པའི་གཏན་
ཚིགས་དག༷་ནི༷་མ༷་བསྟན༷་པ༷ར། མི་དྲན་པ་དང་ཐོག་མ་མེད་པ་སོགས་གཏན༷་ཚི༷གས་ལྟར་སྣང་བ་ར༷བ་ཏུ༷་སྤྲོས༷་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་དག༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མ་བྱས་པ་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་མ་ངེས་ཤིང་མ་གྲུབ་པའི་འཁྲུ༷ལ་པ༷་ཅ༷ན་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་འདི་
རྣ༷མ་པ་ཀུན༷་ཏུ་ཐོ༷ག་མ་མེ༷ད་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ༷་པར་གྱུར༷་དུ་ཆུག་མོད། དེ༷་ལྟར༷་ཡིན་ནའང་སྐྱེས༷་བུ་མི༷ན་པའི་རྟེན༷་ཅན་ཏེ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་མིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐོག་མེད་ཙམ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སྐྱེས༷་བུས༷་མ༷་བྱས༷་པ་ཉི༷ད་ཡིན་པར་གྱུར་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཐ་སྙད་གཞ༷ན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡ༷ང་མི་ལ་མི་བརྟེན༷་པའམ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་དག་ཐོག་མ་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཀླ༷་ཀློ༷་ལ༷་སོགས་པའི་ཐ༷་སྙ༷ད་དང༷་རྒྱང་འཕེན་པས་འཇིག་རྟེན་སྔ་ཕྱི་དང་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་མེ༷ད་པར༷་སྨྲ༷་བའི༷་ཚི༷ག་རྣམ༷ས་ཀྱང༷་ཐོག༷་མ་མེ༷ད་
པའི་ཕྱིར་ན༷་རིག་བྱེད་དེ༷་བཞིན༷་ཏུ་མ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐོག་མ་མེད་པ་མ་གྲུབ་སྙམ་ན་མི་འཐད་དེ། བྱིས་པའི་ས་རྡུལ་གྱི་རྩེད་མོ་དང་འདྲ་བར་སྔ་མ་སྔ་མ་མཐོང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་མེད་པར་སྨྲ་བ་སོགས་
ཀྱང་ཐོག་མེད་ནས་གོམས་པའི་བག་ཆགས་གང་ཞིག །སད་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་སོགས་མདོར་ན་སྔོ༷ན་གྱི་རྒྱུ་ལས་འདུ༷ས་བྱས༷་པའི༷་རྒྱུ་ཅན་ནམ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་མི་ཤེས་པའི་རིགས་པས་གྲུབ་ལ། རྒྱུ་དེ་
20-1-89a


ལའང་རྒྱུ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་སོང་བས་ཐུག་མེད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ལ་ཀླ་ཀློ་ལ་གྲགས་པའི་ཐ་སྙད་ནི་ཕ་ཤི་བ་ན་བུ་ཐུ་བོས་མ་བག་མར་ལེན་པ་དང་། འཁོར་བ་ལས་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒན་རབས་བསད་པར་བྱ་བ་དང་ཚེས་
བཅུ་གསུམ་ལ་འདོད་པའི་དགའ་སྟོན་བྱ་བ་དང་། བུ་ཡི་བཙས་སྟོན་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །ལོག་པའི་ཐ་སྙད་དེ༷་འདྲ༷འི་ངག་སྐྱེས༷་བུས༷་མ༷་བྱས༷་པ་ཉི༷ད་དུ༷་གྲུབ༷་ན༷འ༷ང་དེ་ལ་བདེན་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ཅི༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་དེ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་
ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན༷་ནི༷་འཆད་པ་པོ་དེས་བརྗོད་པ་དང་། དཔྱོད་པ་པ་དང་། བརྡ་སྤྲོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་འཆད་ཚུལ་གྱི་རྟོག་པའི་འདུ༷་བྱེ༷ད་པ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཐ་དད་པ་དུ་མར་ཡོད་པ་རྣམ༷ས་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་གཅིག་ཏུ་བདེན་པར་ངེས་
པ་ལ་ཐེ༷་ཚོམ༷་ཟ་བ་དག༷་ཀྱང༷་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་དང་རྐྱེན་དག་ནི་རང་གི་བསྟན་བྱའི་དོན་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་སོ་ཟེར་ན། རང་བཞིན་དང་རྐྱེན་དག་གིས་འཇུག་ཡུལ་ལ་འཆད་པ་པོའི་རྟོགས་པ་སྐྱེ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་མི་རུང་ན་འཆད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འབྱུང་བར་
མི་སྲིད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲགས་པས་འཁྲུལ་མི་སྲིད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་མཐོ་རིས་དང་ལྷ་མོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཡང་མ་གྲགས་པའི་དོན་གཞན་གྱི་རྗོད་བྱེད་དུ་འདོད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པའི་བརྡ་ཡང་མང་དུ་ཡོད་ལ། དེའི་དོན་སྐྱེས་
བུས་བསྟན་པ་ལ་རག་ལས་ཤིང་། དེ་ཡང་དེའི་ཞེ་འདོད་ལ་རག་ལས་པས་ན་རིག་བྱེད་རང་གི་ངོ་བོས་བདེན་པ་ཅན་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་སོ། །གཉིས་པ་རྟགས་དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ། ངག་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་མ་བྱས་
20-1-89b


ཉིད་འགྱུར་ཚུལ། །དེ་ཡི་རྟགས་དོན་རིགས་པས་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། རིག་བྱེད་མ་བྱས་པར་གྲུབ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཡི༷ག་འབྲུ་ཨ་ལ་སོགས་པ་རྣམ༷ས་ནི་གཞན༷་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བརྗོད་པ་ཀུན་གྱི་ཡི་གེ་དང༷་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངག་དེ་
ཀུན་མ་བྱས་པར་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་ན༷་དེ་ལ་དགོས་པའམ་འབྲས༷་བུ་ཅི༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་ཀུན་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནམ་ཅི། དེ་ལྟར་རིག་བྱེད་ཡིན་མིན་ཀུན་ཀྱང་བདེན་པར་གྱུར་ན་རིག་བྱེད་དེ་ཁོ་ན་བདེན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དེ་ལ་དགོས་པ་གང་ཡང་མེད་པར་
འགྱུ༷ར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡི་གེ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྟོན་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ངག་མ་བྱས་སོ་སྙམ་ན། ངག༷་ཅེས་པ་ནི༷་ཡི༷་གེ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པར་ཡོ༷ད་པ༷་མི༷ན་ཏེ༷་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བ་ལ་ཡི་གེ་རེ་རེ་བ་བསལ་བའི་ཤུལ་ན་བློ་མ་འཁྲུལ་བར་གཏད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མ༷་
དམི༷གས་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡི་གེ་ལས་གཞན་ངག་རྫས་མ་གྲུབ་དང་། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རིམ་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཆ་བཅས་ཆ་མེད་གང་ཡིན་བརྟགས་ལ་དགག །རྟག་དང་མི་རྟག་བརྟགས་ནས་འགོག་པ་དང་། །
ཁྱབ་དང་མ་ཁྱབ་བརྟགས་ནས་དགག་པའོ། །དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་དེ་དག་ན་རེ། ཡི་གེ་ལས་གཞན་པའི་ང༷ག་རྫས་སུ་མེད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཡི་གེ་སིལ་བུས་དོན་མི་སྟོན་ལ་ངག་གིས་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ངག་ནི་ཡི་གེ་ལས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་དོ་ཟེར་ན། 
བརྟག་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ། ངག་དེ་ཆ་བཅས་ཡིན་ནམ་ཆ་མེད་ཡིན། ཡན༷་ལ༷ག་དུ༷་མ༷འི་ཆ་དང་བཅས་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། ཆ་དེ༷་རྣམ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པར་གནས་པའི་རེ་རེ་ལ་ངག་གི་དོན༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དེ་མིང་རེ་རེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་མེད་ལ་
20-1-90a


ཡི་གེ་རེ་རེ་ལ་མིང་གི་དོན་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཆ་རེ་རེ་ལ་ངག་ཏུ་བཏགས་པ་ནི་ངག་དེ༷་ཡི་དངོ༷ས་པོ་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་ལ་ངག་དེ༷་ཡི་དངོ༷ས་པོ་ཅ༷ན་དུ༷་སྒྲོ་བཏ༷གས་པ༷་སྟེ། དཔེར་ན་དབྱིབས་སམ་རྩལ་ཆེ་བ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་སེང༷་གེ༷་ཉི༷ད་དུ་
བཏགས་པ་དང་བློ་རྣོ་བ་ལ་མེ་ཞེས་བཏགས་པ་ལ་སོ༷གས་པ་བཞིན༷་ཏེ་དེ་ལ་སེང་གེ་དང་མེའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཆ་རེ༷་རེ༷འང་ངག་གི་དོན༷་དང་བཅས༷་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷འ༷ང་ཁྱོད་རང་གིས་ངག་ནི་ཆ་དུ༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཏག༷ས་པ་ནི་ལོ༷ག་པ༷་
ཡིན་ཏེ། ཆ་གཅིག་པུ་དེ་ངག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་ངག་གི་ཆའམ་ཡན༷་ལ༷ག་གང་ཡང་རུང་བའི་ཕྱོགས་གཅི༷ག་ནི༷་རྟོག༷ས་པ༷ས་ཀྱང༷་ང༷ག་གི༷་དོ༷ན་མཐའ་དག༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །མི་སྐྱོན་ཏེ་ཆ་རེ་རེའང་ངག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ལ་དེ་ཐམས་
ཅད་བསྡོམས་པ་ན་ངག་གི་རྫས་ཞེས་བྱ་བ་རིལ་པོ་དེ་ཡིན་པས་ངག་གི་ཆ་ཀུན་རྫོགས་པ་ན་ངག་གི་དོན་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཅི༷ག་ཅ༷ར་རྟོག༷ས་པ༷་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷འ༷ང་། ངག་རིལ་པོ་ཆ་མེད་ཅིག་ཅིག་ཅར་རྟོགས་རྒྱུ༷་ཡོད་ན་དེ་རྟོགས་པ་ལ་དུས་ཀྱི་གོ་རིམ་མི་རུང་བས། 
ངག་གི་ཆ་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཐོས་པས་ཟླ་ཞག་དང་ལོར་འཆད་པའི་དུས༷་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་མི༷་རུང༷་ངོ༷་། །དེས་ན་ངག་གི་རྒྱུན་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མཐའི་བར་དུ་ངག་མི་རྟོགས་ལ། ཐ་མའི་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་ཁོ་ན་ངག་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ་ཡིན་ན་སྔ་མ་རྣམས་མེད་
ཀྱང་དེ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་ཐལ་ལོ། །སྔ་མ་རྣམས་དེ་ཡི་དུས་ན་མེད་དེ་འགག་པའི་ཕྱིར། སྔ་ཕྱི་བསྡོམས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ངག་ཅེས་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལས་ཐ་དད་པའི་ངག་རྫས་གང་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ངག་ནི་ཆ་མེད་པ་གཅི༷ག་
20-1-90b


ཉི༷ད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷་ཡ༷ང་དེ་ལ་ཆ་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ངག་དང་དོན་ཀྱང་རིམ༷་གྱིས༷་རྟོག༷ས་པ༷་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ། ངག་དེ་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་མི་བྱེད་པ་རྟག་པ་ཡིན། མི༷་རྟག༷་པ་ཡིན་ན༷་ནི༷་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་
བུའི་རྩོལ༷་བ་ལས་བྱུང༷་བའི་ཕྱི༷ར་དེ༷་ཅི༷་ཞིག་སྐྱེས༷་བུས༷་བྱས༷་པ༷་མི༷ན་པར་འགྱུ༷ར་ཏེ་བྱས་པ་ཁོ་ནའོ། །གལ་ཏེ་རྟ༷ག་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན་ཡ༷ང་ངག་དེ་དུས་རྟག༷་པར༷་ནི༷་ཉན་ཤེས་ཀྱིས་དམི༷གས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་རྟག་པ་གང་ཞིག་དེ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་
སྒྲི༷བ་གཡོ༷གས་དག་ཀྱང་མེ༷ད་པའམ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་མི་སྲིད་ན་རྟག་པ་དེ་སྔར་གྱི་རང་བཞིན་ལས་གཡོ་མི་སྲིད་ལ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་གནས་སྐབས་གཞན་དང་གཞན་དུ་བསྒྱུར་མི་ནུས་པ་ཡིན་པར་གོང་དུའང་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །གལ༷་ཏེ༷་སྒྲིབ་
གཡོགས་ཀྱིས་རྟག་པ་དེ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མི་ཐོས་པ་མིན་ཀྱང་དེ་ཐོས་པའི་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེ༷ད་རྐྱེན་རྩོལ་བ་སོགས་འག༷འ་ཞི༷ག་མ༷་ཚ༷ང་བས་ཐོས༷་པ༷་མི༷ན་ནོ༷་ཞེ༷་ན༷། ཅི༷ས་ཀྱང༷་སྟེ་ངེས་པར་རྐྱེན་གཞ༷ན་ལ་ལྟོས༷་པ་ཡི༷ན་པ་ནི་སླ༷་སྟེ༷་རང་རེ་གཉིས་ཀས་འདོད་མོད། འོན་ཀྱང་
སྒྲ་རང་གི་ངོ་བོ་རྟག་པར་ངེ༷ས་པ༷་ཉིད་དུ་དམ་བཅས་པ་དག༷་ནི༷་ཚིག་དེ་དང་འག༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྟག་པ་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མི་རུང་ཞིང་ལྟོས་ན་ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པ། ངག་དེ་ཕྱོགས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཁྱབ་པ་
ཞིག་གམ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཡིན། གལ༷་ཏེ༷་དེ༷་དག༷་ཕྱོགས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་ན་གང་དུ་གནས་པའི་ཡུལ་དུས་ཉི་ཚེ་བ་དེ་ལས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་ནི༷་དམི༷གས་པར་མི༷་འགྱུར༷་ནའང་རིག་བྱེད་ཀྱི་ངག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་ཐོས་པའི་ངེས་པ་མེད་པས་
20-1-91a


གནོད་དོ། །གལ་ཏེ༷་ཀུན་དུ་ཁྱབ༷་པ་ཡིན་ན༷་ཡུལ་དུས་ཀུན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱིས༷་ཅི༷ག་ཅ༷ར་དུ་ཐོས་ཤིང་དམི༷གས་པ༷་ངག༷་ཏུ་འགྱུར༷་ཏེ་ཉན་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་སུ་རུང་བའི་ངག་དེ་ཐམས་ཅད་ན་ཁྱབ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་འདི་ན་གྲགས་བཞིན་པའི་
དུང་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡོ༷ད་ཀྱང་ཅིག་ཅར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་རྩོལ་བ་སོགས་རྐྱེན་གྱིས་འདུས༷་བྱས༷་པ་ལས་སྒྲ་དེ་དམི༷གས་པ༷འམ་ཐོས་པ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷་ཡ༷ང་། རྟག་པ་འགྱུར༷་མེ༷ད་ཀྱི་ངག་དེ་ནི་རྐྱེན་གང༷་གིས༷་གསར་དུ་འ༷དུ༷་བྱེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་
གྲུབ་ཟིན་པར་དེ་ན་ཡོད་པས་སོ། །ངག་རྟག་པ་འདུ་བྱེད་པ་མིན་ཀྱང་དེ་ཐོས་པའི་རྐྱེན་རྣ་བའི་དབ༷ང་པོ༷་དག་རྩོལ་པ་སོགས་རྐྱེན་གྱིས་ལེ༷གས་པ༷ར་བྱས༷་པ་ལས་ཁྱབ་པའི་སྒྲ་དེ་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། རྐྱེན་གྱིས་སྒྲ་ཐོས་སུ་རུང་བར་ལེགས་པར་བྱས་པའི་དབང་པོ་དེས༷་
ཀྱང༷་དེ་ན་ཁྱབ་པའི་སྒྲ་མ༷་ལུ༷ས་པ་ཐོས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ་མིག་གི་སྒྲིབ་གཡོགས་བསལ་བ་ན་མདུན་ན་གནས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །གལ༷་ཏེ༷་ལེགས་པར་བྱས༷་པའི་རྐྱེན་གྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་མི་འདྲ་བ་སོ་སོ་ཡོད་པ་ལ༷ས་དབང་པོས་ལ་འཛིན་པའི་ནུས་པའང་ཐ༷་ད༷ད་པ་
ཡིན་གྱི་གཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་གཅིག་གི་དོན༷་གཅི༷ག་ཐོས་པར་ངེས༷་པ་ཡི༷ན་གྱི་ཐམས་ཅད་ཐོས་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བོ་དུ་མས་ལྷན་ཅིག་གླུ་ལེན་པ་དང་རྔ་དང་གླིང་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་ཡི༷་ཚོ༷གས་པ༷་དུ་མ༷་ཡི༷་ཅ༷་ཅོ༷་དེ་རྣ་དབང་གཅིག་གིས་
གཅིག་ལ་ཇི༷་ལྟར༷་ཐོས༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ་དབང་པོ་ནི་ཡུལ་སྒྲ་གཅིག་ལ་ངེས་པར་འཇུག་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ཞིང་སྒྲ་རིམ་གྱིས་ཐོས་ཀྱང་མྱུར་བས་ཅིག་ཅར་ཐོས་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གླིང་བུ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ལའང་
20-1-91b


ཅིག་ཅར་ཐོས་པའི་སྣང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་གཉིས་སྐད་ཅིག་མ་རིམ་གྱིས་ཐོས་བ་ལ་ཁྱད་མེད་ཅིང་འཇུག་པ་མྱུར་བ་ལའང་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་གཞན་ཡང་འོག་ནས་ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་ཡུལ་གཅིག་ལ་ངེས་ཞེས་པ་དེ་ཚིག་འབྲུ་གསལ་
པོར་རྗོད་པའི་སྒྲ་ལ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ཙམ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་ཙམ་དུ་མ་ལྷན་ཅིག་ཐོས་རུང་ངོ་ཞེ་ན་དུ་མས་གླུ་ལེན་པ་ལྷན་དུ་ཐོས་ཚེ་ཚིག་འབྲུ་ལས་གཞན་པའི་སྒྲ་དུ་མ་ཇི་ལྟར་ཐོས་ཞེས་དྲིས་པ་ན། ཅ་ཅོ་དེ༷་ལ༷་ག༷ལ་ཏེ༷་ཚིག་འབྲུ་ལས་གཞན་དུ་དོན་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ༷་ཙམ་ཡ༷ན་
ག༷ར་དུ་ཐོས༷་པར་འགྱུར༷་གྱི་རྗོ༷ད་བྱེ༷ད་ངག་གི་སྒྲ་ནི་ཐོས་པ་མ༷་ཡི༷ན་པས་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་མི་ངེས་པའི་སྐྱོན་མེད་ཅེ་ན༷། སྒྲ་ཙ༷མ་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་ཚིག་འབྲུ་ཡོ༷ད་དོ༷་ཞེས༷་བྱ་བ་འདི༷་ལ༷་ཤི༷ན་ཏུ༷་ཆེ༷ས་ད༷ད་པར་བྱ༷་བ་ཞིག་ཏུ་འདུག་གོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་མི་དད་པར་སྟོན་པའི་བསྟིང་ཚིག་གོ། །
དེ་ཡང་ཚིག་འབྲུ་ཅན་གྱི་སྒྲ་ལ་ཚིག་འབྲུ་དེ་བཞག་ནས་དེ་ཡི་སྒྲ་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བ་ཡོད་པ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྟེ་སྒྲ་མེད་པའི་ཚིག་འབྲུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྒྲ༷་གཞན༷་དག༷་ནི༷་མི་ཐོས་པར་གན༷ས་པ༷་ན༷་སྒྲ་མེད་པར་སྒྲ༷་ལས་ཡན་གར་དུ་རྗོ༷ད་བྱེ༷ད་ཇི༷་ལྟར༷་ཐོ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་
སྒྲ་མེད་པར་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་རྗོད་བྱེད་ཐོས་པ་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་གོ། །ཡང༷་ན༷་ནི་སྔར་དབང་པོ་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ནུས༷་པ༷་ནི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་གཅིག་ལ་ངེ༷ས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པའི༷་ཕྱིར༷། ཇི༷་ལྟར༷་ན་ཅ་ཅོ་ཐོས་པའི་ཚེ་རྗོད་བྱེད་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་སྒྲ༷་དུ་མ་ལྷན་ཅིག་
རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་བརྗོད་པ་ན་རྗོད་བྱེད་དང་སྒྲ་གཉིས་ཀ་ལ་ནུས་པ་ངེས་ལ་དུ་མས་བརྗོད་པ་ན་སྒྲ་ལ་ངེས་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་ལ་མི་ངེས་པ་མི་འཐད་དོ། །དཔྱོད་པ་པ་ན་རེ། སྒྲ་ཙམ་ལས་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ངག་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་ཅེས་པ་མི་འཐད་དེ། སྒྲ་ལས་དོན་
20-1-92a


མི་རྟོགས་ཏེ་སྒྲ་སྔ་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་ཚོགས་ལ་དེའི་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ལ་ངག་གི་དོན་མེད་ཅིང་། ཡི་གེ་རེ་རེའི་སྐད་ཅིག་ཆུང་ངུའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་སྒྲས་དོན་གང་ཡང་མི་སྟོན་ནོ། །དེས་ན་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་གོ་རིམ་དང་ལྡན་པར་བྱུང་བའི་ཆ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པ་ནི་རྗོད་བྱེད་ཡིན་པས་སྒྲ་ལས་རྗོད་བྱེད་ཐ་དད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་ཚོགས་པ་དང་ཆ་རེ་རེས་དོན་མི་སྟོན་པ་སོགས་ཉེས་པ་གང༷་དང༷་ག༷ང་གིས༷་ཀྱང༷་སྒྲ༷་ཙ༷མ་རྗོ༷ད་བྱེ༷ད་དུ་མི༷་འ༷དོད་པ༷་ཁྱོད་རང་ལའང་སྔ་ཕྱི་རིམ་འབྱུང་གི་སྒྲ༷་ཙམ༷་དག༷་གི༷ས་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ངག་དེ་
གས༷ལ་བ༷་ཡིན་པས་ན༷། ཇི༷་ལྟར༷་རྗོད་བྱེ༷ད་ལ༷འང་ཉེས་པ་དེ༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར་ཏེ་རྗོད་བྱེད་ཀྱང་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་བཞིན་མི་འབྱུང་བར་རང་གི་ངོ་བོས་ཅིག་ཅར་དུ་བྱུང་བ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྗོད་བྱེད་མིན་པའི་ཆུ་སྒྲ་སོགས་སྒྲ་ཡན་གར་བ་ཙམ་ཅི་སྟེ་མེད་
སྙམ་ན། དེ་རྗོད་བྱེད་ལས་ཡན་གར་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་དུ་སྟོན་པ་ལ་རྗོད་བྱེད་ལས་སྒྲ་ཡན་གར་དུ་མེད་དོ། །ངག་མེད་པའི་སྒྲ་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བས་དོན་རིལ་པོ་མི་སྟོན་ནོ་སྙམ་ན། སྒྲ་མེད་པའི་ངག་གིས་ཀྱང་མི་སྟོན་ཏེ་ནམ་
མཁའི་མེ་ཏོག་གི་དྲི་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ངག་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་གོ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ངག་གི་རྫས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་ཡི་གེའི་རིམ་པ་དུ་མ་ལ་མིང་ཚིག་ངག་ཏུ་བརྡ་སྦྱར་ཏེ་གོམས་པའི་རྟོག་པ་ལས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་
རིམ་པ་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པ་ལ། ཡི་གེ་བཀོད་པའི་རིམ་པ་བཀག་པ་དང་། །རྐྱེན་གྱིས་གསལ་བའི་རིམ་པ་བཀག་པའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ་རིག་བྱེད་མ་བྱས་པ་ཞེས་པ་ཡི༷་གེ༷་ཙམ་ནི་མིན་ཏེ་དེས་དོན་གང་ཡང་མི་སྟོན་པས་ན་ཡི་གེ་རིམ༷་པ༷་ཅན་དུ་བཀོད་པའི་ཁྱད་
20-1-92b


པར་དང་ལྡན་པ་ནི་ང༷ག་ཡིན་ལ་དེ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་བྱུང་བའོ་ཞེ་ན། རིམ་པ་ཞེས་པ་དེ་ཡི༷ག་འབྲུ་རྣམས་ལས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་དམིགས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མི༷ན་ཏེ་ཡི་གེ་ལ་རིམ་པ་བློས་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་དེ༷་དག༷་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་
གོ་རིམ་རྣམ་པ༷ར་བཞ༷ག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པ༷འ༷ང་མེ༷ད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་རིག་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་གོ་རིམ་དེ་ལས་གཞན་དུ་བརྗོད་མི་ཤེས་པའམ་བཞག་ཏུ་མེད་དགོས་ནའང་ཨག་ནི་ལྟ་བུ་ལ་ག་སྔོན་དུ་བྱས་ནས་གཱ་ནི་ཞེས་སོགས་ཇི་འདོད་བསྒྱུར་བཏུབ་བས་ན་
དེ་འདྲའི་གོ་རི༷མ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བཏུབ་པ་ནི༷་ཡི་གེ་ལ་ངོ་བོའི་གོ་རིམ་ཡོད་པར་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལ་འགལ༷་བའི་རྟགས་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་ཨ་གཅིག་ཀ་གཅིག་ཡིན་པ་སོགས་ཁས་བླངས་ན་དེའི་སྔ་ཕྱིའི་གོ་
རིམ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་གོ་རིམ་ཡོད་མི་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱི་ངག་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་དང༷་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་པར༷་བརྗོད་པའི༷་ཕྱིར༷། ཡུ༷ལ་གྱི་གོ་རིམས་ཕྱོགས་འདི་ན་འདིའོ་ཞེས་པ་ཚོགས་པའི་གྲལ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དང༷་། 
དུས༷་ཀྱི༷་གོ༷་རིམ་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་ས་མྱུག་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་དེ་ལ་མེ༷ད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཡི་གེའི་གོ་རིམས་ཞེས་པ་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་དེ་ལྟར་ངོ་བོས་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ས་མྱུག་ལྟ་བུའང་སྔ་ཕྱིར་སུས་ཀྱང་བསྒྱུར་མི་ནུས་ན་རྟག་
པའི་སྒྲ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་ངག་རྟག་པ་གོ་རིམས་ཅན་ཞེས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཉེས་པ་དེར་དོགས་ནས་རྗོད་པ་ནི་མི༷་རྟག༷་པ་ཡིན་པ་དང་ཁྱབ༷་བྱེ༷ད་མ༷་ཡི༷ན་པའི༷་རང་བཞིན་དུ་འདོད་ན། དེའི་སྐྱོན་ཡ༷ང་། མི་རྟག་
20-1-93a


ན་ནི་རྩོལ་བྱུང་ཕྱིར། །སོགས་དང་། གལ་ཏེ་དེ་དག་ཁྱབ་བྱེད་མིན། །ཞེས་སོགས་སྔ༷ར་ནི༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་པས་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡི་གེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་གོ་རིམས་ཅན་གྱི་ངག་
ཡོད་པར་སྒྲུབ་པར་མ་ནུས་ནས། ཡི་གེ་རིམ་བཞིན་ཤེས་པ་ལ་གསལ་བ་དེ་ཉིད་རིམ་པའོ་ཟེར་ན། འདི་ལྟར་བློ་ལ་ཡི་གེ་མངོན་པར་གས༷ལ་བའི༷་རིམ༷་པ༷འང༷་ངག༷་མིན༷་ཏེ༷། ངག་རྟག༷་པ་ལ༷་གསར་དུ་གས༷ལ་བ༷་ཡོད་པར་འདོད་པ་སྔར་རིགས་པས་
བསལ༷་ཟིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཞན་ཡང་སྒྲ་སྔར་མེད་གསར་སྐྱེ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པ་དང་སྔར་ཡོད་གསལ་བར་འདོད་པ་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་ཡོད་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ། རྒྱུ་བྱེ༷ད་པ༷་ལྕེ་རྐན་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་ཀྱི༷་བྱ༷་བ༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་ངག་དེ༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར༷་ན༷་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲ༷ས་བུ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡིན་པར་འཐད་དེ། གསལ་བྱ་ཡིན་ན་དེའི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔོན་ནས་གྲུབ༷་ཟིན་པའི༷་དོན༷་ལ༷་གསལ་བྱེད་ར༷ང་ཉིད་ཤེ༷ས་པའམ་དམིགས་པར་གྱུར་པ༷ས་གཞ༷ན་གསལ་བྱ་དེའི་བློ་སྐྱེད་པའམ་དེ་
འཛིན་གྱི་བློ༷འི་རྒྱུ༷་ནི༷་གས༷ལ་བྱེ༷ད་དུ་འདོ༷ད་དེ། དཔེར་ན༷་སྒྲོན༷་མེ་སོགས་དམིགས་པས་བུམ་པ་གསལ་བ་བཞི༷ན་ནོ། །གཞ༷ན་དུ༷་རྒྱུ་དེའི་རྗེས་ལ་དམིགས་ཀྱི་དེའི་སྔར་ནམ་ཡང་གྲུབ་པར་མ་དམིགས་ན༷་འབྲས་བུ་དེ་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་ཡི་རྒྱུ་ལ༷ས་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འདི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅི༷་ཞིག་
གིས་འབྱེད་དེ་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་ལྕེ་རྐན་སོགས་བྱེ༷ད་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཚོ༷གས་པ༷་ཡི༷་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས་ནི༷་ངེ༷ས་པར༷་ཏེ་ཡོད་ན་ཡོད་པའི་རྗེས་འགྲོ་དང་མེད་ན་མེད་པའི་ལྡོག་པ་གྲུབ་པར་ཡ༷ང་དམི༷གས་པའི་ཕྱིར༷་ངག་དེ་ནི་རྒྱུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྲ༷ས་བུ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ༷་
20-1-93b


སྔར་ཡོད་མ་ཡིན་ནོ། །སྔར་ཡོད་ཟིན་གསལ༷་བར་བྱེ༷ད་པའི་རྒྱུ་ལ༷་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ་དེ༷་ལྟ་བུ་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལོག་ཀྱང་དེའི་ངོ་བོ་མི་ལྡོག་པ་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་དེའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་དུས་མཉམ་པར་ཡོད་དགོས་
ཀྱང་འདི་ལ་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ག༷ལ་ཏེ༷་ཕྱི་རོལ་པ་ཁྱེད༷་ཅག་རྣམས་ཀྱི༷་ཞེ་འདོད་ལྟར་ན། ངག་རྟག་པ་དེ༷་རང་གི་ངོ༷་བོ༷འི་སྒྲིབ༷་བྱེ༷ད་དང་བྲ༷ལ་བ༷་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲིབ་བྱེད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ནམ་ཡང་མི་མཐོང་བར་
འགྱུར་ཏེ་རྟག་པ་ནི་རང་གི་ངང་ཚུལ་ལས་ནམ་ཡང་འདའ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་འདྲའི་སྒྲིབ་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་དེ་སླར་ཡང་གསལ༷་བ་ཡི༷ན་ན༷་ཅི༷་ཕྱིར༷་སྒྲིབ་བྱེད་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་གསལ་བར་བྱེ༷ད་པ༷འི་ཚོ༷གས་ཀྱི༷་ནུས༷་པ༷་འཇུག་པ་དེ༷་རུང༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ་བསལ་བྱ་མེད་པ་ལ་བསལ་
བྱེད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བསལ་བར་བྱ་སྟེ་ནམ་མཁའི་དྲི་མ་འཁྲུད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གསལ་བྱེད་མེད་ཀྱང་ཅིག་ཅར་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུར་འདོད་པ་ལྕེ་རྐན་སོགས་ཀྱི་རྩོལ་བའི་རྗེས་ཁོ་ན་ལས་སྔར་མ་མཐོང་བཞིན་ཏུ་
ད་རུང་ཡང་བྱེད་པ་རྣམས་སྒྲ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་འདོད་ན། སྒྲ༷་དེ་དང༷་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་ཚུལ་ལ་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་གཞན༷་རྫ་བུམ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དག༷་ཀྱང༷་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་མིན་པར་གས༷ལ་བ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་པ་དོན་ལ་ཐོབ༷་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ༷་བཞིན༷་དུ༷་འདོད་དོ་ཞེས་ནི༷་ཁས༷་ལེ༷ན་ན༷་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་རྣམ༷ས་ཀུན༷་ནི༷་དོན༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་ཏེ་འབྲས་བུ་གང་ཡང་གསར་དུ་བསྐྱེད་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་ནའང་བཤད་མ་ཐག་པ་རྟག་པ་གསལ་
20-1-94a


བྱར་གྱུར་པ་མི་རུང་བ་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་མ་ཁྱབ་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་སྒྲ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་འཇུག་པས་ན་འགལ་བ་བརྒྱ་འགྱུར་གྱིས་ལྕི་བར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཆོས་ཅན་རིག་བྱེད་རྟག་པ་མི་འགྲུབ་པ་ལ་
རྟག་པའི་སྒྲ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མི་སྲིད་ཚུལ། །དངོས་སྟོབས་རིགས་པས་སྒྲ་མི་རྟག་བསྒྲུབ་གཉིས། །དང་པོ་ལ། སྒྲ་རྟག་བསྒྲུབ་ལ་དཔེ་མེད་རིགས་པ་བསྟན། །རིགས་པ་དེས་མཚོན་རྟགས་གཞན་སུན་ཕྱུང་ཚུལ། །དང་པོ། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་རྟག་པ་གཞི་མ་གྲུབ་
པས་ན་དེར་དམ་བཅས་པ་ཙམ་ལས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ། དེས་ན་ཆོས་ཅན་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཆོས་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་སྐྱོན་བསྟན་པ་ལ། ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཨ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་གཅིག་ནམ་ཐོས་ཀྱང་ཁྱད་མེད་པར་ཨའོ་སྙམ་དུ་
ངོ་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ན་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ་སྔར་གྱི་དེ་འགགས་ན་སླར་ངོ་ཤེས་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ༷་ཤེ༷ས་པ༷་ནི་སྒྲ་མ་འགག་པར་རྟག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འདོད་པ་དང༷་། ཡང་ཨ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་གོ་བའི་སླད་དུ་སྦྱོར་བས་ན་ལས་དེའི་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བའི་གཞི་
ཉིད་དུ་ཨ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟག་པར་ཡོད་པར་ངེས་ཏེ་ནམ་ཡང་སྒྲ་སྦྱོར་དུ་མི་རུང་བ་མེད་པས་སོ། །གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་བྱ་བ་གཞན་ལ་སྦྱོར་དུ་མེད་དེ་ཕྱོགས་ན་གྲི་མེད་པ་ཤིང་གཅད་པ་ལ་སྦྱོར་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཤིང་གཅད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་
ན་སྟེའུ་སྔར་ཡོད་ཁོ་ན་ལ་སྦྱོར་བས་ཁྱབ་པ་བཞིན་སྒྲ་ནི་ཡོ༷ད་པ་ལས་ལ་སྦྱོར༷་ངེས་པས་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་འདོད་པ་དང་། སོག༷ས་ཁོངས་ནས་ཨ་ཡི་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་སྔ་ཕྱི་ཐམས་ཅད་ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཐ་དད་
20-1-94b


མེད་པ་སོགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འདྲ་བའི་རྟགས་ལྟར་སྣང་བ་གང༷་ཡིན་པ་དེ་དག་སྒྲ་རྟག་པའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡིན་པར་འདོ༷ད་ན༷་ནི༷། དེ་འདྲ་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་འགོད་པའི་ཚེ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལྡན་གྱི་དཔེ༷་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གང་
ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་པས་ནི་ངོ་ཤེས་པ་དང་ལས་ལ་སྦྱར་བའི་གཞི་ཉིད་དུ་སྣང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཕྱི་ནང་གི་དངོ༷ས་པོ་མ་ལུས་པ་རྣམ༷ས་ནི༷་སྐད་ཅིག་གིས་ནི་འཇི༷ག་པ་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་གྱི་རྟག་པ་གཅིག་ནམ་ཡང་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར༷་
རོ༷། །དེས་ན་སྔར་མཐོང་བ་དང་ཕྱིས་མཐོང་བ་དག་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་སྟེ་སྔར་གྱི་དེ་མ་འགག་པར་མཐོང་བར་མི་འདོད་དེ་མར་མེ་དང་འབབ་ཆུའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་འདོད་ལ། སྟེའུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་སྔར་གྱི་དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ལས་ལ་སྦྱར་བའི་ནུས་པས་
ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྐད་ཅིག་ཡིན་གྱི་སྔར་གྱི་དེ་ཡིན་ན་སྔར་བཞིན་དུ་ལས་མི་བྱེད་པའམ་སྔར་ནས་ཀྱང་ལས་བྱེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་ལས་མི་བྱེད་དུ་ཆུག་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་དེ་ལས་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་གྱི་རྟག་པ་
ལས་ལ་སྦྱར་བ་ནི་མི་སྲིད་པས་ན་མི་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེའི་རི་ལ་སོགས་པའང་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བ་དག་གི་ཁྱད་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ཐ་དད་པར་འདོད་ཀྱི་རྟག་པ་མིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་སྔར་གྱི་ཨ་རྟག་པ་ཉིད་སླར་ཡང་དམིགས་
པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་པ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ནིང་དང་ད་ལོའི་མྱུ་གུའི་ས་བོན་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་རྟག་པ་ཆ་མེད་ཀྱི་ཐ་དད་མེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་ཕན་གདགས་སུ་མི་རུང་བས་དེས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྔ་ཕྱིར་བསྐྱེད་པའི་
20-1-95a


རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ཅིག་ཅར་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མིན་ན་ནི་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་བཞག་པའང་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་རིགས་པ་དེས་ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་བའི་རྟག༷ས་ངན༷་པ་གཞན༷་གང་ཡང༷་རུང་
བ་སྒྲ་སོགས་རྟག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཡང་སུན༷་དབྱུང༷་བར་བྱ༷འོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་སྔ་ཕྱིར་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་དང་ཡི་གེའི་གོ་རིམས་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་དང་། ཡུལ་རྟག་པ་གསལ་བའི་བློ་རྣམས་ནི་ཡུལ་དེ་
གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་བློ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་མིན་ལ་དེ་འདྲའི་གསལ་བ་བློ༷་དེ་ནི༷་སྐྱེས༷་བུའི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་ཡུལ་རྟག་པ་མ་བྱས་པ་དེ་ཡིན་ན། རང་གི་བློ་སྐྱེས་བུའི་རྟེན་ཅན་དུ་ཁས༷་བླང༷ས་པ་དང་འགལ་ཏེ་དཔྱོད་པ་པས་བློ་ནི་སྐྱེས་བུའི་ཡོན་ཏན་དུ་ཁས་བླངས་
པས་སོ། །མངོ༷ན་སུམ༷་དང་འགལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་རང་གི་དབང་པོ་དང་ཡིད་བྱེད་སོགས་ལས་སྐྱེ་བར་དམིགས་པས་སོ། །གྲག༷ས་པ༷་དང༷་འགལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་བློ༷་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པས་སོ། །རྗེ༷ས་སུ༷་དཔག༷་པ༷ས་གནོད་དེ་སྐྱེས་བུའི་དབང་པོ་
དང་ཡིད་བྱེད་སོགས་ལས་བློ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གྲུབ་པར་དམིགས་པས་དེ་མེད་པ་ལ་བློ་འབྱུང་བར་མི་སྲིད་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་ཅི༷ག་ཅ༷ར་གནོ༷ད་ལ། གཞན་ཡང་བློ་ལ་གསལ་བ་དེ་ལྟར་ཡུལ་ལའང་རིམ་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། 
ཡི༷་གེ༷་རྣ༷མས་ལས་ཐ་ད༷ད་པའི༷་རི༷མ་པ༷་དོན་ལ་ཡོད་པའ༷ང་གས༷ལ་བར༷་དཔྱ༷ད་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་གོ་རིམ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ནི༷་རྟོག༷་པ༷ས་སྒྲོ༷་བཏག༷ས་པ་ཙམ་སྟེ་སྒྲོ༷་མ་བཏགས་པར་འབྱུང་མི་ཤེས་པས་ན༷་ཇི༷་ལྟར༷་སྐྱེས༷་བུའི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་མི༷ན་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཏེ་དེ་
20-1-95b


ལྟ་བུའི་གནས་མི་སྲིད་དོ། །བློ་ནི་སྐྱེས་བུའི་རྟེན་ཅན་མིན་སོགས་རྐང་པ་བདུན་པོ་འདི་གོང་དུ་རྟག་པ་རྣམས་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུས་གསལ་བ་ཙམ་མོ་ཞེས་འདོད་པ་ལ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེས་གསལ་བྱ་རྟག་པ་རྣམས་ལ་སྔོན་མེད་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནམ། སྒྲིབ་པ་
བསལ་བ་ཡིན་ནམ། དེའི་བློ་སྐྱེད་པ་གསུམ་གང་ཡིན། དང་པོ་མི་སྲིད་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ལ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བྱར་མེད་ལ་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་དེ་ངོ་བོའི་སོགས་ཀྱིས་བཀག་ལ། གསུམ་པ་ལྟར་གསལ་བ་
བློ་ཡིན་ལ་དེའི་གོ་རིམས་ངག་གོ་ཞེ་ན། བློ་དང་ངག་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་ངག་ནི་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའམ་སྐྱེས་བུའི་རྟེན་ཅན་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལ་ཁས་བླངས་ལ་སོགས་པས་གནོད་དོ་ཞེས་རང་འགྲེལ་དང་ཤཱཀྱ་བློའི་འགྲེལ་བར་གསུངས་ལ། 
འདིར་ནི་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་སོགས་ཀུན་ལ་སྦྱར་བ་མི་འགལ་ལམ་ཞེ་ན་མི་འགལ་ཏེ། འདི་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྟགས་ངན་ངོ་ཤེས་སོགས་བཀག་པའི་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡི་གེའི་རིམ་པ་གསལ་བའི་བློ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་རྟག་པ་ཤེས་པའི་
བློ་ཀུན་ལ་སྦྱར་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་འདིར་གཞུང་གི་གོ་རིམས་དང་མཐུན་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གསལ་བ་བློ་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་པ་དེའི་རྒྱུ་གཟུང་ཡུལ་ཐ་དད་མེད་ན་བློ་རྣམ་པ་དང་དུས་ཀྱི་ཐ་དད་ཀྱང་འབྱུང་མི་ཤེས་པར་དཔོག་པ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་རང་ལུགས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ། རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པར་འགོད་པ་དང་། །དེ་ཡི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ནི་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། འཇིག༷་པ༷་ནི་དངོས་པོ་ཡོ༷ད་པ་ཙམ༷་ནས་རང་ཆས་སུ་འབྲེ༷ལ་པ༷་ཅ༷ན་མེ་ཡི་ཚ་བ་བཞིན་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་
20-1-96a


སྒྲ༷་སོགས་དངོས་པོ་ཀུན་ནི༷་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཉིད་ནས་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་འཇིག་པ་དང་། རྟགས་ཡོད་པ་ནི་ངོ་བོ་བདག་གཅིག་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་ཁྱབ་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། རྟགས་ཡོད་
པ་དེ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་ཕྱོགས་ཆོས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལྟོས་མེད་རྟགས་ཀྱིས་རྗེས་འགྲོ་བསྒྲུབ་པ་དང་། །གནོད་པ་ཅན་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་གྱུར་ལ་གནོད་པ་བསྟན། །འཇིག་
པ་རྒྱུ་གཞན་མེད་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། དང་པོ། ཡོད་པ་ཙམ་ནས་རང་གི་ངོ་བོས་འཇིག་པར་མ་ངེས་ཏེ་འཇིག་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པས་སོ་ཟེར་ན། འཇིག་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་ཉིད་འཇིག་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ལ་ལྟོས་ན་འཇིག་པ་དེ་འཇིག་བྱའི་དངོས་པོ་དེ་ལས་
གཞན་ཡིན་ནམ་གཅིག་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་དངོས་པོ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ཡོད་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་མེད་པས་ན་དེ་མེད་པ་ཉིད་འཇིག་པ་ཡིན་པས་འཇིག་པ་ཞེས་པ་དངོས་པོ་དེ་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཤིང་གི་འཇིག་རྒྱུ་མེ༷་ལ༷ས་ཤིང་རང་ལས་དོ༷ན་
གཞ༷ན་དུ་གྱུར་པའི་འཇིག་པ་དངོས་པོར་གྱུར༷་པ༷་ད༷ག་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན༷། རྒྱུ་དེ་ལས་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེས་པས་ཤིང་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་མེ༷ད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར༷་ཤི༷ང་རང་ཉིད་ནི༷་མཐོང་བ༷་ཉིད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་སྐྱེས་པས་ཀ་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་
རོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེས་པས་གཞན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དེ་དག་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་མེད་ན་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་པའང་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མེ་ལས་སྐྱེས་པའི་འཇིག་པ་དོན་གཞན་དེ༷་ཉི༷ད་
20-1-96b


ཤིང་འདི༷་ཡི༷་འཇི༷ག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་པས་ཤིང་མི་འཇིག་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་དེ་འཇིག་པ་ཉིད་དོ་ཅེ༷་ན༷། ཇི༷་ལྟར༷་དངོས་པོ་གཞན༷་སྐྱེས་པ་ནི་དངོས་པོ་གཞ༷ན་གྱི་འཇི༷ག་པ་ཡིན་པར་འགྱུར༷་དུ་ཆུག་ཀྱང་བླ་སྟེ་ཅི༷་ཕྱིར༷་ཤིང༷་མི༷་སྣང༷་བ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། འཇིག་པ་དོན་
གཞན་དེས་ཤིང་དེ་རང་གིར་བྱས་ནས་གཟུང༷་བའི་ཕྱིར༷་སྣང་བ་མིན༷་ནོ་ཞེ༷་ན༷། མ་ཞིག་པའི་ཤིང་མི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་འདོད་རིགས་པ་མིན་ཏེ་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན་འཇིག་པ་དོན་གཞན་དེ༷་ཡི༷ས་ཤིང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་མི༷་སྒྲིབ༷་པའམ་སྒྲིབ་མི་ནུས་ཏེ་འདི་ལྟར་མུན་པ་ལ་སོགས་ལ་གཞན་
གྱིས་གཞན་སྒྲིབ་པ་ན་མཐོང་བ་ཙམ་སྒྲིབ་ཀྱང་ཐོགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པར་མི་ནུས་ལ་ཤིང་གི་ཆོས་མཐའ་དག་ཡུལ་དུས་གང་དུའང་སྣང་བ་མེད་པར་འདིས་སྒྲིབ་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དོ། །ཡང་དུས་རེ་ཞིག་སྒྲིབ་ཀྱང་འཇིག་པ་དོན་གཞན་དེ་ཡང་རྒྱུ་ལས་
གསར་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། འཇི༷ག་པ༷་དེ་ཡང་མཐར་འཇིག་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར༷་ལ། དེ་ནམ་ཞིག་པ་དེ༷་ལྟ༷་ན༷་ཡ༷ང་ཤིང་སྔར་བཞིན་མཐོ༷ང་བར་འགྱུར༷་ཏེ་རང་གིར་བྱས་ནས་མི་སྣང་བར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ལོག་པའི་ཕྱིར་མུན་པ་དང་བྲལ་བའི་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །
ག༷ལ་ཏེ༷་ནག་པ་གསོ༷ད་པར༷་བྱེ༷ད་པ་པོ་བསད༷་པ༷་ན༷་ན༷ག་པ༷་སླར༷་འབྱུང༷་བ་མི༷ན་པ་ཇི༷་བཞི༷ན་ཤིང་འདི༷་ལ༷འ༷ང་དེ༷་བཞི༷ན་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན། ནག་པ་གསོད༷་བྱེ༷ད་བས༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ནག་པ་གསོད་བྱེད་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེ་དང་འདྲ་ལ་འདིར་མེ་ལོག་ན་ཤིང་ཅིས་མི་
མཐོང་ཞེས་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མེས་བྱས་པའི་འཇིག་པ་དེ་ཞིག་ནས་མི་སྣང་ན་ཤིང་ཅིས་མི་མཐོང་ཞེས་བརྒལ་བ་ཡིན་པས་གསོད་བྱེད་བསད་པ་ནི་ལན་མ་ཡིན་ཏེ་ནག་པ་ཞིག་པ་ལོག་ན་ནག་པ་སྣང་དགོས་པ་སོ་ན་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་
20-1-97a


འཇི༷ག་པ༷་ཤིང་ལས་གཞ༷ན་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་ན༷་ཤི༷ང་རང་ཉི༷ད་འཇི༷ག་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར༷་ལ། ཤིང་གི་འཇིག་པ་དེ༷་ཤིང་གྲུབ་པ་དང་མཉམ་དུ་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་མེ་ནི་དེའི་རྒྱུ༷་མི༷ན་པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་མེད་
ཕྱིར་ན་ཞེས་ཀློག་པ་ལྟར་ན། མེ་དེ་མེད་ཀྱང་ཤིང་ཡོད་པའམ། མེ་དེ་ཤིང་གི་རྒྱུར་མེད་པའམ། རྒྱུ་མིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །འཇིག་པ་དེ་ཤིང་དང་གཅིག་ཐ་དད་གང་ཡིན་དུ་རྟོག་པ་འདི༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་པའི༷་རྣམ་པ༷་ཕུང་གསུམ་པའང་མེ༷ད་ཅིང་། གཞན་
ཐ་དད་པར་མི་འཐད་པས་ན་ཤིང་རང་ཉིད་རྒྱུ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་འཇིག་པར་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་གྲུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་ནི་འཇིག་པའམ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་པ་ཙམ་མིན་པར་རྒྱུས་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་
ཁས་བླངས་ན་ཤིང་མེད་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་སྲིད་པ་གསུམ་ན་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་མེད་པ་ཙམ་ནི་གང་གི་ཡང་འབྲས་བུ་ཡིན་མི་སྲིད་པས་ཐོ་བ་སོགས་ཀྱིས་འཇིག་པ་བྱེད་ཅེས་དང་། འཇིག་པ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞེས་འཛིན་པ་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་རྒྱུས་
ཅི་ཡང་མ་བྱས་ལ། རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འཇིག་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་ཐོ་བས་ནམ་མཁའ་བྱས་ཞེས་དང་། ནམ་མཁའ་ཐོ་བ་ལས་བྱུང་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་དང་མགོ་མཚུངས་པར་སོང་བས་མིང་ཙམ་ལྷག་མར་ལུས་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཞེས་
པ་རིགས་པས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་བསྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ན་ལྟོས་མེད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། དངོས་འགལ་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བའི་གནོད་བྱེད་མེད། །གཅིག་དང་ཐ་དད་མཚུངས་པའི་གནོད་བྱེད་མེད། །དང་པོ། འཇིག༷་པ༷་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་གི༷་རྒྱུ་མེ༷ད་ཅན་ཡི༷ན་
20-1-97b


དུ་ཆུག་ན༷་ཡ༷ང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་དེ་རྟག༷་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར༷་དངོ༷ས་པོ༷་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་། འཇི༷ག་པ༷་དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་ངམ་རྟག་པ་དེ་གཉིས་པོ་དག༷་ཆོས་ཅན་གཅིག་གི་ཆོས་སུ་ལྷ༷ན་ཅི༷ག་ཡོ༷ད་པར༷་ཐལ་བར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། ངོ་བོ་ཅི་ཡང་མེ༷ད་པ༷་དེ་རྟག༷་པ་ཡིན་པ་
ཉི༷ད་རྒྱུ༷་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་རང་ལ་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་རྟག་པའམ་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་རིགས་ནའང་། རྟག་པར་བཞག་རྒྱུའི་ངོ་བོ་གང་ཡང་མེད་པ་ལ་རྟག་པར་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱང་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་གྱི་དྲི་བཞིན་ཡིན་པས་ན་རྟག་དངོས་
ལྷན་ཅིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་བུམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྣམ་བུ་མེད་ཀྱང་དེས་ཡོད་མེད་གཞི་གཅིག་པའམ་རྟག་དངོས་གཞི་གཅིག་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མེད་པ་ཙམ་ནི་ནུས་པ་ཀུན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་དངོས་པོ་མེ༷ད་པ་ལ༷་དངོ༷ས་པོ་འཇིག༷་པའི༷་
ནུས་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར་དངོས་པོ་མི་འཇིག་པར་ཐ༷ལ་བ༷ར་འགྱུར་ཟེར་བ༷་མི༷་རུང༷་སྟེ༷། གང༷་ཕྱིར༷་བུམ་སོགས་དངོ༷ས་པོ༷་རྣམས་འཇི༷ག་པ༷་ཡི༷ས་འཇི༷ག་པ༷་དག༷་ནི༷་མི༷་འདོ༷ད་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་འཇིག་པ་ཅན་དུ་འདོད་དོ༷། །དེས་ན་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་དང་ཞིག་པ་མེད་པ་
ཞེས་བརྗོད་པ་ན་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་དེ་རང་གྲུབ་པའི་དུས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པའི་མིང་ཡིན་ལ། དེའི་ཐ་སྙད་མེད་ཅེས་པ་དང་། དེ་རྒྱུ་མེད་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དང་། དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་བྱུང་མ་མྱོང་ཞེས་
པའི་དོན་ག་ལ་ཡིན་ཏེ། དངོ༷ས་པོ་འཇི༷ག་པ་ནི་རྒྱུ་གཞ༷ན་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར་རང་ཉིད་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར༷། ཚུལ་དེ༷་ལྟ་བུ་ཤེ༷ས་ཤིང་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བསལ་བའི་དོན༷་དུ༷་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་སེ༷མས་ཀྱིས༷་ནི༷་དངོས་པོ་
20-1-98a


དེ༷་ཡི༷་ཆོས་འཇིག་པ་ཞེས་ཐ༷་ད༷ད་ལྟ་བུར་སྒྲོ༷་བཏ༷གས་ན༷ས། དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མའི་གན༷ས་སྐ༷བས་དེ༷་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་ལ་རྒྱུ༷་གཞ༷ན་མེ༷ད་པར་བསྟན་པའི་ཆ་ནས་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་ཅ༷ན་ནོ་ཞེས་བཤ༷ད་པས་དེའི་ཐ་སྙད་
དེ་ལྟར་གྲུབ་ལ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་ཞིག་པའི་ཆ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འདོད་པས་ན་མེད་པ་ཞེས་པ་མེད་པ་དེའི་ཐ་སྙད་དགག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མདུན་འདིར་བུམ་པ་མེད་པར་ཁེགས་པ་ལས་བུམ་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་
གྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་དོན་དེ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། གྲུབ་ན་ཞིག་ནས་མེད་པ་སྔར་གྱི་མར་མེ་འགག་པ་ད་ལྟ་མེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྔ་ན་མེད་པ་ས་བོན་གྱི་དུས་ན་མྱུ་གུ་མ་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཕན་ཚུན་མེད་པ་རྟ་
ལ་བ་ལང་གི་རྭ་མེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཏན་ནས་མེད་པ་རི་བོང་རྭ་མེད་པ་ལྟ་བུའང་དངོས་པོར་འགྱུར་ན་མཐར་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་གཞི་བཞག་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་རྙེད་དོ། །དེ་ལྟར་དངོས་དངོས་མེད་གང་ལའང་སེལ་འཇུག་གི་དབང་གིས་དེ་དང་དེའི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ནི་དེ་དང་
དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བ་ཡིན་པས་ན་དགག་བྱ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་པའི་ཐ་སྙད་ཞུགས་པ་དེས་དགག་བྱ་དེ་མེད་པ་ཙམ་བློ་ཡུལ་དུ་འཕེན་པ་ལས་འདས་ནས་དགག་པ་ཉིད་དོན་དུ་དངོས་པོར་ཡོད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། བདེན་གྲུབ་དགག་ཙམ་ལ་
སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་སྦྱར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བརྡའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ནི་བུམ་པའི་འཇིག་པ་དང་། བུམ་པའི་བདག་མེད་ལྟ་བུ་ཆོས་ཆོས་ཅན་ལྟ་བུར་ཡང་སྟོན་ལ། མར་མེ་ཞིག་པས་མུན་པ་འཐིབ་པ་ལྟ་བུ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཡང་སྟོན་མོད། 
20-1-98b


ཚིག་དེ་ཀུན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་དོན་དེ་དག་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་ཆོས་ཅན་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་ན་བདག་མེད་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དང་། སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་སོགས་གཏན་ནས་མི་ཁེགས་ལ། དངོས་མེད་དང་རྟག་པ་ལ་
དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཇི་སྙེད་པའང་དོན་དུ་མི་འཇུག་དགོས་ནའང་། དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་ནམ་ཡང་ཁེགས་མི་ནུས་པས་དོན་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱོད་པའི་ཚེ་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཕྱོགས་ཕྱེས་
ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ངོ་བོ་ཅི་ཡང་ཁས་བླང་བར་མི་བྱའོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རང་ཉིད་ལ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་ཡང་མི་འཇིག་པ་བསལ་བའི་ཆ་ནས་འཇིག་པ་ཞེས་དངོས་པོ་རང་གི་ཆོས་སུ་བཤད་པ་དང་། སྐད་ཅིག་གཉིས་པའི་དུས་སུ་སྔ་མ་དེ་ཞིག་པ་ཞེས་མེད་པར་དགག་
པ་ཙམ་གྱི་ཆ་ནས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་རྒྱུ་གཞན་མི་དགོས་ལ། ཕྱི་མ་ལའང་རྒྱུ་གཞན་མི་དགོས་ཏེ་སྔ་མ་རང་ཉིད་ཞིག་པ་ལ་དེ་ལྟར་བཏགས་པའོ། །དེ་འདོགས་པ་ནི་མི་འཇིག་པ་དང་མ་ཞིག་པའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་དགོས་པ་
ཅན་ནོ། །གཉིས་པ་དངོས་པོའི་ཕྱིས་བྱུང་བའི་ཞིག་པ་མེ༷ད་པ༷་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་དངོས་པོ་ར༷ང་ཉི༷ད་ལ༷ས་གཞན་ལ་ལྟོས་མེད་དུ་ཡོ༷ད་དུ་ཆུག་ན༷འ༷ང་། དེ་དང་དངོས་པོ་གཅིག་གམ་མི་གཅིག །གཅིག་ན་ནི་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་དུས་སུའང་གཉིས་པའི་
དུས་ལྟར་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ཐ་དད་ན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་འཇིག་པ་དོན་གཞན་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་རང་ལའང་མཚུངས་པས་ན་གཅིག་ཐ་དད་དུ་རྣ༷མ་པར་རྟོག༷་པ་འདི༷་ནི༷་ཁྱོད་རང་ལའང་མཚུང༷ས་སོ་ཤེ༷་ན༷། མི་མཚུངས་ཏེ་ཞིག་པ་ནི་ད་ལྟ་
20-1-99a


མེད་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་མེད་པ་ཙམ་ལ་ནི་སྔར་གྱི་དངོས་པོ་དེ་དང་གཅིག་ཐ་དད་དེ༷་ཡི༷་རྣམ་པ་གང་དུའང་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཙམ་ཡང་འགྱུར༷་བ་མེ༷ད་དེ༷། དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་ལོག་ནས་ད་ལྟ་མེ༷ད་པ༷ར་གྱུར༷་པ༷་ཙ༷མ་ཞི༷ག་ཡི༷ན་ལ་དེ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཞིག་པ་
ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཀྱང་དེ་ཙམ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་བརྗོད་པ་མིན་པས་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་དེ་ད་ལྟ་མེད་པའི་ལྡོག་ཆ་ཙམ་བརྗོད་པས་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཀྱང་བརྗོད་པ་མིན་པས་ན། གཅིག་ཐ་
དད་ཀྱི་བརྟག་པ་མི་འཇུག་སྟེ་ཞིག་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཆ་ལས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞིག་འཇིག་རང་གི་ངོ་བོ་རང་རྐྱ་བའི་རྫས་སུ་ཡོ༷ད་པར་འདོད་ན་ནི་དེ་ལ༷་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་རྣ༷མ་རྟོ༷ག་འ༷དི་འཇུག་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། ཡོད་
པ་དེ་ནི་སེལ་བ་ཙམ་མིན་པར་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ༷་པ༷་ཡི་ཚུལ་གྱིས་དངོ༷ས་པོ་དང༷་འབྲེལ༷་དགོས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཞིག་འཇིག་དེ་བུམ་སོགས་དང་གཅིག་གམ་ཐ་དད་གང་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མེད་པ་ལའང་སྒྲུབ་པ་ཅི་སྟེ་
མེད་དེ་བུམ་པ་རྣམ་གཅོད་ལ་ཁེགས་པས་བུམ་མེད་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཀྱང་། གཙོ་བོ་སོགས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་ངག་གིས་བསྟན་པ་དང་འགལ་
ལོ་སྙམ་ན། མི་འགལ་ཏེ་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཞེས་གསུང༷ས་པ༷་ནི་དངོ༷ས་པོ༷་མི༷ན་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའང་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ཞེས་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྗོད་ནའང་དངོས་པོ་ཡོད་པ་གཅོད་ཀྱི་ཡིན་རྒྱུའི་དངོས་པོ་རང་རྐྱ་བ་འཕངས་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ཞེས་
20-1-99b


མཐོང་བ་སྒྲུབ་པ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚིག་དང་། ཅི་ཡང་མ་མཐོང་ཞེས་མཐོང་བ་དགག་པ་བསྟན་པའི་ཚིག་དག་གི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་མཐོང་བ་གང་ཡང་མི་སྒྲུབ་པར་ཁྱད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཞིག་པ་འདི་འཇིག་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ལ་མ་བརྟེན་པར་མི་འབྱུང་བས་
ན་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཞིག་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་ལ་ཟེར་རམ་དོན་ཞིག་པ་རང་ལ་ཟེར། ཐ་སྙད་ནི་དགག་བྱ་ལ་མ་བསྟེན་པར་མི་འབྱུང་བར་འདོད་དེ། སྔར། དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཕྱིར། །ངོ་བོ་བརྗོད་པ་དཔྱད་བྱ་ཉིད། །མ་ཡིན་སྒྲ་ནི་
དེ་དག་ཉིད། །རྣམ་གཅོད་རྗོད་པར་བྱེད་པར་གྲུབ། །ཅེས་བརྗོད་པ་ལྟར་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་ཐ་སྙད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བཏགས་ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་བུམ་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ལྟ་ཅི། དངོས་མེད་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་
ཕྱུགས་འདི་རྣམས་ལ་རྭ་མེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མ་རྭ་ཡོད་གོ་བ་དང་། དེར་མ་ཟད་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པའང་དགག་བྱ་ལ་ལྟོས་པའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ། །མེད་པའི་ཐ་སྙད་གྲུབ་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་བརྟགས་ཡོད་ཙམ་གྲུབ་ཀྱི་
དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་སོ། །ག༷ལ་ཏེ་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བཏགས་པ་དེའི་བཏགས་དོན་དངོས་པོར་གྲུབ་ན་ནི། ཞིག་པ་དངོས་མེད་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་འཕེལ་བའམ་འགྲིབ་པའི་བྱ༷་བ༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཅི༷ག་ཡོ༷ད་ན༷་རྐྱེན་གཞ༷ན་ལ༷་ལྟོ༷ས་པའི་འབྲས་
བུར་འགྱུར༷་གྱི༷། རྒྱུ་དངོས་པོ་ག༷ང་གིས་ཀྱང་བྱ་བ་ཅུང༷་ཟ༷ད་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དེ་ལ༷་ཅི༷་སྟེ་རྒྱུ༷་འགའ༷་ཞི༷ག་གི༷ས་ལྟོས༷་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུར་འགྱུར༷་ཏེ་འགྱུར་མི་རིགས་སོ། །མེད་པར་རང་གི་ངོ་བོ་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྐྱེ་བའམ་སྔར་ཡོད་འགགས་པའི་ཁྱད་པར་རྒྱུས་བྱར་ཡོད་
20-1-100a


ན་མེད་པའང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཏེ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡོད་མེད་དུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པའང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། རྐྱེན་གྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་བྱས་པ་མེད་པར་ཡང་འབྲས་བུར་འགྱུར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཡང་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །
གོང་དུ་བསྟན་ཟིན་པའི་རིགས་པ་དེས༷་ནི༷་འཇིག་པ་རྒྱུ༷་མེ༷ད་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ན༷འ༷ང་དངོས་པོ་མ༷་སྐྱེས༷་པ༷་ལ༷ས་ཀྱང་འཇི༷ག་པ་འབྱུང་རིགས་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར༷་པའི་ཕྱིར༷་འཇིག་པ་ནི་ཡུལ་དུས་ཐམས་ཅད་ན་ལྟོས་མེད་དུ་ཡོ༷ད་པ༷་ཉིད་དང༷་། མ་སྐྱེས་པར་ཡང་འཇི༷ག་པ་ཡི༷ན་པའི་
སྐྱོན༷་ཧ༷་ཅ༷ང་ཐ༷ལ་བ༷་བརྗོད་པའང་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་དག་གིས་རྒྱུ་མེད་བཞིན་འཇིག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་འཇིག་པ་ཞེས་པ་དོན་གཞན་པའི་དངོས་པོར་བཟུང་ནས་དངོས་པོ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ལ་འཇིག་པར་བརྡའ་གདགས་པ་ཡིན་ཞིང་། 
དེ་འདྲའི་འཇིག་པ་དེ་ལ་རྒྱུ་གཞན་མི་དགོས་པ་དང་། དངོས་མེད་རྒྱུས་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཚུལ་དང་ཞིག་འཇིག་གི་ཐ་སྙད་གཞན་སེལ་བས་བཏགས་པ་གོང་དུ་བཤད་པའི་དོན་མ་གོ་བའི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ངག་འབྲས་མེད་ཡིན་པས་ན། གོང་དུ་ལེགས་པར་བཤད་པ་
དེ་དག་གིས་རྨོངས་མེད་དུ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་གནོད་པ་ཅན་ནི། དབང་ཕྱུག་པ་སོགས་ན་རེ། ཡོད་ན་འཇིག་པར་མ་ངེས་པས་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཇི༷་ལྟར༷་ན་སྐྱེ་ལྡན༷་དུ་འདྲ་བ་ལ་བུམ་སོགས་
འག༷འ་ཞིག༷་ཉི༷ད་ནི་ཐོ༷གས་བཅ༷ས་ཉི༷ད་དུ་འདོ༷ད་ལ། སྐྱེ་ལྡན་ཡིན་ཀྱང་མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ཐོགས་བཅས་མིན་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཡོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་རྣམ༷ས་འཇི༷ག་པའི་རང་བཞི༷ན་ཡི༷ན་ནའང་སྐྱེ་ལྡན༷་མི༷ན་པའི་ཡོད་པ༷་
20-1-100b


མཁའ་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས་ནི་འཇིག་པ་མིན༷་ནོ་ཅེ༷་ན༷། ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་ནི་རང་གི་རྒྱུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་སོ་སོར་ངེ༷ས་པ༷་ཡོད་པའི་དབང་ལ༷ས་འབྲ༷ས་བུ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཀྱང་མི་འདྲ་བའི་རིགས་གཉིས་སུ་ངེ༷ས་པ༷་སྟེ་དཔེར་ན་གྲོ་དང་འབྲས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བའི་འབྲུ་བཞིན་ནོ། །
རྟག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་མི་རྟག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་མི་སྲིད་པས་ན་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་མཚུངས་ཀྱི་ཐ༷་ད༷ད་པའི་རྒྱུ༷་རྣམ༷ས་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་མི༷་རྟག༷་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཡིན་པ་ལ་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་མེ༷ད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར་
བའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་རྟག་ཅེས་མ་སྨྲས་སམ་ཞེ་ན། རྒྱུ་མེད་པར་བྱུང་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་མེད་དུ་ཐལ་བའང་མ་སྨྲས་སམ། དེས་ན་གང་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་པར་ཡང་བཞག་ཏུ་མེད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པས་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་
ཡང་བསལ་ཏེ་དོན་གཅིག་ཏུ་སོང་བ་ཡིན་པ་དཔེར་ན་བུ་མ་བྱུང་ཞེས་པ་དང་མ་བྱུང་བའི་བུའམ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་བུ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟོས་མེད་དང་གནོད་པ་ཅན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དངོས་
ཀུན་མི་རྟག་པར་གྲུབ་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི་འབྲེ༷ལ་བ༷་ཡ༷ང་རྟག༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་འདོད་པ་ནི༷་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྟག་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་རྒྱལ་དཔོགས་པ་སོགས་སྒྲ༷་ཡི༷་དོན་གོ་བའི་ནུས༷་པ༷་རུང་བ་ཉིད་རྟག་པའོ་ཞེས་སོགས་སྨྲ་བའ༷ང་
སྔ༷ར་བཤ༷ད་པ༷འི་འབྲེ༷ལ་བའི༷་སྐྱོན༷་བསྟན་པ་ཅན་གྱིས༷་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། འབྲེལ་བ་ཅན་རྣམས་མི་རྟག་ཕྱིར། །ཞེས་པའི་ཚིག་ལ། ནུས་པ་ཅན་རྣམས་མི་རྟག་ཕྱིར། །སོགས་ཁ་བསྒྱུར་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལྡོག་ཁྱབ་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པ་ལ། 
20-1-101a


མ་བྱས་རྟགས་དེ་བསྒྲུབ་བྱར་འཁྲུལ་བའི་ཚུལ། །མ་འཁྲུལ་འདོད་པ་གཞན་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། འདི་ལྟར་སྐྱེས༷་བུ༷ས་མ༷་བྱས་ཞེ༷ས༷་བྱ་བ་ཉི༷ད་ཀྱང་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་དོན༷་ཡང་དག་པར་ཤེ༷ས་པའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་མི༷ན་ཏེ། སྐྱེས༷་བུའི་
བློ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ཉེ༷ས་པ༷ས་བསླད་པའི་སྐྱོན༷་མེ༷ད་པ༷འི་མེ༷་དང་ཟླ་འོད་ལ་སོ༷གས་པ་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་རྣ༷མ་པ༷་གཞ༷ན་ལོག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ༷་མཐོ༷ང་སྟེ། འདི་ལྟར་མེ་འོད་ནི་མཚན་མོ་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་དམར་པོར་མཐོང་བ་དང་། ཟླ་འོད་ནི་མཚན་མོ་གོས་
སེར་པོ་ལ་དཀར་པོར་མཐོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་མ་བྱས་སུ་ཆུག་ཀྱང་མ་བྱས་ན་བདེན་དོན་ཅན་ཡིན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། མི་བདེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མར་མེ་སོགས་སྐྱེས་བུའི་ཉེས་པས་མ་བསླད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། 
རིག་བྱེད་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ་གང་གིས་ཀྱང་མ༷་བྱས༷་པའི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ༷ར་འདོ༷ད་ན༷། དེ་ཉན་པའི་ཤེ༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་རྒྱུར༷་ཡང་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་རྟག་པ༷་དག༷་ལ༷་རང་འཛིན་ཤེས་པ་དངོ༷ས་པོ་བསྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ༷་འག༷འ་ཡང༷་སྐྱེ༷་བ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། 
དེས་སྐྱེད་ན་ཅིག་ཅར་བསྐྱེད་དགོས་ལ་མི་བསྐྱེད་ན་ནམ་ཡང་མི་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དང་ཚོགས་ནས་བསྐྱེད་རུང་བར་འགྱུར་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་སྔ་ཕྱིར་ལན་མང་དུ་དཔྱད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་མ་ངེས་ཏེ་ནམ་མཁའ་རྟག་པ་ལས་དེ་འཛིན་ཤེས་
པ་སྐྱེད་པས་སོ་ཟེར་ན། ནམ་མཁའ་རྟག་པས་རང་འཛིན་སྐྱེད་སྲིད་ནའང་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་ཅིག་ཅར་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་སོ་ན་གནས་ཤིང་རིམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའང་མི་འཐད་དོ། །དེས་ན་རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སྟོང་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ནམ་
20-1-101b


མཁར་ཤེས་པ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་རྒྱུ་མེད་པ་འདོད་ལ་དེར་ཤེས་པ་ཙམ་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ནང་གི་རྣ༷མ་པར་རྟོག༷་པ་ཐོག་མེད་ནས་གོམས་པའི་བག་ཆ༷གས་སད་པ་ལ༷ས༷་བྱུང་བའི༷་དོན་མེད་ཀྱང་དོན་དུ་སྒྲོ༷་བཏག༷ས་པའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་
ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་བློ༷་དག༷་གོམས་པའི་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག༷་པ་དེ༷་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར༷་གྱི༷། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན༷་རང་མཚན་གྱི༷་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་མ་ཡི༷ན་ནོ། །ནང་གི་རྟོག་པ་ལ་དོན་སྤྱི་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི་དོན་རང་མཚན་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་མི་དགོས་ཏེ་སྔར་ལན་བརྒྱ་
ཕྲག་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་དག་གི་ཐ་སྙད་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཀྱང་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་ལས་བཏགས་དོན་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་དེ་གཞན་རིག་དང་རང་རིག་གང་གིས་ཀྱང་དེའི་རང་མཚན་དམིགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་། 
ནམ་མཁའ་མཐོང་ཞེས་སེམས་ཅན་ཚིག་ཏུ་རབ་བརྗོད་པ། །ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་དོན་འདི་བརྟག་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་མཐོང་བ་དང་རྟག་པར་རློམ་པ་ཙམ་སྟེ། དཔྱད་ན་མཐོང་རྒྱུ་དང་རྟགས་རྒྱུའི་རང་མཚན་རྡུལ་ཙམ་
མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལྡོག་ཁྱབ་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ལ་ཕ་རོལ་པོས་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་ལན་བསྟན་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་སྐྱེས་བུས་བྱས༷་པ་ད༷ག་ཁོ་ན་ལ་ལོག༷་པའི་དོན་ཅན་ཉི༷ད་དུ་མཐོ༷ང་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་མ༷་བྱས༷་པ༷འི་
ཚི༷ག་ནི༷་བདེན༷་པའི་དོན༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། རྟགས་མ་བྱས་པ་དེ་བཟློག༷་པ་བྱས་པ་ཞེས་པས༷་བདེན་པ་དང་འག༷ལ་བ༷་ལོག་པའི་དོན་ཅན་ལ༷་ཁྱབ༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་ལོག་པའི་དོན་ཅན་དེའི་ཁྱབ་བྱེད་དང་འགལ་བ་མ་བྱས་པ་ནི་བདེན་དོན་ཅན་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ༷་ཞེ་ན། བྱས་པ་དང་མ་བྱས་
20-1-102a


པ་འགལ་ཀྱང་མ་བྱས་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་བདེན་པ་དེ་ནི་བྱས་པའི་སྒྲ་ལའང་མི་ཁེགས་པས་ན། རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལོག་པའི་དོན་ཅན་ལ་མེ༷ད་པའམ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར༷་རམ་ཆེད་དུ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་
གཏན༷་ཚི༷གས་མ༷་བསྟན༷་པ་ན༷འ༷ང་། མ་བྱས་ཀྱང་ལོག་པའི་དོན་ཅན་ཅིས་མི་སྲིད་སྙམ་དུ་རྟགས་དེ༷་ནི༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཡོ༷ད་པ༷ར་དོ༷གས་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷་ཁྱབ་བྱ་གཉིས་ནང་འགལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། ཁྱབ་བྱ་དངོ༷ས་པོ༷་འག༷ལ་
བ༷་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང་མ་བྱུང་བ༷་ལྟ་བུ་དག༷་ལ༷་ཡང༷་། ཁྱ༷བ་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་མི་རྟག་པ་གཅིག་ལྟ་བུ་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་ཁྱབ་བྱ་བྱས་པ་དང་། མ་བྱས་པའི་སྒྲ་འགལ་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཁྱབ་བྱེད་བདེན་པ་གཅིག་གམ་ཡང་ན་ལོག་དོན་གཅིག་ཡོད་སྲིད་
པ་ལ་མ་བྱས་པ་ལ་ལོག་དོན་མེད་པར་འགོག་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་མེད་པས་ན་དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀུན༷་ལ༷་མེ༷ད་པ༷་ནི་མ་མཐོང་བའམ་མི༷་དམི༷གས་པས༷་མི༷་འགྲུབ༷་ཅེས༷་ནི༷་སྔར་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མཐོང་མི་སྲིད་ནའང་ཕྲུ་བའི་
འབྲས་ནི་ཚོས་པར་དཔོག་པ་སོགས་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་བར་སྲིད་པ་བཤ༷ད་ཟི༷ན་ཏོ༷། །དེའི་སླད་དུ་རྟགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དུ་ནི༷་རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་ཚད་མས་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་མ༷་གྲུབ༷་ན༷། ལྡོག༷་པའི་ཁྱབ་པ༷་གྲུབ་པ་ཉི༷ད་ལ༷་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ཟ༷་
བ་ཡིན་གྱི་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་བྱས་པས་བདེན་དོན་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཡིན་ན་ཚུལ་གསུམ་ཚང་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། ག༷ལ་ཏེ་རྗེ༷ས་འགྲོ༷་དང་ལྡོ༷ག་པའི་ཁྱབ་པ༷་ད༷ང་
20-1-102b


བསྒྲུབ༷་བྱ༷འི་ཆོས༷་ཅ༷ན་ལ༷་ཡོ༷ད་པ་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་པ་ཉི༷ད་དང་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་ངེས༷་པར་གྱུར་པའི་འབྲ༷ས་བུ་ཅ༷ན་གྱི་ཤེ༷ས་པ༷་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་དེ་ཡི༷ས་གྲུབ༷་པར༷་གྱུར༷་པ་ན༷་དེ་འདྲའི་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་རྟགས་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་དེའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡང་དག་ཏུ་སོང་བ་
ཡི༷ན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱའི་ཡུལ་ག༷ང་ལ༷་ཡང་བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོག༷ས་དེ་ཉིད་བཟློག༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་བརྗོ༷ད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ནི༷་རྟགས་འདི༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་མཐུན༷་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། རང་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་གཞིར་འགྱུར༷་བའི་ཁྱབ་པ་ངེ༷ས་ན༷་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པའི་གཏན༷་ཚིག༷ས་
ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྗེ༷ས་སུ་འགྲོ༷་བ་གྲུབ་པ་ཅ༷ན་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་ལྡོག་ཁྱབ་རྐྱང་པ་གྲུབ་ཐབས་མེད་པས་ན་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་མིན་ནོ། །དེས་ན་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལོག་པའི་དོན་ཅན་བཟློག་པ་བདེན་དོན་ཅན་ཡིན་
ལ། དེ་དང་རྟགས་མ་བྱས་པ་ལ་རྗེས་འགྲོའི་འབྲེལ་བ་མ་གྲུབ་ན་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཚད་མས་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མི་རྙེད་པས་མ་ངེས་པའི་རྟགས་ལྟར་སྣང་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྔགས་ཚིག་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་ལ། སྔགས་
རྣམས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ། །དེ་ཡིས་སྐྱེས་བུ་ནུས་མེད་སྒྲུབ་པ་བསལ། །དང་པོ་ལ། སྔགས་རྣམས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་འཐད་མདོར་བསྟན། །དེ་ཡི་ཚུལ་ནི་རིགས་པས་རྒྱས་པར་སྒྲུབ། །དེ་ཕྱིར་སྔགས་རྣམས་བྱས་པར་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ། 
སྤྱིར་སྔགས་རྣམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་དམིགས་བསལ་ཏེ་སྒྲུབ་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་ཕ་རོལ་པོས་རིག་བྱེད་མ་བྱས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྔགས་འགོད་པས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་རྣམས་ནི་ནུས་པ་མངོན་སུམ་གྲུབ་པས་སྔགས་མིན་པར་
20-1-103a


བརྗོད་མི་ནུས་ལ། སྐྱེས་བུས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པའི་ཚིག་གསར་དུ་སྤེལ་ནུས་ཀྱང་། ཞི་སོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་དེ་འདྲའི་ནུས་ཅན་གྱི་སྔགས་དེ་སྐྱེས་བུས་གསར་དུ་སྤེལ་མི་ནུས་པས་སྔགས་ནི་རང་བྱུང་དུ་ཡོད་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་བདེན་པའི་མཐུ་གྲུབ་པའི་གང་ཟག་འག༷འ་ཡི༷ས་ཆོ་ག་འདི་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་སྔགས་འདི་བཟླས་པ་ལས་ལས་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་ཡི་གེའི་བཀོད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ལས་དེ་བྱེད་པའི་སྔགས་སུ་བརྡ༷་བྱས༷་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷། 
སྔགས་དེ་རྣ༷མ་ཤེས་མཐུ་དང་ལྡན་པས་ཇི་ལྟར་བརྡ་བྱས་ཤིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་ལྟར་ཞི་སོགས་ལས་དེའི་འབྲ༷ས་བུ༷་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་སྙན་དངགས་མཁན་པོས་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་སྙན་ངག་འདོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་འདི་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་བརྡར་བྱས་པ་ན་དེས་
བྱས་པའི་སྙན་ངག་འདོན་པ་པོ་དེས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་པའི་དོན་དེ་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཡི་གེའི་བརྡ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལས་སོ་སོ་སྒྲུབ་པའི་སྔགས་ལ་ཞུགས་པས་བརྡ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་བཞིན་བརྡའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟར་འབྱིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུས་བརྡས་བྱས་པ་མིན་ན་ནི་སྔགས་
ཀྱི་ཡི་གེའི་གོ་རིམ་དང་ཆོ་ག་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ལ་མི་འཐད་བརྗོད། །སྐྱེས་བུས་བྱས་འདོད་རང་ལ་མི་མཚུངས་ཚུལ། །དང་པོ་ལ། གོ་རིམས་ལོག་སོགས་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་ཐལ། །སྔགས་
ཀྱིས་འབྲས་བུ་རྟག་ཏུ་སྟེར་བར་ཐལ། །སྒྲུབ་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱད་མེད་སྟེར་བར་ཐལ། །དང་པོ། ཅི༷་སྟེ༷་སྐྱེས་བུས་བརྡ་བྱས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྨན་གྱི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་སྔགས་རང་གི་དངོ༷ས་པོ༷འི་ནུས༷་པ་ཡིས་ལས་བྱེད་པ་ཡི༷ན་ན༷་ཡི་གེ་ཙམ་ལ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཆོ་ག་དང་མི་ལྡན་
20-1-103b


པ་དང་། སྔགས་གོ་རིམས་མེད་པར་བཟླས་པའམ། ཡི་གེ་གཞ༷ན་གང་ཡང་རུང་བ་བཟླས་པ་ལ༷འང༷་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར༷་རོ། །སྐྱེས་བུས་བརྡ་བྱས་པས་མིན་ཀྱང་སྨན་གྱི་ནུས་པའང་ཐ་དད་པ་བཞིན་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐ་དད་པའོ་ཟེར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡི་
གེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་པར་ཁས་བླངས་པ་མིན་ནམ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་ཨ་གཅིག་ཀ་གཅིག་ལྟ་བུའི་རྟག་པ་ལ་ནུས་པ་ཇི་སྙེད་པའང་ཅིག་ཅར་མེད་པ་མི་སྲིད་དོ། །ཡི་གེ་གཅིག་ཡིན་ཀྱང་མང་ཉུང་དང་ཡི་གེའི་གོ་རིམས་ཁྱད་པར་བ་ལ་ལས་སོ་སོའི་ནུས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། 
སྐྱེས་བུས་བརྡ་བྱས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཡི་གེ་རང་གི་སྟེང་ན་དོན༷་གཞ༷ན་པ་ཉི༷ད་དུ༷་གྱུར༷་པ༷་ཡི༷་ཡི་གེའི་བཀོ༷ད་པ༷་ཞེས་པའ༷ང་སྔར༷་ནི༷་རིགས་པས་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་པས་དེ་ལྟ་བ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ། དོན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་དེ་ནི་རྟག་པར་ཀུན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའི་སྔགས་
དེ༷་ལས་ཞི་སོགས་ཀྱི་དོ༷ན་ཀུན་ཀྱང་རྟག༷་ཏུ༷་འགྲུབ༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། དོན་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྟག་པར་གནས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔགས་དེ་ཡང་བཟླས་པ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས༷་པ༷་ཡི༷ན་པས་དོན་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། རྐྱེན་དང་མ་ཚོགས་ན་སྔགས་རང་ལ་ནུས༷་པ་མེ༷ད་
པར་འགྱུར༷་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཚོགས་ཀྱང་ནུས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ་སྔ་མའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ལ་རྐྱེན་གྱི་ནུས་པ་རུང་བའང་མེད་པས་ན་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ཞེས་པ་དེ་སྔགས་རྟག་པ་ལ་ནམ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །གསུམ་པ་ལ། ཐལ་བ་དངོས་དང་ཉེས་སྤོང་
ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་སྐྱེས་བུས་བརྡ་བྱས་པ་མིན་པར་དངོ༷ས་པོའི་ནུས༷་པ་ཡིན་པ་དེ༷་འདྲ༷་ན༷། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་དེ༷་ནི༷་ཟློ་བ་པོ་བྲམ་ཟེ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་མི་ལྟོས་པར་གདོལ་བ་སོགས་སྡིག་ལྡན་ཀུན༷་གྱི༷་ཡང་དོན་རྣམས་སྒྲུ༷བ་པར་བྱེ༷ད་པར་
20-1-104a


འགྱུར༷་ཏེ་མེ་དང་སྨན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། བྱེད་པ་པོ་ལ་ལྟོས་པ་མི་རུང་དང་། །སྔགས་སྒྲ་མངོན་པར་གསལ་ལ་མི་ལྟོས་པའོ། །དང་པོ། སྔགས་ཟློ་བར་བྱེད་པ་པོ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་སྦྱིན་སོགས་ལེགས་པར་བྱས་
པའི་དབང་གིས་དེ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱིན་ལ་གཞན་གདོལ་པ་སོགས་ལ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། སྔགས་རྟག་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་ན་ལེ༷གས་བྱས༷་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་ལེགས་བྱས་ལ་ལྟོས་སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྔགས་ཟློ་བར་བྱེ༷ད་པ༷་པོ༷འི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་བྲམ་ཟེ་དང་
གདོལ་པ་སོགས་ལ༷་ཡང༷་ལྟོས༷་པར་མི༷་རུང༷་སྟེ། རྟག་པ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ལྟ་ཅི། དངོ༷ས་པོ༷་འདུ༷ས་བྱས༷་པ༷་ཡི༷་ཡང༷་འབྲས་བུའམ་ནུས་པ་ཡི་དངོ༷ས་པོའི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཡང་རྒྱུ་ཐ་ད༷ད་པས་བྱེ༷ད་པ་དེ་ལ་བྱེ༷ད་པ་པོ༷འི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ལ༷ས་ནུས༷་པ༷་སོ་སོར་ངེ༷ས་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་མེ་ཡི་ཚ་བའི་དོན་བྱེད་པ་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་
གདོལ་པའི་ཁྱད་པར་ལ་མི་ལྟོས་པ་བཞིན་ནོ། །ས་བོན་བཏབ་པར་འདྲའང་བསོད་ནམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ལ་མང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་རྒྱུ་དེས་དེའི་ངོར་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མང་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མ་ཚོགས་པ་མེད་པའི་སྔགས་རྟག་པ་ལ་བྱེད་པོའི་ཁྱད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་མི་
འབྱིན་ཡོད་ན་ནི་དེའི་ངོར་བྱེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ངོར་བྱེད་པ་ནི་མི་སྲིད་དེ་སྔག༷ས་རྟོག་མེད་ཡིན་ལ་བྲམ་ཟེ་དང་གདོལ་པ་ཡང་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། རིགས་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པ་ནི་དབྱིབས་དང་ཡོན་ཏན་ནུས་པ་མི་འདྲ་བར་མཐོང་བ་
ལས་རྟ་དང་བ་ལང་དུ་འབྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་མི་རྣམས་ལ་འདི་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་འདི་ནི་གདོལ་པའོ་ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་མེད་པས་རིགས་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་ལ། བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་དང་བརྡས་བྲམ་ཟེ་སོགས་སུ་བཏགས་པ་ནི་འཚོ་བྱེད་
20-1-104b


དང་ཚོང་པའི་ཐ་སྙད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་ནི་བྲམ་ཟེ་གཙང་མ་སོགས་ཀྱིས་བཟླས་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་ལ་གཞན་གདོལ་བ་སོགས་ཀྱིས་བཟླ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུས་བརྡ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི་བྱེད་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡང་
འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་རུང་སྟེ་སྔགས་བྱེད་པ་པོའི་བྲམ་ཟེ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གི་དོན་སྒྲུབ་པའི་སྔགས་སུ་བརྡ༷་བྱས་པ་ལ༷ས་དེས་ཇི་ལྟར་སྨོན་པ་ལྟར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མིན་པར་སྔགས་རྟག་པ་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱ༷ད་པར༷་བྱར༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ན༷་སྔགས་སྒྲུབ་པ་པོས་
ལེགས་བྱས་སོགས་ཐབས་ཅི༷་ཞི༷ག་བྱེ༷ད་ན༷ས་སྔགས་རྟག་པ་འབྲས་བུའི་བྱེ༷ད་པོ༷ར་འགྱུར༷་བར་བྱ་ནུས་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་ཐབས་ཅི་བྱས་ཀྱང་མེ་ཏོག་སྐྱེ་བར་མ་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་སྔགས་ཙམ་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་མིན་ཏེ་བྱེད་པ་ལྕེ་རྐན་སོགས་ཀྱིས་སྔགས་ཀྱི་སྒྲ་
མངོ༷ན་པར་གས༷ལ་བ་དེ་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར༷་བར་བྱེད་པ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ༷་ནི༷་གོང༷་དུ༷་རྟག་པ་ལ་སྔར་མེད་ཕྱིས་གསལ་བ་ཡོད་པར་མི་འཐད་པར་རིགས་པས་བས༷ལ་ཟིན༷་ཏོ༷། །གཞན་ཡང་སྔགས་ཀྱི་སྒྲ་རང་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཉན་ཤེས་ཀྱི་བློ་དེ༷་སྔགས་མངོན་པར་
གསལ༷་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་ལ༷་དེ༷་ནི༷་ཞི་སོགས་ཀྱི་འབྲ༷ས་བུ༷ར་ག༷ལ་ཏེ༷་སྦྱོར༷་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། སྨྲ༷་བ༷་པོ༷་བྲམ་ཟེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔགས་གས༷ལ་བྱེད་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པས༷་སྨྲ་བ་པོ་རང་ལ་ཉན་ཤེས་སྐྱེས་པ་བཞིན་དུ་ཉན༷་པ༷་པོ༷་གདོལ་པ་ལྟ་བུ་ལ་ཡ༷ང་ཡོད་པས་ཉན་པ་པོ་དེ་སྔགས་དེའི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེ༷ལ་
ནས་ཐོབ་པར་འགྱུར༷་ཏེ་སྔགས་སྒྲ་མངོན་པར་གསལ་བ་རྒྱུ༷་ཡིན་ལ་དེ་སྨྲ་ཉན་གཉིས་ཀར་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་ཡང་མངོ༷ན་པར༷་གསལ༷་བ་མི༷ན་པའི་སྒྲ༷་དག༷་གི༷་བྱེ༷ད་པ༷་ལྕེ་རྐན་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་ཀྱི༷་སྦྱོར༷་བ༷་ཅན་ཤུབས་བཟླས་བྱས་
20-1-105a


པའ༷མ། བྱེད་པ་ལ་གཏན་མི་ལྟོས་པར་ཡི༷ད་ཀྱི༷་བཟླས༷་པ༷་བྱས་པ་ནི་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། སྒྲ༷་ནི༷་རྣ༷་བའི༷་ཤེས་པའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཁོ་ན་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་པ་ནི་སྔགས་བཟླས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤུབས་བཟླས་སོགས་
ལ་སྒྲ་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་བ༷རྒྱུད་པ༷ས་ཡོད་དེ་སྒྲ་རང་མཚན་དེ༷་ལ༷ས་བ༷སྐྱེད་པའི་བློ་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཡིད་ངོར་སྔགས་སྒྲར་སྣང་བའི་བློ༷་དེ༷འ༷ང་སྔགས་གསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་པས་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ག༷ལ་ཏེ༷་སྔགས་སྒྲར་སྣང་བ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་སྒྲ་རང་མཚན་གྱི་གཟུང་དོན༷་ཅ༷ན་གྱི་བློ་
ཡི༷ན་པར་མི༷་འགྲུབ༷་སྟེ། རང་མཚན་མེད་ཀྱང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག༷་པ༷འི་བག་ཆགས་སད་པའི་རྗེ༷ས་སུ༷་འགྲོ༷་བ་ཙམ་གྱི་དོན་སྤྱི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཡིན་ཀྱང་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་སྔགས་སུ་འགྱུར་ན་ཨགྣི་སྭཱ་ཧཱ་ཞེས་པའི་སྔགས་བརྗོད་པ་ན་མེ་གསལ་འབར་གྱི་རྟོག་
པ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡང་སྔགས་སྒྲ་རང་མཚན་ལས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྔགས་སུ་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལྟ་ན་སྔགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྔགས་སྒྲ་ལས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་གི་བློ་སྔགས་མིན་ཀྱང་སྔགས་སྒྲ་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློ་ནི་སྔགས་སོ་སྙམ་ན། 
རྟོག་པ་དེ་སྒྲ་རང་མཚན་གྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ། རང་མཚན་འགགས་ནས་མེད་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་ནང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་སད་པ་ཙམ་གྱི་བློ་ཡིན་པས་དེའི་ཡུལ་ལ་རང་མཚན་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། རང་
མཚན་ལ་ཡུལ་དུས་རང་བཞིན་མ་འདྲེས་པ་དགོས་པས་སོ། །གཉིས་པ་རང་ལ་སྐྱོན་དེ་མི་མཚུངས་པའི་ཚུལ་ལ། ཡིད་བཟླས་སོགས་ཀྱང་སྔགས་སུ་འཐད་པའི་ཚུལ། །ཡི་གེའི་གོ་རིམ་བྱས་པ་ཅན་དུ་འགྲུབ། །དེས་ན་སྔགས་བྱེད་སྐྱེས་བུ་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ། 
20-1-105b


ཡིད་བཟླས་སོགས་སྔགས་སུ་མི་འཐད་པ་དེ་ཁྱོད་རང་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། ར༷ང་མཚན་དང༷་རྟོག་ངོར་སྣང་བ་སྤྱི༷་ཡི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་རྣ༷མས་ཀུན་རྫོབ་བམ་རྟོག་པའི་བློས་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་བཟུང་ཞིང་ངོ༷་བོ༷་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པས་བརྗོ༷ད་པར་འ༷དོད་ན༷ས་སྔགས་
ཀྱི་བརྡ༷་བྱེ༷ད་པ་པོ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་དེ་ལ་སྔགས་སུ་བརྗོ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་ཟློ་བ་པོས་ཀྱང་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་ཞེན་ནས་བཟླས་པ་ལས་ཤུབས་བཟླས་སོགས་ལའང་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་མི༷་འག༷ལ་ཏེ། སྣང་བརྟག་ཕྱེས་ནས་སྒྲ་རང་མཚན་གྱི་དངོ༷ས་པོ༷་ཁོ་ན་ལ༷་སྔགས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མ༷་
ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་མཚན་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་ན་ནི་རང་མཚན་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་དེ་འགགས་ནས་བྱིན་རླབས་མི་འབྱུང་ལ་ཡུལ་དུས་ཀྱི་ཐ་དད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཡི་གེ་ལས་གཞན་པའི་གོ༷་རིམ༷་
མེ༷ད་ན༷་ནི༷་ར་སཿཞེས་པ་རོ༷་དང༷་། ས་རཿཞེས་པ་མཚོ༷་ཞེས༷་པའི་མིང་ཐོས༷་པ༷་ལ༷ས་འབྲ༷ས་བུ་གོ་བྱ་གཅིག་ལས་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་ཡི་གེའི་ངོ་བོ་ནི་ས་དང་ར་ཙམ་ལས་ཐ་དད་མེད་ལ་གོ་རིམ་གཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ༷་ན༷། གོ་རིམ་མེད་ཅེས་སུ་ཞིག་གིས་
སྨྲས་ཏེ་ཡི་གེ་ལ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་ངོ་བོས་གོ་རིམ་རྫས་སུ་མེད་ཅེས་སྨྲས་ཀྱི་བཏགས་པའི་གོ་རིམ་དེ༷་ནི༷་སྐྱེས༷་བུའི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་དུ་ཡོ༷ད་དོ། །ཇི་ལྟར་ནས་ཨ་དྲ་ཨཿཞེས་གསལ་བྱེད་གཉིས་དང་དབྱངས་གཉིས་རྣམ་བཅད་དང་བཅས་པའི་ཡི་གེ་ལྔ་སྐྱེས་བུས་གོ་རིམ་
བཞིན་དུ་བཀོད་པ་ན། ཡི༷་གེ༷་དེ་དག་གི་གོ་རིམ་ནི་གོ་རིམ་གང་ལྟར་བརྗོད་པའི་སྐྱེས་བུའི་ཀུན༷་སློང༷་གི་ཤེས༷་པ༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ལ༷་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྲ་དང་དེའི་སྲོག་གི་ཨ་ལ་དམིགས་པའི་བློ་དུས་མཉམ་དུ་སྐྱེ་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་ར་སྲོག་ལྡན་དང་
20-1-106a


རྣམ་བཅད་བཅས་པར་དམིགས་པ་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ན་སྔ་མ་སྔ་མའི་བློ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་སྟེ་བརྡ་ལ་གོམས་པས་འབད་མེད་དུ་མྱུར་བར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞིང་ཡི་གེ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་མེད་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཡི་གེའི་ངག་ཡོད་པར་མི་
འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་སློང་གི་ཤེ༷ས་པ་དེ་ལ༷ས་ནི་བྱེད་པ་སོགས་བསྐུལ་བས་ངག་ཏུ་འབྱིན་པའི་སྒྲ༷་ཡང་ཀུན་སློང་གི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་སྐྱེ༷འོ༷། །སྒྲ་རིམ་བཞིན་བརྗོད་པ་ན་ཡི་གེ་སྔ་མ་སྔ་མ་དེ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱས་པ་ཅ༷ན་སྒྲ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དེ༷་ནི༷་དེ་ལྟར་རྣ༷་བའི་ཤེས་པ་གསལ་བ༷ས་ངེ༷ས་
པ༷ར་ཏེ་གཟུང་བར་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ལ། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཉན་ཤེ༷ས་སྔ་མ་དེ༷ས་བསྐྱེ༷ད་པའི༷་ཤེ༷ས་པ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པས་ཉན་ཤེས་ལ་སྣང་ཚུལ་ཐ་དད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་དེ༷་ཐོ༷ས་པ་ནའང་མིང་དང་རྣམ་དབྱེ་སོགས་ངེས་རུང་ཙམ་དུ་ཧ་ཅང་མྱུར༷་པོ་མི༷ན་པར་ཐོས༷་པ༷་ཅན་གྱིས་གོ་རིམ་ཕྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། སྒྲ་མྱུར་ཆེས་
པ་འགའ་ཞིག་ལ་སླར་ཡང་དྲི་དགོས་པ་ནི་སྨྲ་བ་པོས་རིམ་ཅན་དུ་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉན་པ་པོས་ངེས་པ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་རིམ་ཅན་དུ་རྣ་ཤེས་ཀྱིས་ཐོས་པ་ན་སྔ་མ་སྔ་མ་དེ༷་མ་བརྗེད་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷་ལྟོས༷་ན༷ས་ནི༷་ཕྱི༷ས་སུ་ནི༷་སྒྲ་ཡི་རྣམ་པ་དེ་ཀུན་སྦྲེལ་ནས་དོན་གང་ཡིན་པ་གོ་བྱེད་ཀྱི་བརྡ་མིང་དང་
ཚིག་དང་ངག་གི་བདག༷་ཉིད་ལ༷་དམིགས་པའི་དྲ༷ན་པ་སྐྱེ་བར་བྱེ༷ད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ༷་ཀུན་སློང་ད༷ང་སྒྲ་རང་མཚན་དང་དེའི་དོན་སྤྱི་འཛི༷ན་པའི་སེམ༷ས་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི༷་གོ་རིམ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་གོ་རིམ་དེ་ནི་ཡི༷་གེ་རྣ༷མས་ཀྱི་རྒྱུ༷་ད༷ང་འབྲ༷ས་བུ༷་ཡི༷་གོ༷་རིམ༷་དག་ནི༷་ཡི༷ན་ཞེ༷ས་བརྗོ༷ད་
དོ། །རྒྱུ་ཀུན་སློང་དང་འབྲས༷་བུའི་ཡི་གེའི་སྒྲའམ་རྒྱུ་ཡི་གེ་དང་འབྲས་བུ་མིང་ལ་སོགས་པར་བཀོད་པའི་གོ་རིམ་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན། རྒྱུ་དང་འཛིན་སེམས་ཀྱི་དེ་ནི། །ཡིག་རྣམས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡི། །ཞེས་འདོན་པའང་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡི་གེའི་གོ་རིམ་དེ༷་དག༷་སྐྱེས༷་
20-1-106b


བུས་བྱས༷་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། དེ༷་ཕྱིར༷་ས་དང་ར་ལྟ་བུའི་ཡི༷་གེ༷འི་ངོ༷་བོ༷་དེ་ས་ར་ལྟ་བུའི་ཚི༷ག་ད༷ང་། ར་སཿལྟ་བུའི་ཚི༷ག་ལ༷ས་དོན་གཞ༷ན་དུ་འགྱུར་བ་ཉི༷ད་དེ༷། བརྡ་བྱེ༷ད་པ་པོ༷འི་རྟོག་པའི་འདུ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་དབང་ལ༷ས་གོ་རིམ་ཐ༷་ད༷ད་པར་ཡི་གེ་རྣམས་ལྷན༷་ཅི༷ག་སྦྱར་ཚུལ་གྱིས་འབྲ༷ས་བུ༷ས་གོ་བྱ་རོ་དང་
མཚོ་ལྟ་བུ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་སོ་སོར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་སོ་སོ་བ་གོ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡི་གེའང་ཐ་དད་ཡིན་མོད་རྣམ་པ་འདྲ་བས་ཡི་གེ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡི༷་གེ༷་རྣ༷མས་ཀྱི༷་གོ༷་རིམ༷་སྣ་ཚོགས་པ་དེ༷འ༷ང་སྐྱེས་བུས་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྤེ༷ལ་
བ༷ར་བྱེ༷ད་པ་ལ༷་རྗེས་སུ་འཇུ༷ག་པ་ཅན་ནམ། རང་དབང་དུ་གྱུར༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ༷། སྐྱེས་བུས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་འ༷དོད་པ་ད༷ང་མི༷་འག༷ལ་བར་བྱར་རུང་བར་གྲུབ་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་གོ༷་རིམ༷་མམ་གོ་རིམ་གྲུབ་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ་བརྐྱང་བསྐུམ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པས་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཡི་གེ་
རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གོ་རིམ་གན༷ས་པ༷་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་གང་འདོད་ཀྱི་གོ་རིམ་སྤེལ་དུ་ཡོད་པ་འག༷ལ་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡུལ་གྱི་རི་ཕན་ཚུན་རིམ་པ་བརྗེ་བ་དང་། ས་མྱུག་སྔ་ཕྱིར་བརྗེ་མི་བཏུབ་ན་རྟག་པའི་གོ་རིམ་ཡོད་པ་ལ་འདོད་པས་རྗེས་སུ་འཇུག་
པ་དེ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་འགལ་བར་འགྱུར་རོ༷། །ཚུལ་དེའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེས༷་བུ༷་དང༷་ནི༷་ཡི༷་གེ༷་རྣ༷མས་རྒྱུ༷་དང་འབྲ༷ས་བུ་ཉི༷ད་དུ༷་གྲུབ༷་པ༷འི་ཕྱིར༷། རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཡི༷་གེ༷འི་རི༷མ་པ་ཀུ༷ན་ཀྱང་རྒྱུ་སྐྱེས༷་བུ༷་ལ༷ས་འབྱུང་བར་ངེས་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ནི། དཔེར་ན། མེ༷་དང༷་
ཤིང༷་གི༷་རྒྱུ་འབྲས་གྲུབ་པའི་རི༷གས་པ༷་བཞི༷ན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། སྔགས་སྦྱོར་བ་དང་ཆོ་གའི་ཚུལ་སོགས་ཤེས་པའི་ཤེ༷ས་རབ་དང་སྔགས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་བདེན་པའི་མཐུ༷་གྲུབ་པ་ད༷ག་གི༷ས་སྔགས་ཞེ༷ས་པ༷འི་མིང་ཅན་གྱི་ཡི་གེའི་གོ༷་རི༷མ་བྱེ༷ད་པའི་ངང་ཚུལ༷་ཅ༷ན་གྱི་སྐྱེས༷་བུ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་གཞན་
20-1-107a


ལས་ཐུན༷་མོང༷་མིན༷་པ༷་ཉི༷ད་ཙམ་དུ་ནི་གྲུབ༷་སྟེ༷། གཞ༷ན་ཕལ་པ་ལ༷་ཚིག་ཙམ་སྦྱོར་ནུས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་ཤེས་མཐུ་དེ༷་དག༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་སྔགས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཏེ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་རིམ་
དེ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མིན་ཡང་དེ་ལ་དེ་འདྲའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ནའང་ཕལ་པས་ནི་གོ་རིམ་འདི་ལ་ནུས་པ་འདི་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྨན་དང་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་མ་བསྟན་པར་རང་གིས་ཇི་བཞིན་ངེས་མི་ནུས་པས་
དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ཡོད་ནའང་ཕལ་པའི་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་མཐོང་བའི་སྐྱེས་བུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་རིམ་གྱིས་ལས་བྱེད་པའང་མིན་ཏེ་འགའ་ཞིག་གིས་མྱུར་དུ་གྲུབ་པ་དང་། འགའ་ཞིག་འབད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་མི་བྱེད་པ་མཐོང་
བས་ན་ངོ་བོས་གྲུབ་པ་ལ་ནི་དེ་འདྲའི་ཁྱད་པར་ཡོད་མི་རིགས་ཏེ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་འབྱུང་དགོས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་འཕེལ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟར་འབྱུང་ངོ་སྙམ་ན། དེ་ཁོ་ནར་མ་ངེས་ཏེ་མཁའ་འགྲོ་མའི་རྒྱུད་ལས་
སྲོག་ཆགས་བསད་ནས་ཟོས་པ་ན་སྔགས་འགྲུབ་ཅེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྲིང་མོའི་རྒྱུད་ལས་འཁྲིག་པ་སྤྱད་པ་དང་། དུང་ཅན་མའི་རྒྱུད་ལས་རྐུ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་ན་སྔགས་འགྲུབ་ཅེས་དམ་ཚིག་རྣམ་པར་གཞག་པའང་ཡོད་ལ། ཆོས་དང་འགལ་བ་དེ་
དག་སྔགས་གྲུབ་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ནའང་དེ་དག་དེ་ལྟར་བྱམས་སོགས་ལས་བཟློག་སྟེ་རང་གི་དམ་ཚིག་གིས་གྲུབ་པ་ནི་སྔགས་བྱེད་པ་པོ་གཙོ་བོ་དེ་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་སྒྲུབ་པོ་ལ་དེས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་གང་གི་དོན་དུ་སྔགས་སྦྱར་ཅིང་
20-1-107b


བརྡ་བྱས་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་ཅེ་ན། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཆོས་མིན་དེའི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ཏེ་མངོན་འདོད་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྔགས་དེ་ཡི་རྐྱེན་ལས་
རྙེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་འདི་སོད་དང་ཁོ་བོས་ཡུལ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ལུང་དམ་ཚིག་དེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་བྲམ་ཟེ་བསད་པ་ན་དེའི་གྲོང་རྙེད་ཀྱང་དེ་བྲམ་ཟེ་བསད་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མིན་གྱི་ཕ་རོལ་པོའི་ངག་སྒྲུབ་པ་དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དང་རང་གི་ལས་གྱིས་ཡིན་
པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མིན་གྱི་སྔགས་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་བྲམ་ཟེ་བསད་པའི་རྣམ་སྨིན་ནི་མ་འོངས་པ་ན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་འདོགས་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་
ཡིན་ནོ། །སྔགས་བྱེད་ནའང་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ་ཤེས་མཐུ་དང་མི་ལྡན་པ་སྐྱེས་བུ་ཕལ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་གསར་དུ་རང་གིས་བྱས་པའི་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང་ལས་བྱེད་པར་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཁ་ཅིག་གིས་རྟོག་ན། ག༷ང་ཡ༷ང་ཐ་མལ་པ་ནམ་
མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ༷ད་རི༷ག་པའམ་ཤེས་པ་འག༷འ་ཞིག་གི༷ས་སྔར་མེད་པའི་གས༷ང་སྔ༷གས་དུག་ཞི་བ་སོགས་འག༷འ་ཞི༷ག་ད་ལྟ་ཡང་བྱེ༷ད་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཡོད་ནའང་། དེ༷་དག༷་གི༷་བྱས་པའི་སྔགས་དེ༷་ནི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་ཁོ་རང་གིས་བསྒྲུབ་
བྱའམ་བརྟེན་པ་གཙོ༷་བོ༷འི་མཐུ༷་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་དེ༷ས་བཤ༷ད་པའི་རི༷གས་པ་སྟེ་དམ་ཚིག་དང་མན་ངག་ལ་འཇུག༷་པར་བྱས་པ་ལས་གཙོ་བོ་དེའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ལས་སྐྱེས་བུ་དེ་ཡང་སྔགས་བྱེད་པའི་ནུས་ལྡན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལ་དམ་ཚིག་ནི་དཀྱིལ་
20-1-108a


འཁོར་དུ་འཇུག་པ་སོགས་གཞུང་དེར་བླང་དོར་དུ་བསྟན་པ་ལས་མི་འདའ་བ་ཡིན་ལ། མན་ངག་ནི་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་རིམ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལྷ་དེ་འགྲུབ་པ་ལ་འོས་ཤིང་འཐད་པ་ཡིན་པས་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་བླང་བར་བྱ་བའི་མིང་ངོ་། །
དེས་ན་སྔགས་གསར་དུ་བྱེད་པ་པོ་དེའི་སྔགས་ལ་ནུས་པ་གྲུབ་ཕན་ཆད་ནུས་པ་ཇི་ཙམ་གྲུབ་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ཤེས་མཐུ་གྲུབ་པར་སོང་བས་ན། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཙམ་ཁོ་ནས་ཕལ་པ་དང་འདྲ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བས་གོང་གི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་མིན་ནོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ། 
སྔགས་བསྒྲུབས་པ་ལས་འབྲ༷ས་བུ༷་ཡོད་པར་འདོ༷ད་པ༷ས་སྔག༷ས་རྣ༷མས་ནི༷་རྟག་པ་མིན་པར་རྐྱེན་གྱིས་བྱས༷་པ་དང༷་། དེ་ཡང་སུས་བྱས་ན་ཤེས་མཐུ་ལྡན་པའི་སྐྱེས༷་བུས༷་བྱས༷་ཞེས་བརྗོ༷ད་པར་བྱ༷་སྟེ། གཞན་དུ་ན་སྔགས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །
གཉིས་པ་རིགས་པ་དེས་སྐྱེས་བུ་ལ་སྔགས་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་འདོད་པ་བསལ་བར་བསྟན་པ་ལ། སེལ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་རིགས་པ་གཞན་རྒྱས་བཤད། །དང་པོ་ནི། རིག་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སྐྱེས་བུ་ལ་སྔགས་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་དེ་ལམ་པོ་
ཆེའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྔགས་སོ་སོའི་ནུས་པ་ནི་དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་མཐོང་ནུས་པའི་སྐྱེས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས༷་བུ༷་ལ་སྔགས་བྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ནི༷་སྔགས་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་བས་བྱས་པར་སྒྲུབ་པའི་
རིགས་པ་འདི༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕུལ་བྱུང་སྐྱེས་བུ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད། །དེ་འདོད་གང་ལ་ཁས་ལེན་གནོད་པ་བརྗོད། །དང་པོ། བློ༷་དང་ལྡན་པའམ་དབ༷ང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་། སྨྲ༷་བར་བྱེད་པ་དང༷་། སྐྱེས༷་བུ༷་
20-1-108b


ཉིད་ཡིན་པ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ལག་པ་དང་ལྡན་པ་སོགས་སྐྱེས་བུ་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་སྐྱེས་བུ་དེ་ཕུལ་བྱུང་མིན་ཏེ་ལམ་པོ་ཆེའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ཞེས་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ག༷ང་བརྗོ༷ད་པ༷་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཚ༷ད་མ་ལྟར༷་སྣང༷་བ་ཡི༷ན་ཏེ་ལྡོག་ཁྱབ་ལ་ཐེ་
ཚོམ་གྱི་ལྷག་མ་དང་ལྡན༷་པ༷ས་བསྒྲུབ་བྱ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི་དོ༷ན་རྟོ༷གས་པའམ་འགྲུབ་པ་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བློ་དང་ལྡན་ཀྱང་ཕུལ་བྱུང་ཡིན་པར་དོགས་པ་མི་ཁེགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་སོགས་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རིག་བྱེད་དོན་ངེས་གང་
ཟག་མི་འཐད་དང་། །རིག་བྱེད་དོན་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་མེད་པ། །དེས་ན་ངེས་པ་མེད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་དགག་པའོ། །དང་པོ། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་ནི༷་ཁོ༷་བོ༷་བརྗོད་བྱ་འདི༷་ཡི་དོ༷ན་ཡིན་པ་དང༷་འདི༷་ཡི་དོན༷་མི༷ན་ནོ་ཞེ༷ས་རྗོ༷ད་
པར་མི༷་བྱེ༷ད་ལ། རྒྱལ་དཔོགས་པ་སོགས་སྐྱེས༷་བུས༷་འདི་ཡི་དོ༷ན་འདི༷་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟག༷ས་པ༷་སྟེ༷། དེ་ལྟ་ན་རྒྱལ་དཔོགས་པ་དེ༷་ཡ༷ང་འདོ༷ད་ཆ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་དང་ལྡན༷་པ་ཡིན་གྱི་ཕུལ་བྱུང་མིན་ཏེ་སྐྱེས་བུར་འདྲ་བས་སོ། །དེས་ན་རྒྱལ་དཔོགས་པ་དེ༷་གཅི༷ག་པུ་རིག་བྱེད་ཀྱི་དེ༷་
ཉི༷ད་རི༷ག་པ་ཡིན་ལ་གཞ༷ན་མི༷ན་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་ཡ༷ང་ནི༷་རྒྱུ་མཚན་སུ༷་ཡིས་བྱས༷་ཏེ་ཁྱད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་དཔོགས་པས་ཤེས་ནུས་ན་དེ༷་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཤེས་སྲིད་པ་ལ་སྐྱེས༷་བུ་ཉི༷ད་ཡིན་པ་དང་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་བའི་རྣ༷མ་པ་འག༷ས་ཀྱང༷་ཁྱེད༷་ཀྱིས་
ཅི༷་ཞིག་གིས་ན་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ཚད་ལ་དབང་འདས་ཀྱི་དོན་ཤེ༷ས་པ་དང་ལྡན༷་པ་འགའ༷་མི༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་རིག་བྱེད་འཆད་པ་མང་ཡང་རྒྱལ་དཔོགས་པ་ལྟ་བུ་ག༷ང་གི་ཚིག་མངོན་
20-1-109a


རྗེས་ཀྱི་ཚ༷ད་མ༷་ཡི༷ས་མི༷་སླུ༷་བར་མཐོང་བ་དེ༷་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་མ་ནོར་བར་རི༷ག་པ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། རིགས་པས་གཅོད་ནུས་པ་ལ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཆོས་ལས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་ཤི༷ན་ཏུ་ལྐོ༷ག་ཏུ་གྱུར༷་པའི་དོན་རྣ༷མས་ལ༷་དེའི་ངག་མི་སླུ་བར་ངེས་བྱེ༷ད་ཀྱི་
ཚད༷་མ༷་ཡོ༷ད་པ༷་སྲི༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ན་རྒྱལ་དཔོགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེས་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་མ་ནོར་བར་བཤད་ཅེས་གང་གིས་ངེས་ཏེ། དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་ལ་ནི་རང་གིས་ཀྱང་གཅོད་མི་ནུས་རྒྱལ་དཔོགས་པས་ཀྱང་མི་ནུས་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་ག༷ང་གི༷་ཚིག༷་ནི༷་
ཚད༷་མ༷་ཡིས་མི༷་སླུ༷་བར་གྲུབ་པ་དེ༷་ཡི༷ས་བྱས༷་པ༷འི་ཚི༷ག་དེ༷་ནི་ལུང༷་ཡིན་ནོ་ཞེ༷ས་དོན་གྱིས་ཐོབ༷་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་སྐྱེས༷་བུས༷་བྱས༷་པ་མི༷ན་པའི་ངག་ལུང་ཚད་མར་འདོད་པ་དོན་མེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གལ༷་ཏེ༷་ཤིན༷་ཏུ༷་ལྐོག༷་གྱུར༷་གྱི་དོན༷་ལུང༷་ལ་བརྟེན་པ་མེ༷ད་པ༷ར་ནི༷་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས༷་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡོད་
སྲི༷ད་ན༷། ཐ་མལ་གྱི་དབ༷ང་པོ༷་ལ༷ས་འད༷ས་པའི་དོ༷ན་རིག༷་པའི་སྐྱེས་བུ་འག༷འ་ཡོ༷ད་དོ༷་ཞེས༷་ནི༷་མངོ༷ན་པར་འདོ༷ད་དགོས་པར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པར་སྟོན་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀག་པ་གཉིས། །དང་པོ། རིག་བྱེད་
ཀྱི་བསྟན་དོན་ནི་འདིའོ་ཞེས་ནམ་ཡང་ངེས་པ་མི་སྲིད་པར་ཐལ་ཏེ། རྒྱལ་དཔོགས་པ་སོགས་བདག༷་ཉི༷ད་ནི་འ༷དོད་ཆ༷གས་དང་དབང་པོ་སོ༷གས་དང་ལྡ༷ན་པ༷་ཡིན་པས་དོན་མཐའ་དག་མི་ཤེས་པའ༷མ། སྐྱེས་བུ་གཞན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་གཞ༷ན་ལ༷ས་ཀྱང་རིག༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་དོ༷ན་
ཚུལ་བཞིན་རི༷ག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མི༷ན་ལ། རི༷ག་བྱེ༷ད་རང་གིས་ཀྱང་ཀྱེ་ཚུར་ཤོག་ཁོ༷་བོའི་དོན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིག༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་ན༷། རིག༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་དོན༷་ནི༷་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འདི་ཡིན་ཞེས་རྒྱུ་ག༷ང་ལ༷ས་རྟོག༷ས་ཏེ་རྟོགས་པར་མི་སྲིད་དོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས༷་ན༷་རིག་བྱེད་ན་
20-1-109b


ཨགྣེ་ཧོ་དྲ་ཛྷེ་ཧོ་ཡ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེ་མཐོ༷་རི༷ས་འདོ༷ད་པས་མེ༷་ལ༷་སྦྱིན༷་སྲེ༷ག་སྦྱིན༷་ཞེ༷ས་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པར་རིག་བྱེད་པས་ཐོ༷ས་པ༷་ལ༷ས་གཞན་ཁྱི༷་ཤ༷་ཟ་བར་བྱའོ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་དེ༷་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན༷་མི༷ན་ཞེ༷ས་པ་འདི༷་ལ་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་ཚད༷་མ༷་ག༷ང་ཡོད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཨགྣི་མེ་དང་
ཧོ་དྲ་སྦྱིན་སྲེག་དང་ཛྷེ་ཧོ་ཡ་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དོན་ཡིན་ཞེས་རིག་བྱེད་པས་བརྟགས་ཀྱང་། སྐད་ཀྱི་བྱིངས་ཨ་གེ་ག་ཏེ་ཞེས་པ་མེ་དང་ཁྱི་ལའང་འཇུག་ཅིང་། ཧོ་ཡི་སྒྲ་ལས་དྲངས་ན་བཟའ་བ་ལའང་འཇུག་པས་ཁྱི་ཤ་སྦྱིན་པ་ཟ་ཞེས་པ་ལའང་འཇུག་མི་རུང་བ་མེད་ཅིང་། ཡུལ་
འདི་ན་མེ་ཡི་མིང་དུ་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཡུལ་གཞན་དང་གཞན་ན་གཞན་གྱི་མིང་དུ་གྲགས་པའང་ཡོད་པས་ན་རིག་བྱེད་ཀྱི་མིང་དེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་ངེས་སོ་ཞེས་པ་ལ་ཚད་མ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། རིག་བྱེད་དོན་ནི་གྲགས་པས་ངེས་པ་བཀག །རིག་བྱེད་རང་གིས་སྨྲས་
པས་ངེས་པ་དགག །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ངེས་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། རང་གི་ཁས་ལེན་རྣམས་དང་འགལ་བའི་ཚུལ། །གྲགས་པས་མཐའ་གཅིག་ངེས་པ་མི་འགྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། འགལ་བ་སྟོན་དང་དེ་ཡི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། རིག་
བྱེད་ཀྱི་དོན་མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་ངེས་ཏེ་འཇི༷ག་རྟེན༷་ན་ཚིག༷་དེ་ལྟར་ར༷བ་ཏུ་གྲག༷ས་པས་སོ་ཤེ༷་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དེ༷་ལ༷་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པར་སྣ༷་ཚོ༷གས་པའི་དོན༷་ཅ༷ན་གྱི་སྒྲ༷་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཐ་དད་ཀྱི་སྐད་ཀྱི་དབང་གིས་མེ་ལྟ་བུ་
གཅིག་གི་སྒྲ་ཡང་དོན་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པར་མཐོང་ན་དེ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཚད་མར་མི་འགྲུབ་ལ། ཡུལ་གཅིག་ལ་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་གོཿལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲ་གཅིག་དོན་མང་དང་། 
20-1-110a


མེ་དང་སེང་གེ་ལྟ་བུ་ཡང་སྐྱེས་བུའི་མིང་དུ་འཇུག་པ་སོགས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་མིང་གཅིག་ལའང་བརྗོད་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡོད་པ་ལས། རིག་བྱེད་ན་བསྟན་པའི་མི༷ང་ག༷ང་གི༷་དོན༷་ནི་འ༷དི་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རྣ༷མ་པར་དབྱེ༷་བ༷་
ཐ་དད་དུ་བྱེད་ནུས་པ་དབ༷ང་པོ༷་ལ༷ས་འདས༷་པའི་དོན༷་མཐོ༷ང་བའི་སྐྱེས་བུ་ག༷ང་ཡིན་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་དེ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲག༷ས་པ་མི༷ན་པའི་དོན༷་བརྗོ༷ད་པ་འཁྲིག་པ་ལ་མཐོ༷་རི༷ས་ཞེས་པ་གང༷་དང་། ལྷ༷་མོ༷་ཞེས་པ་གཙུབ་ཤིང་ངམ་སྣོད་ཀྱི་མིང་
དུ་བརྗོད་པ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བའི་མཆོད་སྡོང་ལ་བྷ་ར་ཏ་ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་དགའ་བའི་ཚལ་ལ་སོགས་པའང་གཞན་གྱི་དོན་ཅན་དུ་བཤད་པའི་སྒྲ༷་དུ་མ་མཐོ༷ང་ངོ༷་། །དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་
ལེགས་བྱས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ལུས་དང་གནས་དང་ཡོ་བྱད་མངོན་པར་མཐོ་བ་ལ་མཐོ་རིས་ཞེས་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ལས་བྱུང་བ་མོ་ཡི་རྟགས་དང་ལྡན་པ་ལ་ལྷ་མོ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་སྦྱིན་སྲེག་དང་མཐོ་རིས་
སོགས་དེ༷་འདྲ༷འི་སྒྲ༷་གཞ༷ན་དག༷་ལ༷་ནི༷་ཁྱི་ཤ་ཟ་བ་དང་འཁྲིག་པ་ལ་སོགས་དེ་འདྲ༷འི་རྣ༷མ་རྟོག༷་གཞན་སྐྱེ་བ་ཉི༷ད་དུ༷་འགྱུར༷་རོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་གྲ༷གས་པ༷་ཞེས་བྱ་བ་ད༷ག་ཀྱང༷་མི༷་རྣ༷མས་ཀྱི་ཚི༷ག་ཡིན་པས་དེ༷་ཡང༷་ཁྱོད་ལྟར་ན་ཚ༷ད་མར༷་མི༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ན༷། སླར༷་ཡ༷ང་
གྲགས༷་པ་དེ༷་ལ༷ས་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན༷་རྟོག༷ས་པར་འདོད་པ༷་མཚར་ཏེ། རེས་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ལ་སྐྱོན་དུ་བལྟས་ནས་སྡང་བ་དང་། རེས་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟས་ནས་འདོ༷ད་པ་འདི༷་ནི༷་ཅི༷་ཞི༷ག་ཡི༷ན་ཏེ་མཚར་རོ། །གཉིས་པ་ལན་བཀག་པ་ནི། ག༷ལ་ཏེ༷་འཇིག་རྟེན་ན་གྲ༷གས་པ༷་
20-1-110b


ལྟར་ཨགྣི་སོགས་ཀྱི་དོན་མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་བྱ་བ་སོགས་ལ༷ས་འག༷ལ་བའི༷་དོན་ཁྱི་ཤ་ཟ་བ་སོགས་སུ་རྟོ༷གས་པ་ལ༷་རྒྱུ་མཚ༷ན་ཅི༷་ཡོ༷ད་དེ། དེས་ན་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་མི་བྱ་བ་འདོད་དོ་ཅེ༷་ན༷། འཇིག་རྟེན་ན་ར༷བ་ཏུ་གྲག༷ས་པ་ཡང་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ཡིན་པས་ན་ཚ༷ད་མ༷་ཉི༷ད་མི༷ན་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་
བླངས་པའི་ཕྱིར༷་གྲགས་པ་ལྟར་དོན་དེ༷ར་ངེས་པར་འཛི༷ན་པ༷་ལ༷་ཡང་བདེན་པའམ་ངེས་པའི་རྒྱུ༷་ཅི༷་ཞིག་ཡོ༷ད་དེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་གྲགས་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་སོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལྟར་
ངེས་པར་བསྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རང་ལ་གྲག༷ས་པ༷་ཉིད་ཀྱི༷་ཨགྣི་སོགས་ཀྱི་སྒྲ༷་འདི་མེ་ལ་སོགས་པའི་དོན༷་གྱི༷་རྗོད་བྱེད་དུ་ངེ༷ས་པ་ལ༷་མཐའ་གཞན་དུ་དོ༷གས་པ༷་བསྐྱེ༷ད་པ༷་ནི༷། གྲགས་པ་རང་ལས་མཐོང་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི་ཕྱིར༷་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་རང་གི་གྲགས་པ་དེ༷་
ལ༷་ཡང་ཨགྣི་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་རྣ༷མས་མེ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་དོ༷ན་རྣམ་པ་སྣ༷་ཚོ༷གས་ལ་འཇུག་པ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་དུ་མཐོ༷ང་སྟེ་བློ་རྣོ་བ་དང་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་སོགས་ལའང་མེ་ཞེས་གྲགས་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྒྲ་གཅིག་དོན་གཅིག་གི་
རྗོད་བྱེད་དུ་ངེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་པའི་ཚད་མ་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷དག༷་གི༷ས་དོན་སྣ༷་ཚོ༷གས་སྟོན་པའི་ནུ༷ས་པ་ཅ༷ན་གྱི་སྒྲ༷་ཨགྣི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ར༷ང་ཉི༷ད་མེ་ཁོ་ནའི་དོན་སྟོན་བྱེད་དུ་ངེ༷ས་པ༷ར་གྱུར་པ་ལ་དོ༷གས་པ༷འམ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་བ༷་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ན། རང་གིས་ཇི་
ལྟར་བཅད་པའི་དོན་དེ་ལས་གཞ༷ན་དུ༷་མིང༷་དེ་མི༷་སྲི༷ད་པར་བསྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་ཚད་མ་མེ༷ད་པས་གཞན་ལ་མི་སྲིད་པ་མེད་པའམ་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་རིག་བྱེད་རང་སྨྲས་དགག་པ་ལ། །རིག་བྱེད་རང་གིས་སྨྲས་པ་མི་སྲིད་ལ། །སྐྱེས་བུས་སྨྲས་ཀྱང་དོན་ངེས་
20-1-111a


མེད་པའོ། །དང་པོ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་དཔོགས་པ་ལ་རིག་བྱེད་རང་གིས་སྨྲས་སོ་ཞེ་ན་མི་སྲིད་དེ། དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དྲིས་པ་ན་མི་གཡོ་ཅན་རྫུན་པ་འག༷འ་ཞི༷ག་ན་རེ། ཁོ་བོས་མི་ཤེས་ཀྱི་ལམ༷་ནི་འ༷དི་ཡི༷ན་ཞེ༷ས་
སྡོ༷ང་དུམ༷་འདི༷་ནི༷་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ༷ས་བརྗོད་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་རྫུན་མེད་པ་གཞན༷་དག་ནི༷་ལམ་འདི་ཡིན་པར་བདག༷་ཉི༷ད་སྨྲ༷འོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་མི་བློ་གྲོས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྔ་མ་དེ་ནི་རྫུན་པོ་ཆེ་སྟེ་སྨྲ༷་བའི་དོན་བྱེད་པས་སྟོང་པ་སྡོང་དུམ་ལ་སྙད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་
ཞེས་ཤེས་པ་དེ༷་ལྟར༷་རྒྱལ་དཔོགས་པ་རང་ལ་རིག་བྱེད་འདིས་དེ་ལྟར་སྨྲ་བའམ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དང་། རྒྱལ་དཔོགས་པ་རང་གིས་འདི་ལྟར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ༷་དག༷་གི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་ཀྱང་བརྟ༷ག་པར་གྱིས༷་དང་། རིག་བྱེད་རང་གིས་སྨྲ་ན་རྒྱལ་དཔོགས་པར་མ་ཟད་སུ་ལའང་སྨྲ་དགོས་
ན་དེ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྲིད་པས་ན་ཚིག་དེས་བློ་གྲོས་ཅན་དྲང་བར་མི་ནུས་ཀྱང་བླུན་པོ་ཁ་ཅིག་སྡོང་དུམ་ལམ་སྟོན་པ་པོར་འཛིན་པ་ལྟར། རྒྱལ་དཔོགས་པ་ལ་རིགས་བྱེད་རང་གིས་སྨྲས་སོ་ཞེས་འཛིན་པའང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཉིས་པ། རིག་བྱེད་རང་ལས་ངེས་པ་མི་སྲིད་པས་སྐྱེས་
བུས་ངེས་སོ་ཞེ་ནའང་། དོན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་རྗོ༷ད་བྱེད་དུ་རུང༷་བའི་སྒྲ་དེ་དག་རིག་བྱེད་པ་རང་གིས་འདོད་པའི་དོན༷་གཅི༷ག་གི༷་གསལ༷་བྱེ༷ད་དུ་ངེ༷ས་པ་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུའི་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ཀྱི་དབང་གིས་དོན་དེ་ངེ༷ས་པ༷་ལྟར་བྱས་པ་འདི་མ༷་གཏོ༷གས་པ༷་སྐྱེས་
བུས་མ་བྱས་པའི་སྒྲ་དོན་གྱི་ངེས་པ་ནི་དབང་པོ་ལས་འདས་པས་སམ། སྒྲ་ལ་དོན་དུ་མ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་འདི་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གང་ཟག་ག༷ང་གི༷ས་དབ༷ང་པོ༷་ལ༷ས་འད༷ས་པའི་དོན་དེ་ཤེས༷་ནས་འདི་ཁོ་ནར་ངེས་ཞེས་སྟོན་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ། ཁྱོད་ཀྱིས་དབང་འདས་ཀྱི་དོན་མཐོང་བའི་
20-1-111b


སྐྱེས་བུ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པས་སོ། །སྐྱེས་བུས་དོན་འདི་ལ་མིང་འདི་གདགས་སོ་སྙམ་དུ་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ནི་མིང་དེ་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་དུ་ངེ༷ས་པ༷འི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཞིང༷་། མིང་དུ་བྱས་པའི་བརྡ༷་དེ་ནི༷་བརྡ་ལ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངོར་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ༷་ཡི༷་གས༷ལ་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ཏེ། མིང་
དེ་བརྗོད་ཙམ་གྱིས་དོན་དེ་ཡིད་ཡུལ་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་འདོད་ཀྱི་བརྡ་བརྗོད་པ་དེ༷་ནི༷་སྐྱེ༷ས་བུ་མི༷ན་པ་ལ༷་མེ༷ད་ན༷་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མིང་དེ༷་དོ༷ན་གཅི༷ག་ཅ༷ན་དུ་ངེས་པ་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་འགྲུབ་སྟེ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འ༷གྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་ནི། 
བརྡ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་རང་གི་བརྗོད་བྱའི་དོན་དང་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། རིག་བྱེད་ཉིད་ལས་སྐྱེས་བུ་གཞན་ལ་ལྟོས་མེད་དུ་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱིས༷་ནི་ངེས༷་པ་ཡི༷ན་ན༷། ཨགྣི་ལྟ་བུའང་དོན་མེ་གཅིག་པུ་དེ་ལས་གཞ༷ན་ལ༷་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་འདོད་
དེས་ཀྱང༷་སྦྱར་དུ་མི༷་རུང༷་བའམ་མི་བཏུབ་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཀྱང་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསལ་ལ་གྲགས་པ་དང་རིག་བྱེད་ནི་ཁས་བླངས་པས་ཀྱང་གནོད་པས་མི་རུང་ངོ༷་། །གཞན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ངེས་ན་སྒྲོན་མེ་སྣང་ཙམ་གྱིས་དངོས་པོ་གསལ་བ་ལྟར་རིག་བྱེད་
ཀྱི་སྒྲ་སྣང་ཙམ་ནས་དོན་གོ་བ་ལས་སྐྱེས་བུས་ཚིག་འདི་ནི་འདིའི་དོན་ཅན་ནོ་ཞེས་བརྡ༷་སྦྱར་བ་ཡ༷ང་དོན༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་རོ༷། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ངེས་ཀྱང་བརྡ༷་ལ༷ས་ངེས་པ་དེ་སླར་ཡང་གསལ་ཞེས་པའང་འཐད་པ་མིན་ཏེ། ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི་ངེས་པ་ལ་སླར་ཡང་
ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི༷་གས༷ལ་བའི༷་ངེ༷ས་པ༷་ཞེས་པ་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་མི་སྲིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན། རང་བཞིན་ངེས་ན་སླར་ཡང་བརྡ་ལས་ངེས་པར་བྱར་མེད་དེ། བུམ་པར་ཤེས་ཟིན་པ་སླར་ཡང་བུམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་ཤེས་པ་ཐུག་
20-1-112a


པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་སྔ་མ་སྔ་མས་དེ་ཤེས་པ་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །བརྡ་ལས་གསར་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་ན་ནི་སྔར་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་པའམ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་ནི། བརྡ་ག༷ང་ལ༷་སྐྱེས་བུའི་
འདོད་པ༷་ར༷ང་རྒྱུ༷ད་པ༷་སྟེ་རང་དབང་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ༷་ལ༷་བརྡ་འདི་དོན་གཅིག་ལ་ངེ༷ས་པ༷་ཞེས་བྱ༷་དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ཡོད་དེ། རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགོད་པའི་རྡེའུ་འགྲིམ་པ་སྐྱེས་བུའི་ཞེ་འདོད་ལ་རག་ལས་པ་ལྟར་དོན་གང་ལའང་བརྡ་གང་བྱས་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་ཇི་
ལྟར་བྱས་པ་བཞིན་རང་དབང་ཆེ་བ་དེ་ལ་འདི་ནི་འདི་ཁོ་ནའི་བརྡའོ་ཞེས་གཏན་དུ་ངེས་པ་བྱར་མེད་པས་སོ། །དེས༷་ན༷་བརྡ༷་རྣམས་ནི༷་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཀྱང་རུང༷་བ༷་ཉི༷ད་དེ་སྦྱར་མི་བཏུབ་པ་མེད་པས་ན། སྐབས་ཀྱི་རང་གི་འདོ༷ད་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ༷་དེ་ཁོ༷་ན༷་གསལ༷་བའི་རྗོད་བྱེད་དུ་
ངེས་པར་མི་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལྟར་བརྡ་སྐྱེས་བུས་འདོད་པས་བཏགས་ཤིང་བཏགས་པ་ལྟར་མིང་དོན་བསྲེ་བའི་རྟོག་པ་གོམས་པ་ལས་སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གསལ་ཞིང་གཞལ་བྱའི་གནས་གསུམ་ཆར་སྟོན་པའི་ལུང་ཡང་སྲིད་དེ། ཕལ་པའི་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་
མཐོང་བའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ན་བརྡ་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པར་དོན་སྟོན་པས་ན་སྒྲ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་འདོད་པ་ལ་ལུང་དོན་ཡང་མི་སླུ་བ་སྲིད་ཀྱི། གཞན་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འདོད་པ་ལ་ནི་མི་སླུ་བའི་ལུང་རྡུལ་ཙམ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་
རིག་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་བདེན་པས་ཀུན་བདེན་པར་སྒྲུབ་པ་བཀག་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་དག་དགག་པའོ། །དང་པོ། ག༷ང་གི་ཕྱིར༷་རི༷ག་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཕྱོག༷ས་གཅི༷ག་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། ཕྱོགས་གཞ༷ན་སྦྱིན་སྲེག་ལས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པ་དང་ཁྲུས་ལས་སྡིག་པ་
20-1-112b


དག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡ༷ང་དེ༷་དང་འདྲ༷་བར་བདེན་པ་ཡི༷ན་ཏེ༷། དེ་ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེ༷ར་ན་རིག་བྱེད་ལས་མེ༷ས་གྲ༷ང་བ་བཟློག༷་པར་བཤད་པའི་ང༷ག་ནི་བདེན༷་པ༷་བཞི༷ན་ནོ་ཞེས་དེ༷་སྐ༷ད་དུ་གཞན་དཔྱོད་པ་པ་དག༷་ཟེར༷་རོ་ལོ༷། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་
བྱེད་མ་ངེས་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་དང་། །ཧ་ཅང་ཐལ་བ་བརྗོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ། དང་པོ། ཤིང་ཏོག་འདི་རྣམས་རོ༷་འདྲ༷་བ་ཡིན་ཏེ་ཁ་དོག་གི་ངོ༷་བོ༷་མཚུང༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཞེས་དང་། སྣོ༷ད་གཅི༷ག་ཏུ་ཚུད་པ་ལ༷་ཡང༷་ཚོ༷ས་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པ༷་བཞི༷ན། ཕྱོགས་གཅིག་
བདེན་པས་ཕྱོགས་གཞན་བདེན་པར་དཔོག་པ་དེའང་ལྷ༷ག་མ་དང་ལྡ༷ན་པས་འཁྲུ༷ལ་པ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷། རི༷གས་པ༷་ཤེ༷ས་པ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ཞེས་པ༷ས་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་བ་འདི༷་འདྲ༷་བཀག༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རིག་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་དོན་བདེན་པར་མ་ངེས་ཏེ། རྒྱུ་
མཚན་གང་ཞེ་ན། སྐྱེས༷་བུ༷་རྟག༷་པ༷་ཡིན་ལ་དེ་འབྲས་བུའི་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་ཉི༷ད་དུ་འདོད་པ་དང་། འབྲས་བུ་སྒྲ་སོགས་དངོ༷ས་པོ་རྣ༷མས་རྟག༷་པར་འདོད་པ་དང༷་། དབང་པོ༷་ལས་འདས་པ་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་དབ༷ང་པོ༷ས་གཟུང༷་བྱ༷་དག་ཏུ་འདོད་པ་དང༷་། དངོ༷ས་པོ་རྣ༷མས་ཀྱི་རྒྱུ༷་མི་
མཉམ་པ་རྟག་པའང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འདོད་པ་དང༷་། གན༷ས་པ་མི་མཉམ་པར་རང་གྲུབ་ཟིན་མི་ཕན་བཞིན་རྟེན་གྱིས་གནས་པར་ཁས་ལེན་པ་དང་། འཇི༷ག་པ་མི་མཉམ་པ་རང་ལས་ཕྱིས་བྱུང་གི་འཇིག་རྒྱུས་རང་འཇིག་པར་འདོད་པ་སྟེ་དེ་དག་སྔ་ཕྱིའི་ཁས་ལེན་
མི་མཚུངས་པའམ་མི༷་མཉ༷མ་པའི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང༷་གཞན༷་ཡ༷ང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གི་ཚད༷་མ༷་རྣམ༷་པ་གཉི༷ས་ཀྱིས༷་རྣམ༷་པ༷ར་བས༷ལ་བ༷འི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཏེ་གོང་དུ་དཔྱད་པ་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་དང་། ལམ་གྱི་སྒྲ་ནི་སྡུད་ཚིག་གོ། །
20-1-113a


ལུང༷་རང་ལ༷་ལྟོས༷་པ་ཡི་རྗེ༷ས་དཔག༷་དང༷་འ༷གལ་བ༷་ཡོད་པ་ཁྲུས་ལས་ཆོས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག༷་ནི༷་རྗོ༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ༷་དེ་དག་ལ་འག༷ལ་བ༷་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་ཚད་མས་ཀུན༷་ཏུ༷་མ༷་བས༷ལ་ཞིང༷་སྟེ་བསལ་མ་ནུས་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུའི་དོན་བརྗོད་པ་སོགས་
བསྟན༷་བཅོ༷ས་ཀྱི་དོན་ཁྱད་པར་བ་ཡང༷་གྲུབ་ངེས་པའི་འཐད་པ་རིགས་པའི་ལམ་ནས་མ༷་བསྟན༷་ལ༷། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པའི་བསྟན་བཅོས་དེ༷་བདེན་པའི་དོན༷་བཅ༷ས་སུ་ཁ༷ས་ལེ༷ན་པ༷་དག་ནི་དཔྱད་ན་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་རང་གིས་བདེན་པར་རློམ་པ་ནི་དཔེར་ན་གཡེ༷མ་
མ༷་མུ་ཅོ༷ར་གྱིས༷་རང་གི་བདག་པོ་བླུན་པོ་ལས་རྒྱལ༷་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བླུན་པོ་དེའི་ངོར་རྒྱལ་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་མཁས་པས་དཔྱད་ན་རྒྱལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་པ་ལྟར་རིག་བྱེད་བདེན་པར་ཁས་ལེན་པའང་བླུན་པོ་དེའི་ངོར་བདེན་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་དཔྱད་ན་བདེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་
ཡང་མེད་པར་གསལ་ལོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེས་པ་གཞན་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་མ་དེ་སྐྱེས་པ་གཞན་དང་འགྲོགས་པ་རང་གི་བདག་པོས་མངོན་སུམ་མཐོང་ནས་སྤྱོས་པ་ན་དེས་ཉེས་པ་དེ་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་ལ་བདག་པོས་ངས་མངོན་སུམ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ན། གཡེམ་མ་དེ་ན་རེ། 
ཀྱེ་བདག་པོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྨྲ་བ་འདི་ལ་ལྟོས། ཆོས་བཞིན་སྤྱོད་པའི་ཆུང་མ་སྙིང་ལྟ་བུའི་ཚིག་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པར་ཁྱོད་རང་གི་མིག་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །བདག་ནི་གྲོང་པ་རྒན་པོ་ལོང་བ་ཤིང་ཚོང་བར་བྱེད་པ་དེས་དོན་དུ་གཉེར་ཟིན་ཀྱང་འབྲེལ་བ་
མ་བྱས་ན། གཟུགས་དང་ཡོན་ཏན་མངའ་བ་བློན་པོ་མཆོག་གི༷་ཁྱེའུ་དང་འདོད་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་མི་རིགས་པ་མུ་ཅོར་གྱི་ཚིག་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ན་བདག་པོ་བླུན་པོས་ལན་མ་ཐེབས་པ་ལ་གཡེམ་མ་རྒྱལ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲོང་པ་ཞེས་པས་སྒྱུ་རྩལ་མི་ཤེས་པ། 
20-1-113b


རྒན་པོ་ན་ཚོད་དམན་པ། ལོང་བས་གཟུགས་ངན་པ། ཤིང་ཚོང་གིས་རིགས་ངན་ཞིང་དབུལ་བ་བསྟན། ཕྱེ་མས་བཟློག་སྟེ་བསྟན་པས་ཚིག་དེ་ལ་དཔྱད་ན་མི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། ལོང་བ་དང་མ་འབྲེལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་བློན་པོའི་ཁྱེའུ་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་
ཡང་མི་འོང་ཞིང་། མངོན་སུམ་མཐོང་བས་གཡེམ་མ་རྫུན་པར་མི་འགྲུབ་ལ། ཚིག་འབྲེལ་མེད་སྨྲ་བས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ། །གཡེམ་མ་མུ་ཅོར་སྨྲ་བ་འདྲ་བ་རིག་བྱེད། དེ་གཞན་ལ་བསྟེན་པ་འདྲ་བ་འགལ་སྐྱོན། རྒན་པོའི་མིག་གཉིས་འདྲ་བ་
ཚད་མ་གཉིས། སྐྱེས་པ་གཞན་མི་བསྟེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོད་པའི་ཚིག་དང་འདྲ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཚད་མར་འཇོག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། རྒན་པོ་འདྲ་བ་འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པ་རྣམས་སོ། །གསུམ་པ། ག༷ལ་ཏེ་དོན་གཅིག་ཙམ་བདེན་པས་ངག་དེའི་
ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དེ༷་ལྟར༷་ཚད༷་མར་གྲུབ༷་ན༷། འོ་ན༷་ངག་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུའམ་སྐྱེས་བུས་སྨྲས་པའི་ངག་འདི༷་ཀུན་ལ༷་ཚ༷ད་མ་མི༷ན་པའི་ཚིག་ཅི༷་ཞིག་ཡོད་དེ། སྐྱེས༷་བུ་ཚིག་སྣ་ཚོགས་མང༷་དུ༷་སྨྲ༷་བ༷་ལ༷་ཡང་བདེན༷་པ༷འི་དོན༷་གཅི༷ག་སྲིད་པ་མེ༷ད་པ༷་མིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་མཇུག་
བསྡུ་ལ། ལུང་དང་དངོས་པོ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་བསྟན། དེ་ཕྱིར་ལུང་ལོག་བསྐལ་དོན་མི་ལྡོག་པའོ། །དང་པོ། རྗོ༷ད་པ༷་པོ༷་ཡི་ཞེ་འདོད་ཙམ་ལ༷་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་གན༷ས་པ་སྟེ་རག་ལས་པས༷་ན། སྨྲས་པའི་སྒྲ་ཙམ་འ༷དི་བརྗོད་བྱའི་དངོ༷ས་པོ་དེ་ཡི་རང་བཞི༷ན་དུ་གྱུར་པ་
བདག་གཅིག་གི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་བརྗོད་བྱ་མེད་ན་དེ་རྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དེ་འབྱུང་མི་ཤེས་པའི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲ༷ས་བུ་ཡིན་ན་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་བསྟན་དོན་ངེས་ཀྱང་དེ་གཉིས་གང་ཡང་མི༷ན་ལ། འབྲེལ་བ་གཉིས་པོ་འདི༷་ལ༷ས་རྣམ་པ༷ར་བཟློག་པ༷ས་ཀྱང་སྒྲ་གང་ཡིན་བརྗོད་དོན་
20-1-114a


དེ་ལ་འཁྲུལ༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་གང་གི་རྗོ༷ད་བྱེ༷ད་སྒྲ་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་འཇུ༷ག་པའམ་རྗོད་པ༷་འབྱུང་བ་ནི༷་དང་པོར་བརྗོ༷ད་བྱ༷་དོན་གང་ཡིན་དེ་མཐོང༷་བ༷ས་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དོན་ལ་རག་ལས་པ་ཅན་དུ་འདོད་དོ་ཅེ༷་ན༷། ཕ༷ན་
ཚུ༷ན་ད༷ག་ནི༷་འག༷ལ་བའི༷་དོན༷་ཅན་གྱི་སྒྲ་རྟག་མི་རྟག་ལྟ་བུ་དེ༷་ནི༷་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་དོན་གཅི༷ག་ལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ་དོན་ལ་དེ་གང་རུང་ལས་གཉིས་ཀ་ཡོད་མི་ཤེས་པས་སོ། །དེ༷ས་ན༷་རྗོད་བྱེད་ལུ༷ང་དང༷་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་དངོ༷ས་པོ༷་རྣ༷མས་དཔྱོད་པ་པོའམ་རྟོག༷་པ༷་པོ༷་ཡི༷་རིགས་
པའི་རྣམ་པ་འགའ༷་ཡི་ཡ༷ང་མེ༷ད་ན་མི༷་འབྱུང༷་གི་འབྲེལ་བ་མི༷་འགྲུབ༷་ན༷། ལུང་དེ༷་ལ༷ས་དོན༷་ག༷ང་ཞིག་དེ་ན་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ངེ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ངེས་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ། དེ༷་ཕྱིར་བསྐལ་དོན་དེ་སྟོན་པའི་ལུང་ལྟ་བུ་དེ༷་ནི༷་ལོ༷ག་ན༷་སྟེ་མེད་ན་ཡ༷ང་དེ་ན་མ་བཤད་
པ་ཙམ་གྱིས་དངོ༷ས་པོ༷་དེ་མེ༷ད་པར་འགྲུབ༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ལ། དེ༷ས་ན༷་བསྐལ་དོན་མེ༷ད་པར་ངེ༷ས་པའི་འབྲ༷ས་བུ༷་ཅ༷ན་དུ་ནི་གང་ཟག་དེས་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚད་མ་གསུམ་ལོག་པའམ་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་མི༷་དམི༷གས་པ་ཙམ་ཡོད་པས་ནི་མི༷་འགྲུབ་བོ༷། །གཉིས་པ་འགལ་བ་ཅན་གྱི་
བསྟན་བཅོས་དེ་ཁས་ལེན་པ་བླུན་པོའི་རྟགས་སུ་བསྟན་པ་ནི། འགལ་བ་ཅན་གྱི་རི༷ག་བྱེ༷ད་ནི་རྟག་པ་རང་བྱུང་གི་ཚ༷ད་མ༷འོ་ཞེས་པ་དང༷་ནི༷་བདག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་འག༷འ་ཞིག་འབྲས་བུའི་བྱེ༷ད་པ་པོར་སྨྲ་བ་དང་། གངྒཱ་སོགས་ཀྱི་ཁྲུ༷ས་ལ༷ས་དཀར་པོའི་ཆོ༷ས་འཕེལ་
པར་འདོ༷ད་པ་དང༷་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱང་འདི་ནི་བྲམ་ཟེ་སོགས་ཀྱི་རི༷གས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཙམ་ལས་དྲེགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། ལུས་ཅན་གྱི་ནང་གི་སྡི༷ག་པ༷་གཞོམ༷་པའི་ཕྱིར༷་མེ་ལྔ་སོགས་ལུས་གདུ༷ང་བ༷་རྩོམ༷་པར་བྱའོ་ཞེ༷ས་པ༷་དཔྱོད་པ་པ་སོགས་བླུ༷ན་པོ༷་
20-1-114b


གང་ཞིག་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པ་ཚད་མའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེ༷ས་རབ༷་དང་མི་ལྡན་པར་བསྟན་བཅོས་ངན་པ་ལ་ཞེན་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་སུ་འཆལ་བ༷འི་ནང་གི་རྟགས་ཕྱི་རོལ་ལུས་ངག་ལ་འཕོས་པ་ལྔ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ཀུན་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་ན་མི་བདེན་
པར་གནས་པས་སོ། །ལྔ་པོ་དེ་ནི་བླུན་པོའི་རྟགས་གཙོ་བོ་འགའ་ཞིག་སྨྲོས་པ་སྟེ་ཞིབ་ཏུ་ན་བླུན་པོའི་རྟགས་ཚད་མེད་དོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་རང་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོའི་འགྲེལ་བཤད་ལེགས་པར་གྲུབ་པའོ། །
དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སྒོ་ནས་ཚད་མ་མདོའི་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་དོན་བཞིན་ལེའུ་གཉིས་པ་འདིར་ཐར་ལམ་རིགས་པས་བསྒྲུབ་ཚུལ་བཤད་པ་ལ། སྟོན་པ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་བསྟན། །དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད། །དེ་ལྟར་
བསྟན་པའི་དགོས་པ་གསུམ། །དང་པོ་ལ། ཚད་མ་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་བཤད། །དེ་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཚད་མར་བསྟན། །དང་པོ་ལ། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང་། །དེ་ལས་རྣམ་གཅོད་གྲུབ་པའི་ཚུལ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་པའོ། །དང་པོ། ཚ༷ད་མ༷་ནི་སླུ༷་བ་མེ༷ད་
པ་ཅ༷ན་གྱི་ཤེ༷ས་པ༷་ལ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཡུལ་སྣང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ལྟ་བུ་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ཤེས་དང་ཐག་ཁྲ་སྦྲུལ་འཛིན་ལྟ་བུ་རྟོག་པ་ལོག་ཤེས་ལ་ཡང་རང་སྣང་གི་ཡུལ་ཡོད་ཅིང་། 
ཡུལ་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་ལ་འཛིན་ན་ནི་མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་གིས་ཀྱང་བཟུང་བ་མ་ཐོབ་ཐོབ་པ་མ་བཟུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སླུ་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུའི་འཇུག་ཡུལ་གྱི་དོན་རང་མཚན་འདི་དོན་
20-1-115a


བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པས་ན་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པས་འདི་ལ་བརྟག་ཅིང་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་ཀྱི། དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དུ་བརྟག་པ་ལ་དགོས་ནུས་མེད་པར་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་པས་ན། བློ་འདི་དག་གིས་དོན་ཡོངས་སུ་བཅད་
ནས་འཇུག་པ་ན་ཞུགས་པ་དེ་ལྟར་དོན༷་བྱེ༷ད་ནུས༷་པ༷ར་གན༷ས་པ༷་ནི༷་མི༷་སླུ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ལ་བློ་དེས་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་བསྙོན་དུ་མེད་པར་ཡོད་པ་འདི་ཙམ་ལས་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་དོན་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པས་ན་ལོག་ཤེས་རྣམས་ནི་ཤེས་པས་བཅད་པ་ལྟར་དོན་གྱི་ངོ་བོར་མེད་ལ། སྐད་ཅིག་ཕྱེ་ནས་དཔྱད་པ་ཡང་མི་དགོས་པས་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལའང་ལས་སུ་བྱ་བ་ཡུལ་གང་ལ་མི་སླུ་ན། ཇི་ལྟར་བཅད་
པའི་དོན་རང་མཚན་དེ་ལའོ། །བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་མི་སླུ་ན་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་བློ་དེས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་སླུ་ན་དེས་ཡོད་པར་བཅད་ན་ཡོད་པར་མི་སླུ་བ་དང་། མེད་པར་བཅད་ན་མེད་པར་མི་སླུ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་པའམ་མིན་པར་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ལ་དེ་
ལྟར་གནས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མཚན་ཉིད་འདི་ལ་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་མེད་པས་མ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་བྱུང་གི་ཚད་མ་ནི་ཤེས་པ་མིན་ཀྱང་མི་སླུ་བའི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྤྱིར་སྒྲ་བྱུང་ཚད་མ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག །སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་
ཉན་ཤེས་ལ་ཟེར་རམ། དེའི་རྗེས་སུ་སྒྲ་སྤྱི་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ལ་ཟེར་རམ། སྒྲ་རང་ཉིད་ལས་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པ་ལ་ཟེར། དང་པོ་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་རྗེས་དཔག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡང་རུང་སྟེ། སྒྲ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷་ཉན་ཤེས་ཀྱི་བློ་ཡ༷ང་བརྗོད་
20-1-115b


པ་པོས་ཇི་ལྟར་གཞལ་བ་མངོ༷ན་པར༷་འ༷དོད་པ༷་ཡི་དོན་སྟོན༷་པ་ལ་རྟགས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲ་དེ་འཛིན་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལས་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་ཅེ་ན། སྨྲ་བ༷་པོ༷་ཡི༷་ངག་གིས་རྗོད་པར་བྱེ༷ད་པ༷འི་ཡུ༷ལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན༷་ག༷ང་ཞིག་ཁོ་རང་གི་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བློ༷་ལ༷་རབ༷་ཏུ་གསལ་
བ་དེ༷་ཙམ་ལ༷་སྒྲ༷་དེ་ནི༷་ཚ༷ད་མ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ་དེའི་འབྲས་རྟགས་ཡིན་པས་སོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་གློག་དང་རི་མོ་དང་སྤྲིན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྡུད་དེ་འདི་རྣམས་ལའང་ཐོབ་པ་མེད་ཀྱང་དེར་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་ཚད་མར་སོང་བ་ཡིན་ཞེས་སོ། །འོ་ན་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང་
ཟླ་གཉིས་ལའང་ཚད་མར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེར་སྣང་བ་ཙམ་ལ་ཚད་མར་སོང་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། རང་རིག་གིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་དེར་སྣང་ཙམ་མེད་པར་མ་བཅད་ལ། དེ་དག་ཐོབ་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པར་ཡང་མ་བཅད་དེ་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པར་ཚད་མས་བཅད་པ་
ལྟར་མི་སླུ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལྟར་མངོན་རྗེས་གང་ཡང་མིན་པའི་སྒྲ་ལས་དོན་རྟོགས་པ་ནི་ལུང་ལས་ལྐོག་གྱུར་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་ལ་སྒྲ་ཙམ་ཚད་མ་ཡིན་པས་སོ་ཞེ་ན། སྒྲ་ཙམ་དོན་ལ་ཚད་མར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། ཕྱི་རོལ་དོ༷ན་
གྱི༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་རྟོགས་པའི་རྒྱུ༷་མཚན་ཅ༷ན་མི༷ན་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ལན་མང་དུ་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་ལུང་གིས་འཇལ་བ་དེ་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ལ་མི་སླུ་བ་ཡོད་པས་ལུང་གི་སྒྲ་ཙམ་གཞལ་བྱ་
དེ་ལ་ཚད་མར་སོང་བ་མིན་ནམ་སྙམ་ན། དེ་དཔྱད་པ་གསུམ་གྱིས་དག་པའི་ངག་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ཙམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་འཁྲུལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་ངག་ལས་ཀྱང་བདེན་པའི་དོན་ཐོབ་པ་དང་། མྱོང་སྟོབས་དང་རྟགས་
20-1-116a


ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲོ་འདོགས་མ་ཆོད་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཡིད་དཔྱོད་ལས་ཀྱང་དོན་རྙེད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལས་ཀྱང་དོན་ཐོབ་པ་ཞིང་ལས་དང་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མི་སླུ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལས་
རེས་འགའ་དོན་ཐོབ་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི་སླུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་རེས་འགའ་སླུ་བར་སྲིད་ལ་ཚད་མས་བཅད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་རང་མཚན་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ན་ཕྱི་དོན་ཁས་མི་ལེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ལ་ཚད་མ་ཇི་ལྟར་སྲིད་
སྙམ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མ་གྲུབ་ཀྱང་བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་དོན་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་མི་སླུ་བ་འདི་ལའང་ཡོད་པས་ན་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་དོན་བྱེད་པའི་སྣང་བ་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་བྱས་པས་ན་ཁྱད་
པར་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་འདིས་གཞན་ལྡན་མ་བཅད་དེ་བཅད་ཤེས་ལ་ཁྱབ་ཆེས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་ཚད་མ་སྔ་མས་བཅད་ཟིན་པའི་གཟུང༷་བ༷་ཡི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པའི་དོན་དེ་སླར་ཡང་འཛི༷ན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་མིང་གཞན་ཀུན་
རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པའམ་ངེས་ཤེས་སམ་བཅད་ཤེས་ནི༷་ཚད་མར་མི་འདོ༷ད་དེ་མི་སླུ་བའི་བྱ་བ་ཚད་མ་སྔ་མས་བྱས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྟོབས་ལས་འདི་དོན་མཐུན་གྱི་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཡིད་དཔྱོད་བདེན་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྩོད་སྤང་ལ། ཤེས་པ་
ཁོ་ན་ཚད་མར་འཐད། །ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དོན་མེད་མིན། །མཚན་ཉིད་གཞན་བསྟན་འདིར་དོན་གཅིག །དང་པོ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ཚད་མར་འདོད་པ་བྱེ་སྨྲ་སོགས་ན་རེ། ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཚད་མར་བཞག་པ་མི་འཐད་དེ། དབང་པོ་ལ་ཡང་མི་སླུ་
20-1-116b


བ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྲང་གིས་རེག་བྱ་ལྕི་ཡང་ལ་མི་སླུ་བ་སོགས་དང་། ཡུལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་རང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་མི་སླུ་བ་ཡོད་པས་མི་སླུ་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་མ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མའོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་འཇོག་སྙམ་ན། བློ་ནི༷་ཚ༷ད་མ་ཉི༷ད་
འཇོག་པར་འཐད་དེ། བླ༷ང་དང༷་དོར༷་བྱའི༷་དངོ༷ས་པོ༷་ཡི༷་དོན་ལ་འཇུ༷ག་པ་ལ༷་བློ་དེ༷་གཙོ༷་བོ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་དེ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དོན་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་རྒྱུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་མེད་པར་དེ་དག་གིས་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པར་
ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༷་། ཡུལ༷་གང་དང་གང་གི་རྣ༷མ་པ་ཅ༷ན་གྱི་བློ་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷ས་ཡུལ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བློ༷་ཡི༷་རྟོག༷ས་པ༷་ཐ༷་དད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་ཡི་ཕྱི༷ར། གཟུང་རྣམ་མམ་བློ་ཡི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དེ༷་ཡོད་
ན༷་དོན་འདི་དང་འདི་ཞེས་ཐ་དད་དུ་རྟོགས་པ་འདི་ཡོ༷ད་ཀྱི་གཞན་དུ་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །གཉིས་པ། ཚད་མ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག །རང་གི་ངོ་བོ་ཡུལ་ལ་མི་སླུ་བར་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། རྐྱེན་གཞན་གྱིས་ཚད་མར་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ཚད་
མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱང་མི་དགོས་ཏེ་རང་ཉིད་ཚད་མར་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་བློ་སྐད་ཅིག་མ་རང་ཉིད་ཚད་མར་མ་གྲུབ་པ་ལ་སླར་ཡང་ཚད་མར་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་དེ་ཉིད་མི་བསླུ་བར་རང་གིས་ངེས་
སམ་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་ངེས་དགོས། དང་པོ་ལྟར་ན་ཚད་མ་ཚད་མིན་ལ་སུ་ཡང་རྨོངས་མི་སྲིད་པས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དོན་མེད་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་རང་ཉིད་ལ་མི་སླུ་བ་མེད་ན་གཞན་གྱིས་དེར་བྱ་མི་ནུས་པས་སོ། །ཡང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་སྐད་ཅིག་དང་ཕྲ་རགས་ལ་སོགས་
20-1-117a


པས་དཔྱད་ན་ཚད་མ་མི་འགྲུབ་པས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་དོན་མེད་ལ། མ་དཔྱད་པར་འཇུག་ན་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་ཀྱང་མེད་པར་མགོ་མཉམ་མོ་ཞེས་པའི་རྩོད་པ་གསུམ་བཀོད་པའི་ལན་དུ། མངོན་སུམ་ལ་རང་ངེས་གཞན་ངེས་གཉིས་ཡོད་དེ། 
ཡིད་གཏད་པ་དང་གོམས་པ་དང་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་ཟིན་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་དེ་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་བློ་ཡིན་པར་མངོན་སུམ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པ་འདྲེན་ཐུབ་ལ། ཅི་འདི་མེ་ཏོག་གི་ཚོགས་སམ་ནོར་བུའི་ཕུང་པོའོ་སྙམ་དུ་དམར་ལམ་པ་མཐོང་བ་དང་། སྐྱ་རྫས་ལ་རླངས་པ་དང་དུ་བར་
མ་ངེས་པ་ལྟ་བུ་ལ་གོམས་པའམ་ཡིད་གཏད་པས་སྤུ་རིས་ངེས་པར་ཟིན་པའམ། རྟགས་གཞན་གྱིས་ངེས་པ་ལས་བློ་དེ་མ་འཁྲུལ་བར་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་ངེས་པའང་ཡོད་ལ། རྗེས་དཔག་ཐམས་ཅད་ནི་རང་ལས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་
ཚད་མའི་བློ་དེ་ཡུལ་ལ་མི་སླུ་བ་ནི་གོང་དུ་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱིས་འཇུག་ཚུལ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་སོགས་སུ་ཕྱེ་བའི་དཔྱོད་པས་བརླག་མི་ནུས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་རང་གི་སྣང་ངོར་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་ཀྱང་
ཁེགས་པར་མི་འགྲོའོ། །དེས་ན་ཚད་མ་རྣམས་ནི་འཇལ་བྱེད་རང༷་ཉིད་ལ༷ས་གཞལ་བྱ་རང་གི༷་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་དེའི་ངོ༷་བོ༷་རྟོགས་པའི་བློ་ཡིན་པས་ན། ཕྱིས་ཀྱི་ཐ་སྙད༷་དཔྱོད་པ་ལ༷ས་ནི༷་ཅི་བློ་འདི་དོན་མཐུན་པའམ་དོན་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་
གཉིས་སུ་ཕྱེས་ནས་ཡུལ་ཡང་དག་པར་འཇལ་བའི་བློ་ལ་ཚ༷ད་མ༷་ཉི༷ད་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚད་མའི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་སྔར་རང་གི་ངོ་བོས་ཚད་མ་མིན་པའི་བློ་ཞིག་སླར་ཚད་མར་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་ཀྱང་ཚད་མའི་བློ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་པར་མི་
20-1-117b


ཤེས་པ་དང་ཚད་མིན་གྱི་བློ་ལ་ཚད་མར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྨོང༷ས་པ༷་ཟློ༷ག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། སློབ་དཔོན་གྱི་གཞུང་ལ་ལར་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ༷་ཤེས་པའི་
དོན༷་གྱི༷་གས༷ལ་བྱེ༷ད་ཅེས་གསུངས་ལ། འདིར་མི་བསླུ་བའི་རིག་པ་ཞེས་བཤད་པ་མི་འགལ་ལམ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ་མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཀྱང༷་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་གཉིས་པོ་འདི་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་སོ་
སོ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། གཉིས་ཀ་ཚོགས་ནས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཆ་ཚང་བར་འདོད་པ་དང་། དོན་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱོགས་གསུམ་བྱུང་ཡང་ཕྱི་མ་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཡོད་ན་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་
སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ཚིག་གི་བརྗོད་ཚུལ་ཙམ་ལས་དོན་མི་འདྲ་བ་མེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་མ་ཤེས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་དོན་དེ་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ལ། མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མ་ཤེས་པའི་དོན་དེའི་གསལ་བྱེད་ཀྱང་ཡིན་པས་
སོ། །གཉིས་པ། ཡུལ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོ༷གས་པའི་འོ༷ག་ཏུ༷་སྔོན་པོར་ངེས་པའི་བློ་སྤྱི་ཡི༷་རྣམ༷་པ༷ར་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེ་བ་ལའང་མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཐོ༷བ་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱི་བློ་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་
ལ་དེ་སྔར་མ་ཤེས་པའི་དོན་སྤྱི་དེའི་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཀྱང་ཡིན་པས་སོ་སྙམ་ན། དོན་ཞེས་པ་ནི་དོན་རང༷་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྔར་མི༷་ཤེས༷་པ༷་གསར་དུ་ཤེས༷་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་ཞེ༷ས་དགོ༷ངས་པའི་ཕྱིར༷་བཅད་ཤེས་ལ་ཁྱབ་ཆེས་པ་མེད་དེ། དེས་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་ཟིན་དེ་སྤྱིའི་
20-1-118a


ཚུལ་གྱིས་བཟུང་བ་ལས་དོན་རང་མཚན་ལ་གསར་དུ་རྟོགས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་སོ། །དོན་ཞེས་པ་རང་མཚན་ལ་དགོངས་པ་ཅིས་ཤེས་སྙམ་ན། ཐ་སྙད་དཔྱོད་པས་འཇུག་ཡུལ་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ར༷ང་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལ་སླུ་མི་སླུ་
དཔྱད་ནས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་འཇོག་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེར་ངེས་ཏེ་སྤྱི་ཙམ་ལ་དོན་ཐོབ་པ་མེད་པས་དེ་ལ་སླུ་མི་སླུ་དཔྱད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གོང་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཚད་མར་བསྟན་པ་ལ། ཚད་མར་གྱུར་པ་རང་
ལུགས་བཞག །རང་བྱུང་ཚད་འདོད་གཞན་ལུགས་བཀག །དང་པོ་ནི། ཚད་མ་མདོ་ལས། ཚད་མར་གྱུར་པ་འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ། །སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་སྐྱོབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ཞེས་གསུངས་པ་འདིའི་དོན་ལེའུ་འདིས་འཆད་པ་ཡིན་ལ། 
དེ་ཡང་། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་ན། གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚད་མ་དེ༷་ཡི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡ༷ན་པའི་ཕྱིར་བཅོ༷མ་ལྡ༷ན་འདས་ནི་ཚ༷ད་མ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་སྙམ་ན། འདི་ལྟར་
འཇིག་རྟེན་ན་ཚད་མ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ཐོབ་པ་ལ་མི་སླུ་བའི་བློ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚད་མ་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ་སྐྱེ་རྒུ་རྣམས་ལ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་འདིས་མི་སླུ་བ་ཡིན་པས་
སོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞི་བསྟན་པ་སོགས་བླང་དོར་གྱི་དམིགས་བསྟན་ནས་མི་སླུ་བར་བྱེད་པས་ན་མི་སླུ་བ་མཆོག་གི་ཁྱད་པར་དེ་ལ་མངའ་བས་དེ༷་སྐད་དུ་བཏགས་པའོ། །འོ་ན་ཚད་མར་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་དངོས་སུ་ཚད་མར་གྱུར་
20-1-118b


པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། ཤིན་ཏུ་ཡང་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་སྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ལས་གྲུབ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་བའི་དྲི་མ་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་
དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། ཚད་མ་གཞན་དང་གཞན་ནི་ཉི་ཚེའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཚད་མ་དང་འདྲ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་བཏགས་སྙམ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་སྟེ། སྐབས་ཀྱི་
བཤད་བྱའི་ཚད་མ་ནི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་ཡིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཀུན་ལ་མངོན་སུམ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་དང་མི་འདྲ་བས་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ཚད་མ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་
ལས་མ༷་སྐྱེས༷་པ༷་ནི༷་བཟློ༷ག་པའི་དོན༷་དུ༷་གྱུར༷་པ༷་ཉི༷ད་གསུང༷ས་སོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མར་མི་རུང་བ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ཚད་མ་དེའི་སྒྲུ༷བ་བྱེ༷ད་ཐབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ༷་ནན་ཏན་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་ལྟོས༷་ནས་ཚ༷ད་མ་ཡི༷ན་པར་གྱུར་པ་ནི་རི༷གས་པ་
ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚད་མ་རྟག་པ་ཡོད་པ་བཀག །ཚད་ཅན་དབང་ཕྱུག་བྱེད་པོ་བཀག །དང་པོ་ལ། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ན་རེ། སྔར་ཚད་མ་མིན་པ་ཞིག་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ལྟོས་ནས་གསར་དུ་ཚད་མར་གྱུར་པས་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་
པ་ཤེས་པ་མི་སྲིད་ལ། ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་མཁའ་ལྟར་ཁྱབ་པའི་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་དེ་ནི་ཚད་མ་ཡིན་ལ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་བྱེད་པོའང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཚ༷ད་མ༷་རྟག༷་པ༷་ཉི༷ད་ཡོ༷ད་པ་མིན་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་ན་དངོ༷ས་པོ་ཡོ༷ད་པར་རང་མཚན་ཇི་ལྟ་བར་གཞལ་བའམ་
20-1-119a


རྟོག༷ས་པ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་བློ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནམ་མཁའ་སོགས་ཚད་མ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང༷་། ཡུལ་ཤེ༷ས་བྱ༷་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་མི༷་རྟག༷་པ༷་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཚད་མ་དེ༷་ནི༷་མི༷་བརྟ༷ན་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་
རོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་དེ་དམིགས་རྐྱེན་ཡིན་ལ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མར་འཐད་ཀྱི་ཡུལ་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་ན་ནི་ཡུལ་གང་ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གང་ཡང་མ་ཤེས་ན་ནི་དོན་རང་མཚན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། 
དེས་ན་རྟག་པའི་བློ་ལ་ཡུལ་རིམ་བཞིན་འཇལ་བའི་དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། དེ་རྟག་མི་རྟག་བརྟགས་ལ་དགག །ཀུན་གྱི་བྱེད་པོ་ཡིན་པ་དགག །དང་པོ། ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་འགྲོ་བའི་
བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་གང་དག་རི༷མ་བཞི༷ན་སྐྱེ༷་བ༷ར་ན༷་འདི་ད༷ག་ནི༷་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་རྟག༷་པ་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བ༷་ནམ་ཡང་མི༷་འཐ༷ད་དེ། རྟག་པ་ལ་རིམ་གྱིས་དོན་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །རྟག་པ་དེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་
ནས་འབྲས་བུ་རིམ་བཞིན་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། རྟག་པ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་རྐྱེན་ལ་ལྟོ༷ས་པ༷་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི༷་རུང་བ༷་ཡི༷་ཕྱི༷ར་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྣམ༷་པ་འག༷ས་ཀྱང་ཕན་གདགས་བྱ༷་མིན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་། 
རྐྱེན་གྱིས་དེ་ལ་ཕན་གདགས་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་མི༷་རྟག༷་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷་ཡ༷ང་། དེ་རང་བྱུང་གི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཚད་མར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་གཅིག་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་ལའང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚ༷ད་མ་གང་ཡང་མེ༷ད་པ་
20-1-119b


ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་དང་གནོད་བྱེད་ཡོད། དང་པོ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་མིན་པར་བསྟན། །དེ་ཡི་རིགས་པ་རྒྱས་པར་བཤད། དང་པོ། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ན་རེ། སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་དང་གནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་
བྱེད་པ་དབང་པོ་རྣམས་ནི་རྩོམ་པར་ནུས་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བློ་ཅན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ལ་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་འདི་ལྟར་ལུས་གནས་བྱེད་པ་འདི་ཀུན་དུས་གཞན་དུ་སྡོད་ཅིང་རེས་འགའ་འཇུག༷་པའི་ཕྱིར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་བློ་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུས་བྱིན་གྱིས་
བརླབས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་བཞོག་པ་ལ་སྟེའུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྟེའུ་རང་དབང་གིས་འཇུག་ན་རྟག་ཏུ་འཇུག་པའམ་ཡང་ན་གཏན་ནས་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་ན་ཡང་འདི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་སྡོད་ཅིང་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་བཞིན་དུ་གྲུ་བཞི་དང་ཟླུམ་པོ་སོགས་དབྱིབ༷ས་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དང༷་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁང་བཟང་དང་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དོན༷་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་མེ་དང་དགྲ་སྟྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་སྐྱེས་བུས་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཕྱིར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་སྟྭ་
ལ་སོགས་པས་རང་རང་གི་ངོས་སྐལ་གྱི་དོན་བྱེད་པ༷་ཡིན་ནོ། །ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཞེས་པས་གྲངས་དང་ལྡན་པ་དང་ཚད་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་བཀོད་པ་ད༷ག་ནི་འདོ༷ད་པ༷་གྲུབ༷་པ༷འམ༷་ཞེས་སྟེའུ་ལ་སོགས་པའི་སྡོད་ཅིང་
འཇུག་པ་སོགས་དཔེར་བཀོད་པ་དེ་དག་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དངོས་སུ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་རི་གླིང་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་རྒྱུ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པ་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། 
20-1-120a


སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་གནས་ལུས་སྣ་ཚོགས་པར་གྲུབ་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །དེ་ནི་སེམས་པ་དང་དེས་བྱས། །ཞེས་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་ལྟར་དངོས་
པོ་དེ་ཀུན་བྱེད་པོ་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་གཅིག་གིས་བྱས་པ་ནི་དཔེ༷་མ༷་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་རྒྱུས་བྱེད་པ་ལས་རྟག་པས་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དུ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀ་མ་མཐོང་བས་སོ། །ཡང་ན་རྟགས་དེའི་ལྡོག་ཁྱབ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའང་ཡིན་ཏེ། སྡོད་
ཅིང་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁྱོད་རང་གིས་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འདོད་པ་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་དོགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་རེས་འགའ་སྡོད་ཅིང་རེས་འགའ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་སྡོད་ཅིང་མི་
འཇུག་ན་ནི་དེ་ལ་སྡོད་པའི་དུས་མེད་པས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་སྡོད་པར་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ། སྡོད་ཅིང་མི་འཇུག་པའི་དུས་ཡོད་ན་ནི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེས་དོན་མི་བྱེད་ན་ནི་ཁས་བླངས་དང་འགལ་ལ་བྱེད་ན་
ནི་དེ་ཡང་གཞན་གྱིས་བྱས་པར་འགྱུར་བ་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་། དེས་གཞན་ཁེགས་ཚུལ་དང་། །དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་བསྟན་པ་གསུམ། །དང་པོ་ལ། དབྱིབས་དོན་རྟགས་སུ་མི་རུང་བ། །དབྱིབས་སྒྲ་འཇུག་ཙམ་རྟགས་མིན་པའོ། །
དང་པོ་ལ། ཁྱད་པར་ཅན་དབྱིབས་ཕྱོགས་ཆོས་མེད། །དབྱིབས་ཙམ་རྟགས་སུ་མ་ངེས་པའོ། །དང་པོ། གང་ཞིག་བྱིན་གྱིས༷་རླབས་པ་པོའམ་འདུ་བྱེད་པ་པོ་ཡོ༷ད་པ་ན་ཡོད་པ་དང་མེ༷ད་ན་མེད་པའི་རྗེ༷ས་སུ་འཇུ༷ག་པ་ཅ༷ན་གྱི་དབྱིབ༷ས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་
20-1-120b


དང་། སྡོད་འཇུག་སོ༷གས་མི་འདྲ༷་བ་དེ་ནི་གང་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་ར༷བ་ཏུ་གྲུབ༷་པ༷་དེ༷་ལས་སེམས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་ཡོད་པའམ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔོ༷ག་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི༷་རི༷གས་པ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ་སྟེའུ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རི་གླིང་སོགས་ལ་དབྱིབས་
ཡོད་ཀྱང་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་བུར་གྲུབ་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མེད་པས་ན་དེའི་དབྱིབས་དེ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པར་མི་འདོད་པས་ན་ཕྱོགས་ཆོས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱིབས་ལ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་གཉིས་སུ་
འདོད་པའི་བློ་ངོར་དབྱིབས་ཙམ་ལས་བྱས་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་མིང་ཙམ་མཐུན་པར་སོང་གི་དབྱིབས་ཀྱི་དོན་ལས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྲོ་སྟེ། དབྱིབས་ཀྱི་དོན་ལ་སྐྱེས་བུས་བྱས་མ་བྱས་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་མ་བྱས་པ་དེ་བྱས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་ངེས་ངེས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །འབྲས་མཚུངས་ལྟག་ཆོད་དུ་ཐལ་སྤང་། །དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། དབྱིབས་ཡིན་ནོ་ཅོག་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་དབྱིབས་ཁྱད་པར་བ་ཡིན་ཏེ། དབྱིབས་ཙམ་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་
འདོད་པ་ལྷ་རྣམས་ལ་ཆེད་དུ་མ་བྱས་པའི་ཁང་བཟང་ཡོད་པ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བྱས་པའི་ཁང་བཟང་གཉིས་ལ་དབྱིབས་རང་གི་སྟེང་ན་ཁྱད་པར་བ་ཞེས་མི་ནོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་པས་སོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ངེད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་
འདོད་པ་དེ་དག་གི་དབྱིབས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཀུན་ཀྱང་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་རིགས་པ་གང་གིས་ཟློག་པར་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། འདི་ཀུན་སྐྱེས་བུས་བྱེད་པར་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་
20-1-121a


བུས་བྱས་པར་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་རི་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ལ་གང་གིས་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་གོ་ཟེར་ན་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུས་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་
དབྱིབས་ཅན་བུམ་པ་སོགས་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་དངོ༷ས་པོ་རི་གླིང་སོགས་ལ་དབྱིབས་གང་ཞིག་ར༷བ་ཏུ་གྲུ༷བ་པ༷་དེ་ནི་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་དབྱིབས་ཞེས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པར་མཚུངས་པ་ཙམ་ལ་ཐ༷་དད་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སྒྲ་མཚུངས་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་
སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་རྗེ༷ས་སུ་དཔོ༷ག་རི༷གས་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང་དབྱིབས་ཙམ་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྐྱེས་བུས་ཆེད་དུ་མ་བྱས་ཀྱང་དབྱིབས་ཡོད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་འབྲེལ་བ་མེད་པས་
ནི་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། མེ་དང་འབྲེལ་བ་དུ་བའི་སྐྱ་རྫས་ཁྱད་པར་བ་རྟགས་སུ་མ་བཟུང་བར་ས་རྡུལ་དང་རླངས་པ་སོགས་སྐྱ༷་བོ༷འི་རྫ༷ས་ཙམ་ལ༷ས་མེ༷་དཔོག་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་ན་དབྱིབས་ཙམ་གྱིས་ནི་
གང་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །འོ་ན་དབྱིབས་ཁྱད་པར་བ་ལས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་དཔོག་རིགས་ཞེས་བཤད་པ་དེ་གང་ཡིན། དབྱིབས་ལ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དབྱིབས་ཙམ་ནི་རྫས་ཀྱི་བཀོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་དུ་བཏགས་
པ་ཡིན་པས་དེ་ཡི་སྟེང་ན་མི་ནོར་བའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་ནི་གཏན་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྫས་ཀྱི་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་ཏེ་འཇུག་པ་ཅན་དེ་དག་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་དབྱིབས་ཏེ། 
20-1-121b


དཔེར་ན་མེ་ལས་དུ་བ་བཞིན་སྐྱེས་བུ་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟར་རག་ལས་པར་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འདི་ལ་དཔྱད་པ་གཞན་མི་འཇུག་གོ། །གང་སྐྱེས་བུས་བྱེད་པ་ལ་རག་མ་ལས་པར་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚེར་མ་རྣོ་བ་དང་མེ་ཏོག་གི་དབྱིབས་ལ་
སོགས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དང་མ་འབྲེལ་ཏེ་ཀ་བུམ་མ་འབྲེལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལའང་བྱེད་པོ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པར་མི་ཁེགས་སྙམ་ན། དེ་དག་རང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་ལས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཅི་ཡང་མ་བྱས་ཏེ་འོག་ཏུ་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །
གཉིས་པ་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ནི། བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པ་དེ༷་ལྟ༷་མི༷ན་པར་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་རྒྱུ་གང་ཞིག་མཐོང་ནས་གཞན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཙམ་དུ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་སྔ་མའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡིན་ན༷། རྫ༷་མཁ༷ན་གྱི༷ས་བུ༷མ་
པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་འཇི༷མ་པ་ཡི༷་རྣམ༷་འགྱུར༷་འག༷འ་ཞིག༷་བྱེ༷ད་པར་གྲུབ་པའི༷་ཕྱིར༷་འཇིམ་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ནོ་ཅོག་དེས་བྱས་པར་ཡང་འགྲུབ་པས་གྲོ༷ག་མཁ༷ར་ཡ༷ང་རྫ་མཁན་དེ༷ས་བྱས༷་པར་གྲུ༷བ་པར་འགྱུར་རོ། །རྫ་མཁན་དེས་འཇིམ་པའི་རྣམ་འགྱུར་འགའ་ཞིག་བྱས་པས་
འཇིམ་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ནོ་ཅོག་བྱས་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་ན། བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཀྱང་དབྱིབས་ཡིན་ནོ་ཅོག་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་ག་ལ་ངེས་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ཆེད་དུ་བསྐྱེད་པ་ལ་རག་མ་ལས་ཀྱང་རང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་ལས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་
བར་འགྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་དབྱིབས་སོ་སོར་ཕྱེས་ནས་དབྱིབས་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་སུན་འབྱིན་པ་འདི་འབྲས་བུ་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་ཅེས་སུན་འབྱིན་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་བཤད་པ་དེ་དང་མཚུངས་
20-1-122a


པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་རྗེས་སུ་འགྲོ༷་བའི་ཕྱིར༷་འབྲ༷ས་བུ༷་སྟེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་མི་དགོས་པར་སྤྱིས་ཀྱང་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་
མི་རྟག་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་ཚུལ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ༷་ལ༷་གཞན་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་རྟགས་བྱས་པ་དེའི་འབྲེ༷ལ་བ༷་ཅ༷ན་སྒྲ་དང་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ཉི༷ད་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རྟགས་བྱས་པ་ཡང་ཐ༷་ད༷ད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྒྲའི་བྱས་པ་བུམ་པ་ལ་མ་གྲུབ་
པས་མཐུན་དཔེར་རྗེས་འགྲོ་མེད་ལ། བུམ་པའི་བྱས་པ་སྒྲ་ལ་ཕྱོགས་ཆོས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་། གཉིས་པ་མིན་པའི་བྱས་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་རྟགས་ཡང་དག་མིན་ཞེས་སྐྱོན༷་བརྗོ༷ད་པ་ནི་འབྲ༷ས་མཚུ༷ངས་ཀྱི་ལྟག་ཆོད་དམ་སུན་འབྱིན་ལྟར་སྣང་ཡིན་པར་འདོ༷ད་དེ། 
དེ་འདྲའི་མ་གྲུབ་པ་དང་རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་བརྗོད་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཡིན་པ་སུན་ཕྱུང་མི་ནུས་པས་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ནོ། །འབྲས་མཚུངས་ཞེས་པ་འབྲས་བུ་ནི་སྒྲ་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་རྩོལ་བྱུང་དང་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་དེ་ཡིན་ལ། དེ་བཀོད་པ་ན་མ་གྲུབ་པ་སོགས་
གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་གཞན་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་རིགས་པ་ལྟར་སྣང་བས་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ལ་འབྲས་མཚུངས་ཀྱི་ལྟག་ཆོད་ཅེས་བརྡ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་དང་བུམ་པའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་མི་ད༷གོས་པར། སྤྱིར་བྱས་པ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པར་འགྲུབ་ངེས་ཀྱང་དེ་
ལྟར་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་པ་ནི་སུན་འབྱིན་མི་ནུས་པའི་ཚིག་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དབྱིབས་ལ་གཉིས་སུ་མ་ཕྱེས་པར་དབྱིབས་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་འགྲུབ་ན། དེ་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་པ་ལྟག་ཆོད་དུ་འགྱུར་ཀྱང་དབྱིབས་ཁྱད་པར་དུ་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་དབྱིབས་ཙམ་ནི་
20-1-122b


སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་འབྲེལ་བ་མ་གྲུབ་པས་འབྲས་མཚུངས་ཀྱི་ལྟག་ཆོད་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དབྱིབས་ཀྱི་སྒྲ་ཙམ་རྟགས་མིན་དཔེ། །ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའོ། །དང་པོ། ཆོས་སོ་སོའི་རང་རང་གི་རི༷གས་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པར་མི་འདྲ་བ་ལ་རྗོད་བྱེད་དུ་
གྲུ༷བ་པ༷་ཡི་སྒྲ༷་ཡི༷་སྤྱི༷་སྟེ་ཐུན་མོང་གི་མིང་ནི༷་ཡུལ་བརྗོད་བྱ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་མཐོ༷ང་བ༷་ལ༷ས་རིགས་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྒྲུ༷བ་པར་བྱེ༷ད་པ་ནི་མི༷་རི༷གས་ཏེ་དཔེར་ན། ང༷ག་དང་ཕྱོགས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་ཅན། གོ་ཞེས་པ་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་རྭ༷་ཅ༷ན་ཡིན་ཞེས་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་དག་ལ་སྤྱི་མིང་དུ་གོ་སྒྲ་
འཇུག་ཀྱང་མིང་དེ་ཞུགས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཡི་མིང་ཅན་གཞན་དུ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ངག་ཕྱོགས་ས་དང་འོད་ཟེར་དང་། །མཐོ་རིས་མིག་དང་རྡོ་རྗེ་དང་། །བ་ལང་ཆུ་སྟེ་དོན་དགུ་ལ། །མཁས་པས་གོ་སྒྲ་ངེས་པར་གཟུང་། །ཞེས་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །
དབྱིབས་ཙམ་གྱི་སྒྲ་སོགས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་སྒྲུབ་པའང་ཚུལ་དེ་དང་འདྲའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐྱེས་བུས་བརྗོ༷ད་པ༷ར་འདོ༷ད་པའི༷་གཞ༷ན་དབ༷ང་གིས་འཇུག་པ་ཅན་ཡིན་གྱི་རང་དབང་གིས་འཇུག་པ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར༷། སྒྲ༷་རྣ༷མས་ནི་ཡུལ་ག༷ང་ལ༷འ༷ང་སྦྱར་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་སྒྲ་
ཙམ་དེ༷་ཡོ༷ད་པས་ནི༷་དེའི་མིང་ཅན་གྱི་དོ༷ན་དེ་གྲུབ༷་ན༷་བུམ་སོགས་དོན་གང་ཡང་རུང་བ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱིས་ནི་སྣམ་སོགས་གཞན་གྱི་དགོས་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་གྲུ༷བ་པར་ཐལ་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉི་མ་ཞེས་པའི་མིང་ཡོད་ན་དེས་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་པར་ཐལ་ལོ། །གཉིས་པ། 
སྒྲ་ཙམ་མཚུངས་པས་དོན་མཚུངས་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་པར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་སེར༷་སྐྱ་བ་དང་ལ༷་སོ༷གས་ཀྱི་སྒྲས་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་བ། མི༷་རྟག༷་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པ་སོ༷གས་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཡ༷ང་བློ་དང་བདེ་བ་སོགས་སེ༷མས་མེ༷ད་པ་དང་ནང་མ་ཡིན་པ་སོ༷གས་
20-1-123a


སུ་སྒྲུབ་པ་དང༷་། ཤུན༷་པ༷་བཤུ༷ས་ན༷་ནི༷་འཆི༷་བའི་ཕྱིར༷་ཤིང་སེ༷མས་ལྡན༷་དུ་འདོད་པའང་མི་རིགས་པར་དོན་གྱིས་དཔྱད་ཅིང་བསལ་བར་བྱས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེར་སྐྱ་བ་ན་རེ། གཙོ་བོ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་ཞེས་པ་མེ་ལོང་ངོས་གཉིས་པ་
ལྟ་བུ་དང་། གཙོ་བོའི་རྣམ་འགྱུར་སྒྲ་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་བཏང་སྙོམས་ཞེས་པ་འདི་རྣམས་ཆོས་ཅན། སེམས་མེད་པ་ཡིན་པ་དང་ནང་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་མི་རྟག་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་
བརྗོད་དོ། །དེ་དག་གི་ཞེ་འདོད་ལ་བློ་དང་བདེ་བ་སོགས་མི་རྟག་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་ངོར་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། རྟགས་དེ་གྲུབ་ན་སེམས་མེད་དུ་ཡང་འགྲུབ་ནུས་སོ་སྙམ་པའོ། །སེམས་མེད་དུ་ཅིས་གྲུབ་ན། ཁོ་རང་གིས་མི་རྟག་པ་ཞེས་
པའི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཙོ་བོ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་སླར་ཡང་དེར་ནུབ་པ་ཙམ་ལ་འདོད་པས་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་སྔར་ཡོད་གཏན་དུ་འགག་པར་མི་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་མི་རྟག་པ་ཞེས་པ་དེ་གྲུབ་ན་མི་རྟག་པ་དང་སྐྱེ་ལྡན་གྱི་དོན་རང་གི་ཞེ་འདོད་ལ་ཡོད་པ་དེ་འགྲུབ་བོ་སྙམ་པའོ། །
དེ་གྱི་ན་སྟེ་ཁོ་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དེ་ལྟ་བུ་བློ་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་མ་གྲུབ་ལ། སངས་རྒྱས་པའི་མི་རྟག་པའི་དོན་དེ་ཁོ་རང་གི་ངོར་མ་གྲུབ་པས་རྟགས་དེ་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀའི་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པས་སྒྲ་ཙམ་གྲུབ་པ་དེས་ཞེ་འདོད་ཀྱི་དོན་
གང་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་བློ་སོགས་འགགས་པར་འགྱུར་བར་གྲུབ་ཀྱང་དེས་སེམས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །ཡང་གཅེར་བུ་པ་ན་རེ། ཤིང་ཆོས་ཅན། སེམས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཤུན་པ་བཤུས་ན་འཆི་བའི་ཕྱིར། ཞེས་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་བཀོད་
20-1-123b


པ་ན། འཆི་བ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཙམ་ཤིང་ལ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པས་ཀྱང་འདོད་ལ། དེ་ཁས་བླངས་ན་སེམས་ཡོད་པའང་འགྲུབ་སྙམ་པའོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་པས་རིས་མཐུན་པར་གནས་པའི་དབང་ཤེས་སྲོག་གསུམ་འགག་པ་ལ་འཆི་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་དོན་དེ་ཤིང་ལ་མ་གྲུབ་
ལ། ཤིང་སྐམ་པ་ལ་ཤིང་ཤི་བ་ཞེས་དང་། འོ་མ་རུལ་པ་ལ་འོ་མ་ཤི་ཞེས་པ་དེ་ཙམ་བརྗོད་པ་ཡོད་ཀྱང་དེས་སེམས་ལྡན་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ་སྐམ་པ་ཙམ་ལ་ཤི་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་ན། སྒྲ་དེ་ཙམ་ཞུགས་པས་དེ་གྲུབ་ན་ཤིང་དུ་མ་ཟད་འདམ་རྫབ་སོགས་ལའང་སེམས་
གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། གཅེར་བུ་པ་རང་གིས་སྲོག་མིན་དུ་འདོད་པ་སྒྲ་དྲི་འོད་རྣམས་ཀྱང་འགག་པ་ལ་ཤི་བའི་སྒྲ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་གནོད་དོ། །གསུམ་པ་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ན་སྒྲ་གང་གིས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་རྟགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུའི་དངོས་
པོ༷འི་ངོ་བོ་དེ་ཆོས་ཅན་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་མ༷་གྲུབ༷་ན༷། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཕྱོགས་ཆོས་མ་གྲུབ་པའི་ཚུ༷ལ་འ༷དི་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། རྟགས་ཀྱི་དོན་དེ་གྲུ༷བ་ན༷་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་གཞན་དུ་བཏགས་པའི་དབང་གིས་མིང་དེ་མ་གྲུབ༷་ཅེས་བརྩད་ཀྱང༷་། ཞེ་འདོད་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ལས་དོན་
གཞན་ལ་བཏགས་པའི་མིང་དུ་བསམས་ནས་མིང་དེ་མ་གྲུབ་ཅེས་བརྗོད་པ་ནི་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་དུ་གྱུ༷ར་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། དཔེར་ན། སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན་བྱས་པ་ཡིན་པ་རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། སྒྲ་
ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་སྐྱོན་བརྗོད་པས་རྟགས་མ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ༷་ཡི༷་སྟེང་ན་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟག་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ན༷མ་མཁའ༷་ལ༷་བརྟེ༷ན་པའམ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོ་རང་གི་གཞུང་ན་གྲགས་པ་དེའི་དབང་དུ་
20-1-124a


སྒྲ་ལ་བྱས་པ་ཞེས་མ་གྲུབ་ཀྱང་། བྱེད་པ་ལྕེ་རྐན་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་དམིགས་པ་ནི་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀའི་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པས་དེ་ལ་བྱས་པ་ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ན་རྟགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཡིན་པས་དེའི་
མིང་གི་ཁྱད་པར་གཞན་དུ་བྱས་ཀྱང་དངོས་པོ་དེ་གཞན་དུ་བྱ་མི་ནུས་པས་དངོས་པོའི་སྟོབས་ལས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་འགྲུབ་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་ཙམ་གྱི་དོན་ལ་ཞེ་འདོད་ཀྱི་གོ་བ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་ཞེ་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ་རྟགས་སུ་སོང་ན་མིང་གཞན་དུ་
བཏགས་པས་གེགས་བྱེད་མི་ནུས་པར་བསྟན་ནས། དེ་ལྟར་རྟགས་དེའི་སྒྲ་མ༷་གྲུབ༷་ཀྱང༷་རྟགས་སུ་གཟུང་བྱའི་དངོ༷ས་པོ༷་ནི༷་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་གྲུབ༷་པར་གྱུར་ན༷་དེས་རང་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་བསྒྲུབ་བྱའང་འགྲུབ་ལ། བསྒྲུབ་བྱ་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཚོགས་དོན་ཡང་གྲུབ༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ༷་དཔེ༷ར་ན་
རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པར་འདོད་པ་འགྲུ༷བ་པ༷་ལ༷་ས༷ངས་རྒྱས༷་པ༷ས་ལུས༷་ཅན་ཡིན་པ་དང་ཐོགས་བཅས་ཡིན་པ་སོ༷གས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པ་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེ༷ད་དུ་བཤ༷ད་པ༷་བཞིན༷་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆོས་ཅན། རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་
ན་བུམ་པ་བཞིན། ཞེས་བཀོད་པ་ན། འུགས་པའི་ངོར་ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་སྒྲ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མིན་པའི་རྫས་ཀྱི་ཚད་ལ་ལུས་ཅན་ཞེས་འདོད་ཅིང་། རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཚད་མེད་པས་ལུས་ཅན་མིན་པར་འདོད་དོ། །དེའི་ལུགས་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་
སོང་བ་མིན་པ་ནི་འབྱུང་བ་བཞི་དང་ཡིད་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་ལས་ཡིད་ལ་ཚད་མེད་པས་ན་གཞན་བཞི་ཁོ་ནར་འདོད་ཅིང་། ཚད་ཅེས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ་ཆེ་ཆུང་རིང་ཐུང་བཞི་ཡི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡོད་པ་ལ་ལུས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་པས་ཚད་རྫས་སུ་མི་
20-1-124b


འདོད་པས་ཚད་ལ་ལུས་ཅན་ཞེས་མི་བྱ་བར་རེག་བྱ་དང་ལྡན་པ་ལ་ལུས་ཅན་ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ཅན་ཞེས་པ་འདོགས་ཡུལ་མི་འདྲ་ཡ༷ང་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུ་རེག་བྱ་དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་དང་བུམ་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡོད་པར་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀས་ཀྱང་
ཁས་ལེན་དགོས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་རེག་བྱ་ཅན་མིན་ན་ཡུལ་གྱི་གོ་ས་ཕན་ཚུན་མནན་ནས་ཚོགས་པ་རྩོམ་མི་སྲིད་པས་ན། ལུས་ཅན་མིན་པའི་སྒྲ་མ་གྲུབ་པར་རེ་ཞིག་རྩོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་། སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་དོན་རྟགས་སུ་གྱུར་པ་རེག་བྱ་ཡོད་པ་དེས་མི་རྟག་པར་འགྲུབ་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་གྲུབ་ན་གང་རེག་བྱ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལུས་ཅན་དུ་བཏགས་པའང་ཐ་སྙད་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐོགས་བཅས་ཡིན་པའང་འུག་པ་པའི་ངོར་མ་གྲུབ་སྟེ། དེས་ཆ་ཡོད་པ་ལ་ཐོགས་བཅས་སུ་འདོད་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་གཞན་གྱི་གོར་
གཞན་གནས་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་དོན་ནི་རྡུལ་ཕྲན་པ་ལ་གྲུབ་པ་དེས་དོན་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ཀྱི་དོན་དེ༷་ཉི༷ད་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་འཁྲུལ༷་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་མ་གྲུབ་པ་དང་འགལ་བ་ཡི༷ན་ན༷། རྟགས་སུ་བརྗོད་པའི་སྒྲ༷་ཙམ་ནི༷་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་འཇུག་པར་ནི་
ཡོངས་སུ་གྲགས་པས་འཁྲུལ༷་པ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ན༷་ཡ༷ང་དེ་འདྲའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ནི་སྐྱོན་ལྡན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་རྟགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དེ་ལ༷ས་བསྒྲུབ་བྱའི་དངོ༷ས་པོ༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། སྐྱེས་བུ་འདི་ཆོས་ཅན། འགྲོ༷་བའི༷་
ཕྱིར་དང༷་ལ༷ག་པ་དང་ལྡ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་རིམ་པ་ལྟར་རྭ་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། གླ༷ང་པོ༷་ཆེ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷ས་སྒྲུ༷བ་པར་བྱེ༷ད་པ་བཞིན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་འགྲོ་ལྡན་དང་ལག་ལྡན་ཞེས་པ་འདི༷་ཡི༷་མིང་ངམ་སྒྲ་དེ་ཡི༷་བརྗོ༷ད་བྱ༷་གླང་དང་གླང་པོ་ཆེ་ཡིན་པ་ནི༷་དེ་གཉིས་ཁོ་ནའི་སྒེར་མིང་དུ་འཇིག་
20-1-125a


རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲ༷གས་པ༷་ཙམ་ཁོ་ནས་ཡི༷ན་གྱི༷ས་སྐྱེས་བུའི་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ཀྱིས་མི༷ན་ཏེ། བརྗོད་འདོད་དབང་བཙན་དུ་བྱས་ན་དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ལའང་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་ལག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་སོགས་ལའང་
མིང་དེ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་འོན་ཀྱང་གྲགས་པ་དབང་བཙན་པར་བྱས་པའོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་མེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་མིང་དེ་འཇུག་པ་ཡིན་པ་ལ་མ་འཁྲུལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་སྐྱེས་བུ་དེ་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་བྱེད་པར་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །
འདི་དང་གོང་དུ། ཚིག་གང་སྨྲ་པོས་ཇི་ལྟ་བུར། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་རྣམས་སུ་ཚིག་ལ་མི་རྟོན་དོན་ལ་རྟོན་དགོས་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གནོད་བྱེད་ལ། རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་མཚུངས་པར་ཐལ། །འབྲེལ་
མེད་རྒྱུ་རུ་ཐལ་བའི་དཔེ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བ་བརྗོད་པའོ། །དང་པོ། རྟག་པ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དེས་ཐམས་ཅད་བྱས་པར་འདོད་ན་དེ་ལ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་བྱེད་པ་དང་མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་དམ་མེད། མེད་ན་བུམ་པ་མི་བྱེད་པའི་ཡུལ་དང་དུས་མེད་པས་
ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ་ལ། མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་ན་ནི་བུམ་པ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་མིན་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་བུམ་པའི་རྒྱུ་མིན་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ལས་ནམ་ཡང་འགྱུར་མི་ཤེས་པས་ན་ཐམས་ཅད་དུའང་བུམ་པའི་
རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་པོ་གང་གི་ཡང་རྒྱུ་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི༷་ལྟར༷་ན་དངོ༷ས་པོ་དེ༷་ཡོད་པ་ན་དེའི་རྒྱུ༷་དབང་ཕྱུག་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ལྟ༷་ན། དངོས་པོ་དེ༷་ཉི༷ད་མ་བྱུང་གོང་དང་ཞིག་པའི་འོག་ཏུ་དེ་མེད་པ་གང༷་གི༷་ཚེ༷་ན་དེའི་རྒྱུ༷་མི༷ན་པའང་ཡིན་དགོས་
20-1-125b


ཤིང་། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་མིན་པ་གཉིས་ཀ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པར་ཡང་འགྱུར་བཞིན་དུ། རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི༷ས་དབང་ཕྱུག་དེ༷་ནི༷་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར༷་འདོ༷ད་ལ༷་རྒྱུ༷་མ༷་ཡི༷ན་པར་མི༷་
འདོ༷ད་པ་ཅི་ཡིན་ཏེ་དེ་གཉིས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་པས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་གིས་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་ཡུལ་དུས་འགའ་ཞིག་ཏུ་བུམ་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ལ། འགའ་ཞིག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བར་ཡང་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། སྐྱེ་བྱེད་དང་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་
པའི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ལ་སྔ་ཕྱི་དང་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་མེད་པས་ན་དེ་འདྲའི་དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་སྐྱེ་བའམ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡང་མིན་པས་ན་ཕན་གནོད་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་འདྲ་རྒྱུ་རུ་རྟོག་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ། དཔེར་ན་རྨ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚོ༷ན་དང༷་རྨ་སོས་པའི་རྒྱུ་སྨ༷ན་དང་སྔགས་
སོ༷གས་སུ་འབྲེ༷ལ་བ༷་ལ༷ས། ན༷ག་པ༷འི་ལུས་ལ་རྨ༷་འབྱུང་བ་དང༷་འདྲུབ༷ས་བ་ཡི༷ན་ན༷འང་རྨ་བྱེད་པ་དང་རྨ་འདྲུབས་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུར་འབྲེ༷ལ་མེ༷ད་ཀྱི་སྡོ༷ང་དུམ༷་ཡང་ཅི༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན་རྨ་དང་འདྲུབས་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་དུ༷་ནི༷་རྟོག༷་པར་མི༷་བྱེ༷ད་དེ་འབྲེལ་མེད་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་རུ་འདོད་རིགས་པས་
སོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མི་འགྲུབ་ཚུལ། །དེ་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་བརྗོད། དང་པོ། དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ལ་སྔ་ཕྱི་དང་ནུས་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མི་འདྲ་བ་མེ༷ད་པ༷ར་ནི་འདོད་
པའི་ཕྱིར། རིམ་ཅན་དུ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་འདི་དང་སྣ་ཚོགས་མི་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་དེ་ཡིས་བྱེ༷ད་པ༷ར་ཡ༷ང་ནི༷་མི༷་རུང༷་ངོ༷་། །རྒྱུ་རྟ༷ག་པ་ལ༷་ནམ་ཡང་ལྡོ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་དེ་ལ་འབྲས་བུ་བྱེད་པའི་ནུས༷་པ༷་ཡོད་པ་ཉི༷ད་ཀྱང༷་རྟོགས་པར་དཀ༷འ་སྟེ། འདི་ལྟར་མེ་ལོག་
20-1-126a


པས་དུ་བ་མེད་པར་ཤེས་ནས་མེ་ལ་དུ་བ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་ཤེས་ཀྱང་། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ལོག་པ་ན་དེའི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ནུས་པ་ཡིན་ན་འབྲས་བུའང་ལྡོག་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ན་འདི་དབང་
ཕྱུག་གི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་རྒྱུ་ལོག་པས་ལྡོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་དབང་ཕྱུག་དེའི་ནུས་པ་ཤེས་པར་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་འབྲས་བུ་ཁས་ལེན་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མཐོང་བས་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་འདི་ལ་མ་དམིགས་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པ་དོན་མེད་དོ། །གཉིས་
པ། རྒྱུ་ག༷ང་དག༷་ཡོ༷ད་ན༷་འབྲས་བུ་གང༷་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར༷་ཞིང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉི༷ད་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། དེ་འདྲའི་རྒྱུ་དེ༷་དག་ལ༷ས་གཞན༷་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དག་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་ཡིན་པར་རྟོག༷་པ༷་ཡི༷ན་ན༷་དབང་ཕྱུག་ཏུ་མ་ཟད་རི་བོང་རྭ་དང་ནམ་མཁའ་སོགས་ཀྱང་རྒྱུར་ཐལ་བས་དངོས་པོ་
ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་ཡང་རྒྱུ༷་རྣམ༷ས་ལ་མཐའ་ཐུག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལན་དགག་པ་ལ། མ་ངེས་དཔེ་གཉིས་སོ་སོར་བཀག །ཐུན་མོང་དོན་ནི་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ། དབང་ཕྱུག་ལ་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པ་མེད་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་མི་འཐད་ཅེས་པ་དེ་མ་ངེས་ཏེ། 
ཕྱི་རོལ་ལ་དཔེར་བྱས་ན་ས་དང་ས་བོན་ཆུ་སོགས་ལ་ཚོགས་པ་དང་མ་ཚོགས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཁྱད་མེད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ་ཁྱད་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་ལྟར་ན། མྱུ་གུ༷་སྐྱེད༷་པ་ལ༷་ནི་ས་བོན་དང་ས༷་ཆུ་ལ༷་སོ༷གས་
པ་སྔར་མི་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ལས་རང༷་བཞིན༷་ཡོ༷ངས་སུ་གྱུར༷་ན༷ས་ནི༷་འབྲས་བུ་དེའི་དངོས་རྒྱུ༷་བྱེད་པ་ཡི༷ན་གྱི་དེ་མིན་ན་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་ཚོགས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡང་རྒྱུ་དེ༷་དག་ལེ༷གས་པར་བྱ༷ས་པ༷་ན༷་བྱ་བ་དེ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་
20-1-126b


མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གང་ཞེ་ན། རྨོས་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལེགས་པར་བྱས་པ་ལས་འབྲས་བུ་མང་ལ་བཟང་བ་འོང་བ་ནི་ཁྱད་པར་བྱར་ཡོད་པས་ཡིན་གྱི་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་ན་བྱ་བ་དེ་དག་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ནང་གི་ཆོས་ལ་དཔེར་བྱས་ཏེ། གལ༷་ཏེ༷་ཇི༷་ལྟ༷ར་ཡུ༷ལ་
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དབ༷ང་པོ༷་མིག་ལ་སོགས་པ་ཚོ༷གས་པ་ན་ཡུལ་དང་དབང་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་སྔར་དང་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་དེ་ཡོད་ན་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་དམིགས་དགོས་ནའང་དེ་མ་དམིགས་བཞིན་དུ་དབང་ཤེས་ཀྱི་བློ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་དབང་ཕྱུག་འདི༷་ཡང་སྔར་དང་
ཁྱད་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན༷་མིན༷་ཏེ། ཡུལ་དབང་དེ༷་ལ༷འང་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱ༷ད་པར༷་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞིག་ན་མ་ཚོགས་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྒྱུ་སོ༷་སོ༷ར་གནས་པ་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པ་དེ་རྣ༷མས་ཚོགས་ཀྱང་སྔར་གྱི་རང༷་
བཞི༷ན་དང་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པ༷ས་ན་ཚོ༷གས་ཀྱང༷་སྔར་ལྟར་ནུས་པ༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་བ༷ས་གནོད་ལ། ཚོགས་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཚོགས་མ་ཚོགས་ལ་ཁྱ༷ད་པར༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་རྒྱུ་སོ༷་སོ༷ར་འབྲས་བུ་གང༷་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་
མེ༷ད་པ་ལ་ཕན་ཚུན་ཚོ༷གས་པར་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ནམ་ནུས་པ་སྲི༷ད་པར་འགྱུར༷་བ༷་དེ༷་དག༷་ནི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་གྱི་དབ༷ང༷་ཕྱུག༷་སོ༷གས་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་སོགས་རྟག་པ་དེ་ལ་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་
རིགས་པ་རྣམ་པར་བཞག །དེ་ཡི་དོན་རྣམས་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། སྒྲབ་བྱེད་མེད་པར་འདོད་པ་དགག །ཡང་དག་སྒྲུབ་བྱེད་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་དགག་པའོ། །དང་པོ། རྒྱང་འཕེན་པ་དང་སྤྱོད་པ་པ་ལ་སོགས་ན་རེ། 
20-1-127a


དབང་ཕྱུག་ཚད་མར་འདོད་པ་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ཚད་མར་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་མེད་ལ། དེ་འདྲའི་ཚད་མ་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་ཅེས་བཀག་པ་དེ་ཁྱོད་རང་ལའང་མཚུངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མར་འདོད་པ་
དེ་ལའང་དེ་གཉིས་མེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྟོན་པ་དོན་ཀུན་ལ་ཚ༷ད་མ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྐོ༷ག་གྱུར༷་གྱི་དོན༷་སྲིན་བུའི་གྲངས་དང་ཤིང་གི་ལོ་མ་སོགས་མཐའ་དག་ཤེ༷ས་པ་ཡི༷ན་ལ། དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་རྟགས་ཀྱང་མི་སྲིད་ལ་ལྐོག་གྱུར་དེ༷་ཤེས་པའི་ཚད་མའི་སྒྲུབ༷་བྱེད་
ཐབས་ཀྱང༷་འདིའོ་ཞེས་ཤེས་པ་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་ཐབས་དེ་ལ་ན༷ན་ཏན༷་དུ་བྱེ༷ད་པ༷་སུ་ཡང་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པས་ཚད་མའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་ནོ་ཞེ༷ས་ནི༷་རྒྱལ་དབོགས་པ་སོགས་མུ་སྟེགས་ཁ༷་ཅི༷ག་གིས་ར༷བ་ཏུ༷་བརྗོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མར་
བསྒྲུབ་པ་ལ་དེ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་འདོད་ཀྱི་གཙོ་བོ་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཐབས་སྔར་རང་གིས་མི༷་ཤེ༷ས་ཤིང་གཞན་གྱིས་སྟོན༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ལ༷་ཡང་དེ་
ཐབས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེས་འཁྲུལ༷་བར༷་དོ༷གས་པ༷་ཅ༷ན་རྟོག་ལྡན་རྣ༷མས་ཀྱིས༷་སྟོན་པ་དེ༷ས་བཤ༷ད་པའི་ཐབས་ལ་ན༷ན་ཏ༷ན་དུ་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱ༷་བའི༷་ཕྱིར༷། ཐོག་མར་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་གཏན་དུ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཐབས་ཤེ༷ས་པ་དང་ལྡ༷ན་པ་འག༷འ་ཞི༷ག་ཚོ༷ལ་བར་
བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ་ནད་ཀྱིས་ཉེན་པས་སྨན་པ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མངོན་འདོད་ཀྱི་གཙོ་བོ་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་ཞིའི་ཐབས་ལ་ནན་ཏན་དུ་འདོད་པས་ཐབས་མཁྱེན་པ་ཚོ༷ལ་བ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷། རྟོག་ལྡན་དེ་ཡི༷ས་དོན་དུ་གཉེར་བྱའམ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་རུ༷་གྱུར༷་པའི༷་
20-1-127b


ཐབས་དེ་འདྲ་མཁྱེན་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་མངའ་བའམ་མི་མངའ་ཞེས་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱའོ། །སྟོན་པ་འདི༷་ཡི༷ས་ལུས་ཀྱི་སྲི༷ན་བུའི༷་གྲ༷ངས་མཁྱེན༷་པ༷་སོགས་ནི་ཐར་པ་འདོད་པ་ངེ༷ད་ལ༷་དེའི་ཐབས་སུ་འག༷ར་ཡ༷ང་ཉེར༷་མཁོ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་མིན་ནོ། །དེས་ན་རང་
གི་མངོན་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ་ལ་དཔྱད་པ་ན། བླང་བྱ་འགོག་པ་དང༷་དོར༷་བྱའི༷་དེ༷་ཉི༷ད་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ནི༷་ཐོབ་བྱ་དང་ཤེས་བྱར་བསྟན་ནས། བླང་བྱ་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་དང་། དོར་བྱ་སྡུག་བསྔལ་དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་
བའི་ཚུལ་ཀྱང་བསྟན་པ་ནི་བླང་དོར་དེ་ཐབས་དང༷་བཅ༷ས་པ༷་སྟོན་པ་གང་གིས་རི༷ག་པའམ་མཁྱེན་པར་མཛ༷ད་ནས་གཞན་ལའང་རིག་པར་མཛད་པ༷་ག༷ང་དེ༷་སྟོན་པ་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ་འདོ༷ད་ཀྱི༷། དགོས་མེད་ཀྱི་སྲིན་གྲངས་སོགས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་རི༷ག་པར་མཛ༷ད་པ་ཞིག་ཚད་མ༷་ཡི༷ན་ནོ་
ཞེས་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་གང་གིས་རི༷ང་པོ༷་མཐོ༷ང་བ༷འ༷མ་མཐོང་བ་མི༷ན་ཡ༷ང་རུང༷་རང་གིས་འདོ༷ད་པ༷འི་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་མ༷ཐོང་བ༷་དེ་ཙམ་གྱིས་སྟོན་པ་ཚད་མར་འདོད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་རིང་པོ་མཐོང༷་བ་ཙམ་ཚད༷་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡི༷ན་ན༷་ཀྱེ་གྲོལ་བར་
འདོད་པ་སྤྱོད་པ་བ་སོགས་ཚུར༷་ཤོ༷ག་བདེན་བཞི་སྟོན་པའི་མཁས་པ་བོར་ལ་རིང་པོ་མཐོང་བ་བྱ༷་རྒོ༷ད་དང་རིང་པོ་ཐོས་པ་ཕག་རྒོད་དང་གཞན་སེམས་ཤེས་པ་མཁའ་འགྲོ་མ་སོགས་བསྟེན་པ༷ར་གྱིས་དང་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་གྲུབ་བོ་ཞེས་མི་རིགས་པའི་སྨྲ་བ་ལ་ཁྲེལ་བའི་ལན་བརྗོད་པ་སྟེ། 
རིང་པོ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་ལ་ཅི་ཡང་མི་ཕན་པས་སྟོན་པ་ཚད་མར་སྒྲུབ་པ་ལ་དེ་འདྲ་དགོས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་ནུས་པ་བདེན་བཞི་མ་ནོར་བར་བསྟན་པ་འདི་ཙམ་གྱིས་སྟོན་པ་ཚད་མར་གྱུར་པ་འགྲུབ་
20-1-128a


སྟེ་ལུགས་འབྱུང་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚད་མའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ལུགས་བཟློག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་ཚད་མ་ཡིན་པ་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་གྲུབ་པས་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་མཐའ་ཡས་པ་མཁྱེན་པའང་རྗེས་སུ་དཔག་ནུས་ལ་སྒྲུབ་
བྱེད་ཡོད་ལ་གནོད་བྱེད་མེད་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའང་འགྲུབ་མོད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་རྟགས་སུ་སྲིན་བུའི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་ལྐོག་གྱུར་རེ་རེ་ནས་འདི་ལྟར་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་རྟགས་འགོད་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པས་མཁྱེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་
དེ་སྙེད་བསྟན་ནས་སུ་ཞིག་གིས་བཟུང་ནུས་ལ་དགོས་པ་མེད་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའང་མིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་མེད་པ་མིན་ཏེ་སྒྲིབ་གཉིས་སྤང་པའི་ཐབས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་གོམས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ནན་ཏན་མཛད་པ་འཆད་པར་
འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཡང་དག་སྒྲུབ་བྱེད་བསྟན་པ་ལ། བསམ་སོགས་ལུགས་འབྱུང་ལམ་བཞིན་བཤད། །སྐྱོབ་སོགས་ལུགས་བཟློག་ཤེས་བྱེད་བཤད། །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕུན་ཚོགས་གཉིས། །དང་པོ་ལ། སོ་སོར་བསྟན་
དང་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་ཕན་བཞེད་བཤད། །སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་སྟོན་པ་བཤད། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཚད་མར་གྱུར་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། 
སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ནི་ཐུག༷ས་རྗེ༷་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་དུ་མར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོ༷མས་པ༷་ལ༷ས་མཐར་ཕྱིན་པ༷་དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་ཞེ་ན། ལན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་རྣམ་པ་
20-1-128b


ཅན་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་ལྡོག་པ་མེད་པར་བློ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གོམས་པ་མི་སྲིད་རྩོད་པ་སྤང་། །སྲིད་ཀྱང་མཐར་མེད་མི་སྲིད་སྤང་། །དང་པོ་
ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། བློ༷་ནི༷་ལུ༷ས་ལ༷་བརྟེན༷་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་ན་སྒྲོན་མེ་དང་འོད་ལྟར་ལུས་ཀྱི་འབྲས་བུའམ་ཆང་དང་མྱོས་པ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནམ་རྩིག་པ་དང་རི་མོ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་བརྟེན་པ༷འི་
ཕྱིར༷་ལུས་ཞིག་པ་ན་བློ་རྒྱུན་ཆད་པས་བློའི་ཆོས་སྙིང་རྗེ་སོགས་སྐྱེ་བ་དུ་མར་གོ༷མས་པ༷ས་མཐར་ཕྱིན་པར་གྲུབ༷་པ༷་མེ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། གོམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ལུས་བློ་ཡི་རྟེ༷ན་ཡིན་པ་ནི༷་ཚད་མས་བཀ༷ག་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །
གཉིས་པ་ལ། བློ་རྟེན་ལུས་འདོད་སྒྲུབ་བྱེད་མེད། །དེ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པར་བསྟན། །དང་པོ་ལ། གཞན་ལུགས་བཀག་དང་རང་ལུགས་བཞག །དང་པོ་ལ། དུས་མི་མཉམ་པའི་རྟེན་འདོད་དགག །དུས་མཉམ་གྱི་ནི་རྟེན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། 
དེ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། །ལྡོག་པ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྗེས་འགྲོ་ལྟར་སྣང་བཀག་པ་དང་། །གྲུབ་དོན་རང་ལུགས་རྗེས་འགྲོ་བཞག །དང་པོ་ལ། རང་གི་རིགས་འདྲའི་རྗེས་འཇུག་བསྒྲུབ། །དེ་ཡི་འཐད་པ་རྒྱས་པར་བསྟན། །
དང་པོ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བ༷་ཡོ༷ངས་སུ་ལེ༷ན་པ༷་ན༷་དབུགས་འབྱུང༷་རྡུབ༷ས་དང་མིག་སོགས་དབ༷ང་པོ༷་དང་བློ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག༷་ནི༷་རང་རང༷་གི༷་རིག༷ས་འདྲ་སྔ་མ་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་ལུས༷་ཉི༷ད་འབ༷འ་ཞི༷ག་ལས་སྐྱེ་བ་མི༷ན་ཏེ། 
20-1-129a


གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ན་ཧ༷་ཅ༷ང་ཐ༷ལ་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན། རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་ཡང་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་སྐྱེ་ན་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་སྲོག་ཆགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་པ་སྔ་མ་ཕྱི་མར་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ༷ར་ནུས༷་པ་དང་ལྡ༷ན་
པར་མཐོ༷ང་བ༷་གང༷་དེ༷་ལ༷་རྒྱུ་ཚང་བ་ཡིན་བཞིན་དུ་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་ཅི༷་ཞི༷ག་གསར་དུ་ཡོ༷ད་དགོས་པར་འགྱུར༷་བའམ། སྔར་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ག༷ང་ཞིག་ཕྱིས་མེ༷ད་པ༷་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་
གི༷ས་འཆི་སེམས་སྐད་ཅིག་ཐ་མ༷་ཕྱི་ན༷ས་གཞན་དུ་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདིའི་སྲིད་པ་འགགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་ཐ་མའི་བློ་སོགས་དེ་ལ་རྒྱུ་ལྷག་པོ་གང་ཡང་མི་དགོས་ཤིང་། སྔར་ཡོད་པ་ཞིག་མེད་པའམ་མ་ཚང་བའང་མེད་ན་སྲིད་པ་གཞན་དུ་
མཚམས་ཅིས་མི་སྦྱོར་ཏེ་སྦྱོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐྱེ་བའི་ཡ་མཐའི་རྒྱུན་རྗེས་འཇུག །ཕྱི་མཐའི་རྒྱུན་རྗེས་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། སྤྱིར་བསྟན་བྱེ་བྲག་རྟག་པ་བཀག །དང་པོ་ལ། དགག་པ་བརྗོད་དང་ལུང་འགལ་
སྤང་། །དང་པོ་ལ། ཀུན་ཏུ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བ་དང་། །རྒྱུ་འབྲས་བཟློག་པར་ཐལ་བའོ། །དང་པོ། ག༷ང་དུ༷་དྲོད་གཤེ༷ར་ལས་སྐྱེ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷་སྐྱེ་བོ༷་སྐྱེ༷་བ༷ར་མི༷་འགྱུར༷་བའི༷་ས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཆ༷་དེ༷་འག༷འ་ཡ༷ང་མེ༷ད་པ་དེ༷་ཕྱི༷ར་འབྱུང་བ་ཐ༷མས་
ཅ༷ད་བློ་ཡི་ས༷་བོ༷ན་གྱི་བདག༷་ཉིད་དུ་ཐལ་ལ། འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བློ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཚང་བ་དེ༷་ཕྱིར༷་དབ༷ང་པོ༷་སོ༷གས་ར༷ང་གི་རིག༷ས་འདྲ་སྔ་མ་ལ༷་ལྟོ༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཡི༷ན་ན༷། ཇི༷་ལྟར༷་ས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཆ་གཅི༷ག་ནི༷་སྲོག་ཆགས་སུ་
20-1-129b


ཡོ༷ངས་སུ་འགྱུར༷་བ་བཞི༷ན་འབྱུང་བ་ཀུན༷་ཀྱང་དེར་འགྱུར༷་བ་ལ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །དེ་ལྟ་ན་རྡོ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྲོག་ཆགས་སུ་ཕ་རོལ་པོས་ཀྱང་མི་འདོད་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ལའང་སེམས་
མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་མི་གསལ་བ་ནུས་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ཡོད་ན་ནི་སྐབས་དེར་མི་གསལ་ཀྱང་སེམས་རྒྱུན་སྔ་མ་གྲུབ་སྟེ་གཉིད་དང་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ཀྱི་སེམས་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་མེད་ཀྱང་
འབྱུང་བ་ལ་སེམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ནུས་པ་ཞེས་པ་དེ་ཅི་ཞིག །འབྱུང་བ་ལས་ཐ་དད་པ་ཞིག་གམ་འབྱུང་བ་དང་གཅིག་ཡིན། ཐ་དད་ན་འབྱུང་བས་སེམས་སྐྱེད་པ་མིན་ལ། གཅིག་ན་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེད་པར་ཐལ་བ་སོ་ན་གནས་
སོ། །གཉིས་པ་ནི། རྒྱུ་ལ་གནོད་པས་འབྲས་བུ་ལ་གནོད་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནའང་འདི་ལྟར་དབ༷ང་པོ་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་རེ༷་རེ༷་ལ༷་རབ་རིབ་སོགས་ཀྱི་གནོ༷ད་པའམ་ཞར་བ་སོགས་རྟེན་ཉམས་པར་གྱུར་ན༷་ཡང་ཡི༷ད་ཀྱི་བློ༷་ལ༷་ནི་གནོ༷ད་པ་ཡོ༷ད་པ་མ༷་
ཡི༷ན་ཏེ་སྔ་མ་ལྟར་ཡུལ་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྟོག་ཅིང་གནས་སོ། །གནས་སྐབས་སུ་འདོད་འཇིགས་མྱ་ངན་དང་སྨྱོ་བ་སོགས་ཀྱིས་ཡིད་འགྱུར་བའི་ཚེ་དབང་པོ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། ཤི་བའི་ཚེ་ཡིད་གཏན་འགྱུར་བ་ན་དབང་པོའི་བྱེད་པའང་ལྡོག་
པས་ན་ཡིད་བློ་འདི༷་འགྱུར༷་ན༷་ནི༷་བློ་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་དེ་ད༷ག་ཀྱ༷ང་འགྱུར་བ༷་ད༷ག༷་ཏུ༷་མ༷ཐོ༷ང་བ༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཡིད་བློ༷་གན༷ས་པ༷་ཡི༷་རྟེན༷་ནི་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མའི་བློ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། དེ་ལ༷་ནི༷་བ༷རྟེན་པ༷་ལས་ཀྱི་མིང་ཅན་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་འག༷འ་ཞིག་སྟེ་ལུས་ལ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་
20-1-130a


མིག་སོགས་དབ༷ང་པོ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་ཡིད་བློ༷་ལ༷ས་དབ༷ང་པོ༷་འབྱུང་བ་ཡི༷ན་ནོ། །ཡིད་བློ་སྔ་མ་ལ་དེ༷་འདྲའི༷་འཕེ༷ན་བྱེ༷ད་ཡོ༷ད་པར་གྱུར༷་ན༷་ཕྱིས༷་ཀྱང༷་འཕེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་ཚུལ་དེ༷་འདྲར༷་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལུང་
འགལ་སྤང་བ་ནི། འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པར་ལུས་དང་སེམས་ནི་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་མདུང་ཁྱིམ་བཞིན་དུ་བརྟེན་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ལུས་དེ༷་ཡི༷་དབང་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས༷་པ༷ས་ཡིད་ལ་ཕ༷ན་འ༷དོགས་པའི་
ཕྱིར༷་ཡི༷ད་ནི༷་ལུས་ལ༷་བརྟེན༷་པར༷་མདོ་ལས་བཤ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་དབ༷ང་པོ༷་དང་བཅས་པའི་ལུས་མེ༷ད་པར༷་བློ༷་སྐྱེ་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་མ་མཐོང་བས་སོ་ཞེ་ན། དབང་པོ་དེ༷་ཡ༷ང་བློ་ཡི་རྒྱུར་བྱས་པ་དེ༷་མེད་པར༷་ཡང་མ་མཐོང་བས། དེ༷་ལྟ༷་ནའ༷ང་ཕ༷ན་ཚུན༷་རྒྱུ་ཉི༷ད་ཡིན་པ༷ས་གང་རུང་གཅིག་
མེད་པར་གཅིག་མི་འབྱུང་བ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཕ༷ན་ཚུན༷་རྒྱུ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པས་སྔོན་དང་ཕྱི་མཐར་ཐུག་མེད་དུ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ལུས་སྐད་ཅིག་མ་མིན་པའི་རྟག་པ་ལས་བློ་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ནི། ལུས་རི༷མ་ཅ༷ན་མི༷ན་པ་རྟག་པ་ལ༷ས་བློ་སྔ་ཕྱི་མི་འདྲ་བའི་རི༷མ་པ་ཅ༷ན་སྐྱེ་བ་
མི༷ན་པར་ཐལ་ཏེ། རྒྱུ་ལ་རིམ་པ་མེད་ན་འབྲས་བུའང་རིམ་མིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་བློ་རིམ་ཅན་སྐྱེའོ་ཟེར་ན། རྒྱུ་རང་ཉིད་རིམ་མིན་རྟག་པ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་བྱར་རུང་བ་ཅ༷ན་མི༷ན་པས་ན་གཞན་ལ་ལྟོ༷ས་པ༷འ༷ང་མེ༷ད་དོ། །གལ་ཏེ་ལུས༷་རིམ་མིན་
གཅིག་ལ༷ས་རི༷མ་གྱིས༷་བློ༷་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་འགྱུར༷་ན༷་འབྲས་བུ་བློའི་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལུས་དེའི༷་ཡང༷་རིམ༷་པ༷་ཡོད་པ་གསལ༷་བར༷་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་ཐ་དད་མིན་ན་འབྲས་བུ་ཐ་དད་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ལུས་དབུགས་དབང་པོ་བློ་རྣམས་ཀྱི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་སྔ༷་མ༷་སྔ༷་མ༷་ནི༷་
20-1-130b


སྐ༷ད་ཅི༷ག་རེ༷་རེ༷་བཞིན་དུ་འབྱུང་བའི་སྔོ༷ན་མེ༷ད་པའི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་དེ༷འི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན་དེ་འདྲའི་རྒྱུ༷་ཡི་སྐད་ཅིག་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་དུས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཚེ༷་ན༷་མཐོ༷ང་བ༷འམ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་ནི་སྔ་མ་མེད་པར་འབྱུང་མི་སྲིད་ལ་
གེགས་མེད་ཅིང་རྒྱུ་ཚང་བའི་སྐད་ཅིག་ལས་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་ངེས་པས་སོ། །གཉིས་པ་ཕྱི་མཐའ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་མདོར་བསྟན་དང་། །དེ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ། སྲོག་འགག་པ་འཆི་སེམས་སྐད་ཅིག་ཐ༷་མའི༷་སེ༷མས་ནི༷་འཇིག་རྟེན་
ཕ་རོལ་གྱི་སེ༷མས་གཞ༷ན་ད༷ང་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ༷་ལ༷་འག༷ལ་བ་ཅི༷་ཡོ༷ད་དེ། དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་གྱི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་མེད་པས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཏེ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བཀག་དང་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །
དང་པོ་ལ། དཔེ་མ་གྲུབ་དང་གཏན་ཚིགས་མེད། དང་པོ། རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། གང་གང་འཆི་སེམས་དེ་དང་དེ། །སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་རྗེས་འགྲོ་མེད། །འཆི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་དཔེར། །ཉེས་བྲལ་འཆི་ཁའི་རིག་པ་བཞིན། །ཞེས་བརྗོད་དེ། 
ཐ་མལ་པ་འཆི་བའི་ཡིད་བློ་ཆོས་ཅན། རང་འབྲས་རིག་པ་ཕྱི་མ་མི་སྐྱེད་དེ། འཆི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པར་འདོད་པའི་འཆི་སེམས་བཞིན། ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་དཔེ་བཀོད་པ་དོན་མེད་དེ། དགྲ༷་བཅོ༷མ་པ་འདའ་ཁའི་སེ༷མས་ག༷ང་ཡི༷ན་
པ་དེ༷་ཡ༷ང་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ་མེ༷ད་པར༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་པས་བཤད་པའི་སྲེད་པ་སྤང་བ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་འདོད་དེ། ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་མེད་ཅེས་འདོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱེད་རང་གིས་ཁས་
20-1-131a


བླངས་པས་སོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་རང་གིས་ཚད༷་མ༷ས་མ༷་གྲུབ༷་པའི་དོ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་གཞན་པ་དག་གི་གྲུབ༷་མཐ༷འི་རྗེ༷ས་སུ༷་འབྲང༷་ངམ༷་ཅི༷། དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་གྲུབ་འདོད་
བརྗོད་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཁྱོད་ཀྱིས་གྲུབ་མཐའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཁོ་ནས་དཔེ་བསྒྲུབ་པ་མིན་ཏེ། འཆི་བའི་ཚེ་ན་སེམས་དེ༷་འབྱུང་བའི་རྒྱུ༷་དབུགས་འབྱུང་རྡུབས་དང་དབང་པོ་སོགས་དང་བྲལ༷་བའི་ཕྱིར༷་ཞེ་ན༷། འོ་ན་དང་པོ་ནས་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་
གཏན་ཚིགས་དེ༷་ཉི༷ད་མི་བརྗོད་པར་མ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་འཆི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཅི་སྟེ་བརྗོད། དེ་ལྟ་ནའང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་མིན་ཚུལ་འདིར༷་ནི༷་ཅི༷ས་མ༷་བརྗོ༷ད་དེ་དེས་ན་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དབང་བཅས་ལུས་ལས་
སྐྱེ་བ་བཀག །དབང་མེད་ལུས་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག །དང་པོ། གལ་ཏེ་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཡིད་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་དབང་པོ་རེ་རེ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ། དབང་པོ་ཀུན་ཚོགས་པ་རྒྱུ་ཡིན། རེ་རེ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མིག་ཁོ་ན་ཡིད་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་མིག་དེ༷་ཡི་བློ༷་
བཞི༷ན་དུ༷་ཡིད་ཀྱང་གཟུགས་གསལ་བར་འཛི༷ན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར༷་ནའང་དེར་མ་ངེས་ཏེ། ཡིད་ནི་ཡུལ་ཀུན་གཅོད་ནུས་པ་ཡིན་ལ་མིག་དབང་མེད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་རྟོག་པའི་ཡིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་སོགས་ལྷག་མ་ཀུན་ལའང་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་དབ༷ང་པོ༷་
དང་བཅ༷ས་པ་སྟེ་དབང་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ལ༷ས་ཡི༷ད་ཤེས༷་སྐྱེ་བ་མི༷ན་ཏེ། ཡིན་ན་དབང་པོ་དེ་མི་འཇུག་པའི་སྐབས་སུ་ཡིད་མེད་པར་འགྱུར་ན་ཡང་དེ་མིན་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ལོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་ལྔ་ཀ་ཚོགས་པ་ལས་
20-1-131b


ཡིད་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། དབང་པོ་དེ་དག་ནི་སོ་སོའི་ཤེས༷་པ་བསྐྱེ༷ད་པ་ལ་ནུས༷་པ༷་ཐ༷་ད༷ད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། མིག་གིས་གཟུགས་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ལ་སྒྲ་འཛིན་མི་བསྐྱེད་པ་སོགས་ཕན་ཚུན་མི་ལྟོས་པར་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་སྐྱེད་པས་ན། དབང་པོ་ཀུན༷་ལ༷ས་ཀྱང་
ནི༷་ཡི༷ད་གཅིག་འབྱུང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་དབང་པོ་གཅིག་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་ན་ཡང་ཡིད་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཀུན་འཇུག་པ་ན་ཡིད་སྐྱེ་ལ་དེ་ཡང་ཡུལ་ཀུན་གྱི་གསལ་སྣང་ཅན་དུ་འགྱུར་དགོས་ནའང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་ཀུན་ལ་མི་གསལ་བར་དོན་སྤྱི་
འཛིན་པའི་ཡིད་རྟོག་བཅས་དེ་ནི་དབང་ཤེས་གང་ལའང་མི་ལྟོས་པར་ཡོད་པས་ན། ཡིད་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མའི་རྒྱུན་ལས་སྐྱེ་ཡི་དབང་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་དབང་པོ་མེད་པའི་ལུས་ལས་ཡིད་བློ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། དབང་པོ་མེད་པ་
སྐྲ་སེན་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམ༷ས་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་དབང་པོ་མེད་པ་གཞ༷ན་ལ༷ས་ཡིད་བློ་སྐྱེ་བ་མི༷ན་ཏེ་ཡིད་བློ་ནི་སེམས་ཡིན་ལ་དེ་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་སྐྲ་སེན་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུལ་ཤེས་པར་དམིགས་དགོས་ནའང་དེ་མི་སྲིད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡང་
མེད་དོ། །སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ན། རྒྱང་འཕེན་པ་རང་གི་ཁོང་པའི་ནང་ན་ཡང་ངན་སོང་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནས་འཕོས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡོད་པར་ཡང་ཁས་ལོངས་ཤིག །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། ལྷན་ཅིག་གནས་པ་
མི་སྲིད་སྤང་། །རྟེན་ལས་བརྟེན་འགྱུར་མི་འཐད་སྤང་། །དང་པོ། འོ་ན་ལུས་སེམས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ངེས་པའང་མེད་དེ་ཉེར་ལེན་དང་ཉེར་ལེན་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་སྣམ་དང་ཤིང་ལ་བྱ་གནས་པ་བཞིན་དེ་དག་རེས་འགའ་ལྷན་དུ་ཚོགས་ཀྱང་མི་
20-1-132a


འབྲལ་བར་གནས་པའི་ངེས་པ་མེད་ལ། བློ་ནི་ལུས་ལ་མི་གནས་པ་མ་མཐོང་བས་སོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ནི་ཉེར་ལེན་དང་ཉེར་ལེན་ཅན་ཡིན་པས་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གཅི༷ག་གིས་འཕངས་པའི་ཕྱིར༷་
ན༷་ཇི་སྲིད་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ལྷན་ཅི༷ག་གན༷ས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་དབ༷ང་པོ་ལྔ་པོ་བཞི༷ན་དང་། བུ་རམ་གྱི་གཟུག༷ས་ད༷ང་རོ༷་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དཔེ་དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཅིག་གཅིག་གི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ནི་འདོད་མི་ནུས་
ལ། རྒྱང་འཕེན་པས་ཀྱང་དེ་དག་གཅིག་གཅིག་གི་ཉེར་ལེན་དུ་མི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ལུས་སེམས་གཉིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་གྱིས་རྟེན་པ་མིན་ན་དུག་ལ་སོགས་པས་ལུས་འགྱུར་བ་ན་ཡིད་འགྱུར་བར་མི་འཐད་ཀྱང་ཡིད་འགྱུར་བར་མཐོང་བའི་
ཕྱིར་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུ་ལུས་འགྱུར་བས་འབྲས་བུ་ཡིད་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དེ་ཡིད་ཀྱི་གཟུང་དོ༷ན་དུ་བྱས་པ་ཅན་གྱི༷་སྒོ༷་ན༷ས་ཡིད་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་བུའི་རོ་དང་གཞན་གྱི་ཁྲག་མཐོང་བ་སོགས་ལས་བརྒྱལ་བ་བཞིན་ནོ། །
བུའི་རོ་དང་གཞན་གྱི་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་ཅན་སྐྱེས་བུའི་བློའི་ཉེར་ལེན་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་ལུས་ལ་བདག་གིར་བཟུང་ནས་དེ་ལ་ནད་སོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པ་ལས་ཡིད་འགྱུར་གྱི་གཟུང་དོན་དུ་མ་བྱས་པ་ཞིག་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། 
གཞན་གྱི་ལུས་ན་བ་ལས་རང་གི་ཡིད་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་ལུགས་བཞག་པ། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་དུས་རྟ༷ག་ཏུ་རྒྱུ་དེ༷་ཡི༷་རྗེས༷་སུ་འཇུ༷ག་པའམ་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར༷་མེད་ན་མི་འབྱུང་
20-1-132b


བར་ངེས་ཤིང་། རྒྱུ་གང༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་པས༷་འབྲས་བུ་གང་ལ་ཕན༷་འདོ༷གས་ཏེ་སྐྱེད་པར་བྱེ༷ད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ་རྒྱུ་ཞེ༷ས་བྱ་སྟེ། དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ན་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བ༷དུན་པ༷་དང་། ཡང་ན་འདི་ལ་འདི་བརྟེན་པའོ་ཞེས་བདུན་
པ་དང་། ཡང་ན་ལྔ་པ་སྦྱར་ཏེ་འདི་ལས་འདི་སྐྱེས༷་པའི་ཕྱིར༷་རྒྱུའོ་ཞེ༷ས་ནི༷་མདོ་ལས་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྡོག་པ་མེད་པ་ལ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ལུས་རྟག་དགག །དང་པོ་ལ། ལྡོག་པ་མེད་པའི་དམ་བཅའ་བསྟན། །དེ་ཡི་འཐད་པ་རྒྱས་
པར་བསྒྲུབ། །དང་པོ། འདོད་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་འག༷འ་ཞིག་གི་ཚེ༷་ན༷་སེ༷མས་ཀྱི་རྒྱུན༷་ལ། གོང་བཤད་ལྟར་བརྒྱུད་ནས་ལུས་ཀྱིས་ཕ༷ན་འདོ༷གས་པར་བྱེ༷ད་པ༷འ༷ང་ཡི༷ན་ཡང་བླ༷་སྟེ། འོན་ཀྱང་བུམ༷་སོ༷གས་ལ༷་ནི༷་མེ་སོགས་ཀྱི་སོ་བཏང་
བ་སོགས་ཕན་འདོགས་ཀྱང་མེ་ལོག་པས་བུམ་པ་མི་ལྡོག་པ་བཞི༷ན་ཕན་འདོགས་བྱེད་ཡིན་པ་དེ༷་ཙམ༷་གྱིས༷་ནི༷་ཕན་འདོགས་བྱེད་ལོག་ན་ཕན་གདགས་བྱའི་རྒྱུན་ལྡོག༷་པ༷་མིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། རྒྱུ་ལུས་ལྡོག་
པས་སེམས་ལྡོག་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་ལུས༷་ནི༷་གན༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ན༷་རྒྱུ་ཚང་བའི་ཕྱིར་སེམ༷ས་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ཐལ༷་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཤི་བ་དང་བརྒྱལ་བ་སོགས་ཀྱི་དུས་ནའང་ཇི་སྲིད་ལུས་ཡོད་པ་སྲིད་དུ་སེམས་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །
གཉིས་པ་ལ། མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་ལན་མི་རུང་། །འགལ་རྐྱེན་ཡོད་པ་ལན་མིན་པའོ། །དང་པོ་ལ། བཀག་དང་རང་ལ་མི་མཚུངས་ཚུལ། དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ལུས་ལས་སེམས་མི་འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་མ་ཚང་བས་ཡིན་
20-1-133a


ནོ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་མིན་ཏེ། ཡིད་བློ་དེ༷་ཡོ༷ད་ན་དབུགས་འབྱུང་རྔུབས་དེ་ཡོ༷ད་པ་ད༷ང་། དབུགས་དེ་ཡང་རིང་ཐུང་དུ་འདྲེན་པ་སོགས་ཡིད་དེ་ཡི་རང་དབ༷ང་དུ༷་གྱུར༷་པའི་ཕྱིར༷་ཡིད་བློ་དེ༷་ལ༷ས་དབུགས་འབྱུང༷་རྔུབ༷ས་འབྱུང་གི་དབུགས་
ལས་ཡིད་བློ་འབྱུང་བ་དེ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གང་ལ་རག་ལས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དབང་དུ་འགྱུར་གྱི་འབྲས་བུས་རྒྱུ་ལ་སླར་ཡང་དབང་བྱེད་པ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་ཞེས་པའང་འཐད་དེ། རླུ༷ང་ཕྱིར་འབྱི༷ན་པ༷་ད༷ང་ནང་དུ་འདྲེན༷་པ༷་ནི༷་ཡིད་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་
བུའི་འབ༷ད་རྩོལ༷་མེ༷ད་པ༷ར་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་གཞན་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་མཐོང་ངོ་། །སེམས་ཀྱི་གོམས་པ་འབད་མེད་དུ་འཇུག་པ་ཐོབ་པས་གང་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཡོད་པ་ན་དེའི་རྐྱེན་ལས་སད་རྨི་གཉིས་ཀར་ཡང་དབུགས་འབྱིན་རྡུབས་འབད་མེད་དུ་
འཇུག་པ་ཡོད་དེ་རྫ་མཁན་གྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བཞིན་ནོ། །དབུགས་ལས་ཡིད་བློ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་ནི་དབུགས་དེ༷་དག༷་ཕུལ༷་དུ་བྱུང༷་བར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ༷་པ༷་ལ༷ས་བློ་ཡང་ཕུལ༷་དུ་བྱུང་བ་དང་འགྲིབ༷་པ༷་ཐོབ༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་པས་སོ། །
སྐྱོན་གཞན་ཡང་དབུགས་མ་ཚང་ཞེས་པ་དེ་ཙམ་ཡང་མི་རུང་སྟེ་དབུགས་དེ༷་ད༷ག་ལ༷་ཡ༷ང་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལུས་གནས་པའི་ཕྱིར་ཤི་བའི་ལུས་ལའང་དབུགས་འབྱུང་བར་ཐ༷ལ་བ༷་མཚུངས༷་སོ། །གཉིས་པ། སེམ༷ས་དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ན་ཡང་ལུས་ལ་སེམས་མི་ལྡོག་ལ་སེམས་
ཡོད་པ་སྲིད་དུ་དབུགས་ཀྱང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དབུགས་ནམ་ཡང་ལུས་ལ་མི་ལྡོག་པར་ཐལ་བ་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན་མཚུང༷ས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ལུས་སེམས་རྟག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་ཁས་ལེན་ན་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་ཀྱང་དེ་གཉིས་རྟག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་གནས་སོ་ཞེས་
20-1-133b


ཁས་མི་ལེན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ལ་སེམས་གན༷ས་པ༷འི་འཕེ༷ན་བྱེ༷ད་ལས་ལ་སོགས་པ་གཞ༷ན་ད༷ག་ཀྱང༷་ག༷ང་གི་ཕྱིར༷་རྒྱུ༷་ནི༷་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་པས་སོ། །འདི་སྡེབ་སྦྱོར་གོ་བདེ་བར་བསྡེབས་ན། །གང་ཕྱིར་གནས་པའི་འཕེན་བྱེད་གཞན། །དག་ཀྱང་རྒྱུ་ནི་ཡིན་
པར་འདོད། །ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་དེ་དག་ཇི་སྲིད་པར་ལུས་སེམས་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མ་ཟད་དབུགས་འབྱུང་བ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུའང་ཡིན་ཏེ་སྲོག་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་དབུགས་ཀྱི་གཡོ་བ་མེད་ན་མི་རུང་བས་
དེ་ཡང་འཕེན་པ་ཡིན་ལ། སྲོག་དེ་ནི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་མིན་པ་ལ་མེད་པས་ཡིད་ཀྱང་དབུགས་དེའི་རྒྱུར་ངེས་པར་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་འདིས་གཉིད་འཐུག་ན་དབུགས་འབྱུང་བ་སོགས་གནད་མང་པོ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལན་ཕྱི་མ་ལ། ཕྱོགས་
སྔ་བརྗོད་དང་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་སྡོང༷་བུ་རླན་གྱིས་གེགས་བྱས་པ་ཅན་དང་། ཏིལ་མར་གྱིས་བྱུག་པའི་ས་བོན་ལ༷་སོ༷གས་པ་བཞི༷ན་ང་ལ་སོགས་པ་ཉེས༷་པ༷ས་སེམས་སྐྱེ་བ་དང་མི༷་མཐུན་པར་བྱས་པའམ་ནུས་པ་མེད་པར་བྱས་པ་ཤི་བའི་
ལུས༷་ནི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ༷་མིན༷་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ནི། ཉེས་པས་མི་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་ཁམས་འཕེལ་ཟད་འཁྲུགས་ནས་ཆ་མི་མཉམ་པ་ཙམ་ལས་གཞན་གང་ཡང་མེད་ལ། ཆ་མི་མཉམ་པ་ཙམ་ཞིག་ནི་སེམས་ལྡོག་
པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ་ནད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལའང་སེམས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་སྐྱེད་པར་མི་རུང་བའི་མི་མཐུན་པ་ཞིག་གིས་ཤི་བ་ཡིན་ནའང་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་དེ་འདྲའི་མི་མཐུན་པ་དེ་ལྡོག་པར་རིགས་ཏེ་མི་ལྡོག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་དང་། མི་ལྡོག་
20-1-134a


ན་རོ་ལས་ཀྱང་སྲིན་བུ་སོགས་གཞན་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ལ། གལ་ཏེ་ཤི༷་བ༷ས་ཉེས༷་པ༷་རྣམས་ཉ༷མས་པར་གྱུར༷་པ་སྟེ་ལྡོག་པ་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་མེད་པར་རྡུལ་རང་རང་སོ་སོའི་གོ་ས་མཉམ་པར་
གནས་པ་དེ་ཡི་ཚེ༷་ན་སླར༷་ཡང༷་སྔ་མ་ལྟར་སེམས་དང་ལྡན་པར་འཚོ༷་བ༷་ད༷ག་ཏུ་འགྱུར༷་ཏེ་ཤི་བའི་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། རྡུལ་རྣམས་རང་ས་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འབྱུང་རྡུལ་རྣམས་ལ་མི་མཉམ་པའི་
ཁྱད་པར་ཡོད་པས་རྒྱུར་མི་རུང་ན་ས་སོགས་གཞན་ལའང་མཉམ་པ་རྙེད་དཀའ་བས་འབྱུང་བ་ལས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའང་འགྲུབ་པར་དཀའ་འོ། །མི་མཉམ་པའི་ཁྱད་པར་རིམས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཁོ་ན་ལ་མཐོང་གི་རོ་སོགས་སྲོག་མེད་ལ་ཡོད་པར་
མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་མེ༷་ནི༷་ལྡོག༷་ན༷་ཡང༷་ཤིང༷་གི༷་འགྱུར༷་བ༷་སོལ་བ་ནི་ཤིང་དུ་སླར་ཡང་མི་ལྡོག༷་པ་བཞི༷ན་ཉེས་པ་ལོག་ཀྱང་སེམས་དེ༷་ནི༷་སླར་ལྡོ༷ག་པ༷་མེ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་
བསྟན་རྒྱས་བཤད་གྲུབ་དོན་བསྟན། །དང་པོ། ནད་ཀྱི་འགྱུར་བ་མི་ལྡོག་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེས་རྒྱུ་ལུས་མེད་པར་མ་བྱས་པས་ལུས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་གནས་པས་ན་ཉེས་པ་དེ་ལ་གསོ༷་བའི་སྦྱོར༷་བ་རྩོམ་རུང་བར་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ། འདི་ལྟར་
དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སླར༷་མི༷་འབྱུང༷་བར༷་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུ་འགའ༷་ཞིག༷་གིས་ནི༷་ཡུལ་ལ༷་ལ༷ར་གཏན་དུ་འགྱུར༷་བ༷་སྐྱེད༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་འག༷འ་ཞིག༷་གིས་འགྱུར་བ་སྐྱེད་པ་འགའ་ནི་སླར་ལྡོག༷་པ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་དཔེར༷་ན་ཤིང༷་ད༷ང་གསེ༷ར་ལ་མེ༷་དག་གིས་འགྱུར་བ་
20-1-134b


བསྐྱེད་པ་བཞི༷ན་ནོ༷། །ད༷ང་པོ༷་མེས་ཤིང་ལ་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་དེ་ཆུང༷་ཡ༷ང་ལྡོག༷་པ༷་མིན་ལ། སླར་ལྡོག༷་རུང༷་བ༷ར་འགྱུར༷་བ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པ་གང་དེ་ནི་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ནའང་སླར་ཡང་ཡུལ་རང་གི་རང་བཞིན་སྔ་མ་ལྟར་འབྱུང༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ༷། མེས་ཤིན་ཏུ་
བཞུས་པའི་གསེར༷་གྱི༷་ཞུན་ཁུ་ལས་སླར་ཡང་སྲ༷་བ༷་ཉི༷ད་འབྱུང་བ་བཞིན༷་ནོ༷། །དེས་ན་ཉེས་པས་ནི་ཤིང་ལ་མེས་བྱས་པ་ལྟར་ལུས་མེད་པའམ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མ་བྱས་པས་གསོ་བླག་མེད་པ་མིན་པས་ན་སླར་ཡང་འཚོ་རུང་ངོ་། །དེ་མི་རུང་སྟེ་གསོར་མི་རུང་བའི་ནད་
གསོ་དཔྱད་སོགས་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། ནད་འགའ་ཞིག་ཅུ༷ང་ཟད་ཀྱང་གསོ༷་བྱ༷་མིན༷་པར་བརྗོ༷ད་པ༷་ནི་འཆོ༷ས་བྱེ༷ད་ཀྱི་སྨན་དང་སྨན་པ་སོགས་ཡུལ་དུས་དེར་རྙེད༷་པ༷ར་དཀ༷འ་བའི་ཕྱིར༷་ར༷མ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ནད་པའི་ཚེ༷་ཟ༷ད་པས་ན་གསོ་མི་ནུས་པར་
བཤད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཁྱོད་ལྟར་ན་ཚེ་ཟད་པའི་རྒྱུ་སྔོན་ལས་མི་འདོད་ལ། འཚོ་ཐབས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རྙེད་པར་མཐའ་མི་ཁེགས་པས་ལ་ལར་རྙེད་སྲིད་ལ། མི་འཚོ་བའི་རྒྱུ་ཉེས༷་པ་འབ༷འ་ཞིག༷་ཡི༷ན་ན༷་ཉེས་པ་དེ་ཙམ་ལ་གཏན་ནས་གསོ༷་བྱ་མི༷ན་པ་གང་
ཡང་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དེ། དེ་འཕེལ་འགྲིབ་ཅན་ཡིན་པས་ན་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྨན་ལ་སོགས་པས་ཞི་བར་ནུས་ཏེ་མེ་ཇི་ལྟར་འབར་ཀྱང་དེ་བས་ཆེ་བར་གྱུར་པའི་ཆུས་སོད་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ། དེས་ན་ཤི༷་བ༷འི་ལུས་ལ་དུག་སོ༷གས་མི་གནས་པར་རང་
བཞིན་གྱིས་ལྡོག༷་པའི་ཕྱིར༷་ར༷མ། སྤྲུལ་གདེངས་ཀ་ཅན་སོགས་དེ༷་ཡི༷་སོ༷ས་ཟིན་པའི་དུག་འཆི་ཁར་དང་པོ་ཟི༷ན་པའི་དུས་ལྟར་རྨའི་ཁར་འདུ་བ་ཡིན་པས་དེ་བཅ༷ད་པར་བྱས་པ་ལ༷ས་ཀྱང༷་ལུས་འགྱུར༷་བའི་རྒྱུ༷་དང༷་བྲལ༷་བས༷་ན༷། དེ༷་དག་ཅི༷ས་ན་སླར༷་ཡ༷ང་སྔ་མ་
20-1-135a


བཞིན་འཚོ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་འཚོ་བའི་རྒྱུ་ཚང་བས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ་ནི། བློའི་ཉེར་ལེན་ཀྱི་རྒྱུར་འདོད་པ་ལུས་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་མིན་པར་རྟག་པར་
འདོད་ན་དེ་ལས་ཉེར་ལེན་ཅན་ནམ་འབྲས་བུ་སེམས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་ཉེར༷་ལེན་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞན་དུ་འགྱུར༷་བ༷་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཉེར༷་ལེན༷་ཅ༷ན་ད༷ག་གི་ངོ་བོར་གོ་འཕོས་པའམ་འགྱུར༷་བར༷་ནི༷་བྱེ༷ད་པར༷་མི༷་ནུས༷་ཏེ་དཔེ༷ར་
ན་འཇིམ༷་པ༷་ཉིད་འཇིམ་པའི་རང་བཞིན་ལས་འགྱུར༷་བ་མེ༷ད་པ༷ར་གནས་བཞིན་དུ་བུམ༷་སོ༷གས་སུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །དངོ༷ས་པོ་གང༷་ཞིག་འགྱུར༷་བ༷་མེ༷ད་པར༷་གནས་བཞིན་དུ་ནི་དངོ༷ས་པོ༷་གཞན་གང༷་ཞིག༷་རྣམ༷་པར་འགྱུར༷་བ༷་སྟེ་འབྱུང་བ་དེ༷་ནི་དེ༷འི་ཉེར༷་ལེ༷ན་
དུ་མི༷་རིག༷ས་ཏེ༷་དཔེར་ན་བ༷་ལང༷་དང་བ༷་མི༷ན་མེ་དང་ཆུ་ལ༷་སོ༷གས་པ་བཞི༷ན་འབྲེལ་མེད་ཡིན་ལ། སེམ༷ས་ད༷ང་ལུས་ཀྱང༷་དེ༷་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ལུས་སེམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་འདི་ལ་ལུས་མ་འགྱུར་བཞིན་དུ་སེམས་ཡོད་ལ་ལུས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་འཇིགས་
པ་མྱ་ངན་ཡིད་བདེ་བ་སོགས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བ་དང་ཡན་ལག་བཅད་པ་སོགས་ལུས་འགྱུར་ཀྱང་སེམས་སྔར་ལས་མི་འགྱུར་བར་མཐོང་བས་ན་སྔར་བྱུང་བ་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སེམས་བྱུང་བ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལུས་སེམས་ཉེར་ལེན་དང་
ཉེར་ལེན་ཅན་མིན་ན་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་ངེས་པ་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུའི་འཕེན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་ལུས་དེ༷་ཡི་རྒྱུ༷་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེ༷ད་རྐྱེན་དུ་ཡོད་པ༷་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བ༷འི་སྲིད་པ་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། སྔོན་ལས་
20-1-135b


གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་ལུས་སེམས་ཚོགས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་གི་འབྲས༷་བུ༷་ཡིན་པས་ན་ཇི་སྲིད་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཤུགས་མ་རྫོགས་བར་དུ་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ་གན༷ས་ཏེ། དཔེར་ན་ཟངས་མ་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཟངས་དེ་མེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་
རྐྱེན་གྱིས་ཞུ་བར་བྱས་ནས་ཞུན་དུ་གྱུར་པ་ན་མེ༷་དང༷་ཟང༷ས་མ༷འི་ཞུ༷་བ་ཉི༷ད་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ལུས་སེམས་དུས་མི་མཉམ་པར་ལུས་སྔར་ཡོད་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ལས་སེམས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དགག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དབང་ཤེས་ལྔ་ནི་དབང་པོ་
ལས་སྐྱེ་བ་རེས་འགའ་འབྱུང་ལ་རེས་འགའ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཀྱང་། ཡིད་ཙམ་ཞིག་མེད་པའི་གནས་སྐབས་མེད་ལ་དེ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་རེ་རེ་དང་ཚོགས་པ་ལ་མ་ལྟོས་ཀྱང་འབྱུང་བས་ན་ཡིད་བློའི་རྒྱུན་ལུས་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ། དེ་རང་གི་
རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་མི་སྐྱེ་བར་གྲུབ་ཅིང་སླར་ཡང་རྒྱུན་འབྱུང་བར་འགྲུབ་པའང་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་རྒྱང་འཕེན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་མེད་པའི་ལོག་རྟོག་ཟློག་ནུས་པ་ཡིན་ཞིང་། གཞན་ཡང་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་ལུང་ལས་བཤད་པ་ལྟར་ལེགས་
པར་དཔྱད་ཚེ་གཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ན་རིམ་བཞིན་ཡིད་རགས་པ་ལོག་ཀྱང་ཕྲ་བ་མི་ལྡོག་པ་དང་། ཕྲ་བ་ལོག་ན་ཡང་ཀུན་གཞི་མི་ལྡོག་ལ་ཀུན་གཞི་ལོག་ན་ཡང་འོད་གསལ་གྱི་སེམས་ནམ་ཡང་མི་ལྡོག་པས་སེམས་གཏན་དུ་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་སྲིད་ལ་དེའི་ཕྱིར་
ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཡོད་པའི་ཁམས་སམ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་དེ་མེད་ན་གྲོལ་འཁྲུལ་འབྱུང་མི་ཤེས་ལ། དེ་དག་གི་ཚུལ་ནི་ཐེག་པ་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཇེ་བས་ཇེ་གསལ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་ལ། 
20-1-136a


མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་འོད་གསལ་འདོད། །དེ་ནི་གློ་བུར་ཉེས་པས་མ་རུངས་བྱས། །ཆོས་ཉིད་སེམས་ལས་གཞན་པའི་སེམས་གཞན་ནི། །འོད་གསལ་མ་ཡིན་རང་བཞིན་ལ་
བརྗོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ལས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གོང་བཤད་རིགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐར་གྱིས་གྲུབ་དོན་འདི་ལ་གཏུགས་དགོས་པས་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །
གཉིས་པ་དུས་མཉམ་གྱི་རྟེན་དགག་པ་ལ། མི་འཐད་པ་ཡི་གཞན་ལུགས་དགག །གྲུབ་དོན་འཐད་པ་བཞག་པའོ། །དང་པོ་ལ། བརྟེན་པ་ཡོད་མེད་བརྟགས་ལ་དགག །བརྟེན་པ་སྐྱེ་འཇིག་བརྟགས་ལ་དགག །དང་པོ་ལ། བརྟེན་པ་ཡོད་
མེད་བརྟགས་ལ་བཀག །ཚུལ་དེས་གཞན་པ་ཁེགས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། བཀག་དང་དེ་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། ལུས་སེམས་དུས་མཉམ་པར་ལུས་ལ་སེམས་གནས་པའོ་ཞེ་ན། དུས་མཉམ་པར་གནས་པ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག །དུས་དེར་
ཕན་ཚུན་ཕན་མ་བཏགས་བཞིན་བུམ་སྣམ་ཚོགས་པ་ཙམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ནི་རྟེན་བརྟེན་པར་ཡང་མི་རུང་ལ། ཕན་བཏགས་ཏེ་རྟེན་གྱིས་བརྟེན་པ་གནས་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། གནས་པར་བྱ་བའི་རྟེན་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་གིས་རྟེན་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། 
མེད་པ་ཞིག་གིས་རྟེན་བྱེད་པ་ཡིན། ཡོད་པ་རང་གྲུབ་ཟིན་ལ་རྟེན་ཅི་ཡང་མི་དགོས་ལ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པར་བྱར་མེད་པས་ན་ཡོ༷ད་མེ༷ད་གང་ཡིན་ཀྱང་དེ་ད༷ག་ལ༷་རྟེན༷་དུ་གྱུར་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དུས་མཉམ་པར་ཕན་མི་འདོགས་པས་བརྟེན་པ་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་
20-1-136b


མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་མི་འཐད་ཀྱང་གྲུབ་ཟིན་ཡོ༷ད་པའི༷་གན༷ས་རྒྱུ་དེ་ནི༷་རྟེན༷་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ཡོད་པ་འདི༷་ལ་རྟེན༷་གྱིས་གནས་པར་བྱེད་དགོས་པ་མེ༷ད་དེ། རྒྱུ་མཚན་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གན༷ས་པ༷་པོ༷་རང་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་ལས་གཞན་མི༷ན་པ་སྟེ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་
ཕྱིར༷་རྟེན་གྱིས་གནས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མ་བྱས་སོ། །གལ་ཏེ་གནས་པ་པོ་དེ་ལས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞ༷ན་ཡི༷ན་ན༷་ཡ༷ང་གནས་པ་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ་ཉི༷ད་བརྟེན་པ་དེ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། བརྟེན་པ་དེས་ནི་བརྟེན་རྒྱུའི་དངོ༷ས་པོ༷་དེ་ལ་
གནས་པའི་བྱ་བ་ཅི༷་ཞིག༷་བྱས༷་ཏེ་ཅི་ཡང་མ་བྱས་པར་ཐལ། དེ་ལས་དོན་གཞན་བྱས་པ་དེ་རྫ་མཁན་གྱིས་བུམ་པ་བྱས་པས་བ་ལང་གནས་པར་མ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྟེན་མེད་ན་དེ་མི་གནས་པར་འགྱུར་ལ་རྟེན་གྱིས་དེ་གནས་པར་བྱས་སོ་སྙམ་ན། གྲུབ་
ཟིན་དེ་ནི་གནས་མི་དགོས་ལ་དེ་མི་འཇིག་པར་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་རྟེན་གྱིས་མི་འཇིག་པར་བྱས་པས་ན་བརྟེན་པ་དེ་ནམ་ཡང་འཇི༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ཐལ༷་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་ནམ་ཡང་མི་འཇིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་བརྟེན་པ་དེ༷་འཇི༷ག་པ་ནི་ཕྱིས་བྱུང་གི་རྒྱུ༷་ལ༷ས་
འབྱུང་བར་འདོ༷ད་དོ་ཅེ་ན། འཇིག་པ་དེ༷་ལ༷འ༷ང་གོང་གི་ཐལ༷་བ༷་མཚུངས༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་འཇིག་རྒྱུ་དེ༷ས་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཡོད་པ་འཇིག་གམ་མེད་པ་འཇིག །ཡོད་པ་འཇིག་མི་ནུས་ལ་མེད་པ་འཇིག་པར་བྱར་མེད་དོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་དེ་དང་འཇིག་པ་གཉིས་
གཅིག་ན་འཇིག་རྒྱུ་མི་དགོས་ལ་གཞན་ན་དངོས་པོ་མི་འཇིག་པ་ཡང་མཚུངས་སོ། །འཇིག་རྒྱུས་འཇིག་ན་ཡང་གན༷ས་པ༷འི་རྒྱུས༷་ཀྱང༷་དེ་གནས་པར་ཅི༷་ཞི༷ག་བྱས༷་ཏེ་འཇིག་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲད་ན་གནས་པར་བྱེད་མི་དགོས་ལ་འཕྲད་ན་གནས་པར་བྱེད་མི་ནུས་པས་སོ། །
20-1-137a


གལ་ཏེ༷་འཇི༷ག་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲ༷ད་བར༷་དུ༷་རྟེན་དེ༷ས་གན༷ས་པར་བྱས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་འཇིག་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲད་པར་དུ་དེས་གནས་པར་མ་བྱས་ན། དེ་ཉིད་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡིན་ན་འཇིག་པ་རྒྱུ་
གཞན་མེད་ཀྱང་རང་ཉིད་འཇིག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཇི༷ག་པ༷་ནི་དངོས༷་པོའི་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དུ་ཡོ༷ད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ༷་འདི༷་ལ་གེགས་བྱེད་པའམ་གནོ༷ད་པར་བྱེད་ནུས་པ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་གན༷ས་པའི་རྒྱུས༷་ནི་དེ་མི་འཇིག་པའི་བྱ་བ་ཅི༷་ཞིག༷་བྱ༷་སྟེ་གང་ཡང་བྱེད་མི་ནུས་པས་དགོས་པ་མེད་
དོ། །ནུས་ན་འཇིག་རྒྱུ་དང་ཕྲད་ན་ཡང་མི་འཇིག་པར་བྱར་ཅིས་མི་ནུས་ཏེ་དེ་ནི་དེ་ལས་ཆེས་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་དཔེར༷་ན༷་ཆུ་ད༷ང་སྤྱི་ལ་སོ༷གས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་ཟིན་དེ་སྣོད་དང་རྫས་ལ་སོགས་པས་རྟེན༷་པ་བཞི༷ན་རྟེན་བརྟེན་པ་མངོན་སུམ་
མཐོང་བས་དེ་ཁེགས་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ཆུ་སོགས་ཀྱི་རྟེན་འདི༷་ལ༷འ༷ང་གོང་གི་རིགས་པ་དེ་མཚུང༷ས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་མཉམ་པའི་སྣོད་དེས་ཆུ་རང་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གང་ལའང་གནས་པའི་རྟེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་
སུམ་དུ་སྣོད་ཀྱིས་ཆུ་བརྟེན་པར་མ་མཐོང་ངམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་བརྟགས་པར་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་སྟེ། ཆུ་སོགས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོ་རྣ༷མས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་རེ༷་རེ༷ར་ནི༷་འཇི༷ག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན༷་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་རྟེན་དེས་གནས་པར་གང་ཡང་
མི་བྱེད་དོ། །འོན་ཀྱང་དངོ༷ས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་རིགས་འདྲ་བར་མ་ཆད་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱུན༷་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་སྔ་མ་སྔ་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ༷་ལྟ༷་བུ༷ར་སྐྱེ༷་བའི་རྒྱུ༷་ནི་རྟེན་དེ་དག་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ན་སྣོད་སོགས་དེ༷་རྟེན༷་ཡི༷ན་པར་རིགས་ཏེ། ཆུ་རང་གི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐད་
20-1-137b


ཅིག་དེ་རང་ཉིད་དང་དུས་མཉམ་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་སྣོད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དེ་དང་ཚོགས་པ་ལས་དེའི་ཕྱི་ལོགས་སུ་སྔ་མ་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་མཚུངས་པའི་ཆུ་ཡི་སྐད་ཅིག་འབྱུང་ངོ་། །དེས་ན་དེ་གཉིས་ཚོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་གནས་པའི་ཆུའི་
རིགས་འདྲ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དུས་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་དེས་ནང་ཕན་ཚུན་གནས་པར་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བས་ཕན་
བཏགས་པ་ལས་རྟེན་བརྟེན་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་བླུན་པོས་དུས་མཉམ་པར་ཕན་བཏགས་པར་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེ༷་ལྟ༷་མིན༷་ན༷་རྟེན་བརྟེན་པ་ཞེས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རིག༷ས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བརྟེན་པར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་
ཡང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཐུར་དུ་འཕོ༷་བ༷་ཡི༷་ནི༷་གེ༷གས་རྟེན་དེས་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཆུ་དང་འབྲུ་ལ་སོ༷གས་ཀྱི༷་ནི༷་རྟེ༷ན་དུ་སྣོད་དེ་རིགས་པར་འགྱུར༷་གྱི༷་རང་གི་ངོ་བོ་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཅན་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་སྤྱི་ད༷ང་ལ༷ས་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་རྟེན༷་ཅི༷་དགོ༷ས་ཏེ། དེས་ན་དེ་གསུམ་གྱི་རྟེན་
རྫས་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་དོན་མེད་དོ། །བརྟེན་པ་ཡོད་མེད་བརྟག་པའི་རིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་སེམས་ནི་ལུས་ལ་འཕྲོད༷་པ༷་འདུ༷་བ༷་དང༷་། ལུས་ཀྱང་སེམ༷ས་ཀྱི་འཕྲོད༷་པ༷་འ༷དུ༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི་རྒྱུ༷་ཡིན་པ་དང༷་། གཞན་ཡང་རིག༷ས་དང་ཡོན་ཏན་ལ༷་སོ༷གས་
པ༷འང་དེ་ལྟར་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་དབང་གིས་རྟེན་གྱིས་བརྟེན་པ་རྣམ༷་པར་གན༷ས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་ཉི༷ད་ཀྱང་། དུས་མཉམ་པའི་རྟེན༷་མེད་པ༷ར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་རིགས་པ་དེས་བསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་ཕ་རོལ་པོས། སྣལ་མ་དང་སྣམ་
20-1-138a


བུ་བ་ལང་དང་རྭ་བ་དག་དང་བློ་རྫས་དང་རིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འདི་ལ་འདིའོ་སྙམ་པའི་བློ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཕྲོད་པ་འདུ་བ་ཡིན་ལ། འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་རྒྱུ་རྫས་ལ་སོགས་པར་ཁས་ལེན་ཞིང་། དེ་ལྟར་འཕྲད་
པ་འདུ་བའི་དབང་གིས་རྟེན་བརྟེན་པར་ཁས་ལེན་པའང་གོང་གི་རིགས་པས་བསལ་བར་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་བརྟེན་པ་སྐྱེ་འཇིག་བརྟག་པ་ལ། །འཇིག་པའི་ཚུལ་ལ་བརྟགས་ནས་དགག །འཕེལ་བའི་ཚུལ་ལ་བརྟགས་ནས་དགག །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་རྒྱུ་
གཞ༷ན་ལ༷ས་བརྟེན་པ་བློ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་དངོ༷ས་པོ་འཇི༷ག་པ་ཞིག་ན༷་དེ༷་ཡི༷་གན༷ས་རྒྱུས༷་དེ་གནས་པའི་བྱ་བ་ཅི༷་ཞིག༷་བྱ༷་སྟེ། མ་ཕྲད་བར་དུ་གནས་མི་དགོས་ལ་ཕྲད་ན་གནས་མི་ནུས་པས་སོ། །དངོས་པོ་དེ༷་རྒྱུ་གཞ༷ན་མེ༷ད་པར༷་རང་ཉིད་འཇི༷ག་ན༷་ཡ༷ང་གན༷ས་པ༷འི་
རྒྱུ་རྣམ༷ས་དེ་གནས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནུས༷་པ་གཏན་མེ༷ད་ཡི༷ན་ཏེ་གནས་པར་བྱ་མི་ནུས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ནུས་ན་རྟེན༷་དང་བཅས༷་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ནི་གན༷ས་པ་དང་ལྡ༷ན་པ་ཡིན་ཏེ་རྟེན་གྱིས་གནས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ད༷ང་། གང་སྐྱེ༷་བ༷་ཅན་ཀུན༷་ནི་རྟེན༷་བཅ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ། 
ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་རྫས་ལ་བརྟེན་ཅིང་རྫས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པར་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བློ་སོགས་ཀྱང་བདག་རྟག་པ་ལ་བརྟེན་པས་ན་མཐར་རྟག་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་མེད་པས་རྟེན་པ་དེས་དེ་ཀུན་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་
དངོ༷ས་པོ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ནི༷་དུས་འག༷འ་ཞིག༷་གི་ཚེ༷་ན༷འ༷ང་འཇི༷ག་པར་མི༷་འགྱུར༷་བས་ཐམས་ཅད་རྟག་པར་ཐལ་ལོ། །གཞན་ཡང་བརྟེན་པར་བྱ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དེ་གལ༷་ཏེ༷་ར༷ང་ཉིད་འཇི༷ག་པའི་ངང༷་ཚུལ༷་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་བད༷ག་ཉིད་ཡི༷ན་ན༷་དེ་གནས་པར་བྱ་མི་ནུས་པས་དེ༷་གན༷ས་
20-1-138b


པར་བྱེ༷ད་པ་གཞ༷ན་གང༷་ཞིག་ཡིན་ལ། ག༷ལ་ཏེ་ར༷ང་ཉིད་འཇི༷ག་པའི་ང༷ང་ཚུལ༷་ཅན་གྱི་བད༷ག་ཉིད་མི༷ན་ན༷་དེ༷་གན༷ས་པར་བྱེ༷ད་པ་གཞ༷ན་ག༷ང་ཞིག་སྟེ་གནས་པར་བྱ་མི་དགོས་པས་དེ་ལའང་གནས་པར་བྱེད་པ་གཞན་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདི་དག་གིས་
ལུས་ནི་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་བློའི་རྟེན་དུ་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ལ་རིགས་པ་དེ་དུས་མཉམ་པའི་རྟེན་བརྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཕེལ་བ་ལ་བརྟག་པ་ལ། དངོས་དང་དེས་གཞན་ཁེགས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། 
དངོས་དང་དེ་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། ལུས༷་ཀྱི་ཁམས་ཕུལ༷་དུ་བྱུང༷་བ་དང་འགྲི༷བ་པ་མེ༷ད་པར༷་གནས་བཞིན་དུ་ནང་བློ༷་ཡི༷་འདུ་བྱེ༷ད་པའི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱིས༷་ཤེ༷ས་ར༷བ་དང་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཕུལ༷་དུ་བྱུང༷་བ་ད༷ང་ཡང་རེས་འགའ་འགྲིབ༷་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་
འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་པར་མཐོང་ལ། རྟེན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་བཞིན་བརྟེན་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་འདི༷་ལྟ་བུ་ནི༷་མར༷་མེའི༷་འོ༷ད་དང་ལུས་ཀྱི་གྲིབ་མ་དང་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་ལ༷་སོ༷གས་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྟེན༷་པ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པས་ན་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་
སེམས་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་མ་ངེས་སོ། །གཉིས་པ་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ལ་སོགས་པས་ལུས་རྒྱས་པ་ལས་ཤེས་རབ་སོགས་བློ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་ལུས་ལས་བློ་འབྱུང་བར་ཡང་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། ལུས་རྒྱས་པ་དང་སྙོམས་པ་དེ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་བློ་འདི༷་སྔར་བས་
ཁྱ༷ད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ཀྱང་འོན་ཏེ་བཅུད་ལེན་ལ་སོགས་པས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་སྙོམས་པར་བྱས་པ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པས་ལུས་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་ཚོར་བ་བདེ་བ་སྐྱེས་པས་ཡིད་འཆོལ་བ་མེད་པར་གནས་པ་ན་བཟོ་སོགས་གོམས་པའི་འདུ་བྱེད་པ་
20-1-139a


སྟོབས་འཕེལ་ནས་བློ་ལ་ཁྱད་ཞུགས་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ཁམས་སྙོམས་པ་ནང་གི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ལུས་ཤེས་ཀྱིས་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པ་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་
ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་སེམ༷ས་རང་ཉིད་ལ༷་ཕན༷་འདོག༷ས་པ་མེ༷ད་པ༷ར་ལུས་རྒྱས་པ་ཙམ་ཞིག་གིས་བློ་ལ་ཁྱད་ཞུགས་པ་མིན༷་ཏེ། སེམས་ཀྱི་གཟུང་དོན་དུ་མ་བྱས་ན་ལུས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་ལས་ཡིད་ལ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་དང་། རྒུད་ཀྱང་དེ་ལས་སྐྱོན་འབྱུང་མི་རིགས་ཏེ་གཞན་
གྱི་ལུས་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ལུས་སེམས་ཀྱི་རིགས་འདྲའི་རྒྱུན་བསྐྱེད་པའི་ཉེར་ལེན་མ་ཡིན་ལ། ཕན་འདོགས་བྱེད་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བློ་དང་ཚོགས་པ་འག༷འ་ཞིག་གི་ཚེ༷་ན། འབྲས་བུ་ཆག༷ས་པ་དང་སྡང་
བ་ལ་སོག༷ས་པའི་བློ་ནི་རྒྱུ་ལུས་རྒྱས༷་པ་དང་རྒུད་པ་སོ༷གས་ཀྱིས༷་འཕེལ༷་བ༷་ཡོད་པ་ནི་རིམ་བཞིན་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་བདེ༷་སྡུག༷་ཡིད་ཀྱི་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པ་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡི༷ན་གྱི་གཞན་ལུས་རྒྱས་ཙམ་གྱིས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་མ་ངེས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་བཞིན་དང་། 
ལུས་རྒུད་པས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བར་མ་ངེས་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་བཟོད་པ་སྨྲ་བ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་རེག་བྱ་དེ༷་ཡང༷་ཁམ༷ས་སྙོམ༷ས་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་མ་སྙོམས་པ༷་དག་གི་རེག་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནང་གི་དོན་ཏེ། ནང་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཡིན་པ་དང་ལུས་ཤེས་དང་ཡིད་
ཤེས་ཀྱི་གཟུང་དོན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ནང༷་གི༷་དོ༷ན་དེ་ནི༷་རང་བློའི་ཡུལ་དུ་ཉེ་བ༷་སྟེ་ཡོད་པ་ལ༷ས་བློ་ཡི་ཁྱད་པར་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེས་གཞན་ཁེགས་ཚུལ་ནི། རང་གི་ལུས་ལས་སྐྱེས་པའི་རེག་བྱ་གཟུང་དོན་
20-1-139b


དུ་བྱས་པའི་བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བའི་བྱུང་བ་ལས་ཆགས་སྡང་སོགས་བློ་ཡི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདི༷ས་ནི་འདུས༷་པ༷་ཡི་རིམས་དང་ཆང་དང་དུག་ལ༷་སོ༷གས་པས༷་དྲ༷ན་པ༷་ཉམ༷ས་པ་དང་རྨོངས་པ་དང་གཡེང་བ་ལ་སོག༷ས་པ་ཡང་བཤད་མ་ཐག་པ་དང་
འདྲ་བར་དོན་གྱིས་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ལུས་ལས་བློ་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནང༷་གི་དོ༷ན་རེག་བྱའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པ་ལས་སྐྱེས་པ༷འི་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་བློ༷ས་ནི༷་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར༷་བར༷་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དཔེར༷་ན་རྒྱུ༷ད་ཀྱི་
ཁྱ༷ད་པར༷་སྔ་མ་འགའ༷་ཞིག༷་ལ༷་སྟག༷་ཉི༷ད་ད༷ང་ནི༷་གཞན་རྨས་པའི་ཁྲག༷་དང་རོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་རིམ་བཞིན་སྟག་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཐོས༷་པ༷་དང༷་ནི༷་ཁྲག་སོགས་མཐོང༷་བ༷་ལ༷ས་སེམས་རྨོང༷ས་ཏེ་དྲན་པ་ཉམས་པ༷་དང་གཡོ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་འབྱུང༷་བར་
འགྱུར༷་བ་བཞི༷ན་ནོ། །གཟུང་དོན་དེ་དག་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་མིན་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡིན་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་བཟང་བ་མཐོང་ནས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །
གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་གཞན་ལ་དེ་མི་འཐད། །དང་པོ། དུས་མཉམ་པར་གྱུར་པའི་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མི་འཐད་པར་བསྟན་ནས་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་གྲུབ་དོན་རང་ལུགས་ནི་འདི་ལྟར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པ༷ར་རྒྱུ་སེམས་གང༷་དེ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྔོན་
གོམས་པའི་འ༷དུ་བྱེ༷ད་ཀྱི༷་ནི་རྗེ༷ས་སུ་འཇུག༷་པའི༷་སེམ༷ས་ད་ལྟ་བ་ནི༷་དེ་འདྲའི་རྒྱུ་སྔ་མའི་སེམས་དེ༷་མེ༷ད་ན་མི༷་འབྱུང༷་བ༷་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སེམ༷ས་རང་གི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ལ༷་བརྟེན༷་པ༷་ཁོ་ན་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་སེམས་སྔ་མ་གོམས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་
20-1-140a


པ་མིན་པར་ལུས་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ན། ཇི༷་ལྟར༷་ན་སེམ༷ས་རང་ཉིད་ལ༷་བརྟེན༷་པར་བྱས༷་ན༷ས་གཞུང་ལུགས་ཐོས༷་པ་དང་བཟོ་ཡི་གནས་ལ་སོ༷གས་པ་གོམས་པའི་འ༷དུ་བྱེ༷ད་སྔར་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལས། བར་
དེར་མངོན་དུ་མ་གྱུར་བའི་དུས་རིང་པོས་ཆོད་ཀྱང་ཇི་ཞིག་ན་སྐབས་སུ་རྐྱེན་ལས་སད་པ་ན་སེམ༷ས་ཉིད་ལ༷་ནི༷་དུས༷་དེར་གས༷ལ་པོར་སྔར་གྱི་གོམས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་དེ་ཀློག་ལ་སོགས་པ་གོམས་པ་དེ་རེ་ཞིག་བཞག་ནས་ལས་གཞན་གྱིས་གཡེང་བར་གྱུར་ཀྱང་ནམ་
ཀློག་འདོད་ན་ཡང་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་སྔ་མའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་སེམས་ཕྱི་མ་ཡིན་པས་སྔ་མས་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ད་ལྟ་བའི་སེམས་ལ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་སྔ་མ་སྔ་མའི་ནུས་པ་སོགས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་
ལའང་དེ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སེམས་སེམས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་མ་ཡིན་པར་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ཡིན་ན་ཉེར་ལེན་དང་ཉེར་ལེན་ཅན་དེ་དུས་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་སྒྲོན་མེ་དང་འོད་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པའི༷་ཕྱིར༷་སེམས་ལ་བཟོ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་
བ་རེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་དེ༷་ལྟར༷་དེའི་ཉེར་ལེན་ལུས༷་ལ༷འ༷ང་མི་འདྲ་བའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ཁྱད་པར་བ་རེ་རེ་ཡོད་པར་དམིགས་དགོས་པར་འགྱུར༷་ཏེ། བུམ་པའི་གྲིབ་མ་གྲུ་བཞིར་སྣང་དུས་བུམ་པ་ལ་ཡང་གྲུ་བཞི་ཡོད་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །འགྲེལ་པ་གཞན་ན་ལུས་
དང་བློ་ཐ་མི་དད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལའང་བཟོ་སོགས་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཐལ་ཞེས་འགོད་པར་སྣང་ངོ་། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་གཞན་རྒྱང་འཕེན་པ་སོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་ནས་འདིར་འཕོས་པ་
20-1-140b


མིན་ཡང་ལུས་ལས་བློ་གསར་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་བཀག་ནས་རང་ལུགས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་ཚུལ་བཤད་པ་ནི། རྒྱུ་གང་གིས་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཤིང་བད༷ག་ལ༷་ཆག༷ས་པ༷་ད༷ང་ལྡན༷་པ༷ས་སོ། །སུ་ཞིག་ཅེ་ན་སེ༷མས་ཅན་
འཁོར་བ་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གཞ༷ན་གྱིས༷་སྐྱེ་གནས་དེར་བཀྲི༷་བའམ་ཁ་དྲངས་ནས་འཕངས་པ་ལྟ་བུ་མི༷ན་པ༷ར་རང་ཉིད་བདེ༷་སྡུག༷་དོར༷་ཐོབ༷་སྟེ་བདེ་བ་ཐོབ་འདོད་དང་སྡུག་བསྔལ་དོར་བར་འདོ༷ད་པ༷ས་ན༷་སྲིད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །
གང་དུ་ཞེ་ན་དམ༷ན་པ༷འི་གན༷ས་ཏེ་ཟག་པ་བཅས་ཀྱི་ལུས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་མངལ་གྱི་གནས་ནི༷་ཡོ༷ངས་སུ༷་ལེ༷ན་པ་སྟེ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །རང་གིས་མངལ་གྱི་གནས་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཁྱི་ཕག་ལ་སོགས་པའི་མངལ་གྱི་གནས་ངན་པ་དག་ཡོངས་སུ་
འཛིན་རིགས་ཏེ་དེས་ན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེས་དེ་ལྟར་དམན་པ་ལ་དམན་པར་ཤེས་ཤིང་མི་སྲེད་པ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་བདེན་ཀྱང་རྨོངས་པའི་དབང་གིས་མི་ཤེས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་གནས་མངལ་ལ་སོགས་པ་དང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལུས་
གྲུབ་པ་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཡང་། ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་གི་བློ༷་བྱུང་ནས་བདེ་བར་ལྟ་བའི་རྨོངས་པ་ད༷ང་། དེའི་དབང་གིས་ཡུལ་དེ་ལ་སྲེ༷ད་པ༷་སྐྱེ་ཞིང་སྲེད་པས་ཀུན་ནས་དྲངས་ཏེ་དམན་པའི་གནས་ཡིན་ཀྱང་འཇུག་པ་ནི་ཆགས་ཅན་སྨད་འཚོང་མའི་ཁང་པར་
འཇུག་པ་དང་ཕག་མི་གཙང་བའི་འདམ་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྨོངས་པ་དང་སྲེད་པ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བར་ཀུན༷་ན༷ས་འཆིང༷་བ༷་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི༷་སྲིད་པར་སྐྱེ༷་བའི་རྒྱུ༷་ཡིན་ལ། གང་ཟག་ག༷ང་ལ༷་
20-1-141a


རྒྱུ་རྨོངས་སྲེད་དེ༷་གཉིས་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་ནི༷་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་མར་སྐྱེ་གནས་སུ་འཇུག་པའི་གང་ཟག་ཡོད་ན་མཐོང་རིགས་པ་ལ། སུས་ཀྱང་འདི་ནས་
ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ༷་བ་དང་དེ་ནས་འདིར་འོང༷་བ་མ༷་མཐོ༷ང་བས་དེ་མེད་དོ་ཅེ་ན༷། སུས་ཀྱང་མཐོང་མི་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་མཐོང་ལ། རང་གིས་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་དེར་མ་ངེས་ཏེ་བར་སྲིད་དེ་ཡོད་ཀྱང་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་
དབང་པོ༷་མི༷་གསལ༷་བའི་ཕྱིར༷་མ༷་མཐོ༷ང་བ་སྟེ། དཔེ༷ར་ན༷་མིག༷་མི༷་གས༷ལ་བ༷་ཡི༷ས་དུ༷་བ༷་ཆུང༷་ངུ༷་ཡོད་ཀྱང་མི༷་མཐོང༷་བ་བཞི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་དྭངས་བས་མི་མཐོང་ན་ཡང་དེ་ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྡོའི་ནང་དང་མངལ་ལ་སོགས་པར་ཐོགས་མེད་དུ་འཇུག་མི་སྲིད་དོ་ཟེར་ན། ལུས༷་
ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཡ༷ང་ཤིན་ཏུ་དྭངས་ཤིང་ཕྲ༷་བའི༷་སྟེ་ཐོགས་བཅས་ལྟར་མིན་པའི་ཕྱིར༷་དེ་འདྲའི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་འག༷འ་ཞིག༷་ནི་ལས་ཀྱིས་མཚམས་མ་བཅད་པའི་ཡུལ་ལ༷་ལ༷ར་ཐོག༷ས་པ་མེ༷ད་དེ༷་དཔེར་ན། རྫ་གསར་པ་ལ་ཆུ༷་བཞི༷ན་དང་གསེ༷ར་ལ༷་དངུལ༷་ཆུ༷་འཇུག་པ་དང་ཤེལ་ལ་ཉི་འོད་
བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་བར་སྲིད་དེ་ལ་སོགས་པ་བསྐལ་དོན་རྣམས་ཐ་མལ་པ་རང་གིས་མ༷་མཐོ༷ང་ཕྱིར༷་ན༷་མེ༷ད་པ༷་མིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ལུས་ལས་བློ་སྐྱེ་བ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པ་ལའང་། ཡན་ལག་ཅན་ལས་སྐྱེ་བ་མིན། །ཡན་ལག་ལས་ཀྱང་མིན་པའོ། །
དང་པོ་ལ། ཡན་ལག་ཅན་ལ་གནོད་པ་བརྗོད། །དེ་འགོག་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤང་། དང་པོ། གལ་ཏེ་ལུས་ལས་བློ་སྐྱེ་ན་ལུས་རིལ་པོ་ཡན་ལག་ཅན་ལས་སྐྱེ་བའམ། ཡན་ལག་ལས་ཡིན། ཡན་ལག་ཅ༷ན་གྱི་རྫས་ལས་སོ་ཟེར་ན། 
20-1-141b


ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་པ་བཏགས་པ་ལས་རྫས་སུ་མེད་ལ་དེ་འབྱུང་བ་བཞི་ཡང་མིན་པས་ན་དེ་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། གང་གི་ཕྱིར་ན། ལུས་ཞེས་པ་གཅིག་མ་གྲུབ་སྟེ་གྲུབ་ན་ལག་སོགས་འདི་རྣམས་དང་གཅིག་ཡིན་ནམ་ཐ་དད་ཡིན། ཐ་དད་པར་མ་དམིགས་
པས་ཁེགས་ལ། དེ་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་ཀྱང་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་བཞི་ལས་མི་སྐྱེ་བར་ཡང་གྲུབ་པས་ཕ་རོལ་གྱི་འདོད་པ་མི་འགྲུབ་བོ། །གཅིག་ཡིན་ན་ལ༷ག་པ་སོ༷གས་ཡན་ལག་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་གཡོ༷་བ་ན༷་ལུས་ཐམས་
ཅ༷ད་ད༷ག་གཡོ༷་བར༷་འགྱུར༷་དགོས་པའི་ཕྱིར༷་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ལ། གཡོ་མི་གཡོ་ཆ་གཉིས་ཡོད་ན་འག༷ལ་བ༷་ཅ༷ན་གྱི་ལ༷ས་གཉིས་ནི༷་གཞི་གཅི༷ག་ལ༷་མི༷་རུང་བའི་ཕྱིར༷་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་ཡན་ལག་དེ་རྣམས་ལས་གཞ༷ན་དུ༷་ཐ༷་ད༷ད་པར་གྲུབ༷་པར༷་འགྱུར༷་ཞིང་། 
ཐ་དད་ན་འདུ་བས་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་མི་ནུས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ལག་སོགས་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་གང་ཡང་ལུས་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྱིར་ཕྱི་རོལ་པས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཡན་ལག་ལས་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་ལ། དེ་ཡན་ལག་དང་འདུ་བས་འབྲེལ་ཕྱིར་
ཐ་དད་དུ་མི་དམིགས་པར་འདོད་ཀྱང་དེ་རྫས་སུ་མེད་པར་དཔྱད་པ་འདིས་ནུས་པས་ན་འདུ་འབྲེལ་དང་ཁྱད་པར་སྦྱར་ནས་དཔྱད་མི་དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་ཡན་ལག་གཅི༷ག་གོས་ལ་སོགས་པས་བསྒྲི༷བས་པ༷་ན༷་ཆ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ད༷ག་བསྒྲི༷བས་པ༷ར་འགྱུར༷་པ༷འ༷མ། ཡང་
ན་གཅིག་མ༷་བསྒྲིབ༷ས་པ་ཡོད་ན༷་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲིབས་པར་བྱས་པ་དེ་ཡང་མཐོ༷ང་བར་འགྱུར༷་ལ། གཅི༷ག་ཚོན༷་གྱི༷ས་བསྒྱུར༷་ན༷་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་བསྒྱུར༷་བ༷འ༷མ། ཡང་ན་བསྒྱུར་བ་དེ་ཡང་ལྷག་མ་རྣམས་དང་འདྲ་བར་མ༷་བསྒྱུར༷་བར་རྟོག༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་རོ། །བྱ་
20-1-142a


བ་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་འགལ་བ་དེ་གསུམ་གྱིས་མཚོན་ཏེ་ཆ་ཐ་དད་པ་ཀུན་ཀྱང་རིགས་འགྲེ་བ་ཡིན་པ་དེ༷་ལྟ་བུའི་ཕྱིར༷་ཚོ༷གས་པ༷འམ་ཡན་ལག་ཅན་ནམ་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་རིལ་པོ་གཅི༷ག་རྫས་སུ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ནོ། །གཉིས་
པ་ལ། དེ་མེད་ཀྱང་ནི་མཐོང་སོགས་འཐད། །མེད་ཀྱང་སྒྲ་འཇུག་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཐོང་སོགས་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤོང་། །འཐད་པ་གཞན་འདོད་དཔེ་ཡིས་བསྟན། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེས་གཞན་ཁེགས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། 
གསལ་བྱེད་པ་སོགས་ན་རེ། དེ་ལྟར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་འགོག་པ་མི་འཐད་དེ། ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་པ་མེད་པར་དུ༷་མ༷་ཚོགས་པ་ཙམ་ཉི༷ད་ཡིན་ན༷་སྔ༷་མ༷་མ་ཚོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞི༷ན་དུ་ཚོགས་པའི་དུས་ནའང་སྔར་དང་ཁྱད་པར་མེ༷ད་པའི་
ཕྱིར༷་ད༷ང་། ལུས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ༷་ར༷བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དབང་པོས་མི་ཟིན་པ་ལྟར་ཚོགས་པའི་སྐབས་ནའང་དབང་པོ་ལས་འདས་པས་བུམ་སོགས་ལ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བློས་རྟོག༷ས་པ་མི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། བུམ་སོགས་
རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་མ་ཚོགས་པ་དང་ཚོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྡུལ་ལ་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་པར༷་མ༷་གྲུབ༷་སྟེ། ཚོགས་པའི་རྡུལ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ནི༷་དབ༷ང་པོའི་ཡུལ༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སྔར་མ་ཚོགས་པའི་རྡུལ༷་ཕྲན༷་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་དེ་མི༷ན་ཏེ་
དབང་པོ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་ཚོགས་པའི་མཐུས་ཡིན་གྱི་ཕྲ་རབ་རང་གི་ངོ་བོས་མ་ཡིན་ཏེ་སྔར་ས་སོགས་ཚོགས་པ་དང་མ་ཚོགས་པའི་སྐབས་ལ་ཁྱད་ཡོད་པར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཚོགས་པའི་དུས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཐ་
20-1-142b


སྙད་དུ་མི་བྱ་བར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྣམ་བུ་ལ་སྣལ་མ་ཞེས་མི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྔར་དང་ཁྱད་མེད་པར་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་ཡན་ལག་ཅན་རགས་པ་རྫས་སུ་མེད་ན་རྡུ༷ལ་ཕྲ་རབ་
བཞིན་དུ་ཀ་བུམ་སོགས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་སྒྲིབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་མེད་པ་དང་། ཐོགས་བཅས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ད༷ག་ཀྱང༷་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་དགག་པ། དང་པོ། ཕྱི་རོལ་པ་འདི་དག་གིས་ཞེ་འདོད་
ལ་བུམ་པའི་རྡུལ་རྣམས་ཀྱིས་བུམ་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྩོམ་གྱི་གཞན་ཀ་བ་སོགས་ཀྱི་ནི་མིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་རིལ་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་ཅན་སོ་སོ་བའི་རྡུལ་རིགས་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྫས་མི་རྩོམ་ལ་རིགས་མཐུན་པས་
རང་གི་རྫས་དེ་རྩོམ་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་འདོད་པའི་ཁས་ལེན་དེ་དང་མཐུན་པར་དཔེ་བསྟན་པ་ནི། དངུལ༷་ཆུ༷་གསེ༷ར་དང༷་འདྲེས༷་པ༷འམ༷་རྡོ༷་ཚ༷ན་མོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཁྱོད་ལ་ཇི༷་ལྟར༷་སྣང༷་སྟེ་གསེར་དང་དངུལ་ཆུ་རྡོ་དང་མེ་ཡི་རྫས་རིགས་མི་
མཐུན་པ་ཡིན་ལ། རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྡུལ་དེ་དག་གིས་ཕན་ཚུན་བར་ཆོད་ནས་སྔར་བརྩམས་པའི་རྫས་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར་ལ་གསར་དུ་དེས་བརྩམས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མི་སྲིད་ཅིང་། ཡན་ལག་ཅན་མེད་ན་མི་མཐོང་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་
ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང་གསེར་དང་དངུལ་ཆུ་འདྲེས་པ་སོགས་མངོན་སུམ་མཐོང་བས་གནོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོ་ཆུ་སོགས་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ལྟར་ན་དབ༷ང་པོ་དང་གཟུགས་ལ་སོ༷གས་པ་སོ༷་སོ༷ར་ཤེས་སྐྱེད་ཀྱི་ནུ༷ས་པ་མེ༷ད་པ་
20-1-143a


རྣམ༷ས་སྔར་དང་ཁྱད་མེད་པར་འདོད་ལ་དེ་ལྟ་ན་དེ་ཚོགས་པས་རྟོ༷གས་པ༷་སྟེ་དབང་ཤེས་ད༷ག་ནི༷་སྐྱེད་པ་ཇི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ་མི་འཐད་དོ། །དབང་སོགས་དེ་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་ཀྱང་ལྡ༷ན་པ་ཡོད་པ་ལ༷ས་སྐྱེད༷་
པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ལྡན་པ་འདི༷ར་ཡང་ཐ༷ལ་བ་དེ་མཚུང༷ས་ཏེ་སྔར་སོ་སོར་ལྡན་པ་མེད་པ་བཞིན་ཚོགས་ཀྱང་སྔར་དང་ཁྱད་མེད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་གསེར༷་ད༷ང་ད༷ངུལ་ཆུ༷་སོགས་ལ་ནི༷་ཡན་ལག་ཅན་
མེད་ཀྱང་རྡུལ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ཚོགས་པ་ལ་ལྡ༷ན་པ་ཡོད་པ༷ས་སྣང༷་བ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། རྟེན༷་ལྡན་པ་ཉིད་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པར༷་དེ་དབང་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པར་གང༷་ལ༷ས་རྟོག༷ས་ཏེ། དབང་ཤེས་སྐྱེད་པ་པོ་དེ་ཡིན་པར་འདོད་ན་དེ་སྣང་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་
བུར་ཆང་སྦྱར་བའམ་སྒེའུ་གཤེར་དང་བུ་རམ་སོགས་རྫས་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་ལ་བཏུང་བ་འདི་ཡི་རོ༷་འདི་ལ་གཟུག༷ས་འདི་དང་དྲི་ལ༷་སོ༷གས་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡ༷ན་ཞེས་པ༷ར་སྣང་བ་འག༷ལ་ཏེ། རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྫས་དེ་དག་ལ་ཡན་ལག་ཅན་མེད་ཅིང་། རོ་ནི་ཡོན་
ཏན་ཡིན་ལ་གཟུགས་སོགས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཡིན་ཞིང་ལྡན་པའང་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས་ན་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་ན་ཐུག་པ་མེད་ཅིང་། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རྫས་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པར་ཁས་བླངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཅེས་འདོད་པས་སོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་རོ་ལ་གཟུགས་
སོགས་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་ནི་གཞན་དང་གཞན་གྱི་ཆ་ལས་ཉེ༷་བ༷ར་བཏག༷ས་པ༷་ཙམ་ལ༷ས་དེ་ལྟར་འདོ༷ད་དོ་ཅེ་ན༷། ཁུར་བུ་བ་ལ་བ་ལང་དུ་བཏགས་ཀྱང་བ་ལང་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པའམ། བུམ་པ་དང་ཉེ་བའི་བ་ལང་ལ་བ་ལང་དང་བུམ་པ་ལྡན་པར་བཏགས་པ་ལྟར་
20-1-143b


བུར་ཞོ་ལྟ་བུའི་རོ་དང་གཟུགས་སོགས་དམིགས་པའི་བློ༷་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་འགྱུར༷་གྱི་ཞོ་མངར་ཞེས་པ་དང་ཞོ་སེར་ལྟ་བུར་མི་འཛིན་པར་འགྱུར་ནའང་དེ་མིན་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྫས་རིགས་མི་མཐུན་པ་འདྲེས་པའི་རོ་གཟུགས་དང་། 
རིགས་མཐུན་པའི་རོ་གཟུགས་ལའང་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་སྣང་ཚུལ་ཐ་དད་པ་མེད་ལ་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་དུ་འབྱེད་དུ་ཡོད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པ་འདྲེས་པར་མ་ཟད་བུ་རམ་སྨུག་པོའི་གཟུགས་འདི་རོ་མངར་བ་དང་ལྡན་ཞེས་
ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ལའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི༷་ལྟར༷་བྱ་དང་དམག་དང་རྡེའུ་ལ་སོགས་པ་ཕྲེང་དུ་བསྒྲིགས་པ་ལ་འཕྲེང༷་བ་རི༷ང་པོ་ཞེ༷ས་བྱར༷་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་འགྱུར༷་ཏེ། དེ་དག་རྫས་སོ་སོ་བ་རེ་རེ་བཞིན་བསྒྲིགས་པ་ཡིན་གྱི་ཐུན་མོང་
པར་འགྱུར་བའི་རྫས་གཅིག་མེད་ལ། ཡོན་ཏན་རིང་པོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི་ཐུན་མོང་ཡིན་གྱི་གཅིག་ལ་རིང་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྫས་རིགས་མི་མཐུན་པ་དེས་བརྩམས་པའི་རྫས་གཅིག་མེད་པ་དེས་ན་ཡོན་ཏན་རིང་པོ་
ཞེས་པ་དེ་རྫས་དང་ལྡན་པར་ཡང་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་རྫས་མེད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྲེང་བའང་བཀོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ལ། རིང་པོའང་དབྱིབས་ཡིན་པས་གཉིས་ཀའང་ཚད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གྲངས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་རྫས་
ལས་ཐ་དད་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་དེ་དང་དེའི་སྒྲ་འཇུག་པ་མིན་ཏེ། གྲངས་སོགས་དེ༷་དང་ལྡ༷ན་པ་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷་ད༷ང་། དེ་ལ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བརྗོ༷ད་པ༷་འདི་ཙམ་སྣང་གི་དེ་དག༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པར་གྲང༷ས་དང་
20-1-144a


ལྡ༷ན་པ་དང་། ལ༷ས་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་གཞན་དང་གཞན་མིན་དང་སྤྱི་ལ༷་སོགས་པ་ཡི༷་ངོ༷་བོ་ནི་བུམ་སོགས་ལས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པའི་རང་མཚན་ཅི་ཡང་བློ༷་ལ༷་མི༷་སྣང༷་བས་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་སྣང༷་ངོ་། །གཉིས་པ། ཡན་ལག་ཅན་མེད་ཀྱང་དེའི་སྒྲ་འཇུག་
པར་འཐད་པ་ལ། སྒྲ་རྣམས་དངོས་ཡུལ་ཅན་འདོད་དགག །ལྡོག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཚུལ་བསྟན། །དང་པོ་ལ། དངོས་ཡུལ་མེད་ཀྱང་འཇུག་ཚུལ་བསྟན། །དངོས་བཏགས་ཕྱེ་བའི་གཞན་ལན་དགག །དང་པོ། གྲངས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ༷་ཤེས༷་སམ་སྒྲ་བློ་ནི་བརྗོད་བྱའི་དངོ༷ས་པོ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་སྟེ་ལྡོག་པ༷འི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་
བའི་རྗེས༷་སུ་འབྲང་བ་རྣམ༷་པར་རྟོ༷ག་པས་སྒྲོ་བཏ༷གས་པའི་དོ༷ན༷་ཅ༷ན་ཡིན་གྱི་ཡུལ་རང་མཚན་པ་མེད་དེ། དཔེར༷་ན༷་ཕྱི་རོལ་པ་རང་གི་ཡང་ཡོ༷ན་ཏན་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཉེར་བཞི་དང་། ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲ་བརྗོད་པ༷་དང་ཞིག༷་པ་ད༷ང་མ༷་སྐྱེས༷་པའི་དོན་རྫས་སུ་མེད་པ་ད༷ག་ལ༷་ཡང་སྔར་བུམ་པ་བརྒྱ་བྱུང་ངོ་མ་
འོངས་པ་ན་བུམ་པ་བརྒྱ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པ་བཞི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་བཤད་མ་ཐག་པ་འདི༷ར༷་ནི་ཡོན་ཏན་སོགས་དོན་ལ་ཡོད་མི་སྲིད་ཀྱང་བློས་བཏག༷ས་པ་ཙམ་དུ་འདོ༷ད་ཟེར་ན༷། དོན་ལ་མེད་ཀྱང་འདོག༷་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་གང༷་གིས༷་དེ༷་ལ་དེ་ལྟར་འདོགས་པར་འདོད་པ༷་དེ༷་ནི༷་དངོས༷་པོ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ལ༷་
ཡང་གྲངས་སོགས་ཐ་དད་དུ་མེད་ཀྱང་བཏགས་པ་དེ༷་ད༷ག་གི༷་རྒྱུས༷་འདོགས་པར་ཅི༷ས་མི༷་འདོ༷ད་དེ་ཚུལ་མཚུངས་སོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་དངོས་པོ་ཀུན་ལ༷་ཉེ༷་བར༷་བཏག༷ས་པ་མི༷ན་ཏེ་དངོས་སུ་གྲངས་སོགས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་ཡོད་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དང་ལྡན་པ་ད་ལྟའི་བུམ་པ་ལ་བུམ་པ་གཅིག་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་དངོས་མིང་ཡིན་པས་གཙོ༷་བོ༷་ཞེ༷ས་བྱ་བ་ཉི༷ད་དེ་ནོག་
དང་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པ་གཙོ་བོ་ལ་བ་ལང་གི་སྒྲ་དངོས་མིང་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དངོས་མིང་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་བཏགས་པའང་མི་སྲིད་དེ་ནོག་སོགས་ལྡན་པ་ལ་བ་ལང་ཞེས་པ་དངོས་མིང་དུ་མ་ཞུགས་ན་ཁུར་བུ་བ་ལའང་བཏགས་སུ༷་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ག༷ང་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད༷་པ༷་ཡི་གཅིག་ལ་སོགས་པ་མེ༷ད་པ་ཞིག་པའི་བུམ་
20-1-144b


པ་སོགས་ལ༷་ནི་ཐ༷་ད༷ད་པའི་སྒྲ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ནི་དོ༷ན་མེ༷ད་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཡིན་ཏེ་བ་ལང་གི་དོན་ནོག་སོགས་མི་ལྡན་ཡང་རྨོངས་པའམ་ཁུར་བུ་བ་ལ་བ་ལང་ཞེས་བཏགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ༷་ན། དངོས་བཏགས་ཕྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། འདིར་བརྗོད་བྱའི་དོན་རང་ཉིད་མེད་ན་སྒྲ་འཇུག་པ་མི་འཐད་པར་རྩོད་པའི་སྐབས༷་ཡིན་པས་ན་དོན་མེད་ཀྱང་
བཏགས་པས་འཇུག་པ་ཡོད་ན་ཕ་རོལ་པོ་རང་གི་ཞེ་འདོད་འཇིག་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དོན་ཐ་དད་པའི་སྒྲ་བློའི་རྒྱུ་མེད་ན་བུམ་པ་དང་གཅིག་ཅེས་པ་སོགས་སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་དོན་མེད་དེ། ཕ་རོལ་པོ་ལྟར་ན་ཡང་། དོན་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚ༷ན་ཅ༷ན་མི༷ན་ཡ༷ང་ཡོན་ཏན་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་
གཅིག་སོགས་ཀྱི་གྲང༷ས་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་གཞན་མིན་སོགས་ད༷ང་ལྡ༷ན་པར་བརྗོད་པའི༷་སྒྲ༷་ནི༷་རྣམ༷་གྲང༷ས་བ་མི༷ན་པར་འདོད་པ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་ཡོན་ཏན་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ལ༷འ༷ང་གྲངས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དོ༷ན་གཞ༷ན་དུ་ཡོད་ན༷་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་རྫས༷་ནི་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་པར་འགྱུར་ཏེ་
ཁོ་རང་གི་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་དང་བྱ་བ་སོགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའམ་དེ་དག་གི་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པར་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡང་རྫས་སུ་ཐལ་ཏེ། གྲངས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཐུར་དུ་ལྷུང་བའི་བྱ་བ་དག་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་བས་སོ། །ཕྱི་རོལ་པ་འདི་དག་གི་ཞེ་འདོད་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་ལ་
སོགས་པས་བརྩམས་པའི་རྫས་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དང་སྤྱི་དག་ནི་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་ནས་གནས་སོ་སྙམ་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཉེར་བཞི་སྟེ། གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་གྲངས་ཚད་དྲུག །སོ་སོ་བ་ལྡན་རྣམ་དབྱེ་གསུམ། །གཞན་དང་གཞན་མིན་བློ་རྣམས་དང་། །བདེ་སྡུག་འདོད་
སྡང་འབད་པ་དང་། །ལྕི་གཤེར་སྣུམ་དང་འདུས་བྱས་དང་། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སྒྲ་རྣམས་སོ། །ཞེས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། གྲངས་སོགས་སྒྲ་འཇུག་པ་ཡི་རྒྱུ། །སྒྲ་དེ་བརྗོད་པའི་དགོས་པ་དང་། །དེ་ཡིས་བརྗོད་ཚུལ་དཔེ་བརྗོད་བཅས། །དང་པོ། རང་ལུགས་ལ་བ་ལང་དང་དེའི་གྲངས་སོགས་དོན་
20-1-145a


གཞ༷ན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མི༷ན་ཡ༷ང་གྲངས་དེ་མིན་པ་སོགས་གཞན་སེལ་བའམ་ལྡོག༷་པ༷་ཡི་དབྱེ་བས་སྒྲ་བློ་ཐ༷་ད༷ད་པར་འཇུག་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དཔེར་ན་ཕྱི་རོལ་པ་རང་གི་ཡང་དཀར་པོ་ལྟ་བུ་ལ་འདི༷་ལ༷ས་མིན་ཞེས་དང་རྫ༷ས་མིན༷་ཞེས་པའི༷་སྒྲ་བརྗོད་པ་བཞི༷ན་ནོ༷། །ག༷ལ་ཏེ་དེ་ལྡོག་
པས་མིན་པར་དེ་ལ་ལས་མིན་པ་དང་རྫས་མིན་པར་དོན་ལ་གྲུབ་ན་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་སོགས་རྣམ་གཞག་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་བརྗོད་བྱ་ཐ་དད་དུ་མེད་ན་བ་ལང་གི་གྲངས་དང་བུམ་པའི་དཀར་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དངོ༷ས་པོ༷་དེ་ཡི་ལྡོག་པ་བརྗོ༷ད་པ༷འི་སྒྲ༷་རྣ༷མས་ཀྱིས༷་གྲང༷ས་སོ༷གས་
དེ༷་ད༷ང་ལྡན༷་པ༷་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ༷ས་ལྡན་ཆོས་གྲངས་སོགས་དེ་ཐ༷་ད༷ད་པ་བཞི༷ན་དུ་བསྟ༷ན་པ་ག༷ང་དེ༷འ༷ང་ངག་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་སྟེང་གི་གྲངས་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་ལྡོག་པ་དེ་ངེས་པར་བཟུང་སྟེ། དེ་མིན་པའི་ཆོ༷ས་གཞ༷ན་བཅད་ནས་དམིགས་གྱིས་བསལ་བའི་བརྗོད་བྱ་དེ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་གོ་བར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་
པས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ། །ཚོགས་དང་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ། །དེས་མཚོན་གཞན་ཡང་རྟོགས་པར་གདམས། །དང་པོ། དངོས་པོ་དེ་ཡི་ལྡོག་པ་གང་ཡང་རུང་བ༷་དེ་ཙམ༷་ཞིག་ཤེས༷་པར༷་འདོད་པ༷་ལ༷་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ལྡོག་པ་གཞ༷ན་ཀུན་ངག་དེས་འཕ༷ངས་པ༷་མེ༷ད་པར་ཏེ་བརྗོད་བྱར་མི་བཟུང་བར་
སྤངས་ནས་ནི༷་སྐབས་ལ༷་ལར༷་སོར༷་མོ༷འི་ལྡན་པ༷་ཞེ༷ས་སོར་མོ་དང་ལྡན་པ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཆོ༷ས་ཡོད་པ་བཞི༷ན་དུ་རྗོད༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་ནི་ཆོས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་སྟེ་ཁྱད་གཞི་སོར་མོའི་སྟེང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་ཙམ་གོ་བར་འདོད་པས་དེ་ཁོ་ན་དམིགས་བསལ་བས་གཞན་ལྡོག་པ་ཀུན་སེལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བརྗོད་བྱའི་དོ༷ན་གཅི༷ག་བརྗོ༷ད་པ་ལ་ཁྱད་མེད་
ཀྱང༷་ཁྱད་གཞི་དེ་ལ་ཡོད་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ནི་འཕེན་པའམ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱི༷ར་སོ༷ར་མོ་ལྡན་པར་འགྱུ༷ར་ཞེ༷ས་པ་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་བརྗོ༷ད་པ༷ར་གྲག༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སོར་མོ་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ཁྱད་གཞི་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ཁྱད་གཞི་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ལྡོག་པ་མཐའ་དག་ངག་དེས་མ་བསལ་བ་སྟེ། ཁྱད་
20-1-145b


གཞི་དེ་ལ་དེ་ཀུན་མི་སྤང་བ་ཡིན་པ་ལྟར་ངག་དེས་ཀྱང་སྤང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ན་ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་ནི་ལྟོས་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ན། གང་ཐ་མི་དད་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་བརྗོད་ན་ཁྱད་གཞིར་འགྲོ་ཞིང་། རྣམ་དབྱེས་ཐ་དད་པ་ལྟར་བསྟན་ན་ཁྱད་གཞི་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དེ་ཙམ་བརྗོད་པར་འགྲོ་ལ། དེས་རང་གི་
ཁྱད་གཞི་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ལྡོག༷་པ་གཞན་ཀུན་སྤོང་གི་ཁྱད་ཆོས་རང་ལ་ལྟོས་པའི་ལྡོག་པ་ཀུན་མི་སྤང་ཡང་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་བཞག་པ་དེ་ཙམ་ལ་ལྟོས་ནས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་གཅིག་ལ་དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ་དག་དོན་དེ༷་ལྟ༷ར༷་གོ་བའི་བརྡའ་ནི༷་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་དོན་ཐ་
དད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་རྡུལ་བརྒྱད་ཚོགས་པའི་གོང་བུ་ལ་བུམ་པ་ཞེས་བཏགས་པ་ན། བུམ་པ་དེ་ཡི་ཚོགས་པ་ཅན་གཟུག༷ས་ལ་སོ༷གས་པའི་ནུས༷་པའི༷་བྱེ་བྲག་གམ་ཁྱ༷ད་པར༷་སོ་སོ་བ་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པ་སོགས་ནི༷་སྤོ༷ང་བ༷ས་ཏེ་བརྗོད་བྱར་མ་བཟུང་བར། ཚོགས་ཅན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ༷་རྣམས་
མཚུང༷ས་པར་ཏེ་ཐུན་མོང་གི་བྱེད་ལས་སམ་འབྲ༷ས་བུ༷་ཆུ་སྐྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡི༷་རྒྱུ༷་མིན༷་པ༷་ནི༷་རྣ༷མ་པར་གཅོ༷ད་པ་ཙམ་བརྗོད་པར་འདོད་ནས། ཚོགས་པ་དེ་དག་ལ༷་བུམ༷་པ་ཞེས་པའི༷་སྒྲ༷་ནི༷་འཇུག༷་པར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པ་དེས༷་ན༷་བུམ༷་པ༷་ཞེས་ཚོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ་ནི་ཚོགས་པ་ཅན་བྱེ་བྲག་པ་གཟུགས་ཁོ་ནར་
མི་འཇུག་པས་ན་བུམ་པ་ནི་རང་གི་ཚོགས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་གཟུག༷ས་སོ༷་ཞེས༷་གཞི༷་གཅི༷ག་པའམ་གཞི་མཐུན་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཟུགས་ཁོ་ན་ལ་བུམ་པར་མ་བཏགས་པས་སོ། །དེ༷ས་ན༷་ཚོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲས་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་བ་དང་། རིགས་བརྗོད་པའི་སྒྲས་རིགས་ཅན་
བརྗོད་བྱར་མི་སྤོང་བའི་ཁྱད་ཡོད་པ་འདི༷་ནི༷་རི༷གས་བརྗོད་པ་དང༷་ནི༷་ཚོ༷གས་པ༷་བརྗོ༷ད་པའི༷་མིང་གི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡི༷ན་ཏེ། བུམ་པ་ཞེས་པ་རིགས་ཅན་གསེར་བུམ་ལའང་མིང་དེ་འཇུག་པས་གཞི་གཅིག་པ་རུང་བའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེ་རང་གི་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་གཟུགས་སོགས་ལ་ལྟོས་ནས་ཚོགས་
20-1-146a


པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་དེ་འདྲ་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་རིགས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནགས་དང་དམག་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་བརྗོད་པ་གཞན་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚོགས་པ་དེ་ཙམ་ལ་འཇུག་གི་ཚོགས་པ་ཅན་དེ་འདྲའི་བྱེ་བྲག་
ཏུ་གྱུར་པ་གཞན་མེད་ན་ནི་ཚོགས་བརྗོད་ཡིན་ལ་རིགས་བརྗོད་པ་མིན་པ་སྟེ་དཔེར་ན་རི་འབིགས་བྱེད་དང་ལྷས་བྱིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཡུལ་དུས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ཁོ་ནའི་མིང་དུ་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་བཏགས་པ་ལྟར་དེ་ཁོ་ནར་གྲགས་ཀྱི་གཞན་དེའི་རིགས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མི་འཛིན་པའི་མིང་ལྟ་བུའོ། །ཡང་བུམ་པའི་
གཟུགས་ལྟ་བུ་ནི་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་པས་ཚོགས་པ་བརྗོད་པ་མིན་ཀྱང་། བུམ་པ་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཀུན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རིགས་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་ཚོགས་པ་བརྗོད་པ་མིན་པར་ཡང་བཤད་ཅིང་། ཤེས་བྱ་དངོས་དངོས་མེད་ལ་སོགས་པའང་རིགས་བརྗོད་པ་ཁོ་ནའི་མིང་ངོ་། །རིགས་ཚོགས་
གཉིས་ཀ་མིན་པའི་མུ་བཞི་པ་ནི་མེད་དེ་མིང་ཡིན་ན་ཚོགས་པའམ་རིགས་གང་ཡང་མི་བརྗོད་པ་གཅིག་མེད་ཅེས་འགའ་ཞིག་གིས་བཤད་ལ། རྗོད་བྱེད་དོན་མཐུན་རྣམས་ལ་བསམས་ན་དེ་ལྟར་ངེས་ཤིང་། ཡང་རྟག་དངོས་གཉིས་ཞེས་པ་དེ་རིགས་ཚོགས་གཉིས་ཀ་མིན་ཏེ་རྟག་དངོས་གཉིས་ཀྱི་རིགས་
ཅན་མེད་པ་དང་དེ་གཉིས་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་གིས་བརྗོད་མོད་དེ་ནི་ཚིག་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། བརྗོད་བྱའི་དོན་མ་གྲུབ་པར་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་འཕངས་པའི་རི་བོང་རྭ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་སྒྲ་དོན་ཙམ་ལ་བསམས་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ཏེ་གཙོ་བོ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །ལར་
ཚོགས་བརྗོད་དང་རིགས་བརྗོད་འདིའི་ཁྱད་པར་ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན་རྫས་ཡོད་ཀྱི་ཆོས་ཕན་ཚུན་ནང་རིགས་མི་མཐུན་པ་ཡུལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་ལ་བཏགས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པར་མངོན་ཞིང་། དེས་ན་ཀ་གདུང་རྩིག་པ་སོགས་ཚོགས་པ་ལ་ཁང་པ་ཞེས་དང་། འདབ་མ་ཡུ་བ་ཟེའུ་འབྲུ་
20-1-146b


སོགས་ཚོགས་པ་ལ་ཨུཏྤལ་ཞེས་དང་། རྡུལ་བརྒྱད་འདུས་སམ་ཁ་ཁྱེར་ལྟོ་བ་སོགས་ཚོགས་པ་ལ་བུམ་པར་བརྟགས་པ་སོགས་ཇི་སྙེད་པ་དེའི་འགྲེས་བྱས་པས། བུམ་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་ནམ་བུམ་པ་དང་ཁ་ཁྱེར་གྱི་གཞི་མཐུན་དང་ཨུཏྤལ་དང་ཡུ་བའི་གཞི་མཐུན་སོགས་མི་འོང་བ་ནི་དེ་
གཉིས་ཕན་ཚུན་རིགས་དང་རིགས་ཅན་མིན་པའི་གནད་ལ་ཐུག་ཅིང་། བུམ་པ་དང་གཟུགས་ཅན་གྱི་གཞི་མཐུན་སྲིད་པ་ནི་བུམ་པ་གཟུགས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་ཡིན་ལ། ཨུཏྤལ་དང་སྔོན་པོ་ནི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་དེ་སྔོན་པོའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲི་བསུང་དང་ལྡན་པའང་ཡིན་གྱི་དྲི་བསུང་ནི་མིན་
ནོ། །མེ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དང་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་དག་ཀྱང་བེམ་པོ་ལས་བཏགས་པ་ཡིན་མོད། རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞན་ཚོགས་པ་མི་བརྗོད་པས་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲར་མི་འགྱུར་ཏེ་རིགས་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་དང་གསུམ་སོགས་གྲངས་ཀྱི་མིང་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་མིང་ངོ་། །ཀ་བུམ་གཉིས་
དང་བེམ་ཤེས་གཉིས་ལྟ་བུ་སྦྲེལ་བའི་མིང་ནི་ཚོགས་བརྗོད་ཡིན་གྱི་རིགས་བརྗོད་མིན་པར་འགའ་ཞིག་ལས་བཤད་ཀྱང་འདི་མིང་མིན་ལ་ཚིག་ཡིན་པས་ཚོགས་རིགས་ནི་མིང་ཙམ་ལས་བྱེ་བ་མ་གཏོགས་ཚིག་དང་ངག་ལ་སྦྱར་མི་དགོས་པར་མངོན་ནོ། །རྣམ་དབྱེ་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ནི་ཚོགས་ཅན་དང་རིགས་ཅན་བརྗོད་
བྱར་སྤོང་མི་སྤོང་ལ་ཐུག་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན་རྣམ་དབྱེ་སྣ་ཚོགས་འདུག་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཚོགས་པར་བཏགས་ཀྱང་ཚོགས་པའི་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ཚོགས་པ་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ནི་ཚོགས་ཅན་དེ༷་ཡི་སྤྱིའམ་ཚོགས་པའི་མིང་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དེ་བརྗོད་པའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་
གམ་ཁྱད་པར་བྱེད་ཆོས་དག་ཏུ༷་བྱ༷ས་ཏེ༷་བུམ༷་པ༷་ཡི༷་ནི༷་གཟུག༷ས་ཞེ༷ས་དང་རེག་བྱ་སོ༷གས་བརྗོད་པས་ཆུ་སྐྱོར་བའི་འབྲས་ཅན་བུམ་པ་རང་གི་ཚོགས་པ་ཅན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ཡི་ནུས༷་པ་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པ་སོགས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་སྟོན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་ནི་བུམ་པའི་གཟུགས་ཞེས་པས་ཀ་བ་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་ལས་ཁྱད་
20-1-147a


པར་བྱས་ཏེ། བུམ་པའི་ཚོགས་པ་ཅན་གཟུགས་དམིགས་བསལ་བ་ཡིན་ལ། གཟུགས་དེ་ནི་མིག་ཤེས་མི་སྐྱེད་པ་གཞན་ལས་ལོག་སྟེ་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས་པའམ་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་མིང་ཡིན་པས་མིང་དེས་དོན་དེ་སྟོན་པའོ། །གསུམ་པ། དེ་ལྟར་
ཆོས་ཆོས་ཅན་ཚོགས་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་པ་འདི་དོན་ལ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་གཞན་སེལ་བའི་སྒྲ་བློ་འཇུག་ཚུལ་འཐད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱོག༷ས་འདི༷ས་གཞ༷ན་བུམ་པ་མི་རྟག་དང་། བུམ་པའི་མི་རྟག་ལྟ་བུ་ཆོས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པ་དང་། ཙན་དན་དང་ཙན་དན་གྱི་དྲི་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཚོགས་
ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་རིགས་འདྲ་བ་ཀུན་ལ༷འ༷ང་དེ་དང་འདྲ་བར་བརྗོ༷ད་པར༷་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡན་ལག་ལས་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ལ། ཡན་ལག་མ་ལུས་ལས་སྐྱེ་མིན། །ཡན་ལག་རེ་རེ་ལས་མིན་པའོ། །དང་པོ། ཡན་ལག་ཅན་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཡན་ལག་ལག་པ་སོགས་
གྲུབ་པས་དེ་ལས་བློ་སྐྱེའོ་སྙམ་ན། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ལས་སྐྱེའམ་གང་རུང་རེ་ལས་སྐྱེ། དང་པོ་ལྟར་ཡན་ལག་མ༷་ལུས༷་པ་བློའི་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷་ནི༷་སྣ་ལྟ་བུའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་གཅི༷ག་ད༷ང་བྲལ༷་ན༷འང༷་ཡིད་བློ་སྐྱེ་བ་མི༷ན་པར་ཐལ་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་ན་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་པར་ངེས་
པས་སོ། །དེ་ལྟར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཡན་ལག་རེ་རེ་ཆད་ཀྱང་ཡིད་བློ་སྐྱེ་བར་མངོན་སུམ་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། ཡན་ལག་རེ༷་རེ༷ས་ཡིད་བློ་སྐྱེད་པར་ནུས༷་པ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷འ༷ང་གང་ཟག་གཅིག་ལ་དུས་ཅི༷ག་
ཅ༷ར་ཡན་ལག་གི་གྲངས་བཞིན་དང་དེའི་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་བཞིན་དུ་ཡིད་བློ་མང༷་པོ༷་འབྱུང༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ས་བོན་དུ་མས་མྱུ་གུ་དུ་མ་སྐྱེད་པ་ལྟར་རྒྱུ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བཀག་དང་རང་ལ་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་
20-1-147b


པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། ཡིད་བློ་དུ་མ་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཉེས་པ་དེ་མེད་དེ། ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ལུས་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དབུགས་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་དབུགས་གཅིག་ལས་མེད་པས་ཡིད་གཅིག་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལན་དུ་མི་རུང་སྟེ། དབུགས་ཀྱང་
ཡན་ལག་བཞིན་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱི་ཆ༷་དུ༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ༷་ཡོད་པར་མཚུང༷ས་པའི༷་ཕྱིར༷་དབུགས་འབྱུང༷་རྔུབ༷་དེ་ད༷ག་ནི༷་བློ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་པའི་རྒྱུ་མི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཆ་མེད་རིགས་གཅིག་དབུགས་རྒྱུ་མིན། །ཆ་བཅས་རིགས་གཞན་རྒྱུ་མིན་པའོ། །དང་པོ། དབུགས་དེ་དག་དུ་མ་ཅན་མིན་
ཏེ། དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་གཅིག་ནི་ཆ་མེད་རིལ་པོ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་མིན་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ཀྱང་རེ་ཞིག་བརྟག་པ་གཞན་མ་བྱས་པར་ཁས་ལེན་དང་བསྟུན་ཏེ་བརྒལ་བ། དེ་ལྟར་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཡིན་དུ་ཆུག་ན༷་ཡང༷་དབུགས་ཆ་མེད་པ་གཅིག་གི་ཡུན་ལ་ཡིད་རྟོག་སྔ་
ཕྱི་ཇི་སྙེད་པ་ཡོད་པའི་མ༷ང་པོ་དེ་ཀུན་གས༷ལ་བར་འགྱུར༷་ཏེ། ཡིད་བློ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ༷་དབུགས་ཡིན་པར་འདོད་པ་གང་ཞིག་དེ་ནི་རྟག༷་ཏུ༷་ཉེ་བ་སྟེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ག༷ལ་ཏེ༷་དབུགས་གཅིག་པོ་དེ་ཡིད་བློ༷་དུ་མའི༷་རྒྱུ༷་མིན༷་ན༷་རིམ༷་གྱིས༷་ཀྱང༷་དུ་མའི་རྒྱུ་མིན༷་པས། སྔར་དབུགས་
གཅིག་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པའི་བློ་དེ་ཁོ་ན་ཡང་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དབུགས་ནི་ལུས་ལས་བྱུང་ལ་ལུས་དང་དབུགས་ནི་སྔ་ཕྱི་རིགས་གཞན་དང་གཞན་མིན་པར་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཞན་ཡང་དབུགས་གཅིག་བློ་གཅིག་གི་རྒྱུའོ་ཞེས་པ་
དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་དབུག༷ས་འབྱིན་རྔུབ་གཅི༷ག་ལ༷་ཡང༷་དོ༷ན་དུ༷་མ༷་འཛིན༷་པའི་བློ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར༷་དབུགས་གཅིག་ཡིན་པ་དེ༷་ལ༷ས་ཡིད་གཅིག་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་དེ་ངེ༷ས་པ་མ༷་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་མེད་དེ་བློ་གཅིག་ཡིན་
20-1-148a


ཀྱང་དོན་དུ༷་མ༷་བློ༷་གཅི༷ག་གིས་ཤེས༷་པའོ་ཟེར་ན། སྔ་ཕྱིའི་དོན་མ་ལུས་པ་དེ༷་ནི༷་ཅི༷ག་ཅ༷ར་ཉི༷ད་དུ་བློ་དེས་ཤེས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་ཡིས་མང་པོ་ཤེས་པ་ལ་འག༷ལ་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ཚད་ཐུག་པ་ཅན་དུ་གཟུང་མི་ནུས་སོ། །དེས་སྔ་ཕྱིའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་མི་འཛིན་
ཀྱང་རིམ་གྱིས་འཛིན་ནོ་ཞེ་ན། རི༷མ་གྱི༷ས་ཀྱང༷་འཛིན་པར་མི༷་འགྱུར་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་ལ་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། དུ་མ་དུ་མའི་རྒྱུར་མི་འཐད། །དུ་མ་གཅིག་གི་རྒྱུ་མིན་པའོ། །དང་པོ། དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་གཅིག་ཀྱང་ཆ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་དུ་མ་
ཡོད་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེས་ཤེས་པ་རེ་རེ་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་དེ་དབུགས་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལས་རིམ་བཞིན་བྱུང་བའམ་འོན་ཏེ་ལུས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། ཕྱི་མ་ལྟར་ཁས་བླངས་ཏེ་རང་ར༷ང་གི་རི༷གས་འདྲ་ལས་བྱུང་བ་མི༷ན་པ༷འི་དུས༷་སྔ་ཕྱི་ཅན་གྱི་དབུག༷ས་ཀྱི༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མང༷་པོ༷་དག༷་ནི་
གལ༷་ཏེ༷་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་དེ༷་འདྲ༷འི་སེ༷མས་ཉིད་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པར་རློམ་ནས་དབུགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་དུ་དེས་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་དག་སྐྱེད་པར༷་ནི༷་ཡོངས་སུ་རྟོ༷གས་པར་བྱེ༷ད་ན་ནི། རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལ་མི་ལྟོས་པས་ན་གོ༷་རི༷མ་དང༷་ལྡན་པའི༷་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པར༷་དབུགས་
དེ༷་དག༷་རི༷མ་པ་དང་ལྡན༷་པ་སྔ་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཇི༷་ལྟ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་ཐལ་ལོ། །གང་གིས་ན་དབུགས་འབྱུང་བ་དེ་དག་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པ་ཅན་ནི་མིན་ལ་རྒྱུ་ལུས་ཙམ་ནི་སྔ་ཕྱི་ཁྱད་མེད་དུ་འདོད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཉེས་པ་དེར་དོགས་ནས། དབུགས་སྐད་ཅིག་མ་དེ་དག་ར༷ང་གི་རི༷གས་
སྔ༷་མ༷་རྒྱུ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན། དེ་ལྟར་དབུགས་ནི་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པ་ཅན་ཡིན་ན་མངལ་དུ་སྐྱེ་བ་ན་དབུགས་ཀྱི་དང་པོ༷་དེ༷་འབྱུང༷་བར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ༷། དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་རང་གི་རིགས་སྔ་མ་སྔོན་དུ་སོང་བ་དེ༷་འདྲ༷་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་དབུགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་
20-1-148b


ཀྱང་ཆ་མེད་པ་མིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དབུ༷གས་འབྱུང༷་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་གནས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། དཔེར་ན་བ་ལང་གི་ཁྱུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཅན་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། དབུགས་སྐད་ཅིག་མ་ཡོ༷ད་ཀྱང༷་དུ༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ༷་ངེ༷ས་པས་ན་རྒྱུ་དུ་མ་ཡོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དེའི་དུས་ཀྱི་བློ༷་ཡང་ནི་
དུ་མ་ཅི༷ག་ཅ༷ར་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དབུགས་དུ་མ་བློ་དུ་མའི་རྒྱུར་མི་འཐད་པར་བསྒྲུབས་ནས། གཉིས་པ་དུ་མ་གཅིག་གི་རྒྱུར་མི་འཐད་པ་ནི། ག༷ལ་ཏེ༷་དབུགས་ཀྱི་ཆ་ཤས་དུ༷་མ༷འ༷ང་རང་དང་དུས༷་གཅི༷ག་པ་ཅ༷ན་གྱི་སེམ༷ས་གཅི༷ག་གི༷་ནི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ན༷་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་དེ། ས་བོན་དང་ས་ཆུ་སོགས་
དུ་མ་མྱུ་གུ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟ་ན་དབུག༷ས་ཀྱི་རྒྱུ༷་བ༷་ཞ༷ན་པ༷་དང་དབུགས་བསྡམས་ནས་མི་འབྱུང་བ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྐབས་སུ༷་དབུགས་ཀྱི་ཆ་གཅི༷ག་མ༷་ཚ༷ང་ན༷འ༷ང་བློ་མི༷་འབྱུང༷་བར་འགྱུ༷ར་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པ་ནི་ས་བོན་སོགས་ཡོད་ཀྱང་ཆུ་གཅིག་
པུ་དང་བྲལ་ན་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །ཅི༷་སྟེ་རྒྱུ་བ་དྲག་ཞན་སོགས་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ། ཇི༷་ལྟར༷་རྒྱུ་ཡང་རུང་དབུགས་རྒྱུ་བ་ཡོ༷ད་པ་ཙམ་ཞིག་ཤེས་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཏེ་མར་མེ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡིན་ཀྱང་འོད་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུ༷ག་ཀྱང་དབུགས་རྒྱུ་བ་དྲག་ཞན་ལས་འབྲས་བུ་ཤེ༷ས་
པ༷་ལ༷་ཡ༷ང་གསལ་མི་གསལ་སོགས་ཁྱ༷ད་ཡོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་མེ་ཆེ་ཆུང་གི་འོད་ཁྱད་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུའི་འཕེལ་འབྲིའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དེ་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་ན་དེའི་འབྲས་བུ་མིན་པར་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་ག༷ང་ཞི༷ག་རྒྱུ་ག༷ང་གི༷་འཕེལ་འགྲིབ་དང་རྣམ་པ་སོགས་ཐ༷་ད༷ད་པ་
ལ༷ས་དེའི་ཐ་ད༷ད་པའང་འབྱུང་བ་མི༷ན་པ་དེ༷་ནི་དེ༷་ཡི་འབྲ༷ས་བུ་མི༷ན་ཏེ། རྒྱུའི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བ་ལང་དང་བ་མིན་བཞིན་ནོ། །འདི་སྡེབ་སྦྱོར་བསྡེབས་ན། གང་གི་ཐ་དད་ལས་གང་ཞིག །ཐ་དད་མིན་དེ་དེ་འབྲས་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ཕ་རོལ་ལ་སྐྱོན་བསྟན་པ་དེ་
20-1-149a


རང་ལ་མི་མཚུངས་པའི་ཚུལ་ལ། དངོས་དང་གཞན་ལ་དེ་མི་མཚུངས། །དང་པོ། རྣམ་ཤེས་རང་གི་རིགས་འདྲ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཁྱོད་ལྟར་ན་ཡང་ཤེས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་མང་པོ་འབྱུང་བའི་སྐྱོན་དེ་རང་ལའང་མཚུངས་སོ་ཤེ་ན་མི་
མཚུངས་ཏེ། ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཡང་། ཡུལ་གང་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྔ་མ་སྔ་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའང་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་འཛིན་པའི་ནུ༷ས་པ༷་ངེ༷ས་པའི༷་ཕྱིར༷་གང་རུང་རུང་ཅིག་ཅར་འཛིན་པ་མིན་ཏེ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་ཤེས་གཅི༷ག་ནི་བར་གཞན་
གྱིས་མ་ཆོད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཕྱི་མ་གཅི༷ག་གི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷་དེ་ལྟར་ལྟོས་པས་ན་ཡུལ་རིམ་ཅན་དུ་འཛིན་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལྟོས་པར་ཅིས་ཤེ་ན། ཡུལ་དུ་མ་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རྣ༷མ་པར་ཤེ༷ས་པ་དོ༷ན་གཞ༷ན་བློན་པོ་ལྟ་བུ་ལ་ལྷག་པར་གཞོལ་ཞིང་ཆ༷གས་པ༷་ཡི༷ས་སེར་པོ་སོགས་གཞན་
འཛིན་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་བྱས་ནས་དོ༷ན་གཞ༷ན་མི༷་འཛི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་སྔ་མ་དེས་འཕེན་ཤུགས་ལས་བློ་འཛིན་ཉིད་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དང་དེའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་རྟོག་ནི་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་ལ། རྟོག་མེད་རྣམས་ནི་རྐྱེན་གསུམ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཚོགས་པའི་རིམ་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
པ་ལ། མི་མཚུངས་ཚུལ་དང་དེར་དོགས་སྤང་། དང་པོ། ཕ་རོལ་པོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རིགས་པར་ཤེས་ནས་ག༷ལ་ཏེ༷་ཁོ་རང་གི་ལུགས་ལའང་དང་པོར་ལུས༷་གྲུབ་པ་ན་དེ་ལ༷ས་ཅི༷ག་ཅ༷ར་ཏེ་དེ་དང་དུས་མཉམ་པར་བློ༷་སྐྱེས༷་ཤི༷ང་དེ་ཕན་ཆད་ཕྱིས༷་ནི༷་བློ་ར༷ང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ༷ས་སྐྱེ་བར་
ངེ༷ས་པས་ན༷་བློ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་སོགས་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པར་ཁས་བླང་ཆོག་གོ་སྙམ་ན། ཁྱོད་ལ་དེ་མི་འཐད་དེ། བློ་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་ལུས་ལས་སྐྱེ་ན་བློ་སྐྱེས་ཕན་ཆད་ལུ༷ས་ཀྱི༷་བློ་སྐྱེད་པའི་ནུ༷ས་པ༷་ནི༷་ཅི༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན་ལྡོ༷ག་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྔར་དང་ཁྱད་མེད་པས་བློ་མང་པོ་ཡང་ཡང་
20-1-149b


སྐྱེད་པར་ཐལ་བ་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཡང་སྐྱོན་དུ་གནས་སོ། །ཕྱིས་མི་སྐྱེད་ན་སྔར་ཡང་བསྐྱེད་པ་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་དེའི་འཐད་སྒྲུབ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཁྱོད་ལྟར་ན་ཤེས་པ་རིགས་འདྲ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྐྱེ་བ་ཡོད་ལ། ད་ལྟའི་ལུ༷ས་འདི་ནི༷་ཞིག་ཅིང་ལྡོ༷ག་པ༷་ན་
སེམས་དེ་ནི་ལུས་ལ་རྟེ༷ན་པ་ཅན་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་དེ་ཕན་ཆད་སེ༷མས་འབ༷འ་ཞི༷ག་ཡན་གར་དུ་གན༷ས་པར་འ༷གྱུ༷ར་ཏེ། རྟེན་མིན་པ་ལ་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ག༷ལ་ཏེ༷་ཕྱི་མའི་ལུས་དེ༷འི་རྒྱུ༷་བར་མ་ཆད་དུ་འཇུག་པ་ཐོབ༷་པའི་ཕྱིར༷་རམ་ཆེད་དུ་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རྒྱུན༷་ལུས་ལ་
གན༷ས་པའི་རིགས་འདྲ་བར་མ་ཆད་ཀྱི་རྒྱུ༷་ཡོད་ཅིང་དེ་འདྲའི་སེམས་དེ་ལུས་འགྲུབ་པའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་གམ་ལྷན་ཅིག་བྱེ༷ད་རྐྱེན་དུ་མི༷་འགྱུར༷་བ་ཞིག་ན༷་ལུས་ལ་མི་རྟེན་པར་སེམས་འབའ་ཞིག་གནས་པ་ཡོད་དེ་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་དེས་ལུས་ཕྱི་མར་དངོས་སུ་འགྲུབ་
པ་ལ་ཕྱོགས་པའི་འཇུག་པ་དེ་ཐོབ་མི་ཐོབ་ནི་སེམས་ལ་རག་ལས་ཏེ་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས་ན་དེས་འཇུག་པ་ཐོབ་སྟེ་ས་བོན་རླན་གྱིས་བརླན་པ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཞེས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་ན། ཚེ༷་འདི༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་ལྔ༷་
འགགས་ཁ་མའི་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུ༷ས་གཞ༷ན་ཕྱི་མ་སྐྱེད༷་པའི༷་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པས་དེ་ལ་ལུས་ལ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡོད་ན། འཆི་སྲིད་ཀྱི་མཐར་བར་སྲིད་ཀྱི་ལུས་གྲུབ་ནས་ཡང་མངལ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་
པ་འདི་ཙམ་གྱིས་དབང་པོ་སོགས་རིགས་འདྲ་སྔོན་སོང་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དོན་དུ་ན་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སད་པ་ཙམ་ལས་ལུས་སུ་སྣང་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྔ་མའི་ལུས་སུ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་སད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་པོ་འདིས་ཉེར་ལེན་བྱས། ཡིད་བློ་ལུས་ལ་སྲེད་པ་དང་
20-1-150a


བཅས་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས་ནས་སླར་ཡང་ལུས་སེམས་བར་མ་ཆད་པར་སྣང་སྟེ་རྨི་ལམ་གྱི་ལུས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ས་བོན་རླན་བྲལ་ལྟར་ལུས་ལ་སྲེད་པ་བྲལ་ནས་བློ་དེ་ལུས་སྣང་བའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དུ་མ་སོང་ན་རེ་ཞིག་ལུས་སུ་མི་སྣང་བར་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་སྟེ་གཉིད་འཐུག་པོར་ལོག་
བའི་སྐབས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་དོན་བདག་འཛིན་གྱི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔར་སྲེད་པ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་སད་རུང་ཡོད་པ་དེ་རེ་ཞིག་བག་ལ་ཉལ་དུ་གནས་པ་ནམ་ཞིག་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་ལུས་སུ་སྣང་བ་ནི་གཉིད་འཐུག་ལས་སླར་རྨི་ལམ་གྱི་ལུས་སུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་
ཆགས་གོམས་པ་ལས་ལུས་གནས་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་པར་བར་མ་ཆད་དུ་འཁོར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ལ་དེ་འགོག་གནོད་བྱེད་མེད། །གཞན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་དོན་མེད་བསྟན། །དང་པོ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལ་གཞན་གྱིས་གནོད་བྱེད་ལྟར་སྣང་བ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡིད་ཤེས་ལུས་དེ༷་ཡི༷་ཡ༷ན་ལག་གི་
དངོ༷ས་པོའམ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་འདོད་པ་ད༷ང་། དེ་ལྡན་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་རང་འབྲས་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཉི༷ད་ཡིན་པར་འདོད་པ་མི་འཐད་པར་འགོ༷ག་པ་ལ༷་དེ་འདྲའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མའི་ལུས་འགྲུབ་པ་མི༷་དམི༷གས་པ༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ངེ༷ས་བྱེ༷ད་མི༷ན་པ༷ར་སྔར་རབ་ཏུ༷་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་གཞན་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་
སྣང་བ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་འདྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་ཕྱི་མའི་ཉེར་ལེན་མིན་ཏེ་དབ༷ང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དང་། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཡིད་ཤེས་རྐྱེན་མིན་ཏེ་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ལག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སོགས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རློམ་པ་དག་ཀྱང༷་ནི་ལྷག༷་
ལྡ༷ན་མ་ངེས་པ་ཡི༷ན་ཏེ་དབང་པོ་ཡིན་པ་སོགས་ལ་གཞན་དང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚེ་འདིའི་དབ༷ང་པོ༷་སྔ་མ༷་སྔ་མ་ནི་ར༷ང་གི༷་རི༷གས་འདྲ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ལ༷་སྐྱེད་པའམ་ཕན་འདོགས་པའི་ནུས་པ༷་དག་ནི་མཐོ༷ང་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་མ་མཐོང་སྟེ་ལུས་དང་དབང་པོ་ནི་སྔ་ཕྱི་འགག་པའི་
20-1-150b


རིམ་པ་མེད་དེ། ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ནས་འཆི་བའི་ཚེ་ལྡོག་པ་ཙམ་མོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་སོགས་གནས་སྐབས་འགྱུ༷ར་བ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱི༷ར་གཅིག་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་གཞ༷ན་ད༷ང་གཞ༷ན་སྐྱེ༷་བ༷་ད༷ག་ཀྱང༷་འགྲུ༷བ་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་དབང་
པོ་གསལ་འགྲིབ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རིགས་རྒྱུན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ལུས༷་ལས་དེ༷་སྐྱེའོ་ཞེ་ན༷། སྔ༷་མ་ལུས་མི་ལྡོག་ན་སེམས་མི་ལྡོག་པར་ཐལ་བ་དང་། བློ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི༷ན་དུ༷་ཐལ༷་བ༷ར་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དེ་འདི་ལའང་མཚུངས་པར་འགྱུར༷་རོ། །གལ་ཏེ་ད་ལྟའི་དབང་པོ་
ནི་ད་ལྟའི་སེ༷མས་ལ༷ས་སྐྱེའོ་ཞེ༷་ན། ད་ལྟའི་སེམས་ལས་ད་ལྟའི་དབང་པོ་སྐྱེ་ན་ཕྱི་མའི་ལུ༷ས་གཞ༷ན་ཡ༷ང་སེམས་འདི༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་ནི༷་སྐྱེ༷་བ༷ར་ཡང་འགྱུར༷་རོ། །མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ལུས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མིན་པ་དེ༷ས་ན༷་རྒྱུ་ལུས་ད༷ང་བྲ༷ལ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་འཆི་བའི་ཚེ་ཐ་མ༷་ཡི༷་ནི༷་སེ༷མས་རྣ༷མས་ཀུ༷ན་ཕྱི་མའི་
སེམས་དང་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ་མེ༷ད་པ༷་མིན་པ་དེ༷འི་ཕྱིར༷། རྒྱུ་ལུས་དང་བྲལ་བ་སོགས་དེ༷་འདྲ༷འི་སྒྲུ༷བ་བྱེ༷ད་ནི་ལྷག༷་ལྡ༷ན་མ་ངེས་པ་ཡིན་པར་འདོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་གོམས་པ་མཐའ་མེད་དུ་མི་སྲིད་པར་རྩོད་པ་ལ། རྩོད་པ་དང་ནི་དེ་ལན་གཉིས། དང་པོ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་གྲུབ་པ་ན་བརྩེ་སོགས་
གོ༷མས་པ་ལ༷ས་སྔར་བས་ཁྱ༷ད་པར༷་ཡོད་པར་འགྱུར༷་ན༷་ཡ༷ང་། མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་མི་སྲིད་དེ་ཇི་ལྟར་ན་མཆོང༷ས་པ་ཇི་ལྟར་གོམས་ཀྱང་ཚད་མེད་དུ་མཆོངས་མི་སྲིད་པ་ད༷ང་། ཆུ་ཇི༷་ལྟར་བསྐོལ་ཀྱང་དེ་ཡི༷་དྲོད༷་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་མི་སྲིད་པ་བཞི༷ན་དུ༷། ཚད་ཡོད་པ་ཅན་གྱི་ར༷ང་བཞིན་ལས་
ནི་འད༷ས་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ་རང་རང་གི་ཚད་དེ་ལས་བོགས་དབྱུང་བ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། གཉིས་པ་ལ། ཁྱད་པར་འགྱུར་དང་ཚད་མེད་གཉིས། དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། དང་པོ་ཚད་མེད་པར་མི་འཕེལ་བ་ལ་རྒྱུ་ག༷ཉིས་ཏེ། གོམས་པར་བྱས༷་པ་དེ༷་ག༷ལ་
20-1-151a


ཏེ་སླར༷་ཡང༷་ནི་འབད་རྩོལ༷་ལ་ནི༷་ལྟོས༷་ནས་བར་མ་ཆད་པར་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར༷་བ་དང་། ར༷མ་ཞེས་སྡུད་ཚིག་གོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་རྒྱུན་ཆད་དེ་རྟེན་མི༷་བརྟན༷་པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་ན༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དག༷་ནི༷་མཐའ་མེད་དུ་མི༷་འཕེ༷ལ་བ་ཞིག་ན་ཡང་། བརྩེ་སོགས་གོམས་པའི་
ར༷ང་བཞི༷ན་ནི་སྔ་མ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དེ་དང་འདྲ༷་བའ༷ང་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ། ཁྱད་པར་འགྱུར་མི་འགྱུར་ཁྱད་བསྟན། །དེ་དག་ཁྱད་གཞིར་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ། སྔ་མ་དེ་འདྲའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཅན་གང་ཡིན་ལ་བརྩེ་སོགས་གོམས་པ་དེ་འདྲ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། 
འདི་ལྟར་མཆོངས་སོགས་དེ༷་ལ༷་ཕ༷ན་འདོ༷གས་པའི་ནུས༷་པ༷་རྩོལ་བ་རྣམ༷ས་ནི་ཐད་ཀའི་འབད་པ་དེས་རང་འབྲས་མཆོངས་པ་དེ་ཙམ་སྐྱེད་ཀྱི། རང་གི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཕྱི༷་མ༷་ད༷ག་ལ༷་ནི༷་བར་མ་ཆད་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕན་འདོགས་པ་སྒྲུབ༷་པའི༷་ནུས༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷། སླར་
མཆོངས་པ་ན་ཡང་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་དགོས་ཀྱི་སྔར་གྱི་རྩོལ་བ་དེས་མཆོངས་པ་མིན་པས་ན་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་མིན་པ་ད༷ང་། ཆུ་བསྐོལ་བ་ན་སྐམ་པར་གྱུར་ནས་རྟེན་ནམ་རྒྱུ་རྒྱུན་ཆད་ལ། མ་ཆད་པའི་དུས་སུའང་རྟག་ཏུ་ཚ་བ་དེ་ཡི་རྟེན་དུ་གན༷ས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཚ་བ་
དེའི་ཆོས་མིན་པའི་ཕྱིར༷་མེ་དང་བྲལ་ན་སླར་གྲང་བར་འགྱུར་རོ། །མཆོངས་གོམས་པ་ལས་ཇེ་བཟང་དང་ཆུ་བསྐོལ་བ་ལས་དྲོད་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་རེ་ཞིག་པར་འཕེ༷ལ་ཡ༷ང་། མཐའ་མེད་པར་འཕེལ་རུང་གི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཉི༷ད་མི༷ན་ཏེ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་མེད་དུ་མི་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་
དུ་གནས་པའི་ཕྱི༷ར་མཐའ་མེད་དུ་མི་འཕེལ་ལོ། །ག༷ང་ཚེ༷་སྔར་གོམས་པར་བྱ༷ས་པར་གྱུར་པ༷་དེ་བར་མ་ཆད་དུ་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས། ཡ༷ང་རྩོལ་བ་ཆེད་དུ་བསྐྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པར་མི༷་འགྱུར༷་བ་ཞིག་ན་རྩོལ་བའམ་གོམས་པ་གཞན་ཕྱི་མ་རྣམ༷ས་ཁྱད་པར༷་ཆེར་འཕེལ་བར་བྱེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར་
20-1-151b


བས་ན་དེའི་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ། སེ༷མས་ལ༷་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྩེ་བ་དང་བྱམས་པ་ཤེས་རབ་སོ༷གས་གོམ༷ས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ༷་བ༷་ན་གོམས་པར་གྱུར་པ་ན། མཆོངས་པ་དང་མི་འདྲ་བར་རྒྱུན་ཆགས་པར་ར༷ང་གི་ང༷ང་གི༷ས་འ༷ཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ༷་དཔེར་ན་
མེ་དང་ཁ་སྦྱོར་ལ༷་སོ༷གས་པ༷ས་ཤི༷ང་ད༷ག་སྲེག་པ་དང༷་། དངུལ་ཆུ༷་སྦྱང་བ་ད༷ང་ནི༷་གསེ༷ར་དང་ཟངས་སོག༷ས་ལེགས་པར་སྦྱང་བ་ན་འབད་རྩོལ་ཇེ་ཆུང་དང་དངོས་པོ་ཇེ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་བཞི༷ན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མེ་ཤིང་སྐམ་པོ་ལ་འཇུག་པ་ནི་གེགས་མེད་ན་ཇི་སྲིད་དུ་ངང་གིས་འབར་བར་
འགྱུར་ཞིང་རིགས་འདྲ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱུང་བས་བུད་ཤིང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་སྲེག་ནུས་པ་ལྟར་བློ་ལ་བརྩེ་སོགས་གོམས་པ་ཡང་དེ་འདྲ་བར་ངང་གིས་འཇུག་པའི་དཔེའོ། །ཡང་དངུལ་ཆུ་གཡའ་ཕྱི་བ་སོགས་རིམ་བཞིན་སྦྱང་བ་ནི་སྔ་མ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་མི་ལྡོག་པར་ཕྱི་མ་ཕྱི་མར་
ཡོན་ཏན་ཇེ་འཕེལ་དུ་གྱུར་ནས་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བར་དུ་ཁྱད་པར་འཕེལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དངུལ་ཆུའི་ཆོས་སུ་གནས་པས་ན་རང་གི་ཆོས་དེའི་རྟེན་དུ་བརྟན་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསེར་ལེགས་པར་བཞུ་བཏུལ་མ་བྱས་པ་དག་དང་པོ་ཁ་སྦྱོར་གཉིས་
པ་སོགས་སུ་འཚོད་པའི་བྱ་བ་རིམ་བཞིན་བསྒྲུབས་པས་ཕྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ན་ཡང་བཞུ་བཏུལ་བྱ་བ་སོགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཁྱད་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་ནི་རྟེན་བརྟན་པར་འགྱུར་བའི་དཔེ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བརྩེ་སོགས་ཁྱད་པར་
དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དེའི་རྟེན་སེམས་ཀྱང་ཇེ་དག་ཏུ་སོང་ནས་ཡོན་ཏན་དེ་དང་མི་འབྲལ་བའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་བརྩེ་སོགས་གོམས་པ་ནི་ཆུ་ལ་དྲོད་ལྟར་མ་ཡིན་པར་རང་གི་རྟེན་སེམས་དེ༷་དག༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡིན་ཏེ༷་སེམས་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལས་སྐྱེས༷་པའི་ཡོ༷ན་
20-1-152a


ཏན༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་རིགས་འདྲའི་རྒྱུན་འབྱུང་ཞིང་རྟེན་བརྟན་པ་དེ༷ས་ན༷་སེམས་ལ་བརྩེ་སོགས་གོམས་པའི་རྩོལ༷་བ༷་ནི་ཕྱི་མ༷་ད༷ང་ཕྱི༷་མ༷་ཇེ་བས་ཇེ་བཟང་དུ་འཕེལ་ཞིང་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅན་དུ་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ཚད་མེད་ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤང་བ་
གཉིས། །དང་པོ། དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་འཕེལ་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཚད་མེད་པ་མི་སྲིད་དེ། གསེར་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་མཐར་ཐུག་པ་ན་འཕེལ་དུ་མེད་པ་བཞིན་ཚད་ངེས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་ལ་ཚད་ཡོད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ཚད་ཐུག་པ་ཡོད་ཀྱང་ཚད་མེད་པ་ཅན་
ལ་ཚད་གཟུང་མི་ནུས་ཏེ། ག༷ང་གི་ཕྱིར༷་ན་སེམས་ཀྱི་བརྩེ་བ་སོགས་རི༷གས་མཐུ༷ན་སྔ༷་མ༷་ཡི༷་ཉེར་ལེན་ནམ་ས༷་བོ༷ན་ལ༷ས་ནི༷་འཕེ༷ལ་བ༷་ཅ༷ན་གྱི་བརྩེ༷་བ༷་དང་བྱམས་པ་ཤེས་རབ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་བློ༷་དེ༷་དག༷་གེགས་མེད་ངང་གིས་གོ༷མས་པ༷ར་གྱུར༷་པ་ན༷། ཚད་ག༷ང་དང་ཇི་ལྟ་བུ་ལ༷་གན༷ས་ཏེ་དེའི་ཚད་
འདིའོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ཀྱང་ཚད་མེད་ཐལ་བ་སྤང་། ས་བོན་ལས་བྱུང་རྩོད་པ་སྤང་། དང་པོ། གལ་ཏེ་རྩོལ་བ་བར་མ་ཆད་དུ་བྱུང་བས་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་སྲིད་ན་མཆོངས་ཀྱི་རྩོལ་བ་མ་བཏང་བར་སྦྱང་ན་སྤྲེའུ་དང་བྱ་ཁྱུང་མཉམ་པའི་
དུས་ཡོད་ལ། དེའི་ཚུལ་གྱིས་མཐའ་མེད་དུ་མཆོངས་པའང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བློ་གོམས་པ་དེ༷་ལྟར༷་མཆོ༷ངས་སྔ་མ་ཉི༷ད་ལ༷ས་མཆོ༷ངས་ཕྱི་མ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ནས་མཐའ་མེད་པར་འཕེལ་བ་མི༷ན་ཏེ། མཆོངས་དེ༷་ཡི་རྒྱུ་ལུ༷ས་ཀྱི་སྟོ༷བས་རང་ཉིད་ནུས་པ་ཚད་ཅན་དུ་ངེས་
པ་ད༷ང་། སྟོབས་སྔ་མ་ལས་དེ་འབྱུང་ཞིང་སྟོབས་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པ་འཕྲལ་གྱི་འབ༷ད་རྩོ༷ལ་ད༷ག་ཀྱང་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་ནུས༷་པ༷་ངེ༷ས་པ༷་སྟེ་ཚད་ཅན་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར༷་མཆོ༷ངས་པ༷་ནི་ཇི་ལྟར་གོམས་ཀྱང་ཚད་ངེ༷ས་པ༷འི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅན་ཡི༷ན་གྱི་ཚད་མེད་པ་མཐའ་མེད་དུ་
20-1-152b


མཆོངས་པ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་འདི་གོམས་པས་ཁྱད་པར་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཕྱིས་གོམས་པའི་དུས་བཞིན་དུ་དང་པོ་ནས་མཆོངས་རིགས་པ་ལ་དེ་མི་ནུས་པས་རྩོལ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་དུ་ཡོད་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ། འཕེལ་དུ་ཡོད་ན་མཐའ་མེད་པར་ཡང་མི་
འཕེལ་བ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། མཆོངས་པ་གོམས་པ་པོ་དེ༷་ནི༷་ད༷ང་པོ༷་ཉིད་ནས་ཀྱང་ཕྱི༷ས་གོམས་པའི་གནས་སྐབས་བཞི༷ན་ཏུ༷་མཆོ༷ངས་ནུས་པ་མི༷ན་ཏེ། སྔ་མའི་ལུ༷ས་ལ་མཆོངས་ནུས་པ་དང་མི༷་མཐུན༷་པ་བད་ཀན་སོགས་ལྕི་བའི་ཁམས་ཀྱི་གེགས་ཡོད་པས་སྔ་ཕྱིའི་ལུས་མི་འདྲ་བར་
གྱུར་པའི༷་ཕྱིར༷་རོ། །རྩོལ༷་བ༷ས་རི༷མ་གྱིས༷་མི༷་མཐུན༷་པ༷་དེ་དག་བསལ༷་བ༷་ན་ཇི་ལྟར་བསལ་བའི་རིམ་པ་བཞིན་མཆོངས་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་ཀྱང་མཐར་མི་མཐུན་པ་ཡོངས་སུ་བསལ་བ་ན་ར༷ང་གི་ལུས་ལ་སྟོབ༷ས་ཅི་ཡོད་པ་ཉི༷ད་མངོ༷ན་དུ་འགྱུར་གྱི་དེ་ལས་ལྷག་པར་འཕེལ་དུ་མེད་དེ་སྟོབས་
རང་གི་ངོ་བོ་ཚད་བཅས་སུ་གན༷ས་པའི་ཕྱིར་བྱ་དང་སྤྲེའུའི་ལུས་ཀྱི་རྩལ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་བརྩེ་སོགས་རང་གི་རིགས་མཐུན་པའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་དགོས་ལ། དེ་འདྲའི་ས་བོན་དེ་འཕེལ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྙིང་
རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་མ་གྱུར་ན་ཕྱིས་གྲངས་མེད་གསུམ་སོགས་སུ་གོམས་ཀྱང་མཐའ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བརྩེ༷་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པས་ར༷ང་གི་ས༷་བོ༷ན་སྔ་མ་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷་ཡིན་ནའང་དེ་འཕེལ་བའི་གེགས་ཞེ་སྡང་སོགས་མེད་ན་
དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི་གེགས་ཡོད་པས་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པའི་ས་བོན་ཅན་ཡིན་ཀྱང་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལའང་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ༷་ཏེ༷་སྡང་བ་ར༷ང་གི་ས་བོ༷ན་ཅན་
20-1-153a


གྱི་རྒྱུ༷་ཅ༷ན་ནམ་འབྲས་བུ་ཞེ་སྡང་སོགས་བརྩེ་བ་དེའི་མི༷་མཐུན་ཕྱོག༷ས་ཀྱིས༷་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་ན༷་ནི་སེམ༷ས་ལ༷་བརྩེ་སོགས་དེ༷་ཡི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཇི་ལྟར་བར་མངོན་དུ༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་ས་བོན་མེད་ན་ནི་དེ་དག་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པར་གཞི་མ་གྲུབ་པས་སེམས་
ལ་བརྩེ་བ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ན་ཡང་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ན་ཡང་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་མི་རུང་བ་མེད་དེ་སྲིན་པོ་དང་གཅན་གཟན་གཏུམ་པོ་དག་ཀྱང་རང་གི་བུ་ལ་བྱམས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱང་གསལ་མི་གསལ་ལས་མཁྱེན་པའི་
ས་བོན་མེད་པའི་སེམས་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་འདི༷་ལྟར༷་གོམ༷ས་པ༷་སྔ་མ༷་ད༷ང་སྔ༷་མ༷འི་སེ༷མས་ཀྱི་ཆོས༷་བ༷རྩེ་བ༷་ད༷ང་། ཆག༷ས་བྲལ༷་དང་བློ༷་ཤེས་རབ་སོ༷གས་ནི་གཞ༷ན་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ད༷ག་གི༷་གས༷ལ་བ༷་སྟེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡི༷་ནི༷་རྩ༷་བ༷འམ་ས་བོན་ནམ་རྒྱུ་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་ས་བོན་དེ་ལས་གོང་
ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་གོམ༷ས་ཤིང་གེགས་མེད་པ་ལ༷ས་ནམ་ཞིག་བློ་བརྩེ་བའི༷་བ༷དག་ཉི༷ད་དམ་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ༷། དཔེར་ན་ཆག༷ས་བྲལ༷་གོམས་པས་བློ་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་། ཆ༷གས་པ་གོམས་པའི་ཆགས་ལྡན་རྣམས་ད༷ང་། མི་སྡུག་པ་གོམས་
པས་ཡི༷ད་ལོ༷ག་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་བཞི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བྱམས་སྡང་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པར་མཚུངས་པས་བྱམས་པ་ཁོ་ནའི་ངང་ཅན་དུ་ཅི་སྟེ་འགྱུར་སྙམ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་དེའི་ས་བོན་དྲུང་ནས་འབྱིན་པའི་
ཐབས་ཡོད་ལ། བརྩེ་སོགས་ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པར་མ་ཟད་དེ་ལས་འཕེལ་བའང་ཡིན་པས་ན་སེམས་དང་འབྲལ་མི་རུང་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ཏེ་འོག་ཏུ་རྒྱས་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་སྟོན་པ་ལ། བརྩེ་ལས་ཐབས་
20-1-153b


ལ་གོམས་པ་འབྱུང་། །ཐབས་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཚུལ། །ཐབས་གོམས་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བསྟན། །དང་པོ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གོམས་པ་གོང་འཕེལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་ཀྱང་དེ་སྟོན་པ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་
པའི་བརྩེ༷་ལྡ༷ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་གཞོ༷མ་པའི༷་ཕྱིར༷་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་པའི་ཐབས༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་མངོ༷ན་པར་སྦྱོར༷་བ་སྟེ་དང་དུ་ལེན་པར་མཛ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་རང་གིས་ཐབས་མངོན་དུ་བྱས་པས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་
སེལ་ཞེ་ན། དང་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐ༷བས་ལས་བྱུང༷་བ་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་འགོག་པ་དང་། ཉེར་ཞི་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་མ་མཁྱེན་པར་ལྐོག༷་ཏུ་གྱུར༷་པ༷་ན། རྒྱུ་འབྲས་དེ༷་དག་ཚུལ་བཞིན་མ་ནོར་བར་གཞན་ལ་འཆ༷ད་པ༷་ནི༷་དཀ༷འ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ། དེ་ལྟར་ཐབས་ཚོལ་བ་དེས་ཐབས་སྟོན་པ་ཡང་དག་པའི་ལུང་གི་དོན་ད༷ང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རི༷གས་པ༷ས་རྣ༷མ་པར་དཔྱོ༷ད་པ༷་ན། འདི་ལྟར་སྡུག༷་བསྔལ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཆོས་རེས་འགའ་འབྱུང་བ་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་དམིགས་པའི་རྒྱུ་
མཚན་གྱི༷ས་སྡུག༷་བསྔལ་དེ་ལ་རྒྱུ༷་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དང༷་། རྒྱུ་དེ༷་ཡང་མི༷་རྟག༷་པ་དང་ལ༷་སོག༷ས་པ་ཞེས་པས་རྒྱུ་དེའི་ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་སོགས་ཀྱི་ར༷ང་བཞི༷ན་ལའང་རང་གི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་རྟོ༷ག་པ༷ར་མཛ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་འདི་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་བ་
ཞིག་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་མེད་དུ་ཐལ་བ་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་མི་སྲིད་ཀྱང་འདི་ལ་རྒྱུ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དོ། །རྒྱུ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྟག་པ་ལས་གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་པས་རྒྱུ་དེ་ཡང་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་སོ་སྙམ་དུ་
20-1-154a


རྟོག་གོ། །དེ་འདྲའི་རྒྱུ་དེ་ཡང་དུས་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཐུན་མོང་བ་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་མྱོང་བ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གནས་པ་ཞིག་སྟེ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་སྔ་མའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་དོ། །
རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་དེ་ལ་སེམས་གཙོ་བོ་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ལ་སེམས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ཡོད་པ་དེས་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་དང་དུ་ལེན་ཅིང་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁབ་ལེན་ཡོད་པ་ལས་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མ་གཡོ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ལུང་
གི་སྣང་བ་དང་འགྲོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །གང༷་གི་ཕྱིར༷་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་པར་འདོད་པས་དེ༷་ལྟར༷་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་ལ་ནན་ཏན་དུ་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པར་མཛད་ཅེ་ན། རྒྱུ༷་མ་ལོག་པར་གན༷ས་པ་ཞིག་ན༷་
འབྲས༷་བུ་སྡུག་བསྔལ་གཏན་ནས་ལྡོག༷་པ་མ་གཟིགས་པའམ་གཟི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དེ་ཡང་གཞོམ་རུང་བ་ཅན་དུ་ཤེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ་གཞོ༷མ་པའི་ཕྱི༷ར་དེ༷་ཡི༷་ནི༷་མི༷་མ༷ཐུན་ཕྱོག༷ས་གང་ཡིན་ཞེས་དེའི་གཉེན་པོ་ལ༷་བརྟག༷་པ༷་མཛ༷ད་པ༷་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡི་
ཚེ་ན་རྒྱུ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་མ་ནོར་བར་རྟོ༷གས་པ་སྟེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི༷་ཕྱིར༷་རྒྱུ་དང་འགལ་བ་དེ༷་ཡི་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོག༷ས་ཀྱང༷་ངེ༷ས་པར་འགྱུ༷ར་རོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་གི་རྒྱུ་ཁོང་དུ་ཆུབ་ན་རྒྱུ་གང་ཡིན་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བད༷ག་ཏུ་འཛིན་པ་ད༷ང་བད༷ག་གི༷ར་འཛི༷ན་པ༷ར་བྱས༷་
པ༷་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གང་ཞིག་ལས་ཉོན་གྱིས་འ༷དུས་བྱས༷་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཞེན་པའམ་ཆ༷གས་པ་ཡི་བློ་འདི་ནི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ལ་དེ༷་ལ༷་གནོ༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ་དྲུང་ནས་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་ནི༷་བད༷ག་མེ༷ད་པར་མཐོང༷་བ༷་ཡི་བློ་ཡིན་ཏེ་དེ་གཉིས་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་འག༷ལ་
20-1-154b


པ༷་ཡི༷ན་པས་སྣང་མུན་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་ལ་ཆགས་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་དང་ཚོགས་པ་བློས་མ་ཕྱེ་བར་ངའོ་སྙམ་པའི་བདག་ཏུ་ཞེན་པར་བྱེད་ཅིང་། ཕུང་པོ་དེར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ལ་ངའི་མིག་ཅེས་སོགས་བདག་གི་བར་ཆགས་པ་
ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདེ་སྡུག་བར་མས་བསྡུས་པའི་སྲིད་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། དེར་བློ་ཆགས་པ་ལས་སྲིད་པར་གནས་པ་དེ་ཙམ་མ་གཏོགས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ལོག་ན་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལྡོག་པ་དང་། དེ་
མ་ལོག་ན་རྒྱུ་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་འཁོར་བ་མི་ལྡོག་པར་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་ཡང་རྒྱུར་གོང་དུ་མ་བསྟན་ནམ་ཞེ་ན། བསྟན་ཏེ་གང་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་རྒྱུ་སྲེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེའི་ཡང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་ལོག་ན་སྲེད་པ་སྤང་མི་
ནུས་ལ་དེ་ལོག་ན་སྲེད་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པར་བྱས་པའི་དབང་གིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་ནི་རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་འགྲེལ་བ་རྣམས་སུ་བཤད་དོ། །བདག་འཛིན་དེ་སྤོང་མི་ནུས་སམ་སྙམ་ན། དེའི་ཡུལ་ལ་ཡང་
དག་པའི་རིགས་པས་གནོད་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་དང་སྐད་ཅིག་དུ་མའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་བདག་ཏུ་དམིགས་པ་ཙམ་ལས་བདག་མ་གྲུབ་པས་ཐག་ཁྲ་ལ་སྤྲུལ་འཛིན་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཟུང་བ་གོམས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ལྡོག་ནུས་སོ། །གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཆགས་བྲལ་ཙམ་
གྲུབ་ཀྱང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཙམ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཇི་ལྟར་རུང་སྙམ་ན། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་གཏན་དུ་ཞི་
20-1-155a


བའི་ལམ་ཡང་དག་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་པ་དེ་ལ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དུ་མར་རམ། ཤེས་བྱའི་རྣ༷མ་པ༷་དུ༷་མ༷ར་འཇུག་པའི་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཐ༷བས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཤིན་ཏུ་མ༷ང་པོ༷་བསྐལ་ཆེན་
གྲངས་མེད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཡུ༷ན་རི༷ང་པོའི་དུ༷ས་སུ༷་གོ༷མས་པར་མཛད་པ༷་ལ༷ས། དཔེར་ན་བཟོ་གནས་སོགས་བསྟན་བཅོས་གོམས་ན་སྐྱོན་རགས་པ་ནས་ཕྲ་བའི་བར་དུ་རིམ་བཞིན་རྟོགས་པ་ལྟར། ཐབས་མཐའ་ཡས་པ་དང་བཅས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་
བ་དེ༷་ལ༷་བདག་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་མི་ཤེས་པ་སོགས་ཉེས་པ་ཆེས་ཕྲ་བའི་སྐྱོན༷་ད༷ང་། དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡོ༷ན་ཏན༷་གྱི་ཕྱོགས་ད༷ག་ཤེས་པའི་བློ་གྲོས་ར༷བ་ཏུ༷་གས༷ལ་བ༷་ཉི༷ད་དུ༷་འབྱུང་བར་འགྱུ༷ར་ཞིང་། སྤང་བྱ་དེ་དག་གཉེན་པོ་རང་གིས་བཅོམ་པ་དེ༷ས་ན༷་ཐུག༷ས་
ཀྱང༷་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གས༷ལ་བའི༷་ཕྱིར༷་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ལ། གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་ངང་དུ་གྱུར་པ་ན། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་མུན་པའི་སྐབས་མི་ཐོབ་པ་ལྟར་འཁོར་རྒྱུ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷་བ༷ག་ཆགས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་
བའང་ཟད་པར་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་བརྙེས་པ༷་ཡི༷ན་ལ། ཐུ༷བ་པ་ཆེན་པོ་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ལ་འཇུག་པ་ཅན་གྱི་བསེ༷་རུ་རང་རྒྱལ་དང་ལ༷་སོག༷ས་པ་ཞེས་པའི་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། ཁྱ༷ད་པར་ནི་བག་ཆགས་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་འདི༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་
གོམས་པ་དེ༷་ནི་གདུལ་བྱ་ལ་ལམ་སྟོན་པའི་དོ༷ན་ནམ་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར༷་ན༷་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཐབ༷ས་གོ༷མས་པ༷་དེ༷་ཉི༷ད་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཤད་པའི་སྐབས་འདིར་འབྲས་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་ནས་སྟོ༷ན་པ༷་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་དོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་ནི། འོ་ན་སློབ་དཔོན་
20-1-155b


ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། སྦྱོར་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ཐབས་གཞན་ལ་དངོས་སུ་སྟོན་པ་ལ་སྟོན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་མིན་ནམ་འདིར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ལ་བཤད་པ་ཅི་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེར་ཡང་དངོས་སུ་
སྟོན་པར་བསྟན་པ་མིན་ཏེ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་ཐབས་གོམས་པ་དེ་ལ་དེའི་མིང་གིས་བཏགས་པའོ། །བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་རུང་བའི་རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་མིང་གིས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཤེས་བྱེད་ནི་འབྲས་བུའམ་
ཚད་མར་གྲུ༷བ་པའི་ངོ་བོ་བདེ་གཤེགས་དང་སྐྱོབ་པ་ལ༷ས། ད༷ང་པོ༷་སྟེ་སྔོན་དུ་ཕན་བཞེད་དང་སྟོན་པ་གཉིས་དེའི་རྒྱུའམ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་གསུངས་ལ་བསྒྲུབ་བྱའམ་གྲུབ་འབྲས་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་འདི་གཉིས་ངེས་པར་འབྱུང༷་བའི༷་ཕྱིར༷། ཕན་བཞེད་དང་སྟོན་པ་གཉིས་
པོ༷་འདི༷་ནི་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་འཁྲུངས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དམ་རྒྱུ༷་རུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པའི་སྐབས་ན་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འབྲས་བུ་ལ། རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་བདེ་གཤེགས་བཤད། །གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་སྐྱོབ་པ་བཤད། །དང་པོ་
ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་བཤད་གཉིས། །དང་པོ། སྒྲུབ་བྱེད་དེ་གཉིས་ལས་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་ཇི་ལྟར་གྲུབ་སྙམ་ན། གཟིགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་མངའ་བ་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གོ་འཕང་མི་གཡོ་བ་ལ་གནས་པས་ན་དེ་སྐད་དུ་བྱ་སྟེ། རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་
ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ༷་རྩད་ནས་སྤང༷ས་པས་ན་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གསུ༷མ་གྱི་ཁྱད་པར་མངའ་བ་ནི་བདེ༷་གཤེ༷གས་ཞེས་བྱ་བ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ། སུ་ག་ཏའི་སྒྲ་ལས་དྲངས་ན་ལེགས་པར་གཤེགས་པ། སླར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པ། མ་ལུས་པར་གཤེགས་པ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་
20-1-156a


པ་ལ་མཚན་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ལེགས་པར་གཤེགས་དང་མི་ལྡོག་དང་། །མ་ལུས་པར་ནི་གཤེགས་པ་གསུམ། །དང་པོ། དུས་ནམ་དུ་ཡང་སྐྱེ་བ་སོགས་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་རྟེན༷་དུ་གྱུར་པ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར་ན་ལེ༷གས་པའམ་མཛེས་
པའམ་བསྔགས་པར་གཤེགས་པའམ་སྤངས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། དེ༷་ནི༷་གང་ལས་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་སྤོང་བྱེད་བད༷ག་མེ༷ད་པ༷་དེ་རིགས་པས་ངེས་པ་ལྟར་མཐོང་ལམ་དུ་མཐོང༷་བ༷འ༷མ་སྒོམ་ལམ་དུ་མཐོང་ཟིན་གོམས་པར་བྱས་པའམ་སྦྱོར༷་བ༷་ལ༷ས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་
པར་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྔགས་པ་ཡིན་ལ། རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཐབས་དེས་དེར་སོང་བ་ལ་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་སྟེ་ཟག་བཅས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་མ་འདྲེས་པས་སྐྱེས་བུ་ལུས་མཛེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་གཞན་ཕྱི་རོལ་པ་སོགས་ལས་
ཁྱད་ཕྱེ་བའོ། །གཉིས་པ། སླར་ལྡོག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། མི་ལྡོག་པ་ནི་གང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེ་ན། འཁོར་བར་སླར་ཡང༷་སྐྱེ་བ་དང༷་དེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཆགས་སོགས་སྐྱོན༷་རྣམས་ནི༷་མ་སྤངས་པས་སླར་ཡང་ཀུན༷་ནས་འབྱུང༷་བ་ད༷ག་ནི་སླར༷་ཡ༷ང་ལྡོ༷ག་ཅེ༷ས་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། སངས་
རྒྱས་ནི་བད༷ག་ལྟ༷འི༷་ས༷་བོ༷ན་མ་ལུས་པ་དྲུང་ནས་སྤང༷ས་པ༷འི་ཕྱིར༷་སྡུག་ཀུན་གྱི་ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་མཛད་པས་ན་སླ༷ར་མི༷་གཤེ༷གས་པ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཉེས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐབས་མི་སྲིད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ༷་ནི་གནས་
ལུགས་བདེ༷ན་པའི་དོན་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་དམིགས་རྣམ་འགལ་བའམ་ཐ༷་ད༷ད་པ་ནི་དེ་ལ་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་ལ། བློ་དེ་ལྟ་བུའི་ངང་ཚུལ་དུ་གྱུར་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་ཚོན་མི་ཆགས་པའམ་ཉི་མའི་
20-1-156b


དཀྱིལ་འཁོར་ལ་མུན་པ་གཏན་མི་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་སོགས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་ཏེ་སླར་མི་ལྡོག་པ་རིམས་ནད་ལེགས་པར་བྱང་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། ལུ༷ས་ང༷ག་སེ༷མས་ཀྱི༷་གན༷ས་
ངན་ལེ༷ན་དུ་གྲགས་པ་གང་ཞིག །དེའི་ངོ་བོ་ལ་འཁོར་རྒྱུའི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་མེ༷ད་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ༷་དང་། སྐྱེ་བ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནད་ཀྱི་རྟེན་མིན་པས་ན༷ད་མེ༷ད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པས་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་མཆོངས་པ་དང་གླང་
ཆེན་གཏུམ་པོ་དང་ཕྲད་པ་སོགས་དང་། ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་སྨད་འཚོང་དང་སྨྲ་བ་དང་རྟ་གད་དུ་དགོད་པ་དང་གཞན་ལ་དམངས་རིགས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་སྨྲ་བ་དང་། སེམས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པས་ལུང་མ་
བསྟན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་སེམས་ནགས་ཐིབ་པོར་ལམ་ནོར་བ་ལྟ་བུ་སོགས་དང་མཉམ་པར་བཞག་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སེམས་འབྱུང་བ་ཡོད་ལ་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་ད༷ང་གཞན་ཡང་ཐེག་
པ་གསུམ་གྱི་ལ༷མ་དཔྱིས་ཕྱིན་བར་བཤ༷ད་པ་ལ་ཐུགས་མི༷་གས༷ལ་བ་ཉི༷ད་ནི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་གིས་མ་སྤངས་བར་ལུ༷ས་པ་ཡི༷ན་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་གོ༷མས་བའི་ཕྱིར༷་བདག་ལྟའི་བག་ཆགས་ཕྲ་མོའང་སྤངས་པས་ན་གནས་
ངན་ལེན་དེ་ལྟ་བུ་སོགས་སྤང་བྱའི་ལྷག་མ་མ༷་ལུ༷ས་པ་སྤང༷ས་བ༷་ཉི༷ད་དེ་བུམ་པ་ཡོངས་སུ་གང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་བཤད་གཉིས། །དང་པོ། རྒྱལ་དཔོགས་པ་སོགས་ཁ༷་ཅི༷ག་གཏམ་སྨྲ༷་བ་དང་། ལུས་དང་ལྡན་པ་དང་། སེམས་དང་
20-1-157a


ལྡན་པ་དང་། ཟས་གོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་སོ༷གས་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན་ཆགས་སོགས་སྐྱོན༷་ཀུན་གཏན་ནས་ཟ༷ད་པ་མི༷ན་ནོ་ཞེ༷ས་ཟེ༷ར་ཀྱང་། རྟགས་འདི༷་འདྲ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉེས་ཟད་ལ་ཡོད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་པས་ན་ལྡོ༷ག་པ་གྲུབ་པ་ལ༷་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ཟ༷་བ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་
དེ་སྒྲུབ་ལ་འཁྲུལ༷་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། མ་ལུས་པ་སྤངས་བ་མི་སྲིད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ལས་ཡིན་ཏེ། ཆགས་སོགས་སྐྱོན་རྣམས་རྟ༷ག་པ་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་སྤོང་དུ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ར༷མ་ཡང་དེ་དག་སྤོང་བའི་ཐ༷བས་གཏན་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་མི་སྤོང་བ་ཡིན་ནམ། 
ཡ༷ང་ན༷་ཐ༷བས་ནི༷་ཡོད་ཀྱང་མི༷་ཤེ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་སྐྱེས་བུས་དེ་སྤོང་མི་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་སྐྱོན༷་རྣ༷མས་ནི་རྩད་ནས་མི༷་ཟ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷ར་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྟོག༷་གྲ༷ང་ན༷། དེ་གསུམ་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་རྣམས་རེས་འགའ་འབྱུང་བས་རྒྱུ༷་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རྟག་པ་མིན་པ་ད༷ང་། རྒྱུ་དེ་ཡི༷་
ནི༷་གཉེ༷ན་པོ༷་གོ༷མས་པ༷ས་ཟ༷ད་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་ཐབས་མེད་པའང་མིན་པ་ད༷ང་། རྒྱུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་གང་མེད་ན་འདི་ཀུན་མི་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུབ་ནུས་ཏེ། འདོད་པ་ཁྱོད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི། །ཤེས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་ལས་སྐྱེས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དེ་ཡི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ཤེ༷ས་པ༷་ཡི༷ས་
དེ་དང་འགལ་བའི་གཉེན་པོ་དེ༷་ཤེ༷ས་པ༷་ཡ༷ང་ཡོངས་སུ་གྲུ༷བ་པ༷་ཡི༷ན་པས་ཐབས་མི་ཤེས་པ་མིན་པས་དེ་འདྲའི་ཐབས་ལ་ནན་ཏན་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་ན་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་སྤོང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྐྱོབ་པ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་བརྩེ་བ་ལས་སྟོན་པ་འབྱུང་ཞིང་། 
དེ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་བདེ་གཤེགས་འབྱུང་ལ་དེ་འདྲའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་མངའ་བའི་བདེ་གཤེགས་ལས་སྐྱོབ་པ་འབྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྐྱོབ༷་པ༷་ཡིན་ཏེ་ཉི༷ད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟི༷གས་པའི་ལ༷མ་དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་གཞན་ལའང་དེ་དག་ཚུལ་བཞིན་དུ་
20-1-157b


ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུང༷ས་པ༷་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲའི་ལམ་དེས་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་ལས་གཏན་དུ་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པས་ན་དེ་སྟོན་པ་པོ་ནི་དེ་ལྟར་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྐྱོབ་པར་གྱུར་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཐབས་དེས་སྐྱེས་བུ་འཁོར་བ་ལས་
གཏན་དུ་སྐྱོབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་གཟིགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ་ཉེས་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཉེས་པའི་རྒྱུ་མེད་ཅེ་ན། འབྲ༷ས་བུའམ་དགོས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་སེམས་
ཅན་སླུ་བའི་རྫུན༷་མི༷་གསུ༷ང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལོག་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆགས་སྡང་སོགས་ཉེས་པའི་དབང་གིས་དགོས་པ་གཞན་དང་གཞན་ཡིད་ལ༷་བཞག་ནས་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྫུན་སྨྲ་བ་ཡིན་ན་ཆགས་སོགས་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དེ་ལ་དེ་འདྲའི་ཞེ་འདོད་ཡོད་མི་སྲིད་པས་སོ། །
གཞན་ཡང་ཆེད་དུ་བསམས་ནས་ལོག་པར་མ་བསྟན་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ལོག་པར་སྟོན་སྲིད་ན་ཡང་། འདི་ལ་མི་ཤེས་པ་མི་མངའ་བར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་ན་ལོག་པར་སྟོན་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་ལོག་པར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་ཉེས་ཟད་ཀྱི་ལུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་
ཡིན་མོད་ཚིག་སྨྲ་བ་ནི་རྟོག་དཔྱོད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ལ། སྨྲ་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིད་ལ་བཞག་ནས་འདི་ལྟར་གོ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་དེ་ཆགས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་རང་གི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་དེ་མ་སྨྲས་ཀྱང་རང་ལ་མི་རུང་བ་གང་ཡང་མེད་
པས་ན་གཞན་ལ་སྨྲ་བ་ནི་རང་དོན་གྱི་དགོས་པའམ་འབྲས་བུ་ཅན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མིན་ཞིང་གཞན་ཡང་རང་ཉིད་ཆགས་བྲལ་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པར་ཡང་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་གཞན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟིགས་པའི་ལམ་སྟོན་པ་འདི་ནི་སྐྱེ་རྒུ་ཀུན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་དང་
20-1-158a


ལྡན༷་པའི་ཕྱིར༷་སྔོན་སློབ་ལམ་གྱི་རྩོམ༷་པ་ཀུན་ཀྱང༷་གཞན་སེམས་ཅན་གྱི༷་དོན༷་དུ་སྦྱོར་བར་མཛད་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པའི་ལག་རྗེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་སེམས་ཅན་ལ་སླུ་བའི་ལམ་ཅི་ཕྱིར་སྟོན་ཏེ་མི་སླུ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ༷། །དེས་ན་སྐྱོབ་པ་ཡིན་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་
མཁྱེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་ལ་མ་བསྟན་ན་གཞན་སྐྱོབ་པར་མི་འགྱུར་ལ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ༷་ལྟ་བུའི་ཕྱིར༷་ན་ཐར་འདོད་རྣམས་ལ་ཚ༷ད་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡི༷ན་པར་གྲུབ་སྟེ་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལུགས་བཟློག་ལ། སྐྱོབ་པའི་
རང་བཞིན་གང་ཡིན་བཤད། །དེ་ལས་བདེ་གཤེགས་རྟོགས་པར་བསྟན། །དེ་ལས་སྟོན་པ་རྟོགས་པར་བསྟན། །དེ་ལས་བརྩེ་ལྡན་རྟོགས་པར་བསྟན། །དང་པོ་ལ། བདེན་བཞི་སྟོན་པ་སྐྱོབ་པར་བསྟན། །བདེན་བཞི་སོ་སོའི་རང་བཞིན་བཤད། །དང་པོ། ཡ༷ང་
ན༷་ལུགས་བཟློག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་སུ་མཚོན་པར་བཤད་ན། སྐྱོབ༷་པ་ཡིན་པ་ནི་བདེ༷ན་པ༷་བཞི༷་ནི༷་སྟོན༷་པར་མཛ༷ད་པ་དེ་ལས་ཤེས་ཏེ་ཐབས་དེས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྐྱོབ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་སྟོན་པ་པོ་སྐྱོབ་པར་གྲུབ་པ༷འོ༷། །དེས་ན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་མཆོག་
སྦྱིན་པ་དང་། མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་སོགས་ཐབས་མིན་པས་ནི་འཁོར་བ་ལས་གཏན་དུ་སྐྱོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་བཟློག་པ་མེད་ལ། བདེན་པ་བཞི་བསྟན་པས་ནི་གཏན་དུ་སྐྱོབ་ངེས་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པས་ཐབས་དེ་སྟོན་པ་པོ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་
ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་ལས། འཇིགས་པས་སྐྲག་པའི་མི་རྣམས་ནི། །ཕལ་ཆེར་རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་། །ཀུན་དགའ་དང་ནི་མཆོད་གནས་ཀྱི། །ལྗོན་ཤིང་ཆེ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་སྟེ། །སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང་། །སྐྱབས་དེ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །སྡུག་
20-1-158b


བསྔལ་ཀུན་ལས་མི་གྲོལ་གྱི། །གང་ཚེ་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་དང་། །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་སྐྱབས་སོང་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་འདས་པ་དང་། །འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དེ། །མྱ་ངན་འདས་པར་འགྲོ་འགྱུར་
གང་། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལྟ་བྱེད་པ། །སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་སྟེ། །སྐྱབས་དེ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཤེས་བྱ་སྡུག་བསྔལ་
བདེན་པ་བཤད། །སྤང་བྱ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་བཤད། །ཐོབ་བྱ་འགོག་པའི་བདེན་པ་བཤད། །བསྟེན་བྱ་ལམ་བདེན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་མཚན་གཞི་བཤད། །མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་བཤད། །དང་པོ་ལ། དངོས་
དང་དེ་ལ་ལོག་རྟོག་དགག །དང་པོ། སྡུག༷་བསྔ༷ལ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་འཆིའི་རྒྱུན་གྱིས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཁོ༷ར་བ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཟག་བཅས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང༷་པོ༷་འདི་ཡིན་ནོ། །འདི་སྡུག་བསྔལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་གྱུར་ཅེ་ན། ཟག་བཅས་
ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་ཕན་ཆད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ཅི་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་མེད་པས་ན་ཕུང་པོ་དེ་དག་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྒྲོ་བཏགས་
པ་མིན་པར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། འཁོར་བ་མེད་པར་འདོད་པ་འགོག །དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། འགྲོ་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ཅིང་འཁོར་བ་མེད་དེ་སྔ་
20-1-159a


ཕྱིར་འགྲོ་འོང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ད་ལྟའི་ཕུང་པོ་ཙམ་རྒྱུ་མེད་འདོད་རྒྱལ་དུ་བྱུང་ངོ་ཟེར་ན། ཇི་ལྟར་གོ༷མས་པའི་ཤུགས་ལ༷ས་འདོ༷ད་ཆ༷གས་དང་སྡང་བ་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་སོ༷གས་གས༷ལ་བ༷་སྟེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷། ཆགས་
སོགས་རྒྱུ་མེད་དུ་བབ་བབ་འདོ༷ད་རྒྱལ༷་ཉི༷ད་དུ་བྱུང་བ་མི༷ན་ཏེ༷། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ནམ་འབྱུང་བ་དེ་ལས་གོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་འཕེལ་བ་སོགས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་རྒྱལ་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་ནས་འདོད་རྒྱལ་དུ་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་ཡོད་དེ། རྒྱུ༷་མེད་པར་ངོ་བོས་སྐྱེ༷་
བ༷་ནི་འ༷གལ་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ཡང་ན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མི་འབྱུང་བའམ། ཡང་ན་རེས་འགའ་བ་མིན་པར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། འཁོར་བ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀག །འཁོར་བ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད། །འཁོར་བ་མེད་ལ་
གནོད་པ་སྟོན། །དང་པོ། རླུང་སོགས་ཉོན་མོངས་རྒྱུར་མི་འཐད། །དེས་ནི་འབྱུང་རྒྱུར་འདོད་པའང་ཁེགས། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། ཆགས་སོགས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་རིགས་འདྲ་སྔོན་སོང་ལས་སྐྱེ་
བ་མིན་ཏེ་ལུས་ཀྱི་ཁམས་རླུང་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རླུང་གི་ཁམས་ལས་གཏི་མུག་འཁོར་བཅས་འབྱུང་ཞིང་། མཁྲིས་པ་ལས་ཞེ་སྡང་དང་ཤེས་རབ་སོགས་དང་། བད་ཀན་ལས་ཆགས་པ་དང་སེར་སྣ་བྱམས་སོགས་འབྱུང་བས་སོ་
ཞེ་ན། རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་འཁྲུལ༷་བའི་ཕྱིར༷་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རླུང༷་སོགས་ཉེས་པ་དེ་ཡི་ཆོ༷ས་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཉེས་པ་དེ་དག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆགས་སོ༷གས་དེ་ཡོད་པར་མ་ངེས་ལ། ཉེས་པ་དེ་ཕྲི་ནས་སྔར་ལས་ལྡོག་པ་ན་ཆགས་སོགས་ལྡོག་པར་ཡང་མི་
20-1-159b


འགྲུབ་པས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། སྐྱེས་བུ་བད་ཀན་གྱི་ཤས་ཆེ་བ་ལའང་འདོད་ཆགས་ཆུང་ལ་ཤེས་རབ་དང་ཞེ་སྡང་ཆེ་བ་སོགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བད་ཀན་ཤས་ཆེ་བ་ནི་མདོག་དཀར་བ་ལུས་རྒྱས་པ་གཉིད་ཆེ་བ་འགུལ་བསྐྱོད་དཀའ་བ་སོགས་སོ། །མཁྲིས་
པ་ཤས་ཆེ་བ་མདོག་སེར་བ་ལུས་ལ་དྲི་ང་བ་དྲོད་ཆེ་བ་སོགས་དང་། རླུང་ཤས་ཆེ་བ་ཤ་སྐེམ་པ་མདོག་ནག་པ་བསྒུལ་བསྐྱོད་ཡང་བ་སྨྲ་བ་མང་བ་སོགས་སུ་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། བཀག་དང་རང་ལ་མི་མཚུངས་ཚུལ། །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བར་ཐལ་བ་
དང་། །རྒྱུ་འབྲས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཐལ། །འབྲས་བུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཐལ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གསུམ་ནི༷་རང་བཞི༷ན་འདྲེ༷ས་ནས་གནས་པ༷འི་ཕྱིར༷་ཆིག་རྐྱང་བའི་གང་ཟག་མི་སྲིད་པས་ན་བད་ཀན་ཅན་ལའང་གཞན་གྱི་ཆོས་མཐོང་བ་ཡིན་པས་བཤད་མ་
ཐག་པའི་སྐྱོན་དེ་མེ༷ད་ཅེ༷་ན༷། རྒྱུ་དེའི་ཆོས་སྡང་བ་སོགས་མཐོང་ན་དེ༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་སྔ་མ་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་པ་དྲི་ང་བ་དང་རྡུལ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡ༷ང་ཅི༷ས་མ༷་མཐོ༷ང་། དེ་མ་མཐོང་ན་དེའི་རྒྱུ་མཁྲིས་པ་ཤས་ཆེར་ཡོད་པ་ཡང་གང་གིས་ཤེས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ལུས་རྒྱས་པ་ལ་
ཆགས་པ་མཐོང་ནས་འདི་བད་ཀན་གྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་བཞག་པ་ཡིན་ན་བད་ཀན་ཤས་ཆེ་བར་འཇོག་བྱེད་དེ་ཡང་དེའི་ཆོས་མཐོང་བ་ཙམ་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱི༷ར། གཞན་མཁྲིས་པ་སོགས་ལའང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་བད་ཀན་ཤས་ཆེ་བ་ཅན་ལ་མཁྲིས་པ་ཤས་ཆེ་བར་
འཇོག་བྱེད་མེད་ཀྱང་མཁྲིས་པ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་ན་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤས་ཆེ་ཆུང་ནམ་ཡང་མི་རྟོགས་ལ། དེ་ལྟ་ན་དེའི༷་ཆོས་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡང་བཞག་པ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་རླུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྨོངས་སོགས་སོ་སོར་ངེས་པ་མིན་ཏེ་དེ་གསུམ་ཀ་ཚོགས་
20-1-160a


པ་ལས་ཆགས་སོགས་ཀུན་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་འདོ༷ད་ཆ༷གས་ཞེ་སྡང་ང་རྒྱལ་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་མཚུང༷ས་པ༷ར་ནི༷་ཐ༷ལ་ཏེ་ཁྱད་པར་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཀུན་ཀྱང་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་
འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཆགས་སོགས་ནི་ཉེས་གསུམ་ཀུན༷་གྱི༷་ཆོ༷ས་ཐུན་མོང་པར་གྱུར་པའང་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་འབྱུང་བ་བཞི་ཙམ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་དེ་ལས་བྱུང་བ་གཟུག༷ས་དང་དྲི་ལ་སོ༷གས་པ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་བཞི༷ན་སྐྱོན༷་མེ༷ད་ཅེ༷་ན༷་གལ༷་ཏེ༷་གཟུགས་སོགས་དེ༷་
ལ༷འང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་དུ་བྱེད་པའི་སྔོན་གྱི་ལ༷ས་རྣམ༷ས་བད༷ག་པོ༷་ཡི་རྒྱུར་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ན༷་དེ༷ར་ཡ༷ང་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མི་འཐད་ཅེས་པའི་རྩོད༷་པ༷་ཡང་ཁྱོད་ལ་མཚུང༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །འདི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་རང་རང་གི་ས་བོན་དང་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་
བདག་རྐྱེན་ཡོད་པ་ལས་མི་འདྲ་བ་དང་། འབྱུང་བ་རང་ལའང་མདོག་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་ཡོད་པ་དང་ནང་སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་སོགས་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་ལས་མིན་པར་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་ཡིན་ན་ཁྱད་མེད་དུ་ཐལ་བར་གཉིས་ཀར་གོ་བར་བྱའོ། །ཆ༷གས་སོ༷གས་
ནི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཏེ་ཉེས་པ་གསུམ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱི༷་ཆོ༷ས་ཡི༷ན་པ༷ར་ཡ༷ང་འདོ༷ད་ན༷་ཀོ༷། རྒྱུ་ལུས་ལ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ནུ༷ས་པ་མེ༷ད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཅན་མེ༷ད་པ༷ས་ན༷་འབྲ༷ས་བུ༷་མི༷་མཚུ༷ངས་པ་ཆགས་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པ་འདི་རྒྱུ་ག༷ང་ལ༷ས་ཡི༷ན། ཞེས་སོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་
པོ་འདི་གཞུང་ན་མི་སྣང་སྟེ་ཚད་མ་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །གཞན་སྐྱོ༷ན་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་རྣ༷མས་ནད་དུ་མ་གྱུར་བའི་སྐབས་དང་ནད་དུ་གྱུར་ནས་ཤས་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་ཆགས་སོགས་རང་རང་གི་ཆོས་སུ་འདོད་པ་དེ་ལ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དེ་ལྟར་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་དེ་དེའི་ཆོས་
20-1-160b


མིན་ཏེ། ཡིན་ན་སྒྲོན་མེ་དང་འོད་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་རིགས་སོ། །ནད་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་གཅིག་ལའང་ཁྱད་པར་དུ་མ་ཡོད་པས་མི་སྐྱོན་ཞེ་ན། གཅིག་ལའང་དུ་མ་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགྱུར་བའམ་ཡང་ན་གཅིག་པོ་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །
རྟགས་དེ་མ་གྲུབ་སྟེ། མཁྲིས་པ་ལྟ་བུ་ལྷག་པར་འཕེལ་བས་ནད་དུ་གྱུ༷ར་ན་གདུང་བ་ལས་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་རྟགས་མ༷་གྲུ༷བ་པ་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་ནི་མཁྲིས་པར་མ་ཟད་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ནད་དུ་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ས་གདུང་བ་བསྐྱེད་ནས་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་
བའི་ཕྱིར༷་མཁྲིས་པ་ཁོ་ནའི་ཆོས་སུ་མ་ངེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ལས་ཀྱང་སྡང་བ་སོགས་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། ཀུན༷་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བ༷འ༷ང་མི༷ན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཆགས་སོགས་མཚུངས་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་ཟིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེའི་ལན་འགོག་
པའོ། །དང་པོ། རྒྱུ༷་བད་ཀན་ལྟ་བུ་ནི༷་ལྷག་པར་འཕེ༷ལ་བ༷ར་གྱུར༷་པ༷་ན༷་འབྲ༷ས་བུ༷་ཆགས་པ་དེ་ཙམ་འཕེལ་བ་རིགས་ཀྱི་འགྲི༷བ༷་པ༷ར་ནི་མི༷་རུང༷་སྟེ༷། དཔེར་ན་མཁྲིས་པ་ལྷག་པར་འཕེལ་བས་ལུས་ལ་ཚ༷་བ༷་དང་དྲི་ང་བ་སོ༷གས་འཕེལ་བ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང་བད་ཀན་ལྷག་
པར་འཕེལ་བ་ན་གདུང་བའི་དབང་གིས་ཆགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། རླུང་འཕེལ་བས་གཉིད་མི་འབྱུང་བ་དང་། མཁྲིས་པ་འཕེལ་བ་ན་བློ་མི་གསལ་བ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བས་འགལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆ༷གས་སོ༷གས་ཀྱི༷་འགྱུར༷་བ༷་ནི་བད་ཀན་སོགས་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་
བ་མཉམ་མི་མཉམ་གྱི་ནང་གི་རེག་བྱ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པའི་ཚོར་བ་བདེ༷་སྡུག༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔའི་འདོད་བརྗོད་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ཁོ་ན་རེ། ནད་དུ་གྱུར་ནས་འཕེལ་བ་ན་ཉེས་པ་ཤས་ཆེ་ཆུང་ཆ༷་མི༷་མཉ༷མ་པ་ལས་སྐྱེ༷ས་པའི་སྡུག༷་
20-1-161a


བསྔ༷ལ་གྱི༷ས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ག༷ལ་ཏེ༷་བད་ཀན་སོགས་འཕེལ་ན་ཡང་དེའི་ཆོས་འདོ༷ད་ཆ༷གས་སོགས་མི༷་སྐྱེད༷་དོ་ཞེ་ན༷། འོ་ན་ཆགས་སོགས་དེ་ཅི༷ས་སྐྱེད༷་སྨྲོས༷་ཤི༷ག །སྨྲས་པ། འདུ་བ་ཆ༷་མཉ༷མ་པ་ལ༷ས་ཁུ༷་བ་འཕེ༷ལ་ལ་དེ༷་ལ༷ས་འདོ༷ད་
ཆག༷ས་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ། བཀག་པ་དངོས་དང་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། དེ་ལྟར་མ་ངེས་ཏེ་འདུ་བ་ཆ༷་མི༷་མཉ༷མ་པ་ནད་ཅན་དག་ལ༷འ༷ང་ཆ༷གས་པ་ཅ༷ན་མཐོ༷ང་ལ། གང་ཟག་གཞ༷ན་ནི༷་འདུ་བ་ཆ༷་མ༷ཉམ་ན༷་ཡ༷ང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་མི༷ན་པ་ཡང་ཡོད་ལ། 
གཞ༷ན་འགའ་ཞིག་ནི༷་ཁུ་བ་ཟ༷ད་དེ་དེའི་ལམ་ན༷ས་ཁྲག་འཛ༷ག་ཀྱང༷་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བས་གནོད་ལ། གཞན་ཡང་ཁུ་བ་འཕེལ་བ་ཙམ་ལས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་བུ༷ད་མེ༷ད་གཅི༷ག་ལ༷་ཁུ༷་བ་འཕེལ་བའི་ངེ༷ས་པ་མེ༷ད་པས་ཁུ་བ་འཕེལ་བའི་སྐྱེས་བུ་དེ༷་ཀུན་ལ་ཁྱད་མེད་པར་ཆགས་
རིགས་ཀྱི་ཡིད་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་བུད་མེད་གཅི༷ག་པུ་ལ༷་ཆ༷གས་པ་དྲ༷ག་པོ་སྐྱེ་བར་མི༷་འགྱུར༷་ན་ཡང་། གཅིག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་ཆགས་པ་ཡང་མཐོང་བས་ན་ཁུ་བ་ཙམ་ལས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ་རང་གི་རྟོག་པ་ལས་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་
ཡུལ་གཅིག་པུ་དེའི་གཟུག༷ས་བཟང་བ་དང་སྤྱོད་ལམ་མཛེས་པ་སོ༷གས་ཀྱང༷་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཀུན༷་ལ་དེ་ལྟར་མ༷་ངེ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་གཅིག་ཆགས་པ་ལྟར་ཀུན་ཆགས་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་
གཟུགས་བཟང་བ་ཁོ་ན་ཆགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ན་གཟུགས་བཟང་བ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་གཅིག་ལའང་ཆགས་མི་རིགས་ན་ཡང་། གཟུགས་བཟང་ངན་དུ་བཞག་པ་ཀུན་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ཆགས་པ་འབྱུང༷་བ༷འ༷ང་ཡི༷ན་ཏེ་གང་དུ་སུས་ཀྱང་ཆགས་
20-1-161b


པའི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་བ་ནི་མི་རྙེད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་བཟང་བ་ཙམ་ཆགས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ན་མི་སྡུག་པ་གོམས་པ་དང་དེ་བས་ཆེས་བཟང་པོ་རྙེད་པའི་ཡུལ་ཅན་སོགས་ཡུལ་དེ༷་ལ་ཡོ༷ན་ཏན༷་དུ་མི༷་འཛི༷ན་པ༷་ཁུ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ༷འ༷ང་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་རིགས་ན་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་མ་བཟུང་ན་
ཆགས་པ་མི་སྐྱེ་བར་མཐོང་བས་གནོད་དོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་ཡུལ་དེ་ལ་ཡོ༷ན་ཏན༷་དུ་འཛི༷ན་པ་དེ༷་ཡ༷ང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། སྐྱེས་བུ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱི༷ས་གཅིག་གིས་གཟུགས་བཟང་བར་བཟུང་བ་དེ་མཐོང་ཙམ་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སྔ་མ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་འཛི༷ན་པ༷་དང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར༷་
ཏེ༷། གཟུགས་བཟང་བ་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་ཆ་མཉམ་པའི་ཁུ་བ་འཕེལ་བ་དེ་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཆགས་ན་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་དགོས་པའང་ཡིན་པས་དེ་འདྲའི་ཡོན་ཏན་དུ་བཟུང་ནས་ཆགས་པའི་བློ་དེའི་རྒྱུ༷་ཡོད་པ་ལ༷་སྐྱེས་བུ་དེ་ཀུན་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གསུམ་པ་འབྲས་བུ་གཅིག་
ཏུ་ངེས་པར་ཐལ་བ་ནི། གན༷ས་སྐབ༷ས་གང༷་ལ༷་གང་ཟག་ཆ༷གས་པ་ཅ༷ན་དུ་འདོ༷ད་པ་སྟེ་ཆགས་པ་ཅན་ཡིན་པར་གྱུར་ན། དེ༷་འདྲ༷་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་ཡི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་གནས་པ་ཁོ་ན་ལས་ནམ་ཡང་ཞེ༷་སྡ༷ང་ཅ༷ན་དུ་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཡུལ་ལེན་པར་འདོད་པའི་ཆགས་པ་དང་ཡུལ་འདོར་པར་འདོད་པའི་སྡང་བ་དེ༷་གཉིས་ནི་ངོ༷་བོ༷་ཤིན་ཏུ་མི༷་
མཚུང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆགས་སྡང་གི་གནས་སྐབས་འདི༷་ལ༷་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པ༷ར་མཐོ༷ང་བ༷འ༷ང་མེ༷ད་དེ་རེས་སྡང་བའི་གནས་སྐབས་དང་། རེས་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་བད་ཀན་ཤས་ཆེ་བའམ་འདུ་བ་མི་མཉམ་པ་མེད་པར་ཁུ་བ་འཕེལ་བ་
དང་ལྡན་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ་མ་འགྱུར་བཞིན་དུ་ཡུལ་གཅིག་ལའང་སྡང་བ་དང་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་སུ་མཐོང་ན་དེ་ནི་འདུ་བ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་ལ་ཁྱད་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ནང་གི་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བར་མངོན་པ་ཡིན་ནོ། །
20-1-162a


གཉིས་པ་ནི། ཆགས་སྡང་སོགས་གནས་སྐབས་མ་ངེས་པར་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚུལ་ཅན་དེ་ནི་རླུང་སོགས་ལས་བྱུང་བར་སྨྲ་བ་ལ་མི་སྲིད་ལ། གྲུབ་མཐའ་གང༷་གི༷་ལུགས་ལ་འདོ༷ད་ཆགས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཐོག་མེད་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་བའི་
རི༷གས་མཐུ༷ན་པའི་བ༷ག་ཆ༷གས་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཐ་དད་པ་ལ༷་ར༷ག་ལ༷ས་པས༷་ནི༷་འཇུག་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཁས་ལེན་པ་དེ༷་ལ༷་གོང་དུ་གཞན་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན༷་འདི༷ར་ཐ༷ལ་བ་མེ༷ད་དེ། སྐྱེས་བུའི་ནང་གི་གོམས་པ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་ཆགས་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་དང་། ཡུལ་ལ་སྐྱེ་ཚུལ་
གྱི་ཁྱད་པར་དང་། གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤོང་བའོ། །དང་པོ། རླུང་སོགས་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་མིན་པར་དཔྱད་པ་འདི༷ས་ནི༷་ཆགས་སོགས་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང༷་བའི༷་ཆོ༷ས་ཡིན་པ་ཉི༷ད་
ཀྱང་བཀ༷ག་པ་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་འབྱུང་བ་ས་ཆུའི་ཁམས་ལས་བད་ཀན་དང་། དྲོད་མེ་ཡི་ཁམས་ལས་མཁྲིས་པ་དང་། འབྱིན་རྔུབ་སོགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་རླུང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ས་ཆུ་ལས་འདོད་ཆགས། མེ་རླུང་ལས་ཞེ་སྡང་། ཆུ་རླུང་ཤས་
ཆེ་བ་ལས་གཏི་མུག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་འདོད་པ་ཡང་རིགས་པ་ཁ་སྤོས་པས་ཁེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཁུ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་ཁམས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དུ་བྱས་པ་ལས་ཚོར་བ་བདེ་བ་སོགས་སྐྱེ་བ་ནི་དབང་པོ་ལས་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཕན་འདོགས་
བྱེད་ཡིན་ལ། ནང་གི་རེག་བྱ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་པ་ལས་ཡིད་ལའང་ཕན་འདོགས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཤེས་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་མིན་ནོ། །གཞན་དུ་སྔར་དུས་མཉམ་པའི་རྟེ༷ན་ཡ༷ང་བཀ༷ག་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་འབྱུང་བ་ལ་ཆགས་སོགས་གྲུབ་ཟིན་གནས་པའི་རྟེན་
20-1-162b


ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། ལུང་གི་དོན་བཤད་འགལ་བ་སྤང་། །དེ་ཡི་སྐབས་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། འབྱུང་བ་འདི་དག་རྟེན་མིན་ན་ཆོས་མངོན་པ་ལས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་
བརྟེན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་དཀ༷ར་པོ༷་ལ༷་སོགས་པ་གཟུགས་དང་། དྲི་རོ་རེག་བྱ་སོགས་འབྱུང་གྱུར་རྣམས་ནི་ས༷་སོ༷གས་ལ༷་དུས་མཉམ་པར་མི་ཕན་བཞིན་དུ་བརྟེན༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་བཤད་པ་ནི༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །འོ་ན་ཇི་ཞེ་ན། 
གཟུགས་སོགས་དེ༷་ས་སོགས་ལ་རྟེན༷་ནོ་ཞེས་པའི་སྒྲ༷་ཡ༷ང་དུས་མི་མཉམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྔ་མའི་འབྱུང་བ་དེ་དག་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ༷་ཡིན་པའི་དོ༷ན་ཏེ་རྒྱུ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བྱུང་བ་ལ་རྟེན་གྱི་སྒྲས་བསྟན་པ་ཅན་ནམ༷། ཡ༷ང་ན༷་ད་ལྟ་བའི་གཟུགས་
སོགས་ར༷ང་གི༷་རྟེན༷་འབྱུང་བའི་རྡུལ་ད༷ག་དང༷་དབྱེར༷་མེ༷ད་པ༷ར་ནི༷་གན༷ས་པ༷འི་ཕྱིར༷་གཞིའམ་རྟེན༷་ཡིན་གྱི་གཞ༷ན་དུ་སྔ་ཕྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་རྟེན་ནམ་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་ལ་རྟེན་དུ་བརྗོད་པ་མིན་ན་འཐ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཕན་གང་ཡང་མི་འདོགས་པར་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཚུལ་གོང་དུ་
བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དབྱེར་མེད་མ་གྲུབ་རྩོད་པ་སྤང་། །དེ་དང་གཞན་འདོད་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ། དུས་མཉམ་པ་ཡིན་ན་རྟེན་བརྟེན་པ་དབྱེར་མེད་ཅེས་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། རྟེན་ཆང་དང་བརྟེན་པ་དེ་ཡི་ནུས་པ་དུས་མཉམ་ན་ཡང་། ག༷ལ་ཏེ་མྱོས༷་པ་སོ༷གས་
ནུས༷་པ༷་ནི་ཆང་ལས་དབྱེར་ཡོད་དེ། ཆང་ཡུན་རིང་ལོན་པ་ན་མྱོས་ནུས་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་སྐྱུར་པོར་གྱུར་པ་ལ་ཚ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ཡི་སྐབས་ན་ཆང་གནས་ཀྱང་ནུས་པ་མེད་པ་དང་སོགས་ཁོངས་ནས་དུག་གི་ནུས་པ་དང་། མེའི་ཚ་བ་སྔགས་ཀྱིས་བཟློག་པ་སོགས་སོ། །དེ་བཞི༷ན་དུ་འབྱུང་བ་
20-1-163a


དང་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའང་དབྱེར་མེད་མིན་གྱི་དབྱེར༷་ཡོ༷ད་ཡིན་ཀྱང་དུས་མཉམ་པར་རྟེན་པ་འཐད་དོ་ཅེ༷་ན། ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་དེ་ལས་དོན་གཞན་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་ས་བོན་སོགས་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་རང་གི་
ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་གོ་བྱེད་ཀྱི་བརྡས་ནུས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་ན། ས་བོན་རང་ཉིད་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཅན་མིན་པར་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གྱིས་སྐྱེད་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ནུས་པ་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བས་སོ། །དོན་ལ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་
ཁྱོད་ཀྱང་འདོད་ཅིང་དངོ༷ས་པོ༷་ལ༷ས་ནུས༷་པ༷་དོ༷ན་གཞ༷ན་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ན་ནི་ནུས་པ་ལོག་ཕན་ཆད་ནུས་ཅན་གྱི་དངོ༷ས་པོ༷་དེ་ཡང་འཇིག་པར་འགྱུར༷་ལ། གལ་ཏེ་ནུས་པའི་རྟེ༷ན་དངོས་པོ་རང་གི་ཆོས་ཚ༷ང་བར༷་གན༷ས་པ་ཞིག་ན༷་བརྟེན༷་པ༷་ནུས་པ་ཡང་འཇི༷ག་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ནུས་ཅན་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་
ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་ཚ་བ་སོགས་གཏན་དུ་ལོག་པ་ན་ཚ་བ་ཅན་ལ་མེ་ཞེས་འདོགས་པས་ན་ཚ་བ་ཅན་མིན་པར་གྲུབ་པ་དེས་ཚ་བའི་ནུས་པ་དང་ནུས་པ་དེའི་རྟེན་གཉིས་ཀ་ལོག་པར་མཚུངས་ཏེ་ནུས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་དེའི་རྟེན་མ་ཡིན་པར་ཡང་སོང་བས་རྟེན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་
དགོས་པ་མེད་དེ་ནམ་མཁའ་ལ་ཆུ་ཡི་སྣོད་དུ་བཏགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། གཞན་གྱི་འདོད་པར་གནོད་པ་སྟོན། །དེ་ཉིད་རང་ལ་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་མཉམ་པའི་རྟེན་བརྟེན་པ་དབྱེར་མེད་པར་བཤད་པ་དེ༷་དང་མཚུང༷ས་པར་ངེད་
ཀྱིས་ཀྱང་ལུས་དང་སེམས་དབྱེར་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་ཞིག་ན་སེམས་ཀྱང་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ལུས་སེམས་དབྱེར་མེད་པ་མི༷ན་ཏེ༷་བློ༷་མ་འཁྲུལ་བས་སྣ༷ང་བ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་རྟོག༷ས་པ༷ས་ན་འབྱུང༷་བ་དང་སེ༷མས་ནི་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཉི༷ད་ཡིན་པར་གྲུབ་པའི་
20-1-163b


ཕྱིར༷་རོ། །རྟགས་གྲུབ་སྟེ། རང་གི་བློས་ཀྱང་རང་གི་སེམས་ནི་རྡུལ་བསགས་པ་མིན་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཅན་དུ་རིག་ལ། ལུས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་རིག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་རང་གི་བློ་བདེ་སྡུག་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང་
བ་ནི་རང་ཁོ་ནས་ཤེས་ཀྱི་གཞན་ལ་བསྟན་དུ་མེད་ལ། རང་གི་ལུས་ནི་རང་ཙམ་དུ་མ་ཟད་གཞན་ལའང་བསྟན་དུ་ཡོད་པར་རང་གིས་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ལུས་རང་གིས་མཐོང་བའམ། རང་གི་ལུས་གཞན་གྱིས་མཐོང་ཡང་སེམས་ཕན་ཚུན་མཐོང་བར་མི་སྲིད་
པས་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་དུ་མེད་ན་ནི་ལུས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཤེས་པས་གང་ཟག་འདི་ཡི་ཡིད་ལ་རྟོག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡོད་དམ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཡང་ན་སེམས་མ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱང་མི་མཐོང་
ཞིང་མི་ཤེས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཡོ་འགུལ་སོགས་ཡོད་མེད་ལས་འདི་ལ་སེམས་ཡོད་དོ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་ཡིད་ལ་བསམ་པའི་དོན་འདི་ཕ་རོལ་ལ་མ་བསྟན་པར་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་ཚིག་སྨྲ་བའང་མི་སྲིད་
དེ། ལུས་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་སོགས་སྐྱོན་མཐའ་ཡས་སོ། །དེ་ལྟར་ལུས་སེམས་གཅིག་ཏུ་འདོད་ན། ཇི༷་སྲིད་ལུ༷ས་ནི༷་སྔར་དང་མི་འདྲ་བར་འགྱུར༷་གྱི༷་བ༷ར་དུ་ལུས་ཀྱི་གཟུག༷ས་སོག༷ས་གནས་སྐབས་མི་འདྲ་བར་མེད་པར་སྣང་བ་དེ་
བཞི༷ན་དུ༷་ཡི༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཡང་མི་འགྱུར་བར་གནས་པ་མཚུངས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་ནའང་ལུས་ལ་ཁྱད་མེད་བཞིན་དུ་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པ༷་ནི༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོ༷ན་སྣ་ཚོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་མི་འདྲ་བ་དུ་མར་སྐྱེ་བ་ཡུལ་གྱི༷་གཞ༷ན་དབ༷ང་ཅ༷ན་ཉི༷ད་
20-1-164a


རྒྱུ་ག༷ང་ལས་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་མི་སྲིད་དོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བ་ནི་དོན་དང་ཉེ་བས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡིད་རྟོག་བཅས་ནི་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་དབང་ཅན་གང་ལས་ཡིན་ཏེ་དོན་སྤྱི་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་ལུས་དང་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་
པར་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་སུའང་འགྲེལ་པར་མཛད་དོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལྟར་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཡོད་ན་ཡང་རྣམ་ཤེས་རང་གི་རིགས་འདྲ་གཅིག་ལས་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་སྣ་ཚོགས་མི་འདྲ་བའི་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། ག༷ང་ཚེ༷་ལུ༷ས་ལ༷་
ལྟོས་པ་མེ༷ད་པར་ཏེ་ལུས་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་སྔ་མའི་ཤེ༷ས་པ༷་འག༷འ་ཞི༷ག་ཕྱི་མའི་ཤེས་པ་འག༷འ་ཞི༷ག་གི༷་དོན་སྣང་སོགས་ཀྱི་བག༷་ཆ༷གས་ས༷ད་པའི༷་རྒྱུར༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡིན་པ་དེ༷ས་ན༷་ཤེས་པ་མི་འདྲ་བ་འག༷འ་ཞི༷ག་ལ༷ས་མི་འདྲ་བ་འག༷འ་ཞིག་སྐྱེ་རུང་བ་ཡི༷ན་ཏེ། 
གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཤེས་པ་རང་གི་ངོ་བོས་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་འཛིན་རུང་བ་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་ཉེ་བ་ལྟར་སྐྱེ་བས་ན་ཤེས་པ་སྔ་མ་སྔ་མའི་རིགས་འདྲ་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་མི་འདྲ་བ་ཅན་ཡང་འབྱུང་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ལུས་ལ་མི་ལྟོས་
པའི་ཡིད་རྟོག་འབའ་ཞིག་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ། འཁོར་བ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ། །དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། རྣ༷མ་པར་ཤེས༷་པ་མི༷ན་པ༷་ནི་རྣ༷མ་ཤེ༷ས་ཀྱི༷་ཉེ༷ར་ལེ༷ན་མི༷ན་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ཡ༷ང་འཁོར་བ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་མེད་དུ་མི་
འབྱུང་ལ། དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་མིན་པ་མི་སྲིད་པས་སྐད་ཅིག་དེ་ཡང་སྔ་མ་ལ་མ་ལྟོས་པར་མི་འབྱུང་ཞིང་། དེའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཤེས་པ་རང་ཉིད་མིན་པ་གཞན་ས་སོགས་གང་ལས་ཀྱང་འབྱུང་མི་སྲིད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་ན་དེའི་རྒྱུན་ཐོག་མ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
20-1-164b


པ། རྣམ་ཤེས་མིན་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་པར་རིགས་པས་བསྟན་པ་ལ་འགོག་མ་ནུས་ཀྱང༷་ག༷ལ་ཏེ༷་དངོ༷ས་པོ༷་འདི་དག་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ནི་རྣ༷མ་པར་ཤེ༷ས་པ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་དང་ལྡ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ཡིན་པས་ན་ཉེར་ལེན་མེད་པར་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་འདོ༷ད་ན༷། རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་
ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག རྣམ་ཤེས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་ནུས་པ་མེད་པར་བཀག་ཟིན་ལ། གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཡོད་ཀྱང་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་མི་གསལ་བའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་སྒྲོན་མེ་དང་འོད་ལྟར་ལུས་ལ་སེམས་བརྟེན་པ་མངོན་དུ་མཐོང་བ་འདི་ཙམ་ཡིན་ན་འདི་དངོས་པོ་ཀུན་
ལ་མི་གསལ་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ན། དངོས་པོ་རིལ་མངོན་པར་གསལ་བའི་སེམས་ཅན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རུང་ཡིན་ནམ། འབྱུང་བའི་ཆ་རེ་རེ་ནས་སེམས་ཅན་དུ་འགྱུར་རུང་ཡིན། །དང་པོ་ལྟར་ན། དངོས་པོ་རིལ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་དགོས་ན་དེ་མི་སྲིད་ལ་ཁས་ཀྱང་མི་ལེན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཤིན་ཏུ་
ཕྲ་བ་རྩ་འཇག་གཅིག་དང་སྤུ་ཉག་མ་གཅིག་སོ༷གས་དངོས་པོ་རེ་རེའི་རྩེ༷་ལའང་འབྱུང་རྡུལ་དུ་མ་ཡོད་པས་དེ་ན༷་གླང༷་ཆེ༷ན་བརྒྱ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ད་ལྟ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་གསལ་རུང་གི་སེམས་ཅན་དུ་ད་ལྟ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་སྔོ༷ན་ཚེ༷་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་སུས་ཀྱང་མཐོང་མ་མྱོང་བའམ་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་དངོས་
པོ་དེ་འདྲ་ཡོ༷ད་དོ༷་ཞེ༷ས་དེ༷་སྐ༷ད་སྨྲ་བ་འདི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་སྨྲ་བ་གྲང༷ས་ཅ༷ན་པ་ངོ་ཚ་མེད་པའི་ཕྱུག༷ས་ལྟ་བུ་རྣམས་ལ༷ས་གཞ༷ན་མི་རིགས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ལ་ངོ༷་ཚ༷ར་བཅ༷ས་པ་སུ༷་ཞིག་གིས་བརྗོ༷ད་པར་རྩོལ༷་ཏེ་རྩོལ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་རྒྱང་འཕེན་པ་ཁྱེད་རང་ཉིད་རྟོག་གེ་བ་རྣམས་
ཀྱི་གཙུག་གི་ནོར་བུར་རློམས་ནས་དངོས་སུ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ལས་མ་མཐོང་བ་གཞན་འགོག་པར་འདོད་པས་རྗེས་དཔག་ཀྱང་ཚད་མར་ཁས་མི་ལེན་པ་ཁྱོད་ལ་ཤིན་ཏུ་མ་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་ནི་མཛེས་པས་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་མི་རིགས་
20-1-165a


པའི་རྒྱུ་མཚན་ཀྱང་། རྒྱུ་རྩ་མཆོག་གི་རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ནི༷་ལ༷ན་བརྒྱར༷་རྣ༷མ་པར་ཕྱེ༷་ཞིང་དཔྱད་ན་ཡ༷ང་། ད་ལྟ་བའི་དངོས་པོའི་ངོ༷་བོ༷་ག༷ང་ཞི༷ག་མངོན་སུམ་སྣང༷་བར་གྱུ༷ར་བའི་ངོ༷་བོ༷་དེ༷་ནི༷་སྔ༷ར་རྒྱུ་དུས་ན་མི༷་སྣ༷ང་ན། ཇི༷་ལྟར༷་གླང་པོ་
བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་དེ༷་ནི༷་ད་ལྟ་ནས་ཡོ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གསུམ་པ་འཁོར་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལས་སེམས་ཅན་གསར་སྐྱེ་དགག་པ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་སྔ༷་ན༷་
མེ༷ད་པ༷་གསར་དུ་ས་སོགས་ལས་འབྱུང༷་བ༷་ཡིན་ན་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལས་ཆགས་སྡང་ང་རྒྱལ་བློ་ལ་སོ༷གས་པ་ཡོད་པའི་ངེ༷ས་པ་མེ༷ད་པར་རེས་འགའ་མ་ཚང་པ་ཡང་སྲིད་པར་ཐ༷ལ་བ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེ་ལ་སྲོག་
ཆགས་ཀྱི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་མི་འདྲ་བ་དང་། དབང་པོ་ཚང་མི་ཚང་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དེའི་ཆོས་སེམས་ཀྱང་ཆགས་པ་ཡོད་མེད་སྣ་ཚོགས་ཡོད་རིགས་ནའང་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དབང་པོ་དང་རྣམ་འགྱུར་ལ་ཁྱད་ཡོད་
ཀྱང་ཆགས་བྲལ་དང་སྡང་བྲལ་སོགས་མ་མཐོང་བས་གནོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། འབྱུང་ཙམ་རྒྱུར་འདོད་ཧ་ཅང་ཐལ། །འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། གང་སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཀྱང་འབྱུང་བའི༷་བད༷ག་ཉིད་ལ༷ས་མ༷་འད༷ས་པའི་ཕྱིར༷་གལ༷་ཏེ་
སེམས་ཅན་ཀུན་ཀྱ༷ང་ཆ༷གས་སྡང་སོ༷གས་དང་ལྡ༷ན་པ་ཡིན་གྱི་དེ་དང་བྲལ་བ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན༷། སྲོག་ཆགས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་འདོ༷ད་ཆ༷གས་སོགས་ཆེ་ཆུང་མཚུང༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་འབྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཆགས་ལྡན་ཡིན་པར་འདོད་པ་མེ་ཡི་དྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་འདི་ལ་ཆགས་
20-1-165b


སྡང་སོགས་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པར་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟ་ནའང་སེང་གེ་སོགས་ཆགས་པ་ཤས་ཆུང་ལ་སྡང་བ་ཆེ་བ་དང་། བོང་བུ་དང་མཆིལ་པ་སོགས་ཆགས་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང་། གཞན་ཡང་མི་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་དང་ཆེས་ཆགས་པ་དང་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པ་དང་། དེ་
བཞིན་དུ་སྡང་བ་དང་བྱམས་པ་ཤེས་རབ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མཐོང་བས་གནོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་འགོག་པ། དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་ཆགས་པ་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པ་ནི་རྒྱུ་འབྱུང༷་བའི་ཁྱ༷ད་པར་ལ༷ས་
ཡི༷ན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་མངར་ལ། ཡུལ་གཞན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན༷། འབྱུང༷་བ་རྣམ༷ས་ལ་སྲོ༷ག་ཆ༷གས་དང་ཆེས་སྲོག་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པར་མེ༷ད་པར་སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཅོག་སྲོག་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་
རྣམ་གྲངས་སུ་འདྲ་བར་འདོད་ཀྱ༷ང་། སྲོག་ཆགས་དེ་ལ་ཆགས་སོགས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོད་པ་འདི༷་ཡི་རྟེ༷ན་དུ་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ནི༷་རྟག་ཏུ་ངང་ཚུལ་གཅིག་ལ་མི་གནས་པར་རེས་ཡོད་པ་དང་རེས་མེད་པའི་ཕུལ༷་བྱུང༷་དང་འགྲི༷བ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ༷་ཉིད་དུ་མངོན་
ཏེ། ལ་ལར་ཆགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ལ་ལ་ལར་མེད་པ་ཡོད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་འབྱུང་བ་ལ་ཡོད་པའི་ནུས་པ་འཕེལ་འགྲིབ་ཡོད་པ༷་དེ་བཞི༷ན་འབྱུང་བ་ལ་སྔར་ཆགས་སོགས་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་དེ༷་ཡོ༷ད་པ༷་ལ༷ས་ཕྱིས་དེ༷་མེ༷ད་པར་ཡང་འ༷གྱུ༷ར་སྲིད་དེ་འཕེལ་བ་
དང་འགྲིབ་པ་ཅན་ནི་ཤིན་ཏུ་འགྲིབ་ནས་རྒྱུན་ཆད་པའང་སྲིད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཆགས་སོགས་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ནིམ་པའི་ས་བོན་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་མངར་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་
20-1-166a


པ་ལ། དོན་དང་དཔེ་ཡི་ཚུལ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་ཆ༷གས་སོ༷གས་ཆེ་ཆུང་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཡོད་ཀྱང༷་སྲོག་ཆགས་དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་མཚུང༷ས་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཙམ་ནི་མི༷་ལྡོ༷ག་པའི་ཕྱིར༷་ཆགས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཁྱད་པར་ལོག་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཙམ་མ་ལོག་
པ་དེས་ན་ཆགས་པ་མེད་པར་སྲིད་པར་འགྱུར་བ་མི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། བད༷ག་ཉི༷ད་མཚུངས་པའམ་འདྲ༷་བའི་རྒྱུའི༷་དངོས་པོ་ལ་ཁྱད་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཀུན༷་ལ༷་འདོ༷ད་ཆ༷གས་སོགས་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་མེད་པར་འདྲ༷་བ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱུ་ནོག་སོགས་
ཡོད་པར་མཚུང༷ས་པའི་བད༷ག་ཉིད་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་བ༷་ལ༷ང་གི༷་ཤེ༷ས་པ༷་དེས་ཁྲ་བོ་དང་དམར་ཟལ་སོགས་གང་ཡིན་ཀྱང་བ་ལང་ཙམ་དུ་ཤེས་ཀྱི། བ་ལང་དང་ཆེས་བ་ལང་ཆེས་ཤིན་ཏུ་བ་ལང་ཞེས་པའི་བློ་ལ་ཤས་ཆེ་ཆུང་མི་འབྱུང་བའ༷མ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱང་འཕེན་པའི་ལུགས་
འདི༷ར་ཡ༷ང་ས༷་སོ༷གས་ལ༷་སྲོ༷ག་ཆག༷ས་ཉི༷ད་དང་ཆེས་སྲོག་ཆགས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་སྲོག་ཆགས་སོ༷གས་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཤས་ཆེ་ཆུང་གཞན་གྱི༷་རི༷མ་པ༷་སྐབས་ལ༷་ལ༷ར་ཀྱང་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ན་འབྲས་བུ་སྲོག་ཆགས་ཙམ་དུ་ཁྱད་མེད་པ་དེ་བཞིན་དེའི་འབྲས་བུ་ཆགས་སོགས་ལའང་ཁྱད་པར་
ཡོད་པ་ག་ལ་རིགས་ཏེ། སྲོག་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་སོགས་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ལ་དེ་མ་བྱུང་ན་ཕར་ཞོག་བྱུང་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ཡིན་པ་ཙམ་ལས་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་རིམ་པ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་ཆགས་ལ་ཤས་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་མེད་ཀྱང་
ཆགས་སོགས་ལ་ཤས་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་ཡོད་ན་དེ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཙམ་མིན་ལ་ཆགས་སོགས་ཤས་ཆེ་བའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་སྐྱེད་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བའང་
20-1-166b


འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་མིན་ཏེ་ཡིན་ན་ཁྱད་མེད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཞན་སྔོན་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ཡང་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ལ། དཔེ་དང་དཔེ་ཅན་མི་མཚུངས་ལ། །མཚུངས་པར་འདོད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། ཙན་དན་གྱི་མེ་དང་མེ་ཕལ་བ་བཞིན་དུ་དྲོ༷་
བའི་རི༷མ་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་གཏན་དུ་དྲོ༷་བ་མེ༷ད་པའི་མེ༷་འག༷འ་ཡང་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པ༷་དེ༷་བཞི༷ན་འབྱུང་བ་འདི༷ར་ཡ༷ང་ཆགས་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་སྐྱེད་པའི་ཆ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང་ཆགས་པ་གཏན་ནས་མི་སྐྱེད་པའི་ཆ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་ལྟར་འཐད་པ་མི༷ན་ཏེ་ཇི་ཙམ་དྲོ་
བ་དེ་ཉིད་མེ་ཡིན་གྱི་དྲོ༷་བ་ལས་མེ༷་གཞ༷ན་དུ་ཡོད་པ་བཀ༷ག་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་དྲོ་བ་ལས་མེ་ཐ་དད་ན་དྲོ་བ་མེད་པའི་མེ་ཡོད་པར་ཐལ་བ་དང་དུས་མཉམ་པའི་རྟེན་བཀག་པ་སོགས་སྔ་ཕྱིར་བཤད་པའི་རིགས་པ་དུ་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དཔེ་མེ་དང་དཔེ་ཅན་ས་
སོགས་མི་མཚུངས་ལ། གལ་ཏེ་ཆོས་གང༷་ཞི༷ག་ཆོས་ཅན་དེ་དང་འབྲལ་མི་ཤེས་པ་མིན་པར་གཞ༷ན་དུ་དེ་ལ་རྟེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོ༷ད་པའི་ཡོ༷ན་ཏན་ནི༷་འཕེལ་འབྲིའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་རི༷མ་པ༷་ད༷ང་ལྡ༷ན་པ༷་ཡིན་པར་འདོད་ན་ཡོན་ཏན་དེ༷་ད༷ག་ནི་ཆོས་ཅན་ནམ་རྟེན་དེ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ནི་འགའ་
ཞིག་གམ་ལ༷་ལ༷ར་རྒྱུན་འཆ༷ད་པར་ཡང་འགྱུར༷་སྲིད་དེ། དཔེར་ན་སྣམ་སོགས་ཀྱི་དཀ༷ར་པོ་སོ༷གས་ཚོས་གཞན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་ན་སྔ་མ་འཆད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་འབྱུང་བ་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཆགས་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་འཕེལ་འགྲིབ་
ཅན་དེ་ཡང་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ལ་ལར་འཆད་སྲིད་པས་མེ་དྲོ་བ་དང་མི་མཚུངས་སོ། །གཉིས་པ། མེ་དང་དྲོ་བ་འབྲལ་མི་ཤེས་པ་དེ་དཔེར་རུང་སྟེ། ས་སོགས་དང་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་མི་འབྲལ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་ཐ་མི་
20-1-167a


དད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་མི་རུང་ཞེ་ན། ཐ་དད་ཀྱང་འབྲལ་མི་རུང་བའི་དཔེ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་གཟུག༷ས་དང་རེག་བྱ་སོ༷གས་འབྱུང་བ་དང་ཐ་དད་ཡིན་ཀྱང་འབྲལ་མི་ཤེས་པ་བཞི༷ན་དུ༷་འབྱུང་བ་དང་དེའི་ཡོན་ཏན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེ་ན། དཔེ་དེས་འབྱུང་
བ་ཡོད་ན་ཆགས་སོགས་ཡོད་པར་ངེ༷ས་པ་མི༷ན་ཏེ༷། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ནི་དུས་མཉམ་པའི་འབྱུང༷་བ་དེ་དག་ད༷ང་ངོ་བོ་དབྱེར༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་དེ༷་དང་མཚུང༷ས་པར་ཆགས་སོགས་དང་འབྱུང་བའང་དབྱེར་མེད་པར་གནས་སོ་ཤེ༷་ན༷་མི༷ན་ཏེ། ཆ༷གས་སྡང་དང་ང་
རྒྱལ་ལ་སོ༷གས་པ་ཡང་ལུས་གྲུབ་པ་དང་མཉམ་དུ་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་ལྷ༷ན་ཅི༷ག་ཏུ་སྐྱེས༷་པར་ཐལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བློ་ཡི་ཆོས་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཅིག་ཅར་དུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་དགོས་ནའང་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འབྱུང་སྟེ་ཆགས་
པའི་ཡུལ་སོགས་ལྷན༷་ཅིག་ཏུ་མེད་པས་སོ་སྙམ་ན། ཆགས་པའི་ཡུལ་ཞེས་པ་སོགས་རང་མཚན་པ་གང་ཡང་མེད་དེ་ཡུལ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་། རང་གི་བློས་ཆགས་པའི་ཡུལ་དུ་མ་བཟུང་བར་ཡུལ་ཙམ་ཀྱིས་ཆགས་པ་མི་སྐྱེད་པར་སྔར་ལན་མང་དུ་དཔྱད་པ་བཞིན་
ནོ། །དེས་ན་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བའི་ཆགས་པ་འདི་ནི་ཡུལ་དེ་ལ་སྡུག་པར་རྣ༷མ་པ༷ར་བ༷རྟགས་པ༷འི་སྤྱོད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་གཟུགས་སོགས་ཡུལ༷་ཡོད་པ་ཙམ་ཡ༷ང་ཆགས་སོགས་སྐྱེ་བར་ངེས་པའི་ངེ༷ས་བྱེ༷ད་ཅི་ཡང་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །གསུམ་པ། ཆགས་སོགས་
འདི་སྔོན་གོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མིན་པར་ལུས་ཙམ་ལས་སྐྱེ་ན་རང་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྐལ༷་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ད༷ང་བྲ༷ལ་བའི༷་ཕྱིར༷་ཆ༷གས་སྡང་སོ༷གས་ཤས་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པར་ཡང་ངེ༷ས་པ༷་མེ༷ད་པར་གྱུར་པ༷འ༷མ། ཡང་ན༷་རྒྱུ༷་ལུས་ནི་རྟག༷་ཏུ་ཉེ༷་བའི་ཕྱིར༷་ཆགས་སྡང་སོགས་བློ་
20-1-167b


རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་ཀྱང་གང་ཟག་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ལ་ཁྱད་མེད་པར་དུས་ཀུན༷་གྱི་ཚེ༷་ན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱེ༷་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་སྡུག་བདེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དམ་རྣམ་པ་ལ། མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད། །དང་པོ། སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཕུང་པོ་དེ༷་ནི༷་ཡུལ་དུས་རེས༷་འག༷འ་བར་
དམི༷གས་པའི༷་ཕྱིར༷་མི༷་རྟག༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་འདྲའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་ལས་ཉོན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་ཉེ༷ས་པ༷འི་རྟེན༷་དུ་གྱུ༷ར་པའི་ཕྱིར༷་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། ནད་དང་འབྲས་དང་ཟས་དུག་ཅན་བཞིན་ཡིན་པ་ད༷ང་། ཡང་
སྔོན་གྱི་ལས་ཉོན་གྱི་རྒྱུ༷་ལས་བྱུང་བས་དེ་ཡི་གཞན་དབ༷ང་ཅན་ཏེ་བྲན་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱི༷ར་ཡ༷ང་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་ཡི༷ན་ཏེ། གཞན་དབང་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ཉེས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་མི་འདོད་ན་ཡང་རྒྱུ་ཡི་དབང་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
གསུམ་པ། དེ་འདྲའི་ཕུང་པོ་དུ་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ནི་བད༷ག་མི༷ན་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་གཞན་དབང་ཅན་དང་ཆ་དུ་མར་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟག་གཅིག་རང་དབང་གི་བདག་གམ་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་དངོས་པོ་རྡུལ་ཙམ་དུ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་མེད་ན་མིག་སོགས་དེས་བྱི༷ན་གྱིས༷་བཪླ༷བས་
བ༷འམ་དབང་བསྒྱུར་བའ༷ང་མི༷ན་པས་ན་བདག་གི་བའང་མེད་དོ། །བཞི་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པ་གཉིས། །དང་པོ། དེ་འདྲའི་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་དེའི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་བདག་མི༷ན་ཏེ་བདག་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་སོ། །སྐྱེད་བྱེད་མིན་ཀྱང་དེ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའམ་བྱི༷ན་
གྱིས༷་རློབ་པ༷་པོ༷འི་བདག་དོན་གཞན་དུ་ཡོད་པ་མི༷ན་ཏེ་དེ་མ་གྲུབ་པས་ན་ཕུང་པོ་ནི་བདག་དེས་སྟོང་པའོ། །གཉིས་པ། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། ཕུང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའམ་དེ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་བདག་མེད་དོ་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་བདག་རྟག་པ་
20-1-168a


དེ་མེད་ན་ཕུང་པོའང་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཏེ་སྐྱེས་བུ་མེད་ན་དེའི་གནས་དང་ཡུལ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་རྟག་པ་དེས་ཕུང་པོ་འདི་ཀུན་སྐྱེད་ཅིང་འདི་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདག་རྟག༷་པ༷་དེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་ཕུང་པོའི་སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ཏེ་
རྟག་པ་ལ་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་སོ། །རྟག་པ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱི་ཆ་མེད་པ་གཅི༷ག་པུ་དེ་ལ༷ས་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་དུ༷་མ༷་ནི༷་དུས༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷ར་རིམ་ཅན་དུ་སྐྱེ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་རོ། །བདག་མེད་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་མེད་པས་འདི་
ལྟར་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བཞིན་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་བདག་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་རྒྱུ་ཡིན་པར་དཔོག་པའི་རིགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། མིག་ཤེས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་ལ་རྒྱུ༷་གཞ༷ན་དབང་ཡིད་གཉིས་ལྟ་བུ་
ད༷ག་ནི༷་ཚོ༷གས་ན༷་ཡ༷ང་། འབྲས༷་བུ༷་མིག་ཤེས་དེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ༷་བ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷། དེ་ལ་མ་ཚངས་པའི་རྒྱུ༷་གཞ༷ན་གཟུགས་ལྟ་བུའང་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རྗེ༷ས་སུ༷་ད༷པོག༷་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ན༷འང་། དེ་ལྟ་བུའི་མ་ཚང་བ་དེ༷་ནི༷་རྟག༷་པ་རྣ༷མས་ལ༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་སོ། །
དེས་ན་འདི་མེད་ན་གང་ཞིག་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། འདི་ཡོད་ན་གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ངེས་པའི་རིགས་པ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ཀུན་འབྱུང་ལ། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ལྡན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ཉིད་ངོས་བཟུང་བའོ། །དང་པོ། 
གཏན་དུ་བ་མིན་པར་རེ༷ས་འག༷འ་བ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པ༷ས་ན༷་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་འདི་ཉི༷ད་ནི་རྒྱུ༷་དང་བཅ༷ས་པ་ཉི༷ད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི། གལ་ཏེ༷་རྒྱུ་མེ༷ད་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་འབྱུང་བ་རྒྱུ་གཞན༷་ལ༷་མི༷་ལྟོ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་རྟག༷་ཏུ༷་ཡོ༷ད་པ༷འམ་མེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པས་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་
20-1-168b


ལ། མི་འཐད་གཞན་གྱི་འདོད་པ་འགོག །རིགས་པས་གྲུབ་པ་རང་ལུགས་བཞག །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་མེད་ཉིད་དུ་འདོད་པ་བཀག །དབང་སོགས་རྒྱུ་གཞན་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། ཇི༷་ལྟ༷ར་ཚེ༷ར་མ༷་དང་སྲན་མ་
ལ༷་སོ༷གས་ཀྱི༷་རྣོ༷་བ༷་དང་ཟླུམ་པ་ཉི༷ད་སོ༷གས་སུས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྩེ་གཏོད་པ་དང་ཟླུམ་པོར་བྱས་པ་མིན་པས་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པ༷་ན་ཡང་དེ་ཡི་ངོ་བོས་བྱུང་བ་དེ༷་ལྟར༷་སྡུག་བསྔལ་འདི༷་ད༷ག་ཀྱང་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུ༷ར་རོ་ཞེས༷་ནི༷་ཚུ་རོལ་མཛེས་པར་སྨྲ་བ་ཁ༷་ཅི༷ག་ར༷བ་ཏུ༷་བརྗོ༷ད་དོ། །དེ་མི་འཐད་དེ། 
རང་གི་སྔ་ལོགས་སུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ག༷ང་ཞིག་ཡོ༷ད་པ་ཉི༷ད་ན༷འ༷ང་དེའི་རྗེས་སུ་ཆོས་ག༷ང་དེ་སྐྱེ༷་བ༷་ཡོད་པའ༷མ། ཆོས་ག༷ང་ཞིག་འགྱུར༷་བ་དེ་ལྡོག་ན༷་ཡ༷ང་ཆོས་གང་ཞིག་རྣ༷མ་པར་འགྱུར༷་བ༷འམ་ལྡོག་པར་གྱུར་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་དེའི་སྒོ་ནས། སྔ་མ་དེ༷་ནི༷་ཕྱི་མ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ་ཞེས་
འཇིག་རྟེན་ན་ར༷བ་ཏུ༷་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་དེ༷་ནི༷་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་དག་རྣ༷མས་ལ༷་ཡ༷ང་ཡོ༷ད་དེ། རང་རང་གི་ས་བོན་ཡོད་ན་འབྱུང་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་ན་དེ་དག་རྒྱུ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་བློ་གྲོས་བླུན་པོའི་
རྟགས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་རེག་པ་མེད་ན་གཟུགས་མེད་ལ། ཡོད་ན་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱི༷ར་རེག་བྱ་ཡང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། རེ༷ག་པ༷་ནི་གཟུགས་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པས་ན་གཟུག༷ས་ཀྱི༷་རྒྱུ་ཉི༷ད་
ཡི༷ན་པར་འདོད་དེ། རེག་པ་སྔ་མ་ནི་གཟུགས་ད་ལྟ་བའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཡིན་ལ་ད་ལྟའི་ཚོགས་པ་གཅིག་པའི་རེག་པ་ཡང་འབྲལ་མི་རུང་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར༷། དེས་ན་རེག་པ་དེ་གཟུགས་མཐོང༷་བ༷་ལ༷་ནི༷་བརྒྱུད་ནས་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅན་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་
20-1-169a


འགལ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་རེག་པ་ཡིན་ན་མིག་ཤེས་ཀྱིས་རེག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དབང་ཤེས་ཀྱིས་དབང་པོ་ཉིད་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྡུག་བསྔལ་
རྒྱུ་མེད་དུ་མི་འབྱུང་ཡང་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྤྱིར་བཏང་རྟ༷ག་པ་རྣ༷མས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་སྔར་ཡང་བཀ༷ག་ཅི༷ང་། རྟག་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དེར་མ་ངེས་པ་ཡང་མིན་ཏེ་རྟག་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འདོད་པ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དབ༷ང་ཕྱུག༷་
ཚངས་པ་ཁྱབ་འཇུག་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་རྟག་པ་ལ༷ས་ཀྱང༷་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་སྲི༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ༷་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་གང་ཡིན་ཀྱང་། རྟག་པ་ཡིན་ཕན་ཆད་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱིས་དོན་བྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། སྐྱེ་རྒྱུ་སྲེད་
པར་ངོས་བཟུང་བ། །དེ་ཉིད་ལུང་དང་སྦྱར་དོན་བཤད། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཟག་བཅས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་དེ་རྒྱུ་མེད་པར་མིན་ལ་རྒྱུ་རྟག་པ་ལས་ཀྱང་མིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་སྲི༷ད་
པ་འདོ༷ད་པའི་སྲེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐ་མལ་པ་མཆོག་དམན་བར་མས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། འདི་རང་རང་གི་སྲེད་པའི་དབང་གིས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། ག༷ང་གི༷་ཕྱིར༷་ན་མི་
ལ་སོགས་པ་ཐ་མལ་པ་རྣ༷མས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཡུ༷ལ་གྱི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་གནས་དང་གྲོགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ནི༷་མི་འདོར་བར་ཡོ༷ངས་སུ་འཛི༷ན་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་དེ༷་ཐོ༷བ་འདོད་ཀྱི་བས༷མ་པ་སྲེད་པ༷ས་བྱས༷་པ་ཡིན་ཏེ་གང་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་
20-1-169b


མི་འཛིན་པ་སྟེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་དར་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྲིད་པ་ལ་སྲེད་པའི་དབང་གིས་ལས་སྣ་ཚོགས་ལ་རྒྱུན་མར་ཞུགས་པས་སྲིད་པ་རྣམས་སུ་འཇུག་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་
གནས་སུ་སྲེད་པས་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། རྒྱུ་ཡི་དུས་ན་སྲེད་པའི་དབང་གིས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་ལས་དང་དུ་བླང་བའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ན་མི་འདོད་ཀྱང་ལས་མ་ཟད་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མི་ལྡོག་པ་ནི་ཟས་དུག་ཅན་ལ་སྲེད་པས་ཟོས་པ་ན། ལུས་
ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཀྱང་འབྱུང་བ་བཞིན་དེ་ཡང་སྲེད་པས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ངན་སོང་དུ་གནས་པའི་ཚེ་ན་ཡང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཅིང་། དེ་འདྲའི་ཕུང་པོ་ལ་དང་པོར་འཇུག་པ་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་
རྨོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སྲེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གང་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་ན་དེ་ལེན་པར་མི་བྱེད་པས་ཡུལ་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་འགགས་ཏེ་གནས་སྐབས་ས་འོག་མའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་
ཆགས་པ་གཏན་དུ་ཟད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་སྲེད་པ་ཁོ་ན་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་ལས། ཀུན་འབྱུང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། གང་འདི་སྲེད་པ་འདི་ནི་
ཀུན་འབྱུང་བ་ཅན་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ། དེ་དང་དེར་མངོན་པར་དགའ་བ་ཅན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང་། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་དང་། འཇིག་པའི་སྲེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ལུང་གི་དོན་
20-1-170a


དང་མི་འགལ་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་མངལ་སོགས་སྐྱེ་གནས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་སྲེད་པ་དེ༷་ནི༷་སྲི༷ད་པའི་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡོད་ན་ག༷ང་གི་ཕྱིར༷་གཞན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱིས་དྲང་བ་མིན་པར་ཡ༷ང་སྲོག༷་ཆ༷གས་
རྣམས་རང་ཉིད་བདེ༷་སྡུག༷་ཐོབ༷་པ༷་ད༷ང་འདོ༷ར་བར་འདོ༷ད་པ་ལ་འཇུག༷་པ༷་ཡོད་ལ། དེ༷་ད༷ག་ནི༷་རིམ་བཞིན་འདོ༷ད་པའི་སྲེད་པ་ད༷ང་འཇིག༷་པའི་སྲེ༷ད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་དེ། བདེ་བ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་འདོད་པའི་སྲེད་པ། སྡུག་བསྔལ་འདོར་
བའམ་འཇིག་པར་འདོད་པ་འཇིག་པའི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྲིད་པ་དེ་ལ་འདོར་ལེན་གྱི་བསམ་པས་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཞན་ཡང་འདོད་པའི་སྲེད་པ་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་དང་། སྲིད་སྲེད་ནི་ཁམས་གོང་མའི་སྲེད་
པ་དང་། འཇིག་སྲེད་ནི་སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་ལ་བཞེད་དོ། །སྲེད་པ་དེ་གང་ལས་བྱུང་ཞིང་དེས་སྲིད་པར་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་བད༷ག་ཏུ༷་ཆག༷ས་པའི༷་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་བྱུང་ཞིང་། ཇི་ལྟར་འཇུག་ན་བདེ༷་མི༷ན་ལ་བདེ༷་བ༷ར་འ༷དུ་ཤེས༷་པ་ཕྱིན་ཅི་
ལོག་ཏུ་གྱུར་བ༷ས་མངལ་གྱི་གནས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀུན༷་ལ༷་ར༷བ་ཏུ༷་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་བ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་སྲེ༷ད་པ༷་ནི་སྲི༷ད་པ་འགྲུབ་པའི་རྟེན༷་ནམ་རྒྱུ་ཡི༷ན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ཆག༷ས་པ་དང་བྲལ༷་བ་ཞིག་སྐྱེ༷་བ༷་མ༷་མཐོང༷་སྟེ། སྐྱེས་མ་ཐག་ནས་ནུ་ཞོ་ལ་སོགས་
པ་དང་ཡུལ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱི༷ར་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ་ཞེ༷ས༷་ནི་སྔོན་གྱི་སློབ༷་དཔོ༷ན་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་ཀྱིས༷་གསུང༷ས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྐྱེས་བུའི་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་
20-1-170b


ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱང་འཕེན་པས་སྨྲས་པ། འོ་ན་ལུས༷་མེ༷ད་པ་ལ་ཡང་ཆག༷ས་པ༷་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷་ལུ༷ས་ལ༷ས་ཀྱ༷ང་ནི༷་འདོ༷ད་ཆ༷གས་འབྱུང༷་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རྒྱང་འཕེན་པས་སྨྲས་པ་དེ་མི་རིགས་ཏེ་ལུས་མེད་པ་ལ་ཆགས་པ་མ་
མཐོང་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག །ལུས་ཀྱང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཙམ་དུ་བསམས་ནས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ཡིན་ནམ། ལུས་ཆགས་བློའི་ཉེར་ལེན་དུ་བསམས་ནས་ཡིན་ནམ། ཆགས་བྲལ་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་ཡང་ཆགས་བཅས་སྐྱེ་བ་ན་ལུས་ཀྱང་ཆགས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ཞེས་
སྨྲ་བ་གང་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ལུས་ཡོད་པ་ལ་མཐོང་བའི་ཆགས་པ་ནི་ལུས་ཅན་དེ་ལ་མཐོང་བ་བདེན་ཀྱང་། ལུས་ཅན་དེའི་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆགས་པའི་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡོད་པས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཡིན་པར་ངེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁ༷ས་བླང༷ས་པའི་
ཕྱིར༷་ན༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ལྟར། ལུས་ལས་སེམས་འབྱུང་བས་ན་ལུས་ཆགས་པའི་ཉེར༷་ལེ༷ན་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཉི༷ད་ནི༷་སྔར་རིགས་པས་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཞིང་། གསུམ་པ་ལྟར། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བཞིན་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་བས་ལུས་བླངས་ཏེ་སྐྱེ་བ་
འཛིན་པ་དེ་དག་ནི་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བའོ་ཞེས་རི༷གས་པ་བསྟན་པ་འདི༷་ཡི་རྗེ༷ས་སུ༷་འབྲངས་ནས་དེ་ལྟར་འདོ༷ད་ན༷་ནི༷། རྒྱང་འཕེན་ར༷ང་ཉི༷ད་ཀྱི་ཁས་བླངས་དེས་ར༷ང་གི་འདོ༷ད་པ་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་མེད་ཅེས་པ་ལ༷་གནོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་ཆགས་བཅས་ཀྱི་སེམས་དེས་ལུས་དེ་ལེན་པར་
གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གསུམ་ལས་མཐའ་གཞན་དུ་རྟོག་པ་མེད་དོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་ཆགས་བཅས་ཀྱི་སེམས་སྔ་མ་སྔོན་དུ་སོང་བ་མིན་ཡང་སྐྱེ༷་བ་ཁོ་ན་ལ༷་ཆ༷གས་པ་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷་ལུས་སྐྱེ་བ་དང༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཆགས་པ་འབྱུང༷་ངོ་ཞེ༷་ན༷། དུས་མཉམ་པར་གྱུར་པའི་ལུས་
20-1-171a


ཀྱིས་ནི་ཆགས་པ་ལ་ཕན་མི་གདགས་ཏེ། དུས་མཉམ་པ་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ལ་དེ་འདྲའི་ཆགས་སེམས་སྐད་ཅིག་དང་པོ་རྒྱུ་མེད་དུ་འབྱུང་མི་སྲིད་པས་ན་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྐལ༷་མཉ༷མ་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ༷་བའི་ཕྱིར༷་ལུས་
གྲུབ་པའི་སྔར༷་ནས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རིགས་འདྲ་ཡོད་པར་གྲུབ༷་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། རྨོངས་པ་དང་ལས་ཀྱང་སྲིད་པ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ཅི་ཕྱིར་སྲེད་པ་ཁོ་ན་ཀུན་འབྱུང་དུ་བཤད་ཅེ་ན། བདག་མེད་པར་མི༷་ཤེས༷་པའི་མ་རིག་པ་ཡང་སྲི༷ད་པའི༷་རྒྱུ་ཡི༷ན་ཡ༷ང་སྐབས་འདིར་
དེ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མ༷་བརྗོད་པར་སྲེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་རྒྱུ་རུ་བཤ༷ད་པ༷་ནི། སྲིད་པ་སྔ་ཕྱིའི་རྒྱུན༷་ནི༷་བར་མ་ཆད་པར་དངོས་སུ་འཕེ༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ད༷ང་། སྐྱེ་བ་དེ་དང་བར་མ་ཆོད་པའི་དེ༷་མ༷་ཐག༷་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། མ་རིག་པ་ནི་སྤྱིར་བཏང་རྒྱུར་གནས་ཀྱང་སྲིད་པ་གང་དང་གང་
འཛིན་པའི་ཉེ་རྒྱུ་སྲེད་པ་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བཟོ་འདྲུབ་པ་ལ་བཟོ་བོ་དང་ཁབ་སྐུད་བཞིན་ནོ། །མ་རིག་པའི་དབང་གིས་སྲེད་པ་མ་བསྐྱེད་པར་ནི་དངོས་སུ་སྲིད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། མི་ཤེས་པས་དངུལ་དུ་འཁྲུལ་ཀྱང་སྲེད་པ་མེད་ན་མི་ལེན་པ་བཞིན་ནོ། །ལ༷ས་
ཀྱང༷་མིན་ཏེ་ལས་དེ༷་ཡོ༷ད་ན༷་སྲིད་པ་དེ་ཡོ༷ད་པའི་ངེས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྲེད་པས་གསོས་མ་བཏབ་པས་ལས་ཀྱིས་སྲིད་པ་དངོས་སུ་མི་འགྲུབ་པ་ནི་ས་བོན་ན་དང་བྲལ་བ་བཞིན་ནོ། །ལས་ཀྱང་སྲེད་པ་ལ་རག་ལས་ནས་འགྲུབ་སྟེ། སྲེད་པ་མེད་ན་ལས་
ཀྱིས་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་འདོར་ན་ཆེད་དུ་སླར་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་སྲེད་པའི་དབང་གིས་ལས་བྱེད་ཅིང་ལས་དེའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའང་སྲེད་པ་ལ་རག་ལས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་ནི་སྲིད་པ་འགྲུབ་པ་ལ་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བཤད་པ་
20-1-171b


འཐད་དོ། །དེ་དག་གིས་ཀུན་འབྱུང་གི་རྒྱུའི་རྣམ་པ་གཏན་ལ་ཕབ་པས་རབ་སྐྱེ་དང་ཀུན་འབྱུང་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་རིགས་པ་དེས་གཏན་ལ་ཕེབས་པའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མ་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་འགོག་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ། །དེ་མི་
སྲིད་པའི་དོགས་པ་དགག །དང་པོ། སྲིད་པ་སྡུག་བསྔལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ༷་ནི༷་གཏ༷ན་དུ༷་བ༷་རྟག་པ་མི༷ན་ཏེ༷་དེ་ཡི་རྒྱུ་ལ༷་གེ༷གས་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ལྷག་མེད་ཀྱི་དུས་སུ་དེ་སྐྱེ་བ་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བདག་མེད་པ་ལ་
བཅིང་ཐར་འཐད། །བདག་ཡོད་པ་ལ་དེ་མི་འཐད། །དང་པོ་ལ། བདག་དེ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་མིན། །བདག་འཛིན་འཁོར་བའི་རྒྱུ་རུ་བཤད། །དང་པོ། བདག་གམ་སེམས་ཅན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོ༷ར་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་ནམ་ཡང་འཁོར་བ་ལས་
ཐར༷་པ༷་མེ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། དེ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བདག་ཡོད་ཅིང་དེ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཐར་པ་མེད་པར་འདོ༷ད་པ་ད༷ང་། བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ནམ་ཡང་མ༷་གྲུ༷བ་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །འཆད་ཚུལ་གཞན་ཡང་། འཁོར་བ་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཐར་
པ་མེད་ཅེ་ན། འཁོར་བ་རྟག་ན་ཐར་པ་མེད་པར་འདོད་ཀྱང་འཁོར་བ་རྟག་པ་ཡིན་པར་རྟགས་མ་གྲུབ་ཅེས་དང་། ཡང་འཁོར་བཞིན་པ་ལ་ཐར་བ་མེད་པ་འདོད་པ་དང་། འཁོར་བ་ལས་ནམ་ཡང་མི་ཐར་བ་མ་གྲུབ་ཅེས་དང་། ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ལ་འདོད་དང་། 
རྒྱུན་ལ་བསམ་ན་མ་གྲུབ་ཅེས་དང་། ཡང་དོན་དམ་པར་འདོད་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ཅེས་དང་། ཡང་བདག་ཡོད་ཅིང་དེ་འཁོར་བར་འདོད་པ་ཕྱི་རོལ་པ་ཁྱེད་ལྟར་ན་འདོད་དང་། བདག་མེད་སྨྲ་བ་ནང་བའི་ལུགས་ལྟར་ན་ཐར་པ་མེད་པ་མ་གྲུབ་ཅེས༷་སོགས་
20-1-172a


སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་དོན་ལ་གནད་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ། བདག་མེད་ན་སུ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་ལ་སུ་ཞིག་གྲོལ་བར་འགྱུར། དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་
བའི་དོན་དུ་ལམ་ལ་སུ་ཡང་སློབ་པར་མི་འགྱུར་བས་བདག་ནི་བཅིང་གྲོལ་གྱི་རྟེན་དུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། བདག་ཡོད་ན་གྲོལ་བ་གཏན་ནས་མི་སྲིད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ལ། བདག་མེད་ཀྱང་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡོད་དེ། ཇི༷་སྲི༷ད་བདག་མེད་ཀྱང་
དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བར་བད༷ག་ཏུ་ཆ༷གས་ཤིང་ཞེན་པ་མ༷་བཅོ༷མ་ཞི༷ང་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པར་བརྒྱུད་མར་འཕྱན་པ་དེ༷་ནི༷་བདག་མེད་ཀྱང་ཡོད་པ་ལྟར་བཟུང་ནས་བདག་དེ་བདེ་འདོད་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྲལ་འདོད་ཀྱི་སྲེད་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པར་སྡུག་བསྔལ་སྣ་
ཚོགས་ཀྱིས་ཡོ༷ངས་སུ༷་གདུང༷་བར་འགྱུར༷་བ༷་དེ༷་སྲི༷ད་དུ་བདག་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ༷་བཏག༷ས་ནས༷་བདག་མེད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་རྣལ་མའི་དོན་དུ་ནི༷་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་དེ་སྦྲུལ་མེད་ཀྱང་སྦྲུལ་འཛིན་སྐྱེས་པ་ན་ཇི་སྲིད་སྦྲུལ་མེད་པར་མཐོང་གི་བར་
དུ་སྦྲུལ་ཡོད་པ་ལྟར་འཇིགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གྲོ༷ལ་བ༷་པོ༷་ཡི་བདག་བདེན་པ་ཞིག་ནི༷་མེ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་བདེ་སྡུག་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཡོད་དོ་སྙམ་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོ༷ག་པ༷ར་སྒྲོ༷་འདོ༷གས་པ་དེ་གཞོ༷མ་ཕྱིར༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡང་
དག་པ་བདག་མེད་པའི་དོན་ལ་བརྩོ༷ན་པར་རིགས་ཤིང་དོན་དེ་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་ན་བདག་མེད་པ་ལས་གྲོལ་བ་འཐད་པ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཆགས་བྲལ་འཁོར་བར་མི་གནས་དང་། །ལམ་དང་པོར་ནི་སྲིད་མེད་སྤང་། །དང་
20-1-172b


པོ་ལ། །དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་། དང་པོ། སྲེད་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་སྲེད་པ་བྲལ་མ་ཐག་ནས་འཁོར་བར་སྐད་ཅིག་ཀྱང་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་བདག་ལྟ་སྤངས་པས་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་སུ་རེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་དེ་མ་ཐག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོ༷ད་ཆ༷གས་དང་བྲ༷ལ་བ༷འི་གང་ཟག་འཁོར་བར་གན༷ས་པ༷་ནི༷་རྒྱུ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་བརྩེ་བ༷་ཆེན་པོས་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་གནས་པའ༷མ། ཡ༷ང་ན༷་ལྷག་བཅས་དགྲ་བཅོམ་
པ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་ལ༷ས་ཀྱི༷ས་སྐུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་ཇི་ཙམ་བར་དུ་འཕངས་པ་དེ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕ༷ངས་པ་ལ༷ས་རྩོལ་བ་མེད་པར་རང་བཞིན་དུ་ལྡོག༷་པ་མེ༷ད་པར་འདོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་ཤིང་ལ་མེ་འབར་བ་བུད་ཤིང་ཇི་ཙམ་བར་འབར་བར་
འགྱུར་གྱི་རང་གར་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཞུགས་པ་ན་ཡང་བདག་ལ་ཕན་དུ་རེ་བ་སོགས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཆི་ལ་དགའ་བར་མི་བྱ་ཞིང་། །གསོན་པ་ལ་ཡང་དགའ་མི་བྱ། །དཔེར་ན་གླ་པའི་གླ་
བཞིན་དུ། །ཁོ་བོ་དུས་ལ་སྡོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལས་ཀྱིས་གནས་པར་རྩོད་སྤང་དང་། །བརྩེ་བས་གནས་པར་རྩོད་པ་སྤང་། །གནས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། འོ་ན་འཁོར་རྒྱུ་སྤངས་པའི་
དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལས་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན་ན་ད་རུང་ཡང་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ན་ཡང་ལས་ཀྱི་ནུས་པས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པའི་ལུས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲི༷ད་པ༷འི་སྲེ༷ད་པ་ལ༷ས་རྣ༷མ་པར་བརྒ༷ལ་བ༷འི་ཆགས་
20-1-173a


བྲལ་གྱི་ལ༷ས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་མའི་ལུས་གཞ༷ན་འཕེ༷ན་ནུས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ལྷན༷་ཅིག་བྱེ༷ད་པའི་རྐྱེན་སྲེད་པ༷་ཟ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ནི། བརྩེ་བ་སེམས་ཅན་བསྐྱབ་འདོད་ཡིན་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཆགས་བྲལ་དེ་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པར་འགྱུར་ལ་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་སྤངས་
ན་སྙིང་རྗེའང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། གང་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་ན་ཁྲོ་ཞིང་སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པའང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་ཆགས་བྲལ་གྱི་སྙིང་རྗེའང་ཉེས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་
ཏེ། མི་རྟག་པ་སོགས་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་རྣམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཤེ༷ས་པ་ལ༷་འག༷ལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པར་འཇུག་པ༷ས་ན་སྙིང་རྗེ་ནི་རང་གི་འ༷དུ་བྱེ༷ད་སྔ༷་མ༷་སྔ་མ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་ངང་གིས་འཇུག་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་སེམས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོའི་ཆོས༷་སུ་གནས་པའི་བརྩེ༷་བ༷་སྐྱེ༷་བ༷་དེ༷་ནི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་
དང་སྲོག་དང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་རྗེ༷ས་སུ་འཕེ༷ལ་པ་ཅ༷ན་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བདག་དང་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་གཅིག་མ་གྲུབ་ཀྱང་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱི་ཆོས་ཙམ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་འདོད་ཀྱང་སེམས་ལ་ངང་གིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་
ལྟར་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དེ༷་ཡི་བད༷ག་ཉིད་མི༷ན་པ་སྟེ་གཟུང་བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པ༷འི་ཆོས༷་ཙམ་ལ༷་ནི༷་བད༷ག་དང་གཞ༷ན་དུ་སྒྲོ༷་འདོ༷གས་པ༷་ལ༷ས་ཆ༷གས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། བདག་དང་གཞན་དུ་
སྒྲོ་མ་བཏགས་པར་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མའི་རང་བཞིན་སྡུ༷ག་བསྔལ༷་གྱི་རྟེན་ཅན་ཕུང་པོའི་རྒྱུ༷ན༷་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་དུ་རི༷ག་པ་ཙ༷མ་ལ༷ས་ནི༷་ཆགས་བྲལ་གྱི་བརྩེ༷་བ༷་སྐྱེ༷་བ༷ར་འགྱུ༷ར་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེའང་
20-1-173b


ཤེས་པར་བྱའོ། །ག༷ཏི་མུ༷ག་ནི་ཆགས་སོགས་ཉེས༷་པའི༷་རྩ༷་བ༷་སྟེ། དེ༷་ཡ༷ང་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ནམ་གང་ཟག་གམ་བདག་ཡོད་པར་འཛི༷ན་པ༷་ཡི༷ན་ལ་བདག་ལྟ་དེ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རང་ངམ་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་ཉེ༷ས་པའི་རྒྱུ༷་ལ༷ས་ཁྲོ༷་བ་སྐྱེ་བ་མི༷ན་པ་དེས༷་ན༷་ཆགས་བྲལ་གྱི་
བརྩེ༷་བ༷་དེ་ནི་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་གྱི་ཉེས༷་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པར་འདོ༷ད་དོ། །གསུམ་པ། བརྩེ་བའམ་ལས་ཀྱིས་འཁོར་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ལས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའམ་འཁོར་བར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་
ལྟ་ན་འཁོར་བའི་ཉེས་པས་གོས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ལས་གྲོ༷ལ་བ་མེ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ལས་ཀྱིས་གནས་པ་ལྷག་བཅས་དགྲ་བཅོམ་དེ་དག་ཚེ་འདིར་གནས་པའི་སྔོན་གྱི་འདུ༷་བྱེ༷ད་པ་ཟ༷ད་ནས༷་སྲིད་པ་གཞ༷ན་དུ་སླར་མཚ༷མས་མི༷་སྦྱོར༷་བའི་ཕྱིར༷་དང་། བརྩེ་བའམ་
ལས་ཀྱི་འ༷དུ་བྱེ༷ད་ཀྱི་ནུས༷་པ༷་མ་ཟ༷ད་ན༷་གང༷་དེ༷་འཁོར་བ་ན་གན༷ས་པ༷་ཉིད་ནའང་འདམ་གྱི་པདྨ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་ཉེས༷་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དེ་ཀུན་འབྱུང་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀས་མནར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་འཁོར་བ་ལ་ཇི་སྟེ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཇི་
སྲིད་བར་བཞུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཉན་རང་གི་ཆགས་བྲལ་དེ་དག་སྙིང༷་རྗེ༷་དམན༷་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཡང༷་སྲིད་པར་ཡུན་དུ་གན༷ས་པའི༷་འབ༷ད་རྩོལ༷་ཆེ༷ན་པོ༷་མེ༷ད་ལ། རྒྱལ་དང་རྒྱལ་བའི་སྲས་གང༷་དག༷་གཞན་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་
བརྩེ༷་བ༷་ཆེ༷ན་པོ༷་ངང་གིས་འཇུག་པ༷་དེ་དག་ནི་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཚོགས་གཉིས་ཚད་མེད་པ་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ཏེ་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་འཕེན་པ་མ་ཟད་པ་རྣམས་ནི་གཞ༷ན་སེམས་ཅན་གྱི་ངོ༷ར་ནི༷་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་བར་བཞུག༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་
20-1-174a


པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་འཁོར་བའི་རྒྱུ་འཇི༷ག་ཚོ༷གས་ལྟ༷་བ་དང་བྲ༷ལ་བའི་ཕྱིར༷་མཐོང་ལམ་དུ་རྒྱུན་ཞུགས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལ༷མ་དང༷་པོ༷ར་ནི༷་སྲི༷ད་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་
རོ་ཞེ་ན། དེས་བདག་འཛིན་ཀུན་བཏགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་ལྷན༷་ཅི༷ག་སྐྱེས༷་པ༷་མ༷་སྤང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་སྲིད་པ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ལ། ལྷན་སྐྱེས་དེ་སྤང༷ས་པ་ན༷་ཡ༷ང་སྲི༷ད་པ༷་ག༷་ལ༷་ཡོ༷ད་དེ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བདག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ངོ་བོ་
བསྟན། །དེ་མེད་སྲིད་པ་མེད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། བདག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་གང་ཞེ་ན། བདེ༷་བར༷་གྱུར༷་ཅིག་སྙམ་པ༷འ༷མ་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་བ༷ར་མ༷་གྱུར༷་ཅི༷ག་ཅེ༷ས་འདོ༷ད་པ༷་སྐྱེ་བ་ན༷། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ང༷་འོ༷་སྙམ༷་པ༷འི་བློ༷་ལྷན་སྐྱེས་སུ་རང་གིས་འབྱུང་བ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་
ངའམ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་དུའམ་བདག་ལ༷་ལྟ༷་བ་ལྷན༷་ཅི༷ག་སྐྱེས༷་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། བདག་མེད་པར་མཐོང་བའི་དོན་དེ་གོམས་པ་ན་དེ་འདྲའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་ང༷་ཞེས༷་མཐོ༷ང་བ༷་མེ༷ད་པར༷་ནི་ངའོ་སྙམ་དུ་འག༷འ་ཡང་བད༷ག་ལ༷་ཆག༷ས་
པ་མ༷་ཡི༷ན་ལ། བད༷ག་ལ༷་སྲེ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པར༷་ཡ༷ང་བདག་དེ་བདེ༷་བ༷་དང་ཕྲད་པར་འདོ༷ད་པས༷་སྲིད་པར་མངོ༷ན་དུ་རྒྱུག༷་པ་ཡང་ཡོད་པ་མིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་བདག་ཡོད་ལ་བཅིང་ཐར་མི་འཐད་པ་ལ། རྟག་བདག་ལ་ནི་བཅིང་ཐར་མེད། །བརྗོད་མེད་བདག་ལ་དེ་མེད་
པའོ། །དང་པོ། གལ་ཏེ་བཅིང་གྲོལ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་དུ་བདག་རྟག་པ་ཞིག་མེད་ན་བཅིངས་པའང་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་པོ་མེད་ལ། ཕྱིས་ཐར་པ་གྱ་ནོམ་པའི་བདེ་བའང་སུས་མྱོང་སྟེ་ལྷས་བྱིན་མེད་པ་ལ་ལྕགས་སུ་བཅུག་པ་དང་ལྕགས་སྒྲོག་ལས་གྲོལ་
20-1-174b


བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བཅིང་ཐར་གྱི་རྟེན་དུ་བདག་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་རྟག་བདག་དེ་བཅིང་ཐར་གྱི་རྟེན་དུ་མི་འཐད་དེ་བཅིང་ཐར་གང་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་ཕན་གནོད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། སྡུག༷་བསྔ༷ལ་སྐྱེ༷་བའི༷་རྟེན་ནམ༷་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ནི༷་འཆི༷ང་
བ་ཡི༷ན་ཀྱང་རྟག༷་པ་ལ༷་འཆིང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ༷་གང༷་ལ༷ས་ཡོད་དེ་མེད་ལ་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་སླར་མི༷་སྐྱེ༷་བ༷འི་རྒྱུའམ་རྟེན་ཉི༷ད་ནི༷་ཐར༷་པ་ཡི༷ན་ཀྱང་རྟག༷་པ་ལ༷་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡོད་དེ་ཡོད་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཅིང་གྲོལ་གྱི་རྟེན་དུ་ཇི་ལྟར་རུང་སྟེ་མི་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ། 
གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་ན་རེ། བཅིང་གྲོལ་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་བདག་ཡོད་དགོས་ལ་དེ་ནི་རྟག་མི་རྟག་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །གང་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་དུ༷་བརྗོ༷ད་དུ་མེ༷ད་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི་དངོས་པོ་འག༷འ་ཡི༷འ༷ང་རྒྱུ༷་མ༷་ཡི༷ན་སྟེ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སྐད་ཅིག་
མས་ཁྱབ་པས་སོ། །དེས་ན་མི་རྟག་པ་མིན་ན་དེ་ལས་བྱེད་པོ་དང་མྱོང་པོ་བཅིང་ཐར་གྱི་རྟེན་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་གི་རྟེན་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་མིན་ཀྱང་རྟག་པའང་མིན་པས་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་མེད་དོ་སྙམ་ན། གང་དུའང་བརྗོ༷ད་བྱ༷་མིན༷་པ་ལ༷འ༷ང་བཅི༷ང་དང༷་
ཐར༷་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཇི༷་ལྟ༷་བུར༷་ཡང༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཚིག་གི་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་བཅིང་ཐར་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་དེ། དངོས་འགལ་གཞི་གཅིག་པའི་དངོས་པོ་གྲུབ་མ་མྱོང་བས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་དེ་འདྲའི་བདག་ལས་བྱེད་པ་པོ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་དག་
ན་རེ། དེ་མེད་ན་ལས་བྱེད་པོ་དང་མྱོང་པོ་གཅིག་པར་མི་འཐད་པས་ལས་འབྲས་ཆུད་ཟ་ལ། བཅིང་གྲོལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པས་ལམ་ལ་བརྩོན་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། ལས་བྱེད་པོ་བརྗོད་མེད་ཀྱི་བདག་དེ་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་པོ་དང་། བཅིངས་པའི་དུས་ཀྱི་དེ་གྲོལ་བ་པོ་
20-1-175a


ཡིན་ན་སྔར་གྱི་དེ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་ཏེ། ཆོས་གང་གི༷་རང༷་བཞི༷ན་སྔ་མའི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་འཇི༷ག་པ་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་ལ༷་རིགས་པ་ཤེས་པའི་མཁ༷ས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས་རྟག༷་པ་ཉིད་ཅེས༷་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་རབ་ཏུ་བརྗོ༷ད་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་
རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་གཞི་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ༷ས་ན༷་འགལ་བ་གཞི་གཅིག་ལ་སྡུད་པའི་ངོ༷་ཚ༷འི་ལྟ༷་བ༷་འདི༷་སྤོང༷ས་ལ༷་བདག་དེ༷་ནི༷་རྟག༷་པ༷ར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲོས༷་དང་སྔ་མའི་ཁས་ལེན་དེ་ལས་དེ་བཟང་ངོ་། །དེ་བས་བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་དང་འདྲ་བར་ཚིག་ལ་
འཆེལ་བས་ཅི་བྱ་སྟེ་ཚིག་དེ་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་དོན་བཅིང་གྲོལ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་དེ་འདྲ་ཡོད་མི་སྲིད་པས་སོ། །ཡང་ན་ལས་བྱེད་པ་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་ཁས་ལེན་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན། གང་གི་རང་བཞིན་འཇིག་པ་ཅན། །དེ་ལ་མཁས་རྣམས་
མི་རྟག་བརྗོད། །དེས་ན་ངོ་ཚའི་ལྟ་བ་འདི། །སྤོངས་ལ་དེ་མི་རྟག་པར་སྨྲོས། །ཞེས་འདོན་པ་བསྒྱུར་བས་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་འགོག་པ་ཉིད་བཤད་པས་ཞི་བ་སོགས་རྣམ་པ་གཞན་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ལམ་ལ། བདག་མེད་གཏན་དུ་
གྲོལ་ལམ་ཡིན། །དེ་ལས་ལམ་གཞན་དེ་ལྟར་མིན། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། བཤ༷ད་ཟི༷ན་པ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བའི་ལ༷མ་དེ༷་གོམ༷ས་པ༷་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ༷ས་སེམས་ལ་བདག་འཛིན་སོགས་གཏན་མི་གནས་པས་
ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་མེད་པའི་ངོ་བོར་གན༷ས་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྤང་གཉེན་ནུས་སྟོབས་མཚུངས་པ་དང་། །ཉོན་མོངས་མ་ལུས་མི་འཛད་དང་། །ཉོན་མོངས་གཏན་ཟད་མི་སྲིད་དང་། །ཟད་ཀྱང་སླར་ལྡོག་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། 
20-1-175b


མདོར་བསྟན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། །དང་པོ། གལ་ཏེ༷་སེམས་རྒྱུད་དྲི་མ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་གན༷ས་གྱུར༷་ཐོ༷བ་ཀྱང༷་། སྔར་གནས་མ་གྱུར་པ་ཉེས་བཅས་ཀྱི་སེམས་ལ་ལམ༷་ཉེས་མེད་འབྱུང་བ་བཞི༷ན་སླར་ཡང་སྐྱོན་ཀྱང་ནི༷་འབྱུང༷་བར་སྲིད་པས་གྲོལ་བ་
གཏན་དུ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན། དེ་ལྟ་བུ་སྲིད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཉེས་བཅས་ཀྱི་སེམས་ལ་གནོད་པའི་ནུས་པ་ལམ་ལ་ཡོད་ཀྱང་ལམ་ལ་གནོད་པའི་ནུས༷་པ༷་ཉེས་བཅས་ཀྱི་སེམས་ལ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པ་གནས་གྱུར་པའི་རྒྱུད་ལ་ཉེས་པ་འབྱུང་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ༷། །
གཉིས་པ་ལ། འབད་པ་མེད་པར་ལྡོག་པ་མེད། །འབད་དུ་ཆུག་ཀྱང་མི་ལྡོག་པའོ། །དང་པོ་ལ། མངོན་དུ་གྱུར་ལ་གཏན་ནུས་མེད། །མངོན་གྱུར་མིན་ཀྱང་མི་ལྡོག་པའོ། །དང་པོ། བདག་མེད་པའི་སེམས་མཐར་ཕྱིན་ནས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་སླར་མི་
ལྡོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ༷་པར་ཤེས༷་པ་ནི་རིག་ཅིང་གསལ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ལ་དེ་ནི་ཡུལ༷་འཛིན་པར་བྱེད་པ༷་ཡི༷་ཆོས༷་སམ་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་ཇི་ལྟར༷་ཡོ༷ད་པ་དེ༷་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན༷་པ༷་དང༷་། ཡུལ་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་ཡོད་
པ༷་ཡི༷་ནི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་དེ༷་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་འདི༷་ཡི༷་སྐྱེད༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷འ༷ང་ཡི༷ན་ཏེ་བློ་མ་འཁྲུལ་བའི་གཟུང་དོན་རང་མཚན་ཡིན་པས་སོ། །ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ར༷ང་བཞི༷ན་ནམ་གནས་ཚུལ་འདི༷་ལྟ་བུ་ཡི༷ན་པ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ལས་ཡིན་པས་སུས་ཀྱང་བཟློག་པ་མེད་དོ། །རང་
བཞིན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཀྱང་རང་བཞིན་འདི༷་ལྟ་བུ་ལ༷ས་སེམས་དེ༷་འཁྲུལ་བའི༷་རྐྱེན༷་གཞ༷ན་གྱིས༷་ནི༷་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་མ་ཞུགས་པར་རྟག་བདག་གཙང་བདེ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གོ༷ལ་བར་འགྱུར༷་ཞིང༷་དེ་ལྟར་གོལ་བ་ན་འཁྲུལ་བའམ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་ལྡོག༷་པ༷་ཡ༷ང་ནི༷་
20-1-176a


གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མས་དྲངས་པའི་ལམ་གོམས་པ་སོགས་ལྡོག་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན༷་ལ༷་ལྟོ༷ས་པ་ཡིན་གྱི་རང་གར་མི་ལྡོག་སྟེ། དཔེར་ན་འཁྲུལ་རྐྱེན་གཞན་སྦྲུལ་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་དོགས་པ་ཟ་བ་དང་ཐག་པ་འཁྱིལ་ལུགས་ཀྱི་དམིགས་རྐྱེན་དང་
མུན་པ་ཚབ་ཚུབ་སོགས་རྐྱེན་དུ་གནས་པ་ལས་ཡུལ་ལ་མེད་ཀྱང་རྟོག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་པས་ཐག་པ་དེ་སྦྲུལ་དུ་སྒྲོ་འདོགས་ལ། ཇི་སྲིད་སྣང་བ་སོགས་ལྡོག་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་མ་བྱུང་གི་བར་དུ་སྦྲུལ་ཡོད་སྙམ་པ་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །འཁྲུལ་བའི་བློ་དེ་དག་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་
ནས་མི་ལྡོག་པ་མིན་ཏེ། དེ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ཚད་མས་གནོད་པ་ཅན་དང་གློ་བུར་བ་སྟེ་སེམས་དང་འབྲལ་རུང་ཡིན་པས་ན་མི༷་བརྟན༷་ཏེ། དཔེར་ན་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ༷་གྱི༷་བློ༷་སྐྱེས་པ་འདོར་རུང་ཡིན་པ་བཞི༷ན་ནོ༷། །དེས་ན་སེ༷མས་
ཀྱི༷་གཤིས་སམ་ར༷ང་བཞིན༷་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེས་ནས་འཁྲུལ་བ་དང་འབྲལ་མི་རུང་བ་ཅན་མིན་ཞིང་བློ་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པ་ན་དེ་དང་འབྲལ་མི་རུང་བ་ཡིན་པས་ན་རང་གཤིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མུན་པ་དང་བྲལ་བ་འོ༷ད་གས༷ལ་བ་ཡིན་ཏེ༷་བདག་ལྟ་སོགས་ཕྱིན་
ཅི་ལོག་གི་དྲི༷་མ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་མིན་པས་གློ༷་བུ༷ར་བ༷་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་སྔར༷་ཐོས་བསམ་གྱིས་དཔྱད་པའི་དུས་ན་ཡ༷ང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་བློ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་
ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ནོར་བར་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐག་པ་ལ་ཐག་པར་ཤེས་པ་ལ་སྦྲུལ་འཛིན་གྱིས་སླར་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གནས་མ་གྱུར་པའི་སྔར་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡང་དག་པའི་
20-1-176b


བློ་ལ་གནོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་དེ་རྣམ༷ས་ནི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པའི་བློ་དེ༷་ཡི་བད༷ག་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་གྱུར༷་པའི་བློ་ལ༷་ཕྱིས༷་ནུས༷་པ་ཅུང་ཟད་མེ༷ད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སོ། །གཉིས་པ་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་མ་ཐོབ་པས་བག་ཆགས་མ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ལ་ལར་སྐབས་དེར་བདག་
འཛིན་སོགས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅུང་ཟད་ནུས༷་པ་ཡོ༷ད་ན༷་ཡང༷་། བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་འཛིན་དེ་ལ་གནོ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཚད་མ་སྐྱེད་ནུས༷་པའི་སྙིང༷་པོ༷་ཅ༷ན་གྱི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་དངོ༷ས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་དེ་ཡུན༷་དུ་གན༷ས་པའི་
ནུས༷་པ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ༷། རྒྱུད་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཁྱབ་པས་ན་དཔེར་ན་ས༷་བློན་པ་ལ༷་ནི༷་མེ༷་ཅུང་ཟད་འབར་ཀྱང་ཡུན་དུ་མི་གནས་པ་བཞིན༷་ནོ༷། །གཉིས་པ། འབད་པས་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་ནི་གཉེན་པོ་ལ་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ནམ་རིགས་པས་གནོད་པའི་སྐྱོན་མཐོང་ན་
འབད་པས་ལྡོག་སྲིད་ཀྱང་འདི་ལ་དེ་མེད་དེ། ཉེས་པ་གང་གི་ཡང་རྟེན་མིན་པས་འཚེ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་དང༷་། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་གནས་ལུགས་ཡ༷ང་ད༷ག་པའི་དོ༷ན་ཅན་གྱི་བློ་ཡིན་པ་དང་། ཆེས་གོམས་པའི་གནས་གྱུར་ཐོབ་སྟེ་བློ་དེའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཅན་དུ་གྱུར་
པ་འདི་ལ༷་ནི༷་ཟློག་ཕྱོགས་ཕྱིན༷་ཅི་ལོག༷་གི༷ས་འབ༷ད་དུ༷་ཟི༷ན་ཀྱང༷་མི༷་ཟློག༷་སྟེ༷། བློ༷་ནི༷་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་གྱུར་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱོག༷ས་འཛི༷ན་པ་ལས་ཟློག་ནུས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་སྐྱོན་མ་ལུས་པ་འཛད་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཆགས་སོགས་གཞན་གྱིས་གཞན་
མི་འཇོམས། །ཀུན་འཇོམས་གཉེན་པོ་ངོས་བཟུང་བའོ། །དང་པོ། བདག་འཛིན་དང་བདག་མེད་རྟོགས་པ་དམིགས་རྣམ་འགལ་བ་ཡིན་པས་བདག་མེད་རྟོགས་པ་གོམས་པས་ཉེས་ཀུན་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་
20-1-177a


དང་དུ་ལེན་པར་འདོད་པའི་ཆགས་པ་དང་། ཡུལ་འདོར་བར་འདོད་པའི་ཞེ་སྡང་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ་ཡང་དེ་གང་རུང་ཇི་ཙམ་གོམས་ཀྱང་ཅིག་ཤོས་ཟད་པ་མེད་པ་དང་། ཉེས་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་གཉེན་པོ་གཅིག་གིས་ཟད་པར་མི་ནུས་ལ་སོ་སོའི་
གཉེན་པོ་གོམས་ཀྱང་ཟད་མི་ནུས་ཏེ་མི་སྡུག་པ་ཇི་ཙམ་གོམས་ཀྱང་སླར་ཆགས་པ་སྐྱེ་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། ཆགས་སྡང་གཉིས་ནི་བད༷ག་ཏུ་འཛི༷ན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར༷་རྒྱུ་གཅི༷ག་པ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ད༷ང་། ཆགས་པ་ལས་དེ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་ཁྲོ་བའང་སྐྱེ་
ཞིང་། ཁྲོ་བའི་ཡུལ་ལ་འཇིག་སྲེད་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་རྒྱུ༷་ད༷ང་འབྲས༷་བུ༷འི་དངོ༷ས་པོ༷འི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཕན་ཚུན་དུ་འཛིན་སྟངས་མི་མཐུན་པའི་ཐ༷་ད༷ད་ན༷་ཡ༷ང་གཅིག་ལ་གཅིག་གནོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་
པོ་བྱམ༷ས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པ་སོ༷གས་བདག་མེད་རྟོགས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བར་རང་རྐྱང་བ་ཇི་ཙམ་གོམས་ཀྱང་ཉེས་པའི་རྒྱུ་རྨོ༷ངས་པ་སྟེ་བདག་ལྟ་ད༷ང་འག༷ལ་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རེ་ཞིག་ཆགས་སྡང་སོགས་མངོན་གྱུར་ཁེགས་ཀྱང་དེའི་ས་བོན་བཅས་པ་འཇོམས་
པར་མི་ནུས་པས་ཤི༷ན་ཏུ་ཉེས༷་པ༷་ཚ༷ར་གཅོ༷ད་པ་མི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞོམ་བྱ་ཉེས་ཀུན་རྩ་བ་བཤད། །འཇོམས་བྱེད་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་བསྟན། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། ཉེས་པ་ཐ་དད་པ་གཉེན་པོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། 
ཆགས་སོགས་ཉེ༷ས་པ་ཀུན༷་ནི་གཏི་མུག་གམ་རྨོངས་པ་དེ༷་ཡི༷་རྩ༷་བ༷་ཅ༷ན་ཏེ་དེ་གཅིག་བུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་རྨོངས་པ་དེ༷་ཡ༷ང་གང་ཞེ་ན། འཇི༷ག་ཚོ༷གས་ལ༷་ལྟ་བ༷་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཁོ་ན་ཡི༷ན་ཏེ་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་ན་ཆགས་སོགས་སྐྱེ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
20-1-177b


པ། འཇིག་ལྟ་མ་རིག་པར་བཤད་པ་ལ་ཉན་ཐོས་སྡེ་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། དེ་མི་འཐད་དེ། མ་རིག་པ་ནི་བློ་མི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཙམ་ཡིན་པས་རྩ་ཉོན་ཡིན་ལ། འཇིག་ལྟ་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་ཅིང་ལོག་ཤེས་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དེ། འཇིག་ལྟ་དང་མ་རིག་པ་མཚུངས་ལྡན་དུ་བཤད་པས་
ན་གཅིག་ཡིན་པ་ལ་མཚུངས་ལྡན་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། སྤྱིར་མ་རིག་པ་ནི་རིག་པ་མེད་པ་ཙམ་མིན་ཏེ་ས་རྡོ་ལ་ཡང་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གསལ་བ་ཞེས་པ་ཡུལ་མ་བཟུང་བ་ཙམ་ཡང་མིན་ཏེ་མ་བཟུང་བ་ཙམ་ལ་ཡུལ་དམིགས་པའི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་གང་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་
བཟུང་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་རིག་པའི་འགལ་ཟླར་གྱུར་བའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་གྱི་སེམས་བྱུང་ཞིག་ལ་མ་རིག་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་འཇིག་ལྟ་ལ་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པར་རིག༷་པ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི༷་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོག༷ས་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ད༷ང་། རིག་
པ་མེད་ཙམ་མིན་པར་སེ༷མས་བྱུང༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ཡུལ་བདག་ཏུ་དམི༷གས་པའི༷་ཕྱིར༷་མ་རིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོ༷ག་པ༷ར་དམི༷གས་པ༷་ཉིད་མ༷་རི༷ག་པ༷ར་གསུང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་འཇིག་ལྟ་འདི་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་དམིགས་པ་ཡིན་པས་ན་མ་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་
པ་ལས་གཞ༷ན་ཡིན་པ་ནི༷་རིག༷ས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་དང་། ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་དུ་ཉེས་པར་
སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་ན་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མ་རིག་པ་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་འཇིག་ལྟ་གསུངས་པ་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཚུངས་ལྡན་དུ་མི་རིགས་
20-1-178a


པའི་འགལ༷་བ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇིག་ལྟ་ཡང་མ་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས། པ་ལ་ཤ་དང་ལྡན་པའི་ནགས་ཞེས་དང་། ལག་པ་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཞེས་པ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་འཇིག་ལྟའང་ཡིན་པའི་དོན་འདི༷ར་
བཤ༷ད་པར་བྱ༷་བ་ཡིན་ནོ། །འགལ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་པའི་རྐང་པ་འདི་འགལ་བ་འགའ་ཞིག་ཏུ་འོག་མའི་དམ་བཅའ་ལའང་སྦྱར་བ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ། ཉེས་ཀུན་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་མེད་པའམ་སྟོང་པ་ཉི༷ད་དུ་ལྟ༷་བ་ད༷ང་བདག་ལྟ་དེ༷་འགལ་བའི་ཕྱིར༷་ན་
བདག་ལྟ་དེ༷་ཡི༷་རྩ་བ་ཅན་ནམ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རང༷་བཞི༷ན་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཆགས་སོགས་ཉེས༷་པ་ཀུན༷་ད༷ང་ཡང་འག༷ལ་བར༷་ར༷བ༷་ཏུ༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་པས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་གོམས་པས་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་རྩད་ནས་གཅོད་པ་རིགས་སོ། །གསུམ་པ། ཉེས་པ་ཀུན་རེ་ཞིག་ལྡོག་ཀྱང་གཏན་དུ་
ཟ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ་སྲོག༷་ཆ༷གས་རྣམས་ཀྱི་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དམ་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། དཔེར་ན་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་གཟུ༷གས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་སོག༷ས་པ་བཞི༷ན་དང་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མི༷ན་ཏེ་སེམས་ཅན་ནམ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མ་གྲུ༷བ་པའི་
ཕྱིར༷་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཉེན༷་པོ༷འི་ཕྱོག༷ས་བདག་མེད་པ་སོགས་དང༷་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་འབྲེ༷ལ་བ༷་ན༷་སེམས་རྒྱུད་ལ་ཉེས་པ་དེ་རྣམས་ལྡོག༷་པ༷་ད༷ག་ཀྱང༷་ཚད་མས་མཐོ༷ང་བས་ན་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་མིན་ཏེ་ཡིན་ན་གཉེན་པོ་དང་འབྲེལ་ཀྱང་ལྡོག་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་མེ་དང་ཉེ་བའི་
ས་ཕྱོགས་ལ་ལར་གྲང་རེག་མེད་པ་ལྟར་གཉེན་པོ་གོམས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལར་ཉེས་པ་དེ་ལྡོག་སྲིད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་སེམས་ཅན་ཡིན་ན་ཉེས་པ་ཅན་ཡིན་པར་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །བཞི་པ། གལ་ཏེ་རྒྱུད་ལ་ལར་རེ་ཞིག་ཉེས༷་པ༷་རྣམ༷་པ༷ར་འག༷གས་ཏེ་གཏན་དུ་ཟད་པ་སྲིད་
20-1-178b


ཀྱང་འགགས་ཟིན་པ༷་དེ་ནི༷་སླར་ཡང་གསེར་སོགས་བཞུས་པ་ན་སྲ་བ་གཏན་མེད་ཀྱང་མེ་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་སྲ༷་བ་འབྱུང་བ་བཞི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། གཉེན་པོས་གཏན་དུ་ཟད་པར་བྱས་པ་དེ་ནི་སླ༷ར་ཡ༷ང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་དེ༷། གཉེན་པོ་དེ༷་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་
འབྲ༷ལ་བ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། སྤང་བྱ་ལྷག་མ་མེད་པར་བཅོམ་ཟིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ༷ད་དེར་གཏན་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མེས་ཤིང་བཅོམ་ཟིན་ནས་ཐ༷ལ་བ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ན་སླར་ཡང་ཤིང་དུ་ལྡོག་པ་མི་སྲིད་པ་བཞི༷ན་དུ༷་སྤང་བྱ་རང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་ལྡོག་པར་མ༷་ངེ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་བདག་མེད་
རྟོགས་པ་ལས་ལམ་གཞན་དེ་ལྟ་མིན་པ་ལ། བདག་འཛིན་ཡོད་བཞིན་གྲོལ་མི་སྲིད། །གྲོལ་བའི་ལམ་གཞན་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ཚུལ་བཤད་པའོ། །དང་པོ། བདག་བསྒོམས་པས་ཀྱང་ཐར་པར་བཤད་ན་བདག་མེད་བསྒོམ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་
བསྒོམ་པ་དང་དཀའ་ཐུབ་བསྟེན་པ་སོགས་ཐར་པའི་ལམ་གཞན་ཡང་ཅི་སྟེ་མེད་སྙམ་ན། བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པ་མ་གཏོགས་བདག་ཡོད་པར་འཛིན་བཞིན་ཐར་པའི་ལམ་གཞན་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ག༷ང་ཞིག༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་བད༷ག་ཡོད་པར་མཐོ༷ང་བའི་རྨོངས་པ་ཅན་
དེས་ཡུལ་བདག་དེ༷་ལ༷་ནི༷་ང༷འོ་ཞེ༷ས་རྟག༷་ཏུ་ཞེན༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཞིང་ཞེན༷་པས༷་ནི་བདག་དེ་བདེ༷་བ་ལ༷་ཕྲད་པར་འདོད་ནས་ཡུལ་ལ་སྲེ༷ད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་ཏེ༷་སྲེ༷ད་པ༷ས་བདག་དང་བདག་གི་བའི་ཉེས་པའི་སྐྱོན༷་རྣམ༷ས་སྒྲིབ༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་དེ་སྐྱོན་དུ་མི་ལྟ་ཞིང་ཡོ༷ན་ཏན༷་དུ་མཐོ༷ང་བས༷་ཡོ༷ངས་སུ་སྲེ༷ད་པ༷་
སྐྱེས་ནས། ང༷་ཡི༷་ཞེ༷ས་བདག་དེ༷འི་བདེ་བའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དམ་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་མཐའ་དག་དང་དུ་ལེ༷ན་པར་བྱེད་པ་དེ༷ས་ན༷་བད༷ག་ལ༷་མངོ༷ན་པར་ཆ༷གས་པ༷་ཡོད་པ་དེ༷་སྲི༷ད་སྐྱེས་བུ་དེ༷་ནི༷་སྲིད་པར་འཁོ༷ར་བར༷་འགྱུར༷་ལ། བད༷ག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཡོ༷ད་ན༷་ནི༷་འགའ་ཞིག་ལ་གཞ༷ན་དུ༷་
20-1-179a


ཤེས༷་པ་འབྱུང་ཞིང་། བདག༷་གཞ༷ན་གྱི་ཆ༷་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཟུང་བ་ལ༷ས་རང་ཕྱོགས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛི༷ན་པའི་ཆགས་པ་དང༷་གཞན་ཕྱོགས་ལ་སྡང་བ་སྐྱེ་ཞིང་ཆགས་སྡ༷ང་འདི༷་ད༷ག་ད༷ང་ནི༷་ཡོང༷ས་སུ་འབྲེ༷ལ་བ་ལ༷ས་ང་རྒྱལ་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་
པའི་ཉེས༷་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་འབྱུང༷་བར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། བདག་གི་ཁོ་ནར་ཆགས་བྲལ་མེད། །ཡོད་ཀྱང་གྲོལ་བདག་དོན་མེད་འགྱུར། །དེས་ན་བདག་འཛིན་སྤང་བར་གདམས། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་མཇུག་བསྡུ་གསུམ་
དང་པོ། ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་བདག་ཁོ་ན་ལ་ཞེན་གྱི་བདག་གི་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པས་གྲོལ་བའོ་ཞེ་ན། དེ་མི་སྲིད་དེ། ངེ༷ས་པར༷་བད༷ག་ལ༷་ཆ༷གས་པ༷་དེ་ནི༷་བད༷ག་གི༷་བ་ལ༷་ཆག༷ས་པ་དང་མི༷་འབྲལ༷་ཞིང༷་། 
བདག་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དེ་ཉེས༷་མེ༷ད་དུ་ཞེན་པས་ན་དེའི་ངོར་བད༷ག་ལ༷་ཆག༷ས་པ༷་དང༷་བྲལ༷་བའི་རྒྱུ་ཡང༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བདག་ཡོད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་མ་བཏང་གི་བར་དུ་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐྱོན་དུ་མཐོང་བས་
ཆགས་སྤོང་དགག །སྡུག་བསྔལ་བསྒོམས་པས་ཆགས་སྤོང་དགག །དང་པོ་ལ། སྐྱོན་མཐོང་ཙམ་གྱིས་སྤོང་མི་ནུས། །སྐྱོན་མེད་པར་ཡང་ཐལ་བའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་བདག་ཉེས་མེད་ཡིན་ཡང་དེ་ལ་ཆག༷ས་པ༷་ནི་སྐྱོན༷་དང་བཅས༷་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། 
དེ༷་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ལ༷ས་ཅིར༷་འགྱུར༷་ཞེས་དྲིས་པ་ན། སྐྱོན་ཅན་དུ་ཤེས་པས་བདག་ཆགས་དེ༷་སྤོང༷་བར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཏུ་ཆགས་པ་འདི༷་ཡི་ཡུ༷ལ་བདག་དེ་ཉིད་སུན༷་ཕྱུང་བ༷་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་ཡུལ་ཅན་ཆགས་པ་དེ༷་སྤོང༷་བར༷་ནི༷་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །
20-1-179b


དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡུལ་གང་ལ་ཡོན༷་ཏན༷་ནམ་སྐྱོན༷་ཡོད་པ་དེ་དང༷་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་བའི༷་ཡུལ་ཅན་འདོ༷ད་པ་ད༷ང་སྡང༷་བ་སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་ལ་སོག༷ས་སྤོང༷་བ༷་ནི། ཡོན་སྐྱོན་དེ༷་དག༷་ཡུལ༷་ལ༷་མ༷་མཐོ༷ང་བས༷་ལྡོག་པ་ཡི༷ན་གྱི༷་ནང་བློ་ཡི་འཇུག་པ་ནི་ཕྱི༷་ཚུལ༷་གང༷་གིས༷་ཀྱང་ཚེར་མ་འབྱིན་
པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤོང་སྲིད་པ་མིན༷་ནོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་ཅན་ཆག༷ས་པ་རང་ཉིད་ལ་ཡོན༷་ཏན༷་ཡོད་པར་ཤེས་ནས་ནན་གྱིས༷་ཆག༷ས་པ་བསྐྱེད་པ་མིན༷་གྱི༷་ཆགས་ཡུལ་དོ༷ན་གྱི༷་ཡོ༷ན་ཏན་མཐོང༷་བས༷་ཆགས་བློ་བཟློག་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། ཆང་ལ་ཆགས་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་
མིན་པར་ཤེས་ཀྱང་ཆང་གི་རོ་སོགས་ཡོན་ཏན་དུ་མཐོང་བས་ཆང་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེས་ན། བདག་ཆགས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མ༷་ཚང༷་བ་མེ༷ད་པར་བདག་དེ་ཉིད་དེ་འཛིན་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡོད་བཞིན་པ་དེ༷་ལ༷་ནི༷་འབྲས༷་བུ༷་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དེ་
གང༷་གི༷ས་ཟློག༷་པར༷་བྱེ༷ད་དེ་ཟློག་བྱེད་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་ཡུལ་བུད་མེད་སོགས་ནི་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆགས་སོགས་སྐྱེ་བར་མ་ངེས་ཀྱང་། དེ་མཐོང་བའི་བློ་ཙམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་བདག་ནི་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དེར་འཛིན་ལ་དེར་བཟུང་བ་ན་ངའི་
སྙམ་དུ་མི་ཆགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ། བདག་ཏུ་ཆག༷ས་པ་ལ༷་སྐྱོན༷་ཡ༷ང་ག༷ང་ཞིག༷་མཐོ༷ང་ནས་དེ་སྤོང་བ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། གལ༷་ཏེ༷་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་དེ་ནི་སྡུག༷་བསྔལ༷་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན༷་ཡིན་པས་སྐྱོན་ཅན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པ་དེ༷་ལྟ༷་ནའ༷ང་བདག་
ཏུ་ཆགས་པ་འདི༷་ལ༷་ཆག༷ས་པ་དང་བྲལ༷་ནས་འདོར་བར་བྱེད་ནུས་པ་མིན༷་ཏེ་བད༷ག་གིར༷་ཏེ་བདག་ཡོད་པ་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པར་མཐོང༷བའི་ཕྱིར༷་དཔེ༷ར་ན་བད༷ག་སྤོང་མི་ནུས་པ་བཞིན༷་ནོ། །གལ༷་ཏེ༷་བདག་ཆགས་དེ༷་མེ༷ད་ན་བདག༷་ཡན་གར་བ་ནི་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་རྒྱུ༷་མིན༷་ནོ་ཞེ་
20-1-180a


ན། བདག་ཆགས་དེ༷་ཡང༷་དེ༷་ད༷ང་འདྲ༷་སྟེ་བདག་མེད་པའི་བདག་ཆགས་ཡན་གར་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁྱོད་མི་འདོད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་བདག་མེད་པ་མི་སྲིད་པས་བདག་མེད་པར་བདག་ཆགས་རྐྱང་པས་
སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པ་ཁས་མི་ལེན་པའམ། ཡང་ན་ཁྱོད་ལྟར་ན་བདག་མེད་ན་བདག་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་པོ་མེད་པས་བདག་ཆགས་ཡན་གར་བས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་མི་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་བདག་ཏུ་དམིགས་པ་ལས་ཉེས་པ་འབྱུང་ན་ཡུལ་
ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཉེས་པའི་རྟེན་ཡིན་ལ། བློའི་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པ་ལ་ཡུལ་དེས་ཉེས་པ་མི་སྐྱེད་ན་ཡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཡུལ་ཅན་རྐྱང་པའང་མི་སྲིད་པས་ན། དེ་ལའང་ཉེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ༷་ལྟར༷་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉི༷ས་ཀ༷འང༷་སྐྱོན༷་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་དེ་
གཉི༷ས་ཀ་ལ༷འང་ཆག༷ས་པ་དང་བྲལ༷་བ་མིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་ཙམ་ཆགས་བྲལ་མིན། །སྡུག་བསྔལ་བསྒོམ་པར་གསུངས་དོན་བཤད། །དང་པོ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཙམ་ཤེས་ཀྱང་མི་སྤོང་། །དེ་ཡིས་བདག་གིའི་བློ་མི་འདོར། །དང་པོ། 
གལ༷་ཏེ༷་དུག་སྦྲུལ༷་གྱི་སོས་བཟུང༷་བའི་སོར་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ནི་རང་གི་ཡན་ལག་ཡིན་ཀྱང་དུག་མ་མཆེད་གོང་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞི༷ན་དུ། བདག་དང་བདག་གི་བར་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག༷་བསྔལ༷་བའི་རང་བཞིན་དུ་བསྒོམ༷་པས༷་དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤོང༷་
བར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། དེ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་བདག་ལ་ཕན་པའི་རེ་བ་ཟད་ཅིང་གནོད་པར་དོགས་པས་བད༷ག་གི༷་བ༷་ཡི་བློ༷་བཅོ༷མ་པས༷་སོར་མོ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་ཅན་འདི་འདོ༷ར་བ༷་ཉིད་ནུས་པ་ཡི༷ན་གྱི༷། བཟློག༷་པ་བདག་གི་བའི་བློ་མ་བཅོམ་པ་
20-1-180b


ལ༷་སྡུ༷ག་བསྔལ་བར་ཤེས་ཀྱང་དེ་འདོར་བ་ཡོད་པ་མིན༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་མིག་སོགས་དབ༷ང་པོ༷་དང་སྐྲ་ལ༷་སོག༷ས་པ་བདག་གི་བདེ་བ་སྒྲུབ༷་པའི་ལོང༷ས་སྤྱོ༷ད་ཀྱི༷་རྟེན༷་ཉི༷ད་དུ༷་ནི༷་བཟུང༷་བ༷་ལ༷་རང༷་གི་བའི་བློ༷་གང༷་གིས༷་བཟློག༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷་མི་འགྱུར་བ་དེས་ན་བདག་དང་བདག་གི་བ་དེ༷་ལ༷་
ཆག༷ས་བྲལ༷་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡོད་དེ་ཡོད་མི་སྲིད་དོ། །དཔེར་ན་ལུས༷་ལ༷ས་བོ༷ག་པ༷འི་སྐྲ༷་དང་སོ་ལ་སོག༷ས་པ་ལ༷་ཡི༷ད་བྱུང༷་སྟེ་ཞེན་པ་མེད་པའི་བློ༷་ནི༷་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར༷་ཞི༷ང་། གཞ༷ན་ལུ༷ས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐྲ་སེན་སོགས་ལ༷་ཞེ༷ན་པ་དང་བཅ༷ས་པ་སྐྱེ༷་བ༷ར་འགྱུར༷་བ༷་ནི་སྐྱེ་བོ་
ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱི་ནི༷་མངོ༷ན་སུམ་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་བདག་ཏུ་ཆགས་པའི་དབང་གིས་བདག་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ལ་བདག་གི་བའི་བློ་རང་གིས་སྐྱེ་བས་སྡུག་བསྔལ་བར་ཤེས་ཀྱང་ཆགས་པ་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ནི་བྱ་མི་ནུས་ཏེ། བྱེ་བྲག་པ་སོགས་
ལྟར་ན་བློ་དང་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ལ༷་འདུ༷་བ་དང་ལྡན་པ་སོག༷ས་ཀྱིས་བདག་དང་འབྲེལ༷་པ༷་ཡོད་པར་འདོད་ལ། དེ་ལ༷ས་ར༷ང་གི༷་བའི་བློ༷་ནི༷་སྐྱེ་བར་འགྱུ༷ར་བའི༷་འབྲེལ༷་བ་དེ༷་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་མཐོང་བའི་སྐབས་ན་ཡང་། སྔར་གྱི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་དུ་གན༷ས་པ་ཡིན་གྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པར་
མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་སྡུག་བསྔལ་བར་མཐོང༷་དུ་ཟི༷ན་ཀྱང༷་རང་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་སྤོང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་པས། བདེ་བ་སོགས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་བདག་དེ་ལ་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་ལ། ལུས་དང་དབང་པོ་རྣམས་ལྡན་འབྲེལ་ལམ་ལྡན་པར་གྱུར་པ་
ལ་འདུ་བས་འབྲེལ་ཞིང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བར་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་གྲངས་ཅན་པ་སོགས་འབྲེལ་བ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་བའི་བློ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་སྐྱེས་བུ་དང་ཡུལ་འདྲེས་པ་ལྟར་ཞེན་པས་བདེ་བ་ངའིའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་དང་ཡུལ་ཐ་དད་དུ་ཤེས་ན་རང་
20-1-181a


གི་བའི་བློ་མི་འབྱུང་བར་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ཡང་བདག་དང་ཆོས་དེ་ཐ་དད་དུ་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་བའི་བློ་མི་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ་བདག་བདེ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་བཟུང་བས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་འདུ༷་བ༷་ལ༷་སོག༷ས་པའི་འབྲེལ་བ་མེ༷ད་ན༷་ཡང༷་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་ཡོད་ཕན་
ཆད་དངོས་པོ་གང་ལ་བདག་དེར་ཕ༷ན་འདོ༷གས་པར་འཛིན་པ༷་ཉིད་ནི༷་སྐྱེ་བོ་ཀུན༷་ལ༷་ཡོ༷ད་པས་བདག་ཆགས་མ་སྤངས་ན་བདག་གི་བའི་བློ་འདོར་བར་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྒོམས་ཀྱང་དེས་བདག་གི་བའི་བློ་འདོར་བར་མི་ནུས་པར་བསྟན་པ་ལ། གཅིག་
ཏུ་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་དང་། །ཡིན་ཀྱང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་དང་། །མཐོང་ཡང་བདག་གིའི་བློ་མི་སྤོང་། །དང་པོ། གང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་ནི་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་བསྐྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྦྲུལ་གྱིས་ཟིན་པའི་སོར༷་མོ༷་བཞི༷ན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྒོམ་ན་གོམས་པའི་ཚེ་དབང་
པོ་སོགས་ལ་ཡང་རང༷་གི༷་བའི༷་བློ༷་ནི༷་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། མཐའ་གཅི༷ག་ཏུ་ངེས་པར་རང་གི་བའི་དངོས་པོ་དེ༷་དག༷་ནི་བདག་ལ་སྡུག༷་བསྔལ༷་སྐྱེད་པ་མིན༷་པར་བདག་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའང་ཡིན་པས་ན་དེ་དང་དུ་ལེན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་གི་བའི་དངོས་
པོ་དེ་དག་གིས་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་སྐྱེད་སྲིད་ཀྱང་གྲོལ་བའི་ཐབས་མིན་པ་ཕལ༷་ཆེར༷་དུག༷་དང་བཅ༷ས་པའི་ཟས༷་བཞི༷ན་དུ་མཐར་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས་ཀུན་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། བདག་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྒོམ་པ་པོ་དེས་བདག་
ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་གྱི་བདེ༷་བ་སྐྱོན་མེད་པ་ལ༷་ཆགས་པས༷། ཁྱད་པར་ཅན་དེ༷་དང་འག༷ལ་བ༷་དམན་པའི་བདག་གི་བ་ལ༷་རེ་ཞིག་ཆག༷ས་པ་བྲལ༷་བར་འགྱུར༷་དུ་ཆུག་ཀྱང་། དེ་ནི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ན་ཁྱ༷ད་པ༷ར་
20-1-181b


ཅ༷ན་གྱི་བདེ༷་བ་ལ༷་སྲེ༷ད་པས༷་དེ་ལས་དམན་པའི་བདེ༷་བ༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཡོང༷ས་སུ་སྤོང༷་བ་ཡིན་ཏེ་ཟས་བཟང་པོ་རྙེད་པའི་མིས་ངན་པ་འདོར་ཀྱང་དེ་ཟས་ལ་གཏན་དུ་ཆགས་བྲལ་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་གི་བདེ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་རྙེད་པ་ཞིག་ན་བས༷མ་དཔྱོད་མེ༷ད་པར་རམ་ཚུལ་
བཞིན་བསམ་མི་ནུས་པར་ཉེས་པ་ཡོད་ཀྱང་བདག༷་ལ༷་ཆག༷ས་པ༷་དེ་ཡི༷ས་སྐབས་སུ་བདག་བདེ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རེབས་བདག་གི་བའི་དངོས་པོ་ཇི༷་ལྟར༷་རྙེད༷་པ་བཞི༷ན་དུ་དེ༷་ལ༷་འ༷ཇུག་པའམ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ༷། ཤིན་ཏུ་བཀྲེས་པས་ཟས་དུག་བཅས་ཀྱང་ཟ་བ་དང་། ན་
བར་ཤེས་ཀྱང་སྐོམ་པས་ཉེན་པ་ན་ཆུ་བསིལ་བ་འཐུང་བའམ། བུ༷ད་མེ༷ད་བཟང་མོ་དག༷་ནི༷་མ༷་རྙེད༷་པ་ན་ངན་མ་དང་། དེ་ཡང་མ་རྙེད་པར༷་གྱུར་ན་དུད༷་འགྲོ༷་ལ༷་འདོ༷ད་པ་སྤྱོ༷ད་པར་མཐོ༷ང་བ་བཞིན༷་ནོ། །དེས་ན་བདག་བདེ་བའི་རྟེན་དུའང་རུང་བའི་ཆ་ནས་བདག་འཛིན་ཅན་
དེ་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་གཏན་དུ་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཆགས་རྒྱུ་སྤོང་བར་མི་འཐད་དང་། ཆགས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་ཐལ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཆགས་རྒྱུ་བདག་ནི་སྤོང་བ་མེད། །དེ་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་དོན་མེད། །དང་པོ། 
ཆགས་པའི་རྒྱུ་བདག་མེད་པར་སུན་ཕྱུངས་ནས་མ་སྤངས་པ་དེས་ཡུལ་ཅན་ཆགས་པ་ཡང་མི་སྤོང་སྟེ། ཡུལ་སྐྱོན་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལྟར་ཆགས་པ་ཡོད་ན་དེས་བསྒྲིབས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའང་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་
མཐོང་ཡང་མི་ནུས་ལ། མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྤོང་མི་ནུས་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་བད༷ག་ནི༷་འཆིང་གྲོལ་མྱོང་བ་སོགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འདོ༷ད་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ་ནམ་ཡང་འདོར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་སོགས་ཇི་ཙམ་གོམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར༷་
20-1-182a


རང་གི་ཞེན་ཡུལ་བདག་དེ༷་ནི༷་འཇི༷ག་པར༷་འདོ༷ད་དེ་མི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེས་ན་གྲོལ་བའི་དུས་སུ་ཡང་བདག་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན་ན་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་ཡང་དེའི་དུས་སུ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། བདག་ཆགས་ཡོད་ན་བདག་
གི་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་འདོར་ཏེ་འདོར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གྲོལ་བའི་དུས་ཀྱི་བདག་དེ་ནི་བདེ་སྡུག་སོགས་མྱོང༷་བ༷་དང༷་ནི༷་རྟག་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་ཐ༷་སྙད༷་དང༷་། ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སོགས་ཀྱི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ཀུན༷་གྱི༷་རྟེན༷་ཡིན་པ་ལོག༷་པ༷་ཞིག་ཏུ་འདོད་ན་དེ་ནི་ཇི༷་ལྟར༷་
ཁྱོད་རང་གི་ཞེན༷་པ༷་སྐྱེ་བའི་བདག་དེ་ཡི༷ན་པར་འདོ༷ད་དེ༷། དེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་ཏེ་ཞེན༷་པའི༷་རང༷་བཞི༷ན་ནམ་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་འདོར་དུ་མི་བཏུབ་པའི་བདག་ནི་དེ༷་འདྲ༷་བ་མི༷ན་ཏེ། གྲོལ་བའི་བདེ་བ་མྱོང་བ་པོ་དང་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཡུལ་
དང་། འཁོར་བར་མི་འཁོར་བ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འདོད་པས་ན་མྱོང་བ་སོགས་དེ་ཀུན་མེད་ན་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་བདག་སྒྲུབ་པའི་དོན་དེ་ཀུན་ཆུད་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མྱོང་སོགས་ངེས་པར་མེད་པ་ན་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མེད་པ་དང་དོན་ལ་ཁྱད་
མེད་པས་བདག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མེ་མ་བཏང་ན་སྲེག་པ་གཏོང་མི་ནུས་པ་བཞིན་བདག་མ་བཏང་ན་བདག་ཆགས་སྤོང་མི་ནུས་ཏེ། རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ་ཡུལ་ཅན་བད༷ག་ཏུ་འཛི༷ན་པ་དེ་ནི༷་རང་ཉིད་ཡོད་ཀྱི་རིང་ལ་བད༷ག་དེ༷་ལ༷་ཆ༷གས་པ༷་བརྟན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་གྱི་
འབྲལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དེ་ཉིད་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་ཡིན་གྱི་བུད་མེད་དུ་འཛིན་པ་དང་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པ་ལྟ་བུ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མིན་པས་ན། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་ཡན་གར་དུ་བྲལ་བའི་ཐབས་
20-1-182b


སྲིད་པ་མིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་བདག་ཆགས་དེ༷་ནི༷་བད༷ག་གི༷ར་ཞེན༷་པ༷་ཡི༷་ས༷་བོ༷ན་མཐུ་ཅན་ཡིན་ཏེ། བདག་ཆགས་དེ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་བདེ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འབྲལ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་འདྲའི་བདག་ཆགས་དེ་ནི་ཐར་པའི་གན༷ས་
སྐབ༷ས་སུ་འདོད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ན་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གན༷ས་པ་ཡིན་གྱི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཉམས་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་བདག་གི་བ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་ཇི་ཙམ་བརྩོན༷་ཡ༷ང་བདག་གི་བ་དེ་དག་བདེ་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ཡོད་པར་མཐོང་བའི་ཆ༷་ཙམ་ལ་བརྟེན་
ན༷ས་དེ་ལ་འཇུག༷་པའམ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་ལྡན༷་པ་ཡིན་པས་བདག༷་གི༷་བ༷་ལ༷་ནི༷་ཆག༷ས་པ་དང་བྲལ་བའི་གེག༷ས་བྱེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དང༷་། ཡོན་ཏན་དུ་ཞེན་པས་དེ༷་ཡི༷་སྐྱོན༷་གྱི་ཆ་ཡ༷ང་མཐོང་མི་ནུས་པར་སྒྲིབ༷་པར་བྱེད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། འཁྲིག་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་ཞུགས་པས་
བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བར་མི་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དུས་ན་བདག་གི་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་བད༷ག་ལ༷འང་ཆག༷ས་པ་བྲལ༷་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན། ཚུལ་དེ་ལྟར་ན་ད༷་ནི༷་ཆ༷གས་པ་དང་བྲལ༷་བ་པོ་བདག་གང༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་
ཏེ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ནི་བདག་འདོར་བ་པོ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་དེས་དོར་བར་བྱ་བ་ལུད་ཕུང་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་པོ་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་
དེ༷་ནི༷་ཇི༷་ལྟ༷ར་བདག༷་འདོ༷ར་བ༷་ཡིན་པ་དེས་ན། དེས་སྡུག༷་བསྔལ༷་བསྒོམ༷་པ༷་ཡང་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། ཁྱོད་ལྟར་ན་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་བདག་དག་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་གྱི་བདག་མེད་ན་ལམ་ལ་འབད་པར་མི་རིགས་ཞེས་ནང་པ་
20-1-183a


སངས་རྒྱས་པ་ལ་སྐྱོན་གྱི་གཙོ་བོར་ཧུར་ཕྱུངས་ཏེ་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །འདིར་ལྷ་དབང་བློའི་འགྲེལ་བའི་འགྱུར་ན། གལ་ཏེ་བདག་ལ་ཆགས་བྲལ་ཡང་། །འདི་ལ་ཆགས་པ་བྲལ་གྱུར་ན། །འདི་དོར་མ་ཡིན་དཔེར་བདག་བཞིན། །
དེ་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བསྒོམ་དོན་མེད། །ཅེས་བདག་ཆགས་བྲལ་ལོ་ཟེར་ཀྱང་ཉེས་མེད་ལ་ཆགས་པ་བྲལ་བའི་རྒྱུ་མེད་ལ། ཆགས་པ་ལ་ཆགས་པ་བྲལ་བ་སྐད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་འདོར་མི་ནུས་ཏེ་བདག་བཞིན། དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་བསྒོམས་ཀྱང་ཆགས་པ་མི་སྤོང་བའི་དོན་
དུ་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ། བདག་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དེ༷་དག༷་སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་བསྒོ༷མས་པ༷ས་ཀྱང༷་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་ཉི༷ད་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་ནི༷་རྣམ༷་པར་ཤེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་དེ༷་ནི༷་སྔ༷ར་ཆགས་བཅས་ཀྱི་དུས་སུ་ཡ༷ང་མངོ༷ན་སུམ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་དེ་ལུས་ན་བ་ལ་སོགས་
པ་བཞིན་ནོ། །དེ༷་ལྟ་ན༷་ཡ༷ང་དེ་དག་དེ་ལ་ཆག༷ས་པ་བྲལ༷་བ་མེ༷ད་དེ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ལ་སུ་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པ་འདི་བཞིན་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་སྤོང་བར་མི་ནུས་ཏེ་སྲེད་པ་བཟློག་པའི་རྒྱུ་བདག་འཛིན་དང་འགལ་བའི་ལམ་མི་ཤེས་
པས་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པ་སྨན་བསྟེན་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ༷་སྲིད་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རེས་འགའ་སྡུག་བསྔལ་མངོན་སུམ་གྱུར་ཀྱང་སྲིད་པ་མཐའ་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས་ཡིད་མ་ཕྱུངས་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་
འཁོར་བ་ལ་གཏན་དུ་ཆགས་པ་དང་འབྲལ་ཏེ་བུད་མེད་གཅིག་ལ་ཡིད་ལོག་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ཀུན་ལ་ཡིད་ལོག་པ་མིན་ཡང་མི་སྡུག་པ་ཤིན་ཏུ་འབྱོངས་པ་ནི་ཀུན་ལ་ཡིད་ལོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་དུ་ཆགས་ཡུལ་དེ༷་ལ༷་ཉེས༷་པ༷་ཡོད་པར་མཐོང་བ་ཡི༷ས་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའི་བློ་མ་
20-1-183b


ལོག་པའི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་དེ་སྲིད་དུ་ཡུལ་དེ༷་ལ་ཆགས་པ་ཡི༷་བློ༷་ལྡོག༷་ཀྱང༷་། ཡུལ་དེ༷་ལ༷་ཆ༷གས་པ་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་གཏན་བྲལ༷་དུ་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་འདོ༷ད་ལྡ༷ན་ཞིག་བུ༷ད་མེ༷ད་གཅིག་ལ་རེ་ཞིག་ཡིད་ལོག་ཀྱང་གཞ༷ན་ལ༷་མི་ལྡོག་པ་བཞི༷ན་དུ་བུད་མེད་ཀུན་ལ་མི་སྡུག་
པ་བསྒོམས་པས་ཡིད་ལོག་པ་དེ་ཡང་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ཡིད་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱང་སྲིད་པ་མཐའ་དག་ལ་ཡིད་ལོག་ན་དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་ལ་ཆགས་སྙམ་ན། བདག་ཆགས་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་སྲིད་པ་སྤང་བྱ་ཅན་ལ་
ཡིད་ལོག་ཀྱང་དེ་བས་ཆེས་བདེ་བའི་ཐར་པའི་རོ་གྱ་ནོམ་པ་བདག་གི་བར་ཞེན་ནས་བླང་བྱའི་ཆགས་པ་སྤོང་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་ལ་ཕན་པ་བླང༷་བར་འདོད་པ་ད༷ང་མི་ཕན་པ་དོ༷ར་བྱ༷འི་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་ཁྱ༷ད་པར་དུ་འཛིན་པ་ཡོ༷ད་ན༷་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་གཅི༷ག་ལས་
བྱུང༷་བའི༷་ཆ༷གས་པ་སྟེ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཆགས་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཉི༷ད་རྐྱེན་གྱི་རྣ༷མ་གྲ༷ངས་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས༷་བསྐྱེད་པའི་ཚེ༷་ན་ཆག༷ས་པ༷་ཀུན༷་གྱི༷་ས༷་བོན༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་བླང་བྱར་ལྟ་བའི་ཆགས་པ་མ་ཟད་པར་ཡོད་ལ། དེ་ལ་རེ་
ཞིག་མི་མཁོ་བའི་དངོས་པོར་མཐོང་ནས་མ་ཆགས་ནའང་ཕྱིས་མཁོ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་མཐོང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གྱུར་བ་ན་སྔར་དོར་བ་ལའང་སླར་ཆགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། སྔར་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་བུད་མེད་དག་ལའང་ཕྱིས་ཆགས་པ་མཐོང་བ་དང་། ལུད་ཕུང་ལ་
སོགས་པ་ཕྱིར་དོར་བའང་ཞིང་སོགས་ལ་མཁོ་བར་མཐོང་ནས་སླར་ལེན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་ཆགས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དུ་ཐལ་བ་ནི། གལ་ཏེ་བདག་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེར་ཆགས་པ་ཡང་སྐྱོན་ཅན་དུ་མི་རིགས་ཏེ་བློ་དོན་མཐུན་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་སྐྱོན༷་
20-1-184a


མེ༷ད་ཡིན་པའི་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་བདག་ཏུ་ཆག༷ས་པ༷་ཡང་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་མེད་ལ་སྐྱོན་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༷་། དེ་ལྟ་ན་སྐྱོན་མེད་པའི་བདག་དེའི་ཕན་པ༷་སྒྲུབ་བྱེ༷ད་བདག་གི་བ་ཉིད་ཀྱང༷་ནི༷་སྐྱོན༷་མེ༷ད་
པ་ཡི༷ན་ཏེ། སྐྱོན་མེད་པའི་བདག་དེ་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་ཙམ་སྟེ་དབང་ཕྱུག་གི་རྩེ་གསུམ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་སྐྱོན་མེད་པར་གྲུབ་ན་འགྲོ༷་བ༷་ཞེས་བྱ་བའང༷་བདག་དང་བདག་གི་བའི་དངོས་པོ་དེ༷་ཙ༷མ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷་ད༷་ནི༷་ཡུལ་གང༷་ལ༷་
ཆ༷གས་པ་དང་བྲལ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ། མ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མ་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་དང་བདག་གི་བ་དེ༷ར་ཆགས་པ་དེ༷་ནི་སྐྱོན༷་བཅ༷ས་ཀྱང༷་ཡི༷ན་ཏེ་འཁོར་བར་འཆིང་བའི་རྟེན་བྱེད་པས་སོ་ཟེར་ན༷། སྐྱོན་དེ༷་ནི༷་བད༷ག་ལ༷འང༷་མཚུང༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་
བདག་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཆགས་པ་གཉིས་པོ་དངོས་དང་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་བདག་དེ༷ར་ཡང་ཡུལ་ཅན་ཆགས་པ་དེའི༷་སྐྱོན༷་དང་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལ༷་ནི་ཆག༷ས་པ་དང་བྲ༷ལ་བར་མི་བྱེད་པས་ཆགས་བྲལ་མེ༷ད་པ་དེ་ལྟ་ན་ད༷་ནི༷་ཡུལ༷་ག༷ང་ལ༷་ཡང་གང་ཟག་དེ༷་ཆ༷གས་
པ་དང་བྲལ༷་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དེས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་འདོད་ཀྱང་བདག་དེས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དེའི་དབང་དུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་བདག་པོ་སེར་སྣ་ཅན་གྱི་ཆུང་མ་གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། ཡུལ་གང་ལ་ཡོན༷་ཏན༷་མཐོ༷ང་བ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི༷་ཞེན༷་པ༷་ནི་
ཉེས༷་པ༷་མཐོང༷་བས༷་འཇི༷ག་པ་ཡིན་ན་ཡང་། དེ༷་ལྟར༷་རང་གི་དབ༷ང་པོ་སོག༷ས་ལ༷་ཚུལ་དེ༷་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་མིན༷་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པའི་བྱིས༷་པ་དང་ཕྱུགས་སོ༷གས་ལ༷་ཡ༷ང་རང་གི་དབང་པོ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང༷་། མིག་
20-1-184b


རབ་རིབ་དང་ཞར་བ་སོགས་དབང་པོ་སྐྱོན༷་ལྡ༷ན་ཡིན་བཞིན་དེར་ཤེས་པ་ལ༷་ཡ༷ང་རང་གི་དབང་པོ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། གཞན་གྱི་མིག་གསལ་བ་དང་ལུས་མཛེས་པ་སོགས་ཡོ༷ན་ཏན༷་ལྡན༷་པར་ཤེས་ན་ཡང༷་རང་གི་རྒྱུད་དུ་མ་གཏོགས་པའི་དབང་པོ་གཞ༷ན་དག༷་ལ་
ཆགས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དང་། སྔར་འད༷ས་པ༷་ཡི་རང་གི་དབང་པོ་དང་ཡན་ལག་སོགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཞེས་པས་ད་ལྟར་ཡང་སྐྲ་སེན་ཡན་ལག་སོགས་ལུས་ལས་བོག་པར་གྱུར་པའི་བད༷ག་གི༷་བ༷་ལ༷་ཆགས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །རྒྱུ་མཚན་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་
ཕྱིར༷་ན༷་བད༷ག་གི༷་བའི༷་བློ༷་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ༷འང༷་ཡོན༷་ཏན༷་མཐོ༷ང་བས༷་མི༷ན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་མིན༷་པ་ཉེས་པར་མཐོང༷་བ༷ས་ཀྱང་བདག་གི་བ་དེ༷་ཡང༷་སྤོང༷་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །གཞ༷ན་ཡ༷ང་དེར་མ་ཟད་ཉེས་པར་ཚུལ་བཞིན་མཐོང་དུའང་མི་སྟེར་ཏེ་བདག་གི་བ་དེ་ལ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ནི༷་བདག་
བདེ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་སྒྲོ་འདོ༷གས་པའི་ཆག༷ས་པ༷ས་སྐབས་དེར༷་ཡང༷་མཐོ༷ང་བ་ནི་མི་ལྡོག་པ་དེ༷ས་ན༷། བདག་གི་བར་ཆགས་པ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ་བདག་ལྟ་ལ་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་གྱི་བདག་དང་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྒོམས་པ་སོགས་བསྒྲུབ༷ས་པ༷ས་བདག་གི་བར་ཆགས་པ་དེ༷་ལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་
གནོ༷ད་དེ་གནོད་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ཐ་དད་དུ་ཤེས་པས་ཆགས་བྲལ་མིན་པ་ནི། གྲངས་ཅན་པ་ན་རེ། ཡོན་ཏན་མཐོང་བས་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཁོར་བ་མིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཙོ་བོ་ལས་བྱུང་བ་གཟུགས་སོགས་རྣམ་འགྱུར་རྣམས། བློའམ་
ཆེན་པོ་ཞེས་པ་མེ་ལོང་ངོས་གཉིས་པ་ལྟ་བུས་ཕྱི་ནང་མཚམས་སྦྱར་ནས་བདག་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུ་དང་ཡུལ་འདྲེས་པར་སོང་བ་ལྟ་བུས་འཁྲུལ་བ་ལས། ངའི་བདེ་བ་ངའི་གཟུགས་ཞེས་སོགས་སུ་ཞེན་ནས་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཐ་དད་དུ་ཤེས་ནས་བདག་གི་བ་ལ་
20-1-185a


ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ན་བདག་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུ་ཡན་གར་དུ་གནས་པ་ནི་ཐར་པའོ་ཞེ་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟའི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལས་མཆོ༷ག་ཏུ་གྱུར་བ་ལྷ་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་བདག་གིས་ཐོབ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་དེ་འདྲའི་
དབང་པོ་གཞ༷ན་དོན༷་དུ༷་གཉེར༷་བའི་ཕྱིར༷་དང༷་། དབང་པོ་དང་ཡན་ལག་སོགས་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇི༷ག་པར་ཤེས་པའི་བློ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར༷་ཐ་མལ་པའི་སྐྱེ༷་བོ༷་འདི༷་ཡིས༷་ཀྱང་དབ༷ང་པོ་སོ༷གས་ལ༷ས་བད༷ག་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ་གྱུར༷་པ༷ར་ཤེས༷་པ་ཡིན་ཏེ། རི་ལ་ཕོ་བྲང་
བརྟེན་པ་བཞིན་བདག་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པར་ཞེན་ནས། དབང་པོ་གཞན་དང་གཞན་ཐོབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་གྱི་བདག་གཞན་ཞིག་ཐོབ་ན་ཞེས་ནམ་ཡང་མི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་བྲལ་ཡིན་དགོས་ན་ཡང་ཐ་མལ་པ་སུ་ཡང་
ཆགས་བྲལ་མིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་བདག་དང་བདག་གི་བ་དེ་གཉིས་གཅི༷ག་པ་ཉི༷ད་དུ་མཐོང༷་བས༷་ཀྱང༷་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་མིན༷་ཏེ། བདག༷་ལ༷་ཆག༷ས་པ༷་ཅན་དེ༷་ནི་གཟུགས་སོགས་རང་གི་རྒྱུད་དུ་དམིག༷ས་པའི༷་ནང༷་གི༷་ཡན༷་ལག༷་མིག་སོགས་ལ༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་རྗེས༷་སུ་
ཆགས༷་པར་འགྱུར་བ་ནི་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་དེའི་དབང་གིས་རྒྱུ་གཞན་མི་དགོས་པར་རྩོལ་མེད་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེས་བུ་གང༷་ཞིག༷་ད༷་ལྟར༷་གྱི་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་བས༷་རང་གི་མིག་སོགས་ལ་ཡི༷ད་འབྱུང༷་བ་ཙམ་སྐྱེ་བ་དེ༷་འདྲ༷་ཡུལ་དེ་ལ་
སྡང༷་བ་ཙམ་གྱི་བློ་སྐྱེས་པ་ཡི༷ན་གྱི༷་བདག་གི་བ་དེ་ལ་ཆག༷ས་པ་དང་བྲལ༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བདག་གི་བ་ལ་ཡིད་མི་དགའ་བ་དེ༷་ཡི་ཚེ་ན་ཡང༷་བདག་གི་བ་ལ་ཆག༷ས་པ་ཡོ༷ད་དེ། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་བདག་གི་བ་དེ་འདྲར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་གནས་སྐབ༷ས་གཞན་
20-1-185b


དུ་གྱུར་པའི་བདག་གི་བ་ལ་ཡིད་མ་ལོག་པར་དེ་འདྲ་ཚོལ༷་ཞིང་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་དེ་འདྲའི་ཞེ༷་སྡང༷་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སྡུག༷་བསྔལ༷་བ་ལས་བྱུང་བའི་དེའི་རྒྱུ༷་ཅ༷ན་ཏེ་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ན། ཞེ་སྡང་དེ༷་ནི༷་རང་གི་རྒྱུ་སྡུག་བསྔལ་མ་ལོག་པ་དེ༷་སྲི༷ད་ཙམ༷་དུ༷་གན༷ས་
ལ། སྡུག་བསྔལ་དེ་ལོག་པ་ན་ཞེ་སྡང་ཡང་ལོག་པར་འགྱུར་ལ། ཞེ་སྡང་བ་ཡིད་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་དེ༷་ལོག༷་ན༷་ནི༷་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་རང༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྔར་གྱི་རང༷་བཞིན༷་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ལ༷་སླར༷་ཡང་བརྟེན༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ། མིག་སོགས་ཀྱི་ནད་སོས་པ་
དང་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་མིག་དབང་གསར་དུ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་དང་རང་གི་ཆུང་མ་ལ་སྐབས་སུ་ཁྲོ་པའི་གནས་སྐབས་ལོག་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཆགས་བྲལ་ངོས་བཟུང་བ་ནི། རང་ལུགས་ལ་བདག་ལྟ་དྲུང་ནས་ཕྱུང་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་པ་བླ༷ང༷་
བྱ་དང༷་མི་ཕན་པ་དོར༷་བྱ༷་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཆོས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་ནི༷་ཐུགས་མཉམ༷་པར་སྙོམ༷ས་པའམ་བཏང་སྙོམས་པ་ཅ༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་ཙན༷་དན༷་གྱི་ལྡེ་གུས་བྱུག་པ་དང་། སྟེ༷འུ༷་དག་གིས་བཅད་པ་ན་བདག་ལ་ཕན་ནོ་སྙམ་དུ་ཆགས་པ་དང་གནོད་
དོ་སྙམ་དུ་ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་བར་མཚུང༷ས་པ༷་ལ༷་ཆ༷གས་བྲལ་ཞེས༷་སུ་ནི༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་འདྲ་ཡུལ་གང་ལའང་ཆགས་པ་གཏན་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་སྡུག་བསྔལ་བསྒོམ་པར་གསུངས་པའི་དོན་བཤད་པ་ནི། འོ་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་
འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་མེ་ཡི་འོབས་དང་སྲིན་མོའི་གླིང་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་བསྒོམ་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྡུག་བསྔལ་བསྒོམས་པས་ཐར་པ་ལ་མི་ཕན་པར་ཇི་ལྟར་བཤད་ཅེ་ན། སྡུག་བསྔལ་བསྒོམས་པས་ཐར་པ་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་
20-1-186a


བསྒོམས་པ་ཁོ་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་མི་ནུས་ཏེ་ཐར་པ་ནི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གནས་སྐབས་སུ་ཡིད་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་འགྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་
གསུངས་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེ༷ད་ཀྱི་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་ལ༷་དགོ༷ངས་ན༷ས་འཁོར་བ་མཐའ་དག་སྡུག༷་བསྔ༷ལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྒོ༷མ་པར༷་གསུང༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ངེད༷་ཀྱིས་འདོད་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི༷་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ༷་ཡང༷་ལས་ཉོན་གྱི་རྐྱེན༷་ལས་སྐྱེས་པའི་
གཞན་དབང་ཅན་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་ཉེས་པ་ཕྱི་མའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་འདི་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མ་དེ༷་ནི༷་བད༷ག་མེ༷ད་ལྟ༷་བའི་རྟེན༷་ཡི༷ན་ཏེ་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོ་འདི་རྟོགས་ན་དེ་ལ་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་བདག་
ཅེས་བྱ་བ་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པར་རྟོགས་ནུས་ལ། དེས་བདག་དང་བདག་གི་བར་འཛིན་པའི་ཆགས་པ་མ་ལུས་པ་ཟད་ནས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་སྟོང་ཉི༷ད་ལྟ༷་བས༷་གྲོལ༷་བར༷་འགྱུར༷་གྱི་གཞན་གང་གིས༷་ཀྱང་དེ་མི་ནུས་ལ་སྒོམ༷་པ༷་ལྷག༷་
མ༷་མི་རྟག་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་གཞན་ནི་དེ༷་རྟོགས་པའི་ཐབས་སམ་དོན་དུ་གྱུར་པའམ་དེ་ཡི་བྱེད་ལས་སམ་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་དོན༷་དུ་གཞོལ་བ་ཡི༷ན་པས་དེ་ཁོ་ན་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར༷་མི༷་རྟག༷་པ་ལ༷ས་སྡུག༷་བསྔལ༷་ཉིད་དུ་
ཤེས་པ་དང་། དེ་འདྲའི་སྡུག༷་བསྔལ༷་ལ༷ས་ནི༷་བདག༷་མེ༷ད་པ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་གསུ༷ངས་ཏེ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་མི་རྟག་པ་ཡིན། བཙུན་པ་མི་རྟག་པ་ལགས་སོ། །གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནམ་
20-1-186b


བདེ་བ་ཡིན། བཙུན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལགས་ཏེ་གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ལགས་སོ། །གང་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདི་ནི་ངའིའོ་འདི་ནི་ང་ཡིན་ནོ་འདི་ནི་ངའི་བདག་གོ་
ཞེས་བལྟར་རུང་ངམ། བཙུན་པ་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ། བདག་ལ་ཆགས༷་པ་དང་བྲལ༷་བ་མིན༷་པ་དང༷་། དེའི་དབང་གིས་བདག་བདེ་བའི་རྟེན་དུ་དམིགས་ནས་བདག་གི་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེ༷ད་པ་
ལྡན༷་པ་དང༷་། དེ་ལས་བླང་དོར་གྱི་ལས་རྩོམ༷་པ༷་ཀུན༷་ལ༷་འཇུག་ཅིང་བརྟེན༷་པ༷་དེ༷་ནི་ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་རྣམས་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལ༷ས་རྣམས་ལ༷ས་གྲོལ༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་པས་དེ༷་འདྲ༷་དེ་ནི་འཁོ༷ར་བ༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་སྟེ་ལས་ཉོན་གྱི་རྒྱུན་མ་བཅད་པས་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་
ཐར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་བྲལ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་གྲོལ་བའི་བདག་དེ་དོན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་པ་ཁྱེད་ལྟར་ན་ཐར་པའི་ཚེ་བདག་དེ་ཡི་བད༷ག་གི༷་བ་ཉི༷ད་ནི༷་མི༷་འདོ༷ད་པར་ཅུང་ཟད་མེད་པར་འདོད་ན༷། བཟའ་བྱ་བདག་
གི་བ་མེད་པས་དེ༷་ཡི༷་ཟ༷་བ༷་པོ༷་ཡང༷་མེ༷ད་དེ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་མེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལས་བྱ༷་བ་པོ་དང༷་འབྲས་བུ་ལ་ལོང༷ས་སྤྱོ༷ད་པ་པོའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་དུ་འདོད་པ་དེ༷་ལྟ་བུ་ཡི༷་བདག༷་ཀྱང༷་ཐར་པ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་ན་མེ༷ད་པས་བདག་བཅིང་གྲོལ་དང་
ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཁས་བླངས་པའང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་བདག་འཛིན་སྤང་བར་གདམས་པ། བདག་མེད་མ་གོམས་ན་ཐར་པ་མེད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་གྲོལ༷་བར་འདོ༷ད་པས་ནི་ཐོག༷་མ་མེ༷ད་པ་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོང་
20-1-187a


བར་གྱུར་པའི༷་རྒྱུ༷་ཅ༷ན་ཡུལ་དོན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བློ་གོམས་པ་ཙམ་གྱི་རང་གི་རིག༷ས་མཐུན་པའི་ས༷་བོན༷་སྔ་མ་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི༷་འཇིག༷་ཚོགས་ལ་ལྟ༷་བ༷་དག༷་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རལ་གྲིས་
རྩ༷་བ༷་ཉི༷ད་ནས༷་དབྱུང༷་བར༷་གྱིས༷་དང་ཐར་པ་འཆི་མེད་ཞི་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཉམས་དགའ་བར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གདམས་པའོ། །གཉིས་པ་གྲོལ་བའི་ལམ་གཞན་འགོག་པ་ལ། དབང་ཕྱུག་ལུང་གིས་གྲོལ་བ་དགག །ལས་ལུས་ཟད་པས་གྲོལ་བ་
དགག །དང་པོ་ལ། ལུང་ཙམ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་མིན། །ཡིན་པའི་འཐད་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ། དབང་ཕྱུག་པ་སོགས་ན་རེ། བདག་ཡོད་པ་དང་ཐར་པ་ཡོད་པའང་ལུང་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཐར་པ་དེ་ཡང་དབང་བསྐུར་བ་ལ་སོགས་པའི་
ཆོ་ག་ལས་འགྲུབ་པར་ལུང་ལས་བཤད་པས་ན་ལུང་གི་དོན་ལ་ཐ་མལ་པའི་དཔྱོད་པས་སྐྱོན་མི་འཇུག་སྟེ། དབང་འདས་གཞན་གྱིས་རིག་བྱ་མིན། །ཕ་རོལ་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ཡི། །དྲང་སྲོང་དེ་དག་ཚིག་ལ་ནི། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་མ་ཡིན། །ཞེས་
ཟེར་རོ། །དེ་མི་འཐད་དེ། དབང་ཕྱུག་གིས་བཤད་པ་སོགས་ལུང༷་ནི༷་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ༷་ལྟའི༷་དངོ༷ས་པོ་མ་ནོར་བ་སྟོན་པ་ཡི༷ན་པའི༷་རྒྱུ༷་མཚན་ཚད་མས་མ༷་མཐོང༷་བ༷་ཡི་གང་ཟག་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་ལུང༷་ན་དེ་སྐད་བཤད་པ་ཙམ༷་གྱིས༷་ནི༷་དབང་བསྐུར་བ་སོགས་ཀྱིས་གྲོལ༷་བ༷ར་ཡང༷་
སྨྲ༷་བ༷་རྟོག་ལྡན་ཡོང༷ས་སུ༷་མ༷གུ་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཚིག་མིན༷་ཏེ། ལུང་དང་དངོས་པོ་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ལྟར་ལུང་ནས་བཤད་པ་ཙམ་དེ་ལྟར་ཡིན་ངེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མངོན་སུམ་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་བཀག །རྗེས་
20-1-187b


སུ་དཔག་པས་གནོད་པར་བསྟན། །དང་པོ་ལ། ས་བོན་ནུས་ཉམས་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །ལྕི་བ་ཡང་གྱུར་ཀྱང་མིན་ཚུལ། །དང་པོ་དབང་བསྐུར་བ་སོགས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་གཅོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དབང་ཕྱུག་གིས་དབང་བསྐུར་བ་དེའི་སྔགས་ཀྱིས་བཏབ་པའི་ས་བོན་
གྱིས་མྱུ་གུ་མི་བསྐྱེད་པར་མཐོང་བས་ན། དབང་དེ་ཐོབ་པའི་སྐྱེས་བུའི་སྐྱེ་བའང་རྒྱུན་གཅོད་པར་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་མིན་ཏེ་ས༷་བོ༷ན་སོག༷ས་མི་སྐྱེ་བར་གྲུབ༷་པའི་ཆོ༷་ག༷་སྔགས་ལ་སོགས་པས་ནི༷་སྐྱེས༷་བུ་སླར་ཡང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་མི༷་སྐྱེད༷་པར༷་ནུས༷་པ་
མི༷ན་ཏེ། གལ་ཏེ་ནུས་ན་ཏིལ༷་མར༷་གྱིས་བསྐུས༷་བ་དང༷་མེས༷་བསྲེ༷གས་པ་དང་བཙོས་པ་སོག༷ས་ཀྱིས་ས་བོན་གྱིས་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་གཅོད་པས་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ཆོ་ག་དེ་དག་བྱས་བས་བདག༷་ཀྱང༷་གྲོལ༷་བར་ཐལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་ས་བོན་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་སྔགས་ལ་སོགས་
པ་དེས་སྐྱེས་བུའི་སྐྱེ་བ་ལ་གནོད་མི་ནུས་པས་རྒྱུ་མཚན་འཁྲུལ་བ་ཅན་ནོ། །གཉིས་པ། སྡིག་ཅན་གྱི་སྡིག་པ་བླ་མས་ཆོ་གའི་སྒོ་ནས་བླངས་ཏེ་སྦྱིན་སྲེག་བྱས་པ་ན་དེའི་སྡིག་པ་འཛད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་སྐྱེས་བུ་སྲང་ལ་གཞལ་བ་ན་སྔར༷་ལྕི༷་བ༷་དག༷་ཕྱིས༷་ཡང༷་དུ་སོང་
བ་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷་ཞེ་ན། དེ་སྡིག༷་པ༷་བཅོ༷མ་པར༷་བྱས༷་ནས་ཟད་པ༷་ཡི་རྟགས་མིན༷་ཏེ་སྐྱེས་བུ་འདི༷་ཡི༷་ལུས་ཀྱི་ས་ཆུའི་ཁམས་ལ་ལྕི༷་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སྦྱིན་སྲེག་གི་མེས་གདུང་བ་སོགས་ཀྱིས་ཡང་དུ་སོང་ན་ཡང་ལྕི་བ་དེ་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར༷་གྱི་སྡིག་པ་
མེད་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ལུས༷་ཅ༷ན་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་སྡིག༷་པ་ནི་ལྕི་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིན་ན་མཚམས་མེད་སོགས་ལས་བྱས་པ་དང་སྔོན་གྱི་ལས་རྣམས་ཀྱི་ལྗིད་ལས་སྐྱེས་བུ་ཁ་ཅིག་འདེགས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་དགོས་
20-1-188a


ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས་པ་སྡིག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལྕི་ཡང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་དེ་མི་འགལ། །རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་རང་ལུགས་བཞག །དང་པོ་ལ། །དངོས་དང་དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་དགག །
དང་པོ། འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་ལོག༷་ཤེས༷་དང༷་ནི༷་དེ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་སྲེ༷ད་པ༷་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེ༷མས་པའི༷་དབ༷ང་དག༷་གི༷ས་མངལ་སོགས་དམན་པའི་གན༷ས་སུ་འགྲོ༷་བ༷་རྣམས་སྐྱེ༷་བ༷་ཡི༷ན་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ལ། དེ༷་ཕྱིར༷་རྒྱུ་ལོག་ཤེས་ཀྱི་
སེམས་པ་དང་སྲེད་པའི་སེམས་པ་དེ༷་རྒྱུན་བཅ༷ད་པ་དེ་དག་འཁོར་བར་འགྲོ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ལོག་སྲེད་དེ༷་ཙམ༷་ལ༷ས་ནི༷་སྐྱེ་བ་འབྱུང༷་བར་ཚད་མས་མཐོང་བའི༷་ཕྱིར༷་སྐྱེ༷་བ་ལེན་པ་ལ༷་རྒྱུ་དེ༷་དག༷་ཉི༷ད་ནུས༷་པ་དང་ལྡན་པ་ཡི༷ན་ནོ། །ལས་ཀྱང་རྒྱུ་མིན་ནམ་
སེམས་པ་ཙམ་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཅི་ལ་བཤད་སྙམ་ན། སེམ༷ས་པ༷་དེ༷་དག༷་རང༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་སེམས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་སྔོན་གྱི་སེམས་པ་བྱུང་ཟིན་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་བགོས་པའི་རྒྱུན་སླར་ཡང་སེམས་པས་
གསོས་བཏབ་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་པ་ཉིད་ལས་ཡི༷ན་པ་དེ་ཕྱིར༷་དེ་འདྲའི་སྐྱེ༷་བ་ལེན་པའི་རྒྱུ༷་སྲེད་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་པ་ཉམ༷ས་པ༷་མེ༷ད་པས་ན་དབང་བསྐུར་བས་སླར་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པར་བཤད་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་
པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལུང་གང་ལས་བཤད་པ་དེ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཡིན་ཕན་ཆད་རྗེས་དཔག་གིས་འགྲུབ་པའམ་དངོས་སུ་མ་འགྲུབ་ཀྱང་གནོད་མི་སྲིད་ལ། རྗེས་དཔག་ཚད་མས་ངེས་པར་གནོད་ཕན་ཆད་ལུང་དོན་དེ་ཡང་མི་འགྲུབ་པར་ངེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་
20-1-188b


གནོད་ཀྱང་ལུང་དོན་གྲུབ་བོ་ཞེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བླུན་པའི་སྨྲ་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་མཐོང་ལས་ཉམས་ལན་མི་རུང་། །དེ་དང་ཁས་ལེན་འགལ་བར་བསྟན། །དང་པོ། ཁོ་ན་རེ། མངལ་ལ་སོགས་གནས་གཞན་དུ་འགྲོ༷་བ་དང༷་། ཡུལ་རྣམས་རྟོག༷ས་པ་ཡི་
རྟེན༷་ནི་བྱེ༷ད་པ༷་སྟེ་དབང་པོ་དྲུག་ཡི༷ན་ལ། བྱེད་པ་དྲུག་པོ་དེ༷་དག་ནི༷་ད་ལྟར་དངོས་སུ་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་སྔོན་གྱི་ལ༷ས་དགེ་མི་དགེ་ཉི་ཤུ་ལས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཅིང་མ་འོངས་པའི་དེ་དྲུག་ཀྱང་ལ༷ས་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་འགྱུར་གྱི་ལས་དེ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་
མཐོང་བ་མིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ལས་དེ་དབང་བསྐུར་གྱིས་ཞིག༷་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འགྲོ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ལ། ཚུལ་དེས༷་ན༷་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་འདུ༷་བྱེ༷ད་པ་ཞེས་པ་ལས་ཀྱི་མིང་ཅན་དེ་ཡིན་གྱི་ད་ལྟའི་སེམ༷ས་པ༷་མིན༷་པས་
ན་དབང་བསྐུར་བས་སྐྱེ་བ་མ་ཉམས་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་རིགས་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་ཡོ༷ད་པ་དང༷་མེ༷ད་པའི༷་རྗེས༷་སུ་འཇུག༷་པའི་ཕྱིར༷་བྱེ༷ད་པ༷་དྲུག་པོ་སྐྱེད༷་པ་ལ༷་བློ༷་སྟེ་སེམས་པ་དེ༷་ཡི་ནི་ནུས༷་པ་མཐོང༷་སྟེ། སེམས་པ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་ཡིད་
ཀྱི་སེམས་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་ལ་འཇུག་ཅིང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ལྟར་ཡིན་གྱི། བདག་གི་ཡོན་ཏན་འདུ་བྱེད་སོགས་གཞན༷་གྱིས༷་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་དེ་ནུས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སེམས་པ་དེ་ཡོད་ན་ཡོད་ཅིང་མེད་ན་དེ་དག་མེད་པར་རིགས་པས་གྲུབ་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་
རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གང་ཡང་མེད་པས་མཚོན་དང་རྨའི་རྒྱུར་སྡོང་དུམ་རྟོགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པར་གྲུབ་ན༷་སྲིད་སྲེད་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་པ་དེ༷་ཡོ༷ད་པ་ཡི་གང་ཟག་དེ༷་དག༷་འཁོར་བར་ཅིས༷་མི༷་འགྲོ༷་སྟེ་རྒྱུ་ཚང་བས་སོ། །གལ༷་ཏེ༷་མ་འོངས་པའི་བྱེད་པ་དྲུག་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་
20-1-189a


སེམས་པ་དེ༷་དག༷་དབང་བསྐུར་བའི་ཆོ་གས་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་བྱས་སོ་ཞེ་ན༷། དབ༷ང་དང་སྔགས་སོག༷ས་བྱས༷་མ༷་ཐག༷་ཏུ་དབང་པོ་དེ༷་དག༷་ཡིད་ཀྱི་སེམ༷ས་པའི༷་དབ༷ང་གི༷ས་མཐོང་ཟིན་གྱི་ཡུལ་ལ་ལར་དབང་པོ་གཏད་དེ་དེར་འཛི༷ན་པ་དང༷་། མ་
མཐོང་བའི་ཡུལ་ལ་གསར་དུ་འཕེན་པའམ་འཇུ༷ག་པ་དང་། མི་འདོད་པའི་ཡུལ་མཐོང་ཟིན་གྱིས་འཁྲུགས་ནས་དེ་ལས་གཡེ༷ང་བ་སྟེ་གཞན་དུ་བྱོལ་བ་དང༷་། མི་འདོད་པའི་ཡུལ་མ་མཐོང་བ་ལ་མི་འཇུག་པར་འགོ༷ག་པ༷་ཡང་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་དགོས་ནའང་། ཤིང་བལ་
རླུང་གིས་གཡོ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་དྲུག་པོ་དེ་ཡུལ་ལ་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཡིད་ཀྱི་སེམས་པའི་ནུས་པ་མ་ཉམས་པར་ཡོད་པས་ན། དབང་གིས་བྱེད་པ་དྲུག་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཅི་ཞིག་བཅོམ་སྟེ་གང་ཡང་བཅོམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁོ་ན་རེ། ད་ལྟ་སེམས་
པ་ཡོད་ཀྱང་དབང་བསྐུར་གྱི་ནུས་པས་ཤི་བའི་ཚེ་བློ་མེད་པར་གྱུར་ནས་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་ནོ་ཞེ་ན། ཅི༷་སྟེ༷་ཤི་བ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་བློ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྐྱེ་བར་མི༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། བདག་ཏུ་ཆགས་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སྲེད་པ་སོགས་དྲི༷་མ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་བློ༷་སྐྱེ་བ་སྔ་
ཕྱི་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བར་བྱེད་པ་དེ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི་ནུས༷་པ་དབང་སོགས་ཀྱིས་མེ༷ད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན༷། དབང་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་གསོན༷་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་དུས་ན༷འང༷་ཆགས་པ་སོགས་དྲི་མ་ཅན་གྱི་བློ་རྣམས་ལ་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་དགོས་ན་ཡང་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཆགས་
སོགས་དྲི་མར་གྱུར་བའི་བློ་རྣམས་ནི་གཉེན༷་པོ༷་བདག་མེད་སོགས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་དང༷་ནི༷། རང༷་གི༷་ཕྱོགས༷་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་གཉིས་པོ་རིམ་བཞིན་འཕེལ༷་བ་ན༷་དྲི་མ་ཅན་དེ་འགྲི༷བ་པ་དང༷་འཕེལ༷་བར་འགྱུར་པའི༷་ཕྱིར༷། ཉེས༷་པའི་བློ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན༷་རང་རང༷་གི༷་
20-1-189b


རིགས་འདྲའི་ས༷་བོན༷་ཅ༷ན་དེ་ནི་དབ༷ང་བསྐུར༷་བ༷་ཙམ་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་དེ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། སེམས་པ་ཙམ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ་བདག་ཡོད་པ་ལས་ལོག་ཤེས་དང་སྲེད་པའང་སྐྱེ་བས་ན་བདག་ལ་བརྟེན་པའི་ལས་དེ་དག་རྒྱུ་ཡིན་པས་
ལས་ཀྱི་ནུས་པ་བཅོམ་པ་ན་རྒྱུ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་སེམས་པ་ཡོད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་བདག་མ་ལོག་པ་སྲིད་དུ་འཁོར་བའང་མི་ལྡོག་པས་དབང་བསྐུར་སོགས་ལས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་ཆད་པར་འདོད་པ་རང་གི་ཁས་ལེན་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་ལ། གཞན་
ཡང་བདག་རྟག་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་ལེན་པ་ཡིན་ལ་རྟག༷་པ༷་རྐྱེན་ལ་ལྟོས༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་འབྲས་བུ་རིམ༷་གྱིས༷་སྐྱེད༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་འགལ་བ་དང༷་། དེར་མ་ཟད་ལས་དེ་བྱེ༷ད་པ་དང༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ༷་དག༷་གི་གནས་སྐབས་ནི༷་
རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འདྲ༷་བའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཅན་བདག་གཅིག་པོ་དེ་ནི་ལས་བྱེ༷ད་པ༷་པོ་ཡིན་པར་འགལ༷་ཏེ། དེ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན་སྔར་མི་བྱེད་པའི་དུས་སུའང་བྱེད་པར་ཐལ་ཏེ་ད་ལྟའི་བྱེད་པོ་འདི་དང་གཅིག་ཡིན་པས་སོ། །ད་ལྟ་བྱེད་པའི་དུས་ནའང་མི་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཐལ་ཏེ་
སྔར་མི་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བའི་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་འདོད་པའི་བདག་རྟག་པ་དེ་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ་ལོ། །ཡང་རྒྱུ་ལ༷ས་བྱེད་པ་པོ་སྲོག་གཅོད་པའི་མི་ལྟ་བུ་དང༷་འབྲས༷་བུ༷་མྱོང་བ་པོ་དམྱལ་བའི་གང་ཟག་དེ་
གཉིས་ཀའ༷ང་གཅིག་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ་བྱེད་པོ་སྤྱོད་པོ་གཅིག་ཡིན་པར་འདོད་པས་སོ། །རྒྱུ་འབྲས་དེ༷་དག༷་བདག་དེ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་དུ༷་འདོད་ན༷་བདག་ལས་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་དང་འབྲས་བུ་ཟ༷་བ་པོ༷་ཡིན་པའང་ཉམ༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དེས་གང་ཡང་མ་བྱས་ལ་གང་ཡང་ལོངས་མ་སྤྱད་དེ་
20-1-190a


རྒྱུད་གཞན་གྱི་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་དངོས་སུ་ལས་བྱས་པ་མིན་ཀྱང་དེ་ཡོད་པ་ལས་དེའི་ནུས་པས་ལས་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། རྟག་པ་ལ་ནུས༷་པ༷་ཡང༷་ནི༷་འགྲུབ༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་
ལྡོག་མེད་པར་སྔར་མང་དུ་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་རྟག་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་བྱེད་བསྟན་ནས་དེ་ལ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་བརྗོད་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་བདག་རྟག་པ་མེད་ན་ཕུང་པོ་ཙམ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་
ཕྱིར་རང་གིས་སྔར་མྱོང་བ་དྲན་པ་ན་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་གཞན༷་གྱིས་དྲ༷ན་པར་ཐལ་བ༷་དང་། ལས་བྱེད་པ་པོ་ཞིག་པས་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གཞན་གྱིས་ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་པས་རྒྱུ་འབྲས་ཆུད་ཟ་བ་དང་། སོ༷གས་ཁོངས་ནས་སྔར་མཐོང་བ་
ཕྱིས་ངོ་ཤེས་པ་ན་མ་མཐོང་བ་གཞན་མཐོང་མ་མྱོང་བ་གཞན་གྱིས་རྒྱུ་མེད་དུ་ངོ་ཤེས་པར་ཐལ༷་བ༷་སོགས་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་ལུགས་ལ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་དུ་འཇུག་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། རྟག་གཅིག་རང་དབང་བའི་སྐྱེས་བུ་འགའི༷་ཡང༷་དྲ༷ན་པ༷་མེ༷ད་
པར་འདོད་ལན་དོན་མཐུན་ཐེབས་པའི༷་ཕྱིར༷། རྟག་བདག་ལ་དྲན་སོགས་མི་སྲིད་པ་དེ༷ས་ན་སྔར་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བའི་བློ་ཡི་བག་ཆགས་སད་པ་ལ༷ས་ཕྱིས་དྲ༷ན་པ༷་འབྱུང༷་སྟེ་བདག་མེད་པའི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པའི་རྒྱུན་ཙམ་ལས་དེ་
ལྟར་དྲན་དང་མྱོང་དང་ངོ་ཤེས་པ་སོགས་འབྱུང་རིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་དེ་ལྟར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རང་ལུགས་གནས་ཚུལ་བདེན༷་པ༷་བཞི༷་ལ༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བརྟན༷་པའམ་རྟག་པ༷་དང༷་བདེ༷་བ་དང༷་། ང༷་དང༷་ངའི༷འོ་ཞེས༷་སུ་འཛིན་པ་སོག༷ས་
20-1-190b


ཡང༷་དག༷་མིན༷་པ༷་རྣམ༷་པ་བཅུ༷་དྲུག༷་པོ་དག་ཏུ་རྨོངས་པས་སྒྲོ་བཏག༷ས་ནས༷་ནི༷་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་ལ་ཡོངས༷་སུ༷་སྲེ༷ད་ཅིང་ལས་བསགས་པས་འཁོར་བར་འཁོར་བ་ཡིན་ནོ། །བདེན་བཞིའི་དེ༷་ཉི༷ད་ལ༷་ནི༷་དེ༷་དང་འགལ༷་བའི་དོན༷་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཅུ་དྲུག་གི་ཆ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲེད་
པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་འཇོམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན། བདེན་བཞིའི་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་རྗེས༷་སུ་རྟོག༷ས་པ་ཅ༷ན་གྱི་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་སྟོང་པ་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་སོགས་ལེག༷ས་པར་བསྒོམ༷ས་པ་ནི་ཡང༷་དག༷་པའི་ལྟ༷་བ༷་ཡིན་ལ། དེ་ཡིས༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་
ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྲེ༷ད་པ༷་དང་དེ་ཡོད་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའམ་དེའི་རྗེས༷་སུ་འབྲང༷་བའི་སེར་སྣ་སོགས་དང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་སོགས་འཁོར་བར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཀུན་དང་བཅས༷་པ་འཇོམ༷ས་པར་བྱེ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ལས་ལུས་ཟད་པས་གྲོལ་བ་དགག་པ་ལ། 
དངོས་དང་དེ་ལན་འགོག་པ་གཉིས། དང་པོ། གཅེར་བུ་པ་ན་རེ། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་དང་ལུས་ཟད་པ་ན་གྲོལ་བ་ཡིན་གྱི་ལས་མ་ཟད་ན་གྲོལ་བ་མི་སྲིད་དེ་ལས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དབང་བཙན་པས་སླར་འཁོར་བར་དབང་མེད་དུ་འཕེན་པ་ཡིན་པས་ན་ལས་དང་ལུས་
མ་ཟད་པ་དེ་སྲེད་པ་སྤངས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཅིས་མི་ལེན་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ལ༷ས་དང༷་ལུས༷་དག༷་གན༷ས་པར་གྱུར་ན༷་ཡང༷་ལུས་ལེན་པ་དེའི་རྒྱུ་གཅི༷ག་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རྒྱུ་མ་ཚང་བས་ན༷་ལས་ལུས་སྲེད་པ་སྟེ་རྒྱུ༷་གསུམ༷་ཚང་དགོས་པ་ཅ༷ན་གྱི་སྐྱེ་བ༷་དེ་ནི་འབྱུང་
སྲི༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། རྒྱུ་མ་ཚང་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ས༷་བོན༷་མེ༷ད་པར༷་ཆུ་ལུད་ས་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱང་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེད་པ་བཞིན༷་ནོ། །འོ་ན་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་ལས་དང་ལུས་ཟད་ན་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་མཚུངས་པས་སྲེད་པ་མ་སྤངས་ཀྱང་དཀའ་
20-1-191a


ཐུབ་ཁོ་ན་ཐར་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལ༷ས་དང༷་ལུས༷་དག༷་ནི་སྤོང༷་བར་རིགས་པ་མིན༷་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ལས་ལུས་དེ་དག་རྐྱང་པ་ཟད་པར་སྤོང་བའི་གཉེན༷་པོ༷་དག༷་ནི༷་ཚད་མས་རྟོགས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཤེས་མི་ནུས་པ་དང༷་། དགོས་པ་ཡང་མེད་དེ་སྲེད་
པ་སྤངས་ན་ལས་དང་ལུས་ཙམ་ལ་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ལས་ལུས་ཁོ་ན་སྤོང་དུ་ཡང་མི་བཏུབ་སྟེ་སྲེ༷ད་པ༷་ནི༷་ཡོ༷ད་ན༷་ལས་དང་ལུས་སླར༷་ཡང་འབྱུང༷་བའི་ཕྱིར་སྔར་ཡོད་སྤངས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པ་ལ་མི་ཕན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཅེར་བུ་པའི་སྟོན་པ་
འཕེལ་བྱེད་སོགས་ན་རེ། གཉེན་པོ་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ལས་དང་སྲེད་པ་ཟད་པའི་གཉེན་པོ་དཀའ་ཐུབ་ཡིན་པས་ན་ལས་དང་སྲེད་པ་གཉི༷ས་ཀ་ཟ༷ད་པའི་དོན༷་དུ༷་དཀའ་ཐུབ་ལ་འབད༷་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན༷་ཡང༷་། སྲེད་པ་ཟད་པའི་ཐབས་ཚུལ་བཞིན་ཤེས་ན་དེ་བསྟེན་པར་རིགས་
ཀྱི་ལ༷ས་ཟ༷ད་པའི་དོན་དུ་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ངལ་དུབ༷་བསྟེན་པ༷་དོན༷་མེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་ཇི་ཙམ་འབད་ཀྱང་སྲེད་པ་ཟད་མི་ནུས་ལ་སྲེད་པ་མ་ཟད་ན་ལས་ཟད་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སྲེད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་ལས་ཟད་ན་དེ་ཡང་འཛད་དོ་ཟེར་ན། དཀའ་
ཐུབ་ཀྱིས་ལས་མཐའ་དག་ཟད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་མི་ནུས་ཏེ། བཟང་ངན་བདེ་སྡུག་མི་འདྲ་བའི་འབྲས༷་བུ༷་སྣ༷་ཚོ༷གས་དངོས་སུ་མཐོ༷ང་བ༷འི་ཕྱིར༷། དེའི་རྒྱུ་ལ༷ས་རྣམ༷ས་ཀྱང་ནུས༷་པ༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ༷་ཡོད་པར་རྗེས༷་སུ་ངེས་པར་དཔོ༷ག་པ་དེ༷ས་ན༷་སྐྲ་འབལ་བ་དང་ཟས་མི་ཟ་བ་སོགས་
དཀའ༷་ཐུབ༷་ཀྱི༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་སམ་གདུང་བར་གྱུར་བའི་དངོ༷ས་པོ་གཅི༷ག་གིས༷་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཐམས་ཅད་མི༷་འཛ༷ད་པར་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་གདུང་བའི་རྣ༷མ་པ་འག༷ས་དེ༷་དང་ཆ་འདྲ་བའི་མྱོང་བ་བསྐྱེ༷ད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷་རྣམ་སྨིན་ཆུང༷་བའམ་
20-1-191b


ཡང་བར་འགྱུར༷་ན་ཡང་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་མྱོང་བ་དེ་དང་རི༷གས་མི༷་མཐུ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་མེ༷ད་པར་བྱེད་པ་མི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། ཅི༷་སྟེ༷་དཀ༷འ་ཐུ༷བ་ཀྱི་ནུས༷་པ༷་ཡི༷ས་ལས་གཞན་གྱི་ནུས༷་པ༷འང་རང་གི་མྱང་བྱ་དེ་དང་འདྲེས༷་པར་བྱས༷་པ༷་ཡིན་ལ། དེས་ན་དཀའ་
ཐུབ་བསྟེན་པས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀུན་ཟ༷ད་ནུས་པ༷་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། དཀའ་ཐུབ་རང་ལ་ལས་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་ཟད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ན་དེས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང་བསྲེའམ། བདེ་བ་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་དང་བསྲེ། དང་པོ་ལྟར་ན། ལས་ཐམས་ཅད་ལས་གཅིག་
ཏུ་བསྲེས་ནས་ཟད་པར་བྱེད་ན་བ་སྤུ་བཏོགས་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ལམ་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་ཀྱི་ཆ༷་འག༷འ་ཙམ་བྱས་པས་ལས་ཀུན་སྤོང༷་བ༷འམ༷། ཕྱི་མ་ལྟར་ན། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་གདུང་བའམ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་གང་ཡང་མེ༷ད་པ༷ར་ལས་ཀུན༷་སྤ༷ང་བར་འགྱུར༷་རོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་
མོངས་མེད་པ་ནི་དཀའ་ཐུབ་མ་ཡིན་པས་དེས་ལས་སྤོང་བ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཅི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་གདུང་བ་དེ་ཕལ་པས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའམ་སྡུག་བསྔལ་ཞིག་ཡིན་ནམ་མིན། གལ༷་ཏེ༷་དཀ༷འ་ཐུབ༷་ནི་ལས་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་
པའམ་སྡུག་བསྔལ་ལ༷ས་གཞ༷ན་དུ་འདོ༷ད་དེ་འདོད་པའི་དབང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་མེད་པ་དཀའ་ཐུབ་མིན་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལ་བདེ་བའི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཉོན་མོངས་མེད་པར་ཀུན་སྤོང་བར་ཐལ་བ་དེར་འགྱུར་རོ། །
གལ་ཏེ་དེ་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པའམ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པ་ཉི༷ད་དོ༷་ཅེ༷་ན༷། ཕལ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་མྱོང་བ་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་གདུང་བ་དེ༷་ནི༷་སྔོན་གྱི་ལ༷ས་འབྲས༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་དཀའ་ཐུབ་འདིས༷་སྔོན་ལས་ཐ་དད་པའི་ནུས༷་པ༷་འདྲེ༷ས་པ་དང་
20-1-192a


ཟད་པ་སོག༷ས་ནུས་པར་འགྱུར༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ལས་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་རང་འབྲས་ཙམ་ཡིན་པས་གྲོ་ཡི་མྱུ་གུས་འབྲས་སོགས་ས་བོན་ཐ་དད་པའི་ནུས་པ་འདྲེས་པར་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །མདོར་ན་དཀའ་ཐུབ་དེ་བདེ་བའམ་
སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལས་ལས་བྱུང་བར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་དེ་ཡང་ལས་སྔོན་སོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ལས་མི་འདའ་ལ། དེས་སྔོན་སོང་གི་འབྲས་བུའི་ཆ་ཇི་ཙམ་མྱོང་བ་ཟད་ནུས་ཀྱི་གཞན་ཀུན་ཟད་པར་མི་ནུས་སོ། །རང་ལུགས་དོན་ཞགས་ཀྱི་
སྨྱུང་བར་གནས་པ་སོགས་ལ་མི་མཚུངས་ཏེ་ལས་མཐའ་དག་དེ་ཙམ་གྱིས་ཟད་པར་འདོད་པའང་མ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཆུང་ངུ་དེས་ཀྱང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བྱང་བ་ཡོད་པ་ནི་ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སེམས་པའི་དབང་གིས་མ་
འོངས་པའི་མྱང་འགྱུར་ཁེགས་པ་ཡིན་ལ་སྡིག་པ་བཤགས་པ་སོགས་ཚུལ་ཀུན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཟས་མི་ཟ་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནུས་པ་ཁོ་ནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་པ་ཉིད་གཙོ་ཆེ་ཡི་ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཙམ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། 
ཁྱོད་ཀྱིས་ལས་སྤོང་མི་ནུས་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཡང་སྲེད་པ་སྤོང་བས་ལས་སྤོང་བ་ཁས་བླངས་པ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ངེད་ཀྱིས་ལས་བྱས་ཟིན་ལ་འབྲས་བུ་མི་མྱོང་བའི་ཐབས་མེད་པར་ཁས་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་། སྲེད་པ་སྤོང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཟད་
པའི་གཉེན་པོ་མི་སྲིད་ཅེས་འགོག་པ་ཡིན་ལ། སྲེད་པ་སྤངས་ན་ལས་སྤང་ངོ་ཞེས་པ་དེའང་མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ༷་བའི་རྒྱུར་འདོ༷ད་པའི་ཉེ༷ས་པ༷་སྲེད་པ་བཅོ༷མ་པའི༷་ཕྱིར༷་སངས་རྒྱས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་བདག་མེད་མཐོང་བ་གང༷་ཡང༷་གཟོད་ཀྱི་སྐྱོན༷་རྣམ༷ས་འགོ༷ག་པར་བྱེ༷ད་པ༷་དེ་ནི་སྲེད་
20-1-192b


པ་དེ༷ས་བསྐྱེ༷ད་པའི་ལ༷ས་མི་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ལ༷་ནུས༷་པ་ཡོད་པར་འགྱུར༷་གྱི༷་ཇི༷་ལྟར༷་སྔར་བྱས་པ༷་ཉམ༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ལས་སྒྲིབ་འདག་པའི་ཆེད་དུ་གཟུངས་བཟླ་བ་དང་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པ་སོགས་ཀྱང་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་སེམས་པ་མ་འོངས་པའི་མྱོང་བ་སྲབ་
པར་བྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་སྲེད་པ་ལས་ལས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་མ་ཟད་ན་དེ་ལས་ཀྱང་སྲེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལ༷ས་ལ༷ས་ཆགས་སོགས་ཉེས༷་པ༷་སླར་སྐྱེ་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྲེད་པའི་དབང་གིས་སྐྱོན༷་དང་ལྡ༷ན་པའི་ལས་
བྱེ༷ད་པར་འགྱུར་གྱི། བཟློག༷་པ་སྲེད་པ་མེད་པ་ལ༷ས་སྐྱོན་ལྡན་གྱི་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པ་མིན༷་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་གྱི་ལས་ལས་བདེ་སྡུག་རང་དབང་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་ན། བདེ་སྡུག་ལས་ཆགས་སྡང་མི་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པས་ལས་ཅན་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་ཅི་ལ་
སྲིད་ཟེར་ན། བདག་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལོ༷ག་པ༷འི་རྣ༷མ་རྟོ༷ག་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་མེ༷ད་པ༷ར་ནི༷་ཚོར་བ་བདེ༷་བ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་འདོ༷ད་ཆགས་སྐྱེ་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བདག་མེད་མཐོང་བ་ཉིད་གཏན་དུ་གྲོལ་བའི་ཞི་སྒོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལམ་དུ་སྒྲུབ་པའི་
རིགས་པ་འདིས་རིགས་པ་དང་སྒྲུབ་པ་དང་ངེས་འབྱིན་གྱི་ཚུལ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བདེ་གཤེགས་ནི། བདེན་བཞི་སྟོན་པར་མཛད་པའི་སྐྱོབ༷་པ་ལ༷ས་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་མཁྱེན་པ་ལེགས་གཤེགས་ད༷ང་། ཡང་དག་པའི་དོན་གཟིགས་པས་ན་རྣམ་པ་གཞན་དང་
གཞན་གྱིས་མི་འཕྲོག་པའི་བརྟ༷ན་པ་སླར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པ་ད༷ང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏིང་ཕྱིན་པའམ་མ༷་ལུས༷་པར་གཟིགས་པའམ་ཡང་ན་དེའི་མཐུས་ཇི་སྙེད་པ་མ་ལུས་པ་གཟིགས་པ་སྟེ། ཁྱ༷ད་པར༷་གསུམ་མངའ་བའི་མཁྱེན༷་པ་ཡོད་པར༷་གྲུབ་ལ། དེ་ཡང་སྔར་
20-1-193a


སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཅིང་འདིར་ནི་གཤེ༷གས་པ༷་ཞེས་པ་རྟོག༷ས་པ༷འི་དོན༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷། སྐྱོབ་པ་བདེན་བཞི་གསུང་བའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོབ་པ་ལས་བདེ་གཤེགས་ཤེས་པར་ནུས་སོ། །དེ༷་འདྲའི་རྟོགས་པ་ཁྱད་
པར་བ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར༷་རིམ་བཞིན་ཕྱི༷་རོ༷ལ་པ༷་དང༷་འཕགས་པ་སློབ༷་པ་དང་། མི༷་སློབ༷་པ་ཉན་རང་གི་དགྲ་བཅོམ་ལ༷ས་ཀྱང་ལྷག༷་པ་ཡིན་ནོ། །མཁྱེན་པའི་ཁྱད་པར་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་བདེན་པ་བཞི་བསྟན་པ་ལྟར་ཚད་མས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་དང་། གསུང་རབ་སྡེ་སྣོད་རྣམས་
སུ་ཡང་སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བར་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་དང་། ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེས་བུའི་མངོན་འདོད་ཀྱི་དོན་ཐབས་དང་བཅས་པ་ཚང་ཞིང་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་བསྟན་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་སྟོན་པ་ནི། དེ་འདྲའི་མཁྱེན་པ་
ཁྱད་པར་ཅན་མངའ་བ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་དུ་ཐབས་མཁྱེན་པ་ལ་སྦྱོར་བའམ་བརྩོན་པར་མཛད་པ་རྟོགས་ནུས་ཏེ་གཞན་ལ་སྐྱོབ་ངེས་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ན་ལམ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དགོས་ལ། དེ་སྔོན་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཉམས་སུ་བསྟར་བ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བས་ན་རྒྱུ་དུས་
ཀྱི་སྟོན་པ་ཡོད་པར་ཡང་ཤེས་སོ། །ཡང་ན། རང་གིས་མཁྱེན་པ་ཙམ་མིན་པར་གཞན་དོན་དུ་མཁྱེན༷་པ་དེ་སྦྱོར༷་བ་སྟེ་མཁྱེན་པ་གཞན་དོན་ལ་སྦྱོར༷་བ་ཅན་ཡིན་པས་དེ༷་སྟོན༷་པ༷་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ་དེས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་གཞན་ལའང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ཕན་
བཞེད་ཀྱི་བརྩེ་བ་ནི། སྟོན་པ་དེ༷་ལ༷ས་བརྩེ༷་བ་འགྲུབ་པ་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་ནི་གཞ༷ན་དོ༷ན་གྱི་ངོ༷ར་བྱས་ནས་རང་གི་དོ༷ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ༷་ཟིན་ཀྱང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་མཛ༷ད་པ༷་མི༷་འདོ༷ར་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ལྟར་སྐྱོབ་ངེས་ཀྱི་ལམ་བསྟན་པ་དེ་ལ་དཔག་ན་དེ་སྟོན་པ་
20-1-193b


པོ་མཁྱེན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་རང་དོན་རྟོགས་པ་བརྟན་པ་ཡང་གྲུབ་ལ། དེ་གཞན་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལམ་དེ་སྟོན་པ་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་དེས་བརྩེ་བ་ཅན་དུའང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ། སྟོན་པ་འདིས་ཡང་དག་པའི་
ལམ་བསྟན་པས་ན་སྟོན་པ་པོ་འདི་ཉིད་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་མཁྱེན་བརྩེ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡོད་པ་རྟོགས་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩེ་བ་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ་བརྩེ༷་བ༷ས་གདུལ་བྱ་ལ་མི་ལེགས་པའི་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་
མེད་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེ༷གས་པ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ད༷ང་། མཁྱེན་པ་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་ལ༷ས་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་མི་བདེན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་བདེ༷ན་པ༷་གསུ༷ངས་པར་མཛ༷ད་པས་ན་
ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་པ་པོ་ནི་དེ་ལྟར་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དང་བཅས༷་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་དེ་འདྲའི་མཁྱེན་བརྩེ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མེད་དུ་མི་འབྱུང་བས་ལམ་དུས་ཀྱི་ཕན་བཞེད་དང་སྟོན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པ་དང་བཅས་པས་ན་དེ་
འདྲ་ཡོད་པར་སྲིད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེགས་ཤིང་བདེན་པའི་ལམ་དེ༷་གདུལ་བྱ་ལ་གསུང༷་བ༷ར་ཡ༷ང་མངོ༷ན་པར་སྦྱོར༷་བ་དང་ལྡ༷ན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་མཐར་ཕྱིན་པར་མངའ་བ་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱོབ་པར་མཛད་པས་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་
བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་མཁྱེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མ་བསྟན་ན་གདུལ་བྱ་སྐྱོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ལམ་བསྟན་པར་མཛད་པས་ན། སྟོན་པ་དེ་འདྲ་བ་རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་རྣམས་ལ་མི་སླུ་བ་དེ༷ས་ན༷་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
20-1-194a


འདས་འདི་ནི་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་ཡོད་ཀྱང་ཚད་མའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ནི་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་དེ༷་ལྟ༷འི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་མིན་པར་དངོས༷་པོ་ལ་གནས་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན༷་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ། ཚད་མར་གྱུར་པ་འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ། སོགས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོ༷ད་པ༷་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་
པོས་མཛད་པའི་དགོས་པ་ནི༷། ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ༷་ཡི༷་བསྟན༷་པ༷་གསུང་རབ་ཉི༷ད་ཁོ་ན་ལ༷ས་ནི༷་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་ཚད༷་མའི༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་གྲུབ༷་པར་སྟོན་པའི་དོན༷་ཅན་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་དེ༷་ཇི་ལྟར་ན་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
གསུང་རབ་ནས་མ་གྲགས་པ་ཞིག་སློབ་དཔོན་གྱི་རང་བཟོས་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མ་ནི་ཡུལ་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་མི་སླུ་བའི་བློ་ཡིན་ལ། མ་ནོར་བར་འཇལ་ནས་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་བློ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་
སྦྱང་བ་ལ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྟན་པའི་ལུགས་ལ་མེད་པས་ན་མི་སླུ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལས་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུ་གང་གིས་འབྲས་བུ་གང་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུ་གང་རྒྱུ་གང་ལ་ལྟོས་པ་
དང་། ཆོས་གང་གི་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མ་ནོར་བར་བསྟན་པ་དེ་ཙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདུ་ལ། མ་ནོར་བ་དེ་ལ་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་འདྲ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལས་གཞན་དུ་
20-1-194b


ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པ་མེད་དེ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཚད་མ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པའི་ཆེད་དུ་མདོ་ལས་ཕ་རོལ་པོ་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་གསོག་སྟེ། ང་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་གསུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་དངོས་པོ་མ་ནོར་བར་གཟིགས་པས་
ན་དེས་བསྟན་པ་ལྟར་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་ཀུན་ལ་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་ཞིང་། །འཁོར་བའི་འདམ་ལས་འགྲོ་བ་དྲངས་མཛད་པ། །དོན་བཞིན་སྟོན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བཤད་མ་ཐག་པའི་
རིགས་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གསུང་རབ་ལས་བསྟན་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྔོན་པོར་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་མི་འཛིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་དྲུག་དང་། གཞན་གྱི་ཚོད་མི་ཟིན་པར་གསུངས་པས་རང་བློ་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་བས་རང་རིག་མངོན་སུམ་དང་། ངའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་སུ་སོགས་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་བསྟན་པ་སོགས་གཞུང་གི་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་དུ་གསལ་བར་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་སུམ་ཚད་མ་གསུངས་ལ། རྗེས༷་སུ༷་དཔག༷་པ༷་ཡང་ཚད་མ་མིན་ནོ་ཞེས་མ༷་བཟློག༷་པའི་ཕྱིར༷་དེ་མི་བཞེད་པ་མིན་ལ། ཚད་མར་བཞེད་པར་ཡང་གསལ་ཏེ། ཅུང༷་ཟ༷ད་སྐྱེ༷་བའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཅ༷ན་གང༷་དེ༷་དག་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ནི་འགག༷་
པའི་ཆོས༷་ཅ༷ན་ནོ། །ཞེས༷་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ལ་སོག༷ས་པ་རྣམ༷་པ༷་དུ༷་མ༷ར་ནི༷། རྗེས་དཔག་འདི༷་ཡི༷་སྦྱོར༷་བ༷་བཀོད་པར་མཛད་པའང༷་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །སོགས་ཁོངས་ནས། དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་དང་། །ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུར་ཤེས་བཞིན། །
20-1-195a


བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གྱི། །རིགས་ནི་མཚན་མ་དག་ལས་ཤེས། །ཞེས་སོགས་འབྲས་རྟགས་དང་། ང་དང་ང་འདྲ་བ་མ་གཏོགས་གང་ཟག་གི་ཚོད་གང་ཟག་གིས་གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་མི་སྣང་བ་མ་
དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་། གཞན་ཡང་འགལ་དམིགས་དང་། རྒྱུ་མ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་གི་སྦྱོར་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །ཅི་ཕྱིར་རྟགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཀོད་པར་མཛད་པས་རྗེས་དཔག་གྲུབ་ཅེ་ན། བསྒྲུབ་བྱ་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་བའི་མཚ༷ན་
ཉི༷ད་ཅ༷ན་གྱི་རྟག༷ས་དེ་ནི༷་རྗེས༷་སུ་དཔག༷་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ནི་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཀོད་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་རྟགས་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ལྟ་བུ་བསྒྲུབ༷་བྱས༷་གཏན༷་
ཚིག༷ས་སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ལྟ་བུ་ལ་ཁྱབ༷་པ༷་ནི༷་བསྟན༷་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བའམ་ཁྱབ་པའམ་རྗེས་འགྲོ་ལྡོག་པ་དེ༷་ཡང༷་གསུང་རབ༷་ཉིད་ལས་གསལ༷་བར༷་བཤ༷ད་པ་ཡིན་པས་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་ལས་ཐ་དད་པའི་ཚད་མ་ཞེས་རང་བཟོར་བྱས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དེ། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རིགས་ཤིང་ཚད་མ་ཡིན་པས་ཚད་མའི་ཚུལ་ནི་དེ་འབའ་ཞིག་ལས་གྲུབ་པས་ན་གཞན་ཐ་དད་པར་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ཚད་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་གཉིས་པའི་
འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་སྐབས་གྲུབ་པའོ། །༄༅། །ད་ནི་གཉིས་པ་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ལ། །འཇལ་བྱེད་ཚད་མ་རང་ཉིད་བཤད། །ཚད་མ་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་བཤད། །དང་པོ་ལ། གྲངས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ལོག་རྟོག་དགག །མངོན་སུམ་རང་གི་ངོ་བོ་བཤད། །
20-1-195b


དང་པོ་ལ། ཚད་མ་གཉིས་སུ་ངེས་པར་བསྒྲུབ། །དེར་མ་ངེས་པར་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། ཚད་མས་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་ངེས། །མཐར་ཐུག་འཇུག་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། གཉིས་སུ་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན། །རྟགས་
འགོད་དེ་ཡི་ཕྱོགས་ཆོས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིར་ཚད་མའི་གྲངས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་དང་མཚན་ཉིད་དང་འབྲས་བུ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཟློག་ནས་ཚད་མའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐབས་འདིར་སྟོན་པ་ལ། དང་པོ་གྲངས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི། རྒྱང་འཕེན་པས་
ཚད་མ་ནི་མངོན་སུམ་གཅིག་པུར་འདོད་ལ། གྲངས་ཅན་པས་མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་སྒྲ་བྱུང་ཚད་མ་གསུམ་དང་། རིགས་པ་ཅན་པས་དེ་གསུམ་དང་དཔེ་ཉེར་འཇལ་དང་བཞི་དང་། རྒྱལ་དཔོགས་པས་དེ་བཞི་དང་དོན་གྱིས་གོ་བ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚད་
མ་དང་དྲུག་ཟེར། ཙ་ར་ཀ་བས་རིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་དང་སྲིད་པ་དང་ཞེས་གྲགས་པ་དང་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རང་ལུགས་ལ་ཡུལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་། མངོན་གྱུར་མིན་པའི་གཞལ༷་བྱ༷་གཉི༷ས་སུ་ངེས་
པའི་ཕྱིར༷་དེ་འཇལ་གྱི་ཚད༷་མ༷འ༷ང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གཉི༷ས་ཁོ་ནར་གྲངས་ངེས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱིས་ཡུལ་དེའི་དོན་རང་མཚན་མཐོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཞལ་ལ། ལྐོག་གྱུར་དེའི་སྤྱི་མཚན་བཟུང་ནས་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཞལ་བ་ལས་འོས་མེད་ཅིང་། 
དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་དང་ལྡན་ན་ཇི་ལྟར་གཞལ་བ་ལྟར་མི་སླུ་བར་ནུས་ཀྱི་གཞན་མི་སླུ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མི་སྲིད་པས་ན་དེ་གཉིས་ཁོ་ནར་ངེས་སོ། །གཉིས་པ་གྲངས་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་རྟགས་འགོད་པ་ལ། རྩ་བའི་རིགས་པ་བསྟན་པ་དང་། །རིགས་
20-1-196a


པ་གཞན་ཡང་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། གཞན་དག་ན་རེ། གཞལ་བྱ་ནི་རང་མཚན་གཅིག་པུ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ན་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་མ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། འཇུག་ཡུལ་རང་མཚན་
གཅིག་ཡིན་པར་འོག་ནས་ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་གནས་སྐབས་ཚད་མ་གཉིས་པོའི་དངོས་ཀྱི་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་ངེས་པ་མི་ཁེགས་ཏེ། གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་ཡོད་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚད་མ་གཉིས་
པོའི་སྣང་ཡུལ་དེ་དོན༷་བྱེ༷ད་ནུས༷་པ་དང༷་མི༷་ནུས༷་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་པའི་ཕྱིར༷་གཅིག་ཏུ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་གྱུར་དུ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་རང་མཚན་དུ་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། 
སྐྲ༷་ཤད༷་ལ༷་སོ༷གས་དོན༷་རང་མཚན་མིན༷་ཏེ༷་དེ་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཙམ་ལས་དོན༷་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་ཉི༷ད་དུ༷་མོས༷་པའམ་འདོད་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །གལ་ཏེ་སྐྲ་ཤད་སོགས་དོན་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་ན་འཁྲུལ་སྣང་ཡང་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། གཞན་
ཡང་དངོས་ཀྱི་གཞལ་བྱའི་ཡུལ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་དེ། ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤྱི་མཚན་ནི་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་འདྲེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདྲ༷་བ་ཐུན་མོང་བ་ལྟར་སྣང་བ་དང༷་། རང་མཚན་ནི་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་མི༷་འདྲ༷་བ་ཐུན་མོང་
མིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་དང༷་། ཡང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྤྱི་མཚན་ནི་རྟོག་པ་དང་སྒྲ༷་ཡི༷་དངོས་ཡུལ༷་ཡིན་པ་དང༷་། རང་མཚན་ནི་དེ་དག་གི་ཡུལ༷་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། ཡང་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནའང་གཟུང་ཡུལ་ལས་རྒྱུ་མཚ༷ན་གཞན༷་བརྡ་དང་
20-1-196b


ཡིད་བྱེད་སོགས་ནི༷་ཡོ༷ད་པ༷་ཙམ་ན༷་སྤྱི་མཚན་འཛིན་པའི་བློ༷་དེ་ནི༷་ཡོ༷ད་པ་དང༷་། བརྡ་སོགས་ཡོད་ཀྱང་གཟུང་ཡུལ་རང་མཚན་མེད་ན་རང་མཚན་འཛིན་པའི་བློ་ནི་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་ངེས་པར་གྲུབ་
པའི་རྟགས་སམ་རྒྱུ་མཚན་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། ཁྱད་ཅན་གཞལ་བྱ་གཉིས་པོ་བཤད། །དེ་གཉིས་མི་འདྲའི་ཁྱད་པར་བསྟན། །དང་པོ་ལ། གཞལ་བྱ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། གཞལ་
བྱ་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་རྟགས་བཀོད་པ་དེ་དག་མི་འགྲུབ་བོ་སྙམ་ན་དེའི་ཕྱོགས་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཆོས་ཅན་གཞལ་བྱ་གཉིས་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་ལ་དོན་བྱེད་པ་དང་མི་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཚུལ་རིགས་པས་རྒྱས་པར་བསྒྲུབས་པར་
མཛད་པས་ན། དང་པོ་གཞལ་བྱ་གཉིས་པོ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་དཔྱོད་པའི་ཚད་མ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྐབས་འདིར་སྐྱེས་བུའི་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་དེ་ལ་དོན་དམ་པར་རང་འབྲས་སྐྱེད་པའི༷་དོན་བྱེ༷ད་ནུས༷་པ་གང་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ནི་
སྐབས་འདིར༷་དོན༷་དམ༷་དུ་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། གཞན༷་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ནི༷་ཀུན༷་རྫོབ༷་ཏུ་ཡོ༷ད་པ༷་ཞེས་བྱ་སྟེ༷་དེ་འདྲའི་ཡུལ་དེ་དག་ནི་རང་མཚན་དང་སྤྱི་མཚན་ཞེས་བྱ་ལ། དོན་བྱེད་ནུས་མི་ནུས་དེ༷་དག༷་ནི་རང༷་དང་སྤྱིའི༷་ཆོས་དེའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་པར་བཤ༷ད་དོ། །ཐ་
སྙད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་བདེན་གཉིས་ཀྱང་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བརྡ་གདགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མི་སྲིད་པ་དང་ཁྱབ་ཆེས་སྤོང་། །དང་པོ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒོལ་བ་དག་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་འདི་ལྟར་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་
20-1-197a


དཔྱད་པ་ན་ཇི་ལྟར་ཟླ་གཉིས་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་གཅིག་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་དེ་གཉིས་མགོ་མཉམ་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ་དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་ཚད་མས་གྲུབ་པས་དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་
པ་དེ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན༷། དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་ཆོས་གང་ཡང་མི་རྙེད་པ་ནི་བདེན་གྱི་འོན་ཀྱང་དེས་ཐ་སྙད་ཚད་མའི་འཇུག་ཡུལ་དཔྱད་པའི་སྐབས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་དཔྱད་པའི་ཚད་མའི་ངོར་དེ་ཁེགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེའི་རྒྱུ་མཚན་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་ས༷་བོན༷་སོག༷ས་ནི༷་མྱུ༷་གུ༷་སོ༷གས་རང་འབྲས་བསྐྱེད་པ་དང་། མེས་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་བྱེད་པ་སོགས་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ༷་དོན་བྱེད་པའི་ནུས༷་པ་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པའི་ཚད་མས་མཐོང༷་
བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་ཐ་སྙད་དུ་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བ་དེ༷་ཡང་དོན་དམ་པར་དཔྱད་ན་སྐྱེ་བ་སོགས་དོན་བྱེད་པ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དོན་མི་བྱེད་པ་ཟླ་གཉིས་དང་མགོ་མཉམ་པའི་ཀུན༷་རྫོབ༷་ཡིན་པར་འདོ༷ད་ན༷། ཅི༷་སྟེ༷་སྐྱེས་བུའི་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དོན་གྱི་
དངོས་པོ་དེ་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་དེ༷་ལྟར༷་ཅི་ལ་འགྱུར༷་ཏེ་འགྱུར་མི་རིགས་སོ། །ཕ་རོལ་པོ་དེ་དག་ན་རེ། དེ་འདྲའི་དོན་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྐྱེས་བུའི་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་གྱི་སྒྲོ་མ་བཏགས་པར་ས་བོན་རང་གི་སྟེང་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པར་
ཤིན་ཏུ་ཡང་འདོད་དེ། དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་མི་འགྲུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པའི་དབང་གིས་བཞག་པ་ཙམ་དུ་གསུངས་པས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་དཔྱད་པས་དཔྱད་ན་གཅིག་དང་དུ་མར་བྲལ་
20-1-197b


བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་གནས་མི་རྙེད་པར་ངེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་འདོད་མོད། རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་ནི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་སྣང་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཐ་སྙད་པའི་ངོར་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་མི་སྣང་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁས་ལེན་ནོ་སྙམ་ན། རྟེན་
འབྲེལ་གྱི་དབང་གིས་སྣང་བ་དེ་ལ་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ལྟ་བུ་སྣང་བ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རང་མཚན་མེད་པ་དང་། ཟླ་གཅིག་སྣང་བ་ལྟ་བུ་སྣང་བ་ལྟར་དོན་རང་མཚན་ཡོད་པ་གཉིས་ཕྱི་དོན་ལ་དཔྱོད་པའི་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོར་ཡོད་པ་དེ་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་མེད་ཅེས་དགག་པ་
ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཁས་ལེན་ནོ་སྙམ་ན། འདིར་ཡང་དོན་དམ་པར་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་པ་དེ་ཕྱི་དོན་ལ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་དོན་རང་མཚན་ཡོད་པ་དེ་ལ་བརྡ་སྦྱར་བ་ཡིན་ན་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འགོག་པར་རིགས་སམ་བསམ་པར་གྱིས་ཤིག །གལ་ཏེ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་
མི་ནུས་པར་བཞག་པ་དེ་ཀུན་སྣང་བ་ཙམ་ཡོད་མཉམ་ལ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པར་མཉམ་པས་ན་ཐ་སྙད་རང་མཚན་གྱིས་གྲུབ་པ་དེ་འགོག་གོ་ཞེ་ན། རང་མཚན་ཡོད་པ་ཟླ་གཅིག་དང་མེད་པ་ཟླ་གཉིས་ལྟ་བུ་ཐ་སྙད་དུ་མགོ་མཉམ་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་པ་བརྗོད་དགོས་སོ། །
གལ་ཏེ་རིགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པས་ཐ་སྙད་དུ་མགོ་མཉམ་པར་གྱུར་ན། སྐྲ་ཤད་དང་སྐྲ་དངོས་ཀྱང་དོན་བྱེད་མི་བྱེད་ལ་ཐ་སྙད་དུ་མགོ་མཉམ་དགོས་ན་དེ་འདྲ་ཐ་སྙད་དུ་མགོ་མཉམ་པར་སུས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པ་
རང་གི་ངོར་མི་མཉམ་པར་བསླུ་མེད་དུ་གྲུབ་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སྐྲ་དངོས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དེ་ཡང་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་དོན་རང་གི་ངོས་ནས་དོན་བྱེད་པར་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། རྟོག་པས་ཕར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག །དངོས་པོ་དེ་ལ་འཁྲུལ་བ་ཞིག་གམ་མ་འཁྲུལ་
20-1-198a


བའི་བློ་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ལ་མེད་བཞིན་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་འཁྲུལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་ན་བསླད་པའམ་རྟོག་པས་སྒྲོ་མ་བཏགས་པར་ཡུལ་རང་གིས་དོན་མི་བྱེད་པ་དཔེར་ན་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་བ་ཟླ་གཉིས་ལྟ་བུ་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་བསླད་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དེ་མི་
སྣང་བ་དང་། རྟོག་པ་འཁྲུལ་བ་ཐག་ཁྲ་སྦྲུལ་འཛིན་ལྟ་བུ་ཇི་སྲིད་རྟོག་པས་སྒྲོ་མ་བཏགས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དེ་བློ་ངོར་མི་འགྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་བུར་ཡུལ་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་འཁྲུལ་སྣང་འབའ་ཞིག་ཙམ་དུ་སྣང་བ་འདི་ཀུན་མགོ་མཉམ་ན། 
རྟེན་འབྱུང་གི་སྣང་བ་བསླུ་མེད་འདི་ཀུན་སངས་རྒྱས་ལ་མི་སྣང་བར་ཐལ་ཏེ། དེ་ལ་འཁྲུལ་བས་སྒྲོ་འདོགས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟིགས་ན་འཁྲུལ་བས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མངའ་བར་ཁས་བླངས་སོ། །གལ་ཏེ་བློས་བཏགས་པ་ཞེས་པ་དེ་
མ་འཁྲུལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པ་ཙམ་སྣང་བ་ཡིན་པས། མེ་རང་ལ་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་བྱེད་པ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་རང་གི་གནས་ཚུལ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་གྲུབ་ཀྱི་བློས་བཏགས་པ་ཁོ་ནར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་
གྱིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲོ་བཏགས་དང་འཁྲུལ་སྣང་འབའ་ཞིག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཐ་སྙད་རང་ལ་ལྟོས་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་མ་བཏགས་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པས་ན་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཐ་སྙད་དཔྱོད་
པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལ་འགལ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྣང་བ་དང་། རྟོག་པས་བཏགས་པ་དང་། རྟོག་པས་བཞག་པ་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་ནི། རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་
20-1-198b


ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་སྣང་ཡང་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་དེ་ལྟར་བདེན་པར་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་པས་བཏགས་པར་ཟད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་ངོར་དོན་རང་གི་ངོས་ནས་དོན་བྱེད་པར་ཚད་
མས་གྲུབ་པ་ཙམ་དགག་པའི་དོན་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་རང་ངོས་ནས་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ཙམ་རྟོག་པའི་ངོར་ཚད་མར་གྲུབ་པ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་ན། དོན་རང་གི་སྟེང་ན་མེད་ཀྱི་བློ་ཙམ་གྱིས་དེར་འགྱུར་ན། རྟག་བདག་
སོགས་རྟོག་པ་ལ་སྣང་ཚད་ཚད་མས་གྲུབ་པས་ན་ཚད་མིན་གྱི་བློ་དང་དེའི་ཡུལ་གཞི་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ན། རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་བླངས་ནས་རིགས་པས་དཔྱད་པ་མི་བཅུག་པར་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལྟར་
བདེན་པ་དང་རྫུན་པའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཡིན་ཀྱང་རུང་། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་དཔྱད་ནས་ཀུན་རྫོབ་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་མི་ནུས་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའམ། དོན་བྱེད་ནུས་པའི་རང་མཚན་ཁོ་ན་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཞེད་པའི་ངོ་
བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་དག་སུ་ཡི་ལུགས་ཡིན་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་ངོར་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་དངོས་པོ་དང་། མི་ནུས་པའི་སྤྱི་མཚན་མགོ་མཉམ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ནི་སྣང་ངོར་དོན་དེ་བྱེད་པ་ལ་མི་
བསླུ་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་འཇོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་ཡིན་ཏེ་རྟོག་ངོར་སྣང་བའི་མེ་ཡིས་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་མི་བྱེད་ལ། མེ་རང་མཚན་གྱིས་དོན་དེ་བྱེད་པར་བསླུ་མེད་དུ་གྲུབ་པ་ལ་བསྙོན་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་
20-1-199a


དང་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་བློ་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཞིང་ཚད་མའི་བློས་བཟུང་བ་ལྟར་ཡུལ་ལ་གྲུབ་ཅེས་ཁས་བླང་དགོས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་རྣམ་གཞག་དབྱེ་བར་ནུས་
པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ། །གཉིས་པ་ལ། རང་མཚན་མཚན་ཉིད་ཁྱབ་ཆེས་སྤང་། །སྤྱི་མཚན་མཚན་ཉིད་ཁྱབ་ཆེས་སྤང་། །དང་པོ། སྤྱི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། གཞལ་བྱ་རང་མཚན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོན་བྱེད་པ་དེ་སྤྱི་མཚན་ལའང་ཁྱབ་ཆེས་ཏེ་སྤྱིས་
དོན་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ན་སྤྱི་མཚན་རང་མཚན་གཉིས་ཀ་ལའང་དོན་བྱེད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར། དེ་མི་འཐད་དེ། གལ༷་ཏེ༷་སྤྱི་མཚན་རང་མཚན་ཀུན༷་ལ༷་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དེ༷་ཡོ༷ད་ན༷་སྤྱི༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡོད་ན་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ་ཡོད་པའི་རྗེས༷་སུ་
འགྲོ༷་བ་དང་མེད་ན་ལྡོག༷་པའི་ཚུལ་མཐོང་དགོས་ནའང་དེ་མི་སྲིད་དེ་སྤྱི་རྟག་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་སྤྱི་བློ་ཡང་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བར་ཐལ་ལ། ཡོད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་ན་དེའི་རྒྱུ་མིན་ཞིང་དེ་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པས་དེའི་འབྲས་བུའི་བློ་ཡིན་པར་ཡང་རྟོགས་མི་སྲིད་ལ། དེ་ལྡོག་ན་ནི་
སྤྱི་བློ་རྟག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ་ཏེ། དེ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་ནམ་ཡང་གཡོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱིས་འབྲས་བུ་གཞན་མི་སྐྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་རང་འཛིན་གྱི་བློ་ཙམ་ལ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་མེད་དེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཚུལ་
དེ་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ༷་ལ༷་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར༷་དེས་དོན་བྱེད་པ་མིན༷་ཏེ་ཟླ་བ་གཉིས་མ་གྲུབ་ཀྱང་དེར་སྣང་གི་བློ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་སྐྱེད་ན་དེ་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ངེས་པར་བློ་འགྲོ་བས་ཁྱབ་སྟེ། དཔེར་ན་མིག༷་དབང་དང༷་གཟུགས༷་དང་སྣང་བ་དང་ཡིད་བྱེད་ལ་སོག༷ས་པས་
20-1-199b


མིག་གི༷་བློ༷་སྐྱེད་པ་བཞི༷ན་དུ་ཡིན་དགོས་ནའང་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་སྲིད་པ་མིན་ནོ༷། །འདི་ནི་མི་མཐུན་པའི་དཔེའོ། །དེས་ན་ཡུལ་མེད་ཀྱང་རྟོག་པ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ལས་ཡུལ་ལྟར་སྣང་བའི་བློ་ཉིད་འབྱུང་གི་དེ་ཡུལ་སྤྱི་སོགས་ཡོད་པ་ལ་གཏན་ལྟོས་དགོས་པ་
མིན་ནོ། །སྤྱི་མཚན་དོན་བྱེད་མིན་པར་བསྟན་པ་དེས༷་ནི༷་མིང་གི་བརྡ༷་དང༷་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྩོལ༷་བ༷་ཙམ་དང་སོ༷གས་ཁོངས་ནས་སྔ་མའི་དོན་མཐུན་གྱི་ཡིད་བྱེད་གང་ཞིག་ནང༷་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་པའི་ཡན༷་ལ༷ག་གམ་རྒྱུ་ཡི་རྗེས༷་སུ་འཇུག་པ་ཙ༷མ་ལས་
དོན་ཡོད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར༷། བུམ༷་པ༷་གྱེན་དུ་འདེག༷ས་པ་དང༷་འཇོག་པ་སོགས་ལས་དང་། སྤྱི་དང༷་ནི༷་གྲངས༷་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གཞན་གཞན་མིན་སོག༷ས་ཀྱི་བློ་ཡང༷་ནི༷་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་ཅན་མིན་པར་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བུམ་པ་ཇེ་
མཐོར་འདེགས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང་རྒྱུན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་གི་ཁྱད་པར་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ལ་བུམ་པ་འདེགས་ཞེས་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་བུམ་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་འདེགས་པའི་ལས་ཞེས་པ་ཅི་ཡང་དོན་དུ་མི་གྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱི་ཡང་
དོན་ལ་མ་གྲུབ་ལ། གྲངས་ཀྱང་རྫས་ལ་གཞན་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པ་སྟེ་སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན། སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་
གཉིས་རྨི་ལམ་སོགས་ཀྱང་དེར་ཐལ་ཏེ་དོན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྲ༷་ཤད༷་སོག༷ས་ནི༷་སྤྱི་མཚན་མིན༷་ཏེ༷་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཙམ་ལས་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དོན༷་དུ༷་ཞེན༷་པ༷་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་གསལ་བར་སྣང་
20-1-200a


བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་མི་བྱེད་ན་ཡང་སྤྱི་མཚན་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ། འོ་ན་དངོས་མེད་འཛིན་པའི་རྟོག་ཡུལ་ཀྱང་སྤྱི་མཚན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དོན་དུ་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དངོས་མེད་ལ་དོན་གང་
ཡང་མེད་པས་སོ་ཟེར་ན། དངོས་མེད་ལ་དོན་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་བློ་དེར་ཞེན་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐ་སྙད་ཚད་མས་དགག་བྱ་དེ་མེད་པར་དགག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱར༷་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ༷་སྤྱི་མཚན་མིན་པའི་ཉེས༷་པ༷་དག༷་ཏུ༷་ཐལ༷་བར་
མི༷་འགྱུར༷་རོ། །འོ་ན་སྐྲ་ཤད་སོགས་ཀྱང་ཤེས་བྱར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱར་འཛིན་པ་དང་དེ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རྟོག་པས་ཀྱང་ཤེས་བྱར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་དེ༷་དག༷་གི༷་ཡང༷་སྣང་བ་ཙམ་ནི་
ཤེས་བྱར་འཛིན་པ་དེ༷་ལྟའི༷་དངོས༷་པོ་ཡིན་པ་ནི་བཀག༷་པ་མེ༷ད་དོ། །འོ་ན་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའང་སྤྱི་མཚན་དང་རང་མཚན་གཉིས་ཀ་ཡིན་པས་ཚད་མས་གཞལ་བྱ་གསུམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྟོག་མེད་ལ་གསལ༷་བར༷་སྣང༷་བ༷་ཉི༷ད་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་ཀྱང་ཤེས་
པ་ཉིད་དེར་སྣང་བའི་ཤེས༷་པ༷འི་ངོ༷་བོ༷འི་དོན༷་ཉི༷ད་དུ༷་གྱུར༷་བའི་ཕྱི༷ར་རང་མཚན་ཡིན་ཞིང་། སྐྲ༷་ཤད་ལ་སོག༷ས་པའོ་ཞེས༷་བྱའི༷་རྟོག་པའི་བློ༷་དག༷་ནི༷་སྐྲར་སྣང་ལ་སོགས་པ་དེའི་སྤྱི་ཡི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ལ༷། སྐྲར༷་སྣང༷་བ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་ལས་སྣང་བ་ལྟར་དོན༷་སྐྲ་ཤད་ཉིད་
ཀྱི་རང་མཚན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ༷། །དེས་ན་སྐྲ་ཤད་ཉིད་གཞལ་བྱ་ཕུང་གསུམ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། དེར་སྣང་བ་ནི་རྟོག་མེད་ཀྱི་བློ་དང་། དེ་མེད་པར་རྟོག་པ་སོགས་ནི་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བློ་ཙམ་མོ། །གལ༷་ཏེ༷་དེ་ལྟར་ན་བུམ་འཛིན་རྟོག་པ་ལ་སྣང་
20-1-200b


བའི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་སྤྱི་མཚ༷ན་ནི༷་ཤེས༷་པའི་ངོ༷་བོ༷འི་དོན༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷་དེ་ཡང་རང་མཚན་དུ་ཐལ༷་བར༷་འགྱུར༷་བས་ན་གཞལ་བྱ་གཉིས་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་སྣང་བརྟག་ཕྱེས་ནས་རྟོག་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ནང་བློ་ཡི་རྫས་སམ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་དཔྱད་ན། ནང་
ཤེས་པའི་ངོ་བོར་གནས་པས་ན་རང་མཚན་ཡིན་པ་དེ༷་ལྟར༷་འདོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཐལ་བས་གནོད་པ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྤྱི་མཚན་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཞེས་པའི་གཞལ་བྱ་དེ་གཏན་ནས་མི་འགྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་སྐྱོན༷་ཡོ༷ད་པ་
མིན༷་ཏེ་ཐ་སྙད༷་དཔྱོད་པའི་སྐབས་ན་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟོག་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཡུལ་ཅན་བློ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་དེའི་ངོར་དེ་ལ་སྤྱི་མཚན་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རྣམ་དེ་ཕྱི་རོལ་དོན༷་གྱི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་རྣམ་
པར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་དོན་གྱི་སྤྱི༷་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱས་པ་སྟེ། དོན་རང་མཚན་ཀུན༷་ལ༷་ཡང་དེའི་ངོ༷་བོ༷་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་མཚུངས༷་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར༷་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྤྱིར་བཏགས་པ་དང༷་། དེ༷་ཡི་རྩ་བའང་ཞེན་ཡུལ་གྱི་དོན་
དེ་དེ་མིན་ལས་ལྡོག༷་པ༷་གཞན་སེལ་ལ༷་བརྟེན༷་པའི་ཕྱིར༷་དེ་ལྟར་བཞག་པ་འཐད་པར་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ་སྤྱི་མཚན་རང་མཚན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ། སྤྱི་ཡི་ཁྱད་ཆོས་དངོས་སུ་བསྟན། །དེ་ལྡན་སྤྱི་ཡི་དབྱེ་བ་བཤད། །དང་པོ་ལ། སྤྱི་ནི་དངོས་མེད་རིགས་
པས་བསྒྲུབ། །བཟློག་པ་རང་མཚན་དངོས་པོར་བཤད། །དང་པོ་ལ། རིགས་པ་རྣམ་བདུན་བསྟན་པ་དང་། །དེ་ཕྱིར་དངོས་མེད་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་ཡིན་པ་དང་། །གཅིག་དང་གཞན་དུ་མེད་པ་དང་། །དོན་མེད་པ་དང་
20-1-201a


མཚུངས་པར་བསྒྲུབ། །ཐུན་མོང་རྗེས་འགྲོའི་སྤྱི་ཉིད་ཡིན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དང་། །བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པ་དང་། །ཡན་གར་མི་སྣང་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། རིགས་པ་དངོས་དང་དེ་ལན་དགག །
དང་པོ། སྤྱི་མཚན་ནི་སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་བརྗོ༷ད་བྱ་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དེ༷་ལ་དངོས༷་པོ་རང་མཚན་པ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན༷་ནོ། །དེ་དངོས་པོ་རང་མཚན་པ་ཡིན་ཀྱང་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལས་དབང་པོ་སོགས་མེད་པར་ཡང་བུམ་པའི་རང་མཚན་
རྟོགས་ཟིན་པས་ན་དབང་སོགས་དགོས་མེད་དུ་ཐལ་ན་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་དབང་ཡུལ་སོག༷ས་འབྲ༷ས་བུ་དང་བཅས༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་སྒྲས་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་སྤྱི་དེ་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དབང་ཡུལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་མཚན་
དངོས་རྟོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་ཡུལ་ལ་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། བརྗོད་བྱ་མིང་སོགས་དངོས་ཡིན་དགག །སྤྱི་རྐྱང་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དགག །རང་མཚན་ལྐོག་གྱུར་ཡིན་པ་དགག །དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་
སྔ་བརྗོད་དང་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། སྤྱི་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་དེས་བསྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཡོད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེ་འདོད་ནི། ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་མེད་པ་མི་སྲིད་ལ་ཡུལ་དེས་ཤེས་པ་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་འཛིན་ལའང་དེ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིད་ཀྱི་
དབང་པོའི་གཟུང་ཡུལ་གྱི་དོན་རང་རྐྱ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་པས་དེ་དགག་པ་ལ་གསུམ་གྱི། དང་པོ། མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། སྒྲས་བརྗོད་བྱ་ནི་མིང༷་དང་སོ༷གས་ཁོངས་ནས་མཚན་མ་ཡིན་ཏེ། མིང་ཞེས་པ་བརྡའ་དང་མཚན་མ་
20-1-201b


ཞེས་པ་ལྟོ་ལྡིར་བ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་ཡིན་ལ་སྒྲས་བརྗོ༷ད་བྱའང་དེ་ཡིན་ཏེ་མིང་རང་མཚན་དངོས་སུ་བརྗོད་ནས་དེ་ལས་མཚན་མ་ལ་འཇུག་དེ་ལས་དོན་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དབང་པོ་སོགས་འབྲས་བུ་མེད་པར་
མི་འགྱུར་ལ། སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་དངོས་པོ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན༷། མིང་ཞེས་པའི་རྫས་དེ་འཆ༷ད་པོ༷་ད༷ང་ཉན༷་པོ༷་ཡི་བློ་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། བརྗོ༷ད་བྱ༷་དོན་རང་མཚན་དང་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་པ་ཅ༷ན་ཞིག་ཡིན་ནམ། མིང༷་སོག༷ས་དེ་བློ་དང་ཡུལ་གང་དང་
ཡང་འབྲེལ༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དྲི་བ་མཛད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། བློ་དང་འབྲེལ་བའི་མིང་དངོས་དགག །འབྲེལ་བ་མེད་པའི་མིང་སོགས་དགག །དོན་དང་འབྲེལ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་སྐྱོན་སྤོང་དགག །དང་
པོ། བློ་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་བློ་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཙམ་བརྗོད་པར་འགྱུར་གྱི་དེས་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་དོ༷ན་གཞན་ལ༷་གོ་ཞིང་འཇུག༷་པ༷ར་མི༷་འགྱུར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། ལན་དགག་རང་ལ་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་
དེ་དོ༷ན་ལ༷་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། མིང་སོགས་ལྡན་མིན་དེ་དང་དོན་རང་མཚན་གཉིས་ཚུལ༷་འདྲ༷་བ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ལ༷ས་སྐྱེས་བུས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ༷་ནས་འཇུ༷ག་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། འདྲ་བ་ལ་འཁྲུལ་ན་རེས་འགའ་འཁྲུལ་གྱི་དུས༷་ཀུན༷་དང༷་ཡུལ༷་ཀུན༷་ལ༷་ཁྱད་མེད་པར་འཁྲུལ༷་
བ་མི༷ན་ཏེ་དབང་ཡུལ་གྱི་དོན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཐ་དད་དུ་དམིགས་ནས་རེས་འགའ་མ་འཁྲུལ་བའང་སྲིད་དགོས་ན། སྒྲས་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་དང་གཅིག་ཏུ་ནམ་ཡང་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ལ་རེས་འགའ་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་དངོས་སུ་གྱུར་པའི་མིང་སོགས་དེ་བརྗོད་པར་མཐོང་བ་
20-1-202a


མེད་པས་གནོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། རྣམ་བཅས་པ་ལ་དེ་མི་མཚུངས། །མིང་སོགས་རྣམ་བཅས་ཀྱང་མི་འཐད། །དང་པོ། སྒྲས་བརྗོད་བྱ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་འདོད་པ་ལའང་སྐྱོན་དེ་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། ཤེ༷ས་པའི་
རྣམ་པ༷་བརྗོད་བྱར་འདོད་པ་ལ༷་སྐྱོན་དེ་མཚུང༷ས་པར་འཇུག་པ་མིན༷་ཏེ། སོ་སོར་འདྲ་བར་མཐོང་ནས་འཁྲུལ་བ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ༷་པ༷་དེ༷་འདྲའི༷་བློ༷་སྐྱེ༷་བ༷འི་ཕྱིར༷་བློས་བུམ་པ་རང་མཚན་ཉིད་དམིགས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་རྟོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་
བས་ན་རྟོག་པ་ཡིན་ཕན་ཆད་ཡུལ་རང་མཚན་དང་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་པས་རེས་འགའ་མ་འཁྲུལ་ནས་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་པ་མེད་ལ། གཞ༷ན་རྣམ་མེད་པའི་ལུགས་ལ༷་དེ༷་མེ༷ད་དེ༷། དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་ཕྱི་རོ༷ལ་གྱི་དོ༷ན་དུ༷་རྣམ་པར་སྣང༷་བ༷་ཡི༷་བློ༷་ནི༷་ཁ༷ས་
ལེན་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་ཡུལ་ལྟར་ཤར་བའི་བློ་རྣམ་བརྗོད་བྱ་མིན་པར་རང་མཚན་གོ་བའི་མིང་སོགས་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་བརྗོད་པས་གཞན་ལ་དུས་ཀུན་འཁྲུལ་བ་མི་འཐད་དེ། གཉིས་ཀ་ཆོས་ཐ་དད་པར་ཡོད་པ་རེ་རེ་ཡིན་པས་མཚེ་མ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་གཉིས་
རེས་འགའ་ནོར་ཡང་ཡུལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ནོར་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། གལ་ཏེ་མིང་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་བློ་དེ་ཉིད་རྣམ་བཅས་སུ་ཁ༷ས་ལེ༷ན་ན༷་ཡ༷ང་སྣང་ཡུལ་དེ་མིང་དང་མཚན་མ་
ཞེས་པའི་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཡིན་ལ། དེ་རྣམ༷་ཤེ༷ས་ལ༷ས་ཐ་ད༷ད་པ༷་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོར་འདོད་ན༷་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་ལ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚད༷་མ་ཅ༷ན་མིན༷་ཏེ། ཡུལ་དེ་ལྡོག་པས་དེ་འཛིན་ལྡོག༷་པ༷་གྲུབ༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་ཡུལ་ཀ་བ་ལྟ་བུ་ལོག་ན་ཀ་བ་འཛིན་
20-1-202b


པའི་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་ལྡོག་པ་ཡིན་པས་ཀ་བ་ནི་རང་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པར་གྲུབ་ཀྱང་སྤྱི་བློའི་སྣང་ཡུལ་དེ་གང་དུ་མེད་པ་ན་དེའི་བློ་ལྡོག་པ་ནམ་ཡང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་དམིགས་པ་དེ་ན་དེ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གང་དུ་དེ་དམིགས་མི་རུང་བའི་
ཕྱོགས་དང་དུས་མེད་པས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ་བུམ་པ་ཡོད་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་བུམ་པ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་མ་གཏད་པས་དུས་ཀུན་ཏུ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་གོ་
རིམ་སྔ་ཕྱིར་སྣང་བ་མི་སྲིད་དེ་ཁྲ་བོ་མཐོང་བ་བཞིན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དམིགས་དགོས་སོ། །དེས་ན་སྤྱི་བློ་ནི་བརྡ་དང་རྩོལ་བ་ལོག་མ་ལོག་གི་རྗེས་སུ་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་ལོག་མ་ལོག་གི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །བརྡ་དང་རྩོལ་བ་ནི་ནང་གི་ཡན་ལག་ཡིན་ལ་དེ་ཡོད་ཀྱང་
མིང་མཚན་མའི་ཡུལ་མེད་ན་དེ་བློ་མི་སྐྱེ་བ་དཔེར་ན་བུམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱོགས་སུ་བུམ་པ་ལ་ཆེད་དུ་ཡིད་གཏད་ཀྱང་བུམ་འཛིན་མངོན་སུམ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་མིང་སོགས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ལོག་ན་ནང་གི་ཡན་ལག་ཚང་ཡང་དེ་བློ་ལྡོག་པར་གྲུབ་ན་ནི་དེ་ཉིད་བློ་དེའི་གཟུང་
དོན་ཡིན་པར་འགྲུབ་ཀྱང་དེ་འདྲ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཤེས་ཀུན་དོན་ལྡན་ལ་གནོད་སྟོན། །དོན་ལྡན་རྟོག་པས་གནོད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། གཟུང་དོན་མིང་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དོན་གཞན་པ་དེ་ལོག་པའམ་མེད་ཀྱང་དེ་བློ་ལྡོག་པར་མ་མཐོང་བ་ཞེས་
པ་འདི་མ་གྲུབ་སྟེ། བློ་ལ་ཡུལ་གང་ཡང་མ་ཤར་ན་ནི་ཡུལ་མེད་མོད་ཤར་ཕན་ཆད་ཤེ༷ས་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཀུན༷་གཟུང༷་དོན་དང་ལྡ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཡུལ་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་པས་ན་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་མེད་པའི་བློ་ཞིག་ནམ་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་ཡུལ་ལ་
20-1-203a


མི་ལྟོས་པར་ནང་གི་ཡན་ལག་ཙམ་ལས་བློ་རང་ཉིད་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤར་བ་ཞེས་པ་དེ་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་འོ་ཞེ༷་ན། དེ་འཐ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ་རྨི༷་ལམ་དང་སྐྲ་ཤད་སྣང་བ་སོ༷གས་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་དོན་ཅན་མིན་པར་རྣམ༷་པ་གཞ༷ན་
གཟུང་དོན་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཙམ་དུ༷་མཐོང༷་བའི་ཚད་ཕྱིར༷་ཤེས་པ་ཡིན་ན་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་དོན་ཅན་དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །རྨི་ལམ་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་སུ་གྱུར་པ་དེ་བློ་དེའི་གཟུང་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེ་
ན། རྨི་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་ལྡན་མིན་འདུ༷་བྱེ༷ད་ལ༷ས་ཀྱང༷་སྐྱེ་བ་མི༷ན་ཏེ་ལྡན་མིན་ལ་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་མེད་ཀྱང་རྨི་སོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡུལ་དེ་ལ་སྔོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ༷ར་སྣ༷ང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་འདྲའི་སྣང་བ་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་
ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྣང་ཡུལ་གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་ཆ་ནས་དེར་འདོགས་པ་ལ་རྩོད་པ་མེད་ཀྱང་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མ་ཡིན་ཏེ། ཁང་མིག་ཆུང་ངུའི་ནང་དུ་ཉལ་བའི་མིས་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་ས་ཐམས་ཅད་གླང་པོ་ཆེས་གང་
བར་རྨིས་ཀྱང་དེས་གཟུགས་ཅན་གཞན་འཇུག་པའི་གོ་མི་འགོག་པས་ན། དེ་འདྲའི་སྣང་བ་དེ་ལ་ཕན་ཚུན་ཐོ༷གས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་གཟུགས་རང་མཚན་སྔོ༷་སོ༷གས་མི༷ན་ཏེ་གཟུགས་རང་མཚན་པ་ལ་མི་ཐོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་ནང་དེར་གླང་པོ་འོངས་
པའང་མིན་ལ་ཤེས་པ་ལུས་ལས་ཕྱིར་དོན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དོན་ན་ལུས་ལ་ཤེས་པ་ལྡོག་ནས་ཤི་བ༷ར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིད་ལོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་གཞན་ཐོགས་མེད་དུ་མཐོང་བ་མིན་ཏེ་དེའི་ཡུལ་རུང་བར་གནས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མཐོང་
20-1-203b


བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་ཆ་གཅིག་ལུས་ལ་གནས་ནས་ཆ་གཅིག་ཕྱིར་ཐོན་པ་མིན་ཏེ་རྒྱུད་གཉིས་སུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ལས་ཡུལ་གཞན་སེམས་ལ་སྣང་པ༷་གང་ཡང་མིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་
དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན། གང་གིས་སྔོ་སོགས་དེ་དམིགས་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་བློ་གཏད་པའི་གང་ཟག་གཞན་རུ༷ང་བའི་ཡུལ༷་ན་གན༷ས་པ༷ས་ཀྱང་ཅིག་ཤོས་ལྟར་འཛིན་རིགས་ནའང་། དེ་དག་གིས་མི༷་ཤེས༷་པ༷་དེ་ནི་དེ་འདྲའི་རྣམ་པ་ཤར་བའི་གང་ཟག་རང༷་ཉི༷ད་ཁོ་
ནས་ཤེས༷་ཕྱིར༷་སྣང་བ་དེ༷་རང་གི་ཤེས༷་པ་དེར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེད་པའི་གཟུང་དོན་གཞན་མེད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །རིགས་པ་དེས༷་ནི༷་མིང༷་མཚན་མ་སོ༷གས་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའང་མི་འཐད་པར་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། 
མིག༷་དང་རྣ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་བློ༷་གཟུང་དོན་ལ་མ་འཁྲུལ་བར་འདོ༷ད་པ༷་དེ༷་ཉི༷ད་གཟུང་དོན༷་དང་ལྡན༷་པ་ཡིན་པར་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གིས༷་དེ་ལྟར་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། ཕ་རོལ་པོ་དེ་དག་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་དེ་ནི་གཟུང་དོན་མེད་ན་དབང་སོགས་ཡོད་ཀྱང་དེའི་ཡུལ་ཅན་
གྱི་བློ་སྐྱེ་བར་མ་མཐོང་ཞིང་། གཟུང་དོན༷་དེ་ཡོད་པ་ན་དོན་དེའི་ནུས༷་པས་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་དེ་ནི་གཟུང་དོན་དང་ལྡན་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན༷། གཟུང་དོན་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་དོན་གྱིས་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མཐོང་བ་དེ་མིང་སོགས་ལ་མེད་པའམ་
ལྡོག་པས་ན། གཞན༷་པ༷་མིང་སོགས་འཛིན་པའི་སྤྱི་བློ་ནི་གཟུང་དོ༷ན་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་དོན་གྱིས་ཐོབ༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ་དོན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་དེ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འགྲུབ་པར་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་རང་གིས་གང་འདོད་དུ་སྤྲུལ་བཏུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
20-1-204a


དེའི་ཕྱིར་ཤེས་ཀུན་གཟུང་དོན་ཅན་ཡིན་ན་འཁྲུལ་ཤེས་གཏན་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱིས་སྟོང་པས་ཤེས་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། བློ་དང་དོན་གང་ལ་ཡང་མིང་སོགས་དེ་འབྲེལ་
བ་མེ༷ད་ན༷་ཡང༷་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་མིང་སོགས་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་སུ་ཆུག་ཀྱང་། སྒྲ་དེ་དོན་རང་མཚན་ལ་འཇུག༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་འབྲེལ་མེད་གཞན་བརྗོད་པས་གཞན་ལ་འཇུག་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ་ཀ་བ་བརྗོད་པས་བུམ་པའང་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ། གལ༷་ཏེ༷་
སྒྲས་བརྗོད་བྱ་མིང་སོགས་དེ་དོན༷་རང་མཚན་དང༷་འབྲེལ༷་བ་ཅན་ནམ་ལྡན༷་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། འདས༷་པ་དང༷་མ༷་འོངས༷་པ་སྒྲས་བརྗོ༷ད་བྱ༷་མི༷ན་པར་ཐལ་ཏེ། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དོན༷་དང༷་དེ་ལ་འབྲེལ་བའི་མིང་སོགས་དེ༷་ནི༷་ཟ༷ད་པ་སྟེ་འགག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །
འབྲེལ་བ་ཅན་མེད་པར་ནི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ལ། གལ་ཏེ་འདས་མ་འོངས་ཀྱང་རྫས་སུ་འདོད་པས་སྐྱོན་མེད་སྙམ་ན། ཡོད་ན་ཅི་ཕྱིར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ཡོད་པས་ད་ལྟ་མི་དམིགས་
སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་དེ་བསྒྲིབས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་སྒྲིབ་བྱེད་ལ་གནོད་པ་བྱུང་ན་དངོས་སུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་ཡང་གཟུགས་འདས་པ་ལ་སོགས་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ནི་མི་ཐོགས་པ་མི་སྲིད་ལ། དེ་འདྲའི་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དངོས་པོ་
དེ་ཡུལ་དུས་གང་ཞིག་ན་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཡིན་ཚད་ཀྱི་གོ་ན་ནི་གནས་པ་མི་སྲིད་ལ། འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་གོ་སྐབས་གཞན་ནི་མི་སྲིད་དོ། །གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་མེད་ན་ནི་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཏགས་པ་དོན་མེད་ཅིང་། གལ་ཏེ་དེ་
20-1-204b


ལྟར་བཏགས་རུང་ན་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དངོས་པོར་ཁས་བླང་པར་བྱོས་ཤིག །དེས་ན་འདས་མ་འོངས་སོགས་སུ་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་དངོས་པོར་གང་ཡང་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །
གཉིས་པ་སྤྱི་བརྗོད་བྱར་འདོད་པ་ལ། སྤྱི་རྐྱང་བརྗོད་བྱར་མི་འཐད་དང་། །འཐད་ན་རྣམ་སོགས་མི་སྣང་ཐལ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལན་འགོག་པ་གཉིས། །དང་པོ། སྤྱི་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། སྒྲ༷་ཡི༷ས་བརྗོད་བྱ་ནི་སྤྱི་ཡན་གར་བ་ཡིན་
ལ་དེ་ནི༷་སྒྲས་བརྗོ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་སྤྱི་བློའི་ཡུལ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་སྤྱི་དངོས་པོ་བ་དེ་ནི་དབང་པོའི་གཟུང་དོན་དུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་དངོས་པོར་ཡོད་ལ་གལ༷་ཏེ༷་རང་མཚན་བརྗོད་ན་དབང་སོགས་དོན་མེད་དུ་ཐལ་བ་དང་། འདས་མ་འོངས་སྒྲས་
མི་བརྗོད་པར་ཐལ་བ་སོགས་གོང་གི་ཐལ༷་བ༷ར་འགྱུར་བ་དེ་འཇུག་པར་མི༷་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། དེ༷་འཐད་པ་མི༷ན་ཏེ། གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི༷་ནི༷་ཡ༷ན་གར༷་བ༷་བརྗོ༷ད་དུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གང་གི་ཕྱིར་ན་སྤྱི་ཡན་གར་བ་དངོས་པོར་གྱུར་བ་ཞིག་གཞི་མ་གྲུབ་
བས་དེ་མེད་པར་སྒྲ་རྟོག་འཇུག་མི་རུང་ན་སྒྲ་རྟོག་འཇུག་པ་གཏན་ནས་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྱི་འཛིན་པ་ན་ཡང་ཁྱད་པར་དང་བཅས་ནས་མ་བཟུང་བ་ཞིག་ན་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཉིད་དུ་མ་བཟུང་བས་སྤྱི་ཉིད་དུའང་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སྤྱི་ཡན་གར་བ་དེ་བརྗོ༷ད་པ་
ཡིན་དུ་ཆུག་ན༷་ཡ༷ང་། རང་གི་ངོ་བོ་གསལ་བ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པར་ཡན་གར་དུ་གནས་པ་དེ༷་གསལ་བ་རྣམས་དང་མཚུང༷ས་པའང་མི༷ན་པ་དང༷་། གསལ་བས་གས༷ལ་བ༷་ཉིད་ཀྱང༷་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ་གསལ་བ་མཐོང་ཡང་ཡན་གར་བའི་སྤྱི་མཐོང་བ་ལ་མི་ཕན་པས་
20-1-205a


སོ། །གཞན་ཡང་གསལ་བས་དེ་གསལ་བ་མིན་ཏེ་དེ་ནི་འདིའི་སྤྱིའོ་ཞེས་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཐ་དད་པ་འབྲེལ་བ་ཅན་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དབང་ངམ། རྟོགས་པ་གཞན་དབང་གིས་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་
བ་གཞན་དབང་ནི་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ས་བོན་སོགས་ཀྱི་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སྤྱི་རྟག་པ་ནི་གསལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་གཞན་དབང་ནི་རིང་པོ་ལ་ལྟོས་
ཏེ་ཐུང་ངུར་རྟོགས་པ་ལྟར་ལྟོས་ནས་བཏགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཀྱང་། སྤྱི་གསལ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གསལ་བ་དེ་སྤྱིའི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པས་ན་སྐྱེ་བ་གཞན་དབང་ངམ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མིན་ལ། ཀ་
བུམ་བཞིན་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་དེ་སྤྱི་དེའི་རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་གི་རྒྱུ་ཡང་མིན་པས་རྟོགས་པ་གཞན་དབང་ངམ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའང་མིན་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པས་ན་གསལ་བས་སྤྱི་གསལ་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་བ་ལང་
གི་གསལ་བས་རང་དང་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཀ་བའི་སྤྱི་མི་གསལ་བ་བཞིན་ནོ། །གསལ་བ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པ་དེ༷ས་ན༷་དེའི་ངོ་བོ་རྟག༷་ཏུ་དམི༷གས་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། དེས་རང་བློ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་གང་ཞིག །དེ་རྟག༷་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། 
གལ༷་ཏེ༷་ཡང༷་གསལ༷་བ་རྣམས་ལ༷ས་སྤྱི་ཡན་གར་བ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱི་བློ་ལ༷་གསལ༷་བ་ཡི༷ན་པས་རྟག་ཏུ་དམིགས་པར་ཐལ་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྤྱི་དེས་བདག༷་ལ༷་དམིགས་པའི་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེ༷ད་པའི་དོན་བྱེད་པ༷་ཞིག་ན༷། དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་སྐྱེད་ནུས་
20-1-205b


པ༷་གང༷་དེ༷་རྟག་ཏུའང་ནུས༷་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ་གསལ་བ་ལ་ལྟོས་པར་མི་འཐད་དོ། །གལ༷་ཏེ༷་གསལ་བ་མེད་པའི་དུས་འགའ༷་ཞིག་གི་ཚེ༷་ན་དེ་ལ་རང་བློ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་ན༷། སྤྱི་དེ༷་ནི༷་གསལ་བ་ཡོད་ཀྱང་རུང་མེད་ཀྱང་རུང་དུས་ཀུན༷་གྱི་ཚེ༷་ནའང༷་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་
པའི་ནུས་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྤྱི་དེ༷་ཡི༷ས་རང་བློ་སྐྱེད་པར་ནུས༷་པ༷འམ་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པ༷་ཉིད། རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་གང༷་གནས་པ༷་དེ་ནི་རྟག༷་པའི་ཕྱིར༷་རྐྱེན་གྱིས་བཅོས༷་སུ༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ན༷་དེའི་མི་ནུས་པའམ་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་དེ༷་ཟ༷ད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་
མཐུན་རྐྱེན་ནམ་འགལ་རྐྱེན་གྱི་ནུས༷་པ༷་འཇུག་པ་གང༷་ཡོད་དེ་ཡོད་པར་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་རྣམ་སོགས་མི་སྣང་བར་ཐལ་བ་ནི། སྤྱི་ཡི༷་རྣམ༷་པར༷་ཤེས༷་པ་དེ༷་དང༷་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་པ་སྔོ༷ན་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ༷་པ༷འི་ཆ༷་ནི་
བསྙོན་མེད་དུ་རྣམ༷་པར་ངེས༷་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་སྤྱི་འཛིན་པའི་བློའི་ཡུལ་དེ༷་ལ༷་གང༷་གིས༷་སྤྲུལ༷་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་བློས་སྤྱི་ཡན་གར་དུ་འཛིན་པར་ཁས་བླངས་ལ། སྤྱི་ཙམ་ནི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རྟག་དངོས་གཅིག་པུ་བ་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་ལ་
དེ་སྣང་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་བུམ་པའི་སྤྱི་མཚན་སྣང་བའི་ཚེ་ན་མདོག་དང་ལྟོ་ལྡིར་བ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣང་མི་རིགས་ཏེ། སྤྱི་ལ་རྣམ་པ་དེ་དག་མེད་བཞིན་མདའ་ལ་སྒྲོ་ལྟར་སུ་ཞིག་གིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན། དེ་བུམ་གསལ་གྱིས་སྤྲུལ་ལོ་སྙམ་ན། སྤྱི་ཡན་གར་བ་
འཛིན་པ་དེས་བུམ་གསལ་གཏན་མ་བཟུང་བས་དེའི་རྣམ་པ་དེ་ལ་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། ཀ་བ་འཛིན་པའི་བློ་ཡུལ་དུ་བུམ་པའི་རྣམ་པ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དེ་བརྗོད་བྱའི་དོན་གང་ཡིན་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་རང་མཚན་ཞིག་ཡིན་པར་
20-1-206a


གྱུར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་ལ་དེ་བརྗོད་བྱ་གང་ཡིན་པའི་རང་མཚན་དེ་ཉིད་ཡིན་ན་དབང་པོ་སོགས་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས། སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་སྤྱི་མཚན་ལ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་བ་ལས་ཤེས་པ་ལས་
ཐ་དད་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གསུམ་པ། གལ༷་ཏེ༷་སྒྲ་རྟོག་གིས་རང་མཚན་ཉིད་ལྐོག་གྱུར་དུ་འཇལ་བས་ན་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་དངོས་ཡིན་ཀྱང་དབང་པོ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་སླར་ཡང་ཤེས༷་པའི་དོན༷་ཉི༷ད་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་
ན༷་དབ༷ང་པོ༷་སོགས་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར་བ་མིན༷་ནོ་ཞེ་ན། རྟོག་ཡུལ་དང་དབང་ཡུལ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་དེ༷་ནི་རང་མཚན་གྱི་དངོས༷་པོ་གཅི༷ག་པུ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ན། སྒྲ༷་ལས་བྱུང་བའི་བློ་དང་སོག༷ས་པ་ཞེས་པས་དབང་པོ་ལ༷ས་བྱུང་བའི་བློ་ལས་ཡུལ་རང་མཚན་
གཅིག་པོ་དེ་ལ་གསལ་མི་གསལ་འདྲེས་མ་འདྲེས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐ༷་ད༷ད་པར་སྣང༷་བའི་བློ༷་ཡོད་པ་རྒྱུ་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་འདྲའི་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཡུལ་སྒྲ་དང་གཟུགས་སོགས་རང་མཚན་གཅིག་ལ་དེ་འདྲའི་ཁྱད་པར་གང་ལས་ཡིན་ཞེས་སུ་
འགྲེལ་བས་བཤད་དོ། །དེ་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་རང་མཚན་གཅིག་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པས་སོ། །སྐྱེས་བུའི་དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་སོགས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་ལ་དེ་འདྲའི་ཁྱད་མེད་དེ་བུམ་པ་མཐོང་བཞིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་བུམ་
པར་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རང་མཚན་མེད་པ་འདས་མ་འོངས་དང་ལོག་ཤེས་རྣམས་ལ་དེའི་རང་མཚན་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་གཞལ་ཏེ་གཞལ་བྱ་རང་མཚན་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་སྤྱི་བློའི་ཡུལ་དེར་རང་མཚན་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡོད་མི་སྲིད་དོ། །
20-1-206b


དེ་ལྟར་རང་མཚན་མེད་ཀྱང་སྤྱི་བློའི་ཡུལ་དེ་ལ་རང་མཚན་དུ་ཞེན་ནས་གཞལ་བྱར་བྱེད་ཅིང་སྒྲ་རྟོག་གི་སྒོ་ནས་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་བསླུ་མེད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཞལ་བྱ་སྤྱི་མཚན་ཞེས་པ་དེ་རང་མཚན་ལས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོར་ཡོད་དེ། དེ་མེད་ན་སྒྲ་རྟོག་
གི་སྒོ་ནས་ཡུལ་གཞལ་བའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལ་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་ན་བློའི་ཡུལ་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོའམ་རྫས་སུ་མེད་ལ་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ཡུལ་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་གཞལ་བྱར་བྱས་པས་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་སྟེ་
གནད༷་འདི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་གཅིག་དང་གཞན་དུ་མེད་ཚུལ་ལ། རྟགས་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། རིག༷ས་དང་ལྡན༷་པའམ་གསལ་བ་དཀར་ཟལ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིག༷ས་མི༷ན་ཏེ། ག༷ང་གི༷་ཕྱིར༷་
ན་གསལ༷་བའི༷་ངོ༷་བོ༷་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཡིན་པས་གཞ༷ན་ནག་རྒུར་སོགས་ལ་རྟེན༷་པ་མེ༷ད་པའམ་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བས་རིགས་གསལ་བ་ཀུན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་འགལ་ལོ། །གལ༷་ཏེ༷་རིགས་ལྡན་ལས་རིགས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་གྲུབ༷་བོ༷་ཅེ༷་ན༷། དེ་གཉིས་ལྟོས་པ་མེད་ན་ནི་རིགས་
དང་རིག༷་ལྡན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ལྟོས༷་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་དེ་གསལ་བའི་འབྲས༷་བུ༷་ཉི༷ད་དུ༷་བརྗོ༷ད་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་རང༷་གི༷་རྒྱུ༷་ལ༷ས་གྲུབ༷་ཟིན་པའི༷་ཕྱིར༷་འབྲས༷་བུ༷་ད་ལྟ་བ་རྒྱུ་ལ་རག༷་ལ༷ས་པ་ཅུང་ཟད་མེ༷ད་པར༷་ཡང༷་། སྔར་གྱི་རྒྱུ་དེའི་འབྲས་བུ་འདིའོ་ཞེས་རྟོག༷་པ༷་ཡི༷ས་
ནི༷་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འབྲེལ་བར༷་བྱེ༷ད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ད་ལྟ་བའི་སྟེང་ན་འབྲེལ་བ་ཞེས་པའི་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །དེས་ན་རིགས་དང་རིགས་ལྡན་གྱི་འབྲེལ་བ་ནི་རྟོག་པས་བྱས་པ་ཙམ་ལས་སྤྱི་རང་གཉིས་ཀ་དུས་མཉམ་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་འབྲེལ་བ་གང་
20-1-207a


ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྤྱི་དེ་གསལ་བའི་འབྲས༷་བུ་མིན༷་པར་རྟག་པའི་དངོས་པོར་འདོད་ན་ནི། ཇི༷་ལྟར༷་ཡང༷་གསལ་བ་ལ་འབྲེལ་བ་ཅི༷་ཞིག༷་ཡོད་དེ་མེད་ལ་དེས་ན་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་སྤྱི་ལས་རང་མཚན་ལ་འཇུག་པ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟར་
བརྟགས་པས་སྤྱི་གསལ་གཞ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷་དེ༷་གཉིས་ལ་འབྲེལ༷་བ་གཉིས་པོ་གང་ཡང་མེ༷ད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སྤྱི་རང༷་བཞིན༷་མེ༷ད་པའམ་དངོས་པོ་མེད་པར༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཐ་དད་གང་དུའང་མེད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མེད་པ་རིགས་སུ་ཐལ་བ་མིན། །སྤྱི་རྗེས་
འགྲོ་བ་བརྟག་པས་བྱེད། །དང་པོ། སྤྱི་ཞེས་པ་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་བཞིན་སྤྱིར་འཐད་ན་མེ༷ད་པ༷་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་རིགས༷་སུ༷་ཐལ༷་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་རིགས་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་མེད་ལ། དངོས་
པོ་མེད་ཀྱང་བློ་ངོར་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་ལ་རིགས་སུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པར་འདྲ་བས་དངོས་མེད་ཐམས་ཅད་རིགས་སུ་འགྱུར་ན་སྤྱི་དངོས་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ལ་ཡང་བ་ལང་གི་སྤྱི་བུམ་པའི་སྤྱིར་འགྱུར་ཏེ་དངོས་པོར་འདྲ་བས་སོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་
དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་མེད་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ནི་བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་གསལ་བ་དེ༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་གང་ཡང་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ཡང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་མི་ལྟོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་བློ་ངོར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཀྱང་རི་བོང་གི་རྭ་སོགས་ལ་བུམ་སོགས་
སུ་ཞེན་པ་མེད་དོ། །སྤྱི་རང་གི་དངོས་པོ་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པར་མེད་ཀྱང་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་སྤྱིར་བཏག༷ས་པ་དེ་གསལ་བ་དང་ཐ་མི་དད་པར་ཞེན་ཞིང་། ཞེན་ཡུལ་རང་མཚན་ཐ་དད་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ལྡོག་པ་དང་ལྡོག་ལྡན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་དང་ཆོས་
20-1-207b


ཅན་དུ་གཟུང་སྟེ་ལྟོས་པར་འཛིན་པས་ན་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་སྤྱི་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཀྱང་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་པར་གྲུབ་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་མི་འཐད་སྤང་། དང་པོ། དེ་ལྟར་རིགས་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་རང་མཚན་གྱི་
ངོ༷་བོ༷་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་རྟོག་ངོར་སྣང་བ་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་ངོ༷་བོ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཤེས་རྣམ་དེ་ལ་རིག༷ས་སུ་སྒྲོ་བཏག༷ས་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་བའི་སྒོ་ནས་ཁྱ༷ད་པར༷་གསལ་བ་དེ༷་རྣམས་ལ༷་འཇུག༷་པའི་དོན༷་ཅ༷ན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་
ནི༷་རབ༷་ཏུ༷་བསྟན༷་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་སྤྱི་མཚན་དེ༷་ལ༷་ངོ༷་བོར༷་སྣང༷་བ༷་སྟེ་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའམ༷། དོན༷་རང་མཚན་ལ༷་སྤྱི་སྣང་དེ༷་ཉི༷ད་དུ༷་འཛིན༷་པ༷་སྟེ་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་གང༷་དེ༷་འཁྲུལ༷་པ༷་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་འཁྲུལ་བ་དེ་རྒྱུ་གང་
ལས་བྱུང་ན་ཐོག༷་མ་མེ༷ད་པའི༷་དུས༷་ཅ༷ན་དོན་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་མཐོང༷་བ་དེ་ཉིད་གོམ༷ས་པའི་བག་ཆགས་སད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས༷་སྣང་བའམ་སྤྲུལ༷་པ་ཡི༷ན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན༷་རང་མཚན་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་སྤྱི་ཞེས༷་བྱ་བ་གསལ་བ་ཀུན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་
ལྟར་སྣང་བ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ་ནི་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་རང་མིན་གཞན༷་ལ༷ས་ལྡོག༷་པའི༷་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་གྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་གང་ཞིག །རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་འདི༷་དག༷་གིས༷་དངོས་སུ་གང༷་བརྗོ༷ད་བྱར་གྱུར་བ༷་དེ༷་ལ༷་བརྟགས་ན་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མེ༷ད་དེ་ཤེས་
རྣམ་ཙམ་ལས་ཡུལ་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཐ་དད་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་སྤྱི་བློ༷་དེ་ལ༷་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྤྱི༷་ཉི༷ད་དུ༷་ནི༷་མཐོང༷་ཞིང་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་ཞེན་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་དེ་ལྟར་ཞེན་པ་དེ་ཡང་སྤྱི་བློ་དེ་དོན༷་རང་མཚན་ལ༷་འཁྲུལ༷་པ་སྟེ་བློ་ལ་དོན་དུ་འཁྲུལ་བ༷འམ༷། སྤྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མེ༷ད་པ༷་ལ་ནི༷་ཕྱི་
20-1-208a


རོལ་གྱི་སྤྱིར༷་འདོ༷ད་པ་སྟེ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་འཛིན་པ་དེ༷་ཡང༷་ནང་གི་རྟོག་པས་བསླ༷ད་པའམ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། དོན་དམ་པའམ་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དུ༷་དཔྱད་ན༷་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་དོན༷་རང་མཚན་གྱི་དངོས༷་པོར་
གྱུར་པའི་ཆོས་སུ༷་གྲུབ་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དངོས་པོའི་ངོ༷་བོ༷་ཅན་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཏགས་ཡོད་ཙམ་ལས་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་རྫས་སུ་མེ༷ད་པས༷་རང་མཚན་རྣམས་དང་གཅིག་ཐ་དད་དུ་བརྗོ༷ད་བྱ༷་མིན༷་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་བརྗོད་ཙམ་ལས་སྤྱི་དངོས་
མིན། །སྒྲ་འཇུག་རྒྱུ་ལས་དངོས་ཡིན་དགག །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་བུམ་སྤྱི་དང་བུམ་གསལ་ལྟ་བུ་གཅིག་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་བྱ་མིན་ཡང་། བུམ་སྤྱི་དང་སྣམ་གསལ་ལྟ་བུ་ཐ་དད་དུ་བརྗོ༷ད་བྱ༷་ཡིན་པས་ན། དེ་འདྲའི་བརྗོད་བྱ་འགའ༷་ཞིག༷་ཀྱང་ཡོད་པ་ལས་རྣམ་པ་
ཀུན་ཏུ་སྤྱི་དེ་གཅིག་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་བྱ་མིན་པར་མ་གྲུབ་པས་ན་དངོས༷་པོ་ཡོད་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། སྤྱི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དངོས་པོ་གང་ལ་ལྟོས་ཀྱང་གཅིག་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དུ་ཡོད་དགོས་པས་ཁྱབ་སྟེ། དངོས༷་པོ་ཡིན་པ་རྣམ༷ས་ནི་ཇི༷་ལྟར༷་ཡང༷་གཅིག་དང་ཐ་དད་
དུ་བརྗོ༷ད་བྱ་མིན༷་པ༷་ཉིད་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ལྟར་བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་བུམ་སྣམ་གྱི་སྤྱི་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པས་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ནི་ཉེར༷་ལེན༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དངོས་པོ་ཐ་དད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་
ནས་བཏགས་པའི་སྤྱི་ཡང་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པར་གཟུང་བ་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་གཞན་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ༷་བརྗོ༷ད་པར༷་བྱ༷་བ་མིན༷་ཏེ། བློས་ཉེར༷་བརྟགས༷་ཏེ་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་འདས་མ་འོངས་ལ་སྒྲ་འཇུག་
20-1-208b


པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་སྤྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དགག་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། འདས༷་པ༷་འགགས་པ་དང༷་ནི༷་མ༷་འོ༷ངས་པ་མ་སྐྱེས་པའི༷་དོན༷་ལ༷འ༷ང་སྤྱི༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་མཚན་ཅ༷ན་གྱི༷་མཉན་པ༷་སྟེ་སྒྲ་དག༷་ནི༷་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་བ་ཡོད་དེ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ང་ལས་ནུ་ཞེས་
དང་མ་འོངས་པ་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་དུང་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་འཇུག་པ་ཡོད་ན་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་ནི་སྤྱི་ཡིན་པས་སྤྱི་མཚན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ལས་སྒྲས་དོན་དེ་དག་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ན་སྒྲས་བརྗོད་ཀྱང་དེའི་བློ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དོ། །གལ་
ཏེ་དེ་ལྟར་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་གི་སྤྱི་ནི་བརྗོད་པ་ན༷། སྤྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ལུགས་ལ་དངོས་པོར་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི་སྤྱི་དེ་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དངོས་པོ་ད་ལྟར་མེ༷ད་པ་དེའི་ཆོས༷་སུ་ཇི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ། རིགས་ལྡན་ནམ་ཆོས་ཅན་མེད་པ་ལ་ཆོས་སམ་རིགས་དེ་དེའི་ཆོས་ཡིན་པར་
འགལ་ཏེ། མེད་པའི་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་བུའི་ཁ་དོག་དཀར་པོ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་འདས་མ་འོངས་ལ་སྤྱི་མེད་ཀྱང་སྤྱིའི་མིང་ཉེར༷་བཏག༷ས་ཙམ་དུ་འཇུག་པ་ལ༷ས་དེ༷་ལྟར་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན། བཏགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་སྒྲ་
གང༷་ཞིག༷་ད་ལྟ་ཡོད་པའི་སྣམ༷་བུ་དང་ཀ་བ་སོག༷ས་ལ༷་བཏགས་མིང་དུ་འཇུག་པ་མེ༷ད་ལ༷། ད༷་ལྟ༷་བ༷་ཡི༷་བུམ༷་པ༷་ཡི༷་དངོས༷་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པ་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་བུམ་པ་དང༷་ནི༷་ཉེ༷་བ༷་ཡི་སྒོ་ནས་བཏགས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ཞིག་ཡིན་ཏེ་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྣམ་
སོགས་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་བུམ་སྒྲ་མི་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་འདས་མ་འོངས་པ་ལ་ཡང་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་ན་དེ་བུམ་པའི་སྤྱི་དང་ཉེ་བའམ་འདྲ་བར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་
20-1-209a


ལ་དངོས་མིང་དང་མེད་པ་ལ་བཏགས་མིང་ཞེས་འདོད་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་ཏེ། ཆོས་གང་ལ་ཐོག་མར་རང་གི་མིང་དུ་བཀོད་པ་གང་ཞིག་དེ་བརྗོད་པ་ན་བློ༷་ནི༷་ཆོས་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་འཁྲུལ༷་བ༷འམ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེ༷ད་པར་གོ་
བར་བྱ་བའི་དོན་རང་ཉིད་ལ་དྲང་པོར་འཇུག༷་པ༷་དེ་ནི་དོན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟག༷་ཏུ༷་དེ་ཡི་དངོས༷་མིང་ཡིན་པ་དང༷་། མིང་དེ་འདྲ་བ་ཆོས་གཞན་ལ་དེར་སྒྲོ༷་འདོག༷ས་པའི་མིང་དུ་བྱས་པ་ལ༷་བཏགས་མིང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་གཅན་གཟན་གྱི་ཁྱད་པར་ཞིག་ལ་སེ༷ང་གེ༷་ཞེས་པ་དངོས་མིང་དང་། བྲམ༷་
ཟེའི༷་ཁྱེ༷འུ༷་དཔའ་རྩལ་དང་ལྡན་པའམ་དབྱིབས་སེང་གེ་འདྲ་བ་ལ༷་སེང་གེ་ཞེས་བརྟགས་མིང་དུ་དེ༷་ལྟར༷་བརྗོ༷ད་པ༷འང༷་འཇི༷ག་རྟེན༷་ན་དོན་མཐུན་དུ་གྲགས་པ་ཡོ༷ད་ན་དེ་ལས་བརྒལ་ཏེ་དངོས་བཏགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གཞན་དུ་འདོད་པ་དོན་མེད་དེ། མིང་ནི་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་སྦྱར་
བའི་གྲགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་དཔྱད་པས་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ནོག་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་ཆགས་ལ་མིང་གཞན་མི་འདོགས་པར་བ་ལང་ཞེས་པ་ཁོ་ན་འདོགས་དགོས་པའི་མིང་དོན་ལ་དངོས་པོའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དོན༷་ཅི་ཡང་མེ༷ད་ན༷་ཡང༷་
འགྲོ་བ༷་བརྡ་སྦྱོར་བ་པོ་ཡིས༷་ཡུལ་གང༷་ལ༷་ཐོག་མར་མིང་དེར་གྲགས༷་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་བསམ་པས༷་སྒྲ༷་གང་ཞིག་བཀོད༷་པ༷་དེ་ནི་དོན་དེ༷་ལ༷་ལྟོས་ནས་མིང་དེ༷་རང་གི་དངོས༷་མིང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་ལ་སྒྲ་བཀོད་པ་གྲགས་པས། ཞེས་བསྒྱུར་བ་བདེ་སྟེ། 
ཐོག་མར་སྒྲ་བཀོད་པ་དེ་དེ་ལྟར་གྲགས་པས་ན་དེ་ཡི་དངོས་མིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །སྔ་མ་མིང་དེར་གྲགས་ཟིན་དེ༷་དང་མཚུངས༷་པའི་ཕྱིར༷་སྔ་མ་དེའི་མིང་གཞན་ལ་བཏགས་པ་ན་མིང་གི་སྒོ་ནས་སྔ་མ་དེར་འཁྲུལ༷་པའི་རྟོག༷་པའམ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེད་བ་ཅ༷ན་གྱི་
20-1-209b


མིང་གཞན༷་ནི་སྔ་མ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕལ༷་པ༷འམ་བཏགས་མིང་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་བཏགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ནི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་དབང་བཙན་དུ་བྱས་པ་མིན་ཏེ་སྐྱེས་བུས་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་བརྡ་སྦྱར་ཟིན་པ་དང་། གཞན་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱར་བ་ཙམ་དུ་གྲགས་པ་ལས་
དངོས་བཏགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་མི་ལྟོས་པར་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་འཇུག་པ་ནི་ཡོད་པ་ལ་མེད་པའི་སྒྲ་བཏགས་པ་དང་། མེད་པ་ལ་ཡོད་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཡོད་དེ། ཇི༷་ལྟར༷་ན་དངོས༷་པོ༷་ནུས༷་པ་ཆེན་པོ་མེ༷ད་པ་ལ༷་མེ༷ད་དོ༷་ཅེ༷འམ༷། དོན་མེད་
ཀྱང་རྣམ་འགྱུར་ཀུན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ལ་གཙོ་བོ་ཞེས་དངོས་མིང་བཏགས་ནས་དེ་ལྟར་རྟོག༷་པ༷་ཇི༷་བཞིན༷་དུ༷་ཡུལ་གྱི་བྱ་བ་དུ་མ་བྱེད་ནུས༷་པའི་མི་ལ༷འང༷་གཙོ༷་བོ༷་དང་བྱེད་པོ་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་མིང་ངམ་མཉམ༷་པ་བཏགས་མིང་དུ་སྐྱེ༷་བོ༷ས་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལ་བུ་ཡོད་ཀྱང་དགྲ་འདུལ་བ་
སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་མེད་པ་ལ་བུ་མེད་ཅེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་མེད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་མེད་ཅེས་སོགས་དམན་པ་ལ་དགག་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་དང་། གཙོ་བོ་སོགས་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མིང་ཐོགས་ཟིན་ནས་གཞན་ལ་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་
སྦྱར་བ་བཏགས་མིང་དུ་འགྱུར་བས་ན་དངོས་བཏགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་བརྡ་ལས་གྲགས་ཚུལ་ཙམ་གྱིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དོན་མེད་པ་དང་མཚུངས་པ་ལ། །དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་ཞིག༷་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་
ལ༷་དེ་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ལ༷ས་དེ་འཛིན་གྱི་བློ༷་ཅི༷་འདྲ༷་ཞིག་ཏུ་སྣང༷་བ༷་དེ༷་དང་འདྲ༷་བར་མ༷་ཞིག༷་པ་ད་ལྟར་ཡོད་པའི་བུམ་པ་ལ༷་སྒྲ་བློས་གཞལ་བ་ན༷འང་ཁྱད་མེད་དེ། དོན་རང་མཚན་ཡོད་མེད་གང་གཞལ་ཡང་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་དེ་ལ་གསལ་མི་གསལ་སོགས་
20-1-210a


ཁྱད་པར་མེད་པས་ན་རང་གི་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ཙམ་སྟེ་ཡུལ་གྱིས་རྣམ་པ་གཏད་པ་ཅན་མིན་གྱི། རྣ༷་བ༷་དང་མིག་ལ༷་སོག༷ས་པའི་རྣམ༷་པར༷་ཤེས༷་པ་རང་གི་གཟུང་དོན༷་རང་མཚན་ཡོ༷ད་པ་ཅ༷ན་ལ༷་ཁྱད་མེད་པའི་རྟོག་པའི་སྣང་བ་དེ༷་དག༷་ལྟ་བུ་
མེ༷ད་དེ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དུས་གསུམ་གྱི་བུམ་པ་གང་ལ་དམིགས་ཀྱང་དེ་དག་གི་སྤྱི༷་ཡན་གར་བ་ཙམ༷་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་ནས་འཛིན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་དོན་ད་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་སེམ༷ས་གཉི༷ས་པོ་དག༷་ནི༷་སྣང་ཡུལ་མཚུང༷ས་
པ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། སྤྱི་ཡན་གར་བ་དེ༷་འབའ༷་ཞིག༷་ནི༷་སྤྱི་བློས་འཛིན༷་པར་བྱེ༷ད་པ༷་སྔར༷་ནི༷། དེ་མཚུངས་མིན་དང་གསལ་བ་མིན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ༷་པར༷་བཟློག༷་ཟིན༷་ཏོ༷། །བཞི་པ་སྤྱི་ཉིད་ཡིན་པས་དངོས་མེད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི། གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཕན༷་ཚུན༷་
ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོད་པ་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ནི༷་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་པ་གཅིག་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་དུ་ཇི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཁྱད་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་མེད་པ་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བ་གཅིག་ལའང་གནས་སྐབས་ཁྱད་ཡོད་པ་དང་རང་བཞིན་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཁྱད་མེད་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་
གཉི༷ས་སུ་ཡོ༷ད་པ་ཅི་འགལ་སྙམ་ན༷་ཡང༷་། ཁྱད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་པས་འགལ་བ་དེ༷་གཉིས་དངོས༷་པོ་གཅི༷ག་ཏུ༷་ཇི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ་འགྱུར་མི་རིགས་སོ། །གལ༷་ཏེ༷་གསལ་བ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཁྱད་ཡོད་ཁྱད་མེད་གཉིས་མི་སྲིད་ཀྱང་དེ༷་དག༷་
མཚུངས༷་པ༷་ཡི༷་སྤྱི་ཡི་དངོས༷་པོ་ཉིད་དེ༷་ནི་གསལ་བ་དེ་དག༷་ལ༷ས་གཞན༷་ཉི༷ད་དུ་ཡོད་ལ། དེའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་མཚུངས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མཁར་གཞོང་ལ་རྒྱ་ཤུག་ལྟར་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པའི་སྤྱི་དེ་གསལ་བ་ལ་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། བདག་གཅིག་
20-1-210b


འབྲེལ་མེད་ལ་དེ་བྱུང་ཡང་མེད་པར་གོང་དུ་བཀག་ཟིན་པས་གསལ་བ་དེ༷་དག༷་གི༷་སྤྱིའོ་ཞེས༷་འབྲེལ༷་བ་གང་ཡང་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །འོ་ན་ལྡོག་པ་ལ་སྤྱིར་འདོད་པ་ཁྱོད་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། ལྡོག༷་པ༷་དངོས་མེད་ནི་གསལ་བ་ལས་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་རྣམ་པར་
ཡོད་མི་དགོས་པས་དེ་ལ༷་ནི༷་བརྟག་པ་དེ་ལྟ་བུས་སུན༷་དབྱུང༷་བ་མེ༷ད་དེ། ལྡོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བློས་སྤྱིར་བཏགས་པའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་གསལ་བ་ཀུན་ལ་མཚུངས༷་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་སྤྱི༷་འདི༷་ལ༷་བརྟགས་ན་བློས་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་
རང་ཉིད་དངོས༷་པོ༷་མེ༷ད་པའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅན་ཡི༷ན་ཏེ་ཐུན་མོང་པའི་སྤྱི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནའོ། །ལྔ་པ་འབྲས་བུར་མི་འཐད་པ་ནི། སྤྱི་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནམ་མིན། དེ༷་འབྲས༷་བུ་ཉིད་དུ་གནས་སོ་ཤེ༷་ན༷། སྐད་ཅིག་
མའི་རྒྱུ་ཐ་དད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དུ༷་མ༷་ཡིན་པ་དང༷་། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་འཇིག༷་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་དགོས་ནའང་ཚུལ་དེ༷་འདྲ་ཡང༷་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྤྱི་གཅིག་པུ་དང་རྟག་པར་འདོད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་འཇིག་པར་ངེས་པ་
ཡིན་ཏེ། འཇིག༷་པ༷་ནི༷་དངོས༷་པོ༷་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཙམ༷་དང༷་ནི༷་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལ་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་ཡོད་པ་སྲིད་པ་མིན༷་ནོ། །གལ་ཏེ་རིགས༷་རྣམ༷ས་ནི་འབྲས༷་བུ་མིན༷་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར༷་ན༷་གསལ་བ་རྣམས་དང་མ༷་འབྲེལ༷་བ༷་དང༷་། རྒྱུ་ལས་མ་
བྱུང་བའི་ཕྱིར་དངོས༷་མེ༷ད་དུ་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་བརྡ་དྲན་ལ་ལྟོས་པ་ལ། དངོས་དང་དོགས་པ་སྤང་བ་གཉིས། །དང་པོ། གཟུང་དོན་གྱི་དངོས༷་པོའི༷་སྟོབ༷ས་ཀྱིས༷་སྐྱེས༷་པ༷་ཡི༷་མིག་ཤེས་སོགས་དབང་པོའི་ཤེས༷་པ༷་གང༷་དེ༷་མིང་ངམ་བརྡ༷་དྲན་པ་དག༷་ལ༷་
20-1-211a


ལྟོས༷་དགོས་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཀྱང་། སྤྱི་འཛིན་པ་ཡི༷་ནི༷་བློ༷་ལ༷་བརྡ་དྲན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཡུལ་ཉིད་དེ༷་ལྟར༷་སྣང༷་བ༷་མེ༷ད་པས་སྤྱི་གཟུང་དོན་དུ་ཡོད་པས་དེའི་བློ་སྐྱེ་བ་མིན་པར་བརྡ་དྲན་སོགས་ནང་གི་ཡན་ལག་གི་སྟོབས་ལས་དེར་སྤྲུལ་པ་ཙམ་
དུ་ཟད་དོ། །གཉིས་པ། དེར་མ་ངེས་ཏེ་བ་ལང་གི་དངོས༷་པོ་གཉི༷ས་མཐོང༷་བ་ལ༷་དེ་འཛིན་གྱི་བློ༷་འགའ༷་ཞིག༷་བརྡ༷་ལ་མེ༷ད་ན༷་ཡང༷་། དེ་གཉིས་རིགས་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་རྗེས༷་སུ༷་འཇུག༷་པའི་བློ་སྐྱེ་བས་ན་བརྡ་ལ་མ་ལྟོས་ཀྱང་སྤྱི་ཡིས་རང་བློ་སྐྱེད་པ༷་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་
འདྲའི་བློ་སྐྱེ་བ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ན་སྤྱི་གཟུང་དོན་དུ་ཡོད་པ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ་དོན༷་བ་ལང་གི་གསལ་བ་གཉིས་པོ་ཆོས་མཚུངས་པའམ་ཉེ༷་བ༷་དང༷་རྗེས་སུ་འབྲེལ༷་བ༷་ཡོད་པ་ལས་བློ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཇི༷་ལྟ༷ར་ན༷། མིག་དང་ཀ་བའི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ལ་ཐུན་མོང་བར་
རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་རིག༷ས་བ་ལང་གཉིས་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་དེ་མེ༷ད་ཀྱང་། དེ་གཉིས་མིག་གི་ཤེས༷་པ༷་ཡི༷་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་ཏེ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་དེས་ན་མིག༷་དང་གཟུགས་ལ་སོ༷གས་པ་དེ་དག་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས༷་ཉེ་བ་སྟེ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་འདོ༷ད་པ་བཞིན༷་ནོ། །
དེས་ན་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཉེ་བ་སྟེ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐུན་མོང་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐུན་མོང་པའི་ཆོས་གཅིག་དངོས་པོར་ཡོད་པས་དེ་བློ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གཞན་གྱིས་ཐུན་མོང་བར་བློས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དོན་རང་གི་སྟེང་ན་ཕན་ཚུན་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་
ཡོད་པ་དེ་རིགས་དངོས་པོ་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གིས༷་དེ་མིན་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་རྣམ༷་པར༷་ཕྱེ༷་བ༷་ཡིས༷་བ་ལང་རྣམས་རིགས་གཅིག་ཏུ་བཞག་པ་ཡིན་ལ། གསལ་བ་དེ་ལ་དེ་མི་ལྡན་
20-1-211b


པ་རྣམ་པར་བཅད་ཅིང་གཞན་ལ་ལྡན་པ་བཅད་པ་དེ་འདྲའི་གཞན་སེལ་བའི་རིག༷ས་དེ་དག་ཀྱང༷་དེ་ལྡན་ཀུན་ལ་རྗེས༷་སུ༷་འགྲོ༷་བ༷་ཡི༷ན་ཀྱང་ཐུན་མོང་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །བདུན་པ་སྤྱི་ཡན་གར་མི་སྣང་བ་ལ། དངོས་དང་མ་ངེས་སྤང་
པའོ། །དང་པོ། སྤྱི་འདི་ལ་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཞིག་ན་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་དེའི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་སྣང་བ་མེད་པ་མི་སྲིད་ལ། དེ་ལྟ་ནའང་སྤྱི་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ༷་པ༷་འགས༷་ཀྱང༷་སྟེ་ཆ་ཕྲ་བ་
ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ༷་ཤེས༷་ལ༷་སྤྱི་དེ༷་ཡི་དངོས༷་པོ་འདིའོ་ཞེས་སྣང༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ། གཏན་ཚིགས་དེར་མ་ངེས་ཏེ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་རྣམས་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཤེས་པ་ལ་དངོས་སུ་མི་སྣང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན་
དབང་པོ་ཡོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་འཇུག་ལྡོག་གི་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ་སྤྱི་མེད་ན་མི་རུང་བའི་རྗེས་དཔག་ཀྱང་མེད་ལ། དབང་པོ་རྣམས་གཟུགས་ཅན་ཡིན་ཡང་མི་མཐོང་བ་ནི་ཕལ་པའི་དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། གཏན་ནས་མཐོང་
མི་རུང་བ་མིན་ཏེ་གཟུགས་ཅན་ལ་གཏན་ནས་མཐོང་མི་རུང་བ་མེད་དོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་དབ༷ང་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷་ཡང་གལ༷་ཏེ༷་དེ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ལྟ༷་བ༷་པོ༷་རྣལ་འབྱོར་པ་སོགས་ཡོ༷ད་ན༷། དབང་པོ༷་དེ༷་ཡི་ལུས༷་སམ་གཟུགས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་སྣང༷་བར་
འགྱུར༷་རོ། །རིག༷ས་རྣམ༷ས་ཀྱང་ནི༷་དེ་དང་འདྲའོ་སྙམ་ན་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་གསལ་བ་ལས་རིགས་ཡན༷་གར༷་དུ་མཐོང༷་རུང་བ་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་གསལ་བ་ལས་ཡན་གར་དུ་མཐོང་དུ་ཡོད་ན་གསལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་། དབྱིབས་
20-1-212a


སོགས་ཡོད་པར་ཐལ་བ་དང་། གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་དམིགས་པར་ཐལ་བ་དང་། མི་དམིགས་ན་དུ་མར་འགྱུར་བ་དང་། བ་ལང་གི་གསལ་བ་མེད་ཀྱང་དེ་ཡོད་པར་ཐལ་བ་སོགས་ཆེས་འགལ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གི་གནོད་པ་
དུས་གཅིག་ཏུ་འབབ་པའི་ཕྱིར་ཡན་གར་དུ་མཐོང་མི་རུང་བས་རིགས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡན་གར་དུ་སྣང་མི་རུང་ན་ཡང་གསལ་བ་མཐོང་བ་ན་སྤྱི་ཡང་མཐོང་བ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་སྙམ་ན་མཐོང་མི་སྲིད་དེ། བ་ལང་གི་གས༷ལ་བ་འཛི༷ན་པའི་ཚེ༷་ན༷འ༷ང་བདག་
གིས་ཡིད་གཏད་དེ་བརྟགས་ན་ཡང་དེ༷་ཡི་མིང་བ་ལང་ཞེས་པའི་སྒྲ༷་ཙམ༷་དང་ནོག་ལྐོག་ཤལ་སོགས་དང་ལྡན་པའི་གསལ་བ་དེ་ཡི་ངོ༷་བོ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་དུ་སྤྱི་ནི་འདིའོ་ཞེས་སྣང༷་བ༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པས་ན་དེ་ཇི་ལྟར་སྣང་སྟེ་མི་སྣང་ངོ་། །དེ་གསལ་བ་འཛིན་པའི་དུས་དེ་ཉིད་དུ་
སྣང་རུང་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ལ་དེ་གསལ་བ་ཁོ་རང་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཁས་བླངས་པས་ན། དེས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཏད་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་རྣམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཞེས་དམིགས་དགོས་ན་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་རྣམ་པ་གཏོད་པའི་སྤྱི་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བར་
ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དེ་ཕྱིར་དངོས་མེད་དུ་གྲུབ་པ་ནི། དེ་ལྟར་རིགས་པ་བདུན་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་སྤྱི་དེ༷་ནི༷་འབྲས་བུ་གཞན་ལྟ་ཅི་རང་འཛིན་གྱི་ཤེས༷་པ་སྐྱེད་པ་ཙ༷མ་གྱི༷་དོ༷ན་བྱེ༷ད་པ༷ར་ཡ༷ང་མི༷་རུ༷ང་ངོ༷་། །དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་པ་དེ༷་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་དེ་ལ་རང༷་
བཞི༷ན་གང་ཡང་མེ༷ད་དེ་དོན་བྱེད་ནུས་སྟོང་དེ༷་ནི༷་དངོ༷ས་མེ༷ད་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་བཟློག་པས་རང་མཚན་དངོས་པོར་བཤད་པ་ནི། སྤྱི་ལ་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ་དེ་ལ༷ས་བཟློག༷་པ་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་མིན་པ་གཅིག་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་སོགས་གང༷་ཡི༷ན་པ་
20-1-212b


དེ༷་ནི༷་ར༷ང་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པར་འདོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ། །དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། བུམ་པ་སོགས་དང་སྐྱེ་བ་སོགས་དངོ༷ས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྱི་དང༷་། ནམ་མཁའ་དང་བུམ་མེད་སྐྱེ་མེད་སོགས་
དངོ༷ས་མེ༷ད་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྱི་དང་། ཤེས་བྱ་གཞལ་བྱ་སོགས་དངོས་དངོས་མེད་དག་གཉི༷ས་ཀ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས་དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་ཕྱིར༷་སྤྱི༷་དེ༷འང་སྤྱིར་བཏང་རིགས་རྣ༷མ་པ༷་གསུམ༷་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་དངོ༷ས་པོ་ལ་བརྟེན༷་པའི་སྤྱི་དེ་ནི་དངོ༷ས་པོ་ལ་འབྲེ༷ལ་པའི་
ཕྱིར༷་དངོས་པོའི་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་དགོས་པས་ན་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྱི་འཛིན་པའི་བློ་དེས་དངོ༷ས་པོ༷་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་ནས་ཤེས༷་པར་འགྱུར༷་བས་ན་ཡུལ་མེད་ཀྱི་ཤེས་རྣམ་ཙམ་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན༷། དེས་དངོས་པོ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་པ་
མིན༷་ཏེ། དངོས་པོ་གཟུང་དོན་ཡིན་ན་དབང་པོ་སོགས་དོན་མེད་དུ་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པས་ལ༷ན་བཏ༷བ་ཟིན་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། འད༷ས་མ་འོངས་སོག༷ས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ༷་ཡང་སྤྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ལས་རྣ༷མ་པ༷་གཞ༷ན་དུ་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །
གལ༷་ཏེ༷་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྱི་དངོས་པོའི་རང་མཚན་མེད་པར་ཡང་སྐྱེ་ན་དངོ༷ས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དུ་བཞག་པའང་ཉམ༷ས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན༷་དེ་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྱིར་བཞག་པ་མི་ཉམས་ཏེ། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་བུམ་པའི་སྤྱི་གཞལ་བ་ནའང་
སྔར་བུམ་པའི་རང་མཚན་གྱི་དངོ༷ས་པོ༷ར་འཛི༷ན་པ༷་སྔོན་དུ་འགྲོ༷་བ་ཅ༷ན་གྱི་སྒོ་ནས་ལྟོ་ལྡིར་བ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དེ་འདྲ་བྱུང་ཟིན་ཏོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་བུམ་པ་དེ༷་ཤེ༷ས་པ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་དངོས་པོའི་སྤྱི་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཉེ༷ས་པ་འདི༷་
20-1-213a


མེ༷ད་དེ། དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་སད་པའི་བློ་སྣང་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དེའི་རྣམ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཇུག་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་
ངོ་། །དང་པོ། དོན་དམ་པར་རམ་མཐར་ཐུག་གི་འཇུག་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ར༷ང་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་གཅི༷ག་ཁོ་ན་གཞ༷ལ་བྱ༷་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་མ་ཟད་རྗེས་དཔག་གིས་ཀྱང་རང་མཚན་དེ་གཞལ་བྱར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་ཡོ༷ད་པའམ་
མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དུ་རྣམ་པར་དཔྱོ༷ད་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ཚད་མས་བཅད་པ་ལྟར་དོ༷ན་བྱ༷་བ་ནི་སྤྱི་ཙམ་ལས་མ་ཡིན་པར་རང་མཚན་དེ༷་ཁོ་ན་ལ༷ས་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་ཚད་མ་ཚད་མིན་ནི་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་གཞལ་བྱའི་དོན་ལ་དེ་ལྟར་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་གང་གིས་
ཀྱང་མིན་ནོ། །དེས་ན་རང་མཚན་དངོས་སུ་མ་མཐོང་བ་གང་གཞལ་ཀྱང་བློ་ངོར་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ཤིང་ཡུལ་དེ་ལ་ཞེན་ནས་ཡུལ་འཇལ་བར་སེམས་པ་ཡིན་པས་ན། གང་གཞལ་བ་དེ་ཡུལ་གྱི་རང་མཚན་ལ་གཞོལ་ཞིང་འབབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྤྱི་ལའང་དཔྱོད་པ་འཇུག་
པ་མ་ཡིན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་རང་མཚན་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་སྙམ་ན། སྤྱི་ལ་དཔྱོད་པ་ན་ཡང་ཅི་སྤྱི་འདི་རང་མཚན་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དཔྱོད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་ཁ་ཅིག་གིས་རང་མཚན་ཡོད་པའི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་པ་ལ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་པ་དག་གིས་དེ་
ལ་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་རང་མཚན་མེད་པར་ཚད་མས་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཙོ་བོ་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལ་ལ་སོགས་པའང་སྣང་བརྟག་བསྲེས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ཡོད་པར་སེམས་པ་ཡིན་ལ། ནམ་ཞིག་བློ་སྣང་ཙམ་ལས་བརྟག་བྱ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་མེད་པར་ངེས་པ་ན་དེ་
20-1-213b


འདྲའི་རང་མཚན་མེད་པར་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་མེད་དུ་དཔྱོད་པ་ཡང་དགག་བྱའི་རང་མཚན་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་མེད་པར་དཔྱོད་པ་ཡིན་པས་རང་མཚན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ་གཞན་དུ་སྤྱི་ཙམ་ལ་དེར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་དོན་བྱ་བ་གཞན་མེད་པས་ན་སྔར། དོན་བྱེད་ནུས་
པ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་འདོད་བརྟགས་པས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལུང་དང་རིགས་པར་འགལ་སྤང་གཉིས། །དང་པོ། གཞལ་བྱ་རང་མཚན་གཅིག་ཡིན་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གྱི་གླང་པོས། མཚན་ཉིད་གཉིས་གཞལ་བྱའོ། །
ཞེས་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་བཞེད་པ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། སློབ་དཔོན་གྱི་བཞེད་པ་དེ༷་ནི༷་རང་མཚན་ལས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་མཚན་ཁོ་ན་གཞལ་བའི་དོན་མིན་ཏེ་རྗེས་དཔག་གིས་སྤྱི་མཚན་དངོས་སུ་གཞལ་ཀྱང་དེའི་སྒོ་ནས་མཐར་རང་མཚན་གཞལ་བ་ཡིན་པས་གཞལ་
བྱའི་རང་མཚན་གང་ཡིན་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་ར༷ང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་དང་། རྗེས་དཔག་གིས་གཞ༷ན་སྤྱི་ཡི་ངོ༷་བོ༷་ཡི༷་རང་མཚན་དེའི་ཚུལ་རྟོག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཚད་མ་གཉིས་པོའི་དངོས་ཀྱི་གཞ༷ལ་བྱ༷་ལ་སྤྱི་རང་གཉི༷ས་སུ༷་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་མཚན་དེའི་
ཚུལ་ལ་ཚད་མས་འཇུག་པ་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་དངོས་སུ་མ་འཁྲུལ་བར་གཞལ་ཞིང་རྗེས་དཔག་གིས་སྤྱི་ལ་དེར་འཁྲུལ་ནས་ཞེན་པས་གཞལ་བ་ཡིན་ལ། ཚད་མ་གཉིས་ཀས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་ཡུལ་རང་མཚན་ལ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པས་མི་བསླུ་བ་ལ་འདྲ་བ་
ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ཡོད་དེ་མངོན་སུམ་ལ་རང་མཚན་དངོས་སུ་སྣང་བས་སྣང་ཡུལ་ལ་མ་འཁྲུལ་ཞིང་། རྗེས་དཔག་སོགས་སྤྱི་འཛིན་པའི་བློ་ནི་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་ལ་རང་མཚན་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི་ངོ་བོར་མངོ༷ན་པར་ཞེ༷ན་ན་ཡང་དེ་ལྟར་
20-1-214a


གྲུབ་པ་མི༷ན་པའི༷་ཕྱིར༷་གཞལ་བྱ་གཉི༷ས་པ༷་དོན་རང་མཚན་དངོས་སུ་དེའི་ཡུལ་དུ་མེད་པ་ལ་དེ་ཡོད་པར་འཁྲུལ༷་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་བཞེད༷་དོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེར་འཛིན་པ་སྤྱི་གཞན་གྱི་ངོ༷་བོ༷ས་ནི༷་གཞན་རང་མཚན་རྟོག༷ས་
པ་ཡིན་ན༷་དེ་འཁྲུལ༷་པ་ཅན་ཡིན་ལ་དེས་ན་ཚད༷་མ༷་མི༷ན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྗེས་དཔག་གིས་ཇི་ལྟར་བཅད་པའི་བས༷མ་པ༷་དེ་ལ༷་ནི༷་བསླུ་བ་མེ༷ད་པར་དེ་ལྟར་རང་མཚན་ལ་ཡང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷། སྣང་ཡུལ་ལ་རང་མཚན་དུ་འཁྲུལ༷་པ༷་ཡི༷ན་དུ་ཟིན་ན་ཡ༷ང་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ་
དོན་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣ༷མ་པ་གཞ༷ན་གྱིས༷་ཀྱང༷་གཞན་མ་ནོར་བར་རྟོགས༷་པ༷་མཐོ༷ང་བས་ན་གཞན་གྱི་ངོ་བོས་གཞན་རྟོགས་ན་ཡུལ་དེ་ལ་ཚད་མ་མིན་པར་བརྗོད་པ་དོན་མེད་དེ། ཚད་མ་ནི་དོན་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་དེ་ཙམ་ལ་མི་བསླུ་བའི་སྒོ་ནས་འཇོག་པ་ཡིན་
ན་དེ་འདྲའི་གཞན་གཞན་ལ་མི་བསླུ་བ་མཐོང་བས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན། མཐོང་བ་དང་ཐོབ་པའི་སྐད་ཅིག་ཐ་དད་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་སྔོན་པོར་མཐོང་བའི་ཚད་མས་བཅད་ཟིན་ཕྱིས་མཐོང་བ་ན་ཡང་སྔོན་པོ་ཙམ་ལ་མི་བསླུ་བ་དང་། ཡུལ་གང་ན་སྨན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་
པར་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་བློ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་དུས་སུ་ཕྱོགས་དེར་སྨན་ཚོལ་བ་ལ་སྨན་དང་ཕྲད་པར་མི་བསླུ་བ་དང་། ཆོས་གཞན་དུ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མེ་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་གཞན་གྱིས་གཞན་རྟོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་བཞིན་དུ་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་རང་
མཚན་བཟུང་བ་ན་གཞན་གྱིས་གཞན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དོན་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གཞལ་བྱ་གཞན་གྱིས་གཞན་རྟོགས་པ་མི་འཐད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས༷་འདི༷་ལ༷་ནི༷་ལ༷ན་ཅི་རིགས་པར་བཏབ་ཟིན༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་མཐར་ཐུག་གི་གཞལ་
20-1-214b


བྱ་གཅིག་ཡིན་པའམ་སྤྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པས་ན་རྗེས་དཔག་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཟེར་བ་ལ་ནི། བརྗོད་བྱ་ཉིད་ཕྱིར་དེ་དངོས་མིན། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་ཟིན་ལ། གཉིས་ཀས་གཞལ་བྱ་རང་མཚན་ཡིན་ན་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་མི་འཐད་ཅེ་ན། དེ་ནི་རང་
གཞན་ངོ་བོ་ཡིས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ལན་བཏབ་ལ། གཉིས་ཀའི་ཡུལ་རང་མཚན་ཡིན་ན་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་མི་འཐད་ཟེར་ན། ཇི་བཞིན་མངོན་ཞེན་མིན། སོགས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་ཟིན་ཅིང་། འཁྲུལ་བ་ཡིན་ན་དོན་རང་མཚན་ལ་མི་བསླུ་བ་མི་འཐད་ཅེ་ན། 
གང་ལ་དངོས་དང་འབྲེལ་ཡོད་པ། །ཞེས་སོགས། སྔར་ལེའུ་དང་པོར་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཀྱང་དོན་ཐོབ་པ་ལ་མི་བསླུ་བའི་དཔེ་འཇིག་རྟེན་རང་ལ་གྲགས་པ་བཀོད་ན། ནོ༷ར་བུ༷་དག་གི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཁྲུལ་ཏེ་ནོར་བུ་ལེན་དུ་རྒྱུག་པ་དང་། 
སྒྲོན་མེའི༷་འོ༷ད་ད༷ག་ལ༷་ནོར༷་བུའི༷་བློ༷་ཡི༷ས་ནོར་བུ་ལེན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོ༷ན་པར་རྒྱུག༷་པ༷་གཉིས་ཀ་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་ལོག༷་པའི༷་ཤེ༷ས་པ་ཡིན་པར༷་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་ཀྱང༷་ཇི༷་ལྟར༷་ནོར་བུ་ཐོབ་པའི་དོ༷ན་བྱེ༷ད་མི་བྱེད་ལ༷་ཁྱ༷ད་ཡོ༷ད་དེ། སྒྲོན་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཁྲུལ་བས་ནོར་བུ་
མི་ཐོབ་ལ། ནོར་བུའི་འོད་ལ་འཁྲུལ་ནས་རྒྱུག་པས་ནོར་བུ་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དཔྱད་ན་ནོར་བུ་ཉིད་མངོན་སུམ་ཚད་མས་བཅད་པའང་མིན་ལ། ནོར་བུ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པ་ཙམ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པའང་མ་ཡིན་མོད་དེ་ལས་དོན་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་
གཞན་ཡིན་པ་ཙམ་དང་། འཁྲུལ་བ་ཡིན་པ་ཙམ་ན་དོན་ལ་བསླུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་རིགས་ཏེ། སྨྲ་བ་དེ་མ་ངེས་པ་དཔེ་འདིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ནོར་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཁྲུལ་བ་འདིས་མི་བསླུ་བ་གང་ལ་ཐུག་ན་འབྲེལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་
20-1-215a


རྟགས་སུ་དོན་གྱིས་འགྱུར་བར་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་བློ་སོགས་བཞེད་དོ། །དཔེ་དེ༷་ལྟར༷་རྗེས་དཔག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་ཡུལ་དེ་ཇི༷་བཞི༷ན་པ་རང་མཚན་གྱི་དོན༷་མེ༷ད་པར་འདྲ་ན༷འ༷ང་སྒྲ་མི་རྟག་རྟོགས་པའི་རྗེས༷་དཔག༷་ལྟ་བུ་དང༷་ནི། སྒྲ་རྟག་
འཛིན་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་རྗེས་དཔག་དེ༷ར་སྣང༷་བའམ་ལྟར་སྣང་བ་དག༷་ལས་དོ༷ན་བྱེ༷ད་པ༷་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ད༷ང་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་བ༷་ཅན་གྱི་སྒྲ་མི་རྟག་རྟོགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ༷་རྣམ༷་པར༷་གཞ༷ག་པ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཞེན་སྟངས་ལྟར་དོན་ལ་ཡོད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་ངེས་པར་འདོད་པ་དགག་པ་ལ། གཉིས་སུ་ངེས་པའི་གྲངས་ངེས་བསྒྲུབ། །དེ་ལས་གྲངས་གཞན་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་ཚུལ། །དེ་ལས་འཇལ་བྱེད་གཉིས་སུ་
ངེས། །དང་པོ་ལ། མངོན་གྱུར་མངོན་སུམ་ཚད་མས་གཞལ། །ལྐོག་གྱུར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འཇལ། །དང་པོ། གཞལ་བྱ་གང༷་ལ༷་ཡུལ་གཟུང་དོ༷ན་གྱི༷་ནུས༷་པ༷་ལ༷ས་དོན་དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པའི་རྗེས༷་འགྲོ༷་དང་། མེད་ན་ལྡོ༷ག་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་བློ༷་མངོན་སུམ་ནི་
ཡུལ་རང་མཚན་དེ༷་ལ༷་འཛི༷ན་པ༷་ར༷ང་དབ༷ང་ཅ༷ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ཡོད་པ་ལས་དེར་སྣང་བ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ལས་བརྡ་དང་རྩོལ་བ་རྟགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་གང་ལའང་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་གཟུང་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལ་མི་བརྟེན་
པར་མངོན་སུམ་གྱི་བློས་རང་དབང་གིས་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལྐོག་གྱུར་འཇལ་བྱེད་རྟགས་སུ་བསྟན། །རྟགས་དེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཚུལ། །དེས་ན་དེ་འཇལ་གཅིག་ཏུ་ངེས། །དང་པོ། རང་མཚན་མངོན་དུ་གྱུར་བ་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་པའི་དངོ༷ས་པོ་གང་ཞིག་དེ་ལ་རྟོག་ཅིང་
20-1-215b


དཔྱོད་པ་པོ་དེའི་ད་ལྟ་བའི་དབ༷ང་པོ༷་དག་གི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ལས་འད༷ས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་མ༷་མཐོ༷ང་བ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་བད༷ག་ཉིད་ཅན་གྱི་ངོ༷་བོ༷་དེ༷་རྟོག༷་པར་བྱེད་པ༷འི༷་རྟེན་ནི༷་གཞལ་བྱ་དེ་ལས་དོ༷ན་གཞ༷ན་ཡི༷ན་གྱི་གཞལ་བྱ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེས་ན་གཞལ་བྱ་ལྐོག་གྱུར་དེ་རྟོགས་པའི་རྟེན་ལ་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ཆོས་གཞན་ཞིག་གིས་གཞན་རྟོག་པ་ཞེས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་གང་རུང་རུང་མ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གོ་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྟགས་དེ༷་
རྟགས་ཅན་བསྒྲུབ་བྱའམ་རང་གི་རྟེན༷་ཚོགས་དོན་ད༷ང་འབྲེལ༷་བ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པས་ཚུལ་གསུམ་ཚང་ན༷་དེ༷་ཚེ༷་ཆོས་གཞན་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་གོ༷་བར་བྱེ༷ད་པ་ཉིད་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་གི་རྟེན་དང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་སྙམ་ན་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་
པ་དང་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་འབྲེལ་ཏེ་རྗེས་འགྲོ་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པ་སྟེ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་ན་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་རྟགས་ལས་བསྒྲུབ་བྱ་གོ་བ་དེ༷་ཡི༷་ཚེ༷་གོ༷་
བྱེ༷ད་ཀྱི་རྟགས་དུ་བ་ལྟ་བུ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ༷་བ༷་བསྒྲུབ་བྱ་མེ་ལྟ་བུ་ནི་མེ་ཙམ་གྱི་སྤྱི་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་རྟོག༷ས་པ་ཙམ་ཡིན་པ་དེ༷ས་ན༷་ལྐོག༷་ཏུ་གྱུར༷་པ་བསྒྲུབ་བྱ་རང་མཚན་གྱི་དོ༷ན་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ༷་ཕྱེས་ནས་ནི༷་རྟོག༷ས་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་དུ་བ་ལས་མེ་ཙམ་
རྟོགས་ཀྱི་དེ་ཡི་ཁྱད་པར་རྩ་དང་ལོ་མ་ཙན་དན་གྱི་མེ་སོགས་དང་། གསལ་ཞིང་འབར་བའི་རྣམ་པ་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སོ་སོར་ཕྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་དུ་བ་ཙམ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་དེ་དག་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ཚད་མས་མི་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་
20-1-216a


ན་རྟགས་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ཙམ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། བསྒྲུབ་བྱ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་ཆོ༷ས་སུ་གྱུར་པ་རྟགས་ལ༷ས་ནི༷་རང་གང་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས༷་ཅ༷ན་ཤེས་འདོད་
ཞུགས་པ་དེ་ལ༷་བསྒྲུབ་བྱ་དེར་རྟོག༷ས་པའམ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་རྗེ༷ས་དཔག༷་ཚད་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ལྐོག༷་གྱུར༷་གྱི༷་དོན་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་དུ་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ནི་རྗེས་དཔག་དེ་གཅི༷ག་ཏུ་ངེས༷་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་ཚད་མ་གཞན་མི་སྲིད་དེ། གཞལ་བྱ་རང་ཉིད་ལྐོག་
གྱུར་ཡིན་པ་ལ་དེ་རྟོགས་བྱེད་གཞན་ཞིག་ལས་འོས་མེད་ཅིང་། གཞན་གང་ཡང་རུང་བས་མི་བསླུ་བར་རྟོགས་མི་ནུས་པས་རྟགས་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ལས་མཐའ་གཞན་མི་སྲིད་པའི་རིགས་པས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཇལ་
བྱེད་གཉིས་སུ་ངེས་པ་ནི། ཡུལ་གཞལ་བྱ་ལ་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་གྱུར་པ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར༷་པ༷་ལ༷ས་གཞ༷ལ་བྱ༷་གཞ༷ན་ཕུང་གསུམ་པ་ནི༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་འདྲེ་བ་མེད་ཅིང་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་ལ་དེས་ན་གཉིས་མིན་ཀྱང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་
རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་ཡུལ་གཞ༷ལ་བྱ་གཉི༷ས་སུ་ངེས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ཡུལ་དེ་དག་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་དག་ཀྱང་གཉི༷ས་སུ༷་གྲངས་ངེས་པར་བཞེ༷ད་པ༷་དང༷་། གཞལ༷་བྱ༷་མངོན་ལྐོག་གཉིས་ཡོད་པར་ནི༷་མཐོ༷ང་བའི༷་ཕྱིར༷་ཚད་མ་ལ་གསུམ༷་དང་གཅི༷ག་གི་གྲང༷ས་སུ་འདོད་པ་ནི་རྣམ་
པར་བས༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་ངེས་པར་གྲངས་གཞན་དུ་འདོད་པ་དགག་པ་ལ། ཉུང་བ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་དགག །གཉིས་ལས་མང་བར་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། རྒྱང་འཕེན་
20-1-216b


པ་ན་རེ། གང་མེ༷ད་པ༷་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞལ༷་བྱ༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་གཞལ་བྱ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་རང་མཚན་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཡིན་ལ་དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ནི་མངོན་སུམ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཅེ༷་ན༷། གཉིས་པ་ལན་ལ། དོན་དམ་པ་དང་ཐ་སྙད་ལན། །དང་པོ། 
ཚད་མས་གཞལ་བྱ་འཇུག་ཡུལ་མཐར་ཐུག་པ་རང་མཚན་གཅིག་ཡིན་པར་ཁོ༷་བོ༷འ༷ང་འདོ༷ད་དེ་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ། །མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཁས་བླངས་ཉིད་ལས་ཚད་མར་
བསྒྲུབ། །ཚད་མ་མིན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་བཀག །དང་པོ་ལ། དགག་པའི་རྟགས་ལས་ཚད་མར་བསྒྲུབ། །སྒྲུབ་པའི་རྟགས་ལས་ཚད་མར་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། དོན་དམ་པར་གཞལ་བྱ་གཅིག་ཡིན་
པས་འཇལ་བྱེད་མངོན་སུམ་གཅིག་ལས་ཚད་མ་གཞན་མི་འདོད་ན། མངོན་སུམ་གཅིག་པུ་ཚད་མར་སྨྲ་བ། རྒྱང་འཕེན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེ༷ད་པ༷འང་ངེ༷ས་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར༷་མེད་པ་གཞ༷ལ་བྱ་ནི༷་མིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ༷་རང་ཚིག་གིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་
འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་ངེས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ཚད་མས་གཞལ་དགོས་ལ། དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་མེད་པར་མ་གཞལ་ན་ཚད་མ་གཞན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་མེད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་ངེས་སུ་འཛི༷ན་ན་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཚད་མས་དེ་ལྟར་གཅོད་དགོས་ལ་མངོན་སུམ་
ཚད་མས་མེད་པ་མི་གཞལ་ན་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་ཙམ་ལས་མེད་པར་མ༷་ངེ༷ས་པ༷་ཉིད་དམ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནི་མེད་པར་ངེས་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་མེད་པ་མི་གཞལ་བའི་ཕྱིར་མེད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ངེ༷ས་པ་ནི་ཚད༷་མ༷་གཞན་གཉི༷ས་པ༷་ཉི༷ད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་
20-1-217a


ཡང་མེ༷ད་པ་ལ༷་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པའི་བློ༷་འཇུག་པ་མིན༷་ཏེ༷། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དབང་སྐྱེས་ཀྱི་བློ་ནི་གཟུང་དོན༷་ཡོད་པ་ཅན་གྱི༷་སྟོབ༷ས་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡིན་པར་ངེས་པའི༷་ཕྱིར༷་རོ། །གཟུང་དོན༷་ཡོད་
པ་ཅན་གྱི༷་ནུས་པ་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར་དབང་བློ་སྐྱེ་ན༷་བ༷ར་ཆོད༷་པ་བསྐལ་བའི་དོན་དང་། ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་དབང་པོས་གཟུང་དུ་མི་རུང་བའི་རྐྱེན་ཡོ༷ད་ན༷་ཡང༷་དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པའི་བློ༷་ནི༷་སྐྱེ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ་ཡུལ་གྱིས་རྣམ་པ་གཏོད་པ་མེད་པར་འཛིན་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེས་ན་དབང་བློ་འདིས་རི་བོང་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཛིན་པར་ཐལ་ཏེ་ཡུལ་རང་ཉིད་ལ་སྣང་བའི་དོན་མེད་ཀྱང་དབང་པོས་དེ་འཛིན་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཁའ་སོགས་མེད་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་ཞེས་པའང་དགག་གཞི་དབང་པོས་བཟུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་བྱ་མེད་
པར་སྤྱི་བློས་བཟུང་བ་ཡིན་ཀྱང་རྟོག་རྟོག་མེད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཤན་ཤོར་ནས་མངོན་སུམ་བཟུང་བར་འཁྲུལ་བ་སྐྱེ་བ་སྟེ་ཆུ་ལ་ནམ་མཁའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བར་འདུག་གོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་ན། ནམ་མཁའ་ལ་གཟུགས་མེད་པས་དེའི་གཟུགས་བརྙན་མི་སྲིད་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཤར་བའི་
དབྱིབས་ལས་བར་སྟོང་པ་ལ་ནམ་མཁའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མདུན་གྱི་གཞི་འདིར་མེད་པའི་དངོས་པོ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་དེར་ཡིད་གཏད་པའི་མངོན་སུམ་རྟོག་མེད་ལ་མདུན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་སྣང་གི་དེ་ལས་གཞན་སྣང་མི་སྲིད་ཀྱང་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པས་
འདི་ན་འདི་དང་འདི་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དུ་མར་རྟོག་པ་ནི་སྤྱི་མཚན་ཡིན་གྱི་རྟོག་མེད་རང་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལན་དགག་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་མེད་པ་ལ་ནི་དབང་པོའི་མངོ༷ན་སུམ༷་ཉི༷ད་ལྡོག༷་པ་ལ༷ས་ཡུལ་དེ་མེ༷ད་པར༷་ངེ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་རྒྱང་འཕེན་རང་གི་ལུགས་ལ་
20-1-217b


འགལ༷་བ༷འམ༷་ཡང་ན་མེད་ངེས་སུ་རྟོགས་ནུས་ན་དེ་རྗེས་དཔག་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འགལ་ན་མེད་ངེས་སུ་འཇོག་བྱེད་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ལོག་པ་ན་འཇལ་བྱེད་ཚད་མ་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་ཚད་མ་མ་ཞུགས་པར་གཞལ་བྱ་འགྲུབ་ན་ཤིན་ཏུ་འགལ་ཏེ་སྔོན་འཛིན་ཚད་མ་མེད་པས་སྔོན་
པོ་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་འཛིན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་གཞལ་བྱ་དེ་འགྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་པས་གཞལ་བྱ་འགྲུབ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟ་ན་ཚད་མ་མ་ལོག་པ་དོན་གྱིས་དེའི་ཟློག་ཕྱོགས་ཡིན་པས་བུམ་པ་སོགས་མེད་
པར་ཐོབ་པས་ན་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའོ། །དེས་ན་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མེད་ན་མངོན་སུམ་ནི་མེད་པ་ལ་དངོས་སུ་མི་འཇུག་ཅིང་མངོན་སུམ་ལོག་པ་ཙམ་ནི་དགག་བྱ་དེ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་མི་འགྲོ་བས་ན་མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བས་དགག་པར་སྨྲ་བའི་ཐ་སྙད་ཡོད་
ཕན་ཆད་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མེད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སྣང་རུང་གི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་མདུན་འདིར་མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མངོན་སུམ་ལོག་པས་བསྒྲུབ་ན་ནི་དེ༷་ཉི༷ད་ལྡོག༷་པ༷་དང༷་རྗེས༷་འགྲོ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་རྟག༷ས་ཡིན་པ་ལས་འོས་མེད་དེ། དེ་འཇལ་གྱི་མངོན་སུམ་མ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་
ཅད་དགག་མི་ནུས་པ་ལ་སྣང་རུང་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་མེད་པ་ལས་མེད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཐོབ་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡི༷ན་ནོ༷། །རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མེད་ན་མ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་སྒྲུབ་རྟགས་ལས་
རྗེས་དཔག་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི། རྒྱང་འཕེན་པ་ཁྱོད་གཞན༷་རང་གི་སློབ་བུ་སོགས་ཀྱི་སེམ༷ས་དག༷་ནི༷་ཡོད་པར་རྟོག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཡང༷་ཚད༷་མ༷་གཉི༷ས་ཡོད་པ་ནི༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཞན་གྱི་སེམས་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ལ་དེ་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དེ་རྗེས་དཔག་ཡིན་ནོ། །ཇི་
20-1-218a


ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་ན། ངག་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང་གྲུབ་མཐའ་བསྟན་པ་ལ་ཤེས་ཤིང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ངག་སྨྲ་བ་དང་གཡོ་འགུལ་ལ་སོ༷གས་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ལ༷་ནི༷་འཇུག༷་པ༷འི་ཕྱིར༷་འདི་ལ་སེམས་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་
ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་ཐ་སྙད་དེ་རྒྱུ་སེམས་ལ་མ་བརྟེན་པར་འབྱུང་མི་སྲིད་པས་ན་སེམས་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ཡང་གཞན་པ་དེའི་རྒྱུད་ན་ངེས༷་པར༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་པས་ན་རྗེས་དཔག་དེ་ལྟ་བུ་འཁྲུལ་བ་མ་ཡིན་ལ། གཞན་དུ་བ་ལས་མེ་སོགས་དཔོག་པའི་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཇི་སྙེད་པའང་
མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་བསླུ༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རྟགས་དེ༷་འདྲ་ལས་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་ལས་གཞན་དུ་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀག་པ་ལ། མདོར་བསྟན་
པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་རྗེས་དཔག་ནི་གནས་སྐབས་ལ༷་ལ༷་དག༷་ཏུ༷་ནི༷་འཁྲུལ༷་པར་མཐོང་སྟེ་སྐྱུ་རུ་ར་གཅིག་ཟོས་པ་ལས་ཡུལ་ཀུན་གྱི་སྐྱུ་རུ་ར་རོ་བསྐ་བར་དཔོག་པ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར༷་ཡི༷ད་བརྟན༷་མེ༷ད་པས་ཚད་
མ་མིན་པར་འདོད་དོ་ཅེ༷་ན༷། དེ་འདྲའི་འཁྲུལ་བ་ཅན་དེ་ནི་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་རང་གིས་ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་བའི་རྟགས༷་ལོག༷་པ་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རྟགས་ཡང་དག་དེ༷་ཡང་རྟགས་ལོག་དེ༷་དང་འདྲ༷་བར་འཛིན་པ་ཁྱོད་རང་ཉིད་འཁྲུལ་གྱི་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ལ་འཁྲུལ་
པ་ཡོད་པས་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་པའི་རྟགས་ལ་འཁྲུལ་བ་མེད། །དགག་རྟགས་འཁྲུལ་པ་མེད་པའོ། །དང་པོ། སྒྲུབ་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ན་འཁྲུལ་པ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡོད་མི་སྲིད་དེ། དུ་བ་དང་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་རྟགས་གང༷་ལ༷ས་ཡུལ་དུས་འགའ༷་
20-1-218b


ཡི་ཚེ༷་ལ་དང་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས༷་པོ་འགའ༷་ལ༷་མེ་དང་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་བསྒྲུབ་བྱ་དེ༷་ཡི༷་རྟོགས༷་པ༷་སྐྱེས་བུའི་བློ་ངོར་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲུབ༷་པར་གྱུར༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་བསྒྲུབ་བྱ་དེ༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ༷འམ༷། ཡང་ན་དེ༷་དང་བདག་གཅིག་པ་ཡི༷་ངོ༷་བོར༷་གདོན༷་མི༷་ཟ༷་བར་ངེས་པའི་
སྒོ་ནས་རྗེས་འགྲོ་ཁྱད་པར་ཅན་གྲུབ་ལ་གལ་ཏེ་རང༷་གི༷་རྒྱུ༷་མེ་ལྟ་བུའམ༷། རང་དང་ངོ༷་བོ༷་གཅིག་པའི་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་དག༷་ལོག་སྟེ་མེ༷ད་པར༷་གྱུར་ན་རྟགས་དུ་བ་དང་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་དོན༷་དེ་ནི༷་ཡོད་པར་སྲི༷ད་པ་མིན༷་པ༷་ཡིས་ལྡོག་པ་གྲུབ་པ་དེ༷་ལྟ་བུ་དག༷་གི་རང༷་བཞིན༷་ཅན་དུ་མཐོང་བ་གང༷་ཡིན་པ་
དེ༷་ཉི༷ད་ད་ལྟ་མཐོང་བའི་གནས་སྐབས་དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཡུལ་དུས་གཞན༷་ཐམས་ཅད་དུའང༷་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅན་ཡི༷ན་ཏེ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མེའི་ཚ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ལ་དུས་ལ་ལར་མ་འཁྲུལ་ཀྱང་ལ་ལར་འཁྲུལ་སྲིད་པ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་
པ། བལྟར༷་རུང་བའི་ཆོས་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷་དུ་བ་ལྟ་བུའམ༷་ཡང་ན་དེ་རང༷་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ༷་མཚན་ཏེ་རྒྱུ་མེ་དང་ཁྱབ་བྱེད་བལྟར་རུང་བ་དག་མཐོ༷ང་བའི༷་རྒྱུ༷་གཞན༷་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དག༷་ཡོ༷ད་པར༷་གྱུར་ཀྱང་ཡུལ་དེ་དག་སྣང༷་བ༷་མེ༷ད་པ་སྟེ་དེའི་བློ་མི་སྐྱེ་ན༷་ནི༷་བལྟར་རུང་གི་ངོ་བོ་དེ༷་དང༷་། དེ་
ཉིད་དང་ལྡན༷་པ༷་སྟེ་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་ཁྱབ་བྱའང༷་ཇི་ལྟར༷་ཡོ༷ད་དེ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མེད་ངེས་སུ་འགྲུབ་པས་དགག་རྟགས་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །རྒྱུ་དང་ངོ་བོ་འདི་ཙམ་གྱིས་དགག་རྟགས་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དོན་གྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ་བལྟར་རུང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་འབྲེལ་ཡུལ་
ལོག་པས་འབྲེལ་ཟླའང་འབྱུང་མི་རིགས་པ་དང་། འགལ་དམིགས་ཀྱང་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པར་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་
20-1-219a


ཏེ་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུ་སྤྱི༷་ཡི༷་བློ༷་ནི༷་ཚད༷་མ་མིན༷་པར་འདོད་ན༷། ད་ལྟ་དབང་བློས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ལས་གཞན་མཐའ་དག་མེ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་དོན་གྱིས་ཐོབ༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྱོད་རང་གིས་འདོད་པ་འཇིག་རྟེན་
ཕ༷་རོལ༷་གྱི༷་དངོས༷་པོ་བཞིན༷་ནོ། །དེ་ཡང་ད་ལྟ་རང་གིས་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ན་མེད་པའི་རང་གི་དོན་སྙིང་དང་ཡོ་བྱད་གནས་གྲོགས་གཉེན་འཁོར་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡུལ་དུས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་པའང་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་སྤྱི་མཚན་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི་རང་མཚན་
འཛིན་པ་མིན་ན་དེ་ཀུན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟ་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ད་ལྟ་རང་གིས་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་བཟུང་ཡང་དེ་དག་མེད་པར་
མི་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་དབ༷ང་པོ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་དུས༷་གཞན༷་དུ༷་ནི་མངོན་སུམ་རྟོགས༷་པ་ཡོད་པས་སོ༷་ཤེ་ན༷། དུས་གཞན་དུ་ན་དབང་བློས་མངོན་སུམ་རྟོགས་ན་ཡོད་ཅིང་མ་རྟོགས་ན་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་མེད་དུ་འཇོག་པ་དེ༷་འཐད་པ་མིན་ཏེ། དབ༷ང་པོ་
གཟུགས་ཅན་པ་དང༷་ས་བོན་གྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་དང་། རྫས་ཀྱི་ནུས་པ་སོག༷ས་ལ༷་དུས་ནམ་དུ་ཡང་ཕལ་བའི་དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པའི་བློ༷་ནི༷་དེ་ཡོད་ངེས་ཀྱི་རྟོག་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཡུལ་དུས་གཞན་དུ་དབང་བློས་མངོན་སུམ་བྱར་མེད་པ་ཐམས་ཅད་
མེ༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་རྟོག༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ན༷་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་དང་། ས་བོན་གྱི་ནུས་པ་སོགས་གཏན་ནས་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་དབང་པོའི་བློ༷་དང༷་འབྲས་བུ་སྐྱེ༷་བ༷་ནི་རྒྱུ༷་མེ༷ད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་དབང་པོ་དང་ས་བོན་གྱི་ནུས་པ་གཏན་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་
20-1-219b


ལས་སྐྱེ་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་དབང་བློའི་འགྲེལ་བར་དབང་པོའི་ནུས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་རྟོགས་པས་དབང་བློ་སྐྱེ་བ་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐབས་འདིར་ས་བོན་གྱི་ནུས་པ་ས་བོན་རང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ཀྱང་མཐོང་བ་ཁོ་ནས་འདི་ལ་
ནུས་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདུག་གོ་ཞེས་གཅོད་མི་ནུས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ད་ལྟ་མ་མཐོང་ཡང་ཡུལ་དུས་གཞན་དུ་མཐོང་བས་ཡོད་ན་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་ཡང་སྔོན་གྱི་དབང་པོས་རྟོག་སྟེ། དཔེར་ན་རང་བྱིས་པའི་དུས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་པར་འདོད་པ་བཞིན་
ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་ཡང་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་རང་ཉིད་སང་གི་དུས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཕལ་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མིན་ཀྱང་མིག་ཕྱེ་བཙུམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བློ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་
ལྡོག་གིས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ས་མྱུག་ལྟ་བུའང་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་གྱི་ས་མྱུག་དུས་གཅིག་ཏུ་མེད་པས་ན་དབང་བློས་མཐོང་བ་ཙམ་ནི་རང་ཡུལ་དེ་ཙམ་ལས་སྔ་ཕྱི་སྦྲེལ་ནས་མཐོང་བ་མེད་དོ། །
མདོར་ན་མངོན་སུམ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱི་འཛིན་པའམ་སྒྲ་དོན་འདྲེས་རུང་གི་རྣམ༷་རྟོག༷་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ན༷་ཡུལ་རང༷་གི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལ༷་མངོ༷ན་སུམ༷་ཡིན་པས་གཟུང་དོན་ཡོད་པའི་ཡུལ་ད་ལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། མངོན་སུམ་སྣང་བ་དེ་ཙམ་ལས་འཇུག་ལྡོག་དགག་
སྒྲུབ་ཀྱི་རྟོག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འདས་མ་འོངས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་སེམས་པ་ནི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དང་འདྲེས་སུ་རུང་བའི་དོན་ཅན་གྱི་རྣམ༷་རྟོ༷ག་མེ༷ད་པ༷ར་ནི་སྤྱི་འཛིན༷་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་མིན༷་ནོ། །དེ༷་ཕྱིར་མངོན་
20-1-220a


སུམ་མིན་པའི་དོན་ཡོད་མེད་དུ་སེམས་པ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དེ༷་ལ༷་རྗེས༷་དཔག༷་ཉི༷ད་ཡིན་གྱི་མངོན་སུམ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་མང་མཐའ་འགོག་པ་ལ། རྩོད་པ་དང་ནི་ལན་གཉིས་སོ། །དང་པོ། གཞན་དག་ན་རེ། གཞལ༷་བྱ༷་
གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས༷་ན༷་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ༷་དོག༷་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ནི༷་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་དུ་ཚད་མས་རྟོག༷ས་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཁ་དོག་རང་མཚན་དང་མི་རྟག་པ་སྤྱི་མཚན་ཡིན་པས་སོ། །ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ལ་དེ༷་རྟོགས་པའི་བློ༷་དེ་ཚད༷་
མ༷་གཞན༷་ཕུང་གསུམ་པར་འགྱུར༷་ཏེ། རང་སྤྱི་འདྲེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་སོ། །ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པ་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ངེས་པའང་མེད་དེ་མར་མེ་འགག་ཁ་མའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་འགག་ཁ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མི་རྟག་པར་ངེས་པས་
རྟག༷ས་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཡང་ཁང་ནང་དུ་ཙན་དན་གྱི་མེ་ཡི་རང་མཚན་ནམ་ཁྱ༷ད་པར༷་མཐོང༷་ནས་ཁང་རྒྱབ་ཏུ་སོང་ཚེ་དུ་བ་ལས་ཁྱད་པར་ཙན་དན་གྱི་མེ་རྟོགས་པ་ལ༷་རྟག༷ས་དུ་བ་དང༷་ནི༷་ཁྱད་པར་ཅན་མེ་ལ་མི་འཁྲུལ་པའི་འབྲེལ༷་བ༷་རྟོག༷ས༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་
ན་རྗེས་དཔག་མིན་ལ་དེ་དུས་རང་མཚན་མ་མཐོང་བས་མངོན་སུམ་མིན་ཀྱང་ཡུལ་ལ་མ་འཁྲུལ་པའི་ཚད་མ་ཡིན་པས་ན་དེ༷་ནི༷་ཚད༷་མ༷་གཞན༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལྟ་ན་གཞལ༷་བྱ༷་རང་སྤྱི་གཉིས་སུ་མ་ངེས་པ་གཞན༷་མང༷་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་འཇལ་གྱི་ཚད༷་མ༷་རྣམ༷ས་ཀྱང་གཉིས་སུ་མ་ངེས་
པ་མང༷་པོ༷་ཡོད་པ་ཉི༷ད་དམ༷། གཞལ་བྱ་གཅི༷ག་ལ༷་ཡང༷་ཚད་མ་དུ༷་མ༷་ཉི༷ད་ནི༷་འཇུག༷་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷་དེས་ན་གཅི༷ག་དང་གསུམ༷་གྱི་གྲངས༷་དག་ཀྱང༷་སེལ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར༷་ན༷་ཁྱ༷ད་པར༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཡི་བློ་བཞིན༷་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཚད་མ་དུ་མ་འཇུག་པས་ན་ཚད་མ་གཉིས་
20-1-220b


ཞུགས་པས་གཞལ་བྱ་གཅིག་གི་གྲངས་མི་སེལ་ལ། ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ༷་སོ་སོར་ངེས༷་པ༷་ནི༷་མེ༷ད་དེ་རང་མཚན་ཀྱང་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་སྤྱི་མཚན་ཡང་རྟགས་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། གཞལ༷་བྱ༷་རང་སྤྱི་གཉིས་
མིན་པའི་གཞན༷་ཕུང་གསུམ་པ་ནི༷་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རབ་སྦྱོར་ཚད་མ་ཕུང་གསུམ་མིན། །ཡང་ཡང་ཤེས་པའི་ཕུང་གསུམ་དགག །དང་པོ་ལ། རྟགས་ལས་རྟོགས་ན་རྗེས་དཔག་ཡིན། །གཞན་དུ་ངེས་ཤེས་ཚད་མ་མིན། །
དང་པོ་ལ། མདོག་འཇིག་རྟོག་ཡུལ་སྤྱི་མཚན་ཡིན། །དེ་ལ་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། དེ་ལ་རབ་སྦྱོར་ཕྱིར་ཚད་མ། །གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་པོས་རང་མཚན་མཐོང་བཞིན་པ་ཉིད་ལ་མི་
རྟག་པའི་སྤྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་ཚད་མ་ཕུང་གསུམ་པའོ་ཞེས་རྟོག་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཕྱེད་པར་རྩོད་པར་ཟད་དེ། དེས་ན་རབ་སྦྱོར་ཚད་མ་གཞལ་བྱ་རང་སྤྱི་འདྲེས་པའི་ཕུང་གསུམ་ཡིན་པར་རློམ་ནས་ཚད་མས་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་མ་ངེས་པའི་སྐྱོན༷་འདིར༷་ཐལ༷་བར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། 
ཁ་དོག་མི་རྟག་པའོ་སྙམ་པའི་བློ་ནི་ཁ༷་དོག༷་གི་སྤྱི༷་ལ༷་སྦྱོར༷་བ་ཡིན་གྱི་སྤྱིའི་ཡུལ༷་དུ་རང༷་མཚན་དངོས་མི་སྣང་བས་སྤྱི་འཛིན་དེས་རང་མཚན་ལ་མི་རྟག་པ་དངོས་སུ་སྦྱར་བ་མིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རང་མཚན་
ལ་མི་རྟག་པའི་སྤྱི་སྦྱར་ནས་བཟུང་ངོ་སྙམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེ་འདོད་ལ་གསུམ་སྟེ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་རྗེས་དཔག་གིས་ངོས་ཟིན་པའི་ངོར་སྣང་བཞིན་པའི་སྔོན་པོ་སོགས་ལ་འདི་མི་རྟག་གོ་སྙམ་པ་དེ་སྣང་བཞིན་པ་དེ་ལ་བཟུང་ངོ་སྙམ་པ་ནི་བཅད་ཤེས་ཡིན་ལ། ཡུལ་འདི་
20-1-221a


མི་རྟག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱང་རྟོག་ཡུལ་ནི་སྤྱི་མཚན་ཡིན་པ་ལས་མ་ཉམས་པར་གནས་ལ། སྣང་བརྟག་འདྲེས་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་དུ་མ་ཕྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སྔོན་པོ་མཐོང་བཞིན་པ་ལ་རྟགས་ལས་གསར་དུ་མི་རྟག་པར་
ངེས་ནའང་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་ནི་སྤྱི་མཚན་ཡིན་གྱི་མཐོང་བཞིན་པའི་རང་མཚན་ཡོད་ཀྱང་དེ་དེའི་དངོས་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྟགས་མེད་པར་འགག་ཁ་མའི་སྐད་ཅིག་ལ་འདི་འགག་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའམ་འགགས་སོང་ངོ་སྙམ་པ་ན་ཡང་རྟོག་པའི་ཡུལ་ནི་
རང་མཚན་མིན་ཏེ་སྤྱི་མཚན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་ནི་རྗེས་དཔག་ཁོ་ན་ལས་རྟོགས་ལ། རགས་པའི་མི་རྟག་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཡིན་ཀྱང་
དེའི་ཡུལ་དུ་སྤྱི་མཚན་མེད་ལ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཡིན་ཀྱང་དེའི་དངོས་ཡུལ་སྤྱི་མཚན་ཡིན་གྱི་སྣང་བཞིན་པ་རང་མཚན་དེ་མ་ཡིན་ལ། མངོན་རྗེས་ཚད་མས་མི་རྟག་པར་བཅད་ཟིན་གྱི་ངེས་ཤེས་ནི་ཚད་མ་མིན་ཏེ་བཅད་ཤེས་ཡིན་ཅིང་དེའི་ཡུལ་ནི་སྤྱི་མཚན་
ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བོད་འགའ་ཞིག་གིས་མངོན་སུམ་དང་བཅད་ཤེས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་ཁས་ལེན་པ་ལྟར་ན་ཡང་མངོན་སུམ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་ནི་ཚད་མར་མི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དཔྱད་པར་བྱ་བ་མང་ཡང་སྐབས་འདིར་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ལྟར་ཚད་མའི་ཡུལ་
ལ་རང་སྤྱི་འདྲེས་པའི་ཕུང་གསུམ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་པས་རབ་སྦྱོར་ཚད་མ་ཞེས་པ་གཞན་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་མེད་ཆོས་སུ་འགྱུར་བ་སྤང་། །དངོས་པོའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་བ་འཐད། །དང་པོ། མི་རྟག་པ་ཁ་དོག་གི་སྤྱི་ལ་སྦྱོར་ན་མི་རྟག་པ་
20-1-221b


དེ་དངོས་མེད་སྤྱིའི་ཆོས་སུ་གྱུར་བས་དེ་ངོ་བོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དངོས༷་མེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་མིན༷་ཏེ་རང་མཚན་དེ༷་ཉི༷ད་མི་རྟག་པ་དེ༷་ལྟར༷་གྲུབ༷་པ༷ས་ན་བློས་ཀྱང་དེ་འཛིན་ལ་རྟགས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བསྒྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་མེ་ཚ་བའི་རྣམ་ལྡན་དུ་འཛིན་
པའི་སྤྱི་བློས་མེ་འདི་ནི་ཚའོ་སྙམ་པ་དེ་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་མེ་རང་མཚན་ལ་སྦྱོར་བར་ཞེན་ཀྱང་དངོས་སུ་རྟོག་ངོའི་མེ་སྣང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་དེ་འདྲའི་སྒྲ་བློ་སྦྱོར་བར་སོང་བ་ཡིན་མོད་ཚ་བ་ནི་སྤྱིའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་མི་དགོས་པར་མེ་ལ་གྲུབ་པ་བཞིན་ཏེ། རྟོག་
བློ་དོན་མཐུན་ནི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་གྱི་རྟོག་ཡུལ་རང་དབང་བ་གང་ཡང་མེད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ལྟར་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། རྩོད་ལན་མདོར་བསྟན་དེ་རྒྱས་བཤད། །དང་པོ། མི་རྟག་པ་ཁ་དོག་གི་སྤྱི་ལ་སྦྱོར་གྱི་རང་མཚན་ལ་མི་སྦྱོར་ན་མདའ་ལ་
སྒྲོ་སྦྱར་བས་ཀ་བ་ལ་སྦྱར་བར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་གང་དུ་སྦྱོར་ས་གཞན༷་སྤྱི་དེ་ལ༷ས་གཞན༷་རང་མཚན་ལ་དེ་ལྟར་གྲུབ༷་པ་མིན༷་ནོ་ཞེ༷་ན༷། རང་མཚན་ལ་མི་རྟག་པ་མ་གྲུབ་པ་མིན༷་ཏེ༷། སྤྱི་བློར་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བའི་མི་རྟག་པ་དེ༷་ཉི༷ད་དོན་རང་མཚན་ལ་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་
སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཡུལ་རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་ཞིག་རང་མཚན་ལས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་ན་དེ་ལ་སྦྱར་བས་རང་མཚན་ལ་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་ནའང་། རང་མཚན་དེ་ཡི་རྣམ་པ་དང་མཚུངས་པར་བཟུང་བའི་ཡུལ་ཅན་ཤེས་རྣམ་ཙམ་ལས་སྤྱི་ཞེས་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་བློས་ཁ་དོག་སོགས་
མི་རྟག་པར་བཟུང་བ་དེ་ལྟར་ཡུལ་ལའང་གྲུབ་སྟེ་མེ་ཏོག་སྔོན་པོ་ལ་སྔོན་པོར་འཛིན་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟགས་སྤྱི་ཡུལ་ལ་མི་བསླུའི་ཚུལ། །བྱེ་བྲག་དགག་སྒྲུབ་མི་བསླུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། དཔོག་
20-1-222a


པའམ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་ཀྱི་དངོས༷་པོ་གང༷་ཞིག་དེས་དགག་པའམ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་རང་བཞིན་ཅི༷་ལྟ༷་བུར༷་གྱུར༷་པ༷་དེ༷་དང་འདྲ༷་བར་བཟུང་བའི་བློ་དེ༷་ནི༷་ཆོས་གང་ལ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས༷་སུ་འཛིན་པ་ཡི་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་དུ་བ་
དེ་མེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་བ་ཅན་ཡིན་པ་དང་། བྱས་པ་དེ་མི་རྟག་པ་དང་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ནི་དོན༷་རང་མཚན་གྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ལས་དུ་བ་དང་བྱས་པ་འདི་ནི་མེ་དང་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་
རྟགས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞིག་ན་རྟགས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། བུམ་པ་ཉིད་སྣམ་བུ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དགག་རྟགས་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟགས་འཛིན་གྱི་སེམས་དེ༷་
ལ༷ས་རྟགས་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་དུ་གྱུར༷་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུ་ཡི༷་དངོས༷་པོ་བསྒྲུབ་བྱ་ལ༷་རྟགས་འཛིན་དེས༷་བསྐྱེ༷ད་པ་སྟེ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟགས༷་ཅན་གྱི་བློ༷་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་བྱས་པ་ལྟ་བུ་རྟགས་སུ་གཟུང་བ་ན་དེ་གང་ལ་རྟགས་སུ་སོང་བ་རྟགས་ཅན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་ལ་དེ་ཡང་རྟགས་
དེ་གང་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་མི་རྟག་པ་དེར་གྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དེ་རྟགས་ཅན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར༷་རྟ༷གས་དང༷་རྟག༷ས་ཅ༷ན་གྱི་བློ༷་དེ་ནི་སྤྱི་མཚན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་བློ་སྐྱེ་བ་དེ་དངོས་པོ་ལ་དེ་འདྲའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བརྒྱུ༷ད་
པ༷་ཡིས༷་ནི༷་དངོས༷་པོ༷འམ་གཞལ་བྱ་ལ༷་འབྲེལ༷་པའི་ཕྱིར༷་རྟགས་ཡང་དག་ལས་རྟགས་ཅན་གྱི་བློ་སྐྱེས་པའི་རྗེས་དཔག་དེ་ནི་རང་གི་སྣང་ཡུལ་ལ་རང་མཚན་དེར༷་སྣང༷་བ༷་ཡིས༷་ནི༷་སྟོང༷་ཡང༷་། དངོས་པོའི་ཡིན་ལུགས་ལ༷་སླུ་བར་བྱེ༷ད་པ་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་
20-1-222b


པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་དེ་དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ན། གོང་དུ། གཉིས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་ཅི་ལ་བཤད་སྙམ་ན། །འདི་འཁྲུལ་པར་བཞག་པ་ནི་ཞེན་ཡུལ་ལམ་འཇུག་ཡུལ་རང་མཚན་ལ་འཁྲུལ་པའི་
དོན་མིན་ཏེ། སྣང་ཡུལ་ལ་རང་མཚན་དུ་འཁྲུལ་པའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྟོག་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་ཙམ་དོན་རང་མཚན་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོས༷་སྟོང༷་པ་དེ༷་དག་ལ་རང་མཚན་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོར༷་ཞེན༷་པའི༷་ཕྱིར༷་རྗེས་དཔག་དེ༷་རང་གིས་ཇི་ལྟར་བཅད་པའི་རང་མཚན་གྱི་
དངོས༷་པོ་ལ་སླུ༷་བར་བྱེད་པ་ཉི༷ད་མིན༷་ཡང༷་སྣང་ཡུལ་ལ་རང་མཚན་དུ་འཁྲུལ༷་པར༷་རྣམ༷་པར་གཞག༷་པ་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་རྟགས་གཞལ་བྱར་འབྲེལ་བའི་ཚུལ། །དགག་རྟགས་གཞལ་བྱར་འབྲེལ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། རྗེས་དཔག་འཇུག་ཡུལ་ལ་མི་
སླུ་བ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་དངོས༷་པོ༷འམ་སྒྲུབ་པ་རྟོག༷ས་པར་བྱ༷་བ་ལ༷། བསྒྲུབ་བྱ་ཁྱབ༷་བྱེ༷ད་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་བདག་གཅིག་འབྲེལ་ཡོད་པའ༷མ། ཡང་ན་རྟགས་དེའི་རྒྱུ༷་ཡིན་པ་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དག༷་ལས། ཁྱབ༷་པར༷་བྱ༷་བ་བྱས་པའམ་འབྲས་བུ་དུ་བ་ལྟ་བུ་དེ་དེ་
སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་སུ་འཛིན་པའི་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཡིན་ལ། རྟགས་དེ༷་ཡ༷ང་རྟགས་དེ༷་ཅན་གྱི་བློའི༷་རྒྱུ་མཚན་ཡི༷ན་པས་སྒྲུབ་རྟགས་གཉིས་པོ་ཡང་གཞལ་བྱ་དངོས་པོ་ལ་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་དེས་བསྒྲུབས་པ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་མི་བསླུའོ། །གཉིས་པ་དགག་རྟགས་ལ། །
དངོས་དང་རྟགས་སུ་འགོད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། རྟགས་ཆོས་འབྲེལ་ལས་དགག་པ་འགྲུབ། །འབྲེལ་མེད་དགག་པ་ལྟར་སྣང་བསྟན། །དང་པོ། དགག་ཀུན་མི་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། སྒྲུབ་
20-1-223a


རྟགས་རྣམས་དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་མི་སླུ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དགག་རྟགས་རྣམས་ཀྱིས་དགག་བྱ་མེད་པ་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་པས་ན་མེད་པ་དེ་ལ་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པས་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་བློ་དོན་གྱི་རང་
མཚན་དང་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་བ་མི་འཐད་པས་དེ་རྣམས་བསླུ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དགག༷་པ༷་ཉི༷ད་ནི༷་སྦྱོར་བའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ན་ཡང་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ༷་ཡང་དགག་བྱའི་རང་མཚན་ཚད་མས་མི༷་དམིག༷ས་པ༷་ཙམ་ལ༷ས་དགག་པ་ཉིད་འགྲུབ༷་
པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲུབ་རྟགས་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་བྱའི་དངོས་པོ་དོན་དུ་གྲུབ་མི་དགོས་པར་སྣང་དུ་རུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ལོག་པས༷་ཡུལ་དེ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་སྣང་རུང་གི་ཡུལ་དེ་ཡོད་ན་དེའི་ཡུལ་ཅན་དབང་བློ་ཡང༷་སྐྱེ་བ་ཡིན་པ་ལ་ཡུལ་མེད་པས་དེ་འཛིན་གྱི་
བློ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ན་ཡུལ་དེ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རྒྱང་འཕེན་པ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་བཞིན་ཚད་མ་ལོག་པས་གཞལ་བྱ་འགྲུབ་པ་འགལ་སྙམ་ན། སྐྱོན་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སོགས་བསྐལ་དོན་རྣམས་ད་ལྟ་སྣང་དུ་མི་རུང་
ལ་དེར་དེ་དག་དམིགས་པའི་ཚད་མ་ལོག་ཀྱང་མངོན་སུམ་ཚད་མས་མ་གཞལ་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་མེད་ངེས་སུ་མི་འགྲུབ་ལ། སྣང་རུང་ལ་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་གཞི་དེར་མེད་ངེས་སུ་འགྲུབ་སྟེ། མདུན་འདིར་བུམ་སོགས་ཡོད་པའི་འཇོག་བྱེད་ཚད༷་མས༷་
གྲུབ༷་པ་ཡིན་པར༷་སྨྲ་བའི་རྟོག་ལྡན་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་སྨྲ་བའམ་འདོད་པ་དེའི་དོན༷་གྱིས༷་སམ་ཤུགས་ཀྱིས་བཟློག༷་པ༷་སྟེ་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའམ་མ་དམིགས་པ་ཉི༷ད་ལ༷ས་མེད་པར་འགྲུབ་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དངོས་འགལ་ལ་གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་བཀག་པ་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་མཚན་
20-1-223b


ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པར་འཇོག་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཚད་མས་དམིགས་པ་ལས་གཞན་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ན་མེད་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཀྱང་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ལས་གཞན་མི་སྲིད་པས་སྣང་རུང་ལ་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་མེད་པར་བསྒྲུབ་ནུས་པས་
ན་དེ་ཡང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དང་མ་འབྲེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ལས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འགྲུབ་ཀྱི་གཞན་དུ་དགག་རྟགས་འགྲུབ་ཐབས་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་རང་བཞིན་འགལ་མ་དམིགས་འཕེན། །འགལ་
འབྲས་ལ་ཡང་དེ་འདྲར་བཤད། །དང་པོ་ལ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། དགག༷་རྟགས་ལ༷་སྣང་རུང་རང་གི་ངོ་བོ་དེ༷འམ༷་ཡང་ན་དུ་བ་ལྟ་བུ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ༷་མེ་ལྟ་བུ་མ་དམིགས་པ་དང༷་། འགལ༷་བར༷་བརྗོ༷ད་པ༷་དེ་འགལ་བ་དམིགས་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པའི་
དགག་རྟགས་ཡང་དག་ཏུ་མཐོང༷་བ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་གསུམ་ཀ་ཡང༷་དགག་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ༷་དམིགས་པ་ཡི༷་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ༷་འཕེན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཁོ་ན་ཡི༷ན་གྱི་དེ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དགག་པ་རང་དབང་དུ་འགྲུབ་ཐབས་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་བཞིན་མ་དམིགས་
པ་ནི་མ་དམིགས་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དངོས་ཡིན་པས་དེར་ཟད་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པ་ནི་དངོས་སུ་དགག་བྱ་རང་ཉིད་མ་དམིགས་པ་མ་བརྗོད་ཀྱང་དོན་གྱིས་འཕངས་སུ་ཆུག་ན་ཡང་། འགལ་དམིགས་ལ་རྟགས་ཀྱི་ཚིག་སྒྲུབ་པ་ཅན་ཡིན་པས་དེས་མ་དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་
འཕེན་ཏེ་དེ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། མ་དམིགས་པ་འཕེན་པ་ལས་གཞན༷་དུ༷་དངོས༷་པོ་མེ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་གཞི་གང་དུ་ཡོ༷ད་པར་བརྗོ༷ད་པས༷་གཞན༷་གྲང་རེག་ལྟ་བུ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལས་རྟོགས༷་ཞེས་དྲིས་པ་ན། དེ་གཉིས་འགལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་གཉིས་འགལ་བ་
20-1-224a


ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱང༷་ཅིས༷་འགྲུབ༷་པར་དྲིས་པ་ན། ལྷན༷་ཅི༷ག་མི༷་གན༷ས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཞེ༷་ན༷། ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དེ༷་ཡང༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་དེ་ལྟར་འདོ༷ད་ཅེས་དྲིའོ། །དེ་ལ་དེ་དག་ན་རེ། འགལ་ཟླ་དམིགས་
པ་དེར་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྣང༷་བ༷་མཐོང༷་དུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། ཁོ་བོས་དགག་པ་ཐམས་ཅད་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་འགལ་དམིགས་ལ་དེ༷་ནི༷་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་པ་མིན་ནམ། ད་ནི་དེ་ཁས་མ་བླངས་
པར་འགལ་དམིགས་ཁོ་ནས་དགག་པ་རང་དབང་དུ་སྒྲུབ་མ་ནུས་པ་དེ་ལྟར་ཁོ་བོས་ཀྱང་མེད་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་རུང་དེའི་ཡུལ་ཅན་ལྡོག་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཙམ་ལ། རྒྱུ་མཚན་གཞན་མི་དགོས་པར་མི་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་དགག་
བྱ་དེ་མ་དམིགས་པ་ཁོ་ན་དངོས་སུ་མ་བརྗོད་པར་འགལ་དམིགས་སོགས་རྟགས་གཞན་ལྟ་བུ་རང༷་ཉིད་ཀྱི་མིང་ངམ་སྒྲས༷་བརྗོ༷ད་ན༷་ཡང༷་དགག་བྱ་དེ་དམིགས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པའི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་སོང་བ་ཡི༷ན་གྱི། མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་གཞན་
གྱིས་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་དུ་འཕངས་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དཔེར་ན་གྲང་རེག་མེད་ཀྱང་གྲང་རེག་མེད་པ་ཉིད་ཡོད་པས་དེ་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྒྲུབ་པ་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་དེ་ཡང་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་གྲང་རེག་མེད་པ་ཡོད་ཅེས་པ་དེ་གྲང་རེག་མེད་ཅེས་པ་ཙམ་ལས་ཡོད་པ་སྦྱར་
ཀྱང་དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ་སྔར། མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །དངོས་པོ་མིན་ཞེས་བྱ་བའང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གོ་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་མ་དམིགས་པ་རང་གི་སྒྲས་བརྗོད་ཀྱང་རྟགས་སུ་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགག་བྱ་དེ་ཉིད་མེད་པ་དང་མེད་པའི་
20-1-224b


ཐ་སྙད་ཅི་རིགས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་ནུས་ཞེས་སོ། །དེས་ན་དགག་པ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་གང༷་ལ༷་དགག་བྱ་མ་དམིགས་པ་དེ༷་ནི༷་ཚད༷་མ་མིན༷་པར་འདོད་པ་དེས༷་དགག༷་པ༷་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་ཏུ་བརྗོ༷ད་བྱ༷་མིན༷་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་པར་ནི་དགག་པ་དེ་དག་འགྲུབ་པའི་ཐབས་མེད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚིག་གིས་བློ་འཕྲོག་ནས་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་ངོར་འགལ་རྟགས་ཀྱིས་དོན་གཞན་འགལ་ཟླ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་དེ་སྒྲུབ་བོ་སྙམ་པ་དང་། མ་དམིགས་པས་མེད་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་གཞལ་ལོ་སྙམ་དུ་སེམས་པས་དོན་ལ་མེད་པ་
ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་རང་དབང་བ་ཞིག་དང་། མངོན་སུམ་གྱིས་གཞལ་བྱ་རང་དབང་བ་ཞིག་ཏུ་བློ་ལ་འཆར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་མེད་པ་ལ་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་དོན་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་ཞིང་། རྟགས་འགལ་དམིགས་
ལྟ་བུ་དངོས་པོ་ཡིན་པ་བཀོད་ན་རྟགས་ཅན་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུའང་འགྱུར་བས་ན་མཐར་དངོས་མེད་ཀྱང་དངོས་པོར་འགྱུར་བས་མི་འཐད་པས་ན། དེའི་ཚུལ་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་པ་འདི་དག་མཛད་པ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་པའི་བློ་ཁོ་ནས་མྱང་བྱ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། 
དགག་རྟགས་ཐམས་ཅད་མ་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ་པ་དེ༷ས་ན༷་དགག་བྱ་དེ༷་དང༷་འགལ་བའི་དོན༷་ཅན་གྱི༷་འབྲས༷་བུ༷་རྟགས་སུ་བརྗོ༷ད་ནས་རྒྱུ་དང་འགལ་བ་འགོག་པ་ཡང་མི་དམིགས་པ་འཕེན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དགག་རྟགས་འདི་དག་
ཀུན༷་ལ༷་རྟགས་འགོད་ཚུལ་གྱི་སྦྱོར༷་བ༷་ཙམ་ཐ༷་ད༷ད་ཉི༷ད་དུ་གྱུར༷་པ་ཡི༷ན་གྱི༷་དོན༷་ལ༷་དགག་བྱ་འགོག་པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ཕན་ཆད་དགག་བྱ་མི་དམིགས་པར་མཐར་ཐུག་པ་ལ་ཐ༷་ད༷ད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་དགག་རྟགས་ལྟར་སྣང་ལ། །
20-1-225a


དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པ་གཉིས། །དང་པོ། དགག་བྱ་དང་འག༷ལ་བ་གཉིས་པོ་གང་རུང་གྲུབ་པ་དང༷་། སྣང་རུང་རང་གི་ངོ་བོ་དེ༷་དང་ནི༷་ཡང་ན་དེ་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཐ༷བས་རྒྱུ་ཁྱབ་བྱེད་འབྲས་བུ་གསུམ་དང་བཅས་པ༷་བཀག་པ་མེད་པ་སྟེ། 
མདོར་ན་འགལ་ཟླ་གྲུབ༷་པ་དང༷་རང་དང་རང་གི་འབྲེལ་ཟླ་སྣང་རུང་བཀ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་ཡུལ་གང་ཞིག་དགག༷་པའམ་མེད་ངེས་སུ་སྒྲུ༷བ་པ་ལ༷་རྟགས་ལྟར་སྣང་བ་བཀོད་ནས་དེ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚད༷་མར་སྨྲ་བ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི་ཡང་དག་པའི་རིགས༷་པའི༷་རྗེས༷་སུ་འབྲང༷་བ་ཅ༷ན་མིན༷་ཏེ༷། 
དཔེར་ན་ངག་སྨྲ༷་བ་དང་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དང་དབང་པོ་ལྡན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པས༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་ཡིན་པ་འགོག་པ་དང༷་། རྟགས་དེ་དག་གིས་འཇི༷ག་རྟེན༷་གཞན༷་དང་ལྷ་དང་དམྱལ་བ་ལ་སོག༷ས་པ་མེ༷ད་པར་སྒྲུབ༷་པ་བཞིན༷་ནོ། །གཉིས་པ། ཀུན་མཁྱེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སོགས་
ཕལ་པའི་དབ༷ང་པོ༷་ལ༷ས་འདས༷་པའི་དོན༷་རྣམ༷ས་དང༷་ངག་སྨྲ་བ་སོགས་རྟགས་དེ་དག་དང་འགལ༷་བ༷་གཉིས་པོ་གང་ཡང་གྲུབ༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་ངག་སྨྲ་བ་སོགས་དང་ཀུན་མཁྱེན་པ་ལྟ་བུ་ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་དངོས་དང་བརྒྱུད་འགལ་མིན་པ་གྲུབ་ཀྱང་ལྷན་
ཅིག་མི་གནས་འགལ་ཡང་མིན་ཏེ། སྣང་བ་འཕེལ་བས་མུན་པ་འགྲིབ་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་འཕེལ་བས་སྨྲ་བ་འགྲིབ་པར་མ་མཐོང་ཞིང་ངག་ཙམ་ནི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་འཇུག་ལ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་འཕེལ་བ་ན་སྨྲ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་ཡང་མཐོང་བས་འདི་གཉིས་ལ་འགལ་
བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པ་སོགས་ལའང་འགལ་བ་གཉིས་གང་ཡང་མེད་དོ། །འགལ་བ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཁེགས་ཏེ་བུམ་སྣམ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན༷་གལ༷་ཏེ༷་ངག་སྨྲ་བ་པོ༷་ཡང་ཡིན་ལ་ཀུན་རིག༷་པའང་ཡི༷ན་ན༷་དེ་གཉིས་ལ་གནོ༷ད་བྱ༷་
20-1-225b


གནོ༷ད་བྱེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་གང༷་ཡོད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ངག་སྨྲ་བ་སོགས་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན་པ་དེ༷་འདྲ༷་མི༷་དམིག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། མ་དམིགས་པ་དེ༷་ཉི༷ད་དང་པོ་ནས་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་པར༷་ཅིས་མ་བརྗོ༷ད་དེ། འབྲེལ་མེད་དམ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་རྟགས་ལྟར་སྣང་བ་བཀོད་ནས་རང་ཉིད་བླུན་པོར་མཚོན་
པར་བྱས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ལྟར་དགག་རྟགས་ཀྱི་མཐའ་མི་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་སོགས་རྒྱང་འཕེན་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ནི༷་དེ༷་ལྟ༷་བུ༷་མེད་པར་ངེས༷་བྱེ༷ད་མིན༷་པར༷་སྔར་རབ༷་ཏུ༷་བརྗོ༷ད་ཟིན་ཏེ། ཡུལ་དུས་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པའི་དངོས་པོ་སྣང་
དུ་མི་རུང་བ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཤིན༷་ཏུ༷་ལྐོག༷་གྱུར༷་ལ༷་ཐ་མལ་པའི་དབང་བློ་རྟོགས་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པས་ཡོ༷ད་ངེས་དང་མེ༷ད་པར་ངེས༷་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་དགག་རྟགས་འགོད་ཚུལ་ལ། །འགལ་དམིགས་སྣང་རུང་མ་དམིགས་གཉིས། །དང་པོ། འགལ༷་ཟླ་འགོགཔའི་རྟགས་
སྦྱོར་དེ༷་ཆོས༷་ནི་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཉིད་དམ༷་ཡང་ན་ཐ་ད༷ད་མེ༷ད་པ་ལྟ་བུ་ལ༷་རབ༷་ཏུ་སྦྱོར༷་ཏེ༷། དཔེར་ན་ཁ༷་བ༷་མེ༷ད་པར༷་སྒྲུབ༷་པ༷་ལ༷་མེ༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དང༷་། གྲངས་ཅན་པས་གཟུགས་སོགས་གཙོ་བོ་ལས་སྐྱེ༷་བར་འདོད་པ་ལ༷་རྒྱུ་དུས་ནས་ཡོ༷ད་པར་ཁས་བླངས་པ་བཀོད༷་པས་གནོ༷ད་པ་བཞིན༷་ནོ། །དེ་ལ་ཐ་མི་དད་པ་
ལ་འགལ་བ་ཇི་ལྟར་སྲིད་སྙམ་ན་བདེན་ཀྱང་རྒོལ་བའི་ཞེ་འདོད་དང་བསྟུན་ཏེ་འགལ་བ་བརྗོད་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྲིད་པས་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་པས་འབྲས་བུ་སྔར་ཡོད་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ནས་དེ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་སྐྱེ་བར་འདོད་ཀྱང་གང་སྔར་ཡོད་ན་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་ཅིང་སྐྱེ་ཡང་མི་སྲིད་ལ་སྔ་ན་
མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ན་ནི་སྔ་ན་ཡོད་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དོན་ལ་སྔར་ཡོད་དང་སྔར་མེད་འགལ་ལ། སྐྱེ་བ་ནི་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་འབྱུང་བས་ན་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྤྱིར་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་དང་ཐ་མི་དད་ཡིན་ཀྱང་ཡོད་ཟིན་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་སྟེ་འགལ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན་ན་ཐ་
20-1-226a


དད་པ་ཁོ་ན་ལས་བརྗོད་ཚུལ་མེད་དོ་སྙམ་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སོ་སོར་བཤད་དང་དོན་བསྡུ་བ། །དང་པོ་ལ། འབྲེལ་ཟླ་མ་དམིགས་རྟགས་ཡིན་ཚུལ། །ངོ་བོ་མ་དམིགས་རྟགས་སུ་འཐད། །དང་པོ་ལ། 
དངོས་པོའི་འབྲེལ་ལས་རྟགས་སུ་འགྱུར། །དེས་དངོས་འབྲེལ་མེད་རྟགས་གཞན་ཁེགས། །རྟགས་དེས་རྟགས་ཅན་གོ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། ཇི༷་ལྟར༷་མེ་དང་མི་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་དངོས༷་པོ་ཉི༷ད་སྒྲུབ༷་པ༷་ལ༷་དུ་བ་དང་བྱས་པ་སོགས་དངོས༷་པོ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་དོན་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་འདོ༷ད་པ་
དེ༷་བཞིན༷་དུ་རྒྱུ་དང་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་དངོས༷་པོ་ཉི༷ད་རང༷་ལྡོག༷་པ་ན༷་དུ་བ་དང་བྱས་པ་སོགས་འབྲེལ་ཟླར་གྱུར་པའི་དངོས༷་པོ་རྣམ༷ས་ལྡོག༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་པ་ལྟར་འབྲེལ་བ་ཅན་ལྡོག་པའང་དངོས་པོའི་སྟོབས་
ཀྱིས་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དེས༷་ནི༷་དངོས་པོ་ལ་མ་གྲུབ་པར་རང་གི་རྟོག༷་པས༷་སྦྱར༷་བའི༷་ཆོས༷་ཕྱོགས༷་དང༷་མཐུན༷་པའི༷་ཕྱོགས༷་དག༷་ལ༷ས་གང༷་ཡང་རུང༷་བ་ཉི༷ད་རྟགས་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་སོ༷གས་བསལ༷་བ་ཡི༷ན་ཏེ༷། དེ་འདྲའི་རྟོག་པས་སྦྱར་བ་རྟགས་སུ་འགྱུར་ན་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་
དང་དེ་ལས་གཞན་ཅི༷་ཡང༷་རུང༷་བ་ལ༷་རྟགས་དེ་འདྲ་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་པ་དག་ན་རེ། སྒྲ་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་ཕྱོགས་གང་རུང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སྒྲ་རྟག་པ་ཕྱོགས་སམ་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཀྱང་
དེ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་དོན་མེད་ལ། ནམ་མཁའ་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་སྒྲ་རྟག་པ་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་བཞག་པར་བྱས་ཀྱང་ཕྱོགས་སུ་བཏགས་པ་ལས་དོན་མི་འགྲུབ་ལ། སོགས་ཁོང་ནས་ཁོ་བོས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུང་ལས་བཤད་
20-1-226b


པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཙམ་ལས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་ངོ་། །རང་གི་བློས་སྦྱར་བ་དེ་འདྲས་དངོས་པོ་དེ་ལྟར་གྲུབ་ན། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། ཕྱོགས་དང་མཐུན་ཕྱོགས་གང་རུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུང་ལས་བཤད་པ་སོགས་རྟགས་
སུ་བཀོད་ན་མི་རྟག་པར་ཡང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ། འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་ལོག་པས་དེ་དང་འབྲེལ་བ་གཞན་ལོག་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ༷་ལ༷འང༷་ཁྱབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི༷་ཆོས༷་ལོག་ན་ཁྱབ༷་བྱ་ལྡོག༷་པའི༷་གོ༷་བྱེ༷ད་དུ་འདོ༷ད་དེ་ཤིང་
ལོག་པས་ཤ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལོག་པས་འབྲས་བུའང་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པར་དེ་ཡོད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་འབྲས་བུ་དེ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཁྱབ་བྱེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གོ་བྱེད་དུ་ནམ་འགྲོ་ན་གལ༷་ཏེ༷་ཁྱབ་བྱ་ར༷ང་གི༷་ལྡོག༷་པ༷་དེ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི༷་ཡུལ་དུས་ཀྱི་རྣམ༷་
པ་འགར༷་བཅད་པའམ་ཁྱབ་བྱེད་ལོག་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པ་སོགས་རྣམ་པ་འགས་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཡོངས༷་སུ༷་བཅ༷ད་ན༷་གོ་བྱེད་ཡིན་ཏེ་དཔེར༷་ན་ཤིང་མེད་པ་ན་ཤིང་གི་བྱེ་བྲག་ཀུན་མེད་མོད། ཤིང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤ་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམ་ན་ཁྱབ་བྱེད་
ལོག་པ་དེ་ཤ་པ་མེད་པའི་གོ་བྱེད་ཡིན་ལ། ཤུག་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བཟུང་ན་ཤུག་པ་མེད་པའི་གོ་བྱེད་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ༷། །ཤ་པ་ཞེས་པ་ཤིང་ཤ་པ་ཞེས་པ་སྟེ་ཨ་ག་རུའི་མིང་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་སྣང་རུང་གི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་པ་ནི། སྣང་
རུང་གི་བུམ་སོགས་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་ནི༷་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་དམིགས་བྱེད་ཚད༷་མ་མེ༷ད་པ་རྟགས༷་སུ༷་བརྗོ༷ད་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི༷་རྒོལ་བ་ཤིན༷་ཏུ་རྨོངས༷་པ་སྣང་རུང་མ་དམིགས་ཀྱང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་མི་སྦྱོར་བ་གྲངས་ཅན་པས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་སོགས་ཀྱི་དོན༷་དུ་མེ༷ད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བསྒྲུབ་
20-1-227a


པ་ཡིན་ཏེ༷། ཐ༷་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ལམ་དོན་མེད་པ་ཙམ་ནི་གནག༷་རྫི༷་མོ༷་ཡི་བར༷་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས༷་པའི་ཕྱིར༷་དེ༷་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ༷། །དེ་ལ་ཕྱོགས་གང་དུ་བུམ་པ་མ་དམིགས་པའམ་དམིགས་
བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་པ་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདིར་བུམ་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་རང་རིག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྟགས་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནའང་། གྲུབ་མཐས་བློ་བསླད་པ་དག་ལ་སྣང་རུང་མ་དམིགས་ཀྱང་མེད་ངེས་སུ་མི་འཛིན་པས་དེའི་ཐ་སྙད་མི་
བྱེད་པ་ཡོད་པས་དེའི་རྨོངས་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མིག་ཤེས་ཀྱིས་བུམ་པའི་གཟུགས་དམིགས་པའི་ཚེ་བུམ་པ་འདི་ནི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཞན་ལ་དྲི་བཤད་མི་དགོས་པར་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་དེ་འདྲའི་བློ་སྐྱེ་བ་རང་རིག་
གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ཡིན་ལ། བུམ་པ་ལ་སྣམ་བུ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སྣམ་བུའི་རྣམ་པའི་བློ་གང་ཡང་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་མ་མྱོང་བ་རང་རིག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ཡུལ་དེ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་མྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཡོད་པ་དང་
མེད་པའི་དོན་འདི་དག་བློས་མངོན་སུམ་གཅོད་དོ་སྙམ་པའི་མྱོང་བ་སུས་ཀྱང་ཁེགས་པར་མི་ནུས་པ་འདི་རང་རིག་གིས་རང་རྒྱུད་ལ་བློ་གང་ཞིག་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་རང་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་སེམས་ལ་གཡོ་སྒྱུ་སོགས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉམས་
སུ་མྱོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་ཉམས་མྱོང་དེའི་སྒོ་ནས་ཡུལ་ཡོད་མེད་སོགས་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་བྱེད་དེ་སྔར། བླང་དང་དོར་བྱའི་དངོས་པོ་ཡི། །འཇུག་ལ་དེ་གཙོ་ཡིན་ཕྱིར་དང་། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གནད་འདི་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་དོན་
20-1-227b


བསྡུ། མི༷་དམི༷གས་པ༷་ཡི་རྟགས་ནི༷་འཆད་འགྱུར་འདི༷་ཙམ༷་ཞིག༷་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་དགག་བྱ་དེ་མེ༷ད་པ་ལ༷་ངེ༷ས་པའི༷་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་ནམ། མེད་ངེས་སུ་སྒྲུབ་ནུས་པ་ཅན་ཡི༷ན་ཏེ། དེ༷་ཡ༷ང་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་སྣང༷་དུ་རུང་བར༷་འདོ༷ད་པ༷་ཡི༷་རྒྱུ་མ༷་དམིགས་པའ༷མ། 
རང་གི་ངོ་བོའམ། དེའི་ཁྱབ་བྱེད་དེ། དེ་གཉིས་ནི་དེའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཡིན་པས་དེ་མ་དམིགས་པའམ་སྣང༷་བ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་འགོག་པ་ལ་རྟགས་ཡིན་ཀྱང་སྦྱིར་རྒྱུ་ཙམ་ལ་མ་ངེས་ཤིང་བཤད་མ་ཐག་པ་
གསུམ་པོ༷་ནི་དམིགས་བསལ་མེད་པར་དགག་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྗེས་དཔག༷་ལས་གཞན་པ་ངེས་ཤེས་ཚད་མ་མིན་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། རྟགས་ལས་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔག༷་པས༷་ཁ་དོག་སོགས་མི༷་རྟག༷་པ་སོ༷གས་
སུ་འཛི༷ན་པ༷་ལ༷་ནི༷་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ༷་རྗེས་དཔག་གིས་མི་རྟག་སོགས་རང་གི་དངོས་ཡུལ་སྦྱི་ལ་སྦྱོར་ཀྱང་རང་མཚན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མ་ཡིན་པ་འདི༷ར་འདོ༷ད་པས་ཁ་དོག་སོགས་མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་རབ་སྦྱོར་ཚད་མ་ཞེས་ཕུང་གསུམ་པ་མིན་ལ། གཞ༷ན་
དུ༷་རྟགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་དངོས་པོ་འགག་པ་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་གྱིས་དྲང་བའི་ཁ་དོག་མི་རྟག་པའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་ནི་སྔར་མངོན་སུམ་ཚད་མས་གཟུ༷ང་བ༷་དེ་ཙམ་སླར་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པས་འཛི༷ན་པ༷འི་ཕྱིར༷་དེ་ནི་བཅད་ཤེས་ཡིན་གྱི་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད་པ་
མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་དངོ༷ས་པོ་དེ་ལ༷ས་དེའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞ༷ན་དུ༷་མེ༷ད་དེ་དཔེར་ན་ཁ་དོག་དེ་ལས་ཁ་དོག་ཉིད་གཞན་དུ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་དེ་སྐད་ཅིག་ལས་མི་སྡོད་པ་ཡང་དེ་ལས་གཞན་དུ་མེད་ལ་དེ་འདྲའི་ཁ་དོག་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་ལྟ་བུ་དེ༷་ཡ༷ང་དབ༷ང་པོ༷་ཉིད་
20-1-228a


ཀྱི་མངོན་སུམ་ལ༷ས་བཅད་ཤེས་ཀྱིས་སྔ༷ར་གྲུབ༷་ཟིན་པས་ན་བཅད་ཤེས་ལ་མི་སླུ་བའི་བྱ་བ་གསར་དུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་འཇིག་གཅིག་ལ་
གནོད་བྱེད་མེད། །དངོས་འཇིག་གཞན་འདོད་གནོད་བྱེད་མིན། །དང་པོ་ལ། ཐ་དད་སྒྲས་བརྗོད་མི་རུང་དང་། །རྗེས་དཔག་འཇུག་པ་མི་རུང་སྤང་། །དང་པོ། དངོས་པོ་ལས་མི་རྟག་པ་གཞན་དུ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ལ། དངོས་པོ་དང་འཇིག་པ་གཞན་དུ་འདོད་
པ་དག་ན་རེ། དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོ་དང་མི་རྟག་པ་སྒྲ་ཐ་དད་ཀྱིས་བརྗོད་མི་རུང་བ་དང་དངོས་པོ་རྟགས་ལས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་ལ་མི་རྟག་པ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ཟེར། དེ་ལ་ཁ་དོག་དང་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་སྒྲ་ཐ་དད་འཇུག་པ་ནི་དོན་གྱིས་དེ་གཉིས་དུ༷་མའི་
དངོ༷ས་པོ་ཡོད་པས་དེ༷་བརྗོ༷ད་བྱ༷་ཉིད་དུ་བྱས་པ་མི༷ན་ཏེ། དོན་ལ་སོ་སོར་མེད་ཀྱང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཆོས་ཅན་དུ་བཞག་པ་རྟོག༷་པས༷་བསྐྱེ༷ད་པའམ་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས༷་དེ་སྒྲས་བརྗོ༷ད་བྱ༷་ཡི༷ན་ཏེ་རྒྱས་པར་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་ལ་
མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། དང་པོ། ཁ་དོག་དང་མི་རྟག་པ་དོན་ལ་སོ་སོར་ཡོད་པ་མིན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་རྗེས་དཔག་གིས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་མི་འགལ་ཏེ། དོན་ལ་དབྱེར་མེད་དུ་གྲུབ་ཀྱང་འཁྲུལ་རྒྱུས་ངེས་མ་ནུས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་རྗེས་དཔག་གིས་བསལ་
བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྟོག་ངོར་སྣང་བ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི༷་ཡི༷་རྟེན༷་སྒྲ་དང་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་རང་མཚན་ནི༷་གྲུབ༷་པ༷་ན༷་མེ་གྲུབ་པ་དང་ཚ་བ་གྲུབ་པ་ལྟར༷་རྟོག་ངོ་ན་སྤྱི་མཚན་དུ་སྣང་བ་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་དོན༷་དེ༷་ཉིད་ཀྱང་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་ལ། དེ་མངོན་སུམ་
20-1-228b


གྱིས་མཐོང་བ་ན་ཡང་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་མར་ལུས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་རྗེས་དཔག་གིས་དོན་གྱི་ངོ་བོར་གསར་དུ་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་སྟེ་རྗེས་དཔག་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་རྟག་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་དང་མཉམ་
དུ་མི་རྟག་པ་གྲུབ་ཀྱང་འཁྲུལ་རྒྱུས་བསླད་ནས་ཡིད་ངོར་མི་རྟག་པ་དེ༷་མ༷་གྲུབ་པའམ་མ་ངེས་པ༷་ན། སྔར་ནས་གྲུབ་ཡོད་པ་དེ༷་ལྟར༷་མི་རྟག་པ་དེ༷་དངོས་པོ་ལ་ར༷བ་ཏུ་གྲུབ༷་པ་ཤེས་པའམ་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་རྗེ༷ས་སུ་དཔོག༷་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲོ་འདོགས་དེ་བསལ་
པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་ངེས་པ་ལ་རྗེས་དཔག་འཇུག །འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་ན་དེ་མི་དགོས། །དང་པོ་ལ། མཐོང་ཡང་ངེས་པ་མེད་པའི་ཚུལ། །དེས་ན་རྗེས་དཔག་འཇུག་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་དང་ནང་གི་མི་ངེས་ཚུལ། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་
ན་འཁྲུལ་རྒྱུ་ཡོད་མི་ངེས། །དེ་མེད་ན་ནི་ངེས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མི་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་འདྲ་བ༷་གཞ༷ན་བར་མ་ཆད་དུ་ནི༷་ཡོ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་རྒྱུ་མཚན་མ་དཔྱད་པའི་སྐབས་ལ༷་ལ༷ར་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་སྐྱེ་
འགག་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་ཤེ༷ས་ཏེ༷་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཡིན་པར་བློ་འཁྲུལ༷་བའི་ཕྱིར༷། དཔེར་ན་རྩེད་མོ་མཁན་གྱིས་གོང་བུ་གཉིས་འདོར་ལེན་མྱུར་བར་འཕངས་པའི་སྒོང༷་གི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་མི་ཤེས་པར་ཕན་ཚུན་འཁྲུལ་བ་བཞི༷ན་དུ་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་
ཐ་དད་པ་ཡིན་ལ། མངོན་སུམ་གྱིས་ཐ་དད་པ་དེ་ཙམ་མཐོང་བ་ཡིན་ཀྱང་ཡིད་ངོར་ཐ༷་ད༷ད་དུ་མཐོ༷ང་བ༷་མེ༷ད་པར་སྔར་གྱི་དེ་འདིའོ་སྙམ་པ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ། འདི༷་ལྟར༷་འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་ན་རྟག༷ས་མེ༷ད་ན་ཡང་མཁས་ནས་
20-1-229a


བྱིས༷་པའི་བར༷་གྱི༷་སྐྱེ་བོ༷ས་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུན་ཕྱིས༷་འབྱུང༷་བ༷་དང༷་ནི༷་འབྲེལ༷་པའམ་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེ༷ད་པའི་མར༷་མེ༷་དང་སྒྲ་དང་གློག་ལ༷་སོ༷གས་པ་འགག་ཁ་མ་རྣམས་ཀྱི༷་འཇི༷ག་པ༷་ནི་མཐོ༷ང་བ༷ས་ཡོ༷ངས་སུ་གཅོ༷ད་ནུས་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་
འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་པས་མངོན་སུམ་ཁོ་ནས་མི་རྟག་པར་ངེས་པའི་ཉམས་མྱོང་སྐྱེད་ནུས་པ་ཡིན་གྱི་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་བ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་སྔ་མའི་སྐད་ཅིག་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནང་བློའི་ནུས་པ་ཞན་པས་མི་ངེས་པའི་ཚུལ་
ནི། ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་སོགས་དངོས་པོའི་ནུས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཟུང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ངེས་ཏེ་ཕྱི་ན་འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་པས་སོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ལས་ནུས་པ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་ན་དངོས་པོ་དེས་འབྲས་བུ་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེད་ཅིང་ནུས་
པ་དེ་ཡང་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་དུ་ནུས༷་པ༷་དངོས༷་པོ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་ནམ་ཆོས་ཉིད་དུ༷་གྱུར༷་ཀྱང༷་དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དང་ཚོགས་པའམ་ཡུལ་དང་ཕྲད་པ་ལས་ནུས་པ་འབྱིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་ཁ་མའི་དེ༷་མ༷་ཐ༷ག་པ་ད་ལྟ་མེ༷ད་པ༷་
དེ་མཐོང་བ་མེད་ལ། དེས་ན་རྒྱུ་དེས་འབྲ༷ས་བུ༷་དངོས་སུ་འབྱིན་པ་མཐོ༷ང་བ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་དངོས་པོ་དེ་ལ་ནུས་པ་དེ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུར་མ་ངེས་པར་རྨོང༷ས་པར་གྱུར༷་པ་རྣམས་ལ་ནུས་པ་དེ་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་ངེ༷ས་པར་གསལ་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་
རོ༷། །དེས་ན་ནུས་པ་དེ་དངོས་པོ་ལ་མཐོང་བའི་དུས་སུ་མེད་པ་མིན་ཀྱང་ཕལ་པས་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་མི་ནུས་ཏེ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་མཐོང་བའི་གནས་སྐབས་ལ་མ་བརྟེན་པར་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་གཅོད་མི་ནུས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་བློའི་
20-1-229b


ནུས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མཐོང་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྗེས་དཔག་འཇུག་པ་ནི། ཕྱི་དང་ནང་གི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་འགལ་རྐྱེན་གནས་པའམ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་དངོས་པོ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་མ་ནུས་པར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལས་
གཞན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་བྱུང་ན་དེ༷་ཉི༷ད་བཟློག༷་པའི༷་ཆེད༷་དུ༷་ནི༷་རྗེས༷་སུ༷་དཔག༷་པ༷་བརྗོ༷ད་པ༷་དོན་ཡོད་དེ་དེ་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་གཅིག་ལའང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དུ་མ་འཇུག་སྟེ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དུ་མ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མཐོང་བས་ངེས་ན་རྗེས་
དཔག་དེ་མི་དགོས་པ་ལ། མཐོང་བས་ངེས་པ་སྲིད་པར་བསྟན། །ངེས་ཀྱང་སྒྲ་རྟོག་དུ་མ་འཇུག །རང་གིས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དང་པོ། མཐོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་མེད་པར་རྟོགས་ནུས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ལྟ་བུ་བློ༷་གྲོས༷་ཆེན༷་པོས་ནི་
དོན་དེ་མཐོང༷་བ་ཙམ་ཉི༷ད་ལ༷ས་མི་རྟག་པ་སོགས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ངེས༷་པར༷་བྱེ༷ད་དེ་གོམས་པ་གསལ་ཞིང་འཁྲུལ་པས་བསླད་པའི་རྨོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མིག་གསལ་བས་ཡུལ་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཕལ་པའི་མཐོང་
བ་ལས་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པའི་མཐོང་བ་འཕགས་ཤིང་དེ་ལས་ཐེག་དམན་འཕགས་པ་དང་དེ་ལས་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་མཐོང་བ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཤིང་། དེ་ཡང་ས་བཅུའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཐོང་བ་གོང་དུ་འཕགས་ལ། ཡོངས་སུ་མཐར་ཕྱིན་པ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་གཟིགས་པས་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་མ་ལུས་པ་གཟིགས་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ཟད་པར་སྤངས་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དངོས་པོ་དང་མི་རྟག་པ་
20-1-230a


དབྱེར་མེད་པར་ངེས་ཟིན་ན་དངོས་པོ་དང་མི་རྟག་ཅེས་ཐ་དད་ཀྱི་སྒྲ་བློ་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་སྒྲ་བློ་ནི་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པས་མིན་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་རང་མིན་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷ས་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷་ཡིས༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་
མེ༷ད་པའི་དོན༷་རང་མཚན་དེ༷་ལ༷་ནི༷་གཞན་གང་དང་གང་ལས་ལྡོག༷་པའི༷་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅ༷ན་གྱི་བློ༷་དང༷་། བློས་བཟུང་བ་དེ་ཇི༷་ལྟར༷་བརྡར་བཏགས༷་པ༷་ཡི༷་སྒྲ༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི་རྟེན༷་སོ་སོ་བ་ཅ༷ན་བཞིན༷་དུ་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ་རྟོག་པས་གང་དང་གང་ཤེས་འདོད་དང་བརྗོད་འདོད་དེ་ཙམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་མཉམ་གཞག་ཏུ་མྱོང་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྒྲ་དང་རྟོག་པའི་བློས་གཞན་སེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་ལ་འདོམས་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་སེལ་བའི་དགོས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། དེས་མཚོན་
ཏེ་མི་རྟག་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་ནུས་ཀྱང་སྒྲ་རྟོག་གིས་དེ་མཚོན་ཏེ་བརྗོད་པ་འཐད་དོ། །གསུམ་པ། གཞན་དང་གཞན་དུ་འཁྲུལ༷་པའི་རྒྱུ་མེ༷ད་ན༷་རང་མཚན་མཐོང་བ་ན་དངོས་པོ་དེ༷་ཡིས༷་ནི༷་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི་རང་
གི་གནས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དང༷་ནི༷་རྗེས༷་སུ༷་མཐུན༷་པའི༷་བློ༷་སྐྱེད༷་པར་བྱེ༷ད་དེ། མིག་མ་འཁྲུལ་བས་སྔོན་པོ་མཐོང་བ་ན་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་རང་གིས་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་དངོས་འཇིག་གཞན་འདོད་ཀྱིས་མི་གནོད་པ་ལ། ཞིག་འཇིག་གཅིག་ན་རྗེས་
དཔག་ཡིན། །འཇིག་པ་ཆོད་པར་འདོད་པ་འཁྲུལ། །དང་པོ། འགག་ཁ་མའི་སྐད་ཅིག་གི་རྗེས་སུ་མི་རྟག་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་དེ་བཅད་ཤེས་ལས་ཡང༷་ན༷་འདི༷ར་ནི༷་རང་གི་སྡེ་པ་ཉན་ཐོས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་དངོས་པོ་འགགས་པའི་རྗེས་སུ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་
20-1-230b


ལས་མི༷་དམི༷གས་པའི༷་རྟགས༷་ལ༷ས་འཇིག༷་པ༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་གིས་སྔར༷་བྱུང༷་བའི་དངོས༷་པོ༷་ཞིག་ནས་མེ༷ད་པར་གྱུར༷་པ༷་ལ་མི༷་རྟག༷་ཅེས༷་ནི༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་བས་དངོས་པོ་སྐྱེས་ཙམ་མི་རྟག་མིན་ཏེ་སྐྱེ་འཇིག་གཉིས་འགལ་བས་
ཆོས་གཅིག་ལ་མི་འདུ་བས་སྔར་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ཕྱིས་ཞིག་པ་ལ་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་ཅིང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འགག་པ་མི་སྲིད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འཇིག་གཉིས་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་དུ་འདོད་ཅིང་། སྐྱེ་བ་དངོས་པོ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ལ་འཇིག་པ་དངོས་
མེད་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་གྲུབ་ཀྱང་། དགག་པ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ་པས་སྐད་ཅིག་ཐ་མའི་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་ལས་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ལུགས་ལྟར་ན་ཡང་རབ་སྦྱོར་ཚད་མ་ཕུང་གསུམ་པ་མི་སྲིད་ལ། ཞིག་འཇིག་དོན་
གཅིག་ཏུ་སོང་བས་འགག་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་སྒྲ་བརྗོད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ། འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང་ཞིག་པ་གཉིས་ཀ་ལ་དེའི་སྒྲ་འཇུག་པ་ཙམ་ནི་དགག་ཏུ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཞིག་པ་དངོས་མེད་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཉིས་པའི་
དུས་སུ་མི་སྡོད་པས་དུས་དེ་ལ་ལྟོས་ན་ཞིག་པ་ཡིན་ལ། རང་གྲུབ་པའི་དུས་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་ཅན་ཡིན་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་འཇིག་པ་དོན་གཞན་དུ་འདོད་པ་དེས་དངོས་པོ་ལས་འཇིག་པ་གཞན་དུ་མེད་པར་འདོད་པ་ལ་གནོད་མི་ནུས་
ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོན་གཞན་དུ་ཡོད་ན་འདུས་བྱས་རང་གི་ངོ་བོ་འདུས་བྱས་མིན་པར་ཐལ་ཏེ་ཚ་བ་མེ་ལས་ཐ་དད་ན་མེ་ཚ་བ་མིན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་གཞན་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་སུ་གྱུར་ན་རིགས་པ་ཅན་པ་འགོག་པའི་
20-1-231a


རིགས་པ་དེས་ཐུན་མོང་དུ་ཁེགས་ཕྱིར་འདི་ལ་ཆེད་དུ་དགག་པ་ཡང་མ་མཛད་པར་རང་སྡེས་འདོད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་གསུངས་ཏེ་ཞིག་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་སྒྲ་སྦྱར་ཞིང་རྒྱུན་འགག་ཁའི་མཐར་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ལས་མེད་ངེས་སུ་བསྒྲུབ་
པ་ཙམ་ལ་འགལ་བ་མེད་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔའི་འདོད་པ་བརྗོད་དེ་དྲིས། །དེ་ལ་རིགས་པའི་གནོད་པ་བསྟན། །དང་པོ། མུ་སྟེགས་རིགས་པ་ཅན་པ་གང༷་གི༷་ལུགས་ལ་མཐ༷འ་གཉིས་ཀྱིས་མཚམས་ཆོད་པའི་ཡོ༷ད་པ༷འམ༷་ཡོད་པ་དེ་ལ་མི་རྟག་
པ་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་འབྲེལ༷་བ༷་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་བརྗོ༷ད་པ༷འི་ངང༷་ཚུལ༷་ཅ༷ན་ནི་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྒྲ༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་པ༷་དེ་ལ་ཡོད་པ་དེ༷་ཡི་མཐ༷འ་ཞེས་པ་དེ༷་དག༷་གང༷་ལ༷་བརྗོ༷ད་ཅེས་དྲི་བ་མཛད་དོ། །དེ་ཡང་རིགས་པ་ཅན་པའི་ཞེ་འདོད་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་མི་རྟག་པ་མིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་དང་
ཕྱོགས་དང་བདག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པའི་རྫས་ཀྱང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡོད་པ་གང་ཞིག་མཐའ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོད་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །དེ་འདྲའི་ཡོད་པ་ཁྱད་པར་བ་དེ་ལ་དེའི་མི་རྟག་པ་ནི་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་མི་རྟག་
པ་ཞེས་སོགས་འབྲེལ་བའི་ཚིག་བརྗོད་པ་འཐད་ཀྱི། འབྲེལ་བ་མེད་པ་ལ་ནི་དེ་མི་འཐད་དེ་ནམ་མཁའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་སམ་དངོས་མེད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཞེས་མི་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་འབྲེལ་བ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་དང་མི་འབྲེལ་ཏེ་མཐའ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོད་
པའི་ཡོད་པ་ཁྱད་པར་བ་དེ་ལ་འབྲེལ་ལོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་ལ། འདི་དག་གི་དངོས་པོ་དང་མི་རྟག་པ་དོན་ལ་ཐ་དད་ཡོད་པར་འདོད་པའི་རྩ་བ་ནི་དངོས་པོའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་བློ་ཐ་དད་ལ་ཞེན་པའི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བློ་ཕྲོགས་ནས་བུམ་
20-1-231b


པ་དང་མི་རྟག་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་དོན་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། སྔ་ཕྱི་མེད་མཐར་འདོད་པ་དགག །རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་མཐར་འདོད་པ་དགག །དང་པོ། མཐའ་ཞེས་པ་གང་ལ་བརྗོད་ཅེས་དྲིས་པ་ལ། གལ༷་ཏེ༷་དངོས་པོ་དེ་སྔ༷་ཕྱིར་
མེད་པ་ཡི༷ན་ཏེ་འདི་ལ་དྲི་བར་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། བུམ་པ་ལྟ་བུ་མ་སྐྱེས་པའི་དུས་སུ་སྔ་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཞིག་པའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་ན་མེད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་སུ་ཚུད་པའི་ད་ལྟའི་བུམ་པ་ཡོད་པ་དེའོ་ཞེ་ན༷། སྔ་ཕྱིའི་མཐའ་གཉིས་པོ་དེ༷་ཉི༷ད་མི༷་རྟག༷་པ་ཅིས༷་མ༷་ཡི༷ན་ཞེས་
དྲིས་པ་ན་དེ་དག་ན་རེ། མཐའ་དེ་གཉིས་ནི་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དངོས་མེད་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དྲུག༷་པ༷་སོག༷ས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་དེ་མི་རྟག་པ་མིན་ནོ༷་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་མི་རྟག་ཅེས་དྲུག་པ་དང་། དངོས་
པོ་ལ་མི་རྟག་ཅེས་བདུན་པ་དང་། དངོས་པོ་ལས་མི་རྟག་པ་བྱུང་ངོ་ཞེས་ལྔ་པ་དང་། དངོས་པོ་མི་རྟག་ཅེས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་མི་རྟག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དྲུག་པ་སྦྱོར་བ་མཐོང་ན་འབྲེལ་མེད་ལ་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་སྒྲ་དེ་དག་མི་
རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་ལྟ་ན་མཐའ༷་ལ༷་ཡང་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་དེ༷་ཇི༷་ལྟར༷་རུང་སྟེ་དེ་གཉིས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོའི་སྔར་མེད་དམ། སྔ་ན་མེད་པའི་དངོས་པོ་དང་། ཕྱི་ན་མེད་པའི་དངོས་པོ་སོགས་དང་། དངོས་པོའི་མཐའ་དང་། 
མཐའ་ཡིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ། མཐའ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོད་པའི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མཐའ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཡོ༷ད་པ་ཉི༷ད་དང༷་འབྲེལ༷་པ་ཡང་རྟག༷་པའི་ཕྱིར༷་མཐའ༷་ཡིས༷་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཁྱ༷ད་པར་དུ་བྱས་པའི་མི་རྟག་པར་འགྱུར༷་
20-1-232a


བ༷་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན༷་ཏེ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་རང་ཉིད་མི་རྟག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་མིན་ན་གཞན་གྱིས་དེ་མི་རྟག་པར་བྱ་མི་ནུས་ཏེ། ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྣང་
བ་ནི་མུན་པར་ནམ་ཡང་འགྱུར་མི་སྲིད་པ་བཞིན་དུ་དེ་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་དངོས་མེད་གཞན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་དེ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་བྱ་བ་གང་ཡང་མི་བྱེད་དེ་མཐའ་ཡི་ཁོར་ཡུག༷་ནམ་མཁས་ཆོད་པས་བུམ་པ་མི་འཇིག་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་
པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་བསྡུ། །དང་པོ། མཐའ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་ལ་ཁོ་རང་གི་ལུགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་སྒྲུབ་མ་ནུས་ནས། གལ༷་ཏེ༷་རྒྱུ༷་སྔ་མའི་མཐའ་དང་། འབྲས༷་བུ་ཕྱི་མཐའ༷་ཡི༷ན་པས་ན་དབུས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་རྒྱུ་འབྲས་དེ་དག་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་མཐའ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡོ༷ད་
པ་ཁྱད་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན༷། སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་ཀ་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་མཐའ་ཡིས་ཆོད་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ༷་དེ་གསུམ་ཀ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་སྔ་ཕྱིར་མེད་པའི་དངོས་མེད་ལ་འབྲེལ༷་བ་མེ༷ད་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེའི་རྒྱུ་
མཚན་ཡང་སྒྲ་དངོས་དབང་གིས་འཇུག་པར་སྨྲ་བ་རིགས་པ་ཅན་པ་དེ༷་ཡི༷ས་ནི༷་དངོས་པོ་ཡིན་ན་སྔར་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཀྱི། དངོས་པོ་དང་སྔར་མེད་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པས་དངོས་པོ་སྔར་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་སྒྲར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་མི་རིགས་
པར་འདོད་པས་ན། དངོས༷་པོ༷་སྔར༷་མེ༷ད་འདོ༷ད་དུ་རུང་བ་མིན༷་པས༷་དངོས་པོ་དེ༷་ལ༷་མེད་པའི་མཐའ་དེ༷་ཡིས༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་དུ་བྱས་ནས་བརྗོ༷ད་པ༷་དེ༷་ཡང༷་མི༷་འགྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་དབུས་ཀྱི་དངོས་པོའི་མཐའ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོས་ཆོད་ཀྱང་ཀ་བུམ་སྣམ་གསུམ་བསྒྲིགས་པས་
20-1-232b


དབུས་ཀྱི་བུམ་པ་མི་འཇིག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ་བས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ནི་འགགས་ལ་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དབུས་སུ་ཚུད་པའི་ཡོད་པ་དེ་མི་རྟག་གོ་ཞེ་ན། 
རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཏགས་ཀྱང་ད་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པས་སྔར་གྱི་སྐྱོན་སོ་ན་གནས་སོ། །ཁོ་ན་རེ། འབྲས་བུ་ད་ལྟ་བ་དེ་ཡོ༷ད་པ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཡིན་པ་དང༷་དེ་ཡང་རང༷་གི་རྒྱུ་སྔ༷་མའི་དངོས་པོ་དང་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ༷་བར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་སྔ་མ་དེ་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ནོ་ལོ༷། །འདི་
ལ། འབྲེལ་བྱེད་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་ཞེས་གྲག །ཅེས་པའི་འགྱུར་ལྟར་ནའང་ལོ་གྲག་ཟེར་གསུམ་མ་རངས་པའི་ཚིག་ཏུ་གོ་བར་བྱའོ། །སྔ་མ་རྒྱུ་ཞིག་ཟིན་དང་འབྲས་བུ་ད་ལྟ་ཡོད་པ་ལ་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་ཙམ་མིན་པར་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་འབྲེལ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་
ཀྱིས་ཡོད་ན། རྒྱུ་འབྲས་ཉིས་ཆར་ཡོ༷ད་པ་ཉི༷ད་དང་ཡོད་པ་དེ༷་དང༷་འབྲེལ༷་བ་དེ༷་ཡང༷་རྟག༷་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཉིས་ཆར་ད་ལྟ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་མེད་པ་དང་འབྲེལ་བ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ན༷་འོ༷་ན༷་འདི༷་ལ་རྒྱུ་དང་
འབྲས༷་བུ་གང༷་ཡིན་ཏེ་དུས་གཅིག་པའི་བུམ་སྣམ་བཞིན་ནོ། །གནོད་པ་དེར་དོགས་ནས་གང༷་ཞིག༷་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་བྱེ༷ད་པ་སྟེ་རྒྱུའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་མེད་པས་འབྲས་བུ་སྔ་ན་མེད་པ་དེ་རྒྱུས་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་འབྲས་དུས་ན་རྒྱུ་མེད་པས་ཞིག་ནས་མེད་པ་དེ་འབྲས་བུའི་བྱེད་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། ཁྱོད་
ལྟར་ན་དངོས༷་པོ༷་དང་སྔར༷་མེ༷ད་པ་གཉིས་ལྡན༷་པ་མིན༷་ཏེ༷་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་དངོས་མེད་ལ་འབྲེལ༷་བ༷་གང་ཡང་ཁས༷་ལེན༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་མི་རྟག་པ་མིན་ལ་ཡོད་པ་དང་དངོས་མེད་འབྲེལ་བའི་ཚིག་གིས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བར་འདོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དངོས་པོ་རིལ༷་
20-1-233a


པོ་སྟེ་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཅོག་འདི༷་ཀུན་རྟག༷་པ་འབའ་ཞིག་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོས་མི་རྟག་པ་མིན་ལ་དངོས་མེད་གཞན་གྱིས་དེ་མི་རྟག་པར་ནམ་ཡང་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔ་ན་མེད་པ་དང་
ཞིག་ནས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་དངོས་པོ་དེ་སྔ་ན་ཡོད་པར་འཛིན་པ་སོགས་བཟློག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་གཞན་སེལ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་རྟོག་པས་སྤྱི་མཚན་བརྗོད་པ་ལ་ད་ལྟའི་དངོས་པོ་འབའ་ཞིག་ལས་དངོས་པོའི་མིང་མི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞིག་
པའི་བུམ་པ་དང་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བུམ་པ་དང་སྔ་ན་མེད་པའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་སྔར་མེད་པ་སོགས་ཇི་སྙེད་བརྗོད་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ཅན་པའི་མི་རྟག་པ་འདོད་ཚུལ་འགོག་པའི་སྐབས་འདི་གཞན་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ་པོར་བཤད་པ་མི་འདུག་ཀྱང་འདིར་ཆེས་
གསལ་པོར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་རྒྱུ་ཞིག་པ་དང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་བཞིན་དུ་བར་གཞན་གྱིས་མ་ཆོད་པས་ན། རྒྱུ་མ་ཞིག་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་པ་དང་ཞིག་ཟིན་ནས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཏེ། བར་མ་ཆོད་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་
འབྲེལ་བརྟག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཞིང་འབྲས་དུས་ན་རྒྱུ་ཞིག་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། འབྲེལ་བ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་མེ༷ད་པའི་དོན༷་ལ་འབྲེལ་བ་ཞེས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་སུ་ད་ལྟ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོག༷ས་པ༷་དངོས་པོའི་མི་རྟག་པ་སྔར་མེད་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཞིག་པ་
སོགས་བརྗོ༷ད་བྱ༷་ཐ༷་ད༷ད་ཅན་ལྟ་བུའི་བློ༷་ནི། ཐ༷་ད༷ད་དུ་མེ༷ད་པའི་དོན༷་རང་མཚན་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་མངོ༷ན་པར་འདོ༷ད་པ་ཅ༷ན་གྱི་ལུགས་ལ་དྲུག་སྒྲ་སོགས་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲའི་སྒྲ༷་ཀུན་ལ༷འང༷་ལྡོག༷་པ་ཐ་
20-1-233b


དད་པའི༷་རྟེན༷་ཡོད་པ་ཅན་ཡི༷ན་པས་སྒྲ་བློ་རྣམ་གྲངས་པར་མི་འགྱུར་ལ་དོན་ཐ་དད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ༷། །གཉིས་པ་ཡང་ཡང་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཡིན་པ་འགོག་པ་ལ། དགག་དང་བཞག་དང་རྩོད་སྤང་གསུམ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་ཉེས་སྤོང་དགག༷་
པའོ། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། ཡང་ཡང་ཤེས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། །ཐུག་པ་མེད་འགྱུར་དྲན་སོགས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མ་དུ་མས་དོན་གཅིག་ཡང་ཡང་ཤེས་པའམ་ངོ་ཤེས་ཚད་མ་དགག་པ་ནི། རང་མཚན་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཀུན་སྐ༷ད་ཅི༷ག་
མ་སོ༷་སོར༷་གཞན་དང་གཞན་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཁྱ༷ད་པར༷་རང་མཚན་གཅིག་ཉིད་མངོན་སུམ་མམ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ངོ༷་ཤེ༷ས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཤེས་པར་བྱར་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །གལ་ཏེ་རང་མཚན་ལ་ཡང་ཡང་ཤེས་པ་མེད་དུ་ཆུག་ཀྱང་རང་མཚན་
དེ་ལ་ཡོད་པའི་སྤྱི་རྟག་པ་དེ་རང་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡང་ཡང་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་པར་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྤྱི་དབང་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བ་མེད་ལ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀས་སྤྱི་གཅིག་མཐོང་བ་ཡིན་ན་ཡུལ་གཅིག་གི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་སྟངས། 
ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་ན་ཡང་། སྔར༷་མཐོང༷་བ་དེ་དང་མཚུངས༷་པར༷་ཕྱིས་ཀྱི་དེ༷་འཛིན༷་པའི་ཕྱིར༷། སྔར་གྱི་རང་མཚན་ནམ་ཁྱ༷ད་པར༷་དེའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱང༷་མིན༷་ཏེ་ཡིན་ན་སྔར་མཐོང་བའི་བློ་ལས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་སྤྱིའི་
རང་མཚན་རྟག་པ་དེ་བཟུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་སྔ་ཕྱིའི་སྤྱི་མཚན་རྟོག་ཡུལ་དེ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་སྔར་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་མི་ལྟ་བུ་དེ༷་ཉི༷ད་ཕྱི་མ་འདིའི་སྐབས་སུ་དཔེ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྔར་ཨ་རུ་ར་མཐོང་ཟིན་ནས་ཕྱིས་མཐོང་དུས་སྔར་ཨ་རུ་ར་ཉིད་དུ་ཤེས་
20-1-234a


ཟིན་པ་དེ་དཔེར་བྱས་ནས་ཕྱི་མ་འདི་ཡང་ཨ་རུ་ར་ཡིན་པར་ངོ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི༷་ཕྱིར༷་ན༷་སྤྱི༷་ཙམ་འཛིན༷་པ་ནི་མིན༷་ཏེ། ཚད་མ་སྔ་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་སླར་ཡང་ངོ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷་ཚད་མ་སྔ་མས་ཤེས་ཟིན་མ་བརྗེད་པར་དཔེ༷་ཉི༷ད་དུ་དྲན་
ལམ་ན་ཡོད་པ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཕྱི་མ་དེ་མཐོང་བ་ན་ངེས་པར་རང་ཤུགས་ཀྱིས་གྲུབ༷་པ་དེ༷་ལ༷་གསར་དུ་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་གཞན༷་གྱི༷ས་ཅི༷་ཞིག༷་བྱ༷་སྟེ་སྔ་མས་ངེས་ཟིན་དེ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་སྔར་མཐོང་བ་དེ་བར་སྐབས་སུ་བརྗེད༷་པའི་
ཕྱིར༷་སྔར་གྱི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པའི་སྐྱོན༷་མེ༷ད་ཅེ་ན༷། གང་དྲན་ལམ་དུ་མེད་ཅིང་བརྗེད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་དེ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དཔེ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བློ་ལ་མ་བྱུང་བ་ནི་གཞན་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་བར་སྐབས་སུ་བརྗེད་ཀྱང་ཕྱིས་མཐོང་བ་ལ༷་སྔ་མ་དེ༷་ཡི་
དངོས༷་པོ་ནི༷་ཚད༷་མས༷་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་སྔ་ཕྱི་དུ་མས་རང་མཚན་གཅིག་པུ་ཡང་ཡང་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། སྔར་གྱི་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དངོས༷་པོ་གཞན༷་ལ༷་སྔར་གྱི་དེ༷་ཉི༷ད་དུ་སྒྲོ༷་འདོག༷ས་པ་ནི་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་ཡིན་པས་བློ་དེ༷ས་གྲུབ༷་པ་ནི་ཚད་མ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་
འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྔ་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཡུལ་གཅིག་ཡིན་གྱི་ཐ་དད་མེད་པས་ན་སྔར་གྱི་དེ་འདིའོ་ཞེས་ངོ་ཤེས་པའི་བློ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མངོ༷ན་སུམ༷་དང་ནི་ཅི༷ག་ཤོས༷་ཏེ་རྗེས་དཔག་གཉིས་ཀས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་རང་མཚན་གཅིག་པུ་ཐ་དད་པ་
དེ་ཙམ་ཤེས་པས་ན་དེ་གཉིས་ཡུལ་ཐ་དད་མེད་པའི་གཅི༷ག་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་གང་རུང་གཅི༷ག་གྲུབ་པ༷་སྟེ་ཡོད་ན༷་གཉི༷ས་ཀ༷་གྲུབ་ཀྱི་ཚད་མ་གཞན་དང་གཞན་ལ་དགོས་པ་མེད་དེ་ཡུལ་རྟོགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་ཀྱང་དགོས་ན་ཚད་མ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །
20-1-234b


ཡང་ན་མངོན་སུམ་ནི་སྔར་མཐོང་བ་དང་ཅིག་ཤོས་ཕྱིས་མཐོང་བར་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་མངོན་སུམ་སྔ་མས་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་ལ་ཕྱི་མས་གསར་དུ་རྟོགས་རྒྱུ་མེད་དེ་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་གྲུབ་ཟིན་ནས་ཡང་སྔོན་པོར་རྟོགས་སུ་མེད་པ་དང་། ལ་ལ་མེ་ཡོད་རྟོགས་ཟིན་ནས་
ཡང་རྟོགས་གཉིས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མངོན་སུམ་སྔ་ཕྱིའི་རྟོགས་ཡུལ་གཅིག་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཚད་མ་ཕྱི་མ་བཅད་ཤེས་འབའ་ཞིག་ལས་མི་སྲིད་ལ་བར་སྐབས་སུ་སྔ་མས་བཅད་ཟིན་གྱི་བྱེད་པ་ཉམས་ནས་བརྗེད་པ་ན་ཕྱི་མ་ཚད་མར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་
ཡང་། བརྗེད་པ་ན་སྔར་གྱི་དེ་ངོ་ཤེས་པའང་མི་སྲིད་ལ་མ་བརྗེད་ན་ཡུལ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་ཚད་མ་ཕྱི་མ་དོན་མེད་དོ། །རང་ལུགས་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་མི་སྲིད་པས་མངོན་སུམ་མ་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་རང་མཚན་དེ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་ཞིང་། སྔར་
གྱི་དེ་འདིའོ་སྙམ་པའམ། འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མཐོང་ཟིན་ངེས་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་རྟོག་བཅས་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་ཞེ་འདོད་དང་བསྲེ་བར་མི་བྱའོ། །དེས་ན་ཙན་དན་གྱི་མེ་མཐོང་བ་ལས་ཕྱིས་དུ་བའི་རྟགས་ལས་མེ་ཉིད་ད་ལྟ་ཡོད་པར་རྟོགས་
ན་ནི་རྗེས་དཔག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཙན་དན་དང་འབྲེལ་བའི་དུ་བ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ངེས་རུང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་དེ་དཔག་པར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་མེའི་རང་མཚན་མཐོང་བ་མེད་པས་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཙན་དན་གྱི་མེ་དང་འབྲེལ་
བའི་དུ་བ་ཡིན་པར་ངེས་རུང་གི། རྒྱུ་མཚན་མ་མཐོང་ན་མེ་ཙམ་དཔོག་གི་ཙན་དན་གྱི་མེར་མི་ངེས་སོ། །དེའི་སྐབས་སུ་སྔར་གྱི་མེ་དེ་ད་རུང་ཡང་གནས་སོ་སྙམ་ན་ནི་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པའི་བློ་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། དུ་བ་སོགས་རྟགས་ལས་སྔར་གྱི་མེ་དེ་འདི་ན་
20-1-235a


ཡང་འདུག་གོ་སྙམ་པ་ནི་རྟགས་དེ་མེ་ཙམ་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་འབྲས་རྟགས་ཡིན་ཀྱང་སྔར་གྱི་དེ་འདིའོ་སྙམ་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔར་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་སླར་ཡང་མཐོང་བ་ཞེས་པ་མི་སྲིད་དེ། རང་མཚན་སྐད་ཅིག་
མ་ཡིན་ལ་ནམ་མཐོང་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་རང་མཚན་གཞལ་བ་ཡིན་མོད་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྟོག་བློ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དཔྱད་པས་ཚད་མ་གཉིས་པོའི་ཡུལ་མ་འདྲེས་པར་གནས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ནི་རྟག་ཏུ་རང་མཚན་ཁོ་ན་
དང་། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ནི་སྤྱི་མཚན་ཁོ་ན་དང་། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མིན་ཡང་མངོན་སུམ་མིན་པའི་བློ་གཞན་གྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྤྱི་མཚན་འབའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པས་ན་རྟོག་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤན་ཕྱེད་པར་གྱུར་པ་ན་ཚད་མའི་ཡུལ་ཕུང་གསུམ་པ་དང་། 
ཡུལ་གཅིག་ལ་ཚད་མ་དུ་མས་ཡང་ཡང་ཤེས་པ་མེད་པར་རྟོགས་ནུས་སོ། །གཉིས་པ། དོན་གཞན༷་སྔ་མ་དང༷་ཕྱི་མ་བློས་གཅིག་ཏུ་མཚ༷མས་ནི༷་སྦྱོར༷་བ༷་ཡི༷་སྒོ་ནས་སྔར་གྱི་དེའོ་སྙམ་དུ་ཞེན༷་པ༷་དེ་རིགས་པ་ཤེས་པའི་མཁས༷་པས༷་སྔར་མཐོང་བ་དེ་དྲ༷ན་པ་ཙམ་ཡིན་པར༷་
ཤེས༷་ཏེ། སྔར་མཐོང་བ་ཉིད་ལས་སྔར་གྱི་རྒྱུན་ནམ། དེ་དང་འདྲ་བ་གཞན་མཐོང་བ་ན་སྔར་མྱོང་བ་དེ་དྲན་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟ་ནའང་འདྲ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་ནས་སྔར་གྱི་དེ་འདིའོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། གལ༷་ཏེ༷་ཕྱིས་ཀྱི་
བློ་དེ༷་ཡང་རེས་འགའ་རྟགས༷་ལ༷་ལྟོས་པའི་ཕྱིར༷་དྲ༷ན་པ་ཙམ་མིན༷་ཏེ། དྲན་པ་ན་སྔར་མྱོང་བ་རྟགས་མེད་ཀྱང་དྲན་པ་ཡིན་ལ་ཁང་ནང་གི་ཙན་དན་གྱི་མེ་དུ་བས་དཔོག་པ་ལྟ་བུ་སོགས་རྟགས་མཐོང་བ་ལས་དེའི་བློ་སྐྱེ་བ་དང་། སྔར་མཐོང་བ་ཕྱིས་ངོ་ཤེས་པའི་རྟགས་
20-1-235b


སུ་སོང་བ་ཡིན་པས་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྔར་གྱི་དེ་ད་ལྟ་ཡོད་པ་ལ་རྟགས་དེ་འདྲ་འཁྲུལ༷་ཏེ། ན་ནིང་གི་མེ་ད་ལོའི་དུ་བས་དཔོག་པའམ་ན་ནིང་དུ་བ་མཐོང་བས་ད་ལོའི་མེ་དཔོག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །རྟགས་སམ་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་མཐོང་
བ་ལས་སྔར་གྱི་མྱོང་བ་སད་པར་བྱེད་པས་དེ་དྲན་རྐྱེན་དུ་སོང་ཡང་དྲན་པ་མིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་མངོན་སུམ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ། མངོན་སུམ་ཚད་མ་རང་ཉིད་བཤད། །བཟློག་པ་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བཤད། །དང་པོ་ལ། མངོན་སུམ་གྱི་ནི་
མཚན་ཉིད་བཤད། །མཚན་གཞི་བཞི་པོའི་ཁྱད་པར་བཤད། །དང་པོ་ལ། རྟོག་བྲལ་ཡོངས་གཅོད་དུ་ནི་བསྒྲུབ། །རྟོག་བཅས་རྣམ་བཅད་ལ་ནི་དགག །དང་པོ་ལ། རྟོག་བྲལ་སྒྲུབ་བྱེད་རང་ལུགས་བཞག །འགྲེལ་བྱེད་གཞན་གྱི་འདོད་པ་དགག །
དང་པོ་ལ། མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་གིས་སྒྲུབ་ཚུལ། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། མིང་དང་རིགས་སོགས་སྦྱོར་བ་ཡི། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་མངོན་སུམ་མོ། །ཞེས་དང་། ཡིད་ཀྱང་དོན་དང་ཆགས་ལ་སོགས། །རང་རིག་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན། །
ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་དོན་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་ཚད་མའི་ངོ་བོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དགག་པའི་དོན་དུ་ཐོག་མར་མངོན་སུམ་ཐམས་ཅད་རྟོག་བྲལ་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། སྤྱིར་རྟོག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་པ་ཀུན་ལ་ཡོད་དེ་ཡུལ་རྟོག་ཅིང་ཤེས་
པ་ཙམ་མོ། །རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་རྩིང་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡན་ཆད་ཀྱི་བློ་ལ་མེད་དོ། །འདིར་བྲལ་བྱ་ནི་གསུམ་པ་སྒྲ་དོན་འདྲེས་རུང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་ངན་པའི་
20-1-236a


སྒྲོག་ཏུ་མ་ཚུད་པའི་མཁས་པས་རང་བློ་རྣལ་དུ་བཞག་སྟེ་བརྟགས་ན། མངོ༷ན་སུམ༷་གྱི་བློ་རྟོག༷་པ་དང༷་བྲལ༷་བ༷་ནི༷་རྟགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་རིག་པའི་མངོ༷ན་སུམ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་འགྲུབ༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེ་བོ་ཀུན༷་གྱི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་
པའམ་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བློ་ནི་མིང༷་གི་རྟེན༷་ཅ༷ན་ཏེ་མིང་དང་འདྲེས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ལ། བརྡ་ལ་བྱང་ནས་མིང་དོན་འདྲེས་པར་འཛིན་པ་ན་བརྡ་ཡི་སྟོབས་ཙམ་ལས་རྟོག་བློ་དེ་སྐྱེ་བ་ནི་སོ༷་སོ༷་རང༷་གིས༷་རིག༷་པར་བྱ༷་བ་སྟེ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡི༷ན་ནོ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷ས་
ནི༷་སེམ༷ས་བསྡུས༷་ནས༷་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བློ་གང་ཡང་མི་འཕྲོ་བར་ནང༷་གི༷་ཤེས་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་གཡོ༷་བ་མེ༷ད་པར༷་གན༷ས་པའི་ཚེ་རྟོག་བཅས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་འགགས་ན༷འང༷་མིག༷་གིས༷་གཟུགས༷་དག༷་ནི༷་མཐོང༷་བ་མི་འགག་པར་གསལ་བའི༷་བློ༷་དེ༷་དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པའི་བློ་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་
དབང་བློ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་སྒྲ་བློ་མི་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་དབང་བློ་ཡང་ལྡོག་པར་རིགས་ནའང་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་དབང་བློ་མི་འགག་པར་རང་གིས་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་འཆད་པའི་ངག་ལྟ་བུ་ལ་རྟོག་པ་སྐྱེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་མི་འགག་པར་གནས་
པ་ལྟ་བུས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ནུབ་པ་དེའི་ཚེ་དབང་བློ་ལ་རྟོག་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་ཚོར་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ནང་དུ་བསྡུས་པ་དེ་ལས་སླར༷་ཡང༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་རྣམ་པར་རྟོག༷་པ་ན༷་ཡང་ཁོ༷་བོ༷འི་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་ནི་འདི་དང་འདི༷་དྲར༷་གྱུར༷་ཏོ་ཅེས༷་རང་
གིས་རིག༷་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བློ་སྔ་མ་གང་སྐྱེས་པའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པའི་རྗེས་སུ་བསམ་དཔྱོད་བཏང་ན་རང་བློ་རང་གིས་མི་མཐོང་བའམ་མི་ཚོར་བ་མི་སྲིད་ཀྱང་། སྔར༷་བཤ༷ད་པ་ཡིད་རྟོག་ནུབ་པའི་གན༷ས་སྐབས༷་ཀྱི༷་དབ༷ང་པོའི༷་ཡུལ་རྟོགས༷་པའམ་ཤེས་པ༷་ལ༷་ནི་མཐོང་བ་མ་
20-1-236b


འགགས་པ་དེ་ཙམ་ལས་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཞེས་ཉམས་སུ་ཚོར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་དོ༷། །དེ་མེད་པས་རང་རིག་པའི་ཉམས་མྱོང་གིས་དབང་ཤེས་རྟོག་བྲལ་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཤེས་པ་ལ་རྟོག་པ་ཡོད་མེད་དེ་ལྟ་བུ་རང་གིས་མྱོང་བས་ཡོངས་
སུ་བཅད་པ་དེས་མ་གྲུབ་ན་རང་ལ་སེམས་ཡོད་མེད་དང་བདེ་སྡུག་ཡོད་མེད་ཀྱང་རང་གིས་མི་ཤེས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དབང་ཤེས་རྟོག་བྲལ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ། །མཐོང་རྟོག་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་དགག །དང་པོ། ཡུལ་དུས་གཅི༷ག་ཏུ༷་མཐོང༷་བའི༷་
ཁྱ༷ད་པར༷་ཏེ་རང་མཚན་ནི༷་གཞན༷་འགའ༷་ཞིག༷་ཏུ༷་མཐོང༷་བར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་རང་མཚན་ནི་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་མཚན་དེ་ལ༷ས་ཐུན་མོང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི༷་གཞན༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་དོན་ལ་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། རང་མཚན་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པ་མཐོང་བའི་བློ༷་མེ༷ད་པའམ་
སྣང་རུང་མ་དམིགས་པས་ཁེགས་པ་དང་རྗེས་དཔག་གིས་གནོད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །རང་མཚན་མ་འདྲེས་ཤིང་སྤྱི་མེད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དབ༷ང་པོ༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པའི་བློ༷་མ་འཁྲུལ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཁྱ༷ད་པར༷་རང་མཚན་གྱི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ་གཟུང་དོན་ཡོད་པ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲའི་
ཁྱ༷ད་པར༷་རང་མཚན་རྣམ༷ས་ལ༷་བརྡར་གྱུར་པའི་སྒྲ༷་དག༷་ནི༷་འཇུག༷་པ༷་སྲི༷ད་པ༷་ཡོ༷ད་པ༷་མིན༷་ཏེ༷། ཁྱ༷ད་པར༷་རྣམས་གཞན་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་མེ༷ད་པས༷་ན༷་སྐད་ཅིག་མ་སྣང་ཙམ་དེར་ཟད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་བརྡ༷་འཇུག༷་པ༷་ནི༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །སྒྲ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི་ཡུལ༷་དུ་གྱུར་པ་ཡང༷་གང༷་
རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་དེ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྒྲ་དེ༷་རྣམ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་སྦྱོར༷་བར༷་བྱེ༷ད་དེ་སྐྱེས་བུ་བརྡ་བྱེད་པ་པོའི་རང་དབང་གིས་རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་ཡུལ་དུས་རྣམ་པའི་ཆ་ཐ་དད་དུ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་བཅད་པའི་རང་དབང་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དོན་དེའི༷་མིང་འདི༷་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་ནི༷་རྟོག་
20-1-237a


པས་མིང་དང་དོན་དུ་འབྲེལ༷་བ༷་བྱེད་པ་ལ༷་མིང་གདགས་པའི་གཞིར་རུང་བའི་དོན༷་གྱི་རྣམ་པར་སྣང༷་བ༷་ནི༷་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་དག༷་ཉི༷ད་ནི༷་བརྡ་དེ་དང་འབྲེལ༷་བའམ་འདྲེས་སུ་རུང་བ་ཡི༷ན་ན། དེ་འདྲའི་རྟོག་སྣང་དེ༷་ནི༷་དབ༷ང་པོའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་མིན་ཏེ་རྟོག་པའི་
སྣང་བ་ཡོད་པ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་ན་དབང་ཤེས་ལྟར་གསལ༷་བར༷་སྣང༷་བ༷་ཡི༷་དོན༷་སྣང༷་བ༷་ནི༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ནང་གི་རྟོག་སྣང་དེ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་མེད་པ་དེས་ན་དེ་དབང་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་རང་མཚན་དབང་པོའི་བློ་ལ་
གསལ་བར་སྣང་བའི་ཚེ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་སྣང་སྟེ་བརྡ་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མིན་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པས་མིག་གི་ཡུལ་དུ་སྒྲ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་དབང་བློའི་ཡུལ་དུ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འདྲེ་མི་སྲིད་ལ། དེ་ཉིད་ཡུལ་དུ་
མེད་པས་ན་ཡུལ་ཅན་དབང་བློ་ལ་རྟོག་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ་བུམ་པ་སྣང་བའི་མིག་ཤེས་ལ་ཀ་བར་འཛིན་པ་མི་འདྲེ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཤེས༷་པ་ལ་སྣང༷་བ་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡིས༷་ནི༷་དོན༷་རྣམ༷ས་གཅིག་མ་ཡིན་པར་ཁྱ༷ད་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་པས་ན་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་
དང་རྟོག་མེད་སྣང་ཡུལ་དེ་དག་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་དེས་ན་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པར་སྣང་ཡང་ཐ་དད་དུ་མི་འགྲུབ་ན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདས་མ་འོངས་སོགས་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ལ་བརྡ་སྦྱར་ན་རང་
མཚན་ལ་དངོས་སུ་སྦྱོར་བ་མིན་ཡང་། ད་ལྟ་བའི་རང་མཚན་མཐོང་བཞིན་པ་ལ་བརྡ་སྦྱར་ན་རང་མཚན་ལ་དངོས་སུ་ཅི་སྟེ་མི་སྦྱོར་སྙམ་ན། མིག༷་ལ༷་དོ༷ན་རང་མཚན་སྣང་བ༷་ཡོད་བཞིན་པ་ན༷་ཡ༷ང་འདི་བུམ་པའོ་ཞེ༷ས་སོགས་གཞ༷ན་གྱི༷ས་དེའི་མིང་བསྟན༷་པ༷་གང༷་ཡིན་པ་
20-1-237b


ཡང་རྟོག་ཡུལ་སྒྲ་དང་འདྲེས་རུང་དེ༷་ཉི༷ད་ལ་སྒྲ༷་ཡི༷ས་དངོས་སུ་སྦྱོར༷་བར་བྱེ༷ད་ཀྱི༷་དབ༷ང་པོ༷འི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་དུ་གྱུར་པ་རང་མཚན་དེ་ལ་ནི་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེར་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྡ་འདོགས་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ༷། །གལ་ཏེ་ནུས་ན་བརྡ་ཡུལ་དེ་རང་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རང་མཚན་དེ་གཞན་
གྱི་ངག་གིས་བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་སྐབས་དེ་བཞིན་རང་མཚན་མེད་ཀྱང་གཞན་གྱི་ངག་གིས་དེ་སྟོན་ནུས་དགོས་ནའང་། མིག་སོགས་དབ༷ང་པོའི༷་བྱ་བ༷་ཡུལ་ལ་འཇུག་བཞིན་པ་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་གཞ༷ན་གྱི་མིང་བརྗོད་པའི་ང༷ག་ཙམ༷་གྱིས༷་རང་མཚན་དེ་གསལ་བར་སྣང༷་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིང་
གིས་དེ་དངོས་སུ་བརྗོད་མི་ནུས་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཡུལ་ལ་བརྡ་མ་སྦྱར་ཀྱང་རང་མཚན་འཛིན་པ་ན་སྒྲ་དོན་འདྲེས་པར་འཛིན་པ་ཡོད་དེ། དོན་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་མིང་དང་འདྲེས་ནས་སྐྱེས་པས་སོ་ཞེ་ན། མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ༷་བ༷་འདི་ནི་དོན་ལ་ངོ་བོས་
མ་གྲུབ་བཞིན་སྐྱེས་བུའི་བློས་བྱས་པའི་གློ་བུར་བ་ཡིན་གྱི་སྐྱེས་བུས་མ༷་བྱས༷་པར་དོན་ལ་ངོ་བོས་ཡོད་པ་ཅ༷ན་མི༷ན་ཏེ༷། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་དང་བརྡ་གདགས་ཤིང་གོམས་པ་མེད་པར་ཡང་དོན་མཐོང་བ་ཙམ་ནས་ར༷ང་ཉི༷ད་ཀྱིས་འདིའི་མིང་འདིའོ་ཞེས་ཤེ༷ས་པར༷་
ཐལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། མཐོང་རྟོག་གཅིག་མ་ཡིན་པར་བསྟན། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དབང་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བ་རྟོག་བཅས་ཡིན་ཏེ་ནམ་བུམ་པ་མཐོང་བ་ན་འདི་བུམ་པའོ་ཞེས་འཛིན་པ་དང་། བརྡ་ལ་མ་བྱང་བས་
ཀྱང་འདིའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་གྱི་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་མ་དམིགས་པས་འགྲུབ་ཅིང་། གལ་ཏེ་ཐ་དད་ལ་དུས་མཉམ་པ་ཡིན་ན་ཡུལ་གཅིག་ལ་གསལ་མི་གསལ་གཉིས་སུ་དམིགས་པར་ཐལ་བ་དང་། དུས་མི་མཉམ་ན་གཅིག་གི་བར་གཅིག་གིས་ཆོད་པས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་
20-1-238a


སྣང་བ་མི་སྲིད་དོ་ཟེར་ན། སྐྱོན་དེ་མེད་དེ། རང་ལུགས་ལ་རྟོག༷་བཅས༷་དང་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཡི༷ད་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཅི༷ག་ཅར༷་དུ་ནི༷་འཇུག༷་པའི་ཕྱིར༷་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་ནས་ཐ་དད་དུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར༷་ར༷མ། ཡང་ན་འཇུག༷་པ༷་མྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་
བར་མ་ཆོད་པར་སྣང་བ་འབྱུང་བར་ཁས་ལེན་པ་གཞན་གྱི་ལུགས་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་རིམ་གྱིས་བྱུང་ཡང་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལྟར་འཁྲུལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལྟར་ཀྱང་བླུན༷་པོ༷་དག༷་མཐོང་རྟོག་དེ༷་ད༷ག་ལ༷་ནི༷་ཤན་མ་ཕྱེད་པར་གཅི༷ག་ཏུ༷་ཞེན༷་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་གཅིག་ནི་མ་
ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མགོ་སྙོམས་ཚུལ་གྱིས་རྩོད་པ་སྤང་། །དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་དགག་པའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་མཐོང་རྟོག་ཐ་དད་ན་རྣམ༷་རྟོག༷་གིས༷་བར་བཅ༷ད་པས༷་དབང་པོའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་ཀྱང་མཐོ༷ང་བ༷་རྒྱུན༷་ཆ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བའི་
བློ་རིགས་ཐ་དད་པས་ཕན་ཚུན་གེགས་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་མཐོང་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན༷། ཅིག་ཅར་དུ་འཇུག་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་ཤེས་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་སྐྱེ་བ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་
པས་རིགས་པ་དེས་གནོད་མི་ནུས་མོད། དང་པོར་མགོ་བསྒྲེ་བའི་ལན་ནི། གཞ༷ན་མཐོང་རྟོག་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ཅན་གྱི༷་ལུགས་ལྟར་ནའང༷་བུམ་པ་མཐོང་བའི་ཚེ་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་རི༷གས་ནི༷་གཞན་ཐ༷་ད༷ད་པའི༷་རྣམ༷་པ༷ར་རྟོག༷་ཚེ༷་མཐོང་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཇི་ལྟར༷་མི༷ན་ཏེ། 
ཁྱབ་པ་ནི་ཁྱོད་རང་གིས་ཁས་བླངས་པས་གྲུབ་ལ། རྟགས་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་སྟེ་བུམ་པ་མཐོང་བཞིན་བ་ལང་སོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་སྐྱེ་པར་མཐོང་བས་སོ། །གཉིས་པ་ལན་དགག་པ་ལ། གཞན་འདོད་ཁོ་ན་དེས་མི་འགྲུབ། །ལན་དེའི་དཔེ་དོན་མི་འཐད་པའོ། །
20-1-238b


དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་མག༷ལ་མེ༷་བསྐོར་བ་ན་ཡུལ་སྔ་ཕྱིར་རིམ་བཞིན་འཇུག་པ་ཡིན་ཀྱང་འཇུག་པ་མྱུར་བས་སྔ་ཕྱིའི་ཆ་བསྡོམས་ནས་ཟླུམ་སྐོར་བར་མ་ཆད་པའི་འཁོར་ལོ་ཉིད་དུ་ཅིག་ཅར་མཐོ༷ང་བ༷་བཞི༷ན་རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་ཡུལ་མི་གསལ་བ་ཅན་གྱིས་བར་ཆོད་ཀྱང་
དབང་པོའི་ཡུལ་གསལ་བར་སྣང་བ་དངོ༷ས་པོའི་ཕྱོག༷ས་སྟོབ༷ས་དང༷་ལྡན༷་པས་བར་མ་ཆད་པ་ལྟར་མཐོང་བར་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། ལན་དེ༷་ལྟ་བུ་བརྗོད་པ་ནི༷་མི་མཛེས་ཏེ་དབང་ཤེས་རྟོག་བྲལ་དུ་འདོད་པ་གཞ༷ན་གྱི་ལུགས་ལ༷འང༷་བར་མ་ཆད་པར་སྣང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོད་ན་མ༷ཚུངས་
པ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ་ལ། དོན་དགག་པ་དང་དཔེ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་མི་འཐད་སྤང་། །དང་པོ། བར་ཆོད་ཀྱང་འཇུག་པ་མྱུར་བས་བར་མ་ཆོད་པ་ལྟར་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་འདི་མི་འཐད་དེ། འཇུག་པ་མྱུར་
བ་ཙམ་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པ་ལྟར་སྣང་ན་ས་ར་དང་ར་ས་ལྟ་བུའི་ཡི༷་གེ༷འང༷་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་ཅི༷ག་ཅ༷ར་ཐོ༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ་བར་མ་ཆོད་པར་མྱུར་དུ་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་མཚོ་དང་རོ་ཞེས་སོ་སོའི་གོ་བྱེད་དུ་མི་རུང་ཞིང་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བས་འདོད་མི་ནུས་
ལ། དེ་བར་མ་ཆོད་ཀྱང་རིམ་ཅན་དུ་སྣང་ངོ་སྙམ་ན་མགལ་མེ་རིམ་ཅན་དུ་མི་སྣང་ལ་འདི་སྣང་བ་ཅི་ཞིག་གིས་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་མགྱོགས་པ་ཙམ་ལས་གཞན་མེད་པར་ཁྱོད་འདོད་པས་སོ། །བློ་གཉིས་ཅིག་ཅར་མི་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ལུགས་འདི༷ར་དོ༷ན་གཟུགས་ནས་ཆོས་
ཀྱི་བར་དྲུག་པོ་ཀུན༷་ད༷ང་ཅི༷ག་ཅར༷་དུ༷་འདུ༷ས་པ་ཅ༷ན་དབ༷ང་པོ་དྲུག་པོ་རྣམ༷ས་ཡོ༷ང་པ༷་ན༷་བློ་དྲུག་པོ་འབྱུང་ལ། དེ་དྲུག་གི་སྣང་ཡུལ་དེ་བར་མ་ཆད་པར་སྣང་བ་ལ་ཁྱད་མེད་ན་ཡང་ཁྱོད་ལྟར་ན་གང་རུང་རེ༷་ལ་གཞན་ལྔ༷་པོ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ཆོད༷་ན༷་ཡ༷ང་འཇུག་པ་མྱུར་བའི་དབང་གིས་རེ་རེ་
20-1-239a


བཞིན་ཡང་ཆོ༷ད་པ་མེ༷ད་པར་རང་གི་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་པ་བཞི༷ན་དུ་སྣང༷་བའི་བློ༷་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་བཞིན་དུ། མིང༷་གི༷་མཐར༷་ཐུག༷་པའི༷་ཡི་གེ་འཛིན་པའི་ཤེ༷ས་པ༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་ད༷ང་བར་གཞན་གྱིས་ཅུང༷་ཟད་ཀྱང་མ་ཆོད་པར་
འདྲེ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ན་ཡང་ཅིག་ཅར་སྣང་བ་དེ་མི་འབྱུང་བར་ཆོད༷་པར༷་སྣང༷་བ༷་དེ༷་ནི༷་ངོ༷་མཚར༷་ཆེ་སྟེ། དངོས་ཕྱོགས་སྟོབས་ལྡན་ལྔས་བར་ཆོད་ཀྱང་འཇུག་པ་མྱུར་བས་མ་ཆོད་པ་ལྟར་ཡུལ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཆར་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྣང་ལ། གཅིག་གིས་བར་མ་ཆོད་པར་
འཇུག་པ་མྱུར་ཀྱང་དེ་འདྲའི་འཁྲུལ་བ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རིགས་པའི་ཚིག་ཅིག་སྟེ་ཡ་མཚན་ཆེའོ་ཞེས་མ་རངས་པའོ། །དེ་ལ་དབང་དྲུག་ཡུལ་དྲུག་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་པ་མིན་ཏེ་ཡིད་དབང་གཅིག་བུ་ནི་འདས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དོན་ལྔ་དང་དབང་ལྔ་དུས་གཅིག་ཚོགས་
པ་ན་དེའི་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཤེས་པ་ལྔ་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་དེ་དང་མཉམ་པར་སྔར་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱང་ལྔ་པོ་དེ་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ན་རྒྱུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དོན་ལ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་གནོད་པ་སྟོན་པའོ། །
དེའང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་བཀོད་པ་མཐོང་བཞིན་མེ་ཏོག་སོགས་ཀྱི་དྲི་ཡང་ཚོར་ལ། བུང་བའི་གླུ་ཡང་ཐོས་ཤིང་། རླུང་བསིལ་བའི་རེག་བྱ་ཡང་མྱོང་ལ། འབྲས་བུའི་རོ་མངར་བ་མྱོང་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་དཔྱོད་པ་ཡང་རྒྱུ་བ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་ཆེད་དུ་ཡུལ་
གཅིག་ལ་ཡིད་ལྷག་པར་གཏད་པས་ཡུལ་གཞན་འཛིན་པའི་དེ་མ་ཐག་ནུས་པ་ཉམས་པར་བྱས་ན་ནི་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མི་སྣང་ངོ་། །དོན་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྣང་བ་རྟོགས་དཀའོ་སྙམ་ན། རེ་ཞིག་གཟུགས་མཐོང་བཞིན་སྒྲ་ཐོས་པ་རྒྱུན་མི་
20-1-239b


ཆད་པ་སོགས་ལ་བསམས་ཀྱང་བློ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་རྟོགས་ནུས་སོ། །དུ་མ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་ལ་གནོད་པ་ཡོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་རིགས་མི་མཐུན་པའི་བློ༷་དུ་མ་ནི༷་རྐྱེན་ཚང་ན་ཅི༷ག་ཅར༷་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་ཏེ། མིག་ཤེས་གཅིག་པུ་ལའང་སྔོ་སེར་སོགས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་དམིགས་
པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པའི་བློ་དེ་རྒྱུད་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པས་རིགས་མཐུན་པ་གཉིས་ལྷན་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བློ་སྣ་ཚོགས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ནི་དོན་ཉེ་བའི་དབང་གིས་ཏེ་མེ་ལོང་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་
བརྙན་དུས་གཅིག་ཏུ་ཤར་བ་བཞིན་ནོ། །མེ་ལོང་གཅིག་ལས་མེད་པ་ལ་གཟུགས་གཅིག་གི་གཟུགས་བརྙན་གཅིག་ལས་གཉིས་སུ་མི་འཆར་བ་བཞིན་རྒྱུད་གཅིག་གི་བློ་ལ་བློ་རིགས་མཐུན་པ་གཉིས་དུས་གཅིག་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཤེལ་ལ་ལར་མར་མེ་གཅིག་
ལའང་གཟུགས་བརྙན་གཉིས་སོགས་འཆར་བ་བཞིན་དུ་རིགས་མཐུན་པ་གཉིས་ཤར་ཀྱང་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། དོན་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་གཉིས་སུ་ཤར་བ་ག་ལ་སྲིད། གལ་ཏེ་ཟླ་གཉིས་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་ནས་ཤར་ན་ཡང་རིགས་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་དེའི་ངོ་བོ་
ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཅིག་ཅར་ཤར་བའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་གྱི་གོ་ས་དང་རྣམ་པས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་གྱི་ནང་རིགས་མཐུན་པ་མེད་དོ། །རྟོག་མེད་རྣམས་ནི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ཤེས་ཀྱང་རྟོག་པ་
ནི་གཟུང་དོན་གྱི་དབང་ལས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་ཡུལ་གང་ལ་གཞན་ཀུན་བཅད་ནས་དེར་རྟོག་པ་ཙམ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་རྟོག་གཉིས་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་མེད་དེ་རིམ་བཞིན་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟར་དུ་མ་ཅིག་ཅར་སྣང་ཡང་མཐའ་མེད་པ་མི་སྣང་སྟེ་ཕལ་
20-1-240a


པའི་དབང་པོ་དང་ཤེས་པས་ཉི་ཚེ་བའི་ཡུལ་ཙམ་ལས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འགལ་རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་དབང་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་ན་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྣང་བའང་དུས་གཅིག་གཅོད་ལ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ལ་གཟིགས་པའང་སྲིད་དེ། དགྲ་བཅོམ་བསེ་རུ་སྟོན་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དང་གྲངས་མེད་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་དག་གི་སྣ༷ང་བ༷་ལ༷་ཡ༷ང་ཁྱ༷ད་པར་
ཅུང་ཟད་མེ༷ད་ན༷་རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ལ་བར༷་དང་བཅས༷་པའོ་ཞེས་དང་། རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་བར༷་མེ༷ད་པའོ་ཞེས་འདོད་པའང་ཇི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ་རང་གི་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དེ་ལྟར་མི་སྣང་ངོ་། །གཞན་
ཡང་དབང་ཤེས་ལ་མི་བརྟེན་པའི་ཡི༷ད་ཀྱི༷་རྟོག༷་པ༷་འབ༷འ་ཞིག༷་འབྱུང་བ་ལ༷འང་རི༷མ་ཅན་དུ་འཛི༷ན་པར༷་མི༷་འགྱུར༷་བར་ཅིག་ཅར་འཛིན་པར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ་སྐད་ཅིག་མའི་མཐའ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་མྱུར་བ་དེ་ལའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །གཉིས་པ། ཡུལ་ཉེ་བས་རྣམ་ཤེས་
དུ་མ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་ན་ཡུལ་ལྔ་ཀ་ཅིག་ཅར་ཉེ་བའི་དུས་ཀུན་ཏུ་ཡང་ལྔ་ཀ་ཅིག་ཅར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཡུལ་ལྔ་ཉེ་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ལྔ་ཆར་མི་འཛིན་པར་གང་རུང་རེ་འཛིན་པར་ཡང་མཐོང་བས་གནོད་དོ་ཞེ་ན། ཡུལ་འཛིན་པ་ནི་ཡུལ་དང་དབང་
པོ་ཚོགས་པ་ཁོ་ནས་བྱེད་པ་མིན་གྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡང་ཚང་དགོས་པས་ན། སྐབས་ལ༷་ལ༷ར་གཟུགས་མཛེས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་ཀུན༷་ཏུ༷་ཆག༷ས་པའི་སེམ༷ས་སུ་གྱུར་པ་ཅ༷ན་དེ་ནི་སྒྲ་ལྟ་བུའི་དོ༷ན་ཉེ༷་བ༷་ལ༷འ༷ང་འཛི༷ན་པ་མེ༷ད་པ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཆ༷གས་
20-1-240b


པ༷ས་སྒྲ་སོགས་གཞ༷ན་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེ༷ད་པའི་ཡིད་བྱེད་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་ནུས༷་པ་ཉམ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་མི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་འདི་ཤེས་པ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བའི་ལུགས་ཁོ་ན་ལ་བརྗོད་པ་ནི་དོན་མེད་དེ། ཁྱོད་རིམ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ཀྱང་ཡུལ་ཉེ་བ་ན་ལྔ་
པོ་རིམ་ཅན་དུ་མི་འཛིན་པར་གཅིག་ཁོ་ན་ཅི་སྟེ་འཛིན་ཞེས་བསམ་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྒོལ་བ་གཉི༷ས་ཀ༷་ལ༷་ཡ༷ང་རྩོད༷་པ་འདི༷་ཡོ༷ད་པ་ཡིན་ཀྱང་ཁོ་བོས་ནི་སྐྱོན་དེ་ལྟར་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དཔེ་དགག་པ། མག༷ལ་མེ༷་དང་ཕྱག་ཤིང་བསྐོར་བ་
ལ༷་སོ༷གས་མྱུར༷་དུ་འཇུག་པའི༷་རྗེས༷་སུ༷་འགྲོ༷་བ་སྟེ་མྱུར་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཡི་དབང་དུ་སོང་བ༷ས་ན་འཁྲུལ་རྒྱུ་དེས་གནོ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་མིག༷་དབང་གིས་བདག་རྐྱེན་བྱས་པ་ལ༷ས་ཅིག་ཅར་རྒྱུན་ཁོར་ཡུག་ཏུ་མ་ཆད་པའི་འཁོར༷་ལོ༷ར་འཁྲུལ༷་བ་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་གྲུར་ཞུགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནོད་པ་
ཅན་གྱི་མིག་དབང་ལས་རི་བོ་འགྲོ་བར་སྣང་བ་ལྟར་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་ཟླ་གཉིས་ལྟར་གསལ་སྣང་ཅན་དུ་སྐྱེ་ཡི༷། འཁོར་ལོར་སྣང་བ་དེ༷་མངོན་སུམ་མཐོང༷་བ་ཡིན་གྱི་སྔ་ཕྱི་རིམ་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ཤེས་པས་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ་ལ༷ས་འཁོར་ལོར་སྣང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རིམ་ཅན་དུ་མཐོང་
བ་ནི་གཅིག་དུས་ན་གཅིག་མེད་པས་དུས་ཅིག་ཅར་གསལ་སྣང་ཡོད་མི་སྲིད་ལ། སྔར་མྱོང་བ་དྲན་ནས་དེ་ཉིད་འདིའོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། འགྲེལ་བྱེད་གཞན་ལུགས་དགག་པ་ལ། །དབང་སྐྱེས་རྟོག་བྲལ་རྟགས་ཡིན་དགག །ཚུལ་དེས་
གཞན་ཡང་ཁེགས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བྱེད་སྲིད་པའི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ༷་ལ༷་ན་རེ། དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པ་ཞེས་པས་མྱོང་བའི་རྣམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར༷་དང་། ཡིད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་
20-1-241a


པའི་ཕྱིར་ན་རྒན་པོའི་དབང་བློ་ནི་དཔེར་ན་བྱིས༷་པའི༷་བློ༷་བཞིན༷་དུ་རྟོག༷་མེ༷ད་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དང༷་། དེ་ཡང་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་བའི་སླད་དུ་བྱིས༷་པ༷འི་བློ་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་རྒྱུ་མཚན་ནི། བརྡ༷་ཉ༷མས་པ་སྟེ་བརྡ་བྱེད་མི་
ཤེས་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པར་སྨྲ་བ༷་དེ༷་དག༷་གི༷་ལུགས་ལྟར་ན་ནི༷་བརྡ་ཉམས་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར༷་བྱིས༷་པའི༷་བློ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟོག་མེད་མངོ༷ན་སུམ༷་འབའ་ཞིག་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་རོ། །དེ་འདོད་ཅེ་ན། བརྡ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་རྟོག་པ་སྔོན་སོང་ད༷ང་བྲལ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་བྱིས་པ་དེ༷་ནི༷་ཕྱིས༷་རྒན་པོར་
གྱུར་ཀྱང༷་བརྡ་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཡོད་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། བརྡ་ཡི་རྒྱུ་ནི་འདྲེས་རུང་གི་རྟོག་པ་དེ་ཡིན་ལ་དེ་དག་གི་རྒྱུད་ལ་མེད་ན་ཕྱིས་ཀྱང་བརྡ་མི་ཤེས་ཏེ་དྲན་དང་མངོན་འདོད་གང་ཡང་མེད་པར་ད་ལྟའི་ཡུལ་ལ་ལྟ་བ་ཙམ་གྱིས་མངོན་སུམ་འབའ་ཞིག་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ད་ལྟ་
མངོན་སུམ་མ་མཐོང་བའི་ཟས་དང་གཉེན༷་སོགས་མངོན་པར་འདོད་པའི་བློ་བྱིས་པ་ལའང་ཡོད་པས་ན་དེ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་བརྡ༷་ལ༷་མ༷་བྱང༷་བའི༷་ཡི༷ད་ཡུལ་ལ་དཔྱོད་ནུས་པ་ཡོ༷ད་པ་དེས༷་ན༷་བྱིས་པ་ལ་ཡང་བརྡ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་དེ༷་ཕྱིས་སུ་འབྱུང་བར་འདོ༷ད་དེ་
དེ་འདྲའི་ཡིད་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། བྱིས་པའི་དུས་ན་བརྡ༷་ལ་མ་བྱང་བའི་ཡིད་དེ་རྒན་པོའི་དུས་ན་བརྡ་ཅན་གྱི་རྟོག་པར་སོང་བ་དེ༷་བཞི༷ན་དབ༷ང་སྐྱེས༷་ཀྱི་བློ་ལ༷་ཡང༷་རྒན་པོའི་དུས་སུ་རྟོག་བཅས་སུ་འགྱུར༷་རོ། །ཡང་ན་བྱིས་པའི་དུས་ན༷་སྒྲ་དང་འདྲེས་རུང་གི་རྟོག་པ་ཡོད་པ་དེ་
བཞིན་བྱིས་པའི་དབང་ཤེས་ལ་ཡང་བརྡ་མི་ཤེས་ཀྱང་རྟོག་པ་ཡོད་པ་ལ་འགོག་བྱེད་མ་བསྟན་པས་ཅི་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅེས་སོ། །དེས་ན་དབང་སྐྱེས་ཡིན་པའི་རྟགས་འདི་དང་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོག་མེད་ལ་རྗེས་འགྲོ་ཁྱད་པར་བ་བསྟན་པ་མེད་ལ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྟོག་བཅས་ལ་
20-1-241b


རྟགས་ལྡོག་པའི་གནོད་པ་ཅན་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ན་འདི༷་འདྲ༷་བ་ཡི་རྟགས་འདི༷་ཡང༷་ལྷག༷་ལྡ༷ན་མ་ངེས་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་དབང་སྐྱེས་རྟོག་བྲལ་ཡིན་ཏེ་དོན་རང་མཚན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའམ་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་དེ་ལྟར་བྱིས༷་པའི་དབང་
ཤེས་ལ༷་རྟོག་བྲལ་དུ་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཉི༷ད་རྒན་པོའི་དབང་ཤེས་རྟོག་བྲལ་དུ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་འདིར༷་ཡང༷་བརྗོ༷ད་པར་བྱ༷་སྟེ༷། རྒན་བྱིས་ཀྱི་དབ༷ང་པོ༷འི་བློ༷་ནི་རྟོག་བྲལ་དུ་འགྲུབ་དཀའ་སླ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་མེད་པར་མཚུངས༷་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་བྱིས་པས་བརྡ་མི་
ཤེས་པ་ཙམ་ཞིག་གིས་རྟོག་བྲལ་དུ་སྒྲུབ་པ་ཙམ་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ། དབང་སྐྱེས་ཙམ་གྱིས་རྟོག་བྲལ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདིས༷་ནི༷་མྱོང༷་བས་འཇུག་པ་དང་ཡིད་བྱུང་མིན་པ་སོག༷ས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཞན་ཀུན་འདྲ་ལ། དེ་
བཞིན་དབང་སྐྱེས་ལ་ཡང་འགྱུར། །ཞེས་པ། དེ་བཞིན་མྱོང་བ་ལ་ཡང་འགྱུར། །ཞེས་བསྒྱུར་བས་འགྲུབ་ཅིང་། གཞན་ཡིད་བྱུང་མིན་པའང་ལྷག་ལྡན་ཏེ་འགྲུབ་མི་ནུས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་ཅི་རིགས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རྣམ་བཅད་དུ་རྟོག་བཅས་དགག་
པ་ལ། དོན་སྦྱོར་རྟོག་པར་འདོད་པ་དགག །སྒྲ་སྦྱོར་རྟོག་པར་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། དགག་དང་བཞག་དང་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ་ལ། རྟགས་འགོད་པ་དང་ཕྱོགས་ཆོས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་དང་རྟགས་འགོད་པའོ། །དང་
པོ། སྤྱིར་དོན་སྦྱོར་རྟོག་པ་ཞེས་པ་ནི་དོན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་དོན་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ཐ་དད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དབྱུག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་སྐྱེས་བུ་དབྱུག་པ་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཐ་དད་མེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་བ་ལང་གི་རིགས་དང་
20-1-242a


དཀར་པོ་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་འགྲོ་བ་སོགས་བྱ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གོང་བུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་དག་གིས་གསལ་བ་མཐོང་བ་ན་དེའི་རིགས་ལ་སོགས་པའང་དབང་ཤེས་ཀྱིས་འཛིན་པར་འདོད་ཀྱང་། 
རིགས་དང་རིགས་ལྡན་སྦྱར་ནས་འཛིན་པ་འདི་རྟོག་པ་ཡིན་གྱི་དེ་དབང་ཤེས་ལ་མེད་པར་སྟོན་པ་ལ། དོན་གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་པ་ལ་ཆོས་བཞི་འཛིན་དགོས་པས་ཁྱབ་སྟེ། ཁྱ༷ད་པར༷་བྱེད་ཆོས་དཀར་པོ་ལྟ་བུ་དང༷་ནི༷་དེ་གང་ལ་ལྡན་པ་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱི་གཞི༷་
བ་ལང་ལྟ་བུ་དང་ནི། དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ༷་བ་དང༷་དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་འཇི༷ག་རྟེན༷་གྱི་གཞུང༷་ལུག༷ས་ཏེ་བ་ལང་ཞེས་པ་དང་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དག་ཀྱང་ནི༷་བཟུང༷་ན༷ས་དེ༷་དག༷་གཅིག་ཏུ་བློས་སྡོམ༷་པར་བྱས༷་ཏེ༷། ཁ་དོག་དཀར་པོ་ཅན་གྱི་བ་ལང་
ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་དེ༷་ལྟ༷ར་རྟོག༷ས་ཀྱི༷་དེའི་གང་ཡང་རུང་བ་རེ་མ་བཟུང་བར་གཞ༷ན་དུ༷་དེ་ལྟར༷་རྟོགས་པ་ནམ་ཡང༷་མི༷ན་ཏེ། དཔེ༷ར་ན་སྐྱེས་བུ་དབྱུག་པ་ཅ༷ན་ཞེས་པ་བཞིན༷་ནོ། །གཉིས་པ། དོན་སྦྱོར་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་སྦྱར་ནས་རྟོགས་དགོས་པའི་ཁྱབ་
པ་བསྒྲུབས་ནས་དེ་མཐོང་བ་ལ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ། རི༷གས་དང་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་སོ༷གས་ཀྱི་བྱེ་བྲག༷་ན་རིགས་ལྡན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ལས་ཐ་དད་པར་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་དུ་རྟོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱི༷ར་རིགས་སོགས་དེ༷་དང་ལྡན༷་པའོ་ཞེས་སུ་དོན་དང་དོན་གཞན་སྦྱོར༷་བ་ནི་མཐོང་
བ་ལ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པ༷་དེ༷ས་ན༷་དབང་ཤེས་འདི༷་ལ༷་རིགས་སོགས་དོན་སྦྱོར་གྱི་རྟོག༷་པ༷་ཕྲ་མོའ༷ང་མེ༷ད་དོ། །སྐྱེས་བུ་དང་དབྱུག་པ་བ་ལང་གི་རྭ་དང་རྣ་བ་སོག༷ས་མཐོང་ཡང་རྣམ་པར་མ་ཆད་པར་གནས་པའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་མཐོང་གི་དེ་དོན་སྦྱོར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་
20-1-242b


སྣང་བ་ཙམ་མོ། །དེ་ཡང་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཡུལ་རིལ་པོ་གཅིག་ནི་སྣང་བ་མེད་ལ་ཆ་བཅས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་ནི་དོན་དེ་ཉིད་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཕན་ཚུན་ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྦྱར་ནས་མ་བཟུང་གི་བར་དུ་དེ་དང་དེའི་རྟོག་པ་གང་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །གཉིས་
པ་དེ་ལྟར་རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་བཀོད་པ་དེའི་ཕྱོགས་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ། རིགས་གཞན་ཁས་བླངས་དག་གིས་གནོད། །དེ་དག་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་འགྲུབ། །དེ་ལ་གྲགས་པས་སྒྲུབ་མི་ནུས། །དེ་བཞིན་རྗེས་དཔག་མེད་པའོ། །དང་པོ། རིགས་ནི་རིགས་
ལྡན་ལས་ཐ་དད་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པ་འདི་མ་གྲུབ་སྟེ་ཐུན་མོང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་ཚད་མས་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་དོན་དུ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་གང་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཚུལ་དང་པོ་ཁས་བླངས་ཀྱིས་དགག་པ་ནི། གསལ་བ་དུ་མ་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཅ༷ན་གྱི་སྤྱི༷་ཡི་ཡུལ་
ཅན་གྱི་རྣམ༷་པར་ཤེས༷་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ལ་ཡ༷ང་གསལ་བ་དེའི་མིང་གི་སྒྲ༷་དང༷་གས༷ལ་བ་དེའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཇི་ལྟ་བར༷་སྣང༷་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པའི་སྤྱི་དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁ༷་དོག༷་དང་དབྱིབ༷ས་དང་ཡི༷་གེའི་རྣམ༷་པ༷་ཡིས༷་སྟོང༷་པ༷་ལ་བ་ལང་གི་སྤྱིའམ་
བ༷་ལ༷ང་ཉི༷ད་དུ་བརྗོ༷ད་དེ་སྤྱི་ནི་རྟག་གཅིག་ཆ་མེད་དུ་ཁས་བླངས་པས་སོ། །དེས་ན་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་སྤྱིར་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་བོར་ནས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་པའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ་དེ་ནི་སྤྱི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གང་སྦྱོར་རིགས་ཐ་དད་མ་གྲུབ། །གང་
གིས་སྦྱོར་བ་འཕྲོད་འདུ་ཡང་། །དང་པོ། རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་དེ༷་ཉི༷ད་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱི་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡི༷ན་དུ་ཆུག་ཀྱང༷་དེ་ཉིད་རྟོག་ངོར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་མི༷ག་ལ་སོགས་པ་དག་གི༷་ཡུ༷ལ་ལ༷་མ༷ཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་དེ༷། མིག་གིས་
20-1-243a


གསལ་བ་མཐོང་བ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་དེ་འདྲ་མཐོང་ན་དེ་གཉིས་ཀ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་སྣང་དགོས་ནའང་དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་སྣང༷་བ༷་གཉི༷ས་ནི༷་མེ༷ད་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཡུལ་གཉིས་མི་སྣང་བ་དེས་ན་ཡུལ་ཅན་
དབང་ཤེས་ལ་རིགས་དང་རིགས་ལྡན་འཛིན་པའི་བློ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཇི་ལྟར་བརྟགས་ནའང༷་རྙེ༷ད་པར་དཀའ༷་སྟེ་ཀ་བ་ལ་སྣམ་བུའི་བློ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། དབང་ཡུལ་ལ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་མི་སྣང་སྟེ་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། དེ་གཉིས་ཐ་
དད་དུ་མི་སྣང་ཡང་དབང་པོས་འདི་ལ་འདིའོ་ཞེས་འབྲེལ་བ་མཐོང་ན་འཕྲོད་འདུ་ཉིད་དབང་པོས་འཛིན་དགོས་ན་ཡང་། དབ༷ང་པོས༷་འཕྲོད༷་པ་འདུ༷་བ་འཛི༷ན་པ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་འཕྲོད་པ་འདུ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མིན་པར་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་ཁས་
བླངས་ལ། དེ་དབང་པོས་མངོན་སུམ་འཛིན་ན་མིང་དང་མི་རྟག་པ་སོགས་དངོས་པོ་དེའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པའང་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རིགས་པས་ཀྱང་གནོད་དོ། །རིགས་དང་རིགས་ལྡན་ཐ་དད་དུ་མི་སྣང་ཞིང་འཕྲོད་འདུའང་དབང་པོས་མ་བཟུང་བ་དེའི་ཕྱིར༷་ན་
རིགས་དང་རིགས་ལྡན་གྱི་འབྲེལ༷་བ༷་ནི་དབང་པོས་མངོན་སུམ་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པ༷ར་གན༷ས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང་དོགས་པ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ། སྣལ་མ་འདི་ལ་སྣམ་བུ་ཡོད་ཅེས་པ་དང་བ་ལང་ལ་རྭ་ཡོད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་ཤིང་། 
གྲགས་པ་ལྟར་དོན་ལ་འཕྲོད་འདུའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ན་རྡོ་ལ་སྣམ་བུ་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟར་གྲགས་པ་དོན་མཐུན་དུ་མི་འགྱུར་བས་འཕྲོད་འདུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྣལ༷་མ༷་འདི༷་ལ༷་སྣམ༷་བུ༷་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་བའི་སྒྲ༷་འདི༷་དག༷་ཀྱང༷་རྒྱུ་
20-1-243b


མཚན་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་བུ་བརྡ་བྱེད་པ་པོ་ར༷ང་གི་རྟོག་པ་དག་གི༷ས་དེ་ལྟར་བྱས༷་ཀྱི་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་ཅིང་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་བ༷་ལ༷ང་ལ༷་རྭ་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས༷་འཇི༷ག་རྟེན༷་ན་བརྗོད་ཀྱང༷་རྭ་ལ༷་བ༷་ལ༷ང་ཡོད་དོ་ཞེས་འཇི༷ག་
རྟེན༷་ན་གྲགས་པ་མིན་ན་ཡང་། རྭ་དང་བ་ལང་ཕན་ཚུན་འཕྲོད་འདུའི་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་སྒྲ་དེ་ཞུགས་པ་ཡིན་ན་རྭ་ལའང་བ་ལང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་གཉིས་ཀར་གཉིས་ཀ་འབྲེལ་བ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ལ་དེ་གཉིས་འབྲེལ་བ་མེད་ན་བ་ལང་རྭ་ཅན་ཅེས་ཅི་
སྟེ་བརྗོད་སྙམ་ན། བ་ལང་ཞེས་པའི་སྒྲས་ནི་རྭ་ནས་རྨིག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་ཅན་ལིང་ལིང་པོ་དེ་བརྗོད་བྱར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། བ་ལང་རྭ་ཅན་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་བ༷་ལ༷ང་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའི་སྒྲ་དེས་རྭ་མ་གཏོགས་པའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ནི༷་ལྷག༷་མ༷་གཞན་ཀུན་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་བཟུང་
བ་ཙམ་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་ལྷག་མ་དེ་ཀུན་ཀྱང་རྭ་དང་རྣམ༷་པར་བཅ༷ད་པ་དམིག༷ས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་མིག་སོགས་ཡན་ལག་ཀུན་དང་ལྡན་པའི་གོང་བུ་དེ་ཡི་སྟེང་དུ་རྭ་ཡང་འབྱར་བ་ལྟར་སྣང་ཞིང་། དེ་ལྟ་བུ་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་བ་ལང་ལས་ཐ་དད་པར་ཡོད་
ཅིང་དེ་གཉིས་འཕྲོད་འདུས་མི་གྱེས་པར་འབྲེལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བ་ལང་ལ་མིག་ཡོད་ཅེས་པའི་སྐབས་སུ་མིག་ལས་གཞན་པ་བ་ལང་གི་སྒྲས་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བ་སོགས་བ་ལང་གི་ཡན་ལག་ཇི་སྙེད་པ་ལ་སྦྱར་ཀྱང༷་ཚུལ་དེ་འདྲ་བས་ན་ཡན་ལག་ཇི་སྙེད་པ་ལས་ཐ་དད་
པའི་བ་ལང་ཞེས་པ་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་སྟེ་འདི་དག་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་བརྡ་བྱས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཉིས་པ། འབྲེལ་བ་དོན་ལ་མེད་པ་མི་འཐད་དེ། སྔར་གྱི་སྣལ་མ་གང་ན་ཡོད་དྲིས་པ་ན། དེ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྣམ་བུའི་རང་མཚན་ལ་མཛུབ་མོ་འཛུགས་པ་དང་། 
20-1-244a


སྣམ་བུའི་དུས་ན་སྣལ་མ་འདིའོ་ཞེས་སྣལ་མ་རེ་རེ་ནས་བསྟན་དུ་ཡོད་པས་ན་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་རང་མཚན་དངོས་སུ་བསྟན་དུ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། སྔར་གྱི་སྣལ༷་མ༷་དེ༷་རྣ༷མས་ཀྱི༷་སྣམ༷་བུ༷་ནི༷་འདི༷འོ་ཞེ༷ས་བརྗོད་པ་ནི་སྔར་གྱི་སྣལ༷་
མ༷་དེ་ཐག་པས་འདུས༷་བྱས༷་པ་ལ༷ས་ཕྱིས༷་འབྱུང༷་བའི་འབྲས༷་བུ་སྣམ་བུར༷་དམིགས་ནས་སྔར་གྱི་སྣལ་མ་དེ་དང་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་དེ་སྐད་བརྗོ༷ད་པ་ཙམ་ཡི༷ན་གྱི༷་ཇི༷་ལྟ༷་བུར༷་ཡ༷ང་སྔར་གྱི་སྣལ་མ་དང་ད་ལྟའི་སྣམ་བུ་དུས༷་གཅི༷ག་ཏུ་ཡོད་པ་མི༷ན་ཏེ། སྣལ་མའི་རང་བཞིན་མ་
འགྱུར་བཞིན་དུ་སྣམ་བུ་མེད་ལ་སྣམ་བུའི་དུས་ན་སྔར་གྱི་སྣལ་མའི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྣལ་མ་ལ་སྣམ་བུ་ཡོད་ཅེས་ཇི་ལྟར་གདགས་སྙམ་ན། བརྡ་བྱེད་པ་པོ་འག༷འ་ཡི༷ས་རྒྱུ་སྣལ་མ་དེ་འདུས་བྱས་ན་འབྲས་བུ་འབྱུང་རུང་ཡིན་པས་རྒྱུ་
ལ་འབྲས་བུར་སྒྲོ༷་བཏག༷ས་པ༷་ཡིན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་དུ་མི་སྲིད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་སྣལ་མས་ཀྱང་ལྷག་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ཐགས་སུ་བྲན་པ་སོགས་དོན་མེད་དོ། །འ༷མ་ནི་ཕྱི་མ་དང་སྡུད་པའི་ཚིག་གོ། །ཁོ་ན་རེ། དེ་མི་འཐད་དེ་ཁྱོད་ལྟར་ན་འབྲས་
དུས་ན་རྒྱུ་འགགས་པས་ཁྱབ་ཀྱང་སྣམ་བུའི་དུས་ན་སྣལ་མ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་བསྟན་དུ་ཡོད་པས་སྣལ་སྣམ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་མེད་ཟེར་ན། སྣལ་མ་རྣམས་ཐགས་སུ་བྲན་ནས་འདུས་བྱས་པ་ན་ལྷག་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ལིང་པོར་སྣང་བ་དེ་སྣམ་བུ་ཡིན་ཞིང་
སྣལ་མ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་བསལ་བའི་ཤུལ་ན་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ནའང་སྣམ་བུ་ཞེས་པ་སྣལ་མ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་མིང་དུ་བྱས་ནས་སྣལ་མ་ཞེས་པའི་སྒྲ༷་ཡི༷་རྟེན༷་ནི༷་དམིགས་བསལ་ཏེ་སྟོན༷་པ༷་ན༷་ཚོགས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་སྣལ༷་མ༷་གཅི༷ག་ནི༷་ལོགས་སུ་
20-1-244b


བཀ༷ར་བར་བྱས༷་ལ༷། དེ་འདྲའི་རྒྱུ་མཚན་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས༷་བུ་སྣམ་བུ་ལ༷་སྣལ༷་མ༷་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཞེས༷་པའི་སྒྲ་འཇུ༷ག་པར་འགྱུར༷་ཏེ། དེ་ཡང་གོང་དུ་བ་ལང་ལ་བརྗོད་པ་བཞིན་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་སྣལ་སྣམ་ཐ་དད་དུ་དུས་མཉམ་པར་ཡོད་པ་
མིན་ནོ། །འོ་ན་ཡན་ལག་སྣལ་མ་རེ་རེ་ནས་མངོན་སུམ་གྲུབ་ཀྱང་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཡན་ལག་ཅན་སྣམ་བུ་མེད་ན་ལྷག་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་ཁྱོད་ལའང་མཚུངས་ཤིང་། སྣམ་བུའི་མིང་ཡང་སྣལ་མ་ལ་བཏགས་མིང་དུ་འགྱུར་ལ་དེ་ཡང་དེའི་སྔོན་དུ་སྣམ་
བུའི་དངོས་མིང་ནམ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་ན་བཏགས་མིང་དེ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། བ་ལང་གི་དངོས་མིང་སྔོན་དུ་མ་གྲུབ་ན་ཁུར་བུ་སོགས་ལ་གདགས་སུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་སྣལ་མ་དང་ཡན་ལག་ཅན་སྣམ་བུ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་
ཡིན་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་དང་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་ལྷག་སྐྱོབ་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དེ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཚོགས་
ཅ༷ན་སྣལ་མ་ཕན་ཚུན་ལྷག་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སོགས་ལ་ཕན་གད༷གས་བྱ་དང་ཕན་འདོ༷གས་བྱེ༷ད་དུ་གནས་པ་ཉི༷ད་དམ༷། སྣལ་མ་ཕན་ཚུན་རྣམ༷་པ༷ར་ཆ༷ད་པ་མེ༷ད་པར་ལིང་པོར་སྣང༷་བ༷་ཉི༷ད་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་པའི་མིང་འཇུག་ལ། མིང་དེས་ཀྱང་དོན་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་
སྒྲོ་འདོགས་པའི་འཁྲུལ༷་བ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཡུལ་དེའི་ཤེས༷་པ་སྐྱེད་ཅིང་། དེ་ཡང་བརྡ་བྱེད་པ་པོས་ཐོག་མར་བཏགས་པ་ཡིན་པས་དང༷་པོ༷་ཡི༷་བརྡ༷་དེ་ལྟ་བུ་ལ༷་དེའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ལམ་བརྗོད་བྱར་སོང་བ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་ལྷག་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་མིང་དེ་དངོ༷ས་
20-1-245a


མིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣམ་བུའི་མིང་ནི་བརྗོད་བྱ་དེ་ལ་དངོས་མིང་ཡིན་གྱི་བཏགས་མིང་མིན་ལ་ལྷག་སྐྱོབ་ཀྱི་དོན་མི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྣལ་མ་གཅིག་སྣམ་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །
དང་པོ། དངོ༷ས་པོ༷་ལ༷ས་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཅ༷ན་གྱི་རིག༷ས་དང་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་ཡན་ལག་ཅན་ལ་སོ༷གས་པ་གྲུབ་པ་ལ༷་ནི་རྗེས༷་སུ་དཔ༷ག་པ་མེ༷ད་དེ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་ན་འདིའི་རིགས་སོ་ཞེས་སོགས་འབྲེལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་ཀྱང་ཡིན་ལ་རྟོག་པས་བཏགས་མི་དགོས་
པར་དོན་ལ་འབྲེལ་བའི་མཐུན་དཔེ་ཡང་དག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཐུན་དཔེར་འདོད་པ་དབྱུག༷་པ༷་ཅ༷ན་དང་རྭ་ཅན་ལ་སོ༷གས་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷འ༷ང་ཕན་འདོགས་བྱ་བྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འགྲུབ་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བློས་ཕར་བཏགས་པ་ཀུན་རྫོབ༷་པ༷་ལ༷ས་ཐ༷་སྙད༷་འདོ༷གས་
པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་སྟེང་ན་ཁྱད་པར་བྱ་བྱེད་དུ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དབྱུག་པ་དང་སྐྱེས་བུ་ཡན་གར་དུ་མཐོང་བ་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་དེ་ཀ་བུམ་བཞིན་དང་། བར་མ་ཆད་པར་སྣང་ན་ཡང་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་བཟུང་ཞིང་། དེ་
ལའང་བར་མ་ཆད་པར་སྣང་བ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ལས་འབྲེལ་བ་བློས་མ་བཏགས་ཀྱི་བར་དུ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་སྣང་བ་ཙམ་ལས་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཐོང་བ་ན་བར་མ་ཆད་པའི་སྣང་བ་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་མཐོང་
གི་དོན་ལ་དོན་སྦྱར་བ་ཞེས་པའི་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དམ་བཅའ་བརྗོད་དང་དེ་དག་གི། འཐད་པ་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། བ་ལང་གི་རིགས་དང་བ་ལང་གི་དཀར་པོ་བ་ལང་གི་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་སྣལ་མའི་སྣམ་བུ་ལ་
20-1-245b


སོགས་པ་འདི་དག་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པས་ཐ་དད་པ་ལྟར་བསྟན་ནས་འབྲེལ་བ་སྒྲུབ་པ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དོན་ལ་དབྱེར་མེད་པའི་ཚུལ་ལ་རྨོངས་པའི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཚིག་གིས་བསླུས་ཏེ་ཚིག་ཐ་དད་ཀྱི་དོན་བཞིན་དོན་ལ་འབྲེལ་ཡུལ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་ཅིང་
འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་བ་ཡིན་པར་རློམ་པ་དེ་དག་ལ་བརྒལ་བ། ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གི་དངོ༷ས་པོ༷་ཞེས་པ་དང་། ཁ༷ང་བཟང་གི་འཕྲེ༷ང་བ་ཞེས་པ་དང་། ཁང་བཟང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོ༷གས་པ་རྣམས་ཀྱི༷་སྒྲ༷་ཡ༷ང་གཞི་དེ་དག་ལས་གཞ༷ན་པར་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་བརྗོད་བྱ་
ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་མིན་པར་མཐོང་ན་ཚིག་ཐ་དད་པའི་བརྗོད་བྱ་མཐའ་དག་དོན་ལ་ཐ་དད་ཡིན་པར་སེམས་པ་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་ཅན་པ་རང་གི་ལུགས་ལ། རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ལས་དང་སྤྱི། །བྱེ་བྲག་འདུ་བ་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་པའི་ཚིག་
གི་དོན་དྲུག་པོ་འདིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་འདུས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གི་དངོས་པོ་ཞེས་པ་དེ་ཚིག་དོན་དྲུག་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་སྒྲས་བསྟན་པ་དོན་མེད་ལ། 
ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་ན་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་སྨྲ་བའང་ཉམས་སོ། །ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང་བ་ཞེས་པ་དེ་ཁང་བཟང་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ཕྲེང་བ་ཞེས་པ་ཡོད་ན་དེ་ཡང་དོན་དྲུག་པོ་གང་དུའང་མ་འདུས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁང་
བཟང་ཞེས་པ་རྫས་མིན་ཏེ་རྡོ་ཤིང་སོགས་རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྡུལ་གྱིས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མི་རྩོམ་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཁང་བཟང་རྫས་མིན་ལ། འཕྲེང་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་རྫས་ལ་བརྟེན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང་
20-1-246a


བ་ཞེས་པ་མི་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁང་བཟང་ཕྲེང་བ་ལྡན་པ་མིན། །རིགས་ཀྱང་ཡིན་པ་དགག་པ་དང་། །བཏགས་པར་འདོད་ཀྱང་མི་འཐད་པའོ། །གལ༷་ཏེ༷་ཁང༷་པ༷་བཟང༷་པོའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེ་རྡུལ་
རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཚོགས་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པས་ལྡན༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། ཁང་པ་ལྡན་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཁང་བཟང་དེ༷་ཡི་འཕྲེང༷་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ༷་ནི༷་དོན་དྲུག་གི་ཅི༷་ཞིག༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོན་ཏན་མི་བརྟེན་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་ན་འདིར་ནི་ཁང་བཟང་གི་
འཕྲེང་བ་དང་ཁང་བཟང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་འབྲེལ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཁང་པ་བཟང་པོ་ཞེས་པའི་བཟང་པོའི་སྒྲ་ཡུལ་གང་ཡིན་སོགས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཁང་བཟང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་
གཞན་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་མི་རུང་བས། གལ༷་ཏེ༷་ཕྲེང་བ་ཞེས་པ་དེ་ལྡན་པ་དེའི་རིག༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་རིགས་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ཁང༷་པ་གཅི༷ག་ཀྱང༷་དཔེར་ན་ཤ་པ་གཅིག་ལའང་ཤིང༷་ཞེས་བརྗོད་དུ་རུང་བ་བཞི༷ན་དུ་འཕྲེང༷་བ་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་
ཏེ། ཁང་བཟང་ནི་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་ཕྲེང་བ་ནི་དེའི་རིགས་ཡིན་པས་ལྡན་པ་ཡོད་ཙམ་ནས་དེའི་རིགས་ཡོད་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་མི་ནུས་ཏེ་ཁང་བཟང་གཅིག་ལ་ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཁང་བཟང་གི་འཕྲེང༷་བ་མང༷་པོ༷་ལ༷་ཁང་
བཟང་གི་ཕྲེང་བའི་ཕྲེང་བ། ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང་བ་ཆེན་པོ། ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང་བ་མང་པོ་སོགས་དེ༷་ཡི༷་སྒྲ༷་ཅི༷་ལྟར༷་བརྗོད་དེ། ཕྲེང་བ་ཕྱི་མའི་སྒྲ་དང་ཆེན་པོ་དང་མང་པོ་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒྲ་མིན་པར་རིགས་ཀྱི་སྒྲར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་ཁང་བཟང་གི་རིགས་ཙམ་
20-1-246b


ལས་གཞན་དུ་མེད་པས་ན་རིག༷ས་ལ༷་རིགས༷་གཉིས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་བརྗོད་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། གཞན་གྱིས་འདོད་པའི་དངོས་བཏགས་བཀག །གྲུབ་དོན་རང་ལུགས་དངོས་བཏགས་བཞག །དང་པོ་ལ། ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་
སྟོན་པ་དང་། །རང་ཚིག་འགལ་བའི་དཔེ་སྟོན་པའོ། །དང་པོ། ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང༷་བ་དང་ཁང་བཟང་གི་གྲོང་ཁྱེར་སོ༷གས་ལ༷་ནི༷་ཆེན༷་པོ༷་དང་མང་པོ་ལ་སོ༷གས་པའི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་ལས་བརྗོད་དོན་ཐ་དད་དུ་མེད་ཀྱང་ཉེར༷་བརྟག༷ས་ཙམ་ལ༷ས་འཇུག་པ་སྟེ་བཏགས་མིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་
འདོ༷ད་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ་མི་འཐད་དེ། ཁྱོད་རི་སོགས་ལ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དངོས༷་དབང་གིས་འཇུག་པའི་མིང་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་དང༷་འདི་འཇུག་ཚུལ་ལ་ཁྱ༷ད་ཅི་ཡང་མེ༷ད་པར་རྣམ༷་ཤེས༷་ཀྱི༷་གཟུང༷་བར་བྱ༷་བ་ཉི༷ད་དེ། ཁྱད་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར༷་ཁང་བཟང་
གི་ཕྲེང་བ་ལྟ་བུ་ལ་ཆེན་པོ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ཉེར༷་བརྟག༷ས་མི༷ན་ཏེ་ཁང་བཟང་གི་ཕྲེང་བ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཡོད་ལ། དེ་མེད་ན་རི་སོགས་ལའང་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་གཉིས་ཀ་དངོས་བཏགས་ཡིན་མིན་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་སོ། །གཞན་
ཡང་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་ཅན་གྱི་ནགས་ཞེས་བྱ་བ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ནགས་ལ་མེ་ཏོག་མེད་ཀྱང་ཤིང་གི་རྫས་ལ་མེ་ཏོག་ཡོད་ལ། མེ་ཏོག་དང་གྲངས་གཉིས་རྫས་ལ་འཕྲོད་པ་འདུ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ནགས་ལ་མེ་ཏོག་འབྲེལ་བར་བཏགས་ཞེས་ཁྱོད་འདོད་ཀྱང་ཕྲེང་བ་
ཆེན་པོ་ལ་དེ་འདྲའི་འབྲེལ་བར་གདགས་པའི་ས་བོན་ཀྱང་མེད་དེ། ཁང་བཟང་དང་ཕྲེང་བ་རྫས་མིན་པར་འདོད་ཅིང་ཕྲེང་བ་དང་ཆེན་པོ་སོགས་ཁང་པའི་རྡོ་ཤིང་སོགས་རེ་རེའི་རྫས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ཁྱེད་རང་གི་མིང་དེ་དངོས༷་སུ༷་འཇུག་པའམ་
20-1-247a


དངོས་མིང་དུ་མངོ༷ན་པར༷་འདོ༷ད་པ༷་ནི་རི་ཆེན་པོ་དང་དབྱུག་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ༷འང༷་ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་གཞན༷་དང་གཞན་ལས་སྒྲ་གཞན་དང་གཞན་འཇུག་པ་མིན༷་པ༷་ཉིད་དེ༷་ནི༷་བཏགས་པར་འདོད་པ་འདི་དང་
མཚུངས༷་ཏེ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་ཙམ་ལས་དོན་ཐ་དད་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་དངོས་མིང་ལ་བརྗོད་བྱ་རང་མཚན་པ་རེ་ངོས་སྐལ་དུ་ཐོབ་པ་ཡོད་དགོས་ན། རྫས་ལ་སོགས་པ་དྲུག༷་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་ཐུན་མོང་དུ་ཚིག༷་གི་དོན༷་ཞེས་པའི་སྒྲ་གཅིག་འཇུག་པ་དེ་རྒྱུ༷་གཞན༷་
གང༷་ལ༷་ལྟོས༷་པར༷་མཐོང༷་སྟེ། དྲུག་པོ་མ་ཡིན་པའི་འཇུག་ཡུལ་གཅིག་ཡོད་ན་ཚིག་གི་དོན་བདུན་པའང་སྲིད་པར་འགྱུར་ལ་དྲུག་ལས་གཞན་མེད་ན་དེ་ལ་དེ་ཡང་བཏགས་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ད་ལྟའི་བུམ་པ་ལ་དངོས་མིང་ཡིན་ན་ཟངས་བུམ་
སོགས་བྱེ་བྲག་གང་ཡང་མིན་པའི་བུམ་པའི་རིགས་ལ་དངོས་མིང་དུ་གྱུར་པ་དེ་བྱེ་བྲག་ལ་བཏགས་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁོ་ན་རེ། མི་འགྱུར་ཏེ་ཚིག་གི་དོན་ཞེས་པ་དང་བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲས་ནི་རིགས་བརྗོད་ལ། རིགས་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཀུན་ལ་དངོས་མིང་ཡིན་ནོ་ཞེ་
ན། བུམ་པའི་རིགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་བུམ་པའི་སྒྲ་རྫས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་རིགས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་འདྲ་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ། །དེས་ན་སྒྲ་རྟེན་གྲུབ་
མི་དགོས། དང་པོ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་བཏགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་བརྗོད་བྱ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཕྱེ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཐད་དེ། དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་རྟོག་ཡུལ་གང་ལ་
20-1-247b


ཐོག་མར་བརྡ་གང་ཞིག་ཇི༷་ལྟར༷་སྦྱར་བ་དེ་ཉིད་དེ་ལྟར་གྲགས༷་པ་ཙམ་ལ༷ས་དེའི་མིང་དུ་གྲུབ༷་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་བརྗོད་བྱ་དེ་ཡི་དངོས༷་མིང་དང༷་། སྔ་མ་གྲགས་ཟིན་གྱི་དོན་དེ༷་དང༷་མཚུངས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཕྱིས་ཀྱི་དོན་གང༷་ལ༷་སྔ་མའི་མིང་དེ༷་སྐ༷ད་བཏགས་ཤིང་བརྗོ༷ད་པ་ནི་ཕལ༷་པ༷་
སྟེ་བཏགས་མིང་ངོ་། །དེ་དག་ཀྱང་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མིན་པར་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་ཡིན་པ་ནི། འདི་ལྟར་དངོས༷་པོ་ཡོད་པ་ལ༷་ཡང་བྱ་བ་སྒྲུབ་ནུས་ཆེན་པོ་དང་མི་ལྡན་པས་དངོས༷་མེ༷ད་ཀྱི་མིང་བཏག༷ས་པ་བུ་ངན་པ་ལ་བུ་མེད་ཅེས་འདོད་པ་ལྟ་བུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ། དོན་གང་ལ་མིང་དེར་གྲགས༷་པ༷་ནི་དངོས་པོ་རང་གི་སྟོབས་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། བརྡ༷་གང་བཏགས་པ་དེ་ཡི༷་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཅ༷ན་ནོ། །བརྡ་དེ༷་ཡང༷་དངོས་པོ་ལ་རག་མ་ལས་པར་སྐྱེས་བུ་བརྡ་འདོགས་པ་པོའི་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ཀྱི་རྗེ༷ས་སུ་འགྲོ༷་བ་ཅ༷ན་ཡིན་
ལ། དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མིན་ན་བརྡ་ཅིའི་ཕྱིར་འདོགས་ཟེར་ན། ཕྱིས་ཐ༷་སྙད༷་བྱེད་པའི་དོན༷་དུ་བྱས༷་པ༷་ཙམ་སྟེ༷། དཔེར་ན་ཡི་གེའི་ལྕི་ཡང་བཀོད་ཚུལ་གྱི་སྡེབ༷་སྦྱོར༷་ལ་མེ་ཏོག་ཕྲེང་འཛིན་སོགས་མིང༷་བཏགས་ཀྱང་དོན་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་བཟུང་བ་ཡོད་
དགོས་པ་མིན་པ་དང༷་། སྒྲ༷་ཡི་ཆ་སྟེ་རང་བཞིན་དང་རྐྱེན་གྱི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་པའི་ཡི་གེ་ལ། བྱིངས་དང་། མིང་དང་། རྐྱེན་དང་། དེ་རེ་རེ་ལའང་ནང་གི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པའི་མིང་འདོགས་ཚུལ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཐམས་ཅད་བཏགས་མིང་འབའ་
ཞིག་མ་ཡིན་ལ་མིང་རེ་རེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དོན་ཐ་དད་པ་རེ་རེ་སོ་སོར་ཡོད་པའང་མིན་ཏེ། དཔེར་ན་སི་གཅིག་ལའང་རྐྱེན། རྣམ་དབྱེ། རྣམ་དབྱེ་དང་པོ། རྣམ་དབྱེའི་རྐྱེན། རྣམ་དབྱེ་དང་པོའི་གཅིག་ཚིག་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་བརྗོད་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་
20-1-248a


པའི་གོ་བ་སོ་སོར་སྟེར་མོད་དོན་ཐ་དད་པའི་བརྗོད་བྱ་རེ་རེ་མི་དགོས་པ་བཞིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་གྱི་འདོད་པ་དོན་སྦྱོར་རྟོག་པ་བཀག་ནས་རང་ལུགས་བཞག་པ་ལ། སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་གཞན་སེལ་ཡིན། །དེ་ཉིད་བརྗོད་བྱར་
འགྱུར་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ན་རེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ལ་དོན་སྦྱོར་རྟོག་པ་མེད་ན་བ་ལང་དཀར་ཟལ་དང་ནག་པོ་མཐོང་བ་ལ་རིགས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། རིགས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲས་ཀྱང་རང་མཚན་གོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། 
རིགས་མེད་ཀྱང་རིགས་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། གསལ་བ་རྣམས་ཐ༷་ད༷ད་ཀྱང༷་གང༷་ཞིག་གསལ་བ་རང་གི་དངོས༷་པོའི་ཆོས༷་ཉིད་ཀྱིས༷་གཟུགས་སོགས་མཚུངས་པའི་དབང་གིས་ན་སྔར་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་དེ༷་འདྲ༷འི་རྣམ༷་ཤེས༷་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷་ནི༷་གཟུང་དོན༷་དེ༷་དག༷་
ལ༷་ཡུལ་ཅན་ཤེས༷་པ༷་དེས༷་ཡུལ་རྣམ་པ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ། དེ༷་ལྟར༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་བ༷་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་གསལ་བ་རྣམས་ཐ༷་ད༷ད་ཀྱང་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་ཐ༷་ད༷ད་མིན༷་པ་རིགས་གཅིག་ཡིན་པར༷་ནི༷་རྟོགས༷་པའི་སྤྱི་འཛིན་གྱི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའང་ཡིན་ལ༷། 
ཡུལ་ཅན་བུམ་འཛིན་གྱི་དབང་ཤེས༷་ལྟ་བུའང་རང་མཚན་སོ་སོའི་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པ༷་ཡིན་ནའང༷་སྔ་མ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་བུམ་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བུམ་འཛིན་ཤེས་པ་ཞེས་རིགས་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ་སྔར་
རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ༷། །དེ༷་ཕྱིར༷་དོན་དེ༷་ཡི་འབྲས༷་བུ་མེ༷ད་པ་དེ་མིན་རྣམ་པར་བྲལ༷་བ༷འམ་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་ཁྱད་པར་ཀུན་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཡིན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་དངོས༷་པོ་པ་གཅི༷ག་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཞན་སེལ་དེ་གསལ་བའི་དངོས༷་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷་
20-1-248b


ཡོ༷ད་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་དངོས༷་པོ་ལ༷་མཉན༷་པ༷་གཅིག་ཐུན་མོང་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་གཞན་སེལ་བ་དེ༷་ཡི་མཐའ༷་ཅ༷ན་ཏེ་དེ་ལ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དངོས་པོའི་གཞན་སེལ་ལ་རེག་པས་སྒྲས་རང་མཚན་བརྗོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་སྔར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་
བརྙན་སྒྲས་བརྗོད་བྱར་བཤད་པ་དང་། རང་མཚན་བརྗོད་བྱ་མིན་པར་བཤད་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་རང་མཚན་དོན་བྱེད་ནུས༷་པ༷་གང་ཞིག་རང་མིན་རྣམ༷་པར་གཅོ༷ད་པའི་དོན་ལ༷་དངོས་སུ་རེག༷་པ་མེ༷ད་ཀྱང༷་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་དེ༷་ནི༷་བརྗོད་བྱ་དེར་སྣང་བ་རྣམ༷་པར་
རྟོག༷་པའི༷་གཟུགས༷་བརྙན༷་དེ་དང་འབྲེལ་བ་ལྟར་སྣང་ལ། རྟོག་སྣང་དེ་ནི༷་རང་མཚན་དེ༷་ཡི༷་གཞན་སེལ་མཐར༷་ཐུག༷་པ་ཅན་རྣམ༷ས་དང༷་སྣང་བརྟག་བསྲེས་ནས་ཞེན་པའི་དབང་གིས་འབྲེལ༷་བ་དེས༷་ན༷་སྒྲས་རང་མཚན་གོ་བ་ནི་དོན་གྱི་གཞན༷་སེལ༷་ལ་མཐར༷་ཐུག་པའི་ཕྱིར༷་མཉན༷་
པ༷འམ་སྒྲ་ནི་བརྗོད་བྱ་ལས་གཞན༷་སེལ༷་བར་བྱེ༷ད་པའམ་དོན་གྱི་གཞན་སེལ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར༷་བརྗོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། སྣང་བརྟག་ཕྱེ་ན་དེ་དངོས་མེད། །སྣང་བརྟག་བསྲེས་པས་བརྗོད་བྱར་རུང་། །དང་པོ། དོན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་རང་གི་
ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་ཀུན་ལས་ལྡོག་པ་ཅན་ཡིན་ལ། དེའི་དབང་གིས་དེ་མཐོང་བ་ན་ཡང་ཐུན་མིན་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་སྣང་ཞིང་། ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པ་དེ་ལ་བུམ་པ་ཞེས་པའི་བརྡ་བྱས་པས་མིང་དོན་བསྲེས་ཏེ་གོམས་པ་ན་དངོས་པོ་རང་གི་
ལྡོག༷་པ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ༷་དག༷་གི་རྐྱེན་ལ༷ས་ཤེས༷་པ་ལ༷་གཞན༷་ཕྱི་རོལ་ལྟོ་ལྡིར་བ་ཅན་གྱི༷་གཟུག༷ས་བརྙན༷་སྣང༷་བ་གང༷་དེ༷འང༷་དོན༷་རང་མཚན་གྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་མིན༷་ཀྱང་བློ་སྣང་དེ༷་ལ་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་འཁྲུལ༷་བ་འབྱུང་ཞིང་དེ་འདྲའི་སྣང་བ་དེ་ཡང་སྔར་ཡུལ་དེ་ལྟ་བུ་ཉམས་
20-1-249a


སུ་མྱོང་བའི་བག༷་ཆག༷ས་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ཡི༷ན་ནོ། །གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའང་བདེ་སོགས་གཞན་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་ལས་དེར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བློ་ཉིད་འབྱུང་བ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་དོན་དམ་པར་སྒྲའི་
བརྗོད་བྱ་ཡོད་དེ། ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དེ༷་ཙམ་ཞིག་ནི༷་བུམ་པ་ཞེས་པའི་མཉན༷་པས༷་བརྗོད་པ༷་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེས་དོན༷་ལྟོ་ལྡིར་བའི་དངོས་པོ་རང་མཚན་གྱི༷་ཆ༷་གང༷་ཞིག་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ནང་གི་བློ་རྫས་དེ་ཙམ་བརྗོད་བྱར་བྱེད་པའི་བུམ་པ་ཞེས་ནམ་བརྗོད་པ་ན་སྣང་
བརྟག་གཅིག་ཏུ་མི་འཁྲུལ་བར་བློ་སྣང་ཙམ་པོ་དེ་ལ་གོ་བ་ཞིག་ན། རང་སེམས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆུ་སྐྱོར་བའི་དངོས་པོ་ལེན་པ་སོགས་ལ་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་དེ༷་དེའི་མིང་གིས་མ༷་རྟོག༷ས་ན༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དེ་ཤེས་
པར་བྱེད་པའི་དོན༷་ནམ་ཆེད་དུ་སྦྱར་བ་ཅ༷ན་གྱི་བརྡ༷་བྱེ༷ད་པ༷་ནི༷་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། མངོན་འདོད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དེ་ལ་ནམ་ཡང་མི་གོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་ནས་འཇུག་གོ་ཞེ་ན་དོན་དམ་པར་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྒྲ་འདི་དག་གིས་དོན་གོ་བ་ཙམ་ནི་
འཇིག་རྟེན་ན་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲས༷་ཕྱི་རོལ་དོན༷་གྱི་ཆ༷་དག་ནི༷་ཅི་ཞིག་བརྗོ༷ད་པར་འདོད་ཅེས༷་འདྲི་བ་དེ༷་ལ༷་དོན་དེའི་དེ་མིན་གཞན༷་སེལ༷་བའི་ཆ་དེ་ཙམ་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ༷་སྟེ། དོན་རང་མཚན་དངོས་དང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རིགས་དང་ཤེས་
པའི་རང་མཚན་གང་ཡང་བརྗོད་བྱར་མི་འཐད་ལ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲས་དེ་མིན་བསལ་བ་ཙམ་གོ་བར་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བུམ་སྒྲས་བུམ་མིན་བཅད་པས་བུམ་པ་ཙམ་གྱི་ལྡོག་པ་སྟོན་ལ་བུམ་མིན་བཅད་པ་དོན་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཞེན་པའི་དབང་
20-1-249b


གིས་རང་མཚན་བརྗོད་བྱར་འགྲོ་བའང་རྣམ་བཅད་ཀྱི་གནད་འདི་ལ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དཔྱད་ན་ཕྱི་དོན་རྐྱང་པ་དང་ནང་གི་བློ་རྣམ་ཡན་གར་བ་རེ་རེ་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ན་བརྡ་དོན་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་ལ། དེ་གཉིས་ལས་ཐ་དད་པའི་བརྗོད་བྱ་དེ་ནི་གཞན་ཕུང་གསུམ་པ་
ཡང་མི་སྲིད་མོད། ཤིང་སྒྲས་ཤིང་མིན་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་གཞན་སེལ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་དེ་མིན་གཅོད་པ་ཙམ་འདི་གོ་བྱ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་སྤྱི་ཞེས་པ་ཡང་གཞན་སེལ་དེ་ལ་
མཐར་ཐུག་སྟེ། ལེགས་པར་དཔྱད་ན་རྟོག་པས་བཟུང་བའི་རྣམ༷་པ༷་དེ༷་ཡ༷ང་ཕྱི༷་དོན༷་ལ༷་མེ༷ད་ན༷་དེ༷་བརྗོ༷ད་པ་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན༷་ལ་བརྟེན༷་པའམ་འབྲེལ་བ་ཡི༷ན་ཏེ་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གསལ་བ་ཀུན་ལ་མཚུངས་པར་འཇུག་པའམ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཅ༷ན་གྱི་སྒྲས༷་
བརྗོད་བྱ་ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཅ༷ན་དེ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་ན། གཞན་དག་ནི་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱང་དེ་ནི་མི་སྲིད་ལ་དོན༷་གསལ་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འདྲ་བ་ཅན་གྱི༷་དངོས་པོར་གནས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་འབྲས༷་བུ་རིགས་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་
པའི་སྤྱི་བློ་སྐྱེས་པའི་རྟོག་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཙམ་ཡི༷ན་པར་གྲུབ་ལ། དེ་འདྲའི་བློ་སྣང་དེ་ནི་ཡུལ་དོན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་དག་མཐོང༷་ཞིང་གོམ༷ས་པ་མཐུ་བརྟས་པས༷་སྤྲུལ༷་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་དེ༷འང༷་དོན་དམ་པར་གསལ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་
ཡིན་ཏེ། རང་གི་ནང་གི་བློ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དོན་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ༷། །དེ་ལྟར་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་སྣང་བརྟག་ཕྱེ་ན་སྤྱི་དང་བརྗོད་བྱའི་དངོས་པོ་རང་མཚན་པ་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་པ། དོན་རང་མཚན་དེ༷་ཡི་
20-1-250a


དངོས༷་པོར་སྒྲོ༷་བཏགས༷་པའི་རྟོག་ཡུལ་དེ་ཉིད་རྟོག༷ས་པ༷་ཡིས༷་དོན་དེ་ཉིད་གཞན༷་ཀུན་ལ༷ས་བཟློག༷་པ༷་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག༷་པའི་ཕྱིར༷་ཡང༷་ལོག་ལྡོག་གཅིག་གིས་གཅིག་གྲུབ་ཅིང་བློ་ངོར་སྣང་བརྟག་བསྲེས་པ་དེ་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྒྲ༷་དོན༷་
ནམ་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་གང༷་ཡི༷ན་ཞེས་དཔྱད་པའི་སྐབས་སུ་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་དེ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས༷་བརྗོ༷ད་པ༷་དང་གཞན་སེལ་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ༷་ནི༷་འགལ༷་བ༷་མེ༷ད་དེ། སྤྱི་འཛིན་ཤེས༷་པ༷་གང་ཞིག་སྒྲ༷་ཡི༷ས་ངེས༷་པར་སྤྲུལ༷་པ༷་དེ༷་དག༷་གཞན་ཀུན་ལས་ལོག༷་པར༷་སྣང༷་
བ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་ན་ཕྱི་རོལ་དོན༷་གྱི༷་ཆ༷་ལ༷་འདི༷་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལས་ལོག་པ་ནི་དངོས་པོ་རང་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར༷་བརྗོད་བྱ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའི་གནད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་གྱི་གཞན་སེལ་ལ་མཐར་ཐུག་
ཅིང་བློའི་གཞན་སེལ་གྱིས་མཚམས་སྦྱར་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་པས་མཉན༷་པ༷་ནི་དེ་ལྟ་བུར་གཞན༷་སེལ༷་བར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་རང་མཚན་མཐོང་བཞིན་འདིའི་མིང་འདིའོ་ཞེས་བརྡ༷་བྱེད་པ་ཡི༷་དུས༷་ན༷་ཡང༷་དོན་རང༷་ཉི༷ད་མཐོང༷་བའམ་ཤེས་ཤིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི༷་
འབྲས༷་བུ༷འམ་དགོས་པ་ཅ༷ན་དེ་དེ༷འི་ཆེད་དུ་བརྡ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན། ཇི་ལྟར་བསྟན༷་པའི༷་དོན་དེ་དང༷་མིང་དེ་འབྲེལ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་རང་མིན་བཅད་པའི་གཞན་སེལ༷་ཉིད་སྒྲ༷་དང༷་འབྲེལ༷་བར༷་འགྱུར༷་གྱི་རང་མཚན་དང་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཕྱིས་དངོས་སུ་ཤེས་པ་སོགས་བྱར་
མེད་དེ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་དུ་འགག་པས་ན་མིང་དང་འབྲེལ་བ་མེད་དོ། །མིང་བཏགས་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་དོན་ལ་འབྲེལ་ཞིང་མིང་ལས་དོན་དེ་ཤེས་ཤིང་འཇུག་པའང་ཡོད་དོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་གང་བརྟེན་ནས་མིང་བཏགས་པ་ན་མིང་དེ་དེ་མ་ཡིན་པའི་རིགས་
20-1-250b


གཞན༷་དུ༷་འཇུག་པར་མ༷་མཐོང༷་བ་ལ༷་ལྟོས༷་པ་སྟེ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་མི་འཇུག་པ་ཐོབ་དགོས་པ་དང༷་། རང་དང་རིགས་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ༷་ལར༷་མིང་དེ༷་མཐོང༷་བ་ལ༷་ལྟོས༷་པ་དེ་རིགས་མཐུན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོར་ན་མིང་
དེའི་འཇུག་པ་དང་མི་འཇུག་པ་ནི་རིགས་མཐུན་མི་མཐུན་གྱི་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། ལྟོས་པ་དེ་སོ་སོ་ནས་བསྟན་མི་དགོས་པར་རིགས་མཐུན་ལ་འཇུག་རིགས་མི་མཐུན་ལ་མི་འཇུག་པ་ཅིག་ཅར་གྲུབ་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དེའི་གཞན༷་སེལ༷་བ་ཙམ་སྒྲ༷་
དང༷་འབྲེལ༷་བའི་དབང་གིས་འགྱུར༷་གྱི༷་ལ་ལར་འཇུག་ལ་ལར་མི་འཇུག་པ་དེ༷་ནི༷་དངོས༷་པོའི་རང་མཚན་དང་འབྲེལ་བ་ལ༷་མི༷་རུང༷་སྟེ། བུམ་པའི་རང་མཚན་གཅིག་ལ་མིང་ཐོགས་ན་འདི་མ་ཡིན་པ་གཞན་བ་ལང་སོགས་ཀྱང་བུམ་པར་འགྱུར་རམ་སྙམ་དུ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་
ལ་འཇུག་པ་ཡང་མི་ཁེགས་ལ། ཡང་ན་མཐོང་བ་འདི་ཁོ་ན་བུམ་པའོ་ཞེས་པ་ལས་བུམ་པ་གཞན་ལ་མིང་དེ་འཇུག་པ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་ལ། འདི་ནི་འདི་འདྲའི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་ཅེས་རིགས་མཐུན་པ་མཐའ་དག་སྟོན་པ་དང་། མི་
མཐུན་པ་མཐའ་དག་བསྟན་ནས་འདི་ལ་མི་འཇུག་ཅེས་བསྟན་པར་ནི་སུས་ཀྱང་མི་ནུས་པས་སྒྲ་དང་རང་མཚན་འབྲེལ་མི་ནུས་ཏེ། རང་མཚན་ལ་བརྡ་སྦྱར་ཡང་མིང་ཐོགས་ཡུལ་གཞན་སེལ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པའི་གནད་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཉིས་མཐོང་བ་མེད་པར་འཇུག་ལྡོག་ཅིག་
ཅར་འགྲུབ་པའི་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིགས་པའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་ངོ༷་། །གསུམ་པ་དོན་བསྡུ། གོང་དུ་བཤད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་རིག༷ས་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོ༷གས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དེ༷་ལྡན༷་ཞེས་བྱ་བ་ནི༷་དོན་གྱི་སྟེང་ན་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
20-1-251a


དེས་ན་ཁྱད་གཞི་བུམ་པ་སོགས་དོན༷་དང༷་ཁྱད་ཆོས་སྔོ་བསངས་སོགས་དེ༷་དག༷་ལ༷་འདི་འདིའིའོ་ཞེས་པའི་མཉན༷་པ༷་སྟེ་སྒྲ་འཇུག་པ་ནི་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དེ་ལྟར་འབྲེལ༷་པའམ་རྟེན་པ་མིན༷་ཏེ་གཞན༷་ལ༷ས་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷་
ཉི༷ད་ལ༷་དེ་དང་དེའི་སྒྲ༷་ཐ་དད་པ་སྦྱོར༷་གྱི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེས་ན་རིགས་སོགས་ཐ་དད་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་རྟོག་པས་སྦྱར་གྱི་དོན་ལ་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་པས་དོན་རང་མཚན་སྣང་བའི་དབང་ཤེས་ལ་དེ་འདྲའི་རྟོག་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ། མིང་སྦྱོར་རྟོག་པ་དགག་
པ་ལ། །མཐོང་ལ་རྟོག་པ་མེད་ཚུལ་བརྗོད། །ཡོད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའོ། །དང་པོ། མཐོང་རྟོག་རྣམ་པ་འགལ་བར་བསྒྲུབ། །རྟོག་བཞིན་མཐོང་ལ་རྟོག་པ་མེད། །དང་པོ། མིང་སྦྱོར་རྟོག་པ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱིས་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་དོན་མཐོང་བའི་ཚེ་བུམ་
པའི་མིང་དང་བཅས་པ་འཛིན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་མི་འཐད་དེ། མིང་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ནི་དོན་གང་ཡིན་པའི་བརྡ༷་དྲ༷ན་པ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་མཚན་ཅ༷ན་གྱི༷་བློ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ཡིན་པས་སྔ་ཕྱིར་མཐོང༷་བ༷་གཅིག་ཏུ་སྲེ༷་བར་བྱེ༷ད་པའི་
བདག༷་ཉི༷ད་ཅ༷ན་ཡིན་ལ། དེ་དང་འགལ་བ་སྔ༷་ཕྱི༷་གཅིག་ཏུ་འཛིན༷་པས༷་སྟོང༷་པ༷་ཡི༷་མིག༷་ཤེས༷་སོགས་རང་མཚན་མཐོང་བའི་དབང་ཤེས་ལ༷་ནི༷་མིང་གིས་བསྐྱེད་པའི་རྟོག་པ་དེ༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཡོད་དེ། དེས་རང་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་མ་འདྲེས་པ་དེ་ཙམ་འཛིན་གྱི་སྔ་ཕྱི་བསྲེ་བ་མི་སྲིད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་གཞན་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། མཐོང་བཞིན་པའི་དངོས་པོ་དེ་མ་ཡིན་པ་འདས་སོགས་དོན་གཞན༷་ལ༷་རྟོག་པ་འཇུག༷་བཞིན་པའི་སེམ༷ས་ཡོད་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་ཡང༷་དེའི་སྐབས་སུ་མིག༷་གི༷ས་རྟོག་ཡུལ་དེ་མ་ཡིན་པའི་
20-1-251b


གཟུགས༷་དག༷་མཐོང༷་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གྱུར༷་པ༷་དེར༷་ནི༷་གསལ༷་བར༷་མཐོ༷ང་བཞིན་པ་དེ༷་ཡི༷་བརྡ༷་མི༷་འཛིན༷་ཏེ། རྟོག་གཉིས་ཅིག་ཅར་མི་འཇུག་པར་མྱོང་བས་གྲུབ་པས་སོ། །དེས་ན་མཐོང་བཞིན་པ་དེ་ལ་དེ་ཁོ་རང་གི་བརྡ་དེས༷་བསྐྱེ༷ད་པའི་རྟོག༷་པ༷འང༷་མེ༷ད་དེ། ཀ་བ་ལ་
རྟོག་བཞིན་བུམ་པ་མཐོང་བ་ན་བུམ་སྣང་ཙམ་ལས་བུམ་པའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ། དབང་ཤེས་ཡིན་ནོ་ཅོག་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྟོག་བཅས་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ། ཡུལ་གང༷་ལ༷་དེ་ཡི་བརྡར་གྱུར་པའི་སྒྲ༷་ནི༷་ངེས༷་པར་འགོད༷་པ༷་ན་བརྡ་ཡུལ་གང་ཡིན་
པ་དེ༷་ལ༷་རྟོག༷་པ༷་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པ་དེས༷་ན༷་དབ༷ང་སྐྱེས༷་ཀྱི་བློ་ཡང་ཡུལ་རང་མཚན་མེད་ཀྱང་བརྡ་དང་རྩོལ་བ་ཙམ་གྱི་རང་གི་འདོ༷ད་པ༷་ཡིས༷་གར་ཡང་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ་དཔེར་ན་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཕྱི་རོ༷ལ་གྱི་དོན་དངོས་སུ་གསལ་བར་མཐོང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་
ཏེ། འདོད་པས་འཇུག་པ་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་གྱི་གཟུང་དོན་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་མཐོང་བ་ན་དེའི་བརྡ་འཛིན་གྱི་གཟུང་དོན་མེད་པར་ཡིད་རྟོག་བཅས་བཞིན་དུ་མི་འཛིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་གཟུང་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ན་
བརྡ་ལ་ཅི་ཞིག་ལྟོས་ཏེ་དོན་རང་གི་ངོ་བོ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་མིན་ན་སུ་ཡང་བརྡ་ལ་རྨོངས་མི་སྲིད་དེ་བརྡ་མི་ཤེས་པ་དུད་འགྲོ་སོགས་ཀྱི་དབང་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་བརྡ་འཛིན་པས་བརྡ་བྱེད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཀུན་ཤེས་པར་ཐལ་ལོ། །འདིར་ནི་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་
ཁོ་ནས་ཆོག་གི་འདྲེས་རུང་མི་དགོས་ཏེ་མིང་དང་དངོས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་འདྲེས་རུང་ཙམ་གྱིས་མི་འཐུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་བཅས་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ། ཡུལ་ཅན་འཛིན་རྣམ་མྱོང་མེད་ཐལ། །སྤྱོད་ཡུལ་རང་མཚན་མི་རྟོགས་པའོ། །
20-1-252a


དང་པོ་ལ། རང་རིག་མེད་པར་ཐལ་བ་དང་། །དེས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་བརྗོད། །དེ་ཕྱིར་རྟོག་མེད་གྲུབ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། རང་རིག་མེད་པས་མྱོང་མི་འཐད། །དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། གཟུགས༷་
མཐོང་བ་ལ༷་གཟུགས༷་སོ་ཞེས༷་རྟོག་པ་དང་བཅས་པར་མཐོང༷་བ༷་ཡིན་ན༷་གཟུགས་དེ༷་འཛིན་པའི་བློ༷་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས༷་ནི༷་དུས་དེར་ཅི༷་ལྟར༷་མཐོང༷་སྟེ་གཟུགས་མཐོང་བའི་རྟོག་བཅས་དང་གཟུགས་འཛིན་གྱི་བློ་མཐོང་བའི་རྟོག་བཅས་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཟུགས་འཛིན་པའི་བློ་དེ་རང་བློས་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། ཡུལ་ཅན་བློ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བློ་དེ༷་ཡི༷་རྣམ་པ་རང་གིས་ཉ༷མས་སུ༷་མྱོང༷་བ༷འང༷་བསྙོན་མེད་དུ་ཡོ༷ད་ན། དེ་མ་མྱོང་ཞེས་ཇི་ལྟར་དགག་པར་ནུས་ཏེ། ཐ་སྙད་དཔྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་
རྟགས་དང་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པར་མྱོང་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་གང་ལ་སྒྲོ༷་འདོགས་གཅོད་ནུས་པ་འདི་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་ན་སྔོན་པོ་ལའང་མིག་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་སྔོན་པོ་མངོན་སུམ་གྱིས་མྱོང་བ་འདི་དང་འདྲ་བར་རང་བློ་གང་སྐྱེས་པ་འདི་
ལའང་སོམ་ཉི་ཟ་མི་དགོས་པར་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པ་འདི་ལྟ་བུར་གྲུབ་བཞིན་རང་རིག་མེད་ཅེས་པ་ནི་རྫས་ལག་ན་ཐོགས་བཞིན་བདག་གིས་མ་ཁྱེར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟ་བུའི་མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་འདིང་བའི་རྫུན་པོ་ཆེའི་བས་གཏོང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་མི་མཛེས་ན་རིགས་པ་སྨྲ་བ་ལ་ལྟ་ཅི་
སྨོས། དེས་ན་དེ་ལྟ་བུ་སྨྲ་བར་མི་ནུས་སོ། །མཐོང་མྱོང་གི་ཐ་སྙད་བསྙོན་མེད་འདི་ཙམ་ལས་དབུ་མའི་གཞུང་ན་བསྟན་པ་ལྟར་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་མི་འགྲུབ་པ་ནི་གཞན་རིག་ལའང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་འཛིན་མྱོང་བ་དེ༷་ནི༷་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་
20-1-252b


བཅས་སུ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ལྟར་ན་རྟོག༷་མེ༷ད་ཅི༷་ལྟར་ཡི༷ན་ཏེ་རྟོག་བཅས་སུ་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རང་མྱོང་འགོག་དང་གཞན་མྱོང་འགོག །དང་པོ། གཟུགས་འཛིན་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་རང་གིས་རང་མྱོང༷་བ་ཡི༷ན་ན༷་ནི༷་ཁྱོད་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྟོག་བཅས་ཡིན་ན་རྟོག༷་
གཉི༷ས་ཅི༷ག་ཅར༷་མཐོང༷་བ༷་མེ༷ད་པས་དེ་ལྟར་མྱོང་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དུས་མཉམ་དང་ནི་མི་མཉམ་གཉིས། །དང་པོ། རྟོག་གཉིས་ཅིག་ཅར་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པ་དེས༷་ནི༷་གཟུགས་འཛིན་ཤེས་པ་རང་དང་དུས༷་མཚུངས༷་པའི་རྣ༷མ་པར༷་ཤེས༷་པ་གཞན༷་གྱིས་དེ་མྱོང༷་
བ༷་མེད་པར་ཡང་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་རྟོག་གཉིས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་རྟོག་པ་མེད་དུ་ཆུག་ནའང་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ཡིན་ན་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་འོག་ཏུ་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་
གཟུགས་འཛིན་དེ་རང་གིས་མྱོང་བ་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་གཉིས་ཀ་མིན་ཡང་འདས་པ་དེ་དྲན་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དོན་རིག་མ་མྱོངས་པར་འདས༷་པ༷་ལ༷་ནི༷་ཕྱིས་དྲ༷ན་པར༷་འགྱུར༷་བ་ཞེས་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། སྔར་ནམ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ༷་མེ༷ད་
པ་ལ༷་དྲན་པ་དེ༷་ཇི༷་ལྟར༷་སྐྱེ་སྟེ་དྲན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་མྱོངས་ཀྱང་དྲན་ན་ཐམས་ཅད་དྲན་པར་ཐལ་ལོ། །འོ་ན་སྔར་འདས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་དྲན་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་ལ་དྲན་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རྟོག་པ་
ཞེས་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་འདས་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཡོད་ན་ཡང་སྐབས་འདིར་བཤད་པ་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དྲན་པ་དང་མི་འདྲ་སྟེ་བྱེ་བྲག་གི་མིང་
20-1-253a


སྤྱི་ལ་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་འདས་པ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་སྔར་རང་གིས་མྱོང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ད་ལྟ་དྲན་དུ་ཡོད་ལ། གཞན་དྲན་དུ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་འདི་ལ་བརྩད་དུ་ཅི་ཞིག་
ཡོད། གཉིས་པ་རང་རིག་མེད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ། རང་གཞན་བློ་གཉིས་རྟོགས་ཚུལ་གཅིག །དོན་རིག་འདས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད། །དང་པོ། རང་བློ་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ན་གཟུགས་འཛིན་སོགས་རང༷་བློའི༷་ངོ་བོ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་རང་རྒྱུད་
ལ་སྐྱེས་སམ་མ་སྐྱེས་སོགས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་བློ༷་དང༷་། གཞན༷་གྱི༷་རྒྱུད་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བློ༷་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་སོགས་ཡོངས༷་སུ་གཅོ༷ད་ཚུལ་གྱི་ངོ༷་བོ༷་ལ་གཅོད་ནུས་མི་ནུས་ཀྱི་ཁྱད་མེད་པར་གཅི༷ག་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། རང་གི་བློ་ཡིན་ཀྱང་རུང་ཉམས་སུ་མ་མྱོངས་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་
ཡིན་པ་སོགས་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རང་གི་དོན་སྙིང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྙིང་གི་དབྱིབས་སོགས་ཇི་འདྲ་བ་དཔྱད་པའི་ཚེ་ན་གཅོད་ནུས་མི་ནུས་ལ་ཁྱད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཚོད་གཞན་གྱིས་མི་བཟུང་བར་གསུངས་ཀྱི་རང་གི་རྒྱུད་
ཚོད་ཀྱང་རང་གིས་མི་ཟིན་པར་མ་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་རང་རིག་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་གཞན་གྱི་ལན་འགོག་པ། དང་པོ། དེ་ལྟར་རང་རིག་མེད་ཅིང་དུས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པའི་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྲུབ་ན་རང་
རྒྱུད་ལ་དོན༷་རིག༷་པ་སྔར་བྱུང་ནས་འདས༷་པ༷་དེ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་དཔག་ཀྱང་མེད་དེ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་དེ་འདྲའི་དོན་རིག་ཡོད་པ་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་བས་དོན་རིག་སྒྲུབ་པའི་མཐུན་དཔེ་ཡང་དག་པ་དག༷་དང༷་བྲལ༷་ཞིང༷་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས༷་ཡང་དག་གང་ཡང་ནི༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ༷་དེ་ལྟ་ན་དེ་ཅིས༷་
20-1-253b


གྲུབ་སྟེ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྟགས་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཅན་དོན་རིག་དེ༷་ལ༷་ནི༷་ནམ་ཡང་དེ་འཛིན་གྱི་བློས་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་གཞལ་བ་མ༷་ཡི༷ན་པས་ན་དེ་རྟག༷ས་ཅ༷ན་མིན༷་ཏེ་སྒྲུབ་རྟགས་ནི་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་འགྲུབ་པ་
ཡིན་ན་འབྲེལ་ཡུལ་ནམ་ཡང་མཐོང་མ་མྱོང་བ་དེ་ལ་རྟགས་སུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡིན་པའང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་སྐབས་ན་ཡུལ་སྔོ་སོགས་གཞན་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པས་བརྩད་དུ་མེད་པ་བཞིན་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་རང་རིག་གིས་གྲུབ་པས་མྱོང་
བའི་ཐ་སྙད་འདི་ལ་བརྒལ་བརྟག་བྱར་མེད་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པར༷་ཡུལ་ཚད་མས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་ནི་མིག་མི་འདོད་ལ་སྔོན་པོ་མཐོང་བར་འདོད་པ་དང་འདྲའོ། །ཡུལ་ཅན་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་ན་ནི་མངོན་རྗེས་གང་རུང་གིས་འགྲུབ་དགོས་ལ་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་
མ་སོང་བའི་རྗེས་དཔག་ཁོ་ནས་འདི་མི་འགྲུབ་ཚུལ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་ལ། མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ན་ནི་རང་རིག་མ་གཏོགས་པར་གཞན་རིག་གིས་མི་འགྲུབ་ཚུལ་བཤད་མ་ཐག་པ་དང་འོག་ཏུ་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་བཅས་
སུ་ཁས་ལེན་པའི་ལུགས་ལ་གཟུགས་མཐོང་བཞིན་པའི་རྒྱུན་མ་འགག་པའི་སྐབས་སུ་རྟོག་གཉིས་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པས་ན། གལ༷་ཏེ༷་དོན་རིག་འདས་པ་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷ར་ནི༷་སྣང༷་བ་ཅ༷ན་རང་གི་ཕྱི་ལོགས་དེ༷་མ༷་ཐག༷་ཏུ་བྱུང་བར་གཞན་གྱིས་མ་ཆོད་པའི༷་བློས༷་དཔེར་ན་མདོ་སྡེ་
བའི་ལུགས་ལ་ཡུལ་དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཟུག༷ས་སོ༷གས་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དེ་འགགས་ཀྱང་དེའི་རྣམ་པ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་བཞིན༷་དུ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་རིག་དེ་ཡང་བློ་གཞན་དེས་འཛིན༷་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། དེས་རང་གི་སྔ་ལོགས་སུ་བྱུང་བའི་
20-1-254a


དོན་རིག་དེ་འཛིན་དུ་ཆུག་མོད། དེའི་སྔ༷་མར་བྱུང་བའི་བློ༷་ཇི་སྙེད་པ་དེ༷་ནི༷་འཛི༷ན་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་མ་བཟུང་བར་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། རང་བློ་གང་ཇི་སྙེད་སྐྱེས་པའི་གོ་རིམ་བཞིན་དྲན་
པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་དོ། །གསུམ་པ་དེ་ལས་རྟོག་མེད་གྲུབ་ཚུལ། དེ་ལྟར་དཔྱད་པས་རང་རིག་མེད་པ་མི་རུང་ལ། དེ་རྟོག་བཅས་ཡིན་ན་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་རིགས་པས་གྲུབ་པ་དེས་ན་རང་རིག་རྟོག་མེད་དུ་གྲུབ་ལ། ཇི༷་ལྟར༷་གཟུགས་འཛིན་རང༷་གི༷་ཡུལ༷་
ཅ༷ན་གྱི༷་རྣམ༷་ཤེས༷་མ་འཁྲུལ་པའི་ཉ༷མས་མྱོང༷་དེ༷་ལ་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པར་གྲུབ་པ་དེ༷་བཞིན༷་རང་མཚན་བརྡ༷་བྱ༷་བར་མི༷་ནུས༷་པའི་ཡུལ་ཅན་གཟུགས་འཛིན་ལ་སོགས་པ༷་གཞན༷་ཡང༷་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་རང་མཚན་མི་རྟོག་པར་ཐལ་བ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་
འགོག་པའོ། །དང་པོ། ཤེས་པ་ཀུན་རྟོག་བཅས་སུ་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ལྟར་ན། འདྲེས་པ་སྤྱི༷་བརྗོ༷ད་པའི་ངང༷་ཚུལ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་སྒྲ༷་དང༷་རྟོག༷་པ༷འང༷་སྒྲ་དེ༷་དང༷་དོན༷་གཅི༷ག་པ་སྤྱི་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ན༷་དང་། སྐྱེས་བུའི་ཤེས་པ་ལ་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པར་འདོད་ན༷་ནི༷་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྱི་
འབའ་ཞིག་གི་ཡུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཁྱ༷ད་པར༷་རང་མཚན་བློ་གང༷་གིས༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། རང་ཡུལ་སྤྱི་དེ་སྤངས་ནས་རང་མཚན་རྟོགས་པའི་བློ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་བ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་བློ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟོག་མེད་ཡོད་ན་འདོད་པ་གྲུབ། །ཡོད་ཀྱང་རྟོག་པར་རྟེན་
པ་མིན། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་རྟོག་བཅས་སྤྱི་ཡི་ཡུལ་ཅན་ཁོ་ན་མིན་ཏེ་རྟོག༷་མེ༷ད་རང་མཚན་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་བློ་འགའ༷་ཞིག༷་ཀྱང༷་ཡོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། རྟོག་མེད་དེ༷་དང༷་རྐྱེན་གསུམ་པོ་མཚུངས༷་པའི་རྒྱུ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པས་དབང་ཤེས་མ་འཁྲུལ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱང་དེ༷་བཞིན༷་རྟོག་པ་མེད་པར་
20-1-254b


འགྱུར་ཏེ། འབྲས༷་བུའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཐ༷་ད༷ད་པ་ནི་རྒྱུ༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི༷་དབང་ལ༷ས་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཟུང་དོན་རང་མཚན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་མིན་པ་ལ་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་ལས་མཐོང་རྟོག་ཐ་དད་བསྒྲུབ། །དེ་
ཕྱིར་ལྟོས་པ་མི་འཐད་པ། །དེས་ན་དབང་ཤེས་རྒྱུ་གཞན་ཁེགས། །དང་པོ། མངོན་སུམ་མཐོང་བ་དང་རྟོག་པའི་བློ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་ཐ་དད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྟོག་པ་ནི་ཕྱི༷་རོལ༷་དོན༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར༷་མིང་བརྡ༷་ཙམ་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷ས་ཡིད་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་དེ་
སྦྱོར༷་བ༷འམ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དེ་ལས་དེ་སྐྱེ་བ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་བརྡ༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར༷་དོན་རང་མཚན་གྱི་དངོས༷་པོའི་ནུས༷་པ་ཉི༷ད་ལ༷ས་མི༷ག་བློར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ཐ་དད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་གཅིག་ལ་གཅིག་འདྲེ་བ་མེད་དེ་གྲོ་དང་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་ཡུལ་གཟུགས༷་རང་མཚན་ནི༷་རང་གི་བརྡ༷་དྲ༷ན་པ་ལ༷་ལྟོས༷་ནས༷་དབ༷ང་པོའི༷་བློ༷་དག༷་ལ༷་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་ཡོད་པར་འགྱུར༷་གྱིས་བརྡ་དྲན་དང་མ་ཚོགས་ན་རང་ཁོ་ནས་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར་དབང་བློ་སྐྱེད་པ་མ༷་ཡིན་ནོ་
ཞེ་ན༷། ཇི་ལྟར་རྟག༷ས་འཛིན་སེམས་སྐྱེ་བ་ནི་རྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་ཙམ་ལས་མ་ཡིན་པར་རྟགས་སུ་དྲན་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན༷་འདིར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བརྡ་དྲ༷ན་པ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ལ༷་འགྱུར༷་གྱི་གཞན་ལ་མེད་པར་འགྱུར་དགོས་ཀྱང་བརྡ་མ་དྲན་
པ་དང་བརྡ་མི་ཤེས་པ་དག་ལའང་གཟུགས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་བློ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་དེ་མཐོང་བ་གཞན་དྲན་བྱེད་དུ་འགྱུར་གྱི་རང་ལ་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་ཀྱང་བཤད། གལ་ཏེ་བརྡ་དྲན་པ་དེ༷་ནི༷་དོན་དེ༷་མཐོང་བ་ཙམ་དང་རང་ཆས་
20-1-255a


སུ་འབྲེལ༷་ནས་སྐྱེ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་བརྡ་དྲན་མེད་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་འབྲེལ་ནས་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་གཟུང་དོན་ཉེ་བར་མེད་ཀྱང་བརྡ་དྲ༷ན་པ་ཙམ་ལ༷ས་དབ༷ང་བློ༷་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་བ༷འམ༷། དེ་མི་སྐྱེ་ན་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ངེས་པ་མེད་པས་གཟུགས་མཐོང་
བའི་བློ་ཡོད་ཀྱང་བརྡ་དྲན་སྐྱེ་བ་མིན༷་ལ། ཡུལ་དབང་ཡིད་བྱེད་ཚོགས་པའི་དུས་དེར་མི་སྐྱེ་བར་དེ༷་ལ༷ས་དུས༷་གཞན༷་ཕྱིས་སུ་བརྡ་ནམ་དྲན་པ་དེ་ཉིད་དུ༷་ཡང༷་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་ཏེ། ཡུལ་ཉེ་བ་ན་ཡོད་ལ་དབང་པོ་གཏད་ཀྱང་སྐབས་ལ༷་ལར༷་ཡིད་དོན་གཞན་ལ་རྣམ༷་པར་གཡེང༷་ནས་མཐོང་
བའི་དངོས་པོ་དེའི་བརྡ་མི་འཛིན་པ་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཡིད་ཀྱིས་བརྡ་མི་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དེའི་བློ་འགག་དགོས་ཀྱང་དེ་མི་འགག་པར་མངོན་སུམ་མཐོང་ཞིང་སླར་ཡང་དེའི་བརྡ་དྲན་པ་ནའང་ཡུལ་མཐོང་བ་སྔར་དང་ཁྱད་མེད་པས་ན་དབང་བློ་བརྡ་དྲན་པ་ལ་ཅུང་
ཟད་ཀྱང་ལྟོས་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་པ་འགོད་དང་དེའི་ལན་འགོག །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་ཡུལ་གཟུགས་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་རིམ༷་གྱིས༷་བརྡ་དྲན་གྱི་བློ་དང་དབང་བློ་གཉི༷ས་ཀའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་མི་རྟག་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་སྔ་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་ཕྱིར༷་
སྔར༷་ཉི༷ད་དུ་དབང་བློ་སྐྱེད་པར་འགྱུར༷་རོ། །རྟག་པ་མིན་ཀྱང་སྔ་ཕྱི་གཟུགས་ཉིད་དུ་འདྲ་བས་ཐལ་བ་འདི་རྟག་མི་རྟག་ཐུན་མོང་ལ་འཇུག་གོ། །གཉིས་པ་ལྟར་དབ༷ང་བློའི༷་བློ༷་རྒྱུ༷་སྔ་མ་བརྡ་དྲན་གྱི་བློ་སྐྱེད་པའི་གཟུགས་དེ་ལས་གཞན༷་པའི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་
ཞིག་ཡི༷ན་ན༷་དེ༷་ལ༷་དྲ༷ན་པ༷་དོན༷་མེ༷ད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། དེས་དྲན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་བློ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བརྡ༷་དྲ༷ན་པ་ནི་ཇི༷་ལྟར༷་བརྡར༷་བཏགས༷་པ༷་དེ་ཉིད་བློ་ངོར་གྲུབ༷་པའི༷་དོན༷་དུ༷་འདོ༷ད་པ༷་དང༷་། ཁྱ༷ད་པ༷ར་རང་མཚན་ནི་བརྡར༷་བཏགས༷་པ་མེ༷ད་པར་འཛིན༷་པ་ཡིན་ན༷་ཁྱད་པར་འཛིན་པ་དེ༷་
20-1-255b


ལ༷་བརྡ་དྲ༷ན་པ༷་ལ་དོན༷་ནམ་དགོས་པ་ཅི༷་ཡོ༷ད་དེ་གང་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་དོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ན་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བའང་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། བརྡ་དྲན་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་པར་དེས་བརྡ་དྲན་སྐྱེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་
ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བརྡ་དྲན་རྟོག་པ་དེ་སྤྱི༷་ཙམ༷་ཡན་གར་དུ་འཛིན༷་པ༷་ཡི་བློ་ཡི༷ན་ན༷་ནི༷་རང་ཡུལ་ཡན་གར་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལས་དེ་འཛིན་སྐྱེ་ཡི་ཁྱ༷ད་པར༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མི༷་རུང༷་ངོ་། །དེས་ན་བརྡ་དྲན་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་སྲེ་བའི་རྟོག་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཙམ་རྟོག་ངོར་སྐྱེད་པ་ཡིན་གྱི་དེ་ལ་རྒྱུ་རང་མཚན་མི་
དགོས་ཏེ། ཡུལ་མེད་ཀྱང་ནང་གི་རྩོལ་བ་དང་བརྡ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ་ཡུལ་མཐོང་བ་ན་དེའི་བརྡ་དྲན་ཀྱང་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་སད་རྐྱེན་ཙམ་དུ་འགྲོ་ཡི་དབང་ཤེས་ལ་དེ་འདྲེ་བ་མེད་དེ། དུ་བ་མཐོང་བས་མེ་དྲན་ཀྱང་དུ་བ་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་མེ་མེད་པ་བཞིན་
ནོ། །གསུམ་པ་དབང་ཤེས་རྒྱུ་གཞན་ཁེགས་པ་ནི། བརྡ་དྲན་སོགས་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེའི༷་ཕྱི༷ར་མིག༷་དབང་དང༷་གཟུགས༷་དག༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་མིག༷་གི་བློ༷་སྐྱེ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ་བློ་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱུན་གྱིས་འབྱུང་བ་གང་ལ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི་བློ་རང་གི་སྔ་མར་གང་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་ཡིན་
པས་གཞན་དུ་མ་སྨྲོས་ལ། རྒྱུ་གཞན་ནི་དབང་ཡུལ་གཉིས་པོ་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བརྡ་དྲན་སོགས་གཞན་གང་ཡང་རྒྱུར་མི་དགོས་པས་ན་དབང་བློས་ནི་ཡུལ་རང་མཚན་ཙམ་གསལ་པོར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་དང་འདྲེས་ནས་བཟུང་བ་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སྤྱིའི་ཡུལ་
ཅན་གྱི་རྟོག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་མཚན་གཞིའི་དབྱེ་བ་ལ། །རྟོག་བྲལ་མངོན་སུམ་བཞི་པོ་བཤད། །བྲལ་བྱ་རྟོག་པ་བསྟན་མཇུག་བསྡུ། །དང་པོ་ལ། དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ཡིད་མངོན་སུམ། །རང་རིག་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་བཞི། །
20-1-256a


དང་པོ་ལ། དབང་ཤེས་ཐ་སྙད་ལོག་རྟོག་དགག །སྤྱོད་ཡུལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དགག །དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་དང་ནི་ལན་གཉིས་སོ། །དང་པོ། གལ་ཏེ༷་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱི་ཤེས༷་པ་སྐྱེད༷་པ་ལ༷་དབ༷ང་པོ༷་བཞིན༷་དུ༷་ཡུལ༷་གཟུགས་
ལ་སོགས་པའང་དེ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་ཅན་ཡི༷ན་ན། འོ༷་ན༷་ཅི༷་ཕྱིར༷་ཡུལ་དབང་གཉི༷ས་ཀ་ལ་རག༷་ལ༷ས་ཏེ་སྐྱེ༷་བ༷་ཡི་ཤེས་པ་དེ༷་ནི༷་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་དེས༷་ཁྱད་པར་བྱས་ནས་མི༷་བརྗོ༷ད་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཐ་སྙད་དེ་
བཏགས་ན་ཤེས་པ་དེ་ཐུན་མིན་དུ་གོ༷་བར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་མཐོང༷་ནས༷་དེ་འདྲའི་ཐ༷་སྙད༷་ངེ༷ས་པར༷་སྦྱར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བརྡ་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྡ་སྦྱར་གྱི་གོ་མི་ནུས་པ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ་བརྡ་བྱེད་པ་ནི་དོན་དེ་གོ་བའི་སླད་དུ་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་དབ༷ང་པོ༷འི་སྒོ་
ནས་བསྟན་པའི་ཐ༷་སྙད༷་དེ་ལ༷་གོ་བར་བྱེད་པ་དེ༷་ཡོ༷ད་དེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ལྔ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ལ་དབང་ཤེས་ཞེས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་མིག་ཤེས་ཞེས་བཏགས་པ་ལྟ་བུ་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བཏགས་ན་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་དེ་དང་དེ་གོ་ནུས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་
བཏགས་ན་དེ་ལྟ་མིན་ཏེ། ཡུལ་ཤེས་དང་གཟུགས་ཤེས་ཞེས་སོགས་བརྗོད་ན་གཞན་ཡིད་དང་ཡང་ཐུན་མོང་གི་མིང་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་འདྲའི་ཐ་སྙད་དེ་ཤེས་པ་དེ་ལ་སྦྱར༷་བར༷་བྱ༷་བ༷འམ་སྦྱར་བའི་འོས་ཡོད་པའང༷་ཐ་སྙད་དེ༷་ཡི་རང་གི་ཆོས༷་ཡི༷ན་ཏེ་རྣ་རྒྱན་
རྣ་བ་ལ་རུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པའི་ཐ༷་སྙད༷་དེ་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་འདི༷་ལ༷་ནི༷་སྦྱར༷་བར་བྱ༷་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་རང༷་བཞིན༷་གྱི་རྟག༷ས་ཡི༷ན་ཏེ༷་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཆོས་ཅན་ཤེས་པ་འདི་ལ་སྦྱར་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ་འདིའི་གོ་བྱེད་ཡིན་པའི་
20-1-256b


ཕྱིར། དཔེར་ན་རྔའི་སྒྲ་དང་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བཞིན་ཞེས་པ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་དེ་ལྟ་བུ་གོ་བྱེད་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་ཁྱབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི༷་རང༷་བཞིན༷་སྦྱར་དུ་རུང་བ་དེ་ནི༷་ལོག༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ནི༷་ཁྱབ་བྱ་གོ་བྱེད་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ལྡོག༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་གང་
སྦྱར་དུ་མི་རུང་བ་དེ་དེའི་གོ་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་ཤེས་དང་། རྔ་སྒྲ་ལ་དབྱུ་གུའི་སྒྲ་ཞེས་དང་། ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལ་ས་ལས་སྐྱེས་པའི་མྱུ་གུ་ཞེས་བཏགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་སྦྱར་དུ་མི་རུང་བ་ཅན་གྱི་བརྡའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་གོ་བྱེད་དེ་ཡང་
ཡོད་པར་མི་སྲིད་ལ། གང་གོ་བྱེད་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྦྱར་དུ་རུང་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚད་མ་མདོ་ལས། ཐུན་མོང་མིན་པའི་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་ཐ་སྙད་དབང་པོས་བྱས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡུལ་རང་མཚན་ལ་ལོག་
རྟོག་དགག །ཡུལ་མིན་ཡུལ་དུ་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། ལུང་དོན་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ། །ལུང་གི་དོན་བཞིན་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། མདོ་ཡི་ལུང་དོན་གཞན་འདོད་འགོག །དབྱིག་གཉེན་ལུང་དོན་བཤད་པའོ། །དང་པོ། དབང་
ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྤྱི་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ནི་བསགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཚད་མ་མདོར། དེར་དོན་དུ་མས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །རང་དོན་
སྤྱི་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པས་དབང་བློའི་ཡུལ་སྤྱི་ཡིན་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ན་ནམ་ཡང་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བས་བསགས་པ་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། བསགས༷་པ༷་དག༷་ནི༷་རྡུལ་དུ་མ་ཚོག༷ས་པ༷་ཙམ་ཡི༷ན་པས་དེ༷་ནི་
20-1-257a


ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་རྡུལ་ཕྲན་རེ་རེའི་ངོ་བོ་ནི་སྔར་དང་ཁྱད་མེད་པས་ན་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མི་འཐད་ལ༷། འདི་ནི་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱི་དེ་ལ༷་དམིགས་པའི་དབ༷ང་པོའི༷་བློ༷་ནི་སྤྱི་དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་གྱི་
བློ༷་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་གདོན༷་མི༷་ཟ༷་བ༷ར་ཡང༷་དབང་བློ་རྣམས་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ་དང༷་རྗེས༷་སུ༷་འབྲེལ༷་བ་ཡིན་ཏེ་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་སྤྱི་དང་རགས་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་རྡུལ་རྣམས་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དབང་པོ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་རྫས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འོ་
ན་བསགས་པ་ན་དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དབང་འདས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡུལ་རྣམ་པར་རང་པ་ཅན་དུ་གནས་ན་དབང་བློ་མི་སྐྱེད་པ་དེ་དག་དོན༷་གཞན༷་རྡུལ༷་ཕྲ་རབ་རྣམས་དང༷་ནི༷་ཕན་ཚུན་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་དུ་འདུས་ཤིང་མངོ༷ན་པར་འབྲེལ༷་བའི་ཕྱིར༷་དབང་ཤེས་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་རྡུལ༷་ཕྲན་
ཁྱད་པར་ཅན་གཞན༷་གྱི་གནས་སྐབས་གང༷་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བའམ། དེ་ལྟ་བུར་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར༷་བ༷་དེ༷་དག༷་ལ་བསགས༷་པ་ཞེས་བཤ༷ད་པ་ཡིན་གྱི་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱི་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་འདྲའི་ཚོགས་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྡུལ་དབང་
ཤེས་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་དེ༷་དག༷་ནི༷་དེ་འཛིན་གྱི་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་པ་ན་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པ་ནི་ཡུལ་དབང་ཡིད་བྱེད་ཚོགས་པས་ཤེས་པ་སྐྱེད་ཀྱི་མ་ཚོགས་ན་མི་སྐྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སློབ་
དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དེ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་ལྔར་འདོད་ཀྱི། རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདི་དང་ཀུན་བཏུས་
20-1-257b


གཉིས་ཀས་དབང་ཤེས་ནི་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་དུ་གསུངས་སོ་སྙམ་ན། ལུང་གི་དོན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ལས། འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་སྔོན་པོ་གཅིག་པུས་ཀྱང་མིག་ཤེས་སྐྱེད་ལ། འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་སྔོ་སེར་སོགས་ཚོགས་པས་མིག་ཤེས་
སྐྱེད་དེ་ཞེས་བཞག་པ་ལ། གལ་ཏེ་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་ཚོགས་པ་འཛིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཞེས་བརྒལ་བ་ན། དེ་ལ་ལན་དུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། སྔོ་སེར་སོགས་སོ་སོ་བའམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཀྱང་རུང་། 
མིག་ཤེས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཙམ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་མཚན་ཡིན་ཏེ་རིགས་མཐུན་པ་དེ་དག་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཛིན་པ་དེ་ནི་ཁྲ་བོ་མཐོང་བའི་ཚེ་སྔོ་སེར་སོགས་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་མཚན་གཅིག་ཏུ་རུང་གི་དེའི་ཚེ་ན་སྔོ་སོགས་རྫས་
སོ་སོའི་རང་མཚན་རེ་རེ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གཅིག་ཁོ་ནར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འཛིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་རྒོལ་བའི་བསམ་པར་སྔོ་སོགས་རེ་རེ་ནས་མི་འཛིན་པར་སྤྱི་འཛིན་པར་བཤད་དོ་སྙམ་དུ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །
དེ་ལྟར་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་དུ་བཤད་པ་ནི་རྡུལ༷་ཕྲན༷་གཞན༷་དག༷་དང་ཚོགས་པ་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་དབང་པོ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་རྡུལ༷་ཕྲན༷་ཁྱ༷ད་པར༷་བ་དེ༷་ཡང༷་མེ༷ད་ལ་དེ་འདྲའི་རྡུལ་ཚོགས་པ་དབང་པོ་སྐྱེད་ནུས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཡུལ་རུང་བར་གནས་པ་ན་ཤེས༷་པ་དེ༷་རྡུལ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་གྱི་ཆ་ཤས་གཅི༷ག་ཁོ་ན་ལ༷་སྐྱེ་
ཞིང་གཞན་ལ་མི་སྐྱེ་བར་ངེས༷་པ་མིན༷་པར་དེར་ཚོགས་པ་ཀུན་ལ་འདྲ་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར༷་རྡུལ་ཚོགས་པའམ་ཐུན་མོང་སྤྱི༷་ཡི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དུ༷་བཤ༷ད་ཀྱི་ཚོགས་པའམ་སྤྱི་ཡན་གར་བ་དབང་པོའི་གཟུང་དོན་དུ་བཤད་པ་མིན་ནོ། །དེས་ན་ཕལ་པའི་དབང་པོས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡན་གར་དུ་བཟུང་
20-1-258a


པ་ནམ་ཡང་མེད་ལ། ཚོགས་པ་ན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་དབང་ཡུལ་ཡིན་ཀྱང་དེས་ཀྱང་ཕྲ་རབ་བཟུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆ་དང་བཅས་པ་ཇི་སྙེད་པ་གཟུང་བར་ནུས་པའི་བར་དུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལའང་ཆ་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རགས་པ་མེད་པས་མཐར་ཕྲ་རབ་དང་རགས་
པ་གཉིས་ཀ་དབང་ཡུལ་དུ་མི་འཐད་པས་དེར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི་ཕྱི་དོན་མི་འགྲུབ་པར་འོག་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། ལུང་གི་དོན་བཞིན་བསྒྲུབ་པ་ལ། །ལོག་རྟོག་འགོད་དང་དེ་བསལ་བ། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་
དབང་ཤེས་ཀྱི་གཟུང་དོན་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་གཅི༷ག་ཡི༷ན་པར་གྱུར་ན་ཡ༷ང་དེ་ལིང་པོར་སྣང་བའི་སྤྱིའམ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཆ་མེད་གཅིག་ཡིན་གྱི། དུས་ཅི༷ག་ཅར༷་དུ་ཆ༷་དུ་མ༷་འཛི༷ན་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ལ། ཏིལ་སོགས་ཅིག་ཅར་འཛིན་མེད་ཐལ། །ཁྲ་
བོ་ཅིག་ཅར་འཛིན་མེད་ཐལ། །ནོག་སོགས་ཅིག་ཅར་འཛིན་མེད་ཐལ། །སྣ་ཚོགས་གཞན་དུ་ཤེས་མེད་ཐལ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། དུ་མ་ཅིག་ཅར་འཛིན་མི་སྲིད་ན་ཏིལ༷་དང་ཡུངས་ཀར་འབྲས་ལ་སོ༷གས་པ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་འབྲུ་
སྣོད་གཅིག་ཏུ་བླུགས་པ་མ་འབྱར་བ་ལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཅི༷ག་ཅར༷་འཛི༷ན་པར༷་སྣང༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྣང་བ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་དགག་མི་ནུས་ལ། རིགས་ཐ་དད་པའི་རྫས་སིལ་བུར་གནས་པ་དེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་ག༷ཅིག་ཏུ་གྱུར་བའང་གཞན་གྱིས་ཁས་མི་ལེན་ནོ། །གཉིས་
པ། འདི༷་ལ༷་སོ་སོར་བཟུང་ཡང་བློ་འཇུག་པ་མགྱོག༷ས་པ༷་ཡིས་ཅིག་ཅར་སྣང་བའི་འཁྲུལ་བ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྔར། ཡི་གེའང་ཅིག་ཅར་དམིགས་པར་འགྱུར། སོགས་ཀྱིས་དེ་མི་རིགས་པར་བཤ༷ད་ཟི༷ན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཏིལ་སོགས་ནམ་མཁའ་ནས་ཕྱར་ཏེ་
20-1-258b


རི༷མ་བཞི༷ན་འབ༷བ་པ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་རིམ༷་མི༷ན་ཅིག་ཅར་དུ་འཛི༷ན་པའི་སྣང་བ་འབྱུང་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་མགྱོགས་པར་འཛིན་པ་དེ་ལའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་འཛིན་པའི་བློ༷་རྣམ༷ས་ད༷ག་ནི༷་ཐམས་ཅ༷ད་ཀྱང༷་སྐད་ཅིག་གིས་འཇུག་པའི་དུས༷་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་ངོ་བོར་མ༷ཚུངས་
པ་ཡིན་ན། ཇི༷་ལྟར༷་བློའི་ཡུལ་དེ༷་དག༷་ལ་འག༷འ་ཞིག༷་རིམ༷་མི༷ན་ཅིག་ཅར་དུ་སྣང༷་བ༷་ད༷ང་། གཞ༷ན་ནི༷་རི༷མ་པ་དང་ལྡན༷་པར་སྣང༷་བ༷ར་གང་གིས་འགྱུར༷་ཏེ་རིམ་མིན་དུ་སྣང་བའི་རྒྱུར་འདོད་པ་མགྱོགས་པ་དེ་ནི་དེ་ཀུན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་དོ༷ན་ཀུན༷་འཛིན༷་པ༷་ལ༷་བློ་མགྱོགས་
པར་འཇུག་པ་ཅན་འདི༷་ནི༷་རི༷མ་མི༷ན་ཅིག་ཅར་དུ་སྣང་བར་ཐ༷ལ་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁྲ་ལས་དོན་ཉིད་དུ་མར་བསྒྲུབ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། གཅིག་ན་ཁྲ་བོ་སྣང་མི་རུང་། །སྣང་བས་དུ་མར་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། དུས་གཅིག་ཏུ་དུ་
མ་མི་སྣང་ན་ཕྱེ༷་མ༷་ལེ༷བ་ཁྲ༷་བོ་དང་རྨ་བྱའི་མདོངས་དང་རས་ཁྲ་བོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་གཟུག༷ས་མི་འདྲ་བ༷་དུ༷་མའ༷ང་ཇི༷་ལྟར༷་སྣང༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ་ཁྲ་སྣང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དོན་དེ་དུ་མ་ཡིན་པས་བསྒྲུབ། །བློ་ལ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། 
སྣ་ཚོགས་གཅིག་པར་གནོད་པ་བརྗོད། །དེ་ལན་བཅོས་མ་བཅོས་ཁྱད་དགག །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཁྲ་སོགས་མཐོང་བ་དེ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་སྣང་བ་མིན་ཏེ་ཁ་དོག་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་དེ༷་ཡན་ལག་ཁྲ་བོ་གཅི༷ག་གི་རྫས་སུ་གཅིག་པས་ཁྲ་བོ་ཙམ་གྱི་རྫས་གཅིག་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་
ན། རྨ་བྱའི་མདོངས་བཀྲ་བ་དེ་བས་ཀྱང་ངམ་དུ་མ་མི་འཛིན་པར་འདོད་པ་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བར་སྨྲ་བ་དེ༷་བ༷ས་ཀྱང་ཆེས༷་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་གཅིག་པར་སྨྲ་བ་འདི༷་ནི་ངོ༷་མཚ༷ར་ཆེ༷་སྟེ། དུ་མ་དང་གཅིག་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་གཞི་མཐུན་ཁས་ལེན་པར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
20-1-259a


དེས་ན་གང་སྣ༷་ཚོ༷གས་སུ་སྣང་བ་དེ་ནི་གཅི༷ག་པའི༷་ར༷ང་བཞིན༷་མིན༷་ཏེ། དཔེར༷་ན༷་པདྨ་རཱ་ག་དང་ཆུ་ཤེལ་བཻཌཱུཪྻ་མུ་ཏིག་ལ་སོགས་པའི་ནོར༷་བུའི༷་གཟུག༷ས་སྣ་ཚོགས་ཕུང་པོར་སྤུངས་བ་དེ༷་བཞི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་ནོར་བུའི་ཕུང་
པོ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་སོ་སོར་དབྱེ་བར་ནུས་པས་གཅིག་མིན་ཀྱང་མ་བཅོས་པའི་ཁྲ་བོ་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟ་བུ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཡིན་པས་སོ་སོར་དབྱེ་མི་ནུས་པས་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྔོ༷་སེར་སོ༷གས་འདི་དང་འདིའོ་
ཞེས་སོ་སོར་རྣམ༷་པར༷་དབྱེ༷་བ༷་ནི༷་མ་བཅོས་པའི་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཁྲ་དང་བཅོས་མའི་སྣམ༷་ཁྲ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་དག༷་ལ༷འ༷ང་མཚུང༷ས་ཏེ་མ་འདྲེས་པར་གནས་ན་དབྱེ་མི་ནུས་ཞེས་པ་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་ཕྱེ་མ་ལེབ་སོགས་ཀྱི་ཁྲ་བོ་དེ༷་ལ༷་ཡ༷ན་ལ༷ག་གི་གཟུགས༷་སྔོ་སེར་སོགས་འབ༷འ་ཞི༷ག་
དེ༷་ལྟར༷་དབྱེ་ནུས་པར་མཐོ༷ང་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་ཁྲ་ཙམ་ལ་དབྱེ་མི་ནུས་ཞེ༷་ན༷། གལ༷་ཏེ༷་སྔོ༷་སོ༷གས་ཡན་ལག་དབྱེ་ནུས་པ་དེ་རྣམས་སྤང༷ས་པ༷་ཡི༷་ཡན་ལག་ཅན་ཁྲ༷་བོ༷་གཞ༷ན་དབྱེ་མི་ནུས་པ་མཐོ༷ང་བ་ནི་ཁྱོད་ལ་ངོ༷་མཚ༷ར་ཆེ་སྟེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་
མཐོང་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ༷། །གལ་ཏེ་བཅོས་མའི་ཁྲ་བོ་འདི་དག་ཡན་ལག་ཅན་མེད་པས་རིམ་ཅན་དུ་དམིགས་ལ་མ་བཅོས་པའི་ཁྲ་བོ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་ཡོད་པས་ཅིག་ཅར་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བཅོས་ཀྱང་རུང་མ་བཅོས་ཀྱང་རུང་རིགས་མཐུན་ནམ་མི་མཐུན་
པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་ཀྱང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་ཁྲ་བོ་དམིགས་པ་ན་དུས༷་ཅིག་ཅར་དམིགས་པ་དང༷་། དོ༷ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་གཞན་གྱི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་ནི༷་མཚུང༷ས་ཏེ་ཁྱད་མེད་པར༷་རྟོག༷ས་པ༷འི་བློ༷་འབྱུང་བ་དག༷་ལ༷ས་བཅོས་མའི་ཁྲ་བོ་གཅི༷ག་ནི༷་རིམ༷་བཞིན་
20-1-259b


དམིགས་པ་དང་ལྡ༷ན་ཞིང་དོན་ཐ་དད་པ་དུ་མ་མང༷་པོ་ཡོད་པ་དང་། མ་བཅོས་པའི་ཁྲ་བོ་གཅི༷ག་ནི༷་དུས་ཀྱང་རི༷མ་མིན༷་དུ་དམིགས་ལ་དོ༷ན་ཀྱང་ཐ་དད་མེད་པར་གཅི༷ག་ཡིན་པ་ཅིས༷་འགྲུབ་སྟེ་ཚད་མ་གང་ཡང་ཡོད་པར་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་བློ་ལ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བས་བསྒྲུབ་
པ་ལ། རྟགས་འགོད་པ་དང་མ་ངེས་སྤང་། །དེས་ན་རྟོག་མེད་ཀྱང་འགྲུབ་པའོ། །དང་པོ་རྟགས་འགོད་པ་ནི། ཁྲ་བོ་མཐོང་བའི་ཚེ་དེ་འཛིན་བློ༷་རྣམ༷ས་ཀྱང་རྣམ་པ་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་ཅན་གྱི་ངོ༷་བོའི༷་ཕྱིར༷་དེའི་ཡུལ་དོ༷ན་རྣམ༷ས་ཀྱང་གཅིག་མིན་ཏེ་སྣ༷་ཚོག༷ས་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་
འགྱུར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་བློ་ལ་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ཤར་ཀྱང་བློ་དེ༷་ཕྱི་དོན་ཐ་དད་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ༷་མཚན་མིན༷་ནོ་ཞེ༷་ན༷། ཡུལ་ཀ་བུམ་སོགས་ཀྱང་ཐ༷་ད༷ད་པར་བཞ༷ག་པ་འདི༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གིས༷་འགྲུབ༷་སྟེ། བློ་ལ་ཐ་དད་དུ་སྣང་ཡང་དེས་དེ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཐ་དད་པའི་
ཆོས་གཅིག་ཀྱང་བཞག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་རྟགས་དེ་མ་ངེས་པ་སྤང་བ་ལ། དུ་མར་སྣང་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་དགག །དུ་མར་སྣང་བ་འཁྲུལ་བ་དགག །དང་པོ། བློ་ལ་དུ་མར་སྣང་ཡང་རུང་དོན་ལ་དུ་མར་མེད་དེ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཁོ་
ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུ་མར་སྣང་བ་འཁྲུལ་ཏེ་ཟླ་བ་གཉིས་མེད་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡན་ལག་ཅན་ཁྲ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡན་ལག་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ་མ་ཚོགས་པའི་སྔོ་སོགས་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་ཅན་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཁྲ་བོར་སྣང་བ་ཡིན་
ནོ་ཞེ་ན། རྡུལ་རི༷གས་མི༷་མཐུན༷་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྩོམ༷་པ་མེ༷ད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར༷་བཅོས་མའི་རི༷་མོ༷་ཁྲ་བོ་ལ་སོག༷ས་ཀྱི་བློ༷་ལ་སྣ༷་ཚོག༷ས་སུ་སྣང་བ་འབྱུང་བ་མིན༷་པར་ཐལ་ཏེ་དེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་མོར་བྲིས་པའི་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཁྲ་བོ་དང་ཕྱེ་མ་
20-1-260a


ལེབ་དངོས་ཀྱི་ཁྲ་བོ་སོགས་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྡུལ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལ་ལྡན་པ་ཡོད་པས་དེའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལྡན་
པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ལ་དེ་ལ་གཟུག༷ས་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ལྡ༷ན་པ་ལས་སྣ༷་ཚོ༷གས་སུ་སྣང་བ་མི༷ན་ཏེ། མིག་ལ་སྣང་བ་ནི་གཟུགས་ཡིན་ལ་གཟུགས་དེའང་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཁྱོད་རང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡན་ལག་ཅན་རྫས་སུ་མེད་ན་ཁྲ་བོ་གཅིག་ཏུ་མི་སྣང་བར་
འདོད་པ་དོན་མེད་དོ། །ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་མ་གྲུབ་ན་ཁྲ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཁ་དོག་གཅིག་གམ་ཁ་དོག་མེད་པ་ལ་ཁྲ་བོ་ཞེས་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་ཁྲ་བོ་ཡོད་པ་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་བཅོས་མའི་ཁྲ་བོ་ལ་ཉེ་བར༷་བརྟག༷ས་པ་ཙམ་ལ༷་བརྟེན་
པ༷འོ་ཞེ་ན། བཏགས་པའང༷་མིན༷་ཏེ་བཅོས་པ་དང་མ་བཅོས་པ་གཉིས་ཀའི་ཡང་ཁ་དོག་རེ༷་རེ༷་ནི་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཁྲ་བོ་ཞེས་བྱའི་ཡན་ལག་ཅན་ནམ་ཡང་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་ན་གང་ལ་དངོས་དང་གང་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །གཉིས་པ། 
ཁྲ་བོ་མཐོང་ཚེ་སྔོ་སེར་སོགས་རི༷མ་བཞི༷ན་དུ༷་ནི༷་བཟུང༷་བ༷་ལ༷འང་ཕྱིས་ནི་སྣ༷་ཚོ༷གས་གཅིག་ཏུ་བློ༷་ཡི༷ས་བསྲེས༷་ནས་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་མིན༷་ཏེ༷་ཁྱོད་ལྟར་ན་ནམ་ཡང་བློ་གཅི༷ག་གི༷ས་དོན་དུ་མ༷་མི༷་འཛི༷ན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར༷་སོ༷་སོར་བཟུང་བའི་ཕྱིས་ཀྱང་དུ་མ་གཅིག་གིས་
འཛིན་པར་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཅིག་ཅར་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པའི་བློ་ཡོད་ན་དུ་མ་ཅིག་ཅར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་བཏང་བར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ། ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་པའི་རིལ་པོ་གཅིག་སྣང་བ་མེད་ཅིང་། ཡན་ལག་རྣམ་པར་མ་ཆད་པ་
20-1-260b


དུ་མ་ཅིག་ཅར་མཐོང་བ་ཡོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་བློ་གཅི༷ག་ལ་དོ༷ན་དུ༷་མ་སྣང་བ་ཅ༷ན་ཡིན་པ་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ཁྲ་བོ་མཐོང་བའི་ཚེ་དེའི་ནང་གི་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་དོན༷་གཅི༷ག་ལ་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་རང་བཞིན་དང་མ་འདྲེས་པའི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་གསལ་པོར་མཐོ༷ང་བ༷་མ་འགགས་
པར་ཡོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཡང༷་དབང་ཤེས་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ཁྲ་སྣང་ལས་དོན་དུ་མར་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ལ་རྩོད་སྤང་ལ། ཤེས་གཅིག་སྣ་ཚོགས་མི་སྣང་བའི་། །རྩོད་པ་འགོད་དང་དེའི་ལན་གཉིས། །དང་པོ། སྣ༷་ཚོ༷གས་སྣང༷་བ་ཅ༷ན་གྱི་ཕྱི་དོ༷ན་
རྣམས་ལ༷་ག༷ལ་ཏེ༷་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཡིན་པ་མི༷་རི༷གས་པ་ཡིན་ན༷། མ་བརྟགས་པའི་ངོར་རེ༷་ཞིག༷་གཅི༷ག་བུའི་བློ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱང་སྔོ་སོགས་རྣམ་པ་སྣ༷་ཚོག༷ས་སུ༷་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་སྣང༷་སྟེ། གཅིག་དང་དུ་མ༷་འགལ་བ་ནི་དངོས་པོ་གང་ལ་རུང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་དོན་ལ་མི་རུང་ན་ཤེས་པ་ལའང་མི་རུང་
ལ་ཤེས་པ་ལ་དེ་རུང་ན་དོན་ལའང་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ། དོན་དམ་སྣ་ཚོགས་སུ་མ་གྲུབ། །ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་མི་འགལ། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། དོན་དམ་པར་ཤེས་པའང་སྣ་ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་
གཅིག་མ་ཡིན་པར་འདོད་པས་སྐྱོན་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི༷་ལྟ༷་ཇི༷་ལྟར༷་དོ༷ན་ནམ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་འདི་ལ་འདིའི་གྲུབ་ཚུལ་རིགས་པས་ལེགས་པར་བས༷མ་པ༷་ན༷་དེ༷་ལྟ༷་དེ༷་ལྟར༷་སྣང་ཙམ་ལས་བདེན་པའི་རྣམ༷་པ་དང་བྲལ༷་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་མཁས༷་པ༷་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་བརྒྱུད་པ་དང་བཅས་པ་རྣ༷མས་ཀྱིས༷་གང༷་གསུང༷ས་པ༷་དེ༷་ནི༷་དངོས༷་པོ་རང་གི་གནས་ཚུལ་གྱི་སྟོབ༷ས་ལས་འོ༷ང་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་གང་ཡང་དཔྱད་མི་བཟོད་པས་ན་སྣ་ཚོགས་གཅིག་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་བློ་དང་དོན་གང་ཡང་ཁས་མི་
20-1-261a


ལེན་ནོ། །གལ་ཏེ་བློ་གཅི༷ག་ལ༷་སྣ༷་ཚོ༷གས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་ན་དེ༷་ལས་ཅི༷ར་འགྱུར༷་ཞེས་དྲིས་པ་ན་དེ་ཡོད་ན་སྣ་ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ཀྱང་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་བའི་བསམ་པའོ། །བློ༷་དེ༷་ལ༷འང་གཉིས་སྣང་གིས་བསླད་པའི་དབང་
གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡ༷ང་སྣ་ཚོགས་སུ་གྲུབ་པར་མི༷་འགྱུར༷་བར་འདོད་པས་ན་བློ་ལ༷་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །ག༷ལ་ཏེ༷་བློ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་དོ༷ན་རྣམ༷ས་སྣང་བ་ལྟར་གྱི་བདག༷་ཉི༷ད་འདི༷ར་གྲུབ་པར་འདོ༷ད་ན༷་དེ༷་ལ༷་ང༷ས་དགག་པ་ཅི༷་ཞིག་བྱ༷་
སྟེ༷་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ལ་དགག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་ཤུགས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་མ་སྣང་བ་ཞིག་ན་བདག་གིས་དགག་ཏུ་ཅི་ཡོད་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་ལ་མི་བདེན་པར་དགག་པ་འཇུག་སྟེ་
འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། མེད་སྣང་དག་ལས་གང་རུང་ཞིག །མེད་ན་འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་དང་། །དེ་བཞིན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་འཐད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་
བཞིན་ནོ། །ཚིགས་བཅད་འདི་ལ་འགྲེལ་པ་སོ་སོས་འཆད་ཚུལ་མང་ཡང་འདིར་བློ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཞིན་བཤད་པའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། །ཐ་དད་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་བསྒྲུབ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། གཟུང་
འཛིན་གཉིས་པོ་སྟོང་པར་བསྒྲུབ། །དེས་ན་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་འཁྲུལ། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་དོན་ལ་ལྟོས་གཟུང་འཛིན་མེད། །ནང་ཤེས་ལ་ལྟོས་གཟུང་འཛིན་མེད། །དང་པོ། སྣང་ཡུལ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དཔྱད་ན། མ་གྲུབ་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་གཟུང་
20-1-261b


བའི་དོ༷ན་དང༷་འཛིན་པའི་ཤེ༷ས་པ༷་ལ༷་ཆ་དུ་མ་ཚོགས་པའི་ར༷གས་སྣང༷་ལིང་པོ་གཅིག་པུ་བ་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། རགས་པ་དེ༷་ཡི་བད༷ག་ཉི༷ད་ནི་ཆ་ཤས་གཅི༷ག་ལ༷་ཡོད་པ་བཀ༷ག་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ད༷ང་། ཆ་དུ་མ་ཚོགས་པའི་མང༷་པོ༷་ལ༷་ཡང༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡིན་ཏེ་གཅིག་ལ་མེད་པ་དེ་ནི་མང་པོ་
ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ། རེ་རེ་ལས་ཐ་དད་པའི་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་རགས་སྣང་ནི་ཡན་ལག་ལས་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་སྣང་བ་དེ་ནི་ཆ་མེད་པའི་ཡན་ལག་གཅིག་
པུར་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་རྣམས་བརྟག་མི་བཟོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་ནོ། །དང་པོ། ཕྱི་དོན་རགས་སྣང་བརྟགས་ན་མི་འཐད་པས་མེད་དུ་ཆུག་ནའང་ཤེས་པ་ལ་སྔོ་སོགས་སུ་སྣང་བ་བསླུ་མེད་དུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པའི་
ཕྱིར་དེ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ཤེས་པས་ཡུལ་སྔོ་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཡོ༷ངས་སུ་གཅོ༷ད་པ་ནི་ན༷ང་ཤེས་པ་ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་ཡི༷ན་ལ། དེ་ཡང་ཤེས་པ་དེའི་ངོར་སྣང་བ་དེ་འཛིན་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱི༷་རོ༷ལ་ལྟར༷་གན༷ས་པ༷་འདི༷་ནི༷་ཆ༷་གཞ༷ན་གཟུང་རྣམ་
དུ་བཏགས་པ་ཡི༷ན་ཞིང་། དོན་ལ་གཟུང་འཛིན་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་གསལ་རིག་གི་ཤེས༷་པ༷་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡི༷་རང་བཞིན་གཅིག་ལ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་རྣམ་པར་སྣང༷་བ༷་ནི་གཉིས་སྣང་འཁྲུལ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དེ་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ལ༷་
གཟུང་བ་མེད་ཀྱང་འཛིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གཟུང་འཛིན་གང་རུང་གཅི༷ག་ནི༷་མེ༷ད་པའམ་མ་གྲུབ་པས༷་ཀྱང༷་གཉི༷ས་ཀ༷འ༷ང་ཉམ༷ས་པར༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལྟོས་བཅས་ཡིན་པས་རེ་རེ་ཡན་གར་དུ་ཡོད་པ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་
20-1-262a


སུ་མ་གྲུབ་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་གཟུང་འཛིན་གཉི༷ས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡི་རང་རིག་རང་གསལ་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ནི༷་གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ༷་ཡི༷འང༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ༷་དེའི་གནས་ཚུལ་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་
འཁྲུལ་བ་ནི། ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོ༷ས་པོ་རྣམ༷ས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐ༷་ད༷ད་དུ་གན༷ས་པ༷་འདི༷་ནི་གཟུང་འཛིན་དེ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དེ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས་བཞག་པ༷་ཁོ་ན་ཡི༷ན་ཏེ། བློའི་དབང་གིས་བཞག་པ་མ་གཏོགས་པའི་གཅིག་ཐ་དད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་འགྲུབ་ཐབས་མེད་
དོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་པར་བཞག་པ་དེ༷་ནི༷་དངོས་པོ་ལ་མ་གྲུབ་བཞིན་རྨོངས་པས་བསླད་པ༷་ཟླ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཉི༷ད་ལྟ་བུ་ཡི༷ན་ན༷། དོན་དུ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དེ༷་དག༷་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཡོད་པའང་ནང་གི་བསླད་པའི་དབང་གིས་འགྲུབ་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འགྲུབ་
པས་ན་ཐ༷་ད༷ད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དག་ཀྱང༷་བསླ༷ད་པར་འགྱུར་གྱི་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་མེད་དེ། ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་བསླད་པ་ཡིན་པས་ཕྱི་རོལ་ཟླ་བ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བའང་བསླད་པ་ཡིན་གྱི་མ་བསླད་པར་ཡོད་པ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། ཤེས་
ཉིད་སྟོང་པར་གསུངས་པའི་ལུང་། །སྟོང་ན་སྣང་བའི་རིགས་འགལ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་དོན་ཁས་མི་ལེན་པའི་ལན། །ཁས་བླང་བ་ཡི་ལུང་དོན་བཤད། །དང་པོ། གལ་ཏེ་གཉིས་སྟོང་གི་རང་རིག་ཙམ་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་ལས་ཕུང་ཁམས་
སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་མཚན་གྱིས་སྟོང་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ་གཟུང༷་བ་དང༷་འཛི༷ན་པའི༷་རྣ༷མ་པ༷་འདི་གཉིས་ལ༷ས། འདི་ལྟར་གཟུང་བ་ལ་གཟུགས་སུ་རུང་བ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མཉན་པར་བྱ་བ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དང་། འཛིན་
20-1-262b


པ་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམ་ཤེས། ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཚོར་བ། མཚན་མར་འཛིན་པ་འདུ་ཤེས་སོགས་སུ་བཞག་པ་དེ་དག་གཟུང་འཛིན་མེད་ན་གང་མཐོང་ལ་གང་གིས་མཐོང་བ་སོགས་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་སྲིད་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཞ༷ན་ཞིག་ནི༷་ཅི་ཡང་
ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཆོས་གང་དང་གང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དེ་ནི་གཟུང་བ་དེ་ལ་འཛིན་པས་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཡིན་པ་དེ༷ས་ན༷་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ལ་ཤེས་བརྗོད་འཇུག་གསུམ་གྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མ་ལུས་པ་ནུབ་ཅིང་སྟོང༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཆོས་ཐམས་ཅད་
ནི་ར༷ང་བཞི༷ན་མེ༷ད་པར༷་ར༷བ་ཏུ༷་བཤ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཅིར་སྣང་བ་ལ་དེ་དང་དེ་ལྟར་བཏགས་པའི་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ལྟ་ནའང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་མེད་པ་ཞིག་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་ཡུལ་
ཅན་མི་སྲིད་པས་སུས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱ་བར་མི་རིགས་པས་ན་དེ་འདྲའི་གཉིས་སྟོང་གི་རང་རིག་དེ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཅི་ཡང་མེད་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཙམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཕྱི་དོན་ཁས་ལེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མེད་
པའི་དོན་ནི། གཟུགས་སོགས་ཕུང༷་པོ༷་དང་མིག་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ལ༷་སོག༷ས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ༷་བྲག༷་གི༷ས་དུ་མ་སྤུངས་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྒོ་དང་རིགས་ཀྱི་དོན་ཅན་སོགས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཐམ༷ས་ཅད་མཚོན་བྱ་སོ་སོའི་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་ལས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། 
དེ༷འ༷ང་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དུ་དཔྱད་ན་མཚན་མཚོན་ཐ་དད་དུ་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་མི༷ན་པ་དེ༷ས་ཀྱང་ཆོས་དེ༷་དག༷་རང་གི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དང་བྲལ༷་བ་ཞེས་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རིགས་འགལ་སྤང་བ་ལ། །སྟོང་ཡང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་འཐད། །དེ་ལ་མ་
20-1-263a


ངེས་སྤང་བའོ། །དང་པོ། དེ་ལྟར་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རང་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཡེ་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་གཉིས་མེད་པ་ལ་གཉིས་སུ་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། བསླད་པ་མེད་ན་མི་སྣང་བ་བདེན་ཀྱང་བསླད་པའི་དབང་གིས་མེད་ཀྱང་སྣང་བ་ཡོད་པ་ནི་
འདི་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མིན་པའི་མ༷་རི༷ག་པ་གང་ཞིག་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་གི༷ས་རྒྱུད་བསླ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅན་ལ༷། དོན་ཇི༷་ལྟ༷་བའི༷་དོན་སྣང་གི་བག་ཆགས་གང་ཞིག་ར༷ང་ཉིད་སད་པའི་རྐྱེན༷་ནང་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་
འགའ་ཞིག་ལ༷་ལྟོས༷་ནས༷་ནང་གི་རྣམ༷་པར་རི༷ག་པ་ཙམ་གཉིས་མེད་ཀྱི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་མིན༷་པའི་རྣམ༷་པ༷་གཉིས་སྣང་ཅན་དུ་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་ར༷བ་རིབ༷་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་དང་སྦྲང་མ་ཟླ་གཉིས་སྣང་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་ཚུ་རོལ་གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་
ལས་འདས་པའི་ཕ༷་རོ༷ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐོ༷ང་བ་མི༷ན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱིས༷་གཉིས་སྟོང་གི་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དེ༷་ནི༷་ཚུལ་བཞིན་རི༷ག་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཟུང༷་དང༷་འཛི༷ན་པའི༷་བསླ༷ད་པ༷་དག༷་ཡེ་ནས་མེ༷ད་པ༷་ཡི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ༷་ནི༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གལ་ཏེ་བསླད་པ་དེ་མེད་ན་སོ་སྐྱེ་
དེ་ཡང་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་མེད་པར་རང་གི་ངོ་བོར་མྱོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་འཁྲུལ་བས་བསླད་ནས་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། དེ་སྣང་
ཆོས་ཉིད་མི་སྣང་ཞིང་། །དེ་མི་སྣང་བས་ཆོས་ཉིད་སྣང་། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འཁྲུལ་བས་བསླད་པ་ཐམས་ཅད་ལོག་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་གྱི་བསླད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྫོགས་པར་མངོན་དུ་
20-1-263b


བྱེད་མི་ནུས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུར་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རང་རིག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་ཀྱི་བདག་མེད་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ། འོད་སྲུང་གིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་མཐའ་གཅིག་
གོ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྟག་དང་མི་རྟག །སྐྱེ་སྐྱེ་མེད་སོགས་ལ་སྦྱར་ནས། མཐའ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དབུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྟག་ཏུ་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། གནས་མེད་པ། སྣང་བ་
མེད་པ། རྣམ་རིག་མེད་པ། གནས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་དོན་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་དུ། །སྣང་བ་མེད་ལས་གཉིས་དང་ནི། །ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་། །དབང་པོ་ཡུལ་དང་རྣམ་རིག་དང་། །སྣོད་ཀྱི་
འཇིག་རྟེན་སྣང་མེད་ཕྱིར། །དེས་ན་འདིས་ནི་བརྟག་མེད་པ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་གནས་མེད་པ། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེད། །གནས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་མདོ་བཞིན་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་
བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། བསླད་པ་མེད་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མེད་པ་དེར་མ་ངེས་ཏེ་བསླད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་དོན་གཟིགས་ནས་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། གཉིས་སྣང་གི་
བསླད་པ་དང་བྲལ་བ་དེ༷ས་གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དག་གི་བསམ་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཀྱི་དོ༷ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོན་པ་རེ་ཞིག་བཏང༷་སྙོམས༷་སུ་མཛད་པ་ཅ༷ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི། དཔེར་ན་གླང་པོ་ཆེས་ཕ་རོལ་མཐོང་ཡང་ཆེད་དུ་མི་ལྟ་བར་མ་མཐོང་བ་
20-1-264a


ལྟར་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་ཀྱང་དེ་བསྟན་རུང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་ནུས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ཉིད་གཟིགས་ཀྱང་མ་གཟིགས་པ་ལྟར་གླང༷་ཆེན༷་གྱི་གཟི༷གས་སྟང༷ས་ཉི༷ད་མཛ༷ད་ན༷ས་འཇི༷ག་རྟེན༷་མཐུན་འཇུག་གི་ཐུག༷ས་ནི༷་འབ༷འ་ཞི༷ག་
གི༷ས་ཕྱི༷་རོ༷ལ་གྱི་དོན་གཟུགས་སོགས་ལའང་དཔྱོ༷ད་ཅིང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ༷་འཇུག་པར༷་མཛ༷ད་དེ། དགེ་སློང་དག་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་རྟོག་པར་གྱིས་ཤིག །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལས་བཟློག་པར་འཛིན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་ནས་རིམ་
གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དྲང་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལན་ལ། ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་བཞག་པར་འཐད། །ཕྱི་དོན་དེ་དང་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ། དོན་དམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་བསླད་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང་། 
ཐ་སྙད་དུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡོད་རུང་ན་དོན་ལའང་དེ་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྤྱིར་དུ་མ་ལ་གཅིག་ཏུ་བཏགས་པ་ཙམ་རུང་བ་ནི་དོན་ཤེས་གང་ལའང་མི་དགག་མོད། འོན་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་དང་། སྣ་ཚོགས་
པ་ཅན་གྱི་དོན་གཅིག་མི་འདྲ་སྟེ། ཁྲ་འཛིན་དབང་པོའི་ཤེ༷ས་པ༷་གཅིག་ལ་དུས་ཅིག་ཅར་སྔོ༷་སེར་སོ༷གས་སྣ་ཚོག༷ས་པ༷་སྣང་བ་དེ་ནི་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་དེ་ཡིས་དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་དུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་དང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་མེད་དོ། །
དེ་ལྟར་ན་སྔོ་སོགས་སྣང་བ་དེ་དག་ཤེས༷་པའི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གཞ༷ན་དང་གཞན་དུ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཡན་གར་དུ་རྟེན་པ་མེ༷ད་དེ། དེ་དུས་ཀྱི་སེར་སྣང་ཤེས་པ་ལོགས་སུ་བཅད་ནས་སྔོ་སྣང་ཤེས་པ་འདིའོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་ཤེས་པ་གསལ་རིག་གིས་མྱོང་བ་ཙམ་ལས་ཐ་དད་དུ་
20-1-264b


ཕྱེ་ནས་མཐོ༷ང་ནུས༷་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་ཀྱི་མིག་ཤེས་དེས་ཡུལ་གང་ཉེ་བ་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་ནུས་ཀྱི་སྔོ་སོགས་སོ་སོར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་སོ་སོ་བ་རེ་རེ་མི་དགོས་པས་ན་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་སྣ་ཚོགས་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མེ་ལོང་གཅིག་ལ་སྣ་ཚོགས་
འཆར་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་སོ་སོར་རྣམ་པ་ཆད་པ་མེད་པའི་དོན་གཅིག་མི་སྲིད་དེ་སྔོན་པོས་སྔོ་འཛིན་ཁོ་ན་སྐྱེད་ཀྱི་སྔོན་པོ་གཅིག་གིས་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ། སྔོ་སོགས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི། །སྣམ་ཁྲ་ལ་སོགས་དག་ལའང་མཚུངས། །
ཞེས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ལའང་སྔོ་སོགས་མཐོང་བ་སོ་སོར་དབྱེ་བར་ཅི་སྟེ་མི་ནུས་ཏེ་ཡུལ་ཁྲ་བོ་མཐོང་བའི་བཀོད་པ་བཞིན་དུ་དེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་ལྟར་དབྱེའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྤྱི་བློས་དེ་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་དཔྱོད་པ་དེ༷་ཡི༷་ཚེ༷་འདི་སྔོན་པོ་མཐོང་བའི་ཤེས་པའོ། །འདི་སེར་པོ་མཐོང་བའོ། །
འདི་གྲུ་བཞི་མཐོང་བའོ། །ཞེས་སོགས་རྣམ༷་པར་དབྱེ༷་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོ༷ན་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་ལ༷་འཇུག༷་པར༷་འགྱུར༷་གྱི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ལ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཐ་དད་དུ་བྱས་པ་མེད་དེ་ཤེས་པ་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ན་རིས་སུ་ཆད་པར་གནས་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་
བཞིན་དུ་ངེས་པར་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་ནུས་ན། ཤེས་པ་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་དབྱེ་བར་ནུས་ཤིང་མཐའ་ཡི་མཚམས་ཀྱང་དབྱེ་བར་ནུས་ལ། དེ་མ་ནུས་ན་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པས་ཐ་དད་པར་དབྱེ་བ་དེའང་དོན་ལ་འབབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་
ན་རྟ་གླང་གཅིག་མིན་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་རྟ་གླང་གི་སྣང་བ་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་དེ་གཉིས་ཀ་ཤེས་པའི་རྫས་ཡིན་པར་འགལ་བ་མེད་ཅིང་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པས་མྱོང་བ་ན་རང་རིག་པའི་ངོར་སོ་སོར་སྣང་ཡང་མྱོང་བྱེད་རང་རིག་པ་གཅིག་ལས་སོ་སོར་
20-1-265a


བཅད་དུ་མེད་པས་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་གཟུང་འཛིན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འཐད་དོ། །དེས་ན་ཕྱི་དོན་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག་གི་སྟེང་ནས་གཞལ་ན་གཟུང་རྣམ་འཛིན་རྣམ་གཉིས་སུ་མ་ཕྱེས་པར་མ་བརྟགས་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་སྤྱིར་བློ་
གཅིག་གིས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་རྟོགས་སོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ལ་མི་འཐད་པ་མེད་དེ། སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཐ་དད་དུ་མ་ཆད་པ་དེ་ལ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་སྣང་བ་མྱོང་བས་གྲུབ་ཅིང་། ཡུལ་སོ་སོ་བཞིན་དུ་བློ་ཐ་དད་པར་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་རེ་རེས་མཐོང་ན་སྣ་ཚོགས་བློ་གཅིག་གིས་
དུས་ཅིག་ཅར་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་འདི་མེད་དགོས་ནའང་ནང་དུ་ཤེས་པ་གསལ་རིག་ཆ་ཐ་དད་དུ་མེད་པ་གཅིག་གིས་མྱོང་བར་རང་རིག་གིས་གྲུབ་པ་དེས་ན་བློ་གཅིག་གིས་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འཐད་དེ། གཞན་དུ་ན་སྐྱེས་བུ་དུ་མས་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་གྱི་
རྒྱུད་གཅིག་གིས་ཤེས་པས་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་གཞུང་འདིའི་དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་པ་ནི་གཟུང་རྣམ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་
ཀྱང་འཛིན་རྣམ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་འདོད་པ་ཡིན་ན། རིགས་པ་འདིས་འཛིན་རྣམ་གཅིག་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་ན་གཟུང་རྣམ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པའི་རྫས་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་གཞན་མི་རྟེན་པ་དེ་ལའང་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་ན་སྒོ་ང་ཕྱེད་ཚལ་བའང་ཐ་སྙད་སྐྱོན་མེད་པར་
འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རིགས་པ་འདི་ནི་བློ་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་ཐ་སྙད་དུ་མི་འདྲ་བའི་ཚུལ་ཙམ་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་པའི་ཚུལ་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཇི་སྲིད་གཟུང་རྣམ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་ན་དེའི་འཛིན་རྣམ་
20-1-265b


ཡང་དེ་སྙེད་དུ་སྣང་སྟེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་མེད་པས་ཀྱང་། །གཉིས་ཀ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཚུལ་མཚུངས་སོ། །དེ་འདྲའི་གཟུང་རྣམ་དང་འཛིན་རྣམ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ལའང་ཕྱི་དོན་བཞིན་དུ་ཆ་ཐ་དད་གཅད་དུ་མེད་པར་གསལ་རིག་གི་
ཤེས་སྣང་ཙམ་དུ་ཟད་ཅིང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུའང་མ་གྲུབ་པས་ན་གནས་ཚུལ་ལ་གཉིས་སྟོང་གི་རང་རིག་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྒྱན་གྱི་ལུགས་ལྟར་ན། དངོས་རྣམས་ཐ་དད་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་རིམ་པ་ལྟར། དབུ་
མ་དང་། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཉན་ཐོས་པའི་ལུགས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པར་ཡང་བཞེད་ཅིང་། ཡང་གཞན་དག་གཟུང་འཛིན་གྱིས་སྟོང་པའི་རང་རིག་ཙམ་བསྒྲུབས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞུང་འདིའི་དགོངས་པ་རྣམ་རྫུན་ལྟར་དུ་བཞེད་པའང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་
གཞུང་འདིས་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པའི་ཚད་མ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་སྣང་བ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་འཆད་པ་ལ་གཉིས་སྟོང་གི་རྣམ་རིག་ཙམ་འཁོར་འདས་ཀྱི་སྣང་གཞི་དང་འཆར་གཞིར་གྲུབ་པས་དེ་ཙམ་གཙོར་བཏོན་ནས་སེམས་ཙམ་གྱི་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་གསལ་པོར་སྟོན་པ་ནི་གཞུང་
ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བས་བསྙོན་དུ་མེད་ལ། སེམས་ཙམ་དེ་ལའང་དོན་དམ་པར་གཉིས་སྟོང་གི་རྣམ་ཤེས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་ལ་སུ་ཡང་མི་མཐུན་པ་མེད་པས་གཉིས་སྟོང་དུ་སྒྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་རྫུན་པ་ཡིན་པར་མི་གྲུབ་ཅིང་། རྣམ་བདེན་རྫུན་ནི་གཉིས་སྣང་དང་བཅས་
པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཡོད་མེད་དུ་བཞེད་པའི་ཁྱད་པར་ཙམ་ཡིན་ཅིང་ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་མེད་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མི་འཐད་པས་གཞུང་འདིར་རྣམ་བཅས་སུ་བཞེད་པ་ནི། ཡོངས་གཅོད་ནང་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ལྟར། །གནས་པ་འདི་ནི་ཆ་གཞན་ཡིན། །ཞེས་
20-1-266a


དང་། ཤེས་ལས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་དོན་གཞན་འབྲང་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། གལ་ཏེ་སྤྱི་ནི་ཤེས་ངོ་བོའི་། །དོན་ཉིད་ཡིན་ན་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་འདོད་ཕྱིར་སྐྱོན་ཡོད་མིན། །ཞེས་དང་། ལྷན་ཅིག་
དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །སྔོ་དང་དེ་བློ་གཞན་མ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་གཞུང་གི་སྐབས་ཀུན་ཏུ་གསལ་ལོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཀྱང་། །ནང་གི་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོ་ནི། །ཕྱི་རོལ་ལྟར་སྣང་གང་ཡིན་ཏེ། །དོན་ཡིན་རྣམ་ཤེས་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །
ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་བཅས་པ་དེ་ལ་བཞེད་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱོན་མེད་པར་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་འོང་བ་ནི་གཟུང་འཛིན་གྲངས་མཉམ་པ་ཡིན་ཏེ་གཞན་དུ་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་རྒྱས་པར་མི་སྤྲོའོ། །ཤེས༷་པ༷་ག༷ང་ཞིག་དོན་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་
ཇི༷་ལྟར༷་སྣང༷་བ༷་དེ༷་དེ༷་ལྟ་བུ་ཉི༷ད་དུ༷་མྱོང༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཡུལ་སྔོན་པོ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་གཏད་ན་སྔོན་པོར་སྣང་ཞིང་ལྔ་ཀས་རྣམ་པ་གཏད་ན་ལྔ་ཀར་སྣང་བ་སོགས་བློ་གཅིག་ལ་ཡུལ་རུང་བ་ན་གནས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅིག་ཅར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ན་དེ༷་ལྟར༷་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རྣམ༷་པ༷་ནི༷་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་ཡང་གསལ་
རིག་གི་ཤེས་པ་གཅི༷ག་གི༷་ངོ༷་བོར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་ཅེས་མི་བྱ་ཞིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སེམས་གསལ་རིག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་དད་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཤིན་ཏུ་
འཐད་དེ། གནས་སྐབས་སུ་དབང་ཤེས་ལྟ་བུ་ལ་སྦྱར་ཡང་དོན་གྱིས་གནས་དོན་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་དུ་འདོད་པ་ཡང་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་མ་ངེས་སྤང་། །དང་པོ། སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་སེམས་གཅིག་
20-1-266b


འདོད་རུང་བ་དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ར༷ས་ཁྲ་བོ་ལྟ་བུའི་ཁ་དོག་ལ་སོག༷ས་པའི་གཟུག༷ས་ནི༷་ཡན་ལག་ཅན་ཆ་མེད་པ་གཅི༷ག་གི་རང་བཞིན་ཡི༷ན་ན༷། ཤེས་པ་གཅིག་ལ་གཟུང་རྣམ་སྣ་ཚོགས་དབྱེར་མེད་པ་དེ༷་བཞི༷ན་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་བྱར་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དབྱེ༷་བ་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་དགོས་
ནའང་སྔོན་པོ་བསྒྲིབས་པས་གཞན་མི་སྒྲིབ་པ་དང་། སྔོན་པོ་མཐོང་བས་གཞན་མི་མཐོང་བ་སོགས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ནུས་པ་ངེས་ཤིང་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་རྟེན་པར་མཐོང་གི་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གཅིག་གིས་སྣ་
ཚོགས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས་གནོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། གནོད་སྤོང་གི་ལན་དགག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཕ་རོལ་པོས་སོ་སོར་དབྱེ་བར་ནུས་པ་ནི་ཡན་ལག་ལ་ཡིན་གྱི་ཡན་ལག་ཅན་ལ་མིན་ནོ་ཞེ་ན་དབྱེ་བར་ནུས་པ་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡན་ལག་ནི༷་རེ་རེ་ནས་རྣམ༷་པར་བས༷ལ་བ༷་ན་དབྱེ་མི་
ནུས་པའི་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་པ༷་གཞ༷ན་ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་པ་ནི་མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་པས་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲའོ། །སྒྲུབ་བྱེད་འགོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕ་རོལ་པོའི་ཡན་ལག་ཅན་མེད་ན་ཡན་ལག་སིལ་བུ་བ་དབང་འདས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་དེ་ལས་ཁྱད་མེད་པས་དབང་པོའི་ཡུལ་
དུ་སྣང་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། གལ༷་ཏེ༷་ཁྱོད་ལྟར་ན་ཡང་དབ༷ང་པོ༷་ད༷ང་ཡུལ་དང་བདག་དང་ཡིད་ལ༷་སོག༷ས་པ་ཐ་དད་པ་རེ་རེས་དབང་ཤེས་མི་བསྐྱེད་ཀྱང་ཚོགས་པ་ན་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་བཞི༷ན་རྡུལ་དུ་མ་ཚོགས་ནས་མཐོང་རུང་གི་ཁྱ༷ད་པར༷་སྐྱེས༷་པར་གྱུར༷་པ་མང༷་པོ༷་ད༷ག་ཅི༷ག་ཅར༷་དབང་
བློ༷་ཡི༷་རྒྱུར༷་འགྱུར༷་ཡང༷་འག༷ལ་བ༷་དག༷་ནི༷་ཅི༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་དེ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཡིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་གཟུང་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་མི་མཚུངས་ལ། རྡུལ་ཕྲན་དེ་དག་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་གཟུང་ཡུལ་ནི་ཡན་ལག་ཅན་ཡིན་པས་དེ་དང་མི་འདྲའོ་ཞེ་ན། རང་
20-1-267a


འཛིན་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་ཡི༷་དངོས༷་པོ༷་མ༷་གཏོག༷ས་པ༷་གཟུང༷་བ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་གཞ༷ན་ཅི༷འང༷་མེ༷ད་དེ། ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན་གཟུང་ཡུལ་ཡང་མིན་ཏེ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུང་
ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་གཟུང་ཡུལ་མིན་པ་ཡོད་དེ་དབང་ཤེས་ལ་དབང་པོ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། དེ༷་ལ་ཡུལ་ཅན་བློ་ནི་ཡུལ་ག༷ང་གི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ༷་སྣང༷་བ༷་དེ༷་ནི༷་བློ༷་དེ༷་ཡི་བཟུང༷་བར༷་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་
གྱུར་པའི་རྡུལ་ཕྲན་ཁྱད་པར་བ་དུ་མ་བློ་ཡི་གཟུང་ཡུལ་དུ་ཅིག་ཅར་ཡོད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གསུམ་པ་ནོག་སོགས་ཅིག་ཅར་མི་འཛིན་པར་ཐལ་བ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ཇི་ལྟར༷་ཁྱོ༷ད་དུ་མ་ཅིག་ཅར་མི་འཛིན་པ་ལྟར་ན་རང་གི་ཡ༷ན་ལག་
ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས༷་པར་ཅི༷ག་ཅ༷ར་དུ་བ་ལང་གི་ཡ༷ན་ལག༷་ཅ༷ན་གཟུང༷་བ་ཡི༷ན་ཏེ། ཡན་ལག་ཏུ་མ་ཚང་བར་དམིགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཡན་ལག་ཅན་ནམ་ཡང་མི་འཛིན་པར་ཐལ་ལོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ན་ལྐོག༷་ཤ༷ལ་ལ་སོ༷གས་ཡན་ལག་
མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་བ༷་ལ༷ང་དུ་ཤེས༷་པ༷་ཡང་མཐོ༷ང་བ༷་ནམ་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ཁྱད་གཞི་དེ་ལ་ཁྱད་ཆོས་དུ་མ་ཡོད་པ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་དང་། ཁྱད་གཞི་ལྷན་ཅིག་འཛིན་ཏེ་འཕྲོད་འདུས་འབྲེལ་བས་དབྱེར་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་
ན་རྭ་མཐོང་བ་ན་ཁྱད་ཆོས་སམ་ཡོ༷ན་ཏན༷་དེ་དང་གཙོ༷་བོ་བ་ལང་དག༷་ལྷན་ཅིག་རྟོགས་པའམ་ཡང་ན་བ་ལང་གི་དབྱིབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དེ་དང་ཁྱད་གཞི་གཙོ་བོ་བ་ལང་དག་ཅི༷ག་ཅ༷ར་རྟོག༷ས་པར༷་འདོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་དུས་ཅི༷ག་ཅར༷་རྭ་དང་རྨིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡ༷ན་ལག༷་རྫོག༷ས་པར་འཛིན་པ་མིན་
20-1-267b


ཏེ། དེ་དག་ནི་རྫས་དུ་མ་ཡིན་ལ་རྫས་དེ་མ་བཟུང་གི་བར་དུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་དབྱིབས་ཀྱང་མི་འཛིན་ལ་ཡན་ལག་སོ་སོའི་དབྱིབས་ཐམས་ཅད་ཚང་བར་མ་བཟུང་བར་བ་ལང་གི་དབྱིབས་རིལ་པོ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པས་དབྱིབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྷན་ཅིག་བ་ལང་ཇི་ལྟར་འཛིན་
ཏེ་མི་འཛིན་ནོ། །ཡང་རྭ་ལྟ་བུའི་ཡན་ལག་གཅིག་དང་གཙོ་བོ་བ་ལང་ལྷན་ཅིག་འཛིན་སྙམ་པའང་གྱི་ན་སྟེ། རྭ་འཛིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་བ་ལང་དབང་པོས་ཇི་ལྟར་བཟུང་སྟེ་རྭ་ཁོ་ན་ལས་ཡན་ལག་ལྷག་མ་མ་མཐོང་བས་རྭ་ཡན་གར་དུ་མཐོང་བ་ཙམ་ལས་བ་ལང་མཐོང་
བ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་སྔོ་སོགས་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་གཡོ་འགུལ་སོགས་བྱ་བ་བ་ལང་ཉིད་ལ༷་སོ༷གས་པ་སྤྱི་རྣམས་ནི་རང་གི་རྫས་ལ་འཕྲོད་པ་འདུ་བ་ལས་རྫས་གཞན་ལའང་ལྡན་པས་འབྲེལ་ཏེ། དཔེར་ན་རྣ་བའི་སྤྱི་རྣ་བ་དང་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་གྱི་རྨིག་པ་ལ་མ་འབྲེལ་ཀྱང་
རྣ་བ་དང་རྨིག་པ་སོགས་ལྡན་འབྲེལ་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ལྡ༷ན་པ༷་ལས་གཅིག་བཟུང་བས་ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ནའང༷་འཐད་པ་མིན༷་ཏེ། ལུས་མ་མཐོང་བར་སྤུ་ཉག་མ་གཅིག་དང་རྭའི་རྩེ་མོ་ཙམ་མཐོང་བས་ཡན་
ལག་ལྷག་མ་ཀུན་ཀྱང་འཛིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་སོ། །དེས་ན་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དང༷་ནི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་ཞེས་བྱ་བ་རྟོག་པའི་ངོར་ཡོད་ཀྱི་རྟོག་མེད་ཤེས་པ་ལ་མི་སྣང་སྟེ། བརྗོ༷ད་པ༷ར་འདོ༷ད་པའི༷་རྒྱུ་མཚན་ཙམ་ལས་འཇུག་པའི་གཞན་དབ༷ང་ཅན་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར༷་ཏེ་སྐབས་ཀྱི་རྭ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཡ༷ན་ལག༷་གམ་ཁྱད་པར་བྱེད་ཆོས་ཉི༷ད་དུ༷་ཉེར༷་བཟུང༷་སྟེ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་ཁྱད་པར་ཅན་དེ༷་འཛི༷ན་པར་འགྱུར༷་བ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བ་ལང་རྭ་ཅན་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་རྭ་ཁྱད་ཆོས་སུ་བརྗོད་
20-1-268a


ལ། རྨིག་པ་ཅན་གྱི་བ་ལང་ཞེས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཚེ་རྭ་ཡང་ཁྱད་གཞིའི་ཁོངས་སུ་བསྡོམས་ནས་རྨིག་པ་ཉིད་ཁྱད་ཆོས་སུ་བརྗོད་ལ་དེ་བཞིན་ཡན་ལག་ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་ལའང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་གོས་དཀར་པོ་བགོས་ཤིང་
དབྱུག་པ་ཐོགས་པའི་སྐྱེས་བུ་རལ་པ་ཅན་ལའང་རེས་འགའ་དབྱུག་པ་ཅན་དང་། རེས་འགའ་གོས་དཀར་པོ་ཅན་དང་། རེས་འགའ་རལ་པ་ཅན་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པ་བཞིན་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་བཞག་པར་ཟད་དོ། །བཞི་པ་སྣ་ཚོགས་གཞན་དུ་
མི་ཤེས་པར་ཐལ་བ་ལ། ཐལ་བ་དངོས་དང་གཞན་གྱི་ཡང་། །དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་དགོས་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་གཞན་གྱི་ལན་འགོག་པ། །དང་པོ། དུ་མ་ཅིག་ཅར་མི་འཛིན་པར་འདོད་ན་ཕྱི་རོལ་པ་ཁྱེད་ཅག་བུམ་པ་སོགས་རྫས་ཀྱི་ར༷ང་གི༷་དངོ༷ས་
པོ༷་ཙམ་ནི་བུམ་སོགས་གཞ༷ན་ད༷ག་ལས་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་རྫས་ལས་ཡོན་ཏན་སོགས་ཐ་དད་དུ་འདོད་ལ། རྫས་གང་ལ་འདི་ནི་བུམ་པའོ་འདི་ནི་སྣམ་བུའོ་ཞེས་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་ནི་རྫས་དེའི་ཡོན་ཏན་དང་རིགས་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པ་
ཡིན་པར་འདོད་ན། རྫས་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་ཡོ༷ན་ཏན༷་ལ་སོ༷གས་པ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་ཆོས་དེའ༷ང་མ༷་བཟུང༷་བའི་ཕྱིར༷་བུམ་སྣམ་སོགས་རྫས་གཞན༷་དང་གཞན༷་མཐོ༷ང་དུ་ཟིན་ན་ཡ༷ང་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་མི་འབྱེད་པར་བློ༷་གཅི༷ག་གི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་རོ༷། །གཉིས་པ། དེ་
ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ་དང་པོ་ཆོས་ཅན་རྫས་བཟུང་ནས་ཕྱིས༷་སུ་དེའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་ཆོས་ཀྱང་ནི་གཟུང༷་བའི་ཕྱིར༷་བུམ་སྣམ་སོགས་ཀྱི་རྫས་གཅིག་ཏུ་མི་འཛིན་གྱི་སོ་སོའམ༷་དུ་མ༷་ཉིད་དུ་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན། རིམ་གྱིས་ཆོས་གཞན་དང་གཞན་འཛིན་པར་
20-1-268b


འགྱུར༷་དུ་ཆུག་མོ༷ད། དེ༷་ལྟ༷་ཡིན་ན༷་ཡ༷ང་འདི་ནི་ཁྱད་གཞི་འདི༷་དག༷་གི༷་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་འབྲེལ༷་བ་འཆོལ་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། སྣམ་བུའི་ཆོས་བུམ་པའི་ཡིན་པ་དང་། བུམ་པའི་ཆོས་སྣམ་བུའི་རྣམ་པར་འཆོལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དུས་མཉམ་པར་
ནམ་ཡང་མ་མཐོང་བ་སོ་སོར་གཞན་དང་གཞན་མཐོང་བ་ཙམ་ནི་འདི་འདིའིའོ་ཞེས་འབྲེལ་བ་ངེས་པར་མི་ནུས་ཏེ་བུམ་སྣམ་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་རིམ་ཅ༷ན་དུ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔ་མའི་རྗེས་ཐོག་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་བས་འབྲེལ་བ་འཆོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། 
རྗེས་ཐོག་ཏུ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མ་ངེས་ཏེ་ཀ་བ་མཐོང་བའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བུམ་པ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གཞན་དང་གཞན་དུ་མཐོང་བ་ལ་འབྲེལ་བ་ངེས་བྱེད་ཡོད་ན་དེ་བྱུང་དུ་འགྱུར་གྱི་རྫས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་བ་དེ་ནམ་ཡང་ངེས་པར་མི་ནུས་སོ། །
གཉིས་པ། དུ་མ་དུས་གཅིག་འཛིན་པ་དེ་གཞན་གྲངས་ཅན་གྱིས་ཀྱང་ཁས་བླང་དགོས་ཏེ། དེ་དག་གི་སྒྲ༷་ལ་སོག༷ས་པ་རྣམ་འགྱུར་རྣམས་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་པས་ན་དུ༷་མ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཅི༷ག་ཅར༷་དུ༷་མ༷་འཛིན༷་པར༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་
ཀྱང་དུ་མ་ཅིག་ཅར་འཛིན་མི་དགོས་སྙམ་པ་གྱི་ན་སྟེ། བཀོད༷་པ༷་ཅ༷ན་རྡུལ་མུན་སྙིང་སྟོབས་གསུམ་ནི༷་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྡུལ་གཅིག་ལའང་མེད་པ་མི་སྲིད་པར་འདོད་པས་ན་དེ་གསུམ་མ༷་བཟུང༷་བར༷་དེའི་བཀོད༷་པ༷་སྒྲ་སོགས་འཛིན༷་པར༷་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། བཀོད་པ་ཅན་
སོར་མོ་མ་བཟུང་བར་དེའི་བཀོད་པ་ཁུ་ཚུར་དང་སྡིག་མཛུབ་སོགས་འཛིན་པར་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡུལ་མིན་པ་སྤྱི་སོགས་དབང་ཡུལ་དུ་འདོད་པ་དགག་པ་ལ། ལྡོག་ཆ་དབང་ཤེས་ཡུལ་མ་ཡིན། །དཀར་སོགས་ཡོད་ཀྱང་དེས་མི་གནོད། །དེ་ལ་མ་ངེས་སྤང་
20-1-269a


བའོ། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། དུ་མའི་ངོ་བོའི་ཆོས་ཅན་ནི། །དབང་པོ་ལས་རྟོག་སྲིད་མ་ཡིན། །རང་རང་རིག་བྱ་ཐ་སྙད་ཀྱིས། །བསྟན་མིན་ངོ་བོ་དབང་པོའི་ཡུལ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་འཆད་པ་ལ། ཕྱི་རོལ་
པ་རྣམས་དེ་མིན་ལས་ལོག་པའི་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་ལས་བརྟགས་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལྡོག་པའི་ཆ་ཙམ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས་དེ་དག་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་མ་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཆོས༷་ཅ༷ན་གང་ཞིག་རང་མིན་པ་ཐམས་ཅ༷ད་
ལས་ལྡོག༷་པར་གྱུར༷་པ༷་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་དོན་གང་ལ་ཆོས་གཞན་གང༷་དང༷་གང༷་ལ༷ས་ལོག༷་པ་དེ༷་ཙམ་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཆར་སྒྲ་བློས་བརྟག༷ས་པའི༷་སྒོ་ནས་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཅ༷ན་དེ༷་ནི༷་དུ༷་མའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཅན་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་གཅིག་ལའང་
བྱས་པ་དང་མི་རྟག །བེམ་པོ་ལ་སོགས་པ་རང་མིན་པའི་ཆ་ཇི་སྙེད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཆ་ནས་ཐ་དད་པར་བརྟག༷ས་པའི༷་རང༷་བཞིན༷་ཙམ་གྱིས་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་སྣ༷་ཚོག༷ས་སུ་སྣང༷་བ༷་དེ༷་དག༷་ནི༷་སྒྲ་རྟོག་གི་ངོར་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡོད་ཀྱི། རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་སེམ༷ས་ཡུལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་གཅིག་
གི་ཡུལ་ཅན་དེར་སྣང་བ་ཙམ་འཇལ་གྱི་ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྦྱར་བ་སོགས་དོན་གཅིག་ལ་རྣམ་གྲངས་སྣ་ཚོག༷ས་སུ་འཛིན་པ༷་མིན་པ་ཅན། རང་དུས་དེ་ཡི་དངོས་པོ་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་མ་འདྲེས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་རེ༷ས་འགའ༷་བ༷་ཡི༷་ཤེས་པ་དེ་ཡི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་དུ་འདྲེས་པ་སྒྲ་བློའི་
ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ལྡོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་མིན༷་ནོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་མཐོང་བ་ན་དངོས་པོ་རང་གི་སྟེང་ན་དཀར་པོ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པའི་དཀར་པོ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཟླུམ་པོ་ཉིད་དང་། རི་བོང་གི་མཚན་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་
20-1-269b


ན་དབང་པོས་དེ་ཡི་ལྡོག་པ་མི་མཐོང་སྙམ་ན། དོན་རང་ཉིད་ལ་དཀར༷་པོ་ལ་སོ༷གས་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཡོ༷ད་པར་གྱུར༷་ཀྱང༷་ཆ་རྣམ་པར་མི་ཕྱེ་བར་ཡུལ་རང་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བར་སྣང་བའི་དབ༷ང་པོའི༷་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅི༷་འདྲ༷་བ༷་དེ༷་ནི༷་སྒྲ༷་ཡིས༷་བརྗོད་ནུས་པ་མིན༷་
ཏེ༷། རང་མིན་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་དོན་དེ་ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་ལས་ཆ་ཤས་སུ་ཕྱེ་བའི་ལྡོག་པ་གང་གིས་ཀྱང་དེ་ཇི་བཞིན་དུ་མཚོན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་སྒྲ་བྱུང་གི་ཤེས་པའམ་ལྡོག་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་དང་། རང་མཚན་གྱི་
ཡུལ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་ཤེས༷་པའི༷་ར༷ང་བཞིན་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱིར༷་གཅིག་གི་ཡུལ་གཅིག་ལ་མི་སྣང་སྟེ། གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ། འདྲེས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ། ཆ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་སྣ་ཚོགས་མིན་པར་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། 
གཅིག་ཀྱང་ཐ་དད་སྣང་ལན་དགག །གཅིག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ངོ་ཤེས་དགག །དང་པོ། གལ་ཏེ་སྒྲ་བློ་དང་དབང་པོའི་བློ༷་རྣམ༷ས་དོན༷་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡི༷ན་ཡང༷་རྟེན༷་ཡིད་དབང་དང་མིག་དབང་སོགས་སྣ༷་ཚོགས༷་ཡིན་པས༷་གསལ་མི་གསལ་ལ་སོགས་པ་དེར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་
ནོ་ཞེ་ན༷། ལུགས་དེ་ལྟར་ན་དེ༷་ནི༷་རྣ་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དབང་ཤེས་ལྔའི་སེམས་ཀྱང་ཡུལ་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཐ༷་ད༷ད་པའི་དོན༷་ཅ༷ན་ཡིན་པ་དེ༷་གང༷་ལ༷ས་འགྲུབ་སྟེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཡིན་ཀྱང་རྟེན་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་སོ་སོར་མཐོང་ངོ་ཞེས་དོན་གྱིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་
རོ། །རྟོག་པ་དང་དབང་ཤེས་གཉིས་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རྟེན༷་ནི༷་གཞན༷་དང༷་གཞན༷་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེས༷་སུ༷་ཆུག༷་ཀྱང༷་། ཡུལ་གཟུང་དོན་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི༷་དངོས༷་པོ་དེ༷་ལ་རང༷་བཞིན༷་གསལ་མི་གསལ་སོགས་སྣ༷་ཚོགས༷་སུ༷་སྣང༷་བ༷་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ། ཡུལ་རང་མཚན་
20-1-270a


གྱི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་གཞལ་བའི་བློ་ལ་ཡུལ་རང་གི་རང་བཞིན་ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་མི་རིགས་ཏེ་མིག་མ་འཁྲུལ་བ་གཉིས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་སྔོན་པོ་གཞལ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིག་སེར་ཅན་དང་མིག་སྐྱོན་མེད་པས་དུང་ལ་
བལྟས་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ན་དེ་མངོན་སུམ་མ་འཁྲུལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རང་མཚན་གཅིག་ལ་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་དུ་མཐོང་ཞེས་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། བློ་མ་འཁྲུལ་བའི་མྱོང་བས་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་དེ་ཡུལ་ཐ་དད་ཡིན་ཏེ་ཀ་བུམ་དང་སྒྲ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་
པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྤྱི་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ཡོད་དེ་བ་ལང་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཕྱིས་ངོ་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔར་དཀར་ཟལ་མཐོང་བ་ན་ཕྱིས་དམར་ཟལ་མཐོང་བའི་ཚེ་རང་མཚན་ཐ་དད་ཀྱང་སྔར་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ངོ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་མཐོང་
བས་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་དེ་ལ་ངོ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། དེར་མ་ངེས་ཏེ་དབང་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང༷་བ༷་ཡི་རང་མཚན་དངོས་སུ་རྟོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་ཡང་ནི༷་འདས་མ་འོངས་སོགས་ལ་སྒྲ་བརྗོ༷ད་པ་དང༷་དེ་དེའི་རྣམ༷་རྟོག༷་ཀྱང་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག༷་པའི༷་ཕྱིར༷། དང་
པོར་སྤྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང༷་བ་ལ༷ས་ཕྱིས་བ༷་གླང༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་ངོ༷་ཤེས༷་ཀྱི་རྟོག་པ༷་སྐྱེ་བ་ནི༷་བཀག་པའམ་བཟློག༷་པ༷་ཡི༷ན་ཞིང་། སྤྱི་ནི་མ་མཐོང་ཡང་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་རྣམས་ལ་རིགས་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། འདས་པའི་མི་རྣམས་ལ་
མིའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མཐོང་རྟོག་ཡུལ་གཅིག་པ་མེད་པས་ན་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ལ་རིགས་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་མཐོང་བ་ཁོ་ནས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གིས་བ༷་ལང༷་ལ༷་སོ༷གས་མཐོང༷་བ༷་ལ༷་ཐུན་མོང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རིག༷ས་དང་རང་
20-1-270b


བཞིན་ལ་སོག༷ས་པ་ཡོད་པར་ནི་བརྡ་ཐུན་མོང་བའི་བརྗོ༷ད་པ་འཇུག་པ་དང༷་རིགས་གཅིག་པའི་རྣམ༷་རྟོག༷་སྐྱེ་བ་དག༷་གི་ཕན་ཚུན་རྗེ༷ས་སུ༷་འགྲོ༷་བ་ལ༷ས་རྗེས༷་སུ་དཔོག༷ས་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཡང༷་རྟོག་པ་དང་དབང་ཤེས་ཡུལ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདི༷་ཡིས༷་སུན༷་ཕྱུང་ངོ་། །འོ་
ན་མཐོང་ཟིན་ནས་སླར་ངོ་ཤེས་ཀྱིས་མྱོང་བ་ཅི་ཡིན་སྙམ་ན། དབང་ཤེས་ཀྱི་མཐོང༷་བ༷་དེ་ནི་རང་མཚན་སོ་སོ་ཐ་ད༷ད་པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཡང༷་རིགས་གཅིག་ཏུ་ངོ༷་ཤེ༷ས་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ཡི༷་རྣམ༷རྟོག༷་གཅི༷ག་ནི༷་སྤྱིའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མཚུངས་པའི་རང༷་བཞིན༷་གྱིས༷་བྱེ༷ད་པ༷་
ཡི༷ན་ཞེས༷་སྔར་རྒྱས་པར་བརྗོ༷ད་ཟིན༷་ཏོ། །གཉིས་པ་ཡིད་མངོན་ལ། ཡིད་མངོན་མི་འཐད་རྩོད་པ་བཀོད། །དེ་ལ་ལན་གྱི་བྱེ་བྲག་བརྗོད། །དང་པོ། མུ་སྟེགས་རྣམ་ཕུག་པ་ན་རེ། སྔར༷་དབང་ཤེས་ཀྱི་མྱོང༷་བ༷་ནི༷་སླར་ཡང་འཛིན༷་པ༷་ཡིན་ན༷་ཚད་མ་སྔ་མས་བཅད་
ཟིན་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡི༷ད་ནི༷་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ལ། གལ་ཏེ་དབང་ཤེས་ཀྱིས་མ༷་མཐོང༷་བ་གཞན་ཡིད་མངོན་གྱིས་འཛིན༷་ན༷་དེ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ལོང༷་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷ས་ཀྱང༷་ཡིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི༷་དོན་མངོན་སུམ་མཐོང༷་བར་འགྱུར་
པས་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ལན་ལ། ཐལ་བ་དང་པོའི་ལན་དང་ནི། །དེ་བཞིན་ཐལ་བ་གཉིས་པའི་ལན། །དེ་ལ་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གི་སློབ་མ་ཁ་ཅིག་གིས། ཡིད་མངོན་ཅེས་དབང་
ཤེས་ཀྱིས་བཟུང་ཟིན་པ་སླར་ཡང་འཛིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཡང་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིས་བཟུང་ཟིན་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པས་ཐལ་བ་དང་པོའི་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདིས་དབང་པོས་བཟུང་ཟིན་སླར་ཡང་འཛིན་ཅེས་པ་མི་འཐད་དེ། ཡིད་མངོན་གྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དབང་ཤེས་ཀྱི་
20-1-271a


གཟུང་དོན་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ནམ་མིན། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་དབང་ཤེས་ཀྱི་གཟུང་དོན་དེ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་དབང་ཤེས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་འགགས་པས་ན་ཡིད་མངོན་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་འདས༷་པ༷་ཡི༷་དོ༷ན་དེ་
ད་ལྟ་བའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་མཐོང༷་བ་ཡོ༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཞིང༷་། གཟུང་དུ་མེད་ན་སླར་ཡང་བཟུང་ཞེས་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་སྔ་ཕྱིའི་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བཟུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་མངོན་གྱིས་གཟུང་བྱ་དེ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་མིན༷་
ན༷་ནི་མངོན་སུམ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་ལས་འདས་ནས་ཡིད་མངོན་ཚད་མ་དེའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ནི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་བ་དང་བཅ༷ས་པ༷་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྗོ༷ད་བྱར༷་འགྱུར༷་དགོས་ན་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོས་བཟུང་
ཟིན་འདས་པ་དེ་དྲན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་ན་དྲན་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་ཚད་མར་མི་འདོད་ལ་འདི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་དགོས་སོ། །གཞན་ཡང་བཅད་ཟིན་པ་སླར་ཡང་འཛིན་ན་དེ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། བྱེད་པ་ཚད་མ་སྔ་མས་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་
སུ་གཅོད་པའི་བྱ༷་བ༷་བསྒྲུབས༷་ཟིན་པ་ཅ༷ན་གྱི་གཞལ་བྱའམ་ལ༷ས་སུ་བྱ་བ་ལ༷་ནི༷་སྔ་མའི་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ནམ་རྟོགས་ཟིན་དེ་ལས་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དེ་ལ༷་ནི། མིག་སོགས་དབ༷ང་པོ༷་ལས་སྐྱེས་པ་ཅ༷ན་ནམ༷་གཞན༷་ཡིད་མངོན་དག་ནི༷་སྔར་མ་ཤེས་པ་དེ་ཡི་གསལ་བྱེད་
དམ་ཤེས་བྱེད་དམ་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷ར་ཇི༷་ལྟ༷ར་འདོ༷ད་དེ། ཤིང་བཅད་ཟིན་པ་ལ་སླར་ཡང་སྟ་རེས་གཅོད་པའི་བྱ་བ་འཇུག་ཏུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་པ་དག་གི་ལུགས་ལྟར་ཡུལ་རྟག་པ་གཅིག་ཉིད་ཚད་མ་དུ་མས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཤེས་སོ་སྙམ་ན། གཟུང་དོན་
20-1-271b


གྱི་དངོས༷་པོ༷་རྟག་པ་དེ༷་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བའི༷་བློ༷འང༷་སྔ་ཕྱི་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུས་ཅི༷ག་ཅར༷་འབྱུང༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། སྔ་ཕྱི་ཁྱད་མེད་པའི་གཟུང་དོན་ཉིད་བློའི་སྐྱེད་བྱེད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་གཅིག་པོ་དེས་ཀྱང་སྔ་ཕྱིའི་དབང་པོ་དང་ཡིད་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་
སྔ་ཕྱིར་རིམ་ཅན་དུ་བྱུང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་རིམ་ཅན་དུ་སྐྱེད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་རུང་བ་མིན་ཏེ་རྟག་པ་དེ་རྐྱེན་གཞན༷་གྱིས༷་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ་བྱ༷་རུང་བ་མིན༷་པས་ན༷་རང་ལས་གཞན་པའི་རྐྱེན་དེ༷་དག་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་འགལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་ཡིད་མངོན་གྱིས་དབང་པོས་བཅད་
ཟིན་སླར་ཡང་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པས་ཚད་མ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་སྐྱོན་ནམ་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ། དབང་པོས་གཟུང་བ་སླར་ཡང་འཛིན་མི་སྲིད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དབ༷ང་པོའི༷་རྣམ༷་པར༷་ཤེས༷་པའི་སྐད་ཅིག་སྔ༷་མ་འགགས་མ་ཐག་པའི་དེ༷་མ༷་ཐག༷་རྐྱེན༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ཅ༷ན་ཡི༷ད་ཤེས་ནི༷་དབང་
མངོན་སྔ་མས་བཟུང་བ་ལས་ཡུལ༷་གཞན༷་པ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་དེ་ཉི༷ད་འཛིན༷་པར་བྱེ༷ད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ལོང༷་བས་མཐོང༷་བ༷་སོགས་སུ་ཐལ་བ་མིན༷་ཏེ། དབང་མངོན་གྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མེད་པར་དེ་མི་འབྱུང་བས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། ཡུལ་མ་ངེས་པར་ཐལ་བ་སྤང་། །
དབང་དོན་རྒྱུ་རྐྱེན་མི་རུང་སྤང་། །དང་པོ། དབང་མངོན་སྔ་མས་བཟུང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་དེས་མི་འཛིན་ན་དབང་མངོན་དང་ཡིད་མངོན་ཡུལ་གཅིག་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། དབང་མངོན་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དུ་སོང་བའི་ཡིད་དེས་ཆོད་པ་དང་བསྐལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་
གཞན་ཡང་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་རང༷་དོན༷་རྗེས༷་འགྲོའི༷་སྟེ་ཡུལ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་དང་དུས་མཉམ་པའི་དབང་པོ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་ཚོགས་པའི་རྗེས་ཐོག་དེ་ཉིད་དུ་སྔོ་འཛིན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། སྔོ་འཛིན་དབང་མངོན་དེ་ནི་རང་གི་
20-1-272a


གཟུང་དོན་སྐད་ཅིག་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ལ། སྔོ་འཛིན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དེ་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་སྔོན་པོའི་སྐད་ཅིག་དང་ཚོགས་པ་ན་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་དོན༷་དེ་ལ་ལྟོས༷་པ་ཅ༷ན་ཏེ་དེ་དང་ཚོགས་ནས་ཡིད་མངོན་སྐྱེད་པ་
ཡིན་པས་སྔོ་འཛིན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དེས་ཡིད་བསྐྱེད་པ་ལ་དེ་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཡུལ་དེ་དེའི་ཡིད་མངོན་སྐྱེད་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དབ༷ང་སྐྱེས༷་ཀྱི་བློ༷་ནི༷་སྔོ་འཛིན་ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ན་ཡིད་
མངོན་འདི༷་དག་གི་གཟུང་ཡུལ་ནི་སྔོ་འཛིན་དབང་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་གཟུང་བ་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོ་འཛིན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་སྔོན་པོའི་སྐད་ཅིག་དེ་ཡིན་པས་རང་གི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དབང་མངོན་གྱི་ཡུལ་ལས་གཞན༷་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འཛིན༷་པ་ཡིན་ན༷་
ཡང༷་། དབང་མངོན་གྱི་ཡུལ་གྱི་རིགས་འདྲ་དེ་ལ་ངེས༷་པ༷་ཉིད་དུ་འཛིན༷་པར༷་འདོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དབང་མངོན་ལ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱང་ཕྱོགས་ནས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྔོ་འཛིན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་དུས་མཉམ་པ་སྔོན་པོའི་སྐད་ཅིག་
མ་དེ་ནི་སྔོ་འཛིན་དབང་མངོན་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་དང་། ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་གཉིས་ཀས་བཟུང་བ་ཡིན་ཀྱང་དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀའང་བཅད་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བར་ཚད་མར་འཐད་དེ་དཔེར་ན་སྔོན་པོ་གཅིག་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ཀྱི་མིག་ཤེས་ཚད་མས་
དུས་མཉམ་པར་དམིགས་ན་གཉིས་ཀ་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ་གང་རུང་བཅད་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བའམ། སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་སྒྲ་དང་གཟུགས་དུས་མཉམ་པར་དམིགས་ཀྱང་མངོན་སུམ་གཉིས་ཀ་ཚད་མ་ཡིན་པའམ། མིག་གཡས་གཡོན་གཉིས་ཀས་སྔོན་པོ་གཅིག་
20-1-272b


དམིགས་ཀྱང་གང་རུང་རེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཚད་མ་མིན་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་ནུས་པ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པའི་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ་ཡུལ་ཙམ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་རྟེན་ཐ་དད་ལས་
སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྒྲ་ཤེས་དང་གཟུགས་ཤེས་བཞིན་ནོ། །རྒྱུད་ཐ་དད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རྫས་ཐ་དད་དུ་བཞག་ཀྱང་དུས་མཉམ་པའི་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་བློ་ལ་རང་རིག་པ་གསལ་རིག་ཙམ་གྱི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ལས་རྒྱུད་ཐ་དད་དུ་མི་
འགྱུར་ཏེ། སྔར་བློ་གཅིག་ལ་དུ་མར་སྣང་ཡང་གཅིག་ཏུ་བཞག་རུང་བར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དབང་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་འདི་ལ་སྤེལ་མར་སྐྱེ་བ་དང་། དབང་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཕན་ཆད་ཡིད་མངོན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང་། དབང་མངོན་གྱི་རྒྱུན་
མཐར་སྐྱེ་བ་དང་། དབང་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཕན་ཆད་རྒྱུན་འགྲོགས་ནས་སྐྱེ་ཞིང་མཐར་དབང་མངོན་སྐད་ཅིག་ཐ་མའི་དུས་སུ་ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ལུགས་བཞི་ལས་ཕྱི་མ་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་
འཛིན་ཡིད་མངོན་སོགས་ཡོད་པ་ནི་ལུང་ལས་མ་གཏོགས་པར་རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡང་མི་སྲིད་ལ། དབང་ཡིད་འགྲོས་ནས་སྐྱེ་བ་འདི་ལུགས་ཐ་ཆད་ཡིན་ཞེས་དཔེ་ལ་ལར་སྣང་ཡང་། གཟུགས་སོགས་ལྔ་ཀ་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པ་འདི་ཡིད་ཡིན་གྱི་གཞན་
དུ་དབང་ཤེས་ལྔས་ནི་རང་ཡུལ་སོ་སོ་བ་ལས་གཞན་འཛིན་པ་མི་སྲིད་དོ། །གང་དུ་མིག་དེ་ཡུལ་ལ་མི་ལྟ་བར་བཙུམ་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ན་མིག་བློའི་མངོན་སུམ་མེད་པ་བཞིན་གཞན་ཀུན་ལའང་འདྲ་ཞིང་། དབང་ཤེས་ལྔས་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་མཚན་ཇི་
20-1-273a


ལྟར་མཐོང་བ་ཕྱིས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིད་མིན་ན་གཞན་གང་ཞིག་ཡིན། ཡུལ་མཐོང་བའི་དབང་ཤེས་ལྔ་ལས་གཞན་དུ་དེ་དུས་མཐོང་མཁན་ཡིད་ཤེས་མི་དགོས་ན་དེ་དུས་ཀྱི་ཡིད་དང་དབང་ཤེས་ཐ་དད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་
རང་གིས་མ་མྱོང་བར་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་དྲན་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་ལ། རྒྱུད་གཅིག་པས་དྲན་ན་ནི་མིག་བློས་ཀྱང་སྒྲ་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་ཤེས་ལ་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་དྲན་པ་མེད་དེ་རང་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔའི་རང་མཚན་
གསལ་པོར་མཐོང་བའི་ཡིད་མངོན་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔ་ཇི་ལྟར་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དྲན་པའི་ཤེས་པ་མྱོང་བས་གྲུབ་པས་སོ། །དེ་འདྲའི་ཡིད་མངོན་དེ་ཡང་དབང་མངོན་དང་སྤེལ་ནས་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་ཚོགས་པའི་སྐད་ཅིག་གི་རྒྱུན་བར་མ་
ཆད་པའི་སྐབས་ན་ཤེས་པ་སྔ་མ་སྔ་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཡང་ཡོད་པས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པས་དབང་མངོན་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། དབང་ཤེས་དང་སྣང་ཡུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དམིགས་པས་ན་སྤེལ་མའམ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་
ཡིད་མངོན་ཁོ་ན་སྐྱེ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དབང་མངོན་རྫོགས་པའི་རྒྱུན་མཐར་ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ན་སྐྱེ་སྟེ། དབང་མངོན་ཡོད་པའི་དུས་ན་དབང་མངོན་གྱིས་གེགས་བྱས་ནས་ཡིད་མངོན་མི་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་ཆད་དེ་མིག་གིས་གཟུགས་
སྣ་ཚོགས་བར་མ་ཆད་དུ་འཛིན་པ་ན་ཡིད་མངོན་སྐྱེ་བའི་གོ་བཀག་ནས་མཐར་གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བ་མ་འགགས་པ་དེའི་བར་དུ་ཡིད་མངོན་མི་སྐྱེ་ལ། དེ་ལྟ་ན་གར་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་དབང་མངོན་བར་མ་ཆད་དུ་སྐྱེ་བ་ན་དབང་མངོན་རྫོགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་མཐར་
20-1-273b


དབང་མངོན་གཞན་གྱིས་གོ་མ་བཀག་པའི་ཡིད་མངོན་སྐྱེ་བའི་དུས་དེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ་བཞག་པར་མི་ནུས་ལ། ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་མས་དབང་མངོན་རྒྱུན་རྫོགས་ཁའི་ཡུལ་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་ལས་གཞན་མ་མཐོང་ན་ཡུལ་ཡུན་རིང་པོར་མཐོང་བའི་རྣམ་པའང་ཇི་ལྟར་
དྲན་ཏེ། དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་མས་ཕན་ཅི་ཡང་མི་ཐོགས་པས་དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔ་གསལ་པོར་མཐོང་བའི་ཡིད་མངོན་མེད་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དབང་ཡིད་མངོན་སུམ་འགྲོས་གཉིས་པ་ཅན་དུ་ངེས་པར་ཁས་བླང་བར་
བྱ་ལ། དུས་མཉམ་པའི་དབང་ཡིད་དེ་དག་གསལ་རིག་གི་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་དུས་མཉམ་པར་མྱོང་བའི་རང་རིག་གི་ཆ་ནས་མངོན་སུམ་འགྲོས་གསུམ་པའོ་ཞེས་སུའང་བཞེད་མོད། རང་རིག་ནི་ཤེས་པ་ཀུན་ལ་ཡོད་པས་དེའི་འགྲོས་མ་བརྩིས་ཀྱང་
འགལ་བ་མེད་མོད་དབང་ཡིད་མངོན་སུམ་ནི་འགྲོས་གཉིས་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་གཞུང་གིས་གྲུབ་ལ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་གེགས་བྱེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ་འགལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་དཔེར་ན་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་སུམ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་
བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ངེས་པ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱི་མཐུས་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་དེ་དག་གི་རྟེན་དབང་པོ་ཉིད་རང་གི་རིགས་འདྲ་ལས་རིགས་འདྲ་བར་མ་ཆད་དུ་རྒྱུན་ཡོད་པས་དེ་ལས་སྐྱེས་བའི་ཤེས་
པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སམ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་ངེས་ཀྱི། རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་འགགས་མ་ཐག་པ་ལས་ཡིད་དབང་རང་ལ་དེ་འདྲའི་རྟེན་ལོགས་སུ་མེད་པས་ན་ཡིད་ཁོ་ནས་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་མི་ངེས་ཏེ། དེ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལ་ངེས་པར་
20-1-274a


ལྟོས་པས་ན་ཡུལ་ངེས་པ་ནི་དབང་པོའི་ཤེས་པས་ངེས་པ་ཉིད་དུ་མིང་ཐོབ་སྟེ། ཡུལ་སྔོན་པོ་ཡིན་པར་མིག་ཤེས་ཚད་མས་གྲུབ་ཅེས་བྱའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་གྲུབ་ཅེས་མི་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་སྔོན་པོ་གཅོད་པ་ལ་དབང་ཤེས་ནི་རང་དབང་གིས་
འཇུག་ལ། ཡིད་ནི་དབང་ཤེས་དེ་ལ་ལྟོས་དགོས་པའི་ཕྱིར་དེས་གྲུབ་པར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྩོད་པ་འགོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། གཟུགས་སོགས་ཤེས་པའི་གཟུང་ཡུལ་ཤེས་པ་རང་དང་དུས་མཉམ་པ་དེ་ཡིན་པར་རློམ་པ་དག་ན་རེ། 
འབྲས་བུ་ཤེས་པ་དེ༷་དང༷་དེ་བྱེ༷ད་པ་གཟུང་ཡུལ་གཉིས་དུས༷་མཚུངས༷་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་མི་འཐད་དེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་རང་ཉིད་ཡོད་པའི་དུས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་མེ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་ཚ་བ་ཡིན་གྱི་མེ་འགགས་ནས་ཚ་བ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །
དེ་ལྟ་ནའང་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་སྔོན་པོ་རང༷་ཉིད་འཛིན་པའི་ཤེས༷་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དེ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཅ༷ན་གྱི་དོན༷་སྔོན་པོའི་སྐད་ཅིག་དག༷་ནི༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དབ༷ང་པོ༷འི་ཤེས༷་པ༷་དེ་ཡི༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ཏེ་ཡིད་མངོན་སྐད་ཅིག་དང་
པོ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་སུ་དེ་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ༷་ན༷། ཞེས་སམ། ཡང་ན་མིག་ཤེས་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་སྔ་ལོགས་སུ་ཡིད་བྱེད་དེ་དང་དུས་མཉམ་པར་ཚོགས་པའི་དོན་དེ་དབང་ཤེས་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་ཡང་འདྲ་སྟེ། དོན་ལ་ཤེས་
པའི་གཟུང་དོན་སྔར་བྱུང་བ་མི་འཐད་ཅེས་རྒོལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་དུས་མི་མཉམ་པར་བསྟན། །དེ་ལ་གཟུང་བར་འཇོག་པ་འཐད། །དང་པོ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་སྔར་མེ༷ད་པ༷་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར་ན་འབྲས་བུའི་སྔར༷་
20-1-274b


འབྲས་བུ་དེ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ས་བོན་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། སྔར་མེད་ནུས་པ་མེད་ཕྱིར་དང༷་། །ཞེས་འདོན་ནོ། །ཕྱིས༷་འབྲས་བུ་ཡོད་ཟིན་ནས་ཀྱང༷་རྒྱུ་དེས་ཕན་པ་གང་ཡང་ཉེ༷་བར༷་མི༷་སྦྱོར༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། རང་གྲུབ་ཟིན་
པ་དེ་གཞན་གང་ལའང་རག་ལས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་སྔར་མེད་པ་ལས་མི་སྐྱེ་ཞིང་དུས་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རྒྱུ༷་ཡིན་ནོ་ཅོག་རྣམ༷ས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ནི་སྔར༷་ཡོ༷ད་ཡི༷ན་པས་ཁྱབ་ལ། འབྲས་དུས་ན་འགག་པས་ཁྱབ་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ན་དུས་མཉམ་པའི་ཡུལ་དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་སྔོན་པོ་རང༷་ཉིད་འཛིན་པའི་བློ༷་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་དང་བཅས༷་པ་སྟེ་དུས་མཉམ་པར་ལྷན་ཅིག་ཡོད་པའི་དོན་དེ་དུས་མཉམ་པའི་བློ་དེའི་གཟུང་དོན༷་མི༷ན་ནོ། །
གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། གཟུང་ཡུལ་འཛིན་པ་གཉིས་དུས༷་ཐ༷་ད༷ད་པས༷་ན་འཛིན་པ་དེས་སྣང་ཡུལ་ཇི༷་ལྟར༷་འཛིན༷་ཏེ། འཛིན་པ་པོ་དང་འཛིན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་དུས་མཉམ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལག་པས་གཟུང་བ་
བཞིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། མ་བརྟགས་པར་དུས་མཉམ་པ་ལ་གཟུང་བར་ཐ་སྙད་བཏགས་ཀྱང་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་དུས་མཉམ་པ་ལ་ཕན་འདོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མི་འཐད་པས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེད་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུབ་པའི་རིག༷ས་པ༷་ཤེས༷་པ༷་ཡིས༷་ཤེས༷་པའི་རྣམ༷་པ༷་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་འཇོག༷་
ནུས༷་པའི༷་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་ལ༷་ནི༷་གཟུང༷་བར༷་ཤེས༷་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ། སྔོ་འཛིན་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་པོ་སོགས་རྒྱུ༷་དུ༷་མ༷་ཉི༷ད་ཡོ༷ད་ན༷་ཡང༷་འབྲས༷་བུ༷་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་དེའི་ནང་ནས་གང་གི་རྗེས༷་སུ་བྱེ༷ད་པའི་རྣམ་པར་
20-1-275a


སྐྱེ༷་བ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་ཡུལ་སྔོན་པོ་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷འམ་རྣམ་པ་དེ༷་རང་གི་སྔ་ལོགས་ཀྱི་གཟུང་དོན་སྔོན་པོ་དེ་ཡིས་བཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་དེ་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ཀྱང་གཟུགས་དེས་བཞག༷་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་
དང༷་། འབྲས་བུ་དེས་རང་གི་རྒྱུའི་རྣམ་པ་བཟུང་བའི་ཆ་ནས་རྒྱུ་དེ་ཉིད་གཟུང༷་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བུ་ཕ་ཡི་གཟུགས་དང་འདྲ་བ་ལ་བུས་ཕ་ཡི་གཟུགས་བཟུང་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་བུའི་ལག་པས་དུས་ཅིག་ཅར་ཕའི་གཟུགས་བཟུང་བ་མ་ཡིན་པ་
ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ད་ལྟ་གསལ་པོར་སྣང་བཞིན་པ་འདི་ནི་གཟུང་རྣམ་ཉིད་དུ་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རང་རིག་མངོན་སུམ་ལ། །མྱོང་བ་རང་རིག་རྟོག་བྲལ་བསྒྲུབ། །དེ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དགག །དང་པོ། བདེ༷་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆགས་སྡང་ལ་སོག༷ས་
པ་དབང་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་གསལ་བར་མངོན་སུམ་མྱོང་ལ་བདེ་སོགས་དེ་ཡི་བདག༷་ཉི༷ད་དེ་རང་མཚན་ནི་གཞན༷་མི༷་རྟེན༷་པ་སྟེ། རང་དུས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ན་མི་གནས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་རང་མཚན་ལ་བརྡ༷་བྱེ༷ད་པར༷་ནི་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་
ཏེ་ཤེས་པ་རང་ཉིད་ཁོ་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ཙམ་མོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་བདེ་སོགས་དེ༷་དག༷་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རང༷་རིག༷་པ་ནི༷་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ། བརྗོ༷ད་པ་སྒྲ་དང༷་རྗེ༷ས་སུ་འབྲེལ༷་བ་ཅ༷ན་མ༷་ཡི༷ན་པས་རྟོག་མེད་དུ་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ལ། བདེ་སོགས་
ནང་གི་བེམ་པོ་དང་། །ཕྱི་ཡི་བེམ་པོར་འདོད་པ་དགག །དང་པོ་ལ། འདོད་པ་བརྗོད་དང་དེའི་ལན་བསྟན། །དང་པོ། མིག་ཤེས་སོགས་གཞན་རིག་ཀྱང་རང་རིག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ན་བདེ་བ་སོགས་ནི་སེམས་མེད་ཡིན་པས་གཞ༷ན་ཡང༷་རིག༷་པར་བྱེ༷ད་པ༷་
20-1-275b


མིན༷་པ་དེ༷་དག༷་གིས་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷་དེ་བས་ཀྱང་ཅི༷་ལྟར༷་རིག༷་སྟེ་མི་རིག་མོད། འོན་ཀྱང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་ནི་ནང་དུ་བདག་གི་དོན༷་གཅི༷ག་ལ༷་འཕྲོད་པ་འདུ་བས་འབྲེལ་ཞིང་བརྟེན༷་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ༷་ཤེ༷ས་ཀྱི༷་ཡུལ་ལམ་རིག༷་པར་བྱ༷་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་
ཏན་ཡིད་དེས་བདེ་བ་སོགས་ཀྱང་དམིགས་པ་ན་བདག་དང་ཡིད་དང་བདེ་བ་འདྲེས་པ་ལྟར་འཛིན་པ་སྟེ། དོན་ལ་བདེ་སོགས་ནི་ནང་དུ་བདག་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཞིག་ཡི༷ན་ནོ་ཞེས༷་འ༷ག༷འ་ཞིག༷་སྟེ་བྱེ་བྲག་པ་བདག་གིས་དེ་སྐད་ཟེར༷་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐབས་ཕྱི་དང་ནང་གི་བེམ་པོ་
ཞེས་པ་རང་ལུགས་ལ་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པ་ལ་བེམ་པོར་འདོད་པ་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་པ་འདི་པས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཤེས་པ་མེད་པ་ལ་བེམ་པོར་འདོད་པ་དེ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་དགག་པ་ལ། བདེ་སོགས་བློ་ལས་གཞན་མིན་
བསྒྲུབ། །དེ༷་མྱོང་གཞན་མེད་རང་རིག་ཡིན། །དང་པོ་ལ། ཁྱབ་བསྒྲུབ་རྟགས་འགོད་ཕྱོགས་ཆོས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབ་པ་ནི། །འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཀུན་ཀྱང་རིགས་གཅིག་པ་དེ༷་དང༷་། དེ༷་མིན༷་པ་རིགས་མི་མཐུན་པའི་རང༷་བཞིན༷་ཅ༷ན་
ཀུན་ནི་ཅི་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། རིགས་འདྲ་བ་དེ༷་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༷་དེ༷་མིན༷་པའི་དངོས༷་རྒྱུས༷་བསྐྱེ༷ད་པ་ཁོ་ནའི་དབང་གིས་ཏེ་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་སྣང་ཞིང་ཐ་མི་དད་པ་ལས་རིགས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འཇིམ་པ་དང་སྣལ་མའི་རྒྱུ་ལས་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་
བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབས་ནས། གཉིས་པ་རྟགས་འགོད་པ་ནི། དབང་ཡིད་ཀྱི་གཙོ་སེམས་རྣམ༷་པར་ཤེས༷་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དེ༷་དག་ལ༷ས་སྐྱེ་ཡི་གཞན༷་མིན༷་པ་སྟེ་གཞན་ལས་སྐྱེས༷་པ་མིན་པ་འཁོར་སེམས་བྱུང་ཚོར་བ་བདེ༷་བ་ལ་སོ༷གས་པ་དེ༷་ཅིས་ཤེས༷་
20-1-276a


པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་གཅིག་གི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། དབང་ཡིད་གཉིས་རྐྱེན་གསུམ་ལས་སྐྱེ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ལས་མིན། །དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་སྤང་། །དང་པོ། 
ཚོར་བ་བདེ་སོགས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། བདག་གི་ཡོན་ཏན་འདུ་བྱེད་པ་ལས་དབང་ཤེས་སྐྱེ་ལ། བདག་གི་ཡོན་ཏན་འབད་རྩོལ་དང་ཆོས་མིན་སོགས་ལས་བདེ་སོགས་ནང་གི་བེམ་པོའི་ངོ་བོར་སྐྱེའོ་ཟེར་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་
གཟུགས་ལྟ་བུའི་དོན་རུང་བ་ན་ཡོད་པ་དང་བཅས༷་པ་དང་། བདག་རྐྱེན་དབ༷ང་པོ༷་བསླད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་རུང༷་བ༷་དང༷་། གཉིད་དང་བསླད་པ་སོགས་དང་བྲལ་ནས་ཡུལ་གྱི་བདག༷་ཉི༷ད་ཇི༷་ལྟ༷འི་རྣམ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བའི་སེམ༷ས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཏེ། དེ་ལྟར་
རྐྱེན་གསུམ་པོ་དེ་གང་དུ་ཡོ༷ད་པ་ན༷་བདེ༷་བ༷་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ༷་སོག༷ས་པ་ངེས་པར་སྐྱེ༷་བར༷་མཐོང༷་ལ། གཟུགས་སོགས་འཛིན་པའི་ཡི༷ད་དང་དེའི་འཁོར་གྱི་བདེ་སོགས་ཀྱང༷་དེ༷་དང༷་མཚུང༷ས་པ༷་སྟེ་རྐྱེན་གསུམ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་རྐྱེན་
གསུམ་ལས་སྐྱེ་བར་དམིགས་ཀྱང་དེའི་དུས་ན་ནང་གི་བདེ་སོགས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པ་མི་ཁེགས་སོ་སྙམ་ན། རྐྱེན་གསུམ་པོ་དེ༷་དག༷་མེ༷ད་པ་དང༷་ཡོ༷ད་པ༷་ན༷་ཡུལ་དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་གང་ཟག་འག༷འ་ལ༷་སེམས་བྱུང་བདེ༷་བ་ལ༷་སོགས་དང༷་། གཙོ་སེམས་
དབང་བློ༷་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རིམ་བཞིན་སྐྱེ༷་བ་དང༷་མི༷་སྐྱེ༷་བར་མཐོང༷་བ་དེའི༷་ཕྱིར༷་རྐྱེན་གསུམ་པོ་དེ༷་ལ༷ས་བདེ་སོགས་དེ༷་སྐྱེ༷་ཡི་གཞན༷་བདག་གི་ཡོན་ཏན་འདུ་བྱེད་པ་སོགས་ལ༷ས་མིན༷་ཏེ། རྐྱེན་གསུམ་པོ་སྤངས་ནས་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་ལ། རྐྱེན་གསུམ་
20-1-276b


ཚོགས་པ་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་ནུས་པས་ན་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། བདེ་སོགས་རྐྱེན་གསུམ་པོ་འདི་ཁོ་ནའི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་བས་སོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ངེས་པ་ཅན་དུ་
མཐོང་བའི་རྒྱུ་བོར་ནས་རྒྱུ་གཞན་རྟོག་ན་འཇིམ་སོགས་བུམ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་སྣམ་སོགས་དེའི་རྒྱུར་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བདེ་སོགས་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་མྱོང་བ་མིན་པར་ཐ་དད་དུ་མྱོང་བའམ་མཐོང་བ་ཙམ་ཡིན་ན་འདས་པའི་གདུང་བ་སོགས་
དྲན་པའམ་བུམ་སོགས་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བདེ་བས་ཕན་པ་དང་གདུང་བས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ། རྒྱུ་མཚུངས་པས་བདེ་སོགས་དང་བློ་གཅིག་ཡིན་པ་ལྟར་རྐྱེན་གསུམ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་བདེ་སྡུག་སོགས་སྐྱེ་ཚུལ་ལ་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་
བས་ན་རྐྱེན་གསུམ་ཙམ་ལས་བདེ་སོགས་མ་ཡིན་ཏེ། ནང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྐྱེན་གསུམ་ལས་སྐྱེ་བ་ཙམ་དུ་མཚུངས་ཀྱང་རྐྱེན་དེ༷་དག༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་མི་འདྲ་བ་ལ༷ས་བདེ༷་སྡུག༷་ལ༷་སོག༷ས་པ་སྟེ་བཏང་སྙོམས་དང་བཅས་པ་རྣམས་མི་འདྲ་བར་
ཐ༷་ད༷ད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། དམིགས་རྐྱེན་ཡིད་འོང་དང་ཡིད་མི་འོང་དང་ནང་གི་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་འགའ་ཞིག་ལ་གནོད་པ་འགའ་ཞིག་ལ་བདེ་བར་འཆར་ཏེ་ཡིད་ལོག་དང་ཆགས་ལྡན་ལ་བུད་མེད་ལྟ་བུ་དང་། དབང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་སྟེ་རི་དྭགས་
མེའི་གཙང་སྦྲ་ཅན་དང་ཕལ་པ་ལ་མེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀར་གྲུབ་པའི་དཔེར་བྱ་ན༷་དབང་ཡུལ་ལས་སྐྱེས་པར་འདྲ་ཡང་ཡིད་བློ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ནི༷་ཁ་ཅིག་ཡུལ་དེ་ལ་གསལ༷་བས་འཇུག་པ་དང༷་ལ་ལ་མི༷་གསལ༷་བའི་རྣམ་པ་དང་ལ་ལར་ཐེ༷་ཚོམ༷་དུ་འགྱུར་པ་
20-1-277a


བཞིན༷་ནོ། །དེས་ན་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བདེ་སོགས་དེ་མྱོང་བ་གཞན་མེད་པར་རང་རིག་ཡིན་པ་ལ། དཔྱད་
ན་བདེ་སོགས་རང་རིག་ཡིན། །ཐ་སྙད་དེ་ཡིས་དོན་རིག་འཐད། །དང་པོ་ལ། དབང་ཡིད་རིམ་འཇུག་དང་ཅིག་ཅར། །ཕྱོགས་ལ་བདེ་སོགས་གཞན་མྱོང་དགག །དང་པོ་ལ། ཡུལ་ཅན་བློ་ལ་བརྟགས་ནས་དགག །གཟུང་ཡུལ་དོན་ལ་བརྟགས་ནས་
དགག །དང་པོ་ལ། དོན་བདེ་རེ་རེ་འཛིན་པ་དང་། །གཉིས་ཀ་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབང་ཤེས་རང་དུས་བདེ་མི་འཛིན། །སྤེལ་ནས་འཛིན་པ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། བདེ་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་བསྙོན་མེད་དུ་
གྲུབ་ལ་དེ་ཡང་མྱང་བྱ་མྱོང་བྱེད་ཐ་དད་དུ་ཡོད་ན་མི་འཐད་པས་རང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བདེ་སོགས་མྱོང་བར་མི་སྲིད་དེ་འདི་ལྟར་དབང་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་བདེ་བ་
འཛིན་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་ལྟར་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན༷་གང༷་ཞིག་དབང་པོའི་གཟུང་ཡུལ་དུ་ཉེ༷་བས་དོན་དེ་འཛིན་གྱི་བློ༷་དང༷་ནི༷་ལྷན་ཅིག་ཚོར་བ་བདེ༷་བ་ལ་སོག༷ས་པ་དེ༷་དག༷་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར༷་བ༷་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་
གཟུང་དོན་དེ༷་བོར༷་ནས༷་ནི༷་ནང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་བདེ༷་བ་ལ་སོག༷ས་པ་ཉི༷ད་དབང་མངོན་དེས༷་ནི༷་ཇི༷་ལྟར༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཡུལ་ཉེ་བ་བོར་ནས་རང་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནང་གི་དོན་ལ་ཅི་ལྟར་དམིགས་ཏེ་དམིགས་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་དམིགས་ན་དབང་པོས་ཡུལ་ལ་
20-1-277b


ལོངས་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་དེ་ནི་སུས་ཀྱང་ཚོར་བ་མི་སྲིད་དེ། ཡུལ་ཉིད་བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་ལ་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བཞིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་བདེ་བ་དེ་ཡུལ་དེས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་བྱུང་མིན་ན་དེ་རང་དུས་ན་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ལ་ཡིད་ཀྱང་
དེ་དུས་མི་སྐྱེ་བར་ཁྱོད་འདོད་པས་སོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་དོན་བདེ་བ་ཅིག་ཅར་མི་འཛིན་ཡང་དབང་ཤེས་ཀྱི་དོན་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་བདེ་བ་རིམ༷་གྱི༷ས་སྤེལ་མར་འཛིན༷་ནོ་ཞེ་ན༷། དོན་དེ༷་དང་བདེ་བའི་མྱོང༷་བ༷་གཉིས་ཀའང་བར་རྣམ༷་པར་ཆ༷ད་པ་མེ༷ད་པར༷་སྣང༷་བར་མི༷་
འགྱུར་ཏེ། ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་བར་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོད་ཀྱང་འཇུག་པ་མགྱོགས༷་པའི་ཕྱིར༷་བར་མ་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་ངོ་ཞེ༷་ན༷། མགྱོགས་པ་དེ༷་གཉིས་ཀ་ལའང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར༷་དོན་སྣང་བར་མ་ཆད་དུ་སྣང་ན་དེའི་དབང་གིས་ཅིག་ཤོས་བདེ་
བ་ལྟ་བུའི་མྱོང༷་བ༷་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར་བ་ཅིས༷་མ༷་ཡིན་ཏེ། གང་བར་མེད་པར་སྣང་བ་དེ་དག་གིས་ཅིག་ཤོས་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཆའམ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་གྱི་སྣང་བའི་གོ་ཡང་མི་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་བཞིན་གཉིས་ཀའི་སྣང་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་ན་ནི་ཅིག་ཅར་དུ་སྣང་
བར་གདོན་མི་ཟ་སྟེ་སྔོ་སེར་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །བར་ཆོད་པས་ཆོད་པར་སྣང་བ་བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་མགྱོགས་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ནའང་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་དེའི་དབང་གིས་ཅིག་ཤོས་སྒྲིབ་པར་མི་བྱེད་པ་མི་རིགས་ཏེ། མགལ་མེ་
བར་མ་ཆད་དུ་སྣང་བའི་ཁྱུད་འཁོར་དེར་མགལ་མེ་ལས་གཞན་མི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་དོན་བདེ་གཉིས་ཀ་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་འཛིན་པའི་ལུགས་དགག་པ་ནི། དོན་དང་ནང་གི་བདེ་བ་དབང་པོས་ཅིག་ཅར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དུས་སྔ་ཕྱི་མེད་པ་དང་
20-1-278a


གཉིས་ཀ་བར་མ་ཆད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དབང་ཤེས་གཅི༷ག་གིས༷་རང་ཡུལ་དང་གཞན་ཡུལ་གཉི༷ས་ཤེས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། དབ༷ང་པོ༷འི་སེམ༷ས་ནི༷་རང་གི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས༷་པའི་ཕྱིར༷་
དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རེས་འགའ་རྣ་བས་ཀྱང་གཟུགས་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་སོགས་སྲིད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ནང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ནི་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་ན་དེ་ཕྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་མིག་སོགས་དབང་པོའི་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་དམིགས་ཏེ་དམིགས་པར་
མི་སྲིད་པ་དང་། གཞན་ཡང་དབང་ཤེས་ཀྱི་གཟུང་ཡུལ་ལ་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་བདེ༷་སོ༷གས་མེ༷ད་ཀྱང༷་དོན༷་དེ་དག༷་ལ༷ས་བདེ་སོགས་ཀྱི་མྱོང་བ་སྐྱེ༷་བའི་ཕྱིར༷་བདེ་སོགས་དེ༷་ལ་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་གྲུབ༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། བདེ་བ་
ནང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པ་ལས་ནམ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ཡོད་པར་དམིགས་མི་སྲིད་པས་དེ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་ནས་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དོན་ལ་བརྟག་པ་ལ། །ཡན་གར་དུ་ནི་འཛིན་པ་དགག །ལྷན་ཅིག་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དགག །
དང་པོ། དོན་དང་བདེ་བ་འདི་དག་སོ་སོར་དམིགས་པ་ཡིན་ནམ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་དོན་དང་བདེ་བ་གཉི༷ས་ཀྱི༷ས་སོ༷་སོ༷་སོ༷་སོར༷་ཏེ་ཡན་གར་བ་ཡང་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་ནུས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་སྔོ༷་སེར་སོ༷གས་རེ་རེས་ཀྱང་དབང་ཤེས་
སྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་དོན་ཡུལ་དུ་མེད་པར་བདེ༷་སོག༷ས་ཡན་གར་བ་འབའ༷་ཞིག༷་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་འཛིན༷་པར༷་འགྱུར༷་རིགས་ནའང་། བདེ་སོགས་དེ༷་སྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་དོན༷་གཟུག༷ས་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱིས༷་མ༷་བཟུང༷་བར༷་བདེ་སོགས་དེ༷་
20-1-278b


ཡན་གར་དུ་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་མྱོང༷་བར༷་ནི༷་མི༷་རིག༷ས་སོ༷། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་བ་དངོས་དང་དེ་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། དོན་མ་བཟུང་བར་བདེ་སོགས་མྱོང་བ་མི་སྲིད་པ་ནི་དོན༷་དང༷་བདེ་བ་སོགས་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཉི༷ད་དུ་འཛིན༷་པས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདེ༷་སོག༷ས་ཀྱི་
ནི༷་དབང་ཤེས་ལ་ཕན་པའི་ནུས༷་པ༷་ཅི༷་ཞིག་བྱས་ཏེ། གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན་བདེ་བ་དེས༷་བསྐྱེ༷ད་པའི་དབང་པོའི་བློ༷་ནི་ཁྱོད་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དབང་པོ་ནི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ལ་བདེ་བ་ནི་ནང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས་དེ་ལྷན་ཅིག་ཡོད་པ་མི་སྲིད་ལ། ཡོད་དུ་ཆུག་
ཀྱང་དབང་པོ་དེ་མི་འཛིན་ཏེ་གཟུགས་དང་རོ་ལྷན་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་མིག་གིས་རོ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དོན་མེད་མྱོང་བ་མི་འཐད་དང་། །དེས་ན་ཡུལ་གྱི་བདེ་མི་མྱོང་། །དང་པོ། དབང་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེ་བ་མྱོང་བར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། 
ཁྱོད་ལྟར་ན་ཕྱི་དོན་གཟུགས་སོགས་ལ་བདེ་སོགས་ཡོད་པར་མི་འདོད་པས་དེ་དབང་ཤེས་ཀྱི་གཟུང་དོན་དུ་མེད་པར༷་ཡང་ནི༷་བདེ༷་བ་ལ༷་སོག༷ས་པ་མིག༷་ལ་སོག༷ས་པའི་ཤེས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་མྱོང༷་ན་ནི༷་དབང་ཤེས་དེ་ཟླ་གཉིས་དང་སྐྲ་ཤད་སྣང་བའི་བློ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་
དུ་འཁྲུལ་བློ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། གཟུགས༷་སྒྲ་སོ༷གས་དང་བུ༷ད་མེ༷ད་སོགས་ཀྱི་མཛེས་མི་མཛེས་ལ་སོག༷ས་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ན༷མ་ཡ༷ང་མི༷ག་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དག་གིས༷་མི༷་འཛིན༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐོང་བར་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་
པར་འགྱུར་རོ། །འགྲེལ་པ་རྣམས་སུ་དོན་གཟུགས་སོགས་མེད་པར་བདེ་སོགས་ཡན་གར་དུ་འཛིན་ན་གཟུགས་སོགས་བདེ་བའི་རྟེན་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་དབང་མངོན་གྱིས་གཅོད་མི་ནུས་པའི་དོན་དུའང་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པའི་གཟུང་དོན་
20-1-279a


དུ་བདེ་སོགས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ནང༷་བདག་གི༷་ཡོན་ཏན་བདེ་བ་སོགས་རྒྱུའམ་ཡན༷་ལག༷་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས༷་པའི༷་རང་བཞིན་ཅན་དེ་དབང་ཤེས་འདི་ཡི་གཟུང་དོན༷་དུ་ཡོ༷ད་དེ་བདག་ནི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་
ཀྱང་དེར་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དབང་ཤེས་རྣམས་ནང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ན་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་དོན་དེ་འབའ་ཞིག་འཛིན་པར་འགྱུར་གྱི་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་དོན་ནམ་ཡང་མཐོང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དེའི་གཟུང་དོན་ནང་གི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཡིན་པས་རང་གི་གཟུང་དོན་
བོར་ནས་གཞན་འཛིན་པར་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ། ཉེས་པ་དེར་དོགས་ནས་དབང་ཤེས་ཀྱིས་དོན༷་ཁོ་ན་འཛིན༷་པ་ཡིན་གྱི་བདེ་བ་མི་འཛིན་ཏེ་དེའི་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན༷་ནི༷། ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པའི་བདེ༷་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ནམ་ཡང་མྱོང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་
ཏེ། གཟུགས་མཐོང་བཞིན་དུ་ནང་གི་བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཡིད་མེད་པར་ཁྱོད་འདོད་ཅིང་དབང་ཤེས་རང་གིས་ནི་བདེ་བ་མི་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སུ་ཡང་འདོད་ཡོན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་དབང་ཡིད་ཅིག་ཅར་འཇུག་པར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པ་
ལ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་དེའི་ལན་འགོག །དང་པོ། ཡུལ༷་དོན་དེ༷་དང༷་ནི༷་ནང་གི་བདེ་སོགས་དེ༷་ཡོ༷ད་པ་ལ༷ས་དབང་ཡིད་ཀྱི་བློ༷་གཉིས་པོ་ནི༷་ཅི༷ག་ཅ༷ར་སྐྱེ༷་བ་ཡིན་པས་ཡུལ་མྱོང་བཞིན་བདེ་བ་མྱོང་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན༷་ནི༷། དུས་ཅི༷ག་ཅར༷་ཡིད་དུ་འོང་མི་འོང་གི་དོན༷་གཉིས་
ནི༷་ཡུལ་དུ་ཡོ༷ད་པ༷་ན༷་བདེ༷་སྡུག༷་དག༷་ནི༷་ཅིག་ཅར་རིག༷་པ༷ར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕ་རོལ་ལན་བརྗོད་དེ་ཉིད་འགོག །དང་པོ། བདེ་སྡུག་སོགས་ཡུལ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་སྐྱེ་སྟེ་ནང༷་གི༷་ཉེར༷་ལེན༷་ཡིད་ཀྱི་ཤེས༷་པ༷་ཡང༷་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་ཡོ༷ད་ན༷་སྡུག༷་བསྔལ༷་ལ༷་སོག༷ས་པ་
20-1-279b


འབྱུང༷་བ་ཡིན་ལ། ཉེར་ལེན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་གཅི༷ག་པོ༷་དེ༷་ནི༷་བདེ་བའི་ཉེར་ལེན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཉེར་ལེན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགལ༷་བ༷་ཡི༷་ཉེར༷་ལེན༷་མིན༷་པར༷་འདོ༷ད་པའི་ཕྱིར་བདེ་སྡུག་ཅིག་ཅར་དམིགས་པའི་སྐྱོན་དེ་མེད་ཅེ༷་ན༷། གཉིས་པ་ལ། 
གནོད་པ་བརྗོད་དང་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། བདེ་སོགས་ཤེས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཁྱོད་ལྟར་ན་བདེ་སོགས་ཤེས་པར་མི་འདོད་ལ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི༷ས་ན་རྣམ༷་པར༷་ཤེ༷ས་པ༷་ནི༷་བདེ་སོགས་མི༷་ཤེ༷ས་པ༷་དེ་ཡི༷་ཉེར༷་ལེན༷་གྱི་རྒྱུ༷་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་མི་རིགས་སོ། །
གཉིས་པ། ཉེས་པ་དེ་བཟློག་ཏུ་མེད་པར་མཐོང་ནས་ཤེས་པ་བདེ་སོགས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཀྱང་བདག༷་པོ༷་ཡི་རྐྱེན་ཉི༷ད་དུ༷་འགྱུར༷་བ་ཡི༷ན་ནོ༷་ཞེ་ན༷། བདག་པོའི་རྒྱུ་དེ༷་ནི༷་འབྲས་བུ་འགལ༷་བ༷་དག༷་ལ༷འང༷་གཉིས་ཀའི་རྒྱུར་མཐོང༷་སྟེ། དཔེར༷་ན༷་ཉི་མའི་སྣང༷་བ་གཅི༷ག་
ཉིད་མཚ༷ན་མོར་རྒྱུ༷་བ་འུག་པ་སོགས་དང༷་དེ༷་ལ༷ས་གཞན༷་པ་མི་ལ་སོགས་པའི༷་དབ༷ང་པོ༷་དག༷་ལ་རིམ་པ་བཞིན་གཟུག༷ས་མཐོང༷་བ༷་དང༷་མི༷་མཐུན༷་པ་སྟེ་མི་མཐོང་བ་དང༷་། མཐུན༷་པ༷་སྟེ་མཐོང་བའི་བདག་རྐྱེན་ཅི༷ག་ཅར༷་བྱེ༷ད་པ༷་བཞིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ཐ་སྙད་དུ་དེ་ཡིས་དོན་རིག་འཐད་
པ་ནི། བདེ་སོགས་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དབང་ཤེས་འཁོར་གྱི་བདེ༷་སོ༷གས་རང༷་ཉི༷ད་ལ༷་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཕྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་འཕོས༷་པ༷འི་དོན༷་ནི༷་སྣང༷་བ༷་དང༷་། དེ་འདྲའི་སྣང་བ་དེ༷་ཡང་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པ་དེས་གསལ་པོར་མྱོང༷་བའི་ཕྱིར༷་
ན༷་འཇིག༷་རྟེན༷་ན་དོན་མྱོང་བར་ཐ་སྙད་འདོག༷ས་ཏེ། འདྲ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ། །དོན་མྱོང་ཞེས་ནི་ཐ་སྙད་བཏགས། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །ལེགས་པར་དཔྱད་ན་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་དོན༷་ནི༷་དངོས༷་སུ༷་མྱོང་བ་མི༷ན་ལ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རང༷་གི་བདག༷་ཉིད་གསལ་
20-1-280a


རིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ལྟར་རིག༷་པར་བྱེ༷ད་པ་འདི༷་དག༷་ནི༷་རང་གི་སྔ་ལོགས་སུ་བྱུང་བ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་དོན༷་ལ༷ས་དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེས༷་པ༷་ཙམ༷་དུ༷་ཟ༷ད་དོ། །འདིས་དོན་དངོས་སུ་མྱོང་བར་སྣང་བ་བསྙོན་དུ་མེད་པའི་ཡུལ་སྣང་
བཞིན་པ་འདི་ནི་དོན༷་གྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་སྣང་བ་གཟུང་རྣམ་དེ་ཡིན་ལ། གཟུང་རྣམ་དེ༷་དག༷་གི༷་རང༷་གི༷་བདག༷་ཉིད་དུ་གྱུར༷་པ་སྟེ་དོན་ལ་ཤེས་པ་གཞན་མིན་པའི་འཛིན་རྣམ་དེ༷ས་མྱོང༷་བ་ཡི༷ན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོ་སོགས་མཐོང་བཞིན་པའི་ཚེ་ཡུལ་སྔོན་པོ་ཕྱི་ན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དེ་གཟུང་
རྣམ་དང་། དེ་འཛིན་ཤེས་པ་ནང་ན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དེ་འཛིན་རྣམ་སྟེ་དེ་གཉིས་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་མེད་ཀྱང་བསླད་པའི་དབང་གིས་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསལ་པོར་མྱོང་བ་དེས༷་ན༷་དོན༷་སྔོ་སོགས་དབང་ཤེས་ཀྱིས་མྱོང༷་བར༷་བཤ༷ད་དེ༷། དོན་དམ་པར་ནི་
དམི༷གས་པ༷་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉི༷ད་ནི༷་རྣམ་པ་དེར༷་སྣང༷་བ༷་ཙམ་ཡིན་པའོ༷། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་དོན་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ལ་མྱོང་བ་མ་འགགས་པར་གསལ་བའི་ཕྱིར་ན་རང་རིག་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གྲངས་ཅན་པས་བདེ་སོགས་ཕྱིའི་
དོན་དུ་འདོད་པ་འགོག་པ་ལ། འདོད་པ་བརྗོད་དང་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། འག༷འ་ཞི༷ག་སྟེ་གྲངས་ཅན་པས་ནི་བདེ༷་སོགས་ཕྱི༷་རོལ༷་ན༷་དེ་ཙམ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དུ་གན༷ས་པ་ཉི༷ད་དང༷་ནི༷་དེ་ཡང་སེམ༷ས་མེ༷ད་པ་ད༷ང་རང་ལས་གཞན་པར་གྱུར་པའི་ཤེས་པས་གཟུང༷་བར༷་སྨྲ༷་
སྟེ༷་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་གྱིས་གཟུང་བྱར་མི་འཐད་དང་། ཕྱི་རོལ་ཡིན་པ་མི་འཐད་དང་། །སེམས་མེད་ཡིན་པ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཡུལ་དང་བདེ་སོགས་ཐ་དད་དང་། །གཅིག་ཏུ་འདོད་ཀྱང་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། 
20-1-280b


གྲངས་ཅན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཡང༷་དབང་པོའི་བློས་དུས་ཅི༷ག་ཅར༷་དོན་དང་བདེ་བ་གཉི༷ས་ཀ་འཛིན༷་པར་མི༷་རིགས༷་སོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་
དཔེར་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ། ཡུལ་སྔོ༷་ལ་སོག༷ས་པའི་རང༷་བཞིན༷་ནི་བདེ༷་བ་སོག༷ས་དང༷་གཅི༷ག་པའི་ཕྱིར༷་བས་ཆུ་ལས་མ་འདས་པ་བཞིན་དུ་ཡིན་པས་སྔོ་སོགས་བཟུང་བ་ན་དེ་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་དེའི་བདེ་སོགས་ཀྱང་འཛིན་པས་ཁྱབ་
པས་དབང་ཤེས་ཀྱིས་དོན་དང་བདེ་བ་ཅི༷ག་ཅར༷་འཛིན༷་ནོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་གང་ལ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་སྣང༷་བ་ཅ༷ན་དུ་མ་འཁྲུལ་བའི་སེམ༷ས་ཀྱིས༷་ནི༷་གཟུང༷་བ་དེ༷་ཅི༷་ལྟར༷་ཐ༷་མི༷་ད༷ད་པ་ཡིན་ཏེ་ཀ་བུམ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་བ་དང་ཚོར་བ་
སིམ་གདུང་བར་མར་སྣང་བ་ཡང་ཐ་དད་དུ་བློ་མ་འཁྲུལ་བས་དམིགས་སུ་ཡོད་པས་དེ་གཉིས་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་དུ་དམིགས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ན་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུ་དང་བེམ་པོ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་གཟུང་རྣམ་འཛིན་རྣམ་གཉིས་སུ་སྣང་
ཡང་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་བསླད་པའི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དོན་དམ་པར་མི་འདོད་ལ། ཁྱོད་ནི་དོན་བདེ་གཉིས་ཀ་དོན་དམ་པར་འདོད་པས་མི་མཚུངས་སོ། །ངེད་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཡོན་ཏན་
གསུམ་ཁོ་ནར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། བདེ་སྡུག་འགལ་བ་དག་གཅིག་ཏུ་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བས་མཐར་མ་བསླད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་གང་ཡང་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་བདེ་སོགས་ཕྱི་རོལ་ཡིན་པ་མི་འཐད་པ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེ་
20-1-281a


ལན་དགག །དང་པོ། བདེ་སོགས་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ཕྱི༷་དོན་དེར༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཡང༷་ནང་གི་བློ་གོམ༷ས་པ༷་ཡི༷་ནི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ལ༷ས་དོན་གཅིག་ལས་སྐྱེས་བུའི་བློ༷་ལ༷་དགའ་བ་དང་ཡོངས༷་སུ༷་གདུང༷་བ་ཁྱ༷ད་པར༷་
ཡོད་པ་ཅན་དུ༷་ནི༷་མི༷་འགྱུར༷་བར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡུལ་གཅིག་པུ་དེས་བདེ་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་སྐྱེད་དགོས་ཀྱང་ནང་གི་གོམས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་མཐོང་བས་ན་བདེ་བ་དོན་ལ་ཡོད་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ༷་ནང་གི་བློ༷་ཞེས་
པ་མེ་ལོང་ངོས་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང༷་བདེ༷་སོ༷གས་ཀྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པས༷་གོམས་པས་ནང་བློ་ཡི་བདེ་བ་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་ན་ཕྱི་དོན་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་བློ་ལ་བདེ་སོགས་མྱོང་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཡོད་པ་མི༷་འགལ༷་ལོ་ཞེ་ན༷། ནང་གི་གོམས་པས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་
བདེ་སོགས་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན་དེ༷་ནི་ཕྱི༷་དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ༷་བདེ༷་སོག༷ས་ཀྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ་ཞེས༷་པ་དེ་ཅི༷་ལྟར༷་རྟོགས༷་ཏེ། བདེ་སོགས་ནམ་མྱོང་བ་ན་བློས་མྱོང་བར་སྣང་གི་བློ་ལ་མི་ལྟོས་པར་མྱོང་བ་མི་སྲིད་ལ་བདེ་སོགས་དེ་ནི་ནང་ནའང་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་
ནམ་མྱོང་བ་ན་དེ་ནང་གི་ཡིན་པར་དམིགས་ཀྱི་འདི་ནི་ནང་གི་མ་ཡིན་ཏེ་ཕྱིའི་བདེ་བའོ་ཞེས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རེག་བྱ་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱིས་བྱས་པ་དེ་ཕྱིའི་བདེ་བའོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་ནང་དུ་བློ་ལ་མྱོང་གི་བློ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མྱོང་མི་ཤེས་
པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདེ་བ་ནམ་ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་ཡང་ནང་གི་བདེ་བ་དང་འདྲེས་པས་སོ་སོར་དབྱེ་མི་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་ནང་གི་བདེ་སོགས་རིག༷ས་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་དག༷་གཟུང༷་བ་དང་འཛིན༷་པར་རུང་བ་ཡིན་ཏེ་
20-1-281b


རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར། གཟུང་འཛིན་དུ་འཐད་དེ། ནང་དུ་བློ་ལ་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་རེག་བྱ་འཇམ་པ་བདེ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ན་དེ་བདེ་བའི་ངོ་བོར་མི་འཛིན་ཏེ་ནག་པོ་ལ་དཀར་པོར་འཛིན་དུ་མེད་པ་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་ན་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱི་ནང་དུ་
མེད་ན་རང་གིས་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས༷་བུ༷་ནི༷་ཡུལ་ཀུན་གྱི་འཛིན༷་བྱེ༷ད་དུ་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ༷་སེམས་མེད་བེམ་པོའི་རང་བཞིན་གཙོ་བོ་རྣམ་འགྱུར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་འཛིན་པ་པོར་མི་
འགྱུར་བ་དེས་ན༷་རྣམ་འགྱུར་ཀུན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའམ་ཟ༷་བ༷་པོ༷་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་པ་འདིས༷་ནི༷་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདེ་བ་དག་རིགས་མི་མཐུན་ན༷་རྒྱུ༷་དང༷་འབྲས༷་བུ༷་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པའང་བསལ༷་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་
འདྲའི་གཏན་ཚིགས་དེ་རང་གིས་འདོད་པ་སྐྱེས་བུས་མ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ལྟར་ན་གཟུང་བ་ཕྱིའི་བདེ་སོགས་དང་འཛིན་པ་ནང་བློ་ཡི་བདེ་སོགས་རྒྱུ༷་དང༷་འབྲས༷་བུ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། དེ་གཉིས་ཀ་ཤེས་པ་མེད་པར་འདྲ་བས་ན་གཟུང༷་བ༷་དང༷་
འཛི༷ན་པ༷་ཡི་མཚན་ཉི༷ད་གང་ཡང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་དབང་གིས་གཟུགས་འཛིན་པ་དང་ས་མྱུག་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགྱུར་བས་མ་ངེས་སོ་སྙམ་ན། མིག་དབང་ནི་འཛིན་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་དེ་ཉིད་འཛིན་པར་མི་འདོད་པས་མ་ངེས་པ་མིན་ལ། ས་
བོན་དང་མྱུ་གུའི་རྒྱུ་འབྲས་ནི་གཟུང་འཛིན་མ་ཡིན་ཏེ་བེམ་པོར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་འབྲས་སོ། །ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་རྒྱུར་གྱུར་བ་ནི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་བློ་དང་ཡུལ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པ་དེ་མེད་ན་ཡུལ་མྱོང་བ་མི་
20-1-282a


འཐད་པས་གཟུང་བ་ཡུལ་གྱིས་ཕན་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་པ་སྐྱེད་པ་དེ་ཡོ༷ད་དོ་ཞེ༷་ན། དེ་འདྲའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་བའི་གཟུང་འཛིན་དེ༷་ནི༷་གཞན༷་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུ་ལ༷འང༷་ཡོད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་ཡུལ་གྱི་ཟ་བ་པོ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་གཟུང་ཡུལ་གྱི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བས་རྟག་པ་ཡིན་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆེན་པོའམ་བློ་དང་བདེ་བ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགྱུར་མི་འགྱུར་གྱི་ཚུལ་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུ་ལའང་བསྐལ་པའི་བར་དུ་མཚུངས་
སོ། །གསུམ་པ་བདེ་སོགས་སེམས་མེད་ཡིན་པ་མི་འཐད་པ་ལ། བདེ་སོགས་ཤེས་པ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ། །དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ངེས་སྤང་། །དང་པོ། གོམས་པ་ལས་འབྱུང་བ་དེ༷་ཕྱིར༷་བདེ་སོགས་དེ༷་ནི༷་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ཏེ་ནང༷་བློ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པ་དང༷་། 
ནང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་གིས་དངོས་སུ་མྱང༷་བྱ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་སེམ༷ས་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལ་ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། ཡུལ་གང༷་གི༷་རང༷་བཞིན༷་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི༷་དེ༷་ཡིས༷་མྱོང༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་མྱོང་བས་སེར་པོ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་
ནོ། །དེས་ན་བློས་མ་མྱོང་ན་ཕར་ཞོག་མྱོང་བ་ཡིན་ན་དེ་དང་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཉིད་མྱོང་གི་རང་བཞིན་བོར་ནས་མྱོང་ཚུལ་གཞན་མེད་དེ། ཚ་བ་བོར་ནས་མེ་མྱོང་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྔོན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་མྱོང་བ་ཉིད་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ་
གལ་ཏེ་མིན་ན་མ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གསལ་ཞིང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མྱོང་བ་དེ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེ་དང་ཤེས་པ་ལ་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། རུང་བ་ན་གནས་པའི་ཡུལ་དེ་རྗེན་ཅེར་དུ་མྱོང་ངོ་སྙམ་ན། ཡུལ་
20-1-282b


རུང་བ་ན་གནས་པ་དང་ཡུལ་ཅན་དེ་འབྲེལ་ལ་བསྐལ་པའི་ཡུལ་དང་མི་འབྲེལ་བ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་ནི་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་ནི་མེད་པར་འདོད་པས་ན་ཡུལ་ཉེ་བས་ཕན་འདོགས་པ་དང་བསྐལ་བས་
ཕན་མི་འདོགས་པ་མེད་པས་ཡུལ་ད་ལྟ་བ་བཞིན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་བ་རྣམས་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ན་རུང་བ་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་མི་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། བློ་ལ་བློ་ཡི་མྱོང་བ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་
མྱོང་བ་ཡོད་ན་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་དེ་དུས་ལས་སྔ་ཕྱིར་མེད་པའི་བློ་དེའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་བློ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བློ་ལ་ཡུལ་དེའི་རྣམ་པ་ཤར་བ་ལ་མྱོང་བ་ཞེས་པ་དང་མ་ཤར་བ་མ་མྱོང་བ་ཡིན་པས་མྱོང་བ་ཡོད་པ་ན་བློ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་
བར་མྱོང་ཚུལ་གཞན་མེད་དེ། བློ་ཉིད་ཀྱིས་མ་མྱོང་བ་ནི་གཏན་མ་ཤར་བ་དང་ཁྱད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གསལ་ཞིང་རིག་པར་མྱོང་བའི་རྟགས་ཀྱིས་སྣང་བ་སེམས་སུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་འདི་ལྟར་དབུ་མ་རྒྱན་དུའང་། །རང་གིས་གྲུབ་པ་
གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཤེས་པར་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ལ། བདེ་ཤེས་མིན་ཀྱང་མྱོང་བའི་ལན། །དེ་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པའོ། །དང་པོ། གལ་ཏེ༷་ཕྱི་རོལ་བདེ་སོགས་དེ༷་ཡི་རང༷་བཞིན༷་དངོས་མིན༷་པ༷་གང་ཞིག་
ཡུལ་ཅན་མྱོང༷་བ༷ས་ནི་བློ༷འམ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་མེ་ལོང་ངོས་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་ལ་གན༷ས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དེ༷་རིག༷་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་ལ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཤར་མི་དགོས་ཏེ་བློ་ལ་གནས་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་མེད་རྗེན་ཅེར་དུ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང༷་ཕྱི་རོལ་
20-1-283a


གྱི་ཡུལ་དང་ནང་གི་མྱོང་བའམ་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ཆ་མ་ཕྱེད་པར་ངས་མྱོང་ངོ་སྙམ་དུ་འཁྲུལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་བདེ་སོགས་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། གཉིས་པ་ལ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པ་ཡིས་བཀག །དེ་
ལ་མ་ངེས་གཞན་ལན་དགག །རང་ལ་མཚུངས་པའི་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། ཤེས་པས་ཡུལ་མྱོང་བ་ལ་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་མྱོང་བ་དང་། སྔར་མྱོང་བ་དྲ༷ན་པའི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་མྱོང༷་བ༷་སྟེ༷་རྟོག་མེད་དང་རྟོག་པའི་ཤེས་པས་མྱོང་ཚུལ་གཉིས་པོ་ལས་མ༷་གཏོག༷ས་པའི་
ཤེས་པ་དང་ཡུལ་གྱི་བར་ན་གནས་པ་འདི༷་འདྲའི་བློ་ཞེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མྱོང་བ་གང༷་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོད་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དམིགས་རིགས་པ་ལ་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མས་མ་དམིགས་པས་ཁེགས་སོ། །དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་བཞིན་དུ་བློ་མེད་ན་ཡུལ་མི་
འཛིན་པའི་རྗེས་དཔག་མེད་དེ་བློ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་འཛིན་པ་ལ་དབང་ཡུལ་ཡིད་བྱེད་གསུམ་ལས་གཞན་པའི་བློ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚོན་དང་རྨའི་རྒྱུར་སྡོང་དུམ་འདོད་པ་དང་འདྲའོ། །ཡུལ་ཡིད་འོང་དེ༷་དང༷་ཡིད་མི་འོང་བ་དེ༷་ལྟ་བུའི་
དོན༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་སུ་ནང་གི་བློས་བདེ༷་བ་དང་སྡུག༷་བསྔལ༷་དང་སོག༷ས་སྒྲས་བཏང་སྙོམས་རྣམས་མྱོང༷་བ༷་ན་བདེ་སོགས་དེ་དག་གི་མྱོང་བ་གཅི༷ག་པུ་ཉི༷ད་འབྱུང༷་བར༷་འགྱུར༷་བ་རང་རིག་པས་མཐོང༷་གི༷་ཡུལ་ཤེས་ཀྱི་བར༷་དུ༷་བློ༷འམ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་གཞན༷་ལ་བརྟེན་ནས་མྱོང་
བ་སྐྱེ་བ་ནི༷་ཚད་མས་མ༷་མཐོང༷་ངོ༷་། །གཉིས་པ། ཡུལ་བདེ་བ་དང་ཤེས་པ་ཐ་དད་ཀྱང་ཡུལ་འཛིན་པ་ན་ལྕ༷གས་གོང༷་དང༷་ནི༷་མེ༷་འདྲེས་པ་བཞིན༷་དུ༷་བློ་དང་ཡུལ་འདྲེས༷་པས༷་བསླད་པའི་ཕྱིར་མྱོང་བའི་ངོར་རྣམ༷་དབྱེར༷་མེ༷ད་པར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཅེ་ན། དཔེ་
20-1-283b


ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། ལྕགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་སྐད་ཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་མེ་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་ཚ་རེག་དང་ལྡན་པའི་རྫས་ཀྱི་གོང་བུར་སྐྱེས་ཀྱི་སྐབས་དེ་ན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མིན་ལ། དོན་ཡང་མི་འཐད་དེ། མྱོང་བ་མ་འཁྲུལ་པས་གཅིག་ཏུ་དམིགས་ཀྱང་དེར་མི་འགྲུབ་པ་དེ༷་
ལྟ༷་ཡི༷ན་ན༷་དངོས༷་པོ་ཀུན༷་ལ༷་ཡང་ཐ༷་ད༷ད་པར་བཞག་པ་དང་ཐ༷་ད༷ད་མིན༷་པ་གཅིག་ཏུ་བཞག༷་པ་ཉ༷མས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས། དེའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་གཅིག་ལ་བུམ་པའི་རྫས་གཅིག་གི་ངོ་བོར་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་མྱོང༷་བ་བཞིན་ཡུལ་དེ་གཅི༷ག་ཡི༷ན་པར་གྲུབ་
ན། དེ༷་ལྟར༷་མྱོང་བ་ལ་མ་འཁྲུལ་བས་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པ་ཀུན་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་ཀྱི་གང༷་འགྲུབ་པ་མིན༷་པར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་བས་སོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་ཀྱང་དེས་མི་འགྲུབ་པར་དོན་དེ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་གྲུབ༷་ནས་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་འདི༷་དེ་ཡི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་མིན༷་ན༷་ནི། 
ཐ༷་ད༷ད་དུ་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་དེ་ཡང་འགྲུབ༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཐ་དད་དུ་དམིགས་ཀྱང་གཅིག་ཡིན་པ་མི་ཁེགས་པས་དེ་གཉིས་ལ་ཚད་མ་ཡོད་མེད་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྡུག༷་བསྔལ༷་དང་ཕྱི་དོན་དཀར༷་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་བློ་ལ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་
སྣང༷་ཡང༷་ཐ༷་ད༷ད་མ༷་ཡིན་པ་གཅིག་ཏུ་འདོད་ལ། བློ༷་དང་མྱོང༷་བ་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར་སྣང༷་ཡང་ཐ༷་ད༷ད་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན༷་ཆོས་ཀུན་ལ་འདི་དག་ཐ༷་ད༷ད་པའོ་ཞེས་དང་འདི་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པའོ་ཞེས་འཇོག་པའི་རྒྱུའམ་རྟེན༷་དུ་གྱུར་པ་ཅི༷་ཞིག་སྟེ། གཅིག་ཐ་དད་དུ་འཇོག་པ་ནི་བློ་
མ་འཁྲུལ་པ་ལ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་འཇོག་དགོས་ན་བློ་ལ་སྣང་བས་དེ་མི་འགྲུབ་ན་གཞན་པའི་འཇོག་བྱེད་སྲིད་པ་གསུམ་ན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ། སྐྱོན་དེ་ཁྱེད་རང་ལའང་མཚུངས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་གཅིག་ལའང་འཁོར་སེམས་བྱུང་དུ་མ་ཡོད་པར་འདོད་མོད་
20-1-284a


བློ་མ་འཁྲུལ་བའི་མྱོང་བ་ལ་གཙོ་སེམས་དང་འཁོར་ཐ་དད་དུ་མི་སྣང་བས་སོ་ཞེ་ན། དེ་མི་མཚུངས་ཏེ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དུས་མཉམ་པའི་སེམས་དེའི་རྫས་སུ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ཏེ། སེམས་གཅིག་ལའང་
ཡུལ་ལ་གཡོ་བའི་སེམས་པ་བདེ་སོགས་མྱོང་བའི་ཚོར་བ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་སོགས་ཀྱི་ཆ་མེད་པ་མི་སྲིད་ལ། དེ་དག་ཐ་དད་པར་མྱོང་དགོས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་བྱུང་སྣ་ཚོགས་སུ་བཞག་པ་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་
མེད་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་མངོན་སུམ་གྲུབ་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་མི་དགེའི་སེམས་བྱུང་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་དུས་གཅི༷ག་གི་ཚེ༷་བདེ་བ་ལྟ་བུའི་སེམས་བྱུང་གཅིག་ཆེས་གསལ༷་བ༷ས་གཞན་སོ་སོར་མི་སྣང་བར་བསྒྲིབ༷ས་པར་གྱུར་ན༷་ཡ༷ང་གཞན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཉི་
མས་རྒྱུ་སྐར་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡོད་པར་ཅིས་ངེས་ན། སེམ༷ས་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ཏེ་མི་འདྲ་བའི་སེམས་བྱུང་དུ་མ་དག་ནི་སྐབས་ཅིག་ཅར་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན༷་དག༷་ལ༷་ཡུལ་དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་ནི་མཐོང༷་བ་འབྱུང་བའི༷་ཕྱིར༷་མཚན་མོའི་རྒྱུ་སྐར་བཞིན་ནོ། །
དེས་ན་སེམས་བྱུང་མི་འདྲ་བ་ཐ༷་ད༷ད་པ་དུ་མ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱི་རྣམ༷་གཞ༷ག་ནི་མྱོང་བས་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་ནམ་ཡང་མ་དམིགས་པ་མིན་ནོ། །ཤེས་པ་དང་བདེ་བ་ནི་ནམ་ཡང་ཐ་དད་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པས་སེམས་བྱུང་དུ་མ་དང་མི་འདྲའོ། །བཞི་པ་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ལ། །རྣལ་
འབྱོར་མངོན་སུམ་རང་བཞིན་བཤད། །དེ་དག་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་བླ་མས་བསྟན། །མ་འདྲེས་པ་ཡི་དོན་ཙམ་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། ཤེར་ཏིང་དང་ལྡན་པའི་རྣལ༷་འབྱོར༷་
20-1-284b


པའི་ཤེས༷་པ༷་གང་ཞིག །སྔར༷་ལེའུ་གཉིས་པར་བཤ༷ད་པ༷་ལྟར་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ༷་དག༷་གི༷་རྣམ་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་བློ་དེ༷་བསྒོ༷མ་པ་ལས་བྱུང༷་བའི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ཡི༷ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡིན་ཚད་ལ་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ཞེས་མི་
བྱ་སྟེ་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡིན་ཀྱང་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་དེའི་ཡུལ་དུ་དོན་གྱི་སྣང་བ་དེ་རྟོག༷་པའི༷་དྲ༷་བ༷་རྣ༷མ་པར་བས༷ལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྣང་བ༷ས་ན་གས༷ལ་བ༷་ཉི༷ད་དུ༷་སྣང༷་བ༷་ཡི༷ན་པས་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ་
སྒྲ་དོན་དང་མ་འདྲེས་པའི་རྟོག་མེད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གསལ་བར་སྣང་བ་འཐད་པའི་དཔེ། །གསལ་བར་སྣང་ན་རྟོག་མེད་ཡིན། །གོམས་ལས་གསལ་སྣང་འབྱུང་བར་བསྒྲུབ། །དང་པོ། ད་ལྟ་དབང་ཡུལ་ལ་མི་སྣང་བ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་གོམས་
ཀྱང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གསལ་སྣང་འབྱུང་མི་རིགས་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་འདོ༷ད་པ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་ཡིད་འཁྲུལ་པ་ན་ཡུལ་བུད་མེད་སོགས་དངོས་སུ་སྣང་བ་ལྟར་ཡད་ཡུད་དུ་འབྱུང་བ་དང་། འཇི༷གས་པ་གོམས་པས་སེམས་འཁྲུལ་བ་ན་སྦྲུལ་
དང་འདྲེ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་གསལ་པོར་སྣང་བ་དང་། བུ་ཤི་བའི་མྱ༷་ང༷ན་གྱིས༷་རྒྱུད་བརླམས་པས་བུ་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བརླམས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་རྒྱུད་བསླད་པ་སྟེ། ལྷ་དབང་བློའི་འགྲེལ་བཤད་ན། །འདོད་དང་མྱ་ངན་འཇིགས་སྨྱོ་དང་། །
རྐུན་པོ་རྨི་སོགས་ཀྱིས་བསླད་པ། །ཞེས་བརླམས་པ་སྨྱོ་བའི་དོན་དུ་བཤད། དོན་དུ་འདོད་པའམ་མྱ་ངན་རྣམ་འཇིགས་པ་སྟེ་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་རྒྱུད་བཪླ༷མས་ནས་སྨྱོ་བར་གྱུར་པ་ན་ཡུལ་དེའི་གསལ་སྣང་འབྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་སོ། །རྒྱུ་དེ་དག་ད༷ང་གཞན་ཡང་
20-1-285a


རྐུན་པོ་འོང་ངམ་སྙམ་དུ་བློ་དོགས་པ་བཅས་བཞིན་གཉིད་པ་ན་གོམས་པ་དེས་འཕངས་བའི་རྨི་ལམ་དུ་རྐུན༷་པོ༷་རྨི༷་བ་དང་། སོག༷ས་པའི་སྒྲས་མྱུར་བར་བསྐོར་བ་དང་འཆི་ལྟས་ལ་སོགས་ཀྱིས༷་ཤེས་པ་བསླ༷ད་པས་མདུ༷ན་ན༷་གན༷ས་པ༷་
བཞིན༷་དུ༷་ནི༷་དོན་ཡ༷ང་ད༷ག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མི༷ན་པ༷་ཡང་གསལ་བར་སྣང་བ་མཐོང༷་བ༷ར་འགྱུར༷་བས་ན་གོམས་པ་ལས་གསལ་སྣང་འབྱུང་བ་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་མ་ངེས་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། དེ་འདྲའི༷་གསལ་སྣང་ཅན་
གྱི་ཡུལ་དེ་ན་རྟོག་མེད་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ་བརྡ་དང་འདྲེས་སུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་བརྡ་དང་འདྲེས་སུ་རུང་བའི་རྣ༷མ་པར༷་རྟོག༷་པ་ད༷ང་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་བའི་སྣང་ཡུལ་དེ་ནི༷་དོ༷ན་གསལ༷་བར་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་མ༷་ཡི༷ན་ལ། འདི་ནི་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རྟོག་མེད་དུ་གྲུབ་བོ། །
གཉིས་པ། རྨི་ལམ་ནི་ཡུལ་མེད་པས་རྟོག་མེད་མ་ཡིན་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ཀྱང་གསལ་སྣང་ཅན་ཡིན་པས་རྟོག་པ་ལ་གསལ་སྣང་མེད་པར་མ་ངེས་སོ་སྙམ་ན། རྨི་ལམ་རྟོག་བཅས་མ་ཡིན་ཏེ་ཡིད་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྨི༷་ལ༷མ་ན༷་
ཡ༷ང་དེ་དུས་ཀྱི་རང་ཡུལ་གསལ་བར་སྣང་ལ། སྔར་གྱི་དངོས་པོ་དྲ༷ན་པ༷་དེ༷་ནི་མི་གསལ་བར་དྲན་གྱི་རང་དུས་ཀྱི་གསལ་སྣང་དེ༷་འདྲ༷འི་དོ༷ན་དང་ལྡ༷ན་པ་མི༷ན་པར༷་དྲ༷ན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། གོམས་ལས་གསལ་སྣང་འབྱུང་ཚུལ་སྤྱི། །ཚད་མ་ཡིན་མིན་
ཕྱེ་སྟེ་བཤད། །དང་པོ། མི༷་གཙང༷་བ་སྟེ་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པ་དང་ཟ༷ད་པ༷ར་ས༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཏིང་འཛིན་ཆེས་གོམས་པ་ན་དོན་དངོས་སུ་ཡང༷་དག༷་པར་ཡོད་པ་མིན་པ༷་ཡི་ཀེང་རུས་དང་། ཡུལ་མཐའ་དག་ས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའང༷་ཡུལ་ཕྱི་དོན་དུ་མེད་
20-1-285b


བཞིན་ནང་གི་བསྒོ༷མས་པ༷་ཡི༷་སྟོབ༷ས་ཀྱིས༷་སྤྲུལ༷་པ་གང་ཞིག་རྟོག༷་མེ༷ད་དང༷་། གསལ༷་བ༷ར་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་དུ་མཐོང༷་ན་ཡུལ་དང་མཐུན་པར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ལ་གོམས་པ་རྫོགས་པའི་ཚེ་གསལ་སྣང་འབྱུང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །གོམས་ན་གསལ་སྣང་འབྱུང་བ་
ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་མི་རྟག་སོགས་ཡང༷་དག༷་པ་དང་ཀེང་རུས་སོགས་ཡང༷་དག༷་མིན༷་པ་གང༷་དང་ག༷ང་ཤིན༷་ཏུ༷་བསྒོམ༷ས་པར་གྱུར༷་པ༷་དེ་དག་བསྒོ༷མས་པ༷་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྫོ༷གས་པ༷་ན༷་བསྒོམ་བྱ་དེ༷་མངོན་དུ་གས༷ལ་བར་སྣང་བ་ཡི་མི༷་རྟོག༷་པའམ་རྟོག་པ་མེད་པའི་བློ་འབྱུང་བའི་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་
ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་གོམས་པས་གསལ་སྣང་འབྱུང་བ་དེ༷་ལ༷་ཡང་གོམས་པ་ལས་གསལ་སྣང་བྱུང་བའི་བློ་ཡིན་ནོ་ཅོག་རྣལ་མངོན་ཚད་མ་མིན་ཏེ། ཚད་མ་གང་ཡིན་ན་སྔ༷ར་བཤ༷ད་པ་བདེན༷་བཞིའི་དངོ༷ས་པོ༷་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བ༷ཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་
དང་མཐུན་པར་སྣང་བའི་བསྒོམས་བྱུང་མངོན་སུམ་གང་ཞིག་དོན་ལ་བསླུ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་དག་བསྒོ༷མས་པ་ལས་བྱུང༷་བའི་རྣལ་འབྱོར་མངོ༷ན་སུམ༷་ཚད༷་མར༷་འདོ༷ད་ལ། ལྷག༷་མ༷་མི་སྡུག་པའི་སྣང་ཡུལ་སོགས་ནི་གསལ་བར་སྣང་ཡང་ཚད་མ་མིན་ཏེ་རྣམ་པ་
གཞན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པས་ཉེ༷་བར༷་བསླད་པ༷་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་དོན་ལ་ལྟོས་ནས་ཡིན་གྱི་ཟད་པར་སོགས་འཁྲུལ་སྣང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་རང་སྣང་ཙམ་དུ་ངེས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་མི་འཛིན་པས་རང་རིག་གི་
སྣང་ཡུལ་དུ་མ་འཁྲུལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ཡང་དོན་ལ་ལྟོས་ནས་འཁྲུལ་གྱི་རང་རིག་གི་སྣང་ཡུལ་ཙམ་ལ་འཁྲུལ་པ་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་བྲལ་བྱ་རྟོག་པ་བསྟན་ཏེ་མངོན་སུམ་ཚད་མ་བཞི་པོའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ཚད་མ་མདོ་ལས། 
20-1-286a


རྟོག་པའང་རང་རིག་ཉིད་དུ་འདོད། །དོན་ལ་མ་ཡིན་དེར་རྟོག་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མངོན་སུམ་ལ་བྲལ་བར་བྱ་རྒྱུའི་རྟོག་པ་ནི་ཤེས༷་པ་གང༷་ཞིག་ཡུལ་གང༷་ལ༷་ལྟོས་ནས་དེ་ཡི༷་སྒྲ་དོན༷་འཛི༷ན་པ་དེ་འདྲེས་རུང་ངམ་
འདྲེས་འཛིན་དུ་གྱུར་པ་དེ༷་ནི༷་ཡུལ་དེ༷་ལ༷་ལྟོས་ནས་ཡུལ་དེར་རྟོག༷་པ༷་ཡི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་གྱི། རྟོག་པ་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷་མྱོང་བ་གསལ་རིག་གི་ཆ་ནས་སྒྲ༷་དོ༷ན་འདྲེས་པ་མི༷ན་ཏེ། དེ་དུས་ཀྱི་གཟུང་རྣམ་དེ་ཡང་ཤེས་པའི་རང་མཚན་ཡིན་ལ་འཛིན་རྣམ་ཡང་དེ་ལ་རྟོག་མེད་ཡིན་
ཏེ་དེ་ལྟར་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་རྟོག་མེད་དོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་རང་རིག་གམ་ཤེས་པ་དེ༷་ཡི་ངོ་བོ་ལ༷་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཡུལ་གང་སྣང་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀུན༷་རང་རིག་པའི་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་འགྱུར་བས་རང་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་
བཟློག་ཕྱོགས་ལྟར་སྣང་ལ། །དོན་གྱི་དབྱེ་བ་བཞི་རུ་བཤད། །མདོ་ལས་བདུན་སྨྲོས་དགོས་པ་བཤད། །དང་པོ། དེ་ཡང་མངོ༷ན་སུམ་ལྟ༷ར་སྣ༷ང་བཤད་པའི་སྐབས་འདིར། ཚད་མ་མདོ་ལས། འཁྲུལ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་། །རྗེས་དཔག་རྗེས་སུ་དཔག་
ལས་བྱུང་། །དྲན་དང་མངོན་འདོད་ཅེས་བྱའོ། །མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་རབ་རིབ་བཅས། །ཞེས་རྟོག་པ་དྲུག་དང་རྟོག་མེད་གཅིག་དང་བདུན་དུ་བཤད་དེ། འཁྲུལ་ཤེས་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་མཐོང་
བའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ལ་མིང་དང་རིགས་སོགས་སྦྱར་ནས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །རྗེས་དཔག་ནི་རྟགས་འཛིན་གྱི་སེམས་སོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྟགས་ཅན་འཛིན་པའི་སེམས་སོ། །དྲན་པ་ནི་འདས་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །མ་འོངས་པ་རྟོག་པ་ལ་
20-1-286b


མངོན་འདོད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དྲུག་ནི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་རིབ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་དབང་པོ་ཉམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མེད་པ་གསལ་སྣང་རྣམས་ནི་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བ་དངོས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྐབས་འདིར་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷་དག་ཏུ་སྡུད་དེ། འཁྲུལ་ཤེས་ལ་དོན་
གཞན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ལ་བརྡ་རྟེན་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། གཞན་བཞི་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཞེས་རྟོག༷་པའི༷་ཤེ༷ས་པ༷་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང༷་། རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ཤེས་ལ་རྟེན༷་བསླ༷ད་པ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷་ཅན་
གྱི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟར་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ནི་གཅི༷ག་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ཡང་རྟེན་དབང་པོ་ལ་འཁྲུལ་རྒྱུས་བསླད་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་དེ་དག་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟོག་པ་དྲུག་བཤད་དགོས་པ་དང་། །རྟོག་མེད་གཅིག་བཤད་དགོས་
པའོ། །དང་པོ་ལ། དགོས་པ་དངོས་དང་དེའི་འཐད་པ། །དང་པོ། མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་དུ་རྟོག་པ་ཅི་ལ་སྟོན་སྙམ་ན། དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པའི་མངོན་སུམ་མི༷ན་པ༷ར་གྲུབ༷་པའི་དོ༷ན་དུ༷་འཁྲུལ་ཤེས་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཉི༷ས་ཕྱེ་སྟེ་བཤ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དེ་
གཉིས་མངོན་སུམ་མིན་པར་སུས་ཀྱང་མི་འདོད་དམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་འཁྲུལ༷་པ༷་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །འོ་ན་ཕྱི་མ་བཞི་ཅི་ལ་བཤད་སྙམ་ན། རྗེས༷་དཔག༷་སོ༷གས་བཞི་ནི་རྟོག་པར་གྲུབ༷་ཟིན་ཀྱང་འདིར་བརྗོ༷ད་པ༷་ནི༷་སྔ༷་མ༷་གཉིས་པོ་ཉི༷ད་རྟོག་པ་ཡིན་
པར་བསྒྲུབ་པའི་དབང་བསྟན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་གཉིས་རྟགས་ལ་ལྟོས་པ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་མི་ལྟོས་པའི་ཆ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པ་དང་། དེ་ཉིད་དཔེ་ལས་རྟོགས་ཚུལ་ལོ། །
20-1-287a


དང་པོ། བརྡ༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་གྱི་རྟོག་པ་དང༷་དོན༷་གཞན༷་ལ༷་སྒྲོ༷་འདོག༷ས་པའི་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་དག༷་ནི་མངོ༷ན་སུམ༷་མཐོང་བ་དང་ཉེར༷་འཇུག༷་སྟེ་ཉེ་བར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རྟོག་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤན་མ་ཕྱེད་པ་འགའ༷་ཡི་ཚེ༷་
དབང་ཤེས་སུ་འཁྲུལ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་དེ་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་འདུས་པའི་རྣམ་པ་སྔོ་ཞིང་གཡོ་བ་སོགས་ཀྱི་སྨིག་རྒྱུ་མཐོང་བའི་ཚེ་སྔར་མཐོང་བའི་ཆུ་དང་རྣམ་པ་འདྲ་བས་ཆུའོ་སྙམ་དུ་དོན་གཞན་ཆུ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་རིགས་པ་ཅན་པས་དབང་དོན་
ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་མིན་པ་སྨྲོས་པས་ཟླ་གཉིས་སོགས་བཅད་ལ། དེས་སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་འཛིན་མི་ཆོད་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དུ་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པས་དེ་གཅོད་པར་འདོད་པས་འཁྲུལ་ཤེས་དེ་དབང་སྐྱེས་སུ་འདོད་དོ། །གཞན་ཡང་
བུམ་པ་མཐོང་བའི་ཚེ་བུམ་པ་ཉིད་དང་། འདེགས་པ་སོགས་བྱ་བ་དང་། སྔོ་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པར་དེ་དང་དེའོ་སྙམ་དུ་ལྡོག་ཆ་ནས་སྦྱར་ཏེ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་མངོན་སུམ་ལ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཕྱི་རོལ་པ་དག་གིས་སྤྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། རགས་པ་དང་རྒྱུན་གཅིག་ཏུ་རྟོག་
པའི་བློས་ས་བོན་གྱི་རོའོ་སྙམ་པ་དང་འབྲས་བུའི་རྒྱུའོ་སྙམ་པ་སོགས་དོན་སྦྱོར་དང་མིང་སྦྱོར་གྱི་རྟོག་པ་མངོན་སུམ་ལ་ཡོད་པར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཇི༷་ལྟར༷་གཞལ་བྱའི་རང་མཚན་ལྐོག༷་ཏུ༷་གྱུར༷་པའི་དོན༷་ཅ༷ན་དྲ༷ན་པ༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པས་མངོན་འདོད་དང་རྗེས་དཔག་དང་
དེའི་འབྲས་བུར་བཅས་པའི་རྟོག༷་པ༷་བཞི་པོ་འདི༷་རང་ཡུལ་འཛིན་པ་བརྡ༷་ལ༷་ལྟོས༷་པའི༷་ངང༷་ཚུལ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པས་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན༷་རང་མཚན་ལ༷་འཛི༷ན་པར་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དེ༷་ལྟར༷་སྔར་ཉམ༷ས་སུ་མྱོང༷་བའི་བརྡ་དང་དེའི་དོན་དྲ༷ན་པ་མེ༷ད་པར༷་ནི་བུམ༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དག༷་ལ༷་སྤྱི་དང་ཡོན་
20-1-287b


ཏན་སོགས་སུ་ཤེས་པ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་ཤེས༷་པ་སོགས་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་པས༷་དེ༷་ཡང༷་ནི༷་རྟོག་པར་འགྱུར་གྱི་མངོ༷ན་སུམ༷་ཡིན་པ་ལ༷ས་ནི༷་ཡོང༷ས་སུ་ཉ༷མས་པར་འགྱུར༷་བ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོ་ཡི་དགོངས་པ་རང་ལུགས་བཤད། །འགྲེལ་བྱེད་གཞན་གྱི་འདོད་
པ་དགག །དང་པོ། མངོན་སུམ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདིར༷་ནི༷་བཞི༷་པ༷་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་ཤེས་ནི་དམི༷གས་བསལ༷་ཏེ༷། མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་རབ་རིབ་བཅས། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་སྣང་བ་ཅན་ཡིན་ཡང་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་
སུམ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་བས་ན་དེ༷་ནི༷་སྐབས་འདིར་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དེའང་བདག་རྐྱེན་དབང་པོ་ཕྱི་དང་ནང་གི་འཁྲུལ་རྒྱུས་ཉེར༷་གནོ༷ད་ཅན་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡིན་པར་བརྗོ༷ད་དོ། །དེ༷་ལ༷་ཡང༷་རབ༷་རིབ༷་འབའ༷་ཞིག༷་ཙམ་མདོར་གསུངས་པ་ནི༷་ཉེར༷་གནོ༷ད་གཞན་ཡང་མཚོན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་
སླད་དུ་ཡི༷ན་ཏེ་འཁྲུལ་རྒྱུས་རྟེན་དབང་པོ་ལ་གནོད་པ་ཅན་མཐའ་དག་ཀྱང་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔའི་འདོད་བརྗོད་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། རབ་རིབ་ཀྱིས་བསླད་པའི་ཟླ་གཉིས་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ཡང༷་ཡི༷ད་ཀྱི༷་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བྱེད་ཁ༷་
ཅི༷ག་གིས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་གིས་རྟོག་བྲལ་ཙམ་མངོན་སུམ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བསམས་ནས་ཟླ་གཉིས་སོགས་རྟོག་བྲལ་སྒྲུབ་པའི་ལོག་པའི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། མིག་གི་དབུས་ན་རབ་རིབ་གནས་པའི་ཟུར་གཉིས་སུ་རིམ་གྱིས་མཐོང་བ་ན་ཅིག་ཅར་དུ་ཡོད་པར་ཡིད་ཀྱིས་སྒྲོ་
བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །གཉིས་པ་དེ་དགག་པ་ལ། ཡིད་རྟོག་ཡིན་ལ་ལུང་རིགས་འགལ། །དེ་ཕྱིར་རྟོག་མེད་ཡིན་མཇུག་བསྡུ། །དང་པོ་ལ། ལུང་དང་རིགས་པར་འགལ་བ་གཉིས། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་ཉེས་སྤོང་ལན་
20-1-288a


དགག་པའོ། །དང་པོ། ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་སོགས་ཡིད་རྟོག་ཏུ་འདོད་པ་སློབ་དཔོན་གྱི་དགོངས་པ་མིན་ཏེ། རྩོད་གྲུབ་ཀྱི་དམིགས་རྐྱེན་ལ་བརྟག་པའི་སྐབས་སུ་སྔོ༷་འཛིན་མ་འཁྲུལ་བའི་དབང་ཤེས་དང༷་། ཟླ༷་བ་གཉི༷ས་སྣང་ལ༷་སོ༷གས་པ་རྟོག་མེད་
འཁྲུལ་བའི་བློའི༷་སྐབས་སུ་དབ༷ང་པོ༷འང༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་ཐལ་ལོ་ཞེས༷་བྱ་བའི༷་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་གཞུང༷་འདི༷་དང༷་ནི༷་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་སོགས་ཡིད་རྟོག་ཏུ་འདོད་པ་དེ༷་དག༷་འགལ༷་ལོ། །དེའང་རྩོད་གྲུབ་མཁན་པོའི་བཞེད་པར་དབང་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་རྐྱེན་
ཕྱི་དོན་དངོས་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱི་དོན་དེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལས་དབང་ཤེས་སྐྱེའམ། དེ་ལས་གཞན་དུ་སྣང་། དང་པོ་ལྟར་ན། དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་དབང་ཤེས་ལ་ཡུལ་ལྔ་རགས་པ་སྣང་བར་འདོད་པས་ན་རགས་པ་རྫས་སུ་མེད་པས་རང་འཛིན་སྣང་བ་
སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་ལ། ཕྱི་དོན་དངོས་ནི་རགས་པར་མེད་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པས་རྒྱུ་རྡུལ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དོན་རང་ཉིད་ལ་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་དམིགས་པ་ཡིན་ན་སྔོ་འཛིན་དང་ཟླ་གཉིས་སྣང་
བའི་ཤེས་པ་ལའང་དབང་པོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དམིགས་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མཛད་པས་ན་སྔོ་འཛིན་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་སོགས་ཀྱང་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པར་གསུངས་པ་འདིས་དབང་ཤེས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་དབང་པོའང་
བརྒྱུ༷ད་པ༷ས་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དབང་ཤེས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཅན་ཡིན་པས་སྐྱོན་དེ་མེད་ཅེ་ན། བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་དེ་སྟོན་པ་སྐབས་སུ་མ་བབས་ཏེ་རྩོད་གྲུབ་ཀྱི་དབ༷ང་པོ༷འི་ཤེས༷་པའི༷་དམིགས་པའམ་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་དག༷་དཔྱ༷ད་པ༷་ཡི་སྐབས་འདི༷་ལ༷་ཡི༷ད་ཀྱི༷་ནི༷་རྒྱུ་གང་
20-1-288b


ཡིན་བཤད་པ་སྐབས༷་སུ༷་བབས་པར་ཅི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ་འབྲེལ་བ་མེད་པས་དེ་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དབང་ཤེས་ཡིན་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད། །ཡིད་རྟོག་ཡིན་ལ་གནོད་བྱེད་སྟོན། །དང་པོ། ཚུལ་འདིས་དབང་ཤེས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་
རོ་སྙམ་དུ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་དབང་པོའི་ཤེས་པ་གང་ཞིག་དབ༷ང་པོ་ལ་རྟེན༷་པའི་དོན་གང༷་ཡི༷ན་ཞེས་འདྲི་བར་མཛད་པའོ། །ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་ཤེས་པ་གང༷་ཞིག་རང་གི་རྟེན་དབ༷ང་པོ༷་ཡོ༷ད་མེ༷ད་ཀྱི་རྗེས༷་སུ༷་འཇུག༷་པ་ཅ༷ན་ནོ་ཞེ་ན། དེ༷་ནི་ཟླ་གཉིས་སོགས་ལ་མཚུངས༷་
པའི་ཕྱིར་དབང་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་རྟེན་དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་སོགས་སུ་འགྱུར༷་བས་ཤེས་པ་དེའང་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་དང་ལྡན༷་པ་དེ་དབང་པོ་ལ་རྟེན་པའི་དོན་ཡིན་ཞེ་ན༷། དེ༷་ཡང་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ལ་སོགས་པ་འདི༷་ཉི༷ད་ལ་ཡོད་ན༷་ཞེས་སམ། ཡང་ན་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་
སོགས་ནི་དབང་པོ་རྣལ་མ་ལས་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་པས་དབང་པོ་ལ་མི་རྟེན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འགྱུར་བའི་དབང་པོ་ལ་རྟེན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་བས་ཅིའི༷་ཕྱིར༷་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པར་མི་འདོད་པར་དབང་ཤེས་མིན་ཞེས་འགོག༷་སྟེ་འགོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་
དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཧ་ཅང་ཐལ་བ་མང་དུ་འཕེན། །ཐལ་བ་ཐ་མར་མ་ངེས་སྤང་། །དང་པོ། ཟླ་གཉིས་སོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་རྟོག་མེད་དབང་ཤེས་འཁྲུལ་སྣང་མིན་པར་ཡིད་རྟོག་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ན་ཟླ་གཉིས་དང་སྐྲ་ཤད་སོགས་ཀྱི་སྣང་བ་འདིར༷་ཡང༷་ཐག་པ་ལ་
སྦྲུལ༷་སོ༷གས་སུ་འཁྲུལ༷་པ༷་ལ་སོགས་པ་བཞིན༷་དུ་དབ༷ང་པོའི༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡོ༷ད་ན༷་ཡང༷་ཡིད་མ་འཁྲུལ་བས་ཟླ་གཉིས་སོགས་མེད་པར༷་ངེས་ཙམ་གྱིས་དེའི་སྣང་བའང་ལྡོག༷་པར་འགྱུར༷་བར་ཐལ་ལ། ཡང་རྟེན་དབ༷ང་པོ༷འི་བསླ༷ད་པ༷་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པ་ནི༷་ལོག༷་ཀྱང༷་འདི་
20-1-289a


དབང་པོ་ལ་མི་རྟེན་པར་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པས་ན་སྣང་བ་དེ་ལྡོག༷་པར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཞིང༷་། སྦྲུལ་འཛིན་དེ༷་བཞིན༷་གང་ཟག་གཞན༷་གྱི༷་རྒྱུ༷ད་ལ༷་ནི༷་འདི་ན་ཟླ་གཉིས་དང་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདུག་གོ་ཞེས་
བ༷རྗོད༷་པ༷་དག༷་གི༷ས་མིག་མི་གསལ་བ་དང་ཡིད་གཏད་པ་སོགས་རྐྱེན་ཚོགས་པ་འགའ༷་ཞིག་གི་ཚེ༷་སྣང་བ་དེ་འཇོག༷་པར་ཐལ་ཏེ། མུན་པ་ཚབ་ཚུབ་དང་སྦྲུལ་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་དོགས་པ་ཟ་བ་ལ་འཁྱིལ་ལུགས་སོགས་འདྲ་བའི་ཐག་པ་བསྟན་ནས་སམ། མ་བསྟན་ཀྱང་
འདི་ན་སྦྲུལ་འདུག་ཅེས་བརྗོད་པས་སྦྲུལ་འཛིན་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་སྔར་མཐོང་བ་ལ་ལྟོས་པས་ན་སྐྲ་ཤད་སོགས་ཀྱང་དེར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་ན་སྔར་སྐྲ་ཤད་སོགས་མཐོང་བ༷་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷་ལྟོས༷་པར་འགྱུར༷་ཞིང་། སྔར་མ་མཐོང་བར་དུ་སྒྲོ་མི་འདོགས་ཀྱང་མིག་ལ་
སྐྱོན་ཡོད་པ་ན་མིག་ཕྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་སྣང་བ་ལས་སྔོན་མཐོང་བ་ལ་མི་ལྟོས་སོ། །གལ་ཏེ་ལྟོས་ན་ཐོག་མའི་སྐྲ་ཤད་ནམ་ཡང་མི་འཛིན་པར་ཐལ་བ་དང་། རྟོག་བཅས་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ན་དེར་རྟོག་པ་ཙམ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཡོང༷ས་སུ༷་གསལ༷་བར༷་སྣང༷་བ་ཉིད་དུ་མི༷་འགྱུར༷་བར་ཐལ་
ལོ། །གཉིས་པ་ནི། རྟོག་བཅས་ཡིན་ཡང་གསལ་སྣང་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་རྨི་ལམ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་རྟོག་བཅས་ཀྱི་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི༷ད་ལོག༷་པ༷འམ༷་སད༷་པ༷་ན༷་ཡང་ཡུལ་གསལ༷་བར༷་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་བློ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་རྟོག་མེ༷ད་ཡིན་ལ། 
སད་རྨི་གཉི༷ས་ཀར༷་ཡང༷་གསལ་པོར་སྣང་བ་དེ༷་ལྟ༷་མིན༷་ན༷་རྟོ༷ག་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་ནི། སྣང་ཡུལ་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ལ་སོགས་དེ༷་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་ན༷་ཡང༷་མངོན་སུམ་ཚད༷་མ༷་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ནི༷་བཀག༷་པ༷་སྟེ་འཇུག་ཡུལ་ལ་བསླུ་
20-1-289b


ཞིང་སྣང་བ་ལྟར་ཐོབ་པར་མི་རུང་བའི༷་ཕྱིར༷་རོ༷། །རྟོག་བྲལ་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་དེ༷་དོན༷་དུའང༷་མངོ༷ན་སུམ༷་ལྟར༷་སྣང༷་ལ་རྟོག་རྟོག་མེད་གཉི༷ས་སུ༷་ཕྱེ་ནས་བཤ༷ད་པས་འཁྲུལ་པ་ཟློག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ལ། །ཚད་མའི་འབྲས་བུ་དོན་
གཞན་མིན། །དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱས་པར་བརྗོད། །དང་པོ་ལ། སྣང་ཚུལ་ཚད་འབྲས་གཞལ་གསུམ་ཕྱེ། །གནས་ཚུལ་དོན་ལ་དབྱེ་བ་མེད། །དང་པོ་ལ། མ་བརྟགས་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་སྤྱི། །བརྟགས་ནས་བསྟན་བཅོས་མཐུན་བྱེ་བྲག །དང་པོ་ལ། དགག་དང་གཞག་
དང་རྩོད་སྤང་གསུམ། །དང་པོ་ལ། དོན་འདྲ་སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་མར་བསྒྲུབ། །དེ་ཕྱིར་ཚད་འབྲས་གཅིག་པ་ཡིན། །དེ་ལ་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཉིད་འཇོག་འཐད་སྤྱི་སྟོན། །དེ་དག་བྱེ་བྲག་སྐབས་ལ་སྦྱར། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། 
ཚད་མའི་མདོ་ལས། བྱ་དང་བཅས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་འཇལ་བྱེད་ལ། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་འདོགས་པ་སྟེ། །བྱ་བ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་འདི་དག་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་
སུ་འདོད་པ་ནམ་ཡང་མི་འཐད་ལ། རང་ལུགས་སུ་རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་གི་རྒྱུ་འབྲས་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལའང་མ་བརྟགས་པར་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པར་ཚད་འབྲས་གཞལ་གསུམ་བཞག་པ་དང་། དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་བརྟགས་ནས་བསྟན་
བཅོས་ལྟར་དེ་གསུམ་བཞག་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ལས་དེ་གསུམ་དུ་འཇོག་སྟེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའམ་ལས་སུ་བྱ་བ་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་གཞལ་བྱ། རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བློ་ལ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྣང་བ་འཇལ་
20-1-290a


བྱེད་ཚད་མ་སྟེ་འདི་ལ་སྐབས་འདིར་དོན་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་ཅན་དེས་ཡུལ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ལས་དོན་རྟོགས་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ནི་ཚད་མའི་འབྲས་བུའམ་འདི་ལྟར་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ནི་དོན་རྟོགས་པའོ་ཞེས་སྤྱིར་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པ་རང་ཡིན་ནོ། །དེ་
ལྟ་ན་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ལ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་བྱ༷་བ༷་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་དངོས་པོ་འདིས་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་ཅེས༷་ཏེ༷་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་སྐབས་ཀྱི་ལས་དེ་དང་བྱེད་པོ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་དེར་བརྟགས་ཀྱི་བྱེད་པོ་དེའི་ལ༷ས་སུ་བྱ་
བ་ཀུན༷་སྐབས་དེའི་ལས་སུ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ལ། ལས་དེ་དག་ལ་མཁོ་བ་ཅན་གྱི༷་ནི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དག༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱང་སྐབས་དེའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་བཟུང་དགོས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྐབས་དེའི་བྱེད་པོར་གྱུར་པ་གང༷་ལ༷ས་འབྲས༷་བུ་གང༷་ཞིག་བར་མ་ཆོད་པར་འབྱུང་བ་ཡི༷ན་པའམ་
རྣམ་འཇོག་གི་རྒྱུ་གང་ལས་རྣམ་པར་གཞག་བྱའི་འབྲས་བུ་གང་འགྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བྱེད་པ་དེ༷་ནི༷་ལས་སམ་འབྲས་བུ་དེ༷་ཡི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ་གཞན་དུ་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་འཆོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་ཡང་བྱེད་པ་གཅིག་གིས་ལས་སུ་བྱ་བ་ཀུན་
སྒྲུབ་ནུས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། ལས་སུ་བྱ་བ་གཅིག་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མཐའ་དག་དགོས་ན་གཅིག་ཀྱང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རང་རང་གི་ངོས་སྐལ་གྱིས་ཕྱེ་བས་ཐུན་མོང་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བསྒྲུབ་བྱ་དག་གི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
པ་ལ། དོན་འདྲ་བ་ལས་གཞལ་བྱ་རྟོགས། །དེ་ལས་གཞན་གྱིས་དེ་མི་ནུས། །དེས་ན་དེ་དག་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །དང་པོ། དེ༷་ལ༷་དོན་དང་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་འདི་དོན་འདི་དང་འདི་ཞེས་འབྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ་དེའང་ཇི་ལྟར་འདྲ་ན། དོན་དེ་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཤེས་པ་རང་གིས་ཉ༷མས་སུ་
20-1-290b


མྱོང༷་བ་ཙམ༷་དུ༷་ནི༷་དོན་དང་འདྲ༷་བའི༷་བདག༷་ཉིད་ཅ༷ན་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་ཤེས༷་པ༷་མ་འཁྲུལ་བ་དེ་ནི༷་ཡུལ་ཅན་གང༷་གི༷་ལ༷ས་སུ་བྱ་བའམ་གཞལ་བྱ་དག་ནི༷་མི་འདྲ་བ་སོ༷་སོ༷་ལ༷་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རྣམ༷་པར་འབྱེ༷ད་ཅིང་དེ་ལྟར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་
དེ༷་ཡི་བདག༷་ཉིད་དུ་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་གཞལ་བྱ་སྔོ་འཛིན་མིག་ཤེས་ཚད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ནི་རྒྱུ་དབང་པོ་ལ་དོན་དང་ཕྲད་མ་ཕྲད་དང་གསལ་མི་གསལ་གྱི་ཁྱད་ཡོད་པའི་དབང་གིས་དོན་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཡང་དེ་མ་ཡིན་
ཏེ། ཡུལ་གང་དང་གང་ལ་དབང་པོ་ཕྲད་པ་ན་ཤེས་པ་ཡི་བདག༷་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡུལ་དེ་དང་དེའི་སྣང་བ་ཅན་དུ་འགྱུར༷་བ་མིན༷་ན༷་རྒྱུ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དག༷་ལ༷་འདྲ་མི་འདྲའི་ཐ༷་ད༷ད་ཡོ༷ད་དུ་ཟིན་ཀྱང༷་དེ་ཙམ་གྱིས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཉིད་ཀྱི༷་ལ༷ས་སམ་གཞལ་བྱ་ལ༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི་རྣམ་འབྱེད་མི་
ཐོབ་པའམ་མེ༷ད་པ༷་ཅན་རྒྱུ་འདི༷་ནི་དོན་སོ་སོར་འདི་དང་འདི་ཞེས་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་ནི༷་ངེ༷ས་པར་བྱེ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ་བློ་རང་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་བློའི་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་ཐ་དད་བྱེད་པར་ནམ་ཡང་མི་ནུས་སོ། །གསུམ་པ། དོན་འདྲ་དེ་ལས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་དོན་དེ་འདིའོ་ཞེས་གཅོད་པའམ་འཇོག་
པར་མི་ནུས་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཤེས་སྣང་འདི༷་ཡི་བདག་ཉིད་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་གང༷་ལ༷ས་ཤེས་པ་འདི༷་ནི་ཡུལ་འདིའི་དོན་རྟོགས་པའོ༷་ཞེས༷་བྱེ༷ད་པ༷་དོན་སྣང་ངམ་དོན་འདྲ་དེ་ཡི༷་ནི༷་ལ༷ས་སུ་བྱ་བའམ་གཞལ་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངེས༷་ཏེ༷་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་ན། ལས་སུ་བྱ་བ་དེ༷་ཡི༷་སྒྲུབ་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡིན་
པ་ཅ༷ན་དུ༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དུ་སྣང་བ་འདི་ཉིད་དོན་དངོས་མ་ཡིན་ནམ་དོན་འདྲ་ཞེས་སུ་ཅི་ལ་བཏགས་སྙམ་ན། དོན་ཉེ་བ་ལས་ཤེས་པ་ལ་དེའི་སྣང་བ་སྔ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པ་ནི་དོན་འཇལ་བྱེད་ཡིན་པས་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་བཟུང་བས་
20-1-291a


དོན་དང་འདྲ་ཞེས་བཏགས་ཏེ་དོན་དང་འདྲ་བ་ཙམ་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའང་མེད་ན་དོན་ཉེ་ཡང་རུང་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་གྱིས་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་བྱས་ཏེ་ཅི་ཡང་མ་བྱས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཤེས་པ་དེ་ཡུལ་གྱི་འཇོག་བྱེད་དུའང་མི་རུང་སྟེ་སྔོ་འཛིན་མ་སྐྱེས་པར་ནི་ཡུལ་
སྔོན་པོ་འདི་ནའོ་ཞེས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་རྗེན་ཅེར་བུ་འཛིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་འཛིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཡུལ་བཟུང་ཞེས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་ཡིན། སྣང་ནས་འཛིན་ནོ་ཞེ་ན། སྣང་བ་དེ་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཤེས་པ་ལའང་སྣང་བ་ཞེས་པའི་
ཁྱད་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ཡུལ་ཉེ་བ་དང་བསྐལ་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྣང་བའམ་ཡང་ན་གཅིག་ཀྱང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་དང་ཉེ་བའི་དབང་གིས་སྣང་བ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མ་སྐྱེས་པར་འདོད་
པས་སོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཤེས་པའི་ངོས་ན་ཡུལ་ཉེ་བའི་དབང་གིས་སྔ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་སྣང་བ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་དོན་འདྲ་ཞེས་བཏགས་པ་སྟེ། དོན་སྣང་དེའི་དབང་གིས་གང་སྣང་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་བློ་དེ་ཚད་མར་འགྲོ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་བློ་ནི་ཡུལ་གང་ལའང་
ཚད་མར་འགྱུར་བའི་ཐབས་གཏན་མེད་ལ། འགྱུར་ན་ནི་བློ་གཅིག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་མར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་འདི་ལ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དོན་འདྲ་ཞེས་པ་འདི་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་གཟུང་རྣམ་ལས་འོས་མེད་ཀྱང་འདིར་དེ་འདྲའི་
དཔྱད་པ་ཞིབ་མོ་མ་བཅུག་པར་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ལ་དོན་འདྲ་ཞེས་བཏགས་པ་སྟེ་དེ་ཙམ་ནི་ཕྱི་ནང་སུས་ཀྱང་ཐུན་མོང་དུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་འོས་མེད་དོ། །གསུམ་པ་དོན་འདྲ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཞག་པ་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་ནི། ཡུལ་གཞལ་བ་ལ་དོན་འདྲ་ཉིད་
20-1-291b


གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དང་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་བས་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཉིད་ཡུལ་གཞལ་བ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་དེས་ན་དོན་རྟོགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིས་མ་ཡིན་ཞེ་ན་དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་
དང་རྟེན་བསླད་མ་བསླད་ཡུལ་ཉེ་རིང་ཡིད་བྱེད་གོམས་པ་ཤས་ཆེ་ཆུང་སོགས་ཀྱི་རྣམ༷་པ་འགས༷་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས༷་པའི༷་རང༷་བཞིན༷་ནི༷་གསལ་མི་གསལ་སོགས་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་ནི༷་བྱེ༷ད་ན༷་ཡང༷་ཐ་དད་པར་བྱས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཐ་དད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་
དོན་དང་གཞལ་བྱ་འཇལ་བྱེད་དུ་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བའམ་མི་གསལ་བའི་ཤེས་པ་འདི༷་ནི༷་ལས་སུ་བྱ་བ་སྣང་ཡུལ་གྱི་དོན༷་དང༷་འབྲེལ༷་བར་བྱེ༷ད་པ༷་ནི༷་གསལ་བའམ་མི་གསལ་བར་སྣང་བའི་དོན༷་གྱི༷་ངོ༷་བོ༷་ལ༷ས་གཞན་མིན༷་པའི་ཕྱིར་བློ་དེ་ཡུལ་དེའི་རྟོགས་བྱེད་དུ་གྲུབ་སྟེ། མིག་
གསལ་བ་ལ་སྔོ་སེར་གཉིས་ཀ་ཡང་གསལ་བར་སྣང་མི་གསལ་བ་ལ་གཉིས་ཀའང་མི་གསལ་བར་སྣང་ཡང་། རང་ཡུལ་ལ་རང་བློ་ཇི་ལྟར་གྱུར་བ་དེ་རྟོགས་བྱེད་དུ་འགྲོ་ཡི་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་དབང་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ནམ་ཡང་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མགར་བ་
མཁས་མི་མཁས་ཡོད་ཀྱང་དེས་བྱས་པའི་གྲིས་ཤིང་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཡུལ་འཇལ་བར་བྱེད་པའི་གཙོ་བོ་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་དེའི་རྒྱུ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་བ་ཙམ་དུ་འདོད་པ་ནི། དོན་འདྲ་ཚད་
མར་འཐད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་བྱེད་པ་དོན་འདྲ་དེ་ལ་གཞལ༷་བྱ༷་རྟོག༷ས་པ༷་ཡི༷་བྱ་བ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་དེ་ཉིད་ཚད་འབྲས་སུ་འཇོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གཞལ་བྱ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ནི་གཞལ༷་བྱའི༷་རང༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་བློ་ལ་མངོན་དུ་སྣང་བ་འདི་ཙམ་ཡིན་ནོ། །
20-1-292a


སྔོ་འཛིན་འདིས་ཡུལ་སྔོན་པོ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཞེས་དྲི་བ་ན། འདིས་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་གཞལ་བྱ་སྔོན་པོ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཡུལ་ཅན་འདི་ལ་ཡུལ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ། སྟ་རེ་འདི་ལ་ཤིང་གཅོད་པའི་བྱ་བ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་
ལ། ཤིང་ཆོད་པར་སྣང་བ་ཉིད་ལས་གཞན་སྒྲུབ་བྱེད་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱ་བྱེད་དེ་ནི་དོན་འདྲ་འདི་ལའང་ཡོད་དེ་བསྙོན་དུ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ཅན་ལ་དེ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པར་བྱ་
བ་དེ་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་གཞན༷་ཞིག་ཡོད་དགོས་པ་ཡི༷ན་ན༷། འཇལ་བྱེད་ཤེས་པ་དེ༷་ནི༷་དེ༷་ཡི་གཞལ་བྱའམ་ལ༷ས་སུ་བྱ་བ་སྔོ་སོགས་དོན་དེ་དང༷་ནི་ནམ་ཡང་འབྲེལ༷་པ་མི༷་འགྲུབ༷་སྟེ། དེ་འཇལ་གྱི་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཡུལ་དེ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་
པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་ཕན་ཆད་ཡུལ་རྟོགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་སྲིད་པ་གསུམ་ན་རྙེད་པར་མི་འགྲུབ་བོ༷། །ཇི་ལྟར་བྱེད་པོ་སྟ་རེ་ལས་ཐ་དད་པར་འཕར་བ་དང་འབབ་པའི་བྱ་བ་ཐ་དད་དུ་མ་མཐོང་ངམ་སྙམ་ན། སྟ་རེ་དང་ཤིང་ཕྲད་ནས་ཆོད་པའི་བྱ་བ་ནི་
སྟ་རེ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མེད་དེ། ཡོད་ན་སྟ་རེས་ཤིང་མི་གཅོད་པར་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་དེས་གཅོད་པར་འགྱུར་ནའང་དེ་འདྲ་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པས་ཁེགས་ཤིང་། ནམ་མཁར་འཕར་བའི་སྟ་རེ་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཤིང་དང་མ་ཕྲད་པས་མི་གཅོད་ལ་འཕར་བ་དང་འབབ་པར་སྣང་བ་ནི་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྟ་རེའི་སྐད་ཅིག་མངོན་སུམ་དམིགས་པར་ཟད་ཀྱི་སྟ་རེ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་དམིགས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུན་ལས་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་ནམ་མཁར་ཕྱར་བ་སོགས་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་ཤིང་གཅོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དངོས་ནི་ཤིང་དང་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་
20-1-292b


དེ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་འདྲའམ་དོན་སྣང་གི་ཤེས་པ་དེ༷་ཡ༷ང་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་དོན་རྟོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པ་དེས༷་ན༷་ཚད་མའི་འབྲ༷ས་བུ༷་ནི་ཚད་མ་ཉིད་ལས་དོ༷ན་གཞ༷ན་དུ་གྱུར་པ་མིན༷་ནོ། །འདི་སྐབས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་པ་དང་གཞལ་བྱའི་རང་
བཞིན་ཞེས་པ་དོན་འདྲ་ལ་བྱས་ཏེ་དེ་དང་དོན་རྟོགས་གཉིས་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བསྒྲུབ་བྱར་བཤད་པ་མང་ཡང་། དོན་ལ་གཞལ་བྱའམ་དོན་གྱི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་དོན་འདྲ་ཡིན་ཀྱང་། འདིར་བློ་ཡུལ་གྱི་དོན་དེ་ཉིད་ལ་མ་བརྟགས་པར་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ལྟར་གྱིས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་ཤིན་
ཏུ་ཕྲ་བའི་གནད་འདི་ན་གསལ་པོར་བཀྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཚད་འབྲས་གཅིག་པ་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་ནི། དོན་འདྲ་ཉིད་ལ་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་གཞན་མེད་ན་བྱེད་པོ་ཉིད་དུའང་མི་འཐད་ལ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཐད་ན་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འགྱུར་བས་
གཅིག་ཡིན་པ་ཉམས་སོ་ཞེ་ན། འདི་གཉིས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་གི་བྱེད་པོ་དང་བྱ་བ་ལྟར་མངོན་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་རུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་
ལྟར་ཞེ་ན། དོན་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་རང་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་འཛི༷ན་པའི་ཤེས་པ༷་དོན་འདྲ་དེ༷་ནི་གཞལ་བྱའི་དོ༷ན་དེ་རྟོག༷ས་པ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེ༷ད་པར་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པ༷ས་ན། ཚད་མ་ར༷ང་གི༷་ལ༷ས་སུ་བྱ་བ་གཞལ་བྱ་དེ་ལ༷་ནི༷་དེ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་
བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷་ལྟ༷་བུར༷་སྣང༷་བས་ན་དེ་ཡུལ་རྟོགས་པའི་བྱེད་པོའང་ཡིན་ལ་ཡུལ་རྟོགས་པའི་བྱ་བའང་བྱས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་གི་ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་དོན་དང་འདྲ་བའི་བདག༷་ཉི༷ད་དེ་རང་ཉིད་སྐྱེས༷་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་གཞན་ལ་བྱ་བ་གང་ཡང་བྱེད་པའི་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་མི༷ན་
20-1-293a


ཏེ། གཞལ་བྱ་གཟུགས་སོགས་ལའང་དེས་ཅི་ཡང་མ་བྱས་ཏེ་དུས་མཉམ་པ་ལ་ཕན་གདགས་བྱ་མེད་པས་བྱ་བ་མི་བྱེད་ལ་མི་མཉམ་པ་ལས་སུ་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་འབྲས་བུར་བཞག་པ་དེ་ལའང་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ་བྱེད་པོ་དང་བྱ་བའི་
ཐ་དད་དུ་མེད་པས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རྒྱུ་འབྲས་ཐམས་ཅད་ལའང་མཚུངས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་ལ་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ཤིང་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱང་རྒྱུན་ལས་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ་འབྲས་བུའི་
དུས་ན་ས་བོན་འགགས་པ་ལ་བྱེད་པ་པོར་བཏགས་པའམ་ས་བོན་གྱི་དུས་ན་མྱུ་གུ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ལས་སུ་བྱ་བར་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །དཔྱད་པའི་ཚེ་དེ་ལྟར་བྱེད་པོར་མ་གྲུབ་ན༷་ཡ༷ང་རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་གི་ཐ་སྙད་ལས་འདི་ལྟར་གཞལ་བྱ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་སྣང་བ་དེ༷་ཡི༷་
དབ༷ང་གི༷ས་བྱེད་པོ་དང་བྱ་བ་དེ༷ར་བ༷ཞག་པའི་ཕྱིར༷་དོན་དང་འདྲ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཚད་མ་ཡིན་ལ། དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་མི་འགལ་ཏེ། དཔེ༷ར་ན༷་འབྲས༷་བུ༷་ནི་རང་གི་རྒྱུ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་དང་འདྲ༷་བར༷་འབྱུང༷་བའི༷་ཕྱིར༷་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཙམ་ལས་
འབྲས་བུ་དེ་ལ་རྒྱུའི་གཟུགས་དངོས་སུ་འཛིན་པའི་བྱ༷་བ༷་ད་ལྟ་ལྡན༷་པ་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ཡ༷ང་འཇི༷ག་རྟེན༷་ན་འབྲས་བུ་དེས་རྒྱུ་ཡི༷་གཟུག༷ས་འཛི༷ན་ནོ་ཞེས༷་བྱ་བ་ལྡན་པ་ལྟ་བུར་བརྗོ༷ད་པའི་ཐ་སྙད་སྐྱོན་མེད་པ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་བུས་ཕའི་གཟུགས་བཟུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཚེ་ལས་སུ་བྱ་བ་
ཕའི་གཟུགས་བྱེད་པ་པོ་བུས་འཛིན་པའི་བྱ་བ་ད་ལྟ་བ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་མེད་ཀྱང་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་ལུགས་དགག་པ་ལ། །སྤྱིར་བཀག་པ་དང་སོ་སོར་དགག །དང་པོ། དོན་འདྲ་ལས་གཞན་ཚད་མར་མི་འཐད་ཅིང་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་དུ་མི་འཐད་
20-1-293b


པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དཔྱོད་པ་པ་དག་གིས་དོན་ལ་ལྟ་བའམ་མཐོང་བའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་སོགས་རྟོགས་པ་ཚད་མའི་འབྲས་བུར་འདོད་པ་དང་། རྒྱལ་དཔོག་པས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཚད་མ། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་སོགས་རྟོགས་པ་
ཚད་འབྲས། རིགས་པ་ཅན་པས་དབང་དོན་འབྲེལ་བའམ་འཕྲད་པ་ཚད་མ། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་སོགས་རྟོགས་པ་ཚད་འབྲས། ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་། སྤྱི་དང་ཡོན་ཏན་སོགས་ཁྱད་པར་འཛིན་པའི་བློ་ཚད་མ། དེས་བསྐྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་
རྫས་འཛིན་པ་ཚད་མའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དོན་མཐོ༷ང་བ་ཞེས་དང༷་དབ༷ང་པོ་དང་དབང་དོན་འབྲེ༷ལ་བ་དང༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི༷་ནི༷་བློ༷་དེ༷་དག༷་ནི་ཚད་མའི་བྱ༷་བ༷འམ་འབྲས་བུ་དོན་རྟོགས་ལ༷་ནི༷་ཆོད༷་པ་སྟེ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པར་འདོད་པའི༷་
ཕྱིར༷་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་རང་དུས་ན་དོན་རྟོགས་པ་མེད་པར་འདོད་པས་ན་གང་གཞལ་བྱ་མ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ༷་མི༷་འདོ༷ད་དེ། དེས་གཞལ་བྱ་གང་དུའང་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འཇལ་བྱེད་དུ་མི་རུང་སྟེ། བསྐལ་བའི་དོན་ལ་ཐ་མལ་བའི་བློ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བར་ཟད་དོ༷། །གལ་ཏེ་དེ་དུས་
ཡུལ་མ་རྟོགས་ཀྱང་རྒྱུ་འདི་དག་གི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མར་འཐད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་གཞལ་བྱའི་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ༷་བ༷་བྱེད་པ་དེ་ལ༷་ནི༷་ཕན་འདོགས་པར་བྱེ༷ད་པ༷་རྣ༷མས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་བྱ་བ་དེའི་དོན་དུ་ཉེ༷་བར༷་སྦྱོར༷་ན༷་ཡ༷ང་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་དེ་མི་ནུས་ཀྱང་། 
རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཐ༷་མ༷འི་མཐར་སྐྱེས་པའི་བློ་གང་ཞིག་དངོས་སུ་ཡུལ་དེའི་ངོ་བོ་མ་འདྲེས་པའམ་གཞན་ལས་ཐ༷་དད་པར་བྱེ༷ད་ནུས་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི། ཡུལ་དེ༷་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་པ་ཡི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དམ་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་དམ༷་པ་སྟེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་པ༷ར་འདོ༷ད་པ་ཡིན་གྱི་དེའི་
20-1-294a


བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་མཐའ་དག་ཡུལ་ཇི་བཞིན་གཞལ་བའི་ཚད་མར་ཁས་ལེན་པ་དོན་མེད་དེ། བཀྲེས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་ཟ་བ་ལ་ས་བོན་གྱི་ཕྱི་མོ་ཚོལ་བ་དང་མུན་པ་སེལ་ཕྱིར་མར་མེ་སྦར་བ་ལ་སྣུམ་དང་སྡོང་བུ་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དཔྱད་པ་
བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དབང་པོ་ཚད་མ་ཡིན་པ་དགག །ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཚད་ཡིན་དགག །དབང་དོན་འབྲེལ་བའི་ཚད་མ་དགག །དང་པོ། འདི་ལྟར་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་རྣམས་ནི་རང་འབྲས་ཤེས་པ་ཀུན༷་གྱི༷་མཚུང༷ས་པ་སྟེ་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ཙ༷མ་ཡི༷ན་བའི༷་ཕྱིར༷། དོན་འདྲ་
ལ་དོན་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་འདི༷་འདྲ༷་བ་དབ༷ང་པོ༷་རྣམས་ལ༷་ཡུལ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མའི་བྱ་བ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་དབང་ནི་སྔོ་འཛིན་དང་སེར་འཛིན་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཙམ་ཡིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་ཡུལ་སོ་སོར་འབྱེད་པའི་ནུས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཁོ་ན་རེ། 
དབང་པོ་ཡང་ཐ་དད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་སོ་སོ་དང་ཕྲད་པའི་སྐབས་ཀྱི་དབང་པོ་དེ་ཡུལ་དེའི་རྟོགས་བྱེད་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པས་སོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་རྟེན་གྱི་དབང་པོ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་ཡོད་ཀྱང་དབང་པོ་རང་ཉིད་ལ་ཡུལ་འབྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་
ལ། དོན་འདྲ་ལས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་རྟོགས་པ་མེ༷ད་ན་སྔོ་སེར་སོགས་ཐ་དད་དུ་འདི་ད༷ང་འདིའོ་ཞེས་སམ། ཡུལ་འདི༷འི་ཡུལ་ཅན་ཚད་མ་ནི་འདི༷འོ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་དོན་འདྲའི་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་དམིགས་ཕྱེད་ནུས་ཀྱི་གཞན་
དུ་བསྐལ་པར་བསམ་ཀྱང་ཚད་མ་དང་དེའི་ཡུལ་གྱི་འབྲེལ་བ་བྱ་མི་ནུས་ཏེ་ལོང་བ་བརྒྱུད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །རིགས་པ་འདིའི༷་ནི༷་ལྷག༷་མ༷་ལྟ་བ་སོགས་ཚད་མར་འདོད་པའང་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་བར་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ཡུལ་ལྟ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མ། དེ་ལས་
20-1-294b


རིགས་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ངེས་པ་ཚད་མའི་འབྲས་བུ། དེ་ལས་ཞེན་པ། དེ་ལས་ཡུལ་ལེན་པ་ལ་འཇུག་པ། དེ་ལས་ཡུལ་ཐོབ་པ། དེ་ལས་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བའི་བར་རིམ་བཞིན་སྔ་མ་སྔ་མ་ཚད་མ་དང་། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྲས་བུའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཀུན་ཀྱང་
ཚད་མ་རང་ཉིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་གཞལ་བྱ་གཅོད་པར་མི་ནུས་ལ། དོན་འདྲ་ཉིད་ལས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མའི་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཚད་མ༷་དུ་མས་ཡང་ཡང་བཅད་དུ་མེད་ལ། དོན་འདྲ་མེད་པར་ནི་གང་གིས་ཀྱང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་བཞག་དེ་ལྟ་བུ་འབྲས་
མེད་ཀྱི་ངལ་བ་ལོང་བས་ལོང་བ་ཁྲིད་པའི་དཔེ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། བཀག་དང་རང་ལ་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ། དོན་འདྲ་མ་གཏོགས་པར་ཁྱད་ཆོས་དང་ཁྱད་པར་ཅན་འཛིན་པ་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུར་འཇོག་པ་མི་འཐད་དེ། ཡུལ་གཞལ་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི་དངོ༷ས་པོར་
སྣང་བ་ཅན་གྱི་བློ་དོན་འདྲ་ཞེས་པ་དེ་མེ༷ད་ན༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་སྔོ་སོགས་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་བློ༷་ཞེས་པ་དེ་ཡང་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཐ༷་ད༷ད་པར་དམིགས་ཕྱེད་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། མིག་འཛུམས་ནས་མདུན་གྱི་བུམ་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཛིན་པར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །
བློ༷་གཞ༷ན་ཁྱད་པར་ཅན་འཛིན་པ་དག༷་ཀྱང༷་དེ༷་བཞིན༷་དུ་ཡིན་ཏེ། དོན་འདྲ་མེད་ན་ཁྱད་པར་ཅན་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པའང་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ༷། །དོན་འདྲ་ཡོད་ན་ནི་དོན་དེ་ཉིད་སྣང་བའི་ཤེས་པ་དེ༷ས་ཡུལ་དེ་གཞལ་བྱའི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ན་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་ཅན་འཛིན་པ་
སོ་སོར་ཕྱེ་བ་དོན་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ༷་བ༷་ད༷ང་ནི་དེའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཚད་མ་གཉི༷ས་གཞལ་བྱའི་ཡུལ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ༷འ༷ང་ཁྱོད་མི༷་འདོ༷ད་པའང་ཡིན་ལ། ཐ་དད་དུ་འཐད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་འཛིན་ན་བུམ་པ་མ་བཟུང་བར་དེའི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་
20-1-295a


འཛིན་པ་དང་། ཁྱད་པར་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་པར་ཅན་འཛིན་ན་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་བའི་བུམ་པ་འཛིན་དགོས་ནའང་དེ་འདྲ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྲིད་པར་ཟད་དོ༷། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་ཅན་འཛིན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་མིན་པར་གྲུབ་ཅིང་འདོད་པས་ན་དེ་གཉིས་
ཀྱི་གཞལ་བྱ་དོ༷ན་གཅི༷ག་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། སྔ་ཕྱི་གཉི༷ས་སུ་འཛིན་པ་དོ༷ན་མེ༷ད་དེ་དང་པོར་འཛིན་པའི་དུས་སུའང་ཡུལ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་མ་ཟད་ཡུལ་གཅིག་པོ་དེ་འཛིན་པའི་ངོ་གཉིས་སྔ་ཕྱི་རི༷མ་བཞི༷ན་འགྱུར༷་བ༷འང་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཚད་མ་སྔ་མས་ཡུལ་རྟོགས་ཟིན་པས་ན་ཡང་
བསྣན་ནས་ཅི་ཞིག་རྟོགས་ཏེ། བཏགས་ཟིན་བཏགས་པ་དང་གྲུབ་ཟིན་སྒྲུབ་པའི་དཔེ་བཞིན་ཕྱི་མ་ལ་ལས་སུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་དོན་མེད་དེ། འབྱུང་ན་ཤིང་བཅད་ཟིན་ལ་སྟ་རེས་སླར་ཡང་གཅོད་དགོས་པའི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་དད་པའི་བློ་གཉིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྐྱེ་
བའང་མི་རིགས་ཏེ་ཡུལ་གཅིག་པུ་དེས་རང་ལ་དམིགས་པའི་བློ་དུ་མ་བསྐྱེད་ན་ཅིག་ཅར་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་ཅན་དུ་བསྐྱེད་པའི་དོན་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཉེས་པ་དེར་དོགས་ནས་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་འཛིན་པའི་བློ་གཉིས་ནི༷་ཅི༷ག་ཅ༷ར་འབྱུང༷་བར་
འགྱུར༷་བ་འདོད་ན༷། དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའམ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡིན་པ་ཉིད་མེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་ཕན་འདོགས་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གཉིས་པ་དུས་མཉམ་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་ན་ཁྱོད་ལའང་མཚུངས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་སྔ་ཕྱིར་ཡོད་
པར་མི་འདོད་པས་སོ་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། ངེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་དེ༷་ནི་ཡུལ་འཇལ་བ་དང་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བྱེད་ཀྱི་རྣམ༷་གཞག༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་ནི༷་ལྡོག་པའི་ཆ༷་དག༷་ལས་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་བཞ༷ག་པ་ཡིན་གྱི། བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་
20-1-295b


རོ། །གསུམ་པ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེའི་ལན་དགག །དང་པོ། དབང་དོན་འབྲེལ་བ་ཙམ་ཚད་མར་འདོད་པ་རིགས་པ་ཅན་པ་ན་རེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལུགས་ལ་འབྲེལ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ། སྦྱོར་བའི་འབྲེལ་བ་དང་། སྦྱོར་བར་འདུ་བ་དང་། སྦྱོར་བའི་འདུ་བར་འདུ་བ་དང་། འདུ་བའི་
འབྲེལ་བ་དང་། འདུ་བར་འདུ་བའི་འབྲེལ་བ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་ཁྱད་པར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འབྲེལ་བའོ། །དེ་དག་རིམ་བཞིན་མིག་གི་དབང་པོ་སོགས་དང་དོན་ཕྲད་པ་དང་། བུམ་པ་རང་གི་ཆོས་གཟུགས་སོགས་འདུ་བ་དང་། བུམ་པའི་གཟུགས་ལ་བུམ་པའི་གཟུགས་ཉིད་དང་། རྣ་བ་དང་སྒྲ་འདུ་བ་དང་སྒྲ་ལ་སྒྲ་ཉིད་འདུ་བ་དང་། མིག་དབང་ས་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཚེ་ཕྱོགས་དེར་བུམ་པ་མེད་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་འབྲེལ་བ་ལྟ་བུར་འདོད་དོ། །ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱར་བ་རྣམས་དེ་དག་གི་སྤྱི་ལ་གོ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་དབང་དོན་མ་ཕྲད་པ་ན་ཤེས་པ་ཡུལ་དེའི་འཇལ་བྱེད་དུ་མི་འཇུག་པ་
ལ་ཕྲད་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དབང་དོན་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཚད་མའོ་ཞེས་ཟེར། དེ་ལ་དོན་འདྲ་ལས་དོན་རྟོགས་པ་མིན་པར་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་ཡིན་ན་མིག་དབང་བུམ་གཟུགས་དང་འབྲེལ་བ་ན་བུམ་པའི་རེག་བྱ་དང་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་དེར་འབྲེལ་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བུམ་འཛིན་
མིག་ཤེས་ལ་བུམ་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་བདག༷་ཉི༷ད་ཀུན༷་གྱིས༷་འབྲེལ༷་བ་ཡིན་དགོས་ན༷་ཡ༷ང་མིག་ཤེས་དེས་བུམ་པའི་གཟུགས་ཁོ་ན་འཛིན་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས༷་འག༷འ་ཞིག༷་ནི༷་དམིགས་བསལ་ཏེ་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་བའི༷་ངེས༷་པ་དེར༷་ནི༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་ཡུལ་
འཇལ་བར་ཁས་བླངས་ལ་འབྲེལ༷་བ༷་ལ་ནི་བྱེ༷་བྲག༷་གང་ཡང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟར་འབྲེལ་བ་དེ༷་ལ་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་བུམ་པའི་གཟུགས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་རེག་བྱ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་དོན་གྱི་ཆོས་ཐ༷་ད༷ད་པར་རྟོགས་པ་དོན་འདྲ་དེ༷་ཡུལ་བུམ་པ་འདི༷འི་རྟོགས་བྱེད་
20-1-296a


ཚ༷ད་མ༷་ཉི༷ད་ཡིན་གྱི་འབྲེལ་བས་ནི་དེ་རྟོག་པའི་དོན་གང་ཡང་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ་དབང་པོའི་སྐབས་སུ་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་འབྲེལ་གྲུབ་པའི་ཚེ་བུམ་པ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་འབྲེལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་བློ་གཅིག་གིས་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་
དེ་བློའི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ནི། བདག་གི་ཡོན་ཏན་དུ་གྱུར་པ་བློ་གོམས་པ་འདུས༷་བྱས༷་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས་ནི༷་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་ངེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ནང་གི་ཡིད་བྱེད་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་འཐད་པ་མིན༷་ཏེ་དོན་འདྲ་དེའི༷་དངོ༷ས་པོ་མེ༷ད་ན༷་འདུས་བྱས་པ་ལས་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་ཞེས་པ་དེ༷་ཡ༷ང་གཞ༷ག་
ཏུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། དོན་འདྲ་མེད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ལས་སོ་སོར་ངེས་ན་དོན་དང་འདྲ་བའི་བློ་མ་སྐྱེས་པའི་སྔོན་ནས་ཀྱང་ཡུལ་སོ་སོ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དགོས་ཀྱང་། ཡུལ་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་བློ་མེད་པའི་སྔོན་དུ་ཡུལ་ངེས་པ་ནི་ལོང་བས་གར་གྱི་ལྟད་མོ་མཐོང་ཞེས་པའི་དཔེ་
དང་འདྲ་བར་ཟད་དོ། །དོན་འདྲ་ཡོད་ན་ནི་དེས་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཡོན་ཏན་འདུས་བྱས་དེའི་རྒྱུར་བརྟགས་པ་དོན་མེད་དེ། མིག་ལྡན་གྱིས་གཟུགས་ལྟ་བ་ལ་ལག་ན་ཐོགས་པའི་དབྱུག་པ་འདིས་གཟུགས་སོ་སོར་མཐོང་བར་བྱས་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་
པ་རྩ་བའི་རྩོད་སྤང་ནི། གལ༷་ཏེ༷་ཁྱེད་ལྟར་ན་བྱ༷་བ་དོན་རྟོགས་དང་བྱེ༷ད་པ་དོན་འདྲ་གཉིས་བློ་གཅི༷ག་ཡི༷ན་པས་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་པར༷་འདོད་པ་འག༷ལ་ལོ༷་ཞེ༷་ན༷། སྨྲ་བ་དེ་མི༷་བདེ༷ན་ཏེ། ཐ་སྙད་དུའང་ཐ་དད་མེད་པའི་གཅིག་ཡིན་ཞེའམ། དོན་དམ་པར་ཐ་དད་མེད་པས་
འགལ་ཞེས་ཟེར། དང་པོ་ལྟར་ན་གཅིག་པར་མ་གྲུབ་སྟེ་བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་ལྡོག་པའི་ཆོས༷་ཐ༷་ད༷ད་བ༷་ཉིད་དུ་ཁ༷ས་ལེན༷་པའི་ཕྱིར༷། གཉིས་པ་ལྟར་ན་དོན་ནམ་ངོ་བོ་ལ་དངོ༷ས་སུ༷་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པ༷ར་འདོ༷ད་དེ་དོན་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་བློ་དེ་ལས་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་
20-1-296b


པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་འཐད་དེ། འདི་ཙམ་དུ་མ་ཟད་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་བྱ༷་བ༷་དང་བྱེ༷ད་པ༷འི་ཐ༷་སྙད༷་དག༷་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་ལྟར༷་རྣམ༷་པ༷ར་གན༷ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། 
བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟ་རེ་སོགས་ལས་བྱ་བ་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་དང་། ས་བོན་གྱི་བྱ་བ་འབྲས་བུས་རྟོགས་པ་དང་། མེའི་བྱ་བ་དུ་བས་རྟོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། དེ་འདྲ་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་འདོ༷ད་པ༷འི་དངོ༷ས་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷་ཡང་དོན་རང་གི་སྟེང་ན་བྱ་བྱེད་
ཐ་དད་དུ་ཡོད་པས་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་སྦྱར་ནས་རྟོགས་པས་བྱ་བྱེད་ཐ་དད་དུ་སྒྲོ༷་འདོ༷གས་པ༷ས་ནི༷་འཇུ༷ག་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཇི་ལྟར་ན་སྟ་རེ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་སྔར་དཔྱད་ཟིན་པ་བཞིན་ཏེ། སྟ་རེ་ལས་ཐ་དད་པའི་འཕར་འབབ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བ་མེད་ལ། ཤིང་ལས་ཐ་དད་པའི་
དུམ་བུར་སོང་བ་མེད་དེ་ཤིང་དང་སྟ་རེ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་སྔ་མ་ལས་གཞན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཆ་ནས་སྟ་རེ་ལས་བྱ་བ་ཐ་དད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ལས་ཐ་དད་པའི་ནུས་པ་དང་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་འགགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་
ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུའི་བྱ་བ་ཞེས་རྒྱུ་ལས་ཐ་དད་ལྟ་བུར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་བྱེད་པ་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ལས་སུ་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་དང་། དངོས་པོ་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་སོགས་མེད་པར་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །
གཉིས་པ་བརྟགས་ནས་བསྟན་བཅོས་དང་མཐུན་པའི་ཚད་འབྲས་ལ། གནས་ཚུལ་ནང་གི་གཟུང་འཛིན་ཕྲ། །སྣང་ཚུལ་དོན་ལྟོས་ལུགས་ཚད་འབྲས། །དང་པོ་ལ། གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་འདོད་པ་བཀག །གཟུང་འཛིན་རྫས་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། 
20-1-297a


དྲིས་ནས་དགག་པ་བརྗོད་མདོར་བསྟན། །དེ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལན་དགག་པ་གཉིས། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། གང་ཚེ་སྣང་བ་དེ་གཞལ་བྱ། །ཚད་མ་དང་ནི་དེའི་འབྲས་བུ། །འཛིན་དང་རྣམ་རིག་དེ་ཡི་
ཕྱིར། །དེ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་མ་བྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྣང་ཚོད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བསྙོན་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་འདི་དག་གིས་གནས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པས་ལེགས་པར་དཔྱད་ནས་ཕྲ་བ་ནང་གི་གཟུང་འཛིན་ལ་གཞལ་བྱ་
དང་ཚད་མར་འདོད་པ་སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་ཀྱི་གཟུང་རྣམ་གཞལ་བྱ། འཛིན་རྣམ་ཚད་མ། རང་རིག་འབྲས་བུར་གནས་པ་འདི་ཙམ་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱོད་པའི་གྲུབ་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་པས་དེ་བཤད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཕྱི་དོན་འདོད་པ་མདོ་སྡེ་པ་ལ་དོན༷་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་
དེ་གང༷་ཡི༷ན་ཞེས་དྲི་བ་མཛད་པའོ། །དེའི་ལན་དུ། སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་ཀྱི་བློས་སྔོ་སེར་སོགས་སོ༷་སོར༷་རི༷ག་པའི་མངོ༷ན་སུམ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་འདི༷་ཉི༷ད་དོ༷་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་དྲི་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྔོ་སོགས་མྱོང་བའི་མངོན་སུམ་ཙམ་ལ་དྲི་བ་མེད་པ་བདེན་ཀྱང་མངོན་སུམ་མྱོང་བ་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་
གིས༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོ༷ན་སྔོན་པོ་སོགས་རི༷ག་པ་ཡི༷ན་པར་འདོད་དེ་ཇི་ལྟར་རིག་ཅེས་འདྲི་བར་མཛད་པའོ། །དེ་ལ་ལན་དུ། རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་ཕྱི་དོན་དེས་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་གཏད་པའི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་དེ༷་ནི་ཕྱི་དོན་དང་འདྲ༷་བ་ལ༷ས་དོན་དེ་རིག་པ་ཞེས་སུ་འདོད་པ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན་
དོན་དངོས་སུ་མ་མྱོངས་བར་དེ་དང་འདྲ་བ་ཙམ་མྱོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་དོན་རིག་ཅེས་པ་འཁྲུལ༷་པ༷ར་འགྱུ༷ར་ཏེ། མིག་བློ་ཆོས་ཅན། དོན་རིག་ཡིན་ཏེ། འདྲ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན་འདྲ་བ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་འདྲ་ཡུལ་གཞན་རིག་པའི་ཁྱབ་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། འདྲ་ཡུལ་གྱི་དོན་ནི་
20-1-297b


ནམ་ཡང་མྱོང་མི་ཤེས་པས་འདྲ་བ་ཡིན་ནམ་མིན་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་ཚུལ་འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དོན་སྨྲ་བ་ན་རེ། ཕྱི་དོན་ཡོད་པ་ལ་རྩོད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། ཕྱི་དོན་མེད་པ་ཞིག་ན་འོ༷ན་ཏེ༷་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནང་
གི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་དོན་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་འདི༷་ལྟར་མྱོང༷་བ་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟར་ནང་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་རོལ་ལྟར་སྣང་བ་མངོན་སུམ་མྱོང་བ་འདི་ནི་ཅི་ཞིག་ཅེས་ཁྱོད་ལ་དྲི་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སུ་ལའང་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཁོ་བོས་
གང་དྲི་ན་འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་འདི་ཡང་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ན་འ༷དི་ཉིད་ཀྱིས་ནི༷་ཕྱི་དོན་ཇི་ལྟར་རིག་ཅེས་ཕྱི་རོལ་ལྟར་མྱོང་བ་དེ༷་ཉི༷ད་ལ་རྣམ༷་པར་དཔྱོ༷ད་པ་བྱས་ཏེ་ཁྱོད་ལས་ཤེས་པར་འདོད་པས་ཁྱོད་རང་ལ་དྲི་བ་ཡི༷ན་ན། ཕྱི་རོལ་མངོན་སུམ་མྱོང་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེས་ཚུར་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་གྲུབ་པར་
རློམ་ནས་འདྲི་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་དོན་མི་འགྲུབ། །སྐྱེས་ལ་འདྲ་བས་ཀྱང་མི་ནུས། །སྐྱེས་འདྲ་ངེས་གསུམ་ཚོགས་ཀྱང་མིན། །དང་པོ་ལ། འདྲ་བ་མེད་དང་ཡོད་ཀྱང་འཁྲུལ། །དང་པོ། འདི་ལྟར་ཕྱི་དོན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་དོན་རིག་ཡིན་པར་འདོད་པ་
རྣམས་ལ་བློ་ལ་ཕྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་འདིས་ཕྱི་དོན་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེས་དྲིས་པ་ལ། དོན་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་འདིས་ཕྱི་དོན་ཡོད་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། རྣམ་པ་འདི་ཕྱི་དོན་དང་འདྲ་བར་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་འདི་ཕྱི་དོན་དང་འདྲ་ན་ཕྱི་དོན་རགས་པ་དང་འདྲའམ་
ཕྲ་བ་དང་འདྲ། དང་པོ་ལྟར་ན། ཕྱི་དོན་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ཆ་མེད་པ་རགས་པའི་གོང་བུ་གཅིག་གི་རྣམ་པར་མེད་དེ་ཆ་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། དུ་མ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་མེད་དེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དབང་འདས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ཕྲད་
20-1-298a


པ་ན་དབང་པོ་ལ་སྣང་རུང་གི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པ་ཙམ་ནི་རྒྱང་རིང་བའི་སྤུ་རེ་རེ་ནས་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཡང་། སྤུ་མང་དུ་ཚོགས་པའི་གཡག་རྔ་ལྟ་བུས་དབང་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་ལ་བསྙོན་དུ་མེད་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་རགས་པར་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དབང་ཡུལ་
དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་ཚོགས་པ་ཡན་ཆད་རགས་པར་གཏོགས་པས་ན་ཆ་མེད་པའི་རྡུལ་གྱི་སྣང་བ་ནི་ནམ་ཡང་དམིགས་མི་སྲིད་པས་བློ་ལ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་འདི་རགས་སྣང་སྟེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཕྱེ་ཡང་སྣང་བ་མ་འགགས་ཀྱི་བར་དུ་ཆ་བཅས་སུ་མཐོང་གི་ཆ་མེད་པའི་ཕྲ་རབ་སྣང་
བ་མི་སྲིད་པས་ཕྱི་དོན་ཕྲ་བ་དང་རགས་པ་གང་ཡང་སྣང་མི་ཤེས་པས་ཕྱི་དོན་ཉིད་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཞེས་པ་དེ་བརྟགས་ན་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་བཤིག་པ་བཞིན་དུ་དོན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ལ། ཕྱི་དོན་མ་གྲུབ་ཀྱང་དོན་སྔོ་སོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་ཙམ་གྲུབ་པ་ལ་བསྙོན་དུ་མེད་པས་ཤེས་པ་
ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་དོན་རགས་པར་མེད་ལ། རྡུལ༷་ཕྲ༷ན་ཆ་མེད་དུ་ཡོད་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ༷་དག༷་ཆ་མེད་པ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གིས༷་ན༷་དེ་རང་གི་གནས་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པར་འདི་ལྟར་བློ་ལ་སྣང་བའི་ཚེ་ན་རགས༷་པར༷་སྣང༷་བ༷་
ཡིན་ལ། དེའི་རགས་སྣང་གི་རྣམ་པ་འདི་ཕྱི་དོན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པ་དེ༷་འདྲར༷་ཏེ་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱེ༷ད་པ་ཅི་ཡིན། ཞེས་པ་སྟེ་སྡེབ་སྦྱོར་བསྡེབ་ན། རྡུལ་ཕྲན་དེ་དག་རགས་པར་སྣང་། །དེ་དང་གང་གིས་འདྲ་བར་བྱེད། །ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་དོན་ཡོད་པར་འཇོག་
བྱེད་རྣམ་པ་འདི་ནི་ཕྱི་དོན་དང་མི་འདྲ་བ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཕྱི་དོན་རྡུལ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནང་གི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་འདོད་པ་དེ༷་ནི༷་དོན༷་གྱི་དངོས༷་པོར་ཡོད་པ་མིན༷་ཏེ། རྣམ་པའི་རྒྱུར་གྲུབ་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་དཔྱད་པས་ཁེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། གལ་ཏེ་ཕྱི་དོན་ཡོད་ཅིང་རྣམ་པ་
20-1-298b


དེ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡི༷ན་དུ་ཆུག་ན་ཡང༷་ཤེས་རྣམ་དེ་ཕྱི་དོན་དེ་རྣམ་འཇོག་གི་ཚད་མར་འདོད་པ་ནི་འཁྲུལ༷་པ༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པ༷ས་བློ་དེ་ཉིད་ཕྱི་དོན་དེ༷་མྱོང༷་བ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པར༷་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དེ་དང་འདྲ་བ་ཅིག་ཤོས་མྱོང་བར་མི་འགྲུབ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་
དུ་ཡོད་པ་གང་ཞིག་ནང་གི་དེ་མྱོང་བ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མྱོང་བར་འཇོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཚེ་མ་ཅིག་ཤོས་མཐོང་བས་ཅིག་ཤོས་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཞག་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། འདྲ་བ་ཙམ་ཁོ་ནས་དོན་རིག་པར་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་འདི་དོན་དེ༷་དང་འདྲ༷་བ༷་དང༷་
དོན་དེ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པས་ན་གལ༷་ཏེ༷་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་ལ་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མྱོང༷་བའི༷་ཤེས་པའམ་དོན་རིག་གི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དམིགས་རྐྱེན་གྱི་དོན༷་སྔ་མ་དང་མཚུངས༷་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་རྣམ༷་པར༷་ཤེས༷་པ༷་དེ༷་ནི་རང་གི་མཚུངས་པ་དེ་མ༷་ཐག༷་པའི་
བློ་རིག་པའམ་མྱོང༷་བའི་ཚད་མར་འགྱུར༷་ཏེ། མེ་ཏོག་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་གཅིག་དམིགས་རྐྱེན་དུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སྐྱེས་པ་ན་ཕྱི་མ་དེ་སྔ་མ་དང་འདྲ་ཞིང་། སྔ་མ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་
ལ། ཡང་དག་པར་ན་གཅིག་མྱོང་བས་ཅིག་ཤོས་མྱོང་བར་ནམ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གང་ཞིག་བློས་ཡང་དག་པར་མ་མྱོང་བ་དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་མི་སྲིད་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །བློ་ཕྱི་མ་དེ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་བློ་དང་འདྲ་བ་དང་སྔ་མ་ལས་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
དུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་དང་དོན་ཆེས་འདྲའོ་སྙམ་ན། བློ་དང་དོན་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཐ་དད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སོང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་སོང་ན་བློ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་རྣམ་པ་དེ་དོན་རིག་ཡིན་པའི་
20-1-299a


སྒྲུབ་བྱེད་ནི་སྐྱེས་ལ་འདྲ་བ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་དེ་དེ་ཉིད་དོན་རིག་ཡིན་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། ཕྱི་དོན་གཟུགས་འདི་མཐོང༷་ངོ་། །སྒྲ་འདི༷་ལྟར་ཐོས༷་སོ། །དེ་བཞིན་དྲི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷ར་ཡུལ་གང༷་ལ༷་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ༷་ནི༷་ཞུགས་ཤིང་དེ་དེའི་རྟོགས་བྱེད་དུ་ངེས༷་པ༷་དེ་ནི་བློ་དེས༷་ཡུལ་དེ་མྱོང་
བ་ཡི༷ན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་འདིའི་མྱོང་བྱེད་དོ་ཞེས་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པ་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། རྒྱུ་མཚན་གང༷་གིས༷་ངེས་པ་དེ༷་དོན་རིག་དེ༷་ཡི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་པར་འདོ༷ད་པ༷་ན་སྣང་བ་ཡུལ་དེ་དང༷་ཡུལ་ཅན་བློས་མཐོང༷་བ༷་དེ༷་དག༷་གི༷་ཉེ༷་བ༷་སྟེ་འབྲེལ་བ་དེ༷་ཉི༷ད་དཔྱ༷ད་པར་བྱ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། དོན་དང་
དོན་རིག་དེ༷་དག༷་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་འབྲེལ༷་བ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་ཡུལ་ལ་ལྟ༷་བ༷་པོ༷་དང་ཉན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡི༷་ཡུལ་འདིའི་ཡུལ་ཅན་ནི་འདིའོ་ཞེས་ངེས་པ་དེ༷་སྐྱེ་དགོས་པ་ཡི༷ན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཉིད་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་པར་འདི་འདིའོ་ཞེས་ངེས་པ་འདྲེན་མི་སྲིད་དེ་བུམ་སྣམ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་འབྲེལ་བ་དཔྱད་པ་ན་མེད་
ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ཁོང་དུ་ཆུབ་མི་ནུས་ཏེ། དོན་རང་ཉིད་ནི་ནམ་ཡང་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ལས་ཐ་དད་པར་མ་དམིགས་ལ། མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་སྟེ་ཟླ་གཉིས་དང་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ཐོགས་རེག་ཡོད་པ་དང་ལས་མཐུན་པར་སྣང་བ་ཀུན་གྱིས་ཐུན་མོང་བར་དམིགས་པ་སོགས་ལས་
རྗེས་སུ་དཔག་མི་ནུས་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཐོགས་བཅས་དང་། བརྟན་པར་སྣང་བ་དང་། ལས་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་ཐུན་མོང་དུ་སྣང་བ་དང་། བག་ཆགས་མཐུན་པའི་དབང་གིས་ཐུན་མོང་དུ་སྣང་བ་ལས་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། གང་ལྟར་ཀྱང་སོ་སོའི་ནང་གི་སྣང་བ་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། ཐུན་མོང་བ་ལྟར་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་གཉིས་
ཀར་འདྲ་བར་ཟད་པས་ན་བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་བརྟན་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལ་དོན་དུ་བརྟགས་པ་ལས་གཞན་མེད་དེ། ཡུལ་མྱོང་བ་བསྙོན་དུ་མེད་པ་འདི་གྲུབ་ཕན་ཆད་འདི་རང་སྣང་ཙམ་དུ་འགྲུབ་པ་ནི་ཐ་སྙད་མཐོང་ཐོས་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བར་འོང་
20-1-299b


པ་ཡིན་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མཐར་ཐུག་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་གནས་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་སེམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་དོན་དང་མགོ་མཉམ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱི་དོན་ཀྱང་གྲུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གནས་ཚུལ་དོན་དམ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱས་ནས་སྣང་ཚུལ་ཐ་སྙད་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལྟར་དཔྱད་པ་མ་
གཞུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ལ། སྣང་ཚུལ་ཐ་སྙད་རང་ལ་དཔྱད་ན་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ནི་ཁེགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་སེམས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེས་སྣང་བ་སེམས་སུ་མི་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ན་མིག་དང་
མིག་ཤེས་གཉིས་ཀ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་སྔོ་སོགས་མཐོང་བ་ནི་མིག་ཤེས་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་པ་མེད་ཀྱི་གཉིས་ཀ་ཡུལ་མཐོང་བ་ལ་མགོ་མཉམ་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་མེད་པར་བསྒྲུབ། །དེ་ཡི་རྣམ་གཞག་འཐད་
པར་སྟོན། །དེ་ཕྱིར་རང་རིག་གྲུབ་དོན་བསྡུ། །དང་པོ། ཤེས་པ་དེ༷་ཡི༷་སྔོན་པོ་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་དེ་ནི་ཤེས་པ་རང་གི་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་འདོད་དེ༷། དེ༷་ཡང༷་ཤེས་པ་རང་ལས་གཞན༷་དུ་གྱུར་པ་འགའ༷་ཞིག༷་གི༷་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡང་མིན༷་ནོ། །དེས་ན་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས་
དོན་མྱོང་བ་ལྟར་སྣང་བ་ན་ཡང་མིག་ཤེས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་མངོན་སུམ་དུ་སོ༷་སོར༷་རིག༷་པར་བྱ་བ་ཡི༷ན་པས་ན་སྔོ་འཛིན་དེ༷་ཡི༷་མྱང་བྱ་སྔོན་པོ་དེ༷་ནི༷་ཤེས་པ་དེའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ། གསལ་རིག་གི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོར་རིག་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་ཤེས་པ་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེས༷་ན༷་ཤེས་པས་ཉམ༷ས་སུ་མྱང༷་བར་བྱ༷་བ་ཤེས་པ་རང་ལས་རྫས་གཞན༷་དུ་མེ༷ད་ལ། མྱང་བྱ་དེ༷་ལ༷འང༷་མྱོང༷་བ༷་གཞན༷་དུ་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་པས་གཟུང་འཛིན་རྫས་ཐ་དད་དུ་མེད་དེ་གནས་ཚུལ་ལ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རང་གསལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་དེ་ཕྱི་དོན་ཡིན་པ་ཁེགས་
20-1-300a


ཀྱང་སྔོ་འཛིན་ལས་སྔོན་པོ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ཉམས་སུ་མྱང་བའི་ངོར་གྲུབ་པ་འདི་ཁེགས་པར་མི་ནུས་པས་གཟུང་འཛིན་རྫས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མི་ཁེགས་སྙམ་ན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཆ་གཉིས་སུ་ཐ་དད་པར་ཡོད་ན། དེ༷ར་ཡ༷ང་མྱ༷ང་བྱ་དེ་མྱོང་བྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་
མྱོང་ཞེས་ཕྱི་དོན་དང་དེ་འཛིན་ལ་བརྩ༷ད་པ༷་མཚུང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷། ཤེས་པ་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཤེས་པས་མྱོང་བ་ལ་རྣམ་མེད་དུ་མྱོང་ན་འབྲེལ་བ་མེད་ཅིང་། རྣམ་བཅས་སུ་མྱོང་ན་རྣམ་པ་ཐུག་པ་མེད་པ་དང་འདྲ་བ་ཙམ་ལས་ཡུལ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པར་གང་
དང་ཅི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ༷་ནི༷་རང༷་ཉི༷ད་གསལ༷་བ༷་ཙམ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རང་རིག་པ་ལ་མྱོང་བ་འཐད། །གཞན་རིག་པ་ལས་དེ་མི་འཐད། །གཉིས་མེད་ཀྱང་གཉིས་སྣང་བ་འཐད། །དང་པོ། དངོས་དང་རང་མྱོང་བ་ཡི་དཔེ། །དང་པོ། ཕྱི་དོན་མེད་ན་འདི་
ལྟར་ཕྱི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བསླུ་མེད་འདིའི་ཕྱིར་ན་བློ་ཉིད་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་བློས་གསལ་པོར་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་ན་བློ་རང་གིས་མྱོང་བ་ཞེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་པ་དེ༷་ཡི༷་དངོ༷ས་པོ༷་དེ༷་སྔོ༷་སོ༷གས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པའམ་གསལ་བའི་
ཕྱི༷ར་ན་སྔོ་སོགས་ཀྱི་རང༷་བཞི༷ན་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བ༷འང༷་དེ༷་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤར་བ་འདི་བོར་ནས་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་ཡུལ་སྔོ་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་བློ་ཡུལ་ན་གསལ་པོར་གནས་པ་འདི་ལས་གཞན་པ་
ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ། འདི་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་ན་ཤེས་པ་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷་མྱོང༷་བར་གྱུར་ཀྱང༷་སྣང་ཚུལ་ལ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་སྔོ༷་སོ༷གས་ཤེས་པས་མྱོང༷་བ༷ར་སྣང༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ་རྨི་ལམ་གྱི་སྔོ་སོགས་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། རལ་གྲིས་རང་གིས་རང་མི་གཅོད་པ་
20-1-300b


བཞིན་དུ་ཤེས་པས་རང་གིས་རང་རིག་པ་མི་སྲིད་སྙམ་ན། ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་རིག་བྱ་རིག་བྱེད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་དང་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་མེད་པར་འདོད་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་རང་རིག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐ་དད་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་གསལ་རིག་གི་ངོ་བོར་
སྐྱེས་པའི་མྱོང་བ་འདི་ནི་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པས་ན་འདི་མི་གསལ་ཞེས་སུས་ཀྱང་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་གསལ་ཞིང་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལ་བསྙོན་འདིང་དུ་མེད་ཀྱང་མིག་གིས་རང་མཐོང་དུ་མི་རུང་བ་ལྟར་ཤེས་པས་ཕྱི་དོན་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་པ་རང་ཉིད་རང་གིས་ཤེས་མི་སྲིད་དོ། །
ཞེས་སུ་སྨྲ་བར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་པ་སྔོ་སོགས་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་སྔོ་འཛིན་ཡང་རང་བློ་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པར་མྱོང་བ་དང་དྲན་པས་གྲུབ་པ་ལ་བསྙོན་དུ་མེད་དོ། །ལྷག་པར་ཡང་ཡུལ་རྣམ་མེད་དུ་མྱོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་ཀྱི་བློས་དོན་མྱོང་དུ་ཆུག་ཀྱང་དོན་དེ་ལས་
སྐྱེས་པའི་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པ་ནང་བློ་ཡི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་རང་གི་བློས་མངོན་སུམ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞེས་བརྗོད་དམ་མི་མྱོང་ཞེས་བརྗོད། མྱོང་ན་དུས་མཉམ་པར་མྱོང་ངམ་འདས་པའི་རྗེས་སུ་མྱོང་། དང་པོ་ལྟར་ན། མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་གསལ་བར་སྣང་བ་དེ་ལ་མྱོང་བྱེད་ཤེས་པ་གཞན་ཡོད་པར་
ཁས་ལེན་ནམ་མི་ལེན། ལེན་ན་སྔོན་པོ་འཛིན་པའི་དུས་སུ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་སྔོན་པོ་རིག་པ་གཅིག་དང་། ནང་བལྟས་སྔོ་འཛིན་ཁོ་ན་རིག་པའི་བློ་གཉིས་སོགས་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །མི་ལེན་ན་བདེ་སོགས་མངོན་སུམ་མྱོང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདས་པ་འཛིན་ནོ་ཞེ་ན། རྣམ་མེད་པ་དེ་དག་
གི་ལུགས་ལ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཡུལ་དེ་ད་ལྟ་བ་མིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་གསལ་བར་སྣང་སྟེ་དེས་ན་རང་རིག་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་མེད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །ནང་གི་བློ་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡིན་པས་རང་ལ་བློ་དེ་སྐྱེས་པ་དེ་ཙམ་ལས་རང་གིས་རང་རིག་མ་རིག་གི་ཐ་སྙད་དཔྱད་མི་དགོས་སོ་སྙམ་ན། རང་བློའི་ཡུལ་ནི་རང་གི་ཡུལ་
20-1-301a


ཡིན་པས་ཡུལ་དེ་མཐོང་བ་ཙམ་ལས་རིག་མ་རིག་གི་ཐ་སྙད་བྱེད་མི་དགོས་པར་འགྱུར་བར་མཚུངས་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་ཤེས་པ་འདིས་གཞན་རིག་གོ་ཞེས་སུ་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ནི་མཐོང་ངོ་། །གཞན་རིག་ཅེས་པ་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་གཞལ་ན་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཙམ་ལས་གཞན་ཡོད་
པ་མིན་ན་དེ་ནི་ནང་གི་བློ་ལའང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པར་འདོད་ན་ཡང་རང་རིག་ཆེད་དུ་དགག་པ་ནི་དོན་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་རྒན་པོའི་ཐ་སྙད་ལའང་རང་སེམས་རང་གིས་ཤེས་ཞེས་བརྗོད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་ཇི༷་ལྟར༷་ན་སྒྲོན་མེ་དེ་ནི་གསལ་བ་དེ༷་ཡི༷་བད༷ག་
ཉི༷ད་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར༷་གསལ་བྱེ༷ད་ཡིན་ལ། དེ་དེ་ལྟར་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་ཉིད་ར༷བ་ཏུ༷་གས༷ལ་བ༷་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། རང་གང་ན་གནས་པ་དེ་ཉིད་དུ་རང་མངོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དེས་ན༷་སྒྲོན་མེ་ནི་གཞན་བུམ་སོགས་ཀྱི་གསལ་བྱེད་ཡིན་པར་མ་ཟད། ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷འང་
གས༷ལ་བར་བྱེ༷ད་ཅེས་འདོ༷ད་ལ། དེ་འདྲའི་ཐ་སྙད་དེ་དག་དོན་མཐུན་ཡིན་པ་དེ༷་ལྟར༷་བློ༷་ཡིས་བདག༷་ཉིད་རི༷ག་པ་ཅ༷ན་ཡང་ཡི༷ན་ཏེ། བློ་བེམ་པོ་སོགས་མི་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ལས་ལོག་སྟེ་གསལ་བར་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་
དེ་ལྟར་འདོད་དེ། ཡང་དག་པར་ན་མར་མེས་མར་མེ་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་གསལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཀྱང་མར་མེ་རང་ཉིད་ལ་རང་ཉིད་ལས་གསལ་བྱེད་གཞན་མི་དགོས་པ་ནི་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། རང་གིས་རང་ཉིད་གསལ་ཞེས་བཏགས་པའང་དོན་དེ་ལྟ་བུའི་རྗོད་བྱེད་ཡིན་པས་དེ་འདྲའི་ཐ་
སྙད་དགག་དུ་མེད་དོ། །འདི་ལ་ལྷ་དབང་བློའི་འགྲེལ་པའི་འགྱུར་ལྟར་ན། ཇི་ལྟར་གསལ་བྱེད་རང་ངོ་བོ། །གསལ་བ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །དེ་ལྟར་བློ་བདག་རིག་ཅན་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ། ཤེས་པ་དེ༷་ཡི༷་རི༷ག་བྱ༷་
20-1-301b


ནི་རང་ལས་དོ༷ན་གཞ༷ན་པ་ཡིན་ན༷་ཚོ༷ར་བྱ༷་དང་ཚོ༷ར་བྱེ༷ད་དུ་འཐ༷ད་པ༷ར་དཀ༷འ་སྟེ། རྣམ་པ་མེད་པ་ལ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་བློས་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ལ། ཡུལ་དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པ་བློ་ཡི་རྒྱུར་ཁས་ལེན་པའང་མི་རུང་སྟེ། ཡུལ་
ད་ལྟ་བ་རྣམ་མེད་དུ་འཛིན་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་དུས་ཀྱི་དབང་ཡུལ་ཤེས་གསུམ་དུས་མཉམ་པས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་རྒྱུ་གཅིག་མ་ཡིན་པས་དོན་རིག་གི་ཤེས་པ་འདི་ཡང་དབང་པོ་དང་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་རྟེན་འབྱུང་གི་ངང་ཚུལ་ལས་ཀྱང་འདའ་བའི་ཕྱིར་རང་བྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་
དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པ་སྔ་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི། ད་ལྟའི་ཤེས་པ་དེ་དོན་སྔ་མས་བཞག་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་རང་དུས་ཀྱི་དེ་ལ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བས་ཅིས་ཀྱང་རྣམ་བཅས་སུ་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྔོན་པོ་མྱོང་བ་བློ་ཡི་ངོ་བོ་
མ་ཡིན་པར་ཡུལ་ཉིད་ཇི་ལྟར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཁས་ལེན་པ་ཤཱཀྱའི་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་བསམ་པར་འོས་པ་ཡིན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་སྤོམ་ཡོར་དུ་བྱས་པས་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུབ་མི་ནུས་སོ། །གསུམ་པ་གཟུང་འཛིན་
གཉིས་སུ་མེད་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་འཐད་པ་ནི། གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་མེད་ན་མཁས་ནས་བྱིས་པའི་བར་ལ་དེ་གཉིས་སུ་སྣང་ནས་ཁོ་བོའི་བློས་དོན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་པར་ཅི་སྟེ་བརྗོད་ཅེ་ན། དོན་དམ་པར་རི༷ག་བྱ༷་གཟུང་བ་དང་རི༷ག་བྱེ༷ད་འཛིན་པའི་རྣམ༷་པ༷་ཐ་དད་
པར་གྲུབ་པ་མེ༷ད་ཀྱང་མིག་བསླད་པ་དག་གི་སྐྲ༷་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་སོ༷གས་ཤེས༷་པ༷འི་ངོར་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐ༷་ད༷ད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཞིང་ཁོ་བོས་སྐྲ་ཤད་འདི་ལྟར་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བརྗོད་པ་བཞི༷ན། གང༷་གི་ཚེ༷་ན་གཟུང༷་བ་དང་འཛི༷ན་པ་གཉིས་སུ་རྣ༷མ་པར༷་ཕྱེ༷་བ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ་
20-1-302a


སྣང་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་རྣམ༷་པ༷ར་བསླ༷ད་པ༷་ལས་བྱུང་བ་ཅ༷ན་ཡིན་ལ། ཇི༷་ལྟར༷་འཁྲུལ༷་པས༷་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐ་དད་པ་ལྟར་མཐོ༷ང་བར་གྱུར༷་པ༷་དེ༷་ལྟར༷་སྣང་བ་ཙམ་པོ་དེ་ཡི་ངོར་བྱས་ནས་གཟུང་བ་ཡུལ་དང་འཛིན་པ་
ཡུལ་ཅན་འདི༷་ཡི་ཐ་སྙད་རྣམ༷་པར་གཞག༷་པར་བྱས༷་པ༷་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་གཟུང་བ་དང༷་འཛི༷ན་པ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཐ་དད་པ་འདི་ལ༷་ནི༷་གཉིས་སུ་མེད་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མི་འཐད་ཅེས་དང་། གཉིས་སུ་སྣང་ན་གཉིས་སུ་མེད་པ་མི་འཐད་ཅེས་བརྩ༷ད་བར་བྱ་བ༷་མིན༷་ཏེ༷། གནས་ཚུལ་དང་སྣང་ཚུལ་ལམ། ཡང་དག་
པའི་དོན་དང་ཡང་དག་པ་མིན་པའི་ཚུལ་ལམ། དོན་དམ་པ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལས་ཁས་ལེན་གྱི་རྣམ་གཞག་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ངོར་བྱས་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པའང་མི་འགལ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་
མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་འདོགས་པ་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པ་བསྒྲུབ། །དང་པོ། གོང་དུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ལྟར་ཕྱི་དོན་ཚད་མས་མི་འགྲུབ་པ་དེས༷་ན༷་ཤེས་པ་ལས་གཞན༷་པའི་ཡུལ་ཤེས་པས་རི༷ག་པ་མེ༷ད་པ༷འི་
ཕྱིར༷་ར༷ང་རི༷ག་པ་ནི་ཚད་མའི་འབྲ༷ས་བུ་ཡི༷ན་པར༷་འདོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། བློ་མྱོང་འཐད་ཀྱི་དོན་མྱོང་མིན། །དེ་ལ་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤང་། །དེ་ཕྱིར་བློ་མྱོང་ཉིད་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ། ཕྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་བློ་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་
ཕྱི༷་རོ༷ལ་གྱི་དོན་འདི་ཡང་བློས་མྱོང༷་བར་གྱུར༷་ན༷་ཉེས༷་པ༷་ཅི༷་ཞིག་ཡོ༷ད་དེ། དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མངོན་སུམ་པ་འདི་ཡོད་བཞིན་དུ་དོན་མི་མྱོང་ཞེས་བཀག་པས་ཡོན་ཏན་ལྷག་པོ་གང་ཡང་མི་ཐོབ་ལ། དོན་མྱོང་ཞེས་པ་དང་བློ་མྱོང་ཞེས་པ་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་དོན་མྱོང་བར་ཁས་ལེན་ནོ་ཟེར་ན་
20-1-302b


དོན་བློས་མྱོང་བར་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་དོན་མྱོང་བར་གྱུར་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅི༷་ཡ༷ང་མེ༷ད་མོད། ཁོ་བོས་ནི་དོན་མྱོང་བ་ལ་ཉེས་པ་ཆེ་བ་དང་བློ་མྱོང་བ་ཡོན་ཏན་དུ་མཐོང་ནས་དོན་མི་མྱོང་ཞེས་བཀག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ན་དེ་སུས་ཀྱང་དགག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
འོན་ཀྱང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པ༷འི་དོན་དེ་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་མྱོང་ཞེས་གཞིག་པའི་ཚེ་དོན་མྱོང་བར་མི་འགྲུབ་ལ། ཤེས་པ་ཉིད་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གསལ་རིག་ཙམ་དུ་མྱོང་བར་ཚད་མས་གྲུབ་པས་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ཡིན་མོད། ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་མྱོང་
ངོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ནའང་ཅི་དགར་རག་སྟེ། འོན་ཀྱང་ཕྱི༷་རོ༷ལ་གྱི་དོན༷་ནི༷་མྱོང༷་བར་གྱུར༷་པ༷་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི༷་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ནུས་ཀྱང་དོན་བདེན་པ་ཅི༷་ཞིག་བརྗོ༷ད་པར་འགྱུ༷ར་ཞེས་བསམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་ན་བློ་རྣམ་པ་མེད་པས་ཡུལ་རྗེན་ཅེར་དུ་མྱོང་བ་ཞིག་ན་བློ་ལ་ནི་
ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་རྣམ་པ་མེད་ཅིང་ཡུལ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེ་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་དེས་དེ་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་དེ་འདི་ལྟར་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡིན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཚོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་རི་མོ་བྲིས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་བདེན་པའི་དོན་
གང་ཡང་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བློ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞེ་ན། བློ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གསལ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྲོ་སྟེ། འདི་ནི་རང་གི་བློ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ལ་དེ་འདྲའི་མྱོང་ཚུལ་དེ་ཕྱི་དོན་རྗེན་པར་མྱོང་བ་ལ་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཏེ་བློ་དང་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་
བ་མེད་པས་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་ཡང་མྱོང་པ་བསམ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ༷་ཏེ༷་བློ་ལ་རྣམ་པ་མེད་ན་མྱོང་བ་མི་འཐད་དུ་ཆུག་མོད། བློ་ནི༷་ཡུལ་དེ༷་ཡི་རྣམ༷་པ་ཅ༷ན་དུ་སྐྱེ་བ་ན་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བས་ན་རྣམ༷་པ༷་དེ་གང་ལ་རྗེ༷ས་སུ་ཞུག༷ས་པ་ཅ༷ན་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་ཕྱི་དོན་དེ༷་ནི་ངེས་པར་ཡོ༷ད་དོ་
20-1-303a


ཞེ་ན་རྣམ་པ་ཡོད་ལ་དེ་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་ནི་བདེན་ཀྱང་དེ་འདྲའི་རྣམ་པ་བསྙོན་དུ་མེད་པ་དེ༷་ནི༷་ཕྱི༷་དོན་ལས་སྐྱེ་བའམ༷། ཕྱི་དོན་མིན་པའི་རྒྱུ་གཞན༷་ནང་གི་བག་ཆགས་ལ༷ས་སྐྱེ་ཞེས༷་འདི༷་ནི༷་དཔྱ༷ད་པར༷་རི༷གས་པ༷་ཡི༷ན་གྱི། དེའི་རྒྱུར་ཕྱི་དོན་ཡོད་ངེས་པར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་རྒྱུ་
གཞན་ནང་གི་བག་ཆགས་སད་པ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་ནི་ཕྱི་དོན་གྱི་སྟོབས་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེའམ་ནང་བློ་ཡི་འདུ་བྱེད་ལས་འབྱུང་ཞེས་བསམ་པ་ན་ཕྱི་དོན་ལས་སྐྱེ་བར་རིགས་པས་ནམ་ཡང་མཐོང་མི་སྲིད་དེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་
ཕྱི་དོན་ཉིད་ནམ་ཡང་བློས་དམིགས་མི་སྲིད་པས་ན་དེ་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མོ་མཐོང་མི་སྲིད་པ་ཡུལ་གྱི་བདག་པོའི་རེག་བདེ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་སྒྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱི་དོན་ཇི་ལྟར་མི་མཐོང་སྙམ་ན། ཡུལ་གང་དང་གང་ཡིན་ཀྱང་བློས་མཐོང༷་བའི༷་
ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དང༷་བྲལ༷་བ་ན་ཡུལ་ཡན་གར་དུ་ནི་ནམ་ཡང་མི༷་འཛིན་ལ། ཡུལ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་བློས་ནམ་འཛི༷ན་པ་ན༷་བློའི་རྣམ་པ་དེ་ཡང་འཛིན་པའི་ཕྱིར༷་སྔོ༷ན་པོར༷་སྣང༷་བ༷་ལ་སོགས་པའི་གང་སྣང་ཅི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་བློ་ལ་སྣང་བའམ་བློས་མཐོང༷་
བ༷་ཙམ་ཡི༷ན་གྱི་བློ་ལ་སྣང་བ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་ན་རྟག་ཏུ་བརྟན་པར་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང་། གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་གང་ཅི་མཐོང་བ་ཐམས་ཅད་བློ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཅིང་། དེ་ལས་བརྒལ་བའི་ཕྱི༷་རོ༷ལ་ཡན་ག༷ར་བའི་
དོན༷་ཡོ༷ད་པ་ནམ་ཡང་སྣང་བ་མི༷ན་ན་ཇི་ལྟར་དོན་མྱོང་བ་དང་དོན་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཞེས་བཞག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། འདི་ལྟར་སྔོ་སོགས་མྱོང་བ་ནི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་མྱོང་བ་མིན་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཡིད་བྱེད་ཚང་ན་ཡང་སྐབས་འགར་
20-1-303b


བུམ་འཛིན་ཤེས་པ་སོགས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དམིགས་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་མིན་ན་བུམ་འཛིན་མིག་ཤེས་སོགས་དོན་སྣང་གི་བློ་རྣམས་ཡུལ་དུས་རེས་འགའ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པ་ཡོད་མེད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་ཡང་ངེས་པ་མེད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་མེ་ཆེན་
པོ་འབར་བ་ལ་ཤིང་གི་ར་བ་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པས་མཚོན་ནས་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ལ་བུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་བུམ་པ་མི་དམིགས་ལ། ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་དམིགས་པས་དེ་ན་ཕྱི་དོན་བུམ་པ་ཡོད་པར་འཇོག་
པ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་སོ་ནམ་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་རྨི་ལམ་ན་སྔ་ན་མེད་པའི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སོ་སོ་སོ་སོ་མཐོང་ནས་དེ་དང་དེ་ལ་བློ་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། སྔར་མཐོང་བ་སླར་ཡང་མཐོང་ཞིང་རང་གཞན་གཉིས་ཀས་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་སོགས་ཉིན་སྣང་ཇི་ལྟ་བར་འཆར་དུ་རུང་མོད་དེས་
ཕྱི་དོན་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་དོན་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་གྲུབ་པ་ཅི་འདྲ་བའི་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། བག་ཆགས་མཐུན་པ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པར་སྣང་སྟེ་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་
མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་འདི་ཞེས་ཚད་གཟུང་བ་མེད་པས་བག་ཆགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཚད་མེད་པ་ལས་གང་དང་གང་སད་པ་དེ་ཙམ་མངོན་དུ་སྣང་སྟེ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཡུལ་དུས་ངེས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་གི་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདིར་
ཡང་ནང་བློ་ཡི་ཁྱད་པར་སྔ་མ་སྔ་མ་འག༷འ་ཞི༷ག་ནི༷་དོན་སྣང་གི་བློ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འག༷འ་ཞི༷ག་གི༷་བ༷ག་ཆ༷གས་ར༷བ་ཏུ༷་ས༷ད་པར་བྱེ༷ད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ༷་དེ་ཕྱིར༷་བློ༷་ནི༷་ཡུལ་དུས་འགའ་ཞིག་ཏུ་རྣམ༷་པར་ངེ༷ས་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་གནས་ཀྱི༷་ཕྱི༷་རོ༷ལ་གྱི་དོན་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཡུལ་ལ་ངེས་
20-1-304a


པར་ལྟོས་ན་ཡུལ་གཅིག་ལ་སོ་སོའི་སྣང་བ་མི་འདྲ་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ཡུལ་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཡང་མི་སྲིད་ཅིང་། ཡུལ་ཆུང་ངུའི་གོར་ལས་སྣང་གི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང་། དུས་ཐུང་
ངུར་རིང་པོར་སྣང་བ་སོགས་གཏན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཤཱཀྱ་བློའི་འགྲེལ་བཤད་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་ཤེས་གང་ཡང་རུང་བའོ། །ནང་གི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་གནས་པའི་ནུས་པའོ། །རབ་ཏུ་སད་པར་བྱེད་པ་ནི་
ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ། འདི་ལྟར་ཡུལ་ཐ་དད་དུ་ཕྱིན་པ་ན་དེ་དང་དེའི་ཡུལ་གྱི་བཀོད་པ་སྔ་ནས་ཡོད་པ་དེ་དག་མཐོང་བ་བཞིན་ཡུལ་ཕྱི་དོན་དུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་དེ་མེད་ཅེས་ཅི་ལྟར་
སྨྲ་བར་ནུས་སྙམ་ན། ཡུལ་ཐ་དད་པ་ནམ་མཁའ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་ཞིང་སོ་སོའི་བཀོད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་མཐོང་བའི་དོན་སྣང་གི་བག་ཆགས་དེ་ན་གནས་པ་རྣམས་དང་མཐུན་པར་སད་པ་ན་དེ་འདྲའི་སྣང་བ་ཐ་དད་པ་མི་འདྲ་བ་མྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲའི་དོན་སྣང་གི་བག་ཆགས་
སད་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དུ་ཡུལ་ཐ་དད་མང་པོ་འགྲིམ་པའི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྣང་བ་དེས་ཕྱི་དོན་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་བློ་ཉིད་ཚུལ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ནང་གི་བག་ཆགས་སད་པ་ཙམ་གྱིས་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་
བ་དེ༷་ཕྱིར༷་བློ་གཅི༷ག་པུ་ལ༷་ཡང་གཟུང་བ་ཡུལ་ལྟར་སྣང་བ་དང་འཛིན་པ་བློ་ལྟར་སྣང་བའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཚུལ༷་གཉི༷ས་སུ་སྣང་བ་ཡོ༷ད་དེ། རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར༷་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཚུལ་གཉིས་སུ་རང་དུས་ཀྱི་བློ་རྟོག་པ་མེད་པས་དེ༷་ལྟར༷་མྱོང༷་བ༷་དང༷་། ཕྱིས་ཀྱི་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་
20-1-304b


ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་དྲ༷ན་པ༷ས་བློ་འདི༷་ཡི༷་ཚུལ༷་རྣམ་པ༷་གཉི༷ས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དེ་འཛིན་པས་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་རང་རིག་ཉི༷ད་ནི་ཚད་མའི་འབྲ༷ས་བུ༷་སྟེ་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་སྐབས་འདིར་མཐོང་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་
ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་འཇོག་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་སྣང་ཚུལ་དོན་ལ་ལྟོས་པའི་ཚད་འབྲས་ལ། དོན་ཡོད་ཀྱང་རང་རིག་འབྲས་ཡིན། །དེ་ལ་མི་འཐད་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། དོན་ཡོད་ཀྱང་དེ་དངོས་མི་སྣང་། །དེ་ཕྱིར་རང་རིག་འབྲས་བུར་འཐད། །དང་པོ་ལ། གནས་ཚུལ་
བློ་ཉིད་མྱོང་བ་ཡིན། །སྣང་ཚུལ་དོན་ལྟར་ཞེན་པ་སྐྱེ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཚད་མ་མདོ་ལས། ཡང་ན་རང་རིག་འབྲས་བུ་སྟེ། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ལས་དོན་ངེས། །ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་ཉིད་དེ་འདིའི་། །ཚད་མ་དེ་ཡིས་འཇལ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་
པ་བཞིན་དུ་སྣང་ཚུལ་ཕྱི་རོལ་དོན་ལྟར་སྣང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་ཡང་ཕྱི་དོན་གཞལ་བྱ་དང་། གཟུང་རྣམ་ཚད་མ། འཛིན་རྣམ་ཀྱིས་གཟུང་རྣམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རང་རིག་འབྲས་བུར་འགྱུར་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་བློ་ལ་ཚུལ་གཉིས་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་
ཅི་སྣང་ཅི་མྱོང་ཡང་བློ་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་བ་ཙམ་སྟེ། འདི་ལྟར་ག༷ང་གི་ཚེ༷་སྔོ་སོགས་རྣམ༷་པར་རི༷ག་པ་ཡི་རྣམ་པ་འདི་ལ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་ཡི༷་ཡུལ༷་ཤེས་པ་ལས་གཞ༷ན་པའི་ཕྱི་དོན་འདོ༷ད་པ༷འམ༷། མི༷་འདོ༷ད་པ༷་ནང་གི་བག་ཆགས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་གཉིས་ཀས་ཀྱང་བློས་ཡུལ་ནམ་འཛིན་པ་
ན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དེ༷་ཡི༷་དངོ༷ས་པོ༷ར་མ༷་གྲུབ༷་པ༷་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་པོ་དེ༷་ནི༷་དེ༷་ལྟར༷་མྱོང༷་བ༷་ལས་འོས་མེད་པ་ཡི༷ན་ནོ། །ཚིགས་བཅད་འདི་འགྱུར་འདི་ལྟར་ན་འདི་འདྲར་འཆད་དགོས་ཀྱང་བློ་རྣམ་གཉིས་འགྲེལ་པ༷་དང་ཅུང་མི་འདྲ་བར་སྣང་ངོ་། །ཡང་ན་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ནི་རྣམ་པའི་རྒྱུ་
20-1-305a


ཡུལ་དེ་ཉིད་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་མི་འོང་བར་མཐོང་བ་དེ་གཉིས་ཀས་ཀྱང་གང་རུང་ཁོ་ན་དེའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་བློ་རྣམ་མྱོང་བ་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་བློ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱང་བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་དོན་ལྟར་སྣང་བ་ལས་
དོན་དུ་ཞེན་པ་སྐྱེ་སྟེ། གང༷་གི་ཚེ༷་བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས༷་པའི་ཆ༷་གཟུང་རྣམ་ལ་དོན༷་དུ་ནི་བཞ༷ག་པའི་ཕྱིར༷་དབང་པོའི་ཤེས༷་པ༷་ནི་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་ཡུལ༷་དང་བཅས་པ༷་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དེ་ཡི་ཚེ༷་གནས་ཚུལ་ལ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དག་ཀྱང་ཤེས་པ་ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་ཀྱང་ཤེས་པ་
བད༷ག་ཉི༷ད་ཉམ༷ས་སུ་མྱོང༷་བ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ལ་བློ་འཁྲུལ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་བརྟགས་ཤིང་། རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྣམ༷་པ༷ར་ངེ༷ས་པར་བྱས་ནས་ཞེན་པར་འགྱུར་ཏེ་རྨི་ལམ་གྱི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་ངོར་བྱས་ན་དོན་རིག་པའམ་དོན་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ཚད་འབྲས་
སུ་བཞག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་རང་རིག་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དོན་འདྲ་ཞེས་པ་གཟུང་རྣམ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་འདོད་མི་ནུས། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་དངོས་པོ་འདི༷་དག་གི་ངོ་བོའམ་བདག༷་ཉིད་དེ་དག་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བ་པོའི་འདོད་པ་
སྟེ་ཡིད་དང་མཐུན་པའི་རྣ༷མ་པར་མྱོང་བ་ད༷ང་། རྣ༷མ་པ༷་གཞ༷ན་མི་འདོད་པ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དུ༷་མྱོང༷་བར༷་གྱུར་ན༷། འདོ༷ད་པ༷འམ༷་མི༷་འདོ༷ད་པ༷་དག་ཏུ་སྣང་བ་དེས༷་ཀྱང༷་དོ༷ན་རིག༷་པ༷ར་ནི༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་ཀྱི་གང་རུང་རེས་མ་མཐོང་ཞེས་ནི་སྨྲ་མི་ནུས་ཏེ། གཉིས་ཀ་དོན་རང་མཚན་གྱི་
ཡུལ་ཅན་དུ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱི༷་རོལ༷་དོན༷་ནི༷་ཡོ༷ད་དུ་ཆུག་ན༷་ཡ༷ང་རང་གིས་ཇི༷་ལྟར་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བ་ཉི༷ད་དེ༷། ཡུལ་དེ་དག་དེ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ཉིད་དུ་ངེ༷ས་པའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་མི་འདོད་དུ་སྣང་བ་དེ་ཡུལ་རང༷་གི་ངོ༷་བོ༷ས་རྗེན་
20-1-305b


ཅེར་དུ་སྣང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཡུལ་གཅིག་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པ་དུ་མ༷འི་བད༷ག་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་སྐྱོན༷་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་གཅིག་མཐོང་བ་ན་དགྲ་གཉེན་སོ་སོས་ཡིད་དུ་འོང་མི་འོང་དུ་མཐོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་དངོ༷ས་པོ་ལ་ཡུལ་ཅན་སོ་
སོའི་དབང་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བ་ན་དབང་ཤེས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་དང་ཡིད་རྟོག་མེད་ལའང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་གྲུབ་ལ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་རྗེན་ཅེར་བ་དེ་ལ་གྲུབ་དགོས་པས་ན་བློ་ཡི་རྣམ་པ་མེད་པར་ཡུལ་རང་ཉིད་རྗེན་པར་སྣང་བ་
ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་བར་སྣང་བ་ལས་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། བསལ་བ་བརྗོད་དང་དེའི་ལན་འགོག །དང་པོ། ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་དེ་ལྟར་འདོད་མི་འདོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་བར་གྲུབ་པར་འདོད་ཅེས་ཁས༷་བླང༷ས་ན༷་ཡ༷ང་འདོད་མི་འདོད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་གཉིས་པོ༷་དེ་
ད༷ག་གཅིག་ཅར་སྣང་གི་ཐ༷་ད༷ད་པར་སྐྱེས་བུ་སོ་སོ་ལ་སོ་སོའི་སྣང་བ་རེ་རེ་ནི་མྱོང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་རོ། །འདི་ནི་དོན་གྱིས། དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། དོན་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་རིགས་པ་འགྲོ་ལུགས་གཅིག་ཀྱང་འདིར་དོན་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ནི་མ་བཀོད་དེ་དོན་ཡོད་དུ་
ཆུག་ཀྱང་སྣང་བ་ཐ་དད་ཡོད་པ་བསྙོན་དུ་མེད་པས་ན་དོན་མྱོང་བ་འདི་ཤེས་པ་ལས་འོས་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལས་ཀྱིས་ཅི༷ག་ཤོ༷ས་བསྒྲིབས་པ་དང་། །རྟོག་པས་གཉིས་སུ་སྣང་ལན་དགག །དང་པོ། ཡུལ་མཐོང་བ་པོ་དེས་གང་མ་མཐོང༷་པ་དེ་ནི་རང་གི། 
ལས་ཀྱིས་བསྒྲིབ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་གཉིས་ཀ་མཐོང་བ་མི༷ན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་ལྟ་ན་ཕྱི་དོན༷་ཡོད་པ་ཅན་གྱི་དབ༷ང་གིས༷་དེ་དང་དེ་བློས་རྟོགས༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། འདི་ལྟར་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་འདོད་པ་སྣང་བ་དུ་མ༷འི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཅན་གྱི་དངོས༷་པོ་དེ༷་ཡུལ་ཉེ་བ་ན་ཡོད་བཞིན་དུ་དེ་ལ༷་དམིགས་པའི་བློས་གང་
20-1-306a


རུང་གཅི༷ག་གི༷་བདག༷་ཉིད་དག་ཏུ་མཐོ༷ང་བར་བྱེ༷ད་པ༷་ན་མ༷་མཐོ༷ང་བ་དེ་ནི་དོན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཇི༷་ལྟར༷་ན༷་དོན༷་རང་ཉིད་ཤེས་པས་མཐོང༷་བར་བྱེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཡུལ་རུང་བ་ན་གནས་ཀྱང་དེ་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་དོན་གྱི་སྟོབས་ལས་སྣང་བ་
ཡིན་མིན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ་དོན་ཁོ་རང་གི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཆ་སོ་སོར་དབྱེར་མེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ལ། དེའི་རྣམ་པ་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་དེ་དོན་རང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣང་བ་མིན་པར་གྲུབ་པས་ན་ཟླ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ངེས་པར་ཡོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དཔེ་
འགའ་ན་མ་མཐོང་བ་ཞེས་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣང་བ་དེ་ལས་གཞན་བསྒྲིབས་སོ་ཞེ་ན། ལས་དེས་དོན་དེ་ཉིད་རང་ངོར་སྣང་བ་དེ་གཅིག་པུའི་རྣམ་པར་སྣང་བར་བྱེད་ན་མ་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ལས་དེ་ཇི་ལྟར་ཕྱི་དོན་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དོན་དུ་མའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་དངོས་སུ་མི་སྣང་བར་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཁྲུལ་
བར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རང་ལ་སྣང་བ་དེ་ཡང་སོ་སོའི་ལས་སྣང་ཙམ་ལས་དོན་ཐུན་མོང་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་དོན་དུའང་བཤད་དོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ཡུལ་གཅིག་ལ་འདོ༷ད་དང༷་མི༷་འདོ༷ད་པར༷་སྣང༷་བ༷་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟོག༷་པ་ཙམ་ཡི༷ན་ཏེ། གོམས་པའི་དབང་གིས་ཆགས་ལྡན་དང་ཡིད་ལོག་གིས་བུད་མེད་མཐོང་བ་
བཞིན་ཡིན་གྱི་དོ༷ན་རང་ཉིད་འཛིན་པའི་དབང་པོའི་བློ༷་ལ་འདྲ་མི་འདྲར་སྣང་བ་མི༷ན་ཏེ་དབང་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དོན་དེ་ཉིད་རྗེན་པར་འཇལ་ལོ་སྙམ་ན། དབང་ཤེས་དེ༷་ལ༷འ༷ང་འཆི་ལྟས༷་ཀྱིས་ཟིན་པ་དང་མིག་སེར་དང་སྲོག་ཆགས་སོ་སོའི་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་ལ༷་སོ༷གས་པ༷ར་གཅིག་གིས་མཐོང་བ་ལྟར་ངེས་པ་
མེད་པར་གང་རུང་གི་མཐོང་བའམ་སྔར་མཐོང་བ་དང་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བ་མེ༷ད་པའམ་མི་མཐུན་པའི་སེ༷མས་གཞན་དང་གཞན་མཐོང༷་བ༷་ཡི༷ན་པས་དབང་ཤེས་ལའང་དོན་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་རྗེན་པར་སྣང་བར་མ་ངེས་སོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་ལ་རབ་རིབ་སོགས་ཀྱིས་བསླད་པ་མེད་ཀྱང་ཡུལ་མཐོང་བ་མི་འདྲ་བ་དང་སོ་སོའི་དབང་ཤེས་ལ་བདེ་བ་དང་
20-1-306b


སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པའི་རྣམ་ལྡན་དུ་འགྱུར་བ་དུ་མར་མཐོང་སྟེ། འཆི་ལྟས་སུ་སྔར་རང་གི་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཐོང་བ་ཕྱིས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་གཅིག་ལའང་ཉན་ཤེས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་སོགས་དང་། 
སྲོག་ཆགས་འགའ་ཞིག་གི་དབང་པོ་ལ་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་དེས་ལ་ལར་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཡིད་ཀྱིས་འདོར་ལེན་བྱེད་པ་ཁོ་ནར་མ་ངེས་ཏེ་དུད་འགྲོ་སོགས་ལའང་སྔར་བཟའ་མ་མྱོང་བའི་ཟས་བྱིན་པ་ན་ལྕེ་ཤེས་བདེ་བའི་རྣམ་པས་མྱོང་ཞིང་བཟའ་བ་དང་འགའ་ཞིག་འདོར་
བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ནི་དེ་ཙམ་གྱི་ཆ་བསྟུན་ནས་གསུངས་ཀྱང་དེས་མཚོན་པར་དཔྱད་ན། མིག་སེར་ཅན་གྱིས་དུང་སེར་པོར་དམིགས་པའང་དམིགས་རྐྱེན་དུང་མེད་ན་སྣང་བ་དེ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་མོད་དུང་གི་དབྱིབས་དུ་ཇི་ལྟ་བར་སྣང་ཡང་ཁ་དོག་སེར་པོ་ཅན་དུ་དམིགས་པ་ན་དེ་འདྲའི་དུང་སེར་པོ་ཕྱི་
དོན་དུ་གྲུབ་མ་མྱོང་ཡང་སེར་པོ་དང་རྫས་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་དབྱིབས་སྣང་དེ་ཡང་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་མིན་ན་དོན་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཕྱི་དོན་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པས་རྗེན་པར་འཛིན་པའི་ལུགས་ལ་ནི་ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པའི་གསལ་སྣང་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དོན་དེའི་
རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་དོན་རང་ལ་སྣང་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་འགལ་བ་གནས་པ་མི་སྲིད་དོ། །འདི་ལྟ་བུ་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བ་དབང་པོ་བསླད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དུང་སེར་པོར་སྣང་བ་ཡུལ་དུང་གི་རང་བཞིན་ཕྱི་དོན་གྱི་ངོ་བོར་སྣང་བ་དེ་ཤེས་སྣང་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ན། དུང་དཀར་སྣང་ཡང་
དེ་དང་འདྲ་སྟེ་སྣང་ཚུལ་དོན་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ལ་དཔག་ནས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ནའང་རེ་ཞིག་ཕྱི་དོན་ཁས་ལེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དུང་དཀར་སྣང་དང་སེར་སྣང་གཉིས་ཀ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་ཁྱད་མེད་ཀྱང་སེར་སྣང་ནི་འཁྲུལ་
20-1-307a


པས་བསླད་ལ། དཀར་སྣང་ནི་མ་བསླད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་ཕྱི་དོན་དུང་རང་ཉིད་དཀར་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྗོན་ཤིང་འགྲོ་སྣང་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་སྣང་ཀུན་དང་ལས་སྣང་གི་སྣང་བ་མི་འདྲ་བ་ཀུན་ཀྱང་རྣམ་པ་སོ་སོར་མྱོང་
བ་བསྙོན་དུ་མེད་ལ། རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་བལྟ་བྱ་ཐུན་མོང་བ་དེ་སོ་སོས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་དང་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ན་མཐོང་བ་ཐམས་ཅད་ཚད་མར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡིན་དང་། ཡུལ་ཅན་གང་ཚད་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་གཞག་བཞག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་
རོ། །ཇི་ལྟར་རང་རང་སོ་སོས་མཐོང་བ་དེས་དོན་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ལ་བརྟན་མི་བརྟན་དང་། ཡུལ་ཅན་མཐོང་བ་དེ་ལ་བསླད་པ་ཞུགས་མ་ཞུགས་ཀྱི་ཆ་ལས་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་བློར་འཇོག་སྟེ་དུང་དཀར་འཛིན་དང་སེར་འཛིན་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱི་དོན་འདོད་པའི་
སྐབས་འདིར་དོན་རིག་ཚད་མས་གཞལ་བྱ་དེ་འགལ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་ཅན་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ནམ་ཡང་བཞག་ཏུ་མི་རུང་བས་རེ་ཞིག་དུང་དཀར་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་ལྟར་དགོས་པས་ན་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པ་ཙམ་དུ་ཁས་མི་ལེན་པར་ཡུལ་རང་
གི་དངོས་པོ་རྗེན་ཅེར་དུ་སྣང་བ་ལྟར་ན་སོ་སོ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཡུལ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་སོ་སོའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ལས་བལྟ་བྱ་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱི་དོན་ཀྱང་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སམ་ལས་སྣང་གིས་མཐོང་
བ་དེ་མིན་པའི་ཐུན་མོང་བ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་བཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །འདི་ནི་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པའི་ཚད་མའི་སྐབས་སུ་གལ་ཆེ་བས་ཤིན་ཏུ་བསམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རང་རིག་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ནི། སྔར་ཚད་འབྲས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་དོན་རྟོགས་པ་ཙམ་ལ་ཚད་འབྲས་
20-1-307b


སུ་བཤད་ཀྱང་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་དེ་རང་རིག་ལས་འོས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་དོན་འདོད་པའི་ལུགས་ལའང་རང་རིག་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། དོན་མྱོང་བ་འདི་ནི་བློ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་དོན་རྗེན་པར་མྱོང་བ་མིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་དོན་སྔོ་
སོགས་གཞ༷ལ་བྱ༷་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ལུགས་ལ༷འང༷་ཤེས་པ་རང༷་ཉི༷ད་ཉམ༷ས་སུ་མྱོང༷་བའི་རང་རིག་འདི་ནི་ཚད་མའི་འབྲས༷་བུ་ཡི༷ན་པར་རི༷གས་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན་ཇི༷་ལྟར༷་སྔོ་སོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་འདི༷་ཡི་ར༷ང་བཞིན༷་ཤེས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ༷་ལྟར༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན༷་ནི༷་དེ་
ལྟར༷་རྣམ་པ༷ར་ངེ༷ས་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་ཕྱི་དོན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ངེས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་དོན་ཡོད་ཀྱང་རང་རིག་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་དོན་མི་འདོད་པའི་ལུགས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཕྱི་དོན་འདོད་པའི༷་ལུགས་ལ་རང་རིག་ཚད་འབྲས་ཡིན་པ་མི་འཐད་
པའི་རྩོད་སྤང་ལ། འཛིན་རྣམ་ཚད་མར་ཐལ་བ་སྤང་། །ཕྱི་དོན་གཞལ་བྱར་མི་འཐད་སྤང་། །དང་པོ་ལ། བསམ་པའི་དབང་གིས་འཛིན་རྣམ་མིན། །མིན་ཀྱང་རང་རིག་འབྲས་མི་འགལ། །དང་པོ། གལ་ཏེ་ནང་གི་ཤེས་པ་མྱོང་བ་ཙམ་ཕྱི་རོལ་ལ་ཚད་མར་འགྱུར་ན་འཛིན་རྣམ་དེ་ཕྱི་རོལ་
ལ་ཚད་མར་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་སྔོན་པོར་སྣང་བ་དེ་ལ་འཛིན་རྣམ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཕྱི་དོན་འདོད་པ་དེའི༷་ཚེ༷་དོན༷་དུ་སྣང༷་བ་གཟུང་རྣམ་འདི༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཕྱི་རོལ་ལ་ཚད༷་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་གྱི་འཛིན་རྣམ་མ་ཡིན་ཏེ། འཛིན་རྣམ་དེ་ཡོ༷ད་དུ་ཟི༷ན་ཀྱང༷་ནི་དེའི་ཡུལ་ནང་གི་བློའི་རྣམ་པ་དེ་ཡིན་
གྱི་དོན༷་གཞ༷ན་པ་ཕྱི་དོན་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་ཕྱི༷་རོལ༷་ལ༷་འཛི༷ན་རྣམ་བདག༷་ཉིད་ནི་ལྟོ༷ས་པར༷་བྱ༷་བ༷་མི༷ན་ཏེ། ཁ་ནང་ལྟའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྡེབ་སྦྱོར་གོ་བདེར་བསྡེབས་ན། དེ་ཚེ་དོན་སྣང་འདི་ཉིད་ནི། །ཚད་ཡིན་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ། །ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་གཞན་གྱི། །
20-1-308a


ཕྱི་རོལ་ལྟོས་པ་མིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཟུང་རྣམ་ཡང་ཕྱི་དོན་ལ་ཚད་མར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེས་ཀྱང་ཕྱི་དོན་དངོས་སུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེས་ཕྱི་དོན་དངོས་སུ་མི་འཛིན་པར་འདོད་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན་ཇི༷་ལྟར༷་དོ༷ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བད༷ག་ཉིད་དེ༷་
ལྟ་བུར་ཤེས་པ་རང་ངོ་ལ༷་གན༷ས་པ༷་དེ༷་ལྟ༷་བུར༷་ཕྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཕྱི་དོན་འདི༷་ནི༷་བློ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ༷་ལྟར༷་དུ་གན༷ས་སོ༷་ཞེས༷་ངེས༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དོན་སྣང་དེ་ཡི་བདག༷་ཉི༷ད་ནི་རི༷ག་པ༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དེ༷་ཉི༷ད་དོ༷ན་རི༷ག་པའམ་ཤེས་པ་ཞེས་སུ་འདོ༷ད་དེ། འདི༷་
ལྟར༷་སྣང་བ་དེ་བློ་རང་ཉིད་དོན་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་དོན༷་གྱི་བདག༷་ཉིད་རྗེན་པར་སྣང༷་བ་ཉིད་མ༷་ཡི༷ན་ཀྱང་ཕྱི་དོན་དེ༷་ཡི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དམ་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། བློ༷་ལ༷་ནི༷་གན༷ས་པའམ་སྣང་བའི་དོ༷ན་གྱི་རྣམ་པ་རྒྱུའི་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ༷་བ༷་དེ༷་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན་ཇི༷་ལྟར༷་སྔོ་སོགས་ཀྱི་དོན༷་དེ༷་ནི༷་བློ་
ལ་གན༷ས་པ་དེ༷་ལྟར༷་ཕྱི་དོན་དེ༷་ཡང་ར༷བ་ཏུ་གསལ༷་བར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་ན་རང་རིག་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཏེ་གཟུང་རྣམ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་དོན་རྟོགས་ཚད་འབྲས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །བྱ་བ་མི་བྱེད་ན་ནི་དེ་ཚད་མར་ཡང་མི་རུང་སྟེ་དེ་ལ་
དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཛིན་རྣམ་ཚད་མར་མི་འགྱུར་བ་ནི་དེས་ཕྱི་དོན་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པས་ཡིན་ན་རང་རིག་ཀྱང་དོན་རིག་གི་ཚད་འབྲས་སུ་མི་འགྱུར་ལ། ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་ནི་ཡུལ་ཐ་དད་པའང་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ན་དོན་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་རང་རིག་ཚད་འབྲས་སུ་
ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། ཕྱི་དོན༷་འཇོ༷ག་པ་ནི་གཟུང་རྣམ་དེ༷་ཡི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དོན་དུ་ཤེས་པ་ཉིད་སྔོ་སོགས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཤེས་པ་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རང༷་རི༷ག་པ་ཙམ་ལས་དོན་དངོས་སུ་རིག་པ་མེད་པ་ཡི༷ན་ཡ༷ང་ཕྱི་དོན་ལྐོག་ན་མོའི་ཚུལ་དུ་འདོད་པ་དེ་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁ་ཕྱིར་
20-1-308b


བལྟས་ཀྱི་དོན་རིག་པར་འདོད་དེ། ཕྱི་དོན་ཁས་ལེན་ཕན་ཆོད་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་བློ་ལ་སྣང་བ་འདི་ལས་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་ཚད་མ་གཟུང་རྣམ་དང་འབྲས་བུ་རང་རིག་གཉིས་ཀའི་ཡུལ༷་ཐ༷་དད་པ༷འ༷ང་མི༷ན་ཏེ། གཟུང་རྣམ་གྱིས་ཕྱི་རོལ་སྔོན་པོ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་བྱས་སྙམ་ན། 
སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཉམས་སུ་ཅི་ལྟར་མྱོང་ན་སྔོན་པོ་དང་སྔོ་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལྟར་བསླད་པའི་དབང་གིས་སྣང་ཡང་། གཟུང་འཛིན་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ་ལ་དཔྱོ༷ད་པ༷་ན༷་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་
གསལ། ཙམ་གྱི་ར༷ང་རི༷ག་པ་དེ་ཕྱི་དོན་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཡང་འབྲས༷་བུ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་བཤ༷ད་དེ། སྔོན་པོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པའི་བློ་དེས་སྔོན་པོ་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱི་དོན་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ངོར་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་དང་ནང་བལྟས་ཀྱི་ཚུལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་
བ་དང་། བསླད་པའི་སྣང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་ན་ཡང་ཤེས་པ་ཁ་ཕྱིར༷་བལྟས་ཏེ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་མྱོང་བའང་མེད་ལ། གཟུང་རྣམ་ལས་གཞན་པའི་འཛིན་པ་ཡན་གར་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན༷་རི༷ག་པར་འདོད་པ་དེ༷་
ཡང་དོན་དམ་པར་རང་རིག་དེ་ཡི་བདག༷་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་དེ་དང་དེར་གསལ་ཙམ་གྱིས་རང་རིག་པ་ལས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ༷། །འདི་དག་གི་ཤན་ལེགས་པར་མ་ཕྱེད་ན་བློ་ཐམས་ཅད་རང་རིག་ཏུ་འགྱུར་ཚུལ་མི་ཕྱེད་པས་
ཞིབ་ཏུ་བསམ་པར་བྱ་བ་གལ་པོ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་ཕྱི་དོན་གཞལ་བྱར་མི་འཐད་པའི་རྩོད་སྤང་ལ། དོན་ནི་རྒྱུ་ཕྱིར་གཞལ་བྱ་ཡིན། །རྒྱུ་མིན་སྣང་བས་རྩོད་པ་མེད། །དང་པོ། ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་སུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ནི་དོན་མ་ཡིན་ལ། དོན་ནི་རྣམ་པ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་
20-1-309a


ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྒྱུ་ཙམ་གཞལ་གྱི་ཕྱི་དོན་ཉིད་གཞལ་བྱར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་གཞལ་ཀྱང་དོན་མ་གཞལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ཕྱི་དོན་རང་མཚན་དེ་དང༷་འདྲ༷་བ༷འམ་གཞ༷ན་ནང་གི་བག་ཆགས་འཇོག་བྱེད་དང་འདྲ༷འང༷་རུང༷་སྟེ་རྒྱུ་ཡི་སྟོབས་ལས་
ཤེས༷་པ༷་ཉིད་སྔོ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ༷་ལྟར༷་སྣང༷་བ༷་ཙམ་ནི་བསྙོན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་རྒྱུ་ནི༷་དོན་ཡང་ཡི༷ན་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཤེས་པ་ཉིད་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་ཡང་མི་
འཐད་དོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་གཟུང་དོན་ཡོད་ན་དུས་མཉམ་པ་དེ་ཡིན་དགོས་ན་དེས་ཤེས་པ་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས༷་ན༷་དེ་འདྲའི་དོན་ནི་གཞལ༷་བྱ་ཉི༷ད༷་དུ་འདོ༷ད་དེ། དེ་ཡང་དམིགས་རྐྱེན་གྱི་དོན་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་དེའི་རྒྱུར་འདོད་པ་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཡི་ངོར་
བྱས་ནས་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ། ཇི༷་ལྟ༷ར་ཟླ་གཉིས་དང་རྨི་ལམ་གྱི་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པའི་རྣམ༷་པ༷་འག༷འ་ཞི༷ག་ལྟར༷་རང་དུས་ན་དོན༷་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དངོས་སུ་སྣང་བ་མེ༷ད་པར༷་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་ལྟ་བུར་སྣང༷་བ་ཅ༷ན་དེ༷་ཇི༷་ལྟར་ཕྱི༷་དོན་
འཛི༷ན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་བཞག་པ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན༷། དེ༷་ནི་ཁྱོད་ཤིན་ཏུ་བདེན་ཏེ་ཁོ་བོས་ཀྱང་ཕྱི་དོན་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་འདིའི་ངོར་བྱས་ནས་མ་བརྟགས་པར་ཕྱི་དོན་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པ་འདིས་ཕྱི་དོན་འཇལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་ཤེས་པས་ཕྱི་དོན་འཛིན་
པ་དེ་འདྲ༷་ང༷ས་ཀྱང༷་མི༷་ཤེས༷་ཏེ། ནམ་ཡང་ཕྱི་དོན་ཤེས་པས་འཛིན་པར་མི་གྲུབ་པའི་ཚུལ་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་དོན་ལ་གནས་སོ༷། །གཉིས་པ་དོན་ལ་ཚད་འབྲས་གཞལ་གསུམ་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལ། གསུམ་དུ་སྣང་བ་འཁྲུལ་པར་བསྟན། །དོན་ལ་དབྱེ་བས་སྟོང་པར་
20-1-309b


བསྒྲུབ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། བསླད་པའི་དབང་གིས་གསུམ་དུ་སྣང་། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་སྙད་འདོགས། །དང་པོ། ཚད་འབྲས་གཞལ་གསུམ་པོ་བློ༷་ཡི་བདག༷་ཉིད་ཙམ་དུ་རྣམ༷་པ༷ར་དབྱེར༷་མེ༷ད་ཀྱང༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོ༷ག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣ༷མས་ཀྱིས༷་གཟུང༷་བ་
གཞལ་བྱ་དང༷་། འཛི༷ན་པ༷་ཚད་མ་དང་། དེས་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ༷་འབྲས་བུ་རང་རིག་དག༷་དང་གསུམ་པོ་ཐ༷་དད་དུ་ལྡན༷་པ་བཞིན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དེ་དང་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་བྱེད་ཅིང་རྟོག༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར༷་ན༷་དབང་པོ་སྔག༷ས་དང་རྫས་དང་ཏིང་འཛིན་སོ༷གས་ཀྱིས༷་བསླ༷ད་པ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་འཇི༷མ་པའི་དུམ༷་བུ༷་དང་
ཤིང་བུ་རྡེའུ་སོ༷གས་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་གཟུག༷ས་དང༷་བྲལ༷་བ༷་ཡང༷་རྣམ༷་པ༷་གཞ༷ན་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་སྣང༷་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་འཁྲུལ་སྣང་མ་ཡིན་ཏེ་སྔགས་དང་རྫས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་སྣང་བ་དེར་སྐྱེས་པའོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིམ་དུམ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་དག༷་དེར་སྐྱེས་པ་ཡིན་
ན་རང་གི་ངོ་བོ་འགྱུར་དགོས་ཀྱང་སྔགས་སོགས་འཁྲུལ་རྒྱུ་དེས་མ༷་བསླ༷ད་པའི་མི༷ག་ཅ༷ན་གྱིས༷་འཇིམ་དུམ་སོགས་རང་གི་དངོས་པོ་དེ་ལས་གཞན་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ལྟར༷་མཐོ༷ང༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ། དཔེར༷་ན་ཐག༷་རི༷ང་པོའི་མྱ་ང༷མ༷་གྱི་ཐང་ན༷་གཟུག༷ས་ཆུང་ངུ་ཡང་ཆེན༷་པོར༷་སྣང༷་བ་
བཞི༷ན་དུ་དོན་ལ་གཟུང༷་བ་དང་འཛི༷ན་པ༷་དང་དེས་དེ་རིག༷་པ༷་གསུམ་དག༷་སོ་སོར་ཡོ༷ད་པ༷་མིན༷་ཡང༷་བློ༷་ངོར་གཞལ༷་བྱ་ད༷ང་འཇལ༷་བྱེ༷ད་ཚད་མ་དང་། དེས་དེ་གཞལ་པའི་རང་རིག་པ་འབྲ༷ས་བུར༷་གན༷ས་པ༷་ཡི་ཚུལ་གསུམ་པོ་འདི༷་ནི༷་བློ་ངོར་ཇི༷་ལྟར༷་རྗེས༷་སུ་སྣང༷་བ་བཞི༷ན་དུ་དེ་དང་དེའི་ཐ་སྙད་བྱས༷་པ་ཡིན་ནོ། །
ཡང་ན། ཇི་ལྟར་སྣང་བཞིན་རྗེས་སུ་བྱས། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་དོན་ལ་དབྱེ་བས་སྟོང་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི། སྣང་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་དེ༷་ལྟ༷་མིན་ན༷་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ༷་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི༷་ངོ༷་བོ༷ར་སྣང༷་བ་ཅ༷ན་བློ་ཡི་དངོ༷ས་པོ་གཅི༷ག་ལ༷་དེ་གསུམ་གྱི་རྣ༷མ་པ༷་ཇི༷་ལྟར༷་སྣང་བ་དེ་ལྟར་
20-1-310a


བདེ༷ན་པར་འགྱུར༷་ཏེ། སྣང་བ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟར་བདེན་པར་གྱུར་ན་གཅི༷ག་པ༷་ཉི༷ད་དེ༷་ཉམ༷ས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་རང་ལ་རང་ཡུལ་དུ་བདེན་ན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དང་དེ་རིག་པ་གསུམ་དུ་གནས་པས་དེ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཀ་
བུམ་སྣམ་གསུམ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་། བློས་ཡུལ་མྱོང་བའི་ཐ་སྙད་ནི་གཏན་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་གསུམ་བློ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་འབྲེལ་བ་ནམ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དུ་མར་བདེན་པ་མི་སྲིད་ལ་དེ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བདེན་ནོ་སྙམ་ན། དུ་མར་སྣང་བའི་
རྣམ་པ་གཞ༷ན་ལ༷་རང་མིན་པ་གཞ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་པ་ཉམ༷ས་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། བདེ་སྡུག་དང་སྔོ་སེར་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་ཀྱང་སྣང་བ་དེའི་ངོར་ཐ་དད་དུ་སྣང་གི་རང༷་བཞི༷ན་གཅིག་ཏུ་མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྣ་ཚོགས་པ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་བདེན་པ་མིན༷་ནོ། །ཐ་དད་དུ་སྣང་
བ་ཡིན་གྱི་དེ་མ་ཡིན་པར་བློ༷་ཡི་དངོ༷ས་པོ་ལ་ཐ༷་དད་མེ༷ད་པར་མཐོང༷་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར༷་གཞལ་བྱ་སྔོ་སེར་སོགས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར༷་རིལ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་དགོས་ཀྱང་དེ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་པ་ག༷ང་གི༷ས་ཕྱི་ནང་གཟུང་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་དངོ༷ས་པོ༷་འདི་
དག་ལ་རྣམ་པར་དཔྱ༷ད་ན༷་གནས་ལུགས་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དུ་ན༷་དེ༷་ལ་དངོ༷ས་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེ༷ད་དེ། གང༷་གི༷་ཕྱིར༷་ན༷་སྣང་བ་དེ༷་དག༷་ལ༷་གཅི༷ག་བདེན་དང༷་དུ་མའི་རང༷་བཞི༷ན་དུ་བདེན་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སྟོང་གི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱད་
ན་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དཔྱད་མི་བཟོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ནི་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་སྣང་ཡང་མི་བདེན་པ་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །གསུམ་
20-1-310b


པ་རྩོད་སྤང་ལ། རིགས་པ་དང་ནི་ལུང་འགལ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། དེ་གསུམ་རྫུན་པར་མི་འཐད་དང་། །འཐད་ན་གསུམ་བཞག་མི་འཐད་རྩོད། །དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་དང་ནི་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་ན་བདེན་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྲིད་པས་རྫུན་པའི་དཔེ་
ཡང་མི་སྲིད་དེ། རྫུན་པ་ནི་བདེན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རྫུན་པར་བཞག་དགོས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་རྫུན་པ་ལ་གང་གང་གི་དཔེར་རུང་སྟེ་དེས་ན་ཐམས་ཅད་བདེན་པར་ཡང་དོགས་པར་འགྱུར་ལ། ཕན་ཚུན་ཆོ༷ས་མཐུན་པ༷་ཉི༷ད་མཐོ༷ང་བ༷་ལ༷ས་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་དང་ཉ་ཕྱིས་ལ་དངུལ་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལྟར་དེ་ཡི་བདག་
ཉིད་མིན༷་ལ༷་དེ༷་ཡི་བདག༷་ཏུ་ཞེན༷་པས༷་འཇི༷ག་རྟེན༷་པ༷་དག༷་གི༷་འཁྲུལ༷་བ་སྐྱེ་བ༷་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་བདེན་རྫུན་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་བཞག་པའོ། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་འདི༷་ལ༷་དེ་འདྲའི་རྫུན་པའི་རྣམ་གཞག་དེ༷་མེ༷ད་དེ༷། སྐད་ཅིག་མི་སྡོད་པར་འགྲོ༷་བ༷་འདི༷་ལའམ་འཇིག་རྟེན་འདི་ལ༷་བདེན་པ་དེ༷་ཡི་བདག༷་ཉི༷ད་གཅིག་
ཀྱང༷་མཐོང༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་གང་སྣང་བ་གཟུང་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་རྫུན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་བརྫུན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་ཏེ་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུར་རྫུན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ཟའོ་ཟེར་ན། བདེན་པ་སྔོན་སོང་ལ་ལྟོས་ནས་རྫུན་པར་བསྒྲུབ་
པའི་དཔེ་འགོད་མི་དགོས་ཏེ། རང་ཉིད་རྫུན་པའི་དཔེ་རབ་རིབ་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲུབ་པར་ནུས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པ་ནང༷་གི༷་བསླ༷ད་པ༷་མ་རིག་པ་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐོང་བར་ཕྱིན་ཅི་
ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་ཉེས༷་པ༷་ཅན་རྨོངས་པ་དེ་ལ༷ས་བྱུང༷་བས༷་ན། རང་གི་ངོ་བོར་སྣང་ཙམ་ནས་རང་གི་རང༷་བཞི༷ན་གྱིས༷་ནི༷་ཕྱིན༷་ཅི་ལོག༷་ཏུ༷་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་འདི༷་ལྟ་བུའང༷་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་གཞན་བདེན་པ་ལས་གཞན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྫུན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མི་དགོས་སོ། །དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོ༷ས་མཐུན༷་པ་མཐོང་
20-1-311a


བས་གཞན་ལ་གཞན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། གཙོ་བོ་ལ་སོ༷གས་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་ཞེན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་བ་ར༷བ་རི༷བ་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་ལ༷་སོག༷ས་པར་
སྣང་བ་བཞི༷ན་དུ་ཡང་དག་པར་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ནི་སུས་ཀྱང་བཟློག་ཏུ་མི་བཏུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་གསུམ་རྫུན་པ་ཡིན་ན་འཛིན་རྣམ་གྱིས་གཟུང་རྣམ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འཛིན་རྣམ་རང་རིག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འདོད་པ་དང་། ཚད་འབྲས་གཞལ་
གསུམ་བཞག་ནས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་མཐར་རང་རིག་པའི་མྱོང་བ་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡང་རྫུན་པ་སྟེ་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་དེ་གསུམ་དུ་མ་གྲུབ་པས་རྫུན་པ་ཡིན་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་ལ། ཐ་སྙད་དུ་ཚད་འབྲས་གཞལ་གསུམ་བཞག་པ་དང་། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་
ཐམས་ཅད་རང་རིག་པ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ནི་སྣང་ཚུལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་དུ་རྫུན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་རིག་པའི་ཐ་སྙད་འཇོག་པ་དེ༷་ལ༷་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་དེར་སྣང་བའི་བློ༷་གཟུང་རྣམ་ཙམ་དུ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། དེ་ནི༷་རང་གི་ཤེས་པས་ཡོང༷ས་སུ་གཅོ༷ད་པ༷་དེ་ནི་འཛིན༷་པའི༷་རྣམ༷་པ༷ར་
འདོ༷ད་པ༷་སྟེ། འདི་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་དེ་ཡང་བློ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པ་མྱོང་བ་ནི་ཕྱི་དོན་མྱོང་བ་ལ་དཔྱོད་པ་དང་འདྲ་བར་མྱོང་མི་སྲིད་པས་ན་འཛིན་པ་དེ༷་ཡང་རིག་བྱ་དེ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་བདག༷་ཉིད་རིག༷་པ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱི༷ར་
འཛིན་རྣམ་དེ་ནི་རང་རིག་དེ༷་ཡི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ཏེ། དེར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པས་སོ། །དཔེ༷ར་ན༷་དོན་སྨྲ་བ་དག་གི་ཡང་འདོ༷ད་ཆག༷ས་སོག༷ས་ཤེས་པ་རང་གིས་མྱོང༷་བར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་རང༷་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཡུལ༷་དུ་བཞ༷ག་པ༷་སྟེ། སྔོན་
20-1-311b


པོར་སྣང་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་པ་ལས་འོས་མེད་པར་གྲུབ་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟ་ན༷་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་གཟུང་རྣམ་གྱི་ཆ་གཞ༷ལ་བྱ་ད༷ང་། དེ་འཛིན་པ་ལྟར་སྣང་བའི་འཛིན་རྣམ་འཇ༷ལ་བྱེ༷ད་དང་། དེས་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྲུབ་པའི་རང་རིག་འབྲས༷་བུར་གན༷ས་པ༷་ཡི་ཚུལ་གསུམ་དུ་ཡོད་པ་འདི༷་
ནི༷་གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་ཡུལ་གཟུང་ངོ་ཅོག་ཀུན༷་ལ༷་སྦྱར༷་བ༷ར་བྱ༷་བ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཡུལ་གང་དང་གང་ཤེས་པ་དེ༷་ལ༷འང༷་ཤེས་པ་རང་གིས་ཉམ༷ས༷་སུ་མྱོང༷་བའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར༷། ཤེས་པ་དེ༷་དག༷་ནི་ར༷ང་གི་བདག༷་ཉིད་
མྱོང༷་བ༷ར་རུང༷་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་བརྟག་ཏུ་མེད་ལ། དེ༷་ལྟར༷་མྱོང་རུང༷་བ་ཉི༷ད་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ༷་ནི་ཡུལ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བློ་ཡིན་པས་ཚད༷་མ་དང་། ཤེས་པ་དེའི་བདག༷་ཉིད་གཞལ༷་བྱའ༷ང་ཡིན་ལ་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་དོན་ལ་བློ་དེའི་རྣམ་པར་གསལ་
ཙམ་གྱི་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་རང༷་རིག༷་པ་དེ་འབྲས༷་བུ༷འང་ཡི༷ན་ཏེ། འདི་དག་ནི་སྣང་བ་བསླུ་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་རིག་པའི་ཚད་མར་བཤད་ལ། འདིར་ནི་འཛིན་རྣམ་
རང་རིག་གི་འཇོག་བྱེད་དུ་བཤད་པ་མི་འགལ་ལམ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་དོན་གཅིག་སྟེ་གཞལ་བྱ་ཤེས་པ་རང་གི་བདག༷་ཉིད་ལ༷་འཛིན༷་པའི༷་རྣམ༷་པ༷་ཞེས༷་པའི་མིང་ཅན་ནང་དུ་ཤེས་པ་ཡོང༷ས་སུ༷་གཅོ༷ད་པའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དེ༷་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་མྱོང་བར་བྱེད་རུང༷་བ་ཉི༷ད་ཅེས༷་བྱ་བ༷འི་ཆ་ནས་ཚད་མ༷་དང༷་། 
ཡུལ་ཀྱང་བདག་ཡིན་པས་རང་རིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་རྣམ་དེ་རང༷་རི༷ག་ཅེས༷་ནི༷་རབ༷་ཏུ༷་བཤ༷ད་དེ། དེའི་ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་ཚད་མའང་ཡིན་ཞིང་བློ་ཚུལ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་རང་གིས་རང་འཛིན་པར་རུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་རང་རིག་ཏུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་འགྲུབ་པའང་ཡིན་ལ། 
20-1-312a


གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་དོན་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བློ་གཅིག་ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་འཛིན་རྣམ་ཡན་གར་བ་རང་རིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་གཟུང་རྣམ་ལ་རང་རིག་མེད་པ་དང་། འཛིན་རྣམ་ལ་འཛི༷ན་རྣམ་གཞན་མེད་ཀྱང་རང་རིག་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་བདེ་བླག་
ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། མཛུབ་མོས་ཟླ་བ་བསྟན་པ་ན་མཛུབ་མོའི་རྩེ་ཁོ་ནར་ལྟ་བ་ལྟར་ཚིག་གི་ཤན་གྱིས་བློ་མི་འཁྲུལ་བར་དོན་ལ་ཞིབ་ཏུ་བསམ་ན་རང་རིག་གི་གནད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ་ལ། །ཤེས་པ་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ་པ་དང་། །ཤེས་པས་རང་ཉིད་རིག་
པར་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། ཤེས་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒྲུབ། །དུས་ཕྱིས་དྲན་པའི་རྟགས་ལས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། ཚུལ་གཉིས་སྒྲུབ་པའི་འཐད་པ་སྟོན། །ཚུལ་གཉིས་མི་འདོད་ལ་གནོད་སྟོན། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་དོན་ཁས་བླངས་ནས་བསྒྲུབ་དང་། །ཕྱི་དོན་ཁས་མ་བླངས་ནས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། 
ཡུལ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ། །དེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། གཟུང་དོན་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང་། །མེད་པར་བརྟེན་ནས་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཤེས་ཉིད་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ལྡན་སྐྱེ། །དཔེ་ལས་དེ་དོན་བསྒྲུབ་པའོ། དང་པོ། སྤྱིར་
ཤེས་པ་ཚུལ་གཉིས་དང་རང་རིག་སྒྲུབ་པ་འདི་དག་ཚད་མ་མདོ་ལས། །ཡུལ་ཤེས་པ་དང་དེ་ཤེས་པའི་། །དབྱེ་བས་བློ་ཡི་ཚུལ་གཉིས་ཉིད། །དུས་ཕྱིས་དྲན་པ་ལས་ཀྱང་དེ། །ཚུལ་གཉིས་དང་ནི་རང་རིག་གྲུབ། །མ་མྱོང་བར་འདི་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་ཉམས་
མྱོང་ན། །ཐུག་མེད་དེ་ལའང་དྲན་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཡུལ་གཞན་ལ་འཕོ་བ། །མེད་འགྱུར་དེ་ཡང་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་འཆད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཕྱི་དོན་ཁས་ལེན་པ་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་བློ་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཡུལ་གཟུགས་
20-1-312b


ལ་སོགས་པ་རྣམ༷ས་ལ༷ས་ནི༷་བྱུང༷་བ༷་ཡི༷་སྒོ་ལྔའི་རྣམ༷་པར༷་ཤེས༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དག༷་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་དབང་ཡིད་སོགས་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ན༷་ཡང༷་། དངོས་པོའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་འགས༷་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཡུལ༷་གྱི་རྣ༷མ༷་པར༷་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་གྱི་རྒྱུ་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་ནི་མ་ཡིན་
ནོ། །གཉིས་པ། དཔེར༷་ན༷་ཕ་མའི་བཟའ་བཏུང་གི་ཟ༷ས་ཟོས་པ་བཅུད་དུ་སྨིན་པ་དང༷་ཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་དུས༷་སུ་བབ་པ་དང་ལས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཡང་བུ་སྐྱེ༷་བ༷་ཡི༷་རྒྱུ་ཡི༷ན་ན་ཡང༷་བུ་དེ༷་ནི༷་ཕ༷་མ༷་གང་རུང་གཅི༷ག་གི༷་གཟུག༷ས་འཛི༷ན་པར་འགྱུར༷་གྱི་གཞན༷་ཟས་སོགས་འག༷འི་རྣམ་པ་འཛིན་
པ་མ༷་ཡི༷ན་པ་བཞི༷ན་ཏེ། མངལ་གནས་དེ་བུའམ་བུ་མོ་གང་རུང་དང་བྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོགས་ཕ་མ་དང་ཆ་འདྲ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་དབང་ཡིད་དང༷་ནི་ཡུལ༷་དག༷་ནི་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ༷་ཉི༷ད་དུ་མཚུང༷ས་ན༷་ཡ༷ང་། ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་དེ༷་ཆ༷ས་ཏེ་དེ་
ཡི་ཆ་ནས་གཟུགས་སོགས་ཤེས་པ་དེ་ཡི་ཡུལ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པར་འདོ༷ད་དེ༷། རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་དེ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ནི༷་དེ་འདྲའི་རྣམ་ལྡན་གྱི་ཤེས་པ་དེར༷་མི༷་འགྱུར༷་བས་ཡུལ་ཅན་མེད་ལ། དེ་མེད་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཟུང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་
པ་ལའང་དུས་མཉམ་པ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མི་རུང་བས་རྒྱུ་ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། གཟུང་དོན༷་རང་མཚན་དང༷་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་ལྡན༷་པའི༷་སེ༷མས་
ལ༷་ནི༷་དོན་རྗེན་ཅེར་དུ་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་དོན༷་གྱི་རྣམ༷་པ་མེ༷ད་པར༷་ཐུག་ཕྲད་དུ་འཛིན་པར་ཁྱོད་དོག༷ས་པ་སྐྱེ་ན༷་ཡང༷་། ད་ལྟ་བའི་དོན་ཡུལ་དུ་མེད་པ་འད༷ས་པའི༷་དོན༷་ནི༷་འཛིན༷་པ༷་ལ༷་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལྟ་བུར་སྣང་བ་བསྙོན་དུ་མེད་པ་འདིས་གཟུང་རྣམ་དང་འཛིན་རྣམ་གྱི་ཚུལ༷་གཉི༷ས་དང་། དེས་རང༷་
20-1-313a


རིག༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ལ་གཟུང་རྣམ་མེད་ན་འདས་དོན་ཐུག་ཕྲད་དུ་འཛིན་པར་ཐལ་བ་དང་། རང་རིག་མེད་ན་དེ་འདྲའི་བློ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པར་ཐལ་ལོ། །གཉིས་པ་ལ། དྲན་པས་རིགས་དོན་གཞན་འཛིན་དགག །ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་འཛིན་པ་དགག །ཕྱི་
རོལ་རང་མཚན་འཛིན་པ་དགག །དང་པོ། བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ན་རེ། འདས་དོན་གསལ་བ་ཞིག་ཀྱང་དེའི་སྤྱི་མ་ཞིག་པས་ན་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ནི་སྤྱི་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་རང་གི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདས་པ་དྲན་པའི་ཡུལ་དུ་ཡང་སྔོ༷་སོ༷གས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་སྣང༷་བའི་
ཕྱིར༷་ན་ཁ་དོག་སོགས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་དེ༷་དང་ལྡན༷་པ་མིན༷་པར་འདོད་པའི་རིག༷ས་ནི་འདས་པ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཡི་ཡུལ་གཟུང་དོན་དུ་སྣང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཞན་ཡང་རི༷གས་དེ༷འ༷ང་མི་རྟག་པའམ་རྟག་པར་འགྱུར་གྲང་ན་མི༷་རྟ༷ག་པ་ཡིན་ན་ནི་ཡུལ་དུས་ཐ་དད་པའི་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་
ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རིགས་སུ་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་ཡུལ་དུས་དེ་ཉིད་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞིང༷་རྟག༷་ན༷འ༷ང་ཇི༷་ལྟར༷་ཤེས་པ་སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ཏེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སྟོང་པར་ལན་མང་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ། འདས་དྲན་དེའི་ཡུལ་མི༷ང་དང་
མཚན་མ་ཞེས་པ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མིང་སོགས་བརྗོད་ན་འཆད་པོ་དང་། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྔ༷ར་ནི་བཀ༷ག་ཟི༷ན་ཏོ། །གསུམ་པ་ལ། གཟུང་ཡུལ་རང་མཚན་མིན་པར་བསྒྲུབ། །རྣམ་པ་ཤེས་ལས་གཞན་མིན་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་
ལས་མྱོང་རྣམ་གྲུབ། དང་པོ། དྲན་པས་འདས་དོན་འཛིན་པའི་ཚུལ༷་འདི༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོ༷ན་དམིགས་རྐྱེན་དུ་ཡོད་པའམ་ཉེ་བ་དང་ལྡ༷ན་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། ཕྱི་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ནང་གི་འདོ༷ད་པ༷་ཙ༷མ་དང༷་རྗེ༷ས་སུ་འབྲེ༷ལ་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ནམ་འདས་དོན་ལ་དམིགས་པའི་རྩོལ་བ་བྱས་ན་དེ་ཉིད་དུ་དེ་
20-1-313b


ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་རྐྱེན་དོན༷་གྱི༷་ཤེས་པ་འདི་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ནུས༷་པ༷་གྲུབ༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དོན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གང་ཡང་མི་བྱེད་པས་ཕྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འདས་པའི་དྲན་རྟོག་རྣམ་ལྡན་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་སྔར་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་མཚན་འཛིན་
དུས་ཀྱི་དབང་ཤེས་རྟོག་མེད་རྣམ་མེད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདས་པའི་དོན་མི་གསལ་བ་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་རྣམ༷་པ༷་འདི༷་འདྲ༷འི་ཤེས༷་པ༷་ནི༷་འདས་པ་དེ་དྲ༷ན་པ་ཡི༷ན་ལ། དེ༷་ཡ༷ང་སྔར་རང་མཚན་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་ལ༷ས་བྱུང༷་གི་སྔར་རང་མཚན་འཛིན་པའི་དབང་ཤེས་དེ༷་ཡ༷ང་དོ༷ན་གྱི་རྣམ༷་པས་སྟོང༷་པའམ་
རྣམ་པར་མེད་ན། ད་ལྟ་འདས་དོན་དྲན་པའི་གང་ཟག་དེ༷་ཡི་དྲན་པ་དེ༷་ནི༷་ཅི༷་ལྟ༷ར་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དེ༷་དང་ལྡན༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ། ཤེས་པས་ནི་ཡུལ་མྱོང་བ་ལས་རང་གི་རྣམ་པ་མྱོང་མི་སྲིད་པར་ཁྱོད་འདོད་ལ། དྲན་པས་སྔར་གྱི་དོན་དྲན་པ་འདི་ཡང་ཤེས་པ་རང་ལས་དོན་གཞན་གྱི་ཡུལ་
ཅན་མིན་ཞིང་། འདི་ལྟར་མྱོང་བའང་བསྙོན་མེད་དུ་ཡོད་པས་སྔར་ཡང་རྣམ་པ་མེད་ན་ཡུལ་དྲན་པ་མི་སྲིད་དེ། དྲན་པ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་སྔར་གྱི་གཟུང་དོན་ཞིག་ནས་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དོ༷ན་ཁོ་རང་གི་སྟོབས་ལ༷ས་དྲན་བློ་འབྱུང་བ་མི༷ན་པས་ན་སྔར་གྱི་དོན་ཉིད་ལས་ད་ལྟར་དྲན་པའི་བློ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་རུང་བ་
དེ༷་ལྟར༷་སྔར་རང་མཚན་མྱོང༷་བའི་དབང་ཤེས་ལ༷འང༷་རྣམ་བཅས་དེར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དྲན་པའི་རྣམ༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་སྔར་མཐོང་བའི་གཟུང་དོན༷་གྱི༷་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་སྔར་ཡུལ་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་དྲན་པ་ཙམ་མོ་སྙམ་ན། དེ་མིན༷་ཏེ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་
ཁོ་རང་གི་ངོ་བོ་རྗེན་ཅེར་དུ་དྲན་པ་ཡིན་ན་སྔར་གྱི་རང་མཚན་གྱི་སྟོབས་ལས་སྣང་བ་ཡིན་པས་སྔར་ལྟར་གསལ་པོར་སྣང་རིགས་ནའང་དྲན་པའི་སྣང་ཡུལ་ནི་རང་མཚན་གས༷ལ་བ༷འི་རྣམ༷་པ༷ས་དབེ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་རང་མཚན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །གལ་ཏེ་རང་མཚན་ཞིག་པའི་ཕྱིར་གསལ་
20-1-314a


པོར་མཐོང་དུ་ག་ལ་ཡོད་སྙམ་ན། ཞིག་པ་ལ་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ན་གསལ་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་སྣང་བའང་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེས་ན་འདི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཡུལ་གཞན་འདིའོ་ཞེས་རྣམ་མེད་དུ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་མི་ནུས་སོ། །
དེས་ན་ཡུལ་མྱོང་ངོ་དྲན་ནོ་ཞེས་པ་གཉིས་ཀ་རྣམ་པ་མྱོང་ཞིང་དྲན་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་རྗེན་ཅེར་དུ་མྱོང་དྲན་གཉིས་ཀ་མི་སྲིད་ལ་མྱོང་བའི་སྐབས་སུ་ཡུལ་ཡོད་པས་དེར་དོགས་སུ་ཆུག་ཀྱང་དྲན་པའི་དུས་ན་ཡུལ་མེད་པ་ཇི་ལྟར་རྗེན་ཅེར་དུ་དྲན་ཏེ་དྲན་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་བློ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་རྗེན་ཅེར་སྣང་བ་
ཡིན་ན་ཡུལ་དེ་མ་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ། །དཔྱད་ན་ཡུལ་མི་འཐད་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་ཡུལ་དྲན་ནོ་སྙམ་པ་ཙམ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་གྲུབ་པས་དཔྱད་པ་ཞིབ་མོར་གཞུག་པ་འདིས་ཅི་བྱ་སྙམ་ན། འདིའི་ཡུལ་གང་ཡིན་ཙམ་གྱི་དཔྱད་པའང་མི་དགོས་ན་སྣང་བ་ཙམ་ལས་ཕྱི་དོན་ལ་དཔྱད་པའང་མི་དགོས་
ཤིང་རྐྱེན་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གཞག་དང་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་སོགས་བསྟན་བཅོས་ནས་བཤད་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཡང་དཔྱད་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་རྣམ་པ་ཤེས་ལས་གཞན་མེད་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཐལ་བ་དངོས་དང་ལན་རིམ་བཀག །དང་པོ། ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་དྲན་ཤེས་རང་
ལས་རྫས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་ཡོད་ཅིང་ཡུལ་དེས་བློ་དེ་དག་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན༷་ཡུལ་རུང་བ་གཞ༷ན་གྱིས༷་ཀྱང་དྲན་པ་པོ་དེ༷་བཞི༷ན་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། འདི་ཤེས་པ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་གཟུང་དོན་ཡིན་པ་གང་ཞིག་རང་སྣང་བའི་ཚེ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལྟར་སྣང་ཞིང་བློས་དེ་རྗེན་ཅེར་དུ་འཛིན་པར་འདོད་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་
དེའི་ལན་བཀག་པ་ལ། རྣམ་པ་དེ་ཤེས་པ་མིན་ཏེ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཡང་གཞན་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དྲན་པ་པོ་བད༷ག་ཁོ་ན་ལ༷་རྟག༷་ཏུ་འ༷བྲེལ་བ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། རང་གི་དྲན་པའི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང༷་གཞན་གྱིས་དེ་རྟོག༷ས་པ༷ར་མི༷་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཁོ་ན་ལ་
20-1-314b


འབྲེལ་བའི་ཡུལ་དེ་ནི་ཅི་བྱས་ཀྱང་གཞན་ལ་དེའི་བློ་སྐྱེ་བའི་ཐབས་མི་སྲིད་ལ་དེའི་བློ་སྐྱེད་ནུས་ན་བདག་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འབྲེལ་མི་འབྲེལ་ཞེས་པ་ཤེས་པ་དང་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་འབྲེལ་མི་འབྲེལ་གྱི་སྐབས་དཔྱད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཚེ་ན་སོ་སོ་རང་རང་གི་བློ་རེ༷་རེ༷་དག༷་དང༷་
རང་རང་གི་བློ་ཡུལ་དེ་འབྲེལ༷་བས་རང་གི་ཡུལ་དེ་དག་ལ་གོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན༷་ནི། རང་ཡུལ་སོ་སོ་བ་རེ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་བརྗོད་པས་སོ་སོ་རང་གི་དེ་རྟོགས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀའི་བློ་དོན་གཅིག་ལ་མཚ༷མས་སྦྱོར༷་བར༷་ནི༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། སྔར་བདག་ཁོ་ན་ལ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་རྟོགས་སུ་མི་རུང་བ་དེ་བཞིན་
བརྗོད་ཀྱང་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །དེ་ཡང་ལྷ་དབང་བློའི་འགྲེལ་བ་ལྟར་ན། ཅི་ཞིག་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཞེ་ན། དོ༷ན་གཅི༷ག་ཏུ་མངོ༷ན་པར་ཞེ༷ན་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅ༷ན་དུ་འཆ༷ད་པོ༷་ཉན༷་པོ༷འི་སེམ༷ས་ད༷ག་གི༷འོ་ཞེས་ཡར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ་དོན་ལ། རེ་རེ་དག་དང་འབྲེལ་
ན་ནི། །འཆད་པོ་ཉན་པོའི་སེམས་དག་གི། །དོན་གཅིག་མངོན་ཞེན་བདག་ཉིད་ཅན། །མཚམས་སྦྱོར་བར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཐོས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ་ཏེ། འཆད་པོ་དང་ཉན་པོའི་བཤད་བྱ་དང་གོ་བྱ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་
མཚམས་མི་སྦྱོར་བ་ཞིག་ན་སྨྲས་པ་ལས་ཡུལ་ལ་བརྡ་འཕྲོད་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སོ་སོའི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་སྣང་བ་དེ་ལ་བརྟག་བྱའི་དོན་རང་མཚན་དུ་འཁྲུལ་པའི་བློ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དེས་འཆད་ཉན་གྱི་བློ་མཚམས་སྦྱར་ནས་དོན་གཅིག་ལ་བརྡ་འབྱོར་ཏེ། 
ཐོས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་བློ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་གཞན་དང་གཞན་ཡིན་ན་རང་མཚན་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་བཞིན་དུ་རང་མཚན་གཅིག་ལ་འབབ་པ་མི་སྲིད་དོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་འཆད་ཉན་གཉིས་ཀའི་སོ་སོའི་སྣང་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་ནི་བློ་ཡུལ་དེ་གཉིས་འདྲ༷་བ་ལ༷ས་དེ༷་གཉིས་ཀྱི་བློ་ཡུལ་གཅིག་
20-1-315a


པར༷་ཐ༷་སྙད༷་བྱེད་པ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོ༷ད་པ་ཙམ་གྱི་དོན་སོ་སོ་སོ་སོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ་གཉིས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་འདྲ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་རྒྱུད་སོ་སོ་ལ་གནས་པ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་སུ་མི་རུང་བ་དེ་ནི་ཅིག་ཤོས་དེར༷་ནམ་ཡང་སྣང༷་བ་མི༷ན་ལ་རྒྱུད་སོ་སོ་དང་འབྲེལ་
བའི་ཡུལ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་དེ་ནི་གཉིས་ཀས་ཇི༷་ལྟར༷་བཟུང༷་སྟེ་མ་བཟུང་ལ། དེ༷་ཡི་ཚེ༷་ན་འདྲ་བ་ཐུན་མོང་བ་འཛིན་པ་ཞེས་པའི་བློ༷་དོན༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར༷་ཏེ་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་མི་ཤེས་ལ། འདྲ་བར་འཁྲུལ་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་ཏེ་འཁྲུལ་པ་ནི་ཆོས་གཞན་ལ་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་ཞེན་
པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་འདིར་ཅིག་ཤོས་མ་སྣང་བ་ལ་ཅི་ལྟར་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ་འཁྲུལ་མི་སྲིད་དོ། །ཡང་ན་ཐ་ད༷ད་པ་སྣ་ཚོགས་དེར་སྣང་བ་མིན་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་གང་ཟག་སོ་སོའི་ངོར་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གཟུང་སྟེ་བཟུང་དུ་མེད་ལ། བཟུང་ན་ཐུན་མོང་བའི་དོན་
གཅིག་ལ་འཇུག་པར་མི་རུང་ངོ་། །དོན་རང་ལ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་སོ་སོའི་ངོར་སྣང་བ་ཐ་དད་ཡོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ་བློ་ལ་དོན་གཞན་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དོན་གཅིག་གི་རྣམ་པ་བློ་སོ་སོ་ལ་སྣང་བ་ལ་ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་ནས་དོན་གཅིག་ལ་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེས་ན་འཆད་ཉན་གྱི་བློ་མཚམས་སྦྱོར་བ་
བསྙོན་དུ་མེད་པ་འདི་རང་བློའི་རྣམ་པ་ཡུལ་དང་འདྲ་བ་དེ་ལས་བློ་སོ་སོ་ལ་བློ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་སོ་སོ་བ་རེ་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་འཆད་པ་པོས་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་དོན་ལ་དམིགས་པ་འདི་བཞིན་ཉན་པ་པོའི་རྒྱུད་ལའང་དེ་འདྲའི་རྣམ་ལྡན་གྱི་སེམས་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་གཏམ་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི་
རང་ལ་ཡུལ་རང་མཚན་པ་ཞིག་སྣང་ཞིང་། གཞན་ལ་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ན་སུ་ཡང་འདི་ན་འདིའོ་ཞེས་ཡུལ་དེ་བསྟན་མ་ནུས་ཕན་ཆོད་བློ་ལ་དེའི་རྣམ་པ་སྐྱེད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ལྷུར་ལེན་པར་མི་འགྱུར་ནའང་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་ན་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་ཅིང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་བརྡ་
20-1-315b


ཡི་དབང་གིས་བློ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ལྡན་དུ་སྐྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ་པ་ལ། དྲན་ཤེས་དབྱེ་བ་ཡོད་པས་བསྒྲུབ། །གཞན་དུ་དེ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྟགས་འགོད་པ་དང་མ་ངེས་སྤང་། །དང་པོ། འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ཉམ༷ས་
སུ་མྱོང༷་པའི་རྣམ༷་ཤེ༷ས་དེ༷་ཡ༷ང་ནི༷་རང་གི་རང་བཞིན་གཟུང་རྣམ་དང་འཛིན་རྣམ་ཆ༷་གཉི༷ས་ལ༷་ནི༷་བརྟེན༷་པར་གྱུར༷་པ༷་དེ་དྲན་བས་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་དེ་སྔོན་པོའི་རྣམ༷་པ༷་ཁོ་ནའི་གཟུང་བ་དང་ལྡན་ལ། དེ་ལས་རྣམ༷་པ༷་གཅི༷ག་གི༷ས་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་དེ་ནི་སྔོ་
འཛིན་དེ༷་ཤེས༷་པ༷་ཡི༷ས་དམི༷གས་པར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན༷་དུ་སྔོ་འཛིན་དེ༷་སྔོན་པོའི་རྣམ༷་པ་ཅ༷ན་མི༷ན་ན༷་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་སྔོ་འཛིན་དྲན་པའི་ཤེས༷་པ་ལ༷་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་དེ་གན༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཀ་བ་དྲན་པ་ལ་སྣམ་བུའི་རྣམ་པ་མི་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བློ་འདི་
དང་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་རྗེས་ཐོག་གི་ཤེས་པས་ནང་དུ་ཕྱོགས་ནས་གཅོད་པ་ན་སྔོ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་དེ་གཅོད་པའི་དྲན་ཤེས་དང་པོ་ལ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་དང་སྔོ་འཛིན་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་སྔོ་འཛིན་རང་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ལྷག་པ་ཡིན་པས་ཡུལ་དྲན་པ་དང་ཡུལ་
ཅན་དྲན་པའི་ཁྱད་འདི་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་འདི༷་ལྟར༷་ཕྱི༷་མ༷་ཕྱི༷་མ༷་ཡི༷་ཤེ༷ས་པ༷་ནི་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་རྣམ༷་པ་གཅི༷ག་ལྷག༷་པ༷་ཉི༷ད་དེ། དྲན་ཤེས་དང་པོ་དེ་ནི་རང་གི་ངང་ཚུལ་གྱིས་དོན༷་གྱི༷་ངོ༷་བོ༷ས་ཏེ། གཟུང་བའི་རྣམ༷་པ་གཉི༷ས་ཡོད་པ་ནི་སྔོ་འཛིན་གྱི་ཚུལ་གཉིས་པོ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་
པ་དང༷་། བདག༷་གི༷་རྣམ༷་པ༷་སྟེ་སྔོ་འཛིན་དྲན་པའི་འཛིན་རྣམ་གཅིག་སྟེ་གསུམ་པོ་འགའ༷་ཞིག༷་ཏུ༷་སྔོ་འཛིན་གྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་གཉི༷ས་པ༷་དེ༷་ནི༷་དེ་ལྟ་བུ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་དྲན་པ་དང་པོ་དེ་ཡང་གསུམ༷་པ༷་སྟེ་དྲན་ཤེས་གཉིས་པར་གྱུར་པ་ཡི༷་ཤེས༷་པ༷་ཡིས༷་ནི༷་རྟོག༷་པར༷་འགྱུར༷་
20-1-316a


ཏེ། དྲན་ཤེས་དང་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ་སྙམ་དུ་དྲན་པ་ན་སྔོ་འཛིན་གྱི་ཚུལ་གཉིས་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་འཛིན་པ་དེའོ་སྙམ་དུ་དྲན་ཞིང་། དེའི་རྗེས་སུ་སྔོ་འཛིན་དྲན་པའི་དྲན་པ་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེས་རྟོག་པ་ན། སྔོ་འཛིན་གྱི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པའོ་སྙམ་
དུ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅན་གྱི་འཛིན་པར་རྟོགས་ཤིང་། དེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ཇི་སྲིད་བརྩི་ནུས་ཤིང་སྤུ་རིས་ཟིན་ནས་དྲན་པའི་བར་དུ་སྔ་མ་སྔ་མའི་འཛིན་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་བླགས་ཏེ་འཕེལ་བ་ཡིན་པས། ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་སོ་སོ་མི་འདྲ་བའི་སྤུ་རིས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་ལ་ཁྱད་
མེད་ན་བློ་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་འབྱེད་མི་ནུས་ཏེ་བློ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་མེད་པར་ཡུལ་ཅན་རྐྱང་པ་དྲན་པར་མཐོང་སྟེ། སྔར་ངས་དོན་ཞིག་མཐོང་སྟེ་མ་དྲན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་ལའང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ལ་འཛིན་པ་སྤྱི་ཙམ་དྲན་པ་ལ་བྱེད་ན་གཟུང་
བ་ལའང་དེ་ཡོད་ཅིང་། རང་ལྡོག་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ནི་རྟོག་པས་ཕྱེ་ནས་འཛིན་པ་ཙམ་སྟེ་བུམ་པའི་མི་རྟག་པའི་ལྡོག་ཆ་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ཅན་དྲན་པ་ནི་བསྙོན་དུ་མེད་པར་གྲུབ་ལ་ཡུལ་ཅན་དེ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་ནས་ཡན་གར་དུ་འཛིན་པ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་
པས་ན་བློ་རྣམས་ནི་རང་གི་རང་བཞིན་ཚུལ་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དྲན་པ་སྟེ། ལྟོ་ལྡིར་བ་སྤངས་ནས་བུམ་པ་དྲན་དུ་མེད་པ་དང་། ནོག་ལྐོག་ཤལ་སྤངས་ནས་བ་ལང་དྲན་དུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་བློ་ལའང་
ཡིན་གྱི་བློ་རང་ཉིད་རྣམ་པ་གཏན་ནས་མེད་པ་ཞིག་ན་སྔོ་འཛིན་དབང་ཤེས་དྲན་པ་ན་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་མེད་པར་དྲན་པ་རིགས་སོ། །སྔོ་འཛིན་དབང་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་དེ་རང་གིས་རང་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དྲན་མི་སྲིད་མོད་ཡུལ་སྔོན་པོ་དྲན་པ་དང་འབྲེལ་བར་
20-1-316b


དེའི་འཛིན་པའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་ཙམ་མོ་སྙམ་ན། ལར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་ཤེས་པས་གཅོད་པའི་ཚེ་དེའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མྱོང་བ་དང་དྲན་པ་གང་རུང་གིས་གཅོད་ནུས་སམ་མི་ནུས། མི་ནུས་ན་ནི་རང་བློ་འདི་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་རྟོག་རྟོག་མེད་གང་གི་ཡང་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་
བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གིས་མི་གཅོད་ན་གཞན་གྱིས་དེ་བས་ཀྱང་གཅོད་པ་མི་འཐད་དོ། །གཅོད་ནུས་ན་སྔོ་འཛིན་ཡང་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་མེད་པ་དེ་སེར་འཛིན་སོགས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་གང་གི་སྒོ་ནས་གཅོད་ཚུལ་བསམ་དགོས་སོ། །དེ་སྔོན་པོ་འཛིན་པ་ཙམ་དུ་གཅོད་དོ་སྙམ་ན། སྔོན་
པོའི་རྣམ་པ་དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་ཕར་བཅད་ནས་བློ་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་གཅོད་ནུས་པ་ཡིན་ནམ་མིན། ཡིན་ན་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་ཤེལ་གོང་འདྲ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཡང་ཁས་བླངས་ཤིང་། སྔོ་འཛིན་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་སེར་འཛིན་ཡང་དེ་ཡིན་པ་
སོགས་རྣམ་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པའང་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ན་ཤིན་ཏུ་མཛེས་སོ། །གཅོད་མི་ནུས་ན་རྣམ་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་ཡང་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ལས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། བསྙོན་དུ་མེད་པའི་བློ་རྣམ་བཅས་དང་རང་རིག་
པ་ལ་སྡང་བའི་བསམ་པ་དོར་བར་བྱས་ན་ལེགས་སོ། །ཡུལ་ཅན་བློ་རང་ཉིད་མྱོང་བ་མེད་ཀྱང་ཡུལ་དྲན་པ་ལས་དེ་དྲན་ནོ་ཞེས་པ་དང་། ཡུལ་ཕྱི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ཀྱང་བློའི་མྱོང་བ་ལ་ཡུལ་ཕྱི་དོན་མྱོང་བ་ལྟར་དྲན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་གཉིས་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་དུ་འདྲ་
ཡང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་མི་འདྲ་སྟེ། བློ་རང་ཉིད་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མ་མྱོང་བའི་ཡུལ་ཙམ་གྱིས་བློ་མི་འགྲུབ་ལ། བློ་ཉིད་གྲུབ་ན་བློ་དེས་རྣམ་པའམ་གལ་ཏེ་ཕྱི་དོན་འདོད་ན་ཡང་ཚུལ་དེས་བསྒྲུབ་དགོས་ཏེ། ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞལ་
20-1-317a


བྱ་འགྲུབ་ཀྱི་ཚད་མ་ཉིད་མ་འགྲུབ་པར་གཞལ་བྱ་སྔོན་དུ་གྲུབ་ནས་ཚད་མ་ཕྱིས་འགྲུབ་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བློ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་འདིའི་སྒོ་ནས་སེམས་བདེན་མེད་སྒྲུབ་པའང་གསལ་པོར་འོང་དགོས་པས་ན་དབུ་མའི་གཞུང་ལའང་
གཏན་ལ་འབེབས་དགོས་པའི་གནད་ཅིག་ཡིན་ལ། གང་ཅི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་གསལ་གྱི་མྱོང་བ་རང་རིག་ལ་འགག་ཐུག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྐབས་ན་རང་རིག་མེད་དུ་མི་རུང་བར་མངོན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་ངེས་བརྗོད་ལ་ཐལ་བ་འཕེན། །དེ་ཡི་ལན་ལས་རང་འདོད་གྲུབ། །དང་པོ་
རྣམ་མེད་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། དོན་རིག་དེ་ནི་དོན༷་གྱི་འབྲས༷་བུ་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ཤེས༷་པ་དེ་དྲ༷ན་ན༷་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་རང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དོན༷་ཡང་དྲ༷ན་པས་ཁྱབ་པའི༷་ཕྱིར༷་ན༷་དོན་དྲན་པ་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད་པས་མ་ཡིན་ཀྱང་། ཡུལ་དང་ཤེས་པ་དེ་གཉིས་མཉམ་དུ་དྲན་པ་
ན་འདི་ནི་ཤེས་པ་རང་གི་རྣམ་པ་དང་འཛིན་པའོ་སྙམ་དུ་འཁྲུལ༷་བ༷་ཡི༷ས་གལ༷་ཏེ༷་དོན་དང་ཤེས་པ་སོ་སོར་མི་ཕྱེད་པར་སྲེ༷་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་སྙམ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་སྔོ་འཛིན་དབང་ཤེས་དྲན་པ་ན་དེའི་རྒྱུ་སྣང༷་བ༷་དང༷་དབང་པོ་དང་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ་ལ༷་ཡང༷་ཤེས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་དྲན་པ་དེ༷ར་འགྱུར་ཏེ། 
རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །དེ༷་བཞིན༷་དུ་འབྲས༷་བུ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱང༷་ནམ་དྲན་པ་ན་རང་གི་དངོས་རྒྱུ༷་དང༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་འཛིན༷་པར༷་འགྱུར་དགོས་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་རྫ༷་མཁན༷་དང་འཇིམ་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དྲན་པ་མེ༷ད་པར༷་རྫ་ཡི་བུམ༷་པ༷་ཡན་གར་བ་དྲ༷ན་པར་མི༷་འགྱུར༷་བར་ཐལ་ལོ། །གཉིས་
པ། ཤེས་པ་དྲན་པ་ན་ཡུལ་དྲན་གྱི་རྒྱུ་གཞན་མི་དྲན་པ་ནི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་མཚུངས་ཀྱང་ཡུལ་གྱིས་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་གང༷་ལ༷ས་ཤེས༷་པ༷་ནི༷་དོན༷་
20-1-317b


དང༷་འདྲ༷་བ༷་བསྟེན༷་པ༷་སྟེ་རྣམ་པ་ལ་དོན་དང་དོན་ལ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་བའམ་འདྲེས་པ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ༷་ནི་དོན་དང་འདྲ༷་བ༷་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པ་ལ༷ས་གཞན༷་ཅིར༷་འགྱུར༷་ཏེ༷། འདྲ་བ་ལས་འཁྲུལ་བ་ནི་མཚེ༷་མ༷་ལ་སོག༷ས་པ་དག་ལ༷་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ་གང་མི་འདྲ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་
འཁྲུལ་བ་ནི་སྲིད་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །དེས་ན་རྒྱུ་གཞན་མི་དྲན་ལ་ཡུལ་དྲན་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པ་དེ་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་གདོན་མི་ཟ་བས་རྣམ་བཅས་སུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ལྷག་པོ་གང་ཡང་མེད་ན་ནི་
རྒྱུ་ཐམས་ཅད་དྲན་པའི་སྐྱོན་སོ་ན་གནས་སོ། །གཉིས་པ་གཞན་རྣམ་མེད་དུ་འདོད་ན་དྲན་ཤེས་ཕྱི་མའི་དྲན་ཚུལ་དེ་མི་འཐད་པ་ནི། སྔོ་འཛིན་ཤེས་པ་དང༷་པོའི༷་རང༷་བཞི༷ན་ཚུལ་གཉི༷ས་པ་ཅན་མིན༷་ན༷་དེ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་གཉི༷ས་པའི༷་རང༷་བཞི༷ན་ནི་འཛིན་རྣམ་ཡན་གར་
བ་གཅི༷ག་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ལ༷་ནི༷་རྣམ༷་པར་གན༷ས་ཤིང་། དེ་ཕན་ཆད་ཤེས་པ་སོ་སོ་ལ་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་ངེས༷་པ༷ར་སྤུ་རིས་ཕྱེད་ནས་འཛིན༷་པ༷་ཡི༷་སེམ༷ས་ཀྱིས༷་འབྱེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྣམ་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་པ་གཅིག་ལས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་
བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་སུ་གནས་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དོན་སྔོ༷་སོག༷ས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་རུ་དམིགས་པའི་བློའི་མདུན༷་ན༷་མངོན་སུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གན༷ས་པ༷ར་གྱུར༷་པའི༷་བློ༷་གང་ཞིག །དོ༷ན་སྲེ༷་བ༷་སྟེ་རྣམ་པ་དོན་དུ་འཁྲུལ་བ་དེ་དང༷་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ལྟ་བུར་འབྲེལ༷་བ༷་ཉི༷ད་དུ་སྣང་
བ་ཅ༷ན་ཏེ་དོན་ལ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན་དེའོ། །དེ་གང་གིས་དམིགས་ན་དྲན་ཤེས་དང་པོའམ་སྔོ་འཛིན་གྱི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་བློ༷་གཉི༷ས་པས༷་ནི༷་སྔོ་འཛིན་དེ་ཡི་ཚུལ་ལ་དེ་ལྟར་དམི༷གས་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལྟར་བློ་ཐམས་ཅད་དོན་སྲེ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་དང་
20-1-318a


འབྲེལ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་གྱི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་དྲན་པ་ལས་གཞ༷ན་དུ་རྣམ་མེད་དུ་དྲན་ན༷་དང་པོ༷་སྔོན་པོ་མངོན་སུམ་འཛིན་པའི་བློ་གཅི༷ག་པུ་ཉི༷ད་དོ༷ན་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་ཕྱིར༷་དོན་དང་འབྲེལ༷་བར་འགྱུར༷་གྱི༷་ཤེས་པ་སྔ༷་མ༷འི་གཟུང་དོན༷་སྔོན་
པོ་དང༷་དངོས་སུ་འབྲེལ༷་བ་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པ་ཅན་གྱི་ཤེས༷་པ༷་ཕྱི༷་མ༷་ཕྱི༷་མ༷་ནི་སྔོན་པོའི་ཡུལ་ཅན་མི༷ན་ཏེ། ནང་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན་འབྲེལ་བ་མིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འདི་དྲན་པའི་སྐབས་སུ་སྔོན་པོས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་དྲན་པར་གཏན་མི་འགྱུར་ཏེ། 
ཤེས་པ་རང་ལ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་མེད་ཅིང་ཡུལ་སྔོན་པོ་དང་འབྲེལ་བས་དྲན་པ་ཙམ་དུ་ཁྱོད་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྔོན་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་པ་དང་པོ་དེ་དྲན་པའི་སྐབས་སུ་འབྲེལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་དྲན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ཕན་ཆད་སྔོན་པོའི་རྣམ་ལྡན་དུ་ཇི་ལྟར་དྲན་ཏེ་བློ་ལ་ནི་སྔོན་པོའི་
རྣམ་པ་མེད་ལ་སྔོན་པོ་ཉིད་དང་གཟུང་དོན་དུ་འབྲེལ་བའང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་མི་ནུས་ཏེ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་ན་སྔོ་འཛིན་དྲན་པ་དྲན་པ་དང་། ཡང་དེ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་འབྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲའི་དྲན་པ་མེད་པར་བསྙོན་འདིང་
མི་ནུས་ཏེ། ཁ་ནང་དུ་ཕྱོགས་ཙམ་གྱིས་མྱོང་བས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཕྱི་དོན་ཁས་མ་བླངས་ནས་བསྒྲུབ་པ་ལ། ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ། །དེ་ལ་རྩོད་སྤང་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པ༷ར་ཡུལ་དེ་འཛིན་གྱི་བློ་དབང་
ཤེས་དང༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ༷་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་ཅི༷ག་ཅ༷ར་དུ་ནི༷་མྱོང༷་བར་འགྱུར༷་བའི༷་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ༷་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི༷་དབང་ཤེས་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཉི༷ད་དུ༷་རིགས་པའི་རྣམ༷་པ་ག༷ང་གི༷ས་ན༷་འ༷གྲུབ་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ་འདི་གཉིས་ཡན་གར་དུ་ནམ་ཡང་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་བྱ་དང་བྲལ་བའི་
20-1-318b


ཤེས་པ་ཡན་གར་བ་དང་ཤེས་པས་མ་བཟུང་བའི་ཤེས་བྱ་ཡན་གར་བ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་དམིགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡུལ་ནམ་མྱོང་བ་ན་ཤེས་པ་ཉིད་དེའི་རྣམ་ལྡན་དུ་གསལ་བ་དུས་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གྲུབ་ཅིང་། དབང་ཤེས་ཉིད་སྐྱེས་པ་ན་གང་གཟུང་བྱར་འདོད་
པའི་ཡུལ་དེ་ཡང་དེར་གསལ་བར་སྣང་བས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཏོ་ཅོག་ལ་འདི་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་སྣང་བ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་ཡུལ་གང་ཞིག་རྟོག་མེད་དུ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་། རྟོག་བཅས་
ཀྱིས་མི་གསལ་བར་མྱོང་བ་གང་ཡིན་ཀྱང་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་ཀྱི་ཡན་གར་བར་སྔ་ཕྱིའི་ཚུལ་དང་ཐ་དད་པར་འབྲེལ་མེད་དུ་དམིགས་པ་མི་སྲིད་པས་རྫས་གཞན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་རིགས་པ་ཡང་དག་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡན་གར་བ་གཞན་དུ་ཚད་
མས་དམིགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་གར་དུ་མ་དམིགས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བློ་མ་འཁྲུལ་བས་ཐ་དད་པར་དམིགས་པ་འདིས་ཐ་དད་དུ་མི་འགྲུབ་ན་ཀ་བུམ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། སྤྱིར་རང་རིག་མེད་པའི་ལུགས་ལ་སྔོན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་ཆུག་མོད། དེ་དང་དུས་
མཉམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་མྱོང་སྟེ་མ་མྱོངས་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་དུས་མཉམ་པར་ཀ་བུམ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པར་ཅི་ལྟར་མྱོང་། གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བཞིན་པའི་དུས་སུ་ནང་ན་གནས་པའི་ཤེས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོ་ཆ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་འདི་མྱོང་བས་
གྲུབ་པོ་སྙམ་ན་རང་རིག་ཀྱང་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། ཚུལ་གཉིས་ཀྱང་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དུས་མཉམ་པའི་ཡུལ་དེ་བློ་དེའི་རྒྱུར་མི་རུང་བས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་བློ་ཡི་རྣམ་པ་ལས་འོས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བློ་མ་འཁྲུལ་པས་སྣང་བ་ཐ་དད་པར་དམིགས་པ་དེ་དག་སྣང་བ་དེ་
20-1-319a


དང་དེར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྲུབ་པ་ནི་བདེན་ཏེ་བློའི་སྣང་བ་ལའང་སྔོ་སེར་དང་བདེ་སྡུག་དག་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བློ་གཅིག་དུས་གཅིག་ཏུ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་བློ་དང་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། 
ཡན་གར་དུ་འབྱེད་ཅིང་དམིགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་གར་དུ་མ་དམིགས་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་བློ་ནི་ནང་ན་གནས་པ་གསལ་ཞིང་རིག་པ་དང་། དོན་ནི་ཕྱི་ན་ཡོད་པ་གསལ་རིག་དང་བྲལ་བ་རྡུལ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་དམིགས་པས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པར་
དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དམིགས་ན་དེ་ལས་ཡན་གར་དུ་དམིགས་པ་གཞན་ཅི་ཡོད་ཀྱང་ཕྱི་དོན་གསལ་པོར་མྱོང་བ་འདི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་མྱོང་བ་ཡིན་ན་འདི་གསལ་རིག་དང་བྲལ་བ་དང་། བེམ་པོ་ཡིན་པར་སུས་ཤེས་པ་ཡིན། ཤེས་པས་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཤེས་
པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་འདོད་མོད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ནི་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། དེ་འདྲའི་སྣང་བ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་ནས་རྫས་གཞན་དུ་གྲུབ་སྟེ་དེ་ལྟར་སྣང་བས་སོ་སྙམ་
ན། རྣམ༷་ཤེས༷་འཁྲུལ༷་བས༷་ཟླ༷་བ༷་གཉི༷ས་མེ༷ད་པར༷་ཡང་ཐ༷་ད༷ད་དུ་མཐོང༷་བ༷་བཞིན༷་གཉིས་སྣང་གི་བསླད་པས་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་དོན་ལ་དེ་ལྟར་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རིལ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་སོ་སོར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་བསླད་པས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན་མཚུངས་སོ་སྙམ་ན། 
མི་མཚུངས་ཏེ་གང་བསླད་པས་གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་སྣང་ཞིང་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་ཏེ་ཟླ་གཉིས་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཟླ་གཉིས་ཀྱང་ཡན་གར་དུ་དམིགས་རུང་ན་ཟླ་བ་གཉིས་སུའང་དོན་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཅིག་ལ་
20-1-319b


གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེས་འགའ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ཀྱང་ཡུལ་དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན་སྔོ༷་སེར་ཐ༷་ད༷ད་དག༷་ལ༷་ནི༷་རེས་འགའ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ཀྱང་ཡུལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷན་ཅིག་མྱོང༷་བའི༷་ངེ༷ས་པ༷་ཉིད་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དཔེ་དེ་གཉིས་
ཀྱིས་རྗེས་འགྲོ་དང་ལྡོག་པའི་དཔེས་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་རྫས་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དེ་འདི་ལ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། མྱོང༷་བ༷་དེ་འཛིན་གྱི་བློ་མེ༷ད་པ༷ར་དོན༷་འག༷འ་མྱོང་བའམ༷། མྱང་བྱ་དོན༷་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་དེ་འཛིན་མྱོང༷་བ༷་ཡ༷ང་ནམ་ཡང་འདི་ཞེས་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བར༷་འགྱུར༷་བ༷་མ༷་མཐོ༷ང་
བ༷་དེས༷་ན༷་ཡུལ་ཤེས་དེ༷་དག༷་རྫས་ཐ༷་ད༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། གང་དང་གང་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་བློ་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདིས་ནི་ཕྱོགས་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེ༷་ཕྱིར༷་དབང་ཤེས༷་རང་དུས༷་ན་སྣང༷་བ༷་ཡི༷་དོན༷་ནི༷་ཤེས༷་པ་རང་ལ༷ས༷་རྫས་གཞན༷་མིན༷་པ༷་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་
དེ་ནི་རིགས་པས་བཟློག༷་པ༷ར་ར༷བ་ཏུ་དཀའ༷་བ༷་ཉི༷ད་དེ་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་མིན་པས་ན་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་གཅིག་ཐ་དད་གང་དུའང་མི་བསྒྲུབ་ན་སྔོ་སོགས་དངོས་མེད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་
སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་གཅིག་ཐ་དད་བཀག་པའི་སྐབས་དང་མི་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། ཕྱི་དོན་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀག །ཕྱི་དོན་མེད་ལ་གནོད་བྱེད་སྤང་། །དང་པོ། བློ་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་
དོན་ངེས་པར་ཡོད་དེ་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ༷་གཞ༷ན་དབང་པོ་དང་ཡིད་བྱེད་དག༷་ནི༷་ཡོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་དེ་ཙམ་གྱིས་དབ༷ང་པོའི༷་བློ༷་རྣམ༷ས་སྐྱེ་བ་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་དབང་ཡིད་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པའི་རྒྱུ༷་གཞན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དམིགས་རྐྱེན་ཚང་དགོས་པ་ཡིན་པ་ནི༷་རྗེ༷ས་སུ་དཔོ༷ག་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན། གལ༷་ཏེ༷་དབང་ཤེས་རང་
20-1-320a


གི་མཚུང༷ས་པ་དེ༷་མ༷་ཐ༷ག་པའི་རྐྱེན༷་སོ་སོ་ལ༷ས་དོན་སོ་སོའི་སྣང་བ་གསལ་བར་སད་པའི་དབང་ཤེས་སོ་སོ་ཡུལ་དུས༷་ངེས་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར༷་མི༷་སྨྲ༷་བ་ཞིག་ན༷་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དོན་སྣང་སོ་སོའི་བག་ཆགས་སད་བྱེད་ཤེས་པ་སྔ་མའི་མཐུས་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བ་དེ་
ནུས་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བར་རྗེས་སུ་མི་དཔོག་སྟེ། གང་ལྟར་ཡང་དབང་ཤེས་རང་དུས་ན་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཡུལ་ནི་ཤེས་པ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། དེའི་རྒྱུ་ནི་དེ་མ་ཐག་པས་ཀྱང་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་དོན་གྱི་ནུས་པ་གྲུབ་པ་མི་དཔོག་པས་
ན་ཤེས་བྱ་ནང་གིར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཚད་མ་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ༷། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མི་འཐད་དང་། །འབྲས་རྟགས་མི་འཐད་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་འགོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། ས༷་བོ༷ན་ལ༷ས་ནི༷་མྱུ༷་གུ་སྐྱེ༷་བ་དང༷་དུ་བ༷་ལ༷ས་ནི་མེ༷་གྲུབ༷་པ༷་ཞེས༷་
བྱ་བ་དེ༷་འདྲ༷་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་དོན༷་ལ་རྟེན༷་པ་ཅ༷ན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཕྱི་དོན་མེད་ན་ས་བོན་ཉིད་མྱུ་གུའི་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་ཡི༷ན་པ་དང་། དུ་བ་མེའི་ཤེས༷་བྱེ༷ད་དུ་གན༷ས་པ༷་གང༷་ཡིན་དེ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ལ། ཕྱི་དོན་མེད་པས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཞག་པ་མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་
ལྟར་སྣང་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་སྣང་བ་དེ༷་ཡང༷་གལ༷་ཏེ༷་ཕྱི་དོན་དུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་། བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་དེའི༷་ངོ༷་བོ༷ར་སྣང༷་བ༷་དེ་དེ་ལྟར༷་ངེས༷་པར་འབྲལ༷་བའི༷་ཚུལ་དུ་སྣང་བའི་བློ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་འདི་དག་རྒྱུ་དང་འདི་དག་འབྲས་བུའོ་ཞེས་རྟོགས༷་པར་བྱེ༷ད་ན༷་འག༷ལ་
བ༷་དག༷་ནི༷་ཅི༷་ཞི༷ག་ཡོ༷ད་དེ། རྒྱུ་འབྲས་བྱ་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བློ་སྣང་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་སུ་སྣང་བ་མ་ཉམས་པར་གནས་ལ། ཕྱི་དོན་དུ་གྲུབ་པས་ཀྱང་དེ་ལས་ལྷག་པར་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་ཕབ་པའི་ཆར་གཅིག་ལའང་ལྷ་དང་
20-1-320b


མི་དང་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བར་སོ་སོའི་སྣང་བ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་སོ་སོའི་སྣང་བ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་འདི་ལས་འབྲས་བུ་འདི་འབྱུང་བར་མཐོང་བ་ཡང་རང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་སྣང་བ་དེ་ལས་དེ་ལྟར་འདོགས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་སྤངས་ནས་དོན་རང་སྟོབས་
ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་རང་རྐྱ་བ་ཞིག་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། ཉི་མ་ཚ་བར་སྣང་བ་འདི་ཡང་ཡི་དྭགས་ལ་བསིལ་བར་སྣང་བ་ན་དེ་དག་གི་གྲང་བའི་རེག་བྱ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་སོ་སོའི་སྣང་བ་ཐ་དད་པས་རང་རང་གི་སྣང་བ་དེ་ལས་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་
བུའི་བྱ་བ་བསྙོན་དུ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ལས་ཕྱི་དོན་འགྲུབ་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྩོད་པ་དང་ནི་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། ཕྱི་དོན་མེད་པར་འདོད་པ་ལྟར་ན་འདི་ལྟར་ལ་ལ་དུ་བ་གསལ་བར་སྣང་བ་འདི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེས༷་བསྐྱེ༷ད་པར་འགྱུར༷་བ༷་ནི་མི༷ན་ལ་ནང་གི་
བག་ཆགས་ལས་སྐྱེ་བ་ཙམ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་འབྲ༷ས་བུ་དུ་བ་ལ༷ས་རྒྱུ༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེ་ད་ལྟ་བ་རྟོག༷ས་པ་མིན༷་ལ། མེར་སྣང་དེ་དུ་སྣང་དེ༷་ཡི་རྒྱུ་དག༷་ནི༷་ཡི༷ན་དུ་ཆུག་ན༷་ཡ༷ང་དུ་བའི་རྟགས་གང༷་ལ༷ས་མེ་དེ་ངེས༷་པ༷ར་རྟོག༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། འདིའི་སྔོན་དུ་མེ་སྣང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་
སྔ་ལ་རྒྱུ་ཕྱི་བའི་ཕྱིར་དང་། གལ་ཏེ་དུ་བ་གསལ་བར་སྣང་བ་འདི་ཕྱིས་མེར་སྣང་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དག་ཡིན་ན་ཡང་འབྲས་རྟགས་སུ་མི་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་ཙམ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འབྲས་རྟགས་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། དུ་བ་ལས་མེ་དཔོག་པའི་
ཚེ་ན་ཕྱི་དོན་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་སུའི་ལུགས་ལའང་ད་ལྟ་བའི་མེ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པ་ནི་སྤྱི་ཙམ་བློ་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཀྱི་མེའི་རང་མཚན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། རྟགས་དེ་ལས་མེ་ཉིད་མངོན་གྱུར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་བག་ཆགས་
20-1-321a


བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་དོན་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱོགས་དང་དུ་བ་ཙམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དེར་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་མེའི་བློ་འབྱུང་བ་ཙམ་ནི་ཤེས་བྱ་ནང་གིར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལའང་ཡོད་ཅིང་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཕ་རོལ་པོ་ལའང་སྣང་བ་མེད་དོ། །ཕྱིས་མེ་སྣང་བ་ནའང་དོན་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ཕྱི་དོན་
ཉིད་དུ་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ལས་སྣང་བ་ལ་ནི་ཁྱད་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་རུང་བས་ན་སྣང་བའི་རང་བཞིན་གྲ་མ་ཉམས་པར་འགྱུར་ན་འབྲས་རྟགས་ཇི་ལྟར་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་ལ་ལ་ཆོས་ཅན། མེ་ཡོད་དེ། དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འགོད་པ་དེ༷་ལའང༷་དུ༷་བར༷་
སྣང༷་བའི༷་བློས༷་གང་དཔོག་སྙམ་ན་མེའི་རང་མཚན་དཔོག་གོ་ཞེས་སྤྱིར་གྲགས་ཀྱང་། རང་མཚན་དེ་ནི་དོན་སྨྲ་བས་ཕྱི་རོལ་ན་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་བརྟགས་ན་བཙོ་སྲེག་གི་དོན་བྱེད་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་དུ་ནམ་
ཡང་མི་འཐད་པས་ན་ཤེས་བྱ་ནང་གིར་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་བག༷་ཆག༷ས་གསལ༷་བར༷་སད༷་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་མེར༷་སྣང༷་བ་ཡི༷་བློ༷་ཉི༷ད་ཙམ་དུ་འདོད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེའི་རང་མཚན་ཞེས་པ་བློ་ལས་ཐ་དད་པར་མི་འཐད་དོ། །དེས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མེར་སྣང་ཉིད་ནི༷་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེ༷་ཉི༷ད་
ནི་ནམ་ཡང་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དཔེར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་མེ་བཞིན་ནོ༷། །དེས་ན་བག་ཆགས་གསལ་པོར་སད་པའི་མེར་སྣང་ལ་བསམས་ན་འབྱུང་རུང་ཡིན་ཏེ་ཕ་རོལ་པོས་ཀྱང་ཕྱོགས་དེར་ཕྱིན་ན་མེ་མངོན་གྱུར་དུ་མཐོང་རུང་བར་དཔོག་པ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ལྟ་བ་ལ་
བསམས་ན་མེར་སྣང་གི་བག་ཆགས་སད་རུང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཕྱི་རོལ་ན་མེ་ཡོད་ཀྱང་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཙམ་དུ་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་སྟེ། རྨི་ལམ་ན་དུ་བ་མཐོང་བའི་དུས་སུ་ཕྱོགས་དེར་མེ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ལྐོག་གྱུར་ལ་ཞེན་པས་དེ་དོན་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རློམ་པ་དང་། 
20-1-321b


མངོན་གྱུར་ལ་འདི་དང་འདིའོ་སྙམ་པ་གཉིས་ཀ་སྣང་བ་ལྟར་ཕྱི་དོན་དུ་ཞེན་ཀྱང་རུང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་འདོད་ཀྱང་རུང་བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པའི་མཐུ་ལས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་མ་གྱུར་པའི་དུས་སུ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ལྟར་སྣང་བའི་སྣང་བ་ཙམ་ནི་མི་འདྲ་བ་མེད་པས་ན་ཕྱི་དོན་
མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང་སྣང་ཚུལ་ལ་འགལ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུ་ལས་སྣང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྣང་བ་དང་། ལས་ཀྱི་མཐུས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་རྟེན་འབྲེལ་ཁས་ལེན་པ་གཉིས་ཀར་སྣང་ཚུལ་མཐུན་པར་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །གནད་འདི་མ་ངེས་ན་
སེམས་ཙམ་གྱི་ཚུལ་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲུབ་དཀའ་བས་འདི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། དེ་ལྟར་ན་དུ་བ་འདི་མེ་ལས་མ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་མེའི་བག་ཆགས་གསལ་པོར་སད་པ་དེ་ཙམ་ལས་མེ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་ན་དེ་འདྲའི་མེར་སྣང་དེ་མེད་བཞིན་དུ་བདེ་
ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དུ་བ་འདི་དུ་བར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱི་དོན་དུ་འདོད་པ་ཞིག་ན་དེའི་རྒྱུ་ཕྱི་རོལ་རང་མཚན་གྱི་མེ་ཡང་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་མོད་ཀྱི་དུ་བ་ཡང་རང་སྣང་ཙམ་དུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེ་རྒྱུར་མི་དགོས་ཏེ། ནང་གི་བག་ཆགས་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་གི་
བག་ཆགས་སད་རུང་བར་དཔོག་པ་དེ་ལ་མེ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པས་དེ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་མེ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་པའི་རྣམ་གཞག་མི་འགལ་ཏེ། མེ་ཉིད་ཀྱང་བག་ཆགས་སད་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མི་འདོད་པ་དེའི་ལུགས་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་མེ་ཡང་བག་ཆགས་སད་རུང་ཙམ་
དེ་ལ་འཇོག་པར་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་དེའི་རྒྱུར་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམ༷ས་ཀྱི་རྒྱུ༷ད་དེ་ནི་མེར་སྣང་མངོན་སུམ་པ་དེ༷ར་སྐྱེ་བར་རུ༷ང་བ་ཡི་བག་ཆག༷ས་ཀྱི༷་སྙིང༷་པོ༷་ཅ༷ན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉི༷ད་དུ་བར༷་ནི༷་སྣང༷་བའི༷་བློ༷་དག༷་གས༷ལ་བར་བྱེ༷ད་པའི་རྒྱུའམ་རྐྱེན་ཡིན་པ༷་དེས༷་ན༷་མེ༷་ལ༷ས་དུ༷་བ༷་སྐྱེ་བ་འཐད་
20-1-322a


པ་ཡི༷ན་ཏེ། བག་ཆགས་སྔ་མ་སྔ་མ་རྒྱུ་དང་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་བག་ཆགས་གསལ་བར་སད་པའི་སྣང་བ་དེ་དག་ཀྱང་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་གི་བག་ཆགས་ད་ལྟ་བ་སད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཕྱིས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་འདྲའི་རྒྱུ་ཡི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པའང་
ཡིན་པས་ཤེས་བྱ་ནང་གིར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་བློའི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རིམ་པ་ཀུན་སྣང་གི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཞན་དབང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཉིད་དུ་
འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་མཐོང་ནས་ཕྱི་རོལ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ལྟར་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྱི་དོན་འདོད་པ་མདོ་སྡེ་པ་དག་གི་ལྟར་ནའང་
དངོས་པོའི་རྒྱུན་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་དུ་གནས་ལ་རང་མཚན་ཡོད་པ་ནི་ད་ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་མེད་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་རིམ་པ་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་དོན་རང་མཚན་ཡོད་པའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་ཏེ་དེར་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་དེར་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་དང་། 
ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ཡང་དེ་དག་ལ་ད་ལྟ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་མཚན་ཡོད་དུ་ཆུག་མོད། རང་མཚན་སྣང་བའི་དབང་གིས་དེ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྤྱི་འཛིན་རྟོག་པས་དེར་ཞེན་པ་ན་དེའི་ངོར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་
ཆེ་བས་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཚུལ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཤེས་དགོས་པས་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ཉིད་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་ནི། ཤེས་བྱ་ནང་གིར་སྨྲ་བའི་མཁས་པ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་
20-1-322b


འབྲས་བྱ་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་བློ་ཉིད་ཀྱི་སྟེང་ནས་འཇོག་ཚུལ་གྱི་བརྗོད་པ་འདི༷་ལྟ་བུ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཟབ་མོ་ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་རྣམས་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ༷་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ལ༷་ནི༷་བརྟེ༷ན་ན༷ས་སུ༷་རྒྱུ་
འབྲས་དང་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བཞག་པས་རྟོགས་སླ་བ་དེ་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཞག་ཅིང་། དེ་ལྟ་ནའང་ཡུལ་འཛིན་པའི་བློ་ལ་ཚུལ༷་གཉི༷ས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དུ་མི་རུང་བས་དེ་གཉིས་གྲུབ་ཚུལ་རིགས་པའི་ལམ་ནས་བརྗོ༷ད་པ་ཡི༷ན་ལ། ཚུལ་གཉིས་པོ་དེ༷་ཡ༷ང་ནི༷་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་
ཏེ་ལྷན༷་ཅི༷ག་མྱོང༷་བའི༷་ངེས༷་པས༷་འགྲུབ་པ་ཡིན་པ་དེ་ཕྱིར་བློ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྣང་ཚུལ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཁས་བླངས་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་ལྟར་བྱེད་ན་ཡང་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་དང་སྔོ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་
བློ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་དུ་དམིགས་མི་སྲིད་པས་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་དོན་སྔོན་པོ་དང་སྔོ་འཛིན་ནི་ནམ་ཡང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་མི་སྲིད་དེ་ཕྱི་དོན་རྗེན་པར་ནམ་ཡང་དམིགས་མི་སྲིད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་བློ་ཡི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཅིག་ཏུ་
གྲུབ་པས་རྣམ་བཅས་དང་རང་རིག་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེ་འདྲའི་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་དེས་ཕྱི་དོན་མེད་པར་འགྲུབ་སྟེ། བློ་ལས་ཡན་གར་དུ་ནམ་ཡང་དམིགས་མི་སྲིད་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་ལ། ཕྱི་དོན་མེད་ཀྱང་ནང་གི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུ་ལས་དེར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་རིག་པའི་
ཚུལ་ཡང་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཚུལ་གཉིས་མི་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པ་ལ། དབང་ཤེས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དགག །དེ་ཡི་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག །དང་པོ་ལ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གཉིས། །དང་པོ་ལ། ཕ་རོལ་འདོད་ལ་མི་
20-1-323a


འདོད་བརྗོད། །རང་ལ་མི་མཚུངས་པ་ཡི་ཚུལ། །དང་པོ། གསལ་མི་གསལ་གྱི་དབ༷ང་པོ༷འི་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱིས༷་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཡང་གསལ༷་བ་དང༷་མི༷་གས༷ལ་བ་དང་། ཆ་འགའ་ཞིག་གསལ་ལ་འགའ་ཞིག་མི་གསལ་བའི་འདྲེས༷་མ༷་དང་། ལ༷་སོ༷གས་
པ༷་ཞེས་པས་དཀར་པོ་ལ་སེར་པོར་སྣང་བ་སོགས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང༷་བ༷་ཐ་ད༷ད་པར་འཛིན༷་པ༷་ཡི༷་ཡུལ་ཅན་ཤེས༷་པ༷་དེ་དག་ཡུལ་དོན༷་གྱི་དངོས་པོ་གཅི༷ག་ལ༷་དམིག༷ས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི་དོན་སོ་སོ་གཞན་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པར་གནས་སོ༷། །དེ་ལྟར་དོན་
གཅིག་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དེ༷་དོན༷་གཅིག་པུ་དེ་ལ༷་དབང་ཤེས་དེ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དེར༷་སྣང༷་བ་མིན༷་ན༷་ཡུལ་དོན༷་གྱི༷་ར༷ང་བཞིན༷་གཅི༷ག་པུ་དེ་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི༷་ཕྱིར༷་དེ༷་ཡི༷་དོན༷་ཅ༷ན་ཏེ་ཡུལ་ཅན་བློའམ་ཡི༷ད་ཀུན༷་ནི༷་གསལ་མི་གསལ་སོགས་ཀྱི་ཐ་དད་མེད་པར་ར༷ང་བཞིན༷་གཅི༷ག་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་
འགྱུར༷་ཏེ། ཡུལ་རང་གི་རང་བཞིན་རྗེན་པར་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། སྐྱོན་དེ་ནི་རྣམ་བཅས་སུ་སྨྲ་བ་ལའང་མཚུངས་ཏེ་དེ་དག་གི་ཡང་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྗེན་ཅེར་དུ་འཛིན་ན་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ལས་
གཞན་དུ་སྣང་མི་སྲིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་མི་དགོས་ཏེ། དམིགས་རྐྱེན་གྱི་དོན༷་དེ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་འབྱུང༷་བར་འགྱུར༷་ཞིང༷་དོན་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷འི་རྗེ༷ས་སུ་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་རྣམ་པ་དེ༷་ནི༷་དོན་དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་ཙམ་ལ་ཁྱད་མེད་
ཀྱང་ཡུལ་ཁོ་ནའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གཞ༷ན་གྱི་ཆ་འག༷འ་ཞིག༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་ཡུལ་ཁོ་ནའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཆ༷་འག༷འ་ཡིས༷་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་འདི༷་ལྟར༷་ཕ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་བུ༷་སྐྱེ་བ་ན་བུས་ཕ༷་དེ༷་ཡི༷་ནི༷་གཟུག༷ས་འཛིན་པ་
20-1-323b


ཡི༷ན་ན་ཡང་། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་འག༷འ་ཞིག༷་ལ༷ས་ནི༷་དབྱིབས་དང་མདོག་ལ་སོགས་པ་ཆ༷་འག༷འ་ཡིས༷་བུ་དང་ཕ་མི་འདྲ་བའི་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་ནི༷་དམིག༷ས་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁྱད་མེད་པ་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། 
མ༷ར་མེ༷་དང་ཟླ་བ་ལ༷་སོག༷ས་པའི་དཀྱིལ༷་འཁོ༷ར་ནི༷་རྨ༷་བྱའི༷་མདོང༷ས་ཀྱི༷་རྣམ༷་པ༷་ཅ༷ན་དུ་ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བ་མདོག་སྔོ༷་དང༷་དམར༷་དང༷་མདང༷ས་བཀྲ་ཞིང་གས༷ལ་བ༷ར་ཡང་མིག༷་མི༷་གསལ༷་བས༷་མཐོང༷་བར༷་འགྱུར༷་བ་ཡོད་ལ། ཁྲ་བོའི་རྣམ་པ་དེ་དབང་པོའི་བློ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པར་
སྣང་བ་དེ༷་དང་དེ༷་དག་ཡུལ་མར་མེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སམ། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱི་རོལ༷་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡི༷ན་ན༷་སྣང་རུང་གི་དངོས་པོ་དེ་ལ་དབ༷ང་པོ༷་གསལ༷་བ་རྣམས་ལ༷་ཅི༷་སྟེ་རང་འཛིན་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེད་ལ། དབང་པོ་གསལ་བ་དག་ལའང་དེ་འཛིན་པའི་
ནུས་པ་ཅི་སྟེ་མེད་དེ་འཛིན་པར་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་ཡང་དག་མིན། །དེ་ལ་ཡུལ་ནི་མེད་པར་བསྟན། །དང་པོ། དེ་འདྲའི་དབང་ཤེས་ཀྱང་ཡུལ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་མིན་ཏེ་མར་མེ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་ཁྲ་བོ་དེ་ལྟ་བུར་སྐྱེས་
པའི་ཕྱི་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་པས་དེ་མཐོང་བ་ནི་ཡུལ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་འདྲའི་དོན་དེ་དངོས་སུ་མཐོང་བའམ་ཡང༷་དག༷་པར་མཐོང༷་བའོ་ཞེ་ན༷། དེ༷་མཐོང༷་བ༷་དེ་དབ༷ང་པོ༷་ཉམ༷ས་པ༷འང༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་རབ༷་རིབ༷་ཀྱིས༷་མིག་གི་སྐྱོན་སྦྱང༷ས་པར་གྱུར་གྱི་བསླད་
པར་མི་འགྱུར་ལ། སྦྱངས་པར་བྱས་ནས་གས༷ལ་བའི༷་མི༷ག་གང་ཞིག །ཕལ་པས་མཐོང་མ་ནུས་པའི་དབ༷ང་པོ༷་ལ༷ས་འདས༷་པའི་དོན་རྨ་བྱའི་མདོངས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མཐོང༷་ནུས་པ་དེ༷་ལ༷་རབ་རིབ་མེད་པ་གཞན༷་གྱིས༷་མཐོང༷་བ༷འི་དོན༷་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ཡང༷་ཇི་ལྟ༷་བུ༷ར་
20-1-324a


ན་གས༷ལ་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དབང་འདས་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང་ནུས་ན་དབང་ཡུལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱང་ཕལ་པའི་དབང་པོས་མཐོང་ནུས་པ་ལ་རབ་རིབ་ཅན་དེས་དེ་ལྟར་མི་ནུས་པར་འདོད་དོ། །གཉིས་པ། མར་མེ་འཛིན་པའི་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལ་སྣང༷་
བ་དང་དབ༷ང་པོ་དང་ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ༷་ལ༷ས་རྒྱུ་གཞན༷་ནི༷་དམིགས་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་མར་མེ་གཅི༷ག་གི་ནུས༷་པ་ཡིན་པར་རྟོག༷ས་ཏེ། རྒྱུ་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་མར་མེ་གཅིག་ཚང་ན་སྐྱེད་ངེས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་གྱུར་པ༷་དེས༷་ན༷་དེ་རྣམས་ལས་རྒྱུ་གཞན༷་མི་དགོས་
པས་གཞན་ཁྲ་སྒོར་བ་ནི༷་མར་མེ་འཛིན་པ་ཡི་རྒྱུ༷་མ༷་ཡི༷ན་ལ། གང་ཤེས་སྐྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མི༷ན་ན་ཡུལ༷་ཡ༷ང་ཅི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ་འབྲེལ་མེད་ཡུལ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་སོ། །གལ༷་ཏེ༷་ཁྲ་སྒོར་བ་དེ༷་ཉི༷ད་རང་འཛིན་གྱི་བློ༷འི་རྒྱུ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། ཇི༷་ལྟར༷་མར༷་མེ༷་ལ༷་ལྟོ༷ས་པར་འགྱུར༷་ཏེ་རང་ཁོ་ནས་
ཀྱང་དབང་ཤེས་བསྐྱེད་རིགས་ན་ཡང་མར་མེ་མ་བཟུང་བར་དེ་ཡན་གར་དུ་འཛིན་པ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མར་མེ་དང་དེ་གཉིས་ཀ་ཚོགས་པ་བློ་ཡི་རྒྱུའོ་ཞེ་ན། ཁྲ་སྒོར་བ་རང་མཚན་པ་མེད་ཀྱང་མ༷ར་མེ༷་ཡོད་པ་ཙམ༷་གྱིས༷་དེའི་སྣང་བའང་ཡོ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་གཉི༷ས་ཀ༷་ཚོགས་པ་དག༷་ཀྱང༷་
རྒྱུ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་གཉིས་ཚོགས་པས་བསྐྱེད་པ་ལ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནས་གཉིས་ཀའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་མི་སྲིད་དེ་སྔོ་སེར་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང་མིག་ཉམས་པ་ལ་མ་ཚོགས་པའི་མར་མེ་མི་སྣང་ལ་མིག་གསལ་བ་ལ་ཚོགས་པའི་མར་མེ་མི་སྣང་ཞིང་། མར་མེ་གཅིག་
ལ་དབང་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་མེད་པའི་དབང་ཤེས་གསལ་སྣང་ཙམ་དུ་མངོན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་པ་ལ། ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གནོད་པ་བརྗོད། །དུས་ལ་བརྟེན་ནས་གནོད་པ་བརྗོད། །དང་པོ་ལ། 
20-1-324b


ཐལ་བ་བརྗོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །བཀག་དང་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། །དང་པོ། ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡུལ་དེ་དང་ཐག་ཉེ༷་རིང༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཉེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་དང་ཆེས་ཉེ་བ་དང་རིང་བ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཉེ་རིང་གི་ཁྱ༷ད་པར༷་
གྱིས༷་ཡུལ་གསལ༷་དང༷་མི༷་གསལ༷་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་མི༷་རུང༷་ངོ༷་། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་རྗེན་ཅེར་དུ་འཛིན་པར་འདོད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བཟུང་ཡང་ཡུལ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བར་གྱི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ལན། །ལས་ལ་བརྟེན་
པའི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྣང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལན་དགག །སྣང་བ་གསལ་མི་གསལ་ལན་དགག །དང་པོ། གལ་ཏེ་དབང་ཡུལ་བར་གྱི་སྣང༷་བའི་ཁྱད་པར་ལས་གསལ་མི་གསལ་དེར༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་དེ༷་ནི༷་སྣང་
བས་བར་ཆོད༷་པ་ཡིན་པ་དང༷་མ༷་ཆོད༷་པ་དག༷་གང་ཡིན། དེ་གཉིས་གང་ལྟར་ཡང་ཉེའམ་རིང་ཡང་རུང་མཐོང༷་ངམ༷་མི༷་མཐོང༷་མཚུང༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། བར་མ་ཆོད་པ་ཞིག་ན་ནི་ཉེ་བ་བཞིན་དུ་རིང་བའང་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་སྣང་བས་བར་ཆོ༷ད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོད་པ་
ཞིག་ན་ཉེ་ཡང་རུང་བར་གྱི་སྣང་བས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་ཡོལ་བའི་རྒྱབ་ཀྱི་བུམ་པ་བཞིན་མི་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། སྣང་མི་གསལ་ཡང་ཡུལ་མི་འགྱུར། །སྣང་བ་མི་གསལ་ཉིད་མི་འཐད། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་བ༷ར་གྱི་སྣང༷་བ༷་མི༷་གསལ༷་བས༷་ཡུལ་རགས་པ་ཙམ་
རྟོགས་ཀྱང་དེ༷་ཡི་ཆ༷་ཕྲ༷་མོ༷་འག༷འ་ཞིག༷་ནི༷་མ་མཐོང༷་བ་དེ༷་ཕྱི༷ར་གསལ་མི་གསལ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་འགྱུར་ཏེ་མུན་པ་ཚབ་ཚུབ་ཀྱི་དུས་ན་བུམ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན༷། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་རྗེན་པར་འཛིན་པར་འདོད་པས་ན་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡུལ་དེ་རགས་པ་ཆ་མེད་པའི་
20-1-325a


གཅིག་ཡིན་ནམ། ཕྲ་བའི་རྡུལ་སོ་སོའི་ཆ་དང་བཅས་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་དོན༷་རིལ་པོ་ཆ་མེད་གཅི༷ག་རྗེན་པར་མཐོང༷་བ༷་དང༷་དེ་ལས་མི༷་མཐོ༷ང་བའི་ཆ་ཐ༷་ད༷ད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཡུལ་
མཐོང་བ་ན་ཕྲ་རྡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཕྲ༷་རྡུལ༷་དུ་མ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་དེ་རྗེན་པར་མཐོང༷་དུས་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དེ་ལས་ཕྲ་བའི་ཆ་ཐ༷་ད༷ད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །ཕྲ་བ་དང་རགས་པ་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་མཐོང་ཚུལ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆ་
འགའ་རྟོགས་ལ་འགའ་མ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་བཞག་ཏུ་མ་ནུས་ནས་གལ༷་ཏེ༷་བར་གྱི་སྣང༷་བ༷་གས༷ལ་བ་དང་མི༷་གས༷ལ་བའི་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱིས༷་དེ་འཛིན་པའི་བློ༷་གསལ་མི་གསལ་ཐ༷་ད༷ད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐོ་རངས་དང་ཉིན་མོའི་དུས་སུ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བརྒལ་
ཟེར་ན༷། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བློ་གསལ་མི་གསལ་ནི་བདེན་ཀྱང་དེ་ནི་བློའི་རྣམ་པ་ལ་འཐད་ཀྱི་རྣམ་མེད་དུ་ཡུལ་འཛིན་པ་ལ་མི་འཐད་དེ་གཞ༷ན་སྣང་བ་ལ་གསལ་མི་གསལ་ཐ༷་ད༷ད་ཡོད་པས༷་ཡུལ་རང་ཉིད་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པ་དེ་རྗེན་པར་འཛིན་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་སྣང༷་བར་
འགྱུ༷ར་ཏེ། སྣང་བ་མི་གསལ་བ་ཡང་ཡུལ་མི་འཛིན་པར་ནི་མ་བྱས་ལ། བཟུང་བ་ན་ཡུལ་རྗེན་ཅེར་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གསལ་མི་གསལ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ། ཐག་རིང་བའི་ཡུལ་དང་དབང་པོའི་བར་ན་གནས་པའི་སྣང༷་བ༷་དེ༷་ཡ༷ང་ཅིས༷་མི༷་གས༷ལ་ཞེས་ཕ་རོལ་ལ་
དྲིས་པ་ན། སྣང་བ་དེ་ནི་ས་རྡུལ་དང་དུ་བ་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་གཞན་གྱིས་སྒྲི༷བ་པའི་ཕྱིར༷་མི་གསལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་སྒྲིབ་པ་དེ༷་ཡུལ་ཉེ་བའི་བར་གྱི་སྣང་བ་འདི༷ར་ཡོད་པ་ཅིས༷་མ༷་ཡི༷ན་ཞེས་དྲིས་པས། དེ་ལ་ཡོད་ཀྱང་སྲ༷བ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ་ན། སྣང༷་བའ༷ང་
20-1-325b


ཡང་སྲབ་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུ་ཉི༷ད་ཡིན་པས་རིང་བ་ལས་ཉེ་བའི་བར་གྱི་སྣང་བ་གསལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞ༷ན་རིང་པོའི་གཟུགས་དང་དབང་པོའི་བར་གྱི་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་རྡུལ་འཐུག་པོར་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་སྣང་རྡུལ་ཡང་སྲ༷བ་པ་མིན༷་པ་འཐུག་པོར་ཡོ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དུ་མཚུངས་པས་ཐག་ཉེ་རིང་གི་
གཟུགས་ལ་གསལ་མི་གསལ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐག་ཉེ་བའི་དུས་སུ་སྣང་བ་གསལ་བ་ཡིན་ན་མིག་ལ་ཤིན༷་ཏུ་ཉེ༷་བ༷འི་མིག་ལྤགས་སོགས་ལ༷་སྣང༷་བ༷་ནི༷་ཆེར༷་གསལ༷་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བའི་གཟུགས་དེ༷་ཡ༷ང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་སྣང༷་བར༷་འགྱུར༷་དགོས་ནའང་དེ་
ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལས་ལ་བརྟེན་པའི་ལན་དགག་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་གསལ་མི་གསལ་དུ་གྱུར་པ་དེ༷ར་ཡ༷ང་མཐོ༷ང་མེ༷ད་དེ་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་གྱི་སྔོན་གྱི་ལས་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་ཡུལ་གཟུག༷ས་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གི་རྒྱུན་གཞན༷་དང་གཞན་ཉིད་དུ་འབྱུང༷་བར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། 
ཡུལ་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བ་པོ་ཐག་ཉེ་རིང་སྣ་ཚོགས་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་མི་གསལ་སྣ་ཚོགས་པར་མཐོང་བའི་ཚེ། དེ་འདྲའི་གཟུགས་དེ༷་དག༷་རྣམ༷ས་ནི༷་ནང་ཕ༷ན་ཚུན༷་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནམ་མིན། བསྒྲིབ༷་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན། གཞན་སྒྲིབ་
པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ད་ལྟ་སྣང་བཞིན་པའི་སྣང༷་བ༷་འདི་ནི༷་གཟུགས་གཞན་སྒྲི༷བ་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཐག་ཉེ་རིང་དུ་གནས་པ་དེ༷་ཐམས་ཅད་ལ༷་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་གཅི༷ག་པུ་དེ་ཁོ་ན་སྣང༷་བར་འགྱུར༷་རོ། །ལས་གཟུགས་དེ༷་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་མ༷་བསྒྲིབ༷ས་ན༷་ཐག་ཉེ་རིང་ན་གནས་
པ་ཀུན་གྱིས་དུས་ཅི༷ག་ཅ༷ར་དུ་ནི༷་གསལ༷་བ་དང༷་མི༷་གསལ༷་བའི་རང༷་བཞི༷ན་དག༷་མཐོང༷་བར་འགྱུར་དགོས་ཀྱང་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཅར་ཡོད་ཀྱང་མི་མཐོང་སྟེ་མཐོང༷་མེ༷ད་དེ་ལས་ཀྱིས༷་གང་རུང་གཅི༷ག་བསྒྲི༷བས་ནས་གཅིག་ཁོ་ནར་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། ལས་གཟུགས་དེ་རྣམས་དུས་
20-1-326a


གཅིག་ཏུ་ཡོད་པར་འདྲ་བ་ལ་གང་རུང་རེ་ལས་ཀྱིས་མི་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་ལྟར་གྱུར་གྱི་དེ་འདྲའི་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་གང༷་གི༷ས་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བ་པོ་ལ་དོན༷་དེ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དང༷་དོན༷་མིན༷་པ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པ་དེ་
ལ༷་དགེ་མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་མིང་ཅན་མ༷་མ༷ཐོང་བས༷་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བ་པོ་ལ་རྣམ་སྨིན་བདེ་སྡུག་གི་ཆ་མྱོང་བར་ཅི༷་ཞིག་བྱེ༷ད་དེ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་ན་དེ་འདྲའི་ལས་ཁས་ལེན་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྟ་གདོང་གི་མེ་ལྟ་བུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་བདག་པོར་གྱུར་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་
ཡིན་ཀྱང་ཕན་གནོད་མེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེས་ཀྱང་ཡུལ་རུང་བ་ན་གནས་པ་དག་ལ་དངོས་སུ་ཕན་གནོད་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་སྣོད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གཏོགས་པའི་དབང་གིས་བརྒྱུད་ནས་ཀྱང་ཕན་གནོད་བྱེད་ཀྱི་དོན་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པ་མིན་ནོ། །གསལ་མི་གསལ་ཡང་
དེ་དང་འདྲའོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་ཕན་གནོད་ཀྱི་རྟེན་མི་བྱེད་པར་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །རེས་འགའ་ཡུལ་ཡིད་དུ་མཐུན་པ་གསལ་བས་ཕན་འདོགས་པ་དང་མི་གསལ་བས་གནོད་པ་སྐྱེད་ལ། ཅིག་ཤོས་དེ་ལས་ལྡོག་གོ་སྙམ་ན་ཡང་། དེ་འདྲའི་བདེ་མི་བདེའི་རྟེན་བྱེད་པའི་མྱོང་བ་དེ་
ནི་བློ་རྣམ་པ་གསལ་མི་གསལ་གྱི་རྐྱེན་ཚོགས་མ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང་མི་ཚོགས་པ་ནི་ལས་ལ་རག་ལས་སུ་ཆུག་མོད་ལས་ཀྱིས་ཅིག་ཤོས་སྒྲིབ་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཆ་དུ་མར་ཡོད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐབས་
ལས་ཀྱི་གཟུགས་སྣང་གཞན་གྱིས་ཡུལ་དེའི་བར་བཅད་ནས་སྒྲིབ་པར་འདོད་པ་ལ་སྐྱོན་སྟོན་པའི་ལུགས་སུ་འཆད་པ་ཡོད་ཀྱང་ཅུང་མི་བདེ་འདྲ་སྙམ་མོ། །གསུམ་པ་གྲུབ་དོན་ནི། ཡུལ་གཅིག་ལ་མཐོང་བ་ཐ་དད་ཡོད་པ་དེ་ཕྱིར༷་ཕྱི་དོན་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་ཡང་ཕྱི་དོན་དེ་ལ་བརྟེན་
20-1-326b


ནས་སྐྱེས༷་པར་གྱུར༷་པ༷འི་བློའི་མྱོང༷་བ༷་ནི་ཡུལ་ཐག་ཉེ་རིང་དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་ལ་སོགས་པ་ཇི༷་ལྟ༷འི་རྒྱུ་བཞི༷ན་དུ༷་བློའི་རྣམ༷་པ༷་གསལ་མི་གསལ་བ་སོགས་ཐ༷་ད༷ད་པ་འཛི༷ན་པའམ་འགྲུབ་པར་བྱེ༷ད་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ༷། ལུགས་དེ་ལས་ལྷ༷ག་མ༷་རྣམ་པ་མེད་པར་ཡུལ་འཛིན་པར་འདོད་ལ་
གསལ་མི་གསལ་སོགས་སྣང་བ་ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱུ་གཞན་དང་གཞན་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་བློ༷་གྲོས་ངན༷་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུག༷ས་ངན༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ་ཆེས་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དུས་ལ་བརྟེན་ནས་གནོད་པ་བརྗོད་པ་ལ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་མ་ངེས་སྤང་། །དང་པོ། 
ཕ་རོལ་པོས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་པའི་དཔེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས༷་པ༷་དང་སྒྲ༷་དང༷་མ༷ར་མེ༷་རྣམ༷ས་དེ་དུས་ཀྱི་མངོ༷ན་སུམ༷་དང༷་ནི༷་ཅི༷ག་ཤོ༷ས་དེ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་དྲན་ཤེས་ཀྱི༷་སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་ཡིན་པར་ཁྱོད་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ན་སྔ༷་མ༷་རྒྱུ་ཡི༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་རྣམ༷ས་
ནི༷་རང་འཛིན་ཤེས་པའི་དུས་ན་ཞིག༷་པ༷འི་ཕྱི༷ར༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི༷ས་དེ་འཛིན་ཤེས༷་པ༷་ལ༷་ཡུལ་དེའི་རང་མཚན་ད་ལྟ་མེ༷ད་པ་གསལ༷་པོར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་ཅི་ལྟར་འགྱུར༷་ཏེ་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དུས་མཉམ་འཛིན་པའི་ལུགས་མི་འཐད། །རྟག་པས་དེར་མ་ངེས་པ་སྤང་། །དང་པོ་
ལ། གཞན་ལུགས་འགོག་དང་རང་ལུགས་བཞག །དང་པོ། སྔར་ཞིག་ཟིན་དེ་ད་ལྟ་གསལ་པོར་སྣང་བ་མི་སྲིད་ཀྱང་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་རང་མཚན་ད་ལྟ་བ་དེ་རྗེན་ཅེར་གསལ་བར་སྣང་ངོ་ཟེར་ན། དུས་མཉམ་པ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འདོག༷ས་པར་བྱེ༷ད་པ༷་མ༷་
ཡི༷ན་ན་དེ་འདྲའི་འབྲེལ་མེད་གཞ༷ན་གས༷ལ་ན༷་དོ༷ན་ཀུན༷་ཅིག་ཅར་གསལ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མི་དགོས་བཞིན་དུ་གསལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་མེད་གཞན་གསལ་བའི་ཐལ་བ་དེ་མི་འཇུག་སྟེ། གལ༷་ཏེ༷་ཡུལ་མར་མེ་ལྟ་བུའི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ནི་ད་ལྟའི་ཤེས་པ་དེ༷་སྐྱེ་
20-1-327a


པའི་རྒྱུ་ཡི༷ན་ལ། རྒྱུ་དེ་ལ༷ས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེའི་རིགས་འདྲའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཤེས་པ་རང་དང་དུས་མཉམ་པ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་རིགས་འདྲ་དེ་འཛིན་པར་ངེས༷་ཀྱི་གཞན་ཐམས་ཅད་མིན་ནོ་ཞེ་ན༷། རང་དུས་ན་ཡོད་པའི་ཡུལ་ཤེས༷་པར་འདོད་
པ་ལ༷་རྒྱུ་དང་རིགས་གཅིག་པ་ཡིན་པས་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་རྟོག་པ༷་འདི༷་ཡ༷ང་རུང་བ་མེ༷ད་དེ། རྒྱུ་ཡི་སྟོབས་ལས་འབྲས་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། རང་དུས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ནི་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཁྱད་མེད་ཅིང་། རྒྱུ་ཡི་རིགས་ཡིན་པས་དེ་དུས་མཉམ་པར་འཛིན་རུང་
ན་དབང་པོའི་རིགས་འདྲ་ཤེས་པ་རང་དང་དུས་མཉམ་པའང་འཛིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་ཡུལ་གསལ་བར་སྣང་བའི་འཐད་པ་ནི། རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ༷ས་བྱས༷་པའི་སྔོ་འཛིན་ཤེས༷་པ་ད་ལྟ་བ་ལ༷་རང་གི་རྒྱུ་སྔོན་པོའི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དེ༷་ཡུལ་དུ་མེ༷ད་
ཀྱང༷་རྒྱུ་སྔ་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་དོན༷་དེ་ཉིད་དུ༷་སྣང༷་བ༷་གསལ་པོར་སྐྱེས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཡུལ་དེ༷་མངོན་སུམ་གསལ༷་བ༷འམ་མཐོང་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་དེ་དང་ལྷན༷་ཅི༷ག་སྐྱེས༷་པའི༷་དོན༷་གཞ༷ན་ནི༷་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཕན༷་འདོག༷ས་པ་མིན༷་པའི་ཕྱིར་རྣམ༷་
པ་གཏོད་པར་མི༷་བྱེ༷ད་ལ། གང་ཞིག་ཤེས༷་པ་ལ༷་དོན་རང༷་གི༷་རྣམ༷་པ༷་ཇི་ལྟ་བ་ཡི༷ས་རྣ༷མ་པ་འཇོག་པར་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་པ་དེ་ཤེས་པ་ལ་གས༷ལ་བར་ཇི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དུས་མཉམ་པར་ཚོགས་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལ་དེ་མི་སྣང་བ་ནི་ཤེས་པ་རང་དུས་ཀྱི་དབང་པོ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། 
མི་འཐད་བརྗོད་དང་དེ་ལན་འགོག །དང་པོ། རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཡུལ་མི་གསལ་བར་མ་ངེས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་དང་བྲག་རི་ལ་སོགས་པ་སྔ་ཕྱིའི་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་མ་མཐོང་བའི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་དག་མིག་གིས་མཐོང་བའི་ཚེ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་
20-1-327b


སྔ་ཕྱིའི་འགྱུར་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་གཅོད་མི་ནུས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་དེ་མ་ཡིན་ན་བརྟན༷་པ་ལྟར་སྣང་བ་གང༷་ཞིག་རྡོ༷་རྗེ༷་ཕ་ལམ་དང་རྡོ༷་བ་བྲག་རི་སོག༷ས་ཀྱི༷་དོན༷་དེ་ཡང༷་རྟག་པ་ཡིན་ན་རྐྱེན་གཞན༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་
དེས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འགྲོ༷་བ༷་ཀུན༷་གྱི་ཤེས༷་པ༷་གང་ཅི་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི༷་སྔ་ཕྱི་མེད་པ་ཅི༷ག་ཅར༷་དུ་དམིགས་རྐྱེན་རྟག་པ་དེ་རང༷་ཉི༷ད་གཅིག་པུས་སྐྱེད༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དེས་ཤེས་པ་སྐྱེད་རུང་བ་གང་ཞིག་རྟག་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ན་རིམ་གྱིས་སྐྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དེས་དམིགས་རྐྱེན་བྱས་ནས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ཀྱང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་སྟེ། དམིགས་རྐྱེན་དེ་ལ་ལྷན༷་ཅི༷ག་བྱེ༷ད་པའི་རྐྱེན་གཞན་དབང་པོ་དང་ཡིད་བྱེད་སོགས་ཐ་དད་པས༷་ཕན༷་འདོ༷གས་པའི་སྒོ་ནས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་
ཕྱིར༷་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་འདི༷་ཡི༷་འབྲས་བུའམ་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་དེ༷་དག༷་རི༷མ་གྱིས་འབྱུང༷་ངོ་ཞེ་ན༷། སྔ་མ་མི་བསྐྱེད་པའི་དུས་ཀྱི་དམིགས་རྐྱེན་དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་སླར་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་རྐྱེན་རྟག་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་སྐ༷ད་ཅི༷ག་སྔ་ཕྱི་
སོ༷་སོ༷ར་སྔར་གྱི་དེ་འགགས་ནས་གསར་པ་གཞ༷ན་ཡི༷ན་པར་ཤེས་ཤིང་བརྗོ༷ད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སྔ་ཕྱི་ཁྱད་མེད་གཅིག་ཡང་ཡང་རིམ་ཅན་དུ་འཛིན་པ་མི་རུང་ངོ་། །དེར་མ་ཟད་རྟག་པ་དམིགས་རྐྱེན་དུ་འདོད་པ་འདིར༷་ཡང༷་དུས་མཉམ་པ་ཤེས་པས་འཛིན་མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན༷་ནི༷་
སྔར༷་ཏེ་བཤད་མ་ཐག་པ་བཞིན༷་ཡིན་ནོ༷། །གཉིས་པ་དྲན་པའི་རྟགས་ལས་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ་པ་ལ། གཞན་འདོད་བཀག་ནས་རང་ལུགས་བཞག །དེ་ཡི་འཐད་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། དུས་ཕྱིས་དྲན་པ་ལས་ཀྱང་སྟེ། །ཞེས་པས་ཡུལ་མྱོང་བའི་དུས་ན་
20-1-328a


གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་པར་མ་ཟད་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ན་ཡང་ཚུལ་གཉིས་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་པས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བྱེད་ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཚུལ་གཉིས་ཞེས་པ་འདི་ཤེས་པ་རིག་བྱེད་དང་ཡུལ་རིག་བྱ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབ་
ཅེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་མེ་ཚ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེ༷་རང་གི་ངོ་བོས་སམ་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ཡུལ་མྱོང༷་བ༷འམ་རིག་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཙམ་ལ༷་འཇིག་རྟེན་བ་ལང་རྫི་ནས་ཕྱི་ནང་ཐུན་མོང་གི་བར་ལ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་ཚུལ་གཉིས་ལ་མི་མཐུན་པར་བརྩ༷ད་པ༷་
འག༷འ་ཡ༷ང་ཡོ༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ན་མེ་ནི་ཚ་བའོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ལྟར་དེ་བསྟན་བཅོས་སུ་བསྒྲུབས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། འོན་ཀྱང་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དེ༷་ཡུལ་ཅན་འབའ་ཞིག་ལས་དོ༷ན་སྔོན་པོའི་རང༷་བཞི༷ན་གྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་གཟུང་རྣམ་འཛིན་རྣམ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་
ཉི༷ད་ཕལ་གྱི་ངོ༷ར་མ༷་གྲུབ༷་ནས་ཡུལ་རྗེན་ཅེར་དུ་འཛིན་པར་འདོད་པ་ལ། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་རང་ལ་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་དེ༷་ཡང༷་སྔར་མྱོང་བ་ལྟར་རྗེས་སུ་ཡང༷་དག༷་པར་དྲ༷ན་པ་ལ༷ས་གྲུབ༷་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གང་དང་གང་ཡང་དག་པར་དེ་དོན་དང་མཐུན་པར་
དྲན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དངོས་པོ་དེ་ལ་མེད་པར་གྱུར་པ་དྲན་དུ་མེད་དེ་ཀ་བ་ལ་སྣམ་བུ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་དྲན་ཏེ་བ་ལང་ལ་ནོག་ལྐོག་ཤལ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྔོ་འཛིན་དྲན་པ་ན་སྔོན་པོ་དྲན་པ་དེ་ཡུལ་དྲན་པ་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཡོད་པས་མིན་
ནོ་སྙམ་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་བ་ལང་དྲན་མི་སྲིད་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་རང་ཉིད་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཆོས་དེ་སྤངས་ནས་གཞན་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་དྲན་དུ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་པ་ར༷ང་གི་སྤྱོད་ཡུལ༷་
20-1-328b


སྔོ་སེར་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས༷་ཐ༷་དད་དུ་ཕྱེ༷་བ་མེ༷ད་ཅིང༷་། རང་གི་ངོ་བོ་གསལ་རིག་ཙམ་ཞིག་ལས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གཞན་བཟུང་ནས་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་མྱོང༷་བ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ལ༷་ཤེས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་འདི༷་ནི༷་འདི༷་ལྟ༷་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེའམ༷། འདི༷་ལྟར༷་ནི༷་མིན༷་ཞེས༷་ཐ༷་དད་དུ་ཤེས་པ་འདི་
མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་ཡུལ་གང་མྱོང་ཞེས་དྲི་བ་ལ་ཤེས་བྱ་ཙམ་མྱོང་བ་ལས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་མྱོང་བ་མེད་ན། གང་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བུམ་པ་མྱོང་གི་སྣམ་བུ་མ་མྱོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་སུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡུལ་
དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པའི་སྐད་ཅིག་གཞན་དང་གཞན་རིམ་པར་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་འབྱེད་དོ་སྙམ་པའང་རིགས་པ་མིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་སོ་སོ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་རྣམ་པ་སོ་སོར་མ་མྱོང་ན་རང་རྒྱུད་ལ་བློ་དུ་མ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཉམ༷ས་སུ༷་
མྱོང༷་བ༷་ཙམ༷་གྱི༷ས་ནི༷་འདི་དང་འདི་མྱོང་ཞེས་ཐ༷་ད༷ད་པ་འག༷འ་ཞིག༷་ཏུ་ཕྱེ་ནས་རྣམ༷་པར་འབྱེ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། དཔེར་ན་ཡུལ་གང་ལ་ཆ་འགའ་ཞིག་གིས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཉིད་དུ་གས༷ལ་བ༷འམ་སྣང་བ་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་སོ་སོར་རྣམ༷་པར་འབྱེ༷ད་པའི་བློ༷་འབྱུང་བ་མེ༷ད་དེ། མཚེ༷་མ་སོག༷ས་འདྲ་བ་དག་ལས་
གང་ཡང་རུང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིས་ཅིག་ཤོས་མཐོང་ན་དངོས་པོ་ཐ་དད་ཡིན་ཀྱང་བློ་ལ་སྔར་གྱི་དེ་སླར་ཡང་མཐོང་སྙམ་པ་ལས་འདི་སྔར་གྱི་དེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མེད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་བློ་རང་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མེད་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་འདི་བྱུང་ལ་འདི་མ་བྱུང་ཞེས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མི་སྲིད་
ཀྱང་དེ་ཐ་དད་དུ་འབྱེད་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པས་ན་བློ་རྣམ་བཅས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་བསྙོན་དུ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་རང་རིག་བསྒྲུབ་པ་ལ། །ཚུལ་གཉིས་གྲུབ་པས་རང་རིག་བསྒྲུབ། །དྲན་པའི་རྟགས་ལས་རང་རིག་གྲུབ། །དང་པོ་ལ། རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་
20-1-329a


ཀྱིས་མདོར་བསྟན། དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བློ་ཚུལ༷་གཉི༷ས་སུ་སྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པའི་རིགས་པ༷ས་ཀྱང༷་རང༷་རི༷ག་ཕལ༷་ཆེར༷་གྲུབ་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཕལ་ཆེར་ཞེས་པའི་སྒྲས་དངོས་སུ་ཚུལ་གཉིས་བསྒྲུབས་ཀྱང་དེ་གྲུབ་ན་ཞར་ལ་རང་རིག་གྲུབ་པའམ། དོན་འདོད་པའི་ཞེན་ངོར་
བྱས་ན་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་དེས་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་ཀྱི་དོན་རིག་པར་འདོད་པས་གཞན་རིག་དང་རང་རིག་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གཉིས་པ་ཅན་གྱི་བློར་བསྒྲུབས་ཀྱང་དོན་དུ་མྱོང་བ་དེ་ནི་རང་རིག་ཁོ་ན་ལས་གཞན་རིག་པ་མི་སྲིད་པར་ཤུགས་ཀྱིས་འགྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་གཉིས་གྲུབ་ན་དེས་རང་རིག་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྙམ་ན། 
བློ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཚུལ་གཉིས་གྲུབ་པའི་ཚེ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་གཟུང་བ་དེ་ཤེས་པ་ཡིན་ཀྱང་། འཛིན་པ་དེ་དེ་ལས་རྫས་གཞན་ཡིན་ན་གཞན་རིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་རང་རིག་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་ན་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་གཞན་རྣམ་མེད་ཐུག་ཕྲད་དུ་འཛིན་ན་ཕྱི་དོན་རྣམ་མེད་དུ་འཛིན་པ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་མཚུངས་ཤིང་
རྣམ་བཅས་སུ་འདོད་ན་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བ་སོགས་སྐྱོན་ཤིན་ཏུ་མང་བས་གོང་དུ། དེར་ཡང་བརྩད་པ་མཚུངས་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་རང་ཉིད་གསལ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་པས་ཤེས་པ་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷ར་གྱུར༷་པའི་སྔོན་པོ་སོགས་ཀྱི་སྣང༷་བ༷་རང་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་དེ༷་ཚེ༷་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་མེད་པར་ཤེས་
པ་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གསལ་བའི་ཕྱི་རང་གིས་རང་ཉིད་མྱོང༷་བར༷་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །གཉིས་པ་ལ། མྱང་བྱ་ཡུལ་ལ་བརྟགས་ནས་བསྒྲུབ། །མྱོང་བྱེད་བློ་ལ་བརྟགས་ནས་བཤད། །ཐུན་མོང་གཞན་གྱིས་གཞན་གསལ་དགག །དང་པོ་ལ། རང་རིག་མེད་ལ་ཐལ་བ་བརྗོད། །དེ་ཡི་ཉེས་སྤངས་
ལན་རྣམས་དགག །དང་པོ། ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་རིག་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ལས་རང་རིག་མི་འདོད་པའི་ལྟར་ན། རང་བློ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཞེས་པའི་ཉམས་མྱོང་མ་ལུས་པ་གཏན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་སྔོ་འཛིན་མངོན་སུམ་ལྟ་བུའི་བློ་རང་ཉིད་ཀྱི་དུས་སུ་རང་གིས་རང་མི་མྱོང་ལ། གལ་
20-1-329b


ཏེ་དེ་འགགས་པའི་རྗེས་སུ་མྱོང་སྙམ་ན། མྱོང་བྱ་སྔོ་འཛིན་དེ༷་དངོ༷ས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་བློ་ཕྱི་མ་ཡི༷ས་ནི༷་མྱང་བྱའི་ཤེས༷་པ་སྔ་མ་བློ་ཕྱི་མ་རང་གི་དུས་ན་འག༷གས་ཟིན་པ་དེ་ཇི༷་ལྟར༷་མྱོང༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེས་གཏད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཁྱོད་མི་འདོད་ལ། དུས་མི་མཉམ་པ་རྗེན་ཅེར་དུ་བཟུང་
བར་བྱར་མེད་པས་དེས་དེ་ཅི་ཡང་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱོགས་སུ་མིག་གཏད་ཀྱང་བུམ་པ་མྱོང་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཡུལ་གཞན་མྱོང་བ་མེད་པ་དེས༷་རང༷་གི་ངོ༷་བོ༷འང་མྱོང༷་བ་མེ༷ད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར༷་ནང་གི་བློ་འདི་དང་འདི་སྐྱེས་སོ་ཞེས་
པའི་ཉམས་མྱོང༷་མ༷་ལུས༷་པ་ལྡོག༷་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། གང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ན་ནང་གི་བློ་དེའི་མྱོང་བ་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པ་མངོན་སུམ་འདིས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཁོ་ན་འཛིན་གྱི་ནང་ཤེས་པ་རང་འཛིན་པའམ་རིག་པར་བྱེད་པ་
མེད་ན་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་སྣང་བ་ཁོ་ན་ལས་ནང་གི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་གཏན་མེད་དགོས་ལ། དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་མི་འབྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་བཞིན་དུ་བློ་རང་གི་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཤེས་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ་ཕྱི་རོལ་སྔོ་སོགས་ཀྱི་དོན༷་དུ༷་སྣང༷་བ༷་དང༷་ལྡན༷་
པའི་ཤེས་པ་དེ༷་ནི༷་ཕྱི༷་རོལ༷་ལ་མངོ༷ན་དུ་ཕྱོག༷ས་པར་སྣང༷་ཞིང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་སྟེ་འདི་ནི་སྔོན་པོ་དང་འདི་ནི་སེར་པོའི་ཞེས་སོགས་སུ་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ནང་བློ༷་ཡི་ཆོས་བདེ་སྡུག་དང་སྔོ་སེར་འཛིན་པ་སོགས་རང་རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟ་བུར་སྐྱེས་པ་ལ༷་དེ་ལྟར་
འཛི༷ན་པར༷་བྱེ༷ད་པའི༷་བློ་ནི་རྟག༷་ཏུ༷་བད༷ག་ཡུལ་ལ༷་འཛིན་པ་པོའི་ན༷ང་གི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་མངོ༷ན་དུ་ཕྱོག༷ས་ནས་དེ་དག་གི་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་སོ་སོར་མྱོང་བས་གྲུབ་བཞིན་དུ། རང་བློ་ནི་མ་མྱོང་ལ་ཡུལ་མྱོང་ངོ་ཞེས་རང་རིག་ལ་མི་འཐད་པར་
20-1-330a


སེམས་ན་གཞན་རིག་ལའང་མཚུངས་ཏེ་ནང་གི་བློ་ལ་འདི་དང་འདི་ཞེས་མྱོང་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་ནུས་པ་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་ཅི་ཞིག་མྱོང་སྟེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མྱོང་བ་མེད་དོ། །རང་ལ་རང་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ཙམ་གྱིས་མ་བརྟགས་
པའི་གྱ་ཚོམ་ལ་བརྟེན་པ་ཁོ་ནས་རང་རིག་ཐ་སྙད་དུ་མི་ཁེགས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་ཚེ་གཞན་མྱོང་བ་མི་སྲིད་ཅིང་། རང་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དོན་ལ་ཞེན་པའི་ངོར་གཞན་རིག་ཀྱང་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས་ན་གཙོ་བོ་མིག་དབང་གི་བྱེད་པ་ཁྱད་དུ་
བསད་ནས་ཡན་ལག་དབང་རྟེན་གྱིས་ཡུལ་མཐོང་བར་འདོད་པ་ལྟར་མི་བྱ་བར་ཐ་སྙད་དུ་རང་རིག་ཅེས་ཀྱང་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རིག་འགོག་པའི་རིགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དོན་དམ་པར་བཀག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པས་རང་
མྱོང་བ་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ༷་ག༷ང་གི༷་ནི༷་སྣང༷་བ༷་ག༷ང་དེ་ཤེས་རྣམ་དུ་མི་འདོད་པར་ཡུལ་ཁོ་རང་གི་ངོ་བོ་རྗེན་ཅེར་བར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་དེས་ཡུལ་དེ༷་མྱོང༷་བ་མི༷ན་ནོ་ཞེས་པ༷འང༷་དོན་གྱིས་འཐོབ༷་སྟེ། དེ་འདྲའི་ཡུལ་གྱི་སྣང་
བ་དེ་དེ་ན་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་ན་སྔར་ཡུལ་དེ་མ་མཐོང་བའི་དུས་བཞིན་ད་ལྟ་ན་ཡང་མྱོང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མྱོང་བ་ཞེས་པ་ནི་རང་རྒྱུད་ལ་བདེ་སོགས་སྐྱེས་པ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པར་
གསལ་བའི་རང་བཞིན་འདི་ཙམ་ལས་གཞན་མེད་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་ཕྱི་རོལ་སྔོན་པོ་སོགས་མྱོང་བའང་གསལ་ཞིང་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རང་བློར་མངོན་པ་འདི་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གང་དང་གང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་པ་ནི་བློ་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་གསལ་བོར་སྐྱེས་པ་འདི་ཁོ་ན་
20-1-330b


ཡིན་གྱི་བློ་མིན་པ་ལ་མྱོང་བ་ཞེས་པ་གཏན་མེད་ཅིང་མྱོང་བ་དེ་ཡང་བློ་དེའི་རྣམ་པར་གསལ་བ་ལས་གཞན་དུ་མེད་དེ། གཏན་མ་གསལ་བ་ནི་མྱོང་བ་ཅི་ལྟར་རུང་སྟེ་མི་རུང་ངོ་། །གསལ་བ་ཞེས་པའང་མར་མེས་བུམ་པ་གསལ་བ་ལྟ་བུ་ཙམ་མ་ཡིན་གྱི་བློ་དེའི་རྣམ་པར་
སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་དུ་ཡུལ་འདི་དང་འདི་གསལ་ལོ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །བློ་དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ནའང་འདིའོ་ཞེས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་མ་གྱུར་ན་མཚེ་མ་དག་འདྲ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཆ་འདྲ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མྱོང་བར་མི་
འགྱུར་ཏེ། གསལ་བར་སྐྱེས་པའི་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཞན་གྱིས་བསྟན་མི་དགོས་པར་གང་དང་ཅི་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་བློ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ལྷན་ནེར་ཆུབ་པར་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་འདི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་རང་རིག་ཡིན་གྱི་
རང་རིག་མེད་ན་དེ་འདྲའི་ཉམས་མྱོང་དེ་རྩད་ནས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། འདྲ་བ་ཙམ་ལས་མྱོང་བ་མིན། །སྐྱེས་ལ་འདྲ་བས་དོན་རིག་མིན། །སྐྱེས་འདྲ་ངེས་གསུམ་ཚོགས་ཀྱང་མིན། །དང་པོ་ལ། འདྲ་ཙམ་དོན་མྱོང་ཧ་ཅང་ཐལ། །བློ་འདྲ་དེས་ཀྱང་དེར་མི་ཕན། །དང་པོ། གྲངས་ཅན་པ་སོགས་ན་རེ། གལ༷་ཏེ༷་རང་རིག་མེད་ཀྱང་ཉ༷མས་
སུ་མྱོང་བ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་གང་དང་གང་མྱོང་ཡང་རུང་དོན་དེ༷་དང༷་བློ་འདྲ༷་བ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཙམ་ལ༷ས་མྱོང༷་བ་ཞེས་པ་གཞན༷་ཅི༷་ཞིག་ཡོ༷ད། བློ་ཡུལ་སྔོན་པོ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པ་དེ་ལ་སྔོན་པོ་མྱོང་བ་ཉིད་ཅེས༷་སུ་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། ཞེས་ཕྱོགས་སྔ་སྟེ། དེ་ཡང་གྲངས་ཅན་པའི་ལྟར་ན་བློའམ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་ནང་དུ་དོན་གྱི་གཟུགས་
བརྙན་ཤར་བའི་འདྲ་བ་དེ་ལ་བསམ་པའོ། །སྐབས་འདིར་རང་རིག་མི་འདོད་པས་མདོ་སྡེ་པ་མིན་ལ་རྣམ་པ་འདོད་པས་བྱེ་སྨྲ་མིན་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་ཁོ་ནའི་འདོད་པར་གནོད་པ་སྟོན་པར་འགའ་ཞིག་བཞེད་ཀྱང་། ཐུན་མོང་དུ་ཡང་རུང་སྟེ་དོན་དང་འདྲ་བ་ཞེས་པ་བློ་ཡི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ནར་མ་གཟུང་ཡང་བློ་དོན་དང་མཐུན་པའམ་
20-1-331a


དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའམ་དོན་མཐོང་བ་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཚད་འབྲས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་དོན་འདྲ་ཞེས་བཏགས་ཀྱི་གཟུང་རྣམ་དུ་མ་བཏགས་ལ། གཉིས་པ་སོགས་
སུ་དོན་འདྲ་ལ་གཟུང་རྣམ་ཉིད་ལས་འོས་མེད་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་མ་དཔྱད་པ་དང་དཔྱད་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཆ་ཕྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་འདྲ་བ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པས་དོན་མྱོང་བ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་འདྲ༷་བ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ནང་ཕན༷་ཚུན༷་དུ༷་གཅིག་གིས་གཅིག་མྱོང༷་བ༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཐོབ༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། 
དུས་མཉམ་པའི་སྔོན་པོས་ཀྱང་སྔོ་འཛིན་མྱོང་བ་དང་མཚེ་མས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྱིར་ཡང་འདྲ་བ་ཞེས་པ་ཆ་འགའ་ཞིག་གིས་མི་འདྲ་བ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མེད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་བྱ༷་ཙམ་དུ་འདྲ་བས་སོ། །ཆ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདྲ་བ་ནི་མི་སྲིད་དེ་
འདྲ་བ་ནི་ཆོས་གཉིས་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདྲ་བ་ཙམ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་མྱོང་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དོན་བརྗོད་དང་དེའི་རྒྱུ་མཚན། །དང་པོ་ལ། 
དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཆོས་གང་ཡང་རུང་བ་ཕན་ཚུན་འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་དེས་དེ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ༷་ཡི་འདྲ༷་བ་དེས་འདྲ་བ་ཅན་གྱི་ཡུལ་དེ༷་མྱོང༷་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། ཚུལ་དེ་ལྟ་ན་ད༷་ནི༷་འདྲ༷་བ་ཙམ་ལ༷ས་གཞན་མྱོང༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་པར་གྲུབ་ལ། བློ་
འདྲ་བས་གཞན་མྱོང་ངོ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་འདྲ་ཡུལ་གཞན་མྱོང་བ་གང་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བློ་དེ༷་ཡི༷་འདྲ་བ་མྱོང་ཟེར་ཡང་གཞན་མྱོང་བ་མེད་དེ། མྱོང་བ་དེ༷་ནི་བློ་རང༷་ཉི༷ད་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ༷་བློ་རང་ཉིད་མྱོང་བར་གྲུབ་ཀྱི་མྱོང་བ་དེ༷་ནི༷་རང་མྱོང་བ་ཁོ་ནས་
20-1-331b


བྱེད་ཀྱི་འདྲ༷་བའི༷་རྒྱུ་མཚ༷ན་ཅ༷ན་མིན༷་ཏེ་འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་མྱོང་བ་གང་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དོན་དང་འདྲ་བས་དོན་མྱོང་བ་མེད་ཅིང་ཐམས་ཅད་དུ་རང་མྱོང་བ་ཙམ་ཡིན་ན་སྔར་ཚད་འབྲས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བྱ༷་བ༷་དོན་རྟོགས་པ་དང་
ལས་སུ་བྱ་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོ་སོགས་གཞལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ༷་གཞག༷་གི༷་ཚུལ་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་དོན་དང་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་འདི༷་ནི༷་འཇིག༷་རྟེན༷་ན༷་གཞལ་བྱ་དང་འབྲས་བུ་དེ་གཉིས་རྣམ་འཇོག་གི་རྒྱུར༷་འགྱུར༷་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་རྗེས་སུ་བརྗོད་
པའི་ཕྱིར་མི་འགལ་ལ། དེ་ལ་དཔྱད་ན་ཤེས་པ་རང༷་གི༷་ངོ༷་བོ༷འི་སྔོ་སོགས་སུ་སྣང་བའི་ར༷ང་བཞིན༷་དེ༷འི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་མྱོང༷་བ༷་ལ་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་ཡུལ་དངོས་སུ་སྣང་བ་མེད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་དུ་ཞེན་ནས་སྒྲོ་འདོག༷ས་པའི་འཁྲུལ༷་བ༷་ལ༷ས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོ་སོག༷ས་མྱོང༷་བར༷་ཞེན་ཅིང་དེ་ལྟར་གྲག༷ས་པ་
ཡི༷ན་གྱི༷། བློ་རང་ལས་རྫས་གཞ༷ན༷་གྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ངེས་པར་མྱོང༷་བ་ལ༷ས་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་མི༷ན་ཏེ་མ་དཔྱད་པར་ཐ་སྙད་བྱས་པ་ཙམ་མོ། །རང་རིག་མི་འདོད་པ་དེ་དག་ན་རེ། རང་གི་བློ༷་ནི༷་སྔོ་སོག༷ས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོར་སྣང་བ་ཡི༷ན་ན༷་ཕྱི་རོ༷ལ་གྱི་དོན༷་ལ༷་བློ་ཚད༷་མ༷་ཉིད་དུ་འདོད་པ་རྒྱུ་མཚན་
ག༷ང་གིས་འགྱུར༷་ཏེ་ཕྱི་དོན་མ་མྱོང་བས་སོ་ཟེར་ན། རང་གི་བློ༷་ནི༷་སྔོ༷་སོག༷ས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོར་སྣང་བ་མི༷ན་ན༷་ཤེས་པ་དེ༷་ནི༷་ཇི༷་ལྟར༷་དོན༷་མྱོང༷་བ་ཡི༷ན་ཏེ། དོན་རྗེན་པར་བློས་མྱོང་མི་སྲིད་ཅིང་བློ་རང་ཉིད་མྱོང་བ་མེད་ན་མྱོང་བའི་ཐ་སྙད་རྒྱུན་ཆད་པར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དོན་འདི་
ལས་ཕྱི་དོན་ཇི་ལྟར་གྲུབ་སྙམ་ན། མ་བརྟགས་པར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དེ་འདྲ་བྱས་ཀྱི་དཔྱད་ན་དོན་གཞན་མྱོང་བར་མི་སྲིད་པར་གྲུབ་པ་འདི་ལ་བདག་ཅག་ལ་བརྒལ་དུ་མེད་ཀྱི་དོན་འདོད་པ་དག་ལ་འདྲི་བར་འོས་སོ། །གཉིས་པ་བློ་འདྲ་བས་མྱོང་བ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ། 
20-1-332a


མྱོང་ལ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མི་དགོས། །གལ་ཏེ་དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། འདྲ་བ་ལས་དོན་མྱོང་ཞེས་པ་འདི་ཕྱི་དོན་ལ་ཞེན་པའི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་གང༷་ཚེ༷་བློ་རང་ཉིད་ཡུལ་གང་གི་རྣམ་པར་གསལ་བ་ཙམ་གྱིས་མྱོང༷་
བའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་ནི༷་འདྲ་བས་མྱོང་བར་བྱས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པས་འདྲ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་ཅ༷ན་མ༷་ཡི༷ན་པས་ན༷་ཤེས་པ་འདི༷་ཡི་མྱོང་བ་དེ༷་ནི་འདྲ་བ་ལ་ལྟོས་མེད་དུ་ར༷ང་ཉི༷ད་གསལ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ༷་པས༷་ན༷་མ་མྱོང་བ་དོན༷་གཞན་གྱིས༷་མྱོང་བ་ཅི༷་ཞིག༷་ཉེ་བར༷་སྒྲུབ༷་སྟེ་ཅི་ཡང་སྒྲུབ་པ་མེད་དོ། །
གལ་ཏེ་དོན་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ་སྙམ་ན་ཡང་། ཟླ་གཉིས་སྣང་བ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དོན་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་མིན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཙམ་ལས་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་ལ། རྒྱུ་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་དུས་སུ་ནི་ཡུལ་གཞན་མྱོང་བ་གང་ཡང་མེད་དེ་དབང་ཤེས་ཀྱིས་དབང་པོ་མ་མྱོང་བ་
བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། བློ་དང་དོན་འདྲ་བ་ཞེས་པ་ཡང་བདག༷་ཉི༷ད་ཀུན༷་གྱིས༷་འདྲ༷་བ་ཡིན་ན༷་ནི༷་ནང་གི་ཤེ༷ས་པ༷་དེ་ཤེས༷་པ༷་ཉི༷ད་མི༷ན་པར་འགྱུར༷་ཏེ། ཕྱི་དོན་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆ༷་འག༷འ་ཞི༷ག་གི༷ས་མཚུང༷ས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་མྱོང་
ན༷་ནི༷་ཡུལ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཤེས་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱིས༷་ཁྱད་མེད་དུ་མྱོང༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ། རྣམ་པ་ཆེས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་གཅིག་མྱོང་བས་ཡུལ་དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བུམ་པ་ཀུན་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེར་མ་ཟད་བུམ་པ་མྱོང་བས་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཀུན་མྱོང་བར་འགྱུར་
ཏེ། ཆ་འགའ་ཞིག་གིས་མི་འདྲ་བ་གང་ནའང་མེད་དེ་ཤེས་བྱ་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཀུན་ཤེས་བྱ་ཙམ་དུ་འདྲ་བས་སོ། །གཉིས་པ། འདྲ་བ་ཙམ་ཁོ་ནས་མྱོང་བ་མིན་ཀྱང་ཇི༷་ལྟར༷་ཕྱི་དོན་གྱི་སྟོབས་ལས་བློ་ལ་སྔོ༷་སོག༷ས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷འི་མྱོང་བ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར༷་སྔོ༷་སོག༷ས་
20-1-332b


ཉམས་སུ་མྱོང༷་བར་འདོ༷ད་དོ༷་ཞེ་ན༷། དེ༷་བཞི༷ན་དུ་དོན་ཉམ༷ས་སུ་མྱོང༷་བའི་ཤེས་པ་སྔ་མ་དེ་ཡི་ངོ༷་བོ༷འི་རང་བཞིན་འཛིན་པར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར༷་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་དེ་མ་ཐག་པ་དེ་ཡིས་སྔ་མ་དེ༷་ཡང༷་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བར༷་འགྱུར༷་དགོས་ན་རང་དུས་ན་མེད་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མྱོང་བར་མི་འདོད་
པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། དམིགས་རྐྱེན་དེ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་དེའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་འདྲའང་སྔོ་སོགས་ཉམ༷ས་སུ་མྱོང༷་བའི་བློ་ནི༷་བློ་ཕྱི་མ་འདིས་ཉམ༷ས་སུ་མྱོང༷་ངོ་ཞེས༷་ཇི་ལྟར་ཕྱི་དོན༷་སྔོ་སོགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་ནི༷་ངེས༷་པ་སྐྱེ་བ་མི༷ན་པ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་ཤེས་པ་སྔ་མ་མྱོང་པར་ཐལ་
བའི་ཉེས༷་པ༷་མེ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། ངེས་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་མྱོང་བ་མིན་ན་ཕྱི་དོན༷་ལ༷འ༷ང་ངེས་པ་དེ༷་ནི༷་རྟག༷་ཏུ་ཡོད་པའི་ངེས་པ་མེ༷ད་དེ། ཡུལ་སྐད་ཅིག་མ་གང་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ངེས་པའི་ཁྱབ་པ་མེད་ལ། ཡིད་གཡེང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྣང་ལ་མ་ངེས་
པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་ནི་ཤེས་པ་དེ་ཡི་ཡུལ་དུ་ཡོ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱི༷ར་ངེས་པ་འདྲེན་པའི་རྒྱུ༷་ཡོ༷ད་དོ་ཞེ༷་ན། དེ་ལྟ་བུ་མྱོང༷་བ་ལ༷་ཡང་མེ༷ད་པའ༷ང་ཅིའི༷་ཕྱིར༷་ཏེ་ཤེས་པ་རང་ལ་རྣམ་པ་མི་འདོད་པའི་ལུགས་ལ་ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གང་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་སྟེ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །
གཉིས་པ་མྱོང་བྱེད་བློ་ལ་བརྟག་པ་ལ། ཕྱི་རོལ་དཀར་སོགས་གསལ་བས་འགྲུབ། །ནང་གི་བདེ་སོགས་མྱོང་བས་འགྲུབ། །དང་པོ་ལ། གསལ་བ་ལས་བརྩམས་དྲི་བ་འགོད། །དེ་ལ་རིགས་པའི་ལན་གྱིས་གདབ། །ཚུལ་དེས་ལོག་རྟོག་གཞན་ཡང་ཁེགས། །དང་པོ། གཞན་ཡང་དཀར་པོ་
སོག༷ས་མངོན་སུམ་མཐོ༷ང་བ༷་ན༷་སྐྱེས་བུའི་ནང་གི་མྱོང་བ་ལ་དཀར༷་པོ་སོག༷ས་སུ་མངོ༷ན་པར༷་གས༷ལ་བ་ཡི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ཅན་གྱི་རིག༷་པ༷་གསལ༷་བ༷་ཉིད་དུ་ནི༷་སྐྱེས༷་པའི༷་སྣང༷་བ༷་འདི༷་གང་ཡི༷ན་ཏེ། དཀར་པོ་ཉིད་དུ་གསལ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་སྐྱེས་པ་མིན་ན་བློ་ཡིས་དཀར་པོ་ཇི་ལྟར་གསལ་བ་
20-1-333a


ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་འདྲའི་ཤེས་ཉིད་གསལ་པོར་སྣང་བ་དེ༷་ནི་ཅི༷་སྟེ་དཀ༷ར་སོག༷ས་མངོ༷ན་པར་གས༷ལ་བ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་འདི་ལ༷ས་གཞན༷་པའི་དངོ༷ས་པོ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན༷་ཏེ༷་དཀར་སོགས་གསལ་བ་དེའི་བདག༷་ཉིད་དུ་གྱུར༷་
པ་ཐ་དད་མེད་པ་གང་ཡི༷ན་ཞེས་འདྲི་བར་མཛད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། གསལ་ལས་གཞན་ན་དེ་མི་འཐད། །གསལ་ན་དེ་ཡིས་རང་རིག་གྲུབ། །དང་པོ་ལ། ཐམས་ཅད་མི་གསལ་ཐལ་བ་དང་། །ཡུལ་གྱི་ཁྱད་བྱས་མི་འཛིན་ཐལ། །དང་པོ། བློ་ཡི་གསལ་བ་
དེ་ནི་དཀར་སོགས་སུ་སྣང་བ་དེ་ལས་གཞན༷་པའི་དངོ༷ས་པོ་ཡི༷ན་ན༷་དཀར་སོགས་ཉིད་དུ་གསལ༷་བ༷་དེ་ནི༷་གས༷ལ་བ་མིན༷་པར་འགྱུར་ཏེ༷། བློ་ཡི་མྱོང་བ་གསལ་བ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཅི༷་ལྟར༷་བློ་ལ་དཀར་པོའི་སྣང་བ་གས༷ལ་བར་འགྱུར༷་ཏེ། མ་གསལ་བ་ནི་མུན་
ནང་གི་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཤེས་པའམ་བློས་རྟོགས་པ་དེ་ལ་ཤེས༷་པ༷་དེ་ལྟར་གས༷ལ་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡི༷ན་གྱི་ཤེས་པ་དེ༷་གས༷ལ་བ་མི༷ན་ན་ནི་ཡུལ་དེ་ཉིད་མ་ཤེས་པའམ་མ་གསལ་བར་གྱུར་པས་ན་འགྲོ༷་བ༷་མ༷་ལུས༷་པ་ལ་ཅི་ཡང་གས༷ལ་བ་མ༷་ཡི༷ན་པས་མུན་པར་
གནས་པ་ལྟར་ལོང་བ་དང་ལྐུག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སྒྲོན་མེ་རང་མི་གསལ་བ་བུམ་པ་སོགས་དང་འདྲ་ན་དེ་ལ་གཞན་གསལ་བའི་ནུས་པ་གཏན་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །མདོར་ན་འདིས་བློ་ངོར་བསྙོན་དུ་མེད་པར་མངོན་སུམ་གསལ་བར་སྣང་བའི་དཀར་པོ་
ལ་སོགས་པ་འདི་ཙམ་བློ་ཡི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་མྱོང་བ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདི་ལས་གཞན་དུ་གསལ་བྱེད་ཤེས་པ་ནི་ནང་ན་ཡོད་ཅིང་གསལ་བྱ་དོན་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བརྟགས་པ་ན་གཞན་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། གསལ་སྣང་འདིར་མ་འདུས་པའི་དོན་དེ་ཇི་ལྟར་
20-1-333b


གསལ་ཏེ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དཀར་པོ་སོགས་མངོན་སུམ་གསལ་བའི་མྱོང་བ་དེ་སྤངས་ནས། ནང་ན་གནས་པའི་གསལ་བྱེད་དེ་དཀར་པོ་སོགས་ཀྱི་གསལ་བྱེད་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དཀར་པོ་ཉིད་དུ་གསལ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང་
ཡུལ་ཅན་གྱི་གསལ་སྣང་མ་ལུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། འདི་ལྟར་གསལ་པོར་སྣང་བ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་འདི་ནི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གང་ཡང་མིན་པར་གྱུར་ན་མངོན་སུམ་གསལ་པོར་སྣང་བ་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་ནས་གསལ་བར་སྣང་མི་སྲིད་པའི་ཡུལ་དང་
ཡུལ་ཅན་གཞན་གྱིས་གཞན་མྱོང་ཞེས་རྟོགས་པ་ནི་སྒྲོན་མེ་ལག་ན་ཐོགས་བཞིན་མུན་པ་ལ་གསལ་བྱེད་དུ་རེ་བ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་དཀར་སོགས་ཀྱི་སྣང་བ་གསལ་སིང་ངེ་བ་འདི་ཤེས་པ་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དེ་གསལ་བ་མིན་པར༷་གྱུར༷་ན་མངོན་
སུམ་གསལ་ཡང་མ་གསལ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་མི་གསལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་གསལ་བཞིན་དུ་ཡང་གསལ་བར་སྣང་བ་འདི་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡུལ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནང་ན་གནས་པ་གཞན་གྱིས་དཀར་སོགས་གསལ༷་
བ་དང་། ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་གསལ་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་གསལ༷་བ་གཞ༷ན་གྱིས༷་ད་རུང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གསལ༷་བར་བྱེད་དགོས་ན༷འང༷་དེ་འདྲའི་གསལ་བ་ཐུག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་ཐལ༷་བར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། སྒྲོན་མེ་ལག་ན་ཐོགས་བཞིན་སྒྲོན་མེ་དེའི་
གསལ་བྱེད་གཞན་ཚོལ་བ་བཞིན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་གང་དང་ཅི་ཡིན་པ་གསལ་བར་སྣང་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཉམས་མྱོང་འདི་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པ་རང་གསལ་བར་གྲུབ་ལ། དེ་ལ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལྟ་བུར་སྣང་ན་ཡང་ཐ་དད་པའི་གསལ་བྱ་
20-1-334a


གསལ་བྱེད་དང་། གཞན་མཐོང་བ་དང་རང་མ་མཐོང་བའི་ཆ་ཞེས་པ་ནི་འཁྲུལ་བས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། བློ་གསལ་པོར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་འདི་ཙམ་ཞིག་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནར་གནས་པར་ཤེས་
པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་ལན་གྱི་ཁྱད་པར་དགག །དང་པོ། རང་རིག་པ་མེད་ན་སྤྱིར་བློ་ཡོད་པ་ཙམ་ཞིག་ལས་མྱོང་བྱེད་ཀྱི་བློ་འདི་ཡུལ་འདིའི་མྱོང་བྱེད་དོ་ཞེས་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་མཐོང༷་
བའི་དོན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང༷་འབྲེལ༷་པ༷་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་ཤེས༷་པ་མེ༷ད་པ༷་སྟེ་རིག་པར་མ་གྱུར་པས་ན་ཅི༷་ལྟར༷་ཡུལ་དེ༷་ཡིས༷་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ་བྱས་ནས་འདིའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ་མི་འགྱུར་པ་ཁོ་ནའོ། །འབྲེལ་བ་ཤེས་པ་མེད་པ་གང༷་གི་ཕྱིར༷་ཞེ་
ན། ཁྱོད་ལྟར་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉི༷ས་ལ༷ས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅི༷ག་རྟོགས༷་པའི་ཚེ༷་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་ཀྱི་གཉི༷ས་པ༷་སྟེ་གཅིག་ཤོས་མཐོང༷་བ༷འམ་རིག་པ་ནི་ཡོ༷ད་པ་མ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་གི་ཁྱབ་པ་ཡང་གྲུབ་སྟེ། འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་གཉི༷ས་པོ་དག༷་འབྲེ༷ལ་བར༷་
མཐོང༷་བ༷་ན༷་འདིས་འདི་མཐོང༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷ར་ངེས༷་པར༷་འགྱུར༷་གྱི་གཞན་དུ་དེ་མི་སྲིད་ལ། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུས་མཉམ་པ་དེ་དག་མེ་དུ་བཞིན་དུ་སྔ་ཕྱིར་མཐོང་བ་མི་སྲིད་ཅིང་གཉིས་ཀ་མཉམ་དུ་མཐོང་བའང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་ངེས་པ་རང་སྟོབས་
ཀྱིས་འདྲེན་པ་བསྙོན་དུ་མེད་པ་འདི་རང་རིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་ཀྱང་དེ་མེད་ཅེས་འདོད་པས་ནི་མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་འདིང་བར་ཟད་དོ། །གཉིས་པ། རྣམ་ཤར་འདྲ་ན་རང་རིག་གྲུབ། །མ་ཤར་འདྲ་བ་ཡང་མི་གྲུབ། །དང་པོ། ཤེས་པ་འདི་ནི་དོན་འདིའི་
20-1-334b


ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་ནུས་ཏེ། ཤེས་པ་སྔ་མ་གང༷་གི༷ས་དོ༷ན་མཐོང༷་བ༷་དེ་དོན་དམ་འདྲ༷་བ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི༷་རང་ལས་སེ༷མས་གཞ༷ན་གྱིས༷་ནི༷་ཕྱིས་སུ་མཐོ༷ང་བར་གྱུར༷་པ༷་དེ༷་ལ༷་བརྟེན་ནས་འདིས་འདི་མཐོང༷་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། སྔོ་འཛིན་དེ་དྲན་པའི་ཚེ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་
མ་དྲན་ན་འདྲ་བར་མི་འགྲུབ་ལ། འདི༷་སྔོན་པོ་དང་འདྲ༷་བ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས༷་ན༷་སྔར་གྱི་སྔོ་འཛིན་ནི་ཚུལ་གཉིས་པ་ཅན་རང་རིག༷་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྔར་གྱི་སྔོ་འཛིན་འགགས་པའི་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པ་འདི་སྔ་མ་དེ་དང་འདྲ་བས་དེའི་གསལ་བྱེད་དུ་འགྱུར་ན་
བློ་དེ་རང་ཉིད་གསལ་བའམ་རང་རིག་པར་གྲུབ་སྟེ་གསལ་བྱ་གཞན་མེད་ཀྱང་གསལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི༷་སྟེ༷་འདྲ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ར༷ང་གི་དངོས༷་པོ་མི༷་རི༷ག་གོ་ཞེ་ན༷། དེས་ཅི༷་ལྟར༷་སྔོ་སོགས་གཞན༷་གྱི་ངོ༷་བོ༷་རི༷ག་སྟེ་སྔོ༷་སོགས་མྱོང་བ་མེད་པར་སྔོན་པོ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཡིན་
ན་འདྲ༷་བ༷་ཙམ་ལ༷ས་ནི༷་ཡུལ་མྱོང༷་ངོ་ཞེ༷ས་པ༷འང༷་སྔར༷་ཉི༷ད་དུ་རྣམ༷་པར༷་བསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། བློ་ལ་རྣམ་པ་མེད་ན་ནི་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བ་གཉིས་ཀ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཡུལ་གཉིས་སོ་སོར་མཐོང༷་བ་དག་ནི༷་འདྲ༷ར་འཛི༷ན་ཏེ་འདྲ་བར་འཛིན་པ་ཡིན་ན་རྣམ་པ་མེད་པའི་
ལྟར་ན༷། བློའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན༷་གང་ཡང་ནི༷་སྔར༷་མཐོང༷་བ་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། དུས་མཉམ་པས་ནི་ཕན་མི་འདོགས་ལ་དུས་མི་མཉམ་པའི་རྒྱུ་སྔ་མས་ཀྱང་རང་འདྲའི་རྣམ་པ་བློ་ལ་མི་བྱེད་པར་འདོད་པས༷་ན་ཅི༷་ལྟར༷་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དེ༷་ནི༷་མཐོང་བ༷་ཞེས་པ་ད༷ང་། དེ་
གཉིས་འདྲ༷་བ༷་ཡི༷ན་པར༷་བློ་གང་དེ༷ས་ངེ༷ས་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་སོགས་བློ་ལ་འདྲ༷་བ༷་ཉི༷ད་ཀྱང༷་ཡོད་པར་མི༷་འདོ༷ད་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཡི་ལུགས་ལ༷་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉི༷ས་ཀ་གང་ཡང་མཐོང་བ་མེ༷ད་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ༷་ཚེ༷་ཡུལ་དོན༷་དང༷་
20-1-335a


ཡུལ་ཅན་ཤེས༷་པ༷་ཞེས༷་པ་དེ༷་དག༷་གི་ཐ་སྙད་སོ་སོར་སྨོ༷ས་སུ་ག༷་ལ༷་ཡོ༷ད་དེ་མཐོང་བ་དང་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པས་ན་གང་ཡང་མ་མཐོང་མ་མྱོང་བ་དེས་ཅི་ཡང་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་མེད་ན་བློས་ཡུལ་མཐོང་བ་མི་སྲིད་
ལ་རང་རིག་མེད་ན་མྱོང་བ་གཏན་མི་སྲིད་པས་གང་མྱོང་བ་དེ་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གསལ་བ་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུབ་པ་ནི་གཞུང་འདིའི་གནད་མཐར་ཐུག་པ་ཚུར་མཐོང་གི་སྐྱེལ་སོ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། དཀར་སོགས་སུ་གསལ་བའི་སྣང་བ་འདི་ཅི༷་སྟེ༷་ཤེས་པ་ར༷ང་
གི་དངོ༷ས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ༷་ན༷་ཤེས་པ་དེ༷་རང༷་ཉི༷ད་དཀར་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་རབ༷་ཏུ༷་གསལ༷་བ༷ར་གྱུར་པས་རང་རིག་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར༷་ཏེ། གང༷་གི་ཕྱིར༷་ན་ཤེས་པ་རང་ཉིད་དཀར་སོགས་དེ༷་ཡི་རྣམ་པར་མི༷་གསལ༷་བ་ཡིན་ན༷་ནི༷་དོན༷་དཀར་པོ་སོགས་ཀྱང་མི༷་གས༷ལ་བ༷་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་
ཏེ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དཀར་སོགས་གསལ་པོར་སྣང་བ་དེ་ལས་གཞན་པའི་དོན་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ། ཤེས་པས་བདག༷་ཉིད་རི༷ག་པ་མིན༷་པའི༷་ཕྱོག༷ས་དག༷་ལ༷་ཕྱི་དང་ནང་གི་དོན༷་ཀུན༷་མཐོང༷་བ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་འདི༷་ཡིས༷་ནི༷་རང་གི་
བློ༷་ནི༷་རང་ལ་མངོ༷ན་སུམ༷་མིན༷་པར་སྨྲ༷་བ༷་རྒྱལ་དཔོགས་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ལ༷འང་ལན༷་བཏབ༷་པར་གྲུབ་བོ༷། །གཉིས་པ་ནང་གི་བདེ་སོགས་མྱོང་བ་ལས་རང་རིག་བསྒྲུབ་པ་ལ། བདེ་མྱོང་རང་བློ་མངོན་སུམ་བསྒྲུབ། །མངོན་གྱུར་མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ་ལ། བདེ་
མྱོང་རང་རིག་ཡིན་དམ་བཅའ། །དེ་ཡི་འཐད་པ་ལེགས་པར་བསྒྲུབ། །དང་པོ་རྟེན༷་དབང་པོ་དང་དམི༷གས་པ་ཡུལ་དང་ནང་གི་ཡིད་བྱེད་གོ༷མས་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་ལས་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་ཐ༷་ད༷ད་པ༷ར་ནི༷་འཇུག་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་བདེ༷་བ་དང་སྡུག༷་བསྔལ་འདོ༷ད་པ༷་དང་མི་འདོད་པ་སྡང་བ་དང་རྩོལ་བ་ལ༷་སོག༷ས་
20-1-335b


པའི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་མངོ༷ན་སུམ་དུ་མྱོང་བ་དེ༷་དག༷་ནི༷་བློ་ཉི༷ད་ངོ་བོ་དེ་ལྟ་བུར་སྐྱེས་པའི་རང་རིག་པས་མངོན་སུམ་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་བདེ་སོགས་དེ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པ་གཞ༷ན་དེ༷་ཤེ༷ས་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང༷་ཚད་མས་དམིགས་པའམ་རྟོག༷ས་པ་མེ༷ད་ཀྱང་བདེ་སོགས་མྱོང་བ་ནི་བསྙོན་
དུ་མེད་པས་ན་བློ་རང་ཉིད་མྱོང་བར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རང་གི་བདེ་སྡུག་གཞན་མྱོང་ཐལ། །རྣལ་འབྱོར་པས་གཞན་བདེ་སོགས་ཀྱང་། །དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་ལན་རྣམས་འགོག །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་ཐལ་བ་འཇུག་པའི་ཚུལ། །དང་
པོ། བདེ་སོགས་ཤེས་པ་དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པར་བདེ་སོགས་རང་ལས་དོན་ཐ༷་དད་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་གཞ༷ན་གྱི༷ས་རིག༷་པ༷་ཡི༷ན་ན༷་སྐྱེས་བུ་གཞན༷་གྱིས༷་ཀྱང༷་ནི༷་དེ༷་ལ་ལོངས་སྤྱོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། བདེ་སོགས་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་དམིགས་རྐྱེན་ཙམ་ཡིན་པ་གང་
ཞིག །དེ་ལ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་དམིགས་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐྱེས་སྣང་རིག་པར་འཇོག་ན་འཇུག །མིན་ན་ཡུལ་ཀུན་མི་མྱོང་ཐལ། །དེས་ན་སྣང་ཀུན་ཤེས་པར་བསྒྲུབ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་བདེ་སོགས་དེ༷ས་བསྐྱེ༷ད་པ༷་དང༷་བདེ་སོགས་དེ༷ར་སྣང༷་བ༷འི་བློ༷་ནི་བདེ་
སོགས་དེ་རི༷ག་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་མེད་པ་གཞ༷ན་ནི་དེས་དེ་རིག་ཅེས་མི་བརྗོད་པས་ན་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་ལ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པས་མྱོང་བ་མིན༷་ནོ་སྙམ་ན༷། གཞན་གྱི་བདེ་སྡུག་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་དམིག༷ས་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་སྐྱེས་བུ་གཞ༷ན་གྱི་བློ་ལ༷་ཡ༷ང་དེས་བསྐྱེད་དང་དེར་
སྣང་གཉི༷ས་འདི༷་གདོ༷ན་མི༷་ཟ༷་བར༷་ཡོ༷ད་དེ། དམིགས་ཡུལ་དེས་བསྐྱེད་པ་དང་དེར་སྣང་བའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ཅི༷་སྟེ༷་གཞན་གྱི་བདེ་སོགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་པའི་བློ་དེ་ཕ་རོལ་པོའི་བདེ་སོགས་དེ༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་མིན༷་ཞིང༷་དེར༷་སྣང༷་བ་ཅ༷ན་ཡ༷ང་
20-1-336a


མ༷་ཡི༷ན་ན་དེ༷་འདྲའི་བློ༷་དེ༷་རང་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར༷་ལ། དེ་ལྟ་ན་རྣམ་བཅས་དང་རང་རིག་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཕ་རོལ་རྣམ་མེད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ན་རེ། ཡུལ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་དེའི་རང་
མཚན་མ་བཟུང་ཡང་སྤྱི་ཉིད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདེ་སོགས་དེ༷་མ་བཟུང༷་ན་དེའི་སྤྱི་དག༷་ཀྱང༷་མི༷་འཛི༷ན་ཏེ་སྤྱི་ཡན་གར་བ་དེ༷་ནི༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང༷་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས༷་པོ་མི༷ན་ཞེས༷་ཀྱང༷་སྔར༷་རིགས་པ་བདུན་ལ་སོགས་པས་བཤ༷ད་ཟིན་པར་ཟད་དོ༷། །དེས་ན་
སྤྱི་ཞེས་པ་བློའི་རྣམ་པ་ལ་སྤྱི་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྤྱིར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ནམ་ཡང་མེད་དོ། །གསུམ་པ། ཚུལ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ན་ཤེས་པ་ལ་མྱང་བྱའི་དོན༷་དུ་མངོན་པར་སྣང༷་བ༷་དེ༷་ནི༷་མྱོང་བྱེད་ཀྱི་བློ༷་དེ༷་ལ༷ས་གཞན༷་མིན༷་པར་གྲུབ་པ་དེས༷་ན༷་མངོ༷ན་སུམ༷་དང༷་ནི༷་དེ་
ཡང་ཤེས་པ་ཉིད་མྱོང་བས་བདག༷་ཉིད་རི༷ག་པར་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་གཞན་གྱིས་མི་མྱོང་བའི་ལན་དགག་པ་ལ། མངོན་སུམ་ཡིན་མིན་ཡོད་པའི་ལན། །མ་མཐོང་ལྡན་སོགས་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་
དེ༷་ལ༷་གཞན་གྱི་བློས་དམིགས་ནས་འཛིན༷་པར་བྱེ༷ད་ཀྱང༷་རང་གི་བདེ་སོགས་བཞིན་དུ་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱུར་པ་ཉི༷ད་ནི༷་མིན༷་པའི་ཕྱིར་མྱོང་བ་འདྲ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན༷། ཁྱོད་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ནི་མི་འདོད་ལ་དོན་དེ་ཉིད་གཟུང་བའི་ཚེ་དོན༷་གཅིག་འཛིན་པར་མཚུང༷ས་པ་ལ་གཅིག་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་
དང་། གཅིག་ལ་མངོན་སུམ་མིན་པའི་ཁྱད་པར་ཐ༷་ད༷ད་དུ་ཡོད་པ་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་མིག་མ་འཁྲུལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །བློ་དེའི་ཡུལ་གཞན་གྱི་བདེ་སོགས་མིན་ན་དོན་གཞན་གང་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་
20-1-336b


པ། མ༷་མཐོ༷ང་བ་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཡང་ན་བདེ་སོགས་ནང་དུ་བདག་ལ་དོན༷་གཅི༷ག་ཏུ་འདུས་པ་དང་དབང་པོ་དང་བདེ་སོགས་དང་ལྡན༷་པའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའམ། ཡང་ན་དབང་ཕྱུག་མཉེས་མ་མཉེས་སོ༷གས་ཀྱིས༷་གལ༷་ཏེ༷་སྐྱེས་བུ་སོ་སོའི་མྱོང༷་བ༷་ནི་སོ་སོར་ངེས༷་པ་ཡི༷ན་གྱི་རང་གི་བདེ་སོ༷གས་
གཞན་གྱིས་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་གཞན་དང་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་བདེ་སོགས་གཞ༷ན་ནི༷་རྣམ༷་པ་ཀུན་ཏུ་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་འཛིན༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་དེ་འཛིན་པའི་ལས་སོགས་གཏན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་རྣམ་མེད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་དམིགས་
པར་ནི་ཁས་བླང་དགོས་ཏེ། མ་བླངས་ན་ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རང་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་རང་གི་མྱོང་བ་དང་གཞན་གྱིས་མྱོང༷་བའི༷་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་འདྲའི་དབྱེ༷་བ༷་ཡོད་པའང༷་གོང་དུ་བསལ༷་ཟིན༷་ཏེ། །དོན་མཚུངས་ཐ་དད་དེ་གང་ལས། །ཞེས་པར་བསྟན་
ཟིན་ཏོ༷། །གཉིས་པ་རྣལ་མངོན་ལ་བརྟེན་ནས་གནོད་པ་སྟོན་པ་ལ། གཞན་ལ་མི་འདོད་ཐལ་བ་བརྗོད། །རང་ལ་ཉེས་པ་དེ་མི་མཚུངས། །དང་པོ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་དེའི་ལན་འགོག །དང་པོ། རྒྱང་འཕེན་པ་དང་དཔྱོད་པ་པ་མ་གཏོགས་རང་དང་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་རྣལ་
མངོན་འདོད་པ་གང༷་དག༷་གི་ལུགས་ལ་རྣལ༷་འབྱོར༷་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས༷་རྒྱུད་གཞ༷ན་གྱི་བདེ༷་བ་ལ༷་སོག༷ས་པ༷་མངོན་སུམ་མྱོང༷་བ་ལ༷་མྱོང་བ་པོ་དང་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་གཉིས་ཡུལ་རྣམ་མེད་དུ་ཉ༷མས་སུ་མྱོང༷་བ་མཚུང༷ས་པས༷་ན༷་རྣལ༷་འབྱོར་པ་དེ༷་ཡང༷་ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་པོ་དེ༷་བཞིན༷་གདུང་
བར༷་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་བདེ་སྡུག་མྱོང་བ་ལ་ཡུལ་བདེ་སོགས་དང་དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་དབང་པོ་ཕྲད་དགོས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ལ་ཡུལ༷་དང་དབ༷ང་པོ་འདུས༷་ཤིང་ཕྲད་པ་མེ༷ད་པས་ཡུལ་དབང་འདུས་པ་དེ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་སྡུག༷་བསྔལ༷་ནི༷་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ༷་དག༷་ལ༷་ནི༷་སྐྱེ་བ༷་མི༷ན་ནོ་
20-1-337a


ཞེ་ན༷། བདེ་སོགས་ཤེས་པ་ར༷ང་ལས་གཞན་དུ་འདོད་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་བློ་རང་ཉིད་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེས༷་པར༷་གྱུར༷་པ་ཉི༷ད་ནི༷་སྡུག༷་བསྔལ༷་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བའི་དོན་མིན་ཏེ། རང་གིས་རང་ཉིད་མྱོང་མི་སྲིད་པར་འདོད་པས་སོ། །འོ༷ན་ཀྱང༷་ནི༷་བློ་རང་
ལས་ཐ་དད་པའི་སྡུག༷་བསྔལ༷་དེ་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་ཤེ༷ས་པ༷་སྐྱེས༷་པ༷་ཙམ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང༷་བ་ཡི༷ན་པར་འདོད་པས་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་མངོན་སུམ་བྱས་པ་དང་མྱོང་བ་པོའི་མངོན་སུམ་ཤེས་པ་ལ་ཡུལ་དབང་འདུས་མ་འདུས་ཀྱི་ཁྱད་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། གཉིས་ཀས་ཀྱང་ཡུལ་དེ་རྗེན་པར་བཟུང་
བ་ཙམ་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣལ་མངོན་འདོད་པས་ན་དེས་དེ་མངོན་སུམ་བྱས་པའི་ཚེ་ཉམས་མྱོང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ་ངེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་བློ་རང་གི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ༷་ལ་སོ༷གས་པ་རང་རིག་པས་མྱོང་པ་མི༷ན་པ༷ར་གཞན་ལ་དམིགས་
པ་ཙམ་གྱིས་དམིགས་ཡུལ་དེ་དམིགས་པ་པོ་རང་ལ་གདུང༷་བ་དང༷་ཕན༷་འདོག༷ས་པའི་རྒྱུ༷་མ༷་ཡི༷ན་ལ་གང༷་གི་ཚེ༷་མྱོང་བྱེད་ཤེས་པ་རང༷་ཉི༷ད་མྱང་བྱ་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་ར༷ང༷་གི༷་ངོ༷་བོར༷་དངོས་སུ་སྣང༷་བ༷་ནི༷་གདུང༷་བ་ཡི༷ན་གྱི་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ༷་དམིག༷ས་པའི་ཤེས༷་པ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ནི་གདུང་བ་མྱོང་བ་མིན༷་པ༷་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ༷་
ཡི་ཚེ༷་རྣལ་འབྱོར་པས་གཞན་གྱི་གདུང་པ་དམིགས་ཙམ་གྱིས་དེ༷་ལྟ༷ར་གདུང་བའི་ཐལ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་རོ། །དེས༷་ན༷་ཤེས༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱི༷་ཡུལ་དམི༷གས་པ་དང་ཡུལ་དེའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པའི་མྱོང༷་བ་དག༷་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་ཡི༷ན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། དམིགས་པར་བྱ་བའི་དོན་བཞན་པ་དེའི་ངོ་བོར་མ་
སྐྱེས་ཀྱང་དོན༷་དེ་དང༷་འདྲ༷་བ༷་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་དོན་དེ་ལ་དམིག༷ས་པ༷་ཞེས་བྱ་བ༷་སྟེ། མྱོང་བྱེད་ར༷ང་ཉི༷ད་མྱང་བྱའི་ངོ་བོར་གསལ༷་བ༷་ལ་དེའི་བདག༷་ཉིད་དུ་མྱོང༷་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་མེའི་བག་ཆགས་གསལ་བར་མ་སད་པའི་ལྐོག་གྱུར་གྱི་མེའི་སྤྱི་མཚན་འཛིན་པ་ན་སྤྱི་ཙམ་དུ་རང་
20-1-337b


རིག་གིས་མྱོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་རང་མཚན་དང་འདྲ་བ་ཙམ་ཡིན་པས་མེའི་ཚ་བ་སོགས་མི་མྱོང་ལ། གསལ་བར་སད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་དུས་ན་མེ་ཉིད་མྱོང་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བར་སྣང་བས་ན་མྱོང་བར་ཅིས་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། 
མངོན་སུམ་གསལ་བར་སྣང་ཡང་རང་སྣང་ཉིད་གསལ་བར་སྣང་བ་ཙམ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མྱོང་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་མྱོང་བ་དང་གཅིག་པའི་ངོ་བོར་མི་འགྱུར་ཏེ། བག་ཆགས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུད་སོ་སོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ལུགས་ལ་རྣལ་
མངོན་གྱིས་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་མངོན་སུམ་བྱས་ཀྱང་མྱོང་བ་འདྲ་བར་མི་འགྱུར་ལ། རྣམ་མེད་པའི་ལུགས་ལ་མྱོང་བ་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་བདེ་སོགས་དེ་ནི་རང་གཞན་གཉིས་ཀས་རྗེན་པར་བཟུང་བ་ལ་ཁྱད་མེད་ཅིང་གཉིས་ཀའི་ཡང་བློའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པ་ནི་མི་
འདོད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་མངོན་སུམ་དམིགས་པའི་སྐྱེས་བུ་གཉིས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་མ་གྱུར་པའི་རྣལ་མངོན་ལ་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་གསལ་སྣང་འབྱུང་གི་དངོས་སུ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ལ། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ནི་ཕལ་པའི་བློས་རྣམ་
པ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཞེས་རྒྱུད་གཞན་གྲུབ་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཟིགས་པ་ལ་རྒྱུད་ཐ་དད་དང་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་མེད་བཞིན་ཇི་སྙེད་པའི་སྣང་བ་མ་འགགས་ཀྱང་རོ་མཉམ་པའི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཕལ་པས་
བསམ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དོན་སྔོ་སོགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་མངོན་སུམ་གསལ་བར་སྣང་བ་ཙམ་བློ་དང་རྫས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་ལྐོག་ན་མོའི་ཕྱི་དོན་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་སོགས་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མི་ཁེགས་ལ་ཁེགས་ན་རྒྱུད་གཞན་ཀྱང་ཁེགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། 
20-1-338a


བདག་གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུད་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྲུབས་དང་ཁེགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུད་ཐ་དད་པ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ལ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་སྒྲུབ་པའི་སེམས་ཙམ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་རིགས་པ་དེས་སྒྲུབ་བོ་
ཟེར་ན། རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་སེམས་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་བྱས་པ༷་ཡིན། རྣལ་འབྱོར་པས་མངོན་སུམ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཟེར་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཕ་རོལ་པོའི་སེམས་སྣང་བ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་དང་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་མོད་སྣང་བ་དེ་ཙམ་ལས་ཕ་རོལ་པོའི་སེམས་མ་གྲུབ་
པ་གང་གིས་འགོག །དོན་ལྐོག་ན་མོ་འགོག་པའི་རིགས་པ་དེ་ཀུན་ལ༷་སྤོས་ནས་འགོག་གོ་སྙམ་ན། འདི་ལྟར་སྣང་བ་ན་སྣང་བ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཕྱི་དོན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མི་སྣང་ཞིང་། རགས་པ་རྫས་སུ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱི་དོན་འགོག་པའི་རིགས་པ་དེ་ཕ་རོལ་
གྱི་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པའམ། ཕྱི་དོན་མེད་ཀྱང་དོན་སྣང་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གི་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པའི་སྟོབས་ལས་སྔོ་སོགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་བཞིན་གཅིག་གི་བག་ཆགས་ལས་རྒྱུད་སོ་སོའི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པར་འཆར་བའི་རིགས་པ་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་
སྒྲུབས་དང་རྒྱུད་གཞན་གྱི་བློ་ཡང་དོན་ལྐོག་ན་མོ་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱང་། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་སེམས་ལྐོག་གྱུར་དང་དོན་ལྐོག་གྱུར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ནའང་གཞན་སེམས་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་བློ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་ནི་
དོན་སེམས་གཉིས་ཀར་མཚུངས་པར་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་རྒྱུད་གཞན་གྲུབ་པ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རང་བློ་མངོན་གྱུར་མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ། རང་བློ་ཡོད་པ་རྗེས་དཔག་འགྱུར། །དེ་ཉིད་འདོད་ན་མི་འཐད་ཚུལ། །དང་པོ། གཞ༷ན་ཡང་རང་གི་
20-1-338b


བློ་རང་ལ་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་གྱུར་པ་མེ༷ད་པས༷་ན༷་བློ༷་ནི༷་རྟག༷ས་ལ༷ས་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། སུས་ཀྱང་རང་བློ་ཡོད་པར་ནི་འདོད་ལ་དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་ལ་རྗེས་དཔག་གིས་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་ལས་གཞན་མི་སྲིད་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་གང་ཡང་མེད་ན་ནི་བློ་ཡོད་ཅེས་པའང་མོ་
གཤམ་གྱི་བུ་ཡོད་པའི་དམ་བཅའ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཤེས་པས་རང་རིག་པར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་རང་བློ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ན་དེ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡིན་དྲིས་པའི་ཚེ་རྟགས་གང་གིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་དམ་བཅའ་བས་རང་བློ་ཡོད་པར་ཚད་མས་མ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་
ཐ་ཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡོད་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཙམ་ཡང་མི་ཟ་བ་འདི་རང་རིག་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་། རྟ་ལ་ཞོན་པར་གྱུར་བཞིན་ཏུ། །རྟ་ཉིད་བརྗེད་པར་གྱུར་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་དམ་བཅའ་མཁན་པོས་རང་གི་བློ་རང་གིས་
ཉམས་སུ་མ་མྱོང་ཞེས་སྨྲ་བའི་ལྟར་ན། གང་མངོན་སུམ་མཐོ༷ང་བ་དེ་ལ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་ཀྱང་། མངོན་སུམ་མ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ནི་རྟགས་མེད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། རང་གི་བློ་ཡང་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་མུན་ཁང་གི་རྫས་བཞིན་དུ་ཡོད་
མེད་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རང་གི་ཁོང་པར་སྨན་གི་ཝཾ་ཡོད་ཀྱང་སྲིད་མེད་ཀྱང་སྲིད་སྙམ་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དེ་སྒྲུབ་རྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད། །རྟགས་སུ་སྒྲུབ་བྱེད་འབྲེལ་བ་མེད། །དང་པོ་ལ། སྤྱིར་དགག་པ་དང་བྱེ་བྲག་དགག །དང་པོ། 
དེ་ལྟར་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་དེ༷་ཡང༷་རྟེན་དབ༷ང་པོ༷་དང་དམིགས་ཡུལ་དོན༷་ནམ༷་ཡང་ན་བློ༷་རང་ཉིད་དང་། ཡ༷ང་ན༷་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཡི༷ད་བྱེ༷ད་སྔ༷་མ༷ར་གྱུར་པ་གང་རུང་རྟགས་སུ་འགྱུར༷་དགོས་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་གསུམ་དང་འབྲས༷་བུ་བློ་རང་ཉིད་དེ་ཚོག༷ས་པ༷་བཞི་པོ་འདི༷་དག༷་
20-1-339a


ལ༷ས་བློ་དང་འབྲེལ༷་པ༷་ཅ༷ན་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་རྟགས་གཞན༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ༷། བདག་དང་ཡིད་ཕྲད་པ་སོགས་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་འདྲ་ལ་བློ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ༷་ནམ་ཡང་མཐོང༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ཡང་རྐྱེན་གསུམ་པོ་འདི་ཙམ་ཚོགས་ན་སྐྱེ་ཞིང་མ་
ཚོགས་ན་མི་སྐྱེ་བར་ངེས་ཀྱི་དེ་ལས་རྒྱུ་གཞན་རྟོགས་ན་རྒྱུ་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །རྟགས་དེ༷་ལ༷་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་འཁྲུལ༷་བའི་ཕྱིར༷་དབ༷ང་པོ༷་ནི་རྟགས་ཡང་དག་མིན༷་ཏེ། རང་བློ་ཡོད་དེ། དབང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །གཉིད་དང་བརྒྱལ་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་
དབང་པོ་ཡོད་ཀྱང་བློ་ཡོད་པར་མ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །དོ༷ན་བཀོད་ན་ཡང༷་དབང་པོ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་འཁྲུལ་ཏེ། གང་དུ་སྔོན་པོ་ཡོད་ཙམ་གྱིས་སྔོ་འཛིན་ཡོད་པར་མ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །བློ་དང་ཡི༷ད་བྱེ༷ད་ནི་ཤེས༷་པ་ཡི༷ན་ལ་ཤེས་པ་དེ༷་ཡང༷་སྐབས་འདིར་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པས་མ༷་གྲུབ༷་
པ་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་ཉིད་ནམ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མ༷་གྲུབ༷་པ༷་ནི༷་རྟག༷ས་ཉི༷ད་མིན༷་ཏེ། རྟགས་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་གཞན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་བློ་རང་དུས་ན་རང་གིས་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་མེད་ཀྱང་རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་སྙམ་
པ་ནི་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་རང་གིས་བརྗེད་པ་སྟེ། རང་དུས་ན་མེད་པ་ཅི་ལྟར་གསལ་པོར་སྣང་ཞིང་དྲན་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། དྲན་པར་བྱ་རྒྱུ་སྔར་གྱི་ཤེས་པ་རང་གིས་མྱོང་མི་སྲིད་པར་ཁས་བླངས་ལ། ཕྱིས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལའང་རྣམ་པ་མེད་པ་དེས་སྔ་མ་ཡུལ་དུ་ཇི་ལྟར་བྱེད་དེ་མ་
བརྟགས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། དོན་ཆོས་རྟགས་སུ་མི་འཐད་དང་། །བློ་ཆོས་རྟགས་སུ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རིགས་པ་བརྗོད་དང་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། དོན་གསལ་བློ་དོན་གང་ཡིན་བརྟག །དོན་དེ་ཤེས་སམ་མ་ཤེས་བརྟག །དང་པོ་ལ། 
20-1-339b


བློ་ཡིན་ན་ནི་མ་གྲུབ་ལ། །དོན་ཡིན་ན་ནི་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་དོན་ཙམ་ཞིག་རྟགས་སུ་འགོད་པ་མིན་ཀྱང་ཁྱད་པར་བ་དོན༷་གསལ༷་བ་རྟགས༷་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། དོན་གསལ་ཞེས་པ་འདི་བློ་ལ་གསལ་བ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་འདི་ཡིན་ནམ། བློ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དོན་
རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། བློ་ལ་གསལ་བ་དེ་ཉིད་བློ་དེའི་རྣམ་པར་གསལ་བ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་དེ༷་ཉི༷ད་ཤེས༷་པ་མིན༷་ནམ༷་ཡིན་ན་ནི་བློ་རང་ཉིད་དེར་གསལ་བ་བློ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རང་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་ཤེས་པས་
གསལ༷་བར་གྱུར༷་པའི་དོན༷་རྟགས་སུ་འགོད་པ་ཡང་བསལ༷་བ་ཡིན་ཏེ༷། ཤེས་པ་མིན་པ་དེ་འདྲའི་གསལ་བ་ཡན་གར་བ་དོན་རང་ཉིད་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དོན་དེ་གསལ༷་བཞིན་པའི་སྣང་བ༷་དེ་བློ་རང་ཉིད་གསལ་བའི་རྣམ་པར་བློ་རང་གིས་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བ་མིན༷་ན་བློ་དེ༷་ཡིས༷་དོན་
དེ་གས༷ལ་བར་འགྱུ༷ར་བ་ནམ་ཡང་མི༷་ངེ༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་ཏེ། འདི་ལྟར་བློ་ལ་གསལ་ལོ་སྙམ་དུ་བློའི་མྱོང་བ་སྐྱེ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། འོན༷་ཏེ༷་གས༷ལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ༷་བློ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དོན༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་འགའ༷་ཞིག༷་ཡི༷ན་པར་འདོ༷ད་དོ༷་ཞེ་ན༷། དོན་
རང་གི་ངོ་བོས་གསལ་བར་གནས་པ་དེ་གསལ་བར་སྐྱེ་བ༷་ད༷ང་ནི༷་མི་གསལ་བར་འཇི༷ག་པ་མེ༷ད་པའི༷་དོ༷ན་ཡིན་ན་དེ་ལ༷་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་གསལ་བ་དང་འགའ་ཞིག་ལ་མི་གསལ་བའི་ཁྱ༷ད་པར༷་འགའ༷་ཡང༷་མེ༷ད་པས་གསལ་བའི་དོན་དེ་ཡིད་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་
རྟག་ཏུ་གསལ་བར་ཐལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་རང་གི་ངོ་བོ་མི་གསལ་བ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ལའང་ལྐོག་གྱུར་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གསལ་དང་མི་གསལ་བའི་སྐྱེ་འཇིག་དང་ལྡན་པའི་དོན་དེ༷་འདོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་པའི་ཤེས༷་པ་སོ༷་སོ༷ར་གསལ་བ་དང་མི་
20-1-340a


གསལ་བའི་དོན་བྱས་ནས་དོན་རང་ཉིད་སྐ༷ད་ཅི༷ག་གིས་མི་སྡོད་པར་འཇིག༷་པར༷་ཐལ༷་བར༷་འགྱུར༷་བས་ན་བློ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་དོན་གསལ་བའི་ཁྱད་པར་ཞེས་པ་དོན་རང་གི་སྟེང་ན་ཇི་ལྟར་གྲུབ་སྟེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་
མའི་བྱེ་བྲག་གི་གསལ་བ་ནི་བློ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ངེས་མི་ནུས་ལ། བློ་དང་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་གཟུང་མི་དགོས་པར་བློ་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་དོན་གསལ་ཞེས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་བསམ་པར་བྱོས་ཤིག །ཡང་ན་དོན་འདི་དག་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པའི་རྟག་པ་ཡིན་ན་བློ་འགའ་ཞིག་ལ་
གསལ་བ་དང་འགའ་ཞིག་ལ་མི་གསལ་བའི་ཁྱད་པར་མི་རུང་བས་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་གསལ་བ་ཞེས་པ་མི་གྲུབ༷་སྟེ་དོན་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་ན་ཤེས་པ་སོ་སོའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཤེས་པ་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་རྟགས་
གང་ཡིན་ཞེས་སུའང་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་དོན་དེ་ཤེས་སམ་མ་ཤེས་བརྟག་པ་ལ། འདྲི་དང་དེ་ལ་གནོད་པ་སྟོན། །དང་པོ། དོན་གསལ་བ་ཞེས་པ་བློ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དེ༷འང༷་ཤེས་པས་དེ་ཉིད་ཤེས༷་པ༷་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ཞིག་ཡིན་པའ༷མ། གལ་
ཏེ་དེ་ལྟར་ཤེས༷་པར་མ༷་གྱུར༷་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ཤེས་པ་ཡིན་ན་དེ་མ་གྲུབ། །ཤེས་པ་མིན་ན་འགལ་བའོ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་དོ༷ན་འདི་ཤེས་པས་ཤེས་སོ་སྙམ་དུ་རང་གིས་ཤེས༷་པར་གྱུར་པ༷་དེ་རྟགས༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། 
དང་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་པོ་རང་གི་ཤེས༷་པར༷་ཡོང༷ས་སུ༷་བཅ༷ད་ནས་མཐོང་བ་མེ༷ད་པ༷ར་ཤེས་པ་དེས༷་དོན་འདི་ཤེས༷་སོ་ཞེ༷ས་བྱ་བ༷་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ། མར་མེ་མ་ཤེས་པར་མར་མེས་བུམ་པ་གསལ་ཞེས་ཤེས་མི་སྲིད་པ་
20-1-340b


བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། རང་གི་བློས་དོན་དེ་ཤེ༷ས་པར་གྱུར༷་པ་ཉི༷ད་དུ་ཚད་མས་བཅ༷ད་པ་མེ༷ད་ཀྱང༷་དོན་དེས་བློ་ཡོད་པར་ཤེས་པ་ཞིག་ན། བློས་ཤེས་པར་མ་བཅད་པའི་དོན་དེ༷་ལྟ་བུ་ནི༷་ཅི༷་ལྟར༷་བློ་ཡོད་པའི་གོ༷་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ཏེ་བློ་དང་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །མེད་ཀྱང་གོ་བྱེད་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ་གཞན་གྱི་སྔོན་པོ་མཐོང་བས་རང་ལ་སྔོ་འཛིན་གྱི་བློ་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་ཐལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་ན། རང་གི་སྔོ་སོགས་མཐོང༷་བ༷་ན་རང་གི་བློས་དེ་མཐོང༷་བར་གྱུར༷་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་མི༷ན་ལ། བློས་མཐོང་བ་དེ་ལས་གཞན༷་དུ་གྱུར༷་པ་
དོན་གསལ་དེ་ནི་བློས་མཐོང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་མཐོང༷་བར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་བློ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་འདོད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་རང་གི་བློས་དོན་འདི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡུལ་དུས་འགར༷་ཡང༷་མཐོང༷་བར་འགྱུར༷་བ་མེ༷ད་བཞིན་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་རྟགས་དོན་
ཆོས་ཡན་གར་བ་གསལ་བ་ཞེས་པ་དེས་རང་བློ་བསྒྲུབ་ན། རྟགས་སུ་འདོད་པ་དོན་གསལ་གྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་དག་སྐྱེས་བུ་གཞན༷་གྱིས་མཐོང༷་བ༷་ལ༷འང༷་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་གཞན་གྱི་མཐོང་བ་དེ་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་ར༷ང་བློ༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་བས་ན་འབྲེལ་མེད་དེ་འདྲའི་རྟགས་འགོད་པ་
ནི་ཤིན་ཏུ་བཞད་གད་ཀྱི་འོས་ཏེ། ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེས་བུ་ལྷས་བྱིན་གྱིས་སྔོན་པོ་མཐོང་བ་ན་དེ་ཉིད་མཆོ༷ད་སྦྱིན་གྱིས་གནས་སྐབས་དེར་མཐོང་བ་མིན་པ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་མཐོང་བ་ལས་གཞན་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཤེས་པས་ཡུལ་དུས་འགར་
ཡང་མཐོང་བར་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལྷས་བྱིན་གྱིས་སྔོན་པོ་མཐོང་བ་དེས་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སྔོ་འཛིན་ཡོད་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དོན་དེ་དག་རང་གི་ཤེས་པས་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མ་མཐོང་བ་དེས་ནི་མངོན་སུམ་འཇུག་ཀྱང་མངོན་སུམ་མེད་པ་དང་ཁྱད་
20-1-341a


མེད་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་བཅད་འདི་ལ་བོད་འགྲེལ་རྣམས་སུ་འདྲ་མི་འདྲ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ཀྱང་གཏིང་ཕྱིན་པ་མ་མཐོང་ལ། འདིར་ནི་ལྷ་ཤཱཀ་གཉིས་ཀྱི་གཞུང་དང་རྒྱན་གསུམ་མཐུན་པར་གནད་བསླངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
པ་མཇུག་བསྡུ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་དེ༷་དག་གི་ཕྱིར༷་བློ་རང༷་གི་ཆོས༷་ལ་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པ་ཅན་གྱི་དོན༷་ཆོས་ཡན༷་གར༷་བ༷་ཅི་ཞིག་རྟགས་སུ་བཀོད་ཀྱང་དེ་ལ༷ས་ནི༷་བློ༷་ཡོད་པར་ནི༷་རྗེས༷་སུ་དཔོ༷ག་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་འབྲེལ་བ་ངེས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་བློ་ཆོས་རྟགས་སུ་མི་
འཐད་པ་ལ། བློ་དང་གཅིག་པའི་རྟགས་མི་གྲུབ། །ཐ་དད་འབྲས་རྟགས་མི་སྲིད་པའོ། །དང་པོ། གལ་ཏེ་དོན་གྱི་ཆོས་ལས་བློ་མི་འགྲུབ་ན་ཡང་བློ་རང་གི་ཆོས་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་འགྲུབ་བོ་སྙམ༷་ན། བློ་རང་གི་ཆོས་མངོན་སུམ་ཡིན་ན་རྟགས་མི་དགོས་མོད་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་
ཁས་མ་བླངས་ལ། བློ་རང་ཉིད་མངོན་སུམ་མིན་ན་དེའི་ཆོས་ཀྱང་མངོན་སུམ་མི་སྲིད་དེ། བློ༷་སྒྲུབ་པའི་རྟག༷ས་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་གྲུབ་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ༷་བློ་རང་གི་ཆོས༷་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་འགོད་ཀྱང་དེ་ནི་རང༷་གི་བློ༷་ལ༷ས་རྫས་གཞན༷་ཅི༷་ཡིན་ཏེ། སེམས་བྱུང༷་གི་ཚོགས་དེ་དག་
གཙོ་སེམས་བློ་དེ་དང་དབང་ཡུལ་སོགས་རྒྱུ་མ༷ཚུངས༷་པ༷་གཅིག་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ༷་དེ༷་བློ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་རྟགས་དེ་དག་རང་གི་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་ན་དེས་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་རྫས་ལག་ན་ཐོགས་ནས་གཞན་དུ་ཚོལ་བ་
བཞིན་མངོན་སུམ་གྲུབ་པ་ལ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་དཀའ་ལས་མི་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་ལ་སེམས་ཡོད་པར་ཞེན་བཞིན་དུ་དེ་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་རྒོལ་བ་དེ་ནི་རང་གིས་རང་སྟོར་བའི་དཔེར་ཟད་དོ། །གཉིས་པ། ཤེས་པ་ལས་
20-1-341b


ཐ་དད་པའི་འབྲས་རྟགས་ཀྱང་མི་སྲིད་དེ། ཤེས་པ་རང་གི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་གཞ༷ན་ལས་སྐྱེས༷་པའི་རྟགས་གང་བཀོད་པ་དེ༷་ཡང༷་དེ་བསྒྲུབ་ལ་འཁྲུལ༷་བ༷་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། བློ་རང་ཉིད་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་བ་དེས་རྟགས་དེ་དང་བློ་ལ་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ངེས་མི་ནུས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བློ་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་རྟགས་སུ་གཟུག༷ས་སོག༷ས་ཡུལ༷་ནི༷་ལྔ༷་པོ༷་དང༷་དབ༷ང་པོ༷་ལྔ་པོ་དང༷་ནི༷་བློས་ཡུལ་དམི༷གས་པ༷་སྟེ་དབང་ཤེས་ཕྱི་མ་ལྔ་པོ་དག༷་མ༷་གཏོག༷ས་པར་བློ་དེ༷་ཡི༷་འབྲས༷་བུ་གཞན༷་ཉེ༷་བར༷་མཚོ༷ན་པ༷་དམིགས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ལྔ་ཚན་གསུམ་པོ་འདི་ཙམ་
ལས་གཞན་བཀོད་པར་བྱ་བ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ནོ༷། །དེ༷་ལ༷་དབང་པོ་ལྔ་དང་དམིགས་པ་ལྔ་སྟེ་ཚན་གཉི༷ས་པོ༷་ནི༷་དབ༷ང་པོ༷་ལས་འདས༷་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་རང་ཉིད་མངོ༷ན་སུམ་མ་གྲུབ་པས་བློ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྟེ། བློ་རང་ཉིད་གྲུབ་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ལ་དཔག་ནས་དབང་པོ་སྒྲུབ་པ་དང་། དབང་
ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དམིགས་པའང་ཤེས་པ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སོ། །དོན༷་ལྔ༷་དག༷་ལ༷་ཡང་གཟུག༷ས་ལྟ་བུ་དེ་རང་ཉིད་མཐོང༷་བའི་དབང་ཤེས་ལ༷ས་ངེས་པར་སྐྱེས༷་པ༷་ཡི་རྗེས་འགྲོ་དང་། གཞ༷ན་དུ་མིག་ཤེས་མེད་ན་གཟུགས་དེ་སྲི༷ད་པ་དང་བྲལ༷་བ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་གཅི༷ག་
ཀྱང༷་རྟོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པས་ན་གཟུགས་སོགས་རང་འཛིན་ཤེས་པའི་འབྲས་རྟགས་ཡིན་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ༷་ལྟར༷་ཤེས༷་པ་མེ༷ད་པའམ་ཤེས་པ་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ལ་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པའི་རྟག༷ས༷་གཞན་འགོད་པ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ནི་མ་བརྟགས་པའི་བབ༷་ཆོལ༷་འབའ་ཞིག་ཡི༷ན་
ནོ། །གཉིས་པ་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ལ། །དོན་སོགས་ཡོད་ཀྱང་རྟགས་སུ་མིན། །ཡིད་ལ་དོན་རྟགས་མི་སྲིད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་བློ་མི་འགྲུབ། །དེས་ན་གཞན་བློ་རྗེས་མི་དཔོག །དང་པོ་ལ། འབྲེལ་བ་མ་མཐོང་རྟགས་མིན་ལ། །དེ་མཐོང་དེ་ལ་
20-1-342a


གྲུབ་མི་ཤེས། །དེས་ན་དོན་ལས་ཤེས་མི་འགྲུབ། །དང་པོ། བློ་བསྒྲུབ་པ་ལ་རྟག༷ས་ཡོ༷ད་དུ་ཆུག་ན༷་ཡང༷་ཤེས་པ་དེ༷་དང༷་ནི༷་རྟགས་དེ་ལྷན༷་ཅི༷ག་འབྲེལ༷་བ༷་ཚད་མས་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པར༷་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་རྟགས་དེས་བློ་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར༷་ཏེ། རྟག༷ས་དག༷་ནི༷་
རང་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ལྐོག་གྱུར་ལ་གོ་བྱེད་དུ་འགྱུར་གྱི་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ནམ་ཡང་མ༷་མཐོང༷་བ༷་ཡི༷་གས༷ལ་བྱེ༷ད་དུ་འགྱུར་བ་མི༷ན་ཏེ། ཡིན་ན་རྟགས་གཅིག་གིས་ལྐོག་གྱུར་ཐམས་ཅད་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། རང་རྒྱུད་ལ་བློ་སྒྲུབ་པའི་རྟག༷ས་དེ༷་ཉི༷ད་
ལ༷ས་སྔར༷་གཞན་རྒྱུད་ལ་རྟགས་དེས་བློ་དེ༷་ནི༷་གྲུབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དཔེར་བྱས་ཏེ་རང་རྒྱུད་ལ་བློ་གྲུབ་པར་བརྗོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷་ནི༷། རང་རྒྱུད་ལ་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མ་མཐོང་ན་གཞན་སེམས་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་དེ་བས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་རྟགས་དེས་གཞན་བློ་
དཔོག་པར་གྲུབ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པས་དཔེ་དེ༷་ལ༷་ཡང༷་ནི་དཔེ༷་གཞན༷་ཞིག༷་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཡི༷ན་ཕྱིར༷་ཐུག༷་མེ༷ད་དུ་འགྱུར་ལ་མཐར་ནམ་ཡང་དཔེ་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་དོ། །གསུམ་པ། བློ་རང་ཉིད་རང་གིས་མངོན་སུམ་མ་གྲུབ་ན་དོན་གང་གིས་ཀྱང་འགྲུབ་མི་ནུས་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་བློ༷་རང་ཉིད་གསལ་བར་མྱོང་
བའི་བདག་ཉིད་ལ༷ས་དོན༷་སྔོ་སོགས་ཡོད་པར་གྲུབ༷་ཀྱི༷་བློ་མ་གྲུབ་པར་དོན༷་གྱི་རྟགས་ལ༷ས་ཇི༷་ལྟར༷་ཡང༷་བློ་དེ༷་གྲུབ་པ་མིན༷་ཏེ། འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བློ་དེ༷་མ༷་གྲུབ༷་པར༷་དོན༷་རང༷་ཉི༷ད་ཡོད་པར་རབ༷་ཏུ་གྲུབ༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གལ་ཏེ་ཚད་མ་མེད་པར་དོན་གྲུབ་ན་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་
གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་རྟོགས་ཀྱི་མིག་མ་གྲུབ་པར་གཟུགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མིག་རྟོགས་པ་མི་སྲིད་པ་དང་། སྒྲོན་མེས་བུམ་པ་གསལ་གྱི་བུམ་པས་སྒྲོན་མེ་གསལ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་
20-1-342b


བློ་རྗེས་སུ་མི་དཔོག་པ་ནི། འདི་ལྟར་རང་རིག་པའི་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་མཐོང་བ་དང༷་བློ་དེ༷་ལ༷ས་ནི༷་ཚིག་བརྗོ༷ད་པ་དང༷་། ལུས་གཡོ༷་འགུལ༷་སོག༷ས་འབྱུང་བར་མཐོང༷་ནས༷་གཞ༷ན་སེམ༷ས་ཀྱང་བརྗོད་པ་སོགས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡིན་ཀྱང་། རང་རིག་མི་འདོད་པ་ལ་
དེ་འདྲའི་རྗེས༷་དཔ༷ག་དེ་འབྱུང་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ༷། བདག༷་རྒྱུད་ལ༷་བློ་དང་བརྗོད་པ་སོགས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འབྲེལ༷་བ༷་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་འདི་འདིའི་འབྲས་བུའོ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ལ། གཞན་བློ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་སོགས་བློའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའང༷་
ཤེས་པར་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ། ཁྱད་པར་དུ་ཡི༷ད་ཀྱི༷་བློ༷་རང་གི་རྒྱུད་ན་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ༷་དོན༷་གྱི༷་རྟག༷ས་ར༷བ་ཏུ༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། དོན་ཉེ་བ་ལ་དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་ལ། ཡིད་རྟོག་བཅས་དག་ནི་ནང་གི་བརྡ་དང་རྩོལ་བ་ཙམ་ལས་སྐྱེ་ལ་དེ་
རང་རིག་པས་མ་གྲུབ་ན་རྟགས་གཞན་གང་གིས་འགྲུབ་སྟེ་འགྲུབ་པའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གསུམ་པ་ཐུན་མོང་གཞན་གྱིས་གཞན་གསལ་དགག་པ་ལ། གཞན་རིག་འདོད་ལ་གསལ་མི་འཐད། །རང་རིག་འདོད་ལ་དེ་མི་མཚུངས། །དང་པོ། ཤེས་པ་ཐམས་
ཅད་གཞན་རི༷ག་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁྱོ༷ད་ཀྱི༷་ལྟར་ན། བློས་དོན་གསལ་བ་ལྟར་བློ༷་སྔ་མ་ནི༷་བློ་ཕྱི་མ་གཞན༷་གྱིས༷་ཅི༷་ལྟར༷་རབ༷་ཏུ་གསལ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ། བློ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་རང་གི་ངོ་བོ་གསལ༷་བ་མི༷ན་པའི་བདག༷་ཉིད་དག་ཏུ༷་མཚུང༷ས་པ༷འི་ཕྱིར༷་རང་མི་གསལ་བ་དེས་གཞན་ཇི་
ལྟར་གསལ་ཏེ། མུན་ཁང་གི་བུམ་པ་གཉིས་བཞིན་དུ་གས༷ལ་བྱ༷་དང༷་གས༷ལ་བྱེ༷ད་དུ་འགྱུར་བ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་ལྟར་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། རང་ལ་མི་མཚུངས་དངོས་ལན་གདབ། །ཚུལ་དེ་གཞན་ལུགས་ལ་མི་འགྲིགས། །དེ་ཕྱིར་དོན་གསལ་ཐ་
20-1-343a


སྙད་འཐད། །དང་པོ། བློ་སྔ་མ་མི་གསལ་བ་ཕྱི་མས་གསལ་དུ་མེད་ནའོ་ན་ཁྱོད་རང་གི་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ༷་ནི༷་མི་གསལ་བ་བེམ་པོའི་རང་བཞིན་རང་རིག་མེད་པ་དེ་བློས་ཅི༷་ལྟར༷་གསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བློས་དོན་གསལ་ཞེས་པ་མི་འཐད་
དོ་ཞེ་ན། ཕྱི་དོན་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་དོན་དེ་མི་གསལ་བ་ཡིན་མོད། རང་ཉིད་གས༷ལ་བ་དབང་ཤེས་ལ༷་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་ངོ༷་བོ༷་འཕོ༷་བ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞག་པའི་ཕྱིར༷་གསལ་བའི་བརྡ་སྦྱར་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ༷། །དེ་འདྲའི་ཡུལ་གསལ༷་ཞེས་པ་དེ༷འང༷་ཤེས་པ་དེ༷་
ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པས་ཤེས་པ་རང༷་ཉི༷ད་རབ༷་ཏུ་གསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་པས་དོན་གསལ་ཞེས་རུང་སྟེ། བློ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་གསལ་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཕྱི་དོན་བློ་ལ་གསལ་བའི་ཚུལ་དེ༷་ལྟར༷་བློ༷་ཕྱི་མ་ལ༷་བློ༷་སྔ་མའི་རྣམ་པར་སྣང་བར་འདོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། 
བློ༷་ཕྱི་མ་དེ༷་ནི་རང༷་ཉི༷ད་རི༷ག་པར༷་གྲུབ༷་སྟེ། སྔ་བློའི་རྣམ་པར་རང་ཉིད་གསལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་བློ་གཅིག་ལ་རང་རིག་པ་གྲུབ་ན་ཀུན་ཏུ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་རང་ཉིད་གསལ་བ་དེ༷་ལྟ༷་མིན༷་ན༷་ཡུ༷ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང༷་ནི༷་བློ༷་དང༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ་ཡོད་ལ་མི་
གསལ་བར་ཆོས༷་མཚུང༷ས་པ་ཉི༷ད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་བཞིན་མི་གསལ་བའི་བློས་ཡུལ་གསལ་རུང་ན་མི་གསལ་བའི་བུམ་པས་ཀྱང་བློ་གསལ་བར་ཐལ་ཏེ། རང་མི་གསལ་ཡང་གཞན་གྱི་གསལ་བྱེད་དུ་ཁྱོད་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། དོན་དང་དཔེ་དང་གྲུབ་དོན་
གསུམ། །དང་པོ། རང་མི་གསལ་བ་གཞན་གྱི་གསལ་བྱེད་དུ་མི་རིགས་པ་དེའི༷་ཕྱིར༷་ངེད༷་ཀྱི༷་ནི་བློ༷་རང༷་ཉི༷ད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྒྲོན་མེ་བཞིན་དུ་གསལ༷་བའི༷་ངོ༷་བོ༷ས་ར༷བ་ཏུ་གསལ༷་ཞིང༷་། མི་གསལ་བ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་གཞན༷་ཤེས་པ་དེར༷་ངོ༷་བོ༷འམ་རྣམ་པ་འཕོ༷་བ༷་ཡིས༷་གས༷ལ་
20-1-343b


བར་སྣང་བ༷་ན༷་ནི་དོན་དེ་བློས་ར༷བ་ཏུ་གས༷ལ་བ་ཉི༷ད་དོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། བློ་སྔ་ཕྱི་འདྲ༷་བ༷་ཡི༷ན་ཡང༷་བློ༷་ཕྱི་མ་དེ༷་ཡིས༷་ནི༷་བློ༷་གཞན༷་སྔ་མ་དེ་ར༷བ་ཏུ༷་གསལ༷་བར་མི༷་འདོ༷ད་དེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་བློ་སྔ་མ་ར༷ང་ཉི༷ད་ར༷བ་ཏུ༷་གས༷ལ་བའི་ཕྱིར༷་གཞན་གྱིས་གསལ་མི་དགོས་ཤིང་། སྔ་མ་དེའི་
ཡུལ་དོན༷་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷ས་རབ༷་ཏུ་གསལ༷་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། དཔེར༷་ན་བློ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་པོ་དེ་སྒྲོན་མེ་གཉི༷ས་བཞི༷ན་དུ་གཉིས་ཀ་གསལ་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་གསལ་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་ལ། དོན་གང་གི་རྣམ་པར་སྐྱེས་ཤིང་གསལ་བ་ཙམ་ལས་དེའི་
ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མི་གསལ་བ་བློས་གསལ་ཞེས་པའང་བློ་རང་ཉིད་གསལ་བ་ལས་ཐ་སྙད་དེ་བྱེད་ཀྱི་བློ་རང་ཉིད་མི་གསལ་བ་ནི་དེ་འདྲའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དུ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་མར༷་མེ༷་དང༷་བུམ༷་པ༷་དག༷་ཀྱང༷་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བའི་
ཁྱད་ཡོད་པ་དེར༷་བརྟེན༷་ནས༷་གས༷ལ་བྱ༷་དང་གསལ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིས༷་དེ་འདྲའི་ཐ༷་སྙད༷་ར༷བ་ཏུ་རྒྱས༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོ་མི་གསལ་བ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་མི་སྲིད་དོ། །གསུམ་པ། ཤེས་པ་མེད་པར་ཡུལ༷་དང༷་དབ༷ང་པོ༷་ཚོགས་པ་ཙམ༷་
གྱིས༷་ནི༷་ཡུལ་མཐོ༷ང་ཞེས༷་བྱ༷་བར༷་ངེས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ་དེས༷་ན༷་རྒྱུ་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང༷་ལ༷ས་ཁོ་བོས་གཟུགས་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོགས་སུ་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་འདིར༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡིན་ལ། ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བའི་ཡུལ་ལ་ནི་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་གྱི་ངེས་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་དོན་ཙམ་མྱོང་
བར་མ་ཟད་གཞ༷ན་ཤེས་པ་དེ༷འ༷ང་རང་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའམ་མཐོང༷་བར༷་གདོ༷ན་མི༷་ཟ༷་སྟེ། ཡུལ་སྔོ་སོགས་མྱོང་བས་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟ་བུ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ལའང་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་བཞིན་བསྙོན་འདིང་ན་ནི་གཞན་རིག་པའང་མེད་ཅེས་སྨྲ་བར་བྱོས་ཤིག །ཐ་སྙད་མཐོང་
20-1-344a


ཐོས་མྱོང་བ་འདི་སུས་ཀྱང་ཁེགས་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། རང་རིག་པའང་དེ་དང་མཚུངས་པས་ཐ་སྙད་དུ་གྲུབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དྲན་པའི་རྟགས་ལས་རང་རིག་བསྒྲུབ་པ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། ཡུལ་ཅན་གྱི་
བློ་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་བདག༷་ཉིད་རིག༷་པ་གྲུབ༷་སྟེ་མ་མྱོང་བར་དྲན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་མྱོང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡི་གེ་རིང་སོགས་དྲན་པ་དང་། །ཤེས་པའི་རིམ་པ་དྲན་ལས་གྲུབ། །དང་པོ་ལ། བློ་གཅིག་གིས་དེ་འཛིན་མི་འཐད། །དུ་མས་འཛིན་པ་མི་འཐད་པའོ། །
དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེའི་ལན་དགག །དང་པོ་ལ། རྟགས་འགོད་དེ་ཡི་ཕྱོགས་ཆོས་བསྒྲུབ། །དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་དག་ན་དེ། དྲན་པས་མྱོང་བ་སྔོན་སོང་ཙམ་བསྒྲུབ་ན་གྲུབ་ཟིན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། རང་གིས་རང་མྱོང་བར་བསྒྲུབ་ན་མ་ངེས་ཏེ་ཤེས་པ་སྔ་མ་རང་གིས་རང་མ་
མྱོང་ཡང་ཤེ༷ས་པ༷་ཕྱི་མ་གཞན༷་གྱིས༷་དེ་རིག༷་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷་ནི༷། དེ་མི་འཐད་དེ། ཡི་གེ་རི༷ང་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་པོ་སོ༷གས་སུ་ནི་བློས་འཛི༷ན་པར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ༷། སྒྲ་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་ལས་ཡུན༷་རི༷ང་དུ་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་མེད་པས་ན་ཡུལ་ཅན་ཉན་ཤེས་
ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་རིང་པོ་མྱོང་མི་སྲིད་ལ། གང་རིང་པོ་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བ་དེ་ནི་ཕྱིས་སུ་ཇི་ལྟར་དྲན་པ་ཡིན། དེས་ན་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱུན་ཆགས་པར་བྱུང་བ་ཉན་ཤེས་ཀྱིས་ཇི་ཙམ་དམིགས་པ་དེ་དག་ཕྱིས་དྲན་པ་ན་ཉན་ཤེས་ཅི་ཙམ་སྐྱེས་པ་མ་གོད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བློ་ཡོད་
པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོས་སྒྲ་རིང་དུ་ཐོས་སོ་ཞེས་མྱོང་བ་ལས་དྲན་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། ཕྱིས་དྲན་པའི་ཚེ་ན་ཉན་ཤེས་རང་ཉིད་མེད་ཅིང་། སྔར་གྱི་དུས་ན་ཉན་ཤེས་ཙམ་ལས་རང་རིག་མེད་ན་ཕྱིས་དྲན་པ་འདི་རྒྱུ་གང་ལས་ཡིན་ཏེ་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པའི་རྟགས་མ་
20-1-344b


གྲུབ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་སྒྲའི་ཆ་སྔ་ཕྱི་སྐྱེ་འགག་ན་མིན་པར་ཨ༷་རིང་པོའི་ཡུན་དུ་མི་འགག་པར་གན༷ས་ཤིང་ཉན་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནས་ན༷་ཡུལ་ཅན་ལ་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་མའི་གོ༷་རིམ༷་མེ༷ད་པས༷་ན༷་ཉན་ཤེས་ཀྱི་བློ༷་ལ༷་སྒྲའི་ཆ་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་ཅི༷ག་ཅར༷་སྣང༷་བའི༷་
ཕྱིར༷་ཡི༷་གེ༷་ལ་རི༷མ་པ་མེ༷ད་པས་རི༷ང་པོར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དུས་ཀྱི་རིང་ཐུང་ནི་སྔ་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་གོ་རིམས་ཅན་ལ་མི་ལྟོས་བར་འབྱུང་བའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བློ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཡི་གེ་སྔ་ཕྱིའི་ཆ་དུ་མ་སྣང་བ་ཅི་འགལ་ཞེ་ན། ཆ་སྔ་ཕྱི་ཕན༷་ཚུན༷་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་
ནས་འདྲེ༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་ཡི༷ག་གེའི་ཆ༷་རི༷མ་པ་དང་ལྡན༷་པ་དེས་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་ན༷་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་རི༷མ་པ་མེ༷ད་པ༷་གཅིག་ནི༷་སྐྱེད༷་པར༷་བྱེ༷ད་དེ། ཡུལ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་སྒྲའི་ཆ་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་མི་སྲིད་པས་ན་བློ་ལ་ཅིག་ཅར་ཇི་ལྟར་སྣང་སྟེ་སྣང་མི་སྲིད་ལ། 
སྣང་ནའང་རིང་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྔོ་སེར་དཀར་དམར་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། སྔ་མ་ཕྱི་མཐར་གནས་པ་དགག །རྟག་པའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དགག །དང་པོ། ཨཱ་རིང་པོ་ཐོས་པ་ན་ཉན་ཤེས་ཀྱིས་རིང་པོར་མ་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡི་གེའི་
ཆ་སྔ༷་མ༷་དེ་དག་རང་གི་ཆ་རྫོགས་པའི་མཐ༷འ་ཡི༷་བར༷་དུ་གན༷ས་པས་སོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་ཆ་དང་པོའི་འོ༷ག་ཏུ༷་དང་པོ་མ་འགགས་པའི་སྟེང་དུ་ཆ་གཉིས་པ་བསྡོམས་པས་སྒྲ༷་ཡི་གསང༷་ནི་ཇེ་མཐོར་འཕེ༷ལ་བ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། བྲེ་ལ་གཞལ་བའི་འབྲུ་སྣོད་དུ་སྤུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་རྣམས་
སྔ་མ་མ་འགགས་བཞིན་དུ་གཞན་དང་གཞན་འཛིན་པས་ན་རི༷མ་མིན༷་དུ་འཛི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་སྐད་གསང་ཆེ་བ་ཙམ་ཐོས་ཀྱི་རིང་པོའི་དོན་མེད་ཅིང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆ་ཐ་མར༷་ཡང་ནི༷་ཅིག་ཅར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ལས་རི༷མ་གྱིས་བྱུང་བ་དང་ལྡ༷ན་པའི་བློ་ཡང༷་མེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་ལ། རིམ་གྱིས་བྱུང་
20-1-345a


བའི་རྣམ་པར་མ་ཐོས་པ་དེ་ལ་ཡི་གེ་རིང་པོ་ཐོས་པའི་མྱོང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱིས་ཀྱང་མི་འཇིག་ཐལ་བ་དང་། །རྩོལ་བ་ཕྱི་མ་དོན་མེད་ཐལ། །དང་པོ། སྒྲའི་ཆ་སོ་སོ་སྐྱེས་པ་དེ༷་ཡི་འོ༷ག་ཏུ་
ཡུལ༷་རང་ཉིད་ནི༷་གན༷ས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེའི་ཡུལ་ཅན་བློ༷་ནི༷་རང༷་ཉི༷ད་ཡན་གར་དུ་གན༷ས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཟུགས་མི་གནས་ན་གཟུགས་བརྙན་གནས་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་མེད་ཀྱང་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཉན་ཤེས་རང༷་ཉི༷ད་གན༷ས་ན༷་ཕྱིས༷་སུ་སྒྲ་མེད་ཀྱང༷་ཉན་
ཤེས་དེ༷་མི༷་འཇིག༷་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་མེད་པ་ལ་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །རིག་པ་འདི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ཡི༷་གེ༷་ལ་སྐད་ཅིག་མའི་གོ་རིམ༷་མེད་ཅིང་ཆ་མེ༷ད་པར་ཅི༷ག་ཅར་དུ་ནི༷་སྐྱེས༷་པ༷་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ལ༷་ཡང༷་ཡིག་སྒྲ་རྟག་པར་ཐལ་བའི་
སྐྱོན༷་འདི༷་ཡོ༷ད་དེ། ཡི་གེའི་ཆ་དག་རང་གི་ཆ་སྔ་མ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འབྱུང་ན་ཨཱ་རིང་པོའི་སྒྲ་སྔ་མ་མཐའི་བར་དུ་གནས་པ་དེ་བཞིན་ཕྱིས་ཀྱང་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྐད་ཅིག་གཉིས་སུ་གནས་ནུས་ན་སླར་ཡང་མི་ནུས་པ་མེད་དེ་རྒྱུ་ལོག་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་གནས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ཡི་གེ་ལ་ཆ་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་མེད་པར་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྐྱེན་བྱེད་པ་ལྕེ་རྐན་སོགས་ཀྱིས་ལན༷་ཅི༷ག་ཆ་དང་པོ་དེ་བརྩལ༷་བ་ལས་སྐྱེས༷་ཟིན་པའི་ཕྱིར༷་རྩོལ༷་བ༷་ཕྱི༷་མ༷་ཕྱི༷་མ༷་དོན༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། ཆ་སྔ་མ་དེ་དང་ཕྱི་མ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དཔྱོད་པ་པ་གང་དག་ཡི༷་གེ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་ཆ་མེད་རྟག་པའི་ངོ་བོར་ནམ་མཁའ་ན་གནས་པ་ཉིད་རྩོལ་བས་གསལ༷་བ༷་ཙམ་དུ་འདོད་པ་ལ༷འ༷ང་བཤད་མ་ཐག་པའི་སྐྱོན༷་འདི༷་རྗེས༷་སུ༷་གན༷ས་པ༷་ཉི༷ད་དེ། ཆ་གཅིག་མངོན་དུ་གྱུར་ན་དེ་དང་གྲུབ་བདེ་དབྱེར་མེད་
20-1-345b


ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་དེ་གསལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཉན་ཤེས་གཅིག་གིས་རིང་པོ་འཛིན་སྙམ་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བློ་དུ་མས་རིང་པོ་འཛིན་པར་མི་འཐད་པ་ལ། འཛིན་བྱེད་དུ་མ་རིམ་སྐྱེ་དགག །ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་
དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། མྱོང་བྱེད་གཞན་དང་མ་སྤེལ་དང་། །སྤེལ་ནས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། ཡུལ་ཅན་ཉན་ཤེས་དུ༷་མ༷་ཡིས༷་ནི༷་སྒྲའི་ཆ་དུ་མ་དེ༷་འཛིན༷་ན༷་བློ༷་དེ་དག་གི་ནང་ན་རིང་པོ་འཛིན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་
སྐད་ཅིག་མའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆ་ཐ༷་མ༷འི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ༷་གང༷་གི་སྐབས་སུ་རིང་པོ་དེ་མྱོང༷་དགོས་ལ༷། ཐ་མའི་བློ་དེ༷་ཡང༷་རང་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་ལས་རིང༷་པོ༷ར་འཛི༷ན་པ་མིན༷་པས་རིང་པོ་སུས་ཀྱང་མྱོང་བ་མེད་པ༷་དེས༷་ན༷་རིང༷་པོའི༷་བློ༷་དྲ༷ན་པར་མི་
འགྱུར༷་ཏེ་དེ་འདྲའི་བློ་མེད་པས་སོ། །གཉིས་པ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེའི་ལན་དགག །དང་པོ། ཡུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་འཛིན་པའི་བློ༷་རྣམ༷ས་སོ༷་སོ༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ༷་རེ་རེ་བཞིན་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང༷་ངོ་ཞེ་ན༷། སྒྲའི་ཡུལ་ཅན་ཉན་ཤེས་སྐད་ཅིག་མར་དང་ཉན་ཤེས་
ཀྱི་ཡུལ་ཅན་བློ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་སྤེལ་ནས་སྐྱེ་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཉན་ཤེས་དེ༷་ཡི་ཡུལ་དུ་སྒྲ༷་ཐོས༷་པ༷་ནི༷་བར་ཆོད༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་སྣང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཤེས་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞན་གྱིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། འཇུག་པ་མྱུར་བས་མཚམས་
སྦྱོར་མིན། །དབང་ཤེས་ཀྱིས་ནི་མཚམས་སྦྱོར་མིན། །ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པས་མཚམས་སྦྱོར་མིན། །དང་པོ། སྒྲ་ཤེས་ཀྱི་བར་བློ་ཤེས་པས་ཆོད་ཀྱང་བློ་འཇུག་པ་མྱུར་བས་མཚམས་སྦྱོར༷་བར༷་བྱེ༷ད་པ༷འང༷་སྔར། ཡི་གེའང་ཅིག་ཅར་ཐོས་སོགས་ཀྱིས་
20-1-346a


བསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ལ། གལ༷་ཏེ༷་སྒྲ་ཉིད་ཀྱི་བར་གཞན་གྱིས་ཆོད༷་པ༷་དག་མཐོ༷ང་ཡང༷་འཇུག་པ་མྱུར་བས་འདི༷་རྣ༷མ་ཆ༷ད་མེ༷ད་པར༷་འཁྲུལ༷་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ན༷། ཨ་ཨ་ལྟ་བུའི་ཡི་གེ་ཐུང༷་ངུ༷་གཉི༷ས་ནི༷་བརྗོ༷ད་ན༷་ཡང༷་ཨཱ་ཞེས་རིང་པོར་བརྗོད་པ་ལྟར་བར་རྣམ༷་
པར་ཆ༷ད་པ་མེ༷ད་པར༷་འཁྲུལ་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། དེ་གཉིས་ཡུན་རིང་ཐུང་འདྲ་ལ་བར་མ་ཆད་པར་འཇུག་པ་མྱུར་བ་ཡང་འདྲའོ། །དེས་ན་རིགས་མི་མཐུན་པའི་བློ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་ཆོད་ཀྱང་མ་ཆོད་པ་ལྟར་མི་འཁྲུལ་ལོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ། །
དང་པོ། རྣ་བའི་དབ༷ང་པོ༷ས་ཏེ་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པས་ཡུལ་རྣ༷མ་པར་བཅ༷ད་པ་དག་མཐོ༷ང་ན༷་ཡ༷ང་དབ༷ང་པོ༷་རང་ཉིད་ལ་གསལ་བར་སྣང་བའི་དངོས་ཕྱོགས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལ༷ས་བར་ཆ༷ད་པ་མེ༷ད་པར་སྒྲོ༷་འདོགས༷་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མི༷་རུང༷་སྟེ་དབ༷ང་པོ༷འི་བློ༷་རྣ༷མས་ཐམས་
ཅད་ཀུན་རང་ཡུལ་ལ་མཐོང་བ་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོ༷ག་འབའ་ཞིག་ཏུ༷་ཐལ༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ཡུལ་ལྔ་གང་མཐོང་ཡང་རྣམ་ཆད་མེད་པར་མཐོང་བ་མི་སྲིད་པ་མགལ་མེ་ལ་འཁོར་ལོའི་གསལ་སྣང་གི་ཚུལ་དུ་མ་ཆད་པར་སྣང་བའི་དབང་ཤེས་དེ་ཀུན་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ། ཡི༷་གེ༷འི་
བདག༷་ཉི༷ད་ཀུ༷ན་གྱི་ཐུང་མཐའ༷་ཡ༷ང་སྐྱེས་བུའི་མིག༷་འཛུམ༷ས་པའི་བྱ་བ་རྫོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཚད༷་དུ༷་གན༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ལ། ཡི་གེ་ཐུང་བ་གཅིག་གི་ཡུན་དེ༷་ཡང༷་ཆ་མེད་མ་ཡིན་ཏེ། རི༷མ་གྱིས༷་སྒྲ་ཡི་ཆའི་རྡུལ་ཕྲ༷ན་ནི༷་མ་འདྲེས་པ་སྔ་ཕྱི་རིམ་བྱུང་དུ༷་མ༷་དག༷་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་གོ་འཕོ་བ་
དང་རྒྱུན་ཆགས་པར་འབྲེལ༷་བ༷ས་ཡུན་རྫོག༷ས་པ་ཡིན་ལ། རྡུ༷ལ་ཕྲ་རབ་གཅི༷ག་བསྒྲེས༷་པ་སྟེ་འདའ་བའི་དུས༷་ནི་ཆུང༷་བ༷་ཡི༷་མཐར༷་ཐུག༷་པ་ཡིན་ཅིང་དེ་ལྟ་བུའི་དུས༷་ཀྱང༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་ཉིད་དུ་འདོ༷ད་དེ། སྒྲ་ནི་ཆ་བཅས་ཡིན་ལ་ཆ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་ཇེ་ཕྲར་གཏོང་ནས་དཔྱད་ཚེ་
20-1-346b


རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་མིག་འབྱེད་འཛུམ་གྱི་བར་གྱི་ཆ་ཨུཏྤལའི་འདབ་མ་བརྩེགས་པ་ལྟ་བུའི་རྡུལ་གོ་འཕོ་ཞིང་འབྱེད་པ་དང་འཛུམ་པ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཨུཏྤལ་གྱི་འདབ་མ་བརྒྱ་བརྩེགས་པ་ཁབ་ཀྱིས་སྐྱེན་བར་ཕུག་པའི་ཚེ་རིམ་ཅན་དུ་
ཕུག་པའི་དུས་ཀྱི་ཡུན་ལ་དཔེར་བྱས་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་སྐད་ཅིག་མ་དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་བློ༷་ཡང༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་སྐད་ཅིག་མར་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ཡི༷་གེ༷་ནི་ཉན་ཤེས་ཀྱིས་རིམ༷་གྱིས༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་གྱི་
རིམ་མིན་དུ་རྟོགས་མི་སྲིད་དོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་ཡི༷་གེ༷་སོགས་སྒྲ་ཐོས་པ་དང་གཟུག༷ས་མཐོང་བ་དང་དྲི་བསྣམ་པ་སོག༷ས་དབང་ཤེས་ཀྱིས་རང་ཡུལ་མཐོང་བ་ལ༷་ཡུལ་མྱོང་བའི་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱིའི་བར་དུ་ཡུལ་ཅན་མྱོང་བའི་བློ༷་གཞ༷ན་གྱིས༷་ནི༷་ཆོད༷་ན༷་ཡང༷་ཆོད༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་སྣང༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི་དབང་
ཤེས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལོག༷་པ༷འི་དོན༷་ཅ༷ན་ཁོ་ནར་འགྱུར༷་རོ། །གསུམ་པ་ལ། སྣང་བ་གསལ་ཕྱིར་ཡིད་རྟོག་མིན། །རྒྱུན་མི་འཆད་ཕྱིར་དེ་མིན་པའོ། །དང་པོ། དབ༷ང་པོ༷འི་ཤེས་པ་འཁྲུལ༷་བ་ལ༷ས་གཞ༷ན་དུ་སྔ༷་ཕྱིའི་དངོ༷ས་པོ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་གཅིག་ཏུ་མཚམས་སྦྱོར༷་བར་བྱེ༷ད་པ༷་སོ་
སོའི་ངོ་བོ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་མཚོན༷་པ་མེ༷ད་པ་སྟེ། མི་འབྱེད་པའི་འཁྲུལ༷་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་བློ་ནི་དྲ༷ན་པ་ཡི༷ན་ལ་དེ༷་ནི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་ཅ༷ན་བརྗོ༷ད་པ་དང༷་རྗེ༷ས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་པས་དེ༷་ལ༷་ནི༷་ཡུལ་སྒྲ་སོགས་ཀྱི་རང་མཚན་གས༷ལ་བར༷་སྣང༷་བ་ཉི༷ད་ཡོད་པ་ག༷་ལ༷་ཞིག༷་སྟེ་མེད་ཅིང་། དབ༷ང་པོས་
གཟུ༷ང་བའི་དོན་རང་མཚན་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་མིན་པ་ལ༷་སྒྲ༷་སྦྱོར༷་བ༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཞེས༷་སྔར་དབང་ཤེས་རྟོག་མེད་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་སོགས་སུ་བཤ༷ད་ཟིན༷་ཏོ༷། །གཉིས་པ་ལ། བར་མ་ཆོད་ལ་གནོད་བྱེད་མེད། །ཆོད༷་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དགག་པའོ། །དང་པོ། དབ༷ང་པོ༷ས་སྒྲ་སོགས་
20-1-347a


བར་ཆོད༷་པ༷་མཐོང༷་ན༷་ཡང༷་གལ༷་ཏེ༷་ཕྱིས་ཀྱི་རྟོག༷་པས་བར་མ་ཆད་པར་མཚམས་སྦྱོར༷་བར་བྱེ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། ཡུལ་དོན༷་གྱི་སྣང་བ་དང༷་དེ༷་ཡི༷་མྱོང༷་བ༷་ཤེས་རིག་གཉིས་ཀ་ནི༷་རྒྱུན༷་མི༷་འཆ༷ད་པ༷ར་སྣང༷་བ༷་དག༷་ལ་རིག༷ས་པ་ད༷མ་པ་སྟེ་རིགས་པ་ཡང་དག་པས་གནོ༷ད་པ༷་
ཅ༷ན་གྱི་ཚད་མ་མེ༷ད་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་ན༷་དོན་མཐོང་བ་བར་ཆོད༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ་བ༷་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ་དམ་བཅའ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་ལུང་འགལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་བློས་རང་མི་རིག་ཅིང་གཞན་རིག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔོ་སོགས་
དོན་རིག་གི་རྒྱུན་མཐར་ཤེས་པ་སྔ་མ་རིག་པའི་བློ་གཅིག་ཁོ་ནས་བློ་སྔ་མ་རྣམས་རིག་མི་ནུས་པས་ཡུལ་མྱོང་བའི་བློ་རེའི་རྗེས་སུ་དེ་མྱོང་བྱེད་རེ་སྐྱེ་དགོས་ཀྱི་དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་སྟེ། བློ༷་སྔ་མ་རྣམས་ཕྱི་མ་རེ་རེ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་ངེས༷་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། བློ་རེ་རེ་སྐྱེད་པར་ནུས་
པ་ངེས་པ་དེ༷་ནི༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་འདོ༷ད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། ཅི༷ག་ཅར༷་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མྱོང་བའི་བློ༷་དུ་མ་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ་ན༷། ཡུལ་མྱོང་བ་དང་ཡུལ་ཅན་མྱོང་བ་ལྷན་ཅིག་ཡོད་མེད་དེ༷་ཉི༷ད་འདི༷་ལྟ༷ར་སྐབས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱ༷ད་བྱ༷་ཡི༷ན་པས་ལྷན་ཅིག་
མྱོང་བ་མེད་པར་གྲུབ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ཅིར་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་སོ། །ཡང་ན་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཁེགས་ན་བར་ཆོད་པ་ཡང་མ་མཐོང་བས་ཅི་སྟེ་མི་ཁེགས། དེ་མ་མཐོང་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། བློ་གཉིས་ཅིག་ཅར་མ་མཐོང་བ་དེ་
ཡང་དཔྱད་བྱ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ལུང་དོན་རིགས་པས་ཚུལ་བཞིན་བཤད། །དེ་ཡི་ལོག་རྟོག་གཞན་ཡང་ཁེགས། །དང་པོ། ཤེས་པ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ་སྟེ། མདོ་སྡེ་དག་ལས། གང་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་སེམས་གཉིས་ལྷན་
20-1-347b


ཅིག་འབྱུང་བ་གནས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན༷། དེ་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་དེ༷་རྣ༷མས་སྔོ་འཛིན་མིག་ཤེས་ལྟ་བུ་སྔ་མ་རང་དང་རི༷གས་མཐུན༷་པ༷་རེ་རེ་ཉི༷ད་ལ༷་ནུས༷་པ༷་ངེ༷ས་པར༷་གྱུར༷་པ༷་ཡི་དོན་ཡི༷ན་གྱི་རིགས་མི་མཐུན་པ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་མིན་ཏེ། ཉེར་ལེན་ཅན་གཅིག་
ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་མི་རུང་བས་འདི༷་ལྟར༷་རྣམ༷་པ༷ར་རྟོག༷་པ༷་རིས་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རིམ༷་གྱིས༷་འབྱུང༷་བར༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་རྟོག༷ས་ཏེ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པ་སྟོན། །དང་པོ། 
རིགས་མཐུན་གྱི་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་འདིས༷་ནི༷་རྒྱལ་དཔོགས་པ་གང༷་ཞི༷ག་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང༷་བཞིན་པའི་དོན༷་ལ༷་འདིའོ་ཞེས་ངོ༷་ཤེས༷་བྱེ༷ད་པའི༷་རྟོག༷་པ༷་དག༷་ཀྱང་གསལ༷་བར༷་སྣང༷་བས༷་དབང་པོའི་མངོ༷ན་སུམ༷་དུ་རྟོག༷་པ༷་དེ༷་ཡ༷ང་བསལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་ཡང་
རྒྱལ་དཔོགས་པས་རིགས་མཐུན་ཤེས་པ་གཉིས་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། མངོན་སུམ་དང་ངོ་ཤེས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་གཉིས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་ཤེས་དེ་ཡང་མངོན་སུམ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་གིས་
མཐོང་བཞིན་པའི་རྟོག་པ་ལ་ཡང་གསལ་བར་སྣང་སྙམ་དུ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྟོག་པས་སྔར་གྱི་རང་མཚན་མངོ༷ན་སུམ་མཐོང་བ་མིན་པའི་འཐད་པ་ནི། སྐྲ་བྲེག་པ་སླར་སྐྱེས་པ་དང༷་སྒོ་ང་གཉིས་དང༷་མར༷་མེ༷་དང་མཚེ་མ་སོ༷གས་ཕྱིས་སུ་ཐ༷་ད༷ད་ཡིན་ངེས་སུ་ཚད་མས་
རྟོགས༷་པ༷་དག༷་ལ་ཡང༷་སྔར་གྱི་དེའོ་སྙམ་དུ་ངོ་ཤེས་ཀྱི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་གསལ༷་སྣང༷་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཐ་དད་ལ་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་བ་དེ༷་འདྲའི༷་བློ་དེ་ཅི༷་ལྟར་སྔར་གྱི་དེ་ལ་མངོ༷ན་སུམ༷་ཡིན་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། རང་མཚན་སོ་སོར་མཐོང་བ་ལ་རྟོག་པས་གཅིག་ཏུ་བཟུང་བའི་འཁྲུལ་བ་ཙམ་
20-1-348a


མོ། །དེ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར་ངོ༷་ཤེས༷་པ༷་ལ༷ས་ནི༷་ཡིག༷་འབྲུ་དང་གཟུགས་སོ༷གས་སྔ་ཕྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཡིན་གྱི་དོན་གཅི༷ག་ཏུ༷་ངེས༷་པ༷་མེ༷ད་དེ། དོན་གང་ཞིག་སྔོ༷ན་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་དྲ༷ན་པ་ལ༷ས་ད་ལྟ་མཐོང་བཞིན་པ་ལ་སྔ་མ་
དེ༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་སུ་སྒྲོ་འདོ༷གས་པ་མེ༷ད་པ༷ར་སྔར་གྱི་དེ༷་ཉི༷ད་ནི༷་ད་ལྟའི་འདི༷འོ་ཞེས༷་བྱ་བ༷ར༷་ཤེ༷ས་པ༷་མེ༷ད་ལ། དེ་འདྲའི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ༷་ཡང༷་ཇི༷་ལྟར༷་དབ༷ང་པོ་ལས་སྐྱེས༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ། སྔར་གྱི་ཡུལ་ད་ལྟ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དབང་ཤེས་ཀྱིས་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། མིང་སོགས་སྦྱར་
ནས་འཛིན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཤེས་པ་དུས་མི་མཉམ་པས་ཤེས་པ་སྔ་མ་མྱོང་བ་བཀག་ནས། ད་ནི་གཉིས་པ་དུས་མཉམ་གྱི་ཤེས་པ་དགག་པ་ལ། ཁས་བླངས་རིགས་པར་འགལ༷་ཚུལ་བརྗོད། །ཚུལ་དེས་གཞན་ཡང་ཁེགས་པའོ། །དང་པོ། དུས་
སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་མིན་ཡང་སྒྲ་སོགས་ཤེས་པ་དེ་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་གིས་མྱོང་བར་ནི་སྨྲ་མི་ནུས་ཏེ། ཁས་བླངས་དང་རིགས་པ་གཉིས་ཀ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དོན༷་མྱོང་བ་དང༷་ཤེས༷་པ༷་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ༷་ཤེས་པ་གཞན་དག༷་དུས་
མཉམ་པར་ཅི༷ག་ཅར༷་འབྱུང་བར༷་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལའང་འདོ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ། རྒྱུད་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་ཤེས་རེ་རེ་བ་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཞིང༷་། རིགས་པས་བརྟགས་ནའང་དོན༷་སྔོན་པོ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་དང༷་། དེ་མཐོང་ཤེས་པའི༷་རྣམ་པར་སྣང༷་བ་དག༷་སོ༷་སོ༷ར་
ཡན་གར་དུ་སྔོ་སེར་བཞིན་མ་འདྲེས་པར་རྟོག༷ས་པའ༷མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའང༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བློ་མ་འཁྲུལ་པས་ཇི་ལྟར་བརྟགས་ཀྱང་ཡུལ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཤེས་པ་ཡན་གར་བ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་དམིགས་སུ་མེད་ན་མ་དམིགས་བཞིན་ཡོད་ཅེས་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བྱ། སོ་སོར་
20-1-348b


མ་འདྲེས་པར་ཡོད་ཀྱང་དོན༷་དུ༷་སྣང༷་བའི༷་རྣམ༷་པར་ཤེས་པ་ཡན་གར་བ་དང༷་། ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི༷་དོན༷་འབ༷འ་ཞིག༷་སྟེ་ཡན་གར་བ་དེ་གཉིས་ཀ་སོ་སོར་སྣང་མི་དགོས་ཏེ། བློ༷་ཡི་རྣམ༷་པ་གཅི༷ག་གི༷ས་བཟུང༷་སྟེ་ཐ་དད་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་མྱོང་བའི་སྐབས་ན་སྔོན་པོའི་སྣང་བ་ལས་སྔོ་འཛིན་གྱི་
སྣང་བ་ལོགས་སུ་མི་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མི༷ན་ཏེ༷་བློ་མ་འཁྲུལ་བས་ཐ་དད་དུ་མ་དམིགས་ན་དོན་དེ་དག་ཀྱང་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པར༷་ཐལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གལ་ཏེ་བློས་ཐ་དད་དུ་མ་དམིགས་ཀྱང་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པར་སེམས་ན་སྐྱེས་བུ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཡང་དུས༷་མཉམ་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་
ཡུལ་དང་དེ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་མེད་པ་གཉིས་དུས་མཉམ་པར་རྗེན་ཅེར་དུ་ཡུལ་དུ་སྣང་ན་ཀ་བུམ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་གཉིས་པོ་མ་འདྲེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ་མཐོང་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྔོ་འཛིན་དེའང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་མྱོང་བ་དང་ཡུལ་ཅ༷ན་གྱི་ཚུལ་དུ་མི་སྣང་བར་སྔོན་པོ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དུ་སྣང་
བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་སོ་སོར་མ་འདྲེས་པར་ལེ༷གས་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱིས༷་མྱོང༷་བ༷་སྔོན་དུ་སོང་ནས་ལེག༷ས་པ༷ར་རྟོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་དོན༷་དང༷་དོན༷་ཤེས༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ༷་དག༷་ཕྱི༷་ནས༷་ཇི༷་ལྟར༷་སོ༷་སོ༷ར་ཁ་ཕྲལ་ཏེ་དྲ༷ན་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་གར་དུ་དྲན་པ་དང་མྱོང་བ་
གཉིས་ཀ་མི་སྲིད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡན་གར་དུ་མྱོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སོ་སོར་མ་འདྲེས་པར་དྲན་པ་ཡང་སྲིད་དོ། །འདི་བློས་དོན་དང་ཤེས་པ་ཐ་མི་དད་པར་བཟུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་སོ་སོར་དྲན་དུ་མེད་ཀྱང་རང་ལྡོག་ནས་སོ་སོར་དྲན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་དུའང་བཤད་པ་ཡོད་དོ། །འོ་ན་
སྔོན་པོ་དྲན་པ་བཞིན་དུ་སྔོ་འཛིན་དྲན་པ་ཡོད་པར་རང་གིས་ཀྱང་འདོད་པ་མིན་ནམ་སྙམ་ན། དེ་ཤིན་ཏུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡན་གར་བ་དྲན་པ་ནམ་ཡང་མི་འདོད་མོ༷ད། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་དྲན་པ་ཡོད་ཀྱི་ཁ་ཕྲལ་ཏེ་དྲན་པ་ནི་གཉིས་ཀར་མེད་དོ། །དེས་ན་ཡུལ་དྲན་ཞེས་
20-1-349a


བརྗོད་ཀྱང་དོན་ལ་སྔར་གྱི་རང་བློའི་རྣམ་པ་གང་མྱོང་བ་དེ་དྲན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཡུལ་རྗེན་ཅེར་དུ་མྱོང་མི་སྲིད་པ་ལ་རྗེན་ཅེར་དུ་དྲན་པའང་ག་ལ་སྲིད་དེ་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ནོ། །གཉིས་པ། དོན༷་སྔོན་པོ་དང༷་དོ༷ན་ཏེ་སྔོ་འཛིན་གྱི༷་ཡུལ་ཅན་ཡི༷ད་ཀྱི་བློ་དག༷་གི༷་མྱོང༷་བ༷་གཉིས་པོ་
རིམ༷་བཞི༷ན་སྐྱེ༷་བ༷་སྟེ་སྔོན་པོ་མྱོང་བ་དང་སྔོ་འཛིན་མྱོང་བ་སྤེལ་ནས་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ལུགས་ལ༷འ༷ང་སྔོན་པོ་ཁོ་ནའི་སྣང་བ་བར་མ་ཆད་པར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་དང་སྔོན་པོའི་སྣང་བ་སྤེལ་མར་སྐྱེ་དགོས་པས་ན་དོན་སྣང་དང་ཤེས་སྣང་གཉིས་ཏེ་སྣང༷་བ༷་སྣ༷་ཚོག༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་རང་བཞིན་
དུ་ཐལ་བར་བརྩ༷ད་པའི༷་སྐྱོན༷་འདི༷་གདོ༷ན་པར༷་དཀ༷འ་སྟེ། དུས་མཉམ་པ་ལ་དོན་སྣང་བློ་སྣང་ཐ་དད་པར་སྔོ་སེར་བཞིན་དུ་དུས་མཉམ་དུ་སྣང་ཞིང་སྤེལ་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སྤེལ་ནས་སྣང་བར་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་འདི༷་ལྟར༷་ཡུལ་མྱོང་བ་ན་སྔོ༷ན་པོ༷་ལ༷་སོག༷ས་པ༷འི་ཡུལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་དེའི་རྣམ༷་པ་
གཅི༷ག་ཉི༷ད་དམ༷། དེ་མྱོང༷་བ༷་གཅི༷ག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་རྟོག༷ས་ཀྱི༷་སྔོ༷ན་པོ༷ར་སྣང༷་བ༷་ཡི་བློ་ནི༷་མྱོང༷་བ་ལ༷་མྱོང༷་བ༷་ཡི་བློ་གཞན་ཡོད་པ་མ༷་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་གཅིག་ཉིད་སྣང་བ་ལས་ཡུལ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མ་དམིགས་ལ། སྔོ་འཛིན་གཅིག་པུ་ལས་མྱོང་བྱེད་གཉིས་སུའང་མ་དམིགས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དུས་མཉམ་པའི་བློ་མྱོང་གཞན་འདོད་དགག་པ་འདི་སྐོར་འཆད་ལུགས་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཀྱང་འདི་ཁོ་ན་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་དྲན་པའི་རྟགས་ཀྱིས་རང་རིག་སྒྲུབ་པ་ལ་མ་ངེས་པའི་ལན་སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཏབ་ནས། འདི་ནས་བརྩམས་
ཏེ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་གཞུང་ནས་བསྟན་པའི་ལན་གསལ་པོར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཉིས་པ་ཤེས་རིམ་དྲན་པ་ལས་འགྲུབ་པ་ལ། དྲིས་ཤིང་དེ་ལ་ཐལ་བ་བརྗོད། །དེའི་ཉེས་སྤོང་ལན་དགག་པ། །དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་
20-1-349b


དེའི་ཁྱབ་བསྒྲུབ། །དང་པོ། ཤེས་པ་སྔ་མ་ཤེས༷་པ་གཞན༷་གྱིས༷་རྗེས༷་སུ་མྱོང༷་བར༷་འགྱུར༷་བ༷་དེ༷་ལ༷འང༷་ཕྱིས་སུ་དྲ༷ན་པ༷་སྐྱེ་བར་མཐོང༷་ན༷། ཤེས་པ་ཕྱི་མ་དེ༷་ནི༷་ཤེས་པ་གང༷་གིས་མྱོང༷་བ༷་ཡི༷ན་ཞེས་རང་རིག་མི་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་འདྲི་བར་མཛད་པའོ། །དེ་ལ་ལན་དུ་
གལ༷་ཏེ༷་དེ༷་ཡང༷་རང་གི་རྗེས་ཐོག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་གཞན༷་གྱིས༷་མྱོང་ངོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་ཤེས༷་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་རི༷ག་པར་བྱེད་པའི་བློ་རྣམས་ཕྲེང༷་བ༷་བཞིན་གཅིག་གི་རྗེས༷་སུ་གཅིག་འབྲེལ༷་བ་ཅ༷ན་དུ་སྐྱེ་ན། བློ་ཕྱི་མ་འདི༷་དག་གི་སྐྱེད༷་བྱེད་གཟུང་དོ༷ན་དེ་ནི༷་གང༷་ཞིག༷་ཡི༷ན་ཞེས་དྲིས་
པ་ན། གལ༷་ཏེ༷་སྔ༷་ལོགས་དེ་མ་ཐག་པའི་བློ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། བློ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་གི་སྔ་མ་དེ་ཁོ་ན་འཛིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ༷་གཞ༷ན་ལ༷་ནི༷་འཕོ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ལ་ཁྱབ་པའང་ཡོད་དེ། བློ་རང་གི་གཟུང༷་བའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི༷་གྱུར༷་པ༷་སྟེ་གཟུང་དོན་
ཡིན་པར་གྱུར་པ་རང་གི་སྔ་ལོགས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེ་བ༷ར་སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་དུ་གྱུར་པའི་བློ་དེ༷་དག༷་མི༷་འཛི༷ན་པར༷་ནི་ཤེས༷་པ་ཕྱི་མ་ཅི༷་ལྟར༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་གཞན༷་ནི༷་འཛི༷ན་པར༷་འགྱུར༷་ཏེ། བསྐལ་པའི་བར་དུ་རང་གི་བློ་ཁོ་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བློ་ཀུན་
མྱོང་བའི་དབང་བྱས་ལན། །ཐ་མ་མི་མྱོང་འདོད་པའི་ལན། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་འཕོ་བའི་ལན། །དོན་ཤེས་ཅིག་ཅར་འཛིན་ལན་དགག །དང་པོ་ལ། ཕྱི་ཡི་དོན་གྱིས་གེགས་བྱས་ལན། །སྔ་བློའི་ནུས་པ་ཟད་པའི་ལན། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་
དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། ནང་གི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་འཛིན་པར་མ་ངེས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཚེ་དེ་ལ་འཕོ་བས་ན་ཕྱི་དོན་གྱིས་ནང་བློ་བརྒྱུད་མར་འཛིན་པ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ་ཟེར་ན། དེ་མི་འཐད་དེ་ཤེས་པ་སྔ་མ་བདག༷་ཉིད་ལ༷་དམིགས་པའི་ཤེས༷་པ་གཞན་
20-1-350a


བསྐྱེ༷ད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ༷་ནུས་པ་ངེས༷་པ༷འི་ནང༷་གི༷་ཡ༷ན་ལག༷་སྟེ་བློ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི༷་རྟག་ཏུ་གནས་བཞིན་དུ། དེ༷་དག༷་ལ༷་གཞ༷ན་ཕྱི༷་ཡི༷་ནི༷་ཡ༷ན་ལ༷ག་སྟེ་བློ་ཡི་གཟུང་དོན་གཟུགས་སོགས་གང༷་གིས༷་གེ༷གས་བྱེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ་མི་འགྱུར་པར་ཐལ། ཤེས་
པ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ནི་བློ་སྔ་མ་ཡོད་ཅིང་བློ་ཕྱི་མ་དང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་དེ་ལས་གཞན་མེད་པའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་རུང་བ་ན་གནས་པའི་སྔོན་པོ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དོན་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག །དོན་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག །དང་པོ། ཕྱི་དོན་
ཉེ་བས་གེགས་བྱེད་ཅི་སྟེ་མི་ནུས་སྙམ་ན། གཟུགས་སོགས་ཕྱི༷་རོ༷ལ་གྱི་དོ༷ན་ནི༷་བློའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཉེ༷་བ༷ས་ཀྱང༷་བློ་སྔ་མ་འཛིན་པ་དེ༷་ལ༷་གེག༷ས་བྱེ༷ད་པར་ནུས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་ལས་ཀྱང་ཉེ་བའི་གཟུང་དོན་ནང་གི་ཡན་ལག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན༷་དུ་ནང་གི་གཟུང་དོན་
ཡོད་ཀྱང་ཡུལ་ཉེ་བས་གེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ༷་ནི༷་ཉེ༷་བ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ན༷་གང་ཟག་འགས༷་ཀྱང༷་རང་གི་བློ༷་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་བས་ན། ཡུལ་གར་གྱི་ལྟད་མོ་སོགས་མཐོང་བའི་སྐབས་ཀྱི་རང་བློ་ཇི་ལྟར་དྲན་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༷། །ཕྱི་
དོན་མི་ཉེ་བའི་གནས་སྐབས་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། ཕུང་ལྔ་ཡོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཕྱི་དོན༷་དེ༷་ཉེབ་མི༷ན་པའི༷་གན༷ས་སྐབ༷ས་འགའ༷་ཡང་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པ་དེས༷་ན༷་རང་གི་བློ་གཏན་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་ལ། རྩ༷་བ༷་མྱོང་བ་ནི༷་མེ༷ད་ན༷་ཁོ་བོའི་བློ༷་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བློ་སྔ་མ་ཡི༷་དྲ༷ན་པ༷་ཡ༷ང་མེ༷ད་
པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་འདི་འདྲའི་འདོ༷ད་པ༷་འདི་ནི་ཨ༷་རེ༷་མཛེ༷ས་སོ་ཞེས་དཔྱད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། འད༷ས་མ་འོངས་སོ༷གས་ཀྱི་དོན་དུ་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་གང༷་དག༷་ལ༷་ཕྱི་རོལ་གཟུང་དོན༷་ཉེ༷་བ༷་ནི༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པ་དེ་ལ༷་ཡུལ་རང་མཚན་ཉེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་
20-1-350b


ཤེས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕོ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་ནི༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་འདས་སོགས་ད་ལྟ་རང་མཚན་ཡུལ་དུ་མེད་པའི་དོན༷་ལ༷་སེམས་ཀྱིས་དཔྱོ༷ད་པ༷་ནམ་ཡང་མི༷་སྲི༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་སྔ་བློའི་ནུས་པ་ཟད་པའི་ལན་ལ། དངོས་ལས་ནུས་གཞན་འདོད་པ་དགག །གྲུབ་དོན་རང་གི་
ལུགས་བཞག་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྔ་བློའི་ནུས་པ་སྤྱི་ཟད་དགག །བྱེ་བྲག་གཟུང་ནུས་ཉམས་པ་དགག །དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་བློ་སྔ་མ་དེས་བདག༷་ལ༷་དམིགས་པའི་ཤེས༷་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེད༷་པ༷འི་ནུས༷་པ༷་ཅི་ཙམ་
ཡོད་པར་བློ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་ནས་རི༷མ་གྱིས༷་ཟ༷ད་པ༷་ན༷་གཟོད་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ༷་གཞན༷་ལ༷་ནི༷་འཕོ༷་ཞིང་འཛིན་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། གཉིས་པ་ལན་ལ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། དེ་ལྟ་ན་བློ་སྔ་མ་ལས་འཕོས་མ་ཐག་པའི་དོན༷་འཛིན་པའི་བློ༷་དེ༷་ནི༷་དེ་མ་ཐག་
པའི་བློ་གང་ལ༷ས་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། རང་གི་སྔར༷་གྱི༷་བློ༷་ནི༷་ནུས་པ་ཟ༷ད་པར་འདོད་པས་ན༷་གང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཟད་པ་དེ་ནི་ཚིག་པའི་ས་བོན་བཞིན་དུ་རྒྱུར་མི་རུང་ངོ་། །དེས་ན་དེའི་རྗེས་ཐོག་གི་བློ་དེ་དོན༷་ལ༷་ཡང་འཕོ༷་བར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ༷། བློ༷་སྔོ༷ན་མ་དེ་མ་ཐག་ལ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་
པའི་ནུས་པ་མེད་པ༷ར་བློ༷་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན། ཡུལ་གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་ཉེ་བར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཡིད་གཟུགས་མཛེས་ལྟ་བུའི་དོན༷་གཞན༷་ལ་ལྷག་པར་ཆག༷ས་པས་སྒྲ་སོགས་གཞན་གྱི་ཤེས༷་པ་སྐྱེ་བའི་ཡིད་བྱེད་དེ་མ་ཐག་པ་ནུས༷་པ་ཉམ༷ས་པར་
བྱས་པ་ན༷་ཤེས༷་པ༷་གཞན་དེ་དག་ཡུལ་ཡོད་ཀྱང་སྐྱེ༷་བ༷་མ༷་རྟོག༷ས་པ་སྟེ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། འཐད་པ་རང་གི་རྩོད་སྤང་བརྗོད། །མི་འཐད་གཞན་ལུགས་དགག་པའོ། །དང་པོ་ཡིད་ཤེས་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དེའི་མཐུས་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་གཞན་སྐྱེ་
20-1-351a


པ་དང་མི་སྐྱེ་པ་དེས་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་ཤེས་དྲུག་གི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ཀུན་གཞི་ཡོད་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མ་མཐོང་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཀུན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཡིད་ཁོ་ནར་འགྱུར་
རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེར་ལེན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལས་ཅི༷ག་ཅར༷་རི༷གས་མི་མཐུན་པའི་འཇུག་ཤེས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་ཡ༷ང་། ཡིད་གཟུགས་ལ་ལྷག་པར་གཏོད་པ་ལྟ་བུ་ཤིན༷་ཏུ་གས༷ལ་བའི༷་སེམས་གཅི༷ག་གི༷ས་འཇུག་ཤེས་གཞན་འབྱུང་པའི་ནུས་པ༷་སྐབས་
དེར་ཉམ༷ས་པར༷་བྱས༷་པ༷འི་ཕྱིར༷་གནས་སྐབས་དེར་ཀུན༷་གཞི༷་ཡི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འཇུག་ཤེས་གཞ༷ན་འབྱུང༷་བ༷་མི༷ན་ཏེ། རླབས་རྒྱ་མཚོ་ལས་འབྱུང་ཡང་བས་རང་གི་གཡོབ་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཀུན་གཞི་ཡོད་ན་འཇུག་ཤེས་རང་རང་གི་དེ་མ་
ཐག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཅི་རིགས་པར་སྐྱེ་བ་ཅིས་ཤེས་སྙམ་ན། འཇུག་ཤེས་ཕྱི་མ་རྣམས་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་སྐྱེ་བ་དེ༷་ལྟ༷་མི༷ན་པར་ཀུན་གཞི་གཅིག་པུ་ལས་འབྱུང་ན༷། ཡི༷ད་སྔ་མའི་འཇུག༷་པ་ནི༷་མཚུང༷ས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལ༷་ཡི༷ད་ཕྱི་མ་གཞན༷་ལྟོས༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་ལ། དེ་ལྟ་ན་
རྟག་ཏུ་མ་ངེས་པར་དུ་མར་སྐྱེ་དགོས་ནའང༷་ཡི༷ད་ཀྱི་ཤེས༷་པ་ནི་སྔ་མ་སྔ་མ་དང་མཚུངས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རི༷མ་བཞི༷ན་དུ་སྐྱེ༷་བ་ལས་མང་པོ་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་བས༷་ཀྱང༷་ཕྱི་མ་སྔ་མ་ལ་རིམ་བཞིན་ལྟོས་པ༷་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ༷་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་དག་གི་ཤེས་པ་ཐམས་
ཅད་རྟག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བའི་ལུགས་འདོད་པ་བརྗོད་པ་ལ། རྟག་གཅིག་ཡིད་ལས་སྐྱེ་བ་དགག །བདག་ཡིད་ལྡན་ལས་སྐྱེ་བ་དགག །འདུ་བྱེད་དག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག །དང་པོ། བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ན་རེ། ཡི༷ད་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་དང་
20-1-351b


རྟག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གཅི༷ག་པུ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་སྣའི་དབང་པོ་ནས་ཞུགས་ཏེ་གཞ༷ན་དྲི་ལ༷་ནི༷་ཆག༷ས་པ༷་ན་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གཞ༷ན་ལ༷་མི༷་འགྲོ༷་སྟེ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཅིག་འཛིན་པའི་ཚེ་དབང་ཤེས༷་གཞ༷ན་མི༷་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། ཉེར་ལེན་སྔ་མའི་ནུས་པ་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་
འཐད་པ་མི༷ན་ཏེ་སྐབས་ལ༷་ལ༷ར་རྐྱེན་ཚང་བ་ན་འཇུག་ཤེས་དྲུག་པོ་ཅི་རིགས་པར་ཅིག་ཅར༷་འབྱུང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །འདི་ལྟར་འཇུག་ཤེས་རྣམས་ཡུལ་འཇུག༷་པ་མཚུང༷ས་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་ཡིད་གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་མཚུང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་དུས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱི་ཚེ༷་ན་ཡུལ་གཅིག་ལས་
གཞ༷ན་རྟོག༷ས་པར་མི༷་འགྱུར༷་ན་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །མཚུངས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་ན། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་གསལ་མི་གསལ་ཉེ་རིང་སོགས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང་། ཡུལ་ལ་ལྟ་བ་པོའི་སྒོ་ནས་གཅིག་ལ་ལྷག་པར་དོན་དུ་གཉེར་ནས་ཡིད་གཏོད་པ་སོགས་
ཀྱི་མི་མཉམ་པ་མེད་ན་འཇུག་པ་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། བྱེ་བྲག་པ་ན་རེ། བདག༷་དང་ཡི༷ད་གཉིས་པོ་ལྡན༷་པ༷་ཙམ༷་ལ༷ས་ནི༷་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ༷་ཡི་དེ་མ་ཐག་པ་ལ་ལྟོས་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན༷འང༷་ཤེས་པ་མ་ལུས་པ་ཅི༷ག་ཅར༷་སྐྱེ་བ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་འགྱུར་མེད་རྟག་ཏུ་
ཚངས་བས་སོ། །ཁོ་ན་རེ། བྱེད་པ་རྒྱུ་ཡིད་གཅི༷ག་ལ༷ས་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ༷་བ༷་འབྲས་བུའང་གཅིག་ལས་དུ་མ་ལྷན་ཅིག་མི་བྱེད་དེ། སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱ་བ་རེ་རེ་ལས་མང་པོ་གཅིག་ཅར་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ནའང༷་། དེར་མ་ངེས་ཏེ་གལ་ཏེ་ངེས་ན་
ཅི༷་ལྟར༷་མ༷ར་མེ༷་གཅིག་སྐྱེས་བུ་དུ་མས༷་དུས་གཅིག་ཏུ་མཐོ༷ང་སྟེ། བྱེད་པ་རྒྱུ་མར་མེ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་མིག་ཤེས་དུ་མ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་གཅིག་ཁོ་ནར་ངེས་པ་ནི་བྱེད་པ་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་མ་ངེས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་གཅིག་པོ་དེས་
20-1-352a


གནས་སྐབས་གང་དུ་བྱ་བ་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་མི་བྱེད་པར་ངེས་ན། རྒྱུ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་རིམ༷་གྱིས༷་ཀྱང༷་ཤེས་པ་དུ་མ་སྐྱེད་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། བྱེད་པོ་གཅིག་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པའི་ངེས་པ་ཁས་བླངས་པ་གང་ཞིག བྱེད་པོ་གཅིག་པུ་དེ་ལ་ཕྱིས༷་
ཀྱང༷་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་བྱེ༷་བྲག༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་དེ་རྟག་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་དང་པོའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ལས་མི་གཡོ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་པ་འདི༷ས་རྒྱང་འཕེན་པས་ལུས་གཅིག་བློ་དུ་མའི་རྒྱུར་འདོད་པ་དང་། གྲངས་ཅན་པས་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས༷་བུ་བློའི་རྒྱུར༷་འདོད་པའང་
མི་འཐད་པར་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་གནོད་པའི་རིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ། གལ༷་ཏེ༷་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་འདུ༷་བྱེ༷ད་པ་ཞེས་པ་ལ༷ས་བློ་རེ་རེ་འབྱུང་བར་ངེ༷ས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ངེས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་མིན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ་འདྲའི་འདུ་བྱེད་
ཅེས་པ་དེ་རྟག་པ་ཞིག་གམ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། གོང་དུ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་སོ་ན་གནས་ཤིང་། །གཉིས་པ་ལྟར། འདུ་བྱེད་དེ༷་སྔ་ན་མེད་པ་ཕྱིས༷་སུ་འབྱུང་ན་དེ་རྒྱུ་ག༷ང་ལ༷ས་བྱུང་བ་ཡིན། བློ༷་སྔ་མ་ཉི༷ད་ལ༷ས་འབྱུང་ངོ་ཞེ༷་ན༷། བློ་ཡི་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བློ་ཕྱི་
མ་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་མོ༷ད་དེ་ནི་འ༷དོད་པ༷་ཉི༷ད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་གཟུང་ནུས་ཉམས་པའི་ལན་འགོག་པ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ། བློ་སྔ་མ་ཕྱི་མའི་ཉེར་ལེན་ཡིན་ཡང་གཟུང་དོན་མིན་པར་གྱུར་ནས་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་དོན་ལ་འཕོའོ་ཟེར་ན་
མི་འཐད་དེ། གཟུང༷་བ་ལ༷་ནི་ཤེས་པས་གཟུང༷་དོན་ཡིན་པ་ཙམ་ཉི༷ད་ཡུལ་ཅན་དེའི་སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་ཡིན་པ་ལ༷ས་གཞ༷ན་པའི་གཟུང་བ་ཞེས་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མིན༷་ལ། རང་འཛིན་ཤེས་པ་རང་འདྲའི་རྣམ་པར་དངོས་སུ་སྐྱེད༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ཉི༷ད་གཟུང་བའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་གྱི། གཟུང་བ་ལས་
20-1-352b


གཞན་པའི་རང་འཛིན་སྐྱེད་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བར་མི་ནུས་ཤིང་། གང་ཤེས་པ་ལ་རང་ཉིད་སྣང༷་བ༷་ཡིན་ན་གཟུང༷་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་པ་མེ༷ད་ལ། ཤེས་པ་སྔ་མ་ཕྱི་མ་ལ་སྣང་དུ་རུང་བར་ནི་ཁྱོད་འདོད་ཅིང་ཤེས་པ་ཆ༷་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་ཕྲ༷་བ༷་དང་
རགས་པ་སོག༷ས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྔར་དང་མི་འདྲ་བར་སྣང་མི་རུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་བཞག་ཏུ་མེ༷ད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་གཟུང་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་དམ་བཅའ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སྣང་བ་གཟུང་བ་ཞེས་པ་འདི་ཡུལ་དབང་བར་གྱིས་སྣང་བས་མ་ངེས་ཞེ་ན། དེ་གཟུང་བ་
ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་དུའང་བཤད་པ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། གཟུང་ལས་གཟུང་སྐྱེད་གཞན་མིན་བསྟན། །དེ་ལ་མ་ངེས་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། མྱང་བྱ་སྔ་བློའི་ནུས་པ་གཉིས་ཏེ། མྱོང་བྱེད་བློ་ཕྱི་མའི་གཟུང་དོན་དུ་གྱུར་པའི་ནུས་པ་དང་། ཕྱི་བློ་
སྐྱེད་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ནུས་པ་གཉིས་ལས། སྐབས་འགར་གཟུང༷་བའི་ནུས༷་པ༷་ཉ༷མས་པར་འགྱུར༷་གྱི་བློ༷་ཕྱི་མ་སྐྱེད༷་པར་བྱེ༷ད་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་ནུས་པ་གཞན༷་ཉམས་པ་མིན༷་ནོ་ཞེ་ན༷། སྔ་བློ་དེ་བློའི་ཡུལ་ཡིན་ནམ་མིན། གལ་ཏེ་མིན་ན་ནི་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ལ་
ཡུལ་ཡིན་ཞིང་གཟུང༷་བའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡོད་པ་ཅ༷ན་ལ༷་ནི༷་གཟུང༷་བ་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ལ༷ས། སྐྱེད༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ནུས་པ་གཞ༷ན་དུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེ༷ད་དེ༷། འདི་ལྟར་གཟུག༷ས་སོ༷གས་ཀྱང་གཟུང་བ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་རང་བློ་སྐྱེད་པ་དེ༷་ལྟ༷་མིན༷་པ༷ར་གྱུར་ན་ནི༷་གཟུགས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོས་
རང་འཛིན་གྱི་བློ༷་ལ༷་དངོ༷ས་སུ༷་ཕ༷ན་འདོ༷གས་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར་ནའང་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་གཟུགས་རང་ཉིད་བློས་གཟུང༷་བར་བྱ་བ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་རང་བློ་བསྐྱེ༷ད་པ་ལ༷ས་གཟུགས་སོགས་འདི༷་ཡི༷་རང་བློ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་དེ༷་ཡི་དངོ༷ས་པོར་ངེས༷་པ༷་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཞན༷་ཅི༷་
20-1-353a


ཞིག་ཡོ༷ད་དེ། གཟུང་བ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱི་རང་བློ་མི་བསྐྱེད་ལ་གཞན་པའི་ནུས་པ་འདིས་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཚད་མས་དམིགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ནང་གི་བློ༷་ཐམས་ཅད་ལ༷འ༷ང་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ༷་ཡོ༷ད་པ་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར༷་ཡུལ་ལ་འཕོ་ཁ་མའི་བློ་
སྔ་མ་དེ༷་ཡ༷ང་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ༷་ཉི༷ད་དུ་རྣམ༷་པར་གན༷ས་ཀྱི་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་འདིའི་རང་འཛིན་གྱི་བློ་མི་བསྐྱེད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཡིན་ཏེ་བཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་སྔ་བློ་གཟུང་བ་ཡིན་ན་རང་འཛིན་པ༷་བློ་ཕྱི་མ༷་ཡི༷་ནི༷་ཉེར་ལེན༷་ཡིན་པ་དང༷་། དེས་
མྱོང༷་བར་བྱ་བ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སེམ༷ས་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱི༷་གཟུང༷་དོན་དུ་གྱུར་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་དགོས་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་དོན་ལ་ནི་གཟུང་དོན་ཡིན་པ་ལས་ཉེར་ལེན་ཡིན་མི་དགོས་ལ། ནང་གི་བློ་དུས་མི་མཉམ་པའི་བློ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ལ་ནི་ཉེར་
ལེན་མིན་པ་མྱོང་ཚུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཉེར་ལེན་ཙམ་ནི་སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་སེམས་དེ་ཉེར་ལེན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལས་སྐྱེ་བར་བྱེ་སྨྲས་འདོད་པས་དེ་ཁོ་ནས་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འགྲོ་ལ། མྱོང་བ་ཙམ་ནི་གཞན་སེམས་ཤེས་པས་མ་ངེས་པར་
འདོད་པས་མྱོང་བ་དང་ཉེར་ལེན་ཉིས་ཚོགས་ནང་རང་གི་སེམས་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་འོས་མེད་པར་དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་གྲུབ་ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། གཟུང་མིན་གཟུང་བས་མ་ངེས་སྤང་། །གཟུང་བ་གཟུང་མིན་མ་ངེས་སྤང་། །དང་པོ། ཕྱི་དང་
ནང་གི་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་བཤད་པའི་དོན་འདི་མི་འཐད་དེ། ཕལ་པས་གཟུང་བྱ་མིན་པ་ཡང་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། ཕྲ་བ་རྡུལ་དང་། དྭང་བ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་། ཆོད་པ་དང་བསྐལ་པའི་ཕྱི་དོན་རྣམས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པའི་གཟུང་དོན་དུ་
20-1-353b


འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་བ་གཟུགས་སོགས་དང་ནི། ནང་རང་གི་སེམས་ལ་དེ༷་ལྟར༷་གཟུ༷ང་བའི༷་རང་བཞིན་ཡིན་མིན་གྱི་མཚན་ཉི༷ད་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ༷་འདི༷་ནི་མ་དག༷་པའི་བློ༷་ཅ༷ན་ཕལ་པ༷་དག་གི་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་ལ་ལྟོས་
ནས་དེའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་མི་འགྱུར་དཔྱད་ནས། འགྱུར་བ་ལ༷་གཟུང་དོན་དུ་བརྗོད་པ་ཡི༷ན་གྱི༷་རྣལ་འབྱོར་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་འདས་ཀྱི་དོན་མཐོང་ནུས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དག་པའི་རྣལ་འབྱོར༷་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག༷ས་པ༷་ཚུར་མཐོང་གིས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པ་ཡིན་
པས་དེའི་མཐོང་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དམུས་ལོང་གིས་མིག་ལྡན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྔར་གཟུང་བ་ཡིན་ཀྱང་ཕྱིས་གཟུང་བྱ་མིན་པར་གྱུར་པ་ཡོད་དེ། ཉེ་བ་རིང་དུ་སོང་བ་དང་། 
རགས་བ་ཕྲ་བར་སོང་བ་དང་། བར་དུ་སྒྲིབ་པས་ཆོད་ནས་བསྐལ་བར་གྱུར་པའང་ཡོད་པས་སོ་སྙམ་ན་ཡང་། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷་ཕྲ༷་བ་དང་སྒྲིབ་པ་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡི༷ས་སྔར་དབང་བློས་མངོན་སུམ་གཟུང༷་བ༷་ཡང་ཕྱིས་གཟུང༷་བར་བྱ་བ་མིན༷་པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་སྲིད་ན༷འང་
གཟུག༷ས་སོ༷གས་འཛིན་པའི་བློ༷་ལ༷་ནི་སྔར༷་མེ༷ད་པའི་ཁྱད་པར་གང༷་ཞིག་ཕྱིས༷་གསར་དུ་སྐྱེས༷་པ༷་ལས་གཟུང་བ་མིན་པར་འགྱུར་བ་ནི༷་ཅི༷་ཞིག༷་ཡོད་དེ། ཆ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཕྲ་རགས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ནམ་ཡང་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་དུ་
སྐྱེ་བ་ལས་ཕྲ་རགས་མི་འདྲ་བ་གཞན་དང་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་པ་དང་། བློ་ཕྱི་མ་དང་བར་གཞན་གྱིས་མ་ཆོད་པར་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་ཚུལ་གཅིག་ལས་ཉེ་བ་དང་རིང་བའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་མིན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །
20-1-354a


གསུམ་པ་དོན་བསྡུ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ར༷ང་བློ༷་སྔ་མ་བློ་གཞན་ཕྱི་མས་འཛིན༷་པར་འགྱུར༷་ན༷་ནི་དེ༷་མ༷་ཐག༷་པ༷འི་རྒྱུ༷་ཡི༷་སེམ༷ས་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཁོ་ན་རྟག་ཏུ་འཛི༷ན་པར་འགྱུར༷་བ༷་དེས༷་ན༷་དེ་སྤངས་ནས་དོན༷་གཞན༷་ནམ་ཡང་རྟོག༷ས་པར་མི༷་འགྱུ༷ར་
རོ། །གཉིས་པ་གྲུབ་དོན་བཞག་པ་ནི། གཞན་དག་གཟུང་དོན་ལ་གཟུང་བའི་ནུས་པ་དང་ཉེར་ལེན་གྱི་ནུས་པ་ཐ་དད་དུ་མེད་པ་མི་འཐད་དོ་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ནུས་པ་དོན་གཞན་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་གྱི་རང་ལུགས་ལ། ནུས་པ་ཅན་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་ནུས༷་
པ༷་དུ་མ༷་དང་གཅི༷ག་པ་ཞིག་གྲུབ་པ་མེ༷ད་ཀྱང༷་རྒྱུའི་དངོ༷ས་པོ་རྣམ༷ས་ཀྱི་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིའམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་དུ་མས་འབྲ༷ས་བུ་གཅི༷ག་བྱེད་པ་ད༷ང་། རྒྱུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དུ་མ༷་བྱེ༷ད་ཅེ༷ས་སྔར་ཡང་བརྗོ༷ད་ཟིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མཐུ་ཡིན་ནོ། །ག༷ལ་ཏེ་
དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ནུས་པ་དུ་མ་ཐ་དད་དུ་མེད་ན་རྒྱུ་གཅི༷ག་ལ༷ས་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ༷་འབྱུང་བ་མིན༷་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཉེར་ལེན་གྱི་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་ལྟ་བུ་འགའ༷་ཞིག༷་ནི་རྒྱུ་གཅི༷ག་ལ༷ས་འབྲས་བུ་གཅི༷ག་འབྱུང་བར་སྣང་ལ། དེ་ལ་བསམས་ནས་རྒྱུ་གཅིག་
ལས་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་། འབྲས༷་བུ༷་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་མ་ཚོག༷ས་པ་ད༷ག་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ཡིན་གྱི་ཆ་མེད་པའི་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་བ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པས་ན་རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་དོ་ཞེས་དང་། རྒྱུ་གཅི༷ག་
ཀྱང༷་འབྲས་བུ་སོ་སོ་ལ་ལྟོས་ནས་ཉེར་ལེན་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ༷་གཉི༷ས་སུ་འགྱུར༷་བའི་ཕྱི༷ར་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་སོ་སོ་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུ་གཅིག་པུ་དེ༷་ནི༷་འབྲས་བུ་དུ་མ༷་བྱེ༷ད་ཅེས༷་བརྗོ༷ད་དེ། དེ་ལྟར་གཅིག་དང་དུ་
20-1-354b


མར་བརྗོད་པ་ལྟར་ནུས་པ་གཅིག་དང་དུ་མར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་དངོས་པོ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟར་སྐྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་ནུས་པ་ཐ་དད་པ་རེ་རེས་སོ་སོར་སྐྱེད་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་དོན་ཤེས་ཅིག་ཅར་འཛིན་པའི་ལུགས་
འགོག་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་བློ་སྔ་མ་གཅོད་པའི་བློ༷་ཕྱི་མ་གཞ༷ན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན༷་དང་ནི་རྣམ༷་ཤེས༷་སྔ་མ༷་གཉིས་ཀ་ཅིག་ཅར་འཛིན༷་པར་འགྱུར༷་བས་ན་བློ་དང་དོན་གཉིས་ཀ་མ་མྱོང་བའི་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན༷། དོན་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་སྔ༷་ཕྱིར༷་ལན་གཉིས་སུ་སྣང༷་བ༷་ཅན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ཡིད་ཀྱིས་
དཔྱོ༷ད་པ༷་ཡུལ་ལ་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དག་གི་ཡུལ་དོན༷་གཅི༷ག་ལ༷་དམིགས་ཤིང་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་ཅིག་ཅར་མིན་པར་རི༷མ་གྱིས༷་འབྱུང་བ་མཐོང༷་བ༷་ཡི། ཨ་ཨི་ལྟ་བུའི་བརྗོ༷ད་པ༷་ཉིད་ཀྱང་ཅིག་ཅར་རིམ༷་མིན༷་དུ་སྣང་བ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་ཞིང༷་། 
ཨ་ལྟ་བུ་སྔ་མ་གཅི༷ག་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱང༷་ལན་གཉི༷ས་གཉི༷ས་སུ་བློ་ལ་སྣང༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཨ་བདག༷་ཉིད་རིག་པ་ཤེས་པ་སྔ་མའི་དུས་སུ་སྣང་བ་དང༷་ཨ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་རི༷ག་པ་ཕྱི་མའི་དུས་སུའང་ཨ་སླར་ཡང་སྣང༷་བ༷འི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཤེས་པ་སྔ་མ་ནི་ཡུལ་གྱིས་
ཁྱད་པར་དང་ཕྲལ་ནས་གཟུང་དུ་མེད་ལ། ཡུལ་ཅན་སྔ་མ་གསལ་བར་མྱོང་བ་ན་ཡུལ་ཡང་དེས་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་ལྟར་གསལ་གྱི་དེ་གཉིས་ལ་གསལ་མི་གསལ་དང་ཉེ་རིང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྟོག་པའི་བློ་ཡི་གེ་ལ་རིམ་བཞིན་དམིགས་པ་ན་ཡི་གེ་རེ་རེའང་
སྔ་ཕྱིར་ལན་གཉིས་རེ་སྣང་ཞིང་། མིག་ཤེས་སྔ་མ་མྱོང་བའི་བློ་དེས་རང་དུས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་འཛིན་པས་ན་སྔར་གྱི་གཟུགས་དང་ད་ལྟའི་སྒྲ་ཡང་དུས་མཉམ་དུ་སྣང་བར་ཐལ་ལོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་མ་གོད་པར་ཚང་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བློ་གཞན་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་
20-1-355a


ངོར་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་གཉིས་པ་ཤེས་པ་ཐ་མ་མི་མྱོང་བའི་ལུགས་དགག་པ་ལ། དངོས་དང་ཉེས་སྤོང་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ། ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་ལྟར་དཔྱད་པས་རང་བློ་བློ་གཞན་གྱིས་འཛིན་ན་བར་མ་ཆད་པར་དོན་དང་ཤེས་པ་གཉིས་ཀ་མྱོང་
མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་བཟློག་པར་དཀའ་བ་མཐོང་ནས། ག༷ལ་ཏེ༷་བློ་སྔ་མ་སྔ་མ་རིམ་བཞིན་མྱོང་ན་ཡང་རྒྱུན་གྱི་ཐ་མ་ཡུལ༷་གཞན༷་ལ་འཕོ༷་བ༷་ན༷་བློ་སྔ་མ་མྱོང་བའི་སྐད་ཅིག་ཐ༷་མ༷་དེ་ནི་བློ་གཞན་གྱིས་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བ་མི༷ན་པར་ཡུལ་ལ་འཕོ་སྟེ། རང་བློ་བརྒྱུད་མར་མྱོང་ན་ཡུལ་མྱོང་བ་
གཏན་མི་སྲིད་དོ་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཐ་མ་དེ་ནི་ཁང་སྟོང་གི་བུམ་པ་ཡོད་ཀྱང་ཡོད་པར་མ་ཤེས་པ་ལྟར་རང་གིས་རྩ་བ་ནས་མྱོང་བ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེར་མ་ཟད་ཇི་ལྟར་གཞན༷་གྱིས༷་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བ༷་བཞི༷ན་དུ་རང་གི་བློ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་མེ༷ད་པར་ཐུལ་བ༷ར་
འགྱུར༷་ཏེ། ཐ་མ་མི་མྱོང་བ་ནི་ཡུལ་མྱོང་བས་ཡིན་ན་ཡུལ་མྱོང་བ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་སྐབས་ན་བློ་མྱོང་མི་སྲིད་པས་ཡུལ་མྱོང་བའི་སྣང་བ་བར་མ་ཆད་པ་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་རང་བློ་གང་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་མ་མྱོང་བར་འདས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། བློ་རྣལ་དུ་མི་གནས་པའི་སྨྱོན་
པ་ངེས་པ་གསལ་པོར་མི་སྐྱེ་བ་ལའང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱས་ཞེས་དྲིས་ན་སྨྲར་མེད་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཁོ་བོས་འདི་མཐོང་འདི་ཐོས་ཞེས་གཅིག་ཀྱང་དྲན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཤིན་ཏུ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་རང་རིག་པ་མེད་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
བད༷ག་གི་མྱོང༷་བ་ནི་རང་གིས་མངོ༷ན་སུམ༷་ཡི༷ན་ལ། གཞན༷་གྱི༷ས་མྱོ༷ང་བར་འགྱུ༷ར་བ་ནི་རང་གིས་མངོན་སུམ་མ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན༷། རྒྱུ་མཚན་གང༷་གིས༷་མངོན་སུམ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ༷་སྐ༷ད་བརྗོ༷ད་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཡི་དམ་བཅའ་ཙམ་སྨྲ་ཤེས་ཀྱང་། རང་རིག་
20-1-355b


མི་འདོད་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བློ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་རང་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའམ་བདག༷་གིས༷་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་དེ༷་གང༷་ལ༷ས་གྲུབ༷་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མིག་ཡིན་ཀྱང་རང་གིས་མ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་རང་མི་རིག་པར་ཁྱོད་འདོད་པ་མིན་ནམ། གང་མ་མྱོང་བ་དེ་འདི་ལྟ་བུའོ་
ཞེས་ངེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དྲན་པར་བྱེད་དུ་ཡོད་དམ་བསམ་པར་གྱིས་ཤིག །ཁོ་ན་རེ། མིག་རང་གིས་རང་མ་མཐོང་ཡང་བདག་གི་མིག་གསལ་མི་གསལ་ཞེས་རང་གིས་རྟོགས་ནུས་པ་བཞིན་དུ་རང་རིག་དང་རང་གསལ་བ་མེད་ཀྱང་གཞན་རིག་ཅིང་གསལ་བའི་སྒོ་ནས་
རང་གི་ཤེས་པ་རྟོགས་ནུས་སོ་སྙམ་ན། མིག་དབང་ནི་ཤེས་པ་གས༷ལ་བའི་རྒྱུ༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་རིག་པ་དང་གསལ་བའི་ངོ་བོར་མ༷་གྲུབ༷་པ༷ར་ཡང་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གསལ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཐོབ་པར་འགྱུར༷་གྱི༷་གསལ༷་བ༷ར་འདོ༷ད་པ༷འི་སྟེ། ཡུལ་སྔོ་སོགས་
གསལ་བའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འདི་གསལ༷་བ༷་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་མིན༷་ཏེ། ཤེས་པ་གསལ་བ་ཉིད་སྐྱེས་པར་མ་གྱུར་ན་མིག་བེམ་པོའི་རང་བཞིན་ལ་གསལ་བ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ། མར་མེས་བུམ་པ་གསལ་བ་ལྟ་བུའི་གསལ་ཚུལ་དང་བློས་ཤེས་པ་གསལ་བ་
ལྟ་བུའི་གསལ་ཚུལ་གང་ཡང་དེ་ལ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གལ༷་ཏེ༷་ཆོས་གང་ཞིག་རང་གི་ངོ་བོ་གསལ༷་བར༷་མ༷་གྲུབ༷་ཀྱང༷་རང་ཡོད་ཙམ་གྱིས་གཞན་གསལ༷་ན༷་འགྲོ༷་བ་འདི༷་ཀུན་ལ་མི་གསལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་ཐམས་ཅད་གསལ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་
ཅོག་ཀྱང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསལ་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཏེ་རང་མ་གསལ་ཀྱང་གཞན་གསལ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདག་གི་མིག་གསལ་ལོ་སྙམ་པ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་གསལ་བ་ཉིད་རང་རིག་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཐུས་ཡིན་
20-1-356a


གྱི། གཞན་དུ་གཞན་གྱི་མིག་བཞིན་དུ་དེ་གསལ་མི་གསལ་སུ་ཞིག་གིས་རྟོགས་པར་ནུས། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་གསལ་བ་དེ་ཡང་རང་རིག་པས་མ་མྱོང་ན་གསལ་བར་མི་རྟོགས་ལ། མ་རྟོགས་ན་རྒྱུ་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་ཡང་
རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ་དབང་པོ་རང་ཉིད་ནི་ལྐོག་གྱུར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གསལ་བའི་བློ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རང་རིག་ལས་གྲུབ་པ་ཁོ་ནར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་མངོན་སུམ་
གྱི་ལེའུའི་འགྲེལ་བ་བཤད་པའི་སྐབས་ཏེ་གསུམ་པའོ།།    །།དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱི་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་མ་ནོར་བར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་རང་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་། མངོན་སུམ་དང་བཅས་པའི་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ལེགས་པར་སྔོན་
དུ་སོང་ནས། ད་ནི་རང་གིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་དོན་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པར་བཞེད་པས་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་བཤད་པ་ལ། སྒྲུབ་ངག་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་བསྟན། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད། །དང་པོ་ལ། རང་གིས་
མཐོང་བ་སྨོས་པའི་དོན། །དོན་ཞེས་སྨོས་པའི་དགོས་པ་བཤད། །རབ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་དོན་སྨོས་པའོ། །དང་པོ་ལ། ལོག་རྟོག་སྤོང་བའི་དགོས་པ་བསྟན། །དེ་ཡི་འཐད་པ་ལེགས་པར་བསྒྲུབ། །དང་པོ། ཡང་དག་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་ནོར་བའི་
ལམ་ངན་པ་སུན་འབྱིན་པའི་ངག་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱི་འཁྲུལ་བ་སེལ་ཞིང་ཡང་དག་པའི་སྣང་བ་སྐྱེད་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཆོས་བཟང་རིགས་པས་རྣམ་དཔྱོད་བསམ་པ་ཅན། །རྟག་ཏུ་
20-1-356b


བདུད་ཀྱིས་བར་ཆད་བྱེད་པ་མེད། །ཁྱད་པར་རྙེད་དང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན། །མི་འཕྲོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཚུལ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་དང་སུན་འབྱིན་གྱི་ཚུལ་ལས་བརྩམས་ནས་སྟོན་པ་ལ། སྒྲུབ་ངག་སྤྱིའི་
ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚད་མ་མདོ་ལས། གཞན་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི། །རང་གི་མཐོང་དོན་རབ་གསལ་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པས་བློ་སྐྱོན་དོན་སྐྱོན་སྒྲ་སྐྱོན་གསུམ་བསལ་བའི་ཚིག་གི་དོན་རིམ་པར་འཆད་པ་ལ། སྤྱིར་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་གི་སྐབས་འདིར་རང་
གི་མཐོང་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དངོས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། དེ་རྒྱུ་ངག་གི་མིང་དུ་བཏགས་པ་དེ་ལྟ་ན་རི་དྭགས་རྒྱུག་པ་ལ་ལྟོས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་གཞན་དོན་མངོན་སུམ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ངག་དེས་འབྲས་བུ་རི་དྭགས་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་
སྐྱེད་དོ་སྙམ་ན། ཚིག་ཙམ་ལས་མངོན་སུམ་སྐྱེད་པ་ནམ་ཡང་མེད་དེ། ཡོད་ན་དམུས་ལོང་ལ་དུང་དཀར་པོར་བརྗོད་པས་མངོན་སུམ་སྐྱེད་པར་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་རི་དྭགས་རྒྱུགས་པ་ལ་ལྟོས་ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་ལས་རྗེས་དཔག་དངོས་སུ་སྐྱེ་ཞིང་། ངེས་རི་དྭགས་
རྒྱུག་པ་དངོས་སུ་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་ཐོབ་པ་ཡོད་ཀྱང་། སྔོན་དུ་རྗེས་དཔག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་ཅེས་བྱ་བར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་བརྗོད་པ་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་ཡིན་ན་རང་གི་མཐོང་བ་སོགས་ཅིའི་ཕྱིར་
སྨོས་ཟེར་ན། ཐོག་མར་རང་གི་མཐོང་བ་ཞེས་སྨྲོས་པ་ལ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཕ་རོལ་གྱི་ལོག་རྟོག་ཟློག་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན། གཞ༷ན་ཕ་རོལ་པོ་ལ༷་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་བསྟན༷་ཞིང་རྟོགས་པར༷་བྱ་བ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རྒོལ་བ་བད༷ག་ཉིད་ཀྱིས་
20-1-357a


ཚད་མས་མཐོང༷་བ་མིན༷་ཡང༷་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཞ༷ན་དག་གིས་ཁས་བླངས་པའམ་དེ་དག་གིས་འདོད་པའི་ལུང་ལས་གྲུབ་པས་ན། དེས་མཐོང༷་བ༷་ཡང་རྒོལ་བ་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དེའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཅེས༷་གྲངས་ཅན་པ་ཁ༷་ཅིག་གིས་
སྨྲ་བའི་ལོག་རྟོག་དེ༷་སྤང༷་བའི་ཕྱིར༷་སྒྲུབ་བྱེད་མཁན་པོ་བདག༷་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི༷་ཚིག༷་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རུང་བར་མཐོང་བ་མིན་ན་གཞན་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཅི་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གྲངས་ཅན་པ་ན་རེ། 
བློ་དང་བདེ་བ་ཆོས་ཅན། སེམས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཅན་ནམ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་གཟུགས་སོགས་དེ་ཙམ་ལྔ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བཀོད་པ་ལ། དེའི་རྟགས་ཆོས་གཉིས་ཀ་མཐུན་དཔེའི་སྟེང་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་ལས་ཁས་བླངས་པ་དང་
རྟགས་དེ་ནི་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་བློ་དང་བདེ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་ལས་གྲུབ་ཅིང་། སེམས་པ་ཅན་སྐྱེས་བུ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པ་གྲངས་ཅན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་ལེན་ལ། དེ་འདྲའི་སྐྱེས་བུ་དེ་བཅིང་གྲོལ་གྱི་གཞིར་གྱུར་ཅིང་ལུས་འདོར་ལེན་བྱེད་པའི་བདག་ཡིན་པར་
འདོད་དོ། །དེ་ལ་བློ་དང་བདེ་བ་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་གཏན་དུ་འཇིག་པ་ཅན་དུ་སེར་སྐྱ་པ་རང་ལ་མ་གྲུབ་ན་སངས་རྒྱས་པས་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་གྲུབ་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཁོ་རང་གིས་མཐོང་བ་མེད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་མི་འགྲོ་
ལ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་གྲུབ་ན་ཡང་དེས་སེམས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། སེམས་ལྡན་ལ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པ་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་ཞེ་འདོད་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་སེམས་པ་ཉིད་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྟགས་དེ་འདྲས་གང་ཡང་སྒྲུབ་མི་
20-1-357b


ནུས་པ་ཡིན་ཀྱང་རེ་ཞིག་སྐབས་འདིར་རང་གིས་མ་མཐོང་ལ་གཞན་གྱིས་མཐོང་བའམ་འདོད་པ་ཙམ་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཆ་ནས་སྐྱོན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་གྱིས་མཐོང་བ་ཙམ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་བ་དེའི་འཐད་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ། 
མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་རྩོད་སྤོང་གསུམ། །དང་པོ། རང་གིས་ཚད་མས་མཐོང་བ་མིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་སྙམ་ན། གང་རང་གི་ཚད་མས་མ་མཐོང་བ་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་ནི་དེ་དག་གི་ལུང་ལས་བཤད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། དེ་དེ་
བཞིན་དུ་ངེས་པའི་ཚད་མ་རང་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་མིན་པར་ལུང་ཙམ་གྱིས་བྱེད་པར་འགྱུར་ན་དེ་མི་རིགས་ཏེ། དང་པོར་དཔྱད་པ་གསུམ་གྱི་ཚད་མས་ཡོང༷ས་སུ་བརྟག༷ས་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུང་དེ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་མི་
བསླུ་བའི་ལུང་ཡིན་པར་ཁས་འཆེས་ནས་ལུང་དེ་ཡོང༷ས་སུ་ལེ༷ན་པ་ཡིན་པ༷འི་ཕྱིར༷་རྗེས་དཔག་གིས་ལུང་དག་པར་འགྱུར་གྱི་ལུང་ལས་རྗེས་དཔག་དག་པར་མི་འགྱུར་ལ། གཞལ་བྱ་གསུམ་པར་དཔྱོད་པ་ན་དག་པའི་ལུང་ལ་ལྟོས་ཀྱི་གཞན་དུ་རྗེས་སུ་དཔ༷ག་པའི༷་
ཡུལ༷་ལ༷་ལུང་གི་ཚིག༷་ཙམ་ཚད༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ་འདོ༷ད་པ་མ༷་ཡིན་ཏེ། མིག་ལྡན་གྱི་མདུན་འདིར་བུམ་པ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་བྱའི་ཡུལ་ལ་ལུང་གི་ཚིག་ཙམ་ཚད་མར་གྱུར་ན་འགལ་བ་ཅན་གྱི་ལུང་སྣ་ཚོགས་ནས་
བཤད་པ་མཐའ་དག་གི་དོན་དེར༷་ནི༷་འཐད་དང་མི་འཐད་རྟོག་པའི་རྗེས༷་དཔག༷་འཇུག༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཚིག་ཙམ་གྱིས་དོན་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ནའང་ཕྱི་ནང་སོ་སོའི་ལུང་ནི་དོན་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལུང་ནས་བཤད་ཚད་དོན་ལ་གྲུབ་ན་བདེན་རྫུན་གང་ཡང་དབྱེ་བསལ་
20-1-358a


མི་སྲིད་པས་ལུང་དོན་ལ་རྗེས་དཔག་འཇུག་ཅིང་། ཞུགས་ན་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་ལ་ལུང་ཙམ་ཚད་མར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ལུང་གིས་རང་འདོད་མི་འགྲུབ། །རང་ལུང་དངོས་སྟོབས་མེད་ན་མིན། །དང་པོ་ལ། རིགས་པ་བརྗོད་དང་དེ་ལན་
དགག །དང་པོ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང༷་ལས་བློ་དང་བདེ་བ་སེམས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ལ༷་གནོ༷ད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་དེ་ལས་གཞན༷་དུ་གྱུར༷་པ་བློ་བདེ་སེམས་མེད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ༷་ནི༷་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར༷་གཞན་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་དེ་འདྲས་གྲངས་
ཅན་རང་གི་ཞེ་འདོད་སྒྲུབ་པ་དེ༷་ཡི༷་ཚེ༷་གྲངས་ཅན་རང་གི་ངོར་ལུང་ཡང་དག་མིན་པར་འདོད་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་དེ༷་ནི༷་ཚད༷་མར་འོས་པ་མིན༷་པ་དེ༷་བས༷་ན༷་ལུང་དེས༷་གྲུབ༷་པ་མ༷་ལུས༷་པ་ཡང་དག་པར་གྲུབ༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་པར་ཐལ་ཏེ། མི་རྫུན་ཅན་དུ་ཁས་བླངས་ནས་དེའི་ངག་གིས་སྒྲུབ་
བྱེད་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་བརྟགས་ལུང་ཙམ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །ཞེན་ངོར་ཡང་ནི་མ་གྲུབ་ཚུལ། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་ལུང༷་དེ༷་ལྡན༷་པ་ཁས་ལེན་པ་དེ་དག་ལ༷་གྲུབ༷་བོ་ཞེ༷་ན། གང་ཟག་གང་གི༷་ལུང༷་འདིའོ་ཞེས་པའི་འབྲེལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ལྡན་པ་གང༷་
ཡི༷ན་ཏེ་ལུང་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་བ་མེད་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པས་ལུང་དོན་ལ་དཔྱད་པའི་སྐབས་འདིར་གལ་ཏེ་ཚད༷་མས༷་གནོ༷ད་པ༷ར་གྱུར༷་པ༷་ཡི༷་ལུང༷་དེ༷་གང་ཟག་དཔྱོད་པ་པོ་དེ་ལ་ཅི༷་ལྟར༷་གྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་མ་གྲུབ་ལ། དེ་ལྟ་ན་དེ་དང་ལྡན༷་པ་གྲུབ་ཅེས་པ་དོན་མེད་དོ། །
དེས་ན་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་ཚད་མ་མིན་པར་འདོད་པས་ན་ཚད་མ་མིན་ན་དེ་ཁས་ལེན་པ་ལ་ལྡན་ཅེས་སུའང་མི་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ། ལུང་དེ་ཚད་མ་མིན་ཡང་མི་ཤེས་པར་ཞེན་པས་ཁས་ལེན་པའི་ངོར་ལུང་དེས་གྲུབ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་ལས་བཤད་པའི་
20-1-358b


སྐྱེ་འཇིག་སོགས་ཞེན་པས་ཁས་ལེན་ན་བློ་བདེ་སེམས་མེད་ཡིན་པར་ཡང་ཁས་ལེན་པ་དེ༷་དང༷་འགལ༷་བ༷་བློ་བདེ་སེམས་སུ་ཁས༷་ལེན༷་པ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི༷་ཁྱོད་ཀྱི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ཇི༷་ལྟར༷་འགྲུབ་པར་འགྱུར༷་ཏེ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་འཇིག་ཁས་བླངས་པའི་རྟགས་
ལས་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་དེ༷་ཡི་དོན་ལ༷ས་གཞན༷་པ༷་གྲངས་ཅན་པའི་འདོད་པ་ཁས༷་ལེན༷་ན༷་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་དེ༷་དོར༷་བྱ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་པའི་ཡན༷་ལག༷་ཚད༷་མ༷་མིན༷་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་སངས་རྒྱས་པས་ཁས་བླངས་པ་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་མ་ཡིན་ན་བློ་བདེ་སེམས་སུའང་
ལུང་གིས་འགྲུབ་ལ། ལུང་དེ་ཚད་མ་མིན་ན་བློ་བདེ་སེམས་མེད་དུ་ལུང་དེས་མི་འགྲུབ་པས། རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་གང་རུང་འཇིག་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་ཕ་རོལ་གྱི་ཁས་བླངས་ཙམ་ལ་རེ་བ་ནི་ཁོ་བོས་ཁྱོད་གསོད་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོའི་མགོན་མཛོད་
ཅིག་ཅེས་པ་ལྟར་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དོན་ལ་འཐད་ན་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས། །སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ན་དེ་མི་འགྲུབ། །དང་པོ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་ན་སྟོན་པར་རིགས། །སྟོན་དུ་མེད་པའི་གཞན་ལན་དགག །དང་པོ། གྲངས་ཅན་པ་ར༷ང་ཉིད་ཀྱིས་
བློ་བདེ་སེམས་མེད་དུ་ངེས་པར་རྟོག༷ས་པའི་བློ་དེ་རྒྱུ་མཚན་གང༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བར་གྱུར༷་པ༷་ཡི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དེ༷་ནི༷་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཅིས༷་མ༷་བརྗོ༷ད་དེ། རང་གི་ངོར་ཚད་མར་མ་གྲུབ་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་འདོད་
ལ་ལུང་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཀྱི་ལུང་ལས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་མི་བདེན་ལ། སེར་སྐྱ་པའི་ལུང་བདེན་པའི་རིག༷ས་པ༷་ག༷ང་གིས༷་གྲངས་ཅན་པའི་ལུང༷་ཚད་མར་འཛིན༷་པ༷་ཡིན་ན། རིགས་
20-1-359a


པ་དེ་སྟོན་ཅིག་དང་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པ་དེ༷་ནི༷་སངས་རྒྱས་པ་འདི༷ས་ཀྱང༷་ཅིས༷་མི༷་འཛི༷ན་ཏེ། རིགས་པས་གྲུབ་པ་ལ་སུས་ཀྱང་གཞན་དུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་མེད་ན་ནི་གཟུང་བྱ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ། ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་རིགས་པ་བསྟན་དུ་མེད་ཀྱང་དེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་པས་རིགས་པས་གཞན་དུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད་དེ་འདྲའི་རྣལ་མངོན་དེ་རྒྱུ་མེད་གློ་བུར་དུ་འབྱུང་མི་སྲིད་
པས་ན། དེ་འདྲའི་རྣལ་མངོན་མེད་པའི་སྔར༷་ནི༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཐབས་དམ་པ་གང༷་དག༷་གི༷ས་ཐ༷་མ༷ལ་པར༷་གྱུར་པ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་ཙམ་ལ་གནས་ཤིང་། དབང་འདས་ཀྱི་དོན་མཐོང་མི་ནུས་པའི་སྐབས་ན་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ཤེས་ཤིང་གོམས་པ་ལས་ཕྱིས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པར་གྱུར་ནས་དབང་
འདས་ཀྱི་དོན་དེ་རྟོག༷ས་པ༷་དང༷་། རྟོགས་བྱེད་རྣལ་འབྱོར་པའི་དབ༷ང་པོ༷་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང༷་བའི༷་སྒྲུབ༷་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་དེ༷་ད༷ག་དབང་འདས་དེའི༷་དོན༷་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ལ་ནུས༷་པ་ཡོད་པར་ཤེས༷་པ་ལ༷་རྣལ་མངོན་གྱིས་དེ་འདྲའི་དོན་མཐོང་བར་སྒྲུབ་ནུས༷་པ་ཡི༷ན་གྱི། དེ་འདྲའི་རྣལ་མངོན་
འབྱུང་དུ་རུང་བར་མི་དཔོག་པ་ལ་རྣལ་མངོན་གྱིས་དེ་མཐོང་ངོ་ཞེས་པས་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། འགྲུབ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པའང་ཡོད་དེ། རྣལ་མངོན་གྱིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་བརྗོད་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཡང་ཐར་པ་ལྐོག་
ཏུ་གྱུར་པ་འདི་ལའང་འཁོར་རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་གཉིས་དང་འགལ་བའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐར་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བསྐལ་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་དུ་རུང་བ་ཡོད་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་མཐུས་
20-1-359b


མཐོང་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་ཅིང་། དེ་འདྲའི་བསམ་གཏན་སོགས་རྣལ་མངོན་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་ཀྱང་། བློ་བདེ་སེམས་སུ་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་འདི་ལ་ད་ལྟ་མི་མཐོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ཕྱིས་སུ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པས་ན། མོ་
གཤམ་གྱི་བུ་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་འདི་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པས་གནོད་དོ། །ཚིག་བཅད་འདི་གོ་སླ་བར་བསྡེབ་ན། །སྔར་ནི་ཐ་མལ་པར་གྱུར་པས། །སྒྲུབ་བྱེད་གང་གིས་དབང་པོ་དང་། །རྟོགས་པ་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་དེ་དག །
དེའི་དོན་ནུས་ཤེས་ལ་ནུས་ཡིན། །ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། མདོར་ན་རྣལ་མངོན་སྐྱེད་པའི་ཐབས་འདི་ལ་བརྟེན་ན་བློ་བདེ་སེམས་མེད་མཐོང་ངེས་སོ་སྙམ་པའི་ཚད་མ་ཡོད་ན་བློ་བདེ་སེམས་མེད་ད་ལྟ་ལྐོག་གྱུར་ཡིན་ཀྱང་རིགས་པ་དེས་འགྲུབ་ནུས་མོད། ཅི་འདྲའི་རྣལ་
མངོན་གྲུབ་ཀྱང་བློ་བདེ་སེམས་མེད་ནི་དངོས་པོའི་གཤིས་ལ་མེད་པས་མཐོང་མི་སྲིད་པར་གྲུབ་པས་ན་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅེས་སོ། །བློ་བདེ་སེམས་མེད་དང་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་གྱི་འབྲེལ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སྟོན་ཏུ་མེད་དོ་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་བྱ་འདི་ལྟ་བུ་
ལ་ད་ལྟ་འགྲུབ་ནུས་ཀྱི་རྟགས་སམ་ཕྱིས་སུ་མཐོང་རུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་གང༷་དང་ཡང༷་འབྲེལ༷་བ༷་རྣ༷མ་པར་ཆ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་དེའི་རང་མཚན་དངོས་སུ་མཐོང་བ་ལྟ་ཅི། སྤྱིས༷་ཀྱང༷་སྟེ་སྤྱི་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང༷་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་བྱས་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པའི་སྤྱོ༷ད་
ཡུལ༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི༷་དོན༷་དེ༷་ལྟ་བུ་དག༷་ལ༷་བསྒྲུབ༷་བྱ་དང༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཚུལ་དཔྱོད་པ༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་འགོད་པ་དོན་མེད་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་གང་གིས་ཀྱང་འགྲུབ་མི་སྲིད་པས་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། 
20-1-360a


མདོར་བསྟན་དང་ནི་རྒྱས་བཤད་གཉིས། །དང་པོ། གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་དེ་ཇི་སྲིད་ལུང་ཡང་དག་ཏུ་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ལུང་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རུང་བས་ན་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་སྐྱེ་འཇིག་ཏུ་འདོད་པའི་ལུང་དེས་བློ་བདེ་སེམས་མེད་
སྒྲུབ་ཏུ་རུང་ཞིང་། རྒོལ་བའི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེས༷་བུའི༷་བས༷མ་པའི༷་དབ༷ང་གིས༷་ནི༷་གྲུབ་པར་སོང་བ་ཙམ་གྱིས་དོན་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་བསམ་པས་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་དངོས་པོའི་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དང་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་
མིན༷་པར་འཇོག༷་ན༷་ཅི་ལྟར་བཞག་པ་ཙམ་གྱིས་དེར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན༷་ཚི༷གས་ཡང་དག་དང་། གཏན་ཚིགས་དེ༷ར་སྣང༷་བ་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་མེ༷ད་པར་སྐྱེས་བུའི་བློས་གཏན་ཚིགས་སུ་རློམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་ཡིན་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པར་བཟུང་བ་ཐམས་
ཅད་ལྟར་སྣང་དུ་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་བསམ་པའམ་དེས་བཞག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཏན་ཚིགས་དེ༷་ནི༷་དངོས༷་པོའི་དོན་ལ་རྟེན༷་པ་མིན༷་པར་སྐྱེས་བུའི་བློ་ལ་བརྟེན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དོན་ཡོད་དེ་ཤེས་ཚོགས་ན་འགྲུབ། །དེ་མིན་
གཉིས་ཀའི་ངོར་མི་འགྲུབ། །དང་པོ། གཏན་ཚིགས་ནི་སྐྱེས་བུས་ཞེན་པ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་དོན༷་ལ་ཡོ༷ད་པ་དང་ཡོད་པ་ལྟར་ཤེས་པ་ལ༷་ལྟོས༷་པ་དང་བཅས༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དོན་ལ་མེ༷ད་པ༷་ལ་ཡོད་པ་ལྟར་ཤེས༷་པ༷ས་དོན་དེ་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་ནུས་པ་
མི༷ན་ལ། དོན་ལ་ཡོ༷ད་ཀྱང༷་དེ་ཇི་བཞིན་མ་ཤེས་པར་རྟགས་སུ་མ་བཀོད་ནས། བསྒྲུབ་བྱའི་དངོས༷་པོ་དང༷་འབྲེལ༷་བ་མེ༷ད་པའི༷་རྟགས་ལས་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པར་རློམ་པ་ནི་རྟོག༷ས་པ༷་ཡིན་པར་སེམས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་རྟོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ་དང༷་མཚུང༷ས་ཏེ། བརྟགས་ན་རྟགས་དེ་ལས་
20-1-360b


དེ་རྟོགས་ངེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གིས་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་དཔྱོད་སྐྱེས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དཔེར་ན་གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པའམ་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པའོ་སྙམ་པ་དང་རླངས་པ་ལ་དུ་བར་བཟུང་ནས་དེ་ལས་མེ་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་
པས་བློ་བདེ་སེམས་མེད་ཀྱང་ཡོད་དུ་ཆུག་ནའང་སྐྱེ་འཇིག་གི་རྟགས་ལས་དེ་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་རློམ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་ཀྱང་དེས་དེ་འགྲུབ་ཚུལ་མི་ཤེས་པའི་ངོར་ནི་རྟགས་ཡང་དག་དེ་དང་ལྟར་སྣང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་ལ་རྟགས་ལས་རྟོགས་
པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་པའི་མངོན་རློམ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ། བློ་བདེ་སེམས་མེད་ལྟ་བུ་ལ་རྟགས་ཡང་དག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་ན། རྟགས་ཡང་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ར༷ང་བཞི༷ན་ད༷ང་ནི༷་འབྲས༷་བུ༷་སྟེ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པོའམ༷། 
ཡང་ན་སྣང༷་དུ་རུང་བ༷་མཐོང༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དེ་མི་དམིགས་པ་དགག་པའི་རྟག༷ས་གང་རུང་ལས་མི་འདའ་ལ། བློ་བདེ་སེམས་མེད་དུ་སྒྲུབ་པ་འདི་དེ་དག་གི་ནང་དུ་འདུས་ལ་སྒྲུབ་རྟགས་ཡིན་ཞིང་། རྟགས་ཆོས་ཀྱི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་འབྲེལ༷་བ་དེ༷་བློས་བཏགས་ཙམ་མིན་པར་
དངོ༷ས་པོ་རང་ལ༷་གྲུབ༷་པ་ཞིག་ཡི༷ན་ན༷་གྲངས་ཅན་ར༷ང་ལ༷་ཡང་ཅི༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་མ༷་གྲུབ༷་སྟེ་གྲུབ་དགོས་ལ། རང་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་ན་གཞན༷་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་ཁས་ལེན་པ་ཅན་གྱིས༷་ཀྱང༷་གཞ༷ན་གྲངས་ཅན་པའི་སྒྲུབ་ངག་བརྗོད་པ་དེ་ལ༷ས་རྟོག༷ས་པར༷་མི༷་རིག༷ས་ཏེ་རྟགས་དེས་དེ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་
མེད་པས་སོ། །གསུམ་པ་རྩོད་སྤང་ནི། གཞན་གྱི་ཁས་བླངས་རྟགས་སུ་འགོད་མི་རུང་ན་ཁྱོད་དང་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་པོའི་ཁས་བླངས་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་མི་འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞ༷ན་གྱིས༷་ཀུན་ཏུ་བརྟག༷ས་པའི་
20-1-361a


ཁས་བླངས་རྟགས་སུ་བཀོད་པ༷་ཡིས༷་ཁོ་རང་གི་མི་འདོད་པའི་ཆོས་གཞན་ཐལ༷་བ༷་སྒྲུབ༷་པ༷་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཐལ་བ་དེ་དང་། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྟགས་དེ་གཉི༷ས་ཀ་འབྲེལ༷་བའི་ཕྱིར༷་ཁྱབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་གཅི༷ག་པོ་མེ༷ད་ན༷་གཞ༷ན་
ཅིག་ཤོས་ཁྱབ་བྱ་རྟགས་དག་ཀྱང་མི་གྲུབ་པར་དགག༷་པའི་ཕྱིར་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་བྱེ་བྲག་པས་བ་ལང་གི་སྤྱི་ཆ་མེད་གཅིག་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་འཕྲོད་འདུས་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་ལ། བ་ལང་གི་སྤྱི་ཆོས་ཅན། ཆ་དུ་མ་དང་བཅས་པར་ཐལ། རང་གི་
གསལ་བ་དུ་མ་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་འཕྲོད་འདུས་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀོད་པ་ན། རྟགས་དེ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མིན་ཀྱང་ཕ་རོལ་པོའི་ཁས་བླངས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་གྲུབ་ན་ཆ་དུ་མ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འབྲེལ་ཡུལ་དུ་མ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆ་ཐ་དད་མེད་ན་དུ་མ་དང་
འབྲེལ་མི་སྲིད་པའི་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པས་ན་དེས་ཆ་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཞིག་སྒྲུབ་པ་མིན་གྱི་ཆ་མེད་ཀྱི་སྤྱི་འདོད་པའི་དམ་བཅའ་ལ་ཁོ་རང་གི་ཁས་ལེན་གྱིས་གནོད་པར་སྟོན་པ་སྟེ་ཐལ་བའི་རྟགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ཆ་དུ་མ་དེ་མེད་ན་ཁས་བླངས་པའི་རྟགས་དེ་
ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཐལ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་ནི་ཁས་བླངས་རྟགས་སུ་བཀོད་པས་མི་འདོད་པ་ཙམ་འགྲུབ་ནུས་ཀྱི། བློ་བདེ་སེམས་མེད་ལྟ་བུ་རང་རྒྱུད་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཁས་བླངས་ཙམ་ཀྱིས་གང་ཡང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དོན་སྨོས་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་
བཤད་རྩོད་སྤང་གསུམ། །དང་པོ། མདོ་ལས་དོན༷་ཞེས་སྨོས༷་པ་དེ༷་ནི༷་གཏན་ཚིགས་དེ་དོན་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་ལུང་ལས་བཤད་པའི་ཚིག་ཙམ་དང་མིང་འདོགས་ལུགས་ཀྱི་སྒྲ༷་ཙམ་འཇུག་པ་དག༷་ད༷ང་། རྒོལ་བ་རང་གི་རྟོག༷་པ༷ས་སྒྲོ༷་བཏག༷ས་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཅ༷ན་གྱི་སྒྲུབ་
20-1-361b


བྱེད་བཀོད་པ་རྣམས་རྟག༷ས་ཡང་དག་ཉིད་མིན་པར་སྒྲུབ༷་པའི་དོན༷་དུ་ཡིན་ཏེ༷། དཔེར་ན། སྒྲ་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དང་། ཞེ་འདོད་ཀྱི་མིང་ཙམ་ལས། རྡུལ་ཕྲན་སྒྲིབ་པ་མིན་ཏེ། 
ལུས་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། འུག་པ་པས་རིང་ཐུང་སོགས་ཚད་མངོན་སུམ་གཞལ་དུ་མེད་པ་ལ་ལུས་ཅན་མིན་པའི་མིང་བཏགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཤིང་སེམས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཤུན་པགས་བཤུས་ན་འཆི་བའི་ཕྱིར། ལྟ་བུ་རྣམས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་དང་། རང་
གི་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ། སྒྲ་རྟག་སྟེ། ཕྱོགས་དང་མཐུན་ཕྱོགས་དག་ལས་གང་རུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བུ་སོགས་ཚིག་ཙམ་དང་། ཞེ་འདོད་ཀྱི་རྟགས་སུ་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་དོན་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། ནུས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་
འཐད་ལ། དེས་ན་སྒྲ་ཙམ་དང་རྟོག་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དུ་བ་ལས་མེ་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་རྟགས་རང་གི་དོན༷་གྱི་ངོ་བོ་ལ༷ས་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན༷་ནི༷་གྲུབ༷་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟོག་ལུང་ཙམ་རྟགས་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །བརྗོད་ཙམ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། ཅིའི་
ཕྱིར་རང་གི་རྟོག་པ་ཙམ་དང་ལུང་དག་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་སྒྲུབ་བྱེད་མིན་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་རྟོག་པ་ཙམ་དང་བརྗོད་བྱ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པའི་ལུང་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་རྟོག༷་པ་དང༷་ལུང་དེ་དག༷་བྱེ༷ད་པ༷་པོའི༷་འདོ༷ད་པ༷་ཙམ༷་དང༷་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་བ་ཙམ་ལས་
དངོས་པོའི་དོན་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༷་། དེ་དག་དངོ༷ས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ༷ས་གཞན༷་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་འཁྲུལ་སྲི༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་ཚད་མས་ངེས་པ་མེད་པའི་རྟོག་བཏགས་ཀྱི་རྟགས་དང་ལུང་གི་སྒྲ་ཙམ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་བཏག༷ས་པ༷་
20-1-362a


དག༷་ནི༷་འཁྲུལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་འཁྲུལ་ན་སྐྱེས༷་བུའི་རྟོག་པ་དང་ལུང་ནས་བཤད་ཚད་བདེན་དགོས་ན་འགལ་བའི་དོན་ཅན་གྱི་རྣམ་བཞག་ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚིག་གཉིས་དངོས་སུ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །བརྒྱུད་ནས་ཡིན་མིན་
ཁྱད་པར་ཡོད། །དང་པོ། ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་རྟགས་རང་གི་དོན༷་གྱིས༷་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན༷་རྟོག༷ས་པ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་འོང་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་འགྲུབ་པ་ལ་ཕྱོགས་ཏེ་དམ་བཅའི་ཚིག་ཙམ་དང༷་། གཏན༷་ཚི༷གས་ཙམ་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་ལ་མར་མེས་མུན་པ་སེལ་བ་ལྟར་
དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་དེ། དེས༷་ན༷་ཕྱོགས་དང་གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པ་དེ༷་དག༷་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པར༷་བྱེ༷ད་པར༷་གན༷ས་པ་མ་ཡི༷ན་ཏེ། ཡིན་ན་ཚིག་ཙམ་གྱིས་དོན་གྲུབ་པས་སུ་ཡང་ཕོངས་པ་མི་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པ་ཁོ་ནས་
བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དོན་ཉིད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ལས་འོང་གི་སྒྲ་ཙམ་དང་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་ལ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་གལ་ཆེ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་ཚིག་བརྒྱུད་ཀྱང་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །གཏན་ཚིགས་བརྒྱུད་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །
དང་པོ། སློབ་དཔོན་གྱིས་སྒྲ་བྱུང་ཚད་མ་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཚིག་འདི་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ཕྱོག༷ས་ཀྱི་ཚིག༷་དེ་ནི༷་དེ་སྐད་སྨྲ་བ༷་པོའི༷་རང་གི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་བས༷མ་པ༷་གཞན་ལ་སྟོན༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ན༷་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་བརྗོད་པ་པོའི་རྒྱུད་ན་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་ཚད་མ་
ཡི༷ན་གྱི་དེ༷་ལ༷ས་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་ངེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ད༷ག་སྐྱེ༷་པའི་ཕྱིར༷་དམ་བཅའི་དོན་དེ་དངོ༷ས་སུ༷་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་པ་མ་མཐོང་གི་བར་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ནུས་ན་སྐྱེས་བུས་དམ་བཅས་པ་ལ་མི་འགྲུབ་
20-1-362b


པ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་བསྒྲུབ༷་པར༷་བྱ་བ༷འམ་དམ་བཅའ་ཙམ་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་དངོས་སུ་མི་འགྲུབ་པར་མ་ཟད། བརྒྱུ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པའི་ནུས༷་པ༷་མེ༷ད་དེ། དོན་ལ་གཏུགས་ཀྱང་དེ་ལས་ལྷག་པ་གཞན་རྟོགས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། གཏན་
ཚི༷གས་བརྗོ༷ད་པ༷་རང་ཉི༷ད་ལ༷་ནུས༷་པ༷་མེ༷ད་ཀྱང༷་གང་གིས་ནུས་པ་དོན་གྱི་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་དེ་སྟོན༷་པར་བྱེ༷ད་པས་ན་བརྒྱུད་ནས་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཐུག་ནས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཚིག་ཙམ་གྱིས་དོན་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་མོད་མཛུབ་མོས་ཟླ་བ་བཞིན་དུ་ཚིག་གིས་
མཚོན་ནས་དོན་རྟོགས་པ་ན་དོན་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྩོད་སྤང་ལ། ལུང་དང་འགལ་བར་དོགས་པ་བསལ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། །རང་གིས་ངེས་བཞིན་གཞན་དག་ལ། །ངེས་པ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་ཡིས། །
ཕྱོགས་ཆོས་འབྲེལ་བ་བསྒྲུབ་བྱ་དག །བརྗོད་པ་ལས་གཞན་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་བསྒྲུབ་བྱ་བརྗོད་པར་གསུངས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་དོན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དཔག་བྱ་བསྟན་པ་ནི། གཏན་ཚིགས་དོན་གྱི་ཡུལ་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཚུལ་གསུམ་ཚང་
བའི་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཀྱི་དོན༷་གྱི༷་ནུས་པ་འཇུག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་བསྒྲུབ་བྱ་བརྗོད་པ་རང་ལ་སྒྲུབ་པའི་ནུས༷་པ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ནི༷་གཏན་ཚིགས་ལ་བརྟེན་ནས་གོ་བར་བྱ་བའམ་བསྟན་པའམ་བརྗོ༷ད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པར་བཤ༷ད་དེ། གཏན་ཚིགས་ལས་དེ་གོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་དམ་བཅའི་ཚིག་བརྗོད་པ་དེ༷་ལ༷འང༷་ནུས༷་པ་ཡོ༷ད་དེ༷། དམ་བཅའ་བརྗོད་པ་དེ་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཀྱི་ཚིག༷་ནི༷་འཇུག༷་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ་ན༷། གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པ་དེ༷་ནི༷་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཐེ༷་ཚོམ༷་གྱིས༷་དོན་དེ་ཅི་ལྟ་བུར་ཤེས༷་པར༷་འདོད་པའི༷་སྐབ༷ས་ལ༷འང་
20-1-363a


བརྟེན༷་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་ལ། གཞན་ཡང་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང་། སྐབས་སུ་བབ་པ་དང་། རྒོལ་བས་རྟོག་པ་དང་། བསྒྲུབ་བྱ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་སོགས་ཀྱང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཐལ་བས་དེ་མཐའ་དག་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བརྗོད་
དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཏན་ཚིགས་འགོད་པ་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུ་བརྒྱུད་པ་དེ་དག་གི་དངོས་འབྲས་དམ་བཅའ་བ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དེ་ཁོ་ནས་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྲོའོ་ཟེར་ན། ཕ་རོལ་པོས་སྒྲུབ་བྱེད་མཁན་པོ་དང་ཞེ་འདོད་མི༷་མཐུ༷ན་པའི་
ཕྱོག༷ས་ཁས༷་ལེན༷་པར་བྱས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྲ་རྟག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན༷་ཡ༷ང་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་འཇུག་པ་དེ༷་དམ་བཅའ་དང་མཚུང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་སྒྲུབ་བྱེད་བརྗོད་པ་ཐུག༷་མེ༷ད་དུ་འགྱུར༷་རོ། །གསུམ་པ་རབ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་དོན་སྨོས་པ་ལ། ཚུལ་གསུམ་ཚང་ན་
གསལ་བྱེད་ཡིན། །དེ་ལས་གཞན་པ་གསལ་བྱེད་མིན། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ངག་སྦྱོར་བ་དེ་ཡང་མ་ཚང་བ་དང་ལྷག་པོ་མ་ཡིན་པར་དོན་གྱི་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པའི་ངག་རྣམ་དག་གི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། 
དེ་ཡང་གཞན་རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་དང་རང་སྡེ་སྔ་རབས་པའི་རྩོད་པ་གྲུབ་པ་ནས་ཀྱང་སྦྱོར་ངག་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་དུ་འགོད་པར་འདོད་དེ། མེ་ཡོད་དེ་ཞེས་པས་དམ་བཅའ་དང་། དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པ་དང་། ཚང་མང་བཞིན་ཞེས་པས་དཔེ་
དང་། དུ་ལྡན་གྱི་ལ་ལའང་དུ་བ་ཡོད་པས་ཞེས་པ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དང་། མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་མཇུག་སྡུད་དེ་ལྔར་འདོད་ལ། རང་སྡེ་ཁ་ཅིག་དམ་བཅའ་གཏན་ཚིགས་དཔེ་གསུམ་གྱི་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འདོད་ཀྱང་དཔེ་ནི་ཁྱབ་པ་སྟོན་པའི་དཔེ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཟུར་དུ་རང་ནུས་ཁྱད་པར་
20-1-363b


བ་མེད་ལ། ངག་ཡན་ལག་གཉིས་ལྡན་ཕྱོགས་ཆོས་དང་ཁྱབ་པ་བརྗོད་པ་འདི་ཙམ་ལས་གཞན་པ་དོན་མེད་དེ། ནང༷་རང་གི༷་རྒྱུད་ལ་དོན་གང་ཡིན་པ་དེར་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའམ་ཡན༷་ལག༷་ཏུ་གྱུར༷་པའི་ནུས༷་པ༷་ནི༷་དོན་རང་ལ་གྲུབ་པའི་ཚུལ༷་གསུམ༷་པོ༷་དག༷་ལ༷་ཡང༷་དག༷་པར་གན༷ས་
ལ། ཚུལ་གསུམ་དེ༷་ལ༷་དྲ༷ན་པ༷་བ༷སྐྱེད་པ༷་ནི་ཚུལ་གསུམ་པོ་དེ༷་ཉི༷ད་བརྗོད་པའི་ཚི༷ག་ལ༷་ཡ༷ང་དག་པར་གན༷ས་ཏེ། དངོས་པོའི་གནས་ཚོད་དང་མཐུན་པར་ཚིག་གིས་དྲན་ལམ་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཚུལ་གསུམ་བརྗོད་པ་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་གྱི་གཞན་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ། །གཉིས་
པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་བསྒྲུབ་བྱའི་ཡུལ༷་གང་ཡིན་པ་སྔོན་དུ་བསྟན་པ་མེ༷ད་པར༷་ནི་གཏན༷་ཚིག༷ས་རྐྱང་པ་འཇུ༷ག༷་པ༷་མེ༷ད་དེ། འབེན་མེད་པར་མདའ་འཕེན་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པ༷འི་ཕྱིར༷། རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ༷་ངག་གི་
དངོས་སུ་བསྟན༷་པ༷་དག༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་ནི༷་ཕྱོགས་ཚིག་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པའི་ནུས༷་པ༷་གྲུབ༷་པར༷་འདོ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། གཉིས་པ། བསྒྲུབ་བྱ་བརྗོད་པ་ཡང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་དགོས་ན་དེ་མ་ཚང་པས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་མེད་དགོས་ནའང་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་བྱས་ན་མི་
རྟག་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན། སྒྲ་ཡང་བྱས་སོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱབ༷་པ་སྔོ༷ན་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་པ་ཅ༷ན་ལ༷་སྒྲ་མི་རྟག་པར་དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་དེ༷་མེད་པར་དངོས་སུ་གསལ་ཀྱང༷་། ཕྱོགས་ཆོས་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་བྱས་པ། སྒྲ་ནི་བྱས་སོ། །གང་བྱས་ན་མི་
རྟག་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན། ཞེས་སམ། སྒྲ༷་ནི༷་བྱས་པ་ཡི༷ན་ལ་གང་བྱས་པ་འདི༷་འདྲ༷་བ་ཀུན༷་ཀྱང་མི༷་རྟག༷་གོ་ཅེས་ནི༷་བརྗོ༷ད་པས༷་ཀྱང༷་དམ་བཅའ་མ་བསྟན་པར་ཡང་དོན་གྱིས༷་སྒྲ་དེ༷་ནི༷་འཇིག༷་པ་ཅན་ཡིན་པའི་བློར༷་འགྱུར༷་ཏེ། བློ་སྐྱེད་པར་ནུས་ན་དམ་བཅའ་མེད་པས་
20-1-364a


ཅི་ཞིག་ཤོལ་ལ། བསྣན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ལྷག་པོ་ཅི་ཞིག་ཐོབ་སྟེ་དེས་ན་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་རྟགས་ཀྱི་ནུས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་དམ་བཅའ་བས་ནི་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། 
དམ་བཅའི་ཚིག་དེ་རྟགས་ཀྱི་ཡུལ་ཚོགས་དོན་དེ་ལ་རྟགས་འབྲེལ་བ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་གསུམ་གསལ་བའི་ངག་ཏུ་གྱུར་པ་དེས་སྒྲུབ་པར་སོང་གི་དམ་བཅའ་བས་ནི་ཕན་བཏགས་པ་གང་ཡང་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཕྱོག༷ས་ཚིག་དངོས་སུ་བསྟན༷་པ༷་དག་
ནི༷་མེ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་མཚོན་པའི་ངག་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ༷་པ༷་ལ༷་ནི༷་དམ་བཅའ་མ་བརྗོད་པ་དེས་གེག༷ས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱེད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་པར་གསལ་ཏེ། བུམ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཐག་གཟོང་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲུབ་ནུས་སུ་
གྱུར་པ་ཚུལ་གསུམ༷་པོ་ལ༷ས་ཚུལ༷་གང༷་ཡང་རུང༷་བ༷་ཉི༷ད་མ༷་བསྟན༷་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཆོས་མི་འགྲུབ་པའམ་ཁྱབ་པ་གཉིས་གང་རུང་རེ་ཆིག་རྐྱང་གྲུབ་པས་ཆོག་པར་འདོད་པ་ལྟ་བུ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་མ༷་ཚང༷་བ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་བརྗོ༷ད་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་
རྟགས་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་ན་ཡང་ཕྱོགས་ཆོས་དང་ཁྱབ་པ་གཉིས་ཀ་གསར་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ངོར་གཉིས་ཀ་ནས་ཚང་བར་བརྗོད་ཅིང་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པས་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློ་སྐྱེད་པར་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། རང་གིས་
བཀོད་པའི་རྩོད་སྤང་བསྟན། །གཞན་གྱི་འབྲེལ་མེད་རྩོད་ལན་བཀག །དང་པོ། རང་ལ་རྩོད་པའི་སྐྱོན་མེད་ཚུལ། །གཞན་ལ་ཐལ་པ་ངེས་པར་འབབ། །དང་པོ། བསྒྲུབ་བྱ་བརྗོད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འདོད་པའི་ལུགས་འདི་ལ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་བརྗོ༷ད་པ༷་དམ༷་བཅ༷ས་
20-1-364b


པ་ཡི་མཚན་ཉིད་དུ་བྱས་ནས། བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད། །ཅེས་སྨྲས་ན༷འ༷ང་སྨྲ༷་བ་དེ༷་ལ༷་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་དང་རྟགས་ཀྱང་རྒོལ་བའི་ངོར་ད་རུང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་དམ་བཅས་པའམ་ཕྱོགས་སུ་ཐལ་ཞེས་
སྐྱོན༷་བརྗོད་པ་འཐ༷ད་པ་མིན་ཏེ༷། མ་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཀྱང་སྐབས་དེའི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་དབ༷ང་དུ་བྱས༷་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་གཏན་ཚིག༷ས་ལྟར༷་སྣང༷་བ་ནི་དམ་བཅའ་ཐལ༷་བ་མིན༷་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྐབས་ལ་ལར་བསྒྲུབ་བྱ་
བརྗོད་པར་དམ་བཅས་པ་དེ་བརྗོད་ཀྱང་རུང་དེ་བསྒྲུབ་བྱེད་མིན་ཏེ་ཞེས་ཀྱང་འགྲེལ་བར་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ། གཞན་དང་རང་གི་དམ་བཅའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྗོད་ཚུལ་ཁྱ༷ད་པར༷་མེ༷ད་པར་བརྗོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་བསྒྲུབ་བྱ་བརྗོད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འདོད་པ་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་དེ་གཉིས་ཀ་
སྐབས་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རི༷གས་གཅིག་པས་ན་རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་བསྟན་པ་དམ་བཅའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་འདིས་འོ་ན་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པའང་དམ་བཅའ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་ཐེ༷་ཚོམ༷་སྐྱེ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ༷། དམ་བཅའ་དེ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་ཡིན་པས་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་དམ་བཅའ་
མ་ཡིན་ལ་དམ་བཅའ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་མི་ཆོད་ཅིང་། དེ་ལྟ་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག་སྙམ་དུ་བསམ་པའི་ཚེ་འདི་ནི་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཞིག་སྟེ། རང་ཉིད་གྲུབ་མ་ཟིན་པའོ་སྙམ་པ་ན་རྟགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་དེ་དང་
འདྲ་བས་དེ་ཡང་དམ་བཅའ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ལའང་མཚུངས་ཏེ། རྟགས་མ་གྲུབ་པ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་གཉིས་ཀ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པར་འདྲ་བས་སོ་སྙམ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་གཅིག་པ་རང་ལུགས་
20-1-365a


ལ་ཁས་མི་ལེན་པས་དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ཆོད་ནས་དོགས་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་གཞ༷ན་དུ་ཚིག་གི་རྣམ་པ་མཚུངས་པས་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་ན། རྫ་མཁན་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་
རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱའམ་དམ༷་བཅ༷འ་བར༷་ནི༷་ཐལ༷་བར༷་འགྱུར༷་ནའང་དེ་འདྲའི་དོགས་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་དེ། སྦྱོར་བའི་ངག་འགོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱའོ་སྙམ་དུ་དོན་གྱིས་གོ་བ་འཁྲུལ་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ༷་ཏེ༷་སྒྲུབ་བྱེད་
དུ་བགྲང་བའི་དམ་བཅའ་ནི་དམ་བཅའ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་གྲུབ༷་པ་ཞིག་བརྗོ༷ད་པ་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡིན་གྱི་མ་གྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར༷་ན་དམ་བཅའ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འདོད་པ་གཞ༷ན་དག༷་གི་ལུགས་ལ༷་ཡ༷ང་གཏན་ཚིག༷་མ་གྲུབ་པ་སོགས་དམ་བཅའ་ཐལ་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། སྒྲུབ་
བྱེད་ཀྱི་དམ་བཅའ་ལ་མ་གྲུབ་པ་མེད་པས་སོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་ན་ད༷་ནི༷་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་བསྟན༷་པ༷་དག༷་ཅི༷་ལྟར༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཡན༷་ལག༷་ཡི༷ན་ཏེ། དམ་བཅའ་བརྗོད་པ་ཉིད་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀར་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་ན་དེ་བརྗོད་པས་སྔར་མ་གྲུབ་པ་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་སྟེ་ཅི་ཡང་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་ནི། དཔེར་
ན་གཟུགས་མཐོང་བྱ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། སྒྲ་མཉན་བྱ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་དམ་བཅས་པ་ཁོ་ན་ལས་གཏན་ཚིགས་ལ་ནུས་པ་མེད་པས་དེ་བརྗོད་པ་དོན་མེད་ལ། གཞན་ཡང་དམ་བཅའ་ནི་ཡང་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ན་དམ་བཅའ་ལྟར་སྣང་བ་དམ་བཅའ་མིན་པར་འགྱུར་
ཞིང་། དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ལོགས་སུ་བརྗོད་དགོས་ལ། མ་བརྗོད་ན་དམ་བཅའ་ལྟར་སྣང་དང་རྟགས་ལྟར་སྣང་བ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡང་མིན་པར་འགྱུར་བས་དེ་འདྲའི་ལན་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །གཉིས་པ། མང་པོས་ལེན་པའི་བུ་སོགས་རིག་སྒོའི་འགྲེལ་
20-1-365b


བྱེད་ཁ་ཅིག་ཕྱོགས་ཚིག་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་པ་དགག་པའི་སླད་དུ་ཕྱོགས་སྔའི་དོགས་པ་བསུས་ནས་འདི་སྐད་དུ། རིགས་པ་ཅན་པ་ན་རེ། ཕྱོགས་ཚིག་བརྗོད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ངག་ཡིན་ཏེ། བཟློག་ཕྱོགས་ལྟར་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་སྒྲུབ་པའི་དུས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
དཔེར་ན་རྟགས་དང་དཔེའི་ཚིག་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཀོད་ནས། དེའི་ལན་དུ། དེ་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ངག་ཏུ་ཐལ་ཏེ། ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་བཅས་པས་སོ་ཞེས་བརྗོད་ནས། ཡང་ཕ་རོལ་པོས་མངོན་སུམ་ནི་ཚིག་མ་ཡིན་ལ། འདིར་དམ་བཅའ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བྱས་པའི་ཚེ་དམ་བཅའ་
ལ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཐལ་བ་དེ་མི་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སུན་འབྱིན་གྱི་ངག་ཀྱང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཐལ་ཏེ། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་ཡང་དག་ལྟར་སྣང་ཡོད་པས་སོ་ཞེས་ཕ་རོལ་པོས་ཕྱོགས་ཚིག་སྒྲུབ་བྱེད་དུ། སྒྲུབ་པའི་རྟགས་ལྟར༷་སྣང༷་བཅ༷ས་པ་
སྟེ་ཡང་དག་ལྟར་སྣང་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་འགོད་པ་དང་། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་དེ་ཡང་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་བཅས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོ༷ད་པ༷་དང༷་། དེ་ལ་མངོན་སུམ་དང་སུན་འབྱིན་གྱིས་མ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལན༷་ནི༷་འབྲེལ༷་བ་མེ༷ད་པ་བཞད༷་གད༷་ཀྱི་གནས་སུ་ཟད་དེ། དོགས་པ་
འབྲེལ་མེད་བཀོད་ནས་ལན་འབྲེལ་མེད་འདེབས་པའི་ངལ་བ་ལྷུར་ལེན་པ་ཙམ་དུ་གནས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འབྲེལ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི༷་ལྟར༷་དེ༷་ལྟ་བུའི་རྟགས་འགོད་པ་དེ་ནི༷་རི༷གས་པ༷་ཉི༷ད་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷་ཞེ༷ས་སྔར་རིག་བྱེད་འགོག་པའི་སྐབས་སུ་བཤ༷ད་ཟིན༷་ཏོ༷། །དེ་ཡང་ཕ་རོལ་དང་ལན་འདེབས་པ་གཉིས་
ཀས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱི་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པར་བཟུང་ནས་ལྟར་སྣང་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་སྙམ་པ་ནི་གྱི་ན་སྟེ། དམ་བཅའ་ཆོས་ཅན། སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་ལྟར་སྣང་དང་བཅས་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དོན་རྗེས་
20-1-366a


དཔག་གི་སྐབས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ལ་ངེས་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མཐོང་བ་མེད་ཅིང་། བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མེད་པས་ན་དེ་འདྲའི་སྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན་བཞིན་དུ་ལན་གཞན་དག་གིས་མ་ངེས་པ་ཙམ་དུ་སྟོན་པ་དམིགས་བུ་བ་ལོང་པའི་
རྒྱབ་ཏུ་འཇུས་པའི་དཔེར་ཟད་དོ། །དེ་ཡང་སྔར་རིག་བྱེད་ནི་ཐོག་མ་མེད་དེ། གཞན་གྱི་འདོན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་རིག་བྱེད་པས་སྨྲས་པ་ལ། བྷ་ར་ཏ་སོགས་ཀྱིས་མ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ན། དེ་དང་མི་འདྲ་སྟེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ངག་གཞན་དང་མི་འདྲ་
བའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། རིག་བྱེད་རང་གི་ཁྱད་པར་ཙམ་ནི་གཞན་ལ་མེད་ཀྱང་ཁ་བྱའི་གཏམ་གཞན་ལའང་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་འགལ་བ་མེད་པས་ན་དེས་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་
ལ། །གོ་བྱ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད། །གོ་བྱེད་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཤད། །དང་པོ་ལ། རང་ལུགས་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་བཤད། །གཞན་གྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་དགག །དང་པོ་ལ། སྒྲུབ་འཇུག་སྔ་མ་བཞི་པོ་བཤད། །ཕྱི་མ་མ་བསལ་བ་ཉིད་
བཤད། །དང་པོ་ལ། སྤྱི་རུ་བཞི་པོའི་བསྟན་བྱ་བཤད། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་བཤད། །ཕྱོགས་མཚན་དབྱེ་བསྡུའི་དགོས་པ་བསྟན། །དང་པོ། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་ཁྱེད་ཀྱིས་མི་འདོད་ན་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པའི་སྐབས་སུ་བསྒྲུབ་བྱའི་
མཚན་ཉིད་སྨོས་པས་ཅི་བྱ་ཟེར་ན། སྒྲུབ༷་བྱེད་དངོས་སུ་བརྗོ༷ད་པ་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ལོགས་སུ་མ་བརྗོད་ན་ཡང་རྟོག༷ས་པའི༷་དོན༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཡ༷ང་སྐབས་འདིར་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་སྨོས་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་རྨོང༷ས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་
20-1-366b


ཡང་མིན་པར་འདོད་པ་དང་མིན་ཡང་ཡིན་པར་འདོད་པའི་རྨོངས་པ་མཐོང་ནས་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ངོ་བོ་ཁོ་ན་བསྟན་བྱ་བ། །རང་ཉིད་འདོད་དང་མ་བསལ་བ། །ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའམ་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལྔ་སྟེ་ངོ༷་བོ༷་ཞེས་པ་དང་ཁོ་ན་ཞེས་པའི་ཚིག༷་ཕྲ༷ད་དང་། བད༷ག་
ཉིད་ཅེས་པ་དང་། འདོད་ཅེས་པའི་ཚིག་བཞི་པོ་དག་གི༷ས་དེ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉིད་བཞི༷་རིམ་པ་ལྟར་བསྟན་ཏེ། སྔར་ཚད་མས་གྲུབ་པ་བཅད་ནས་མ་གྲུབ་པ་དང་། མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཆར་གྱུར་པ་མིན༷་པ་དང་། བསྟན་བཅོས་གྱི་དོན་ལས་
སྐབས་སུ་གང༷་བསྒྲུབ་བྱར་བརྗོད་པ་དང་། རྒོལ༷་བས༷་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་གང་ཁས་བླངས༷་པ་རྣམས་ཚིག་དེ་དག་གིས་རྣམ་གཅོད་ཀྱིས་བཟུང༷་ངོ༷་། །དེ་ཡང་མ་བསལ་བ་ནི་སླད་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། འདིར་མཚན་གཞི་གང་ལ་མཚན་ཉིད་ཞུགས་ཚུལ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་
སྒྲུབ་འཇུག་བཞི་པོ་སྔོན་དུ་བཤད་ཅིང་། དེ་ལའང་ངོ་བོ་ལ་ལོག་རྟོག་ཉུང་ཞིང་། ཁོ་ན་སྨོས་པའི་དོན་ནི་རང་ཉིད་དང་འདོད་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་དོན་གྱིས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་རང་ཉིད་སྨོས་པའི་དོན་དམིགས་བསལ་ཏེ་འཆད་པར་མཛད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། འདོད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཉིད་བཤད། །
རང་ཉིད་སྨོས་པ་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། སྔ་རྒོལ་གྱིས་ངག་ཏུ་དངོས་སུ་མ༷་བརྗོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་ཞེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱར་འདོ༷ད་པས༷་ཁྱབ༷་པ་སྟེ་བསྒྲུབ་བྱར་སོང་བ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་འདོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་སོགས་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་སྒྲུབ་ཀྱང་
གཞན་ཞེས་པ་ནི་བདག་ལ་བསམ་ནས་བདག༷་གི༷་དོན་བྱེད་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་བཞི༷ན་ཏེ། དེས་ན་ཞེ་འདོད་ཀྱི་དོན་གང་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་ནས་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དོན་དེ་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་འདོ༷ད་ཀྱི་ཚིག་གཡོ་ཐབས་སུ་བཀོད་པས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེ་འདོད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་
20-1-367a


འགྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བཀོད་པའི་ངག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ལུང་དང་འགལ་བར་དོགས་པ་སྤང་། །རིགས་པར་འགལ་བར་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། དེ་ལ་རང་སྒྲ་དོན་མེད་དང་། །འགལ་གཉིས་སྨོས་མི་འཐད་སྙམ་བསལ། །
དང་པོ། རང་ཉིད་འདོད་ཅེས་པ་རྒོལ་བ་རང་གིས་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་ཙམ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ལ་རྣམ་བཅད་ཐ་དད་མེད་དེ། འདོད་ཅེས་པས་རྒོལ་བ་རང་གིས་མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདོད་ཅེས་པས་གཞན༷་གྱི་འདོད་པ་ཐམས་ཅ༷ད་ཕྱོགས་
ཡིན་པ་བཟློག༷་པར་གྱུར་ན༷་ཡ༷ང་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེ༷ལ་པ༷ར་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅེས་སྨོས་པའི་སྒྲ་ཡི་དོན་བཤ༷ད་པ༷་ན་རྒོལ་བས་སྐབས་དེར་དངོས་སུ་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་མིན་ཀྱང་དེའི་ལུང་གི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོའི་འདོད་པ་མཐའ་དག་
རྒོལ་བ་དེའི་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་རམ་སྙམ་པའི་དོ༷གས་པའི༷་གན༷ས་ནི༷་བཟློག་པ༷་སྟེ། དེས་ན་རང་ཉིད་ཅེས་པའི་སྒྲ་འདི༷་ནི༷་རྣམ་བཅད་དེ༷་ཡི་དོན༷་དུ་བཀོད་པར་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བར། རང་དང་འདོད་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་པ་འདིས་ནི་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ལ་
ལྟོས་ནས་ཁས་བླང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ། རྒོལ་བས་ཞེ་འདོད་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ན་ཞེ་འདོད་ཀྱི་ཚོགས་དོན་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་སོགས་གཞན་དོན་བྱེད་པར་འདུས་བསགས་ཀྱི་རྟགས་ལས་བསྒྲུབས་པ་དེ་རེས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། 
རེས་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་། འགལ་བའི་རྟགས་སུ་བཤད་པ་འགལ་ལོ་ཟེར་ན་མི་འགལ་ཏེ། གྲངས་ཅན་པའི་ཟོལ་སྦྱོར་གྱི་རྟགས་དེ༷་ནི༷་སྒྲའི་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་ལྟོས༷་ནས༷་རེས་འགའ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དག༷་དང༷་། རེས་འགའ་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་སྦྱོར་རུང་བས་ན་དེ་ལྟ་ན་
20-1-367b


རྟགས་དེ་དང་འགལ་བ་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་པ༷ར་བརྗོད་དེ། འགྲེལ་བའི་དཔེར་བརྗོད་ཕལ་ཆེ་བར་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་འགལ་བ་ཉིད་དུའང་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དོགས་པ་བསལ་དང་དེས་གཞན་ཁེགས། །དང་པོ་ལ། གྲངས་ཅན་ཞེ་འདོད་སྐབས་ཀྱིས་ཤེས། །
འདོད་པ་དེ་ལ་མི་འཐད་ཡོད། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། རྒོལ་བས་དངོས་སུ་བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་མ་བླངས་ན་ཡང་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་རིག་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པར་དོན་གྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། བདག་གི་དོན་བྱེད་དོ་ཞེས་མ་
བརྗོད་ན༷་ཡང་ཞེ་ལ་དེ་ལྟར་འདོ༷ད་པ༷་ནི༷་རྩོད་པའི་ཚེ་བདག་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དྲིས་པའི་སྐབ༷ས་སུ་དེ་འགོད་པ་ལ༷ས་རྟོག༷ས་པ༷ར་འགྱུ༷ར་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་རྟག་བདག་གི་དོན་མིག་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པ་དེ་དཔེར་རྗེས་འགྲོ་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་
སྐྱོན༷་ཡ༷ང་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་སོགས་ཀྱི་གསུང་ལས་ཇི་སྐ༷ད་དུ་ཞེ་འདོད་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུའི་མིང་ཅན་རྟག་བད༷ག་དེ་ལ་གཞ༷ན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ན༷་རྟག་བདག་དེ༷་འདྲ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མ༷་གྲུ༷བ་པས་དེའི་དོན་མིག་སོགས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བྱེད་དེ། དཔེ་མལ་ཆ་སོགས་ཀྱིས་
ཀྱང་བདག་དེ་འདྲའི་དོན་བྱེད་པ་གང་ནའང་མ་མཐོང་པས་ཅི་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅེས༷་བཤ༷ད་པ་བཞི༷ན་ཏེ༷། སྐབས་དེར༷་ནི༷་དེ་འདྲའི་ཞེ་འདོ༷ད་ལ༷་རྟགས་དེ་གནོད་བྱེད་ཡིན་ཏེ། འདུས་བསགས་མིན་པ་རྟག་པའི་ཡུལ་ཅན་ལ་འདུས་བསགས་ཀྱིས་དོན་བྱ་བ་མི་སྲིད་དེ་ཕན་གདགས་བྱ་འདོག་
བྱེད་དུ་མི་རུང་ཞིང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ། བདག་གི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མ་སྨྲས་ན་དེ་ཁོ་ནའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཅི་ལ་འགྱུར་སྙམ་ན། གལ༷་ཏེ༷་བདག་ཡོད་མེད་ག༷ང་ལ༷་རྩོད༷་པ༷་ཡི༷་སྐབས་སུ་བདག་ཡོད་པར་སྒྲུབ༷་བྱེད་བཀོ༷ད་པ་དེ༷་སྒྲུབ་བྱེད་དེས་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་མི༷ན་ན༷་རྟགས་འདིས་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཅི་
20-1-368a


ཡིན་ཏེ། གཞ༷ན་དུ༷་ན༷་རང་གིས་བསྒྲུབ་མི༷་འདོ༷ད་པ༷་སྒྲུབ་པའི་འགལ་རྟགས་སུ་འགྱུར་བའ༷མ་ཡང་ན་གྲུབ་ཟིན་སྒྲུབ་པ་ཙམ་ལས་ཞེ་འདོད་ལ་ཅི་ཡང་མི་ཕན་པས་འབྲ༷ས་བུ་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གྲངས་ཅན་པ་ན་རེ། མིག་སོགས་
ཆོས་ཅན། གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་དེ། འདུས་ཤིང་བསགས་པའི་ཕྱིར། མལ་ཆ་དང་སྟན་བཞིན། ཞེས་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་འགོད་དེ། རྟག་བདག་གི་དོན་བྱེད་དོ་ཞེས་དངོས་སུ་སྨྲས་ན་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ཟོལ་སྦྱོར་གྱི་ངག་སྦྱར་བའོ། །འདི་པའི་ཞེ་འདོད་ལ་ཤེས་བྱ་ཐམས་
ཅད་དེ་ཉིད་ཉེར་ལྔ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལས། མིག་སོགས་ཉེར་བཞི་པོ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ཚད་ལས་གཞན་པ་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུ་ལས་འོས་མེད་ལ། དེ་ནི་འདུས་ཤིང་བསགས་པ་མིན་ཅིང་མིག་སོགས་ནི་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་ཤིང་བསགས་པའི་རགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་མལ་ཆ་སོགས་
ཀྱིས་རང་ལས་གཞན་པ་གང་ཟག་སོགས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཙམ་གྱི་དཔེ་སངས་རྒྱས་པ་ལའང་གྲུབ་པས་ཁྱབ་པ་འགྲུབ་ལ། ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱང་མིག་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་འགྲུབ་ནུས་ཤིང་། དེ་གྲུབ་ན་ཞེ་འདོད་ཀྱི་བདག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའོ། །འདི་གྱི་ན་སྟེ། མིག་སོགས་
ཀྱིས་དངོས་པོ་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱིས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ནི་གྲུབ་ཟིན་པས་དེ་བསྒྲུབ་མི་དགོས་ལ། དེ་ཡང་ཞེ་འདོད་ཀྱི་བདག་སྒྲུབ་པ་ལ་ནི་རྟགས་འདི་ནུས་པ་མེད་དེ། དཔེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མེད་ཅིང་། ཞེ་འདོད་མིན་པར་གྱུར་ན་སྨྲས་ཆོས་ལ་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་
ལྟར་ན། ཞེ་འདོད་དང་སྐབས་འགར་དངོས་སུའང་མིག་སོགས་འདུས་ཤིང་བསགས་པ་མིན་པའི་ཡུལ་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་དེ། འདུས་བསགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འགོད་པས་ན་ཞེ་འདོད་ལ་སྙེགས་པར་གྱུར་ན། འདུས་བསགས་མིན་པ་དང་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་
20-1-368b


ཡུལ་ཅན་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་བསམ་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་མི་སྒྲུབ་པར་ཚིག་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། འདུས་བསགས་མིན་པའི་ཡུལ་ཅན་ཞེས་པ་འདི་ཆོས་ཅན་མིག་སོགས་ལ་ཡར་སྦྱར་རམ། ཆོས་གཞན་དོན་བྱེད་པ་ལ་མར་སྦྱར་བ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། མིག་སོགས་ཁྱད་
གཞི་དང་འདུས་བསགས་མིན་པ་དེའི་ཁྱད་ཆོས་བྱས་ན། རྟགས་འདུས་བསགས་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་ཅན་ལ་གྲུབ་དགོས་པས་རྟགས་དེ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་འགལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་ལ། འདུས་བསགས་ཁྱད་གཞི་དང་མིག་སོགས་ཁྱད་པར་དུ་བཟུང་ན་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང་
འགལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་རོ། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང་མ་སྦྱར་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱད་གཞི་ཁྱད་ཆོས་སུ་འཛིན་ཚུལ་གྱི་རྟགས་དེ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འགལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་དེ་ཉིད་ཚོགས་དོན་ལ་གྲུབ་དགོས་པས་ན་དེའི་ཆོས་དང་
རྟགས་དེ་ལྟར་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྒྲུབ་རྟགས་ལ་འདི་བཞིའི་རྣམ་དབྱེ་རུང་ངམ་སྙམ་ན། དེ་འདྲའི་ཀུན་རྟོག་བྱས་ཀྱང་དགག་ཏུ་མེད་མོད་དགོས་པ་ཆུང་བས་རྣམ་དབྱེ་མ་མཛད་ལ། གྲངས་ཅན་པའི་ཟོལ་སྦྱོར་ལ་ཆེད་དུ་གནོད་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའི་དབྱེ་བ་
མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ལན་འགོག་པའོ། །དང་པོ། གྲངས་ཅན་པའི་ཟོལ་སྦྱོར་གྱི་རྟགས་བཀག་པའི་རིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་རྒྱང་འཕེན་པས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་གཉི༷ས་བཅ༷ས་ཀྱི་སྦྱོར༷་བ༷་ལ༷་ཡང་ཞེ་འདོད་ལ་རྗེས༷་
འགྲོ༷་མེ༷ད་པ་དང༷་། སྨྲ༷ས་ཆོས་ལ་འག༷ལ་བ༷་དག༷་བསྟེན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཇི་ལྟར་ན། རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། བུམ་པ་ཆོས་ཅན། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེས་བུའམ་བུམ་པ་གང་རུང་གི་གཉིས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། 
20-1-369a


དཔེར་ན་རྩིག་ལྡན་བུམ་པ་བཞིན། ཞེས་ཟེར། ཡང་ན། ལུས་སེམས་རྫས་གཅིག་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་བུམ་པ་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་འགོད་ཀྱང་འདྲའོ། །དེ་ལ་འདི་པའི་ཞེ་འདོད་ལ། ལུས་སེམས་རྫས་གཅིག་པའི་སྐྱེས་བུའམ། 
འཇིག་རྟེན་གཞན་ནས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེས་བུའི་གཉིས་བཅས་དངོས་སུ་སྨྲས་ན། སྒྲུབ་མི་ནུས་པར་བསམས་ནས་གཡོ་ཐབས་ཀྱིས་བུམ་པ་དང་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་ཞེས་བཀོད་ནས། སྤྱིར་དངོས་པོ་ཡིན་ན་གཅིག་པུ་དེར་མ་ངེས་པས་གཞན་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་
ཙམ་གྱི་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པས་ན། སྐབས་སུ་ཨུཏྤལ་མིན་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ཆོས་བུམ་པའི་སྟེང་དུ་གྲུབ་ལ། དེ་གྲུབ་ན་སྤྱིར་གཉིས་བཅས་ཙམ་དུ་གྲུབ་ཅིང་། སྦྱོར་ངག་ཏུ་གློ་བུར་བའི་སྐྱེས་བུ་དང་བུམ་པ་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་ཞེས་སྨོས་པས་བུམ་པ་བུམ་
པའི་གཉིས་བཅས་ཡིན་མི་སྲིད་པས་གློ་བུར་བའི་སྐྱེས་བུའི་གཉིས་བཅས་སུ་འགྲུབ་ལ། དཔེ་རྩིག་རྩར་བཞག་པའི་བུམ་པ་ལ་བུམ་པ་དེ་རྩིག་པའི་གཉིས་བཅས་སུ་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །དེ་ལ་ཞེ་འདོད་ལྟར་ན། ཁྱབ་པ་གཏན་མི་འགྲུབ་སྟེ། བུམ་པ་བུམ་
པའི་གཉིས་བཅས་ཡིན་པ་འགལ་ལ་གློ་བུར་གྱི་སྐྱེས་བུའི་གཉིས་བཅས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་གཏན་ནས་མིན་ནོ། །དཔེ་ལའང་གློ་བུར་བའི་སྐྱེས་བུའི་གཉིས་བཅས་ནམ་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་རང་ལ་དེ་མི་མཚུངས། །དང་པོ། 
ཅི༷་སྟེ༷་ཡ༷ང་རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། བསྒྲུ༷བ་པ༷ར་བྱ༷་བ༷་འདི་ནི་གློ་བུར་བའི་སྐྱེས་བུའི་ལུས་དང་བུམ་པ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་ཕྱེས་ནས་གང་གི་གཉིས་བཅས་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་མི་དགོས་ཏེ། གཉིས་བཅས་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉིས་གང་གི་ཡང་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེས་པར་
20-1-369b


སྤྱིར་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་ཙམ་དུ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། གཉིས་བཅས་ལ་གཉིས་བཅས་ཅན་བུམ་པ་དང་། གཉིས་དང་བཅས་རྒྱུ་ལུས་ཡིན་དགོས་ན། གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་ཞེས་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ལུས་བུམ་ཉིད་ལས་དོ༷ན་གཞ༷ན་དུ༷་བུམ་པ་ལ་ལྡན་པར་བསྒྲུབ་རྒྱུ་གང་ཡང་
མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར་བུམ་པ་རང་ཉིད་གཉིས་བཅས་སུ་འགལ་ཞིང་གློ་བུར་བའི་སྐྱེས་བུའི་ལུས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར༷་ན༷་བུམ་པ་དེའི་གཉིས་བཅས་སུ་གྲུབ༷་པ་མ་ཡིན་པས་དཔྱད་ན་དོན་གྱི་བརྗོ༷ད་བྱས༷་སྟོང༷་པ༷་འབྲེལ་མེད་བླ་བརྡོལ་གྱི་ཚིག་འདི་ལྟ་བུ་བརྗོ༷ད་པ་ལ་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་རྣམ༷ས་
ཀྱི༷་འདི༷་འདྲའི་སྨྲ་བ་དེ༷་ངོ་མཐོན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་མི༷་ཤེས༷་པའི་སྐྱོན་གྱིས༷་ཡིད་བསླད་པ་ལས་བརྗོད་པ་ཡི༷ན་གྱི་གཞན་དུ་རིགས་པ་ཤེས་པས་འདི་ལྟ་བུ་སྨྲ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཅི་སྟེ་བྱེད། གཉིས་པ་ལ། འཇིག་ལ་མཚུངས་པར་ཐལ་བ་སྤང་། །རྗེས་འགྲོ་མེད་ལ་ཐལ་བ་སྤང་། །
འགལ་བར་ཐལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། ལུས་བུམ་གང་རུང་གི་གཉིས་བཅས་ཏེ་སྤྱི་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་བྱར་མི་འགྱུར་བར། ལུས་དང་བུམ་པ་གང་གི་གཉིས་བཅས་ཞེས་དཔྱོད་དགོས་ན། ཆོས་ཅན་སྒྲ༷་ད༷ང་དཔེ་བུམ༷་པ༷འི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱས་པ་ཅན་གྱིས༷་མི་རྟག་པ་དང་བྱས་
པ་ལའང་དེ་ལྟར་རྟོག༷་ན༷་ཁྱོད་འཇི༷ག་པ་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་ལ༷འ༷ང་མི་འགྲུབ་པར་མཚུང༷ས་སོ་ཤེ་ན། དེ་མཚུངས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་མི་དགོས་པར་འཇི༷ག་པ༷་ཙམ་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ས་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ནི༷་དེ༷་ལྟར༷་གྲུབ༷་པར་རྟོགས་པའི་
ཕྱིར༷་ཏེ། བྱས་པ་དང་འཇིག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་བར་སྤྱིར་གྲུབ་པས་བྱས་པ་གྲུབ་ན་སྒྲ་ལའང་འཇིག་པ་གྲུབ་པ་ཤེས་ནུས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་དང་དཔེའི་ཁྱད་པར་ཕྱེད་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ༷། །དེ༷་བཞི༷ན་དུ་ལུས་བུམ་གང་རུང་ཞེས་པའི་སྤྱི་བུམ་པ་དང་ལུས་བཟུང་བ་ལ་མི་
20-1-370a


ལྟོས་པར་དོ༷ན་གཞ༷ན་ཞིག་བློ་ངོར་འཆར་དུ་ཡོ༷ད་པར་གྱུར༷་ན༷། ཨུཏྤལ་མིན་པའི་རྟགས་དེས་བུམ༷་པ༷འང༷་དེ༷་དང་ལྡན༷་པར་འགྱུར༷་དུ་ཆུག་ཀྱང་། མི་རྟག་པ་བཞིན་དུ་གང་རུང་ཞེས་པ་ལུས་བུམ་གྱི་ཁྱད་པར་མ་བཟུང་ན་ཅི་ལྟར་བུམ་པ་སོགས་ལ་
གྲུབ་སྟེ་གྲུབ་ཚུལ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ། བསྒྲུབ་བྱ་མི༷་རྟག་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པར་ཅ༷ན་དུ་བྱས་ན་མཐུན་དཔེ་ལ་རྗེ༷ས་འགྲོ་མེ༷ད་ལ། དེ་ལྟར་མི་བསྒྲུབ་ན་ཤེས་འདོད་མེད་པས་འབྲས་བུ་མེད་པ་རང་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་སྒྲ་དེ་མི་རྟག་པ་དང་
མ༷་འབྲེལ་བ༷་བཟློག༷་པའི་ཕྱིར༷་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲའི་རྣམ་གཅད་འདི་ལ་ཆོས་ཅན་རང་ལ་མི༷་ལྡན་པ་ཙམ་གཅོད་ཀྱི་གཞན་ལྡན་མི་གཅོད་པ་དང༷་། ཆོས་ཅན་ཁོ་ན་ལས་གཞན༷་ལ་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོ༷ད་པ་རྣམ་པ༷་གཉི༷ས་སུ་
ཡོད་པ་ལས། སྒྲ་ལ་མི་རྟག་ཉིད་མི༷་ལྡན༷་པ་གཅོ༷ད་ཀྱི་གཞན་ལྡན་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱི་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་གཞ༷ན་དཔེར་གྱུར་པ་བུམ་པ་སོགས་དང༷་ནི༷་ཆོས་དེ་གཉིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་བ་མ་ཡིན་ལ། མི་རྟག་པ་དེ༷་ཡི་སྤྱི༷་སྟེ་ལྡོག་པའི་ཆ་སྒྲའི་སྟེང་དུ། 
སྔར་བློ་ངོར་མ་གྲུབ་པ་རྟགས་ལས་བསྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱ༷་བ་ཡི༷ན་པ༷ས་ན་མི་རྟག་པ་གྲུབ་ཟིན་པ༷་སྒྲུབ༷་པ༷་ཉི༷ད་མ༷་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཁྱད་གཞིར་བཟུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་གསར་དུ་གཅོད་པ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་ལྡོག་ཆ་ནས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་ཡིན་གྱི་སྤྱིར་མི་རྟག་ཙམ་དང་སྒྲ་ཙམ་
སྒྲུབ་པ་མིན་ནོ། །མདོར་ན་ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་བཟུང་མི་དགོས་པར་སྤྱིར་བྱས་པ་ཡིན་ཙམ་གྱིས་མི་རྟག་པ་གྲུབ་པ་དང་། དེ་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུ་ལ་སྦྱར་བའི་ཚེ་གྲུབ་ཟིན་སྒྲུབ་པའང་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་པ། དེ་ལྟར་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་གྱིས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱས་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས་
20-1-370b


དེ༷་ནི༷་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ༷འི་སྐྱོན༷་དང་ལྡན༷་པ་མི༷ན་པའི་རིགས་པ་འདིས་ནི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ཆོས་དག༷་གི༷ས་ཆོ༷ས་ད༷ང་ཆོས༷་ཅ༷ན་ཁྱ༷ད་པར་ཅ༷ན་ཏེ། ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་མི་རྟག་པ་དང་། ཆོས་མི་རྟག་པ་དག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུ་
སྟེ། དེ་འདྲའི་ཆོས་ཆོས་ཅན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ན་དེ་འདྲའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་དང་རྟགས་ཆོས་འགལ་ལོ་ཞེས་པའི་སྒོ་ནས་ལུགས་དེ་འགོ༷ག་པ༷་དག༷་ནི༷་བས༷ལ་བ་ཡི༷ན་ཏེ༷། ཆོས་ཅན་རང་གི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བ་དང་སྤྱི་དོན་གཞན་ཅན་གྱི་ཚོགས་དོན་
དེ༷་ལྟར༷་རྟགས་ཀྱིས་མི་བསྒྲུབ༷་པའམ་བསྒྲུབ་བྱར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཞན་ཡང་གྲངས་ཅན་པ་དག་ན་རེ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་ཚེ་མི་རྟག་སྤྱི་ཙམ་བསྒྲུབ་ན་དེས་རྟག་པ་སྤྱི་ཙམ་འགོག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྒྲའི་སྤྱི་རྟག་པ་ཡང་ཁེགས་པས་སྤྱི་
ཁེགས་ན་བྱེ་བྲག་སྒྲ་ཡང་ཁེགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་འགོག་པའི་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ། ལན་དུ་སློབ་དཔོན་གྱིས། འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྤྱི་རྟག་པ་དོན་གཞན་བསྒྲུབ་འདོད་མེད་པས་ཞེ་འདོད་ལ་ཅི་སྟེ་འགལ། ཞེས་གསུངས་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཆོ༷ས་
ཅ༷ན་སྒྲ་ལྟ་བུ་ལ༷་ནི་སྤྱི་དོན་གཞན་དང་ལྡན་པའམ་ཚོ༷གས་པ༷་དག༷་བྱས་རྟགས་ཀྱིས་བས༷ལ་བ༷་ན་ཡང་། སངས་རྒྱས་པའི་ལུགས་ལ་རྟགས་དེ་འག༷ལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ༷། གང་གི་ཕྱིར༷་ན་སངས་རྒྱས་པས་སྤྱི་རྟག་པ་དང་། ཚོགས་པའི་ཆོས་ཅན་དེ༷་ལྟར༷་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་
འདོ༷ད་པ་མི༷ན་པས་ན་འདོད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། འདི༷ར་ཆོ༷ས་མི་རྟག་པ་འབ༷འ་ཞི༷ག་སྟེ་སྒྲ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་དེ་ཙམ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཡི༷ན་གྱི་སྤྱི་ཞེས་པ་རང་རྐྱ་བ་གང་ཡང་མི་སྒྲུབ་བོ། །དེས་ན་མི་རྟག་པའི་སྤྱི་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་པ་སྤྱི་རྟག་དངོས་དེ་མ་ཡིན་གྱི་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་
20-1-371a


མཚན་ཅན་བློ་ངོར་གྲུབ་པའི་སྤྱི་མཚན་དེ་སྒྲ་ལ་སྦྱར་ཏེ་བཟུང་བ་ཡིན་ལ། བཟུང་བ་ལྟར་དུ་སྒྲ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་གནས་པ་ཡིན་གྱི་སྤྱི་ཞེས་པ་ཡན་གར་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོགས་དོན་ཞེས་པ་སྒྲ་དང་མི་རྟག་དོན་གཞན་ལྷན་ཅིག་
ཚོགས་པ་མེད་ལ། མི་རྟག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྒྲ་ཞེ༷ས་དང་སྒྲས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་པ་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལ་སྒྲུབ་འདོད་མེད་པས་ན་དེ་བསལ་བའི་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་རང་ཉིད་སྨོས་པའི་དགོས་པ་ལ། འཐད་པར་གྱུར་པ་རང་
ལུགས་བཞག །མི་འཐད་འགྲེལ་བྱེད་གཞན་ལུགས་བཀག །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ། རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་ན་རེ། རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་མཐའ་དག་དང་མི་འགལ་བར་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱར་བྱེད་
དགོས་ཏེ། ལུང་དོན་གང་རུང་གཅིག་ལ་གནོད་ན་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་གནོད་དེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ལུང་ཚད་མར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ལ་ལུང་གི་ཕྱོགས་གཅིག་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དམ་བཅའ་ཡིན་པས་ལུང་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁེགས་པས་དེ་ཚད་མ་ཡིན་པ་ཁེགས་
ལ། ལུང་སྤྱི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་ན་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་རང་གི་དམ་བཅའ་དང་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་སྐྱོན་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྒྲུབ་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་སྒྲ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་ལ༷་ཡང་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ལ༷ས་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོ༷ས་རྣམ༷ས་དུ༷་མ༷་རྣམ༷་པར་བཞ༷ག་པ་
ཡོད་ཀྱང༷་དེ་ཀུན་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱར་མི་བཟུང་སྟེ། རྒོལ་བ་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱིས་འདོ༷ད་ཡུལ་དུ་བྱས་པ༷་དེ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ༷་བྱའོ༷་ཞེ༷ས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ནི༷་སྒྲ༷་སྨོ༷ས་སོ༷། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་སྡེ་ལུང་དོན་བསྒྲུབ་བྱ་དང་། །རང་སྡེས་
20-1-371b


དེ་འདོད་བཀག་པའོ། །དང་པོ་ལ། འདོད་པ་བརྗོད་དང་མི་འཐད་སྟོན། །དང་པོ། གལ༷་ཏེ༷་རྒོལ་བས་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ཁ༷ས་བླ༷ངས་པའི་ཕྱིར༷་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་བསྒྲུབ་བྱར་བཟུང༷་བ༷ས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་དེ༷་ཡི་ཕྱོགས་གཅི༷ག་ལ༷་དམ་བཅའམ་
གཏན་ཚིགས་དེས་ར༷བ་ཏུ༷་གནོ༷ད་ན༷འ༷ང་གཏ༷ན་ཚིགས་ད༷ང་ད༷མ་བཅ༷འ་བ༷་དག༷་གི་སྐྱོན༷་དུ་འགྱུར༷་རོ་ཞེ་ན༷། གཉིས་པ་ལ། རྗེས་དཔག་ཡུལ་ལ་ལུང་མི་གནོད། །དེ་ཕྱིར་འགལ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །དང་པོ་ལ། ལུང་གནོད་སྒྲུབ་ལ་ཐལ་བ་འཕེན། །ལུང་གིས་གནོད་མི་གནོད་
ཡུལ་བསྟན། །དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་བརྗོད་དང་དེ་ལན་འགོག །དང་པོ། འདི་ལྟར་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ༷་མི༷་རྟག༷་པ༷ར་བསྒྲུབ༷་པ༷་ན༷་སྒྲ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དུ་བཤད་པའི་ལུང་ཁས་ལེན་པའི་ལུགས་ལ་གཏན་ཚིགས་དེས་ལུང་ནས་བཤད་པ་ནམ་མཁའི་
ཡོན་ཏན་འགོག་པའི་ཕྱིར་རྟགས་དེ་དང་དམ་བཅའ་འགལ་སྙམ་པ་གྱི་ན་སྟེ། བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པས་གཞན་མཁའ་ཡོན་དང་འགལ་བས་སྐབས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་འགྱུར་ན་བྱས་པའི་རྟགས་འདི་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་
ནས་བཤད་པ་དྲི༷་སའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་དང་འགལ་བའམ་བཟློ༷ག་པ༷འི་ཕྱིར༷་དེའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གཏན༷་ཚིག༷ས་འདི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་དང་འག༷ལ་བའི་རྟགས་སུ་ཅིས་མི་འགྱུར༷་ཞེས་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པའི་ཐལ་བ་འཕངས་པའོ། །དེ་ཡང་ཐལ་བ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བྱས་པ་འདི་རྟག་པ་དང་
འགལ་བས་རྟག་པ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དང་འགལ་སྙམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རེག་བྱ་རླུང་གི་ཡོན་ཏན་གཟུགས་མེ་རོ་ཆུ་དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ཡང་རྟག་པ་དང་འགལ་བ་མཚུངས་སོ། །མཚུངས་བཞིན་དུ་དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་དུ་བཤད་པའི་ལུང་དོན་དང་བྱས་པ་འགལ་བའི་རྒྱུ་
20-1-372a


མཚན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་འགལ་ཞེས་བརྗོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་འགལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཞེས་བཤད་དུ་མེད་པ་བཞིན་སྒྲ་ལ་བྱས་རྟགས་འགལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཀྱང་ལུང་ནས་རྟག་པ་མཁའ་ཡོན་དུ་བཤད་དོ་ཞེས་པ་ཙམ་ལས་གཞན་མི་རྙེད་པས་ན་སའི་ཡོན་ཏན་
རྟག་པ་དང་འགལ་བ་དང་། ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་རྟག་པ་དང་འགལ་བ་གཉིས་སྤྱིར་མགོ་མཉམ་པ་ཙམ་ལས་ཁྱད་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ལ། ལན་གྱི་ཁྱད་པར་རིགས་པས་བཀག །དེ་ཡི་དོན་ནི་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ། དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་ནི་དྲིའི་ཆོས་ཡིན་པས་སྒྲའི་སྐ༷བས་
སུ་དཔྱད་བྱ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སྣམ་བུའི་ཆོས་རྒྱུ་སྤུན་སོགས་དཔྱད་དུ་མེད་པ་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་དང་འགལ་མི་འགལ་དཔྱོད་པ་རིགས་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན༷། སྐབས་མིན་པ་དེ༷་ནི༷་གཞ༷ན་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་སོགས་ལ༷འ༷ང་མཚུང༷ས་ཏེ། སྒྲ་ཉིད་རྟག་མི་རྟག་དཔྱོད་པ་ལ་མཁའ་
ཡོན་སྐབས་སུ་ཅི་ལྟར་བབ་སྟེ་དེ་དཔྱད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པ་ལ་རྟག་པ་ལས་འོས་མེད་པས་སྐབས་སུ་བབ་བོ་སྙམ་ན། གོ་འབྱེད་པ་ལས་སྒྲ་འབྱུང་བ་ཙམ་ནི་དངོས་པོའི་ཚོགས་པ་ཚང་ཞིང་སྒྲ་འབྱུང་བ་ན་སྒྲ་ཉིད་ལ་གེགས་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཆ་
ལ་ནམ་མཁའ་བཏགས་པ་ལས་ནམ་མཁའ་རྐྱང་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སྒྲ་ནི་མི་སྲིད་པས་ཞེ་འདོད་ཀྱི་མཁའ་ཡོན་དེ་རྒོལ་བས་མཐུན་སྣང་དུ་མ་གྲུབ་པས་ན་དེ་སྐབས་སུ་བབ་པ་མིན་ནོ། །ཅི༷་སྟེ༷་དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པ་སོགས་ལུང་ནས་བཤད་མོད་ཆོས་ཅན་སྒྲའི་ཆོས་སུ་བཤད་པ་མིན་
ལ། སྒྲ་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་དུ་བཟུང་བ་འདི༷ར་མཁའ་ཡོན་སོགས་སྒྲའི་ཆོས་སུ་ལུང་ནས་བཤད་པས་སྐབས་སུ་བབ་པ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་ཀྱང་ལུང་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ལ་དེ༷་ལ༷་གནོད་ན་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ཀྱི་དོ༷ན་ལ་གནོ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཡོད་པས་དེ་ཡང་སྐབས་འདི་ཉིད་ཀྱི་འགལ་
20-1-372b


བར་ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་ཀ་ལུང་ནས་བཤད་པ་ཡིན་པ་ཙམ་ལས་མཁའ་ཡོན་ལ་གནོད་པས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་མི་འགྲུབ་པའི་རིགས་པ་ལྷག་པོར་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མགོ་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །སྐབས་འདིར། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་འགོག་ཚུལ་འདི་
ལ་ཆོས་ཅན་དྲི་ལ་སའི་ཡོན་ཏན་རྟག་པ་འགོག་པ་ཞེས་རྟག་པའི་ཁྱད་པར་སྦྱར་བ་དང་། ཆོས་ཅན་སྒྲའི་སྟེང་དུ་དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་འགོག་ཅེས་དང་། རིགས་པས་འཕུལ་ན་རྟག་པར་འགྱུར་དགོས་པའི་ཚུལ་ལས་གནོད་པ་སྟོན་པ་དང་། སའི་ཡོན་ཏན་དང་བྱས་རྟགས་འགལ་
བ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་བཞིན་སྒྲ་མཁའ་ཡོན་ཡིན་པ་ལ་རྟགས་དེ་འགལ་བའི་རིགས་པ་ཡང་དག་སྟོན་དུ་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་སྐྱོན་སྟོན་པ་སོགས་རིགས་པའི་འཇུག་མཚམས་ཀྱི་གོ་ལུགས་སྣ་ཚོགས་འགྲེལ་བ་རྣམས་ན་ཡོད་ཀྱང་མཐར་གཏུགས་ན་གནད་མི་མཐུན་པ་ཆེན་པོ་མེད་མོད། 
གང་ལྟར་ཡང་དོན་དུ་ཕ་རོལ་གྱི་སྨྲ་བ་འབྲེལ་མེད་སྟོན་པའི་སླད་དུ་ཐལ་བ་འཕེན་པར་གོ་བ་གལ་ཆེའོ། །གལ་ཏེ་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་སྒྲ་ལྟ་བུའི་ཆོ༷ས་ཡིན་པ་དང་། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་དེའི་བྱེ་བྲག་དང་སྤྱི་ཡིན་པ་དག་ནི་ལུང་ཁས་ལེན་པ་པོ་དེའི་བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཅན་དེ་སྒྲུབ་བྱེ༷ད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་
ཀྱིས༷་ཅི༷་སྟེ༷་རྒོ༷ལ་བས་བསྒྲུབ་བྱར་འདོ༷ད་དགོས་པ་ཡི༷ན་པར་བརྗོ༷ད་དོ་ཞེ་ན༷། དེ་མི་འཐད་དེ། ཕྱིར་རྒོལ་གྱིས་སྒྲུབ་བྱེད་དྲིས་པའི་གན༷ས་སྐབ༷ས་འག༷འ་ཡི༷ས་རྒོལ་བས་བསྒྲུབ་བྱར་འདོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཞི༷ང་། རྒོལ་བས་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དེ༷་དེས་ཁས་བླངས་པའི་འདོད་པ་
ཉིད་དུ་རྟོག༷ས་པ༷་ཡ༷ང་དངོས་སུ་སྨྲས་པ་དང་སྐབས་ཀྱི་དོན་དེ༷་ད༷ག་གི༷ས་ཤེས་ཀྱི། དཔག་འདོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཙམ་ལས་ནི་དཔག་བྱའི་བྱེ་བྲག་གི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་བྱེད་མེད་པར་ནན་གྱིས༷་ཕ་རོལ་པོ་རང་གིས་ཁས་མ་
20-1-373a


བླངས་བཞིན་དུ་ཁྱོ༷ད་འདི༷་འདོ༷ད་དོ་ཅེས་པ༷་གཞན་གྱི་སྟེང་དུ་ཕྱིར་རྒོལ་བས་ཕར་བཞག་པ་ནི། གས༷ལ་བ༷ར་དབ༷ང་ཕྱུག་གི་སྤྱོ༷ད་པ༷་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་རིགས་སོགས་དབང་ཆེ་བས་གཞན་གྱིས་མི་འདོད་བཞིན་བཙན་ཐབས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ལྟ་བུར་
གསལ་བར་མངོན་པ་ཡིན་གྱི་རིགས་པ་སྨྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པའི་ཚུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་རྒོལ་བས་འདོད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་ནུས་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པའམ་ངག་གི་བརྗོད་པ་གང་ཞིག་འབྲས་བུའི་རྟག༷ས་ཡོད་པ་ཅན་མིན་པར་བརྗོ༷ད་པ་དེ༷་ཉིད་བསྒྲུབ་
བྱར་འདོད་པ་དཔོག་ནུས་ཀྱི་རྟགས་མེད་པར་ཕྱིར་རྒོལ་བས་ཕ་རོལ་གྱི་འདོད་པ་དེ་ལ་ཁོ་རང་གི་དམ་བཅའ་དང་གཏན་ཚིགས་དེས་གནོད་དོ་སྙམ་པ་ནི་རང་ཉིད་ལ་འཁྲུལ༷་བ༷་ཡི༷ས་ནི་གནོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། འབྲེལ་མེད་ཀྱི་དཔྱོད་པ་ལྷུར་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། སྐབས་
ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་དོན་ལ་གནོད་ན་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་འགྲུབ་པའི་གེགས་བྱེད་དེ། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ལ་མ་བྱས་པ་དང་ཐར་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་བདག་ཡོད་པར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །མེ༷ད་ན་མི༷་འབྱུ༷ང་བ་མིན་པའི་དོ༷ན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ༷་གནོ༷ད་ཀྱང་གཞ༷ན་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་
བྱ་ལ༷་ཅི༷་ཞི༷ག་གནོ༷ད་ལ་གེགས་ཅི་ཡང་བྱ་མི་ནུས་ཏེ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལུང་གིས་གནོད་པ་དང་མི་གནོད་པའི་ཡུལ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ལ། གཞལ་བྱ་གཉིས་པར་ལུང་མི་དགོས། །ཡང་དག་ལུང་གིས་གསུམ་པར་གཞལ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་
ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། རྗེ༷ས་སུ་དཔ༷ག་པ་ར༷ང་གི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ལ་འཇུག་པ་ན་ལུང་ལ༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ལྟོས་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་བཤ༷ད་དེ། རིགས་པས་བགྲོད་ནུས་པ་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཅོད་པ་ལས་ལུང་གིས་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་མི་དགོས་པས་ན་རྗེས་དཔག་དེ༷ས་
20-1-373b


གྲུབ༷་པ་དེ༷་ནི༷་དེ་ཙམ་གྱིས་ལེགས་པ༷ར་གྲུབ༷་པར་འགྱུར་གྱི། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཚིག་ཙམ་གྱིས་གཞན་དུ་ནམ་ཡང་བྱ་མི་ནུས་པས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་རང་ཡུལ་དཔྱད་པ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་བསྟན༷་བཅོས༷་དང་འགལ་མི་འགལ་ལ་ལྟོས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཚད་མས་
གྲུབ་ན་ལུང་མི་དགོས་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི་ལུང་གིས་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐོག་མར་རང་སྟོབས་ཁོ་ནས་དཔྱད་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་འཇུག་མ་ནུས་པ་དག་ལ་ཡང་། ཡང་དག་པའི་ལུང་གི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྐྱེས་པ་ནས་རྗེས་
དཔག་གིས་གཅོད་ནུས་པར་སོང་བ་དེ་ལ་རྗེས་དཔག་ཉིད་ཀྱིས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ལས་ལུང་གིས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བའི་ལུང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེས་ན་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པ་སོགས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འགྲུབ་ནུས་
པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ལུང་ལ་སྦྱངས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཤེ་མོང་རྒྱས་པ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་བློ་ཡི་ནུས་པས་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པ་ལས་བསྒྲུབས་པས་རྒོལ་བ་གང་ཞིག་ལུང་དེ་ཁས་མི་ལེན་པ་དག་གི་ངོར་ཡང་འགྲུབ་ནུས་ཏེ། མགོན་པོ་བྱམས་
པས། ཇི་ལྟར་སྒྲོན་གློག་ནོར་བུ་ཉི་ཟླ་ལ། །བརྟེན་ནས་མིག་དང་ལྡན་པ་ལྟ་བ་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཆོས་སྤོབས་དྲི་མེད་འོད་མཛད་པ། །ཐུབ་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་ཉིད་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པ་དང་ཚུལ་མཚུངས་སོ། །གཉིས་པ། ལུང་ལ་མི་བརྟེན་པ་དེ༷་ཚེ༷་ལུང་གི་ཕྱོགས་
མི་འདྲ་བ་བཟུང་ནས་ཞེ་འདོད་མི་མཐུན་པའི་དབང་གིས་རྩོད༷་པ་དོར༷་བར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། ལུང་དོན་ལ་དཔྱོད་པ་དེ༷་ཚེ༷་ལུང་སྒྲུབ་བྱེད་དང་གནོད་བྱེད་དག་ཏུ་ཁ༷ས་བླང༷ས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་དོར་བ་མི༷ན་ཏེ། དོན་གང་ལ་འཐད་མི་འཐད་དུ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པའི་ལམ་ནས་
20-1-374a


རྩོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ནས་བཤད་པའི་དོན་དག་ལ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་པ་འདི༷་ནི་ལུང་གང་ཞིག་གཞལ་བྱ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་མི་བསླུ་བའི་ལུང་ཡང་དག་ཏུ་ཁ༷ས་ལེ༷ན་པའི་ཐབ༷ས་སུ་གྱུར་པ་ཡི༷ན་ཏེ༷། གཞན་དུ་ཚེ་སྔ་ཕྱི་
ཡོད་པ་དང་མེད་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་འགལ་བའི་དོན་ཅན་གྱི་ལུང་གཉིས་ཡོད་ན་གཉིས་ག་མི་བསླུ་བའི་ལུང་ཡིན་མི་སྲིད་པས་ན་དཔྱད་པས་མ་དག་པ་དེ་ལུང་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་ལུང་ཡང་དག་ཏུ་ཁས་ལེན་མི་རིགས་པས་དཔྱད་པ་ནི་ལུང་ཉིད་ལུང་དུ་ཁས་ལེན་པའི་
ཐབས་ཡིན་པས་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་ལ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་པ་བྱེད་ལ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷་སོ་སོའི་ལུང་ཡོ༷ད་ཀྱང༷་ལུང་དེ་ནི་དེའི་སྐབས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལ༷ག་ཏུ་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་རྗེས་དཔག་མི་འཇུག་པར་འགལ་བའི་དོན་མཐའ་དག་ཀྱང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་
ན་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཤིན་ལྐོག་ཁོ་ནར་ལུང་སྒྲུབ་བྱེད། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། འོ་ན་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞིང་། ལུང་གིས་གནོད་ན་མི་འགྲུབ་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་སྙམ་ན། དེ༷་ལྟར༷་ལུང་གི་དོན་ལ་རིགས་པས་
ལེགས་པར་དཔྱད་ནས་གཞལ་བྱའི་ཡུལ༷་དང་པོ་གཉི༷ས་བསྟན་པ་མཐའ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་རྣམ༷་པར་དག༷་ན༷་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་མཐོང་བ་དེ༷་ནི༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་དེ་ཡིད་ཆེས་པས་ཡོ༷ངས་སུ་འཛི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་པའི༷་དུས༷་ཡིན་ལ་དེ༷་ཡི༷་ཚེ༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་དེ་ལྟ་བུ་དང་འགལ་ན་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས༷་ནི༷་
གནོ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། ཡང་དག་པའི་བསྟན་བཅོས་དེས༷་གྲུབ༷་པའི་དོ༷ན་ལ༷་བསྟན་བཅོས་དེ༷་ད༷ང་ནི༷་འག༷ལ་བ༷ར་སེ༷མས་པ༷་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། གལ་ཏེ་འགལ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་གནས་མིན་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དང་
20-1-374b


རྗེས་སུ་དཔག་པས་གཞལ་བྱའི་གནས་དང་པོ་གཉིས་ལ་བསྟན་བཅོས་དེ་ཡང་མི་འགལ་བ་ཡིན་པས་བསྟན་བཅོས་དེ་ལྟ་བུ་དང་འགལ་ན་རིགས་པའི་གནོད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་གནོད་པར་འགྱུར་གྱི་ལུང་གིས་གནོད་ཅེས་བརྗོད་མི་དགོས་ལ་གཞལ་བྱའི་གནས་གསུམ་
པ༷ར་ནི༷་དཔྱོད་པ་འཕོ༷་བ༷་སྟེ་དེ་ལ་དཔྱད་པ་འཇུག་པའི་སྐབས་སུ་ན་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མས་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ཤིན་ལྐོག་གི་དོན་གཞལ་བ་ལ་ཡང་དག་པའི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ལེ༷ན་པ༷་ནི༷་རི༷གས་པ་དང་ལྡན༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མའི་དོན་དུ་གྱུར་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྤང་བླང་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་
སོགས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པར་མི་འོས་ལ། རང་གི་རིགས་པས་གཅོད་མི་ནུས་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལུང་ལ་བརྟེན་པ་ལས་འོས་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་གསུམ་པ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་དེ༷ར་ཡ༷ང་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་ཆོ༷ས་དངོས་ད༷ང་ནི༷། ཡང་ན་དེའི་མེ༷ད་ན༷་
མི༷་འབྱུང༷་གི་ཆོས་འབྲེལ་བ་ཅན་ལ༷་གནོ༷ད་པ༷་ཉིད་ཀྱི་དམ་བཅའ་དང་རྟགས་འགོད་པ་སྤང༷་བ༷ར་བྱ༷་ཡི༷་གཞ༷ན་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ལ་འགལ་མི་འགལ་དཔྱོད་པར་བྱ་བ་མི༷ན་ཏེ༷། ཡིན་ན་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཐུག༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ཐ༷ལ་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། ལུང་གི་དོན་མཐའ་དག་
རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་དེ་ཀུན་གཅིག་ཏུ་བློ་ལ་བཟུང་ནས་དཔྱད་དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ༷། །དཔེར་ན་མགོན་པོ་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་མཚན་བཟུང་ཞིང་དད་འདུན་བསྐྱེད་ན་ཞིང་དེར་སྐྱེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ལུང་དེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བ་ཡོད་ཅེས་པ་
ལྟ་བུ་ལུང་གིས་བསྒྲུབ་པ་ན། ཞིང་དེ་ན་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་ལུང་དེས་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་གནོད་དོ་སྙམ་པ་དང་། འཕགས་ལམ་ཐོབ་པ་ལ་གྲངས་མེད་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཁྱབ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མེད་ན་མི་
20-1-375a


འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ལ་ལུང་གཞན་གྱིས་གནོད་དོ་སྙམ་པ་ལྟ་བུ་ནི་ལུང་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་མི་འགྲུབ་པའི་གེགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ལུང་དེ་དག་དང་སྐབས་ཀྱི་ལུང་དེ་འགལ་བ་མེད་པར་སྒྲུབ་མ་ནུས་ན་ལུང་གིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་སོ་སྐྱེ་
བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་ལུང་གིས་སྒྲུབ་པ་དེ་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སོ་སྐྱེ་ཚེ་བརྗེས་མ་ཐག་ཏུ་དེར་སྐྱེས་པས་ལུང་དོན་དེ་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞིང་དེར་སྐྱེས་ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་གཅིག་
གིས་ཐོགས་པར་གདོན་མི་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ལོ་སྟོང་དུ་ངེས་པ་དང་ཤི་ནས་རྩ་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དབང་པོའི་དྲུང་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཇལ་བ་ན་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་ནས་ཆོས་
ཀྱི་མིག་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། ཞིང་དེར་སྐྱེ་བ་ལ་རྒྱུ་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་སྐབས་རིམ་སྦྱོང་སྔོན་དུ་སོང་ངེས་པ་ཅན་མི་དགོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ལས་འཆི་བའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དག་ཀྱང་
རེ་ཞིག་པདྨའི་སྤུབས་སུ་ལོ་ལྔ་བརྒྱར་སངས་རྒྱས་མཐོང་མི་ནུས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་འདིས་འཕགས་ལམ་ཐོབ་ནས་གཟོད་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་དོགས་པ་བཟློག་པར་མཛད་ལ། གཞན་ཡང་ཆོས་སྤངས་པ་དང་མཚམས་མེད་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་
པ་ཞེས་དམིགས་བསལ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་སྔགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དག་གིས་དུས་ཐུང་ངུས་འབྲས་བུ་རྙེད་ནུས་པ་བཞིན་དུ་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དུས་ཐུང་ངུས་རྫོགས་ནུས་པར་ལུང་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ལས་དེ་མི་སྲིད་པར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་དཔག་མི་
20-1-375b


འཇུག་ལ། ལུང་རང་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་དངོས་ལ་གནོད་པའམ། མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་དོན་གཞན་ལ་གནོད་པའང་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་ལྟ་བུ་དཔེར་བྱས་ནས་ལུང་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་ཚུལ་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་བའི་དངོས་པོ་
ཆུང་ངུས་བདེ་འབྲས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་ལུང་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་ལ་ལུང་གིས་གནོད་པ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཕྱག་འཚལ་བ་པོ་འདི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པའི་རྒྱལ་པོ་མང་པོར་འགྱུར་ངེས་སོ་ཞེས་ལུང་གིས་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ལ། ལུང་ལས་དགེ་
བའི་རྩ་བ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་འཇོམས་པར་མ་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་བར་གསུངས་པས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་དཔྱོད་པའི་ཚེ་ལུང་གིས་ཁས་བླངས་ལ་གནོད་པ་ལྟ་བུ་སོགས་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་གནས་གསུམ་པ་ལུང་གིས་གཞལ་ཀྱང་ལུང་དོན་
ལ་ལུང་གིས་གནོད་མི་གནོད་དངོས་སྟོབས་ལ་རག་ལས་པས་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་མོའི་བློ་ཅན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་པ་དེ་ལྟ་མིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ལ། དཔྱད་པ་ཀུན་ལ་ལུང་དགོས་དང་། །བྱེ་བྲག་བསྒྲུབ་བྱར་དགོས་སྐྱོན་བརྗོད། །དང་པོ། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་
དཔྱད་པ་ལ་ལུང་ལ་ལྟོས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་དུ་ལུང་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པ་དེ་ལྟ་མིན་པར་དཔྱ༷ད་པ༷་ཀུན༷་ལ༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་དག༷་བཟུང༷་ནས་དཔྱོ༷ད་དགོས་སོ་ཞེས༷་པའི་ལུག༷ས་འདི༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི༷ས་བྱས༷་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་དགོས་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ༷་ནི༷་གྲུབ༷་
མཐ༷འ་མེ༷ད་པ་སྟེ་གྲུབ་མཐའི་མིང་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་གནག་རྫི་མོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་དུ༷་བ་མཐོང་བས་མེ༷་ཡོད་དོ་ཞེས་ནི༷་རྟོག༷ས་པར་མི༷་འགྱུ༷ར་ཏེ། དཔྱོད་པ་ཀུན་ལ་བསྟན་བཅོས་མེད་པར་དཔྱོད་པ་མི་འཇུག་པར་ཁས་བླངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ནའང་དུ་བས་མེ་རྟོགས་
20-1-376a


པ་བསླུ་མེད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ལོ། །དེས་ན་ལུང་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་བ་མེད་པས་ན་སྐྱེ༷་བོ༷་རེང༷་བུར༷་ཏེ་ལུང་དང་མ་འབྲེལ་བར་ཁེར་རྐྱང་དུ་སྐྱེས༷་པར་གྱུར༷་ཞི༷ང་། དེ་ལྟར་སྐྱེས་ཙམ་ནས་ལུང་དང་འབྲེལ་བ་
མེད་མོད། ཕྱིས་ལུང་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ལུང་དེ་ཤེས་པའི་ལེགས་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་མ་ཤེས་པའི་ཉེས༷་པ༷་ཚད་མས་མ༷་མཐོ༷ང་ལ༷། དེ་ལྟར་ལུང་འདོར་དུ་མི་བཏུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་བཞིན་རང་གིར་ཞེན་ནས་བདག་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལུང་ངོ་སྙམ་དུ་གཏོང་པའི་རང་དབང་མེད་
པར་བྱེད་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གྲུབ༷་མཐ༷འ་ངན་པ་མི༷་བཟ༷ད་པའི་གདོ༷ན་ལྟ་བུས་རྒྱུད་བརླམས་ཤིང་སྤང་བར་དཀའ་བ་འདི༷་ནི༷་ཀྱེ༷་མ༷་བྱེད་པ་པོ་སུ་ཡི༷ས་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བགོ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། འདི་ཁྱོད་ལ་ཆད་པའི་ལས་སུ་གྱུར་པ་བརྣག་བར་དཀའ་བ་ཞིག་གོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་
ཐ་མལ་གྱི་དཔྱོད་པ་ཀུན་ལ་ལུང་འཛིན་མི་དགོས་ཀྱང་། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཁས་ལེན་པའི་ཚེ་བསྒྲུབ་བྱའི་དཔེ༷་བསྟན་པ་དེ་ལ༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་དེ་རང་སྒྲུབ་བྱ་དེའི་ཆོས་སུ་བརྗོད་པ་མ་ལུས་པ་ཀུན་སྒྲུབ་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་རྟགས་གཅིག་པུ་དེ་ཉི༷ད་ལ༷་
འགལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནུས་པ༷་ཡིན་ན་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཡང་དག་ཏུ་འགྱུར༷་གྱི་གཞན་དུ་ན་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་མི་ལྟ་བར་སུན་ཅི་ཕྱིན་ནམ། སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན༷། སྐབས་སུ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ལ་ལུང་དང་འགལ་མི་འགལ་དཔྱོད་དགོས་
པ་མིན་ལ། དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ཀྱང་དེ་དང་འགལ་བར་བརྗོད་པ་དེ་ནི་ལུང་ཡང་དག་མིན་ནོ། །དེས་ན་རིགས་པ་དབང་བཙན་དུ་བྱས་ཏེ་དཔྱད་པའི་སྐབས་ན་རྟགས་ཆོས་དེའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་དཔྱད་ཅིང་བསྟན་དགོས་ཀྱི། སྐྱེས་བུའི་ཤེས་འདོད་དང་བསྟུན་པའི་
20-1-376b


ཆོས་ཅན་གཅིག་གི་ཆོས་སུ་བཞག་པའི་རྣམ་དབྱེ་ཚད་གཟུང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ལུང་གི་དོན་མཐའ་དག་དང་མི་འགལ་བར་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་དཔེ་ལ་བསྟན་དགོས་ན། རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་གཅིག་འགྲུབ་པ་ལའང་མཐའ་ཐུག་པའི་ཚད་རྙེད་དཀའ་བས་འདི༷་ལྟ་བུའི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ནི༷་
འཇི༷ག་རྟེན༷་ལས་འད༷ས་པའི་ལུ༷གས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་སྲིད་པ་མིན་པའི་རྣམ་བཞག་ཡི༷ན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཁོ་ན་དཔྱོད་ཀྱི་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་འབྲེ༷ལ་བ་མེ༷ད་པའི་ཆོ༷ས་གཞན་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལྟ་བུ་སོགས་
གཞན་ནི༷་རྟགས་དེས་མ༷་གྲུབ་པའམ་བཟློག་པ༷ས་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་མ༷་གྲུ༷བ་པ༷ར་ནི༷་ཅི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ། གཞུ་མེད་ན་མདའ་འཕེན་པ་ཤོལ་གྱི་འཕང་མེད་པས་དེ་ཤོལ་བར་སྨྲ་ནུས་སམ། བྱས་པས་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་དེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ལས་གྲུབ༷་པ་ཡི༷ན་ན༷་རྟགས་དེ༷་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ཉིད་འགྲུབ་
ནུས་ཀྱི་སྒྲུ༷བ་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་བརྗོད་པ་ལ་འབྲེལ་མེད་གཞན་དང་འགལ་བས་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་གཏན༷་ཚི༷གས་སྐྱོན༷་ལྡ༷ན་ཇི༷་ལྟ༷ར་ཡི༷ན་ཏེ། ཆུ་ནི་མེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་སྐོམ་པ་མི་སེལ་བར་སུ་ཞིག་བརྗོད་པར་ནུས་ཏེ་དེ་འདྲའི་སྨྲ་བ་ནི་གྱི་ནའོ། །འདི་ལྟར་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སུ་གཏོགས་
པའི་རྣམ་དབྱེ་ཇི་སྙེད་དག་ནི༷་མ༷་ལུས༷་པ༷་དཔེ༷ར་བླ༷ངས་ཏེ་བཟུང་བ་དང་བསྟན་པ་མེ༷ད་པ༷་ཁོ་ན༷ར་ནི༷། སྐྱེ༷་བོ༷ས་གཞན་དག་གི་ཚི༷ག་སྨྲ་བ་དང༷་དུད་པ་སོ༷གས་ལ༷ས་ཕ་རོལ་སེ༷མས་དང་ལྡ༷ན་པ་དང་མེ༷་སོ༷གས་རྟགས་ལས་རྗེ༷ས་སུ་དཔོ༷ག་པར་བྱེ༷ད་པ་མི་འཁྲུལ་བ་ཡོད་ན་དེ་ལ་སུ་ཞིག་གིས་བསྙོན་འདིང་
པར་ནུས་ཏེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་སོ། །གཉིས་པ་རིགས་པས་གྲུབ་ན་ལུང་དང་འགལ་ཀྱང་སྐྱོན་མིན་པ་ལ། ལུང་འགལ་ཡང་རྗེས་དཔག་མི་ལྡོག །དེས་ན་དེ་འགལ་སྨྲས་སྐྱོན་མིན། །དང་པོ། རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མི༷་འཁྲུལ་བས་ན༷་ར༷ང་
20-1-377a


བཞི༷ན་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་དང༷་། རྒྱུ༷་མེ་ལྟ་བུ་དག་སྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷འི་རྟགས་བྱས་པ་དང་དུ་བ་ལྟ་བུའི་དོན༷་གྱིས་བསྒྲུབ་པ་ན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་འགལ་བར་སྨྲ་བའི་ལུགས་འག༷འ་ཡི༷་ཞེ་འདོད་ཀྱི་སྨྲ་བ༷་སྒྲ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དང་། དུ་བ་གྲོག་མཁར་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལ༷་
གནོ༷ད་པ༷ས་རྟགས་དེས་རང་གི་འབྲེལ་ཡུལ་འགྲུབ་ནུས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་ནམ་ཡང་ལྡོག༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། མེ་གྲང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་ཚ་བ་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །རྟགས་དེ༷་ནི༷་འདོ༷ད་པ༷འི་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཡི༷་དོ༷ན་ད༷ང་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་བ༷ར་རྟོག༷ས་པ༷་ཡི་རྒོལ་བ་དེས་གཞ༷ན་ཕྱིར་
རྒོལ་བ་ད༷ག་ལའང་གཏན༷་ཚི༷གས་དེ༷ས་ཅི༷་ལྟར༷་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོག༷ས་པར༷་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར༷་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མར་མེ་ལག་ན་ཐོགས་པས་མུན་ཁང་ནང་གི་དངོས་པོ་སྟོན་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རིགས་པ་བརྗོད་དང་དེར་རྩོད་སྤང་
དང་པོ། སྔར་ལུང་ཚད་མར་ཁས་བླངས་ནས་ཕྱིས་ལུང་དེ་དང་འགལ་བའི་རྟགས་བརྗོད་པས་ན་རྒོལ་བ་འདི་མི་རིགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལུང་དོན་ཕལ་ལ་གནོད་པའི་གཏ༷ན་ཚི༷གས་དེ་ནི་བརྗོ༷ད་ད༷མ་མ༷་བརྗོད་ཀྱང༷་རུང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་དེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་དང་འག༷ལ་བ་ཡིན་ན༷་རྒོ༷ལ་
བས་བསྟན་བཅོས་འདི༷ར་ཉེས་པ་ཅི༷་བྱས༷་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དེ་རྒོལ་བ་དེས༷་བརྗོ༷ད་པའི་ཉེས༷་པ༷ས་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ལ༷་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་དུ༷་ནི༷་གཏན་ཚིགས་དེ༷་གསར་དུ་སྐྱེས༷་པ་མི༷ན་ཏེ། ངོ་བོས་གནོད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་གནོད་པ་བརྗོད་མི་རིགས་པ་ལ་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་
རྗོད་པ་པོ་དེས་བསྟན་བཅོས་ལ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་དངོས་སུ་བརྗོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་གནོད་བྱེད་ཡོད་པ་ཤེས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དེ་དག་གི་སྐྱོན་དེ་བུས་ཕ་སུན་འབྱིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ༷་ན། གལ༷་དེ༷་ལུང་དོན་ལ་གནོད་པའི་གཏ༷ན་ཚིགས་དེ་རྒོལ་བས་མ༷་བརྗོ༷ད་ན༷་གཏན་ཚིགས་དེ༷་ནི་ཅི༷་
20-1-377b


བསྟན་བཅོས་ལ་གནོ༷ད་པ༷་མི༷ན་ན༷མ། མིན་ན་བརྗོད་ཀྱང་མི་གནོད་ལ། ཡིན་ན་རྒོལ་བ་དེ་མི༷་རི༷གས་པ་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ༷། དོན་ལ་གནས་ཚོད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བརྗོད་པས་ན་ཅི༷ས་ན༷་རྒོལ་བ་དེ་སྐྱོན༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། སྐྱོན་ཅན་དུ་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་གྲུབ་བརྗོད་དང་འདི་མི་
མཚུངས། །གཉིས་ཀའང་འགྲུབ་པ་མིན་པ་སྤང་། །དང་པོ། འོ་ན་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བརྗོད་པའང་རྒོལ་བའི་སྐྱོན་མིན་པར་ཐལ་ཏེ་རྟགས་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ལྟར་སྣང་ཡིན་གྱི་རྒོལ་བས་བརྗོད་པས་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་མི་མཚུངས་ཏེ། གཏན༷་ཚི༷གས་
ལྟར་སྣང༷་རང་གི་ངོ་བོས་ལྟར་སྣང་དུ་གནས་པ་ཡིན་མོད། གཞ༷ན་ཕ་རོལ་པོ་དག༷་ལ༷་རྒོལ་བ་ར༷ང་གི་འདོ༷ད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་ནི་སྒྲུབ༷་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར༷་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ལྟར་སྣང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པའི་དོན༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པ་བརྗོ༷ད་པ༷ས་ན་དེ་འདྲའི་
སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པ་པོའི་བློ་སྐྱོན༷་དུ་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ན༷་ཡང་། ལུང་གཞན་དང་འགལ་ཀྱང་རུང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་པའི་གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པ་དེ༷་ནི་རང་གི་ཞེ་འདོད་སྒྲུབ༷་པར་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་ཚུལ་འདི༷ར་རྒོལ་བ་ལ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་སྐབས་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། 
དངོས་དང་དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས། དང་པོ། བྱས་པས་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པས་ལུང་ནས་རྟག་པ་མཁའ་ཡོན་དུ་བཤད་པ་ལ་གནོད་ན་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་དོན་དེས་མི་རྟག་པ་ལའང་གནོད་པས་གཉིས་ཀའང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པའི་སྨྲ་བ་སྟེ། 
གལ༷་ཏེ༷་བྱས་རྟགས་ཀྱི་སྒྲ་མི་རྟག་པར་གྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ཡང་དག་པའི་རིགས་པས་གཟེགས་ཟན་སོགས་ཀྱི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ལ༷་ལ༷ར་བཤད་པའི་སྒྲ༷་རྟག་པ་དང་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལྟ་བུ་འག༷འ་ཞིག་རི༷གས་པ་མི༷ན་པར་གྲུབ་པ༷ས་ན༷་སྒྲ་མི་རྟག་ལྟ་བུ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་
20-1-378a


རི༷གས་པར་སྨྲ༷་བ༷་གཞ༷ན་པ༷་དག༷་ཀྱང༷་འགོ༷ག་པར་བྱེ༷ད་དོ་ཅེས་བྱ༷་བ༷་རྒྱལ༷་རི༷གས་ངན་པའི་ལུ༷གས་ལྟ་བུ་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཁ་ཅིག །མི་རིགས་པ་བྱེད་པ་གཅིག་ལ་ཁྲོས་ནས་གཞན་ལེགས་པར་བྱེད་པ་དུ་མ༷་ལ༷འང་ཆད་པ་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་
ཡང་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུའི་སྟེང་དུ་ལུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོ༷ན་ཀུན་མཚུང༷ས་པ༷ར་བྱས་ནས༷་ནི༷་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སུས་ཀྱང༷་བརྗོ༷ད་པ༷ར་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། སྒྲ་རྟག་མི་རྟག་ལྟ་བུ་སོགས་སོ་སོའི་ལུང་གི་དོན་མི་འདྲ་བ་མང་ཞིང་། དངོས་སྟོབས་མེད་པར་ལུང་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་ན་
ལུང་གང་ཡིན་ཀྱང་སྟོབས་མི་མཉམ་པ་ཚིག་ཙམ་ལ༷་མེད་ཅིང་། ལུང་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནའང་ཆོས་ཅན་དེའི་ཆོས་སུ་བཤད་ཚད་བསྟན་པར་དཀའ་བ་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས༷་ན༷་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་དང༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་རྣ༷མ་པར་གཞ༷ག་པ་འདི༷་ཉམ༷ས་
པར་འགྱུར༷་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་སྐྱོན་མེད་པར་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་རྙེད་པའི་དུས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ༷ན་བརྒྱུད་མར་བཀ༷ག །དང་པོ༷། ལུང་དོན་ཁེགས་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་སྐྱོན་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ན་འགལ་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་ཡོད་
པར་སྨྲ་བ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་སྐྱོན་ཅན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྟག་དང་མི་རྟག་སོ་སོར་གཞི་གཅིག་ལ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་སྒོ་ནས་འགལ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་ཡོད་པར་འདོད་པ་སྐྱོན་ཡིན་ན། འདིར་ནི་ཕལ་པ་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་སྐྱེ་བོ་སྔོན་རབས་པ་དག་གི་ལུང་གི་
གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་གཞིར་བཞག་ཏུ་མི་འདོད་པར་དེ་དང་འགལ་བ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྒྲ་ལྟ་བུའི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་གཅིག་ལ་རྟག་མི་རྟག་ལྟ་བུའི་འགལ༷་བ་དག་གཞི་མཐུན་དུ་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་ན༷་འགལ་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྲིད་
20-1-378b


པས་རིགས་པས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་གནས་ཀྱི་ལུང་ལས་བཤད་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་དེ་ལྟར་གྲུབ་པར་མི་ངེས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་ཞེ་འདོད་འཁྲུལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྒྲ་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་ལུང་དོན་དེ་དངོས་པོ་ལ་གྲུབ་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་ཀྱང་ཁྱོད་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་
དེ་ལྟར་གྲུབ་པར་གཞིར་བཞག་ཏུ་རློམས་ནས་མ་ངེས་པའི་སྨྲ་བ་འདི་བྱས་ཀྱི། གཏན་ཚིགས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དེས་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུའི་སྟེང་དུ་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་མི་རྟག་པ་དང་འག༷ལ་ངེ༷ས་པ་རྟག་པ་ལྟ་བུ་ལ༷་གནོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཞིང་། སྒྲ་རྟག་པ་གཏན་མི་སྲིད་པར་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུང་གིས་
རྟག་པ་ཅུང་ཟད་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ན་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་འདིར༷་ནི༷་རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀར་གྲུབ་པ་དེ༷་འདྲ༷་བ༷འི་འག༷ལ་བ༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོ༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ༷། །ཡང་ན་དངོས་སྟོབས་
ཀྱིས་ལུང་ལ་འགལ་བ་སྟོན་ནུས་ཀྱི་ལུང་གིས་རིགས་པ་ལ་འགལ་བ་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དེ་ཚིག་འབྲུ་གཉེར་ལུགས་ཙམ་ལས་དོན་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ལུང་ཁས་བླངས་ནས་ལུང་དེ་དང་ལྡན་པར་གཞལ་བྱའི་གནས་
གསུམ་ཀ་གཏན་ལ་འབེབས་ཟེར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་བླུན་པའི་རྟགས་ཏེ། རིགས་པས་གཅོད་ནུས་ཀྱི་ཡུལ་རིགས་པས་གྲུབ་ན་དེ་དང་འགལ་བའི་ལུང་དེ་ལུང་ཡང་དག་མིན་པར་ཤེས་དགོས་ཀྱི་ལུང་གིས་རིགས་པ་སུན་ཕྱིན་མི་ནུས་ལ། ལུང་ཕལ་གྱི་དོན་ལ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་གནོད་པ་
སྲིད་པའི་ཕྱིར་རིགས་པས་གནོད་ན་ལུང་འདོར་དགོས་ཀྱི་ལུང་གིས་གནོད་པས་རིགས་པ་འདོར་མི་རུང་སྟེ། གཤེད་བྱེད་ཤོམ་པ་སྟོན་པའི་ནད་ཡན་པ་གསོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རང་གི་བློ་སྐྱོན་གྱི་བསླད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་མིན་པར་ཡང་དག་པའི་རིགས་ལམ་གྱིས་
20-1-379a


གཞལ་བྱའི་གནས་དང་པོ་གཉིས་ཚུལ་བཞིན་ངེས་ནུས་ན་དེ་དང་འགལ་ངེས་པའི་ལུང་ཁས་མི་བླང་ལ། གནས་གསུམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལུང་ལ་ལྟོས་པ་ལས་རིགས་པའི་འཇུག་ཡུལ་མིན་ཅིང་། དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པའང་བདེན་གཉིས་
ཀྱི་གནད་ཟབ་མོ་ལ་ཇེ་བས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་སོང་པས་ཐེག་པའི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་པར་རྟོན་པ་བཞིའི་ཚུལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འཇུག་དགོས་ཀྱི། ཉི་ཚེ་བའི་བློ་མིག་ཁོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུང་འདོར་བ་ནི་སྙིགས་དུས་སུ་མང་བར་འདུག་སྟེ། དེ༷་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་
མིང་བཏགས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་པ་སྨྲ་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། རང་ཉིད་རློམ་པས་བསྒྱིངས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མས་གནོད་ཀྱང་འདོར་དུ་མི་རུང་སྟེ་རང་གི་ལུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། རང་གི་ལུང་ཞེས་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་
ནན་གྱིས་འཇུག་པ་ལ་རིགས་པས་ཅི་བྱ་སྟེ། གྲུབ་མཐའི་གདོན་གྱིས་བརླམས་ཟིན་པ་དག་ལམ་དུ་གཞུག་པ་ནི་རེ་ཤིག་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཀའ་བའི་གནས་སུ་དགོངས་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་པའི་འོས་ཡིན་ན་ཕལ་པས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཤིང་
རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ལམ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་དཔྱད་པས་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཇེ་བས་ཇེ་བཟང་དུ་འཕེལ་བ་ལས་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་བཅུད་མྱོང་བར་ནུས་པས་ན་རིགས་པ་བཞིས་ཚུལ་བཞིན་དཔྱད་པས་རྟོན་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པའི་
རིམ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་བློ་གྲོས་ཀྱི་ལུས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་སྒྲུབ་པར་གྱིས་ཞེས་འཕྲོས་དོན་དུ་སྨོས་པའོ། །གཉིས་པ། དེ༷་ད༷ག་ལས་མི་རྟག་པ་གནོ༷ད་བྱ་དང་མཁའ་ཡོན་དུ་བཤད་པ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་ནི༷་མི༷ན་ཡ༷ང་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབས་ནས་མཁའ་ཡོན་བཀག་ན། 
20-1-379b


རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ཀྱི་དོ༷ན་བ༷སླད་པའི་ཕྱིར༷་བསྒྲུབ་བྱའི་སྐབས་དང་མཁའ་ཡོན་ལྟ་བུའི་ལུང་དོན་ལ་འབྲེ༷ལ་བ༷་མེ༷ད་ཀྱང༷་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་གནོ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན། འབྲེལ་བ་མེད་ཀྱང་ལུང་དོན་གྱིས་གནོད་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཐམས་ཅ༷ད་ལ་སོ་སོའི་ལུང་དོན་སྣ་ཚོགས་
པ་ཡོད་དོ་ཅོག་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱིས༷་གནོ༷ད་པར་འགྱུ༷ར་ཏེ། ལུང་གི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་དངོས་སྟོབས་ལ་གེགས་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གནོད་ཀྱང་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་དོན་དེས་གནོད་སྙམ་ནའང་། ལུང་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དྲི་སའི་ཡོན་
ཏན་བཀག་པ་སོགས་འབྲེལ་མེད་གཞན་ལ་གནོད་པས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་པས་བསྒྲུབ་བྱ་གཅིག་ཀྱང་འགྲུབ་པ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་མཁའ་ཡོན་དང་སྒྲ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོ༷ད་དེ། དེའི་ཆོས་ཡིན་པ་དེས་ན༷་བསྒྲུབ་བྱ་མི་རྟག་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ལ༷་གནོད་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེ༷་ན༷། དེ་མ༷་ཡི༷ན་
ཏེ༷་སྐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མེད་ནི་རྟགས་དེ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་འབྲེལ་བ་ཡིན་པས་རྟག༷ས་སུ་བཀོད་པ་ཀུ༷ན་རང་ར༷ང་གི༷་བསྒྲུབ་བྱ་ལ༷་ལྟོས་ནས་འབྲེལ་བ་མེད་ན་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་སྐྱོན༷་ཅན་ལྟར་སྣང་དང༷་འབྲེལ་བ་ཡང་དག་པར་ཡོད་ན་སྒྲུབ་ནུས་
ཀྱི་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་ལྡན་པ་ཡང་དག་པ་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་དཔྱ༷ད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་པའི་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་སྐབས་འདིར་དཔྱོད་དགོས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དངོས་པོ་མེད་ན་མི་རྟག་པ་མི་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའི་མཁའ་ཡོན་མེ༷ད་ན༷་བསྒྲུབ༷་བྱ་སྒྲ་ལྟ་བུ་དེ་མི༷་འབྱུང༷་བ༷འི་
འབྲེ༷ལ་བ༷་དེ༷་ནི༷་འདི༷ར་ཚད་མས་རྟོག༷ས་པ་མེ༷ད་ཀྱི། མཁའ་ཡོན་ལ་གནོད་པ་འདི༷ར་ནི༷་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ལ་གནོ༷ད་པ་འབ༷འ་ཞིག༷་གི་སྐྱོན༷་དུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་གྱི་རིགས་པའི་དོན་ལ་གནོད་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ན་ལུང་དོན་ལ་རྟགས་དེ༷་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ནི་གཞ༷ན་
20-1-380a


དྲི་སའི་ཡོན་ཏན་རྟགས་དེས་བཀག་པར་བྱས༷་པ་ལ༷འ༷ང་མཚུང༷ས་པས་ན་དེ་འདྲའི་ལུང་དོན་ལ་གནོད་ཀྱང་རྟགས་ཡང་དག་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་པ་མིན་ནོ། །ཡང་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཞེས་པ་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ་མཁའ་ཡོན་མེད་ན་དེ་མི་འབྱུང་བ་མེད་དེ། 
དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚ་རེག་མེད་ན་གྲང་རེག་མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲེལ་མེད་འདིས་རྟགས་ཚད་མས་གྲུབ་པ་འདི་ལ་ཅི་ལྟར་གནོད་དེ། མེ་ཚ་བར་གྲུབ་པ་ལ་གྲང་བས་གེགས་བྱ་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་རང་སྡེ་ལུང་
དོན་མཐའ་དག་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་འགོག་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བྱེད་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། གལ༷་ཏེ༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ནི་རང་གིས་ཚད་མར་ཁ༷ས་བླངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ལས་གང་བསྟན་ཅིང་བརྗོད་
པར་མཐོ༷ང་བ༷་མ༷་ལུས༷་པ་ནི་སྐབས་དེར་ཡང་བ༷སྒྲུབ་བྱར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་དང་འགལ་ན་གཏན་ཚིགས་དེས་རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱང་སུན་འབྱིན་པས་ན་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་པས་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལུང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འདོད་པ་དང་། རྟགས་དེ་དང་ལུང་གི་དོན་
ཀུན་མཚུངས་པར་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་དོན་མིན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ན་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དེ་དང་འགལ་བའི་རྟགས་སྦྱར་དུ་མི་རུང་བར་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་དམ་བཅར་ཐལ། །རང་སྒྲ་སྨོས་པ་དོན་མེད་ཐལ། །དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་
དེ་ལན་འགོག །དང་པོ། རྒོལ་བ་རང་གི་འདོད་ཡུལ་སྐབས་སུ་བབ་པ་དེ་ཙམ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་ལས་བསྟན་བཅོས་ན་མཐོང་བ་ཐམས་ཅད་སྐབས་དེའི་བསྒྲུབ་བྱར་བྱེད་དགོས་ན། ལུགས་དེ་ལ་དཔེ༷་ད༷ང་གཏན༷་ཚི༷གས་མ༷་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའང་ད༷མ་བཅ༷འ་བ༷ར་ནི༷་
20-1-380b


ཐལ༷་བ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། རང་གི་སྐབས་ཀྱི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ཁོ་ན་ལ་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བཟུང་བར་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཀུན་བསྒྲུབ་བྱར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་བསྟན་བཅོས་ལ་ལ་དག་ནས་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་བཀོད་པའང་ཡོད་པས་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་
བྱར་འགྱུར་ཏེ། ཅིས་ཀྱང་རྒོལ་བས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པས་སོ། །འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མ་གྲུབ་པ་ནི་སུས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ནུས་ལ། མ་གྲུབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་སྐྱོན་བཅབས་ནས་གཡོ་ཐབས་ཀྱིས་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་འབད་ན་རྒོལ་བ་དེ་འདྲ་བ་རིགས་པར་སྨྲ་བའང་ཇི་ལྟར་ཡིན། གཞན་ཡང་
བསྟན་བཅོས་སྐྱོན་མེད་པ་དག་ན་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་། མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་རྟགས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱར་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། གྲངས་ཅན་པའི་ངོར་སངས་རྒྱས་པས་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་
ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ལའང་གྲུབ་བསལ་མེད་ལ་དཔག་འདོད་ཡོད་ཅིང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བས་དམ་བཅའ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སོང་ན་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཆོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་
དེ་ལྟར་ཐལ་བ་སྤྱིར་འཕངས་པའི་གྲུབ་དོན་རྒོལ་བས་འདོད་པ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ལ་མཐར་ཐུག་པར་དགོངས་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་ལན་འགོག་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་བསྟན་བཅོས་ན་བཤད་པའི་དོན་ཡིན་ཡང་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཉི༷ད་དུ་བརྗོ༷ད་པ༷་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་
སོགས་ནི་དམ་བཅར་ཐལ་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོ༷ད་པ༷་ཞེས་པའི་ཚིག་སྨོས༷་པའི་རྣམ་བཅད་ཀྱིས་དེ་ཁེགས་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ་ན༷། ཁྱོད་ལྟར་ན་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཀུན་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་འདོད་པའི་རི༷གས་པ༷ས་དེ་ལྟར་ཐོ༷བ་པ༷་ནི༷་ཚིག་ཙམ་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །
20-1-381a


དེ་ཡང་ཚིག་གི་རྣམ་བཅད་བཞིན་དུ་རྒོལ་བ་རང་གི་འདོད་ཡུལ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་གྲུབ་ཀྱང་། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཀུན་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་ན་བསྟན་བཅོས་ན་བཤད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་ཅེས་དོན་གྱིས་འཐོབ་པར་
འགྱུར་རོ། །དེ་འདོད་ན་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཏེ་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། རང་གི་སྐབས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་དག་ཀྱང་གཞན་གྱི་ངོར་སླར་ཡང་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་སྐབས་ཡོད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྐབས་ཕ་
རོལ་པོས་ཁོ་ན་སྨོས་པས་སྒྲུབ་བྱེད་བཅད་ཅེས་མི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་སྨོས་པ་ནི། ཁོ་ནའི་སྒྲས་སྦྱོར་བ་སྐོར་གཅིག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་བཅད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ནས་བཤད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ལུགས་དེ་ལ་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་མ་སྨྲས་པའམ། རྣམ་ངེས་ལས་ཚིག་ཕྲད་སྨོས་པས་སྐྱོན་མེད་ཅེ་ནའང་
རིགས་པས་ཐོབ་པ་བཟློག་མི་ནུས་པར་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྒོལ་བས་བསྒྲུབ་པར་མི༷་འདོ༷ད་པས་ན་བ༷སྒྲུབ་བྱ༷་མི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། ད་ནི་རྒོལ་བ་རང་གི་འདོད་ཡུལ་དབང་བཙན་པར་སོང་བས་ན་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྒོལ༷་བ་རང་གིས་སྐབས་
ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱར་མི༷་འདོ༷ད་པའི་ཆོ༷ས་གཞ༷ན་ཡ༷ང་བསྒྲུབ༷་པར་འདོད་པ་མི༷ན་པ་དེ༷་ཚེ༷་བསྒྲུབ༷་པར་བྱ༷་བ༷་མི༷ན་པའི་ལུང་དོན་གཞན་ལ༷་གནོ༷ད་པ༷ས་རྟགས་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་ཅི༷་ཞིག༷་འག༷ལ་ཏེ། རྟག༷་ཡང་དག་གིས་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ལུང་ལ་མི་ལྟོས་པར་འདྲ་བ་ངེས་པས་སོ། །དེས་ན་
སྤྱིར་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་འདི་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་གྱིས་འདི་དང་འགལ་ལམ་གནོད་ཀྱང་རུང་ལྟོས་པ་མེད་དོ་སྙམ༷་པའི་རྒོལ་བ་ནི་སུན་ཅི་ཕྱིན་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་ཤིན་ཏུ་མི་འོས་ཀྱང་། ལུང་ནས་བཤད་པའི་དོན་གང་ཡང་རུང་བ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་
20-1-381b


པའི་ཚེ་རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱའི་འབྲེལ་བ་ཁོ་ན་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་ལེགས་པར་གྲུབ་པ་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་འགྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་ལུང་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ལ། དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ན་དོན་གཅིག་ལ་སྔ་ཕྱིར་འགལ་བ་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་ལུང་ཡང་དག་ནི་མི་སྲིད་
ལ། གདུལ་བྱའི་བློ་རིམ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་དབང་གིས་དྲང་ངེས་ཀྱི་ལུང་དོན་འགལ་བ་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་། དགོངས་གཞི་དགོས་པ་དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འགལ་བ་མེད་པར་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ལ་འཇུག་ཚུལ་
ནི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རང་སྒྲ་སྨོས་པ་དོན་མེད་པ་ལ། ཐལ་བ་འཕེན་དང་ཉེས་སྤོང་དགག །དང་པོ། དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་བསྟན་བཅོས་
ཀྱི་དོན་ཀུན་ཕྱོགས་ཡིན་གྱི་རྒོལ་བ་རང་གིས་འདོད་པ་སྒེར་དུ་བཀར་བ་ཙམ་ཕྱོག༷ས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉིད་ལས་ཕྱི༷་རོ༷ལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན༷་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྨོས་པའི་ཟུར་དུ་རང༷་ཉི༷ད་ཅེས་པའི་སྒྲ་སྨོས་པ་ཡ༷ང་དོ༷ན་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་
ཏེ་རྣམ་བཅད་གང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་བསྟན༷་བཅོས༷་ཀྱི་དོན་གང་ཞིག་རང་གིས་མི་འདོད་པ་སྤངས་ནས་གང་འདོ༷ད་ཅིང་ཁས་ལེན་པ་ལ་འཇུ༷ག་གོ་ཞེས་པའི་དོ༷ན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་
སྨོས་པའོ་ཞེ༷་ན༷། འོ༷་ན༷་རང་ཉིད་འདོད་པས་འཇུག་པ་ཡིན་ནམ་མིན་སྙམ་པའི་དོག༷ས་པ་འདི༷་རྒྱུ་ག༷ང་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་གང་འདོད་ཀྱང་རྒོལ་བ་རང་ཉིད་འཇུག་པས་ཁྱབ་པ་ལ་རང་ཉིད་འདོད་ཅེས་པས་བསལ་བྱ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བ་སུ་ལ་ཡོད་དེ་མི་སྲིད་དོ། །
20-1-382a


ཅི་ལྟར་ན་བསྟན་བཅོས་ལ་འདོད་པས་འཇུག་པ་ལ་དབང་རྣོན་དང་དབང་རྟུལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་དབང་རྣོན་དེ༷་ནི༷་བསྟན་བཅོས་ནས་བཤད་པའི་དོན་དེ་ཚ༷ད་མ༷ས་བཀ༷ག་པ་མེ༷ད་ན༷་བསྟན་བཅོས་དེ་རང་གིས་འདོད་པས་འཛི༷ན་པ༷་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི༷ས་
བཟློག༷་པ༷ར་ནུས༷་ལ་ག༷ལ་ཏེ༷་ལུང་དོན་དེ་ཚ༷ད་མ༷ས་བཀ༷ག་པ་ཤེས་པ་ན༷་དེ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡ༷ང་གཞན་གྱི་ཚི༷ག་ཙམ་ལ༷ས་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི༷ས་ལུང་དེར་ཡིད་ཆེས་པས་འཇུ༷ག་པར་འགྱུར༷་ཏེ་མི་འགྱུར་བས་ན་རྒོལ་བ་རང་གིས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདོད་ཡུལ་ལ་དོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །
རྒོལ་བ་དབང་རྟུལ་དེ༷་ད༷ག་སྔར༷་ཡ༷ང་གྲུབ༷་མཐ༷འ་སྔ་མ་ནི༷་ར༷ང་གི༷་འདོ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་འཛི༷ན་པ་ཙམ་ལས་རིགས་པས་ངེས་པ་རྙེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ལ། དེ༷་ནི༷་ཕྱིས༷་ཀྱང༷་རང་འདོད་ན་ཇི༷་ཞི༷ག་ལྟ༷ར་གྲུབ་མཐའ་གཞ༷ན་འཛི༷ན་པ༷་ནི༷་ཅི༷ས་མི༷་ཐོ༷བ་སྟེ་འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པས་སོ། །
དེས་ན་རང་གིས་མི་འདོད་པར་ཐོག་བབས་ཀྱིས་འདོད་དགོས་པ་དེ་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལྟ་བུ་ལས་གྲུབ་མཐའི་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་དེ་འདྲ་མི་སྲིད་ན་དེ་ལས་ཡང་དོགས་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་ལ། དོགས་པ་མེད་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དུ་ངག་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཅན་སྦྱར་བས་ཅི་
བྱ་སྟེ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་ལ་ཞེ་འདོད་མེད་ཀྱང་གཞ༷ན་ངོར་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའང་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཕ་རོལ་ཉམས་སད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རྩེད་མོར་འགྱུར་གྱི་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་རྩོད་པ་མིན་ལ། དེ་འདྲའི་སྐབས་
སུའང་རང་གིས་བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་པ་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པས་སྐབས་དེ་ན་རང་གིས་མི་འདོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ལུང་དོན་གཞན་ལ་གནོད་པས་སྐབས་ཀྱི་འདོ༷ད་ཡུལ་ལ་གནོ༷ད་པ་མེད་པར་ཤེས་
20-1-382b


པ་ད༷ང་། ལུང་ཁས་བླངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལུང་དེའི་དོན་མཐའ་དག་སྐབས་དེར་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་མི༷ན་པར་ཤེས་པ་དང་། དེ་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཐུག༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་དོན་གྱིས་བསྟ༷ན་པ༷ས་ན༷་ལུང་དོན་མཐའ་དག་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པའི་ལོ༷ག་པ༷ར་རྟོག༷་པ༷་ཡོད་པ་དེ་དག་བས༷ལ་
བའི༷་ཕྱིར༷་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་འདི༷ར་ནི༷་ར༷ང་ཉི༷ད་ཀྱི་སྒྲ་སྨོས་པར་མཛ༷ད་དོ༷། །གཉིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་གཞན་དུ་འདོད་པ་དགག་པ་ལ། འདོད་པ་བརྗོད་དང་དེ་སུན་འབྱིན། །དང་པོ། ཕྱི་རོལ་པ་དང་ནང་པ་སོགས་གཞུང༷་ལུ༷གས་
ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས༷་བྱས༷་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དག༷་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་བ་ཡོ༷ངས་སུ༷་སྤ༷ངས་ན༷ས་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ར༷བ་ཏུ་གྲ༷གས་པ༷འི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ད༷ག་ནི༷་གཟུང་བའི་དོན་དུ་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བྱེད་གཞ༷ན་ཁ་ཅིག་ནི༷་ར༷ང་ཉི༷ད་ཅེས་པའི་སྒྲ་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ། མི་འཐད་
པ་ཡི་གནོད་པ་བསྟན། །དེ་ཡི་ལན་གྱི་བྱེ་བྲག་བཀག །དང་པོ། རྒོལ་བ་གཉིས་ཀས་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་དཔྱ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐབ༷ས་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས༷་ནི༷་གཉིས་ཀ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་རབ༷་ཏུ་གྲ༷གས་པའི་རྟེ༷ན་ཆོས་ཅན་ནི༷་དོན་གྱིས་གྲུབ༷་པར་གྱུར༷་ཏེ༷་གཞི་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་ཟིན་ལ་
དེའི་ཁྱད་པར་དཔྱོད་པ་སུ་ཡང་མེད་ཅིང་། གནག་རྫི་མོའི་བར་དུ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་ཟིན་པའི་དོན་ལའང་རྩོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་རབ་ཏུ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་ཕྱོགས་ཡིན་གྱི་རང་ར༷ང་སོ་སོའི་འདོ༷ད་པ་མི་འདྲ་བས་བ༷རྟགས་པ༷འི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱས་པ་ཅ༷ན་གྱི་དངོ༷ས་པོ༷་རྣ༷མས་
ལ་ནི་བསྒྲུབ་བྱར་བྱས་ཏེ་རྩོ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །མདོར་ན་ཆོས་ཅན་ཡན་གར་བ་ཙམ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་ལ། དེ་ཆོས་གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་འདོད་འཇུག་དགོས་པས་ན་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་ནམ་ཚོགས་དོན་དེ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱར་མི་འཛིན་པར་རབ་གྲགས་
20-1-383a


ཀྱི་ཆོས་ཅན་ཙམ་བསྒྲུབ་བྱར་ཇི་ལྟར་འཛིན་ཏེ་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། སོ་སོའི་ཞེ་འདོད་ནི་སོ་སོར་ཆད་པས་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པར་ཁས་བླངས་ལ། མི་རྟག་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། ཞེས་སོགས་སུ་འགོད་མི་སྲིད་ཅིང་། མི་མཐུན་
པའི་ཞེ་འདོད་ལ་བསྒྲུབ་བྱར་བྱས་ཏེ་མི་རྩོད་ན་ཞེ་འདོད་མཐུན་པ་དག་རྩོད་པ་མི་སྲིད་པས་རྩོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་ངོས་མི་ཟིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚད་མས་གྲུབ་ཟིན་ཆོས་ཅན་དང་། །མ་གྲུབ་རང་མཚན་སེལ་ལན་དགག །དང་པོ། ཅི༷་སྟེ༷་རང་ཉིད་སྨོས་པས་རང་
གིས་དམ་བཅའ་བའི་དོན་དེ་སྔར་ཚད་མས་གྲུབ༷་ཟིན་པར་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ས་གཉིས་ཀར་གྲགས་པའི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ཡན་གར་བ་ཙམ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་མི༷ན་པར་བརྗོ༷ད་དེ། ཕ་རོལ་ལ་གསར་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དེས་ཕ་རོལ་པོ་ལའང་གྲུབ་ཟིན་གྱི་ཆོས་ཅན་སེལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ་མ་
ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ་ཞེས་དང་། ཚིག་ཕྲ༷ད་ཉིད་དམ་ཁོ་ནའི་སྒྲ་སྨོས་པ་སྟེ་ངོ་བོ་ཁོ་ན་བསྟན༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ་འདི༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་གྲུབ་ཟི༷ན་པ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཡིན་པ་དེ༷་རྟོ༷གས་ནུས་པས་དེ་རྟོགས་བཞིན་སླར་ཡང་དེའི་དོན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་སྨོས་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་
གྲུབ་ཟིན་གཅོད་པའི་དོན་དུ་མི་འདོད་པ་དེ་ལྟ་ན་བསྒྲུབ་བྱ་གང་ཞིག་སྔར་ནས་གྲུབ༷་ཟིན་པ་དང༷་། སྒྲུབ༷་པར་བྱེད་པ༷འི་ངོ༷་བོར༷་ནི༷་བསྟན་པ་དག༷་ཀྱང་ནི༷་ཡོད་དམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་ཡོད་པ་ཡི༷ན་ན༷་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཉི༷ད་དུ༷་གཞན་ལ་བསྟན༷་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ངོ་བོ་དང་ཚིག༷་ཕྲད་གཉིས་པོ་འདི༷་སྨས༷་པ་ནི༷་རྣམ་གཅོད་
ཀྱི་འབྲ༷ས་བུ་ལྡན༷་པར་འགྱུར༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྣམ་གཅོད་སྒྲ་ནི་དོན་མེད་དང་། །དེ་འདྲའི་སྐྱོན་ཡང་ཕྱོགས་སྐྱོན་མིན། །དང་པོ། བསྒྲུབ་བྱ་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་སྨོས་པས་གཙོ་བོ་སོགས་རང་མཚན་མ་གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་གཅོད་པའི་དོན་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་
20-1-383b


བཅད་སོ་སོར་ཡོད་དོ་ཟེར་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་སྔར་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔ༷ག་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤྱི༷་ཡི༷་ནི༷་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་དུ་བཤ༷ད་ཟིན་པ༷་ཡི༷ན་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཆད་པའི་སྐབས་འདི༷ར་ནི༷་རང་མཚན་མེད་པ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ༷་སྐ༷ད་མ་བསྟན་ཀྱང༷་ཕྱོག༷ས་ཙམ་ལ༷་ནི་མ་ཁྱབ་པ་དང་ཁྱབ་ཆེས་
པའི་འག༷ལ་བ༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་འདྲའི་དམ་བཅའ་བ་སྲིད་ཅིང་བློ་ངོར་གྲུབ་བསལ་མེད་པའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ག༷ལ་ཏེ་གཙོ་བོ་ལྟ་བུ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་བྱས༷་ན་དེ༷་ལ༷ས་སྐྱོན་ཅི༷ར་འགྱུར༷་ཞེས་དྲིས་པ་ན། གང་རང་མཚན་ཚད་མས་མ་གྲུབ་
པ་དེ༷་ནི་སྒྲུབ་མི༷་ནུས༷་
སོ་ཞེ་ན། ཅི༷་ཕྱིར༷་མི་ནུས་ཞེས་དྲིའོ། །དེ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་པའི་ཚེ་རྟགས་གང་བཀོད་ཀྱང་དཔེ་ལ་རྗེ༷ས་འགྲོ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ་ཞེ་ན། རྗེས་འགྲོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི༷་སྒྲུབ་བྱེད་དེ༷་ད༷ག་གི༷་སྐྱོན་མི༷ན་ན༷མ། ཡ༷ན་ལ༷ག་ཕྱི༷་མ༷་སྟེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་དཔེ་དང་རྟགས་རང་ལ་
ལྟོས༷་པ༷་ནི་ཕྱོགས༷་ཀྱི་སྐྱོན༷་དུ་འདོ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ། ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་ཕྱོགས་རང་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་བྱེད་སྐྱོན་ཅན་དེས་ཕྱོགས་འགྲུབ་མི་ནུས་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ་སྙམ་ན། སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡང་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་དེ༷་ལྟ༷་ནའ༷ང་གཏན་ཚི༷གས་དང་དཔེ་ལ༷་
སོ༷གས་པའི་ཉེས༷་པ༷་ཡ༷ང་ཕྱོག༷ས་ཀྱི༷་སྐྱོན༷་དུ༷་ཐལ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ༷། སྒྲུབ་བྱེད་སྐྱོན་ཅན་དེ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱང་དམ་བཅའ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་ཡིན་པས་དེའི་སྐྱོན་གྱིས་ཕྱོག༷ས་ལ༷་གནོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་རིགས་པ་ཅན་པའི་ངོར། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན་
སྒྲ་མི་རྟག་པ་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡང་དག་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ཕྱོགས་སྐྱོན་ཅན་དུ་འདོད་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་ཕྱོགས་ནི་ཡན་ལག་ཕྱི་མའི་སྐྱོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་དམ་བཅའ་བ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ༷་ཙ༷མ་ད༷ང་འབྲེལ་བ༷་ཡི་སྐྱོན་གང་ཡོད་པ་ཕྱོག༷ས་ཀྱི༷་སྐྱོན༷་དུ་
20-1-384a


འདོ༷ད་པ་ཡིན་གྱི་གཞ༷ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་མིན་ཏེ༷། དཔེར་ན་བསྒྲུབ་བྱར་དམ་བཅས་པ་ཙམ་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སྒྲ་མཉན་བྱ་མིན་པའི་དམ་བཅའ་མངོ༷ན་སུམ༷་དང་འགལ་བ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་བདག་གི་མ་
མོ་གཤམ་ཡིན་ཞེས་པ་རང་ཚིག་དང་འག༷ལ་བ༷་ལྟ་བུ་སོགས་དམ་བཅས་པ་ཙམ་ནས་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་བཞི༷ན་ནོ། །འདི་སྐོར་ཕྱོགས་སྔས་སྦྱིར་རང་མཚན་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པར་གོ་བའི་ཆེད་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་སྨོས་པ་མི་འཐད་པར་སྟོན་པའི་ཚུལ་དུ་འཆད་པའང་སྣང་སྟེ་ཅུང་མི་བདེའོ། །གསུམ་
པ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དབྱེ་བསྡུའི་དགོས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། རྣམ་བཅད་དབང་གིས་ལྔ་རུ་བསྟན། །ཡོངས་གཅོད་དུ་ནི་གཅིག་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། རྒྱུ་ཞེས་པ་གཏན་ཚིགས་ཏེ་ཧེ་ཏུའི་སྒྲ་སྤྱིར་རྒྱུ་དང་སྐབས་ཀྱི་དབང་གིས་གཏན་ཚིགས་སུ་
ཡང་བསྒྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་གོ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་དང་སོགས་སྒྲས་དཔེ་ཡང་བཟུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དག་གི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལ་ལྟོས་པའི་བས༷ལ་བྱ༷་སྟེ་སྐྱོན་བསལ་བ་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ཕྱོགས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་བསལ་
བར་བྱ་བ་མ༷་ཁྱབ༷་པ་ད༷ང་ལྡོ༷ག་པ༷་ཁྱབ་ཆེས་པ་ད༷ག་ནི༷་སྤ༷ང་བ༷འི་ཕྱིར༷་ཕྱོག༷ས་ཀྱི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལྔ་ལྡན་དུ་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་ར༷ང་ཉི༷ད་དང་ཚི༷ག་ཕྲ༷ད་དང་ངོ༷་བོ༷འི་སྒྲ༷་དང་མ༷་བས༷ལ་བ༷་དང༷་བཅས་པ༷་བཞི་པོ་དག༷་ནི་ལྡོ༷ག་པ༷་ཁྱབ་ཆེས་པ་སེ༷ལ་བ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཕྱོགས་མིན་པ་གཞན་
བསྟན་བཅོས་མཁན་པོའི་འདོད་ཡུལ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་མ་གྲུབ་པ་སོགས་ཕྱོགས་ཡིན་པ་སེལ་ཏོ། །འདོ༷ད་ཅེས་པའི་སྒྲ༷ས་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ཀྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མ༷་ཁྱབ༷་པ་སེ༷ལ་བ༷ར་བྱེ༷ད་དེ། དངོས་སུ་མ་སྨྲས་པའི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྐབས་སུ་བཀོད་པའི་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་
20-1-384b


མིན་ནམ་སྙམ་པ་བསལ་ནས་ཕྱོགས་ཡིན་ཅེས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་རིགས་མི་མཐུན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རིགས་པའི་སྒོར། བསྒྲུབ༷་བྱར༷་ཁ༷ས་བླང༷ས་པ་ཕྱོག༷ས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་སྐྱོན་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྒོལ་བས་དཔག་འདོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་
ཁས་བླང༷ས་པའམ། སྐབས་ཀྱི་རྟགས་དེ་དག་གིས་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དེ་ཙམ་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་མཚན་ཉིད་འདི་གཅིག་པུ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་ལྔ་པོ་ཇི་ལྟར་ཚང་སྙམ་ན། བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་མ་སྐྱེས་པར་ལེགས་པར་
ཁོང་དུ་ཆུབ་པ་ལ་འདི་ཙམ་གྱིས་ཕྱོགས་སྐྱོན་མེད་པར་མཚོན་ཏེ། བསལ་བྱ་ལྔ་གང་རུང་ཡོད་པ་དེ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་རྒོལ་བ་མཁས་པས་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པའི་ཕྱོག༷ས་སུ་རུང་བ་ཉིད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཅེ་ན། སྒྲ་མིག་གིས་གཟུང་བྱ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་ཚད་མས་བས༷ལ་བ་
ཡི་དམ་བཅའ་ལ་ནི་གནོ༷ད་བྱེད་དངོས་སུ་ཡོད་པས་བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་ལེན་མི་རུང་བ་ད༷ང་། ལྷག༷་མ༷་གྲུབ་ཟིན་སོགས་བཞི་ལ༷་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉི༷ད་འཇུག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་རྟགས་ཀྱིས་སླར་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་དང་། སྐབས་ཀྱི་རྟགས་དེའི་ནུས་པ་འཇུག་ཡུལ་
མིན་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་དང་། གང་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་པ་དེ་ནི་དངོས་སུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱར་འགྲོ་ལ་འདོད་ཡུལ་མིན་པ་བསྒྲུབ་བྱར་འགྲོ་བའི་དོན་མེད་པ་དང་། སྐབས་ཀྱི་འདོད་ཡུལ་མིན་པ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་མཐའ་དག་ཡུལ་དུ་བྱེད་ན་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་
རྟགས་བཀོད་པས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བསལ་བྱ་བཞི་པོ་དེ་ལ་ཕྱོགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན་རྒོལ་བས་བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་ལེན་པར་མི་འགྱུར་རོ༷། །དེས་ན་རྒོལ་བ་རྨོངས་པའི་དོགས་པ་བྱུང་བ་བཟློག་པའི་སླད་དུ་ལྔར་སྨོས་ཀྱང་དོན་གྱིས་འདིར་
20-1-385a


གནད་གཅིག་སྟེ་རྣམ་པར་སྤྲོས་ཏེ་བཤད་པ་དང་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་ཟེར་བའི་དཔེ་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་རྒྱས་བསྡུས་སྣ་ཚོགས་པ་དེའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་། ལྷག་པར་རྨོངས་པ་ཚིག་ལ་འཆེལ་བ་ལ་ནི་དོན་
གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་ལའང་རྣམ་བཅད་ཤིན་ཏུ་མང་དགོས་པར་མངོན་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་འབྲེལ་བའི་མཚན་ཉིད་དྲུག་དང་། ཚད་མ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་བཞག་ཀྱང་མཐའ་མ་རྫོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ནི། རིགས་སྒོར་བཤད་པའི་བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་པའམ་
འདོད་པ་ཞེས་པ་དེས་མཁས་པ་རྣམས་ལ་དོན་གྱི་དབང་གིས་འདི་ལྟར་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ན་གང་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེའི་ངོར་དཔག་འདོད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་བསལ་མེད་པ་དང་རྒོལ་བ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཡུལ་ཡིན་པར་གོ་ནུས་པའི་རྣམ་བཅད་བཞི་ཚང་དུ་ཆུག་ཀྱང་། འདོད་
པ་ཞེས་པ་དེས་ཁོ་ན་སྨོས་མི་དགོས་པར་དེའི་རྣམ་བཅད་སྟོན་ནུས་ན་ཀུན་བཏུས་སུ་ཡང་སྨོས་མི་དགོས་ལ། དགོས་ན་རིགས་སྒོར་ཡང་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པའང་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་མཚན་ཉིད་དེས་མི་ཆོད་པས་ཁོ་ན་ཞེས་པའི་ཚིག་ཕྲད་སྨོས་དགོས་པར་འགྱུར་
རོ་ཞེ་ན། ཀུན་བཏུས་སུ་ར༷ང་ཉི༷ད་ཅེས་དང་འདོ༷ད་པ༷་ཞེས་པའི་ཚིག་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་བསྒྲུབ་བྱ་ཁོ་ན་ངེས༷་པར་བཟུང་བའི་དོ༷ན་ནི༷་རྟོག༷ས་པ་བདེན་ན༷་ཡ༷ང་ཀུན་བཏུས་སུ་བསྟན་བྱ་བ་ཞེས་དུས་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱས་པ་མེད་པར་བྱེ༷ད་པ༷འི་མཐ༷འ་ཅན་ད༷ང་ཚིག་དེ་དག་འབྲེ༷ལ་བའི༷་ཕྱིར༷་ན་
ད་ལྟ་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་མིན་ཡང་མ་འོངས་པ་ན་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པའང་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། ལྷས་བྱིན་འོང་བ་བལྟ་བར་བྱ་བའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་ལྷས་བྱིན་འོང་བ་བལྟ་བྱ་ཡིན་ཅེས་པ་ཙམ་ཁོ་ནར་གོ་བའི་ངེས་པ་མེད་པར་
20-1-385b


ལྷས་བྱིན་གཟོད་འོང་བ་བལྟ་བར་བྱ་བའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ་སྙམ་པ་བཞིན་གྲུབ་བསལ་མེད་ལ་རང་གིས་འདོད་ཡུལ་དུ་བྱས་ཕན་ཆད་གཟོད་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ཀྱང་ད་ལྟ་ནས་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་སྐྱེ་བས་དུས༷་གཞ༷ན་མ་འོངས་པ་ན་བསྒྲུབ་བྱར་
བྱེད་ཀྱང་དེ་སྐབས་འདིའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་པས་དེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཁྱབ་ཆེས་པ་གཅོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཁོ་ནའི་སྒྲ་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན་རྟགས་མ་གྲུབ་པའི་ལན་འདེབས་པ་ལ་བྱས་པ་
ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྒྲུབ་བྱར་བྱེད་དགོས་ཀྱང་། རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་འགོད་པའི་སྐབས་སུ་དེ་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་རིགས་སྒོར་ཡང་རྣམ་བཅད་དེ་ཅིས་མི་དགོས་སྙམ་ན། ཨིཥུ་འདོད་པའི་བྱིངས་ལ་རྐྱེན་
ཀྟ་སྦྱར་ནས་ཨུ་རྗེས་འབྲེལ་དང་ཀ་རྟགས་དོན་ཡིན་པས་ཕྱིས། ཥ་ཚུ་རོལ་གྱི་ཏ་ཊ་རུ་བསྒྱུར་ཏེ་དྲངས་པས་ཨིཥྚ་ཞེས་གྲུབ་ཏེ། དེ་ལྟར་འདོ༷ད་པའི་བྱིངས་ལ་རྐྱེན༷་ཀྟ་སྦྱར་བ་དེ་ཀུན་བཏུས་འདི༷ར༷་ནི་མ་འོངས་པའི་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་
པ་གཅོད་ནུས་ཀྱི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཏུ་གྱུར་པ་མིན༷་ཏེ་ཚིག་གྲོགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །རིགས་སྒོར་འདོ༷ད་པར༷་གྱུར༷་པའི༷་ཚིག༷་དག༷་ལ༷་རྣམ་གཅོད་ཀྱིས་ནུས་པ་རང་དབང་ཅན་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་དེ་ལྟར་གོ་ནུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཉི༷ད་དུ་སོང་བ་ཡི༷ན་
ཏེ། ལྷས་བྱིན་འོངས་སོ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཚིག་དེ༷་ཡི༷ས་ནི༷་གཏན༷་ཚིག༷ས་མ༷་གྲུབ༷་པ་ལ༷་སོག༷ས་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་འགོ༷ག་ནུས་ཀྱི་ཚིག་ཕྲད་སྦྱར་མི་དགོས་སོ། །འདི་སྐབས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚིག་བཟློག་སྟེ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་དོན་འཆད་ཚུལ་འདྲ་བར་
20-1-386a


མངོན་ནོ། །ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འདི་རབ་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་དང་རང་ཉིད་འདོད་པས་འཇུག་པ་སོགས་ཀྱི་རྗོད༷་བྱེ༷ད་དུ་རུང་བ་མི༷ན་ཕྱིར༷་ཡ༷ང་རྣམ་པ་གཞན་གྱི་དོན་ཅན་དུ་བཤད་མི༷་རི༷གས་
སོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་རང་ཉི༷ད་ཀྱི་སྒྲ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་མཐའ་དག་བསྒྲུབ་བྱར་མི་དགོས་པའི་དོན་དུ་བཤད་པ་ལ་འཐད་པ་ཡོད་པར་མ་ཟད་གཞན་དུ་བཤད་པ་ལ་གནོད་པ་མཐོང་བས་ན་འདིར་བཤད་པ་ཁོ་ནར་གནས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ༷ས་ན༷་
ར༷ང་ཉི༷ད་ཅེས་པའི་དོན་ནི་རྒོལ་བ་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱིས་འདོ༷ད་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ལས་གཞན་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པའི་དོན་ཏེ། ཁས་བླངས་པའི་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ཀྱི་དོན་ཀུན༷་ལ༷་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པར༷་རྒོལ་བ་དེ༷་རང་གིས་གང་བསྒྲུབ་བྱར་འདོ༷ད་པ༷་ཙམ༷་
ནི༷་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཉི༷ད་དུ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ༷ས་ན༷་རྒོལ་བས་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱར་མི༷་འདོ༷ད་པ་ད༷ང་འབྲེ༷ལ་བ༷འི་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོའི་འདོ༷ད་པ༷་མཁའ་ཡོན་སོགས་ལ༷་ཡ༷ང་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་རྟགས་དེས་གནོ༷ད་པ༷་ན༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཡང་དེས་དེ་སྒྲུབ༷་པ་ལ༷་
གནོད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྒྲ་མི་རྟག་དང་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་འདྲ་བ་ནི་ཕྱོག༷ས་ད༷ང་གཏན༷་ཚིག༷ས་སྐྱོན༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བསལ་བ་བཤད་པ་ལ། །མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། ཚད་མ་
མདོ་ལས། མངོན་སུམ་དོན་དང་རྗེས་དཔག་དང་། །ཡིད་ཆེས་གྲགས་པས་རང་རྟེན་ལའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཆད་པ་ལ། དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱར་ཁ༷ས་བླང༷ས་པ་དེ༷་ཡ༷ང་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་ནི༷་གཉིས་པོ་ད༷ག་གི༷ས་བཀ༷ག་པ་སྟེ་བསལ་
20-1-386b


ཟིན་པ་མེ༷ད་པ་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་དེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ནུས་པ་འཇུག་ཡུལ་ཡིན་པས་སོ། །བསལ་བར་གྱུར་ན་བསྒྲུབ་བྱར་མི་རུང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། གཏན༷་ཚིག༷ས་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་དེར་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ཡོད་པ་ལ༷་དེ་སེལ་བའི་སླད་དུ་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར༷་ཚད་མས་བསལ༷་བ༷་ཡི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚི༷གས་ཀྱི་རྟེན༷་དེ་བསྒྲུབ་བྱར་རུང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། བསལ་བའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་བཤད། །བསལ་བའི་དཔེ་ཡིས་མཚོན་ཚུལ་བཤད། །དང་པོ་ལ། སེལ་
བྱེད་གང་གིས་སེལ་བ་བཤད། །ཆོས་ཅན་གང་ལ་བསལ་བ་བཤད། །དང་པོ་ལ། བསལ་བ་སྤྱི་ཡི་དབྱེ་བ་བཤད། །སྐབས་བབས་སོ་སོའི་ངོ་བོ་བཤད། །དང་པོ། བསལ་བ་ལ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སྤྱིར་ཚད་མ་ནི་མངོན་རྗེས་གཉིས་
སུ་གྲངས་ངེས་པས་ན་དེའི་བསལ་བའང་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་འདིར་རྗེས༷་སུ་དཔ༷ག་པའི༷་སྐབས་ལ་དངོས་སྟོབས་དང་། ཡིད་ཆེས། གྲགས་པ་གསུམ་དུ་ད༷བྱེ་བ༷་ཡི༷ས་མངོན་སུམ་དང་བཅས་པའི་ཚད་མས་གནོ༷ད་པ༷འམ་བསལ་བ་དེ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ་བཞི༷ར་བཤ༷ད་དོ། །
དེ༷་ལ༷་ཁས༷་བླང༷ས་པ་ནི་ཚིག་དེ་བརྗོད་བྱ་མ་ནོར་བར་འཇལ་བྱེད་དུ་ཡིད་ཆེས་པ་ཡིན་པས་འབྲས༷་རྟག༷ས་སུ་འདུ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་བྱ་མངོན་སུམ་མིན་པ་དེ་དག་ཚིག་དེས་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་ན་ཚིག་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བརྗོད་
དོན་དེ་མེད་ན་དོན་ལྡན་གྱི་ངག་དེ་མི་འབྱུང་བས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་འབྲས་རྟགས་ཡིན་ཞིང་། མི་སླུ་བའི་ཚིག་མིན་ན་དེ་ལྟར་མ་ངེས་ཏེ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་བརྗོད་དོན་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་མེད་པར་རྒྱས་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །འགྲོ་
20-1-387a


ལ༷་གྲ༷གས་པ༷་ནི་ར༷ང་བཞིན༷་གྱི་རྟག༷ས་ཏེ་ཆོས་ཅན་རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བ་ཞེས་པར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལྟ་བུ་གྲགས་རུང་གི་རང་བཞིན་དུ་གནས་ཤིང་གྲགས་ཟིན་པའང་ཆོས་ཅན་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་
གྲགས་པ་ཞེས་པ་འདི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཡོད་ཚད་དང་འགལ་ན་གྲགས་འགལ་དུ་འགྱུར་བའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། གཙང་མི་གཙང་རྟག་མི་རྟག་སོགས་འཇིག་རྟེན་རང་ག་མའི་ངོར་གྲགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་རིགས་པའི་ཡུལ་ལ་གནོད་པ་མིན་ཡང་འཇིག་རྟེན་རང་ལ་
ལྟོས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་གང་ཞིག་བརྟགས་ཀྱང་རིགས་པས་གཞན་དུ་བྱེད་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་ཐ་སྙད་གནོད་མེད་དམ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་འགལ་ན་གྲགས་པས་གནོད་དེ་དཔེ་བརྗོད་བཅས་
རྒྱས་པར་འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡིད་ཆེས་གྲགས་པ་མངོན་སུམ་གསུམ། །དང་པོ་ལ། ལུང་དང་རང་ཚིག་བསྡུས་ཏེ་བཤད། །ལུང་གིས་བསལ་བ་བྱེ་བྲག་བཤད། །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་མཚན་དགོས་པ་དཔེ་དང་གསུམ། །དང་པོ། དེ་ལྟར་
བསལ་བ་བཞི་ལས་དངོས་སྟོབས་རྗེས་དཔག་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་པས་སྐབས་འདིར་གཞན་གསུམ་གྱིས་བསལ་བ་ཙམ་འཆད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཁས་བླངས་ཀྱིས་བསལ་བ་ལ་རང་གི་ཚིག་དང་ལུང་གི་ཚིག་གཉིས་སུ་ཡོད་ཀྱང་ཀུན་བཏུས་སུ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་བསལ་བ་
ཞེས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པར་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཚིག་གང་ཞིག་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་ངེ༷ས་པ་དང་ལྡ༷ན་པའི་སྒོ་ནས་གཞལ་བྱ་སྟོན་བྱེད་དུ་བརྗོ༷ད་པར་འདོ༷ད་པ༷་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྐབས་ཀྱི་བད༷ག་རྒོལ་བའི་ཚིག་དང་གཞ༷ན་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་པོའི་ཚིག་
20-1-387b


གཉིས་ཀར་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་ཡི༷ད་ཆེ༷ས་པ་མཚུང༷ས་པ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་རྒོལ་བ་རང་གི༷་ཚི༷ག་ད༷ང་ནི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ཀྱི་ཚིག་གཉིས་ཀ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་བསལ་བ་ཞེས་གཅི༷ག་ཏུ༷་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དངོས་སྟོབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དེ་གཉིས་ཀ་ནུས་པ་མཚུངས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པའི་
དབང་གིས་སྒྲུབ་བྱེད་དུའང་མཚུངས་ལ། འགལ་ན་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གེགས་ཕྱེད་པའང་མཚུངས་པས་དེས་བསལ་བ་ནི་ཁས་བླངས་ཀྱི་དབང་ཙམ་ལས་ཡིན་པར་དོན་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དགོས་པ་ནི། ཇི༷་ལྟར༷་ཚིག་སྨྲ་བ་པོས་བདག་རང་ཉིད་ནི༷་དོན་དེ་
ཚུལ་བཞིན་སྨྲ་བ་ལ་ཚད༷་མར་འདོད་པ་མི༷ན་ན༷་དོན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བའི་ཚི༷ག་ནི༷་འཇུ༷ག་པ༷ར་མི༷་འགྱུ༷ར་ཏེ། གཞན་གྱིས་དྲིས་ཀྱང་བདག་གིས་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ༷་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་མི་བརྟེན༷་ན༷་བསྟན་བཅོས་
དེར་གྲག༷ས་པའི་ལུང༷་གི་དོ༷ན་དག་ལ༷་དེ་ནས་དེ་ལྟར་བཤད་པས་དེ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དཔྱོ༷ད་པ༷་ཡ༷ང་མི་འཇུག་ལ། དེ་ལྟར་རང་གིས་དམ་བཅའ་པའམ་བསྟན་བཅོས་ནས་བཤད་པས་དེ་ལྟར་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ཀྱང་རུང་ཡིད་ཆེས་པའི་དབང་གིས་ཚིག་དེ་འཇུག་པ་མཚུང༷ས་པ༷ར་
བསྟ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་རང་ཚིག་དང་འགལ་ན་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་ཁས་བླངས་ནས་དེ་དང་འགལ་ན་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་དེ༷འི་སྐབ༷ས་ཀྱིས་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཅན་ནམ་རྟེན༷་དེ་ཉིད་ལ༷་གནོ༷ད་པར་བྱེ༷ད་དོ་ཅེས༷་པའི་དོ༷ན་འདི༷་བསྟན༷་པའི༷་ཆེད༷་དུ༷་བསྟན་བཅོས་
ཀྱིས་བསལ་བ་འདི༷་ར༷ང་གི༷་ཚི༷ག་ད༷ང་ལྷན༷་ཅི༷ག་ཏུ་བཤ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སྟོབས་མེད་ན་ལུང་དུ་འདོད་ཀྱང་རང་ཚིག་ལས་ལྷག་པར་སྟོབས་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ། ཁས་ལེན་པ་པོས་བདེ༷ན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཚིག་ཙམ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །
20-1-388a


གསུམ་པ། ཡིད་ཆེས་པའི་དབང་གིས་ལུང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ལེན་པ་ནི་རང་ཚིག་འཇུག་པ་དང་ཚུལ་གཅིག་པ་དེ༷ས་ན༷་འདི༷་གཉིས་པོ་ལ༷་དཔེ༷་ད༷ག་ཀྱང༷་མཚུང༷ས་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཞལ་བྱའི་དོན་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་
གསུངས་སོ། །དེ་དཔེར་འགྲོ་བའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། གཞལ་བྱ་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་དོན་ཅན་གྱི་ཚད༷་མ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ན༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་དང་རང་གི་ཚི༷ག་གིས་གཞལ་བྱ་སྟོན་པ་མི་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷། ཚིག་དེས་དོན་མ་ནོར་བར་སྟོན་པ་མེད་པ་ནི་རང་གིས་
མི་སླུ་བའི་ཚད་མ་སྤྱིར་མེད་ཅེས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལྟ་ནའང་དཔེ་དེ་ར༷ང་ཚི༷ག་གི་འག༷ལ་བས་བསལ་བ་ལ༷་ནི་གས༷ལ་བ༷འི་དཔེ༷་སྟེ་དངོས་ཀྱི་དཔེ་ཡིན་ལ། ལུང༷་ལ༷་ཕྱོག༷ས་ཙ༷མ་ཞིག་མཚོན་ནས་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་བཤད་མ་ཐག་པ་བཞིན་ནོ། །ལུང་བསལ་དེ༷་ལ༷་
དངོས་ཀྱི་དཔེ་གང་ཞེ་ན། ཚེ་སྔ་ཕྱི་དང་རྒྱུ་འབྲས་འདོད་པའི་ལུང་ཁས་བླངས་ནས་མ༷་འོ༷ངས་པ༷་ན༷་སྦྱིན་སོགས་དཀར་ཆོ༷ས་ནི་བདེ༷་བ༷་མི༷་འགྲུ༷བ་པ་སྟེ་བདེ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་མིན་པར་འདོད་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ་ལྟ་བུ་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་འདྲའི་དམ་བཅའ་ལ་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་དེས་གནོད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལུང་བསལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། དངོས་དང་རྩོད་སྤང་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ་ལ། གཞལ་བྱ་གཉིས་ལ་ལུང་མི་གནོད། །གསུམ་པར་ཡང་དག་ལུང་བསལ་འཇུག །དང་པོ་ལ། ཚད་མས་མ་ངེས་འགལ་ཀྱང་གེགས། །དེས་
ན་ཚད་ཡོད་ཕྱོགས་གནོད་བྱེད། །དང་པོ། ལུང་གིས་བསལ་བ་དངོས་ནི། གནས་གསུམ་པའི་དོན་གྱི་དམ་བཅའ་གཞན་དུ་བྱས་པ་ལ་འབབ་ཀྱི་དང་པོ་གཉིས་ལ་ལུང་དང་འགལ་ཡང་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་འགལ་བར་ཐ་སྙད་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དེ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས་
20-1-388b


རྟོགས་དགོས་པ་མི༷ན་པའི་དངོ༷ས་པོ༷་གང་ཞིག་མངོན་རྗེས་ཀྱིས་གཞལ་བར་ནུས་པ་རྣམས་ལ༷་ཡང་དག་པའི་རིགས་པས་ངེས་པ་མེད་པར་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ནས་བཤད་པ་ད༷ང་འག༷ལ་བར་བརྗོ༷ད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རིགས་པ་ཅན་པའི་ལུང་ཁས་ལེན་པ་དག་གིས། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ་
གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་སམ་བྱས་པ་བཀོད་ཀྱང་དེའི་དོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་ངེས་པ་མ་སྐྱེས་པར་ཡིན་རློམ་ཙམ་གྱི་ཚེ་ན༷་ཡ༷ང་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བ་ཡིན་པས་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་རང་ཚིག་ལ་ངེས་པར་གནོ༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་རང་ཚིག་དེ་
དང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚིག་དེ་གཉི༷ས་པོ༷་ད༷ག་ཕན་ཚུན་ནུས༷་པ༷་མཚུང༷ས་པའི་ཕྱིར༷་འདི་ལས་གང་ཡིན་ནམ༷་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཞིང་། གང་རུང་རེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་པ་མེད་པར་ཕན་ཚུན་གེ༷གས་བྱེ༷ད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེ༷ར་ན༷་ངའི་མ་མོ་གཤམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་
ར༷ང་གི༷་ཚིག་བཞི༷ན་ཏེ། རང་ཚིག་འགལ་བ་དེས་མ་ཡིན་པ་དང་མོ་གཤམ་ཡིན་པ་གང་དུའང་ངེས་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ༷་ཡ༷ང་བདེན་ཞེན་གྱིས་ཁས་ལེན་པ་དེ༷་ཚེ༷་ར༷ང་གི་ཚི༷ག་གི་བདག་ཉིད་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བརྗོད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་
བྱ་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་དོན་དང་བསྟན་བཅོས་ནས་བཤད་པའི་དོན་གྱི་དམ་བཅའ་འགལ་བ་ན་དེ༷་གཉིས་པོ་ད༷ག་ལ༷ས་གང་ལ༷་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་ཡོ༷ད་པ་དེ༷་ནི༷་གཞན༷་བཟློག་ཕྱོགས་ཅིག་ཤོས་ལ༷་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་དུ་
འགྱུར༷་ཏེ། བཟློག་ཕྱོགས་མི་འགྲུབ་ལ་རང་ཉིད་འགྲུབ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་དང་ལྡན་པས་ཚད་མ་མེད་པ་ལ་གནོད་པ་དེ༷་ལྟ༷་མི༷ན་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལུང་གནོད་བྱེད་ཡིན་ན༷་ལུང་ཕལ་གྱིས་བསྟན་དོན་ཕལ་ཆེར་ལ་རི༷གས་པ་དང་བྲལ༷་བ་ཅན་གྱི༷་དམ༷་བཅ༷འ་
20-1-389a


ཡང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་ཙམ་དང་ནུས༷་པ༷་མཚུང༷ས་པ༷་དེ་ཡི༷ས་ད༷མ་བཅ༷འ་བ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི་དོ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་རྗེས་དཔ༷ག་ལ༷་ནི༷་ཇི༷་ལྟར༷་གནོ༷ད་ཚུལ་སྨྲོས་ཤིག་དང་། རིགས་པས་མི་རིགས་པ་སུན་འབྱིན་པ་འཐད་ཀྱི་བཟློག་པར་སྨྲ་བ་ནི་མི་མཁས་
པའི་རང་རྟགས་སོ། །རང་གི་ཚིག་དང་བསྟན་བཅོས་མི་མཚུངས་ཏེ་ལུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། དཔྱད་པས་མ་དག་ན་ལུང་ཡིན་པར་གང་གིས་གྲུབ་སྟེ། འཁྲུལ་བ་ཅན་གྱི་བྱེད་པོ་དེའི་ཚིག་ཡིན་པས་ཚིག་ཙམ་ལ་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་དཔྱད་
པས་དག་པའི་ཡིད་ཆེས་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པར་བདེན་རློམ་གྱིས་ལུང་དུ་བཟུང་བ་རྣམ༷ས་ལུང་ཞེས་པའི་མིང་ཐོབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཚད་མ༷་ཡི༷ན་པ༷་ནི༷་སྔར༷་ཉི༷ད་རྣམ༷་པ༷ར་བཟློག༷་ཟིན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་དོན་ལ་ལུང་གིས་གནོད་པ་ནམ་ཡང་མེད་དོ། །
གཉིས་པ་ལ། ལུང་བསལ་འབབ་པའི་ཡུལ་ངོས་བཟུང་། །དེ་ཕྱིར་ལོགས་སུ་བཞག་དགོས་བསྟན། །དང་པོ། དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ལུང་གནོད་བྱེད་མིན་ཞིང་རིགས་པས་ལུང་དག་དགོས་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་དང་པོར་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་
ལུང་དུ་ཁས༷་བླང༷ས་ཟིན་ན༷ས་གཞལ་བྱ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་ལུང་བཞིན་དུ་དཔྱོ༷ད་པ༷་དག༷་ལ༷་ལུང་གིས་གནོད་པའི་སྐྱོན༷་འདི༷་ཡོད་པར་འདོ༷ད་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་དཔྱད་ནས་ལུང་ཁས་ལེན་པ་ལ་རིགས་པས་གྲུབ་པར་རང་གི་ལུང་གིས་མི་གནོད་ལ། དང་པོར་ལུང་
ཁས༷་བླང༷ས་ནས་ཕྱིས་རིགས་པས་དཔྱོད་པ་ལ་རང་གི་ལུང་དང་འགལ་བའི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ལུང་ཁས་བླངས་ན་དེ་ལ་ལྟོས་དགོས་པ་དེས༷་ན༷་ལུང་དང་འགལ་བའི་དམ་བཅའ་ལ་ལུང་གིས་གནོ༷ད་པ་དེ་ཕྱིར༷་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་གཞལ་བྱ་རྗེས་སུ་དཔོག་
20-1-389b


པའི་ཕྱིར་རྗེས༷་དཔ༷ག་ལ༷ས་ལུང་ཚད་མར་ཁ༷ས་བླ༷ང་པ་ཕྱི༷་རོལ༷་ཏེ་གཞན་དུ་གྱུར༷་པ་མི༷ན་ཡ༷ང་། ལུང་གི་ཡུལ༷་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ཡིན་པ་ཅན་གྱི་ཁྱད་པ༷ར་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་རྗེས་དཔག་ལས་ལུང་གི་བསལ་བ་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཡུལ་གྱིས་ཐ་དད་དུ་
བཞག་པ་དེ༷་ལྟ༷་མི༷ན་ན༷་མི་འཐད་དེ། འབྲས་རང་མ་དམིགས་པས་བསལ་བ་ཞེས་རྗེས་དཔག་ཀུན་ལ་དབྱེ་དགོས་པས་ཐལ༷་ཆེ༷ས་པ༷འམ༷། ཡང་ན་རྗེས་དཔག་གིས་བསལ་བ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་ལས་ཡིད་ཆེས་རྗེས་དཔག་ལོ༷གས་ཤི༷ག་ཏུ་བྱས༷་པ༷་དོ༷ན་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ། །
གཉིས་པ་ལུང་བསལ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ལ། རང་ཚིག་ལོགས་སུ་སྨོས་དོན་ཡོད། །ལུང་ཁས་བླངས་ཀྱང་ཀུན་གནོད་མིན། །དང་པོ། རིགས་པའི་སྒོ་ལས། བདག་གི་མ་མོ་གཤམ་མོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རང་ཚིག་གིས་བསལ་བ་དང་། ཡིད་ཆེས་པའམ་ལུང་གིས་
བསལ་བའི་དཔེར་བྱེ་བྲག་པས་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ཐ་དད་དུ་དཔེར་བརྗོད་མཛད་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། རང༷་གི༷་ཚི༷ག་ཀྱང༷་ཡིད་ཆེས་ལས་ཐ༷་ད༷ད་པ༷་ཉིད་དུ་བཞག་པ་ནི་ལུང་ལ་བརྟེན་པ་མིན་ན་ཡང་རང་གི་ཚི༷ག་ཙ༷མ་གྱིས་ཀྱང་དམ་བཅའ་བརྗོ༷ད་པ་ལ༷་གེ༷གས་བྱེ༷ད་ནུས་པར་ཤེས་
པའི་ཆེད་དུ་ཡི༷ན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཇི་བཞིན་མི་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གེགས་ནི་ཁས་བླངས་པའི་རང་ཚིག་གམ་ལུང་གིས་བྱེད་པར་མཚུངས་པས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་པའམ་སོ་སོར་ཕྱེ་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །གཉིས་པ། རྒོལ་བ་དེ༷་ཡི༷ས་བསྟན་བཅོས་གཞལ་བྱ་ཀུན་ལ་ཚ༷ད་མ༷ར་
ནི༷་ཁ༷ས་བླ༷ངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་དེ་དང་འགལ་བའི་དངོ༷ས་པོ་ཀུན་ལ༷་བསྟན་བཅོས་དེ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་དུ་འདོད་དོ་ཅེ༷་ན༷། གལ༷་ཏེ༷་ལུང་དེ༷་རྒོལ་བས་མི༷་འདོ༷ད་ན་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ལ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་ནམ༷་ཅི༷། ཡིན་ན་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་གིས་བྱེ་བྲག་པའི་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་
20-1-390a


གནོད་ལ། མིན་ན་ཁས་བླངས་ཀྱང་མི་གནོད་པས་རིགས་པས་གཅོད་ནུས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཁས་བླངས་ཀྱང་རུང་མ་བླངས་ཀྱང་རུང་ལུང་གནོད་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་ན་རྒོལ་བ་ར༷ང་
གི་ཚི༷ག་འག༷ལ་བས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༷། དེ་ལྟ་ན་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ར༷ང་ཚི༷ག་ད༷ང་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་འག༷ལ་བ་ལ་ནུས་པ་ཐ༷་ད༷ད་མེད་པར་རྒོལ་བ་དེའི་ཚིག་ལ་གེགས་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར༷་གྱི་གནོད་མི་ནུས་པར་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུང་ཚད་མ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་གནོད་ནུས་སོ་སྙམ་ན། ཚད་མར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་སྐྱེས༷་བུའི༷་འདོ༷ད་པ༷ས་ཚད་མར་བྱས༷་ནས་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ཙམ་གྱིས་དེར་འགྱུར་ན༷་བསྟན་བཅོས་འདི༷་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྫོག༷ས་པ༷འི་ཚ༷ད་མ༷་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་ལ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བཞད་གད་དུ་བྱས་པ་སྟེ། 
དངོས་པོའི་དོན་གྱིས་ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པར་གནས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཚད་མར་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཚད་མར་འགྱུར་ན་རང་ཚིག་ཀྱང་དེར་འགྱུར་བས་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་པ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་མི་སྲིད་དོ། །གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་ལ། ལུང་དགོས་མི་དགོས་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན། །
སྒྲུབ་བྱེད་ལུང་ལ་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ལུང་གིས་གནོད་ནུས་མིན་པ་དེས༷་ན༷་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་རིགས་པས་ར༷བ་ཏུ་གྲག༷ས་པའི་དོ༷ན་ད༷ག་ལ༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མ་བཟུང་བར་དོ༷ར་ན༷འ༷ང་ཉེས༷་པ༷་མེ༷ད་ལ། ཤིན་ཏུ་ལྐོ༷ག་གྱུར༷་ད༷ག་
ལ༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་ནི༷་མི༷་འདོ༷ད་ན་ཡུལ་དེ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་མི༷་འཇུག༷་སྟེ་འཇལ་བྱེད་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་མི་རུང་ལུང་དང་ནི། །རུང་བའི་ལུང་གི་ཁྱད་པར་བཤད། །དང་པོ། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་སྟོན་པའི་ལུང་འདི༷་ལ༷་
20-1-390b


བསླུའམ་མི་བསླུ་བརྟག༷་པ༷་ཕལ༷་ཆེ༷ར་ནི༷་ལུང་རང་གི་ཚིག་སྔ་ཕྱི་དངོས་ཤུགས་འགལ་མི་འགལ་དཔྱད་པ་ཡིན་ལ་ལུང་དེ་བསྟན་དོན་ལ་མ་ངེས་པར་སྟོན་པ་ནི་འག༷ལ་བ༷་བརྗོ༷ད་པ་ཡི༷ན་ལ་དེ་ནི་དཔེར་ན་འདི༷་ལྟ༷་སྟེ། རིག་བྱེད་ལས་ཆག༷ས་སྡང་སོ༷གས་ཆོ༷ས་མི༷ན་མི་དགེ་
བའི་རྩ་བ༷་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་ད༷ང་། སླར་ཡང་ཆུ་ལ་ཁྲུས༷་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས༷་ཆོ༷ས་མི༷ན་དེ་དག༷་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཁས་བླངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཁྲུས་ནི་ཆོས་མིན་གྱི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་དང་མི་འགལ་བས་ན་དེས་ལུས་ཅན་གྱི་ནང་གི་སྡིག་པ་ཅི་ལྟར་དག་སྟེ། ཁྲུས་ལས་
ཆོས་འདོད་པའི་ལུང་དེ་ཤིན་ལྐོག་ལ་མི་འཁྲུལ་བར་མི་འགྲུབ་བོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཀུན་སྤྱོད་ངན་པ་དང་དེའི་རྒྱུ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་དེའི་ས་བོན་བག་ལ་ཉལ་བ་དག་ལ་རིམ་བཞིན་གནོད་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ཆོས་མིན་
གྱི་གཉེན་པོར་སྟོན་པའི་ལུང་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མས་མཐོ༷ང་བ་སྟེ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ད༷ང་། མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་སྟེ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་དག༷་ལུང་གང་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལ༷་རིམ་པ་ལྟར་རིགས་པས་གཅོད་
ནུས་ཀྱི་ཡུལ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་རི༷གས་པ༷ས་གྲུབ༷་པ་དང༷་། གཞལ་བྱ་གསུམ་པའི་གནས་བཤད་པ་ལ་ར༷ང་ཚི༷ག་གི༷ས་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་གང༷་ཞིག་དཔྱད་པ་གསུམ་གྱི་དག་པ་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི་གནས་གསུམ་པའི་དོན་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཟུ༷ང་བ༷ར་བྱ༷་བ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ལུང་དེ་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞལ་བྱ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་འདི་དང་འདི་ཞེས་དཔྱོ༷ད་པ་འཇུག༷་པར་འགྱུར༷་གྱི་ལུང་དུ་གྲགས་ཚད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གྲགས་བསལ་ལ། གྲགས་བསལ་རང་གི་ངོ་བོ་བཤད། །དེ་སྒྲུབ་དཔེ་བརྗོད་དགོངས་དོན་བཤད། །
20-1-391a


གྲགས་བསལ་ལོགས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན། །དང་པོ་ལ། སེལ་བྱེད་གྲགས་པའི་རང་བཞིན་དང་། །དེ་ཡིས་ཇི་ལྟར་སེལ་ཚུལ་བཤད། །དང་པོ། མདོ་ཡི་རང་འགྲེལ་དུ། གང་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་
ཡིན་ཞིང་། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་དོན་སྦྱོར་བ་ནི། རི་བོང་ཅན་ནི་ཟླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་ཟླ་བར་ཡོངས་སུ་གྲགས་
པས་བསལ་བ་ཡིན་ཞིང་། རིགས་སྒོར། མིའི་ཐོད་པ་གཙང་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཆ་ཤས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུང་ཆོས་བཞིན། ཞེས་བརྗོད་པ་ཡང་མི་ཐོད་མི་གཙང་བར་གྲགས་པས་བསལ་བའི་དཔེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཙོ་བོར་དཔེ་སྔ་མ་ཉིད་འགོད་པ་
དང་། དེའི་རྟགས་དང་། གང་ཡང་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་འཆད་པ་ལ། ཐོག་མར་སྐབས་འདིའི་སེལ་བྱེད་གྲགས་པ་ཞེས་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནམ། གྲགས་པས་བསལ་ན་དམ་བཅའ་མི་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་རྗེས་
སུ་དཔག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ཟེར་ན། གྲགས་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་འདིར་གྲགས་པ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས༷་བུའི༷་འདོ༷ད་པ་ཙམ་ད༷ང་རྗེས༷་སུ་འབྲེ༷ལ་བ༷་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་འཇུག་པ་ཅན་གྱི་འདོ༷ད་རྒྱལ་བའི་སྒྲའི༷་བརྗོ༷ད་བྱ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་ནི་དོ༷ན་ཐམས་ཅད་ལ༷་
བཀ༷ག་ཏུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་དོན་དེར་སྒྲ་གང་འཇུག་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ང༷ག་གམ་སྒྲ་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེ་བོ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་འདོ༷ད་པ་ལ་རང་གི་མྱོང་བས་ཡི༷ད་ཆེ༷ས་པའི་རྣམ་རྟོག་གཏིང་ཚུགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡི༷ན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཡང་མི་
20-1-391b


དགོས་ཏེ། དོན་གང་ལ་གསར་དུ་མིང་འདོགས་པ་ན་མིང་དུ་རུང་བ་ཅི་བཏགས་ཀྱང་རང་དབང་མེད་པར་འདོགས་སུ་མི་སྟེར་བའི་གེགས་མེད་པར་རང་གི་མྱོང་བས་གྲུབ་པས་སོ། །འདིར་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཡིད་ཆེས་སོ་ཞེས་བཤད་གཞིར་བྱས་ཏེ། གང་ལན་གང་བཏགས་ཀྱང་
འདོགས་སུ་མི་སྟེར་བའི་གནོད་པ་མེད་པའི་ངག་ལའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་ལ་གང་འདོད་པའི་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱར་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །དེ་གང་གིས་ན་སྐྱེས་བུ་བརྡ་འདོགས་པ་པོ་རང་གི་འདོད་པ་ཙམ་ད༷ང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལས་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རྡེའུ་
དག་གི་བཀོད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་བྱེད་པ་འགོད་པ་པོའི་རང་དབང་ཆེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྟོག་ཡུལ་ན་གནས་པའི་དོན་གང་ཞིག་ཐ༷་སྙད་ལ༷ས་ནི༷་སྐྱེས༷་པ༷་སྟེ་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་རྣམ་པས་བློ་ཡུལ་དུ་བྱུང་བ་ལས་གཞན་ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་མཚན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡི༷་ཆོ༷ས་དེ༷་ལ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་
གྲགས་པ་ཞེས་གྲ༷གས་པའི་སྒྲ༷་ཡི༷ས་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་གྱི་གྲགས་པ་ནི་སྒྲར་གྲགས་ཟིན་པ་ཁོ་ནའི་དོན་མིན་ཏེ། གྲགས་རུང་བ་ཙམ་འདི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་དེ་ལྟར་གནས་པའམ་གྲུབ་པའི་དོན་ཀྱང་ཡིན་ལ། སྒྲར་གྲགས་པ་སྲིད་པའི་རྒྱུའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པའི་མིང་དེ་ལ་
བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་སུ༷་མ་གྲགས་པ་ལ་གྲགས་པར་བརྗོད་པ་མི་འཐད་ཅེ་ན། མི་འཐད་པ་མེད་དེ། མངོ༷ན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་སོ༷གས་ཀྱི༷་གཞལ༷་བྱ༷་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོས་རང་མིན་པ་གཞན་བསལ་བ་ལ་ཡ༷ང་འཇ༷ལ་བྱེ༷ད་ཡུལ་ཅན་མངོན་སུམ་སོགས་ཀྱིས་བསལ་ཞེས་
ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒྲ༷་ཉིད་དུ་སྒྲོ༷་བཏག༷ས་ན༷ས་བརྗོ༷ད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གྲགས་རུང་འདི་སྐབས་འདིའི་སེལ་བྱེད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རྟོག་ཡུལ་གྱི་དོན་དེ༷་ལ༷་བ༷རྟེན་ན༷ས་འབྱུང༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་འདོ༷ད་པ༷ས་འ༷ཇུག་ཕྱིར༷་མི་འཇུག་པར་དག༷ག་ཏུ་མེ༷ད༷་པ་ཡིན་པས་སྔར་བརྡ་
20-1-392a


དེ་བྱ༷ས་ཟིན་པ་ད༷ང་། མ༷་བྱས༷་པ༷་ཡིན་ཀྱང་རུང་དོན་དེ་རྣམ༷ས་སུ༷་མིང་གི་སྒྲ་སྣ་ཚོ༷གས་ཉིད་ཀྱང་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་གདགས་རུ༷ང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་དོ༷ན་ཙ༷མ་ད༷ང་ནི༷་རྗེ༷ས་སུ་འབྲེལ༷་བ་ཅ༷ན་གྱི་
བརྡ་དེ་དོན་དེ་ལ་སྔར་བྱུང༷་བ༷འམ༷་ནི༷་ད་ལྟ་བརྡ་དེ་མ་ཐོགས་ཀྱང་སླར་འབྱུང༷་བར་འགྱུར༷་བ༷་ཡི་བརྡར་གྱུར༷་པའི་སྒྲ༷་ཡི༷་བརྗོད་བྱར་རུང༷་བ༷་ཉི༷ད་དེ༷་ཡི༷ས་མི༷་མ༷ཐུན་པར་ཁས་ལེན་པ༷་མི་རུང་བ་དག༷་ལ་གནོ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་གྲགས་བསལ་དེ་སྒྲུབ་པའི་དཔེ་བརྗོད་ཀྱི་དགོངས་
དོན་བཤད་པ་ལ། དཔེ་དེ་གྲགས་རུང་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡིན། །དེ་སྒྲུབ་ལུང་གཉིས་དགོངས་དོན་བཤད། །དང་པོ། གྲགས་བསལ་གྱི་དཔེ་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་བཀོད་པ་ནི་གྲགས་རུང་གིས་གནོད་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་བརྡ་སྤྲོད་པ་
དག་སྒྲ་དོན་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་འདོད་པས་དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་ཞེས་པའི་མིང་གིས་བརྗོད་བྱ་ཡིན་གྱི་གཞན་ཀ་བ་སོགས་ཟླ་བའི་མིང་དེས་བརྗོད་མི་རུང་སྟེ། མིང་དོན་ངོ་བོས་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ཟེར་ན་གྲགས་
པས་བསལ་བ་འབབ་པ་ལྟར་རི་བོང་ཅན་ཀ་བས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ཟེར་ནའང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པའི་སླད་དུ་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ད་ལྟ་སྐྱེས་བུའི་བློས་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་བཟུང་ཟིན་པའི་བློ་ངོར་རང་གི་མིང་གིས་བརྗོད་རུང་ཞིང་གཞན་གྱིས་
མི་རུང་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་དེ་ནི་དངོས་པོའི་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་གྱི། རྟོག་པས་འབྲེལ་བ་ཡིན་ལ། རྟོག་པས་འབྲེལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པས་ན་མིང་གང་དང་སྦྲེལ་ཀྱང་མི་རུང་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ཞེས་པ་དང་འདྲའོ། །དེས་ན་དོན་རི་བོང་ཅན་
20-1-392b


ལྟ་བུ་ལ་བུམ་པ་ཞེས་སོགས་སུ་ད་ལྟ་དངོས་སུ༷་གྲགས་པ༷་མེ༷ད་ཀྱང༷་། སྒྲ་ཀུན་ཀྱང་དངོ༷ས་པོ༷་ལ༷་རྗོད་བྱེད་དུ་འདོགས་རུ༷ང་བ་ཉི༷ད་དེ༷་ཡི༷་སྟོབ༷ས་ཉི༷ད་ལ༷ས་དོན་དེ༷་ལ༷་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒྲ༷་ཀུན༷་འབྲེ༷ལ་བ་སྟེ་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་མིན་ཀྱང་འབྲེལ་དུ་མི་རུང་བ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྲེལ་བ་དེས༷་ན༷་རི་
བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བའི་སྒྲ་འབྲེལ་བ་ལྟར་དོན་དེ༷་ལ༷་སྒྲ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ༷་ནི༷་གྲུབ་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་སྒྲ་གྲུབ་པ་དང་སྒྲ་གཞན་མ་གྲུབ་པར་ཉེ་བ་དང་བསྐལ་པའི་ཁྱད་པར་དངོས་པོའི་དོན་ལ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔྱད་ན་གྲགས་ཟིན་ཀྱང་དོན་ལ་གྲུབ་པ་མེད་ལ་མ་གྲགས་
པ་ཡང་གྲགས་སུ་བཅུག་ན་གྲགས་པ་དང་འདྲ་བར་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གྲགས་རུང་ལ་གྲགས་པར་བྱས་ནས་དེས་གནོད་པའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་འགོད་པ་མིན་པར་གཞན༷་དུ༷་གྲགས་ཟིན་ཁོ་ནས་གནོད་པའི་དོན་ཡིན་ན། རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཏེ་ཞེས་ཡིན་པར་
འདོད་པ་འདིར༷་ནི༷་གནོ༷ད་པར་བྱེད་པ༷་ཡི༷་སླད་དུ་བཀོད་པའི་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཡོད་པ་འདི་ཐུན༷་མིན༷་ཉི༷ད་དུ་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། ཟླ་བར་མ་གྲགས་པ་བུམ་པ་སོགས་དུ་མ་ཡོད་པས་དེ་ལ་འཇུག་པས་ན་ཟླ་བ་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀར་འཇུག་ཕྱིར་ཐུན་མོང་བའི་མ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ལྟར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། གང་ལ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རི་བོང་ཅན་ཆོས་ཅན། ཟླ་སྒྲས་བརྗོད་རུང་མིན་ཏེ། རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པའང་རྟགས་དེ་ཐུན་མིན་འགྱུར་ན་རྟགས་གཞན་སྨོས་ཅི་དགོས་
ཞེས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལུང་གཉིས་པོའི་དོན་བཤད་པ་ལ། གྲགས་རུང་སྒྲུབ་པའི་ལུགས་སུ་བཤད། །བཟློག་ཕྱོགས་དགག་པའི་ལུགས་སུ་བཤད། །དང་པོ་ལ། གྲགས་རུང་ལ་ནི་གནོད་བྱེད་མེད། །གྲགས་རུང་དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད། །དང་པོ་
20-1-393a


ལ། རྟགས་ལས་གཞན་གནོད་མི་སྲིད་ལ། །དེར་གནོད་རྟགས་ནི་མི་སྲིད་པའོ། །དང་པོ། སྤྱིར་བཏང་འགྲེལ་བའི་ལུང་དང་པོ། གང་ཡང་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་ལ། ཞེས་པ་དང་། ལུང་གཉིས་པ། སྒྲ་
ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་ན་བསལ་བ་དེ་ཡང་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ལྟར་བཤད་པ་དང་། དགག་ཕྱོགས་ལྟར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལྟར་ན། ལུང་དང་པོ་དེ་ནི་གྲགས་རུང་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་གཏན་
ཚིགས་མི་སྲིད་པའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་གྲགས་རུང་དེ༷་འགོ༷ག་པར་བྱེད་ན་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མས་འགོག་དགོས་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་པར་མི་ཁེགས་ལ། དེ་ཡང་རྗེ༷ས་དཔ༷ག་ལ༷ས་འགོག་པར་འགྱུར༷་དགོས་ཏེ༷་རྒྱུ་མཚན་འདི་སྒྲ་དོན་ཡིན་པས་སྒྲ་དོ༷ན་ལ༷་དབ༷ང་པོ་ལ་
སོགས་པའི་མངོན་སུམ་འཇུག༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། དེའི་ཡུལ་སྒྲ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་པ་དང་། རྟོག་པའི་ཡུལ་སྒྲ་དོན་ནི་མངོན་སུམ་ལ་མི་སྣང་བར་རྒྱས་པར་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་རྟགས་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་དཔག་ལས་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་འདི་མི་ཁེགས་སོ། །
གཉིས་པ། རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲགས་རུང་འགོག་ན་ནི་ཆོས་ཅན་ག༷ང་ལ༷་རྟགས་ཡོ༷ད་པ་བཀོད་ཀྱང་མཐུན་ཕྱོགས་ཙམ་ལའང་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ལ་ནི་རྟགས་གཞན་བཀོད་ན་ཐུན་མིན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེས་ན་དེ་འགོག་གི་རྟག༷ས་གང་བཀོད་ཀྱང་དེ་རྣམ༷ས་
ཐུན་མོ༷ང་མི༷ན་པ་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་བར་ཟད་དོ་ཅེས༷་ཤེས་པའི་དོན་དུ་དེ༷་ལྟར༷་གཏན༷་ཚི༷གས་ཡོད་པ་དཔེ༷ར་བརྗོ༷ད་པ༷་དེ་ནི་དེ་ལྟར་འབྲ༷ས་བུ་སྟེ་དགོས་པ་ད༷ང་ནི༷་ལྡན༷་པ༷ར་གྱུར་པ་འདོ༷ད་ཀྱི་གཞན་དུ་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ངག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་གང་ལ་སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་མི་རུང་
20-1-393b


སྟེ། ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀོད་པ་ན་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ན་སྒྲ་ཡིན་ནོ་ཅོག་གིས་བརྗོད་རུང་དུ་རང་གི་རྟོག་པས་ཡིད་ཆེས་པར་གྲུབ་པས་ན་རྟགས་འདི་འགལ་རྟགས་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་རུང་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་ཅིང་བརྗོད་མི་རུང་ལ་ཡོད་པ་དེའང་ལྡོག་པ་ཡིན་པ་ལ། བརྗོད་མི་རུང་
བར་རྟགས་དེ་འགོད་ཚེ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བརྗོད་རུང་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཀྱང་རྒོལ་བའི་བསམ་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཐུན་མིན་དུ་འཇོག་སྟེ། དེའི་ལུགས་ལ་སྒྲ་དེས་དེ་ཁོ་ན་བརྗོད་པ་འགྲུབ་དགོས་པས་ན་དཔེར་ན་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཏེ། ཡོད་པའི་
ཕྱིར། ཞེས་འགོད་པ་ན་སྤྱི་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་རི་བོང་ཅན་རང་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་གོ་དགོས་པར་འགྱུར་ན། རི་བོང་ཅན་གྱི་ཆོས་ཆུ་ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་ནམ་མཁར་གནས་པ་སོགས་བཀོད་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་བཞིན་རི་བོང་ཅན་ཆོས་ཅན། །ཟླ་བ་ཁོ་ནའི་
སྒྲས་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཏེ། །ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོད་པ་སྤྱིར་སོང་ན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རི་བོང་ཅན་ཁོ་ནའི་ཡོད་པར་དོན་གྱིས་འཛིན་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་གྲགས་དབང་གིས་འཇུག་པར་འདོད་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར། རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་
བཀོད་པ་དེ་ཐུན་མིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་ན་ཟླ་སྒྲས་བརྗོད་རུང་ཡིན་པས་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་མི་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལུང་ཕྱི་མའི་དོན་བཤད་པ་ལ། གང་དང་འགལ་བ་སྒྲ་བྱུང་བཤད། །དེ་འགལ་ཕྱིར་ན་གཅིག་ཏུ་
ངེས། །དང་པོ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་ཞེས་པའི་དོན་ནི། ཟླ་བ་སོགས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ནི༷་དོན་མཚོན་པའི་བརྡ༷་ལ༷་བརྟེན༷་པ༷་ཅ༷ན་ཏེ་དེའི་སླད་དུ་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཞིང་། བརྡ་དེ༷་ཡང༷་སྐྱེས་བུའི་འདོ༷ད་པ་ཙ༷མ་ལ་བརྟེན༷་པ༷་ཡི༷ན་པས་འདོད་རྒྱལ་བའི་
20-1-394a


སྒྲ་ཡིས་སམ་འདོད་པས་སྦྱར་བའི་སྒྲ་ཡི༷ས་དེ་དང་དེར་གྲགས་པ་གྲུབ༷་པ༷་ཙམ་ནི་དོན་གང་ལའང་མི༷་འགྲུབ༷་པ་མི༷ན་ཏེ། དོན་གང་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སྒྲ་སྦྱར་བས་དེ་དང་དེར་གྲགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ༷་ལྟར༷་ཡིན་པའི་དོན་ལ་སྒྲ༷་ལས་བྱུང་
བའི་གྲག༷ས་པ༷་ཞེས་གསུང༷ས་ཏེ། གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་ཚད་མ་རང་དབང་བ་གང་ཡང་མེད་དེ་སྒྲ་ཙམ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཅིང་། སྒྲ་དེའང་དོན་གྱི་དངོས་པོའི་མཐུས་མ་ཡིན་པར་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་སྦྱར་བ་ཡིན་ན་གྲགས་པ་ནི་སྒྲ་ཙམ་ལས་འབྱུང་
གི་གཞན་ཅི་ཡང་མིན་ཞེས་སོ། །སྤྱིར་གྲགས་བསལ་འདི་སྐབས་བརྡ་སྤྲོད་པ་སོགས་འདི་སྙམ་དུ་རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བ་ཞེས་པ་དེ་གྲགས་པའི་དབང་ཙམ་ལས་དངོས་དབང་གིས་མིན་པར་འདོད་པ་སངས་རྒྱས་པ་ལྟར་ན་རི་བོང་ཅན་ལ་ཀ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་བས་དེ་ལྟར་ཁས་
ལེན་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་དུ་བསམ་པ་ཡིན་ལ། རྟོག་གེ་བའི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གནོད་ནུས་པའི་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་མི་སྲིད་དེ། གལ་ཏེ་སྲིད་ན་འགལ་
བ་ལ་མི་འཁྲུལ་པའི་ཚད་མ་སྲིད་པར་འགྱུར་བས་ན་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ལ་གནོད་ནུས་པའི་འགྲན་ཟླ་གཞན་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པ་ལ་འགལ་བའི་གེགས་བྱེད་པ་ཅུང་ཟད་མེད་ཀྱི་བརྡའི་
རྣམ་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཙམ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་གྲགས་པ་དེའང་དངོས་པོ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་གང་ཡང་མེད་པས་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཆོས་ཅན་སྒྲ་གཅིག་ལའང་སོ་སོའི་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པར་གྲགས་
20-1-394b


པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་སྒྲ་མཉན་བྱ་མིན་པར་དམ་བཅས་ན་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་བཞིན་དུ་གྲགས་པ་དང་འགལ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་སླ་བར་ཟད་ལ། དེ་ལྟར་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་སུ་དེ་དམ་བཅའ་བ་པོ་མཐའ་གཅིག་
ཏུ་ཡོད་དགོས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་མཉན་བྱ་མིན་པར་དམ་བཅའ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ན་ཕྱོགས་ལ་གྲགས་བསལ་འབབ་ཅིང་ཡོད་པའི་རྟགས་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོར་འགོད་དགོས་ལ་དེས་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པ་དཔེར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བར་
གྲགས་པ་དེ་དངོས་དབང་གིས་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལྟར་ན་མིང་གཞན་ཀ་བ་སོགས་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་དགོས་ལ། དེ་འདོད་ན་ཟླ་བ་ཞེས་པའི་བརྡས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། ཟླ་བ་ཞེས་པའི་སྒྲ་འདི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཞིག་ཡིན་ལ། ནམ་མཁའི་དཀར་ཟླུམ་རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་འདི་བརྗོད་བྱའི་
བྱེ་བྲག་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཀ་བའི་སྒྲས་དེ་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་མྱོང་བས་མི་འགྲུབ་ལ། རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་ན་གང་བཀོད་པ་དེ་ཟླ་སྒྲ་ལའང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་ཅན་མིང་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པར་མི་རུང་བར་འདོད་པ་དེ་ལ་གྲགས་པས་གནོད་དེ་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་པའམ་ཟླ་བར་མ་
གྲགས་ཞེས་པར་ཁས་བླང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་འདིར་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བས་བརྗོད་དུ་རུང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་གྲགས་པར་གྱུར་པ་དེས་གྲགས་རུང་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔོག་སྟེ་མི་རུང་བ་ལ་དེར་གྲགས་པ་མི་སྲིད་དེ། སྒྲ་ལ་མིག་གིས་
གཟུང་བྱ་མི་རུང་བས་སྒྲ་མཐོང་ངོ་ཞེས་རྣམ་རྟོག་གཏིང་ཚུགས་པ་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བར་གྲགས་པ་འདི་ནི་དངོས་པོའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་ཙམ་ལས་གྲགས་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་གྲགས་པ་དེ་ལ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
20-1-395a


སྒྲ་དེ་དང་དེར་གྲགས་པ་ཙམ་ལ་གྲགས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཡིན་པ་གཅོད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེས་ན་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པས་བརྡ་ཙམ་དང་ཐ་སྙད་ཙམ་ལས་གྲགས་པ་ཞེས་འཇོག་གི་དེ་ལས་གཞན་དུ་མེད་དེ། བྱུང་བ་ཞེས་
པ་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེར་བཞག་པའི་རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་གི་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་གྲགས་པ་དེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ལས་བྱུང་བས་ན་སྒྲ་ཐམས་ཅད་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་དབང་གིས་དེ་དང་
དེའི་མིང་དུ་གྲུབ་པ་ལས་དངོས་པོའི་དབང་གིས་ཡིན་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྲིད་པས་ན་གྲགས་དབང་མིན་པར་འདོད་པ་དེས་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་དང་འདྲ་སྟེ་གྲགས་རུང་མིན་ན་གྲགས་པར་མི་སྲིད་པས་འདི་ལྟར་གྲགས་པ་འདིས་གནོད་ཡུལ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྗོད་
རུང་མིན་པར་འདོད་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་རི་བོང་ཅན་ཟླ་སྒྲས་བརྗོད་མི་རུང་དུ་ཁས་ལེན་པའི་རྒོལ་བ་སུ་ཡིན་དང་ཡོད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་ཡི་ངོར་འགོད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་མགོ་རྨོངས་པ་མཐོང་ནས་ཞིབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ལེགས་པར་
ཕྱེད་ན་གྲགས་པས་གནོད་པ་འབབ་ཡུལ་མཐའ་དག་ངོས་ཟིན་ཅིང་དེ་ཡང་རྗེས་དཔག་དང་མི་འགལ་ཚུལ་ལ་གོ་བ་རྣལ་མ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དུ་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་དང་འགལ་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་མི་ནུས་སམ་
སྙམ་དུ་དོགས་པ་དེ་ནི་གྱི་ན་སྟེ། རྗེ༷ས་སུ༷་དཔ༷ག་པ༷ས་བསྒྲུབ༷་པར་བྱ་བ་རྣམ༷ས་ལ༷་རིགས་པས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བྱེད་པའི་འགལ་ཟླ་མི་སྲིད་དེ། གཞི་གཅིག་ལ་འག༷ལ་བ༷་གཉིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་འཁྲུལ་བ༷་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་
20-1-395b


སྲིད་ཅིང་གང་རུང་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པས་དེ་འདྲ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མེ༷ད་པར༷་སྟོན༷་པ་ཡི༷ན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་བསལ་བ་དེ་ནི་གྲགས་པ་ཞེས་པ་རྗེས་དཔག་མིན་པ་ཞིག་གིས་རྗེས་དཔག་གི་བསྒྲུབ་བྱ་བསལ་བ་མིན་ཞིང་། སྒྲ་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་དོན་ཐམས་ཅད་བརྗོད་རུང་མིན་པ་གྲགས་པའི་རྗེས་དཔག་གིས་བསལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་རུང་ཡིན་པ་ནི་གྲགས་ཟིན་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུའི༷་གྲག༷ས་པའི༷་དོན་ལས་རྗེས༷་སུ་དཔོག༷་པ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་
ཡང་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་པར་དམ་བཅས་པ་དེ་གྲགས་པས་བསལ་བས་ཕྱོགས་མིན་པར་གྱུར་ནས་རྟགས་ཀྱི་འཇུག་ཡུལ་དུ་མི་རུང་བ་ནི་གྲགས་པའི་རྗེས་དཔོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བར་དམ་བཅས་པ་ལྟ་བུ་གཙང་
བར་གྲགས་པ་དང་འགལ་ཡང་མི་གཙང་བར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྗེས་དཔག་ཡོད་པས་གྲགས་པས་བསལ་བ་ཞེས་མི་བྱ་བ་གནད་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཐུག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་བཟློག་ཕྱོགས་དགག་པའི་ལུགས་སུ་བཤད་པ་ལ། གཞན་གྱི་
འདོད་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད། །དེ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་དོན། །ཐུན་མོང་མིན་པ་ཉིད་དོན་ནོ། །དང་པོ། ལུང་གཉིས་པོའི་དོན་འཆད་ཚུལ་སྔ་མ་ལས་ཡ༷ང་ན༷་འདི་ལྟར་བཤད་དེ། དེ་ལ་ལུང་དང་པོའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་
མེད་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དངོས་སྟོབས་དང་མ་འབྲེལ་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པའམ་བརྗོད་པ་ཙམ་ལ་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག༷་རྟེན༷་ན་རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བར་གྲགས་པས་ན་དེ་ཁོ་ནའི་མིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོ༷ད་པ༷་ལ༷་གྲགས་པས་
20-1-396a


སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། དེ་འགྲུབ་པའི་རྗེས༷་དཔ༷ག་མེ༷ད་པ༷ར་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ༷ས་ན༷་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔ༷ག་པ༷་ལ༷ས་གྲ༷གས་པ༷་ནི་ཡུལ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར༷་དངོ༷ས་པོ༷་རྣ༷མས་ཡོ༷ད་པ་དང་མེ༷ད་པ༷འི་རྗེ༷ས་སུ་འཇུ༷ག་པ་ཅ༷ན་གྱི་རྗེ༷ས་དཔ༷ག་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་
པ་གང་ཞིག །དངོས་པོ་དེ༷་ཡི་དབ༷ང་གིས་མི༷་འཇུ༷ག་པ༷་གྲགས་པ་དེ༷་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོ༷ད་པ་ཙམ་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ་ཡི༷ན་ཞེ༷ས་བསྟ༷ན་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་སོར་མོའི་ལྡན་པ་ཞེས་སོགས་དྲུག་སྒྲ་སྦྱར་བ་སྒྲ་གཅན་གྱི་མགོ་དང་མཆིག་བུའི་ལུས་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་
ན་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་ལ་འདིས་གནོད་མི་ནུས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་རང་ལ་བརྟེན་ནས་གྲགས་པ་ཉིད་དབང་བཙན་དུ་བྱེད་ན་མི་ཐོད་མི་གཙང་བར་བརྗོད་པས་གཙང་བར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་སྟོབས་དང་མཐུན་པར་གྲགས་པ་མིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་སུན་མི་ཕྱིན་ཏེ་
རྗེས་དཔག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རང་གིས་ཐུན་མིན་དགོངས་དོན་བཤད། །གཞན་གྱིས་གཞན་དུ་བཤད་པ་དགག །དང་པོ། རི༷་བོ༷ང་ཅ༷ན་ཟླ༷ར་མི༷་འདོ༷ད་པ༷་དེ༷་ཡིས་གྲ༷གས་པ་གཞན་ག༷ང་ཞི༷ག་འདོ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། འདི་ལྟར་རི་བོང་ཅན་ལ་ཟླ་བར་ནི་ཆེས་ཡོངས་
སུ་གྲགས་པ་ཡིན་ན་དེ་མི་འདོད་པ་དེས་ཟླ་བར་གྲགས་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་འདོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཟླ་བ་མིན་པར་སྒྲུབ་པ་དེ༷་ལ༷་རྟགས་གང་བཀོད་ཀྱང་དེ་ལ་མཐུན་པའི་དཔེ༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར་ལ། རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཞེས་ཁས་བླངས་པས་ཟླ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་མཐའ་དག་བསལ་ཟིན་པས་ན་
ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཟླ་བ་མིན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་ཟླ་བ་མིན་པའི་མཐུན་དཔེ་གཞན་སྣ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྲིད་དེ། གྲགས་པ་མཐའ་དག་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་རྟགས་གང་བཀོད་པ་དེ༷་ནི༷་ཐུན༷་མོ༷ང་མ༷་ཡི༷ན་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡོད་པ་རྟགས་
20-1-396b


སུ་བཀོད་པ་དཔེར་བྱས་པ་ཡིན་པར་འདོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དགག་པ་དངོས་དང་དེའི་ལན་དགག །དང་པོ། རིགས་སྒོའི་འགྲེལ་བྱེད་ཁ་ཅིག་ན་རེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཟླ་བ་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཆོས་ཅན་བྱས་ན་རྟགས་གང་བཀོད་ཀྱང་མཐུན་དཔེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མེད་པས་ཐུན་
མོང་མིན་པ་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་སྐད་གསུངས་སོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཟླ་བ་གཅིག་ལས་མེད་པའི་དཔེ༷་འདི༷་ཉི༷ད་ཁོ་ནའི་དབ༷ང་དུ་བྱས༷་ན༷ས་ནི༷་གྲགས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ། གྲགས་བསལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉི༷ད་སྟོན་པའི་དཔེར་བཤད་པའི་ཕྱིར༷་
རོ། །རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་པ་དེ༷་བཞི༷ན་ད༷་ཏྲི༷ག་ཤིང༷་མི༷ན་ཞེ༷ས་བརྗོ༷ད་པ༷་ལ༷་ཡ༷ང་གྲགས་པས་གནོ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་རི་བོང་ཅན་ཁོ་ན་ལ་ཟླ་བར་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མི་འཐད་དེ། གྲགས་པའི་སྐབས་འདི༷ར་ཡ༷ང་ག༷་པུར༷་དང་དངུལ༷་དང་བྲམ་ཟེ་སོ༷གས་
ལ༷་ཟླ་བ་ཞེས་གྲགས་པ་འཇི༷ག་རྟེན༷་ན༷་ནི༷་མཐོ༷ང་བའི༷་ཕྱིར༷་སྐྱེས་བུས་བརྡ༷་བྱས་པ་ཙམ་ལ༷ས་འཇུག་པ༷ར་འགྱུ༷ར་པ༷་ཡི་གྲགས་པ་ལ༷་རི་བོང་ཅན་ཁོ་ནའི་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མི༷ན་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱང༷་ཅི༷་ཞིག་སྟེ་གང་ཡང་མ་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ལན་འགོག་པ་ནི། གལ༷་ཏེ༷་བརྗོད་བྱའི་ཁྱད་པར་ལ༷་ལ༷ར་ཏེ་རི་བོང་
ཅན་ལ་ཟླ་བའི་མིང་དེ༷་གྲུབ༷་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ག་པུར་སོགས་ལ་སྤོས་སྦྱོར་མཁན་སོགས་ཀྱིས་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ཟླ་བའི་མིང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ནི་རི་བོང་ཅན་ཁོ་ནར་ཟད་དོ་ཅེ་ན༷། རི་བོང་ཅན་ཁོ་ན་ལ་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་དེ༷་ནི༷་དངོ༷ས་པོའི་སྟོབ༷ས་ལ༷ས་གྲུབ༷་པ་ཡི༷ན་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟླ་
བར་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་ཁྱད་མེད་བཞིན་དུ་རི་བོང་ཅན་ཁོ་ན་ལ་མིང་དེ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་རིགས་པས་རྙེད་དགོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མི་འགྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་རི་བོང་ཅན་ལའང་གྲག༷ས་པས་གྲུབ༷་པ་ལས་དངོས་སྟོབ༷ས་མེད་པར་ཁ༷ས་ལེན༷་ན་རི༷་བོ༷ང་ཅ༷ན་མ༷་ཡི༷ན་པ༷་ག་པུར་སོགས་ལ༷འང༷་
20-1-397a


དེ་ལྟར་གྲགས་པས་གྲུབ་པ་བཟློག་ཏུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་འཇིག་རྟེན་ན་ཟླ་བར་གྲགས་པ་ནི་གཅིག་པུར་ཟད་དོ་ཞེས་པ་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ག་པུར་སོགས་ལའང་དཀར་བ་དང་བསིལ་བ་དང་ཡིད་ཚིམ་པ་སོགས་ཡོད་པས་དངོ༷ས་པོ༷་དེ་ལ༷་ནི༷་ཟླ་བའི་མིང་འཇུག་པ་གྲུབ༷་པ༷་
ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཟླ་བ་དང་འདྲ་བས་བཏགས་མིང་ཡིན་གྱི་དངོས་མིང་མ་ཡིན་ལ་དངོས་སུ་གྲགས་པ་ནི་ཟླ་བ་གཅིག་པུར་ཟད་དོ་སྙམ་ན། དེ༷་ནི་རི༷་བོ༷ང་ཅ༷ན་ལ༷འ༷ང་དཀར་བསིལ་སོགས་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་བཏགས་མིང་དུ་བཟློག༷་པ༷་མེ༷ད་དོ། །དེ་མ་ཡིན་ཏེ། 
རི་བོང་ཅན་ལ་དྲང་པོར་འཇུག་ཅིང་གཞན་ལ་གཞན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པས་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་དངོས་བཏགས་ཡོད་མོ༷ད་ཀྱི་གཉིས་ཀ་གྲགས་པར་འདྲ་བས་ན་རི་བོང་ཅན་གྱི་མིང་ཐུན་མིན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འགྱུར་ན་གྲགས་ཙམ་གྱིས་མི་འགྱུར་བར་དངོས་
དབང་གིས་ཡིན་པ་བཟློག་ཏུ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དངོས་མིང་ལའང་དངོ༷ས་དབང་གིས་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ༷་མེ༷ད་ན༷་རི༷་བོང་ཅ༷ན་ལ༷་ཟླ་བའི་སྒྲ་བཟློག༷་ཀྱང༷་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཉེས༷་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ག་པུར་སོགས་ཟླ་བར་གྲགས་ཀྱང་དེ་ཟླ་བ་མིན་ཏེ་ཟླ་བ་གཅིག་ལས་མེད་
དོ་ཞེས་རང་གིས་ཁས་བླངས་པ་ལ་གྲགས་པས་མི་གནོད་པར་ཁྱོད་འདོད་བཞིན་པ་འདི་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལུང་ཕྱི་མའི་དོན་གཞན་འདོད་ལ་གནོད་བྱེད་དུ་བཤད་པ་ལ། གྲགས་རུང་དོན་རྣམས་ཀུན་ལ་ཁྱབ། །དེ་སྟོན་ཕྱིར་ན་ཟླ་དཔེ་བསྟན། །གྲགས་པ་དེ་ཡིས་བསལ་
ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཞེས་པ་འདི་གང་ཞེ་ན། གྲགས་པ་དངོས་དབང་གིས་མིན་པ་དེ༷འི་ཕྱིར༷་བརྗོད་བྱ་སོ་སོ་ལ་དངོ༷ས་པོའི་དབང་གིས་ངེ༷ས་པ་མེ༷ད་པའི་བརྡ༷་ཙམ་ལ་རག་ལས་པ་ཅ༷ན་སྒྲ༷་ཙམ་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷འི་ཆོ༷ས་གྲགས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་
20-1-397b


བརྗོད་བྱར་རུང་བ༷་ནི་དོ༷ན་གང་ཡང་རུང་བ་རྣམ༷ས་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ཏེ༷། རྗོད་བྱེད་གང་ཡང་རུང་བ་བརྗོད་བྱ་གང་ལ་བཏགས་ཀྱང་རང་གི་འདོ༷ད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པ་ལ༷་མི་བཏུབ་པའི་གེ༷གས་བྱེ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེས་ན་སྒྲ་མཐའ་དག་གིས་བརྗོད་དུ་རུང་བ་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་
ཁྱབ་པ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ལས་འོང་བའོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་དེ་བརྗོད་བྱའི་ཁྱད་པར་ཀུན་ལ་བཏགས་མི་རུང་བར་ག་པུར་སོགས་ལ༷་ལ༷ར་དེ༷་གྲུབ༷་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན༷་དེ༷་ནི༷་དངོ༷ས་པོའི་སྟོབ༷ས་ལ༷ས་དེ་ལྟར་གྲུབ༷་པ་ཡི༷ན་དགོས་ཏེ། མཉན་བྱ་ནི་སྒྲ་དག་ལས་
གཞན་ལ་གྲུབ་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང་དེ་འདྲའི་དངོས་སྟོབས་མེད་པས་ན་དངོས་དབང་གིས་མིན་པར་གྲག༷ས་པ༷ས་དེའི་མིང་དུ་གྲུབ༷་པར་ཁ༷ས་ལེ༷ན་ན༷་རི༷་བོ༷ང་ཅ༷ན་ལ༷འང་དངོས་དབང་གིས་མིན་པར་གྲགས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པར་བཟློག༷་ཏུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཆེས་གྲགས་
པ་རི་བོང་ཅན་ལའང་དངོས་དབང་གིས་མིན་པར་འདོད་པས་བཏགས་ནས་གྲུབ་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལས་བཟློག་སྟེ། རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཞེས་པ་དེ་ལ་གྲགས་པས་གནོད་པའི་དཔེ་འདི་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ་ལ། གནོད་
བྱ་གནོད་བྱེད་ངོ་ཡིས་བཟུང་། །ཇི་ལྟར་གནོད་པའི་ཚུལ་བཤད་པའོ། །དང་པོ། རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་པར་ཁས་བླངས་ན་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པས་གནོད་པ་དངོས་སུ་ཟད་མོད་དེ་ཉིད་བརྡ་སྤྲོད་པ་སོགས་སྒྲ་དངོས་དབང་གིས་འཇུག་པ་ལས་གྲགས་དབང་མི་འདོད་པ་
ལ་ཅི་ལྟར་གནོད་སྙམ་ན། གྲགས་དབང་མི་འདོད་པ་དེས་གྲགས་པ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མིང་དུ་གྲགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་དབང་ཙམ་ལས་དངོས་དབང་གཅིག་ཀྱང་འགྲུབ་མི་སྲིད་པས་ན་གྲགས་དབང་བོར་ནས་གྲགས་པ་འགྲུབ་ཚུལ་གཞན་
20-1-398a


ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་མཐའ་དག་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་གང་ཞིག་སྒྲ་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་རུང༷་བ༷་ཉི༷ད་དེ༷་འགོ༷ག་པ༷་ནི་གནོད་པའི་ཡུལ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ༷་ཡུལ་ཅན་གང་གིས་གནོད་ན་ཁྱད་པར་བཞི་དང་ལྡན་པའི་
གྲགས་པས་སོ། །གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་མཚན་ནམ་རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་དངོས་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེས་བུ༷ས་གང་འདོད་ཀྱི་བརྡ༷་བྱས་པ་ན་དེ་འགོ༷ག་པ་མེ༷ད་པའམ་དགག་མི་ནུས་པ་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ༷་ཡི༷་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་ཞེས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །
མིང་གི་ཁྱད་པར་གྲ༷གས་པ༷་ཞེས༷་བྱའི༷་མིང་ཅན་ནོ། །ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་བྱའི་དོན་དེ་རྗོད་བྱེད་མཐའ་དག་གིས་བརྗོད་མི་རུང་འགོག་པར་ནུས་པའི་རྗེ༷ས་སུ༷་དཔ༷ག་པར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དོན་གང་ཞིག་སྒྲ་གང་ཡིན་གྱིས་ཀྱང་བརྗོད་བྱར་རུང༷་བ༷་ཉིད་དུ་ཡིད་
ཆེས་པའི་རྣམ་རྟོག་གཏིང་ཚུགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡི་བསལ་བྱ་དེ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་གྱིས༷་བཟློག་ཕྱོགས་ལ་གནོ༷ད་པ་བྱེ༷ད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་པར་དམ་བཅས་པ་ལ་གྲགས་པས་གནོད་ན་ཟླ་བས་བརྗོད་རུང་མིན་པ་ལ་ཅིས་མི་གནོད་དེ། 
རི་བོང་ཅན་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་བརྗོད་མི་རུང་ན་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་མི་སྲིད་ལ། ཟླ་བས་བརྗོད་དུ་རུང་བ་དེ་བཞིན་སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་རུང་བ་ཡང་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། མི་རུང་ན་ཟླ་བས་ཀྱང་མི་རུང་བར་འགྱུར་ན་
ཡང་དེ་རུང་བར་གྲུབ་པ་འདིས་གྲགས་དབང་མི་འདོད་པ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པར་གྲུབ་པས་རྟག་པ་དངོས་སུ་བསལ་བ་ལས་མ་བྱས་པའང་སེལ་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེས་དོན་གཞན་ཡང་གྲུབ། །དང་པོ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་གྲགས་པ་ཞེས་
20-1-398b


གྲགས་དབང་ཙམ་དུ་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་བརྡ༷་ཙམ་གྱི་རྗེས༷་སུ་འཇུ༷ག་པ༷་ཡི༷་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་འདི་ཁོ་ནའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན༷་གཅིག་གི་མིང་དུ་ངེ༷ས་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཅེས༷་དོན་གྱིས་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན༷་སྒྲ་དེ༷་དག༷་རྣམ༷ས་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དེར༷་
འཇུག་ཏུ་མི་རུང་ཞེས་འགོ༷ག་པ༷་ལ་ནི༷་སྒྲ་བྱུང་གྲགས་པ་དེ་འག༷ལ་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བརྗོད་མི་རུང་ན་གྲགས་ཟིན་དེ་ཡང་དེར་འཇུག་པར་མི་རུང་བར་རྗེས་སུ་དཔོག་པས་དེ་ལྟར་འགལ་བ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུབ་ནུས་སོ། །གཉིས་པ། སྒྲ་འདོད་པས་འཇུག་པར་བསྟན་པ་དེས༷་ནི༷་དངོས་
པོའི་དབང་ལས་འདི་ལྟར་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅ༷ན་ཁོ་ན་རྗོད་བྱེད་སྒྲ༷་དེ་ཡི༷་དོ༷ན་ཏེ་བརྗོད་བྱ་ཡིན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ན་སྒྲ་མི་འཇུག་པས་རི་བོང་ཅན་ལ་ཡང་སྒྲ་ཟླ་བ་ཞེས་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཆ་དང་ལྡན་པ་སོགས་རྗེས་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་དུ་ཡོད་ཀྱི་བུམ་པ་སོགས་ལ་མི་
འཇུག་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཅན་ནམ༷། རྗོད་བྱེད་འདོད་རྒྱལ་བའི་སྒྲ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་བརྗོད་བྱའི་དོ༷ན་དོན་ད༷མ་པར་གྲུབ་པ༷་ཉིད་དེ། རི་བོང་ཅན་ལ་བུམ་སྒྲ་མི་འཇུག་ལ་ཟླ་སྒྲ་འཇུག་པ་ནི་བཤད་དུ་མེད་ཀྱང་དངོས་པོའི་དབང་གིས་དེ་འཇུག་པར་ངེས་ཏེ་མེའི་ཚ་བ་
བཞིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལུགས་འགོ༷ག་པ༷་ལ༷་གྲགས་པ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། འདོད་རྒྱལ་རྗེས་གྲུབ་གང་ཡིན་ཀྱང་དོན་དེ་དང་དེ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་བརྡ་གང་ཡང་རུང་བས་དེ་བརྗོད་དུ་རུང་སྟེ་ཡུལ་སོ་སོའི་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་པར་
བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཡི་གེའི་ཚོགས་པ་ལ་དོན་འདི་དང་འདིའི་བརྡའོ་ཞེས་སྐྱེས་བུའི་བརྡ་འབྲེལ་བྱས་ཕན་ཆད་དེ་ལྟར་ངེས་པ་ལྟར་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ལས་མིང་ཚིག་ཀུན་བཏགས་ལ་བཤད་དུ་ཡོད་པ་རྗེས་གྲུབ་དང་། བཤད་དུ་མེད་པ་འདོད་རྒྱལ་བའི་མིང་གི་ངོ་བོས་དོན་ལ་རང་དབང་
20-1-399a


དུ་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་ཏེ། དངོས་དབང་ལ་རག་མ་ལས་པར་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་གྲགས་བསལ་ལོགས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་ཞར་ལ་ནི། །ཡིད་ཆེས་གྲགས་བསལ་རྒྱས་བཤད་དོན། །དང་པོ། 
གྲགས་པ་ནི་བརྗོད་འདོད་ལ་ལྟོས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་དེས༷་ན༷་ནུས་པ་འཇུག་པའི་ཡུལ༷་གྱི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་ནི༷་བསྟ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་གྲ༷གས་པ༷་རྗེས༷་དཔ༷ག་ལ༷ས་ཕྱི༷་རོ༷ལ་དུ་གྱུར༷་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཡ༷ང་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བྱས༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་སྔ༷་མ༷་རྗེས་དཔག་ལས་ཡིད་ཆེས་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ་བཞི༷ན་ནོ། །
དེ་ཡང་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་ཀུན་ལ་གྲགས་པའི་ནུས་པ་མི་འཇུག་གི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་བརྡ་འཇུག་རུང་གི་ཡུལ་འགོག་པ་ལ་གྲགས་པའི་རྗེས་དཔག་གིས་བསལ་བ་འབབ་པ་སྟེ། དེས་ན་རྗེས་དཔག་ནི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་སྤྱིར་བཤད་ལ་དེ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་
ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་དང་། གྲགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་རུང་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེ་འགལ་བར་དམ་བཅའ་བ་ལ་དེ་དང་དེའི་བསལ་བ་འབབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ། མངོན་སུམ་མིན་པའི་ཚད་མས་བསལ་བ་མཐའ་དག་རྗེས་
དཔག་ཏུ་གྲུབ༷་པ༷་ཡིན་པས་གྲགས་པ་དང་ཡིད་ཆེས་གཉིས་དེའི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཀྱང་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བཤ༷ད་པ༷་ལ༷་རང་ཡུལ་ཐུན་མིན་ལ་གནོད་ཚུལ་གྱིས་དགོ༷ས༷་པ༷་བསྟན་པའི་ཕྱིར༷་ཡིད་ཆེས་གྲགས་པ་འདི༷་གཉི༷ས་ཀྱི་དཔེ་བརྗོད་ལ་ནི༷་ཀུན་བཏུས་འགྲེལ་བར་རྒྱུ་མཚན་ད༷ང་བཅ༷ས་
པར༷་ར༷བ་ཏུ་བརྗོ༷ད་དེ། ཚད་མས་གཞལ་བར་བྱ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་དང་འགལ་བ་དང་། གང་ཡང་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར་སོགས་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་ནས་བསྟན་ལ། མངོ༷ན་སུམ༷་དང་རྗེས༷་དཔ༷ག་གིས་གནོ༷ད་པ་ལ༷་ནི་
20-1-399b


དཔེ་བརྗོད་ཙམ་ལས་དེ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་པ་མིན༷་ཏེ། སྒྲ་མཉན་དུ་མི་རུང་ངོ་། །བུམ་པ་རྟག་གོ་ཞེས་པ་ཙམ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་ལ། རྩ་བར་དོན་སྨོས་དགོས་པ་བཤད། །འགྲེལ་བར་མཉན་བྱ་དཔེར་སྨོས་དོན། །དང་
པོ། མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་ཞེས་སྨོས་པས་ཆོག་གི་མངོན་སུམ་དོན་དང་ཞེས་སྨོས་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས༷་གནོ༷ད་པ་འདི༷་ལ༷་ཡ༷ང༷་དོན་ཞེས་སྨོས་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཆོས་ཅན་སྒྲ༷་ལྟ་བུ༷་ནི་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་སོགས་ལྡོག་པ་དུ༷་མའི༷་དངོ༷ས་
པོ་ཉི༷ད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲག༷ས་པ༷འི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་ག༷ང་ཞིག༷། དེ་ལྟར་སྦྲུལ་གྱི་གདེངས་ཀ་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོ༷གས་སུ༷་ནི༷་སྣང༷་བ༷་ཡི༷་བློ༷་ནི༷་སྐྱེ་བ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་ཉ༷ན་ཤེས་ལ༷་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཉི༷ས་སུ་མེ༷ད་པར་སྣང༷་བར་གྱུར༷་པ་ཡིན་པ༷་དེ༷་ཡི་དོ༷ན་དུ་དོ༷ན་ཞེས་བཤ༷ད་དེ། དབང་
ཤེས་ལ་སྣང་བ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་རང་གི་ངོ་བོ་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི༷་ཉི༷ད་ནི༷་སྤོང༷་ན༷་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས༷་གནོ༷ད་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་དོན་ཞེས་པའི་ངེས་གཟུང་གིས་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ནས་རང་མཚན་གྱི་ངོ༷་བོ༷་དེ༷་ཉི༷ད་དེ༷་ལ༷་གཟུང་བའི་དོ༷ན་ཞེས་བརྗོད་པས་དེ་ཡི་རྣམ་པ་སྣང་
བ་བཟུང་ལ། དགག་ཕྱོགས་ནས་ལྷག༷་མ༷་ལྡོག༷་པའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་གྱི་སྤྱི་ནི༷་རྣམ་བཅད་ཙམ་གྱི་དབང་ལས་རྟོག་པས་ཐ་དད་པར་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་རང་ཉིད་དངོ༷ས་མེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དེ༷་དབ༷ང་པོའི་སྤྱོ༷ད་ཡུ༷ལ་མི༷ན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རང་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་
རང་འཛིན་གྱི་དབང་ཤེས་སྐྱེད་པ་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་སྒྲ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པས་ཆོག་མོད་དབང་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་མཉན་བྱ་མིན་ཞེས་བཀོད་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྲ་མེད་ཅེས་པ་ཙམ་ནི་སྤྱིར་
20-1-400a


གཏན་མེད་པའམ། རྟག་ཁྱབ་ཀྱི་སྒྲ་མེད་པའམ། ཡུལ་དུས་འདི་ན་མེད་པ་སོགས་སུ་དོགས་ནས་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་སྟོན་པ་ལ་ཚིག་བརྒྱུད་དགོས་པ་ཡིན་ལ། སྒྲ་གཏན་དུ་མེད་དོ་ཞེ་ན་ཡང་མཐར་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ཡང་
ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་ལ་མ་འབྲེལ་བར་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་ཞེས་མི་ཐོབ་པས་མཉན་བྱ་སྨོས་པས་ཆེས་གསལ་པོར་གོ་བ་སྐྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་སྤྱི་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མིན་པ་དེས༷་ན༷་སྤྱི༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་རྣམ༷ས་ནི༷་མངོ༷ན་སུམ༷་གྱིས་གཞལ་བྱ་མི༷ན་པ༷ར་གྲུབ༷་པ༷འི་ཕྱིར༷་དེ་སྤོང༷་བའི་ཚིག་
དམ་བཅས་ན་ཡ༷ང་གལ་ཏེ་དེ་ལ་རྗེས་དཔག་གིས་གནོད་པ་ཞིག་ན་རྗེས་དཔག་གིས་བསལ་བ་འབབ་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོ༷ད་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཞེ༷ས་ཏེ། སྒྲ་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་སེལ་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་གསལ་པོར་རྟོགས་པའི་
སླད་དུ་དཔེ་བརྗོད་དུ་མཉ༷ན་བྱ་སྨོས༷་པ༷ས་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། མཉན་བྱ་ནི་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཁོ་ནར་ངེས་ཀྱི་སྤྱི་སོགས་ལ་མི་འཁྲུལ་ལོ། །འོ་ན་མཉན་བྱ་ཞེས་སྨོས་ཀྱང་མཉན་བྱའི་སྤྱི་ལ་གོ་ནས་མངོན་སུམ་གྱིས་སེལ་མི་ནུས་པས་སྒྲའི་རང་མཚན་མེད་ཅེས་སྨོས་དགོས་སོ་ཟེར་ན། 
རང་མཚན་ཞེས་སྨོས་ཀྱང་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་ཏུ་རང་མཚན་བརྗོ༷ད་བྱའི༷་དངོ༷ས་པོ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་སྒྲས་སྤྱི་བརྗོད་པ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་མོད་ཀྱི་སྣང་བརྟག་བསྲེས་ནས་རང་མཚན་བརྗོད་པར་འགྲོ་བས་ན། སྒྲ་དེ་ལ་མཉན་བྱའི་ཆོས་མ་གྲུབ་ཅེས་བཀག་པས་ཉན་ཤེས་རང་གིས་
མངོན་སུམ་གྲུབ་པས་གནོད་པ་འབབས་ཀྱི་རང་མཚན་མེད་ཅེས་སྨོས་ཀྱང་སྒྲ་མེད་ཅེས་པ་དང་དོན་མཚུངས་སོ། །དེས་ན་སྒྲ་རང་མཚན་ནི་སྒྲའི་ཡུལ་མིན་ཏེ་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉན་པའི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ༷ས་ཉན་ཤེས་དེ༷་ལ༷་བརྟེ༷ན་ནས་དེ་ཡི་
20-1-400b


ཐ་སྙད་བཞག་དགོས་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། ཉན་ཤེས་མངོན་སུམ་དེ༷་ཡི༷་སྟོབ༷ས་ཀྱིས༷་འགལ་བའི་ཕྱོགས་དམ་བཅའ་བ་ལ་གནོ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་མཉ༷ན་བྱས༷་ནི་དབ༷ང་པོ༷འི་སྤྱོ༷ད་ཡུ༷ལ་དམིགས་བསལ་ཏེ་བཟུང་བས་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་གསལ་བོར་བཤ༷ད་པ་
ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གང་ལ་བསལ་བ་བཤད་པ་ལ། །རང་རྟེན་ལ་གནོད་བསལ་བ་ཡིན། །རྟེན་མ་གྲུབ་སོགས་ཕྱོགས་སྐྱོན་མིན། །དང་པོ་ལ། ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་ནི་དགོས་པ་དང་། །རྣམ་བཅད་ཀྱི་ནི་དགོས་པ་དང་། །དེ་དག་གི་ནི་འཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་
ལ། དངོས་དང་རྩོད་པ་སྤང་བ་གཉིས། །དང་པོ། མདོ་ལས་བསལ་བ་བཞི་པོ་འཆད་པའི་སྐབས་སུ། རང་རྟེན་ལའོ་ཞེས་པ་འདི་སྨོས་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ་བསལ་བས་ཤུགས་ལ་གྲུབ་བོ་ཟེར་ན། འདིའི་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་དགོས་པ་ནི་རྩོད་པའི་སྐབས་ཀུན་
ཏུ་རྒོལ༷་བ༷་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་བ༷སྒྲུབ༷་བྱར༷་འདོ༷ད་པ༷འི་ཆོ༷ས་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་ཡི་ཆོ༷ས་དེ༷་དང་ལྡན༷་པ་ཡི་རྟེན་ནམ་ཆོས་ཅན་དེ་ལ༷་གནོ༷ད་ན་རྟེན་བསལ་བས་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར༷་གྱི༷་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་ཆོས་མིན་པ་ཆོ༷ས་གཞ༷ན་གྱི༷་ནི༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ལ་གནོད་ཀྱང་བསལ་བ་མི༷ན་ཏེ། དེ་
ལས་གཞ༷ན་དུ༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་གཞ༷ན་ལ༷་ནི༷་གནོ༷ད་ཀྱང༷་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་འདི༷་ལ༷་ཅི༷་ཞིག༷་བཀ༷ག་པའམ་བསལ་ཏེ་བསལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་རང་རྟེན་ལའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་རང་གི་རྟེན་ཆོས་ཅན་ལ་བསལ་བ་བབས་ན་ཕྱོགས་མི་འགྲུབ་ཅེས་སོ། །གཉིས་
པ། དེ་བསལ་བའི་སྐབས༷་སུ་སྨོས་ཅི་ལ་དགོས་ཏེ། ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རང་ཉིད་འདོད་ཅེས་པའི་དོན་གྱིས་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་བྱར་མི་བྱེད་པར་ཡན་གར་བ་རེ་རེ་ལ་ཤེས་འདོད་མེད་ཅིང་བསྒྲུབ་ཆོས་དེའི་རྟེན་ཞིག་ན་དེ་ལ་ཆོས་དེ་འགྲུབ་
20-1-401a


ཐབས་མེད་པ་དང་། ཆོས་དེའི་རྟེན་མིན་པ་ནི་དཔྱད་དོན་མེད་དེ་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ལ་བུམ་པར་དཔྱད་མི་དགོས་པ་བཞིན་ཡིན་པས་ཚིག་འདི་རྣམ་བཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་གི་འདོད་ཡུལ་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་དོ༷ན་འདི༷་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཤད་
པ་ཉིད་ཀྱིས༷་རྟོག༷ས་མོད་ཀྱང༷་ར༷ང་གི༷་རྟེན་ནམ་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ཞེས་འདིར་ཡང་སྨོས༷་པ༷ས་ནི༷་སྐབས་དེའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ལ༷་ནི༷་གནོ༷ད་པ༷ས་ཀྱང༷་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གནོ༷ད་པར་འགྱུར༷་རོ་ཞེས༷་ནི༷་གྲུབ་པའི་དོ༷ན་དུ་ཡིན་ཏེ༷། དེ་གནོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྟེན༷་ཆོས་ཅན་ནི༷་གྲུབ་པ་ལ་འགལ༷་བ༷ར་
གྱུར༷་པ༷་ཡི༷ས་དེ༷་ལ་ངེས་པར་བརྟེན༷་དགོས་པ༷་ཡི་ཆོས་གྲུབ་པ་ནི༷་འག༷ལ་བ༷འི་ཕྱིར༷་རོ། །གཞན༷་དུ་རང་རྟེན་ཞེས་མ་སྨོས་ན་རྒོལ་བས་འདོད་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་དེ༷་ལྷའི༷་རྣམ་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས༷་དེ་བསྒྲུབ༷་བྱ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེས༷་བརྗོད་པ༷འི་ཕྱིར༷་གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་བསྒྲུབ་ཆོས་དེ༷་ལ་གནོ༷ད་
པ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པ༷ར་སེ༷མས་པ༷་དེས༷་ན༷་ར༷ང་གི༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ཞེས་དམ་བཅའི་སྐྱོན་སྟོན་པའི་སྐབས་སུའང་སྨོས༷་སོ། །འདི་སྐབས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཁོ་ནའི་དོན་ཏེ་བསྒྲུབ་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་གནོད་པ་ལས་ཆོས་ཅན་ལ་གནོད་ཀྱང་སྐྱོན་མིན་ནམ་སྙམ་པ་གཅོད་པའི་དོན་དུ་རང་རྟེན་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཞེས་
སོ། །གཉིས་པ་རྣམ་བཅད་ཀྱི་དགོས་པ་ལ། གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་དཔེ་བརྗོད་བཅས། །ཚིག་འདིས་དེ་འདྲའི་དོགས་པ་སེལ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་གཞན་འདོད་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། དེ་འདྲའི་རང་རྟེན་ཞེས་ཡོངས་
གཅོད་དུ་ངེས་གཟུང་མི་དགོས་ཏེ། ཚོགས་དོན་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པར་གྲུབ་པས་ན་ཆོས་ཅན་ལ་གནོད་ན་བསྒྲུབ་ཆོས་ལ་གནོད་པ་འདི༷་ཡ༷ང་དོ༷ན་གྱིས༷་གྲུབ༷་པ་མི༷ན་ནམ༷་ཞེ་ན། བདེ༷ན་ཏེ༷་རྒོལ་བ་མཁས་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱང་གཞན་མི་མཁས་པའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་དགག་པའི་
20-1-401b


ཆེད་དུ་ཡིན་ཏེ། རྒོལ་བ་འག༷འ་ཞི༷ག་དག་འདོད་ཡུལ་གྱི་ཆོས་དེས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་ཀྱང་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་ངོ་བོ་ནི༷་འབ༷འ་ཞི༷ག་པའམ་ཡན་གར་བ་བཀ༷ག་པ༷་ལ༷་ཡ༷ང་ནི༷་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གནོད་པའི་སྐྱོན༷་ད༷ང་ལྡན༷་པ༷ར་ཁ༷ས་ལེ༷ན་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ཏོ༷། །དེ་གང་ཞེ་ན། དཔེ༷ར་
ན་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་སྒྲ་དང་ནམ་མཁའ་སོགས་རྟག་པའི་རྫས་སུ་འདོད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་པས་བརྗོད་པ། ནམ་མཁ༷འ་སོ༷གས་ཆོས༷་ཅན། ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་གཞ༷ན་དག༷་གི༷ས་སྔོ༷ན་མེ༷ད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་སྐྱེད༷་དུ་མེ༷ད་པ་མི༷ན་པར་ཐལ། ཅི༷ག་ཅ༷ར་དུ་སྒྲ་ལ་སོ༷གས་པའི་རྒྱུ་མི༷ན་པའི་
ཕྱིར༷། ཞེས༷་བཤ༷ད་པ༷་ལ༷་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་དེ་སུན༷་འབྱི༷ན་པ༷་ན་གཏན་ཚིགས་དེས་སྔོན་མེད་སྐྱེད་དུ་མེད་པའི་རྟག་པ་སུན་འབྱིན་པ་དེ༷་བཞི༷ན། མཁ༷འ་སོ༷གས་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་གྱི༷་ངོ༷་བོ༷འ༷ང་དངོ༷ས་པོ་མེ༷ད་པར་འགོག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་བཀག་པར་འགྱུར་ལ། ཆོས་
ཅན་མ་གྲུབ་ན་བསྒྲུབ་ཆོས་མི་འགྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་དེ་ཆོས་ཅན་འགོག་པའི་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་ཅེས༷་བརྗོ༷ད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། སུན་འབྱིན་སྨྲ་བ་པོའི་ཞེ་འདོད་དེ་ལྟར་མི་འཐད་དེ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པས་དངོས་གྱུར་གྱི་ནམ་མཁའ་འགོག་ཅིང་ཐོགས་རེག་
སོགས་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་དུ་དེ༷་ལྟར༷་བསྒྲུབ་པར་འདོ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར་ན་དངོས་མེད་ལ་སྔོན་མེད་སྐྱེད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་གྲུབ་པས་ན། བསྒྲུབ་ཆོས་དེའི་རང་རྟེན་རྟགས་ཀྱིས་བསལ་བ་མེད་པས་ན་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་འགྲུབ་པ་ལ༷་གནོ༷ད་པ༷་འག༷འ་ཡ༷ང་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་དེ། རྟག་
པས་བསྐྱེད་ན་ཅིག་ཅར་སྐྱེད་རིགས་པ་ལ་དེ་མི་བསྐྱེད་པར་ཚད་མས་གྲུབ་ཅིང་། ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་དང་ཚོགས་ནས་རིམ་གྱིས་བསྐྱེད་ན་སྔོན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དགོས་པས་ན་རྟག་པ་ནི་རྒྱུ་མིན་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་བྱའི་རྟེན་བཀག་པ་མེད་དོ། །མེད་
20-1-402a


ཀྱང་ཞེ་འདོད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་རྟག་པ་བཀག་པས་གནོད་སྙམ་པ་ནི་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཁེགས་པས་འདིར་གནོད་སྙམ་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་ཆོས་ཅན། སྒྲ་རྟག་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། །
ཞེས་བརྗོད་པ་ན། སྒྲ་རྟག་པ་ཆོས། ཆོས་ཅན་ནམ་མཁར་འདོད་པ་ལྟ་བུ་སྐབས་དེའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་འབྲེལ་གྱི་སྔོན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་དུ་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་དངོས་དེ་མ་ཡིན་པས་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་ཆོས་རང་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆོས་ཅན་
ཡན་གར་བ་ཡིན་ཏེ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གཏན་ཚིགས་དེས་གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་རྒྱུ་ཡིན་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་ཁྱད་པར་བྱར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅིག་ཅར་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་དེས་རྒྱུ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པར་གྲུབ་པ་འཕངས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་
དངོས་གྱུར་གྱི་ནམ་མཁའ་ཆོས་ཅན་དུ་འགྲོ་བས་རང་རྟེན་བཀག་པ་མེད་ལ་རྟག་པར་གྱུར་པའི་ནམ་མཁའ་བཀག་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱན་སོགས་ལས་འདི་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་དངོས་སུ་ཐལ་བ་མིན་ཡང་དོན་གྱིས་ཐལ་བ་འཕེན་པ་དང་འདྲ་བར་སོང་བ་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་པ་མིན་ཏེ། རྒྱུ་
ཡིན་པར་ཕ་རོལ་གྱིས་ཁས་བླངས་པ་གཞིར་བྱས་ནས་རྒྱུ་ལ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་ལས་གཞན་མེད་པས་ཅིག་ཅར་མི་བྱེད་པའི་རྟགས་ཚད་མས་གྲུབ་པས་ན་རིམ་ཅན་དུ་བྱེད་པ་ཤུགས་ལ་གྲུབ་པ་དང་། སྔོན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པ་རྟགས་དེས་གྲུབ་པས་ཁྱད་པར་
བྱར་ཡོད་ཤུགས་ལ་གྲུབ་པ་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་འོས་མེད་ཀྱི་རིགས་པས་སོ། །དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་སོགས་རྟག་པ་རྒྱུར་ཁས་ལེན་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ན་སྐབས་ཀྱི་རང་རྟེན་ལ་གནོད་པ་མེད་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་དེས་ནམ་མཁའ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོར་
20-1-402b


སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རང་རྟེན་ལའོ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདིས༷་ནི༷་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་གཉི༷ས་ཀ༷་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ན༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ལ༷་གནོ༷ད་པ་གང༷་དེས་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ༷ར་བྱ༷་བ༷འི་ཆོ༷ས་ཀྱང་འགོ༷ག་པ༷ས་ན། ཆོས་ཅན་ལ་གནོད་པས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ༷་ལ་
གནོ༷ད་དོ་ཅེས༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བསྒྲུབ་ཆོས་དེ་ཡིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ༷་ལྟ་བུ་ཉི༷ད་དུ༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ཡ༷ང་བསྒྲུབ༷་པར་བྱ༷་བ་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་གང་རུང་ལ་གནོད་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་ཀྱི་ཡན་གར་བ་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་ནོ། །དེས་ན་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་
ཆོས་ཅན་ཡན་གར་བའམ་འབའ༷་ཞི༷ག་པ་ནི་འདིའི་རྟེན་མི༷ན་པས་དེ་ལ་གནོད་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་འདི་ལ་གནོད་པ་མིན་ཞེས་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྩོད་སྤང་ནི། ག༷ལ་ཏེ་མཁའ་སོགས་དངོས་མེད་དུ་རྟགས་དེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ༷་ལྟ༷་ན༷་སངས་རྒྱས་པས་གྲངས་ཅན་པ་ལ་
བཀོད་པའི་སྦྱོར་བ་འདི༷ར་ཆོས་ཅན་འགོག་པར་ཐལ་བའི་གནོ༷ད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་པས་གྲངས་ཅན་པ་ལ་ཅི༷ག་ཅ༷ར་དུ་སྒྲ༷་ལ་སོ༷གས་པའི་རྒྱུ༷་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་བདེ༷་སྡུག་ལ་སོ༷གས་པ་གཙོ་བོ་ནི་གཞ༷ན་གྱིས༷་སྐྱེད༷་ནུས༷་མི༷ན་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ་ཡང་སྔ༷་མ༷་བཞི༷ན་དུ་
དངོས་པོ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་བདེ་སོགས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་དངོས་མེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་དངོས་མེད་ནི་རིམ་བཞིན་བྱེད་པའི་རྒྱུར་མི་རུང་བའི་ཆོས་ཅན་བཀག་པའི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཙོ་བོ་རྟག་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་
གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པའི་རྟག་པ་མིན་ཞེས་གྲངས་ཅན་པའི་ཞེ་འདོད་ལ་གནོད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་འདོད་མེད་པས་རང་རྟེན་ཆོས་ཅན་བཀག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྔ་མ་དག་གི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པ་ལྟར་བྱེད་
20-1-403a


པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཆོས་ཅན་བདེ་སོགས་དངོས་མེད་དུ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ༷་ཏེ༷་བསྒྲུབ་བྱ་མི་རྟག་པ་འདི༷་ལ༷་གཏན༷་ཚིག༷ས་ཅིག་ཅར་རྒྱུ་མིན་པ་འདི་ནི༷་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ངེ༷ས་པ་ཞིག་ན། སངས་རྒྱས་པའི་གཏན་ཚིགས་དེས་ཆོས་ཅན་
དངོས་པོར་གྱུར་པ་བཀག་པར་ཁས་བླངས་ནས་བསྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པ་ཞིག་ན༷་འག༷ལ་བ༷ར་འགྱུར༷་བ༷་ཉི༷ད་དེ། དངོས་པོ་མིན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་བཀག་པར་འགྱུར་ན་ཡང་། དེ་འདྲའི་འགལ་བ་སྒྲུབ་པའི་
གཏན་ཚིགས་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པས་རྟགས་འདིས་ཆོས་ཅན་དངོས་མེད་དུ་འགོག་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་འདི་མི་རྟག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ངེས་པར་ཁས་མ་བླངས་ཏེ། སྨྲས་ཆོས་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟགས་ཀྱིས་ཤུགས་བསྟན་རི༷མ་བཞི༷ན་བྱེ༷ད་པ་དང༷་བསྒྲུབ་ཆོས་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་འག༷ལ་
བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་ཙམ་ལ་བསམས་ནས་རྗེས་འགྲོ་དང་ཕྱོགས་ཆོས་ཙམ་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་སྟེ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོག༷ས་ལས་ལྡོག༷་པ་ལ༷་ཐེ༷་ཚོམ་ཟ༷་བ༷ས་ན༷་འདི༷་ནི༷་ལྷག༷་ལྡ༷ན་གྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཞིག་ཏུ་འདོ༷ད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་མིན་ནོ། །ཇི་
ལྟར་ན། གཙོ་བོའམ་ནམ་མཁའ་ཆོས་ཅན། རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་བྱར་ཡོད་པའི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིག་ཅར་སྒྲ་སོགས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་ན་རྟགས་དེའི་ཕྱོགས་ཆོས་ཚད་མས་གྲུབ་ལ། མཐུན་ཕྱོགས་ས་བོན་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཅིག་ཅར་མི་བསྐྱེད་པ་རྗེས་སུ་
འགྲོ་བར་མཐོང་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྟག་པ་ལའང་ཅིག་ཅར་སྒྲ་སོགས་མི་བསྐྱེད་པའི་རྟགས་དེ་ཞུགས་པས་ལྡོག་ཁྱབ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་མི་བསྐྱེད་ན་ཡང་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གཉིས་ཀར་མི་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པས་སོ་སྙམ་དུ་
20-1-403b


རྟོགས་ཀྱི་ཅིག་ཅར་མི་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་སྐྱེད་པར་ངེས་པ་མིན་ནོ། །དེས་ན་རྟགས་འདིས་ཕ་རོལ་གྱིས་གཙོ་བོ་སོགས་རྒྱུར་འདོད་ཅིང་དེ་ཡང་རྟག་པར་འདོད་པ་ལ་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནོད་པ་སྒྲུབ་ཀྱི་རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྒྱུར་ཁས་ལེན་པ་ནམ་ཡང་མིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་དངོས་
པོ་མེད་ཀྱང་སྒྲ་དོན་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་དེ་སྐབས་འདིའི་བསྒྲུབ་བྱའི་རྟེན་ཡིན་ཅིང་དེ་བཀག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ལ་སྐྱོན་གང་ཡང་མེད་དོ། །སྐབས་འདིར་རྒྱ་འགྲེལ་རྣམས་སུ་མདོར་བསྡུས་ལས་མ་གསུངས་ལ་བོད་འགྲེལ་རྣམས་སུ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ཀྱང་འདི་ནི་
འཆད་ཚུལ་གཞན་དང་མི་མཐུན་པ་ཁོ་ནར་ཡོད་ཀྱང་འདི་བཞིན་བྱས་ན་གོ་བ་བདེ་བླག་ཏུ་རྙེད་ནུས་ཀྱི་གཞན་དུ་འོལ་སྤྱི་ཙམ་ལས་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་རྟོགས་དཀའ་བས་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱོད་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་གནད་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པར་གྱིས་ཤིག །གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ། 
གང༷་ཕྱིར༷་རྒོལ་བ་ར༷ང་ཉི༷ད་ཀྱིས་འདོ༷ད་པ༷འི་ཆོ༷ས་བསྒྲུབ༷་བྱ་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་དེ༷་ཡི་རྟེན༷་ཆོས་ཅན་ལ་ནི༷་གནོ༷ད་པ་ན་དམ་བཅའི་སྐྱོན་ཡི༷ན་ཏེ། རང་རྟེན་མིན་པའི་ཆོས་ཅན་འབ༷འ་ཞིག༷་པ༷་ཉི༷ད་ད༷མ་བསྒྲུབ་ཆོས་གཞ༷ན་གྱི་རྟེན༷་ལ༷་གནོད་མི་གནོད་དཔྱད་དགོས་པ་མི༷ན་ཞེས༷་རང་རྟེན་གྱི་ཚིག་
འདིས་བསྟན༷་ཏོ༷། །དཔེར་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ར༷ང་ཉི༷ད་ཅེས་པའི་སྒྲ༷་སྨོས་པ་ཡི༷ས་རྒོལ་བ་རང་གིས་མི་འདོད་པའི་ཆོས་གཞ༷ན་ལ༷་གནོ༷ད་པས༷་ཕྱོགས་ལ་གནོ༷ད་པ་མིན༷་ཞེས༷་བསྟ༷ན་པ༷་ཡིན་པ་དེ༷་བཞི༷ན་བསལ་བའི་སྐབས་སུའང་ར༷ང་གི༷་ཆོས༷་ཅན་ཞེས་སྨོས་པའི་སྒྲའི་ཟུར་གྱིས༷་སྐབས་
ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅ༷ན་གཞན༷་ལ༷་གནོད་ན་ཡ༷ང་བསལ་བ་མིན་ཞེས༷་སུ་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་གྲུབ་པ་སོགས་ཕྱོགས་ལ་བསལ་བའི་སྐྱོན་མིན་པར་བསྟན་པ་ནི། བྱེ་བྲག་པས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་བདག་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་དམ་
20-1-404a


བཅས་པ་ན་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་ཁྱད་པར་ཅན་ནམ་རྟེན་བདག་མ་གྲུབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་པས་གྲངས་ཅན་པ་ལ་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྨྲས་ན་གྲངས་ཅན་པའི་ངོར་སྒྲ་གྲུབ་ཀྱང་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་བཀོད་པ་འཇིག་པ་
མ་གྲུབ་པ་དང་བྱེ་བྲག་པས་བདག་འཕྲོད་པ་འདུ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ན་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་གཉིས་ཀ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཕྱོགས་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགའ་བྱེད་བདག་པོས་བཤད་ཀྱང་ཀུན་བཏུས་སུ་དེ་ལྟར་མ་བཤད་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་
ལྟ་བུ་ཕྱོགས་སྐྱོན་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན༷་ནི༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱིས༷་ཕྱོག༷ས་ཉི༷ད་འགྲུབ་པ་ལ༷་ནི༷་གནོ༷ད་པར་འགྱུར༷་པ༷་སྟེ་ཕྱོགས་དེ་འགྲུབ་མི་ནུས་པས་ཡང་དག་མིན་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུར་སྐབས་དེར་སོང་བ་ཡིན་ན༷་ཡ༷ང་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་མི་ལྟོས་པར་དམ༷་བཅའ༷་
བ༷་ཙམ༷་དང༷་འབྲེལ༷་བ༷་ཁོ་ན་ཕྱོག༷ས་རང་གི་སྐྱོན༷་ཡི༷ན་གྱི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཕྱི་མ༷་སྒྲུབ་བྱེད་ལ༷་ལྟོས༷་པའི་སྐྱོན༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི༷་སྒྲུབ་བྱེད་དེ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་རྗེ༷ས་སུ་འབྲེལ༷་བའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་གོང་དུ་བཤ༷ད་ཟིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་རྟེན༷་ཆོས་ཅན་དང་། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཁྱད་ཆོས་དང་གཉིས་ཀ་རྒོལ་
པའི་ངོར་མ༷་གྲུབ༷་པ་ཙམ་ནི་ཕྱོག༷ས་ཀྱི་སྐྱོན༷་མི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་ཡིན་པས་རྟགས་དེས་སྐབས་དེར་སྒྲ་མི་རྟག་པར་དམ་བཅས་པ་དེ་མི་འགྲུབ་པས་དམ་བཅའ་ལ་གནོད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་
དམ་བཅའ་རང་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་སྒྲ་རྟག་པར་དམ་བཅས་ནའང་བསལ་བ་ཇི་ལྟར་འབབ་སྙམ་ན། སྒྲ་རྟག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་བསལ་བ་མིན་ཀྱང་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་ངེས་པ་དག་གི་ངོར་མ་གྲུབ་པ་དང་། མ་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་
20-1-404b


དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསལ་བའང་ཡིན་ནོ། །རིགས་པས་མ་ངེས་པའི་བར་དུ་བསལ་བ་མེད་དེ་དཔག་གཞིར་རུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་དཔག་གིས་གྲུབ་པ་ལའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་བདག་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་དམ་བཅས་པ་ན་བདག་ཚད་
མས་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལའང་རྗེས་དཔག་གིས་བསལ་བ་འཇུག་གོ་སྙམ་ན། བདག་གི་སྒྲ་དོན་ཙམ་ནི་སུ་ལའང་གྲུབ་པས་དེ་སྨྲས་པ་ཙམ་གྱིས་བསལ་བའི་དོན་མེད་ལ། དེའི་ཁྱད་པར་རྟག་པ་དང་བྱེད་པོ་དང་ཁྱབ་པ་སོགས་སུ་དམ་བཅས་པ་དེ་ཚད་མས་བསལ་ཟིན་ཅིང་དགག་པའམ་
སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་འགོད་ན་རྟགས་དེས་ནུས་ཡུལ་མིན་པས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་རང་གི་ངོར་བསལ་བ་མེད་པས་ན་དེ་དག་གིས་ནང་པའི་ངོར་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པའི་ཚེ་དམ་བཅས་པ་ཙམ་གྱི་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པ་མིན་ཀྱང་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་པ་ན་ཚུལ་
གསུམ་ཚང་བ་མི་སྲིད་པས་དེའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱ་བར་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་ཚད་མས་གྲུབ་ཟིན་པ་སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ལྟ་བུས་གྲངས་ཅན་པའི་ངོར་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ན་གྲངས་ཅན་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་བསལ་མེད་དེ། ཞེན་
ངོར་རྟག་པ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་བསལ་བའང་མེད་པས་དེ་ལ་བྱས་པས་གསར་དུ་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་འཇུག་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གྲུབ་བསལ་གཉིས་ཀ་ཚད་མས་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ཞེན་པས་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ལ་གྲུབ་བསལ་གྱི་
དོན་མེད་དོ། །གཉིས་པ་བསལ་བའི་དཔེས་མཚོན་ཚུལ་ལ། མདོ་ལས་གཞན་གསུམ་ཞར་ལ་བསྟན། །འདིར་ནི་དེ་ལས་གཅིག་བཤད་པའོ། །དང་པོ། ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་བར་བསལ་བ་བཞི་པོའི་དཔེར། སྒྲ་མཉན་དུ་མི་རུང་། བུམ་པ་རྟག །ཚད་
20-1-405a


མས་གཞལ་བྱའི་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད། རི་བོང་ཅན་ཟླ་བ་མིན་ཞེས་པའི་དཔེ་བཞི་པོ་བཤད་དེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསལ་བའི་སྒོ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསལ་བའི་དཔེ་བཞི་པོ་འདི༷ས་བསྒྲུབ༷་པར་བྱ་
བའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཏུ་གྱུར༷་པ༷་ཡི༷་ཞེས་ཚོགས་དོན་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་ཆ་ཤས་ཁྱད་གཞིའམ་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཆ་ནས་འགལ་བར་གྱུར་པའི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་གནོད་པ་དང་། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ལ་གནོད་པ་དང༷་། ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷་ལ༷་གནོ༷ད་པ༷་ཡི་དམ་བཅའ་
སྐྱོན་ཅན་གསུམ་པོ་དག༷་ནི༷་ཞར་ལ་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། འགྲེལ་བར་ཕྱོགས་འདིས་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་བསལ་བ་ཡང་མཚོན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དཔེར་ན་ཡན་ལག་ཅན་ནི་ཡན་ལག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སྲང་མཐོ་དམན་གྱི་བྱེ་
བྲག་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་དག་ནི་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྫས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རྫས་དག་རྫས་དང་རྫས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སེལ་དཔེ་བརྗོད། །དེ་ཡིས་གཞན་ཡང་རྟོགས་བྱར་གདམས། །དང་པོ་ལ། དགོས་པ་དང་འབྲེལ་དམ་བཅའ་བརྗོད། །གསལ་བ་དངོས་ཀྱི་ཚུལ་བཤད་པའོ། །དང་པོ། གནོད་པ་གསུམ་ཡོད་
པ་དེ༷་ལ༷་སྐབས་འདིར་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་བསལ་བའི་དོན༷་ནི༷་ཤུགས་ཀྱིས་མཚོན་ཅིང་བསྟན་པ༷་ཡི༷་དོ༷ན་དུ༷་བྱེ་བྲག་པའི་ཞེ་འདོད་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གནོད་པའི་དཔེ༷་ནི༷་ཕྱོག༷ས་ཙ༷མ་བརྗོ༷ད་པར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས། གཉིས་པ་ལ། བསལ་བྱ་ཞེ་འདོད་ངོས་
20-1-405b


བཟུང་ཞིང་། དེ་ལ་རྟགས་ཀྱིས་གནོད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། ཡན་ལག་དག་ལས་གཞན་པའི་ཡན་ལག་ཅན་མེད་དེ། སྲང་དམའ་བའི་ཁྱད་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གནོད་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡན་ལག་ཅན་ཡན་ལག་ལས་གཞན་མིན་ཞེས་འགོད་ནའང་ཆོས་
ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་འགོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གཞན་ཙམ་འགོག་པ་མིན་གྱི་དེའི་ཁྱད་པར་ལྗིད་སོགས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་པ་དག་གིས་མཐོང་མི་མཐོང་སྒྲིབ་མི་སྒྲིབ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་པས་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་རྫས་ཐ་དད་དུ་འདོད་ལ། ཡན་ལག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལས་གཞན་པའི་
ཡན་ལག་ཅན་མེད་དེ། སྲང་དམའ་བའི་ཁྱད་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བརྗོད་པའི་ཚེ་ན་ཡན་ལག་ལས་གཞན་པ་དེ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྗིད་སོགས་གཞན་གསུམ་ཆོས་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་དམ་བཅས་པས་དེ་འདྲའི་ཁྱད་པར་ལ་རྟགས་འདིས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡན་ལག་ཅན་ཆོས་ཅན། གཞན་དུ་མེད་དེ་
ཞེས་འགོད་ཀྱང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་རྟག་དེས་བྱེ་བྲག་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གནོད་པ་ཡིན་ཞིང་གང་ལ་གནོད་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱེ་བྲག་པས་འབྱུང་བཞིའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཕྲད་པའི་ཚེ་རིགས་མི་མཐུན་རྣམས་ཕྲད་ན་ལྡན་པ་ཙམ་སྐྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མི་རྩོམ་ལ། 
རིགས་མཐུན་རྣམས་ཕྲ༷ད་པའི་ཚེ་ཐོག་མར་ལྡན་པ་དོན་གཞན་སྐྱེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ལོགས་སུ་སྐྱེ། ཆུང་མཐའ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་ཕྲད་པ་ན་ཡན་ལག་ཅན་དང་པོ་སྐྱེ་ལ། དེ་ཡན་ལག་ཅན་ཡིན་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མིན་ཏེ། ད་དུང་རྡུལ་ཕྲན་ཞེས་པའི་མིང་ཐོབ་བོ། །རྡུལ་
ཕྲན་མང་དུ་ཕྲད་པའམ་ཡན་ལག་ཅན་དང་པོ་སོགས་ཡན་ལག་ཅན་གཞན་དུ་མས་བསྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཅན་སྣང་དུ་རུང་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པས་དེ་ལ་རགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གཉིས་ཀ་དོན་དྲུག་ལས་རྫས་ཁོ་ན་སྟེ་གཞན་ལྔས་རྫས་རྩོམ་མི་
20-1-406a


ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་མུའོ། །ཡན་ལག་ཅན་དང་པོ་དང་རགས་པ་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་མུ་སྟེ། རགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྲ་བ་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་
རོ་ཞེས་ཟེར། དེ་ལྟར་རྡུལ་རིགས་མཐུན་ཕྲད་ཅིང་ལྡན༷་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དོ༷ན་གང་ཞིག་རྫ༷ས་ཀྱི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་ཏེ། རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ལྗིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། དེས་དྲངས་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་དོན་གཞན་དང་། དེ་གཉིས་འཕྲོད་འདུའི་
རྒྱུ་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གསུམ་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་ཅན་མངོན་སུམ་མཐོ༷ང་བ༷་ལ༷་བརྟེན༷་པ་ཞིག་ཡན་ལག་ལས་གཞ༷ན་དུ་ཡོ༷ད་པར་དམ་བཅས་པ་ཡི༷ན་གྱི། འདིར་མངོན་སུམ་དུ་མ༷་མཐོ༷ང་ཞིང་ལྗིད་སོགས་ཁྱད་པར་
གསུམ་གྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་མི༷ན་པའི་ཡན་ལག་ཅན་ལ༷། དེ་ལྟ་བུ་གཞན་དུ་ཡོད་ཅེས་ད༷མ་བཅ༷འ་བ༷་ལ༷་རང་གིས་འདོད་པ་ལ་ཕན་པའི་དགོ༷ས་པ༷་ཅི་ཡང་མེ༷ད་དེ། རྒྱུ་མཚན་བྱེ་བྲག་པ་དེ་དག་གིས་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཡན་ལག་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ལ༷་མཐོང་བ་དང་ཐོགས་པ་སོགས་ཀྱི་
འབྲས༷་བུ་མེ༷ད་པ༷་མཐོ༷ང་ན༷ས་ཡན་ལག་ལས་གཞན་དུ་མཐོང་སོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཅ༷ན་སྒྲུབ༷་པར་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་མི༷ན་པའི་ཡན་ལག་ཅན་ཙམ་ཡན་ལག་ལས་གཞན༷་དུ་ཡོ༷ད་པ་ནི༷་སྒྲུབ༷་པ་ཡིན་ན༷་ལྡོག་པའམ་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་
ཙམ་དུ་འགྱུར་བས་ཡན་ལག་རྡུལ་དུ་མ་ཚོགས་པའི་རང་མཚན་སྣང་རུང་དེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་འདོད་པ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གྲུབ༷་ཟིན་པ༷་སྒྲུབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་བས་དེས་ན་བྱེ་བྲག་པའི་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡན་ལག་ལས་གཞན་པའི་ཡན་ལག་ཅན་དེ་ཡིན་ན་རྫས་ཐ་དད་
20-1-406b


པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། གནོད་པ་སྟོན་དང་དེའི་ལན་བཀག །དང་པོ། ག༷ལ་ཏེ༷་ཡན་ལག་ཅན་འདི༷་ཡན་ལག་ལས་ལྕི༷་ཞིང་འོ༷ག་ཏུ་འགྲོར༷་ཏེ་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར༷་ན། ཡན་ལག་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་རྫས་མ་བརྩམས་པའི་སྔ་རོལ་གྱི་
འཇིམ་རིལ་རྣམས་སོ་སོར་གནས་པ་སྣོད་གཅིག་ཏུ་བཞག་སྟེ་སྲང་ལ་གཞལ་བ་ལས་ཕྱིས་བུམ་པ་ལྟ་བུ་གྲུབ་པའི་ཚེའམ་འཇིམ་གོང་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་གཞལ་བ་ན་སྔར་གཞལ་བའི་ཚད་ལས་སྲང༷་ནི༷་དམ༷འ་བ༷་ད༷ག༷་ཏུ༷་འགྱུར༷་རིགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྔར་ལས་ལྷག་པར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་
རྫས་ལོགས་སུ་ཡོད་པ་གང་ཞིག །དེ་ལྗིད་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྲང་དམའ་བའི་ཁྱད་པར་མི་འཛིན་པར་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་དེས་ཡན་ལག་ལས་ཡན་ལག་ཅན་རྫས་གཞན་དུ་འདོད་པའི་དམ་བཅའ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་
ལྟར་མངོན་སུམ་གྱི་བསལ་བ་དེས༷་ན༷་ལྕི་བའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་འགྲོ་བའི་བྱ༷་བ་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་དེ་འཕྲོད་པ་འདུ༷་བ༷་ཅ༷ན་གྱི༷་རྒྱུ་ཡང་མི༷ན་ཏེ་འདུ་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་འབྲ༷ས་བུ༷་ལྕིད་སོགས་ཆོས་གསུམ་དང་དེ་ལྡན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་དག་མ༷ངོན་
སུམ་ཚད་མས་མཐོ༷ང་བ༷འམ་བལྟར་རུང་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ༷་ཚད་མས་མཐོ༷ང་བ་མི༷ན་པ་དེས༷་ན༷་ཡན་ལག་ཅན་དེ་དང་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་བ་ཡི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ལྕིད་སོགས་གཞ༷ན་གསུམ་པོ་དེ་ལ༷་སྲང་དམའ་བར་མཐོང་བ་མེད་པ་དེ་གནོ༷ད་བྱེ༷ད་ཡི༷ན་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
འགོད་ཚུལ་གཞན་ཙམ་ལས་སྨོས་པ་མེད་ཀྱང་ཞེ་འདོད་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ཅན་དུ་འདོད་པ་ལ་དེ་ལྟར་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལན་དང་དེ་ལ་གནོད་པ་སྟོན། །དང་པོ། རྡུལ་ཕྲ༷་མོ༷་མཐར་ཐུག་པ་གཉིས་ཕྲད་པ་ན༷ས་བརྩམ༷ས་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫ༷ས་ཡོད་ཀྱང་དེ་འདྲའི་
20-1-407a


རྫས༷་ཀྱི་འཕྲེང༷་བ་དག༷་ཇེ་མང་དུ་འཕེལ་བ་དེ་སྲང་ལག་གཅ༷ལ་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་རྫས་ཕྲེང་དུ་མའི་ནང་ན་གནས་པའི་རྫས༷་གཞ༷ན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལྕི་བ་ཉི༷ད་ཡོད་ཀྱང་ལྷག་པོར་འདི་ཞེས་མི༷་རྟོག༷ས་ཏེ། དཔེར་ན་རས་བལ་གྱི་ཁུར་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ར༷ས་བ༷ལ་གྱི༷་
འདབ༷་མ་ཆུང་ངུ་བཞ༷ག་པ་ན་སྲང་དམའ་བར་མི་བྱེད་པ་བཞི༷ན་ཞེ༷ས་གཞ༷ན་བྱེ་བྲག་པ་དག༷་གིས་ལན་དུ་ཟེར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མཐོང་བའི་དངོས་པོས་མ་ངེས་བསྟན། །དེ་ཡིས་གཞན་གྱི་ཞེ་འདོད་འཇིག །དང་པོ། ཡན་ལག་ཅན་ལ་ལྕིད་ཡོད་ཀྱང་སྲང་གིས་རྟོགས་མི་
ནུས་པར་འདོད་པ་དེ༷་ཡི༷་ལུགས་ལ་འཇིམ་གོང་ཚད་མཉམ་པ་གཉིས་ལས་གཅིག་ནི་ཅི༷ག་ཅར༷་ལྡན༷་པ༷་སྟེ་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང༷་། གཅིག་ནི་རིལ་བུ་བཅུ་ལྟ་བུར་སོ༷་སོ༷ར་ལྡ༷ན་པ༷འི་རྡུལ༷་གྱི་ཚོ༷གས་པ་དག༷་དེ་གཉིས་སོ༷་སོ༷ར་སྲང་མདའི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་བཞག་ནས་ལྷན༷་ཅི༷ག་
གཅལ༷་བ༷་ན༷་གཅིག་ལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལྕིད་ལྷག་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ལྕིད༷་ཆེ་ཆུང་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པར་འགྱུར༷་རིགས་སོ། །དེས་ན་གསེར་མ༷་ཤ༷་རེ་རེའི་ཚད་དུམ་བུར་གནས་པ་ལྔ་དང་། དེ་ལྔ་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་པའི་གོང་བུ་དང་། འོལ་མོ་སེ་ལ༷་སོ༷གས་པ་རི༷མ་པ༷་ཡི༷ས་བསྒྲེས་ཏེ་ཆ་དུ་མ་
ཅན་ཆ་གཅིག་གི་ལྕིད་དང་མཉམ་པ་དེ་གཉིས་སྲང་གྲ༷ངས་མཚུ༷ངས་པ༷་ནི༷་མི༷་རུང་ངོ༷་། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱིར་གོང་བུའི་ལྕིད་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཡིན་དགོས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཕྲ་རྡུལ་ལ་དེ་རྟོགས་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་དང་པོ་དུ་མའི་
རྫས་ཕྲེང་གཞལ་བ་ཡི༷ན་ན་གསར་དུ་རིགས་མཐུན་པའི་རྡུལ་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་བྱུང་བ་ན་དེ་ལ་ལྕིད་ལྷག་པོ་མེད་ན་ཡན་ལག་བཞིན་དུ་དེ་སྣང་དུ་མི་རུང་བར་འདོད་པས་ན་དེ་ལ་ལྕིད་ལྷག་པོ་ཡོད་དགོས་ལ། དེ་ཡང་གསེར་མ་ཤ་གཉིས་བསྲེས་པ་ན་སྔ་མ་གཉིས་
20-1-407b


ཀྱི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལྕིད་གཞིར་བཞག་གི་སྟེང་དུ་བསྲེ་རྒྱུ་དེའི་ཡན་ལག་ཅན་དང་གསར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལྕིད་ཀྱིས་ལྷག་པས་ཡན་ལག་ཅན་གཉིས་འཕར་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་གཅིག་བསྣན་པ་ན་སྔ་མ་ལྔའི་སྟེང་དུ༷་གཉིས་འཕར་ནས་བདུན༷་གྱིས་ལྷག་པ་སོགས་ཇི་སྲིད་
འཕེལ་ལོ། །གལ་ཏེ་བསྲེས་པའི་ཚེ་ཡན་ལག་ཅན་སྔ་མ་སྔ་མ་ཞིག་པར་འགྱུར་ན་ནི་རྫས་ཕྲེང་གཞལ་བ་ཡང་མི་འགྲུབ་ལ། ཐ་མའི་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་པོ་དེ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ན་འཇིམ་རིལ་བཅུ་བསྲེས་པ་དང་མ་བསྲེས་པའི་ཚན་གཉིས་ལས་མ་བསྲེས་པ་ལྕིད་ཆེ་བར་འགྱུར་
ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་དགུས་ལྷག་པས་སོ། །དེས་ན་ཆ་གཅིག་དུ་མར་ཇི་ཙམ་ཕྱེ་ནས་རིམ་བསྲེས་བཞིན་ལྗིད་ཆེ་བའམ། སོ་སོར་དུམ་བུར་ཇི་ཙམ་བྱས་རིམ་བཞིན་ལྗིད་ཆུང་དགོས་ཀྱང་དེ་མི་སྲིད་པས་ཡན་ལག་ཅན་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་ཡན་ལག་ལས་ཐ་དད་དུ་རྫས་སུ་མེད་པ་
གསལ་པོར་མངོན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཕྱིར་དེ་མེད་རྟགས། །དང་པོ། དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་ན་ཡན་ལག་ལ་མེད་ཅིང་ཡན་ལག་ཅན་ལ་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འདོད་པའི་ལྕིད་སོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མཐོང་བ་མེད་བཞིན་དེ་མཐོང་བས་གྲུབ་པར་ཁས་
ལེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་ཏེ། གལ༷་ཏེ༷་འདི་ལྟར་བརྟགས་པ་ན་ཡུང༷ས་ཀ༷ར་གྱི་ཚད་ཙམ་ནས༷་བརྩ༷མས་ཏེ༷་རྡུལ་གྱི་ཚོ༷གས་ཆེ༷ན་པོ་གོང༷་ན༷ས་གོ༷ང་དུ༷་ནི༷་འཕེ༷ལ་བ་དང་ལྡན༷་པ་ན་དེ་དག་ཕྲད་པ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས༷་བུའི༷་ཕྲེང༷་བ༷་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་
དེ་ཡི༷་ལྕི༷་བ༷་ནི་འདི་ཞེས་སྲང་གིས་ནམ་ཡང་རྟོག༷ས་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ན༷་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནས་ཡུང༷ས་ཀར༷་དུ་ལོངས་པའི་བ༷ར་གྱི༷་ལྕིད༷་ད༷ག་ཀྱང༷་བཤད་མ་ཐག་པ་ལས་ཆེས་ཆུང་ངུ༷་ཡིན་པས་ཤི༷ན་ཏུ༷་རྟོག༷ས་དཀ༷འ་བ༷ས་ན། ཕྲ་བ་དང་རགས་པར་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གང་ཞིག་ཡན་
20-1-408a


ལག་གི་ཚོགས་པ་ཕྲད་པ་ཡི་འབྲས༷་བུའི༷་ངོ་བོར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྕིད༷་ནི༷་ནམ་ཡང་མི༷་རྟོག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་སྲང་གིས་རྟོགས་བྱ་འདི་ནི་ཡན་ལག་ཅན་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ་ཡན་ལག་གི་མཐར་ཐུག་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཉི༷ད་གཞལ༷་བྱར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དེ་མང་ཉུང་གི་ཁྱད་པར་ཁོ་ནས་
སྲང་མཐོ་དམན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནས་ཡུངས་ཀར་ཙམ་གྱི་བར་སྲང་གིས་མི་རྟོགས་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དུ་མ་འདུས་ན་རྟོགས་རུང་བ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ། རས་བལ་གྱི་འདབ་མ་ཕྲ་མོ་བཞག་པས་སྲང་དམའ་མ་ནུས་ཀྱང་རིམ་བཞིན་ཁུར་དུ་ལོངས་པ་སོགས་
བསྣན་ན་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། འདི་ལྟར་རས་བལ་གྱི་ལྕིད་མ་རྟོགས་ཀྱང་ཁོ་རང་གི་གཟུགས་རྟོགས་པས་དེ་རས་བལ་གཞན་གྱི་སྟེང་དུ་བསྣན་པ་ཡོད་ཅེས་འདོད་ཀྱང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དོ༷ན་དེ༷་ནི་ཁོ་རང་ཡན་ལག་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་ནམ༷་ཡང་མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་དེ། ཡན་ལག་
གི་ཆ་མཐོང་བ་ལས་གཞན་དུ་མ་དམིགས་སོ། །དེ་རང་ཉིད་མ་དམིགས་ཀྱང་འབྲེལ་བ་ཅན་དམིགས་པ་མེད་དེ། ར༷ས་བལ་གྱི་འད༷བ་མ་ཆུང་ངུ་བསྣན་པ་བཞི༷ན་དུ་ཡན་ལག་ཅན་དེ༷་ཡི༷་འབྲས༷་བུ༷་ལྕི་བའང༷་རྟོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པས་ན་དེ་ཚད་མས་མ་མཐོང་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པ་མོ་
གཤམ་གྱི་བུ་ཡོད་པར་དམ་བཅའ་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་དཔེ་དེས་གཞན་ཡང་རྟོགས་བྱར་གདམས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་འགོག་ཚུལ་དང་། །དེ་བཞིན་དཔེ་བརྗོད་གཞན་ཡང་མཚོན། །དང་པོ། སྲང་དམའ་བའི་ཁྱད་པར་འཛིན་པ་མཐོང་བ་མེད་པའི་མངོན་
སུམ་གྱིས་གནོད་པའི་དཔེ་འདིས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལྕིད༷་ཉི༷ད་ཚད་མས་རྟོག༷ས་པ་མེ༷ད་པ་བཞི༷ན་དུ༷་ཡན་ལག་ཅན་དེ༷འི་གཟུགས་སོགས་ཡོ༷ན་ཏན༷་གཞན་ཐམས་ཅ༷ད་ལྷག་ཚུལ་ཀྱང་རྟོག༷ས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་གསེར་མ༷་ཤ༷་ཀའི་ཚད་དང་ལྡན་པ་ལ༷་སོ༷གས་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་
20-1-408b


ལྕིད་ཁོ་ན་ལས་ཡན་ལག་ཅན་ལ་ལྕིད་ལྷག༷་པོ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པས་ན་དེ་འཇལ་བྱེད་སྲང་དམ༷འ་བ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ནི༷་ཉེར༷་མཚོ༷ན་ཏེ༷་གཞན་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཡིན་པས་གཟུ༷གས་དང་དྲི་སོ༷གས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡན་ལག་ལས་ཡན་ལག་ཅན་ལ་ལྷག༷་པོ་ཡོད་པ་དང༷་། ལྷག༷་པ་
ཇི༷་བཞི༷ན་དུ་ར༷ང་གི༷་དབ༷ང་པོ༷ས་མཐོང་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཡན་ལག་ལས་རྫས་གཞན་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཀུན་ཀྱང༷་དེ་ལྟར་བཀག་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ། ཁ༷ས་བླང༷ས་པ་སྔ་ཕྱི་དང་ར༷ང་གི༷་ཚི༷ག་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་དང་གྲགས་པ་གང་
ཉིད་ཀྱིས༷་དམ་བཅའ་བའི་དོན་ལ་གནོ༷ད་པ་དག༷་ནི༷་སྲི༷ད་པ༷ས་ན༷་བྱེ་བྲག་པའི་ཞེ་འདོད་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགོག་པའི་དཔེར་ཇི༷་སྐད་བཤ༷ད་པའི༷་ཕྱོག༷ས་འདི་ཉིད་ཀྱིས༷་ནི༷་དམ་བཅའ་ལྟར་སྣང་གི་དཔེ༷ར་བརྗོ༷ད་པ་གཞ༷ན་ཡ༷ང་རྟོག༷ས་པ༷ར་བྱའོ། །དེ་ལ་དམ་བཅས་པའི་དོན་གང་ཞིག་ཁས་
བླངས་སམ་ཚད་མས་གནོད་པ་ན་དེའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་ལ་གནོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པ་ནི། རྫས་ཆོས་ཅན། ཡོད་པ་མིན་ཏེ། རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དག་རྫས་དང་རྫས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་གཙོ་བོར་ཁས་བླངས་པས་འགོག་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་པས་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ཐ་དད་པ་མཁར་གཞོང་ལ་རྒྱ་ཤུག་གི་ཚུལ་དུ་བརྟེན་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་འདྲའི་རྫས་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། གང་གིས་ན་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་ན་རྫས་ཡོན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་
པས་རྫས་ཀྱང་རྫས་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཡོན་ཏན་སོགས་དེ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྫས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཡོན་ཏན་སོགས་ཏེ་དེ་ཡང་རྫས་ལ་མི་བརྟེན་པས་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་སོགས་རང་གི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་བཞག་པ་འཁྲུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། 
20-1-409a


དུང་ལས་དཀར་པོ་དོན་གཞན་དུ་ཡོད་ན་དུང་དཀར་པོ་མིན་པ་དང་། དཀར་པོ་དེ་དུང་གི་མིན་པར་ཐལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ཡང་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཐ་དད་པས་ནི་བྱེ་བྲག་པའི་ཞེ་འདོད་མི་འགྲུབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གྲུབ་ཟིན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་
རོ། །དེས་ན་རྫས་ཡོན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་ཅེས་བསྒྲུབ་པ་ལ་རིགས་པ་དེས་གནོད་དོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པའོ། །ཡན་ལག་ཅན་ཡན་ལག་ལས་གཞན་མིན་ཏེ། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་
བ་ལ་སྲང་དམའ་བའི་སྐབས་དང་འདྲ་ཞིང་། ཡན་ལག་ཅན་ནམ་ཡན་ལག་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ན་ཆོས་ཅན་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གཞན་དུ་མཐོང་བ་དེ་འགོག་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་འགོག་པར་འགྲོའོ། །ངག་ཐམས་ཅད་ནི་བདེན་པའི་དོན་ཅན་མིན་ཞེས་པ་ཆོས་ཆོས་
ཅན་གཉིས་ཀ་འགོག་པའི་དཔེ་སྟེ། ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བདག་སྨྲ་བ་པོའི་ངག་ཀྱང་འདུས་པས་བདག་གི་ངག་དེས་དོན་སྟོན་པ་ཞེ་འདོད་ཡིན་པས་དེའི་ཁྱད་པར་དང་བདེན་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་བྱ་སྟོན་པ་ལ་གནོད་པའམ་སྤྱིར་ངག་དང་བདེན་པའི་ངོ་བོ་འགོག་པ་
ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་མཚན་དགག་པ་ལ། གཞན་འདོད་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དགག །ཕྱོགས་ལྟར་སྣང་བའི་དཔེ་བརྗོད་དགག །དང་པོ་ལ། རྗོད་བྱེད་ཚིག་ལ་བརྟགས་ནས་དགག །བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་བརྟགས་ནས་དགག །ཉེས་
སྤོང་ངེས་བཟུང་འདོད་ལན་དགག །དང་པོ་ལ། དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་དམ་བཅར་ཐལ། །དེ་ཡི་ལན་གྱི་ཁྱད་པར་འགོག །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པ་བསྟན། །དང་པོ། ཀུན་བཏུས་སུ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་མཚན་དགག་པའི་སྐབས་སུ། རིགས་
20-1-409b


པ་ཅན་པ་རྣམས་ན་རེ། །བསྒྲུབ་བྱ་སྟོན་པ་ཞེས་འདི་ལ། །གྲུབ་པ་མེད་པར་དོན་གྱིས་བྱས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྟགས་དང་དཔེ། །མ་གྲུབ་པ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རིགས་པ་ཅན་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གང་གཞན་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་
དམ་བཅའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། སྔར་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མེད་པར་ཚིག་དེའི་དོན་གྱིས་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར། དེས་གྲུབ་ཟིན་མིན་པར་སྟོན་པས་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་མོད། འོན་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་གང་ཞིག་དེ་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་
བར་ཐལ་ལོ། །དེ་མི་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པ་ན་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་བ་ཙམ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲའི་དོགས་པ་ཆོད་པ་ཁྱེད་རང་གི་དམ་བཅའི་མཚན་ཉིད་ལ་མེད་དེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ༷་བ་ཞེས་པའི་བྱ་བའི་རྐྱེན་ནི་དུས༷་
གསུམ༷་གྱི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ན། སྒྲ་རྟག་སྟེ། མིག་གིས་གཟུང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་དང་། སྒྲ་རྟག་སྟེ། ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བློ་བཞིན། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དཔེ་རྟགས་ཕ་རོལ་ལ་གྲུབ་པ་དེ༷་ལྟའི༷་བད༷ག་ཉིད་མི༷ན་པ་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་གཞ༷ན་ཕ་རོལ་
པོ་དག༷་ལ༷་དེ༷་ལྟར༷་བཀོ༷ད་པ་དེ༷་ལ་བཀོད་བཞིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཚེ༷་དེ་འདྲའི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་དམ་བཅར་མི༷་འདོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་དོན་གྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར༷་ཏེ། གཞན་ལ་བསྒྲུབ་བྱར་སྟོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། ཤེས་བྱེད་རྟགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དཔྱད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་
ཕྱི་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་དམ་བཅར་ཐལ་བ་མེད་དེ། རྫ་མཁན་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཞེས་པས་བུམ་པ་ཁོ་ན་གོ་ཞིང་འཁོར་ལོ་སོགས་ལ་མི་གོ་བ་ལྟར་ཡིན་པས་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་དམ་བཅར་ཐལ་ཞེས་འཕེན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཤིན་ཏུ་འཐད་དེ། འདིར་ཡང་ཤེས་བྱེད་
20-1-410a


རྟགས་འགོད་པའི་སྐབས༷་ཀྱི༷་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྔར་མ༷་གྲུབ༷་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱང་རྟོག༷ས་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་པའི་ཚིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་དེ་དམ་བཅའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྨོས་པ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་བསྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱ༷་བ༷འི་སྒྲ༷་དེ་ནི་སྤྱིར་རྟགས་ཀྱིས་
བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལ་འཇུག་གི། རང་གི་ཞེ་ལ་འདོ༷ད་པ༷འི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དམ་བཅའ་ཁོ་ན་ལ༷་བརྟེན༷་པ་མི༷ན་ཏེ། དམ་བཅའ་དང་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་གཉིས་ཀ་རྒོལ་བའི་ངོར་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཁྱད་མེད་པས་སོ། །རྟགས་དང་དམ་བཅའ་གཉིས་ཀར་ཡང་དག་
ལྟར་སྣང་ཡོད་པས་ཡང་དག་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་ཅིང་ཅིག་ཤོས་ལ་མེད་མོད། བཀོད་ཚོད་ཙམ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པ་ལྟར་སྟོན་ནོ། །དེས༷་ན༷་དཔེ༷་ད༷ང་གཏ༷ན་ཚི༷གས་ད༷ག་མ༷་གྲུབ༷་པ་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རིགས་པ་ཅན་པའི་ཕྱོགས་མཚན་ཁྱབ་ཆེས་པའི་དཔེ༷ར་ནི༷་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གཞ༷ན་དུ༷་ཤེས་
བྱེད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མིན་ན་རི༷་བོ༷ང་རྭ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་མ༷་གྲུབ༷་པ་ཀུན༷་ཀྱང༷་བསྒྲུབ༷་བྱར༷་འགྱུར༷་རོ་ཞེས་ཐལ་བ་འཕེན་དགོས་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་གསུངས་པས་ན། རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཞིར་བཞག་གི་སྟེང་ནས་སྐྱོན་འཇུག་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །དེ་
ལྟར་ཚིག་མཐའ་དུས་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱི་རྗོད་བྱེད་ལ་བརྟགས་ན་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་གཅོད་མི་ནུས་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་ལན་འགོག་པ་ལ། བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་ཁྱབ་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་པའི་རྐྱེན་གྱི་མཐའ་དེ་ལས་
བརྗོད་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པས་བྱེད་པོ་རྫ་མཁན་ལྟ་བུ་རྟགས་འགོད་པ་པོའི་ཞེ་ཕུག་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་སུ་བྱ་བ་རྫ་བུམ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་བྱེད་འཁོར་ལོ་དང་དབྱིག་གུ་སོགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱར་མི་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་ཡང་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་ཡན་ལག་ལྔའི་
20-1-410b


སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་གྱི་དམ་བཅའི་ཡན་ལག་མིན་པའི་ཕྱི་རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་ཡང་རྒོལ་བས་ཁས་བླངས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྱིར་གྲུབ་མཐའ་བཞི་སྟེ། རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུད་དམ་རྒོལ་བའི་
རྒྱུད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་། དབང་དུ་བྱ་བའམ་སྐབས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་། ཁས་བླངས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཞེས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྒྱུད་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བ་མེད་པ་ད་ལྟ་བའི་ཡུལ་ལྟ་བུ་ནི་དང་པོ་དང་། རྒྱུད་མཐུན་པ་ལ་གྲུབ་ཅིང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མ་གྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ནང་
མི་མཐུན་པའི་ཁས་ལེན་གཉིས་པ་དང་། གང་གྲུབ་པ་ན་གནས་སྐབས་གཞན་གྲུབ་པ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ་དངོས་སུ་ཁས་བླངས་པ་དེས་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཤུགས་ལ་གྲུབ་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་བརྟགས་པར་ཁས་བླངས་པ་ལས་གདོད་དེའི་ཁྱད་པར་བརྟག་པ་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་མདོར་
ན་བསྒྲུབ་བྱ་འདི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལས་སུ་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང་། དམ་བཅའ་བ་ཡིན་པ་དང་། བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་བ་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱིས་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཁྱབ་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ལས་སོགས་གསུམ་རེ་རེ་ནས་མ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྒྲུབ་བྱེད་མ་གྲུབ་པ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་མ་གྲུབ་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྟགས༷་རྣམ༷་པ་འག༷ས་ཀྱང་ད་སྔ་མ༷་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་བསྒྲུབ་བྱར་འགྲོ་ཚུལ་ལ་ཁྱད་མེད་ཅིང་། དེས༷་ན༷་བསྒྲུབ་བྱའི་ལས་སུ་གྱུར་པའམ་འགྱུར་བ། དམ་བཅས་པའམ་འཆའ་འགྱུར། 
ཁས་བླངས་པའམ་བླང་འགྱུར་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ལ༷ས་དང་དམ་བཅའ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོད་དོ་ཞེས་ཉེ༷་བ༷ར་བཀོ༷ད་པ༷་ཡི༷་ལ༷ན་གྱིས༷་མི་ནོར་བར་སོ་སོར་རྣམ༷་པར་འབྱེ༷ད་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལན་ཕྱི་མ་གཉིས་སྒེར་དུ་བཀག་པ་ལ། ཐོག་མར་དམ་
20-1-411a


བཅའ་ཞེས་པ་འགོག་པ་ནི། སྔར་དང་པོར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ་ཞེས་པས་སྔ༷ར་མ༷་གྲུབ༷་པ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཙམ་མོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར༷་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ལའང་དེར་དོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ནི་དམ་བཅའི་ཡན་
ལག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སམ། བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་ཡ༷ན་ལག་ཉིད་དོ་ཅེས༷་འཛིན་ནོ་སྙམ་པའང་རུང༷་བ་མི༷ན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའམ་འགྱུར་རུང་གཉིས་ཀ་ཕྱོགས་མཚན་གྱིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། རྒོལ་བས་ཁས་བླངས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་པས་ཀྱང་ཁྱབ་
ཆེས་པ་མི་ཆོད་དེ། རྒོལ་བ་ག༷ང་གི༷ས་བསྒྲུབ་བྱར་ཁ༷ས་བླང༷ས་པས་དམ་བཅའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར༷་བ་དེ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པས་དེ༷་ཡ༷ང་བ༷སྒྲུབ་བྱ༷་ཉི༷ད་དུ་མཚུང༷ས་སོ། །ཡང་ན་རྟགས་དང་དཔེ་མ་གྲུབ་པའང་རྒོལ་བས་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་
དེས་ཁྱད་མི་འབྱེད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རང་ལུགས་ལ་སྐབས་དེར་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དེ་འདས་པའི་མཐའ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་གྱི་སྐབས་དེའི་དཔེ་སོགས་མ་གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་ཞིང་། དམ་བཅའ་བ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་
ཏུ་ཡང་མི་འདོད་པས་མ་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་པ་ཅན་པ་སོགས་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འདོད་ཅིང་། རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་ཙམ་ཞིག་དམ་བཅའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཀོད་པས་ན་སྦྱོར་བ་སྐོར་གཅིག་གི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་མ་འདྲེས་པར་
དབྱེ་བསལ་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་དོན་ལ་བརྟག་པ་ལ། དངོས་དང་ལན་ཉིད་འགོག་པའོ། །དང་པོ། ཀུན་བཏུས་ལས། ཆོས་བསྒྲུབ་བྱ་ན་ཆོས་མཐུན་མེད། །ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་བྱ་རྟགས་དོན་མེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྟགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་
20-1-411b


ཞེས་པ་དེ་ཅི་ཞིག །ཆོས་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུ་རྐྱང་པ་ཡིན་ནམ། །ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུ་རྐྱང་པ་ཡིན་ནམ། །དེ་གཉིས་ཀ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། མཐུན་པའི་དཔེ་མེད་དེ། མི་རྟག་པ་ཕྱོགས་ཡིན་ཞིང་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལྟ་བུ་མ་བཟུང་ཚེ་མཐུན་ཡུལ་མེད་པ་ལ་བུམ་པ་སོགས་དཔེར་བྱེད་
པ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། སྒྲ་ཙམ་གྲུབ་ཟིན་པས་དེ་ལ་རྟགས་འགོད་པ་དོན་མེད་དོ། །དེས་ན་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཡན་གར་བ་ལ་ཤེས་འདོད་མེད་པས་རྟགས་འགོད་པ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་ཀ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་ཀའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐ་དད་པ་རེ་
རེ་ནས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་འདི་དག་གིས་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་སྒྲ་དང་ཚིག་གི་འཇུག་པས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་སོགས་སུ་ཕྱེ་ཞིང་རང་མཚན་ལ་དབྱེར་མེད་པའི་གནད་མ་རྟོགས་པར་སྒྲ་རང་མཚན་ལ་སྤྱི་གཞན་ཐ་དད་དུ་བསྒྲུབ་སྙམ་པ་དང་སྒྲ་ལས་ཐ་དད་པའི་མི་
རྟག་པའི་སྤྱི་སོགས་བསྒྲུབ་སྙམ་པའི་ཞེ་འདོད་དེ་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པའོ། །གལ་ཏེ་གཉིས་ཀ་སོ་སོར་མི་བསྒྲུབ་ཀྱི་ཚོགས་དོན་བསྒྲུབ་བྱར་བྱེད་དོ་ཟེར་ན། ཚོ༷གས་པ༷་བསྒྲུབ༷་བྱ་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷འ༷ང་ཁྱོད་ལྟར་ན་བརྗོད་འདོད་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་
མི་འདོད་པར་ཚིག་དངོས་དབང་གིས་འཇུག་པ་ལྟར་ན། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དེ་གཉི༷ས་པོ༷་ཕན༷་ཚུན༷་གཅིག་གིས་གཅིག་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱས་པ་ཅ༷ན་བསྒྲུ༷བ་བྱ་ཡིན་དགོས་ལ། དེ༷་ཡི་ཚེ༷་ན་རྟག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྒྲའམ་སྒྲས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་རྟག་པ་དེ་ལྟ་བུ་བསྒྲུབ་ན་དེ་
སྒྲུབ་ཀྱི་གཏན༷་ཚི༷གས་གང་བཀོད་པ་དང༷་། དཔེ༷་གང་བཀོད་པ་དེ་ཡི༷་སྟེང་ན་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མ༷་གྲུབ་པར་འགྱུར༷་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མི་སྲིད་པ་དང་རྟགས་བཀོད་པ་ཐུན་མིན་མ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་
20-1-412a


ཅན་གྱི་དོན་ལ་བསྒྲུབ་བྱའི་སྒྲ་འཇུག་པ་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་སྒྲ༷་ནི་རྟགས་དེ་ལ་གྲུབ་ཚུལ་དཔྱོད་པའི་ཚེ་གལ༷་ཏེ༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ལ༷་འཇུག༷་པར་འདོ༷ད་དེ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་དེའི་མིང་གིས་བཏགས་ནས་ཕྱོགས་ཞེས་འདོགས་
པ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། རིགས་པ་ཅན་པའི་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ཀྱིས་ཅི༷་བྱ༷་སྟེ། དེར་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་མི་དགོས་པར་སྐབས་སུ་བརྗོད་སྟབས་གང་བདེ་བདེར་ཅི༷་རི༷གས་པ༷ར་རྒོལ་བ་ར༷ང་ཉི༷ད་འདོད་པས་འཇུག༷་པ༷ར་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་པ་དག་གིས་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་དང་། དེས་བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་པ་དམ་བཅའ་ཡང་དག་གཉིས་རིགས་མི་མཐུན་པས་ཕན་ཚུན་འདྲེས་པ་མེད་ལ། བསྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་དེའང་ཚོགས་དོན་ཡིན་མོད་ཀྱི་བསྒྲུབ་ཆོས་མི་ལྡན་
རྣམ་གཅོད་དུ་སྦྱོར་བ་སོགས་ཀྱིས་གཞན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་རང་ལ་མི་མཚུངས་ཚུལ་བཤད་ཟིན་ཅིང་ད་རུང་ཡང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། སྔར་ངེས་བཟུང་ན་དོན་མེད་ཅིང་། །ཕྱིས་ངེས་བཟུང་ཡང་མི་ཕན་པའོ། །དང་པོ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོ་ན་ཞེས་པའི་
ཚིག་ཕྲད་ཀྱིས་སྒྲུབ་བྱེད་མ་གྲུབ་པ་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཡང་ངེས་གཟུང་གི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་ཆེས་བ་གཅོད་དོ་ཞེ་ན། ཚད་མ་མདོ་ལས། གོང་དུ་ངེས་གཟུང་དོན་མེད་འགྱུར། །ཅིག་ཤོས་ལྟར་ན་འདོད་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་
སྟོན་པ་ཉིད་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་ངེས་པར་བཟུང་བའམ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟོན་པ་དམ་བཅའ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕྱིས་ངེས་པར་བཟུང་བ་གང་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ངེས་གཟུང་གི་སྒྲ་སྨོས་ཀྱང་དོན་མེད་དེ། སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དངོས་སུ་བསྟན༷་པ༷འི་ཤུག༷ས་ཉི༷ད་ལ༷ས་གང་ལ་
20-1-412b


སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པའི་དོ༷ན་ལ་དེ༷་གྲུབ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ༷་པར་བྱ་བ་ཉི༷ད་དུ༷་རྟོག༷ས་ནུས་ལ། གཏན༷་ཚི༷གས་དང་དཔེ་སོག༷ས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཅན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པའི་དོན་གྱིས༷་ཁྱབ༷་པའམ་གོ་ཆོད་པའི་ཕྱིར༷་སྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ་
ལ༷་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་དོག༷ས་པ༷འ༷ང་མེ༷ད་ན་ངེས་གཟུང་གིས་གསར་དུ་ཅི་ཞིག་གཅོད་དེ་རྣམ་བཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྔར༷་ངེ༷ས་གཟུང༷་གི་སྒྲ་སྨྲས་ན༷་ངེས་གཟུང་དེ༷་ཡི༷ས་ནི༷་ད༷མ་བཅའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཁོ་ན་བརྗོ༷ད་པ་དོ༷ན་མེ༷ད་དེ། མ་སྨོས་ཀྱང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
འོ་ན་དཔེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ལ་དོགས་པ་ཟ་ཞེས་ཇི་ལྟར་བཤད་ཟེར་ན། བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འཛིན་ན་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་མ་གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་བྱར་ཐལ་བ་མི་སྤོང་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་བཞིན་དུའང་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་བ་རུང་བས་དུས་གསུམ་གྱི་མཐའ་ཅན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་
ཞེས་པ་དེ་ལ་ཞུགས་པས་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་གཞི་མཐུན་པ་མི་སྤོང་སྟེ། རང་ལྡོག་མ་འདྲེས་ཀྱང་སྤྱི་མཚན་ཐུན་མོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དམ་བཅའ་ཡང་ཡིན་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་པར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྔ་མ་ལས་ཅིག་ཤོས་ཕྱིས་སུ་ངེས་
བཟུང་བྱས་ན་རང་གི་འདོད་པ་ལ་ཕན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་དམ་བཅའ་ལས་གཞན་པ་ལ་ལྡན་པ་གཅོད་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དམ་བཅའ་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་སྔར་ཚིག་ཕྲད་ཁོ་ནའམ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་ངེས་བཟུང་
བྱས་ན་དོན་མེད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་འོས་མེད་ཀྱི་རིགས་པའམ་ཤུ༷གས་ཀྱིས༷་ཕྱིས་ངེས་གཟུང་ཅན་དེ༷ར་བརྗོ༷ད་དགོས་པ༷ས་དེ་ལྟ་ན་ངག་དེ་དམ་བཅའ་ལ་ཁྱབ༷་པའི་འབྲས༷་བུ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པ༷ར་རྟོག༷ས་ཏེ། དམ་བཅའ་ལ་བསྒྲུབ་བྱས་ཁྱབ་པ་ཙམ་སྟོན་པའི་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་དགོས་པ་ཅན་ཡིན་
20-1-413a


ལ། དེ་ལྟ་ནའང་དམ་བཅའ་བསྒྲུབ་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ངེས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་མ་གྲུབ་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་སྔ་མའི་སྐྱོན་སོ་ན་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ཕྱོགས་ལྟར་སྣང་བའི་དཔེ་དགག་པ་ལ། འགལ་བར་འདོད་
ལ་དཔྱད་ནས་དགག །གཏན་ཚིགས་ཉིད་འདོད་དཔྱད་ལ་དགག །དང་པོ་ལ། འདྲི་དང་འདོད་པ་སོ་སོར་བཀག །དང་པོ། རིགས་པ་ཅན་པ་ན་རེ། རྟགས་དང་དམ་བཅའ་འགལ་བ༷་ན་རྒོལ་བས་འདོ༷ད་ཡུལ་ད༷ང་བྲེ༷ལ་བ་མེ༷ད་པས་ན་དམ་བཅའི་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། 
དཔེར་ན། སྒྲ་རྟག་སྟེ། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་རྟགས་དང་དམ་བཅའ་འགལ་བས་ན་དམ་བཅའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་རྟགས་ཀྱི་དབང་གིས་དམ་བཅའ་སྐྱོན་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་དེ༷། རྟགས་དེས་འདོད་ཡུལ་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་
ཕ༷ན་པ་མེ༷ད་པ་ཙམ་ཡིན་ནམ། རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱ་ལྷན༷་ཅི༷ག་མི༷་གན༷ས་པ༷་ཙམ་ཡིན་ཞེས་དྲི་བ་མཛད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕན་པ་མེད་པ་ཙམ་མི་འཐད། །ལྷན་ཅིག་མི་གནས་ཀྱང་མི་འཐད། །དང་པོ། རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མི་ཕན་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུ་དམ་
བཅའི་སྐྱོན་ཡིན་ན༷་ནི༷་རྟག༷ས་ཀྱི༷་སྐྱོན༷་འགལ་མ་ངེས་མ་གྲུབ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ད༷མ་བ༷ཅ༷འི་སྐྱོན༷་དུ༷་འགྱུར༷་དགོས་ནའང་། ཕྱོག༷ས་རང་གི་སྐྱོན༷་ནི་གཞ༷ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡ༷ན་ལག་ལ༷་ལྟོས༷་པ༷་ནི༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷་ཞེ༷ས་ཀྱང༷་སྔར་བསྟན༷་ཟི༷ན་ཏོ། །གཉིས་པ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་རྟག་པར་བསྒྲུབ་
པ་ལྟ་བུ་འདོ༷ད་པ་སྟེ་བསྒྲུབ་བྱ་ལ༷་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་མེ༷ད་ན་ཡང་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་པའམ། ཡང་ན་རྟགས་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མ༷་གྲུབ༷་པས་རྟགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡི༷ན་གྱི་དམ་བཅའི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཏན་ཚིགས་དེ་ལ་དཔྱད་པ་ལ། དེ་དག་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་
20-1-413b


འཐད། །དེ་འདྲ་བརྗོད་པ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས། །དང་པོ། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་ཕྱི༷ར་ཞེས༷་པ་འདི་ཡོད་དོ་ཅོག་མི༷་རྟག༷་པར་བཟུང་ནས་དེ༷་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གཏན༷་ཚི༷གས་དང༷་ལྡན༷་པ༷ས་ཆོས་ཅན་སྒྲ༷་ལ༷་ཕྱོགས་
ཆོས་གྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱོར་ངག་དེ༷་ལྟར༷་རྗོ༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ་ཞིག་ན༷། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དེ༷་ལྟར༷་བཟུང་ནས་སྒྲ་རྟག་པ་དེ༷་ནི༷་བཟློག༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་སྨྲ་བ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་ནའང་འདི་གཏན་ཚིགས་དང་སྒྲ་རྟག་པ་དམ་བཅའ་ཡིན་དགོས་ན་སྦྱོར་ངག་འདི༷་ལ༷་ཆོས་མི་མཐུན་
སྦྱོར་བའི་དཔེ༷་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་རྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཙམ་བསྟན༷་པ༷་ཉིད་ལ༷ས་དོ༷ན་གཞ༷ན་ཅི༷་ཞིག༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཡོ༷ད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་དག་ཀྱང་འཁྲུལ་ངོར་འབྲེལ་བ་ཅན་དུ་འཛིན་དགོས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་ཁོངས་སུ་སྒྲ་ཡང་འཛིན་ན་དེ་རྟག་པར་
དམ་བཅའ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་དགོས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱའི་བྱེ་བྲག་གམ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་སྒྲ་ལ༷་ནི༷་རྟག་པ་ཞེས་ཆོས་གཞ༷ན་དམིགས་བསལ་ཏེ་བརྗོ༷ད་ནས༷། ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་སྒྲ་སྤྱི༷་ཡི་ཚིག་
ནི༷་དེའི་རྗེས་སུའ༷ང་འཇུག༷་པར་བརྗོད་པ༷ས་ན༷་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཅེས་པ་དེ༷་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལ་ཁྱབ༷་བྱེད་དུ་བཟུང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་ཁྱད་པར་སྒྲ་རྟག་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་པའི་སྤྱི༷་ཡི་ཚིག་རྗེ༷ས་སུ༷་འཇུག༷་པ་ལ༷་འབྲ༷ས་བུ༷འ༷ང་ཅི༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་དེ་སྨྱོན་པའི་ངག་
བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ངའི་མ་མོ་གཤམ་ཡིན་ཞེས་སོགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་མིན་ནམ་སྙམ་ན། དེ་དག་རང་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་དང་འདྲ་ན་སྒྲ་རྟག་ལ་ཡང་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་དགོས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། རྟག་དང་མི་རྟག་ཅེས་དངོས་འགལ་ངེས་
20-1-414a


ནས་དེ་འདྲ་དངོས་སུ་སྨྲ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་དམ་བཅའ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་པས་རྟགས་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་རྟག་པ་སེལ་བར་གྱུར་ན་ནི་སྒྲ༷་རང་མཚན་ལ༷་
གནས་པ༷་ཡི༷་མི༷་རྟག༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་རྟག་པ་སེ༷ལ་ཞེས༷་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་གསུང༷ས་ཏེ། སྒྲ་ལ་རྟག་པ་མེད་པར་རྗེས་དཔག་གིས་ངེས་པ་ན་དེས་བསལ་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་འདྲ་བརྗོད་པ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་ཚུལ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པ་བསྒྲུབ། །དང་
པོ། ཐམས་ཅད་ཅེས་སྒྲ་ལས་ཡུལ༷་གཞ༷ན་བུམ་སོགས་བཟུང་སྟེ་དེ་ལ༷་ནི༷་སྒྲ་ཡི་ཆོས་རྟག་པ་དང་འག༷ལ་བ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བར་གཟོ་བ༷ས་སྒྲ༷་ནི༷་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ༷་དོན་གྱིས་བརྗོ༷ད་པ༷་ཙམ་དུ༷་འགྲོ་བ་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན། བྲམ་ཟེ་ཀུནྡའི་
བུ་ལ་དར་བ་བྱིན་ཅི༷ག་བྱས་ནས་བྲམ་ཟེ་དག་ལ་ཞོ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་སྤྱི༷་ཡི་སྒྲས་ནི༷་རང་གི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་སྒྲ་དེ་ཡང་མི༷་སྤོང༷་བར་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་བརྗོད་པ་དེ༷་ཡ༷ང་འཐ༷ད་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། བླུན་པོའི་སྨྲ་བ་འབྲེལ་མེད་
ཡིན་ནོ༷། །གཉིས་པ་ལ། དོགས་པ་བསལ་ནས་འཐད་པ་བསྒྲུབ། །དེ་ལས་གཞན་འདོད་ལ་གནོད་སྟོན། །དང་པོ། འདི་ལྟར་སྤྱི་སྒྲས་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤོང་བར་མ་ངེས་ཏེ། སྐབས་འགར་ཤ་པ་ཁོ་ན་ལ་ཤིང་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲི་བའི་ཚེ་མ་ཡིན་ཞེས་
བརྗོད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དཔེར༷་ན༷་འདྲི་བ་པོའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྐབ༷ས་འགར༷་ཤི༷ང་ཤ༷་པ༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཤི༷ང་མི༷ན་ཞེ༷ས་བརྗོད་པ༷་ན་ཤིང་གི་སྤྱི་བཟུང་ནས་ཤིང་ཞེས་པ་ཤ་པ་ཁོ་ན་མིན་ཏེ། ཤུག་པ་སོགས་ཡོད་པ་ལ་བསམ་པ་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་ནི་བུམ་པ་མིན་ཞེས་པ་ལྟ་
20-1-414b


བུའོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་དེས་ཤ་པ་ཤིང་མིན་པ་དང་། བུམ་པ་འདུས་བྱས་མིན་པར་མི་བརྗོད་པ་བཞི༷ན་དུ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲ་མིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཅེས་པ་སྤྱི་ཡི་སྒྲ་འདི་ཡང་མཉ༷ན་པ༷་སྟེ་སྒྲ་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ལ༷་འཇུ༷ག་པ༷་འགོ༷ག་པར་འགྱུར༷་ཏེ། སྒྲ་ཁོ་ན་ཐམས་ཅད་
མིན་ཞེ༷ས་པའི་དོན་དུ་སོང་ན་ཡང་དེ་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས༷་སྤྱི་སྤོང་བ་མིན་ཏེ། སྒྲ་ནི་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མིན༷་པའམ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་གཏོགས་པ་མིན༷་ཏེ་དེའི་ཁོངས་སུ་འདུས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་འདུས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་འདོད་པ་བུམ་སོགས་ཀུན༷་ལའང་ཇི་ལྟར་སྤྱི་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་
སྒྲ་དེ༷་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པ་མེ༷ད་ན༷་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པ་དེ༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་སྤྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་བྱེ་བྲག་གང་ཞིག་དེ་འཇུག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ན་བརྗོད་བྱས་སྟོང་པ་མོ་གཤམ་གྱི་
བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་སྒྲ་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་མ་ལུས་པའི་དོན་ཅན་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་སྒྲར་བྱས་ན་དེ་ལྟར་མི་འཐད་པ་འོང་ངོ་། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱས་ནས་སྒྲ་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཚེ་ན་དོན་
གྱིས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཀྱང་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཅེས་དོན་གྱིས་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་སྒྲ་འདུས་པས་ན་ངག་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། 
ཐལ་བ་འགོད་དང་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་འདི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལྟར་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་བཟུང་སྟེ། འགའ་ཞིག་ལ་གྲགས་པ་སྟེ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་པོའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཇི་ཙམ་པ་ལ་བསམས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པས་ན་སྒྲ་
20-1-415a


མ་གཏོགས་པ་ཀུན་ལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བརྗོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན། སྒྲ་ནི་རྟག་སྟེ། ཐམས་ཅད་མིན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་དོན་གྱིས་རྟགས་དེས་སྒྲ་ལས་གཞན་ཐམས་ཅད་མིན་པ་ནི་སྒྲ་ཉིད་ལས་གང་ཡང་མེད་པས་ན། སྒྲ་རྟག་སྟེ། སྒྲ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར། ཞེས་པ་དང་དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས་སྒྲ་མིན་ཀུན་མིན་པ་དང་སྒྲ་ཞེས་པའི་སྒྲ་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་དེ་རྟགས་སུ་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་རྟགས་ཀྱིས་ཤེ༷ས་བྱ༷་ཆོས་ཅན་དང་ཤེས༷་བྱེ༷ད་རྟགས་ཐ༷་དད་པར་བློ་ལ་འཆར་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་རང་གི་ལྡོག་པ་གཏན༷་
ཚིགས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོར་གྱུར༷་ན་ནི༷། རྟགས་དང་ཆོས་ཅན་ཐ་མི་དད་པས་རྟགས་དེ་ཤེས༷་བྱེ༷ད་ཉི༷ད་དུ་མ༷་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ར༷ང་ལ་རང་ཉིད་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་མ༷་གྲུབ༷་སྟེ། ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་རྩོད་སྤང་ལ། །རང་བཞིན་རྟགས་
ཕྱིར་མཚུངས་རྩོད་སྤང་། །བྱེ་བྲག་པ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། དེ་ལྟ་བུར་སྐྱོན་བརྗོད་པ་འདི་ཁྱོད་ལྟར་ནའང་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་འགོད་པའི་ཚེ་དངོ༷ས་པོ༷་ཀུན་ལ༷་ཆོ༷ས་ད༷ང་ནི༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་སོ་སོར་རྣ༷མ་པར་དབྱེ༷་བ་དོན་ལ་མེད་
པ༷འི་ཕྱིར༷་ན་རང་གཞན་ཀུན༷་ལ༷་ཉེས༷་པ་མཚུང༷ས་པར་གནས་སོ༷་ཤེ༷་ན༷། ངེད་ལ་སྐྱོན་དེ་ཡོད་པ་མི༷ན་ཏེ། བྱས་དང་མི་རྟག་སྒྲ་ལྟ་བུ་དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་ལྡོག༷་པ༷་ཐ་དད་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཡོ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། གཉིས་པ་ལ། ལྡོག་པ་འདོད་ལ་སྐྱོན་དེ་མེད། །གཞན་དག་དེ་དང་
མཚུངས་པ་མིན། །དང་པོ་ལ། བཏགས་ལ་རྩོད་པའི་གོ་སྐབས་མེད། །བཏགས་ཙམ་དེ་ལས་ཐ་སྙད་གྲུབ། །བཏགས་ཀྱང་དོན་ལ་མི་བསླུའི་ཚུལ། །དང་པོ། ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་དེའི་དབང་གིས་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་དུ་གྲུབ་ན་དུ་བས་མེ་མཚོན་པ་ལྟར་འགྱུར་གྱི་སྒྲ་ཉིད་བྱས་
20-1-415b


པ་དང་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོར་མི་འགྱུར་ལ། ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་ན་གཅིག་རྟོགས་པས་ཀུན་རྟོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་དུའང་ཅི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། དོ༷ན་ད༷མ་པ༷ར་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ནི༷་རྣ༷མ་པར་དཔྱོ༷ད་པ་ན༷་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དེ༷་ལྟ༷་བུ༷ར་གྱུར༷་པ་མ༷་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་ཐ་
དད་དུ་མེད་ཅེས་བརྗོད་ལ། ཀུན་རྫོབ༷་ཙམ་དུ་བཏགས་པ༷་ཡི༷་དངོ༷ས་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་ཆ་ནས་ལྡོག་པ་སོ་སོར་ཕྱེ་ཡང་ལྡོག་པ་དེ་ལྡོག་ལྡན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ༷་ཉི༷ད་དེ་གཅིག་ཡིན་ནམ། དེ་ལས་གཞ༷ན་ཐ་དད་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ཞེས་བརྟག་ཅིང་དེ་ལྟར་འདོད་པ་འགོ༷ག་
པ༷ར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ཏེ། བློས་བཏགས་ལ་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་ངེས་པ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་རྩོད་པའི་སྐབས་མེད་དོ། །གཉིས་པ། བཏགས་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་ན་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་སྐྱོན་མེད་པ་མི་སྲིད་དོ་ཟེར་ན། དཔ༷ག་བྱ༷་ཆོས་ཅན་དང་དཔོག༷་
པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་རྟགས་ཞེས་པ་ཡི༷་དོ༷ན་ཐ་དད་པ་ཅན་གྱི༷་ཐ༷་སྙད༷་དུ་གན༷ས་པ༷་འདི༷་ནི་ཐ་སྙད་བྱེད་པའི་ཤེས་པ༷་ལ༷་དེ་ལྟར་གྲུབ༷་པའི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་ལ༷་བརྟེན་ནས༷་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་དུ་རྣམ༷་པ༷ར་བརྟག༷་ཅིང་འཇོག་པ༷་ཡི༷ན་པས་ཐ་སྙད་ཅིས་མི་སྲིད་དེ། ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཤེས་བརྗོད་འཇུག་གསུམ་
གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བའང་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། བརྟགས་པ་ནི་བློ་ཡིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཙམ་ཡིན་ན་དེས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་དེས་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་བསླུ་མེད་དུ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་
མ་ཡིན་ཏེ་བློས་བཏགས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་རྣམས་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དོན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་གྱི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅི༷་ལྟའི་རང་བཞིན་ལ་རང་མིན་མཐའ་དག་ལས་ལོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཙམ་བློས་བཏགས་པ་མིན་ལ། དེ་ལྟ་
20-1-416a


བུའི་རང་བཞིན་གཞན་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཉིད་ཀྱི༷་མཐར༷་ཐུག་པ་དོན་རང་མཚན་གྱི་གཞན་སེལ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོག་པའི་ངོར་སྒྲ་དེ་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་ལྡོག་པ་ཉི་ཚེ་བའི་རྣམ་པར་སྣང་ཞིང་། དེའི་དབང་གིས་རྟོག་པའི་ཤེས༷་པ་ལ༷་ལྡོག་པ་ཐ༷་དད་པ༷ར་སྣང་
བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོ༷ས་དང་ཆོས་ཅ༷ན་གྱི་ཚུལ་དུ་སྣང༷་བར་གྱུར༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་ཐ༷་སྙ༷ད་ཀྱི་རྟེན༷་ཡི༷ན་གྱི། རྟེན་མེད་པར་སྒྲ་ལ་རྟག་པ་ལྟ་བུ་བློ་འབའ་ཞིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་མིན་པས་ན་དོན་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ནོ༷། །གཉིས་པ། འོ་ན། སྒྲ་རྟག་སྟེ། ཐམས་ཅད་མིན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། །
ཞེས་བཀོད་པ་དེའང་སྒྲ་ཉིད་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དང་མི་འདྲ་བར་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་དུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་འདི༷་ནི༷་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་ཐ༷་སྙད༷་ཀྱིས༷་བཞ༷ག་པ༷་ཡི་སྒོ་ནས་ཐ༷་དད་པར་སྣང་བའི་བློ༷་དང༷་འབྲེ༷ལ་བ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་དང་སྒྲ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པར་
འཆར་དུ་མེད་དེ་སྒྲ་མིན་པ་མིན་པ་ནི་སྒྲ་ལས་ཐ་དད་པར་ཇི་ལྟར་འཆར་ཏེ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་མ་གོ་བས་ན་ཚིག་ཐ་དད་ཀྱང་དོན་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེས་ན་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་སྒྲ་དེ༷་ཉིད་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་བྱས༷་པ༷་དེ༷ས་ན༷་ཤེས་བྱེད་དུ་མ༷་གྲུབ་པར་བསྟན༷་པ་
ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རང་བཞིན་རྟགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་རྩོད་སྤང་ལ། སྤྱི་རྟགས་སུ་བཀོད་ལ་རྩོད་དང་། །ཁྱད་པར་རྟགས་བཀོད་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། འོ་ན། སྒྲའི་དངོས་པོ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། 
ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་རྟགས་འདི་ཤེས་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་མ་གྲུབ་པར་ཐལ་ཏེ། གོང་གི་སྐྱོན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་དུ་རུང་བ་དེས༷་ན༷་བྱེ༷་བྲག༷་དང་སྤྱི༷་ཡི་ཆོ༷ས་ནི་ལྡོག་པ་ཐ༷་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རྟག༷ས་ད༷ང་རྟགས་ཅ༷ན་ཉི༷ད་དུ་རུང་
20-1-416b


སྟེ། དཔེ༷ར་ན༷་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང༷་བ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར༷་རྩོལ༷་བྱུང༷་གི་སྒྲ༷་ནི༷་མི༷་རྟག༷་ཅེས་འགོད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ནི་སྤྱི་དང༷་སྒྲའི༷་དངོས་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ལ། ཡང་རྩོལ་བྱུང་ནི་སྤྱི་དང་རྩོལ་བྱུང་གི་སྒྲ་ནི་དེའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ལ་སྤྱིར་དངོས་པོ་དང་རྩོལ་བྱུང་གི་
རྟགས་དང་བསྒྲུབ་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ཅིང་། ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལ་རྟགས་དེ་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་པས་ན་ཤེས་བྱེད་དུ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ལ། ཕྱོགས་ཡན་ལག་ཡིན་ཀྱང་མི་སྐྱོན། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་མིན་པར་འཐད། །དང་
པོ། རྩོལ་བྱུང་གི་སྒྲ་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ནས་རྩོལ་བྱུང་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དེའི་ཚེ་རྩོལ་བྱུང་ཉིད་ཕྱོགས་སམ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཡན་ལག་སྟེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པས་ན་བསྒྲུབ་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་རྟགས་སུ་འགོད་རུང་ན་གོང་དུ་གཞན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་
ཏེ། གལ་ཏེ་རྩོལ་བྱུང་གི་སྒྲ་ཞེས་བཀོད་པའི་ཚེ་རྩོལ་བྱུང་དེ་ཕྱོག༷ས་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ཡི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཡིན་ན༷འ༷ང་རྟགས་དེས་སྒྲ་ལ་མི་རྟག་པ་འགྲུབ་པ་ལ་དེས་གནོ༷ད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན། ཆོས༷་ཅ༷ན་སྒྲ་དང་རྟགས་རྩོལ་བྱུང་ཐ༷་དད་དུ་མ༷་གྲུབ༷་པ་མི༷ན་ཏེ་དཔེ༷ར་ན༷་ཧ་ཅང་གསལ་
པོར་མ་མཐོང་བའི་གོང་བུ་མང་པོ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ་ཅི་རྟ་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ན། གོང༷་བུ༷་རྭ་ཅ༷ན་འདི༷་རྭ་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རྟ༷་མི༷ན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་རྭ་ཅན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གོང་བུ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་རྭ་ཅན་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་ཡང་རྟ་མིན་པའི་
ཤེས་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་རུང་བ་བཞི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། ཡ༷ང་ན༷་རྩོལ་བྱུང་ཞེས་པ་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཅན་སྒྲ༷་དེ༷་མཚོན་ཅིང་རྟོག༷ས་པར་བྱས་ནས༷་རྩོལ་བྱུང་རང་ཉིད་ཆོས་ཅན་དུ་མི་གནས་པར་ལྡོག༷་པའི་ཕྱིར༷། སྒྲ་མི་རྟག་པར་རྩོལ་བྱུང་གིས་བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་
20-1-417a


དུས༷་སུ༷་རྩོལ་བྱུང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཏུ་གྱུ༷ར་པ་མི༷ན་ཏེ། དེ་ལ་རྩོལ་བྱུང་གི་རྟགས་ཀྱིས་གསར་དུ་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ལྷས་བྱིན་གྱི་ཁང་པ་ཤེས་འདོད་ནས་དྲིས་པའི་ཚེ་བྱ་རོག་གནས་པ་འདིའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ན། ཁང་པ་ཤེས་ནས་དེར་བགྲོད་
པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་འཛིན་གྱི་བྱ་རོག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའམ། གོས་དཀར་པོ་ཅན་དེ་ཁྲིད་ཤོག་ཟེར་ན་གོས་དེས་མཚོན་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་འདོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི་ཕྱིས་སུ་གོས་དཀར་པོ་མ་བགོས་ན་ཁྲིད་བྱ་མིན་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ། འདི་དང་མཉན་བྱ་འདྲ་བས་ན་
མཉན་བྱ་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ཡང་དམ་བཅའ་བ་རྟགས་སུ་བཀོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་གཞི་སྒྲ་དང་ལྡོག་ཆོས༷་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་མཉན་བྱ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ཡ༷ང་དམ་བཅ༷འི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་དོ༷ན་དུ་འཐ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་
ཡན་ཆད་ཀྱིས་གོ་བྱ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་སོང་ནས། ༈ །ད་ནི་གཉིས་པ་གོ་བྱེད་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ། །ཕྱོགས་ཆོས་དགུའི་དགོས་སྤྱི་རུ་བསྟན། །དབུས་མ་གསུམ་དགོས་བྱེ་བྲག་བཤད། །མ་དམིགས་ལོགས་སུ་མ་བསྟན་དོན། །དང་པོ་ལ། 
ཕྱོགས་ཆོས་ལས་བརྩམ་དབྱེ་བའི་དོན། །ཕྱོགས་ཆོས་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །ཕྱོགས་ཆོས་དགུ་རུ་དབྱེ་དོན་ནོ། །དང་པོ། ཚད་མ་མདོ་ལས། གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་གི་སྐབས་སུ། །ཕྱོགས་ཆོས་མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་མེད་དང་། །རྣམ་གཉིས་རེ་རེ་དག་ལ་ཡང་། །རྣམ་
གསུམ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡང་། །ཡོད་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་། གཞལ་བྱ་བྱས་དང་མི་རྟག་དང་། །བྱས་དང་མཉན་བྱ་རྩོལ་ལས་བྱུང་། །མི་རྟག་རྩོལ་བྱུང་རེག་བྱ་མིན། །དེ་དགུ་རྟག་པ་ལ་སོགས་ལའོ། །དེ་ལ་རིགས་མཐུན་ལ་ཡོད་དང་། །རྣམ་
20-1-417b


གཉིས་མེད་ལ་མེད་གང་ཡིན། །དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་དེ་ལས་བཟློག །འགལ་བ་གཞན་རྣམས་མ་ངེས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་བཅད་དང་པོ་འདི་རྣམ་ཤེས་དང་ཐ་མ་རྒྱན་དུ་དྲངས་པ་ཡིན་པས་དེང་སང་མདོ་རྩ་བའི་འགྱུར་དང་ཅུང་མི་འདྲ་ཡང་འདི་ལྟར་བདེའོ། །དེ་
ལྟར་ཕྱོགས་ཆོས་དགུ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པ་ལས་གཞན་མ་གསུངས་ལ། སྤྱིར་རྟགས་འདི་ལ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གཉིས་སུ་ཡོད་ཅིང་། ཡང་དག་ལའང་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་དང་། དེར་ཡང་ནང་གི་དབྱེ་བ་དུ་མ་ཡོད་པ་དང་། ལྟར་སྣང་ལའང་མ་གྲུབ་འགལ་བ་
མ་ངེས་པ་གསུམ་དང་། སོ་སོའི་ནང་གི་དབྱེ་བ་དུ་མ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་དག་གཉིས་དང་ལྟར་སྣང་བདུན་ཏེ་དགུ་པོ་འདི་ཁོ་ན་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་ཞེ་ན། གཏན༷་ཚི༷གས་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གི་ར༷བ་ཏུ༷་དབྱེ༷་བ༷འི་དོ༷ན་རྒྱ་ཆེ་བ་དག་ཚེགས་ཆུང་ངུས་བདེ༷་བ༷ར་བཟུ༷ང་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱ་བ༷་
གྲུབ༷་བྱའི༷་ཕྱིར༷་ཕྱོག༷ས་ཆོ༷ས་དགུར་ར༷བ་ཏུ༷་དབྱེ༷་བ༷་ཡི༷ས་མདོ༷ར་བསྡུས༷་པ༷་ནི༷་གསུང༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་གྲུ་བཞི་པའི་རེ་ཁཱ་ལ་ཐུར་མ་གཉིས་གཉིས་བསྣོལ་བའི་རེའུ་མིག་དགུ་ལ་སྟེང་མ་གསུམ་ལ་རིམ་བཞིན། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། སྒྲ་
ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་སྟེ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད། བར་མ་གསུམ༷་ལ༷་རིམ་པ་བཞིན། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ། མཉན་བྱ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར། ཞེས་དང་། དུང་སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ། རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད། འོག་མ་གསུམ་ལ་རིམ་བཞིན། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྩོལ་བ་ལས་མ་བྱུང་སྟེ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། དུང་སྒྲ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་སྟེ། རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་
20-1-418a


ཕྱིར། ཞེས་དང་། སྒྲ་ཆོས་ཅན། རྟག་སྟེ། རེག་བྱ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཀོད་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་གཉིས་དང་། འགལ་བ་གཉིས་དང་། མ་ངེས་པ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱོགས་ཆོས་དགུའི་འཁོར་ལོ་ལས། 
སྟེང་འོག་གཉིས་ལ་ཡང་དག་གོ། །ལོགས་ལ་འགལ་བ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །ཟུར་བཞིར་ཐུན་མོང་མ་ངེས་བཞི། །དབུས་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དབུས་ཀྱི་ཐུན་མིན་མ་ངེས་པའི་དཔེ་བརྗོད་དུ། གསོན་ལུས་ཆོས་ཅན། བདག་
དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་ཀྱང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་དེ་རེ་རེ་ལའང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་གསུམ་རེ་
སྦྱར་བས་གསུམ་གསུམ་དགུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་གི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ལ་ཡོད་པ་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ལ་མེད་པ་ནི་སྟེང་གི་རེའུ་མིག་ལ་གནས་པ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སོ། །མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་མེད་ཆ་གཉིས་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་
ངེས་པ་ནི་འོག་གི་རེའུ་མིག་ལ་གནས་པ་འབྲས་རང་གཉིས་ཀྱི་དཔེར་འོས་པ་ཡང་དག་གོ། །དེ་ལས་གོ་བཟློག་པ་གཉིས་ནི། ལོགས་གཉིས་ལ་བཀོད་པའི་འགལ་བ་གཉིས་སོ། །ལྷག་མ་ལྔ་ནི་མ་ངེས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་དབུས་ན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་མེད་པའོ། །ཟུར་བཞིར་
ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་ཡོད་པས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རེའུ་མིག་དང་པོར་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་ཁྱབ་པར་ཡོད་པའོ། །གསུམ་པར་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པར་ཡོད་ཅིང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཅན་ནོ། །བདུན་པར་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཆ་གཉིས་སུ་དང་
20-1-418b


མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པར་ཡོད་པའོ། །ཐ་མ་དགུ་པར་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མ་གསུམ་ནི་རྟགས་དེ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཡོད་པ་གཞི༷ར་བཞག་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་། མེད་
པ་དང་། ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་གསུམ་རིམ་པས་སྦྱར་བའོ། །བར་མ་གསུམ་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་གཞིར་བཞག་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྔར་བཞིན་སྦྱར་བའོ། །འོག་མ་གསུམ་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་མེད་ཆ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་གཞིར་བཞག་ནས་མི་མཐུན་
ཕྱོགས་གསུམ་པོ་རིམ་པས་སྦྱར་བའོ། །འདི་དག་གི་དཔེ་ཡང་། ཐོག་མ་གསུམ་གྱི་དང་པོའི་མཐུན་ཕྱོགས་ནམ་མཁའ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་བུམ་པ་ལྟ་བུ། དེ་བཞིན་གཉིས་པའི་བུམ་པ་དང་ནམ་མཁའ། གསུམ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་བུམ་པ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གློག་དང་ནམ་
མཁའ་གཉིས་སོ། །བར་པ་གསུམ་པོ་མཐུན་པར་མཐུན་ཕྱོགས་ནམ་མཁའ་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བུམ་པ་དང་གློག་གཉིས་སོ། །འོག་མ་གསུམ་གྱི་དང་པོའི་མཐུན་ཕྱོགས་གློག་དང་ནམ་མཁའ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བུམ་པ། གཉིས་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་བུམ་པ་དང་གློག་མི་མཐུན་
ཕྱོགས་ནམ་མཁའ། གསུམ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་ནམ་མཁའ་དང་རྡུལ་ཕྲན་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་དང་བུམ་པའམ། ཡང་ན་བློ་དང་བུམ་པ་བྱས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །རེག་བྱ་ཅན་མིན་པའམ་ལུས་ཅན་མིན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་ཐོགས་རེག་མི་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རང་ལུགས་ལ་
རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པ་མིན་ཀྱང་གཞན་ཕྱི་རོལ་པའི་འདོད་ངོར་མཐུན་ཕྱོགས་བྱས་ཚེ་དེ་ལ་རྟགས་འདི་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པའི་ཆེད་དོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གི་གནད་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་ནུས་ཏེ། མདོ་ལས། གང་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དག་དང་ནི། །དེར་
20-1-419a


སྣང་ཕལ་ཆེར་ཕྱོགས་ཆོས་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་གི། དོན་དུ་དེ་དབྱེ་བསྟན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་དེང་སང་ཞ་མའི་འགྱུར་འདི་དང་མི་འདྲ་ལ་འདི་བདེའོ། །གཉིས་པ་ཕྱོགས་ཆོས་ལ་རྩོད་སྤང་ནི། རྟགས་
ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་པ་འདི་བྱས་པ་དེ་སྒྲ་ལ་གྲུབ་པ་ན་རྟགས་ཆོས་ཅན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པས་ན་མཐུན་དཔེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་མེད་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་ན་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་གཅོད་ལ་མི་མཁས་པའི་རྩོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕྱོགས་
དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ༷་འདི་ལ་ཚི༷ག་གི་ཕྲ༷ད་ངེས་གཟུང་གི་སྦྱོར་ཚུལ་ཐ༷་ད༷ད་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷ས་མི༷་ལྡ༷ན་རྣམ་གཅོད་དང་། གཞ༷ན་ལ་ལྡན༷་པ༷་རྣམ་གཅོད་དང་། ཁྱད་གཞི་ལ༷་ཤིན་ཏུ༷་མི༷་སྲི༷ད་པ་རྣ༷མ་པར་གཅོ༷ད་བྱེ༷ད་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ངེས་གཟུང་ཁོ་ནའམ་ཉིད་
ཅེས་པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་ཕྲད་འདི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་གྱི་ཆོས་དང་སྦྱར་ན་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྲིད་སྒྲུབ་འཕོང་སྐྱེན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་སམ། སྒྲ་ལ་བྱས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལྟ་བུའོ། །ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་དག༷་ད༷ང་སྦྱར་ན་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དེ། སྲིད་སྒྲུབ་ཁོ་ན་འཕོང་སྐྱེན་པ་ཞེས་
དང་། སྒྲ་ཁོ་ན་ལ་བྱས་པ་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱ༷་བ༷་ད༷ག་དང་ནི༷་ལྷན༷་ཅི༷ག་ངེས་གཟུང་སྦྱར་ཏེ་བརྗོ༷ད་ན་མི་སྲིད་རྣམ་གཅོད་དེ། སྲིད་སྒྲུབ་འཕོང་སྐྱེན་པར་གནས་པ་ཁོ་ནའམ། བ་ལ་བེའུ་འབྱུང་སྲིད་པ་ཁོ་ན་དང་། ཆོས་ཅན་ལ་རྟགས་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ལྟ་བུ་སོགས་
སོ། །དེས་ན་དངོས་སུ་རྣམ་བཅད་སྦྱར་བའི་སྒྲའི་ནུས་པ་དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་གཏིང་ཚུགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དང་། དེ་འདྲའི་ངེས་གཟུང་དེ༷་དངོས་སུ་སྦྱར༷་བ་མེ༷ད་ཀྱང༷་ངེས་གཟུང་གི་དོན་དེ་ལྟ་བུར་ཞེ་ལ་བསམ་ཞིང་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ལ༷ས་དངོས་སུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་ངེས་གཟུང་དེ༷་ཡི་
20-1-419b


དོ༷ན་ཉི༷ད་ནི༷་སོར་སོར་རྟོག༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་བ་ཡོད་དེ། མ་སྨྲས་ཀྱང་དོན་གྱིས་རྟོགས་པ་ག༷ང་གི་ཕྱིར༷་ཞེ་ན། ང༷ག་སྦྱོར་བའི་འབྲས༷་བུའམ་དགོས་པ་ནི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དོན་དེ་ལས་གཞན་པའི་འགལ་ཟླ་རྣམ༷་པར་གཅོ༷ད་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེ༷ར་ན༷་ན༷ག་པ༷་འཕོ༷ང་སྐྱེན༷་ཞེས་
སྨྲས་པ༷འམ༷། སྲི༷ད་སྒྲུབ༷་འཕོ༷ང་སྐྱེན༷་ཞེ༷ས་པ༷འམ། སྔོ༷ན་པོ༷་ནི༷་མཚོ༷་སྐྱེས༷་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར༷་ཞེ༷ས་སྨྲས་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་དག་གི་དོན་ནི་ནག་པ་ལས་འཕོང་སྐྱེན་བ་གཞན་མེད་ཅེས་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཙམ་དུ་གོ་ལ། སྲིད་སྒྲུབ་འཕོང་སྐྱེན་པའི་ཚད་
དུ་གྲགས་པས་དེ་ལ་མི་ལྡན་མི་སྲིད་པའི་དོགས་པ་མེད་ཕྱིར་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་གོ་བ་དང་། མཚོ་སྐྱེས་ལ་དཀར་པོ་སོགས་ཡོད་པས་མི་ལྡན་གཅོད་མི་ནུས་ཤིང་གཞན་རིན་ཆེན་སྔོན་པོ་སོགས་ཡོད་པས་གཞན་ལྡན་ཀྱང་གཅོད་པ་མེད་པས་ཆུ་སྐྱེས་ལ་སྔོན་པོ་མི་སྲིད་པ་
གཅོད་པ་ཙམ་དུ་གོ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་ཐོབ་ཀྱི་དབང་གིས་སྒྲ་བརྗོད་ཚུལ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་ཞིབ་ཏུ་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་དེར༷་ཡ༷ང་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཟླ༷་བོ༷་རྣ༷མ་པར་གཅོ༷ད་པ༷་ཡི་དོན་དུ་བརྗོད་པ་
ལས་ངེས་གཟུང་གི་དོ༷ན་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷་ཉན་པ་པོའི་རྟོག༷ས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར༷་ཏེ༷། ཅི་ནག་པ་འདི་འཕོང་སྐྱེན་ནམ་མི་སྐྱེན་སྙམ་དུ་དྲིས་པའི་ཚེ་ནག་པ་འཕོང་སྐྱེན་ཞེས་སྨྲས་པས་འཕོང་སྐྱེན་པ་སྲིད་པ་ཙམ་དུ་སྟོན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་གཞན་སོགས་གཅོད་དོན་མེད་ལ། ཅི་ནག་པ་འདི་ལ་
འཕོང་ལས་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དྲིས་པའི་ཚེ་ནག་པ་འཕོང་སྐྱེན་ཞེས་དམིགས་བསལ་བའི་ཚེ་འཕོང་ལས་གཞན་པ་འགོག་པའི་ཚུལ་དུ་གོ་བ་དང་། སྲིད་སྒྲུབ་དང་རྣ་ཅན་གཉིས་ལས་སུ་འཕོང་སྐྱེན་དྲིས་པས་སྲིད་སྒྲུབ་འཕོང་སྐྱེན་ཞེས་སྨྲས་པ་ན་དེའི་སྐབས་ཀྱི་
20-1-420a


ཟླ་བོ་རྣ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣ་ཅན་ལ་དེ་འདྲའི་འཕོང་སྐྱེན་པ་ཡོད་པ་ཙམ་བཟློག་གི་གཞན་ར་མ་ཎ་སོགས་ལ་འཕོང་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་མི་བཟློག་གོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འཕོང་སྐྱེན་པ་སུ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ཚེ་སྲིད་སྒྲུབ་འཕོང་སྐྱེན་ཞེས་སྨྲས་པ་ན་སྲིད་སྒྲུབ་ཁོ་
ན་ལས་གཞན་ལ་དེ་འདྲའི་འཕོང་སྐྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་གཅོད་པའི་དོན་དུ་གོ་བ་སྟེ་འདི་ནི་བརྗོད་འདོད་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་རང་གི་ནུས་པ་དང་བརྗོད་འདོད་གཉིས་ཀའང་ངེ༷ས་གཟུང་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གོ་བར་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པས་ན་དེ་གཞན་དུ་བྱ་མི་ནུས་ཏེ། སྒྲ་
དོན་རྣམ་འཇོག་ལ་འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་དོན་ཇི་ལྟར་གོ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ་རྣམས་ཀྱང་འཇུག་པ་ཡིན་པས་བརྡ་ནི་དོན་མཚོན་པ་ཙམ་ལས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གྱིས་དཔྱད་དགོས་པ་མིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར༷་ན་སྤྱིར་ཡོངས་སུ་གྲག༷ས་པའི་དབང་
དང༷་། སྒྲ་བརྗོད་ཚུལ་གྱི་ནུས༷་པ༷་དང༷་། སྒྲ༷་ནི༷་བརྗོ༷ད་འདོ༷ད་ཀྱི་རྗེས༷་སུ་འབྲང༷ས་ནས་བཟློག་ཟླ་གཅོད་ཅིང་འདོད་ཡུལ་ངེས་པར་བཟུང་བའི་འབྲས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རྣམ་གཅོད་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ༷ས་ན༷་སྐབས་
འདིར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཆོས་གྲུབ་ཚུལ་ནི་མི༷་ལྡན༷་པ་རྣམ༷་པར་གཅོ༷ད་པ་ཅན་ཡིན་པ༷ས་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་དེའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་གྲུབ་པ་ཡི༷ན་ནའང་ཆོས་ཅན་དེ༷་ཡི༷་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ་བྱས་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་ཆོ༷ས་ཁོ་ནར་གྱུར་ནས་མཐུན་པའི་དཔེ་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བ་མེ༷ད་པ༷འི་སྐྱོན༷་རྟེན༷་པའམ་ཡོད་པ་མི༷ན་ཏེ་
གཞན་ལ་ལྡན་པ་མི་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ། ཕྱོགས་ཆོས་དགུར་ཕྱེ་བའི་དགོས་པ་ཅི་ཞེ་ན། ར༷ང་བཞི༷ན་དང་འབྲ༷ས་བུ༷་ཡི་སྒྲུབ་རྟགས་ཡང་དག་གཉིས་དཔེ་བརྗོད་ཀྱིས་གྲུབ༷་པར་བྱ་བའི་དོ༷ན་དུ༷་སྒྲ་མི་རྟག་པའི་རྟགས་སུ་བྱས་པ་དང་རྩོལ་བྱུང་བཀོད་པའི་གཏན་ཚི༷གས་
20-1-420b


གཉི༷ས་དང༷་། དེ་ལས་གོ་ལྡོག༷་པ༷་འགལ་བ་གཉིས་ཤེས་པའི་དོན་དུ་སྒྲ་རྟག་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་སྔ་མ་གཉི༷ས་པོ་དག་བཀོད་པ་དང་། རྗེས་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་གྲུབ་པ་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཏུ་འདོད་པ་ཡོད་པས་དེ་གཏན་ཚིགས་ཡིན་མིན་ལ་རྩོད༷་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་འདྲའི་
འཁྲུལ་བ་བཟློག་ནས་གཏན་ཚིགས་མིན་པར་ཤེས་པའི་སླད་དུ་ཁྱད་པ༷ར་མཉན་བྱ་དང་སྤྱི༷་གཞལ་བྱ་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་གཉིས་པོ་དག༷་བཀོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ལ་རྗེས་འགྲོ་གྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཡིན་ན་གཞལ་བྱས་
སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ལ་མ་མཐོང་པ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཡིན་ན་མཉན་བྱས་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་འདི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་དེས་
བསྒྲུབ་བྱ་དེ་འགྲུབ་ནུས་ན་མི་རྟག་པར་ཡང་སྒྲུབ་ནུས་པས་འགལ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་སྲིད་པར་འགྱུར་བས་གནོད་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག༷་མ༷་གསུམ༷་ནི་རྗེས་འགྲོ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནས་མི་ཆོག་སྟེ། ལྡོག༷་པ༷འི་ཁྱབ་པ་འགྲུབ་དགོས་ཞེས་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པའི་སླད་དུ་བཀོད་པ་
ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་ཙམ་མཐོང་བས་ཆོག་ན། རྩོལ་བ་ལས་མ་བྱུང་སྟེ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། མཐུན་ཕྱོགས་གློག་དང་ནམ་མཁའ་དག་ལས་གློག་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་ཙམ་གྲུབ་ཀྱང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་
རྩོལ་བྱུང་བུམ་པ་སོགས་ལས་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་རུང་སྙམ་ན། རྟག་སྟེ། རེག་བྱ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་མཐུན་ཕྱོགས་རྡུལ་ཕྲན་དང་ནམ་མཁའ་དག་ལས་ནམ་མཁའ་ལ་འཇུག་ཅིང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་བདེ་བ་དང་བུམ་པ་དག་ལས་བདེ་
20-1-421a


བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མེད་པས་རྟགས་ཡང་དག་མིན་སྙམ་ན། རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་སྟེ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། མཐུན་ཕྱོགས་བུམ་པ་སོགས་
རྩོལ་བྱུང་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་འཇུག་ཅིང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་གློག་དང་ནམ་མཁའ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པ་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་ཕན་ཆད་དཔེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལྟར་མཐོང་ཡང་གཏན་ཚིགས་མིན་ཞེས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་དབུས་ན་གནས་པ་སྟེང་འོག་བར་གསུམ་པོའི་དགོས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། ཡང་དག་གཉིས་པོའི་དགོས་པ་བཤད། །མ་ངེས་གཅིག་པོའི་དགོས་པ་བཤད། །དང་པོ་ལ། ཐུན་མིན་སོ་སོའི་དགོས་པ་དང་། །གཉིས་ཀ་བསྟན་པའི་དགོས་པའོ། །
དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། འབྲས་རྟགས་དཔེ་ལ་རྩོལ་བྱུང་དང་། །རང་བཞིན་རྟགས་ལ་བྱས་སྨོས་དོན། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ། བྱས་མི་རྟག་ལྟ་བུ་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི་རྟགས་འགའ་ཞིག་ཉི༷ད་ལ༷ས་
གཞ༷ན་གྱིས༷་ཏེ་འབྲས་བུའི་རྟགས་ནི༷་རང་གི་གོ༷་བྱ་བ༷སྒྲུབ་ཆོས་ལ༷་འགོད་ཚུལ་ལྟར་ཁྱབ༷་མཉམ་དུ་གྲུབ་པ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཏེ༷། དུ་བ་ཡོད་ན་མེ་སྔར་ཡོད་པས་ཁྱབ་ཀྱང་མེ་ཡོད་ཙམ་ལ་དུ་ཡོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་མེད་པ་ནི་རྒྱུ༷་ཙམ་ནི༷་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཁྲུལ༷་པ༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །
དེ་བཞིན་ཚིག་དང་བརྗོད་འདོད་ལྟ་བུ་སོགས་འབྲས་རྟགས་ཀུན་ལ་རིགས་འདྲ་བ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་འབྲས༷་རྟགས་ནི་མཐུན་དཔེ་ལ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆ་རྣམ༷་པ་གཉི༷ས་སུ༷་འཇུག༷་པ་ཡིན་ཏེ། ཚང་བང་ལྟ་བུའི་མེ་ཡོད་ལ་དུ་བ་མཐོང་ཡང་མེ་ཡོད་ཚད་ལ་དུ་བ་མཐོང་བས་མ་ཁྱབ་པ་
20-1-421b


བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྩོལ་བྱུང་གིས་མི་རྟག་བསྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་མཐུན་ཕྱོགས་གློག་དང་བུམ་པ་ལས། བུམ་པ་ལ་མཐོང་། གློག་ལ་མ་མཐོང་བས་ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཅན་ཡིན་པས་འབྲས་རྟགས་ཀྱི་དཔེར་རུང་ཞིང་། འབྲས་རྟགས་དངོས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི་སྒྲ་རྩོལ་
བའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བར་དམིགས་པའི་ཉན་ཤེས་དེ་འབྲས་བུ་དང་། དེའི་རྒྱུ་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་དཔོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྩོལ་བྱུང་གིས་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡིན་པར་ཐམས་ཅད་མཐུན་པ་ཡིན་ཞིང་། འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་ན་དོན་
གྱིས་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཚུལ་ཚེགས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་དགོས་པས་དུ་བས་མེ་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུའི་འབྲས་རྟགས་དངོས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྟོན་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱི་དཔེ་བརྗོད་ཕྱོགས་གཅིག་དང་བཅས་པ་མཚོན་ནུས་པ་དང་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བར་དམིགས་པ་ལ་རྟག་པ་མི་སྲིད་པ་སོགས་
དགོས་པ་དུ་མ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡིན་ལ་འབྲས་བུའི་རྟགས་སུའང་རུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། བྱས་པ་དང་མི་རྟག་བདག་གཅིག་འབྲེལ་གྲུབ་པ་ནི་སྒྲ་དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་པ་དང་། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པའི་
ལྡོག་ཆ་ནས་སོ་སོར་ཕྱེ་བ་ལས་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་སྤྱིར་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང་། མི་རྟག་པ་སྒྲའི་སྟེང་དུ་དབྱེར་མེད་པར་བདག་གཅིག་གིས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡིན་མོད། 
འོན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་རྩོལ་བྱུང་མིན་པས་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མིན་ཀྱང་སྒྲ་རང་གི་སྟེང་ན་རྩོལ་བྱུང་དང་མི་རྟག་པ་ཐ་དད་དུ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འབྲས་རྟགས་སུ་བྱེད་པ་ན་རྩོལ་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུར་བཟུང་ན་རྩོལ་བ་མེད་པའི་སྔ་ན་སྒྲ་
20-1-422a


དེ་གནས་པ་མེད་པར་རྒྱུ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་སྔོན་མེད་གསར་སྐྱེ་དང་། དེ་ཡང་རྒྱུ་བཅས་ཙམ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་རྩོལ་བ་སོགས་རྒྱུ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ན་འབྲས་བུས་རྒྱུ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་དངོས་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲས་རྟགས་
ཤུགས་ལ་འཕེན་བྱེད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སྐབས་འདིར་རྩོལ་བྱུང་ཞེས་པ་དེ་ཡུལ་སྒྲ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སུ་བཟུང་ན་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བས་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བར་དམིགས་པའི་ཉན་ཤེས་ལ་དེར་བཏགས་པ་སྟེ་ཡུལ་གྱི་མིང་ཡུལ་ཅན་ལ་བཏགས་པའོ། །དགོས་པ་མེད་
པར་ཅི་སྟེ་གདགས་ཤེ་ན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། བྱས་པ་དང་སྐྱེ་བ་འགག་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ལས་དེ་ལྟར་འཇོག་གི་ཡུལ་ཅན་མ་འཁྲུལ་བས་དམིགས་པ་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་གཞག་མི་སྲིད་པར་ཤེས་པའི་སླད་དུའོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤང་ནི། 
ཕ་རོལ་དག་ན་རེ། འོ་ན་དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་ཉན་ཤེས་དེ་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་དེ་སྒྲའི་འབྲས་བུ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད་དེས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་སྟེ། སྒྲ་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན་རྩོལ་བས་སྒྲ་སྔར་ཡོད་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གསལ་བར་
བྱེད་ཀྱི་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས་ན་འབྲས་རྟགས་ཀྱི་དཔེར་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། སྒྲ་རྟག་པ་རྩོལ་བ་མ་སྐྱེས་པའི་སྔར༷་ནས་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི༷་ཡུལ་ཅན་ཉན་པའི་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི༷་དེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་བྱེད་པ་ལྕེ་རྐན་སོགས་ཀྱིས་བརྩལ༷་མ༷་ཐག༷་ཏུ་བྱུང༷་བར་ངེ༷ས་པ་མི༷ན་
ཏེ༷། འདི་ལྟར་སྒྲ་རྟག་པའི་སྒྲིབ༷་བྱེ༷ད་སེལ་བ་ལ་དང་། ཡུལ་ཅན་དབ༷ང་པོ༷་ལ་དང་། ཡུལ་སྒྲ༷་རང་གི་ངོ་བོ་ལ༷་རྩོལ་བ་དེ༷་ཡིས་རྣ༷མ་པ་ཀུན༷་ཏུ་ཕན་པའི་བྱ་བ་ཉེར༷་སྦྱོར༷་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེས་ན་རྩོལ་མ་ཐག་ཏུ་ངེས་པ་མིན་དགོས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་ཐོས་པ་ནམ་ཡང་མེད་ལ་རྩལ་
20-1-422b


མ་ཐག་ཏུ་ཐོས་ངེས་པས་ན་སྒྲ་ཐོས་པའི་ཉན་ཤེས་ནི་རྟག་པའི་སྒྲའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལ་སྒྲ་རྟག་ཀྱང་སྒྲིབ་པས་མ་ཐོས་པ་ཡིན་ན་རྩོལ་བས་སྒྲིབ་བྱེད་ལ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་ཅི་ཞེ་ན། རྟག་ལ་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་མེད་པས་བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པའི་གནས་སྐབས་ཐ་
དད་མི་རུང་བས་ན་སྒྲིབ་མི་ནུས་པ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་མི་སྲིད་པས་དེ་སེལ་བའི་བྱ་བ་འཇུག་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྔར་ཡོད་ཀྱི་བུམ་པ་མར་མེས་གསལ་བ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། བུམ་པ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ན་སྐད་ཅིག་གི་རྒྱུན་ལ་བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབས་རུང་གི་རྟག་པ་ལ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །རྩོལ་
བས་དབང་པོ་ལ་ཕན་གདགས་ནས་སྒྲ་རྟག་པ་ཐོས་སོ་ཞེས་པའང་མི་རུང་སྟེ། སྒྲ་རྟག་པ་རྒྱུ་ཡིན་ན་དེས་རང་འབྲས་ཉན་ཤེས་རྟག་ཏུ་མི་བསྐྱེད་པར་རྩོལ་བས་ལེགས་པར་བྱས་པའི་དབང་པོའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རེས་འགའ་བསྐྱེད་ན་དེ་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པའི་རང་
བཞིན་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་རང་གི་ངོ་བོ་རྟག་པ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པ་ཡིན་ན་རྩོལ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟོས་ཏེ། དེས་ན་རྩོལ་བས་སྒྲ་རྟག་པ་ལ་ཉན་ཤེས་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་རྐྱེན་ལ་ལྟོས༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་གྱུར་པ་སྒྲ་རྟག་པ་དག་ནི་
གལ་ཏེ་རང་གི་ཡུལ་ཅན་བློ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་འདོད་ན་དུས་འག༷འ་ཞི༷ག་གི་ཚེ༷་འབྲ༷ས་བུ་སྒྲ་འཛིན་ཉན་ཤེས་སྐྱེད་པར་མི༷་བྱེ༷ད་པ༷་འག༷ལ་བའི༷་ཕྱིར༷་ན། རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་འཛིན་ཉན་པའི་ཤེས༷་པ༷་འདི༷་འདྲ༷་བ་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མེད་
པར་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་རེ༷ས་འག༷འ་བ༷འི་དངོས་པོ་སྒྲ་མི་རྟག་པའི་འབྲས༷་བུར༷་གྲུབ༷་པ༷ས་རྩོལ་བྱུང་དེ༷་རང་གི་རྒྱུ་སྒྲའི་ཆོས་མི་རྟག་བསྒྲུབ་པའི་འབྲས་རྟགས་སམ། རང་གི་རྒྱུ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་རྟག༷ས་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་རྩོལ་བྱུང་
20-1-423a


གིས་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་འདིས་འབྲས་བུའི་རྟགས་དོན་གྱིས་མཚོན་ནུས་ན་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་མཚོན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་རང་བཞིན་རྟགས་ཀྱི་དཔེ་བརྗོད་ལོགས་སུ་སྨོས་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། རྩོལ་བྱུང་གིས་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པའི་དཔེ་འདི༷་
ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཉི༷ད་གྲུབ༷་པ་བདེན་མོད་ཀྱང༷་འདི་ལས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བྱས་པ་ཉིད་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུ་བཀོད་དེ་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི༷་འབྲས༷་བུ་རྩོལ་བྱུང་དང༷་ལྷན་ཅི༷ག་ཏུ་ཕྱོགས་ཆོས་དགུའི་གྲངས་སུ་བསྟ༷ན་པ༷་ན༷་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་རྩོལ་
བྱུང་གིས་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པ་དེ༷་འདྲར་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཅན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཞིང་། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ལ་ལ་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་ཤེས་པའི་སླད་དུའོ། །གཉིས་པ་ཡང་དག་གཉིས་སོ་སོར་བཤད་པ་དེ་ལས་འཕྲོས་
པའི་དོགས་སྤང་ལ། བཤད་ཟིན་ཟློས་པའི་དོགས་པ་སྤང་། །འཆད་འོས་མ་བཤད་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། འབྲེལ་བ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྲས་རང་གི་གཏན་ཚིགས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་ནི་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་སྔར་རང་དོན་
རྗེས་སུ་དཔག་པར་བཤད་ཟིན་ནའང་འདིར་ཟློས་ཏེ་བསྐྱར་བས་ཅི་བྱ་ཟེར་ན། སྤྱིར་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རྗེས༷་སུ༷་དཔ༷ག་པ༷ར་བཤ༷ད་ཟི༷ན་ནའང་། དོ༷ན་དེ་ཉིད་དང་མཐུན་པར་གཏ༷ན་ཚིགས་དེ་ཉིད་ཕ་རོལ་ལ་ངག་ཏུ་བརྗོ༷ད་པར་བྱས༷་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་
པའི་སྨྲ་བ་ལ་མཁས་ཤིང་རྟོག༷ས་པའི་དོ༷ན་དུ༷་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ར༷བ་ཏུ༷་དབྱེ༷་བ༷་མདོར་བསྡུས་པ་ཙ༷མ་བཤ༷ད་དེ༷། གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་གྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལ༷་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་མེ༷ད་དོ། །གཉིས་པ། རྩོལ་བྱུང་གིས་འབྲས་རྟགས་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་
20-1-423b


པའི་དཔེ་བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་ན་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ལའང་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཡོད་པའི་དཔེ་བརྗོད་ལོགས་སུ་འཆད་འོས་པ་ལ་དེ་མ་བཤད་པས་ཆད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྩོལ་བྱུང་གིས་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པ་དེས༷་སྐབས་འདི༷ར་འབྲས༷་
བུའི༷་རྟགས་ཀྱི་དཔེ་ཡང་དོན་གྱིས་མཚོན་པར་བྱས་ཤིང་། དེར་མ་ཟད་དེ་ཉིད་ཀྱིས༷་ནི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་མཐུན་པའི་ཕྱོགས༷་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཡོད་པ་མིན་པར་ཆ་གཅི༷ག་ལ་བརྟེན༷་པ༷འ༷ང་བཤ༷ད་པ་ཡིན་པས་དཔེ་བརྗོད་ལོགས་སུ་མི་དགོས་སོ། །
དེས༷་ན༷་རྩོལ༷་བ་ལ༷ས་སྒྲ་ཉན་ཤེས་ལ་གས༷ལ་བ༷་འབྲས་རྟགས་ཀྱི་དཔེ་བརྗོད་ད༷ང་། སྒྲ་ཉིད་རྩོལ་བ་ལས་གསར་དུ་སྐྱེ༷་བ༷་རང་བཞིན་རྟགས་ཀྱི་དཔེ་བརྗོད་དེ། དེ་གཉིས་འདྲ༷་བ༷ར་སྟེ་ཐུན་མོང་དུ་གཅིག་པུ་དེ་དཔེ༷ར་བ༷རྗོད་པ་མཛད་དོ༷། །གཉིས་པ་ཡང་དག་གཉིས་པོ་ཐུན་མོང་
གི་དགོས་པ་ལ། སྒྲུབ་པའི་དོན་དང་དགག་པའི་དོན། །དང་པོ། འབྲས་བུ་ཡོ༷ད་པ༷་གང་ཞིག་རང་གི་རྒྱུ་ག༷ང་དེ་མེ༷ད་ན་མི༷་འབྱུང༷་བ༷་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་པའ༷མ་ར༷ང་གི་བད༷ག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ༷་དབྱེར༷་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་བདག་གཅིག་འབྲེལ་ག༷ང་ཡིན་པའི་འབྲས་རང་གི་རྟགས་དེ༷་ནི༷་
རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་དེ༷་ད༷ང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འཁྲུལ༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་རོ་ཞེས༷་བྱའི༷་དོན༷་རྟོགས་པའི་སླད་དུ༷་གཏན་ཚིགས་འདི༷་གཉིས་དཔེ་ཡིས་མཚོན་ནས་ར༷བ་ཏུ་ཕྱེ༷་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། གཞན་གྱིས་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་ལྡན༷་པ༷་ཅ༷ན་དང་འདུ་བ་ཅན་དང་རྗེ་ཁོལ་གྱི་འབྲེལ་བ་སོ༷གས་ག༷ང་
ད༷ག་ལ༷་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ༷་འདྲ༷འི་འབྲེལ༷་བ༷་ཡོད་པ་མི༷ན་པ༷་དེས་ན་དེ༷་ད༷ག་གཅིག་གིས་ཅིག་ཤོས་བསྒྲུབ་ན་འཁྲུལ༷་བ༷་སྲི༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་དེ་འདྲ་གཏ༷ན་ཚི༷གས་མི༷ན་ནོ་ཞེས༷་ཚུལ་འདིས་དོན་གྱིས་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྡན་འདུ་དེ་དག་ལ་འབྲེལ༷་བ༷་ཡོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ན༷་ཡ༷ང་འབྲེལ་བ་གཉིས་པོ་
20-1-424a


དེ༷་ཙམ་ཞིག་ཉི༷ད་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོག༷ས་པ༷འི་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་འགྱུར་བ་ཡི༷ན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲེལ་བ་ཕུང་གསུམ་པ་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་ནུས་གང་ཡང་མེད་དེ། རྟགས་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མི་འཁྲུལ་པར་ངེ༷ས་པ༷་ནི་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་བའི་འབྲེལ་བ་ཁོ་ན་ཡི༷ན་གྱི་དེ་
འདྲའི་ངེ༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་དུ་རུང་བ་མི༷ན་པས་འབྲེལ་བ་གཉིས་པོ་འདི་ཙམ་གྱི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་མ་ངེས་པ་གཅིག་བཤད་པ་ལ། སྲོག་ལ་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པ་དགག །སྲོག་དང་མཉན་བྱ་འཁྲུལ་བར་མཚུངས། །ཚུལ་དེས་རིགས་
ཅན་གཞན་ཡང་མཚོན། །དང་པོ་ལ། ལྡོག་ཁྱབ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད། །ལྡོག་ཁྱབ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀག །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་ལུང་འགལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། རིགས་པ་ཅན་པ་རྣམས་ན་རེ། གསོན་པོའི་ལུས་ཆོས་ཅན། བདག་དང་བཅས་
པ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་བདག་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འདོད་ལ། དེ་ཡང་གསོན་ལུས་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སུ་བྱ་དགོས་པས་དཔེ་གཞན་གྱི་སྟེང་དུ་བདག་ཡོད་པ་ལ་སྲོག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་བསྟན་མི་ནུས་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་གྲུབ་
པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་དཔྱད་ན་ལྡོག་པ་གྲུབ་པའི་དོན་མེད་དེ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་པ༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཚད་མས་ངེ༷ས་པ༷་ཉི༷ད་རྒྱུ་གང་ལས་ཡིན་ན། བསྒྲུབ་བྱ་མེ༷ད་ན༷་རྟགས་དེ་མི༷་འབྱུང༷་བའི་འབྲེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་ཅེས་ངེས་དགོས་པ་ཡི༷ན་
པ༷ར་བརྗོ༷ད་དེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ༷་ཡང༷་རྟགས་ཆོས་གཉིས་འབྲེལ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ལ༷་མེ༷ད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟ་ནའང་སྲོག་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་རྟགས་འདི་ལ་ལྡོག་པ་གྲུབ་ཅེས་ཁས་ལེན་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་འདི་ལ་རྗེས༷་འགྲོ༷འང་གན༷ས་དགོས་ཏེ། རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་
20-1-424b


ལྡོག་ཁྱབ་འགྲུབ་པའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་བ་དེ་ཡང་ར༷ང་གི༷་བད༷ག་ག༷མ་རྒྱུ༷་དངོ༷ས་པོར་གྱུར་པ་ཡི་བདག་གཅིག་དང་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ནི༷་གྲུབ༷་ན༷་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་པ༷་གྲུབ༷་པར་འགྱུར༷་བ༷་ཡིན་ཀྱང་བདག་དང་སྲོག་ལ་དེ་འདྲའི་འབྲེལ་
བ་གཉིས་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་ཁྱད་པར་མཉན་བྱ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དང་། གསོན་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྲོག་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་འདི་ནི༷་བསྒྲུབ་བྱ་མི་རྟག་དང་བདག་ལ་འབྲེལ་བ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་ཁྱབ་གྲུབ་པ་མེ༷ད་ལ། 
མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྗེས༷་སུ་འགྲོ༷་བའ༷ང་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་དོགས་སྤང་ནི། འདི་ལ་ལྡོག་པ་མེད་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཐུན་མིན་མ་ངེས་པ་འདི་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ལས་ལྡོག་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་ཅི་སྟེ་གསུངས་ཤེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་ལ་ལྡོག་
ཁྱབ་གྲུབ་ཅེས་གསུངས་པ་མིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཙམ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་ལྡོག༷་པ༷་ཅན་ཞེས་སུའ༷ང་གསུངས་ལ། དེ་ཕ་རོལ་གྱི་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་འདོད་པའི་ངོར་འདིའང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་འབ༷འ་ཞིག༷་པ་ཅ༷ན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་
བཤ༷ད་པ་སྟེ། ལྡོག་རྐྱང་ཙམ་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན༷་འདི་མ༷་ངེ༷ས་པ༷་ཡིན་གྱི་གཞ༷ན་དུ༷་ལྡོག་ཁྱབ་གྲུབ་པ་ཅན་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་བྱ་གོ༷་བ༷ར་བྱེ༷ད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ། ཁྱབ་པ་གཉིས་པོ་གཅིག་གྲུབ་ན་ཅིག་ཤོས་དོན་གྱིས་གྲུབ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་
སྒྲུབ་བྱེད་བཀག་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། གཞན་དག་ན་རེ། སྲོག་སོགས་ཀྱིས་ཁྱབ་བྱེད་བདག་ཡིན་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་སྲོག་མེད་ཀྱིས་བདག་མེད་ལ་ཁྱབ་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཅན་ལ་སྲོག་མེད་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྲོག་
20-1-425a


མེད་པ་ལ་བདག་ཡོད་པར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྲོག་མེད་ན་བདག་ལྡོག་པ་དང་། ཡོད་ན་བདག་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ་ཟེར་ན། གལ༷་ཏེ༷་དེ་ལྟར་བད༷ག་ནི༷་ལྡོ༷ག་པ༷་ཡི༷ས་སྲོག༷་སོ༷གས་ད༷ག་ནི༷་ལྡོག༷་པར་འགྱུར༷་བར་འདོད་ན༷་ནི། སྲོ༷ག་སོ༷གས་མེ༷ད་པ༷ས་
བད༷ག་མེ༷ད་པ་ལ༷་ཁྱབ༷་པར་འགྱུར༷་བར་ཚད་མས་ངེས་དགོས་ནའང་དེ༷་ལྟ་བུ་ཡ༷ང་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་སྲོག་མེད་དང་བདག་མེད་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ཚད་མས་མི་རྟོགས་ཤིང་། བདག་མེད་དང་སྲོག་ལ་འགལ་བ་གཉིས་པོ་གང་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས་ན་འབྲེལ་
མེད་ཀྱི་རྟགས་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། འབྲེལ་མེད་གཞན༷་བདག་ནི་ལྡོག༷་པ༷ར་ནི༷་གྱུར༷་པ༷་ཡི༷ས་གཞ༷ན་སྲོག་ནི་ལྡོག༷་པ༷ར་ནི༷་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། རྟ་ལྡོག་པས་བ་ལང་ལྡོག་པའམ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྡོག་པས་མིག་སོགས་ལྡོག་བར་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། 
དེའི་འབྲེལ་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་འགྲུབ། །རྗེས་སུ་དཔག་བས་མི་འགྲུབ་པའོ། །དང་པོ། བདག་དང་སྲོག་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པ་མིན་ཏེ། དེ༷་ཡི་བད༷ག་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་བའམ་དེ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ༷་ན༷། མི་འཐད་དེ། བདག་དང་སྲོག་བདག་
གཅིག་གིས་འབྲེལ་ན་འགལ་ཏེ། སྲོག་མི་རྟག་ལ་བདག་རྟག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང་བདག་དང་ཡོན་ཏན་ཐ་དད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ལས་འོས་མེད་ལ་དེ་ལྟ་ནའང་གལ༷་ཏེ༷་རྒྱུ་བད༷ག་ནི༷་དམི༷གས་པ༷ས་ན༷་འབྲས་བུ་སྲོག་སོགས་དེ༷་དམི༷གས་པའི་
རྗེས་འགྲོ་དང་། བདག་དེ་རྟོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་ཡ༷ང་སྲོག་ལྡོག་པའམ་མ༷་རྟོག༷ས་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་མེ་དུ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གྲུབ་ན་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་འདི༷་གྲུབ༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ན་ཡང་བདག་དེ་ནི་ནམ་ཡང་དངོས་སུ་མཐོང་མི་སྲིད་པས་ཤི༷ན་ཏུ༷་ལྐོ༷ག་ཏུ་གྱུར༷་པ༷་ལ༷་གཞི་འགར་བདག་
20-1-425b


ཡོད་པས་སྲོག་དེ་མཐོ༷ང་བ་དང༷་མེད་པས་མ༷་མཐོ༷ང་བ་དེ༷་གྲུབ༷་པ་མེ༷ད་པས་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་ཚད་མས་མ་དམིགས་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་སྲོག་གི་འབྲེལ་བ་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཅན་བདག་ཁོ་རང་ནམ་ཡང་མ་དམིགས་པ་ལ་དེ་དང་བདག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའམ་
དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཏེ་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཞི་ལ་ལར་སྣང་རུང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགའ་ཞིག་ཏུ་མེད་ཅེས་ལྡོག་པ་རྟོགས་རིགས་ཏེ་མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་བཞིན་ནོ། །སྣང་རུང་མིན་པ་ལ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་དེ། རྒྱུད་གཞན་གྱི་རྟོག་
པའི་ཁྱད་པར་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །བདག་ནི་སྣང་རུང་མིན་པས་ན་གཞ༷ན་གསོན་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ལ༷་ཡང་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཅ༷ན་དེ་ནི་བུམ༷་སོ༷གས་ལ༷་མེ༷ད་དོ་ཅེས༷་དམིགས་བསལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་རྒྱུ་གང༷་ལ༷ས་ཡིན་ཏེ། ཤ་ཟ་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བས་ངའི་ཁྱིམ་དུ་
ཤ་ཟ་ཡོད་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་མེད་ཅེས་བརྗོད་ན་དེ་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ལས་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་ངེས་བྱེད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདག་དེ་གཞི་གང་ལ་མེད་པའམ་ལྡོག༷་པ༷་ནམ་ཡང་ཚད་མས་ཤེ༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་དེ་ཡི༷་བུམ་སོགས་ལ་བདག་དང་སྲོག་ལྡོག༷་པ༷འི་ཁྱབ༷་པའམ་ངེས་
པ༷འང༷་ཅི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ་ཚིག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་བདག་དངོས་སུ་མཐོང་བ་མེད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་རྗེས་དཔག་ཙམ་ལས་འོས་མེད་ལ་རྗེས་དཔག་གིས་འགྲུབ་པར་མི་སྲིད་དེ། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་དེ་ཁེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉི༷ས་པ་ལ། བདག་ཆོས་ཅན་བྱས་ཕྱོགས་ཆོས་མེད། །བསྒྲུབ་བྱར་བྱས་ན་ཁྱབ་པ་མེད། །དང་པོ། གཞི་གང་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བདག་གི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་པས་ན་དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡང་མི་སྲིད་དེ། ཚུལ་གསུམ་ཚང་པའི་གཏན་ཚིགས་ནམ་
20-1-426a


ཡང་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྲོག༷་དང་གཡོ་འགུལ་ལ་སོ༷གས་པ་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ལ༷་ལ༷ར་མཐོ༷ང་བ༷་ཡི༷ས་འདི་ལ་ཡོད་ཅེས་དང་འདིར་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་གལ༷་ཏེ༷་དེ༷་ལྟར༷་བད༷ག་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་ལ་ལར་མེད་པ་མཐོ༷ང་ན༷་
བདག་དེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་འགའ་ཞིག་ཏུ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ནི༷་རྟོག༷ས་པར༷་འགྱུར༷་ན་ཡང་། བདག་ནི་ཡུལ་དུས་གང་དུའང་མཐོང་མི་སྲིད་པས་དེ་གཞི་གང་དུ་ཡོད་མེད་སེམས་པར་བྱེད་པ་ཅི་ལྟར་འཐད་དེ་དོན་མེད་དོ། །དེས་ན་བདག་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ནས་རྟགས་གང་བཀོད་ཀྱང་
ཆོས་ཅན་གཞི་མ་གྲུབ་པས་ན་རྟགས་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་དེ། མོ་གཤམ་བུ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་རྟགས་འགོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མེད་ན་མེད་པའི་ལྡོག་མི་འགྲུབ། །ཡོད་ན་ཡོད་པའི་རྗེས་འགྲོ་མིན། །དང་པོ་ལ། བདག་ལྡོག་པས་ན་སྲོག་ལྡོག་མིན། །ཡིན་
པར་བསྒྲུབ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ། །དང་པོ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་བདག་ལྡོག་པས་སྲོག་ལྡོག་པ་མི་འགྲུབ་ཚུལ་བརྗོད་པ་ལ། རིགས་པ་ཅན་པ་ན་རེ། དེ་ལྟ་ན་གསོན་ལུས་ཆོས་ཅན། །སྲོག་དང་མི་ལྡན་པར་ཐལ། བདག་མེད་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་བཞིན། ཞེས་ཐལ་བ་
འཕེན་པ་དེ་གྱི་ན་སྟེ། སྲོག་གི་རྒྱུ་བདག་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞེ་ན། བློ་དང་རྩོལ་བ་སོགས་རྒྱུ༷་གང་ཞི༷ག་ནི༷་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་ཆོས་ཅན་བུམ༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དངོས་པོར་སྲོག་སོགས་མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་པ༷་ཡིན་པས་ལུས་ལའ༷ང་གལ༷་ཏེ་བློ་སོགས་རྒྱུ་དེ༷་མེ༷ད་ན༷་གསོན་པོའི་
ལུས༷་ལ༷་འབྲས་བུ་སྲོག་དེ་མེ༷ད་པ༷ར་རི༷གས་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ་རོ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཐལ་བ་དེ་འདྲ་རྨི་ལམ་གྱི་མདའ་འཕེན་པའོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པ་ལྟར་ན་གསོན་ལུས་དང་བུམ་པ་གཉིས་ཀ་བདག་མེད་པར་འདྲ་བས་ཆ་འདིས་ཅུང༷་ཟ༷ད་
20-1-426b


ཆོ༷ས་མཐུ༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཆོས་གཞན་བློ་སོགས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐ༷་ད༷ད་པ༷ར་གྱུར་ན་ཡ༷ང་སྲོག་མེད་པར་མཚུངས་སོ་ཞེས་དེ༷ར་རྟོག༷་ན༷་ལུས་བུམ་གཉིས་ཀ་གཞལ༷་བྱ༷་ཉི༷ད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར༷་བུམ༷་པ་ལ་སོ༷གས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱང་བད༷ག་དང༷་བཅ༷ས་པ༷ར་ཅི༷ས་མི༷་དཔོ༷ག་སྟེ། དེ་ལྟར་འབྲེལ་
མེད་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་གཞན་རྗེས་སུ་དཔོག་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ལོ། །བུམ་པ་ལ་བདག་ཡོད་པར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་ནས་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི༷་འདོ༷ད་དོ་ཅེ༷་ན༷། ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་བཀོད་པའི་རིགས་པ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ན་འདི་ཡང་ཚད་མས་འགྲུབ་དགོས་ལ། ཚ༷ད་མ༷་
ཉི༷ད་ནི་འདོ༷ད་པ༷་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཀུན༷་གྱི༷་རྒྱུ་ཡི༷ན་ཏེ། ཚད་མ་དེ༷་མེ༷ད་པ༷ར་སྐྱེས་བུའི་ཞེ་འདོད་ཙམ་གྱིས་ནི༷་དངོ༷ས་པོ༷་དང༷་དངོ༷ས་མེ༷ད་དུ་རྣམ༷་པར་བཞ༷ག་པ་གང༷་གིས༷་ནུས༷་ཏེ། འདོད་པ་ཙམ་མི་གཙོ་ཞིང་ཚད་མ་གཙོ་ལ་ཚད་མས་གྲུབ་ན་མི་འདོད་པའི་རང་དབང་མེད་པས་ན་དེ་ལྟར་
ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ། སྲོ༷ག་དང༷་མི༷ག་འབྱེ༷ད་འཛུམ་དང་མཆུ་འགུལ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ནི༷་རང་གི་དྲ༷ན་པ་དང་མངོན་འདོ༷ད་དང་ང་དང་སེམས་ཀྱི་རྩོལ༷་བ༷་ལ༷ས་སྐྱེས༷་པ༷་ཡིན་ལ། དྲན་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ཡུལ༷་དང་དབ༷ང་པོ་བློ༷་དག་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་
སོགས་དེ༷་ཡ༷ང་ཕན་ཚུན༷་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན༷་དུ་སོང་བ་ལ༷་ནི༷་ལྟོས༷་པ༷་ཅན་གྱི་ར༷ང་གི༷་རི༷གས་འདྲ་སྔ་མའི་ཉེར་ལེན་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རོ་སྐྱུར་བ་ཅན་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བའམ་དྲི་ཚོར་བ་ལས་སྐྱུར་བ་དྲན་པ་དང་མངོན་འདོད་ཀྱི་འགྲམ་ཆུ་ལྡང་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་ནུས་པ་
དང་བློ་དང་རྩོལ་བ་ལས་དབུགས་འབྱུང་རྔུབས་དང་མིག་འབྱེད་འཛུམ་སོགས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང་། དྲན་སོགས་དེ་དག་ཡུལ་དབང་བློ་ཡི་རྐྱེན་གསུམ་ཚོགས་པ་ལས་སྔར་འདས་པ་དྲན་པ་དང་། གཞན་ལ་མངོན་འདོད་དང་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་པ་འབྱུང་ངོ་། །དབང་པོ་མིག་
20-1-427a


དབང་རང་གི་རིགས་འདྲ་ལས་བྱུང་ཞིང་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ལ། ཡིད་བྱེད་ཀྱང་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་དང་། ཤེས་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ལས་དབང་པོའང་ལེགས་པར་གནས་པ་སོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དེ༷་ཙ༷མ་ལ༷ས་ནི་
བདག༷་གི་དངོ༷ས་པོ་སྟེ་བདག་ཅེས་པའི་གདགས་གཞིའི་དངོས་པོ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི་དུ་མ་མི་རྟག་པ་འདི་ལ་བདག་ཏུ་གདགས་པ་ལས་བདག་ཅེས་རང་རྐྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེས་ན་བདག་ཅེས་གདགས་པའི་དངོས་པོ་འདི༷་ནི་དེ་ལྟར་
རང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོད་ན་ཡོད་པའི་རྗེས་འགྲོ་དང་། མེད་ན་མེད་པའི་ལྡོག༷་པ༷་ལ༷་བརྟེ༷ན་པ་ཡི༷ན་གྱི་དེ་ལས་གཞ༷ན་དུ་དབུགས་དང་བློ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུར་བདག་རྟོག༷་ན༷་རྒྱུ་རྣམས་ལ་ཐུག༷་པ༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ཚད་མས་མ་མཐོང་ཡང་རྒྱུར་ཁས་ལེན་རིགས་
པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་སྲོ༷ག་དང་མཉན་བྱ་མཚུངས་པ་ལ། རྩ་བའི་རྟགས་ནི་འགོད་པ་དང་། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད། །དང་པོ། ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པས་ན་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་འཁྲུལ༷་བ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ན་སྒྲ་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་མཉན༷་བྱ༷་རྟགས་
སུ་བཀོད་པ་དང༷་། གསོན་ལུས་བདག་བཅས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་སྲོ༷ག་སོ༷གས་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་འདི༷་ནི༷་མཚུང༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ལྡོག་ཅན་རྟགས་ལ་བརྟགས་ནས་དགག །ལྟོས་གཞི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས་དགག །གཉིས་ཀའི་འབྲེལ་ལ་
བརྟགས་ནས་དགག །དང་པོ་ལ། ལྡོག་ཁྱབ་མེད་པར་མཚུངས་པར་བསྒྲུབ། །དེ་ཡི་ལན་དུ་བཀོད་པ་བཀག །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། དེ་གཉིས་མཚུངས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། མཉན་བྱ་དང་སྲོག་སོགས་རྟགས་
20-1-427b


སུ་བྱས་པ་འདི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་པ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་ཡ༷ང་མཉན་བྱ་འདི༷་ནི༷་དེ་སྒྲུབ་ལ་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར༷་ཏེ། བཟློག་སྟེ་མི་རྟག་པར་བཀོད་ཀྱང་རུང་བས་རྟགས་ཡང་དག་མིན་ནོ༷་ཞེ༷་ན། ཅི་ལྟར༷་འཁྲུལ་ཞེས་དྲིས་པ་ན་དེ་དག་ན༷་རེ༷། མཉན་བྱ་འདི་ནི་བསྒྲུབ༷་བྱ་མི༷ན་པ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉི༷ད་
དམ་ཁོ་ན་ལ༷ས་དེ༷་ལྡོག༷་པ་མིན་ཏེ། མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འོ༷་ན༷་དོ༷ན་གྱི༷ས་མཉན་བྱ་དེ་བསྒྲུབ༷་བྱའི༷་ཆོས་ཀྱི་རྗེས༷་སུ་འཇུ༷ག་པ་མིན༷་པས་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པ་དེ༷་ལྟར༷་བརྗོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་མ་འཁྲུལ་བར་མི་འགྲུབ་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་
མི་ཕན་པ་ཡིན་པ་ལས་འོས་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་རྗེས་འགྲོ་མེད་པ་དེ༷་ནི་གཞ༷ན་སྲོག་སོགས་ལ༷འ༷ང་མཚུང༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེའི་འཐད་པ་ནི། རྟགས་དེ་བསྒྲུབ༷་བྱ་མིན༷་པ་ཉི༷ད་ལ༷ས་རྣམ༷་པར་བཅ༷ད་དོ་ཅེས༷་བརྗོད་པའི་ངེས་གཟུང་དེས་རང་གི་བསྒྲུབ༷་བྱ་ལ༷་གན༷ས་པར་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་མེད་པ་
ཞེས་པས་ཁོ་ནའི་ངེས་གཟུང་གིས་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་ཏེ་དངོས་འགལ་གཉིས་ཀྱི་གཅིག་ལ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པས་ཅིག་ཤོས་ལ་ཡོད་པ་མི་སྟོན་ན་དེ་གཉིས་ལས་གཅིག་དམིགས་བསལ་བ་དོན་མེད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་བརྗོད་པ་དེའི༷་དོན་གྱིས་གོ༷་བ༷ས་གང་རུང་གཅི༷ག་གི༷ས་ཀྱང་གཉི༷ས་ཀ༷་བསྟན༷་པ༷ར་བརྗོད་པ་
སྟེ། མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཅེས་སམ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་མེད་ཅེས་པ་གང་རུང་གིས་གཉིས་ཀ་མཚོན་ནུས་སོ། །དེ་ཕྱིར༷་རྗེས༷་འགྲོ༷་མེ༷ད་པ༷་ལ༷ས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་གྲུབ་པ་མེད་པས་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་དུ་འདོད་པ་འདི༷་འདྲའི༷་རྟགས་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མི༷་འཁྲུལ༷་པ་གྲུབ༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྲོག་སོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་
པ་ཁོ་ན་ལས་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་མེད་ན་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་ལྡོག་པ་ཞེས་པ་ནི་གཞི་དེ་ལ་རྟགས་མེད་པའམ་བཀག་པའི་དོན་ཡིན་ལ། ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་བཀག༷་པ༷་འགོ༷ག་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ན་ནི༷་ཡོད་པར་བསྒྲུབ༷་པ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཅི༷་འདྲ་ཞི༷ག་ཡིན་ཏེ་གང་ཡང་མིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལྷས་བྱིན་
20-1-428a


མེད་པ་མིན་ཞེས་པའམ། ཕྱུགས་འདི་རྣམས་ལ་རྭ་མེད་པ་མེད་ཅེས་པ་ལྟར་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མའམ་སྒྲུབ་པ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེའི་ལན་འགོག་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་བརྗོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། སྲོག་
སོགས་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་འདི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པའི་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་ཅན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ན། ཁྱོད་སངས་རྒྱས་པ་ལྟར་ན་བདག་ཡོད་གཏན་ནས་མི་འདོད་པས་འདི་ལ་བསྒྲུབ༷་བྱ༷་དང་མཐུན་དཔེ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ལ། གསོན་ལུས་ཕྱོགས་སུ་
བྱས་པ་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་། གང་མེད་པ་དེ་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞིར་མི་རུང་སྟེ། དངོས་མེད་ལ་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ལ་བརྟེན་པ་མི་འཐད་ཅིང་། དེ་འབྱུང་ཁུངས་སུ་རུང་བ་མིན་པས་ན་ལྡོག་པའི་རྟེན་དུའང་མི་
རུང་བས་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་ཅེས་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡང་མི་འཐད་པས་བསྒྲུབ་བྱ་ལ༷ས་རྟགས་སྲོག་སོགས་དེ་ལྡོག༷་པ་མེ༷ད་པ༷་ཡིན་ནོ། །མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པ་དེ༷ས་ན༷་རྟགས་འདི་ནི་བསྒྲུབ༷་བྱ་མི༷ན་པ་ཉི༷ད་ལ༷་མེ༷ད་པ་སྟེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་མེད་པ་ཙམ་
གྱི་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་བའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་དེ་འགོག་པ་ལ། ཁས་ལེན་འགལ་འདུར་ཐལ་བས་བཀག །ཅི་ཡང་མི་སྨྲར་ཐལ་བས་དགག །དགག་པ་གཏན་མེད་ཐལ་བས་དགག །དང་པོ། ཁྱོད་རང་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་ལྡོག་པ་མེད་
ཅེས་ཁས་བླང་བ་ན་མེ༷ད་ཅེས༷་པ་དེ་ཉིད་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ལྡོག་པ་དེ་ལྡོག་པའམ་བཀག་པ་ཡིན་ལ་དེས་ན་དེ་འདྲའི་ལྡོག༷་པ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཅི༷་ལྟར༷་ན་བསྒྲུབ་བྱ་མེ༷ད་པ་དེ་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷ར་འདོ༷ད་དེ་མི་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྡོག་པ་དེ་དངོས་མེད་ལས་ལྡོག་པར་མི་འདོད་ན་
20-1-428b


དངོས་མེད་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་ཏེ། ལྡོག་པ་ལྡོག་པ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པ་དེ་ཡང་མི་འདོད་ན་དངོས་མེད་ལ་ལྡོག་པ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་ཅེས་དང་། དེར་ཡང་སྐྱོན་མཚུངས་པས་དངོས་མེད་ལ་ལྡོག་པ་ལྡོག་
པ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་ཅེས་ཐུག་པ་མེད་པར་བརྗོད་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་དགག་པ་ཡ་རྣམས་ཀྱིས་དགག་པ་དང་ཆ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་གོ་བ་ལས་གཞན་མེད་ལ། དེ་གཉིས་སྤངས་འགལ་ཡིན་པས་འགལ་འདུའི་ཁས་ལེན་ལན་བརྒྱར་བསྐྱར་བའི་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། 
མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་ཅེས་པ༷་འདི་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་མ་གོ་བས་ལྡོག་ལྡན་རྟགས་དེ་ཡོད་པར་སྒྲུབ༷་པ༷་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལྟ་ན་དངོ༷ས་པོ་ཡོ༷ད་པ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་དངོས་པོ་མེ༷ད་ན༷འང་དེ་ལ་ཡོ༷ད་པ་ཡི༷ན་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ལ༷། དེའི་རྒྱུ་མཚན་
བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ལ་རྟགས་དེ་ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ལྡོག་པ་ཅེས་པ་དགག་པའི་རང་བཞིན་དངོ༷ས་པོ༷་མེ༷ད་པ༷འང་བསྒྲུབ་བྱ་དངོས་མེད་དེ་ལ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་ཞེས་ཁས་བླངས་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ལས་རྟགས་ལྡོག་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་
བླུན༷་པོ༷་ཕྱི་རོལ་པ་ཡི༷་ནི༷་རྣམ་དཔྱོད་འགལ་འདུ་ཅན་འདི་ལ༷་ལྟོས༷་ཞེས་དཔྱད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་མེད་ལ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཁས་ལེན་ཞིང་དངོས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཁས་མི་ལེན་པ་མཚར་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ༷་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་དེ༷་ལ༷ས་རྟགས་དེ་ལྡོག༷་པ་མེ༷ད་ན༷་གཏན༷་
ཚི༷གས་སྲོག་དེ་མེད་པ་དེ་ལ་འཇུག༷་པ༷ར་འདོ༷ད་དམ༷་ཅི༷། འདོད་ན་རྗེས་འགྲོའང་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཞིང་དངོས་མེད་ལ་སྲོག་དངོས་པོར་གྱུར་པ་བརྟེན་པར་ཐལ་ལོ། །དེ༷་ཡ༷ང་འདོད་པ༷་མི༷ན་ན༷་ནི་ལྡོག་པ་བཀ༷ག་པ་སྟེ་ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་པ་དེ་ནི༷་རྟགས་དེ་དེ་ལ་ཡོད་ཅེས་སྒྲུབ་པ་འདི༷་
20-1-429a


ཉི༷ད་ཡི༷ན་ན༷་འཇུག་པ་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་ད་ལྟ་ཅི༷་སྟེ་འགོ༷ག །དེ་ལྟར་རྟག༷ས་དེ་ལ་ཡོད་པར་ཡང་མི་འདོད་མེད་པའམ་ལྡོག་པར་ཡང་མི་འདོད་ན། སྒྲུབ༷་པ་དང༷་དག༷ག་པ༷་མ༷་གཏོག༷ས་པ༷ར་སྒྲ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷འི་ཐ༷་སྙད༷་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞ༷ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོ༷ད་
པ་མི༷ན་ཞིང་། བརྗོད་པ་སྒྲ་ཡི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དེ༷་ཡ༷ང་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་རུང་བ་མེ༷ད་ཕྱིར༷་དངོས་མེད་འདི༷ར་ནི༷་ཐ་སྙད་གང་ཡང་མི༷་སྨྲ་བ་ཐོ༷བ་པར་འགྱུར་ཏེ་ལྐུག་པ་ལྟར་བྱ་དགོས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། གཞན་ལ་ཐལ་བ་འགོད་པ་དང་། །རང་ལ་དེ་མི་མཚུངས་ཚུལ་ལོ། །
དང་པོ། རིགས་པ་དངོས་དང་དེ་ལན་དགག །དང་པོ། གང་ཞིག་ཡོ༷ད་པ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི་དག༷ག་པ༷་བརྗོད་དུ་མེ༷ད་དེ། དགག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་མིན་པས་སོ། །དགག་པ་དེ༷་ནི༷་མེ༷ད་པ་ལ༷འ༷ང་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པར་འདོད་པས་ན་དེ་ལྟའི༷་རིགས་པ༷་འདི༷་ཡི༷ས་འགྲོ༷་བ༷་འདི་ལ༷་
དག༷ག་པ༷འི་དོ༷ན་ནི༷་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར༷་རོ། །གཉིས་པ། གལ༷་ཏེ་མེད་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་མིན་ཡང་ཡུལ༷་གྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་དང་དུས༷་ཀྱི་གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་གཞིར་བཟུང་ནས་དེ་འགོ༷ག་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ་ཅེ་ན༷། ཅི༷་ལྟར༷་ཐ་སྙད་འཇུག་
པའི་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ༷་ཡོ༷ད་པ་དེ༷་ལྟར༷་ན་ནི༷་མི༷་འགོ༷ག་ལ། ཅི༷་ལྟར༷་དེ༷་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་ལྟར༷་ན་ཡ༷ང་ནི་འགོག་པ་མི༷་འགྱུར༷་བས་ཡུལ་དུས་དང་སྦྱར་ཀྱང་རུང་དགག་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གང་རུང་ལས་འོས་མེད་ཅིང་དེ་གཉིས་གང་ལའང་དགག་པ་
མི་འཇུག་པས་ན་སྐྱོན་སོ་ན་གནས་སོ། །གཉིས་པ་སྐྱོན་དེ་རང་ལ་མི་མཚུངས་པའི་ཚུལ་ལ། དགག་སྒྲུབ་རྟེན་ནི་སྒྲ་དོན་ཡིན། །ཇི་ལྟར་དགག་དང་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་འཐད་པའོ། །དང་པོ། ཡོད་པ་དགག་མི་ནུས་ལ་མེད་པ་དགག་
20-1-429b


ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགག་པའི་ཐ་སྙད་མི་འཐད་པར་དཔྱོད་པ་འདི་ཁྱེད་ལའང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཚུངས་ཤེ་ན། དངོས་པོའི་དོན་ནི་རང་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བར་གནས་པ་ཙམ་ལས་འཕེལ་འགྲིབ་དང་། དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགག་སྒྲུབ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དངོས་མེད་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་སྒྲུབ་མི་དགོས་ལ་མེད་པ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་དངོས་པོ་ལ་དཔྱད་ན་སྒྲུབ་པའང་མེད་མོད། དགག་སྒྲུབ་ནི་སྒྲ་དོན་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོག་པས་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་དངོས་
པོ་ལའང་དགག་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་འཇུག་སྟེ་བུམ་པ་ཡོད་མེད་ཅེས་པ་བཞིན་ནོ། །དངོས་མེད་ལ་ཡང་དེ་གཉིས་ཀ་འཇུག་སྟེ། བུམ་མེད་ཡོད། བུམ་མེད་མེད། ཅེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་མིན་གྱི་བརྗོད་ཚུལ་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སྒྲུབ་པའི་ཤུགས་ལ་
རྣམ་བཅད་གྲུབ་པ་དང་། དགག་པའི་ཤུགས་ལ་ཡོངས་གཅོད་དུ་སྒྲུབ་པ་གྲུབ་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཐ་སྙད་ཀྱི་གནད་གསང་འདི་ཁོ་ན་སྤྱིར་ངེས་པར་བྱས་ནས་བློ་ངོར་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་པ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་དོན་
གང་ཞིག་ཏུ་ངེས་པར་བཟུང་བ་དེ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་སོང་བའི་ཚེ་ན་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་འདྲའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་པ་དེ་ལྟར་དོན་ལའང་གྲུབ་ཅེས་འཛིན་དགོས་པས་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་རྟོགས་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་
ལ་མཁས་པར་བྱས་ནས་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་བློ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་ཅིར་ཡང་བྱར་མེད་དེ་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར་ན་དངོ༷ས་པོ་དང་དངོ༷ས་མེ༷ད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་ཐ་
20-1-430a


སྙད་འདི་གང་ལ་བརྟེན་དཔྱད་ན་ཕྱི་རོལ༷་རང་མཚན་ལ་དངོས་སུ་རྟེན༷་པ་མི༷ན་ཏེ། རང་མཚན་ལ་དགག་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཤིང་དེ་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་མིན་པ་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་སྙད་བྱ་ཟེར་ན། རྟོག་ངོར་སྣང་བ་སྒྲ༷་དོ༷ན་ཙམ་
ལ༷་བརྟེན་ནས་འདི་ལྟར་ཐ་སྙད་བྱེད་པའི་སྐབས་འདི༷ར་ནི༷་སྒྲུབ་པ༷་དང༷་དག༷ག་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་འཇུག་པར་འདོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྒྲ་མིན་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་གཞན་སེལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་ཞེས་པའི་མིང་གི་དོན་རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་དེ་ལ། སྒྲ་མཉན་བྱ་ཡིན་ཅེས་དང་། སྒྲ་ལ་སྙན་པ་ཡོད་ཅེས་
དང་། སྒྲ་ལུས་ཅན་མིན་ཅེས་དང་། སྒྲ་རྟག་པར་མེད་ཅེས་སེམས་ཤིང་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་མེད་ཀྱང་སྒྲ་རྟག་པ་ཡིན་པར་སེམས་ཤིང་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱང་སྒྲ་དོན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་
པ་ཡིན་ཀྱང་སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་པས་དོན་རང་མཚན་ལ་གོ་ཞིང་འཇུག་པའི་ཚུལ་འདིས་མཁས་པ་པཎྜི་ཏ་ནས་བླུན་པོ་བ་ལང་རྫི་ཡན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པ་མཐའ་དག་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དེ་ལྟར་འཐད་པ་སྟོན་པ་ལ། སྒྲ་དོན་དངོས་མེད་
ཀྱང་རྟེན་འཐད། །སྒྲ་དོན་ལས་གཞན་རྟེན་མི་འཐད། །དང་པོ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་དངོས་སུ་བརྟེན་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱ་བ་མིན་ན། སྒྲ་དོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་སྟེ། འདི་རང་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་ན་བུམ་པ་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱས་པ་སྒྲ་ལ་མི་འཇུག་པ་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། 
སྔར་མིང་དང་མཚན་མ་བརྗོད་བྱར་འདོད་པ་ལ་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་དངོས་པོ་མེད་ན་འདི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་སྒྲ་དོན་དེ༷་འདྲ༷་ལ་འདི་ཕྱིའམ་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་ན་རང་མཚན་ཚུགས་ཐུབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་
20-1-430b


བརྗོད་བྱར་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་མེད་ནའང་། སྣང་བརྟག་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་བའི་དབང་གིས་རྟོག་ངོར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་སྒྲ་དོན་དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དེ་དག་དང་ནི་འབྲེལ་བར་ཏེ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་བློ་ལ་སྣང་ཞིང་། སྒྲ་དོན་དེ་ཡང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་
ལས་མ་བརྟགས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོར་བྱས་ནས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་རྟོག་ངོར་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ན་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་དུ་མི་རུང་ངོ་། །ངེས་ན་འདི་ལ་ཐ་སྙད་རྣམས་རྟེན་པར་འདོད་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་དེ་ལྟ་བུར་ཟད་དོ། །དེ་ཡང་བརྟགས་ན་སྒྲ་དོན་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རང་རྐྱ་བ་མེད་
པའི་གནད་ཀྱིས་བརྡ་རང་མཚན་ལ་འབྱོར་བ་ཡིན་ཅིང་། ཐོག་མེད་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་རྟོག་ངོར་སྣང་བས་ན་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་དུ་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྒྲ་དོན་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་མིན་ན་དོན་རང་མཚན་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་གཅིག་བསྒྲུབས་སམ་བཀག་པ་ན་
བསྒྲུབ་བྱ་དེ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། དགག་བྱ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དེ་ལ་དགག་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་བཀག་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་རང་མཚན་གྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་ལ་ཆ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་
ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་གྲུབ་པ་ན་དེ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་དང་། བུམ་པ་བཤིག་པ་ན་ཀུན་འཇིག་པ་ལྟར་རང་མཚན་ལ་ཁ་ཅིག་གྲུབ་པ་དང་ཁ་ཅིག་མ་གྲུབ་པའི་ཆ་ཐ་དད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་མཚན་དེ་དང་བསྒྲུབ་ཆོས་གཅིག་མ་ཡིན་
པར་བསྒྲུབ་ཆོས་ཀྱི་རང་མཚན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་འབྲེལ་བ་མེད་པ་གཞན་དང་གཞན་བཀག་པ་དང་ནི་བསྒྲུབས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཅན་གང་ལ་ཆོས་དེ་བསྒྲུབ་པ་དང་ནི་དགག་པ་དག་གཞན་དུ་འགྱུར་གྱི་ཆོས་ཅན་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལ་འདུ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་ལ་མི་རྟག་དང་། 
20-1-431a


ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་སོགས་སྒྲུབ་པའམ། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་སོགས་བཀག་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཅན་དེའི་ཆོས་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་བར་སོ་སོ་ནས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་རང་མཚན་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ན་ཆོས་དེ་དང་
གཅིག་ཐ་དད་གང་དུའང་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་དགག་སྒྲུབ་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཚུལ་ལ། རྟོགས་ངོར་དགག་སྒྲུབ་འཇུག་པའི་ཚུལ། །བཏག་ཙམ་དེ་ལ་ཐ་སྙད་རུང་། །བཏགས་པ་ཡིན་ཡང་དངོས་ལྟར་སྣང་། །དང་པོ། ལྡོག་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་རྟེན་
གཞིར༷་གྱུར༷་པ༷་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་སྒྲ་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་གི༷་དབ༷ང་དུ་བྱས༷་ཏེ༷། སྐད་ཅིག་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཅི༷ག་སྒྲུབ༷་པ༷་ན༷་བསྒྲུབ་ཆོས་དེ་ཆོས་ཅན་དེ༷་ལ་བརྟེན༷་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དང༷་། དེ་ལས་གཞ༷ན་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་རྣམ༷ས་དེའི་སྐབས་སུ་རྟོག་ཡུལ་དུ་མི་བཟུང་བར་
བཏ༷ང་སྙོམ༷ས་ལྟ༷་བུ༷་དག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༷་། སྒྲ་ལ་རྟག་པ་འགོ༷ག་པ་ན༷་དགག་བྱ་རྟག་པ་དེ༷་ཡི༷ས་སྒྲ་དེ་དབེ༷ན་པ༷་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དང༷་། དགག་བྱ་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་པ་ལ༷་ལྟོས༷་པ་ལྟ༷་བུར༷་ཡང་སྣང་སྟེ། དགག་པ་ནི་དགག་བྱ་བཅད་ནས་བློ་ཡུལ་དུ་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དགག་བྱ་རྣམ་
བཅད་ལ་ཁེགས་པས་དགག་བྱ་མེད་པ་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཅན་དེ་ལྟོས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་ལྡོག་པ་གཞན་ཡང་མི་འགོག་པ་ལྟ་བུར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འགོད་ཚུལ་གྱིས་ཡིན་ཡོད་དུ་སྒྲུབ་པའམ་མེད་མིན་དུ་དགག་པའི་ཐ་སྙད་དེས་དེ་ལྟར་བློ་ལ་
འཆར་བར་བྱེད་པས་ན་གཞན་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒྲ་ལ་ནི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་རིམ་གྱིས་འཇུག་ཅིང་། དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་འདུ་བར་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་དངོས་པོར་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་ནི༷་དོ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་སྒྲ་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཐ༷་སྙད་གང་
20-1-431b


ཞིག་ཇི༷་ལྟ༷ར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་བློས༷་བསྟན༷་པ༷་སྟེ་བློ་རང་གི་ངང་གིས་མཚོན་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་དེ༷་གྲུབ་པ་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེས་མ༷་བརྟག༷་པ༷ར་ལྡོག་པ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་དོ༷ན་གྱི་རྟེན༷་ནི་སྒྲ་དོན་ཙམ་མོ་ཞེས་ཁས༷་ལེ༷ན་པ༷་གང་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐ་
སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁས་བླངས་ནའང་ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་རིགས་པས་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གནོད་དོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཐོང་ཞིང་གོམས་པ་ཐོ༷ག་མ་མེ༷ད་པའི་བ༷ག་ཆ༷གས་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷འི་
འཇི༷ག་རྟེན༷་ན་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོ༷ན་དེ་ལྟར་གནས་པ་ལ༷་དོན་དམ་པར་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་སུན་ཕྱུང་ཞིང་གནོ༷ད་པར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། བརྡ་ནི་དོན་གོ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ་དོན་གོ་བ་ཡང་སྣང་བརྟག་བསྲེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཙམ་བསྙོན་དུ་མེད་ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཐ་སྙད་གྲུབ་པའི་
ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དཔྱད་ཀྱང་དེ་ཙམ་ལ་གནོད་པ་མེད་ལ་ཐ་སྙད་འདི་དག་ནི་མ་བརྟག་པར་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོའི་དོན་ལ་མིན་ཅེས་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ། མིག་དབང་དེ་ཉིད་མིག་ཤེས་དེ༷་ཡི༷་འབྲ༷ས་བུ་ཅ༷ན་ཡིན་པ་དང༷་ཉན་ཤེས་དེ༷་ཡི་འབྲ༷ས་བུ་མེ༷ད་པ་ཅན་ཡིན་ལ་རྣ་དབང་
དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ན་མིག་དབང་དེ༷་རྣ་དབང་དེ༷་ལ༷ས་ཐ༷་ད༷ད་པ་ཡིན་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་དུ་མ་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་གནས་པར་བརྗོད་ཀྱང་དོ༷ན་གྱི་ངོ་བོ་རང་མཚན་གཅི༷ག་ཏུ་ཟད་ཀྱི་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་རྟོག་
པའི་ངོར་ལྡོག་པ་ཐ༷་ད༷ད་པའི་རྟེན༷་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཅ༷ན་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་གང་དང་གང་བཞག་པ་འཕེ༷ལ་བ༷་ལྟ་བུ་དང༷་། དགག་པ་བརྗོད་པའི་ཆ་ནས་དགག་བྱ་དེ་རྟེན་དེ་ལ་འགྲི༷བ་པ༷་ལྟ༷་བུར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷་རྣམ་པ་ཅན། རྟོག་པས་འཕེལ་འགྲིབ་ལྟ་བུར་བསླ༷ད་པ༷་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་དག༷་གི༷ས་
20-1-432a


ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་དབྱེ་ཞིང་འདི་ལ་འདི་ཞེས་འབྲེལ༷་བ་ལྟ་བུར་ཞེན་པའི་རྐྱེན་འག༷འ་ཞིག་ལ༷ས་དོན་ལ་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་ཆོས་དེ༷་ཐ་དད་དུ་ལྡན༷་པ་ཉི༷ད་མི༷ན་ཡ༷ང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་མཐོ༷ང་བ༷ས་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར༷་བར་བྱེད་པ་དེས༷་ན་དེ༷་ད༷ག་བསླ༷ད་པ༷་ཡིན་ནའ༷ང་བསླད་
པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཤེས༷་ནས་ཐ་སྙད་ལ་མི་འཇུག་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ་ལྷུར་ལེན་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བརྗོད་པ་ན། སྒྲས་རྣམ་བཅད་ལྟར་བློས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་མ་བྱས་
ན་ཐ་སྙད་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མཚོན་ནས་ཆོས་ཅན་དག་ཀྱང་བེམ་ཤེས་ལྡན་མིན་གསུམ་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དུ་མ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་འགྲིབ་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཅིག་ལས་དུ་མར་ཕྱེ་སྟེ་བེམ་པོ་ཤེས་པ་ལྡན་མིན་ཞེས་དང་། བེམ་པོ་ལའང་ཡུལ་ལྔ་དབང་
ལྔར་ཕྱེ་བས་འཕེལ་བ་ལྟ་བུར་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུའི་ཆ་གང་ཞིག་ཡོད་མེད་ཀྱི་གཞན་སེལ་ལས་རྟོག་ངོར་དབྱེ་བསྡུ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་དོན་ལ་དེ་ལྟར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའམ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མེད་དེ། དངོས་པོ་རང་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་
བ་ལས་གཞན་དུ་གཡོ་བ་མི་སྲིད་དོ། །གཉིས་པ་ལྟོས་གཞི་ཕྱོགས་ལ་བརྟག་པ་ལ། །འགོག་བྱེད་རིགས་པ་བསྟན་པ་དང་། །དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ལྟོས་གཞི་ཕྱོགས་ཉིད་མི་གྲུབ་དང་། །ཕྱོགས་གྲུབ་ན་ཡང་ལྡོག༷་མི་གྲུབ། །ལྡོག་གྲུབ་ཀྱང་
བདག་བཅས་མི་གྲུབ། །དང་པོ། གསོན་ལུས་བདག་བཅས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་སྲོག་ལྡན་རྟགས་སུ་འགོད་པ་འདིར་ལྡོག་པ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་པ་ན་སྔོན་དུ་ཁྱབ་པ་གཉིས་པོའི་ལྟོས་གཞི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་ཤེས་དགོས་པ་ལ་ཕྱོགས་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། འདི་
20-1-432b


ལྟར་སངས་རྒྱས་པའི་ངོར་བདག་ཡོ༷ད་པ་ཉི༷ད་ལ་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་གཏན་ཚིགས་འཇུག༷་བཞིན་པའམ་འགོད་བཞིན་པ༷འི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་བདག་དེ༷་མེ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནམ་ཞེས་ཐེ༷་ཚོ༷མ་དུ་འགྱུར༷་བ་ཡིན་པས་བུམ་སོགས་ཀྱང་བདག་མེད་པར་མ་གྲུབ་པས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །བུམ་
སོགས་ལ་བདག་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་ཅིས་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེས་ཁས་བླངས་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི་གསོན་ལུས་ཀྱང་བདག་མེད་དུ་འགྱུར་བས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །གསོན་ལུས་ལ་བདག་མེད་ཁ༷ས་བླང༷ས་པ་དེ་ཚ༷ད་མ་མི༷ན་ནོ་ཞེ་ན། སངས་
རྒྱས་པའི་ཁས་བླངས་ཚད་མ་མིན་པ་ཡི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ༷ས་བུམ་སོགས་ལ་བདག་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ཀྱ༷ང་རིགས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ན་འདི༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པར་གང་གིས་ངེས། དེས་ན་བུམ་སོགས་མཐུན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གང་དུ་འགྱུར་གཏོལ་མེད་པས་འདི་འདྲའི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཕྱོགས་ངོས་ཟིན་པ་མེད་ལ། 
དེ་མེད་པས་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྟེ་རང་གར་སྨྲ་བ་ཙམ་མོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པ་ལ་བདག་མེད་པར་རིགས་པས་ངེས་པ་ཡིན་ན་རིགས་པ་དེ་བརྗོད་དགོས་སོ། །སངས་རྒྱས་པའི་གཅིག་ཐ་དད་བརྟག་པ་སོགས་ཀྱིས་བདག་མེད་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཁས་ལེན་ན་
གསོན་ལུས་བདག་བཅས་སུ་སྨྲ་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་ངེས་ལྡོག་ཙམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །ངེས་པའི་ལྡོག་པར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད། །དང་པོ། འདི་ལྟར་རིགས་པ་ཅན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་ལས་རྟགས་ལྡོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་
པར་བཀག་ཟིན་ཀྱང་། གལ་ཏེ་མེ༷ད་པ་ལ༷ས་རྟགས་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་དུ་ཆུག་ན༷་ཡ༷ང་དེས་ཁྱོད་ཀྱི་ཞེ་འདོད་ལ་ཅི་ཞིག་ཕན་ཏེ། ཁྱོད་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་བདག་ཡོད་འདོད་ཀྱི་བདག་མེད་མི་འདོད་པས་སྲོག་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་འདི་ནི་མཐུ༷ན་ཕྱོག༷ས་བདག་ཡོད་པ་ལ༷ས་ཀྱང་ལྡོག༷་གམ་སྙམ་
20-1-433a


དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ༷་སྟེ། སྲོག་དང་བདག་ལ་འབྲེལ་བ་ཚད་མས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་ཕྱོགས་དེ༷་ལ༷་ལྡོག་གམ་མི་ལྡོག་སྙམ་དུ་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ཟ༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་རྟགས་དེ༷་མི༷་མཐུན་ཕྱོག༷ས་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷ར་ཡ༷ང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། མཐུན་ཕྱོགས་ལ་གྲུབ་ངེས་སུ་མ་
མཐོང་བས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ལྡོག་ངེས་སུ་གང་གིས་འགྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཕུ༷ང་པོ༷་གཉི༷ས་ལ༷ས་གང་རུང་གཅི༷ག་ལ༷་ནི༷་ཡོད་ངེ༷ས་པར༷་གྲུབ༷་ན༷་གཞ༷ན་ཅིག་ཤོས་ལ༷ས་ནི༷་ལྡོག༷་པ་གྲུབ༷་ན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་འདི་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ཚད་མས་ངེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་
མེད་པར་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ཙམ་ཡི༷ན་ན་ཡ༷ང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་དངོས་སུ་མ་མཐོང་བས་ན་རང་གིས་མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་པའམ་མ་སྣང་བ་གཞན་དག༷་ལ༷་ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་དུ་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ཟ༷་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐའ་དག་མ་མཐོང་ཡང་དེ་
ལ་ཡོད་མི་སྲིད་པའི་ཚད་མས་ངེས་པ་མེད་པར་རང་ལ་སྣང་བ་རྣམས་ལ་མ་མཐོ༷ང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་བདག་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གམ་གས༷ལ་བ་མཐའ་དག་ལ༷་སྲོག་འདི་ཁྱབ༷་བྱེ༷ད་དུ་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཡ༷ང་། བདག་མེད་དེ༷་ཡི༷་རི༷གས་སུ་གྱུར༷་པའི་དོ༷ན་འགའ་
ཞིག་ལ་དེ་ཡོ༷ད་སྲིད་པ༷ས་སྲོག་འདི་བུམ་པ་སོགས་འགའ་ལ་མ༷་མཐོ༷ང་བས་བདག་མེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འག༷ར་ཡང་མེད་པའི་ངེ༷ས་པ་གྲུབ་པ་མེ༷ད་དེ། དཔེར་ན་མཁྲེ༷གས་པ༷་ཐམས་ཅད་ལ་མཚོ༷ན་གྱིས༷་མི་ཆོད་པ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་མ་མཐོང་སྟེ། ཤིང་དང་རྡོ་སོགས་མཚོན་གྱིས་ཆོད་པར་མཐོང་
ཡང་མཁྲེགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་སོགས་མི༷་ཆོ༷ད་པ་སྲིད་པར་བཞི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། བུམ་སོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དེ་ལས་སྲོག་སོགས་ལྡོག་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལ་སྲོག་སོགས་དེ་ཡོ༷ད་པ༷་འག༷ལ་བ༷་གཉིས་པོ་གང་ཡང་ཚད་མས་མ༷་མ༷ཐོང༷་ན་མི་
20-1-433b


མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་གམ་མི་ལྡོག་སྙམ་པའི་ཐེ༷་ཚོ༷མ་ག༷ང་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ལྡོག་པ༷འི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ལ། བདག་མེད་ལ་འགལ་བ་དེ༷་ཡ༷ང་བརྒྱུད་འགལ་ཡིན་ན་ནི་ལ༷་ལ༷ར་ཏེ་བདག་ལ་རྟགས་དེ་འབྲེལ་དགོས་ལ། དེ་ཡང་བདག་དེ༷་ཡི་འབྲས་བུ་སྲོག་ཡིན་
པ་དང་། ཡང་ན་བད༷ག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དག་ཏུ་ངེ༷ས་པ་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཤེས་བྱེད་ཅི༷་ཞིག་ཡོ༷ད་དེ་མེད་ལ། དེ་འདྲའི་ཤེས༷་བྱེ༷ད་དེ་མེད་པ་དེས་ན༷་མི༷་མཐུན་ཕྱོགས་བད༷ག་མེ༷ད་པ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་སྲོག་འདི༷་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷ར་བརྗོད་པ་ལ་ཐེ༷་ཚོམ་ཟ༷་བར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ། སྲོག་དེ་
བདག་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་ཏུ༷་ཆུག༷་པ༷་དེ༷་ལྟ༷་ན༷འ༷ང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཞེ་འདོད་ལ་མི་ཕན་ཏེ། བད༷ག་མེ༷ད་པ་མེ༷ད་ཀྱང་དེ་ལ༷ས་བད༷ག་གྲུབ་པར་མི༷་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི༷ས་ཡིན་ཞེ་ན། རིགས་པ་ཅན་པ་དེ༷་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་པ་ལ༷་ངེ༷ས་པར་དངོས༷་པོ༷ར་འདོ༷ད་པ་མ༷་
ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེ༷ར་ན༷་རིགས་པ་ཅན་པ་དེས་སྲོ༷ག་སོ༷གས་རྟགས་དེ་མཐུན་ཕྱོག༷ས་ལ༷་ལྡོག༷་པ༷་མེ༷ད་ཀྱང༷་དེ་ལ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པར་འདོད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་འགལ་གཅིག་བཟློག་པས་ཅིག་ཤོས་ལ་གོ་ནུས་ཏེ་བར་ན་ཕུང་གསུམ་མེད་པ་ཡིན་ཀྱང་འདི་པས་མཐུན་ཕྱོགས་
ལས་ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་ཁས་བླངས་ཀྱང་ལྡོག་པ་དང་དེ་མེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་ན་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མ་གོ་ནས་ཡོད་པར་རིགས་ལ། དེ་གྲུབ་པ་མིན་པར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་མེད་ཅེས་པའི་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཡོད་མི་འགྲུབ་པ་ཁོ་རང་གི་ཁས་
བླངས་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དོན་བསྡུ། གལ༷་ཏེ༷་གཏ༷ན་ཚི༷གས་སྲོག་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་གི་མཐུ༷ན་ཕྱོག༷ས་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ་མེ༷ད་ན་དེ༷་ཡི་རྒྱུས༷་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་རྗེས༷་འགྲོ༷་ཅ༷ན་དུ་གྲུབ་དགོས་ལ། རྗེ༷ས་འགྲོ༷་ཅ༷ན་ཡང་མི༷ན་ལྡོག༷་པ་ཅན་ཡང་མི༷ན་ན༷་བསྒྲུབ༷་
20-1-434a


བྱ་ལ་འགལ་བ་ད༷ང་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི༷་དོན་ཡིན་པས་རྟགས་དེས་བད༷ག་མེ༷ད་ཀྱང་སྒྲུབ་ནུས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ལ་བད༷ག་བཅས༷་ཀྱ༷ང་འགྲུབ་མ་མི༷ན་པས་འབྲེལ་མེད་རྟགས་སུ་འགོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། བ་ལང་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་རྟ་དམིགས་པ་
རྟགས་སུ་བཀོད་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་འབྲེལ་བར་དཔྱད་པ་ལ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་འབྲེལ་ལ་ལྟོས། །འབྲེལ་བ་སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་མས་ངེས། །བདག་སྲོག་ལ་དེ་མེད་ཕྱིར་འཁྲུལ། །དང་པོ། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ༷་པའི་སླད་དུ་རྟགས་འཇུ༷ག་པ་ལ༷་ནི་རྟགས་ག༷ང་གི༷་ར༷ང་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་
དམ་ངོ་བོ་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ག༷ང་མེ༷ད་ན་མི༷་འབྱུང༷་བ་ཅ༷ན་དུ་གྲུབ༷་པ༷་དེ༷་ཕྱིར༷་བསྒྲུབ་བྱ་དེ༷་ཉི༷ད་ལོག་པ་ན་རྟགས་ལྡོག༷་པར་བྱེ༷ད་པར་འདོད་དེ༷། རྟགས་འཇུ༷ག་པ་སྟེ་ཡོད་པ༷་ན༷་ཡ༷ང་བསྒྲུབ་བྱ་འཇུ༷ག་པར་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་ལྟར་འབྲེལ་བའི་དབ༷ང་གིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གྲུབ་བོ། །གཉིས་
པ། དེ་འདྲའི་མེ༷ད་ན༷་མི༷་འབྱུང༷་བ་དེ༷་ཡ༷ང་ནི༷་དེ་ལྟར་ངེས་ནུས་བསྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པའི་ཚད་མ་ལ༷་ལྟོས༷་ནས་ངེས་དགོས་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་འབྲེལ་བ་བཞག་མི་ནུས་ཏེ། དངོས་པོ་ག༷ང་དང་གང་ལྟར་ཡིན་པ་ཚད་མ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། 
དེ་བྱུང་འབྲེལ་མེད་དངོས་སུ་བསྟན། །བདག་གཅིག་འབྲེལ་མེད་དོན་གྱིས་བསྟན། །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་ངེས་བྱེད་ཚད་མ་བཤད། །ངེས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་འཁྲུལ་མེད་བསྒྲུབ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་སྲོག་སོགས་ལ་དེ་མེད། །དང་པོ། འབྲེལ་བ་སྒྲུབ་བྱེད་ཅེས་པ་
ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ལ་ནི་རྒྱུ་གང་ཞིག་མཐོང་ན་འབྲས་བུ༷་མཐོ༷ང་བ་ད༷ང་རྒྱུ་དེ་དག་མ༷་མཐོ༷ང་བ༷་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་དམིགས་པའི་ཚད་མས་དེ༷་དག༷་རྒྱུ༷་ད༷ང་འབྲ༷ས་བུ༷་ཉི༷ད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། 
20-1-434b


བདག་དང་སྲོག་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲེལ་བ་ངེས་བྱེད་མི་སྲིད་དེ། སྲོག་དམིགས་ཀྱང་དེ་བདག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་མཐོང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་བས་དེའི་འབྲས་བུ་འདི་ཞེས་ཤེས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་སྲོག་དེ༷་ཡོ༷ད་ན༷་བདག་
ཡོ༷ད་པར་ངེ༷ས་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་འབྲེལ་མེད་དུ་གྱུར་པའི་དོ༷ན་གཞ༷ན་བདག་ཡོད་པར་རྟགས་དེས་རྟོག༷ས་པ༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་མཐོང་བས་རྟགས་སྲོག་དེ་ཡོད་ཙམ་ནས་བདག་ཡོད་པ་མིན་ལ་ལྡོག་པའང་མེད་དེ། ཁྱོད་ཀྱི་བདག་
རྟག༷་ཏུ་ཡོ༷ད་པ༷་དེ་ནི་ནམ་ཡང་མེད་པར་མི་རིགས་ལ། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་བདག་མེ༷ད་པ༷་ན༷་འབྲས་བུ་སྲོག་དེ༷་ད༷ག་མེ༷ད་པ༷ར་མཐོང་བ་མི༷་སྲི༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སྲོག་དམིགས་པ་འདི་བདག་གི་འབྲས་བུར་ཚད་མ་གང་གིས་འགྲུབ་སྟེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ངེས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་དག་ནམ་
ཡང་འཁྲུལ་བ་མེད་ཚུལ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བ་མེད་པར་བསྒྲུབ། །འཆོལ་བར་འདོད་པའི་གཞན་ལན་དགག །དང་པོ། འབྲ༷ས་བུ༷འི་རང་བཞི༷ན་མི་འདྲ་བའི་ཐ༷་ད༷ད་པ་རྣམ༷ས་ནི་རྒྱུ༷་ཡི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་རྣ༷མས་ལ༷ས་ནི༷་བྱུང༷་བ༷འི་ཕྱིར༷་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་
རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་པར་གྲུབ་སྟེ། དེས་ན་རང་གི་རྒྱུ་དེ༷་ད༷ག་མེ༷ད་པ༷ར་རྒྱུ་མིན་གཞ༷ན་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་དེ་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་རྒྱུ་དེས༷་བསྐྱེ༷ད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཡི༷ན་ཏེ། རྒྱུ་གཞན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཤོས་དང་རིགས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་
འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་ཚོ༷གས་པ༷འི་ནུས༷་པ༷་མི་འདྲ་ཞིང་ཐ༷་ད༷ད་པའི་ཕྱིར༷་འབྲས་བུའི་དངོ༷ས་པོ་རྣམ༷ས་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོ༷གས་པའི་ངོ་བོ༷་ཉི༷ད་དེ་གྲོ་དང་ནས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བཞིན་ནོ། །གལ༷་ཏེ་རྒྱུ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ཐ༷་ད༷ད་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་རྒྱུ་ཡི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་རིགས་ཐ་དད་དུ་བྱེ༷ད་
20-1-435a


པ་མི༷ན་ན༷་འགྲོ༷་བ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་དོ་ཅོག་འདི༷་ཀུན་ངོ༷་བོ༷་གཅི༷ག་ཏུ༷་འགྱུར༷་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་ཀྱང་དེས་སོ་སོར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་མིན་སྐྱེ་ལ་ཐལ་བ་བརྗོད། །དེ་ལ་མ་ངེས་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་
བཞག །དང་པོ། རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་རིགས་མི་མཐུན་ཞེས་པ་དེ་མ་ངེས་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བར་སྐྱེ་བའང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དུ་བ་རང་གི་རྒྱུ་མེ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་ལ་རྒྱུ་མིན་པ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བརྒྱ་བྱིན་
སྤྱི་བོ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མེ་འབྲས་དུ་བ་དང་རིགས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་དུ་བ་རྒྱུ་མིན་ལས་སྐྱེས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་འདི༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བྱེ༷ད་པ་ནི་རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཐ༷་ད༷ད་དུ་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་ན༷་དུ་བ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དེ་ལའང་རིགས་གཉིས་ཡོད་པས་ར༷ང་
བཞི༷ན་གཅི༷ག་པ་ཉི༷ད་ཉམ༷ས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དུ་བའི་རང་བཞིན་དེ་ལ་མེ་མིན་ལས་སྐྱེས་པ་དང་མེ་ལས་སྐྱེས་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་བ་གཅི༷ག་ནི་རིགས་དུ་མའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལ་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ༷་མ༷་ཡོད་དེ། ཙནྡན་དང་ཤུག་པའི་དུ་བ་བཞིན་ཡིན་པས་ཅི་
འགལ་སྙམ་ན། ཙནྡན་དང་ཤུག་པ་སོགས་ཀྱི་དུ་བའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་གི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུའི་
སྟོབས་ལས་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མེ་མེད་བཞིན་དུ་མེ་འབྲས་དུ་བ་ནི་གྲོག་མཁར་དེ་ལ་ཡོད་ན་རྒྱུའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་མི་འགྲུབ་ལ། འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་ངེས་པར་ལྟོས་པའང་མི་འགྲུབ་པས་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བར་ཐལ་ལོ། །རྟག་ཏུ་མི་སྐྱེ་ཡང་གྲོག་མཁར་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་དེ་དུ་
20-1-435b


བའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནའོ་སྙམ་ན༷། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དུ་མར་འགྱུར་རོ། །དུ་མར་གྱུར་ཀྱང་དུ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་ན་རང་བཞིན་གཅིག་ཀྱང་ཡིན་ལ་རང་བཞིན་དུ་མ་ཡང་ཡིན་དགོས་པས་དེ་འགལ་
ཏེ། དེ་གཉིས་གཞི་གཅིག་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གཅིག་དང་དུ་མ་མི་འགལ་ན་དེ་དུ་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དེའི་རྒྱུར་འདོད་པ་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་ཡང་མེ༷་ད༷ང་མེ༷་མི༷ན་གྱི་ར༷ང་བཞི༷ན་གཉི༷ས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་དུ་བ་དངོས་ཡིན་པས་དེའི་
རྒྱུ་དེ་མེ་དངོས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། ཡང་རྒྱུ་མིན་དུ་ཁས་ལེན་པས་མེས་དབེན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་འདི་ལ་ཡིན་པ་དང་མིན་པ༷འི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྲིད་དེ། འགལ་བའི་གཞི་མཐུན་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ༷ས་ན༷་རྒྱུ་མིན་
པ་གཞ༷ན་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་ནི༷་དུ་བ་དེ༷་བསྐྱེ༷ད་པ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཡི༷ན་ན༷་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་དེ༷་མེ་དེ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེ་ལས་བྱུང་བའི་དུ་བ་དེ༷་བསྐྱེ༷ད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཅན་མ༷་ཡི༷ན་ན༷་དུ་བ་དེ༷་ནི༷་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་དེ༷་ལ༷ས་ཅི༷་ལྟར༷་འབྱུང༷་སྟེ། རྒྱུའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་
པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པར་གྲུབ་ཀྱི་གཞན་དཔྱད་མི་དགོས་ཏེ། ཙནྡན་གྱི་མེ་ལས་ཀྱང་ཤུག་པའི་དུ་བ་འབྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །གཉིས་པ་གྲུབ་དོན། དེ༷་ལྟར༷་རྒྱུ༷་དང༷་འབྲ༷ས་བུ༷་དག༷་ཕ༷ན་ཚུན༷་གཞན་དུ་འཆོལ་བ་མེད་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ་ངེ༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་
པ་དེས༷་ཇི་ལྟར་མེ་རང་གི་ར༷ང་བཞི༷ན་མཐོང༷་བ་ན་དེ་ཡོད་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་བཞི༷ན་མེ་མ་མཐོང་བར་འབྲ༷ས་བུ་དུ་བ་མཐོ༷ང་ན༷་ཡང་མེ་དེ༷་ཡོད་པ་འཁྲུལ་མེད་དུ་རྟོག༷ས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དོགས་པ་འགོད་དང་དེ་ཡི་ལན། །དང་པོ། ཅི་སྟེ་རྒྱུ་གྲོག་མཁར་དང་མེ་
20-1-436a


རིགས་མི་མཐུན་པས་འབྲས་བུ་དུ་བ་གཅིག་མི་བསྐྱེད་ཅེས་པ་དེ་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཆུ༷་དང་འོ༷་མ༷་རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཐ་དད་ཡིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་རུལ༷་བ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། འོ་མས་ཀྱང་འབྲས་ཆན་སོགས་རུལ་བར་བྱེད་ལ་ཆུས་ཀྱང་དེ་བྱེད་པར་འགྱུ༷ར་བ་
བཞིན༷། རྒྱུའི་རང་བཞིན་མི་འདྲ་བ་དུ༷་མ༷་ལ༷ས་འབྲས་བུ་རིགས་གཅི༷ག་པ་ཇི༷་ལྟ༷ར་འགྱུར༷་ཏེ་འགྱུར་བར་མི་རིགས་ནའང་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ། ལན་དང་དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་བརྗོད། །དང་པོ། ཆུ་དང་འོ་མ་དག་རུལ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་རིགས་མི་མཐུན་པ་
མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀའང་གཤེ༷ར་བའི་ནུས༷་པ་ཡོད་པར་རིགས་གཅིག་པ་ག༷ང་ལ༷ས་འབྲས་ཆན་སོགས་རུལ༷་བར་འགྱུར༷་ཏེ༷། དེས་ན་དེ་གཉི༷ས་ཀ༷འ༷ང་གཤེར་བར་རིགས་གཅི༷ག་ཉི༷ད་ཡིན་གྱི་མེ་དང་མེས་དབེན་གྲོག་མཁར་ལྟ་བུ་མིན་ནོ། །ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ། དེ་ལྟ་ན་ཅི་ཆུ་
དང་འོ་མ་འདི༷་ནི༷་རྫས་ཐ༷་ད༷ད་པ་དག་ཡིན་ན་གཅི༷ག་པ༷འི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་འདོད་དམ༷། འདོད་ན་ནི་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ཐ༷་ད༷ད་ན་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་གཤེ༷ར་བ་ཉི༷ད་དུ་གཅིག་པའང་ཇི༷་ལྟར༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཆུའོ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཤེར་བ་ཞེས་པ་གཅིག་པུར་གྱུར་
པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་ཏེ་འདི་ལྟར་རང་མཚན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བསམས་ན་ཆུ་དང་འོ་མར་མ་ཟད། འབྲས་བུ་སོ་སོའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆུ་ནང་ཕན་ཚུན་ཡང་ར༷ང་ར༷ང་གི་ངོ༷་བོ༷་ལ༷་གན༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཐ་དད་ཡིན་
ཞེས་ལེགས་པར་བསྒྲུབ༷ས་ཟིན་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་རིགས་གཅིག་པ་ཞེས་པ་གང་ཞེ་ན། བརླན་པར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཙམ་གཤེར་མིན་ལས་ལོག་པ་ལ་གཤེར་བ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་གཤེར་བ༷་དེ་ཡི༷་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པར་འཛིན་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་བློ༷་འཇུག་པ་ལ་ཆུ་དང་འོ་མ་འདི་གཉིས་ཐ༷་དད་
20-1-436b


མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་གཤེར་བར་རིགས་གཅི༷ག་ཅེ༷ས་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རིགས་གཅིག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་སྙད་བྱེད་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་རང་མཚན་མ་འདྲེས་པ་ཁོ་ན་ལ་འདིའི་རྒྱུ་འདི་དང་འདིའི་འབྲས་བུ་འདི་ཞེས་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་ཐ་སྙད་
བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་གྲུབ་དོན་ལ། རང་གིས་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་ཚུལ། །གཞན་གྱི་ཞེ་འདོད་ཁེགས་པའི་དོན། །དང་པོ། ཆུའོ་རྫས་ཐ་དད་ཀྱང་གཤེར་བར་རིགས་གཅིག་པ་དེ༷་བཞིན༷་མེ༷་ཡི་ཁྱད་པར་དག་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་ཀྱང༷་མེ་མིན་ལས་ལྡོག་པའི་ཆ༷་གང༷་གི༷ས་ནི༷་དངོས་
པོ་གང་ལ་འདི་ཐམས་ཅད་མེ༷ར་རིགས་གཅིག་ཅེས་རྟོག༷ས་པ༷འི་རྟེན༷་དུ་གྱུར་པ་ཚ་ཞིང་སྲེག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གང་ཡི༷ན་པའི་དངོས་པོ་དེས༷་ནི༷་རང་འབྲས་དུ་བ་སྐྱེད༷་པ༷་དེས༷་ན༷་དེ༷་ལྟར༷་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དུ་བས་མེ་རྟོག༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ཞིང་། དེ་འདྲའི་མེ༷ར་ཤེ༷ས་པར་བྱ་བའི་དངོས་
པོ་དེ་ནི་དུ་བ་འབྱུང་བའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ནམ་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཏུ་གྱུར་པ་གཞན༷་བུད་ཤིང་ཡང་ཡོད་པ་ལ༷་ནི༷་ལྟོས༷་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷ས་དུ་བ་བྱུང༷་བའི༷་ཕྱིར༷་འབྲས་བུ་དུ་བ༷་དེ་ནི་རྒྱུ་མེ་དེ༷་ལ༷་འཁྲུལ༷་བ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་འབྱུང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་བ་མེ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་དེ༷་
ལྟར༷་འབྲ༷ས་བུ་གཞ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་མི་འཁྲུལ་བར་འགྲུབ༷་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །གཉིས་པ། དུ༷་བ༷་འབྱུང་བ་དང་བུ༷ད་ཤིང༷་ལ་འགྱུར༷་བ༷་སྐྱེད་པ་ཡི༷་ཡ༷ན་ལ༷ག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྟེན༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ༷་ཐ་སྙད་དུ་མེ༷ར་འཇོ༷ག་པའི་ཕྱིར༷། གལ༷་ཏེ༷་
བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་དེ་དེ་འདྲའི་མེ༷་དེ་མི༷ན་ན་དེ་ལས་བྱུང་བ་སྔོ་ལ་ཕྱུར་བ་དེ༷་དུ༷་བ་མི༷ན་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ༷་ཏེ༷་དེ་དུ༷་བ་དངོས་ཡིན་ན་མེ༷འང་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་དེ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ། དུ་བའི་རྒྱུ་ལ་མེར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་བདག་གཅིག་འབྲེལ་ནི། ཅི༷་ལྟ༷ར་རྟགས་དེ་
20-1-437a


འབྱུང་བ་རང༷་གི་རྒྱུ༷་མཚན་ནམ་རྟེན་ནམ་གཞིར་གྱུར་པ་ལ༷་ལྟོས༷་ནས༷་དེ་འདྲའི་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ར༷ང་བཞི༷ན་དེ་མེ༷ད་ན༷་རྟགས་ཁྱབ་བྱ་དེ་ཡང་མི༷་འབྱུང་བ༷ར་ཤེས༷་པར་བྱ༷་བ་ནི། དཔེར་ན། རང་བཞིན་མི་རྟག་པའམ་འཇི༷ག་པ་ད༷ང་རང་བཞིན་ཅན་བྱས༷་པ༷་ཉི༷ད་དོན་
ལ་བདག་གཅིག་གི་འབྲེལ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་ལས་རྟགས་དང་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་ཚུལ་གོ༷ང་དུ༷་ལེའུ་དང་པོ་སོགས་སུ་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ་བཞི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལྟ་བུའི་བདག་གཅིག་གི་འབྲེལ་བ་དེ་ཡང་བདག་དང་སྲོག་ལ་མེད་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏེ། འདིར་དེའི་འབྲེལ་བ་དཔྱད་པའི་
སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ཚུལ་དེས་རིགས་ཅན་གཞན་མཚོན་ཚུལ་ནི། ལྡོག༷་པ་ཆིག་རྐྱང་ཅ༷ན་དུ་འདོད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པ༷ར་བསྟན༷་པ༷འི་ཕྱིར༷་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཉན༷་བྱ༷་ཉི༷ད་ནི༷་དཔེར་བརྗོད་པར༷་མཛ༷ད་པ་ལ༷ས། 
དེ་གཏན༷་ཚི༷གས་མི༷ན་པ་ཉི༷ད་སུས་ཀྱང་རྟོག༷ས་པར་ནུས་པ༷་ཡི༷་ཚུལ༷་འདི༷ས་ལྡོག་པ་ཆིག་རྐྱང་དུ་འདོད་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མཉན་བྱ་དེ་དང་མཚུངས་པར་གཏན་ཚིགས་མིན་པར་དཔ༷ག་པ༷ར་བྱ༷་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་དཔེར་བརྗོད་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དགག་རྟགས་ཀྱི་དཔེ་ཐ་དད་དུ་མི་སྟོན་
པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ། རྒྱུ་ཁྱབ་རང་གསུམ་དོན་གྱིས་མཚོན། །ལྷག་མ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །དང་པོ་ལ། སོ་སོར་དཔེ་ལས་དོན་གྱིས་གྲུབ། །ཀུན་ཀྱང་མ་དམིགས་ཙམ་དུ་འདུ། །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་ཁྱབ་མ་དམིགས་དཔེ་གྲུབ་ཚུལ། །རང་བཞིན་མ་དམིགས་ཀྱང་གྲུབ་པ། །དང་པོ་
ལ། དངོས་དང་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ། །དང་པོ། ཕྱོགས་ཆོས་དགུར་ཕྱེ་བའི་སྐབས་སུ་འབྲས་རང་གི་དཔེ་སོ་སོར་བསྟན་པ་ན་མ་དམིགས་པའི་དཔེ་ཡང་སྟོན་པར་རིགས་པ་ལ་དེ་མ་སྨོས་པ་མི་འཐད་དོ་ཟེར་ན། དེ་ནི་དཔེ་བརྗོད་གཉིས་པོའི་དོན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་
20-1-437b


འབྲས་རང་གི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པོའི་ལྡོག་པ་སྟོན་པ་ན། རྒྱུ་ད༷ང་ངོ༷་བོ༷་ལྡོག༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་འབྲས་བུ་དང་ཁྱབ་བྱའི་དོན་རྟོག༷་པར་ནི་བརྗོ༷ད་པ༷་ལ༷ས། རྒྱུ་ཁྱབ་མི༷་དམི༷གས་པ་གཉིས་པོའི་དཔེ༷་ནི༷་དོན་གྱིས་གྲུབ༷་པ༷འི་ཕྱིར༷་མ་དམིགས་པའི་དཔེ་ལོགས་སུ་ཐ་ད༷ད་པ༷ར་ནི་མ༷་བཤ༷ད་དོ༷། །དེ་ཡང་
ཕྱོགས་ཆོས་འདིས་རྟགས་ཀྱི་གནད་རྣམས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཙམ་ལས་དོན་ཁོང་དུ་ཆུབ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་ལོག་ན་འབྲས་བུ་ལྡོག་ངེས་པ་དང་། ཁྱབ་བྱེད་ལོག་པས་ཁྱབ་བྱ་ལྡོག་ངེས་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཡིས་མ་དམིགས་པ་གཉིས་པོ་གྲུབ་
པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ཉིད་དགག་རྟགས་སུ་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། སྣང་རུང་ཁྱད་པར་མི་དགོས་དང་། །རྟགས་གསུམ་འཆོལ་བར་རྟོག་པ་བསལ། །དང་པོ། དེ་ལྟར་མ་དམིགས་པ་གཉིས་པོ་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་གྱུར་ན་ཡང་མ་དམིགས་པ་ལ་
སྣང་རུང་དང་མི་རུང་གཉིས་སུ་མ་ཕྱེས་ན་ཡུལ་དེ་ཁེགས་མི་ཁེགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་འབྱེད་པས་དེ་འདྲའི་ངེས་གཟུང་མེད་པས་འདི་སྣང་རུང་གི་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པར་ཅི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། རྒྱུ་ཁྱབ་མ་དམིགས་པ་དེ༷་ལ༷འ༷ང་སྣང་རུང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་དགོས་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། 
རིགས་པ་ཅན་པས་གསོན་ལུས་བདག་བཅས་སུ་བསྒྲུབ་པར་སྲོག་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པ་ན། དེ་ལ་ལན་དུ། བདག་གམ་སྐྱེས༷་བུ༷་དེའི་ངོ་བོ་མཐོ༷ང་རུང་དུ་མེ༷ད་པ་ལ༷ས་ན་སྲོག༷་སོ༷གས་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་པ༷་ངེས་པར་བྱ་བ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་གཏན༷་ཚི༷གས་དེ་ལ་ཐེ༷་ཚོ༷མ་
ཟ༷་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་རིགས་པ་བརྟག་པ་སོགས་སུ་བཤ༷ད་པ༷ས་ན། དགག་བྱ་འགོག་པ་དེ་ཡང་བལྟར༷་རུང༷་གི་དོ༷ན་ལ༷་མ་དམིགས་པ་དེ༷་རྟགས་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་པ༷་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་མ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྡོག་པས་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་ངེས་
20-1-438a


པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ། རྟགས་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཅན་དུ་མཚུངས་ཤིང་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཙམ་སྒྲུབ་པ་ལའང་མཚུངས་ལ། སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ལྡོག་པའི་དོན་གྱིས་དགག་པའང་
གོ་ནུས་པས་ན་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་དུའང་ཕྱེ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་ནུས་སོགས་སུ་མཚུངས་མོད་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་པས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་འཐད་དེ། མ་དམིགས་པ་འདིས༷་ནི༷་དགག་གཞིའི་དངོ༷ས་པོ་ལ༷འ༷ང་དངོ༷ས་པོ༷འི་ཆ༷་གང་ཡང་ཁ༷ས་
བླང༷་བ་མེ༷ད་པ༷ར་དགག་བྱ་དེ་དག༷ག་པ༷་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགག་བྱས་དབེན་པ་ཉི༷ད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོའི་ཆ་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་པ་སྔ༷་མ༷་འབྲས་རང་གི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པོ་ད༷ག་གི༷ས་ནི༷་དགག་པ་ཙམ་སྟོན་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་སྒྲུབ༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ་ལྟར་
སོ་སོར་ཕྱེ་བའང་འཐད་པར་འགྱུར་རོ༷། །གཉིས་པ་ཚུལ་དེས་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་དཔེ་ཡང་གྲུབ་པ་ལ། རང་བཞིན་མ་དམིགས་དགོས་པ་བཤད། །དེ་ཡི་བྱེད་ལས་གང་ཡིན་བསྟན། །དེ་དཔེ་ལོགས་སུ་མ་བསྟན་དོན། །དང་པོ། འོ་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི་རྒྱུ་ཁྱབ་
མ་དམིགས་པ་ཙམ་ལས་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་དཔེ་ལོགས་སུ་མི་བཞེད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་དཔེ་ལོགས་སུ་མ་བསྟན་ཀྱང་དོན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ༷་ལ༷་བུམ་སོགས་དམི༷གས་སུ་རུང༷་བ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་ཡོ༷ད་པ༷་ཞེས་པ་དེ་
འདི་ལྟར་ཡོད་པར་དམི༷གས་པ༷འམ་སྣང་བ་འདི་ལ༷ས་གཞ༷ན་དུ་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར་གང་རྒྱུའམ་ཁྱབ་བྱེད་སྣང་དུ་རུང་བ་དེ་དམིགས་ན་ཡོད་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མ་དམིགས་ན་མེད་ཅེས་དོན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ་མ་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་རུང་རང་གི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་པ་
20-1-438b


དེ༷་ཁོ་ནར་གནས་ཤིང་། འོན་ཀྱང་དགག་བྱ་རང་གི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་དེ་མེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་གྲུབ་ན་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པ་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་འགོག་ན་རྒྱུ་མ་དམིགས་པ་སོགས་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་
པ་ལས་ཡོད་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཡི་ལྡོག་དོན་སྣང་རུང་དེ་མ་དམིགས་ན་མེད་པར་འགྲུབ་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་རང་བཞིན་སྣང་རུང་དེ་མ་དམིགས་ན་ཡང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་མི༷་ཤེས༷་པ་ཤེས༷་བྱའི༷་ཕྱིར༷་དུ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པ་རང་བཞིན་མི༷་དམི༷གས་པའི་དཔེ༷་གཅི༷ག་ཡོད་
པའང་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཞེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེ་དེས་མི་ཤེས་པ་སེལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དེའི་བྱེད་ལས་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་། །དང་པོ་ལ། དགག་བྱ་ཤེས་བརྗོད་ཐེ་ཚོམ་འགོག །དེ་ལས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་
གྲུབ། །དང་པོ། རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་དེས་ཅི་ཞིག་འགོག་ཅིང་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་སྙམ་ན། ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཡུལ༷་བུམ་སོགས་དེ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན་དགག་གཞི་དེ༷ར་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དུ་གྱུར་པ་ཡི་ནི༷་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཤེས༷་བརྗོ༷ད་དག་གི་ཐ་སྙད་དང་
ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་པའི་ཐེ༷་ཚོ༷མ་དག་ནི་འགོ༷ག་པར་འགྱུར༷་ཏེ༷། ཡུལ་མེད་པ་ལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡུལ་མེད་པ་ནི་རྟགས་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་གྲུབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་དེའི་ཐ་སྙད་བསྒྲུབ་པ་དོན་ཡོད་དེ། དཔེ༷ར་ན༷་དམར་འབར་བ་མཐོང་
ནས་མེ་མིན་གྱི་ཐ་སྙད་མ་གྲུབ་པ་ལ་འདི་ནི་སྲེག༷་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་མེ༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་ལ་སྲེག་པར་མི་བྱེད་པ་གྲུབ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལ་མེ་མིན་གྱི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པ་དོན་ཡོད་དེ། དེས་མེ་ཡིན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་ཐེ་ཚོམ་གཉིས་ཀ་འགོག་ནུས་ལ། མེ་མིན་གྱི་ཐ་སྙད་
20-1-439a


སྒྲུབ་ནུས་ཏེ་ནོག་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་ཞིང་ཐ་སྙད་མི་ཤེས་པ་ལ། གོང་བུ་འདི་ཆོས་ཅན། བ་ལང་ཡིན་ཏེ། ནོག་ལྐོག་ཤལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟགས་དེ་འབྲས་ལ་མ་ངེས་
སྤང་། །དགོས་དོན་མེད་པར་ཐལ་བ་སྤང་། །དང་པོ། མ་དམིགས་པ་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་རྟེན་ཡིན་ཞིང་རྒྱུ་དེ་ལས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འབྱུང་དགོས་པས་ན་རྟགས་འདི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ལ་མ་ངེས་པས་འཁྲུལ་བར་བཤད་པ་དང་
འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། འདི་ལྟར་དམི༷གས་སུ་རུང༷་བའི༷་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མེ༷ད་པ༷་ནི༷་དོན་དེ་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྤྱིར་དམིགས་པ་ཞེས་ལས་སུ་བྱ་བ་ཡུལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ཙམ་དང་བྱེད་པ་པོ་ཡུལ་ཅན་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་
ཡོད་ཀྱང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནའང་སྣང་རུང་གང་ཞིག་མ་སྣང་བ་དེ་ནི་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡུལ་ཡོད་མེད་དུ་འཇོག་པ་བློ་ལ་ལྟོས་པ་ལས་གཞན་དུ་གྲུབ་ཐབས་མེད་ལ། ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ན་ལྡོག་པའི་གཞི་དེར་དེ་ཉིད་མི་སྣང་བ་དེ་ལས་གཞན་པའི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ༷་ཕྱི༷ར་གང་ན་བལྟར་རུང་གི་དོན་མི་དམིགས་པ་དེ༷་ཡོ༷ད་པ༷་ལ༷ས་དམིགས་པ་དེ༷འི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་མེད་པའི་སྒྲ༷་དང་ཤེས༷་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཐ་སྙད་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་དེ་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ལ་མ་ངེས་པ་མིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡོད་ཙམ་
ནས་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་ཐ་སྙད་དེ་འཇུག་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར། སྣང༷་དུ་རུང་བ༷་དེ་མ༷་མཐོ༷ང་ན༷་དེ་ཙམ་གྱིས་མེ༷ད་ཅེས༷་བྱ༷་བའི༷་ཐ༷་སྙད༷་འདི༷་སྤྱིར་གནག་རྫི་མོའི་བར་ལ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ༷་པ༷ས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དེ་མི་དམིགས་པ་དེ༷་ཡི་འབྲས༷་བུ་ཡི༷ན་ཡ༷ང་རྒྱུ་དེ༷་ལ༷ས་
20-1-439b


ནི༷་མེ༷ད་ཅེས་པའི་བློ༷་དང་སྒྲ༷་ཐེ༷་ཚོ༷མ་མེ༷ད་པ༷ར་འགྲུབ༷་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དེ་ལས་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མེད་པས་ན་མ་ངེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ཡི་དཔེ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། དེ་ལྟ་ན་རྟགས་འདི་བཀོད་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། 
འདིས་མི་ཤེས་པ་ཤེས་སུ་གཞུག་པའི་དོན་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ཡོད་དེ། དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཡུལ༷་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པ་དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཡོ༷ད་ན༷་ཡ༷ང་བསྟན་
བཅོས་ངན་པ་སོགས་ལ་འཆེལ་ནས་དེ་འདྲའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་རྨོང༷ས་པ༷ས་དོན་འདི༷ར་གཞ༷ན་གྲངས་ཅན་པ་ལ་སོགས་པ་ད༷ག་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དེ་དང་རྗེས༷་སུ༷་མཐུན་པའི་ཐ་སྙད་མི༷་བརྗོ༷ད་པ༷་དེ་དག་ལ་བུམ་སོགས་མི་དམིགས་ན་མེད་པའི་ཐ་སྙད་གྲུབ༷་པ༷་དེ་ད༷ང་ནི༷་ཆོ༷ས་མཐུ༷ན་པ་ཉིད་དུ་
བསྟན་པ་ལ༷ས། རྨོངས་པའི་ཞེ་འདོད་ཀྱིས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་ལའང་མེད་པའི་བརྡ༷་འདོགས་པར་དྲ༷ན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེ༷ད་པ༷་འབ༷འ་ཞིག༷་སྟེ་འདི་ནི་ཐ་སྙད་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཡང་དག་གོ༷། དཔེར་ན་ས་མྱུག་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཆར་སྣང་རུང་དུ་འདོད་བཞིན་རྒྱུ་ལ་
འབྲས་བུ་མ་མཐོང་ཡང་མེད་ཅེས་མི་འདོད་པའི་གྲངས་ཅན་པ་ལ། ཕྱོགས་འདི་ན་ཆོས་ཅན། བུམ་པ་མེད་དེ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པ་དེས་རྒྱུ་ལའང་འབྲས་བུ་མེད་ཅེས་པའི་བརྡའམ་ཐ་སྙད་དྲན་པར་བྱེད་པའི་སླད་དུའོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་
གཞན་ལ་དཔེ་སྟོན་པ་ཙམ་གྱི་ཆེད་ཁོ་ནར་མ་ཟད་རང་གི་ངོ་བོའང་གཏན་ཚིགས་སྐྱོན་ཅན་མིན་ཏེ། དེ་འདྲའི་ཐ་སྙད་སྐྱོན་མེད་སྒྲུབ་ནུས་པ་ནི་ཅི༷་ལྟར༷་གང་ཡོད་ན་གང་མཐོ༷ང་བའི་རྗེས་འགྲོ་དང༷་། མེད་ན་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ལྡོག་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ལ༷ས་འདི་ནི་རྒྱུ༷་
20-1-440a


ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༷་། འདི་ནི་འབྲས༷་བུ་ཉི༷ད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པ་བཞིན༷་ཏེ། དེ་འདྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དེ༷་གཉི༷ས་ལ༷་ནི༷་འབྲས༷་བུ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དང་། སོག༷ས་པའི་སྒྲས་རྒྱུ་ཞེས་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་འདི་ནི་དེ་དག་ལ་དེ་འདྲའི་ཐ༷་སྙད༷་སྒྲུབ་པའི་དོ༷ན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་
དམིགས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་དོན་ནི་སྔར་ནས་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་ད་བསྒྲུབ་མི་དགོས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་འདྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཚུལ་གྱིས་ལྟོས་པ་ཅན་འབྲས་བུ་དང་། ལྟོས་ཡུལ་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་དོན་དེ་དག་
བདེ་བླག་ཏུ་ཤེས་ནུས་ཤིང་དེའི་དོན་མང་པོ་བརྗོད་མི་དགོས་པར་ཐ་སྙད་ཟོར་ཡང་བས་རྟོགས་བྱ་ཁོང་དུ་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དེའི་དཔེ་ལོགས་སུ་མ་བསྟན་པའི་དོན་ནི། འོ་ན་རང་བཞིན་མ་དམིགས་འདི་ནི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་མི་འཁྲུལ་བའི་རྟགས་ཡིན་ན་རྒྱུས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་
པའི་གཏན་ཚིགས་བཞི་པ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་འཇོག་གི་རྒྱུ༷་མ་དམིགས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ༷ས་འ༷བྲས་བུ༷་རང་གི་ཐ་སྙད་མེད་པའི་སྒྲ་བློ་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་བསྒྲུབ༷་པས༷་ན༷་འདི༷་ནི༷་རང༷་བཞི༷ན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ནང༷་དུ་འདུ༷ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏ༷ན་ཚིགས་ཀྱི་རབ༷་དབྱེ༷་བཤ༷ད་པ༷་
ལས་འབྲས་རང་མ་དམིགས་པ་གསུམ་ཁོ་ནར་བསྟན་གྱི་འདི་ཐ༷་ད༷ད་པར༷་ནི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པའི་དཔེར༷་མ༷་བསྟན༷་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྔར་ཚོགས་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་དངོས་པོའི་རང་གི་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ཟད་པས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། འདིར་སྣང་
རུང་མ་དམིགས་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གནས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཐ་མའི་སྐབས་ཀྱི་དངོས་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་དམིགས་པ་ཙམ་ནས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་བྱ་རུང་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་རྒྱུ་ལས་དངོས་འབྲས་འབྱིན་ངེས་པ་དང་མ་དམིགས་
20-1-440b


པ་ལས་ཐ་སྙད་བྱེད་ངེས་མེད་དེ་གྲངས་ཅན་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། དངོས་རྒྱུ་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ་མ་དམིགས་པ་དངོས་མེད་ནི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མཚུངས་པར་རྩོད་དུ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་དགག་རྟགས་ཀུན་ཀྱང་མ་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་འདུ་
བ་ལ། རྟགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་མྱོང་བས་གྲུབ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གསུམ། །དང་པོ། བུམ་པ་མེད་པ་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་འདི་ལ་དཔྱད་ན་མི་འཐད་དེ། མ་དམིགས་པ་ཞེས་པ་དམིགས་པའི་བློ་
མ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་དོན་ཁེགས་ན་གཉིད་དང་མིག་བཙུམས་པ་སོགས་སུ་ཉེ་འཁོར་གྱི་གཟུགས་དམིགས་པའི་བློ་མི་སྐྱེ་བས་ཀྱང་ཁེགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཚད་མ་ལོག་པས་གཞལ་བྱ་འགྲུབ་པ་ཧ་ཅང་ཐལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་མ་དམིགས་པ་ཞེས་པ་དངོས་མེད་ཡིན་ན་དེ་
མངོན་སུམ་དུ་ཅི་ལྟར་དམིགས་ཏེ་མེད་པ་ལ་དབང་པོའི་བློ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་ན་རྟགས་ཐུག་མེད་དུ་བཀོད་ནས་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་དོ་ཟེར་ན། འདི་དངོས་མེད་ཡན་གར་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་བའང་མ་ཡིན་ལ། དམིགས་བྱེད་ལོག་པ་ཙམ་ཡང་མ་
ཡིན་མོད་ཀྱི་མེད་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན། དགག་བྱ་མེ་ལྟ་བུས་དབེན་པའི་དངོས་པོ་ཕྱོགས་ལྟ་བུ་གཅི༷ག་མངོན་སུམ་གྱིས་དམི༷གས་ཤིང་དེ་ལྟ་བུར་རང་རིག་གིས་ཉམ༷ས་སུ༷་མྱོང༷་བ༷་ལ༷ས། ཕྱོགས་འདི༷་ནི༷་འདི་ལྟར་མངོན་སུམ་དམི༷གས་སོ༷་ཞེས༷་བྱ་བའམ༷་ཕྱོགས་
འདི་ན་མེ་མ༷་དམི༷གས་སོ༷་ཞེས༷་ཡོད་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་དཔྱོད་པའི་རྟོག༷་པ་ཅ༷ན་གྱི༷་བློ༷་ནི༷་དེ་ལྟར་སྐྱེ༷་བར༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དགག་བྱས་དབེན་པའི་དངོས་པོ་དེ་དམིགས་པ་ན་དགག་བྱ་མ་དམིགས་པར་དོན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དམིགས་ནས་མྱོང་ན་དེ་དོན་གྲུབ། །ཁྱད་
20-1-441a


ཅན་མྱོང་ལས་འདི་གཞན་མིན། །དང་པོ། དངོས་པོ་གང་དང་གང་མྱོང༷་བ་ན་དགག་བྱ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་དུ་མྱོང་བ་ཉི༷ད་ལ༷ས་དོ༷ན་རྣམ༷ས་ཀྱང་དེ་དང་དེས་དབེན་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་དུ༷་རྟོག༷ས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀ་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྣམ་བུས་དབེན་པར་
གནས་པ་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣམ་བུ་དང་མ་འདྲེས་པར་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མྱོང་བ་ན་ཀ་བ་ལ་སྣམ་བུ་མེད་པར་དམིགས་པའང་དེ་ལས་གཞན་དུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གང་ན་མེས་དབེན་པའང་དེ་དང་འདྲའོ། །མ་འདྲེས་པའམ་དབེན་པ་དེ༷་ལྟ༷འི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཅ༷ན་དུ་མྱོང༷་བ་རང་རིག་པ་འདི་
ནི༷་དངོས་པོ་འདི༷་རྣམས་ནི༷་མ་འདྲེས་པར་གཅིག་གཅིག་གིས་དབེན་པའི་ཐ༷་ད༷ད་པར་འཛིན་པའི་བློ༷་ཡི༷་རྒྱུ་ཡི༷ན་ཏེ། ཀ་བུམ་ཐ་དད་པར་མྱོང་བའི་ཀ་བ་ལ་བུམ་པ་མ་དམིགས་ཞེས་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ༷་ཕྱིར༷་དགག་བྱ་གང་གིས་དབེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློ༷་ཐ་དད་པའི་དབྱེ༷་བ་ནི་དེ་ལྟར་
མྱོང་བའི་བློ་ར༷ང་རིག་ཉི༷ད་ལ༷ས་གྲུབ༷་པར་འགྱུར༷་ཏེ་མངོན་སུམ་མྱོང་བ་ཙམ་ལས་འགྱུར་རོ། །བློ་ཐ་དད་པར་སྐྱེས་པ་དེ༷་ད༷ག་གི༷ས་ཡུལ་ཅན་དེའི༷་གཞལ་བྱའི་དོ༷ན་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་དབེན་པ་དང་མི་དབེན་པར་འཇོག་སྟེ། དཔེར་ན་དུང་ལ་དཀར་པོས་དབེན་པ་མ་དམིགས་ཤིང་ནག་པོས་
དབེན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དུང་ལ་ཁ་དོག་དཀར་པོ་ཡོད་ཅེས་དང་ནག་པོ་མེད་ཅེས་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཅིག་དམིགས་པས་དེ་ལ་མེད་པའི་དགག་བྱ་མ་དམིགས་པར་རང་ཉིད་ལས་གྲུབ་པ་དེ༷་ལྟ༷་མི༷ན་ན༷་མ་དམིགས་པ་འདི་མངོན་སུམ་མྱོང་བས་མི་འགྲུབ་པས་དེ་སྒྲུབ་
བྱེད་ཐུག༷་པ་མེ༷ད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་ཆོས་འག༷འ་ཡ༷ང་ཐ༷་ད༷ད་དུ་གྲུབ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སྣམ་བུ་མ་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་ཇི་བཀོད་ཀྱང་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པ་མི་སྲིད་པས་སྣམ་མེད་མི་འགྲུབ་ལ། དེ་མ་གྲུབ་ན་བུམ་
20-1-441b


སྣམ་ཐ་དད་པའང་མི་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་པ། ཆོས་གང་གི་ར༷ང་བཞི༷ན་དགག་བྱ་དང་མ་འདྲེས་པར་དབེན་པའི་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་མངོན་སུམ་ཉམས་སུ་མྱོང༷་བ་ལ༷ས་དེ་ལ་མེད་པའི་ཆོས་གཞ༷ན་བས༷ལ་བ༷འམ་མ་དམིགས་པ་ནི༷་རང་གི་ངོ་བོ་གཞ༷ན་དུ་ཡོད་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕྱིར་དགག་བྱ་
དེ༷་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ཞེས་པ་འདི་ཡ༷ང་དགག་བྱ་མེད་པ་ཙམ་ཡན་གར་དུ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགག་བྱ་དེ༷་ལ༷ས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་ཏེ་མ་འདྲེས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་དམི༷གས་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། དེས༷་ན༷་མི༷་དམི༷གས་པ༷་འདི༷་ནི༷་དགག་བྱ་དེས་དབེན་པའི་དངོས་པོ་ར༷ང་ཉི༷ད་མངོ༷ན་
སུམ༷་དུ་བྱས་པ་ལ༷ས་རྟོག༷ས་པ༷ས་ན་རྟགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་མི་དམིགས་པ་ར༷ང་ཉི༷ད་མཐོང་བ་ཙ༷མ་གྱིས༷་དེའི་ཐ་སྙད་འཇུ༷ག་པ༷་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་ཙམ་ལས་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་དམིགས་པ་དེ་ལས་གཞན་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའི་དོན་ལོགས་སུ་
དམིགས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མི་དམིགས་པ་རྟགས་སུ་བྱས་ནའང་དགག་བྱ་དེ༷་མེ༷ད་པའི་རྣམ༷་གཞག༷་གམ་ཐ་སྙད་གོ༷་བར་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ཏེ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་ན་མེད་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡང་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ལས་གཞ༷ན་དུ་མི་
དམིགས་པ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་མིན་ན་བུམ་སོགས་དོ༷ན་གང་ཡིན་གྱི༷་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་མི༷་དམི༷གས་པ༷་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལ༷ས་རྟོག༷ས་པ༷ར་འགྱུ༷ར་དགོས་ལ། རྟགས་གཞ༷ན་གྱིས༷་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱང་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཡི༷ན་པ༷འི་ཕྱིར༷་ན༷་མི་དམིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཐུག༷་མེ༷ད་དུ་འགྱུར༷་ཏེ། 
རྟགས་གང་བཀོད་ཀྱང་མཐའ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པས་མི་དམིགས་པའམ་དགག་པ་གྲུབ་པའི་ཐབས་མེད་དོ། །གཉིས་པ་དགག་རྟགས་ལྷག་མ་དེ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པ་ལ། མི་སྣང་དགག་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་ཙམ། །འགལ་དམིགས་སྦྱོར་དབྱེ་ཙམ་དུ་བསྟན། །དང་
20-1-442a


པོ་ལ། ཡོད་ངེས་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་འགོག །མེད་ངེས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའོ། །དང་པོ། ཕྱོགས་ཆོས་དགུའི་སྐབས་སུ་འབྲས་རང་གི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་རྒྱུ་ཁྱབ་རང་གསུམ་དེ་ལྟར་དོན་གྱིས་མཚོན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དགག་རྟགས་ལྷག་མ་མི་སྣང་བ་
མ་དམིགས་པ་དང་འགལ་དམིགས་དག་མཚོན་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་འདི་ནི་མ་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་དགག་བྱ་དེ་ལ་སྣང་རུང་མི་རུང་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི༷་སྣང༷་བའམ་སྣང་དུ་མི་རུང་བ་དག་མ་དམིགས་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་
མི་ཁེགས་ཏེ། བསྐལ་དོན་ཤ་ཟ་ལྟ་བུ་མདུན་གྱི་གཞི་སོགས་སུ་ཡོད་མེད་གང་དུའང་ངེ༷ས་པ༷་མི༷་རུང༷་བའི་ཕྱིར། མེད་ངེས་ལས་གཞ༷ན་དུ་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བཞ༷ག་པ༷་ཙམ་འགོ༷ག་པར་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེ༷ར་ན་སེ༷མས་ཅ༷ན་གཞ༷ན་གྱི་རྒྱུད་ལ༷་དཔྱོད་པ་ན་དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ཕྲ་
མོ་མ་དམིགས་ཀྱང་ཡོད་མེད་དུ་ངེས་པའི་རྟག༷ས་ཀྱང་མེ༷ད་པར་འགྱུར་པ༷འི་རྣམ༷་རྟོག༷་ཕྲ་མོ་ལྟ་བུ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཡོད་ངེས་སུ་མི༷་འགྲུབ༷་པ་བཞིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་། །དང་པོ། ཡོད་ངེས་པ་དང་མེད་པའི་འབྲ༷ས་བུ༷་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེ༷ས་པ་མེ༷ད་
པ་ཅ༷ན་མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་འདི༷ས་ནི༷་བསྐལ་དོན་མ་དམིགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་དེ་མེད་ངེས་སུ་འགོག་པ་ལ༷་རྟགས་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག༷་པ༷་སྒྲུབ༷་པ༷ར་ནུས༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། ཤ་ཟ་ལྟ་བུ་ཡོད་ཀྱང་མ་དམིགས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པ་དེ་
དགག་བྱ་འགོག་པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པར་མ་བཤད་དམ་སྙམ་ན། དེ་ནི་མེད་ངེ༷ས་པ༷་སྒྲུབ༷་ནུས་པའི་ཕྱིར༷་དོན་དགག་པའི་གཏན༷་ཚི༷གས་ལ༷་ད༷ང་པོ༷འི་སྟེ་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་དབ༷ང་དུ༷་བྱས༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་ན་དོན་དེ་ཁེགས་པའི་
20-1-442b


ཕྱིར་མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་ལས་ནི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་ཡོད་ངེས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ཙམ་མོ། །གཉིས་པ་ལ། འགལ་གཉིས་དབྱེ་བ་སྤྱི་རུ་བསྟན། །ཚད་མས་གནོད་འགལ་བྱེ་བྲག་བཤད། །དང་པོ། འག༷ལ་དམིགས་
ཀྱི་དཔེ་ལོགས་སུ་མི་སྟོན་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ནི་དགག་བྱ་འགོག་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བ་ཙམ་ལས་དོན་དགག་བྱ་རང་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དང་འགལ་ཟླ་ཡོད་པར་དགག་བྱ་དེ་ནམ་ཡང་མ་དམིགས་པ་གྲུབ་ཟིན་པས་གང་དབེན་པའི་དངོས་པོ་དེ་རྟགས་སུ་འགོད་པ་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་ཟད་དེ། 
དགག་བྱ་མེད་ངེས་སུ་མཚོན་པ་སྣང་རུང་མི་དམིགས་པ་ར༷ང་གི༷་ངོ་བོར་ཁྱད་མེད་ཀྱང་སྦྱོར༷་བ༷་འགོད་པ་དག༷་ལ༷་ནི་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། མི་དམིགས་པ་དེའི༷་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷འི་ཚུལ་དངོས་སུ་སྨོས་པའི་སྦྱོར༷་བ༷་རྒྱུ་ཁྱབ་རང་གསུམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའ༷མ། ཡང་ན་དགག་བྱའི་དོ༷ན་ལ༷་གནོད་བྱེ༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་རྟགས་
སུ་འགོད་པ་སྟེ༷་དེ་ལའང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་དང་། ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་གཉིས་སུ་གནས་པ་ལས། དང་པོ་ནི་དོན་གང་ཞིག་རྒྱུ་མ་གཏུགས་པས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་ཡོ༷ད་ན༷་ཡང་འགལ་ཟླ་ཡོ༷ད་པར་གྱུར་པ༷ས་དེ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུན་ནུས་མཚུངས་
སུ་འགྲོགས་སུ་མི་རུང་བའི་དངོས་པོ་དག་ཡིན་ལ། འདི་ལ་ཚ་རེག་གྲང་རེག་ལྟ་བུ་དོན་འགལ་དང་། བདག་འཛིན་དང་བདག་མེད་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་བློ་འགལ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ། །ར༷མ་གྱི་སྒྲ་ནི་སྡུད་ཚིག་གོ། །གཉིས་པ་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་ཕ༷ན་ཚུན་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ཐ༷་ད༷ད་པར་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་
ཏེ༷། གཅིག་བཅད་པས་ཅིག་ཤོས་གོ་ནུས་པའི་དངོས་འགལ་དུ་གྱུར་པ་དཔེར་ན་བརྟ༷ན་པའི་དངོ༷ས་པོ་སྟེ་རྟག་པ་ད༷ང་ནི༷་འཇི༷ག་པ༷་སྟེ་མི་རྟག་པ་བཞིན༷་དུ་གྱུར་པ་ནི་དངོས་འགལ་ལོ། །དངོས་འགལ་དུ་གྱུར་པ་ཕན་ཚུན་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་དུ་བྱས་ནས་དགག་པ་བརྗོད་པ་མིན་ཀྱང་དེ་ཁྱབ་བྱེད་
20-1-443a


དུ་གྱུར་པའི་བརྒྱུད་འགལ་དག་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་ལ་ཚད༷་མ༷་གཞ༷ན་གྱིས༷་གནོད་པའི་ཕྱིར༷་ཡང༷་ཚད་མས་གནོད་འགལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་དངོས་པོ་གྲུབ་ཙམ་ནས་འཇིག་ངེ༷ས་པར་གྱུར༷་པ་དང༷་ནི༷་འཇིག་པ་རྒྱུ་ལ་ལྟོས༷་པ་བཅས་པ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་གཉིས་
དངོས་སུ་འགལ་བ་མིན་ཡང་ངེས་གྱུར་དང་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་ཁྱབ་བྱེད་མ་ངེས་པ་འགལ་བའམ། ལྟོས་བཅ༷ས་དང་ངེས་གྱུར་གྱི་ཁྱབ་བྱེད་ལྟོས་མེད་འགལ་བས་ན་བརྒྱུད་འགལ་ལམ་ཚད་མའི་གནོད་འགལ་གྱི་དཔེར་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ལྟོས་བཅས་ན་ནི་ངེས་མི་འཐད། །ལྟོས་མེད་མ་ངེས་
པར་མི་འཐད། །རང་ཆོས་ངེས་པར་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཐལ་བ་འགོད་དང་དེའི་ལན་དགག །དང་པོ། ངེས་གྱུར་དང་ལྟོས་བཅས་འདི་ཚད་མས་གནོད་འགལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཟེར་ན། གལ་ཏེ་འཇིག་པ་དེ་རྒྱུ༷་གཞ༷ན་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་དངོས་
པོ་གྲུབ་ཙམ་དང་ཉེ༷་བ༷ར་ནི༷་གདོ༷ན་མི༷་ཟ༷་བ༷ར་འཇིག་ངེས་པར་གྱུར་པ་དེ་ག༷་ལ་ཡོ༷ད་དེ། འཇིག་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲད་པར་སྲིད་པས་འཇིག་པར་མ་ངེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ལྟོས་བཅས་མིན་ན་ངེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །གཉིས་པ། ལྟོས་བཅས་ཡིན་ཀྱང་འཇིག་པར་ངེས་ཏེ་
དངོ༷ས་པོ༷འི་རྒྱུ་ར༷ང་ཉིད་ལ༷ས་འཇིག་པ་དེ་བྱུང༷་བ་ཡི༷ན་ནོ་ཞེ་ན༷། དངོས་པོ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེས་དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁས་མི་ལེན་པར་དངོས་པོའི་རྒྱུས་དངོས་པོ་བསྐྱེད་ལ། སླར་ཡང་དངོས་པོ་དེ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཞིག་དེའི་བར་དུ་བརྒྱུ༷ད་པ༷འི་དུབ༷་པས༷་ཅི༷་ཞི༷ག་བྱ༷་སྟེ། 
རྒྱུ་གཉིས་པོའི་ནུས་པ་འཇུག་ཡུལ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་ཡང་གྲུབ་བྱར་མེད་ཅིང་མ་གྲུབ་ན་རྒྱུ་ཡང་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་སུ་བྱ་བའི་ཡུལ་དངོས་པོ་དེ་ཡིན་ཀྱང་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་འཇིག་རྒྱུས་དངོས་མེད་དུ་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། དངོས་པོ་གྲུབ་ཟིན་དངོས་མེད་
20-1-443b


དུ་མི་ནུས་ལ་དངོས་མེད་དངོས་མེད་དུ་བྱ་བ་མི་སྲིད་པས་འཇིག་རྒྱུ་འདིའི་ལས་སུ་བྱ་བ་དངོས་མེད་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་དངོས་མེད་ལ་རྒྱུ་མི་སྲིད་ཅིང་། དངོས་པོ་ལ་དེས་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རང་གར་སྨྲ་བ་ཙམ་མོ། །འོ་ན་དངོས་པོ་ཡང་སྐྱེད་མི་དགོས་ལ་དངོས་མེད་སྐྱེད་མི་ནུས་པས་སྐྱེ་བའི་
རྒྱུ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྒྱུ་འབྲས་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་སྟེ་འོན་ཀྱང་རྒྱུ་ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྐད་ཅིག་མའི་སྣང་བ་བསྙོན་དུ་མེད་ལ། དེ་འདྲའི་དངོས་པོ་ད་ལྟ་བ་དེ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་རྒྱུ་མི་དགོས་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེད་རྒྱུ་མི་འཐད་པ་མིན་ཏེ། སྔར་གྱི་རྒྱུ་མེད་
པར་འདི་འབྱུང་མི་སྲིད་པས་སོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་དང་འཇིག་པ་འགལ་བ་དག་མི་བྱེད་པས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་དེ༷ས་འཇི༷ག་པ༷་དོན་གཞ༷ན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་བསྐྱེ༷ད་པ༷ས་བུམ་སོགས་དངོས་པོ་དེ༷་ནི༷་འཇི༷ག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བུམ་པའི་རྒྱུ་དེས་བུམ་པའི་དངོ༷ས་པོ༷་དེ༷་ཉིད་
འཇི༷ག་པ༷་ཡི༷་ང༷ང་ཚུལ་ཅན་དུ༷་བསྐྱེ༷ད་ན༷་མི་རུང་བའི་སྐྱོན་ཅི༷་ཞི༷ག་ཏུ་འགྱུར༷་པར་མཐོང་ནས་འཇིག་པ་དོན་གཞན་སྐྱེད་ཅེས་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དེ་ལ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་གཉིས་ཀ་འགལ་བ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱིར་
རོ། །འོན་ཀྱང་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང་དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་འཇིག་པ་དེ༷་ནི༷་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་དུ་བུམ་སོགས་དངོས་པོའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ལ་གྲུབ༷་པར་གྱུར༷་ན༷་རང་གི་རྒྱུ་ལས་བད༷ག་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ༷་ཕ༷ན་འདོ༷གས་བྱེ༷ད་པ༷་ཡི་རྒྱུ་གཞན་ག༷ང་ཞིག་ཡོད་
དེ་ཅི་ཡང་མི་དགོས་ལ། གལ་ཏེ་འཇིག་པ་དེ་བུམ་སོགས་དངོས་པོ་ལ་མ་གྲུབ་པར་གཞན་དུ་ཡོད་པ་ཞིག་ན་འཇིག་རྒྱུ་དེས་དོན་གཞན་དེ་ལ་ཕན་འདོགས་སུ་ཆུག་ཀྱང་བུམ་སོགས་དངོས་པོ་བད༷ག་ཉིད་ལ༷་ནི་ཕ༷ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འདོ༷གས་པར་བྱེ༷ད་པ་མིན་པས་ན་དངོས་པོ་དེ༷་ཡི༷ས་ལྟོས་བྱ་
20-1-444a


རྒྱུ་གཞན་ག༷ང་ཅི༷་ཞི༷ག་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་བྱས་པས་ཀ་བ་མི་འཇིག་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་འཇིག་རྒྱུ་ཞེས་དངོས་པོའི་རྒྱུར་འདོད་པ་དོན་མེད་ལ་དངོས་པོ་དང་མ་འབྲེལ་ན་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་དོན་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། །
དང་པོ། དེ་ལྟར་སྐྱེས་ཙམ་ནས་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་གཤིས་ཀྱིས་འཇིག་ངེས་པར་གྱུར་པ་གང་ཞིག་འཇིག་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས༷་མེ༷ད་ཀྱི་དངོ༷ས་པོ༷་ནི་དུས་ན༷མ་དུ་ཡ༷ང་ནི༷་འཇིག་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུ་མི༷ན་པ༷ར་རེས་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་རྣམས་སུ་མི་འཇིག་པར་ཇི༷་ལྟར༷་འགྱུ༷ར་ཏེ། དཔེ༷ར་ན༷་བུམ་པ་དང་སྒྲ་ལ་
སོགས་པ་དེ༷་ཉིད་འཇི༷ག་ཀ༷་མ༷ར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྡོད་པ་ལ༷་བརྟེ༷ན་པ༷ར་མི༷་འདོ༷ད་པ་བཞི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ། འཇིག་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས༷་པ༷་མེ༷ད་ན༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་ཀྱ༷ང་དངོ༷ས་པོ༷་ཡོ༷ད་པ་མི༷ན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ༷་ན༷། སྐད་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་མ་མྱོང་ན་དངོས་མེད་ཅེས་བྱའི་དེ་ལ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའང་མི་འཐད་པས་
སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་དེ༷་ལྟར༷་གྱུར༷་པ་དེ༷་ནི་དངོ༷ས་པོ་ཉི༷ད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཡི༷ན་གྱི་དངོ༷ས་མེ༷ད་ཡིན་ན་སྐད་ཅིག་མི་སྡོད་པ་དེ༷་ལྟར༷་ཅི༷་ལྟར༷་འགྱུར༷་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ། དངོས་པོ་ག༷ང་ད༷ག་ལ་མི་རྟག་པ་དེ༷་ཡོ༷ད་པ་ནི་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་དུ་རང་
གི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཟད་པས་རྒྱུ་གཞ༷ན་ལ་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པ་དེ༷་ད༷ག་དངོས་པོ་དེ༷་ཡོ༷ད་ཙམ་ལ༷་ངེ༷ས་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཚང་ནས་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་དུ་གྱུར་པ་དག་རང་གི་འབྲ༷ས་བུའི༷་ལ༷ས་ཏེ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ལ༷་གེ༷གས་བྱེ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཚོག༷ས་པ༷་བཞི༷ན་ནོ། །གསུམ་
པ་མཇུག་དོན་ལ། གཞུང་འདི་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཚུལ། །རྟོགས་ན་ཕན་ཡོན་ཆེ་བའོ། །དང་པོ། འདི་ལྟར་བློ༷་ཡི༷་ནུས༷་པ༷་ཆུང༷་བ༷་མེ༷ད་པར་གྲགས་པ༷་ཡི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་དེ༷་ད༷ག་གི༷ས་ཀྱང༷་འདི་ལྟ་བུའི་ཟ༷བ་མོའི༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་རྟོགས་པ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་ཡིན་ལ། ཉིན་དང་མཚན་
20-1-444b


དུ་འབད་པས་བརྩོན༷་འགྲུས༷་ཤི༷ན་ཏུ༷་ལྷ༷ག་པར༷་གྱུར༷་པ༷་དེ༷་ད༷ག་གི༷ས་ཀྱང༷་གཞུང་འདི་ལྟ་བུའི་ངེས་གསང་མཆོག་གི་དེ༷་ཉི༷ད་ཚུལ་བཞིན་མཐོ༷ང་བ་མེ༷ད་པ་དང་ལྡ༷ན་ན་ཤེས་རབ་ཆུང་ཞིང་ལེ་ལོ་ཅན་གྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་འགྲོ༷་བ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་རྩོམ་པ་པོ་རང་ཉིད་དང་མཚུང༷ས་པ༷ར་ལེ༷གས་བཤ༷ད་འདི་
ལྟ་བུ་བདག་རྩོམ་པ་པོའི་རྗེས་སུ་སླར༷་འཛི༷ན་པར་བྱེད་པ༷་མི༷་རྙེད༷་པ༷་ཅ༷ན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཁོ༷་བོའི་གཞུང༷་འདི་ནི། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ༷་ཆེན་པོ་ལ༷་ནི༷་ཆུ༷་བོ༷་བབས་པ་བཞི༷ན་དུ༷་ར༷ང་གི༷་བློ་གྲོས་ཀྱི་ལུས༷་ལ༷་ཐིམ༷་ཞིང༷་མི་མངོན་པར་ནུབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་འགྱུར༷་རོ་ཞེས་རྟོགས་དཀའ་བར་བསྟན་པའོ། །གཉིས་
པ། རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་ཚུལ༷་ད༷ང་ཚུལ༷་མིན༷་རྣམ༷་པ༷ར་འབྱེ༷ད་པ་ལ་མཁས༷་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ༷་བ༷་ང༷ན་པ༷འི་ནགས་འཐུག་པོའི་ཚང༷་ཚིང༷་སྲེག༷་པར་བྱེད་པ་དང་། འཕ༷གས་པ༷་འཇམ་དཔལ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་རྗེས༷་སུ༷་བཟུ༷ང་བ༷འི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་
གཞུང་ནས་བཤད་པ་ཡ༷ང་ད༷ག་པའི་རི༷གས་པའི་ལམ༷་སྟོན༷་པ༷་དང་། འདི་འདྲ་བའི་གཞུ༷ང་ལུག༷ས་ཉི༷ན་མོར་བྱེ༷ད་པ་བློ་ཡི་སྣང་བ་གསལ་བར་ནུས་པའི་ཡོ༷ན་ཏན༷་བརྒྱ༷་དང་ལྡ༷ན་པ་འདི་ནི། བློ༷་གྲོས་ང༷ན་པ་ཉི༷་སྤོང་སྟེ་འུག་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་འདི་ལ་འཇི༷གས་པ༷་སྐྱེ་ཞིང་སྤོང༷་བར་བྱེད་པ་དེ༷་ལྟ་མོ༷ད་
ཀྱི༷་བློ༷་གྲོས་ཀྱི་མིག༷་རྣམ༷་པར་ད༷ག་པ་དང་ལྡན་པ་མཁས༷་པའི༷་ཚོགས་ཀྱི་བློ་ཡི་པ༷དྨོ་རྒྱས༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡི༷ན་ཞེས་ཆོས་ལྔས་ཉི་མ་དང་སྦྱར་ཏེ་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྒྱན་དུ་བྱས་པའོ། །ཚིགས་བཅད་ཕྱི་མ་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་འགྲོ་དོན་འཕེལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སླད་དུ་སྦྱར་
བའོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཞི་པའོ། །བཞི་པ་མཇུག་དོན་ལ་མཛད་བྱང་དང་འགྱུར་བྱང་གཉིས་ལས། དང་པོ། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ནི་ཡུལ་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་བྱུང་བ་གཞུང་
20-1-445a


ལུགས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཆེས་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་བར་འཇུག་པ་སྙན་པའི་གྲགས་པས་སའི་སྟེང་མ་ལུས་པ་ཁྱབ་པ་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །གཉིས་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་བྷཱ་ཏི་
ཤྲཱི་ཤཱནྟི་ཞེས་དཔལ་ལེགས་འབྱོར་ཞི་བ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཞེས་རྨ་ལོ་ཙཱའི་འགྱུར་བྱང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་མིག་གཅིག་རྔོག་ལོ་ཙཱ་ཆེན་པོའི་འགྱུར་བྱང་ནི། དཔལ་ལྡན་དམ་པའི་ལས་ལ་མངོན་དགེས་པ། །སྨད་མེད་ཆེ་བའི་བདག་ཅན་རྒྱལ་པོ་
མཆོག །དགེ་བའི་ཐུགས་མངའ་དེས་བས་ས་སྐྱོང་བ། །མི་ཡི་བདག་པོ་དབང་སྡེའི་བཀས་བསྐུལ་ནས། །བརྩོན་ལྡན་ལྷག་པར་དཔྱོད་ལྡན་འཆད་པོ་དང་། །ཉན་པོ་རྒོལ་དང་ཕྱི་རྒོལ་དོན་ངེས་དང་། །འབེལ་གཏམ་དགའ་སྟོན་རྒྱ་ཆེན་མྱོང་བྱའི་ཕྱིར། །འཛམ་གླིང་མཁས་
པའི་རྒྱན་གྱུར་རྒྱན་འདི་བསྒྱུར། །ལྟ་ངན་ཀུན་སེལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དོན་དམ་རྣམ་དཔྱོད་ལྷུར་ལེན་བསྟན་བཅོས་འདི། །གཞུང་མང་དོན་དཀའ་སྒྲུབ་པར་དཀའ་ན་ཡང་། །འབྲས་བུ་ཆེ་ཕྱིར་འབད་པར་རིགས་པ་ཡིན། །ལོག་པའི་རྒྱུན་ཕྱོགས་རྗེས་སུ་གཞོལ་གྱུར་པ། །
ལྟ་བ་ཆུ་བོ་བཟློག་པར་དཀའ་མོད་ཀྱི། །ཡང་དག་རིགས་པས་ལེགས་པར་བརྡ་སྤྲད་ན། །འགའ་ཡི་ཡིད་ལ་ཅི་སྟེ་འབབ་མི་འགྱུར། །སྒྲ་དོན་གཉིས་ཀ་ཉམས་སུ་བདེར་ལོན་ཏེ། །མུན་སྤྲུལ་གྱིས་ནི་མ་བསླད་ལེགས་བསྒྱུར་བ། །སྔོན་གྱི་སྒྱུར་བྱེད་དམ་པ་དེ་དག་གི། དྲི་ཙམ་བྲོ་བ་
ད་ལྟ་ཁོ་བོར་ཟད། །དཔལ་ལྡན་ཁ་ཆེའི་རིགས་པ་བའི་། །གཙུག་གི་ནོར་བུ་སྐལ་ལྡན་ནི། །རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་ལ་ཐོས་ནས། །བློ་ལྡན་བཟང་པོས་འདི་བསྒྱུར་རོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དཔེ་མེད་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཡུལ་འཁོར་ལོ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་གནས་སུ་གྲགས་པའི་
20-1-445b


འདབས། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བར་ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྐལ་ལྡན་རྒྱལ་པོ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ། །དུས་ཕྱིས་སའི་སྟེང་ན་འགྲན་ཟླ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མཁས་པ་བསོད་སྙོམས་པ་ཆེན་པོ་ཤཱཀྱ་ཤྲཱི་བྷ་དྲ་ལ་སོགས་
པ་རྣམས་དང་། ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་འདི་དག་དགག་སྒྲུབ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ན་དེས་དམ་པའི་དོན་ལའང་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་ནུས་པ་ཡིན་
གྱི། གཞན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཛིན་པ་སྟུག་པོའི་ཚང་ཚིང་ལས་ཀྱང་བརྒལ་མི་ནུས་ན། ཚུར་མཐོང་ལས་འདས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་དོན་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐོག་མར་ཚུ་རོལ་
མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་བྱས་ནས་དམ་པའི་དོན་ལ་གདོད་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། །ཐ་སྙད་ལ་ནི་མ་བརྟེན་པར། །དམ་པའི་དོན་ནི་རྟོགས་མི་འགྱུར། །ཞེས་དང་། སློབ་དཔོན་ལེགས་
ལྡན་བྱེད་ཀྱིས། ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་ཀྱི་སྐས། །མེད་པར་ཡང་དག་ཁང་ཆེན་གྱི། །སྟེང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི། །མཁས་ལ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། ཟླ་བ་གྲགས་པས། ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། །དོན་དམ་བདེན་པ་ཐབས་བྱུང་གྱུར་པ་སྟེ། །ཞེས་
གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚུར་མཐོང་ལས་འདས་པའི་ཤུལ་ལམ་བསལ་ཞིང་མཚོན་པར་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཤཱཀྱའི་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གལ་པོ་ཆེ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དང་སྔགས་
20-1-446a


ཀྱི་གཞུང་གང་འཆད་ཀྱང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་མ་ནོར་བར་འཇལ་དགོས་པས་ཐོས་བསམ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱིར་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ཞིང་། ཏ་རྐ་སྡེ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཚུར་མཐོང་གི་དཔྱོད་པས་ལམ་ཚོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཚུར་མཐོང་གི་ཡུལ་ལ་མགོ་
རྨོངས་པར་གྱུར་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས་འདི་ལྟ་བུའི་རིགས་ལམ་གྱིས་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་མཚང་དམར་འབྱིན་དུ་བཏོལ་བའི་ཚེ། ཚུར་མཐོང་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལག་མཐིལ་བཞིན་དུ་གསལ་བའི་ཉམས་རྙེད་པ་ན་དེ་ཙམ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མཐར་
ཐུག་གི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའང་ཤུགས་ཀྱིས་འཇིག་ཅིང་། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལའང་འདྲ་ཤན་མ་ཤོར་བའི་ངེས་པ་རྣམ་དག་རང་ཤུགས་ཀྱིས་འདྲོང་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་ངེས་ལས། འདི་ནི་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་རང་བཞིན་
བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལའང་ཕ་རོལ་རྨོངས་པས་འཇིག་རྟེན་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གོམས་པར་བྱས་པས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་བས་དབེན་ཞིང་དྲི་མ་མེད་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པའི་དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། ཚད་མ་
མདོ་ལས། གང་ཞིག་རྟོག་གེའི་ལམ་ནས་ཆོས་ཉིད་ལ་ཁྲིད་ན། །དེ་ནི་ཐུབ་པའི་བསྟན་ལས་ཆེས་བསྲིང་ཉམས་པ་ཡིན། །དེ་ལྟའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས། །གལ་ཏེ་གཞན་དུ་འགྲོ་ན་དཔྱད་པར་བྱ་བའི་རིགས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་
ནི། ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ནི་རྟོག་གེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་གེའི་ལམ་ཁོ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཚོལ་ན་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་ལས་རྒྱང་རིང་དུ་བསྲིང་ཞིང་ཉམས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་ཐུབ་པའི་དགོངས་དོན་རྣམས་ལོག་པར་སྨྲ་ཞིང་གཞན་དུ་སྨྲ་
20-1-446b


བ་ངན་པ་དག་ནི་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སུན་དབྱུང་བར་བྱའོ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། དེ་ལ་ཆོས་སྲུང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཚར་གཅོད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་འཁྲུལ་བ་
ཐམས་ཅད་ཚུར་མཐོང་གི་རྟོག་གེ་འབའ་ཞིག་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་སུན་དབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། ལམ་གང་ཞིག་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་དང་མི་མཐུན་པར་འགྲོ་བ་དེ་དག་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པ་དང་མི་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་
པས་དེ་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པས་སུན་ཕྱུང་བ་ན། རྟོག་གེ་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཤུལ་ལམ་བཏོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ཞིང་། འཁྲུ་སྨན་དུག་ཏུ་སོང་བའི་དཔེ་བཞིན་ཕྱོགས་རེའི་རྟོག་གེའི་སྙེམས་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོག་གེ་ལས་འདས་པའི་དོན་ལ་
སྐུར་བ་འདེབས་ཤིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་སྤང་བར་མི་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། འདི་ན་དང་པོར་ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང་། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ལས་ཡང་དག་དོན་ཡུལ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་། །དེ་ལས་ཆོས་ཐོབ་
དེ་ཡོད་དེ་ལས་བློ་གྲོས་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །གང་ཚེ་དེ་ནི་སོ་སོ་རང་རིག་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ངེས། །བདག་གིས་མི་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཟབ་མོ་མཁྱེན་མ་ཡིན། །ཟབ་མོ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་རྟོག་གེའི་ཡུལ་མ་ཡིན། །ཅི་ཕྱིར་ཟབ་མོའི་དོན་རིག་པ་དག་ཐར་འགྱུར་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྲག་པའི་གནས་
སུ་རིགས་མ་ཡིན། །དམན་པར་མོས་ཤིང་ཁམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དམན། །གྲོགས་པོ་དམན་པ་དག་གིས་ཡོངས་བསྐོར་བ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཆོས། །འདི་ལ་གལ་ཏེ་མོས་མེད་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཐོས་རྗེས་འབྲངས་ཏེ་བློ་ལྡན་ཐོབ་ནས་ནི། །གང་
20-1-447a


ཞིག་ཐོས་ལ་རབ་ཏུ་བརྙས་བྱེད་པ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་ལུས་ལ། །རྨོངས་པ་གང་གི་ཕྱིར་ན་ངེས་པར་བྱེད། །ཅེས་དང་། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། མགོན་པོ་རྣམས་ནི་གང་གསུངས་པའི་། །སོ་སོ་རང་རིག་སྤྱོད་
ཡུལ་ནི། །རྟོག་པ་ཅན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིའང་དེ་བཞིན་མིན། །ཞེས་དང་། མདོ་སྡེ་དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་ལས། ཟབ་མོ་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ། །བརྗོད་མེད་གཉིས་མིན་རྒྱལ་བས་བསྟན་མཛད་ཀྱང་། །བྱིས་པ་གཏི་མུག་རྨོངས་པ་འདི་དག་
ནི། །སྨྲ་བའི་སྤྲོས་ལ་དགའ་ཞིང་གཉིས་ལ་གནས། །ཞེས་དང་། སོ་སོ་རང་རིག་མཚན་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་ཐ་སྙད་ཡོད་ཆད་པ། །རྩོད་དང་བྲལ་བ་དོན་དམ་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་རྟོག་གེ་ཀུན་ལས་འདས་མཚན་ཉིད། །ཅེས་དང་། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་
ཆེ་ལས། ཕྲ་ལ་ཤེས་དཀའ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ལམ། །མི་རྟོག་རྟོག་ཡུལ་མ་ཡིན་ལྟ་བར་དཀའ། །རང་བཞིན་ཞི་ཞིང་འགག་མེད་འབྱུང་བ་མེད། །མཁས་གསལ་ཤེས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་ཞི་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཟད། །རྒྱུད་ལས་རྣམ་གྲོལ་མཉམ་པར་
མྱ་ངན་འདས། །མཐའ་དང་དབུས་མེད་ཚིག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད། །དུས་གསུམ་གྲོལ་བ་ནམ་མཁའ་འདྲ་ཞིང་མཚུངས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་དོན་ལྟར་ཡིད་ལ་བཞག་ནས། འདི་ལྟར་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཤེས་བརྗོད་འཇུག་
གསུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་བཞིན་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་མཐར་ཐུག་གི་གྲུབ་དོན་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཚུར་མཐོང་གི་ཤེས་བརྗོད་འཇུག་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་
20-1-447b


པའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། གང་འདི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་
པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་། སྒྲ་དང་བརྡས་བསྟན་པ་ཇི་སྙེད་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་གང་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་སྟེ་ཡི་གེ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་ནི། གང་འདི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཚན་
ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བསྟན་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་ཡང་མི་ལྟུང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པས་བདེན་པ་གཅིག་ཏུ་
རྟོགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། འཕགས་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་
པ། ལྷའི་བུ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ན་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐ་སྙད་
ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། བྱེ་བྲག་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། སྨྲ་བར་བྱ་བ་དང་། སྨྲ་བ་དང་། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་
20-1-448a


མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བར་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷའི་བུ་དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པ་ཡང་མེད་ལྡོག་པའང་མེད་དོ་ཞེས་དང་། ལྷའི་བུ་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་སྒྲོ་
བཏགས་ཏེ་བརྗོད་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། དོན་དམ་པར་གང་ལ་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་མི་འཇུག་པ་དེ་ནི་ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། 
ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་དམིགས་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མོས་པར་དཀའ་འོ་ཞེས་དང་། གང་འདི་སྙམ་དུ་དོན་དམ་པར་འདི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་སྤང་བར་བྱའོ། །འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་མངོན་དུ་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་སྦྱོར་
བ་དེ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པ། སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ། འཁྲུགས་པ་དང་བཅས་པ། འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ། ནད་དང་བཅས་པ། སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ། ཟུག་རྔུ་དང་བཅས་
པ། དུག་དང་བཅས་པ་སྟེ་དེ་ནི་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། དོན་དམ་པར་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་དང་མཉམ་པ་དོན་དམ་པར་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དེ་དང་མཉམ་མོ། །དོན་དམ་པར་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་དང་མཉམ་པ་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་མཉམ་མོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་དགེ་སློང་ནི་ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པར་ན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་བུ་ཀུན་རྫོབ་
20-1-448b


ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ཀྱང་དེས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དད་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སྤྱོད་པ། མི་དམིགས་པ་ལ་མོས་ཤིང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་བླའི་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་ཅན་ངེས་པར་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
དང་། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བརྒྱར་གཤགས་པའི་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཐོག་མས་མར་གྱི་ཐིགས་པ་བླངས་པ་ཚད་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆུང་ངོ་། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །འོད་
སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞི་མར་གྱིས་གང་བ་དེ་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་པ་མེད་པ། དད་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མི་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ། བསོད་
ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་བལྟ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟའོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་པའི་མེ་འབར་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་
སུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་ཐོབ་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ཞེས་
20-1-449a


དང་། འཇམ་དཔལ་སུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཉམ་པ་མེད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །མདོར་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་
སྟོན་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུངས་རབ་ཀྱི་དོན་ལ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ལེགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་མཐུས་རྟོན་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པའི་རིམ་པ་ཀུན་གྱི་དགོངས་དོན་འགལ་བ་མེད་པར་སྐས་ཀྱི་
གདང་བུ་བཞིན་དུ་བགྲོད་དེ། མཐར་ཐུག་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དགོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་དགོངས་བཅུད་མྱོང་བར་བྱེད་ནུས་པ་དེ་དག་ནི། ཡང་དག་པའི་རིགས་ལམ་གྱི་ང་རོ་སྒྲོགས་ཤིང་བློ་གྲོས་ཀྱི་ལུས་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་
འཇིགས་མེད་མིའི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་སྲུང་བའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་གི་བློ་གྲོས་ལས་བབས་ལེགས་བཤད་ཀླུང་། །འཛིན་པའི་གོ་སྐབས་གཞན་དུ་རྙེད་
དཀའ་བས། །རྒྱ་མཚོར་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་རང་ཉིད་ལ། །ཐིམ་པར་འགྱུར་ཞེས་རྟོགས་དཀར་བསྔགས་པའི་གཞུང་། །སླར་ཡང་ཆུ་གཏེར་ཆེ་ལས་ཆུ་ཀླུང་བཞིན། །དད་བརྩོན་བློ་ཡི་ལམ་དུ་དེང་དྲངས་ནས། །རློམ་པ་མེད་པར་བརྩེ་བའི་བསམ་པ་
ཡིས། །མ་འོངས་སྐལ་བཟང་རྣམས་ཀྱི་བཙས་སུ་བཞག །རང་ཁྱད་འབྱིན་སླད་བསྟོད་པས་མ་བསྒྲགས་ཀྱང་། །སེམས་ཉིད་མཁའ་ལ་རྣམ་དཔྱོད་ཁྱིམ་གྱི་མེ། །གཟི་བརྗིད་ཅི་འདྲ་ཚིག་གི་ལམ་ནས་ནི། །བློ་གྲོས་མིག་དང་ལྡན་པས་ལྟ་བར་
20-1-449b


བྱོས། །བདག་འདྲ་ཡུལ་དུས་གང་ཟག་དམན་ན་ཡང་། །གཞུང་འདི་འཆད་ལ་འཁྲུལ་བ་མེད་སྙམ་པའི་། །གདིང་ཚོད་དང་བཅས་ཕྱོགས་མེད་བསྟན་འགྲོ་ལ། །ཕན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སྤེལ་བ་ལགས། །འདི་ཡི་ལེགས་བྱས་ཉི་མའི་སྣང་
བ་ཡིས། །སྙིགས་མའི་མུན་པ་ཕ་མཐར་བསྐྲད་ནས་སུ། །ཡང་དག་བློ་ཡི་ཨུཏྤལ་གཞོན་ནུའི་ཚལ། །ཕྱོགས་མཐར་རྒྱས་པའི་དགའ་སྟོན་མྱོང་གྱུར་ཅིག །བདག་ཀྱང་སྐྱེ་ཀུན་བདེ་གཤེགས་གསུང་གི་མཛོད། །རྣམ་འབྱེད་བློ་ཡི་སྣང་བས་འབྱོར་
གྱུར་ཅིག །ང་རྒྱལ་མེད་པར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡིས། །བསྟན་འགྲོའི་ཕན་བདེ་སྲིད་མཐར་སྤེལ་གྱུར་ཅིག །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་ལུང་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་རྗེ། །ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་བཞིན། །ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཐོབ་ནས། །
ཆོས་མིན་ཚར་གཅོད་ཆོས་ཚུལ་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །འཇམ་དབྱངས་ཉི་མའི་སྣང་བ་སྙིང་ལ་འབར། །ལེགས་བཤད་ཚིག་གི་འདབ་ཡངས་ཕྱོགས་བཅུར་བཞད། །གཞན་ཕན་སྦྲང་རྩིའི་རྡུལ་དམར་མཁའ་མཐར་རྒྱས། །ཚུལ་དེས་འགྲོ་ཀུན་རྗེས་སུ་འཛིན་
གྱུར་ཅིག །ལྟ་བའི་རབ་རིབ་རྣམ་པར་བསལ་བ་ཡི། །ཤེས་བྱའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཤེས་རབ་སྤྱན། །སྲིད་འདིར་ནང་གི་ཉིན་མོར་བྱེད་པ་དེས། །འགྲོ་ཀུན་རྟག་ཏུ་མཛེས་པར་བྱེད་གྱུར་ཅིག །སྨྲ་བའི་སེང་གེའི་ཞབས་ཀྱི་ཆུ་སྐྱེས་ལ། །སྤྱི་བོས་རེག་
བྱས་རྣམ་དཔྱོད་ཡངས་པའི་སྤྱན། །མཁའ་དང་མཉམ་པ་རིགས་ལམ་སེང་གེའི་སྒྲ། །སྒྲོགས་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཀུན་མཛེས་གྱུར་ཅིག །ཕྱོགས་མེད་རྒྱལ་བསྟན་དར་ཞིང་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །ཕྱོགས་འཛིན་ཟུག་རྔུའི་རིམས་ནད་བྱང་གྱུར་ཅིག །ཕྱོགས་
20-1-450a


ཀྱི་རྒོལ་བ་ཀུན་ནས་ཞི་གྱུར་ཅིག །ཕྱོགས་བཅུར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་གྱུར་ཅིག །སྒྲིབ་བྲལ་ཡིད་ཀྱི་མཁའ་ལ་ཉེར་གནས་པ། །རྡོ་རྗེ་ཉི་མ་སྣང་བ་ཆེན་པོའི་དཔལ། །འགོག་མེད་འཆར་བས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་ཀུན། །
ཀུན་ནས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོར་གྲུབ་གྱུར་ཅིག །འདི་ན་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་སྣང་བ་ནི། །གནས་པ་སྲིད་དུ་སྣང་བའི་གཏེར་འདི་ཡང་། །སྐྱེད་གུའི་ཡིད་ཀྱི་མཁའ་ལ་རྟག་གནས་ནས། །ངག་ལ་དབང་ཐོབ་དོན་ཀུན་གྲུབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པ་འདི་ནི་སྔ་ནས་
བྲི་འདུན་ཡོད་ཀྱང་དེ་གའི་ངང་དུ་ལུས་པ། ཕྱིས་སུ་མཁྱེན་མཆོག་གྲུབ་དབང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རིན་པོ་ཆེ་འཇམ་དཔལ་འཇིགས་མེད་རིག་པའི་རལ་གྲི་སོགས་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྣང་བ་མཆོག་ཏུ་གསལ་བ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གྲངས་ལ་གཞུང་འདིའི་བཤད་པ་བགྱིས་པའི་སྐབས་
སུ་དེར་ཉན་པར་འཁོད་པ་ལྷག་བསམ་རྒྱལ་མཚན་དང་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་གཉིས་ཀྱིས་འགྲེལ་བཤད་གསལ་པོ་ཞིག་གྲུབ་པ་ཅིས་ཀྱང་གལ་ཆེ་ཞེས་མཐུན་པའི་རྐྱེན་སྦྱར་ནས་ནན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། བློ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་གཙོ་བོར་བཟུང་། 
གཞན་ཚད་མའི་རྒྱ་གཞུང་སྐོར་བོད་དུ་བཞུགས་སོ་འཚལ་གྱི་ལེགས་པར་བཤད་པའི་རོ་མྱང་ཞིང་། ཀརྨ་པ་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ། འུ་ཡུག་པ་རིགས་པའི་སེང་གེ་རྒྱལ་ཚབ་དར་མ་རིན་ཆེན། ཉ་དབོན་ཀུན་དགའ་དཔལ། རོང་སྟོན་ཆོས་རྗེ། 
བསོད་ནམས་སེང་གེ་རེད་མདའ་བ་སོགས་བོད་ཀྱི་མཁས་པའི་འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་དང་། གཞན་ཡང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་སོགས་བོད་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་མཁས་པ་སོ་སོའི་བཞེད་གཞུང་གི་ཚུལ་ཀུན་མ་འདྲེས་པར་མཐོང་བར་བྱས་ཤིང་། ཚད་མའི་
20-1-450b


གཞུང་གི་དོན་གྱི་གནད་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་ངེས་པ་རྙེད་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་འཇམ་དཔལ་དགྱེས་པའི་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བས་རང་ལོ་ཞེ་གཅིག་པ་རབ་ཚེས་མི་ཟད་པའི་ལོའི་ཐ་སྐར་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅུ་ནས་བརྩམས་སྔ་དྲོ་བཤད་པ་དང་། ཕྱི་དྲོ་འགྲེལ་པ་འབྲི་བ་སྒྲགས་མའི་ཚུལ་གྱིས་ཐམས་ཅད་
འདུལ་ཞེས་བྱ་བ་མེ་མོ་ཕག་གི་ལོའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཟླ་བའི་ཚེས་གཅིག་ལ་གྲུབ་པར་བགྱིས་པའི་ཡི་གེ་པ་ནི་ཚུལ་འདི་ལ་དོན་གཉེར་ཆེན་པོས་འབྱོར་བའི་སྐྱེས་དང་བཅས་ཏེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྐུལ་ཞིང་ལྷག་བསམ་གྱི་ཁུར་མཆོག་ཏུ་ལེན་པ་གནས་ལྔ་རིག་པ་ཀརྨ་ལྷག་བསམ་བསྟན་པའི་
རྒྱལ་མཚན་ནམ་འཇམ་དཔལ་དགའ་བའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བས་བགྱིས་པ་སྟེ། འདིས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང་། བསྟན་པའི་སྣང་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱོགས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག ༈ ཨོཾ་
སྭ་སྟི་བི་ཛ་ཡནྟུ། རྨད་བྱུང་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡི། །མཉམ་མེད་ཐུབ་པ་མཆོག་གི་ཟླ་བ་ནི། །སྲིད་པའི་ཉོན་མོངས་རིམས་ནད་མཐར་བྱེད་པ། །བཀྲ་ཤིས་མཆོག་གིས་འགྲོ་འདི་དགེ་བར་མཛོད། །རྒྱལ་བ་སྐྱོབ་པ་དེ་ཡི་ལེགས་གསུངས་ཆོས། །སྡེ་སྣོད་གསུམ་
གྱི་སྣང་བྱེད་རིན་པོ་ཆེས། །འཇིག་རྟེན་མཛེས་པར་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ། །ས་གསུམ་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་དྲི་མེད་པ། །ཚད་མའི་ལམ་ནས་ཉི་བཞིན་གསལ་མཛད་པའི་། །རིགས་པ་སྨྲ་བས་འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་ཚུལ། །ཕྱོགས་
ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་མཚན་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་སྨྲ་བའི་སེང་གེའི་རིང་ལུགས་ཀྱི། །གནད་རྣམས་གསལ་བར་བྱས་པའི་ལེགས་བཤད་འདི། །རིས་མེད་བསྟན་པ་ཡོངས་ཀྱི་གསལ་བྱེད་དང་། །བསིལ་ལྡན་བློ་གསལ་ཚོགས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དུ། །འཇིགས་བྲལ་སྔ་འགྱུར་བསྟན་པའི་
20-1-451a


རྒྱལ་མཚན་མཆོག །འཛིན་མཛད་རུ་དམ་རྫོགས་ཆེན་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་། །ཐུགས་བསྐྱེད་ཟབ་མོས་སྤར་དུ་ལེགས་བཞེངས་པའི་། །མཐུན་འགྱུར་ལྷ་རིགས་ཆོས་རྗེ་བླ་མས་མཛད། །འདི་ཡི་ལེགས་བྱས་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ལྟར། །གསལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པར་
གྱུར་པ་དེས། །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ། །ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ཏུ་དར་ཞིང་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །ཡང་དག་རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་ཟབ་མོའི་དོན། །གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་ཚད་མའི་རིགས་ལམ་ནས། །སྨྲ་བའི་ལྗགས་བཟང་རྐྱོང་བས་མངོན་མཛེས་པ། །བསྟན་འཛིན་ཚོགས་ཀྱིས་
ས་སྟེང་འགེངས་པར་ཤོག །རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་ཡི། །རིས་མེད་བསྟན་འཛིན་ཚོགས་རྣམས་ཞབས་བརྟན་ཅིང་། །བཤད་དང་སྒྲུབ་པས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཁྱབ་ནས། །དགེ་འདུན་འདུས་པའི་ཚོགས་ཀྱང་འཕེལ་གྱུར་ཅིག །ཆོས་ལྡན་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་སྲིད་མི་གཡོ་ཞིང་། །
དབུ་འཕང་ལེགས་ལམ་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ། །སྐྱེ་རྒུ་ཀུན་ཀྱང་ཆོས་ལམ་ཉེར་ཞུགས་ནས། །ས་གསུམ་དགེ་ལེགས་སྣང་བས་ཁྱབ་གྱུར་ཅིག །བསྟན་ལ་ཉེ་བར་འཚེ་བའི་ཀླ་ཀློ་དང་། །ཆོས་ལྟར་བཅོས་པའི་མུན་སྤྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ། །ཉེ་བར་ཞི་ནས་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི། །དགོངས་དོན་
དྲི་མེད་མཆོག་ཏུ་གསལ་གྱུར་ཅིག །བསིལ་ལྡན་ར་བ་དཀར་པོའི་ཁོར་ཡུག་གི། འགྲོ་རྣམས་ཡང་དག་ཚད་མའི་རིགས་ལམ་ལ། །མི་ཕྱེད་འདུན་པའི་བློ་དང་ལྡན་གྱུར་ནས། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་རྟག་ཏུ་སྒྲོགས་གྱུར་ཅིག །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བདེན་གསུང་ཚད་མ་ཡིས། །ཕྱོགས་ཀྱི་
གླང་པོར་ལུང་བསྟན་ཇི་བཞིན་དུ། །སྐྱེ་རྒུའི་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཚད་མའི་གཞུང་། །མི་ཉམས་ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ན་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པའང་དྷཱི་མིང་པས་གང་དྲན་ཤར་མར་སྤར་བྱང་དུ་སྤེལ་བ་དགེའོ། །མངྒ་ལཾ།།    །།
20-1-451b


empty page