4-1-1a


༄༅༅། །ཤེར་ཕྱིན་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་མཆན་འགྲེལ་པུཎྚ་རི་ཀའི་དོ་ཤལ་བཞུགས་སོ། །
4-1-1b


༄༅།  །མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤེས་བྱའི་མཐའ་དང་མཉམ། །བརྩེ་བའི་འོད་སྟོང་གདུལ་བྱ་ཀུན་ལ་ཁྱབ། །ལྷུན་
གྲུབ་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་མཛད་པ་ཅན། །ཐུབ་དབང་ཉིན་བྱེད་གུས་པའི་གཙུག་གིས་མཆོད། །དགའ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་
ལེགས་བཞུགས་ཤིང་། །རྒྱལ་བའི་དགོངས་ཟབ་བདུད་རྩིའི་ཆར་འབེབས་ནས། །འཛམ་གླིང་སྐལ་བཟང་གདུལ་བྱའི་རེ་སྐོང་
བ། །རྒྱལ་ཚབ་བྱམས་ཆེན་སྨྲ་བའི་ཟླ་བ་རྒྱལ། །གྲངས་མེད་རྒྱལ་སྲས་འདུས་པའི་འཁོར་གྱི་དབུས། །རྨད་བྱུང་སྟོང་པ་
4-1-2a


ཉིད་ཀྱི་སེངྒེའི་སྒྲ། །སྒྲོགས་ལ་ཟླ་མེད་མཁྱེན་པའི་གཏེར་གཅིག་པུ། །འཇམ་དབྱངས་ལྷག་པའི་ལྷ་དེས་
རྟག་པར་སྐྱོངས། །འཕགས་བཞིའི་བསྐྱེད་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་གསལ་མཛད་པ། །ཐོགས་མེད་དབྱིག་གཉེན་འཕགས་གྲོལ་རྣམ་
པ་གཉིས། །སེང་གེ་བཟང་སོགས་ལོ་པཎ་དངོས་བརྒྱུད་ཀྱི། །བླ་མ་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡུམ་དོན་ཟབ་
རྒྱས་གཏིང་མཐའ་བྲལ་ནའང་། །དང་པོའི་ལས་ཅན་བློ་གྲོས་གསར་བུ་རྣམས། །རབ་དགའི་མཆོད་ཡོན་ཟེགས་མ་ཙམ་འདི་འང་། །
4-1-2b


ཆོས་རྗེ་བླ་མའི་མཁྱེན་རབ་མཚོ་ལས་སོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་འདི་འཆད་པ་ལ། མཚན་གྱི་དོན། འགྱུར་
གྱི་ཕྱག །གཞུང་གི་དོན། མཇུག་གི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། མཚན་བསྒྱུར་བ། མཚན་བཤད་པ། མཚན་གྱི་དགོས་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱ༷་གར༷་སྐ༷ད་དུ༷། ཨ༷་བྷི༷་ས༷་མ༷་ཡ༷་ནི། 
བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ། ཨ༷་ལ༷ཾ་ཀ༷་ར༷་ནི་རྒྱན། ནཱ༷་མ༷་ནི་ཞེས་བྱ་བ། པྲ༷་ཛྙཱ༷་པཱ༷་ར༷་མི༷་ཏ༷་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི། ཨུ༷་པ༷་དེ༷་ཤ༷་ནི་མན་ངག་གི། ཤཱ༷ས་ཏྲ༷་ནི་བསྟན་བཅོས་
སོ། ། གཉིས་པ་ནི། གཞུང་ལམ་འབྲས་བུའི་ཤེར་ཕྱིན་ལས། འདིར་རྩ་བའི་མདོ་གཞུང་ཤེས༷་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན་པ༷འི་བཀའ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ། དེ་དག་གི་དོན་ཚེགས་
ཆུང་ངུས་དོན་ཆེན་པོ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་མན་ང༷ག་གི༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ནི། སྤྱིར་ངེས་ཚིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཡིན་ཏེ། སློབ་མའི་རྒྱུད་འཆོས་
པའི་སྒྲ་བཤད་དུ་ཡོད་ལ། འདིར་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་གིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། ཐེག་དམན་རྣམས་མིང་ཚིག་ཡི་གེ་སྟེ། ཚོགས་གསུམ་
4-1-3a


གྱི་རང་བཞིན་བེམ་པོའི་ངོ་བོར་འདོད་ལ། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ན་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་རིག་པ་སྟེ། བཀའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་
ལས་བྱུང་བའི་གདུལ་བྱའི་གཞན་སྣང་དང་། ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ནི། རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་སྣང་བ་དང་འབྲེལ་བའོ། །ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བཀའ་ཡི་དོན། དངོས་བསྟན་
སྟོང་ཉིད་སྙིང་པོའི་དོན་དང་། སྦས་དོན་ལམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་གཉིས་ལས། ཕྱི་མ་སྟེ། ཡུམ་དོན་ཡང་དག་པ་ལ་བློ་མངོ༷ན་དུ་ཕྱོགས་པས་དོན་མ་ནོར་བར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལེགས་པ༷ར་
རྟོག༷ས་པ་སྟེ། སྦས་དོན་དངོས་པོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་གསལ་བར་བྱེད་པ༷འི་རྒྱན༷་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་རྒྱན་ཡུམ་དོན། མཛེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱན་དོན་བདུན་ཅུར་གནས་པ། གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱན་
བསྟན་བཅོས་འདིས་གསལ་བར་བྱེད་པས་མཁས་པ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ནི་མིང་དོན་འབྲེལ་བ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལའང་འདིར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རིམ་པ་གསུམ་ལས་བཀའ་འཁོར་ལོ་བར་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ། 
4-1-3b


བོད་སྔ་རབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ཤེར་ཕྱིན་འབུམ་པ། ༡ ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ། ༢ ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ། ༣ ཤེས་རབ་ཁྲི་པ། ༤ བརྒྱད་སྟོང་པ། ༥ མདོ་སྡུད་པ་ ༦ སྟེ་ཡུམ་དྲུག་དང་། ཤེར་ཕྱིན་
བདུན་བརྒྱ་པ། ༡ ལྔ་བརྒྱ་པ། ༢ སུམ་བརྒྱ་པ། ༣ ཚུལ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ། ༤ ལྔ་བཅུ་པ། ༥ སྒོ་ཉེར་ལྔ་པ། ༦ ཀཽའུ་ཤི་ཀས་ཞུས་པ། ༧ རབ་རྩལ་རྣམ་གནོན་གྱིས་ཞུས་པ། ༨ ཤེར་ཕྱིན་ཡི་གེ་ཉུང་ངུ་། ༩ ཡི་
གེ་གཅིག་པ། ༡༠ ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་ ༡༡ སྟེ་སྲས་བཅུ་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་བཅུ་བདུན་དུ་གྲངས་ངེས་མཛད། རིག་རལ་ནས། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་མ། ༡ ཉི་མའི་སྙིང་པོ། ༢ ཟླ་བའི་
སྙིང་པོ། ༣ ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ། ༤ ལག་ན་རྡོ་རྗེ། ༥ རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་རྣམས་ ༦ ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཀྱང་བཅུ་བདུན་དུ་མ་འདུས་ལ། སྡུད་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་བཀོལ་བས། ལྷག་པའི་སྐྱོན་ཡོད་
ཅེས་བཤད། ཨར་བྱང་ཆུབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་རྒྱས་འབྲིང་དགུར་དབྱེ་བར་མཛད་ལ། སྤྱིར་ཡུམ་རྒྱས་པ་ལའང་། དྲི་ཟའི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པ་དང་། ལྷ་
ཡི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་པ་དང་། ཀླུ་ཡི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་གསུམ་དུ་ཡོད་པར་གསུངས། འོན་ཀྱང་ཡུམ་སྲས་བཅུ་བདུན་ནི་བོད་དུ་ཐོག་མར་
4-1-4a


ཆོས་བསྒྱུར་དུས་ཀྱི་འགྱུར་ཟིན་གྱི་ཐ་སྙད་ལས། དེར་གྲངས་ངེས་མཛད་པ་མིན་པར་ངེས་ཏེ། པདྨ་བཀའ་ཐང་དུ། ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་སྲས་བཅུ་བདུན་དང་། །ཤེར་
ཕྱིན་སྟོང་ཉིད་གཙོར་བཏོན་མདོ་མང་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡུམ་གྱི་དགོངས་འགྲེལ་ལའང་། རྒྱལ་བ་མ་ཕམ་པས་སྦས་དོན་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་རིམ་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་མངོན་
རྟོགས་རྒྱན་དང་། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་བསྟན་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པ་ལ་དབུ་མ་རིག་པའི་ཚོགས་དང་། ཕྱོགས་གླང་གིས་བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ་གཙོ་བོའི་དོན་སོ་གཉིས་དང་། དཔའ་
བོས་མཛད་པའི་འབུམ་ཊཱི་ཀ་གནོད་འཇོམས་སུ་སྒོ་གསུམ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གིས་འགྲེལ་པ་ཚུལ་བཞིར་གྲགས་ཀྱང་། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱང་བསྡུ་ན་སྔ་མ་གཉིས་ལས་སྲོལ་གཞན་
མིན་པར། ཡུམ་གྱི་བརྗོད་བྱ། ཟབ་པ་སྙིང་པོའི་དོན་དང་། རྒྱ་ཆེ་བ་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་རིམ་པ་གཉིས་ཡིན་པས། ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་གཉིས་སོ། །རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱི་མན་ངག་
ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་མཛད་མོད། མཆེ་བའི་སྡེའི་འབུམ་ཊཱི་ཀ་ཏུ་གྲགས་པ་མཁས་པ་འགས་དབྱིག་གཉེན་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ལས་སྐུ་མཆེད་ཀྱི་སྡེ་
4-1-4b


བོད་དུ་མ་བསྒྱུར་ལ། འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ། ༡ སློབ་དཔོན་གྲོལ་སྡེ། ༢ ཇོ་བོ་སྨྲྀ་ཏི་ཛྙཱ་ན། ༣ སེང་བཟང་གིས་ཉི་ཁྲི་དང་། ༤ བརྒྱད་སྟོང་དང་། ༥ སྡུད་པར་སྦྱར་བ་དང་། ༦ བྱམས་པ་ཉིད་
ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཐོབ་ནས་འགྲེལ་པ་དོན་གསལ། ༧ དེའི་ཡང་འགྲེལ་གསེར་གླིང་པ་ཆོས་གྲགས། ༨ ཡང་དེ་འགྲེལ་ཚིག་གསལ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་བཤེས་གཉེན་ ༩ རྣམས་དང་སྡུད་པར་སྦྱར་
བ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དང་། ༡༠ རྒྱ་འགྲེལ་གྲགས་པའི་ཆ་ཞེས་རཏྣ་ཀིརྟིས་དང་། ༡༡ ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་ཁ་ཆེ་སངས་རྒྱས་དཔལ་ཡེས་དང་། ༡༢ རིན་འབྱུང་ཞི་བས་མཛད་
པའི་དག་ལྡན་དང་། ༡༣ འབུམ་གྱི་རྣམ་བཤད་རྒྱན་སྦྱར་དྷརྨཱ་ཤྲཱིས་མཛད་པ་དང་། ༡༤ བརྒྱད་སྟོང་བཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་རིན་འབྱུང་ཞི་བ་དང་། ༡༥ ཤེར་ཕྱིན་དོན་བསྡུས་སྒྲོན་མ་ཇོ་བོས་
མཛད་པ་དང་། ༡༦ བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་པ་གནད་ཀྱི་ཟླ་འོད་རྒྱན་སྦྱར་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་དང་། ༡༧ ཤེར་ཕྱིན་མཛོད་ཀྱི་ལྡེའུ་མིག་སྡུད་པ་རྒྱན་སྦྱར་ཙམ་དྷརྨཱ་ཤྲཱིས་མཛད་པ་དང་། ༡༨
སེང་བཟང་འགྲེལ་པའི་བསྡུས་དོན་ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་དང་། ༡༩ དོན་བསྡུས་ཀུ་མཱ་ར་ཤྲཱི་བྷ་དྲས་མཛད་པ། ༢༠ སྡུད་པའི་གདམས་ངག་སྟེ། ༢༡ རྒྱ་གར་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་
4-1-5a


གོ། དེ་ལས་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ་དང་། སེངྒེ་བཟང་པོའི་རྗེས་སུ་བོད་ཡུལ་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་འབྲངས་པར་མཛད་ཅིང་དེ་ཉིད་གཙོ་བོར་
བཟུང་ངོ་། །སྤྱི་རྒྱ་གར་ན་བཀའ་བབས་དྲུག་ཏུ་གྲགས་ཏེ། བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དགའ་ལྡན་ལྷ་ཡུལ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་འོག་ཀླུ་ཡུལ། རིག་པའི་འབྱུང་གནས་
ཤར་ཕྱོག་བྷདྒྷ་ལ། ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱུང་གནས་བཻ་ཏའི་ཡུལ། བྱིན་རླབས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཨོ་རྒྱན་ཡུལ། ངོ་མཚར་གྱི་འབྱུང་གནས་བྱང་ཕྱོགས་བི་ཤྭ་ཀ་ཙན་དན་གྱི་
གླིང་ནས་བརྒྱུད་པ་སྟེ་དྲུག་གོ། བོད་ཡུལ་འདིར་ཡང་ལྷ་བཙད་པོ་ཁྲི་སྲོང་གི་འབུམ་ཊཱི་ཀ་ཡོད་ཅིང་། བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་བཤད་སྲོལ་ཡང་རྒྱུན་མ་ཆད་པར། ཕྱི་དར་རྔོག་ལོའི་
བཤད་རྒྱུན་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཀུན་གཟིགས་ཤེས་རབ་འོད་ཟེར་གྱིས། མཁྱེན་གསུམ་ཐོས་བསམ་སྐྱ་བ་འཛིན་མཁས་ཤིང་། །ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བཞིའི་གཟིངས་ལ་
བརྟེན་ནས་ནི། །ཆོས་སྐུའི་ལྷུན་པོ་མཛེས་པར་ལྟ་བ་ཡི། །འཁོར་ལོར་བར་པའི་སྦས་དོན་ལམ་རིམ་དེ། །དགའ་ལྡན་གནས་སུ་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེས་བཀྲལ། །འཕགས་པའི་
4-1-5b


ཡུལ་དུ་བཀའ་བབས་རྣམ་པ་དྲུག །རྒྱན་གྱི་དགོངས་འགྲེལ་ཤད་སྲོལ་རྣམ་མང་ཡང་། །གང་དེ་འགྲེལ་ལ་འཕགས་སེང་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་དག་གཞེད་གཞུང་རྔོག་
ལོའི་ཐུགས་མཚོར་བབས། །ཤེར་ཕྱིན་རྒྱས་མཛད་འབྲེ་ཨར་རྣམ་གཉིས་ཀྱི། །འཆད་རྩོད་ཉི་ཟླའི་འོད་ཟེར་འབུམ་ཕྲག་གིས། །གངས་ཅན་མུན་པའི་ནགས་ཁྲོད་གསལ་བར་
མཛད། །ཅེས་སོ། །རྒྱས་པར་དོན་བདུན་ཅུ་དེ། འབྲིང་ཤེས་བྱ་མཁྱེན་གསུམ། ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བཞི། འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་སྟེ་དངོས་པོ་བརྒྱད་དང་། དེའང་བསྡུ་ན་མཁྱེན་
གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། འཕགས་བཞིའི་མངོན་རྟོགས་མཁྱེན་གསུམ་སྤྱིས་བསྡུས་ཤིང་། སྦྱོར་བཞི་ལམ་ཤེས་དང་། ཆོས་སྐུ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འདུས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། སྤྱིར་
རྒྱ་སྐད་སྨོས་པས་སྐད་ལ་བག་ཆགས་འཇོག  །ཆོས་ཁུངས་མར་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱོགས་གང་དུ་གཏོགས་ངོས་ཟིན་པ་དང་གླེགས། བམ་བཙལ་སླ་བ་སོགས་སོ། །གཉིས་
པ་འགྱུར་ཕྱག་ནི། མ་རིག་པའི་གཉིད་སང༷ས་ཤིང་། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བློ་རྒྱས༷་པ་སྟེ། སྐྱབས་འགྲོ་བདུན་ཅུ་པ་ལས། ཤེས་བྱ་ལ་ནི་བློ་རྣམ་རྒྱས། །རྨོངས་པའི་ཟུམ་པ་
4-1-6a


བཅོམ་པས་ནི། །སངས་རྒྱས་པདྨ་ལྟར་རྣམ་རྒྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་བྱང༷་ཞིང་། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡོན་ཏན་ཁོང་དུ་ཆུབ༷་པའི་
རྣམ་མཁྱེན་དང་། གཞན་དོན་ལ་སེ༷མས་དཔའ༷་བའི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ལ༷་ཕྱག༷་འཚ༷ལ་ལོ༷། །ཞེས་རྒྱལ་པོའི་བཀས་བཅད་སྡེ་སྣོད་ངོས་འཛིན་གྱི་ཕྱག་གོ། །གསུམ་པ་
གཞུང་དོན་ལ། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་དང་། བརྩམ་བྱ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་དངོས་གཉིས། དང་པོ་ལ། གདུལ་བྱ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་མཆོད་
བརྗོད་དང་། རྟོགས་ལྡན་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་དགོས་འབྲེལ་གཉིས། དང་པོ། གང་ཟག་ཉན༷་ཐོ༷ས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རང་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཞི༷་བ༷་ཚོལ༷་
བ་སྟེ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣ༷མས། ཐབས་གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གི་བདག་དང་། གཟུང་བས་གདོད་མ་ནས་སྟོང་པར་ཤེས་པའི་ཀུན༷་ཤེས༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷། བཞེད་
དོན་འབྲས་བུ་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས། ཉོན་མོངས་དང་སྡུག་བསྔལ། ཉེར༷་ཞིར༷་ཏེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་ཁྲིད༷་པར་མཛ༷ད་ནུས་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དང༷་། གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་སེམས་
4-1-6b


དཔའ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་ལ༷་ཕན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་རྣམ༷ས། ཐབས་ཉན་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་གསུམ་པོ་དོན་དམ་དུ་རང་བཞིན་སྐྱེ་མེད་དང་། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་
རྣམས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷། བཞེད་དོན། འཇིག༷་རྟེན༷་མཐའ་དག་གིས་དོན༷་དུ་གཉེར་བྱ་མངོན་མཐོ་དང་། ངེས་ལེགས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་སྒྲུབ༷་པར་མཛ༷ད་ནུས་པ༷་
གང་དང་། ཐབས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཀུན་ལྷག་མེད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་། སྐྱེ་བ་མེད་པར་གཟིགས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གང༷་དང༷་ཡང༷་དག༷་པར་ལྡན༷་པས༷། གང་ཟག་སྐུ་གསུང་
ཐུགས་ཉེས་སྤྱོད་མཐའ་དག་བསྡོམ་པའི་སྐུ་ཅན་ཐུབ༷་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱིས། བཞེད་དོན། བརྗོད་བྱ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་དང་ལྡན༷་པ། རྗོད་བྱེད་དྲང་
ངེས་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འདི༷་གསུ༷ངས་པར་མཛད་པ༷་སྟེ། ཡུམ་བར་མ་ལས། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །
ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་
4-1-7a


ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཉན༷་ཐོས༷་དང་རང་རྒྱལ། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས་དཔའི༷་ཚོགས༷་དང་བཅས༷་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་
ཀྱི༷་ནི༷་ཡུམ༷་དེ༷་ལ༷། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་དབྱེར་མེད་རོ་གཅིག་ཏུ་ཕྱག༷་འཚལ༷་ལོ། །དེ་ལྟར་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་དགོས་པ་རང་དོན་དུ་སྐྱེས་བུ་དམ་
པར་མཚོན་པ་དང་། གཞན་དོན་དུ་ཡུམ་འདིས་སྲས་བཞིའི་བཞེད་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ནས་དབང་བརྟུལ་ལ་དྭང་བ་དང་། དེ་ལ་རིགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པར་མཐོང་ནས་དབང་རྣོན་ལ་
ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་བས། མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་གུས་པས་དོན་གཉེར་གྱིས་ཞུགས་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་གནས་སྐབས་དང་། མཐར་ཐུག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་དགོས་པ་
ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་དགོས་འབྲེལ་ནི། རྣམ༷་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེན༷་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ༷་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་མཚོན་ནས་ལྷག་མ་བདུན་དང་བཅས་པ། སྟོན༷་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས༷་རྒྱལ་
བའི་ཡུམ་འདི༷་རྣམས་ལ༷ས་བཤ༷ད་པ༷་གང༷་ཡིན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྒྱན་གྱི་བརྗོད་བྱ་དང་། བྱང་སེམས་ལས་གཞན༷་མུ་སྟེགས་པ་དང་། ཉན་རང་སོགས་ཀུན་ཀྱིས༷་མྱོང༷་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ཏེ༷། 
4-1-7b


ཆོས་སྐུ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས༷་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོ༷ད་པ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཅན་གྱི༷་མ༷དོ་ཡི་དོན༷་ཤེས་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པ་མི་བརྗེད་
པའི་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷་བཞག༷་ནས། ས་བཅུ་བགྲོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ༷་དང༷་ལྡན༷་པས༷་ཆོས་སྐུ་མཐོང༷་བའམ་རྟོགས་པར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་ཞེས་པ་ནི་ཉིད་དགོས། དེའང་ཡུམ་དོན་རྟོགས་པར་
དཀའ་བ་དངོས་པོ་བརྒྱད་སྦས་དོན་གྱི་ཚུལ་དུ་མདོ་ན་ཡོད་པ་གཞུང་འདིས་གསལ་བར་བཀྲལ་བས་བདེ༷་བླག༷་ཏུ༷་ནི༷་རྟོག༷ས་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་བསྟན་བཅོས་རྩོམ༷་པའི༷་དགོས༷་པ༷་སྟེ༷། དེའང་རྣམ་མཁྱེན་རྟོགས་པར་
ཡུམ་དོན་ཤེས་པ་ལ་རགས་ལས། དེའང་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་རགས་ལས་པས། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དང་འབྲེལ་དགོས་པ་ཉིད་དགོས་དང་འབྲེལ་བས་འབྲེལ་པ་ཤུགས་ལ་བསྟན་པ་ཡི༷ན་ནོ། །ཆོས་
སྤྱོད་བཅུ་ལ་ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སོགས་བཅུ་དང་། སེམས་བསྐྱེད་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཅུ་དང་། ཡན་ལག་བདུན་སྟེང་སྐྱབས་འགྲོ་སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་བཅས་བཅུ་དང་། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་
བཅས་སྤྱིར་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ལུས་དངོས་ལ། རྒྱས་པར་དད་པ་ལ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ། འབྲིང་པོར་དགའ་བ་ལ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ། བསྡུས་པར་མོས་པ་ལ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་གསུམ། དང་པོ་
4-1-8a


ལ་སྡོམ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་གི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་ལུས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། 
སྔར་མཆོད་བརྗོད་དུ་བསྟན་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ༷་ནི༷། ཇི་ལྟར་འཆད་ན་བརྗོད་བྱ་དངོས༷་པོ༷་བརྒྱ༷ད་ཀྱིས༷་ཡང༷་དག༷་པར་བཤ༷ད་པར་བྱ་སྟེ། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལའང་། སེང་གེ་བཟང་པོའི་
བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་དངོས་ཡིན་ལ། དེ་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཚིག་དང་། ངག་གི་ཚོགས་
ཀྱི་གཞུང་དང་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ལམ་ལ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏགས་པའོ། །ཞེས་དང་། ཕྱོགས་གླང་གི་བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་ལས། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་
གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །སྒྲུབ་བྱའི་དོན་དེ་དང་ལྡན་པས། །གཞུང་ལམ་དག་ལ་དེ་སྒྲས་བཏགས། །ཞེས་གསུངས་པས། འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་དངོས་དང་། ལམ་ཤེར་
ཕྱིན་འབྲས་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པ་དང་། གཞུང་ཤེར་ཕྱིན་བརྗོད་བྱའི་མིང་རྗོད་བྱེད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ་མ་ལུས་པ་ཀུན༷་
4-1-8b


སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན༷་པ་ཉི༷ད་དེ། དབྱེ་ན་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གཉིས། ལམ་གསུམ་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་ཤིང་། རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་ནས་ཡང་དག་མཐའ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སློབ་
ལམ་ལ༷མ་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་དེ། དབྱེ་ན། ཉན་རང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས་གསུམ། དེ༷་ནས༷། གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཐ༷མས་ཅ༷ད་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ཉན་
ཐོས་པའི་རྟོགས་པ་དང་། གཟུང་བ་ཆོས་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་རང་རྒྱལ་དང་། བདག་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཤེས་པ་ཐེག་ཆེན་པའི་གཞི་ཤེས༷་པ༷་ཉི༷ད་དེ། དབྱེ་ན་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གཞི་
ཤེས་གཉིས། ལམ་མཁྱེན་གསུམ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་བསྡུས་ཏེ་མངོ༷ན་པར་རྫོགས༷་པར་རྟོགས༷་པ༷་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྦྱོར་བ་བཞིའམ་ཉི་
ཤུ་དང༷་། སྦྱོར་བ་དེ་གོམས་ནས་གྲུབ་པའི་ཚད་དུ་གྱུར་པ་དྲོད་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་ནི། སྐབས་སོ་སོའི་གོམས་པ་རྫོགས་པའི་རྩེ་མོ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་རྟགས་
དང་རྣམ་འཕེལ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་བསྟན་པ་རྩེ༷་མོར༷་ཕྱིན༷་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་སོགས་བདུན་ནམ་བཞི་དང༷་། སློབ་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་གྲུབ་
4-1-9a


པའི་ཆེད་དུ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་ཀུན་འདྲེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་པ་མཐར༷་གྱིས་པ༷་ཡི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་བ་བཅུ་གསུམ་
སྦྱོར་བ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་གཅི༷ག་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཚང་བར་སྒོམ་པས་མངོ༷ན་པར་རྫོགས༷་པར་བྱང༷་ཆུབ༷་པར་ནུས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་
ན་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བཞི། སྦྱོར་བཞི་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྐུ་བཞི་དང༷་བཅས་དེ༷་རྣམ༷ས་དངོས་པོ་བརྒྱ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་དོན་བདུན་ཅུའི་
མཚན་ཉིད་ནི། རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ། ལམ་ཤེས་བཅུ་གཅིག །གཞི་ཤེས་དགུ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་བཅུ་གཅིག །རྩེ་མོ་བརྒྱད། མཐར་གྱིས་པ་བཅུ་གསུམ། སྐད་ཅིག་
མ་བཞི། ཆོས་སྐུ་བཞི་བཤད་པ་རྣམས་རིམ་པར། དོན་གཉིས་སམ་ཟུར་གཉིས་ཚང་བའི་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམ༷ས་བསྐྱེ༷ད་པ༷་དང༷་། ༡ བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒྲུབ་
པར་གདམས་པ་གདམས༷་ངག༷་དང༷་། ༢ དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པས། ངེས༷་པར་འབྱེ༷ད་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡན༷་ལག༷་སྟེ་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྦྱོར་ལམ་རྣམ༷་པ་བཞི༷་དང༷་། ༣ རྟེན་ཆོས་སྒྲུབ༷་པ༷་བཅུ་གསུམ་
4-1-9b


པོ་ཡི༷་ནི༷། གཞིའམ་རྟེན་དུ་གྱུར༷་པ༷་ཡི། ཆོས༷་ཀྱི༷་དབྱིངས༷་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་གནས་རིགས་དང༷་། ༤ སྒྲུབ་པ་ལ་བླང་དོར་དུ་བྱ་བས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་
ལ་དམི༷གས་པ༷་དག༷་དང༷་། ༥ སྒྲུབ་པ་དེའི་ཆེད༷་དུ་བྱ་བ་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་སྤངས་རྟོགས་སེམས་ཆེན་པོ་གསུམ་དང༷་ནི༷། ༦ བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བས་གོ༷་ཆ༷་བགོས་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་
ཚུགས་ཤིང་། ཕར་ཕྱིན་རེ་རེ་ཡང་དྲུག་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང་། ༧ གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་སྦྱོར་བ་ཐེག་ཆེན་ལམ་འབྲས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཀུན་ལ་འཇུག༷་པའི༷་བྱ༷་བ༷་སྒྲུབ་པ་དང༷་། ༨ བསམ་
སྦྱོར་དེས་དྲངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཚོགས༷་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་ནི༷། ༩ གོང་བཤད་དགུ་པོ་མཐར་ཕྱིན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་
ནས། མཐར་ཐུག་གི་འབྱུང་ས་བརྒྱད་དུ་ངེས༷་པར༷་འབྱུང༷་བའི་སྒྲུབ་པ་དང་བཅས༷་པ་དེ་ལྟར་བཅུ་པོ་རྣམ༷ས་ཀྱིས་ཐུབ༷་པའི༷་རྣམ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ༷་ཉི༷ད་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སོ། །ལམ་
ཤེས་སྐྱེ་རུང་གི་རྟེན་དུ། ཐུབ་པའི་འོད་ཀྱིས་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་མོ༷ག་མོ༷ག་པོར་བྱེད་པས་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ངེས་པ་དང་། ཁྱབ་པ་དང་། རང་
4-1-10a


བཞིན་འཁོར་བ་མི་འདོར་བ་དང་། བྱེད་ལས་གཞན་འཁོར་དུ་སྡུད་པ་རྣམས་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་བསྟན་པ་དང༷་། ༡ བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་མཐོང་གིས་བལྟས་
ནས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཤུགས་བསྟན། སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དང་། ༢ རང་རྒྱལ་བསེ༷་རུའི༷་ལམ༷་གང༷་དང༷་། ༣ ཚེ་འདི༷་དང་ཚེ༷་རབས་གཞན༷་པའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་གྱིས༷། ཕན༷་ཡོན༷་ཆེ༷་
བ༷་དང་ལྡན་པ་བདེན་བཞི་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དང་། ༤ སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེ༷ད་པ༷་ཕན་ཡོན་དང༷་ནི༷། ༥ དེ་ལྡན་སྒོམ་ལམ་དངོས་ལ། ཟག་བཅས་སྒོམ་ལམ་
རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་དང་། ཟག་མེད་སྒོམ་ལམ་མཉམ་བཞག་གི་སྐབས་གཉིས། དང་པོ་ལ། རང་དང་། གཞན་དང་། གཉིས་དོན་དུ་ཡུམ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་མོས༷་པ༷་ཡིད་ལ་
བྱེད་པ་བླ་མེད་སྒོམ་ལམ་དང༷་། ༦ དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཐུགས་དགྱེས་པས་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་བསྟོ༷ད་པ་དང༷་བཀུར༷་བ་དང༷་བསྔ༷གས་པ༷་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་དང༷་། ༧ དགེ་བ་མི་
ཟད་པར་བྱེད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་གཞན་གྱི་དགེ་རྩ་ཀུན་ལ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྔོ་བ་དང་། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ༷་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་སྒོམ་ལམ་དང༷་། ༨
4-1-10b


དགེ་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་གཞན་གྱི་དགེ་བ་ལ་རྗེས༷་སུ༷་ཡི༷་རང༷་བ༷། ༩ ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ༷་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི་སྒོམ་ལམ་དག་དང་། གཉིས་པ་ལ། མཉམ་བཞག་སྤྲོས་བྲལ་མངོན་སུམ་རྟོགས་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ༷་པ་སྒོམ་ལམ་དང༷་། ༡༠ ཆོས་ཀུན་ཡེ་ནས་རྣམ་དག་ཏུ་གནས་ཀྱང་། དུང་ལ་སེར་སྣང་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པའི་དྲི་མ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་སྦྱངས་ནས་
རིམ་བཞིན་ཤིན༷་ཏུ༷་དག༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་འདི༷་ནི༷་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་མོ། །༡༡ དེ་ལྟར་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་གིས། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའ༷་མཁས༷་པ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷། ལམ༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ནི༷་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་
ཆོས་དེ༷་འདྲ༷ར་བཤ༷ད་དོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས༷་པ༷ས་སྲི༷ད་པ་འཁོར་བ་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ཤིང༷་མ་གོས་པའི་གཞི༷་ཤེས་དང་། ༡ སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང༷་
རྗེས༷་ཞི༷་བ་ལ༷་མི༷་གན༷ས་པའི་གཞི་ཤེས་དང༷་། ༢ མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་ནས་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་དམིགས་པས་འཇུག་ན་ཡང་དག་པའི་རྣམ་
མཁྱེན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས༷་མ༷་ཡི༷ན་པས༷་རིང༷་བ༷་ཡི་གཞི་ཤེས་དང༷་། ༣ དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་མི་རྟོག་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཐབས༷་ཀྱིས༷་རིང༷་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི་གཞི་
4-1-11a


ཤེས་ཉི༷ད་དང་། ༤ གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་སུ་མཚན་མར་ཞེན་པ་སྤང་བྱ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དང་། ༥ དེ་ལས་བཟློག་པ་གཉེན༷་པོའི༷་ཕྱོགས༷་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དག༷་
དང་། ༦ ཁྱད་གཞི་གཟུགས་སོགས་དང༷་། ཁྱད་ཆོས་མི་རྟག་སོགས་ལ་ཞེན་པ་བཀག་ནས་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ཤུགས་ལ་འཕེན་བྱེད་གཞི་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར༷་བ་དང༷་། ༧ གཟུགས་
ཀྱི་ངོ་བོ་དང་མཚན་མ་དང་ཁྱད་པར་དང་ཡུལ་ཅན་བཞིར་མངོན་ཞེན་གྱི་རློམ་པ་མེད་པ་གཞི་ཤེས་དེ༷་ཡི༷་མཉམ༷་ཉི༷ད་དེ་འཛིན་སྟངས་དང༷་། ༨ སྦྱོར་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉན༷་ཐོས༷་དང་། ལ༷་སོ༷གས་
པས་སྒྲས་རང་རྒྱལ་གྱི་མཐོང་ལམ་ཤུགས་བསྟན་དང་། སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དངོས་བསྟན་ཏེ། ༩ དེ་ལྟར་དགུ་པོ་དེ༷་འདྲ༷་ནི་ཀུན༷་ཤེས༷་སམ་གཞི་ཤེས་
ཉི༷ད་དུ༷་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སུ་འདོ༷ད་པའོ། །གང་བསྒོམ་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཀུན་བསྡུས་ནས་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་དུ་བཤད་པ་སྦྱོར་བའི་རྣམ༷་པ༷་དང་། ༡ ཇི་ལྟར་སྒོམ་པ་སྦྱོར༷་བ༷ར་
དབྱེ་ན། རང༷་གི༷་ངོ་བོར་ཉི་ཤུ་བཅས༷་༢ པ་རྣམ༷ས་དང༷་། ༢སྦྱོར་བའི་སྔོན་འགྲོ་ལ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པ་ལས་ཐོབ་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ ༣ བཅུ་བཞི༷་དང་། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་
4-1-11b


དོར་བྱའི་སྐྱོན༷་ནི༷་བདུད་ལས་ཞེ་དྲུག་དང་། ༤སྦྱོར་བ་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཤེས་བྱ་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལ་ཤེས་མཚན། ཁྱད་མཚན། བྱེད་མཚན། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་བཞི་ལས་ཕྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དགུ་བཅུ་གོ་
གཅིག་བཅས༷་པ་དང་། ༥ སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གོ་རིམ་ལ། མོས་སྤྱོད་ན་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་བྱ་ཐར༷་པ་ཆ་མཐུན་ཚོགས་ལམ་ད༷ང་། ༦ དེ་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ངེས༷་འབྱེ༷ད་ཆ༷་མཐུན༷་སྦྱོར་ལམ་དང༷་། ༧ སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག༷་སློབ༷་པ༷་ཕྱིར༷་མི༷་བལྡོག༷་པའི༷་ཚོགས༷་དང་། ༨ སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་བརྟེན་པ་སངས་
རྒྱས་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སྲི༷ད་དང༷་ཞི༷་བ༷་མཉམ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༷་། ༩ མ་དག་པ་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྨོན་ལམ་དང་། དེ་བཞིན་འགྲུབ་པའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་མཛད་པས་ལོངས་སྐུ་ཐོབ་
བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ། རྟེན་རང་གི་ཞིང༷་དག༷་པའི་སྦྱོར་བ་བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ༷་ནི༷། ༡༠ རྣམ༷་ཀུན༷་མངོ༷ན་རྫོགས༷་རྟོགས༷་པ༷་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ༷། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་འདི༷་ནི༷་ཞིང་དེར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་
པ་ལ། དུས་དང་དུས་མིན་ཤེས་པ་དང་། སྒྲུབ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མའི་ཐབས༷་ལ་མཁས༷་པའི་སྦྱོར་བ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུ་སྟེ། ༡༡ དོན་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམ་པ་བཅུ་དང་བཅས༷་པ༷་དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་གཅིག་
4-1-12a


ཡི༷ན་ནོ། །བསྡུས་གོམས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དེ༷་ཡི༷་རྟགས༷་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དྲོད་ཀྱི་རྩེ་མོ་དང༷་། ༡ བསོད་ནམས་རྣམ༷་འཕེལ༷་བཅུ་དྲུག་གིས་མཚོན་པ་རྩེ་མོའི་རྩེ་མོ་དང༷་། ༢
རང་དོན་རྟོགས་པ་བརྟན༷་པ་དང༷་གཞན་དོན་སྙིང་རྗེ་བརྟན་པས་མཚོན་པ་བཟོད་པའི་རྩེ་མོ་དང་། ༣ བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མཚོན་པ་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་སེམ༷ས་ཀུན༷་ཏུ་གན༷ས་པ༷་ཡི་ཏིང་
འཛིན་ཆོས་མཆོག་གི་རྩེ་མོ་དང༷་། ༤ མཐོང་སྤང་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མཐོང༷་ལམ་རྩེ་མོ་ཞེས༷་བྱ༷་བ་དང༷་། ༥ སྒོམ་སྤང་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྒོམ༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷འི་
ལམ༷་གྱི་རྩེ་མོ་ནི༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷། ༦ ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་མཐོང་ལམ་དང་། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་འཇུག་ལྡོག་རྫས་བཏགས་ཀྱི་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་རྣམ༷་པ་བཞི༷་བཞི་ཡི༷། གཉེན༷་པོ༷་རྣམ༷་པ༷་བཞི༷་
བཞི་དང༷་ནི༷། སློབ་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་པ་ཅན་གྱི་བར༷་ཆ༷ད་མེ༷ད་པའི༷་རྩེ་མོའི་ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་དང་། ༧ དེའི་ཞར་ལ་བར་ཆད་མེད་རྩེ་དེ་ལ་བསལ་བྱ་བདེན་གཉིས་འགལ་བར་
འཛིན་པའི་ལོག༷་པར༷་བསྒྲུབ༷་པའི་རྩོད་སྤང་དང༷་བཅས༷་པ༷་ནི༷། ༨ ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་རྩེ༷་མོའི༷་མངོ༷ན་རྟོག༷ས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར༷་གྱིས༷་པ༷་ལ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་
4-1-12b


བར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འཇུག་ཅིང་། ལམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་རྟེན་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཆོས་དགེ་འདུན་གཏོང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷ་རྗེས་དྲན་དྲུག་
དང་མི་འབྲལ་བ་དང་། ལམ་དག་པར་བྱེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་མཐར་གྱིས་སམ་རིམ་གྱིས་སློབ་པས། རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང་། རྣམ༷་པ་བཅུ༷་སྟེ་ཆོས་
ཁྱོན་བཅུ་གསུམ་པོས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ཚང་བའི་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་བསྒོམ་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ། 
བྱ་བ་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་གཅི༷ག་གིས༷་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་ཞིང་མཉམ་པར་མངོ༷ན་པར་རྫོགས༷་པར་བྱང༷་ཆུབ༷་པ༷་སྟེ། ངོ་བོ་ལ་དབྱེ་བ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་ལྡོག་པའི་
མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་བཞི༷་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། གཉིས་སུ་
མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་སོ། །སྦྱོར་བཞི་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ལ། སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ཉིད་དག་པ་གཉིས་ལྡན་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་༡དང་། 
4-1-13a


ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ལོངས༷་ ༢ སྤྱོད་རྫོགས༷་པའི་སྐུ་མཚན་དཔེར་བཅས༷་པ་དང༷་། དེ༷་བཞིན༷་དུ༷། དེ་ལས་གཞན་པ༷་གདུལ་བྱ་སོ་སོའི་ངོ་སྐལ་ལ་སྣང་བའི་སྤྲུལ༷་པ༷་ཡི་སྐུ་
མཚན་དཔེར་བཅས་པ་ ༣ ནི༷་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་མངའ་བ་ཡེ་ཤེས་ཆོས༷་སྐུ༷་དང་། ༤ དེའི་བྱིན་བས་ལས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛ༷ད་
པ༷་དང༷་བཅས༷་པ༷། དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམ༷་པ༷་བཞིར༷་ནི༷་ཆོས་སྐུའི་དབྱེ་བ་ཡང༷་དག༷་པར་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྟར་ན་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཞིའི་གཅིག་ལ་ཕྲིན་ལས་
འདྲེན་པར་མཛད་དོ། ༈ །གཉིས་པ་དེའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། གཏན་ལ་དབབ་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བ་བཞི་བཤད་
པ། འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ་གསུམ། ཐོབ་བྱ་རྣམ་མཁྱེན། ཐོབ་བྱེད་ལམ་ཤེས། སྤང་བྱ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་
པའོ། །དང་པོ་ལའང་བཞི། ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སེམས་བསྐྱེད་པ། སེམས་བསྐྱེད་དག་བྱེད་གདམས་ངག་ནོད་པ། གདམས་པའི་འབྲས་བུ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག །གདམས་པའི་
4-1-13b


དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། རབ་དབྱེ་གཉིས། དང་པོ་ལ་གཉིས། མཚན་ཉིད་དངོས་དང་། དེ་མདོ་དང་སྦྱར་བའོ། །དང་
པོ་ནི། བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་འདུན་ལྡན་སེམས་བསྐྱེད་མཚན་གཞི། ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་པར་མཚོན། མཚོན་བྱ་སེམ༷ས་བསྐྱེ༷ད་པ༷་ནི༷་མཚན་ཉིད་ཟུར་གཉིས་
ཚང་བ་སྟེ། གཞན༷་འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན༷་ཁུར་དུ་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར༷་ཞུགས་པ་སྙིང་རྗེའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་པ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བྱ་ཡང༷་
དག༷་པར་རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ་པར་འདོ༷ད་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའང་འདོད་པ་ནི་ཡུལ་ངེས་ལྔ་ཡི་ནང་གི་སེམས་བྱུང་ཡིན་ཀྱང་། རྒྱུ་དོན་གཉེར་
གྱི་འདུན་པའི་མིང་། འབྲས་བུ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ལ་འདུན་པའི་ངོ་བོ། བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་
སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ། །ཡང་ན་གཙོ་སེམས་བསྐྱེད་མོད་ཀྱི། གྲོགས་འདུན་པའི་མིང་གིས་གྲོགས་ཅན་སེམས་བསྐྱེད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་ནི། དེ་ལ་
4-1-14a


བརྟེན་ནས་བྱང་སེམས་སྐྱེ་བས་དང་། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི། སེམས་བྱུང་འདུན་པ་དེ་སེམས་བསྐྱེད་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་རྒྱུ་འབྲས་
གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བས། དཔེར་ན་བུད་ཤིང་དང་། མེ་གཅིག་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་དེ་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ། རྟེན་ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་ཤིང་སངས་རྒྱས་
ཐོབ་པར་འདོད་པའི་ལྷ་ཀླུ་སོགས་ལ་ཡང་སྐྱེ། འཇུག་པའི་རྟེན་བྱང་ས་དང་ལམ་སྒྲོན་དུ་སོ་ཐར་དགོས་པར་གསུངས་པ་རྟེན་ཁྱད་པར་བའི་དབང་དུ་ཡིན་གྱི། འདོད་ལྷ་དང་གོང་མའི་
རྟེན་ཅན་གྱི་བྱང་སེམས་ཡོད་པས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐུ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཐོས་པ་
སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་མི་བཟོད་པ་སོགས་ལས་སྐྱེའོ། །སེམས་བསྐྱེད་དེ་ལ་དབྱེ་ན། སྨོན་པ་དང་། འཇུག་པ་གཉིས། དེའི་ཁྱད་པར་སྤྱོད་པ་ཉམས་ལེན་གྱིས་
དངོས་སུ་མ་ཟིན་པ་སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་དང་། དེས་ཟིན་པ་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཕན་ཡོན་ནི་སྡིག་པ་ཟད་པ་དང་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་སོགས་གནས་སྐབས་དང་།
4-1-14b


 མཐར་ཐུག་གི་དོན་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བ་གཞན་དོན་དེ༷་དང༷་། དོན་དུ་གཉེར་བྱ་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་རང་བཟོ་མ་ཡིན་ཏེ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང་། སྡོང་པོ་
བཀོད་པའི་མདོ་སོགས་དང་མཐུན་པར་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པའི་ཡུམ་གྱི་མདོ་ན༷་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ༷་ཡིན་ཏེ། མདོ་ན་བསྡུས༷་པ་དང༷་རྒྱས༷་པའི༷་སྒོ༷་ནས༷་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་
ལ་མདོ་སྦྱོར་གསུངས་ནས། གཞན་ལ་མེད་པ་ཡང་འདི་དང་པོ་ཡིན་པས་འདི་ལ་བཤད་པ་ལྟར། གཞན་ཀུན་ལའང་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཡུམ་བར་མ་
ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པས་བྱང་ཆུབ་མདོར་བསྟན། ཡང་དེ་རྒྱས་པར། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་སེམས་ཆེན་པོ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ལ་གནས་ཏེ་སྦྱིན་
པར་བྱ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་པོ་དང་། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བྱའོ། །སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་
4-1-15a


བསླབ་པར་གསུངས། ཡང་གཞན་དོན་མདོར་བསྟན་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་གངྒཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང་། 
ཡང་སེམས་ཅན་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་འགོད་པ་ནས། ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་འགོད་སོགས་ཀྱིས་གཞན་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །གཉིས་
པ་རབ་དབྱེ་ནི། དེ༷་ཡང༷་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུར་གྲོགས་བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཅན། དཔེ་ས༷་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་གཞི་ཡི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚོགས་ལམ་འབྲིང་པོར་བསམ་པ་གསེར༷་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་བར་དུ་མི་འགྱུར་བས་མི་ཉམས་པ་དང་། ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་
ཟླ༷་བ༷་ལྟ་བུ་དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་། སྦྱོར་ལམ་དུ་མཁྱེན་གཉིས་རྗེས་མཐུན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་མེ༷་ལྟ་བུ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྟེ་མཁྱེན་གསུམ་
4-1-15b


གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྒྲིབ་པའི་བུད་ཤིང་བསྲེག་པ་དང་། མཐོང་ལམ་ས་དང་པོར། སེམས་བསྐྱེད་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྦྱིན་པ་གཏེར༷་ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༷་
ས་གཉིས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན༷་ཆེན༷་འབྱུང༷་གན༷ས་ལྟར་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་དང་། ས་གསུམ་པ་ན་བཟོད་པ་རྒྱ་མཚོ༷་ཆེན་པོ་ལྟར། མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་ཏུ་
བབས་པས་མི་འཁྲུགས་པ་དང་། ས་བཞི་པ་ན། བརྩོན་འགྲུས་རྡོ༷་རྗེ༷་ལྟ་བུ་ཡིད་ཆེས་པ་བརྟན་པས་མི་ཕྱེད་པ་དང་། ས་ལྔ་པ་ན་བསམ་གཏན་རི༷་ཡི་རྒྱལ་པོ་ལྟར། དམིགས་པའི་
རྣམ་པར་གཡེང་བས་མི་བསྐྱོད་པ་དང་། ས་དྲུག་པ་ན་ཤེས་རབ་སྨན་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་། ས་བདུན་པ་ན་ཐབས་མཁས་པ་དགེ་བའི༷་བཤེས༷་
གཉེན༷་ལྟ་བུ་དགེ་རྩ་མི་འཛད་པའམ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༷་། ས་བརྒྱད་པ་ན་སྨོན་ལམ་ཡི༷ད་བཞིན༷་ནོར༷་བུ༷་ལྟར་ཇི་ལྟར་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་
འགྲུབ་པ་དང་། ས་དགུ་པ་ན་སྟོབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཉི༷་མ༷་ལྟར་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ས་བཅུ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་
4-1-16a


མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཀྱི་གླུ༷་དབྱ༷ངས་སྙན་པ་ལྟ་བུ་གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། དག་པའི་ཁྱད་པར་ལམ་ན་ལྔ་ཡོད་དེ། མངོན་ཤེས་
དང་ལྡན་པ་རྒྱལ༷་པོ༷་ལྟ་བུ་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གཉིས་བང་མཛོད༷་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་ལ་མཁོ་བ་ཚང་བ་དང༷་། བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལམ༷་པོ༷་ཆེ༷་ལྟ་བུ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་བཞོན༷་པ༷་ལྟ་བུ། འཁོར་
བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་དུ་ཡང་མི་ལྷུང་བས་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་། གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་བཀོད༷་མའི༷་ཆུ༷་སྟེ་ཆུ་མིག་གམ་ཁྲོན་པ་ལྟ་བུ། 
ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་འཛིན་པས་མི་ཟད་པ་དང༷་ནི༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་སྦྱོར་བ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞིའི་དགའ་སྟོན་དང་ལྡན་པ་སྒྲ༷་སྙན༷་ལྟ་བུ། ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་
ཀྱི་སྒྲ་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་དངོས་གཞི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཆུ༷་བོ༷་ཡི་རྒྱུན་ལྟ་བུ། མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལྷུན་གྲུབ་
4-1-16b


རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཐ་མི་དད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མཇུག་ཏུ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྤྲིན༷་ལྟ་བུ་སྟེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས། དེ་རྣམས་
ཀྱིས༷། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་སོ༷། །མདོར་ན་དེ་དག་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་བར་དུ་དེའི་གེགས་དང་བྲལ་ཞིང་གྲོགས་འདུན་པ་སོགས་དང་
མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ས་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པར་ཇེ་བཟང་དུ་སོང་ནས་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །ས་མཚམས་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གི་ལུགས་ཡིན་ལ། ས་བཅུ་རྒྱུན་
མཐའི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་ན་ཡོད་པར་བཞེད་པའང་ཡོད་དོ། །ལམ་དེ་དང་དེར། དེ་དག་ལྷག་པོར་སྤྱོད་པ་ཙམ་ལས་ཕལ་ཆེར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་
པ་ལ། གདམས་ངག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། རྟོགས་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་བཞི། སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང་། དམིགས་
ཡུལ་བདེན་པ་བཞི་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང་། རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང་། སྒྲུབ་པ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ནི།
4-1-17a


 གདམས་ངག་ནོད་ཡུལ་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་དངོས་སམ། ཕལ་པ་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་སོ། །ནོད་པ་པོ་གདམས་ངག་
དོན་གཉེར་གྱི་སེམས་ཅན་ནོ། །ཉན་པའི་རྒྱུ་གང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ན་སངས་རྒྱས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་བར་མ་ཆད་དུ་འཛིན་ནུས་པའི་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ནམ། རང་རང་གི་དྲན་ཤེས་སོ། །དབྱེ་བ་ལ་སྔར་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་བྱེད་གདམས་ངག་དང་། ཐོབ་ཟིན་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་རྗེས་བསྟན་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྲོལ་སྡེས་འདི་གོ་བཟློག་གོ། ཉན་
བྱའི་གདམས་ངག་བཅུར་གསུངས་པའི་དང་པོ། སེམས་བསྐྱེད་སོགས་བསླབ་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། ཐ་སྙད་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མི་འགོག་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། དོན་
དམ་པར་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པར་བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒྲུབ༷་པར་གདམས་པ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་འཁོར་གསུམ་མི་
4-1-17b


དམིགས་པར་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང༷་། སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་སྦྱོར་བ་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་རྟོགས་བྱ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཉན་
རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའོ། །འདིར་བདེན་པ་གཉིས་ལ། དབྱེ་གཞི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཙམ་མམ། བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་ཙམ་དང་། དབྱེ་བ་ལ་ཀུན་རྫོབ་
དོན་དམ་གཉིས་ལས། ཀུན་རྫོབ་ལ་དབང་པོ་དྲུག་གནོད་མེ༷ད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་དང་། གནོད་པས་དཀྲུགས་པའི་སྣང་བ་རབ་རིབ་དང་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པར་
སྣང་བ་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་གཉིས། དོན་དམ་ལ་སྐྱེ་སོགས་བཀག་ཙམ་ལས་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལས་མ་གྲོལ་པ་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མཐའ་
དག་ལས་གྲོལ་བ་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི། བློའི་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པའི་ཆོས་རིགས་པ་ཡང་དག་གིས་དཔྱད་མི་བཟོད་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་། 
བློ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དོན་དམ་བདེན་པའོ། །དེའང་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་གཟུང་འཛིན་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་
4-1-18a


དང་། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཚུལ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྤྲོས་བྲལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་པས་ན། འཆད་པ་པོས་སྒྲས་
བསྟན་པ་དང་། ཉན་པ་པོས་ཐོས་བསམ་གྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ནི། ཡུལ་ཅན་བློ་ལ་ལྟོས་ནས་བདེན་གཉིས་སོ་སོར་བཞག་ཏུ་རུང་མོད། འཕགས་པའི་མཉམ་བཞག་
དོན་དམ་མཚན་ཉིད་པ་ལ་ལྟོས་ན་གཉིས་ཀ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་བས་ཤན་ཕྱེད་པར་བྱའོ། །བདེན་གཉིས་དེ་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་ན། དོན་དམ་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་མིན་པར་ཐལ་བ་
དང་། དོན་དམ་རྟོགས་པས་སྣང་བ་ལ་བདེན་ཞེན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་མི་ཆོད་པར་ཐལ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་རིགས་པས་མ་རྙེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དོན་དམ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་དང་། 
ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གཉིས་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པར་ཐལ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་ཡིན་ན། ཀུན་རྫོབ་མཐོང་བས་དོན་དམ་བདེན་པ་མཐོང་བར་
ཐལ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་ནས་ཀུན་ཉོན་འཕེལ་བ་ལྟར་དོན་དམ་ལ་དམིགས་ཀྱང་དེ་ཉིད་འཕེལ་བར་ཐལ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ལས་ལོགས་སུ་དོན་དམ་བཙལ་དུ་མེད་པར་
4-1-18b


ཐལ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྤྲོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་ཡང་དེར་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་དོན་དམ་དུ་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་གང་
དུའང་ཁས་མི་ལེན་ལ། ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དང་། རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་གཅིག་པ་བཀག་ཙམ་གྱི་
ཐ་དད་དེ། བདེན་གཉིས་དོན་ལ་གང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དབྱེར་མེད་པས་ཡིན་ལུགས་ལ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་། བློ་ལ་ལྟོས་ནས་འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་
བློས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བའི་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ལ་དབབ་བྱའི་ཆ་ནས་བདེན་གཉིས་སུ་བསྟན་ཟིན་ནས། གཉིས་པ་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཆ་ནས་བདེན་པ་བཞི་ལ་གདམས་
པ་ནི། ཐར་པ་དོན་གཉེར་གྱིས། བླང་དོར་དུ་བྱ་བའི་ཆ་ནས་བདེན་པ་བཞིར་གྲངས་ངེས། གོ་རིམ་ནི། ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་ན། ནད་པས་སྨན་
བསྟེན་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་བྱ། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བྱ། འགོག་པ་ཐོབ་བྱ། ལམ་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་བྱ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་བཤད་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་
4-1-19a


རྟག་པ་སོགས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་བདེན་ཅིང་དེ་ལྟར་འཕགས་པས་གཟིགས་པས་ཀྱང་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་ནི། མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་
ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཟག་བཅས་འབྲས་གྱུར་གྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ། མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་
དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཞི། ཟག་བཅས་འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་མིན་གཞན་ལས་མ་བྱུང་བར་ལས་ཉོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆ་ནས་ཀུན་འབྱུང་། 
དེ་ལ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། ཀུན་འབྱུང་། རབ་སྐྱེ། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཞི། རྒྱུ་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་གོང་དུ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྲས་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་
རྒྱུན་ཆད་པའི་གོ་འཕང་རྟག་པ་དམ་པ་འགོག་པ། དེ་ལ་འགོག་པ། ཞི་བ། གྱ་ནོམ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ལམ་གང་གིས་ཤེས་མཐོང་
མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལམ་ལྔ་ནི་ལམ་བདེན། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་། རིགས་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་དང་། ངེས་འབྱིན་བཞི་སྟེ། བདེན༷་པ༷་བཞི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམ༷ས་
4-1-19b


དང༷་ནི༷། དེ་ཡང་མདོ་ལས། གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་གཟུགས་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་སྟོན་པ་དང་། སྟོང་ཉིད་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཀུན་ཉོན་དང་། རྣམ་
བྱང་བསྟེན་བྱ་དང་། བསྟེན་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང་། བདག་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་བརྩོན་མི་བརྩོན་སོགས་ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཤེར་ཕྱིན་དབྱེར་མེད་དུ་གདམས་
པས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདེན་བཞི་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་བྱར། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བྱར། འགོག་པ་ཐོབ་བྱར། ལམ་བསྟེན་བྱར་ཞེན་པ་བཀག་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། སྒྲུབ་
པའི་རྟེན་སྐྱབས་གནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ། ཐེག་ཆེན་ཐུན་མིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ནི། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྐུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་བརྙེས་པས་རང་
དོན་ཕུན་ཚོགས། མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་ཚད་མེད་པས་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས། སྐུ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་མངའ་བ་དང་། ཆོས་ལ་ཆགས་པ་བྲལ་བྱེད་
ལམ་བདེན་རང་ངོར་ཉོན་སྒྲིབ་དག་པ། ཤེས་སྒྲིབ་མེད་པས་གསལ་བ། སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་མངའ་བ་དང་། གང་ཞིག་ཆགས་བྲལ་འགོག་བདེན་
4-1-20a


སྤྲོས་པས་བསམ་དུ་མེད་པ། ལས་ཉོན་ཉེ་བར་ཞི་བ། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་བྱ་རྟོག་པ་མེད་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འགོག་ལམ་གཉིས་རྟོགས་
པའི་ཆོས་དང་། དེའི་རྗོད་བྱེད་གསུང་རབ་ལུང་གི་ཆོས་ཐོག་མཐའ་བར་དུ་དགེ་བའོ། །དགེ་འདུན་ནི་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་ལ་སྐྱེ་འཕགས་གཉིས། འཕགས་
པ་རྣམས་ཆོས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ན། ཐུན་མིན་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་སོ་སོ་རང་རིག་པས་རྟོགས་ནས། 
ཆགས་ཐོགས་དམན་སྒྲིབ་གསུམ་ལས་གྲོལ་བའི་རིག་གྲོལ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའོ། །དེའང་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས། གཟུགས་ལ་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་
དེ། སོགས་གསུངས་པའི་དོན་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྟོན་པ་ལམ་གྲོགས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ཞེན་པ་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་མི་སྦྱོར་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་
མཐར་ཕྱིན་སངས༷་རྒྱས༷་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས། ཆོས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་རང་བཞིན་མེད་པར་སྟོན་པ་དང་། བྱང་སེམས་འཕགས་པ་རྣམས་
4-1-20b


མི་དམིགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྟོན་པས་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པའོ། །བཞི་པ་ལ། སྒྲུབ་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤང་བའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་དང་། 
སྒྲུབ་པ་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་དང་། སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་བཞི།
དང་པོ་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་ལ་གདམས་པ་ནི། དང་པོ་བྱ་བ་ངན་ཞེན་གྱི་ལེ་ལོ་བསོད་སྙོམས་རོ་མྱོང་གི་རྒྱུ་ལས། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཞེན་བྱའི་
ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པ་མ༷་ཞེན༷་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། གཉིས་པ་དུས་རིང་མོར་སྒྲུབ་པ་བྱས་ཀྱང་འདོད་དོན་མ་གྲུབ་པར་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ་སྒྲུབ་པ་འདོར་བ་སྒྱིད་ལུག་
པའི་ལེ་ལོ་བསལ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་འཕེལ་བའི་རྒྱུ། འགྲོ་མང་གི་མཐའ་དང་། བསྐལ་མང་གི་ཡུན་རིང་པོར་མི་རློམ་པ་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་ངལ༷་བའི་བརྩོན་འགྲུས་གཟུགས་ཚོར་
སོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་བར་གྱི་ཆོས་གང་ལའང་རློམ་བྱར་མེད་པ་དང༷་། གསུམ་པ་བདག་ཉིད་བརྙས་པའི་ལེ་ལོ་སྤོང་བྱེད། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་
4-1-21a


བརྗོད་བྱ་རེ་རེའི་དོན་དུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་བསྐལ་པར་གནས་པས་ཆོས་ཉན་དགོས་ཀྱང་མི་སྐྲག་ཅིང་སྤྲོ་བ་ལམ༷་ནི་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཆོས་རྣམས་
གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ་བསླབ་པར་སྟོན་པ༷་དང༷་གསུམ་མོ། །གཉིས་པ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་ནི། མདོར། ཤ་ཡི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་
མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་པོ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ནས་སྟོང་གི་བར་གཟུགས་ཕྲ་རགས་མཐོང་བ་ཤ་ཡི་སྤྱན་བསམ་གཏན་པར་
མ་ངེས་ཤིང་། རྟེན་གང་དུ་སྐྱེས་པའི་སས་བསྡུས་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པའོ། །ཚེ་སྔ་མར་བསམ་གཏན་པ་སྒོམ་པའི་རྣམ་སྨིན་ལས་ཚེ་འདིར་འབད་མེད་དུ་འབྱུང་བ་འཆི་འཕོ་
དང་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་ལྷ་ཡི་སྤྱན། འདི་དང་ལྷ་ཡི་མིག་གི་མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་ཚེ་འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་མ་བྱུང་ཙམ་མོ། །ཆོས་ཉིད་བདེན་མཐོང་ངམ་རྣམ་པར་མི་
རྟོག་ཡེ་ཤེས་ས་བཅུའི་མཉམ་བཞག་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན། འདི་དང་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་གཅིག  །ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་སོགས་རྒྱུད་ཚོད་ཤེས་པ་
4-1-21b


ཆོས་ཀྱི་སྤྱན། འདི་དང་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ན། འདི་འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཡུལ་གཞན་རྒྱུད་ཤེས་པ་ཐམས་
ཅད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་རྟོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན། འདི་རྗེས་མཐུན་ས་བདུན་པ་ནས་ཡོད། ཨར་གྱིས་ས་དང་པོ་ནས་ཡོད་པར་བཤད། དེ་
ལྟར་སྤྱན༷་ལྔ༷་དང༷་ནི༷་ཞེས་མཐར་ཐུག་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་ཅིང་། གནས་སྐབས་གཞན་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་གཞན་ལ་རགས་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྤྱན་ལྔ་བསྐྱེད་ཅིང་། དོན་དམ་
པར་སྤྱན་ལྔའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་རོ་གཅིག་དམིགས་མེད་དུ་གདམས་སོ། །གསུམ་པ་མངོན་ཤེས་དྲུག་ལ་གདམས་པ་ནི། བསམ་གཏན་སྒོམ་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་བསམ་གཏན་པའི་
སས་བསྡུས་པ་མིག་དབང་དྭངས་པས། ཐག་ཉེ་རིང་གཟུགས་ཕྲ་རགས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལྷ་ཡི་མིག་གི་མངོན་ཤེས། གོང་སས་བསྡུས་པའི་རྣ་དབང་ལ་
བརྟེན་ནས་ཐག་ཉེ་རིང་གི་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལྷ་ཡི་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་དང་། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་སེམས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཤེས་པ་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་ཀྱི་
4-1-22a


མངོན་ཤེས། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་གཞན་རྣམས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་རྣམས་སུ་གང་དུ་སྐྱེས་ནས་བདེ་སྡུག་སོགས་ཅི་མྱོང་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་
སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་གྱི་མངོན་ཤེས་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས། མང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་། གཅིག་དུ་མར་བསྒྱུར་བ་སོགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་བ་སྟོན་པ་རྫུ་
འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་བཅས་མངོ༷ན་ཤེས༷་ཀྱི༷་ཡོན༷་ཏན༷་དྲུག༷་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་མཉམ་ཉིད་ལ་དགོད་པ་དང་། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་བྱམས་པ་དང་། 
ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཡུལ་དང་ཕྲད་པ་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་དང༷་། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཚུལ་དང་། དོན་དམ་པར་སྤྲོས་
པ་ཞི་བར་རྟོགས་པའོ། །བཞི་པ་མཐོང་སྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི། དང་པོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་གཟིགས་པ་ཐེག་ཆེན་མཐོང༷་ལམ༷་སྟེ། མཐོང་སྤང་རྣམས་སྤངས་
པའི་ཕྱིར་དུ་བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ཅན་དང༷་། གཉིས་པ་སྤང་བྱ་ལྷན་སྐྱེས་སྒོམ་སྤང་རྣམས་སྤངས་པའི་དོན་དུ། སྔར་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་རྟོགས་པ་དེའི་
4-1-22b


རྒྱུན་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཐེག་ཆེན་སྒོམ༷་ལམ་ཞེས༷་བྱ༷་ལ༷། ལམ་དེ་གཉིས་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ། ༡ དམིགས་པ། ༢ རྟེན། ༣ འགལ་
རྐྱེན་ ༤ སྤང་ ༥ བ། ༦ མཐུན་རྐྱེན་ ༧ སྒྲུབ་ ༨ པ་ ༩ རྣམས་ ༡༠ ཀྱིས་གདམས༷་ངག༷་ནི༷། གྲངས་བཅུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་ངེས་པར་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷འོ། །གཉིས་པ་རྟོགས་དཀའ་བ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་
བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས་རྒྱལ་སྲས་བཞི་བཅུ་ཞེ་བརྒྱད་གསུངས་པ། ཐེག་དམན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུར་བསྡུས་པས་ཤུགས་བསྟན་ནམ་མཚོན་བྱེད་དཔེ་ཐེག་དམན་
གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་དང་། མཚོན་བྱ་དོན་དམ་དངོས་བསྟན་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་འདུན་ལ་ཐེག་དམན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའི་མིང་གིས་བཏགས་པའི་
དགོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་དོན་དུ་འདྲ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བཏགས་པའོ། །དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་དེ་ཡང་། གཞུང་ཚིག་གི་དངོས་བསྟན་ལ་སློབ་དཔོན་ལྟར་ན་འཕར་
གསུམ་བསྡོམས་ན་བཅོ་ལྔ་དང་། ཕྱེ་ན་བཅུ་བདུན་ཡིན་ལ། འཕགས་པ་ལྟར་ན། བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཞེད་ཅིང་ལྷག་མ་ཁ་སྐོང་བ་སྟེ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །འདི་ལ་སྤྱིར་རྒྱུན་
4-1-23a


ཞུགས། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་། ཕྱིར་མི་འོང་བ། དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པ། རང་རྒྱལ་དང་ལྔ་ལས། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་
སྤང་རྟོགས་སྒྲུབ་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་དབ༷ང་པོ༷་བརྟུལ༷་པོ་དང༷་། ༡ དབང་པོ་རྣོན༷་པོ༷་ད༷ག་རིམ་པར། ༢ ད༷ད་པས་མོས་པའི་རྗེས་འབྲང་དང༷་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ངམ་མཐོང༷་བས་ཐོབ༷་
པ་སྟེ་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས། དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པའམ་འདོད་ཉོན་ལྔའི་བར་སྤང་ནའང་རུང་། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ལ་
བརྟེན་ནས་གནས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་ཙམ་པོ་དང་། ༣ དེ་ཉིད་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ལྷ་དང་མི་ཡི་རི༷གས་ནས༷་རི༷གས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་པོ་ལ་འབྲས་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ ༤ གཉིས་ ༥
ཏེ་རྒྱུན་ཞུགས་ལྔའོ། །རྒྱུན་ཞུགས་རྫོགས་པའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་ལམ་གྱིས་འདོད་ཉོན་ལྔ་པ་སྤངས་ནས་དྲུག་པ་སྤོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་དབང་བརྟུལ་དད་མོས་དང་། 
དབང་རྣོན་མཐོང་ཐོབ་གང་ཡིན་ཀྱང་འདྲ་སྟེ་ཕྱིར་འོང་ཞུགས་པ་གཅིག ༦ །འདོད་ཉོན་དྲུག་པ་སྤངས་ཤིང་གཉེན་པོ་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གནས་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ལེན་ཀྱང་
4-1-23b


རིགས་འདྲ་གཅིག་ལས་མི་ལེན་པ། ཕྱིར་འོང་འབྲས་གནས་ཙམ་པོ་པ། ༧ ཕྱིར་འོང་དེ་འདོད་ཉོན་སྒོམ་སྤང་བདུན་ནམ་བརྒྱད་སྤངས་ཤིང་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཐོབ་པ་འདོད་
ལྷར་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལུས་པས་ཚེ་གཅིག་བར༷་ཆ༷ད་གཅི༷ག་པ་སྟེ་འབྲས་གནས་ཁྱད་༨ པར་ཅན་དང་ཕྱིར་འོང་གསུམ། འདོད་ཉོན་དགུ་པ་སྤང་བར་བརྩོན་པའི་དབང་པོ་རྣོ་བརྟུལ་
ལམ་དད་མོས་མཐོང་ཐོབ་ཕྱིར་མི་འོང་ཞུགས་པ་དང་། ༩ ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་གནས་ནི་འདོད་ཉོན་དགུ་པ་སྤངས་ཤིང་དེའི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས། 
བར་དོ་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་པས་གཟུགས་ཀྱི་བར་དོ་གྲུབ་ནས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་བར༷་དོ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། ༡༠ ཀུན་སྦྱོར་གཉིས་ཀ་མ་སྤངས་པ་གཟུགས་སུ་
སྐྱེས༷་ནས༷་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པ་སྐྱེས་འདའ་བ་དང་། ༡༡ གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས་བརྩོན་པའི་འདུ་བྱེ༷ད་དང༷་བཅས་པས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐ་
མར་བྱེད་པ་བྱེད་བཅས་དང་། ༡༢ གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ནས་འབད་རྩོལ་གྱི་འདུ་བྱེ༷ད་མིན་པར་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདའ་བ་བྱེད་མེད་དང་། ༡༣ ཕྱིར་མི་འོང་དེ་
4-1-24a


ཉིད་ཚངས་རིས་ནས་འོ༷ག་མིན༷་དུ་འགྲོ༷་བ་འཕར༷་བ་དང་། ཚངས་རིས་ནས་གནས་གཙང་འོག་མ་འགའ་ཞིག་དང་། དེནས་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་ཕྱེད་འཕར་
དང་། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་བརྒྱུད་ཅིང་འཆི་འཕོ་བས་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་གོང་འཕོ༷་འཕར༷་བ་གསུམ༷་བསྡོམས་པ་དང་། ༡༤ ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ཉིད་སྲི༷ད་རྩེའི༷་མཐར༷་
ཐུག༷་པར་འགྲོ༷་བ་ནི། འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་བར་སོང་ནས་གནས་གཙང་བོར་ཏེ་གཟུགས་མེད་རིམ་པར་ཐོབ་པས་སྲིད་རྩེའི་རྟེན་ལ་མྱང་འདས་
མངོན་སུམ་བྱེད་པ་མིང་གཞན་གཟུགས་ ༡༥ སུ་ཉེར་འགྲོ་དང་། གཟུགས་མེད་ཉེར་འགྲོ་འདོད་པའི་རྟེན་དེ་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་སྤངས་པས་གཟུགས༷་ཀྱི༷་འདོད་ཆགས༷་
བཅོ༷མ་ནས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་དང་། ༡༦ བདེན་པ་མཐོང་བའི་རྟེན་མཐོང༷་བ༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་དེ་ཉིད་ལ༷་ཕྱིར་མི་འོང་ཐོབ་ཅིང་། ཞི༷་བ་དགྲ་བཅོམ་མངོན་བྱེད་མཆོག་
ཟུང་ལྟ་བུ་དང་། ༡༧ གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉེར་འགྲོ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་དེས་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལུས༷་ཀྱིས་མངོ༷ན་སུམ༷་བྱེ༷ད་པ་སྟེ་ ༡༨ ཕྱིར་མི་འོང་ལ་བཅུའོ། །
4-1-24b


སྲིད་རྩེའི་སྒོམ་སྤང་བརྒྱད་པ་སྤངས་ནས་དགུ་པ་སྤང་བ་ལ་བརྩོན་པ་དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པ་དང་། ཉོན་སྒྲིབ་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང་། 
ཉོན་སྒྲིབ་ཁོ་ན་ལས་གྲོལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཏེ་རྒྱན་ཅན་རྒྱན་མེད་ཀྱི་དབྱེ་བའམ། དབང་པོའི༷་སྒོ་ནས་དད་མོས་མཐོང་ཐོབ་དང་བཅས་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་གནས་
དང་ཞུགས་པ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བརྩི་བ་དང་། ༡༩ སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་¸ན་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བ་བསེ༷་རུ༷་གཅིག་པུར་གནས་པ་ལྟ་བུ་ ༢༠ དང༷་ནི༷་དགེ་འདུན་ཉི༷་ཤུ༷འོ༷། །འབྲས་བུ་
ཐོབ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཐོད་རྒལ་བ་དང་། སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་ཞེས། མཐོང་ལམ་གྱི་སྔ་རོལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྒོམ་སྤང་སྤོང་བའི་རིམ་
པས་ཕྱིར་འོང་མི་འོང་གཉིས་སོ། །ཅིག་ཆར་བ་ནི་སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞག་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་དང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། མཐོང་ལམ་
མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་འདས་ལམ་གྱིས། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྒོམ་སྤང་རྣམས་དགུར་དྲིལ་ནས་སྤང་བའོ། །དེ་ལྟར་དཔེ་ཡི་དགེ་འདུན་གྱིས་མཚོན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་
4-1-25a


དགེ་འདུན་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དོན་བསྡུ་ན། བྱང་སེམས་མི་ནས་མིར་སྐྱེས་ཏེ་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་
བའི་དབང་བརྟུལ་ལམ་བསམ་གཏན་ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བ་ཟློག་པའི་ཐབས་མི་མཁས་པས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེས་ནས་ཡང་འདིར་སྐྱེས་ཏེ་དད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པ་དང་། ༡ སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནམ་དགའ་ལྡན་ནས་འདིར་སྐྱེས་ཏེ་མྱུར་དུ་ཡོན་ཏན་མངོན་གྱུར་དབང་རྣོན་ནམ་ཁམས་གོང་མའི་སེམས་ཐོབ་ཀྱང་དེར་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་
བྱེད་པའི་དོན་དུ་དག་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང་། ༢ ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་
ཙམ་པོའི་མིང་ཅན་དང་། ༣ ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་ཀྱང་དེར་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་རིགས་སྐྱེ་ ༤ གཉིས་དང་། ༥ བྱང་
སེམས་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ལྷག་པ་ཕྱིར་འོང་ཞུགས་པའི་མིང་ཅན་དང་། ༦ འཛམ་གླིང་དུ་ལན་ཅིག་འོང་ནས་སངས་རྒྱ་བའི་བྱང་འཕགས་འབྲས་གནས་ཙམ་པོ་པ། ༧ སངས་རྒྱས་
4-1-25b


ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐོབ་ཀྱང་རྒྱལ་བ་མཆོད་ཅིང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང་། ༨ ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དབང་
བརྟུལ་དང་དབང་རྣོན་ཕྱིར་མི་འོང་ཞུགས་པའི་མིང་ཅན་དང་། ༩ ཁམས་བར་མར་སངས་རྒྱ་བ་བར་འདའ་བ་དང་། ༡༠ འཛམ་གླིང་དུ་སྐྱེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སངས་རྒྱས་ཏེ་
ཆོས་བསྟན་ནས་ཆོས་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་པ་སྐྱེས་འདའ་དང་། ༡༡ སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་ཆེས་ཆེ་བ་བྱེད་བཅས་དང་། ༡༢ བརྩོན་པ་ཆུང་བ་བྱེད་
མིན་དང་། ༡༣ འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ཚངས་རིས་ནས་འོག་མིན་བར་དུ་ཕྱིན་ཏེ་སངས་རྒྱ་བ་འོག་མིན་འགྲོ་སྟེ་དེ་ལ། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ཤིང་དང་པོ་
བསྒྲུབས་ནས་ཚངས་རིས་ནས་རིམ་པར་འོག་མིན་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དུ་སངས་རྒྱས་པ་འཕར་བ་དང་། ཚངས་རིས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་གནས་གཙང་གཅིག་གམ་
གཉིས་བརྒལ་ནས་འོག་མིན་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཕྱེད་འཕར་དང་། གནས་རིས་བཅུ་བདུན་དུ་སྐྱེས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་གནས་ཐམས་ཅད་འཕོ་སྟེ་འཕར་གསུམ་དང་། ༡༤
4-1-26a


གནས་གཙང་མིན་པའི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་རྣམས་ཐོབ་པས་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་
ཐུག་འགྲོ་དང་། ༡༥ གཟུགས་མེད་བཞིན་སེམས་སྦྱངས་ནས་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པར་སངས་རྒྱ་བ་གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་དང་། ༡༦ སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་བྱང་སེམས་ཚེ་འདི་
ཉིད་སངས་རྒྱ་བའི་ཆ་ནས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང་། ༡༧ ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་
ཆ་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་ལུས་མངོན་བྱེད་དང་། ༡༨ ས་བཅུ་པའི་བྱང་སེམས་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པའི་མིང་ཅན་དང་། ༡༩ སངས་རྒྱས་
དང་ཉན་ཐོས་མི་བཞུགས་པའི་ཞིང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བྱང་འཕགས་བསེ་རུའི་མིང་གིས་བསྟན་པ་བཅས་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའོ། ༢༠ །བྱང་སེམས་འཕགས་པ་གཞན་
དོན་ལས་ཉམས་པས་དངོས་སུ་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་མིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་ཡུམ་ལས་སོ་སོར་མདོ་སྦྱོར་རེ་དང་། བྱང་སེམས་འདི་ནས་གར་སྐྱེས་གང་ནས་འདིར་འོང་
4-1-26b


དྲིས་པས་ལན་བསྟན་པ་རྣམས་ཡོད་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས། ལོག་པ་བརྒྱད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ་རེག །ཡང་
དག་བརྒྱད་ལ་ཞེན་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་བརྒྱད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བའི་འདུ་ཤེས་གང་བརྗོད་པ། །སངས་རྒྱས་འདུ་ཤེས་དེ་བཞིན་ཏེ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེར་ཞུགས་
པས། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་གྱིས། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་བཞུགས་པ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བར་བྱེད། །དེ་ཚོལ་བར་ནི་འོངས་པས་ན། །དེས་ན་
དེ་ནི་ལན་ཅིག་འོང་། །འདིར་ནི་ཆོས་རྣམས་འོང་བ་དང་། །འགྲོ་བ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ། ། འོང་དང་འགྲོ་བ་མེད་ཐོབ་པས། །ད་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་ཞེས་བརྗོད། །
གང་གིས་སེམས་ཅན་རབ་སྡུག་བསྔལ། །ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིས་བཅོམ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་ཅན་འབྲལ། །དེས་དེ་དགྲ་བཅོམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིགས་མེད་པ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བསམ་ཡས་པ། །སེམས་ཅན་མང་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད། །དེས་དེ་ཉན་ཐོས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྐྱེན་རྣམས་
4-1-27a


འདི་དག་ཤེས་ནས་ནི། །དེ་ནི་གང་ལའང་མི་གནས་ཏེ། །རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཅེས་སོགས་ཤིན་
ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ། གདམས་འབྲས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཁྱད་ཆོས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། མི་རྟག་སོགས་
ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་བདེན་བཞི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དམི༷གས་པ༷་དང༷་ནི༷། དེ་དག་ལ་མངོན་ཞེན་གཅོད་ཅིང་སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་བྲལ་བ་ཆོས་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་དང༷་། ཐེག་གསུམ་གྱི་
རྟོགས་རིགས་ཚང་བར་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ༷་དང༷་། ཕྱི་ནང་གི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྲིད་ཞི་ལས་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པ༷་ཡི༷ས་ཟིན་པ་དང་། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའ༷་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་སྐྱོབ༷་
པ༷་ཡི༷་མཛད་པ་ཅན་གྱི་དྲོད༷་སོ༷གས་ལམ་གྱི་བདག༷་ཉི༷ད་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ༷། རང་གི་སྤང་བྱར་གྱུར་པའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ༷་རྟོག༷་བཞི༷་པོ༷་སྤང་བྱའི་ཚུལ་དུ་ལྡན༷་པར་བརྟེན༷་པ༷་སྟེ་སྦྱོར་
ལམ་བཞིས་རང་རང་གི་རྟོག་པ་སོ་སོ་སྲབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱིས་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔས་ཐེག་ཆེན་དྲོད་སོགས་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་གསུམ་གྱི་དབྱེ་
4-1-27b


བ་བཅུ་གཉིས་རྣམ༷ས་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་ལམ་འདི། ཉན༷་ཐོས༷་དང་། བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུ༷་སྟེ་རང་རྒྱལ་དང༷་། བཅས༷་པ༷་ཡི་སྦྱོར་ལམ་དག༷་ལ༷ས་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ་འཕ༷གས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་
རྣམས་ཀྱིས་དྲོད་སོགས་བདེན་བཞི་ཙམ་གཏན་ལ་དབབ་བྱར་དམིགས་པ་དང་། མི་རྟག་སོགས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན། ཐེག་དམན་གྱི་
རྟོག་རིགས་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་། སྲིད་ཞིར་ལྟུང་བ་ལས་འཛིན་པའི་ཐབས་མཁས་དང་བྲལ་བས་ཡོངས་འཛིན་དམན་པ་དང་། རྟོག་པ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་རང་རང་གི་སྤང་བྱ་
སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་མི་འབྲེལ་པའམ་མི་ལྡན་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། དམིགས་རྣམ་རྒྱུ་གསུམ། ལྡན་ཆོས་རྟོག་པ། ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་
པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། སྦྱོར་ལམ་གྱི་དམིགས་རྣམ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། མཇུག་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དྲོད་རྩེ་བཟོད་མཆོག་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། མདོར། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་དོན་ཅི་ལགས་ཞེས་རྟེན་དྲིས། དེ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ཅིང་། བྱེ་བྲག་དྲོ་བར་གྱུར་པའི་རྟེན་ལ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་
4-1-28a


ལ་བྱ་ཡི་རྗེས་མེད་ཅེས་བྱ་དང་། རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་སོགས་གནས་མེད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དཔེས་བསྟན་ཅིང་། དཔེ་དགུ་པོ་གཟུང་རྟོག་དགུ་དང་བསྟུན་ལ། དེ་
བཞིན་འོག་མ་ལྔ་ལའང་རྣམ་རྟོག་དང་དཔེ་དོན་སྦྱར་ནས་གསུངས་སོ། །དྲོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། སོ་སོ་རང་གི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་
ལྡན་པ་སྟེ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལྟ་བུའི་སྔ་ལྟས་དྲོད་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ན། དམི༷གས་པ༷་ནི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་མི༷་རྟག༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་བདེན༷་པ་བཞི་ལ་
བརྟེན་པའི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་གྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་དེ་ཤེས་ནས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་གཞི་ཡིན་ལ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེར་
ཕྱིན་ལ་སྤྱད་པའི་ཚེ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ལྷག་པར་གནས་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་
པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་སྟེ་སྐྱོན་ནོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ལ། མདོར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་ལ་འདུ་འགོད་
4-1-28b


དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། མངོན་པ་སོགས་ནས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པ་དེ༷་ཡི༷་
ནི༷། རྣམ༷་པ༷་མི་རྟག་སོགས་སུ་མངོ༷ན་ཞེན༷་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་འགོག༷་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའམ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་
རྣམ་ཡིན་ལ། ཐེག༷་པ༷་གསུམ༷་ཆར༷་གྱི་རྟོགས་རིགས་ཚང་བར་ཐོབ༷་པའི༷་རྒྱུ༷འོ། །རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་འདི་འོག་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བདེན་བཞི་སོ་སོར་
མདོ་མང་། ལམ་བདེན་དམིགས་རྣམ་སྐབས། སེམས་ནི་སེམས་མ་མཆིས་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས། དྲོད་འབྲིང་དུ། 
གཟུག༷ས་སོ༷གས། དེ་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་འདུ༷་བའམ་སྒྲུབ་པ་མ་དམིགས། མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་འགོད༷་པ་སྟེ་དགག་པ་མི་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དམིགས་
པ་མིང་གི་རྒྱུན་མི་འདྲ་བར་འཇུག་པ་གན༷ས་པ་དང་བྲལ༷་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་རང་མཚན་བརྗོད་བྱར་ཞེན་པ་དང༷་། གན༷ས་པ་དང༷་འདྲ་བ་སྤྱི་ཡི་རྒྱུ་
4-1-29a


མཚན་བརྗོད་བྱར་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རང་མཚན་བརྗོད་བྱར། རྟོག་གེ་ལས་ཀྱང་མི་འདོད་པས་མེད་ཀྱང་། དེ་བརྗོད་དམ་སྙམ་དུ་ཞེན་
པ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་མེད་པས་མདོར་ན་བརྗོད་བྱ་མེད་དེ། རྗོད་བྱེད་མིང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། ། དྲོད་ཆེན་པོ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་དེར་བཏགས༷་པ་ཙམ་ལས་གྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པ་དང༷་། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གང་དུ་ཡང་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པ་རྣམ་པ་སྟེ། བཏགས་འཛིན་ཀྱང་མེད་
པ་ནི་མཉམ་བཞག་ཏུ་རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཉིས་པ་རྩེ་མོའི་ངོ་བོ་ནི། བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་
ལྡན་པ་སྟེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་དགེ་རྩ་གཡོ་བའི་ནང་ནས་རྩེ་མོར་གྱུར་པའོ། །རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ནི་ལོག་ལྟས་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྩེ་མོ་ཆུང་ངུ་། 
གཟུགས༷་སོ༷གས་དངོས་པོར་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བརྟེན་བྱར་མི༷་གན༷ས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་དེ༷་དག་ནི༷། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོར༷་རང༷་བཞིན༷་བདེན་པ་མེ༷ད་པས་
4-1-29b


སོ། །དེས་ན་གཟུགས་སོགས་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་དམིགས་པ་དང་གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་གཅི༷ག་གི༷་རང༷་བཞིན༷་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེར། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་
སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅི༷ག་པས། གཟུགས་སོགས་དེ༷་རྟག་མི༷་རྟག༷་སོ༷གས་སུ་བདེན་པར༷་མི༷་གན༷ས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་རྣམ་པའོ། །མདོར། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་
པས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིས་སོ་སོགས་གནས་མེད་དམིགས་མེད་དཔེས་གསུངས། རྩེ་མོ་འབྲིང་ནི། མི་རྟག་སོགས་དེ༷་རྣམ༷ས་དང་། དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷ས་སྟོང༷་པའི་སྟོང་
པ་ཉིད་དང་མི་རྟག་སོགས་དེ༷་དག༷་ཕན་ཚུན་གཅི༷ག་གི༷་རང༷་བཞིན༷་དུ་གཅི༷ག་པས་ཐ་དད་མེད་པ་དམིགས་པ། ཆོས༷་རྣམ༷ས་བདག་དང་བདག་གིར་གཟུང་བྱའམ་བདེན་པར་མི༷་འཛིན༷་
པ་རྣམ་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དང༷་། རྩེ་མོ་ཆེན་པོ་ནི། གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་སྔོ་སེར་གྱི་མཚ༷ན་མར༷་མེད་པས། མཚན་མར་མི༷་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་ན་གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པ་ནི་
དམིགས་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱང་གིས་རང་ལམ་མཚན་མར་འཛིན་པས་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ། ཤེར་ཕྱིན་འདིར་ཞུགས་ཏེ་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་
4-1-30a


དཔེས་མདོ་ལས་གསུངས། གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱིས༷་ནི༷་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྟོགས༷་པ༷་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུ་
མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པར་དམི༷གས་སུ༷་མེ༷ད་པར༷་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རོ། །གསུམ་པ་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ནི། བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་ཤིང་རྗེས་སུ་
སོང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་སྟེ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཕྱིན་ཆད་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་
ཆུང་ངུ་ནི། གཟུགས་སོ༷གས་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་གཟུང་བྱའི་མཚན་མ་མེ༷ད་པར་མཐོང་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཉི༷ད་དམིགས་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་དེའི༷་དངོས་པོ་མེ༷ད་པ༷་
ཉི༷ད་ནི་སྐྱེ་བོ་མངོན་ཞེན་ཅན་གྱི་ངོར་སྣང་ཙམ་གྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་དང་། བཟོད་པ་འབྲིང་ངུ་། གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་སྐྱེ༷་བ་འཁོར་བ་མེ༷ད་ཅིང་ངེས༷་
འབྱུང༷་མྱང་འདས་ཀྱི་ངོ་བོར་བདེན་པ་མེ༷ད་པ་དམིགས་པ། ཆོས་རང་ངོས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དང་མཚན་དང་ཞིང་དག༷་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་
4-1-30b


པའི་རྣམ་པ་དང༷་། བཟོད་པ་ཆེན་པོ། ཆོས་དེ༷་དག༷་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་ནས་གཟུང་བྱའི་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པར་མཐོང་བ་དམིགས་པ། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་མར༷་བློ༷་
མི༷་རྟེན༷་པས༷། མོས༷་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་མཚན་མར་མོས་པ་མིན༷་པ་དང་། མཚན་མ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་འདུ༷་ཤེས༷་མེ༷ད་པ༷་རྣམ་པ་ཡི༷ན་ནོ། །བཞི་པ་ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་ནི། སོ་སོ་རང་
གི་ཤེས་པས་བདེན་པ་རྣམས་ལ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། མཐོང་ལམ་གྱི་སྔ་ལོགས་དེ་མ་ཐག་ཡིན་པས་དེ་དང་ཉེ་ཞིང་། འཇིག་རྟེན་
པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་འཕགས་པའི་ས་མཐོང་ལམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུ་ན། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་
ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་རྣམས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ༷་ཡི༷་བྱེ༷ད་པ་གདུལ་བྱའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ༷་ཉི༷ད་ཡོད་
དོ་ཞེས་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་དང་། ཆོས་མཆོག་འབྲིང་དུ། ཆོས་མཆོག་ལ་གནས་པར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང༷་སྟོན༷་པར་མཛད་པ༷་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་
4-1-31a


ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དམིགས་པ། མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང༷་། ལུང་སྟོན་པ་སོགས་ལ་རློམ༷་པ༷་ཟ༷ད་པ་ནི་རྣམ་པ་དང་། ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོར། བསྒོམ་བྱ་ཡུལ་
ཤེར་ཕྱིན་དང་། སྒོམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྒོམ་པ་པོ་བྱང་སེམས་གསུམ༷་པོ༷་ཕན༷་ཚུན༷་སྟོང་པར་ངོ༷་བོ༷་གཅི༷ག་པའི་རང་བཞིན་དམིགས་པ། ཡུལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མིན་
པས། ཡུལ་ཅན་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་དུའང་རྣམ༷་པར༷་མི༷་རྟོག༷་པ༷་ནི་མཐོང་¸ལམ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་དམ་པར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་བཟོད་འབྲིང་གི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ཡི་
སྒོ་ནས་དང་། ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ་འབྲས་བུ་དང་། བཟོད་ཆུང་ངུ་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང་། ལྷག་མ་གཞན་དགུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་
པ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་། དེ་ལ་སྦྱོར་ལམ་གྱི་དམིགས་རྣམ་འདི་དག་ལ་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་དང་། ཁ་ཅིག་ཏུ་བྱེད་ལས། ཁ་ཅིག་ཏུ་འབྲས་བུ། ཁ་ཅིག་ཏུ་རྟེན་ཏིང་འཛིན་ལྟ་
བུའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཀྱང་། དོན་དུ་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀུན་ཏུ་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་ནི། སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས། འཛིན་
4-1-31b


སྟངས་ཀྱི་རྣམ་པའང་མཐའ་དང་སྤྲོས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པས་ན། དགག་བྱ་སྤྲོས་པ་གང་དང་གང་བཅད་པའི་ཆ་ནས་བརྗོད་ཀྱང་དེ་དང་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་
གནད་མ་གོ་བར། རེས་འགའ་བའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་དུ་སེམས་པས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་ཤེས་པར་དཀའ་བས་འདི་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་
པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ༷་ལྟར༷་ངེས༷་པར་འབྱེ༷ད་པ་ཟག་མེད་མཐོང་ལམ་ཡིན་ལ། དེ་ཡི་ཆ༷་དང་མཐུན༷་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ཡི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནི། ཚོགས་ལམ་
དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་སྒོམ་པས་གཟུང་བ་བདེན་མེད་ལ་གསལ་སྣང་དང་པོར་ཐོབ་པ་དང་། གསལ་སྣང་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དྲོད་དང་
རྩེ་མོ། འཛིན་པ་བདེན་མེད་ལ་གསལ་སྣང་དང་པོར་སྐྱེས་པ་བཟོད་པ་དང་། ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཆོས་མཆོག་རྣམས་ནང་གསེས་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་སྟེ་དབྱེ་བས་
བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྡན་ཆོས་རྟོག་པ་ལ། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས། དང་པོ། དེའང་སྤྱིར་བསྡུ་ན་བཞི་སྟེ། ཀུན་བྱང་གཉིས་ལ་འཛིན་པ་པོའམ་
4-1-32a


ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་གང་ཟག་རྫས་ཡོད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་དང་། རྫས་སུ་མེད་ཀྱང་བཏགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཙམ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་
འཛིན་པ་གཉིས་ཏེ་བཞིར་འདུ་ལ་དབྱེ་ན། གཞི༷་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༷་། དེ༷་ཡི༷་གཉེན༷་པོ༷་ཡིས༷་རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུང༷་བར༷་རྟོག༷་པ༷་ཞེས་ལོངས་སྤྱད་བྱར་རྟོག་པ་རྣམ༷་
པ༷་གཉི༷ས། དེ་ལའང་རྨོངས༷་པ་སོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཕྱོགས་ཀྱི་དགུ་དང་། རྣམ་བྱང་གི་ཕུང༷་པོ་སོ༷གས་བྱེ༷་བྲག༷་གིས༷་རྟོག་པ་དེ༷་ནི༷་སོ༷་སོར༷་ཡང་རྣམ༷་པ༷་དགུ༷་རེ་ཡོད་དེ། 
དེ་ཡང་ཀུན་ཉོན་གྱི་ཕྱོགས་ལ། རྒྱུ་འབྲས་དང་དེ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་
ཀུན་རྟོག་མ་རིག་པ་དང་། ༡ དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། ༢ དེ་ལ་དམིགས་ནས་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་ཞིང་དེའི་དབང་གིས་
རྩ་ཉོན་དང་ཉེ་ཉོན་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་འཇིག་ལྟ་དང་། ༣ དེའི་ཞེན་ཡུལ་ལ་རྟག་ཆད་དུ་ལྟ་བའི་མཐར་ལྟ་དང་། ༤ དེའི་དབང་གིས་ཀུན་བྱང་གི་སྐྱོན་ཡོན་མི་ཤེས་པ་མ་དད་པ་དང་། ༥
4-1-32b


དེ་མ་ཤེས་པས་སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་འཕགས་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་ལེ་ལོ་དང་། ༦ ལམ་གོལ་བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པ་ཆོར་བ་
གསུམ་དང་། ༧ དེས་བདག་གཞན་དུ་འཛིན་པས་ཆགས་ཤིང་སྡང་བ་རྟོག་པ་དང་། ༨ ཟག་བཅས་དགེ་བའི་ལས་གནས་སྐབས་མཐོ་རིས་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱང་སྐྱོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་
རྣམ་པར་དག་པ་མྱང་འདས་བརྒྱུད་ནས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ༩ དེ་ལྟར་ཀུན་ཉོན་སྤང་བྱའམ་དོར་བྱར་ཞེན་པས་དེ་དང་དེར་གཟུང་བའི་གཟུང་རྟོག་དགུའོ། །རྣམ་བྱང་
ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུང་རྟོག་ལ་ངོ་བོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ། ༡ རྐྱེན་རྣམ་བྱང་གི་ཕྱོགས་གཏོགས་སམ་སྐྱེ་སྒོ་སྐྱེ་མཆེད། ༢ རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་ས་བོན་རིགས་ཏེ་མདོ་ལས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་
རིགས་བཞག་པ་དང་། ༣ རྣམ་བྱང་གི་བསྐྱེད་ཚུལ་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་གམ། ༤ སྐྱེ་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དེ་བཞི་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བའོ། །
གཞིའི་རྣམ་བྱང་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་དང་། ༥ ལམ་གྱི་རྣམ་བྱང་ངམ་སྤྱོད་པ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་། ༦ ལམ་གྱི་རྣམ་བྱང་ཁྱད་པར་བ་ནི་མཐོང་ལམ་སྟེ་མདོ་ལས་བྱང་
4-1-33a


ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང་། ༧ བསམ་གཏན་མངོན་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྒོམ་ལམ་དང་། ༨ འབྲས་བུ་རྣམ་བྱང་སྟོབས་བཅུ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་
པ་མི་སློབ་ལམ་སྟེ་རྣམ་༩ བྱང་ལ་བླང་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པས་དེ་དང་དེར་གཟུང་བའི་གཟུང་རྟོག་དགུའོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ནི། འཛིན་ཡུལ་གང་ཟག་གི་བདག་རྫས༷་སུ་
གྲུབ་པ་དང༷་། བཏགས༷་པའི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་གྱིས། ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན༷་པའི་རྟོག་པ༷འང་རྣམ༷་པ༷་གཉི༷ས་སུ༷་འདོ༷ད་དེ། དེ་ལའང་། རང༷་དབ༷ང་ཅན་གྱི་བདག༷་ཏུ་འཛིན་པ་
སོ༷གས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཅན་དུ་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཚུལ་ལས་དང༷་། ཕུང༷་སོ༷གས་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཀྱི་གདགས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་རྟེན༷་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ༷ས་བཤད་
མ་ཐག་པ་དེ༷་བཞིན༷་ནང་གསེས་དགུ་རེ་ཡིན་ནོ༷། །གང་ཟག་རྫས་ཡོད་ལ། མདོར། བདག་ཉེ་བར་མ་དམིགས་སོགས་དང་། གཟུགས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོགས་དང་། 
མིག་མ་དམིགས་སོགས་མདོ་ཚན་དགུས་བསྟན་དོན་ལྟར། བདག་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པའི་རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པ་སྤྱི་དང་། ༡ དེ་ཕུང་པོ་ལས་བདག་ཟླ་མེད་པའི་གཅིག་
4-1-33b


པུར་འཛིན་པ་དང་། ༢ བདག་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པའམ་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་རྒྱུར་འཛིན་པ་དང་། ༣ བདག་ལྟ་བ་པོ་ནས་ཤེས་པ་པོའི་བར་དུ་འཛིན་པ་དང་། ༤ བདག་
འཁོར་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་དུ་འཛིན་པ་དང་། ༥ བདག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བསམ་གཟུགས་ཀྱིས་ལམ་འོག་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་དུ་འཛིན་
པ་དང་། ༦ བདག་བདེན་བཞིའི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་ཤེས་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་འཛིན་པ་དང་། ༧ བདག་རྣམ་ཐར་དང་མཐར་གནས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཟག་མེད་
སྒོམ་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་། ༨ མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བདག་རང་དབང་དུ་འཛིན་པ་དང་དགུའོ། ༩ །བཏགས་འཛིན་ལ། མདོར། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ལ་སྒྱུ་
མའང་གཞན་ནམ་སོགས་མདོ་ཚན་དགུ་གསུངས་པ་ལྟར། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་འཛིན་པ་དང་། ༡ མིག་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་། ༢ ཁམས་བཅོ་
བརྒྱད་དང་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་སྤྱི་ཡི་གདགས་གཞི་དང་། ༣ རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོ་སྐྱེའི་གདགས་གཞི་དང་། ༤ འཕགས་པ་ཙམ་གྱི་གདགས་གཞི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་
4-1-34a


ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། ༥ འཕགས་པ་སློབ་པ་དམན་འབྲིང་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདགས་གཞི་མཐོང་ལམ་དང་། ༦ སྒོམ་ལམ་དང་། ༧ ཁྱད་པར་ལམ་
དང་། ༨ འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་གདགས་གཞི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པར་བཏགས་པར་འཛིན་པ་སྟེ་དགུའོ། །༩ དེ་ལྟར་སྤང་བླང་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟོག་པ་སོ་
དྲུག་པོ་འདི་དག་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྗེས་ཐོབ་ངེས་པའི་ངོར་ཡང་ལྡོག་ལ། བཏགས་པ་ཙམ་དུའང་ཞེན་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་མཉམ་བཞག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་
ལྡོག་པས་ན། སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟོགས་པས་སྤང་བྱ་དེ་དག་མངོན་གྱུར་ཉམས་སྨད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཡོངས་འཛིན་ནི། དམིགས་རྣམ་རྒྱུ་གསུམ་ལྡན་ཆོས་རྟོག་
པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྦྱོར་ལམ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་འཛིན་ལ་རག་ལས་པས། ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཁྱད་
པར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་འཇིགས་གནས་མིན་པ་ལ་འཇིགས་པས་དངངས་པའི་གཉེན་པོར་གདུལ༷་བྱའི་སེ༷མས་སྟོང་ཉིད་ལ་མི༷་འགོད༷་པའི་སྐྲག་པ་མེད་པ་དང་། 
4-1-34b


རྒྱུན་དུ་འཇིགས་པའི་གཉེན་པོར་མི་སྐྲག་པ་དང་། སྐྲག་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་ངེས་པའི་གཉེན་པོར་ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པ་དང་། དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཐབས་མཁས་དང་
ཆོས་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་ནི། གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ་དང་སོ༷གས་ཀྱིས། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་། སེམས་བསྐྱེད་བསྔོ་བ་རྣམས་རང་རྒྱུད་ལ་
སྟོན༷་པར་བྱེ༷ད་པ་དང་། འགལ་རྐྱེན་སྤངས་པའི་ཁྱད་པར། ཡེ་ཤེས་དེ༷་ཡི༷་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་ཐེག་ཆེན་སྤོང་དུ་འཇུག་པའི་བདུད་སྡིག་གྲོགས་དང་། སེར་སྣ་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་
གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་། དམན་ལམ་ཡིད་བྱེད་སོགས་བོར༷་བ༷་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་བྱང་སེམས་སྦྱོར་ལམ་པའི་ཕྱི་ཡི་ཡོངས༷་འཛིན༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཉན་རང་དང་བྱང་སེམས་ཡོངས་
འཛིན་སངས་རྒྱས་སུ་གཅིག་ཀྱང་། སེམས་བསྐྱེད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། བསྔོ་བ་གསུམ་ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་པ་ལ་བསྐྱེད་ཅིང་། 
ཉན་རང་དེ་ལྟར་མི་འཛིན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་རིང་མེད་ཀྱང་། གདུལ་བྱ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་ཡོངས་འཛིན་ནི། རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཐབས་སྙིང་
4-1-35a


རྗེ་ཆེན་པོ་དང་སྦྱིན་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ཐབས་
ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །བཞི་པ་གདམས་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ། སྒྲུབ་པའི་རྟེན། དམིགས་པ། ཆེད་དུ་བྱ་བ། སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་བཞི་ལས། དང་པོ་ལ་རིགས་
ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། དབྱེ་བ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ལ། སེམས་བྱུང་མ་ཆགས་པ་སྟེ་ཆོས་གོས་དང་། ༡ བསོད་སྙོམས་དང་། ༢ གནས་མལ་ ༣ ངན་
ངོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པའི་འཕགས་རིགས་དང་། སྤོང་བ་དང་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བའི་རིགས་བཞི། ༤ ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས་ཟག་མེད་དུ་གནས་འགྱུར་
རུང་ལ་ངོས་འཛིན་པ་སེམས་ཙམ་ལུགས། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་ཆོས་ཉིད་རྣམ་དག་ཙམ་ལ་བྱེད་པ་དབུ་མ་ལུགས་དང་། གོང་མ་གཉིས་བསྡོམས་པ་དང་གསལ་སྟོང་ཟུང་
འཇུག་ལ་བྱེད་པ་སོགས་མང་ཡང་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཡིན་པས་ཐེག་གསུམ་འགྲུབ་རུང་གི་སྟོང་པ་ཙམ་དེ་ལ་དམིགས་ནས་བསྒོམས་ན་འཕགས་ལམ་སྐྱེ་བའི་
4-1-35b


རིགས། དེ་ཡང་ཚོགས་ལམ་དང་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ནས་ཡོད་ཀྱང་ཉེས་དམིགས་དང་བྲལ་བའི་རིགས་ཁྱད་པར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སྦྱོར་ལམ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་
རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་བཅུ་གསུམ་གསུངས་སོ། །རྟེན་ཆོས་སྒྲུབ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ནུས་པ་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བར་བཤད་པའང་ཡོད་དོ། ། རིགས་ཀྱི་
མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་ཡི་རྗེས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །
ཞེས་སོགས་སོ་སོའི་མདོ་བཅུ་གསུམ་མོ། །རྟེན་ཆོས་སྒྲུབ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དང་པོར། རྟོགས༷་པ༷་ཡི༷་ནི༷་ཆོས༷་ལ། དྲོད་སོགས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་སྦྱོར་ལམ་བཞི། ༥ འདས་
ལམ་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་དྲུག༷་དང༷་། ༦ སྤང་བྱ་སྤང་བཞིན་པའི་གཉེན༷་པོ༷་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང༷་ནི༷། ༧ མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉོན་སྒྲིབ་མ་ལུས་པར་སྤོང༷་བ༷་རྣམ་གྲོལ་ལམ་
དང༷་། ༨ སྤང་གཉེན་དེ༷་དག༷་ཡོངས༷་སུ༷་གཏུགས༷་པ༷་སྟེ་སྡོམ་པ་ཟད་པ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་སྒྲུབ་པ་དང༷་། ༩ སྲིད་ཞིའི་མཐའ་འགོག་པའི་ཤེས༷་རབ༷་སྙིང༷་བརྩེར༷་བཅས༷་པ༷་ས་
4-1-36a


བརྒྱད་པའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་། ༡༠ སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན༷་མོང༷་མིན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བཞི་ས་དགུ་པ་ཉི༷ད་དང༷་། ༡༡
དགོངས་ལྡེམ་དགོངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་གཞན༷་གྱི༷་བསམ་པ་དང་མཚུངས་པར་དོན༷་གྱི༷་གོ༷་རིམ༷་བཞིན་སྒྲུབ་པ་དང་། ༡༢ དེ་ཡང་འདི་དག་གི་དགོངས་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་ནས། སྒྲ་
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་ན་ངེས་དོན་མི་རྟོགས་ཤིང་། དགོངས་པ་ཅན་དྲང་དོན་དང་། ཚིག་གི་དོན་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བས་ན་དེ་ཤན་འབྱེད་པ་གལ་ཆེ་ཕྱིར། ལྡེམས་
དགོངས་བཞི་ནི། གང་ཟག་ལ་གཞུགས་པ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་དང་། གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉེས་པ་འདུལ་བ་གཉེན་པོ་ལ་དང་། ཚིག་དང་ཡི་
གེས་བསྟན་དོན་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ཚོད་ལས་དོན་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་རིམ་པར། ཆོས་བདག་མེད་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཐར་ལམ་ལ་
གཞུག་པ་ལ་དགོངས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱི་ཕུང་སོགས་ཆོས་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་
4-1-36b


པའི་ཆོས་རྣམས་གཏན་མེད་དང་སྐྱེ་འགག་ལྟར་སྣང་བ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་
གསུམ་མེད་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉེས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར། ང་སྔོན་སངས་རྒྱས་རྣམ་གཟིགས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་
མ་ཡིན་པའི་བརྗོད་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ཅན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་ཤེས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་རབ་ཉོན་མོངས། །
བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚིག་འདི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་བཟུང་ན་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ལྟར་གནས་ཀྱང་། དོན་
དུ་རྣམ་གཡེང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལྷག་པ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྙིང་པོར་རྟོགས་པའམ་ཤེས་པ་དང་། གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་
གྱུར་པ་མི་གཙང་སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་བདག་མེད་པ་ཤེས་པའི་ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཡུན་རིང་པོར་བརྩོན་པས་དཀའ་
4-1-37a


སྤྱད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པས་ནི་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དགོངས་པ་བཞི་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་
མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ང་ཉིད་དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་རྣམ་གཟིགས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། དོན་དམ་པའི་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་
མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་གཟོད་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གསུངས་པ་དང་། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ། ལེ་ལོ་ཅན་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་
བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཟླ་བའི་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱི་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གི་
བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་སྦྱིན་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བྱེད་མི་ནུས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བསྔགས་པ་དང་། སྦྱིན་སོགས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ལ་སྦྱིན་སོགས་སྨད་པའམ། ཆེས་
ངོ་མཚར་མེད་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ས་བཅུ་པར་གཞན་དོན་ལ་ཡེ༷་ཤེས༷་རྩོལ༷་བ༷་མི༷་མངའ༷་བར༷་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག༷་པའི༷་ཡེ་ཤེས་དང་༡༣བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་
4-1-37b


རྟེན༷་བྱེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ༷་རིགས༷་སུ་འཇོག་པར་ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །མདོར་ན་དྲོད་ནས་ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བའི་བར་དུ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་
དམིགས་པའི་སྒོ་ནས། དངོས་ཞེན་གྱི་ཆགས་པ་རིམ་བཞིན་གཅོད་ཅིང་། མཐར་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་དྲུང་ནས་ཟད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འཕེན་པའང་རྟེན་ཆོས་
དབྱིངས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ལས་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་ལུགས་སུ་ཡེ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལ་¸དམིགས་ནས་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་གྲུབ་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྩོད་པ་དང་། ལན་གཉིས། དང་པོ། ཆོས་དབྱིངས་རིགས་སུ་བཞག་པ་དེ་ལྟར་ན། ཆོས༷་ཀྱི༷་དབྱིངས༷་ལ༷་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དབྱེར༷་མེ༷ད་
པའི་ཕྱིར༷་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས༷་ནི༷་གསུམ་པོ་ཐ༷་ད༷ད་རུང༷་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན། དཔེར་ན་བུམ་པ་གཅིག་ཡིན་ཀྱང་བཅུད་སྦྲང་རྩི་དང་ལི་ཁ་ར་སོགས་ཀྱིས་
བུམ་པའི་དབྱེ་བར་བརྗོད་པ་ལྟར་དེ་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོས་ནས་གསུམ་དུ་བཞག་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་། ཆོས་དབྱིངས་དེ་ལ་བརྟེན༷་པའི༷་བློས་དབྱིངས་དམིགས་པའམ་རྟོགས་ཚུལ་
4-1-38a


མི་འདྲ་བའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་བྱེ༷་བྲག༷་གིས༷། རིགས་དེ༷་ཡི༷་དབྱེ༷་བ༷་ཡོངས༷་སུ༷་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་དམིགས་པ་ནི། སྤྱིར་སྤང་བླང་བཏང་སྙོམས་སུ་
བཞག་པའི་ཆོས་ཀུན་དང་། ཁྱད་པར་འདས་མ་འདས་སོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་ལ་གཙོ་བོར་དམིགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་
དམི༷གས་པ༷་ཤེས་བྱའི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དེ༷་ཆོས་ཀུན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ༷་ཡང༷་དད་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་དགེ་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་
འབྲེལ་དགེ་དང་། ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལུས་ངག་གི་ལས་དགེ་བ་སོགས་དང་། འཇིག་མཐར་གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མ་རིག་པ་དང་གསུམ་ལས་གཞན་པའི་རྩ་ཉོན་དང་
ཉེ་ཉོན་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་འབྲེལ་བའི་མི་དགེ་བ་དང་། ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སྲོག་གཅོད་སོགས་ལས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་
སོགས་དང་། དེ་ལས་གཞན་བཟོ་དང་འགྲོ་འཆག་དུས་ཀྱི་སེམས་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་ཀུན་སློང་གི་ལུང་མ་བསྟན་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷ན་ཞེས་བླང་ ༡ དོར་ ༢ བཏང་ ༣ སྙོམས་
4-1-38b


ལ་དམིགས་པ་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་དང་པོར་བླང་བྱ་འཇིག༷་རྟེན༷་པ༷་སྟེ་སོ་སྐྱེ་ཡི༷་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་བསམ་གཏན་སོགས་རྟོགས༷་པ༷་དང༷་། ༤ གང༷་དག༷་ཕྱིས་བླང་བྱ་འཇིག༷་རྟེན༷་
ལས་འདས༷་པར་འདོད་པ་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམ་ཐར་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ད༷ང་། ༥ ལམ་དེ་དག་གིས་སྤངས་གཉེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་ན་ཟག༷་བཅས༷་
ཕུང་༦ལྔ་སོགས་དང་། ཟག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཆོས༷་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ ༧ བཞི་སོགས་ཏེ་དེ་གཉིས་བདག་ལྟའི་གཉེན་པོ་བྱེད་མི་བྱེད་ཀྱིས་བཞག་པ་ད༷ང་། གང༷་དག༷་འདུས༷་
བྱས༷་ཀུན་རྫོབ་དང་། ༨ འདུས༷་མ༷་བྱས༷་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། ༩ འབྲས་བུ་སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་དང་ཐུ༷ན་མོང༷་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་སོགས་ཆོས༷་རྣམ༷ས་
དང༷་། ༡༠ གང༷་དག༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུབ༷་པའི༷་དབང་པོའི་སྟོབས་བཅུ་སོགས་ཐུན༷་མོང༷་༡༠ མིན༷་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་དང་། དེ་ལས་དགེ་བ་བཟུང་སྟེ་ཟུང་
བཞི་ཡ་བརྒྱད་དུ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གོ། དོན་དུ་དེ་ལྟར་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བྱས་ནས་ཐུན་མིན་ཐུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ནང་ན་དམ་པ་བླ་ན་མེད་པར་
4-1-39a


ཤེས་ནས་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི། ཚད་མེད་པའི་སྡེ་དང་རིས་ཆེན་པོའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཀུན༷་གྱི་མཆོག༷་ཉི༷ད་དུ་
གྱུར་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་སྟེ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ད༷ང་། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་སྤོང༷་བ་ཆེན་པོ་དང༷་། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་
མངོན་སུམ་སྒྲིབ་མེད་དུ་གཟིགས་པའི་རྟོགས༷་པ་ཆེན་པོ་དང༷་གསུམ༷་པོ༷་ལ༷་ཆེན༷་པོ༷་གསུམ༷་གྱི༷་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རང༷་འབྱུང༷་བྱང་སེམས་དག་གི༷་ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ༷་འདི༷་ཡིན་པར་
ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །བཞི་པ་སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བཞི། བསམ་པས་གོ་བགོས་པའི་སྒྲུབ་པ་གོ་སྒྲུབ། སྦྱོར་བས་དངོས་སུ་ཞུགས་པ་འཇུག་སྒྲུབ། ཞུགས་པ་
མཐར་བྱེད་ཚོགས་སྒྲུབ། མཐར་ཕྱིན་པའི་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། རང་གི་བདོག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མ་ཆགས་པར་དེ་གཞན་ལ་གཏོང་བ་སྦྱིན་པ། བླང་
དོར་གྱི་གནས་ལ་འཇུག་ལྡོག་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པ་ལས་མི་འདའ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས། ཅིས་ཀྱང་མི་འཁྲུགས་པའི་སྒོ་ནས་བྱ་དཀའ་དང་དུ་ལེན་པ་ལ་བཟོད་པ་བཟོད་པ། །
4-1-39b


དགེ་བའི་གནས་ལ་སྤྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ནན་ཏན་གྱིས་འཇུག་པ་བརྩོན་འགྲུས། དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་བསམ་གཏན། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་
ཤེས་རབ་རྣམས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེར་སྣ་སོགས་སྤང་བ། གྲོགས་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཟིན་པ། ཐབས་དེས་ཡུལ་སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། 
དེའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་མོ། །དེ་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྦྱིན་སོགས་གོ་སྒྲུབ་དེ༷་དག༷་སོ༷་སོར༷་རེ་རེ་ཞིང་སྦྱིན༷་པའི་སྦྱིན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཕར་ཕྱིན་
རྣམ༷་པ༷་དྲུག༷་དྲུག་ཏུ༷་བསྡུས༷་ཏེ་ཉམས་སུ་ལེན་པ༷་ཡི༷ས། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་གཞན་དོན་ཁོ་ནར་གོ༷་ཆའི༷་སྒྲུབ༷་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་ཏེ་དེ༷་ནི་དྲུག༷་ཚན༷་དྲུག༷་གི༷ས་དབྱེ་བ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་
དུ་མདོ་ལས་བཤ༷ད་དེ། མདོར་བྱང་ཆེན་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། དེ་ཡི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་
བགོས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །ཕར་ཕྱིན་རེ་རེ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གོ་ཆའི་སྒོ་ནས་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་ཆས་དཔག་པར་དཀའ་བའི་གོ་ཆར་གྱུར་པ་
4-1-40a


སོ་དྲུག་སྟེ། སྦྱིན་པ་ཕྲ་མོ་གཅིག་བྱིན་ཀྱང་རང་དོན་དང་དམན་ལམ་ཡིད་བྱེད་དང་མཚན་འཛིན་སོགས་དང་བྲལ་བ། ཕན་ཡོན་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་མུ་
མཐའ་བཞིན་དཔག་པར་དཀའ་བ་སྟེ། སྦྱིན་སོགས་ལ་རང་གནས་ནས་གཞན་འགོད་པ་དང་། དགེ་རྩ་སེམས་ཅན་ལ་བསྔོ་བ་སྦྱིན་པ། ཉན་རང་གི་སེམས་སྤོང་བ་ཚུལ་
ཁྲིམས། གཤེ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པ། ཐེག་ཆེན་དགེ་བ་ལ་འདུན་པ་བརྩོན་འགྲུས། རྣམ་མཁྱེན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་བསམ་གཏན། འཁོར་གསུམ་
མི་རྟོག་པར་བསྔོ་བ་ཤེས་རབ་སྟེ་དྲུག་གིས་མཚོན་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་འཇུག་སྒྲུབ། གོ་ཆ་དེའི་འཇུག་ཡུལ་ལམ་ལ་བརྒྱད། འབྲས་བུ་གཅིག་སྟེ་དགུ་ལས། 
སེམས་འདོད་ཡོན་ལ་གཡེང་བས་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་ཐོབ་མི་ནུས་པས། དམིགས་པ་ལ་བརྟན་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལམ་གྱི་རྟེན་ཞི་གནས་སམ་བས༷མ་གཏན༷་བཞི་དང་
གཟུག༷ས་མེ༷ད་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་ལྡང་བྱེད་ཅིང་དེ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་ལྟར་སེམས་བརྟན་པ་དེ་ཚོགས་གཉིས་ལ་སློབ་པས་རང་དོན་རྟོགས་
4-1-40b


པ་ཐོབ་བྱེད་སྦྱིན༷་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ད༷ང་། སྤང་བ་ཐོབ་བྱེད་མཐོང་སྒོམ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ༷་ལ་འཇུག་པ་ད༷ང་། གཞན་
དོན་འགྲུབ་ཐབས་བྱམ༷ས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཚད་མེད་པ་བཞི་ད༷ང་། དེ་གཞན་དོན་ལ་འཇུག་པའི་འཆིང་བ་མངོན་ཞེན་ཡིན་པས། གཞན་དོན་དག་བྱེད། ལྷག་མཐོང་
མཉམ་བཞག་ཏུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་དང༷་ལྡན༷་པ༷་ལ་འཇུག་པ་ད༷ང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ལ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་འཁོ༷ར་གསུམ༷་རྣམ༷་པ༷ར་ད༷ག་པས་སྒྱུ་མའི་
སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ༷་ད༷ང་། དགེ་རྩ་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ་གང་གི་དོན་དུ་བསྒྱུར་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་ད༷ང་ཚོགས་མྱུར་དུ་རྫོགས་པའི་མཐུ་ཡི་ཁྱད་པར་
མངོ༷ན་ཤེ༷ས་དྲུག༷་ལ་འཇུག་པ་དང༷་། འབྲས་བུ་ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ༷འི༷་ཚུལ༷་ལ༷་ནི༷་དམིགས་ནས་འཇུག༷་པ༷འི་སྒྲུབ༷་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེ༷ག་ཆེ༷ན་ལ༷་བགྲོད་ཅིང་
འཛེགས༷་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷་སྟེ་ཡུལ་འདི་དགུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་འཇུག་ཡུལ་ཡིན་པས་སོ། །ཞར་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ནི། ཡིད་བྱེད་
4-1-41a


བདུན་གྱི་སོ་སོའི་སྙོམས་འཇུག་བསྒྲུབ་སྟེ། འདོད་ཁམས་སོགས་ས་འོག་མ་འོག་མ་ཉེས་པ་མང་ཞིང་རགས་པ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་སོགས་གོང་མ་
གོང་མ་དེ་ལས་བཟློག་པར་ལྟ་བའི་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པའི་ཡིད་བྱེད་དང་། ༡ སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསམ་གཏན་སྦྱང་བ་སྐྱེ་བ་མོས་པ་ལས་
བྱུང་བའི་ཡིད་བྱེད་དང་། ༢ འདོད་ཉོན་མངོན་གྱུར་སྤོང་བ་སོགས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་བྱེད་དང་། ༣ འདོད་ཉོན་འབྲིང་སྤོང་བ་སོགས་དགའ་བ་སྡུད་པའི་ཡིད་བྱེད་
དང་། ༤ ཉོན་མོངས་སྐྱེ་མི་སྐྱེ་བརྟག་ཕྱིར་དཔྱོད་པ་ཡིད་བྱེད་དང་། ༥ འདོད་ཉོན་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སོགས་སྤོང་བ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ༦ ལམ་བསྒོམས་པ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྦྱོར་བའི་མཐའི་འབྲས་བུ་ཡིད་བྱེད་ ༧ དེ་བདུན་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཡིད་བྱེད་དང་པོ་གཉིས་
རང་ལམ་དེའི་སྦྱོར་ལམ། རབ་དབེན་དགའ་སྡུད་སྦྱོར་མཐའ་གསུམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དཔྱོད་པ་ཁྱད་པར་ལམ། སྦྱོར་འབྲས་ཡིད་བྱེད་རྣམ་གྲོལ་ལམ་མོ། །བསམ་གཏན་
4-1-41b


དང་པོ་ལ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་རྟོག་པ་དང་། དཔྱོད་པ། ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་དགའ་བ་དང་བདེ་བ། གནས་སམ་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ་ཡན་ལག་ལྔ་
དང་། བསམ་གཏན་གཉིས་པར་གཉེན་པོ་རབ་དང་ཕན་ཡོན་དགའ་བདེ་གཉིས། གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་བཞི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་གཉེན་པོ་བཏང་སྙོམས།
དྲན་པ། ཤེས་བཞིན། ཕན་ཡོན་བདེ་བ། རྟེན་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་རང་བཞིན་ཏེ་ལྔ། བཞི་པར་དྲན་པ་དང་། འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས། ཕན་ཡོན་ཚོར་བ་
བཏང་སྙོམས་དང་། རྟེན་ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་ཡན་ལག་བཞིའོ། །གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནུབ་པ་གཟུགས་མེད་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་
གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་ནམ་མཁའ་ཙམ་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་དེ་ཙམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང་། ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་བཀགས་ཏེ་རྣམ་
ཤེས་ཙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང་། དེ་ཡང་བཀག་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པ་དང་། དེའང་བཀག་སྟེ་ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཙམ་དུ་གནས་
4-1-42a


པ་སྲིད་རྩེ་པའོ། །གསུམ་པ་ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། རྟོགས་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། དེ་ལ་སྤྱིར་མང་པོ་ཚོགས་
པ་ཚོགས། དེ་ལས་ཀྱང་ཚོགས་གཅིག་མིན་པར་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དཔུང་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསགས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་
ནས་མཐའ་གཉིས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཚོགས་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྤྱི་རིགས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་
གཉིས་སུ་འདུ་ལ། ནང་གི་དབྱེ་བ་ཚོགས་སྒྲུབ་བཅུ་བདུན་ཏེ། དང་པོ། འགྲོ་བ་གྲངས་མེད་ཐེག་གསུམ་གྱི་མྱང་འདས་ལ་འགོད་འདོད་བརྩེ༷་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ད༷ང་། ཐབས་
སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཕར་ཕྱིན་དྲུག༷་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་སྐབས་དང་། མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བར་བྱ་བ་སྟེ། སྦྱིན་པས་མོད་ལ་འདོད་པ་རྫོགས་པ་དུས་དེའི་བདེ་བ། 
ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བཀོད་པས་བདེ་འགྲོའི་ལུས་འཛིན་པ་མ་འོངས་པའི་བདེ་བ། བཟོད་བརྩོན་བསམ་གསུམ་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་མཐུན་པ་འགྲུབ་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་བདེ་བ། 
4-1-42b


ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བར་གཏན་མི་ལྡོག་པའི་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པ་གཏན་དུ་བའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་དང་། ལམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལེ་ལོ་སོགས་ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་ཞིང་འདུན་པ་སོགས་
འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཞི༷་གན༷ས་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་དོན་ལ་སྤྱི་དང་
རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ངོ་བོ་དང་། ཁྱད་པར་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་མ་ནོར་བར་མཐོང་བ་ལྷག༷་མཐོང༷་བཅས༷་པ༷་དང༷་། ཞི་ལྷག་གམ་སྲིད་ཞིར་མི་ལྷུང་བའི་ཐབས་
དང་ཤེས་རབ་ཟུང༷་དུ༷་འབྲེལ༷་བའི༷་ལམ༷་གང༷་ཡིན་པ་དང༷་། རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་གཞན་དོན་གྱི་ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་དང༷་། སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་སྟེ་ལོངས་
སྤྱད་པ་པོ་མིག་སོགས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ༡ གཟུགས་སོགས་སྤྱད་བྱ་ཕྱི་ཡི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ༢ ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་གཞི་རྟེན་སྟོང་ ༣ པ་ཉིད་གསུམ་
མོས་སྤྱོད་ཚོགས་ལམ་དང་སྦྱོར་ལམ་དང་པོ་གསུམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་སྦྱོར་ལམ་ཆོས་མཆོག་དང་། 
4-1-43a


༤ ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཁྱབ་ཆེན་པོ་སྟོང་༥པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ ༦ པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་འདུས་བྱས་ ༧ དང་། ནམ་མཁའ་སོགས་
མ་སྐྱེས་པ་འདུས་མ་བྱས་ ༨ དང་། རྟག་ཆད་སོགས་ཀྱིས་མཐའ་ལས་འདས་ ༩ པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ཐོག་ ༡༠ ཐ་མེད་པ་དང་། 
དགེ་ཕྱོགས་དོར་བ་མེད་པ་ ༡༡ སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་རྟོགས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་ ༡༢ དང་། གཟུགས་
ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ ༡༣ པ་གཉིས་ས་བརྒྱད་པ་དང་། སྐྱེ་འགག་སོགས་ཆོས་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ༡༤ དུས་གསུམ་མི་དམིགས་ ༡༥ པ་གཉིས་
ས་དགུ་པ་དང་། རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱུན་དང་། ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་ ༡༦ ཉིད་དང་། འདུས་བྱས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་རང་
ངོས་སྟོང་པ་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ ༡༧ ཉིད་གཉིས་ས་བཅུ་པ་དང་། ནམ་མཁའ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་དངོས་མེད་སྟོང་ ༡༨ པ་དང་། སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བབ་
4-1-43b


ཀྱིས་སྟོང་པ་རང་ ༡༩ བཞིན་སྟོང་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ ༢༠ སྟོང་ཉིད་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །དེ་ལྟར་ས་
མཚམས་སོ་སོར་མཛད་པ་ཡང་། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་ཅན་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ངེས་པ་འདྲེན་ཚུལ་རེ་ཡོད་པ་གཙོ་ཆེ་བས་ཡིན་གྱི་ངེས་གནས་ནི་མིན་ནོ། །དེ་རྣམས་སྒོམ་
པའི་ཡུལ་ཅན་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་ཚོགས་ད༷ང་ནི༷། བསོད་ནམས་སྤྱིར་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཀྱང་། འདིར་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དཔའ་
བར་འགྲོ་བ་དང་། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན། སྐད་ཅིག་རེ་རེས་ཀྱང་བསོ༷ད་ནམས༷་དཔག་མེད་ཚེགས་མེད་པར་གྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྟོབས་ལྡན་ད༷ང་། བྱང་
ཕྱོགས་སོ་བདུན་ལ་འབད་པས་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ལ༷མ་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་པ་དང༷་། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཚིག་དང་དོན་མི་
བརྗེད་པར་འཛིན་པ་གཟུངས༷་ཏེ། མདོ་སོགས་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲ་ཟུར་ཙམ་ཡང་མི་བརྗེད་པ་ཚིག་གི་གཟུངས་དང་། བསྟན་བྱའི་དོན་ཉམས་པ་མེད་
4-1-44a


པར་ནམ་ཡང་མི་བརྗེད་པ་དོན་གྱི་གཟུངས་གཉིས་སམ། ཨ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་པ་བཟོད་པའི་གཟུངས་དང་། སྔགས་
བྱིན་གྱིས་རླབས་པས་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པ་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཏེ་བཞི་སོགས་ད༷ང་། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་ས༷་བཅུ༷་དང༷་། ས་རང་གི་སྤང་བྱ་སྤོང་བའི་གཉེན༷་པོ༷་
ཚོག༷ས་ཀྱི༷་སྒྲུབ༷་པ༷་ཡི༷། གྲངས་ཀྱི་རིམ༷་པ༷་བཅུ་བདུན་པོ་འདི་དག་ཡི༷ན་པར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དེ་ཡང་། སཾ་བྷ་ར་ཞེས་པའི་སཾ་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ། བྷ་ནི་ངོ་བོ། 
ར་ནི་འཛིན་པ་སྟེ། བྱང་ཆེན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ། ཐེག་ཆེན་མ་ལུས་པ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་པས་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་
པ་རྟོགས་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་ས་ཡི་ཚོགས་དང་། གཉེན་པོའི་ཚོགས་གཉིས། དང་པོ་ལ་ས་དགུ་ཡོངས་སྦྱོང་གི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་དང་། བཅུ་པ་འབྲས་
བུའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་དགུ་སྟེ། དེ་ལས་ས་དང་པོའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་བདག་མེད་
4-1-44b


གཉིས་རྟོགས་ཀྱི་མཁྱེན་པས་སྒྲིབ་གཉིས་རིམ་བཞིན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་ས་ཡི་ངོ་བོ། བྷཱུ་མིའི་སྒྲས་གོང་ནས་གོང་དུ་བགྲོད་པ་ངེས་ཚིག་
བདག་མེད་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཟིགས་པས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བར། འདོད་པར་སྤང་བྱ་བདེན་པ་བཞི་ལ་ལོག་ཞུགས་འཇིག་
མཐར་ལོག་གསུམ་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གཉིས་ཏེ་ལྟ་བ་ལྔ་དང་། མ་རིག་ཐེ་ཚོམ་འདོད་ཆགས་ང་རྒྱལ་ཁོང་ཁྲོ་ལྟ་མིན་ལྔ་སྟེ་བཅུ་ཡིས་ཕྱེ་བ་མཐོང་སྤང་བཞི་
བཅུ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་པས་སོ་དྲུག་པ་ཚན་གཉིས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་གཉིས་སྤང་། ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་
བཅུ་གཉིས་ཐོབ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །ཡུལ་ལ་ལོག་ཞུགས་སྒོམ་སྤང་ནི། ཐེ་ཚོམ་དོར་བ་གོང་གི་ལྟ་མིན་བཞི་དང་འཇིག་མཐར་ལྷན་
སྐྱེས་གཉིས་བསྡོམས་འདོད་པར་སྒོམ་སྤང་དྲུག །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་པས་ལྔ་རེ་སྟེ། དེ་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་ལ་ནང་གསེས་དགུ་རེར་ཕྱེ་བས་གྱ་གཅིག་པ་
4-1-45a


ལྔ་རེ་ཀུན་ལ་ཡོད་པས་གྱ་གཅིག་པ་ཚན་ལྔས་བཞི་བརྒྱ་དང་ལྔ། འདོད་པའི་ས་དགུའི་ཁོང་ཁྲོ་དགུ་བསྣན་པས་སྒོམ་སྤང་བཞི་བརྒྱ་བཅུ་བཞི་བསྡུ་ན། 
སྒོམ་སྤང་སྐོར་དགུ་སྤང་བས་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ། གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ། བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ། ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བ། དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ། བདུན་
པ་རིང་དུ་སོང་བ། བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ། དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས། བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་རྣམས་ན་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཞིང་། རང་གི་ངོ་སྐལ་
གྱི་ཀུན་རྨོངས་སྤོང་བ་དང་། ཕར་ཕྱིན་དང་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཀླས་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྦྱང་བ་དང་། གནས་གྱུར་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ས་རྣམས་
སུ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་ཚུལ་ནི། རྟོགས་བྱ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་ཟད་རིམ་གྱིས་མངོན་རྟོགས་གོང་དུ་འཕེལ་བ། ནམ་མཁའ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་ཀྱང་། སྤྲིན་
ཟད་རིམ་གྱིས་ནམ་མཁའི་མཐོང་བ་ཇེ་ཆེར་འཇོག་པ་ལྟར་རོ། །ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཅིང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། 
4-1-45b


དེ་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་དེས་ནི་རྗེས་ཀྱི་ངེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་འདྲེན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གཉིས་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
རྟོགས་པའི་རྟོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕགས་པའམ་མཆོག་ཏུ་འཕེལ་བ་དག་གི་དོན་དང་། ས་གསུམ་པར་ཆོས་དབྱིངས་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ཉིད་དོན་དུ་
གཉེར་བྱའི་མཆོག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ས་བཞི་པར་ཆོས་གང་ལའང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སོགས་མདོར་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ས་ལྔ་
པར་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ས་དྲུག་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་དོན་མཐོང་བས་སྔར་ཀུན་ནས་
ཉོན་མོངས་པ་དང་ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དང་། ས་བདུན་པར་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་རོ་གཅིག་པའི་དོན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ས་བརྒྱད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཉེས་པ་དེ་ལས་
4-1-46a


བྲི་བ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་ཞིང་དག་པ་ལ་དབང་བ་གཉིས་ཐོབ་བོ། །ས་དགུ་པར་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་
དབྱིངས་བསྒོམས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་བོ། །ས་བཅུ་པར་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་དབྱིངས་བསྒོམས་
པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་ན་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་ཕྲིན་ལས་འབྱུང་བས་ཕྲིན་ལས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་གྱིས་ས་ཡི་ཡོངས་སྦྱོང་ལ། ས་རང་གི་
ཕར་ཕྱིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་སོགས་ནི་ཞེས་བགྲང་བར་མཛད་ཀྱང་། མདོར་ན་སྦྱིན་སོགས་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་གེགས་སྤང་བའི་ཆ་ནས་ཡོངས་སྦྱོང་སྟེ། 
ཡོངས་སྦྱོང་འདི་དག་གིས་སྦྱངས་པའི་ས་དེའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཡེ་ཤེས་དྲི་མེད་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་དང་བདེན་སྟོང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངང་ནས་ས་ཡི་ཡོངས་སྦྱོང་སོ་
སོ་རྫོགས་པ་ནས་རྫོགས་ཏེ། དེའང་རང་རང་གི་ཕར་ཕྱིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཡོངས༷་སུ༷་སྦྱོང༷་བ༷་རྣམ༷་པ་བཅུ༷་ཡིས༷། ས༷་ནི༷་དང༷་པོ༷་སྔོན་མ་རྟོགས་པའི་
4-1-46b


ཆོས་ཉིད་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འཐོ༷བ་ལ། དེ་ཡང་ཐོབ་ཟིན་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུར་འགྱུར༷་ཏེ༷། གཉིས་པ་ནི། རང་དོན་ལྷུར་ལེན་ཉན་རང་གི་བློ་
དང་མ་འདྲེས་པའི་ལྷག་ ༡ བས༷མ་དང༷་། རང་གཞན་ལ་ཕན༷་པའི༷་དངོས༷་པོ༷་རྣམ་མཁྱེན་ཉི༷ད་ཀྱི་རྒྱུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ ༢ པ་དང༷་། ཚད་མེད་བཞིས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་
རྣམ༷ས་ལ༷་སེམ༷ས་མཉམ༷་པ་ཉི༷ད་སྒྲུབ་པ་དང་། ༣ འཁོར་གསུམ་མི་རྟོག་པས་བདོག་པ་ཀུན་གཏོང༷་བ་དང༷་། ༤ རྣམ་མཁྱེན་ལ་འགོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས༷་གཉེན༷་མགུ་བའི་སྒོ་
ནས་ཡོངས་སུ་བསྟེན༷་པ༷་དང༷་། ༥ ཐེག་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་དམ༷་ཆོ༷ས་ཀྱི་དམི༷གས་པ༷་ཚོལ༷་བས་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བ༷་དང༷་། ༦ ཁྱིམ་ལ་མི་དགའ་བར་རྟག༷་ཏུ༷་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ངེ༷ས་པར་འབྱུང༷་བའི་སེམ༷ས་ཉི༷ད་དང་ལྡན་པ་དང༷་། ༧ སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྐུ༷་སྒྲུབ་པར་འདོ༷ད་ཅིང་སངས་རྒྱས་མཐོང་ན་དག༷འ་བ༷་དང༷་། ༨ ཐོག་མཐའ་བར་
དུ་དགེ་བའི་ཆོས༷་སྟོན༷་པ༷་དང༷་། ༩ དམ་བཅའ་ལྟར་གཞན་མི་བསླུ་བའི་བདེན༷་པ༷་སྨྲ་བ་ཡི༷་ཚིག༷་ ༡༠ ནི༷་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ༷་པ༷་ཡི༷ན་པར༷་འདོ༷ད་ཅིང་། ཀུན་ཏུ་རང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་
4-1-47a


དང་། གསུམ་པ་ནི། འདི༷་དག༷་དོན་དམ་པར་རང༷་བཞིན༷་མི༷་དམིགས་པས༷། ས་དང་པོ་ཡོངས༷་སུ༷་སྦྱོང༷་བར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷འོ། །ས་གཉིས་པའི་ཡོངས་
སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། འཆལ་ཚུལ་དང་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་རྩོལ་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པ་དང་། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་དང་། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་གསུམ་
སྲུང་བ་ ༡ དང་། གཞན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པ་ལ་བྱས༷་པ༷་གཟོ༷་བ༷་ ༢ དང་། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བཟོ༷ད་ཅིང་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་སེམས་སྤོང་བ་ ༣ དང་། སེམས་ཅན་ཐེག་
གསུམ་ལ་འགོད་པ་ལ་རབ༷་ཏུ༷་དགའ༷་ཞིང་འགྱོད་པ་མེད་པ་ ༤ དང༷་། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང༷་བརྩེ༷་ཆེ༷་ཞིང་བྱམས་པ་ ༥ དང་། མཁན་པོ་སོགས་བཀུར་འོས་ལ་ང་རྒྱལ་བཅག་
པས་འདུད་ཅིང་བཀུར༷་སྟི༷་དང་། ༦ བླ༷་མ༷་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ༷་གུས༷་པས་ཆོས་ཉན༷་ཞིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་ ༧ དང་། ཡོངས་སྦྱོང་བརྒྱ༷ད་པ༷་སྦྱིན༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ༷་སྤྲོ་བས་བརྩོན༷་པ་༨ རྣམས་སོ། །ས་གསུམ་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་ལྔ་ནི། རང་གཞན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱེད་པའི་འོད་བྱེད་པར། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་
4-1-47b


ལས། དམ་པའི་ཆོས་ཐོས༷་པས༷་མི༷་ངོམས༷་པ་ ༡ ཉི༷ད་དང༷་ནི༷། རྙེད་སོགས་ཟང༷་ཟིང༷་མེ༷ད་པར༷་དམ་ཆོས༷་སྦྱིན༷་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལའང་ཆགས་པའི་རེ་བ་མེད་པ་ ༢ དང༷་། ཞིང་
དག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་བསགས་པས། རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་ཀུན༷་སྦྱོང༷་བ༷་ ༣ དང༷་། ཕན་ལན་དུ་གནོད་བྱས་ཀྱང་གཞན་དོན་ལ་
འཁོར༷་བས༷་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་སྐྱོ༷་བ་ ༤ དང༷་། རང་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ༷་ཚ༷་དང་། གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྲེལ༷་ཡོ༷ད་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་རང་གི་ཡིད་མེད་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷། ༥ ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་
རློམ༷་སེམས་མེ༷ད་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་དེ༷་ཡོངས་སྦྱོང་རྣམ༷་པ་ལྔ༷འོ། །ས་བཞི་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྒྲིབ་གཉིས་བསྲེག་པའི་
མེའི་འོད་འཕྲོ་བར། གྲོང་ལས་རྒྱང་གྲགས་འཕགས་པ་ཕྱིའི་དབེན་པ་དང་། རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་དང་བྲལ་བ་ནང་གི་ནགས༷་སམ་དགོན་པར་གན༷ས་པ་དང་། ༡ ངན་པ་
དང་ཉུང་ངུ་རྙེད་ཀྱང་ཡིད་མི་བདེ་མེད་པའམ་རྙེད་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་འདོ༷ད་པ་ཆུང༷་བ་དང་། ༢ བཟང་མང་རྙེད་ཀྱང་མི་ཚིམ་པ་མེད་པའམ་ཐོབ་པ་ལ་ཆོག༷་ཤེས༷་པ་དང༷་། ༣ ཡང་
4-1-48a


ན་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་ཆུང་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ཀྱང་རློམ་པ་མེད་པ་ཆོག་ཤེས་དང་། ཐུན་མོང་དུ་བསོད་སྙོམས་པ་སོགས་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱང༷ས་པ༷་ཡང༷་
དག༷་པར་སྡོམ༷་པའི་རྟེན༷་དང༷་། ༤  ཐུན་མོང་མིན་པར་ཟབ་ཞི་སྤྲོས་བྲལ་ལ་མི་སྐྲག་པ་དང་། བསླབ༷་པ༷་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་གཏོང༷་ཞིང་མཚན་མར་མི་ལྟ་བ་
དང༷་། ༥ འདོ༷ད་པ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་སྨོད༷་པ༷་དང༷་། ༦ གདུལ་བྱ་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་ལ་འཚམས་པར་འགོད་པ་དང༷་། ༧ ལུས་སོགས་མཚན་མར་མི་འཛིན་
པས་བདོག༷་པ་ཀུན༷་གཏོང༷་བ་དང་། ༨ དགེ་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ལ་སེམས་མི༷་ཞུམ༷་ཞིང་མ་ཞེན་པ༷་དང༷་། ༩ དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མར་ལྟ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་སྟེ་བཅུ་པའོ། ༡༠ །ས་ལྔ་
པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང་། རང་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་བྱ་དཀའ་བ་གཉིས་བྱེད་པའི་ས་ལ། རྙེད་བཀུར་གྱི་དོན་དུ་རབ་བྱུང་དང་། 
ཁྱིམ་པ་ལ་ཧ་ཅང་འདྲིས༷་བཤེས་མི་བྱེད་པ་དང༷་། ༡ གཞན་གྱི་རྙེད་པ་ལ་ཕྲག་དོག་པ་སྦྱིན་བདག་གི་ཁྱིམ༷་ལ༷་འཁྲེན༷་པ༷་སྤོང་བ་དང༷་། ༢ སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་གྲོང་ཕྱི་དང་། ཉན་རང་
4-1-48b


གི་ཡིད་བྱེད་ནང་གི་འདུ༷་འཛིར༷་གྱུར༷་པའི༷་གན༷ས་སོགས་ལ་དགའ་བ་སྤང་པ་དང༷་ནི༷། ༣ བདག༷་གི་ཡོན་ཏན་བསྟོ༷ད་པ་དང་། ༤ སྐྱོན་བརྗོད་པས་གཞན༷་ལ༷་བརྙས༷་པ༷་སྤང་བ་དང༷་། ༥
སྲོག་གཅོད་སོགས་མི༷་དགེའི༷་ལ༷ས་ཀྱི༷་ལམ༷་བཅུ༷་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་ན་ཐར་པ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་ཉེས་པ་རིག་པ་དང༷་། ༦ ཐོས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་རློམ༷ས་པས༷་ཁེངས༷་
ཤིང་གཞན་ལ་མི་འདུད་པ་སྤང་བ་དང༷་། ༧ དགེ་སྡིག་བླང་དོར་གོ་ལྡོག་གམ་བདེན་ཞེན་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་མེད་པ་དང་། ༨ ལོག་པར་ལྟ་བ་སོགས་བློ༷་གྲོས་ངན༷་པ་མེད་པ་དང༷་ནི༷། ༩ ཉོ༷ན་
མོང༷ས་རྣམས་ལ་སེམས་བག་ཡངས་སུ་གཏོང་བས་རྗེས་སུ་འབྲང༷ས་པའི་བཟོ༷ད་པ་མེད་པ་སྟེ། ༡༠ དེ་ལྟར་སྐྱོན་བཅུ༷་པོ༷་འདི༷་ནི༷་རྣམ༷་པར་སྤངས༷་པའི་ཆོས་བཅུ་པོ་བསྟེན་ན༷། རྒྱལ་
བའི་སྲས་ཀྱི་ས༷་ལྔ༷་པ༷་ནི༷་ཡང༷་དག༷་པར་འཐོབ༷་བོ། །ས་དྲུག་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་གཉིས་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟེན་ནས་འཁོར་འདས་ལ་མི་གནས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སར། 
བདོག་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་སྦྱིན༷་པ་དང༷་། ༡ རང་དོན་ཡིད་བྱེད་སྤོང་བའི་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་དང་། ༢ སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོ༷ད་པ་དང་། ༣ གཏོང་བ་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན༷་
4-1-49a


འགྲུས༷་དང་། ༤ གཏོང་སེམས་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་བས༷མ་གཏན༷་དང་། ༥ སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་རབ་ཏུ་རྫོགས༷་པས༷་སོ། །༦ ཕར་ཕྱིན་
དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་རིམ་པས་སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་འབྲས་ལ་དགའ་བ་དང༷་ནི༷། ༧ བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུས་མཚོན་ནས་རང་རྒྱལ་ལ༷་དགའ༷་བ་དང༷་། ༨ ཟབ་རྒྱས་སྟོང་ཉིད་ལ་སྐྲག༷་པའི༷་
སེམ༷ས་སྤང༷ས་པ༷་དང་། ༩ སློང་བ་པོས་བསླང༷་ན༷་མི༷་ཞུམ༷་པ་དང་། ༡༠ བདོག༷་པ༷་ཀུན༷་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་བཏང༷་ཡང༷་མི༷་དགའ༷་བ་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། ༡༡ རང་ཉིད་དབུལ༷་ཡང༷་སློང༷་
བ༷་མི༷་སྤོང༷་བས༷་སམ་མི་འདོར་བས། ༡༢ལམ་བསྐྱེད་པ་དྲུག་དང་ལམ་མིན་སྤོང་པ་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ས༷་ནི༷་དྲུག༷་པ༷་ཡང༷་དག༷་པར་འཐོབ༷་པར་འགྱུར་རོ། །ས་བདུན་
པའི་ཡོངས་སྦྱོང་ལ་སྤང་བྱ་ཉི་ཤུ་དང་། གཉེན་པོ་ཉི་ཤུ་ལས་དང་པོ། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དུ་འབྲེལ་པས་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལས་རིང་དུ་སོང་བར་སྤང་བྱ་ངའོ་
སྙམ་དུ་བདག༷་ཏུ་འཛིན་པ་དང༷་། ༡ འདི་ནི་སྐྱེས་པའོ། །འདི་ནི་བུད་མེད་དོ་སྙམ་པའམ་སེམས་དང་ལྡན་པར་འཛིན་པ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་དུ་འཛིན༷་པ༷་དང༷་། ༢ ཁམས་གསུམ་
4-1-49b


དུ་གནས་བྱེད་དྲོད་དང་དབང་པོ་དང་སེམས་རིས་མཐུན་གྱི་རྟེན་མ་འགགས་པར་གནས་པ་སྲོག༷་ཏུ་འཛིན་པ་དང༷་། ༣ ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་སེམས་གང༷་ཟག༷་ཏུ་འཛིན་པ་
དང་། ༤ དེ་ཚེ་འཕོས་ནས་རྒྱུན་ཆ༷ད་པར་འཛིན་པ་དང་། ༥ རང་བཞིན་ནམ་ཡང་མི་འདོར་བར་གྲུབ་པའི་རྟག༷་འཛིན་དང༷་། ༦ བླང་དོར་གྱི་མཚ༷ན་མ༷་དང་། ༧ འབྲས་བུ་
སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་རྒྱུ་ཐེག༷་གསུམ་གྱི་རིགས་གསུམ་དུ་འཛིན་པ་དང༷་། ༨ དུ་མ་སྤུངས་པས་ཕུང༷་པོ༷་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ༷་དང་། ༩ རྒྱུའམ་རིགས་དང་ས་བོན་གྱི་དོན་ཅན་ཁ༷མས་བཅོ་
བརྒྱད་དང༷་། ༡༠ གཟུང་འཛིན་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པའི་སྒོར་གྱུར་པ་སྐྱེ་མཆེ༷ད་བཅུ་གཉིས་དག༷་དང༷་ནི༷། ༡༡ སྣོད་སྤྱི་ཡི་ལས་ཉོན་དང་། བཅུད་རང་གི་
ལས་ཉོན་ལས་སྐྱེས་པ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁ༷མས་གསུམ༷་པོ༷་ལ༷་གན༷ས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་དང༷་། ༡༢ ཁམས་གསུམ་ལ་སྲེད་
པའི་ལྟ་ངན་གྱིས་བླང་དོར་དུ་ཆགས༷་པ་དང་། ༡༣ རྣམ་མཁྱེན་མི་ཐོབ་སྙམ་པའི་སེམ༷ས་ནི༷་ཀུན༷་ཏུ༷་ཞུམ༷་པ༷་དང༷་། ༡༤ སངས་རྒྱས་ལ་ལྟ་བའི་མངོན་ཞེན་དང་། ༡༥ ཆོས་སུ་ལྟ་
4-1-50a


བའི་དམིགས་པ་དང་། ༡༦ དགེ་འདུན་ལ་ལྟ་བའི་བདེན་ཞེན་ཏེ་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་དང༷་། ༡༧ བསླབ་པ་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ལ༷་ཚུལ་ཁྲིམས་དེར༷་ལྟ༷་བ༷་ཡི༷་མངོ༷ན་
ཞེན༷་ཏེརློམ་པས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་དང༷་། ༡༨ རང་བཞིན་གྱི་སྟོང༷་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷་དེ་མིན་ཅེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པར་འཛིན་པའམ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྩོད༷་པ༷་དང༷་། 
སྟོང་ཉིད་ལ་མཚན་མ་དང་དངོས་པོ་སོགས་སུ་བཟུང་བས་ཐབས་རྟེན་འབྱུང་དེ༷་དང༷་འགལ༷་བའི༷་ཉེས༷་པ༷་སྟོང་རྟེན་འབྱུང་ཟུང་འཇུག་སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་
པ་ནི༷། །༢༠ ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ་ས་བདུན་པ་གང༷་ལ༷་རྣམ༷་པར་ཆ༷ད་པ༷་དེ༷་ཡི༷ས་རྐུན་པོ་བྱུང་བ་དང་སྒོ་གཅོད་པ་ལྟར་ས༷་ནི༷་བདུན༷་པ༷་འཐོབ༷་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ནི་གོང་
གི་སྤང་བྱ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམ་བཞིན་གཉེན་པོ་འདི་དག་གིས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་ཡིན་པས་སོ་སོར་སྦྱོར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་རང་ངོས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་དང་། ༡ དེ་ཡི་ཕྱིར་མཚན་མར་མི་འཛིན་པ་དང་། ༢ ཁམས་གསུམ་ལ་སྲེད་པའི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་རྣམ༷་པར༷་ཐར༷་
4-1-50b


པའི་སྒོ་གསུམ༷་ཤེས༷་པ༷་དང༷་། ༣ བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གྱི་འཁོར༷་གསུམ༷་མི་དམིགས་པས་སེམས་རྣམ༷་པར༷་དགེ༷་བ་དག་པ་ཉི༷ད་དང༷་། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྙིང༷་རྗེ༷་
དང༷་ནི༷། ༥ ཆོས་གང་ལའང་རློམ༷་པ་མེ༷ད་པ་དང༷་། ༦ སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་ཆོས༷་ཐམས་ཅད་མཉམ༷་པ་ཉི༷ད་དང༷་། ༧ ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་སུ་ཚུལ༷་
གཅི༷ག་པར་ཤེས༷་པ་དང་། ༨ མིང་གཟུགས་གདོད་ནས་མི༷་སྐྱེ༷་བར༷་ཤེས་པ་དང༷་། ༩ ཁམས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོ༷ད་པ་ཤེས༷་
པ་དང༷་། ཤེས་བྱའི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ ༡༠ གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་གཅི༷ག་ཏུ༷་སྟོན༷་པ་དང་། ༡༡ གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་
འཇོམས༷་པ༷་དང༷་། ༡༢ གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་འདུ༷་ཤེས༷་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ༷་བ་དང༷་། ལོག་པར་ལྟ་བ་སོགས་དང་། ཆགས་སྡང་རྨོངས་
སོགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་སྤོང༷་བ་དང་། ༡༣ གཞན་དོན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་རྩེ་གཅིག་བསྒོམ་པའི་ཞི༷་གན༷ས་ངེས༷་པར༷་སེམ༷ས་པ༷་དང༷་། ༡༤ སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྒྱུ་མ་ལྟར་
4-1-51a


རྟོགས་པའི་ལྷག༷་མཐོང༷་ལ༷་ནི༷་མཁས༷་པ༷་དང༷་། ༡༥ ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམས་པས་ཉེར་ཞི་ཐོབ་པས་སེམ༷ས་དུལ༷་བ༷་དང༷་། ༡༦ བདེན་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་
གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷། ཐོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དང༷་། ༡༧ ཆོས་གང་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་བྱའི་གནས་ཆགས༷་པའི༷་ས༷་མིན༷་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་།
༡༨ གར༷་འདོ༷ད་པར༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང༷་གཞན༷་དུ༷་ནི༷་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཀྱིས་དུས་མཉམ༷་པར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ༷་བ་དང༷་། ༡༩ ཉན་རང་བརྒྱ་བྱིན་ཚངས་པས་འདུལ་བ་ལ་དེ་
དེར་སྟོན་པས། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན༷་ཏུ༷་བདག༷་གི༷་ལུས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ནི༷། ༢༠ སྟོན༷་པ༷་ལུས་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉི༷ད་དང༷་ཡོངས་སྦྱོང་ཉི༷་ཤུ༷འོ༷། །ས་བརྒྱད་པའི་ཡོངས་
སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། མཚན་མ་དང་མཚན་མེད་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་སར་ནི། སེམས་གཅིག་གིས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཀུན༷་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཡི༷ད་ཀྱི་
སྤྱོད་པ་བཟང་ངན་ཀུན་ཤེས༷་པ༷་དང༷་། ༡ སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སངས་རྒྱས་བལྟ་ཕྱིར། མངོ༷ན་པར༷་ཤེས༷་པས༷་རྫུ་འཕྲུལ་
4-1-51b


གྱིས་རོལ་ཞིང་རྩེ༷་བ༷་དང༷་། ༢ རང་ཉིད་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་རྟེན་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པ་བཟང༷་པོར་སྦྱོང་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་ལ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་
གཏོང་བ་སོགས་ཚོགས་སྒྲུབ༷་ཅིང་རློམ་པ༷་མེད་པ་དང༷་། ༣ མུ་སྟེགས་སོགས་སུན་འབྱིན་ཞིང་ཆོས་རྣམ་དག་སྒྲོགས་པའི་དམ་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡོངས༷་སུ༷་བརྟགས༷་པའི་
ཕྱིར༷་སངས༷་རྒྱས༷་བསྟེན༷་པ་དང་། ༤ སྟོབས་བཅུ་ལ་གནས་ཤིང་ལྷ་ཡི་མིག་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དབ༷ང་པོ༷་ཤེས༷་པ་དང༷་། ༥ བརྟེན་པ་ནང་བཅུད་རྒྱལ༷་བ༷་ཡི༷་ཞིང༷་དུ་
སྤྱོང༷་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་། ༦ མཉམ་རྗེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྱུ༷་མ༷་ལྟར༷་ཆོས་གང་ལའང་
ཞེན་པས་མི་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གན༷ས་པ་དང༷་། ༧ གཞན་དོན་དུ་བས༷མ་བཞིན༷་རང་དབང་གིས་བསམ་མི་ཁྱབ་འགྱུར་གྱི་སྲི༷ད་པ༷འམ་སྐྱེ་བ་ལེན༷་པ༷་དང༷་། ༨
བཅས་པའི་ལ༷ས་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་འདི༷་བརྒྱ༷ད་དུ་བཤ༷ད་དོ། །ས་དགུ་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་གཉིས་ནི། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པའི་བློ་གྲོས་བཟང་
4-1-52a


པོ་ཐོབ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སར། ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སོགས་སྨོན༷་ལམ༷་དག༷་ནི༷་མཐའ༷་ཡས༷་པ་འགྲུབ་ཅིང་འདེབས་པ་དང༷་། ༡
ངེས་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ལྷ༷་ཀླུ་གནོད་སྦྱིན་དྲི་ཟ་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་སྐ༷ད་མཐའ་ཡས་པ་ཤེ༷ས་པ་དང༷་། ༢ སྤོབས༷་པ༷་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཆུ༷་བོ༷་མི་གཏུག་པ་
ལྟ༷་བུ༷་ཟད་མི་ཤེས་པ་དང༷་། ༣ བསམ་བཞིན་དུ་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་བཀྲ་ཤིས་པ་མང་པོ་དང་བཅས་སྒྱུ་འཕྲུལ་མ་ལྟ་བུའི་མ་བཟང་པོའི་མངལ༷་དུ༷་འཇུག༷་པ༷་མཆོག༷་དང༷་ནི༷། ༤ རྒྱལ་
པོ་དང་བྲམ་ཟེ་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སོགས་རིགས༷་དང༷་། ༥ ཐུབ་པ་ཉི་མའི་གཉེན་སོགས་ལྟ་བུ་རུས༷་དང༷་། ༦ ཕ་མ་བདུན་བརྒྱུད་ཚུན་གྱི་ཉེ་འབྲེལ་གྱི་ཆོ༷་འབྲང༷་སྟེ་ཕོ་མོ་སྐྱོན་མེད་
པ་དང༷་། ༧ རང་དབང་བ་ཇི་ལྟར་བགོ་བ་ཉན་པའི་འཁོར༷་དང༷་། ༨ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཀྱིས་འགེངས་པ་སོགས་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དང་བཅས་སྐྱེ༷་བ༷་སྟེ་བལྟམས་པ་
ལ་བརྒྱ་སྦྱིན་གྱིས་བསྟོད་པ་སོགས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བཀུར་བ་དག༷་དང༷་ནི༷། ༩ སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། གནས་གཙང་གི་ལྷས་བསྐུལ་ཏེ་ལྷ་མང་པོའི་ཞབས་རིམ་པ་
4-1-52b


བཅས་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བ་དང་། ༡༠ རྩ་བ་གསེར། སྡོང་པོ་བཻཌཱུཪྻ། ཡལ་ག་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན། མེ་ཏོག་རིན་པོ་ཆེ་ལས་གྲུབ་པ་སོགས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་
ཨ་ཤཱདྠ་སོགས་བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་ཤིང༷་རྣམ༷ས་དང༷་། ༡༡ རྟེན་སངས་རྒྱས་དང་། བརྟེན་པ་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ཕུན༷་སུམ༷་ཚོགས༷་པ༷་དང་བཅུ་གཉིས་ཡི༷ན་ནོ། །
གཉིས་པ་ས་བཅུ་པ་ནི། ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་ཚོགས་སྦྱོར་དུ་གནས་པ་རིགས་ཀྱི་ས། ༡ འབྲས་ཞུགས་ཡས་ནས་བགྲངས་པའི་བརྒྱད་པ་ན་ཡོད་པས་རྒྱུན་ཞུགས་
ཞུགས་པ་བརྒྱད་པའི་ས། ༢ རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བཅུ་དྲུག་རྫོགས་པར་མཐོང་བའི་ས། ༣ ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་འབྲས་གནས་འདོད་
ཉོན་ཕལ་ཆེར་ཟད་པས་སྲབ་པའི་ས། ༤ ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་གནས་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས། ༥ དགྲ་བཅོམ་པ་འབྲས་གནས་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་སོགས་
ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བཅོ་ལྔ་དང་ལྡན་པས་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས། ༦ ཞུགས་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས། ༧ རང་རྒྱལ་གྱི་རྟོགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས། ༨ རབ་
4-1-53a


དགའ་ནས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་བར་བྱང་སེམས་ཀྱི་ས་དགུ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་སྟེ། ༩ དེ་ལྟར་ས༷་དགུ༷་འདས༷་ནས༷་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤངས་རྟོགས་
ཡོན་ཏན་ཡར་ལྡན་དུ་རྫོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ་ནི༷་བྱང་སེམས་ཀྱི་ས་ཡིན་ཀྱང་། བྱང་སེམས་ག༷ང་གིས༷་རྗེས་ཐོབ་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་སྐུར་སྟོན་ནུས་པ་དང་ཕྲིན་ལས་སངས་
རྒྱས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སར༷་བཏགས་པ་ལ་གན༷ས་པ༷། དེ༷་ནི༷་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དངོས་མིན་པས་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའི༷་
ས༷། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་སྤྲིན་དང་འདྲ་བ་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ། ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་ས་བཅུ༷་པ༷་ཡི༷ན་པར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དེ་ཡང་
སའི་མཉམ་བཞག་སྣང་བཅས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བཞུགས་ཀྱང་སྣང་རུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཞིན་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་གལ་ཆེ། དེས་ན་མཉམ་རྗེས་དབྱེར་
མེད་བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་དུས་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་ལ་སྣང་བ་མི་འགོགས་པར་རང་ཤར་བ་དེ་ཡིན་ལ། ལམ་དུས་འཕགས་པའི་
4-1-53b


མཉམ་བཞག་སྟོང་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྣང་བ་ཤས་ཆེའོ། །མཉམ་རྗེས་དེ་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་ཇི་
སྙེད་ཡེ་ཤེས་གཉིས་པོས་གཟིགས་ཚུལ་དང་། སློབ་ལམ་དུ་མཉམ་བཞག་སྣང་བཅས་སྣང་མེད་མི་འགལ་བའི་གནད་ཤེས་པ་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོའི་
ཚོགས་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བ་དང༷་། མཐོང་ཟིན་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་གྱི་མཉམ་བཞག་གི་སྐབས་དག༷་ལ༷། སོ་སོར་སྤང་བྱ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་
པོ་ཙམ་དང་། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་གཟུང༷་བ་གཉིས་དང༷་། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛི༷ན་པའི༷་རྣམ༷་རྟོག༷་
གཉིས་ཏེ། དེ་ཡང་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་བཞི་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་པོ་རྣམ༷ས། ཉེ༷་བར༷་ཞི༷་
བར༷་བྱ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་དུ། གཉེན༷་པོ༷་མཐོང་སྒོམ་གྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་རྣམ༷་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཅེས༷་བྱ༷་སྟེ། དེ་ཡང་ཀུན་ཉོན་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཟུང་བ་དངོས་མི་
4-1-54a


དམིགས་པ་དང་། ཕར་ཕྱིན་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་མ་དམིགས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ། རང་རྒྱལ། བྱང་སེམས་འཕགས་
གསུམ་སོགས་གང་ཟག་གི་རྫས་མི་དམིགས་པ་དང་། མིང་མཚན་མ་བརྡ་ཐ་སྙད་སོགས་བཏགས་པའི་གཞི་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པ་མཐོང་སྤང་རྣམ་རྟོག་གི་
གཉེན་པོ་བཞི་དང་། ཆོས་ཀུན་ལ་གནས་མི་གནས་མི་དམིགས་པ་དང་། ལམ་དང་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་དང་། རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་གང་ཟག་གི་རྫས་མི་
དམིགས་པ་དང་། གང་ཟག་དེ་དག་གི་གདགས་གཞི་མི་དམིགས་པ་སྟེ་སྒོམ་སྤང་རྣམ་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་བཞི་བཅས་སོ། །བཞི་པ་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ནི། གོང་
དུ་བཤད་པའི་རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དག་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྒྲུབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་མཐར་འབྲས་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་
ཀུན་ལས་འདས་ནས་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་མཐར་ཐུག་གི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བར་ཆད་
4-1-54b


མེད་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་གྲོལ་ལམ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་བདུན་དུ་ཕྱེ་ཞིང་བརྒྱད་པོ་དེར་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ་དང༷་ཞེས་སྔར་
བཤད་པའི་ཆེན་པོ་གསུམ་ནི་ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པས་སྤྱིར་བསྟན། མདོ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང་། མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་
ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། བྱེ་བྲག་སེམས་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གསུམ་སྟེ། མདོར་ཐེག་པ་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་
པ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་མཐར་ཕྱིན་པས་ཆོས་ཀུན་མཉམ༷་པ་ཉི༷ད་དུ་གཟིགས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་དང༷་། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ཏུ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་དོན༷་མཐའ་ཡས་པར་མཛད་པ་དང༷་། དེ་ཡང་གཡོ་རྩོལ་གྱི་འབད༷་པ་མེ༷ད་པར་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛད་པ་དང༷་གསུམ་
མོ། །སྤང་བ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གཉིས་ཏེ། རྟག་ཆད་དམ་སྲིད་ཞིའི་མཐའ༷་ལ༷ས་འདས༷་པར༷་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བ་དང༷་། ཐེག་གསུམ་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་རིགས་
4-1-55a


ཐམས་ཅད་ཐོབ༷་པའི༷་མཚ༷ན་ཉིད་ཅན་གྱི་ངེས༷་འབྱུང༷་སྟེ་སྤང་བ་ཁྱད་པར་ཅན། ཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པ་དང༷་
གཉིས་སོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གཉིས་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཆོས་བཅུས་མཚོན་པ་ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མངོན་སུམ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་
དེ་མི་སློབ་ལམ་ན་བདུན་དང༷་། དེ་ལ་བར་མ་ཆད་དུ་སྦྱོར་ནུས་པ། སློབ་ལམ་གྱི་རྡོར་ཏིང་གི་ཡུལ་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་གཅིག་ནི་ལམ༷་གྱི༷་ཡུལ༷་ཅ༷ན་
གྱི་ངེས༷་འབྱུང༷་སྟེ༷། རྣམ༷་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཀྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་འདི༷། མདོ་རྒྱས་པར། ཐོབ་བྱའི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་རྣམས་ལེའུ་བཅུ་
བཞི་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ལས་བསྟན་པའི་དོན། ངེས༷་འབྱུང༷་བསྒྲུབ༷་པ༷་ཡི༷ན་པར་ཤེས༷་པར་བྱའོ། །ལེའུའི་སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་
མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས།  རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མཁྱེན༷་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐབས༷་ཏེ༷།  དང༷་པོ༷འི་བཤད་པའོ༷། །གཉིས་
4-1-55b


པ་ཐོབ་བྱེད་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལམ་ཤེས་སོ། །དང་པོ། ཆོས་བཅུས་མཚོན་པའི་
འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པ་ཡང་ལམ་ཤེས་ལ་རགས་ལས་པས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ༷་རྣམ༷ས་ལམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྣོད་དུ་རུང༷་བར༷་བྱ༷་བའི༷་ཕྱིར༷། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་གྱི་འོ༷ད་ཀྱིས༷། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་འོད་དེ་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་གྱི་འགྲམ་ན་སྣག་ཚའི་ཡུག་བཞག་པ་ལྟར་མོག༷་
མོག༷་པོར༷་ཟིལ་གྱིས་གནན་ཏེ་ལྷ་རྣམས་ལ་གཟུགས་མཛེས་པ་དང་། འོད་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱིས་ང་རྒྱལ་བས་སེམས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བའི་ཉོན་མོངས་ཡོད་པ་འགལ་རྐྱེན་
ཡིན་པས་དེ་མེད་པར་མཛད་པ་ནི་ལམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྟེན་ཏེ་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང་ཞུམས་སོགས་སྤང་བའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་དང༷་། བརྟེན་པ་ལམ་ཤེས་
ཉིད་ལ་ཡང་སྐྱེ་ཚུལ། ངོ་བོ། བྱེད་ལས་གསུམ་ལས། སྐྱེ་ཚུལ་ལམ་ཤེས་དེ་ནི་གནས་སྐབས་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་སྐྱེ་བས་
4-1-56a


ཡུལ༷་ངེས༷་པ༷་དང༷་། མཐར་ཐུག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རིགས་ཡོད་པས། ཉན་རང་སོགས་ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་
གཅིག་ཏུ་ལམ་ཤེས་སྐྱེ་རུང་གིས་ཁྱབ༷་པ༷་དང༷་། ཐེག་གསུམ་ཐ་དད་དུ་བཞག་པ་ནི་དྲང་དོན་དགོངས་པ་ཅན་ཏེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་
དཀར་པོ་དང་། ལྷ་མོ་དཔལ་ཕྲེང་། སེང་གེ་སྒྲའི་མདོ་སོགས་སུ་གསུངས་པ་ལྟར། དགོངས་གཞི་རེ་ཞིག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པ་དང་། དགོས་པ་དུས་རིང་པོར་
ཐོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྲག་པའི་སེམས་ཅན་རེ་ཞིག་ཐེག་པ་གཉིས་ལ་ངལ་བསོ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་དྲང་བའི་ཕྱིར། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད། སྒྲིབ་པ་སྤང་དུ་རུང་བ་
གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ། སྤྲིན་དང་། རྙོག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བདག་འཛིན་གྱི་ས་བོན་སྤངས་པ་དང་། ཡང་
དག་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉེན་པོ་རྒྱུ་དང་དངོས་འགལ་བདག་མེད་གཉིས་ཀ་ལ་དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་
4-1-56b


པའི་ཕྱིར་དང་། སྲིད་པའི་ཉོན་མོངས་ཟད་པས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཟག་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་
སུ་བརྒྱལ་བ་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བས་བསླངས་ཏེ་དག་པའི་ཞིང་གི་པདྨའི་སྦུབས་སུ་སྐྱེ་བ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་སད་པར་མཛད་དེ། སེམས་
བསྐྱེད་ནས་ལམ་བསྒོམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ལང་གཤེགས་ལས་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་འཆི་འཕོ་བ་ལ་རྒྱུན་ཆད་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གཉིས་ཡོད་
པའི་ཕྱི་མ་ཉན་རང་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །བརྟེན་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་རང་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲིད་པ་ཇི་
སྲིད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐར་མ་ཕྱིན་བར་དུ་ཡང་དག་མཐའ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་པ་རང༷་བཞིན༷་དང༷་ནི༷། དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཉོན་མོངས་དེ་སྙིང་རྗེ་ལ་བཏགས་པའམ། 
ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཀྱང་མི་སྤོང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་གཉིས། འཁོར་བར་འཆིང་བྱེད་དང་། བག་ལ་ཉལ་གྱི་ངོ་བོ་གཉིས་ལས་དང་པོ་འཕགས་པ་ལ་མེད། གཉིས་པ་
4-1-57a


ཡོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་སྟེ། མཐོང་ལམ་ཐོབ་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་དང་། ས་སོ་སོའི་སྤང་བྱ་དེ་རང་དབང་དུ་བསྒྱུར་ནས། 
དེ་ཆེད་དུ་ཉན་ཐོས་ལྟར་མི་སྤོང་སྟེ། སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། དུག་སྨན་དུ་བསྒྱུར་བ་བཞིན་ཉོན་མོངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཐབས་
མཁས་ཏེ། ཐབས་མཁས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པས་ཉོན་མོངས་རང་མཚན་མིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འགྲུབ་པ་ལ་ཕན་པས་སོ། །དེ༷་ཡི༷་བྱེད་ལ༷ས་ནི། གདུལ་བྱ་
འཁོར་དུ་བསྡུས་ནས་མ་སྨིན་པ་སྨིན་པ་དང་། སྨིན་པ་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཉིས་པ་བརྟེན་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་དང་། 
རང་རྒྱལ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་གསུམ། དང་པོ་ལ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ངེས་ཆ་གཉིས་ལས། དང་པོ། མདོ་ན་དངོས་སུ་གསུངས་
པ་ནི་དམིགས་མེད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ཡིན་ཀྱང་། དེའི་ཤུགས་བསྟན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དེའང་དེའི་རིགས་ཅན་གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཆེད་དང་། 
4-1-57b


བྱང་སེམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་མཐོང་གིས་བལྟས་ནས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཚུལ༷་ལ༷་ནི༷། དབྱེ་བ་
སྐབས་དང་པོར་འཕ༷གས་པའི༷་བདེན༷་པ༷་བཞི༷་དག༷་གི༷། རྣམ༷་པ༷་བཅུ་དྲུག་པོ་ཡིན་ལ། དེའང་མདོ་ལས། ཞི་བ་སོགས་དང་། ནད་དང་འབྲས་སོགས་དང་སྦྱར་
ཏེ་དབྱེ་བསྡུ་ཡོད་པ་རྣམ་པའི་ཡུལ་ལྟར་འདྲའོ། །དེ་ཡང་མི༷་དམི༷གས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ལམ་ཤེས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཞེས། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ཤིང་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་རང་གི་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །མི་དམིགས་པ་དེ་སྦྱོར་བ་སེམས་བསྐྱེད། དངོས་
གཞི་དམིགས་མེད། རྗེས་བསྔོ་བ་དམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོ༷་ནས༷་ནི༷། འཕགས་པ་ཉན༷་ཐོས༷་ཀྱི་ལམ༷་འདི༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེའང་བདེན་བཞི་བཅུ་དྲུག་གི་
སྡུག་བདེན་ལ། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་མི་རྟག་པ་དང་། ལས་ཉོན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་། དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་སྟོང་པས་སྟོང་པ་དང་། 
4-1-58a


རང་གི་ངོ་བོ་བདག་ཏུ་མ་གྲུབ་པས་བདག་མེད་པའོ། །མདོ་ལས་ཕྱི་མ་གཉིས་རྣམ་གྲངས་གཅིག་པས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་བདག་མེད་པ་དང་། དེའི་
མཚན་ཉིད་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཞེས་གསུངས། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ། སྲེད་པ་ནད་དང་འདྲ་བ་རྒྱུའི་རྣམ་པ་དང་། འབྲས་དང་འདྲ་བ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། ཟུག་
རྔུ་དང་འདྲ་བར་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། སྡིག་པ་དང་འདྲ་བར་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཏེ། གཞན་སྡུག་ཀུན་ཐུན་མོང་རྣམ་པ་བདུན་ནི། 
ཕྱིར་རྒོལ་བས་ཕ་རོལ་དང་། རྒྱུན་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང་། མི་གནས་པས་གཡོ་བ་དང་། སྐད་ཅིག་གིས་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་དང་། འདི་ཕྱིར་གནོད་པའི་གནས་
ཡིན་པས་འཇིགས་པ་དང་། །མི་མ་ཡིན་གྱི་གནོད་པས་གླག་ཐོབ་པས་ནད་འགོ་བ་དང་། འབྱུང་འཁྲུགས་སོགས་གནོད་པའི་གནས་ཡིན་པས་འཆི་བའི་རྣམ་པ་བདུན་
ཏེ། དེ་ཡང་སྡུག་ཀུན་གཉིས་མཐོང་ལམ་དུ་ཡིད་འབྱུང་གི་རྣམ་པས་དང་པོ་གཉིས། སྒོམ་ལམ་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བྱའི་ངོ་བོས་གཉིས། ལྷག་མེད་དུ་འགོག་
4-1-58b


བྱའི་ངོ་བོས་གསུམ་དུ་རོང་སྟོན་གསུངས་སོ། །འགོག་བདེན་ལ། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པས་བདག་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་ཞི་བ་དང་། ཡོན་ཏན་རྫོགས་པས་
གྱ་ནོམ་པ། མི་གཙང་སོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རྣམ་པ་དང་། སྤང་བྱ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་ཐར་གསུམ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་རྣམས་བཞི་པའི་རྣམ་པའོ། །ལམ་
བདེན་ལ། མྱང་འདས་ཀྱི་ལམ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་དངོས་གཉེན་དུ་རིག་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་མངོན་སུམ་པར་རྟོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། 
སྡུག་བསྔལ་གཏན་དུ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ངེས་འབྱིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་སྡུག་ཀུན་སོ་སོ་དང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་བཅོ་ལྔ། འགོག་པའི་རྣམ་པ་
བདུན། ལམ་གྱི་བཞི་བཅས་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པོ་དང་། མངོན་པ་ལས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་དབྱེ་བསྡུ་ཙམ་ལས་དོན་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ངེས་འབྱེད་
ཆ་མཐུན་ནི། མདོ་ལས་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཐ་དད་དུ་དབྱེར་མེད་པར་བསྟན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དྲོ་བ། གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པས་རྩེ་མོ། 
4-1-59a


གཟུགས་སོགས་དེ་ལ་རྟག་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་བཀག་པས་བཟོད་པ། ས་བཅུ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་
རྒྱས་པར་བརྗོད་པས་ཆོས་མཆོག་མཚོན་ནས་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་འཕ༷གས་པ༷་ཉ༷ན་ཐོས༷་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ༷་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལ༷་ནི༷། ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་དུ་
མི་རྟག་སོགས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་ནས། གཟུགས༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་གཟུགས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང༷་བའི༷་ཕྱིར༷། དེ་དག་གི་སྟོང༷་པ༷་ཉི༷ད་
རྣམ༷ས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་དབྱེར༷་མེ༷ད་པའི་རྣམ་པས༷་སྦྱོར་ལམ་དྲོ༷་བ༷་དང་། གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་རང་རང་གི་ངོ་བོས་མི༷་དམི༷གས་པའི་རྣམ་པས༷། སྒོམ་པ་རབ་
བམ་རྩེ༷་མོར༷་གྱུར༷་པ༷་དག༷་ཏུ༷་འདོ༷ད་ལ། གཟུགས་སོགས་ཆོས་དེ༷་རྣམས་ལ༷་རྟག༷་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པས་མི་རྟག་པ་དང་། གཉིས་ཀ་གཉིས་མིན་གང་དུའང་མི་རྟོག་
པའི་ཚུལ༷་གྱིས༷། མཐའ་ལ་བློ་གན༷ས་པ༷་བཀག༷་པས༷་སྒོམ་པ་སྦྱོར་ལམ་བཟོ༷ད་པ༷་རྣམ༷ས་བསྟན་པ་སྟེ། འདིས་མཚོན་ནས་སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་ཤེས་
4-1-59b


པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་ས༷་བཅུ༷་དག༷་ལ༷ས་བརྩམས༷་ནས༷་ནི༷། བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་མི༷་གན༷ས་པ་རྒྱས༷་པར༷་བསྟན༷་པ༷་དེ་ཡིས༷། 
སྦྱོར་ལམ་ཆོས༷་ཀྱི༷་མཆོག༷་ཏུ༷་འགྱུར༷་བར་བཤ༷ད་དེ༷། དེ་མི་གནས་པ་ཅི༷་ཡི་ཕྱིར༷་ཞེ༷་ན༷། རྟགས་ནི་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་ས༷ངས་རྒྱས༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས༷། རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས༷་ཤེས་བྱའི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་བདེན་པར་མ༷་གཟིགས་པའི་ཕྱིར༷་ན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་ཤེས་ལ་
གསུམ། བགྲོད་པ་པོ་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར། བགྲོད་བྱ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ། དེའི་རྒྱུ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གསུམ། དང་པོ་ལ་ཁྱད་པར་དངོས་དང་། དོགས་སྤང་གཉིས། 
དང་པོ། སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པས་རྐྱེན་རྟོགས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་ཚེ་སློབ་དཔོན་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་སངས་རྒྱས་པས་རང་རྒྱལ། 
བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཚོགས་བསགས་པ་རྫོགས་ནས་མཁས་བྱའི་གནས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་གནས་དང་གནས་མིན་དྲུག་ལ་སྦྱངས་ཏེ། སྨོན་ལམ་
4-1-60a


ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་མེད་པའི་ཞིང་དུ་གླིང་གསུམ་གྱི་སྐྱེས་པའི་ལུས་རྟེན་ལ་དུར་ཁྲོད་དུ་ཡིད་སྐྱོ་བའི་རྐྱེན་ལས་ལམ་ལྔ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་
མི་སློབ་ཐོབ་ཅིང་། སྐུ་གཅིག་པུར་འདུག་པ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་། བསྐལ་པ་བརྒྱའི་སུམ་ཉིས་སམ་སུམ་ཆ་ཙམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པས་མཐོང་ལམ་མན་ཐོབ་ནས། 
སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་ལམ་ལྷག་མ་བགྲོད་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅིང་། ཟླ་དང་བཅས་པ་ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་སྟེ་སྒྲ་མེད་ལུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ནི། 
གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྐད་ཤེས་སུ་རུང་གི། རབ་འབྱོར་གྱིས་བསྟན་པ་མི་ཤེས་སོགས་དང་། བསྟན་པ་ཟབ་མོ་ཟབ་པ་ཉེར་སྟོན་སོགས་དང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་
པར་རྟོགས་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་སྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་ནི། རང༷་བྱུང༷་སྟེ་བདག་མེད་ཕྱེད་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་རང་རྒྱལ་
གཉིས་ཀྱིས་ལམ་ཟབ་མོ་བདག༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་རྟོགས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ན། གཞན༷་གྱིས༷་བདག་ལ་ཚུར་བསྟན༷་མི་དགོས་ཤིང་། ཡང༷་ཞེས་ཕར་སྟོན་མི༷་དགོས༷་པ་བསྡུས་ལ༷། 
4-1-60b


རྟོགས་དོན་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུའི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ༷་ནི༷་ཉན་ཐོས་ལས་ཟབ་པའམ། མཉམ་བཞག་ཏུ་བརྗོ༷ད་པའི་ཡུལ་མིན་པའི་དོན་རྟོགས་པས་ཤེས་པ་ཟབ་པ་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་
ངག་གི་འབྲས་རྟགས་ལས་གཏིང་མི་དཔོགས་པས་མ་བརྗོད་པ་ཟབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་མངོ༷ན་པར༷་བརྗོ༷ད་དོ། །འོ་ན་རང་རྒྱལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་སྙམ་པའམ། 
སྤྱིར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་པས་ལམ་གྱིས་སྒྲུབ་ཏུ་མི་རུང་བའམ། ལམ་མ་གོམས་ཀྱང་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དམིགས་པ་མཐའ་
དག་ཞི་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་བཟོད་པའི་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་མ་བརྟེན་པར་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་ནས་མི་སྣང་
བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དབྱེར་མེད་པར་གཤེགས་པའི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐེག་པ་དམན་པའི་ལམ་གྱིས་
ཐོབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཅི་རིགས་པར་དག་པའང་། དངོས་པོར་ལྟ་བ་བཅད་པའི་སྟོང་པ་ཉི་ཚེ་བའི་དོན་ལ་བཟོད་པའམ་བློས་ལྕོགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་
4-1-61a


གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་མཐུས་ཡིན་པར་བསྟན་པས་ན་རང་རྒྱལ་གྱིས་བདག་མེད་ཕྱེད་གཉིས་ལ་སྔོན་གོམས་པའི་རྒྱུས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པར་གྱུར་པ་ན། 
གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པའོ། །གཉིས་པ་དོགས་སྤང་ནི། འོ་ན་སྒྲ་མེད་པ་དང་ཆོས་བསྟན་པ་འགལ་བས་ཇི་ལྟར་སྒྲ་
མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཞེ་ན། གང་ཟག་གང༷་དང་གང༷་དག་བརྗོད་བྱའི་དོན༷་ནི༷་གང༷་དང་གང༷་ལ༷། ཚུལ་རང་རང་གི་མོས་པ་ཇི༷་ལྟ༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཉན༷་པར་འདོ༷ད་པ༷། གདུལ་བྱ་དེ༷་དང་
དེ༷་ལ༷། བསྟན་བྱའི་དོན༷་དེ༷་དང༷་དེ༷། རྗོད་བྱེད་སྒྲ༷་དང་ཚིག་མེ༷ད་ཀྱང༷་ལུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་དེ༷་ལ་བལྟས་པས་དེ༷་ལྟར༷་སྣ༷ང་བ་སྨོན་ལམ་གྱིས་སོ། །གཉིས་
པ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མའི་སྣང་བ་ལ། སྣང་ཡུལ་དེ་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་ཀྱང་འཛིན་པ་ལ་དེར་སྣང་མི་ཁེགས་པ་ལྟར་ལམ་དངོས་གཟུང༷་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་
དོན༷་ལ་ཞེན་པའི་རྟོག༷་པ༷་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པས་སྤོང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང༷་། ནང་གི་ཤེས་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་རྟོགས་པས་ཡུལ་ཅན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན༷་པ༷་ལ་
4-1-61b


བདེན་ཞེན་རྟོག་པ་མི༷་སྤོང༷་བའི་ཕྱིར་དང༷་ནི༷། ལམ་དེ་གང་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་གཞི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར། རྟེན༷་གྱི༷ས་ཉན་ཐོས་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཤིང་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་
རིགས་ལས་དམན་པའི་དབང་པོ་འབྲིང་དུ་གྱུར་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་མངོན་རྟོགས་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུའི༷་ལམ༷་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང༷་ད༷ག་པར་བསྡུས༷་པར༷་ཏེ་འདུ་བར་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །
གསུམ་པ་རྒྱུ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། ལམ་རྒྱུ་བདེན་བཞི་ལ་དམིགས་ནས་སྒྲོ་འདོགས་པའམ། ཐ་སྙད་མིང་དུ་བཏགས་ཡོད་ཙམ་མམ་བཏགས༷་པའི༷་ཚུལ་ཡང་མི་འདོར་ལ་
ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ལས་མ་འདས་པས་ཆོས༷་ཉི༷ད་དང་ཡང་མི༷་འགལ༷་བར༷་སྟོན༷་པའི༷་རྣམ༷་པར་གསུངས་པ༷་དེས་ནི་རང་
རྒྱལ་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོར༷་གྱུར༷་པ༷་བསྟན་ལ། རྩེ༷་མོར༷་གྱུར༷་པ༷་ནི། གཟུགས༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡུལ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲིབ་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་། འཕེལ་བ་མེད་པ་ལ༷་སོ༷གས་
པས༷་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེ༷་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་དང་ནང་སོགས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ལྟ་བུ། ནང༷་སྟོང༷་ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་
4-1-62a


ཡིན་པ་ཡིས༷། སྤང་བྱ་གཟུགས༷་ལ་སོ༷གས་པ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་མི༷་འཛིན༷་པའི་ཕྱིར༷་སྦྱོར་ལམ་བཟོ༷ད་པ༷་དང་། གཟུགས༷་
སོ༷གས་ཡུལ་སྐྱེ༷་བ༷་དང་འགག་པ་དང་གནས་པ་མེ༷ད་པ་སོ༷གས་ཀྱི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཅ༷ན་ནི༷་འདས་ལམ་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བྱེད་སྦྱོར་ལམ་ཆོས༷་ཀྱི༷་མཆོག༷་ཡིན་ནོ། །ཉན་རང་གི་ལམ་
འདི་ཀུན་དངོས་བསྟན་ནི་ཐེག་ཆེན་ཡིན་ལ་ཤུགས་བསྟན་རང་རང་གི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ལ། མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་གཉིས། 
དང་པོ་ལ་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། སྒོམ་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། ཆོས་མཆོག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་
རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་མཐོང་ལམ་སྟེ། ལུས་རྟེན་གླིང་གསུམ་སྐྱེས་པ་བུད་མེད་འདོད་ལྷ་གང་རུང་དང་སེམས་རྟེན་
བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གང་རུང་ངོ་། །ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེན༷་པ་གཉིས་དང་། །ཟག་མེད་ཀྱི་བདེན༷་པ་གཉིས་ཏེ་བཞི་ལ༷་མི་སྐྲག་པའི་བཟོ༷ད་པ༷་དང༷་། ཤེས༷་པའི༷་སྐ༷ད་
4-1-62b


ཅི༷ག་མ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་པ་དང་། དེ་ལས་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་ལས་རྣམ༷་པ་བཞི༷་ཡིས༷་ནི་ལམ༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐབས་འདི་ལ༷་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷། ཕྱིར་མི་ལྡོག་
པ་སོགས་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཚེ་རབས་དྲན་པ་སོགས་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་ཕན༷་ཡོན༷་དང་བཅས༷་པ༷་འདི༷་ལྟ་བུར་བཤ༷ད་དོ༷། །འདིར་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་
མ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འདོད་དེ། གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་
པའི་བཟོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་གི་དེ་བཞི་དང་། འགོག་པའི་དེ་བཞི་དང་། ལམ་གྱི་དེ་བཞི་སྟེ་བཅུ་དྲུག་སྐྱེ་
བར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་སྔ་མ་སྔ་མ་སྐྱེས་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་དེ་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་ཤེས་པ་སོགས་ཀྱི་བཞེད་པ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་། འདོད་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ལ་
བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་ཤེས་དང་། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞི་ལ་རྗེས་སུ་བཟོད་ཤེས་ཞེས་བྱ་ལ། བཟོད་པ་ནི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་
4-1-63a


རྟོགས་པའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་པ་ནི་དེའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་མོ། །བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་རིམ་ཅན་དུ་
སྐྱེ་བ་དང་། ཅིག་ཆར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་སོ་སོའི་འཇོག་ཚུལ་བཞེད་པ་འགའ་ཡོད་ཀྱང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་
བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དེས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདེན་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ལྡོག་ཆས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ཙམ་དུ་བཞེད་པ་ནི་དོན་ལ་གནས་ཤིང་
ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་དུ་གཟིགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་ལ་ནི་དེ་ལྟར་ཆེས་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་
བཅས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་དང་། དེ་འགོག་པ་དང་། ལམ་གྱི་རིམ་པས་ངེས་པ་རིམ་ཅན་སྐྱེས་ནས་བདེན་བཞི་མཐོང་བའི་བྱ་
བ་རྫོགས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་རྒྱས་བཤད་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་སྡུག་ཀུན་འགོག་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་ལས། དང་པོ། འདིར་སྡུག་
4-1-63b


ཀུན་འགོག་ལམ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་གནས་སྐབས་གདུལ་བྱའི་བློ་ངོ་ལྟར་ཐ་དད་པར་བསྟན་ནས་ཤུགས་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་
སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྟོགས་རྣམ། ཕལ་ཆེར་མཉམ་བཞག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དྲང་བའི་རྗེས་ཐོབ་ལ་འདི་དང་ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་སོགས་
སོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་སྡུག་བདེན་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་ཡུལ་དང༷་། ཡུལ་ཅན་དེ་རྟོགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ནི་སངས༷་རྒྱས༷་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག༷་ཕན༷་ཚུན༷་བརྟེན༷་པ༷་
དང་། རྟེན༷་གྱི་དངོས་པོར་བདེན་པར་མེ༷ད་ཕྱིར༷། དེ་ལྟར་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དང་གཅིག་ཐ་དད་སོགས་ཀྱི་རྣམ༷་གྲངས༷་གང་གིས་ཁས༷་མི༷་ལེན༷་པ༷་སྟེ་རིས་སུ་བཅད་དུ་མེད་
པས་ཁས་བླངས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་སྐལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༷་། སྡུག་བདེན་གྱི་གཟུགས་
སོགས་དེ་དག་སྐྱེ་འགགས་གནས་བྲལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆེན༷་པོ༷་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་ཅན་ཤེར་ཕྱིན་ཡང་དེ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང་། 
4-1-64a


དོན་དམ་པ་དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་ཡུལ་ཅན་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེ༷ད་པར་བཅས༷་པ་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དང༷་། གཟུགས་སོགས་
དེ་དག་ཡེ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཚད༷་མེ༷ད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་སྡུག་བདེན་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི༷་རྣམ་པ༷་
བཞི་དང༷་། གཉིས་པ་ནི། ཀུན་འབྱུང་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུགས་སོགས་དམིགས་པ་རྣམ་བདེན་དངོས་མེད་པས་རྟག་ཆད་སོགས་ཀྱི་མཐའ༷་ལ་
གནས་པ་མེ༷ད་པ་ཀུན་འབྱུང་ཆོས་བཟོད་དང༷་། ཤེར་ཕྱིན་དེར༷་གན༷ས་པ་དེ་ཀུན་འབྱུང་གི་གཟུགས༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ལ༷་ཆོས་དབྱིངས་གདོད་ནས་དག་པར་རྟོགས་པས་
སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་དུ༷་ངེས༷་པར་འཛིན༷་པ་ཀུན་འབྱུང་ཆོས་ཤེས་དང༷་། ཀུན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཀུན་ལ་བླང༷་བ་མེ༷ད་ཅིང་དོ༷ར་བ༷་མེ༷ད་པ་སོ༷གས་པས་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་སྒོམ་
པ་དེའི་ཕན་ཡོན་དེ་ལྟར་གནས་པ་ལ་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་པར་གསུངས་པ་ཀུན་འབྱུང་རྗེས་བཟོད་དང༷་། བདེན་འཛིན་མེད་པའི༷་བྱམས༷་པ༷་ལ་སོ༷གས་དང༷་ཞེས་
4-1-64b


ཚད་མེད་བཞི་སྒོམ་པ་འབྱོངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕན་ཡོན་འགོག་པ་ལས་སྲུང་ཞིང་བསླང་བ་དང་། སྦྱིན་སོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉམ་ང་བ་སྤང་བ་སོགས་བཅས་
པ་ཀུན་འབྱུང་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་བཞིའོ། །གསུམ་པ་ནི། རྟོགས་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་འགོག་པ་མ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་
ལ་མེད་བཞིན་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དམིགས་པ་དེ་ཡུལ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བས་དེར་ཞེན་པ་བཤིག་ཅིང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཉུག་མ་རང་བཞིན་སྟོང༷་
ཉི༷ད་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྒོམ་པ་འགོག་པ་ཆོས་བཟོད་དང༷་། ཆོས་ཀུན་ཡེ་ནས་སྟོང་པ་འགོག་པ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་དམིགས་པས་ཚད་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་
པའི་དགེ་རྩས་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང་སྦྱོང་ཞིང་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉི༷ད་ནི༷་ཐོབ༷་པ༷་ཅན་གྱི་འགོག་པ་ཆོས་ཤེས་དང༷་། བྱེད་ལས་གཉེན་པོ་རྣམ༷་པར༷་བྱང༷་བའི་རིགས་ཀུན༷་
ཤེར་ཕྱིན་དུ་ཡོངས༷་སུ་བསྡུས༷་པའི་ཡོན་ཏན་དང༷་ལྡན་པ་འགོག་པ་རྗེས་བཟོད་དང་། ཕྱི་ནང་གི་འཇིགས་པ་ཉམ༷་ང༷་བ༷་དང༷་། རྩི་མཆོག་མ་གི་ཏའི་དཔེས་ནད༷་གདོན་
4-1-65a


ཉེར་འཚེ་ཀུན༷་སེལ༷་བའི་ཕན་ཡོན་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་འགོག་པ་རྗེས་ཤེས་དང་བཞི་ནི་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་བཞིའོ། །བཞི་པ་ནི། སེམས་ཅན་
དང་མྱང་འདས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པས་གཟུགས་ནས་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་ཀྱི་བར་ལ་མངོན་ཞེན་གྱི་འཛིན༷་པ་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་དེ་དོན་དམ་པར་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་
པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་དང༷་། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས༷་རྒྱས༷་དང་ལྷ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷། རང་གིས་བྱས་པ་དང་། སེམས་ཅན་
གཞན་གྱི་གནོད་པ་དང་། དེ་མ་ཡིན་པ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ལུས་ཀྱི་ནད་སོགས་སམ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བའི་གནོད་པའམ། ཡང་ན་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་
ཆོས་དང་། སྐྱེས་ནས་དང་། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་གནོད་པ་གསུམ་ལས་སྲུང༷་བ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པས། སྐྱོབས་པ་དང་། སྤ་བར་མཛད་པ་ནི་ལམ་ལ་
ཆོས་ཤེས་པ་དང་། སྲོག༷་མི༷་གཅོ༷ད་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷། དགེ་བཅུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྣམ༷་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེན༷་ལ་འཇུག་པའི་ཚུ༷ལ་ལམ་རྒྱུ་ལ༷་ནི༷། བདག༷་ཉི༷ད་གན༷ས་ཏེ༷་སེ༷མས་ཅ༷ན་
4-1-65b


གཞན་དག༷་དེ་ལ་འགོད༷་པ་ལམ་རྗེས་བཟོད་དང༷་། སྦྱིན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དགེ་རྩ་མི་ཟད་པར་འདོད་པས། དྲན་པ་དང་བྱམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ཏུ༷་བསྔོ༷་བ༷་
ནི་ལམ་རྗེས་ཤེས་སོ། ། གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་དེ་ལྟར་ན་ལམ༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་བཅུ་དྲུག་ནི་ས་དང་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ཡང་། དོན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་
དུ་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེས་བདེན་པ་བཞི་ཡི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དང་། བྱེད་པ་ཅན་གྱི་སྒོམ་ལམ་
དངོས་གཉིས། དང་པོ། མཐོང་ལམ་མ་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་དེའི་གོང་དུ་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པ་སྒོམ་ལམ་སྟེ། ལུས་རྟེན་མཐོང་ལམ་གང་ལ་སྐྱེ་བའི་རྟེན། སེམས་
རྟེན་བྱང་སེམས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསམ་གཏན་དུ་མ་ཟད་འདོད་སེམས་དང་སྲིད་རྩེ་ལ་ཡང་བརྟེན་པར་གསུངས། ལམ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཕན་
ཡོན་བཤད་དེ། མཉམ་པར་བཞག་མ་བཞག་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ལ་རང་དབང་བས་རྣམ་པ་ཀུན༷་ནས༷་ཞི༷་བ་དང༷་ང་རྒྱལ་མེད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་གཞན་སྐྱེ་བོ་
4-1-66a


ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་འདུ༷ད་པ་དང༷་། གཉེན་པོ་སྟོབས་ལྡན་ཐོབ་པས་འདོད་ཆགས་སོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་ལ༷ས་རྒྱལ༷་བ་དང༷་། དེ་ཡི་ཕྱིར་
ཕ་རོལ་གྱིས་མེ་ཆུ་དུག་མཚོན་སོགས་གནོ༷ད་པས༷་བཅོམ་པའི་ཡུལ་མིན་པའམ་གནོད་པས་བརྫི༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དང༷་། འདི་སྐབས་མདོ་ལས་ཀཱ་ཁོར་ཏ་དང་མེ་ཆུ་སོགས་གསུངས་
པའི་ཀཱ་ཁོར་ཏ་ནི་བྱད་ཀྱི་མིང་ངམ་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མ་ཡིན་པའི་རིགས་སུ་གསུངས། མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་བླ་མེད་རྫོགས་པའི་བྱང༷་ཆུབ༷་འགྲུབ་པ་དང༷་ནི༷། གནས་
སྐབས་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པ་གནས་པའི་ཡུལ་རང་ཉིད་འདུག་པའི་རྟེན༷་ནམ་ཕྱོགས་དེ་གཞན་གྱི་མཆོ༷ད་པའི་ཡུལ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་བཞིན་དུ་ཡུམ་གླེགས་
བམ་ལ་བྲིས་ནས་བཞག་པའི་ས་དེར་ཡང་། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་མ་གཏོགས་མི་དང་མི་མིན་གྱི་གླགས་མི་རྙེད་དེ། ས་ཕྱོགས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་ཡུམ་མདོ་ལས་གསུངས་
སོ། །དེ་ལྟར་རང་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ལྔ་དང་། གཞན་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་གཅིག་ལས། དང་པོ་ལའང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་བཞི་དང་། མཐར་ཐུག་གཅིག་སྟེ་ལྔ་པོ་ཕྱི་
4-1-66b


ནང་མཐུན་རྐྱེན་ལྡན་པ་དང་ཉེར་འཚེ་སྤོང་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། རྗེས་ཐོབ་ཟག་བཅས་དང་། མཉམ་བཞག་ཟག་མེད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། མོས་པ། བསྔོ་བ། ཡི་
རང་སྒོམ་ལམ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མོས་པ་དངོས་དང་། དེའི་ཕན་ཡོན་གཉིས། དང་པོ། སྤྱིར་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་སྒོམ་ལམ་འདི་གཉིས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱིས་དག་
པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་རྣམ་གཞག་མཛད་དེ། དེ་ཡང་མོས་པ་ལ་མོས་པའི་ཡུལ་གཙོ་བོར་འབྲས་ཡུམ་དང་། དེ་སྟོན་པའི་
ཡུམ་གཞུང་དང་དེའི་དོན་རྟོགས་པས་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་དོན་གསུམ་ལྷག་པར་སྒྲུབ་ནུས་སུ་མོ༷ས་པ༷་སྟེ། མ་དག་ས་བདུན་གྱི་རྗེས་ཐོབ་ན་ཉོན་ཡིད་མ་སྤང་པས་ང་རྒྱལ་ཕྲ་མོའམ་ངར་
འཛིན་ཕྲ་མོས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང༷་གི༷་དོན༷་གྱི་མོས་པ་དང༷་ནི༷། ས་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པར་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གནས་གྱུར་པས་བདག་གཞན་མཉམ་ཉིད་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་
རང༷་གཞན༷་གཉིས་ཀའི་དོན༷་དུ་མོས་པ་དང༷་། ས་བཅུ་པར་གཞན༷་དོན༷་སངས་རྒྱས་དང༷་ཆ་འདྲ་བས་གཞན་དོན་མོས་པ་སྟེ། རྩ་བའི་དབྱེ་བ་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དུ་ཤེས༷་པར་བྱ༷་ཞིང་དེ༷་
4-1-67a


ཡང༷་ནི༷། ནང་གསེས་མོས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་སོང་བས་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་སྟེ༷། སོ༷་སོར༷་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་དང་ཡན་ལག་གི་དབྱེ་བས་དགུར་
འདོ༷ད་དོ༷། །ཉིང་ལག་གིས་ཆུང༷་ངུའི༷་ཆུང༷་ངུ་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་སོ༷གས་དབྱེ༷་བ༷་ཡིས༷། དགུ་པོ་དེ༷་ཡང༷་རེ་རེ་ནས་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་དེ༷་
ལྟར་ན༷། མོས་པ་ལ་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ་བདུན་དུ༷་འདོ༷ད་དོ། །རང་དོན་མོས་པ་དགུ་པོའི་མདོ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་སོགས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་
པ་བས་ཤེར་ཕྱིན་མཆོད་པ་འཕགས་ཚུལ་ནས། སྟོང་ཆེན་མཆོད་རྟེན་གྱིས་བཀང་བ་ལས་འཕགས་ཚུལ་བར་དང་། གཉིས་དོན་མོས་པ། སྟོང་ཆེན་སེམས་ཅན་ཇི་ཡོད་རེ་
རེས་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་ལས་འཕགས་པ་ནས། ལྷ་ཡི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་འོང་བ་ནས་མིའི་བར་དང་། གཞན་དོན་མོས་པ། བྲིས་ཏེ་འཆང་བ་ཙམ་ནས། ཕྱོགས་བཅུ་རིང་
བསྲེལ་གྱིས་གང་བ་ལས་འཕགས་པ་དང་། ཤིང་གི་གྲིབ་མའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ལམ་ཚུལ་གཅིག་བྱེད་པའི་བར་རོ། །གཉིས་པ་ཕན་ཡོན་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་
4-1-67b


ཕྱིན༷་པ༷་ལ༷། མོས༷་པའི༷་གན༷ས་སྐབས༷་ཀྱི་བྱང་སེམས་དེ་རྣམ༷ས་ལ༷་ནི༷། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱིས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་དེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མོས་མཁན་དེ་ལ། 
བསྟོད་སོགས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཐུགས་དགྱེས་ཆགས་དགུ༷་ཚན༷་གསུམ༷་གྱིས༷་སྒྲོ་སྐུར་བྲལ་བར་རང་དོན་ལ་བསྟོ༷ད་པ༷་དང༷་། གཉིས་དོན་ལ་བཀུར༷་པ༷་དང༷་ནི༷། གཞན་དོན་ལ་ཡོན་ཏན་
རྒྱ་ཆེ་བའི་བསྔ༷གས་པར༷་རེ་རེ་ལ་དགུ་ཚན་རེ་སྟེ་ཉེར་བདུན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་ཡུམ་མདོར་བསྟོད་པ་ནི། ཤར་ཕྱོགས་གངྒཱའི་ཀླུང་སྙེད་ཞིང་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་ལས་
ཤེར་ཕྱིན་ལམ་སོགས་དང་། བཀུར་བ་དང་པོ་འཛམ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་ལ་བཞག་པ་ལས་འཕགས་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས་གསུངས། བསྔགས་པའང་
སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་ལ་བཀོད་པ་ལས་འཕགས་སོགས་གསུངས་སོ། ། གཉིས་པ་བསྔོ་བ་བསྒོམ་ལམ་ནི། མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཟག་བཅས་ཟག་
མེད་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྒྱུར་བའི་འདུན་པ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་བསྔོ་བ་སྟེ། དེའང་
4-1-68a


འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་རུང་མཚོན་བྱར་བྱས་ནས་འདུན་པ་བསྒྱུར་བའོ། །བསྔོ་བ་འདི་ལ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པས་རྐང་པ་དང་
པོ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར། གཉིས་པ་བྱེད་ལས། ལྷག་མ་ངོ་བོ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བཞེད། སེང་བཟང་བཅུ་གཉིས་སུ་བཞེད། སྒོམ་ལམ་པའི་དགེ་རྩ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་ཡོངས༷་སུ༷་
བསྔོ༷་བ༷་ཉན་རང་གི་ཡིད་བྱེད་སྤང་པའི་ཐབས་ཤེས་ཁྱ༷ད་པར༷་ཅ༷ན་དེ༷་ཡི༷་བྱེ༷ད་པ༷་རིགས་ཅན་གསུམ་ལ་ཐེག་གསུམ་སྟོན་པ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཆོག༷་ཡི༷ན་ནོ༷་ཞེས་
ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་། དེ༷་ལ་ནི༷་ལྡོག་པས་དབྱེ་ན་བཅུ་གཅིག་ལས། དང་པོ་བསྔོ་བྱ་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་དགེ་བ་དེ་བདེན་པར་དམི༷གས་སུ་མེ༷ད་པའི་རྣམ༷་པ༷་ཅ༷ན་དང་། ༡ བསྔོ་
བྱེད་སེམས་དང་བདག་སོགས་མེད་པས་ཕྱིན༷་ཅི༷་མ༷་ལོག༷་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷། །༢ བསྔོ་བའི་ངོ་བོ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དང་དེར་བདེན་འཛིན་གྱིས་དབེན༷་
པ་དང་། ༣ སངས༷་རྒྱས༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་རང་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་དང་རང་གི་བསོ༷ད་ནམས༷་ཀྱི་ཚོགས༷་ལ་མཆོག་དམན་ནམ་བཟང་ངན་གཉིས་ཀྱི་ཞེན་པ་མེད་པ་
4-1-68b


རང༷་བཞིན༷་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དྲ༷ན་པའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་དང་། ༤ དེ་ཡང་སྦྱིན་སོགས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཐབས༷་མཁས་དང་བཅས༷་པའི་
ཕྱིན་དྲུག་གི་དགེ་བར་བཟང་ངན་དུ་ཞེན་པ་འགོག་པ་དང་། ༥ འཁོར་གསུམ་དམིགས་པའི་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པ༷འམ་དངོས་མེད་ཁོ་ནར་འཛིན་པའི་མཚན་མའང་མེད་
པས་བསྔོ་བྱ་ཀུན་ལ་བདེན་ཞེན་འགོག་པ་དང༷་། ༦ དེའི་ཡོན་ཏན་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱིས་ཐ་སྙད་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མར་མཁྱེན་པས་རྗེས༷་སུ༷་ཡི༷་རང༷་བར་མཛད་ཅིང་གན༷ས་
པའི་བསྔོ་བ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་དང༷་། ༧ ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་བཞིན་དུ་བསྔོས་པས་ཀྱང་ངོ་། །འཁོར་བའི་རྒྱུར་མི་བསྔོ་བས་ཁ༷མས་གསུམ༷་དུ་
གཏོག༷ས་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་པ་སྟེ་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༷་། ༨ སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུ་དང་བསམ་གཟུགས་ཚད་མེད་མངོན་ཤེས་ལྔ་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་
ཀྱང་ཆེས་འཕེལ་བའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་བསྔོ་བ་ཆུང༷་ངུ་དང༷་། ༩ སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ལ་
4-1-69a


བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཀྱང་འཕེལ་བ་བསྔོ་བ་འབྲིང༷་དང༷་། ༡༠ སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྫོགས་བྱང་དུ་ཞུགས་པ་ཕྱོགས་བཅུ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་
ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་དུས་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་མང་པོར་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་འཕེལ་བ་བསྔོ་བ་ཆེན༷་པོ༷་ཡི༷་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་
བསྔོ༷་བ༷་གཞན༷་ནི༷་རྣ༷མ་པ་གསུམ༷་པོ༷་ལ་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བ་འཕགས་ཚུལ་ནི༷། གོང་གི་དགེ་བ་དེ་དག་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེས་
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དམིགས་པ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་བསོད་ནམས་འདིའི་བརྒྱ་ཡི་ཆར་ཡང་མི་འགྲོ་བ་ནས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་གི་ཆ་དང་རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་པར་
གསུངས་པ། བསོ༷ད་ནམས་ཆེན་པོ་སོགས་གསུམ་འབྱུང་བ་ནི། མ་ཆགས་མི་དམིགས་པའི་བསྔོ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ལ། བསོ༷ད་ནམས༷་ཆེན༷་པོ་འབྱུང༷་བའི་བདག༷་ཉི༷ད་དཔེས་
བསྟན་པ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དགེ་བཅུ་སོགས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་འཕགས་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས། དོན་དུ་བསྔོ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་གསུངས་པ་ཙམ་མོ། །
4-1-69b


ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྔོ་བར་བྱེད་ན་བསྔོ་བ་དེ་དག་བསྡུ་ན་གཉིས་སུ་འདུ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་དང་། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་
བར་མཛད་དོ༷། །གསུམ་པ་ཡི་རང་ནི། རང་གཞན་གྱི་དགེ་རྩ་ལ་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ། རྫོགས་བྱང་འདོད་པའི་ཐབས༷་ལ་
ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགེ་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ་ད༷ང་། དོན་དམ་པར་མི༷་དམི༷གས་པ༷་དག༷་གིས༷་ཟིན་པས། རང་གཞན་གྱི་དགེ༷་བའི༷་རྩ༷་བ་ལ༷་དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི༷་ར༷ང་བ༷། དེ་ནི་རྗེས༷་སུ༷་ཡི༷་
རང༷་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ༷་སྒོམ༷་པ༷་ཡི་ལམ་ཡི༷ན་པར༷་སྐབས་འདི༷ར་བརྗོ༷ད་དོ༷། །མདོ་ནི། ཇི་ལྟར་ན་ཡི་རང་བར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་ལན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟག་བཅས་སྒོམ་ལམ་གསུམ་པོ་
འདི་ནི་གཉིས་སྣང་གི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཆ་ཡིན་ཏེ་འདི་གསུམ་གྱི་བྱེད་ལས་རིམ་པ་བཞིན། དང་པོ་འབྱུང་ཁུངས་ནས་གསེར་གར་བུ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་གསར་
པ་འདུ་བྱེད་པ་དང་། གཉིས་པས་གསེར་མགར་གྱིས་གསེར་སྦྲམ་རྒྱན་དུ་བསྒྱུར་བ་བཞིན་བསོད་ནམས་དེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་། གསུམ་པས་རང་
4-1-70a


གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་མཉམ་པོར་ཐོབ་པ་སྟེ། བསྔོས་པའི་དགེ་བ་ཡི་རང་གིས་སྤེལ་བ་དང་། ཡི་རང་གི་དགེ་བ་བསྔོ་བ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མཚོན་པས་གོང་
འོག་ཁྱད་མེད་དུ་འབྲེལ་ལོ། །གཉིས་པ་མཉམ་བཞག་གི་ངོ་བོ་ཟག་མེད་སྒོམ་ལམ་ལ། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྒོམ་ལམ་དང་། དྲི་མ་དག་པར་གྱུར་པ་རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་
གཉིས། དང་པོ། མཉམ་བཞག་དེའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཟག་མེད་ཉི༷ད་ནི་སྤྲོས་བྲལ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ལམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོའམ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་མཆོག༷་
ཉི༷ད་དེ། འདིས་མ་ཟིན་ན་ཕར་ཕྱིན་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་པས་ཕར་ཕྱིན་གཞན་འདིས་བཟུང་སྟེ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་འདི་མཆོག་ཉིད་དོ། །མདོ་ནི། ཤེར་
ཕྱིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་ན་སྣང་བར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོགས་དང་། ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཆོས་ཀུན༷་ལ༷། བདེན་ཞེན་དང་། མཚན་ཞེན་
མེད་པར་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་ནས་སྒྲུབ་པས་མངོ༷ན་པར༷་འདུ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས༷་རྣམ༷ས་དམི༷གས་སུ༷་མེ༷ད་པར༷་ནི༷་གནས་པའི་དོན་སྒོམ་པ་པོའི་རྒྱུད་ལ་
4-1-70b


གཏོད༷་པར༷་བྱེ༷ད་ཅིང་ཞུགས་པ༷་དང་། འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་དོན༷་ཆེན༷་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་རྣམ་མཁྱེན་སངས་རྒྱས་ཉི༷ད་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་གཉིས་
ལས། དང་པོ་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། ཞར་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྒྱུ་ནི། ཕྱིའི་རྐྱེན་སངས༷་རྒྱས༷་མང་པོ་ཡུན་རིང་པོར་མཉེས་པར་བྱེད་པས་
བསྟེན༷་པ་དང༷་། ནང་གི་རྐྱེན་བསྐལ་པ་མང་པོར་སྦྱི༷ན་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༷་། དམིགས་མེད་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཞི་གནས་སྒོམ་པའི་ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ། 
རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་འདི༷་ལ༷་མོས༷་པའི༷་རྒྱུ༷་དག༷་ཡི༷ན་ནོ། །སེང་བཟང་གིས་རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་སྐྱེ་མི་སྐྱེའི་རྒྱུ་ཞེས་མར་བཅད། ཤཱནྟི་པས་སྒྲུབ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྒྱུར་ཡར་བཅད་ནས་གསུངས་
སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེའི་འགལ་རྐྱེན་ཡུམ་དོན་ཟབ་མོའི་ཆོས༷་ཀྱིས༷་ཕོངས༷་པའི༷་སྒྲིབ་པ་སྟེ་སྤོང་བའི་རྒྱུ༷་དག༷་ནི༷། བསོད་ནམས་ཆུང་བས་བདུ༷ད་ཀྱི༷་ཐིབས༷་ཀྱིས༷་ཏེ་མཐུས་ནོ༷ན་
ཅིང་གནོད་པ་བྱས་པ༷་དང༷་། དེ་ཡང་རེངས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང་། བརྒྱལ་བར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་མེད་པར་བྱེད་པའི་
4-1-71a


མེ་ཏོག་གི་མདའ་ལྔས་དུག་ལྔ་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ལ་མ་སྦྱངས་པས་ཟབ༷་མོ༷འི་ཆོས༷་སྤྲོས་བྲལ་ལ༷་མི༷་མོས༷་པ་དང༷་། ཆོས་བདག་མེད་ལ་མ་
གོམས་པས་ཕུང༷་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་དངོས་པོར་འཛིན་ཅིང་མངོ༷ན་པར་ཞེན༷་པ་དང༷་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མ་འདྲིས་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་པ་
མེད་པ་དང་འབྲལ་བར་བྱེད་པ་སྡིག༷་པའི༷་གྲོགས༷་པོས༷་ཡོངས༷་སུ༷་ཟིན༷་པ༷་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ༷། །གཉིས་པ་ལ་རྣམ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ། 
རྣམ་དག་གི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སོགས་སྤྱིར་བསྟན། བྱེ་བྲག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དག་པ་དུག་གསུམ་དག་
པ་དང་། གཟུགས་སོགས་དག་པ་གཉིས་མེད་སོགས་དང་། རང་རྒྱལ་ཤེས་སྒྲིབ་ཕྱོགས་གཅིག་དག་པ་གཟུགས་དག་པས་འབྲས་བུ་དག་པ། འབྲས་བུ་དག་པས་ཤེར་ཕྱིན་དག་པ་
སོགས་དང་། མ་རིག་པ་དག་པས་འདུ་བྱེད་དག་པའི་བར། བྱང་སེམས་སྦྱིན་པ་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་སོགས་ལམ་ཀུན་དག་པའི་བར་རོ། །རྣམ་དག་གི་ངོ་བོ་ཡུལ་ཅན་
4-1-71b


རྟོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས༷་བུ༷་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སྤང་བྱ་བདེན་ཞེན་སོགས་སྤང་བའི་ཡེ་ཤེས་དག༷་པ༷་དེ་ནི་ཡུལ་གཟུགས༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དག༷་པ༷་ཉི༷ད་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི༷་ཕྱིར༷་ན། 
ཀ་བུམ་བདེན་སྟོང་དུ་རྟོགས་པས་བདེན་ཞེན་དག་པ་སྟེ་ཡུལ་ཀ་བུམ་གྱི་སྟེང་གི་བདེན་པ་གདོད་ནས་དག་པའི་དག་པ་དང་རོ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་དག་པར་རྟོགས་པ་ལས་རྗེས་སུ་ཀ་
བུམ་རང་གི་སྟེང་ན་མ་དག་པ་གཞན་ཞིག་མེད་པ་དང་། མིག་སྐྱོན་དག་པས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །རང་རང་གི་སྤང་བྱས་དག་པ་གཅིག་སངས་རྒྱས་ན་མ་དག་པ་ཀུན་ཟད་པ་ལྟ་བུ་ནི་
མིན་ནོ། །ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་དག་པ་དེ༷་གཉི༷ས། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་། བློས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་མི་འདྲ་བ་མེད་པས་རིགས་ཐ༷་ད༷ད་མ༷་ཡི༷ན་
ཞིང༷་། ཡན་ལག་ཆ་ཤས་དུ་མ་མེད་ཕྱིར་བློས་ཐ་དད་དུ་བཅ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པས༷་དག༷་པར༷་བརྗོ༷ད་དེ། བློ་ལ་བདེན་ཞེན་དང་གཉིས་སྣང་གི་མཚན་ཞེན་གྱི་སྒྲིབ་པ་དག་ཚུལ་ལས། ཐེག་
གསུམ་རྟོགས་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་འཇོག་ལ། ཡུལ་ཅན་དེ་ལྟར་དག་པའི་ཚེ་མིག་སྐྱོན་དག་པའི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་
4-1-72a


ཡུལ་ཡང་དག་པར་སྣང་ལ། དག་པ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མིན་ཏེ། བློ་དག་པ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། ཡུལ་དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་
དེ་ལྟར་གནས་པ་ཡིན་གྱི་བློས་དག་པར་བཅོས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ན། དོན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་རྣམ་དག་ཆེན་པོ་སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དུང་དཀར་པོ་ཡིན་
ཀྱང་མིག་སེར་ཅན་ལ་སེར་པོར་སྣང་བ་ལྟར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་བསླད་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་སྦྱངས་ནས་རིམ་བཞིན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་
དག་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་འབྲས་བུ་དག་པའི་དབྱེ་བ་དང་། དབྱེ་བ་དེ་འཐད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས། དང་པོ་ཐེག་གསུམ་གྱི་དག་པ་ནི། སྤང་
བྱ་འདོད་ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། འཁོར་གསུམ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཤེས༷་བྱ༷་ཡི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གཟུང་རྟོག་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་འཛིན་པའི་
རྟོག་པ་དང་ལམ༷་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅི་རིགས་པ་ལམ་གསུམ༷་གྱི༷་དྲི་མ་ཉ༷མས་པའམ་དག་པའི་སྒོ་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར༷་སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་དང་། བསེ༷་རུས༷་མཚོན་པ་རང་རྒྱལ་དང༷་། རྒྱལ༷་
4-1-72b


སྲས༷་བྱང་སེམས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་དག༷་པ༷་སྟེ༷། དེ་ལས་ཀྱང་ས༷ངས་རྒྱས༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ༷་པ་ཀུན་ནས་དག་པས་ཤིན༷་ཏུ༷་དག་པ་བ༷་མཐར་ཐུག་
པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་དངོས་དང་། དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དག་པ་མཐར་ཐུག་དང་། ཉན་རང་ཕྱོགས་རེའི་དག་པ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་
ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁམས་གསུམ་ས༷་དགུ༷་ལ༷་ནི༷་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཆེན༷་པོ༷་ཡི༷། ཆེན༷་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་དྲི༷་མ༷་ཡི༷་གཉེན༷་པོ༷་མཉམ་བཞག་
ཡེ་ཤེས་སྒོམ་ལམ་ཆུང༷་ངུ༷འི་ཆུང༷་ངུ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་ལམ༷་དགུ་པོ་ནི༷་དྲི་མ་དག༷་པར༷་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པས་སོ། །སྒོམ་ལམ་དགུ་ཡི་ནང་གི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ། ཤེར་ཕྱིན་དག་
པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སོགས་དང་། འབྲིང་པོ་ལ། སྟོང་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སོགས་སོ་སོར་ཡོད་ཅིང་། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ། །
རྣམ་དག་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ་སོགས་ཀྱི་བར་དུ་མདོ་ལས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ནི། མདོར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་སྨན་པར་མི་བགྱིད། ཡོངས་སུ་
4-1-73a


འཛིན་པར་མི་བགྱིད། ཐོབ་པ་མ་མཆིས་སོགས་ཀྱིས་རིམ་པར་སྤང་གཉེན་དུ་ལྟ་བ་དང་། འབད་པས་བསྐྱེད་བྱ་དང་། ཐོབ་བྱར་ལྟ་བ་སོགས་ཀྱི་ཀླན་
ཀ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྒོམ་སྤང་ཆེ་རིམ་དགུའི་གཉེན་པོ་ཆུང་རིམ་འབྱུང་བས་ཐེག་ཆེན་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་དེ། དྲི་མ་མཐའ་དག་དག་བྱེད་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འབྲས་
བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་མ་ཡིན་པ་དང་། ཁམས་གཅིག་ན་ཡོད་པའི་གཉེན་པོས་ཁམས་གསུམ་ཆར་སྒྲིབ་པ་སེལ་བ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་པ་དོགས་པའོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་ལ༷་
སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་གཉེན་པོ་ཆུང་དུས་འཇོམས་པ་སོགས་མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་པར་སྤང་གཉེན་དང་ཆེ་ཆུང་དུ་མ་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གོས་ལ་དྲི་མ་ཆགས་པ་བཀྲུ་བའི་
ཚེ་འཁྲུད་མཁན་ཆེ་ཐང་དུ་འབད་ཅིང་རགས་པ་སེལ་བ་ལ་རྩོལ་བ་ཆུང་ངུའི་ནུས་པའི་དཔེས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་དེ་དྲི་མ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོར་འགྲུབ་པ་འཐད་པ་
དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་ཀླན༷་ཀ༷་སྤང༷་བ༷་ཡིས༷། སྒོམ་ལ༷མ་མཉམ་བཞག་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི༷་དོན་དམ་པར་འཇལ༷་བྱེད་ཤེས་པ་དང༷་། གཞལ༷་བྱ་བདེན་
4-1-73b


པ་གཉིས་པོ་དག༷་ཐ་དད་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་རྟོག་ཏེ། མཉམ༷་པར་རྟོགས་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ཁ༷མས་གསུམ༷་གྱི༷་སྤང་བྱ་འཇོམས་པའི་གཉེན༷་པོ༷་ཉི༷ད་དུ༷་གྱུར་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྟོགས་རིག་
ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་སྟོན་པའི་མདོ་ནི། དག་པ་ནི་འཚལ་བ་མ་མཆིས་པ་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་པ་དང་། དག་པ་ནི་འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་
གསུམ་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་སོགས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སྤང་བྱ་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོར་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་
ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས། ལམ༷་ཤེས་པ༷་ཉིད་ཀྱི༷་སྐབ༷ས་ཏེ༷་གཉི༷ས་པའི་བཤད་པ༷འོ༷། །གསུམ་པ་སྤང་བྱ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཡན་
ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་ལྔ། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན། ཁྱད་པར། དབྱེ་བ། ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ། དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་འབྲས་བུ། མཁྱེན་པ་
གསུམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ། གཞི་ཤེས་པ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གི་བདག་
4-1-74a


གིས་སྟོང་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྟོགས་པའོ། །བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལས་
ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་པའི་རིགས་སུ་གནས་པའི་གཞི་ཤེས་དེ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་དམན་པའི་རྟོགས་པ་ཤུགས་ལ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པ་སྤྱིར་བཏང་ནས་ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་
གནས་པའི་གཞི་ཤེས་སོགས་མཚོན་བྱེད་ཆོས་དགུ་ལས་དང་པོ་དྲུག་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་འབྱེད་ཆོས་སུ་བསྟན་ནས། ལྷག་མ་གསུམ་གྱིས་ལམ་དངོས་བཤད་པས་གཞི་
ཤེས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལས། མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐའ་མ་ལགས། ཚུ་རོལ་གྱི་མཐའ་མ་ལགས། གཉིས་ཀའི་བར་ན་
ཡང་མི་གནས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་འདི་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྲིད་ཞིར་མི་གནས་པ་ཡིན་སྙམ་ན། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཚུར༷་
རོལ༷་ཏེ་སོ་སྐྱེས་བགྲོད་མཐོང་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་འཁོར་བའི་མཐའ་དང་། ཕུང་ལྔ་རྒྱུན་ཆད་པའི་དངོས་མེད་ནི་ཕ༷་རོལ༷་མྱང་འདས་ཀྱི་མཐའ་ཡིན་ལ༷། ཡིན་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ནི་མཐའ་
4-1-74b


དེ་གཉིས་ཀར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་མིན༷་ཏེ་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་དངོས་དངོས་མེད་དང་། དེ༷་དག༷་གི་བར༷་ན༷་ཕུང་གསུམ་པའི་ཆོས་སུ་མི༷་གན༷ས་པ༷་ཡིན་པས་
དངོས་དངོས་མེད་ཀྱང་ཆོས་ཅན་ཉི་ཚེ་བའམ་ཕྱོགས་རེ་བ་ཡིན་ལ་དེ་གཉིས་སམ་དུ༷ས་གསུམ་རྣམ༷ས་ཆོས་ཉིད་མཉམ༷་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཀློང་དུ་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཤེས༷་རབ༷་ཕ༷་རོལ༷་
ཕྱིན༷་པར༷་འདོ༷ད་དེ། ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་འཁོར་འདས་གང་གི་མཐར་མི་གནས་པ་དེ་ནི་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་དང་། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའོ། །
དེས་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཞི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་ཆ་ནས་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། སྲིད་མཐར་མི་གནས་པའི་ཆ་
ནས་ཤེས་རབ་ཕར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་གནས་མི་སྲིད་པའོ། །སྤང་བྱ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི། འཁོར་བ་ལ་དངོས་པོ་དང་། ཕུང་པོ་
འགགས་པའི་མྱང་འདས་དངོས་མེད་ཆད་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ཡང་དག་མེད་པ་ལྟ་བུ་འཛིན་སྟངས་ཕྱོགས་རེ་བ་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པས། །
4-1-75a


ཁམས་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེས་ན་སེམས་མི་འགགས་ལ། ཟབ་མོ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པས་སེམས་འགགས་པའི་རྗེས་ཐོབ་པ་བྱང་སེམས་
ཀྱི་གཉེན་པོའི་གཞི་ཤེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ཉེ་རིང་གི་ཁྱད་པར་དང་། སྤང་གཉེན་གྱི་ཁྱད་པར་གཉིས་སོ། །དང་པོ་མདོ་ནི། མིང་ལས་ཀྱང་ཆགས་སོ། །མཚན་མ་ལས་
ཀྱང་ཆགས་སོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །ཤུགས་བསྟན་ཉན་རང་གི་གཞི་ཤེས་དེ༷་ནི༷། གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་སུ་མཚན་མར་ཞེན་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་
རྟོགས་ནས་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚ༷ན་མར༷་དམི༷གས་པའི་སྒོ༷་ནས༷་འཇུག་ན། བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་ཐ༷བས། སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་འཇུག་སོགས་མ༷་ཡི༷ན་པས༷་ཡང་དག་
ཡུམ་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་སམ། འབྲས་ཡུམ་ལ་རིང༷་བ༷་སྟེ༷། ཐེག་པ་དམན་པའི་ལུགས་སོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དེ༷་ནི༷་གོང་མ་ལས་བཟློག་སྟེ་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱིས་
མཚན་མར་མི་རྟོག་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀུན་ལ་ཉེ་རིང་མེད་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་ཡིས༷། འབྲས་ཡུམ་ལ་ཡང༷་དག༷་པར་
4-1-75b


ཉེ་བ༷་ཉི༷ད་དུ༷་བཤ༷ད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། སྤང་གཉེན་དང་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། གཞི་ལམ་སྤང་གཉེན་དང་། འབྲས་བུ་སྤང་གཉེན་བཤད་པ་གཉིས། 
དང་པོ་ལ་སྤང་གཉེན་གཉིས། དང་པོ་མདོ་ནི། ཐབས་མི་མཁས་པས་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་སྤྱོད་ནའང་ཆགས་པའོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཞི་གཟུགས༷་སོ༷གས་ཕུང༷་པོ༷་ལྔ་ལ་
དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་སྟོང༷་ཉི༷ད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༷་། དུས༷་གསུམ༷་དུ་གཏོགས༷་པའི༷་ཆོས༷་ཇི་སྙེད་པ་རྣམ༷ས་ལ་དེ་དག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༷་། སྦྱིན༷་པ་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་
དྲུག་དང་བྱང༷་ཆུབ༷་ཕྱོགས༷་ཀྱི་ཆོས་རྣམ༷ས་ལ༷། སྤྱོ༷ད་པའི༷་འདུ༷་ཤེས༷་ནི་སྤང་བྱ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་ཀྱི་གཞི་ཤེས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷་སྦྱིན་པ་པོ་སོགས་
འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པས་ངར༷་འཛིན༷་མེ༷ད་པ་ལ་རང་གནས་ཤིང་གདུལ་བྱ་གཞན༷་དག༷་ཀྱང་དེ༷་ལ༷་སྦྱོར༷་བར་བྱེ༷ད་པ༷་དེ༷་ནི༷་བདེན་ཞེན་གྱི་ཆགས༷་པའི༷་མཐའ༷་འགོག༷་པས༷་ན་གཉེན་
པོ་གཞི་ཤེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་བཞི། ཆགས་པའི་ངོ་བོ། ཆགས་པའི་རྒྱུ་མཚན། གཉེན་པོ། རྒྱུ་མཚན་ལས་འཕྲོས་དོན་ནོ། །དང་པོ་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་
4-1-76a


བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱེད་ནའང་ཆགས་པའི། སོགས་སོ། །འབྲས་བུ་ལ་ཞེན་པ་རྒྱལ༷་བ་སངས་རྒྱས་དང་ལ༷་
སོ༷གས་པས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ༷་མཚན་མར་དམིགས་ནས་ཕྱག་འཚལ་བ་སོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་བསོད་ནམས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཡང་། ཆགས༷་པ༷་ཕྲ༷་མོ་ཡིན་
ཏེ། གཉིས་པ། རྒྱུ་མཚན་ཆོས༷་རྣམས་ཀྱི༷་ལམ༷་མམ་གནས་ལུགས་ནི༷་རང༷་བཞིན༷་གྱིས༷། འཁོར་འདས་དངོས་དངོས་མེད་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པས་དབེན༷་པ་ཡིན་པའི༷་
ཕྱིར༷་ན༷་གནས་ལུགས་དེ༷་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ༷་པ་ཉི༷ད་ཡིན་པས་རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། གཉེན་པོ་ཟབ་མོ་མཉམ་པ་ཉིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་
ཆོས༷་རྣམ༷ས་དབྱེ་བསལ་མེད་པར་རང༷་བཞིན༷་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་གཅི༷ག་པར༷་ནི༷་རྟོགས་པའམ་ཤེས༷་པ༷ས་མངོན་ཞེན་གྱི་ཆགས༷་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤོང༷་བར་འགྱུར་བ༷་ཡི༷ན་ལ། དེས་
སྲིད་ཞི་གཉིས་ཀའི་མཐའ་ངང་གིས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ཆོས་ཉིད་ཟབ་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཆོས་ཉིད་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་དངོས་མེད་གང་གི་ཡང་རྣམ་
4-1-76b


པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མིན་པས་ན། ཡུལ་ཅན། ཐ་སྙད་ཚད་མ་མིག་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་མཐོང༷་བ༷་དང་། ཐོས་པ་ལ༷་སོ༷གས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བཀག༷་པ༷་སྟེ་མེད་པ་ཡིས༷། རང་བཞིན་
དེ༷་ནི༷་ཟབ་ཅིང་རྟོགས༷་པར༷་དཀའ༷་བར་བཤ༷ད་དེ། ཕལ་པའི་བློ་ཡི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་མི་མཐོང་པ་
སོགས་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་བདག་ཉིད་ཡུམ་གྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་པར༷་མི༷་ཤེས༷་པའི་ཕྱིར༷། སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཆེན་པོ། 
དེ༷་ནི༷་སྣང་བ་ཉིད་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་སྣང་དུས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས། བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པར༷་འདོ༷ད་དོ། །དེས་ན་དབང་པོ་དམན་པའི་ཉན་རང་རྣམས་འདི་མ་
ཤེས་པས་ཞི་མཐར་ལྷུང་ལ། གང་གིས་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལམ་ལས་ཉམས་མི་སྲིད་པའི་གནད་མཐར་ཐུག་འདི་ཡིན་པས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གནད་གལ་པོ་
ཆེ་ཡིན་ལ་ཐོག་མཐའ་བར་ཀུན་ཏུ་ཚུལ་དེ་དང་མཐུན་པར་འཆད་ཤེས་པ་དོན་གྱི་སྙིང་པོར་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ། དེ༷་ལྟར༷་ཀུན༷་ཤེས༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ལུགས༷་
4-1-77a


སམ་ཚུལ་ལ༷། མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས་ཇི་སྐད་བཤད་པས་ཉན་རང་གི་ལམ་དང་། གཉེན༷་པོའི༷་ཕྱོགས༷་དག༷་གིས༷། བྱང་སེམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ༷་
པར༷་དབྱེ༷་བ༷་མ༷་ལུས༷་པ༷། མདོ་ལས། ཇི༷་སྐ༷ད་གཤད༷་པ༷་ཀུན་ཀྱང་འདི༷ར་འདུ་བར་ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །གསུམ་པ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལ། ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བའི་ངོ་
བོ་དང་། དེའི་མཉམ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ལ་བཅུ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་བཞི། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་གསུམ། བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་
གཉིས། ཤེས་བྱེད་དཔེ་ཡི་སྒོ་ནས་ཕྱི་མའོ། །དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། ཁྱད་གཞི་གཟུགས༷་སོ༷གས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་ཞེན་བཀག་ནས་མ་ཞེན་པའི་སྦྱོར་
བ་དང་། ༡ དེའི་ཁྱད་ཆོས་དེ༷་མི༷་རྟག༷་སྟོང་པ་སོ༷གས་སུ་ཞེན་པའི་སྤྱོད་པ་བཀག་པ་དང༷་། ༢ གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་མ༷་རྫོགས༷་པ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་ཏེ། །
གཉིས་སུ་སྣང་བཞིན་པའི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་སུ་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ལ་ཇི་ཙམ་དམིགས་ཀྱང་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མི་བསྐྱེད་དེ་སོ་སྐྱེ་བཞིན་དང༷་། གཞན་དབང་བདེན་སྟོང་
4-1-77b


ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཏེ་རང་བཞིན་མེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་རབ༷་ཏུ་རྫོགས༷་པར་བསྐྱེད་དེ་
འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ལྟ་བུ་དང༷་། ༣དོན་དམ་པར་གཟུགས་སོགས་གསུམ་པོ་དེ༷་ལ༷་བདེན་ཞེན་གྱི་ཆགས༷་པ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དེ་ལའང༷་མངོན་ཞེན་གྱི་སྤྱོ༷ད་པ༷་བཀག༷་༤ པའི༷་སྦྱོར༷་བ༷་
དང༷་བཞི་ཡི་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་པ་གསུམ་དང་། དོན་དམ་ལ་དམིགས་པ་གཅིག་བཅས་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་སྤང་བར་གདམས་པའོ། །ཡང་ཆོས་ཉིད་
ཤེར་ཕྱིན་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྦྱོར་བ་ལྔ་གསུངས་པ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བསྟན་པས་འཕེལ་བ་དང་། མ་བསྟན་པས་འགྲིབ་པ་སོགས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མེད་པས་མི༷་འགྱུར༷་
བར་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་ཞེན་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༥ ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་བསྟོད་སྨད་ཆགས་སྡང་སོགས་ཞི་བའི་བྱེ༷ད་པ་པོར༷་དོན་དམ་པར་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དེ། ༦ རང་གི་ངོ་བོ་འདུས་མ་
བྱས་ཡིན་པས་དེ་སུས་ཀྱང་མ་བསྐྱེད་ལ་དོན་དམ་པར་དེས་གང་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༷་། དེ་ནི་བྱ༷་དཀའ༷་རྣམ༷་གསུམ༷་གྱི་རང་བཞིན་
4-1-78a


ཅན་ཏེ་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་ ༧ མེད་པའི་སྦྱོར༷་བ༷་དང༷་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་མཁྱེན་ཆེད་དུ་བྱ་དཀའ་སྟེ་དོན་དམ་པར་ཐོབ་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བས་
བྱ་དཀའ་སྟེ་དོན་དམ་པར་བསྐྱེད་དུ་མེད་པ་དང་། གཞི་ཤེས་ལས་སུ་བྱ་དཀའ་སྟེ་དོན་དམ་པར་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞི་ལམ་རྣམ་པ་དེ་དག་ཤེས་བྱ་དང་། 
བླང་བྱ་དང་། ཐོབ་བྱ་ཡིན་པས་བརྟེན་དགོས་ཀྱང་དེར་ཞེན་ན་མི་རུང་བས་དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་བྱ་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་འཚལ་བ་
དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་འདེགས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་གསུམ་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་དང་། ཤེར་ཕྱིན་དེའི་བྱེད་ལས་གཉིས་ནི། ཡུམ་
ལ་སྤྱོད་པས་རང་རང་གི་སྐལ༷་བ༷་ཇི༷་བཞིན༷་འབྲས༷་བུ་ཐོབ༷་པས༷་འབྲས༷་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བར་ཡོ༷ད་པར་འདོ༷ད་པ༷་དེ༷་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༷་ནི༷། ༨ དེ་ཡང་ཡུམ་ཉིད་ལས་གཞན༷་ལ༷་རག༷་ལ༷ས་
མེ༷ད་པར་ཡུམ་ཡོད་ན་ལམ་འབྲས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཀུན་སྡུད་པ་གང༷་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༷་། ༩ མངོན་ཞེན་གྱི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྣང༷་བ༷་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་
4-1-78b


པའི་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་དང་། མེད་བཞིན་སྣང་བ་སྨིག་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པས་སྒྲ་བརྙན་དང་། བག་ཆགས་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་སྣང་བ་མ་འཕོས་པའི་མི་ཡོར་ཏེ་གཟུགས་
བརྙན་དང་། མགལ་མེ་བསྐོར་བ་དང་། གྲིབ་མ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་དང་། རྟེན་གནས་མེད་སྣང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། ལུས་ངག་གི་བྱེད་པ་པོར་བདེན་གྲུབ་མེད་པ་
སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྣང་བ་རྣམ༷་པ་བདུན༷་ནི་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས༷་བྱེ༷ད་ཀྱི་དཔེ་བདུན་ལ་ཞེན་སྤྱོད་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་དོ༷། །༡༠ དཔེ་བདུན་པོ་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་
བཀག་ནས་བསྒོམས་པས་གཞིའི་ངོ་བོ་དང་། ཁྱད་པར་སོགས་ལ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་བཀག་ནས་སྒོམ་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་མཉམ་ཉིད་ནི་སྦྱོར་བའི་
འཛིན་སྟངས་ཏེ། མདོ་རྒྱས་པར་གཟུགས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ཀྱི་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་བདག་གི་ཞེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་
ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་འགྲེས་རྐང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་པའི་དོན་རིམ་པ་བཞིན། གཟུགས༷་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ལ༷་སོ༷གས་ཀྱི་སྒྲས་སྔོ་སོགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་། དབྱེ་བའམ་
4-1-79a


ཁྱད་པར་དང་། ཡུལ་ཅན་བཞི་ལ༷་བདེན་ཞེན་གྱི་རློམ༷་སེམས་མེ༷ད་པར༷་རྟོགས་པའི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་རྣམ༷་བཞི༷་སྦྱོར་བ་དེ༷་ཡི༷་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་མཉམ༷་
པ༷་ཉི༷ད་དུ་རྟོགས་པའོ། །ཡང་ན་སྟོང་ཉིད། མཚན་མེད། སྨོན་མེད། འདུས་མ་བྱས་པའི་སྒོ་བཞིར་སྦྱར་ཏེ་བཤད་ཀྱང་རུང་ངོ་། །བཞི་པ་དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་
འབྲས་བུ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། ཡུལ་སྡུག༷་བསྔལ༷་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་གྱི་བདེན༷་
པ༷་སོ་སོ་ལ༷། ཡུལ་ཅན་ཆོས༷་ཤེས༷་པའི་བཟོད་པ་དང་། ཆོས་ཤེས་པ་དང་། རྗེ༷ས་སུ༷་ཤེས༷་པའི་བཟོད་པ༷་དང༷་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ་བཞི་བཞིར་ཕྱེ་བས་བཟོ༷ད་ཤེས༷་ཀྱི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་
བཅུ་དྲུག་གི་བདག༷་ཉི༷ད་འདི༷། ཀུན༷་ཤེས༷་པའི་ཚུལ༷་ལམ་སྐབས་ལ༷་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད། ཆོས་རྣམས་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཅིང་
འོད་གསལ་བ་ཡིན་ལ་དེའི་ངང་ཚུལ་ལས་ནམ་ཡང་མི་གཡོ་བས་འཁྲུལ་པ་ལྟར་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ནའང་། མ་དག་པ་གཞི་མི་སྲིད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་མ་འདས་པས། 
4-1-79b


སྡུག་བདེན་གྱི་གཟུགས༷་རྟག༷་པ་མ༷་ཡི༷ན། མི༷་རྟག༷་པ་མིན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་མིན་པའི་མཐའ༷་ལ༷ས་འདས༷་པ་རྟག་
ཆད་བྲལ་བ་ཆོས་ཤེས་དང༷་། དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་སྟོང་མི་སྟོང་རྣམ༷་པར་དག༷་པ་རྗེས་བཟོད་དང༷་། བདག་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པས་མ༷་སྐྱེས༷་མི༷་འགག༷ས་
ལ༷་སོ༷གས་པས༷་ཀུན་བྱང་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་རྗེས་ཤེས་དང༷་བཞི་ནི་སྡུག་བདེན་གྱི་ཆོས་ཀུན་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་
མིན་དང་བྲལ་བས་ནམ་མཁའ༷་དང་འདྲ༷་བ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བ་མེད་པས་ཆགས༷་སོགས་ཉོན་མོངས་པ༷་སྤངས༷་པ༷་དང༷་། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་མེད་
པས་བདེན་པར་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་ལ༷ས་གྲོལ༷་བ༷་དང༷་། རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་བརྗོ༷ད་དུ་མེ༷ད་པ་དང༷་བཞི་ནི་ལས་ཉོན་ཀུན་འབྱུང་
གི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཉོན་མོངས་དང་བྲལ་བའི་འགོག་པ་དང་འགོག་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་གང༷་གི་ཕྱིར་འགོག་བདེན་
4-1-80a


འདི༷་ཡི་དོན༷་ཚིག་ཏུ་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷་སྒོ་ནས་གཞན༷་ལ༷་སྦྱིན༷་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་མེད་པས་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་དང༷་། བདེ་
གཙང་གི་གྱ་ནོམ་དང་མི་ནོམ་པ་མེད་པས་གདོད་ནས་ཤིན༷་ཏུ༷་རྣམ༷་པར་དག༷་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་མེད་པར་རྟོགས་པས་ན༷ད་ཐམས་ཅད་མི༷་འབྱུང༷་ཞིང་
ལྷ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཞི་ནི་འགོག་བདེན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པར་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཐར་པའི་ལམ་
དང་ལམ་མིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས་ངན༷་སོང༷་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་ཆ༷ད་པ་དང༷་། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་རིགས་དང་རིགས་མིན་བྲལ་བར་ཤེས་པས་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷། མངོ༷ན་དུ༷་བྱ་ལ༷་
འཁོར་གསུམ་དུ་མི༷་རྟོག༷་པ་ཉི༷ད་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལོག་གི་སྒྲུབ་པ་དང་སྒྲུབ་པ་མིན་པ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚ༷ན་མ༷་དག༷་དང༷་མ༷་འབྲེལ༷་བ་དང༷་། ཡུམ་འདི་
ནི་རྣམ་མཁྱེན་དང་། དེའི་རྒྱུ་རྟག་ཕན་གྱི་གནས་སུ་འགྲོ་མི་འགྲོའི་ངེས་འབྱིན་ཡིན་མིན་དང་བྲལ་བས་བརྗོད་བྱ་དངོས༷་པོ་དང༷་། རྗོད་བྱེད་མིང༷་དང༷་གཉི༷ས་པོ༷་ལ༷་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའམ་
4-1-80b


བདེན་ཞེན་གྱི་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེ༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷་དང་བཞི་ནི༷། ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལྟ་ན་སྐྱེ་མེད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཆོས་ཀུན་གྱི་གནས་ལུགས་
མཐོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་བཞིན་པར་གཟིགས་པ་ཡིན་གྱི། མི་རྟག་པར་མཐོང་བ་སོགས་ནི་མཐར་ཐུག་གི་བདེན་པ་མཐོང་བ་མིན་ཏེ། དེ་ཁོ་
ན་ཉིད་དུ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཀུན༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་བཅུ་དྲུག་ནི། བྱང་སེམས་
ཀྱི་མཐོང་ལམ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་ཞེན་ནས་བསྒོམ་པ་ཉན་རང་གི་མཐོང་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་
བ་ལས་མངོན་དུ་བྱ་བ་མིན་པས་སྒོམ་ལམ་མ་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ། དེ༷་ལྟར༷་རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་པའི་ཆོས་བཅུ་འདི༷་དང༷་། ཡང༷་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི༷་
དང༷་། གཞི་ཤེས་མཚོན་པའི་ཆོས་དགུ་པོ་ཡང༷་འདི༷་ཡི༷ན་ཏེ། རྣམ༷་པ་གསུམ༷་པོ༷་འདི༷་དག་གིས་ནི༷་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་གན༷ས་སྐབས༷་གསུམ༷་པོ༷་དག༷་གི་མཇུག་སྡུད་ཀྱི་མདོ་སྦྱོར་གྱིས་དོན་
4-1-81a


རྫོགས༷་པར༷་ཡོངས༷་སུ༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། མཁྱེན་གསུམ་བསྡུས་པས་སྦྱོར་བཞི་ཡང་བསྡུས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡུམ་འདི་
ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། འདས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་སོགས་གསུངས་པ་འདི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་མཇུག་སྡུད་སྟོན་པའི་ཚིག་དང་། ཡང་རབ་འབྱོར་ཡུམ་འདི་ནི་ཁམས་
གསུམ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་སོགས་གསུངས་པ་འདི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་དང་། ཡང་རབ་འབྱོར་ཡུམ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྟེར་
བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་འདོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་མཇུག་སྡུད་དེ་སྐབས་གསུམ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་
ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཤེས༷་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐབས༷་ཏེ་གསུམ༷་པའི་བཤད་པ༷འོ༷། །གཉིས་པ་འཇུག་པ་སྦྱོར་
བཞིའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས། དབང་དུ་བྱ་བ་རྒྱུ་འབྲས་དང་། བརྟན་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། དབང་དུ་བྱ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་ཀུན་
4-1-81b


དང་། དབང་དུ་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྩེ་མོའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་
སྒོམ་རིམ་མོ། །དང་པོ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ། སྦྱོར་བ་པོ་གང་ཟག །སྦྱོར་བ་རང་གི་ངོ་བོ། སྦྱོར་བའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་དང་བཞི། དང་པོ་ལ་མདོར་བསྟན་དང་། རྒྱས་བཤད་གཉིས། 
དང་པོ། དེ་ལྟར་གཞི་ལམ་རྣམ་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་བརྒྱ་དོན་གསུམ་པོ་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་དུ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་རྣམ་དོན་
རྣམ་དུ་རྩོད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་གཉིས་ཀ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཚན་འཛིན་འཇོམས་པ་དང་། སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་
ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཀྱང་སྒོམ་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་མེད་གསུམ་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་དང་། སྦྱོར་བ་ཡང་བཞི་ཀ་ལ་འཇུག་པས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་མཐར་ཆགས་སུ་དཀྱུས་ཐོགས་
གཅིག་ལ་བསྒོམ་པ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆ་ཚང་བའི་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་རེ་བ་མིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཀྱང་ལམ་གྱི་ཐབས་རྒྱ་ཆེ་བའང་
4-1-82a


ཚང་དགོས་པས། དཔེར་ན་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་ཚོགས་ལམ་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། མཐོང་སྤང་རྣམ་པར་སུན་
འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་དང་། སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་དེ་སྤང་བ་གཉེན་པོའི་ཆ་ཤས་དང་། མཐར་གྱིས་པ་ཐག་བསྲིང་བའི་གཉེན་པོའོ། །གཞི༷་བདེན་བཞིའི་དོན་ཤེས༷་པ༷་ཡི༷་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ༷་
བྲག༷་རྣམ༷ས་ལ། རྣམ༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གཉེན་པོའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ། ཡང་ན་དོན་རྣམ་དེ༷་འཇལ་བྱེད། ཤེས་བྱ་ཀུན༷་མཁྱེན༷་ཉི༷ད་ནི༷་གཞི་ལམ་རྣམ་པས་རྣམ༷་གསུ༷མ་
གྱིས་འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཕྱིར༷། རེ་རེ་བ་མ་ཡིན་པས་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་དེ༷་ནི་ཡང་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་དུ༷་འདོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་
རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ། མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ནི་མེད་པའི་ཕར་
ཕྱིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་མེ༷ད་པའི༷་རྣམ༷་པ༷་ནས༷་བཟུང༷་སྟེ༷། མི༷་གཡོ༷་བ༷་ཡི༷་རྣ༷མ་པའི༷་བར༷་དུ་བདེན༷་པ༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷་བཞི༷་རེ་དང༷་། ལམ༷་ལ༷་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་
4-1-82b


པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་པ་བཞི་ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་གི་རྟོགས་བྱ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་རང་རྒྱལ་གྱི་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་རྟགས་ལ་མཉམ་རྗེས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་རྨི་ལམ་དང་
སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པ་སོགས་དཔེ་ལྔས་བསྟན་པ་དང་། མཉམ་བཞག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སོགས་དྲུག་ནི་རང་རྒྱལ་ལ་ཕྱི་དོན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཆ་ལས་བཞག་ཅིང་། 
ཐེག་ཆེན་དུ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་གྱིས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བཟུང་དགོས་ལ་དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དེ༷་ནི༷་བཅོ༷་ལྔར༷་བཤ༷ད་པ་སྟེ་བསྡོམས་པས་ཉེར་བདུན་ནི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་
རྣམ་པ་སྟེ། རྟག་པར་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་། དོན་དམ་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པ་དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་གཙང་བ་སོགས་བདག་གིས་དབེན་པའི་རྣམ་པ་དང་། བདག་འཛིན་གྱིས་མི་བརྫི་བའི་
རྣམ་པ་སྟེ་འདི་བཞི་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བའི་གནས་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་། སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ནམ་མཁའི་ཚུལ་དང་། རྟོག་
དཔྱོད་དང་བྲལ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དང་། དོན་དམ་དུ་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་མེད་པ་མིང་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དག་རིམ་པ་ལྟར། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་རབ་སྐྱེ། རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་
4-1-83a


པའོ། །འགྲོ་འོང་གི་ཐོབ་བྱར་མེད་པས་འགྲོ་བ་མེད་པའི་དང་། རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་མི་འཕྲོག་པའི་གཟུང་དུ་མེད་པའི་མི་འཕྲོག་པའི་དང་། དོན་དམ་དུ་དྲི་མ་ཟད་པར་བྱར་
མེད་ཅིང་མི་འཛད་པ་མི་ཟད་པའི་དང་། དོན་དམ་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་འགོག་པ་ཞི་བ་གྱ་ནོམ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ལམ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་བདག་མེད་པར་རྟོག་
པ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་དང་། རིགས་པའི་ལམ་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་དང་། རང་རྒྱུད་ལོག་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྒྲུབ་པའམ་གོ་འཕོ་བ་པོ་མེད་པའི་དང་། ལས་ཉོན་ལས་ངེས་
པར་འབྱིན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་འདུལ་བ་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ལམ་རྣམ་བཞི་དང་སྦྱར་ཞིང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཉན་རང་གི་མཁྱེན་པའོ། །དེ་དག་ནི་
ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རང་རྒྱལ་ལ་དེའི་སྟེང་དུ་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་རྟོགས་ཡོད་པས། ཤེས་སྒྲིབ་རགས་པའི་གཉེན་པོ་མཐོང་སྒོམ་
མཉམ་རྗེས་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྒོམ་ལམ་རྗེས་ཐོབ་ཟག་བཅས། གཟུང་བ་ངོ་བོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དང་། མ་འགགས་
4-1-83b


པ་མིག་ཡོར་གྱི་རྣམ་པ་དང་། གཟོད་ནས་ཞི་བ་སྨིག་རྒྱུའི་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལྔ་ནི་ཤེས་སྒྲིབ་རགས་པའི་
གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་མོ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱི་དོན་མེད་པའམ། ཕྱི་དོན་མེད་པས་ན་ཕྱི་དོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་
དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དོན་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་། ཀུན་ཉོན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་། དེའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དང་། རང་
གི་རྟོགས་པ་ལ་གཟུང་བར་བྱར་རློམ་པ་མེད་པའི་དང་། ཕྱི་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་ཟིན་ལས་མི་ཉམས་པར་རྟོགས་པས་ན། མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། མཐོང་ལམ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་
གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་བདེན་བཞིར་འདུ་བ་ལས་དབྱེ་བསྡུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐབས་འདིར་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྒོམས་པའོ། །གཉིས་པ། ལམ་
ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའང་། རྒྱུ༷་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་སྤང་གཉེན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང༷་། ལམ༷་བདེན་དམ་བཅའ་དང་འཐད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང༷་། སྡུག༷་བསྔལ༷་བདེན་པ་མཚན་ཉིད་
4-1-84a


ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང༷་། འགོག༷་པའི་བདེན་པ༷་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ལ༷་ནི༷། གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་དུ་དེ༷་ད༷ག་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པ་སོགས་བརྒྱ༷ད་
དང༷་། ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བདུན༷་དང༷་ནི༷། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་སོགས་ལ་ལྔ༷་དང་། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོགས་བཅུ༷་དྲུག༷་ཅེས༷་ལམ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ཏུ་བསྒྲགས༷་
སོ༷། །མདོ་ནི། འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་སྤང་གཉེན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ། རྒྱུ་ཡི་རྣམ་པ་ལ། འཁོར་བའི་
རྒྱུའི་གཙོ་བོ། འདོད་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་འཕྲད་པར་འདོད་པའི་འདོད་འདུན་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཐོབ་པ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་མི་གནས་པའི་དང་། 
དེའི་དབང་གིས་ཡང་སྲིད་ལ་དགའ་བའི་གཉེན་པོ་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྲིད་པ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོར། འདོད་ཆགས་མེད་པའི་
དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དང་། གཏི་མུག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རབ་སྐྱེའི་རྣམ་པ་སྔ་ཕྱི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་རྟོག་སྤོང་བྱེད་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་
4-1-84b


གཅིག་གོ། ཀུན་འབྱུང་རྐྱེན་རྣམས་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་ཞེན་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་སེམས་ཅན་མེད་རྟོག་གི་རྣམ་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་ལ་བརྒྱད་དོ། །ལམ་བདེན་དམ་བཅའ་དང་དེ་
འཐད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ། དང་པོ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། བགྲང་དུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་སྐབས་འབྱེད་པས་ན་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཚད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན་ཚད་མེད་
པའི་ལམ་དུ་འཐད་དེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དུ་འཛིན་པས་སོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཐ་མི་དད་
པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་དམ་བཅའ། དེ་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ་དམན་པ་ཉན་རང་གི་ས་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་རིགས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་བདག་གཉིས་སུ་
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ན། ཆོས་ཉིད་གཞལ་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ངེས་འབྱིན་གྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཆགས་
པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཕྱི་མ་ལ་འཐད་པ་དྲི་བཀོད་མ་མཛད་པ་ནི་གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་ངོ་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །སྡུག་བདེན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་
4-1-85a


བཤད་པ། དང་པོ་སྐད་ཅིག་གིས་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པའི་དང་། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གང་རུང་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། དོན་གཞན་གྱི་
བདག་གིས་དབེན་པའི་སྟོང་པ་དང་། བདག་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞི་རང་མཚན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་
ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་སྤྱི་མཚན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བདེན་གྱི་ལྔའོ། །འགོག་བདེན་སྟོང་ཉིད་དམ་དྲི་བྲལ་གྱི་སྒོ་ནས་
བཤད་པ་ལ། དང་པོ་གློ་བུར་དྲི་བྲལ་གྱི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དང་། གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་རྣམ་པའོ། །གློ་བུར་
དྲི་བྲལ་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དང་། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་ཉིད་དང་། མཐའ་ལས་འདས་
པ་སྟོང་ཉིད་དང་། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བརྒྱད་ནི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་པ་བྲལ་བས་ཉོན་མོངས་ཞི་བའི་རྣམ་པའོ། །དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་
4-1-85b


རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གཅིག་ནི་མྱང་འདས་གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པའོ། །དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མི་དམིགས་པ་
སྟོང་པ་ཉིད་གསུམ། ངེས་འབྱུང་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཅི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་གཅིག་པུ། གང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པའོ། །
དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་ཀྱང་། སྟོང་གཞི་ཆོས་ཅན་ལ་ལྟོས་ཏེ་ལོག་རྟོག་བསལ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་གང་ལ་གང་
སྦྱར་ཡང་རུང་མོད་འདི་ལྟར་སྦྱར་བའི་གོ་བ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་ཐམས་ཅད་བདེན་བཞིར་འདུ་བས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ། རྣམ་མཁྱེན་ནི་
གཞི་ལམ་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཀུན་ཏེ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་མོད། འདི་དྲ༷ན་པ༷་ཉེ༷ར་བཞ༷ག་ན༷ས་བཟུ༷ང་སྟེ༷། འབྲས་བུ་ས༷ངས་རྒྱས༷་རྣ༷མ་
པ༷འི་མཐ༷ར་ཐུ༷ག་རྣམ༷ས། ཡུལ་ཅན་གཉེན་པོ་ལ༷མ་གྱི༷་བདེ༷ན་པ༷འི་རྗེ༷ས་སུ་མཐུ༷ན་པ༷ར། ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་ལ་གསུ༷མ་དུ༷་ཕྱེ༷་བ༷ས་ན༷། སློབ༷་མ༷་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་
4-1-86a


མཐུན་པའི་དང་། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའ༷་ལ་ཡོད་པ་དང༷་རྗེས་མཐུན། རྫོགས་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ཡོད་པ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཆོས་བཅས་རིམ༷་བཞིན༷་
ཡིན། དེ༷་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ༷མ་ཅུ༷་སོ་བདུན༷་དང༷་། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུ། བདེན་བཞི་མཐོང་བའི་
བཟོད་བཞི། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་བཅས་ཁྱོན་སུམ༷་ཅུ༷་སོ་བཞིའོ༷། །སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། དེ་
བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ། རང་བྱུང་གི་རྣམ་པ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་ཁྱོན་བསྡོམས་པས་སུམ༷་ཅུ༷་རྩ༷་དགུ༷་སྟེ། དོན་ལ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་དག༷་ཏུ༷་བཞེད༷་དོ། །
མདོ་ནི། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སོགས་སོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་བྱང་ཕྱོགས་ལས་བདེན་བཞི་ལ་འཇུག་
པས་ཚོགས་ལམ་དུ་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ལུས་དང་། སྲེད་པའི་གཞི་ཚོར་བ་དང་། བདག་ཏུ་དམིགས་པའི་
4-1-86b


གཞི་སེམས་དང་། ཀུན་བྱང་སོགས་སུ་འཛིན་པའི་གཞི་ཆོས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེར་བར་བཞག་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་
མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པ། སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ། སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་དང་།
སེམས་ལས་སུ་རུང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྦྱངས་པའི་ལམ། འདུན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རྣམ་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེམས་པ་དང་། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་
རྐང་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་དབང་བའི་ལམ་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་རྩེར་དད་པའི་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་
པོའི་རྣམ་པ་སྟེ་དབང་པོ་ལྔ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ལམ་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་ཏུ་དད་བརྩོན་དྲན་ཏིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ། མངོན་པར་
རྟོགས་པའི་ལམ་མཐོང་ལམ་དུ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་
4-1-87a


དང་། བཏང་སྙོམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་མམ་ཟག་པ་ཟད་པའི་ལམ་སྒོམ་ལམ་ལ། ཡང་
དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འཕགས་པའི་
ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་ནོ། །བྱང་སེམས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན། གཉེན་པོའི་ལམ་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། 
འགོག་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྡུག་ཀུན་གྱི་དྲུག་གི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ། སྤྲུལ་པའི་ལམ་ལ་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་
རྣམ་ཐར་གྱི་རྣམ་པ་དང་། གཟུགས་མེད་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་དང་། དེ་གཉིས་ནི་ནང་རང་ལ་གཟུགས་ཡོད་དང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་པར་ལྟ་
བ་དང་། གཟུགས་མི་སྡུག་པས་སྐྱོ་བས་སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར་དང་གསུམ་ཡིན་ལ། མཐོང་ཆོས་བདེར་གནས་ཀྱི་ལམ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་རྣམ་ཐར་སོགས་གཟུགས་མེད་
4-1-87b


བཞིའི་ཏིང་འཛིན་འོག་སའི་ཆགས་པ་ལས་ཐར་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞི་དང་། ཁམས་གསུམ་ལས་ཐར་བྱེད་ཚོར་འདུ་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ཏེ་ལྔ་བསྡོམས་པས་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་
འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་རྣམ་པ་བཅས་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུ། དེ་ལས་
བྱེ་བྲག་འགོག་སྙོམས་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ་དང་པོར་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྒྲུབས་ནས། མིའི་ནང་དུའམ་གཟུགས་ཁམས་སུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་། མཐར་གྱིས་
བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་། དེའི་མཇུག་ཏུ་ཚོར་འདུ་འགོག་པ་འདི་ལ་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་འཇུག་མི་ནུས་སོ། །སྤང་བའི་ལམ། སྡུག་བསྔལ་
བདེན་པ་མཐོང་བ་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བདེན་པ་ལྷག་མ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་ལམ་ལ་སྦྱར་ནས་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་བཞིའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱིན་པའི་
ཕར་ཕྱིན་སོགས་བཅུ་དང་སུམ་ཅུ་སོ་བཞིའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མིན་ལ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་
4-1-88a


པ་དང་། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མ་དང་། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང་། 
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དང་། ང་
ནི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་རང་དོན་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་དང་། རང་དོན་སྤང་བ་ཕུན་ཚོགས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་དང་། གཞན་དོན་དུ་
ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། གཞན་དོན་དུ་ལམ་གྱི་གེགས་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་སྟེ་མི་འཇིགས་པ་བཞི། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ངག་རྣམ་དག་ཆོས་སོ་སོར་
ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་དོན་དང་། ལྷ་ཀླུ་སོགས་སྐད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་དང་། མི་ཟད་པའི་སྤོབས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། སོ་སོར་ཡང་དག་རིག་
བཞི་དང་། སྐུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་དང་། གསུང་ལ་ཅ་ཅོ་མི་མངའ་བ་དང་། ཐུགས་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང་། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཐུགས་མི་
4-1-88b


མངའ་བ། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མི་མངའ་བ་དང་། མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་སྟེ་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་འདུན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་
བ་དང་། གཞན་དོན་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཆོས་ཀུན་གཟིགས་པའི་དྲན་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཆོས་ཀུན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་། སྒྲིབ་
པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དང་། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་རྗེས་
སུ་འབྲངས་པའི་མཛད་པས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་རྣམ་
པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད། གནས་ལུགས་མ་ནོར་བར་མཁྱེན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། གཞན་རྐྱེན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་
མངོན་དུ་བརྙེས་པ་རང་བྱུང་གི་རྣམ་པ་དང་། འདིར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་
4-1-89a


ཁམས་མང་ལ་ལ་དག །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཚིག་གྱུར་ཀྱང་། །ནམ་མཁའ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་མེད། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་
གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་འདུས་མ་བྱས་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསལ་བཞག་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གོམས་པས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་དུས། གཞན་ལ་རག་
མ་ལུས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་མཛད་པའོ། །ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་མ་འདྲེས་ཡང་དག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐུན་མིན་སུམ་ཅུ་
སོ་དགུ་བསྡོམས་པས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ཐམ་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྡོམས་པ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་དུ་ངེས་སོ། །དེ་ལས་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་
རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་གཞི་ཤེས་ནི། ཉོན་མོངས་རྣམས་དུག་མདའ་ལྟར་སྤོང་བས་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་མཉམ་བཞག་ཏུ་སྒོམ་བྱའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། 
བྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་གཞི་ཤེས་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་ཏེ་གཞན་དོན་དུ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྗེས་ཐོབ་ཟག་བཅས་སུ་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །
4-1-89b


བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ནི་ཉོན་མོངས་རྣམས་མི་གཙང་བའི་ལུད་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཞིང་དང་། འབྲས་ཞིང་དང་། ཏིལ་ཞིང་ལ་ཕན་པ་ལྟར། རྫོགས་པའི་བྱང་
ཆུབ་ལ་ཕན་པས་ཤིན་ཏུ་མི་སྤོང་བར་གསུངས་པས་ཟག་བཅས་དང་། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་ཟག་མེད་ཁོ་ནའོ། །དེ་
དག་གཞི་ལམ་རྣམ་པས་དབྱེ་བ། སྔ་མ་སྔ་མ་བཞག་ནས་དེར་མ་ལུས་པ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མར་རིམ་གྱིས་བཞག་ནས། དོན་དུ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡོམས་ཏེ་
བསྒོམ་བྱར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞིང་། འབྲས་ཆོས་རྣམས་མོས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཉམ་བཞག་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་
དེ་དང་དེའི་ངོ་བོ་རྒྱུ་བྱེད་ལས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་མ་འདྲེས་པར་ཤེས་ཤིང་བསྒྲུབས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དོན་རྣམ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་། ཤེས་རྣམ་ཡུལ་
ཅན་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཡིན་པས་དོན་དུ་དེ་གཉིས་འབྲལ་མི་ཤེས་པར་ཡོད་ཀྱང་། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོས་ནས་དབྱེ་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྔ་མ་གཉིས་དོན་རྣམ་དང་། ཕྱི་མ་ཤེས་རྣམ་གྱི་ངོས་
4-1-90a


ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒོམ་ཚུལ་ལ། སྤྱིར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྒོམ་པ་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཙམ་གྱིས་བློ་སྐྱེ་བ་
མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོམ། བློ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་སྐྱེ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སྒོམ། རང་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མངོན་རྟོགས་དེ་དེའི་མཚན་ཉིད་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་
ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་སྒོམ། གོ་འཕང་དེ་ཐོབ་པར་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་ཞིང་། དེའི་ཆེད་དུ་ཚོགས་བསགས་
པ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོམ་པ་ལས། ས་བདུན་པ་མན་ཆད་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དང་ལམ་ཤེས་མོས་པ་ཡིད་བྱེད། སྟོབས་སོགས་རྗེས་དཔྱོད་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོམ། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་སྟོབས་
སོགས་ཀྱང་རྗེས་མཐུན་ཐོབ་པས་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་པོའི་གང་ཟག་ནི། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། སྔོན་དང་ད་ལྟར་གྱི་སངས༷་
རྒྱས༷་རྣམ༷ས་ལ༷་དངོས་སམ་དམིགས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་འབུལ་བ་སོགས་ཀྱིས་ལྷག༷་པར༷་བྱ་བ་བྱས༷་པ་དང་། དེ༷་ལ༷ས་གཞན་བསོད་སྙོམས་དབུལ་པ་སོགས་དགེ༷་བའི༷་རྩ༷་བ༷་མང་
4-1-90b


པོ་བསྐྲུན༷་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་དགེ༷་བའི༷་བཤེས༷་གཉེན༷་གྱི་མགོན༷་དང་བཅས༷་པ༷། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི༷་ཉན༷་པ༷་ཡི༷་སྣོ༷ད་ཡི༷ན་ནོ༷། །སངས༷་རྒྱས༷་མང་པོ་བསྟེན༷་ཏེ་ལུས་སོགས་བསྙེན་
བཀུར་གྱིས་མཉེས་པར་བྱས་པ་དང༷་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་ཀུན༷་འདྲི༷་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང༷་། སངས་རྒྱས་བསྟེན་ནས་སྦྱིན༷་པ་དང༷་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོ༷ད་པ༷ས་རིམ་པ་ལྟར་ཉན་པ་མ་ཟད་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པས་དོན་དང་དུ་ལེན་ཞིང་ཚིག་བློ་ལ་ལེན༷་པ་དང༷་། དོན་ཡིད་ལ་མི་བརྗེད་པར་བསམ་སྒོམ་
གྱིས་འཛིན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེས་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་པའི༷་སྣོ༷ད་དུ༷་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དམ༷་པ༷་རྣམ༷ས་བཞེད༷་དོ༷། །
མདོ་ནི། ཡུམ་འདི་སེམས་ཅན་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སོགས་སོ། །གསུམ་པ་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ། མདོ་ནི། 
བྱང་ཆེན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་དེ་ཡི་ཚེ་གཟུགས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། བྱང་ཆེན་གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པ་གང་གི་ཚེ་
4-1-91a


ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི། སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ལས་དབྱེ་བ་དང་། དེ་ནས་བཅོ་ལྔ་པོ་ས་མཚམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྟེ་གཟུགས༷་
ལ༷་སོ༷གས་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ༷་ཞེན་ནས་མི༷་གན༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཡུལ་གང་ལའང་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༡ ཡུལ་དེ༷་ལ༷་སྦྱོར་བའམ་ཡུལ་ཅན་གྱིས་ཞེན་སྤྱོད་དེར་འཛིན་པའི་
སྦྱོར༷་བ༷་བཀག༷་པའི༷་ཕྱིར༷་གང་དུའང་མི་འཛིན་པ་མི་སྦྱོར་ ༢ བའི་སྦྱོར་བ་དང་གཉིས་ནི་དོན་ལ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཤེར་ཕྱིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ཤེར་
ཕྱིན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་དངོས་སོ། །ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལའང་གཞི་ལམ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལྡོག་པས་ཕྱེས་ན། གཞི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་ཟབ༷་པའི་ཕྱིར༷་དེ་རྟོགས་པ་གཞི་
ཤེས་ཀྱི་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༣ ལམ་གྱི་ཆོས་དེ༷་རྣམ༷ས་གཏིང༷་དཔག༷་དཀའ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་དེ་རྟོགས་པ་ལམ་ཤེས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༤ རྣམ་པས་བསྡུས་པ་དེ༷་དག༷་གི་རང་
བཞིན་ཚད༷་ནི༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྟོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༷་སྟེ། ༥ དེ་དང་དེའི་ཡུལ་ཅན་ལ་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེར་
4-1-91b


ཕྱིན་ཟབ་པ་སོགས་ལ་སྐྲག་དངངས་སྐྱེ་བའི་ཚོགས་ལམ་པ་དབང་རྟུལ་གྱིས་ཡུམ་དོན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཚེགས༷་ཆེན༷་པོས་འབད་ན་ཡུན༷་རིང༷་མོ་ཞིག་ན་རྟོགས༷་པ་སྐྱེད༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཚེགས་
ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༦ སྐྱེ་མེད་གསུམ་ལ་མི་སྐྲག་མི་དངངས་ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པས་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚོགས་ལམ་པ་
དབང་རྣོན་དང་དྲོད་ཐོབ་རྣམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གཉིས་གསུམ་ལས་མི་འདའ་བར་ལུང༷་བསྟན༷་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༧ ཡུམ་ཐོས་ནས་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཞིང་
ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི་སྦྱོར་བ་ ༨ ཉི༷ད་ནི་རྩེ་མོ་དང༷་། བཟོད་པར་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ཉན་རང་གི་ས་ལས་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༩ མཉམ་
བཞག་ཏུ་སྤྲོས་བྲལ་སྒོམ་པ་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཡུམ་འཛིན་ཞིང་འཆང་བ་སོགས་བྱེད་པ་ཆོས་མཆོག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་ལམ་སྐྱེ་བས་བར༷་ཆ༷ད་ ༡༠ མེ༷ད་པའི་སྦྱོར་བར་བཅས༷་དང༷་། 
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཟག་མེད་ལམ་གསར་དུ་ཐོབ་པའི་རྟེན་མཐོང་ལམ་པས་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་བྱང༷་ཆུབ༷་ལ་ཉེ༷་བའི་སྦྱོར་བ་དང༷་། ༡༡ ས་གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར། སྦྱོར་བའི་འབྲས་
4-1-92a


བུ་ཆོས་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྲུལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་ཆེར་རྩོམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མྱུར༷་བའི་སྦྱོར་བ༷་དང༷་། ༡༢ ས་བརྒྱད་པར་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་
སྦྱོར་བ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་ལྔར་བཤད་དེ། གཞན༷་དོན༷་དུ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་སྦྱོར་བ། ༡༣ ཡུམ་སྒོམ་པ་རྫོགས་ཐབས་ཆོས་ཉིད་ལ་འཕེལ༷་བ་མེ༷ད་ཅིང་འགྲིབ༷་པ་མེ༷ད་པའི་
ཕྱིར༷་སྐྱེ་འགག་ཀུན་བྱང་སོགས་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༡༤ དཀར་ཆོས༷་དང༷་ནག་པོ་ཆོས༷་མིན༷་ཁམས་གསུམ་བླང་བྱ་དང་དོར་བྱ་སོ༷གས་མི༷་མཐོང༷་བའི་སྦྱོར་བའམ་མཐའ་
གཉིས་ལ་མི་གནས་ ༡༥ པའི་སྦྱོར་བ་དང་། གཟུགས༷་སོ༷གས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པ་དང་གཞལ་དུ་མེ༷ད་པ་བསམ་མེད་ཙམ་དུའང་རློམ་པ་མེད་པ་མི༷་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བ་ཞེན་པ་
མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༡༦ གཟུགས༷་སོ༷གས་དེ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་མ༷་རྒྱུ༷་དང༷་། ཆོས་ཅན་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོར༷་རྣམ༷་པར་མི༷་རྟོག༷་པའམ་མི་རློམ་པའི་སྦྱོར་བ་ ༡༧ དང་ལྔ་ནི་ས་བརྒྱད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་མཉམ་རྗེས་ཀུན་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །ས་དགུ་པའི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་འབྲས༷་བུ༷་རིན༷་ཆེན༷་སྦྱིན༷་པར་
4-1-92b


བྱེ༷ད་པའི་སྦྱོར་བ་ ༡༨ ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་འབྲས་བུ་བཞི་དང༷་རང་རྒྱལ་དགྲ་བཅོམ་དང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་དྲུག་པོ་དེ་ལ་འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་རྣམ་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་
གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དང་པོ་ནས་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྐབས་འདིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིས་གདུལ་བྱ་ལ་རང་རང་གི་སྐལ་པ་དང་འཚམས་
པར་ཆོས་བསྟན་པས་རང་འབྲས་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ༷་ནི༷་སྒོམ་པ་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ༡༩ གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོས་
འོག་མར་དག་པར་མ་ནུས་པ་རྣམས་འ༷དིར་དག་པས་སློབ་ལམ་གྱི་དག་པ་འདི་ལས་ལྷག་པ་མེད་པས་དག༷་པ༷་ཞེས་བྱའོ། །ལོ་དང་ཟླ་བ་སོགས་སུ་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བར་ཐུན་ནམ་
མཚམས་སུ་བཅད་དེ་སྒོམ་པ་ནི་སྒོམ་མི་བསྒོམ་གྱི་མཚམས་ཕྱེད་པས་ན་རིན་ཆེན་གཅེས་སྤྲས་དཔེས་མཚ༷མས་དང༷་བཅས༷་པའི་ ༢༠ སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམས་གྲུབ་པའི་
ཐབས་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུའོ། །བཞི་པ་སྦྱོར་བའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་ལ་བཞི། ཐོབ་བྱ་ཡོན་ཏན། དོར་བྱ་སྐྱོན། ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད། རྒྱུད་ལ་བསྟེན་བྱ་ཐར་པ་ཆ་
4-1-93a


མཐུན་ནོ། །དང་པོ། གང་ལའང་མི་རྟོག་པར་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། དེའི་བྱིན་བས་ཀྱིས་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་བདུ༷ད་བགེགས་ཀྱི༷་མཐུ༷་བཅོ༷མ་པའི་
ཡོན་ཏན་ ༡ ཐོབ་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ནུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི་སྒྲས་གང་ཟག་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་ཏེ་ཆགས་༢ཐོགས་
མེད་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་དགོངས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་ ༣ སྦྱོར་བ་རྫོགས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་
གཟིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཡོན་ཏན་ ༤ ཐོབ་སྟེ་དོན་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཞི་ཐོབ་༥སྟེ། དོན་
ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་དང་འཕྲད་པ་དང་། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་བདེ་བགྲོར་སྐྱེ་བ་དང་། སངས་རྒྱ་བས་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་དང་། གཞན་དོན་ལ་འཇུག་པས་རྣམ་སྨིན་ཆེ་བའོ། །རང་གང་
དུ་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པར་དཔྱད་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕན་༦ཡོན་ཐོབ་སྟེ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་དར་བར་
4-1-93b


འགྱུར་ཏེ། དེ་ནས་བ་ར་ཏ་ནི་དང་། དེ་ནས་བྱང་ཕྱོགས་དང་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆར་འདི་མཉན་ནས་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ་སོགས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་
གཞན་ལ་སྟོན་པའི་བྱ་བ་བྱས་པས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ ༧ ཕན་ཡོན་ཐོབ་སྟེ། ད་ལྟ་གཉེན་པོ་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་ཅི་རིགས་ཐོབ་པས་སོ། །
ཡུམ་གཞན་ལ་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུར་ ༨ འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གཏམ་བརྗོད་པས། རྣམ་མཁྱེན་ལས་བདུད་ལས་སོགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་ ༩ པ་ཐོས་ཏེ་སྦྱོར་བས་སྒོམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་
རྣམས་ཀྱིས་གྲོགས་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འགོད་པ་སོགས་དགེ་རྩ་ཉན་རང་དང་ཐུན་མིན་ ༡༠ སྐྱེ་སྟེ། ད་ལྟ་སྦྱོར་བ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་ཐོབ་
པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པར་དམ་བཅས་པ་བཞིན་བྱེད་པས། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་ ༡༡ བྱེད་དེ། དེའི་དམ་བཅའི་ཚིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཕྱིར་
དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་དག་པ་བས་ཆེན་གྱི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་ ༡༢ འཛིན་པ་ཐོབ་སྟེ། ད་ལྟ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་
4-1-94a


དུ་བདོག་ཀུན་གཏོང་བ་སོགས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་ ༡༣ པ་ཐོབ་སྟེ། ད་ལྟ་སྲོག་ཆགས་དུ་མ་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དོན་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚེ་
རབས་གཞན་དུ་ཡུམ་ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ ༡༤ ཐོབ་ཅིང་། ཚེ་འདིར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཚིག་དོན་ཚང་བར་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་རང་གཞན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་རྣམ༷་པ༷་
བཅུ༷་བཞི༷འོ༷། །གཉིས་པ། འགལ་རྐྱེན་སྤང་བྱ་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ། སྤྱིར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་པ་བདུད་ལས་སོ། །དེ་ལ་འགལ་རྐྱེན་རང་ལ་གནས་པ་ཉི་ཤུ།
རང་གཞན་གང་རུང་ལ་བརྟེན་པ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉེར་གསུམ། གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་འགལ་རྐྱེན་གསུམ་སྟེ། སྐྱོན༷་ནི༷་བཅུ༷་ཚན༷་བཞིར༷་བཅས༷་པ༷་དྲུག༷་ཏུ༷་སྟེ་བཞི་བཅུ་ཞེ་དྲུག་ཏུ་ངེས༷་
པར༷་རྟོག༷ས་པར༷་བྱ༷་སྟེ། དང་པོ་སྤོབས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས་ནི། ཡུམ་གྱི་ཚིག་དོན་ལ་དུས་རིང་མོ་ནས་ངེས་པ་སྐྱེ་བས། ཚེགས་ཆེན་པོ་དང་བཅས་ཏེ་རྟོགས་པས་ཞུམ་
ཞིང་སྐྱོ་བ་དང་། ༡ མྱུར་དུ་རྟོགས་པས་ཁེངས་ནས་མཐའ་མི་རྟག་པ་སྟེ་ཧ་ཅང་སྤོབས་པ་མྱུར་བའི་སྐྱོན་ ༢ དང་གཉིས། གནས་ངན་ལེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ་ནི། གླལ་
4-1-94b


སོགས་ཀྱི་ངང་ནས་ཡུམ་འདྲི་བ་སོགས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། ༣ ཆགས་པར་གྱུར་པས་འདྲི་བ་སོགས་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། ༤ རྙེད་སོགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་གིས་ཁ་ཐོན་བྱེད་པ་
སོགས་དང་། རྩེ་དགོད་སོགས་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པས་ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་སོགས་དང་། ༥ ཐེག་ཆེན་ལས་ཉམས་བྱེད་རྒྱུ་བདུན་ནི། བདག་ལུང་དུ་མ་
བསྟན་པ་ཐེག་ཆེན་འདི་སྒྲུབ་དཀའ་སྙམ་པ་སོགས་ཡུམ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་དང་། ༦ རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཉམས་པ་ཐེག་ཆེན་ལ་དད་པ་མེད་པ་ཤིང་གི་རྩ་བ་བོར་
ནས་ཡལ་འདབ་ཚོལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། ༧ འབྲས་བུ་གྱ་ནོམ་པ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རོ་མྱོང་བ་ལས་ཉམས་པ་བཟང་མང་སྟེར་བའི་ཇོ་བོ་ལ་མི་སློང་བ་ངན་ཉུང་སྟེར་བའི་བྲན་ལ་རེ་བ་ཁྱི་ ༨ ལྟ་བུ་དང་། ལམ་
ཐེག་ཆེན་ཡུམ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཉམས་པ་གླང་པོ་རྙེད་པ་བཏང་ནས་དེའི་རྗེས་འཚོལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། །༩ རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་ཡུམ་འདི་ཁོ་ནར་མ་ཤེས་ནས་ལམ་ཐེག་དམན་ལས་འབྲས་བུ་ཆེད་
དུ་བྱ་བ་གསུམ་འཚོལ་བ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་ལས་ཉམས་པ་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་ཆུ་ལས་ནོར་བུ་འཚོལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། ༡༠ ཐེག་ཆེན་མི་དགོས་པར་དམན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་སེམས་པ་རྒྱུ་
4-1-95a


འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཉམས་པ་སྟེ། རྣམ་རྒྱལ་ཁང་བཟང་གི་དཔེ་ལེན་པར་འདོད་པས་ཉི་ཟླའི་ཁང་ཚད་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ༡༡ ཐེག་དམན་དང་ཐེག་ཆེན་ལ་འདྲ་བར་
བསམས་ཏེ་མཐོ་དམན་ནོར་བ། ཆོས་སྐུ་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་འམ་སྐུ་གསུམ་ལས་ཉམས་པ། དཔེ་རིམ་པ་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་དང་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྙོམས་པའམ། །ཁ་ཟས་རོ་
བརྒྱ་པ་དང་སྲན་ཚོད་སྙོམས་པ་དང་། ནོར་བུ་དང་འཆིང་བུ་ནོར་བ་ ༡༢ ལྟ་བུ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་སྤོང་བའི་རྒྱུའོ། །ཐེག་ཆེན་ལས་གཡེང་བའི་རྒྱུ་བརྒྱད་ནི། གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་
འདོད་ཡོན་གྱི་ཡུལ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ༡༣ ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ༡༤ ཤེར་ཕྱིན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཞེན་པ་
དང་། ༡༥ ཡི་གེ་ཉིད་ལ་ཡུམ་དུ་ཞེན་པ་དང་། ༡༦ ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་ཡུམ་དུ་ཞེན་པ་དང་། ༡༧ ཁྱིམ་གཅིག་པ་གྲོང་དང་བཟོ་ཡི་བྱེ་བྲག་བཅོ་བརྒྱད་པ་གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཚོང་པ་མང་པོ་ཡོད་
པའི་གྲོང་བརྡལ་དང་། མི་རིགས་བཞི་གནས་པའི་ལྗོངས་དང་། ཙམྤ་ཀ་སོགས་ཡུལ་འཁོར་སོགས་ཆགས་སྡང་གི་ཡུལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ༡༨ རྙེད་བཀུར་དང་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་རོ་
4-1-95b


མྱོང་བ་དང་། ༡༩ ཆོས་མ་ཡིན་པ་བདུད་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐབས་མཁས་འཚོལ་བ་དང་ ༢༠ བརྒྱད་དོ། །གཉིས་པ་རང་གཞན་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉེར་གསུམ་ནི། 
སྔ་མ་ཉན་པ་དང་། ཕྱི་མ་འཆད་པར་སྦྱར་ལ། ཅིག་ཤོས་འདུན་པ་དྲག་པོ་ཅིག་ཤོས་སྙོམས་ལས་ཀྱིས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང་། ༡ དེ་གཉིས་འདུན་པའི་ཡུལ་གནས་འདི་དང་
གཞན་ལྟ་བུས་ཐ་དད་པས་དང་། ༢ ཉན་པ་པོ་འདོད་ཆེན་ཡིན་པ་དང་འཆད་པ་པོ་འདོད་ཆུང་ཡིན་པའམ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ཡིན་པ་དང་། ༣ སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་མི་ལྡན་
གྱིས་དང་། ༤ དགེ་མི་དགེའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་དང་། ༥ གཏོང་ལ་དགའ་བ་དང་སེར་སྣས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང་། ༦ ཅིག་ཤོས་སྦྱིན་པར་འདོད་ལ་ཅིག་ཤོས་མི་ལེན་པས་
དང་། ༧ མགོ་སྨྲས་པས་གོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བས་དང་། ༨ མདོ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་མི་ཤེས་ཀྱིས་དང་། ༩ ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གྱིས་དང་། ༡༠ རྣམ་
མཁྱེན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་མི་མཁས་ཀྱིས་དང་། ༡༡ གཟུངས་ཐོབ་མ་ཐོབ་པས་དང་། ༡༢ ཡུམ་ཡི་གེར་འདྲི་འདོད་མི་འདོད་ཀྱིས་དང་། ༡༣ འདོད་ཡོན་ལ་འདུན་པ་སོགས་སྒྲིབ་
4-1-96a


པ་ལྔ་བྲལ་མ་བྲལ་གྱིས་དང་། ༡༤ རང་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་གཉིས་ནི། དམྱལ་བ་སོགས་མི་བསྔགས་པ་ཐོས་པས་གཞན་དོན་དུ་ངན་སོང་འགྲོ་བ་ལ་བློ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་
དང་། ༡༥ ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་ཐོས་པས་རང་དོན་དུ་བདེ་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། ༡༦ འཆད་ཉན་སྔ་ཕྱི་གང་རུང་དང་འབྲེལ་བ་བདུན་ནི། འཆད་པ་པོ་གཅིག་
པུ་དང་ཉན་པ་པོ་འཁོར་ལ་དགའ་ནས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང་། ༡༧ རྗེས་འབྲང་གི་སྐབས་མི་དབྱེ་བ་དང་། རྗེས་འབྲང་འབྲེལ་འདོད་ཀྱིས་དང་། ༡༨ འཆད་པ་པོ་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་
འདོད་པ་དང་། ཉན་པ་པོ་དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པས་དང་། ༡༩ སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་དང་། ༢༠ མུ་གེ་འབྱུང་བའི་
ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་མི་འགྲོས་དང་། ༢༡ ཆོམ་རྐུན་སོགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་མི་འགྲོས་དང་། ༢༢ འཆད་པ་པོས་བསོད་སྙོམས་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་མཛའ་བའི་ཁྱིམ་ལ་ལྟ་བས་ཉན་
པ་པོ་ཡིད་མི་བདེ་བས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སོ། །༢༣ གཞན་ལ་བརྟེན་པ་གསུམ་ནི། ། ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བར་དུ་བདུད་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བདུད་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དུ་འོང་
4-1-96b


ནས་ཡུམ་ངེད་ཀྱི་མདོ་སྡེར་འབྱུང་བ་བཞིན་ཡིན་གྱི། རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དབྱེན་བྱེད་པ་དང་། ༡ མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་སོགས་གནས་ལུགས་ཀྱི་
དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའམ། དམིགས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཟབ་མོ་དམིགས་བཅས་ཀྱི་སྒོམ་པ་བཅོས་མས་ལམ་ལྟར་སྣང་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང་། ༢ བདུད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་འོང་བ་
དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་དད་པ་སྐྱེ་བ་གུས་པའི་ཡུལ་མིན་པའི་བདུད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལ་དགའ་བ་བྱེད་དུ་གཞུག་པའོ། །༣ མདོར་ན་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་འཆད་ཉན་གྱི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་
བྱུང་ན་བདུད་ལས་ཏེ། མ་བྱུང་ན་མིན་ནོ། །དེ་སྤོང་བྱེད། མཉམ་ཉིད་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ཅན་མི་གཏོང་བའི་སྙིང་རྗེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་སྒྲུབ་
པར་བྱེད་པའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པ་སྟེ་ནང་གི་རྐྱེན་དང་ཕྱི་ཡི་རྐྱེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བས་དང་ལྡན་པས་བར་ཆད་བདུད་ཀྱི་ལས་དེ་འདུལ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཤེས་བྱ་མཚན་
ཉིད་ལ་གཉིས། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན། དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ། མཚོན་བྱེད་གང༷་གིས༷་སྦྱོར་བ་དེ། གཞི་ལམ་རྣམ་པ་མཁྱེན་པའི་རྟོགས་པ་
4-1-97a


དང་། ཐེག་དམན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དང་། དོན་གཉིས་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་མཚོན༷་ནུས་པ་དེ༷། སྦྱོར་བའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ་
སྟེ། དེ༷་ཡང༷་བྱེད་སྒྲུབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷། འདིས་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་ནི། ཤེས༷་པའི༷་མཚན་ཉིད་དང་། ཁྱ༷ད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་། བྱེ༷ད་པའི༷་
མཚན་ཉིད་དང་གསུམ་སྟེ༷། ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ག༷ང་ཡིན་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་མཚོན༷་བྱ༷་ཡང༷་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད་ལ་སྤྱིར་ཤེས་མཚན་སོགས་བཞི་དང་། ཤེས་
མཚན་ལའང་གཞི་ཤེས་ལམ་ཤེས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་གསུམ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོས་ཀྱང་རང་ཡུལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་མཉམ་པར་ཤེས་པ་ལ་
འདྲ་ཞིང་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། གཞི་ཤེས་ནི་གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་། ལམ་ཤེས་ཀྱིས་ལམ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་
མེད་དུ་གཟིགས་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་པས། གཞི་ཤེས་ལས་སེམས་ཆགས་བཅས་སོགས་གཞི་ཡི་ཆོས་དང་། ལམ་ཤེས་ལས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་སོགས་ལམ་གྱི་ཆོས་དང་། རྣམ་
4-1-97b


མཁྱེན་ལས་མཁྱེན་པ་དེའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཡུལ་གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་སོགས་འབྲས་བུ་མི་སློབ་པའི་མཁྱེན་ཚུལ་སྟོན་ཅིང་། ཡུལ་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་གཞི་ཤེས་པ་ལ་
སོགས་པས་མཚོན་ཏེ། སྔོན་པོ་ཤེས་པ་ལ་སྔོ་འཛིན་ཤེས་པ་ཞེས་ཡུལ་སྔོན་པོས་མཚོན་ནས་ཡུལ་ཅན་སྟོན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་མཚན་ཡང་ཡུལ་ཅན་དེ་བྱེད་ལས་དེས་
མཚོན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་གདུང་འདེགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ལས་ཀ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་མཚན་ཡང་རྟག་པ་ལས་ལོག་པས་མི་རྟག་པར་མཚོན་པ་ལྟར། ལམ་གཞན་
ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མཚོན་པ་ཡིན་ཞིང་། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ནི་གཞན་སྔ་མ་གསུམ་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་མཚོན་བྱའང་ཡིན་ལ། རང་གི་དོན་ལྡོག་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་
མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ལྟོ་ལྡིར་བ་ལས་བུམ་པར་མཚོན་པ་བཞིན་ན། །དེས་ན་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ཆོས་གང་ཞིག་ཐ་སྙད་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བུམ་པ་སོགས་སུ་བཞག་པའི་མཚོན་བྱ་དེ་
འཇོག་བྱེད་དོན་གྱི་ལྡོག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་ཚད་མ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ཡིན་ལ། འཇོག་བྱེད་དེ་ནི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་རེག་བྱ་སོགས་ངོ་བོའམ། དེའི་ཡོན་ཏན་ནམ་བྱེད་ལས་
4-1-98a


ལྟ་བུ་ཅི་རིགས་པ་ལས་དེར་བཞག་པའམ་བཏགས་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདིར་སྔ་མ་གསུམ་པོ་ཡུལ་དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་ལྟར་ཤེས་ནུས་པ་དང་། གཞན་དང་
མི་འདྲ་བ་དང་། དེ་ལ་ནི་བྱེད་ལས་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་ཅེས་བསྟན་པས། མྱུ་གུའི་ས་བོན་ལ་རང་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་མཚོན་པ་ལྟར་འདི་གསུམ་གྱིས་མཚོན་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་
སྦྱོར་བ་ལ་ནུས་པ་དེ་ཡོད་པར་ཤེས་པས་འབྲས་བུས་རྒྱུ་མཚོན་ནོ། །བཞི་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལས་སུ་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་མཚོན་བྱ་ཡང་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་སྟོབས་
ཀྱིས་རང་འགྲུབ་པའམ་ཤེས་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་བཞིའི་སྒོ་ནས་མཚོན་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་བཞི། ཤེས་པ། ཁྱད་པར། 
བྱེད་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་ནོ། །དང་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར། གཞི་ཕུང་ལྔ་དང་། 
དེ་ལས་ཀྱང་སེམས་སེམས་བྱུང་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་མཁྱེན་པར་གསུངས་པས་གཞི་མཁྱེན་པའི་ཤེས་པ་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་ཅི་རིགས་པའི་གནས་ཚུལ་
4-1-98b


ཡིན་ལ། དེ་གཞི་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནུས་པའོ། །ལམ་རྣམ་ཡང་དེ་འདྲའོ། །དེ་ཡང་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བའི་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ལ་སོགས་པར་དེ༷་བཞིན༷་
གཤེ༷གས་པ༷་འབྱུང༷་བར༷་ཤེས་པ་དང༷་། ༡ འཇིག༷་རྟེན༷་དེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐ་སྙད་དུ་མ་ནོར་བར་ཤེས་ཤིང་དོན་དམ་པར་རྒྱུན་དང་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག༷་པ་མེ༷ད་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་ཤེས་པ་དང༷་། 
༢ སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་ཀྱི་སེམ༷ས་ཀྱི༷་སྤྱོད་པ༷་ཆགས་སྡང་རྨོངས་པ་དང་ཆ་མཉམ་བཅས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་རེ་བསྡོམས་པས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ངོ་བོ་
ཚད་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༷་། ༣ སེམས་དེ༷་ཉིད་ལ་བསྡུས༷་ཏེ་ནང་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཤེས་པ༷་དང༷་། ༤ མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཁ་ཕྱིར༷་བལྟས༷་གཡེང་བ་ཤེས་པ་དང་། ༥ བསྡུས་
གཡེང་གི་སེམས་དེ་དག་དོན་དམ་པར་མི༷་ཟ༷ད་པ༷་ཡི༷་རྣམ༷་པ༷་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཤེས་པ་དང༷་། ༦ སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་འདོད་ཆགས༷་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཤེས་པ་
དང་། ༧ སོ༷གས་སྒྲས་ཆགས་སོགས་དང་བྲལ་བ་འཕགས་པའི་སེམས་ཤེས་པ་ད༷ང་། ༨ སེམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱ༷་ཆེན༷་པོར་ཤེས་པ་དང༷་། ༩ དཔྱོད་
4-1-99a


མཁན་སེམས་དེ་ཡང་ཡུལ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་ཆེན༷་པོར༷་གྱུར༷་པ་ཤེས་པ་དང༷་། ༡༠ ཡང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་བདག་མེད་ཅིང་ཐ་སྙད་སྒྱུ་མ་ལྟ་
བུར་མཉམ་པར་ཤེས་པ་དང་། འཇུག་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྟེན་མེད་པས་ཚད༷་དང་བགྲང་དུ་མེ༷ད་པར་ཤེས་པ་དང༷་། ༡༡ རྣམ༷་ཤེས༷་དཔེ་འམ་ངོ་བོས་དབང་པོ་ལ་བསྟན་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་
ཤེས་པ་དང༷་། ༡༢ སེམ༷ས་ལ་ངོ་བོ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་བལྟར༷་མེ༷ད་པར༷་ཤེས༷་པ༷་དང༷་། ༡༣ ཤེས་པ་དེ་དག་གཡོ༷་བ༷་ལ༷་སོག༷ས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དེ་ལྟ༷ར་གཡོ་
བཀྲམ་འདུ་བ་བཙུམ་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས༷་བྱ༷་བ་རྣམས་ཇི་བཞིན་ཐ་སྙད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༷་། ༡༤ དེའང་བདག་དང་དེའི་གདགས་གཞི་འཇིག་རྟེན་ཏེ་ཕུང་པོ་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་།
མི་རྟག་པར་དང་། གཉིས་ཀ་དང་། གཉིས་མིན་དུ་ལྟ་བ་བཞི་སྔོན་མཐར་བརྟེན་པ་དང་། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་དུ་ལྟ་བ་བཞི་ཕྱི་
མཐར་བརྟེན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ཕན་ཆད་འབྱུང་མི་འབྱུང་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་དུ་འདོད་པ་བཞི་མྱང་འདས་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལུས་སྲོག་གཅིག་དང་
4-1-99b


ཐ་དད་དུ་འདོད་པ་གཉིས་ལུས་སྲོག་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། སྔོན་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་དུ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འདིར་བསྡུས་
ནས་དྲིས་པ་ལ་ཁྱད་གཞི་མེད་ན་ཁྱད་ཆོས་མི་འཐད་ཅིང་ཁྱད་གཞི་བདག་མེད་ཀྱང་རེ་ཞིག་དེ་བཀག་ན་དོན་དུ་མི་འགྱུར་དགོངས་ནས་ལན་ལུང་མ་བསྟན་པའི་ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་ལས་གཙོ་
ཆེར་དང་པོ་གསུམ་ཡུལ་ལ་སྒྲུབ་འཇུག་གྲངས་ཅན་པའི་ལྟ་བ་མཐའ་རིང་བས་གཡོ་བ་ཞེས་དང་། གཉིས་པ་གསུམ་ནི་རྒྱང་འཕེན་པའི་ལྟ་བ་དགག་པས་འཇུག་པ་སྟེ་ཚེ་འདི་ལས་
མེད་པས་འདུ་བ། གསུམ་པ་གསུམ་དང་བཅུ་གསུམ་པ་ལུས་ཀྱང་སྲོག  །སྲོག་ཀྱང་ལུས་ཡིན་ཟེར་བ་རང་བཞིན་རྟག་ཅིང་གནས་སྐབས་མི་རྟག་ཟེར་བ་གཅེར་བུ་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་དགག་
སྒྲུབ་ཆ་གཉིས་སུ་བཀྲམ་པ་དང་། །བཞི་པ་གསུམ་དང་བཅུ་བཞི་པ་ལུས་སྲོག་མ་ཡིན་སོགས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ལྟ་བ་དགག་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་འགོག་པས་གནས་མ་བུ་སྟེ་གང་ཡང་
ཁས་མ་ལེན་པ་ངན་གཡོའི་ལྟ་བ་ནི་སྐྱོན་ལ་དོགས་པས་བཙུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་རྫོབ་པའི་མཁྱེན་ཚུལ་དེ༷་ལས་གཞན༷་ཡང༷་གཡོ་འདུ་བཀྲམ་སོགས་དེ༷་དག༷་ནི༷་དོན་དམ་པར་དེ༷་བཞིན་
4-1-100a


ཉི༷ད་ཀྱི༷་དབྱིངས་ལས་མ་འདས་པའི་རྣམ༷་པ༷ར་ཤེས༷་པ་དང་། ༡༥ ཐ་སྙད་དུ་ཐུབ༷་པས༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས༷་ནས་དེ་གདུལ་བྱ་གཞན༷་ལ༷་བསྟན༷་པ༷་ཞེས༷་
བྱ༷་བར་རྟོགས་པའི་སེམས་༡༦ སམ་ཡེ་ཤེས་ཏེ༷། དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་མཁྱེན་ཚུལ་དང་། དོན་དམ་མཁྱེན་ཚུལ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་ནི་གཞི་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་བདེན་གཉིས་རོ་མཉམ་དུ་ཤེས༷་པ༷་ཉི༷ད་
སྐབས༷་ཀྱི༷། གཞི་ཤེས༷་པའི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མཁྱེན་པ་ལས་འོང་བའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་བསྡུས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །མདོ་ནི། ཡུམ་ཟབ་མོ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེས་སོགས་
སོ། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་ངོ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ངེས་མེད་པར་གཞུང་ཁ་ཅིག་ཏུ་གསུངས་ཀྱང་། གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་ངོར་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་
ཙམ་དུ་བསྟན་ཅིང་། འདི་ལས་བསྡུས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་ལྔ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་ཐ་སྙད་དུ་གཟིགས་པ་དང་། དོན་དམ་རང་
བཞིན་མེད་པར་གཟིགས་པ་ཙམ་ལའང་འདུ་ཞིང་། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཚད་མེད་པ་རྙེད་དུ་འགྱུར་ཡང་། འདིར་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུང་ལྔ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་
4-1-100b


པར་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བྱེ་བྲག་ཆགས་བཅས་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པ་འདི་དག་གདུལ་བྱའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གལ་ཆེ་བས་འདིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་གཞན་ཀུན་དོན་གྱིས་བསྡུས་པས་
ན། བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་མིན་པའི་གོ་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་སྐབས་གཞན་རྣམས་སུའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་མཚན་ནི། ལམ་ཤེས་
ཉིད་ཀྱིས་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སྟོང༷་ཉི༷ད་དུ་ཤེས་པ་དང་། ༡ རྒྱུ་ཡི་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པ་བཅས༷་ཤེས་པ་དང༷་། ༢ འབྲས་བུ་ལ་སྨོན༷་
པ༷་རྣམ༷་པར༷་སྤངས༷་པ༷་དང༷་། ༣ རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་གིས་བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་དང་རྒྱུ་མེད་ལས་གསར་དུ་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པར་ཤེས་པ་དང་། ༤ དེ་ལུགས་ལྡོག་གི་སྔར་
ཡོད་འགགས་པ༷་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། ༥ སོག༷ས་ཀྱི་སྒྲས་དྲི་མའི་བདག་ཉིད་ཆགས་སོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ ༦ མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དང་སོགས་རྣམ་པར་
བྱང་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། ༧ བླང་བྱ་དང་སྤང་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། ༨ མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པ་དང་། ༩ དོན་
4-1-101a


དམ་པར་གྲུབ་པའམ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པའི་རྟེན་མེད་པ་དང་། ༡༠ ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དམིགས་པ་ཐམས་
ཅད་ཞི་ནས་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་བྱར་མེད་དམ་བཅོས་མིན་ཏེ་བརྒྱད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ༡༡ སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱོན་ཀྱང་རུང་མ་བྱོན་ཀྱང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཤིས་
སམ་ཆོས་ཉིད་འདི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པ་སུས་ཀྱང་བསྒྱུར་མི་ནུས་པས་ཆོས༷་ཉི༷ད་རྣ༷མ་པར༷་འཁྲུག༷་པ་མེ༷ད་པ་དང༷་། ༡༢ ཆོས་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འདུ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དང༷་། ༡༣ ཆོས་ཉིད་དེ་འགར་
ཡང་གདག་བྱ་མིན་པས་གང་དུའང་རྣམ༷་པར་མི༷་རྟོག༷་པ་དང་། ༡༤ དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ༷་ཏུ་དབྱེ་
བ་བསྟན་པར་ཤེས་ཤིང་དོན་དམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། ༡༥ དོན་དོམ་པར་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ལ༷་གསལ་སྣང་ཐོབ་སྟེ། ༡༦ ཆོས་ཉིད་དགག་སྒྲུབ་མེད་པའི་དོན་
ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དགོངས་པ་རོ་མཉམ་དུ་འགྱུར་བའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པའི་དོན་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལམ༷་ཤེས༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྦྱོར་བའི་སྐབས༷་ཀྱིས༷་
4-1-101b


ནི་ཤེས༷་པའི༷་མཚན་ཉིད་ཡི༷ན་པར༷་སངས་རྒྱས་ཉིད་བཞེ༷ད་དོ། །མདོར། ཡུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་ནི། 
སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཐུན་མོང་མིན་པའི་བྱེད་ཆོས༷་འབྲས་ཡུམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟེན་ནས། མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྲིད་ཞི་
མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གན༷ས་པ་ཤེས་པ་དང༷་། ༡ ཡུམ་གསུངས་པ་ན་ཉིད་ཀྱི་གདན་དང་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་པ་སོགས་མཛད་ནས་གུས༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་ཤེས་པ་དང༷་། ༢ བཀའ་བཞིན་
བསྒྲུབ་པས་བཀུར་བ་བླ༷་མ༷་ཉི༷ད་དུ་བྱས་པ་དང༷་། ༣ ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་སོགས་ཀྱིས་མཉེ༷ས་པ༷་སྒྲུབ་པར་དང༷་། ༤ ཡུམ་དེ༷་ལ༷་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་གཏོར་བ་དང་སྒྲུབ་པ་སོགས་ཀྱིས་
མཆོ༷ད་པ་དང༷་། ༥ དོན་དམ་པར་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་སྐྱེ་འཇིག་དང་བྲལ་བས་གུས་པར་བྱ་བ་སོགས་དེ་ལྟར་བྱེ༷ད་དུ་མེ༷ད་པར་ཤེས་པ་དང༷་། ༦ རྣམ་མཁྱེན་དེས་ཡུལ་བདེན་
གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཀུན༷་ཏུ༷་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའམ་འཇུག༷་པར་མཁྱེན༷་པ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དང༷་། ༧ འཇིག་རྟེན་པས་མ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པར་མཛད་པའམ་
4-1-102a


ཡང་ན་གཟུགས་སོགས་མཐའ་གང་དུའང་མ༷་མཐོང༷་བ་ཉིད་དོན་དམ་མཐོང་བ་ཞེས་སྟོན༷་པ༷ར་མཛ༷ད་པ༷་ཤེས་པ་དང༷་། ༨ འཇིག༷་རྟེན༷་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྟོང༷་པ་
ཉི༷ད་ཀྱི་རྣམ༷་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང་། ༩དེ་ཡང་གདུལ་བྱ་འཁོར་དུ་འདུས་པ་ལ་བརྗོད་ཅིང་ཐོས་པར་མཛད་པ་དང་། ༡༠ ཐོས་པའི་དོན་བསམ་པས་ཤེ༷ས་ནས་རྒྱུད་སྨིན་པར་
མཛ༷ད་པ་དང་། ༡༡ བསམ་པས་ངེས་པ་རྙེད་པའི་དོན་བསྒོམས་ནས་མངོ༷ན་སུམ༷་རྟོགས་ཏེ་རྒྱུད་གྲོལ་བར་མཛ༷ད་པ་དང་། ༡༢ ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཡུལ་
ལས་འདས་པས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༷་། ༡༣ ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་དུ་སྟོན༷་པར་མཛད་པའམ་ཡང་ན་ཆོས་
ཉིད་དེ་ལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང་། ༡༤ ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་འགོག་པའི་ཚུལ་སྟོན་པ་དང་། ༡༥དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་དང་བླང་
དོར་གྱི་འདུ༷་ཤེས༷་འགོག༷་པ༷་མཁྱེན་པ་ལ༷། ༡༦ དོན་གཉིས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་མཁྱེན་གྱི་ཚུལ༷་ལ༷་ནི༷་དེ་བཅུ་དྲུག་ཤེས༷་པའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅེས༷་བཤ༷ད་དོ༷། །མདོ་ལས་
4-1-102b


དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡུལ་འདི་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་
རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལས་འབྱུང་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པས་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ། དེ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡོད་པས་སྦྱོར་བའི་ཤེས་མཚན་དུའང་
འགྲོ་ཞིང་། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་འདི་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྦྱོར་བ་བསྒྲུབས་པས་དེ་རྣམ་མཁྱེན་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མཚོན་ཡང་། དེ་ཁོ་ནས་སྐྱེད་
དོ་ཞེས་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་མ་བྱས་པས་ལམ་ཤེས་ལ་ཁྱད་མཚན་བཤད་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ཤུགས་ཀྱི་རྟོགས་པ་དང་། གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་ལའང་ཉན་རང་
གི་དེ་ལས་འཕགས་པར་དོན་གྱིས་འཕང་ངོ་། །མདོར་ན་གཞི་ཤེས་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་བྱེ་བྲག་མིང་གཞིའི་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་པ་དང་། ལམ་གྱིས་
བསྒོམ་རྒྱུའི་ལམ་ཇི་འདྲ་ཤེས་པ་དང་། རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བའི་མཛད་སྤྱོད་དེ་དག་མཛད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་མཚན་
4-1-103a


ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། འཆད་འགྱུར་བས༷མ་མི༷་ཁྱབ༷་པ་དང་། མཉམ་པ་མེད་པ་དང་། གཞལ་དུ་མེད་པ་ལ་
སོ༷གས་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱིས༷་ཁྱ༷ད་ཞུགས༷་ཤིང་དམིགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན༷་པའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་
ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་ནི༷་བཅུ༷་དྲུག༷་པོ་འདི་དག་གིས༷། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱི་སྦྱོར་བའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། བདེན་བཞི་སོ་
སོ་ལ་བཞི་རེ་ལས། སྡུག་བདེན་གྱི་མཚན་གཞི་གཟུགས་སོགས་དོན་དམ་པར་ནམ་མཁའ་མི་མཐོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ཅིང་རྟོག་གེའི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་
བས༷མ་མི༷་ཁྱབ༷་པ་དང༷་། ༡ དེ་ལྟར་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོ་དེ་དཔེར་རུང་བ་མེད་པས་དཔེ་གང་དང་ཡང་མི༷་མཉ༷མ་པ་དང༷་། ༢ དེ་ཁོ་ནར་ཚད་མའི་བློས་གཞལ༷་བ་ལས་ཡང་
དག་པར་འདས་པ་དང་། ༣ གྲངས་ཀྱི་བགྲང༷་བ་ལ༷ས་ཡང༷་དག༷་པར་འདས༷་པ་ ༤ དང་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་ནས་བློན་
4-1-103b


པོས་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབྲས་ཡུམ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་ཉན་རང་བྱང་སེམས་འཕག༷ས་པ༷་ཀུན༷་གྱི་སྤང་རྟོགས་སྡུད༷་པ་དང་། ༥ དོན་དམ་ཇི་
ལྟ་ཤེས་པའི་ཕྲ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་ཤེས་པའི་མཛངས་པའི་བློ་ལྡན་མཁས༷་པ༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས་རིག་པར་བྱ༷་བ་དང་། ༦ ཉན་ཐོས་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་
ཡིན་པས་ཐུན༷་མོང༷་མིན༷་པ་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་སོགས་དངོས་པོ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས༷་པ་ཉི༷ད་དང་། ༧ ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་
མ་བྲལ་བས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་ཤེས༷་མྱུར༷་བས་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ༨ མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཞིབ་པ་ཕྲ་བ་མཛངས་པ་
མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པར་བགྱི་བ་སྟེ་ཞེས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་སྤང་བ་དང་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་སེམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བཟོད་
པའོ། །ཞེས་དང་། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་འབྲི་བ་དང་། བྲིས་ནས་ལུང་འབོགས་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་
4-1-104a


དེ་དག༷་གིས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པར་བྱ་ཡི། ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་བཞིའོ། །ཀུན་
རྫོབ་བདེན་པའི་ངོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱོན་འགགས་པའི་བྲི༷་བའམ་སྐུར་འདེབས་མེད་པ་དང༷་། དོན་དམ་བདེན་པའི་ངོར་ཡོན་ཏན་གྱིས་གང༷་བའམ་སྒྲོ་འདོགས་མེ༷ད་པར་
མཁྱེན་པ་དང༷་། ༩ བ་གྲུས་མ་བེའུ་མི་འདོར་བའི་དཔེས་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་སྦྱིན་སོགས་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སྒྲུབ༷་
པ་དང༷་། ༡༠ མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བའི་མཐུས་བསྐལ་པ་དུ་མར་བསྒྲུབས་ནས་ཚོགས་གཉིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡང༷་དག་པར་འགྲུབ༷་པ༷་དང༷་། ༡༡ རྒྱ་
མཚོར་གྲུ་ཞིག་པ་ན་སྤང་ལེབ་ལ་འཇུས་པའི་དཔེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམི༷གས་ནས་ཤེར་ཕྱིན་མི་འདོར་བར་བརྩོན་པས་འཛིན་པ༷་དང་ ༡༢ བཞི་ནི་
འགོག་བདེན་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་བཞིའོ། །བུམ་པ་སོ་བཏང་བའི་དཔེས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་བྱང་སེམས་ཁོ་
4-1-104b


ན་སྒྲུབ་པའི་རྟེན༷་དང༷་བཅས༷་པ༷་དང༷་། ༡༣ རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པའི་གྲུ་བཅོས་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་དཔེས། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས་
པའམ་ལམ་མཐའ༷་དག༷་པ༷་ཚང་བ་དང༷་། ༡༤ ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་པའི་རྒས་འཁོགས་མི་ཡིས་བརྟེན་པའི་དཔེས་ལམ་ལས་མི་ཉམས་པ་གང་ལ་རག་ལས་པ་ཕྱི་ཡི་ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་དང་། ནང་གི་ཡོངས༷་འཛིན༷་སྙིང་རྗེ་སྟོང་ཉིད་ཟུང་འཇུག་གིས་སྲིད་ཞིར་ལྷུང་བ་ལས་འཛིན་པ་དང༷་། ༡༥ ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ལམ་ལ་མཆོག་འཛིན་
དང་མངོན་ཞེན་གྱིས་རོ༷་མྱོང༷་མེ༷ད་ཅིང་དགེ་རྩ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་དང༷་ ༡༦ བཞི་ནི་ལམ་བདེན་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི༷་བཅུ༷་དྲུག༷་གི་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་
ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷། བསམ་མི་ཁྱབ་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་གང༷་གིས༷་ཐེག་གསུམ་གྱི་སྤངས་རྟོགས་ཀུན་
སྡུད་པ་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ༷་ནི༷། ལམ་དམན་པ་གཞན༷་ཉན་རང་དག༷་ལ༷ས། ཆེས་ཁྱ༷ད་དུ༷་འཕ༷གས་པས༷་ན་ཁྱ༷ད་པར༷་གྱི་ལམ༷་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་བྱེད་
4-1-105a


མཚན་ལ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བྱེད་མཚན་ལས། དང་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་གསུམ་ནི། རྟེན་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཐབས་གཞི་ཤེས་
ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་ཕན༷་ ༡ པ་ལམ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པས་མཐར་ཐུག་ངེས་ལེགས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༷་། ཚེ་འདིར་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་
བསྔལ་དང་བྲལ་བ་དང་ཕྱི་མར་གནས་སྐབས་མངོན་པར་མཐོ་བའི་བདེ༷་བ་ ༢ བྱེད་པ་དང༷་། ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔའི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་
ལས་གཏན་དུ་སྐྱོབ༷་པ༷་དང༷་ ༣ གསུམ་ནི། གཞི་ཕུང་སོགས་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་བྱེད་ལས་དེ་དག་འཇུག་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་སོ། །གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་མཚན་བདུན་
ནི། ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གདུལ་བྱའི་མི༷་སོགས་རྣམ༷ས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཀུན་ནི༷་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ལས་སྐྱབས༷་ནས་མྱང་འདས་ཀྱི་བདེ་བ་དམ་པར་འགོད་པ་དག༷་
དང༷་། ༤ སྐྱེ་འགག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་གྱིས་གན༷ས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དེ་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་རྒྱུས་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དབུགས་འབྱིན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་
4-1-105b


པའི་ཕྱིར་དང་། ༥མཚན་མའི་རྟོག་པས་ཟིན་ཅིང་མནར་བ་རྣམས་ལ་བླང་དོར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་གྱིས་དཔུང༷་གཉེན༷་བྱེད་པ་དང་། ༦ རྟག་ཆད་སྲིད་ཞིའི་མཐའ་འགོག་པས་ཆུ་བོའི་
དབུས་ཀྱི་གླིང༷་ལྟ་བུའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༷་ནི༷། ༧ གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གཉིས་གྲུབ་པའི་སྐམ་སར་ཡོངས༷་སུ་འདྲེན༷་པར་བྱེད་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་དང༷་། ༨ དམིགས་པ་མེད་པས་
གཞན་དོན་རྩོལ་མེད་ལྷུན༷་གྱིས༷་གྲུབ༷་པར་བྱེད་པ་དང༷་། ༩ གཞན་དོན་དུ་ཐེག༷་པ་གསུམ༷་གྱིས༷་ངེས་པར་འབྱུང་ཡང་རང་དོན་དུ་དེའི་འབྲས༷་བུ༷་མངོ༷ན་སུམ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པའི་བདག༷་ཉིད་དང་
བདུན་ཡིན་ནོ། ༡༠ །གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བྱེད་མཚན་གཅིག་ནི། ཐ༷་མ༷་རྟེན༷་གྱི༷་མཛ༷ད་པ༷་ ༡༡ སྟེ༷་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ནས་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མ་
ལ༷ས་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཀུན་ཡིད་བཞིན་རྗེས་སུ་འཇོ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བར་མངོན་པར་
བྱང་ཆུབ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གཟིགས་པ་ལས་ནམ་ཡང་མི་གཡོ་བཞིན་དུ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་དུས་ཀུན་ཏུ་རྟག་པ་དང་། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་འཇུག་པས་འགྲོ་
4-1-106a


བ་རྣམས་གནས་སྐབས་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་ལམ་ལ་འགོད་ཅིང་། མཐར་ཐུག་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་འགོད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའོ། །
བཅུ་གཅིག་པོ་འདི༷་ཡིས་ནི༷་རང་རྒྱུད་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ཡུམ་གྱི་སྦྱོར་བ། གཞན་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེད་པའི་ནུས་ལྡན་དུ་མཚོན་པས་ན་བྱེ༷ད་པའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལ་གཞི་ཤེས་
ཀྱི་གསུམ་དང་། ལམ་ཤེས་ལས་གཏན་ཕན་སྐྱབས་དང་། ཆུས་ན་པ་བྲལ་བ་ལྟར། སྲེད་པའི་རླན་དང་བྲལ་བས། རང་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་གླིང་གིས་བྱེད་པ་
དང་། ཐ་མ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སངས་རྒྱས་པ་དེས་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་ཏེ། རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་མཁྱེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བར་
སྟོན་པ་སོགས་སོ། །བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ལ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་གསུམ་ལས། དང་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་བཞི་ལ། མདོ་ནི། རབ་
འབྱོར་བྱང་ཆེན་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་པས་ཟད་མཆན་ནས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། བྱང་ཆེན་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་
4-1-106b


སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་ངོ་བོ་མངོན་གྱུར་
པས་དབེན་པ་དང་། ༡ ཉོ༷ན་མོང༷ས་དེའི་རྟགས༷་སྒོ་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་པའི་དབེན་པ་དང༷་། ༢ ཉོ༷ན་མོང༷ས་དེའི་རྒྱུ་ནི་མཚ༷ན་མ༷་སྟེ་གཙང་བདེ་རྟག་བདག་གི་རྟོག་པས་དབེན་པ་དང༷་། 
༣ མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོགས༷་ཉོན་མོངས་དང༷་། གཉེན༷་པོ༷་ཉོན་མོངས་མེད་པ་དག༷་ལ་དེར་ཞེན་གྱིས་དབེན༷་པ་སྟེ། ༤ དེ་ཡང་སྔ་མ་གསུམ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༷་། ཕྱི་མ་གཅིག་ཤེས་སྒྲིབ་
ཀྱིས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ལྔ་ལ། མདོ་ནི། བྱང་ཆེན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གོ་
ཆ་འཚལ་ཀྱང་། དེ་ལ་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་མི་དམིགས་པས་དེ་དག་ནི་དཀའ་བར་བགྱིད་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་
མ་དམིགས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བསྒྲལ་བའི་གོ་བགོ་བས་བྱ་དཀའ༷་བ་དང༷་། ༥ ལམ་དམན་པར་མི་ལྷུང་བར་ཐེག་ཆེན་ལམ་དུ་ངེས༷་པར་གནས་པ༷་དང༷་། ༦ བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་
4-1-107a


ཡུན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༷་། ༧ ཡུལ་སྒོམ་པའི་འཁོར་གསུམ་མི༷་དམི༷གས་པ་དང༷་། ༨ ཡུལ་ཅན་གཟུགས་ནས་རྣམ་
མཁྱེན་བར་ལ་མངོ༷ན་པར༷་ཞེན༷་པ༷་མཐའ་དག་བཀག༷་པ༷་དང༷་ལྔའོ། ༩ །གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བདུན་ལ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཡུལ་མཐའ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམི༷གས་པ༷་ཞེས༷་
བྱ༷་བ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དང༷་། ༡༠དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་འཛིན་པ་ཀུན་སྤངས་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དང་མི༷་མཐུན༷་པ་དང་། ༡༡ ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟིགས་པས་ཇི་སྙེད་ཤེས་
བྱའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ཐོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པ་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་དང༷་། ༡༢ རྣམ་མཁྱེན་དེ༷་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་རྟོགས་
བྱའི་གཞི༷་མེ༷ད་པ་དང་། ༡༣ དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་གོང་ནས་གོང་དུ་འབྲས་བུར་འགྲོ༷་བ་མེ༷ད་པ་དང་། ༡༤ རྒྱུ་མེད་པས་རང་གི་ངོ་བོས་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པ་དང༷་། ༡༥ དངོས་དང་དངོས་མེད་
དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་ཏེ་མཐའ་བཞིར་དམིགས་སུ་མེད་པས་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་ཙམ་དུའང་ནི༷་མི༷་དམི༷གས་པ་བྱ་ལུས་ཆེ་བའི་དཔེས་བསྟན་པ་དང༷་། ༡༦ བདུན་པོ་བཅས་པས་སྦྱོར་
4-1-107b


བའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པས་དབེན་པའི་ཆ་བཅུ༷་དྲུག༷་གི་བདག༷་ཉི༷ད། མཁྱེན་གསུམ་རང་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་ཀྱང་མཚོན༷་བྱ༷་ལྟ༷་བུ༷ར་མཚོན༷་ནུས་པས༷་ན༷། 
མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཞི༷་པར༷་གྱུར་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་དུ་བཞེད༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །མདོ་རྒྱས་པར་འགྲོ་བ་མེད་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་འདིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་
གཡོས་སོ་སོགས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དྲུག་དང་མཚན་མ་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་བྱུང་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ནི། གཡོ་བ། མཐོ་བ། དམའ་བ། སྟེང་དུ་འགྲོ་བ། འོག་ཏུ་འགྲོ་བ། 
སྒྲ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་དྲུག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་རིམ་པ་བཞིན་གཡོ་བ་འགུལ་བ་ལྡེག་པ་ཆེམས་པ་འཁྲུགས་པ་འུར་བ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་རེ་རེ་བཞིན་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་བཅོ་
བརྒྱད་ལ་ལྟས་སམ་མཚན་མ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ན་དགུ་བཅུ་གོ་གཅིག་གོ། །བཞི་པ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ལ། ངོ་བོ་དང་། དབྱེ་བ་
གཉིས། དང་པོ། སྤྱིར་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་ནི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་། ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཐར་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཞོལ་བའམ་ཕན་པའི་
4-1-108a


ཆའོ། །ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བ་རྣམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བས་དེ་སྟོན་པ་ནི་
བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀུན་ལ་མཚ༷ན་མ་མེ༷ད་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རབ༷་ཏུ༷་ཟིན་པ་སྦྱིན༷་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ༷་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་
ལམ་གྱི་ཆོས་དངོས་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་བརྒྱུད་ནས་ཡང༷་དག༷་པར་སྒྲུབ༷་པ་ལ༷་བརྩོན་ཅིང་མཁས༷་པ༷་ནི༷། རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་རྟོགས༷་པ་བཤད་པའི་སྐབས་འདི༷་ལ༷་ཐེག་ཆེན་ཐར༷་པའི༷་
ཆ༷་དང༷་མཐུན༷་པར༷་གྱུར་པའམ་ཚོགས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་འདོ༷ད་དེ་མདོར་ན་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་བར་གྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་
མཁས་པ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནམ་ཚོགས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་དང་། རྒྱུད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ། དད་པ་སྟོན་པའི་མདོ། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མཚན་མ་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཀྱང་མཚན་མར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དེ་འདི་མ་སྣད་མ་རྨས་པར་སངས་རྒྱའོ་ཞེས་སྣད་པ་ཉན་རང་གི་ལམ་
4-1-108b


དུ་ལྷུང་བ། རྨས་པ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་ལས་ཅུང་ཟད་ཉམས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་མདོ། སྦྱིན་སོགས་ལ་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་བསྟན། དྲན་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཐབས་
མཁས་མ་བྲལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཞེས་པས་བསྟན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གང་གིས་འཚང་རྒྱ་བ། གང་སངས་རྒྱས་པའི་གཟུགས་སམ་སོགས་ཀྱིས་
བསྟན། ཤེས་རབ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་ཡང་བྱ་བ་དང་། ཆོས་དེ་དག་མ་མཆིས་ཤིང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཚོགས་ལམ་པ་དེས་
རྟེན༷་སང༷ས་རྒྱས༷་བྱང་སེམས་དང་བཅས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་རྣམ་ཐར་གསུམ་ལ་སོ༷གས་པར་མི་དམི༷གས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལེགས་པའི་ད༷ད་པ༷་དང༷་། སྦྱོར་བ་སྦྱིན༷་སོ༷གས་
སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་དུ་བྱས་པའི་བརྩོན༷་འགྲུས༷་དང༷་། བས༷མ་པ༷་ཕུན༷་ཚོགས༷་གཞན་དོན་དང་བྱང་ཆུབ་དམིགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དྲངས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བདེན་
པར་མ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་དང༷་། གཟུགས་སོགས་སུ་རྣམ༷་པར༷་མི༷་རྟོག༷་པའི་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་དང༷་། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་རང་དང་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་
4-1-109a


རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུ༷་ཤེས༷་པའི༷་ཤེས༷་རབ༷་དང༷་རྣམ༷་པ་ལྔ༷་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་དེ་ཉིད་དད་སོགས་ལྔ་པོ་
འདི་ཅི་ཙམ་རྣོ་བ་བཞིན་དབང་པོ་རྣོན༷་པོ༷འམ་ཆེན་པོ་ཡིས༷་རྟོགས༷་པར་སླ༷་བ་དང་རྟོགས་པར་མྱུར་ལ། དབང་པོ་ཆུང་ངུའམ་རྟུལ༷་པོས༷་ནི་རྟོག༷ས་པར་དཀའ༷་བར་བཞེད༷་དོ། །
མདོ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མི་ཞུམ་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་སྒོམ་རིམ་ལ་གསུམ། སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་
ལ་སྐྱེས་པའི་དུས། སྐྱེས་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག  །གང་ཟག་དེའི་སྒོམ་རིམ་མོ། །དང་པོ་ལ་སྦྱོར་ལམ་བཞི་པོ་རིམ་པར་བསྟན་པ་ལ་དེ་ཡང་ཐར་ཆ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གཞན་
དོན་སྤྲོ་བ་ཅན་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་འབྱུང་ལ་དྲོ༷་བ་སོགས་བཞི་པོ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་དམི༷གས་པ༷་སྐབས་འདིར༷་ནི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཡི༷ན་པ༷ར་བསྔ༷གས་ཏེ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྔར་
རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ལ་ནི་མཉམ་བཞག་གི་རྟོགས་པ་གཙོ་བོར་བྱས་པས་དྲོད་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ལ། འདིར་རྗེས་ཐོབ་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་
4-1-109b


སྙིང་རྗེའི་ཡུལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མཉམ་བཞག་ཏུ་སྟོང་ཉིད་ལ་གོམས་པའི་ལག་རྗེས་སུ་རྗེས་ཐོབ་ན་སྙིང་རྗེའི་ཤུགས་དང་གཞན་ཕན་
གྱི་འཇུག་པ་ཆེར་འཕེལ་བ་ནི་འདི་ལྟར། དྲོད་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་དེ༷་དག༷་ཉི༷ད་ལ༷་ཆགས་སྡང་གིས་རིས་སུ་མ་བཅད་པར་སེམ༷ས་མཉམ་པ་དང་། སོ༷གས་པའི་
སྒྲས། ད་ལྟ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་བྱམས་པའི་སེམས་གཉིས་འབྱུང་ངོ་། །དྲོད་འབྲིང་དུ། མ་འོངས་པའི་ཕན་པ་སྒྲུབ་འདོད་ཕན་པའི་སེམས་དང་། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་
བཅོམ་པས་གཞན་བདེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། གཞན་ལ་ཐོ་མི་བཙམས་པས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་གསུམ་འབྱུང་ངོ་། །དྲོད་ཆེན་པོའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་
སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རང་ལས་རྒན་པ་ལ་ཕ་དང་མའི་སེམས་དང་། མཉམ་ལ་སྤུན་ཟླ་དང་སྲིང་མོའི་སེམས་དང་། གཞོན་པ་ལ་བུ་དང་བུ་མོའི་སེམས་དང་། ཕན་
འདོགས་པའི་བཤེས་དང་ཡིད་བརྟན་པའི་གྲོགས་ཀྱི་སེམས་དང་། ཕ་རུས་གཅིག་པའི་གཉེན་དང་མ་ཡི་རུས་གཅིག་པའི་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་ཏེ་ཟུང་རེ་
4-1-110a


གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པའི་ལྔ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ༷་པ༷་དག༷་པ་ནི༷་བཅུར༷་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས་བཤ༷ད་དོ༷། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཡུལ་སེམས་ཅན་ལ་
དམིགས་ནས་དེ་ཡི་ཆེད་དུ་བདག༷་ཉི༷ད་སྡིག༷་པ༷་ལ༷ས་ལྡོག༷་ཅིང༷་། གཞན་དེ་ལ་ལུས་ཀྱིས་འགོད་པ་དང་ངག་གིས་བསྔགས་པ་དང་ཡིད་ཀྱིས་མཐུན་པར་བྱེད་པ་དང་། འབྲིང་
གི་སྐབས་སུ་རང་སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ལ་གནས་པས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དང་། ཆེན་པོར་སོགས་པས་རང་ཉིད་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་ལུགས་
འབྱུང་ལྡོག་སྒོམ་པ༷་ལ་གན༷ས་པ༷ས་གཞན༷་སེམས་ཅན་དེ༷་དག༷་ལ༷་ནི༷་ལུས་ཀྱིས་འགོད༷་ཅིང་སྦྱོར་བ༷་དང༷་། ངག་གིས་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔ༷གས་པ༷་བརྗོ༷ད་པ་དང༷་། ཡིད་ཀྱིས་
དགའ་བས་སམ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གིས་མཐུན༷་པ༷་བྱེད་པ་ཉི༷ད་དང་གསུམ་ནི་རྩེ༷་མོར་གྱུར༷་པའོ། །དེ༷་བཞིན༷་དུ་བཟོ༷ད་པ༷་གསུམ་ནི༷། རང༷་གཞན༷་གཉིས་ཀར་བརྟེན༷་པ་ཅ༷ན་ཏེ་
བཟོད་ཆུང་དུ་རང་བདེན༷་བཞི་ཤེས༷་སྤང་མངོན་བྱེད་བརྟེན་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་བསྔགས་མཐུན་པར་བྱེད་པ༷་དང་། འབྲིང་པོར་རང་རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་ཀྱི་
4-1-110b


འབྲས་བུ་སྒྲུབ་ཚུལ་ཤེས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ཡི་རིགས་ཅན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དང་། ཆེན་པོར་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུད་
དམ་ཚུལ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་སོ། །ཆོས༷་མཆོག༷་ཆུང་ངུར་དེ༷་བཞིན༷་དུ་རང་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་སྨིན༷་པར་འདོད་པ་དང་། ཞིང་སྦྱོང་བ་ལ་གནས་
ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་བྱེ༷ད་པ་དང་། སོ༷གས་ཀྱིས༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ་ནི་འབྲིང་པོར་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་
སོགས་དང་། ཆེན་པོར་རང་རྣམ་མཁྱེན་བསྐྱེད་པ་དང་། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་སྤོང་བ་ལ་གནས་ནས་གཞན་ཡང་ཚུལ་དེ་ལ་ལུས་ཀྱིས་འགོད། ངག་གིས་
བསྔགས་པར་བྱེད། ཡིད་ཀྱིས་མཐུན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཁྱད་པར་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ལས་དེ་ལྟར་བས་ཆེ་ཆུང་དུ་སྣང་བ་ནི་གཙོ་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་
བཞག་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། རྟགས་ཅན་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་མདོར་བསྟན། ཡོད་ཆོས་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ། རྟགས་ཅན་
4-1-111a


གྱི་གང་ཟག་ནི་སྦྱོར་ལམ་བཞི་དང་མཐོང་ལམ་སྒོམ་ལམ་གང་རུང་ལ་གནས་པའོ། །དེའང་སྤྱིར་དབང་རྣོན་ཚོགས་ལམ་ནས་ལམ་མ་གོལ་བར་འགྲོ་
བ་ཡོད་པས་དེ་དུས་ནས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཕལ་པ་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོའམ་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ངེས་ཀྱང་འདིར་
ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ངེས་ནུས་པ་ལས་བཞག་སྟེ། རང་དང་གཞན་གྱིས་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ངེས་མ་ནུས་ན་དོན་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
པར་འཇོག་བྱེད་མ་རྙེད་པས་དེ་ཡི་མིང་མི་ཐོབ་བོ། །དེས་ན་དབང་རྣོན་དྲོད་ནས་དང་། འབྲིང་པོ་མཐོང་ལམ་དང་། དབང་པོ་ཇི་ལྟར་རྟུལ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ནས་རྟགས་
ཐོབ་ངེས་པས་ན། དྲོད་ནས་ས་བརྒྱད་པའི་བར་གྱི་རྟགས་དེ་དག་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བཟུང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། རྣམ་པ་ནི་མེ་ཡི་ཚ་བ་དང་དམར་འབར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་བྱང་སེམས་དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་
4-1-111b


ཅན་མཐོང་བའོ། །རྟགས་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ་དུ་བ་ལས་མེར་ཤེས་པ་ལྟར་དེའི་རྒྱུད་ལ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་བདེན་པའི་ཚིག་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །
མཚན་མ་ནི་རྒྱུ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ་མ་འོངས་པ་ན་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་མཚན་མར་བཟུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བུད་ཤིང་དང་མེ་ལྕགས་མེ་རྡོ་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་རྣམས་
ཚོགས་པ་ལས་མེ་འབྱུང་ངེས་སོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་སྲིད་པས་ན་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་མི་དཔོག་སྙམ་ན་སྤྱིར་བདེན་ཀྱང་། ཕྱི་ནང་གི་ཡོངས་
སུ་འཛིན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གེགས་གང་གིས་ཀྱང་བརྫི་མི་ནུས་པས་རང་འབྲས་ཐོབ་པར་ནུས་ཏེ་
དཔུང་མང་གི་མགྲོན་པོ་གང་འདོད་པའི་གནས་སུ་བདེ་བར་ཕྱིན་ངེས་པ་དང་། འཁོར་སྒྱུར་དང་སངས་རྒྱས་གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས་པ་
ཚང་བས་རང་འབྲས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པར་ངེས་ཤིང་། དེས་བར་ཆད་ཀྱི་གོ་སྐབས་མི་འཇུག་པར་མཐར་འབྲས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཚང་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་རྒྱུ་མཚན་གྱི་
4-1-112a


བསྟན་བཅོས་ལས། ལག་པར་འཁོར་ལོའི་རི་མོ་གསལ་བ་ལས་རྒྱལ་པོར་འབྱུང་བར་ལུང་སྟོན་པ་ལྟར། རྒྱུ་ཡི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་མ་འོངས་
འབྱུང་གྱུར་གྱི་མཚན་མ་གསལ་བ་ལ་མཚན་མ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟགས་གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་ལྟ་བུ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་ནང་གི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན། རང་དོན་ཞི་བ་དོན་གཉེར་གྱི་བློ་མངོན་གྱུར་ལོག་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་། སྦྱོར་བ་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྟོགས་པ་བརྟན་པོ་
དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པ་ལས་རྟགས་སུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལམ་དང་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་དབྱེ་བས་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞིར་འགྱུར་བ་
ལྟར་བྱང་སེམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་གསུམ་སྟེ། ངེས༷་འབྱེ༷ད་ཡན༷་ལ༷ག་ནས༷་བཟུང༷་སྟེ༷། བཟོད་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མཐོང༷་བའི་ལམ་དང༷་། རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་གོམས༷་
པའི༷་ལམ༷་དག༷་ལ༷་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔ༷འ་གང༷་དག༷་གན༷ས་པ་དེ༷་རྣམས་སྐབས་འདིར༷་སློབ་པ་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོ༷ག་པའི༷་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོགས༷་དགེ་འདུན་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ཉི་ཤུ་དང་། 
4-1-112b


བཅུ་དྲུག་དང་། བརྒྱད་པོ་དེ་དང་དེ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ། སྦྱོར་ལམ། མཐོང་ལམ། སྒོམ་ལམ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་
རྟགས་སོ། །དང་པོ་ལ་མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། གཟུགས༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཞེན་པ་ལ༷ས་ལྡོག༷་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་སོ༷གས་
ཀྱི་རྟག༷ས་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུར༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ས། སྦྱོར་ལམ་ངེས༷་འབྱེ༷ད་ཡན༷་ལག༷་ལ༷་གན༷ས་པའི༷་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷་རྟགས་མངོན་གྱུར་གྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་འཆད་འགྱུར་འདི༷་རྣམས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དྲོད་རྩེ་བཟོད་མཆོག་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། གཟུགས་ལ༷་སོ༷གས་པ་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བདེན་ཞེན་མངོན་གྱུར་པ་ལ༷ས་ལྡོག༷་པས་ཐ་དད་པའི་
འདུ་ཤེས་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་ན་ཟབ་མོའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་དང་མི་འགལ་བར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ལས་ཤེས་པ༷་དང༷་། ༡ ཤེས་ནས་
དད་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྐྱབས་གསུམ་ལ་ཐེ༷་ཚོམ༷་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པས་བསྟན་པ་འདི་ལས་གཞན་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་ལམ་སྟོན་པའི་སྐྱབས་སུ་མི་བསྟེན་པ་དང་། ༢ མི་
4-1-113a


དགེ་མངོན་གྱུར་སྤངས་པས་དུས་ཀུན་ཏུ་ངན་སོང་སྤང་ཞིང་མི་ཁོམ་པར་མི་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས་མི༷་དལ༷་བ་ཟ༷ད་པ༷་དང༷་། ༣ གཞན་དོན་ལ་དམིགས་
པའི་སྙིང་རྗེས་བདག༷་ཉི༷ད་དགེ༷་བ༷་བཅུ་ལ༷་གན༷ས་ཤིང༷་གཞན༷་དག༷་དེ༷་ལ༷་འགོད༷་པར་བརྩོན་པ༷་དང༷་། ༤ བདག་གཞན་བརྗེ་བས་སེམས་ཅན་གཞན༷་གྱི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་གྱི་ཟང་ཟིང་མེད་
པར་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་གཞན་དོན་དུ་སྦྱིན༷་སོ༷གས་ལ་འཇུག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་དང༷་། ༥ ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཟབ༷་མོ༷འི་དོན༷་ལ༷འང་སོམ༷་ཉི༷་མངོན་གྱུར་བ་མེ༷ད་
པས་ཆོས་ལ་གཅིག་ཏུ་དགའ་བ་དང་། ༦ ཀུན་སྤྱོད་གཞན་ཕན་ལ་ཞུགས་པས་རྟག་ཏུ་ཚིག་འཇམ་པོར་སྨྲ་བ་སོགས་བྱམས༷་པའི་ལུས༷་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་
ལས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༷་། ༧ བསླབ་གསུམ་ལ་བརྩོན་པའི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་གཅོད་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས། ཤེས་རབ་
ཀྱི་བར་གཅོད་གཉིད་རྨུགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་གཅོད་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ་སྒྲིབ༷་པ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་ལྔ༷་དང༷་མི༷་འགྲོགས༷་པ་དང༷་། 
4-1-113b


༨སྟོང་ཉིད་བསྒོམས་པས་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བའི་བག༷་ལ༷་ཉལ༷་ཀུན༷་མགོ་སྨད་པའི་སྒོ་ནས་འཇོམས༷་པ༷་དང༷་། ༩ སྤྱོད་ལམ་འགྲོ་འཆག་ཉལ་དང་འདུག་པར་དྲ༷ན་པ༷་དང༷་ནི༷་ཤེས༷་
བཞིན༷་དང༷་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་མིག་གཉའ་ཤིང་གང་ཙམ་བལྟ་བས་འགྲོ་བ་སེམས་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དང་། ༡༠ ཕྱི་ནང་གི་ཀུན་སྤྱོད་གཙང་སྦྲར་ལྡན་པས་གཙང་
མའི་ཆོས་གོས༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡོངས་སུ་གཙང༷་བ༷་འཆང་བ་དང༷་༡༡ བཅུ་གཅིག་དྲོད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སོ། །གཉིས་པ་རྩེ་མོ་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་
འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པས་ལུས༷་ལ༷་སྲིན༷་བུའི༷་རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་པོ་རྣམ༷ས་མི་འབྱུང༷་བ་ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ༡༢ ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་དགེ་རྩ་
རྣམ་པར་དག་པས་གྱ༷་གྱུ༷་མེ༷ད་པའི་སེམ༷ས་ཉན་རང་གི་ཡིད་ལས་འདའ་བ་དང་། ༡༣ རྙེད་པ་དང་བཀུར་བསྟི་དང་གྲགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བས། ཕྱགས་དར་ཁྲོད་པ་དང་། ཆོས་
གོས་གསུམ་པ་དང་། ཕྱིང་པ་བ་དང་། བསོད་སྙོམས་པ་དང་། སྟན་གཅིག་པ་དང་། ཟས་ཕྱིས་མི་ལེན་པ་དང་། དགོན་པ་བ་དང་། ཤིང་དྲུང་པ་དང་། 
4-1-114a


བླ་གབ་མེད་པ་དང་། དུར་ཁྲོད་པ་དང་། ཙོག་པུ་པ་དང་། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་སྟེ་སྦྱང༷ས་པའི༷་ཡོན་ཏན་ནི༷་བཅུ་གཉིས་པོ་ཡང་དག་པར་ལེན༷་པ་དང༷་། ༡༤
ཕྱིན་དྲུག་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲུབ་པས་རང་རྒྱུད་ལ་སེར༷་སྣ༷་མེ༷ད་པ་དང་སོ༷གས་སྒྲས་འཆལ་ཚུལ་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ལེ་ལོ་དང་རྣམ་གཡེང་ཤེས་འཆལ་རྣམས་མེད་པ་དང༷་། ༡༥ ཆོས་ཀུན་
ཆོས་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བས་སྤྱོད་ལམ་ཅི་བྱེད་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས༷་ཉི༷ད་དང་མི་འགལ་ཞིང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན༷་པར༷་འགྲོ༷་བ་ཉི༷ད་དང༷་། ༡༦ འཁོར་བའི་སྡུག་
བསྔལ་བདག་གིར་བྱས་པས་གཞན་སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི༷་དོན༷་དུ༷་དམྱལ༷་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱང་འཚོ༷ལ་བ་སྟེ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༷་དྲུག་གོ། ༡༧ གསུམ་པ་བཟོད་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ནི་
གཉིས་ཏེ། རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་གཏིང་ཚུགས་པས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མཐུས་བདུད་སོགས་གཞན༷་གྱིས༷་དམན་པའི་ལམ་དུ་དཀྲི༷་བར༷་མི༷་བཏུབ༷་
པ་དང༷་། ༡༨ སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་མ་ནོར་བར་ཤེས་པས། ལམ༷་ལྟར་བཅོས་པ་གཞན༷་མི་སྡུག་པ་ཀེང་རུས་སྒོམ་པ་སོགས་དང་། བསམ་གཟུགས་སྒོམ་པ་
4-1-114b


སོགས་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དུ་ཉེ༷་བར༷་སྟོན༷་པའི་བདུ༷ད་ལ༷་འདི་ནི་བདུ༷ད་ཉིད་དོ་ཅེས༷་བྱ༷་བར༷་རྟོག༷ས་པས༷་བདུད་ཀྱིས་ཡུལ་ལས་འདའ་བ་དང༷་གཉིས་སོ། ། ༡༩ །བཞི་པ་ཆོས་མཆོག་གི་
རྟགས་ནི། འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པའི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པས་མ་དག་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པར་དོན་གཉིས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་སངས༷་རྒྱས༷་དགྱེས༷་པའི༷་སྤྱོད་པ༷་
རྨད་དུ་༢༠བྱུང་བ་སྟེ༷་རྟགས༷་ནི༷་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ༷་དག༷་གིས༷་སྦྱོར་ལམ་དྲོད༷་ད༷ང་རྩེ༷་མོ༷་དང་བཟོ༷ད་པར་བཅས༷་དང༷་སྦྱོར་ལམ་ཆེན་པོ་ཆོས༷་མཆོག༷་རྣམ༷ས་ལ༷་གན༷ས་པ༷་ནི༷། རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་
ཆུབ༷་ལ༷ས་ཕྱིར་མི༷་ལྡོག༷་པ་སྟེ། མདོ་ནི། གཟུགས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་བྱང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་
ལ་མདོར་བསྟན་དང་། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་ལ༷་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དབང་འབྲིང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་
བཟོ༷ད་པ༷་བརྒྱད་དང༷་། ཤེས༷་པའི༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་བརྒྱད་དེ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་བཅུ༷་དྲུག༷་དང་། དེས་དྲང་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་ནི༷། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས་དཔ༷འ་
4-1-115a


ཕྱིར་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷། མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་རྟགས་ཡི༷ན་པར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །འདིར་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་
ལྡོག་པའི་རྟགས་སུ་གསུངས་པ་ནི། རྒྱུ་མིང་འབྲས་ལ་བཏགས་པ་ལས། མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རང་ཉིད་མིན་ཏེ་དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་གཞན་ལ་
རྟགས་སུ་སྣང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གང་ཞེ་ན། དགོངས་གཞི་རྒྱུ་མཉམ་བཞག་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་འབྲས་བུ་རྗེས་ཐོབ་ན་འབྱུང་བའི་གཟུགས་ལས་ལྡོག་པ་སོགས་
ལུས་ངག་གི་རྟགས་ཁྱད་པར་ཅན་འབྲེལ་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་སོ། །བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དབང་མ་གཏོགས་པར་ས་ཐོབ་པའི་བྱང་སེམས་
རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ནི་མཉམ་བཞག་དང་རྣམ་པ་ཆ་འདྲ་བ་ཤེས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་སྟོབས་ལས། རྗེས་ཐོབ་
ཏུ་རྟགས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་འདི་དག་མཐོང་ལམ་གྱི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུར་ཁྱད་མེད་ལ། སོ་སོར་སྦྱར་བ་ནི་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བའི་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཅུ་
4-1-115b


དྲུག་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ལས་རྒྱུ་སོ་སོས་འབྲས་བུ་སོ་སོར་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་རིམ་པས། སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་རྟོགས་
པས་གཟུགས༷་སོ༷གས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་ཞེན་གྱི་འདུ༷་ཤེས༷་ཀུན་བཏགས་ས་བོན་བཅས་པ་ལས་ལྡོག༷་པ༷་དང༷་། ༡ སངས་རྒྱས་སྲས་བཅས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་རླབས་
པས་བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུབ་ཀྱི་སེམ༷ས་མི་ཉམས་པར་བརྟན་པ་དང་། ༢ ཐེག་ཆེན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབས་པས་གྲགས་པ་སོགས་ཚེ་འདིའི་དོན་
དང་ཐེག༷་པ༷་དམན༷་པ་རང་ཞི་བ་དོན་གཉེར་གྱི་ཉན་རང་དག༷་ལ༷ས་སེམས་རྣམ༷་པར་ལོག༷་པས་རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་དང་མི་འབྲལ་བ་དང་། ༣ ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་
པའི་ཤེས་རབ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུས་བས༷མ་གཏན༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་སྒྲས། གཟུགས་མེད་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་ཀྱང་། དེར་སྐྱེ་བ་དང་
འཇུག་པའི་ཡན༷་ལག༷་ཡོངས༷་སུ༷་ཟ༷ད་པ༷་དང༷་བཞི་ནི་ ༤ སྡུག་བདེན་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དགེ་བ་ལ་བཀོལ་ནུས་པས་ལུས༷་ལྡང་བ་ཡང་བ་དང་སེ༷མས་ཁྲོ་
4-1-116a


བ་སོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མེད་པས་ཡང༷་བ༷་ ༥ ཉི༷ད་དང༷་ནི༷། ཁྱིམ་པར་གྱུར་ཀྱང་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་མ་ཆགས་པས་འདོ༷ད་ཡོན་ལ༷་སྤྱོ༷ད་པ་ནའང་
དེ་ལ༷་མ་ཞེན་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐབས་གང་གིས་འདུལ་བའི་ཐབས༷་ལ་མཁས༷་པ་དང༷་། ༦ ཁྱིམ་གྱི་ཉེས་དམིགས་དང་། ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཞེན་པའི་ཉེས་པ་མཐོང་
ནས་བུད་མེད་དང་འཕྲད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། དྲག་ཤུལ་སོགས་སྦྱོར་བའི་སྔགས་མི་བྱེད་པར་རང་དོན་དུ་རྟག༷་ཏུ༷་ཚངས༷་པར༷་སྤྱོ༷ད་པ་ཉི༷ད་དང༷་། ༧ སེམས་མི་གཡེང་
བ་དང་། དད་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པས་འཚོ་བ་རྙེད་བཀུར་གྱི་དོན་དུ་དབང་པོ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་འཆོས་དང་། ཚིག་འཇམ་པར་སྨྲ་བའི་ཁ་བསགས་དང་། 
གཞན་གྱི་རྫས་ལ་བསྔགས་པའི་གཞོགས་སློང་དང་། མངོན་སུམ་གཞན་ལ་ཐོབ་འཇལ་དང་། སྔར་ཐོབ་པ་ལ་བསྔགས་པ་རྙེད་པས་རྙེད་འཚོལ་རྣམས་དང་། ཡང་
བ་སྲོག་གཅོད་སོགས་བྲལ་བས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཅན་འཚོ༷་བ༷་ཡོ་བྱད་རྣམ༷་པར༷་དག༷་པ་ཉི༷ད་དང༷་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཕུང༷་ཁམས་རྟེན་
4-1-116b


འབྲེལ་སོ༷གས་ལ་དངོས་ཞེན་གྱི་སྦྱོར་བས་གནས་པ་དང་། དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞེན་པ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་གནས་པ་བཀག་པའི་སྟོང་ཉིད་ལ་གནས་ནས་ཆོས་གང་ཡང་མཆོག་དམན་
དུ་མ་མཐོང་བ་དང་། ༩ མཐོང་ལམ་གྱི་རྟོགས་པའི་བར༷་ཆ༷ད་བྱེ༷ད་པའི་ཆོས་དགེ་བའི་ནོར་འཕྲོགས་པ་ལ་རྐུན་པོའི་གཏམ་གྱིས་བསྟན་པ་རྣམ༷ས་ལ་དགེ་ཕྱོགས་
འཕྲོག་མི་འཕྲོག་ཏུ་དངོས་ཞེན་སོགས་སྔར༷་ལྟར་བཀག་པ་དང༷་། ༡༠ དེ་བཞིན་དུ་དམག་གི་གཏམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས༷་ཀྱི་དཔུང་ལ་མང་ཉུང་དུ་ཞེན་པ་
སོགས་བཀག་པ་དང༷་། ༡༡ གྲོང་གིས་དབ༷ང་པོ་དང་སོ༷གས་སྒྲས། གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་དབང་རྟེན། གྲོང་རྡལ་གྱིས་དབང་ཡུལ། རྒྱལ་བློན་གྱི་གཏམ་གྱིས་བདག་དང་
བདག་གི་བར་བཅས༷་པ༷་ཡི༷། གཡུལ༷་འགྱེ༷ད་པའི་གཏམ་ཞེས་པས་སྤང་གཉེན་སྤྲད་པ་བསྟན་ལ། དེ་ལྔ་ལ་ཞེན་པ་སོགས་སྔར་ལྟར་བཀག་པ་ ༡༢ བཞི་ནི་འགོག་བདེན་གྱི་སྐད་
ཅིག་མའི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་དེ་ལྟར་སྤང་བྱ་འགོག་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་མངོན་ཞེན་ལོག་པས། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་སྤང་མི་དགོས་པར་རང་གི་རང་གིས་འགོག་པའོ། །འདི་
4-1-117a


རྣམས་ལ་གཏམ་ཞེས་པས་མིང་ཙམ་ལས་དོན་མ་གྲུབ་པ་ལ་དེར་ཞེན་མི་བྱ་བའི་སླད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བཤད་ལ། མངོན་ཞེན་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་
དངོས་བསྟན་གྲོང་སོགས་དང་། མཚོན་དོན་དབང་པོ་སོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ཞིག་པས་དེ་གཏམ་དུ་ཡང་ཡང་སྨྲ་ཞིང་ལུས་ཀྱིས་དེའི་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུར་མི་བྱེད་པ་ཡང་
དོན་གྱིས་བསྟན་ཏམ་སྙམ་སྟེ། གཏམ་ཞེ་འདོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་ནང་གི་རྣམ་པ་མཚོན་པའི་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། གཡུལ་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་
རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་མི་གནས། ཞེས་སོགས་སོ། །སྦྱིན་སོགས་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པས་སེར༷་སྣ༷་དང་། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ལ༷་
སོ༷གས་པ་ལ༷་དངོས་ཞེན་གྱི་སྦྱོར༷་བ་དང༷་། དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞེན་ནས་རྗེས༷་སུ༷་སྦྱོར༷་བ༷་ཡི༷་གན༷ས་པ༷་སོ༷་སོར༷་བཀག༷་ཅིང་དམིགས་པ༷་མེད་པའི་རྟགས་སུ་དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་སྔགས་སོགས་
ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དང༷་། ༡༣ ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་ནས་རྟོགས་པའི་ཆོས༷་ལམ་དང་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་
4-1-117b


པར་ནི༷་རྡུལ༷་ཙམ༷་ཡང་མི༷་དམི༷གས་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབེན་པར་ཤེར་ཕྱིན་རྟག་ཏུ་སྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་། ༡༤ རང༷་གི༷་ས༷་སྟེ་མཁྱེན་གསུམ་ལ༷་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིད་ཆེས་པའི་ངེས༷་པ༷་
ཉི༷ད་ཐོབ་ནས། གཞི་ལམ་རྣམ་པའི་ས༷་གསུམ༷་ལ༷་ནི༷་བདུད་སོགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པར་གན༷ས་པ༷་དང༷་། ༡༥ སེམས་བསྐྱེད་བརྟན་པས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་དང་སྟོང་
པར་རྟོགས་པས་རྣམ་མཁྱེན་སོགས་སྟོན་པའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་འཆད་ཉན་སོགས་ཀྱི་དོ༷ན་དུ༷་སྲོག༷་ཀྱང་གཏོང༷་བ༷་སྟེ་ལམ་ ༡༦ གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་དང་བཅས། དེ༷་འདྲའི༷་སྐ༷ད་ཅི༷ག་བཅུ༷་དྲུག༷་
ནི༷་གཟུང་འཛིན་དུ་མ་ཞེན་པ་མཉམ་བཞག་རང་དང་དམིགས་རྣམ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ། མཉམ་བཞག་ལས་ལངས་པ་རྗེས་ཐོབ་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་
འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། དེ་གང་ཟག་གཞན་གྱི་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་བཅུ་དྲུག་ནི། བློ༷་ལྡན༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་ལ་གན༷ས་པ་རྣམས་
ཀྱི༷། ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷་རྟགས༷་དག༷་ཡི༷ན་ནོ། །འདི་སྐབས་ཡུམ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་རྟགས་བཅུ་དྲུག་པོ་མི་འདྲ་བ་གསུངས་ཀྱང་དོན་ལ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་སྒོམ་
4-1-118a


ལམ་ལ། ཁྱད་གཞི་སྒོམ་ལམ་དང་། ཁྱད་ཆོས་རྟགས་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ། ངེས་ཚིགདེའི་རབ་དབྱེ་གསུམ། དང་པོ། 
མདོ་ནི། བྱང་སེམས་གང་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་གནས་ནི་ཟབ་མོ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་
བསྟན་ཏོ། །སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་ནི༷་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཏིང་ངམ་གནས་མ་རྙེད་པའི་ཟབ༷་པ༷་སྟེ༷། ཟབ༷་མོ༷་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ན་སྟོང༷་པ༷་ཉི༷ད་དང་། ༡ ལ༷་སོ༷གས་
ཀྱི་སྒྲས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེད་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། ༢ སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། ༣ མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་། ༤ དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡུལ་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ༥
འགགས་པ་མེད་པ་དང་། ༦ ཆགས་པ་བྲལ་བ་དང་། ༧ གཟོད་མ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ༨ རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་། ༩ དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། ༡༠ ཡང་དག་པའི་མཐའ་ ༡༡ མངོན་སུམ་
རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཟབ༷་པ༷་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། དེ༷་ནི༷་སྟོང་པ་ཉིད་སོགས་བཅུ་གཅིག་པོ་ལ་གཟུགས་སོགས་མེད་པས་སྒྲོ༷་འདོགས༷་
4-1-118b


དང༷་། སྟོང་ཉིད་སོགས་ལས་གཟུགས་སོགས་གཞན་མ་ཡིན་པས་སྐུར༷་བ་འདེབས་པའི་མཐའ༷་ལ༷ས་གྲོལ༷་བ༷་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉི༷ད་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་ངེས་ཚིག་
ནི། ངེས༷་པ་འབྱེ༷ད་པའི་ཡན༷་ལག༷་སྦྱོར་ལམ་གྱི་སྐབས་དང༷་། ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དང༷་། སྒོམ༷་པ་གོམས་པའི༷་ལམ༷་གསུམ་ཉི༷ད་ལ༷་རིམ་པ་བཞིན། དེ་བཞིན་ཉིད་
ལ་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་དེ་ཡང༷་དང༷་ཡང༷་དུ༷་སེམ༷ས་པའམ་སྒོམ་པ༷་དང༷་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་འཇལ༷་བ་དང༷་། རྟོགས་ཟིན་ཡང་ཡང་གོམས་པས་སྔར་ལས་ཇེ་བས་ཇེ་
ཟབ་ཏུ་སོང་ནས་ཆེས་ངེས༷་པར་རྟོག༷ས་པ་ཡིན་པས་ན། འདིའི་རྟོགས་པ་ལ་ཟབ་པར་བཞག་སྟེ་མཐོང་ཟིན་གོམས་པ་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་ཡིན་པས་སོ། །མདོ་ནི། འདི་ལྟར་
བསླབ་པར་བྱ། འདི་ལྟར་གྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་འཇལ་སོགས་གསུམ། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་མམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་
དངོས་རྗེས་གསུམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སམ། ཡང་དམིགས་ཚུལ་རིགས་པ་བཞིས་ཡང་ཡང་སེམས་པ་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་སེམས་དགུས་ཡང་ཡང་འཇལ་བ་
4-1-119a


དང་། ལྷག་མཐོང་བཞིས་ཡང་ཡང་ངེས་པར་རྟོགས་པའང་སྟེ། ངེས་འབྱེད་ལ་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས། མཐོང་ལམ་དུ་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ། སྒོམ་
ལམ་སྔ་མར་གོམས་ཟིན་ཇེ་བས་ཇེ་ཟབ་ཡིན་པར་ཤེས་ནུས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས། དབྱེ་བ་དངོས་དང་དབྱེ་བ་ལ་རྩོད་སྤང་ངོ་། །དང་པོ། སྒོམ་ལམ་དེ༷་ནི༷་མཐོང་
ལམ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་ཞིང་ཡང་ཡང་གོམས་པས་ན་རྒྱུན༷་ཆགས༷་ཡི༷ན་པའི༷་ཕྱིར༷། ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་ན་སྤང་བྱ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་རེ་རེ་ལ་གསུམ་རེར་དབྱེ་བའི་
དགུ་ཡོད་པས་གཉེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོན་དམ་པར་དབྱེར་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་རྣམ༷ས་ལ་ནང་གསེས་ཆུང༷་ངུའི༷་ཆུང༷་ངུས་སོ༷གས་ཡན་ལག་གི་དབྱེ༷་བ༷་ཡིས༷།
གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་མི་འདྲ་བའི་རྣམ༷་པ༷ས་དབྱེ་བ་སྒོམ་ལམ་རྣམ༷་པ༷་དགུ༷ར་བཞེད༷་དོ༷། །མདོ་རྒྱས་པ་ན་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་
ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སྤང་བར་བསྟན་ནས་མཐར་རྣམ་རྟོག་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་གྲངས་ཡོད་པ། གཞལ་ཏུ་ཡོད་པ། ཚད་ཡོད་པ་ཞེས་དང་། དེའི་གཉེན་པོ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་
4-1-119b


གྲངས་མེད་གཞལ་མེད་ཚད་མེད་པས་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་རེ་རེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་གཞལ་མེད་ཚད་མེད་པར་གསུངས་སོ། །
གཉིས་པ་རྩོད་སྤངས་ལ་གྲངས་ལ་རྩོད་སྤང་དང་། བྱེད་པ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ། སྒོམ་ལམ་རེ་རེར་ཡང་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པར་གསུངས་ན་དེའི་
རྒྱུ་སྒོམ་ལམ་ཡང་གྲངས་དགུར་མི་ངེས་ཏེ། འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་རྟོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན། སྤང་བྱ་ཡང་ཚད་མེད་དགོས་པས་སྤང་བྱ་དགུར་
གྲངས་མི་ངེས་ལ། དེ་མ་ངེས་ན་གཉེན་པོའི་རྟོགས་པ་ཡང་དགུར་མི་ངེས་པ་དང་། ཡང་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་སྐྱེད་ན་རྒྱུ་ཡང་ཚད་མེད་ཡིན་དགོས་ཀྱི། རྒྱུ་ཐུག་བཅས་
སམ་གྲངས་ཀྱི་ཚད་བཟུང་སྟེ་དགུར་འཇོག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་རྩོད་པ་ལ། སྒོམ་ལམ་རེ་རེར་ཡང་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས༷་མེ༷ད་གཞལ་མེད་ཚད་མེད་ལ༷་སོ༷གས་པར་
བསྟན༷་པ༷་རྣམ༷ས་ནི་ད༷མ་པའི༷་དོན༷་དུ༷་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་གཅིག་ལས། བདེན་པར་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མང་ཉུང་གི་གྲངས་ཀྱིས་དབྱེ་
4-1-120a


བར་བཟོ༷ད་པའམ་ནུས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དོན་དམ་པ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཆར་མ་གྲུབ་པས་མང་ཉུང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཉིད་དེ་
དག་ལ་དོན་དང་ཡི་གེས་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་མ་དམིགས། ཞེས་སོ། །རྒྱུ་འབྲས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་ཚད་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཚད་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པར་
རྟོགས་སུ་ཆུག་ནའང་འདིར་དེ་ལྟར་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་ཀུན༷་རྫོབ༷་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ༷་སྒོམ་ལམ་རེ་རེ་ལའང་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བ་ནི༷། ཐུགས༷་
བརྩེ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་མཐུན༷་མདོ་ལས་བསྟན་པ་དེ༷་དག༷་དེ་ལྟར་དུ་ཡིན་པར་ངེས་པ་ཐུབ༷་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཞེ༷ད་པ་སྟེ། དོན་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་གཟིགས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་
དགོངས་པ་ཅན་མིན་ནོ། །མདོ་ལས། བརྗོད་དུ་མེད་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་
གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་དུ་མ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ནི་ས་བོན་གཅིག་ལ་འབྲས་བུ་དུ་མར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཕེལ་བ་སོགས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་མུ་མཐའ་ཡས་
4-1-120b


པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་བསྔོ་བ་དང་། དེ་ཡང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཡོངས་
སུ་ཟིན་པ་དང་། བདེན་གཉིས་རོ་མཉམ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པའི་སྒོམ་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཚད་གཟུང་དུ་མེད་
པར་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བྱེད་པ་ལ་རྩོད་སྤངས་ལ། དོན་དམ་པར་ཉམས་འཕེལ་མི་རུང་བས་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་ཐོབ་མི་སྲིད་པར་རྩོད་སྤང་དང་། 
ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་སྐད་ཅིག་མར་དཔྱད་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་མི་རུང་བའི་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་དང་ལན་གཉིས། དང་པོ་ནི། མདོ་ནི།
བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དོན་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ན་དེས་སྦྱིན་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པས། དངོས༷་པོ༷་རྣམས་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པའི་སྟོང་པ༷་
ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ལ༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉམ༷ས་པ༷་དང༷་ནི༷་གཉེན་པོ་འཕེལ༷་པ་མི༷་རུང༷་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྒོམ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བའི༷་ལམ༷་གྱིས༷་ནི༷། སྤང་བྱ་དགུ་ལྟ་བུ་ཅི༷་ཞིག༷་ཉ༷མས་ཤིང༷་། 
4-1-121a


འབྲས་བུ་ཡེ་ཤེས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སོགས་ཅི༷་ཞིག༷་ཐོབ༷་སྟེ་སྤང་ཐོབ་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པའི་བྱང༷་ཆུ༷བ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཟད་ཅིང་
སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་། འབྲས་བུ་དེ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་ཐར་པའི་སྒོ་ནས་ཐར་པ་དོན་གཉེར་གྱི་འདོད་པ་སྐོང་ནུས་
པ། ཇི༷་ལྟར༷་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སྒོམ་ལམ་འདི་ཡང་ནི་སྤང་བྱ་སྤངས་པ་དང་། རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་རང་གཞན་གྱི་འདོ༷ད་པའི༷་དོན༷་སྒྲུབ་པར་བྱེ༷ད་དེ། བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱང་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་སྟོང་པའི་
མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅན་ལ། སྒོམ་ལམ་དེ༷་ཡང༷་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅན་ཡིན་པར་བཞེད༷་པའི་ཕྱིར། དངོས་སྨྲ་བས་རྩོད་པ་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པ་སྟེ། འདི་ལ་བླ་ན་
མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ། དོན་དམ་པར་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་གདུལ་བྱའི་དོན་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་སྦྱར་བར་སྣང་ཡང་། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་དོན་དམ་པར་
འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་དཔེ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ལ་མ་གྲུབ་པས་མི་བདེ་བ་འདྲ་སྟེ། དེས་ན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་དོན་དུ་ནི། གཅིག་པས་དེ་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱིས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། 
4-1-121b


སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཕན་ཆད་རྒྱུ་འབྲས་སྤང་ཐོབ་འཇོག་མི་ཤེས་པའི་དངོས་སྨྲ་བ་ལ། ཁོ་རང་གི་མཐར་འབྲས་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་གི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་དཔེར་བྱས་ནས། སྔར་ཡོད་
ཟད་པས་སྟོང་ཡང་རུང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཡང་རུང་སྟེ་སྟོང་པར་དོན་དུ་གཅིག་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྤོང་པ་ལ་མི་སྐྲག་པར་བཟོད་པར་གྱིས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་གནད་གཅིག་ཏུ་ཁོ་བོས་མཐོང་ངོ་། །འདི་ལྟར་འཁོར་
བར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱང་དོན་ལ་གྲུབ་པའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྣང་ལ། འཁོར་བ་སྤངས་ནས་ལྡོག་པའང་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་བྲི་གང་བླང་དོར་དང་བྲལ་བའི་མཉམ་པ་
ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་རིམ་བཞིན་སྤངས་པ་དང་། རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རིམ་བཞིན་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་མ་ཡིན་
ཀྱང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གོལ་བའི་རང་གི་རྟོག་པ་ཟད་ཚུལ་ལས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་ནི་སྲིད་ཞིའི་མཐར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་
འདས་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བླ་མེད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་རྩོད་པ་དང་། ལན་གཉིས་
4-1-122a


ལས། དང་པོ་བདེན་གཉིས་འགལ་བར་འཛིན་པ་དག་དོན་དམ་པར་དེ་ལྟ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྒོམ་ལམ་གྱིས་དོན་བྱེད་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ནི་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགགས་པའི་ཆོས་
ཅན་ཡིན་ལ། དེའི་སྐད་ཅིག་ཀུན་ཅིག་ཆར་དུ་འབྱུང་མི་ཤེས་པས་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་གྱི་སེམ༷ས་དེ་ནི༷་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་སྔ༷་མ༷ས་ཀྱང་བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ་པར༷་རིགས༷་པ་
མིན༷་ཏེ་ཐོབ་མི་ནུས་ལ། སྔ་མ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བའི་ཕྱི་མའི༷་སྐད་ཅིག་མས༷་ཀྱང༷་ཐོབ་པར་ནུས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྔ་ཕྱིར་ཕྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་མ་ཚང་ཞིང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་སྔ་མ་འགགས་ནས་མེད་པས་བྱང་
ཆུབ་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ་ནི། སྔ་ཕྱི་རེ་རེ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་མར༷་མེའི༷་མེ་ལྕེ་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དུ་མ་རྒྱུན་འཐུད་པས་སྔ་ཕྱི་མ་ལྟོས་པར་སྣུམ་ཟད་
ཅིང་སྡོང་བུ་རྫོགས་པར་བསྲེགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ལ། མེ་ལྕེའི་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་ཟབ་མོའི་དཔེ༷་ཡི༷་ཚུལ༷་གྱིས༷་ནི༷། སྔ་ཕྱིའི་སེམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་
ཚོགས་པ་མེད་ཀྱང་། སེམས་བསྐྱེད་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནུས་པ་འཕེལ་ཏེ། རྟོགས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ཞིང་སྤང་བྱ་འགགས་པ་འཐད་པའོ། །མདོ་
4-1-122b


ནི། སེམས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་སླད་མ་དང་མི་འགྲོགས། ཞེས་སོགས་དང་མར་མེའི་དཔེ་དངོས་སུ་གསུངས། གཉིས་པ་རྟགས་ལ། དཔེ་དང་སྤྲེལ་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། དེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མར་
མེའི་དཔེ་དེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་འཆད་འགྱུར་གྱི་ཟབ༷་མོའི༷་ཆོས༷་ཉི༷ད་རྣམ༷་པ༷་བརྒྱད་ཀྱང་ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལ་ཟབ་མོ་བརྒྱད་ནི། དཔེར་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྔ་ཕྱི་རེ་རེས་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་པར་མི་
འཐད་པ་སོགས་དོན་དམ་པར་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ཐ་སྙད་དུ་རྟེན་འབྲེལ་མི་བསླུ་བའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་གཉིས་མི་འགལ་བ་གོ་ཡུལ་ཙམ་མིན་པར་གཞི་གཅིག་གི་སྟེང་ན་ཕན་ཚུན་སྤོངས་མི་དགོས་པར་མཉམ་པར་རྟོགས་པའི་
ཟུང་འཇུག་གི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་སྐྱེ༷་བ༷་ལ་ ༡ ཟབ་པ་དང༷་ནི༷། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་བྱུང་ཙམ་ནས་རང་གྲུབ་པའི་དུས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པར་འགགས་པ་དང་། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པའི་མི་
འགག་པ་གཉིས་འགལ་མེད་རོ་གཅིག་རྟོགས་པས་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་འགགས༷་པ༷་ལ་ཟབ་པ་དང༷་། ༢ གཉིས་འདི་ནི་གཞི་རྟོགས་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །སློབ་ལམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་
བཞིན་ཉིད་གོམས་ཀྱང་སྙིང་རྗེས་དུས་མ་ཡིན་པར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན༷་ཉི༷ད་ལ་ ༣ ཟབ་པ་དང༷་སྟེ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སེམས་སེམས་བྱུང་མཐའ་དག་འགོག་པའི་འགོག་པ་ཡང་དག་པའི་
4-1-123a


མཐའ་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་ན་རོ་མཉམ་པར་གྱུར་ནས་ལྡང་དཀའ་བའི་ཚུལ་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་པ་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་ནའང་། ད་དུང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་དང་བཅས་པའི་
ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པས། དེ་དག་གིས་ཇི་
ལྟ་བ་གཟིགས་པ་ལའང་ད་དུང་སྐྱེད་འདོན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འགོག་པ་ལས་སློང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཏིང་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་ནས། 
ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོའང་སྦྱངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་མཛད་ཀྱི། རང་གི་མཉམ་བཞག་དེ་ཁོ་ནའི་ངང་དུ་གནས་པ་ཁོ་ནར་མི་མཛད་པའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་དང་
བྲལ་བས་སྦྱིན་སོགས་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་མ་ནོར་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་གཉིས་འགལ་མེད་ཟུང་གཅིག་ཏུ་ཆུད་པའི་རྟོགས་པ་ཤེས༷་བྱ༷་ལ་ཟབ་པ་དང༷་། ཆོས་
ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པས། དོན་དམ་པར་དངོས་དང་དངོས་མེད་སོགས་དམིགས་པས་མཐོང་བར་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་མ་མཐོང་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་དམ་པ་
4-1-123b


བསྟན་པ་ལས་མཐོང་བ་གང་ཡང་མེད་པ་དང་། དེ་ཉིད་མཐོང་བ་འགལ་བ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཏེ། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་རང་གསལ་བ་ཤེས་པ་ལ་ཟབ་པ་དང༷་། ༥ དེ་བཞིན་དུ་
དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ལའང་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྤྱོད་པའི་དམ་པར་གསུངས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྤྱོ༷ད་པ་ལ་ཟབ་པ་དང༷་ ༦ ལམ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་མི་འདོར་བས་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་
ཀྱང་། གནས་ལུགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཡེ་ནས་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གཉི༷ས་མེ༷ད་ལ་ཟབ་པ་དང༷་ ༧ ལྔ་ནི། སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལ་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་
ལའང་གཞི་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་མེད་པར་ཡོད་ཀྱང་རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་སྒྲིབ་གཉིས་མ་བྲལ་བའི་དུས་མིན་དུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་ཤེས་པ་དང་། ལམ་ལ་ཡུལ་ཤེས་
བྱ་དང་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་དང་། ཉམས་ལེན་སྤྱོད་པ་གསུམ་དང་། འབྲས་བུ་གཉིས་མེད་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་གཉིས་སུ་མེད་པར་གཟིགས་པའི་ཆ་ནས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་
ལ་དེའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་རློམ་པ་ནི་ཐབས༷་མཁས༷་པ༷་ལ༷་ཟབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དེ། ཡང་དག་པར་ན་འཐོབ་བྱ་ཉིད་མ་དམིགས་པ་དང་། རང་བྱུང་གི་རྣམ་པའམ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འདུས་མ་བྱས་པ་
4-1-124a


རྒྱུས་སྒྲུབ་པ་མི་ནུས་པར་གཟིགས་པས་སོ། །ཟབ་མོ་བརྒྱད་པོ་དེ་ནི་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྱུང་འགལ་བར་འཛིན་པའི་བློ་ངོར་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཟུང་འཇུག་རོ་
མཉམ་དུ་རྟོགས་དཀའ་ཞིང་། དེ་ལྟར་མི་འགལ་བར་མཉམ་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའི་ཟབ་མོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་ལ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ནི་གཞན་
ངོར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་པར་གཞུང་རྣམས་ལས་གསུངས་ཤིང་། རྟགས་འདི་རྣམས་གཞན་ངོར་ཁོ་ནར་མ་ཟད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་པའང་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྣང་སྟོང་རོ་
མཉམ་ཆེན་པོར་རྟོགས་པ་ལ་གནད་གཅིག་གོ། མདོ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཟབ་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གསུམ་པ་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་དེའི་སྒོམ་རིམ་ལ། བརྟེན་
པ་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུའི་ཐོབ་བྱེད་ཟབ་མོའི་ཡུལ་ཅན་དང་། ལོངས་སྐུའི་རྒྱུ་རྟེན་ཞིང་དག་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡུལ་ཅན་དང་། ཞིང་དེར་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུ་ཟུང་འཇུག་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་
སྦྱོར་བ་གསུམ། དང་པོ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དངོས་དང་། དེ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ། །ས་བརྒྱད་པར་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་རྨི༷་ལམ༷་དང་འདྲ༷་བའི༷་ཕྱིར༷། 
4-1-124b


ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚུལ་གཅིག་པ་ལས་ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ན། སྲི༷ད་དང༷་ཞི༷་བ༷ར་བླང་དོར་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་
པར་མི༷་རྟོག༷་པ༷་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་འགག་དང་བྲི་གང་ཀུན་བྱང་མེད་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པའི་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ལ་རང་གི་རྟོག་
པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་འགག་དང་ཀུན་བྱང་འཆིང་གྲོལ་ཡོད་པས། ལས་དགེ་སྡིག་བསགས་པ་དང་དེའི་རང་འབྲས་འབྱིན་པ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ངང་འདྲ་ན། ཉིན་
པར་གྱི་དགེ་སྡིག་གི་ལ༷ས་བསགས་པའང་། རྨི་ལམ་གྱི་ལས་ལྟར་ཕན་གནོད་མེ༷ད་པའམ་ལས་ལམ་མ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ལ་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་ཡང་ན་རྨི་ལམ་དུ་སྲོག་བཅད་པ་སོགས་རྨིས་ནའང་
ཉིན་པར་ལྟར་ལས་ལམ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་ཀླན༷་ཀ༷་ཡི༷། ལན༷་ནི༷་མདོ་ལས་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པར༷་དེ་དག་ཏུ་ཟ༷ད་དེ། དེ་ནི་ཆོས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཀྱི་བདེན་རྫུན་ཡོད་པས་མ་ཡིན་ལ། མི་ཤེས་པ་
འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་གི་རང་གི་རྟོག་པ་མངོན་ཞེན་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་ལས་རང་འབྲས་དེ་ལྟར་འབྱིན་མི་འབྱིན་ཡོད་དེ། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ནི་སད་པའི་ཚེ་རྫུན་པར་ཤེས་ནུས་པས། དེར་གཏེར་རྙེད་པར་
4-1-125a


རྨིས་པ་ལྟ་བུ་ལའང་། གཏེར་དངོས་སུ་རྙེད་པར་འཛིན་མཁན་སུ་ཡང་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ལའང་ཉིན་སྣང་དང་ཁྱད་མེད་པར་མངོན་ཞེན་གྱི་གསོས་འདེབ་
མཁན་ཞིག་བརྒྱ་ལ་ཡོད་ན་དེས་ལས་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་རྫོགས་པར་ཡང་ཅིས་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་འགྱུར་ན་ཉིན་སྣང་ལའང་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་སད་རྨི་གཉིས་ཀར་ལས་དང་སེམས་པ་དབེན་པར་མདོ་ལས་
གསུངས་པའི་ཕྱིར་མངོན་ཞེན་གྱི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་སྙམ་ན། དེ་དང་མི་འགལ་ཏེ་ཚུལ་དེ་དག་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་འབྱོར་ལ་རྨི་ལམ་དུ་རྣམ་ཐར་གསུམ་
བསྒོམས་ན་ཤེར་ཕྱིན་འཕེལ་ལམ་ཞེས་དྲིས་པས། ཉིན་པར་བསྒོམས་པས་འཕེལ་ན་མཚན་མོ་ཅིས་མི་འཕེལ་ཞེས་གསུངས་པས། བློ་ཡུལ་ལ་མ་འཁྲུལ་བར་ཞུགས་ན་ཉིན་མཚན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ལ་ཡོད་
ཅེས་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རྨི་ལམ་དུ་སྦྱིན་སོགས་ཚོགས་བསགས་ན་དེས་ཚོགས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་དྲིས་པ་ན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དོན་གྱི་ལན་སྔར་བཏབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དགོས་པའི་དབང་གིས་
བྱམས་པ་ལ་ཞལ་འཕངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་འདི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཡིན་པས་འདི་ལ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ན་དེ་ལྟར་དྲིས་པ་དང་། བྱམས་པས་ཅི་བྱམས་པ་ཞེས་པའི་མིང་
4-1-125b


གིས་ལན་ལྡོན་ནམ་ཞེས་སོགས་གསུངས་ནས་དོན་ལ་སྲིད་ཞི་མ་གྲུབ་པས་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ལ། དྲི་བ་དེའི་ལན་དངོས་སུ་རྫོགས་པར་མ་མཛད་པ་ནི། གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལོག་རྟོག་
མཐའ་མེད་པ་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔར་ལན་བཏབ་པ་དོན་གྱིས་འདིའི་ལན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། རྨི་ལམ་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ཉིན་པར་གྱི་སྦྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཚོགས་རྫོགས་
དགོས་ན་རྨི་ལམ་གྱི་སྦྱིན་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སད་པའི་དུས་ལྟར་རྗེས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་གྱི་ཡུལ་དུའང་འགྲུབ་དགོས་ན་དེ་མི་འགྲུབ་པས་སོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིན་སྣང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། རྨི་ལམ་དང་
འདྲ་བར་མངོན་ཞེན་མེད་པར་རྟོགས་པས་ལས་གང་ཡང་མི་གསོག་གམ་ཞེ་ན། དེས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་གང་ཡང་མི་གསོག་སྟེ་མངོན་ཞེན་མེད་པས་ཟག་བཅས་ལ་འདུན་པ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་མི་གསོག་
པར་ཐལ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མངོན་ཞེན་མེད་ཀྱང་མངོན་ཞེན་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བས་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་བྱང་སེམས་དེའི་ཚོགས་རྫོགས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཞིང་
དག་སྦྱོར་ནི། སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་རིས་ངན་སོང་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག༷་རྟེན༷་མ་དག་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་ཕྱི་སྣོ༷ད་ཀྱི༷་འཇིག༷་རྟེན༷། རྡོ་དང་། ཚེར་མ། གཡང་ས་སོགས་མ༷་དག༷་པ༷་དེ༷་དག་མཐོང་བ་ལ༷་བརྟེན་ནས། སངས་
4-1-126a


རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དང་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་སོགས་བཞིན་སྣོད་བཅུད་དག༷་པར༷་བསྒྲུབ༷་པ༷་ལ་སྨོན༷་ལམ་དང་། དེ་འགྲུབ་པའི་ཚོགས་བསགས་
པ་ཡིས༷། རང་ཉིད་གང་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་ནི༷་དག༷་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དང་ཞིང་དག་སྦྱོར་གཉིས་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་མི་སློབ་པར་གསུངས་པས། 
སེང་བཟང་གིས་ཁྱད་པར་ལམ་ལ་བཞག་པ་མི་འཐད་ཅེས་ཨ་བྷ་ཡས་གསུངས་ཀྱང་འཕགས་པའི་དེ་ནི་དེ་ཕན་ཆད་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའམ། འབྲས་བུའི་སར་དགོངས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་
དོན་ལ་གནས་སོ། །གསུམ་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ངོ་བོ་དང་། དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་རྣམ་ཐར་དང་བྱང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་
དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དུ་མ་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་ཡུལ༷་དེ་དང༷་དེ་དག་ལ། དུས་དང་དུས་མིན་ཤེས་པ་དང་སྒྲུབ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་སྦྱོར༷་བ༷་ཅ༷ན་ཐབས་མཁས་འདི༷་ཡི་ནི༷་ངོ་
བོའོ། །མདོར་ན་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་སྨིན་པར་བྱེད་ཚུལ་གཅིག་གོ་གཅིག་གིས་མ་བཀག་པར་གྲོགས་སུ་འགྲོ་
4-1-126b


བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཚད་མེད་ཀྱང་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཕུང་པོའི་བདུད་དང་། ཁམས་
གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང་། གནས་དེ་ནས་འཕོ་བ་འཆི་བདག་གི་བདུད་དང་། དེ་གསུམ་ལས་འདའ་བའི་དགེ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ལྷའི་བུ་ཡི་བདུད་དེ་
དགྲ༷་བདུད་བཞི་དང་ཉན་རང་གིས་གཉིས་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷ས་ནི༷་ཡང་དག་པར་འདས༷་པ༷་དང༷་། ༡ བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་མི༷་གན༷ས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དང་། ༢
གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ་དེ་ཡི་ཤུགས༷་འབྱིན་པ་དང༷་ནི༷། ༣ ཡང་དག་མཐའ་ཤེས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་ཉན་རང་དང་ཐུ༷ན་མོང༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དང་། ༤
བསམ་གཏན་སོགས་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ལ་རོ་མྱོང་བ་མེད་པས་མ༷་ཆགས༷་པ༷་དང༷་། ༥ རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་བདག་དང་ཆོས་སུ་མི༷་དམི༷གས་པ་དང༷་། ༦
རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མེད་ཀྱི་རྣམ་པས་སྲིད་ཞིར་མཚ༷ན་མ༷་ལ་མི་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ༧ དེ་ལྟ་ན་ཅིའང་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དངོས་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་
4-1-127a


མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མར་མི་འཛིན་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀུན་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་དངོས་མེད་ཙམ་བློས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་
པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པས་དངོས་མེད་ཙམ་གྱིས་དབྱེ་བའི་མྱང་འདས་དང་། འདུས་བྱས་འཁོར་བ་གཉིས་ཀར་མི་གནས་པས་འབྲས་བུའི་རེ་འདོད་སྨོན༷་ལམ༷་རྣམ་པར་ཟ༷ད་པའི༷་སྦྱོར་བ་དང༷་། རང་
གི་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་འཆད་མཁས་པ་སོགས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དེ༷་ཡི༷་རྟགས༷་ཡིན་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་པ་ལ་
མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༷་། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་འཇུག་པས་ཚད༷་མེ༷ད་པ༷་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་བཅས། ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་རྣམ༷་པ༷་བཅུ༷འོ། །ཤེས༷་
རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས། རྣམ༷་ཀུན༷་མངོ༷ན་པར༷་རྫོགས༷་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་སྐ༷བས་ཏེ༷་བཞི༷་པའི༷་བཤད་པའོ༷། །གཉིས་པ་
དབང་དུ་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྩེ་སྦྱོར་རྒྱས་བཤད་ལ། སྦྱོར་ལམ། མཐོང་ལམ། སྒོམ་ལམ། བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་བཞི། དང་པོ་ལ་དྲོད། རྩེ། བཟོད། ཆོས་མཆོག་
4-1-127b


བཞི། དང་པོ་རྟགས་ཀྱི་མཚོན་པ་དྲོད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ནི། རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་སད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟགས་དྲུག་རེ་སྟེ། དང་པོ་ཉིན་པར་གྱི་དུས་སུ་སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་
པའི་ཞི་ལྷག་གོམས་པས་རྨི༷་ལམ༷་ན༷་ཡང༷་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཀུན༷། རྨི༷་ལམ༷་ལྟ༷་བུར༷་ལྟ༷་བ་དང་མི་འབྲལ་བ་དང་། ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས། དེ་བཞིན་དུ་གོམས་སྟོབས་ཀྱིས་རྨི་
ལམ་ན་ཡང་ཉན་རང་ལ་དགའ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། རྨི་ལམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་དུ་མས་བསྐོར་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཐོང་བ་དང་། རྨི་ལམ་དུ་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་སྤྲུལ་པ་མཐོང་བ་དང་། རྨི་ལམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་དང་། སད་པ་
དང་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དམྱལ་བ་སོགས་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ངན་སོང་སྤོང་བར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། གཉིས་པ་རྨི་ལམ་སད་པ་ན་བདག་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ན་མེས་ཚིག་པ་འདི་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པས་སེམས་མེད་ཀྱི་གནོད་པ་གྲོང་སོགས་མེས་ཚིག་པ་ཞི་སྟེ་བདེན་ཚིག་གི་བྱིན་བས་གྲུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་
4-1-128a


དུ་སེམས་ཡོད་མི་མ་ཡིན་པས་བཟུང་བ་འབྱུང་པོའི་གནོད་པ་ཞི་བའི་བདེན་ཚིག་གྲུབ་པ་དང་། དེས་མཚོན་ནས་བདེན་ཚིག་གྲུབ་ཚུལ་གཞན་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་
བ་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཤེས་ནས་བདུད་དང་སྡིག་གྲོགས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། གདུལ་བྱའི་རེ་བ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་མཉམ་
རྗེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་ཞེན་མེད་པ་དང་། བསལ་བཞག་
མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡུམ་ལ་ཚུལ་བཞིན་སྤྱོད་པས་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་འབྲས་རྟགས་བརྒྱད། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་བཞི། ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་
བྱས་པ་རྟགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གཉིས། སྐྱབས་དང་དེའི་མཐུ་ལ་གོམས་པ་བརྟན་པའི་རྟགས་གཉིས། རྨི་ལམ་ཤེས་པའི་རྟགས་གཅིག་ཞིང་དག་པའི་རྟགས་གཅིག་
སེམས་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་གནོད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་རྟགས་གཉིས། ལམ་ལ་སློབ་པའི་རྒྱུ། བསླབ་པའི་ཡུལ། སློབ་ཚུལ། ཕན་ཡོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྟགས་
4-1-128b


བཞི་སྟེ། རྩེ༷་མོར༷་ཕྱིན༷་པའི༷་སྦྱོར༷་བའི༷་རྟགས༷་ཀྱིས་མཚོན་པ་དྲོད་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་གཉི༷ས་དག༷་ཏུ༷་མདོ་ལས་བཞེད༷་དོ། །མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་འབྱོར་ལ། རྨི་
ལམ་དུ་རྣམ་ཐར་གསུམ་བསྒོམ་ན་ཤེར་ཕྱིན་འཕེལ་ལམ་ཞེས་དྲིས་པས་ཉིན་མོ་སྒོམ་པས་འཕེལ་ན་མཚན་མོས་ཀྱང་འཕེལ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་རྣམ་
འཕེལ་གྱིས་མཚོན་པའི་རྩེ་མོ་ནི། སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆེན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འཛམ༷་བུའི༷་གླིང༷་གི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་ཇི་སྙེད༷་ཀྱིས། སངས༷་རྒྱས༷་མཆོ༷ད་
པའི༷་དགེ༷་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་རྣམ་པ་མང༷་དུ་ནི༷་དཔེར༷་མཛ༷ད་ནས༷། དེ་ནས་རྣམ༷་པར་འཕེལ༷་བ་སོགས་ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་བཅུ༷་དྲུག༷་གི་བདག༷་ཉི༷ད་དོ༷། ། དེ་ཡང་། མདོ་ལས། གལ་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་
ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ན་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བཞུགས་པ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་
ཞིག་གིས་རིམ་གྲོར་བྱས། བཀུར་སྟིར་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལས། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེར་ཕྱིན་འདི་གཞན་ལ་སྟོན་པ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྣམ་པར་སྤྱོད་ན་དེའི་བསོད་ནམས་
4-1-129a


མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་འཛམ་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པའི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་མཆོད་ཅིང་དགེ་བ་
བསྔོས་པ་ལས། རྩེ་མོ་པ་རང་ཉིད་ཡུམ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་ལ་སྟོན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང་། ༡ བསོད་ནམས་དེ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྦྱིན་གནས་དམ་
པར་གྱུར་པ་དང་། ༢ དེ་ལས་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་དང་། ༣ དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་བྱ་
འབྲས་བུ་དང་། ཆུབ་བྱེད་རྒྱུའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་བཞིན་དུ་ཆེར་བརྩོན་པས་འཛིན་པ་དང་། ༤ འཛམ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དགེ་བཅུ་བསམ་གཟུགས་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་པའི་བསོད་ནམས་ལས་རྩེ་སྦྱོར་
འཕགས་པ་དང་། ༥ རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པའི་དྲུང་དུ་ལྷ་རྣམས་སྲུང་བའི་ཕྱིར་འོང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་བ་དང་། ༦ རྩེ་མོ་པས་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམས་པའི་མཐུས་བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་
གྱིས་གནོན་པ་དང་། ༧ རྩེ་ཤེར་གྱི་མཐུས་བྱང་སེམས་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་འདྲ་བར་གུས་པས་གནས་པ་དང་ ༨ བརྒྱད་ལ་ཕྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ་དཔེ་གཞན་དང་གང་ཟག་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་
4-1-129b


གཙོ་ཆེར་མཚོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་བརྒྱད་ནི། རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་གཟུགས་མེད་ཉན་རང་སོགས་ཀྱི་ཡིད་བྱེད་དང་བྲལ་ཞིང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་
དང་། ༩ མདོར། གསེར་འབྱུང་བའི་ས་ཉུང་བའི་དཔེས་རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ངེས་པ་ཐོབ་པ་དང་། ༡༠ འཁོར་སྒྱུར་ཉུང་བའི་དཔེས། རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་
ཐོབ་པའི་རྒྱུ་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྷག་པར་འཕེལ་བ་དང་། ༡༡ རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་ཕར་ཕྱིན་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ༡༢ གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་ལ་བདེན་འཛིན་ཀུན་བཏགས་
མངོན་གྱུར་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ༡༣ ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ནང་དུ་ཕར་ཕྱིན་ཀུན་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་ཤེས་པ་དང་། ༡༤ སྒོམ་བྱུང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྟོགས་རིག་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་དང་། ༡༥ དེའི་མཐུས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བ་སྟེ། ༡༦ དེ་རྣམས་སོ། །འདིར་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་སོགས་འདི་དག་དང་པོར་ཐོབ་པའི་ས་མཚམས་འཛིན་པ་ཡིན་
གྱི་གོང་མར་མེད་པ་མིན་ལ། ཞིང་དག་སྦྱོར་སོགས་ཆ་འདྲ་སྔ་ནས་ཡོད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ས་ནས་ཐོབ་པས་དེར་བཞག་པ་སོགས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་འདྲ་གོང་འོག་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
4-1-130a


གསུམ་པ་བརྟན་པས་མཚོན་པ་བཟོད་པ་ནི། རྣམ་འཕེལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ངེས་
པར་བསྟན་པ་སྟེ། རྣམ་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ་དང་། ལམ་ཤེས་དང་གཞི་ཤེས་ཉི༷ད་དེ་མཁྱེན་གསུམ༷་གྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་རྟོགས་པ་ཡོངས༷་སུ༷་རྫོགས༷་པ༷་བླ༷་ན་མེ༷ད་པ༷་རང་དོན་རྟོགས་པ་བརྟན་པ་
དང་། སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་དོན༷་སྒྲུབ་པ་ལ་བསམ་སྦྱོར་གྱིས་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་གཏོང༷་བ༷་གཞན་དོན་སྙིང་རྗེ་བརྟན༷་པ༷་ཞེས༷་ནི༷་མངོ༷ན་པར༷་བརྗོ༷ད་པའོ། །བཞི་པ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་མཚོན་པ་ཆོས་
མཆོག་ནི། དེ་ལས་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པས་འདི་ཡི་ཡི་རང་ཡང་མཆོག་ཏུ་འགྲུབ་པ་སྟེ། གླིང༷་བཞི༷་པ༷་དང༷་སྟོང༷་དང་པོ་དག༷་དང༷་སྟོང༷་གཉི༷ས་པ་
དང་སྟོང་གསུམ༷་པོ་དེ་དག༷་གི་ས་སོགས་སྲང་ལ་གཞལ་བའི་གྲངས་ཀྱི་དཔེར༷་མཛ༷ད་ནས༷། དེ་ལས་ཀྱང་ཚད་མེད་པས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་བསོ༷ད་ནམ༷ས་མང༷་པོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི༷། སེམས་
གཉིས་སུ་མེད་པར་གནས་པའི་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་ཡོངས༷་སུ༷་བསྒྲགས༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཕྱིར་
4-1-130b


མི་ལྡོག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ་རིམ་པར་ས་དང་པོ་དང་བདུན་པའི་བར་དང་བརྒྱད་པ་དང་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་དེ་བཞི་ཡི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དགེ་རྩ་ལ་ཡི་རང་བའོ། །
ཞེས་ཡུལ་དེ་བཞིའི་དགེ་བ་ལ་ཆོས་མཆོག་པས་ཡི་རང་བ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་འཛིན་བསྒྲགས་སོ། ། དེ་ཡང་ཡི་རང་གི་བསོད་ནམས་དངོས་སུ་བསྟན་པས་
དེའི་རྟེན་མཚུངས་ལྡན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྤང་བྱ་འཇུག་ལྡོག་རྫས་བཏགས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཞི་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་སྤོང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་
པ་མཐོང་ལམ་གྱི་རྩེ་སྦྱོར་ལ། སྤང་བྱ་རྟོག་པ་དང་། གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་གཉིས། དང་པོ་ལ་གཉིས། མདོར་བསྟན་དང་། རྒྱས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་
བཞི་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བྱའི་རྟོག་པ་རིགས་བསྡུས་ཏེ་གཟུང་བའི་ཡུལ་དང་འཛིན་པ་པོ་གཉིས། དང་པོ་ལ་སྐབས་འདིར་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་
བཅས་པ་ལ་འཇུག་ཡུལ་དུ་གཟུང་བའི་རྟོག་པ་དང་ཉན་རང་གི་ལམ་འབྲས་ལྡོག་བྱའི་ཡུལ་དུ་གཟུང་བ་སྟེ་གཉིས་དང་། སོ་སྐྱེའི་གང་ཟག་ལ་དམིགས་ནས་རྫས་སུ་འཛིན་པ་དང་།
4-1-131a


 འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཉན་རང་ལ་དམིགས་ནས་བཏགས་པར་འཛིན་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་བཞིར་ཡོད་ལ། དེ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་
མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་བཟུང་ནས་འཇུག་ལྡོག་ཏུ་སེམས་པའི་རྟོག་པ་ནི་མཉམ་རྗེས་གཉིས་ཀར་སྤང་བྱ་ཡིན་ལ། བདེན་པར་མ་ཞེན་པའི་འཇུག་ལྡོག་ཏུ་
འཛིན་པ་ནི་རྗེས་ཐོབ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་ངོས་ན་སྤངས་མི་དགོས་ཀྱང་། དེར་འཛིན་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་མའི་རྟོག་པ་དག་ཀྱང་མཉམ་བཞག་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་སྣང་
བས་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་ཡུལ་ཙམ་དུའང་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གལ་ཆེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྫས་བཏགས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སྐྱེའི༷་ཆོས་ལ་རྫས་
འཛིན་དུ་བསྟན་པས་བཏགས་འཛིན་དུའང་འཛིན་ཚུལ་ཡོད་པ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཅིང་། འཕགས་པའི་ཆོས་ལས་བཏགས་འཛིན་བསྟན་པས་དེ་ལའང་སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱིས་རྫས་སུ་
འཛིན་པར་བྱེད་པས་དོན་ལ་རྫས་བཏགས་སུ་འཛིན་པ་དེ་དག་སྤང་ཚུལ་འདིར་བཤད་པ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་སེམས་ཀྱི་འཇུག༷་པ༷་ཡུལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་
4-1-131b


དང༷་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷་ཉན་རང་གི་ལམ་འབྲས་ལ༷་དམིགས་ནས་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་གཟུང༷་བའི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་སྟེ་སོ༷་སོར༷་དེ༷་དག་ལ་དབྱེ་ན་དགུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་ཡོད་པ་ནི་དེ་
ཇི༷་བཞིན༷་ཡུལ༷་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མི༷ན་པའི༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་བདག༷་ཉི༷ད་དག༷་ཏུ་ཤེས༷་པར་བྱ༷འོ། །འཛིན་པ་ལའང་འཛིན་མཁན་སོ༷་སོའི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་དང་འཕ༷གས་པའི་དབྱེ༷་བས༷། སེམ༷ས་
ཅ༷ན་རྫས༷་སུ་ཡོད་པ་དང༷་བཏགས༷་པས་ཡོ༷ད་པར༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་འཛིན༷་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད་ལ༷། དེ༷་དག༷་ལའང་སོ༷་སོར༷་དགུ༷་རེ་ཡི་བ༷དག་ཉི༷ད་དུ་དབྱེར་ཡོད་ཅིང་། གལ༷་ཏེ༷་དེ་དག་གི་
གཟུང༷་དོན༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད་དུ་མེ༷ད་ན། རྫས་བཏགས་དེ༷་དག༷་ཡུལ་གང༷་གི༷་འཛིན༷་པར༷་འདོ༷ད་དེ་མི་འདོད་དོ། ། དེ་ལྟར་རྫས་བཏགས་སུ་འཛིན་པ་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་ལྟར་ལོག་ཤེས་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་
མཚན་གང་ལའང་རྫས་དང་བཏགས་པར་གྲུབ་མ་མྱོང་བས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར༷་ནང་འཛིན་པ་དེ༷་དག༷་འཛིན༷་པ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོས༷་སྟོང༷་པའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷། །གོང་སྨོས་གཟུང་
འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལའང་ནང་གི་དབྱེ་བས་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་འཛིན་སྟངས༷་ཀྱི་རྣམ་པས་དགུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས་ནི། དང་པོ་འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་ལ། །
4-1-132a


མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཅི་སྙམ་དུ་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་པ་ནས་ཤིང་གི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་དཔེས། 
བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་རྟོག་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་གང་ཟག་རྫས་སུ་དང་འཕགས་པས་བཏགས་པར་འཛིན་ཞེས་བདག་མེད་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལ་བྱེད་དེ་ཡུལ་
དུ་མི་བྱ་བར་ཡུལ་ཅན་དུ་བཤད་ཀྱང་། ཡུལ་དུ་བྱས་ན་གང་ལ་གང་ལྟར་བཟུང་ཡང་རུང་མོད། དང་པོའི་དམིགས་པར་སོ་སྐྱེ་བསྟན་པས་འཕགས་པ་ཤུགས་དང་། གཉིས་པས་
འཕགས་པ་བསྟན་པས་སོ་སྐྱེ་ཤུགས་བསྟན་ཏེ། དོན་དུ་སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་རྫས་སུ་ལྟ་བ་དོན་དམ་པར་བཏགས་པར་ཡང་མི་དམིགས་པའོ། །དེས་ན་གོང་འོག་ཏུ་བསྟན་པའི་མཐོང་
སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱའི་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ནས། བླང་དོར་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟོག་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་ཞེན་དང་དམིགས་པ་མཐའ་དག་སྤང་དགོས་པར་
བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ལ་ཀུན་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ཤེས་
4-1-132b


ནས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་འདི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསྟན་དོན་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ལ། གཟུང་རྟོག་དང་། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས། འཇུག་པ་
གཟུང་རྟོག་དང་། ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་གོ། དང་པོ་ནི། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཐེག་ཆེན་ལམ་འབྲས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་སྤྱི་དང༷་། ༡ སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས༷་སུ་ངེས་པ་རྒྱུ་
དང༷་ནི༷། ༢ ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་ལམ༷་ནི༷་ཡང༷་དག༷་འགྲུབ༷་པ༷་སྟེ་ལམ་དངོས་དང༷་། ༣ ཡིན་ལུགས་ཤེས༷་པའི༷་དམི༷གས་པ༷་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པས་མ༷་འཁྲུལ༷་བར་དམིགས་པ་དང༷་། ༤ མི༷་མཐུན༷་
ཕྱོགས༷་སྤོང་བ་དང༷་གཉེན༷་པོ༷་ལ་འདོར༷་ལེན་མ་ནོར་བས་སྤང་བྱ་འཇོམས་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ་དང༷་། ༥ འབྲས་བུ་ལ། རང་དོན་དུ་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་རང༷་གིས༷་རྟོགས༷་པ་
དང༷་། ༦ གཞན་དོན་དུ་ཐེག་ཆེན་རིགས་ཅན་ཉན་ཐོས་སོགས་ཀྱི་ས་ལས་ཐག་བསྲིང་བར་བྱེ༷ད་པ༷་དང༷་། ༧ གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་སྤྲུལ་པ་སོགས་དེ༷་ཡི༷་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་དོན་བྱེད་
པའི་ལ༷ས་དང་༨ བྱ༷་བའི་འབྲས༷་བུ༷་སེམས་ཅན་མྱང་འདས་ཆེན་པོར་འགོད་པ་ལ༷་འཇུག༷་པའི༷་ཕྱོགས༷་སུ་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་རྟེན༷་ཅ༷ན་གྱི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་དེ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ་དགུ༷ར་འདོ༷ད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོར་དམིགས་
4-1-133a


པའམ་མཚན་འཛིན་གྱིས་སྲི༷ད་པ་དང༷་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བས་ཞི༷་བར༷་ལྷུང༷་བའི༷་ཉེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་ན། ཐེག་ཆེན་ལས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉན་རང་རྟོགས༷་པ༷་དམན༷་
པ༷་ཉི༷ད་དང༷་ནི༷། སྲིད་ཞིར་ལྷུང་བ་ལས་འཛིན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་བཤེས་གཉེན་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ་ཕྱི་ནང་གི་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། སྒྲིབ་གཉིས་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་མིན་པས་
ལམ༷་གྱི༷་རྣམ༷་པ༷་མ༷་ཚང༷་བ་དང༷་། སྲིད་མཐའི་ཚེ་ཡང་སངས་རྒྱས་སོགས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་དགོས་པས་དབང་པོ་དམན་པ་གཞན༷་གྱི༷་རྐྱེན༷་གྱིས༷་འགྲོ༷་བ༷་དང༷་། ཐབས་
དམན་པས་ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ༷་སྤང་རྟོགས་སེམས་ཏེ་ཆེན་པོ་གསུམ་ལས་ལོག༷་པ༷་དང༷་། འབྲས་བུ་ཉི༷་ཚེ༷་བ༷་སྤང་བྱ་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་སྤོང་བ་དང༷་། འབྲས་བུ་སྣ༷་ཚོགས༷་ཉི༷དརྒྱུན་ཞུགས་ནས་དགྲ་
བཅོམ་པར་གྱི་རྟོགས་པ་ལ་བཤད་ཀྱང་འདིར་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་ཀྱང་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཐ་དད་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། སྤང་བ་ཉི་ཚེ་དང་རྟོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་ཀྱང་། སྣ་ཚོགས་
ཡིན་ལུགས་སྤང་བ་ཟད་པའི་ཆ་ནས་རྟོགས་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་མིན་པ་ལས་སོ་སྙམ། རྣམ་མཁྱེན་ནམ་གཞན་དོན་དུའམ་ཐེག་ཆེན་ལ་གན༷ས་
4-1-133b


པ་དང༷་འཇུག༷་པ་ལ༷་རྨོངས༷་པ༷་དང༷་། འདི་ལ་མ་རིག་བག་ཉལ་མ་སྤངས་པས་གནས་འཇུག་ལ་རྨོངས་གསུངས། དེ་ལྟ་ན་སྤྱོད་ལམ་ཙམ་ལ་འདྲ་མོད་སྙམ། རང་ལམ་གྱི་མྱང་འདས་ཀྱི་རྗེས༷་ལ༷་
ད་དུང་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ༷་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ལྡོག་བྱར་ཞེན་པའི་རྣམ༷་རྟོག༷་དགུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དེ་འདི༷་རྣམས་དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དཔེ་རྣམས་རྣམ་རྟོག་གི་
གཉེན་པོ་ཤེར་ཕྱིན་ཀྱི་དཔེར་གསུངས་པས་ལྡོག་ཕྱོགས་སྤང་བྱ་ཤུགས་ལ་འཕང་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྔ་མ་ལྔ་ལམ་དང་ཕྱི་མ་བཞི་འབྲས་བུ་དམན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་། ལྡོག༷་པའི༷་ཕྱོགས༷་
ཐེག་དམན་གྱི༷་རྟེན༷་ཅ༷ན་ཏེ༷། ལྡོག་ཡུལ་དགུ་པོ་དེ་ཉན༷་ཐོས༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡི༷ད་ལ༷ས་འབྱུང་བ་དམན་པའི་ལམ་འབྲས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་གང་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་
ཀྱི་ངོས་ན་མ་དམིགས་པས་འཇུག་ལྡོག་གམ་ཉེ་རིང་བླང་དོར་གྱི་ཤེས་རབ་གཉིས་འཛིན་ཅན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་འཚོལ་བར་མི་བྱེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཆེན་
པོའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇུག་ཡུལ་ལ་ཉེ་བ་དང་། ལྡོག་ཡུལ་ལ་རིང་བའི་འདུ་ཤེས་སོགས་མཚན་མའི་དམིགས་པ་
4-1-134a


ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ལ། རྫས་འཛིན་དང་། བཏགས་འཛིན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འདི་ལ་རྒྱུ་
ཞེན་མེད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཉམས་པ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ༷་མཁྱེན་མི་ཐོབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། སྤྱོད་པ། ཤེས་བྱ། སྤང་གཉེན་གསུམ། སྤྱོད་པ་ལ། ངོ་བོ་ནི་ཡོན་ཏན་འཛི༷ན་པ༷་
དང༷་ནི༷་སྐྱོན་འདོར༷་བ༷་ཡི་གང་ཟག་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་། ༡ དེའི་རྒྱུ་ནི། གནས་ལུགས་ཡང་དག་པ་ལྟར་མིན་པའི་དོན་ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ་པོར་དང༷་། ༢ ཉེས་དམིགས་ནི། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་
ཁ༷མས་རྣམ༷ས་ནི༷་སྟེ་ཁམས་གསུམ༷་པོ༷་དག༷་དང༷་ཉེར༷་འབྲེལ༷་༣ ཞེས་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་པོ་ཡོད་ཡོད་པོར་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་གསུམ། ཤེས་བྱ་ལ། དངོས་པོར་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་
བདེན་པར་ཞེན་ནས་གན༷ས་པ་ ༤ པོར་དང༷་། རྒྱུན་དུ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་བདེན་མེད་ལ་མངོ༷ན་པར༷་ཞེན༷་པ༷་པོར་དང༷་། ༥ ཐ་སྙད་དུ་ནི། ཆོས༷་རྣམས་ཀྱི༷་དངོས༷་པོ༷་བཏགས༷་ ༦
པ༷་ཙམ་དུ་རྟོག་པ་པོ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་གསུམ། སྤང་གཉེན་ལ། སྤང་བྱ་ནི། ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤང་བླང་བདེན་ཞེན་གྱིས་ཆགས༷་ ༧ པ༷་པོ་དང༷་ནི། གཉེན་པོ་ནི། མཚན་འཛིན་
4-1-134b


གྱི་གཉེན༷་ ༨ པོ༷་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་དོ། ། འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་མི་ཐོབ་པ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་དང་བྲལ་བས་སྦྱིན་སོགས་ཀྱིས་ཇི༷་ལྟར༷་འདོ༷ད་པ་བཞིན༷་དུ་
རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ༷་བ་ཉ༷མས་པའི་གང་ ༩ ཟག་ལ༷་བདེན་པར་ཞེན་པ་བཅས་དགུ་པོ་ནི་འཛིན༷་པ༷་དང༷་པོར༷་ཞེས་རྫས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པར་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །གཉིས་པ་ནི། ཆེད༷་དུ་བྱ་བ་ཆེན་པོ་
གསུམ་བཞིན༷་དུ་ངེས་པར༷་མི༷་འབྱུང༷་བའམ་འབྲས་བུ་འདོད་པ་བཞིན་མི་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན་པ་དང་། ༡ དེ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ། ལམ༷་ཡང་
དག་ཐེག་ཆེན་ལ༷་ལམ༷་ཡང་དག་མིན༷་ནོ་ཞེས་ངེས༷་པར་འཛིན༷་པ་པོ་དང༷་། ༢ ཤེས་བྱའི་ཁོངས་སུ་རྒྱུ་འགག༷་པ་དང༷་བཅས༷་པའི༷་འབྲས་བུ་སྐྱེ༷་བ༷་ ༣ ཀུན་རྫོབ་ལ་དོན་དམ་པར་ཞེན་པའི་གང་
ཟག་ལ་དང༷་། ལམ་གྱི་དངོས༷་པོ༷་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་དུ་ལྡན༷་པ་དང༷་མི༷་ལྡན༷་པ་ ༤ ལ་ཞེན་པ་ལ་སྐྱེས་བུར་བཏགས་པ་ལ་དང༷་། གཟུགས་སོགས་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་གན༷ས་པ་
ལ་དང༷་། ༥ སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས༷་ནི༷་འཇིག༷་པ༷་ ༦ ལ་སྐྱེས་བུར་དང༷་། སྟོང་པ་ཙམ་གྱི་ཆོག་པར་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་སམ་ཐེག་ཆེན་དོན༷་དུ༷་གཉེར༷་ ༧ བ་མེད་པ་ལ་དང༷་། 
4-1-135a


རྒྱུ༷་ཤེར་ཕྱིན་མེ༷ད་པ་ལས་སམ་བསྟན་པ་དང་སྒོམ་པ་སོགས་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་དང༷་། རྒྱུ་མེད་སྐབས་འདིར་རྒྱ་མཚོ་འཛམ་གླིང་གི་རིན་ཆེན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་
དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འཕགས་ཀུན་གྱི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གསུངས། ལམ་གྱི་འགལ་རྐྱེན་ཕྱིར༷་རྒོལ༷་བ༷་ནི་བདུད་སོགས་དམི༷གས་པ༷་སྟེ་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་གང་ཟག་ལ༷་བཏགས་པ་
ཙམ་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན༷་པའི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་སྟེ་འདི་དགུ་པོ་སྔ་མ་རྫས་འཛིན་ལས་གཞན༷་བཏགས་པར་འཛིན་པ་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་སྐྱེས་བུ་
རྫས་བཏགས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་སྤང་ཚུལ་ཡང་བྱ་བའི་ལས་སམ་ཡུལ་དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་། བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་པ་སྒྱུ་མ་སོགས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པ་བཞིན། 
གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཞི་བའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ན། ཡུལ་གང་ལའང་ཡུལ་འདི་ལ་བདག་གིས་ལོངས་སྤྱོད་དོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་
རྟོག་པ་མེད་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་གཞན་གྱིས་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་བདག་གིས་ཡུལ་ལ་
4-1-135b


ལོངས་སྤྱོད་པར་འཛིན་ཞིང་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་ལ། སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱིས་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་བདག་དེས་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འཛིན་ཞིང་བདེན་ཞེན་གྱིས་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་མི་རྟོག་པ་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལས། དང་པོ་རྒྱུ་ནི། བྱང་ཆུབ་གཞན་
ལ་སྟོན་པའི་མདོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཟབ་པ་སྟེ་བྱང་སེམས་དེ་དག་གི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་སོགས་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པའི་དགེ་སློང་དྲུག་སྟོང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
ལུང་བསྟན་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་གཏོད་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གཏད་པས་དང་། བསོད་ནམས་མང་པོ་དཔེས་བསྟན་པ་བཞིན། བྱང༷་ཆུབ༷་ནི་མཐར་ཐུག་གི་བྱང་
ཆུབ་དང་། ལམ་ནི་འཆད་འགྱུར་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་དེ་ཡིན་པས་དེ་ལ༷་གཞན༷་འགོད་པའི་ཕྱིར་ལམ༷་སྟོན༷་པ༷་དང༷་སྒོམ་དུ་བཅུག་པ་དག་གོ། རྟོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་ནི༷་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་ལ་ཡོངས༷་སུ་གཏོད༷་པ་སྟེ་སྟེར་བ་དང༷་། མཐོང་ལམ་དེ༷་ཐོབ༷་པར་བར༷་ཆ༷ད་མེ༷ད་པའི༷་རྒྱུ༷་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་སྟེ། མདོར་ན་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཞན་
4-1-136a


རྒྱུད་ལ་རྟོགས་པ་དང་ལུང་གི་ཆོས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང་། མཉམ་བཞག་ཏུ་རང་གི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་དང་གསུམ་པོ་དེ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་
རེ་རེར་ཡང་བསོ༷ད་ནམས༷་མང༷་པོ༷་ཚད་མེད་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷་སྟེ་དམ་པས་བསྔགས་པ་དང་བདུད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་སོགས་སོ། །འདིར་འགྲེལ་བ་གྲགས་ཆ་ལས། བྱང་ཆུབ་
གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་། །ཞེས་རྫོགས་བྱང་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཤེར་ཕྱིན་གཏོད་པར་གསུངས། འདི་གཉིས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བ་འདྲ་སྟེ་མཐར་འབྲས་བྱང་
ཆུབ་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང་། དེའི་ལམ་འདི་ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པ་འདྲའོ་སྙམ། འདི་སྐབས་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་
མཛད་པ་དེའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། དོན་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆེན་བསྟན་པ། རྟོག་པས་བཏགས་པའི་བྱང་ཆེན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་སྒྲིབ་
གཉིས་ཀྱི་དྲི༷་མ༷་ཡེ་ནས་ཟ༷ད་པ་དང༷་། སླར་མི༷་སྐྱེ༷་བའི༷་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཤེས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་བྱང༷་ཆུབ༷་ཆེན་པོ་ཅེས༷་བརྗོ༷ད་དེ༷། བརྟགས་ན་དྲི་མ་གདོད་
4-1-136b


ནས་ཟ༷ད་པ་མེ༷ད་ཅིང་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དེ༷་དག༷་གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་དུ༷་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཟད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་
ནམ་མཁའ་ཟད་པར་བྱ་བར་སེམས་སུ་ཟད་དེ་སོགས་དང་། ཆོས་དེ་དག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ན་དེ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་སོགས་གསུངས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་བདེན་གསུང་གི་ལྗགས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལུགས་དགག་སྟོང་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་བཞག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། 
ཁྱབ་བྱེད་མ་དམིགས་པ་དང་། ཁས་བླང་ནང་འགལ་གྱིས་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གདོད་ནས་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་གནས་ལུགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། དགག་བྱ་གང་ཡང་
དགག་མི་དགོས་པའམ་འགོག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་རང༷་བཞིན༷་དུ་གནས་པ་ལ༷། མཐོང༷་བ་ཞེས༷་བྱ༷་བའི༷་ལམ༷་གྱིས༷་ནི༷་སྤང་བྱ༷་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ་ཡི་རིགས་སྔར་ཡོད་ཅི༷་ཞིག༷་ཟ༷ད་ཅིང་། སྐྱེ༷་མེ༷ད་
ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་སྔར་མེད་ཅི༷་ཞིག༷་འཐོབ༷་སྟེ་ཐོབ་ཏུ་མེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་སམ་གཤིས་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློས་
4-1-137a


དེ་མཐོང་དུ་རུང་གི་གལ་ཏེ་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ན། དེ་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་དུ་མི་རུང་སྟེ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡིན་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་
དྲི་མ་ཅན་ཡིན་ཀྱང་། བློས་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་ན་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་བའི་བློ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ལོག་ཤེས་སུ་འགྱུར་བས་དེས་རང་རྒྱུད་ལྡན་
གྱི་གང་ཟག་དེ་དག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དྲི་མ་ཅན་དུ་མཐོང་བའི་བློ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཞན་དངོས་སྨྲ་བས་དྲི་མ་སྔར་ཡོད་ཟད་པ་དང་། ཕྱིས་
མི་སྐྱེ་བ་ལ་ཟད་མི་སྐྱེ་ཞེས་འདོད་ཀྱང་དྲི་མ་སྔར་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཞིག་ན་འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་པས་དེ་དག་གི་ལུང་རིགས་དང་འགལ་ལོ། །གཉིས་པ་ནི།
གཞན༷་གྱི༷་སྟེ་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་ནང་ངམ་སྤང་གཉེན་གྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༷་དོན་དམ་པར་ཡོ༷ད་ལ༷། ཤེས༷་བྱ༷་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཡང༷་སྟོན༷་པ༷་ཡི༷་སྟེ་སངས་རྒྱས་ནི་སྒྲིབ༷་པ༷་
ཟ༷ད་དོ་ཞེས་པར༷་བརྗོ༷ད་པ༷་སྟེ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པར་འདོད་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ལ༷་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་ཁོ༷་བོ༷ས་མཚར༷་དུ༷་བརྩིས༷་པ་སྟེ་ཁས་བླང་ནང་འགལ་དུ་མཐོང་སྟེ། སྤང་བྱ་རང་བཞིན་
4-1-137b


གྱིས་ཡོད་པ་ལ་ཟད་པར་བྱར་མི་རུང་བས། ཆོས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང་། སྟོན་པས་ཤེས་སྒྲིབ་ཟད་པར་འདོད་པ་འགལ་བས་སོ། །དོན་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་དེ་
འཁོར་གསུམ་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་ཅི་ལྟར་འཛད་པར་བྱ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་སྟོང་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་བཞག་པ་ནི། དངོས་པོའི་གཤིས་སམ་རང་བཞིན་འདི༷་
ལ༷་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་སྔར་ཡོད་བསལ༷་བར་བྱ༷་བ་ཅི༷་ཡང༷་མེ༷ད་ལ་སྟོང་པ་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་སྔར་མེད་གསར་དུ་བཞག༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མེ༷ད་དེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བྱར་མེད་པ་ལ་
བསལ་བཞག་གིས་བཅོས་སུ་མི་བཏུབ་པས་སོ། །དེས་ན་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའི་ཡང༷་དག༷་པའི་གནས་ལུགས་སམ་ཆོས་ཉི༷ད་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་བསལ་བཞག་མེད་པའི་དོན་ལ༷། དེ་དང་རྗེས་
སུ་མཐུན་པར། དགག་སྒྲུབ་ཀྱིས་བསླད་པ་དང་བྲལ་བའི་བློས་ཡང༷་དག་པར་བལྟ༷་བར་བྱས་ཏེ་མཉམ་པར་བཞག་ན། གོམས་པའི་མཐུས་གནས་ལུགས་མཐའ་གང་དུའང་མི་གནས་པ་
ཡང༷་དག༷་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐོང༷་ནས༷་རང་རྒྱུད་མཚན་མའི་རྟོག་པས་འཆིང་བ་ལས་རྣམ༷་པར༷་གྲོལ༷་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོའི་གནད་མཐར་ཐུག་
4-1-138a


པའང་འཇོག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་བསལ་བཞག་མེད་པའི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་བའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལྡོག་པ་ལ་སྤང་བྱ་སྤངས་པ་དང་། 
ཆོས་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བློ་སྐྱེས་པ་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཞེས་སྣང་ཚུལ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་སྤང་བ་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀ་མ་གྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་མཐོང་
རྩེ་དངོས་ལ་གཉིས། མཐོང་རྩེའི་ངོ་བོ་དང་། དེ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། མདོ་རྒྱས་པ་རྣམས་སུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཅིང་ཞེས་སོགས་
ཀྱིས། སྔར་གོ་སྒྲུབ་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་སྦྱིན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་རེ༷་རེ༷ར་ནི༷། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོ་དེ༷་དག༷་ཕན༷་ཚུན༷་བསྡུས༷་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་
རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་པའི༷་བཟོ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་བསྡུས༷་པ༷་དེ༷་ནི་རྩེ་སྦྱོར་བསྟན་པའི་སྐབས་འདི༷ར་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དུ་བཞེད་དེ། དེ་ལ་ལྡོག་ཆས་དབྱེ་བ་སོ་དྲུག་
ཚང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པས་སམ། ཡང་ན་སྦྱིན་སོགས་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱ་སྟེ། 
4-1-138b


སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ལ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི། མཐོང་ལམ་བཟོད་པའི་རྗེས་དེ༷་ནས༷་
མཐོང་སྤང་ལས་གྲོལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ། སྤང་བྱ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་སེང༷་གེ༷་རྣམ༷་པར་བསྒྱིང༷ས་པ༷་ལྟ་བུའི་ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་ལ༷་སྙོམས༷་པར་ཞུགས༷་ནས༷། རྗེས་
ཐོབ་ཏུ་རྟེན༷་ཅིང༷་འབྲེལ༷་བར་འབྱུང༷་བ་ལུགས༷་མཐུན༷་ཏེ་ལུགས་འབྱུང་དང༷་། ལུགས༷་མི༷་མཐུན༷་པ་ལུགས་ལྡོག་ལ༷་རྟོག༷་པར༷་བྱེ༷ད་དོ། །དེ་ཡང་མཐོང་ལམ་ཐོབ་ནས་སླར་ཡང་ཆོས་ཉིད་
ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལ་དང་། འཕགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་དང་། མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་སྟེ་དེ་གསུམ་ཀར་
སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཉིད་མཉམ་པའི་དོན་ལ་ཀུན་བྱང་མ་གྲུབ་ཀྱང་། རང་གི་རྟོག་པའི་དབང་གིས་ཀུན་བྱང་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། བདག་ཏུ་རྟོག་པའི་མ་རིག་པའི་
རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་ཀུན་ཉོན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མཐུན་དུ་བསྒོམས་པས་ལས་ཉོན་གྱི་གཙོ་བོ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་གཉིས་འཁོར་བའི་རྩ་བར་རྟོགས་ཏེ་ཀུན་
4-1-139a


འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་རྟོགས་ལ། རྒ་ཤི་གང་ལས་བྱུང་། སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་སོགས་ཀུན་འབྱུང་ལུགས་ལྡོག་བསྒོམས་པས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ལས་
ཉོན་གྱི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་སྡུག་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགགས་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མཐུན་
དུ་བསྒོམས་པས་མ་རིག་པའི་གཉེན་པོ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྲིད་པའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་ཤེས་ཏེ་ལམ་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་རྟོགས། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་
ཤི་འགགས་སོགས་རྣམ་བྱང་ལུགས་བཟློག་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་སྐྱེ་ཤི་འགགས་པའི་འགོག་པ་ཡིན་པར་
རྟོགས་ཏེ་འགོག་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པར་སྣང་སྟོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཉིད་བསལ་བཞག་
མེད་པའི་རང་གཤིས་དུ་སོན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས། ཆོས་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་སྤང་བ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཀྱང་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཡོན་
4-1-139b


ཏན་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་རྩོལ་མེད་དུ་འབྱུང་ཞིང་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་ཀུན་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཞན་སྡུག་བསྔལ་ལས་དགྲོལ་པའི་ཆོས་ཞེན་
འཛིན་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཞི་སྤང་བ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཚོན་པ་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་ལ་གསུམ། རྟེན་སྒོམ་ལམ། སྤང་བྱ་རྟོག་པ། 
བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང་། དངོས་གཞི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་ནི། མཐོང་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་
སྒོམ་ལམ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་དང་། བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་ནི་སྒོམ་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཡང་མདོ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་
ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། བསམ་གཟུགས་བརྒྱད་འགོག༷་
པ༷་དང་བཅས༷་པའི༷་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས༷་འཇུག༷་དགུར༷་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་གམ་ལུགས་མཐུན་དང་ལུགས་མི་མཐུན་རྣམ༷་པ༷་གཉི༷ས་སུ༷་ཡར་སོང༷་ཞིང་མར་འོངས༷་ནས༷་ཏེ།
4-1-140a


 བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པའི་བར་དུ་སོང་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ནི། དངོས་གཞི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩལ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར། ཐོད་རྒལ་ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་མཐར་གནས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། 
དགུ་པོ་འདིས་སེམས་གནས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོད་རྒལ་འབྲིང་པོའི་དུས་སུ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྙོམས་འཇུག་བརྒྱད་ལ་འགོག་པ་
རེ་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སླར་སྲིད་རྩེར་ནུད་ཆུང་དང་བཅས་ན་བཅུ་བདུན་ནོ། །ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་ལ་ནི། འགོག་པའམ་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་ལས་ལྡང་སྟེ། དེ་ཡང་
འདོ༷ད་པར༷་གཏོགས༷་པའི༷་སེམས་རྣམ་པར༷་ཤེས༷་པ་བསམ་གཟུགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ༷་བཞག༷་གི་ངོ་བོ་མིན༷་པའི༷་ཐུན་མཚ༷མས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཟུང༷་སྟེ༷་སྙོམས་འཇུག་དགུ་དང་འདོད་
སེམས་སྤེལ་ནས། ཐོད༷་རྒལ༷་དུ༷་ནི༷་སྙོམས༷་པར་འཇུག༷་པ༷་ལ། འདོད་སེམས་དེ་ནས་འགོག་པ་དང་དེ་ནས་འདོད་སེམས་དང་། དེ་ནས་འགོག་པ་གཅི༷ག་པ་བོར་ཞིང་བརྒལ་བ་སྲིད་
4-1-140b


རྩེ་དང༷་འདོད་སེམས་དང་། དེ་ནས་འགོག་པ་དང་སྲིད་རྩེ་གཉི༷ས་བརྒལ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་དེ་ནས་འདོད་སེམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་པར་གསུམ༷་བརྒལ་ནས་རྣམ་ཤེས་
མཐའ་ཡས་དང་འདོད་སེམས། བཞི༷་བརྒལ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང་འདོད་སེམས། ལྔ༷་བརྒལ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་འདོད་སེམས། དྲུག༷་བརྒལ་ནས་
བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༷་འདོད་སེམས། བདུན༷་བརྒལ་ནས་གཉིས་པ་དང༷་འདོད་སེམས། བརྒྱ༷ད་བརྒལ༷་ནས༷་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་དེ་ནས་འདོད་སེམས་ཏེ། མདོར་
བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་མར་འོང་ཁོ་ན་ལ་གསུངས་ཀྱང་། མར་འོང་དང་ཡར་འགྲོ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡིན་པས། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་འདོད་སེམས། དེ་ནས་དང་པོ་བོར་ནས་གཉིས་པ་
དང་འདོད་སེམས་སོགས་ནས་འགོག་པ་དང་འདོད་སེམས་བར་རིམ་པར་སྤེལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་འགོག༷་པའི༷་བར༷་དུ༷་མི༷་འདྲ༷ར་འགྲོ༷་བ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་
པ་ལྟར་གཅིག་དང་གཉིས་སོགས་བོར་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་བཞི་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དུ་མཉམ་རྗེས་རིགས་མི་འདྲ་བ་སྤེལ་བའི་སྒོ་ནས་
4-1-141a


འགྲོ་བའི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་པས་སོ། །ཐོད་རྒལ་སོགས་ཏིང་འཛིན་གོམས་པའི་བྱེད་ལས་ཀྱི་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་ཟད་པའོ། །གཉིས་པ་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་ལ་
གཉིས། གཟུང་རྟོག་དང་། འཛིན་རྟོག་གོ། དང་པོ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གི་གཟུང་བ་གཉིས་དང་། རྫས་བཏགས་
ཀྱི་འཛིན་པ་གཉིས་དང་བཞི་ལ་ནང་གསེས་དགུ་རེར་ཕྱེ་བའི་སོ་དྲུག་པོ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འཇུག་བྱ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུང་རྟོགས་དང་། ལྡོག་བྱ་ཐེག་དམན་གྱི་ལམ་
དང་། རྫས་བཏགས་ནི་གཉིས་ཀར་ཡང་སྐྱེ་འཕགས་གཉིས་ཀའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་དེར་ཞེན་བྱེད་ཚུལ་ལས་དགུ་རེ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་འཇུག་པ་ནི་སྦྱོར་བས་འཇུག་ཡུལ་
ཡིན་ལ། ལྡོག་པ་ནི་སྦྱོར་བས་མི་ལེན་ཀྱང་སེམས་སེམས་བྱུང་འཇུག་ཡུལ་ཙམ་མོ། །དེ་ལ་འདིར་མདོ་ན། མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱི་སོགས་ཏེ། འདི་ལ་ཤེས་བྱ་དང་
ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་བྱ་གཉིས། སྤྱོད་པ་གཅིག་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་གསུམ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དགུ་པོ་རིམ་པར། དང་པོ་གཉིས་རྣལ་མ། དེ་
4-1-141b


ནས་བཞི་ལྡོག་པ། ཐ་མ་གསུམ་རྣལ་མའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། སྟོན་པས་གདུལ་བྱ་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཚིག་དོན་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བར་གསུང་རབ་མདོར༷་བསྡུ༷ས་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་
པ་དང་། རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བར་ཆོས་རྒྱས༷་པར་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ་ཤེས་བྱ་གཉིས་དང༷་། སྤྱོད་པ་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱིས༷་བསྟངས༷་པས༷་ཡོངས༷་སུ༷་
མ༷་བཟུང༷་བ་དང༷་ཞེས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་ལ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མི་དགྱེས་པ་སྟེ་དེ་ནི་གཉེན་པོར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པའི་འཇུག་བྱ་དེ་ལ་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་སོ། །སྐབས་
འདིར་བསྟངས་ཞེས་པ་མགོན་གྱི་དོན་དུ་གསུངས། ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་ལམ་དུས་ད་ལྟ་བ་ལ་ལྟོས་ནས། སྦྱོར་ལམ་འདས་པའམ་འགགས་ཟིན་པ་དང་། མཐོང་ལམ་ད་ལྟ་བ་ལ་མི་
གནས་པའམ་གནས་པ་མེད་པ་དང་། སྒོམ་ལམ་མ་སྐྱེས་པའམ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས༷་གསུམ༷་གྱི་ལམ་གྱི་ཡོན༷་ཏན༷་དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་འཇུག་
བྱར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཏེ་དེ་བཞི་འཇུག་ཡུལ་ལྡོག་པས༷་བསྟན་པའོ། །ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐེག་ཆེན་གྱི་མྱང་འདས་ལ་སྦྱོར་བས་སྦྱོར་ལམ། སྟོང་བ་ཉིད་དམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་
4-1-142a


གསར་དུ་མཐོང་བས་མཐོང་ལམ། མཐོང་ཟིན་གོམས་པར་བྱེད་པས་སྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་ལེགས༷་པའི་ལམ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་པོ་ལ༷་འཇུག་བྱར་ཞེན་པ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་
གྱི་ལམ་འཇུག་བྱར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལྷན་སྐྱེས་གཟུང༷་བའི༷་རྣ༷མ་རྟོག༷་དགུ་པོ་འདི༷་ནི་གཅི༷ག་པ་སྟེ༷་དང་པོ་སྒོམ་ལམ་ཉེར་བསྡོག་གི་སྦྱོར༷་བའི༷་རྣམ༷་པ༷་སྤང་བྱའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ནོ། །སྤྱིར་སྦྱོར་དངོས་
ཀྱི་སྤོང་བར་བཤད་པ་ནི་མངོན་གྱུར་པ་ལྡོག་དཀའ་སླའི་ཁྱད་ཡིན་གྱི། ས་བོན་རྣམས་དངོས་གཞིའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དུས་སུ་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གཟུང་རྟོག་ཕྱི་མའམ་
གཉི༷ས་པ༷་ལྡོག་པའི་རྟེན་ཅན། ཉན་རང་གི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་སེམ༷ས་དང༷་སེམ༷ས་བྱུང༷་གི་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་རྣམ༷ས་གོང་ནས་གོང་དུའམ་དངོས་གཉེན་དུ་འཇུག༷་པའི༷་སྤྱོད་ཡུལ༷་ཅ༷ན་བར་
ཆད་མེད་ལམ་གྱི་སྤང་བ་ཡི༷ན་པར་བཞེད༷་དེ༷་འདིའི་མདོ་ནི། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་སོགས་སོ། །ཉན་རང་གི་ཚོགས་ལམ་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམ༷ས་མི༷་བསྐྱེ༷ད་དེ་ཐེག་
ཆེན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༷་། བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི༷་སྙིང༷་པོ༷་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་བྱར་ཡི༷ད་ལ༷་མི༷་བྱེ༷ད་དེ་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང༷་སྟེ་དེ་གཉིས་སོ། །ཉན་རང་
4-1-142b


དེ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་དུ་རང་རང་གི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐེག༷་པ༷་དམན༷་པ༷་ཉིད་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ་དང༷་། དེ་བཞིན་དེའི་མཐོང་ལམ་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོག༷ས་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ཡི༷ད་ལ་མི༷་བྱེ༷ད་
དེ་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་སོ། །དེའི་སྒོམ་ལམ་དུ་ཉན་རང་གི་མྱང་འདས་དོན་དུ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནམ་མི་རྟག་སོགས་སྒོམ༷་པར་བྱེད་དེ་
དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ད༷ང་། མི་སློབ་པའི་ལམ་དུ་ཉན་རང་ལ་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་སྒོམ༷་པ༷་མེད་པའམ། ཡང་ན་མི་རྟག་པ་སོགས་སུ་
དམིགས་པ་སླར་སྒོམ་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། སྒོམ་མི་སྒོམ་དེ༷་གཉིས་པོ་དག༷་ལ༷ས་ནི་བཟློག་པའམ་གནས་ལུགས་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ཡོད་པ་ཉི༷ད་དང༷་ཡང་ན་མི་
རྟག་སོགས་ལ་དམིགས་མེད་དུ་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང་གནས་ལུགས་བདེན་ཞེན་གྱིས་སྒོམ་པ་ཡོད་པའོ། །སྐབས་འདིར་མདོ་ལས་བསྟན་པའི་བཟློག་ཕྱོགས་རྣམས་རྟོག་པའི་ཡུལ་
དུ་བསྟན་པས། སྒོམ་པར་ཞེན་པ། སྒོམ་མེད་ལ་ཞེན་པ། གཉིས་ཀ་ལ་ཞེན་པ། གཉིས་མིན་དུ་ཞེན་པ་བཞི་ལ་གནས་པས་དེ་ལྡོག་བྱར་ཞེན་པ་ལྷན་སྐྱེས་རྣམས་སོ། །དེས་
4-1-143a


ན་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་སོགས་ལ་ཞེན་པའི་མཐར་ལྷུང་ནས་གནས་ལུགས་ཇི༷་བཞིན༷་པའི་དོན༷་མིན༷་པ་ལྡོག་བྱར་ཞེན་པའི་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ༷་དགུ་པོ་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་
ལ༷་སྤང་བྱར་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ལ་གཉིས། རྫས་འཛིན་དང་། བཏགས་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལ་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པས་རྫས་སུ་འཛིན་པ་
དང་རྟོགས་པས་བཟུང་ཚད་བཏགས་འཛིན་ཡིན། དེས་ན་ཡུལ་དུ་ཞེན་ནས་བླང་དོར་བྱེད་པས་ཀུན་བཏགས་འཛིན་ཞེན་ཡམས་ནད་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་འདི་སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཇེ་ཞིར་སོང་
ནས་དག་སར་དབུགས་ཕྱིན་པའོ། །མདོ་ནི། བདག་དང་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པར་བྱ་ཞེས་སོགས་སོ། །འདི་ལ་ཤེས་རབ་
ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་གཉིས། ཐབས་གཉིས། སོ་སྐྱེའི་ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་ཏེ་དགུ་པོ་རིམ་པར། རང་དབང་མེད་པས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཕུང་
པོ་ལ་བཏགས༷་པའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་སོ་སྐྱེ་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་དེ་རྫས་སུ་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་རྫས་ཡོད་དུ་ལྟ་བ་དང༷་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དོན་ལ་མེད་པ་ཡུལ་
4-1-143b


ཡུལ་ཅན་གྱི་ཆོས༷་སུ་བཏགས༷་པ༷་ཙམ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་དང༷་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུ་སྟོང༷་པ་མིན༷་པའམ་མི་སྟོང་བའི་རྣམ༷་མཁྱེན་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཉི༷ད་
ལ་སྟེ་ཤེས་བྱ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་སོ་སྐྱེའི་ཆོས་སམ་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ལ་བདེན་པར་ཆགས༷་པ་ལ་དང༷་། བྱང་སེམས་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རབ༷་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེ༷ད་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་
དམ་ཤེས་རབ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༷་སྟེ་ཤེས་རབ་བམ་ལྟ་བའོ། །ཉན་ཐོས་རང་དོན་ཞི་བ་ཙམ་གྱི་ལམ་འབྲས་ལ་མཚན་འཛིན་གྱི་དངོས༷་པོར༷་བྱེ༷ད་པའམ་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་སྒྲུབ་
པ་ལ་དང༷་། བྱང་སེམས་ཐེ༷ག་གསུམ༷་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་སྟེ་ཐབས་སམ་སྤྱོད་པའོ། །སོ་སྐྱེ་དང༷་ཉན་ཐོས་ཚོགས་ལམ་པ་བདེན་པར་འཛིན་པས་བདག་མེད་མ་རྫོགས་པ་ཡོན༷་ནི༷་དག༷་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་
པ་ལ་དང་། བདེན་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་གྱི་སྤྱོ༷ད་པ༷་རྣམ༷་པར༷་འཁྲུགས༷་པ༷་སྟེ་འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པ་ལ༷་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འཛིན༷་པར༷་བྱེ༷ད་
པ༷་རྫས་འཛིན་ཏེ་འཛིན་རྟོག་དང༷་པོ༷ར་དེ་ཉི༷ད་དུ་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་མདོ་ལས་བསྒྲགས༷་པ༷་ཡི༷ན་པས་སྦྱོར་བས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། 
4-1-144a


ཐ་སྙད་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས། ཡུལ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་དུ་ཐ་སྙད་བཏགས༷་པ་ཙམ་དང༷་བཏགས་པ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ༷་ཕུང་པོ་ཡི༷་
རྒྱུན་གྱི་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཡུལ༷་ཅ༷ན་ནམ་བཏགས་འཛིན་འཕགས་པའི་སྒོམ་ལམ་དེ༷་ཡིས༷་རྣམ༷་པར་འཇོམས༷་པར་བྱེད་པས༷་ན་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་དེ་དང༷་སྤང་གཉེན་དུ་འབྲེལ༷་བ༷་ཡི༷་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་
སྔ་མ་ལས་གཞན༷་རྣམ༷་པ༷་དགུ༷་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན༷་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། 
མཁྱེན་གསུམ་གྱི་དམིགས་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཇི༷་བཞིན༷་དུ་མི་ཤེས་པ། ཀུན༷་མཁྱེན༷་སོགས་ནི༷་མཁྱེན་གསུམ་གྱི༷་སྒྲིབ༷་པ༷་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང༷་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཚོགས་ལམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་
གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་ཏེ་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་རྣམ་པ་མི་ཤེས་པས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་སྤོང་ལ་རྨོངས་ཏེ་ལམ་གསུམ་མི་ཤེས་པས་སོ། །སོ་སྐྱེ་ཐ་མལ་པ་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་
སྒྲིབ་སྤོང་ལ་རྨོངས་ཏེ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་སོ། ། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་གསུམ་སྤོང་བར་རྨོངས་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པ་དེ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལྷན་སྐྱེས་སོ། །
4-1-144b


དེ་བཞིན་དུ། ཐར་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ལམ༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་དང་། ཆོས་ཉིད་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་སོག༷ས་དང༷་ཆོས་ཅན་གཟུགས་སོགས་མཚུངས་
པར་ལྡན༷་པ་སྟེ་གཅིག་དང༷་མི༷་ལྡ༷ན་པ་ཐ་དད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རྨོངས་པ་ལ་དང༷་། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་སོགས་གང་དང་མི༷་མཉམ༷་པའི་ལམ་ཟབ་མོ་ལ་རྨོངས་པ་ལ་དང་། སྡུག༷་བསྔལ༷་ལ༷་
སོ༷གས་བདེན་བཞི་སྤྲོས་བྲལ་དུ་མ་ཤེས་ནས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མི་རྟག་སོགས་གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་ཏུ་ཞེན་པས་རྨོངས་པ་ལ༷་དང་། གནས་ལུགས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བྱ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་རྣམ༷ས་
ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་ལ་རྨོངས་པ་སྟེ་སྤང་བྱ་གློ་བུར་བའམ་གདོད་ནས་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་ཤེས་པ་ལ་དང༷་། གཟུང་འཛིན་གཉི༷ས་སུ༷་མེ༷ད་པ་ལ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་རྨོང༷ས་པ༷་དང་དགུ་ལ༷་ནི་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་ཐ༷་མར༷་
ཏེ་བཏགས་འཛིན་དུ་བཞེད་དེ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྨོངས་དགུ་ལ་སྐྱེས་བུར་བཏགས་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དང༷་། དེའི་ངོ་བོ་དང་། དམིགས་
པ་དང་། ཁྱད་པར་དང་། སྤང་བྱ་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དང་པོ་གསུམ་དང་། བཞི་པ་དང་། ལྔ་བདུན་གཉིས་དང་། དྲུག་པ་དང་། བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པའོ། །
4-1-145a


མདོར་ན་ཤེས་བྱ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་དང་། སྤྱོད་བྱེད་གཉིས་ལས། ཡུལ་གཟུང་བ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གཉིས། འཛིན་པ་ལ་གང་ཟག་དང་། དེའི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་
དུ་གདགས་པ་སྟེ། མདོར་ན་བླང་དོར་དང་། ལམ་བསྟེན་པ་པོ་དང་། ལམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་སྐབས་འདིར་འཛིན་སྟངས་གཙོ་ཆེ་བར་འབྱུང་བས། དེ་དག་གི་ས་བོན་རྣམས་ཟད་པ་ལ་ལྡོག་
པས་དབྱེ་བར་གསུངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་སྐྱེ་བའི་ནང་ནས་ལམ་རང་རང་གི་སྐབས་སུ་སྤང་བྱར་གྱུར་པ་ཆེ་རིམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་བརྟེན་པ་
ཡོན་ཏན་ནི། མདོ་ལས། སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ལྗང་བུ་འདོད་པས་སོགས་ལོ་འབྲས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པ་བཞིན། ཡམས༷་ནད་འབྲུམ་སོགས་ལྟ་བུ་ཟུག་རྔུ་བསྐྱེད་
པའི་རྟོག་པ་གོང་བཤད་འདི༷་རྣམ༷ས་སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཇེ་ཟ༷ད་དུ་སོང་ནས༷་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ནི༷་ཡུན༷་རིང༷་ལོན༷་ནས༷་ནད་ལས་གྲོལ་བའམ་དབུག༷ས་ཕྱིན༷་པ་ལྟར༷་གཞན་དོན་བྱེད་པའི་གེགས་ཟད་
པས་དུས་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་འགྲོ༷་བ༷་ཡི༷་ཕན་བདེ༷་སྒྲུབ༷་པ་དང་། རང་རྒྱུད་ལ་ཐེག་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ཕུན༷་སུམ་ཚོགས༷་པ་ཀུན༷། རྒྱ༷་མཚོ༷་ཆེ༷་ལ༷་ཆུ༷་བོ༷་ཀུན་འདུ་བ་བཞིན༷་
4-1-145b


དུ། སྒོམ་ལམ་རབ་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས༷་བུ༷་མཆོག༷་གིས༷་སྤ༷་བའམ༷་མཛེས་པ་ཡི༷། བྱང་ཆུབ་སེམ༷ས་དཔའ༷་ཆེན༷་པོ༷་དག་ས་པའམ་ས་བཅུ་པ་དེ༷་ལ༷་ནི༷། རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་ཡོན་ཏན་དེ་
དག་འབད་པ་མེད་པར་འདུ་བའམ་བརྟེན༷་པར༷་བྱེ༷ད་དོ། །བཞི་པ་སློབ་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་པ་ཅན་གྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་ལ། ངོ་བོ། རྒྱུ། སྤང་བྱ་གསུམ། 
དང་པོ་ཕན་ཡོན་གྱིས་མཚོན་པའི་བར་རྩེའི་ངོ་བོ་ནི། མདོ་ལས། བྱང་སེམས་འགའ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཞིན། སྟོང༷་གསུམ༷་གྱི་སྐྱེ༷་
བོ༷་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཉན༷་ཐོས༷་ཀྱི་སྤང་བ་དང༷་། རང་རྒྱལ་བསེ༷་རུའི༷་རྟོགས༷་པ༷་ཕུན༷་ཚོགས༷་ལ་བཀོད་པ་དང༷་། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའ༷་སྐྱོན༷་མེ༷ད་པ་ས་དང་པོ་ལ༷་བཀོད༷་པའི༷་དགེ༷་བ༷་དཔེར༷་
མཛ༷ད་ནས། དེ་ལས་ཆེས་བསོ༷ད་ནམས༷་མང༷་པོར༷་གྱུར་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ནི༷། སང༷ས་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་དང་ཆོས་གཞན་གྱིས་བར༷་ཆོད་པ་མེ༷ད་པ་སྟེ༷་རྒྱུན་མཐའི་བར༷་ཆ༷ད་མེ༷ད་པའི༷་ལམ་གྱི་
ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་བསྟན་ལ། དེ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་
4-1-146a


པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། བདག་པོ་ནི་དྲན་པ། རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་ཡང་རྒྱུ་བར་རྩེ་དང་རྣམ་མཁྱེན་འདི༷་ཡི༷་དམིག༷ས་པ༷་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་
སྤྲོས་པ་ཀུན་གྱི་དངོས༷་པོར་མེ༷ད་པའི་དེ༷་བཞིན་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། བདག༷་པོ༷་ཡི་རྐྱེན་ནི་ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ཡི༷ན་པར༷་བཞེད༷་ལ། རྣམ༷་པ༷་ནི་སྤྲོས་པ་མཐའ་
དག་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོའི་བསླབ་པ་འདི་ནི། བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ་བསླབ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསླབ་པ་འདི་ལ་སློབ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བས་ན། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་
འབྱུང་བའི་གཏེར་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་མཛོད་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་གཅོད་པའི་རིགས་དང་འགྲོ་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་མཛོད་མི་ཟད་པའང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཀུན་ལ། གདོད་ནས་སྐྱེ་
འགག་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཤེས་རབ་མཐར་ཐུག་པ་མངོན་དུ་སྐྱེད་ནས། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡེ་ཤེས་དེས། ཐོག་མེད་ནས་གནས་པའི་མ་
4-1-146b


རིག་པའི་ས་བོན་ཕྲ་བ་དང་བཅས་པ་དྲུང་ནས་བཅོམ་སྟེ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་བསྟན་པའོ། །གསུམ་པ་
བསལ་བྱ་ལོག་རྟོག་ལ། བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས་དང་པོ། བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་འདི༷་ལ༷་ནི༷། དངོས་པོར་རབ༷་ཏུ༷་སྨྲ༷་བ་རྣམ༷ས་བརྒྱུ༷ད་མར༷་རྒོལ༷་ཏེ། འདི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་རྟོགས་པར་ཆེས་དཀའ་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །
གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས། ཞེས་སོགས་
རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཀུན་དམིགས་ན་དམིགས་བྱ་འདུས་བྱས་སོགས་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དམིགས་པར་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་མེད་ན་ཆོས་ཀུན་གཟིགས་
པ་མི་སྲིད་པས་དམི༷གས་པ༷་མི་འཐ༷ད་པར་རྒོལ་བ་དང༷་ ༡ དམིགས་པར་བྱ་བ་དེ༷་ཡི༷་ནི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དམ་རང་བཞིན་མེད་ན་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བའང་མི་འཐད་ལ། དེ་སུས་
ཀྱང་ཤེས་པར་བྱར་མི་རུང་བས་དེའི་རྣམ་པའམ་ངོ་བོ་ངོས༷་གཟུང༷་བ༷་མི་འཐད་པར་རྒོལ་བ་དང༷་། ༢ དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། དེས་དངོས་དངོས་མེད་དུ་མི་དམིགས་
4-1-147a


པས་ཅི་ཡང་མི་མཁྱེན་པས་རྣམ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ༷་ཤེས༷་མི་འཐད་པར་དང༷་། ཀུན་རྫོབ་མེད་ན་དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དམ༷་པའི༷་དོན༷་ཡོད་པ་མི་སྲིད་པ་དང༷་། ཀུན༷་རྫོབ༷་
ཀྱང་མི་འཐད་དེ་དེ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་བདེན་གཉིས་ལ་རྩོད་པ་དང༷་། སྦྱོར་བ་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཉམས་ལེན་ཡང་མི་འཐད་དེ་སྦྱིན་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་མི་འཐད་པར་དང༷་།
སྦྱོར་བའི་རྟེན་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་པོ༷་མེད་དེ། ཐོབ་པ་པོ་དང་རྟོགས་བྱ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མེད་པར་དང༷་། འགོག་པ་མིང་ཙམ་ཡིན་པས་ཆོས་མི་སྲིད་པར་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་
གདགས་གཞི་གཟུགས་སོགས་མེད་པས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་མེད་པར་དང་། སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ཐབས་མཁས་པའང་མེད་དེ་སྦྱིན་སོགས་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཀྱིས་ཟིན་པ་མེད་པས་སོ་སྙམ་དུ་ཐབས༷་མཁས་བཅས༷་ལ་དང་། དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོར་རྟོག་པ་བཀག་པས་དེ་ལས་གཞན་དུ་རྟོགས་ཚུལ་མེད་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་དུ་གཟིགས་
པའི་ཐུབ༷་པའི༷་རྟོག༷ས་པ༷་མི་འཐད་པར་དང༷་། མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མི་འཐད་པས་གཙང་བདེ་སོགས་སུ་འཛིན་པ་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་ཡིན་པར་ནི༷་མི་འཐད་པར་དང་། 
4-1-147b


ལམ་བསྒོམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་ལམ༷་གྱི་ངོ་བོ་བཅ༷ས་མི་འཐད་པར་དང༷་། བླང་བྱ་མེད་པར་གཉེན༷་པོ༷་མི་འཐད་པར་དང་། སྤང་བྱ་མེད་པས་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་
དག༷་མི་འཐད་པར་དང༷་། མཚན་གཞི་མེད་པས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚ༷ན་ཉིད་མི་འཐད་པར་དང༷་ནི༷། བསྒོམ་བྱ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་ན་མོས་སྤྱོད་དང་འཕགས་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་སྤྱི་
དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྒོམ༷་པ༷་ལ༷་མི་འཐད་པར་རྒོལ་བ་སྟེ། ༣དེ་ལྟར་ལོག་པར་སྨྲ༷་བ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག༷་གི་རྟོག༷་པ༷་ཡང་དག་མིན་པ་ཅན་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་ཉི༷ད་ལ་རྟེན༷་པ་ཅ༷ན་རྣམ༷་
པ༷་བཅུ༷་དྲུག༷་པོ་དག༷་ཏུ༷་བཞེད༷་དོ། །དེ་ལ་བདེན་གཉིས་འགལ་བར་འཛིན་པའི་གང་ཟག་གིས། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་རྫོབ་སུན་ཕྱུང་བ་དོན་དམ་སྒོ་ཅན་དང་། 
ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དམ་མི་འཐད་པར་རྩོད་པ་ཀུན་རྫོབ་སྒོ་ཅན་དག་ནི་རང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དོན་དམ་པར་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པར་ཐལ་ཞེ་ན། ཁྱབ་
པ་མ་ངེས་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་རྟགས་མ་གྲུབ་ཅིང་། དོན་དམ་པར་མེད་པར་ཐལ་ཞེ་ན་འདོད་ལན་ཐེབས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་
4-1-148a


ཐལ་ཞེ་ན་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པ་སོགས་བདེན་གཉིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་སྟོང་རྟེན་འབྱུང་འགལ་མེད་ཀྱི་ཚུལ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ལོག་རྟོག་བསལ་བར་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པ་མཐར་
ཐུག་གི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་དོན་དམ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པས། དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་འགལ་བ་མེད་པར་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་སོན་
པའི་རིགས་པས། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་བར་ཆད་མེད་རྩེའི་དམིགས་རྣམ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་ནས་དམིགས་པ་སོགས་འཐད་པར་བསྒྲུབས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པའི་སྒོ་ནས་
ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པ་མི་འཐད་པ་
མིན་པར་མ་ཟད་ཤིན་ཏུ་འཐད་དེ། ཕར་ཕྱིན་རེ་རེའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་མུ་དང་མཉམ་པས་ཚད་དཔག་པར་དཀའ་བ་དང་། སྐྱོན་གྱི་དྲི་མས་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཞན་
གང་དང་ཡང་མི་མཉམ་པའི་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཞིག་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའི་མཐུས་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་
4-1-148b


མ་ཤེས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཡོད་ན། དེའི་དབང་གིས་སེར་སྣ་སོགས་ཕར་ཕྱིན་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཀུན་འཛིན་གྱི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་
ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་སོགས་ལ་འཇུག་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་ཡང་དངོས་དངོས་མེད་དུ་དམིགས་པ་དང་མ་བྲལ་ན་སྲིད་ཞིར་བླང་དོར་དུ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་
ཞི་མཐར་ཡང་ལྷུང་ལ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚོགས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པའི་མ་རིག་པས་བསླད་པ་ཅན་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཕར་ཕྱིན་གཞན་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་དག་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་མེད་ན་མི་འབྱུང་ལ། མཐའ་གང་དུའང་མི་དམིགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཡོད་ན། དེ་རྒྱུད་ལྡན་
ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སེར་སྣ་སོགས་མེད་པས་ན་དེ་དག་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དགེ་རྩལ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་ཆགས་པ་ཕྲ་མོའང་མེད་པས་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་ཅིང་། དེ་ཡང་ལན་
དང་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བ་མེད་པ་དང་། འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་སོགས་ཀུན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་དངོས་དངོས་མེད་སྲིད་ཞིའི་མཐའ་གང་
4-1-149a


ལའང་མི་གནས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་མཐོང་བ་དེས་འཁོར་བ་སྤངས་ནས་ཞི་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སེམས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེད་ལ། རང་གིས་ཟུང་འཇུག་སྤྲོས་པ་མེད་
པའི་དེ་ཉིད་མཐོང་ཡང་། གཞན་དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་པ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང་ཚད་མཉམ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་
པས་ཚད་མེད་དོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་གྱི་དུས་སུ་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་ནས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སྐྱོ་བ་དང་དེར་ཞེན་མེད་པའི་ཚུལ་
གྱིས་ཞུགས་ནས། འབྲས་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ཀྱི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་ཞིའི་མཐར་མི་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ནས་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྟག་ཁྱབ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛད་པའང་། སྣང་སྟོང་མཉམ་ཉིད་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་
དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བས་སྦྱིན་སོགས་འགོག་པ་ཞིག་ན། དེས་མཐོང་བའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འགལ་བའི་
4-1-149b


དངོས་མེད་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། དེ་ལྟ་ན་མ་དམིགས་པར་བཏགས་ཀྱང་། དེས་དངོས་པོར་མ་དམིགས་ཀྱང་དངོས་མེད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པའི་མཐའ་ཀུན་དང་བྲལ་
བའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་གཏན་ནས་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་དོན་ནི་ཐོས་བསམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པའི་དུས་ནས་ཀྱང་། སྲིད་ཞིའི་མཐའ་ལ་མངོན་ཞེན་ཉམས་སྨད་པར་
བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དངོས་སུ་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའོ། །དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་སྣ་གཅིག་བཏང་བ་ལྟ་བུ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ཟིན་ན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་དུ་ཚང་སྟེ། སེར་སྣ་
སོགས་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་བཅོམ་པས་ན། ཐབས་ཀྱི་ཆ་སྦྱིན་པ་གཅིག་པུ་དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྤྲོས་བྲལ་
རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ལ་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་ན། གནས་པའི་ཆ་བསམ་གཏན་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་གནས་མི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་བསམ་གཏན་ཆེན་པོའོ། །
དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་མི་བརྩོན་ཞི་བའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བརྩོན་པ་ཆེན་པོ། བཟོད་མི་བཟོད་ཀྱི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཁྲུགས་པའི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ། འཆལ་
4-1-150a


བ་དང་འཆལ་མིན་དུ་དམིགས་པ་ཟད་པས་འཆལ་བའི་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆེན་པོ། ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པ་མི་དམིགས་པས་མཚན་མའི་
ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་དང་བྲལ་བ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྣང་ཆ་སྦྱིན་སོགས་དང་སྟོང་ཆ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཟུང་དུ་ཞུགས་པའི་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ཕར་ཕྱིན་ཀུན་
སྡུད་པ་ཡིན་པའི་གནད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཉམས་ལེན་གྱི་མདོ་འགག་ཡིན་པས། ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །
ལེའུའི་སྐབས་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་དུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས་རྩེ༷་མོའི༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་ལྔ༷་པ༷འོ༷། །
གཉིས་པ་བརྟེན་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། བརྟེན་པའི་རྒྱུ་མཐར་གྱིས་པ་དང་། བརྟེན་པའི་འབྲས་བུ་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱས་བཤད་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ། 
སྐབས་དང་སྐབས་ཀྱི་མིང་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀུན་སྣང་ལ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་སྐྱེ་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་
4-1-150b


སྦྱོར་བ་གྲུབ་པའི་ཚད་དུ་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུའང་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆ་ཚང་བར་བསྒོམས་ཀྱང་། དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ཚང་བའི་གོ་རིམ་ངེས་
ཅན་དུ་སྒོམ་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་སོགས་གང་རུང་རེ་རེ་རྩལ་ངུ་བཏོན་ནས་སྒོམ་པའང་ཡོད་ལ། འདིར་ཐམས་ཅད་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་གྱི་
ནང་དུ་ཚང་བར་སྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ན་བསྟན་པའི་ཆོས་བཅུ་གསུམ་པོས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་དཀྱུས་གཅིག་ལ་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ། 
གོ་རིམ་ངེས་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་ན་ཚང་མ་ཚང་གི་རྣམ་དབྱེ་འབྱེད་དཀའ་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་
ཉིད་ལ་བྱང་ཆེན་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་མཐར་གྱིས་སློབ་པ་དང་། མཐར་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱི་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ལ་དེ་ལ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྦྱིན༷་པ༷་ནས་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་བར༷་དག༷་སྟེ་
ཐབས་སྟོབས་སྨོན་ལམ་ཡེ་ཤེས་བཞི་ཤེས་རབ་ལ་འདུ་བས་དེ་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འཇུག་པ་དང་། ལམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་རྟེན་བསམ་པ་ཕུན་
4-1-151a


སུམ་ཚོགས་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་རྗེས་སུ་དྲ༷ན་པ་དྲུག་དང་མི་འབྲལ་བ་དང་། ལམ་དག་པར་བྱེད་པ་ཆོས༷་ཐམས་ཅད་དངོས༷་པོ་མེ༷ད་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་
ཀྱི༷ས་རོ་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ནི་ལམ་ལ་མཐར༷་གྱིས༷་སམ་རིམ་གྱིས་སློབ་པ༷་ཡི༷་བྱ༷་བ༷་གོམས་པར་བྱ་བར་བཞེད༷་དེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དོན་དམ་
པར་དྲན་པ་མེད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དྲན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་ཅིང་། རྗེས་དྲན་ཕྱི་མ་གསུམ་ནི། གཞི་ཚུལ་ཁྲིམས། མཐུན་རྐྱེན་སྦྱིན་པ། དབང་པོ་ལྷར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་
རྣམས་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་གཏོང་བ་གཉིས་ཕྱིན་དྲུག་སྐབས་དངོས་དང་། རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་ན་འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་ཟློས་ལ། ལྷ་
དབང་པོ་དང་དཀོན་མཆོག་རྟེན་གྱི་ཆ་ནས་མི་ཟློས་ཞེས་མཁས་པ་དག་བཞེད། དེ་ལ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་གྱིས་དོན་དུ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་
བསྡུས་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་རྣམས་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ཏུ་བློ་ལ་ཤར་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་མཐར་གྱིས་བསྒོམ་ཚུལ་ཐུན་མོང་མིན་པ་མིན་ཏེ་འོན་ཀྱང་རིང་བའི་སྦྱོར་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། །དེར་མ་ཟད་
4-1-151b


གཞི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེ་མེད་དུ་སྒོམ་པས་ཀྱང་དོན་གྱིས་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་ཀྱང་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་མཐར་གྱིས་པར་མི་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གང་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ཅན་
གྱི་ངོར་ཆོས་གཅིག་བསྒོམ་ན་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ལ་འཇུག་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་ལྟ་བུ་རེ་རེས་ཀྱང་ཕར་ཕྱིན་གཞན་བསྡུས་པས་ན། ཐབས་ཤེས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཉམས་
ལེན་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་འདུ་ཚུལ། ཕར་ཕྱིན་ཀུན་སྡུད་པ་དང་། བཤད་མ་ཐག་པ་སྦྱོང་བ་ལ་ལོག་སྒྲུབ་བསལ་བའི་སྐབས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱས་ནས། 
རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གོ་རིམ་ངེས་པ་ཅན་ནམ་སོ་སོར་དམིགས་ཕྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་ལེན་སྦྱིན་པ་སྣ་གཅིག་ལའང་ཕར་ཕྱིན་ཀུན་ཚང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་ཞེན་མེད་པར་སྒྲུབ་ཅིང་། མཉམ་
བཞག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གོམས་པའི་མཐུས། ཉམས་ལེན་གཅིག་གི་སྟེང་དུའང་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་ཉམས་
ལེན་མཐའ་དག་རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཞིང་འཆར་ཐུབ་པའི་གནད་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མྱོང་བ་དང་ངེས་པ་ཇེ་བས་ཇེ་འཕེལ་ལ་སོང་བ་ནི་མཐར་གྱིས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་གཅིག་གི་སྟེང་དུའང་
4-1-152a


གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རྟོགས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་སྒོམ་ཚུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ་དེ་ཡང་བསྒོམ་བྱ་ལམ་
གྱི་ངོ་བོ་རེ་རེ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་དུ་གྱུར་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་དཀྱུས་ཐོག་དེ་ལ་ཚང་བ་དང་། བསྒོམ་པའི་རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་
པོ་གསུམ་ལས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་བ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་ཅིང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་དུ་མེད་པར་རྟོགས་པས་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་སྤོང་
བས་ན། ཉམས་ལེན་སྣ་གཅིག་གིས་ཀྱང་གཞི་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་དང་། ལམ་ཡང་དག་པ་དང་། འབྲས་བུ་དཔེ་བྱད་ཀྱི་བར་བསྡུས་པ་ལ་དམིགས་རྣམ་ཇེ་གསལ་དུ་
སོང་ནས་མཐའ་མེད་པར་འཕེལ་བ་སྟེ། དོན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་ལ་ཉམས་ལེན་བྱེད་ནུས་ཚུལ་ཡིན་ལ། 
དེ་ཡང་བློ་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་སྒོམ་ནུས་ན་གྲུབ་པའི་ཚད་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ལ། རིམ་གྱིས་འདྲེན་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ཞེས་སོ། །
4-1-152b


དེས་ན་ཕར་ཕྱིན་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་ལའང་ཕར་ཕྱིན་གཞན་འདྲེན་ཐུབ་པས་མཚོན་ནས་གཞི་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་
དམིགས་རྣམ་མཐའ་དག་དཀྱུས་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་དེར་རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཐུབ་པ་ལ་མཐར་གྱིས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་ཡི། གྲངས་ཀྱི་ངེས་པ་བཟུང་ནས་འདི་ཙམ་ཞིག་འཆར་ཐུབ་
དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཕྱིན་དྲུག་གི་རྣམ་པ་ཙམ་ནས་དེ་གོམས་པ་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་དང་། དེ་ནས་རྣམ་པ་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མ་
ལུས་པའི་དམིགས་རྣམ་མཐའ་ཡས་པ་འཆར་བའི་བར་དུ་འཕེལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མའི་སྐབས་སུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གསུངས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་
ཡང་ཆོས་གཅིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲི་མ་དག་
པའི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ཆོས་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པ་ནི། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་
4-1-153a


ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གནད་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་དུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཅེས་བྱ༷་
བ༷་ལ༷ས། མཐ༷ར་གྱིས༷་པའི་མངོ༷ན་པར་རྟོག༷ས་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་དྲུག༷་པ༷འོ༷། །གཉིས་པ་བརྟན་འབྲས་སྐད་ཅིག་མ་ལ། ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་དང་། ཡུལ་གྱི་རང་
བཞིན་རྟོགས་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་དང་། དེ་
མཚོན་པའི་དཔེ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་བཤད་པ་ལ། མདོ་ལས། བྱང་ཆེན་དེ་ལྟར་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་
བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་ཞིང་
མཉམ་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་
4-1-153b


པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་
མེད་དོ། །དེ་ལ་བཞེད་པ་འགའ་ཞིག་ན་རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ནི་དེ་སྔ་རང་རྒྱུད་ལ་སྨིན་ཟིན་མིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་སོགས་དང་། རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་རང་རྒྱུད་ལ་སྨིན་
ཟིན་པའི་སྦྱིན་སོགས་ནས་དཔེ་བྱད་རྗེས་མཐུན་པའི་བར་ལ་བཤད་ནས། དེ་གཉིས་ཀ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པར་བཤད་པ་དང་། ཡང་རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ས་བདུན་མན་ཆད་དུ་འབད་རྩོལ་
གྱིས་སྒོམ་པ་དང་། རྣམ་སྨིན་དག་ས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཤད་པ་དང་། གཞན་ཡང་སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ཡོད་ནའང་། འདིར་དེ་གཉིས་ཀ་
ཡུལ་ཅན་བར་ཆད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རང་གི་ལྡོག་ཆ་ནས་བཤད་དེ། རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ནི་སྔར་སློབ་ལམ་དུ་སྦྱིན་སོགས་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ངོ་བོས་འདུ་ཚུལ་ཤེས་ནས་
དེར་བསྡུས་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གོམས་པའི་འབད་རྩོལ་ཀྱི་འདུ་བྱེད་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་དབང་གིས། ད་ལྟ་དངོས་པོ་ལ་སོ་སོར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བྲལ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན༷་
4-1-154a


པ༷་ལ༷་སོ༷གས་རེ༷་རེ༷ས་ཀྱང༷་སྦྱིན་པ་ནས་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བར་གྱི་ཟག༷་མེ༷ད་ཆོས༷་ཀུན༷་བསྡུས༷་པ༷་དེའི་ངོ་བོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར༷། ཐུབ༷་པའི༷་བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་
གཅི༷ག་པ༷་ཡི༷་རྟོག༷ས་པ༷་འདི༷་ནི༷་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་སུ་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་སྟེ། སྔར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་སྔ་རོལ་རྣམས་སུ་བྱུང་བའི་མཐར་
གྱིས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་མིང་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ས་བོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ནི། དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་སྐྱེས༷་བུས་ཟོ༷་ཆུན༷་ཁྱུད་མོའམ་རྒྱུ༷ད་དེའི་རྒྱུའི་དུས་ན་ཐག་པ་སོགས་རེ་རེ་ནས་འདུས་བྱས་ཀྱང་བཟོ་ལེགས་པར་ཚར་རྗེས་རྡོག༷་ཐབས༷་གཅི༷ག་གིས༷་བསྐྱོད༷་པ༷་ན༷། །
ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཅི༷ག་ཆར༷་འགུལ༷་ཞིང་ཆུ་ལེན་པ་དང་འཁོར་བ་སོགས་ཅིག་ཆར་བྱེད་པ༷་ལྟར༷། སྐ༷ད་ཅི༷ག་གཅི༷ག་པའི་ཤེས༷་པའང་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སྔོན་དུ་འབད་རྩོལ་གྱིས་གོམས་པ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པའི་མཐུས་ད་ལྟ་འབད་མེད་དུ་ཆོས་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟ་སྐད་ཅིག་མ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་
4-1-154b


གཅིག་གི་རང་བཞིན་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ཐ་དད་མེད་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་གྱི་བློས་ཀྱང་དེ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་ཞིང་ས་རྣམས་སུ་འབད་རྩོལ་
གྱིས་བསྒྲུབས་ནས་སྐད་ཅིག་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་འཕེན་པ་དང་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཟབ་མོ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་ནུས་
པའི་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་ཞིང་འགལ་རྐྱེན་བྲལ་བ་རྒྱུན་མཐའི་རྡོར་ཏིང་གི་སྐད་ཅིག་མའི་སྐབས་འདིར་མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ལྟར་རིམ་ཅན་མིན་ཏེ། ཅིག་ཆར་སྣང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་
པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གང༷་ཚེ༷་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་ཐོབ་པ་ན། རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོས་དྲི་མ་ཡེ་ནས་མེད་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས༷་དཀར༷་
ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་ནམ་དེ་དང་འབྲལ་མི་རུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྩོལ་མེད་དུ་ཐོབ་པའི་
ཚུལ་གྱིས་རྣམ༷་པར་སྨིན༷་པའམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས༷་ཉི༷ད་ཀྱི་གན༷ས་སྐབས༷་ལས་སྐྱེས༷་པ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷། དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གི་ཡེ༷་ཤེས༷་
4-1-155a


ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སློབ་ལམ་དུ་སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་
ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་ཚང་བར་སྤྱོ༷ད་པ༷་ཡི༷་སྒོ་ནས། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་ཀུན༷་རྨི༷་ལམ༷་དང་འདྲ༷་བར་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་གན༷ས་ནས༷། གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ན་
ཀུན་བྱང་གི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་སྐྱེ་འགག་དང་གཅིག་ཐ་དད་ལ་སོགས་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་ནི༷་སྟེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅི༷ག་གི༷ས་རྟོག༷ས་པ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་
དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡུལ་རྨི༷་ལམ༷་གྱི་སྣང་བ་དང༷་ནི༷། དེ༷་མཐོང༷་བའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཉི༷ད་བརྟགས་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པ་གཉི༷ས་ཀྱི༷་ཚུལ༷་དུ༷་མི༷་མཐོང༷་སྟེ། སེམས་
ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་པ་ལྟར༷། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཀྱང་གནས་ལུགས་ལ་གཟུང་འཛིན་གཉི༷ས་སུ༷་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་མཉམ་པ་ཉིད་གཅིག་གི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་དེ༷་ཉི༷ད། རྒྱུན་
མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས༷་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་མཐོང༷་བ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་དོན་དང་མཐུན་པའི་མིང་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་
4-1-155b


གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་རིང་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་མི་ནུས་ལ། གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ངོར་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པ་དང་དུས་ཐ་དད་པ་དང་དེའི་ཆོས་ཉིད་
ཐ་དད་པའི་གཉིས་ཆོས་སུ་སྣང་བས་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་གི་བདེན་གཉིས་ཅིག་ཆར་གཟིགས་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་། གཉིས་སྣང་གི་བག་ཆགས་དྲུང་ནས་འབྱིན་པ་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པའི་ཚེ་མཉམ་
པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་གཟིགས་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པའང་དེ་དང་རོ་མཉམ་དུ་གཟིགས་ཤིང་དེ་ལས་གཡོ་བའང་མི་སྲིད་པར་བདེན་གཉིས་ཅིག་
ཆར་དུ་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཤིས་ལ་སྐྱེ་འགག་མ་གྲུབ་པས་འདི་ལ་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་གྱི་ཆ་སོགས་མཚན་མར་སྤྲོས་པས་བཞག་ཏུ་མེད་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རང་
བཞིན་ཡིན་ནའང་། གཉིས་སྣང་གི་བསླད་པ་ཅན་གྱི་གདུལ་བྱ་གང་ཞིག་དུས་གསུམ་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་ངོར། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་དུའང་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་དང་། སྐྱེ་འགག་
གི་ཆོས་དེ་དག་མཁྱེན་ཅིང་དོན་མཛད་པའི་རང་སྣང་གི་ཆ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་མ་ལྟར་དུ་སྣང་བ་ལས་གཟུང་མི་ཤེས་པས་རྣམ་མཁྱེན་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སུའང་བཞག་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་
4-1-156a


ལ་ངེས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་བྱིས་པ་དང་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་དང་རྩོད་པ་ན་དེ་ལྟར་འཆད་པར་བྱའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཆོས་ཉིད་དང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་
སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་དོན་གྱིས་གཞལ་ནས། དུས་གསུམ་ཀུན་ཏུའང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པའོ་ཞེས་སུ་མདོ་ལས་
གསུངས་པ་ལྟར་སྔགས་རྒྱུད་རྣམས་སུའང་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་ཟབ་མོའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྗེས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་སོ། །དོན་དུ། དངོས་དང་དངོས་མེད་འདུས་
བྱས་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་པ་འདུས་མ་བྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་འདུས་བྱས་དངོས་པོ་རྣམས་དང་། བརྟེན་ནས་བཏགས་པས་འདུས་བྱས་སུ་སོང་བ་
དངོས་མེད་གཉིས་ཀའང་འདུས་བྱས་ཏེ། དངོས་མེད་རྣམས་ཀྱང་དགག་བྱ་བཅད་པ་ལས་དེ་གྲུབ་ལ། དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་མི་གྲུབ་པས་གཞན་ལ་ལྟོས་པས་རེས་འགའ་བའམ་འདུས་བྱས་
ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དངོས་དངོས་མེད་གང་གིའང་མཐར་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་བསལ་བཞག་མེད་པ་དང་རོ་གཅིག་ཕྱིར་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པས་ན། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་
4-1-156b


བའམ་རྒྱུ་ལས་བཏགས་མི་དགོས་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཡིན་པས་སོ། ། མྱང་འདས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ནི། རང་གི་གཉིས་སྣང་གི་རྟོག་པ་ལོག་པ་ཙམ་ལས་དེར་བཏགས་པ་སྟེ།
དོན་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཡེ་ནས་འོད་གསལ་བའོ། །ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་འདིར་ཡང་ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རང་
བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ལམ་གྱིས་བསལ་སྟོབས་ཀྱིས་དྲི་མ་མཐའ་དག་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟུང་འཇུག་ཆེན་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་པར་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལྟར་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ལམ་རྣམ་སྨིན་མིན་པའི་གནས་
སྐབས་མངོན་དུ་མ་བསྐྱེད་ན་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་མི་འབྱུང་ལ། རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ཅི་ཙམ་གོམས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་ལ་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་མཐོང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་
ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་མི་ནུས་སྙམ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱེད་པར་མི་གྲུབ་ཀྱང་། ཆོས་ཐམས་
4-1-157a


ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚུལ་གཅིག་པས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པ་ལམ་གྱིས་བསལ་ནས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་
མཐོང་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞིང་། དེ་ཡང་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དབྱིངས་སུ་ཚུལ་གཅིག་
པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་གཉིས་སུ་སྣང་ཞེན་ཅན་གྱི་ངོར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ། གཉིས་འཛིན་གྱི་
བག་ཆགས་དྲུང་ནས་ཕྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་མེད་པར་གཉིས་མེད་རོ་མཉམ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་
ཀྱི་རང་བཞིན་རྡུལ་དང་སྐད་ཅིག་མའི་ཆ་བསགས་པ་ལས་འདས་པའི་མཁའ་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འབྲས་བུའི་ཡུམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་ཡིན་མིན་
འདི་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ལ་གོ་ན་ལེགས་ཏེ། སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་རྒྱུའི་རྣམ་སྨིན་མིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པ་རྒྱུའམ་འབད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་རྣམ་
4-1-157b


པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཡུལ་ཅན་ལ་ལྡོག་པས་དབྱེ་སྟེ། ཆོས་ཀུན་ངོ་བོས་གཉིས་སུ་མེད་པས་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་དང་། དེ་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་སྨིན་པ་དང་གཉིས་སྣང་
ཆའི་ངོས་ནས་དང་། ངོ་བོ་མེད་པས་རིས་སུ་མ་ཆད་པ་སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཡུལ་དང་། ཡུལ་དེ་དང་རོ་གཅིག་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཅིག་
ཆར་གཟིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བློ་གཅིག་གིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དོན་དུ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དང་ཡུལ་ཅན་
རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གློ་བུར་གཉིས་སྣང་གི་དྲི་མ་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུའོ། །སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་
རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས། སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་གཅི༷ག་པའི༷་མངོ༷ན་པར༷་རྫོགས༷་པར༷་བྱང༷་ཆུབ༷་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་བདུན༷་པ༷འོ༷།།    །།
གསུམ་པ་ཞུགས་འབྲས་ཆོས་སྐུའི་ཡན་ལག་ལ། རྟེན་སྐུ་དང་། བརྟེན་པ་མཛད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ། ལོངས་སྐུ། སྤྲུལ་སྐུ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བཞི་སྒོམ་
4-1-158a


པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི། མདོ་ལས་རབ་འབྱོར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་དང་མི་ལྡན་པ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐུབ༷་པའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐུ༷་ནི༷། འཆད་འགྱུར་གྱི་ཟག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཆོས༷་ཉིད་གཅིག་པོ་གང༷་དག༷་རྫོགས་པར་ཐོབ༷་པར་གྱུར༷་
པ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་ཏུ་རྣམ༷་པར་དག༷་པ༷། ཡེ་ཤེས་དེ༷་དག༷་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་དག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་སྣང་ཆ་རྟོགས་པ་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དང་། སྟོང་པ་དབྱིངས་ཀྱི་ཆ་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་དག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཆོས་
ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དབྱིངས་སྟོང་རྐྱང་གི་ཆ་ཙམ་མིན་ཏེ། གཞི་དུས་ནའང་སྟོང་རྐྱང་གི་ཆ་ཙམ་ཆོས་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་མིན་ལ། འབྲས་
4-1-158b


དུས་ནའང་དེའི་ཆ་ཙམ་སངས་རྒྱས་མིན་ཏེ་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་ལ་མཁྱེན་པ་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྡུལ་ཙམ་མེད་པར་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་ལ་གནས་
ཤིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དེས་མཁྱེན་པར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཞི་བ་ལྷས། འོན་ཏེ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་ན་མི་ཤེས་འཇིག་པར་ཐལ། །ཞེས་
གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་སྐུ་བཞི་པོ་གང་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཁྱེན་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་
ཉིད་ཀྱི་སྐུའམ་མདོ་གཞན་ལས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་བྲལ་འབྲས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆོས་ཀུན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པའོ། །གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་
ལ། དངོས་ཀྱི་དོན། ཁྱད་པར། དེ་ལ་རྩོད་སྤང་དང་གསུམ། དང་པོ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ལ་སོ་སོར་དབྱེ་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་
4-1-159a


བཞི་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད། སྐྱེས་པ་སྤང་། དགེ་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད། སྐྱེས་པ་སྤེལ་བ་སྟེ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི། འདུན་བརྩོན་
སེམས་དཔྱོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི། དད་བརྩོན་དྲན་ཏིང་ཤེས་རབ་སྟེ་དབང་པོ་ལྔ། དེ་ལྔ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པའི་སྟོབས་ལྔ། དྲན་དང་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་བརྩོན་འགྲུས་
དགའ་བ་ཤིན་སྦྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ལྟ་རྟོགས་ངག་ལས་མཐའ་འཚོ་བ་རྩོལ་བ་དྲན་པ་ཏིང་འཛིན་ཏེ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་
བརྒྱད་བཅས་བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་ཕྱོགས༷་དང་མཐུན༷་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །བྱམས་སྙིང་རྗེ་དགའ་བ་བཏང་སྙོམས་ཏེ་ཚད༷་མེ༷ད་བཞི་དང་། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་དང་
གཟུགས་མེད་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ། སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོགས་བཞི་དང་འགོག་པ་སྟེ་རྣམ༷་པ༷ར་ཐར༷་པ་བརྒྱད་དང༷་། བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་
བཞི་འགོག་སྙོམས་ཏེ་མཐར༷་གྱིས༷་ནི༷་གནས་པའི་སྙོམས༷་འཇུག༷་དགུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ད༷ང་། ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞི་སྔོ་སེར་དཀར་དམར་བཞི་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་ཏེ་ཟ༷ད་པར༷་བཅུ༷་
4-1-159b


ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དང༷་། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེ་ཆུང་སྟེ་དབྱིབས་ཟིལ་གནོན་གཉིས། ནང་གཟུགས་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཉིས། སྔོ་སེར་དཀར་
དམར་བཞི་ཏེ་ཟིལ༷་གྱིས༷་གནོན༷་པའི༷་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་ནི༷་རབ༷་ཏུ༷་དབྱེ༷་བས༷་རྣམ༷་པ་བརྒྱ༷ད་དང༷་། འོག་ཏུ་འཆད་འགྱུར་ལྟར་ཉོ༷ན་མོང༷ས་མེ༷ད་པ་དང་། སྨོན༷་ནས་མཁྱེན༷་པ་དང༷་། ལྷའི་
མིག་དང་རྣ་བ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་གཞན་སེམས་ཤེས་པ་དང་སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་དང་ཟག་ཟད་དེ་མངོ༷ན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། ཆོས་དོན་ཚིག་སྤོབས་པ་སྟེ་སོ༷་སོ༷་ཡང༷་དག༷་པར་
རིག༷་པ་བཞི་དང་། ལུས་དང་དམིགས་པ་དང་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ་རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དག༷་པ་བཞི༷་དང༷་། ཚེ་སེམས་ཡོ་བྱད་ལས་སྐྱེ་བ་མོས་པ་སྨོན་ལམ་རྫུ་འཕྲུལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཏེ་
དབ༷ང་བཅུ༷་དང༷་ནི༷། གནས་དང་གནས་མིན་རྣམ་སྨིན་དབང་པོ་ཁམས་མོས་པ་ལམ་བསམ་གཏན་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་ཟག་ཟད་དེ་སྟོབ༷ས་བཅུ༷་དང༷་། རྟོགས་
པ་དང་སྤང་བ་དང་ལམ་དང་ལམ་གྱི་གེགས་སྟོན་པ་ལ་མི༷་འཇིག༷ས་པ༷་ནི༷་རྣམ་པ་བཞི༷་དག༷་དང༷་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ལ་སྐྱོན་བཅབ་བྱ་མེད་པས་བསྲུང༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷་རྣ༷མ་པ་གསུམ༷་དང༷་། 
4-1-160a


གུས་དང་མི་གུས་དང་དེ་གཉིས་འདྲེས་ལ་རིམ་པར་ཆགས་དང་སྡང་དང་གཉིས་ཀའི་བློ་མེད་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ཉེ༷་བར་བཞག་པ་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང༷་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་
བསྙེལ༷་བ༷་སྟེ་དུས་འདའ་བ་མི༷་མདའ༷་བའི་ཆོས༷་ཉི༷ད་ཅན་དང༷་། སྒོ་གསུམ་གྱི་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་བག༷་ཆགས༷་ཡང༷་དག༷་པར་བཅོ༷མ་པ༷་དང༷་། སྐྱེ༷་བོ་ཀུན་ལ༷་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་
ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན༷་པོ༷་དང༷་། འཁྲུལ་དང་ཅ་ཅོ་དྲན་པ་ཉམས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མ་བརྟགས་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་སྟེ་སྤྱོད་བསྡུས་དྲུག་དང་འདུན་
བརྩོན་དྲན་ཤེར་རྣམ་གྲོལ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་རྟོགས་བསྡུས་དྲུག་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ལས་གསུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གསུམ་དང་། 
འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟའི་དུས་གསུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་གསུམ་བཅས་ཐུབ༷་པ༷་ཁོ༷་ན༷འི་མ༷་འདྲེས༷་ཆོས༷་བཅོ༷་བརྒྱ༷ད་བཤ༷ད་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དང༷་། རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་
མཁྱེན༷་པ་ཉི༷ད་དང༷་སྒྲས་ལམ་ཤེས་དང་གཞི་ཤེས་གཉིས་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་ནང་གསེས་བརྒྱ་དང་ཞེ་བཞི་པོ་དེ་ལ་ཆོས༷་ཀྱི་སྐུ༷་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་པ༷་
4-1-160b


ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མིང་མཐུན་ཡང་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྤྲོས་པ་ཞི་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ལ་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་པས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཕྱོགས་སོགས་ནི་སློབ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོངས་མིན་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གཉིས། དང་པོ་ནི། 
ཉན༷་ཐོས༷་སོགས་ཀྱི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་མེ༷ད་པའི༷་ལྟ༷་བ༷་ནི། གྲོང་སོགས་སུ་མི༷་ལ་སོགས་པ་ཡི༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་རང་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་བ་མཐོང་ན་དེར་མི་འགྲོ་བར་ཡོངས༷་སུ༷་སྤོང༷་བ་
ཉིད་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་གྲོང༷་སོ༷གས་སུ༷་གང་ཟག་དེའི༷་ཉོ༷ན་མོངས་རྣམ༷ས་རྒྱུན༷་གཅོ༷ད་པའི་ཆེད་དུ་གཤེགས་ནས་དེའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་གཅོད་པའམ་སེལ་བར་མཛད་
པ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནི་རྒྱལ༷་བའི༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་མེ༷ད་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སྤྱིར་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན༷་ནས༷་
མཁྱེན༷་པ༷་ནི༷་ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྱི༷ས་གྲུབ༷་པ་དང༷་། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའམ་མཚན་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས༷་སྤངས༷་པ་དང༷་། ཤེས་སྒྲིབ་དང་
4-1-161a


བྲལ་བས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཐོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པར་འཇུག་པ་དང༷་། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་རྟག༷་གན༷ས་དང༷་། འདྲི༷་བ༷་ཀུན་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ལན༷་འདེ༷བས་པར༷་བཞེད༷་པ་
སྟེ་ཁྱད་ཆོས་ལྔའོ། །གསུམ་པ་ལ། ཆོས་སྐུ་རྟག་པ་དང་། ཁྱབ་རྟག་གཉིས་ཀའི་རྩོད་སྤང་ངོ་། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་། དེ་དཔེས་སྒྲུབ་པ་གཉིས། དང་པོ། སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་རིང་
མི་མངའ་ན་གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་མི་སྣང་འགལ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཡོངས༷་སུ༷་སྨིན༷་པ་ལ་རག་ལས་པར་གྱུར༷་ནས། གང་ཟག་གང༷་དང༷་གང༷་ལ༷་ཡུལ་གང༷་དང༷་ནི༷། དུས་
གང༷་གི་ཚེ༷་ན་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་དོན་གྱི་བྱ༷་བ༷་ཐབས་གང་གིས་ཕན༷་པར་གྱུར༷་པ༷་དེའི་ཚེ་གདུལ་བྱ་དེ༷་དང༷་དེ༷་ལ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དེ༷་ལྟར་སྣང༷་ནས་དོན་མཛད་པ་ཡིན་གྱི་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་མ་ཚང་ན་དངོས་སུ་
མི་སྣང་ངོ༷་། །གཉིས་པ། དཔེ་བརྒྱ་བྱིན་སོགས་ལྷ༷་ཡི༷་རྒྱལ༷་པོས༷་ཐམས་ཅད་དུ་སྙོམས་པར་ཆར༷་ཕབ༷་ཀྱང༷་། ས༷་བོན༷་དུ་མི༷་རུང༷་བ་ཚིག་པ་སོགས་ལས་མྱུ་གུ་མི༷་འཁྲུངས༷་པ་ལྟར༷། སངས༷་
རྒྱས༷་རྣམ༷ས་ནི༷་གདུལ་བྱའི་ཞིང་དུ་བྱུང༷་བར་གྱུར༷་ཀྱང༷་། དེ་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱི་སྐལ༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷ས་ཆོས་ཉན་པ་སོགས་མཛད་པ་བཟང༷་པོ་ཉམས་སུ་མི༷་མྱོང༷་ངོ་། །གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ན། 
4-1-161b


སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་དང་། འོག་མིན་ཁོ་ནར་བཞུགས་པས་རྟག་ཁྱབ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་ནི། དེ༷་ལྟར༷་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་ལ་སྐུ་དང་གསུང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་
པར་འཆར་བ་དང་། ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་མཛ༷ད་པ༷་རྒྱ༷་ཆེའི༷་ཕྱིར༷་ཏེ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ཁྱབ༷་པར༷་ངེས༷་པར༷་བརྗོ༷ད་ཅིང་། དེ༷་ཉི༷ད་དུས་ཕྱི་མའི་
མུ་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་ཟ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་རྟག༷་པ༷་ཞེས༷་ཀྱང༷་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གསུམ་པ་ལོངས་སྐུ་ལ་གཉིས། རང་བཞིན་མདོར་བསྟན། ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་
པོ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་འོག་མིན་དུ་གདུལ་བྱ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚ༷ན་བཟང་པོ་ནི༷་སུམ༷་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་དང༷་དཔེ༷་བྱད༷་བརྒྱ༷ད་ཅུའི༷་བདག༷་
ཉི༷ད་དུ་སྣང་བ་འདི༷་ནི་ཐེག༷་ཆེན༷་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཉེ༷་བར༷་ལོངས༷་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྣང་བར་མཛད་ཅིང་དུས་རྟག་པ་རྒྱུན་གྱི་འཁོར་ལོར་བཞུགས་པའི་ཕྱིར༷་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ཐུབ༷་པའི༷་
ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་རྫོགས༷་སྐུར༷་བཞེད༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་དང་། དེ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས། དང་པོ་ནི། 
4-1-162a


སྔོན་བླ་མ་ལ་སྐྱེལ་བ་དང་བསུ་བ་ལ་གོམས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཕྱག༷་ཞབས༷་ཀྱི་མཐིལ་ན་རྩིབས་སྟོང་གི་རྣམ་པའི་འཁོར༷་ལོས༷་མཚ༷ན་པ༷་དང༷་། ༡ སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་
རུས༷་སྦལ༷་གྱི་ ༢ ལྟོ་བ་ལྟར་ཞབས༷་མཐིལ་མཉམ་པ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བསྟེན་པས་ཕྱག༷་དང༷་ཞབས༷་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་སོར༷་མོ་དྲ༷་བས༷་ ༣ འབྲེལ༷་ཡང་སོར་གདུབ་གཞུག་ཏུ་རུང་བ༷་དང༷་།
བཟའ་བཅའ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག༷་ནི༷་ཞབས༷་དང་བཅས༷་པ་འཇམ༷་ཞིང༷་གཞོན༷་ཤ༷་ ༤ ཆགས༷་པ་དང་། བཏུང་བ་སོགས་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་འདི༷་ཡི༷་སྐུ༷་ནི༷་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྒྱབ་བཞི་ཕྲག་པའི་སྟེང་
གཉིས་ལྟག་པ་དང་བཅས་བདུན༷་ ༥ དག༷་མཐོ༷་བ༷་སྟེ་གང་ཞིང་རྒྱས་པ་དང༷་། བསད་བྱ་བཅིངས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པས་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་སོར༷་མོ༷་རིང༷་བ་དང༷་། ༦ གཞན་གྱི་སྲོག་བསྲུངས་པས་
ཞབས་ཀྱི་རྟིང༷་ཡངས༷་པ་སྟེ་མཐིལ་བཞི་ཆ་ཕྱིར་འཕགས་པ། སྲོག་གཅོད་སྤངས་པས་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མིའི་ལུས་ཚད་ལས་ཁྲུ་བདུན་ཙམ་གྱིས་སྐུ༷་ཆེ༷་ཞིང་༨ དྲང༷་བ་དང་། དགེ་ཆོས་
རང་གིས་བླངས་པས་པུས་མོའི་སླ་ང་དང་ཞབས༷་གྱི་ཕྱིའི་ལོང་བུ་ཆེ་བའི་འབུར༷་ ༩ མི༷་མངོ༷ན་པ་དང་། དགེ་ཆོས་གཞན་ལ་སྤེལ་བས་སྐུའི་བ་སྤུ༷་ནི༷་རེ་རེ་ནས་གྱེན༷་དུ༷་ ༡༠ ཕྱོགས༷་པ་དང་། བཟོ་དང་གསོ་བ་
4-1-162b


རིག་པ་སོགས་གུས་པར་བྱིན་པས་བྱི༷ན་པ༷་ཟླུམ་རྒྱས་རི་དྭགས་ཨེ༷་ན༷་ ༡༡ ཡ་དང་འདྲ༷་བར་མཛེས་པ་དང་། རང་ལ་བདོག་པའི་ནོར་བསླང་བ་ན་སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་མ་སྤང་བས་སྐུ་མ་བཏུད་ཀྱང་པུས་
མོའི་ལྷ་ངར་སླེབ་པས་ཕྱ༷ག་ ༡༢ རིང༷་ཞིང་མཛེས༷་པ་དང༷་། ༡༣ ཕྱེ་བ་བསྡུམ་པ་དང་གསང་ཚིག་བསྲུངས་པས་རྟ་ཅང་ཤེས་ལྟར་འདོམས༷་ཀྱི༷་སྦ༷་བ༷་སྦུབ༷ས་སུ༷་ནུབ༷་པའི༷་མཆོག༷་དང་ལྡན་པ་དང་། 
གདིང་བ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་པག༷ས་པ༷་གསེར༷་གྱི་མདོག༷་ལྟར་དྭངས་གསལ་སྣུམ་ ༡༤ པ་དང་། ཁང་བཟངས་སོགས་དམ་པ་བྱིན་པས་པགས༷་པ༷་སྲ༷བ་ཅིང་འཇམ་པ༷་དང༷་། ༡༥ འདུ་འཛི་དང་
རྣམ་གཡེང་སྤངས་པས་སྐུའི་བ་སྤུ་ནི༷་ཁུང་བུ་རེ༷་རེ༷་ནས༷་སྐྱེས་ཤིང་གཡས༷་སུ་འཁྱིལ་པའི་ཚུལ་དུ་ལེགས༷་པར་འཁྲུངས༷་པ་ད༷ང་། ༡༦ བསྙེན་བཀུར་གྱི་གནས་ལ་ཇི་བཞིན་དུ་རིམ་གྲོ་བསྒྲུབས་
པས་ཞལ་གྱི་སྨིན་མཚམས་ན་མཉེན་འཇམ་དཀར་བའི་མཛོད༷་སྤུས༷་བརྒྱན༷་པ་དང་། ༡༧ ཁ་དྲག་གི་ཚིག་གིས་གཞན་ཁྱད་དུ་མ་བསད་པས་རོ༷་སྟོ༷ད་སེང༷་གེ༷་དང་ ༡༨ འདྲ༷་བར་འཕེལ་ཀ་ཆེ་བ་དང་། 
སྙན་པ་དང་ལེགས་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པས་འདི༷་ཡི༷་དཔུང༷་པའི༷་མགོ༷་ ༡༩ གསེར་གྱི་བུམ་པ་ལྟར་ཟླུམ༷་པ་དང་། སྨན་སོགས་ཕན་པའི་ཟས་བྱིན་པས་ཐལ༷་གོང༷་སྟེ་ཕྲག་པ་
4-1-163a


གཡས་གཡོན་གྱི་བར་གྱི་སྒྲོག་རུས་ཕན་ཚུན་ཤས་གང་ཞིང་རྒྱས༷་ ༢༠ པ་དང་། ནད་གཡོག་དང་རིམ་གྲོ་བྱས་པས་ཐུབ་པའི་ལྗགས་འདི༷་ལ༷་རོ༷་མི༷་ཞིམ༷་པ༷འང་བསོད་ནམས་
ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རོ༷་མཆོ༷ག་ཏུ་ཞིམ་པར་སྣང༷་བ་དང་། ༢༡ ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་སྐྱེད་ཚལ་སོགས་བྱེད་པ་གཞན་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པས་སྐུ༷་ནི༷་ཤིང་ནྱ༷་གྲོ༷་ཏ༷་ལྟར༷་ཆུ༷་ཞེང༷་གབ༷་ ༢༢ པ་སྟེ་གྱེན་
འཕྲེད་ཆ་སྙོམས་པ་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་དང་ཁང་བཟང་སོགས་བྱིན་པས་ཟླུམ་ཞིང་གནག་ལ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བའི་གཙུག༷་ཏོར༷་བལྟར་མི་མངོན་པ་དབུར༷་ལྡན༷་པ་དང་། ༢༣
འཇམ་པ་དང་སྙན་པ་དང་མཉེན་པར་གསུངས་པས་རང་བཞིན་དུ་ཞལ་དཀྱིལ་ཁེབ་པ་ཙམ་དུ་ལྗགས༷་རིང༷་ཞིང་མཛེས༷་པ༷་ ༢༤ འདོད་ན་སྟོང་གསུམ་ཡང་ཁེབ་པ་དང༷་། སེམས་ཅན་རང་རང་གི་
སྐད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས། ཤེས་ཤིང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ། མཉན་པར་འོས་ཤིང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ། ཟབ་ཅིང་རྗེས་སུ་སྒྲོག་པ། བཏང་མི་བྲ་ཞིང་
རྣ་བར་སྙན་པ། མ་འཁྲུགས་ཤིང་གསལ་བའི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་ཚངས་པའི༷་དབྱངས་ ༢༥ དང་ལྡན་པ་དང་། ཡང་ན་ཚངས༷་དབྱ༷ངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ལའང་བཤད་དོ། །
4-1-163b


ངག་འཁྱལ་སྤངས་པས་འགྲམ༷་པ༷་གཉིས་སྡུག་ཅིང་ཟླུམ་ལ་རྒྱས་པ་མེ་ལོང་གི་ངོས་སམ་སེང༷་གེའི༷་འགྲམ་པ་དང་འདྲ༷་བ་དང༷་། ༢༦ སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པས་ཚེམས༷་ཐམས་ཅད་
ཤིན༷་ཏུ༷་དཀར༷་བ་དང་། ༢༧ ལོག་འཚོ་སྤངས་པས་ཚེམས་ཐམ༷ས་ཅད་མཐོ་དམན་རིང་ཐུང་གི་ཚད༷་མཉམ༷་པ་དང་། ༢༨ རྫུན་སྤངས་པས་ཚེམས་ལ་བར་མཚམས་མ་ཕྱེ་བས་ཐགས༷་བཟང༷་བ་དང༷་། ༢༩ ཕྲ་
མ་སྤངས་པས་ཡས་མས་ན་ཉི་ཤུ་རེ་སྟེ་ཚེམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ༷་པ༷་ཚང༷་བ༷་དང༷་། ༣༠ སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་བལྟས་པས་སྤྱན༷་ནི༷་ནོར་བུ་མཐོན༷་མཐིང༷་དང་འདྲ་བར་སྡུག་
པ་དང་། ༣༡ཆགས་སྡང་སྤངས་པས་སྤྱན༷་གྱི་རྫི༷་མ་བ༷་ཡི་མཆོག༷་ཁྱུ་མཆོག་གི༷་རྫི་མ་དང་འདྲ༷་༣༢བ༷་ནི་སྤྱན་ཡ་ལྕིབ་མ་ལྕིབ་ཀྱི་སྤུ་རྣམས་ལེགས་པར་གཞོལ་ཞིང་མ་འདྲེས་པ་སྟེ་འདི༷་དག༷་མཐོང་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་
པོར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སུམ༷་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་ཏེ་མཚ༷ན་བཟང་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཚུལ་འདི༷་ལ༷་མཚ༷ན་དེ་རྣམས་ནི༷་རྒྱུ་གང༷་དང་གང༷་གིས༷་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི༷་རྒྱུ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་དང༷་
དེ༷་ནི༷་རབ༷་ཏུ་རྫོགས༷་པས༷་མཚ༷ན་བཟང་པོ་ནི༷་འདི༷་དག༷་ཡང༷་དག༷་པར་འགྲུབ༷་པར་གྱུར་པ་ཁོ་ནའོ། །རྒྱུ་གང་ཞེ་ན་སྔོན་སློབ་ལམ་དུ་བླ༷་མ༷་སྐྱེལ༷་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དང༷་། སྡོམ་པ་ཡང༷་དག༷་པར་བླངས༷་
4-1-164a


པ༷་བརྟན༷་པ༷་དང་། བསྡུ༷་བའི༷་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བསྟེན༷་པ་དང༷་། བཟའ་བཅའ་བལྡག་པ་སོགས་གྱ༷་ནོམ༷་པའི༷་དངོས༷་པོ༷་སྦྱིན༷་པ༷་དང༷་། གས༷ད་བར་བྱ༷་བ༷་ལས་
ཐར༷་བར༷་བྱེ༷ད་པ་དང་། དགེ༷་བ༷་ཡི་ཆོས་ནི༷་རང་གིས་ཡང༷་དག༷་པར་བླངས༷་པ༷་དང་། དགེ་ཆོས་བླང་བ་གཞན་ལ་སྤེལ༷་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་དངོས་བསྟན་བདུན་དང་སོགས་ཁོངས་ནས་བསྟན་པ་
ཉེར་ལྔ་སྟེ་གོང་དུ་མཚན་བཟང་སྐབས་ཕན་ཚུན་སྦྱར་ནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་མཚན་བཟང་སྒྲུབ༷་བྱེ༷ད་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ༷་རྣམས་མདོ༷་ལ༷ས་ཇི༷་སྐ༷ད་འབྱུང༷་བ༷་བཞིན༷་དུ་ཤེས་པར་
བྱའོ། །གཉིས་པ་དཔེ་བྱད་ལ། བཅུ་ཚན་བརྒྱད་ལས། དང་པོ། མཚན་གྱི་ཆ་ཤས་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་དཔེ་བྱད་དེ། དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀུན་ལ་འདོད་ཆགས་བྲལ་
བ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ནང་རྟགས་ཕྱིར་ཤར་བ་ཐུབ༷་པའི༷་སེན༷་མོ༷་ཟངས༷་ཀྱི་མདོག༷་ལྟར་དམར་བ་དང༷་། ༡ ལྷག་བསམ་མངའ་བས་སེན་མོའི་མདོག༷་སྣུམ༷་པ་དང་། ༢ རིགས་མཆོག་ལས་སྐྱེས་པས་
སེན་མོ་གཤོང་བུ་མེད་པས་མཐོ༷་བ་དང༷་། ༣ སྤྱོད་ཚུལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་སོར༷་མོ༷་རྣམ༷ས་ཟླུམ༷་པ། ༤ དགེ་རྩ་རྫོགས་པས་རྒྱས༷་པ། ༥ ཐེག་གསུམ་ལ་མཐར་གྱིས་ཞུགས་པས་བྱི༷ན་གྱིས༷་ཕྲ༷་བ༷་དང༷་། ༦ མི་དགེ་བ་དང་ལོག་
4-1-164b


འཚོ་སྤངས་པས་ལུས་ཀྱི་རྩ༷་ཕྱིར༷་མི༷་མངོ༷ན་པ་དང༷་། ༧ ཉོན་མོངས་ལས་གྲོལ་བས་རྩ་ལ་མདུད༷་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་། གསང་བ་བསྲུངས་པས་ཞབས་ཀྱི་ནང་གི་ལོང༷་བུ༷་ཆུང་ངུ་མི༷་མངོ༷ན་༩ པ་དང༷་། 
བགྲོད་དཀའི་གནས་ནས་དགྲོལ་བར་མཛད་པས་ཞབས༷་རིང་ཐུང་མེད་པས་མཉམ༷་པ་དང༷་། ༡༠གཉིས་པ། མི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་སེང༷་གེ༷ ༡༡། ཀླུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་གླང༷་ ༡༢
ཆེན༷། ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པ་བྱ༷་ངང་པ་དང༷་ནི༷། ༡༣ གདུལ་བྱའི་སྣ་འདྲེན་པས་ཁྱུ༷་མཆོག༷་གི་སྟབས༷་ཀྱིས་གཤེ༷གས་པ་དང་། ༡༤ བསྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པར་གཤེགས་པས་
གཡས༷་ཕྱོགས༷་སུ་༡༥ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་དང༷་། གཤེགས་ཚེ་ཡིད་དུ་འོང་བས་མཛེས༷་པར་ ༡༦ གཤེ༷གས་པ་དང་། དམན་ལམ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་གྱ་གྱུ་མེད་པས་དྲང༷་ ༡༧ པོར་གཤེགས་པ་སྟེ་གཤེགས་
སྟངས་བདུན་དང༷་། གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་སྐུ་མཉེན་ཞིང་འགྱིང་ལེགས་པས་འཁྲིལ་བག༷་ ༡༨ ཆག༷ས་པ། སྒོ་གསུམ་སྡིག་པས་མ་གོས་པས་སྐུ་གཙང་དག་བྱི༷་དོར༷་བྱས༷་པ་དང་༡༩ འདྲ༷་བ། 
གདུལ་བྱའི་བློ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས་རིང་ཐུང་སྦོམ་ཕྲ་མ་འཆོལ་བས་རིམ༷་པར༷་འཚམས༷་པ། ༢༠ གསུམ་པ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དག་པས་སྐུ་དྲི་མ་མེད་པ་གཙང༷་བ་དང༷་། ༢༡
4-1-165a


ཐུགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་སྐུ་འཇམ༷་པ་དང༷་། ༢༢ ཐུགས་དྲི་མ་མེད་པས་རྣམ་པར་དག༷་པའི༷་སྐུ༷་དང་། ༢༣ སྒྲིབ་གཉིས་འཇོམས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་
མཚ༷ན་ནི༷་ཡོངས༷་སུ༷་གསལ་ཞིང་མཐའ་དག་རྫོགས༷་པ༷་དང༷་། ༢༤ ཡངས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་ཤིང་སྐུ༷་ཡི༷་ཁྱོན་ཆེ་བས་ཁོ༷་ལ༷ག་ཡངས༷་ཤིང༷་བཟང༷་བ་དང་། ༢༥ འགྲོ་ལ་ཐུགས་སྙོམས་
པས་གོམ༷ས་པ་ཆེ་ཆུང་སྙོམ༷ས་པ༷་དང༷་། ༢༦ ཉེས་ཀུན་དག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པས་སྤྱན༷་གཉི༷ས་ནི༷་ར་རི་མེད་པས་དག༷་པ༷་དང༷་། ༢༧ དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་ཆོས་གོ་སླ་བར་སྟོན་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན༷་
ཤ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་དང༷་། ༢༨ བྱ་དཀའི་གནས་ལ་མ་ཞུམས་པས་སྐུ༷་ཤ་ཞུམ༷་པ་༢༩ མེ༷ད་པ་དང༷་། དགེ་རྩ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་སྐུ་ཤ་རྒྱས༷་པ༷་དང༷་། ༣༠ བཞི་པ། ཡང་སྲིད་
མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་མི་ལྷོད་པས་ཤིན༷་ཏུ༷་གྲིམས༷་པའི༷་ ༣༡ སྐུ༷་ཉིད་དང༷་། རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་རྟོགས་པས་ཡན༷་ལག༷་སོར་མོ་སོགས་ཆ་ཕྱེད་ཅིང་ཤིན༷་ཏུ༷་རྣམ༷་པར་འབྱེས༷་པ་དང༷་། ༣༢
མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ལས་བརྩམས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་སྟོན་པས་སྤྱན་སོགས་ཡུལ་ལ་གཟིག༷ས་པ༷་རབ་རིབ་ཀྱི་སྒྲིབ༷་པ་མེ༷ད་པས་དག༷་པ༷་དང༷་། ༣༣ སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་
4-1-165b


ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཀུ༷་སྟེ་སྟ་ཟུར་གྱིས་མཚོན་པའི་སྐེད་པ་ཟླུམ༷་པ་དང་། ༣༤ འཁོར་བའི་ཉེས་སྐྱོན་གྱིས་མ་སྦགས་པས་སྐེད༷་སྐབས༷་ ༣༥ ཕྱིན་པ་སྟེ་འཚམས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་གྱི་འགྱིང་
བག་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྐེད་པ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བས་མ༷་རྙོངས༷་པ་དང༷་། ༣༦ ཆོས་ཟད་མི་ཤེས་པར་སྟོན་པས་སྐུའི་ཕྱལ་ཏེ་ལྟོ་བ་ཕྱང༷་ ༣༧ ངེ༷་བ༷་མཐོ་དམའ་མེད་པ་དང༷་། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པས་
ལྟེ༷་བ༷་ནི༷་གཏིང་ཟབ༷་པ་དང༷་། ༣༨ སློབ་མ་རང་དང་མཐུན་པར་གདམས་ངག་འཛིན་པས་ལྟེ་བའི་རི་མོ་གཡས༷་ཕྱོགས༷་སུ་འཁྱིལ༷་ ༣༩ བ༷་དང༷་། འཁོར་རྣམས་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་མཛེས་པས་
སྤྱོད་ལམ་ཀུན༷་ནས༷་ལྟ༷་ན༷་སྡུག༷་པ༷་དང༷་། ༤༠ ལྔ་པ། ཐུགས་དྲི་མ་མེད་པ་གཙང་བས་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཀུན༷་སྤྱོ༷ད་གཙང༷་བ་དང༷་། ༤༡ དུས་མ་ཡིན་པར་ཆོས་མི་སྟོན་པས་སྐུ༷་ལ༷་ནི༷་སྨེ༷་བ༷་དང་
གནག༷་པའི་བག༷་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། ༤༢ སྒོ་གསུམ་ཟོ་མདོག་བདེ་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཕྱག༷་ནི༷་ཤིང༷་བལ༷་ལྟར༷་འཇམ༷་པ་དང༷་། ༤༣ རང་གཞན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ལ་སེམས་སྙོམས་པས་ཕྱག༷་རིས༷་ཏེ་
ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས༷་ ༤༤ གསལ་བ་ཡོ༷ད་པ་དང་། ཟབ་མོའི་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་དང་། ༤༥ ཆོས་ཡང་ཡང་སྟོན་པར་མཛད་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང༷་བ་དང༷་། ༤༦ ཇི་
4-1-166a


ལྟར་འཚམས་པའི་བསླབ་པ་མང་པོ་སྟོན་པས་ཞལ༷་ནི༷་ཧ༷་ཅང༷་མི༷་རིང༷་ཞིང་མི་ཆེ་བ་དང༷་། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་རྟོགས་པས་མཆུ༷་ནི༷་ཤིང་
ཏོག་བིམ༷་པ༷་ལྟར༷་དམར༷་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ཙམ་དུ་དྭངས་པ་དང༷་། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཚིག་འཇམ་པོས་འདུལ་བས་ལྗགས༷་མཉེན༷་པ༷་དང༷་། རིགས་པས་འཐད་པ་མང་པོའི་ཡོན་ཏན་
སྟོན་པས་ལྗགས་སྲབ༷་པ༷་དང༷་། ༥༠ དྲུག་པ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཆོས་སྟོན་པས་ལྗགས་དམར༷་བ་ཉིད་དང༷་། ༥༡ ཉེས་པ་བཅབ་པར་དོགས་པ་དང་འཇིགས་
པ་མི་མངའ་བས་གསུང་འབྲུག༷་གི༷་སྒྲ༷་ལྟར་བརྗིད་པ་ཉི༷ད་དང༷་། ༥༢ རྣ་བར་འཇེབས་པ་གསུངས་པས་གསུང༷་མཉེན༷་ཅིང་འཇམ༷་པ་ད༷ང་། ༥༣ ཆགས་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་མཆོག་
འཛིན་ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་སྟེ་ཀུན་སྤྱོད་དགུའི་འཆིང་བ་བཅད་པས་མཆེ༷་བ༷་ཟླུམ༷་པ་དང་། ༥༤ ཉོན་མོངས་ཤས་ཆེའི་སྐྱེ་བོ་གདུལ་དཀའ་བ་རྣམས་འདུལ་བས་མཆེ་བ་རྣོ༷་བ་དང༷་། ༥༥ ཉོན་མོངས་
འཇོམས་པའི་ཆོས་དཀར་པོས་འདུལ་བས་མཆེ་བ་དཀར༷་བ་དང༷་། ༥༦ སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཉེ་རིང་དུ་འཛིན་པ་ཟད་པས་མཆེ་བ་རིང་ཐུང་མེད་པས་མཉམ༷་པ༷་དང༷་། ༥༧ ཐེག་གསུམ་གྱི་མངོན་
4-1-166b


རྟོགས་མཐར་གྱིས་སྟོན་པས་མཆེ་བ་བྱི༷ན་གྱིས༷་ཕྲ༷་བ་དང༷་། ཤེས་རབ་མཆོག་ལ་གནས་པས་ཤངས༷་ཀྱི་གཟེངས་མཐོ༷་བ་དང༷་། གདུལ་བྱ་སྐྱེ་བོ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕུན་ཚོགས་དང་
ལྡན་པས་ཤངས་སྣབ་སོགས་མེད་པས་མཆོག༷་ཏུ༷་དག༷་པ༷་དག༷་དང༷་ནི༷། ༦༠ བདུན་པ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྟོན་པས་སྤྱན༷་ཨུཏྤལ་འདབ་ལྟར་དཀྱུས་རིང་བའམ་ཡང༷ས་པ༷་དང༷་། ༦༡ སེམས་
ཅན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་འཁོར་བ་ལས་དྲངས་པས་རྫི༷་མ༷་ ༦༢ ཡིད་དུ་སྡུག༷་པ༷། མགུ་བར་དཀའ་བ་ལྷ་མི་ལྷ་མིན་གྱི་འགྲོ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པར་འོས་པས་མངོན་པར་མགུ་
བར་མཛད་པའི་སྤྱན་དཀར་ནག་གི་ཆ་པ༷དྨའི༷་འདབ༷་མ༷་དང་ ༦༣ འདྲ༷་བ༷་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༷་། འགྲོ་ལ་རྟག་ཏུ་མ་འོངས་པ་ན་ཅི་འགྱུར་གཟིགས་པས་སྨིན༷་ཚུགས༷་རི༷ང་བ་དང༷་། ༦༤ འཇམ་པོའི་ཆོས་
ཀྱིས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨིན་མ་སྤུ་འཇམ༷་པ༷་དང༷་། ༦༥ཐུགས་རྒྱུད་དགེ་བས་བརླན་པས་སྨིན་མ་སྣུམ༷་པ་དང༷་། ༦༦ དུས་ཀུན་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྐྱེན་གཟིགས་པས་སྨིན་མ་སྤུ༷་ནི༷་རིང་ཐུང་མཉམ༷་
པ༷་དང༷་། ༦༧ མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་ཉོན་མོངས་རྣམ་བཟློག་པར་མཛད་པས་ཕྱག༷་རིང༷་ཞིང་རྒྱས༷་པ་དང༷་། ༦༨ རྒྱལ་བར་དཀའ་བ་ཆགས་སོགས་ལས་རྒྱལ་བས་སྙན་རིང་ཐུང་མཉམ༷་པ༷་དང༷་། ༦༩ གདུལ་
4-1-167a


བྱའི་རྒྱུད་མ་ཉམས་པར་བདེ་བ་ལ་བཀོད་པས་སྙན་དབང་ལ་ཉ༷མས་པ༷་རྣམ༷་པར༷་སྤངས༷་པ༷་དང༷་། ༧༠ བརྒྱད་པ་ལ། ལྟ་བ་ངན་པས་ཐུགས་མི་འགྱུར་པས་དཔྲལ༷་བ༷་སྐྲ་
མཚམས་ལེགས༷་པར༷་འབྱེས༷་པ༷་སྟེ་དོད་པ་དང༷་། ༧༡ ལོག་སྨྲ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་མཛད་པས་དཔྲལ་བ་རྒྱས་པ་སྟེ་དབྱེས༷་ཆེ༷་བ༷་དང༷་། ༧༢ གཞན་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་སྨོན་པའི་སྨོན་ལམ་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དབུ༷་གདུགས་ལྟར་རྒྱས༷་པ་དང༷་། ༧༣ ཡུལ་ལ་དགའ་བའི་སྲེད་པ་བཟློག་པས་དབུ༷་སྐྲ༷་བུང༷་བ༷་ལྟར༷་གནག༷་པ་དང༷་། ༧༤ མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཟད་པས་དབུ་སྐྲ་སྟུག༷་
པ་དང༷་། ༧༥ བློ་འཇམ་པོ་རྟོག་མེད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་ཤེས་པས་དབུ་སྐྲ་འཇམ༷་པ་དང༷་། ༧༦ ཐུགས་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་མ་འཁྲུགས་པས་དབུ་སྐྲ་མ༷་འཛིང༷ས་མ་འཕྱིང་བ་དང༷་། ༧༧
རྟག་ཏུ་ཚིག་རྩུབ་སྤངས་པས་དབུ་སྐྲ་མི༷་གཤོར༷་སྟེ་མི་རྩུབ་པ་དང་། ༧༨ དཀོན་མཆོག་གི་མདུན་དུ་དྲི་ཞིམ་པོའི་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པས་དབུ་སྐྲ་དྲི༷་ཞིམ༷་པ་ ༧༩ སོགས་དཔེ་བྱད་ཀུན་གྱིས་སྐྱེས༷་བུ༷་ཡི༷་
ཡི༷ད་ནི༷་འཕྲོག་པར༷་བྱེད་པ༷་དང༷་། ཀུན་ཏུ་མཛེས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་སོགས་ལ་དཔ༷ལ་གྱི༷་བེའུ༷་དང༷་བཀྲ༷་ཤིས༷་ཀྱི་རི་མོ་ནི༷་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པ་ལ་སོགས་པས་
4-1-167b


མཚོན་ཏེ། གྲུ་བཞི་དང་། རྡོ་རྗེ་དང་། པདྨ་དང་། དུང་ལ་སོགས་པའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་རི་མོ་བརྒྱད་ཅུས་མཚན་པ་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པ་སྟེ། ༨༠དེ་ལྟར་བརྒྱད་ཅུ་པོ་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་དཔེ༷་
བྱད༷་བཟང༷་པོར༷་བཞེད༷་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་སྤྲུལ་སྐུ་ནི། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྐུ་དེ་ཉིད་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་ཤར་བའི་སྐུ་གང༷་གིས༷་སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་པར༷། འགྲོ༷་
བ་རྣམས་ལ༷་ཕན༷་པ༷་སྣ༷་ཚོགས༷་པ་དག༷་དུས་མཉམ༷་དུ༷་རྩོལ་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཛ༷ད་པའི༷་སྐུ༷་དེ༷་ནི༷་གདུལ་བྱ་སོ་སོའི་ངོ་སྐལ་དུ་སྣང་བ་ཐུབ༷་པའི༷་སྤྲུལ༷་སྐུ༷་ལ་སོགས་
པར་རྟག་ཏུ་རྒྱུན༷་མི༷་འཆ༷ད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐུ་བཞི་པོ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཡང་ན་ཆོས་སྐུ་དང་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཆ་ནས་དབྱིངས་
དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། དེའི་མཁྱེན་ཆ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་གི་ལྡོག་ཆ་ནས་ཆོས་སྐུར་བཞག་པ་ལས་དོན་ལ་དག་པ་
གཉིས་ལྡན་དབྱིངས་ཡེ་ཟུང་འཇུག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཙམ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས་ཆོས་སྐུ་ལོངས་སྐུ་སྤྲུལ་སྐུ་གསུམ་ཕྲིན་ལས་དང་བཞི་ལ་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཞིར་
4-1-168a


བཞེད་པའང་ཡོད་ལ། ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་པས་རྟོགས་པ་དང་ཕྲིན་ལས་གཉིས་ཀ་རང་གཞན་དོན་གཉིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
ཡིན་པས་ཕྲིན་ལས་ལོགས་སུ་མི་རྩི་བར་སྐུ་བཞི་པོ་ཉིད་ཆོས་སྐུ་མཚོན་པའི་ཆོས་བཞིར་འཆད་དེ། དེ་གཉིས་དོན་ལ་འགལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཕྲིན་ལས་ལ་
གསུམ། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན། དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད། གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནས། བྱང་ཆེན་དག་ཆེད་དུ་བསམ་
སྟེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་དུ་དོང་ཞིང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱས་ནས་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བརྙེས་
ནས་དེའི་བྱིན་བས་ལས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲོ་དོན་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་འཁོར༷་བ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་འདིའི༷་ཕྲིན༷་ལ༷ས་ནི༷་རྒྱུན༷་མི༷་འཆ༷ད་པར༷་འདོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
4-1-168b


པ་ལ། ལམ་གྱི་རྟེན་དང་། ལམ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པའོ། །དང་པོ། ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་དུ་ཡོད་སྙམ་ན། སྤྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་བདེ་མཐའ་ཡས་པ་རྟག་
ཁྱབ་ཏུ་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཚད་མེད་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གསུངས་ཏེ། ཐོག་མར་ཚོགས་ལམ་དུ་འགྲོ༷་བ་རྣམ༷ས་ཞི༷་བའི༷་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་རྟེན་བདེ་འགྲོར་
འགོད་པའི་ལ༷ས་མཛད་པ་དང༷་ ༡ ནི༷་ཞེས་ས། །གཉིས་པ་ནི། སྦྱོར་བ་བདག་གཞན་སྨིན་པའི་རྒྱུ་བསྡུ༷་བ༷་རྣམ༷་པ་བཞི༷་ལ༷་འགོད༷་པ༷་ ༢ དང་། ལྟ་བ་ཀུན༷་ན༷ས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དང་བཅས༷་
པ༷་ཡི༷་སྡུག་ཀུན་དོར་བྱར་ཤེས་པ་དང་ལམ་དང་འགོག་པ་རྣམ༷་པར༷་བྱང༷་པ༷་སྟེ་བླང་བྱར་ཤེས་པ་བདེན་བཞི་རྟོག༷ས་པ༷་ ༣ ལ་འགོད་པ་དང༷་། བསམ་པ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ཀྱི་དོན༷་ལ་དམིགས་
ནས། དེ་དག་གི་དོན་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་གྱི༷་དོན༷་བྱེད་པའི་ ༤ སེམས་བསྐྱེད་ལ་འགོད་པ་དང༷་། སྦྱོར་བ་ཕ༷་རོལ༷་ཕྱིན༷་དྲུག༷་ ༥ ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷་། ས༷ངས་རྒྱས༷་སུ་འགྲོ་
བའི་ལ༷མ་དགེ་བ་བཅུ་དང་དུ་ལེན་པ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགོད་པ་ད༷ང་། ༦ སྦྱོར་ལམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང༷་བཞིན༷་གྱིས༷་སྟོང༷་པ༷་ ༧ ཉི༷ད་སྒོམ་བྱུང་གི་རྟོགས་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷་།
4-1-169a


 མཐོང་ལམ་དུ་གཉི༷ས་སྣང་གི་སྤྲོས་པ་ཟ༷ད་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷་། ༨ སྒོམ་ལམ་ས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པར་བརྡ༷་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷་། ༩ ས་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་དྲུག་པ་གསུམ་དུ་ཆོས་ཀུན་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ལ་འགོད་པ་དང༷་། ༡༠ས་བདུན་པར་ཐབས་
མཁས་ཀྱིས་ལུས༷་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ནི༷་ཡོངས༷་སུ༷་ ༡༡ སྨིན༷་པར་བྱེད་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷་། ས་བརྒྱད་པར་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེ་བའི་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའི༷་ལམ༷་ ༡༢ གྱིས་མཚོན་པས་ལམ་གསུམ་
མངོན་དུ་ཤེས་པ་དང༷་ནི༷་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་མངོ༷ན་པར༷་ཞེན༷་པ༷་མཐའ་དག་བཟློག༷་པ༷་དང༷་། ༡༣ དེའི་དབང་གིས་བྱང༷་ཆུབ༷་དམ་པ་རྩོལ་མེད་དུ་ཐོབ༷་པ་
དང༷་། ༡༤ སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་རྣམ༷་པར༷་ ༡༥ དག༷་པ་ལ་དབང་བ་དང༷་བཞི་ལ་འགོད་དོ། །དགུ་པར་འཚང་རྒྱ་བར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་ངེས༷་པ༷་དང༷་། ༡༦ སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་
བཞི་ཐོབ་པས་ཆོས་བསྟན་པ་སོགས་ཀྱིས་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོན༷་ནི༷་ཚད༷་མེ༷ད་འགྲུབ་པ་ ༡༧ གཉིས་ལ་འགོད་པ་དང༷་། ས་བཅུ་པར་དབང་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པས་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་ཏུ་བྱོན་
4-1-169b


ནས་སངས་རྒྱས་བསྟེན༷་པ་ ༡༨ དང་མཆོད་ཅིང་ཆོས་ཉན་པ་སོགས་ཡོན༷་ཏན༷་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༷་། བྱང༷་ཆུབ༷་ཡན༷་ལག༷་གི་རྟོགས་པ་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། ༡༩ ཚོགས་
གཉིས་ཀྱི་ལ༷ས་རྣམས་ནི༷་ཆུད༷་མི༷་ ༢༠ ཟ་བར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་དང༷་། རྒྱ་ཆེ་བ་བདེན༷་བཞི་རྫོགས་པར་མངོན་སུམ་མཐོང༷་བ་དང་། ༢༡ ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་བཞི་ནི༷་ཟད་པར་སྤངས༷་པ༷་དང༷་། ༢༢
ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ༷་ཡི་གཞི༷་མཚན་འཛིན་མེ༷ད་པའི༷་ཚུལ༷་དང༷་ནི༷། ༢༣ ཆོས་ཀུན་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དྲི་མ་རྣམ༷་པར༷་བྱང༷་པ་མཆོག་ཏུ་རྫོགས་པ་དང༷་། ༢༤ ཚོགས༷་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་༢༥
པ་དང༷་ནི༷་འདུས༷་བྱས༷་འཁོར་བ་དང་འདུས༷་མ༷་བྱས༷་པ༷་མྱང་འདས་ལ༷་ཐ༷་ད༷ད་པར་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་ཤེས༷་པའམ་ ༢༦ མི་དམིགས་པ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་སློབ་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འགོད་
པ་དང༷་། གསུམ་པ་ནི། མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་མི་གནས་པའི་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་ལ༷་འགོད༷་པ༷་སྟེ༷། ༢༧ མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མི་མཉམ་པ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །
4-1-170a


གསུམ་པ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡི༷་བདག་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྲིན༷་ལ༷ས་ནི༷། དེ་ལྟར་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ༷་བདུན༷་དུ་རྒྱལ་བས་བཞེད༷་
དེ། མདོར་བསྡུས་ན་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་ལམ་དང་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་ནམ་མཁའ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཇི་སྲིད་དུ་ཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་
འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྐབས་བརྒྱད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྡུ་ན། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཅོམ་པའི་རྣམ་གྲོལ་
གྱི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུའི་མཆོག་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། 
དེའི་ཚེ་ན་སྐུ་བཞི་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི། འདི་ལྟར་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པས་ཞིང་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འོག་མིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་རྒྱ་ཁྱོན་
ཚད་ལས་འདས་པར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུས་མཛེས་པར་སྤྲས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས་
4-1-170b


པའི་འཁོར་དུ་སེམས་ཅན་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ནས་རྗེས་སུ་འཛིན་ལ། དེའི་རང་
བཞིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དང་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་
ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་འཛིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཐུགས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་གི་རྒྱུད་དམ་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་
ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལ། དེ་ཉིད་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་སྣང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པར་བསྟན་ནས། ཕྱོགས་བཅུར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་དགེ་འདུན་གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་
འཛིན་ཅིང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་བརྙེས་པ་དེས་ནམ་མཁའ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཇི་སྲིད་དུ་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་ཕན་བདེའི་ཆོས་ཚུལ་མ་
ལུས་པ་ཀུན་རྣམ་པར་རྟོག་མེད་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཟད་པ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ཏེ་དེར་གཏོགས་པ་ཐམས་
4-1-171a


ཅད་བསྡུ་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པ་བརྙེས་ནས། སྣོད་བཅུད་དག་པ་གང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ། 
ཕྱོགས་བཅུའི་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པར་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེངས་ཤིང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དུང་འབུད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྔ་བོ་ཆེ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲགས་
པའི་སྒོ་ནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་སམ་གདུང་རྒྱུན་ནམ་རྒྱུད་མི་འཆད་ཅིང་ཕན་བདེའི་ཆོས་ཀུན་མི་ནུབ་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་
རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལ༷ས། ཆོས༷་སྐུའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་བརྒྱ༷ད་པ༷འོ༷། །རྩ་བའི་གཉིས་པ་འབྲིང་པོར་དགའ་བ་ལ་
དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། དེ་ལྟར་སྐབས་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་གཏན་ལ་དབབ་བྱའམ་བསྒོམ་བྱ་དང་། ༡ དེ༷་ཡི༷་སྦྱོར༷་བ༷་རྣམ་རྫོགས་དང༷་། 
༢ རྣམ་རྫོགས་དེ༷་རབ༷་ཏུ་གྱུར་པ་རྩེ་མོ་དང་། ༣མཁྱེན་གསུམ་དེ༷་ཡི༷་གོ༷་རིམ༷་མཐར་གྱིས་པ་དང༷་། ༤ དེ༷་ཡི་མཐའ༷་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་དང༷་། ༥ དེ༷་ཡི༷་རྣམ༷་སྨིན༷་ནི༷་ཆོས་སྐུའི་གནས་སྐབས་ཏེ། ༦
4-1-171b


དོན༷་དྲུག་ཏུ་བསྡུས༷་པ་ནི་བརྒྱད་པོ་ལས་གཞན༷་ཏེ༷་རྣམ༷་པ༷་དྲུག༷་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་བསྡུས་པར་མོས་པ་ལ་མངོན་རྟོགས་གསུམ་དུ་བསྡུས་པ་ནི། ཡུལ༷་ནི་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་མཁྱེན་པ་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་པོ༷་སྦྱོར་
བའི་རྒྱུ༷ད་དང་ ༡ དེ་རྣམ་རྫོགས་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར༷་བ༷་བཞི་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དངོས་དང༷་། ༢ ཆོས༷་སྐུ་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལ་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷་སྟེ་དེ་༣ལྟར་དོན༷་བསྡུས༷་ན་སྔ་མ་རྒྱས་འབྲིང་ལས་གཞན༷་ཏེ་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་དུ་
འདུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་གནད་ཟབ་མོ་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་གིས་སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཀྲལ་བའི་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་གུས་རྟག་གི་བརྩོན་
པས་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཁྱོད་ལ་ཇི་སྙེད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀུན་བརྗེད་ཅིང་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་
ཕྱིན་པ་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཉམས་པ་མི་རུང་བས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་ཞིང་དྲིན་དུ་དྲན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་མ་ཉམས་པར་ཟུངས་ཞེས་གདམས་པར་མཛད་པ་ལྟར་དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་
པ་མཇུག་དོན་ལ་གཉིས། མཛད་བྱང་དང་འགྱུར་བྱང་ངོ་། །དང་པོ། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ༷འི་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་
4-1-172a


པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པའི་རྗེ༷་བཙུན༷་བྱམས༷་པ༷་མགོ༷ན་པོས༷་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་བརྗོད་དོན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་
ཚིག་ཉུང་ངུར་བསྡུས་ཏེ་མཛ༷ད་པ༷་རྫོགས༷་སོ༷་བཤད་ཟིན་པར་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྤྲུལ་པའི་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོ་ལྷ་བཙད་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་རྒྱ༷་གར༷་གྱི༷་མཁན༷་པོ༷་བི༷དྱ༷་ཀ༷་ར༷་པྲ༷་བྷ༷་
སྟེ་རིག་བྱེད་འོད་ཟེར་རམ་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་དང༷་། ཞུ༷་ཆེན༷་གྱི་ལོ༷་ཙཱ༷་བ༷་བན༷་དེ་སྐ་བ་དཔ༷ལ་བརྩེགས་ཀྱིས༷་བསྒྱུར༷་ཅིང༷་ཞུས༷་ཏེ༷་གཏན༷་ལ༷་ཕབ༷་པ༷་ལ༷ས། སླ༷ད་ཀྱིས་པ༷ནྜི༷་ཏ་གོ༷་མའི༷་འཆི༷་མེ༷ད་དང༷་། ལོ༷་
ཙཱ་བ༷་དགེ༷་སློང༷་བློ༷་ལྡན༷་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱིས༷་བསྒྱུར༷་ཅིང༷་ཞུས༷་ཏེ༷་ལེགས༷་པར༷་གཏན༷་ལ༷་ཕབ༷་པ༷འོ༷། །འབྲས་ཡུམ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཟབ་ཞི་སྤྲོས་བྲལ་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཉིད། །རང་བྱུང་ཡེ་
ཤེས་ཟབ་མོ་བརྒྱད་ལྡན་ཚུལ། །མཐར་ཕྱིན་རྫོགས་པ་ཆེ་ལ་གཞོལ་ཞིང་འབབ། །དེ་སླད་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཀུན་བརྗེད་ཀྱང་སླའི། །ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཡི་ཚིག་གི་ཟུར་ཙམ་ཡང་། །ཉམས་མི་རུང་ཞེས་ཐུབ་
པ་མཆོག་དེ་ཡིས། །ཡང་ཡང་རྗེས་སུ་བསྔགས་པའི་ཚུལ་འདིར་གཟིགས། །རྒྱལ་དགོངས་མཐར་ཐུག་མ་སྦས་ཇི་ལྟ་བར། །རྒྱལ་ཚབ་འཕགས་པས་ལེགས་བཀྲལ་མངོན་རྟོགས་རིམ། །འཕགས་
4-1-172b


བོད་མཁས་པའི་ལེགས་བཤད་བྱེ་བའི་བཅུད། །ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་རྣམ་དཔྱོད་མཐུ་ཡིས་བསྡུས། །ཀུན་དང་མཐུན་ཞིང་ཀུན་ལས་ཁྱད་འཕགས་པའི། །ཟབ་གནད་མཐའ་དག་རྗེན་པར་བཀྲལ་དེའི་ཕྱིར། །བློ་
གསལ་བློ་ཡི་པད་དཀར་བཞད་པའི་གཉེན། །བློ་ཆེན་བློ་ཡི་འདོད་འཇོའི་གཏེར་གཅིག་ཡིན། །དེས་ན་བསྟན་ལ་དགོངས་ཤིང་དུས་ཀྱི་མཐར། །སྐྱོབ་པ་མཆོག་དེའི་བཀའ་དྲིན་འཚོབ་འདོད་རྣམས། །
ཚུལ་འདི་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོ་རུ། །མཆོད་པར་མཛོད་ཅེས་ལྷག་བསམ་མཐུ་ཡིས་གསོལ། །ཟབ་མོ་བྱིས་པའི་བློ་ཡི་གཞལ་དཀའ་ཡང་། །ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་རྩ་མཆན་མདོ་སྦྱར་
གྱི། །དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་ཉིད་ལས་འདོད་ཞེན་གྱིས། །གསུང་སྒྲོས་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཡང་བསླད་པ་མེད། །དེ་སླད་ཆོས་སྤྱན་ལྡན་རྣམས་དཔང་པོར་འོས། །འདིར་འབད་དགེ་དེས་འཇམ་མགོན་
ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ། །ཡབ་སྲས་བརྒྱུད་པའི་ཐུགས་དགོངས་རྫོགས་ཕྱིར་དང་། །ད་ལྟར་བཞུགས་དང་སླད་ནས་འབྱོན་འགྱུར་བའི། །སྐྱེས་ཆེན་མཆོག་རྣམས་དགྱེས་པའི་ཚུལ་འདིར་བརྩོན། །དེ་ལྟའི་
དགེ་བ་ནོར་བུའི་སྒྲོན་མེ་ཡི། །ས་གསུམ་ཉེས་པའི་མུན་པ་ཀུན་སེལ་ཞིང་། །དོན་གཉིས་མཐའ་ཕྱིར་རྣམ་གྲོལ་འདོད་རྒུའི་ཆར། །མཁའ་ཁྱབ་ཞིང་ན་རྟག་པར་མཛེས་གྱུར་ཅིག །བདག་གཞན་སྐྱེ་
4-1-173a


ཀུན་འཇམ་མགོན་བླ་མ་ཡི། །ཞབས་ཀྱི་ཆུ་སྐྱེས་བསྟེན་པའི་དཔལ་ཐོབ་ནས། །བྱམས་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བའི་ཚེ། །ཟབ་རྒྱས་ཆོས་མཛོད་རྒྱ་མཚོ་འཛིན་གྱུར་
ཅིག །ཅེས་ཤེར་ཕྱིན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་རྩ་མཆན་དཀྱུས་སུ་བཀོད་པའི་འགྲེལ་ཆུང་པུཎྜ་རི་ཀའི་དོ་ཤལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཇམ་མགོན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་མཆན་
ལྟར། སྐབས་ལྔ་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་ཕྱེད་ཡན་ཆོད་ཀཿཐོག་སི་ཏུ་པཎྜི་ཏས་ཞལ་བཤུས་པར་མཛད་ཅིང་། དེ་ཕྱིན་གྱི་མཇུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཞུས་དག་པར་བྱེད་
པ་པོ་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཚད་མེད་པའི་མངའ་བདག་མཁན་ཆེན་བླ་མ་སྡོམ་བརྩོན་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་ཐུབ་བསྟན་ཀུན་བཟང་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་མཛད་པ་
ལ་བརྟེན་འཇམ་དབྱངས་བླ་མའི་ཞབས་རྡུལ་ལ་སྤྱི་བོས་རེག་པའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ་པ་འགྱུར་མེད་པདྨ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ཞེ་ཆེན་ཡང་དབེན་བདེ་མཆོག་བཀྲ་ཤིས་དགེ་འཕེལ་གླིང་དུ་མེ་སྟག་
ས་ག་ཟླ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ཌཱ་ཀི་འདུ་བའི་དུས་ཚེས་ཉེར་ལྔ་ལ་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་འདིས་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་ཟབ་དགོངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་
4-1-173b


དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །སརྦ་དཱ་མངྒ་ལཾ།།    །། ༈ ཨོཾ་སྭ་སྟི། ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེའི་གནས་ལུགས་དོན། །ཇི་བཞིན་
གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ། །བྱམས་ཆེན་མི་ཕམ་རྒྱལ་བ་དེས། །དཔལ་གྱི་མགུལ་ནས་ལེགས་ཕྱུང་པ། །༡ས་གསུམ་ཐོགས་མེད་ཐུགས་མཚོར་རོལ། །
མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་གཞུང་། །དུས་གསུམ་མཁས་པ་འབྱུང་བའི་གཞི། །སླར་ཡང་གསལ་མཛད་འཇམ་པའི་དབྱངས། ༢། མི་ཕམ་ཕྱོགས་
ལས་རྣམ་རྒྱལ་སྡེས། །ལེགས་པར་བཀྲལ་བའི་དོན་གསལ་གྱི། །སྤུན་ཟླ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གྲུབ། །འདིར་ཞུགས་ཤེར་ཕྱིན་དོན་བཟང་ངེས། ༣། ཀུན་ལ་
4-1-174a


ཕན་ཕྱིར་སྤར་གྱི་འཕྲུལ། །འདུ་བྱེད་བརྩོན་པའི་དགེ་འདི་ཡིས། །ཁམས་གསུམ་ཡིད་ཅན་མ་ལུས་པས། །
ཡུམ་དོན་བདེ་བླག་རྟོགས་པར་ཤོག །༤ཅེས་པའི་པར་སྦྱང་སྨོན་ཚིག་འདིའང་ཞེ་ཆེན་ནས་སྐྱབས་རྗེ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་
རྫོགས་སུ་པར་དུ་སྒྲུབ་སྐབས་འཇམ་དབྱངས་བླ་མའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་པས་སྨོན་པ་དགེ་ལེགས་སུ་གྱུར་
ཅིག །    ཤུ་བྷཾ།།    །།    །།    །།
4-1-174b


empty page
4-2-1a


༄༅། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཆན་འགྲེལ་མི་ཕམ་ཞལ་ལུང་བཞུགས་སོ། །
4-2-1b


༄༅། །ན་མོ་གུ་ར་ཝེ། ཀུན་མཁྱེན་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་དང་། །རྒྱལ་ཚབ་ཆེ་དང་རྒྱལ་བའི་སྲས། །ངེས་དོན་ལམ་བཟང་གསལ་
མཛད་པར། །སྒོ་གསུམ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གདོད་ནས་དྲི་མེད་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི། །ངེས་དོན་འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོའི་བདག་ཉིད་
དུ། །ངེས་པའི་རིགས་ལམ་རལ་གྲིའི་རྣོ་རྒྱུན་གྱིས། །ཀུན་རྨོངས་སྲིད་པའི་དྲ་བ་རྣམ་པར་གཅོད། །དེ་ལ་འདིར་དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་
བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་གི་སྙིང་པོ་དགོངས་པའི་མཐིལ། མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གྱི་གནད་གཅིག་པུ་ནི་ཀུན་ཁྱབ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདི་
4-2-2a


ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་བླ་མ། །འདི་འཆད་པ་ལ་དོན་རྣམ་བཞི། །དོན་དང་མཐུན་
པ་མཚན་གྱི་དོན། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པ་སྤྱི་ཡི་ཕྱག །དོན་མཆོག་ལྡན་པའི་བསྟན་བཅོས་དངོས། །དོན་དེ་ལེགས་པར་བསྒྱུར་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་
གཉིས་པར་དབྱེ་བ་མེད། །དང་པོ། རྒྱ༷་གར༷་སྐ༷ད་དུ༷། མ༷་ཧཱ༷་ཡཱ༷་ན༷་ཨུ༷ཏྟ་ར༷་ཏ༷ནྟྲ༷་ཤཱས་ཏྲ༷ཾ། བོ༷ད་སྐ༷ད་དུ༷། ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷འི་རྒྱུ༷ད་བླ༷་མའི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་
ཞེས། མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཨུཏྟ་ར་ནི་བླ་མའོ། །ཏནྟྲ་ནི་རྒྱུད་དོ། །ཤཱསྟྲི་ནི་བསྟན་བཅོས་སོ། །མཚན་བཤད་པ་ནི། །ཐེག་པ་ནི་འདིས་
4-2-2b


འདེགས་པས་ན་ཐེག་པ་སྟེ་རྒྱུའི་ཐེག་པའོ། །འདིར་འདེགས་པས་ན་ཐེག་པ་སྟེ་འབྲས་བུའི་ཐེག་པའོ། །ཆེན་པོ་ནི། དམིགས་པ་དང་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་། །ཡེ་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས་
རྩོམ་པ་དང་། །ཐབས་མཁས་འགྲུབ་པ་ཕྲིན་ལས་ཆེ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཆེན་པོ་བདུན་དང་ལྡན་པའོ། །རྒྱུད་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་སྟེ། འདིའི་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་སྙིང་པོ་ནི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆགས་པའམ། ཡང་ན་རྒྱུད་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཁམས་ནི་རྒྱུ་རྒྱུད་དང་འདྲ་ཞིང་ཁམས་ཀྱི་དྲི་མ་དག་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་བྱང་ཆུབ་
སོགས་གསུམ་ནི་ཐབས་རྒྱུད་དང་འདྲ་ལ། འབྲས་བུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་འབྲས་བུའི་རྒྱུད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་མ་ནི་གོང་ན་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། ངེས་
པའི་དོན་གྱི་མདོའི་དོན་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་རྡོ་རྗེའི་གནས་བདུན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ནི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ལས་འཆོས་ཤིང་འབྲས་བུ་ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་
སྟེ། རྣམ་བཤད་རིགས་པར། ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་འཆོས་པ་དང་། །ངན་འགྲོ་སྲིད་ལས་སྐྱོབ་བྱེད་གང་ཡིན་པ། །འཆོས་སྐྱོབ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ན་བསྟན་བཅོས་ཏེ། །
4-2-3a


གཉིས་པོ་འདི་དག་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །མཚན་འདི་ནི་བརྗོད་བྱ་དང་བྱེད་ལས་ལས་བཏགས་པའོ། །གཉིས་པ། མ་རིག་པའི་
གཉིད་སངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལ་བློ་རྒྱས་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་དང༷་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སེམས་མི་ཞུམ་པས་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་ཕྱག༷་འཚ༷ལ་ལོ༷་ཞེས་ལོ་ཙཱ་བས་བཀོད་པའོ། 
།གསུམ་པ་ཉིད་ལ་དོན་གསུམ་སྟེ། །ལུས་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་དང་གཅིག །ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་དང་གཉིས། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱ་བ་གསུམ། ལུས་ཉིད་བཞག་
ལ་དོན་གསུམ་སྟེ། །སྡོམ་དོན་ལུང་སྦྱར་གོ་རིམ་ངེས། །གསུམ་པོ་ཚིགས་བཅད་རེ་རེའོ། །རིམ་པར་སློབ་མས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་ཤིང་སྒྲོ་སྐུར་སྤང་བ་དང་འཆད་པ་པོས་བསྟན་
བཅོས་མ་འཛིངས་པར་བཤད་སླ་བའི་ཆེད་དུ་སྡོམ་གྱིས་བསྟན་པ། དེ་ཡང་། དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པ་སངས་རྒྱས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་
བཞིན་ཆོས༷་དང་། ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལྡན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཚོགས༷་དགེ་འདུན་དང་། རྟོགས་བྱ་ཁ༷མས་དང༷་ཁམས་དེ་དྲི་བྲལ་གྱི་བྱང༷་ཆུབ༷་དང༷་། དེའི་བྲལ་སྨིན་གྱི་ཡོ༷ན་ཏན༷་དང་རྟོགས་
4-2-3b


པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ནུས་པ་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་ཕྲིན༷་ལ༷ས་ནི་གྲངས་བདུན་ལས་ཐ༷་མ༷་སྟེ༷། དེ་ལས་མང་བ་མེད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ། དེ་ལྟར་ན་འཆད་འགྱུར་གྱི་བསྟན༷་
བཅོས༷་ཡན་ལག་ཀུན༷་གྱི༷་ལུས༷་སམ་སྡོམ་ནི༷་མདོར་བསྡུ༷་ན༷། རྡོ༷་རྗེ༷་ཡི༷་ནི༷་གན༷ས་བདུན༷་འདི༷་དག༷་གོ༷་ཞེས། དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ནམ་གནས་བདུན་པོ་དེ། བརྗོད་མེད་སོ་སོ་
རང་རིག་པའི་དོན་ཡིན་པ་སྟེ། ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་ཕིགས་པར་དཀའ་བ་དང་། རྟོག་པས་མི་ཕྱེད་པས་ན་རྫས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན་དང་འདྲ་བ་སྟེ་ཕར་ལ་ཐུབ་ཅིང་ཚུར་
གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕྱེད་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གི། རྗོད་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་དེ་དག་གི་དོན་གསལ་པོར་སྟོན་ཅིང་གོ་བར་བྱེད་པའི་གནས་སམ། རྟེན་ནམ་
གཞིར་གྱུར་པས་ན་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེ་གང་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་དུ་བཞག་པ་དང་། དེའི་རྗོད་བྱེད་ལ་ཡང་སྒྲ་དེ་འཐོབ་བོ། །གནས་བདུན་
དེ་ལུང་གང་ལས་བསྟན་ཞེ་ན། མདོ་སོ་སོ་ནས་གསུངས་པའི་ཚུལ་དང་སྦྱར་ན། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །ཁམས་ནི་
4-2-4a


འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་མདོ་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས་སོ། །ཡོན་ཏན་ནི་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་མདོ་ལས་སོ། །ཕྲིན་ལས་ནི་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །མདོ་གཅིག་ནས་གསུངས་པའི་ཚུལ་དང་སྦྱར་ན། 
རྡོ་རྗེའི་གནས་བདུན་པོ་འདི༷་དག༷་རང༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི༷་རྗེས༷་འབྲེལ༷་བ༷་སྟེ་ལྷན་ཅིག་རྒྱུན་ཆགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་། འདིར་བསྟན་པའི་གོ༷་རི༷མ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ་གཟུངས༷་
ཀྱི༷་དབང་ཕྱག་རྒྱལ༷་པོའི༷་མདོར༷་ཏེ། དེས་ཞུས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན། མདོ་དེའི་གླེང༷་གཞི༷་ལ༷ས་ནི༷་རྡོ་རྗེའི་གན༷ས་དང་
པོ་གསུམ་བསྟན་པར་རིག༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལེགས་པར་
བསྐོར་བ། སློབ་མའི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་མཐའ་ཀླས་པ་མངའ་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ལྷག་མའི་གནས་བཞི༷་ནི༷་བློ༷་ལྡན༷་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཆོས་ཡོན་ཏན་གྱི་དྲི་མ་ཡོངས་
4-2-4b


སུ་སྦྱོང་བ་དྲུག་ཅུ་བསྟན་པས། དང་པོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་གསལ་བར་མཛད་དེ། ཁམས་ཡོད་ན་ནི་ལས་བྱས་པས། །ས་ལེ་སྦྲམ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཁམས་མེད་
ན་ནི་ལས་བྱས་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་ངལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། དྲི་མ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་གཞི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་སྙིང་པོར་ཡོད་པ་ལས། 
དེ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཆེད་ཡོངས་སྦྱོང་གི་ཚུལ་སྟོན་པར་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སྦྱོང་དྲུག་ཅུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱན་རྣམ་པ་བཞི་དང་། སྣང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་། སྙིང་
རྗེ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་དང་། ཕྲིན་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །རྒྱལ༷་བའི་ཆོས༷་དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས་ནི་གནས་ཕྱི་མ་གསུམ་པོ་བསྟན་ཏེ་ཅི་ལྟར་ན་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་བསྟན་པས་
གསལ་ཏེ། དབྱིངས་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་སྙིང་རྗེ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་
བཞི་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་བསྟན་པས་ཡོན་ཏན་གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་བླ་ན་མེད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་པས་ཕྲིན་ལས་གསལ་
4-2-5a


བར་མཛད་པས་དེ་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གོ་རིམ་ནི་ཆོས་ཀུན་མཉམ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་སངས༷་རྒྱས༷་པ་ལ༷ས་ཆོས༷་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འབྱུང་ཞིང་། ཆོས༷་
བསྟན་པ་ལྟར་བསྒྲུབས་པ་ལ༷ས་སློབ་མ་འཕ༷གས་པའི༷་ཚོགས༷་འབྱུང་ལ། ཚོགས༷་དགེ་འདུན་ལ༷ས་རང་གི་སྙིང༷་པོ༷་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཀྱི་ཁ༷མས་སྒྲིབ་པ་ཅི་རིགས་པས་དག་པ་ཐོབ༷་ཞེས་
ཁམས་ཐོབ་པའང་གསར་དུ་ནི་མིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་སྨིན་ངེས་པ་ཐོབ་པའི་རིགས་ཁྱད་པར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་སྐད་དོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་མཐར༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ༷་གློ༷་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་
དག་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང༷་ཆུབ༷་མཆོག༷་ཅེས་བྱ་ལ། བྱང་ཆུབ་དེའི་ཡན་ལག་སྟོབ༷ས་སོ༷གས་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་། དེའི་གདུལ་བྱར་གྱུར་པའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་
ཀུན༷་གྱི་དོན༷་སྒྲུབ་པར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་དང༷་ལྡན༷་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ལས་ཆོས། དེ་ལས་དགེ་འདུན། དེས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁམས་སྦྱངས་ནས་བྱང་ཆུབ་
བརྙེས་པས། ཡོན་ཏན་དང་ཕྲིན་ལས་འབྱུང་བ་དང་། ཡང་མཆོག་གསུམ་ཐོབ་བྱའི་འབྲས་བུ་དང་། ཁམས་སོགས་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གོ་རིམ་གཉིས་ལས། སྔ་མ་ནི་མཆོག་གསུམ་
4-2-5b


གྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་རྒྱུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སོགས་འཐོབ་པ་དང་། ཕྱི་མ་ནི་རང་གི་ཁམས་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་དང་། གཞན་རྒྱུད་ཀྱི། བྱང་
ཆུབ་སོགས་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རིམ་པ་གཉིས་གཞུང་འདིར་བསྟན་ཏོ། །ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གཉིས། །ཐོབ་བྱ་མཆོག་གསུམ་ཡན་
ལག་དང་། །ཐོབ་ཚུལ་གནས་བཞི་རྒྱས་བཤད་དོ། །དང་པོ་མཆོག་གསུམ་བཤད་ལ་གསུམ། །མཆོག་གསུམ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་གཅིག །སྐྱབས་གསུམ་རྣམ་པར་འཇོག་ཚུལ་
གཉིས། །ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བཤད་དང་གསུམ། །དང་པོ་སོ་སོའི་ངོ་བོར་གསུམ། །སྐྱབས་གནས་མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་དང་། །དེས་བསྟན་དམ་པའི་ཆོས་དཀོན་
མཆོག །དེར་འཛིན་དགེ་འདུན་ངོ་བོའོ། །དང་པོ་སངས་རྒྱས་ངོ་བོར་གསུམ། །བསྟོད་པའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་བརྗོད། །སངས་རྒྱས་གང༷་ཞིག༷་ཐོག༷་མ༷་སྐྱེ་བ་དང་དབུས༷་གནས་པ་
དང་མཐར༷་འཇིག་པ་སྟེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་མེ༷ད་པས་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། སྤྲོས་པ་དང་རྟོག་པ་ཉེ་བར་ཞི༷་བ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། ས༷ངས་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་གཞན་ལ་མ་
4-2-6a


ལྟོས་པར་སོ་སོ་ར༷ང་རིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རང་བྱུང་གི་རྣམ༷་པར་ས༷ངས་རྒྱས༷་པས་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མིན་པའོ། །རང་ཉིད་དེ་ལྟར་ཆོས་གསུམ་
ལྡན་གྱི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སངས་རྒྱས༷་ན༷ས་ནི། དེ་ལྟར་མ༷་རྟོགས༷་པ་རྣམས་ལ་བརྩེ་བའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟིགས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་རྟོགས༷་པའི་
ཕྱིར་དུ་འཁོར་བར་འཇིགས༷་པ་མེ༷ད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྟག༷་པའི་ཆོས་སྐུ་མངོན་གྱུར་གྱི་ལམ༷་སྟོན༷་པ༷་དང་། དཔེ་འཇིག་རྟེན་ན་རལ་གྲིས་གཅོད་པ་དང་རྡོ་རྗེས་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་
དུ། གོང་སྨོས་མཁྱེན༷་བརྩེའི༷་རལ༷་གྲི༷་དང་རྡོ༷་རྗེ༷་མཆོག༷་ལྟ་བུ་བསྣམས་ནས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་བརྩེའི་རལ་གྲི་ལྟ་བུས་ནི་སྡུག༷་བསྔལ༷་ཕྱི་མ་གཞན་བསྐྱེད་པའི་མིང་གཟུགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་
གཅོ༷ད་པར་མཛ༷ད་ཅིང༷་། མཁྱེན་བརྩེའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུས་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སོགས་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་ལྟ༷་བ་ནགས་ཐིབས་པོ་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱིས༷་ཡོངས་སུ་བསྐོར༷་པའི་ཐེ་ཚོམ་རྩིག༷་
པ་བརྟན་པོ་འཁོར་བའི་ར་བ་ལྟ་བུ་དེ་འཇི༷ག་པར་མཛ༷ད་པའི་ནུས་པ་ཅན་རྒྱལ་བ་ཆོས་དྲུག་ལྡན་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་ལ༷་འདུད་དོ། །དོན་དེ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན། དེ་ལྟར་ན་བཤད་
4-2-6b


པའི་དོན་དྲུག་གམ་བརྒྱད་དེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པས་འདུས༷་མ༷་བྱས༷་ཤིང༷་འབད་རྩོལ་མེད་པས་ལྷུན༷་གྱིས༷་གྲུབ༷་པ། རང་གིས་རིག་པས་གཞན༷་གྱི༷་རྐྱེན༷་གྱིས༷་རྟོགས༷་པ་མིན༷་པ༷། 
དེ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་མཁྱེན༷་པ་དང༷་། གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་བརྩེ༷་བ་དང༷་། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་སེལ་བའི་ནུས༷་པར༷་ལྡན༷་པ་དྲུག་དང་། དེ་ལྟར་ན་དོན༷་གཉི༷ས་ལྡན༷་
པའི༷་སྟེ་དེ་བརྩིས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ལྡན་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་དོ། །དེ་དག་སྦྱར་ཏེ་རྒྱས་བཤད་དོ། །དེ་ཡིན་ཚུལ་ནི་ཐོག༷་མ༷་སྐྱེ་བ། དབུས༷་གནས་པ། མཐའ༷་འགག་པ་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷། རང༷་བཞིན༷་ཡི༷ན་ཕྱིར༷་འདུས༷་
མ༷་བྱས༷་ཡིན་ལ། ལུས་ངག་གི་སྤྲོས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་སོགས་འབད་རྩོལ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི༷་བ༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡི་བདག་ཉིད་ཅ༷ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། ལྷུན༷་གྱིས༷་གྲུབ༷་པ་ཞེས༷་
བྱ༷་བར༷་བརྗོ༷ད།  སོ༷་སོ༷་རང༷་གིས༷་སམ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས༷་བྱའི་ཕྱིར༷་ན་གཞན༷་གྱིས༷་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན༷་གྱིས༷་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མིན༷་པའོ༷། །དེ༷་ལྟར༷་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་
དང་ལྡན་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཀུན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་རྟོག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ན་མཁྱེན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གདུལ་བྱ་གཞན་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་འགོད་པའི་ལམ༷་གསལ་བར་སྟོན༷་པའི་
4-2-7a


ཕྱིར༷་ན༷་ཐུགས༷་བརྩེ༷་བ༷། ནུས༷་པ༷་ནི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དང་ཐུགས༷་རྗེ༷་དེ་གཉིས་པོ་ཡིས༷། སྡུག༷་བསྔལ༷་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་མཐའ་དག་
སྤོང༷་ནུས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལ་དང༷་པོ༷་གསུམ༷་གྱིས༷་ནི་རང༷་དོན༷་ཕུན༷་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ༷། ཕྱི༷་མ༷་གསུམ༷་གྱིས༷་ནི་གཞན༷་དོན༷་བསྒྲུབ་པ་ཡི༷ན་ནོ། །གཉིས་པ་དམ་ཆོས་
བཤད་ལ་བཞི། །བསྟོད་པའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་བརྗོད། །དམ་ཆོས་གང༷་ཞིག༷་འགོག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་
པས་མེ༷ད་པ་ཆད་པའི་མཐའ་ལ་གནས་པ་མིན༷་ཞིང་། རང་བཞིན་བདེན་དངོས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་མེད་པས་རྟག་པའི་དངོས་པོར་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ལ། དེ་གཉིས་སོ་སོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
དང་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ཡོ༷ད་མེ༷ད་གཉིས་ཀ་མ༷་ཡི༷ན་ཞིང་། དེ་གཉིས་ཡིན་མ་གྲུབ་པས་ཡོ༷ད་མེ༷ད་གཉིས་ཀ་ལ༷ས་གཞན༷་པ་གཉིས་མིན་དུའང༷་བརྟག༷་པར༷་མི༷་ནུས༷་པའི་ཕྱིར་མུ་བཞིའི་སྤྲོས་
པ་དང་བྲལ་བ་དང་། བརྡ་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་ངག་ཡུལ་ལས་འདས་པས་ངེས༷་ཚིག༷་ད༷ང་བྲལ༷་བ། དཔེ་གཏན་ཚིགས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་གཞན་རིག་གི་
4-2-7b


ཡུལ་མིན་པས་ཡེ་ཤེས་སོ༷་སོ༷་རང༷་གི༷ས་རིག༷་པར་བྱ་བ་དང་། འཁོར་རྩའི་ལས་ཉོན་གཉིས་མེད་པའམ་ཞི་བ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཞི༷་བ༷་ཞེས་
པས་བསྟན། ལམ་གྱི་ཆོས་ཉོན་མོངས་ཉེ་ཉོན་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པས་དག་པ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བྲལ་བའི་ཡེ༷་ཤེས༷་རྣམ་ཀུན་མངོན་སུམ་མཁྱེན་པའི་འོ༷ད་ཟེར༷་གྱི་
སྣང༷་བ་དང་ལྡན༷་པའི་གསལ་བ། དམི༷གས་པར༷་བྱ་བའི་ཡུལ་ཀུན༷་ལ༷་སྡུག་པ་ལ་འདོད་ཅིང་ཆགས༷་པ༷་དང༷་། མི་སྡུག་པ་ལ་ཁྲོ་ཞིང་སྡང༷་བ་དང༷་། བར་མ་ལ་རྨོངས་ཤིང་གཏི་མུག་
པའི་རབ༷་རིབ༷་མུན་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་རྣམ༷་པར༷་འཇོམས་པར་མཛ༷ད་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དམ༷་ཆོས༷་ཉི༷་མ༷་ལྟ་བུ་དེ་ལ༷་འདུད༷་དོ། །དོན་དེ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན། དེ་ལྟར་ན་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཤེས་
པས་བསམ་མེད། ལས་ཉོན་གཉི༷ས་མེ༷ད། ཚུལ་མིན་གྱི་རྣམ་རྟོག༷་མེད་པ༷་དང་། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག༷་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་གསལ༷་བ། དུག་གསུམ་གྱི་
མུན་པ་འཇོམས་པའི་གཉེན༷་པོའི༷་ཕྱོགས༷་སུ་གྱུར་པ་ཉི༷ད་ཀྱིས༷། སྔ་མ་གསུམ་འབྲས་བུ་གང༷་ཞིག༷་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བྱ་འགོག་བདེན་དང་། ཕྱི་མ་གསུམ་རྒྱུ་གང༷་གིས༷་
4-2-8a


འདོད་ཆགས༷་དང་བྲལ༷་བར༷་བྱེད་པ་ལམ་བདེན་ཏེ། བདེན༷་གཉིས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉིད་ཅ༷ན་དེ༷་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་དག་བདེན་པ་གཉིས་སུ་བསྡུ།
ཆགས༷་བྲལ༷་ཉི༷ད་ལ་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ནི་འགོག་པ་དང༷་ལམ༷་གྱི༷་བདེན༷་པ༷་དག༷་གིས༷་བསྡུས༷་ལ། གོ༷་རིམ༷་འགོག་ལམ་ཞེས་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ་དེ༷་དག༷་ཀྱང༷་ཡོན༷་ཏན༷་སྔ་མ་
གསུམ༷་དང་ཕྱི་མ་གསུམ༷་གྱིས་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱིས༷་འགོག་པ་དང་། དག་བྱེད་ལམ་བདེན་ཞེས་སུ་རིག༷་པར་བྱ༷འོ། །དེ་རྣམས་སྦྱར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་བཤད། མུ་བཞིར་འཛིན་
པའི་རྟོག་པས་བརྟག༷་བྱ་མིན༷་ཕྱིར༷་དང༷་། སྒྲ་ཐ་སྙད་ངེས་ཚིག་སོགས་ཀྱིས་བརྗོ༷ད་བྱ་མིན༷་ཕྱིར༷་དང་། འཕ༷གས་པས༷་མཉམ་བཞག་གིས་མཁྱེན༷་ཕྱིར༷་ཏེ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སོ་སྐྱེའི་བློས་
བསམ་མེ༷ད་ཉི༷ད་དང་། ལས་ཉོན་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉི༷ས་མེ༷ད། ཚུལ་མིན་གྱི་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་དེ༷། དག༷་གསལ་སོ༷གས་གསུམ༷་ནི༷་ཉི་མ་བཞིན༷་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དགེ་འདུན་བཤད་
ལ་གསུམ། །བསྟོད་པའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་བརྗོད། །བྱང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམ༷ས་དེ༷་ནི་གཉེན་པོ་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་འོ༷ད་གསལ༷་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པས༷་ན༷་སྤང་བྱ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་ངོ༷་
4-2-8b


བོ་གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེ༷ད་པར་གཟིགས༷་པས༷། གང༷་དག༷་འགྲོ༷་ཀུན༷་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག༷་མེ༷ད་པའི་མཐའ༷་འམ་དབྱིངས་སྤྲོས་པ་ཞི༷་བ་ཡང༷་དག༷་བ་རྟོགས༷་པའི་སྒོ་ནས༷་ཇི་ལྟ་མཁྱེན་
པ་དང་། ཆོས་ཅན་སེམས་ཅན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་ཆོས་ཉིད་རྫོགས༷་པའི༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁྱབ་པར་རྗེས༷་ཞུགས༷་གཟིགས༷་པ༷་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པར་ཆགས་
ཐོགས་ཀྱི་སྒྲིབ༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་བློ༷་འཇིག་རྟེན་ལ༷ས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངའ༷་བ༷་དེས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ༷་པར་དག༷་པ་མཁྱེན་པ་དང་། དེ་སེམས་ཅན་མཐའ༷་
ཡས༷་པ་ལ་ཁྱབ་པར་མཁྱེན་པས་དེ་ལྟར་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ཅ༷ན་གྱི་ཡེ༷་ཤེས༷་གཟིགས༷་པ་མངའ༷་བ་དེ༷་ལ༷་འདུད༷་དོ། །སྐབས་འདིར་ཆོས་ཉིད་ཅེས་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་བཞིན་
གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་དབྱིངས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པས། དེ་གཟིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་དེས་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཅན་སེམས་ཅན་མཐའ་
ཡས་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་ཆོས་ཉིད་དེ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་དེ་དག་གཉིས་སུ་བསྡུ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་དོན་བསྡུ་ན་ཇི༷་ལྟ༷་ཇི༷་སྙེད༷་ཀྱི་
4-2-9a


མཁྱེན་པ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་ནང༷་སོ་སོ་རང་གི༷་ནི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་གཟིགས༷་པ༷་རིམ་པར་ཆགས་ཐོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག༷་པའི༷་ཕྱིར༷། བློ༷་ལྡན༷་བྱང་ཆུབ་ཆེན་
པོ་ལས་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷་ཚོགས༷་ནི་ཉན་རང་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་བླ༷་མེ༷ད་ཡོན༷་ཏན༷་དང༷་ལྡན༷་པ་ཉི༷ད་དོ། །དེ་རྣམས་སྦྱར་ཏེ་རྒྱས་པར་བཤད། འགྲོ༷་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་གདོད་
ནས་སྤྲོས་པ་ཞི༷་བའི༷་ཆོས༷་ཉི༷ད་དུ༷་སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཇི༷་ལྟ་མཁྱེན༷་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། དེ༷་ཡང༷་སེམས་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་ནི༷་ཡོངས༷་དག༷་ཕྱིར༷་ལས་གློ་བུར་གྱི་ཉོ༷ན་
མོང༷ས་སྔར་ཡོད་ཕྱིས་མེད་པ་ལྟ་བུ་མིན་པར་གདོད༷་ནས་ཟ༷ད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཤེས༷་བྱ་ཐམས་ཅད་དང་མཐར༷་ཐུག༷་གམ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོག༷ས་པའི༷་བློས༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་
མཁྱེན༷་པའི༷་ཆོས༷་ཉི༷ད་དེ༷་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི༷་ཆོས་ཅན་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་ཁྱད་མེད་དུ་ཡོ༷ད་པར༷་སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང༷་ཕྱིར༷་ཇི༷་སྙེད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོ༷ད་
པ༷་ཉི༷ད་དོ། །དེ༷་ལྟར༷་ཡེ༷་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་རྟོགས༷་པ༷་གང༷་ཡི༷ན་དེ༷་གཞན་དང་ཐུན་མིན་འཕགས་པ་རང་གི་ནང་གི་སོ༷་སོ༷་རང༷་རིག་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱིས་མཐོང༷་བ༷་
4-2-9b


ཉི༷ད་ཡིན་ཞིང་། དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས༷་ལ༷་དྲི་མ་གདོད་ནས་དག་པའི་ཕྱིར་ཆགས༷་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མེ༷ད་པ་དང༷་། དེ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་རྟོགས་པས་ཐོགས༷་པ་ཤེས་
བྱའི་སྒྲིབ་པ་མེ༷ད་ཕྱིར༷་ཡེ་ཤེས་དེ༷་གཉིས་ཉི་ཚེ་བའི་མཐོང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ཤིན་ཏུ་དག༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་གཟིགས༷་པ༷་གཉིས་པོ་ཆགས་ཐོགས་ཀྱི་དྲི་མས་རྣམ་པར་དག༷་པ༷ས་ན༷་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཡེ༷་ཤེས༷་བླ༷་ན་མེ༷ད་པ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་བའི་ཕྱིར༷་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་འཕ༷གས་པ༷་ཕྱིར༷་མི་ལྡོག༷་པ༷་ནི༷་ལུས༷་ཅ༷ན་ཀུན༷་གྱི༷་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པའི་སྐྱབས༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །
དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཆར་རིག་གྲོལ་ལ་ཁྱད་ཅི་ཞེ་ན། ཐེག་ཆེན་མི་སློབ་པའི་རིག་གྲོལ་སངས་རྒྱས་དང་། སློབ་པའི་རིག་གྲོལ་དང་ལྡན་པས་དགེ་འདུན་དང་། ལྡན་ཆོས་ཆོས་
དཀོན་མཆོག་གོ །།གཉིས་པ་སྐྱབས་གསུམ་འཇོག་ཚུལ་གསུམ། དགོས་པ་ལ་ལྟོས་གསུམ་དུ་འཇོག །སྟོན༷་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། དེས་བསྟན་པ༷་རྟེན་འབྲེལ་
ཟབ་མོའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་དེ་ལ་བསླབ༷་པ་སློབ་མ་དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་དོན༷་གསུམ་གྱིས༷། རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ཆོས་དགེ་འདུན་གསུམ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་ཐེག་ཆེ
4-2-10a


ན་པ་དང་རང་རྒྱལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག༷་པ༷་གསུམ་དང༷་། བྱེ༷ད་པ་གསུམ༷་ལ༷་སྟེ་མཆོག་གསུམ་སོ་སོ་ལ་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་བྱེད་པར་མོས༷་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་དབ༷ང་དུ་བྱས༷་
ནས༷་རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ཆོས་དགེ་འདུན་ཏེ་སྐྱབས༷་གནས་གསུམ༷་དུ་རྣམ༷་པར༷་བཞག༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །དེ་ལྟར་ན་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གང་ཟག་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱབས་
གསུམ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་རིམ་གྱིས་གཞུག་པའི་དོན་ནོ། །ཕྱི་མ་གཉིས་པོ་གཏན་སྐྱབས་མིན། མིང་ཚིག་ཡི་གེ་ཚོགས་པའི་ལུང་ཆོས་ནི། དོན་སྤྱི་
ཙམ་རྟོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་ཡང་ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ཆུ་བརྒལ་བའི་གཟིངས་བཞིན་དུ་སྤང༷་བའམ་འདོར་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱང་གཉིས་ཏེ།
གང་གིས་རྟོགས་པ་ལམ་གྱི་ཆོས་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་པས། མི་རྟག་པ་མི་བདེན་པ་སྤྲིན་གྱི་མཚན་མ་ལྟར་བརྫུན་པ་བསླུ༷་བའི༷་ཆོས༷་ཅ༷ན་ཏེ་གཏན་དུ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར༷་དང་། དེས་རྟོགས་
པ་འགོག་པའི་ཆོས་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་། ཉི་ཚེ་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་འགོག་པའི་དབྱིངས་ནི་མར་མེ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་དང་། སྡུག་
4-2-10b


བསྔལ་མེ༷ད་པའི་མེད་རྐྱང་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དང་། དགེ་འདུན་དགྲ་བཅོམ་པ་སྲིད་པ་ཟད་པ་ལྷག་བཅས་རྣམས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རལ་གྲི་གདེང་བའི་གཤེད་མ་ལྟར་འཇིགས་
པས་དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འཚོལ་བ་དང་། བྱང་སེམས་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱང་སློབ་པའི་བྱ་བ་དང་བཅས་པས་སྤང་བྱ་མཐའ་དག་གི་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཁྱུ་མཆོག་གི་སར་མ་
ཕྱིན་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིགས༷་པ་དང༷་བཅས༷་པའི༷་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ན་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷་པ་གཉི༷ས་དང༷་འཕ༷གས་པ༷འི་ཚོ༷གས་དགེ་
འདུན་རྣམས་ནི། རེ་ཞིག་པའི་སྐྱབས་གནས་ཡིན་གྱི། མཐར་ཐུག་གཏན༷་གྱི༷་སྐྱབས༷་མཆོག༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །དོན་གྱི་སྐྱབས་གནས་གཏན་ལ་དབབ། དམ༷་པའི༷་དོན༷་དུ༷་
མཐའ་ཡས་པའི་འགྲོ༷་བ༷་ཡི༷་འཇིགས་མེད་རྟག་པའི་སྐྱབས༷་མཆོག་ནི༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཉག་གཅི༷ག་ཡི༷ན་ཏེ་གོང་གི་སྐྱོན་མེད་པས་གཏན་དུ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱང་དེར་
མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐུབ༷་པ༷་ནི་ཆགས་བྲལ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཅ༷ན་ཕྱིར༷་ན་ཆོས་ཡིན་ལ། ཚོགས༷་དགེ་འདུན་ཡང༷་ཡིན་ཏེ་སློབ་པ་དེ༷་ཡི༷་མཐར༷་ཐུག༷་ཕྱིར༷་སངས་རྒྱས་
4-2-11a


ཡིན་ལ། ཐེག་གསུམ་དགེ་འདུན་ནི་སྤང་རྟོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། སྤང་རྟོགས་དེའི་མཐར་ཕྱིན་པ་སངས་རྒྱས་ཡིན་པས་ཚོགས་དགེ་འདུན་ཡང་
ཡར་ལྡན་དུ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། ། ངེས་ཚིག་བཤད་ལ་དབྱེ་བ་མེད། རཏྣའི་སྒྲས་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་འཇིག་རྟེན་ན་འབྱུང༷་བ༷་དཀོན༷་ཕྱིར་དང་ཉེས་པའི་དྲི༷་མ་མེད་པའི་ཕྱིར༷་
དང་། རྒུད་པ་སེལ་ཞིང་ཕུན་ཚོགས་སྟེར་བའི་མཐུ༷་ལྡན༷་ཕྱིར༷་དང་། དཀོན་མཆོག་བསམ་པ་དགེ་བའི་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི༷་རྒྱན༷་དུ་གྱུར༷་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། གཞན་ལས་མཆོག་
ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར༷་དང་། བསྟོད་སྨད་དང་དད་མ་དད་ཀྱིས་འགྱུར༷་བ༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་རྟག་པས་སོ། །དཀོན༷་མཆོག༷་ཉིད་ཡིན་ཏེ་རཏྣའི་སྒྲ་ངེས་ཚིག་གི་དཔེ༷་དོན་
སྦྱར་བའོ། །ཐོབ་ཚུལ་གནས་བཞི་བཤད་ལ་གསུམ། ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་སོ་སོ་ཡི། །ངོ་བོ་དེ་དག་ཕན་ཡོན་ནོ། །དང་པོ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་བཞི། །གནས་གཞི་དམ་པའི་
ཡུལ་གྱུར་ཚུལ། །དྲི༷་མ་དང་བཅས༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་དེ་ཁམས་དྲི་མའི་སྦུབས་སུ་བཞུགས་པའི་སྐབས་དང༷་དྲི་མ༷་མེ༷ད་པ་ཁམས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་བྲལ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་དེ་བཞིན་
4-2-11b


གཤེགས་པའི་ཆོས་སྐུའོ། །དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་བྱང་ཆུབ་བམ་སངས༷་རྒྱས༷་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན༷་ཏན༷་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱལ༷་བའི༷་མཛ༷ད་པ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་གི་ནུས་པས་གཞན་
དོན་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་གནས་བཞི་པོ་གང༷་ལ༷ས་འབྲས་བུ་དཀོན༷་མཆོག༷་དགེ༷་བ༷་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན་གསུ༷མ༷་འབྱུང༷་བར༷་གྱུར་བའི་ཚུལ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དོན༷་དམ༷་པའི་
བདེན་པ་མངོན་སུམ་གཟིགས༷་པའི༷་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཡུལ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དོ༷། །དེ་དག་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་བསྟན། འབྲས་བུར་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་
པོ༷་འདི༷་འབྱུང་ཞིང་འགྲུབ་པ་ཡི༷་རིགས༷། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་གནས་བཞི་པོ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ནི་ཐ༷མས་ཅ༷ད་གཟི༷གས་པ༷་སངས་རྒྱས་རྣ༷མས་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི༷་ཡུལ༷་ཡིན་ཏེ་ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་
པོ་དེ༷་ཡང༷་རྣམ༷་པ་བཞི༷་པོ་གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་དུ༷་རྒྱུ་བཞི༷་ཡིས༷་ནི༷་སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱིས་བས༷མ་མི༷་ཁྱབ༷་པའོ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད། དང་པོ་ཁམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དག༷་པ་དང༷་
གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དང༷་ལྡན༷་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་འགལ་བ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར༷་དང་། བྱང་ཆུབ་ནི་སྔར་ནས་ཀྱང་ཀུན༷་ནས༷་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཀྱང་ལམ་གོམས་པས་གསར་དུ་དག༷་
4-2-12a


པར་ཡང་སྣང་བའི་ཕྱིར༷་དང་། སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་ནི་སོ་སྐྱེའི་དུས་ནའང་རྣམ༷་པར༷་དབྱེ༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཆོས་སུ་ཡོད་ཀྱང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ནི་གདུལ་བྱའི་ཁམས་ལ་འཇུག་པ་ལྷུན༷་གྱིས་གྲུབ༷་ཀྱང་འདི་བྱའོ་སྙམ་པ་སོ༷གས་ཀྱི་རྣམ༷་པར༷་མི་རྟོག༷་ཕྱིར༷་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པར་བཞག་
རྟོག༷ས་བྱ༷་ཁམས་དང་དེ་རྟོགས༷་པ༷་རང་གི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་དང་དེ༷་ཡི༷་ནི༷་ཡན༷་ལག༷་ཡོན་ཏན་དང་། གཞན་དག་ཀྱང་རྟོགས་པར༷་བྱེ༷ད་ཕྱིར༷་ཕྲིན་ལས་ཏེ༷། གོ༷་རིམ༷་ཇི༷་བཞིན༷་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་
གན༷ས་གཅི༷ག་དང་པོ་ཁམས་དེ༷་ནི་དག་པའི༷་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་གསུ༷མ༷་ནི༷་དག་པའི་རྐྱེན༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །གཉིས་པ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་བཞི། །རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཆོས་དབྱིངས་དོན། །རྟོགས་པའི་ངོ་
བོ་བྱང་ཆུབ་དོན། །རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡོན་ཏན་དོན། །རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་དོན། །རྟོགས་བྱ་ཆོས་དབྱིངས་དོན་ལ་བརྒྱད། །ཆོས་དབྱིངས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཚུལ་གཅིག་
དེ་ལ་སྟོན་པའི་གསུང་གི་སྐབས་ལ་ལར་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་དབྱིངས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ངོ་བོ་གསལ་བར་མཛད། ལ་ལར་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་དུ་
4-2-12b


བསྟན་པའི་ཆ་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཛད་དེ། དེ་གཉིས་འགག་མེད་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དགོས་ཀྱང་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་གནད་ཟབ་པ་
ལས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་མ་རྙེད་པའི་དབང་གིས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ངོ་བོ་མི་སྟོང་པའི་བདེན་གྲུབ་རྟག་པ་དང་། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྲལ་མེད་ཡེ་ལྡན་དུ་མེད་
པའི་སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་དུ་འདོད་པ་གཉིས་ཀར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ་གནོད་བྱེད་མཐོང་ཞིང་། ངོ་བོ་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་གྱི་སྙིང་པོ་འགྲོ་བའི་ཁམས་ན་ཡོད་པ་ལ། གནོད་བྱེད་
མེད་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཡོད་པར་མཐོང་ངོ་། །གང་ཞེ་ན། རྫོགས་སངས་སྐུ་སོགས་རིགས་པ་གསུམ་གྱིས་ཏེ་འདི་ལ་སྔ་རབས་པ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུས་ཡུལ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་
པ་ཙམ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་རྐྱང་ཙམ་དུ་རིགས་འདྲ་བ་དང་། རིགས་ཡོད་ཅེས་སངས་རྒྱ་རུང་ཡིན་པ་ཙམ་ལ་བཤད་ནས་གཞུང་གི་སྙིང་པོ་འདིའི་ཐད་ནས་གནད་མ་བསླད་པའི་
ཚིང་ཉུང་ངུར་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐུས་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པ་ཙམ་གྱིས་རིགས་མཚན་ཉིད་པ་མི་འགྲུབ་ཅིང་སྟོང་པ་རྣམ་གྲངས་པ་ཙམ་ལ་རིགས་ཀྱི་དོན་གང་ཡང་མེད་པ་དང་། གསལ་སྟོང་
4-2-13a


དབྱེར་མེད་པའི་གནས་ལུགས་རིགས་སུ་འདོད་ན་ཡང་རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འགྱུར་མེད་འདུས་མ་བྱས་ལ་འདོད་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་
གཞན་དུ་དགོས་ནུས་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་དབྱིངས་འགྱུར་མེད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་འདོད་ཕན་ཆད། ཐོག་མར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་པ་གང་ལ་གདགས་
པའི་གཞི་རྣམས་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དབུ་མའི་དོན་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་ངོས་ཟིན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ངོས་མ་ཟིན་པར་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་
ཙམ་ལ་འདོད་ན་ནགས་སུ་སྤྲེའུའི་ཚོགས་མཐོང་བ་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷར་འཁྲུལ་པ་ལྟར་ཆོས་དབྱིངས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བཟུང་ནས་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་
འདོད་པ་དང་། དེ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་རྒྱུར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གཞག་ཀུན་ལྟར་སྣང་བར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་སྤྲོས་བྲལ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་
བ་ལ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆོས་དབྱིངས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མཚན་ཉིད་པ་དང་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་མདོ་
4-2-13b


བསྟན་བཅོས་ལས་གསུངས་པས་ན། རང་བཞིན་གནས་རིགས་འདི་འདུས་མ་བྱས་སུ་འདོད་པ་ལས་འོས་མ་མཆིས་ལ། འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ཕན་ཆོད་འདི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་
འབྲས་བུ་གཞན་བསྐྱེད་ནས་རང་ཉིད་འགགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་མི་འཐད་པས་ཆོས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་བྲལ་འབྲས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ལས་འོས་མེད་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་པར་
བྱམས་ཀླུས་གསལ་པོར་གསུངས་ཕྱིར་རང་ལུགས་ཆོས་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་ལ་རིགས་སུ་འདོད་ཅིང་། དབྱིངས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་ལ་དེའི་ངོ་བོ་སྐྱེ་
འགག་མེད་པ་དང་། སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་སྣང་བའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་སྣང་
བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དབྱིངས་ཀྱི་གཤིས་ལ་དེ་གོས་པ་ཡོད་མ་མྱོང་པས་འཁོར་བ་རྒྱུ་འབྲས་ཡེ་ནས་དག་ཅིང་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འོད་གསལ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་དང་
འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་གནད་འདིས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ངོས་ཟིན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་བས་ན་རིགས་པ་དང་པོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས་
4-2-14a


ཀྱི་སྐུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ༷་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི༷་སྔོན་ཐ་མལ་པ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་དེ་ལས་ཕྱིས་
གསལ་བའམ་འཕྲོ༷་བའམ། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་ན་ད་ལྟ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་ཅེས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༷་། འདིས་ཇི་ལྟར་
འགྲུབ་པའི་འཐད་པ་ནི། ཐུན་མོང་ཐུན་མིན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་སེམས་ལ་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རིགས་ཡོད་པས་ཁྱབ་
ཅིང་། རིགས་གཏན་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁམས་ཡོད་ན་ནི་ལས་བྱས་པས་སོགས། ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ། གཉིས་པ་དེ་ལྟར་འཐད་པ་བསྟན་པ་
དེས་ཞིང་ས་ལ་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་རུང་ལྟར་སེམས་འདི་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་གྲུབ་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་གྱི་རིགས་ཁྱད་པར་བ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྙམ་ན། འགྲུབ་སྟེ་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཏེ། འདུས་བྱས་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མིན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་
4-2-14b


མདོ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའི་ལུང་དང་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཡང་། གདོད་མའི་ཆོས་དབྱིངས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་རོ་མཉམ་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་
ཐུག་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་གསར་དུ་འདུས་བྱས་པའི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པ་དང་། འགྱུར་བའི་ཟུག་རྔུ་མ་སྤངས་པར་ཐལ་བ་སོགས་ཀྱི་
སྐྱོན་དང་བཅས་ཤིང་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ལ་མི་རྟག་པར་བལྟ་བའི་ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ན། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང་རྟག་པ་དམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། 
འདི་ལྟར་ཚུར་མཐོང་གི་ངོར་ཡུལ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ཉི་ཚེ་བ་ལ་མི་རྟག་པའི་ཁྱབ་པས་འདུས་མ་བྱས་མི་སྲིད་ཀྱང་། ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་རོ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཁའ་ཁྱབ་མཁའ་ཡི་རྡོ་
རྗེ་ཅན་ནི་དེ་དང་མི་འདྲ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་གདངས་འོད་གསལ་མི་འགྱུར་བའི་ངང་དེར་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་འུབ་ཆུབ་པས་ན་དེའི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱེ་འགག་ཡེ་ནས་མེད་པར་
མཐར་ཐུག་དཔྱོད་པའི་རིག་ཤེས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མཐར་ཐུག་ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྲིད་ཞི་ཀུན་ཁྱབ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། འགྱུར་
4-2-15a


མེད་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་ལུང་རིགས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ན། དེ་ནམ་ཞིག་མངོན་དུ་འགྱུར་རུང་གི་རྒྱུད་ན་ད་ལྟ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་
ཚུལ་དུ་བྲི་གང་དང་བྲལ་བར་བཞུགས་པ་དེ་ཉིད་ལ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བྲལ་མ་བྲལ་གྱིས་སྣང་ཚུལ་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་མ་གྱུར་ཡོད་ཀྱང་། གནས་ཚུལ་ལ་སྔ་ཕྱིར་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏིལ་
ཙམ་མེད་དེ། འགྱུར་མེད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འདུས་མ་བྱས་འོད་གསལ་བའི་དབྱིངས་ལ་འཁྲུལ་པས་གོས་པ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་
དག་ཅེས། མ་འཁྲུལ་པ་གཤིས་ཀྱི་རང་གདངས་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྟོབས་སོགས་འབྲས་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྲལ་མེད་དུ་གནས་ཏེ་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་
དང་སྙིང་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ཡང་གནས་ཚུལ་དང་སྣང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་སོགས་ཀྱི་རིགས་
པའི་གནོད་པ་སྟོན་པ་ནི་ཕྱོགས་མ་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པ་འདི་ནི་འབྲས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་གསལ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རིགས་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་ཅན་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་
4-2-15b


པ་སྟེ། གནས་ཚུལ་ལ་སྔ་ཕྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མེད་ཀྱང་སྣང་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཞག་དགོས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལས་རྒྱུ་བསྒྲུབ་པ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་
པ་གཉིས་པ། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དམ་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་གདོད་མའི་འོད་གསལ་ཆེན་པོར་དབྱེར༷་མེ༷ད་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར༷་ན་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ཀྱང་དོན་དམ་
པར་དབྱེ་བ་མེད་དེ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་གློ་བུར་བས་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཅན་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་གནས་ལུགས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་
གཡོས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་ངེས་སོ་ཞེས་དང་། འོ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་རིགས་ཡོད་པར་འགྲུབ་ན་ས་རྡོ་སོགས་
ལའང་རིགས་ཡོད་པར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ན་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྒྲིབ་གཉིས་ཟད་པར་སྤངས་ནས་ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་ལ་མ་འཁྲུལ་པའི་བློ་རྒྱས་
པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་སྐྱོན་མེད་ལ་འཇོག་དགོས་ན། དེ་སེམས་མ་ཡིན་ན་ས་རྡོ་སོགས་བེམ་པོ་ལ་ལམ་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་ཐ་སྙད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་ནའང་དེ་ལ་རིགས་ཡོད་པར་
4-2-16a


འཇོག་མི་དགོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་ས་རྡོ་སོགས་སྣང་གི། ས་རྡོ་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་གིས་སེམས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང་
དེ་ངེས་ཀྱི་ཤེས་པའི་དཔེས་མཚོན་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། ཁམས་གསུམ་གྱི་བྱེད་པ་པོ་སེམས་འདི་ལ་ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དོན་དམ་པའི་དགེ་བ་ཟག་མེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཉིད་
ཆུ་ལ་རླན་ལྟར་བཞུགས་པར་ཤེས་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་ནི་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གི་རོལ་བ་ཙམ་ཡིན་པས་ཐ་དད་དུ་མི་དགོས་ལ། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ཆོས་ཉིད་ཡེ་
སངས་རྒྱས་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བར་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཁས་ལེན་ནོ། །རིགས་པ་གསུམ་པ། རིགས༷་
ཡོ༷ད་ཕྱི༷ར་ན༷་ཞེས་པའི་དོན་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རིགས་ཡོད་དེ། དྲི་མ་གློ་བུར་བ་སྤང་རུང་དུ་གྲུབ་ཅིང་། ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་གྱི་ཆོས་སྐུ་ཁྱད་མེད་པར་
ཡོད་པར་གྲུབ་པས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རིགས་ཡོད་ན་ལུས༷་ཅ༷ན་དེ་དག་ཀུན༷་ཐོག་མེད་ནས། དུས་རྟ༷ག་ཏུ་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅ༷ན་དུ་ངེས་ཏེ། དེ་དག་སངས་རྒྱས་པའི་
4-2-16b


གནས་སྐབས་ཡོད་ལ། སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་འདུས་མ་བྱས་སུ་གྲུབ་པས་སྔ་ཕྱི་ལ་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་པར་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་འདིས་རྒྱུ་ལས་
འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ཤེས་པ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་རྒྱུ་ཡོད་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་དཔོག་པ་ཙམ་མིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་འགྱུར་བ་
མེད་པ་དང་། དེ་འབྲས་དུས་དང་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང་། གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་རྣམས་ཡུན་ཇི་ལྟར་རིང་ཡང་འབྲལ་རུང་ཡིན་པས་རིགས་དེ་སངས་རྒྱ་བ་ལ་ནམ་ཡང་ཆུད་ཟ་བ་
མི་སྲིད་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་རིགས་ཡོད་པ་དེ་འབྲས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཁྱད་མེད་དང་། འབྲས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་ཡོད་ན་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ནའང་འཕེལ་འབྲི་མེད་
པར་ཡོད་དགོས་པ་དང་། རྒྱུ་འབྲས་དང་སྔ་ཕྱིར་བཏགས་ཀྱང་དོན་ལ་ཆོས་དབྱིངས་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ངོ་བོར་རོ་གཅིག་པའི་རིགས་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་འགྲུབ་སྟེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པ་ཡང་དག་གི་ལམ་ནས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེ་སྙིང་སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་འདིས་
4-2-17a


མཐར་ཐུག་གི་ཐར་བ་དང་། ཐེག་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་ཀྱི་གཞན་དུ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིགས་པ་མཐའ་པྲ་ཡས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་མོས་པ་རྣམས་
ཀྱིས་གནས་འདི་ལ་བློ་གྲོས་འབྱོང་བར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཀྱང་དེས་སྙིང་པོའི་ཡོན་ཏན་འགོག་
པར་མ་འགྱུར་ཏེ་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་ཡོད་ཀྱང་ངོ་བོ་སྟོང་པར་འདི་བས་ཀྱང་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཁོར་ལོ་བར་པའི་བསྟན་དོན་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་སྟེ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
སྣང་བ་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་འདི་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིན་པས་ཚུལ་དེ་ཙམ་གྱི་ཆ་ནས་འཁོར་ལོ་བར་པ་
ལས་ལྷག་པའི་ཕྱིར། མདོ་དགོངས་འགྲེལ་ལས་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་དོན་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པའང་དེར་གཏོགས་ཚད་མ་ཡིན་གྱི་སྙིང་པོ་བསྟན་པའི་ངེས་དོན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་དེ་
4-2-17b


ལྟར་གསུངས། དེས་ན་འཁོར་ལོ་བར་པར་བསྟན་པའི་སྟོང་ཉིད་དང་། ཐ་མར་བསྟན་པའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དག་སྣང་སྟོང་ཟུང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་དགོས་པས། བར་པ་དང་ཐ་མའི་ངེས་
དོན་གྱི་སྐོར་རྣམས་དབྱེ་བསལ་མེད་པར་གཉིས་ཀ་ངེས་དོན་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་པས་བཞེད་པ་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་བཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ངེས་དོན་བྱས་ན་གཅིག་དྲང་
དོན་བྱ་དགོས་པའི་འགལ་བ་མེད་པར་མ་ཟད། ཟུང་དུ་ཚོགས་པར་བྱས་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱས་ནས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་མན་ངག་གི་གནད་འབྱུང་པས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་དག་གནད་གཅིག་ཏུ་འབབ་པར་ཤེས་དགོས་ཤིང་། མཐར་ཐུག་གི་དོན་འདི་ལ་ཀླུ་ཐོགས་གཉིས་སོགས་འཕགས་པ་རྣམས་དགོངས་པ་གཅིག་སྟེ་ཆོས་
དབྱིངས་བསྟོད་པ་དང་སེམས་འགྲེལ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱུད་བླའི་འགྲེལ་པ་སོགས་ཀྱིས་གསལ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་
སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་སྟེ། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །ཁམས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་
4-2-18a


ནས་གྲུབ་འབྲས་མཐར་ཐུག་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་དོན། རྟོག་གེའི་ཤེས་པས་མི་ཕྱེད་པའི་དབྱིངས་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ལ་བསྟེན་པའི་ཀླན་ཀ་འཇུག་
པའི་གཞི་མེད་དོ། ། དེ་ལ་སྤྱིར་གཞུང་གང་འཆད་ཀྱང་གནད་དོན་སྙིང་པོ་ཟིན་ན་ཚིག་རྒྱས་བསྡུས་ཇི་ལྟར་འགྲེལ་ཀྱང་རུང་ཕྱིར། འདིར་གཞུང་གི་སྙིང་པོ་གནད་ཟིན་ཕྱིར་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་
སྟོང་ཐུན་ལས་ཅུང་ཟད་བཀོད་པ་ལས་རང་བཟོ་མེད་པར་སླར་དཔྱོད་ལྡན་དག་གིས་སྟོང་ཐུན་སེང་གེའི་ང་རོ་ལ་གཟིགས་ཤིང་རྒྱས་པར་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དོན་
སངས༷་རྒྱས༷་ཡེ༷་ཤེས༷་ཆོས་ཀྱི་སྐུ༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་ཚོགས༷་ལ་ཞུགས༷་ཤིང་གནས་པ་ནམ་ཞིག་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་འཕྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་། རང༷་བཞིན༷་དྲི༷་མེ༷ད་ཆོས་ཉིད་དེ༷་ནི༷་འཁོར་འདས་
གཉི༷ས་ལ་ཁྱད་མེ༷ད་པ་མཉམ་པའི་དོན༷་དེ། སངས༷་རྒྱས༷་རིགས༷་གདོད་ནས་དག་པ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་ལ༷་དེ༷་འབྲས༷་སངས་རྒྱས་སུ་ཉེར༷་བཏགས༷་ཕྱིར༷་འགྲོ༷་ཀུན༷་སངས༷་རྒྱས༷་སྙིང༷་པོ༷་ཅ༷ན་དུ༷་
གསུ༷ངས་སོ། །ཁྱབ་བྱེད་སྡོམ་གྱི་མདོར་བསྟན་གཉིས། ཁམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ངོ༷་བོ་ཡི་དོན་དང་། དག་བྱེད་མོས་པ་སོ༷གས་རྒྱུ་ཡི་དང་། དྲི་མ་མཐའ་
4-2-18b


དག་དང་བྲལ་བ་འབྲས༷་བུ་ཡི་དང་། སྡུག་བདེའི་སྐྱོན་ཡོན་མཐོང་ན་བླང་དོར་འདོད་པ་བྱེད་ལ༷ས་ཀྱི་དང་། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན༷་པའི་དང་། རྟེན་གང་ཟག་གི་སྒོ་
ནས་བརྟེན་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འཇུག༷་པ༷་ཡི་དང༷་། ཐ་དད་པའི་གན༷ས་སྐབས༷་ཀྱི་དང་། དེ༷་བཞིན༷་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཀུན༷་ཏུ༷་འགྲོ༷་བའི༷་དོན༷་དང་། 
སྐྱོན༷་ཡོན་གྱི་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་མི༷་འགྱུར༷་བའི་དོན་དང་། ཡོན༷་ཏ༷ན་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེར༷་མེ༷ད་པའི་དོན་དང་བཅུ་ནི༷་ཆོས་ཉིད་དོན༷་དམ༷་པའི་དབྱིངས༷་ཀྱི༷་དགོ༷ངས་དོན༷་རྣམ་པར་བཞག་པ་
ཡི༷ན་ནོ་ཞེས༷་བྱའོ། །སྡོམ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ། །བཤད་པའི་དོན་བསྡུས་མཚམས་སྦྱར་བཞི། །མཚམས་སྦྱར་བ་ལྟར་དཔེས་བསྟན་ལྔ། །བསྟན་དོན་དད་པས་རྟོགས་ཚུལ་
དྲུག །རྟོགས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་ངོས་བཟུང་བདུན། །དེ་རྣམས་བཤད་པའི་དགོས་པ་བརྒྱད། །གསུམ་པ་སྡོམ་དོན་རྒྱས་བཤད་བརྒྱད། །ངོ་བོ་རྒྱུ་ལས་ངག་དོན་གཅིག །འབྲས་
བུའི་བྱེད་ལས་གྲུབ་དོན་གཉིས། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་དང་ལྡན་དོན་གསུམ། །གང་ཟག་དབྱེ་བའི་འཇུག་དོན་བཞི། །གནས་སྐབས་མིང་ཙམ་ཕྱེ་དོན་ལྔ། །མཁའ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་
4-2-19a


དོན་དྲུག །དུས་རྟག་འགྱུར་བ་མེད་དོན་བདུན། །ཡོན་ཏན་རྣམ་དབྱེར་མེད་དོན་བརྒྱད། །དང་པོ་དག་པའི་དོན་ལ་གཉིས། །དག་བྱ་དག་བྱེད་ཐུན་མོང་
བསྟན། །རིན༷་ཆེན༷་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་དང་ནམ༷་མཁའ༷་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་དང་ཆུ༷་རང་བཞིན་གྱིས་དག༷་པ་བཞིན༷་རྟག༷་ཏུ་ཁམས་ཀྱི་རང༷་བཞིན༷་ནི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་མེ༷ད་པའི་ངོ་བོ་
དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས༷་ལ་མོས༷་པ་དང་། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ལྷག༷་པའི༷་ཤེས༷་རབ༷་དང༷་། བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང༷་འཛིན༷་ཚད་མེད་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང༷་བརྩེ༷་
བ་དང་རྒྱུ་བཞི་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་བཤད། །འདི་ལ་དག་བྱ་ངོ་བོའི་དོན། །རེ་བ་སྐོང་བའི་མཐུ༷་དང༷་། རང་བཞིན་གཞན༷་དུ༷་མི༷་འགྱུར༷་བ་དང༷་།
སྙིང་རྗེས་བརླན༷་པའི༷་ངོ༷་བོའི༷་རང༷་བཞིན༷་ཕྱིར༷་འདི༷་དག༷་རིམ་བཞིན་ནོར༷་བུ༷་རིན༷་ཆེན༷་དང་ནམ་མཁའ༷་དང་ཆུ༷་ཡི༷་ཡོན༷་ཏན༷་དང་ཆོས༷་མཐུན་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དག་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་དོན་དང་གཉིས། །
ཕྱི་མ་དག་བྱེད་འདིར་ཡང་གཉིས། །སྤང་བྱ་སྒྲིབ་པ་བཞི་སྤོང་ཚུལ། །རིགས་དྲི་མ་དང་མི་འབྲལ་བའི་སྐྱོན་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས༷་ལ༷་ཁོང༷་ཁྲོ༷་བ་དང་། བདག༷་ལྟ༷་དང༷་། འཁོར༷་བའི༷་
4-2-19b


སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱིས༷་འཇི༷གས་ནས་རང་ཞི་བདེ་གཉེར་བ་དང༷་། སེམ༷ས་ཅ༷ན་དོན༷་ལ༷་ལྟོས༷་མེ༷ད་དུ་གྱུར་པ་ཉི༷ད་དང་། བཞི་ནི་རིམ་པར་གཏན་དུ་འཁོར་བ་མི་སྤོང་བའི་འདོ༷ད་ཆེན༷་དང་། 
མུ༷་སྟེགས༷་པ་དང་། ཉན༷་ཐོས༷་དང་། རང༷་བྱུང༷་རང་སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་གེགས་སྒྲིབ༷་པ་རྣམ༷ས་བཞི༷་ཡིན་ལ་དེ་དག༷་པར་
བྱེད་རྒྱུ༷་ཐེག་ཆེན་ལ་ལྷག༷་པར༷་མོས༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་ཆོས༷་ནི༷་རྣམ་བཞི༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་རྒྱལ་སྲས་སུ་འགྱུར་ཚུལ། དེ་ལ་ས་བོན་སོགས་བཞི་ལྡན་པས་རྒྱལ་པོའི་སྲས་སུ་འགྱུར་
བ་ལྟར། ཐེག༷་པ་མཆོག༷་ལ༷་མོས༷་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པས་ས༷་བོན༷་ལྟ་བུ་སྟེ་ཐེག་ཆེན་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་གཉེན་པོ། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་རང་བཞིན་
ནི༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཆོས༷་ཀུན་བསྐྱེ༷ད་པའི་ཡུམ་སྟེ་མ༷་དང༷་འདྲ་ལ། དེས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སོགས་ལྟ་ངན་ཀུན་འཇོམས་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བས༷མ་གཏ༷ན་གྱི༷་དགའ་བདེ་ཚད་མེད་པའི་
གནས་པ་ནི་མི་ཉམས་ཤིང་འཕེལ་བའི་བདེ་བའི༷་མངལ༷་གན༷ས་དང་འདྲ་སྟེ། དེས་འཁོར་བའི་འཇིགས་པ་སྤོང་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱིལ་ཀྲུང་གཅིག་ལ་གནས་བཞིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི༷་དགའ༷་
4-2-20a


བདེ་ཚད་མེད་པའི་ངང་ནས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་འདུལ་བ་ལྟ་བུ། སྐྱེད་སྲིང་བའི་སྙིང༷་རྗེའི༷་མ༷་མ༷་སྟ། ཞི་མཐའི་གཡང་ས་སོགས་སུ་མི་གཏོང་བར་ལམ་གྱི་
ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེས་སེམས་ཅན་ལྟོས་མེད་དུ་བོར་བ་སེལ་བའི་གཉེན་པོའོ། །ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཅ༷ན་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་དག༷་ནི་ཐུབ༷་པའི༷་ཐུགས་ལས་རྗེས་སུ་སྐྱེས༷་
ཤིང་གདུད་འཚོབ་པའི་སྲས༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འབྲས་ལས་གྲུབ་དོན་གཉིས། འཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ཐུན་མོང་བསྟན། གཉེན་པོས་སྒྲིབ་པ་སྦྱངས་འབྲས་
ཆོས་སྐུ་གཙང༷་བའི་ཕ་རོལ་དང་། བདག༷་གི་དང་། བདེ༷་བའི་དང༷་། རྟག༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཡོན༷་ཏན༷་གྱི་ཕ༷་རོལ༷་དུ་ཕྱིན༷་པ༷་འབྲས་བུའི་དོན་ཡིན་ལ། །རིགས་ལས་ནི་འཁོར་བའི་
སྡུག༷་བསྔལ༷་ལ་ཡི༷ད་འབྱུང༷་ཞིང་ཞི༷་བ་མྱང་འདས་ཐོབ༷་པ༷ར་འདུན༷་པ་དང༷་སྨོན༷་པའི༷་ལ༷ས་ཅ༷ན་ནོ༷། །སོ་སོའི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད། །ཕྱི་མ་འདི་ལ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །འཐོབ་བྱ་འབྲས་བུ་
ཐོབ་བྱེད་ལས། །འཐོབ་བྱ་འབྲས་བུའི་དོན་ལ་གསུམ། །སྤང་བྱ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་ཚུལ། །མོས་སོགས་རྒྱུ་བཞི་པོ་འདི༷་དག༷་གི་འབྲས༷་བུ༷་ནི་མདོར༷་བསྡུ༷་ན༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ལ༷་ཕྱིན༷་
4-2-20b


ཅི༷་ལོག༷་མི་གཙང་བ་སོགས་རྣམ༷་པ༷་བཞི༷་ལ༷ས་བཟློག༷་པ༷་ཡི༷་གཉེ༷ན་པོ༷ས་ཏེ་གཙང་སོགས་ཀྱི་རབ༷་ཏུ༷་ཕྱེ༷་བ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་ན་ཡོན་ཏན་བཞི་ཐོབ་བོ། །ཡང་ན་ཡུལ་ཅན་ལ་སྦྱར༷་ཏེ། ཆོས་
ཀྱི་སྐུ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཆོས་སྐུ་མི་གཙང་བ་སོགས་སུ་འཛིན་པ་ལས་བཟློག་པའི་གཉེན༷་པོ་རྣམ་བཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཙང་སོ༷གས་བཞི་ཞེས་
དོན་འདྲའོ། །སྤངས་པས་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་ཚུལ། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ༷་ནི༷་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་གདོད་མ་ནས་དག༷་ཕྱིར༷་དང༷་། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བག༷་ཆག༷ས་དང་བཅས་པ་སྤང༷་ཕྱིར༷་
དག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་གཙང༷་བ༷་ཡི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡི༷ན་ལ། མུ་སྟེགས་སོགས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་བདག༷་ཏུ་འཛིན་པ་དང༷་ཉན༷་ཐོས་སོགས་ཀྱིས་བདག༷་མེ༷ད་པར་བཟུང་བའི་
སྤྲོས༷་པ༷་མཐའ་དག༷་ཉེ༷་བར༷་ཞི༷་བས༷་དམ༷་པའི༷་བདག༷་གི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་འགགས་ཏེ་ཕྲ་བ་ཡི༷ད་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་གྱི་ཕུང་པོ༷་དང༷་། ཀུན་འབྱུང་མ་ལུས་པ་འགགས་
ཏེ་ཕུང་པོ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ་མ་རིག་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་ཡང་ལོ༷ག་ཕྱིར༷་བདེ༷་བ༷་ཡི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཉི༷ད་དོ། །འཁོར༷་བ༷་དང༷་ནི༷་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་དག་རང་བཞིན་མཉམ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་རྟོགས༷་ཕྱིར༷་
4-2-21a


དོན་གཉིས་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་རྟག༷་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའོ། །ཐོབ་པས་མཐའ་གཉིས་ལས་གྲོལ་ཚུལ། ཕུང་པོ་ལ་བདག༷་ཏུ་སྲེ༷ད་པའི་ཆགས་པ་བག་ཉལ་
དང་བཅས་པ་མ༷་ལུ༷ས་པ་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷ས་བཅ༷ད་པས་འཁོར་བར་མི་གནས་དེ༷་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ལ་སྲེ༷ད་ཕྱིར༷་མི་གཏོང་བས་ན་བརྩེ༷་ལྡན༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཞི༷་ཐོབ༷་
སྟེ་ཞི་མཐར་ལྷུང་བ་མིན༷་ནོ། །དེ༷་ལྟར༷་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བློ༷་དང་བརྩེ༷་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྟེ་བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ་པའི་ཐབས༷་གཉིས་པོ་དེ་ལ་བརྟེན༷་ནས༷་བྱང་སེམས་འཕ༷གས་པ༷་ནི་འཁོར༷་
བ༷འམ༷་མྱ༷་ངན༷་འདའ༷་མི༷་འགྱུར༷་ཏེ་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་ལྷུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་བྱེད་ལས་ཀྱི་དོན་ལ་གཉིས། །དབྱིངས་མེད་སྤོང་ལེན་མི་རྟོག་པ། །གལ༷་ཏེ༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཁ༷མས་དེ་
མེ༷ད་ན༷་ནི། འཁོར་བའི་སྡུག༷་བསྔལ༷་ལ་ཡིད་སྐྱོ་བར༷་མི༷་འགྱུར༷་ཞིང༷་། མྱ༷་ངན༷་འདས༷་ལ༷་དེ༷་ཐོབ་པར་འདོ༷ད་པ༷་དང༷་ཐོབ་པའི་ཐབས་འཚོལ་བའི་དོན༷་གཉེར༷་དང་དེའི་དོན་ལ་སེམས་མངོན་
པར་འདུ་བྱེད་པའི་སྨོན༷་པ༷འང༷་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར་དགོས་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། ། རིགས་ཡོད་སྐྱོན་ཡོན་རྟོགས་པའི་ལས། འདིར་སྲི༷ད་པ་དང༷་མྱ༷་ངན༷་ལས་འད༷ས་པ་དག་ལ༷་རིམ་པར་དེ་དང་དེའི༷་
4-2-21b


སྡུག༷་བདེའི༷་སྐྱོན༷་དང་ཡོན༷་ཏན་དག་མཐོང༷་བ༷་འདི༷་ནི༷་རིགས༷་ཡོ༷ད་པའི་བྱེད་ལ༷ས་ཡི༷ན་ཏེ། གང༷་ཕྱིར༷་སྐྱོན་ཡོན་མཐོང་བ་དེ༷་རིགས༷་མེ༷ད་པ་དག༷་ལ༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་རོ༷། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
རིགས་དེ་མེད་ན། ནས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་འབྲས་ཀྱི་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་ལས་གང་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ན་མི་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པས་སོ། །རྒྱུ་མེད་ན་
འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བའི་ཁྱབ་པའང་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའམ་ས་བོན་མེད་པ་ལ་གཞན་གྱིས་འབད་ཀྱང་བྱར་མི་བཏུབ་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཁམས་ཡོད་ན་ནི་ལས་བྱས་པས་སོགས་ལྟར་རོ། །
ཡོན་ཏན་ཚོགས་ལྡན་དོན་ལ་གཉིས། དང་པོ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་དང་། དཔེར་ན་རྒྱ༷་མཚོ༷་ཆེ༷་བ་སྣོད་ཡངས་པར་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆུ་དཔག་མེད་འདུ་བ་བཞིན༷་དུ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱང་མོས་པའི་
སྣོད་ཡངས་པར་ཤེར་ཏིང་དཔག༷་ཏུ་མེ༷ད་པའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་གྱི་རིན༷་ཆེན༷་དང་སྙིང་རྗེའི་ཆུ་མི༷་ཟ༷ད་པའི་གན༷ས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ཡོན་ཏན་དང་། མངོན་ཤེས་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་
ཡེ་ཤེས། ཟག་མེད་ཀྱི་སྤང་བ་རྣམས་དབྱེར༷་མེ༷ད་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་དང༷་ལྡན༷་པའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཕྱིར༷་མར༷་མེ༷་ཡི་སྣང་བ། དྲོ་བ། མདོག་རྣམས་དབྱེར་མེད་པ་བཞིན༷་དུ་འབྲས་བུའི་ཡོན་
4-2-22a


ཏན་དང་ལྡན་ནོ། །སོ་སོའི་ངོ་བོ་བཤད་པའོ། །སོ་སོའི་ངོ་བོ་བཤད་འདིར་གཉིས། །རྒྱུ་ཡི་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་དོན། །ཆོས༷་སྐུ༷་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མོས་པ་དང་རྒྱལ༷་
བའི༷་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཤེར་ཏིང་དང༷་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་འཇུག་པའི་རྒྱུའམ་ཁ༷མས་ནི༷་སྙིང་རྗེ་སྟེ། དེ་མ་ལུས་པ་བསྡུས༷་ཤིང་གནས་པའི༷་ཕྱིར་ན་རིམ་པར་སྣོ༷ད་དང༷་། རིན༷་ཆེན༷་དང་། ཆུ༷་ཡོད་པ་ཡིས༷་ཆོས་
མཐུན་གསུམ་གྱིས་ནི༷་དབྱིངས་འདི་ནི་རྒྱ་མཚོ༷་དང༷་ནི༷་མཚུངས༷་པར༷་བསྟན༷་ཏོ། །འབྲས་བུ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་དོན། དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་གན༷ས་ཁམས་ལ༷་ནི་མངོ༷ན་ཤེས༷་ལྔ་དང༷་། ཟག་
མེད་ཀྱི་ཡེ༷་ཤེས༷་དང་། དྲི༷་མ་མེད་པའི་དེ༷་བཞིན་ཉི༷ད་དང༷་། གནས་མ་ལུས་པར་གྱུར་པའི་སྤང་བ་རྣམས་རྣམ༷་དབྱེ༷་མེ༷ད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་མར༷་མེ༷་ཡི༷་སྣང༷་བ་དང༷་། དྲོ༷་བ་དང་།
མདོག༷་རྣམས་དབྱེར་མེད་གནས་པ་དང་ཆོས༷་མཚུངས༷་པ་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་དབྱེ་བས་འཇུག་དོན་གཉིས། །གསུམ་གྱིས་འཇུག་པས་གསུངས་པའི་ཚུལ། །སོ༷་སོའི༷་སྐྱེ༷་བོ་དང་
འཕ༷གས་པ་སློབ་པ་དང་། རྫོག༷ས་པའི་ས༷ངས་རྒྱས་ཀྱི༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་གསུམ་དུ་དབྱེ་བའི་འཇུག༷་པ༷་ལ༷ས་བརྩམས་ནས་དེ༷་ཉི༷ད་གཟིགས༷་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་སྐལ་བ་ཅན་ལ༷་
4-2-22b


རྒྱལ༷་བའི༷་སྙིང༷་པོ༷་འདི༷་བསྟན༷་ཏོ། །རྟེན་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་ན་ཆོས་སྐུ་འབའ་ཞིག་ལས་གཞན་མེད་པས་སོ། །དེ་རྣམས་རིམ་གྱིས་དག་ཚུལ་ལོ། །སོ༷་སོའི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་རྣམས་སེམས་
འདུ་ཤེས་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ཡང་དག་པའི་གནས་ལུགས་ལ་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞིང་། བདེན༷་པ༷་མཐོང་བ༷་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག༷་པ༷་སྟེ༷་ཡང་དག་པར་
མཐོང་བ་ཡིན་ལ། དེ༷་བཞི༷ན་གཤེ༷གས་པ༷་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི༷་ལྟ༷་བ་བཞིན༷་དུ་ཕྱིན༷་ཅི༷་མ༷་ལོག༷་པར་གཟིགས་པ་དང་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་བཅོམ་ནས་སྤྲོས༷་མེ༷ད་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །
གནས་སྐབས་མིང་ཙམ་དོན་ལ་གཉིས། །གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་མིང་འདོགས་ཚུལ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དོན་ལ་ཁམས་དེ་དྲི་མས་མ༷་དག༷་པའི་སྐབས་
དང་། མ༷་དག༷་དག༷་པ༷་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐབས་དང༷་། ཤིན༷་ཏུ༷་རྣམ༷་པར་ད༷ག་པའི་གནས་སྐབས་ན་གོ༷་རིམ༷་བཞིན་དུ་སེམས་ཅ༷ན་དང་། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའ་དང༷་། དེ༷་བཞིན༷་
གཤེ༷གས་པ༷་ཞེས༷་པའི་མིང་གསུམ་གྱིས་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ༷། །གསུམ་གྱིས་དོན་དྲུག་བསྡུས་ཚུལ་ལོ། །ངོ༷་བོ༷་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི༷་སྒྲས་རྒྱུ་འབྲས་ལས་ལྡན་འཇུག་པའི་
4-2-23a


དོན་ཏེ། དོན༷་འདི་དྲུག༷་གི༷ས་ནི༷་བསྡུས༷་པ༷་ཡི༷་ཁ༷མས་དེ་ནི༷་དེ་ལྟ་བུའི་གན༷ས་སྐབས༷་གསུམ༷་དག༷་ཏུ༷་བཤད་མ་ཐག་པའི་མིང༷་གསུམ༷་གྱི༷ས་ནི༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་
ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །མཁའ་ལྟར་ཀུན་འགྲོའི་དོན་ལ་གཉིས། །རྟོག་མེད་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚུལ། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་རྟོག་པ་མེ༷ད་ཅིང་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཅ༷ན་
ནམ༷་མཁའ༷་ནི་གཟུགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དབྱེར་མེད་པར་ཀུན༷་ཏུ༷་རྗེས༷་སུ་སོང༷་ཞིང་ཁྱབ་པ་ལྟར༷་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་དྲི༷་མེ༷ད་དབྱིངས་དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་དེ༷་བཞིན་གང་ཟག་གི་གནས་
སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན༷་ཏུ༷་འགྲོ༷་བ་ཉི༷ད་དང་། སྤྱི་མཚན་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ། དབྱིངས་རྣམ་དག་དེ༷་ནི་ཆོས་ཀུན་གྱི་སྤྱིའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀུན་ཁྱབ་ཡིན་པས་
ཉེས་པ༷་དང་བཅས་པ་སོ་སྐྱེ་དང༷་། ཡོན༷་ཏན༷་དང་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཡོན་ཏན་མཐར༷་ཐུག༷་སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ༷་པ༷་སྟེ༷་གཟུགས༷་
ཀྱི༷་རྣམ༷་པ༷་དམན༷་པ༷་སའི་སྣོད་དང༷་། བར༷་མ་ཟངས་སྣོད་དང་། མཆོག༷་གསེར་སྣོ༷ད་ལ༷་ནམ་མཁའ༷་རྗེས་སུ་སོང་ཞིང་ཁྱབ་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་འགྱུར་བ་མེད་དོན་གཉིས། །འགྱུར་
4-2-23b


མེད་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་དང་། །སྔར་དྲི་བཅས་ཀྱི་སྐབས་ནའང་ཉེ༷ས་པ༷་གློ༷་བུ༷ར་བ་འབྲལ་རུང་ཉིད་དང༷་ལྡན༷་པས་རང་བཞིན་མིན་པ་དང༷་། ཡོན༷་ཏན༷་རང༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་དབྱེར་
མེད་འབྲལ་མི་རུང་བ་དང་ལྡན་པས་གློ་བུར་བ་མིན་ཕྱིར༷་ཇི༷་ལྟར༷་སྔར༷་འཁོར་བར་གནས་ཚེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་བཞིན༷་ཕྱིས༷་མྱང་འདས་ན་ཡང་དེ༷་བཞིན༷་དུ་རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་འགྱུར༷་བ༷་མེ༷ད་པའི༷་
ཆོས༷་ཉི༷ད་ཅན་དུ་འདོད་དོ༷། །དེ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ཚུལ་རྒྱས་བཤད་འདི་ལ་གསུམ། །མ་དག་གནས་སྐབས་འགྱུར་བ་མེད། །མ་དག་དག་པའི་སྐབས་མི་འགྱུར། །
ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་སྐབས་མི་འགྱུར། །དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །མཁའ་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་ཚུལ་དང་། །དེ་རྣམས་ཁྱད་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་བསྟན་
བཤད་བསྡུ། མདོར་བསྟན་དཔེ༷་ཇི༷་ལྟར༷་ནམ༷་མཁའ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀུན༷་ལ་རྗེས་སུ་སོང༷་བ༷་ཡིན་ཡང་ཕྲ༷་བ་སྟེ་གཟུགས་མིན་པར་ཟབ་པའི་ཕྱིར༷་གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་
སོགས་ཉེས་པས་ཉེ༷་བར༷་གོས་པ༷་མེད་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཐམ༷ས་ཅད་ལ༷་གན༷ས་པའི་ཁམས་འདི༷་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པས་ཉེ༷་བར༷་གོས༷་པ༷་མེ༷ད་དོ། ། རྒྱས་པར་བཤད་
4-2-24a


པ་དག་ལ་ལྔ། ཆོས་ཅན་སྐྱེ་འཇིག་སྣང་བའི་ཚུལ། ཇི༷་ལྟ༷ར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག༷་རྟེན༷་འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུ༷་དང་པོར་གོ་ཕྱེ་བའི༷་ནམ་མཁའ༷་ལ༷་ནི༷་སྐྱེ༷་
ཞིང༷་མཐར་ནམ་མཁའི་ངང་དུ་འཇིག༷་མོད་ནམ་མཁའ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པ་དེ༷་བཞིན༷་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་འདུས༷་མ༷་བྱས༷་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ༷་ནང་སེམས་ཅན་གྱི་དབ༷ང་
པོ༷་རྣམ༷ས་ནི༷་དང་པོ་སྐྱེ་ཞིང༷་མཐར་འཇི༷ག་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ལ་དེ་གཉིས་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཚུལ། ཇི༷་ལྟར༷་ནམ༷་མཁའ༷་དུས་མཐའ་དམྱལ་བ་རང་བཞིན་
གྱི་མེ༷་གསུམ་པོ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་སྔོ༷ན་ཆ༷ད་ནམ༷་ཡང༷་ཚིག༷་པ༷་མེ༷ད་པ༷་དེ༷་བཞིན༷་ཁམས་འདི༷་ནི༷་འཆི༷་བ༷་དང༷་། ན༷་བ་དང༷་། རྒ༷་བའི༷་མེས༷་མི༷་འཚིག༷་པ་ཉིད་དོ། །གནས་ལུགས་རྒྱས་པར་
བསྟན་ལ་གསུམ། །དཔེ་དང་དོན་དང་དེ་དག་སྦྱར། །རིམ་པར་དཔེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣོད་ས༷་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི༷་ཆུ༷་ལ༷་བརྟེན་ནས་ཆགས་ཤིང་གནས་ལ་ཆུ༷་ནི་རླུང༷་ལ༷་བརྟེན་
ཅིང་རླུང༷་ནི༷་མཁའ༷་ལ༷་རབ༷་ཏུ༷་གན༷ས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་མཁའ༷་ནི༷་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ཕྱིར་རླུང༷་དང༷་ཆུ༷་དག༷་དང༷་། ས༷་ཡི༷་ཁ༷མས་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་གན༷ས་དགོས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
4-2-24b


དོན་དཔེ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་ཕུང༷་པོ༷་དང་། ཁ༷མས་དང་། དབ༷ང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཟག་བཅས་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ཉོན་རྣམས། དེའི་རྒྱུ་ལ༷ས་དང༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དག༷་
ལ༷་གན༷ས་ཤིང་ལ༷ས་དང༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་སོགས་ཚུལ༷་བཞིན༷་མི༷ན་པར་ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པའི་རྣམ་རྟོག་ལ༷་བརྟེན་ནས་རྟག༷་ཏུ༷་གན༷ས་ཏེ་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་
བས་སོ། །ཚུལ༷་བཞིན༷་མ༷་ཡི༷ན་ཡི༷ད་བྱེ༷ད་ནི༷་སེམ༷ས་ཀྱི༷་དག༷་པ༷་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་དབྱིངས་ལ༷་ར༷བ་ཏུ་གན༷ས་ཞེས་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ལྟར་མེད་བཞིན་འཁྲུལ་བའི་
རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་བརྟག་ན་དབེན་པའི་དག་པ་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ལས་འདི་ལས་བྱུང་ཞེས་རྟེན་གཞི་གཞན་གཏུག་ས་མེད་པས་ཡིན་གྱི་དག་པ་ཡོད་
ན་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཡོད་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ལྟ་བུར་གོ་བར་མི་བྱའོ། །སེ༷མས་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་འོད་གསལ་བར་གཏོགས་པའི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ནི༷་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ལས་ཉོན་སོགས་
ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་ཡང༷་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་དོ། །དཔེ་དོན་སྦྱར་བ་ས༷་དང༷་འདྲ༷་བ༷་ནི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང༷་པོ༷་ལྔ་དང༷་། སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་བཅུ་གཉིས་དང་། ཁ༷མས་བཅོ་བརྒྱད་རྣ༷མས་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷། 
4-2-25a


ས་དཀྱིལ་དེ་འགྲུབ་པའི་ཆུ༷་ཁ༷མས་དང༷་འདྲ་བ་ནི་ལུས༷་ཅ༷ན་གྱི༷་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལ༷ས་དང༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་རྣམས་ཡིན་པར་ཤེས་བྱ་སྟེ༷་དེ་བརྟེན་པའི་རླུང་
ལྟར་ཚུལ༷་བཞིན༷་མ༷་ཡིན་ཡི༷ད་བྱེ༷ད་ནི༷་ང༷་གི༷་ཁ༷མས་དང༷་འདྲ༷་བར༷་ལྟ༷འོ། །སེམས་ཀྱི་རང༷་བཞིན༷་ཁམས་ནི་ནམ༷་མཁའི༷་ཁ༷མས་བཞིན༷་དུ༷་རང་གི་ངོ་བོ་དེ༷་གཞི༷་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་
ཅ༷ན་མིན༷་པས་གང་དུ་གན༷ས་པའང༷་མེད་དོ། །གློ་བུར་འཁོར་བ་འགྱུར་བའི་ཚུལ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པ་ཚུལ༷་བཞིན༷་མ༷་ཡི༷ན་ཡི༷ད་བྱེ༷ད་ནི༷་སེམ༷ས་
ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་ལ༷་སྒྲིབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་གན༷ས་ཏེ༷་ཚུལ༷་བཞིན༷་མ༷་ཡི༷ན་ཡི༷ད་བྱེ༷ད་ཀྱིས༷་རླུང་དང་འདྲ་བ་དེས་རླུང་གི་ཆུའི་རྟེན་བྱེད་པ་ལྟར་ལ༷ས་དང༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་
རབ༷་ཏུ༷་ཕྱེ༷་ཞིང་སྐྱེད་ལ་ཆུའི་ཕུང་པོ་བསྲུབས་པ་ལས་ས་གཞི་འབྱུང་བ་ལྟར་ལ༷ས་དང༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་ཆུ་ལ༷ས་ནི༷་ཕུང༷་པོ༷་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་ཁ༷མས་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པའི་
སྐྱེ་བ་རྣམ༷ས་འབྱུང༷་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ༷་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་འཇིག༷་པ༷་དང༷་ཆགས༷་པ་ལྟར༷་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ༷་དང༷་འཇིག༷་པར༷་འགྱུར༷་
4-2-25b


བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཚུལ། སེམ༷ས་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན་དེ་ཉིད་ནམ༷་མཁའ༷་ཡི༷་ཁ༷མས་ལྟར༷་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ༷་མེ༷ད་ཅིང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན༷་མེ༷ད་དེ༷་ངོ་བོ་
གཅིག་ལ་འདུས་པའི་ཚོགས༷་པ༷་མེ༷ད་ཅིང་དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་སྐྱེ༷་བ༷་དང༷་། མཐར་འཇིག༷་པ་དང༷་། བར་དུ་གན༷ས་པ༷འང༷་ཡོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལྔ་པོའི་དོན་བསྡུས་ན། 
སེམ༷ས་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་འོ༷ད་གསལ༷་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་ནི༷་ནམ༷་མཁའ་དུ་སྤྲིན་སོགས་ཀྱིས་མི་འགྱུར་བ་བཞིན༷་དུ༷་འགྱུར༷་བ་མེ༷ད་དེ༷་ཡང༷་དག༷་མིན༷་རྟོག༷་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་
བྱེད་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་འདོ༷ད་ཆགས༷་ཞེ་སྡང་སོ༷གས། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གློ་
བུར༷་གྱི་དྲི་མས༷་ཆོས་ཉིད་དེ༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པར་མི་འགྱུར༷་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དེ་རྣམས་ཁྱད་པར་གཉིས། འགྱུར་མེད་སྐྱེ་འཇིག་གིས་དབེན་པ། ལ༷ས་དང༷་ཉོན་མོང༷ས་ཆུ་དང་འདྲ་བ་སོགས་
ཀྱིས༷་ཁམས་འདི༷་ནི༷་སྔར་མེད་གསར་དུ་མངོ༷ན་པར༷་བསྐྱེད་ཅིང་འགྲུབ༷་པ་མིན༷་ཏེ༷། འཆི༷་དང༷་ན༷་དང༷་རྒ༷་བའི༷་མེ༷་མི༷་བཟ༷ད་པས༷་ཀྱང༷་འཚིག༷་པར་མི༷་འགྱུར༷་རོ། །འགྱུར་བ་མེ་
4-2-26a


གསུམ་དང་མཐུན་ནོ། །དེ་ལ་མེ་གསུམ་ནི་དུས༷་མཐའ༷་དམྱལ༷་བ༷་ཐ༷་མལ༷་པའི༷་མེ༷་གསུམ༷་དང་། སྲོག་འགྱུར་བ་འཆི༷་བ་དང༷་། ཁམས་འགྱུར་བ་ན༷་བ༷་
དང༷་། ན་ཚོད་འགྱུར་བ་རྒ༷་བའི༷་མེ༷་གསུམ༷་པོ་གོ་རིམ༷་བཞིན༷་དུ༷་སྦྱར་ནས་དཔེ་དེ༷་དག༷་དང་ཆོས་མཐུན་ཞིང་འདྲ༷་བར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །མ་དག་དག་སྐབས་མི་འགྱུར་གཉིས། །
སྐྱེ་སོགས་ཀྱིས་མི་འགྱུར་དོན་དངོས། །རྒྱལ་སྲས་ཡོན་ཏན་ངོས་བཟུང་བ། །དོན་དངོས་བསྟན་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །མི་འགྱུར་འགྱུར་བར་སྣང་བའི་ཚུལ། །བྱང་སེམས་
འཕགས་པ་རྣམས་ཕུང་པོ་གསར་དུ་གྲུབ་པའི་སྐྱེ༷་བ་དང་རྒྱུན་འགགས་པའི་འཆི་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་ན༷་བ་དང༷་རྒྱུན་འགྱུར་བའི་རྒ་བ༷་ལ༷ས་གྲོལ༷་བ༷་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་
འདི༷་ཡི༷་རང༷་བཞིན༷་ནམ་གནས་ལུགས་ཇི༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་རྟོགས༷་ཏེ༷་རྟོགས་པ་དེས་ན་བྱང་སེམས་འདི་ལས་ཉོན་གྱི་སྐྱེ༷་སོ༷གས་ཕོངས༷་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༷་བྲལ་ཏེ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ཡང༷་
ཆོས་དབྱིངས་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུས༷་བློ༷་ལྡན༷་བྱང་སེམས་ནི་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པའི་འགྲོ༷་ལ༷་སྙིང་རྗེ༷་ཆེན་པོ་བསྐྱེ༷ད་ཕྱིར༷་སྐྱེ་སོགས་བསྟན༷་ཏེ། གཞན་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་སོགས་ཀྱི་
4-2-26b


དབང་གིས་བསམ་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང་། རྟག་འཛིན་ལས་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་འཆི་བ་དང་། དགོས་དབང་གིས་ན་བ་དང་རྒ་བ་སོགས་སྟོན་ཞིང་འཁོར་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་
གཞན་སྣང་ལ་མ་དག་ཅིང་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པར་ཡང་སྣང་ངོ་། །དེ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གཉིས། །སྡུག་བསྔལ་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་བ་མེད། །ཅི་ལྟར་ན་འཕ༷གས་པས༷་སྐྱེ་
སོགས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་མངོན་དུ་རྟོགས་པས་འཆི༷་དང༷་ན༷་བ༷་དང༷་རྒ༷་བའི༷་སྡུག༷་བསྔལ༷་རྩ༷ད་ནས༷་སྤངས༷་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལ༷ས་ད༷ང་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དབ༷ང་གིས༷་སྐྱེ༷་
བ་ཡིན་ན་འཕགས་པ་དེ༷་ལ༷་ལས་ཉོན་དེ༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་སྐྱེ་བ་དེ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། སྙིང་རྗེའི་དབང་ལས་འགྱུར་བར་སྣང་། དེ་ལྟ་ནའང་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཇི༷་བཞིན་
ཡ༷ང་དག༷་པར་མཐོང༷་བའི༷་ཕྱིར་སྐྱེ༷་སོ༷གས་རྣམ༷ས་ལ༷ས་འདས༷་གྱུར༷་ཀྱང༷་སྙིང༷་རྗེའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་སྐྱེ༷་བ༷་དང༷་འཆི༷་དང༷་རྒ༷་དང༷་ན༷་བར༷་སྟོན༷་ཅིང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་
ཡོན་ཏན་ངོས་བཟུང་ལྔ། །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེས་ཡོན་ཏན། །རྒྱལ༷་བའི་སྲས༷་པོ་རང་བཞིན་འགྱུར༷་མེ༷ད་ཆོས༷་ཉི༷ད་སྤྲོས་བྲལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདི༷་རྟོགས༷་ནས༷་མ༷་རིག༷་པའི་ལིང་
4-2-27a


ཏོག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ལྡོང༷ས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་སྐྱེ༷་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་དག༷་ཏུ༷་ནི༷་མཐོང༷་པ༷་ཡིས་འགྲོ་རྣམས་སྨིན་པ་གང༷་ཡི༷ན་དེ༷་ངོ་མཚར་རྨད༷་དུ་
བྱུང་བ་ཉིད་དོ༷། །དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བྱིས་པའི་ཆོས་ལས་འཕ༷གས་པའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ཐོབ༷་པ་གང༷་བྱིས༷་པ༷འི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་དུ༷་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལྟ་བུར་སྟོན༷་ཏེ༷་
སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་འགྲོ༷་བ༷་ཡི༷་གཉེན༷་གྱི༷་རྩ་ལག་གི་ངང་ཚུལ་གྱིས་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་བསྡུ་དངོས་སོགས་ཐབས༷་མཁས་དང༷་དེའི་རྒྱུ་སྙིང༷་རྗེ༷་མཆོག་ཏུ་གྱུར་
པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་པ་མཆོག༷་ལ་ཞུགས་ཡོན་ཏན། །ས་གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དེ༷་ནི༷་ཤེས་རབ་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག༷་རྟེན༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷ས་འད༷ས་ཀྱང༷་སྙིང་
རྗེའི་དབང་གིས་འཇི༷ག་རྟེན༷་ལ༷ས་མ༷་གཡོས༷་པ་ཉིད་དེ་ཅི་ལྟར་འཇིག༷་རྟེ༷ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན༷་དུ༷་འཇིག༷་རྟེན༷་ན༷་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་ཚུལ་བཟུང་ནས་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་དྲི༷་མས༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ༷་གོས༷་
པར་སྤྱོ༷ད་དེ་ཇི༷་ལྟར༷་པ༷དྨ༷་ཆུ༷་ནང༷་དུ༷་སྐྱེས༷་པ༷་ཆུ༷་ཡིས༷་གོས༷་པ༷་མེ༷ད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ༷་བཞིན༷་བྱང་སེམས་འདི༷་ནི༷་གཞན་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན༷་དུ༷་སྐྱེས༷་ཀྱང༷་འཇིག༷་རྟེན༷་ཆོས༷་ཉོན་མོངས་དང་སྐྱོན་
4-2-27b


སོགས་ཀྱིས་མི༷་གོས༷་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་ཡོན་ཏན། །ས་བརྒྱད་པའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གཞན་དོན་གྱི་བྱ་བ༷་སྒྲུབ༷་པ་ལ༷་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་རང་གི་བློ༷་འབད་རྩོལ་མེད་པར་
བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་ལ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་མེ༷་འབར་བ་བཞིན༷་དུ༷་ནི༷་ཆེར་འབར༷་བ༷་དང༷་། དེ་མ་ཟད་དེ་དང་ཅིག་ཆར་དུ་སྤྲོས་མཚན་ཉེ་བར་ཞི༷་བའི༷་བས༷མ་གཏན་གྱི་ཏིང་འཛིན་སྙོམས༷་འཇུག༷་
ལ༷་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་སྙོམས༷་པར༷་ཞུགས༷་པའང༷་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཐ་མར་གྱུར་ཡོན་ཏན། །དེས་ས་དགུ་པ་མན་ཆད་དུ་སྔོ༷ན་གྱི༷་སྨོན་ལམ་སོགས་ཀྱི་འཕེན༷་པའི༷་དབ༷ང་གིས་གཞན་དོན་ལ་ཆེད་དུ་རྩོལ་བ་མེད་པར་
འཇུག་པ་དང༷་ནི༷་ཀུན་སློང་གི་རྣམ༷་རྟོག༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་བྲལ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་ས་བཅུ་པ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་དེ༷་ནི༷་ལུས༷་ཅ༷ན་རྣམས་སྨིན༷་པ༷་ཡི༷་དོན༷་དུ༷་འབད༷་པ༷་དང་རྩོལ་བ་བྱེ༷ད་དགོས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །འོན་
ཀྱང་བསམ་པ་བཞིན་ཆོས་བསྟན༷་པ་དང༷་མོས་པ་དང་འཚམས་པར་གཟུགས༷་སྐུ༷་སྣ་ཚོགས་པ་དག༷་དང༷་ནི༷་གཞན་དོན་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོ༷ད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་དང༷་འཆག་དང་བཞེང་བ་སོགས་
སྤྱོ༷ད་ལམ་གྱི༷ས་ཀྱང༷་རུང༷་གདུལ་བྱ་གང༷་ཞིག༷་ཚུལ་ཇི༷་ལྟར༷་ཐབས་གང༷་གི༷ས་འདུལ༷་བ་རྣམས་རྒྱལ་སྲས་དེས༷་ཕྲིན་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་དེ༷་དེ༷་ལྟར༷་ཉི༷ད་དུ༷་ཤེས༷་སོ། །དེ༷་ལྟར༷་འབད་མེད་
4-2-28a


ཀྱི་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པ་ཡིས་ནམ༷་མཁའི༷་མཐའ༷་ཀླས༷་ཀྱི༷་འགྲོ༷་ལ༷་རྟག༷་ཏུ༷་ལྷུན༷་གྱིས་གྲུབ༷་པར༷་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་ཡོད་ཅིང་ཐོ༷གས་པ་མེ༷ད་པའི་སྒོ་ནས་བློ༷་ལྡན༷་སེམས་དཔའ་
དེ༷་ཡིས༷་ནི༷་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན༷་གྱི་ནི༷་ཕྲིན་ལས་ཡང༷་དག༷་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག༷་གོ། དེ་ཡི་དོན་གཉིས་འགྲུབ་ཁྱད་པར། ས་བཅུའི་བྱང༷་ཆུབ༷་
སེམས་དཔའི་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པའི་ཚུལ༷་འདི༷་ནི༷་རྗེས༷་ཐོབ༷་ཀྱི་སྐབས་ན་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པ༷་རྣམ༷ས་དང་། གདུལ་བྱའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང༷་དག༷་པར་སྒྲོལ་བ༷་ལ་
འཇི༷ག་རྟེན༷་ན༷་ནི༷་མཉམ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ་མཐོང་གི་ཁྱད་ཕྱེ་མི་ནུས་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་དབང་བཅུ་སོགས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པས་སོ། །དེ༷་ལྟ༷་མོ༷ད་ཀྱི༷་རང་དོན་དུ་ས༷་ཆེན་པོ་དང་
རྡུལ༷་ཕྲན་གྱི་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་དང༷་་མཚོ༷་དང་བ༷་གླང༷་རྨིག༷་རྗེས༷་ཀྱི༷་ཆུའི་ཁྱ༷ད་པར༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས༷་རྒྱས༷་དང༷་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་དཔའི༷་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་ཀྱང་དེ༷་ཙམ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་
ཉིད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐབས། །འགྱུར་བ་མེད་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ཅིང་། །ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་དག་གི་ཆོས་སྐུ་དེ་ལུས་གཞན་དོར་ནས་གཞན༷་དུ་འགྱུར༷་བ་མིན༷་པའི་བདག༷་ཉི༷ད་རྟག་པ་
4-2-28b


ཡིན་ཏེ། ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡང་མི༷་ཟ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས༷་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །འགྲོ༷་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་བསླུ་བའི་སྐྱབས༷་བརྟན་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ་ཕྱི༷་མའི༷་མཐའ༷་མེ༷ད་པའི་
འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་མུར༷་ཐུག༷་པར་སྐྱབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དྲི་མེད་དབྱིངས་དེ༷་ནི༷་རྟག༷་ཏུ་འཁོར་འདས་གཉི༷ས་སུ་མེ༷ད་པ་ཞི་བའི་དོན་ཏེ་དེ་དག་གི་ཉེས་དམིགས་དང་ཕན་ཡོན་ལ་རྣམ་
པར་མི༷་རྟོག༷་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གཏན་དུ་འཇིག༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཆོས༷་ཉིད་གཡུང་དྲུང་གི་དོན་ཡང༷་ཡིན་ཏེ་ལས་ཉོན་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་མ༷་བྱས༷་པའི་རང༷་བཞིན༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་
དོན་རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གསུམ། །སྐྱེ་ལ་སོགས་དང་བྲལ་བའི་དོན། །སོ་སོར། བསྟན་དང་སྦྱར་ཏེ་རྒྱས་བཤད་པ། །བསྟན་པ། རྣམ་དག་གི་དབྱིངས་འདི་ནི་དང་པོར་སྐྱེ༷་བ༷་མེ༷ད་ཅིང༷་
མཐར་འཆི༷་བ༷་མེ༷ད་ལ། བར་དུ་ན་བས་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་པ་དང་། འགྱུར་བ་དང་རྒ༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷་ཉིད་ཡིན་ཏེ༷་དེ༷་ནི༷་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རྟག༷་ཕྱིར་དང༷་བརྟན་ཕྱིར༷་དང༷་ཞི༷་བའི༷་ཕྱིར༷་དང༷་གཡུང༷་
དྲུང༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །བཤད་པ། ཁམས་དེ༷་ནི༷་ཐོག་མར༷་ཡི༷ད་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་གྱི༷་ལུས༷་ཀྱི༷་ཡང་སྐྱེ་བ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། མི་འགྱུར་ཞིང་རྟག༷་པའི༷་ཕྱིར༷། མཐར་བསམ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པར་
4-2-29a


ཡོངས་སུ་འགྱུར༷་བའི་འཆི༷་འཕོ༷་བ་ཡིས༷་ཀྱང་ཁམས་དེ༷་ནི༷་མི༷་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ་མི་བསླུ་ཞིང་བརྟན༷་པའི༷་ཕྱིར༷། བར་དུ་མ་རིག་པའི་བག༷་ཆགས༷་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ༷འི་ནད༷་
རྣམ༷ས་ཀྱིས་ཀྱང་གནོ༷ད་པ་མེ༷ད་དེ། གཉིས་འཛིན་སོགས་ཞི༷་བ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཕྱིར༷། ཟག༷་མེ༷ད་ཀྱི་ལས་མངོ༷ན་པར༷་འདུ༷་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས༷་ཀྱང་མི་འཇིག་ཅིང་གཡུང༷་དྲུང༷་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར༷་ན༷་རྒ༷་བ༷་
མེ༷ད་ན་ཐ་མལ་པའི་སྐྱེ་སོགས་ལྟ་ཅི་སྨོས། དོན་བསྡུ་སྔ་ཕྱི་མཚམས་སྦྱར་བ། །སྐྱེ་མེད་སོགས་སྒྲུབ་པ་དེ༷་ལ༷་མི་ཟད་སོགས་ཚིག༷་རྐང་གཉི༷ས་དང་། དེ༷་བཞིན༷་དུ་མཐའ་ཡི་སོགས་
གཉི༷ས་དང་། རྣམ་པར་སོགས་གཉི༷ས་དང༷་། མ་བཅོས་སོགས་རྐང་པ་གཉི༷ས་ཀྱི༷ས་གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་དུ། འདུས༷་མ༷་བྱས༷་པའི༷་དབྱིང༷ས་ལ༷་ནི༷་རྟག༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དོན༷་ཤེས༷་པར་
བྱ༷་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན། རྟག་པ་སོགས་སུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ། །ཆོས་སྐུ་དེ་ནི་ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མི༷་ཟ༷ད་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་དང༷་ལྡན༷་པའི་ཕྱིར༷་ན། གཞན༷་འགྱུར༷་མིན༷་པའི་བདག༷་
ཉིད་རྟག༷་པའི༷་དོན༷་དང་ལྡན་པ་དང་། འཁོར་བའི་མཐའ་ཡི༷་མུ༷་དང་མཚུངས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ན། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྐྱབས༷་ཀྱི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་བརྟན༷་པའི༷་དོན༷་དང་། མཐའ་གཉིས་
4-2-29b


སུ་རྣམ༷་པར༷་མི༷་རྟོག༷་པའི་རང༷་བཞིན༷་གྱི་ཕྱིར༷་ན་སྲིད་ཞི་གཉི༷ས་མེ༷ད་ཆོས་ཉི༷ད་ནི་ཞི༷་བའི༷་དོན༷་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ༷་བཅོས༷་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་དང་ལྡན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཕྱི༷ར་ན༷་
གཏན་དུ་འཇིག༷་པ་མེ༷ད་པའི་དོན༷་ནི་གཡུང༷་དྲུང༷་གི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། ། ཡོན་ཏན་རྣམ་དབྱེར་མེད་དོན་ལ། །མིང་གི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ། །གང༷་ཕྱིར༷་ཁམས་རྣམ་
པར་དག་པའི་སྐབས་དེ༷་ནི༷་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཆོས༷་སྐུ༷་ཡིན་ཞིང་དེ་བཞིན་ཁམས་དེ༷་ནི༷་དེ༷་བཞིན༷་དུ་གཤེ༷གས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དེ༷་ནི༷་འཕ༷གས་པའི༷་བདེན༷་པའ༷ང་ཡིན་ལ་དོན༷་དམ༷་པའི་མྱ་ངན༷་
ལས་འདས༷་པའང་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་ཡིན་པ་དེ༷་ཕྱིར༷་ཉི༷་མ་ད༷ང་འོད་ཟེར༷་དག་དབྱེར་མེད་པ་བཞིན༷་དུ་མཐར་ཐུག་མྱང་འདས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེའི་ཡོན་ཏན་གཉིས་ངོ་
བོ་དབྱེར༷་མེ༷ད་པས༷་སངས༷་རྒྱས་ཉི༷ད་ལ༷ས་མ༷་གཏོགས༷་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་མཚན་ཉིད་པ་མེ༷ད་དོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་རྒྱས་པར་བཤད། །
དོན་གྱི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད། །དེ་དག་དཔེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱ། །དང་པོ་མིང་གྲངས་རྒྱས་བཤད་གཉིས། །དོན་བཞིའི་དབང་གིས་མིང་བཞིར་གསུངས། །མདོར༷་བསྡུ་ན༷་ཟག༷་པ་
4-2-30a


མེ༷ད་པའི་དབྱིངས༷་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ༷་ནི༷་སངས་རྒྱས་ཆོས་དབྱེར་སོགས་འཆད་འགྱུར་གྱི་དོན༷་གྱི༷་རབ༷་ཏུ༷་དབྱེ༷་བ༷་བཞིས༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷་
རྣམ༷་གྲངས༷་བཞིར༷་ནི༷་བཞག་པར་རིག༷་པར༷་བྱ༷་སྟེ། དེ་རྣམས་དོན་དང་སྦྱར་དེ་བཤད། །གང་ཞེ་ན་ཁམས་དེ་སྟོབས་སོགས་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་དང་དབྱེར་མེ༷ད་པ༷་ཡི་ཆ་ནས་
ཆོས་སྐུ་ཞེས་པ་དང༷་། སངས་རྒྱས་དེ༷་ཡི་རིགས༷་ཐོག་མེད་ན་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ༷་བཞིན༷་ཐོབ༷་པའ༷མ་མངོན་གྱུར༷་གྱི་ཆ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༷་། ནམ་ཡང་བརྫུན༷་པ་མེ༷ད་ལ་རྟག་
ཏུ་བསླུ༷་བའམ་འགྱུར་བ་མེ༷ད་པའི་གནས་ལུགས་སམ་ཆོས༷་ཉི༷ད་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་དང༷་། གདོ༷ད་ནས༷་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་
མ་མཐའ་དག་ཉེ་བར་ཞི༷་བས་མྱང་འདས་ཉི༷ད་དོ༷། ། གཉིས་པ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཉིས། །གཉིས་སུ་མེད་དོན་རྒྱས་པར་བཤད། །ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་མངོ༷ན་པར་རྫོགས༷་
པར་མཁྱེན་པའི་མངོན་པར་བྱང༷་ཆུབ༷་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དང༷་། གློ་བུར་བའི་དྲི༷་མ༷་བག༷་ཆགས༷་དང་བཅས༷་པ་སྤངས༷་པ༷་ལ་མྱང་འདས་ཞེས་བྱ་བས། རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་ལ་བཏགས་
4-2-30b


པ་སངས༷་རྒྱས༷་དང་། སྤང་བ་མཐར་ཕྱིན་ལ་བཏགས་པ་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ༷་ནི༷་དམ༷་པའི༷་དོན༷་དུ་ཁམས་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་གཉི༷ས་སུ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་དོ། །ཐར་པ་མྱང་འདས་རྒྱས་
པར་བཤད། །རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རིགས་མཐའ་དག་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། གྲང༷ས་གསལ་བ་མཐའ་ཡས་ཤིང་གཞལ་དུ་མེ༷ད་པ༷་དང་། ཟབ་ཅིང་གཏིང་
དཔག་དཀའ་བ་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་བཅས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་རྣམས་དང༷་། ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་རྣམ་པར་དབྱེར༷་མེ༷ད་པའི་
མཚ༷ན་ཉི༷ད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐར༷་པ༷་སྟེ༷་ཐར་པ༷་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་རྟོགས་པའི་ཆ་ནས་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པའང་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་གཉིས། །
རི་མོ་དཔེ་དང་ཉི་མའི་དཔེ། །རི་མོའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱ། །དེའི་དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་རི༷་མོ༷་འབྲི༷་བར་བྱེ༷ད་པ༷་པོ་མགོ་ཡན་ལག་སོགས་གཞན༷་དང༷་གཞན༷་རེ་རེ་ཁོ་ན་ལ༷་མཁས༷་པ༷་དག༷་གང༷་
ཞིག༷་རང་རང་གིས་ཡན༷་ལག༷་གང༷་འབྲི་ཤེས༷་པ༷་དེ༷་ནི་རང་ལས་གཞན༷་ངེས༷་ཟིན༷་པའམ་ཤེས་པ་མེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་སྐབས་དེ༷་ནས༷་རས་གཞི་འདི༷་ལ༷་རི་མོ་མཁན་ཁྱེད༷་ཀུན༷་གྱིས༷་རྒྱལ་པོ་
4-2-31a


ང༷་ཡི༷་གཟུགས༷་ནི༷་རྫོགས་པར་འབྲི་བར་གྱིས༷་ཤིག༷་ཅེས༷་མང༷འ་བདག༷་རྒྱལ༷་པོ༷ས་རི་མོ་མཁན་དེ༷་དག༷་ལ༷་བཀའ༷་ཡིས༷་བསྒོ་ཞིང་རས༷་གཞི་ཞིག་ནི༷་བྱི༷ན་པ༷་དང༷་། རྒྱལ་
པོ་དེ༷་ལ༷ས་བཀའ་ལུང་དེ་ནི་ཐོས་པར་གྱུར་ཏེ་རང་རང་གི་གང་ཤེས་པའི་རི༷་མོའི༷་ལ༷ས་ལ༷་རབ༷་ཏུ་སྦྱོར༷་རོ༷། །རི་མོ་དེ༷་ལ༷་མངོ༷ན་པར༷་སྦྱོར༷་བ་པོ་རྣམ༷ས་ལ༷ས་གང་རུང་འབྲི་བ་པོ་གཅིག་ཅིག་
ཡུལ༷་གཞན༷་དུ་སོང༷་གྱུར༷་ལ༷་མགོ་ལྟ་བུ་འབྲི་བ་དེ༷་ནི༷་ཡུལ༷་གཞན༷་དུ་སོང་བས༷་ན༷་དེས་འབྲི་སྐལ་དེ༷་མ༷་ཚང༷་པའི༷་ཕྱིར༷་རི༷་མོ༷་དེ༷་ཡན་ལག༷་ཐམ༷ས་ཅད་ཡོངས༷་སུ་རྫོགས༷་པར༷་མི་འགྱུར༷་བ་དེ་བཞིན༷་
དུ་འདིར་ཡང་ཤེས༷་པར་བྱའོ་ཞེས་གཙུག་ན་རིན་ཆེན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་བྱས་པའི་དཔེར་བྱས་སོ། །ཡན་ལག་དེ༷་རྣམ༷ས་འབྲི༷་བར་བྱེ༷ད་པ་པོ་ལྟ་བུ་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་ནི་སྦྱིན༷་དང༷་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་
བཟོ༷ད་པ་ལ༷་སོ༷གས་སྒྲས་བརྩོན་བསམ་ཤེས་རབ་སྟེ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་ཀུན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐབས་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་གྱི༷་མཆོག༷་དང་ལྡན༷་པ་སྟེ་ཐབས་མ་ཚང་བ་མེད་པའི༷་སྟོང༷་པ༷་ཉི༷ད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་
མཐར་ཐུག་པ་ནི༷་གཟུགས༷་ཡོངས་རྫོགས་སུ་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། མདོར་ན་རི་མོ་མཁན་སོ་སོ་བ་དེས་གཅིག་མ་ཚང་ན་ཡང་དེའི་ངོས་སྐལ་གྱི་གཟུགས་དེ་མི་ཚང་བས་གཟུགས་
4-2-31b


ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་སྲིད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྟོང་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ལ། དེའི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རི་མོ་བཞིན་དུ། ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་མ་
ཚང་ན་ཡང་མི་འགྲུབ་ལ། ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ལས་འགྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་ན། སྤང་རྟོགས་གཉིས་པོའམ། ཡོན་ཏན་དང་མྱང་འདས་སམ། སྟོང་སྣང་གཉིས་པོ་དེ་ཡང་འབྲལ་མི་
ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཉི་མའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་གཉིས། །ཆོས་མཐུན་བཞི་ཡིས་ཉི་དང་མཚུངས། །ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཤེས༷་རབ༷་དང་ཇི་སྙེད་གཟིགས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་
དང་སྤང་བྱ་ལས་རྣམ༷་པར་གྲོལ༷་བ་རྣམ༷ས། གསལ༷་དང༷་འཕྲོ༷་དང༷་དག༷་ཕྱིར༷་དང༷་། །དེ་གསུམ་ཡང་ཉི་མ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ལས་ཐ༷་ད༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རིམ་པ་ལྟར་འོ༷ད་དང༷་ཟེར༷་དང་
ཉི་མའི༷་དཀྱིལ༷་འཁོར་དག་པ་དང་དེ་གསུམ་ཐ་དད་མེད་པ་རྣ༷མས་དང༷་མཚུངས༷་སོ། ། སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་མྱང་འདས་མེད། དེས༷་ན༷་སྒྲིབ་ཀུན་དག་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་མ༷་ཐོབ༷་པར༷།
མྱ༷་ངན༷་འདས༷་པ༷་མཚན་ཉིད་པའང་མི༷་ཐོབ༷་སྟེ༷་སྤང་རྟོགས་གཉིས་མཉམ་དུ་རྫོགས་པ་ལས་སོ་སོར་རྫོགས་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །དཔེར་ན་འོ༷ད་དང༷་འོ༷ད་ཟེར༷་སྤངས༷་ནས༷་ནི༷། ཉི༷་མ༷་རང་ཉིད་
4-2-32a


ལོགས་སུ་ལྟ༷་བར༷་མི༷་ནུས༷་པ་བཞིན༷་ནོ། །བཤད་དོན་བསྡུས་ཏེ་མཚམས་སྦྱར་བ། །དེ༷་ལྟར༷་རྒྱལ༷་བའི༷་སྙིང༷་པོ༷་ནི༷་ངོ་བོ་ནས་ཡོན་ཏན་གྱི་བར་རྣམ་བཞག༷་
རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཁམས་དེ་ད་ལྟ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་སྦུབས༷་ནང༷་ན་གན༷ས་པ༷་དེ༷་དཔེ༷་དག༷་གིས༷་སྒོ་ནས་ནི༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ་ཡིན་ཏེ། 
ངོ་བོ་ཤེས་མི་ནུས་པས་སོ། །མཚམས་སྦྱར་བ་ལྟར་དཔེས་བསྟན་གཉིས། །དྲི་མ་དང་ནི་སྙིང་པོ་གཉིས། ཐུན་མོང་ཆོས་མཐུན་སྦྱར་བ་དང་། །སོ་སོའི་ཆོས་མཐུན་སྦྱར་བའོ། །
ཐུན་མོང་ཆོས་མཐུན་སྦྱར་ལ་གསུམ། །འགྲོ་བ་དབྱིངས་ཀྱིས་ཁྱབ་ཚུལ་དང་། །དེ་ཡི་དཔེ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད། །བསྡུས་ཏེ་ཐོག་མ་མེད་ཚུལ་ལོ། །འགྲོ་ལ་དབྱིངས་ཀྱིས་ཁྱབ་
ཚུལ་ལ། ། མདོར་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་བཤད་པ། །མདོར་བསྟན། དེ་ལ་དཔེ་དགུ་ནི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྐུ་པད༷་མ་ངན༷་པའི་ནང་ན་གནས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྲང༷་རྩི༷་སྦྲང༷་མ༷་མང་
པོ་ཡི་དབུས་ལ༷་དང་། སྦུན༷་པ་ལ༷་འབྲས་བུའི་སྙིང༷་པོ༷་དང་མི༷་གཙང་བའི་ནང༷་ན༷་གསེར༷་དང་། དབུལ་པོའི་ཁྱིམ་གྱི་ས༷་འོག་ལ༷་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར༷་དང༷་། མྱུ་གུ་སོག༷ས་སྐྱེ་བའི་
4-2-32b


ནུས་པ་འབྲས༷་བུ་ཆུང༷་ངུ་ལ་ཡོད་པ་དང༷་། གོས༷་ཧྲུལ༷་ནང༷་ན༷་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པའི་རྒྱལ༷་བའི༷་སྐུ་གཟུགས་ཡོད་པ༷་དང་ནི༷། བུ༷ད་མེ༷ད་ངན༷་པའི༷་ལྟོ༷་ན༷་མི༷་བདག༷་འཁོར་བསྒྱུར་ཡོད་པ་དང༷་།
བླུག་གོང་གི་ས༷་ལ༷་རིན༷་ཆེན༷་གསེར་གྱི་གཟུགས༷་ཡོ༷ད་པ་ཇི༷་ལྟ༷་བར༷་གློ༷་བུར་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དྲི༷་མས༷་བསྒྲིབས༷་པ༷་ཡི༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ལ༷་དཔེ་དེ༷་བཞིན༷་དུ། ཁ༷མས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་
པར་དག་པ་འདི༷་གན༷ས་སོ། །དཔེ་དོན་སྦྱར་བ། སྒྲིབ་བྱེད་དྲི༷་མ༷་ནི་པ༷དྨ༷་དང་སྲོག་ཆགས༷་བུང་བ་དང་སྦུན་པ༷་དང་མི༷་གཙང༷་བ་དང་ས༷་ཡི་ཕུང་པོ་དང་འབྲས་ཤུན་དང་གོས༷་ཧྲུལ༷་དང༷་།
མགོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་སྡུག༷་བསྔལ༷་འབ༷ར་བས༷་མངོ༷ན་པར༷་གདུང༷་བའི༷་བུད་མེ༷ད་དང་ས༷་འདམ་ནག་པོ་ཡི༷་ཁ༷མས་དང༷་མཚུངས་སོ། །བསྒྲིབ་བྱ་ཁམས་ནི་སངས༷་རྒྱས༷་དང་
སྦྲང༷་རྩི༷་དང་འབྲས་བུའི་སྙིང༷་པོ༷་དང་གསེར༷་དང༷་གཏེར་དང༷་ནྱ༷་གྲོ༷་ཏ་དང་རིན༷་ཆེན༷་སྐུ༷་དང་གླིང༷་བཞིའི་བདག༷་པོ་འཁོར་བསྒྱུར་མཆོག༷་དང༷་རིན༷་ཆེན༷་གཟུགས༷་དང༷་གདོད་ནས་རང་བཞིན་
གྱིས་དྲི༷་མེ༷ད་ཁ༷མས་མཆོག༷་མཚུངས༷་པ༷་ཉིད་དོ། །དེ་ཡི་དཔེ་དོན་རྒྱས་བཤད་དགུ། རེ་རེ་ལ་ཡང་གསུམ་གསུམ་སྟེ། པད་ངན་སངས་རྒྱས་དཔེ་དོན་སྦྱར། དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་མདོག༷་ངན༷་
4-2-33a


ཁ་ཟུམ་པའི་པད༷་མའི༷་ཁོང༷་ན་གན༷ས་པ༷་མཚ༷ན་དཔེའི་གཟི་བྱིན་སྟོང༷་གིས༷་འབར༷་བ་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པ༷་ཡི་སྐུ་དེ་ཉི༷ད་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ལྷ༷་ཡི༷་མིག༷་ལྡན༷་མིས༷་མཐོང༷་ནས་
གཞན་ལ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་ཆུ༷་སྐྱེས༷་དེའི་འདབ༷་མའི༷་སྦུབས་ནས༷་སྐུ་དེ་འབྱི༷ན་པར་བྱེ༷ད་པ༷འོ། །དོན་དཔེ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པས་ཐ་ན་མན༷ར་མེ༷ད་དུ་གནས་པའི་འགྲོ་བ་
རྣམ༷ས་ལ༷འང༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྤྱན༷་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཆོས༷་ཉི༷ད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་གཟིགས༷་ཏེ༷། གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དོན་ཡོད་
པར་གཟིགས་པ་སྒྲིབ༷་པ་མེ༷ད་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱི༷་མའི༷་མུར༷་སྲིད་པ་འདིར་གན༷ས་ནས་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན་པོ་ཡི༷་བདག༷་ཉི༷ད་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྒྲིབ༷་པ༷་ལ༷ས་ནི་རིམ་གྱིས་གྲོ༷ལ༷་བར་
མཛ༷ད་དོ། །དཔེར་ན་སྦྱར་བ་ཇི༷་ལྟ༷ར་མདོག་མི༷་སྡུག༷་པའི་པ༷དྨ༷་ཟུམ༷་པ་ལ༷་བདེ༷་བར༷་གཤེ༷གས་པ༷་ནི༷་དེ༷་ཡི༷་ཁོང༷་ན་གན༷ས་པར་ལྷ་ཡི་མིག༷་གིས་མཐོང༷་ནས༷་དེ་སྣང་བའི་དོན་དུ་སྒྲིབ་བྱེད། 
འདབ༷་མ༷་དག་གི་སྦུབས་རྣམས་གཅོ༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ་ལྟར༷་ཆགས༷་སྡང༷་སོ༷གས་ཀྱི་དྲི་མའི་སྦུབས༷་ཀྱིས་བསྒྲིབས༷་པའི་རྫོག༷ས་ས༷ངས་རྒྱས་པའི་སྙིང༷་པོ༷་དེ་ཉིད་འགྲོ༷་བ་ཀུན་ལ་གནས་པར་གཟིགས༷་ཏེ༷།
4-2-33b


 ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཐུབ༷་པའི༷་དབང་པོས་ཀྱང་འདབ་མ་སེལ་པའི་དཔེ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་ཁམས་ཀྱི་སྒྲིབ༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་འཇོམས༷་པར༷་མཛ༷ད་པའི་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྲང་མ་
སྦྲང་རྩིའི་དཔེ་དོན་སྦྱོར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་སྲོག༷་ཆགས༷་སྦྲང་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར༷་ཞིང་བསྲུང་བའི་སྦྲང༷་རྩི༷་རོ་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི༷་སྐྱེས༷་བུ༷་སྦྲང་རྩི་བརྟགས་པ་ལ་
མཁས༷་པ༷ས་སྦྲང་རྩི་དེ༷་དོན༷་དུ་གཉེར༷་བ༷་ཡིས༷་སྦྲང་མའི་དབུས་ན་ཡོད་པར་མཐོང༷་ནས༷་དུ་བ་གཏོང་བ་སོགས་ཐབས༷་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས༷་སྦྲང་རྩི་དེ༷་དང༷་སྲོག༷་ཆགས༷་སྦྲང་མའི་ཚོགས༷་
ཀུན༷་ནས༷་བྲལ༷་བར༷་བྱས་ཏེ་སྦྲང་རྩི་ཐོབ་པར་རབ༷་ཏུ༷༷་བྱེ༷ད་པ༷་བཞིན༷། དོན་དྲང༷་སྲོང༷་ཆེན༷་པོས༷་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཀུན༷་མངོན་སུམ་མཁྱེན༷་པའི་སྤྱན༷་གྱིས་ནི༷་སོ་སོ་
རང་རིག༷་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁ༷མས་སྦྲང༷་རྩི༷་དང༷་འདྲ་བ་དེ༷་གཟིགས༷་ནས༷་ཁམས་དེ༷་ཡི༷་སྒྲིབ༷་པ༷་སྦྲང༷་མ༷་དང༷་འདྲ༷་བ༷་ས་བོན་དང་བཅས་པ་གཏན༷་ནས༷་རབ༷་ཏུ༷་སྤོང༷་བར༷་མཛ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །སྦྱར་
བ་ཇི༷་ལྟར༷་སྦྲང༷་རྩི༷་རོ་བཅུད་དང་ལྡན་པ་ནི་སྲོག༷་ཆགས༷་བྱེ༷་བ༷་ཁྲག༷་ཁྲིག༷་སྟོང༷་མང་པོས་བསྒྲིབས༷༷་པ་ཞིག་སྦྲང༷་རྩི༷་དོན༷་དུ་གཉེར་བའི་མིས༷་མཐོང་ནས་སྦྲང༷་མ༷་དེ༷་དག༷་བསལ༷་ཏེ༷་ཇི༷་ལྟར༷་
4-2-34a


འདོ༷ད་པ༷་བཞིན༷་དུ་སྨན་དང་བཟའ་བ་སོགས་སྦྲང༷་རྩིའི༷་བྱ༷་བ་བྱེ༷ད་པ༷་དེ༷་བཞིན༷་དུ་ལུས༷་ཅ༷ན་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཡོ༷ད་པའི་ཟག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་རང་རིག་པའི་ཤེས༷་པ༷་དེ་སྦྲང༷་
མའི༷་རྩི༷་དང༷་འདྲ༷་བ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་སྦྲང༷་མ༷་དང༷་འདྲ༷་བའི་སྒྲིབ་པ་དེ༷་འཇོམས༷་པ༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷འི་རྒྱལ༷་བ༷་ནི་སྦྲང་རྩི་ལེན་པ་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེས༷་བུ༷་བཞིན༷་ནོ། །སྦུན་ལ་སྙིང་པོའི་དཔེ་དོན་
སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ཕྱི་ཡི་སྦུན༷་པ་དང་ལྡན༷་པ་སཱ་ལུ་སོགས་འབྲུ༷་ཡི༷་སྙིང༷་པོ༷་ནི༷་སྦུན་པ་དང་བཅས་བཞིན་དུ་མི༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས་ནི༷་ལོངས༷་སྤྱད༷་བྱར༷་མི༷་འགྱུར༷་བ༷་ཡིན་ལ། ཟས༷་སྐོམ་འཚོ་བ་
སོ༷གས་དོན༷་དུ༷་གཉེར༷་བ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ༷་དེ༷་དག༷་གིས༷་ནི༷་སྦུན༷་ནས༷་འབྲུ་དེ༷་འབྱི༷ན་པ་ལྟར༷། དོན་དཔེ་དེ༷་བཞི༷ན་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཡོ༷ད་པའི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་ཀྱི༷་དྲི༷་མ༷་དང༷་འདྲེས༷་པ་རྒྱལ༷་བ༷་སྟེ་
ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའང༷་ཇི༷་སྲིད་དུ༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དྲི༷་མ༷་གློ་བུར་བ་དང་འདྲེས༷་པ་དེ་ལ༷ས་མ༷་གྲོལ༷་བ༷་དེ༷་སྲི༷ད་དུ་རྒྱལ༷་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛ༷ད་པའི་ཕྲིན་ལས་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་
རྣམས་འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྲི༷ད་པ་གསུམ༷་དུ་སྟོན་པའམ་མངོན་པར་འདུ༷་མི༷་བྱེ༷ད་དོ། །སྦྱར་བ་ཇི༷་ལྟར༷་འབྲས་སཱ༷་ལུ༷་དང་བྲ༷་བོ༷་དང་ནས༷་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲུའི༷་སྙིང༷་པོ༷་
4-2-34b


རང་རང་གི་སྦུན༷་ལ༷ས་མ༷་བྱུང༷་བ་གྲ༷་མ༷་ཅ༷ན་དེ་དག་ནི་སྦུན་ལས་འབྱིན་པ་སོགས་ལེགས༷་པར༷་མ༷་བསྒྲུབ༷ས་པས་ན་མི༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ནི༷་སྤྱད༷་བྱ༷་བཟ༷འ་བ༷་ཞིམ༷་པོར༷་མི༷་འགྱུར༷་བ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་
སེམ༷ས་ཅ༷ན་ལ༷་ཡོ༷ད་ཆོས༷་ཀྱི༷་དབ༷ང་ཕྱུག༷་རྒྱལ་བའི་སྙིང་པོ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་སྦུབས༷་ལ༷ས་མ༷་གྲོལ༷་བའི་ལུས༷་སམ་སྐུ་དེ་ཡང་ཉོན་མོང༷ས་པའི་བཀྲེས༷་པས༷་ཉེན༷་པའི༷་འགྲོ༷་ལ༷་དམ་པའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་
དགའ༷་བའི༷་རོ༷་སྟེར༷་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་འགྱུར༷་པ༷་མིན༷་ནོ། །མི་གཙང་ནང་གསེར་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ལམ་སྲང་ཕན་ཚུན་དུ་རབ༷་ཏུ་རྒྱུ་བའམ༷་འགྲོ་བའི་ཚེ༷་མི༷་འགའ་
ཡི༷་གསེར༷་སྦྲམ་ཞིག་ཡོད་པ་ལྗན༷་ལྗིན༷་རུལ༷་བའི༷་གན༷ས་སུ་ལྷུང་ཞིང་ལྟུང་བར་གྱུར་པ་རུལ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གསེར་བཟང་བོ་དེ་ནི་གནས་དེར་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་
བཞིན་དུ་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དག་ཏུ་གནས་པ༷་ན་གསེར་དེ༷། ལྷ༷་མིག༷་རྣམ་དག༷་དང༷་ལྡན༷་ལྷ༷་ཡིས༷་གནས་དེར༷་ཡོད་པར་མཐོང༷་ནས༷་མི༷་ཞིག་ལ༷་འདི༷་ན༷་ཡོ༷ད་པའི༷་གསེར༷་རིན༷་ཆེན༷་ཕལ༷་
པའི༷་མཆོག༷་ཏུ་གྱུར་པ་འདི༷་ལོངས་ལ་འདམ་སོགས་སྦྱང༷ས་ཏེ༷་རིན༷་ཆེན༷་གྱིས༷་བསྒྲུབ༷་པར༷་བྱ༷་བའམ༷་བསྒྲུབ་པར་འོས་པ་སྐུ་གཟུགས་དང་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་གྱིས༷་ཤིག་ཅེས༷་སྨྲ༷་བ༷་ལྟར༷། དོན་
4-2-35a


དཔེ་དེ༷་བཞིན༷་ཐུབ༷་པས༷་ཏེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི༷་གཙང༷་དང༷་འདྲ༷་བའི༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་སུ༷་བྱིང༷་བའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན༷་ཏན༷་ནི༷། 
གཟིགས༷་ནས༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་འདམ༷་དེ༷་དག༷་བྱའི༷་ཕྱིར༷་སྐྱེ༷་དགུ༷་རྣམས་ལ༷་དམ༷་པའི་ཆོས༷་ཆུ༷་ཡི་ཆར༷་པ་ལྟ་བུ་འབེབས༷་པར་མཛད་དོ། །སྦྱར་བ་ཇི༷་ལྟར༷་མི་གཙང་བའི་ལྗན༷་ལྗིན༷་རུལ༷་བའི༷་གན༷ས་
སུ་ལྷུང༷་བའི༷་གསེར༷་ནི་ལྷ༷་ཡི༷ས་མཐོང༷་བར་གྱུར༷་ནས༷་གསེར་དེ་འདམ་ལས་ཀུན༷་ཏུ༷་དག༷་པར༷་བྱ་ཕྱིར༷་མཆོག༷་ཏུ༷་མཛེས༷་པ༷་ཡི་གསེར་བཟང་པོ་དེ་མི༷་ལ༷་ནན༷་གྱིས༷་སྟོན༷་པ༷་ལྟར། དེ༷་བཞི༷ན་རྒྱལ༷་བས༷་
ཉོ༷ན་མོང༷ས་མི༷་གཙང་ཆེན༷་པོར༷་ལྷུང༷་བར་གྱུར་པའི་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་རིན༷་པོ༷་ཆེ༷་གསེར་དང་འདྲ་བ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ལ༷་གཟིག༷ས་ནས༷་ཁམས་དེ༷་དག༷་པར་བྱ༷་ཕྱིར༷་ལུས༷་ཅ༷ན་
རྣམ༷ས་ལ༷་ཆོས༷་བསྟན་ཏོ༷། །ས་ལ་གཏེར་ཡོད་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་བཀྲེས་ཤིང་ཕོངས་པས་ཉེན་པའི་མི་དབུལ༷་པོའི་རང་གི་ཁྱིམ༷་ནང་གི་ས༷་འོ༷ག་ན༷་ཅི་འདོད་འབྱུང་བའི་མི༷་
ཟ༷ད་པ༷་ཡི་གཏེར༷་ནི༷་ཡོ༷ད་པར་གྱུར༷་ལ༷་མི༷་དེས༷་གཏེར་དེ༷་ཡོད་པ་མ༷་ཤེས༷་ཏེ༷་གཏེར༷་དེ༷་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༷་མི་དེ༷་ལ་ང༷་ས་འོག་འདིར༷་ཡོ༷ད་ཅེས༷་མི༷་སྨྲ༷་བ་ལྟར༷། དོན་དཔེ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་
4-2-35b


ཀྱི༷་ནང༷་ཆུད༷་རིན༷་ཆེན༷་གྱི་གཏེར༷་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པས་དོན་དམ་པར་ཡོན་ཏན་གསར་དུ་བཞག༷་པ་དང༷་སྐྱོན་སྔར་ཡོད་བསལ༷་བར་བྱ་བ་མེ༷ད་པའི་ཆོས༷་ཉི༷ད་རང་བཞིན་དུ་
གནས་པ་ཉིད་ཀྱང༷་མ༷་རྟོགས༷་པས༷་ན༷་ཟག་མེད་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱོར་བས་དབུལ༷་བའི༷་སྡུག༷་བསྔལ༷་ནི༷་རྣ༷མ་པ་མང༷་པོ་རྒྱུན༷་དུ༷་སྐྱེ་དགུ༷་འདིས༷་མྱོང༷་ངོ༷་། །སྦྱར་བ་ཇི༷་ལྟར་དབུལ་པོའི༷་ཁྱིམ༷་
ན༷ང་དུ༷་ནི༷་རིན༷་ཆེན༷་གཏེར༷་ཆུད༷་པར་གྱུར༷་པའི༷་སྐབས་ན་མི༷་དབུལ་དེ་ལ༷་ནི༷་རིན༷་ཆེན༷་གཏེ༷ར་བདག༷་ནི་འདི༷་ན༷་ཡོ༷ད་ཅེས༷་བརྗོ༷ད་པར༷་མི༷་བྱེ༷ད་ཅིང་གཏེར་ཡོད་པ་དེ༷་ནི༷་མི༷་ཡིས༷་ཤེས༷་པ་མིན༷་པ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་
ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས༷་དབྱིངས་ཀྱི་གཏེར༷་ཡི༷ད་ཀྱི༷་ཁྱིམ༷་ན་གན༷ས་བཞིན་པའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ནི༷་དབུལ༷་བོ༷་ལྟ༷་བུ༷་སྟེ༷། དེ༷་དག༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ཆོས་དབྱིངས་དེ༷་ཐོབ༷་པར་བྱ༷་ཕྱིར༷་འཇིག༷་རྟེན༷་
དུ༷་ནི༷་དྲང༷་སྲོང༷་ཡང༷་དག༷་པར་བལྟམས༷་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །མྱུག་སོགས་འབྲས་ཆུད་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ཨ༷་མྲ༷་དང་ཏ་ལ་ནྱ་གྲོ་ཏ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཤིང༷་གི་
འབྲས་བུ་ལ༷་ལྗོན་ཤིང་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོ༷ད་པའི༷་ས༷་བོན༷་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལ་གེགས་ཀྱིས་འཇིག༷་པ་མེ༷ད་པའམ་མྱུ་གུའི་ས་བོན་འཇིག་མེད་ཡོད་པའི་ཆོས༷་ས༷་གཞི་རྨོས༷་
4-2-36a


ལེགས་པ་ནང་ཆུ༷་བཏང་བ་དང་ལུད་བསྐྱེལ་བ༷་སོ༷གས་དང་ལྡན༷་པས༷་ལྗོན༷་ཤིང༷་གི༷་རྒྱལ༷་པོའི༷་དངོས༷་པོ༷་རིམ༷་གྱིས༷་འགྲུབ༷་པ༷་ལྟར༷། དོན་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་
མ༷་རིག༷་པ་སོགས་འབྲས༷་ཀྱི༷་པགས༷་སྦུབས༷་ལྟ་བུའི་ནང༷་ཆུད༷་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ཁ༷མས་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ༷་བ༷་ཞེས་སམ། གཟུགས་སྐུའི་རྒྱུ་དགེ་བ་དེ་ཡང༷་དེ༷་བཞིན༷་ཁམས་ཀྱི་སྟེང་
གི་དགེ་བ༷་དེ༷་དང་དེ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷། རིམ༷་གྱིས༷་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་པོའི༷་དངོས༷་པོར༷་འགྱུར༷་རོ། །སྦྱར་བ། བརླན་ལ་ཆུ༷་དང༷་སྨིན་པ་ཉི་མའི༷་འོ༷ད་དང༷་མི་འདྲུལ༷་བ་ང༷་དང༷་འཛིན༷་པར་བྱེད་
པ་ས༷་དང༷་། སོས་ཀ་སོགས་དུས༷་དང་གོ་འབྱེད་པ་ནམ༷་མཁའི༷་རྐྱེན༷་རྣམས་ཀྱིས༷། ཏ༷་ལ༷་དང༷་ནི༷་ཨ༷་མྲ༷འི་འབྲས༷་བུའི་ལྤགས་སྦུབས༷་ཀྱི་གསེབ༷་ནས༷་ཤིང༷་སྐྱེ་བ༷་ཇི༷་ལྟ༷་བུར༷། སེམ༷ས་ཅན་གྱི་ཉོ༷ན་
མོང༷ས་འབྲས་ཤུན་གྱི་ལྤགས༷་ནང༷་ཆུད་པའི་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་ས༷་བོན༷་གྱི༷་མྱུ༷་གུ༷་ཡང༷་། དེ༷་བཞིན༷་ཐར་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་དགེ༷་རྐྱེན༷་དེ༷་དང༷་དེ༷་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
མངོན་སུམ་པར་མཐོང༷་སྒོམ་ལམ་དུ་འཕེལ༷་བར༷་འགྱུར༷་ཞིང་མཐར་ཕྱིན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གོས་ཧྲུལ་རྒྱལ་སྐུ་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་རྒྱུ་རིན༷་ཆེན༷་སྣ་ཚོགས༷་ལ༷ས་བྱས༷་རྒྱལ༷་བའི༷་སྐུ་གཟུགས༷་གོས༷་
4-2-36b


ཧྲུལ༷་པོ་དྲི༷་མ་ངན༷་པ་ཅན་གྱིས༷་ནི༷་བསྟུམས་པར་གྱུར༷་པ༷་ལམ༷་གྱི་བཞི་མདོར་གན༷ས་པ་ལྷ༷་ཡིས༷་མཐོང༷་ནས༷་སྐུ་དེ་གོས་ཧྲུལ་དེ་ལས་གྲོལ༷་བྱའི༷་ཕྱིར༷། ལམ༷་ན་གན༷ས་པའི་དོན་དེ༷་ལྟ་བུ་མི་
དེ༷་ལ༷་སྨྲ༷་བ༷་ལྟར༷། དོན་ཆོས་ཀུན་ལ་གཟིགས་པ་ཐོ༷གས༷་པ༷་མེད་པའི་སྤྱན༷་མངའ༷་བ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་སོགས་རྣམ༷་པ༷་སྣ་ཚོགས༷་ཀྱི༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་གློ་བུར་
པ་རྣམས་ཀྱིས༷་བསྟུམས༷་པ་བདེ༷་གཤེ༷གས་དངོས༷་པོ༷་ཁམས་དེ་ཉི༷ད་ཐ་ན་གཤང་བའི་སྲིན་བུ་སོགས་དུད༷་འགྲོ༷་རྣམས་ལ༷་ཡང༷་ཡོད་པར༷་གཟིགས་ནས༷་སྐུ་གོས་ཧྲུལ་ནས་འབྱིན་པ་
དེ༷་བཞིན༷་ཁམས་དེ༷་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལས་ཐར༷་བར༷་བྱ༷་བའི༷་དོན༷་དུ་རྣམ༷་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས༷་སྟོན་པར་མཛ༷ད་དོ། །སྦྱར་བ། ཇི༷་ལྟར༷་རིན༷་ཆེན༷་རང༷་བཞིན༷་ཅན་གྱི་དེ༷་བཞིན༷་གཤེགས་པའི་
སྐུ༷་དྲི༷་མ་ངན༷་པའི་གོས༷་ཧྲུལ་གྱིས་བསྟུམས༷་པ༷་ལམ༷་གྱི་བཞི་མདོར་གན༷ས་པ་དེ་ལྷ་ཡི༷་མིག༷་གིས༷་མཐོང༷་ནས༷་སྐུ་དེ་སྒྲིབ་པ་ལས་ཐར་ཕྱིར༷་མི༷་ལ༷་འདི་ན་འདི་ཞེས་སྟོན༷་པ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན་
ཉོ༷ན་མོང༷ས་གོས༷་ཧྲུལ༷་གྱིས༷་བསྟུམས༷་ཤིང་སྲིད་པ་འཁོར༷་བའི༷་ལམ༷་ན༷་གནས་པའི༷་ཁ༷མས་བདེ༷་གཤེ༷གས་སྙིང་པོ་དེ་དུད༷་འགྲོ༷་ལ༷་ཡང༷་ཡོད་པར་གཟིགས་ནས༷་དེ་སྒྲིབ་པ་ལས་
4-2-37a


ཐར༷་བར༷་བྱ༷་ཕྱིར༷་རྒྱལ༷་བ༷་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས༷་སྟོན༷་ཏོ༷། །མངལ་གནས་མི་བདག་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་མི༷་མོ༷་གཟུགས༷་ངན༷་ཞིང༷་མགོན༷་མེ༷ད་པ་འགའ༷་ཞིག་
མགོན༷་མེ༷ད་འདུག༷་གན༷ས་སུ༷་ནི༷་སྟེ་མགྲོན་ཁང་བྲག་སྐྱིབས་བཞི་མདོ་ལ་སོགས་པར་འདུག༷་པར༷་གྱུར་ལ༷། དེ་དག་གི་མངལ༷་གྱིས༷་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ༷་པོ༷འི་དཔ༷ལ་དང་ལྡན་པའི་
ཁྱེའུ་ནི༷་འཛིན༷་པར་བྱེད་པས༷་ཏེ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་བུད་མེད་དེས། རང༷་ལྟོ་ན༷་ཡོ༷ད་པ་དེ་མི༷་བདག༷་ཡིན་པར་མི༷་ཤེས༷་པས་གཞན་གྱིས་བརྙས་སོགས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལྟར༷། དོན་སྲི༷ད་
པར༷་སྐྱེ༷་བ༷་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པས་མགོན༷མེ༷ད་པའི་ཁྱིམ༷་བཞིན༷་ཏེ༷་མ༷་དག༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ནི་མངལ༷་ལྡན༷་བུ༷ད་མེ༷ད་བཞིན༷་ཡིན་ལ། དེ༷་ལ༷་གང༷་ཞིག༷་ཡོ༷ད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ༷་
ལས་སྐྱོབ་པའི་མགོན༷་དང་བཅས༷་པ༷་ཡིན་པས་དྲི༷་མེ༷ད་ཁ༷མས་ནི༷་དེ༷་ཡི༷་མངལ༷་ན་གན༷ས་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན༷་ནོ། །སྦྱར་བ། ཇི༷་ལྟར༷་བུ༷ད་མེ༷ད་ལུས༷་ལ༷་མི་གཙང་བའི་དྲི༷་དང་བཅས༷་པའི་གོས༷་
གྱོན༷་ཞིང་མི༷་སྡུག༷་པའི་གཟུགས་ལྡན༷་པ༷་ལ་ས༷་ཡི་བད༷ག་པོ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མངལ༷་ན༷་གན༷ས་ཀྱང༷་། མགོན༷་མེ༷ད་ཁང༷་པར༷་དཔུང་གཉེན་དང་བྲལ་བའི་སྡུག༷་བསྔལ༷་མཆོག༷་མྱོང༷་བ་ལྟར༷་དེ༷་བཞིན༷་
4-2-37b


བདག༷་རང༷་གི་ཡིད་ཀྱི་ནང༷་གན༷ས་མགོན༷་ཡོ༷ད་གྱུར༷་ཀྱང༷་མགོན༷་མེ༷ད་པའི་བློ༷་དང་ལྡན༷་པ༷་འགྲོ༷་བ༷་རྣམས་ནི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དབ༷ང་གིས༷་ཡི༷ད་མ༷་ཞི༷་བས༷་ན་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་གཞི༷་འཁོར་བ་
ལ༷་གན༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་ནང་གསེར་གཟུགས་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ས་འདམ་དེ་ཡི་ནང༷་གི༷་གསེར༷་ཞུན༷་མ་ལས་བྱས་པའི་གཟུགས༷་བརྙན༷་ཚད་དང་མཚན་ཉིད་ཐམས་
ཅད་རྒྱས༷་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དྲི་མ་ཞི༷་བ༷། ཕྱི༷་རོལ༷་ས༷་འདམ་ས་ཡི༷་རང༷་བཞིན༷་ཅ༷ན་མཐོང༷་ནས༷་དེ༷་ལྟར་ཤེས༷་པ༷་དག༷་ནང༷་གི༷་གསེར༷་དྲི་མ་ལས་སྤྱང༷་ཕྱིར༷་ཕྱི༷་རོལ༷་གྱི་སྒྲིབ༷་པ༷་སེལ༷་བར་
བྱེ༷ད་པ་ལྟར༷། དོན་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་འོ༷ད་གསལ༷་བ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་དྲི༷་མ༷་རྣམ༷ས་ཀྱང༷་ནི༷་གློ༷་བུར༷་བར༷་ནི༷་རྣམ༷་པར༷་གཟིག༷ས་པར་གྱུར༷་ནས༷་རིན༷་ཆེན༷་གསེར་དེའི་
འབྱུང༷་གན༷ས་ས་འདམ་ལྟ༷་བུའི༷་འགྲོ༷་བ༷་དེ་རྣམ༷ས་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ༷་པ༷་དག༷་ལ༷ས་སྦྱོང༷་བར་མཛ༷ད་ནས་མཐར་བྱང་ཆུབ་མཆོག༷་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྦྱར་བ། ཇི༷་ལྟར༷་དྲི༷་མེ༷ད་གསེར༷་
བཟང་པོ་འོད་འབར་བ་ལ༷ས་བྱས༷་པ་བླུགས་ཀྱི་ས༷་ཡི༷་ནང༷་དུ༷་ཆུད༷་པར་གྱུར༷་པའི་རྟ་སོགས་ཀྱི་གཟུགས༷་དྲི་མ་མེད་པས་ཞི༷་བ་དེའི༷་རང༷་བཞིན༷་ལྷ་བཟོ་མཁས༷་པས༷་རིག༷་ནས༷་ཕྱི་ཡི་
4-2-38a


ས༷་དག༷་སེལ༷་བར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ལྟར༷་དེ༷་བཞིན༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དག༷་པའི༷་གསེར༷་འདྲ༷་བ་ཉོན་མོངས་ཞི༷་བའི༷་ཡི༷ད་ནི༷་མཁྱེན༷་པར་གྱུར༷་ནས༷་སྒྲིབ་པ་སེལ་ཐབས་
ཆོས༷་འཆ༷ད་ཚུལ༷་གྱིས༷་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་འདམ་སེལ་བའི་བརྡེག༷་སྤྱད༷་དལ་བུས་བསྣུན་པ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ༷་པས༷་ཁམས་ཀྱི་སྒྲིབ༷་པ༷་དག༷་ནི༷་སེལ༷་བར༷་མཛ༷ད་པ་ཡི༷ན་ནོ། ། བསྡུས་ཏེ་ཐོག་མ་མེད་ཚུལ་ལོ། །
པ༷དྨ༷་མདོག་ངན་པ་དང་སྲོག༷་ཆགས༷་བུང༷་བ༷་དང༷་། །འབྲས་བུའི་སྤུན༷་པ༷་དང༷་ནི༷་མི༷་གཙང་ས༷། །འབྲས༷་ཤུན༷་གོས༷་ཧྲུལ༷་བུ༷ད་མེ༷ད་ཀྱི༷། །མངལ༷་དང༷་ས༷་ཡི༷་སྦུབས༷་ལྟ་བུ་ན༷་ཡང༷་། །སངས་
རྒྱས༷་སྦྲང༷་རྩི༷་སྙིང༷་པོ༷་བཞིན། །གསེར༷་བཞིན༷་གཏེ༷ར་བཞིན༷་ལྗོན༷་པ༷་བཞིན༷། །རིན༷་ཆེན༷་སྐུ་དང༷་འཁོ༷ར་ལོ༷་ཡིས༷། །བསྒྱུར༷་བ༷་བཞིན༷་དང༷་གསེར༷་གཟུགས༷་བཞིན། །ཞེས་དཔེ་དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་མཚོན་
པའི་དོན་ནི། སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་ཀྱི༷་ཁ༷མས་སམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོང༷ས་པའི་སྦུབས༷་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མ༷་འབྲེལ༷་བས་གློ་བུར་བ་ཡིན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོག༷་མ༷་
མེ༷ད་པ་ནས་གནས་སོ། །དེ་ལྟ་ན༷་ཡང་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི༷། ཐོག༷་མ༷་མེ༷ད་པ༷་ནས་དེའི་ཉེས་པས་མ་གོས་པར་རང་བཞིན་
4-2-38b


རྣམ་དག་ཆེན་པོར་གནས་པ་ཡི༷ན་པར༷་བརྗོ༷ད་དོ། །དྲི་མ་དང་ནི་སྙིང་པོ་གཉིས། །སོ་སོའི་ཆོས་མཐུན་སྦྱར་བ་གཉིས། །དྲི་མ་ཁྱད་པར་མཚོན་ཚུལ་དང་། །རང་
བཞིན་ཆོས་དབྱིངས་མཚོན་ཚུལ་ལོ། །དྲི་མ་མཚོན་ཚུལ་ལ་བཞི་སྟེ། །སྒྲིབ་བྱེད་དྲི་མའི་རྣམ་དབྱེ་བ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མི་གཡོ་བའི་འདུ་
བྱེད་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་བྱ་འདོད་ཆགས༷་ཀྱི་བག་ཉལ་དང༷་། ཞེ་སྡང་གི་བག་ཉལ་དང༷་། རྨོངས༷་པ་གཏི་མུག་
གི་བག་ཉལ་ཏེ་ས་བོན་གསུམ་པོ་སོ་སོར་དང༷་། དུག་གསུམ་དེའི༷་ཀུན༷་ནས་ལྡང༷་བ་དྲག༷་པོ་སྟེ་འདོད་ཁམས་སྒྲུབ་བྱེད་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པ་སོགས་ཀྱིས་གཞོམ་བྱ་དུག་གསུམ་མངོན་
གྱུར་པ་དང༷་། དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་དང་ཡིད་ལུས་སྒྲུབ་བྱེད་མ་རིག་བག༷་ཆགས༷་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་བྱ་གང་ཡིན་པ་དང༷་། སོ་སྐྱེའི་
རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བའི་སྒྲིབ་པ་མཐོང་སྤང་དང་། འཕགས་པ་སློབ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྒོམ༷་ལམ༷་གྱིས་སྤང༷་བྱ་དང་། མ༷་དག༷་ས་བདུན་པའི་སྤང་བྱ་དག་སས་གཞོམ་བྱ་དང༷་། དག༷་
4-2-39a


པའི༷་ས༷་ལ༷་བརྟེན༷་པ༷་ཡི༷་སྒྲིབ་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཞོམ་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དྲི༷་མ་རྣམ༷་པ་དགུ༷་ནི་པ༷དྨ༷་ཡི༷་སྦུབ༷ས་ལ་སོ༷གས་པའི་དཔེ༷་དགུ་པོ་ཡིས་ནི༷་རབ༷་
ཏུ་བསྟན༷་པ་ཡི༷ན་ཏེ། ཉེ་བའི༷་ཉོ༷ན་མོངས་སྦུབས༷་ཀྱི༷་ནི༷་དབྱེ༷་བ༷་ནི་ཕྱེ་བ༷་མཐའ༷་ལ༷ས་འད༷ས་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ཆགས༷་སོ༷གས་དྲི༷་མ༷་དགུ༷་པོ༷་འདི༷་ནི་མདོར་བསྡུས་ནས༷་ནི༷་རྣམ་པར་བཞག་
པ་སྟེ་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷། པ༷དྨ༷འི་སྦུབས༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷། དཔེ༷་དགུ་དག་གིས༷་ཏེ་སྒོ་ནས་ཡང༷་དག༷་པར་བསྟན༷་ཏོ། །ཤོ་ལོ་ཀ་འདི་རོང་སྟོན་གྱིས་འགྲེལ་
ཚིག་དཀྱུས་ཤོར་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ཡིས་དབྱིངས་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཚུལ། དྲི༷་མ་དགུ་པོ་འདི༷་དག༷་གིས༷་བྱིས༷་པ་སོ་སྐྱེ་རྣམ༷ས་དང༷་། ཉན་རང་དགྲ༷་བཅོ༷མ་པ་དང་། ཚོགས་སྦྱོར་དང་བཅས་
སློབ༷་པ༷་མཐོང་སྒོམ་པ་དང་། བློ༷་ལྡན༷་བྱང་སེམས་རྣམ༷ས་མ་དག་པ་དང་དག་པ་རྣམས་ལ་རིམ༷་བཞིན༷་བཞི༷་དང་གཅི༷ག་དང༷་ནི༷། གཉི༷ས་དང༷་གཉི༷ས་ཀྱིས༷་མ༷་དག༷་པ༷་གཙོ་ཆེར་ལྡན་པའི་སྒོ་
ནས་གང་ཟག་དེ་དག་གི་ཆོས་དབྱིངས་མཐར་ཐུག་མངོན་སུམ་གྱི་གེགས་བྱས་པ་ཉི༷ད་དོ། ། རོང་སྟོན་སློབ་པ་ཐེག་དམན་ལམ་ཞུགས་ལའང་བཞེད། དོལ་པོས་ཐུན་མོང་དུ་གསུངས།
4-2-39b


 སོ་སོའི་དཔེ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད། །ཇི༷་ལྟར༷་པ༷དྨ༷་འདམ༷་སྐྱེས༷་དེ༷་གསར་པའི་དུས་མདུན༷་དུ༷་གྱུར༷་ན༷་ཡི༷ད་དགའ༷་བ་དང༷་། ཕྱིས༷་ནས༷་རྙིང་སྟེ་ཡང་དགའ༷་བ༷་མེ༷ད་པར་འགྱུར༷་བ༷་ལྟར།
འདོ༷ད་ཆགས༷་ཀྱི་བག་ཉལ་ཡང་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཆགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་དགའ༷་བ༷་དང་། འགགས་པ་ན་དགའ་བ་མེད་པས་པདྨ་མཐོང་བའི་དགའ་བ་དེ༷་བཞིན༷་ནོ༷། །
ཇི༷་ལྟར༷་སྲོག༷་ཆགས༷་སྦྲང༷་མ༷་ནི༷་ཤིན༷་ཏུ༷་འཁྲུགས༷་ཏེ༷་མདུང༷་བརྡེག༷་ཅིང་ཟུག་རྔུ་སྐྱེད་པ་ལྟ༷ར་དེ༷་བཞིན༷་ཞེ༷་སྡང༷་གི་བག་ཉལ་ལས་ཁོང་ཁྲོ་མངོན་གྱུར་དུ་སྐྱེ་བ༷ས་ན༷་རང་གཞན་གྱི་སྙིང༷་ལ༷་སྡུག༷་
བསྔལ༷་གྱི་ཟུག་རྔུ་སྐྱོད༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི༷་ལྟར༷་འབྲས༷་སོ༷གས་སྙིང༷་པོ༷་ནི༷་ཕྱི༷་རོལ༷་སྦུན༷་པ༷ས་བསྒྲིབས་ཏེ་མི་མཐོང་པ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་བདེ་གཤེགས་སྙིང༷་པོ༷འི་དོན༷་ཚུལ་བཞིན་
མཐོང༷་བ༷་ཡང༷་མ༷་རིག༷་གཏི་མུག་གི་བག་ཉལ་སྒོ༷་ངའི༷་སྦུབས༷་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས༷་བསྒྲིབས༷་སོ། །ཇི༷་ལྟར༷་མི༷་གཙང༷་བ་ནི་ཡིད་དང་མི༷་མཐུན་པ༷་དེ༷་བཞིན༷་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་ཆགས༷་པ་
དང༷་བཅས༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷། འདོ༷ད་པ༷་དག་གིས་ཡོན་ཏན་བསྟེན༷་པའི༷་ཉེས་པ་སོགས་ཉེས་པ་དུ་མའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཕྱིར༷་དུག་གསུམ་གྱིས་ཀུན༷་ནས༷་ལྡང༷་བ༷་མི༷་གཙང༷་བའི་ཕུང་པོ་དང་འདྲ༷་བར་
4-2-40a


ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་གནས་སོ། །ཇི༷་ལྟར༷་ནོར༷་གྱི་གཏེར་ཆེན་པོ་ནི༷་ས་ཡིས་བསྒྲིབས༷་པས༷་ན༷། དབུལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་ཡོད་པར་མི༷་ཤེ༷ས་ཤིང་གཏེར༷་
དེ་ལོངས་སྤྱད་བྱར་མི༷་ཐོབ༷་པ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱོར་པས་དབུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ༷་ཡོན༷་ཏན་མི་ཟད་པ་རང༷་བྱུང༷་གི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ནི་མ༷་རིག༷་བག༷་ཆགས༷་ཀྱི་ས༷་ཡིས༷་
བསྒྲིབས་ཏེ་མི་མཐོང༷་བར༷་བྱས་སོ། །ཇི༷་ལྟ༷ར་ལྗོན་ཤིང་ངམ་མྱུ༷་གུ་དང་ཡལ་ག་སོ༷གས་རིམ༷་གྱིས་སྐྱེ་བས༷་ས༷་བོན༷་གྱི་ཤུན༷་པ༷་རྣམས་རིམ་གྱིས་གཅོ༷ད་པ༷་ལྟར༷་དེ༷་བཞིན༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཀྱིས་
དོན་མཐོང༷་བའི་ཡེ་ཤེས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ༷་ཡིས༷་མཐོང༷་སྤང༷་གི་ཉོན་མོངས་རྣམ༷ས་ནི༷་བཟློ༷ག་པར༷་འགྱུར༷་རོ༷། །རིམ་སྐྱེ་ཞེས་དྲོང་ནས་ཀྱང་ཡིན་སྙམ། འཕ༷གས་པའི༷་ལམ༷་བདེན་བཞིའི་
ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་དང༷་འབྲེལ༷་པ༷་ལ༷ས་འཇིག༷་ཚོགས༷་སུ་ལྟ་བ་སོགས་སྤང་བྱའི་སྙིང༷་པོའམ༷་གཙོ་བོ་བཅོ༷མ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷། བསྒོམ༷་ལམ༷་ཡེ༷་ཤེས༷་བསྐྱེད་དེ་དེས་སྤང༷་བར་བྱ༷་
བ་རྣམ༷ས་ནི་སྲ་མཁྲེག་གི་སྙིང་པོ་མེད་པ་གོས༷་ཧྲུལ༷་དག༷་དང༷་མཚུངས༷་པར༷་བསྟན༷་ཏོ། ། མ་དག་ས༷་བདུན༷་ལ༷་བརྟེན་པའི་དྲི༷་མ༷་ནི༷་མཐོང་བྱ་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་འབད་རྩོལ་བཅས་པས་སམ། 
4-2-40b


རང་ལ་ཡོད་པ་མི་མཐོང་བས་མངལ༷་སྦུབས༷་ཀྱི་དྲི༷་མ༷་དག༷་དང༷་མཚུངས་ལ། མངལ༷་སྦུབས༷་དེ་དང་བྲལ༷་བ་དང་འདྲ༷་བར་དག་སར་འབད་མེད་དུ་མི༷་རྟོག༷་པའི༷་ཡེ༷་ཤེ༷ས་འབྱུང་བ་ཉིད་འཁོར་
སྒྱུར་རྣམ༷་པར༷་སྨིན༷་པ་དག་སྐྱེས་པ་བཞིན༷་ཏེ་འབད་རྩོལ་ལ་མི་ལྟོས་པས་སོ། །དག་ས༷་གསུམ༷་པོ་དང་རྗེས༷་སུ་འབྲེལ༷་བའི་དྲི༷་མ༷་རྣམ༷ས་ནི་དྲི་མ་ཆུང་ངུ་། འབད་རྩོལ་མེད་པར་སྤང་
ནུས་པས་གསེར་གཟུགས་ས༷་འདམ༷་གྱིས་གོས༷་པ་བཞི༷ན་དུ་ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷་དྲི་མ་དེ་ཉིད་བདག༷་ཉི༷ད་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུན་མཐའ་བའི་རྡོ༷་རྗེ༷འི་ལྟའི༷་ཞེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་གྱིས༷་གཞོམ༷་བྱ༷་
ཡི༷ན་ནོ། །སླར་ཡང་སྤྱི་ཡི་དོན་བསྡུའོ། །དེ༷་ལྟར༷་ཆགས༷་པ་ལ་སོག༷ས་པའི་སྒྲིབ་བྱེད་དྲི༷་མ༷་དགུ༷་ནི། པ༷དྨ༷་ལ༷་སོ༷གས་དཔེ་དག༷་དང༷་མཚུངས༷་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དབྱིངས་ཁྱད་པར་
མཚོན་ཚུལ་གསུམ། །ཆོས་གསུམ་དཔེ་དགུའི་མཚོན་མདོར་བསྟན། །བསྒྲིབ་བྱའི་དཔེ་དོན་ཆོས་མཐུན་པ་འཆད་འགྱུར་གྱི་རང༷་བཞིན༷་གསུམ༷་གྱིས༷་བསྡུས༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་ཁ༷མས་བདེ་
གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི་སངས༷་རྒྱས༷་སོ༷གས་དཔེ་དགུ་པོ་དང༷་ཆོས་མཚུངས༷་སོ༷། །དེ་ཡི་དོན་ཉིད་སོ་སོར་ཕྱེ། །རང་བཞིན་གསུམ་གང་ཞེ་ན་སྙིང་པོ་འདི༷་ཡི༷་རང༷་བཞིན་ནི་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་
4-2-41a


ཆོས༷་ཀྱི་སྐུ༷་དང༷་། གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་དང༷་། སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པའི་རིགས༷་ཀྱང་སྟེ༷་གསུམ་མོ། །དེ༷་ལས་ཆོས་སྐུ་ནི༷་དཔེ༷་དང་པོ་གསུམ༷་དང༷་། 
དེ་བཞིན༷་ཉིད་གསེར་དཔེ་གཅི༷ག་དང༷་ནི༷་རིགས་ནི་དཔེ་ལྷག་མ་ལྔ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས་ནི༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །ཕྱེ་བའི་ངོ་བོ་རྒྱས་བཤད་དོ། །རྒྱས་བཤད་འདི་ལ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་སྐུ་
དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ནི། །རིགས་ཀྱི་དཔེ་དོན་རྒྱས་བཤད་དོ། །ཆོས་སྐུའི་དཔེ་དོན་བཤད་ལ་གཉིས། །ཆོས་སྐུའི་རྣམ་དབྱེ་བསྟན་པ་དང་། །དེ་ལ་ཆོས༷་སྐུ༷་རྣམ༷་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་
བ་ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷་ཆོས༷་ཀྱི་དབྱིངས༷་ཤིན༷་ཏུ༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་དངོས་རྟོགས་པ་ཆོས་སྐུ་དང༷་། དེ༷་རྟོགས་པ་ཡི༷་རྒྱུ་མཐུན༷་པ་དོན་དམ་པ་སྟོང་ཉིད་སྟོན་
པ་ཟབ༷་པ༷་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་དང༷་། རྒྱ་ཆེ་བ་ཀུན་རྫོབ་ས་ལམ་སོགས་གདུལ་བྱའི་མོས་པ་དང་མཐུན་པར་སྣ་ཚོགས༷་པའི༷་ཚུལ༷་ནི༷་སྟོན༷་པ༷་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཏེ་གཉིས་ནི་
བཏགས་པ་བསྟན་པ་ཆོས་སྐུ་སྟེ་ལུང་གི་ཆོས་སོ་ཞེས་པའོ༷། །དེ་དག་དཔེ་དང་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་རྟོགས་པ་ཆོས་སྐུ་དེ་འཇིག༷་རྟེན༷་ལས་འདས༷་ཕྱིར༷་འཇིག༷་རྟེན༷་ན༷་འདི༷་ལ༷་མཚོན་ནུས་
4-2-41b


པའི་དཔེ༷་ནི༷་མི༷་དམི༷གས་པས༷་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པ༷་བདག་རང་ཉི༷ད་དང༷་ཁ༷མས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་གཉིས་པོ་འདྲ༷་བ༷་ཉི༷ད་དུ༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་བློ་
རགས་པའི་ཡུལ་མིན་པས་ཕྲ༷་མོ༷་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཟབ༷་མོ༷འི་སྟེ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ༷་བསྟན༷་པ་ནི༷་སྦྲང༷་རྩི༷་རྣམས་མངར་ཞིང་ཞིམ་པར་རོ༷་གཅི༷ག་པ༷་བཞིན༷་ཏེ༷་རང་བཞིན་
སྟོང་བར་འདྲ་བས་སོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོགས་ཐབས་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་ཚུལ༷་བསྟན༷་པ་ནི༷་ཤུན་པ་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་སྦུབས༷་ན་གནས་པའི་འབྲུ་ཡི་
སྙིང་པོ་མི་འདྲ་བ་བཞིན༷་དུ་ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དཔེ་དོན་སྦྱར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱོན་ཡང་རུང་། མ་བྱོན་ཡང་རུང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་
གནས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང༷་བཞིན༷་དུས་རྟག་ཏུ་འགྱུར་བ༷་མེ༷ད་པ༷་སྟེ་ཉོན་མོངས་དང༷་འབྲེལ་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་གསེར་མི་གཙང་
བའི་འདམ་དུ་ལྷུང་བས་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་དང༷་། གསེར་མཛེས་ཤིང་རིན་ཆེ་བ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ༷་ཞིང༷་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ༷་དང་། ཡང་གསེར་རྒྱན་དུ་བརྡུང་རུང་པ་ལྟར་དེ་ལ་དམིགས་
4-2-42a


ན་དགེ་བ་སྐྱེ་བ་ལའང་ངོ་། ། གསེར་དྲི་མས་དག་པ་ལྟར་ཁམས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ༷་པར༷་དག༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ན། དེ༷་བཞིན༷་ཉི༷ད་འདི༷་ནི་གསེར༷་གྱི༷་ནི༷་གཟུགས༷་དང༷་མཚུངས༷་པ༷ར་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་
ནོ། །རིགས་ཀྱི་དཔེ་དོན་བསྟན་ལ་གསུམ། །རིགས་གཉིས་དཔེ་ཡིས་བསྟན་པ་དང་། །འབད་རྩོལ་མེད་པར་ནི་ས་འོག་ན་གཏེར༷་རང་བཞིན་གྱི་གནས་པ་དང་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་པས་
འབྲས༷་བུ༷འི་ཤིང༷་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན༷་དུ༷་རིགས༷་དེ༷་ལའང་རྣམ༷་པ་གཉི༷ས་ཡོད་པར་ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷། ཐོག༷་མ་མེ༷ད་པའི་དུས་ནས་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་གན༷ས་པ༷་ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་དག་རང་
བཞིན་གྱི་རིགས་དང༷་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཐོས་སོགས་འབད་རྩོལ་གྱི་གསར་དུ་ཡང༷་དག༷་པར་བླང༷་བའི་དགེ་བ༷་ཐར་ཆ་མཆོག༷་ཏུ་གྱུར་པ་རྒྱས་འགྱུར་གྱི་རིགས་ཉི༷ད་དོ༷། །རོང་པས་འདི་གཉིས་ལས་ཕྱི་མ་འདི་
མཆོག་ཅེས་གསུངས། རྒྱས་འགྱུར་དེའང་དོན་གྱི་དབང་དུ་སྔར་མེད་གསར་དུ་ནི་མིན་ཏེ། ཁམས་ཀྱི་སྟེང་གི་དྲི་མ་ཅུང་ཟད་བསྲབ་པས་ཁམས་ཀྱི་བྱེད་པ་གསོ་ནུས་པའི་ལས་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་
ནོ། །དེ་ལས་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པའི་ཚུལ། །རིགས༷་འདི༷་གཉི༷ས་ལས་འབྲས་བུ་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་གསུམ༷་ཐོབ༷་པར༷་འདོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དང༷་པོའི༷་རང་བཞིན་གནས་རིགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐར་ཕྱིན་པའི་གློ་བུར་གྱི་
4-2-42b


དྲི་མ་དག་པས་སྐུ༷་ནི༷་དང༷་པོ༷་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་སྟེ༷། གཉི༷ས་པ༷་རྒྱས་འགྱུར་གྱི་རིགས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིས༷་ནི༷་སྐུ་ཕྱི༷་མ༷་གདུལ་བྱ་ཉེ་རིང་ལ་སྣང་བ་ལོངས་སྤྲུལ་གཉིས་
འཐོབ་བོ། །དེ་རྣམས་དཔེ་དང་སྦྱར་བའོ། །ཆོས་ཉིད་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་སྐུ༷་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཅིང་ཡོན་ཏན་གྱིས་མཛེས༷་པ༷་ནི༷་རིན༷་ཆེན༷་གྱི་སྐུ༷་འདྲ༷ར་ཤེས་བྱ༷་སྟེ༷། རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ན་
གདོད་ནས་རང༷་བཞིན༷་གྱིས༷་གནས་པ་དེ་ནི༷་གསར་དུ་རྩོལ་བས་བྱས༷་པ་མིན༷་པ་དང༷་། སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན༷་ཏན༷་རི༷ན་ཆེན༷་གཏེར༷་ཡི༷ན་ཕྱིར༷་ཏེ་རིན་ཆེན་སྐུ་དེ་སོ་སོ་རང་གིས་འདུ་བྱེད་ལ་
མི་ལྟོས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས༷་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན༷་པོའི་རྒྱལ༷་སྲི༷ད་ཀྱི་འབྱོར་བ་ཆེ༷་ལྡན༷་ཕྱིར༷། དག་པ་ལ་སྣང་བ་ཐེག་ཆེན༷་གྱི་ཆོས་ལ་རྫོགས༷་པར་ལོངས༷་སྤྱོད་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་
པའི་སྐུ་ནི་འཁོར༷་ལོས༷་སྒྱུར༷་བ་རིན་ཆེན་བདུན་དང་གླིང་བཞིའི་དཔལ་འབྱོར་ལ་དབང་བ་བཞིན༷་ནོ། ། དོན་དམ་པའི་སྐུ་མངོན་གྱུར་གྱི་ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གདུལ་བྱའི་ངོར་གང་འདུལ་གྱི་
གཟུགས༷་བརྙན༷་གྱི༷་ནི༷་རྣམ་པ་ཙམ་ཤར་བའི་རང༷་བཞིན༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཐུན་མོང་དུ་སྣང་བ་སྤྲུལ༷་པའི༷་སྐུ་ནི་གསེར༷་གྱི༷་གཟུགས༷་བརྙན་ལྟ༷་བུ༷འོ། །དེ་ཡན་དཔེས་བསྟན་དོན་སོང་ནས།
4-2-43a


 བསྟན་དོན་དད་པས་རྟོགས་ཚུལ་དང་། ལྷུན་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་བྱུང་སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་དོན༷་དམ༷་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དེ༷་སོ་སྐྱེ་ཉན་རང་ཐེག་
པ་ལ་གསར་ཞུགས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་དོན་གྱི་ལུང་གི༷་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ད༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་ཡིད་ཆེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས༷་བྱ༷་ཡི༷ན་གྱི་རང་གིས་ཇི་བཞིན་དུ་ནི་མིན་ནོ། །དཔེར་ན་
ཉི༷་མ༷འི༷་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་འོ༷ད་འབར༷་བ༷་དེ་མིག༷་མེ༷ད་པས༷་ནི༷་མཐོང༷་པ༷་མེ༷ད་པ་བཞིན་ནོ། །རྟོགས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་ངོས་བཟུང་ངོ་། །རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཁམས་འདི༷་ལ༷་ཉོན་མོངས་པའི་
སྐྱོན་སྔར་ཡོད་བ༷སལ༷་བྱ༷་ཅི༷་ཡང༷་མེ༷ད་ཅིང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་གསར་དུ་གཞག༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་ལྟར་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའི་གནས་ལུགས་ཡང༷་དག༷་པའི་དོན་ཉི༷ད་
ལ༷་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡུལ་ཅན་དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང༷་དག༷་པར་ལྟ༷་ཞིང་མཉམ་པར་བཞག་པའི་གོམས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ན་ཡང༷་དག༷་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང༷་བ་ན༷་
སྒྲིབ་གཉིས་ལས་རྣམ༷་པར༷་གྲོལ༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསལ་བཞག་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ན་དབྱིངས་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་དད་དུ་རྣམ༷་དབྱེ༷་བཅས༷་པའི༷་སྟེ་འབྲལ་རུང་བའི་མཚན་
4-2-43b


ཉི༷ད་ཅ༷ན་དྲི་མ་གློ༷་བུར༷་བ་དག༷་གིས༷་ཁ༷མས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདི་སྟོང༷་གི༷་ཡེ་ནས་དེའི་ངོ་བོ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་པས་སོ། །རང་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ༷་དབྱེ༷་མེ༷ད་པའི༷་འབྲལ་
མི་རུང་བའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི༷་ཆོས༷་ཀྱིས༷་སྟོང༷་པ་མ༷་ཡི༷ན་ཏེ་གདོད་ནས་ལྡན་པས་གསར་དུ་བཞག་མི་དགོས་པས་ཉི་མ་དང་ཟེར་བཞིན་ནོ། །
བཤད་པའི་དགོས་པ་བསྟན་ལ་གཉིས། །དྲི་དང་ལན་གྱིས་མདོར་བསྟན་དང་། །དེའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །མདོར་བསྟན་དེ་ཡང་དྲི་བ་དང་། །མི་བརྟན་ཅིང་རང་བཞིན་
མེད་པ་སྤྲིན༷་དང༷་། ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་རྨི༷་ལམ༷་དང་། རྣམ་པར་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན༷་བཀའ་བར་པ་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་
སོགས་དེ༷་དང༷་དེར༷་ཤེས་བྱ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ནི་རྣམ༷་ཀུན༷་ཏུ་སྟོང༷་པ༷འོ་ཞེས༷་གསུ༷ངས་ནས༷་ཡང༷་འཁོར་ལོ་ཐ་མ་འདིར༷་རྒྱལ༷་བ་རྣམ༷ས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་རྒྱུད་ལ༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྙིང༷་པོ༷་གདོད་ནས་ལྷུན་
གྲུབ་དུ་ཡོ༷ད་ཅེས༷་ཅི༷་སྟེ༷་གསུ༷ངས་ཏེ་ཡོད་མེད་མི་འགལ་ལམ་ཞེས་དང་། ཡང་ཁམས་དེ་འཕགས་པ་མཆོག་གིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་དེ་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་
4-2-44a


ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ཡི་ལན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་གཉིས་མི་འགལ་ཏེ། སྔར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བདེན་པ་མེད་པར་གསུངས་པ་
དབྱིངས་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་ཆ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། འདིར་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ཡང་ངོ་བོ་བདེན་པར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་པ་ཡེ་ཤེས་རང་
བཞིན་གསལ་བའི་ཆ་ནས་བསྟན་པས་དེ་གཉིས་མི་འགལ་བར་མ་ཟད་གཅིག་གྲོགས་སུ་གཅིག་འཆར་བས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དང་། དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ལྔའི་ཆེད་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་
པ་དང་། ལྔ་གང་ཞེ་ན། རང་ལ་སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེ་བའི་གེགས་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་རང་ལ་ཡོད་པར་མ་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སྙམ་དུ་སེམ༷ས་ཞུམ་པ་དང་ལམ་ལ་མི་
སྤྲོ་བའི་ཉེས་པ་དང་། གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་གེགས་གཞན་ལ་ཡོད་པར་མ་ཤེས་ནས་སེམ༷ས་ཅ༷ན་འདི་དག་དམན་ནོ་སྙམ་དུ་དམན༷་ལ༷་བརྙས༷་པ༷་མི་གུས་པའི་ཉེས་པ་དང༷་། ཡང་དག་
པའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གེགས་དང་གཞན་ཀུན་ལ་ཡོད་པར་མ་ཤེས་ནས་བཅོས་མ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དབྱིངས་ལ་གདོད་ནས་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་ཡང༷་དག༷་
4-2-44b


པར་མིན༷་པར་འཛིན༷་པའི་ཉེས་པ་དང་དབྱིངས་དང་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡོད་པ་ལ་མེད་པར་སྙམ་སྟེ་ཡང༷་དག༷་ཆོས༷་ལ༷་སྐུར༷་བ་འདེབས་པའི་ཉེས་པ་དང་། བདག་གཞན་
མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་གེགས་བདག་གཞན་རང་བཞིན་ཆོས་དབྱིངས་མཉམ་པར་མ་ཤེས་པས་བདག༷་ལ་ཆགས༷་པ་ལྷག༷་པར་འཕེལ་བའི༷་ཉེས་པ་སྟེ་སྐྱོན༷་ནམ་ཉེས་པ་
ལྔ༷་གང་ཟག་གང༷་དག༷་ལ༷་ཡོ༷ད་པ༷་དེ༷་དག༷་དེ༷་སྤང༷་དོན༷་དུ༷་གསུ༷ངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །གཞན་དུ་སྟོང་ཉིད་གསུངས་དགོངས་པ།  ཡང༷་དག༷་
མཐའ༷་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི༷་འདུས༷་བྱས༷་ཀྱི༷་རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཀྱིས་དབེན༷་ཞིང་སྟོང་པ༷་སྟེ༷་གང་གིས་སྟོང་ན་ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་དང་མི་དགེ་བ་སོགས་ལ༷ས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༷་དེ་དག་གི་རྣམ༷་སྨིན༷་ཕུང་པོ་སོགས་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོན༷་གསུམ་པོ་སྤྲིན༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་བཞིན༷་དུ༷་
བརྗོ༷ད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྤྲིན་སོགས་དང་མཚུངས༷་ན་ཉོ༷ན་མོངས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དབྱིངས་ལ་ཁྱབ་ཅིང་གློ་བུར་སྒྲིབ་པས་སྤྲིན༷་དང་འདྲ༷་བྱ༷་བ༷་ཡི༷ན་ཞིང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཟག་
4-2-45a


བཅས་ཀྱི་ལ༷ས་ནི༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་བསྐྱེད་ཅིང་འཁྲུལ་བའི་ཡུལ་ཡིན་པས་རྨི༷་ལམ༷་གྱི་ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དང་། ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དང་ལ༷ས་ཟག་བཅས་ཀྱི༷་
འབྲས་བུ་རྣམ༷་པར༷་སྨི༷ན༷་པ་ཕུང༷་པོ་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དཔྱད་ན་མི་བདེན་པས་སྒྱུ༷་མ༷་དང་སྤྲུལ༷་པ༷་ལ་སོགས་པ་བཞི༷ན་ནོ། །རྒྱུད་འདིར་ཆོས་དབྱིངས་
གསུང་ཕན་ཡོན། །ཕན་ཡོན་འདི་ལ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །ཉེས་སྤང་དོན་དུ་ཆོས་དབྱིངས་གསུངས། །སྔར༷་ནི༷་བཀའ་བར་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ༷་ལྟར༷་རྣམ༷་
པར་བཞག༷་ནས༷་སླར༷་ཡང༷་གོང་མར་གྱུར་བ་བླ༷་མ༷་སྟེ་ཆོས་དབྱིངས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ༷ད་སྟོན་པའི་སྐབས་འདིར༷་ནི༷་ཉེས༷་པ༷་ལྔ༷་དག༷་སྤང༷་བའི༷་ཕྱིར༷་ཁམ༷ས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོ༷ད་
པ་ཉི༷ད་དོ་ཞེས༷་དཔེ་དང་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་གྲངས་དུ་མས༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཉེས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཚུལ། །ཉེས་པ་ལྔ་ནི་འདི༷་ལྟར༷་ཁམས་ཡོད་པ་མ་བསྟན་ན་མི་ཐོས་ལ་དེ༷་ནི༷་མ༷་
ཐོས༷་པར༷་བདག༷་འདྲས་བྱང་ཆུབ་ག་ལ༷་འཐོབ་སྙམ་དུ་བདག་ལ་བརྙས༷་པའི༷་ཉེས་པ༷་ཡིས༷་སེམ༷ས་ནི༷་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་ཆད་པ༷་འགའ༷་ཞིག༷་ལ་རང་བཞིན་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་
4-2-45b


མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་སྙམ་པའི་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམ༷ས་ནི༷་སྐྱེ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ལ། གང༷་ལ༷་ལ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་སེམ༷ས་སྐྱེས༷་པས་ཀྱང་བདག༷་ནི༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་འམ་མཆོག༷་ཅེས༷་རློམ༷་པ༷་སྐྱེ་བས་ན༷། བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་སེམ༷ས་མ༷་སྐྱེས༷་པ༷་གཞན་ལ༷་བདག་ལས་དམན༷་པའི༷་འདུ༷་ཤེས༷་རབ༷་ཏུ༷་འཇུག༷་པ་ཡིན་ཞིང་དེ༷་ལྟར༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་མེད་
པར་སེམ༷ས་པ༷་དེ༷་ལ༷་ནི༷་ཡང༷་དག༷་པ་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ཤེས༷་པ༷་མི༷་སྐྱེ༷་བ༷། དེས༷་ན༷་ཡང༷་དག༷་མིན༷་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་འཛིན༷་ཅིང༷་ཡང༷་དག༷་པའི་དོན༷་ནི༷་རིག༷་
པར་མི༷་འགྱུར༷་བར་སྐུར་བ་འདེབས་སོ། །གང་ཞེ་ན་རྐྱེན་གྱིས་བཅོས༷་མ༷་གློ༷་བུར༷་བ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་ཉོན་མོངས་སོགས་སྐྱོན༷་དེ༷་ཡང༷་དག༷་པའི་དོན་དུ་ཡོད་པ་མིན༷་ཞིང་།
ཡང༷་དག༷་པར་ན་ཉེས༷་པ་དེ༷་དག་རང་བཞིན་གྱིས་བདག༷་མེ༷ད་པ༷་ཡིན་པས་ན་ཁམས་དེ་གདོད་ནས་ཡོན༷་ཏ༷ན་གྱི༷་རང་བཞིན༷་དག༷་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅན་དུ་ཡོད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། དེ་ལྟར་ཡང༷་དག༷་
པར་ཡོད་པ་མིན༷་པའི༷་ཉེས༷་པ་འཛིན༷་ཅིང༷་སྟེ་ཉེས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་ཁམས་མེད་པར་ལྟ་ཞིང་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་མེད་ཅེས་པའི་རྩ་བ་གང་ལ་ཐུག་ན་ཡང་དག་
4-2-46a


མིན་པའི་ཉེས་པ་འདི་སྣང་བ་ལྟར་ཡོད་པར་བཟུང་བ་གཞིར་བྱས་ནས། དེ་ཡོད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་སྒྲིབ་པ་དག་པ་ཡིན་པས་དྲི་མ་དང་ནམ་ཡང་འགྲོགས་
མི་ཤེས་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དྲི་མ་གློ་བུར་བའི་སྣང་བ༷་འདི་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་གཏན་ཚིགས་མེད་པས་སོ། །ཡང༷་དག༷་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་
སྟོབས་སོགས་མེད་ཅེས་སྐུར༷་བ་འདེབས༷་པ༷་ཡི་བློ༷་དང་ལྡན༷་པའི་སེམས་དཔའ་དེས་བདག༷་དང༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ལ༷་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས༷་པར་མཐོང༷་བའི་བྱམས་པ༷་ཆེན་པོ་ཐོབ༷་པར་མི་འགྱུར༷་ཏེ་ཉེས་
པ་ཡོད་པར་བཟུང་ནས་སྐྱོན་དག་མ་དག་གི་དབྱེ་བས་དམན་མཆོག་ཏུ་ཞེན་པ་མི་ལྡོག་པས་སོ། །ཉེས་སྤང་ཕན་ཡོན་ཐོབ་ཚུལ་ལོ། །འདི༷་ལྟར༷་ཁམས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ཀུན་ལ་
ཁྱད་མེད་དུ་ཡོང་པ་དེ༷་ནི༷་ཐོས༷་པ༷་ལ༷ས། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་རུང་བར་མཐོང་ནས་ལམ་ལ་སྤྲོ༷་བ་དང༷་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་སྟོན༷་པ༷་བཞིན༷་དུ་གུས༷་པ་དང༷་། ཀུན་རྫོབ་དྲི་མ་
རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་དང་། དབྱིངས་རིག་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་དང་། བདག་གཞན་མཉམ་པའི་བྱམས༷་པ་ཆེན༷་པོ་སྐྱེ་ཞིང་། དེ་ལྟར་
4-2-46b


རྒྱུད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཆོས༷་ལྔ༷་སྐྱེ༷་ཕྱིར༷་དེ༷་ལ༷ས་ནི༷་སེམས་ཞུམ་སོགས་བྲལ་བས་ཁ༷་ན༷་མ༷་ཐོ༷་བ་མེ༷ད་པ་དང་དམན་ལྷག་མེད་པར་རང་གཞན་མཚུངས༷་པར་ལྟ༷་སྟེ། སྐྱོན༷་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམས་
ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེ༷ད་པ་དང་ཡོན༷་ཏན༷་རང་བཞིན་གྱིས་ལྡན༷་པའི་གནས་ལུགས་ཤེས་པ༷་དང༷་། བདག༷་དང༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་མཚུངས༷་པའི་བྱམས༷་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། 
དོན་ལྔ་པོ་དེ་ལ༷ས་འབྲས་བུ་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ནི༷་མྱུར༷་དུ༷་འཐོབ༷་བོ། །ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུ༷ད༷་བླ༷་མའི༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་དཀོན༷་མཆོ༷ག་གསུམ་པོ་དག་གི༷་རིགས༷་སམ་འབྱུང་ཁམས་རྣམ༷་པར༷་
དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པའི༷་སྙིང༷་པོ༷འི་སྐབས༷་ཏེ༷་དང༷་པོ༷འོ༷། །ཁམས་དེ་སྒྲིབ་པ་ཀུན་བྲལ་བའི། །རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ལ། །བཤད་བྱ་དོན་གྱི་རྣམ་དབྱེ་དང་། །
དག༷་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ངོ་བོའི་དོན་དང་། ཐོབ༷་བྱེད་མཉམ་རྗེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱུ་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་བྲལ༷་བ༷་ནི་འབྲས་བུ་དང་། སྒྲིབ་
པ་མ་ལུས་པ་བྲལ་བས་ཟག་བཅས་ཀྱི་རྒུད་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་ཏེ་ཟག་མེད་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཕུན་ཚོགས་ཐོབ་པ་རང༷་དོན་དང་ཤེས་སྒྲིབ་བྲལ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་མེད་དུ་འཇུག་
4-2-47a


པའི་གཞན༷་དོ༷ན་ཕུན་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ནི་ལས་དང་། དོན་གཉིས་ཕུན་ཚོགས་དེ༷་འགྲུབ་པའི་རྟེན༷་ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ནི་ལྡན་པ་དང་། ཡོན་
ཏན་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་གཏིང་དཔག་དགའ་བས་ཟབ༷་པ་ཆོས་སྐུ་དང༷་མཐུ་སོགས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་མངའ་བས་རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་ལོངས་སྐུ་དང༷་། སྐལ་བ་དང་འཚམས་པར་
གཞན་དོན་མཛད་པ་བདག༷་ཉི༷ད་ཆེན༷་པོ༷་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ་དབྱེ་བ་འཇུག་པའི་དོན་དང་། སྐུ་གསུམ་པོ་དེ༷་ཡང༷་ནི༷་འཁོར་བ་ཇི༷་སྲི༷ད་མ་སྟོང་པའི༷་དུས༷་དེ་སྲིད་དུ་གནས་པ་ནི་རྟག་པ་དང༷་། 
དེ་དག་ཇི༷་ལྟ༷་བ་ཉི༷ད་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་གྱིས་མི་རྟོགས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནོ། །འཆད་ཚུལ་སྡོམ་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །དེ་ལྟར་ངོ༷་བོ༷་དང༷་རྒྱུ༷་དང༷་འབྲས༷་བུ༷་དང༷་།
ལས་དང༷་ལྡན༷་པ་དང༷་དབྱེ་བས་འཇུག༷་པ༷་དང༷་། དེ༷་ཡང་རྟག༷་པ་དང་བས༷མ་མི༷་ཁྱབ༷་པ་སྟེ་བརྒྱད་པོ་ཉི༷དཀྱིས༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ས༷་ནི༷་རྣམ༷་པར༷་བཞག༷་པ་ཡིན་ནོ༷། །སྦྱོར་ཏེ་རྒྱས་པར་
བཤད་དང་གསུམ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་དོན་རྣམས་བདུན། །དག་ཐོབ་ངོ་བོ་རྒྱུ་ཡི་དོན། །དྲི་མ་དང་བྲལ་འབྲས་བུའི་དོན། །རང་གཞན་དོན་གཉིས་ལས་ཀྱི་དོན། །དེའི་རྟེན་
4-2-47b


ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་དོན། །སྐུ་གསུམ་དབྱེ་བས་འཇུག་པའི་དོན། །ཇི་སྲིད་དེ་དག་རྟག་པའི་དོན། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསམ་མི་ཁྱབ། །དང་པོ་དག་ཐོབ་མདོར་བསྟན་ཅིང་། །སེམས་
ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་གཟོད་མ་ནས་འོ༷ད་གསལ༷་བ་ཞེས༷་བརྗོ༷ད་པའི་དབྱིངས་གང༷་ཡི༷ན་པ་ཉི༷་མ་ལྟ་བུའི་རྟོགས་པ་དང་ནམ་མཁའ༷་བཞི༷ན་དུ་སྤང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་སྔར་གློ༷་བུར༷་གྱི༷་སྒྲིབ་
པ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དང་ཤེས༷་བྱའི༷་སྒྲིབ་པ་སྤྲིན༷་ཚོགས༷་སྟུག༷་པོའི༷་སྟེ་འཐུག་པོ་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ༷་པ༷་ཡི༷ས་ནི༷་བསྒྲིབས༷་པར་གྱུར༷་པ༷་དྲི་མ་མེ༷ད་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཡོན༷་ཏན༷་སྟོབས་སོགས་
ཀུན༷་དང་ལྡན༷་པ་རྟག༷་བརྟན༷་གཡུང༷་དྲུང༷་གི་རང་བཞིན༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་དེ༷་ནི༷་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས༷་ལ་མི་རྟོག༷་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཇི་སྙེད་
པའི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་རྣམ༷་པར་འབྱེ༷ད་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་གཉིས་པོ་དག༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་མངོན་གྱུར་དུ་འཐོབ༷་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །དག་པ་གཉིས་
ལྡན་ངོ་བོའི་དོན། །འཐོབ་བྱེད་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ཡི་དོན། །ངོ་བོའི་དོན་ལ་དངོས་ཁྱད་པར། །དོན་དམ་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཡོན་ཏན་དང་དབྱེར་མེ༷ད་པར་གནས་པ༷་རྟོགས་པ་དང་། གློ་
4-2-48a


བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་དག༷་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི༷་ཆོས༷་ཀྱིས༷་རབ༷་ཏུ་ཕྱེ༷་བ༷་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉི༷་མ༷་དང་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ནམ་
མཁའ༷་བཞིན༷་དུ་ཡེ༷་ཤེས༷་དང༷་སྤང༷ས་པ༷་སྟེ་སྤངས་རྟོགས་གཉིས་ཀྱིས་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷་ཞེས་སྤངས་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་འདི་ཡང་གཉིས་
ཡིན་ཏེ། །རང་བཞིན་འོ༷ད་གསལ༷་ཁྱད་པར་དང་། །ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་འོད་གསལ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་གསར་དུ་བྱས༷་པ་མིན༷་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དང་དབྱེར༷་
མེ༷ད་པ༷་འཇུག༷་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཕྱིར་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་ག༷ངྒའི་ཀླུང༷་གི༷་ནི༷་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་རྡུལ༷་ལ༷ས་འདས༷་པའི་ཕྱིར༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི༷་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཀུན༷་དང༷་གདོད་
ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ལྡན་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཚང་བར་ལྡན་ཞེས་འགྲེལ་པར་བསྟན་ཏོ། །དོལ་པོས། གློ་བུར་དྲི་བྲལ་ཁྱད་པར་རོ། །གློ་བུར་
བྲལ་དག་ནི་དྲི་རྣམས་རང༷་བཞིན༷་གྱིས༷་ནི༷་བདེན་པར་མ༷་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར་དང༷་། མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ༷་པར་བྱེད་པ་དང༷་གློ༷་བུར༷་བ་སྤང་རུང་ཉི༷ད་
4-2-48b


ཀྱིས༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དང་ཤེས༷་བྱའི༷་སྒྲིབ་པ༷་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་དེར༷་སྤྲིན༷་དང༷་འདྲ༷་བར༷་སྒྲིབ་བྱེད་དུ་བརྗོད་པ༷་ཡི༷ན་ལ་དེ་དག་པ་དང་དག་པ་གཉིས་ཐོབ་པོ་
ཞེས་གསུངས། འཐོབ་བྱེད་རྒྱུ་དོན་དབྱེ་བ་མེད། །ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གེགས་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ༷་པ༷་གཉི༷ས་དང༷་བྲལ༷་བ༷་སྟེ་བྲལ་བར་བྱེད་པ་
ཡི༷་རྒྱུ་ནི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་གཉི༷ས་ཡི༷ན་ཏེ༷། དེ་ཡང་མཉམ་བཞག་རྣམ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པ༷་དང༷་དེ༷་ཡི༷་ནི༷་རྗེས༷་ཐོབ་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེ༷་ནི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་གཉིས་ཡིན་
པར་འདོ༷ད་དོ། །དྲི་བྲལ་འབྲས་བུའི་དོན་ལ་གཉིས། །དྲི་མེད་དཔེ་ཡི་མདོར་བསྟན་དང་། །ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལས་གྲོལ་བ་རྙོག་པའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཆུ༷་དང་ལྡན༷་པ་ལ་རིམ༷་
གྱིས་རྒྱས༷་པའི་པདྨས༷་ཁེ༷བས་པ༷འི་མཚོ༷་མཛེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དང༷་། ཞེ་སྡང་ལས་གྲོལ་བ་གཟའ་སྒྲ༷་གཅ༷ན་གྱི་ཁ༷་ན༷ས་ཐར༷་བའི༷་ཟླ༷་བ༷་ཉ༷་གང་བ༷་ལྟ་བུ་དྲི་མེད་བྱམས་བརྩེའི་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་
བ་དང་ལྡན་པ་དང༷་། སྤྲིན༷་ཚོགས༷་ལྟ་བུའི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་གཏི་མུག་དག༷་ལ༷ས་རྣམ་པར་གྲོལ༷་བའི༷་ཉི༷་མ༷་ལྟ༷་བུར༷་ནི༷་མཁྱེན་གཉིས་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར༷་འོ༷ད་ཟེ༷ར་གྱི་སྣང་བ་
4-2-49a


དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་དེ༷་ཉི༷ད་དོ༷། །པད་ངན་ལས་གྲོལ་བའི་ཐུབ་པ༷་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱུ༷་མཆོག༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་བུ་དང་། སྦྲང་མ་དང་བྲལ་བའི་
སྦྲང༷་རྩི༷་ལྟ་བུ་དང་། སྦུན་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུའི་སྙིང༷་པོ༷་དང༷་། འདམ་ལས་གྲོལ་བའི་རིན༷་ཆེན༷་གསེར༷་དང༷་། ས་འོག་ནས་བྱུང་བའི་གཏེ༷ར་དང༷་། ས་བོན་ལས་འཁྲུངས་
པའི་འབྲས་ལྡན་གྱི་ལྗོན༷་པ༷་བཞིན༷་དང་། གོས་ཧྲུལ་ལས་བྲལ་བའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་རིན༷་ཆེན༷་ལས་གྲུབ་པའི་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པའི་སྐུ༷་དང༷་ནི༷། མངལ་ལས་གྲོལ་བའི་ས༷་བདག༷་
དང་། བླུག་འདམ་ལས་གྲོལ་བའི་གསེར༷་གྱི༷་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ༷་བ༷་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་
གཉིས་ལས་སྐུ་གཉིས་འབྱུང་། །པདྨས་བརྒྱན་པའི་ཆུ༷་མཚོ༷་རྙོག་པ་དག་པ་དང་། སོ༷གས་སྒྲས་ཟླ་བ་སྒྲ་གཅན་ལས་གྲོལ་བ་དང་ཉི་མ་སྤྲིན་ལས་གྲོལ་བ་བཞིན༷་དུ་ཡུལ་ཡིད་འོང་ལ་
འདོ༷ད་ཆགས༷་དང་སོ༷གས་པས་ཡིད་དུ་མི་འོང་ལ་སྡང་བ་དང་། བར་མ་ལ་གཏི་མུག་སྟེ་གློ༷་བུར༷་བའི་དྲི་མ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དུག་གསུམ་ལས་གྲོལ་ཞིང་དག༷་པ༷་ནི༷། རྒྱུ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་
4-2-49b


གཙོ་བོ་མདོར༷་བསྡུ་ན༷་མཉམ་བཞག་རྣམ་པར་མི༷་རྟོག༷་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱིས༷་ཉོན་སྒྲིབ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས༷་བུ༷་ཡི༷ན་པར༷་རབ༷་ཏུ༷་བརྗོ༷ད་དོ། །རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་སྟོང་པ་
ཉིད་འོད་གསལ་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་གྱི༷་མཆོག༷་དང་ལྡན༷་པའི༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྐུ༷་ནི༷་ངེས༷་པར་ཐོབ༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་རྗེས༷་ལ༷ས་ཐོབ༷་པ༷་ཡི༷་ཤེས་བྱ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་
ཀྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡི༷ན་པར༷་སྟོན༷་ཏོ། །དུག་གསུམ་སྤངས་པས་དོན་གཉིས་འགྲུབ། །རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ལ་འདོ༷ད་ཅིང་ཆགས༷་པའི་རྙོག་པ་
འམ་རྡུལ༷་ལྟ་བུ་ནི༷་མ་ལུས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར༷་དང༷་། གདུལ་བྱ༷་ཡི༷་སེམས་ཅན་ནི༷་པ༷དྨ༷་ལྟ་བུ་ལ༷། ཆོས་བསྟན་པས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་བས༷མ་གཏ༷ན་ཆུ༷་ལྟ་བུ་ནི༷་འབབ༷་ཅིང་ཞི་ལྷག་གི་
བརླན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར༷་ན་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་ཆུ༷་དག༷་པས་གང་བའི་པདྨའི་རྫིང༷་བུ་དང་ཆོས་མཚུངས༷་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། ། རང་རྒྱུད་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་ཞེ༷་སྡང༷་གདུག་པ་ཅན་སྒྲ༷་གཅ༷ན་
ལྟ་བུ་ལ༷ས་གྲོལ༷་བས༷་གཞན་དག་ལ་སྙིང༷་རྗེ༷་དང་བྱམས༷་པ་ཆེན༷་པོའི་འོ༷ད་ཟེར༷་གྱིས༷་འགྲོ༷་བ༷་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྱབ༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ན་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི། དྲི༷་མ་མེ༷དཔའི་ཟླ༷་བ༷་ཉ༷་གང་བ་
4-2-50a


བཞིན༷་ཡིན་ནོ། །རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་གྱི་མི་ཤེས་པ་གཏི༷་མུག༷་སྤྲིན༷་ཚོགས་ལྟ་བུ་ལ༷ས་རྣམ༷་པར་གྲོལ༷་བ༷་ལས། གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བར༷་རང་རང་གི་
སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡེ༷་ཤེས༷་འོ༷ད་ཟེར༷་གྱིས༷་མི་ཤེས་པའི་མུན༷་པ༷་མཐའ་དག་སེལ༷་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་དེ༷་ནི༷་དྲི་མ་མེ༷ད་པའི་ཉི༷་མ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་ཡིན་ནོ། །དྲི་མ་དག་
པས་སྙིང་པོ་འཐོབ། །གཞན་གང་དང་ཡང་མི༷་མཉམ༷་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་མཉམ༷་པའི༷་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས༷་ཐོབ་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། དམ༷་པའི་ཆོས༷་ཀྱི་རོ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི༷་གདུལ་
བྱ་རྣམས་ལ་སྦྱིན༷་པར་མཛ༷ད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་ཤུན༷་པ༷་ལྟ་བུ་དང༷་ནི༷་བྲལ༷་བའི་ཕྱིར༷་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི་སྒྲིབ་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པའི་སྐུ་དང་
སྦྲང༷་རྩི༷་འབྲུའི་སྙིང༷་པོ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དང་། ངོ་བོ་དྲི་མས་རང་བཞིན་གྱིས་དག༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་ཡོན༷་ཏན༷་རྫས༷་སམ་དངོས་པོ་ཟད་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས༷་ནི༷་གདུལ་བྱའི་དབུལ༷་བ༷་སེལ༷་
བར༷་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༷་། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་རྣམ༷་གྲོལ༷་གྱི་འབྲས༷་བུ༷་འབྱི༷ན་པར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ན་གསེར༷་དང༷་གཏེར༷་དང༷་ལྗོན༷་པ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དང་། དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་
4-2-50b


རིན༷་ཆེན༷་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི༷་སྐུ༷་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་རྐང༷་གཉི༷ས་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོའམ་བདག༷་པོའི༷་འདྲེན་པ་མཆོག༷་ཏུ་
གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། དགོས་འདོད་ཀུན་འབྱུང་བའི་རིན༷་ཆེན༷་ལྟ་བུ་རྣམ་པར་རོལ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས༷་ཀྱི༷་རྣ༷མ་པར་སྟོན་པའི༷་ཕྱིར༷། དེ༷་ནི༷་རིན༷་ཆེན༷་ལས་གྲུབ་པའི་
སྐུ་དང་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར༷་བའི་རྒྱལ༷་པོ་དང་གསེར༷་གྱི་གཟུགས་བརྙན་རང་རང་གི་སྒྲིབ་བྱེད་དང་བྲལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རང་གཞན་དོན་ལ་གཉིས། །དོན་གཉིས་
འགྲུབ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ནས། །རྣམ་གྲོལ་སྐུ་ནི་ཟག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་སྤངས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཁྱབ༷་པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་གཉིས་ནི་གཏན་དུ་འཇིག༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཆོས༷་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། རྒ་
བ་མེད་པས་བརྟན༷་པ། ནད་མེད་པས་ཞི༷་བ། སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྟག༷་པ༷། འཆི་བ་མེད་པས་འཕོ༷་བ་མེ༷ད་པ་སྟེ་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
གན༷ས་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཆོས་ཉིད་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད་དུ་གཤེག༷ས་པ༷་སངས་རྒྱས་ནི་དཔེར་ན་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ནམ་མཁའ༷་བཞིན༷་དུ་སྐྱེ་བོ་དམ༷་པ༷་ཡི༷་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དབ༷ང་པོ༷་དྲུག༷་
4-2-51a


སོ་སོའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན༷་ཉ༷མས་སུ༷་མྱོང༷་བའི༷་རྒྱུ༷་མཛད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན། བྷཱུ་ཏིའི་སྒྲ་འབྱུང་མེད་དང་དབང་འབྱོར་བ་གཉིས་ཀ་ལ་འཇུག་པ་ལས་འདིར་
དབང་འབྱོར་བ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་མིག་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་འབྱུང༷་བ་ལས་གྱུར་པའི་རྡུལ་བསགས་པ་མེ༷ད་པས། དབང་འབྱོར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས༷་སྐུའི་དོན༷་ལ་བལྟ༷་
བ་དང༷་། རྣ་བས་མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ༷་བཟ༷ང་པོ་ནི༷་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་པ་གཙང༷་མ༷་མཉན་པ་དང༷་། སྣས་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པ་
རྣམས་ཀྱི་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ཀྱི༷་དྲི༷་བཟང་ཡིད་འོང་ཉེས་པས་མ་གོས་པ་གཙང༷་མ་སྣོམ༷་པ་དང༷་། ལྕེ་དབང་མཆོག་གི་དབང་པོས་འཕ༷གས་པ་ཆེན༷་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་བྱ་དམ༷་པའི་
ཆོས༷་ཀྱི་རོ༷་མཆོག་བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་དོན་མྱོང༷་བ་དང༷་། ལུས་ཀྱིས་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་ཤིན་སྦྱང་གི་རེག༷་བྱའི་བདེ༷་བ་ཆེན་པོ་ཉ༷མས་སུ་མྱོང༷་བ་དང༷་། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀུན་གདོད་ནས་རང༷་གི༷་
ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཟབ༷་ཅིང་རྟོགས་དཀའ་བ་རང་བཞིན་མེ༷ད་པའི་ཚུལ༷་ཡང་དག་པར་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱུར༷་གྱུར༷་པ་ཡིན་ཀྱང་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་ཞི༷བ་མོར༷་དཔྱད་ཅིང་
4-2-51b


བས༷མ་པ༷་ན༷། གཞན་དོན་མཐར་ཐུག་དོན༷་དམ༷་ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ༷་བ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནའང་དེ་ལྟར་མཛ༷ད་པའི་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པ༷་ནི༷་འདུས་མ་བྱས་ནམ༷་མཁའ༷་
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ༷་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་རྣམ༷ས་ཀུན་དང༷་བྲལ༷་བ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ། །
དོན་གཉིས་འགྲུབ་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ། །བྱེད་ལས་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་མདོར༷་བསྡུ་ན༷་མཉམ་རྗེས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་རྟོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་གཉི༷ས་པོ༷་ཡི༷་བྱེད་ལ༷ས་སུ༷་འཆད་འགྱུར་གཉིས་པོ་
འདི༷་ནི༷་ཡིན་པར་ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷། གང་ཞེ་ན། གྲོལ༷་བའི༷་སྐུ༷་ནི༷་མཉམ་བཞག་གིས་ཉོན་སྒྲིབ་སྤངས་པས་སྤང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས༷་པ༷་དང༷་། ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ནི༷་རྗེས་ཐོབ་ཀྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་
སྤངས་ནས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང༷་བ༷འོ༷། །རྣམ༷་པར་གྲོལ༷་བའི་སྐུ་དང་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་གཉིས་པོ་དག༷་ནི༷་སོ་སོར་རང་དོན་གྱི་ལས་རེ་རེ་སྟེ་རྣམ༷་པ་གཉིས་དང་ཐུན་མོང་དུ་རྣམ༷་པ་གཅི༷ག་ཏུ་ཤེས༷་པར་
བྱ༷་སྟེ༷། གང་ཞེ་ན་རྣམ་གྲོལ་སྐུ་སྤང་བ་རྫོགས་པས་ཟག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དང་ཆོས་སྐུ་རྟོགས་པ་སྤྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ལ་ཁྱབ༷་པའི༷་ཕྱིར༷་དང་། གཉིས་ཀའང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར༷་འདུས༷་
4-2-52a


མ༷་བྱས༷་པའི་ཕྱིར༷་རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གན༷ས་ཉི༷ད་ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་
ཁྱད་པར་བཤད། །དེ་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་དོན་ནི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་རྣམ༷ས་ནི་བག༷་ཆགས༷་དང༷་བཅས༷་པ༷་འགག༷ས་པའི་ཕྱིར༷་ཟག༷་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེ༷ད་དེ༷། ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པས་ཆག༷ས་པ་མེ༷ད་པ་
དང་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པས་ཐོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད་དོ། །དེ་གཉིས་དུས་གཏན༷་ཏུ༷་འཇིག༷་པ༷འམ་འགྱུར་བ་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་རང༷་བཞིན༷་ཡི༷ན་
པའི་ཕྱིར༷་འདུས༷་མ༷་བྱས༷་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག༷་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ནི༷་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མདོར་བསྟན༷་པ༷་སྟེ༷། བརྟན༷་པ་དང་སོ༷གས་སྒྲས་ཞི་བ་རྟག་པ་འཕོ་མེད་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་འཇིག་
མེད་དེ༷་རྒྱས་པར་བཤ༷ད་དོ༷། །ཇི་ལྟར་བཤད་ན། དེ་ལ་འཇི༷ག་པ༷་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་ཚུལ་རྣམ༷་པ་བཞིར༷་ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷། བརྟན༷་པ་སོ༷གས་བཞི་པོ་དག༷་ལ༷ས་བཟློག༷་སྟེ་རིམ་པར་མི་
བརྟན་པ་མ་ཞི་བ། མི་རྟག་པ། འཕོ་བ་རྣམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། ། བཟློག་པ་དེ་གང་ཡིན་ན། ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་སྨིན་ནས་རུལ་ཏེ་མྱགས༷་པའི་རྒ་བ་དང༷་། མ་རིག་
4-2-52b


བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའམ་ཁམས་རྣམ༷་པར་འགྱུར༷་བའི་ན་བ་དང་། སྲིད་པ་སྔ་མ་རྒྱུན་ཆ༷ད་པ༷་ཡིད་ཀྱི་ལུས་འགྱུར་ནས་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ་དང༷་། བས༷མ་གྱིས་མི༷་
ཁྱབ༷་ཅིང་གོས་པ་འགྱུར༷་བས་འཆི་འཕོ༷་བ༷་སྟེ༷། བཞི་པོ་དེ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་རིམ་བཞིན་དུ་བརྟན༷་པ་དང་ཞི༷་བ་དང༷་རྟག༷་པ་དང༷་འཕོ༷་བ་མེ༷ད་པར་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷འོ། །གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་
ཁྱད་པར་བཤད། །དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་སྤངས་པ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས༷་རྟོགས་པ་ཆོས་སྐུ་དེ༷་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་དཀར༷་པོ༷་ཡི༷་དགེ་བའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་རྟེན༷་ནམ་འབྱུང་བའི་གཞི་ཡི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་
ན༷་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གན༷ས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཇི༷་ལྟར༷་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་མིན༷་ཅིང་གཟུགས་སོགས་མཚན་མ་མེད་པའི་ནམ༷་མཁའ༷་ནི༷་གཟུགས༷་མཐོང༷་བ༷་དང༷་དེ་བཞིན་སྒྲ༷་དང༷་དྲི༷། 
རོ༷་དང་རེག༷་བྱ་དང༷་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཀྱི་ནི༷། མཐོང་བ་དང་ཐོས༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ནས་རྟོགས༷་པའི༷་བར་གྱི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ཏེ། དེས་གོ་མ་ཕྱེས་ན་མཐོང་ཐོས་སོགས་མེད་པ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་སྐུ༷་གཉི༷ས་པོ་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ༷་པ་མེ༷ད་པར་གྱུར་པའི༷་སྦྱོར༷་བ་ཉམས་སུ་བླངས་པས༷་ན། བརྟན༷་པའི༷་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབ༷ང་པོ་དྲུག་གི་དོན༷་ནས་སྤྱོད་ཡུལ་ལ༷། ཀུན་རྫོབ་དང་
4-2-53a


དོན་དམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྣང་ནས་དེའི་ཡོན་ཏན་བསྒྲུབ་པའམ། ཟག༷་པ༷་མེ༷ད་པའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་མང་པོ་དག༷་སྐྱེ༷་བ༷འམ་སྣང་བ་ཡི༷་ནི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་ནོ། །རོང་
སྟོན་གྱིས། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་འབད་རྩོལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་བརྟན་པ་ཞེས་གསུངས། བཞི་པ་ཡོན་ཏན་ལྡན་དོན་གཉིས། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མདོར་བསྟན་
ནས། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ་དང་། རྟག༷་པ་དང་བརྟན༷་པ་དང་། ཞི༷་བ༷་དང་། གཡུ༷ང་དྲུང༷་ཉི༷ད་དང་། རབ༷་ཏུ༷་ཞི༷་བ་དང་། ཁྱ༷བ་པ་དང་། རྟོག༷་པ་
དང་བྲལ༷་བ་ནམ༷་མཁའ༷་བཞིན༷་དང་། ཉོན་ཤེས་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་བའི་རིམ་པར། ཆགས་པ་མེ༷ད་པ་དང་ཀུན༷་ཏུ༷་ཐོགས༷་པ་མེ༷ད་པ་དང་རྩུབ༷་པའི་རེག༷་བྱ་སྤངས༷་པ་དང༷་། 
བལྟར༷་མེད་པ་དང་། གཟུང༷་དུ་མེ༷ད་པ་དང་། དགེ༷་བ་དང་ལྡན་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ནི་དྲི༷་མ༷་མེ༷ད་པ་དང་བཅས་ཡོན་ཏན་བཅོ་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །གང་
ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན་ཚུལ་དང་། །སྔར་བཤད་པའི་རྣམ༷་གྲོལ༷་དང་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་གཉིས་པོ་དེ་དག༷་གིས༷་བསྡོམས་ཏེ་དེ་གཉིས་པོ་ཡིས་རང༷་དང༷་གཞན༷་གྱི༷་དོན༷་གཉིས་པོ་བྱེད་པར་བསྟན༷་ཏེ། སོ་སོར་ནི་
4-2-53b


མ་ཡིན་ནོ། །རང༷་དང་གཞན༷་དོན༷་གྱི་རྟེན༷་གྱི་སྐུ་དེ༷་ལ༷་ནི༷་བས༷མ་མི༷་ཁྱབ༷་སོ༷གས་ཡོན༷་ཏན༷་བཅོ་ལྔ་པོ་འདི་ལྡན༷་པ་ཡིན་ནོ། །ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ངེས་བྱའོ། །ཕྱི་མ་འདིར་ཡང་གཉིས་ཡིན་
ཏེ། ཟབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད། །ཕྱི་མ་རྣམས་གྱི་རྒྱུ་མཚན་བཤད། །ཟབ་པར་བཤད་ལ་གསུམ་ཡོད་དེ། །བསམ་མི་ཁྱབ་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ། །ཟབ་པའི་ཡོན་ཏན་
ནི། ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མཁྱེན༷་པའི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་ཁོ་ནའི་ཡུལ༷་དུ༷་གྱུར་པ་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དེ་ནི་ཐོས་སོགས་ཤེས༷་རབ་གསུམ༷་གྱི་ཡུལ༷་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་ན། ཡེ་ཤེས༷་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་
ལས་གཞན་ལུས༷་ཅ༷ན་འཕགས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ཀྱང་ནི༷་བས༷མ་མི༷་ཁྱབ༷་པ་ཡིན་པར༷་རྟོགས༷་པར་བྱའོ༷། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་བཤད། །ཤེས་རབ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན། 
ཤིན་ཏུ་ཕྲ༷་བས་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར༷་ཐོས༷་པའི༷་ཡུལ༷་མིན༷་ཏེ༷། དོན༷་དམ༷་པ་ཡི༷ན་པས་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར༷་བས༷མ་བྱའི་ཡུལ༷་མིན༷་ལ། ཆོས༷་ཉི༷ད་
ཟབ༷་པས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར༷་འཇིག༷་རྟེན༷་པའི་བསྒོམ༷་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ༷་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དཔེ་དང་སྦྱར་བའོ། །གང༷་ཕྱིར༷་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་
4-2-54a


པའི་གཟུགས༷་ལ༷་དམུས༷་ལོང༷་གིས་ཅུང་ཟད་མཐོང་མ་མྱོང་བ་བཞིན༷་དུ། བྱིས༷་པས༷་དྲི་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་དེ༷་སྔོ༷ན་ཆད་མཐོང༷་མ༷་མྱོང༷་ལ། དེར་མ་
ཟད་བཙས༷་མ་ཐག་པའི༷་བུ་ཆུང་ཞག་བདུན་ལོན་པ་ཁྱིམ༷་ནས༷་འགྲོ་མི་ནུས་པའི་བུ༷་ཆུང་གིས༷་ཉི༷་མའི༷་གཟུགས༷་བལྟ་བར་མི་བཟོད་པ་བཞིན༷་དུ་ཉན་རང་འཕ༷གས་པས་ཀྱང༷་བལྟ་བར་མི་ནུས་
སོ། །འདིར་ཉན་རང་གིས་མི་མཐོང་བར་བཤད་པའི་འགོག་པ་ནི་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དོལ་པོས། ས་བཅུ་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་བུ་ཆུང་
གི་ཉི་མའི་འོད་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལས་རྫོགས་པར་བལྟ་མི་ནུས་པ་ལྟར་རྫོགས་པར་མཐོང་མི་ནུས་པར་གསུངས། དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་དང་བསྟུན་ན་ཉན་རང་ལ་འགྲིག་གོ། ཕྱི་མ་
རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ། །དང་པོ་མི་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན། ཆོས་སྐུ་དེ་སྐྱེ༷་བ་དང༷་བྲལ༷་བའི་ཕྱིར༷་རྟག༷་པ༷་སྟེ༷། ཟད་པའམ་སྲོག་འགག༷་པའི་འཆི་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན་བརྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་
ལ། སྐྱེ་འགག་གཉིས་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་སངས་རྒྱས་དེ༷་ཞི༷་བ༷་སྟེ༷། གཡུང༷་དྲུང༷་ཡིན་ཏེ་ཆོས༷་ཉི༷ད་གདོད་མ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་གན༷ས་ཤིང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་
4-2-54b


སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་རབ༷་ཏུ་ཞི༷་བ་ཡིན་ཏེ། སྤང་བྱ་ཀུན་འགོག༷་པའི༷་བདེན༷་པའི༷་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དང་། ཤེས་
བྱའི་རྣམ་པ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས༷་པའི་ཕྱིར༷་ཁྱབ༷་པ༷་ཉི༷ད་དང་། དམིགས་མཚན་སྤྲོས་པ་གང་ལའང་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དེ༷་ཡིན་ལ། ཐར་
པའི་གེགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས༷་པའི་ཕྱིར༷་ཆགས༷་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གེགས་ཤེས༷་བྱའི༷་སྒྲིབ༷་པ་ཀུན༷་རྣམ་པར་དག༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ལ་
ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུ་ནི༷་ཐོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་། བྱིང་རྒོད་གཉི༷ས་སོགས་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་མེ༷ད་པས་ལུས་སེམས་འཇམ་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ༷ས་སུ༷་རུང༷་བའི༷་ཕྱིར༷་རྒྱུད་མ་ཞི་བའི་རྩུབ༷་
པའི༷་རེག༷་བྱ་ལྟ་བུ་དང༷་བྲལ༷་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གསུམ་པ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན། །དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་རྡུལ་ཕྲན་བསགས་པའི་གཟུགས༷་མེ༷ད་ཅིང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་
འདས་པའི་ཕྱིར༷་ཐ་མལ་པའི་དབང་པོས་བལྟར༷་མེ༷ད་དེ༷། གཏན་ཚིགས་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་ཤིང་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ཐ་མལ་གྱི་བློས་གཟུང༷་དུ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ལ། དགེ༷་བ༷་
4-2-55a


ཡིན་ཏེ་ཆོས་དབྱིངས་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་དག༷་པའི༷་ཕྱིར༷། དྲི༷་མ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི༷་མ༷་བག་ཆགས་བཅས་པ་སྤངས་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་སྐུ་གསུམ་
དབྱེ་བ་ཡི། །འཇུག་པའི་དོན་ལ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་གྲངས་མདོར་བསྟན་པ། །དེ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་མདོར་བསྟན་ལ་ཡང་གསུམ། །ངོ་བོ་ཉིད་
སྐུའི་མཚན་ཉིད་དང་། །ཡོན་ཏན་ཡང་ནི་རྣམ་པ་ལྔ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་མཚན་ཉི༷ད་ལྔ་ནི་ཐོག༷་མ༷་སྐྱེ་བ་དང་དབུས༷་གནས་པ་དང་། མཐའ༷་མ་འགག་པ་མེ༷ད་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་
མཚན་ཉིད་ཡིན་ཅིང༷་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཐ་དད་དུ་རྣམ༷་དབྱེར་མེད་པ་དང་། བདག་དང་བདག་མེད་ཀྱི་མཐའ་གཉི༷ས་སུ་ལྟུང་བ་མེ༷ད་པ་དང་། ཉོན་ཤེས་སྙོམས་འཇུག་
གི་སྒྲིབ་པ་གསུམ༷་དང་བྲལ༷་བ་དང་། གདོད་ནས་དྲི༷་མ་མེ༷ད་ཅིང་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པ་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས༷་དབྱིངས༷་མཐར་ཐུག་པའི་རང༷་བཞིན༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་
དེ༷་རྟོག༷ས་པ༷་དེ་ནི། དུས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ༷་པ༷ར་བཞག༷་པའི༷་རྣལ༷་འབྱོར༷་པ༷་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ཡིས༷་མཐོང༷་བ་ཡིན་ནོ། །རོང་པས་རྗེས་མཐུན་མཉམ་བཞག་སྤྱིར་བཞག་གོ །།
4-2-55b


ཡོན་ཏན་ལྔ་ནི་ངོ་བོ་རྒྱ་ཆེ་བ་རྟགས་ཀྱིས་གཞལ༷་དུ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ༡ གང༷་གའི༷་བྱེ༷་མ༷་ལ༷ས༷་འདས༷་པ༷་གྲངས་ཀྱིས་ཚད་བཟུང་མི་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ༢ རྟོག་གེའི་བློས་བས༷མ་དུ་
མེ༷ད་པའི་དང་། ༣ ཐུན་མིན་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་མཉམ༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་རྣམ༷ས་དང༷་ལྡན༷་པ་དང་། ༤ དེ་བཞིན་དུ་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པའི༷་དྲི༷་མེ༷ད་དབྱིངས་དེ༷་ནི༷་སྒྲིབ་གཉི༷ས་བག༷་
ཆགས༷་བཅས༷་པའི༷་ཉེས༷་པ༷་རྣམ༷་པར་སྤངས༷་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ ༥ ལྡན་པ༷འོ༷། །ལོངས་སྐུ་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ལྔ། ཟབ་རྒྱས་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་དམ༷་ཆོས༷་གསུང་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་
དང་། ༡ མཚན་དཔེའི་འོ༷ད་ཟེར༷་མངའ༷་བའི༷་སྐུས༷་སྣང་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། ༢ ཐུགས་འགྲོ༷་བའི༷་རྣམ༷་གྲོལ༷་གྱི་དོན༷་སྒྲུབ༷་པ་ལ༷་བརྩོན༷་པ༷་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། ༣ ཕྲིན་ལས་མཛ༷ད་
པ༷་ཡི༷ད་བཞིན༷་ནོར༷་བུའི༷་རྒྱལ༷་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་ཏེ༷་གཡོ་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། ༤ གདུལ་བྱའི་སྣང་ངོར་སྣ་ཚོགས༷་པའི་དངོས་པོར་སྟོན་ཀྱང༷་དེ༷་ཡི༷་རང༷་བཞི༷ན་ཅན་དུ་
གནས་པ་མིན༷་པ་སྟེ་༥ལྔའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་གསུམ་ལྡན། །དང་པོར་འཇིག༷་རྟེན༷་པ་རྣམས་ཞི༷་བའི༷་མྱང་འདས་ཀྱི་ལམ༷་ལ༷་འཇུག༷་པ༷་དང༷་། ༡ བར་དུ་ཐེག་ཆེན་ལ་རབ༷་ཏུ༷་སྨིན༷་
4-2-56a


དང་། ༢ མཐར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང༷་ ༣ སྟོན༷་པས་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་རྒྱུའ༷མ་གཞིར་གྱུར་པ་ཡི༷་གཟུག༷ས་སྐུ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཡ༷ང་ཆོས་སྐུའི་དབྱིངས་
འདི༷ར་ནི༷་རྟག༷་པར་གན༷ས་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱུན༷་མི་འཆད་པ་ཡིན་ཏེ༷། དཔེར་ན་ནམ༷་མཁ༷འི་ཁ༷མས་སུ༷་གཟུ༷གས་ཀྱི༷་ཁ༷མས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་བཞི༷ན་ནོ༷། ། དེ་དོན་རྒྱས་པར་
བཤད་ལ་གསུམ། །དབྱེ་བ་རྣམ་གཞག་མདོར་བསྡུའོ། །དང་པོ་ཐུན་མོང་དབྱེ་བ་བསྟན། །གཞན་རྐྱེན་ལ་རག་མ་ལས་པས་ན་ར༷ང་བྱུང༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཤེས་བྱ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པའི་
ཡེ་ཤེས་ལ་སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆ་ནས་སང༷ས་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ཅེ༷ས་ག༷ང་བརྗོ༷ད་པ༷། སྲིད་ཞིའི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པས་མཆོག་ཏུ་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ། རྟོག་གེའི་ཡུལ་ལས་
འདས་པས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ། འཁོར་བའི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བས་དགྲ༷་བཅོ༷མ་པ། སོ༷་སོ༷ར་རང་གིས་རིག་པའི་བད༷ག་ཉིད་དུ་གྱུར༷་པ༷་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ༷་ལ་དབྱེ༷་ན། རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ཟབ་
པའི་ཡོན་ཏན་ད༷ང་། མཐུ་དང་ལྡན་པས་རྒྱ༷་ཆེ༷་བའི་ཡོན་ཏན་ད༷ང་། སྐལ་པ་དང་མཐུན་པར་བད༷ག་ཉི༷ད་ཆེ༷ན་པོ༷འི་ཡོ༷ན་ཏན༷་གྱི༷་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་རབ༷་ཏུ་ཕྱེ༷་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ར༷ང་བཞི༷ན་
4-2-56b


ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྐུ༷་གསུ༷མ་ད༷ག་གི༷ས་དབྱེ་བས་འཇུག༷་གོ༷། གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་རྣམ་གཞག་གསུམ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་རྣམ་གཞག་གཉིས། །མཚན་ཉིད་ཡོན་ཏན་
མདོར་བསྟན་ནས། །དེ༷་ལ༷་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་སྐུ༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལྔ༷་དང་། ཡོན་ཏན་མང་ཡང་མདོ༷ར་བསྡུ་ན༷་ཡོ༷ན་ཏན༷་ལྔ༷་ད༷ང་ནི༷་ལྡན༷་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་རི༷ག་པ༷ར་བྱའོ། །དེ་དག་
རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གཉིས། །མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། །སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་མེད་པས་འདུ༷ས་མ༷་བྱས༷་ཤི༷ང་། ༡ ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་
པར་དབྱེར༷་མེ༷ད་པ་དང་། ༢ སྒྲོ་སྐུར་གྱི་མཐ༷འ་གཉི༷ས་ད༷ག་ནི༷་རྣམ༷་པ༷ར་ ༣ སྤ༷ངས་པ་དང་། ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཉོན་མོངས་མིན་ཡང་ཤེ༷ས་བྱ་ཤེས་པའི་
གེགས་ཤེས་སྒྲིབ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཇི་འདོད་དུ་འཇུག་མི་ཤེས་པ་སྙོམ༷ས་འཇུ༷ག་གི༷་སྒྲིབ༷་པ་གསུམ༷་པོ་དག་ལ༷ས་ནི༷་ངེ༷ས་པར་གྲོལ༷་བ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ ༤ ཉིད་ཡིན་ཏེ༷། 
ངོ་བོ་ལ་གདོད་ནས་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་མེ༷ད་པ་དང་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ༷ར་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་། ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྣལ༷་འབྱོར༷་མཐར་ཕྱིན་པ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཡུ༷ལ་
4-2-57a


ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷། ཆོས༷་དབྱིངས༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་དག༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ན༷་འོ༷ད་གསལ༷་པ༷་ཡི་༥མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །རྟགས་ཀྱིས་
གཞལ༷་དུ་མེ༷ད་པ། གྲངས་གྲངས༷་མེ༷ད་པ། བློས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ༷། གཞན་གང་དང་ཡང་མཉམ༷་པ་མེ༷ད་པ། རྣམ་པར་དག༷་པའི༷་མཐར༷་ཐུག༷་པའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་རྣམ༷ས་དང༷་ཡང༷་དག༷་
པར༷། ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐུ༷་ལྡན༷་ཏེ༷། དེ་ཡང་རིམ་པར་རྒྱ་ཆེའི༷་ཕྱིར༷་དང༷་། གྲངས༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་དང་། རྟོག༷་གེའི༷་ཡུལ༷་ནི༷་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། སངས་རྒྱས་འབའ༷་ཞིག༷་ལ་མངའ་བའི་ཡོན་
ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་བག༷་ཆགས༷་བཅས་པ་སྤང༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་གཞལ༷་དུ་མེ༷ད་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་རྣམ་གཞག་གསུམ། །
དང་པོ་རྣམ་གཞག་རྒྱས་པར་བཤད། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྣ་ཚོགས༷་པའི་ཆོས༷་ཀྱི་འབྱོར་བ་ལ༷་རྫོགས༷་པར་ལོངས་སྤྱོ༷ད་པ་གསུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། གཟུགས་སྐུའི་རང༷་བཞིན༷་མཚན་
དཔེ་སོགས་ཀྱི་ཆོས༷་ནི༷་སྐལ་ལྡན་ལ་རྟག་ཏུ་སྣང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང༷་། སེམས་ཅན་ཀུན་སྐྱོབས་པའི་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་དག༷་པའི༷་རྒྱུ༷་མཐུན༷་པ༷་ཡི་འབྲས་བུ་འགྲོ༷་དོན༷་རྒྱུན༷་མི༷་འཆ༷ད་པའི་
4-2-57b


ཕྱིར༷་དང༷་། དེ་དག་ཀྱང་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་བཞིན་ལྷུན༷་གྱིས་གྲུབ༷་པར༷་འདོ༷ད་པ༷་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་ཡོངས༷་སུ་སྐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང་ཡི༷ད་བཞིན༷་ནོར༷་བུའི༷་སྟེ་ནོར་བུ་ལྟ་བུའི་རྫུ༷་འཕྲུལ༷་གྱིས༷་རྣམ་རོལ་
ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་རྫོགས༷་པར༷་ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་པའི་སྐུ་ཡི་རྣམ༷་པར༷་གན༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །སླར་ཡང་དེའི་དོན་
བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །གསུང་བརྗོ༷ད་པ། སྐུ་སྟོན༷་པ། ཐུགས་རྗེའི་མཛ༷ད་པ་རྒྱུན༷་མི༷་འཆ༷ད་པ་དང༷་། དེ་དག་ལ་མངོ༷ན་པར༷་འདུ༷་བྱེ༷ད་པ་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། ལོངས་སྐུ་རང་སྣང་ལ་སྣ་ཚོགས་པ་
དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷་མིན༷་པར་སྟོན༷་ལ༷། གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་འདིར༷་ནི༷་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་རྣམ་པར་སྟོན་པ་སྟེ་རྣམ༷་པ་ལྔར༷་སྟོན༷་ཏོ། །དོལ་པོས། འདིར་ནི་དེ་ལྔའི་མཇུག་སྡུད་ལ་སྦྱར་ཏེ་ལོངས་སྐུ་འཆད་
པའི་སྐབས་འདིར་སྣ་ཚོགས་སྣང་ཡང་སོགས་ལྔར་གསུངས། ཁྱད་པར་རྐྱེན་ལས་སྣང་ཚུལ་ལོ། །ཇི༷་ལྟར༷་འོག་གཞིའི་རས་ཀྱི་ཚོན༷་ནི༷་སྣ༷་ཚོགས༷་ཀྱིས༷་སྟེང་གི་ནོར༷་བུ༷་དེ༷་དངོས༷་ཀྱི་ཁ་
དོག་མིན༷་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང༷་བ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་དུ་གདུལ་བྱ་འགྲོ༷་བའི༷་ཁམས་དབང་མོས་པའི་རྐྱེན༷་སྣ་ཚོགས་པས༷། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཕྲིན་ལས་གསུམ་གྱིས་སྐྱེ་དགུ་ཀུན་ལ་ཁྱབ༷་
4-2-58a


པའི་བདག༷་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེ༷་དངོས༷་མིན༷་པར༷་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང༷་ངོ་། །སྤྲུལ་པ་སྐུ་ཡི་རྣམ་གཞག་གཉིས། །མཆོག་སྤྲུལ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་
སྟོན། །རྒྱུ་གང་ལས་སྟོན་ན་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན༷་པོས༷་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན༷་པས་མཁྱེན་བརྩེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་གདུལ་བྱར་
འོས་པའི་འཇིག༷་རྟེན༷་ཀུན་ལ༷་གཟིགས༷་ནས༷་ནི༷། ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ངང་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ༷ས་མ༷་གཡོ༷ས་པར༷། དོན་གང་སྟོན་ན། སྤྲུལ༷་པའི༷་
རང༷་བཞིན༷་རྣམ་པ་སྣ༷་ཚོགས༷་ཀྱིས༷་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་སྟོན་ཏེ་དེ་ཡང་སྟོན་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་དང་པོར་དགའ་ལྡན་དུ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་དུ་ལྷའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེ༷་བ༷་མངོ༷ན་པར༷་
སྐྱེ༷་བ༷་ཡི་ཚུལ་མཛད་པ་དང༷་། དེ་ནས་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོར་དགའ༷་ལྡན༷་གན༷ས་ནས༷་འཛམ་གླིང་དུ་འཕོ༷་བ༷་ཡི་མཛད་པ་དང༷་། ༡ སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྷ་མོ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས༷་སུ༷་ ༢ འཇུག་པ་
དང༷་། ལྷུམས་ནས་ལུ་པའི༷་ཚལ་དུ་སྐུ་བལྟམ༷ས་ ༣ པ༷་དང༷་། ཡི་གེ་སོགས་བཟོ༷་ཡི་གན༷ས་ལ༷་མཁས༷་པ༷་དང༷་། ༤ བཙུན༷་མོའི༷་འཁོར༷་གྱི་ནང་དུ་དགྱེས༷་པར་རོལ༷་པ༷་དང༷་། ༥ ཁབ་ནས་ངེས༷་
4-2-58b


པར་འབྱུང༷་བའི་དང༷་། ༦ ཆུ་བོ་ནེ་རཉྫ་ནའི་འགྲམ་དུ་ལོ་དྲུག་ཏུ་དཀ༷འ༷་བ༷་ ༧ སྤྱོ༷ད་པ༷་དང༷་། བྱང༷་ཆུབ༷་སྙིང༷་པོ༷ར་ཏེ་རྡོ་རྗེའི་གདན་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ་གཤེ༷གས་པ༷་དང༷་། ༨ དེར་སྲོད་ལ་བདུ༷ད་སྡེ༷་
དཔུང༷་དང་བཅས་པ་བྱམས་པའི་སྟོབས་༩ ཀྱིས་འཇོམ༷ས་པ་དང༷་། ཐོ་རངས་མངོན་པར་རྫོགས༷་པར༷་ ༡༠ ནི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་བརྙེས་པའི་དང་། ཆོས༷་ཀྱི༷་འཁོར༷་ལོ་རིམ་ ༡༡ པ་གསུམ་དུ་བསྐོར་བའི་དང༷་། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་
ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ༷་ངན༷་ལས་ ༡༢ འདས༷་པར༷་གཤེ༷གས་པའི་མཛ༷ད་པ་རྣམ༷ས་སོ། །གང་དུ་སྟོན་ན། །ཡོངས༷་སུ༷་མ༷་དག༷་པའི་ཞིང༷་རྣམ༷ས་སུ༷། དུས་ཇི་སྲིད་སྟོན་ན། སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་
སྲི༷ད་གན༷ས་པར༷་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་སྟོན༷་ཏོ། །བྱེད་ལས་གདུལ་བྱ་རིམ་གྱིས་འདྲེན། །རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཚུལ་འདི་ལ་གསུམ། །ཕལ་པ་ཐེག་པ་དམན་ལ་འཇུག །
དེ་ལྟར་བསྟན་ནས་གདུལ་བྱ་འདྲེན་ཚུལ་ལ་དང་པོར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག༷་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྡུག༷་བསྔལ༷་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག༷་མེ༷ད་པ་དང༷་། མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་མཆོག་ཏུ་ཞི༷་བའི༷་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་ལས་བརྩམས་པའི་སྒྲ༷་ཡིས༷་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་ཐབས༷་མཁྱེན༷་པས༷་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་སྲི༷ད་པ་
4-2-59a


གསུམ༷་ལ་སྐྱོ༷་བ་བསྐྱེ༷ད་ནས༷། འཁོར་བའི་ཉེས་པ་ཞི་བའི་ཉན་རང་གི་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་ལ༷་རབ་ཏུ་འཇུག༷་པར་མཛད་དོ། །ཐེག་དམན་ཐེག་ཆེན་གྱིས་
སྨིན་ཚུལ། རང་ཉིད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་ཉེ་བར་ཞི༷་བའི༷་ལམ༷་ལ༷་རབ༷་ཏུ༷་ཞུགས༷་པ༷་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་བོ་སྙམ་པའི་འདུ༷་
ཤེས༷་ཅ༷ན་རྣམས་ལ་དམ༷་ཆོས༷་པདྨ༷་དཀར༷་པོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ༷་སོ༷གས་ཆོས༷་རྣམས་ཀྱི༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འཇུག་གི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན༷་
པ༷་ཡིས༷་ཉན་རང་དེ༷་དག༷་སྔར༷་མྱང་འདས་མཐར་ཐུག་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པར་འཛིན༷་པ་དེ་ལ༷ས་ཡིད་བཟློག༷་སྟེ༷། ཐབས༷་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བར་
འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་དང༷་ཤེས༷་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཟུང་འགྲེལ་དུ་ཡོངས༷་སུ་བཟུང༷་བ༷ས་ཐེ༷ག་པ༷་མཆོ༷ག་གི་ལམ་ལ་སྨིན་པར༷་མཛ༷ད་དེ། ཐེག་
ཆེན་རྣམ་གྲོལ་ལ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་ཆེན་ལ་ཞུགས་ནས་ས་བརྒྱད་པ་སོགས་ཐོབ་ཚེ་ཞིང་འདི་ཞེས་བྱ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དུས་འདི་ཙམ་
4-2-59b


ཞིག་ན་བསྐལ་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཏེ། འཁོར་འདི་སྙེད་དང་ཆོས་ཀྱང་འདི་སྲིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག༷་ཏུ་ལུང༷་བསྟན༷་
ཏོ༷་ཞེས་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། ། གསུམ་པ་དེ་དག་དོན་བསྡུ་གཉིས། །རྒྱུ་མཚན་དང་སྦྱར་གསུམ་དུ་བསྡུ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ཟབ༷་པ་དང་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་
མཐུ་ནི༷་ཕུན༷་སུམ་ཚོགས༷་པ་དང༷་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བྱིས༷་པའི༷་བསམ་པའི་དོན༷་དང་མཐུ༷ན་པར་འཁོར་བ་ལས་རབ༷་ཏུ་འདྲེན༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གྲངས་བཞིན་དུ་ཟབ་པ་ངོ་
བོ་ཉིད་སྐུ་དང༷་། རྒྱ་ཆེ༷་བ༷་ལོངས་སྐུ་དང་། བདག༷་ཉི༷ད་ཆེ༷་བའམ་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་སྐུ་ཞེས༷་བྱ༷་བ་ཡིན་ནོ། །གནས་ཚུལ་དང་སྦྱར་གཉིས་སུ་བསྡུ། །སྐུ་འཆད་སྐབས་འདིར༷་ནི་དང༷་པོ༷་
ཆོས༷་སྐུ༷་སྟེ༷། ཕྱི༷་མ༷་དང༷་ནི༷་གཟུགས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་སྟེ༷་སྐུ༷་གཉིས་སུ་འདུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དཔེར་ན་ནམ༷་མཁའ༷་ལ༷་ནི༷་གཟུག༷ས་གན༷ས་པ་བཞིན༷་དུ་དང༷་པོ༷་ཆོས་སྐུ་ལ༷་ནི༷་ཐ༷་མ༷་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་
པོ་གན༷ས་ཤིང༷་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ཇི་སྲིད་རྟག་པའི་དོན། །རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མདོར་བསྟན་ནས། །དེ་ལ་གཟུགས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བདུན་དང་། ཆོས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་
4-2-60a


མཚན་གསུམ་དང་བཅས་བཅུ་ལས་དང་པོ་གཟུགས་སྐུ་ལ་གཞན༷་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་སྟེ། ལུས་སྲོག་སོགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་དམ་པའི་
ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སོགས་གཞན་དོན་དུ་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་རྒྱུ༷་མཐའ༷་ཡས་པ་ཚང་བ་དང༷་། སེམས་ཅན་འདུལ༷་བར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་ཡུལ་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཟ༷ད་མེ༷ད་ཀྱི་དོན་བྱ་
དགོས་པ་དང་། ཡུན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་གཞན་དོན་བཞེད་པའི་ཐུགས་བརྩེ༷་བ་ཆེན་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ༷་དང༷་། དེ་སྲིད་དུ་གཞན་དོན་དུ་བཞུགས་པར་ནུས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་
བཞི་ལ་དབང་འབྱོར་བ་དང༷་། འཇིག་རྟེན་མི་འདོར་བའི་རྒྱུ་གསུམ་སྟེ། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་མཁྱེན༷་པས་བླང་དོར་དུ་མི་གཟིགས་པས་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༷་། འཁོར་བར་
བཞུགས་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཕུན༷་སུམ་ཚོགས༷་པ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་གནོད་པ་དང་། ཆོས༷་ཐམས་ཅད་ཀྱི༷་དབ༷ང་ཕྱུག༷་སྟེ་མངའ་དབང་བསྒྱུར༷་བ་
ཡིན་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྲིད་པར་བཞུགས་ཀྱང་དེའི་ཉེས་པས་མི་གོས་པ་སྟེ་བདུན་གྱིས་གཟུགས་སྐུ་རྟག་པ་དང་། གཉིས་པས་ཆོས་སྐུ་ལ་འཕོ་བ་མེད་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས་པས་
4-2-60b


འཆི༷་བའི༷་སྟེ་འཆི་བདག་གི་བདུ༷ད་བཅོ༷མ་པ་དང༷་། ༡གདོད་ནས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་མེ༷ད་ ༢ པས་སྐྱེ་འགག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར༷་དང་། ཕྱི་མའི་མཐར་ཐུག་པར་ཡང་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་མགོན༷་
པོ༷་སྟེ། ༣ མགོན་པོར་གྱུར་པས་ན་རྟག༷་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུམ་གྱིས་ཆོས་སྐུ་རྟག་པར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་དོན་རྣམ་གསུམ། །གཟུགས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། །
གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ལུས༷་དང༷་སྲོག༷་དང༷་ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་རྣམ༷ས་གང་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པར་བཏང༷་ནས༷་དམ༷་པའི་ཆོས༷་འཛིན༷་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཐའ་ཡས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར༷་ན་གཞན་དོན་
དུ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང༷་། རྒྱུ་ཚང་ཡང་དགོས་པ་མེད་པས་མི་གནས་སོ་ཞེ་ན། གནས་དགོས་ཏེ། སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཀུན༷་ལ༷་ཕན༷་པའི༷་ཕྱིར༷་དུ་དང༷་པོར༷་སེམས་ཅན་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་
ལས་བསྒྲལ་བར་དམ༷་བཅས༷་པ་ཡིན་ལ་ཡུལ་སེམས་ཅན་ཟད་པ་མེད་པས་དམ་བཅའ་མཐར༷་ཕྱིན༷་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར༷་དང་། གདུལ་བྱ་ཡོད་ཀྱང་བཞེད་པ་མེད་དོ་ཟེར་ན་ཡོད་དེ། 
སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ནི༷་ཉོན་མོངས་པས་གཙང༷་བ༷་དང༷་། ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱིས༷་དག༷་པའི༷་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན་པོ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཚད་མེད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་རབ༷་ཏུ་འཇུག༷་པའི་ཕྱིར༷་
4-2-61a


དང་། དེ་གསུམ་ཡོད་ཀྱང་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཡི་འཕེན་པ་རྫོགས་ནས་བཞུགས་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། ནུས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཞིང་མང་པོར་སྤྲུལ་པ་སོགས་
རྫུ༷་འཕྲུལ༷་དང་དེའི་རྐང༷་པ༷་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་འབྱོར་བས་གང་འདུལ་དེ་སྟོན༷་པར༷་ནི༷་སངས་རྒྱས༷་དེ་ཡིས༷་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་དུ་གན༷ས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར༷་སྤྱོ༷ད་ནུས་པའི༷་ཕྱིར༷་དང་། 
ནུས་ཀྱང་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་ནས་མི་བཞུགས་སོ་ཞེ་ན། མི་སྐྱོ་སྟེ། མཁྱེན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་པས༷་འཁོར༷་བ་དང༷་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་རང་བཞིན་གཉི༷ས་སུ༷་འཛིན༷་པ་ལ༷ས་གྲོལ༷་ཏེ་
འཁོར་འདས་བླང་དོར་དུ་མི་ལྟ་བའི༷་ཕྱིར༷་ན་ཡུལ་འཁོར་བ་སྤང་བྱར་མི་གཟིགས་པ་དང་། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པས་མི་བཞུགས་སོ་ཞེ་ན། མི་གནོད་དེ། དུས་
རྟག༷་ཏུ༷་བས༷མ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་མཐའ་ཡ༷ས་པའི་ཏིང༷་ངེ་འཛི༷ན་གྱི༷་བདེ༷་བ༷་ཕུན༷་སུམ་ཚོགས༷་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དུ་ཡུན་ཇི་ལྟར་རིང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་གནོད་དོ། །གལ་ཏེ་
འཁོར་བའི་ཉེས་པས་གོས་པས་མི་བཞུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་གོས་ཏེ། གཞན་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་ནི༷་བཞུགས་ཤིང་དེ་དག་གི་སྐལ་པ་དང་འཚམ་པར་སྤྱོ༷ད་པ༷་
4-2-61b


ན༷་ཡང་འཇིག་རྟེན༷་ཆོས༷་ཀྱིས༷་གོས༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ་བདག་ཉིད་འཁོར་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བསྟན་ཀྱང་དེས་ཉེས་པས་མི་གོས་པས་སོ། །ཆོས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། སྤང་
རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆོས་དབྱིངས་མཐར་ཐུག་མངོན་དུ་གྱུར་པས་རགས་པ་ལས་ཉོན་གྱིས་འཆི་བ་དང་ཕྲ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འཆི༷་འཕོ་བ་མེ༷ད་པ་ཞི༷་བའི༷་གན༷ས་ཐོབ༷་པ་ལ༷། 
སྐྱེ་འགག་གི་རྣམ་པ་འཆི༷་བདག་གི་བདུ༷ད་རྒྱུ༷་བ༷་སྐབས་ཐོབ་པ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར༷་དང་། དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། འདུས༷་མ༷་བྱས༷་པའི༷་རང༷་བཞིན༷་ཅན་གྱི༷་ཐུབ༷་པ༷་ཆོས་སྐུ་ནི་
གདོད༷་ནས༷་སྐྱེ་འཆི་སོགས་རབ༷་ཞི༷་སྟེ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དང་མི་བསླུ་བས་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཉི་ཚེ་བ་མིན་པར་རྟག༷་པ༷་གཏན་དུ་སྐྱབས༷་མེ༷ད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམ༷ས་ཀྱི་ནི༷་
སྐྱབས༷་མགོན་དཔུང་གཉེན་ལ༷་སོ༷གས་པར༷་འཐ༷ད་ཕྱིར༷་རོ༷སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་མའི་མུ་ཇི་སྲིད་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་མི་རུང་བ་མི་སྲིད་པས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྡུའོ། །དང༷་པོ༷་ཡི༷་ནི༷་
རྒྱུ་མཚན་བདུན༷་གྱི༷ས་གཟུགས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡི༷་རྟག༷་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ཉི༷ད་དེ༷་ཕྱི༷་མ༷་གསུམ༷་གྱིས༷་སྟོན༷་པ༷་ནི༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡི༷་རྟག༷་པ༷་ཉི༷ད་བསྟན་པའོ། །བདུན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། །བསམ་མི་
4-2-62a


ཁྱབ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ནས། །ངག༷་གི་ཡུལ༷་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། །དོན༷་དམ༷་གྱིས༷་བསྡུས༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། །རྟོག༷་པ་འཇུག་པའི་གན༷ས་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། 
དཔེ༷་ལ༷ས་འདས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་དང་། བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་དང་། སྲི༷ད་ཞིས༷་མ༷་བསྡུས༷་པའི་ཕྱིར༷་ན། རྒྱལ༷་བའི་ཡུལ༷་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་ས་བཅུ་པའི་འཕ༷གས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས་ཀྱང༷་
བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་ན་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས་སོ། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཉིད་ལ་གསུམ། །རྒྱུ་མཚན་རིམ་པ་ལྟར་བཤད་པ། །སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་
པས་ཀྱང་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ངག་གིས་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷། ངག་གིས་བརྗོ༷ད་དུ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ངག་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པ་ལ་འདི༷་དོན༷་ད༷མ་ཡི༷ན་པའི་
ཕྱིར༷་རོ༷། །དོན༷་དམ༷་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་རྟོག་ཡུལ་གྱིས་ཁྱབ་ཀྱང་འདི་རྟོག་པས་བརྟག༷་བྱ༷་མི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷། བརྟག༷་བྱ་མི༷ན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་དང་གཏན་ཚིགས་
ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་དཔག༷་པར་བྱ༷་བ་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། རྗེས་སུ་དཔག༷་བྱ་མི༷ན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཤིང་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་དཔེ་སོགས་མེད་དོ། ། བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ༷་
4-2-62b


ཡིན་ཏེ་སྲིད་ཞིས་མ༷་བསྡུས༷་པའི་ཕྱིར༷། སྲིད་ཞིས་མ༷་བསྡུས༷་པ་ཡིན་ཏེ༷། སྲིད་ཞིའི་མཐའ་ལ་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ༷། ཞི་བ་ལ་ཡོན༷་ཏན༷་དང་སྲིད་པ་ལ་སྐྱོན༷་ཉི༷ད་དུ་རྟོག༷་པ༷་མེད་པའི་
ཕྱིར༷་རོ༷། །སྐུ་གཉིས་དང་སྦྱར་ཏེ་དོན་བསྡུ། །དང་པོར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚ༷ན་ལྔ༷་པོ་དག༷་གིས༷་ཟབ་ཅིང༷་ཕྲ་བའི༷་ཕྱིར༷་ཆོས༷་སྐུ༷་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པ༷་སྟེ། དྲུག༷་པ་སྲིད་ཞིས་མ་
བསྡུས་པས༷་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་ཡང་དེ༷་ཡི༷་དངོས༷་པོའམ་རང་བཞིན་དུ་མིན༷་པའི་ཕྱིར༷་གཟུགས༷་སྐུ༷་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པ༷་བསྟན་པ༷འོ༷། །ཡོན་ཏན་བསམ་མི་ཁྱབ་ཚུལ་ལོ། །བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མདོར་བསྡུས་ན། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་དང་། སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲོལ་བའི་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེ༷་བ་སྟེ་ཆེན་པོ་དང་ཕྲིན་ལས་
སོ༷གས་ཡོན༷་ཏན༷་གྱིས༷་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན༷་ཏན༷་ཀུན་གྱི་ཡང་ཕ༷་རོལ༷་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱོན༷་པའི༷་རྒྱལ༷་བ༷་ནི༷་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་སྟེ། དེས༷་ན༷་རང༷་བྱུང༷་
སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ་གཞག་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཐ༷་མའི༷་ཚུལ༷་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི༷་ནི༷་དྲང༷་སྲོང༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན༷་པོ༷་དག་ས་ལ་གནས་ཤིང་དབ༷ང་བཅུ་ཐོབ༷་པ་
4-2-63a


རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་ཀྱང༷་མངོན་སུམ་དུ་ཇི་ལྟ་བར་རིག༷་པ་མིན༷་ན་ཕལ་པས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སོ། །རོང་པས། དབང་བསྐུར་ཐོབ་ཞེས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོའི་དབང་ཐོབ་པ་
ས་བཅུ་པ་ལ་འཆད་དོ། །ལེའུ་གཉིས་པའི་ས་བཅད་རྫོགས། ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུ༷ད་བླ༷་མའི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་དཀོན༷་མཆོག༷་གི༷་རིགས༷་རྣམ༷་པར༷་དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས། བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི༷་སྐབས་
ཏེ༷་གཉི༷ས་པ༷འོ༷། །རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡོན་ཏན་སྐབས། །རྣམ་པར་བཤད་ལ་སྤྱི་དོན་གཉིས། །སྐུ་གཉིས་དང་སྦྱར་གྲངས་ཀྱིས་དབྱེ། །ཕྱེ་བའི་ཡོན་ཏན་གཏན་ལ་དབབ། །
རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་ཡང་གཉིས། །སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན། །རང༷་དོན༷་དང་གཞན༷་དོན༷་དུ་གྱུར་པ་དོན༷་དམ༷་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ༷་དང༷་ནི༷། དེ༷་ལ༷་བརྟེན་པ་ཀུན༷་རྫོབ༷་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ༷་ཉི༷ད་དེ༷།
ཆོས་སྐུ་ལ་ཡོད་པ་བྲ༷ལ་བའི་ཡོན་ཏན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༷་། གཟུགས་སྐུ་ལ་ཡོད་པ་རྣམ༷་པར༷་སྨིན༷་པའི༷་འབྲས༷་བུ༷འམ་ཡོན་ཏན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ནི༷་བསྡོམས་པས་ཡོན༷་ཏན༷་གྱི་
དབྱེ༷་བ༷་དྲུག༷་ཅུ༷་རྩ་བཞི༷་འདི་དག༷་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་སོ་སོར་དབྱེ་བའོ། །བདག༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ནི༷་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཐམས་ཅད་འབྱོར༷་བའི་གན༷ས། ཡེ་ཤེས་དམ༷་པའི༷་སྤྱོད་ཡུལ་དོན༷་གྱི༷་ཆོས་སྐུ༷་
4-2-63b


ཡི༷ན་ཏེ༷། དྲང་སྲོང༷་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་བརྡ༷་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡི༷་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ༷་ནི་གཞན་ཕ༷་རོལ༷་གྱི་དོན་ཕུན༷་སུམ༷་ཚོགས༷་པའི༷་གན༷ས་ཡིན་ལ། དང༷་
པོའི༷་ཆོས་སྐུ༷་ནི༷་སྟོབ༷ས་ལ༷་སོ༷གས་པ་བྲལ༷་བའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་རྣམ༷ས་དང༷་ལྡན༷་ལ། གཉི༷ས་པ༷་གཟུགས་སྐུ་ནི་སྐྱེས༷་བུ༷་ཆེན༷་པོའི་མཚ༷ན་བཟང་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་པོ་བསོད་ནམས་བསགས་
པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན༷་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་དག༷་དང༷་ལྡན༷་ནོ། །དབྱེ་བའི་ཡོན་ཏན་བཞི་ཡིན་ཏེ། དཔེ་དོན་སྦྱར་ཏེ་སྡོམ་མདོར་བསྟན། སྟོབ༷ས་བཅུ་པོ་ཉི༷ད་ནི་མ༷་རིག༷་པ་སོགས་སྒྲིབ༷་པ་
རྣམས་འཇོམས་པ་ལ༷་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་གཞན་གྱིས་མི་ཕྱེད་པ་རྡོ༷་རྗེ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དང་། མི༷་འཇིག༷ས་པ་བཞི་པོ་ཉི༷ད་ནི༷་འཁོར༷་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པའི་ནང་དུ་འཇིགས་པས་བག་ཚ་བ་
མེད་པ་སེང༷་གེ༷་བཞིན༷་དང་། དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པ༷་མ༷་འདྲེས༷་པ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་གཞན་གང་དང་ཡང་ཐུན་མོང་མིན་པ་ནམ་མཁའ༷་བཞིན་ཏེ། ཐུབ༷་པའི༷་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྐུ་མཚན་དཔེའི་རྣམ་
པར་བསྟན༷་པ༷་རྣམ༷་གཉི༷ས་ནི་གདུལ་བྱ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་ལ་སྣང་ཡང་དེ་དག་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཆུ་ཟླ་དང་གནམ་ཟླ་བཞིན༷་ནོ། །སོ་སོའི་རྣམ་བཞག་རྒྱས་པར་བཤད། །དེ་དག་
4-2-64a


སྟོན་པའི་ལུང་ལས་རྟོགས། །སླར་ཡང་དཔེ་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །དེ་ཡི་རྒྱས་བཤད་དེ་ཡང་གཉིས། །རང་དོན་དོན་དམ་ཆོས་སྐུ་ལ། །ཡོད་པ་བྲལ་
འབྲས་ཡོན་ཏན་དང་། །གཞན་དོན་ཀུན་རྫོབ་གཟུགས་སྐུ་ལ། །ཡོད་པ་སྨིན་འབྲས་ཡོན་ཏན་ནོ། །དང་པོ་བྲལ་འབྲས་ཡོན་ཏན་གསུམ། །སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་མ་འདྲེས་
སོ། །དང་པོ་སྟོབས་བཅུ་བཤད་ལ་གཉིས། །མཚོན་བྱ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་བསྟན། །རྒྱུ་སྔོན་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་དམ་བཅའ་བརྟན་པོར་བྱས་པ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་གན༷ས་
དང་གན༷ས་མིན༷་མཁྱེན་པ་དང་། སྔོན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡིད་བརྟན་པར་བྱས་པ་ལས། དགེ་སྡིག་སོགས་ཀྱི་ལ༷ས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་རྣམ༷་པར་སྨིན༷་པ་མཁྱེན་པ་དང༷་ནི༷། སྔོན་གདུལ་བྱའི་
དབང་པོ་བརྟགས་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་གྱི་དད་སོགས་དབ༷ང་པོ༷་རྣོ་འབྲིང་བརྟུལ་པོའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༷་། སྔོན་གདུལ་བྱའི་ཁམས་རྣམས་དང་
མཐུན་པར་ཞུགས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སམ་ཁ༷མས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམ༷ས་མཁྱེན་པ་དང༷་ནི༷། སྔོན་མོས་པ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས། ཐེག་གསུམ་ལ་
4-2-64b


སོགས་པར་མོས༷་པ༷་སྣ་ཚོགས་པ་མཁྱེན་པ་དང༷་། སྔོན་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཁམས་གསུམ་དང་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་སོགས་པར་ཀུན༷་འགྲོ༷འི་ལམ༷་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་དང༷་། སྔོན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་ལ་གོམས་པ་དང་། བས༷མ་གཏན༷་དང་སོ༷གས་པས་གཟུགས་མེད་པ་དང་། རྣམ་ཐར་དང་སྙོམས་འཇུག་རྣམས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་
ཅན་དང་། དྲི༷་མ༷་མེ༷ད་པ༷་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༷་། སྔོན་དགེ་རྩ་ཆུད་མ་གསན་ཅིང་བག་ཡོད་བྱས་པས་རང་གཞན་གྱི་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་སྤྱོད་པ་རྒྱུ་མཚན་དང་
བཅས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྔོན་གན༷ས་ནི༷་རྗེས༷་སུ༷་དྲ༷ན་པ༷་དང༷་། སེམས་ཅན་སྤ་མི་བཀོང་ཞིང་དེ་དག་ལ་དོན་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ལྷག་བསམ་གྱིས་ཆོས་བསྟན་པས་
སེམས་ཅན་གང་ནས་འཆི་འཕོ་བ་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བ་བར་སྲིད་དང་བཅས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལྷ༷་ཡི༷་མིག༷་གི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང༷་། སྔོན་ཟག་པ་ཟད་
ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པས་རང་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཞི༷་བ༷་ཟག་པ་ཟད་ཚུལ་མཁྱེན་པ་དང༷་། དེ་ལྟར་མཁྱེན༷་པའི༷་སྟོབ༷ས་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་བཅུ༷འོ། །མཚོན་བྱེད་དཔེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱ། །
4-2-65a


རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གན༷ས་དང༷་གན༷ས་མིན༷་དང་། ལས་ཀྱི་རྣམ༷་སྨིན༷་དང་། གདུལ་བྱའི་རིགས་སམ་ཁ༷མས་དང༷་། འགྲོ༷་བའི༷་མོས༷་པ༷་སྣ་ཚོགས༷་དང༷་། 
ཀུན་འགྲོའི་ལམ་སྣ་ཚོགས་དང་། སྙོམས་འཇུག་སོགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་ཅན་དང་རྣམ༷་བྱང༷་གི་ཁྱད་པར་དང་། དད་སོགས་དབ༷ང་པོའི༷་ཚོགས༷་དང༷་། རང་གཞན་གྱི་ཚེ་རབས་
ཀྱི་སྔོ༷ན་གནས་རྗེས༷་སུ༷་དྲ༷ན་པ༷་དང༷་། ལྷ༷་ཡི༷་མིག༷་གིས་འཆི་འཕོ༷་དང་སྐྱེ་བ་དང༷་། རང་གཞན་གྱི་ཟག༷་པ༷་ཟ༷ད་ཚུལ༷་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མི༷་ཤེས༷་པ་ཤེས་
བྱ་སྙོམས་འཇུག་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་རིམ་པར་གོ༷་ཆ༷་སྲ་བ་དང་རྩིག༷་པ་བརྟན༷་པ་དང༷་ཤིང༷་ནགས་འཐིབ་པོ་དང་འདྲ་བ་རྣམས་འབིགས༷་པར་དང༷་འཇིག༷་པར་དང༷་
གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར༷་ན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་བཅུ་པོ་གང༷་ཡི༷ན་པ༷་ནི་རང་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇོམས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཚུར་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕྱེད་པས་རྡོ༷་རྗེ༷་
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་མི་འཇིགས་པ་ལའང་གཉིས། །དོན་གྱི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ། །ངོ་བོ་དང་ནི་བྱེད་ལས་གཉིས། །ངོ་བོ་ནི་སྔོན་སེམས་སྙོམས་པས་སེར་སྣ་མེད་
4-2-65b


པར་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས༷་ཀུན༷་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས༷་པར༷་བྱང༷་ཆུབ༷་བོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་མི་འཇིགས་
པ་དང༷་། སྔོན་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་མ་བརྟེན་པ་ལས་ཐར་པའི་གེགས༷་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་ནི༷་འགོག་པར་བྱེད་དགོས་ཞེས། འགོག༷་པར༷་བྱེ༷ད་
པ༷་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༷་། སྔོན་དཀར་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པས་ཞུགས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ༷་སྟོན༷་པ༷་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༷་། སྔོན་ང་རྒྱལ་
མེད་པར་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་སྤང་བྱ་ཟད་པའི་འགོག༷་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས༷་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་རང་དོན་སྤངས་རྟོགས་རྫོགས་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དང་གཞན་དོན་
དུ་ལམ་དང་ལམ་གྱི་བར་ཆད་སྟོན་པ་ལ༷། དཀའ་ཐུབ་དང་། རིགས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། ནུས་པ་དང་། ཆགས་བྲལ་གྱིས་ང་རྒྱལ་བའི། དགེ་སྦྱོང་དང་། 
བྲམ་ཟེ་དང་། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་སུས་ཀྱང་ཆོས་མཐུན་གྱིས་རྒོལ་བའི་མཚན་མ་མ་མཐོང་ནས། ལུས་མི་བདེ་བ་དང་། ངག་བག་ཚ་བ་
4-2-66a


དང་། སེམས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱུ་མཆོག་བས་པོ་ཆེའི་གནས་སུ་དམ་བཅས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས། ཚངས་པའི་
གནས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་མི༷་འཇིགས༷་པ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་བཞི༷འོ། །དེ་ཡི་བྱེད་ལས་ནི། བདག༷་ཉིད་དང་གཞན༷་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཤེས༷་བྱའི༷་དངོས༷་པོ༷་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་
པའི་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས༷་སོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དང༷་། དེ་གཞན་ལ་ཤེས༷་པར་མཛ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། སྤང་བྱའི་དངོས༷་པོ་ཀུན་འབྱུང་ལས་ཉོན་
སོགས་རང་གིས་སྤངས༷་སོ་ཞེས་དང༷་། གཞན་གྱིས་སྤོང་བར་མཛ༷ད་ཕྱིར༷་བར་ཆད་སྤང་བྱའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༷་། བསྟན༷་བྱ༷་ལམ་ཀུན་ལ་རང་གིས་བསྟེན༷་ཟིན་ཞེས་དང་། གཞན་
གྱིས་བསྟེན་པར་མཛད་པའི༷་ཕྱིར༷་ལམ་སྟོན་པ་དང་། ཐོབ༷་བྱ༷་བླ༷་མེ༷ད་འགོག་པ་ཤིན༷་ཏུ༷་དྲི༷་མེ༷ད་དག་པ་གཉིས་ལྡན་རང་གིས་ཐོབ༷་བོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དང༷་། གཞན་
གྱིས་ཀྱང་ཐོབ༷་པར་མཛ༷ད་ཕྱིར༷་ཟག་ཟད་འགོག་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་རང༷་གིས་མངོན་དུ་བྱས་པ་དང་། གཞན༷་དོན༷་དུ་བདེན་པ་བཞི་བདེན༷་པར་གསུང༷་ཕྱིར་
4-2-66b


དྲང༷་སྲོང༷་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཁོར་གང༷་དུའང༷་ཐོགས༷་པ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་དཔེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱ། །རི༷་དྭགས༷་དབ༷ང་པོ༷་སེང་གེ་ཇི༷་ལྟར༷་ནགས༷་སྟུག་པོའི་མཐར༷་རྟག༷་
ཏུ༷་གནས་ཀྱང་འཇིགས༷་པ༷་མེ༷ད་ཅིང་རི༷་དྭགས༷་གཞན་རྣམ༷ས་ལ༷་སྐྲག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་བག་བརྐྱངས་ཏེ་རྒྱུ༷་བ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་འཁོར་ཆེ་བ་མང་པོ་ཚོགས༷་པའི་ནང༷་དུའང་ཐུབ་པའི༷་
དབ༷ང་པོ༷་མིའི་སེང༷་གེ༷་ཡང༷་རང་ཉིད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་འཇིགས་པ་མེད་པར་ལེགས༷་པར་གན༷ས་པ་དང་། གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པས་ལྟོས༷་པ་མེ༷ད་པ་དང་། ཐུགས་
རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་བརྟན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། སྤང་བྱ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་སྤངས་པས་རྩལ༷་དང༷་ལྡན༷་པར་གན༷ས་སོ། མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་བསྟན་ལ་གཉིས། །དོན་
དངོས་བསྟན་དང་དཔེ་དང་སྦྱར། །དོན་དངོས་བསྟན་པ་ཉིད་ལ་གཉིས། །བཅོ་བརྒྱད་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་དང་། །སླར་བཤད་ལས་དང་ཐོབ་ཚུལ་ལོ། །བཅོ་བརྒྱད་དབྱེ་བ་དེར་
ཡང་གཉིས། །ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། །བསྡུས་ཏེ་གཞན་ཡང་བསྟན་པའོ། །རྒྱས་པར་བཤད་ལ་སྡེ་ཚན་བཞི། །དང་པོ་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག །སྔོན་ལམ་
4-2-67a


སྟོར་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ལམ་མ་ནོར་བར་སྟོན་པ་སོགས་གོམས་པས་མཆོང་རྒྱུག་སོགས་དུག་གསུམ་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྐུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་
སྟེ་སྐུ་ཡི་གཅིག་དང་། སྔོན་རྩོད་པ་མེད་པ་དང་རྫུན་ཚིག་དང་མུ་ཅོར་སྨྲ་བ་སོགས་སྤངས་པས་རྩོད་པ་དང་ཀྱལ་ཀ་སོགས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་གསུང་ཅ༷་ཅོ༷་མི་མངའ༷་སྟེ་གསུང་གི་གཅིག་དང་། 
སྔོན་རྗེས་དྲན་དྲུག་གོམས་པར་བྱས་པས་སྟོན༷་པ་སངས་རྒྱས་ལ༷་འདས་དོན་བརྗེད་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ཉ༷མས་པ་མི༷་མངའ༷་བ་དང་། སྔོན་གཞན་སེམས་བསྲུང་བ་སོགས་གོམས་པར་
བྱས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ༷་པར༷་མ༷་བཞག༷་པའི་ཐུགས༷་མི༷་མངའ༷་བ་དང་། སྔོན་སེམས་དང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བ་ལ་གོམས་པས་འཁོར་བ་དང་མྱང་
འདས་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་འདུ༷་ཤེས༷་སྣ༷་ཚོགས༷་པ་རྣམས་ཀྱང༷་མི༷་མང༷འ་བ་དང་། སྔོན་བདག་གཞན་དང་སྲིད་ཞི་སོགས་མཉམ་ཉིད་གོམས་པར་བྱས་པས་གདུལ་བྱ་དུས་
ལ་བབས་ཀྱང་སོ་སོར་མ༷་བརྟགས༷་པས་ཡལ་བར་འདོར་བའི་བཏང༷་སྙོམས༷་མི༷་མངའ་བ་སྟེ༷་ཐུགས་ཀྱི་བཞིའོ། །གཉིས་པ་རྟོགས་པ༷ས་བསྡུས་པ་དྲུག །སྔོན་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་
4-2-67b


ཆོས་འཚོལ་བ་སོགས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་དཀོན་མཆོག་གི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་འདུན༷་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ༷་དང་། སྔོན་
བླ་མ་བསྟེན་པ་དང་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་སོགས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་གོམས་པས་གཞན་དོན་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན༷་འགྲུས༷་དང་། སྔོན་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་སོགས་གོམས་པས་ཆོས་ཀུན་
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཟིགས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་དང༷་། སྔོན་ཆོས་འཚོལ་བས་མི་ངོམས་པར་ཤེས་རབ་གསུམ་བསྐྱེད་པས། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས༷་རབ༷་དང་། སྔོན་འདུ་འཛི་
སྤངས་ཏེ་དབེན་པར་རྣལ་འབྱོར་དང་རྣམ་ཐར་སོགས་གོམས་པས། སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ༷་པར་གྲོལ༷་བ་དང་། སྔོན་གཞན་གྱིས་རྟོགས་ཆེད་ཆོས་སྟོན་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་
ངང་ཚུལ་ཤེས་པ་ལ་གོམས་པས། ཆོས་ཀུན་ལ་དབང་འབྱོར་བའི་ཤེས་རབ་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ༷་གྲོལ༷་གྱི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་གཟིགས༷་པ༷་ཉ༷མས་མི༷་མང༷འ་བའོ། །
འདིར་ཏིང་འཛིན་མ་སྨོས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའ་བའི་ནང་དུ་འདུས་ལ། ཁ་ཅིག་ཏུ་དྲན་པ་མ་སྨོས་པའང་བསྙིལ་བ་མི་མངའ་བར་འདུས་ཤིང་། ལ་ལར་ཐམས་
4-2-68a


ཅད་ཡོད་པ་ལྟར་ན་འདུན་བརྩོན་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་གྲོལ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ལ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་འདི་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་གནས་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པ་ལས་མ་ཐོབ་པའི་ཉམས་པ་མི་མངའ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་མཛད་པས་བསྡུས་པ་གསུམ། །སྔོན་གཡོ་སྒྱུ་
ཚུལ་འཆོས་སོགས་བྲལ་བའི་ཚངས་སྤྱོད་གོམས་པ་ལས། སྐུ་ཡི་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྔོན་རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སོགས་སྤངས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བ་ལ་གོམས་
པས། ངག་གི་ལས་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་དང་། སྔོན་བརྣབ་སེམས་སོགས་སྤང་ཞིང་ཡང་དག་ལྟ་བ་གོམས་པས་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏིང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་
ཀྱི་ཕྲིན་ལ༷ས་རྣམ༷ས་ཡེ༷་ཤེས༷་སྔོ༷ན་དུ་འགྲོ༷་བ་དང༷་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་དོ། །བཞི་པ་མཁྱེན་པས་བསྡུས་པ་གསུམ། །སྔོན་འདས་དང་ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་
ཀྱིས་ཆགས་ཐོགས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་མི་ཟ་བར་བདག་གིས་དེ་ཐོབ་པར་མོས་པ་དང་། བདག་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས། 
4-2-68b


རིམ་པ་ལྟར་འདས་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་སོགས་དུས༷་གསུམ་ལ༷་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་གཟིགས་པ་སྒྲིབ༷་པ༷་མེ༷ད་པའོ། །བསྡུས་ཏེ་གཞན་བསྟན་དབྱེ་བ་མེད། །
དེ༷་ལྟ༷ར་བཅོ༷་བརྒྱ༷ད་པོ་འདི༷་དང༷་གཞན༷་ཡང་ཆོས་གོས་སོར་བཞི་ཙམ་སྐུ་ལ་མ་རེག་པ་དང་། སྐུ་ཚད་མེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་
པའི་སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མངོན་པ་དང་། རྩི་སྨན་དང་འདྲ་བར་མཐོང་མ་ཐག་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན༷་པའི༷་མ༷་འདྲེས༷་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ཡིན་ནོ། །
ལས་དང་ཐོབ་ཚུལ་ཡང་དེ་ལྟར། སྐུ་འཁྲུལ༷་བ༷་དང་གསུང་ཅ༷་ཅོ༷་དང་ཐུགས་བསྙེལ༷་བ་དང༷་། རྣམ་གཡེང་གིས་ཐུག༷ས་གཡོ༷་བ་དང་འཁོར་འདས་ཐ༷་ད༷ད་ཀྱི༷་ནི༷་འདུ༷་ཤེས༷་དང༷་། མ་བརྟག་པར་རང༷་གིས༷་
བཏང༷་སྙོམ༷ས་དྲང༷་སྲོང༷་སངས་རྒྱས༷་ལ་མེ༷ད་ཅིང་། གཞན་ཕན་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན༷་པ་དང༷་ནི༷། གཞན་དོན་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན༷་འགྲུས༷་དང༷་། དོན་ཀུན་གཟིགས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་རྣམ༷་པར་དག༷་པ་དང་། དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་
ཤེས༷་རབ༷་དང་། རྟག༷་ཏུ༷་སྒྲིབ་པ་རྣམ༷་པར༷་གྲོལ༷་བ༷་དང༷་། ཤེས༷་བྱའི༷་དོ༷ན་ཀུན་གཟིག༷ས་པ༷་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་རྣམས་ལ༷ས་ནི༷་ཉ༷མས་པ་མི༷་མང༷འ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་གང༷་གི༷་སྐུ་གསུང་ཐུགས་
4-2-69a


ཀྱི་ལ༷ས་གསུམ༷་པོ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ་ཡེ༷་ཤེས༷་སྔོ༷ན་དུ་འགྲོ༷་ཞིང་རྗེས༷་སུ་འཇུག༷་པ༷་དང༷་། དུས༷་གསུམ༷་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ལ་རྟག༷་ཏུ་ཆགས༷་པ་དང་ཐོག༷ས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་
མཁྱེན༷་པ༷་རྒྱ༷་ཆེན་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག༷་པ༷་སྟེ༷། དེ་ལྟ་བུའི་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་གང༷་རྟོགས༷་པ་སྟེ་ཐོབ་ནས་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བར་འཇིག༷ས་པ་མེ༷ད་པར་དམ༷་པའི་
ཆོས༷་ཀྱི་འཁོར༷་ལོ༷་ཆེན༷་པོ༷་རབ༷་ཏུ་བསྐོར༷་བ༷། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བར་བཞེད་པའི་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན་པོ༷་དང༷་ལྡན༷་པ་བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ༷་བ༷་ཉི༷ད་དེ༷་ནི༷་སངས༷་རྒྱས༷་རྣམ༷ས་
ཀྱིས༷་བརྙེས༷་སོ། །དེ་དག་དཔེ་དང་ལེགས་སྦྱར་རོ། །ས༷་སོ༷གས་ལ༷་ཡོ༷ད་པའི་ཆོས༷་སྲ་གཤེར་སོགས་གང༷་ཡི༷ན་པའི༷་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས༷་ཉི༷ད་དེ༷་ནི༷་ནམ༷་མཁའི༷་མཚན་ཉིད་མིན༷་ལ། ནམ༷་
མཁའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་སྒྲིབ༷་མེད་དང་ཐོག༷ས་མེ༷ད་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ག༷ང་དེ༷་འབྱུང་བཞི་གཟུགས༷་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལ༷་མེ༷ད་པ་ལྟར། གཞན་གང་དང་མ་འདྲེས་པས་
ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་ནས། འོན་ཀྱང་ས༷་ཆུ༷་མེ་ང༷་ནམ༷་མཁའ༷་ལྔ་ནི་འབྱུང་བ་ཙམ་དུ་དམིགས་པས་མཚུང༷ས་པ་འཇིག་རྟེན༷་དག་ན༷་ཐུན་མོང༷་སྟེ། མ༷་འདྲེས༷་པ་ཉི༷ད་ནི༷་རྡུལ༷་
4-2-69b


ཕྲན་ཙམ༷་ཡང༷་འཇིག༷་རྟེན༷་དག༷་ན༷་ཐུན༷་མོང༷་མིན༷་པས་ནམ་མཁས་ཀྱང་མི་མཚོན་ནོ་ཞེས་སོ། ། གཉིས་པ་སྨིན་འབྲས་བཤད་ལ་གཉིས། །མཚོན་བྱ་མཚོན་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད། །
སྔོན་སློབ་ལམ་དུ་དམ་བཅའ་བརྟན་པར༷་མཛད་པས། ཞབས་མཐིལ་ལེགས༷་པར་མཉམ་པར་གན༷ས་པ་དང་། ༡ སྔོན་ཡོ་བྱད་སྣ་ཚོགས་སྦྱིན་པར༷་བཏང༷་བས། ཕྱག་ཞབས་
ཀྱི་མཐིལ་ན་རྩིབས་སྟོང་གི་འཁོར༷་ལོའི༷་མཚ༷ན་པ༷་དང༷་། ༢ སྔོན་གཞན་ཁྱད་དུ་མ་བསད་པས་ཞབས་ཀྱི་རྟིང་པ་ཡངས༷་ཤིང༷་། ཞབས༷་ཀྱི་ལོང༷་བུ་མི༷་མངོ༷ན་པར་ཟླུམ་པ་དང༷་། ༣ ཤེར་
ཕྱིན་དུ་གཉིས་སུ་བཤད། སྔོན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཀྱིས་བསྐྱབས་པ་ལས། ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་སོར༷་མོ༷་རིང༷་བ་དང༷་། ༤ སྔོན་གཞན་གྱི་འཁོར་མ་ཕྱེ་བས། ཕྱག་ཞབས༷་
ཀྱི་སོར་མོ་རྣམས་ནི༷་དྲ༷་བ༷་ཡིས༷་ནི༷་འབྲེལ༷་པ༷་དང༷་། ༥ སྔོན་གོས་བཟང་པོ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་པས། པགས་པ་ཤིན་ཏུ་འཇམ༷་ཞིང་སྐུ་གཞོན་ཤ༷་ཅ༷ན་དུ་གནས་པས་ལེགས༷་པ་ཉི༷ད་
དང་། ༦ སྔོན་བཟའ་བཏུང་མཆོག་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས། སྐུ༷་ཡི་གནས་ནི༷་བོལ་གང་གཉིས། ཕྱག་རྒྱབ་གཉིས། ཕྲག་སྟེང་གཉིས། ལྟག་པ་སྟེ་བདུན༷་པོ་དག༷་མཐོ༷་བ༷་
4-2-70a


དང་། སྔོན་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ། བྱིན་པ༷་རི་དྭགས་ཨེ༷་ན༷་ཡ་འདྲ༷་བར་ཟླུམ་ཞིང་གྲིམས་ལ་རིམ་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། སྔོན་གསང་ཚིག་
བསྲུང་ཞིང་འཁྲིག་པ་སྤངས་པས། གས༷ང་གནས་གླང༷་པོ་ཆེ༷འམ་རྟ་ཅང་ཤེས་བཞིན༷་དུ་སྦུབས༷་སུ༷་ནུབ༷་པ་དང་། སྔོན་དགེ་བའི་ལས་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཐར་གྱིས་སྤྱད་པས། རོ༷་སྟོད་
འཕེལ་ཀ་ཆེ་བ་སེང༷་གེ༷་དང་འདྲ་བ༷་དང༷་། སྔོན་དགེ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པས། ཕྲག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐལ༷་གོ༷ང་བ༷ར་སྟོང་པ་མེ༷ད་ཅིང་ཤ་རྒྱས༷་པ༷་དང༷་། སྔོན་གཞན་ལ་མི་འཇིགས་
པ་བྱིན་ཞིང་དབུགས་དབྱུང་བས། དཔུང་མགོ༷་ལེགས༷་པར་ཟླུམ༷་ཞིང་ཕྲག་པའི་ལྷུན་མཛེས་པ་དང་། སྔོན་གཞན་གྱི་གྲོགས་བྱ་བ་ལ་སྤྲོ་བས་ཞུགས་པ་ལས། ཕྱག་གི་
རེག་བྱ་འཇམ༷་ཞིང༷་དབྱིབས་ཟླུམ༷་ཞིང༷་སྦོམ་ཕྲ་མཐོ༷་དམན༷་མེ༷ད་པ༷་དང༷་། མ་བཏུད་ཀྱང་ཕྱག༷་རིང༷་བ་པུས་མོའི་ལྷ་ངར་སླེབས་པ་དང་། སྔོན་དགེ་བཅུ་མི་ངོམས་པར་སྤྱད་པས། 
དྲི་མས་ཡོངས་སུ་དག༷་པའི༷་སྐུ༷། འོ༷ད་ཀྱི༷་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་དང༷་ལྡན༷་པ༷་ཉིད་དང༷་། སྔོན་ནད་པ་རྣམས་ལ་སྨན་སྣ་ཚོགས་བྱིན་པ་ལས། མགྲིན༷་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་དྲང༷་རིམ་པ་
4-2-70b


གསུམ་དང་འདྲ༷་བ་དང་། སྔོན་དགེ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒྲུབས་པ་ལ༷ས། འགྲམ༷་པ༷་རི༷་དྭགས༷་རྒྱལ༷་པོ༷་སེང་གེ་འདྲ༷་བར་རྒྱས་པ་དང་། སྔོན་སེམས་ཅན་ལ་
སེམས་མཉམ་པར་བྱས་པ་ལས་ཚེམས་ནི༷་བཞི༷་བཅུ༷་ཚང་ཞིང་སྟེང་འོག་ཉི་ཤུ་ཉི་ཤུ་གྲངས་མཉམ༷་པ༷་དང༷་། སྔོན་སེམས་ཅན་མི་མཛའ་བ་རྣམས་བསྡུམས་པ་ལས། རབ༷་ཏུ་དག༷་ཅིང་
ཚེམས༷་ཐག༷་བཟང༷་བ༷་དང༷་། སྔོན་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ནོར་བུ་བྱིན་པ་ལས། དྲི་མ་མེད་པས་རྣམ༷་པར་ད༷ག་པའི་ཚེམ༷ས་རིང་ཐུང་སྦོམ་ཕྲ་མེད་པར་མཉམ༷་པ་ཉི༷ད་དང༷་ནི༷། སྔོན་སྒོ་
གསུམ་གྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཉེས་པའི་དྲི་མས་མ་གོས་པར་སྤྱད་པས། མཆེ༷་བ༷་རབ༷་མཆོག་ཏུ་དུང་ལྟར་དཀར༷་བ༷་ཉིད་དང་། སྔོན་ཐམས་ཅད་དུ་བདེན་པའི་ཚིག་བསྲུང་བ་ལས་
ལྗགས༷་རིང༷་ཞིང་སྲབ་པས་ཞལ་དཀྱིལ་ཁེབ་པ་དང་། སྔོན་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རོ་བྲོ་བ་བྱིན་པ་ལས། མཐའ༷་འམ་ཚད་མེ༷ད་ཅིང་ཀུན་གྱིས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ༷་ཡི་རོ༷་བྲོ༷་བ༷་ཡི༷་མཆོག༷་ཉི༷ད་དུ་
རོ་མི་ཞིམ་པ་ཡིན་ཀྱང་མཁྱེན་པའམ་མྱོང་བ་དང༷་། སྔོན་ཚིག་ངན་སྤངས་ཞིང་སྙན་པར་སྨྲས་པ་ལས། ཀུན་སློང་གི་རྟོག་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར། རང༷་བྱུང༷་གི་གསུང་ཀ་ལ༷་པིང༷་ཀ༷་ཡི༷་སྒྲ༷་
4-2-71a


ལྟར་སྙན་པ་དང༷་ཚངས༷་པའི༷་དབྱ༷ངས་ལྟར་རྒྱང་རིང་དུ་ཐོས་པ་ཉི༷ད་དང༷་། སྔོན་བྱམས་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་རྗེས་སུ་བསྐྱངས་པ་ལས། སྤྱན་བཟང༷་པོ་
ཨུ༷ཏྤལ་གྱི་འདབ་མ་ལྟར་དཀར་ནག་འབྱེས་ཤིང་དཀྱུས་རིང་བ་དང་། སྔོན་བསམ་པ་སྒྱུ་མེད་པར་མཛད་པ་ལས་རྫི༷་མ༷་ཁྱུ༷་མཆོག༷་གི་རྫི༷་མ་དང་འདྲ༷་བར་མཐུག་ཅིང་གནག་ལ་མ་
འཛིངས་པ་ཉིད་དང༷་། སྔོན་བསྔགས་འོས་བསྔགས་པ་ལས། ཞལ༷་དཀྱིལ་མཛེས་ཤིང་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི༷་སྨིན་མཚམས་སུ་མཛོད༷་སྤུ༷་དཀར༷་པོ་འཐེན་ན་གྲུ་གང་ལས་རིང་ཞིང་
བཞག་ན་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་དང་ལྡན༷་པ་དང༷་། སྔོན་བླ་མ་ལ་གུས་ཤིང་འདུད་པ་བྱས་པ་ལས། གཙུག༷་ཏོར༷་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བལྟར་མི་མངོན་པ་དབུ༷་ཡི་རྩེ་མོར་ལྡན༷་
པ་དང་། སྔོན་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱས་ཤིང་ཡིད་འོང་གི་མལ་སྟན་བྱིན་པ་ལས། དྲི་མ་དག༷་ཅིང༷་མ་འཁུམ་པར་སྲབ༷་པ༷་དང༷་ལྡན་པའི་པགས༷་པ༷་གསེ༷ར་གྱི༷་མདོག༷་འདྲ༷་བ་སེམ༷ས་
ཅ༷ན་གྱི་མཆོག༷་སངས་རྒྱས་ལ་མངའ་ཞིང་། འདི་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་སྨན་བླ་ལྟ་བུ་ལ་དེའི་དོད་དུ་སྔོན་པོ་བགྲང་ངོ་ཞེས་རོང་སྟོན་གསུངས། རང་གིས་མདངས་བཟང་བའི་ཆ་ནས་
4-2-71b


ཡིན་པ་འདྲ་སྙམ་མོ། །སྔོན་འདུ་འཛི་སྤངས་པས་དགེ་བ་སྤེལ་ཏེ་མཁན་སློབ་སོགས་ཀྱི་གདམས་ངག་མཐུན་པར་བཟུང་བ༷་ལས། བ༷་སྤུ༷་རྣམས་ལེགས༷་པར་ཕྲ༷་ལ་འཇམ༷་ཞིང༷་རེ༷་རེ༷་
ནས༷་སྐྱེས་ཏེ་སྐུ༷་ཡི༷་གྱེན༷་དུ༷་གཡས༷་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ༷་བ༷་ཉིད་དང༷་། སྔོན་བརྡེག༷་པ་དང་མཚོན་ཆ་སོགས་སྤངས་པ་ལས། དབུ༷་སྐྲ༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་རིན༷་ཆེན༷་མཐོན༷་བཞིན༷་དུ་གནས་པ་
དང་། སྔོན་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱར་བ་ལས། ནྱ༷་གྲོ༷་དྷ་ཡོངས་སུ་རྫོགས༷་པའི༷་ལྗོན༷་ཤིང༷་གི་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་དང་འདྲ༷་བར། སྐུ་ཆུ་ཞིང་གབ་པ་ཉིད་དང་། སྔོན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དང་མཆོད་རྟེན་གསོས་པ་དང་། སེམས་ཅན་འཇིགས་པ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བ་ལས། ཀུན༷་ཏུ༷་བཟང༷་བོ་དཔེ༷་མེ༷ད་པའི་དྲང༷་སྲོང༷་ཆེ༷་སྟེ་སངས་
རྒྱས་ནི་སྲེ༷ད་མེ༷ད་བུ༷་ཡི༷་སྟོབ༷ས་ལྟ་བུ་མངའ༷་ཞིང་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མཁྲེགས༷་པའི༷་སྐུ༷་ཆེ་ཞིང་དྲང་ལ་ཀུན་ནས་མཛེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཕལ་པས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་ཅིང་གཟི་བརྗིད་
ཀྱི་དཔལ་རབ་ཏུ་འབར༷་བའི་ཡོན་ཏན་སུམ༷་ཅུ༷་གཉི༷ས་པོ༷་འདི༷་དག༷་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས༷་མི་དབ༷ང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་པའི་མཚན་དུ་མདོ་སྡེ་ལས་གསུ༷ངས་
4-2-72a


སོ། །མཚོན་བྱེད་དཔེ་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྡུ། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་སྤྲིན༷་མེ༷ད་པའི་སྟོན་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་ཡི༷་དཀྱིལ་དུ་ཟླ༷་བའི༷་གཟུགས༷་ཉ་གང་བ་མཐོང་བ་དང་། དེ་སྟོན༷་
ཀའི༷་དུས་ཀྱི་ཆུ༷་སྔོ༷ན་པོ་དྭངས་ཤིང་དྲི་མེད་ཀྱིས་གང་བའི་མཚོར༷་ནི༷་མཐོང༷་བ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་དུ་རྒྱལ༷་སྲས༷་ས་བཅུ་པ་རྣམས་དང་ཕལ་པའི་ཚོགས༷་རྣམས་ཀྱི༷་ཁྱབ༷་བདག༷་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་པོ་དེ་ཡང་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་ནང༷་དུ༷་མཐོང༷་བར༷་འགྱུར༷་རོ། ། དེ་དག་སྟོན་པའི་ལུང་
ལས་རྟོགས། །སྟོབས་སོགས་ཡོན༷་ཏན༷་དྲུག༷་ཅུ༷རྩ༷་བཞི༷་པོ༷་འདི༷་དག༷་སོ༷་སོར༷་ཆོས་སྐུ་ལ་ཡོད་པ་བྲལ་རྒྱུ་དང་། གཟུགས་སྐུ་ལ་ཡོད་པ་སྨིན་རྒྱུའི་རྒྱུ༷་དང་བཅས༷་ཏེ། འདིར་བསྟན་
པའི་གོ༷་རི༷མ་ཇི༷་བཞིན༷་བུ་མོ་རིན༷་ཆེན༷་གྱི༷་ཞུས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མན་ངག་ཅེས་པའི་མདོ༷་ཡི༷་རྗེ༷ས་སུ༷་འབྲངས༷་ནས་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷འོ༷། །སླར་ཡང་བསྟན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས། །དཔེ་
དོན་མཚུངས་ཆོས་སྤྱིར་བསྟན་པ། །དེ་དག་སྦྱར་ཏེ་སོ་སོར་བཤད། །དེ་ཡང་དང་པོ་སྤྱིར་བསྟན་པ། །སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི༷་ཕྱེ༷ད་པ༷་དང༷་། མི་འཇིགས་པ་ནི་སྤོབས་པ་
4-2-72b


མི༷་ཞན༷་པ་དང༷་། མ་འདྲེས་པ་ནི་ཉན་རང་སོགས་དང་མཚུངས༷་པ༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་དང་། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཆོས་སྐུ་ལས་གཡོ༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷། རིམ་བཞིན་དུ་རྡོ༷་རྗེ༷་དང་སེང༷་གེ་དང་
ནམ་མཁའ་དང་དག༷་པའི༷་ཆུ༷་ཡི༷་ནང་དུ་འཆར་བ་དང་བཅས་པའི་ཟླ་བའི༷་དཔེ༷ས་བསྟན༷་ཏོ། །སོ་སོར་བསྟན་པ་ལ་ཡང་གཉིས། །བྲལ་འབྲས་ཆོས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་དང་། །སྨིན་འབྲས་
གཟུགས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་བཤད། །དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །ཕྱེ་སྟེ་དཔེ་ཡིས་མཚོན་ཚུལ་དང་། །བསྡུས་ཏེ་དབྱེ་བ་མེད་ཚུལ་ལོ། །མཚོན་ཚུལ་ལ་ཡང་རྣམ་གསུམ་ལས། 
སྟོབས་རྣམས་རྡོ་རྗེས་མཚོན་ཚུལ་གཉིས། །དང་པོ་སོ་སོར་མཚོན་ཚུལ་དང་། །སྟོབ༷ས་བཅུ་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བ་རྣམ༷ས་ལ༷ས་ནི༷་གནས་དང་གནས་མིན་མཁྱེན་པ་སོགས་སྟོབ༷ས་དང་པོ་དྲུག༷་
དང༷་། ཉོན་མོངས་དྲི་མ་མེད་པ་སོགས་སྟོབས་བར་མ་གསུམ༷་ད༷ང་། ཟག་ཟད་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཕྱི་མ་གཅི༷ག་གིས༷་རིམ༷་པ༷་བཞིན༷་དུ་ཤེས༷་བྱ༷་དང་སྙོམས༷་པར༷་འཇུག་པ༷་དང༷་བག༷་
ཆགས༷་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ༷་ཀུན༷་བསལ༷་བས༷་གོ༷་ཆ༷་སྲ་བ་དང་རྩིག༷་པ༷་བརྟན་པ་དང་ཤིང༷་མཐུག་པོ་བཞིན༷་དུ༷་ཕུག་དང༷་བཤིག༷་དང༷་བཅ༷ད་ཕྱིར༷་རོ༷། །གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མཚོན་ཚུལ་ལོ། །
4-2-73a


བརླིང༷་བ་ཉིད་དང༷་། སྙིང་པོ་ཉིད་དང་བརྟན༷་པ་ཉིད་དང་མི༷་ཕྱེ༷ད་པས༷་ཏེ་ཆོས་དེ་བཞིས། དྲང་སྲོང༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབ༷ས་ནི༷་རྡོ༷་རྗེ༷་དང་འདྲ༷འོ། །དེ་བཤད་
པ། གང༷་གི་ཕྱིར༷་བརླིང༷་བ༷་ཡིན་ཞེ་ན། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གྱི་སྙིང༷་པོ༷ས་ཏེ་སྙིང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །གང༷་ཕྱིར༷་སྙིང༷་པོ༷་ཡིན་ན། འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་
གྲུབ་པས་བརྟན༷་པའི༷་ཕྱིར༷་རོ། །གང༷་ཕྱིར༷་བརྟན༷་པ༷་ཡིན་ན། རྣམ་རྟོག་དང་མཚན་མ་སོགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི༷་ཕྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་རོ། །དེ་ལྟར་སྤང་བྱ་
ཐམས་ཅད་འཇོམས་ཤིང་ཚུར་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པས་མི༷་ཕྱེ༷ད་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་སྟོབས་བཅུ་བོ་རྡོ༷་རྗེ༷་བཞིན༷་ནོ། །མི་འཇིགས་སེང་གེས་མཚོན་ཚུལ་གཉིས། །མདོར་བསྟན་པ་
དང་བཤད་པའོ། །བསྟན་པ། སུ་ལ་ཡང་འཇིགས་པ༷་མེད་ཕྱིར༷་དང་གཞན་ལ་ལྟོས༷་མེ༷ད་ཕྱིར༷་དང་། བློ་གྲོས་བརྟན༷་ཕྱིར་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་རྩ༷ལ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས༷་པས། ཐུབ༷་པ༷་མི་ཡི་
སེང་གེ༷་ནི་སེང༷་གེ༷་བཞིན༷་དུ་འཁོར་གྱི་ཚོགས་སུ་འཇིགས༷་པ་མི་མངའ། རྒྱས་བཤད། དེ་ལ་ཤེས་བྱ་ཀུན་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པས༷་དྲི་བ་ཀུན་ལུང་སྟོན་ནུས་པས་ཕས་རྒོལ་སོགས་སྐྱེ་
4-2-73b


བོ་གང༷་ལ༷ས་ཀྱང་འཇིགས་པ་མེད་པར༷་ནི༷་རྣམ༷་པར༷་གན༷ས་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་ཕལ་ཆེར་དག༷་པའི༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ས་བཅུ་པ་དང༷་ཡང༷་བདག༷་ཉིད་མི་མཉམ་པར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར༷་གཞན་སུ་
ལ་ཡང་ལྟོས་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་། ཐུགས༷་ནི༷་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་རྩེ༷་གཅི༷ག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར༷་ན༷་ཏིང་འཛིན་བརྟན༷་པ༷་ཉི༷ད་དང་། མཆོག༷་
ཏུ༷་སྤང་དཀའ་བ་མ༷་རིག༷་བག༷་ཆགས༷་ཀྱི་ས་ཡི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ལ༷ས་ཀྱང་ལེགས་པར་བརྒལ་བའི་ཕྱིར༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འཇོམས་པ་ལ་རྩལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ནི་གེགས་ཅི་ཡང་མེད་
པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ། །མ་འདྲེས་ནམ་མཁས་དཔེས་མཚོན་ནས། འཇིག་རྟེན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཉན༷་ཐོས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་དང་། ཞི་བ་
མཐའ་གཅི༷ག་ཏུ༷་སྤྱོ༷ད་པ་རང་རྒྱལ་བདག་མེད་ཕྱེད་གཉིས་རྟོགས་པ་དང་། བློ༷་ལྡན༷་བྱང་སེམས་བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་པ་དང་། རང་བྱུང༷་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་ཀུན་མངོན་
སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་རྣམས་གོང༷་ནས༷་གོང༷་དུ༷་བློ༷་དག༷་ནི༷་ཕྲ་ཞིང་ཟབ་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དཔེ་ནི༷་ས་ཆུ་སོགས་རྣམ༷་པ༷་ལྔ་སྟེ་སྔ་མ་སྔ་མ་རགས་ཤིང་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཕྲ་ཞིང་ཟབ་པ་དང་འདྲའོ་
4-2-74a


ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། འཇིག༷་རྟེན༷་ཀུན༷་ཀྱི༷་ཉེར༷་འཚོའི༷་གཞི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷། ས༷་ཡིས་རྟེན་བྱེད་པ་དང་། ཆུ༷་ཡིས་སྡུད་པར་
བྱེད་པ་དང་། མེ༷་ཡིས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། རླུང༷་གིས་མི་འདྲུལ་བར་བྱེད་པ་རྣམ༷ས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཉེར་འཚོ་བྱེད་པ་དང༷་མཚུངས་ཤིང་། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ནི་འཇིག༷་རྟེན་པ་སོ་
སྐྱེ་བ་རྣམས་དང་། འཇིག༷་རྟེན༷་ལས་འདས༷་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ལ༷ས་འད༷ས་པས་ཐུན་མོང་མིན་ཕྱིར་ས་སོགས་ལས་འདས་པའི་ནམ༷་མཁའ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་ནོ། །
བསྡུས་ཏེ་དབྱེ་བ་མེད་ཚུལ་ལོ། །དེ༷་ལྟར༷་ཡོན༷་ཏན༷་སུམ༷་ཅུ༷་ནི་རྩ་གཉི༷ས་པོ་འདི༷་རྣམས་རང་དོན་དོན་དམ་ཆོས༷་སྐུས༷་རབ༷་ཏུ་ཕྱེ༷་ཞིང་དེའི་ངང་དུ་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་པ་སྟེ༷། ནོ༷ར་བུ༷་རིན༷་
ཆེན༷་གྱི་འོ༷ད་དང་མདོག་དང༷་དབྱིབས༷་རྣམས་དབྱེ་བ་མེད་པ་བཞིན༷་དུ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་སྐུ་གཅིག་གི་ངང་དུ་དབྱེ༷་བ༷་མེད་ཕྱིར༷་རོ༷། །སྨིན་འབྲས་གཟུགས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་གཉིས། །མཚན་རྣམས་
སྐུ་གཉིས་ལ་གནས་ཚུལ། །མཚན་བཟང་པོས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་མཐོང༷་བ་ཙམ་ན༷་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་ཡིད་ཚིམ༷་པར་བྱེ༷ད་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཡོན༷་ཏན༷་ག༷ང་ཡིན་པ་སུམ༷་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་ཞེས༷་
4-2-74b


བྱ༷་བ༷་འདི་ཉིད་སྤྲུལ༷་པའི༷་སྐུ་དང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས༷་ལ༷་རྫོགས༷་པར༷་ནི༷་ལོངས་སྤྱོད་པ། ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་རྫོགས༷་སྐུ༷་སྟེ་གཟུགས་སྐུ་གཉི༷ས་ལ༷་བརྟེན༷་ནོ། །གཟུགས་སྐུ་ཟླ་བའི་དཔེས་
མཚོན་ཚུལ། །གཟུགས་སྐུ་མཐོང་བའི་གེགས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག༷་པ་ལ༷ས་རིང༷་བ་སོ་སྐྱེ་དང་ཉན་ཐོས་སོགས་དང༷་། ཉེ༷་བ་ས་བཅུའི་བྱང་སེམས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་འཇིག༷་རྟེན་
དང་རྒྱལ༷་བའི༷་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་དུ་ཆུ་དྭངས་པར་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བ་དང༷་། ནམ༷་མཁའ༷་ལ་ཟླ༷་བའི་གཟུགས༷་དངོས་མཐོང་བ་བཞིན༷་དུ། སྐུ་གཉིས་པོ་དེ༷་མཐོང༷་བ༷་
དག་གི་གདུལ་བྱའི་རིགས་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་དངོས་དང་། དེའི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པས་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་ཞེས་སོ། །ལེའུ་
གསུམ་པའི་ས་བཅད་རྫོགས་སོ། །ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུད་བླ༷་མའི་བསྟན་བཅོས༷་དཀོན༷་མཆོག༷་གི༷་རིགས༷་རྣམ༷་པར༷་དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས་ཡོན༷་ཏན༷་གྱི༷་སྐབས་ཏེ་གསུམ༷་པ༷འོ༷། །རྟོགས་བྱའི་ཕྲིན་
ལས་དོན་ལ་གཉིས། །ལྷུན་གྲུབ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྟན། །དེ་ཉིད་དཔེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱ། །དང་པོ་ལ་ཡང་བསྟན་བཤད་གཉིས། །མདོར་བསྟན་ལ་གཉིས་ལྷུན་གྲུབ་དང་། །
4-2-75a


སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ན། མཐའ་ཡས་པའི་གདུལ༷་བྱའི༷་ཁམས་དང༷་བསམ་པ་དང་བག་ཉལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཡང་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་རྣམ་
པར་རྟོག་པ་དང་འབད་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཞི་དྲག་སོགས་འདུལ༷་བའི༷་ཐབས༷་སྣ་ཚོགས་པར་སྟོན་
པ་ལ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང༷་ནི༷་གདུལ་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་གི་གདུལ༷་བྱའི༷་བྱ་བ༷་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ལ་འགོད་པ་ལ་འབད་རྩོལ་མི་མངའ་བ་དང༷་།
གདུལ་བྱ་གང་ན་ཡོད་པ་དེ༷་ཡི༷་ཡུལ༷་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཐའ་ཡས་རྣམས་སུ་གཤེགས་པ་དང༷་། གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དུས༷་རྣམས་སུ་གཤེ༷གས་པ༷་ལ༷། ཁྱབ༷་བདག༷་སངས་
རྒྱས་ནི་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་འབད་མེད་ལྷུན༷་གྱིས༷་གྲུབ༷་པར༷་འཇུག༷་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པ་མདོར་བསྟན་ཏོ། །ངེས་འབྱིན་གྱི་རྒྱུ་གཟུགས་དང་ཏིང་འཛིན་སོགས་ཡོན༷་ཏན༷་རིན༷་ཆེན༷་
མཆོག༷་གི་ཚོགས༷་རྣམས་དང༷་ལྡན་ཞིང་། དྲི་མེད་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་ཆུ༷་ཡིས་གང་བའི་མཚོ༷་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་དང་། ཉེར་སྟོན་རྒྱུ་བསོ༷ད་ནམས༷་དང་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་ཚོགས་སེམས་ཅན་སྨིན་
4-2-75b


བྱེད་ཀྱི་ཉི༷་འོ༷ད་ཅ༷ན་འདིས་འགྲོ་བ་ལམ་གྱི་ཐེག༷་པ༷་མ༷་ལུས༷་པ་ངེས༷་པར་བསྒྲུབས༷་པའི་རྒྱུ་ཕུན་ཚོགས་དང་ལྡན་ཏེ༷་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཕུན་ཚོགས་མཐའ་དང༷་དབུས༷་མེད་པའི་རྒྱ༷་ཆེན་པོར་
གྱུར་པ་ནམ༷་མཁའ༷་ལྟར༷་ཁྱབ༷་པ༷་ཡི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ནི༷་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན༷་ཏན༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པ་དང་ལྡན་པ་
གཏེར༷་ལྟ་བུར་སེམ༷ས་ཅན་ཀུན་ལ༷་ཁྱ༷ད་མེ༷ད་དུ་གནས་པར་རྣམ༷་གཟིགས༷་ནས༷། དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མཛད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རང་བཞིན་
རྣམ་དག་ཁམས་ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་དེ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་གློ་བུར་བ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དང་ཤེས༷་བྱའི༷་སྤྲིན༷་གྱི་དྲ༷་བ་བསལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། སེལ་བྱེད་སངས༷་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེའི་རླུང་
ཤུགས་དྲག་པོ་དག་གིས༷་རྣམ༷་པར༷་གཏོར༷་བར་ནུས་པའི་མཛད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་དོ། །རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ལྷུན་གྲུབ་བཤད། །གདུལ་བྱ་ག༷ང་ཞིག༷་ཐབས་གང༷་གིས༷་གདུལ༷་བ༷་ཡི༷་
བྱ༷་བ་ག༷ང་། གནས་གང༷་དུ༷། དུས་གང༷་གི༷་ཚེ༷་འདུལ་བ་ལ་དེ་དང་དེ༷་ཡི༷་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པ་ལ་རྣམ༷་རྟོག༷་སྐྱེ༷་བ་མེད་ཅིང་འབད་རྩོལ་གྱི་གཡོ་བ་མེ༷ད་ཕྱིར༷་ཐུབ་པ༷་སངས་རྒྱས་ནི་རྟག༷་ཏུ༷་
4-2-76a


ལྷུན༷་གྱིས་གྲུབ༷་པར་འཇུག་ཅིང་། དེ་ལ་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གདུལ༷་བྱའི༷་ཁ༷མས་དང་ནི༷་གང་ཞིག༷་གི༷་ཆེད་དུ། རང་རང་གི་མོས་པ་དང་མཐུན་པར་ཐེག་
གསུམ་ལ་སོགས་པའི་གདུལ༷་བ༷འི་ཐབས༷་མང༷་པོ་གང༷་དང་གང༷་གིས༷་འདུལ་བ་དང་། གནས་སྐབས་མངོན་མཐོ་དང་མཐར་ཐུག་ངེས་ལེགས་ལྟ་བུའི་གདུལ༷་བྱའི༷་བྱ་བ་གང༷་ཡིན་པ་
དང་གང༷་དུ་ནི༷་འདུལ་བ་དང་གང༷་གི་ཚེ༷་འདུལ་བའི་ཡུལ༷་དང༷་དུས༷་དེ༷་དག༷་ཏུ་འདུལ་བ་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག་གོ། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་བཤད་ལ་ལྔ། །མིང་གི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་གཅིག་
ཕྲིན་ལས་འབྱུང་བའི་ངེས༷་འབྱི༷ན་གྱི་རྒྱུ་དང་། དེ༷་ཡི༷་ཉེ་བར་སྟོན༷་པ༷་ཡི་རྐྱེན་དང༷་། རྒྱུ་རྐྱེན་དེ༷་དག་ལས་འབྲས༷་བུ་གྲུབ་ཚུལ་དང་། འབྲས༷་བུ་དེ༷་ཡི༷་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་འཛིན༷་
པ་དང༷་། ཚུལ༷་དེ་དག་གི་སྒྲིབ་པ་སྦང་བར་བྱ་བ་དང་སྒྲིབ༷་པ་དེ༷་གཅོ༷ད་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྐྱེན༷་རྣམས་ལ༷་ནི༷། རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པར་རང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །དོན་གྱི་ངོ་བོ་
བཤད་པ་གཉིས། །དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་དྲུག་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། མཐར་ཐུག་ཏུ་ངེས༷་པར༷་འབྱི༷ན་པ༷་སྟེ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ས༷་བཅུ༷་སྟེ། ཚོགས༷་གཉི༷ས་པོ་དག་ནི༷་ས་བཅུ་པོ་དེ༷་ཡི༷་ཡོན་ཏན་
4-2-76b


གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་སྟོན་པའི་རྒྱུའོ། །དེ༷་ཡི་འབྲས༷་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང༷་ཆུབ༷་མཆོག༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ་ནས་ཀྱང་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་
ཡང་སྙིང་པོ་དེ༷་སྒྲིབ་བྱེད་མཐའ༷་ཡས་པའི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དང༷་། ཉེ༷་བའི༷་ཉོ༷ན་མོངས་པ་བག་ཆགས༷་དང་བཅས༷་པ་རྣམས་སོ༷། །དུས༷་ཀུན༷་ཏུ༷་ནི༷་སྒྲིབ་པ་དེ༷་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་
རྐྱེན༷་ནི་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན༷་པོ༷་ཡི༷ན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་གཟིགས་ནས། དེ་དག་དཔེ་ཡིས་མཚོན་ཚུལ་གསུམ། །དེ་ལྟར་ན༷་གན༷ས་དྲུག༷་པོ༷་ནི༷་འདི༷་དག༷་རྣམ༷ས་གོ༷་རིམ༷་
ཇི༷་བཞིན༷་ས་བཅུ་རྒྱ༷་མཚོ༷་ལྟ་བུ་དང༷་། ཚོགས་གཉིས་ཉི༷་མ༷་དང༷་ནི༷་བྱང་ཆུབ་ན༷མ་མཁའ་དང་གཟུང་བྱ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གཏེར༷་ལྟ་བུ་དང་། དེའི་དྲི་མ་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤྲིན༷་དང༷་
དེ་འཇོམས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རླུང་བཞིན༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དཔེ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞི། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་འདྲ་ན། ཡེ་ཤེས༷་ཀྱི་ཆུ༷་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་གྱི་
རིན༷་ཆེན༷་དང༷་ལྡན༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་ས༷་རྣམ༷ས་རྒྱ༷་མཚོ་བཞིན༷་ནོ། །སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ་ཕན་བདེའི་ཉེར༷་འཚོའི་སྟེ་ཉེར་འཚོའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚོགས༷་གཉི༷ས་དག༷་ནི༷་ཉི༷་མ༷་བཞི༷ན་དང་། 
4-2-77a


ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པས་རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་མཐའ་དང༷་དབུས༷་མེད་ཕྱིར༷། བྱང༷་ཆུབ༷་ནི་ནམ༷་མཁའི༷་ཁ༷མས་བཞིན༷་ནོ། །ཡང༷་དག་པར་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས༷་ཉི༷ད་
ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱོར་བ་ཟད་མི་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར༷། སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་ཁ༷མས་ནི༷་གཏེར༷་དང༷་འདྲ༷་བའོ། །སྤང་བྱ་གློ་བུར༷་བ་ཡིན་པ་དང་། རང་བཞིན་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང༷་། 
ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མ༷་གྲུབ༷་པའི་ཕྱིར༷་ཁམས་རྣམ་དག་དེ༷་ཡི༷་སྒྲིབ་པ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་ནི་སྤྲིན༷་ཚོགས༷་བཞིན༷་དང་། སྒྲིབ་པ་དེ༷་འཐོར་བར༷་བྱེད་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ནི༷་ཉེར་གནས་
ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར། ཐུགས༷་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི༷་མི༷་བཟ༷ད་དེ་ཤུགས་དྲག་པོའི་ང༷་དང༷་འདྲ༷འོ། །བསྡུས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཚུལ་ལོ། །སྔོན་ས་བཅུར་ཚོགས་གཉིས་སྒྲུབ་སྐབས་སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་ཏེ་གཞན༷་གྱི༷་དོན་དེ་ཁོ་ནའི་དབ༷ང་གིས༷་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང༷་། ད་ལྟ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་བདག༷་ཉིད་དང༷་སེམ༷ས་ཅན་གཉིས་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་
དག་པར་མཚུངས༷་པར་གཟིག༷ས་ནས་ཕྲིན་ལས་དོན་ཡོད་པར་མཁྱེན་པ་དང༷་། འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲིབ་པ་གཅོད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཛ༷ད་པ༷་ཡོངས༷་སུ༷་
4-2-77b


མ༷་རྫོགས༷་པའི་ཕྱིར༷་ན། འཁོར༷་བ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་དུ༷་མཛ༷ད་པ་རྒྱུན་མི༷་འཆད་དོ། །དེ་ཉིད་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་བཞི། །སྡོམ་དུ་བསྡུས་ཏེ་དཔེས་དབྱེ་བ། །ཕྲིན་ལས་དེ་ཉིད་དཔེས་ངེས་པར་
བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ཀྱང་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་བ་དང་། རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་དུ་འཇུག་པ་མི་འགལ་བར་སྟོན་ཏེ། སྐུ་སྣང་བ་
བརྒྱ༷་བྱི༷ན་གྱི་དཔེ་དང་། གསུང་ལེགས་འདོམས་རྔ་སྒྲ་དང་། ཐུགས་མཁྱེན་བརྩེའི་ཁྱབ་པ་སྤྲིན༷་དང་། སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ཚངས་པ་དང༷་། ཡེ་ཤེས་སྤྲོ་བ་ཉི༷་མ༷་དང་། ཐུགས་
གྱི་གསང་བ་ནོར༷་བུ༷་རིན༷་ཆེན༷་བཞིན༷་དང་། དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པ་ཡི་གསུང་གི་གསང་བ་སྒྲ་བརྙན༷་བཞིན༷་དང་། སྐུའི་གསང་བ་ནམ་མཁའ་དང༷་ནི་གཞན་དོན་མཛད་པར་ས་གཞི་བཞིན༷་
ནོ། །དོན་དང་སྦྱར་ཏེ་སོ་སོར་བཤད། །དགོས་པ་བརྗོད་དེ་སྐབས་དོན་བསྡུ། །སླར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་ཁྱད་པར་བཤད། །སོ་སོའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པ་དགུ། །རྣམ་འཕྲུལ་སྟོན་ཚུལ་
དབང་པོའི་དཔེས། །དང་པོ་བསྟན་པ་འདི་ལ་གསུམ། །རྣམ་རྟོག་མེད་ཀྱང་གཞན་དོན་འགྲུབ། །དེ་ཉིད་ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ་བཤད། །བསྡུས་ཏེ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཚུལ་ལོ། །
4-2-78a


རྟོག་མེད་གཞན་དོན་འགྲུབ་ལ་གཉིས། །མཚོན་བྱེད་དཔེ་དང་མཚོན་བྱ་དོན། །དཔེ་ལ་ཡང་ནི་བཞི་ཡིན་ཏེ། །དག་པའི་ས་གཞིར་གཟུགས་བརྙན་འཆར། །
ཇི༷་ལྟར༷་རིན་ཆེན་བཻཌཱུར༷་ཡི་དག༷་པ༷་ཡི༷་རང༷་བཞིན༷་ཅན་ཞིག་ཏུ་འཛམ་གླིང་གི་ས༷་སྟེང་འདི༷་མ་ལུས་པར་གྱུར༷་ཏེ་མེ་ལོང་དྭངས༷་པར་གཟུགས་ཤར་བ་ལྟར་ས་དེ་ཤིན་ཏུ་དག༷་པའི་ཕྱིར་ན་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་
ཡི་ལྷ༷་ཡི༷་དབ༷ང་པོ༷་དེ་འཁོར་ལྷ༷་ཡི་བུ་མོའི༷་ཚོགས་སོགས་འཁོར་དཔག་མེད་དང༷་བཅས་པ་དང་། གཙོ་བོའི་གནས་རྣམ༷་པར༷་རྒྱལ༷་བའི༷་ཁང༷་བཟང༷་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པ་དང་། ལྷ༷་གན༷ས་དེ༷་ལ༷ས་
གཞན་པ་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་ན་སྡུག་པ་དག༷་དང༷་། ལྷ་དབང་དེ༷་ཡི༷་གཞལ༷་ཡས༷་ཁང་འཁོར་ལོས་འདྲེན་པ་སོགས་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས༷་པ་དང་། ས་གཞི་དང་ཤིང་དང་ལམ་སྲང་སོགས་ཡིད་དུ་འོང་
བའི་ལྷ༷་རྫས༷་ཀྱི་ཡོ་བྱད་རྣམ༷་པ་མང་པོ་དེ༷་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཚུལ་དུ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཡིས་དགེ་བའི་ལས་ལ་སྦྱོར། །དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ༷་ནས་འཛམ་གླིང་གི་སྐྱེས་པ༷་བུད་མེ༷ད་ཚོགས༷། ས༷་ཡི༷་
སྟེང༷་ན༷་གན༷ས་པ༷་ཡི༷་མི་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་འབྱོར་པ་ཚད་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྣང༷་བ་དེ་ནི་མཐོང་གྱུར༷་ཏེ། ངེད༷་ཅག་ཀྱང༷་རིང༷་པོར༷་མི༷་ཐོག༷ས་པར༷་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ལྷ༷་ཡི་དབ༷ང་པོ་
4-2-78b


འདི༷་འདྲར་མྱུར་དུ་གྱུར༷་ཅི༷ག་ཅེས༷། དེ༷་འདྲ༷འི་སྨོན༷་ལམ་མང་པོ་འདེབས༷་པར་བྱེ༷ད་ཅིང༷་། བརྒྱ་བྱིན་དེ༷་ཐོབ༷་པའི་དོན༷་དུ༷་ཚུལ་ཁྲིམས་སྣ་རེ་བསྲུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དགེ༷་བ༷་ནི༷་སྦྱོར་བས་ཡང་
དག༷་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པར་གྱུར༷་ཏོ། །ལས་དེས་འདོད་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ། །མི་དེ་དག༷་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་སོགས་དཀར༷་པོ་དགེ་བའི་ལས་དེས་ནི། བརྒྱ་བྱིན་སོགས་མཐོང་
བ་འདི༷་གཟུགས་བརྙན་གྱི་སྣང༷་བ་ཙམ༷་ཡིན་གྱི་ལྷ་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་འདིར་འོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས༷་དེ༷་ལྟ་བུར། ཤེས༷་པ༷་མེད་ཀྱང༷་གཟུགས་བརྙན་ལ་ངོ་བོར་བཟུང་ནས་དགེ་བ་སྤྱད་
པའི་དབང་གིས་ས་སྟེང༷་ན༷ས་འཕོས་ཏེ༷་ལྷ་རུ༷་སྐྱེ་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །འབད་པ་མེད་པར་དོན་དུ་འགྱུར། །བཻཌཱུཪྻའི་ས་གཞིར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྣང༷་བ༷་ཤར་བ་དེ་ནི་ཤིན༷་ཏུ་ཡང༷་། འཛམ་བུའི་གླིང་པ་རྣམས་
དགེ་བ་ལ་གཞུག་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་ཅིང༷་འབད་རྩོལ་གྱིས་གཡོ་བ་མེད་ལ། དེ༷་ལྟ་མོ༷ད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ས་སྟེང༷་ན༷་གནས་པའི་མི་རྣམས་དངོས་སུ་དགེ་བ་དང་བརྒྱུད་ནས་
མངོན་འདོད་ཀྱི་གོ་འཕང་ལ་སྦྱོར་བས་ན་དོན༷་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས༷་ནི་ཉེ་བར༷་གན༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚོན་བྱའི་དོན་ཉིད་ལ་ཡང་བཞི། །དག་པའི་སེམས་ལ་གཟུགས་སྐུ་སྣང་། །དཔེ་དེ༷་བཞིན་
4-2-79a


དུ་ད༷ད་བརྩོན་དྲན་པ་སོ༷གས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་དད་ལ་སོགས་པའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པ་ཅ༷ན་དུ་གྱུར་པའི་ད༷ད་བརྩོན་སོ༷གས་ཡོ༷ན་ཏན༷་རང་རྒྱུད་ལ་རིམ་གྱིས་བསྒོམ༷་
པ་ཡི། རང༷་སེམ༷ས་དྭངས་པ་ལ༷་སྣང༷་བ་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྐུ་མཚ༷ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༷་དཔེ༷་བྱད༷་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན༷་པ་དང༷་། རེས་འགའ་ཕན་ཚུན་འཆག༷་པ༷་དང༷་ནི༷་བཞེངས༷་
པ༷་དང༷་། གདན་ལ་བཞུགས༷་པ༷་དང༷་ནི༷་མལ་དུ་མནལ་ཏེ་གཟིམ༷ས་པ༷་དང༷་། གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པ་སོགས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ལམ༷་སྣ་ཚོགས༷་མཛ༷ད་པ༷་ཅ༷ན་དང་། མྱང་འདས་ཞི༷་བའི༷་ཆོས༷་ནི༷་
གསུང༷་པ༷་དང༷་། རེས་ཆོས་མི༷་གསུང༷་བར་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་མཉམ༷་པར༷་བཞག༷་པར་གྱུར༷་པ༷་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་ཆོ༷་འཕྲུལ༷་རྣམ༷་པ༷་སྣ་ཚོགས༷་དག༷་མཛ༷ད་པ༷་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ལྡན་པ་
མར་མེ་སྣུམ་གྱིས་བྲན་པ་མི་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་སུ་གནས་པ་ལྟ་བུའི་གཟི༷་མདངས༷་ཆེན༷་པོ༷་ཅ༷ན་དེ་ནི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ལས་འདོད་པའི་གོ་འཕང་སྒྲུབ། །སངས་
རྒྱས་དེ་མཐོང༷་ན༷ས༷་ཀྱང༷་དེ་ཐོབ་པར་འདོ༷ད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷ད་ཅེས་འབྲས་བུ་མཆོག་དེ་ལ་ཡིད་རབ་ཏུ་དང་བའི་སྒོ་ནས་རབ༷་ཏུ་སྦྱོར༷་ཏེ། དེ༷་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་སྦྱིན་སོགས་ཡང༷་
4-2-79b


དག་པར་བླངས་ནས༷་ནི༷། རང་གིས་འདོ༷ད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ༷་འཕང༷་དེ་ཐོབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་དོ། །འབད་པ་མེད་ཀྱང་དོན་དུ་འགྱུར། །སེམས་དག་པ་ལ་སྣང༷་བ༷་ཡི་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་ཤིན༷་ཏུ་ཡང༷་
ཀུན་སློང་གི་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་ཅིང་འབད་རྩོལ་གྱིས་གཡོ༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། དེ༷་ལྟ༷་ན༷་ཡང༷་འཇིག༷་རྟེན༷་ན༷་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དེ་ནི་དངོས་སུ་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་དང་བརྒྱུད་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་
སྦྱོར་བའི་དོན༷་ཆེན༷་པོ༷ས་ནི༷་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་མཐར་ཐུག་ཆོས་སྐུ་ཐོབ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སངས་རྒྱས་སུ་མཐོང་བ་འདི༷་ནི༷་རང༷་སེམ༷ས་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ་ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས༷་
མི༷་ཤེས༷་མོ༷ད། དེ་ལྟ་ན་ཡང༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང༷་སྟེ། མཐོང་བ་པོ་དེ་དག་ལ་ནི༷་དོན༷་ཆེན་པོ་ཡོ༷ད་པར་འགྱུར༷་ཏེ། རིམ་གྱིས་གཟུགས་སྐུ་དེ༷་མཐོང༷་བ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷། དེ་ཐོབ་
པའི་ཆེད་དུ་ཐེག་པ༷་བླ་ན་མེད་པ་འདི༷་ལ༷་གནས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས་ནི་ནང༷་སོ་སོ་རང་གི༷་རིག་བྱ་དོན་དམ༷་པ༷་སེམས་ཉིད་འོད་གསལ་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ་སངས་རྒྱས་མཐར་ཐུག་པ་ནི༷་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ལེགས་པར་སྦྱར་བཤད་པ། །དཔེ་ཇི་ལྟར་ས་འདི་ཀུན༷་རྡོ་གསེགས་སོགས་ཉམ༷་ངའི༷་གན༷ས་གཞན༷་དང༷་བྲལ༷་ན༷ས་དྲི་མེ༷ད་
4-2-80a


བཻ༷ཌཱུརྱ་ཡི་རང་བཞིན་ཅན་འོད་གསལ༷་བ་དང་མཛེས༷་པ་དཔེར་ན་ནོར༷་བུའི་སྟེ་རིན་པོ་ཆེའི་ཡོན༷་ཏན༷་དྲི༷་མ་དང་བྲལ༷་བའི་དཔ༷ལ་དང་ལྡན༷་ཞིང་སྟེང༷་ནི༷་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ༷་
པར་གྱུར༷་ཏེ༷། ས་དེ་ལྟར་དག༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་གནས་དེར༷་ནི༷་ལྷ༷་ཡི་བདག༷་པོའི་གནས་སྣ༷་ཚོགས༷་དང་ལྷ༷་དབ༷ང་བརྒྱ་བྱིན་དང་ལྷ༷་གཞན་དང་བཅས་པ་ཡི༷་གཟུགས༷་ཤར༷་ཏེ༷། མཐར་རིམ༷་
གྱིས༷་ས༷་ཡི༷་ཡོན༷་ཏན༷་གསལ་དག་སོགས་བྲལ༷་བའི་ཕྱིར༷་ན་གཟུགས་དེ༷་ནི༷་སླར༷་ཡང༷་མི༷་སྣང་བར་འགྱུར༷་ཞིང་། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བརྒྱ་བྱིན་མཐོང་བས་དེ་ཡི་དངོས་པོ་ཐོབ༷་ཕྱིར་བསྙེན༷་
གན༷ས་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སོགས་ཀྱི་བརྟུལ༷་ཞུགས༷་དང་ངེས༷་པར༷་སྦྱིན༷་པ་དང་མཆོད་པ་སོ༷གས་ལ༷་ཕྱོགས༷་པ༷་ཡི་བུ༷ད་མེ༷ད་དང་སྐྱེས༷་པའི༷་ཚོགས་རྣམས་ལྷ་དབང་ཐོབ་པར་སྨོན་པའི༷་སེམ༷ས་ཀྱིས༷་
མེ༷་ཏོ༷ག་དང་བདུག་པ་ལ༷་སོ༷གས་འཐོར༷་བ༷་དང་བདུག་ཅིང་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དེ་ལྟར། དྲི་མ་དག༷་པ༷་ཡི་བཻ༷ཌཱུ༷ཪྻ༷་ད༷ང་འདྲ༷་སྟེ་འདྲ་བའི་རང་གི་སེམ༷ས་ལ༷་སྣང༷་བའི༷་ཐུབ༷་དབ༷ང་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ༷་
བྱའི༷་ཕྱིར༷། སངས་རྒྱས་ལ་རབ༷་ཏུ་དག༷འ་སྟེ་དགའ་བའི་སེམ༷ས་ལྡན༷་རྒྱལ༷་བའི༷་སྲས་རྣམ༷ས་ཀྱང་མི་རྣམས་ལྷ་དབང་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་སེམ༷ས་རབ༷་
4-2-80b


སྐྱེད༷་པར༷་བྱེ༷ད་དོ། །བསྡུས་ཏེ་སྐྱེ་འགགས་མེད་ཚུལ་ལོ། །ཇི༷་ལྟར༷་བཻ༷ཌཱུ༷ར་ས༷་གཞི༷་རྡུལ་སོགས་བྲལ་བའི་གཙང༷་མ༷་ལ༷་ལྷ༷་ཡི་དབང་པོའི་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན༷་སྣང་བ༷་ལྟ༷ར། དེ༷་བཞིན༷་
འགྲོ༷་བའི་སེམ༷ས་ཀྱི་ས༷་གཞི༷་མ་དད་པ་སོགས་བྲལ་བའི་གཙང༷་མ༷་ལ༷། ཐུབ༷་པའི༷་དབ༷ང་པོའི༷་སྐུ་མཚན་དཔེ་ལྡན་པ་ཡི༷་གཟུགས་བརྙན༷་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་འགྲོ༷་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
སྐུའི་གཟུགས༷་བརྙན༷་འཆར་བ་དང་ནུབ་པར་སྣང་བ་ནི་རིམ་པར་མ་དད་པ་སོགས་ཀྱི་རྙོག༷་པ་མེད་པའི་རང་སེམས་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་དབང་གིས༷་དང་། མ་དད་པ་སོགས་ཀྱི་རྙོག༷་པའི༷་རང༷་
སེམ༷ས་རབ༷་ཏུ་འཇུག༷་པ་ཡི་དབ༷ང་གིས༷་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་འཇིག༷་རྟེན༷་དག༷་ན་ས་གཞི་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་དབང་གིས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས༷་བརྙན་འཆར་ནུབ་དུ་མ་སྐྱེ་
འགག་ཏུ་སྣང༷་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་རང་གནས་ལས་མི་གཡོ་བ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་དུ་གདུལ་བྱའི་སེམས་དབང་གིས་གཟུགས་སྐུ་སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཀྱང་། སྣང་ཚེ་སངས་རྒྱས་
ཡོ༷ད་པར་ལྟ་བ་དང༷་མེད་ཚེ་ཞིག༷་པ་ཡིན་ཞེས༷་སུ་སངས་རྒྱས་དེ༷་མི༷་ལྟ༷་སྟེ་རང་སྣང་ཙམ་མ་གཏོགས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པས་སོ། །གཉིས་པ་གདམས་ངག་གསུང་བའི་ཚུལ། །
4-2-81a


རྔ་སྒྲའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་གསུམ། །ལྷ་ཡི་རྔ་ལྟར་དམ་ཆོས་གསུང་། །དཔེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་དག་རྐྱེན་ལས་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །གསུང་
ཚུལ་རྒྱས་བཤད་དོན་བསྡུ་གཉིས། །དང་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་ལ་གསུམ། །རྩོལ་བ་མེད་དང་ལས་ལས་བྱུང་། །ཞི་བ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་དང་། །དེ་གསུམ་རིམ་པར། རྩོལ་མེད་
ཇི༷་ལྟ༷ར་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང༷་ན་ལྷ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷། སྔོ༷ན་གྱི་དཀར༷་པོའི༷་མཐུ་ཡིས༷་ནི༷། བརྗོད་འདོད་ཀྱི་འབད་རྩོལ་དང༷་ལྕེ་རྐན་སོགས་སྒྲའི་གན༷ས་དང༷་ཡི༷ད་དང་བཅས་པའི་གཟུགས༷་དང་། ཀུན་
སློང་གི་རྣམ་པར༷་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་བཞིན༷་དུ། འདུས་བྱས་མི༷་རྟག༷་པ་དང་། ཟག་བཅས་སྡུག༷་བསྔལ༷་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག༷་མེ༷ད་པ་དང༷་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི༷་བའི༷་སྒྲ༷་ཡིས༷་འདོད་
པ་ལ་གཡེང་བས་བག༷་མེ༷ད་པའི༷་ལྷ༷་རྣམ༷ས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ཡང༷་དང༷་ཡང༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་རྔས༷་ནི༷་སྐུལ༷་བར་བྱེད་པ་ལྟར། དེ༷་བཞིན༷་ཁྱབ༷་བདག་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབད༷་རྩོལ་དང་གནས་རྣམ་རྟོག་
སོ༷གས་ད༷ང་བྲལ་ཡང༷་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བ༷་མ༷་ལུས་པ༷་ཀུན་ལ་རང་རང་གི་སྐད་དང་མཐུན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གིས་ཁྱབ་པར་མཛ༷ད། དེས༷་རིགས་ཅན་གསུམ་གྱི་སྐལ༷་ལྡན༷་རྣམ༷ས་ལ༷་ཐེག་
4-2-81b


གསུམ་གྱི་ཆོས༷་སྟོན༷་ཏོ༷། །ལས་ལས་བྱུང་བ་ཇི༷་ལྟར༷་ལྷ༷་ནང༷་ལྷ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷། རྔ༷་བོ་ཆེའི་སྒྲ༷་དེ་ལྷ་རང༷་གི༷་དགེ་བའི་ལས་ལས་བྱུང༷་བ། དེ༷་བཞིན༷་དུ་འཇིག༷་རྟེན༷་ན༷་ཐུབ་པའི༷་ཆོས༷་སྒོ་མཐའ་
ཡས་པ་གསུང༷་བ༷འང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་གདུལ་བྱ་རང་རང་གི༷་དགེ་བའི་ལ༷ས་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཞི་བ་སྒྲུབ་ཚུལ་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་འབད༷་པ་དང་སྒྲའི་གན༷ས་དང་ཡིད་བཅས་ཀྱི་
ལུས༷་དང༷་། ཀུན་སློང་གི་སེམ༷ས་དང་བྲལ༷་བའི༷་རྔ་བོ་ཆེའི་སྒྲ༷་དེ༷་དག་གིས་ལྷ་རྣམས་ལ་ཇི༷་ལྟར༷་བག་མེད་པ་ཞི༷་བ་སྒྲུབ༷་པ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་དུ་འབད༷་པ་སོ༷གས་བཞི་དང༷་བྲལ༷་བའི༷་སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས༷་དེ༷་ཡིན་ཀྱང་མྱང་འདས་ཞི༷་བ༷་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེ༷ད་དོ། །སླར་ཡང་དཔེ་དག་དོན་བསྡུའོ། །ཇི༷་ལྟར༷་ལྷ༷་ཡི༷་གྲོང༷་ན༷་ཆོས་ཀྱི་རྔ༷་སྒྲའི༷་རྒྱུས༷་ཏེ་རྒྱུ་ལས་བྱུང༷་བའི་ལྷ་ལ་མི༷་འཇིག༷ས་
པ་སྦྱིན༷་པ༷་ཡི་ཚུལ་ནི༷་འདི་ལྟ་སྟེ་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་ཞེ་སྡང་གིས་ལྷ་རྣམས་ལྷ་མིན་དང་གཡུལ༷་དུ༷་འཇུག༷་ཚེ༷་ལྷ་རྣམས་ལ་མ་འཇིགས་ཤིག་ཅེས་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་དེས་ལྷ༷་མིན༷་གྱི་དཔུང༷་ལས་རྒྱལ་བས་
འཇིགས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཡོན་ལ་རྩེད༷་མོ་རྩེ་བས་གཡེང་བ་ན་སྡོམ་བཞིའི་སྒྲས་བག་མེད་སེལ༷་བ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་འཇིག༷་
4-2-82a


རྟེན༷་དག༷་ན༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གསུངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་སྐབས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེ༷ད་ལ་སོ༷གས་པ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུས་བྱུང་བ་ཡིས་སེམས་ཅན་
རྣམས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དང་སྡུག༷་བསྔལ༷་གྱི་འཇིགས་པ་རབ༷་འཇོམས༷་ཤིང་མྱང་འདས་ཞི༷་བ༷་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི་ལམ༷་བདག་མེད་པའི་ཚུལ༷་བརྗོ༷ད་པས་དེའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དཔེ་ལས་
ཁྱད་པར་འཕགས་མདོར་བསྟན། །གང༷་ཕྱིར༷་སྐྱེ་བོ༷་ཀུན༷་ལ་ཁྱབ་པ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་། མཐར་ཐུག་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ཕན༷་པ་དང་། གནས་སྐབས་མངོན་མཐོའི་བདེ༷་བ་དང་། སྐུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་དང་
ཐུགས་ཀུན་ཏུ་བརྗོད་པའི་དང་གསུང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་སྟེ་རིམ་པར་དང་པོས་དད་པར་བྱས་ཏེ། གཉིས་པ་སྣོད་ཤེས་པར་བྱས་ནས། གསུམ་པས་སྣོད་དང་འཚམ་
པར་ཆོས་སྟོན་པས་དེ་ལྟར་ཆོ༷་འཕྲུལ༷་གསུམ༷་ལྡན༷་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པ་སྟེ་ཡོན་ཏན་བཞིས་རྔ་སྒྲ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ༷་དེ༷་ཕྱིར་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱ༷ངས་ནི་
ལྷ་རྫས༷་ཀྱི་སིལ༷་སྙན་ཉི་ཚེ་བ་ཕན་བདེ་ངེས་འབྱིན་མིན་པ་རྣམ༷ས་ལ༷ས་ཁྱ༷ད་པར༷་དུ་འཕགས་པ་སྨོས་ཅི་དགོས་སོ། །ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། །ལྷར༷་ནི༷་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཡི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ལྷ་
4-2-82b


གནས་ན་གནས་པས་ཐོས་ཀྱང་སར༷་གན༷ས་མི་རྣམས་ཀྱི༷་རྣར༷་མི༷་འགྲོ༷་བས་ན་ཉི་ཚེ་བ་ཡིན་ལ། སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གི་རྔ་སྒྲ་དུས་ལ་བབས་ན་འཁོར༷་བ༷་ན་གནས་པ་ཡི༷་ས༷་འོག་གི་འཇིག༷་རྟེན༷་
དག༷་ཏུ༷འང་ཁྱབ་པར་འགྲོ་བས་ཉི་ཚེ་བ་མིན་པས་ཆོས་རྔ་ལས་ཀྱང་ལྷག་ན་སིལ་སྙན་གཞན་ལས་ལྟ་ཅི་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷར༷་ནི༷་ལྷ༷་ཡི༷་སིལ༷་སྙན༷་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་བྱེ༷་བ༷་ཕྲག་མང༷་པོ་
རྣམས་ནི་དེ་དང་མཐུན་པར་འདོ༷ད་ཡོན་ལ་ཆགས་པའི་མེ༷་མངོ༷ན་པར༷་འཕེལ༷་བའི༷་དོན༷་དུ༷་སྒྲོགས༷་པས་ཕན་པ་མིན་ལ། ཐུགས༷་རྗེའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་གསུང་མང་པོ་ལྟ་ཅི་དབྱངས་གཅི༷ག་
ཀྱང་། སྲིད་པའི་སྡུག༷་བསྔལ་གྱི་མེ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་རབ༷་ཏུ་ཞི༷་བའི༷་དོན༷་དུ༷་འཇུག་པས་ཕན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷར༷་ནི༷་བཀོད་པ་མཛེས༷་ཤིང༷་ཐོས་ན་ཡི༷ད་དུ་འོང༷་བ་སིལ་སྙན་གྱི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་
པ་དག་ནི་སེམ༷ས་ཀྱི༷་རྒོད༷་པ༷་དང་ཡུལ་ལ་གཡེང་བ་རྣམ་པར་འཕེལ༷་བ༷ར་འགྱུར༷་བའི༷་རྒྱུ༷་ཡིན་པས་བདེ་བའི་རྒྱུ་མིན་ལ། ཐུགས༷་རྗེའི༷་བདག༷་ཉི༷ད་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པའི༷་གསུང་ནི་རྒོད་
པ་དང་གཡེང་བ་ཞི་བས་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་ལ་སེམ༷ས་གཏོད༷་པ་སོགས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་བསམ་པ་སྐུལ་བྱེད་ཉི༷ད་ཡིན་པས་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོར༷་ན༷་མ༷་ལུས༷་པའི་འཇིག༷་རྟེན༷་ཁ༷མས་སུ༷་
4-2-83a


ཡང་། ལྷ་དང༷་ས༷་གན༷ས་མི་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པའི་བདེ༷་བའི་རྒྱུ་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ནི༷་ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་དང་ལྡན་པས་མ༷་ལུས༷་པའི་འཇིག༷་རྟེན༷་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་ཏུ་འགོག་
མེད་དུ་ཁྱབ༷་པར་སྣང༷་བ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དབྱ༷ངས་ཉི༷ད་ལ༷་ནི༷་རབ༷་ཏུ༷་བརྟེན༷་པར༷་བརྗོ༷ད་དོ། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་འབྱིན་གྱིས་ཁྱད་པར་འཕགས་སོ། །དེ་དག་རྐྱེན་ལས་
འཇུག་ཚུལ་ལོ། །ཇི༷་ལྟར༷་རྣ༷་བ༷་ཡི་དབང་པོ་དང༷་བྲལ༷་བས༷་ཕྲ༷་མོའི༷་སྒྲ་སྟེ་སྒྲ་ཆུང་ངུ་ནི༷་མི༷་མྱོང༷་ཞིང༷་སྟེ་སྐལ་མེད་རྣམས་ཀྱིས་གསུང་དབྱངས་རྩ་བ་ནས་མི་ཐོས་ལ། གལ་ཏེ་ཐོས་པའི་
སྐལ་ལྡན་རྣམས་ལ་ཡང་དཔེར་ན་སྒྲའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཅོག་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལྷ་ཡི༷་རྣ༷་དབང་ཐོབ་པའི་རྣ་བར༷་ཡང༷་། རྣ༷་ལ༷མ་དུ༷་ནི༷་མི༷་འགྲོ་ཞིང་འགའ་ཞིག་འགྲོ་བ་བཞིན༷། དེ༷་བཞིན༷་དུ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཆོས་ཆོས༷་ཤིན་ཏུ་ཕྲ༷་ཞིང་ཟབ་པ་མཆོག༷་ཏུ༷་ཞི༷་བ་ནི༷་ཞིབ༷་མོ༷འི་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་དུ་གྱུར་པ་ཡང༷་། ཉོ༷ན་མོང༷ས་མེ༷ད་པའི་ཡི༷ད་ཅན་སྐལ་ལྡན་འགའ༷་ཞིག༷་གི༷་རྣ༷་བའི༷་ལམ༷་དུ་འགྱུར༷་བ༷་ཡི༷ན་
གྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་མཁྱེན་བརྩེས་ཁྱབ་པའི་ཚུལ། །སྤྲིན་གྱི་དཔེ་ཡི་ངེས་བྱ་བཞི། །ལོ་ཏོག་འཕེལ་དང་སྣོད་ལས་གྱུར། །ལྟོས་མེད་མི་རྣམས་ཞི་ཆོས་མཐུན། །ལོ་
4-2-83b


ཏོག་འཕེལ་བའི་ཆོས་མཐུན་གཉིས། །འབད་པ་མེད་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ། །ཇི༷་ལྟར༷་དབྱར༷་གྱི༷་དུས་ན༷་སྤྲིན༷་གྱི་ཚོགས་འཁྲིགས་པ་ཞིང་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོ༷་ཏོ༷ག་ཕུ༷ན་སུམ༷་ཚོགས༷་པའི༷་རྒྱུ་
ཆར་ཆུ༷་ཡི་ཕུང༷་པོ༷་ཡི་རྒྱུན་འབྱུང་བ་འབད་རྩོལ་མེ༷ད་པར༷་ས༷་ལ༷་རྒྱུན༷་དུ༷་འབེབས༷་པ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས༷་རྗེའི༷་སྤྲིན༷་ལ༷ས་ནི༷། རྒྱལ༷་བའི༷་གསུང་དམ༷་ཆོས་ཆུ༷་ཡི༷་ཆར༷། འགྲོ༷་
བའི༷་དགེ༷་བའི༷་ལོ༷་ཏོག༷་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་དེ༷་ཡང་ཀུན་སློང་གི་རྣམ་པར་རྟོག༷་པ༷་དང་འབད་རྩོལ་མེ༷ད་པར༷་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འབེབས༷་སོ། །རྐྱེན་ལས་འཇུག་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ། །ཇི༷་ལྟར༷་འཇིག༷་
རྟེན༷་པ་རྣམས་དགེ་བའི༷་ལམ༷་ལ་འཇུག་ཅིང་བག་ཡོད་པར་སྤྱོད་པ་ན༷། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མཐུས་རླུང༷་དལ་བུས་བསྲུབས་པ་ལས་སྐྱེས༷་པའི་ཆུ༷་ཆར༷་གྱི་ཟེགས་མ་དག་སྤྲིན༷་གྱིས༷་འབེབས༷་པ༷་ལྟ༷ར། དེ༷་
བཞིན༷་དུ་རྒྱལ་བའི་བརྩེ་བའི་རླུང་གཡོས་ནས་འགྲོ༷་བའི་དགེ༷་བའི་ལོ་ཏོག་མངོ༷ན་པར་འཕེལ༷་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར༷་དུ་སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲིན༷་ལ༷ས་དམ༷་ཆོས༷་ཀྱི་ཆར༷་པ༷་འབེབས༷་སོ། །དེ་ཡང་སྲིད་པ་
འཁོར་བ་ལ༷་ཕན་པའི་ཆེད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༷་། བརྩེ་བ་ཆེན༷་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར༷་བ༷་འཁོར་བ་དང༷་། མི༷་འགྱུར༷་བ་མྱང་འདས་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མཐའི་སྐྱོན་གྱིས་མི༷་གོས༷་པ་མཐའ་བྲལ་
4-2-84a


ནམ༷་མཁའི༷་དཀྱིལ༷་ལྟ་བུ་ལ་གན༷ས་པ༷་ཟག་མེད་ཀྱི་ཏིང༷་ངེ་འཛི༷ན་དང་གཟུངས༷་ཀྱི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པའི་ཆུ༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་སྙིང༷་པོ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཐུབ༷་དབ༷ང་གི་སྤྲིན༷་ནི༷་དགེ༷་བའི༷་ལོ༷་
ཏོག༷་ཟད་མི་ཤེས་པ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཡི༷ན་ནོ། །སྣོད་ལས་འགྱུར་ཚུལ་ཆོས་མཐུན་གཉིས། །དཔེ་བསྟན་པ་དང་དེ་ཡི་དོན། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་རེག་བྱ་བསིལ༷་བ་དང༷་རོ་ཞིམ༷་པ་དང༷་། ལུས་ལ་
མི་གནོད་པས་འཇམ༷་པ༷་དང༷་། འཇུ་སླ་བས༷་ཡང་བ་དང་། དེས་མཚོན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་དང་པ་དྲི་ང་བ་མེད་པ། མང་དུ་བཏུང་ཡང་ལྟོ་བ་ལ་མི་གནོད་པ། མགྲིན་པར་མི་གནོད་པ་སྟེ་
ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་རོ་གཅིག་པའི༷་ཆུ༷་ཡི་ཆར་ནི༷་སྤྲིན་དེ༷་ལ༷ས་ཐོན༷་པ༷། དེ་དག་ས༷་ལ༷་བ༷་ཚྭ་ཅན་དང་བ་ཚྭ་མེད་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་གན༷ས་ཐ་དད་པ་དང་འབྲེལ༷་བས༷། ཁ་བ་མངར་བ་
ལན་ཚྭ་སོགས་ཤིན༷་ཏུ༷་མང༷་བའི༷་རོར༷་ནི༷་འགྱུར༷་བ༷་བཞིན༷། དོན་དེ༷་བཞིན༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་འཕག༷ས་པའི༷་ལམ་ཡན༷་ལག༷་བརྒྱ༷ད་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཆུ་ཡི་ཆར༷་རབ༷་
ཏུ་ཡངས༷་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བརྩེ༷་སྤྲིན་སྙིང༷་པོ༷་ལ༷ས་ཐོན༷་པ༷། འགྲོ༷་བའི༷་རྒྱུ༷ད་ཀྱི༷་ཁམས་དབང་བསམ་པའི་གན༷ས་ཀྱི༷་དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས། ཐེག་གསུམ་ལ་སོགས་རྣམ༷་པ༷་མང༷་པོའི༷་རོ༷་དང༷་ལྡན༷་པར༷་འགྱུར༷་
4-2-84b


རོ། །ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་མཐུན་གསུམ། །དཔེ་གསུམ་གྱིས་ནི་མདོར་བསྟན་ཅིང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཚུལ་ཐེག༷་པ༷་མཆོག༷་ལ༷་དང་བ༷་ཡང་དག་པར་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་
དང༷་། དེ་ལ་མོས་མི་མོས་པར༷་མ༷་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་དང༷་ནི༷་ཐེག་ཆེན་ལ་ཞེ་སྡང༷་བ༷་ལོག་པར་ངེས་པ་ཡི༷་ཕུང༷་པོ༷་གསུམ༷་ནི༷་དཔེར་ན་ཆར་བབ་ཚེ་མི༷་དག༷་དང༷་། རྨ༷་བྱ༷་དང༷་ནི༷་ཡི༷་དྭགས༷་དང་རིམ་
པར་བཞིན་དུ་འདྲ༷འོ། །དེ་ཡི་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད། །དཔྱི༷ད་མཐར༷་སོས་ཀའི་དུས་སུ་སྤྲིན༷་མེ༷ད་པ༷་ན༷་མི༷་རྣམས་མི་དགའ་བ་དང༷་། མཁའ༷་ལ་མི༷་རྒྱུ༷་བའི༷་བྱ༷་ཙཱ་ཏ་ཀ་དག༷་ཆུ་ལ་ཚུལ་མི་ལྟོས་པས་
བར་མའམ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པ༷་དང་། ཡི་དྭགས་རྣམས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ད༷ང་། དབྱར༷་ཚེ༷་ས༷་ལ༷་ཆ༷ར་བ༷བས་པ༷་ན༷་མི་རྣམས་དགའ་ཞིང་ཙཱ་ཏ་ཀ་བཏང་སྙོམས་དང་། བྱེ་ཚན་དུ་
སྣང་བས་ཡི༷་དྭགས༷་དང་ནི༷་སྡུག་བསྔལ་བས་མི་དགའ་བ༷་ལྟར༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང༷་རྗེའི༷་སྤྲིན༷་ཚོགས༷་དག༷་གིས༷་དམ་ཆོས༷་ཀྱི་ཆུ༷་བྱུང༷་བ་དང༷་མ༷་བྱུང༷་བ༷་ལ༷ས་ཀྱང༷་ཆོས༷་འདོ༷ད་པ༷་རྣམས་དགའ་བ་དང་
མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༷་། བར་མ་རྣམས་བཏང་སྙོམས་དང་། ཆོས༷་ལ༷་སྡང༷་བའི༷་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགའ་བ་དང་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ནི། འཇིག༷་རྟེན༷་དག༷་ན༷་དཔེ༷་དེ༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་
4-2-85a


མཚོན་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྟོས་པ་མེད་པར་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལྟ་ནའང་ཆར་འབབ་པའི་ཚེ་ཐིག༷ས་པ༷་རགས༷་པ་ཆར་ཆེན་པོ་དང་། སེར་བ་འབབ་པ་དང་གནས་
འགའ་ཞིག་དུ་རྡོ༷་ཆེན༷་དང༷་ནི༷་རྡོ༷་རྗེའི༷་མེ༷་སྟེ་ཐོག་ནི༷་འབེ༷བ་པ༷་ན༷། སྲོག༷་ཆགས༷་ཕྲ༷་མོ༷་དང་རི༷་སུལ༷་སོང༷་བ༷་སྐྱབས་མེད་པ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་དང་ཡི་དྭགས་དག༷་ལ༷་རྡོ་ཚན་སོགས་བབས་པས་
གནོད་ན་ཡང་ཇི༷་ལྟར༷་སྤྲིན༷་གྱི་ཆར་ནི༷་དེ་དག་ལ་གནོད་དེ་ཞེས་མི་འབབ་པ་མི་བྱེད་པར་ལྟོས༷་མེ༷ད་དུ་སྤྲིན་གཡོ་ཞིང་ཆར་འབབ་ཅིང་མི་རྣམས་སྤྱི་ལ་ཕན་ཞིང་ཡི་དྭགས་སོགས་ལ༷་གནོད་ཀྱང་
རང་གི་ཉེས་པས་ཡིན་གྱི་ཆར་གྱི་ཉེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཟབ་ཅིང་ཕྲ༷་བ་སྟོང་ཉིད་དང༷་སྦྱིན་སོགས་རྒྱ༷་ཆེན༷་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་རིགས༷་པའི༷་ཚུལ༷་གྱིས༷་མཁྱེན༷་པ༷་དང༷་ནི༷་
བརྩེ༷་བའི༷་སྤྲིན༷་ལས་བྱུང་བ་ན་སྐལ་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་ཉོ༷ན་མོང༷ས་དག༷་པར་འགྱུར༷་བ་དང་། སྐལ་མེད་སྡང་ལྡན་བདག༷་ལྟའི་བག༷་ཉལ༷་བརྟན་པོ་རྣམས་ལ་རེ་ཞིག་མི་ཕན་པར་གནོད་ན་ཡང་དེ་
དག༷་ལ༷་རྣམ༷་ཀུན༷་ལྟོས༷་པ༷་མེ༷ད་པར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་སོ། །མེ་རྣམས་འཇོམས་པའི་ཆོས་མཐུན་གསུམ། །སྡུག་བསྔལ་མེ་ཚོགས་ཞི་བར་བྱེད། །འཁོར༷་བའི༷་སྐྱེ༷་འཆི༷་ཐོག༷་མ༷་དང་མཐའ་
4-2-85b


མ་མེ༷ད་པ་དེར༷་བརྒྱུད་ཅིང་འགྲོ༷་བའི༷་ལམ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་ལྔ༷་སྟེ་ངན་སོང་གསུམ་དང་མི་དང་ལྷའོ། །དེ་ལ་མི༷་གཙང༷་བ༷་ལ༷་དྲི༷་ཞིམ༷་པ་མེ༷ད་པ་བཞིན༷་དུ་འགྲོ༷་བ་ལྔ༷་པོ་དེ་དག༷་ན༷་ནམ་ཡང་བདེ༷་བ༷མེ༷ད་དེ་
སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་བཅིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་དེ༷་ཡི༷་སྡུག༷་བསྔལ༷་རྟག༷་ཏུ༷་མེ༷་ཡིས་བསྲེགས་པ་དང་། མཚོན༷་རྣོན་པོས་བཏབ་པ་དང་། རྨ་གསར་པ་ལ་རྒྱ༷་ཚྭ༷་
གཏུག་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་རེག༷་པ་ལས་སྐྱེས༷་པ་བཞིན༷་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་ལ་ཐུགས༷་རྗེའི༷་སྤྲིན༷་ལ༷ས་དམ༷་ཆོས༷་ཆར༷་ཆེན༷་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མེ་དེ༷་རྣམས་རབ༷་ཏུ་ཞི༷་བར་བྱེ༷ད་པའི་དོན་དུ་
སྐལ་བ་དང་འཚམ་པར་རབ༷་ཏུ༷་འབེབས༷་སོ། །ཞི་བྱེད་ཤེས་རབ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་། །ལྷ༷་ལ༷་འཆི༷་འཕོ༷་ལྟུང་འགྱུར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི༷་ལ༷་མེད་པ་ཡོངས༷་འཚོལ༷་དང་། ཡོད་པ་བསྲུང་བ་དང་
བཀྲེས་སྐོམ་ངལ་དུབ་ལ་སོགས་ཀྱི་སྡུག༷་བསྔལ༷་ཞེས༷་བྱར༷་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་རྟོགས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཏེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཤེས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་དང་ལྡ༷ན་པ༷་དག་ནི་ལྷ༷་མིའི༷་
དབ༷ང་ཕྱུག༷་བརྒྱ་བྱིན་དང་འཁོར་བསྒྱུར་ལྟ་བུ་མཆོག༷་ལ༷འང༷་མངོ༷ན་པར༷་འདོ༷ད་པ་མེ༷ད་དེ༷། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས༷་རབ༷་དང༷་ནི༷་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པའི༷་གསུང༷་རབ༷་ལ་ད༷ད་པའི༷་རྗེས༷་འབྲང༷་ལ༷་སྟེ་
4-2-86a


རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཐོས་བསམ་བྱས་པ་ཞིག་གིས་སམ། ཡང་ན་ཤེས་རབ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་དང་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གཉིས་སམ། ཡང་ན་ནང་གི་རྐྱེན་དང་ཕྱི་
ཡི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས། ཟག་བཅས་འབྲས་བུའི་ཆ་འདི༷་ནི༷་སྡུ༷ག་བསྔལ༷་དང་། ལས་ཉོན་དེའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་དང་། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་འགགས་པའི་མྱང་འདས་འདི༷་ནི༷་
འགོག༷་པ་དང་། ཐབས་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་ཉིད་ཅེས༷་ཐོས་སོགས་ཤེས༷་པས༷་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་རོ༷། །ཤེས་ལྟར་སྤོང་ལེན་ཉམས་སུ་བླང་། །དཔེར་ན་བྲལ་བྱ་ནད༷་ནི༷་སྤང་བྱར་
ཤེས༷་བྱ༷་དང་། དེ་སྤང་ཕྱིར་ན༷ད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི༷་སྤང༷་བྱ༷་ལ༷། ནད་མེད་པའི་བདེ༷་བར་གན༷ས་པ་ནི་ཐོབ༷་བྱ་དང་། དེའི་ཐབས་སྨན་ནི༷་བསྟེན༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་ལྟར༷། འཁོར་བ་སྡུག༷་བསྔལ༷་དང་དེའི༷་རྒྱུ་དང༷་
དེ་འགོག་པ༷་དང༷་དེ༷་བཞིན༷་ལམ༷་ལྔ་རྣམས་རིམ་པར༷་ཤེས་བྱ༷་དང༷་སྤང༷་བྱ༷་དང་རིག༷་པའམ་ཐོབ་པར༷་བྱ༷་ཞིང༷་རྒྱུད་ལ་བརྟེན༷་པར༷་བྱ༷་བར་ཤེས་ནས་བླང་དོར་བྱའོ། །བཞི་པ་སྤྲུལ་པ་མཛད་པའི་ཚུལ། །ཚངས་
པའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་གཉིས། །སྐལ་ལྡན་སྣང་བ་སྟོན་ཚུལ་དང་། །སྐལ་མེད་སྣང་བ་མེད་ཚུལ་ལོ། །སྣང་བ་སྟོན་པའི་ཚུལ་ལ་གསུམ། །འབད་པ་ཟད་དང་ཉེས་པ་སེལ། །སྐལ་པ་
4-2-86b


སྟོན་པས་མཚུངས་པར་བསྟན། །འབད་པ་མེད་པ། ཇི༷་ལྟར༷་ན་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚངས༷་པ༷་ཆེན་པོ་ཚངས༷་པ༷་ཡི༷་གན༷ས། བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ནས༷་གཞན་དུ་འཕོ༷་བ༷་མེ༷ད་
བཞིན༷་དུ༷། འདོད་པའི་ལྷ༷་ཡི༷་གན༷ས་ནི༷་དྲུག་པོ་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུ༷་རང་དང་འདྲ་བའི་སྤྲུལ་པའི་སྣང༷་བ༷་འབད༷་མེ༷ད་དུ་སྟོན༷་པ༷་ལྟར༷། དོན་དེ༷་བཞིན༷་དུ་ཐུབ༷་པ༷་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དོན༷་དེ་
ཆོས༷་སྐུ༷་ལ༷ས་ནམ་ཡང་བསྐྱོད༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁ༷མས་ཀུན༷་ཏུ༷་སྐལ༷་ལྡན༷་རྣམ༷ས་ལ༷་འབད༷་པ་མེ༷ད་པར༷་སྤྲུལ༷་པ༷་གཟུགས་སྐུས་གང་འདུལ་གྱི་རྣམ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་དག༷་ནི༷་སྟོན༷་པར༷་
མཛ༷ད་དོ། །ཉེས་པ་མེད་པར། ཇི༷་ལྟར༷་ན༷་ཚངས༷་པ་ཆེན་པོ་རྟག༷་ཏུ་རང་གི་གཞལ༷་ཡས༷་ཁང༷་ན༷་མི༷་གཡོ༷་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པའི་ལུས་འདོ༷ད་ཁ༷མས་ཀྱི་ལྷ་གནས་ཀུན་ཏུ་ཞུགས༷་པ༷་དེ༷། འདོད་ལྷ་
རྣམ༷ས་ཀྱི༷ས་མཐོང་ནས་ཚངས་པ་དེ༷་མཐོང༷་བའི་རྐྱེན་གྱིས་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་མཐོང་མཁན་དེ༷་ཡང༷་ཚངས་པའི་གོ་འཕང་དོན་དུ་གཉེར་ཕྱིར་རང་གི་འདོད་པའི་
ཡོན་ཏན་ཡུལ༷་རྣམས་ལ༷་ཆགས་པའི་དགའ༷་བ༷་སྤོང༷་བར་བྱེ༷ད་པ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པ་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ལ༷ས་མི༷་བསྐྱོད༷་བཞིན་དུ་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་ཁ༷མས་ཀུན༷་དུ་གང་འདུལ་གྱི་སྤྲུལ་པའི་
4-2-87a


གཟུགས་སྐུ་སྟོན་པ་སྐལ༷་ལྡན༷་གྱིས༷་མཐོང༷་ནས་སངས་རྒྱས་དེ༷་མཐོང༷་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་མཁན་དེ་ཡང་དེ་ཐོབ་ཕྱིར་རྟག༷་ཏུ༷་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་དྲི༷་མ༷་ཀུན༷་སེལ༷་བར་
བརྩོན་པར་བྱེ༷ད་དོ། །སྐལ་བར་སྟོན་པས་མཚུངས་པ། སྔོན་གྱི༷་དུས་སུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་ཚངས་པ་རང༷་ཉི༷ད་ཀྱིས་སྨོན༷་ལམ༷་བཏབ་པ་དང༷་། འདོད་ལྷ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་ཚངས་པ་
མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་དགེ༷་བའི༷་མཐུས༷། ཇི༷་ལྟར༷་ཚངས༷་པ༷་ཉིད་འབ༷ད་པ་མེ༷ད་བཞིན་དུ་སྣང༷་བ་སྟོན་པ་ལྟར་རང༷་བྱུང༷་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ༷་པའི་སྐུ༷་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་
གདུལ་བྱའི་དགེ་བའི་མཐུ་ལས་གང་འདུལ་གྱི་གཟུགས་སྐུའི་སྣང་བ་སྟོན་པའང་དེ༷་བཞིན༷་ནོ༷། །སྐལ་བ་མེད་ལ་མི་སྣང་ངོ་། །གདུལ་བྱ་དུས་ལ་བབས་པ་ན་དགའ་ལྡན་ནས་འཕོ༷་བ་
དང༷་། ཡུམ་གྱི་ལྷུམས༷་སུ་འཇུག༷་པ་དང༷་། སྐུ་བལྟམས༷་པ་དང༷་། ཡབ༷་ཀྱི༷་ཁབ༷་སེར་སྐྱའི་གྲོང་དུ་གཤེ༷གས་པ་དང༷་། བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་ལྷན་ཅིག་དགེས༷་པར་རོལ༷་བ༷་དང༷་
རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དབེན༷་པར༷་དཀའ་བ་སྤྱོ༷ད་པ་ད༷ང་། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་ནས་བདུ༷ད་སྡེ༷་བཅོ༷མ་པ་དང༷་། བྱང༷་ཆུབ༷་ཆེ༷་བརྙེས༷་དང་། ཞི༷་བའི༷་གྲོང༷་དུ༷་ལམ༷་སྟོན༷་པའི་ཆོས་
4-2-87b


འཁོར་བསྐོར་བ་དག༷་བསྟན༷་ནས༷་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏེ། ཐུབ༷་པ༷་སངས་རྒྱས་དེ་མཐོང་བའི་སྐལ༷་མེ༷ད་རྣམས་ཀྱི་མིག༷་གི༷་ལམ༷་དུ་སྣང་བར་མི༷་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པ་ཡེ་ཤེས་སྤྲོ་བའི་
ཚུལ། །ཉི་མའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱར་བཞི། །ཕན་གནོད་མི་རྟོག་གཞན་དོན་མཛད། །སྐལ་ལས་རིམ་འཆར་དཔེ་ལས་འཕགས། །ཕན་དང་གནོད་པའི་རྟོག་མེད་པ༷། །ཇི༷་ལྟར༷་འོ༷ད་
ཟེར་ཚ་བའི་ཉི༷་མས༷་གདུང༷་བའི༷་དུས༷་གཅི༷ག་གི་ཚེ༷་ཉི༷ད་ལ༷། པ༷ད་སོ༷གས་རྒྱས༷་དང༷་ཀུ༷ན་མུ༷་ཏ༷་ནི༷་རབ༷་ཏུ་ཟུམ༷་པ༷་ཉིད་དུ་གྱུར་ནའང་། ཆུ༷་སྐྱེས༷་བྱེ༷་དང༷་ཀུ་མུ་ཏ་ཟུམ༷་པའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་དང་སྐྱོན་དག༷་ལ༷།
ཉི༷་མ༷་རྟོག༷་མེ༷ད་དུ་འཇུག་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིར༷་ནི༷་འཕ༷གས་པའི༷་ཉི༷་མ་ཡང་དེ༷་བཞི༷ན་ཏེ། གསུང་བྱུང་བའི་དུས་གདུལ་བྱའི་བློ་ཡི་པདྨོ་རྒྱས་པ་དང་། གདུལ་བྱ་མིན་པའི་ཡིད་
ཀྱི་ཀུ་མུ་ཏ་ཁ་ཟུམ་པ་ལ་མི་རྟོག་གོ། མི་རྟོག་གཞན་དོན་མཛད་ལ་གསུམ། །རྟོག་པ་མེད་དང་འོད་ཟེར་འཕྲོ། །རྟོག་པ་མེད་པ། ཇི༷་ལྟར༷་ཉི༷་མ༷་འདི་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པར༷། རང༷་གི་
འོ༷ད་ཅི༷ག་ཆར༷་སྤྲོས༷་པ༷་ཡིས༷། པ༷དྨ༷་རྒྱས༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་དང༷་། ལོ་ཏོག་སོགས་གཞན༷་དག༷་སྨིན༷་པ་དང་། ཀུ་མུ་ཏ་ཟུམ་པར༷་བྱེ༷ད་པ༷་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་དུ་དེ༷་བཞིན༷་གཤེགས་པ༷་ཡི༷། ཉི༷་
4-2-88a


མ༷་ལས་དམ༷་ཆོས༷་ཀྱི་འོད་ཟེར་དག༷་གདུལ༷་བྱའི༷་སྐྱེ༷་བོ༷འི་བློ་པ༷དྨ་འབྱེད་པ་དང་། ཕན་བདེའི་ལོ་ཏོག་སོགས་རྒྱས་པ་དང་། གདུལ་བྱམ་ཡིན་པའི་ཡིད་ཀུ་མུ་ཏ་ཟུམ་
པ་བྱེད་པ་ལ༷། འདི་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་འཇུག༷་གོ། འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ། ཇི་ལྟར་ཉི་མ་ནམ་མཁར་ཤར་བའི་འོད་ཟེར་གྱིས་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། རང་དོན་
ཆོས༷་སྐུ༷་དང་གཞན་དོན་གཟུགས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་གཉིས་པོ་དག༷་གིས༷་མངོན་པར་བྱང༷་ཆུབ་སྙིང༷་པོ༷་ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གི་ནམ་མཁར༷་ཤར༷་བའི༷་ཀུན༷་མཁྱེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཉི༷་མ༷་འདི་ཡང་འགྲོ༷་
བར༷་ནི༷་མུན་པ་སེལ་བའི་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་འོ༷ད་ཟེར༷་སྤྲོ༷་བར༷་མཛ༷ད་དོ༷། །ཅིག་ཆར་ཤར་ནས་དོན་མཛད་དོ། །གང༷་ཕྱིར༷་གདུལ༷་བྱ༷་བློའམ་རྒྱུད་དག༷་པ༷་ཡི༷། ཆུ༷་ཡི༷་སྣོ༷ད་ནི༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷། བདེ༷་
གཤེ༷གས་ཉི༷་མའི༷་གཟུགས༷་བཪྙ༷ན་སྤྲུལ་པ་ནི༷། དཔག༷་ཏུ༷་མེ༷ད་པ༷་ཅི༷ག་ཆར༷་དུ་འཆར༷་ཞིང་དོན་བྱེད་དོ། །གདུལ་བྱ་མ་དག་པ་ཆུ་རྙོག་མ་ལྟ་བུར་མི་འཆར་རོ། །སྐལ་ལས་རིམ་པར་འཆར་
ཚུལ་གཉིས། །བསྟན་པ་དང་ནི་བཤད་པ་ཉིད། །བསྟན་པ། དུས་རྟག༷་ཏུ་ཆོས་ཅན་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་ལ༷་རྣམ་དབྱེར་མེད་པར་ཁྱབ༷་པའི༷་ཆོས༷་དབྱིངས༷་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནམ་མཁའི་སྟེ་ནམ༷་མཁའ༷་
4-2-88b


དང་འདྲ་བའི་དཀྱིལ༷༷་དུ༷་ནི༷། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་སངས༷་རྒྱས༷་ཉི༷་མ༷་ལྟ་བུ་ཤར་ནས་གདུལ༷་བྱ༷་ཡི༷་སྐྱེ་བོ་རི༷་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་འོས༷་པར༷་རིམ་གྱིས་འབར་ཅིང་འཆར་ཏེ། དང་པོར་བྱང་
སེམས། དེ་ནས་རང་རྒྱལ། དེ་ནས་ཉན་ཐོས། དེ་ནས་མ་ངེས་པ། མཐར་ལོག་པར་ངེས་པ་ལའང་འབབ་བོ་ཞེས་སོ། །བཤད་པ། ཇི༷་ལྟར༷་རྒྱ༷་ཆེན༷་པོའི་འོ༷ད་ཟེར༷་སྟོང༷་ཕྲག་དང་ལྡན༷་པའི་ཉི༷་མ་
ཤར༷་བ་འདི༷། གླིང་བཞིའི་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་ཁམས་ཀུན༷་ཏུ༷་སྣང༷་བར༷་བྱས༷་ནས༷་ཏེ་ནམ་ལངས་པའི་དུས་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནས་རིམ༷་གྱིས༷་ནི༷། དང་པོ་མཆོག༷་ཏུ་མཐོན་པོའི་རི་དང༷་། དེ་ནས་
བར༷་མ༷་དང་། དེ་ནས་དམན་པའམ་དམའ༷་བའི༷་རི༷་དང་། དེ་ནས་ས་ཕྱོགས་མཐོ་བ་ནས་དམའ་བའི་བར་ལ༷་ཡང་འབབ༷་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་རྒྱལ༷་བའི༷་ཉི༷་མ༷་ཡང་གདུལ་བྱའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་གྱི་ཚོགས༷་
ལ༷་རིམ༷་གྱིས༷་འབབ༷་སྟེ། གདུལ་བྱ་སྐལ་པ་མཆོག་དང་། བར་མ་དང་། དམན་པ་དང་། མཐར་ལོག་སྲེད་ཅན་ལའང་འཆར་ཞིང་སྨིན་པར་མཛད་དོ། །དཔེ་ལས་ཁྱད་པར་
འཕགས་ཚུལ་གཉིས། །འོད་ཟེར་ཁྱད་འཕགས་བྱེད་ལས་འཕགས། །འོད་ཟེར་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞི༷ང་ཀུན༷་ཀྱི་ནམ༷་མཁའི༷་མཐིལ༷་ཁྱབ་པར་འོད་ཟེར་སྤྲོ༷་བ་ཉི་མ༷་ལ༷་མེ༷ད་ལ༷་དེར་མ་ཟད་མི༷་ཤེས༷་
4-2-89a


པའི་མུན༷་པས་བཀབ༷་པ་བསལ་ནས་ཤེས༷་བྱའི༷་དོན༷་གསལ་བར་སྟོན༷་པ༷་ཡང༷་ཡོད་པ་མིན༷་ཞིང་། ཐུགས༷་རྗེའི་བདག༷་ཉི༷ད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐེག་གསུམ་སོགས་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་མདོག༷་དང་ལྡན་
པར་བཀྱེའི༷་སྟེ་བཀྱེ་བའི་འོ༷ད་ཟེར་གྱི་ཚོག༷ས་ཀྱི༷ས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བས་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང༷་ཀུན་གསལ༷་བ༷་དག༷་མཛད་པ་ནི༷་འགྲོ༷་བ་རྣམས་ལ༷་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་བསལ་ཏེ་ཤེ༷ས་བྱའི་དོན༷་གསལ་
བར་སྟོན༷་པར་མཛ༷ད་དོ། །བྱེད་ལས། འཇིག་རྟེན་འདིར་ཉི་མ་ཤར་ཡང་། ལོང་བ་སོགས་ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་མཐོང་བ་སོགས་དང་། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ་དང་། ཟབ་
མོའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་མེད་ལ། སངས༷་རྒྱས༷་ཉི་མ་གདུལ་བྱའི་གྲོང༷་དུ༷་གཤེ༷གས་ཚེ༷་མིག༷་དང༷་མི༷་ལྡན༷་པ༷་ཡི༷་སྐྱེ༷་བོ་ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་མཐོང༷་ཞིང་། འོན་
པས་སྒྲ་ཐོས། སྨྱོན་པས་དྲན་པ་རྙེད། དབུལ་པོའི་ཁྱིམ་དུ་གཏེར་ཐོན་པ་སོགས་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཉེར་འཚེ་སེལ་ཞིང༷་མངོ༷ན་མཐོ་ངེས་ལེགས་སོགས་འདོད་པའི་དོན༷་མེ༷ད་པས་གདུང་བའི་ཚོགས༷་
དང་བྲལ༷་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན༷་དེ༷་མཐོང༷་བ༷་ལ༷ས་ནི༷་བདེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མྱོང༷་བ༷་དང༷་། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་གྲོང་དུ་གཤེགས་ཚེ་དོན་མེད་པའི་ཚོགས་བྲལ་ཞེས་སྐུ་མཐོང་གསུང་
4-2-89b


ཐོས་པ་ལ་སོགས་དང་ངན་སོང་ཞི་བ་ལའོ། །རྒྱུ་གཏི༷་མུག༷་གི༷ས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ལྡོངས༷་པས་འབྲས་བུ་སྲི༷ད་པའི༷་རྒྱ་མཚོར༷་ལྷུང༷་ཞིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ༷་བའི༷་མུན༷་པས༷་བསྒྲིབས༷་པ༷་རྣམ༷ས་སངས༷་
རྒྱས༷་ཉི༷་མའི༷་འོ༷ད་ཀྱིས༷་བློ༷་གྲོས་ཀྱི་སྣང༷་བ་རིམ་གྱིས་གསལ་བར་བྱས་ནས་སྔར་མ༷་མཐོང༷་བ༷་ཡི༷་གན༷ས་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང༷་བར་འགྱུར༷་རོ།  །དྲུག་པ་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་ཉིད། །ནོར་
བུའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་གཉིས། །རེ་འདོད་སྒྲུབ་པས་མཚུངས་པར་བསྟན། །རྙེད་པར་དཀའ་བས་མཚུངས་པར་བསྟན། །རེ་འདོད་བསྒྲུབ་པས་མཚུངས་བསྟན་གཉིས། །རྟོག་
མེད་འདོད་རྒུ་སྒྲུབ་ཚུལ་དང་། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་ཡི༷ད་བཞིན༷་གྱི་ནོར༷་བུ༷་རིན་པོ་ཆེ་ནི༷་འདིའི་དོན་འདི་བྱའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་ཀྱང༷་དུས་ཅི༷ག་ཆར༷་དུ༷་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་ཤིང་
གསོལ་བ་འདེབས་པའི་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ན་གན༷ས་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷། འབྲུ་སྨན་ཟས་གོས་སོགས་རེ་བའི་བས༷མ་པ༷་ཀུན༷་སོ༷་སོར༷་རྫོགས༷་པར་བྱེ༷ད་པ་ལྟར༷། དོན་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སངས༷་རྒྱས༷་ཡི༷ད་བཞིན༷་
གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་རིགས་ཅན་གསུམ་སོགས་བས༷མ་པ༷་ཐ༷་ད༷ད་པ་རྣམ༷ས་ཀྱིས་རང་རང་གི་མོས་པ་དང་འཚམ་པར་ཐེག་གསུམ་སོགས་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་ཆོས༷་ནི༷་ཐོ༷ས་པར་གྱུར༷་ཀྱང༷་། 
4-2-90a


སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་ཆོས་སྟོན་པ་དེ༷་ལ༷་རྣམ༷་པར་མི༷་རྟོག༷་གོ། འབད་མེད་རྟག་ཏུ་བཞུགས་ཚུལ་ཏེ། །ཇི༷་ལྟར༷་ནོར༷་བུ༷་རིན༷་ཆེན༷་ནི་རྟོག༷་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཇི་འདོ༷ད་པའི༷་ནོར༷་རྫས་
འབད༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་གཞན༷་པ༷་དག༷་པ༷་རབ༷་ཏུ་སྟེར༷་བ་ལྟར༷། དེ༷་བཞིན༷་ཐུབ་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱང་འབད༷་པ་མེ༷ད་བཞིན་དུ་ཇི༷་ལྟར༷་ཐོས་པར་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་གཞན༷་གྱི༷་དོན༷་དུ༷་ནི་སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་
བར་དུས་རྟག༷་ཏུ་བཞུགས༷་པ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པར་དཀའ་ལ་དབྱེ་བ་མེད། །གང༷་ཕྱིར༷་རྒྱུ་རྒྱ་མཚོ༷་ཆེན་པོར་ཆུད་ཅིང་ས༷་ཆེན་པོའི་འོ༷ག་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ༷་ལ་འདོ༷ད་པས༷། དོན་དུ་གཉེར་ཡང་། ཇི༷་
ལྟར༷་དགོས་འདོད་སྟེར་བའི་ནོར༷་བུ༷་བཟང༷་བོ་དེ་འཛམ་གླིང་གི་འགྲོ༷་བ་འདིར༷་རབ༷་ཏུ་རྙེད༷་པར་དཀའ༷་བ། དེ༷་བཞིན༷་དུ་འགྲོ༷་བ༷་ཤིན་ཏུ་སྐལ༷་བ་ངན༷་པ་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཡི༷ད་དྲི་མ་དང་བཅས་
པ་འདིར༷་བདེ༷་གཤེ༷གས་མཐོང༷་བ༷་རྙེད༷་དཀར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །བདུན་པ་གསུང་གི་གསང་བ་མཆོག །བྲག་ཆའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱས་པ། །དཔེ་དང་དོན་ནི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དཔེ་
ཇི༷་ལྟར༷་ན་བྲག་ཆ་སོགས་སྒྲ༷་བརྙན༷་གྱི༷་ནི༷་སྒྲ༷་རང་རང་གི་བརྗོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཉན་པ་པོ་གཞན༷་གྱི༷་རྣམ༷་རིག༷་གི་རྐྱེན་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷་ཙམ་ཡིན་གྱི་བྲག་ལ་སོགས་ལ་འདི་བརྗོད་དོ་སྙམ་པའི་རྣམ༷་
4-2-90b


པར་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་ཅིང༷་བྱེད་པ་ལྕེ་རྐན་སོགས་འཕྲད་ནས་བརྗོད་པར་བཟོ༷་བའམ་འབད་རྩོལ་མེད་ལ༷། སྒྲ་དེ་བྲག་སོགས་ཀྱི་ཕྱི༷་དང༷་ནང༷་ན༷་མི༷་གན༷ས་པ་ལྟར༷། དོན་དེ༷་བཞིན༷་དུ་དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་
པའི༷་གསུང༷་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉན་པ་པོ་གདུལ་བྱ་གཞན༷་གྱི༷་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་རྣམ༷་རིག༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ༷་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་འདི་ལ་འདི་སྟོན་ཏོ་སྙམ་པའི་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ་མེ༷ད་ལ་
བཟོ༷འམ་འབད་རྩོལ་མེ༷ད་ཅིང༷་། གསུང་དེ་སྐུ་ཡི༷་ཕྱི༷་དང༷་ནང༷་ན༷་གན༷ས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ༷། །བརྒྱད་པ་སྐུ་ཡི་གསང་བ་མཆོག །ནམ་མཁའི་དཔེ་ཡིས་ངེས་བྱ་ཡང་། །དཔེ་དང་དོན་གཉིས་ཉིད་ཡིན་
ནོ། །དཔེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཅུང༷་ཟ༷ད་ཀྱང་གྲུབ་པ་མེ༷ད་ཅིང༷་དབང་ཤེས་ལ་སྣང༷་བ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ན་མཚན་མར་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་ཅིང༷་རྟེན༷་གཞི་ཡང་མེ༷ད་ལ༷་བྱེ་བྲག་ཏུའང་མིག༷་གི༷་ལམ༷་ལ༷ས་རབ༷་ཏུ་འདས༷་པ༷་
ཡིན་པས་ན་གཟུགས༷་མེ༷ད་ཅིང་འདིའོ་ཞེས་བསྟན༷་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་ཡི༷་ནམ་མཁའ༷་ལ༷་ཇི༷་ལྟར༷་དབུས་ཀྱི་ཆ་མཐོ༷་བ༷་དང༷་མཐའི་ཆ་དམའ༷་བ་དང་། གྲུ་བཞི་ཟླུམ་པོ་སོགས་སུ་དང་། སྔོན་པོ་སོགས་སུ་
མཐོང་ཡང༷་ནམ་མཁའ་དེ༷་ནི་མཐོང་བ་དེ༷་ལྟར༷་ཡོད་པ་མིན༷་ནོ། །དོན་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་ལྷུམས་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་སོགས་ནས་རྣམ་རོལ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམ༷ས་ཅད་སངས༷་རྒྱས༷་ལ༷་ཡོད་པར་མཐོང༷་ཡང༷་
4-2-91a


སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་དེ༷་ལྟ༷་བུར་ཡོད་པ་མིན༷་ནོ། །དགུ་པ་ཐུགས་རྗེ་འཇུག་པའི་ཚུལ། །ས་གཞིའི་དཔེ་བྱས་དཔེ་དང་དོན། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་ས༷་ལ༷ས་སྐྱེ༷་བ༷་རྩི་ཤིང་ནགས་
ཚལ༷་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་འདི་ཀུན༷་བསྐྱེད་འདོད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག༷་དང་འབད་རྩོལ་མེ༷ད་པའི༷་ས༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས་ནི༷། སྔར་མེད་འཕེལ༷་བ་དང༷་སྔར་ཡོད་བརྟན༷་པ་དང༷་དེ་དག་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡངས༷་པར་འགྱུར༷་
བས་སེམ༷ས་ཅན་གྱི་ཉེར་འཚོ་བྱེད་པ་ལྟར༷། དོན་དེ༷་བཞིན༷་དུ་རྫོགས༷་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱིས༷་རྣམ༷་རྟོག༷་དང་འབད་རྩོལ་མེ༷ད་པ༷་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷་རིགས་ཅན་གསུམ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་དང་། ཐ་ན་
ལོག་པར་ངེས་པའི་འགྲོ༷་བའི༷་དགེ༷་བའི༷་རྩ༷་བ༷་རྣམ༷ས་མ༷་ལུས༷་པར༷་ནི༷་འཕེལ༷་བརྟན་ཡངས་པར༷་འགྱུར༷་བས་འགྲོ་ཀུན་གྱི་ཉེར་འཚོ་མཛད་དོ། །དགོས་བརྗོད་སྐབས་དོན་བསྡུས་ལ་གཉིས། །དགོས་དང་
དཔེ་དོན་གྱིས་དབྱེ་བ། །དཔེ་ཡིས་མཚོན་ཚུལ་ཁྱད་པར་བཤད། །དགོས་སོགས་དབྱེ་བ་ལ་ཡང་བཞི། །དགོས་དང་ཉིང་དགོས་འགྲུབ་པའི་ཚུལ། །འཇིག་རྟེན་པ་དག་འབད༷་རྩོལ༷་མེ༷ད་པར༷་བྱ༷་བ༷་
འགའ༷་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་བྱེ༷ད་པ༷་མཐོང༷་བ་མེ༷ད་པ་དེ༷་བས༷་ན༷་སངས་རྒྱས་ལའང་འབད་རྩོལ་མེད་ན་གཞན་དོན་སོགས་ཇི་ལྟར་མཛད་སྙམ་པའི་གདུལ༷་བྱའི༷་ཐེ༷་ཚོམ༷་གཅོ༷ད་པའི༷་ཕྱིར༷་དུ་འབད་རྩོལ་མེད་པའི་ཚུལ་བརྒྱ་
4-2-91b


བྱིན་གྱི་གཟུགས་སོགས་དཔེ༷་རྣམ༷ས་དགུ༷་ཡིས་ནི༷་མདོ་ལས་གསལ་བར་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་འགག་མེད་ན་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ལ། གསུང་རབ་
གང༷་དུ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མཚོན་པའི་དཔེ༷་དགུ༷་པོ༷་འདི༷་དག༷་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་རྒྱས༷་པར༷་རབ༷་ཏུ༷་བསྟན་པར་གྱུར༷་པ༷་ཡི་མདོ༷་སྡེ༷་དེ་ཡི༷་ནི༷་མིང༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་
རྒྱན་གྱི་མདོ་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས༷་དཔེ་དགུས་བཤད་པ་དེ༷་ཡི༷་དགོས༷་པ༷་དང་ཉིང་དགོས་གཉིས་ཀ་ཡང་བསྟན་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ། གསུང་རབ་དེ་དང་དགོངས་འགྲེལ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཐོས༷་པ༷་ལ༷ས་བྱུང་
པར་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ༷་ཡི༷་སྣང༷་བ༷རྒྱ༷་ཆེན༷་པོ་འདིས༷་བརྒྱན༷་པའི༷་བློ༷་ལྡན༷་བྱང་སེམས་དེ་ནི་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་འབད་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀུན༷་ལ༷་དང་པོར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་
འཇུག་ཅིང་མཐར་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་འཇུག༷་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །དེ་ཡང་དངོས་སུ་ཐེ་ཚོམ་ཆོད་པ་དགོས་པ་དང་། བརྒྱུད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པའོ། །
དཔེ་དང་དོན་དག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །འབད་མེད་དུ་གཞན་དོན་བྱེད་པ་དེ༷་མཚོན་པའི་དོན༷་དུ་བཻ༷ཌཱུར༷་ཡའི་ས་གཞི་དང་བརྒྱ༷་བྱི༷ན་གྱི༷་གཟུགས༷་བརྙན༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དཔེ༷་དག༷་ནི༷་རྣམ༷་པ་དགུ་གོང་དུ་ལེགས་པར་
4-2-92a


བརྗོ༷ད་པ༷་དེ༷་ལ༷་ནི༷། དེ༷་ཡི༷་བསྡུས༷་དོན༷་ངེས༷་པར༷་བཟུང༷་བར་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་དཔེས་སྐུའི་རྣམ་འཕྲུལ་སྟོན༷་པ་དང༷་། རྔ་སྒྲས་གསུང༷་གདམས་ངག་བརྗོད་པ་དང༷་། 
སྤྲིན་གྱིས་ཐུགས་མཁྱེན་བརྩེས་ཁྱབ༷་པ༷་དང༷་། ཚངས་པས་སྐུ་དང་གསུང་གི་མཛད་པ་མཐའ་ཡས་པར་སྤྲུལ༷་པ་དང༷་། ཉི་མས་ཡེ༷་ཤེས༷་སྤྲོ༷་བ་དང༷་། ནོར་བུས་ཐུགས༷་ཀྱི་གསང་བ་དང་། སྒྲ་བརྙན་
གྱིས་གསུང༷་གི་གསང་བ་དང་། ནམ་མཁས་སྐུ་ཡི༷་གསང༷་བ༷་དང༷་། ས་ཡི་དཔེས་ཐུགས༷་རྗེའི༷་སྟེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག༷་ཉི༷ད་ཐོབ༷་པ༷་ཉི༷ད་བསྟན་ཏོ། །དམ་བཅའ་ལ་སོགས་དོན་གསུམ་
སྦྱར། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་གཞན་དོན་དུ་འབད༷་རྩོལ༷་གྱི་རྒྱུན༷་ཀུན༷་རབ༷་ཏུ་ཞི༷་བ༷་ཡིས་འཇུག་སྟེ། རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་མེ༷ད་ཅིང་འོད་གསལ་བའི༷་ཐུགས༷་མཐར་ཐུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་
པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དྲི༷་མེ༷ད་བཻ༷ཌཱུར༷་བརྒྱ་བྱི༷ན་གྱི༷་གཟུགས་བརྙན༷་ཤར༷་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་བཞིན༷་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐུའི་སྣང་བ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དགུ་ནི་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ངོ་། །དེ་ལ་འབད་རྩོལ་ཞི༷་བ་
ཡིན་ཞེས་དམ༷་བཅས་ཏེ། རྟོག༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཐུགས༷་ནི་དེ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་སོ༷། །དེ་ལྟར་འབད་རྩོལ་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་རང༷་བཞིན༷་གྱི་དོན༷་ནི༷་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ༷་གྲུབ་
4-2-92b


པའི་དོན༷་དུ་མཐུན་དཔེ༷་ནི༷་བརྒྱ༷་བྱི༷ན་གྱི་གཟུགས༷་བརྙན་ལ་སོ༷གས་པ་དགུ་བསྟན་པ་ཡི༷ན་ནོ། །སྐབས་དོན་འབད་རྩོལ་མེད་ཚུལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་སྐབས་འདིར༷་ནི༷་དཔེ་
དགུ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་སྐབས༷་ཀྱི་དོན༷་རྣམ༷ས་ནི་འདི༷་ཡི༷ན་ཏེ། སྐུའི་རྣམ་འཕྲུལ་སྟོན༷་པ་དང་གསུང་གདམས་ངག་འདོམས་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དོན་རྣམ༷་པ་དགུས༷་གསལ་བར་བྱས་པས་ནི༷་སྟོན་
པ༷་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེ༷་བ་དང་འཆི༷་བ་ལ་སོགས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༷་བྲལ༷་བ༷་དང་། རྣམ་རྟོག་དང་འབད༷་པ༷་དང་རྩོལ་བ་མེ༷ད་པར༷་རབ༷་ཏུ་འཇུག༷་པར་སྟོན་པའོ༷། །དཔེ་ཡིས་མཚོན་
ཚུལ་གཤད་ལ་གཉིས། །དཔེ་ཡི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་གང༷་ཞིག༷་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་དཔེ་ནི་བརྒྱ༷་བྱི༷ན་དང་། ལྷའི་རྔ༷་བོ་ཆེ་དང༷་། སྤྲིན༷་བཞིན༷་དང༷་། ཚངས༷་པ་དང་
ཉི་མ་དང་། རིན༷་ཆེན༷་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི༷ད་བཞིན༷་གྱི་ནོར༷་བུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་བཞིན༷་དང་། སྒྲ༷་བརྙན༷་དང་ནམ༷་མཁའ༷་དང་ས༷་གཞི༷་བཞིན་དུ༷་འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲི༷ད་པའི༷་བར་དུ་འབད༷་རྩོལ་མེ༷ད་
བཞིན་དུ་གཞན༷་དོན༷་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛ༷ད་པ་དེ༷་ནི་རྣལ༷་འབྱོར་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིག༷་གི་ཕལ་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པའོ། །རིན༷་ཆེན༷་གྱི་ས་གཞིར་ལྷ༷་དབ༷ང་གི་གཟུགས་
4-2-93a


སྣང་བ་བཞིན༷་དུ་སྐུ་ཡི་སྣང་བ་སྟོན༷་པ༷་སྟེ༷། འབད་མེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལེག༷ས་པར༷་འདོམས༷་མཛ༷ད་ལྷ༷་ཡི༷་རྔ༷་བོ་ཆེ༷་དང་འདྲ༷་ལ། ཁྱབ༷་བདག༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན༷་པ་
དང༷་བརྩེ༷་བ་ཆེན༷་པོའི་སྤྲིན༷་ཚོགས༷་ནི༷། མཐའ༷་ཡས༷་པའི་འགྲོ་བ༷་སྲི༷ད་པའི་རྩེའི༷་ཞེས་རྩེ་མོའི་བར༷་དུ༷་ཁྱབ༷་པ་ནི་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་ཚོགས་དང་འདྲ་ཞིང་། ཚངས༷་པ་རང་གནས་ལས་མ་གཡོས་
པར་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་བཞིན༷་དུ་ཟག༷་པ་མེ༷ད་པའི་ཆོས་སྐུའི་གན༷ས་ལ༷ས་མི༷་བསྐྱོད༷་པར༷་སྤྲུལ༷་པ༷་རྣམ༷་པ༷་དུ༷་མར༷་རབ༷་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། ཉི༷་མའི་འོད་ཟེར་སྤྲོ་བ་བཞིན༷་དུ་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་སྣང༷་བ༷་རབ༷་ཏུ་སྤྲོ༷་བ་གང༷་
ཡིན་པ་དང་། དྲི་མས་རྣམ༷་པར་དག༷་པའི་རིན༷་ཆེན༷་ཡི༷ད་བཞིན༷་ནོར་འདྲའི༷་གཞན་དོན་རྟོག་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛད་པའི་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མངའ་བ་དང་། རྒྱལ༷་བ༷་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་
གསུང༷་གི་གསང་བ་དེ༷་སྣ་ཚོགས་སུ་ཐོས་ཀྱང་བྲག༷་ཅ༷་བཞིན༷་དུ༷་ཡི༷་གེ༷་ཡི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེ༷ད་པ་དང་། སྐུ༷་ཡི་གསང་བ་ནི༷་ནམ༷་མཁའ༷་ལྟ༷་བུ༷ར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཁྱབ༷་པ༷་དང༷་། དབྱིབས་སོགས་སུ་
སྣང་བས་གཟུགས༷་སུ་གྲུབ་པ་མེ༷ད་པ་དང་། དུས་རྟག༷་པ༷་ཉི༷ད་དོ། །ས༷་གཞི་བཞིན༷་དུ་འགྲོ༷་བའི༷་རྒྱུད་ལ་དཀར༷་པོའི༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་རྩི་སྨན༷་ལོ་ཏོག་རྣ༷མས་མ༷་ལུས༷་པ་འཕེལ་བརྟན་ཡངས་པར་བྱེད་པའི༷་
4-2-93b


རྣ༷མ་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷རྟེན་ནམ་གཞིར༷་གྱུར༷་པ༷་ནི༷་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་གནས་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས༷་ཡི༷ན་ནོ༷། ། ཡང་ན། དེ་ལ་དག་པའི་ས་ལྟ་བུ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །སླར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་
བཤད་ལ་གཉིས། །གཟུགས་སྐུ་སྐྱེ་འཇིག་སྣང་ན་ཡང་། །ཆོས་སྐུ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་ཚུལ་དང་། །ཆོས་མཐུན་མཚུངས་པར་སྣང་ན་ཡང་། །མི་མཐུན་ཁྱད་པར་འཕགས་ཚུལ་ལོ། །སྣང་
ཡང་སྐྱེ་འཇིག་མེད་ཚུལ་གཉིས། །དབང་པོའི་དཔེ་ཡིས་སྐྱེ་འཇིག་མེད། །དག༷་པ༷་བཻ༷ཌཱུརྱ་དང་འདྲ་བ་ཡ། སེམ༷ས་ལ༷་སངས༷་རྒྱས༷་མཐོང༷་བའི༷་རྒྱུ་རུ༷་གྱུར་པ་སེམས་དེ༷་དག༷་པར་བྱེད་
པའི་ཐབས་སེམ༷ས་ནི༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པས་མི༷་བཟློག༷་པའི་ད༷ད་པའི༷་དབ༷ང་པོ༷་སོགས་བརྟས༷་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་དད་སོགས་དགེ༷་བ༷་སྐྱེ༷་བ་དང༷་འཇིག༷་པས༷་
ན༷་རིམ་པར་ཀུན་རྫོབ་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་གཟུགས༷་སྐུ་ནི༷་སྐྱེ་ད༷ང་འཇིག༷་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནའང་དཔེར་ན་ས་གཞི་དག་མ་དག་པའི་དབང་གིས་བརྒྱ༷་བྱི༷ན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ནུབ་འཕྲལ་དུ་སྣང་ཡང་
དེ་འཕྲལ་དུ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པར་རང་གནས་ལས་མ་གཡོས་པ་བཞིན༷་དུ༷་ཐུབ༷་པ༷་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི༷་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡི༷་བདག་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་སྐྱེ༷་འཇིག༷་མེ༷ད་དོ། །དཔེ་ཀུན་གྱིས་མཚོན་རྒྱུན་མི་འཆད། །
4-2-94a


དཔེ་དགུ་པོ་དེ༷་བཞིན༷་དུ༷་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལའང་འབད༷་རྩོལ་གང་ཡང་མེ༷ད་པར༷། སྐྱེ༷་མེ༷ད་འགག༷་མེ༷ད་ཀྱི༷་ཆོས༷་སྐུ་ལ༷ས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་གན༷ས་ཀྱི་
བར༷་དུ༷་སྐུའི་སྣང་བ་སྟོན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་མཛ༷ད་པ༷་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག༷་པ་ཡིན་ནོ། །མཚུངས་ཀྱང་ཁྱད་པར་འཕགས་ཚུལ་གཉིས། །མདོར་བསྟན་པ་དང་བཤད་པའོ། །བསྟན་པ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་དཔེ༷་འདི༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་མདོར༷་བསྡུས༷་པ༷་ཡི༷། དོན༷་ནི༷་འཆད་འགྱུར་འདི༷་ཡི༷ན་ཞིང་། དཔེ་སྔ་ཕྱིའི་རིམ༷་པ༷་སྟེ་གོ་རིམ་ཡང༷་དེས་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན། 
དཔེ་སྔ༷་མ༷་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་མི་ནུས་པ་བརྗོད་ནས་དཔེ་ཕྱི་མ་ཕྱི༷་མ་ལ༷་དཔེ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་མ་ནུས་པ་གསལ་བོར་བྱས་ཏེ་དཔེ་དོན་ཆ༷ས་མི༷་མཐུན༷་པའི་ཆ་སྤངས༷་པའི༷་སྒོ༷་ནས༷་རིམ་
གྱིས་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་པས་སོ། །བཤད་པ། དེ་གང་ཞེ་ན། སངས༷་རྒྱས༷་ནི་སྐུའི་སྣང་བ་སྟོན་པ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས༷་བརྙན༷་ལྟ༷་བུ༷་སྟེ༷། འོན་ཀྱང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཆོས་སྟོན་
པའི་དབྱ༷ངས་དང༷་མི༷་ལྡན༷་པས་དེ༷་དང་འདྲ༷་བ་མིན༷་པས་དེས་མཚོན་མི་ནུས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པའི་དབྱངས་དང་ལྡན་པའི་ཆ་ནས་ལྷ༷་ཡི༷་རྔ༷་བོ་ཆེས་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་
4-2-94b


བཞི་སྟོན་པ་བཞིན༷་ཏེ། རྔ་བོ་ཆེ་ཉི་ཚེ་བར་གྱུར་ནས་ས་འོག་སོགས་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་དུ༷་ཁྱབ་པར་དོན༷་བྱེ༷ད་པ་མིན༷་པ༷ས་དེ༷་དང་འདྲ༷་བ་མིན༷་ལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་དོན་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་སྤྲིན་ཆེན༷་དང༷་
མཚུངས༷་ཏེ། སྤྲིན་དེས་ལོ་ཏོག་སྨིན་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་དོན༷་མེ༷ད་པའི༷་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ས༷་བོན༷་སྤང༷་བ་མིན༷་པས་དེ༷་འདྲ༷་མིན༷་ལ། འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་སོགས་ཉོན་
མོངས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཚངས༷་པ་ཆེན༷་པོ་བཞིན༷་ཏེ༷། ཚངས་པ་དེས་ལན་ཅིག་ཕན་འདོགས་པས་སྨིན་པར་བྱེད་ཀྱི་དེས་མྱང་འདས་ཞི་བའི་གནས་སུ་གཏན༷་དུ༷་ནི༷་སྨིན༷་པར༷་བྱེ༷ད་པ་མིན་
པས་དེ༷་འདྲ༷་མིན༷་ལ། གཏན་དུ་གདུལ་བྱའི་ལོ་ཏོག་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཆ་ནས་ཉི་མའི་གཟུགས༷་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་ལོ་ཏོག་གཏན་དུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བཞིན༷་ཏེ་ཉི་མ་དེས་ལོ་ཏོག་སྨིན་ཅིང་རེས་མུན་པ་
བཅོམ་ནས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་གཏན༷་དུ༷་ནི༷་མི་ཤེས་པའི་མུན༷་པ༷་འཇོམས༷་པ་མིན༷་པས་དེ༷་འདྲ༷་མིན༷་ལ། གཏན་དུ་མུན་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཡི༷ད་བཞིན༷་གྱི་ནོར༷་བུས་ཉིན་མཚན་
གཉིས་ཆར་གཏན་དུ་མུན་པ་འཇོམས་པ་དང་འདྲ༷་སྟེ། ནོར་བུ་ནི་ཀླུ་སོགས་དུད་འགྲོ་ལའང་ཡོད་པས་ཐོབ་པའམ་འབྱུང༷་བ༷་ནི༷་རྙེད༷་པར༷་མི༷་དཀའ༷་བས་དེ༷་འདྲ༷་མིན༷་ལ། རྙེད་དཀའི་ཆ་ནས་སྒྲ༷་བརྙན༷་ཕྱི་
4-2-95a


ནང་གང་དུ་མི་རྙེད་པ་བཞིན༷་ཏེ༷། སྒྲ་བརྙན་ནི་རྐྱེན༷༷་ལ༷ས་ནི༷་བྱུང༷་བ༷་ཡིན་པས་དེ༷་དང༷་འདྲ༷་བ༷འང༷་མིན༷་ཏེ་རང་བྱུང་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཆ་
ནས་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མིན་པའི་ནམ༷་མཁའ༷་དང༷་འདྲ༷་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་དགེ༷་བ༷་ཡི༷་གཞི༷འམ་རྟེན་མིན༷་པས་དེ༷་དང༷་འདྲ༷་བ༷འང༷་མིན༷་ལ། འཇིག༷་རྟེན༷་དང་འཇིག༷་རྟེན་ལ༷ས་འདས༷་པ༷་ཡི་འགྲོ༷་བའི༷་ཕུན༷་
སུམ་ཚོགས༷་པ་མ༷་ལུས༷་པ༷་དེ༷་དག་གན༷ས་པ༷་ཡི༷་རྟེན༷་ནམ་གཞི་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར༷་ན། ས༷་ཡི༷་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་ཆེན་པོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དག༷་དང༷་འདྲ༷་བའོ། །དེ་ཡིན་ཏེ། སངས༷་རྒྱས༷་རྣམས་
ཀྱིས་བྱང༷་ཆུབ༷་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷། འཇིག༷་རྟེན༷་ལས་འདས༷་པའི༷་ལམ༷་ཕུན་ཚོགས་ཐེག་གསུམ་འབྱུང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་
འདོད་ཁམས་པའི་དགེ༷་བའི༷་ལ༷ས་ལམ༷་བཅུ་དང་། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་བས༷མ་གཏན༷་བཞི་དང༷་། ཚད༷་མེ༷ད་པ༷་བཞི་དང༷་། གཟུགས༷་མེད་པའི་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་གཟུགས༷་མེ༷ད་
པའི་སྙོམས་འཇུག་རྣམས་འབྱུང༷་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལེའུ་བཞི་པའི་ས་བཅད་རྫོགས། ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུ༷ད་བླ༷་མའི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ་པོ་དག་གི༷་རིག༷ས་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་
4-2-95b


རྣམ༷་པར་དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས། དེ༷་བཞིན༷་གཤེ༷གས་པའི༷་ཕྲིན༷་ལ༷ས་མཛ༷ད་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ་བཞི༷་པ༷འོ༷། །གནས་བཞིར་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་གཉིས། །མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན། །
དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བཤད། །བསྔགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་ལ་གཉིས། །གནས་བཞི་རྟོགས་པར་དཀའ་ཚུལ་དང་། སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཁ༷མས་དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༷་། 
དེ་ཉིད་གློ་བུར་དྲི་མས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་བྱང༷་ཆུབ༷་དང༷་། སངས་རྒྱས༷་ཀྱི་ཆོ༷ས་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་ད༷ང་། ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི༷་ཕྲི༷ན་ལས་ཏེ། རྡོ་རྗེའི་གནས་བཞི་པོ་འདི་
ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཕལ་ཆེ་བ་དག༷་པའི༷་སེམ༷ས་ཅ༷ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས༷་ཀྱང༷་ཇི་བཞིན་དུ་བས༷མ་བྱ༷་མི༷ན་ན་གཞན་གྱིས་ལྟ་ཞོག་དེས་ན་གནས་བཞི་པོ་འདི༷་ནི༷་འདྲེན༷་པ༷་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུལ༷་ཁོ་ན་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་རྟོགས་ཕན་ཡོན་ཐོབ་ཚུལ་ལོ། །ཕན་ཡོན་ཐོབ་ཚུལ་འདི་ལ་གཉིས། །ཐབས་ཀྱི་དགེ་བ་གཞན་ལས་འཕགས། །ཤེས་རབ་མཆོག་
ཐོབ་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །གཞན་ལས་འཕགས་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ནས། །འོན་ཀྱང་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་བློ༷་ལྡན༷་གང༷་ཞིག་རྒྱལ༷་བའི༷་ཡུལ༷་བཞི་པོ་དེ༷་ལ༷་མོས༷་པ༷་དེ་ནི་སངས༷་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན༷་ཏན༷་གྱི་ཚོགས༷་ཀྱི༷་སྟེ་
4-2-96a


ཚོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་གནས་པའི་སྣོ༷ད་དུ་རུང་བར་འགྱུར༷་ཏེ། ཕལ་བས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་གནས་འདི་བཞི་ལ༷་མངོ༷ན་པར་དགའ༷་བའི་
དགེ་བས༷། དེ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་སེམ༷ས་ཅ༷ན་ཀུན༷་གྱི༷་སྦྱིན་སོགས་བསོ༷ད་ནམས༷་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ༷་གྱིས༷་གནོན་ཏེ་འདི་ལས་གོང་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱས་པར་
བཤད་པ་ལ་ནི་གསུམ། །སྦྱིན་པ་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ཤིང་། །གང་ཟག་གང༷་ཞིག༷་གིས་བསམ་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང༷་ཆུབ༷་ཆེན་པོ་དོན༷་དུ༷་གཉེར༷་བའི་བསམ་པས༷་གསེ༷ར༷་ལས་གྲུབ་པའི་
ཞིང་ཁམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནོར༷་བུས༷་ཏེ་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་སྤྲས༷་པ༷་ནི༷། གྲངས་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་མཐའ་ཡས་པ་དག་གི་རྡུལ༷་དང་མཉམ༷་པ༷་དུས་ཉིན༷་རེ༷་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡུལ་
མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཆོས༷་ཀྱི་རྒྱལ༷་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ༷་དུས་རྟག༷་པར་འབུལ༷་ན༷་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་མོད། དེ་བས་ཀྱང་གང་ཟག་གཞན༷་གང༷་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དོན་
གནས་བཞི་པོ་འདི༷་ལ༷ས་བརྩམས་ཏེ་དོན་རྟོགས་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐ་ན་ཚིག༷་ཙམ༷་ཐོས༷་ཤིང༷་ཐོས་ནས༷་ཀྱང༷་ནི༷་ཡིད་ཆེས་པས་མོས༷་ན༷་མོས་པའི་དགེ་བ་འདི༷་གོང་དུ་བཤད་པའི་སྦྱིན༷་པ༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་དགེ༷་
4-2-96b


བ༷་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ༷་ལ༷ས་ཀྱང་བསོ༷ད་ནམ༷ས་ཆེས༷་མང༷་པོ་ཐོབ༷་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་འཕགས་པ། །བློ༷་ལྡན༷་གང༷་ཞིག༷་བསམ་པ་བླ༷་མེ༷ད་བྱ༷ང་ཆུབ༷་འདོ༷ད་པས༷་དུས་བསྐལ༷་པ༷་དུ༷་མར༷་
ཡང༷་། ལུས༷་ངག༷་ཡི༷ད་ཀྱི༷་སྒོ་ནས་གོམས་པའི་དབང་གིས་དཀའ་ཚེགས་ཀྱིས་འབད༷་པ༷་མེ༷ད་པར༷་འཇུག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚུལ༷་ཁྲིམ༷ས་ཉེས་པ་ཕྲ་མོས་ཀྱང་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པ་སྲུང༷་བར་བྱེ༷ད་པ་ལ༷་
བསོད་ནམས་ཆེས་འཕེལ་མོད། དེ་ལས་ཀྱང་གང་ཟག་གཞན༷་གང༷་ལ་ལ་ཞིག་གིས་གནས་བཞི་པོ་འདི༷་ལ༷ས་དོན་རྟོགས་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཚིག༷་ཙམ༷་ཐོས༷་ཤིང༷་ཐོས༷་ནས༷་ཀྱང༷་ནི༷་མོས༷་པར་གྱུར༷་ན་མོས་
པའི་དགེ་བ་འདིས༷་གོང་བཤད་ཀྱི་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བའི་དགེ༷་བ༷་དེ༷་ལ༷ས་བསོ༷ད་ནམ༷ས་ཆེས༷་མང༷་དུ༷་ཐོབ༷་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །བསྒོམ་པ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་འཕགས་ཏེ། །གང་ཟག་གང༷་ཞིག༷་
འཇིག་རྟེན་འདི༷་ན༷་བྱེད་ལས་སྲི༷ད་པ༷་གསུམ༷་གྱི༷་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་མེ༷་འཇིལ༷་བར་ནུས་པའི་བས༷མ་གཏན༷་ནི༷། ལྷ༷་ཡི་གནས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་དང༷་ཚངས༷་པའི་གན༷ས་པ་ཚད་མེད་བཞི་རྣམས་ཕུལ་
བྱུང་མཐར༷་སོན༷་པ་ཞིག་རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་འཕོ༷་བ་མེ༷ད་པ་ཐོབ་པའི་ཐབས་སུ་བསྒོམས་པ་ལ༷་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་པོ་འཕེལ་མོད། དེ་བས་ཀྱང་གང་ཟག་གཞན་གང༷་ལ་ལ་ཞིག་གིས་
4-2-97a


གནས་བཞི་པོ་འདི༷་ལ༷ས་བརྩམས་ཏེ་དོན་རྟོགས་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐ་ནའང་ཚི༷ག་ཙ༷མ་ཐོ༷ས་ཤིང༷་ཐོ༷ས་ན༷ས་ཀྱང༷་ནི༷་ཡིད་ཆེས་པས་མོ༷ས་ན༷་དེ་ལྟར་མོས་པའི་དགེ་བ་འདི༷་གོང་
བསྟན་གྱི་བས༷མ་གཏན༷་ལ༷ས་བྱུང༷་དགེ༷་བ༷་དེ༷་ལ༷ས་བསོ༷ད་ནམས༷་ཆེས༷་མང༷་འཕེལ་ཞིང་ཐོབ༷་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །འདི་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྒྱན་གྱི་མདོ་ཚིགས་བཅད་དུ་བྱས་པའོ། །ཤེས་རབ་
མཆོག་ཐོབ་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དེ་ལྟས་སྦྱིན་ཚུལ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དེ་ལས་ཀྱང་གནས་བཞི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི་ཕྱིར༷་
སྙམ་ན། འདི་ལྟར་སྦྱིན༷་པ༷ས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ལོངས༷་སྤྱོ༷ད་དག༷་ནི༷་སྒྲུབ༷་པར་བྱེ༷ད་ཅིང༷་། ཚུལ་ཁྲིམས༷་ཀྱིས༷་མཐོ༷་རི༷ས་ཀྱི་རྟེན་ཐོབ་པར་བྱེད་ལ་བསམ་གཏན་བསྒོམས་པས་ཉོ༷ན་མོངས་ཙམ་
སྤོང༷་བར་བྱེ༷ད་ལ༷། འདི་ལྟ་བུ་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱིས་ནི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གེགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་དང་ཤེས༷་བྱ༷་ཡི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་སྤོང༷་བའི་ཐབས་དངོས་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར། གནས་བཞི་ཐོས་པ་
འདི༷་མཆོག༷་ཉི༷ད་དེ༷་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་ནི༷་གནས་བཞི་འདི༷་ཐོས༷་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡི༷ན་པས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བཤད་ལ་གཉིས། །མཐར་ཐུག་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། །
4-2-97b


རང་བཞིན་དུ་གན༷ས་པ་ཁམས་དང༷་། ཁམས་དེ༷་ནི༷་གནས་གྱུར༷་པ༷་བྱང་ཆུབ་དང༷་། བྱང་ཆུབ་དེ༷་ཡི༷་ཡོན༷་ཏན༷་དང་། ཡོན་ཏན་དེས་གཞན་དོན༷་སྒྲུབ་པ་ཕྲིན་ལས་ཏེ། རྒྱལ༷་བ༷་སངས་རྒྱས་
ཁོ་ན་ཡི༷་ནི༷་མཁྱེན༷་པའི༷་ཡུལ༷། རྣམ༷་པ་བཞི༷་པོ་བསྟན་བཅོས་འདིར་ཇི༷་སྐ༷ད་བརྗོ༷ད་པ་འདི༷་ལ༷་བློ༷་ལྡན༷་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་པ་བཞིན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་ཡོ༷ད་པ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་དང༷་། བྱང་
ཆུབ་དེ་ཐོབ་པར་ནུས༷་པ་ཉི༷ད་ལ་འདོད་པའི་དད་པ་དང༷་། དེ་ཡོན༷་ཏན༷་དང་འབྲལ་མི་རུང་དུ་ལྡན༷་པ༷་ལ་དང་བའི་དད་པ་སྟེ། དད་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ལྷག་པར་མོས༷་པ༷ས་ནི༷། བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་ནས་མྱུར༷་བ་ཉིད་དུ༷་དེ༷་བཞི༷ན་གཤེ༷གས་པ༷་ཡི༷། གོ༷་འཕང༷་བླ་ན་མེད་པ་ཐོབ༷་པའི༷་སྐལ༷་བ་དང་ལྡན༷་པར༷་འགྱུར༷་རོ། །ལམ་ལ་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ལམ་ལ་འཇུག་པའི་
ཕན་ཡོན་གཉིས། །བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་སེམས་བསྐྱེད། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་ན། བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པའི༷་ཡུལ༷་བཞི་པོ་འདི༷་ནི༷་རིམ་བཞིན་ཡོ༷ད་པ་
དང༷་བདག༷་འདྲས༷་ཀྱང་ཐོབ༷་པར་ནུས༷་པ་དང༷་། ཐོབ༷་པ༷་ལ་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པ་འདི༷་འདྲའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་དང་ལྡན༷་ནོ་ཞེས༷་ད༷ད་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པས༷་མོས༷་པའི༷་ཕྱིར༷། དམ་པའི་ཆོས་ལ་དོན་གཉེར་
4-2-98a


གྱི་འདུན༷་པ་དང་། དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན༷་འགྲུས་དང་། དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པའི་དྲ༷ན་པ་དང༷་། རྩེ་གཅིག་པའི་བས༷མ་གཏན༷་དང༷་། ཤེས་བྱ་རྣམ་པར་འབྱེད་
པའི་ཤེས༷་རབ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ཐམས་ཅད་འབྱུང་གནས་ཀྱི་སྣོ༷ད་ལྟ་བུ་བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་སེམ༷ས་རིན་པོ་ཆེ་ནི༷་བྱང་སེམས་དེ༷་དག༷་ལ༷། དུས་རྟག༷་ཏུ༷་ཉེ༷་བར༷་གན༷ས་པ༷ར་འགྱུར༷་
ཏེ། རང་གཞན་ཀུན་ལ་ཁམས་ཡོད་ཅིང་ཐོབ་རུང་དུ་ཤེས་པ་སོགས་ཀྱིས་སོ། །སྦྱོར་བ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འཇུག །ཕྱིན་དྲུག་ལ་འཇུག་འདི་ལ་བཞི། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །
སེམས་བསྐྱེད་དེ༷་ནི༷་དུས་རྟག༷་ཏུ༷་ཉེར་གན༷ས་པ༷ས་ལམ་ལ་བསླབས་པའི༷་རྒྱལ༷་བའི༷་སྲས༷་པོ༷་དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེས་བསོ༷ད་ནམ༷ས་ཀྱི་ཚོགས་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་
ཕྱིན༷་པ་ལྔ་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས༷་པ་དང༷་། ཡོངས༷་སུ་དག༷་པས་བསོད་ནམས་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་ཆེས་མང་པོ་ཐོབ་པ༷་ཉིད་དུ༷་འགྱུར༷་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བསོ༷ད་ན༷མས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ༷་རོལ༷་
ཏུ༷་ཕྱིན༷་པ་དང་པོ་ལྔ༷་ཡིན་ལ། དེ༷་ལ༷་སྦྱིན་བྱ་སྦྱིན་པོ་སྦྱིན་བྱེད་སོགས་བྱ་བྱེད་ལས་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་སྟེ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག༷་པ་མེད་པས༷་བསོད་ནམས་དེ༷་ཡོངས་སུ་རྫོགས༷་པ་ཡིན་ལ་ཡོངས༷་སུ༷་དག༷་པ་ནི༷་
4-2-98b


སྦྱིན་སོགས་དེ༷་ཡི༷་རང་རང་གི་མི༷་མཐུན་ཕྱོགས༷་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྤངས༷་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར༷་རོ། །བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་གསུམ་བྱེད། །དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཕར་ཕྱིན་ལྔ་པོ་ལས་སྦྱིན༷་
པའི་ཕར་ཕྱིན་ལས་བྱུང༷་བའི་བསོ༷ད་ནམས༷་ནི་སྦྱིན༷་པ༷་ཡི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྟེ༷། ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ལ༷ས་བྱུང༷་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས༷་ཀྱི་བསོད་ནམས༷་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡི༷ན་ལ། བཟོ༷ད་པ་དང༷་
བས༷མ་གཏན༷་གཉི༷ས་པོ་དག༷་ལས་བྱུང་བ་ནི༷། བསྒོམ༷་པ་ལས་བྱུང༷་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ། བརྩོན༷་འགྲུས༷་ནི་དེ་གསུམ་གྱི་གྲོགས་སུ་ཀུན༷་ཏུ༷་འགྲོ༷་བ་ཡིན་པས་སྔར་གསུམ་དུ་
གསུངས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །སྤང་བྱ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི། །དེའི་སྤང་བྱ་ནི་བྱ་བྱེད་ལས་ཏེ་འཁོར༷་གསུམ༷་དུ་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གེགས་ཤེས༷་བྱའི་
སྒྲིབ༷་པ་ཡིན་པ༷ར་འདོ༷ད་ཅིང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེར༷་སྣ༷་དང་འཆལ་ཚུལ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་རྣམ༷་རྟོག་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གེགས་ཉོ༷ན་མོང༷ས་པའི་སྒྲིབ༷་པ་ཡི༷ན་པར་འདོ༷ད་དོ། །
གཉེན་པོ་ཤེས་རབ་མཆོག་ཐོབ་བོ། །དོན་གྱི་གནས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ལ༷ས་གཞན༷་སྒྲིབ་གཉིས་དེ༷་ད༷ག༷་ནི༷། རྩ་བ་ནས་སྤོང༷་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན༷་མེ༷ད་པ་དེ༷་ཡི༷་ཕྱིར༷་ན་ཕར་ཕྱིན་སྔ་མ་ལྔ་
4-2-99a


ལས་ཤེས༷་རབ༷་མཆོག༷་ཡི༷ན་ལ། ཤེས་རབ་དེ༷་ཡི་གཞི༷་ནི༷། དོན་གནས་བཞི་སྟོན་པའི་མདོ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐོས༷་པ༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་ན་
ཐོས༷་པ༷་ནི་གཞན་སྦྱིན་སོགས་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གསུམ་ལས་མཆོག༷་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །མཇུག་ཡོངས་རྫོགས་པའི་བྱ་བ་གཉིས། །བཤད་བྱའི་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད། །འཆད་
པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་ཡང་གསུམ། །བསྟན་བཅོས་ཇི་ལྟར་བརྩམས་པའི་ཚུལ། །ཆོས་ལ་གནོད་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ། །བརྩམས་པའི་བསོད་ནམས་བསྔོ་
བའོ། །བརྩམས་པའི་ཚུལ་ལྔ་སྡོམ་དུ་བཞི། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཕྱིར་བཤད། །དེ༷་ལྟར༷་རྡོ་རྗེའི་གནས་བདུན་བཤད་པ་དེ་ཡང་རང་བཟོ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུངས་
དབང་གིས་ཞུས་པའི་མདོ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་མདོ། དཔལ་ཕྲེང་གིས་ཞུས་མདོ། འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་བསྟན་པའི་མདོ། ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྒྱན་གྱི་མདོ་སོགས་ངེས་དོན་
སྟོན་པ་ན་ཡིད་ཆེས༷་པའི་ལུང༷་རྣམ་དག་དང༷་། གནས་སྐབས་སུ་བྱ་བྱེད། ལྟོས་པ། འཐད་པ་སྟེ་རིགས་པ་གསུམ་དང་། མཐར་ཐུག་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོའི་རིགས་པ་སྟེ་རིགས༷་པ༷་བཞི་ལ༷་
4-2-99b


བརྟེན༷་ནས༷། གང་ཕྱིར་བཤད་ན། རྩོམ་པ་པོ་བདག༷་ཉི༷ད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འབ༷འ་ཞིག༷་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོས་ཀྱང་དག༷་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་མྱང་འདས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར༷་དང༷་། བག་ཆགས་འབའ་ཞིག་པའི་
བདག་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །གཞན་གང༷་དག་གནས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་མོས༷་པ་དང་། དེ་ལས་ཁྱད་འཕགས་ཀྱི་དགེ༷་བ་ཕུན༷་སུམ༷་ཚོགས༷་པ་
ལྡན༷་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་བློ་ཅན་ནམ། ཡང་ན་གནས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པར་དཀའ་ཡང་། ཆོས་པའི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བློ་གྲོས་ཅན། དེ༷་དག༷་རྗེས༷་སུ༷་གཟུང༷་བར་བྱ་ཕྱིར་བསྟན་
བཅོས་འདི༷་བཤ༷ད་དོ༷། །འཆད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་དང་། །དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་ཕྱི་ཡི་རྐྱེན་སྒྲོན་མེ་དང་གློག༷་དང་ནོ༷ར་བུ༷་དང་། ཉི༷་མ་དང་ཟླ༷་འོད་ལ༷་བརྟེན༷་ན༷ས། ནང་གི་རྐྱེན་མི༷ག་དང༷་ལྡན༷་པས༷་
ཡུལ་གཟུགས་ལྟ༷་བ༷་བཞིན༷་དུ། དོན་དེ༷་བཞིན༷་ཕྱིའི་རྐྱེན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མཁྱེན་པ་དོན༷་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྐད་རིགས་ཐམས་ཅད་ཐོགས་མེད་དུ་
མཁྱེན་པ་ངེས་པའི་ཚིག༷་དང་། དོན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མཁྱེན་པ་ཆོས་དང་། ཆོས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་ཐོགས་མེད་དུ་མཁྱེན་པ་སྤོབས་པ་སྟེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིའི་
4-2-100a


འོ༷ད་ཟེར་འགྱེད་པར་མཛ༷ད་པ༷་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ༷་བརྟེན༷་ནས༷། ནང་གི་རྐྱེན་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་གིས་ཟབ་མོའི་དོན་མཐོང་ནས་བྱམས་པ་བདག་གིས་གཞུང་འདི༷་
ཉི༷ད་རབ༷་ཏུ༷་གསལ་བར་བཤ༷ད་དོ། །གང་ཞིག་བཤད་བྱའི་བཀའི་ངོ་བོ། །གསུང་རབ་གང༷་ཞིག༷་བརྗོད་བྱ་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་དོན༷་ཆེན་པོ་དང་ལྡན༷་པ། རྗོད་བྱེད་ངག་ཚིག་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆོས༷་དང༷་ཉེར༷་
འབྲེལ༷་ཞིང༷་། བྱེད་ལས་སྤང་བྱ་ཁ༷མས་གསུམ༷་གྱིས་བསྡུས་པ་ཀུན༷་ནས༷་ཉོ༷ན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང༷་བར་བྱེ༷ད་པའི་གསུང༷་དུ་གྱུར་པ། གཉེན་པོའམ་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི༷་བའི༷་
ཕན༷་ཡོན༷་སྟོན༷་ཅིང་ཐོབ་པར༷་ ༤ མཛ༷ད་པ༷་ཡི་ཡོན་ཏན་བཞི་ལྡན་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་དྲང༷་སྲོང༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི༷་གསུང༷་ཡི༷ན་ལ། དེ་ལས་བཟློག༷་པ༷་གཞན༷་ནི་གསུང་རབ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཐུན་གུས་
པས་བླང་ཚུལ་ལོ། །གཞུང་གང༷་ཞིག༷་བཤད་བྱའི་ཁྱད་པར་རྒྱལ༷་བའི༷་བསྟན༷་པ༷་འབའ༷་ཞིག༷་གི༷་དོན་བརྗོད་བྱར་ལྷུར་ལེན་པའི་དབ༷ང་དུ་བྱས༷་ཏེ་རང་བཟོ་མིན་པ་དང་། རྩོམ་པ་པོའི་ཁྱད་པར་རྙེད་བཀུར་
སོགས་ཀྱི་རྣམ༷་གཡེང༷་མེ༷ད་པ་ཡི༷ད་ཆེས་དང་དོན་ལེགས་པར་ཤེས་པ་ཅ༷ན་གྱིས༷་བཤ༷ད་པ་དང་། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཐར༷་པ༷་ཐོབ༷་པའི་ཆེད་དུ་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ཐོབ་པའི་ལམ༷་དང༷་རྗེས༷་སུ་མཐུན༷་པ༷་
4-2-100b


སྟེ་ཡོན་ཏན་བཞི་ལྡན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དེ༷་ཡང༷་དྲང༷་སྲོང༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ༷་བཞིན༷་དུ་གུས་པས་སྤྱི་བོ༷ས་བླང༷་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཆོས༷་ལ་གནོད་པ་སྤངས་ལ་གསུམ། །དག་ཐབས་ངེས་བཟུང་བསྟེན་པར་
གདམས། །ཉམས་པའི་རྒྱུ་ངོས་བཟུང་སྟེ་སྤངས། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉམས་འབྲས་བུ་སྤོངས། །དག་ཐབས་ངོས་བཟུང་བསྟན་ལ་གཉིས། །རང་བཟོ་སྤོང་དང་ཕྱོགས་ཞེན་སྤོང་། །རང་བཟོ་
སྤོང་ཚུལ། གང༷་ཕྱིར༷་རྒྱལ༷་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ༷ས་ཆེས༷་མཁས་པའི་གང་ཟག་འགའ༷་ཡང༷་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་ཁམས་འདི༷་ན༷་ཡོ༷ད་པ་མིན༷་ཏེ༷། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་མ༷་ལུས༷་པའི་ཇི་སྙེད་པ་དང་།
དེ་ཁོ་ན་ཉི༷ད་མཆོག༷་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ནི༷་ཚུལ་བཞིན༷་དུ་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས༷་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་མི༷ན་པ༷་དེ༷་ཡི་ཕྱིར༷་དྲང༷་སྲོང༷་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་རང་ཉི༷ད་ཀྱིས༷་དྲང་ངེས་ཀྱི་
ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པར་བཞ༷ག་པ་ལ་མདོ༷་སྡེ༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ༷་དག་དྲང་དོན་ལ་ངེས་དོན་དང་ངེས་དོན་ལ་དྲང་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་བཟོས་འཆོལ་བར་བྱས་ཏེ་མི༷་དཀྲུགས་ཏེ། གལ་ཏེ་དཀྲུགས་པར་བྱས་
ན་ཐུ༷བ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ༷་ལམ་གཞུང་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཤིག༷་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར༷་དེ༷་ཡང༷་དམ༷་པའི་ཆོས༷་ལ༷་ནི༷་གནོ༷ད་པ༷་བྱེ༷ད་པར༷་འགྱུར༷་བས་ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་
4-2-101a


ཟབ་མོ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་བློ་ཅན་ལ་ཡིན་ཏེ་སྔགས་ཀྱི་དོན་ཟབ་མོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དྲང་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་
རང་གི་བློ་རུ་གློ་བར་མ་ཆུད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་འོངས་པ་ན་མི་དཀྲུགས་སོ་ཞེས་རྒྱལ་ཚབ་ཆེན་པོའི་བཀས་སྤྲིང་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དྲང་དོན་དུ་
འགྲེལ་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བཅུ་སྟེ་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཕྱོགས་ཞེན་སྤོང་ཚུལ། ཉོ༷ན་མོང༷ས་པ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས༷་པར་བྱས་པའི་བདག༷་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཀྱིས༷་སང༷ས་
རྒྱས༷་སོགས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ༷་སྐུར༷་བ༷་འདེབས་པ་དང༷་། དེ༷ས་ལེགས་པར་གསུང༷ས་པའི་དམ་པའི་ཆོས༷་ལ༷་བརྙས༷་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ཀུན༷་ཀྱང་རང་
གི་གྲུབ་མཐའ་ངན་པ་ལ་ཞེན༷་ལྟས༷་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བས་བྱས༷་པ་དེ༷ས་ན༷་གྲུབ་མཐའ་ངན་པ་ལ་ཞེན༷་ལྟའི༷་སྟེ་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་ངན་པའི་དྲི༷་མ་ཅ༷ན་དུ་གྱུར་པ་དེ༷་ལ༷་མཁས་པའི་བློ་གྲོས་ནམ་ཡང་མི༷་སྦྱར༷་བར་
བྱ་སྟེ། སྦྱར་ན་ཡང་དག་པའི་གནས་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་ཅིང་ཡང་དག་པའི་གནས་ལ་བློ་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་བའི་ཉེས་པའང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་གོས༷་གཙང༷་མ་དྲི་མ་མེད་པས་དག་པ་ཚོན༷་
4-2-101b


གྱིས༷་ཁ་དོག་རྣམ་པར་འགྱུར་བའམ་བསྒྱུར༷་དུ་རུང་གིས་སྣུམ༷་གྱིས༷་གོས༷་པ༷་ཡི་དྲི་མ་ཅན་དེ་ལྟ་མིན༷་པ་བཞིན་ནོ། །ཉམས་པའི་རྒྱུ་སྤང་དབྱེ་བ་མེད། །ཟབ་དོན་མི་ཤེས་པར་བློ༷་དམན༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། །
རྒྱས་འགྱུར་གྱི་རིགས་མ་སད་པས་དཀར༷་པོའི་ཆོས་ལ་མོས༷་པ་དང་བྲལ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་དང་། ཡོན་ཏན་མིན་པ་ལ་ཡིན་པར་རློམ་པའི་ལོག༷་པའི༷་ང༷་རྒྱལ༷་ལ༷་བརྟེན༷་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚེ་སྔ་མར་དམ༷་པའི་
ཆོས༷་ཀྱི་ཕོངས༷་པ༷ས་ལས་བསགས་པའི་བསྒྲིབ༷ས་པའི༷་བད༷ག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་དང་། དྲང༷་དོན༷་ལ་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་དུ་ངེས་པར་འཛིན༷་ཅིང་ངེས་དོན་སྤོང་བའི་ཕྱིར༷་དང་། ཟས་གོས་སོགས་རྙེད༷་པ་ལ༷་
ཆགས་ཤིང་བརྐམ༷་པའི་ཕྱིར༷་ཆོས་མིན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། འཇིག་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་ལྟ༷་བའི༷་དབ༷ང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས༷་སུན༷་འབྱི༷ན་པ༷་ཡི་སྡིག༷་གྲོགས༷་ལ་བསྟེན༷་པའི༷་ཕྱིར༷་དང༷་། 
ཆོས༷་འཛི༷ན་པའི་བཤེས་གཉེན་མ་བརྟེན་པར་དེ་ལ་ཞེ་འགྲས་ནས་རིང་དུ་བསྲིངས༷་པའི་ཕྱིར༷་དང་། མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་དོན་ལ་མོས༷་པ༷་དམན༷་པའི་ཕྱིར༷་ཏེ། རྒྱུ་བཅུ་པོ་དེས་དགྲ༷་བཅོ༷མ་པ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ཆོས༷་ཟབ་མོ་སྤོང༷་བར་བྱེ༷ད་དོ། །ཆོས་ཉམས་འབྲས་སུ་སྤོང་ཚུལ་གཉིས། །ངན་སོང་སྤོང་དང་འཁོར་བ་སྤོང་། །ངན་སོང་སྤོང་ཚུལ། ཇི༷་ལྟར༷་ན་ཟབ༷་མོའི༷་ཆོས༷་ལ་ཡིད་སྡང་
4-2-102a


བ་ལས་དེའི་ཚུལ་ལས་ཉམ༷ས་ཤིང་སྤོང་བ་ལ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་བླང་དོར་ལ་མཁས༷་པའི་དམ་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་འཇིག་རྟེན་ན་འཇིགས་པར་གྲགས་པའི་མེ༷་ཡིས་
བསྲེག་པ་དང༷་ནི༷། མི༷་བཟ༷ད་པའི་སྦྲུལ༷་གདུག༷་པས་ཟ་བ་དང་། གཤེ༷ད་མ༷་ཡིས་གསོད་པ་དང༷་ནི༷་ཐོག༷་གིས་འབིགས་པ་ལ༷འང༷་ཤིན༷་ཏུ༷་འཇིགས༷་ཤིང་སྐྲག་པར་མི༷་བྱ༷་སྟེ༷། གང་གིས་ན་མེ༷་དང་
སྦྲུལ་དང་དགྲ༷་དང༷་རྡོ༷་རྗེའི༷་མེ་སྟེ་ཐོག་རྣམས་ཀྱིས་ནི༷་ཚེ་འདིའི་སྲོག༷་དང༷་བྲལ་བ༷་ཙམ༷་བྱེ༷ད་དེ། རྒྱུ་དེ༷་རྣམས་ལ༷ས་མནར༷་མེ༷ད་པའི་དམྱལ་བ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་འགྲོ༷་བ༷་ཤིན༷་ཏུ་འཇིགས༷་པར༷་འགྲོ༷་བར་མི༷་འགྱུར༷་ལ། 
ཆོས་སྤངས་པས་མནར་མེད་དུ་འགྲོ་ཞིང་འཚིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་སྤོང་ཚུལ་གང་ཟག་ངན་པ་གང༷་ཞིག༷་དུས་ཡང༷་ཡང༷་སྡིག༷་གྲོགས༷་བསྟེན༷་པས་སྐྱབས་དམ་པ་སངས༷་རྒྱས༷་ལ་ཡང་
བཀྲོངས་བར་འདོད་པས་ངན༷་སེམ༷ས་དང་ལྡན༷་པས་ཁྲག་འབྱིན་པར་གྱུར༷་པ་དང༷་། རང་གི་ཕ་དང་མ༷་དང་དགྲ༷་བཅོ༷མ་པ་སྟེ་གསོད༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་མིན༷་པ་གསོད་པ༷ར་བྱེད་པ་དང་། མཆོག༷་ཚོགས༷་དགེ་འདུན་
དབྱེན་གྱིས་འབྱེ༷ད་པ༷འི་མི༷་དེ༷་དག་གི་ཡང༷་ཆོས༷་ཉི༷ད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་འབྲེལ་བའི་ལམ་ལ་ངེས༷་པར༷་བས༷མས་ཤིང་བསྒོམས་ན༷་མྱུར༷་དུ༷་མཚམས་མེ༷ད་ཀྱི་ལས་དེ༷་ལ༷ས་ཐར་བར་འགྱུར༷་གྱི༷། གང་ཟག་
4-2-102b


གང༷་ཞིག༷་ཡི༷ད་ནི༷་ཆོས༷་ལ༷་སྡང༷་ཞིང་སྤོང་པ༷་དེ༷་ལ༷་ཐར༷་བ༷་ག༷་ལ༷་ཡོ༷ད་དེ་དེའི་རྒྱུ་ལམ་མེད་པས་སོ་ཞེས་ཏེ། མཚམས་མེད་བྱས་ཀྱང་། དམ་པའི་ཆོས་མ་སྤངས་ན། ཆོས་ལས་བཤད་པའི་ཆོས་ཉིད་སོགས་
བསམས་ན་ཐར་གྱི། ཐར་བའི་རྒྱུ་ཆོས་རང་སྤངས་ན་ཐར་བའི་རྒྱུ་གཞན་མེད་པས་ག་ལ་ཐར་ཞེས་སོ། །བསོད་ནམས་བསྔོ་ཞིང་འཆད་ཚུལ་བསྡུ། །བསྔོ་བ། དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ་དང་། རང་
བཞིན་གྱིས་རྣམ༷་པར༷་བྱེ༷ད་པའི་ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་། གློ་བུར་གྱི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པས་བྱང༷་ཆུབ༷་དང་། བྲལ་སྨིན་གྱི་ཡོན༷་ཏན་དང་། གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྲིན༷་ལ༷ས་ཏེ༷། བརྗོད་བྱའི་
དོན༷་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་གན༷ས་རྣམ༷་པ་བདུན་ཚུལ༷་བཞི༷ན་དུ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལ༷ས། བཤད་པ་པོ་བདག༷་གིས༷་དགེ༷་བ༷་གང༷་ཐོབ༷་པ་དེས༷་ནི༷་འགྲོ༷་བ་འདི༷་དག་ཐམས་ཅད་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་ནས་མཐའ༷་ཡས༷་པའི་འོ༷ད་ཟེར་གྱི་ཚོགས་མངའ༷་བ་དྲང༷་སྲོང༷་ཆེན་པོ་ཚེ༷་དང་ཡེ་ཤེས་དཔག༷་ཏུ་མེ༷ད་པའི་ཞལ་མཐོང༷་ཞི༷ང་སངས་རྒྱས་དེ༷་མཐོང༷་ནས༷་ཀྱང༷་ནི༷་དེ་ལས་ཆོས་
ཐོས་པ་ཉམས་སུ་བླངས་ནས་ཆོས༷་ཀྱི་མིག༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པ་མཐོང་ལམ་སོགས་སྐྱེས༷་ཏེ༷། མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང༷་ཆུབ༷་མཆོག༷་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་ཐོབ༷་པར་ཤོ༷ག་ཅིག་ཅེས་སོ། །
4-2-103a


འཆད་ཚུལ་བསྡུ་བ། རྒྱུ་ག༷ང་ལ༷ས་བཤད་ན། དེ་ལྟར་ཡིད་ཆེས་ལུང་དང་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་པས་བསྟན་ཞིང་། རྒྱུ་མཚ༷ན་ནམ་དགོས་པ་གང༷་གི༷་ཕྱིར༷་
བཤད་ན། བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་དག་སོགས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཚིགས་བཅད་གཅིག་དང་། ཚུལ་ཇི༷་ལྟ༷་བུ༷ར་བཤད་པ་ནི༷། ཇི་ལྟར་སྒྲོན་གློག་ནོར་བུ་ཉི་ཟླ་ལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། དོན་གང༷་
བཤ༷ད་པ་ནི། གང་ཞིག་དོན་ལྡན་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༷་། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ༷་ནི༷་གང༷་ཡི༷ན་པ་དེ། གང་ཞིག་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ཞེས་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ༷། ཁྱོན་བསྡོམས་ན་
ཚིག༷ས་སུ༷་བཅ༷ད་པ༷་བཞིས༷་བསྟན༷་ཏོ༷། །དེ་རྗེས་གང་ཕྱིར་རྒྱལ་ལས་ཆེས་མཁས་སོགས་དང་། ཉོན་མོངས་རྨོངས་བདག་སོགས་ཏེ་ཚིགས་བཅད་གཉི༷ས་ཀྱིས༷་བདག་ཉི༷ད་ཆོས་སྤང་
གི་སྒྲིབ་པས་དག༷་པ༷་ཡི༷་ཐབས༷་དང༷་། དེ་རྗེས། བློ་དམན་ཕྱིར་དང་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཅི༷ག་གི༷ས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལས་ཉ༷མས་པའི༷་རྒྱུ༷་དང་། དེ༷་ནས༷་ཇི་ལྟར་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉམས་སོགས་
ཚིགས༷་སུ༷་བཅ༷ད་པ༷་ནི༷། གཉི༷ས་ཀྱིས༷་ཆོས་སྤངས་པའི་འབྲས༷་བུ༷་མི་བཟད་པ་འབྱུང་ཚུལ་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །གནས་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར༷་གྱི༷་དཀྱིལ༷་འཁོར༷་དུ་སྐྱེས་ནས་བཟོ༷ད་པ༷་
4-2-103b


ཐོབ་པ་དང༷་། མཐར་ཐུག་བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ༷་པའི༷་ཆོས༷་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བརྗོ༷ད་པའི༷་སྒོ་ནས་མདོར༷་ན༷་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས༷་བུ་རྣམ་པ་གཉི༷ས་ནི༷། དཀོན་
མཆོག་རྣམ་པར་བྱང་ཁམས་སོགས་ཚིགས་བཅད་ཐ༷་མ༷་ཡིས༷་ནི༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཕྱི་མ་གཉིས་འདི་ཟླ་རྒྱས་བཞིན། །ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུ༷ད་བླ༷་མའི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་དཀོན༷་མཆོག་གི༷་
རིགས༷་རྣམ་པར༷་དབྱེ་བ༷་ལ༷ས། ཕན༷་ཡོན༷་གྱི༷་སྐབས༷་ཏེ་ལྔ༷་པ༷འོ༷། །ཐེག༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་རྒྱུ༷ད་བླ༷་མའི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མགོན༷་པོ༷་བྱམས༷་པས་མཛ༷ད་པ༷་རྫོགས༷་སོ༷། །དོན་དེ་ལེགས་
པར་བསྒྱུར་ཚུལ་ན། །དཔ༷ལ་གྲོང༷་ཁྱེར༷་དཔེ༷་མེ༷ད་ཀྱི༷་མཁས༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་བྲམ༷་ཟེ༷་རིན༷་ཆེན༷་རྡོ༷་རྗེའི༷་དབོན༷་པོ༷་པ༷ཎྜི༷་ཏ༷་མཁས༷་པ༷་ཆེན༷་པོ༷་ས༷ད་སང་ཛྙཱ༷་ན༷་དང༷་། ལོ༷་ཙྪ་བ༷་ཤཱ༷ཀྱའི༷་དགེ༷་སློང་བློ་ལྡན༷་
ཤེས༷་རབ༷་ཀྱིས༷་གྲོང༷་ཁྱེར༷་དཔེ༷་མེ༷ད་དུ༷་བསྒྱུར༷་བ༷འོ༷། །དེ་ལ་སྤྱིར་ཕྱག་མཆན་ཡོད་རིགས་རྣམས་གང་ལ་གཟིགས་པའི་རྒྱ་བོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་རྣམས་རང་རང་གི་མཇུག༷་ཏུ་གསལ་བ་
ལས་འདིར་ཡང་། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དང་། དོལ་པོ། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད། རེ་མདའ་བ། རོང་སྟོན་རྣམས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱག་མཆན་དུ་གསལ་ན་ཡང་།
4-2-104a


 དངོས་དོན་དུ་རང་གར་ཐད་ཀའི་འགྲེལ་བར་གང་ཡོད་མཆན་དུ་བཏབ་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་ཚབ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པར་གང་འབྱོར་གྱིས། གནད་
དོན་སྙིང་པོ་སྣང་སྟོང་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་རང་ལུགས་གསལ་པོར་བཀོད་འདུག་པར་གཟུར་གནས་དཔྱོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་དེ་དག་ལ་ཞིབ་པར་གཟིགས་རྟོག་མཛོད་དང་
གསལ་པར་རྟོགས་ངེས་ཡོད་པ་ལགས་སོ། །རྒྱུད་བླ་འདིར་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བཅད་གསར་དུ་མ་མཛད་པར་དཔལ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པའི་བསྡུས་དོན། ཐེག་མཆོག་ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་
གཏམ། །ཚིག་ཙམ་ཐོས་ཀྱང་སྐལ་ཆེ་ན། །མཁས་པའི་གསུང་གི་རྗེས་འབྲང་སྟེ། །ལེགས་པར་འཆད་ནུས་སྐལ་པ་བཟང་། །དེ་སླད་དེ་ཡི་བསྡུས་པའི་དོན། །ཛཾ་ཐང་ཆོས་
ཀྱི་ཕོ་བྲང་མཆོག །མི་ཕམ་བསྟན་པའི་འབབ་སྟེགས་སུ། །འཆད་པའི་ཐུན་བར་དག་ཏུ་བྲིས། །དེ་དགེ་དྲི་མེད་འོད་སྟོང་གིས། །རྨོངས་པའི་རབ་རིབ་ཀུན་བསལ་ནས། །འགྲོ་ཀུན་
ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་གཏམ། །ཉན་པའི་རྣ་བའི་བདུད་རྩིར་གྱུར། །རྟོག་གེ་འཆའ་བའི་དཀྲུག་མ་དྭངས། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྡུལ་དེངས་པའི། །དྲི་མེད་ཆོས་དབྱིངས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ། 
4-2-104b


བསྟན་པའི་ཉིན་བྱེད་འབར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པའི་མཛད་བྱང་ཅན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་པར་མཛད་པ་རྒྱུད་བླ་ཕྱག་མཆན་ཅན་གྱི་ཕྱག་དཔེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདི་བཞུགས་པར་
མཛད་ནས་དེའི་མཇུག་ཏུ། མི་འཇིགས་ཤེས་རབ་སེང་གེའི་ང་རོ་ཡིས། །ཐེག་མཆོག་བསྟན་པའི་རྡོ་རྗེའི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེངས། །བྱམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་
རྟེན་གསུམ་གྱི་ཁྱོན། །ལུང་རྟོགས་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་བྱེད་ཤོག །ཅེས་རྗེ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་གསུང་ཕྱག་བྲིས་དངོས་གསལ་འདིས་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་པར་ངེས་སོ། ། འདི་
ལྟར་ཕྱག་མཆན་དཀྱུས་སུ་འགོད་པའི་བྱེད་པ་པོ་སི་ཏུ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་དྲིན་ལས་ཀུན་བཟང་དཔལ་ལྡན་ནོ། །རྒྱལ་དགོངས་མཐར་ཐུག་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུ་པས། །ལེགས་
བཀྲལ་འོད་གསལ་ཐེག་མཆོག་དབུ་མ་ཆེའི། །རིང་ལུགས་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་ཆེར་རྒྱས་ཤིང་། །ཆོས་རྔ་སྒྲོགས་པས་འཇིག་རྟེན་མཛེས་བྱེད་ཤོག    ། ༈ རབ་འབྱམས་
ཤེས་བྱ་ཀུན་གཟིགས་སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་གྱིས་བཀའ་ཕེབས་བཞིན་ཤིང་གླང་ཟླ་༤ཚེས་ལ་ཟེ་ཞེ་ཆེན་ཡང་དབེན་བདེ་མཆོག་བཀྲ་ཤིས་དགེ་འཕེལ་དུ་༧རྗེ་བླ་མའི་ཕྱག་མཆན་དང་གཏུགས་ཏེ་ཞུ་དག་ལན་ཅིག་བཅས་ཟེ་ཆེན་
4-2-105a


པའི་འགྱུར་མེད་པདྨ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་བགྱིས་པའོ། །ཨ་ཛི་ཏས་བརྩམས་པ། ཚིག་གཅིག་གིས་ཀྱང་དོན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་བརྒྱ། །གསལ་བར་མཐོང་བ་དྭངས་ཤེལ་མེ་ལོང་
འདྲ། །ཟབ་མོའི་གནད་བརྒྱ་འགག་གཅིག་གིས་བཀྲོལ་བ། ། འཁྲུལ་འཁོར་མཁས་པས་གསང་ཐག་བཀྲོལ་བ་བཞིན། །ཚིག་གསལ་དོན་ཟབ་འཁྲུལ་བྲལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི། །མདུད་པ་ཀུན་
འགྲོལ་ཡིད་འོང་སྙན་ངག་ལྡན། །བློ་ལྡན་སུ་ཡིས་མཐོང་ཡང་ཡིད་འཕྲོག་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་དང་མཚུངས་པ་གཞན་མ་མཆིས། །བལྟས་ན་བློ་གྲོས་གསལ་བྱེད་ཉི་མ་འདྲ། །
བསམས་ན་ཀུན་དགའི་དཔལ་སྦྱིན་ཟླ་བའི་ཚུལ། །རྟོགས་ན་མི་ལྡོག་ཡིད་ཆེས་རྒྱལ་གསུངས་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་ཁྱེད་གསུངས་ཟོལ་མེད་དད་པས་བསྟོད། །ཅེས་མེ་རྟ་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༢ ལའོ།    །
༈ ཨོཾ་སྭ་སྟི་སིདྡྷཾ། སྙིགས་དུས་ལྷར་བཅས་འགྲོ་བའི་སྟོན་པ་མཆོག །ཐུགས་བསྐྱེད་ཚོགས་རྫོགས་མཛད་པ་མཐར་ཕྱིན་པ། །བསྐལ་བཟང་རྣམ་འདྲེན་བཞི་པ་
ཤཱཀྱའི་རྒྱལ། །བསྟན་པ་དེ་འཛིན་བཅས་པ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན། ༡  །ཐུབ་པའི་མཛད་པ་གཙོར་གྱུར་ཆོས་འཁོར་གསུམ། །འཕགས་ཚོགས་རིགས་ཅན་རྣམ་གསུམ་འཇུག་
4-2-105b


པའི་གཞི། །འཁོར་ལོ་བར་མཐའི་དགོངས་དོན་འཁྲུལ་མེད་པ། །རྒྱལ་ཚབ་སེམས་དཔས་ལེགས་བཀྲལ་ཟབ་རྒྱས་གཞུང་། ༢ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་གནས་བདུན་
བསྡུས་ནས་ནི། །འབྲས་བུའི་དཀོན་མཆོག་རྣམ་གསུམ་ཐེག་ཆེན་གྱི། །གཞུང་ལུགས་ཐུན་མིན་རྣམས་ལས་གསུངས་བཞིན་བསྟན། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་
པོ་མདོར་བསྟན་རྣམ་གསུམ་དང་། ༣ །རྣམ་གཞག་བཅུ་ཡིས་ལེགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ། །ཐབས་ཤེས་ལམ་གྱིས་ལས་ཉོན་སྒྲིབ་པ་སྤངས། །སྐྱེ་འཆི་
ལས་གྲོལ་མཐར་ཐུག་ཐེག་འབྲས་གཅིག །བསྟན་པ་བློ་མཆོག་ལྡན་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར། ༤ །སྙིང་པོས་འགྲོ་ལ་ཁྱབ་ཚུལ་དཔེ་དོན་དགུས། །
བཤད་ཅིང་དེ་ཉིད་དྲང་ངེས་དབྱེ་གསལ་མཛད། །དག་ཐོབ་བྲལ་བ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ནི། །སྤངས་རྟོགས་ཡོངས་རྫོགས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལྡན། ༥ །
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འདུས་མ་བྱས་པའི་དབྱིངས། །བྲལ་ཕྲལ་སྨིན་ཡོན་ཏན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་མངའ། །ནམ་མཁའ་ཟླ་གཟུགས་ཆུ་འཆར་ཇི་བཞིན་དུ། །
4-2-106a


གདུལ་བྱ་དག་དང་མ་དག་ཉེ་རིང་མཐོང་། ༦ །རྒྱལ་བའི་མཛད་པ་རྟག་ཁྱབ་ལྷུན་གྲུབ་ཚུལ། །བརྒྱ་བྱིན་རྔ་སོགས་
རྣམ་དགུའི་དཔེ་ཡིས་བསྟན། །འབད་རྩོལ་བྲལ་ཡང་ཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད། །མཐོང་བ་སྨོན་ལམ་རྟེན་འབྲེལ་ཆོས་ཉིད་མཐུ། ༧ །གནས་
བཞི་སྟོན་པའི་མདོ་ཐོས་ཕན་ཡོན་ནི། །བསོད་ནམས་ཚད་མེད་ཐོབ་དང་བཀའ་བསྟན་གྱི། །མཚན་ཉིད་གནས་ངན་སྤོང་དང་ཐེག་ཆེན་མོས། །གསུང་
རབ་བཤད་པའི་དགེ་བསྔོ་ལེགས་པར་བསྟན།  ༨ །རྣམ་འདྲེན་ལྔ་པའི་བཀའ་ལུང་དྲི་མ་མེད། །འཕགས་བོད་མཁས་གྲུབ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པའི་རྒྱུན། །
མི༷་ཕམ༷་ཡོན༷་ཏན་རྒྱ༷་མཚོ༷འི་གཞུང༷་བཟང༷་འདི། །སྲིད་མཐའི་བར་དུ་མི་ཉམས་འཕེལ་བའི་སླད། ༩ །ཚེ༷་དབ༷ང་རྡོ༷་རྗེའི༷་དད་གུས་སྤྲོ་བའི་བློས། །
རྣམ་དཀར་ཡོན་སྦྱར་ལྷུན༷་གྲུབ༷་སྟེང༷་ཉིད་དུ། །གཅིག་ལས་མང་འབྱུང་སྤར་གྱི་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེ། །འཕགས་མཆོག་རིག་གྲོལ་སྒོ་གསུམ་དྭངས་པས་བསྐྲུན། །
4-2-106b


༡༠ །འདིར་འབད་དགེ་བས་མཚོན་ཏེ་དུས་གསུམ་དུ། །འཕགས་བཞི་སོ་སྐྱེས་རྣམ་དཀར་ཅི་མཆིས་ཀུན། །ཕྱོགས་བསྡོམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་
ཐབས་མཁས་ནི། །ཀུན་བཟང་འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོའི་རྗེས་སློབ་མཐུས། ༡༡ །རྒྱལ་བསྟན་དར་ཞིང་འཁོར་ལོ་རྣམ་གསུམ་གྱི། །བསྟན་
འཛིན་མང་འཕེལ་བཤད་སྒྲུབ་ཕྱོགས་བརྒྱར་ཁྱབ། །སྣོད་བཅུད་དཔལ་འབྱོར་རྒྱས་ཤིང་ཡིད་ཅན་ཀུན། །གནས་སྐབས་མཐར་ཐུག་ཕན་བདེའི་འབྱོར་གྱུར་ཅིག ༡༢ །
ཁྱད་པར་ཆོས་འདི་སྲི་ཞུ་བགྱིས་པ་ཡི། །འདྲི་ཀློག་རྐོས་བྱེད་སྦྱིན་བདག་ལྟོས་བཅས་ཀྱི། །འགལ་རྐྱེན་ཞི་ཞིང་ལེགས་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཕེལ། །
ཆོས་མཐུན་བསམ་དོན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག ༡༣ །ཐེག་མཆོག་ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་ཚིག་དོན་མཁྱེན། །སྙིང་བརྩེ་བྱང་ཆེན་ཕར་ཕྱིན་སྤྱོད་ལ་དབང་། །
བདུད་ཀྱིས་མི་ཐུབ་ནུས་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །མ་ཕམ་རྒྱལ་བའི་དྲུང་དུ་སྐྱེ་གྱུར་ཅིག ༡༤ །ཅེས་གཞུང་བཟང་ཁྱད་འཕགས་འདི་ཉིད་སྤར་གྱི་ལས་འདུ་བགྱི་
4-2-107a


བའི་དོ་དམ་པ་འཕགས་མཆོག་རིག་གྲོལ་གྱིས་བསྐུལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་རབ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་བྲིས་པ་དོན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག །
སརྦ་མངྒ་ལཾ། ཤུབྷཾ།།    །།
4-2-107b


empty page
4-3-1a


༄༅། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་སྟོང་ཐུན་ཆེན་མོ་སེང་གེའི་ང་རོ་བཞུགས་སོ། །
4-3-1b


༄༅༅།  །ན་མོ་གུ་རུ་བེ། གདོད་ནས་དྲི་མེད་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི། །ངེས་དོན་འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོའི་བདག་ཉིད་དུ། །ངེས་པའི་རིགས་ལམ་རལ་གྲིའི་རྣོ་རྒྱུན་གྱིས། །ཀུན་རྨོངས་སྲིད་པའི་
དྲ་བ་རྣམ་པར་གཅོད། །དེ་ལ་འདིར་དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་གི་སྙིང་པོ་དགོངས་པའི་མཐིལ། མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཀྱི་གནད་གཅིག་པུ་ནི་ཀུན་ཁྱབ་
བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་། ཚུལ་འདི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཚན་མོའི་གཟུགས་ལྟར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་དཀའ་བར་གསུངས་ན་ཕལ་
བས་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཡང་སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུང་གི་སྐབས་ལ་ལར་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ངོ་བོ་གསལ་བར་མཛད། ལ་ལར་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡེ་
4-3-2a


ལྡན་དུ་བསྟན་པའི་ཆ་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཛད་དེ། དེ་གཉིས་འགལ་མེད་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དགོས་ཀྱང་། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་གནད་ཟབ་པ་ལས་ཤིན་
ཏུ་ཟབ་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་མ་རྙེད་པའི་དབང་གིས་ལ་ལས་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པའི་རྟག་པར་བལྟ། ལ་ལས་ནི་སྟོང་རྐྱང་ཙམ་ལ་བཟུང་ནས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྲལ་མེད་ཡེ་
ལྡན་དུ་བཞག་ཏུ་མེད་པའི་ཆད་ལྟ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ནས། སོ་སོའི་ཞེ་འདོད་གྲུབ་ཏུ་རེ་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཅ་ཅོ་སྣ་ཚོགས་རྒྱ་མཚོ་འཁྲུགས་པ་ལྟར་སྒྲོགས་ན་ཡང་། བླ་མའི་མན་
ངག་གིས་ཟིན་པའི་སྐལ་བཟང་དག་ནི་བདུད་རྩིའི་བཅུད་བཟང་སྙིང་ལ་སིམ་པ་ལྟར་སྟོང་པའི་དབྱིངས་དང་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་འགལ་མེད་ཟུང་འཇུག་གི་དོན་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ངང་ནས་སྣང་སྟོང་གང་
4-3-2b


རུང་གི་མཐའ་ལ་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་ཞི་གནས་གནས་པ་རྣམས་འདི་སྐད་དུ་སྨྲའོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཚད་མ་ནི་མི་བསླུ་བའི་ལུང་ཡང་དག་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་མི་བསླུ་བ་ངེས་པ་ལ་དཔྱད་པ་གསུམ་གྱིས་དག་
པས་ལུང་རྣམ་དག་ཏུ་ངེས་པ་སྤྱིར་བཏང་། ཁྱད་པར་གཞུང་དེའི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་བསྟན་དོན་ལ། རིག་པས་གནོད་པ་མེད་ཅིང་། སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པའི་དོན་དུ་བཟུང་དགོས་ཀྱི། ལུང་གི་དག་བྱེད་རིགས་པ་བོར་ནས། གང་
གཤད་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཆེས་པ་ཙམ་ཁོ་ནས་མི་ཆོག་སྟེ། སྤྱིར་ལུང་ལ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་། ལུང་ཡང་དག་ལའང་དྲང་ངེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་བསྙོན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སོ་སྐྱེས་ཐོས་བསམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས་འཇུག་བྱའི་
གནས་རྣམས་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་ངེས་ནུས་པ་རྣམས་ལ་ལྡོག་མེད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་འབྱུང་གི་གཞན་དུ་རང་གི་ཚད་མས་མ་ངེས་ཤིང་གཞན་རྒོལ་བའི་ངོར་སྒྲུབ་པར་མ་ནུས་ན། ཤ་ཟ་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བའི་གང་ཟག་ཅིག་གིས་མདུན་གྱི་གཞི་འདིར་ཤ་ཟ་ཡོད་
ཅེས་དམ་བཅའ་བ་དང་འདྲ་བས་ཚིག་དེ་འདྲས་རང་གཞན་ལ་ཡིད་ཆེས་སྐྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་རིགས་ལམ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་སྐྱེ་བོ་མཁས་པའི་ཚུལ་ཡིན་ལ། རིགས་པས་གྲུབ་ན་རྒོལ་བའི་ལྕེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཐུང་ངུར་འགྱུར་ཞིང་རང་
4-3-3a


གི་ཕྱོགས་འཛིན་པ་དང་སྤྲོ་བ་ལྡོག་མེད་དུ་སྐྱེས། རིགས་པས་མི་འགྲུབ་པའི་ལམ་དེ་སྨྲ་བ་མང་པོའི་ཇི་ལྟར་བརྒྱན་ཀྱང་ཀླན་ཀའི་ཚོགས་ལུ་མའི་ཆུ་ལྟར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདིར་རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་བརྒྱུད་པར་བཅས་
པའི་ལམ་སྲོལ་རྟོག་གེས་མ་དཀྲུགས་པ་ལ་ཞུགས་ནས། ཕྱོགས་སུ་ཞེན་པ་བོར་ཏེ་གཟུ་བོའི་བློས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པའི་ཚུལ་དེ་དག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་པ་རྣམ་དག་ལ་གཞལ་བ་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ངོ་བོ་མི་སྟོང་པའི་
བདེན་གྲུབ་རྟག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་དུ་འདོད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ་གནོད་བྱེད་མཐོང་ཞིང་། ངོ་བོ་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་གྱི་སྙིང་པོ་འགྲོ་བའི་ཁམས་ན་ཡོད་པ་ལ། གནོད་བྱེད་མེད་ཅིང་སྒྲུབ་
བྱེད་ཡང་དག་ཡོད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་དང་པོ་ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱི་རན་
ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་རིགས་པས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། གཞན་ལུགས་བརྗོད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་རང་ལུགས་རྣམ་པར་བཞག་པ་གཉིས། དང་པོ་བོད་སྔ་རབས་པ་རྣམས་རྫོགས་སངས་
སྐུ་འཕྲོ་བ་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུས་ཡུལ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཙམ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་རྐྱང་ཙམ་དུ་རིགས་འདྲ་བ་དང་། རིགས་ཡོད་ཅེས་སངས་རྒྱ་རུང་ཡིན་པ་ཙམ་ལ་བཤད་ནས་རྒྱུད་བླ་མའི་གཞུང་གི་སྙིང་པོ་འདིའི་ཐད་ནས་གནད་མ་བསླངས་པའི་
4-3-3b


ཚིག་ཉུང་ངུར་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐུས་ཡུལ་ཁྱབ་པ་ཙམ་གྱིས་རིགས་མཚན་ཉིད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། གཞན་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་སྣང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་པས་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པ་ཙམ་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཀུན་སངས་
རྒྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ལ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་ནི་ད་ལྟ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པས་རྟགས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། སྟོང་པ་རྣམ་གྲངས་པ་ཙམ་ལ་རིགས་ཀྱི་དོན་གང་ཡང་མེད་དེ། ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་ངོར་རིགས་འདི་ས་བོན་མྱུ་གུ་གོ་འཕོ་བ་བཞིན་དུ་ད་ལྟ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་། ལམ་རྐྱེན་གྱིས་ཟིན་ན་གཟོད་འགྱུར་རུང་ཡིན་པར་འདོད་ན། བདེན་སྟོང་མེད་དགག་གི་ལྡོག་ཆ་དེ་འདུས་མ་བྱས་དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་པ་ལ་དེ་འདྲའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་འཐད་པ་མེད་དེ། འདུས་བྱས་ས་བོན་གྱི་ཆ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་
མྱུ་གུར་གནས་འགྱུར་རུང་གི་ས་བོན་གྱི་སྟེང་གི་བདེན་མེད་ཀྱི་ཆ་ནི་མྱུ་གུར་གནས་འགྱུར་བ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བདེན་སྟོང་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སངས་རྒྱ་རུང་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པའང་བབ་བཅོལ་ཏེ། སེམས་བདེན་གྲུབ་ཡིན་ན་སངས་
རྒྱ་མི་རུང་བ་ཙམ་ཡིན་པ་བདེན་ཡང་། བདེན་གྲུབ་མེད་པ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱ་བའི་ངེས་པ་མེད་དེ། ས་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེན་མེད་ཡིན་ཀྱང་། བདེན་མེད་ཡིན་ཚད་སངས་རྒྱ་རུང་བར་སུས་སྒྲུབ་པར་ནུས། བདེན་མེད་ལ་དམིགས་པས་
སྒྲིབ་པ་སྤོང་ནུས་པ་ཁོ་ནས་རིགས་སུ་འཇོག་པའང་གྱི་ན་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ནས་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་སླར་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པས་བརྒྱན་དགོས་པར་ཁྱོད་རང་འདོད་བཞིན་དུ། མེད་དགག་དེ་འདྲ་ལ་བདེ་གཤེགས་
4-3-4a


སྙིང་པོ་ཞེས་འདོད་པ་དོན་མེད་དེ། འདི་ཉན་རང་དང་ཐུན་མོངས་པའི་རིགས་སུ་འགྱུར་གྱི། འདིས་སངས་རྒྱ་རུང་མི་འགྲུབ་སྟེ་འདི་ཙམ་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་འཐད་པ་
གང་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་དང་། མེད་དགག་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མཁྱེན་ཆ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་དུས་ཀྱང་དེས་ཅི་ཡང་མཁྱེན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གནས་གྱུར་འདུས་བྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཡིད་ལ་མཛའ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པའི་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་གྱི་ས་བོན། གཅན་གཟན་དང་སྲིན་པོ་སོགས་ཀྱང་རང་གི་བུ་ལ་བརྩེ་བ་དང་། ཕན་གནོད་ངོ་ཤེས་པ་སོགས་ཡོད་པ་དེ། ལམ་གྱིས་ཟིན་ནས་གེགས་བྲལ་ཏེ་ཇེ་འཕེལ་དུ་སོང་
བ་ན་ཚད་མེད་པའི་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་མངའ་བ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རུང་བ་ཙམ་ལ་འདོད་ན་མེད་དགག་ལ་རིགས་སུ་འདོད་པ་ལས་དེ་ལེགས་ཏེ། སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་དགོས་ཕན་ཆད། སྐད་ཅིག་ཅན་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་སྐྱེད་
བྱེད་ཡིན་པ་བོར་ནས། དངོས་མེད་འདུས་མ་བྱས་སྐྱེད་བྱེད་མིན་པ་ལ་རྒྱུར་འདོད་པ་ནི་ཡ་མཚན་པའི་གནས་སོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་བདེན་མེད་ཡིན་ཚད་རིགས་མ་ཡིན་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདེན་མེད་ཁོ་ན་རིགས་སུ་འཐད་དོ་སྙམ་ནས། 
སེམས་ཀྱི་བདེན་མེད་ཡིན་ཀྱང་རུང་དེས་ནི་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མི་ནུས་ལ། ཆོས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཕྱི་མའི་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འོས་པས་འདུས་མ་བྱས་པའི་རིགས་འདི་ཁྱེད་ལ་མི་མཁོ་འདྲ་བས་བོར་ཅིག་གལ་ཏེ་བདེན་གཉིས་སོ་སོར་
4-3-4b


ཕྱེ་ནས་མི་འཇོག་སྟེ། ཆོས་ཅན་སེམས་ཀྱི་གསལ་བ་དང་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དབྱེར་མེད་པའི་གནས་ལུགས་རིགས་སུ་འདོད་དོ་སྙམ་ན། འདི་ཡང་རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འགྱུར་མེད་འདུས་མ་བྱས་ལ་འདོད་ན་ནི་དེ་ལྟར་ལུང་དང་
རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྟོང་པ་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་རྒྱུའི་ཆོས་ཅན་དེ་རྣམ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མའི་ཆ་འདི་ཞེ་ལ་བཞག་ནས་འདི་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་གོ་འཕོའོ་སྙམ་པ་ནི་གྱི་ན་སྟེ། རིགས་ལ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆ་གཉིས་
ཡོད་པར་ཐལ་ཞིང་། དེ་ལྟ་ན་དགོས་ནུས་མེད་པའི་འདུས་མ་བྱས་ནི་རིགས་བཏགས་པ་བ་དང་། འདུས་བྱས་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་ཀྱི་རིགས་མཚན་ཉིད་པར་འགྲོ་བས་རང་བཞིན་གནས་རིགས་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བཞེད་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་
ཀུན་གྱི་དགོངས་པ་སྟོང་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་བཞག་པའི་རིགས་ཞིག་སེམས་ཀྱིས་འདོར་མི་ནུས་པར་ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་དག་ལ་རང་བཞིན་གནས་རིགས་སུ་སྨྲས་ཀྱང་ཞེ་འདོད་དང་རང་ཚིག་
འགལ་བའི་རྟགས་ངོམས་པ་ཙམ་ལས་མ་མཆིས་པས་ཆོས་དབྱིངས་འགྱུར་མེད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་འདོད་ཕན་ཆད། ཐོག་མར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་པ་གང་ལ་གདགས་པའི་གཞི་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་གཉིས་ཟུང་
འཇུག་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དབུ་མའི་དོན་དེ་ཉིད་ངོས་ཟིན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ངོས་མ་ཟིན་པར་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་ཙམ་ལ་འདོད་ན་ནགས་སུ་སྤྲེའུའི་ཚོགས་མཐོང་བ་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷར་འཁྲུལ་པ་ལྟར་
4-3-5a


ཆོས་དབྱིངས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བཟུང་ནས་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་འདོད་པ་དང་། དེ་ཉིད་དམིགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དང་། དེ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་རྒྱུར་འདོད་པ་སོགས་
རྣམ་གཞག་ཀུན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྟར་བཅོས་པའི་ལམ་ཡིན་པར་གྲུབ་ཅིང་ཤེར་མདོ་སོགས་ལས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་གི་དབྱིངས་སྤྲོས་པའི་དྲྭ་བ་ཀུན་གྱིས་དབེན་པའི་དོན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་
པར་བྱ་བ་ལ་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མཚན་ཉིད་པ་དང་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་དང་དགོངས་འགྲེལ་ཐམས་ཅད་ལས་
གསུངས་པས་ན། རང་བཞིན་གནས་རིགས་འདི་འདུས་མ་བྱས་སུ་འདོད་པ་ལས་འོས་མ་མཆིས་ལ། འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ཕན་ཆོད་འདི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་གཞན་བསྐྱེད་ནས་རང་ཉིད་འགག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་མི་འཐད་པའི་ཆོས་སྐུའི་
ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་བྲལ་འབྲས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ལས་འོས་མེད་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་པར་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྒྱུད་བླ་མ་ལས་གསུངས་པ་དང་། དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པ་ལས་ཀྱང་
གསལ་པོར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གཞུང་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རང་ལུགས་ཆོས་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་པ་རིགས་སུ་འདོད་ཅིང་། དབྱིངས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་ལ་དེའི་ངོ་བོ་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང་། སྣང་སྟོང་
4-3-5b


དབྱེར་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་སྣང་བའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་སྣང་བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དབྱིངས་ཀྱི་གཤིས་ལ་དེས་གོས་པ་ཡོད་མ་མྱོང་བས། འཁོར་བ་རྒྱུ་འབྲས་ཡེ་
ནས་དག་ཅིང་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འོད་གསལ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་གནད་འདིས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ངོས་ཟིན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་པ་རང་
ལུགས་བརྗོད་པ་ལ། གོང་གི་རྐང་པ་དང་པོའི་དོན་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ། སྔོན་ཐ་མལ་བ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་དུ་གྱུར་པའི་གང་
ཟག་གི་རྒྱུད་དེ་ལས་ཕྱིས་གསལ་བའམ། འཕྲོ་བའམ། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་པས་ན་ད་ལྟ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་ཅེས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པའི་འཐད་པ་ནི། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་
མོང་མ་ཡིན་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། དང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་སེམས་ལ་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རིགས་ཡོད་པས་ཁྱབ་ཅིང་། རིགས་གཏན་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་དབྱིངས་
བསྟོད་པ་ལས། ཁམས་ཡོད་ན་ནི་ལས་བྱས་པས། །ས་ལེ་སྦྲམ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཁམས་མེད་པ་ན་ལས་བྱས་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་ཟད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ། གཉིས་པ་དེ་ལྟར་འཐད་པ་བསྟན་པ་
4-3-6a


དཔེ་ཞིང་ས་ལ་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་རུང་ལྟར་སེམས་འདི་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་གྲུབ་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་གྱི་རིགས་ཁྱད་པར་བ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་འགྲུབ་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཏེ། འདུས་བྱས་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མིན་པར་ལུང་དང་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ལུང་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་
ལས། དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བས་ནི་མུ་སྟེགས་པར་གྱུར་ཏེ་ཤི་ཡང་སླའོ། །ཞེས་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ། ད་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྟག་པའི་སྐུ་དང་། མི་ཤིགས་པའི་སྐུ་དང་། རྡོ་རྗེའི་སྐུ་དང་། ཤའི་སྐུ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་དང་། ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨྲ་བས་ནི་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་འབར་
པ་འདི་ལ་ལྕེས་ཀུན་ནས་རེག་པར་བྱས་ཏེ་ཤི་ཡང་སླའི། ཚིག་དེ་ནི་མཉན་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་དང་། མེད་དགག་གི་ཆ་ཙམ་མྱང་འདས་སུ་མི་རུང་བ་ཡང་ལུང་དེ་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་བཙལ་ཀྱང་
ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅེར་བུ་བ་རྣམས་ལའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཐར་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། ཐར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །
4-3-6b


ཞེས་དང་། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་ཀྱང་། གང་ཟག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང་། །གང་ཟག་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ང་མི་མཐོང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །འདྲེན་པ་
རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་མིན་པས། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པས་མཚོན་ཏེ་ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྟེ་ཀུན་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་དང་། རིགས་པ་ཡང་། གདོད་མའི་
ཆོས་དབྱིངས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་རོ་མཉམ་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་གསར་དུ་འདུས་བྱས་པའི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པ་དང་། འགྱུར་བའི་ཟུག་
རྔུ་མ་སྤངས་པ་དང་། ཡང་འགག་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཆ་དང་བཅས་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོས་འཇིག་པས་བསླུ་བ་ཅན་དང་། གཏན་གྱི་སྐྱབས་སུ་མ་གྱུར་པ་རང་ཉིད་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འགག་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཚང་བ་གང་
དུ་ཉི་ཚེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཀུན་ལ་རོ་མཉམ་དུ་མ་སོང་བ་དང་། མཐའ་ཀུན་ལས་མ་འདས་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་བ་སོགས་མ་འགག་པ་དང་། རང་དབང་མེད་པར་འདུ་བྱེད་པའི་གཞན་དབང་ཅན་དུ་ཐལ་བ་སོགས་
ཀྱི་སྐྱོན་དང་བཅས་པས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་ལ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ལ་མི་རྟག་པར་བལྟ་བའི་ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ན། ལམ་ངན་པ་འདི་དོར་ནས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང་རྟག་པ་དམ་པ་བལྟ་བར་བྱ་
4-3-7a


སྟེ། ཐུན་མོང་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་རིགས་པ་ཙམ་གྱིས་གཞལ་ནས་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་པ་མི་སྲིད་དེ། ཤེས་པ་དང་རྟག་པའི་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པས་སོ་སྙམ་པ་ནི་གྱི་ན་སྟ། ཡུལ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ཉི་
ཚེ་བ་ལ་མི་རྟག་པས་ཁྱབ་ཀྱང་། ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་རོ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཁའ་ཁྱབ་མཁའ་ཡི་རྡོ་རྗེ་ཅན་ནི་དེ་དང་མི་འདྲ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་གདངས་འོད་གསལ་མི་འགྱུར་བའི་ངང་དེར་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་འུབ་
ཆུབ་པས་ན་དེའི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱེ་འགག་ཡེ་ནས་མེད་པར་མཐར་ཐུག་དཔྱོད་པའི་རིག་ཤེས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཐའ་གང་ལའང་མི་གནས་པའི་འདུས་མ་
བྱས་ཆེན་པོ་སྟེ། དངོས་མེད་རྐྱང་པ་དང་གཏན་མི་འདྲ་ལ། དངོས་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའམ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་འདུས་བྱས་དང་གསོག་གསོབ་
རྫུན་པ་བསླུ་བ་ཡིན་ལ། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། རང་བཞིན་དག་ནི་བཅོས་མིན་དང་། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་
ཡིན། །ཞེས་དང་། དངོས་དང་དངོས་མེད་འདུས་བྱས་ཡིན། མྱ་ངན་འདས་པ་འདུས་མ་བྱས། ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཐར་ཐུག་ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྲིད་ཞི་ཀུན་ཁྱབ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། འགྱུར་མེད་དོན་
4-3-7b


དམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་པ་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའི་ལུང་དང་མཐར་ཐུག་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ན། དེ་ནམ་ཞིག་མངོན་དུ་འགྱུར་རུང་གི་རྒྱུད་ན་ད་ལྟ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྲི་གང་དང་བྲལ་བར་བཞུགས་པ་
དེ་ཉིད་ལ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བྲལ་མ་བྲལ་གྱི་སྣང་ཚུལ་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་མ་གྱུར་ཡོད་ཀྱང་། གནས་ཚུལ་ལ་སྔ་ཕྱིར་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏིལ་ཙམ་མེད་དེ། འགྱུར་མེད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཇི་ལྟར་སྔར་
བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། ། ཞེས་དང་། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འགྱུར་མེད་དེ། །ཡང་དག་མིན་རྟོག་ལས་བྱུང་འདོད་ཆགས་སོགས། །གློ་བུར་དྲི་མས་དེ་ཉོན་
མོངས་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་ཞིང་མི་བརྟན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཀུན་ཆོས་ཉིད་དེའི་ངང་དུ་འཕོ་འགྱུར་བྱེད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། སེམས་ཀྱི་དག་པ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་འཕོ་འགྱུར་མེད་
པར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ལ། དེ་ལྟར་འདུས་མ་བྱས་འོད་གསལ་བའི་དབྱིངས་ལ་འཁྲུལ་བས་གོས་པ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་། མ་འཁྲུལ་བ་གཤིས་ཀྱི་རང་གདངས་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་
སྟོབས་སོགས་འབྲས་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྲལ་མེད་དུ་གནས་ཏེ་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྣམ་དབྱེར་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །གློ་བུར་དག་གིས་ཁམས་སྟོང་གི། རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །
4-3-8a


བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །ཞེས་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ང་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འཁྲུལ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་ལ། འཁྲུལ་སེམས་དེ་ཡང་གདོད་མའི་གཤིས་འོད་གསལ་ལ་ཡེ་ནས་མ་གོས་མ་འདྲེས་
པར་མཁའ་ལ་སྤྲིན་ལྟར་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་སྐྱོན་དེ་དག་ནི་ཁམས་དང་སོ་སོར་འབྱེད་ཅིང་འབྲལ་རུང་བ་ཡིན་པས་ཁམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱོན་དེས་སྟོང་པ་སྟེ་མ་གོས་པ་ཡིན་ལ། འཁྲུལ་བས་བསླད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་གི་ངང་གིས་
འོད་གསལ་ཞིང་ཆོས་ཀུན་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པའི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་རྣམ་དབྱེར་བྱར་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་དེ་མི་སྟོང་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་འབྲལ་མེད་ཀྱི་གཤིས་ཡིན་པས་ཉི་མ་དང་ཟེར་བཞིན་ནོ། །དེ་
ལྟར་རང་བཞིན་གནས་རིགས་དེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ན་སངས་རྒྱ་རུང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ན་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་བྲི་གང་དང་བྲལ་བར་བཞུགས་དགོས་ཏེ། ལམ་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱ་རུང་བར་
དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། སངས་རྒྱས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དེ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པས་གསར་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཞུགས་ཞེས་གྲུབ་བོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་ད་ལྟ་ནས་
སངས་རྒྱས་པའི་ངོ་བོར་བཞུགས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྒྲིབ་པ་ཅི་ལ་མི་སེལ་སྙམ་པ་དང་། ཡང་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བའི་གོ་ཡུལ་ལ་ཞེན་ནས་སངས་རྒྱས་ནི་འབྲས་བུ་དང་སེམས་ཅན་རྒྱུ་ཡིན་པས་
4-3-8b


རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་ཟན་ཟ་མི་གཙང་ཟ་བའི་རིགས་པ་སོགས་ཀྱིས་གནོད་དོ་སྙམ་ན། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའི་དོན་ལ་བློ་མ་སྦྱངས་པ་ཁྱོད་ལ་ཐུན་མོང་པའི་གཞུང་གི་གོ་བ་ཙམ་གྱིས་ཁྲིད་ནས་དོགས་པ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་
ཁགས་མེད་ཀྱང་། དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཉིད་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ལ་ཁྱད་མེད་པར་ཡོད་ཀྱང་། རང་སེམས་འཁྲུལ་པ་གློ་བུར་བ་འདི་སྐྱེས་པའི་ཚེ་འཁྲུལ་སེམས་ཡུལ་དང་བཅས་པ་འདི་ཙམ་འཁོར་བའི་གདགས་གཞི་ཡིན་
ལ་འཁྲུལ་པ་དེས་རང་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དཔེར་ན་གཉིད་ཀྱི་དུས་ན་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཅིག་པུའི་དབང་གིས་ལུས་དང་ཡུལ་དང་མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་མུ་མེད་པ་བྱུང་བ་ལ། དེ་དུས་ཡུལ་
ཡུལ་ཅན་སོ་སོར་འཛིན་ཅིང་དམིགས་ཀྱི། ཡིད་ཤེས་ཁོ་རང་གིས་རང་གི་ཡིན་ལུགས་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཤེས་མི་ནུས་ལ། མ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན་ལུགས་དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་
དུ་གནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཀུན་གྱིས་རྟོགས་དགོས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། གནས་སྣང་མི་མཐུན་པའི་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་དང་སྙིང་པོའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ་སངས་
རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ཡང་གནས་ཚུལ་དང་སྣང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་ཀྱི་རིགས་པའི་གནོད་པ་སྟོན་པ་ནི་ཕྱོགས་མ་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པ་འདི་ནི་འབྲས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་གསལ་བའི་
4-3-9a


རྟགས་ཀྱིས་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་རིགས་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་ཅན་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། གནས་ཚུལ་ལ་སྔ་ཕྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མེད་ཀྱང་སྣང་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཞག་དགོས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལས་རྒྱུ་བསྒྲུབ་པ་ལྟོས་
པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྐང་པ་གཉིས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །ཞེས་པའི་དོན་ནི། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་ལུགས་སྟོང་པ་ཉིད་གདོད་མའི་འོད་གསལ་ཆེན་པོར་དབྱེར་མེད་རོ་གཅིག་
པས་ན། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ཡང་དོན་དམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་དེ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་གློ་བུར་བས་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཅན་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་གནས་ལུགས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་
ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གཡོས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་གྲུབ་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་ངེས་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་འོད་གསལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་རང་བཞིན་དུ་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་གཞན་ལ་བརྗོད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་རིགས་ཡོད་པར་འགྲུབ་ན། ས་རྡོ་སོགས་ལའང་རིགས་ཡོད་པར་ཐལ་ལོ་སྙམ་ན། རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲུལ་བའི་
སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་སྒྲིབ་གཉིས་ཟད་པར་སྤངས་ནས་ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་བློ་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་སྐྱོན་མེད་ལ་འཇོག་དགོས་ན། དེ་སེམས་མ་ཡིན་པ་ས་རྡོ་སོགས་བེམ་པོ་ལ་ལམ་སྒྲུབ་
4-3-9b


པ་མེད་པས་ཐ་སྙད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་ནའང་དེ་ལ་རིགས་ཡོད་པར་འཇོག་མི་དགོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་ས་རྡོ་སོགས་སྣང་གིས་རྡོ་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་གིས་སེམས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང་དེ་དུས་ཀྱི་
ཤེས་པའི་དཔེས་མཚོན་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། ཁམས་གསུམ་གྱི་བྱེད་པ་པོ་སེམས་འདི་ལ་ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དོན་དམ་པའི་དགེ་བ་ཟག་མེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཉིད། ཆུ་ལ་རླན་ལྟར་ཞུགས་པར་ཤེས་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་སྣང་
བ་རྣམས་ནི་རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གི་རོལ་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཐ་དད་དུ་མི་དགོས་ལ། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ཆོས་ཉིད་ཡེ་སངས་རྒྱས་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བར་
ཤིན་ཏུ་ཡང་ཁས་ལེན་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། གཟུགས་ཀྱི་དག་པ་འབྲས་བུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ། །འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དག་པར་འགྱུར། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་འབྲས་བུ་དག་དང་གཟུགས་དག་པ། །
ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་ཏེ་དབྱེར་མེད་བཅད་དུ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཡུལ་ཅན་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་དག་པ་གང་ཡིན་པ། ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དག་པའམ་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རང་སྣང་
གི་སྒྲིབ་པ་རིམ་བྲལ་གྱི་མཐོང་ཚུལ་ཙམ་ལས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཡེ་ནས་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་ཅན་རིག་པའི་ཁམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཟད་དེ་སངས་རྒྱས་པ་ན། ཡུལ་གྱི་དངོས་པོས་དག་པར་ལྷག་མར་མི་ལུས་ཏེ། 
4-3-10a


མིག་སྐྱོན་དག་ན་རབ་རིབ་རང་སངས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གཅིག་སངས་རྒྱས་དུས་སྣང་བ་མ་དག་པ་ཀུན་འགག་གོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་སོ་སོའི་རང་སྣང་གི་སྒྲིབ་པས་རང་བསྒྲིབས་ནས་གནས་སྣང་འགལ་བར་མཐོང་
བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གནས་སྣང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཐུན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་མ་དག་པའི་སྣང་བ་འདི་ཀུན་མངའ་འམ་མི་མངའ། མངའ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ལ། མི་མངའ་ན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་
བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པར་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་དོ་ཅོག་ཀུན་རང་དང་རོ་མཉམ་པའི་ངང་ནས་འབད་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཁྱེན་ཅིང་། དེ་ལ་རང་ངོར་ཐམས་
ཅད་དག་པ་ཆེན་པོར་གཟིགས་པ་ལས་མ་འདས་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྣང་ཚུལ་ལྟར་གཟིགས་པ་འདི་ནི། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་གཉིས་སྣང་གི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ཟད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་
ཅན་ཇི་སྙེད་པ་མ་འདྲེས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཀློང་དུ་ཆུད་པའི་གནད་ཀྱིས་རོ་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བས་ཅིག་ཆར་གཟིགས་པ་སྟེ། ཚུལ་མཐོང་གིས་ལྟ་ཅི། ས་ལ་གནས་པས་ཀྱང་བསམ་
པར་དཀའ་བའོ། །དེའི་ཚུལ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། ཆོས་ཀུན་མཉམ་པ་ཉིད་མཉམ་པར། །རང་བྱུང་བས་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས། །དེ་ཕྱིར་ཡང་དག་མངོན་སངས་རྒྱས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
4-3-10b


གཟིགས་པ་མཉམ། །ཞེས་དང་། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་དེ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་ཞལ་ནས། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་དེ་ལྟར། །དངོས་བྱས་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་མེད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །རོ་མཉམ་
ཉིད་དུ་ཡང་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད་གྱུར་ན། །མཁྱེན་བཟང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་གིས་ནི་ཤེས་བྱ་ཐུགས་སུ་ཆུད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དབྱིངས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་ཅིང་འབད་
མེད་གཟིགས་པ་རྒྱ་མཚོ་ལ་ཟླ་སྐར་ཤར་བའི་ཚུལ་དུ་ཁྱབ་ཅིང་རྟོག་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ངང་ནས་གཟིགས་པ་འདི་རང་བྱུང་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཞི་ལ་བཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ཟད་ནས་ཇི་བཞིན་མངོན་དུ་
གྱུར་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་པས་མཐར་ཐུག་དཔྱོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་ན་མི་ལྡོག་པའི་ཡིད་ཆེས་རྙེད་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ཉི་ཚེ་བའི་བློས་གཞལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཡེ་ཤེས་མེད་པའམ། ཡོད་
ཀྱང་འགྱུར་བཅས་ཀྱི་བློ་ཐ་མལ་པ་དང་མཚུངས་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མི་གཟིགས་པའམ་ཡང་ན་མ་དག་པའི་སྣང་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང་། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ངོ་བོ་རོ་མཉམ་དུ་སྒྲུབ་མ་ནུས་པ་སོགས་འགལ་འདུ་དང་
4-3-11a


ཀུན་རྟོག་གི་རྙོག་མ་མང་དུ་སློང་བ་མཐོང་ངོ་། །རྐང་པ་གསུམ་པ་རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན། ཞེས་པའི་དོན་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རིགས་ཡོད་དེ། དྲི་མ་གློ་བུར་བ་སྤང་རུང་དུ་གྲུབ་ཅིང་། ཡོན་ཏན་ཡེ་
ལྡན་གྱི་ཆོས་སྐུ་ཀུན་ལ་ཁྱད་མེད་པར་ཡོད་པར་གྲུབ་པས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱ་རུང་གི་རིགས་ཡོད་ན་ལུས་ཅན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་ངེས་ཏེ། དེ་དག་སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་ལ། སངས་རྒྱས་
ཆོས་སྐུ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་འདུས་མ་བྱས་སུ་གྲུབ་པས་སྔ་ཕྱི་ལ་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་པར་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་གསུམ་པ་འདིས་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ཤེས་པ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་རྒྱུ་ཡོད་ཙམ་
གྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་དཔོག་པ་ཙམ་མིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། དེ་འབྲས་དུས་དང་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང་། གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་རྣམས་ཡུན་ཇི་ལྟར་རིང་ཡང་འབྲལ་རུང་ཡིན་པས་
རིགས་དེ་སངས་རྒྱ་བ་ལ་ནམ་ཡང་ཆུད་ཟ་བ་མི་སྲིད་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་རིགས་ཡོད་པ་དེ་འབྲས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཁྱད་མེད་དང་། འབྲས་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་ཡོད་ན་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ནའང་འཕེལ་འབྲི་མེད་པར་
ཡོད་དགོས་པ་དང་། རྒྱུ་འབྲས་དང་སྔ་ཕྱིར་བཏགས་ཀྱང་དོན་ལ་ཆོས་དབྱིངས་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ངོ་བོར་རོ་གཅིག་པའི་རིགས་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་འགྲུབ་སྟེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་
4-3-11b


ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རིགས་པ་ཡང་དག་གི་ལམ་ནས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་འདིས་མཐར་ཐུག་གི་ཐར་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
གནས་ལུགས་དོན་དམ་པ་རྣམས་ཐ་དད་དུ་མེད་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་ན་མཐར་ཐུག་ཐེག་གཅིག་ཏུ་འགྲུབ་ཀྱི། གཞན་དུ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་
མེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་དུས་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ལ་འབྲས་དུས་གསར་དུ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དག་གི་ལུགས་ལ་མཐར་ཐུག་ཐེག་གཅིག་སྒྲུབ་པའི་
རིགས་པ་པྲ་ཡས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་གི་གནས་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བློ་གྲོས་འབྱོང་བར་བྱ་དགོས་སོ། ། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་གྱི་ཁམས་ཡོད་པར་བཞག་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་
མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཟབ་མོ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་འཁོར་རྣམས་ལ་ངེའི་གསུང་གིས་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་དང་མི་བསླུ་བར་འགྱུར་གྱི་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བཀའ་སྩལ་པས་ཟབ་མོའི་མཐར་ཐུག་ཏུ་
བསྟན་པ་ཡིན་པས། འདི་ལ་བློ་ཆུང་རྟོག་གེ་རྣམས་རྒོལ་བ་བརྒྱུད་མར་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་གཞི་མཐུན་གྱི་སེམས་ཡོད་པར་ཐལ་བ་སོགས་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་པའི་ཀླན་ཀ་ཇི་སྙེད་པ་ནི་གྱི་ནར་སྨྲ་བ་སྟེ། 
4-3-12a


ཇི་སྐད་དུ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས། འདུ་བྱེད་ཁམས་དང་དོན་དམ་མཚན་ཉིད་ནི། །གཅིག་དང་ཐ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། །གཅིག་དང་ཐ་དད་དུ་ཡང་གང་རྟོགས་པ། །དེ་དག་ཚུལ་
བཞིན་མ་ཡིན་ཞུགས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྙིང་པོའི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཅན་གྱི་སེམས་གཉིས་གཅིག་ཐ་དད་གང་དུའང་ཁས་བླང་མི་དགོས་ལ། གནས་ཚུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་
མ་འདས་ཀྱང་། སྣང་ཚུལ་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པ་ལ་འགལ་པ་མེད་པར་མ་ཟད། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཐར་པ་མེད་པའམ། སུ་ཡང་འཁྲུལ་མི་སྲིད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ལ། གནས་སྣང་མི་མཐུན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་
འཁྲུལ་བའི་སེམས་ཅན་སྲིད་ཅིང་། དེ་ལམ་ལ་ཞུགས་པས་འཁྲུལ་བ་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་པའང་ཡོད་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཀྱང་དེས་སྙིང་པོའི་
ཡོན་ཏན་འགོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་ཡོད་ཀྱང་ངོ་བོ་སྟོང་བར་འདི་བས་ཀྱང་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཁོར་ལོ་བར་བས་བསྟན་དོན་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་དེ་བཞིན་དུ་གྲུབ་
སྟེ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་འདི་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་
4-3-12b


ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིན་པས། ཚུལ་དེ་ཙམ་གྱི་ཆ་ནས་འཁོར་ལོ་བར་བ་ལས་ལྷག་པའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་དགོངས་འགྲེལ་ལས་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་དོན་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པའང་འཁོར་ལོ་ཐ་མར་གཏོགས་
ཚད་མ་ཡིན་གྱི་སྙིང་པོ་བསྟན་པའི་ངེས་དོན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་སྟེ། རིག་ཁམས་ནོར་བུ་སྦྱོང་བའི་དཔེ་བསྟན་པ་སོགས་མདོ་གཞན་གྱིས་དེ་ལྟར་གསལ་བར་ངེས་ནུས་སོ། །དེས་ན་འཁོར་ལོ་བར་བར་བསྟན་
པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཐ་མར་བསྟན་པའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དག་སྣང་སྟོང་ཟུང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་དགོས་པས། འཁོར་ལོ་བར་བ་དང་ཐ་མའི་ངེས་དོན་གྱི་སྐོར་རྣམས་དབྱེ་གསལ་མེད་པར་གཉིས་ཀ་ངེས་དོན་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་རབ་
འབྱམས་ཀྱིས་བཞེད་པ་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ངེས་དོན་བྱས་ན་གཅིག་དྲང་དོན་བྱ་དགོས་པའི་འགལ་བ་མེད་པར་མ་ཟད། ཟུང་དུ་ཚོགས་པར་བྱས་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྒྱུ་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱས་
ནས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་མན་ངག་གི་གནད་འབྱུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་དག་གནད་གཅིག་ཏུ་འབབ་པར་ཤེས་དགོས་ཤིང་། མཐར་ཐུག་གི་དོན་འདི་ལ་ཀླུ་ཐོགས་རྣམ་གཉིས་སོགས་འཕགས་པ་རྣམས་དགོངས་པ་གཅིག་སྟེ་
ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པ་དང་སེམས་འགྲེལ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་བ་སོགས་ཀྱིས་གསལ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་
4-3-13a


ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་སྟེ། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །ཁམས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་དམ་དཔྱོད་པས་དཔྱད་ནས་གྲུབ་འབྲས་མཐར་ཐུག་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་དོན། རྟོག་
གེའི་ཤེས་པས་མི་ཕྱེད་པའི་དབྱིངས་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཀླན་ཀ་འཇུག་པའི་གཞི་མེད་དོ། །ད་ནི་ཁམས་དེ་དག་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ན་ཇི་ལྟར་བཞུགས་པའི་ཚུལ་བཤད་ན། གནས་ལུགས་རང་གི་ངོ་བོའི་དབང་དུ་
བྱས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡི་ཀློང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཆོས་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་ལ་འཁོར་འདས་ལ་སོགས་པའི་བཟང་ངན་དང་། ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་བདག་དང་གཞན་ཆེ་དང་ཆུང་བ་
སོགས་ཀྱི་ཆ་དང་། སྔ་ཕྱིའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སོགས་མེད་དེ་ཆོས་དབྱིངས་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའོ། །གནས་ལུགས་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་འཁྲུལ་བ་གློ་བུར་བའི་སྣང་ངོ་དང་བསྟུན་ན་འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་
འཁོར་བའི་ལུས་སེམས་ཡུལ་གྱི་སྣང་བར་ཤར་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཚེ་ནའང་། ཆོས་ཉིད་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་རང་བཞིན་ལས་གཡོ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་ཡོད་པས་ན། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་
ལྟ་བུ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་སྦུབས་སུ་བྱས་ནས་མི་མངོན་ཡང་བཅུད་དམ་དབུས་ན་སྙིང་པོའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་ལ་རིགས་སམ་སྙིང་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དཔེར་ན་ས་འོག་གི་གཏེར་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དགུས་མཚོན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བར་
4-3-13b


གསུངས་སོ། །དེ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལ་ལྟོས་ནས་མ་དག་པ་དང་། དག་མ་དག་ཅི་རིགས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་བཞག་ཀྱང་ཁམས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་སེམས་
ཅན་ཚོགས་ཞུགས་ཕྱིར། །རང་བཞིན་དྲི་མེད་དེ་ནི་གཉིས་མེད་དེ། །སངས་རྒྱས་རིགས་ལ་དེ་འབྲས་ཉེར་བཏགས་པས། །འགྲོ་ཀུན་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་གསུངས། །ཞེས་དང་། འདི་ཡང་རང་བཞིན་ཆོས་སྐུ་དང་། །དེ་བཞིན་
ཉིད་དང་རིགས་ཀྱང་སྟེ། ཞེས་དང་། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཞེས་མཚན་གསོལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མ་
ཤེས་པར་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་མཁར་གཞོང་ལ་རྒྱ་ཤུག་བརྟེན་པ་ལྟར་ཕུང་ལྔའི་གཟེབ་ག་ཤེད་ན་འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་བའི་བློ་གཉིས་སྣང་མུན་བཞིན་དུ་འགྲོགས་པ་ཞིག་གི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་བཟུང་ནས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱང་དེ་དང་
འཚམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ལ་རང་ཉིད་ཕྱོགས་སུ་མ་ཕྱིན་པའི་འོ་དོད་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་དོ། །དེ་བས་ན་ཐེག་ཆེན་ལ་བློ་མ་སྦྱངས་པའི་རྟོག་གེ་ངན་པའི་ཁྲོད་སྙིང་པོའི་གཏམ་འདི་བསྒྲགས་ཀྱང་དོན་མེད་ལ། ཟབ་མོའི་
གཏམ་འདི་ལྟ་བུ་བྱིས་པ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་བསྟན་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་མཉན་པའི་སྣོད་དུ་མི་རུང་བས་ན་དེ་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། མི་རྟག་པ་སོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་བསྟན་ཅིང་དེ་རིགས་པས་
4-3-14a


སྒྲུབ་དགོས་ཀྱི། སྙིང་པོ་བསྟན་པ་དོན་མེད་དེ་དེ་ཚུར་མཐོང་ཁོ་ནས་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་པའི་གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་ནས་བློ་སྦྱངས་ཏེ་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་ལ་ངེས་པ་
ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་པ་དག་ལ་རིམ་བཞིན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་གཏམ་བསྟན་ན་གདོད་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ལམ་རྣམ་དག་ཡིན་ཀྱང་རིགས་པས་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་མྱོང་བས་རྟོགས་དགོས་སོ་ཞེས་པ་དང་། ཚུར་མཐོང་གི་ལམ་དུ་མ་
གྱུར་ན་ལམ་ཡང་དག་མིན་ནོ་སྙམ་པའི་རྨོངས་མཚང་བརྟོལ་ནས་ལམ་སྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་གནད་ལ་མཁས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ད་ནི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་བཟློག་པ་ལ། མི་སྟོང་པར་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ལྟ་བ་
བཟློག་པ། སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་དུ་ལྟ་བ་བཟློག་པ། མི་རྟག་པར་འདུས་བྱས་སུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའོ། །དང་པོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། བྱང་སེམས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་
བ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དྲི་མའི་སྦུབས་སུ་གནས་པ་རྟག་བརྟན་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་ལགས། མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཡོན་
ཏན་མེད་པ་སོགས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ནི་མི་མཚུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་
4-3-14b


ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོར་བསྟན་པར་བྱས་ནས། བྱིས་པ་རྣམས་བདག་མེད་པས་འཇིགས་པར་གྱུར་པའི་གནས་རྣམ་པར་སྤང་བའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་སྒོ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
པའི་གནས་སྣང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོན་ཏེ་འདི་ལ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ། །མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། 
གཞན་ཡང་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་ཐར་བ་མེད་པར་གསུངས་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་མ་སྟོང་ན་ཆོས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡོད་ཀྱང་སྟོང་གོ་མི་ཆོད་དེ། སྟོང་པ་བདུན་གྱི་ནང་ནས་ཐ་ཤལ་བ་གཅིག་གཅིག་གིས་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་སྤང་
བར་བྱ་ཞེས་སོགས་མཐའ་ཡས་པ་དང་། གཞན་ཡང་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་གཉིས་ཀར་ཡང་ཉེས་པ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་། 
སྤྲོས་པ་བདུད་ཀྱིས་བཟུང་བ་ཡིན། །ཡོད་དང་མེད་ལས་འདའ་བར་བྱ། །ཞེས་དང་། ཆོས་མཆོག་མྱ་ངན་འདས་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་
གི་དོན་དེ་བཞིན་དུ། རིགས་པས་དཔྱད་ན་ཡང་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་རུང་བ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ། དུས་ཇི་སྲིད་དུ་རྟག་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་
4-3-15a


པ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་རིས་མེད་དུ་འཆར་བ་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོ་མི་སྟོང་པར་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ལ་ཆོས་གཞན་གྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་རུང་བ་སོགས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྲིད་ཅིང་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་
ཚད་མས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་སུ་ཡང་མི་བཏུབ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་དཔྱོད་པའི་ལག་རྗེས་ལ་བདེན་གྲུབ་གཅིག་འགྲུབ་པ་ནི་སྣང་བ་ལས་མུན་པ་ལྟར་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་སྙད་དཔྱོད་
པའི་ཚད་མས་ཀྱང་བདེན་གྲུབ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེའི་ངོར་བདེན་པར་གྲུབ་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་དེ་མི་སྟོང་པར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲུབ་མ་ནུས་པར་གྱུར་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ནམ་
མཁའི་མེ་ཏོག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་དེ་སྒྲུབ་པ་དོན་མེད་ཀྱི་ངལ་བར་ཟད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་དབྱིངས་ཕྱོགས་མ་གོ་བ་དག་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་མེད་དགག་ཙམ་ལ་རིགས་དང་ཆོས་དབྱིངས་དང་སྟོང་
ཉིད་དུ་བཟུང་ནས་ཡོན་ཏན་ཡེ་ལྡན་དུ་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལ་འགལ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མདོ་ལས། ཆོས་འདོད་མ་ཡིན་རྙེད་པ་དོན་གཉེར་བ། །བསྡམས་པ་མིན་དག་བྱང་ཆུབ་སློབ་བོ་
ཞེས། །སྨྲ་འགྱུར་ཁ་ཅིག་ཕྱི་མའི་དུས་འབྱུང་སྟེ། །སྨྲ་ལ་དགའ་ཞིང་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞེས་སྨྲ། །ཞེས་དང་། སྟོང་ཉིད་མ་སྐྱེས་སུས་ཀྱང་བྱས་མ་ཡིན། །མ་མཐོང་འོང་བ་མ་ཡིན་འཕོ་མིན་ན། །དམིགས་གནས་བདག་
4-3-15b


ཅག་སྟོང་ཉིད་ལེགས་བསླབས་ཞེས། །འཛེར་བ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་རྐུན་པོ་ཡིན། །ཞེས་དང་། མེད་པའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན། །བྱིས་པ་གང་ཡིན་གཡོ་བ་དེ་ཡིས་བཅིངས། །ཞེས་དང་། སྡུད་པ་ལས། ཕུང་འདི་
སྟོང་ཞེས་རྟོགས་ནའང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་སྐྱེ་མེད་གནས་ལ་དད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། ཡོད་དང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀ་མཐའ། །གཙང་དང་མི་གཙང་འདི་ཡང་
མཐའ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་གཉིས་ཀའི་མཐའ་ནི་རབ་སྤངས་ནས། །མཁས་པ་དབུས་ལའང་གནས་པ་ཡོང་མི་བྱེད། །ཅེས་དང་། སོར་ཕྲེང་ལ་ཕན་པའི་མདོ་ལས། ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་ན་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པའི་སྐྱེས་བུ་གཉིས་
ཡོད་དེ། གང་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དང་། གང་འཇིག་རྟེན་ན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་གཉིས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཁས་འབུབས་པའོ་ཞེས་དང་། ལྟ་བ་ཀུན་འབྱིན་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་ལ་དངོས་དངོས་
མེད་དུ་ཞེན་ན་གསོར་མི་རུང་བའི་ལྟ་བར་གསུངས་པ་དང་། སྟོང་མི་སྟོང་གང་ཡང་དམིགས་པ་ལས་མ་འདས་ལ་དེ་ཀུན་སྤང་དགོས་པར་མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལས་ཡང་ཡང་གསུངས་སོ། །རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡང་བདེན་གྲུབ་བཅད་
ཙམ་གྱི་མེད་དགག་གི་ལྡོག་ཆ་དེ་དགག་བྱ་བཅད་པ་འཛིན་པའི་རྟོག་བཅས་ཀྱིས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་གནས་ལུགས་སྒྲོ་འདོགས་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་གཏིང་རྙེད་སླ་བའི་ཕྱིར་འདིར་མང་དུ་བརྗོད་མི་དགོས་སོ། །བདེན་
4-3-16a


སྟོང་མེད་དགག་གི་ཆ་ཙམ་ཆོས་དབྱིངས་དང་གནས་ལུགས་མཚན་ཉིད་པ་མིན་ཡང་། ལས་དང་པོ་པས་དེ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ཙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་ཅིང་། མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ལས་ལྷའི་ལོ་སྟོང་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཅི་དགོས་པ་བྱིན་པ་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཞིག་ཐ་ན་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་སྲིད་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །
འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ་སྙམ་དུ་དཔྱོད་ན་དེ་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་
གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། གཞི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉི་མ་སྤྲིན་དང་བྲལ་བ་ལྟར་ཇི་བཞིན་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་རྟག་མི་རྟག་གང་ཡིན་སྙམ་ན་མདོ་རྣམས་ལས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་
རེས་རྟག་པར་ཡང་གསུངས། རེས་མི་རྟག་པར་ཡང་གསུངས་མོད་ཀྱི་དེའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་ཡོངས་སུ་མ་གྱུར་པའི་གདུལ་བྱ་གཞན་གྱི་བསམ་ངོ་དང་བསྟུན་ཏེ་རྣམ་མཁྱེན་མི་རྟག་ཅེས་ལུང་ལས་གསུངས་ཤིང་། རིགས་པ་
ཡང་རྣམ་འགྲེལ་ལས། ཚད་མ་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་མིན། །དངོས་ཡོད་རྟོགས་པ་ཚད་ཕྱིར་དང་། །ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི། །དེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་སྟོང་ཉིད་གོམས་པ་ལ་
4-3-16b


སོགས་ལམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་རྣམ་མཁྱེན་འབྱུང་གི་རྒྱུ་མེད་དུ་འབྱུང་བ་མི་རིགས་པ་དང་། དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་སུམ་པའི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚད་མ་སྟེ་མི་བསླུ་བའི་བློ་ཡིན་ན་རྟག་པ་ཞིག་མེད་དེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་དེ་དེ་བཞིན་
འཇལ་བ་ཚད་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཡུལ་ཤེས་བྱ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇལ་བྱེད་ཚད་མ་དེ་ཡང་མི་རྟག་སྟེ་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་གི། རྟག་པ་ཡིན་ན་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པས་སྟོང་པར་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་འཇལ་བ་ལ་
སོགས་པའི་བྱེད་པ་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་པར་ངེས་པས་ན་རྣམ་མཁྱེན་ནི་རྟག་པར་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ་མི་རྟག་པར་འགྲུབ་ལ། དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། དངོས་མེད་ལ་རྟག་པར་བཏགས་ཀྱང་རྟག་རྒྱུའི་
གཞི་མེད་པས་རྟག་པ་མཚན་ཉིད་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་གྱུར་པའི་ཚུལ་ལ་བློ་མ་སྦྱངས་པའི་ཐེག་པ་ཐུན་མོངས་
པའི་ངོར་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་དགོས་ཏེ། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངོར་སྣང་ཚུལ་ལ་དེ་ལས་གཞན་དུ་འཆར་བའི་ཐབས་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྣམ་མཁྱེན་རྟག་པར་འགྲུབ་སྟེ། 
དེ་མི་རྟག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པའི་ཤེས་བྱ་སྐད་ཅིག་མར་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་བ་སོགས་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་དོར་དེ་ལྟར་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི། གནས་
4-3-17a


ཚུལ་དོན་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གང་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བའང་མེད་ན། དེས་བརྩམས་པའི་དུས་ཀྱི་གོ་རིམ་སོགས་མ་གྲུབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་རང་ངོའི་སྣང་བ་ལ་སྔ་
ཕྱིའི་དུས་ཀྱི་མཐའ་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་མུ་མེད་པར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་དོན་དེ་བཞིན་དུ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ན། ཤེས་དང་ཤེས་
བྱ་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཞིང་། གནས་མ་གྱུར་པའི་སྐབས་ན་ཡང་སེམས་ཀྱི་གཤིས་སམ་ཆོས་ཉིད་ཟུང་འཇུག་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་མེད་པར་རང་བཞིན་དུ་
གནས་པའི་རིགས་ཞེས་བྱ་ལ། འགྱུར་བཅས་གློ་བུར་འབྲལ་རུང་གི་དྲི་མ་གང་དག་སྐད་ཅིག་མའི་སྐྱེ་འགག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དང་། འཁོར་འདས་དང་བཟང་ངན་ལ་སོགས་པའི་མི་མཉམ་པ་འདི་ནི་གནས་མ་གྱུར་པའི་གཉིས་
སྣང་ཅན་ལ་དེ་ལྟར་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་སྣང་ཡང་། གཤིས་ལ་སྐྱེ་འགག་དང་གཉིས་ཆོས་མ་གྲུབ་པར་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་གནས་པ། དེའི་ངང་དུ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་དང་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་འུབ་ཆུབ་ཅིང་། དེ་ནི་འཕགས་
པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཞིང་། དུས་གསུམ་གྱི་འགྱུར་བས་སླད་དུ་མེད་པས་ན་དེ་ལ་རྟག་པ་ཆེན་པོའི་ཐ་སྙད་ཅིས་མི་གདགས་ཏེ། ཡོད་པ་གང་ཞིག་སྐད་ཅིག་གི་སྐྱེ་འགག་ཅན་མིན་
4-3-17b


པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཅན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་དངོས་མེད་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རོ་མཉམ་པར་ཆོས་ཉིད་དེའི་ཁོངས་སུ་ཆུད་ཀྱང་། ཆོས་ཉིད་དེ་འགྱུར་བ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་
གང་གིས་ཀྱང་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཁོངས་སུ་སྤྲིན་འདུས་ཀྱང་། སྤྲིན་གྱི་ཁོངས་སུ་ནམ་མཁའ་མི་འདུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིངས་འོད་གསལ་བའི་གཤིས་དེ་ནི་རང་བྱུང་
གི་ཡེ་ཤེས་ཉག་གཅིག་གིས་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་ལྷན་སྐྱེས་སུ་གནས་ཀྱང་། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཅན་ལ་རང་གི་རང་བཞིན་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ན། དྲི་མ་དེ་སེལ་བྱེད་ལམ་ལྔས་བསྡུས་པའི་སྤང་རྟོགས་ཀྱི་མཐུ་ལས་
ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེ་ཐོབ་པ་ན། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཤིས་སུ་རོ་མཉམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་འབད་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་བོ། །འོན་ཀྱང་ཚུལ་དེས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་གློ་བུར་དྲི་བྲལ་གྱི་ཆོས་སྐུ་དེ་བྲལ་བའི་འབྲས་བུར་སོང་བ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ལས་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་
གནས་མ་གྱུར་པའི་སྣང་ཚུལ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའམ། གཟོད་མ་
4-3-18a


ནས་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སོགས་ཟབ་མོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་འདི་དག་སའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསམ་པར་དཀའ་བའི་གནས་ཡིན་ན་ཕལ་པས་
ལྟ་ཅི་སྨྲོས། འོན་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ཆེས་སྐྱེས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ལུང་བསྟན་ཐོབ་པ་དང་མཚུངས་པར་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་ལ་མོས་པར་བྱའོ། །ཚུལ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་རྟག་པར་
བལྟས་ན་བསོད་ནམས་འབྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པའི་མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་བུ་མོ་གང་ལ་ལས་ལྷའི་བསྐལ་བ་བྱེ་བར་ཕྱོགས་
བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེར་འཁོར་བཞི་ལ་ཇི་འདོད་པའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུའང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གཞན་གྱིས་མཐུན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཡོས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཡུང་དྲུང་ངོ་། །ཞེས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། འོད་སྲུང་རིགས་ཀྱི་
བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྟག་པ་དང་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །ཞེས་དང་། གང་གིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ལ་རྟག་པའི་
4-3-18b


འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ནན་ཏན་བྱེད་ན་དེ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་མི་རྟག་པར་བལྟ་བ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ལ་མི་རྟག་པར་བལྟས་ན་ཉེས་
དམིགས་ཚད་མེད་པ་འབྱུང་བར་མདོ་ལས་གསུངས་པར་ལྟར་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་གུས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་
ཐམས་ཅད་བྲལ་བ་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། གནས་ལུགས་དེའི་ངང་དུ་སྣང་སྲིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་བསལ་བཞག་མེད་པའི་དོན་མཐོང་
བས་འཛིན་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་དོན་དམ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་བཟང་བོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ཞེས་པའི་མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་སུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཉམ་པ་མེད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་མེད་
པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །ཞེས་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། དངོས་དང་དངོས་མེད་རྣམ་ཤེས་ཤིང་། །ཡང་དག་མཐའ་ལ་གང་གནས་པ། །དངོས་པོ་དང་ནི་དངོས་མེད་པ། །ལྟ་བ་མཁས་
པས་མི་འཛིན་ཏོ། །ཞེས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། དོན་དམ་པར་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདུན་ན་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའམ། སྤང་པའམ་བསྒོམ་པའམ་མངོན་དུ་བྱ་བར་འགྱུར་
4-3-19a


བ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མི་འདུག་གོ །།ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པའི་ཚད་མས་ཤན་ལེགས་པར་འབྱེད་པའི་སྐབས་སུ་བདེན་པ་ལ་བདེན་པར་ཤེས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་མི་བསླུ་བར་
ཤེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། མི་བདེན་པ་ལ་མི་བདེན་པར་ཤེས་པ་བདག་བསྒོམས་པས་གྲོལ་བར་སྨྲ་བ་ལ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། མི་རྟག་པ་ལ་མི་རྟག་པར་ཤེས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར་ཤེས་པ་དང་། 
རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ཤེས་པ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་པ་དང་། མེད་པ་ལ་མེད་པར་ཤེས་པ་བདག་དང་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བ་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། 
ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་མེད་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྣང་ཚུལ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཉིད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་གྱི་གནས་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་ལ་
སོགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་དངོས་པོའི་ཡིན་ལུགས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་བཞུགས་པ་ལས་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་སྟེ་གཏི་མུག་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་སྤྱིར་བཏང་དང་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་ཆོས་དུ་མ་བསྟན་ཅིང་། ཁྱད་པར་དུ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱང་། བདག་དང་བདག་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་གཉིས་ལས་འདས་པའི་བདེ་
4-3-19b


གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི་བདག་ཆེན་པོར་གསུངས་པ་སོགས་གཙང་བདེ་རྟག་བདག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་བསིལ་བ་གྱ་ནོམ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཡོན་ཏན་འགྱུར་བ་
མེད་པ་ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པར་ཤེས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ལས། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་བདེན་པ་ཡང་དག་པར་རྟག་པ། བདག་པོར་གྱུར་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་དེ་ནི་བདག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་སོགས་
གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟབ་མོ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཚུལ་འདི་བཤད་པ་ཐོས་ནས་མོས་པ་ཙམ་ལའང་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། བློ་ལྡན་རྒྱལ་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་མོས་པ། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཚོགས་ཀྱི་
སྣོད་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་མེད་ཡོན་ཏན་ཚོགས་ལ་མངོན་དགའ་བས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བས་གསེར་ཞིང་ནོར་བུས་སྤྲས་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་རྡུལ་མཉམ་
པ་ཉིན་རེ་ཆོས་རྒྱལ་རྣམས་ལ་རྟག་འབུལ་ན། །གཞན་གང་འདི་ལས་ཚིག་ཙམ་ཐོས་ཤིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་ནི་མོས་ན་འདི། །སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་དགེ་བ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བློ་ལྡན་གང་ཞིག་བླ་མེད་
བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་བསྐལ་པ་དུ་མར་ཡང་། །ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་འབད་པ་མེད་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མེད་སྲུང་བྱེད་པ། །གཞན་གང་འདི་ལས་ཚིག་ཙམ་ཐོས་ཤིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་ནི་མོས་ན་འདི། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་
4-3-20a


བྱུང་དགེ་བ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་འཐོབ་པར་འགྱུར། །གང་ཞིག་འདི་ན་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་མེད་འཇིལ་བསམ་གཏན་ནི། །ལྷ་དང་ཚངས་གནས་མཐར་སོན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཕོ་མེད་
ཐབས་བསྒོམས་ལ། །གཞན་གང་འདི་ལས་ཚིག་ཙམ་ཐོས་ཤིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་ནི་མོས་ན་འདི། །བསམ་གཏན་ལས་བྱུང་དགེ་བ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་ཟབ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་ལ། ཤེས་ཤིང་མོས་ན་དོན་ཆེ་ཞིང་ཐེག་པ་མཆོག་གི་སྙིང་པོ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་གཏམ་བསྟན་པ་འདི་ནི་ཆེས་ཟབ་མོ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར། 
སྔོན་སྦྱངས་ཆུང་ཞིང་བློ་དམན་པ་དག་མོས་པར་དཀའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འགྲོ་བའི་མདོ་ལས། ང་ཡི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་ནི། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །གནས་མི་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ། །ཇི་ལྟར་མདའ་
འཕངས་ལྷུང་བ་བཞིན། །ཞེས་དང་། རྣམ་པ་འཐག་པ་བསྡུས་པའི་མདོ་ལས། དེ་ལྟར་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལའང་སྐྱོན་འདོགས་པར་སེམས་སོ། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་གནང་པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྐྱོན་འདོགས་པར་སེམས་སོ། །ཞེས་དང་། ཚངས་པས་བྱིན་གྱིས་ཞུས་པ་ལས། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ནི་སྟོན་པ་ན། །སྡིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཏེ་མི་འཐད་
4-3-20b


འཛིན། །དད་མེད་ཆོས་ལ་སོམ་ཉི་བསྐྱེད་ན་ནི། །བསྐལ་བ་བྱེ་བ་མང་པོར་སྨྱོན་པར་འགྱུར། །མ་དད་པ་ཡི་བསམ་པས་སྡིག་ཅན་འགྱུར། །བློ་སྡང་གང་གི་ཡིད་ཀྱང་སྲུང་མི་བྱེད། །སྙིང་པོ་ཅན་ཀུན་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ནི། །དད་པ་
མེད་པས་སྙིགས་མ་འཛིན་པར་བྱེད། །འགྱིང་བར་བྱེད་ཅིང་རྟག་ཏུ་ཁེངས་པ་སྟེ། །མ་དད་དེ་ནི་གཞན་ལ་འདུད་མི་བྱེད། །ཅེས་དང་། དེ་དག་ཆོས་མིན་ཚིག་གིས་འགལ་བར་བྱེད། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་ལ་དྲི་མ་དེས། །མུ་
སྟེགས་ཅན་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་སོམ་ཉི་བཅས། །དེས་ནི་ཆོས་ལ་ཀླགས་གཏོང་འགལ་བྱས་ནས། །དད་མེད་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱང་སྤོང་བ་བྱེད། །ཅེས་དང་། ཚུལ་འཆལ་ཚར་གཅོད་པའི་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། འཚོ་བའི་ལམ་དུ་བྱིང་བ། །
རྩོད་པ་ལ་ཞེན་པ། བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་རབ་ཏུ་གང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཚུལ་ལ་བསམས་ཏེ་དུས་ཀྱི་སྙིགས་མ་བདོ་
ཞིང་བསྟན་ཞབས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་རྟོན་པ་བཞི་གོ་ལོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་མཆོག་གི་རིང་ལུགས་ཀྱི་གནད་ཕར་ཆེར་ཉམས་ཤིང་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་བྱུང་བ་ན། ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་སྲོག་ལྟ་བུ་འདི་ལ་ཕངས་པའི་སེམས་
སུ་བྱེད་པའང་དཀོན་མོད་ཀྱི། སྔ་འགྱུར་རིག་འཛིན་བརྒྱུད་པའི་བསྟན་ཞབས་སུ་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། བརྒྱུད་པའི་ཞལ་ལུང་རིན་པོ་ཆེ་དུ་མ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པ་དང་། རྒྱལ་དབང་པདྨའི་རྒྱལ་ཚབ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་
4-3-21a


མི་ཡི་རྣམ་པར་རོལ་བ་ཀུན་མཁྱེན་རྡོ་རྗེ་གཟི་བརྗིད་སོགས་ཡང་དག་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་མའི་ཞབས་པད་སྤྱི་བོས་ལེན་པའི་སྐལ་བ་བཟང་བོར་གྱུར་པའི་མཐུ་ལས་ན་ཚོད་དང་བློ་གྲོས་མ་སྨིན་པ་བདག་ཀྱང་ཟབ་
མོའི་གནས་འདི་ལ་ཅུང་ཟད་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མཐའ་ཀུན་བྲལ་བའི་ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་རིགས་ཀྱི་དོན་ལེགས་པར་སྨྲ་བ་འདི་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། 
ཚངས་པ་ཁྱད་པར་སེམས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ལྷའི་བུ་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མངོན་པར་མ་ཆགས་པར་བརྗོད་པ་དེ་དག་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པར་བརྗོད་པ་དེ་དག་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་མ་ཡིན་
ཏེ་ཝའི་སྒྲའོ། །གང་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་སློང་བ་སྟོན་པ་དེ་དག་ལ་སེང་གེའི་སྒྲ་མེད་དོ། །ཞེས་དང་། མདོ་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ལས། སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འཕོ་བར་ངེས་པར་བཤད་པའོ། །ཞེས་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་སྟོང་པར་མང་དུ་བཤད་ཀྱང་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་བསྒྲགས་པ་ནི་
སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་མི་འཆད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་བདེ་བ་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་
4-3-21b


པ་འབའ་ཞིག་འཆད་དོ། །ཞེས་སོགས་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པའི་དཔེ་དོན་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པས་མཚོན་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་རང་ལམ་དྲང་བོར་སྨྲས་པ་ཁ་ཅིག་དང་མ་མཐུན་ཡང་། ཡང་དག་པའི་
ལམ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་པས་གཞན་ཁོང་འཁྲུགས་བར་མི་བྱ་སྟེ། དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། བསྟན་བཅོས་ལས་དཔྱད་རྩོད་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར། །མ་མཛད་རྣམ་གྲོལ་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་བསྟན། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་
བཤད་པ་ན། །གཞན་གཞུང་འཇིག་པར་འགྱུར་ན་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་འདི་ཆོས་སྲུང་བའང་ཡིན་ཏེ། ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་བོ་ལས། དེ་ལ་ཆོས་སྲུང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་
སྨོད་པ་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཚར་གཅོད་པའོ། །ཞེས་དང་། ཆོས་འཛིན་པ་ཡང་ཡིན་པར་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། རྒྱལ་བའི་བྱང་ཆུབ་མཚན་ཉིད་གང་བརྙེས་པ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་ཡོངས་འཛིན་ཅིང་། །གང་
གིས་རྡུལ་མེད་མཐའ་འདི་རབ་ཤེས་པ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀུན་ཀྱི་ཆོས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་དང་། དེ་ལྟར་ཆོས་བཟུང་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་། བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པའང་འཐོབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་
པོ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། འདི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཉེར་གནས་ཤིང་། །ཆོས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་གི་ཟང་ཟིང་མིན། །དེ་བས་གང་ཞིག་བདེ་གཤེགས་ཆོས་འཛིན་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀུན་ལ་བྱས་པ་གཟོ། །ཞེས་དང་། 
4-3-22a


ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་བརྗོད་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡོད་མ་ཡིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་དམ་ཆོས་འཛིན་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་དེ་ཡང་
ཚད་ཡོད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ན་ཐེག་པ་མཆོག་གི་གཞུང་ལུགས་ལ། །ཅུང་ཟད་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་རྒྱས་གྱུར་ཀྱང་། །ན་ཚོད་གཞོན་ཞིང་སྦྱང་བ་མ་སྨིན་པ། །བན་སྨྱོན་བདག་གི་ངག་ལ་
སུས་ཡིད་རྟོན། །དེང་དུས་སྐྱེ་བོ་གྲགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས། །ཚུལ་དང་ཚུལ་མིན་དཔྱོད་པའི་བློ་གྲོས་བྲལ། །ཕལ་ཆེར་ཕྲག་དོག་གདོན་གྱིས་རྣམ་པར་དཀྲུགས། །ལེགས་བཤད་སྨྲ་བའི་དུས་མིན་བདག་
གིས་འཚལ། །འོན་ཀྱང་བླ་མ་མཆོག་དང་ལྷག་པའི་ལྷ། །སྙིང་གི་པདྨོར་རྟག་ཏུ་གུས་མཆོད་པས། །གཞུང་བཟང་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཆ། །གསལ་བ་གསལ་བར་རིག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཤར། །དེ་ཚེ་ལེགས་བཤད་
གོམས་པ་ལྷུར་ལེན་ལ། །དགའ་བ་ཡུན་རིང་སྐྱེས་ནས་ཕྱི་མའི་མུར། །ཞིང་གཞན་དུ་ཡང་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཚུལ་ལ། །སྤྲོ་བ་དམ་པ་ཡར་ངོའི་ཟླ་བ་བཞིན། །ཟབ་མོའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡི་གཏམ་འདི་ལས། །བློ་ལྡན་དགའ་
བ་སྐྱེ་འགྱུར་དེ་ལྟ་བུ། །སྲིད་ཞིའི་མཐར་ལྷུང་བདེ་བ་གང་གིས་མིན། །དེ་ཕྱིར་སྐལ་བཟང་ཚོགས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་ལགས། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་ཡི། །སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་ཐེག་མཆོག་སེང་གེའི་སྒྲས། །ལྟ་
4-3-22b


ངན་རི་དྭགས་ཚོགས་རྣམས་ཟིལ་གནོན་ཞིང་། །རྒྱལ་བསྟན་སྙིང་པོར་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པ་འདི་ཡང་བསླབ་གསུམ་ནོར་བུའི་མཛོད་འཆང་ཆོས་ཀྱི་མཆེད་པོ་གུ་ཎའི་མིང་ཅན་གྱིས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་
སོགས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་ཡིད་ངོར་གང་ཐོན་ཞིག་ཕྲིས་ཞེས་ཆེད་བསྐུལ་ངོར་བནྡེ་བློ་གྲོས་དྲི་མེད་ཀྱིས་ཤར་མར་བྲིས་པ་དགེ་ལེགས་འཕེལ། །འདིའི་རྩོམ་དཔེ་རྗེ་བླ་མའི་ཕྱག་དཔེའི་ཁྲོད་དུ་འཚེབས་ནས་ལོ་སྐོར་ཚར་གཉིས་སོན་
པའི་རྗེས་སུ་སླར་ཡང་དཔེ་རྙེད་པ་དང་དུས་མཚུངས་པར་བླ་མ་དམ་པ་ལུང་རྟོགས་ནས་སྤར་བརྐོ་རྒྱུ་མཛད་ཐོག་སྔར་གྱི་སྐུལ་བ་པོ་ཡང་དེར་འཛོམས་པ་དང་མཁྱེན་ལྡན་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་བཅས་ཀྱིས་ད་དུང་བསྐྱར་བསྣན་
སོགས་དགོས་ན་ཅིས་ཀྱང་གྱིས་ཞེས་བསྐུལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔར་གྱི་རྩོམ་དཔེའི་ཚིག་སྣ་འགའ་ཞིག་བསྡུས། གནད་རེ་ཟུང་གསར་བསྣན་བཅས་རབ་ཚེས་ལྕགས་ཡོས་ས་ག་ཟླ་བའི་དམར་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲལ་ཚེས་དགེ་བར་སྒྲུབ་ཁང་བདུད་
ལས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་བློ་གྲོས་དྲི་མེད་འཇམ་དཔལ་དགྱེས་པའི་རྡོ་རྗེས་ཞག་གཉིས་ལ་ངོས་བཤུས་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་མངྒ་ལཾ།    །ཨོཾ་སྭ་སྟི། རྒྱལ་བ་མི་ཡི་སེང་གེ་ཐུབ་དབང་གིས། །གདུལ་བྱའི་ཁམས་དབང་རྗེས་མཐུན་བསམ་ཡས་
ཀྱི། །འདུལ་བྱེད་གང་གསུང་ཐེག་པའི་སྙིང་པོ་མཆོག །འཁོར་ལོ་བར་ཐ་གཉིས་པོ་འདི་ཡིན་ཞེས། ༡། ཡང་ཡང་བཀའ་སྩལ་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་གཉིས། །གནད་དུ་དྲིལ་ནས་སྔ་འགྱུར་རིག་འཛིན་གྱི། །རྗེས་འབྲང་ཚད་མ་
4-3-23a


གསུམ་གྱིས་སྣང་བྱེད་པོ། །མི་ཕམ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྡེ། ༢། ཆོས་དང་སྟོན་པ་རབ་ཏུ་གསལ་བྱེད་པོའི། །བཀའ་དྲིན་གཟོ་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཞབས་འདེགས་དང་། །རང་གི་བག་ཆགས་བཟང་
བོ་འཇོག་ཕྱིར་དུ། །ཡི་གེའི་ཕྱི་མོ་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་ལགས། ༣། འདིས་མཚོན་དུས་གསུམ་ལེགས་བྱས་དགེ་ཚོགས་ཀུན། །རིས་མེད་བསྟན་དང་བསྟན་འཛིན་དར་རྒྱས་ཤིང་། །བཤད་སྒྲུབ་ཕྲིན་ལས་ཉི་ལྟར་རབ་གསལ་
ཏེ། ། ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ། ༤། མཁའ་མཉམ་ཡིད་ཅན་མ་རིག་དུཿཁ་ལས། །རྣམ་གྲོལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་སྣོད་གྱུར་ནས། །ལམ་ལྔ་ས་བཅུའི་བགྲོད་པ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ། །རྣམ་མཁྱེན་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་གྱུར་ཅིག༥། བདག་ནི་དེང་ནས་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཕྱོགས་ལྷུང་བསམ་ངན་རྒྱུད་ལ་མི་སྐྱེ་ཞིང་། །ཐེག་ཆེན་བདུད་རྩིའི་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ནས། །རིས་མེད་བསྟན་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པར་ཤོག༦། 
རྒྱལ་དང་རྒྱལ་སྲས་རིག་འཛིན་བྱང་སེམས་ཀྱིས། །ཇི་ལྟར་ཐུགས་བསྐྱེད་ཕྲིན་ལས་མ་ལུས་པ། །དེ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གཅིག་གིས་བསྒྲུབས་ནས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་དོང་ནས་སྤྲུགས་གྱུར་ཅིག༧། ཅེས་
པའང་ཞུ་དག་པ་པུཎྱེ་ཡུཥྟི་ཥྛ་ནས། པར་ཡོན་སྦྱོར་སྐབས་རྡོ་རྗེའི་བདེན་སྨོན་རང་སོར་བཞག་པའོ། །དགེའོ།།    །།
4-3-23b


empty page
4-4-1a


༄། །ཊཱི་ཀྲ་ཛྙཱན་བྷཱ་ས་བི་བྷ་ཀྟི་དྷརྨཱ་དྷརྨ་ཏཱ་བི་བྷཾ་ག་ཀཱ་རི་ཀཱ་ཡཱ་རྦི་ཧ་ར་ཏིསྨ། །
༄༅། །ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་བ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྣམ་འབྱེད་བཞུགས། །
4-4-1b


༄༅༅།  །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །གཟུང་འཛིན་རི་བོ་རབ་ཏུ་བཅོམ་མཛད་པས། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་སྐུ་བརྙེས་པ། །སྟོན་མཆོག་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་
འཚལ་ལོ། །གང་གི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད། །འཛིན་མཛད་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་འཇམ་པའི་དབྱངས། །རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་མ་ཕམ་པའི། །ཞབས་སེན་ནོར་བུ་གཙུག་
གི་རྒྱན་དུ་བརྟེན། །གང་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད། །ཀུན་ཀྱི་ནང་ན་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ཡི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོའི་དོན། །གསལ་མཛད་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོའི་
རྣམ་བཤད་བྱ། །དེ་ཡང་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མི་ལོ་བཅུ་གཉིས་སུ་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་བསྒྲུབས་པའི་མཐར་ཞལ་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་ནས་དགའ་ལྡན་ལྷའི་གནས་སུ་ཁྲིད་
4-4-2a


དེ། རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་འགྲེལ་པའི་བསྟན་བཅོས་རྒྱན་གཉིས་འབྱེད་གཉིས་རྒྱུད་བླ་མ་སྟེ་ཆོས་ལྔ་བསྟན་པ་འདི་ལ། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ལྔ་ཀ་བསྟན་བཅོས་དཀྱུས་གཅིག་གི་ཚུལ་དུ་བཞེད་ལ། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་ཐེག་གསུམ་དང་ཐེག་གཅིག་ངེས་དོན་དུ་བཤད་པ་ལ་སོགས་མཐར་ཐུག་གི་བསྟན་བྱ་མི་མཐུན་པས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་དེ་བཀག་ནས། རང་ལུགས་བཀའ་སོ་སོའི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་བཞེད་ལ། དེ་ལ་ཡང་ཐོག་མཐའ་གཉིས་དབུ་མ་དང་། བར་མ་གསུམ་སེམས་ཙམ་གྱི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་བཞེད་པ་དང་། མདོ་རྒྱན་ཁོ་ན་སེམས་ཙམ་གྱི་གཞུང་དང་། གཞན་བཞི་དབུ་མར་བཞེད་པ་དང་། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་དབུ་མ་དང་། གཞན་བཞི་སེམས་ཙམ་དུ་བཞེད་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་ལྔ་ཀ་སེམས་ཙམ་གྱི་དགོངས་པར་གནས་པ་དང་། ཡང་ལྔ་ཀ་དབུ་མའི་དགོངས་པར་གནས་པར་བཞེད་པ་སོགས་ཡོད་ཀྱང་། དོན་ལ་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ནི་བཀའ་བར་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དགོངས་འགྲེལ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་ངེས་དོན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་རྩོད་པ་མེད་པར་གྲུབ་ཅིང་། དེ་གཉིས་ཀས་མཐར་ཐུག་གི་རིགས་གཅིག་དང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་འདོད་ལ་དབུ་མའི་དོན་དུ་དགོངས་པ་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །
4-4-2b


མདོ་སྡེ་རྒྱན་ནི་སྔ་མ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་བྱའི་མདོ་ལས་གཞན་པའི་མདོ་སྡེ་ཕལ་མོ་ཆེའི་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་བསྡེབས་པའི་དགོངས་འགྲེལ་ཡིན་ལ། དེར་རིགས་དང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པར་བསྟན་པ་སོགས་ཕལ་ཆེར་སེམས་ཙམ་གྱི་མདོ་སྡེའི་དགོངས་པ་གཙོ་བོར་འགྲེལ་བར་གསལ་ལོ། །འབྱེད་གཉིས་པོ་འདི་ནི་ཐེག་པ་སྤྱི་ཡི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཟབ་མོའི་ཕྱོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་དག་ཏུ་རང་བཞིན་གསུམ་དང་ཕྱི་དོན་མ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་བསྟན་ཀྱང་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་སེམས་ཙམ་པའི་གཞུང་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེད་དེ། དབུ་མའི་དགོངས་པ་ཡང་ཆོས་སྐད་དེ་དག་གི་ཚུལ་གྱིས་བཞག་པ་ཙམ་ལ་འགལ་བ་མེད་པ་ནི། ལང་གཤེགས་ལས། ཆོས་ལྔ་རང་བཞིན་གསུམ་དང་ནི། །
4-4-3a


རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དང་། །བདག་མེད་དོན་གྱི་རྣམ་གཉིས་པོར། །ཐེག་ཆེན་མཐའ་དག་བསྡུས་པ་ཡིན། ཞེས་ཆོས་སྐད་འདི་དག་ཐེག་ཆེན་མཐའ་དག་གི་སྤྱི་སྡོམ་དུ་གསུངས་པ་དང་།
ཡུམ་གྱི་དགོངས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་མདོ་བྱམས་ཞུས་ན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་སྐད་འདི་དག་བསྟན་པ་སོགས་ཀྱིས་དངོས་སུ་གསལ་ལ། སེམས་ཙམ་པའི་འདོད་གཞུང་བཞིན་གཉིས་སྟོང་གི་ཤེས་པ་བདེན་
གྲུབ་ཏུ་མི་འདོད་འོས་མེད་ཀྱི་ཚིག་ཟིན་དང་རིགས་པ་གང་ཡང་མི་སྣང་བས་ན། ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བར་ཐེག་པ་སྤྱི་ཡི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་བཤད་པ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་མ་ཟད་གཞུང་གི་བབ་དེ་ལྟར་གནས་པས་ན།
དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་འདི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་གཞུང་དང་། ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་འདི་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་དབུ་མ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་དང་མཐུན་པར། ཟབ་མོའི་མདོ་སྡེ་ཀུན་
ཀྱི་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཏན་ལ་འབེབ་པའི་གཞུང་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་ན་འདི་དང་རྒྱུད་བླ་གཉིས་བཀའ་རྒྱ་དམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱ་གར་དུའང་ཕྱིས་སུ་དཔེ་རྒྱུན་མ་བྱུང་བའི་ཚེ། 
མངའ་བདག་མཻ་ཏྲི་པས་མཆོད་རྟེན་ཞིག་གི་སེར་ཀ་ནས་འོད་བྱུང་བ་གཟིགས་པ་དེ་ནས་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་དང་རྒྱུད་བླ་མ་གཉིས་ཀྱི་དཔེ་ཕྱུང་སྟེ་སླར་འཕེལ་བ་ཡིན་པས། ཞ་མ་ལོ་ཙཱ་བ་སེངྒེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཆོས་་་་
4-4-3b


ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་དཔེ་འདི་འགྱུར་ཞུས་མཛད་པའི་ཚེ། པཎྜི་ཏས་ཤོག་ལྡེབ་རེ་རེ་བཞིན་གནང་ནས་འདི་ཆུད་མ་ཟོས་པར་གྱིས། དཔེ་བཀའ་དམ་པས་རྒྱུན་དཀོན་ཕྱིར་འདི་མེད་སོང་ན་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་
སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གཙིགས་སུ་མཛད་པར་གསུངས་པ་ལྟར། ལྟ་བའི་ངེས་གསང་སྟོན་པའི་ཟབ་དོན་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བ་ཀུན་ཀྱིས་ལྟ་བ་འདི་ལྟར་རྟོགས་དགོས་པས་དབུ་སེམས་སུ་ཡི་ལུགས་སུ་
བཀྲལ་ཡང་མི་རུང་བ་མེད་མོད། དཔེར་ན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་དབུ་སེམས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་རང་གི་བཞེད་གཞུང་དུ་བཀྲལ་ཡང་གཞུང་དེའི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་དབུ་མར་གནས་པ་ལྟར། གཞུང་
འདི་ཡང་སེམས་ཙམ་གྱི་ལྟར་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་སུ་བཞེད་མཁན་ཡང་། །རང་བློའི་རྩལ་དང་སྦྱར་ཏེ་དེ་ལྟར་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་དོན་དུ་གཞུང་འདིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཟབ་དོན་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་གསལ་བར་སྟོན་པས་ན། ཟབ་མོའི་མདོ་སྡེ་མཐའ་དག་གི་སྤྱི་འགྲེལ་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཀུན་རྫོབ་ཆོས་ཅན་གྱི་འདོད་ཚུལ་སེམས་ཙམ་དང་མཐུན་ལ། དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདོད་
ཚུལ་དབུ་མ་དང་མཐུན་པས་མཐར་ཐུག་གི་དགོངས་པ་དབུ་མར་གནས་ཤིང་དབུ་སེམས་ཟུང་འཇུག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བའི་གནད་སྟོན་པའི་ཚུལ་དུ་གོ་ཞིང་བཤད་ན་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་གཏིང་
4-4-4a


ཕྱིན་པར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། དེ་ལྟ་བུའི་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་འདི་འཆད་པ་ལ། མཚན་དོན། འགྱུར་ཕྱག་གཞུང་དོན། མཇུག་དོན་བཞི། དང་པོ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ་དྷརྨ། བོད་
སྐད་དུ་ཆོས། དེ་བཞིན་ཏུ་སྦྱར་ཏེ་དྷརྨཱ་ཏ་ཆོས་ཉིད། བི་བྷཾ་ག  །རྣམ་པར་འབྱེད་པ། ཀཱ་རི་ཀཱ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཞེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་འཁོར་བ་དང་ཆོས་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མ་
ནོར་བར་སྟོན་ཅིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོན་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་
ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བྱམས་པ་ཞེས་པའི་མཚན་གྱི་གྲགས་པ་མི་འདོར་བ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པ་གཞུང་འདི་ཉིད་མཛད་པ་པོ་དེ་ལ་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་
འགྱུར་མཛད་པའི་ཐོག་མར་སྒོ་གསུམ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་དང་། བརྩམ་བྱ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་
དངོས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྟེ། ཤེས་ནས་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་འཁོར་བ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་བ་འགའ་ཞིག་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་གང་ཞེ་ན་མྱ་
4-4-4b


ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་སྤང་བླང་དུ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་འཁོར་འདས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བྱེད་པར་
འདོད་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་བདག་གིས་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་འདི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བརྩམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། མཚོན་
པའི་དཔེས་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་། དེའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་བཤད། དེ་དག་གྲུབ་པའི་ཚུལ། དེ་གཉིས་གཅིག་ཐ་དད་བརྟག་པ་བཞི། དང་པོ། གསུང་རབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་འདི་
དག་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་དང་དེ་བཞིན་ཏུ། ཆོས་ཉིད་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་གནས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་
ལེགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ན་གསུང་རབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་མཐའ་དག་ལ་མ་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་ཆོས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཐར་བ་དང་རྣམ་
མཁྱེན་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཁྲུལ་བའི་སྣང་ཚུལ་གང་གི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཞི་གྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་
4-4-5a


ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་འཁོར་བ་འདི་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་དང་། ཆོས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་བའི་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ནི་
གནས་ཚུལ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་གནས་སྣང་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་
གཉིས། དང་པོ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་པ་འཁོར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་འདི་དང་དེ་ལྟར་ཞེན་ཅིང་མིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྗོད་པར་སྣང་བ་ཅན་
འདི་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་བྲིས་པའི་རི་མོ་ལ་མཐོ་དམན་མེད་ཀྱང་ཡོད་པར་སྣང་བ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ནི། སྣང་བ་ལྟར་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པས་ན་དཔེར་ན་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་ཡང་
དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་སྟེ། ཡུལ་མེད་བཞིན་ཏུ་སེམས་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ནི་སྣང་ངོར་ཡོད་ཀྱང་དོན་ལ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ལ་བརྟེན་
ནས་ནང་གི་ཡིད་ཀྱིས་འདི་དང་འདི་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་ཅིང་གདགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་བྱའི་དོན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་ཅིང་། རང་གི་རྟོག་པས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཆོས་སུ་བརྗོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ནི་
4-4-5b


ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པའོ། །མདོར་བསྡུས་ན། གཉིས་སྣང་དང་གཉིས་ཞེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བཏགས་ཙམ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་བཞིན་སྣང་བར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ། གཞན་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་
ཉིད་ནི་གོང་ལས་བཟློག་སྟེ། གཟུང་བ་དང་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དང་། དེ་ལ་ཞེན་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དེ་བཞིན་
ཉིད་ཡིན་ནོ། ། གསུམ་པ་དོན་ལ་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་འཐད་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི། དངོས་པོའི་དོན་ལ་དེ་ལྟར་མེད་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུག་པའི་སྣང་བ་རབ་རིབ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་
ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཉིས་སུ་ཞེན་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་རྫས་སྔགས་ཀྱི་སྟོབས་
ལས་མེད་བཞིན་ཏུ་སྒྱུ་མའི་གླང་ཆེན་གྱི་གཟུགས་དང་རྨི་ལམ་དུ་བུད་མེད་བཟང་མོ་སོགས་སྣང་བ་བཞིན་དུ། ཆོས་འདི་དག་ཀྱང་མེད་བཞིན་ཏུ་སྣང་ཞིང་དེའི་དབང་གིས་གནས་ལུགས་སུ་ཡེ་ནས་ཡོད་པ་བདག་མེད་
གཉིས་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེའང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྣང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འཁོར་འདས་དང་འཁྲུལ་གྲོལ་འཐད་ཀྱི་གཞན་དུ་དེ་དག་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་དུ་མེད་པ་
4-4-6a


དང་མེད་བཞིན་སྣང་བ་གཉིས་པོ་ཟུང་དུ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་མིན་པར་དེ་གཉིས་ལས་གང་རུང་ཞིག་མེད་ན་འཁྲུལ་བ་དང་མ་འཁྲུལ་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་
གཉིས་ཡོད་པར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་ལ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལྟར་ཡོད་ཅིང་གྲུབ་ན་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་དེ་འཁྲུལ་བའམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འཐད་ལ། འཁྲུལ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་
ཐབས་མེད་པས་མྱང་འདས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་ལ་མེད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་མེད་ན་སུ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གྱི་འཁྲུལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་པས་ཀུན་ཉོན་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་མེད་
པས་དེ་ལས་ལྡོག་པ་རྣམ་བྱང་ཞེས་བྱ་བའང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ལ་བཅད་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མེད་སྣང་ཟུང་དུ་ཚོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་འཁྲུལ་བ་ལ་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་
སྲིད་ཅིང་། མེད་པ་ལ་མེད་པར་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་མ་འཁྲུལ་བའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་མྱང་འདས་ཀྱང་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་འཁོར་འདས་སམ་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་གཉིས་པོ་དག་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་།
ངོ་བོ་སོ་སོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་མྱང་འདས་ནི་གནས་ལུགས་སུ་ཡེ་ནས་ཡོད་པ་དང་ནི། ཆོས་ཅན་འཁོར་བའི་ཆོས་གཉིས་སུ་སྣང་བ་རྣམས་ནི་སྣང་བ་ལྟར་གནས་ལུགས་
4-4-6b


སུ་མེད་པ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་དུ་དེ་གཉིས་གཅིག་མ་ཡིན་པ་དང་། གཅིག་མེད་ན་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་མེད་པའམ་ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན་དེ་དག་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས་གཞན་ཐ་
དད་དུ་མེད་པས། ཡོད་པ་ཆོས་ཉིད་དང་མེད་པ་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ལྟོས་ཏེ་བླང་དོར་ཕྱེ་བ་ཙམ་ལས། དོན་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་
རོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཆོས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་སྡོམ་དུ་བསྟན་པ་དང་། སོ་སོར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་
རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཐོས་བསམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་དེ་དག་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པ་སྟེ། གང་གིས་ན་སྤང་བྱ་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་འཇུག་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུས་མ་ལུས་པ་བདེ་
བླག་ཏུ་གཏན་ལ་འབེབས་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པའི་ཚུལ་དྲུག་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་ནི། དེའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་གྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་
པ་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དེ་དག་གཅིག་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་འཇུག་པ་དང་། འཁོར་བ་དེ་ཡི་གནས་ནི་ཐུན་མོང་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཚུལ་ཤེས་
4-4-7a


སམ་འཇུག་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་དེ་ནི་མེད་པའི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཤེས་པ་དང་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་བསྟན་པས་དེའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་སྡོམ་གྱི་
དོན་སོ་སོར་བཤད་པ་ལ། དང་པོ་གསུམ་བཤད་ཟིན་པར་བསྟན་པ་དང་། ཕྱི་མ་གསུམ་སྐབས་འདིར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་འཇུག་པ་དྲུག་བསྟན་པ་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་དང་གྲུབ་པ་དང་གཅིག་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་གསུམ་ནི་
གོང་དུ་ཇི་ལྟར་མདོར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། གནས་གཉིས་པོ་བཤད་པ་དང་། གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་ཚུལ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་ཐུན་མོང་དུ།
མདོར་བསྟན། སོ་སོའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཞིག་སྣོད་ཀྱི་ཁམས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ན། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་
རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་འཁོར་བར་བྱ་བའི་གནས་སུ་གྲགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བརྟེན་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་རྟེན་སྣོད་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་པོ་འདི་ལས་གཞན་པའི་
འཁོར་བའི་གནས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་བ་དང་ཐུན་མིན་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དག་ནི་བག་ཆགས་མཐུན་པར་སད་པའི་འགྲོ་བ་ལ་ཐུན་མོང་ལྟར་སྣང་ཞིང་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་
4-4-7b


པའམ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་གནས་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ལ་ནི་འགའ་ཞིག་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་པ་དང་། ཡང་ན་འགའ་ཞིག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པའང་ཡོད་
པའོ། །གཉིས་པ་གནས་ཐུན་མོང་བ་བཤད་པ་དང་། ཐུན་མིན་བཤད་པའོ། །དང་པོ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་། 
ལུས་དང་ངག་གི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་གྱིས་གཞན་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་དང་། ཚར་གཅོད་པ་དང་། ཕན་འདོགས་པ་དང་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་། ཅིག་ཤོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་
བ་དང་། ཆགས་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་དེར་སྡང་བའི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལ་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་དུ་བདག་པོ་ཡི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་འདི་དག་ནི་སྣང་གྱུར་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །
དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཚུལ་ནི། རང་གི་ལས་ཀྱིས་རྒྱུ་བྱས་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་བ་དེས་འབྲས་བུ་མངལ་ནས་སྐྱེས་པའི་ལུས་འགྲུབ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཐ་སྙད་ཐུན་མོང་བ་
ནི་གཞན་གྱི་ལུས་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱིས་བསྐུལ་ནས། གཞན་ལྟ་བ་དང་སྨྲ་བ་སོགས་ལ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་གིས་གཅིག་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་དང་ཤག་
4-4-8a


འགྱེད་པ་དང་གཡུལ་སྤྲད་པ་སོགས་ཀྱིས་ཚར་གཅོད་པ་དང་། འཇིགས་པ་ལས་བསྐྱབས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་དང་། བརྡུང་བརྡེག་སོགས་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་ཐོས་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་
ནས་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་པ་དང་། ལྟ་ངན་བསྟན་པ་དང་ཆགས་པ་སོགས་བསྐྱེད་པས་སྐྱོན་ཅན་དུ་བྱས་པ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་པོས་བདག་རྐྱེན་བྱས་ཤིང་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་བྱས་ཏེ་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་བ་གཅིག་གྲུབ་པའི་
ཆ་ནས་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་དག་ཚོགས་པས་འབྲས་བུ་དེ་དག་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་། དོན་ལ་བདག་པོའི་རྒྱུ་ཞེས་སྨོས་པས་རྣམ་པར་རིག་པ་ལས་གཞན་པའི་དམིགས་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཕྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་
དང་། ཕྱི་སྣོད་སོགས་ཐུན་མོང་བ་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་ནང་གི་རྣམ་པར་རིག་པའི་གཟུང་ཆ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པས་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱི་དོན་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའང་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། གནས་ཀུན་གཞི་
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པ་ཚོགས་བདུན་དང་། སོ་སོའི་བདེ་སྡུག་མྱོང་བ་དང་། སེམས་པས་ལས་བསགས་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་། སོ་སོའི་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་དང་ནི། འཁོར་བར་
བཅིང་བ་དང་། འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་མྱོང་གྱུར་ཐུན་མིན་དེ་དག་སེམས་ཅན་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱར་མི་བཏུབ་པས། དེ་རྣམས་ནི་
4-4-8b


སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲུག་པ་ལ། ཕྱི་རོལ་གཟུང་བ་མེད་པར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་གྲུབ་མཐའ་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལས་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
འཛིན་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལ་མ་ངེས་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། ཕྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་བལྟ་བྱ་ཐུན་མོང་བའི་རི་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པ་རྣམས་འདི་
ལྟར་བསྙོན་མེད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་དོན་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་བ་གང་ཞིག་ཐུན་མོང་བར་སྣང་བ་རི་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན། ནང་གི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱི་དོན་བེམ་པོའི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། 
བག་ཆགས་མཐུན་པར་སད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་
གཞན་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བལྟ་བྱ་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་། རྒྱུད་མི་གཅིག་པའི་འགྲོ་བ་དུ་མ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་འཛིན་པ་ལས་
ཐ་དད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཕྱི་དོན་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པའི་བལྟ་བྱ་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི། རྒྱུད་སོ་སོའི་ངོ་སྐལ་ལ་སྣང་ལུགས་འདྲ་བ་ཙམ་ཞིག་
4-4-9a


གིས་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱི་དོན་ཞེས་འཇོག་པར་རྒྱུད་ན་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་རང་རང་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་ཐུན་མོང་པ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་ལ། སྣང་བ་ཙམ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱི་དོན་ཞེས་པ་
ཐུན་མོང་པ་ཞིག་ནི་འདིའོ་ཞེས་རིགས་པས་ནམ་ཡང་བསྟན་མི་ནུས་ཏེ་སེམས་ལ་སྣང་བ་ལས་ཡུལ་དེ་ཡོད་པར་འཇོག་དགོས་ཀྱི། མ་སྣང་བར་ནི་འཇལ་བྱེད་ཚད་མ་མེད་པས་ན་འཇོག་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་
བལྟ་བྱ་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་པ་འདི་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་སུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུད་སོ་སོའི་སྣང་བ་འདྲ་བས་འཇོག་ན། སྣང་བ་དེ་ནི་འདྲ་བ་ཡིན་ནའང་། དེའི་རྒྱུ་ཕྱི་དོན་ཐུན་མོང་བ་གཅིག་ངེས་
པར་གྲུབ་མི་དགོས་ཏེ། སྒྱུ་མའི་སྔགས་ཀྱིས་མིག་བསླད་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་མཐུན་པར་འཆར་བ་བཞིན། བག་ཆགས་མཐུན་པར་སད་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བག་ཆགས་དེའི་ནུས་པ་མ་ཟད་ཀྱི་རིང་ལ་
གནས་ལ་སོགས་པ་འདྲ་བར་སྣང་ན་ཡང་། འདྲ་བར་སྣང་བའི་རྒྱུ་གཅིག་ཕྱི་རོལ་ན་དོན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ་ཆུ་གཅིག་ལའང་ལས་སྣང་ཐ་དད་པའི་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་མཐོང་སྣང་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་བཞིན་རང་གི་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་
རང་སྣང་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ལ་སྣང་བ་ཡིན་པ་ཙམ་ནི་སུས་ཀྱང་བཟློག་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། དེས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་དང་རྫས་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་དང་། སྣང་བ་
4-4-9b


གཏོད་བྱེད་ཀྱི་ཕྱི་དོན་མེད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱང་གཞན་གྱིས་མངོན་སུམ་ཤེས་པ་ཡོད་ཀྱང་དེས་ཕྱི་དོན་བཞིན་དུ་རྒྱུད་གཞན་གྱི་སེམས་མེད་པ་ན་སྒྲུབ་པ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་སྣང་བ་དེ་རང་
གི་སེམས་དང་རྫས་གཅིག་ཏུ་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སོགས་ཐུན་མོང་བ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུང་བ་གང་ཞིག་རྣམ་པར་རིག་པའམ་ཤེས་པའི་དོན་ནམ་ཡུལ་དུ་
གྱུར་པ། སེམས་ཅན་རྒྱུད་གཞན་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་དེས་ནི། རིགས་སྔགས་དང་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཤེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། ཡུལ་ཅན་
མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པའི་དུས་ཀྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ལ་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་སེམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་དངོས་སུ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དག་
ལ་ནི། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་། མཉམ་པར་བཞག་པ་དག་ལ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འདས་མ་འོངས་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་བར་ཕ་རོལ་
གྱི་སེམས་དེའི་གཟུགས་བརྙན་ཏེ་དེ་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་ཙམ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཡུལ་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བ་དང་། སེམས་རང་ཉིད་དང་རྫས་གཅིག་ཏུ་མྱོང་བའི་ངོ་བོར་
4-4-10a


སྐྱེས་པའི་ཡུལ་ཤེས་ཚུལ་གཉིས་མི་འདྲ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པས། ཕལ་པའི་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་སོགས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་ཀྱང་། དེ་དང་མྱོང་བ་འདྲ་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །
འོ་ན་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དོན་ཀྱང་དངོས་སུམ་མྱོང་བར་རྣམ་པ་ཤར་བས་མྱོང་ན་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། ནང་གི་བག་ཆགས་སད་པའི་དབང་གིས་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་ལྟར་སྣང་བ་དེ་མེད་ན་ཕྱི་དོན་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་མི་
སྣང་སྟེ། ཡི་དྭགས་ཀྱིས་ཆུ་དང་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པས་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་བག་ཆགས་གསལ་བར་སད་ན་ཕྱི་དོན་ཡན་གར་བ་ཡོད་མི་དགོས་ཏེ་ཡི་དྭགས་ལ་རྣག་དང་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་ནམ་མཁའི་སྣང་
བ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྣང་བ་རྣམས་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བར་ཟད་དེ། སྣང་བའི་དབང་གིས་སེམས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུད་གཞན་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་མ་
ཡིན་ཏེ། གཅིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བར་ཁས་ལེན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཅི་སྣང་བ་དེའི་ཡེ་ཤེས་དང་རྫས་གཅིག་
ན་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཤེས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་བཞིན་དུ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ན་དེ་དང་
4-4-10b


ཆོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་དཔག་པར་མི་ནུས་པར་གསུངས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་དང་མི་འགག་པ། །ཆོས་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་དང་མཚུངས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་
པ་ནི། དེ་ལྟར་གཟུང་བར་སྣང་བ་དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་འཛིན་པ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པར་གྲུབ་ན། འཛིན་པར་སྣང་བ་དེ་ཡང་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་འཛིན་པ་ནི་གཟུང་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གྲུབ་ཀྱི་ཡན་གར་དུ་ནམ་
ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མེད་པའི་རིག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཙམ་ནི་བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་
ཡོངས་གྲུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་སེམས་ཙམ་པས་ཀྱང་རྟོགས་དགོས་ན་དབུ་མ་པས་ལྟ་ཅི་སྨོས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་ལྟར་ན་དེའི་རང་བཞིན་ལ་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ་ཕྱི་དང་ནང་ལ་
སོགས་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཆོས་གང་དུ་ཡང་བསམ་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་འདོད་དོ། །འོན་ཀྱང་བརྗོད་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་ཡི་ངོ་བོ་ལ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འཇོག་ཚུལ་གྱི་གྲུབ་མཐའ་ཕྲ་མོ་ཙམ་
ཞིག་ལྷག་མར་ལུས་པ་དེ་ཉིད་རིགས་པས་སུན་ཕྱུངས་ཏེ་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་བདེན་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང་ཟུང་དུ་ཞུགས་པའི་རང་སེམས་གདོད་ནས་དག་པའི་འོད་གསལ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་དབུ་
4-4-11a


མ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཐེག་ཆེན་དབུ་སེམས་འདི་གཉིས་ཞེན་པའི་གནད་ཕྲ་མོ་ཞིག་ཆོད་མ་ཆོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། མཉམ་རྗེས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཕྱོགས་འདྲ་བ་ལྟ་བུར་འོང་བས་
འཕགས་ཡུལ་གྱི་པཎ་གྲུབ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་འདི་གཉིས་ཁྱད་མེད་ལྟ་བུར་མཛད་པའང་དོན་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། གོང་དུ་བཤད་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པའི་
ཚུལ་ཤེས་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ནི་དེ་ཡི་དོན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་མེད་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པ་གྲུབ་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །
གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡེ་ནས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའམ། ཡོད་བཞིན་དུ་དེ་མི་སྣང་བར་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་བ་དེ་འབྱུང་བར་མི་འཐད་སྙམ་ན། དེ་ལ་མི་འཐད་པ་མེད་དེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་
ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་གི་བག་ཆགས་གང་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཅན་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་ནས་ལྡང་བའམ་མངོན་
དུ་སད་པའམ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་ན། རྒྱུ་དེ་ལས་འཁྲུལ་ཞིང་འཁོར་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ལྷན་སྐྱེས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ད་ཡང་སྤང་མི་ནུས་སམ་སྙམ་ན། དེ་
4-4-11b


མ་ཡིན་ཏེ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པ་ན་དེ་མངོན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཉིས་མེད་ལ་འཇུག་པ་གྲུབ་པའི་འཐད་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ཆོས་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། སྡོམ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། སྡོམ་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། དོན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། གང་ཞིག་དོན་དྲུག་
པོ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་མ་ལུས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་སྐྱེ་བའི་གནས་སམ་གཞི་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །
ཡང་ན་ཆོས་ཉིད་དེ་དམིགས་པ་གང་ལ་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་དེའི་གཞི་དང་། དེ་ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མངོན་སུམ་རེག་པ་དང་། སླར་ཡང་དེ་ཉིད་ཡང་ནས་ཡང་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་དེའི་
བདག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སོན་པའམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་དྲུག་གིས་སོ། །གཉིས་པ་སྡོམ་གྱི་དོན་བཞིན་དྲུག་པོ་དེ་སོ་སོར་བཤད་པ་ལ། དང་པོ་ཆོས་ཉིད་རྣམ་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་གོང་
དུ་མདོ་རུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟུང་བ་སོགས་བཞི་དང་བྲལ་བར་ནི་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་གནས་ནི་བརྗོད་བྱ་ཀུན་བྱང་གིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་
4-4-12a


ཅད་དང་། རྗོད་བྱེད་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་སྙད་དུ་བླང་དོར་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དང་
དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་དང་། གསུང་རབ་ལ་ཐོས་བསམ་གྱིས་ཞུགས་པ་ལས་ལམ་སྒྲུབ་ཚུལ་ལ་མ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་དོན་དེ་ལ་ངེས་པར་
འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཡི་དགོངས་དོན་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པའི་སྦྱོར་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་འབྱེད་ཅེས་བྱ་སྙམ་ན། ཚོགས་སྦྱོར་དུ་མདོ་
སྡེའི་དོན་བཞིན་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིད་ལ་བྱས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ངེས་པར་འབྱེད་པའམ་ངོས་ཟིན་པ་ལ་དེ་སྐད་དུ་བྱས་སོ། །བཞི་བ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་
པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་དོན་སྤྱི་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མཉམ་བཞག་ཏུ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་སྤང་གི་དྲི་མས་དག་པ་མངོན་དུ་ཐོབ་ཅིང་། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཡང་དག་པའི་
ལྟ་བས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ལྔ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་སོ་སོ་རང་རིག་པས་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་དོན་རྟོགས་ཟིན་ལ། སླར་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་ན་ཡང་ཡང་དྲན་
4-4-12b


ཞིང་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་སྟེ། བསྒོམ་ལམ་དེ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དྲི་མ་རྣམས་སེལ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་མཐར་ཐུག་གི་
གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་རྣམས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སོན་པ་ནི་དེ་
བཞིན་ཉིད་དེ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། གནས་སྣང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་པར་གྱུར་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེའི་ཚེ་གནས་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་
ཡིན་ནོ། །ཞེས་གནས་གྱུར་ཙམ་ས་དང་པོ་ནས་ཡོད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་གི་ས་འདིར་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་དོན་རྣམ་
པ་བཅུས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཤེས་ཤིང་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་བཅུ་པོ་དེས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་དེ་སྒྲུབ་པ་ལས་འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་ཐོབ་
པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་དང་། དངོས་པོའམ་རྫས་དང་། གང་ཟག་དང་། ཁྱད་པར་དང་། དགོས་པ་དང་། དེའི་གནས་སམ་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དང་ནི། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་
4-4-13a


དང་། སྦྱོར་བ་དང་། དེ་མེད་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། ཡོད་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་འཇུག་པས་སོ། །གཉིས་པ་མདོར་བསྟན་གྱི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་རྒྱས་བཤད་བཅུ་ལས། དང་
པོ། དེ་ལ་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོར་འཇུག་པ་ནི། གློ་བུར་བ་ཡི་དྲི་མ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་རིམ་པ་བཞིན་མི་སྣང་བ་དང་སྣང་བའི་དོན་དུ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དྲི་བྲལ་རང་གི་ངོ་བོ་
ཇི་བཞིན་པར་སྣང་བའོ། །གཉིས་པ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེའི་དངོས་པོའམ་རྫས་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་སྐབས་འདིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི་ཐུན་མོང་བ་ལྟར་སྣང་བ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྣམ་
པར་རིག་པའམ་རྣམ་པར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དང་། མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་རྗོད་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་
དང་། ཐུན་མོང་མིན་པ་རྒྱུད་སོ་སོས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡི་ཚོགས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་གྱུར་པ་དང་གསུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་འགའ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་གནས་གྱུར་པའི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་ཆོས་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་གནས་གྱུར་གྱི་ཡོན་ཏན་
4-4-13b


བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་སྣོད་དང་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་ལུས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་གནས་གྱུར་བའི་མཐའ་དབུས་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བརྡལ་བ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་། གཉིས་པ་མདོ་སྡེས་མཚོན་
པའི་ངག་གི་འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་གནས་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་ཅིང་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ལོངས་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཀུན་གཞི་
དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོགས་བདུན་གནས་གྱུར་པ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་པའོ། །ཡང་ན་རིམ་པ་བཞིན་ཞིང་དང་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྣང་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་འདོམས་པ་
དང་། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལུང་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་དང་ངག་གི་སྒྲར་བསྡུས་པ་ནི་གནས་མ་གྱུར་པའི་སྐབས་ན་ཐུན་མོང་དུ་སྣང་རུང་བ། 
སེམས་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཡིན་ལ། གནས་གྱུར་པའི་ཚེ་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལས་ཐ་དད་པ་དང་། མ་དག་པ་མེད་པས་རང་སྣང་དག་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཏེ་སྣང་བ་ཡིན་
ནའང་། གནས་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ངོ་ལ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་དང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་དུ་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། གང་ཟག་གི་གནས་གྱུར་བ་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི། བཤད་མ་ཐག་
4-4-14a


པའི་གནས་གྱུར་དང་པོ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་ལྟར་ན་ཆོས་སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་
དང་། ལོངས་སྐུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བའོ། །ཞིང་ཁམས་དང་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པའི་སྣང་བ་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
ལ་ཡོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མ་སེམས་ཀྱི་གནས་གྱུར་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་སྐུ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཉན་རང་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་
ཡེ་ཤེས་མངའ་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་མཐོང་ནུས་པའམ། ཡང་ན་དེ་དག་གི་ཀུན་གཞིའི་སྟེང་གི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གནས་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ཕྱི་མ་དེའི་ཆ་ཙམ་ཡོད་པ་ཡིན་པས། ཕྱི་མ་འདི་འཕགས་པ་བཞི་བོའི་ཡང་ཐུན་མོང་
ལྟ་བུར་གསུངས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཉན་རང་ལ་སེམས་ཀྱི་གནས་གྱུར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་དོ། །བཞིབ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་འཇུག་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་
གནས་གྱུར་ཏེ། གང་གིས་ན་བདག་མེད་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུས་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་
4-4-14b


ཅད་དུ་གནས་གྱུར་པའམ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་མཐས་གཏུག་པར་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་
རྫོགས་པ་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་གསུམ་པོ་ཐོབ་པས་རིམ་པ་ལྟར། ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདོམས་པར་མཛད་པ་དང་ནི། མངོན་
ཤེས་སོགས་ཀྱི་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་མངའ་དབང་འབྱོར་བ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ནི་ཉན་རང་ལས་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་བ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཁྱད་
པར་ཅན་དེ་ལ་དགོས་པའམ་མཁོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་རྟོགས་པའམ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་དེ་ཡི་དོན་དུ་སྨོས་ལམ་བཏབ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སྔོ༷ན་གྱི༷་སྨོན༷་ལམ༷་གྱི་ཁྱ༷ད་པར༷་དང༷་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་སྟོན་པ་ཡི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་ལ་སྒྲོ་
འདོགས་ཆོད་པའི་ཁྱད་པར་དང་། སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ས་བཅུ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་དང་གསུམ་གྱིས་ཉན་རང་གི་ལམ་ལས་འཕགས་པའི་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་པ་དེའི་
4-4-15a


རྒྱུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དྲུག་པ་རྟེན་ལ་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པ་དེའི་གནས་སམ་གཞིའམ་
རྟེན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཡེ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་ཅིང་དེའི་རང་བཞིན་དུ་
བྱེད་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཇི་བཞིན་པར་རྟོགས་པའི་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐོབ་དགོས་ཀྱི། གཞན་དུ་ནམ་ཡང་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་དེ་འཐོབ་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་
དེའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཏན་ལ་འབེབ་པ་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན་གང་ལ་དམིགས་ནས་དེ་སྐྱེད་པའི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཚན་མ་སྤངས་པ་ལ་
འཇུག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཡི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་བྱེད་ལས་སམ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕན་
ཡོན་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་མདོར་བསྟན་གྱི་རིམ་པ་དང་མཐུན་པར་དེ་དྲུག་པོ་བཤད་པ་ལས། དེ་ལ་དང་པོ་དམིགས་པ་ལ་
4-4-15b


འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ཡི་གཞུང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་དམིགས་དགོས་ལ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ནས་གདམས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་མཉན་པར་བྱ་བ་དང་།
དེ་ལ་མོས་པ་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་དང་། དེའི་དོན་ལ་རིགས་པ་བཞིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ངེས་པ་སྐྱེད་པ་དང་། ངེས་པའི་དོན་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་དང་བཞིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་དེ་བཞིའི་གང་རུང་ཞིག་མ་ཚང་ན་ཡང་དེ་ཚུལ་བཞིན་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པས༷་དེ་བཞིན་དུ་བྱ་བར་གདམས་སོ། །གཉིས་པ་རློམ་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་སྤངས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་
ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདོད་ཆགས་སོགས་མི་མཐུན་པ་ཡི་ཕྱོགས་ལ་ཞེན་པའི་མཚན་མ་དང་། སྤོང་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པ་སོགས་ལ་ཞེན་པའི་མཚན་མ་དང་། དམིགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཞེན་པའི་མཚན་མ་དང་། 
ཡུལ་ཅན་རྟོགས་པའམ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་ཡི་ཆོས་ལ་ཞེན་པའི་མཚན་མ་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་རྣམ་པར་སྤངས་
པས་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་ཞེས་སོ། །མཚན་མ་བཞི་སྤངས་པ་འདིས་ནི་གོང་གི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རགས་པ་དང་འབྲིང་དང་ཕྲ་མོ་དང་ཡུན་རིང་དུ་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡི་མཚན་མ་སྤང་
4-4-16a


དཀའ་བའི་བར་དུ་རིམ་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཚུལ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུངས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཆགས་སོགས་
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་རྟོགས་སླ་ཞིང་ཡིད་འབྱུང་སླ་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཞེན་པའི་མཚན་མ་ནི་རགས་པ་སྟེ་དང་པོར་སྤོང་ངོ་། །དེའི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པ་སོགས་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བས་
མཚན་མ་འབྲིང་པོ་སྟེ་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྤང་བྱ་ཀུན་གྱི་གཉེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པ་དང་རྟོགས་བྱའི་དམ་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཞེན་ཞིང་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་རྟོག་པ་ཕྲ་མོ་སྤང་དཀའ་བ་སྟེ་སྔ་
མའི་རྗེས་སུ་སྤོང་ངོ་། །རྟོག་པ་ལ་ཞེན་པའི་མཚན་མ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྤོང་སྟེ། དེ་ནི་ས་དང་ལམ་གྱི་སྐབས་ན་གོང་མའི་རྟོག་པ་ལ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་ཕྲ་མོ་མི་འདོར་བས་ཡུན་རིང་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་
བ་སྟེ་དག་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་བར་དུ་རྟོག་པ་ཕྲ་མོའི་ཚུལ་དུ་རྒྱུད་ལ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། ཡང་དག་པ་ཡི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཡང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དང་པོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་
ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ཡི་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པ་ཡི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུང་བ་ལ་དམིགས་པའམ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་
4-4-16b


འཇུག་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུང་འཛིན་གང་དུའང་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱིའི་
དོན་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་སླ་ལ། དེ་ལས་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པ་རྟོགས་དཀའ་བ་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཚུལ་ཏེ། དྲོད་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་སུ་གསུངས་པ་དང་ཚུལ་འདྲའོ། །
བཞི་པ། དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། དེ་ལ་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྣང་བཅས་སུ་བཞག་
པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དང་པོ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་ལས་ནི། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སམ་ཡང་ན་བདེན་པ་གཉིས་སུ་བློས་དབྱེར་མེད་ཅིང་ངག་གིས་མཐའ་འམ་རྣམ་པ་གང་དུའང་
བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མཐར་ཐུག་པ་ནི་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་རོ་གཅིག་ཏུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་ལ་སློབ་ལམ་ན་དེ་ཡི་
རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡོད་པའོ། །གཉིས་པ། མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ལས་འདི་ལྟར་རྟོག་མེད་དབང་ཤེས་ལ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་༡དང་ནི་གཉིས་སྣང་དེ་ལ་དེར་ཞེན་ནས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་
4-4-17a


ཡིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལ་དེ་དང་དེར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། ནང་གི་བརྗོད་པའམ་༢ཡིད་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་དུ་རྟོག་པ་དང་། ༣མིག་སོགས་ནང་གི་དབང་པོ་༤དང་། གཟུགས་སོགས་ཕྱིའི་ཡུལ་དང་། ༥
མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སོགས་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་། ༦ཐུན་མོང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏུ་སྣང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ནུབ་སྟེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་གང་གིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རོ་གཅིག་ཏུ་སྣང་
བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཉིས་སྣང་ནུབ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་བཤད་མ་ཐག་པའི་དོན་དྲུག་བསྟན་པ་འདིས་ནི་རིམ་པ་ལྟར། དབང་པོ་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་བརྟག་ཏུ་མེད་པ། ༡ངག་གིས་བསྟན་དུ་མེད་པ། ༢ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་
གནས་སམ་རྟེན་མེད་པ། ༣ཡུལ་དུ་སྣང་༤བ་མེད་ཅིང་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པར་རིག་པ་༥མེད་པ། ཐུན་མོང་གི་རྟེན་སྣོད་ཀྱི་གནས་མེད་༦པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚུལ་འདིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། 
དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་འདིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་འོད་སྲུང་གིས་ཞུས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ལས། འོད་སྲུང་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་
གཅིག་གོ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཔྱད་དུ་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། རྟེན་མ་ཡིན་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། གནས་
4-4-17b


པ་མེད་པ་སྟེ། འོད་སྲུང་འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང། དེ་བཞིན་དུ་བདག་བདག་མེད་འཁོར་བ་མྱང་འདས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སོགས་ལ་སྦྱར་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་
དབུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཔྱད་དུ་མེད་པ་སོགས་གོང་ལྟར་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ལས་འདས་པའི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་འོད་གསལ་བ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་སོགས་ཀྱི་ཁམས་གང་དུའང་མ་གཏོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་ལ་
སྣང་བ་དེ་དག་གིས་རིས་སུ་བཅད་པ་མེད་དེ་ཆོས་ཉིད་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་རང་གསལ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་ན། རྟག་ཏུ་འདིའི་ངང་ཚུལ་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་ཇི་སྙེད་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་མཉམ་ལ་མ་འདྲེས་པར་གཟིགས་པ་འབྱུང་སྟེ་འགལ་མེད་ཟུང་གཅིག་ཏུ་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་མཉམ་པ་ལས་
མ་གཡོས་བཞིན་དུ་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་གཉིས་མི་འགལ་བ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཉིད་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་ལ་སྣང་བ་མི་འགག་པར་ཤར་ཡང་དེ་དང་དེར་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཆ་ནས་
4-4-18a


གོང་གི་སྣང་མེད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཐ་མལ་བའི་གཉིས་སྣང་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བའི་ཟབ་དོན་དེ་འཕྲོས་སུ་བཤད་
པའོ། །གཉིས་པ། སྣང་བ་ལས་ནི་ཇི་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་མཉམ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་དམིགས་པར་བྱར་མེད་པ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
མཉམ་བཞག་དེ་ལྟ་བུའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་འདུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་དང་གང་སྣང་བ་མ་ལུས་པ་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་རོ། །མཉམ་རྗེས་མེད་པར་ཟུང་གཅིག་ཏུ་ཆུད་པ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འབྱུང་ཞིང་། རྗེས་མཐུན་པ་འཕགས་པའི་ས་དང་ཆ་འདྲ་བ་སྔགས་ལམ་གྱི་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་འབྱུང་སྟེ་
ཐབས་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་འདིས་མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་པོས་གཟིགས་ཚུལ་དང་སློབ་ལམ་དུ་མཉམ་བཞག་སྣང་བཅས་སྣང་མེད་མི་འགལ་བའི་གནད་ཤེས་དགོས་
པས་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་འཕྲོས་དོན་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་བ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱིས། སྒྲིབ་པ་གཉིས་
4-4-18b


དང་བྲལ་བའི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པ་དང་། འགྱུར་ཞིང་མི་བརྟན་པ་ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལས་འདས་ནས་གོང་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་
ཟག་པ་མེད་ཅིང་གཏན་དུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཐོབ་པ་
དང་། མཐའ་ཡས་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་རང་རང་གི་མོས་པ་དང་འཚམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་པ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་འབད་མེད་དུ་སྟོན་པ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་བཞི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྤང་རྟོགས་
མཐར་ཐུག་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དེའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པའོ། །དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་དེའི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ། མདོར་བསྟན་དང་། 
རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་ཚུལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་དང་། གོལ་ས་མི་རྟོག་པ་ལྔ་དང་བྲལ་བའི་
ཚུལ་གྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། དམན་ལམ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཆོས་ལྔ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དེའི་བྱེད་ལས་ལྔ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་བཞིའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་
4-4-19a


ལ་གོང་གི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་བཞི་ལས། དང་པོ་དེ་ལ་གཉེན་པོ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཞེ་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་གནས་ལུགས་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའི་དེ་
བཞིན་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ན་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་དང་། ༡གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ༢དངོས་པོ་རྣམས་སྔ་མའི་
གནས་སྐབས་ལས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་འཛིན་པ་དང་། ༣ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པར་འཛིན་པ་དང་། ༤སྣང་ཙམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་མེད་ཅེས་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཉིད་དང་༥ལྔ་ཡིན་ཏེ། དེ་
ལྔ་བོ་ནི་དོན་ལ་དེ་ལྟར་མེད་པའམ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པ་ལ་རྨོངས་པའི་བློས་བདག་གཉིས་དང་སྐྱེ་འགག་དང་ཐ་དད་དང་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཛིན་པས་ན་དེ་ཐམས་ཅད་མི་བདེན་པ་ལ་ཞུགས་པས་ན་མེད་པ་འཛིན་
པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མེད་པ་འཛིན་པའམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ལ་
ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་སྒྲོ་འདོགས་བཞི་དང་སྐུར་འདེབས་གཅིག་པོ་དེས་མཚོན་པའི་ལྟ་བ་ངན་པ་མཐའ་དག་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་
4-4-19b


གོལ་ས་རྣམ་ལྔ་སྤང་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་ལ་ཅིར་ཡང་མི་འཛིན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བ་
ཡིན་པའི་ཚུལ་འདི་དམུས་ལོང་ལ་གཟུགས་ལྟར་རོ། །ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ངོར་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅིག་ཆར་བསྟན་དུ་མེད་པས་དེའི་ངོ་བོ་ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་མཐའ་གང་དུའང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་
དོན་མ་ནོར་བར་རྟོགས་ནས་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་ཅིར་ཡང་མི་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི། ཅི་ཡང་མ་ཤེས་པའམ་ཤེས་པ་བཀག་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་རྟོག་པ་མིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་
ཀྱི་སྤྲོས་པ་རྣམས་མིང་དོན་བསྲེས་ཏེ་རྟོག་པས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། བུ་ཆུང་སྐྱེས་མ་ཐག་པ་དང་བེའུ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ན་དེ་འདྲའི་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་མི་བྱ་
པ་བཞིན་ནོ། བུ་ཆུང་གི་རྒྱུད་ལ་སྒྲ་དོན་འདྲེས་རུང་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་འདྲེས་འཛིན་མེད་ལ་སྐྱེས་མ་ཐག་པ་རྟོག་དཔྱོད་གཞུག་མི་ཤེས་པ་ལ་དཔེར་བྱས་པས་སྐབས་ཀྱི་དོན་འགྲུབ་བོ། །རྩིང་ཞིབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་རྟོག་
དཔྱོད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །རྟོག་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་ཏེ་གཉིད་ལོག་པ་
4-4-20a


དང་བརྒྱལ་བ་དང་མྱོས་པ་དང་འགོག་སྙོམས་ལ་གནས་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོའི་དོན་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དང་མིག་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་
རྣམས་རྟོག་པ་མེད་པའི་བེམ་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དག་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྟོག་པར་མི་བྱ་
སྙམ་དུ་ངེས་ངེས་གསལ་གསལ་གྱི་ཚུལ་དུ་དེ་དང་དེར་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པའམ། བཀྲ་བར་འཛིན་པ་དེ་ག་ཁོ་རང་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་མི་རྟོག་
ཅེས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་ངང་ཚུལ་དེ་དང་མ་འདྲེས་པར་སྤང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །དེས་ན་མཐའ་དང་སྤྲོས་པའི་རྣམ་པ་གང་ཅིར་ཡང་མི་
རྟོག་ཀྱང་། གནས་ལུགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རབ་རིབ་མེད་པའི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཁོང་ནས་ཤར་བ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ཁྱད་
པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། འཁོར་འདས་ལ་བླང་དོར་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང་། སྤངས་རྟོགས་ཉི་ཚེ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་མཐའ་གང་ལའང་གནས་པ་མེད་པ་དང་། 
4-4-20b


ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟག་པའི་ངོ་བོས་གཞན་དོན་དུ་འཁོར་བ་སྲིད་དུ་བཞུགས་པས་གཏན་དུ་བ་ཡིན་པ་དང་། འདིའི་གོང་ན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་བླ་ན་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་
འཕགས་པའི་ཚུལ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་དག་ནི་འཁོར་འདས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་འདི་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པའི་ཐ་མ་དེའི་བྱེད་ལས་ཡོངས་
སུ་ཤེས་པ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་རིང་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་
ཀུན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་ཤིང་གཏན་དུ་རྟག་པའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཡི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ནི། ཕྲ་རྒྱས་བག་ཆགས་དང་བཅས་
པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་དང་། མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་མཚན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་པ་ནི་གཟིགས་པ་
ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་གཏོད་ཅིང་
4-4-21a


ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་གཞན་ལ་སྟེར་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཀྱི་ཁྱད་
པར་རོ། ། བདུན་པ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚུལ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་ནི། རྟེན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་འཇུག་པར་འདོད་པའི་གང་ཟག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་
པ་དེས་འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་ཤེས་པས་མི་བདེན་པར་ནི་གྱུར་དུ་ཟིན་ཡང་འཁྲུལ་བའི་བློའི་ངོར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་
ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་པ་གང་དེ་མེད་བཞིན་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བགོས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉིད་ལས་ཆོས་སྣ་
ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་རྨི་ལམ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འཇུག་ཤེས་གང་ཞིག་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དེ། རང་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཅན་དུ་སྣང་བར་འབྱུང་ངོ་། ། འདི་ལ་རྒྱུད་ཅེས་བྱས་པའང་
སྣང་ངོ་། །ཡང་དག་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གི་དབང་ལས་མེད་བཞིན་སྣང་བ་དེས་ན་རྒྱུ་ཀུན་གཞི་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པ་སྟེ་ཚོགས་བདུན་ཡུལ་དང་བཅས་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདི་དག་འདི་ལྟ་
4-4-21b


བུར་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་དུ་ཟིན་ཡང་། དོན་ལ་མེད་པ་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རང་གི་ཡང་དག་པ་མིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པའོ། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་དེ་སྣང་བས་ཆོས་ཉིད་མི་སྣང་ཞིང་། གཟུང་འཛིན་དེ་
མི་སྣང་བས་ཆོས་ཉིད་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བར་འཁོར་ཞིང་ཆོས་ཉིད་མ་མཐོང་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་ཐོག་མར་འཇུག་པ་ཡི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་སྣང་བ་ལས་རྒྱུ་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པས་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་གཏན་ལ་དབབ་ཚུལ་ལ་
གནད་འདི་བས་ཟབ་པ་མེད་ཅིང་། གཉིས་སྣང་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པས་ན་ཡང་དག་མིན་པའི་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་ནས་དེ་ལ་དེར་ཞེན་སྤངས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པས་ནི་རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པའི་
ལམ་གྱི་གནད་ལའང་འདི་ཆེས་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་ལྟར་དམིགས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོམས་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མམ་སེམས་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་
ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྣམས་ཞེན་བྱར་མི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་ལྟར་དོན་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ལས་ནི། དེ་དང་དེར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུའང་མི་དམིགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། འཛིན་པ་དེ་མི་དམིགས་
4-4-22a


པ་ལས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་ནི་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་དོན་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་འབྱུང་ལ། གཟུང་འཛིན་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་
པར་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་དམིགས་བྱའི་ཡུལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་གྱིས་གང་དུ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་། དེའི་ཕྱིར་ན་གཟུང་
བ་དང་འཛིན་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྲ་མོ་ཡང་བཞག་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །
བརྒྱད་པ། ཡེ་ཤེས་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའམ་དེ་ལ་བརྩོན་ཅིང་སྦྱོར་བས་ས་དང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སའམ་གཞི་སོ་སོ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མ་རྟོགས་ཀྱང་
ཤེས་རབ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་མོས་པའི་སྒོ་ནས་དོན་དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ནི། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྦྱོར་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་དོན་
སྤྱི་ཙམ་དུ་མ་ཡིན་པར་སོ་སོར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡི་སྦྱོར་བས་ས་ནི་དང་པོ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་རེག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རྟོགས་ཟིན་དེ་ཉིད་ཡང་ཡང་བསྒོམས་པས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ནི་ས་གཉིས་
4-4-22b


པ་ནས་བདུན་པའི་བར་གྱི་མ་དག་པ་ཡི་ས་དྲུག་ཏུ་གྲགས་པ་སྟེ་མཚན་མ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་དང་། མཚན་མ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་པའི་ས་ནི་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་ལ་འཇུག་སྟེ། ས་
ལྷག་མ་དགུ་བོ་དེ་ནི་རྟོགས་ཟིན་གྱི་དོན་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་ས་ལ་སྦྱོར་བས་ནི་འབད་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ནམ་མཁའ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཇི་
སྲིད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱོར་བ་དེ་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སོན་པའམ་འགྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཏེ་དབྱིངས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །
དགུ་བ་ཉེས་དམིགས་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མེད་པ་ཡི་ཉེས་དམིགས་བཞི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཟིན་པ་རྣམས་སླར་ཡང་རྒྱུད་དེར་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང་། གཉེན་པོ་
ལམ་ཉིད་རྒྱུད་དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་སུ་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང་། ཉན་རང་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐར་འབྲས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་
དག་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང་བཞིར་འགྱུར་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེའི་གོ་བའི་གནད་རྒྱས་པར་བཤད་ན། ལམ་གྱིས་སྤང་བྱ་སྤང་ཞིང་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་གནས་གྱུར་དེ་གལ་ཏེ་མེད་ན། 
4-4-23a


ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཟིན་པ་རྣམས་སླར་རྒྱུད་དེ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་རྒྱུད་ལ་སླར་སྤང་བྱ་དེ་མི་འབྱུང་བ་ནི་བྱང་སེམས་དེའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་གྱུར་
པའི་གནས་གྱུར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དེ་ལ་དེ་འཇུག་པའི་སྐབས་མེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་སྒྲིབ་པ་ལན་གཅིག་སྤངས་སུ་ཟིན་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གནས་མ་གྱུར་ན་སླར་ཡང་སྔར་བཞིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་སའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་གང་ཞིག་གནས་མ་གྱུར་པའི་ཚེ་སྤང་བྱ་དེ་དང་དེ་འཇུག་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་ལ། གནས་གྱུར་པའི་ཚེ་སྤང་བྱ་དེ་དག་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གནས་གྱུར་པ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ། །
ས་བོན་མེས་བསྲེགས་པ་བཞིན་དུ་སྤང་བྱའི་ས་བོན་བཅོམ་པ་ན་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་གནས་གྱུར་ཞེས་པ་མེད་ཀྱང་ཅི་འགལ་སྙམ་ན། སྤང་བྱའི་ས་བོན་བཅོམ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཡང་རྒྱུད་གང་གི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་འཇོག་
དགོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལ་མི་རུང་སྟེ་གཉེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལར་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་དམིགས་ཕྱེ་སྟེ་མ་བསྟན་པར་ས་བོན་བཅོམ་ཚུལ་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སྤང་བྱའི་ས་བོན་
ཟད་པའི་རྒྱུད་དེ་ལ་སྔར་ལས་གནས་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་དེས་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་རྒྱུད་རྒྱུན་ཆད་ནས་རྟེན་མེད་པར་སོང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལར་ཟག་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་ལ་ལར་མི་སྐྱེ་བ་འདི་གནས་གྱུར་མ་
4-4-23b


ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པའི་དབང་གིས་ཏེ་རབ་རིབ་མེད་པའི་མིག་ལ་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་སྣང་བ་སྐབས་མི་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མེད་ན་སྤང་བྱའི་གཉེན་པོ་ལམ་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། 
གང་ཟག་འདི་ནི་མཐོང་ལམ་བའོ་འདི་ནི་ས་གཉིས་པའོ་ཞེས་སོགས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལམ་གོང་མ་གོང་མ་དག་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི་གནས་གྱུར་སྔ་མ་སྔ་མ་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་སྔ་མ་མེད་པར་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྱུང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། 
ས་བོན་མྱུ་གུར་གནས་གྱུར་པ་མེད་ན་སྡོང་བུ་སོགས་འབྱུང་བ་སྐབས་མི་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་གྱུར་དེ་དང་དེ་ལའང་ལམ་དེ་དང་དེའི་ཐ་སྙད་དང་དོན་གཉིས་ཀ་འཇུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་པའི་ས་ལ་མི་སློབ་ལམ་
ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མེད་ན་མྱང་འདས་སུ་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ལ་གདགས་གཞི་བྱས་ཏེ་འདི་ནི་གང་ཟག་འཁོར་
བ་པའོ་ཞེས་གདགས་པ་བཞིན་དུ། ཟག་པ་མེད་པར་གནས་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ་གདགས་གཞིར་བྱས་ཏེ་འདི་ནི་མྱ་ངན་འདས་པའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་གདགས་ཀྱི་གནས་གྱུར་མེད་པར་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་
ཙམ་ལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་སྔར་གནས་མ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཉན་རང་རང་ལམ་ན་འདོད་པ་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་
4-4-24a


དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལའང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་གནས་གྱུར་མེད་ན་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་དེ་རི་བོང་གི་རྭའི་མིང་བཞིན་གཞི་མེད་
པའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གཞི་མེད་ཀྱང་མི་རུང་བ་ཅི་ཡོད་དེ་སྔར་གྱི་ཕུང་པོ་འགག་པ་ཙམ་ལ་མྱང་འདས་སུ་འདོགས་ཏེ་ནད་ཞི་བ་ལ་ནད་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། སྔར་གྱི་ཕུང་པོ་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་སླར་མི་སྐྱེ་
བའི་ངེས་པ་ཡོད་ན་ནི་དེ་ཉིད་དེའི་གནས་གྱུར་ཡིན་པས་གནས་གྱུར་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །སླར་འཁོར་བར་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པའི་རྟེན་དང་གདགས་གཞི་གཉིས་ཀ་གནས་གྱུར་དེ་
ཡིན་པས་དེ་མེད་པར་ཁས་བླང་དུ་མི་བཏུབ་ལ། གལ་ཏེ་གནས་གྱུར་མེད་པར་ཁས་བླངས་ན་ཕུང་པོ་རྒྱུན་ཆད་པ་དང་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་རྟེན་དང་གདགས་གཞི་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐེག་
པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱིས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་མྱང་འདས་ལྟར་ན་དེ་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་སྨོས་མ་
དགོས་སོ། །ཡང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དུ་འཇོག་པ་དེ་ནི་གནས་གྱུར་གྱི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བ་ལས་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་ཕྱོགས་རེ་བ་དང་མཐའ་དག་དག་པའི་ཁྱད་པར་
4-4-24b


གྱིས་དེ་ལྟར་འཇོག་དགོས་པ་ཡིན་ཀྱང་། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་དང་འདི་ཞེས་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་
པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་གང་ལ་འདོགས་པའི་གཞི་མེད་པར་འགྱུར་བས་ནི། དེ་དག་གི་སྤང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆེ་ཆུང་སོགས་བཤད་པ་རྣམས་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་མཛེས་མི་མཛེས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་དོན་
མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་རྒྱ་བོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་སྔ་མ་རྣམས་སུ་ཞིབ་པར་མ་གསུངས་པས་འདིར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བློ་ལྡན་རྣམས་དགྱེས་པར་མཛོད་ཅིག །བཅུ་པ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་
པ་མེད་པའི་ཉེས་པ་བཞི་ལས་བཟློག་ནས་དེ་ཡོད་པ་ལ་ཕན་ཡོན་ཡོད་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་རུ་སྔ་མའི་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་ཡོད་ཀྱང་སྔ་མ་ལས་
གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡོད་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཏན་དུ་མི་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྟེན་ཡོད་པ་དང་། ལམ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཡོད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གདགས་པའི་གཞི་ཡོད་
པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་གྲོལ་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཕྱེས་ཏེ་གདགས་པའི་གཞི་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་
4-4-25a


པའི་གདགས་གཞི་ཡོན་ཏན། མི་ཟད་པའི་འབྱུང་གནས་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཐམས་ཅད་ཡིད་བཞིན་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དམ་པ་ཡིན་པར་
ཤེས་ནས་གང་ཟག་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དེའི་དོན་དཔེས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་
ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་དབང་གིས་སྣང་བ་འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མེད་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་བཞིན་ཏུ་སྣང་བའོ། །དེ་རྣམས་མེད་བཞིན་ཏུ་ཡང་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བའི་དཔེ་ནི། ཇི་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང་
ཆུ་ཟླ་ལ་སོགས་པ་སྣང་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་བཞིན་དུ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དཔེར་བྱ་ན་རང་བཞིན་གྱི་དག་པ་ནམ་མཁའ་དང་། གསེར་བཟང་པོ་དང་། ཆུ་ཁམས་དྭངས་པ་དང་། ཉི་མ་
སྤྲིན་མེད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། གནས་ཚུལ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་མེད་པར་གནས་སུ་ཟིན་ཡང་། འཁྲུལ་བའི་དབང་གིས་གནས་ཚུལ་བསྒྲིབས་ཏེ་སྣང་ཚུལ་ལ་མ་དག་པ་ལྟར་
སྣང་བའི་ཚེ་གནས་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དྲི་མ་དེ་ལམ་གྱིས་བསལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་སྣང་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མཐུན་པའི་ཚེ་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞིང་། གནས་མ་གྱུར་པ་དང་གྱུར་པའི་སྐབས་ཐ་དད་པའི་
4-4-25b


འགྱུར་བ་དང་བཅས་པས་ན་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ནས་དག་པའི་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་བ་དང་། འགྱུར་བ་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཡེ་ནས་དག་པ་ལ་གློ་བུར་གྱི་ཁུག་རྣ་སོགས་དང་བཅས་པ་དང་། 
གསེར་ལ་འདམ་དང་། ཆུ་ལ་ས་རྡུལ་དང་། ཉི་མ་སྤྲིན་སོགས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་ཀྱང་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ལ་དེ་དང་དེས་བསླད་པ་མེད་ལ། དེ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནའང་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་མིན་པ་
བཞིན་དུ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་གྱུར་ཐོབ་པའང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་དོན་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་ནས་སྔར་མི་སྣང་བ་ཕྱིས་ལམ་གྱི་སྟོབས་ལས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
བཞི་པ། མཇུག་གི་དོན་མཛད་བྱང་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་མགོན་པོ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །ཞེས་དང་། འགྱུར་བྱང་ནི། ཁ་ཆེའི་མཁན་པོ་མ་ཧཱ་ཛ་ན་དང་། ཞམ་ལོ་ཙཱ་བ་
དགེ་སློང་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །གཞུང་གི་དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ་སོགས་སུ་སྔ་འགྱུར་དུས་བསྒྱུར་བར་མ་གསུངས་ཀྱང་། ལོ་རྒྱུས་ཁ་ཅིག་ལས་
བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔ་ཀ་སྔ་འགྱུར་དུས་བསྒྱུར་ཞུས་གསུངས་ཏེ་དེ་དུས་མཁན་སློབ་སོགས་པཎ་ཆེན་དུ་མ་བཞུགས་ཤིང་རྒྱ་གར་དུ་བསྟན་པ་ཡོངས་རྫོགས་མ་ཉམས་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་བསྒྱུར་བར་གོར་མ་ཆག་གོ། རྒྱལ་
4-4-26a


ཚབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་གི་བློ་གྲོས་ཀྱིས། །རྒྱལ་བའི་དགོངས་དོན་ཚུལ་བཞིན་བཤད་པའི་གཞུང་། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་འདི་བཤད་དགེས། །རྒྱལ་བསྟན་དྲི་མེད་ཕྱོགས་བཅུར་
རྒྱས་གྱུར་ཅིག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་གངས་ཆེན་མཚོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལ། །བདག་དང་འགྲོ་ཀུན་དགའ་བས་ལེགས་ཞུགས་ནས། །རྫོགས་སྨིན་སྦྱོང་བ་མཐའ་རུ་ཕྱིན་པར་
ཤོག །ཅེས་པ་འདི་ནི་སྔར་མེ་གླང་གི་ལོར་གདན་ས་འདིར་ཙམ་ལ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་རིན་པོ་ཆེས་བསྐུལ་མ་མཛད་པ་དང་། ཕྱིས་སུའང་དོན་གཉེར་ཅན་འགའ་ཡིས་བསྐུལ་བ་དང་། རང་ཉིད་ཀྱང་གཞུང་ཆེན་པོ་འདི་ལ་མོས་
པའི་ཡིད་ཀྱིས། ཕྱིས་སུ་ཤིང་རྟ་ལོར་གདན་ས་ཆེན་པོ་ཀཿཐོག་ཏུ་མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་བཤད་པའི་ཞོར་ལ་བྲིས་ཏེ་ཞག་གསུམ་ལ་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་མངྒ་ལཾ།།   །།
ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་རྣམ་འབྱེད་པའི། །གཞུང་འགྲེལ་མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་གསུང་ཁྱད་འཕགས། །ལྷུན་གྲུབ་སྟེང་དུ་པར་དུ་འདུ་བྱེད་པོ། །ལྷག་བསམ་མཚུངས་མེད་ཚེ་དབང་སྒྲོལ་མ་སྟེ། །ལེགས་བྱས་འདིས་མཚོན་དུས་གསུམ་
དགེ་ཚོགས་ཀྱིས། །གང་དེ་ཕ་མ་འབྲེལ་བཅས་ཐམས་ཅད་པ། །སྲས་བཅས་རྒྱལ་བའི་གདམས་པའི་སྣོད་གྱུར་ཏེ། །ཆོས་ཀུན་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་ཤོག།  །ཅེས་མངྒ་ལམ་སྨོན་པ་དགེ།   །།    །།
4-4-26b


empty page
4-5-1a


༄༅། །རསྨི་མཱ་ལ་ནཱ་མ་མ་དྷྱ་ནྟ་བི་བྷེ་ག་སྱ་ཤ་སྟྲཾ་སྱ་ཊཱི་ཀ་བི་ཧ་ར་ཏིསྨ། །
༄༅། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
4-5-1b


༄༅།  །མཁའ་དབྱིངས་ཀུན་ཁྱབ་བྱམས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས། །འགྲོ་ལ་བློ་གྲོས་སྣང་བ་རྣམ་འབྱེད་པ། །རྒྱལ་བ་ཉི་མའི་གཉེན་དང་རྒྱལ་བའི་སྲས། །མ་ཕམ་འཇམ་
པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་མཐའ་ལ་མི་གནས་ཤིང་། །ཡང་དག་འཕགས་པའི་ལམ་བཟང་མཚོན་པའི་སྒོ། །དབུས་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་
ཀྱི། །ཚིག་དོན་ལེགས་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ལ་འདིར་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་མཆོག་གི་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་སྡེ་ལྔའི་ཡ་གྱལ་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་མཐའ་དག་གི་ལམ་
གྱི་གནད་ཟབ་མོ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་འཆད་པ་ལ། མཚན་དོན། འགྱུར་ཕྱག  །གཞུང་དོན། 
4-5-2a


འཇུག་དོན་བཞི། དང་པོ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མདྷྱཱནྟ་ཞེས་པ་བོད་སྐད་དུ། དབུས་མཐའ། དེ་བཞིན་དུ། བི་བྷེ་ག  །རྣམ་པར་འབྱེད་པ། ཀཱ་རི་ཀཱ། ཚིག་ལེའུར་
བྱས་པ་ཞེས་རིམ་པ་ལྟར་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དབུས་གང་ཡིན་པ་དང་། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གང་ཡིན་པ་མ་ནོར་བར་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་གང་ཞིག །
གཞུང་མཐའ་དག་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཚུལ་དུ་བྱས་པ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པས་བསྟན། 
གསུམ་པ་ལ། སྡོམ་གྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། དེའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། མཚན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་
4-5-2b


འདིའི་དབུ་ཞབས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འདུས་ཏེ། ཐོག་མར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཀུན་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ལ། དེའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེའང་སྒྲིབ་པ་སྤང་བ་ལས་ཐོབ་པས་སྒྲིབ་པ་བསྟན།
སྒྲིབ་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་སྤོང་བར་འགྱུར་བས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་གཉེན་པོ་དག་ནི་སྒོམ་པའི་ཚུལ་དང་། གཉེན་པོ་དེ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་གང་
ཡིན་པ་དང་། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཐོབ་པ་དང་དྲུག་ནི་སྤྱིར་བསྟན་ནས། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ།
དོན་རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཡོད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཤེས་བྱ་སྤྱིའི་ཚུལ་དང་། ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཚུལ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་ཤེས་བྱའི་ཡུལ། ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ལམ། ལམ་དེའི་འབྲས་བུ་དང་
གསུམ། དང་པོ་ལ་ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད། སྤང་བྱ་སྒྲིབ་པ། རྟོགས་བྱ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་གཉིས། དང་པོ་ལ་ཀུན་
ཉོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་། ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའོ། །དང་པོ་ལ་གནས་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང་། སྣང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང་། དེ་དག་གི་དོན་ལ་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ཡང་དག་མ་ཡིན་
4-5-3a


ཀུན་རྟོག་ཡོད། །ཅེས་པ་ནས། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། མ་དག་འཁོར་བ་ལྟར་སྣང་བའི་སྐབས་འདི་ན། འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་གཞིར་ཡང་དག་པ་མ་
ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་རྗེས་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཁོར་བའི་སྣང་བ་བསྙོན་མེད་དུ་ཤར་བ་འདི་ཙམ་མི་སྣང་བར་སུས་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་ལ། སྣང་བ་དེ་ཡང་རང་གི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ལས་
གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཐ་སྙད་ལ་སྐུར་བ་མི་གདབ་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དབང་གིས་ཡོད་པ་ཡིན་པར་འཇོག་ཅིང་དེ་ལ་མ་དག་པ་གཞན་དབང་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་
དབང་གི་རྣམ་ཤེས་སམ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལྟར་གྱི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་ནི་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རི་མོ་ལ་མཐོ་དམན་དུ་སྣང་བ་དང་། ཐོ་ཡོར་ལ་མིར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་
ཏུ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་གཞན་དབང་གི་རྣམ་ཤེས་སམ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་འདི་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པའམ་
ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་ནི་ཀུན་རྟོག་དེ་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་གཉིས་རང་བཞིན་དང་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་ངེས་པས་ན་མ་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ཡང་མེ་དང་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་འབྲལ་མི་
4-5-3b


ཤེས་ལ། རྟོགས་པའི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ནར་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་རྟོག་རྫས་སུ་ཡོད་པའམ་ཐ་སྙད་དུ་མི་བསླུ་བར་ཡོད་པས་སྟོང་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ལ། ཡོད་ཀྱང་
སྣང་བ་ལྟར་གྱི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པས་ན་མི་སྟོང་པའང་མིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཚུལ་དེ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སོགས་མདོ་སྡེ་དག་ལས་སྟོང་པའང་མ་ཡིན། མི་སྟོང་པའང་
མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་མཐའ་དག་བཀག་པ་ཡི་སོར་བཞག་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་དེ་ལྟར་གང་ན་གང་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་
དུ་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་། །འདི་ལ་ལྷག་མ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཡོད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབྱིག་
གཉེན་གྱི་འགྲེལ་བ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ཤན་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལེགས་པར་འབྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཐག་པ་ལ་སྤྲུལ་དུ་འཁྲུལ་བཞིན་པའི་ཚེ་ནའང་། སྦྲུལ་དངོས་ཀྱིས་ཐག་པ་དེ་སྟོང་
པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་མེད་བཞིན་དུ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་འདིའི་ཚེ་ན་ཡང་། གང་མེད་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་དེ་ཡིན་ཏེ། སྣང་ཡང་དེ་
4-5-4a


ལྟར་གྲུབ་མ་མྱོང་པས་ན་ཀུན་རྟོག་དེ་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་དེས་སྟོང་པར་ཤེས་སོ། །སྦྲུལ་མེད་ཀྱང་ཐག་པ་རང་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་དང་སྦྲུལ་མེད་པ་ཉིད་ཐག་པ་དེ་ལ་ཡོད་པ་ལྟར་
འདི་ལ་ལྷག་མ་ཡོད་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཀུན་རྟོག་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའམ་ཡོད་པ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པའམ་ཡོད་པར་འདོད་དགོས་ཏེ། ཀུན་རྟོག་
མེད་པར་ཁས་བླངས་ན་འཁོར་བ་གཏན་མེད་དུ་འགྱུར་བས་ཐ་སྙད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན་དེའི་སྟེང་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པར་མ་བཟུང་བར་དགག་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཡོད་
པར་འགྱུར་བས་དོན་དམ་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་ཚུལ་ཤེས་དགོས་ཀྱིས་དེ་ལས་འདས་ན་བཟློག་ཕྱོགས་ཀྱིས་དོན་གཞན་
དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཁོར་བའི་དུས་ན་ཡང་དག་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གམ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་རིག་ཙམ་འབྱུང་ཞིང་མངོན་སུམ་སྣང་བ་འདི་ནི་སྣང་ངོར་མི་བསླུ་བར་ཡོད་པས་དང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་
པོ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ལྟར་དོན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་དང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྟོག་འདི་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པས་ན། སྣང་ཡང་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པའམ་སྣང་སྟོང་ཟུང་
4-5-4b


དུ་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་པས་ན། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་ནི་ཡོད་མེད་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་
དོན་དང་སེམས་ཅན་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་སུ་
སྣང་སྟེ། གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྣང་བ་དང་། མིག་སོགས་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་དང་། བདག་ཏུ་སྣང་བ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དང་། རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚོགས་དྲུག་ཏུ་
སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་འཛིན་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྣང་ཡང་ལེགས་པར་
དཔྱད་ན་ཚོགས་དྲུག་གི་འཛིན་པ་དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ནི་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཆུ་གཅིག་ལ་ཡི་དྭགས་དང་མི་ལ་སོགས་པས་རྣག་དང་ཆུ་སོགས་སུ་མཐོང་པ་བཞིན་རང་གི་སེམས་ཉིད་ཡུལ་དུ་སྣང་གི་འཛིན་པ་ལས་
ཐ་དད་པའི་དོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པས་ཕྱི་དོན་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དེ་མེད་པས་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འཛིན་པར་བཞག་པ་དེའང་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ལྟོས་འཇོག་གིས་གྲུབ་ཀྱི་ཡན་གར་དུ་གྲུབ་པ་
4-5-5a


མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་ཀྱང་གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་རྫས་སུ་གྲུབ་པའམ་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་དེ་
ལྟར་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་རྣམ་ཤེས་འདི་ཡེ་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་ན་དེ་གཏན་མེད་དུ་གྱུར་པས་སུས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་འདོད་མི་ནུས་ལ། སྣང་བ་ལྟར་གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་ཡང་དག་
མིན་རྟོག་ཏུ་ཡང་བཞག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཅེས་བྱ་ལ། གཉིས་སུ་མེད་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་པའི་
ཕྱིར་ཡེ་ནས་མེད་པ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་སུ་ལ་སྣང་མ་མྱོང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ནི་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་གདགས་པའི་གཞིའམ་རྫས་སུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའི་གྲུབ་མཐའ་
ཡིན་ཏེ་སུས་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་ཞེས་བརྒལ་དུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གམ་འཁྲུལ་བ་དེ་ཟད་པར་གྱུར་ནས་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་
དེ་འཁྲུལ་བའི་རྣམ་རྟོག་དེ་མ་ཡིན་པར་གཞན་པའི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དག་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བྱང་དང་འཆིང་གྲོལ་ཐམས་
4-5-5b


ཅད་འཐད་ཀྱི། དེ་མེད་ན་ཐམས་ཅད་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་དོན་དུ་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ། བརྟག་པ་དང་ནི་ཞེས་སོགས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་
ཏུ་རྟོག་པ་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བཞག་ཏུ་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན་ཀུན་ཏུ་བརྟག་པ་དང་ནི། གཞན་གྱི་དབང་དག་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ན་ཕྱི་དོན་དུ་སྣང་ཞིང་གཉིས་
སྣང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་དོན་མེད་ཀྱང་དོན་དུ་སྣང་བ་དེ་ཡི་ཆ་ནས་འཁྲུལ་བའམ་ཀུན་བཏགས་སུ་བཞག་པ་དང་། དེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེའི་སྣང་
གཞི་དེའི་ཆ་ནས་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གཞན་དབང་གི་རྣམ་ཤེས་སུ་བཞག་པ་དང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་པོ་ཡེ་ནས་དོན་ལ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རང་བཞིན་ལ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་
ཡིན་པར་བཤད་དོ། ། གཉིས་པ་དམིགས་པ་ལ་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་རྟོག་དེའི་རང་བཞིན་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི། དོན་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ནང་གི་བག་ཆགས་སྨིན་པའི་
བདག་ཉིད་དུ་དམིགས་པའམ་ཤེས་ཤིང་གོམས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། ཕྱི་དོན་རྫས་སུ་མི་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ལ། དེ་ལྟར་ཕྱི་དོན་མི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་
4-5-6a


པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་། དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཕྱི་དོན་ཉིད་མ་གྲུབ་པར་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ལྟར་ནང་བློ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཕྱི་དོན་མི་དམིགས་པའམ་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་
ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པའམ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང་། ཕྱི་དོན་དུ་མི་དམིགས་པ་གཉིས་ནི་མཉམ་པའམ་དོན་འདྲ་བར་
ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་སྒྲུབ་ཕྱོགས་དང་དགག་ཕྱོགས་ནས་བསྟན་པ་དེ་གཉིས་གང་ལྟར་ཀྱང་དོན་དུ་གནད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་བཤད་པ་ལ། གང་གིས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་
པ་དང་། དེས་ཇི་ལྟ་བུར་ཉོན་མོངས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ། ཡང་དག་མ་ཡིན་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་འདིར་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་
བྱེད་པ་པོ་གཞན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། རང་གི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ན། དེ་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན། ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་
པ་ཡི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེས་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ནི་འདིར་མི་གཏོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོའི་སེམས་དང་འཁོར་སེམས་བྱུང་གི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་མཐོང་བའི་
4-5-6b


ཆ་ནས་གཙོ་སེམས་སམ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དོན་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་མཐོང་བའི་འཛིན་སྟངས་བྱེ་བྲག་པའི་ཆ་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཙོ་སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་དབྱེ་ན་
ཚོགས་བརྒྱད་དུ་ཡོད་པ་ལས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་པུ་ནི་རྐྱེན་ནམ་རྒྱུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚོགས་བདུན་པོའི་གཞིར་གྱུར་པས་སོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཀུན་གཞི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་
བདུན་ནི་རང་གི་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །སེམས་བྱུང་གི་དབྱེ་བ་ལའང་། ཚོར་བ་ནི་ཡུལ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ནི་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་
ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་བའི་སེམས་བྱུང་སེམས་པ་དང་མོས་པ་སོགས་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་ཤེས་དེའི་ངོ་བོ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། 
དཔེར་ན་སེམས་ཡུལ་ལ་གཡོ་ཞིང་འཇུག་པའི་ཆ་ནས་སེམས་བྱུང་སེམས་པ་དང་། གནས་པའི་ཆ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་སུ་བཞག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚོར་འདུ་འདུ་བྱེད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་
སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། བསྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པ་བརྒྱུད་མར་འཇུག་ཅིང་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ནི་ཇི་ལྟར་ན། རྟེན་འབྲེལ་
4-5-7a


ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་བར་མ་ཆད་དུ་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཞེ་ན། མ་རིག་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དེ། ཡང་དག་པའི་དོན་
མཐོང་བ་ལ་བསྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པའི་མ་རིག་པ་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ལས་འདུ་བྱེད་པ་སོགས་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་ཀུན་འབྱུང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་
དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དེ་རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ས་བོན་འདེབས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ཅེས་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱིས་
བགོས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་སྐྱེ་གནས་སུ་ཁྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། མིང་གཟུགས་ཀྱིས་སྲེད་པའི་ལུས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་མིང་གཟུགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རེག་པས་ཡུལ་དབང་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚོར་བས་རྣམ་སྨིན་བདེ་སྡུག་གི་ཆ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་
དང་། སྲེད་པས་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལེན་པས་ཡང་སྲིད་ལ་མངོན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་། སྲིད་པས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་མངོན་དུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེ་བས་ནི་རྒ་བ་སོགས་སྡུག་
4-5-7b


བསྔལ་གྱི་རྟེན་བྱེད་ལ། རྒ་ཤི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་
མ་ཕྱི་མ་རིམ་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དེ། ཟག་བཅས་ལས་ཉོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་ཀྱང་གནས་སྐབས་འགྱུར་བའི་རྒ་བ་དང་། རྒྱུན་འགག་པའི་
ཤི་བ་དེས་མཚོན་པའི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཆ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་
བའམ། བདེ་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པ་དང་། བདེའམ་སྡུག་ཀྱང་སླར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་
སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་ཅི་རིགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཀྱང་སྡེ་ཚན་གསུམ་དུ་བསྡུ་ན། མ་རིག་
པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེར་མ་ཟད་འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྔའི་ལྷག་མ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
4-5-8a


ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞི་རྣམ་པ་བདུན་ལ་ནི་སྐྱེ་བའམ་ཚེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྩ་བ་ཡང་དག་པ་མིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། 
འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྦྱོར་ཞིང་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་མིང་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་རྣམ་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མདོར་བསྟན་དང་རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་
པོ་སྟོང་པ་ཉིད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པའི་འཁོར་བ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་བྱང་གི་གནས་སུ་གྱུར་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་མདོར་བསྡུ་
ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ནི། གཞན་ཡང་དེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་དང་། རྣམ་གྲངས་དེའི་དོན་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་། དེ་ལ་དྲི་བཅས་དྲི་མེད་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་བསྒྲུབ་པ་དག་སྟེ་དེ་ལྟར་
དོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པ་ལྔའི་སྒོ་ནས་དེ་ཡི་ཚུལ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད། གོང་གི་མདོར་བསྟན་གྱི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ས་བཅད་ལྔ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་མཚན་ཉིད་ནི། 
གཉིས་དངོས་མེད་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་མེད་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་ནི་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་རྣམ་བཅད་ལ་
4-5-8b


ཁེགས་པས་དེ་གཉིས་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་སྟོང་གི་ངོ་བོར་མེད་པའང་མིན་ཞིང་། ཆོས་ཅན་
ཡང་དག་མིན་རྟོག་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སྟོང་གི་རང་བཞིན་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་དང་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་གཉིས་པོ་ཁེགས་པས་གཉིས་སྟོང་གྲུབ་ལ། གལ་ཏེ་གཉིས་སྟོང་མེད་ན་གཟུང་
འཛིན་གཉིས་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་དགག་པ་བཀག་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉིས་སྟོང་དང་ཀུན་རྟོག་དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་མིན་ཏེ། ཚུ་རོལ་མཐོང་བས་ཀུན་རྟོག་མྱོང་བས་གྲུབ་ཀྱང་ཁྱོད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར།
ཐ་དད་ཀྱང་མིན་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། མཚན་
མ་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གསུམ་པ། གཞན་མིན་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལྔ་པོ་
དེ་དག་གི་དོན་ནི། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཇི་ལྟར་སྔར་བཞིན་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པའི་ཡང་དག་པ་ཡིན་
4-5-9a


པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། སྟོང་ཉིད་དེ་ནི་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མཐའ་དག་འགོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། གནས་ལུགས་དེ་ནི་ཡུལ་ཅན་འཕགས་པའི་ཡེ་
ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་། དེ་ལ་དམིགས་ནས་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཀུན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའམ་དབྱིངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་
བྱ་སྟེ། འདི་དག་གོང་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ་སོའི་དོན་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཞི་པ་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་དང་། བཅུ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སོགས་
ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དྲི་བཅས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དྲི་
མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་རང་བཞིན་དག་པ་མི་འཐད་སྙམ་ན། མི་འཐད་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཡི་ཁམས་དང་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང་རང་གི་
ངོ་བོ་ཡེ་ནས་རྣམ་པར་དག་པར་འདོད་དེ་མ་དག་པ་གནས་ཚུལ་ལ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ཟ་བ་བཟའ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་། སྟོང་གཞི་ཆོས་ཅན་སོགས་
4-5-9b


ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་ཏེ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའམ། ཟ་བ་པོ་མིག་སོགས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཆ་ནས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞིང་། དེ་
བཞིན་དུ་བཟའ་བའམ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རང་བཞིན་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་དེ་ཡི་རྟེན་ནམ་ལུས་ཏེ་གཞི་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་
བྱའོ། །གནས་ཀྱི་གཞི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཕྱོགས་བཅུས་བསྡུས་པ་ཡི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཆོས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ལས་དེ་དང་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལྟར་
ཕྱི་དང་ནང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཡུལ་ཅན་བློ་གང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ལ་ཡུལ་གྱི་མིང་བཏགས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ལ། དེ་ལ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཆ་ནས་
སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བློ་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དོན་དམ་པ་དེ་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་
ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་གང་གི་ཕྱིར་ཡིན་ན་འདུས་བྱས་ལམ་དང་འདུས་མ་བྱས་འབྲས་བུ་མྱང་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་
4-5-10a


པའོ། །ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། དེ་ལ་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་ཞེ་ན། དགེ་གཉིས་ཐོབ་ནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་བར་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་
བཤད་དེ། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ནི། འདུས་བྱས་ལམ་དང་། འདུས་མ་བྱས་མྱང་འདས་སམ། སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བ་གཉིས་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་
འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམས་ཏེ། དགེ་བ་དེ་དག་ལ་མཚན་མར་འཛིན་ཅིང་ཞེན་ན་ཡོངས་སུ་དག་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས་རློམ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒྲུབས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཡོངས་
སུ་དག་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་མཐའ་ལས་འདས་པ་གང་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ལ། དེ་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་
ཡིན་ཏེ། སྲིད་ཞིའི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་མཛད་ན་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་དེར་རློམ་པས་ཞེན་པ་དང་བཅས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་
ལ། མ་ཞེན་པའི་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ནི་འཁོར་བ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་
4-5-10b


འཁོར་བ་སྟོང་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་སྟེ། འཁོར་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་ཤེས་ན་དེ་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ནས་འདོར་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་
སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་ནི་དོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཡང་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ནི་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་ཀྱི་དུས་སུ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མཐུས་མི་ཟད་པའི་དགེ་རྩ་ལ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་དག་ཅིང་ཆོས་སྐུ་འཐོབ་ནས་དེའི་དགེ་རྩ་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་དེ། རང་བཞིན་
གནས་རིགས་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རིགས་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་སྟེ། རིགས་ལ་དེར་ཞེན་གྱི་དྲི་མ་དག་ནས་རིགས་མངོན་དུ་
འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་སྐབས་འདིར་བཤད་ལ། དེ་ཉིད་དེའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་
དང་། དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུ་དག་པ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམས་ཏེ། མཚན་དཔེ་ལ་བདེན་ཞེན་དག་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འགྲུབ་བོ། །སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་
4-5-11a


སྐབས་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་དེས་སྟོང་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་དག་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་
པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ན་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་དེ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་ཉིད་བཅུ་བཞིར་གསུངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཉིས་སུ་འདུ་
སྟེ། གང་ཟག་གི་བདག་དང་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐབས་འདིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དགག་བྱ་བདག་གཉིས་རྣམ་བཅད་དུ་ཁེགས་པའོ། །
བདག་གཉིས་པོ་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་དངོས་པོའམ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་ཅིང་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། 
སྔ་མ་བདག་གཉིས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཐ་མ་སྟོང་ཉིད་ལ་མེད་པར་སྐུར་བ་འདེབས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དུ་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །ལྔ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། 
སྟོང་པ་ཉིད་རང་གི་ངོས་ནས་སམ་གནས་ཚུལ་ལ་དག་མ་དག་གི་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྣང་ཚུལ་ལ་དྲི་བཅས་དང་དྲི་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་བཞག་པ་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་
4-5-11b


པ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྟོང་ཉིད་དེ་མ་གྱུར་པ་ཞིག་ན། དང་པོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་ཕྱིས་རྣམ་པར་
དག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྟོང་ཉིད་དེ་མ་གྱུར་པའམ། དག་པར་སྣང་བ་མེད་ན་ལམ་ལ་འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་བས་སུ་ཡང་ལམ་ལ་འབད་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་གྱི་
འོད་གསལ་བས་ན་གནས་ཚུལ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་ལ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བཅས་པར་སྣང་བའི་སྣང་ཚུལ་གྱི་ངོས་ནས་ཉོན་མི་མོངས་པའང་མིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་དབྱིངས་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དག་པ་དང་
མ་དག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ལེའུའི་མཚན་ནི། བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀུན་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དང་པོའི་འགྲེལ་
བའོ།།    །།གཉིས་པ་སྤང་བྱ་སྒྲིབ་པ་ལ། སྤྱིར་བསྟན་པ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ། ཁྱབ་དང་ཉི་ཚེ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་
བྱེད་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་རྣམས་རིགས་བསྡུས་ན་འདི་ལྟར། གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བཤད་དེ། སྒྲིབ་པ་དེས་ཐེག་
4-5-12a


པ་ཆེན་པོ་བ་དེ་དག་གི་རང་གཞན་དོན་གཉིས་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་བསྒྲིབས་པས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཆེན་པོའམ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཐེག་པ་དམན་
པ་ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཉི་ཚེ་བའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་མ་སྤང་བར་དུ་རང་དོན་ཉི་ཚེ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་མི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རང་ཉིད་སྐྱེ་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་
བྱས་ན། གང་ཟག་སུ་ཡང་རུང་སྟེ། ཡུལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལའང་ཆགས་སོགས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་ལ་ལྷག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། ཡུལ་དང་འཚམ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཉམ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་ལ། ཡང་ན་
ལྷག་དང་ཞེས་ཆགས་སོགས་གང་རུང་ལྷག་པར་ཆེ་བ་དང་། དུག་གསུམ་ཆ་མཉམ་པ་ལའང་དེ་ལྟར་བརྗོད་དེ། དེ་གང་ལྟར་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་དབྱེ་བ་གཉིས་སོ། །ཡང་རྨོངས་པའི་དབང་
གིས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། བསམ་པས་འཁོར་བ་སྤང་བ་གཉིས་ནི། ལམ་གྱི་སྙིང་པོ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་བསྟན་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པའི་རྣམ་གྲངས་
དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་དང་པོ་དང་ཐ་མ་གཉིས་ཏེ་གསུམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ཉན་རང་གི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་། དེ་དག་གི་ལྷག་མ་གཉིས་ནི་
4-5-12b


ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་ཐུན་མོང་གི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐར་བ་ལ་སྒྲིབ་པ། དགེ་སོགས་བཅུ་ལ་སྒྲིབ་པ། གཉེན་པོ་གསུམ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། སྒྲིབ་པ་དངོས་དང་། དེས་ཇི་
ལྟར་སྒྲིབ་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ཉོན་མོངས་མཚན་ཉིད་སོགས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཐར་བའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ལ་གེགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་
པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་འདིའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་
རྣམས་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཀུན་སྦྱོར་དགུ་ནི། མ་རིག་པ། འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། ང་རྒྱལ། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ལྟ་མིན་ལྔ་དང་། འཇིག་ལྟ་ལོག་ལྟ་མཐར་ལྟ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་
བརྩིས་ནས་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ་མཆོག་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་སྟེ་དེ་ལྟར་དགུའོ། །
གཉིས་པ། དེས་ཇི་ལྟར་སྒྲིབ་ཅེ་ན། སྐྱོ་བ་དང་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་སྦྱོར་དེས་འཁོར་བར་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ཟག་བཅས་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟས་ནས་ཆགས་པའི་
4-5-13a


བློ་དེས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་མི་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་ཁྲོས་ནི་སེམས་བཏང་སྙོམས་སུ་རྣལ་དུ་གནས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། དེ་དག་གི་ལྷག་མ་བདུན་གྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ནི་
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཉེས་དམིགས་ཤེས་པ་ལ་བསྒྲིབས་ཏེ་ངའོ་སྙམ་དུ་ལྟ་བའི་དོན་དེ་དམ་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པས་ནི་འཇིག་ལྟ་དེའི་གཞི་
ཉེར་ལེན་གྱིས་ཕུང་པོ་ལྔའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་མི་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །ལྟ་བས་ནི་འགོག་བདེན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འཇིག་ལྟའི་དབང་གིས་
འགོག་པའི་སྐབས་ན་བདག་ཆད་དུ་དོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་སྐྲག་ནས་ཐར་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། རྟག་ཆད་དུ་ལྟ་བས་འགོག་པ་ཐོབ་ཏུ་མེད་པ་དང་། ལོག་ལྟས་འགོག་པ་ཉིད་མེད་པར་སྐུར་བ་འདེབས་པ་སོགས་ཀྱིས་
དེ་ཐོབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། མཆོག་འཛིན་གྱིས་ལམ་བདེན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་སྟེ། ལྟ་བ་ངན་པ་དང་ཐར་བའི་རྒྱུ་མིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དེས་
བསླུས་ནས་ལམ་རྣམ་དག་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་ལ་བློ་རྩེ་གཉིས་སུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ་ངེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཕྲག་དོག་གིས་ནི་
4-5-13b


རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་སྟེ། རང་རྙེད་བཀུར་ལ་ཆགས་ཤིང་གཞན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་ལ་མི་བཟོད་པའི་ཕྲག་དོག་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་རྙེད་བཀུར་གྱི་ཉེས་དམིགས་ཚུལ་བཞིན་བསམ་
པར་མི་ནུས་སོ། །སེར་སྣས་ནི་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། དེས་ཡོ་བྱད་ཅི་ཙམ་ཚོགས་ཀྱང་ཆོག་མི་ཤེས་པར་དམ་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་སྦྱོར་དགུ་མ་སྤང་
པར་དུ་སྲིད་པར་འཆིང་ཞིང་ཐར་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས། དང་པོ། དགེ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ལ་གཞན། །ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། བསྒྲིབ་བྱ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ལ་སྒྲིབ་པར་
བྱེད་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཞིག་གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལས་གཞན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲིབ་བྱེད་སུམ་ཅུ། བསྒྲིབ་བྱ་བཅུ། དེ་དག་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ། སྦྱོར་བ་མེད་
དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དགེ་སོགས་བཅུ་ལ་སྒྲིབ་པའི་སྒྲིབ་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། བག་མེད་པ་དང་། ལེ་ལོས་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང་། གལ་ཏེ་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པར་བརྩམས་ཀྱང་དགེ་རྩ་དེ་
སྐྱེ་ཞིང་གོང་ནས་གོང་དུ་མཆེད་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ཡང་དག་པའི་གསུང་རབ་སོགས་ཡིན་པ་ལ། དེ་ལྟ་བུ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་དགེ་རྩ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པ་མིན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་མིན་པའི་བསྟན་བཅོས་ངན་པ་ལ་ཞེན་པ་ལ་
4-5-14a


སོགས་པ་ནི་ཚུལ་དེས་དགེ་རྩ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་གསུང་རབ་སོགས་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས་སུ་ཟིན་ཡང་དེའི་དོན་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་མི་
ལྡན་པའམ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་སྤོང་བའི་ཐབས་མིན་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མིན་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པ་མིན་པའི་སྒོམ་པ་རྣལ་འབྱོར་མིན་པས་གང་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་
དགེ་བ་ལ་སྒྲིབ་སྟེ། དགེ་རྩ་ལ་གཏན་ནས་མི་འཇུག་པའམ། ཞུགས་ཀྱང་གོང་འཕེལ་གྱི་རྒྱུ་ཐོས་བསམ་ཡང་དག་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། ཐོས་བསམ་བྱས་ཀྱང་སྒོམ་པའི་གནད་མ་ལོག་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་
དགེ་བ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། ། དེ་བཞིན་དུ་དད་བརྩོན་དང་མི་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་རྩ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ལེ་ལོའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་དང་དེའི་ལམ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་
པས་དགེ་རྩ་ཁྱད་པར་དུ་མི་འཕེལ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་མ་ཚང་བའམ་མ་རྫོགས་པ་སྟེ་ཟུང་དུ་མ་འབྲེལ་པ་དང་གསུམ་ནི་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའམ་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་མི་གཏོང་བར་བྱེད་
པའི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་དགེ་རྩ་མ་བསགས་ཤིང་། ཡིད་ལ་མ་བྱས་པ་དང་ཚོགས་མ་རྫོགས་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཛིན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་དང་མི་
4-5-14b


ལྡན་པ་དང་། རིགས་ཡོད་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་སྟོན་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། བཤེས་གཉེན་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཡང་རང་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དཀའ་སྤྱད་ལ་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་དང་གསུམ་ནི་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་
བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ལ་བསྒྲིབས་ཏེ་ཚུལ་དེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོ་རྣམས་སྒྲུབ་པ་དང་ཡང་མི་ལྡན་པ་དང་། གང་དང་འགྲོགས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འགྲིབ་པར་
འགྱུར་བའི་སྐྱེ་བོ་ངན་པ་དང་འགྲོགས་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་ཡིད་སྡང་ཞིང་སྐྱོན་གདགས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པ་སྟེ་དེ་གསུམ་གྱིས་བློ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ལ་བསྒྲིབས་ཏེ་
འདི་ནི་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་དཔའོ། །རང་གི་སྒོ་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ཤས་ཆེར་སྤྱོད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་ལས་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་ལས་ལྷག་མ་སྟེ་གང་རུང་ཡོད་པ་དང་། ཐོས་བསམ་
གྱི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དང་གསུམ་གྱིས་བདེན་དོན་མངོན་སུམ་མཐོང་བས་འཁྲུལ་བ་མེད་པས་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་
དང་། དགེ་བ་ལ་མི་སྤྲོ་བའི་ལེ་ལོ་དང་ཡང་དེར་མ་ཟད་ཟག་བཅས་ལས་སེམས་མི་བསྲུང་བའི་བག་མེད་པ་དང་དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་སྒོམ་ལམ་ལ་བསྒྲིབས་ཏེ་ཉེས་པ་འདི་དག་གི་སྒོམ་པའི་ཡོན་ཏན་གོང་འཕེལ་དུ་
4-5-15a


མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཞེན་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་དང་། དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པར་སེམས་ནི་ཞུམ་པར་
གྱུར་པ་དང་གསུམ་གྱིས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་བསྒྲིབ་སྟེ་འདུན་པ་རྒྱ་ཆུང་ཞིང་སྲིད་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཛིན་པའི་གང་ཟག་གམ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་ལ་མ་དད་པ་དང་། 
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུང་གི་ཆོས་ལ་མ་མོས་པ་དང་། གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་དོན་མི་ཤེས་པར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་བཟུང་བས་ནོར་བ་སྟེ་དེ་གསུམ་གྱིས་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་གསུང་རབ་ལ་མི་སྐྲག་པའམ་
མོས་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ལ་གཅེས་སྤྲས་མེད་པས་དམ་པའི་ཆོས་གཙོ་བོར་རམ་ཆེད་ཆེས་ཆེར་ཏེ་ནན་ཏན་དུ་མི་འཛིན་པ་དང་། ཟང་ཟིང་གི་རྙེད་པ་ལ་གདུ་བ་སྟེན་ན་ཆགས་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་འདོད་
ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཀུན་སློང་མེད་པའམ་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་གྱིས་རྙེད་བཀུར་ལ་མི་ལྟ་བར་སེར་སྣ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སྒྲིབ་བོ། །ཆོས་སྤང་གི་ལས་བསགས་པས་དམ་ཆོས་ཉན་པ་དང་བྲལ་ཏེ་ཐོས་
པས་ཕོངས་པས་རྣལ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི་དམིགས་རྣམ་མི་ཤེས་པ་དང་། ཅུང་ཟད་ཐོས་ཀྱང་གཞུང་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་བླང་དོར་གྱི་མཐའ་རྒྱ་མ་ཆོད་པས་ཐོས་པ་ཉུང་བ་དང་། ཐོས་སུ་ཟིན་ཡང་ཉམས་
4-5-15b


སུ་མ་བླང་བར་འདུན་བརྩོན་སོགས་ཀྱི་རྐང་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྦྱང་བ་མ་བྱས་པ་དང་གསུམ་ནི་དབང་བཅུ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །གཉིས་པ། དགེ་དང་བྱང་ཆུབ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཉེས་པ་སུམ་ཅུ་པོ་དེས་གང་ལ་
བསྒྲིབ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བ་དང་པོར་སྐྱེ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྦྱོར་བས་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པའམ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་དེས་བློ་ལྡན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་དང་། དེས་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་དང་། དེས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་སྒོམ་ལམ་ཐོབ་པ་དང་། ལམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བསྔོ་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་
པོའི་ལམ་འབྲས་ལ་མི་སྐྲག་པར་མོས་པ་དང་། གདུལ་བྱ་ལ་སེར་སྣ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་གསུམ་དང་། དབང་བཅུ་པོ་ཐོབ་སྟེ་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་པ་དང་བཅུ་ནི་དགེ་ལ་སོགས་པ་
བཅུའོ། །འདི་དག་ན་ལམ་གྱི་ཐོག་མ་ནས་ཐ་མའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་བཅུ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་སྒྲིབ་པ་དེ་རྣམས་ངོ་ཤེས་ནས་གཉེན་པོས་ཚུལ་བཞིན་སྤངས་ན་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་ཀུན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་
རོ། །གསུམ་པ། དེ་དག་གི་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དགེ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་བོ་དེ་དག་གི་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྒྲིབ་པ་སུམ་ཅུ་པོ་རྣམས་ནི་བསྒྲིབ་བྱ་བཅུ་པོ་རེ་རེ་ལ་གསུམ་གསུམ་དག་ཏུ་སྦྱར་བ་ཤེས་པར་བྱ་
4-5-16a


དགོས་ཏེ་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་རྒྱུ་བཅུ་ནི་ཞེས་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཉིས་པོ་འདི་གཞུང་རྩ་བའི་ཚིག་དངོས་མིན་ཡང་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གཞུང་འདིའི་
འགྲེལ་བར་བཀོད་པ་འདིས་དགེ་སོགས་བཅུའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན། འདིའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱེད་རྒྱུ་བཅུ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་སོགས་ཚིགས་བཅད་དང་པོའི་རྒྱུ་བཅུ་དང་འོག་མས་དེའི་དཔེ་བསྟན་
པ་སྦྱར་ཏེ་བཤད་ན། བྱེད་པའི་རྒྱུ་བཅུ་ཡོད་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་པ་མིག་དབང་ལས་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་དང་། གནས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ཟས་བཞིས་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། རྟེན་པའི་
བྱེད་རྒྱུ་བཅུད་རྣམས་སྣོད་ས་གཞི་ལ་བརྟེན་པ་ལྟ་བུ་དང་། བརྟེན་པར་བྱ་བའམ་གསལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་མར་མེས་མུན་ཁུང་གི་གཟུགས་གསལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། འགྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ་བཙོ་སྲེག་བྱེད་པའི་མེ་ལྟ་བུ་དང་། 
འབྲལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་རྩྭ་བརྔ་བ་ལ་ཟོར་བ་ལྟ་བུ་དང་། གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ་བཟོ་ཤེས་པའམ་མགར་བ་མཁས་པས་གསེར་གྱི་སྦྲམ་བུ་གདུ་བུ་སོགས་སུ་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཡིད་ཆེས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་དུ་བའི་
རྟགས་ལས་མེ་ངེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། གོ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་དང་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ལས་དོན་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་དང་། འཐོབ་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ལམ་ལས་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་
4-5-16b


བཅུ་པོ་རྣམས་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ནི་དེ་ཡི་དཔེར་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་སྐབས་ཀྱི་དོན་དགེ་སོགས་བཅུ་དང་སྦྱར་ན་དགེ་བ་ནི་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་སྟེ་འདིས་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་པས་སོ། །
དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་གནས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་སྟེ་དགེ་བའི་རྒྱུན་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་འཛིན་བརྟེན་པར་བྱེད་རྒྱུ་སྟེ་གནས་པ་ཉིད་མི་ཉམས་པར་བརྟེན་པ་དང་། བློ་ལྡན་ནི་གསལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །མཐོང་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་འགྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ། སྒོམ་ལམ་ནི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ། བསྔོ་བ་ནི་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའི་བྱེད་
རྒྱུ་མི་སྐྲག་པ་ཐེག་ཆེན་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་བྱེད་རྒྱུ། ཆོས་སྟོན་པ་གོ་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ། དབང་བཅུ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་སྐྱེ་བར་བྱེད་
པ་དང་། གནས་པར་བྱེད་པ་སོགས་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་དེ་དག་གི་སྤོང་གཉེན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་དེ་དང་དེ་ལས་བཟློག་ནས་དགེ་རྩ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་
པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་ནི་དགེ་རྩ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་རྩ་བསྐྱེད་པ་སོགས་གསུམ་བྱང་ཆུབ་གནས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་འགྲེས་ཤེས་པར་
4-5-17a


བྱའོ། །གསུམ་པ་གཉེན་པོ་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་བཤད་པ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། ཕྱོགས་དང་ཕ་རོལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་དང་། ཕ་རོལ་
ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་། ས་བཅུ་ལ་སྒྲིབ་པ་དག་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལས་སྡེ་ཚན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། བྱང་ཕྱོགས་དང་། ཕར་ཕྱིན་དང་། སའི་སྒྲིབ་པ་གསུམ། དང་པོ། གཞི་ལ་
མི་མཁས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བརྟགས་ཤིང་གཏན་ལ་དབབ་པའི་གཞི་ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་བཞི་ལ་རིམ་པ་ལྟར་གཙང་བ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་ཅིང་དེ་ཡི་རང་བཞིན་མི་གཙང་བ་སོགས་
ལ་མི་མཁས་པས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་ལ་སྒྲིབ་བོ། །ལེ་ལོ་དག་གིས་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། འགལ་རྐྱེན་བྱིང་རྒོད་ཡོད་པ་དང་། མཐུན་རྐྱེན་འདུན་བརྩོན་སོགས་མ་ཚང་བ་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། དད་སོགས་རང་རྒྱུད་ལ་མི་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡིས་དབང་པོ་ལྔ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། བསྐྱེད་ཀྱང་དད་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཉམ་ཆུང་བས་རང་རང་གི་མི་
མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བརྫི་ནུས་པ་སྟོབས་ལྔའི་སྒྲིབ་པ་དང་། འཇིག་ལྟ་སོགས་མཐོང་སྤངས་རྣམས་དང་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། སྒོ་གསུམ་ལས་བྱུང་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་
4-5-17b


སྐྱོན་ཆགས་པ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། ཕྱུག་པོ་དང་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སེར་སྣས་སྦྱིན་པ་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་དེ་ཡི་དབང་གིས་སྦྱིན་པར་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་
དང་ལྡན་པའི་ཕྱུག་པོ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཚུལ་འཆལ་གྱིས་རྒྱུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོས་བཟོད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ལ་
སྒྲིབ་པ་དང་། ལེ་ལོས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉེས་པ་འབྲི་བ་དང་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། རྣམ་གཡེང་གིས་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བས་གདུལ་བྱ་མ་དད་
པ་རྣམས་བསྟན་པ་འདི་ལ་འཛུད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་འཆལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་རྒྱུད་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། ཐབས་དང་བྲལ་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྒོ་ནས་
དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ལ་མི་འཇུག་པས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། ཕར་ཕྱིན་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་
པ་ལ་ནུས་པ་ཆུང་བས་ནི་སྟོབས་དང་དེའི་བྱེད་ལས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་མི་ཤེས་པར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་སོགས་ཀྱིས་ཡེ་
4-5-18a


ཤེས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་ལོངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། གཞན་ལ་མ་ནོར་བར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་
པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དོན་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྟོགས་བྱ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་རིགས་མི་འདྲ་བ་མེད་ཅིང་། དེ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ས་བཅུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མཉམ་བཞག་རྣམས་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་མཐོང་བ་
རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་ཡོད་ཀྱང་། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་སུ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་ཁྱད་མེད་པས། ཇི་ལྟར་བར་སྣང་གི་བྱ་ཡི་རྗེས་སོ་སོར་དབྱེ་མ་ནུས་པ་ལྟར་མཉམ་བཞག་གི་ངོས་ནས་སོ་སོར་
འབྱེད་མི་ནུས་པས། མཉམ་བཞག་གི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ས་ནས་སར་འཕར་བའི་ཚེ་དེ་དང་དེའི་སྤང་བྱ་སྤོང་ལ། དེའི་ནུས་པས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ངེས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པ་དེའི་ཆ་ནས་སྤང་བྱ་སྤོང་
ཚུལ་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་ས་དང་པོར་ཆོས་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཚེ་དེའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཅིང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་དེ་ནི་རྗེས་ཀྱི་ངེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་
འདྲེན་པའི་དོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ཅན་དུ་རྟོགས་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །དེས་ན་ཆོས་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དེ་ལྟ་བུ་མི་རྟོགས་པའི་གེགས་
4-5-18b


དེ་ནི་ས་དེའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ས་དང་པོའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྗེས་ཐོབ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ངེས་པ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །དེའང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་དུས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་
པས་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་ཀུན་ལའང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ས་གཉིས་པའི་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྟོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་
འཕགས་པའམ་མཆོག་ཏུ་འཕེལ་བ་དག་གི་དོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་ས་གཉིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་དེས་སྔར་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །ས་གསུམ་པར་
ཆོས་དབྱིངས་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་མཆོག་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གི་ཕྱིར་དུ་སྟོང་གསུམ་མེས་གང་བའི་འོབས་ལས་བརྒལ་བར་བྱེད་དོ། །དེའང་རྟོགས་
བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་དོན་ཆེ་ཞིང་མི་བསླུ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཡིན་ལ། དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ལས་ལྷག་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཞི་བར་ཆོས་
གང་ལའང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སོགས་མདོར་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། ཆོས་ལའང་སྲེད་པ་ལྡོག་ན་ཆོས་མིན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལྔ་བར་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་
4-5-19a


དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་དང་བདག་ཐ་མི་དད་ཅིང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཡང་སེམས་དང་
བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བཅུའི་ཚུལ་གྱིས་ཏེ། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དང་། ཚུལ་
ཁྲིམས་རྣམ་དག་དང་། སེམས་ཅན་རྣམ་དག་དང་། ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་འགྱོད་པ་སེལ་བ་རྣམ་དག་དང་། ལམ་དང་ལམ་མིན་ཤེས་པ་རྣམ་དག་དང་། ལམ་ཤེས་པ་རྣམ་དག་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་
རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་རྣམ་དག་དང་། སེམས་ཅན་སྨིན་བྱེད་རྣམ་དག་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་བཅུར་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རྒྱུད་
ཐ་མི་དད་པར་རྟོགས་སོ། ། ས་དྲུག་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་དོན་མཐོང་བས་སྔར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དང་། 
ས་བདུན་པར་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་རོ་གཅིག་པའི་དོན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ས་བརྒྱད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་
4-5-19b


དུ་གནས་པ་དེ་ལས་བྲི་བ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པ་དང་། དག་པ་ས་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་དབང་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས་སུ་རྟོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། དབང་བཞི་ནི་རྣམ་
པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ལ་དབང་བ། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བ། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ། ལས་ལ་དབང་བའོ། །དེ་ཡང་ས་བརྒྱད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རོ་གཅིག་ཏུ་སྙོམས་པར་
ཞུགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྲོས་མཚན་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྣང་བ་མུ་མེད་པར་སྣང་ཞིང་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ན་ཞིང་དག་པ་ལ་
དབང་བ་གཉིས་ཐོབ་བོ། །ས་དགུ་བར་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་དབྱིངས་བསྒོམ་པའི་རྗེས་ཐོབ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་འཐོབ་བོ། །ས་བཅུ་བར་མཉམ་བཞག་ཏུ་
ཆོས་དབྱིངས་བསྒོམས་པས་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་ན་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་ཕྲིན་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ས་དེ་དག་གི་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དབང་དེ་དག་གི་རྒྱུའམ་
གནས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེས་ཆོས་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་འབྱུང་བའི་གནས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བྱང་སེམས་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་མངོན་
4-5-20a


སུམ་དུ་མཐོང་བས་གཏན་ལ་འབེབས་ནུས་ཤིང་། གཞན་ཕལ་པ་དག་གིས་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་བྲི་གང་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་
དོན་ཅན་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པ་འདྲོད་པ་ཙམ་མོས་སྤྱོད་ནའང་ཡོད་མོད་ཀྱི། ས་དང་ས་ཡི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དག་པ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་དུ་མཇལ་བའི་རྗེས་ཐོབ་ན་མྱོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་
གཅོད་པའི་ངེས་པ་འབད་མེད་དུ་ཐོབ་ནས་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇེ་དག་ཏུ་མཐོང་བའི་མཐོང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ས་ནས་སར་འཕར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ་དེ་ལྟར་གོ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བར་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པའམ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་མིང་ཅན། རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱིས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་ཡི་སྒྲིབ་པ་བཅུ་པོ་གང་
ཞིགས་བཅུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་དེ་དང་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། ས་དེ་དང་དེ་ཐོབ་པས་འདི་དག་གཏན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་ཉོན་
མོངས་པ་ཡི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེས་མཚོན་ནས་སྒྲིབ་པ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་བཤད་ཀྱང་དོན་མདོར་བསྡུ་ན། ཐར་བ་ལ་གེགས་བྱེད་ཅིང་འཁོར་བ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་ཡི་
4-5-20b


སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་མངོན་དུ་གཟིགས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་ཅིང་སྤྲོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། སྒྲིབ་པ་
གཉིས་པོ་དེར་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་འདུ་བར་ཟད་དེ། འཐད་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་ཐར་བ་རྣམ་མཁྱེན་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུ་ཕུང་སུམ་པ་མེད་ལ། དེ་གཉིས་ལ་གཙོ་བོར་སྒྲིབ་པའི་ཆ་
ནས་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སུ་བཞག་པ་དང་། དེ་གཉིས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། བདག་འཛིན་གཉིས་པོ་སྤོང་བྱེད་བདག་མེད་རྟོགས་པ་གཉིས་ཡིན་ཅིང་། དེ་
གཉིས་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་ལས་ལྷག་པའི་དོན་དམ་པ་གཞན་རྟོགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སུ་དྲང་ངེས་ཀྱི་མང་ཉུང་གི་མཐའ་ཁེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཟད་ནས་ནི་དེ་ལས་
གཞན་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་དེ། གཞན་དུ་དེ་ལྟར་མིན་ན་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་སྤང་བའི་རྣམ་གྲོལ་མཐར་ཐུག་པ་དང་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སོགས་
ཚུལ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་རྣམ་གཞག་གཏིང་ཚུགས་པ་འཆད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས་སྒྲིབ་པའི་ལེའུར་བཅད་པའི་འགྲེལ་བའོ།།    །།
4-5-21a


གསུམ་པ་རྟོགས་བྱ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཤད་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། རྩ་བ་མཚན་ཉིད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ཀུན་བཏགས་གཞན་
དབང་ཡོངས་གྲུབ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཤིང་དེ་དག་གི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་དུ་འདུ་བ་རྩ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་བསྟན་
པ་དང་དེ་གསུམ་མཚོན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། དེ་གསུམ་ལ་མི་རྟག་སོགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བདེན་པའི་དོན་ནམ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཞག་པ་དང་། དེ་གསུམ་ལ་ཀུན་བྱང་གི་འབྲས་བུ་དང་
རྒྱུ་ཡི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་གསུམ་ལ་རགས་པ་དང་ཕྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་གསུམ་ལ་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་གསུམ་ལ་རྣམ་པར་དག་
པའི་ཡུལ་ཡིན་མིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་ཆོས་ལྔ་བསྡུས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་གསུམ་ལས་འཇུག་སོགས་བདུན་དབྱེ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་
དང་། དེ་གསུམ་ལ་མཁས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅུའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལས་བརྩམས་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཁས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་ལ་ནང་གི་བྱེ་བྲག་རྣམ་
4-5-21b


པ་བཅུ་ཡོད་ལ། དེ་ནི་སྤང་བྱ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་བཅུའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚོན་བྱ་རྩ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། །དེ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་
བཤད་པ་དང་། དེ་དག་གི་རྣམ་གཞག་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་གསུམ། །དང་པོ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདི་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རྩ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་
བྱ་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་གསུམ་
སྟེ། བྱིས་པ་འཁྲུལ་བའི་བློས་བདག་གཉིས་སུ་བཟུང་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་རྟག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ལ་ནི་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་ངོར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་
ཡོད་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ལ་གཞན་དབང་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཀུན་བཏགས་འཁྲུལ་བ་སྐྱེ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་སྟོང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་དང་། 
གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའམ་གནས་ལུགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་འདི་ལ་ཆོས་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ངོ་
4-5-22a


བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་ལ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་ཡུལ་ཅན་བློའི་འཛིན་སྟངས་དོན་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་མེད་པར་ཇི་
ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པའི་བློ་དེས་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་དེ་ལྟར་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན། ཡུལ་ཅན་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཀྱིས་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་མཚོན་པར་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་བཏགས་གང་གི་རང་བཞིན་ཤེས་ན་ཆོས་དང་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་དུ་མེད་ཅེས་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དག་མི་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་
ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །འདི་མཚན་ཉིད་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཀྱང་ཡུལ་མཚན་ཉིད་དངོས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པ་ནི་ཡུལ་ཅན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མཚོན་བྱ་འདི་ཡི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་ཅིང་
ཤེས་པར་བྱེད་ཀྱི་དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་མཚན་ཉིད་ཡན་གར་བ་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་གྲུབ་མི་སྲིད་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་དངོས་པོའི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལོགས་སུ་མེད་ཀྱི། ནང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཕར་བཞག་
པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་མཚོན་པའི་སླད་དུ་དེ་སྐད་བཤད་དེ། བདག་གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་བཞིན་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་ངོར་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་དང་། དེ་ལྟར་ཤེས་པ་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་
4-5-22b


ལོག་པར་འཇུག་པའི་བློ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དབང་གང་གི་རང་བཞིན་ཤེས་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་རྫས་སུ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་དུ་མེད་ཅེས་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དག་མི་
འབྱུང་བ་དེ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གོ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་གྲུབ་གང་གི་རང་བཞིན་ཤེས་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། སྟོང་ཉིད་མེད་པར་སྐུར་བ་འདེབས་
པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་དག་མི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་ལ་གང་ཤེས་ན་ཞེས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཏན་ལ་དབབ་ན་དེའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་བློ་ངན་མི་
འབྱུང་ལ། སྒྲོ་སྐུར་བྲལ་བའི་བློས་ཇི་ལྟར་བཅད་པའི་དོན་དེ་ཡུལ་དེ་དག་གི་རང་མཚན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ལ། བདེན་དོན་དུ་བཞག་པ། རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཞག་པ། ཕྲ་རགས་སུ་བཞག་
པ། གྲགས་པའི་དོན་བཞག་པ། ངག་ཡུལ་ཡིན་མིན་དུ་བཞག་པ། བསྡུ་བ་བཤད་པ། དབྱེ་བ་བཤད་པ། མཁས་བྱའི་གནས་བཅུར་བཞག་པ་དང་བརྒྱད་ལས། དང་པོ། མི་རྟག་དོན་ནི་སོགས་ཀྱིས་
བསྟན་ཏེ། ཟག་བཅས་འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་གི་ངོ་བོས་རྟག་པ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ལ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་བདག་གིར་བཟུང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་དང་། དེའི་བཟུང་བའི་ཡུལ་
4-5-23a


དེ་ནི་དངོས་པོ་ལ་མེད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བ་བདག་མེད་བཞི་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བདེན་པའི་དོན་ཅན་ནོ། །དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་གསུམ་
ལ་མི་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་འཇོག་ཚུལ་གང་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་འཇོག་སྟེ། ཀུན་བཏགས་རྫས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་དགོས་པ་ལ་མེད་པ་དེ་ནི་
ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱི་ཆ་ནས་ཀུན་བཏགས་ལ་ཡང་མི་རྟག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་ཐོབ་སྟེ་རྟག་མི་རྟག་དངོས་འགལ་གྱི་བར་ན་ཕུང་གསུམ་མེད་ལ། ཀུན་བཏགས་དེ་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་
བཏགས་པའོ། །གཞན་དབང་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་སྔར་དྲི་བཅས་དང་། ཕྱིས་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་
ཀྱི་དོན་ཅན་ཏེ། སྣང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་མི་རྟག་པའི་གནས་སྐབས་དང་ལྡན་པ་ཙམ་ལས་མི་རྟག་པའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་བར་རུང་སྟེ། དེས་ན་མི་རྟག་པའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་བའི་རྒྱུ་
མཚན་གསུམ་འདི་རྩ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གསུམ་པོར་གོ་རིམ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་། ཀུན་བཏགས་ལ་དངོས་པོར་བཟུང་ནས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ལེན་པའི་
4-5-23b


ཕྱིར་དང་། གཞན་དབང་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ཅི་རིགས་པར་ལྡན་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་འབྲེལ་བའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་འཇོག་ལ། འདི་ན་སྔ་མ་
གཉིས་ལས་གཞན་ཡོངས་གྲུབ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དོན་འཇོག་ཚུལ་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བཏགས་ནི་རང་གི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་དང་། གཞན་དབང་ནི་ཡོད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཡི་
དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའམ། ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་དེ་ཡི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་ན་སྟོང་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྟོང་པར་འདོད་དེ། སྟོང་པ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་ཡོངས་གྲུབ་ཅེས་བཏགས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བཏགས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་བདག་མེད་པ་དང་། གཞན་དབང་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བའམ། ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་ཇི་འདྲ་བ་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་
དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དེ་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་འབྲས་
ཕྲུག་གཉིས་བཞིས་བསྡུས་པ་བདེན་པ་བཞིའི་དོན་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་ཚང་སྟེ། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་རང་རྣམ་པར་བཞག་
4-5-24a


པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བཏགས་ལ་ཞེན་པས་འཁོར་བའི་བག་ཆགས་གསོག་པར་བྱེད་པས་བག་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཞན་དབང་གིས་འཁོར་བ་
ཀུན་ནས་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བའི་ཀུན་འབྱུང་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་དེ་དང་མ་བྲལ་བ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ན་མ་བྲལ་བའི་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་ཀུན་
འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་བཏགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་དབང་ལ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མ་གྲུབ་པའམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་གདོད་ནས་
དྲི་མ་ཞི་བའི་ཕྱིར་ན་དེ་གསུམ་ལ་དེ་ལྟར་འགོག་བདེན་གྱི་དོན་འཇོག་ཅིང་། ཕྱི་མ་ཡོངས་གྲུབ་འདི་ལ་དགག་གཞི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་བྲལ་བ་སོ་སོར་བཏགས་འགོག་གི་ཆ་ནས་གཉིས་སུ་འདོད་ལ། དེའི་
ནང་གི་ཕྱི་མ་བྲལ་ཆ་འདི་ནི་འགོག་པ་དངོས་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་འདི་གསུམ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་བཏགས་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་
པར་ཤེས་བྱ་ཡིན་པས་ཡུལ་ཅན་ལམ་གྱི་མིང་ཡུལ་དེ་ལའང་བཏགས་ཏེ་བསྟན་པ་དང་། གཞན་དབང་ནི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ་ཡང་དག་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན་ཟད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་
4-5-24b


ཆུབ་ཐོབ་པས་ན་གོང་དུ་ཀུན་ཉོན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ། དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་ལམ་གྱི་མིང་བཏགས་པ་ནི་གཉེན་པོའི་མིང་སྤང་བྱ་ལ་བཏགས་
པའོ། །ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཐོབ་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ནི་ལམ་དུ་བཤད་དེ་འབྲས་བུའི་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པའོ། །གསུམ་པ་ལ་རགས་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་། ཕྲ་བ་དོན་དམ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། 
བཏགས་པ་དང་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བཤད་ན། ཀུན་རྫོབ་ལ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀུན་བཏགས་དང་ནི། ཤེས་
པའི་ཀུན་རྫོབ་གཞན་དབང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡོངས་གྲུབ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དེ་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དེ་དག་རགས་པ་ཡིན་ཏེ་མཉམ་
པར་མ་བཞག་པ་དང་གཉིས་སྣང་གི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་དངོས་དང་། དེའི་དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ། དམ་པའི་དོན་ནི་གཅིག་པུའོ། །ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པའམ་དམ་
པའི་དོན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་ཡོངས་གྲུབ་གཅིག་པུ་ཡིན་གྱི་གཞན་གཉིས་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སྣང་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཐ་མལ་བའི་ཤེས་བརྗོད་ལས་འདས་པའམ། གནས་སྣང་མཐུན་པ་ནི་འདི་
4-5-25a


ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ། དོན་དང་ཐོབ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པ་དེའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི། དོན་དམ་པ་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་
དམ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་དོན་དམ་པ་ནི་ལམ་སྟེ་འབྲས་བུའི་མཆོག་མྱང་འདས་སྒྲུབ་
པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་གཞི་འབྲས་ལམ་གསུམ་ལ་དོན་དམ་དུ་བཞག་པའི་དབྱེ་བ་གསུམ་མམ། ཡང་ན་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་འདུས་མ་
བྱས་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡོངས་གྲུབ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དོན་དམ་ཐམས་ཅད་འདུས་སོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ལ་གཞི་འབྲས་ཀྱི་ལྡོག་ཆས་གཉིས་སུ་
ཕྱེ་ཞིང་། ཕྱི་མ་ལམ་བདེན་འདུས་བྱས་སྒྲུབ་པ་དོན་དམ་དུ་བྱས་པས་སྔ་མ་གསུམ་དང་གནད་གཅིག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་ན་གནས་སྣང་མཐུན་པའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་
པའི་བརྡ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་ལམ་བདེན་ཀྱང་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་བསྡུ་བའི་བཤད་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དག་པ་གཞན་དབང་གི་བརྡ་སྦྱར་ན་ཡང་དགོངས་བཞེད་ཀྱི་དབང་གིས་མི་འགལ་བར་ཤེས་པར་
4-5-25b


བྱའོ། །བཞི་པ། གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའམ། རིགས་པས་གྲགས་པ་གཉིས་པོ་གང་རུང་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་གཞག་
བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གྲགས་པ་གཉིས་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཀ་བ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བརྡའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཐ་སྙད་གདགས་པ་གཅིག་པུའི་སྒོ་ནས་གྲགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱིས་གྲགས་པ་
ཞེས་བྱ་ལ། གང་ཟག་རིགས་པའི་དོན་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་ལུང་གི་ཚད་མ་གསུམ་མམ། ཡང་ན་བྱ་བ་བྱེད་པ་བལྟོས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དོན་གང་ཞིག་རྣམ་
པར་བཞག་ཅིང་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ནི་རིགས་པའི་གྲགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གདུང་འདེགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཀ་བ་ཞེས་སུ་མིང་ཐོགས་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཀྱིས་གྲགས་པ་དང་། ཀ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་
ཡིན་པར་རིགས་པས་གྲགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་གྲགས་པ་དེ་གཉིས་གང་གི་སྒོ་ནས་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་བཏགས་གཅིག་པུའི་ཆ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་
གྲགས་པ་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལ་དེ་དང་དེར་ཞེན་པའི་མིང་སྣ་ཚོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་ན་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དབང་དང་ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཚད་མ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རིགས་པས་གྲགས་པ་ཡིན་
4-5-26a


ནོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཀུན་བཏགས་ཁོ་ན་ལས་འཇོག་པ་དང་། བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཀ་ལའང་ཅི་རིགས་པར་བཞག་ཏུ་རུང་སྟེ། མངོན་སུམ་
སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གི་རྣམ་གཞག་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་བཅོས་ལས་གྲགས་པ་རྣམས་སོ། །ལྔ་པ། རྣམ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བཤད་པ་ལ་དབྱེ་
བ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཉོན་སྒྲིབ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཤེས་སྒྲིབ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་གཉིས་མ་ཡིན་ལ། 
ཡོངས་གྲུབ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། དེ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱས་ཚེ་གནས་སྣང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ། རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་ཡི་དོན་བསྡུས་པའི་
སྡོམ་ནི་དངོས་པོ་ལྔའམ་ཆོས་ལྔར་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། མིང་དང་། རྒྱུ་མཚན་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྔའོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་ཀ་བ་དང་བུམ་
པ་སོགས་བརྡའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་མིང་གི་གདགས་གཞི་གདུང་འདེགས་སོགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དང་། ལྟོ་ལྡིར་བ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་
4-5-26b


ཚོགས་བརྒྱད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ལས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ལམ་གྱིས་དམིགས་ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལྔ་བོ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་
འདུ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་མཚན་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། མིང་དང་གསུམ་པོ་དེ་ནི་གཞན་དབང་དང་། ཀུན་བཏགས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རྣམ་
ཤེས་དང་། གཉིས་སྣང་དང་བཅས་པའི་སྣང་བ་ལ་ཆོས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་མིང་གདགས་པའི་གཞིའམ་རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་དེ་གཉིས་ནི་གཞན་དབང་གི་ཁོངས་སུ་འདུའོ། །མིང་ནི་ཀུན་བཏགས་
ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་ནི། ཡོངས་གྲུབ་གཅིག་པུ་ཁོ་ནས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་ཡུལ་
ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡོངས་གྲུབ་གཉིས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །བདུན་པ། འཇུག་དེ་ཁོ་ན་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་བདུན་ལ། །བརྟེན་ནས་བདེན་པ་རྣམ་པར་བཞག །
ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། འཇུག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟེན་༡འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གཞན་དབང་གིས་བསྡུས་པ་དང་། རྣམ་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་༢ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་སྟེ། 
4-5-27a


ཀུན་བཏགས་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། གཞན་དབང་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །མཚོན་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་༣རྣམ་པར་ཤེས་
པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དང་། གནས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་༤སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་གང་ཞིག་ཁྱད་ཆོས་མི་རྟག་སོགས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་གནས་སྐབས་དང་། ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་༥རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་
བདེན་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་༦འགོག་ཞི་སོགས་ཆོས་བཞི་དང་བདེན་པའི་འགོག་བདེན་དང་། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་༧
ལམ་རིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ངེས་འབྱིན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ལམ་བདེན་དང་བདུན་པོ་འདི་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མདོ་དང་དབུས་མཐའ་ལྟར་ན། འཇུག་པ་འཁོར་བ་ཐོག་མཐའ་མེད་པར་རྒྱུན་
གྱིས་འཇུག་པ། མཚན་ཉིད་བདག་མེད་གཉིས། རྣམ་རིག་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ། ལྷག་མ་བཞི་བདེན་བཞི་དང་སྦྱར་བ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་
གསུམ་ལས་དེ་ཉིད་བདུན་པོ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་ནི། འཇུག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་དབྱེ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་ལ་བདེན་པར་ཞེན་ཞིང་མ་དག་གཞན་དབང་གི་ངོ་བོས་
4-5-27b


འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་དང་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་གཉིས་ལས་དབྱེ་སྟེ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྲས་འདི་དག་
ཀྱང་ཀུན་བཏགས་ལ་དངོས་པོར་ཞེན་ནས་གཞན་དབང་གིས་འཇུག་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་བཞི་ནི་ཡོངས་གྲུབ་གཅིག་
པུར་འདུ་བས་ན་དེ་ལས་བཞིར་དབྱེ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་ཉིད་བདག་མེད་པའི་དོན་དང་། རྣམ་དག་འགོག་པ་གཉིས་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་རྟོགས་
པ་དང་། ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་ལམ་གཉིས་ནི། དངོས་པོའི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ། མཁས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཤད་པ་ལ། 
སྤང་བྱ་བདག་ལྟ་བཅུ་བཤད་པ་དང་། སྤོང་བྱེད་མཁས་བྱའི་གནས་བཅུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། གཅིག་དང་རྒྱུ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མཁས་པར་བྱ་བའི་གནས་བཅུ་པོ་འདི་གཏན་ལ་ཕབ་ན་
དེར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་འདུ་བ་ཡིན་ལ། གནས་བཅུ་པོ་དེའི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་སྤོང་བའང་ཤུགས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་
4-5-28a


མཁས་པར་བྱ་བའི་གནས་བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཁམས་ལ་མཁས་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པ་དང་། རྟེན་འབྲེལ་ལ་མཁས་པ་དང་། གནས་དང་གནས་མ་
ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། དབང་པོ་ལ་མཁས་པ་དང་། དུས་ལ་མཁས་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཐེག་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལ་བདག་ལྟ་བཅུ་ནི་
བདག་གཅིག་པུར་ལྟ་བ་དང་། བདག་རྒྱུར་ལྟ་བ་སོགས་བཅུ་སྟེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པས་བདག་གཅིག་པུར་ལྟ་བ་སྤོང་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་བདག་གི་གདགས་གཞི་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། 
འདི་ལ་གཅིག་པུ་ཆ་མེད་དུ་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་དེ་ཕུང་པོ་ལྔར་དབྱེར་ཡོད་ཅིང་། དེ་རེ་རེ་ལའང་ནང་གི་བྱེ་བྲག་དུ་མ་ཡོད་པས་ཆོས་དུ་མ་བསྡུས་ནས་སྤུངས་པ་ལ་ཕུང་པོའི་རྣམ་གཞག་ཏུ་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་
ལས་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཅིག་པུ་བ་ཞིག་མེད་པར་ཤེས་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རྒྱུ་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ནི་ཁམས་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འདུ་ལ། དེ་
དག་ནི་སོ་སོ་རང་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པའམ་ས་བོན་སོ་སོར་འཛིན་པའི་ལས་ཅན་ཡིན་པས་ན། དེ་དག་སོ་སོའི་རྒྱུ་ལས་སྣོད་བཅུད་འདི་འབྱུང་གི་བདག་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རྒྱུ་མིན་པར་ཤེས་སོ། །བདག་ཡུལ་ལ་
4-5-28b


ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའམ་ཟ་བ་པོར་འཛིན་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་འདིར་འདུས་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་པ་མེད་ལ། ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་
དྲུག་གིས་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་འདི་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་ཟ་བ་པོ་གང་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་པས་སོ། །བདག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོར་འཛིན་པ་རྟེན་འབྲེལ་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་རྒྱུ་
རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་ཚོགས་ན་མི་སྐྱེ་བའི་དབང་མེད་ཅིང་མ་ཚོགས་ན་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་མཐོང་ནས་བདག་གིས་བྱེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཤེས་སོ། །བདག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་འཛིན་པ་
གནས་དང་གནས་མིན་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོའི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་གི་བདག་གིས་ནི་རང་དབང་བསྒྱུར་ཏེ་ཅི་ཡང་
བྱ་མི་ནུས་པར་རྟོགས་སོ། །བདག་ནི་བདག་པོའམ་གཙོ་བོ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་དབང་པོར་གྱུར་པའི་དོན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ནི་དབང་པོ་ལ་མཁས་པས་སྤང་སྟེ། ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དབང་བྱེད་
པ་ན་དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་པོ་འདི་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོར་གྱུར་པ་གཞན་ཅི་ཡང་མི་དགོས་ལ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་སྔ་ཕྱིར་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའི་རྟག་པར་འཛིན་པ་ནི་དུས་ལ་མཁས་
4-5-29a


པས་སྤོང་སྟེ། དངོས་པོའི་སྐྱེ་འཇིག་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་གསུམ་དུ་བཞག་ཅིང་དེ་གསུམ་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པས་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་ལ། དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ་སྐྱེ་འགག་དང་དུས་གསུམ་གྱི་
འགྱུར་བ་མེད་པར་མི་སྲིད་པར་གྲུབ་པས་སོ། ། བདག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སམ་གཞི་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གི་བདེན་གཞི་རྒྱུ་འབྲས་
ཕྲུགས་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཀུན་བྱང་གི་གཞིའམ་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་པས་སོ། །བདག་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཐེག་པ་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། ཐེག་
པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་དེ་དང་དེའི་ཡོན་ཏན་སྣང་གི་གཞན་དུ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་ནམ་སྒོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མི་དམིགས་པས་སོ། །བདག་དེ་ཉིད་སྔར་མ་གྲོལ་ལ་ཕྱིས་གྲོལ་བའི་
ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་མཁས་པས་སྤོང་སྟེ། འདུས་བྱས་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་སོ་སོར་བརྟག་འགོག་འདུས་མ་བྱས་ལ་མྱང་འདས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་པའི་མ་དག་པ་དང་
དག་པར་གྱུར་པའི་བདག་ཚད་མས་མ་དམིགས་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་ན་ཐར་བ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་པས་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་བོ་འདི་དག་ལ་ནི་དམིགས་ནས་མི་མཁས་པ་
4-5-29b


རྣམས་ཀྱིས་རྟག་གཅིག་རང་དབང་བ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཀུན་ཏུ་བཏགས་ནས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། ལྟ་བའི་གནས་ཤེས་བྱ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཏན་ལ་
དབབ་ན་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རང་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། གནས་བཅུ་བོ་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་འདུ་ཚུལ་དང་། གནས་སོ་སོར་མཁས་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་དང་སོགས་ཀྱིས་
བསྟན་ཏེ། མཁས་པར་བྱ་བའི་གནས་རྣམ་པ་བཅུ་བོ་འདི་དག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་འདུ་ཚུལ་བཤད་ན། འདི་དག་ལ་གཉིས་སུ་སྣང་ཞིང་ཞེན་པས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་དེ་དང་དེར་བརྟགས་པའི་ཆ་རྣམས་ནི་ཀུན་བཏགས་
དང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་ཆ་ནས་གཞན་དབང་དང་། དེ་ཐམས་ཅད་གཉིས་སྟོང་གི་ཆོས་ཉིད་ཅན་དུ་གྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་དེའི་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་
ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེར་འདུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་ཕྱི་དོན་དུ་ཞེན་ཅིང་བརྗོད་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཀུན་བཏགས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ནི་
གཟུགས་ཀྱི་གཞན་དབང་ངོ་། །གཟུགས་དེའི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སྟོང་གང་ཡིན་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཡོངས་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་ཀུན་བཏགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱར་རུང་
4-5-30a


སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་འདུ་སོགས་དང་། ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སོགས་ལྷག་མ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་བཅུ་ལས། དང་པོ། ཕུང་པོ་
ལ་མཁས་པ་ནི། ཐོག་མར་དུ་མ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མཁས་པར་བྱ་བའི་གནས་བཅུའི་ཐོག་མ་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་ན། འདུས་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རང་མཚན་ཐ་དད་པ་དུ་མ་ཉིད་དུ་དབྱེ་བ་
ཡོད་པ་དང་ནི། དུ་མའི་ཆོས་དེ་དག་རིགས་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ལྷན་ཅིག་བསྡུས་པ་དང་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དུ་མ་ལྷན་ཅིག་སྤུངས་པ་ལ་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེ་ལའང་ནང་གི་དབྱེ་བ་ལྔར་ཡོངས་སུ་བྱེ་བའི་དོན་ནམ་
ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཕུང་པོ་ལྔར་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། 
དོན་ལྔ་སྟེ་བཅུ་བོ་འདི་དག་རྡུལ་དུ་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བར་རིགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དེ་ཀུན་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་
ཞེས་པའི་གྲངས་སུ་བཞག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་ངམ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་མྱོང་བའི་སེམས་བྱུང་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་འདུ་
4-5-30b


ཤེས། ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཚོགས་བརྒྱད་དམ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །
གཉིས་པ་ཁམས་ལ་མཁས་པ། འཛིན་དང་གཟུང་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཁམས་ཞེས་པ་རྒྱུའམ་གཞིའམ་ས་བོན་གྱི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ནང་གི་དབྱེ་བ་བཅྭོ་བརྒྱད་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་མིག་དབང་ནས་ཡིད་
དབང་གི་བར་གྱི་མིག་གི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ས་བོན་གྱི་དོན་ཅན་ཏེ། དབང་པོ་དྲུག་པོ་དེ་ལ་རང་ཡུལ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པའམ་ཡོན་ཏན་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལ་མ་བརྟེན་པར་
མཐོང་སོགས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེས་ན་ཐ་སྙད་དུ་དེ་དག་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལ་ནི་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་ཁམས་ཞེས་བཏགས་ཏེ། མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ལ་ས་བོན་གྱི་
ཁམས་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དབང་པོ་རྟེན་བཅས་སུ་མ་ཟད་དེ་མཚུངས་ཀྱི་སྐབས་ན་ཡང་ཡུལ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོམ་ནང་གི་ས་བོན་བཞིན་དུ་དེ་ལ་དེའི་ཆོས་དེ་དག་འབྲལ་མེད་
དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་བར་དྲུག་པོ་འདི་ནི་ཡུལ་ཅན་དབང་པོ་དང་བློའི་གཟུང་བའི་གཞིའམ་ས་བོན་གྱི་དོན་ཡིན་ལ། ཡུལ་དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པར་བསྐྱེད་
4-5-31a


པ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དྲུག་ནི། ཡུལ་གཟུགས་སོགས་དེ་ཤེས་ཤིང་འཛིན་པའི་ས་བོན་གྱི་དོན་ཅན་ཡིན་ཏེ། གསལ་ཞིང་རིག་པའི་ངོ་
བོས་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་དུ་འདོད་ཅེས་པ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པ་མཁས་བྱའི་གནས་དང་པོ་ལས་གཞན་པ་ཁམས་ལ་མཁས་པའི་གནས་ཉིད་དུ་འདོད་ཅེས་པ་
ཙམ་སྟེ། འོག་གི་སྐབས་རྣམས་སུའང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ། ཚོར་དང་དོན་རྣམས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལས། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ནང་གི་དེ་དྲུག་པོ་
ནི། ཚོར་བ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་འབྱུང་སྒོའམ་སྐྱེ་སྒོ་ཡིན་ཏེ། མིག་སོགས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདིས་ཡུལ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ནས་བདེ་སྡུག་སོགས་མྱོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་
ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱི་ཡི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེ་ནི་དོན་རྣམས་སོ་སོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཚུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་འབྱུང་སྒོ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡུལ་དུ་
ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་དེར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་པ་ཤེས་པ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཡིན་པ་ལ་བཤད་དེ། སྒོ་འདི་དག་གིས་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་
4-5-31b


མཆེད་པར་བྱེད་པ་ལ་མིང་དེ་སྐད་དུ་བཏགས་པའོ། །དེས་ན་གཟུགས་སོགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱ་བ་དང་། མིག་སོགས་ནི་ཡུལ་སོགས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་ཡིན་པས་ན། 
ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཚོགས་ནས་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞིང་དེ་དང་དེ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པས་ན་ཉེར་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་ཞིང་། དེ་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལའང་
ཆོས་སུ་གདགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་སྣང་ཞིང་དེས་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་སྡུག་གི་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པས་མྱོང་བ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པས་ན་ཤེས་པ་ཉིད་འདོགས་བྱེད་
ཡིན་ཞིང་། ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ཀུན་ཀྱི་ནང་ན་འདི་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་དེ་ལྟར་དེ་ཉིད་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པའི་སྒོ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་བ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་
བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་ལས་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ནང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་
འབྱུང་བ་དང་། ཕྱིའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་ཡི། རྒྱུ་མེད་པ་དང་རྒྱུ་མིན་པ་དུས་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལས་མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་
4-5-32a


ཤེས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རང་རང་གི་འབྲས་བུ་དང་།  རྒྱུས་རང་འབྲས་བསྐྱེད་པའི་རྩོལ་པའམ་བྱེད་ལས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་ཅིང་སྐུར་འདེབས་མེད་པར་ཇི་
བཞིན་གཏན་ལ་ཕབས་པ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དོན་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མིན་རྒྱུར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་དུས་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས་སེམས་ཅན་གྱི་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུ་མིན་དུ་
སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི། ད་ལྟའི་ཕུང་པོ་འདི་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་ཕུང་པོ་ལས་མ་བྱུང་བར་འདོད་པ་ལྟ་བུའམ། ཡང་ན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ། །འབྲས་བུ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་
པ་ནི། འཇིག་རྟེན་འདི་དག་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱིས་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་འདོད་པའམ། རང་གི་ངོ་བོས་བྱུང་བ་ལྟ་བུར་འདོད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་ཅེས་སམ། ཚེ་ཕྱི་མ་
མེད་པའམ། འགོག་པ་མེད་པ་ལྟ་བུ་སོགས་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །རྒྱུའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཚུལ་གྱི་རྩོལ་བའམ་བྱེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི། ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་དང་མ་རིག་པ་ལས་
འདུ་བྱེད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ལས་དེས་འབྲས་བུ་དེ་བྱའོ་ཞེས་བསམ་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པའམ། ཡང་ན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱིས་དེ་ལ་དེ་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་ལྟ་བུའི་བྱེད་པ་རང་
4-5-32b


དབང་བ་ཞིག་འཛིན་པའོ། །བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་རྒྱུ་དེས་དེ་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ་འབྲས་དུས་ན་རྒྱུ་འགག་པ་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མདོར་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཐམས་ཅད་ནི་
སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ཕྱི་མའི་དུས་ན་མེད། རང་དུས་སྐད་ཅིག་གཅིག་པོ་དེར་འབྲས་བུ་བྱེད་པའི་རྩོལ་བའམ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་། རྒྱུ་ཚོགས་ན་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བའི་དབང་
མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཞག་གི། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་ལ་འབྲས་བུ་བྱེད་འདོད་ཀྱི་རྩོལ་བ་མེད་ཀྱང་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པོས་དབེན་བཞིན་དུ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་
ཏེ། ས་བོན་དང་མ་རིག་པ་ལྟ་བུས་བདག་གིས་མྱུ་གུ་འདུ་བྱེད་ལྟ་བུ་འདི་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་མི་རྟོག་མྱུ་གུ་དང་འདུ་བྱེད་དེ་དག་གིས་བདག་འདིས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་རྟེན་འབྲེལ་བསླུ་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་
འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུ་འབྲས་སྐྱེ་འགག་ཏུ་བྱེད་ཚུལ་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་སྔོན་
དུ་བཏང་ནས་ཟས་གོས་གནས་མལ་སོགས་བྱས་ནས་རང་ཉིད་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུ་ལའང་། རྒྱུན་གྱི་དབང་གིས་བྱེད་པོ་སོགས་སུ་བཏགས་ཀྱི། དོན་ལ་བྱེད་པ་པོར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྟོན་དུས་བཟའ་བར་བྱའོ་
4-5-33a


སྙམ་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུའི་དཔྱིད་དུས་ས་བོན་འདེབས་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་དེ་ལོ་ཏོག་གི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་སྡུད་པ་ལ་ཉེ་བར་ཕན་པའི་བརྒྱུད་རྒྱུ་ཡིན་ནའང་དེ་རང་ཉིད་ཀྱང་སྔོན་སོང་གི་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་
བསྐྱེད་ལ། སེམས་པ་དེ་ཁོ་ནས་ལོ་ཏོག་རང་དབང་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེའི་ཕྱི་ལོགས་སུ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཚོགས་པའི་ཐ་མར་ལོ་ཏོག་བསྐྱེད་ལ། འབྲས་བུ་ལོ་ཏོག་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་
འགགས་པའི་ཕྱིར་ལོ་ཏོག་སྐྱེད་པའི་བྱེད་པོ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་སྣ་ཚོགས་པའི་རྒྱུས་བསྒྲུབ་ཅིང་རྒྱུ་དེ་དག་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཤིང་འདི་ནི་མི་
འདིས་བཙུགས་སོ་ཞེས་བྱེད་པོར་འཛིན་པ་ལྟ་བུའི་ཐོག་མར་རྒྱུའི་ཚོགས་བསྡུད་པའི་སྐྱེས་བུ་དེའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ལ་བྱེད་པ་པོ་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
ལྔ་བ། མི་འདོད་འདོད་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྤྱིར་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཤིན་ཏུ་ཁྱབ་ཆེ་སྟེ། རྒྱུ་གང་ལས་འབྲས་བུ་གང་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བ། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་རྒྱུ་
གང་ལ་བལྟོས་པ་དང་མི་བལྟོས་པ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱི་སྲིད་པ་དང་མི་སྲིད་པའམ། གནས་ཡོད་པ་དང་གནས་མེད་པའི་ཚུལ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་འཁོར་འདས་བླང་དོར་གྱི་བྱ་བ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་
4-5-33b


ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིར་གཞན་དབང་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བསྟན་པ་འདིས་མཚོན་ནས་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་མཐའ་དག་ལ་མཁས་པར་བྱ་བར་བསྟན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། མི་འདོད་པ་གཞན་དབང་
ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་ཀྱིས་མི་འདོད་བཞིན་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་དང་། འདོད་པ་གཞན་དབང་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཡུལ་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་གྱི་
དབང་ལམ་སྒོམ་ཞིང་སྒྲིབ་པ་མ་སྤང་པར་རྣམ་པར་དག་པ་མི་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་དང་། མཉམ་དུ་བྱུང་བ་གཞན་དབང་ནི་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ལས་བསགས་པས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཉིས་དང་
འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང་། དབང་བྱེད་པ་གཞན་དབང་བུད་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་བདུན་ལ་དབང་བྱེད་མི་ནུས་པ་ལྟ་བུ་དང་། འཐོབ་པ་གཞན་དབང་བུད་མེད་
ཀྱི་རྟེན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཞན་དབང་ནི་འཕགས་པས་སྲོག་གཅོད་པ་སོགས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་དང་ཚེའི་གཞན་
དབང་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་བདུན་པོ་འདི་གཞན་དབང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏེ། དཔེར་ན་མི་དགེའི་ལས་ཀྱིས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་གནས་ཡོད་པ་ཡིན་ཞིང་། དེས་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་པའོ། །
4-5-34a


དེ་ལ་མི་འདོད་གཞན་དབང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་སུས་ཀྱང་མི་འདོད་མོད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་དགེའི་ལས་སྔོན་སོང་གི་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་ཏེ་རང་གི་འདོད་པས་བཟློག་ཏུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་
དུ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གནས་ཡོད་ལ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་གནས་མེད་པས་འདོད་པའི་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་དགེ་བའི་ལས་སྔོན་སོང་ལ་རགས་ལས་པའི་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་གི་འདོད་
པས་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས་རྣམ་དག་ཐོབ་པ་དང་། མ་སྤངས་ན་མི་ཐོབ་པ་སོགས་ལྷག་མ་རྣམས་ལའང་སོ་སོའི་གནས་ཡོད་སྐབས་ཡོད་དང་། གནས་མེད་སྐབས་མེད་ཀྱི་
ཚུལ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དེས་མཚོན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་རང་གི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱེས་བུའི་རང་འདོད་ཀྱིས་བཅོས་སུ་མེད་པར་ཤེས་ནས་ཆོས་གང་ལ་གང་ཞིག་གནས་ཡོད་པ་
ཡིན་པ་དང་། གང་ལ་གང་གནས་མིན་ཞིང་སྐབས་མིན་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །དྲུག་པ། འཛིན་དང་གནས་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བྲམ་ཟེ་རང་བཞིན་ཉན་གྱིས་ཞུས་པའི་
དབང་དུ་མཛད་ནས་དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། མིག་དབང་སོགས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ལྔ་དང་། ཡིད་དབང་དང་། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་། ཕོ་དབང་དང་། མོ་དབང་དང་། ཚོར་བ་བདེ་བ་
4-5-34b


དང་། ཡིད་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་དང་། དད་པའི་དབང་པོ་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་དང་། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ཀུན་ཤེས་
པའི་དབང་པོ། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་གསུམ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཉེར་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ནི། མཐོང་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡིད་དང་དད་སོགས་ལྔ་དང་། ཚོར་བདེ་ཡིད་བདེ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་
དབང་པོ་དགུ་པོ་དེ་ལ་མིང་དེ་ལྟར་བརྗོད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་སྒོམ་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་དེ་དགུ་ལ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་། མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་དེ་དགུ་ལ་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་
ནོ། །དེ་དག་གིས་གང་ལ་དབང་བྱེད་ཟེར་ན། མིག་དབང་ནས་ཡིད་དབང་གི་བར་གྱི་དྲུག་པོ་དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་ཡུལ་དེ་དག་འཛིན་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །སྲོག་གི་དབང་པོས་རིས་མཐུན་པར་
གནས་པ་ལ་དབང་བྱེད། ཕོ་མོའི་དབང་པོས་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལ་དབང་བྱེད། ཚོར་བ་བདེ་སོགས་ལྔ་པོས་དགེ་སྡིག་གི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། དད་སོགས་ལྔ་
དང་ཀུན་ཤེས་བྱེད་སོགས་གསུམ་གྱིས་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔས་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་སོགས་
4-5-35a


དབང་པོ་གསུམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེར་གཉིས་པོ་འདི་ལ་དབང་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདུན་པ། འབྲས་བུ་
རྒྱུ་རྣམས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དུས་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པའི་ཆ་ལས་བཏགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཆོས་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་པ་དེ་ནི་
འདས་པ་སྟེ་ལོངས་སྤྱད་པའམ་རང་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་ནས་ད་ལྟ་འགག་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་ན་དེའི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་འགགས་པ་དོན་གྱིས་ཤེས་སོ། །དེས་ན་རང་གི་རྒྱུ་ལས་དངོས་པོ་དེ་སྔར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་ད་ལྟ་མེད་
པ་ལ་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་རྣམས་སྤྱད་ཟིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་སྤྱད་པ་དེ་ནི་ད་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ན་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཚང་ནས་འགགས་པར་གྱུར་པའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་དེ་ད་ལྟ་ཡོད་པ་ཡིན་ཞིང་འབྲས་བུའི་དུས་
ན་རྒྱུ་ཡོད་པར་མི་རིགས་ལ། འབྲས་བུ་ཉིད་འགག་པར་མ་གྱུར་པའི་ཆ་ནས་ད་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་མ་སྤྱད་པ་སྟེ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ནི་མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་འོངས་པ་ན་འབྲས་བུའི་
ཆོས་དེ་མངོན་དུ་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟ་ཚོགས་པ་མ་ཚང་ཞིང་དངོས་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་དུ་མ་གྱུར་པས་ན་རྒྱུ་སྤྱད་མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་སྤྱད་ཟིན་ན་འབྲས་བུ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡོད་དགོས་ལ། རྒྱུ་ཡང་མ་སྤྱད་ན་
4-5-35b


འབྲས་བུ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཚུལ་འདིས་ཕྲ་བ་སྐད་ཅིག་གི་དུས་གསུམ་དང་རགས་པ་རྒྱུན་གྱི་སྟེང་གི་དུས་གསུམ་པོའི་ཐ་སྙད་གང་ལྟར་བྱས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་
བསྡུས་པའི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ་བསྐལ་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་བཏགས་པས་ན། དུས་ཀྱི་ཆ་ནི་སྐད་ཅིག་གི་ཕྲེང་བ་ཡིན་ནའང་། དུས་ཀྱི་ཆ་དུ་མ་ལ་ད་ལྟའི་བསྐལ་བ་ཞེས་
གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་སོགས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་གཞག་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བརྒྱད་པ། ཚོར་བ་རྒྱུ་དང་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏེ། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་
རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ངོར་བདེན་ཞིང་མི་བསླུ་བའི་དོན་ལ་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ། དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཀུན་བྱང་གི་རྒྱུ་འབྲས་ལས་ཕྱེ་བའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་གང་ཞིག་སྡུག་
བསྔལ་གསུམ་དང་ཅི་རིགས་པར་ལྡན་པ་དང་དེའི་རྒྱུའམ་གཞི་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་འཁོར་བའི་ཡང་སྲིད་ཀུན་ནས་
འབྱུང་བའམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དེ་གཉིས་གཏན་དུ་ཞི་བ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་
4-5-36a


དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཟད་པར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་འཁོར་དང་བཅས་པའོ། །དགུ་
བ། ཡོན་ཏན་སྐྱོན་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡཱ་ནའི་སྒྲ་ལས་དྲངས་ན་བཞོན་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་སྟེ་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གང་ཟག་གང་ཞིག་ཞུགས་པའམ་ཞོན་ན། དེ་ཉིད་
ཀྱིས་གང་འདོད་པ་འབྲས་བུའི་ཕྱོགས་སུ་འདེགས་ཤིང་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཐེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་འདིས་འདེགས་པ་རྒྱུའི་ཐེག་པ་དང་། དེས་ཐོབ་བྱའི་འབྲས་བུ་ལ་འདིར་འདེགས་པ་
འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐེག་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐེག་པའི་དབྱེ་སྒོས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་ཡོད་ཀྱང་སྐབས་འདིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་
ཉན་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་དང་། དེ་ཡང་བསྡུ་ན་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་བཤད་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། འཁོར་བའི་སྐྱོན་དང་འདི་གཉིས་སློབ་
དཔོན་གཞན་ལས་ཐོས་ཤིང་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རང་འབྲས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ས་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་འདས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོན་དེ་དག་སློབ་དཔོན་
4-5-36b


ལ་མ་བལྟོས་པར་བདག་གིས་ནི་མངོན་དུ་ཤེས་པས་ཞི་བའི་ས་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་འདས་ལ་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས། 
སྲིད་ཞིར་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཆེན་པོར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཕྱིའི་ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་དང་། ནང་གི་ཡོངས་འཛིན་བདག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཟབ་མོ་
ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་སྟེ་གཉིས་པོ་དེ་ཡི་མཐུ་ལས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །བཅུ་བ། བཏགས་པ་རྒྱུར་བཅས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཀུན་
རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་གང་ཞིག་རྒྱུར་བཅས་ཞེས། རྒྱུ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཉིད་དེ་དེ་ལ་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་ལས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བའོ། །རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་ཞེས་མིང་གདགས་
པའི་གཞིའམ་རྒྱུ་མཚན་ཕྱི་ནང་གི་སྣང་བ་རྣམས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ཕྱི་ཡུལ་གྱི་ཆར་བསྡུས་པ་གནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རི་གླིང་སོགས་སུ་སྣང་བ་དང་། ལུས་སུ་སྣང་བ་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བ་
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། ནང་འཛིན་པའི་ཆར་བསྡུས་པ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དང་། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ཚོགས་བདུན་པོ་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕྱི་ནང་
4-5-37a


གི་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཆའོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་ཉོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་འདུས་བྱས་ཤིང་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ན་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་འགོག་པ་དང་། དོན་
ནི་ལམ་གྱིས་དམིགས་ཡུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་བཅས་པ་འདི་དག་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ལམ་དེ་ཡང་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན་ཞི་བར་གཏོགས་ཤིང་ལས་ཉོན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆ་ནས་འདུས་
མ་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་ཀྱང་། ལམ་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེ་འགག་དང་བཅས་པས་ན་འདུས་མ་བྱས་མཚན་ཉིད་པར་མི་བཞག་གོ། འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི་མཁས་བྱའི་གནས་
བཅུའི་ནང་གི་ཐ་མ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་ཚུལ་དེ་ལྟར་ན། དོན་བཅས་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། རབ་ཞི་འགོག་པ་འབྲས་བུ་མི་སློབ་ལམ་གྱི་ཆར་བསྡུ་ན། ཆོས་ལྔ་ལ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་དེའི་
སྟེང་ནས་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་སྟེ་འཇོག་ཚུལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་སེམས་ཙམ་གྱི་ལུགས་ལ་མཛེས་ཤིང་ཐུན་མོང་སྤྱིར་ནི། བཏགས་པ་དང་བཅས་ཤིང་རྒྱུར་བཅས་པའི་རྒྱུ་
མཚན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བཏགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་དང་བཅས་ཤིང་། གཞན་དབང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་བཅས་པའམ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་འགག་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་དང་། 
4-5-37b


བཏགས་བཅས་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བ་གང་ཞིག་དོན་དང་བཅས་པ་སྟེ་གཏན་མེད་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལྟ་བུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །
ཞེས་བཤད་ཀྱང་དོན་གྱི་འགལ་བ་མ་མཐོང་ངོ་། །དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུའི་འགྲེལ་པའི་སྐབས་སོ། །གཉིས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ། ལམ་གྱི་ཆོས་དང་། ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་
དང་། ལམ་གྱི་འབྲས་བུའོ། །དང་པོ་ལ། ལམ་ལྔ་ལ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སོ་བདུན་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། དེ་དག་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་
པའོ། །དང་པོ་ལ་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུར་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བཤད་པ། འབྲིང་བོར་ཡང་དག་སྤོང་པ་བཞི། ཆེན་པོར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི། སྦྱོར་ལམ་དྲོད་རྩེ་གཉིས་སུ་དབང་པོ་ལྔ། བཟོད་པ་
ཆོས་མཆོག་གཉིས་སུ་སྟོབས་ལྔ། མཐོང་ལམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན། སྒོམ་ལམ་དུ་འཕགས་ལམ་བརྒྱད་བཤད་པའོ། །དང་པོ། གནས་ངན་ལེན་ཕྱིར་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ལུས་ནི་གནས་ངན་
ལེན་གྱི་གཞི་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་ལ། རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལུས་དེའི་དོན་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་
4-5-38a


པ་ལ་འཇུག་གོ། ཚོར་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་གཙོ་བོ་སྲེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བཏགས་པས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་གོ། སེམས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཞི་མཐར་
ཐུག་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྟགས་པས་འགོག་བདེན་ལ་འཇུག་སྟེ་བདག་མེད་པ་རྣམ་རིག་ཙམ་གྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ཆད་ཀྱིས་དོགས་པའི་སྐྲག་པ་མེད་པར་འགོག་པ་ལ་འཇུག་གོ། ཆོས་ཐམས་
ཅད་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་བདེན་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་སྒོམ་པ་
རྣམ་པར་བཞག་གོ། གཉིས་པ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བསྒོམས་པས་སྤང་བྱ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་སྤོང་བྱེད་གཉེན་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་
ཡོངས་སུ་ཤེས་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་བརྩོན་པ་
དང་། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་དང་། སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་དང་བཞིའོ། །གསུམ་པ་ལ། དགོས་པ་དང་བཅས་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་བསྐྱེད་ཚུལ་མདོར་བསྟན། དེ་དག་གི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །
4-5-38b


དང་པོ། དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་སྒོ་ནས་ཡུལ་དེར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་ནས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ནི། མངོན་ཤེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་
འབྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། སྤང་བྱ་ཉེས་པ་ལྔ། གཉེན་པོ་འདུ་
བྱེད་བརྒྱད་བརྟེན་པའོ། །དང་པོ། ལེ་ལོ་དང་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཏིང་འཛིན་གྲུབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ལྔ་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། ལེ་ལོའི་དབང་གིས་བརྩོན་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་
གྱི་གདམས་ངག་རྣམས་བརྗེད་པ་དང་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྒྲིབ་བོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་སྒྲིབ་པ་ནི་ནང་དུ་རྨུགས་ཏེ་བྱིང་བ་དང་། ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་འཕྲོ་བའི་རྒོད་པ་དེ་
གཉིས་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་བྱིང་རྒོད་སོགས་བྱུང་བ་ན་སོ་སོའི་གཉེན་པོ་ཚུལ་བཞིན་འདུ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྒྲིབ་པའོ། །གཉེན་པོ་དེས་བྱིང་
རྒོད་ཞི་བ་ན་ད་དུང་ཡང་འདུ་བྱེད་ཆེས་ན་དེ་ཉིད་ཆོས་གཡོ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་
4-5-39a


ནི་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །གཉིས་པ། གནས་དང་དེ་ལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ལེ་ལོ་སྤང་པའི་གཉེན་པོ་བཞི་ནི། དད་པ་འདུན་པ་རྩོལ་བ་ཤིན་སྦྱང་བཞི་ཡིན་ཏེ། ཤིན་སྦྱང་གྲུབ་ན་ལེ་
ལོ་མི་འབྱུང་ལ། ཤིན་སྦྱང་དེ་ནི་རྩོལ་བས་འགྲུབ་ཅིང་། རྩོལ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འདུན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲུབ་ལ། འདུན་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཐོག་མར་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་པས་སོ། །དེས་ན་རྩོལ་བའི་གནས་ནི་ཏིང་
འཛིན་དེ་མངོན་པར་འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་། འདུན་པ་དེ་ལ་གནས་པ་རྩོལ་བ་དང་། འདུན་པའི་རྒྱུ་དད་པ་དང་། རྩོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །དེས་ན་དེ་བཞིས་ལེ་ལོ་སྤོང་ངོ་། །དེ་
བཞིན་དུ་ཉེས་པ་གཞན་བཞིའི་གཉེན་པོ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཤེས་བཞིན་སེམས་པ་བཏང་སྙོམས་བཞི་སྟེ། དྲན་པས་གདམས་ངག་གི་དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་གྱིས་བྱིང་པ་དང་
རྒོད་པ་བྱུང་བ་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་པ་དང་། སེམས་པས་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་བྱིང་རྒོད་ཞི་ཚེ་རང་བབ་ཀྱིས་རྣལ་དུ་འཇུག་པའོ། །བཞི་བ་ཐར་
བའི་ཆ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་། ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱས་ནས་དད་པས་བདེན་བཞི་བླང་དོར་ལ་འདུན་པ་ལ་
4-5-39b


དབང་བྱེད་པ་དང་། བརྩོན་པས་སྦྱོར་བ་ཉམས་ལེན་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། འདིར་དབང་བྱེད་ཅེས་པ་འདི་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་དབུས་སུ་བྱུང་བ་ནི་བར་གྱི་གསལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཐོག་མཐའ་ཀུན་ལའང་དབང་
བྱེད་ཅེས་སྦྱར་བར་བྱ་དགོས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲན་པས་དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་གཞན་དུ་མི་འཕྲོ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་
པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དབང་པོ་ལྔས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །ལྔ་བ་ལ། དངོས་དང་སྦྱོར་ལམ་དང་དབང་སྟོབས་སྦྱར་ཚུལ་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་སྲ་བ་སོགས་ཀྱིས་
བསྟན་ཏེ། དད་པ་སོགས་ལྔ་བོ་དེའི་རང་རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་དད་པ་དང་ལེ་ལོ་དང་བརྗེད་ངེས་དང་རྣམ་གཡེང་དང་རྨོངས་པའམ་ཤེས་འཆལ་རྣམས་ནི་སྲབ་པ་སྟེ་ཉམས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན། དད་
སོགས་ལྔ་བོ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བརྫི་མི་ནུས་པས་ན་དད་པའི་སྟོབས་སོགས་སུ་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་དབང་སྟོབས་དེ་དག་ཀྱང་སྔ་མ་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན་ཏེ། དད་པའི་དབང་
གིས་བརྩོན་པ་དང་། དེའི་དབང་གིས་དྲན་པ་དང་། དེ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །གཉིས་པ། དབང་པོ་རྣམས་དང་
4-5-40a


སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དབང་པོ་ལྔ་བོ་རྣམས་དང་། སྟོབས་ལྔ་བོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཏེ་སྦྱོར་ལམ་བཞི་བོ་གཉིས་གཉིས་སུ་འཇོག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་
གཉིས་ཀྱི་དུས་ན་དབང་པོ་ལྔ་དང་། བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་ན་སྟོབས་ལྔ་ཡོད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲུག་པ། རང་བཞིན་ཡན་ལག་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ནི། དྲན་པ་
དང་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་རང་བཞིན་
གྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་མཐོང་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་ཡོན་
ཏན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །གསུམ་པ། བརྩོན་འགྲུས་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་འབྱུང་གི་ཡན་ལག་དང་། བཞི་བ། དགའ་བ་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ་ལམ་དེ་དག་ལས་ཐོབ་པའི་
ཡོན་ཏན་ནོ། ། ཤིན་སྦྱངས། ཏིང་འཛིན། བཏང་སྙོམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་གསུམ་ལ་ཤིན་སྦྱངས་ཉོན་མོངས་མེད་
4-5-40b


པའི་གཞི་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་གནས་དང་། བཏང་སྙོམས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ། ཡོངས་སུ་གཅོད་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡང་
དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དུ་གསུངས་པ་དེ་དག་ལས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་
དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་ཤེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་
རྟོགས་པའི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འཛིན་པའམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་ངག་གཉིས་ནི་གཞན་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དོན་རྣམས་སྟོན་པའི་ཀུན་
སློང་ལ་རྟོག་པ་དང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་ངག་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་ངག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡང་དག་པ་ཅན་ནོ། །ངག་ལས་མཐའ་འཚོ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་
ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པའི་ངག་གིས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་ལ་རིག་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི། སྡིག་ཏོ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་ཆོས་
4-5-41a


ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པས་དེས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་ལ་རེག་པར་བྱེད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་འཕགས་
པ་རྣམས་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཁ་གསགས་སོགས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྲལ་བ་ཡིན་པས། དེས་ཡོ་བྱད་བསྙུང་བ་དང་ལྡན་པ་གཞན་ལ་རིག་པར་བྱེད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །རྩོལ་བ་
དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་དྲན་པ་གསུམ་ནི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་རྩོལ་བས་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་། དྲན་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱིང་རྒོད་སྤོང་
སྟེ། ཞི་གནས་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དབང་འབྱོར་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ལ་
གནས་ནས་མངོན་ཤེས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ནི་ལྟ་བ་སོགས་དེ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །གཉིས་པ་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ནི། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་
སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ལམ་ཐམས་ཅད་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཚོགས་སྦྱོར་བས་དྲན་ཉེ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལམ་བསྒོམ་པ་ནི། ཐོས་བསམ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་
4-5-41b


གཞལ་བས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ལ། བདག་མེད་པའི་དོན་སྤྱི་ལ་བདག་མེད་ཀྱི་རང་མཚན་དུ་ཞེན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། ། མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲིབ་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་
བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནའང་བདག་མེད་ཀྱི་དོན་མངོན་སུམ་མཐོང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བཟློག་པའང་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་མི་སློབ་ལམ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཟིགས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་
དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་བསྒོམ་པའོ། །གསུམ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་དྲན་ཉེ་སོགས་སྒོམ་པ་ནི། 
ཁྱད་པར་གསུམ་གྱིས་འཕགས་ཏེ་གང་ཞེ་ན། དམིགས་པ་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་དམིགས་ནས་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ལྟ་བས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཉན་རང་གི་
ནི་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཙམ་ལ་དམིགས་པས་རྒྱ་ཆུང་བའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཉན་རང་གིས་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟག་མི་
རྟག་སོགས་སྒྲོ་སྐུར་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་ཚུལ་ཡང་ཉན་རང་རྣམས་ལུས་མི་གཙང་སོགས་དང་འབྲལ་ཞིང་དམན་པའི་མྱང་འདས་ཐོབ་ལ། བྱང་སེམས་རྣམས་
4-5-42a


ལུས་སོགས་དང་འབྲལ་མི་འབྲལ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཐོབ་བོའི་ཕྱིར་བསྒོམས་པས་ན་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྒོམ་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གཉིས་པ་ལམ་གྱི་
གནས་སྐབས་ལ། གནས་སྐབས་དགུར་བཞག་པ་དང་། གསུམ་དུ་བཞག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་དངོས་དང་། དེའི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ། རྒྱུ་ཡི་གནས་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ལམ་གྱི་
གནས་སྐབས་ལ་རྣམ་པ་དགུས་བཤད་དེ། རྒྱུའི་གནས་ནི་རིགས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་དང་། ཞུགས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་དང་། སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ས་དང་པོ་
མ་ཐོབ་བར་དུ་དང་། འབྲས་བུ་ཉིད་བརྗོད་པ་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་དང་། ལམ་ལ་འབད་རྩོལ་གྱི་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ས་གཉིས་པ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་དང་། འབད་རྩོལ་གྱི་བྱ་བ་མེད་པའམ་མི་སློབ་པ་ས་བརྒྱད་པ་དང་། 
སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་དང་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པ་ས་དགུ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནི་སློབ་པའི་ས་ཀུན་ལས་བླ་མ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ས་བཅུ་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་མི་སློབ་ལམ་སངས་རྒྱས་
ཉིད་ཀྱི་ས་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དགུའོ། །གཉིས་པ། མོས་པ་དང་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱང་རིགས་དང་ཞུགས་པ་དང་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པ་ཚོགས་སྤྱོད་ཀྱི་
4-5-42b


ལམ་ལ་གནས་པ་ནི། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདས་པའི་ལམ་ལ་དངོས་སུ་འཇུག་པ་ས་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར་དུ་འབད་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་བྱ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་
བ་དང་། ས་བརྒྱད་པར་ལུང་བསྟན་ཐོབ་པ་དང་། དགུ་བར་ཡང་དག་རིག་པ་བཞིས་གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་བརྗོད་པ་དང་། ས་བཅུ་བར་འོད་ཟེར་ཆེན་པོས་དབང་བསྐུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཀྱི་
སྐུ་དང་། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལོངས་སྐུ་དང་། གདུལ་བྱའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་དང་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དགུར་ཡང་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ། 
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དྲི་མས་མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་དང་། སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་མ་དག་ལ་
ཅི་རིགས་དག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ནི་སྣང་ཚུལ་གྱི་ངོས་ནས་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྦྱར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་
གོང་དུ་བཤད་པའི་གནས་སྐབས་དགུ་ཚན་གཉིས་པོ་འདི་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་འོས་སུ་གང་ཟག་གསུམ་པོའམ། གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་རྣམ་པར་བཞག་པར་འདོད་དེ། རྒྱུ་དང་ཞུགས་པ་སྦྱོར་བ་མོས་པའི་གནས་སྐབས་
4-5-43a


ལ་གནས་པ་ནི་མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །འབྲས་བུ་ནས་བླ་མའི་བར་ལྔ་དང་། འཇུག་པ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་བར་གྱི་ལྔ་སྟེ་བཅུ་བོ་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དག་མ་དག་གཉིས་ལྡན་གྱི་
གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སས་བསྡུས་པའོ། །དེའི་ལྷག་མ་བླ་མེད་དང་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་སྟེ་བཞི་ནི་མི་སློབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གི་གནས་
སྐབས་སོ། །དེ་ལ་བྱ་མེད་ཅེས་པ་འདི་ལ་མི་སློབ་པ་ཞེས་དང་། བླ་མ་ཞེས་པ་འདི་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་པའི་དོན། བློ་
བརྟན་གྱིས་མི་སློབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། ཉན་ཐོས་སོགས་ལས་བདག་མེད་གཉིས་ཀ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་སར་ཞུགས་པ་ཞེས་འགྲེལ་བར་མཛད་པ་ལྟར་ན། བླ་མེད་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡར་སྦྱར་བ་དང་། བླ་མ་ས་བཅུ་བ་ལ་མི་སྦྱར་བར་སྤྱིར་སྦྱར་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ས་བཅུ་བ་དང་བརྒྱད་པའི་གནས་སྐབས་དམིགས་བསལ་ཏེ་མ་བསྟན་པ་དང་། མི་སློབ་པ་དང་བླ་
ན་མེད་པ་ཟློས་པ་དང་། དགུ་ཚན་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་མི་འབྱོར་བ་དང་། སར་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་གོང་མ་རྣམས་དང་དོན་གྱིས་ཟློས་པ་སོགས་བཤད་ཚུལ་ཅུང་མི་བདེ་འདྲ་བས།
4-5-43b


 དབྱིག་འགྲེལ་དུ་གསུངས་པའི་མི་སློབ་པ་ནི་ལམ་ལ་སློབ་པའི་འབད་རྩོལ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་མ་ཡིན་ལ། ཉན་རང་ལས་འཕགས་པའི་སར་ཞུགས་པ་ཞེས་པ་ཉན་རང་སོགས་དང་། 
སློབ་པའི་བྱང་སེམས་ས་དགུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་བླ་མར་གྱུར་པའི་ས་བཅུ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ནའང་འགལ་བ་མེད་པར་མ་ཟད། དགུ་ཚན་སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་འབྱོར་བ་དང་། གོང་འོག་གི་དོན་
ཐམས་ཅད་མ་འཁྲུགས་པར་གོ་བའི་གནད་ལེགས་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བཤད་པ་ནི་རང་ཁོ་ནས་སྨྲས་པ་ལས་གཞན་ལས་དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བས་སླར་ཡང་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་འཚལ་ལོ། །
གསུམ་པ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ། འབྲས་བུ་ལྔ་སྤྱིར་བསྟན། ལམ་གྱི་ངོས་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། སྣོད་གྱུར་རྣམ་པར་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་
བསྡོམས་ན་རྣམ་པ་ལྔར་འདུ་སྟེ། དགེ་བ་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་རྣམས་སུ་དགེ་བའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་རྟེན་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དགེ་བའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་
མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའི་ལུས་རྟེན་བཟང་པོ་རྙེད་པ་དང་། ཡིད་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་སྒོ་འམ་སྣོད་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་དགེ་བ་སྔ་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་
4-5-44a


བུ་ཡིན་ནོ། །སྣོད་དུ་གྱུར་པ་དེའི་དབང་གིས་དག་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང་ནི། དགེ་བ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བྱེད་པར་འདོད་པ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་
དང་། ཚེ་འདིར་དགེ་བ་སྔ་མ་གོམས་པའི་མཐུ་ལས་སྔར་མེད་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམ་པར་དག་པ་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་
ལྟར་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་དག་ནི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་གོ་རིམ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། 
རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་སོགས་འབྱུང་བས་སྔ་མ་སྔ་མ་རྒྱུ་དང་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དང་། ཐོག་མ་ནི་མཐོང་ལམ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་པོར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་
པ་དེ་དང་། མཐོང་ཟིན་དེ་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྒོམ་ལམ་དང་། གོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་ལམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ལམ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གསུམ་
སྟེ་དེ་བཞིར་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་འདུའོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་སྔ་མ་དང་ཆོས་མཐུན་པའམ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
4-5-44b


མཐོང་ལམ་ལ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོམས་པར་བྱས་པ་དང་རྫོགས་པ་གཉིས་
ལ་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རང་སའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མངོན་ཤེས་སོགས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་
བླ་མ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཉན་རང་ལས་བླ་མར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་འདི་ནི་གོང་
དུ་བཤད་པ་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་གཞན་ཏེ། གོང་འོག་ཏུ་བཤད་པའི་འབྲས་བུའི་རྣམ་གྲངས་འདི་དག་གིས་ལམ་མཐའ་དག་གི་འབྲས་བུ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྤྱི་རིགས་ནས་བསྟན་
པ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་ཐེག་པ་གསུམ་སོ་སོའི་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་བྱས་ན་ཚད་མེད་པ་ཡོད་དོ། །དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལེའུའི་འགྲེལ་བའོ།།    །།གཉིས་པ་ཐུན་
མིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་བཤད་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། བླ་མེད་ཉིད་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང་། 
4-5-45a


དམིགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང་ནི། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དོན་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་པར་འདོད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་བླ་མེད། དམིགས་པ་བླ་མེད། 
ཡང་དག་འགྲུབ་པ་བླ་མེད་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ལ་མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། སྒྲུབ་པ་དག་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་
དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གམ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལའོ། །སྒྲུབ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་། ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲུབ་
པ་དང་། མཐའ་གཉིས་སྤང་བའི་སྒྲུབ་པ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། གོང་གི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྔ་ལས། དང་པོ། དམ་པའི་སྒྲུབ་པ་
ལ། སྒྲུབ་ཚུལ་དམ་པ་བཅུ་གཉིས། བསྒྲུབ་བྱ་ཕར་ཕྱིན་བཅུའོ། །དང་པོ། དམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཕར་ཕྱིན་ལ་འཇུག་ཅིང་སྒྲུབ་པ་ནི་ཉན་
རང་གི་ལམ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ་དམ་པའི་སྒྲུབ་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་དམ་པ་ཞེས་པ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །གང་ཞེ་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་དམ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་
4-5-45b


མི་འདོད་པར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཡུན་རིང་བ་དམ་པ་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དམ་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང་། མི་ཟད་པ་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་དུ་ཡང་མི་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དམ་པ་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པས་
དགེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚེགས་མེད་པ་དམ་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སོགས་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་སྦྱིན་སོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། དབང་འབྱོར་བ་དམ་པ་ནམ་མཁའ་མཛོད་
ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དམ་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྦྱིན་སོགས་དེ་དག་ཡོངས་
སུ་བཟུང་བ་དང་། དེ་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་སྒྲུབ་ཚུལ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་ས་མཚམས་ཀྱིས་དབྱེ་ན་རྩོམ་པ་དམ་པ་
ཚོགས་སྦྱོར་དུ་སྟོང་ཉིད་ལ་བཟོད་པ་ཆེར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། འཐོབ་པ་དམ་པ་ས་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གསར་དུ་ཐོབ་པ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་པ་དམ་པ་ས་གཉིས་པ་ནས་དགུ་བའི་བར་དུ་
4-5-46a


ཕྱིན་དྲུག་གི་རྒྱུ་མཐུན་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དང་། འགྲུབ་པ་དམ་པ་ནི་ས་བཅུ་བ་ལ་བྱང་སེམས་མཐར་ཐུག་པ་དང་། བཅུ་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་
འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཕར་ཕྱིན་བཤད་པ་ལ་མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། དེ་ཕྱིར་དམ་པའི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་དམ་པ་ཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དང་
ལྡན་པ་དེ་ཕྱིར་དམ་པའམ་མཆོག་གི་དོན་གྱིས་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུར་འདོད་དེ། ཚུ་རོལ་ཏེ་དམ་པ་མིན་པ་དམན་པའི་ས་ལས་འདས་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ངོ་བོ་དང་། 
བྱེད་ལས་གཉིས། དང་པོ། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་བོ་དེ་གང་ཞེ་ན། མ་ཆགས་པར་གཏོང་བའི་སྦྱིན་པ་དང་། བླང་དོར་ལ་ཚུལ་བཞིན་འཇུག་པ་ལས་མི་
འདའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་སོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་ཤིང་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འཁྲུགས་པ་མེད་པའི་བཟོད་པ་དང་། དགེ་བའི་གནས་ལ་སྤྲོ་ཞིང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཇུག་པའི་བརྩོན་
འགྲུས་དང་། དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་གཡོ་བའི་བསམ་གཏན་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་། རང་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་བདེ་བླག་
4-5-46b


ཏུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་མཁས་པ་དང་། དགེ་བའི་ཚོགས་རླབས་པོ་ཆེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྡུད་པའི་སྨོན་ལམ་དང་། དགེ་རྩ་ཆུད་མི་ཟ་ཞིང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྟོབས་དང་། ཐེག་པ་
ཆེན་པོའི་དགོངས་དོན་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཞིན་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའོ། །གཉིས་པ། ལས་ནི་རྗེས་སུ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་
བོ་དེའི་ལས་ནི་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཚིམ་པར་བྱས་ཏེ་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་སྟེ་གཞན་གནོད་གཞིར་བཅས་སྤོང་བ་དང་། བཟོད་པས་གནོད་པའི་
ཡུལ་དེ་ལ་བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་གོང་དུ་འཕེལ་བ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་མངོན་ཤེས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པ་སོགས་ཀྱིས་གཞན་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་འཇུག་ནུས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཆོས་བསྟན་པས་གཞན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། བསྔོ་བ་སོགས་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་དགེ་རྩ་མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང་རྟེན་དེས་སྦྱིན་སོགས་ལ་
རྟག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། སྟོབས་ཀྱིས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དགེ་རྩ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྦྱིན་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་རང་ཉིད་མ་ནོར་བར་
4-5-47a


ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་གཞན་ཚུལ་དེས་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ཡིད་བྱེད་ལ་མདོར་བསྡུས་པ་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཚུལ་དང་། རྒྱས་པར་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་
ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་དང་དེའི་བྱེད་ལས་གཉིས། དང་པོ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་
ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུར་བཏགས་པར་མཛད་པ་དེ་དག་གོ། དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ན། ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་བཞག་པའམ་བཏགས་པ་ནི། རྣམ་ཐར་སྒོ་
གསུམ་དང་། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་དང་། ས་བཅུ་ལམ་ལྔ་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་མང་པོ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་ནོར་བར་ཡིད་ལ་
བྱེད་པའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་དམིགས་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དུས་རྟག་པར་ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡིད་ལ་
བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ། ཁམས་བརྟས་བྱེད་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དེ་ཉིད་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱས་པས་རིགས་སམ་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་
4-5-47b


བརྟས་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དང་། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེའི་དོན་ལ་བསམ་པ་ཐག་པས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། བསྒོམ་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རང་ལམ་གྱིས་དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་དོན་རྣམས་
ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་ལ་ཞུགས་ནས་རིམ་གྱིས་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། དེ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་སོགས་ཀྱིས་
བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་པ་བཅུ་དང་ཡང་དག་པ་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་ངོ་བོ་ཕན་ཡོན་བཅས་པ་
བསྟན་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པའམ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་མཐའ་དག་
བསྡུས་ནས་རྣམ་པ་བཅུར་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གིས་བསྡུས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཡི་གེ་འབྲི་བ་དང་། ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་མཆོད་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཆེད་དུ་
སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ལ་རྣ་བའི་དབང་པོས་ཉན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་གླེགས་བམ་ཀློག་པ་དང་། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་བློ་ལ་ལེན་པ་དང་། ཚིག་གི་དོན་གཞན་ལ་འཆད་པ་དང་། བློ་ལ་བླངས་
4-5-48a


ཟིན་པ་ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དོན་དེ་ཡིད་ལ་སེམས་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང་བཅུ་པོ་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་བྱ་བ་མཐའ་
དག་འདུ་བས་ན་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། སྤྱོད་པ་དེ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ནི་རེ་རེ་ལའང་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་དེ། དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཕན་བདེ་མཐའ་དག་གི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ཞིང་
འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་འབྲི་བ་དང་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་རྩ་ཀུན་ལས་
འཕགས་པར་རྒྱ་ཆེར་བསྔགས་པ་ནི་མདོ་རྣམས་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ཕྱིར་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མདོ་རྣམས་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྤྱོད་ཁོ་ན་ཁྱད་
པར་དུ་བསྔགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཡི་གེར་འབྲི་བ་སོགས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ནི་ཐེག་དམན་གྱི་དེ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་ཉན་
ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡང་མི་ཟད་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་ལམ་དང་
4-5-48b


འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་སྟོན་པའི་ཆོས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར། དེ་འབྲི་བ་སོགས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་འཕགས་སོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་དོན་ཙམ་
སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་གཙོ་བོར་སྒྲུབ་ཅིང་། དེའི་འབྲས་བུ་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་འཇུག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་མ་ཞི་བར་རྒྱུན་མི་འཆད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ་ནི། མི་གཡེང་ཕྱིན་ཅི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཅི་
ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཞི་གནས་ཀྱིས་དམིགས་པའི་དོན་ལས་མི་གཡེང་བ་དང་། ལྷག་མཐོང་གིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་
པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལས་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་དེ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སེམས་གཞན་དུ་མི་འཕྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད་
པས་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མ་ནོར་བར་རྟོགས་ནུས་པས་ན་ཞི་ལྷག་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། མི་གཡེང་བ་ཞི་གནས་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལྷག་མཐོང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་
4-5-49a


གཉིས། དང་པོ། ལྡང་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མི་གཡེང་བའི་ཞི་གནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཡེང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པའོ། །གཡེང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་
གཡེང་བ་མིག་ཤེས་སོགས་སོགས་ལྔ་སྟེ། དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་བ་ཡིད་ཤེས་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་བའམ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་
གཡེང་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱང་བ་དང་། བྱིང་རྒོད་དང་། མཚན་མའི་གཡེང་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཡི་བསམ་པས་མཚན་མར་བཟུང་ཞིང་ཞེན་པ་དང་། གནས་ངན་ལེན་གྱི་
གཡེང་བ་ངར་འཛིན་དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ང་རྒྱལ་གྱིས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། ངར་འཛིན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་
པའི་གཡེང་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་སེམས་དང་མ་བྲལ་བ་ཐེག་དམན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ནི་དེ་ལྟར་གཡེང་བ་དྲུག་སྟེ། དེ་དྲུག་པོ་རྣམ་བཅད་ལ་ཁེགས་པའི་ཡོངས་གཅོད་མི་གཡེངས་པའི་ཞི་གནས་ནི་
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཞི་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཏ། ནང་དུ་རྩེ་གཅིག་པར་གནས་པའི་ཞི་གནས་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་རང་གི་ནང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཙམ་ལ་འདག་གྲོལ་དུ་འཛིན་པ་སོགས་
4-5-49b


མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་། ངར་འཛིན་དང་བཅས་པ་ཕྱི་རོལ་བའི་བསམ་གཏན་ལྟ་བུ་དང་། དེར་མ་ཟད་དམན་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་བསྒོམ་པ་ལྟ་བུའི་ཡིད་བྱེད་དང་ཡང་བྲལ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཞི་
གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པར་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། ཡི་གེ་དོན་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལྷག་
མཐོང་ནི་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་མ་ནོར་བར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ན། ཡི་གེ་དང་དོན་དང་ཡིད་བྱེད་དང་མི་འཕྲོ་བ་དང་རང་མཚན་དང་སྤྱི་མཚན་ཏེ་དེ་གཉིས་
དང་། དག་མ་དག་དག་དང་། གློ་བུར་བ་དང་། མི་སྤངས་པ་དང་། ཁེངས་པ་མེད་པ་དང་བཅུ་པོ་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ་མདོར་བསྟན་དང་མཚུངས་པར་བཅུ་སྟེ། རྗོད་བྱེད་
ཡི་གེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། བརྗོད་བྱའི་དོན་ཀུན་བཏགས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། གཉིས་སྣང་གི་རྒྱུ་གཞན་དབང་གི་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གཉིས་སུ་
སྣང་ཡང་མི་བདེན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པས་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་འཕྲོ་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡོངས་གྲུབ་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་རང་མཚན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གཉིས་སྟོང་གི་དེ་ཉིད་ལས་ཆོས་ཀུན་མི་
4-5-50a


འདའ་བར་ཤེས་པ་ཆོས་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལས་དག་མ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། རང་བཞིན་དག་པར་གནས་
པའི་ཕྱིར་དག་མ་དག་ཏུ་སྣང་བ་ཡང་གློ་བུར་བར་ཤེས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། གདོད་ནས་དག་པས་ཀུན་ཉོན་འགྲིབ་པར་བྱེད་པ་ལ་མི་སྡང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། རྣམ་བྱང་འཕེལ་བ་མེད་པས་
ཡོན་ཏན་ལྷག་པས་ང་རྒྱལ་བ་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དང་པོ། འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་དག་ནི་གོ་རིམ་མ་ནོར་བར་གཅིག་ལ་གཅིག་
རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡི་གེ་ལས་བཞག་པའི་བརྡ་དེ་ལ་དོན་གང་གི་བརྡ་ཡིན་པར་བློ་ལ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་དོན་ཡོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན། ཀ་བ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལ་ཀ་སྔོན་དང་བ་རྗེས་སུ་བྱས་ཏེ་འབྲེལ་
བར་བརྗོད་ཚེ་གདུང་འདེགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དེ་གོ་བར་བྱེད་ཀྱི། བ་སྔོན་དང་ཀ་རྗེས་སུ་བྱས་པའམ། འབྲེལ་བ་མེད་པར་སོ་སོར་ཕྲལ་ཏེ་བརྗོད་ན་དོན་དེ་གོ་མི་ནུས་ལ། དེར་མ་ཟད་ཡི་གེ་
དེ་གཉིས་དེ་ལྟར་བཀོད་པའི་བརྡ་དེ་གདུང་འདེགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་བརྡ་ཡིན་པར་སྔར་ནས་འདྲིས་པའི་བོད་ཀྱི་མི་རྣམས་ལ་བརྡ་དེས་དེའི་དོན་དེ་གོ་བར་བྱེད་ཅིང་། ཡུལ་གཞན་པའི་མིས་དེ་ལྟར་མི་
4-5-50b


གོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདྲིས་འབྲེལ་གཉིས་ལས་བརྡ་དེ་དོན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དང་། མ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་དོན་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཡི་
གེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྡ་ལས་དོན་གོ་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་རྟོགས་པས་འབྲེལ་བ་གསར་དུ་བྱས་ཤིང་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་ཡིན་གྱི། མིང་དོན་རང་གི་ངོ་བོས་འབྲེལ་བ་མེད་པ་
དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡི་གེ་ལས་དོན་རྟོགས་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ལ། འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དམ་པའི་དོན་དུ་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་བྲལ་བའི་རྟོག་པ་
སྐྱེའོ། །གཉིས་པ། གཉིས་སུ་སྣང་བར་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་དོན། འདི་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྣང་ཡང་མི་བདེན་པའོ། །དེ་ལྟར་
རྟོགས་པ་ནི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་པས་ཡོད་པའི་མཐའ་སྤངས་ལ་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་མེད་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་དོན་ནམ་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་
ལས་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་རྟོགས་པ་སྐྱེའོ། །གསུམ་པ། རྟོག་པ་དེ་ཡིས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་དེ་ཡིས་བསྒོམ་པ་ཡི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་གནས་
4-5-51a


དོན་ལུས་སུ་སྣང་བའི་རྟོགས་པ་ཡིད་བྱེད་དེའི་གནས་གང་ཡིན་པ་ཚུལ་བཞིན་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་བྱེད་དམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་རང་
བཞིན་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་དེའི་གནས་སམ་གཞི་གང་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་རྒྱུར་ཤེས་པ་སྟེ་ཀུན་གཞི་ལ་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྒྱུ་ཡི་ཆ་ནས་བག་
ཆགས་སྣ་ཚོགས་པའི་ཀུན་གཞི་དང་། དེའི་མཐུས་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་གཞི་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་ཀུན་གཞི་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་ཤེས་པའོ། །བཞི་པ། དོན་གྱིས་མེད་དང་
སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སམ་དོན་རང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པ་དང་། སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་
སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདོད་ལ། དེ་ལ་ནི་མི་འཕྲོ་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའམ་མི་འཕྲོ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་བ། རྟོག་
པ་ཐམས་ཅད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་གྱིས་རང་མཚན་ལ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཇུག་སྟེ། སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་སྤྲོས་པ་ཉེ་
4-5-51b


བར་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ལ་དབྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་མེད་ཅིང་། རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཆོས་སུ་སྣང་བ་གང་ཇི་སྙེད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་དེ་དང་དེའི་རང་མཚན་སོ་སོར་གྲུབ་
པ་མེད་དེ་ཡང་དག་པར་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ། དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་
མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུ་ཀ་བ་དང་བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་རང་མཚན་ཞེས་སོ་སོའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ལ་བརྗོད་ཀྱང་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དོན་དམ་པའི་རང་གི་
མཚན་ཉིད་ལ་རང་མཚན་དུ་བརྗོད་པའོ། །དྲུག་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གཉིས་སྟོང་གི་རང་བཞིན་ཅན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འབའ་ཞིག་ལས་ནི་མ་གཏོགས་པར་འདི་ལྟར་ཆོས་
ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ཆོས་དབྱིངས་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་ལ། 
དེར་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྤྱི་མཚན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདུན་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཁོར་འདས་དང་དག་མ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དངོས་པོའི་སྟེང་ན་
4-5-52a


དོན་གཞན་དང་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི། རང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སོགས་མ་སྤངས་པ་དང་སྤངས་པ་ལས་གང་ཟག་དེ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་མ་དག་
པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོག་པ་དེའང་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་དོན་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །བརྒྱད་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་
དག་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་གནས་ལུགས་གཉུག་མའི་དོན་ནོ། །སྔར་མ་དག་པ་དང་ཕྱིས་དག་པ་གཉིས་ནི་སྣང་ཚུལ་ཙམ་གྱི་ངོར་གློ་བུར་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་
པ་དེ་ཡང་གློ་བུར་བ་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩ་བའི་ས་བཅད་དགུ་བ་དང་བཅུ་བ་ལྷན་ཅིག་ཏུ། ཆོས་རྣམས་དང་ནི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་དང་ནི་གང་ཟག་གི་རང་བཞིན་ལ་
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་དང་། དེ་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་དང་དེ་
ལས་གྲོལ་བ་ཡང་མེད་དེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་དུ་ཆོས་གང་ཡང་ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་དུ་གྱུར་པ་མེད་པ་དེ་བས་ན། འདི་ལྟར་ཆགས་སོགས་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་འཕེལ་
4-5-52b


བས་སྐྲག་པ་དང་། དད་སོགས་རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་འཕེལ་བས་ང་རྒྱལ་དུ་གྱུར་པ་མེད་དེ། སྐྲག་པར་བྱ་བ་དང་ང་རྒྱལ་དུ་བྱེད་པའི་གཞི་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔངས་པ་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་
ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། ཁེངས་པ་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་བཅུའི་སྡོམ་མམ་ལུས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་བཅུར་བཞག་པ་འགྲེལ་བས་ཁ་བསྐང་
བ་ནི། གང་ལ་གང་ཞིག་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བཅུའམ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་བཅུ་བོ་འདི་ལ་ལུས་རྣམ་པར་བཞག་པ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང་། བརྒལ་བ་དང་། ལན་ཏེ་རྣམ་གྲངས་བཞིས་བསྟན་ཏེ། གང་ལ་དམིགས་པའམ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གནས་དང་པོ་གསུམ་བསྟན་ལ། གང་གི་
དམིགས་པའི་ཤེས་པ་གཙོ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བསྟན་ཅིང་། དེ་ལ་གང་གིས་མི་རྟོག་པ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོས་ནས་རང་མཚན་ལ་མ་ལོག་པ་དང་། གང་ལ་མི་རྟོག་པ་རང་བཞིན་འོད་
གསལ་བ་སྤྱི་མཚན་ལ་མ་ལོག་པ་གཉིས་བཤད་དོ། །དེ་ལྔའི་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བརྒལ་བ་དང་ལན་ཅི་རིགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་བསྟན་པའི་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གམ། མ་དག་པ་དང་དག་པ་
4-5-53a


ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི། ཀུན་ཉོན་མེད་ན་ཅི་ལྟར་དམིགས། ཡོད་ན་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པར་མི་རུང་ཞེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དུ་མས་སེམས་ཅན་དཔག་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་
བསལ་ན་འཁོར་བ་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་མྱང་འདས་འཕེལ་བར་ཅིས་མི་འགྱུར་སྙམ་པའི་དོགས་པ་ཐམས་ཅད་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་ལས་བརྩམ་སྟེ་འབྱུང་བས་འདི་ནི་བརྒལ་བར་བྱ་བའི་གནས་ལྟ་བུའོ། །
དེའི་ལན་ནི་བཞི་སྟེ། གཟུང་འཛིན་དོན་ལ་མེད་ཀྱང་སྣང་བའི་ལན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་དག་ན་སྔར་ཉོན་མོངས་དང་བཅས་པར་མི་འཐད་པའི་བརྒལ་ལན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་
རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཀྱང་གློ་བུར་གྱིས་སྤྲིན་ཡོད་མེད་ལས་སྣང་ཚུལ་དེ་ལྟར་འཐད་པར་བསྟན་པ་དང་། གལ་ཏེ་སྔར་མ་དག་པ་ཕྱིས་དག་ཏུ་ཆུག་ཀྱང་དག་པ་སླར་མི་ལྡོག་ཅིང་འགྲིབ་པ་ཡོད་པས་ན་
འཁོར་བ་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་མྱང་འདས་འཕེལ་བར་ཅིས་མི་འགྱུར་ཞེས་པའི་བརྒལ་ལན་འགྲིབ་མེད་དང་ཁེངས་མེད་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་གནད་ཀྱིས་ཀུན་བྱང་ལ་ཚད་མ་མཆིས་པས་ན་འདི་ལ་
འཕེལ་འགྲིབ་ཏུ་མི་མངོན་ཏེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་དམིགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་གྲུབ་ཀུན་བཏགས་གཞན་དབང་ཞེས་ཚིག་དང་པོ་གསུམ་དང་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་
4-5-53b


དང་པོ་ཡོད་མེད་དང་ཡོངས་གྲུབ་སྦྱར་ཚུལ་ནི། འདྲིས་འབྲེལ་དག་ལས་ཡི་གེ་དོན་ཡོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཤེས་པས། སྒྲས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའམ། རྒྱ་
གར་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོ་སྟེ་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་ནུས་
པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འདོད་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་དང་། གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོད་མེད་ཅེས་པའི་མིང་གིས་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་ཡང་བཤད་དོ། །གང་ལྟར་ཡང་རུང་གནས་དང་པོ་གཉིས་ཀུན་བཏགས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པས་ན། ཀུན་བཏགས་ཀྱིས་
སྟོང་པ་དེས་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གནད་མཐུན་པར་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའམ་དོན་ལ་མ་ལོག་པ་ནི་གནས་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པས་ཀུན་ཏུ་
བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བསྟན་པའོ། །གནས་སམ་ཡིད་བྱེད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་གཞན་དབང་སྟེ་སྣང་བའི་གཞིའམ་རྒྱུ་ཡིན་པས་གནས་ཡིན་ལ། སྣང་ཟིན་ནམ་འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བཏགས་པའོ། །
4-5-54a


ཡང་ལུས་རྣམ་པར་བཞག་པ་གཅིག་ལྟར་ན། གང་ལ་གང་ཞིག་གང་ལས་འཁྲུལ། །མ་འཁྲུལ་གང་ཞིག་གང་ལ་དང་། །འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་འབྲས་བུ་ཉིད། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ནི་ཐ་
མའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། གང་ལ་འཁྲུལ་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ལ་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཅན། མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ལ་འཁྲུལ། གང་ཞིག་འཁྲུལ་བའི་ངོ་བོ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་
གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུའམ་གནས་གང་ལས་འཁྲུལ་ན་རྟོག་པས་བསྒོམ་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་སོ། །མ་འཁྲུལ་བའི་ངོ་བོ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་ནི། དོན་གྱིས་
མེད་ཀྱང་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ངེས་པ་དང་། མཉམ་བཞག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ནི་མ་འཁྲུལ་བའི་ངོ་བོའམ་ཡུལ་ཅན་ནོ། །གང་ལ་མ་འཁྲུལ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་
གསལ་བའམ། སྤྱི་མཚན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དོན་ལའོ། །འཁྲུལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཀུན་ཉོན་དང་། མ་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པའམ་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ནི་
ཀུན་བྱང་བསྟན་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྔ་མ་ཐ་སྙད་དང་། ཕྱི་མ་དོན་དམ་གྱི་ཆ་ནས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐ་མ་ཞེས་པ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་
4-5-54b


མཐར་ཕྱིན་པའམ་ཐ་མ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་འཕགས་ཡུལ་གྱི་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ཀུན་བྱང་གཉིས་ཀའི་མཐའ་མྱང་འདས་ཏེ། དེ་ཡང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པས་ན། དོན་གྱིས་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་
དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་འཁོར་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཉོན་གྱི་མཐའ་མ་དང་། མྱང་འདས་དཔག་ཏུ་མེད་པས་
ལྷག་པ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་བྱང་གི་ཐ་མ་ཞེས་འདོད་པ་ཡིན་ལ། འདིར་འཁོར་འདས་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཐ་སྙད་དུ་མཐའ་རྫོགས་པའི་ཚད་དང་། དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་བསལ་བཞག་མེད་པར་མཐར་
ཕྱིན་པར་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གི་གནས་འདི་དག་ལ་འཆད་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཐོབ་ཀྱང་རེ་ཞིག་སློབ་དཔོན་བློ་བརྟན་གྱི་གཞུང་བཞིན་གསལ་བར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་དོན་བཅུ་བོ་དེས་འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ལྷག་མཐོང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིན་ཅི་
མ་ལོག་པ་བཅུ་པོ་དེ་ལ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་བཅུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། གོང་དང་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཡོད་མེད་ཉིད་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། གནས་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། 
4-5-55a


རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པར་འོད་གསལ་བ་ཉིད་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་། འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང་། ལྷག་
པ་མེད་པ་སྟེ་དེ་དག་རྟོག་གེའི་རིག་པས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། བཞི་བ། མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ། བདུན་ཚན་དང་པོ་དང་། བདུན་ཚན་གཉིས་
པའོ། །དང་པོ། ཐ་དད་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མའི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མཐའ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཟུགས་
སོགས་བདག་དང་ཐ་དད་པ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པར་འཛིན་པ་ནི་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི་གང་བདག་མེད་པ་ནས་ཤེད་བུ་མེད་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་
ཏུ་གདགས་པ་ལས་བདག་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་ལ། དེ་མེད་པས་དེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་བཏགས་དོན་ཀྱང་མེད་ཅིང་། དེས་ན་དེ་ཕུང་པོ་དང་གཅིག་ཐ་དད་དུ་ཡང་མེད་དོ། །
དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་རྟག་པར་འཛིན་པ་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་འདོད་པའི་མཐའ་དང་། གཟུགས་སོགས་མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་འདོད་པའི་མཐའ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡོངས་སུ་སྤངས་བ་དབུ་མའི་
4-5-55b


ལམ་ནི། གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟོག་མི་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟོག་པ་སྤྲོས་བྲལ་དུ་བསྒོམ་པ་སྟེ། མདོ་ལས། གཟུགས་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་
པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་སྣང་ཙམ་དུ་མེད་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་ཏེ་གང་ཟག་ཡོད་པ་དང་སེམས་སོགས་ཆོས་
ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་གཉིས་དང་། གང་ཟག་མེད་པ་དང་ཆོས་མེད་པར་སྐུར་འདེབས་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ལ་སྒྲོ་སྐུར་དེ་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི་གང་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་
དབུས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སེམས་སོགས་ཆོས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་སྤོང་བ་དབུ་མའི་ལམ་ནི་གང་ལ་སེམས་མེད་པ་དང་སེམས་པ་མེད་པ་དང་། ཡིད་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་
པ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་དགེ་བ་དང་ཀུན་ཉོན་ལ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་། དགེ་བ་དང་རྣམ་བྱང་ལ་གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལྟ་བའི་མཐའ་དེ་དག་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི། གང་
མཐའ་དེ་གཉིས་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་མི་བརྗོད་མི་སྨྲ་བར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཡོད་ཅིང་དེ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པར་འདུ་ཤེས་པ་རྟག་པའི་མཐའ་དང་། ཆོས་དང་གང་ཟག་མེད་
4-5-56a


པའམ་རྒྱུན་ཆད་དེ་མཚམས་མི་སྦྱོར་བར་འདུ་ཤེས་པ་ཆད་པའི་མཐའ་སྟེ། དེ་གཉིས་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པའི་དབུས་སུ་བསྟེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །
ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་སྟེ་མཐའ་གཉིས་སུ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། དེ་ཡང་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་ཀུན་ཉོན་ལ་གཟུང་འཛིན་དུ་
ཞེན་པ་དང་། མ་རིག་པ་འགགས་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་འགགས་པའི་རྣམ་བྱང་ལ་གཟུང་འཛིན་དུ་ཞེན་པའི་མཐའ་གཉིས་པོ་དེ་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི། རིག་དང་མ་རིག་པ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་
སོགས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །
དེའི་དང་པོ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་དུག་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་དང་། ཡང་སྲིད་ལ་སློབ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་སྟོང་ཉིད་མཚན་མེད་སྨོན་མེད་དུ་ཤེས་པའོ། །
གཉིས་པ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ཉོན་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ཤེས་པའོ། །གསུམ་པ་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི། ཡང་སྲིད་
4-5-56b


པར་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་ནས་མ་ཤི་བར་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འབྱུང་བ་དང་། ཡང་སྲིད་པའི་རྒྱུན་ཏེ་རིམ་པ་ལྟར་འཆི་སྲིད་དང་སྐྱེ་སྲིད་བར་སྲིད་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་གི་
གཉེན་པོར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ། འབྱུང་བ་མེད་པར་ཤེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ཉོན་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་བྱང་སྟེ་དེ་ལའང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་མེད་པ་
དང་། མདོར་བསྡུ་ན་ཆོས་དབྱིངས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའམ། རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པའོ་སྙམ་དུ་ཞེན་ཅིང་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོ་དེ་དག་གིས་སྤང་བྱ་དེ་དག་བསལ་ལོ་སྙམ་
དུ་ཞེན་ནས་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་དང་
སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ཡོད་ཀྱི་རིང་ལ་ཀུན་བཏགས་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ལྷུང་བ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གདོད་ནས་མཐའ་གང་
དུའང་མ་གྲུབ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེས་སྟོང་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཡེ་ནས་མཐའ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བདུན་ཚན་ཕྱི་མ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་
4-5-57a


གཉིས། དང་པོ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་དེར་མ་ཟད་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་འམ། མཐའ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་
པ་བདུན་དུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ། དངོས་ཡོད་དངོས་མེད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་རྟོག་གི་མཐའ་གཉིས་ཟུང་དུ་སྦྱར་བ་བདུན་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཡོད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མཐའ་ཡིན་ལ། 
དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མཐའ་ཡིན་པས་མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་
སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟོང་པ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བར་བྱ་བ་སྤང་བྱ་དང་། ཞི་བར་བྱེད་པ་གཉེན་པོ་ལ་དེ་དང་དེར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མཐའ་ཡིན་ལ། 
དེའི་གཉེན་པོ་དབུ་མའི་ལམ་ནི་སྤང་བྱ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པས་དེའི་གཉེན་པོ་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་ནི། འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ལ་ལ་ནམ་མཁས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་ངུས་ཏེ་
ནམ་མཁའ་འདི་སོལ་ཞེས་ཟེར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཅི་སྙམ་དུ་སེམས། ནམ་མཁའ་འདི་བསལ་བར་ནུས་སམ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྱུང་གནས་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་
4-5-57b


ལ་སྐྲག་བྱ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་དང་། དེ་ལ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པའི་རྟོག་པ་ནི་མཐའ་ཡིན་ལ། མཐའ་དེ་དག་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི། འོད་སྲུང་དཔེར་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རི་མོ་མཁན་ཞིག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་
གནོད་སྦྱིན་གྱི་གཟུགས་འཇིགས་འཇིགས་ལྟ་ཞིག་བྲིས་ནས། དེས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ་ཁ་སྦུབ་ཏུ་འགྱེལ་ནས་བརྒྱལ་བར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་
སྤྲུལ་བའི་འཁོར་བ་དང་དེ་ལ་སྐྲག་པའང་བཤད་མ་ཐག་པའི་དཔེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་མཐའ་དེ་གཉིས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་སྔ་མ་ནམ་མཁའི་དཔེ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་
ཐོས་པས་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས། ཆོས་རྣམས་སྤང་བྱ་དང་སྟོང་ཉིད་སྤོང་བྱེད་ལྟ་བུར་བསམ་ཞིང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བཤིག་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་བཟུང་ནས་
སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐྲག་པ་རྣམས་ལ་སྐྲག་པ་དེ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་ནམ་མཁའ་བསལ་བར་མི་ནུས་པ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡེ་ནས་རྗེས་སུ་སོང་བར་བསྟན་པའོ། །དཔེ་ཕྱི་མ་
རི་མོ་མཁན་གྱི་དཔེས་བསྟན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁོར་བར་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས་པ་ལ་མི་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པའོ། །འདི་གཉིས་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་འཆད་
4-5-58a


ཚུལ་བློ་བརྟན་འགྲེལ་བ་ན་སྣང་ངོ་། །གཟུགས་སོགས་ལ་གཟུང་བ་དང་། མིག་སོགས་ལ་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་
ལམ་ནི་འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་བྱེད་པའི་མི་ཞིག་གིས་སྒྱུ་མ་སྤྲུལ་བ་དེས་སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་ཉིད་ཟོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་གསུངས་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་ཡང་ཐ་དད་དུ་
མེད་དེ་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་གྲུབ་ལ། དེ་གཉིས་གཅིག་མ་གྲུབ་ན་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་མི་གྲུབ་པས་དོན་ལ་གཟུང་འཛིན་དུ་མ་གྲུབ་པ་དཔེ་དེས་བསྟན་ཏོ། །ཟག་མེད་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་དང་། ཟག་
བཅས་ལ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ཡང་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་སྤོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ནི། འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཤིང་གཉིས་རླུང་གིས་དྲུད་པ་ལས་མེ་འབྱུང་སྟེ། བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ཤིང་དེ་
གཉིས་ཚིག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་གསུངས་ཏེ་ཇི་ལྟར་མེའི་རང་བཞིན་མིན་པའི་ཤིང་ལས་མི་བྱུང་ལ། དེས་ཤིང་དེ་ཉིད་བསྲེགས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་མིན་པའམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྦྱོར་ལམ་
གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཤིང་ལྟ་བུ་ལས། ཡང་དག་པ་ཟག་མེད་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེ་འབྱུང་ལ། མེ་དེས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་འཚིགས་པ་ལྟར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བརྟེན་
4-5-58b


ནས་འབྱུང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་དང་ལོག་པ་ཞེས་རིས་སུ་མ་ཆད་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའོ། །གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་སྤོང་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་བདེན་པར་
འཛིན་པའམ། ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་སྤོང་ངོ་སྙམ་དུ་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་བྱེད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟོག་པ་དང་། སྤོང་པའི་བྱ་བ་བྱེད་མི་ནུས་པའམ། བྱེད་པ་མིན་པར་རྟོག་པ་ནི་སྐུར་འདེབས་
ཀྱི་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་སེལ་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་ནི་འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། མར་མེ་བྱུང་ན་མུན་པ་མུན་ནག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་ཡང་། འོད་སྲུང་མར་མེ་དེ་འདི་ལྟར་བདག་གིས་མུན་པ་མུན་ནག་
གང་དག་བསལ་ལོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་མོད་ཀྱང་། མར་མེ་ལ་བརྟེན་ནས་མུན་པ་མུན་ནག་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་མཛད་དེ། མར་མེ་ལ་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་མུན་པ་སེལ་བའི་
མཐུ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་སེལ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པའི་སྒྲིབ་པ་འདི་དག་སྤོང་དཀའ་ཞིང་ཚན་ཆེ་བས་ན་གཉེན་པོ་
ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་མེད་དོ་སྙམ་དུ་གཉེན་པོ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་དང་། སྐྱེས་ཀྱང་སྤང་བྱ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འགག་མི་ནུས་པས་སྤོང་གཉེན་གཉིས་དུས་མཉམ་པར་ཡུན་རིང་འགྲོགས་
4-5-59a


པའམ། མཉམ་པའི་དུས་ཅན་དུ་འགྱུར་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་དག་སྦྱོང་བྱེད་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ནི། འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཁྱིམ་མམ། ཁང་པའམ། ཁང་
ཕྲན་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་འདས་པར་སུས་ཀྱང་མར་མེ་མ་བུས་པ་དེར་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མར་མེ་དེ་བུས་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཅི་སྙམ་དུ་སེམས། མུན་པ་མུན་ནག་དེ་འདི་ལྟར་བདག་ནི་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་
བསགས་པ་བདག་ནི་འདི་ནས་མི་འགྲོའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སམ། ཞེས་སོགས་གསུངས་ཏེ། སྣང་བ་སྐྱེས་ན་མུན་པ་ངེས་པར་འགག་པ་དང་། དེ་གཉིས་དུས་མཉམ་པར་མེ་འགྲོགས་པ་དང་། མུན་པ་ཡུན་
ཇི་ལྟར་རིང་ཡང་དེར་མར་མེ་སྤར་བ་མི་སྲིད་པ་མིན་པའི་དཔེ་དེའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཐའ་དེ་དག་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་མ་ཐག་པའི་རྣམ་རྟོག་ཟུང་རེ་སྦྱར་བ་བདུན་ཚན་གཅིག་པོ་དེ་ནི་
དངོས་པོའི་གནས་ཚོད་དང་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞིག་སྒྲོ་སྐུར་གང་རུང་གི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་ན་རྣམ་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་ལ། མཐའ་དེ་དག་དང་བྲལ་བ་དབུ་མའི་དོན་ལ་ཇི་ལྟ་
བ་བཞིན་འཇུག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་སྤོང་བའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གོང་གི་ས་བཅད་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ། ཁྱད་པར་ཅན་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ།
4-5-59b


 ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྒྲུབ་པ་དང་། ཁྱད་པར་མེད་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ས་བཅུ་བོ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ས་དང་པོ་ལ་སྦྱིན་པ་ཤས་ཆེར་སྒྲུབ་པ་དང་། གཉིས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷག་པར་སྒྲུབ་པ་
སོགས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་ལ། ས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཆ་ནས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་
སྒོ་ནས་ལམ་སྒྲུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་གཉིས་པ་དམིགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི། རྣམ་པར་བཞག་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཡུལ་གང་ལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་ནས་
འཇུག་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལྟར་དམིགས་པ་ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་མཐའ་དག་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་
ནི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བཞི་དང་། ས་མཚམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྒྱད་དེ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་ས་དང་ལམ་དང་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་
ཆོས་གང་དག་རྣམ་པར་བཞག་པའི་དོན་ཇི་སྙེད་པའི་གནས་ལ་མ་ནོར་བར་དམིགས་པ་དང་། གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་དབྱིངས་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་
4-5-60a


པ་དང་གཉིས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཟབ་པའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པའོ། །བསྒྲུབ་བྱ་ལ་དམིགས་པ་དང་། སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་གཉིས་
ཀྱི་དབང་གིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་ཕར་ཕྱིན་བཅུར་འདུ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཕར་ཕྱིན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཟབ་མོ་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་རྟོགས་པས་ན་ཕར་ཕྱིན་དེ་དག་ཀྱང་འཁོར་གསུམ་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ནས་ཐབས་མཁས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཁོར་གསུམ་
དག་རྟོགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕར་ཕྱིན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྗོད་དོ། །ཚུལ་བཞི་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་
དམིགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེའང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་དང་སྦྱིན་སོགས་ལ་དམིགས་པ་ནི་འཛིན་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རིགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་གཉིས་ལ་དམིགས་ཤིང་དོན་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་
4-5-60b


པར་འཛིན་པའི་དམིགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པས་དམིགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པ་དང་། ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
མངོན་སུམ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་། ས་གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར་གྱིས་ས་དྲུག་པོ་རྟོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་དམིགས་པ་དང་། ས་བདུན་པ་དེ་ཉིད་ལ་མདོ་སྡེ་ལ་
སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སྲིད་ཞིའི་ཆོས་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དམིགས་པ་དང་། ས་བརྒྱད་པར་འབད་རྩོལ་དང་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ་རྣལ་དུ་འདུག་པའི་དམིགས་
པ་དང་། ས་དགུ་བ་བཅུ་བ་བཅུ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་གསུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་། ཕྲིན་ལས་ཕུལ་བྱུང་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་ཕུལ་བྱུང་གསུམ་འབྱུང་བའི་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་
སྟེ། ས་དགུ་བར་སོ་སོར་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞིའི་ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པས་ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དམིགས་པ་དང་། ས་བཅུ་བར་ཕྲིན་ལས་ལ་དབང་བ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཕྲིན་
ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དམིགས་པ་དང་། བཅུ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ནི་ཉོན་མོངས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་
4-5-61a


པའི་དམིགས་པར་འདོད་དེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་མ་ལུས་པ་གཟིགས་པའམ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་
པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི། མ་ཚང་མེད་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཉན་རང་གི་ཐོབ་བྱ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་
པ་འགྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཅུར་གསུངས་པ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། རིགས་དང་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་སེམས་
ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། །སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སྨིན་བྱེད་དང་། །ཞིང་ནི་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་དང་། །མི་གནས་མྱ་ངན་འདས་པ་དང་། །
བྱང་ཆུབ་མཆོག་དང་སྟོན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་སད་པ་དང་། སད་པའི་རྐྱེན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། བསམ་པ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། 
སྦྱོར་བ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། སྐྱོན་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ལ་འཇུག་པ་ནས་འཕགས་པའི་སར་ཚུད་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་
4-5-61b


པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་དང་། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་འདི་གསུམ་ནི་གཙོ་བོར་དག་སས་བསྡུས་
པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མཐར་འབྲས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་དང་། ཐོབ་ནས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་སྟེ།
གཟུགས་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའོ། །ཚུལ་དེ་དང་མཐུན་པར་འདིར་ཡང་ཐེག་ཆེན་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སོགས་འཁོར་ལོ་
ཆེན་པོ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་སད་པའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་རིགས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་མཆོག་གི་ལམ་ཡོངས་སུ་མི་
སྤོང་བ་ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། ཐེག་དམན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་མི་གཡེང་བ་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་
བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། ས་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་འཕགས་ལམ་བསྐྱེད་པ་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། དེ་ནས་ས་
4-5-62a


བདུན་པའི་བར་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡུན་རིང་པོར་འཕེལ་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། ས་བརྒྱད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་ཞིང་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་གནས་གྱུར་པས་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་དང་། སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཏེ་ཁ་ནང་བལྟས་ཉོན་མོངས་པའི་
ཡིད་གནས་གྱུར་པས་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་དོན་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་ལུང་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་
བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཉིད་དང་། བླ་ན་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་ཡི་ཚུལ་
ནམ་ཡང་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་འགྲུབ་ཚུལ་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། ། བཞི་བ་མཇུག་གི་དོན་ལ་གཞུང་
འདི་རྟོགས་དཀའ་ཞིང་ཡོན་ཏན་ཆེ་བར་བསྟན་པ་དང་། གཞུང་དེའི་མཛད་བྱང་དང་འགྱུར་བྱང་སྨོས་པའོ། །དང་པོ། དབུས་རྣམ་འབྱེད་པའི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མཐའ་དང་བྲལ་བའི་དབུས་གང་
4-5-62b


ཡིན་པ་དབུ་མའི་ལམ་སྟོན་པས་ན། དབུས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སམ། དབུས་དང་མཐའ་མ་འདྲེས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་རྟོག་གེའི་
བློས་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང་། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བས་མི་ཤིགས་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་ནམ། ཐེག་པ་མཐའ་དག་གི་སྙིང་པོའི་དོན་དུ་གྱུར་པ་དང་། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་
ཐུག་གི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་མཐའ་དག་པ་ཀུན་ཀྱི་དོན་དུ་གྱུར་པ་དང་། དོན་མེད་པ་མ་རྟོགས་ལོག་རྟོག་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་མ་དང་། ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་
ཐམས་ཅད་སེལ་བ་སྟེ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གི་བསྟན་བཅོས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །བསྟན་བཅོས་དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ལེའུའི་འགྲེལ་བའི་སྐབས་
སོ། །གཉིས་པ་མཛད་བྱང་ནི། བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། ། ཞེས་དང་། འགྱུར་བྱང་ནི། 
རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛཱི་ན་མི་ཏྲ་དང་། ཤཱི་ལེནྡྲ་བོ་དྷི་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །སླར་ཡང་སྨྲས་པ། མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་ངན་པའི་
4-5-63a


གཡང་ས་ལས། །བདེ་བར་སྒྲོལ་བྱེད་ཡང་དག་དབུ་མའི་ལམ། །རིགས་ཅན་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་འཇུག་པའི་སྒོ། །རྒྱལ་ཚབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་དེས་ལེགས་པར་བསྟན། །སྣ་
ཚོགས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རིན་ཆེན་གཏེར། །གང་དུ་ཆུད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད། །གསལ་བར་སྟོན་པ་ལེགས་བཤད་འོད་ཕྲེང་འདིས། །འགྲོ་ཀུན་ཆོས་ཀྱི་འབྱོར་བས་ཚིམ་བྱེད་ཤོག །ཆོས་སྡེ་འདིས་
མཚོན་འཛམ་གླིང་ཐ་གྲུ་ཀུན། །ཡང་དག་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བས་ཁྱབ་གྱུར་ཏེ། །བཤད་སྒྲུབ་པདྨའི་དགའ་ཚལ་རབ་རྒྱས་ཤིང་། །མི་ཉམས་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་གནས་གྱུར་ཅིག །བདག་ཀྱང་རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་
པ་མཐར་ཕྱིན་ཅིང་། །མཁའ་ཁྱབ་ཡིད་ཅན་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་འགོད། །བསྟན་དང་འགྲོ་བའི་དཔལ་ཡོན་གོང་དུ་འཕེལ། །འགྲོ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་གནས་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་པ་འདི་ནི་མཁས་བཙུན་
བཟང་པོའི་རྣམ་ཐར་མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྤོ་ལ་གནས་ཤིང་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་བོར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བཙུགས་པའི་རྣམ་ཐར་གྱིས་ས་གསུམ་མངོན་པར་དགའ་བའི་དཔལ་སྟེར་བ་ཀཿཐོག་པ་
ལྕམ་ལ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་པདྨ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་བཀྲ་ཤིས་པའི་ལྷ་རེག་དང་། རིན་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐྱེས་དང་བཅས་བཀའ་ཡིས་བསྐུལ་མ་གནང་བ་སྙིང་ལ་
4-5-63b


འཆང་ནའང་། རེ་ཞིག་དེ་གར་ལུས་པ། སླད་ནས་ཀཿཐོག་པ་སི་ཏུ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་རིན་པོ་ཆེར་བྱམས་ཆོས་སྐོར་ཕུལ་བའི་སྐབས་ཤོག་སྣག་སོགས་མཐུན་པའི་རྐྱེན་སྦྱར་བ་ལས། མདོ་ཁམས་འདི་ན་འགྲན་
ཟླ་དང་བྲལ་བའི་གདན་ས་ཆེན་པོ་འཕགས་ཡུལ་མ་ག་དྷ་གཉིས་པར་གྲགས་པ་ཀཿཐོག་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ཆོས་གྲྭ་ཆེན་པོར་མི་ཕམ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་རབ་ཚེས་རྒྱལ་བ་ཤིང་རྟ་ལོའི་ཁྲུམས་སྟོད་ཟླ་བའི་ཚེས་ཉེར་
གསུམ་ལ་དབུ་བརྩམས་ཏེ་བཤད་པ་བྱེད་པའི་ཐུན་གསེང་རྣམས་སུ་ཅུང་ཟད་རེ་བྲིས་ཤིང་། ཟླ་བ་དེའི་ཕྱི་མའི་ཚེས་ལྔ་གཟའ་སྐར་དགེ་བའི་ལྔ་ཆར་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་འདིས། སྐུལ་བ་པོ་སོགས་བདག་གི་
བླ་མ་ཞི་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་འབྱེད་པ་དང་། མཁའ་ཁྱབ་ཀྱི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་གནས་སྐབས་དང་
མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དགེ་ལེགས་ཀྱི་དཔལ་དམ་པ་སྦྱིན་པར་གྱུར་ཅིག །སརྦ་མངྒ་ལྃ། ། ༈ ན་མ་ཨཱརྱ་མཻ་ཏྲི་ཡ། བསྐལ་བཟང་རྣམ་འདྲེན་ལྔ་བ་བྱམས༷་པའི༷་
མཚན། །གསུང༷་རབ༷་སྡེ་ལྔའི་ནང་ཚན་ཐེག་ཆེན་པོ། །ཟབ་རྒྱས་དོན་སྟོན་དབུས༷་མཐའ༷་རྣམ༷་པར་འབྱེ༷ད། །མཚན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་དེ་མཉམ་བླ་མེད་ལྔ། ༡། རྟེན་འབྱུང་གཞན་དབང་ཀུན་བཏགས་
4-5-64a


ཀྱིས་སྟོང་པའི། །ཡོངས་གྲུབ་དབུ་མའི་ལམ་མཆོག་སྟོན་པའི་གཞུང་། །མི་ཕམ་མཁས་པའི་དབང་པོས་ལེགས་བཀྲལ་བའི། །འགྲེལ་ཆེན་ཉིན་བྱེད་སྣང་བ་
འཆར་འདི་རྨད། ༢། གཞུང་འདི་སྤར་བསྐྲུན་རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་མཐུས། །ཐུབ་བསྟན་མདོ་སྔགས་རིགས་ལམ་ཡན་ལག་བཅས། །བཤད་སྒྲུབ་ཕྲིན་ལས་མི་ནུབ་བྱམས་
བསྟན་པར། །འཕེལ་བའི་རྒྱུར་བསྔོ་དེ་བཞིན་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག༣། ཅེས་པ་ཀུན་མཁྱེན་མི་ཕམ་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་རབ་རྣམས་བླ་མ་ཞིང་སྐྱོང་གིས་པར་གྱི་འདུ་བྱེད་བགྱི་སྐབས་དགེ་རྒན་བྱམས་
པ་འདས་པོའི་དངོས་རྫས་དགེ་ཕྱོགས་སུ་བཏང་དུས་སྤར་གྱི་ཡོན་ཇི་བབས་ཕུལ་ཏེ་དཔལ་ལྡན་ལྷུན་གྲུབ་སྟེང་དུ་རབ་རྒྱལ་ལྕགས་རྟ་ཟླ༨དུས་ཚེས་དགེ་བའི་ཆར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བགྱིས་པ་དགེ་
ལེགས་འཕེལ།།    །།སརྦ་མངྒ་ལཾ།།
4-5-64b


empty page
4-6-1a


༄༅། །དོན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཤེས་རབ་རལ་གྲིའི་མཆན་བཅས་བཞུགས་སོ། །
4-6-1b


༄༅།  །གྲུབ་མཐའ་བསྟན་པ་ལུང་ཚད་མ་འཁྲུལ་བ་ལྡན་པ་མིན། །ནོར་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྟོན་པ་མངོན་སུམ་ཚད་མ་སྤངས། །
དོན་སྒྲུབ་ཚུལ་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་གསུམ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་བློ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་འཇམ་དཔལ་མཁྱེན་པའི་གཏེར་ལ་
འདུད། །སྟོང་ཉིད་ཟབ་དོན་དམ་ཅིང་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་སོགས་རྒྱ་ཀུན་རྫོབ་ཆེ་བས་རྟོགས་དཀའ་བ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྟན་
པའི་བདུད་རྩི་ནི། །སྐལ་ལྡན་གང་གིས་མྱང་བར་འདོད་པ་ལ། །བློ་གྲོས་སྐྱེད་པའི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམ་པར་སྦྱིན། །པར་བྱའོ། །
4-6-2a


སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཇི་སྙེད་བསྟན་པ། །ཐམས་ཅད་བརྗོད་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་བརྟེན། །དེ་གང་ཞེ་ན་འཇིག་
རྟེན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དམ་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ཡང་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་ལྷག་
པའི་རྟོགས་པ་གཞན་ཅི་ཡང་མི་སྲིད་པས་ཐེག་པའི་རིམ་པ་བཞིན་བདེན་གཉིས་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞལ་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་
བཞིན་གནས་ལུགས་ལ། །འཇལ་བྱེད་མ་ནོར་བར་ཚུལ་བཞིན་ངེས་པའི་བློས་འཇུག་ན། །སྐྱོན་གྱི་དྲི་མེད་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་
4-6-2b


རྣམ་གཉིས་ཀྱི། །མིག་བཟང་མཆོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་སྣང་བ་འདི་དག་ནི། །རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ། །རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་
པ་མེད་གང་ནམ་མཁའ་ཡི། །པདྨོ་བཞིན་ཏུ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་སྣང་མི་འགྱུར། །ས་བོན་ཆུ་ལུད་དྲོད་གཤེར་ལྟ་བུ་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས་པ་ཚང་བས་ནི། །མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་
བྱེད། །ཇི་སྙེད་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀུན། །རང་རང་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད། །དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྒྱུ་དང་ལྟོས་པ་འབྲས་བུ་དག །རྒྱུ་དེས་འབྲས་བུ་དེ་
བསྐྱེད་པ་དང་འབྲས་བུ་དེ་རྒྱུ་དེ་ལ་ལྟོས་པ། གནས་དང་དེས་དེ་མི་བསྐྱེད་པ་དང་དེ་དེ་ལ་མི་ལྟོས་པ་གནས་མིན་ཚུལ་ཤེས་པས། །འཇིག་རྟེན་ན་བྱ་བ་ལ་འཇུག་དང་ལྡོག་པར་བྱེད་པས་ན། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བཟོ་
སོགས་དང་ནི་ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ། །ཀུན་ཀྱང་བྱ་བྱེད་དང་ལྟོས་པ་དེ་ཡི་རྩ་བ་ཅན། །ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་རིགས་པ་གཉིས་སོ། །དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་
བསླབ་བྱ་བསྡུས། །རྟེན་འབྱུང་ཚུལ་གྱིས་གང་སྐྱེས་པའི། །ཆོས་ཀུན་རང་རང་ངོ་བོ་ཡིས། །གཞན་དང་རང་མཚན་ཐུན་མིན་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །སྲ་གཤེར་དྲོ་སོགས་
4-6-3a


ཐ་སྙད་ཀྱི། །ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་སུས་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བསྙོན་དུ་མེད། །བུམ་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཅིག་ལ་ཡང་ཆོས་སྣ་ཚོགས། །ཡིན་དང་ཡོད་སོགས་སྒྲུབ་
དང་མིན་དང་མེད་སོགས་སེལ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི། །རྣམ་གཞག་ཤིན་ཏུ་མཐའ་ཡས་དོན། །རང་རང་ལ་གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས། །བུམ་པ་ལྟ་བུ་མངོན་སུམ་
གྱིས་ནི་ཡོངས་གཟུང་དོན། །གང་ལ་བྱ་བ་མི་རྟག་སྐྱེ་ལྡན་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ནི། །རྣམ་པར་བཏགས་ཏེ་ཐ་དད་ལྟ་བུའི་ཆོས། །སུ་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྟོག་བཅས་
ཡིད་ཀྱིས་ཕྱེ་ཞིང་སྦྱོར། །འགལ་འབྲེལ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དངོས་པོའི་རྫས་ཡོད་དང་རྫས་དེ་ལས་ལྡོག་པས་བཏགས། །ཡོད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལས་ནི། །ཤེས་བྱ་རྣམས་
ཀྱང་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །དེ་ལས་སྤྲོས་པའི་རྣམ་གཞག་དགག་སྒྲུབ་སྣང་སེལ་མཚན་མཚོན་སོགས་མང་། །དེ་ལྟར་བྱ་བྱེད་རྒྱུ་ལྟོས་པ་འབྲས་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོའི་ཆོས། །དེ་རྣམས་ལ་
དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱིས། ཡང་དག་ཉིད་དུ་རྣམ་བརྟགས་ན། ། བྱ་བ་བྱེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཤིང་། །ལྟོས་ནས་སྐྱེ་བ་འབྲས་བུ་དག་ཀྱང་མེད། །ཆོས་
4-6-3b


ཉིད་རང་རང་གི་ངོ་བོར་སྣང་བ་ཡང་། །གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི། །བྱ་བ་བྱེད་པ་རྒྱུ་མཚན་མ་ལྟོས་པ་འབྲས་བུ་སྨོན་པ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་
ཐར་གསུམ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་དང་ལྟོས་པ་ཡང་། །དངོས་པོའི་རང་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་
ན། །རིགས་པའི་མཐའ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ། །ཐུག་ནས་དེ་ཕྱིན་ཆད་རྒྱུ་མཚན་འཚོལ་དུ་མེད། །དེ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་མེའི་ཚ་བ་བཞིན་ནོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལྟར་བདེན་གཉིས་
ཆོས་ཉིད་ལ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རིགས་པས་གང་གཞལ་བ། །དེ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ལས་གྲུབ་པས་ན། ། འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཡིན། །ཇི་
ལྟར་སྣང་བའི་ཚུལ་ཀུན་རྫོབ་དང་ཇི་ལྟར་གནས། །པའི་གནས་ཚུལ་དོན་དམ་པ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་མམ། །རྟགས་མངོན་པར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །མི་བསླུ་བར་
དོན་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ་ངེས་པར་བྱེད་པའོ། །དབང་ཡིད་མངོན་སུམ་སྐབས་སྤྱིར་དབང་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་ཡིན་གྱི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཁོ་ནར་བཤད་པ་མིན་ལ། ཚད་མ་ནི་གོང་
4-6-4a


དུ་མ་འཁྲུལ་ཞེས་པ་དེ་སྦྱར་བས་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེ་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་སུམ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །མ་འཁྲུལ་བ་གྲུར་ཞུགས་པ་ལྟ་བུས་མ་འཁྲུལ་བ་དབང་པོ་དང་
མྱོས་པ་ལྟ་བུས་མ་འཁྲུལ་བ་ཡིད་དང་རང་རིག །རྣལ་འབྱོར་དང་བཅས་པ་དེ་ཡི་ཡུལ། །ནི་དོན་སྤྱི་ཙམ་མིན་པར་དོན་རང་མཚན་སྣང་ཕྱིར་རྟོག་པ་གསུམ་ལས་སྒྲ་དོན་འདྲེས་
འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་དེ་དག་མེད་པ་ན། །དུ་བ་སོགས་མི་སྣང་བས་ན་རྟགས་མེད་པས་དེ་ཕྱིར་རྗེས་དཔག་མེད། །ཅིང་དེ་མེད་ལ་གཞན་ཡང་རྒྱུ་ས་
བོན་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་དང་མཐར་དེ་འགག་པ་སོགས། །འཇིག་རྟེན་ན་སྣང་ཚོད་འདི་ཀུན་མཐོང་མི་སྲིད་ལ། །མི་སྲིད་པ་དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་དག་མེད་པའི་སྣང་ཚོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི། །སྟོང་
སོགས་རྟགས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས། །ཏེ་ཐབས། འཇིག་རྟེན་ན་སྣང་བའི་ཐ་སྙད་བདེན་པ་འདི་ལ་ལ་ནི་མ་བརྟེན་པར། །ཐབས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་དམ་པའི་དོན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་
རྟོགས་པར་མི་འགྱུར། །བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་སོགས་དབང་ལྔ་ལས་སྐྱེས་བློ་རྣམ་ཤེས་གང་གིས། །གཟུགས་སོགས་རང་ཡུལ་གསལ་བར་ཉམས་མྱོང་བ། །དབང་པོའི་
4-6-4b


མངོན་སུམ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་ན། །ལོང་སོགས་བཞིན་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མི་མཐོང་། །ཡིད་དབང་ལས་སྐྱེས་ཕྱི་གཟུགས་སོགས་དང་། རྨི་ལམ་ནང་གཉིས་ཀའི་ཡུལ། །གསལ་
བར་གཅོད་དེ་ངེས་པ་ཡིད་མངོན་སུམ། །དེ་མེད་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཀུན་ཐུན་མོང་དུ། །ཤེས་པའི་རྣམ་རིག་མེད་པར་འགྱུར། །དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་དུ་འཇལ་བ་འཕགས་པའི་
མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བུ། དོན་དམ་པ་རྗེས་དཔག་གིས་འཇལ་བ་རྟེན་འབྱུང་གི་རིགས་པས་བདག་མེད་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ། ཐ་སྙད་པའི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་འཇལ་བ་ཨུཏྤལ་གྱི་སྔོན་པོ་མིག་ཤེས་ཀྱིས་བཅོད་
པ་ལྟ་བུ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མངོན་སུམ་སྣང་བས་དུ་བ་ལས་མེ་དཔོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་བླ་མས་བསྟན་པའི། ལུང་བཞིན་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་ཡི། །མཐར་
ཐུག་བདག་མེད་པའི་དོན་དང་སྟོང་གཉིས་གསུམ་དང་གྲངས་མེད་མཐོང་བ་སོགས་རང་ཡུལ་གསལ་བར་མྱོང་བ། །རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་དེ་མེད་ན། །གང་ཟག་ཕལ་བའི་
ཡུལ་འདས་པ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡུལ་གྱི་དོན་མི་མཐོང་། །མིག་དབང་གིས་མངོན་སུམ་མྱོང་བས་གཟུགས་ལ་ནི། །དུང་སེར་པོ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལྟ་བུའི། སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་
4-6-5a


ཇི་ལྟ་བ། །རང་སེམས་ལ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྒོ་ནས་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་དེ་ཡོད་ན། །དེ་རང་རིག་གིས་མ་ཤེས་པར། དེ་ལ་
ཤེས་མཁན་གཞན་ཡོད་ན་དེ་ལའང་ཤེས་མཁན་གཞན་ཡོད་དགོས་པ་སོགས་ཐུག་མེད་འགྱུར། །ཏེ་དུས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པའི་ཤེས་པའང་གཞན་གང་ཡོད་ཀྱང་ཐུག་མེད་དུ་
འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་པ་ནི་ཤིང་རྟ་དང་རྩིགས་པ་སོགས་ལས་བཟློག་སྟེ། གསལ་རིག་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིས། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་བཞིན་ཏུ་རང་ཉིད་ཀྱང་། །རང་གཞན་
ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་ལ་རང་གསལ་བ། །འདི་ལ་རང་རིག་ཅེས་སུ་བརྗོད། །མངོན་སུམ་གཞན་གསུམ་གྱིས་ཉམས་མྱོང་གང་། །ལ་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་
ངེས་བྱེད་པ། །རང་རིག་ལས་ཡིན་པས་དེ་མེད་ན། །ཚུལ་གཞན་གང་གིས་མངོན་སུམ་དེ་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །ཏེ་སྔོན་པོ་མིག་ཤེས་ཀྱིས་གྲུབ་ན་མིག་ཤེས་མངོན་རྗེས་གང་གིས་གྲུབ།
མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ན་མངོན་སུམ་དབང་དོན་དུས་མཉམ་མི་མཉམ་གཉིས་ཀ་མི་འཐད་རྗེས་དཔག་གིས་གྲུབ་ན་དེ་མེད་དེ་མངོན་སུམ་མེད་པས་སོ། །རྗེས་དཔག་ནི་མངོན་སུམ་མྱོང་བའི་རྟགས་ལ་བརྟེན་
4-6-5b


ནས་སྐྱེ་བས་མངོན་སུམ་གྱི་རྩ་བ་ཅན། །ཡིན་ལ། མངོན་སུམ་དེ་ནི་རང་རིག་ཉིད་ཀྱིས་ངེས། །ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བཞག་དགོས་པས་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་འཁྲུལ་བའི་བློ་ཡི་ཉམས་མྱོང་རང་
རིག་ལ། །མཐར་ཐུག་ནས་དེ་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་དུ་འཚོལ་དུ་མེད། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བྲལ་ཞིང་དབང་ཡིད་མ་འཁྲུལ་བའི། །དང་རང་རིག་རྣལ་འབྱོར་
བཅས་པ། མངོན་སུམ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ། །རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད། །
ཡུལ་རྣམས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གྱི་སྤྱི་ཙམ་བློས་བཟུང་ནས། །མིང་བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེ་དང་འདྲེས་པ་ལྟར་བསྲེས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་བྱེད་པ། །དེ་ནི་རྟོག་བཅས་
ཀྱི་ཡིད་ཡིན་ལ་དེ་དག་གིས། །འཇིག་རྟེན་ན་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་རྒྱས་པར་བྱེད། །བརྡ་མི་ཤེས་པའི་བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་དང་དུད་འགྲོ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བོས་ཀྱང་། །བློ་ལ་
དོན་གྱི་སྤྱི་ཙམ་སྣང་བ། །དེ་མིང་མ་ཤེས་ཀྱང་བསྲེས་ན། མིང་དང་འདྲེས་རུང་གི་རྟོག་པ་དེས། །དོན་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །སྟེ་དེ་དག་མེ་ལ་འགྲོས་
4-6-6a


པ་དང་ཆུ་ལ་སྙེགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི། རྟོག་བཅས་ཡིད་ནི་མེད་པ་ན། །ཕར་དགག་པ་དང་ཚུར་སྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཀུན་འཇིག་རྟེན་ན་
མེད་ཕྱིར། །དེས་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འཇུག་ལྡོག་གི་བསླབ་པའི་གནས། །གང་ཡང་སུ་ལའང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །རྟོག་པས་མ་འོངས་དོན་གཉེར་དང་
འདས་པའི་རྟོག་པ་སོགས། །ཀྱིས་ད་ལྟ་མངོན་གྱུར་མིན་པའང་བློས་འཇལ་ཞིང་སྒྲུབ། །པ་ཡིན་ལ་རྟོག་བཅས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་མེད་གྱུར་ན། །རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་བཟང་
ངན་དང་བླང་དོར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པས་ཐམས་ཅད་བཙས་མ་ཐག་པའི་བྱིས་པ་བཞིན་དོན་གང་ཡང་མི་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། །རྟགས་དུ་བ་ལྟ་བུ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒྲུབ་
བྱ་མེ་ལྟ་བུ་གང་གོ་ནུས། །པ་དེ་ནི་རྟགས་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། །བསྒྲུབ་བྱ་དེ་རྟགས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ལྡོག་ན་རྟགས་དེ་ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པ་
སྟེ། །ཚུལ་གསུམ་ཚད་ན་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ལ་འཁྲུལ་བ་མེད། །མངོན་རྗེས་ཚད་མས་བཞི་བོ་གང་རུང་བ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི། །རྟགས་དེ་ལས་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི། 
4-6-6b


ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་འགའ། །ཞིག་རྗེས་སུ་དཔོག་སྟེ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་། །བདག་གཅིག་དང་དེ་བྱུང་གང་རུང་གི་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་གང་། །ཞིག་འགྲུབ་
པ་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བས་འབྲས་བུས་རྒྱུ་བསྒྲུབ་པ་འབྲས་བུའི་རྟགས་དང་བདག་གཅིག་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས། །གཉིས་དང་སྣང་རུང་། མི་དམིགས་པའམ་འགལ་ཟླ་
དམིགས་པས། །དགག་བྱ་གང་ཞིག་འགོག་པ་མ་དམིགས་པའི་རྟགས། །དེ་ལྟར་རྟགས་རིགས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཏུ་གནས། །དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་དབུ་
མ་དང་སྔགས་ལས་ཀྱང་གསུངས་པའི་རིགས་པས་ཀྱང་དཔྱད་ན། ཡང་དག་ཏུ་ན་འཁོར་འདས་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟར་སྣང་བ་ཀུན། །ཡེ་ནས་རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
དང་། །ཐ་སྙད་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ནས་གསུངས་པའི་རིགས་པས་དཔྱད་ན། རྒྱུད་དག་པ་ན་སྣོད་བཅུད་དག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བས། །དེ་ཐམས་ཅད་གནས་ཚུལ་ལ་དག་
པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གནས། །སོ། །དངོས་པོ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་སྟེ། །དངོས་མེད་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་མ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ལ་དགག་བྱ་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་
4-6-7a


ཡིན། །པས་དེ་ཕྱིར་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དང་བུམ་པ་བཀག་པའི་སྟོང་པ་ལྟ་བུ་དངོས་མེད་པ། །གཉིས་ཀ་གནས་ལུགས་ལ་མ་གྲུབ་པས་རང་གི་ངོ་བོ་
ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་། །མཐར་ཐུག་གི་གནས་ལུགས་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལ་སྟོང་གཞི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། །དེ་བཅད་པའི་སྟོང་པ་གཉིས་རང་མཚན་ཐ་དད་དུ་མེད་པས། །
སྣང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དང་དེ་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་པ་གཉིས་པོ་དབྱེར་མེད་པར་སྣང་དུས་ནས་སྟོང་ལ་སྟོང་དུས་ནས་སྣང་བ་ཡིན་ཞིང་དེ་སྒྲ་རྟོག་གི་ཡུལ་མིན་པས་མིང་ཚིག་དང་རྟགས་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་
ཀྱང་བརྗོད་པ་དང་བྲལ། །འོ་ན་སུས་རྟོགས་ན་རྣལ་འབྱོར་བའི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །བ་འཇིག་རྟེན་ན་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་པ། །ཡོད་སྒྲུབ་
དང་ཡིན་པར་སྒྲུབ་ལ་འདུ། །དགག་པའི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་པ། །མེད་དགག་ཤུལ་དུ་ཆོས་གཞན་མི་འཕེན་པ་དང་མ་ཡིན་དགག་ཤུལ་དུ་ཆོས་གཞན་འཕེན་པས་བསྡུས། །
མངོན་སུམ་སོགས་མི་བསླུ་བའི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་འཐད་པ་དགག་པ་དང་འཐད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི། །རྣམ་གཞག་ཚུལ་བཞིན་ངེས་པར་བྱས་པར་རང་དོན་རྗེས་དཔག་སྔོན་
4-6-7b


དུ་སོང་ནས། །གཞན་ལའང་རིགས་པ་དེ་དང་མཐུན་པར། །རང་ལུགས་འཐད་པ་སྒྲུབ་དང་གཞན་ལུགས་མི་འཐད་པ་སུན་འབྱིན་པའི་གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་སྨྲ་བར་བྱེད། །
གཞན་ལུགས་སུན་འབྱིན་ལ་ནི་ཚུལ་གསུམ་པའི། །གཏན་ཚིགས་རང་དོན་རྗེས་དཔག་ལྟར་རང་རྒྱུད་དུ་འགོད་པ་དང་། །ཚུལ་གསུམ་མ་ཚང་ཡང་ཕ་རོལ་གྱི་ཁས་
བླངས་དེ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཐལ་བའི་ངག་གིས་ཕ་རོལ་དེ་སུན་འབྱིན་པའི་སུན་འབྱིན་ཡང་དག་པའོ། །ཚུར་རོལ་མཐོང་བའི་ཐ་སྙད་ལ་ཡང་གནས་ཚུལ་དང་
སྣང་ཚུལ་དག །མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །མ་དག་ཚུར་རོལ་མཐོང་བ་འཇིག་རྟེན་དང་། །དག་པ་འཕགས་པའི་གཟིགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི། །ཀུན་ཏུ་
ཐ་སྙད་ཚད་མ་གཉིས། །ཡོད་དེ་དེ་གཉིས་དཔེར་ན་རང་ཡུལ་ཙམ་མཐོང་བའི་མི་དང་རང་ཡུལ་དང་སྔ་མ་གཉིས་ཀ་མཐོང་བའི་ལྷ་ཡི་མིག་བཞིན་ནོ། །ཚད་མ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ནི་སོ་སོར་
མི་འཁྲུལ་བའི་ཁྱད་པར་ཡང་། །ངོ་བོ་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ལས་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་དབྱེ། །དང་པོའི་ངོ་བོ་ཡུལ་ཤེས་བྱ་ཉི་ཚེའི་བ་དོན་ལ་མི་བསླུའི་བ་བློ། །འོ། །རྒྱུ་དབང་པོ་
4-6-8a


སོགས་ཀྱི་རང་ཡུལ་དེ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་ཚུལ་བཞིན་ཏེ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཟུང་བ་ལས་རྟོག་མེད་མིག་ཤེས་ཀྱིས་རང་ཡུལ་སྔོན་
པོ་ཚུལ་བཞིན་བཟུང་བ་དང་རྟོག་བཅས་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་དུ་བའི་རྟགས་ལས་མེ་ཡོད་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ། །འོ། །བྱེད་ལས་ཚུར་མཐོང་གི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་སེལ། །བའོ། །འབྲས་
བུ་སྐབས་སུ་བབས་པའི་དོན་དེ་མ་ནོར་བར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གཉིས་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་བྱ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡི་ཡུལ་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་
དེའི་རྒྱུ་ནི་ཇི་ལྟའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་རྗེས་ལས་སྐྱེ། །བའོ། །བྱེད་ལས་ཚུར་མཐོང་གི་བློས་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་སེལ། །བའོ། །
འབྲས་བུ་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ནོ། །དོན་དམ་ལ་ཡང་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་ལྟ་བུའི་རྣམ་གྲངས་པ་དང་། །སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི། རྣམ་གྲངས་
མིན་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས། །ཤེས་བྱ་དེ་འཇལ་བ་ལ་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི། །ཚད་མ་དེ་ཡང་གཉིས་སུ་འགྱུར། །རོ། །ཚད་མ་བཞི་པོ་དེ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ཕྱི་མར་འཇུག །མིག་
4-6-8b


སྐྱོན་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པ་དག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བའི་ཚད་མའི་མིག་ནི་རྣམ་སྦྱངས་ཏེ། །ཐ་སྙད་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་དག་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་
ཀྱི་མཐར་ཐུག་མཉམ་པའི་དོན་མཐོང་བྱ། །སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པའི་དབང་ཡིད་དང་རྟོག་བཅས་ཀྱི་སེམས། །ནི་དཔེར་ན་དབང་ཤེས་རྟོག་མེད་ཟླ་གཉིས་མཐོང་བ་དང་ཡིད་
ཤེས་རྟོག་མེད་རྨི་ལམ་དང་རྟོག་བཅས་ཐག་པ་ལ་སྤྲུལ་དུ་འཁྲུལ་བ་བཞིན། །དེ་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་བའི་ཆ་དང་ཟླ་གཅིག་ཉིན་སྣང་ཐག་པར་འཛིན་པ་ལྟར་མ་འཁྲུལ་བའི་ཆ་ཡང་
ཡོད་ཕྱིར། །མི་བསླུ་བ་དང་བསླུ་བའི་སྒོ་ནས་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་རྣམ་གཞག་གྲུབ། །གལ་ཏེ་ཚད་མ་ཚད་མིན་གཏན་ནས་མེད་གྱུར་ན། །འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རྫུན་པ་དང་
མ་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་བདེན། །པ་སོ་སོར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གཏན་ནས་མི་སྲིད་པས། །ཕྱི་རོལ་པ་རྫུན་པ་དང་ནང་པ་བདེན་པའང་མི་སྲིད་པས། གྲུབ་པའི་མཐའ་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཡོད་
མི་སྲིད། །དོན་དམ་པ་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པས་སོ་སྙམ་ན་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དཔྱད་བྱས་ན། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གི་ཚད་དང་ཚད་མིན་དགག་བྱ་སྒྲུབ་བྱ་ཡུལ་ཡུལ་
4-6-9a


ཅན་སོགས། །ཀྱིས་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བར། །སྤྲོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡང་། །རང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་གྲུབ་པ། །
དེ་ཕྱིར་ཡོད་མེད་གཉིས་ཡིན་གཉིས་མིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཀུན་བྲལ་ཉིད། །ནི་དཔེར་ན་མེ་ཡི་ཚ་བ་ཇི་བཞིན་ཏུ། ། ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་གནས། །དེས་ན་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་
སྣང་དང་དེ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ནི། །ནམ་ཡང་འབྲལ་བ་མེད་པར་ཆོས་ཀུན་ལ་གནས་པས། །སྣང་བ་དེ་ཐབས་དང་སྟོང་པ་དེ་ཐབས་བྱུང་ཉིད་ཡིན་སླད། །ཐ་སྙད་ལྟ་
བུ་གཅིག་བཀག་ནས་ཅིག་ཤོས་དོན་དམ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ་པ་དང་དོན་དམ་བཀག་ནས་ཐ་སྙད་ཁོ་ན་སྒྲུབ་མི་ནུས། །པས་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཡིན་ནོ། །མི་དགོས་སོ་སྙམ་ན་ཚད་མ་དང་ཚད་
མིན་གྱི་ཡིན་མིན་མ་དཔྱད་པར། །ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་མཐོང་བ་ཙམ་ཀུན་རྫོབ་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཞིག་གིས། །དོན་དམ་ཉིད་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། །དེ་ལྟར་
དོན་དམ་ལ་འཇུག་པ་ནི་བཀག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། །ས་བོན་འདི་ལས་མྱུ་གུ་འདི་འབྱུང་བར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ། །དེ་ལ་
4-6-9b


བརྟེན་དོན་སྐྱེ་མེད་སོགས་དཔོག་པ་དེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལའང་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་མིང་མ་བཏགས་ཀྱང་དོན་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་མི་སྤོང་། །སྟེ་སྤང་མི་
ནུས་སོ། །གྲངས་ལ་རྩོད་སྤོང་ཐ་སྙད་ཚད་མ་ལ་དག་མ་དག་གི་ཚད་མ་གཉིས་མེད་ན། །དག་པའི་ཚད་མ་ལོགས་སུ་མེད་པས་མ་དག་པའི་ཚད་མ་ལྟར་དག་པའི་གཟིགས་པ་རྫུན་པར་འགྱུར་
ཞིང་། །མ་དག་པ་མཐོང་བའི་དུང་ལ་ཡང་། །དཀར་པོ་དང་སེར་པོ་བདེན་པ་དང་རྫུན་པའི་རྣམ་གཞག་མི་འཐད་དོ། །དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ལ་གཉིས་མེད་པར་རྣམ་གྲངས་
པའི་དོན་ཙམ་ཡིན་ན། །མེད་པར་དགག་པའི་སྟོང་པ་ལམ་གྱིས་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་དུ་གནས་པ་མི་ཤེས་ཤིང་། །དོན་དམ་མེད་པ་ཙམ་སོགས་ཀྱང་སྤྲོས་པ་ཡིན་པས་སྤྲོས་པའི་
མཐར་ལྷུང་ལ། ། དེ་སྤྲོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དངོས་པོ་དཔྱད་པའི་རིགས་པ་རང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱང་འཇིག །སྟེ་ཚུགས་མི་ཐུབ་བོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་གཞལ་བྱ་ཀུན་རྫོབ་མ་
གྲུབ་ཅིང་། །འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བློ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བདུན་དང་རང་རིག་ཀྱང་། །དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པས་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཆུ་ཟླ་འདྲ། །བདེན་གཉིས་མཐར་ཐུག་ན་བདེན་
4-6-10a


པ་དབྱེར་མེད་པའི། །བདེན་གཅིག་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་ཉིད་མྱང་འདས་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ། །ཡིན་པས། ཆོས་ཀུན་དེ་
ལ་དེ་ལས་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པར་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་བྱེད་ཀྱི་བློ་དང་ཤེས་བྱ་ཡུལ་དབྱེར་མེད་པའི་སྐུ། །དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པས་དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
སྣང་བ་ལ་མཐའ་དབུས་བྲལ། །དེ་ལྟར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རིགས་པའི་ལམ་ན་ལྟ་བའི། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་བཟང་བགྲད་ནས་སུ། །བདེ་བར་གཤེགས་དང་དེ་ཡི་
སྲས། །བྱང་སེམས་བློ་གྲོས་ཆེ་རྣམས་ལམ་གང་ནས་ནི། །གཤེགས་པའི་ལམ་བཟང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་མཐོང་བྱ་སྟེ། །འདི་ན་མདོ་སྔགས་ཐེག་པའི་ཚུལ། །
རྙེད་དཀའ་བ་རང་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་དུས་སུ་རྙེད་པ་ལ། །རང་རྒྱུད་ལ་དེའི་རོ་མྱོང་བ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག །འདི་ལྟར་རིགས་པ་རྣམ་བཞི་དང་། །ལྡན་པ་
བློ་གྲོས་སྣང་བ་ཅན། །གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞན་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པ་རང་གི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་མཐུ་དེས། །རིགས་པ་རྣམ་བཞི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོན་པ་
4-6-10b


བཞི་ནི་ངེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འདྲའི་རང་སྟོབས་ཀྱིས་དཔྱོད་པའི་བློ་དང་མི་ལྡན་ན། །མིག་མེད་དམིགས་བུར་བརྟེན་པ་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཙམ་
གྱི་ཕྱིར་དང་ཚིག་ཙམ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་རྟོགས་སླའི་རྒྱུ་མཚན་ཙམ་གྱི་ཕྱིར། །གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན་པ་སོགས་ཀྱི་རྟོན་པ་བཞི་ལས་གོ་བཟློག་སྟེ་ཆོས་
ལ་མི་རྟོན་གང་ཟག་ལ་འགྱུར། །དོན་ལ་མི་རྟོན་ཚིག་ལ་ངེས་དོན་ལ་མི་རྟེན་དྲང་དོན་ལ་དོན་རང་མཚན་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་རྟོན་དོན་སྤྱི་མཐོང་བའི་རྣམ་ཤེས་ལ་རྟོན་པར་དེས་ན་གང་ཟག་དག་
ལ་ནི། །མི་རྟོན་ཆོས་ལ་བརྟོན་བྱ་སྟེ། །ཡང་དག་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ལམ། །སྨྲས་པ་དེས་གྲོལ་གྱི་སྨྲ་པོས་མིན། །ཏེ་གང་གིས་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ལམ་ཡང་དག་པ་
ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ན། །སྨྲ་པོ་ཚུལ་བཟང་ངན་སོགས་ཇི་ཞིག་ལྟར་ཀྱང་རུང་། །སྟེ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱང་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དབང་གིས། །བཤན་པ་སོགས་
སུ་སྤྲུལ་བ་བཞིན། །གལ་ཏེ་ཐེག་ཆེན་དོན་སོགས་ལས། །འགལ་བར་བསྟན་ན་སྨྲ་བ་པོ། །ལྟར་སྣང་སྤྱོད་ཚུལ་སོགས་བཟང་ཡང་རང་ལ་མི་ཕན་ཏེ། །བདུད་ཀྱིས་
4-6-11a


སྤྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས་མཚན་དཔེ་དང་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཐེག་ཆེན་ལས་བཟློག་པ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་བཞིན། །ཆོས་ལ་ཐོས་བསམ་བྱེད་པ་
ནའང་། །རྗོད་བྱེད་ཀྱི། ཚིག་ལ་མི་རྟོན་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་རྟོན། །དོན་རྟོགས་ན་ནི་ཚིག་གི་ལམ། །སྡེབ་སྦྱོར་བཟང་ངན་སོགས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད། །དེ་དོན་
རྟོགས་པའི་སླད་དུ་སྐྱེས་བུའི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས། །བརྡ་སྦྱར་བ་སྐབས་ཀྱི་དོན་གྱིས་གོ་བྱ་དེར་གོ་ན། །ཕྱིར་ཞིང་ཚིག་གི་སྤྲོས་པ་རྣམས། །ལྷུར་ལེན་གླང་རྙེད་ནས་ད་དུང་
གླང་འཚོལ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་འཚོལ་བ་དང་མཚུངས། །ཚིག་ལ་འཆེལ་ནས་ཚིག་སྤྲོས་ན། །རྣམ་རྟོག་མ་ཟད་པར་དུ་ཚིག་ཟད་མེད་འཕེལ། །ལ་དེས་གོ་བྱའི་དོན་ལས་ཕྱི་ཕྱིར་གཡེལ་
ཞིང་མི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས། །བྱིས་པ་རྣམས་རང་ཉིད་ཚིག་གིས་ངལ་བའི་རྒྱུ། །ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཤིང་ངོ་ཞེས་པའི་ཚིག་གཅིག་ལའང་། །ཡུལ་སོགས་དུས་རྣམ་པ་ཕྱེ་
ན་ཟད་པ་མེད། །མོད་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་གོ་བྱའི་ཤིང་དེ་སྐབས་དོན་གྱིས་གོ་ན། །སྒྲ་བརྗོད་པ་ཡི་དགོས་པ་དེར་ཟད་དོ། །མཛུབ་མོས་ཟླ་བ་བསྟན་པ་ན། །བྱིས་པས་ཟླ་བ་ལ་
4-6-11b


མི་ལྟ་བར་མཛུབ་མོ་ཉིད་ལ་ལྟ། །བ་ལྟར་ཚིག་ཙམ་ལ་ཞེན་བླུན་པོ་དག །དོན་ལ་མི་དཔྱོད་པར་ཚིག་གི་དོན་ཤེས་སྙམ་ནས་ཚིག་ཁོ་ན་ལ་དཔྱོད་ན་ཡང་ཤེས་དུས་དཀའ། །དོན་
ལ་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ན། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པའི་དྲང་དོན་ངེས་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་ཤེས་བྱས་ནས། །དྲང་བའི་དོན་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པར། །ངེས་པའི་དོན་ལ་རྟོན་བྱ་སྟེ། །
ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་ཡུལ་དང་འདུལ་ཐབས་སོགས་ཀུན་མཁྱེན་ནས། །གདུལ་བྱའི་རིགས་ཁམས་དང་རྣོ་རྟུལ་སོགས་དབང་པོ་དང་མོས་པ་བསམ་པ་དང་
རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འདིས་རྣམ་མཁྱེན་དུ་རིམ་གྱིས་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པའི་རིམ་པ་ནི། །བྱེ་སྨྲ་ནས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་བླ་མེད་ཀྱི་བར་སྐས་ཀྱི་གདང་བུ་བཞིན་ཏུ་བསྟན། །ཕུང་པོ་
སོགས་དགོངས་གཞི་གང་ལ་དགོངས་ནས་སུ། །ལྡེམ་དགོངས་པའི་བཞི་དང་དགོངས་པ་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ལྟ་བུ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་བཟུང་བ་ལ་ཚད་མ་ཡིས། །གནོད་
བྱར་གང་དེ་གསུང་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡང་། །ཡོད་ཕྱིར་བྱེ་སྨྲ་ལ་སོགས་པའི་གྲུབ་མཐའ་བཞི་དང་ནི། །མཐར་ཕྱིན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་བར། །འོག་
4-6-12a


མ་འོག་མས་མ་རྟོགས་པའི་ཆ་གང་ཡིན། །པ་གོང་མ་གོང་མས་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡི། །ཉེས་པ་ཟད་པའི་རྒྱལ་བའི་ལུང་བཞིན་གོང་ནས་གོང་དུ་
རྟོགས་བྱའམ་མྱང་བྱ་ཆེ་བར་རིགས་པས་ཆེས་གྲུབ་པར། །མཐོང་ནས་དྲང་བའི་དོན་མ་ཡིན་པ་ངེས་པའི་དོན་འཛིན་པ། །དཔེར་ན་ཆུ་ལས་འོ་མ་འབྱེད་ངང་པ་བཞིན། །དུ་
བློ་གྲོས་མཆོག་ཅན་དེ་རྒྱལ་གསུང་གི་རྒྱ་མཚོར་རོལ། །པར་ནུས་སོ། །ཟབ་མོ་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་ཡང་། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཡིན་མིན་སོགས་མཐའ་དྲུག་ཚིག་དོན་སོགས་ཚུལ་བཞིས་
མི་སྣང་བར་རྒྱས་བཏབ་པ། །རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་མན་ངག་གི་ལམ་ཡིན་པས་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་དང་འགྲོགས་པའི། །སྐྱོན་གྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་རིགས་པ་བཞི་སོགས་ཀྱི་རིགས་
པས་གཏན་ལ་ཕབ། །པ་དང་སྣང་སྲིད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་སྣང་བ་ལྷ་དང་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཡེ་ནས་དག་པ་དང་། །འཁོར་འདས་མཉམ་ཉིད་ཆེན་པོ་དབུ་མའི་
གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པ་གཉིས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ། །སྟེ་ཡང་དག་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། །གཏན་ལ་དབབ་ནས་སྙེད་པའི་དཔྱད་དོན་གང་ཡིན། །པ་
4-6-12b


དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་ལུས་ལ་མཚོན་ན་དེ་ལས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གསངས་པ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དང་ལྷ་སྐུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སོགས་བསྐྱེད་པ་དང་། །རླུང་སེམས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སོགས་རྫོགས་པ་
དང་རྫོགས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རིག་གདངས་ལྟ་བུ་ཆེན་པོ་ཡི། །ཚུལ་དུ་རིམ་པར་ཚིག་དོན་སྤྱི་དོན་སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གྱི། །དོན་དམ་འོད་གསལ་ལ་མཚོན་ན་འོད་
གསལ་ཙམ་ཕར་ཕྱིན་ལས་ཀྱང་བསྟན་པས་ཚིག་དོན་བསྐྱེད་རིམ་འོད་གསལ་དུ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུ་སྤྱི་དོན་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྟོང་བཞིས་དྲངས་པའི་འོད་གསལ་སྦས་དོན་ནོ། །རིམ་པ་གཉིས་པའི་གཉིས་
པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་སྟོང་པའི་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པ་དབང་བཞི་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀ་དག་གི་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནོ། །གནད་ལ་རྒྱུད་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ལས་བསྟན་པ་
དང་འགལ་མེད་འཇུག་པ་ཡིས། །མདོ་སྔགས་ཀྱི་དོན་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པར་ངེས་པའི་གདིང་སུས་ཀྱང་འཕྲོག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པ། ། བློ་ལྡན་མཆོག་དེ་རྒྱལ་
བའི་གདུང་འཚོབ་པའི་སྲས། །ཐེག་གསུམ་གང་ནས་བསྟན་ཀྱང་འཛད་མེད་ཀྱི་ཆོས་གཏེར་ཆེན་པོ་འཆང་བ་ཡི། །ལུང་རྟོགས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་
4-6-13a


རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ངེས་དོན་རང་གི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ན། །སྒྲ་དང་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་
འབྲངས་པ་གཟུང་བ་ཡུལ་དང་འཛིན་པ་སེམས། །ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་ལ་མི་རྟོན་པར། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་རྟོན་
པར་བྱའོ། །སྟོང་མི་སྟོང་གཉིས་ཡིན་གཉིས་མིན་སོགས་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་ནི། །ཕྱི་རོལ་དུ་གཟུང་བ་དང་ནང་དུ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སེམས། །འཁྲུལ་
བ་ཡིན་པས་དེ་དེས་གང་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་དེ་ལྟར་རྫུན། །ཏེ་དཔྱོད་མི་བཟོད་པས་སོ། །དཔེ་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དོན་ལ་དངོས་
སུ་སྦྱོར་མི་ནུས་པས་མི་རེག །དེའི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་པོར་དམིགས་དང་དེ་བཀག་པའི་དངོས་མེད་དམིགས། །དང་དངོས་དངོས་མེད་གཉིས་སུ་དམིགས་དང་གཉིས་
མིན་དམིགས། །པ་སོགས་ཇི་ལྟར་དམིགས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་གཡོ་བ་ཡོད་པས་དམིགས་པ་སྟེ། །དམིགས་པས་དངོས་མེད་དང་དངོས་པོ་སོགས་གང་བཟུང་ཡང་བདུད་
4-6-13b


ཀྱིས་ནི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་མོད་འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་རོལ་པ་སོགས་ལས་གསུངས། །དངོས་པོ་དགག་དང་དངོས་མེད་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་སོགས་དགག་རྟོག་སྒྲུབ་རྟོག་གང་
གིས་ཀྱང་། །དམིགས་པ་ཡིད་འཛིན་སྟངས་འཇིག་པར་བྱེད་མི་ནུས་ལ། །ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་བསལ་བ་དང་ཆོས་གང་ཡང་སྒྲུབ་པའམ་བཞག་ཏུ་མེད་པར་གཟུང་
འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་ན་དམིགས་པའམ་སྤྲོས་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་དེར་དམིགས་བྱ་གཟུང་བ་དང་དམིགས་བྱེད་འཛིན་པ་
ཀུན་དང་བྲལ་བས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཡིན་ཀྱང་། །སེམས་སྟོང་མ་ཡིན་པར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དེ་རང་ལ་ཤར་པས་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་འོད་གསལ་བ་ཡོད་མེད་སོགས་མཐའ་
བཞིའི་སྤྲོས་པ་ཀུན་རང་བཞིན་གྱིས་ཁེགས་པ། །འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་རྒྱལ་བས་གསུངས། །ཉི་མའི་གཟུགས་ལ་དམུས་ལོང་བཞིན། །ཚུར་མཐོང་གི་བྱིས་
པས་དེ་སྔོན་ཆོས་ཉིད་དེ་མཐོང་མ་མྱོང་། །བས་དོན་ཇི་ཙམ་གྱིས་སྟོང་པ་སོགས་ཇི་ལྟར་བསམས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡིད་ཆེས་པའི་བློས་མི་ཤེས་པས། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིས་
4-6-14a


པ་རྣམས་ནི་སྤྲོས་པ་ཀུན་བྲལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པར་སྐྲག་པ་སྐྱེ། ། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་བས་གསུངས་པའི་ངེས་དོན་ཡང་དག་པའི་ལུང་དང་ནི། །
བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཁས་ལེན་ཀུན་དང་བྲལ་བ་མཐའ་ཀུན་འགོག་པའི་རིགས་པ་དང་། །མན་ངག་བརྒྱུད་པ་ཅན་གྱི་བླ་མའི་མན་ངག་དང་དེ་ལ་མོས་གུས་
བཅོས་མིན་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ལས་ནི། །དམུས་ལོང་གི་མིག་ཐོབ་པ་བཞིན་ཏུ་ཡེ་ཤེས་དེ་སོ་སྐྱེའི་སྐབས་སུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པའམ་དཔེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་དང་བདེན་པ་
མཐོང་བའི་སྐབས་མངོན་སུམ་དུ་རང་ལ་སྣང་། །བས་ངེས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་ལ། དེ་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་རོ་མྱོང་བའི། །ཡིད་ཆེས་ཀྱི་
དད་པས་སྙིང་ལ་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་དགའ་བ་རྒྱས་པའི་མིག །ཆུ་བུར་གྱི་མིག་མ་ཡིན་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་དེས་བདེ་གཤེགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐུར་ཏེ་ཆོས་སྐུ་ལ་གཏོད་ཅིང་
ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །སྐབས་འདིར་ནི་འཁོར་འདས་བདེ་སྡུག་བཟང་ངན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་ལུས་པ། །ཐ་སྙད་དུ་དབྱེར་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་མཐར་
4-6-14b


ཕྱིན་པས། །མིང་ཚིག་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངེས་པར་ཤེས་པའི་གདིང་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་བརྫི་བ་ཐོབ་ཀྱང་། །གང་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་ཀྱང་
འཛད་པ་མེད་པའི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་མཛོད་མ་ལུས་པ་བརྗོད་ལ་མཁས། །བདེན་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པས་མཁས་པར་བྱས་པས། །མཐར་
བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དོན་རང་གིས་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་མཐོང་པའི་ཚེ། །འབྲས་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོའི་ཐོབ་པ་ཕྱིར་དུ་ཕྱིའི་སྤུན་པ་ཕྲ་མོ་ནས་རིམ་གྱིས་སེལ་
བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཐར་བ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀུན་མཐར་ཐུག་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་དེ་ལ་གཞོལ་བར་ཤེས་ཏེ་དེ་དག་གིས་རྟོགས་བྱ་ཆོས་དབྱིངས་གཅིག་ཡིན་ལ་དེ་
རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་གཅིག་ལས་མེད་པས་སོ། །དེ་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཁམས་དབང་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པར་རིམ་གྱིས་འདུལ་བའི་ཐབས་མཁྱེན་ཞིང་། །དེས་བསྟན་པའི་
ཐབས་ཀུན་རྣམ་མཁྱེན་ལ་མཐར་གཞོལ་ཞིང་འབབ་པས་ཡང་དག་པའི་ལམ་མོ་ཞེས། །སྟོན་དང་དེ་ཡི་བསྟན་པ་ལ། །བདུད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱས་ཡིད་འཕྲོག་པའི་ཡིད་ཆེས་ཕྱིར་
4-6-15a


ལྡོག་པ་མེད་པར་སྐྱེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་ན་སྲིད་ཞིར་མི་གནས་པའི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སམ་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པའི་ཡེ་
ཤེས་མཆོག་དེ་ཐོབ་པས། །སྲིད་དང་ཞི་མཐའ་ཆེད་དུ་དགག་མི་དགོས་པར་ངང་གིས་གྲོལ། །ལ་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་སྙིང་
རྗེ་ཆེན་པོའི་རྒྱུན། །ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱི་མུ་མཐར་ཁྱབ། །པར་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ། །མ་ནོར་བར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རིགས་པ་
བཞིས་ལེགས་པར་བསམས་པའི། །བྱེད་ལས་རྟོན་པ་རྣམ་བཞི་དང་། །ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཆོག་དྲི་མེད་ལས། །འབྲས་བུ་ཟབ་མོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །སྣང་བ་རྣམ་
པར་རྒྱས་པ་ན། །གདོད་མའི་རིག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཕལ་བས་མ་རྟོགས་པར་རྒྱས་བཏབ་པའི། །པ་ལྟ་བུར་གྱུར་སྤོབས་པའི་གཏེར་ཆེན་བརྒྱད་གྲོལ་ཏེ། །སྔོན་ཆད་
ཐོས་དང་བསམས་པའི་གཞུང་། །ནམ་ཡང་བརྗེད་པ་མེད་པ་དྲན་པའི་གཏེར། ༡། དྲན་པས་བཟུང་བ་དེ་དང་དེའི་རྟོགས་དཀའ་བ་ཟབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ས་ལམ་སོགས་རྒྱ་
4-6-15b


ཆེའི་དོན། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་གཏེར། ༢། མདོ་དང་རྒྱུད་སྡེའི་རྟོགས་བྱའི་དོན་མཐའ་དག །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་རྟོགས་པའི་གཏེར། ༣། ཐོས་པའི་
རྣམ་པ་མ་ལུས་པ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་བཞི་ཐོབ་པས་ནམ་ཡང་མི་བརྗེད་པ་གཟུངས་ཀྱི་གཏེར། ༤། དོན་དང་མཐུན་པའི་ལེགས་པར་བཤད་པས་འགྲོ་བ་ཀུན། །ཡིད་ཚིམ་པར་
བྱེད་པ་སྤོབས་པའི་གཏེར། ༥། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཆེན་མཛོད། །སྐལ་ལྡན་ལ་རྗེས་སུ་འདོམས་པ་དང་། ཕས་རྒོལ་རིགས་པས་ཚར་གཅོད་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་ཆོས་ཀྱི་
གཏེར། ༦། རང་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བ་དང་དེས་ཆོས་སྟོན་པ་དང་དེ་ལས་དགེ་འདུན་འབྱུང་བའི་ངེས་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདུང་འཚོབ་པས་རིགས་རྒྱུན་ནི། །མི་གཅོད་པ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཏེར། ༧། ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་བབ་པའི་ཆོས་དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པས། སྐྱེ་མེད་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ། །བཟོད་པ་ཐོབ་པ་སྒྲུབ་པའི་གཏེར། ༨། འདིར་དྲན་པ་བློ་
གྲོས་རྟོགས་པ་གཟུངས་བཞི་ནི་སྤོབས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤོབས་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་དེ་བརྒྱད་ཀའི་སྤྱི་མིང་དུ་སྤོབས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་
4-6-16a


ལས་གང་ལའང་མི་འཇིགས་པའི་སྤོབས་པ་སྐྱེ་ལ་སྤོབས་པས་ཆོས་སྲུང་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་དེ་དག་གི་གཙོ་བོ་སྤོབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤོབས་པའི་གཏེར་
བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཐོབ་ནས་མི་འབྲལ་ཞིང་རེ་རེར་ཡང་ཕ་མཐའ་ཚད་མེད་པའི་མི་ཟད་པའི། །གཏེར་ཆེན་བརྒྱད་ལ་དབང་འབྱོར་གང་། །སྲས་བཅས་རྒྱལ་བས་
དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་མཆོག་གོ་ཞེས་བསྔགས་བཞིན་ཏུ། །དང་རིག་པ་འཛིན་པ་མྱུར་དུ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོར་འགྱུར། །རོ། །ཚད་མར་གྱུར་པ་
འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་རྒྱལ་བའི་གསུང་། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་ནི་རིགས་པའི་ལམ་དང་མི་འགལ་བ་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་དག་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གྲུབ་མཐའ་སོགས་
ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གྲུབ་པས་ན། །དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་གཉིས་དཔྱོད་པའི་གཞུང་ལ་སོགས་པ་ཚད་མའི་ལམ་ནས་སྟོན་
པ་དང་དེས་བསྟན་པའི་ལམ་དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་དད་པའི་ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་པས། ཚད་མའི་གསུང་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པར་གྲགས་པ་དང་ཉན་རང་བྱང་
4-6-16b


སེམས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཇི་བཞིན་མ་མཁྱེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་དག་གི་བདེན་པའི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་དེ་མཐོང་ངོ་། །རང་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཇི་
ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པས་གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་། །གཞན་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཐར་སོན་པ། །ཤཱཀྱའི་སྐྱེས་མཆོག་བདེ་
བར་གཤེགས་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་བསྟན་ནས། །བདག་གིས་གང་བརྙེས་བདུད་རྩིའི་རོ། ། འདི་དག་རིགས་པ་བཞི་དང་ནི། །རྟོན་བཞིའི་སྒོ་
ནས་མྱོངས་ཤིག་ཅེས། །མདོ་རྒྱུད་རྣམས་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་ནས་ཉིད་ཀྱིས་བརྙེས་པའི་བདུད་རྩིའི་བགོ་བཤའ་འཇིག་རྟེན་འདིར་མཛད་ནས་སྐལ་བཟང་གི་སྐྱེ་བོ་དུ་མ་ཞིག་གིས་
ཀྱང་རོ་དེ་མྱོངས་བར་གྱུར་ཀྱང་། །སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ཁྱད་པར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བའི་སྙིགས་མའི་དབང་གིས་རྩོད་པའི་དུས་དེང་སང་ན། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་རིགས་པ་བཞིའི་ལམ་ནས་
ངེས་སྐྱེས་མི་སྐྱེད་པ་དང་རྟོན་བཞི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཐུབ་པའི་བསྟན་པའི་རོ་མཆོག་གྱ་ནོམ་པ་མྱོང་དཀའ་བར། །གཟུ་བོའི་བློ་ཡིས་མཐོང་ནས་གཞན་ལ་ཕན་
4-6-17a


འདོད་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་འབྱུང་བར་དཀོན་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པས་མཆོག་ཏུ་གུས་པའི་བློས། །གོང་དུ་བཤད་པའི་ཉིང་དགོས་
ཁྱད་པར་ཅན་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་འདི་ལྟར་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི། །ཤེས་རབ་དྲི་མའི་སྐྱོན་མེད་པ་སྐལ་བཟང་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པའི་ཚུལ། །ལམ་ཐབས་
ཅུང་ཟད་དེ་གཞུང་ཉུང་ཡང་བརྗོད་བྱ་རྒྱ་ཆེ་བ་འདི་བརྗོད་ཅིང་བརྩམས་པའི་དགེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་དེ་ཡིས། །ནམ་མཁའི་མཐས་གདུགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་
པའི་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའི་གོ་འཕང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་ཉིད་གྱུར་ཅིག །འཇམ་དཔལ་སྨྲ་བའི་ཉི་མར་རྩེ་གཅིག་ཡིད་ལ་བགྱིས་ཏེ་མངོན་པར་ཁ་ཕྱོགས་
པའི། །སྙིང་གི་ཆུ་སྐྱེས་དད་པ་གསུམ་གྱིས་དྲངས་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཉི་ཟེར་རྣོན་པོས་ཕྱེས་པས་ཅི་ཡང་བཞད་པ་ན། བློ་གྲོས་ཀྱི་འདབ་མ་བརྒྱ་ཕྲག་ལས་འཐོན་པའི་ལེགས་བཤད་སྦྲང་
རྩིའི་རྡུལ་དམར་ཉིལ་གྱིས་ཕྱུར་བ་འདིས། །ཐུབ་པའི་གསུང་གི་རོ་མཆོག་མྱོང་བར་འདོད་པའི་སྐལ་བཟང་བུང་བའི་ཚོགས་ཀྱིས་གསུང་རབ་དགོངས་འགྲེལ་བཅས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་རྟོགས་
4-6-17b


པའི་དགའ་སྟོན་སྲིད་པའི་མཐར་ཐུག་མི་འཛད་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་འདི་ནི་སྔ་ནས་འབྲི་འདུན་ཡོད་པ་བཞིན། ཉེ་ཆར་མཁས་པ་ལྷག་བསམ་རྒྱལ་མཚན་
གྱིས་བསྐུལ་ནས་ས་སྐྱོང་གི་ལོ་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པའི་ཉེར་དགུའི་ཉིན་གཅིག་ལ་འཇམ་དཔལ་དགྱེས་པས་བྲིས་པ་མངྒ་ལཾ། །ཤོ་ལོ་ཀ་བརྒྱ་དང་བཞི་ཡོད་དོ། ། དགེའོ།།    །།
༈ ཁོ་བོས་ལེགས་བཤད་འདི་དག་མཐོང་གྱུར་ན། །ཐེ་ཚོམ་ཆེ་ཕྲ་སྣ་ཚོགས་རང་བཀྲོལ་ནས། །དོན་ལ་རྣམ་ངེས་བློ་གྲོས་རབ་གསལ་སྐྱེ། །མི་ཟད་སྤོབས་པའི་གཏེར་ཆེན་
རྙེད་པར་འགྱུར། །མེ་རྟ་ཟླ་༤ཚེས་༤ལའོ།།    །།མངྒ་ལཾ། །ཟུར་མང་དྲུང་རིན་པོ་ཆེ་ཀརྨ་ཆོས་ཀྱི་ཉིན་བྱེད་ནས་ཡོན་སྦྱར་ཏེ་པར་དུ་སྒྲུབ་པ་དགེ་ལེགས་འཕེལ། །བཀྲ་ཤིས། དགེའོ།    །
4-7-1a


༄༅། །ལྟ་བའི་མགུར་མ་བཞུགས་སོ། །
4-7-1b


༄༅། །ཨེ་མ་ཧོ། ཟབ་མོ་རྟེན་འབྱུང་གི་དེ་ཉིད་ངོ་མཚར། །ཇི་བཞིན་རྗེན་པ་རུ་སྟོན་པའི་བླ་མ། །བཀའ་དྲིན་འཁོར་མེད་དེ་སྙིང་དབུས་བཞུགས་ཤིག །གང་
དྲན་ཐོལ་བྱུང་གི་ཚིག་གསུམ་སྨྲའོ། །ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ་ཡུན་རིང་སྟོར་བའི། །བུ་ཆུང་སྨྱོན་པ་ངས་ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ། །ཨ་མ་དྲིན་ཅན་དེ་ལྷན་ཅིག་འདུག་པ། །ངོ་མ་ཤེས་པ་
དེ་ཤེས་ལ་ཁད་སྣང་ངོ་། །ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་དེས་ལྐོག་ཏུ་བསྙད་པས། །ཡིན་ཡིན་མིན་མིན་ཏེ་ཨེ་ཡིན་སྙམ་མོ། །གཟུང་འཛིན་སྣ་ཚོགས་འདི་ཨ་མའི་འཛུམ་བག །སྐྱེ་འཆི་འཕོ་
འགྱུར་འདི་ཨ་མའི་རྫུན་ཚིག །བསླུ་མེད་ཨ་མ་ཡིས་ཁོ་བོ་བསླུས་སོ་པའི། །ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་དེས་སྐྱོབས་པར་རེའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཨ་མ་རྒན་མོ། །ཁོ་ནའི་དྲིན་གྱིས་ནི་
4-7-2a


གྲོལ་བར་རེ་སྟེ། །གཟུང་འཛིན་འདི་ཉིད་ཀོ་འདི་ལྟར་ཡིན་ན། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བས་ཀྱང་སྐྱོབས་ཐབས་མི་འདུག །འགྱུར་བ་སྣ་ཚོགས་འདི་འགྱུར་མེད་ཨ་མའི། །རྣམ་འགྱུར་ཡིན་པས་ན་གྲོལ་རྒྱུ་འདུག་གོ། ཅིར་
ཡང་མ་གྲུབ་པའི་བརྗོད་མེད་ཨ་མའི། །ཅིར་ཡང་བརྫུ་བ་ནི་ཕར་བརྟེན་ཚུར་བརྟེན། །འདི་དག་ཙམ་ཞིག་ལ་གོ་རྒྱུ་འདུག་གོ། ཕ་རྒན་བཙལ་བས་ནི་མ་རྙེད་པ་དེ། །མ་རྒན་རྙེད་པ་ཁོ་ཡིན་པར་འདུག་
གོ། ཨ་མའི་པང་ནས་ནི་ཕ་རྒན་རྙེད་པས། །ཕ་མ་དྲིན་ལྟ་མགུར་རྩ་བ། ང་ཅན་གྱི་བུ་ང་སྐྱོབས་སྐད། །གཅིག་མིན་གཞན་མིན་གྱི་ཨ་མའི་བཞིན་རས། །ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་གི་མེ་ལོང་ནང་ནས། །ཟིན་པ་མེད་ཚུལ་
གྱི་ཡོད་ཡོད་འདྲ་སྟེ། ། སྨྱོན་པ་ང་འདྲས་ནི་རྟོག་དཔྱོད་མ་ཞུགས། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ཞལ་ཆེམས་རླུང་བསྐུལ། །འཇམ་དཔལ་སྙིང་པོ་ཡི་བྱ་ཞིག་བཏང་བས། །ཐག་རིང་འཚོལ་བ་ཡི་དཀའ་
4-7-2b


ལས་བཤོལ་ནས། །ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ཡི་མ་རྒན་མཐོང་སྟེ་རེ། །ད་ལྟ་རང་རེ་ཡི་བློ་གསལ་འགའ་ཞིག །ཚུགས་ཐུབ་བདེན་གྲུབ་སོགས་བརྡ་ལ་ཞེན་ནས། །སྣང་བ་ལིང་ལིང་འདི་རང་སོར་བཞག་
ནས། །དགག་རྒྱུ་རྭ་ཅན་ཞིག་འཚོལ་བར་སྣང་སྟེ། །སྒྲིབ་བྲལ་ཨ་མ་ཡི་བཞིན་རས་དེ་ན། །ལང་ལང་ལིང་ལིང་འདི་ཡོད་སྐད་མི་འདུག །གནད་འགག་མ་ཕིག་པའི་བཤད་བཤད་མང་ཡང་། །ཨ་
མ་རྒན་མོ་དེ་བྲོས་དོགས་འདུག་གོ། ཡོད་ཞིག་ཡོད་མོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་འདི་འདྲའི། །རང་རང་འགལ་འདུ་ཅན་ཡིན་ཚོད་མི་སྣང་། །ཕ་མ་མཛའ་བཅུགས་ཀྱི་འབྲལ་མེད་བག་ཕེབས། །འཇམ་འཇམ་
སྐྱིད་སྐྱིད་ཅིག་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །བྱེ་མདོ་རྣམ་རིག་དང་ཤར་གསུམ་མཁན་པོས། །ཨ་མ་གླང་ཆེན་གྱི་ཐལ་ཀར་གཟུགས་ལ། །བེམ་པོ་འཛུམ་རིས་ཀྱི་རྒྱ་སྟག་ཁྲ་བོ། །འཛིན་པ་ཀླད་མེད་ཀྱི་སྤྲེའུ་སྨྱོན་
པ། །གཉིས་མེད་ཚུགས་ཐུབ་ཀྱི་དོམ་བུ་ངར་མའི། །ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཞིག་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱང་། །ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ་སྟོར་ནས་འདུག་གོ །།ས་རྙིང་ཀར་འབྲུག་གི་མཁས་གྲུབ་མང་པོས། །གསལ་
སྟོང་འཛིན་མེད་ཀྱི་རང་གི་རིག་པ། །ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཀུན་བཟང་རང་ཞལ། །མ་བཅོས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་ཁས་བླང་བྲལ་སོགས། །སྣ་ཚོགས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཞལ་ཕོ་
4-7-3a


སྒྲོགས་ཀྱང་། །གཤིས་ལུགས་ཐིག་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་ལེགས་ཏེ། །མཛུབ་མོ་འཛུགས་ས་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཨང་། །ཕྱི་དོན་མ་བཤིག་པས་བློ་འཚུབ་མི་དགོས། །དོན་སྨྲ་སྡེ་གཉིས་རྣམས་
དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག །རང་རིག་མ་ཡིན་ཀྱང་ཚད་གཞལ་འཐད་པས། །རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་ཀུན་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག །རང་མཚན་མ་གྲུབ་ཀྱང་རྟེན་རྟེན་འདྲ་བས། །ཤར་གསུམ་མཁན་པོ་
ཀུན་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག །གསལ་སྟོང་མི་འགལ་བས་བཟུང་ཡང་ཆོག་གི། སློབ་བཤད་བརྒྱུད་འཛིན་རྣམས་དོགས་ཆུང་མི་དགོས། །ཀ་ནས་དག་ན་ཡང་བཟང་ངན་འཐད་པས། །
རིག་འཛིན་ཞིག་པོ་རྣམས་བཟང་ཞེན་མི་དགོས། །བཅོས་ནས་བསྒོམ་ན་ཡང་ལྷན་སྐྱེས་འཆར་བས། །རྟོགས་ལྡན་རྒན་པོ་རྣམས་ཨུ་ཚུགས་མི་དགོས། །ཡོད་མིན་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཁས་བླང་ཆོག་
པས། །རྟོག་གེ་མགོ་འཁྲེགས་རྣམས་ཚབ་ཚུབ་མ་བྱེད། །འོན་ཀྱང་གཞུང་ལུགས་ལ་སྦྱངས་པ་ཆུང་རྣམས། །ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཚུལ་ཞིག་མ་མཁྱེན་ཡིན་སྲིད། །ཁོ་བོ་ཁྱེད་ཅག་ལ་མི་གུས་མ་
ལགས། །ཕོག་ཐུག་བྱུང་ན་ནི་བཟོད་པར་མཛོད་ཅིག །ཁོ་བོ་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་ཤར་པོ་མིན་ཡང་། །ཕ་མེས་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྟ་ཕོ་བཟང་པོ། །རྟག་སྦྱོར་གུས་སྦྱོར་གྱི་ཞོན་ཚུལ་མཁས་
4-7-3b


པས། །གཅིག་སྡུག་རྡུག་འཕྲང་ལས་ནི་ཐར་བར་རེའོ། །འཚོལ་དགོས་མི་འདུག་སྟེ་འཚོལ་མཁན་རང་ཡིན། །ལྟ་མགུར་རྩ་བ། ང་བདེན་པར་མི་ཞེན་ཏེ་རྫུན་པ་ཉིད་ཡིན། །རྫུན་པ་མི་འགོག་སྟེ་བདེན་པ་རང་ཡིན། །
ཚད་མིན་རྟག་མིན་ལ་ངལ་གསོ་ཆོག་གོ། ཨ་མ་མ་མཐོང་ཡང་མིང་ཙམ་ཞིག་གིས། །ཕ་མ་དྲིན་ཅན་ཏེ་ཡུན་རིང་སྟོར་བས། །གམ་ན་འདུག་པ་བཞིན་འཕྲད་པར་སྣང་གི། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་
དེ་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །བློ་བཟང་གྲགས་པ་དེ་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །དྲིན་ཅན་བླ་མ་དེ་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །བཀའ་དྲིན་གཟོ་ཐབས་སུ་ཨ་མ་མཆོད་དོ། །སྐྱེ་མེད་བརྗོད་བྲལ་གྱི་ཨ་མ་རྒན་མོ། །རིག་
པའི་བུ་ཆུང་དང་ལྷན་ཅིག་འཛོམས་ནས། །ཀུན་བཟང་སྤྱོད་པ་ཡི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོས། །མ་རྒན་འགྲོ་བ་ཀུན་གཏན་བདེར་འཁྲིད་དོ། །ཨེ་མ་ལ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ། །ཨ་ཧོ་ལ་སྐྱིད་པའི་རྐང་བྲོ། །
འོ་ན་ལ་འདི་རུ་བརྡུངས་ས། །ཨ་ཧོ་ཡ་དཀོན་མཆོག་མཆོད་དོ། །ཞེས་ཨ་མ་ངོ་ཤེས་ཀྱི་རྫུན་ཚིག་བྲག་ཆའི་སྒྲ་དབྱངས་འདི་ཡང་དབུ་མ་ཆེན་མོ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེས་སྤྲུལ་བའི་གནས་མཆོག་རི་བོ་
རྩེ་ལྔར་སྨྲས་པའི་ཡི་གེ་བ་ནི་དགེ་སློང་དགེ་ལེགས་ནམ་མཁའ་འོ། །དགེའོ།།    །།༈ ན་མོ་གུ་རུ་ཨརྱ་མཉྫུ་ཤྲཱི་བཛྲ་ཏིཀྵྞཱ་ཡ། ཕྱོགས་དུས་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་ནི། །འཇམ༷་
4-7-4a


དཔལ་དབྱ༷ངས་སུ་གྲགས་པའི་མགོན་དེ་དང་། །དབྱེར་མེད་མཁྱེན༷་བརྩེའི༷་དབ༷ང་ཕྱུག་དཔའ་བོའི༷་ཞབས། །ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་སྙིང་གི་པདྨོར་མཆོད། །ཨ་དོན་སྐྱེ་མེད་ཡུམ་གྱི་
མཁའ་ཀློང་དུ། །རིགས་ཁམས་མངོན་སུམ་སྦྱོར་བའི་དཔལ་གྱི་མགུར། །ཐོལ་བྱུང་རྡོ་རྗེའི་ཀླུ་ཡིས་རབ་བསྐྱོད་པ། །ཐོས་པའི་ངོ་མཚར་སྙིང་གི་ཀུནྡ་འཛུམ། །ཆགས་སྡང་དྲི་
མས་རྣམ་པར་མ་གོས་པའི། །ཟབ་མོའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་སྤྱན། །གང་གིས་གཟིགས་པ་བརྗོད་པའི་ངག་འདི་ནི། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་དཔང་པོར་གྱུར་པ་ལགས། །རྒྱུ་མཚན་འདི་དག་
གིས་ཕྱིར་ན་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་འཕགས་པ་ཆེན་པོ་ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ་ཞེས་རྒྱལ་བ་ཙོང་ཁ་པའི་བསྟན་པར་ཞུགས་སོ་ཅོག་གི་ནང་ན་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་
མོའི་ཏོག་ལྟར་མངོན་པར་མཐོ་བ་གང་གི་གསན་བསམ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་ལག་རྗེས་ཟབ་མོའི་ལྟ་བ་རང་རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟར་འཁྲུངས་པའི་ཚུལ་ཉམས་མགུར་བཞེས་པ་འདི་ཉིད་ཅུང་ཟད་བརྗོད་ན། 
དེ་ཡང་ཐོག་མཐའ་བར་དུ་དགེ་བའི་དོན་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་མཆོད་བརྗོད་དང་དམ་བཅའ་གཉིས་ལས། །ཟབ་མོ་རྟེན་འབྱུང་གི་དེ་ཉིད་ངོ་མཚར། །ཇི་བཞིན་རྗེན་པ་རུ་སྟོན་
4-7-4b


པའི་བླ་མ། །བཀའ་དྲིན་འཁོར་མེད་དེ་སྙིང་དབུས་བཞུགས་ཤིག །ཅེས་བརྟགས་པར་དཀའ་བའི་ཟབ་མོ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྟོང་བཞིན་དུ་
སྣང་ལ་སྣང་བཞིན་དུ་སྟོང་པའི་ངོ་མཚར་བའི་གནས་དེ་མ་ནོར་བར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེན་པ་རུ་སྟོན་པའི་བླ་མ་ནི་བཀའ་དྲིན་འཁོར་ཐབས་མེད་པའི་དྲིན་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་བླ་མ་
དེ་སྙིང་གི་དབུས་སུ་རྟག་ཏུ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་བཞུགས་ཤིག་ཅེས་གུས་པས་མཆོད་པར་བརྗོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་དྲན་ཐོལ་བྱུང་གི་ཚིག་གསུམ་སྨྲའོ། །ཞེས་སྟོང་རྟེན་
འབྱུང་དབྱེར་མེད་པའི་དོན་ཐུགས་ལ་ཇི་ལྟར་ཤར་བའམ་དྲན་པ་དེ་ཉིད་བཅས་བཅོས་མེད་པར་ཐོལ་བྱུང་གི་ཚིག་གསུམ་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཚིག་གསུམ་ཞེས་པའི་ཉུང་ངུ་
འགའ་ཞིག་བརྗོད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། གྲངས་གསུམ་དུ་ངེས་པ་བགྲང་མི་དགོས་ཏེ། པདྨ་ལ་འདབ་བརྒྱད་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་བར་དུ་དགེ་བ་གཞུང་གི་དོན་ལ། དཔྱད་སྟོབས་
ཀྱི་སྟོང་པ་བཙལ་བའི་ཚུལ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཚུལ་དང་། དེ་ལམ་གཞན་དང་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཚུལ་བཤད་པ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་བློ་བདེ་
4-7-5a


སྐྱེས་ཚུལ་བརྗོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་མདོ་རྒྱས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ་ཡུན་རིང་སྟོར་བའི། །བུ་ཆུང་སྨྱོན་པ་ངས་ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ། །ཨ་མ་
དྲིན་ཅན་དང་ལྷན་ཅིག་འདུག་པ། །ངོ་མ་ཤེས་པ་དེ་ཤེས་ལ་ཁད་སྣང་ངོ་། ། ཞེས་ཨ་མ་རྒན་མོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཟུང་འཇུག་དབུ་མ་ཆེན་པོ་ལ་ཟེར་ཏེ། ཤེར་ཕྱིན་ནི་
རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་པས་དེ་ལ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡུན་རིང་དུ་སྟོར་བ་ནི། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་ངོ་མ་ཤེས་པའི་དོན་ནོ། །བུ་ཆུང་སྨྱོན་པ་ནི་ལྟ་བ་
འཚོལ་མཁན་གྱི་སེམས་ལ་ཟེར་ཏེ། གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པའི་འཁྲུལ་བའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ན་སྨྱོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེས་ཅི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་ཞེས། སྟབས་ལེགས་ལྟེས་དབང་གིས། 
ཨ་མ་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོབས་པའི་དྲིན་ཅན་དེ། གདོད་ནས་རང་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་འདུག་པ་སྔར་ངོ་དམ་ཤེས་པ་དེ་ད་ཤེས་ལ་ཁད་དུ་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་
པ་ལ། ལས་དང་པོ་པའི་སྐབས་སུ་དཔྱད་མ་དཔྱད་ཀྱི་ཁྱད་ཙམ་ཡིན་སྙམ་དུ་སྟོང་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡིད་གཏོད་ཚུལ། རེས་འགའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ཀྱང་མི་ཕན་པས་རྟེན་འབྱུང་ཁོ་ན་
4-7-5b


གལ་ཆེ་སྙམ་དུ་བསམ་ཚུལ། དེ་ལས་ཅུང་གོམས་པ་ན་སྔར་གྱི་རེ་རེ་བརྩིས་སུ་བྱེད་པ་ཆུང་སྟེ་མི་འགལ་བའི་འཕྲིག་ཚུད་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་དེས་ལྐོག་ཏུ་བསྙད་པས། །
ཡིན་ཡིན་མིན་མིན་དེ་ཨེ་ཡིན་སྙམ་མོ། །ཞེས་ཐབས་སྣང་ཆ་རྟེན་འབྱུང་གི་ཕྱོགས་ཇོ་ཇོ་ལྟ་བུ་དེས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལྐོག་ཏུ་བསྙད་པའམ་བསྟན་དོན་དེ། དེས་ཅི་ལྟར་བསྟན་
སྙམ་ན། རྟེན་འབྱུང་གི་གཏན་ཚིགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་རྗེས་དཔག་གིས་ལྐོག་གྱུར་རམ་མེད་དགག་གི་དོན་སྤྱི་ལྟ་མགུར་འགྲེལ་བ། ང་འདྲ་ཞིག་བློ་ཡུལ་དུ་ཤར་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ། མ་བརྟག་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་གང་ལྟར་སྣང་
བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡིན་བདེན་བདེན་འདྲ་ཡང་། བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་དེ་བཙལ་ན་བཟུང་དུ་མེད་དེ་ཡང་དག་པའི་ཚད་མས་མི་རྙེད་པས། མིན་མིན་སྟོང་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཨེ་ཡིན་སྙམ་
དུ་སེམས་སོ་ཞེས། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་དོན་གྱི་ངོས་ནས་མི་འགལ་བར་ཅི་ལྟར་གཞག་སྙམ་དུ་མེད་དགག་ཙམ་ལ་བློ་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་ཏེ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་གདམས་པའི་བསྟན་
དོན་འདི་རང་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་ན་དེང་སང་གི་ཁ་ལྟ་ཆགས་སྡང་མཁན་རྣམས་ཨེ་ཡིན་སྙམ་པ་རེ་འབྱུང་སྲིད་ཀྱང་ཐང་། གཉིས་པ་ནི། གཟུང་འཛིན་སྣ་ཚོགས་འདི་ཨ་མའི་འཛུམ་བག །སྐྱེ་ཤི་འཕོ་
4-7-6a


འགྱུར་འདི་ཨ་མའི་རྫུན་ཚིག །བསླུ་མེད་ཨ་མ་ཡིས་ཁོ་བོ་བསླུས་པའི། །ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་དེས་སྐྱོབས་པར་རེའོ། །ཞེས་ཕྱི་གཟུང་བ་དང་ནང་འཛིན་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་འདི་
ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་པ་མེད་པས་ཨ་མ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འཛུམ་བག་སྟེ། རོལ་རྩལ་ཡིན་ཞེས་པར་སྟོན་པའི་ཚིག་ཉམས་ཙམ་མོ། །གང་ཟག་སྐྱེ་འཆི་དང་དུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ཐམས་ཅད་
དོན་དུ་མེད་བཞིན་ཏུ་སྣང་བས་ན་ཨ་མ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྫུན་ཚིག་ཙམ་སྟེ། སྐྱེ་འཆི་སོགས་སྟོང་པ་ཡིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན་བདེན་པ་ལྟར་སྟོན་པས་ན་རྫུན་ཚིག་ཅེས་བཏགས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་པའི་
ཚད་མར་གྱུར་པའི་ཨ་མ་སྟོང་ཉིད་བསླུ་བ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ན་ཡང་། དེས་མ་ཕན་པར་ཁོ་བོ་ཅག་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ཡང་འཁོར་ཞིང་བསླུས་པ་
ལྟར་གྱུར་པས་ན། ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་རང་ཉིད་ལ་རྩིས་སུ་བྱས་ཏེ་ལས་དཀར་ནག་སོགས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བྱས་པའི་སྤྱོད་པ་དེས་བདག་སྐྱོབ་པར་རེའོ་ཞེས། མེད་དགག་གི་སྟོང་པ་ཙམ་གྱིས་སྲིད་པ་
འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབས་མི་ནུས་པས་ལྟ་སྤྱོད་ཐ་དད་དེ། ལྟ་བ་མཐོང་བས་སྤྱོད་པ་ལམ་དུ་ཁྱེར་མི་ནུས་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ཉམས་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་
4-7-6b


ལེན་མངོན་རྟོགས་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའི་གཡང་ས་ལས་བསྒྲལ་བའི་ཕྱག་བརྐྱངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་མཆོག་ནས་ཉམས་
མཚར་གྱི་གསུངས་ཏེ་དཔྱད་གཞི་ཆེ་བར་སྣང་ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ནི་བརྟགས་དགོས་པར་མངོན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཨ་མ་རྒན་མོ། །ཁོ་ནའི་དྲིན་གྱི་ནི་གྲོལ་
བར་རེ་སྟེ། །གཟུང་འཛིན་འདི་ཉིད་ཀོ་འདི་ལྟར་ཡིན་ན། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བས་ཀྱང་སྐྱོབས་ཐབས་མི་འདུག །འགྱུར་བ་སྣ་ཚོགས་འདི་འགྱུར་མེད་ཨ་མའི། །རྣམ་འགྱུར་
ཡིན་པས་ན་གྲོལ་རྒྱུ་འདུག་གོ། ཞེས་ཡང་བློ་ཡིས་གཞལ་ལུགས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཨ་མ་རྒན་མོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་དྲིན་གྱིས་གྲོལ་བ་ཡོད་པར་རེ་སྟེ། སྟོང་པ་
མིན་པར་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཆོས་འདི་ཉིད་ངེད་ཅག་རྣམས་ལ་སྣང་བ་འདི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་ན། དུས་གསུམ་རྒྱལ་བས་ཀྱང་སྐྱོབས་པའི་ཐབས་མི་རྙེད་དེ། དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་གཟུང་
འཛིན་འཁོར་བའི་ཆོས་འདི་འདི་ལྟར་གྲུབ་ན། བདེན་པར་གྲུབ་པ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་སོགས་མི་རུང་བས་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ཟད་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་མི་རུང་ལ། དེ་ལྟར་མ་
4-7-7a


གྲུབ་པས་ན། ཆོས་ཉིད་ཅི་ཡི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་པས། ཅི་ལྟར་འཆར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གྲུབ་ན་གྲུབ་རྒྱུ་དེ་ག་ལས་གཞན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ན། རྩ་ཤེས་ལས་ཀྱང་།
གང་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རུང་བ། ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་བར་འགྱུར། །གང་ལ་སྟོང་ཉིད་མི་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་
གྱི་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་རང་གི་རང་བཞིན་ལས་ངོ་བོ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་ཨ་མ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་རམ་རྩལ་ཡིན་པས་རང་ངོས་ནས་མ་གྲུབ་ཅིང་རང་བཞིན་མེད་པ་མངོན་
སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་རྩ་མ་རིག་པ་རྒྱུན་བཅད་དེ་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་འཐད་པས་ན། སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་གཉིས་པོ་གཅིག་བཀག་པའི་རྗེས་སུ་གཅིག་
འཆར་བ་ལྟ་བུ་མིན་པ་འདྲ་སྙམ་དུ་ཅུང་ཟད་ཡིད་ཆེས་པའི་སྒོ་དང་པོ་རྙེད་དེ་སྟོང་པ་མཚན་ཉིད་པའམ་དབུ་མ་ཆེན་པོའམ། ཕྱག་རྫོགས་སོགས་མིང་ཐ་དད་ཀྱང་དོན་དུ་གཅིག་པའི་སྣང་སྟོང་
ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་གུས་པའོ། །གཉིས་པ། སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཚུལ་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མཐོང་བའི་སྒོ་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་ཟུང་འཇུག་གི་གོ་བ་ལ་གཞིག་ཚུལ། གཞིག་
4-7-7b


ནས་གཅིག་དང་ཐ་དད་བྲལ་བའི་སྟོང་ཉིད་རྟེན་འབྱུང་ཟུང་འཇུག་ལ་འཕྲིག་བྱུང་ཚུལ། བྱུང་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་སྟོན་པའི་གཞུང་གི་དགོངས་པ་བླང་ཚུལ། ལོན་ནས་ལོག་རྟོག་གི་
འཕྲང་ལས་བརྒལ་ཏེ་སྣང་སྟོང་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་བརྗོད་མེད་ཨ་མ། །ཅིར་ཡང་བརྫུ་བ་ཡི་ཕར་བརྟེན་ཚུར་
བརྟེན། །འདི་དག་ཙམ་ཞིག་ལ་གོ་རྒྱུ་འདུག་གོ། །ཕ་རྒན་བཙལ་བས་ནི་མ་རྙེད་པ་དེ། །མ་རྒན་རྙེད་པ་ཁོ་ཡིན་པར་འདུག་པས། །ཨ་མའི་པང་ནས་ནི་ཕ་རྒན་རྙེད་པས། །ཕ་མ་དྲིན་ཅན་གྱི་བུ་ང་
སྐྱོབ་སྐད། །ཅེས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཤིས་སམ་གནས་ལུགས་ནི་འདིའོ་ཞེས་ཁས་ལེན་དང་བྲལ་ཏེ་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཨ་མ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད། 
རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཅིར་ཡང་བརྫུ་བའམ་འཆར་བའི་གནད་ཀྱིས་ཕར་བརྟེན་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་ཅིང་། གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པར་སྟོང་པ་ཙམ་ལས་སྟོང་པའི་
དངོས་པོ་རྣམས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཟད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས། ཞེས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། ཚུར་བརྟེན་པ་ནི། རྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་གནད་དེ། སྐྱེས་པ་ཉིད་ན་
4-7-8a


སྐྱེ་བ་མེད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་རྟེན་འབྱུང་ཡིན་པ་དང་། རྟེན་འབྱུང་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་མི་འགལ་བ་
ཙམ་དུ་མ་ཟད། གཅིག་གྲོགས་སུ་གཅིག་འགྲོ་བའི་ཚུལ་འདི་ཙམ་ཁོ་ན་ལ་གོ་རྒྱུ་ཞིག་འདུག་ཅེས་གོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་ལྟ་མགུར་འགྲེལ་བ་དགར་བ་སྟེ། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས། ཤེས་པའི་ནང་ན་རྟེན་འབྲེལ་
ཤེས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ཨ་མ་ཤེས་རབ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ནས་སྲས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་ཆ་ནས་སྣང་བ་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆ་ལ་ཕ་རྒན་ཞེས་བྱ་
སྟེ། ཕ་རྒན་རྟེན་འབྱུང་གི་དངོས་པོ་འདི་དག །རིག་པས་བཙལ་ཚེ་མ་རྙེད་པ་དེ་ཁོ་ན་མ་རྒན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་མཐོང་བའམ་རྙེད་པ་ཁོ་རང་ཡིན་པར་འདུག་པས། མ་རྙེད་པའི་དབྱིངས་ཨ་མ་སྟོང་
པ་ཉིད་དེའི་པང་ངམ་ཀློང་ནས་ཕ་རྒན་རྟེན་འབྱུང་འདི་མཐོང་བའམ་རྙེད་པས་ཕ་མ་དེ་གཉིས་གཅིག་རྙེད་ན་གཅིག་སྟོར་བ་ལྟ་བུ་མི་དགོས་པའི་གནད་རིག་ནས་ད་སྔར་ལྟར་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་སོ་སོར་རེ་བ་
འཆའ་བའི་སྐབས་བཏང་སྟེ། ཕ་མ་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་ལྟ་བ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རྟག་ཆད་ཀྱི་འཇིགས་པ་ལས་བུ་སྐལ་བ་བཟང་པོ་བདག་སྐྱོབ་པར་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོ། །
4-7-8b


གཉིས་པ་ནི། གཅིག་མིན་གཞན་མིན་གྱི་ཨ་མའི་བཞིན་རས། །ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་གི་མེ་ལོང་ནང་ན། །ཟིན་པ་མེད་ཚུལ་གྱི་ཡོད་ཡོད་འདྲ་སྟེ། །སྨྱོན་པ་ང་འདྲས་ནི་རྟོག་དཔྱོད་མ་ཞུགས། །ཞེས་
ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་དང་གཅིག་མིན་ལ་ཐ་དད་དམ་གཞན་མིན་པའི་ཨ་མ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་གནས་ལུགས་བཞིན་རས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བཀོད་པ་དེ། ཇོ་ཇོ་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་
མེ་ལོང་གི་གཟུགས་སུ་བཀོད་པ་དེ་ཡི་ནང་ན། རང་བཞིན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་སུ་བློས་བཟུང་བའམ་ཟིན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ཡོད་ཅིག་འདྲ་སྟེ། སྨྱོན་པ་ང་དང་ང་འདྲས་ནི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་འདི་དག་
དགག་གཞིར་བྱས་ནས་མེད་དོ་མེད་དོ་སྙམ་པའི་མེད་འཛིན་དམ་སྦྲེང་ངེ་བ་ཞིག་གིས་ཤེས་བྱའི་ཆོས་འདི་དག་ཕར་དགག་པའི་རྗེས་སམ་ཤུལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བློ་གཏད་པས་བསྒྲིབ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུའི་
ཟབ་མོའི་གནས་ལ་རྟོག་དཔྱོད་ཆེན་པོ་མ་ཞུགས་པར་ལུས་པ་ནི་ནོངས་སོ་ཞེས་འདོམས་པའོ། །དེ་ལ་ངེས་པ་ཅི་ལྟར་སྐྱེས་སྙམ་ན། གོ་བ་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུའང་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་གང་ཟག་
ལ་ད་ལྟའི་སྣང་བ་རང་ག་མ་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལས་སྣང་བ་འདི་མི་བདེན་ཏེ་དཔྱད་པས་རྙེད་པའི་སྟོང་པ་ནི་བདེན་ནོ་སྙམ་པའི་མེད་དགག་ཙམ་པོ་དེ་ཡང་རིག་པའི་ཡུལ་དུ་ཟུངས་མི་ཐུབ་
4-7-9a


པ་ཡིན་པས་ན། རྟེན་འབྱུང་ཁོ་རང་ལས་ལོགས་སུ་སྟོང་པ་བཙལ་མི་དགོས་པ་འདྲ་ཞིག་གོ་བ་ཙམ་ལ་ཡོད་ཡོད་ཅིག་འདྲ་སྟེ་ཞེས་གསུངས། ཟིན་པ་མེད་ཚུལ་ཞེས་རྟེན་འབྱུང་
གི་ངོས་ན་བདེན་པར་ཡོད་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་ཚིག་ཏུ་མི་གོ་བའི་སླད་དུའོ། །འདི་སྐབས་སུ་ཇོ་ཇོ་དང་ཕ་རྒན་ཞེས་ཕོ་ཡིན་པ་བརྡས་སྣང་ཆ་བསྟན་ཀྱང་ཆོག་མོད། བྱེ་བྲག་བུའི་ཉེར་ལེན་དུ་མ་
དེ་དང་འབྲེལ་བ་ལ་ཕ་ཟེར་ཞིང་། ཕོ་ཡིན་ལ་ཕ་མིན་པ་ལ་ཇོ་ཇོ་ཟེར་བ་བཞིན། །སྟོང་པའི་དབྱིངས་དང་རོ་མཉམ་པར་མཐོང་བའི་སྣང་བ་ལ་ཕ་དང་། དོན་གྱིས་སྟོང་ཡང་སྟོང་པ་དང་
ཟུང་དུ་ཞུགས་པར་མ་མཐོང་བའི་རྟེན་འབྱུང་ཙམ་ལ་ཇོ་ཇོ་ཞེས་གསུངས་ཉམས་འདྲའམ་སྙམ། གསུམ་པ་ནི། ཀླུ་སྒྲུབ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ཞལ་ཆེམས་རླུང་བསྐུར། །འཇམ་དཔལ་སྙིང་པོ་
ཡིས་བྱ་ཞིག་བཏང་བས། །ཐག་རིང་འཚོལ་བ་ཡི་དཀའ་ལས་བཤོལ་ནས། །ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ཡི་མ་རྒན་མཐོང་རེ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྐབས་སུ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་རང་གི་དགོངས་
པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏུ་བསྟན་པའི་ཞལ་ཆེམས་རིགས་ཚོགས་དང་འཇུག་པ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་དང་མན་ངག་མ་ནོར་བ་དེ་ཉིད་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་མགྲིན་པའི་རླུང་ལ་
4-7-9b


བསྐུར་བ་ལྟ་བུ་དེ་རང་གི་སྐལ་བར་ཐོབ་པ་ཞེས་སློབ་དཔོན་དེ་རྣམས་དངོས་ལས་ཐོས་ཀྱང་འདྲ། བླ་མ་ལས་ཐོས་ཀྱང་འདྲ་ཞལ་ཆེམས་དེ་ག་རང་ཡིན་པར་རྒྱུའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མན་ངག་
དང་ཁྱད་པར་འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་གི་རྣམ་པར་རོལ་བ་ཙོང་ཁ་བ་འཇམ་དཔལ་སྙིང་པོའི་གསུང་གི་ལེགས་བཤད་ཀྱིས། རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་རང་སར་གནས་
པ་གོ་བའི་བྱ་ཞིག་བཏང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། དངོས་པོ་འདི་དག་བཤིགས་ཤིང་བསལ་ཏེ། གཟོད་སྟོང་པ་མཐོང་སྙམ་པའི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་རང་ག་མ་ལས། ཐག་རིང་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་འཚོལ་
བའི་དཀའ་ལས་དེ་བཤོལ་བའམ་སྤང་ནས། སྣང་བ་ལས་ལོགས་སུ་མི་གནས་པར་སྣང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་མ་རྒན་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བར་རེའོ་ཞེས། དེང་སང་དུག་ལྔ་ལ་སོགས་
པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རང་ས་ནས་རང་བཞིན་ཁོང་ཁྲོལ་གྱི་ཚུལ་དུ་རྣམ་པར་དག་པས་འཆིང་གྲོལ་ལ་རེ་དོགས་མི་དགོས་ཞེས་པའང་གནད་འདི་ལྟ་བུ་ཟེར་བས་ཕྱོགས་ལྷུང་ཅན་རྣམས་
ཀྱིས་བཟོད་པར་མཛོད་ཅིག །བཞི་བ་ནི། ད་ལྟ་རང་རེ་ཡི་བློ་གསལ་འགའ་ཞིག །ཚུགས་ཐུབ་བདེན་གྲུབ་སོགས་བརྡ་ལ་ཞེན་པས། །སྣང་བ་ལིང་ལིང་འདི་རང་སར་བཞག་ནས། །དགག་རྒྱུའི་
4-7-10a


རྭ་ཅན་ཞིག་འཚོལ་བར་སྣང་སྟེ། །སྒྲིབ་བྲལ་ཨ་མ་ཡི་བཞིན་རས་དེ་ན། །ལང་ལང་ལིང་ལིང་དེ་ཡོད་སྐད་མི་འདུག །གནད་འགག་མ་ཕིག་པའི་བཤད་བཤད་མང་ཡང་། །ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ་བྲོས་
དོགས་འདུག་གོ། ཡོད་ཞིག་ཡོད་མོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་འདི་འདྲའི། །རང་རང་འགལ་འདུ་ཅན་ཡིན་ཚོད་མི་སྣང་། །ཕ་མ་འཛའ་བཅུགས་ཀྱི་འབྲལ་མེད་བག་ཕེབས། །འཇམ་འཇམ་སྐྱིད་སྐྱིད་ཞིག་ཡིན་
པར་སྣང་ངོ་། །ཞེས་རང་རེ་དགེ་ལྡན་པར་གྲགས་པའི་བློ་གསལ་འགའ་ཞིག་རྟོག་གེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚིག་ཙམ་ལ་ཞེན་འཁྲིས་ཆེ་བས་ཚུགས་ཐུབ་དང་བདེན་གྲུབ་སོགས་བརྡ་འམ་ཐ་སྙད་ཙམ་ལ་ཞེན་པའི། 
འདི་ལྟར་རང་རེ་རྣམས་ལ་སྣང་བའི་དངོས་པོ་ལྷང་ངེ་བའམ་ལིང་ལིང་པོ་དེ་དགག་མི་དགོས་པར་རང་སར་བཞག་ནས་གཞན་དགག་རྒྱུ་ཟུར་བ་རྟགས་ཅན་ཞིག་བཙལ་བ་ལ་རྭ་ཅན་ཞེས་མ་རངས་པའི་ཚིག་
གི་ཟུར་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཅི་ལྟར་ན་དེང་སང་ཀ་བ་བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་སྟོང་ཀ་བས་མི་སྟོང་སོགས། ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟོག་པ་བརྗོད་ཚུལ་ཙམ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ན་འཐད་འཐད་འདྲ་བའི་བརྗོད་ཚུལ་དུ་མ་
ཞིག་བཞག་ནས་དེ་ལ་བློ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏོད་པ་ནི། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་གོ་ཡུལ་གྱི་མེད་དགག་ཁོ་ན་ལ་ཞེན་པའི་རང་མཚང་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་
4-7-10b


ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ། ལྟ་མགུར་འགྲེལ་བ། ཀ་བ་སོགས་ཀ་བས་སྟོང་ན། ཐ་སྙད་དུ་དོན་བྱེད་མི་ནུས་ཤིང་གཏན་མེད་ལྟ་བུར་འགྱུར་བས་སྣང་ཙམ་དེ་ཡོད་སྙམ་མོ། །དེས་ན་སྣང་ཙམ་དེས་ཡོད་མཐའ་དང་། དོན་དུ་
མེད་པས་རྟག་མཐའ་བསལ་བར་རེ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྣང་ཙམ་དེ་མི་སྟོང་པར་རྟག་པར་གྱུར་ཅིང་། སྟོང་པ་ལོགས་སུ་ཡོད་ན་སྣང་སྟོང་ཐིག་གུ་དཀར་ནག་སྒྲིམ་པ་ལྟ་བུའམ། སྣང་ཙམ་
པོ་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་དོན་དུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ངེས་སྙམ་ན། སྟོང་པ་ཁོ་ན་རྟེན་འབྱུང་དང་རྒྱབ་ཕྲལ་ཏེ་འགྲོ་བས། གང་ལྟར་ཡང་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ཡེ་ཤེས་བློར་མི་ཤོང་བའི་གནད་འདི་ཁོ་
ན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྤང་གི་ལས་ངན་སོགས་དུ་མ་བྱ་དགོས་དང་ཁས་ལེན་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་བྱུང་ངོ་། །དེ་དག་གི་འཁྲུལ་ཚུལ་ནི། འདི་ལྟར་སྣང་བའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ལ་དཔྱད་ན་དེ་
དག་མ་གྲུབ་པ་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པའི་གྲུབ་པ་ནི་དགག་བྱ་སྟེ། དེ་བསལ་ཞིང་མ་བཅད་ཀྱི་བར་དུ་སྟོང་པ་མི་འགྲུབ་སྙམ་དུ། སྟོང་ན་ཡོད་མི་ཤེས་པ་དང་ཡོད་ན་སྟོང་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུའི་
འགལ་འདུ་ཅན་དུ་སྣང་བ་ནི་ལས་དང་པོ་བ་སྤྱི་ལ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་དགག་བྱར་བྱས་ཏེ། དེ་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི་ཐོག་མེད་ནས་གོམས་པའི་ཡོད་འཛིན་གྱི་གེགས་བྱེད་
4-7-11a


པའི་ལས་དང་པོ་བའི་བསམ་བྱ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། མཐར་ཐུག་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་དེ་ལས་མེད་སྙམ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་ཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་
ཅེས་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་ཐིག་པོ་ཞིག་ཏུ་མ་གོ་ནས་ཆོས་རྣམས་བསལ་ཞིང་དགག་པའི་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་སྦྱར་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ལུགས་ལ་རྟོག་གེས་བརྗོད་ཚུལ་མང་
པོས་བསྙད་པ་ཁྱད་ཆོས་སུ་ངོམས་འདུག་ཀྱང་། བདག་གི་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་འབྲལ་བ་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ལ་མྱོང་བ་ཐོན་ནས། སྒྲིབ་བྲལ་རང་གི་གཤིས་མ་ནོར་བ་མཐོང་བས་བཞིན་རས་
དེ་ཡི་ངོས་ན། སྣང་བ་ལང་ལང་ལིང་ལིང་དེ་རང་མཚན་པ་ཞིག་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་མི་འདུག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའམ་གདོད་ནས་སྟོང་
པའི་དབྱིངས་གཅིག་པུར་འཆར་བ་ལས། སྟོང་པ་ཉི་ཚེ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་བདེན་པ་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་ལ། སྣང་ཙམ་གྱིས་མ་སྟོང་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་མ་གཟིགས་
ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འདི་ལྟར་གསུངས་ནའང་མེད་དགག་ལ་བློ་རྩེ་གཏད་དྲགས་པའི་ངོར། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པའི་ཅི་མེད་ཅང་མེད་ཞིག་འཆར་འདྲ་སྲིད་ན་ཡང་། 
4-7-11b


དེ་ནི་ཧ་ཤང་གི་ལྟ་བ་མངོན་སུམ་མ་བསྒྲིབ་པར་ཤར་བ་རེད་པས་སླར་ཡང་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཚར་བཅད་འོས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་རྣོ་ངར་བའི་རིགས་
པ་དུ་མ་འཕེན་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་ཡི་གེས་འཇིགས་པས་རེ་ཞིག་བཞག་གོ། མདོར་ན་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་གཤིས་སུ་གདའ་བ་ལས། འདིས་སྟོང་འདིས་མི་སྟོང་
ཞེས་པའི་དམིགས་བསལ་མ་མཐོང་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དེས་ན་ཟབ་མོའི་གནད་འགག་མ་ཤེས་པའམ་མ་ཕིག་པའི་བཤད་བཤད་རྨོངས་བློར་བདེན་བདེན་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། གནས་
ལུགས་མ་ནོར་བའི་སྟོང་ཆེན་ཨ་མ་རྒན་མོ་མཐོང་བ་ལྟ་ཅི། ཕར་ཕར་བྲོས་པ་ལྟ་བུའི་དོགས་པ་འདུག་གོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་མ་རངས་པའི་ཚིག་གོ། དེ་ལྟར་དགག་གི་བློ་ཅན་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ། 
འོ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་དེ་ལ་སྣང་བ་འདི་ཡོད་དམ་མེད། མེད་ན་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ། ཡོད་ན་ཅི་ལྟར་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་གནས་སྙམ་ན། སྣང་བ་
རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་རྣམས་ནི་བློ་དེ་ཡི་ཡུལ་ན་ཡོད་ཞིག་ཡོད་མོད་ཀྱང་། ཡོད་ན་མི་སྟོང་པ་ཡིན་དགོས་རྒྱུའི་ད་ལྟའི་ཤེས་པ་ཐ་མལ་གྱི་ཡུལ་འདི་འདྲ་བའི་ཡོད་མེད་གཉིས་གཅིག་ཡིན་ན་
4-7-12a


གཅིག་མིན་རྒྱུའི་འགལ་འདུ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཚོད་མི་སྣང་སྟེ། དེས་ངེས་ན་སྣང་བའི་ཆ་ཟུར་ཡང་མ་ཉམས་བཞིན་སྟོང་པ་སྟོང་པའི་གཤིས་ཁོ་ན་ལས་མི་འགྱུར་བར་སྣང་བ་
ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སྟོང་པའོ་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་གསུངས་པ་ལྟར། ཕ་རྟེན་འབྱུང་བསླུ་བ་མེད་པ་དང་། མ་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་མི་འགལ་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་གཅིག་
གྲོགས་སུ་གཅིག་འགྱུར་བའི་མཛའ་གཅུགས་ཀྱིས་གདོད་ནས་སྟོང་པ་བཅད་དེ་སྣང་བ་ཁོ་ནར་འགྲོ་མི་ཤེས། སྣང་བ་སྤངས་ཏེ་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་ཡིན་མི་ཤེས་པའི་འབྲལ་མེད་ཀྱི་བག་ཕེབས་པས་སྣང་
བཞིན་སྟོང་། སྟོང་བཞིན་སྣང་བས་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ངང་ནས་འཇམ་འཇམ་སྐྱིད་སྐྱིད་འཕྲོད་འཕྲོད། བདེ་ཕྱམས་ཕྱམས་ཤིག་ཡིན་པར་བདག་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་ལ་སྣང་ངོ་
ཞེས། ད་ལྟའི་བློ་དམན་རྣམས་ཀྱི་ངོར། བདེན་གཉིས་འགལ་འདུ་ཤ་བོའི་རྭ་ཅོ་ལྟ་བུའམ་མེ་ཆུ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་བློ་ངན་རྣམས་ཆེད་དུ་བསལ་བའོ། །རྒྱུ་མཚན་
འདི་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་དགོངས་པའི་སྙིང་པོ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བླང་སྟེ། སྟོང་ཙམ་གྱི་གོ་བ་སྐམ་པོ་སླ་སྟེ། སྟོང་པ་རྟེན་འབྱུང་དུ་འཆར་བ་དཀའ་བས་
4-7-12b


ན། གསུངས་གར་ཡོད་དུ་ནན་གྱིས་བསྒྲུབ་ཅིང་སྟོང་པ་ལས་ཀྱང་རྟེན་འབྱུང་གལ་ཆེ་ནན་གྱིས་གསུངས་པ་ལྟ་བའི་དོན་དུ་མ་གོ་ནས་སྤྱོད་པ་ཙམ་ཞིག་ལ་ཟེར་རྒྱུ་འདྲ་ཞིག་བྱེད་པ་ནི་སྔར་མེད་མེད་དགག་
གི་དགེ་ལྡན་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ལུགས་ཏེ། རྒྱལ་བ་ཙོང་ཁ་པའི་རིང་ལུགས་བླ་ན་མེད་པ་མིན་པ་ནི་རིགས་པས་བསལ་ལོ། །དེ་ལྟ་ཡང་རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས། སྣང་བ་རྟེན་འབྱུང་བསླུ་བ་མེད་
པ་དང་། །སྟོང་པ་ཁས་ལེན་བྲལ་བའི་གོ་བ་གཉིས། །ཇི་སྲིད་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་སྲིད་དུ། །ད་དུང་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་རྟོགས་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་ཤེས་མོད། །
ཁྲི་གུང་ཐང་བ་སོགས་རིག་ལམ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་གྲགས་པ་འགས་རྟེན་འབྲེལ་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་བ་སོགས་སུ་ལུང་འདི་དྲང་བ་བཀྲལ་སྐབས། རྟེན་འབྲེལ་དུ་མཐོང་བའི་རྟགས་
ཀྱི་སྟོང་པ་འགྲུབ་པ་དང་། སྟོང་པ་ཡིན་པས་ན་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་རུང་བར་ངེས་ཤེས་འདྲོང་བ་ཙམ་ལ་གསུངས་སྟེ། དོན་དུ་དཔྱད་མཐའི་སྟོང་པ་ཙམ་ལས་ད་དུང་འདའ་བར་མ་ནུས་ཀྱང་། 
སྔ་མའི་རྗེས་ཐོག་ཏུ། ནམ་ཞིག་རེས་འཇོག་མེད་པར་ཅིག་ཆར་དུ། ། རྟེན་འབྲེལ་མི་བསླུར་མཐོང་བ་ཙམ་ཉིད་ནས། །ངེས་ཤེས་ཡུལ་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཀུན་ཞིག་པ། །དེ་ཚེ་ལྟ་བའི་དཔྱད་
4-7-13a


པ་རྫོགས་པ་ལགས། །ཞེས་གསུངས་པ་འདིས་དང་པོ་སྣང་བ་རྟེན་འབྱུང་ཡིན་པའི་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས། གཟོད་སྟོང་པ་ཁས་ལེན་བྲལ་བ་ལྟ་བུ་རེས་འཇོག་
མིན་པར་དོན་དམ་མཐོང་བྱེད་ཀྱིས་བློས་གཅིག་ཆར་དུ་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་མཐོང་བ་ན་དེ་དང་སྟོང་པ་ཐ་དད་དུ་ལྟ་བ་བྲལ་བས་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ཡུལ་གྱི་འཛིན་
སྟངས་ཐམས་ཅད་ཞིག་པའི་དོན་དམ་པ་ཉིད་མཐོང་བར་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་འོད་གསལ་འདུས་མ་བྱས་པའི་དབྱིངས་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་རིགས་ཏེ་གཞན་དུ་དེ་
གཉིས་ཐ་དད་དུ་འདོད་ན་སྣང་བའང་མཐོང་སྟོང་པའང་མཐོང་བའི་བློ་གཉིས་ཅིག་ཆར་དུ་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པར་དཀའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་དཔྱད་པ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་
དེ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པར་བྱས་ནས། ལྟ་བའི་དཔྱད་པ་རྫོགས་པ་ན། དེའི་ངང་དུ་འཛིན་སྟངས་ཞིག་པའི་བློ་བྱར་མེད་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལས། ད་དུང་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་
རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་གཟེབ་དུ་བསྒྱུར་ཆེས་ན་སྲིན་བུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁ་ཆུས་འཆིང་བ་ལྟར་སྒོམ་དེ་འདྲས་ཕྱིར་ཞིང་འཆིང་ཉེན་ཆེ་བས་གཟབ་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སྣང་བ་རང་ག་མ་འདི་རང་བཞིན་
4-7-13b


སྟོང་ཆེན་གྱི་དབྱིངས་སུ་སྡོམ་ཐུབ་མ་ཐུབ་ཀྱི་བློ་ཁྱད་ལས། སྣང་སྲིད་འདི་གདོད་ནས་དག་པ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་འདོད་དང་མི་འདོད་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་འདི་དག་
བསལ་ཞིང་སྤངས་ཏེ་ཐག་རིང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་བཙལ་མི་དགོས་པར། འདི་དག་དང་རང་བྱུང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་མཐོང་ན། 
སྣང་སྲིད་འདི་ལྷུན་གྲུབ་གཞིར་བཞེངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཁས་བླངས་ན་ཤིན་ཏུ་ཅིའི་མི་འཐད་དེ་སོམས་ཤིག་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་དབུ་མའི་མིང་གིས་བསྟན་ཀྱང་དོན་བདེན་གཉིས་
དབྱེར་མེད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་གཞོལ་བའི་དབུ་མ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་འདི་ལ་དགོངས་ནས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་ཁྱད་མེད་གསུངས་པ་མ་གོ་ནས། མེད་དགག་གི་སྟོང་པ་
ཡོད་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་ཙམ་ལས་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་བ་མ་འཕགས་ཟེར་བ་ནི། གཞི་ལམ་འབྲས་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་སོགས་སྔགས་ལ་སྐུར་བ་གདབ་པའི་ཕུང་ཁྲོལ་ཆེན་པོ་ཡིན་
ནོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གནད་ཐུན་མིན་ལ་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་ཞིང་། ངན་རྟོག་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྩིག་པ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཆར་འཇིག་པར་འགྱུར་
4-7-14a


བ་གདོན་མི་ཟའོ། །དེས་ན་དང་པོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་ན། བདེན་ཞེན་གྱི་སྣང་ཚུལ་ཐམས་ཅད་དགག་བྱར་བྱས་ནས་
བསྒྲུབས་པས་སྣང་སྟོང་རེས་འཇོག་གི་ཚུལ་ལས་ཟུང་འཇུག་ཏུ་མི་འཆར་བས། ཟབ་མོའི་དོན་ཚུལ་བཞིན་མི་ཤེས་པ་བྱིས་པའི་བློ་ཡི་གཤིས་ཡིན་པའི་ཡི་ཆད་བྱ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། 
བློ་དེ་ཚད་མར་བཟུང་ནས་ཆོས་ལ་གཤེ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཞན་པའི་སྟབས་ཡིན་པར་རིག་ནས་རང་གི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཟབ་མོའི་ཆོས་གཞན་ལ་དད་པ་མེད་ཀྱང་སྐུར་བ་མེད་པ་རེ་
མཛད་ན་ལེགས་སྙམ་མོ། །དེང་སང་ནི་གོ་ཡུལ་སྟོང་རྐྱང་ཙམ་ལ་ལྟ་བའི་དཔྱད་པ་རྫོགས་པར་སེམས་ཏེ་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་ལྟ་མགུར་འགྲེལ་བ། ངལ་རང་སྣང་གི་སྐྱོན་གྱིས་གཡའ་བགོས་པ་དང་། ཆོས་
ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཉིད་རྟོག་གེས་དཔྱད་པ་དུ་མའི་ལམ་དུ་ཁྲིད་པ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ལམ་ལས་ཉམས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་གི་
ནོར་བུ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར། གང་ཞིག་རྟོག་གེའི་ལམ་ནས་ཆོས་ཉིད་དུ་ཁྲིད་ན། །ཐུབ་པའི་བསྟན་ལས་ཆེར་བསྲིང་ཉམས་པར་བྱས་
4-7-14b


པ་ཡིན། །ཞེས་རྟོག་གེའི་ལམ་ལས་ཆོས་ཉིད་དུ་ཁྲིད་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ལམ་ལས་ཆེར་བསྲིངས་ཏེ་ཉམས་པ་ཡིན་ཞེས་སོགས་གསུངས་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་རྟོག་གེའི་
ལམ་དུ་འཁྲིད་པར་མ་གསུངས་ཀྱང་། དེང་སང་ཆོས་ཉིད་རྟོག་གེའི་ལམ་དུ་ཁྲིད་དེ། སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་མིན་ཚུལ་དང་ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་གང་ཟག་ཡིན་མིན་སོགས་དཔྱད་
པ་དུ་མས་མཚོན་ཏེ། བླུན་བརྗོད་མང་ཞིག་བྱུང་བ་ནི་སྙིང་རྗེའི་གནས་ཡིན་ཏེ་རིགས་པས་ཚར་བཅད་པའི་འོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དཔེར་ན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྐད་ཕལ་བ་དང་ཅུང་ཟད་
མི་འདྲ་བ་ལ་རྒོལ་བ་ན། ཕལ་ཆེར་ད་ལྟའི་འཁྲུལ་སྣང་ལ་ཚད་མར་བཟུང་བའི་དབང་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་པ་རྣམས་ནི། གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་དང་ཐུན་མོང་གི་རིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེལ་ལ། ཀུན་
རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་ཙམ་འདི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་ནི། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དུ་མས་སེལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་ངེས་ན། 
སྔ་མའི་སྤྲོས་པ་བཅད་རིགས་ཏེ་གསར་དུ་བོགས་ཐོན་པ་ཡང་མེད་ལ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་གཞན་བཞག་རྒྱུའང་མེད་ཅིང་། སྔ་མའི་མ་ཆོད་པའི་སྤྲོས་པ་རིམ་ཆོད་དུ་གྱུར་པས་ལྟ་བ་མཐོ་དམན་དུ་
4-7-15a


ཡང་འགྱུར་བས། དབུ་མའི་བདེན་གཉིས་རྣམ་གྲངས་ཙམ་གྱིས་བཞག་པ་དེ་ཡང་། དོན་དམ་པར་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་པར་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་
ཡིན་པས་དཔལ་རོང་ཟོམ་པ་ཆེན་པོའི་ལེགས་བཤད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་མཐོང་རྟོག་གེ་ཐ་སྙད་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་
རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བློ་ཡི་དྲི་མ་རིམ་ཟད་དུ་གྱུར་ཅིང་། མཐར་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཨ་ཏི་ཡོ་གར་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་རྟོག་གེའི་
ལམ་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ཏེ་དམ་པའི་དོན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། ཐ་སྙད་རྟོག་གེ་ལ་མ་བརྟེན། ཐ་སྙད་རྟོག་གེའི་གཞལ་ཚུལ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་བློ་སྐྱོན་རྣམས་བསལ་བའི་ཚུལ་ཙམ་
མ་ཤེས་པར། རྡོལ་ཐབས་བབ་ཅོལ་དུ་སྨྲ་བ་མིན་ཏེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་ཚད་མ་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་འཕྲོས་དོན་ཅུང་ཟད་བཤད་ནས།
གསུམ་པ། མི་མཐུན་པའི་ཚུལ་དང་། མཐུན་པའི་ཚུལ། ཞལ་བྱུང་ཁས་ལེན་མི་འགལ་བའི་ཚུལ། འགལ་བ་ལྟར་སྣང་བ་བསལ་བ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། བྱེ་མདོ་རྣམ་
4-7-15b


གཉིས་དང་ཤར་གསུམ་མཁན་པོས། །ཨ་མ་གླང་ཆེན་གྱི་ཐལ་དཀར་གཟུགས་ལ། །བེམ་པོ་འཛུམ་རིས་ཀྱི་རྒྱ་སྟག་ཁྲ་བོ། །འཛིན་པ་གླང་མེད་ཀྱི་སྤྲེའུ་སྨྱོན་པ། །གཉིས་མེད་ཚུགས་ཐུབ་ཀྱི་དོམ་
བུ་ངར་མའི། །ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཞིག་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱང་། །ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ་སྟོར་ནས་འདུག་གོ། ཞེས་དུས་གསུམ་རྫས་ཡོད་དུ་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང་། ཕྱི་དོན་རང་རིག་གཉིས་
ཀ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པའི་མདོ་སྡེ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་སེམས་ཙམ་པའམ་རྣམ་རིག་སྨྲ་བ། རང་རྒྱུད་ཤར་གསུམ་གྱི་མཁས་པ་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་
ཞི་འཚོ་ཀ་མ་ལ་ཤི་ལ་གསུམ་སྟེ་དེ་དག་གི་གཞུང་། བདེན་གཉིས། དབུ་མ་རྒྱན། དབུ་མ་སྣང་བ་གསུམ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་མདོ་སྡེ་པ་དང་། གཞན་གཉིས་རྣལ་འབྱོར་
སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སྡེ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་ཨ་མ་རང་བཞིན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གླང་ཆེན་ཐལ་ཀར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ལ་བྱེ་མདོས་ཕྱི་དོན་བེམ་པོའི་དངོས་པོ་བདེན་
གྲུབ་འདོད་པས་ཡུལ་གྱི་འཛུམ་རིས་བཀྲ་བའི་རྒྱ་སྟག་ཁྲ་བོ་ལྟ་བུར་མཐོང་། སེམས་ཙམ་པ་འཛིན་པ་སེམས་ཉིད་བདེན་པར་བཟུང་བས་རང་ལ་མི་དཔྱོད་པའི་ཀླད་མེད་ཀུན་ཏུ་འཕྱོ་བའི་སྤྲེའུ་
4-7-16a


སྨྱོན་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་དམ་ཚུགས་ཐུབ་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་
སྡོད་ལུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲུབ་པར་འདོད་པས་ནི་མཆེ་སྡེར་དང་ལྡན་པའི་དོམ་བུ་ངར་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་སྟེ། དེ་དང་དེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རང་རང་གི་འདོད་པའི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཞིག་འདོགས་པར་བྱེད་
ཀྱང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཨ་མ་རྒན་མོ་གླང་ཆེན་ཐལ་ཀར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ལུས་ལྟ་བུ་དེ་ནི་མཐོང་མ་མྱོང་བར་སྟོར་ནས་འདུག་གོ་ཞེས་གསུངས་
སོ། །གཉིས་པ་ནི། ས་རྙིང་ཀར་འབྲུག་གི་མཁས་གྲུབ་མང་པོས། །གསལ་སྟོང་འཛིན་མེད་ཀྱི་རང་གི་རིག་པ། །ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཀུན་བཟང་རང་ཞལ། །མ་བཅོས་ལྷན་སྐྱེས་
ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་ཁས་བླང་བྲལ་སོགས། །སྣ་ཚོགས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཞལ་ཕོ་སྒྲོགས་ཀྱང་། །གཤིས་ལུགས་ཐིག་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་ལེགས་སྟེ། །མཇུབ་མོ་འཛུག་
ས་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཨང་། །ཞེས་ས་སྐྱ་དང་རྙིང་མ་ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་འབྲུག་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་མང་པོས། གསལ་སྟོང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་འཛིན་མེད་ཀྱི་རིག་པ་དང་། །
4-7-16b


ཀ་དག་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་དང་ལྷུན་གྲུབ་རང་རྩལ་འགགས་པ་མེད་པ་གཉིས་གདོད་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཀུན་བཟང་ཆོས་སྐུའི་རང་ཞལ་དང་། མ་བཅོས་གཉུག་མ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་
ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་མཚན་དུ་ཐ་དད་པ་རེ་བྱས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་ཞིང་མེད་པའང་མིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་དུ་གྱུར་པས་ཁས་ལེན་གྱི་རྣམ་པ་ཀུན་དང་བྲལ་པ་སོགས་
དང་། གཞན་ཡང་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་འདའ་ཀ་ཐུགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་སོགས་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་དང་། ངེད་ཀྱི་ལུགས་འདི་ནི་འཁོར་འདས་
དབྱེར་མེད་དུ་ལྟ་བ་ཡིན་པས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ལྟ་མགུར་འགྲེལ་བ། ངཔའི་ཞལ་ཕོ་འབྲུག་ལྟར་སྒྲོགས་པ་ནི་མང་མོད་ཀྱི། དེ་དག་གི་ལྟ་བ་དེ་རང་རང་
གི་གཞུང་དེ་དང་དེའི་དགོངས་པ་ལྟར་གྱི་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་ཐིག་པོ་སྟེ་མ་ནོར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཏེ་བདག་ཀྱང་ཡི་རང་ངོ་། །
ཞེས་གསུངས་པའི་ཤུགས་ན་ཟབ་གསལ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁས་ལེན་ཀུན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་ཁ་ནས་བསྒྲགས་ཤེས་ཀྱང་དོན་དུ་མྱོང་བ་ཐོན་མཁན་དཀའ་ཞེས་གདམས་པ་འདི་སྙིང་བཅུད་
4-7-17a


དུ་འཆང་འོས་སོ། །ཏེ་ལྷག་བཅས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་གཤིག་གཤིས་ལུགས་ཐིག་པོ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཁ་ནས་བརྗོད་པ་ཙམ་ལ་ཅི་ཆ་ཡོད་དེ། རང་རང་གི་གཞུང་དེའི་
དགོངས་པ་མ་ནོར་བར་ལོན་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཙམ་མིན་པར་གཞལ་ན་དོན་གྱི་མཛུབ་མོ་འཛུག་ས་དེ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པར་འདུག་སྟེ་སོམས་
ཤིག་དང་། གསལ་སྟོང་དང་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ལ་སོགས་ཐ་སྙད་ཅི་བཏགས་ཀྱང་། སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་ངམ། སྣང་སྟོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་ལམ་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་
གྱུར་པའི་དབུ་མ་འདི་ག་རང་ལ་འབབ་པར་འདུག་ཅེས་ཉམས་མྱོང་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པས་དཔྱད་ན་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་འབབ་ཟེར་བ་ལྟར་ཐ་སྙད་ཅི་བཏགས་ཀྱང་མཛུབ་མོ་འཛུགས་
ས་འདི་ག་རང་ཡིན་ཟེར་བའི་དོན་ནོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ས་རྙིང་སོགས་ལ་མ་རངས་པས་མཛུབ་མོ་འཛུགས་ས་མེད་ཟེར་རྒྱུ་འདྲ་ཟེར་ཡང་གསལ་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གམ། ལྷན་སྐྱེས་ཕྱག་ཆེན་དང་། །
ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི། ས་རྙིང་བཀའ་བརྒྱུད་ཁོ་ནའི་ཆོས་སྐད་མིན་ཏེ། སྔགས་སྤྱི་ཡི་ལུགས་ཡིན་ན། དེ་ལ་མཛུབ་མོ་འཛུགས་ས་མེད་མི་གསུངས་
4-7-17b


ཤིང་། ཚིག་གི་བབ་དང་དབུ་མ་ཆེན་མོ་ལ་བསྟོད་པ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཡིན་པ་ཐེ་མི་ཚོམ་སྟེ་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ། སྤྱིར་མཁས་པའི་ཚིག་གི་ཟུར་ཕྲ་མོས་གཞན་འགོག་པ་
ཡོད་ཀྱང་མཐོང་ལམ་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རྒྱུད་ན་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་སྡང་བའི་ཞེན་ལྟ་ནི་ཡོད་པར་བདག་གིས་བསྒྲུབ་མི་ཤེས་ཤིང་མི་ཕོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། 
ཕྱི་དོན་མ་བཤིག་པས་བློ་འཚུབ་མི་དགོས། །དོན་སྨྲ་སྡེ་གཉིས་རྣམས་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག །རང་རིག་མ་ཡིན་ཀྱང་ཚད་གཞལ་འཐད་པས། །རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་ཀུན་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་
ཅིག །རང་མཚན་མ་གྲུབ་ཀྱང་རྟེན་འབྲེལ་བཀྲ་བས། །ཤར་གསུམ་མཁན་པོ་ཀུན་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག །གསལ་སྟོང་མི་འགལ་བས་བཟུང་ཡང་ཆོག་གི། སློབ་
བཤད་བརྒྱུད་འཛིན་རྣམས་དོགས་ཆུང་མི་དགོས། །ཀ་ནས་དག་ན་ཡང་བཟང་ངན་འཐད་པས། །རིག་འཛིན་ཞིག་པོ་རྣམས་བཟང་ཞེན་མི་དགོས། །བཅོས་ནས་བསྒོམ་ན་ཡང་ལྷན་
སྐྱེས་འཆར་བས། །རྟོགས་ལྡན་རྒན་པོ་རྣམས་ཨུ་ཚུགས་མི་དགོས། །ཡོད་མེད་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཁས་བླང་ཆོག་པས། །རྟོག་གེ་མགོ་མཁྲེགས་རྣམས་ཚབ་ཚུབ་མ་བྱེད། །ཅེས་ཕྱི་དོན་
4-7-18a


མ་བཤིག་པར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་ཁས་བླང་པ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་ཕྱི་དོན་ལ་ཞེན་པའི་དོན་སྨྲ་སྡེ་གཉིས་པོ་བློ་ཙབ་ཙུབ་མ་བྱེད་དང་། ཕྱི་དོན་མ་བཤིག་པའམ་མ་སྤང་
བར་རང་བཞིན་གྱི་སྟོང་པའི་གནས་ལུགས་འདི་ལ་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག་དེ་བཞིན་དུ་རང་རིག་ལ་ཞེན་པའི་སེམས་ཙམ་པས་རང་རིག་མེད་ན་ཡུལ་ཚད་མས་གཞལ་བ་མི་འཐད་སྙམ་ཡང་། 
ཁ་ནང་ཁོ་ནར་ལྟ་བའི་འཛིན་རྣམ་ཡན་གར་བ་མེད་ཀྱང་། ཚད་མས་ཡུལ་གཞལ་བ་འཐད་པས་རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་ཀུན་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག་དོན་དམ་པར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མ་
གྲུབ་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དུ་མིང་བརྡས་བཞག་ཙམ་གྱིས་རྟེན་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་བཀྲ་བ་ཕན་ཚུན་མ་འདྲེས་པར་སྣང་བས། ཤར་གསུམ་མཁན་པོ་ཀུན་དགྱེས་དགྱེས་མཛོད་ཅིག །
སེམས་ངོ་བོས་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་གསལ་བ་གཉིས་མི་འགལ་བར་ཟུང་འཇུག་ཏུ་བཞག་ཀྱང་ཆོག་གིས་སྐྱའི་ལམ་འབྲས་སློབ་བཤད་རྒྱུད་འཛིན་རྣམས་དོགས་ཆུང་མཛད་
མི་དགོས། ཆོས་རྣམས་ཀ་ནས་སམ་གདོད་ནས་དག་པ་ཡིན་ནའང་། ཐ་སྙད་དུ་འཁོར་འདས་བཟང་ངན་ཞེས་པའི་རྣམ་གཞག་ཙམ་བྱས་ཀྱང་འཐད་པས། རྙིང་མའི་རིག་
4-7-18b


འཛིན་འཁྲུལ་ཞིག་རྣམས་ངའི་ལྟ་བ་ནི་མཆོག་གོ་སྙམ་དུ་བཟང་ཞེན་བྱེད་མི་དགོས། བཅོས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱས་ན་ཡང་ལྷན་སྐྱེས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཆར་བས། རྟོགས་ལྡན་རྒན་
པོ་རྣམས་དང་པོ་ཉིད་ནས་མ་བཅོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རེ་བའི་ཨུ་ཚུགས་མཛད་མི་དགོས་ཞེས་སོ། ། ཡོད་མེད་གཉིས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་དུ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཏེ་དབུ་མ་ཆེན་མོ་རང་གི་ལུགས་
འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཁས་བླང་ཆོག་གི། ཕྱོགས་རེར་ཞེན་པའི་རྟོག་གེ་མགོ་མཁྲེགས་རྣམས་ཆགས་སྡང་གི་ཙབ་ཙུབ་མ་བྱེད་ཅིག་ཀུན་ལས་ཁྱད་འཕགས་ཀུན་དང་མི་འགལ་བ་ཟེར་བའི་དཔེ་
བཞིན་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་འགལ་མེད་ལམ་གྱི་གནད་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་དོན་ནོ། །བཞི་བ་ནི། འོན་ཀྱང་གཞུང་ལུགས་ལ་སྦྱངས་པ་ཆུང་རྣམས། །ཐ་སྙད་སྦྱོར་ཚུལ་ཞིག་མ་མཁྱེན་ཡིན་
སྲིད། །ཁོ་བོ་ཁྱེད་ཅག་ལ་མི་གུས་མ་ལགས། །ཕོག་ཐུག་བྱུང་ན་ནི་བཟོད་པར་མཛོད་ཅིག །ཅེས་དེ་ལྟར་དབུ་ཕྱག་རྫོགས་གསུམ་སོགས་དོན་དུ་གཅིག་མོད། འོན་ཀྱང་གཞུང་ལུགས་
རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་སྦྱངས་པ་ཆུང་རྣམས། རང་རང་གི་འདོད་གཞུང་ཙམ་པོ་དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་སྦྱོར་ཚུལ་གཞན་དང་གཞན་ཡོད་པ་ཙམ་ཞིག་མ་མཁྱེན་ནས། 
4-7-19a


རྒྱལ་བས་བསྟན་པའི་མདོ་སྔགས་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་སྦྱང་ཀུའི་གཟན་དུམ་ལྟར་ཁ་ཁ་སོ་སོ་འགལ་འདུ་ཅན་ཞིག་ཏུ་བཟུང་བ་ཡིན་སྲིད་དེ། ཁོ་བོ་རོལ་བའི་རྡོ་
རྗེས་ནི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བཞིན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བའི་དོན་ཚུལ་བཞིན་སྨྲས་པ་ཡིན་གྱི། ཁྱེད་ཅག་ལ་མི་གུས་པ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ལགས་མོད། རང་གི་
ཞེ་འདོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་མ་འགྲིགས་ནས་ཕོག་ཐུག་བྱུང་ན་ནི་བཟོད་པར་མཛོད་ཅིག་ཅེས། རང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་གདམས་པའོ། །བཞི་བ་བློ་བདེ་སྐྱེས་ཚུལ་ལ་
ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གཞུང་རྣམ་དག་ལ་བསམ་སྟེ་བློ་བདེ་བ། རྟོགས་པ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བསམ་སྟེ་བློ་བདེ་བ། དྲིན་ཅན་རྩ་བརྒྱུད་བླ་མ་ལ་བསམ་སྟེ་བློ་བདེ་བ། མ་རྒན་
འགྲོ་བའི་ཕན་བདེ་ལ་བསམ་སྟེ་བློ་བདེ་བ་བཞི། དང་པོ་ནི། ཁོ་བོ་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་ཤར་པོ་མིན་ཡང་། །ཕ་མེས་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྟ་ཕོ་བཟང་པོ། །རྟག་སྦྱོར་གུས་སྦྱོར་གྱིས་བཞོན་ཚུལ་
མཁས་པས། །གཅིག་རྡུག་འཕྲང་ལས་ནི་ཐར་བར་རེའོ། །ཞེས་འདི་རྩོམ་པ་པོ་ཁོ་བོ་ནི་ས་རྙིང་དགེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དང་མི་འགལ་བར་འཆད་ཤེས་པའི་ཤར་པོ་མིན་
4-7-19b


ཡང་། ཕ་མེས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་དང་། རྒྱལ་བ་གཉིས་པའི་གཞུང་ལུགས་དྲི་མ་མེད་པའི་རྟ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་དེ། རང་གི་རྟག་སྦྱོར་གུས་སྦྱོར་གྱི་བརྩོན་པས་བཞོན་ཚུལ་མཁས་པའི་དབང་
གིས། ཕྱོགས་རེར་ཞེན་པའི་ངའི་འདི་ཡིན་གྱི་གཞན་མིན་ནོ་སྙམ་པའི་ལམ་མི་ཡངས་པ་གཅིག་ཏུ་རྡུག་པའི་ཐེ་ཚོམ་རྨོངས་པའི་འཕྲང་ལས་ཐར་རེའོ་ཞེས་འཕྲང་དེ་ག་ལས་འདའ་མི་ནུས་པར་
ལུས་མི་དགོས་ཞེས་སྟོན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། འཚོལ་དགོས་མི་འདུག་སྟེ་འཚོལ་མཁན་རང་ཡིན། །བདེན་པར་མི་ཞེན་ཏེ་རྫུན་པ་ཉིད་ཡིན། །རྫུན་པ་མི་འགོག་སྟེ་བདེན་པ་རང་
ཡིན། །ཆད་མིན་རྟག་མིན་ལ་ངལ་གསོ་ཆོག་གོ། ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཐག་རིང་པོ་ནས་འཚོལ་དགོས་མི་འདུག་སྟེ། འཚོལ་མཁན་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་
རྟོགས་ཤིང་། གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས། སྣང་ཚད་བདེན་པར་མི་ཞེན་ཏེ་གང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་བཟུང་རྒྱུ་མེད་པའི་
རྫུན་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟར་མཐོང་ལ། སྣང་བ་རྫུན་པ་འདི་བཀག་ནས་སྟོང་པ་རྐྱང་ཚུགས་སུ་མི་བསྒྲུབ་སྟེ། སྣང་བ་ཉིད་ལས་ལོགས་སུ་སྟོང་པ་མེད་ཅིང་མ་འཁྲུལ་བའི་གནས་ལུགས་
4-7-20a


དེ་ག་རང་ཡིན་པས། ཆད་པ་མིན་ལ་རྟག་པའང་མིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་བློ་བག་ཡངས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ངལ་གསོས་པས་ཆོག་གོ། ཞེས་མཐར་འཛིན་
གྱི་མི་འཕྲོག་པའི་དོན་ཏེ། རྗེ་རྒྱལ་བ་གཉིས་པས། གཞན་ཡང་སྣང་བས་ཡོད་མཐའ་སེལ་བ་དང་། །སྟོང་པས་མེད་མཐའ་སེལ་ཞིང་སྟོང་པ་ཉིད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་
འཆར་བའི་ཚུལ་ཤེས་ན། ། མཐར་འཛིན་ལྟ་བས་འཕྲོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུང་པ་ལྟར་རོ། ། གསུམ་པ་ནི། ཨ་མ་མ་མཐོང་ཡང་མིང་ཙམ་ཞིག་གིས། །ཕ་མ་དྲིན་
ཅན་དེ་ཡུན་རིང་སྟོར་བ། །གམ་ན་འདུག་པ་བཞིན་འཕྲད་པར་སྣང་གི། ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་དེ་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །བློ་བཟང་གྲགས་པ་དེ་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །དྲིན་ཅན་བླ་མ་དེ་
བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །བཀའ་དྲིན་བཟོ་ཐབས་སུ་ཨ་མ་མཆོད་དོ། ། ཞེས་སྔར་ཨ་མ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་མཐོང་ནི་མ་མྱོང་ཡང་སྟོང་རྟེན་འབྱུང་གི་མིང་ཙམ་ཞིག་གིས་
རྗེས་སུ་བསྙེགས་ཏེ་བཙལ་བས་ཕ་མ་དྲིན་ཅན་དེ་གཉིས་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཐོང་བར་ཡུན་རིང་དུ་སྟོར་བ་ད་ལྟ་རང་གི་མདུན་ནའམ་གམ་ན་འདུག་པ་ལྟ་བུར་བློས་ཕྲད་པའམ་
4-7-20b


གཟིགས་པར་སྣང་གི། འདི་དང་ཕྲད་པའི་རྐྱེན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་དང་། བློ་བཟང་གྲགས་པ་དང་། རྩ་བའི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དྲིན་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་བདག་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ། །
བཀའ་དྲིན་བཟོ་ཐབས་སུ་ཨ་མ་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་མཆོད་པའམ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་རྩ་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་མ་དེ་དག་གི་དགོངས་པ་ཚུལ་བཞིན་ལོན་ན་དེ་དག་དགྱེས་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་
བླ་མ་ཐུགས་དགོངས་རྫོགས་ཚུལ་ལ་བསམ་སྟེ་བློ་བདེ་སྐྱེས་ཤིང་། །མཉེས་པ་གསུམ་གྱི་མཆོག་བསྒྲུབས་པས་མཉེས་མཆོད་འབུལ་བའོ། །བཞི་བ་ནི། སྐྱེ་མེད་བརྗོད་བྲལ་གྱི་ཨ་མ་རྒན་
མོ། །རིག་པའི་བུ་ཆུང་དང་ལྷན་ཅིག་འཛོམས་ནས། །ཀུན་བཟང་སྤྱོད་པ་ཡི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོས། །མ་རྒན་འགྲོ་བ་ཀུན་གཏན་བདེར་འཁྲིད་དོ། ། ཞེས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་
དང་བྲལ་བའི་དམིགས་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ། ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རིག་པའི་བུ་ཆུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཛོམས་པའི་མཐུ་ལས་ཀུན་ནས་མི་བཟང་བ་མེད་པས། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་
རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་ཡི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ནས། མ་རྒན་དྲིན་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གཏན་དུ་བདེ་བའི་གོ་འཕང་ལ་བདག་གིས་འཁྲིད་དོ་ཞེས། རང་གི་ཆོས་
4-7-21a


ཀྱི་གནས་ལུགས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ན་གཞན་དོན་ལ་མཐུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་རིགས་ནས་བློ་བདེ་སྐྱེས་པའོ། །ཁ་ཅིག་དགེ་བསྔོར་བཞག་ཀྱང་དམ་བཅའ་ལྟ་བུ་ལས་སྨོན་
ཚིག་སོགས་དངོས་སུ་མི་གསལ་ཡང་། དམ་བཅས་ལྟར་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་ནོ་ཞེས་བསྒྱུར་ཀྱང་རུང་བར་མངོན་ནོ། །གསུམ་པ། ཐ་མར་དགེ་བ་མཇུག་གི་དོན་ལ། ཇི་ལྟར་བརྩམས་པའི་ཚུལ་
དང་། སྦྱར་བྱང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཨེ་མ་ལ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ། །ཨ་ཧོ་ལ་སྐྱིད་པའི་རྐང་བྲོ། །འོ་ན་ལ་འདི་རུ་བརྡུངས་ནས། །ཨ་ཧོ་ཡ་དཀོན་མཆོག་མཆོད་དོ། །ཞེས་
ཨེ་མ་དང་ཨ་ཧོ་ཞེས་ངོ་མཚར་བའི་ཚིག་ཡིན་ལ། གཞན་ཚིག་ཕྲད་རྣམས་ཚིག་ཁ་སྐོང་བ་དང་ཉམས་མཚར་གྱིས་བཞག་གོ། རྩོམ་པ་པོ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ་བདག་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་ཟུང་འབྲེལ་
འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཚུལ་དཔག་པར་དཀའ་བ་མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་སྐྱེས་ཤིང་ཟབ་མོའི་དོན་མཐོང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བའི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་རྐང་བྲོ་གནས་འདིར་བརྡུངས་ནས་
ཟབ་མོའི་དོན་ཐུགས་ལ་ཇི་ལྟར་ཤར་བ་བཞིན་བརྗོད་པའི་ཉམས་མགུར་འདིས་དཀོན་མཆོག་མཆོད་ཅེས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་ལུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་
4-7-21b


ས་ཐོབ་པའི་ཚེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཟེར་རོ། །སྦྱར་བྱང་ནི་ཞེས་ཨ་མ་ངོ་ཤེས་ཀྱི་རྫུན་ཚིག་བྲག་ཆའི་སྒྲ་དབྱངས་འདི་ཡང་དབུ་མ་ཆེན་མོ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེས་སྤྲུལ་པའི་
གནས་མཆོག་རི་བོ་རྩེ་ལྔར་སྨྲས་པའི་ཡི་གེ་པ་ནི་དགེ་སློང་དགེ་ལེགས་ནམ་མཁའ་འོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཤིས་ལུགས་ཨ་མ་ལྟ་མགུར་ཅུང་ཟད་བཀྲལ་བ་རེ་ཞིག་
རྫོགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་ཚིག་ལྷུག་པོ་དོན་ཟབ་མོ་དམར་འབྱིན་དུ་སྟོན་པ་ཞིག་རེད་པས་ཧ་ཅང་རང་འདོད་ཀྱི་དཀྱོག་རྒྱུ་མེད་ནའང་། ཞེན་ལྟའི་དབང་གི་དགེ་ལུགས་རང་ཕྱོགས་བཟུང་ནས་
གཞན་ཕྱོགས་ལ་སྡང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་དཀྱོགས་པ་མང་ཡང་། བདག་གིས་ནི། རང་ལམ་ལས་མ་བཀྱོགས་པར་དབུ་མ་ཆེན་མོ་རང་ལྟ་བའི་ཕུ་ཐགས་སུ་བཞག་སྟེ། གཟུར་
གནས་ཀྱི་ཚིག་དོན་དཀྱུས་མར་གོ་ཚོད་ལྟར་བཤད་པ་ལས་གཞན་དུ་རྙིང་མ་སོགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་མི་འགྲིགས་པར་རྒྱབ་བསྣོལ་ཡིན་ན། ཨེ་འགྲིག་མི་འགྲིག་ལྟ་དགོས་པའི་
གནད་མི་འདུག་སྟེ། ཁོང་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་པར་གྲགས་པ་ཞིག་གི་གསུངས་རེད་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་འམ་བསྟན་པའི་གཏད་རབས་བདུན་ལ་སོགས་པ་དང་། །
4-7-22a


རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་སོགས་ཀྱིས་མཛད་པའི་རང་གཞན་ཐུན་མོང་གིས་ཁས་ལེན་པའི་གཞུང་ནི་མིན་ལ། གལ་སྲིད་གཞུང་དེ་ན་གཞན་གྱི་ལྟ་བ་སོགས་ལ་མི་མཐུན་པ་ལྟ་
བུ་ཡོད་ཀྱང་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་ཡིན་མིན་བརྟག་དཀའ་ཞིང་། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་གཞུང་ཚད་ལྡན་རྣམས་ལ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རིགས་ལམ་རྣམ་དག་གཞན་གྱི་ཀླག་མི་རྙེད་
པ་ཡོད་པས་འདི་ལ་རེ་མི་དགོས་མོད་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ནི་མཐོང་ལམ་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་འཕགས་པར་གྲགས་པ་བཞིན་དོན་དང་ལྡན་པར་ངེས་སོ་སྙམ་དུ་གུས་པས་གསུང་གི་སྣང་བ་ལ་
བློ་གྲོས་ཀྱི་བག་ཆགས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ལྟ་བ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ། ཕྱོགས་ལྷུང་བྱིས་པའི་བློས་གཞལ་ནས་འདིས་དོན་འདི་ལྟར་གནས་
ཞེས་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་བདེན་མོད་ཀྱི་བདག་ལ་འདི་ལྟ་བུ་བཀྲལ་བའི་སྤོབས་པ་ནི་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་སྟོན་པའི་ལུང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡོད་ཅིང་། ཡོད་པ་དེ་
ལྟར་བདག་ཅག་གི་བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ལུང་དང་མན་ངག་ཡོད་ན་དབང་པོ་ཐ་མས་ཀྱང་རྟོགས་ལ། མེད་ན་དབང་པོ་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་དཀའ་
4-7-22b


བས་ན་གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན་ཟེར་བ་ལྟར་ཟབ་མོའི་གནད་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གི་གནད་ལ་དཔྱད་པར་འཚལ་ཏེ། གཞུང་འདི་ལས་ཁོ་བོ་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་ཤར་པོ་མིན་ཡང་གསུངས་པའི་
དཔེ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་གཏན་ལ་འབེབ་པའི་ཚུལ་རྒྱུད་ལ་མངོན་རྟོགས་སྐྱེ་བའི་རིམ་པས་གསུངས་པ་འདི་ཁ་ནང་བལྟས་ཀྱི་རང་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་ན་ཐར་འདོད་སྐལ་བཟང་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་གི་བདུད་
རྩིར་འགྱུར་ཏེ། ཟུང་འཇུག་གི་གནད་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ངེས་ཤེས་འདྲེན་ན་ཐེག་པ་མཆོག་གི་གཞུང་གཞན་ལ་ཁ་ནས་མ་བརྗོད་རུང་སྙིང་ནས་གུས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་དབང་མེད་ཅིང་སྤྲོས་བྲལ་ཞེས་ཚིག་ཙམ་
དུ་མ་ཤོར་བར་དོན་གྱི་ཡིན་ལུགས་ཕུ་ཐག་ཆོད་ནས་རྒྱལ་བའི་གསུངས་རབ་མཐའ་དག་ལ་གཟིགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་དྲི་མ་མེད་པ་འབྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེན་ལྟའི་མིག་སྐྱོན་གཡོ་བས་རབ་བསྒྲིབས་པས། །
མིན་པའི་གནས་ཀྱང་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་། །ཡིན་པའི་གཤིས་ཀྱང་མིན་པར་རྣམ་རྟོག་ན། །རྒྱལ་གསུངས་དྲི་མེད་གཟུགས་མཆོག་ཇི་ལྟར་མཐོང་། །དེ་ཚེ་དེ་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཡི། །ལེགས་
བཤད་བདུད་རྩི་འཐུང་བའི་ལྕེ་བརྐྱང་ཡང་། །གནོད་པའི་རལ་གྲི་གཟས་པ་ཇི་བཞིན་ཏུ། །ཁྲོས་ནས་མི་སྙན་ཚིག་གི་མདའ་མོ་འཕེན། །ལེགས་བཤད་བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་ངག་རྣམས་ཀྱང་། །
4-7-23a


གནོད་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྲོ་ཆུའི་རེག་བྱ་བཞིན། །གྱུར་མོད་བསྟན་པ་དཀྲུགས་ལ་མི་དད་པས། །རང་བཞིན་དྲང་པོར་བརྗོད་པའི་གཏམ་འདི་སྨྲས། །མང་ཐོས་བློ་ཡི་འོད་ཟེར་རྒྱ་ཆེ་
ཡང་། །ཟབ་དོན་སིནྡུ་ཝ་རའི་གེ་སར་གྱི། །ངོ་མཚར་གཟུགས་བཟང་མཐོང་བར་དཀའ་བས་ན། །ལུང་རིགས་སྒེག་མོའི་ཞལ་ཆང་འདི་ན་འཐོར། །ཀུན་རྟོག་རྣམ་པར་བསྐྱོད་པའི་བློ་ངན་གྱིས། །
ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་སྡང་བ་ལྷུར་ལེན་ཡང་། །ལམ་དང་ཡུན་རིང་འགྲོགས་པར་མཛོད་ཅིག་དང་། །ནམ་ཞིག་ཐེག་མཆོག་ཆོས་ལ་གུས་པ་སྐྱེ། །མ་དག་ལྟ་བའི་ཚང་ཚིང་བརྟེན་པ་རྣམས། །
གཟུ་བོའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་། །ཡང་དག་རིགས་པའི་ཞུགས་ལ་སྤར་བྱས་ན། །དབང་མེད་ལྟ་ངན་གབ་སྐུང་རྗེན་ལ་བུད། །དེ་ཕྱིར་ཡང་དག་ལྟ་བའི་གནས་ལུགས་ལ། །
བློ་ནི་ཡང་དག་གོམས་པ་སྐྱེད་ཕྱིར་དུ། ། ཡང་དག་མཁས་པའི་གཟིགས་དོན་མཐར་ཐུག་གཏམ། །ཡང་དག་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཀྲལ་བའི་དགེས། །སྙིང་དབུས་དྲི་མེད་རིག་པའི་ཆུ་གཏེར་
ལས། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་གསལ་བའི་མོད། །ལྟ་ངན་མུན་པའི་དྲ་བ་མཐར་བྱས་ནས། །བློ་གསལ་བློ་ཡི་པདྨོ་བཞད་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པ་འདི་ནི་ཁྱབ་བདག་རྡོ་རྗེ་འཆང་
4-7-23b


འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེའི་དབང་པོའི་ཞབས་པད་སྤྱི་བོར་རེག་པའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ་པའི་གཞོན་ནུ་བློ་གྲོས་དྲི་མེད་ཅེས་བྱ་བས་རང་ལོ་ཉེར་བདུན་པ་ཆུ་སྤྲེལ་ལོའི་ཟླ་ཚེས་དགེ་བའི་དུས་སུ་
བྲིས་པ་དགེ་ལེགས་འཕེལ། ༈ འགྲེལ་ཆུང་འདིའང་རྒྱལ་ཚབ་རིན་པོ་ཆེས་སྤར་ལ་འགོད་པའི་དགོངས་བཞེད་བཞིན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱག་བྲིས་དངོས་ལས་ཤཀྱའི་དགེ་སློང་ཚེ་དབང་རིག་
འཛིན་གྱིས་ཞེ་ཆེན་རི་ཁྲོད་དུ་དག་པར་ཞལ་བཤུས་པ་འདིས་ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ཏུ་དགེ་ཞིང་བཀྲ་ཤིས་པར་གྱུར་ཅིག  དགེའོ། །དགེའོ། །དགེའོ། ། ༈ རྒྱལ་བའི་དགོངས་དོན་
མ་ནོར་བའི། །ཟབ་མོའི་དེ་ཉིད་མཐོང་ནས་སླར། །རྟོགས་པའི་ཉམས་མགུར་བརྡོལ་མཁས་པ། །ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེའི་ཞབས། ༡། དེའི་གཞུང་ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཆར། །དགག་
བཞག་སྤྲོས་པ་རིང་བསྐྱུང་ནས། །ཐལ་འགྱུར་དགོངས་པ་མ་ནོར་བར། །མ་བཅོས་རྣལ་མར་བརྗོད་པ་འདི། ༢། དགོངས་པ་གྲུབ་མཐའི་བློ་སྐྱོན་གྱི། །ཕྱོགས་རེའི་ལམ་དུ་མ་བཀྲལ་
བར། །མཐར་ཐུག་ངེས་དོན་ཟབ་གནད་ཀུན། །སྟོན་འདི་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེའི་དྲིན། ༣། དེ་ཕྱིར་རིས་མེད་ཐུབ་བསྟན་ལ། །ཆོས་སྦྱིན་འདོད་དགུ་འཕེལ་བ་དང་། །ཀུན་མཁྱེན་
4-7-24a


ཡབ་སྲས་དགོངས་རྫོགས་སུ། །སྤར་འདི་ལྷུན་གྲུབ་སྟེང་དུ་བསྒྲུབས། ༤། བསམ་སྦྱོར་དག་པའི་ཟླ་བ་ནི། །ཡོངས་བསྔོ་ཕན་བདེའི་འོད་ཟེར་ཅན། །ཤར་
བས་ཐུབ་བསྟན་ཀུ་མུ་ཏའི། །འདབ་བརྒྱ་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག༥། ཅེས་པར་བྱང་སྨོན་ཚིག་ཏུ་ཕྲིས་ཞེས་བཀའ་བསྐུལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇམ་དབྱངས་བློ་གྲོས་རྒྱ་
མཚོས་བྲིས་པ་སིདྡྷི་རསྟུ།།    །།
4-7-24b


empty page