2-1-1a


༄༅།   །ཨབྷིདྷརྨཀོཥཱནཱཾཊཱིཀྤཉྩསྥུལཾསུཁསིདྡྷེཿཀཱམདྷེནུནཱམཻཀཔུསྟཀབིཧརཏིསྨ། ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་རྒྱས་པར་སྤྲོས་པ་གྲུབ་བདེའི་དཔྱིད་འཇོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་གླེགས་བམ་དང་པོ་བཞུགས་སོ།   །
2-1-1b


༄༅། །དཔའ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཁའ་ལྟར་སྔོ་བའི་རྩྭ་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཀོད་ནས། །འཆི་མེད་ཞི་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདུད་བཞིའི་དཔུང་ལ་འཇིགས་པའི་
ཀུ་ཅོ་རབ་ཏུ་སྦྱིན། །ཟབ་མོའི་བདུད་རྩིས་ཐུགས་བརྟས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་འཛེགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་རྡུང་། །ཕྱིར་རྒོལ་འཇིགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང་ནི་ཕྱིར་མི་
ལྡོག་པའི་གཏམ་བཟང་པོས། །སྐྱེ་རྒུ་མྱ་ངན་མུན་པ་དག་ལས་འདས་ཏེ་མཛད་པ་གཏུགས་མེད་དེ་ལ་དད། །བསོད་ནམས་ལེགས་བྱས་འདུས་པ་ཡོན་ཏན་སྣོད། །
ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པའི་བསུང་ལྡན་དགྲ་ཚོགས་བཅོམ། །ཤེས་རབ་དག་ཅིང་མཐུ་ལྡན་ཉན་ཐོས་མཆོག །ཤཱ་རིའི་བུ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དྲན། །བསྟན་པའི་གཟི་
2-1-2a


བརྗིད་སྤེལ་བའི་དཔེ་བྱད་ཅན། །ས་ལ་བསོད་སྙོམས་ཐིགས་ཕྲེང་འགོད་བྱེད་པ། །མཚན་མེད་སྟོན་པ་གཉིས་པའི་ཕྲེང་བ་སྟེ། །འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་གཏད་རབས་བདུན་དེ་མཚར། །
ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་སྔོན་ཚེ་ལྷམ་མེའི་དུས། །མཚན་ཉིད་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་སྡེ་བདུན་འབེལ། །མཆོག་ཟུང་སྟོན་པ་ནོངས་པའི་རྗེས་རོལ་ཏུ། །དབང་ཐོབ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་བགྲོས། །ཟག་མེད་
ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་འཇིགས་མེད་ཀྱི། །བློ་གྲོས་ནོར་ཅན་མང་པོས་གང་བཀླག་པ། །གཙུག་ལག་ཀུན་ཀྱང་དུད་རིས་ཇི་བཞིན་དུ། །འབབ་བར་ཉེ་བའི་དང་པོར་གང་འཆར་བ། །ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབྱིག་
གི་གཉེན་དེ་ཡིས། །ཁ་ཆེ་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ལ་ཆེར་སྦྱངས་ཏེ། །དགའ་ལྡན་གཤེགས་མཛད་རྗེ་བཙུན་འོད་ཙམ་དུ། །གཟིགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཆེན་གྱུར་དེར་དད། །དེ་སྲས་སྒྲོལ་མས་རྗེས་བཟུང་བློ་གྲོས་
2-1-2b


བརྟན། །གྲགས་པའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་ཤེས་བྱའི་མིག །ཚད་མར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི། །ཕྲ་ཞིང་ཟབ་པའི་ཚུལ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད། །སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་བཅས་པ་དེ་ཀུན་གྱི། །གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་གང་ན་ཅི་མཆིས་པ། །འོ་མ་དག་ལས་མར་ཉིད་ཕྱུངས་པ་
བཞིན། །དཔལ་ལྡན་དྭགས་པོའི་བཀའ་བརྒྱུད་རྣམ་རྒྱལ་གྱུར། །ཡོངས་རྫོགས་སངས་རྒྱས་བསྟན་པར་འཇུག་བྱེད་པ། །དོན་གྱི་སླད་དུ་མཚན་ནས་སྨོས་པ་ནི། །མཁན་པོ་ཆོས་གྲུབ་སེང་གེའི་ཞབས་པད་དེ། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར་དུ་སྤྱི་བོར་ལེན། །སངས་རྒྱས་གསུང་རབ་
ཚིག་དོན་ཕལ་མོ་ཆེ། །དཔྱིས་ཕྱིན་དོན་གྱི་རྟོགས་པ་སྦྱིན་མཛད་པ། །ཀརྨ་པ་ཡི་ཕྲིན་ལས་དབང་པོ་དེའི། །ཞབས་སེན་ཟླ་བར་ཐལ་མོའི་ཀུནྡ་དགོད། །ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་རྒྱུད་སྡེའི་སྦས་དོན་བཅས། །མ་ནོར་ལམ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཀྲོལ་བ་པོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཆོག་བཀྲ་ཤིས་འོད་
ཟེར་ཏེ། །གང་གི་ཞབས་རྡུལ་གཙུག་གི་ནོར་བུར་བྱེད། །ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་མི་འཇིག་པ། །བྱིན་རླབས་སྟོབས་ཀྱིས་བཀའ་དྲིན་སྩོལ་བ་ནི། །གྲུབ་པའི་དབང་པོ་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་འབྱོར་མཆོག །སྙིང་གི་དབུས་སུ་འབྲལ་མེད་དགྱེས་པར་རོལ། །བླ་མེད་ལམ་གྱི་ཤིང་རྟར་
འགོམ་བཅུག་ནས། །མི་སློབ་ཟུང་འཇུག་གཞལ་ཡས་ཁང་མཆོག་ཏུ། །འཁོར་ལོའི་དབང་པོའི་སེང་ཁྲིར་འཇོག་བྱེད་པ། །རྒྱལ་མཆོག་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེས་བརྩེ་བས་གཟིགས། །ཡོངས་འཛིན་ལྔ་ཡི་བཀའ་དྲིན་མཐུ་ཐོབ་ནས། །ཀརྨ་པ་ཡི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ། །སྐྱེ་བའི་ཁུར་
ནོད་མི་བསྐྱོད་བཟང་པོ་དེས། །ཆོས་མངོན་མཛོད་ཀྱི་དམ་ཆོས་དགྲོལ་བར་བྱ། །དེའང་རང་རེའི་སྟོན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལས་ཐུགས་རྣམ་པར་གྲོལ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ
2-1-3a


གསང་བའི་ཟབ་དོན་སྔོན་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འགྲོ་བ་སུས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་གནས། རིགས་པ་ཆེན་པོའི་འོད་དང་འོད་ཟེར་གྱིས་གསལ་བར་བྱས་པ། རྩོད་པའི་གནས་སུ་འདུ་མི་བྱ་ཞིང་བརྗོད་སྤྲོས་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན། ཚིག་ལ་རྟོན་
པ་མ་ཡིན་པར་དོན་ལ་རྟོན་པའི་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཁོ་ནར་འདོམས་ལ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་ན་མངོན་པར་དགའ་བས་ཡིད་དང་བར་བྱས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཤུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་སྡིག་པ་དང་། ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་མདུད་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་
ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་གནས་སུ་གཞུག་པ། ཐུགས་བརྩེ་བའི་དབང་ཕྱུག་གིས་ཟབ་མོའི་ལེགས་དགུ་ཅོག་རྒྱུད་དག་པ་ལ་འཆར་དུ་བཅུག་ནས་རྩ་བ་རྣམ་པར་གཅོད་ཅིང་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་འཇུག་པའི་འཕྲང་ཆེན་ལེགས་པར་བསལ་བར་མཛད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚ་རླུང་གི་ཤུགས་
ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གྲང་བའི་ནད་རྣམ་པར་གཞིག་པ་ལས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་མཛད་པ། བདུད་ཀྱིས་བརྐམས་པའི་དད་པའི་མྱུ་གུ་ལ་བདུད་རྩིའི་ཆར་དུས་སུ་སྤྲོ་བ། གསང་བའི་གཏེར་གྱི་ཁ་བརྡོལ་བས་རྣམ་གྲོལ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རྩོལ་མེད་དུ་ཕབ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུའི་
འབྱོར་པས་གཏམས་ཏེ། མུན་གླིང་དུ་སྣང་བ་དང་། ཆུ་ཀླུང་དུ་སྒྲོལ་བའི་རྫིང་དང་། ནད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་འདོད་པའི་སྨན་ཕན་བདེའི་རྩ་འཇིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། ནམ་མཁའི་མཐའ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐའ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་དག་གི་ཁམས་ཀྱི་
མཐའ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་རོས་མྱོས་པའི་བདེ་བས་ཐེབས་པའི་སྐུ། པདྨའི་འདབ་མ་ལྟར་རངས་པའི་སྤྱན་ཅན་མཆོག་དེས་སྐྱེ་རྒུ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་སྦྱིན་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གྲངས་དང་། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་། རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚད་ཀྱིས་གཞལ་བར་བྱ་
2-1-3b


བ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་བསྐོར་བ་ལས། བདེན་པ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འཁོར་བའི་རྩ་བ་དྲུངས་ནས་འབྱིན་བྱེད་དུ་གནས་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མངོན་པས་གསལ་བར་བྱེད་དགོས་ལ། དེ་ཡང་འཁོར་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་དང་། 
མྱང་འདས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ལས་བརྩམས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དུ་བཅད་པ་བཀའ་སྩལ་བར་མཛད་ཅིང་། དེ་དག་གི་དོན་ཚང་ལ་མ་ནོར་ཞིང་ལུས་པ་མེད་པ་སྡུད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྡུས་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་
དག་པར་གནས་པ་ལས། དུས་ཀྱི་དབང་གིས་བསྟན་པ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་སྣ་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ན། བཀའ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བའི་གཞི་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་རྣམས་ཉམས་པ་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར། ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གི་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པ་རིམ་འཇུག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཉན་ཐོས་སྡེ་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཚེ། སྡེ་པ་དག་གིས་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའི་བསྟན་བཅོས་མང་དུ་བརྩམས་པ་ལས། རེ་ཞིག་དམ་པའི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་མ་མོའི་གཞུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའི་མཚོ་ལས་བཏུས་པའི་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་དམ་གཏེར་འདི་བརྩམས་པར་མཛད་ཅིང་། ཕྱི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། གསང་ཆེན་གྱི་ལམ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་
ལ་བགྱི་བ་མཛད་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་མོད། འོ་ན་འདིར་དགོས་པའི་དོན་གང་ཞེ་ན། དེས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་དོན་འགྲེལ་བ་འདི་ཉིད་སྐབས་སུ་བབས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་ན། བརྩམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་སྒོ་ནས་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་པ། གང་བརྩམ་
2-1-4a


པར་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས་དངོས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ནི། ཁོ་བོ་ཅག་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གོང་རོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་ལ་བསོད་ནམས་བསྐྲུན་པའི་མཐུ་ལས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པའི་སྙིགས་མ་ལས་ཆེར་སྙིགས་མར་སྐྱེས་ཀྱང་འགྲོ་མགོན་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་མཇལ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྟེན་པའི་སྐལ་བ་རྙེད། སྡེ་སྣོད་གསུམ་རྒྱུད་སྡེ་བཞི་སྨྲ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་སྤོབས་
པ་ཐོབ། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ལྷ་དང་བདེ་བའི་ངོ་བོར་མྱོང་། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔའ་བོ་དང་རྣལ་འབྱོར་མ་དང་གྲུབ་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ། 
ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གང་བྱེད་པའི་ཉམས་སུ་ལེན་བྱའི་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནས་བརྒྱུད་པའི་ཞལ་ལུང་འཛིན་པ་གྲོལ་བ་བརྙེས་པ་རང་གི་སློབ་དཔོན་གྱི་བར་དུ་ཆད་པ་མེད་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། དེ་མེད་པར་ཉམས་སུ་བླངས་ཀྱང་བསྟན་
པ་རྒྱུད་ཆད་པས་བྱིན་རླབས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ལམ་དེ་ལ་སློབ་པ་སྐད་དུ་བྱས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རླུང་ལྟར་དུ་གྲགས་སོ། །དེས་ན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་གང་ལས་ཐོས་པའི་ཚུལ་བརྗོད་ན། ཆོས་འདི་བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་
དུས་རྩ་བ་འགྲེལ་པ་འགྲེལ་བཤད་དང་བཅས་པ་བསྒྱུར་ཅིང་འཁྲུལ་མེད་དུ་གཏན་ལ་བབས་པར་མཛད་མོད། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་ནི་ཆོས་འདི་ཉིད་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད་པ་པོ་ཇོ་བོ་སྨྲྀ་ཏི་ཛྙཱ་ན་ལས་བྱུང་བའི་བཤད་རྒྱུན་གྱིས་དབུས་གཙང་ཁམས་གསུམ་དུ་ཁྱབ་པར་གྲགས་ཤིང་། དེ་
2-1-4b


ནས་བརྒྱུད་པའི་བཤད་སྲོལ་བདག་གི་ཡོངས་འཛིན་ཆེན་པོའི་བར་དུ་བྱུང་ཡང་། བླ་བརྒྱུད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཉམས་པས་རྔོག་ལོ་ཆེན་པོ་ནས་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ལྟར་བརྗོད་ན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པའི་སློབ་དཔོན་སྔ་མ་ལས་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ནི་སྨོས་མི་དགོས་ཏེ། 
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཐེག་པ་མཐའ་དག་རང་གི་གཅེན་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལ་གསན་ཅིང་། དེས་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་དང་། དེས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་གསན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཉེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ནས། 
པཎ་ཆེན་བློ་བརྟན། སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ། པཎ་ཆེན་ཤཱནྟི་པ། ཇོ་བོ་པུ་ནྱ་ཤཱི་ལ། རྔོག་ལོ། མཆིམས་ལྷ་རྗེ་གོ་ཆ། མཆིམས་བརྩོན་འགྲུས་སེང་གེ། མཆིམས་དོན་རྒྱལ་བ། མཆིམས་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱལ་མཚན། མཆིམས་བློ་བརྟན། མཆིམས་ནམ་མཁའ་
གྲགས། མཆིམས་བློ་བཟང་གྲགས། རོང་པ་ཆོས་རྒྱམ། ཉག་མ་བ་རིན་ཆེན། དམར་སྟོན་དཔལ་ལྡན་རིན་ཆེན། རོང་སྟོན་ཤཱཀྱ་རྒྱལ་མཚན། བཟོད་པ་བློ་རྒྱམ། བྱམས་ཆེན་རབ་འབྱམས་པ། སྙིགས་མའི་དུས་ཀྱི་ངུར་སྨྲིག་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙུག་གི་ནོར་བུ། 
བླའི་ཉི་མ་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཀརྨ་ཕྲིན་ལས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་བདག་ལའོ། །གཉིས་པ་ལ། མཚན་ངོས་བཟུང་ཞིང་བསྒྱུར་བ་དང་། འགྱུར་གྱི་ཕྱག །གཞུང་གི་ཚིག་དོན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་དྷརྨ་ཀོ་ཥཱ་ཀཱ་རི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་མངོན་
པའི་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། ཞེས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། མཆོད་པར་བརྗོད་ཅིང་བཤད་པར་དམ་བཅའ་བ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་དོན་བཤད་པ། དགོས་ཆེད་བསྟན་པ། བསྟན་
2-1-5a


བཅོས་ཀྱི་ལུས་དངོས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྤྱིའི་དོན་དང་། ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ལ། མཆོད་བརྗོད་ཡུལ་གྱི་སྟོན་པ་ངོས་བཟུང་། དེ་ལ་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟའི་སྟོན་པ་ལ་ཕྱག་བྱེད་དགོས་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ནི། རང་
འགྲེལ་ལས། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པའོ། །ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར་གྲགས་བཤེས་ཀྱིས། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྤྱི་སྒྲ་ཡིན་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བྲམ་
ཟེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དཀར་ཤམ་པོ་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷ་སྐྱིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པའི་སྟོན་པར་གྱུར་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་ཡང་ངེས་པར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དམ་པའི་
དོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །སྐྱབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་ཡིན། །ཐུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཕྱིར། །ཚོགས་ཀྱང་དེ་ཡི་མཐར་ཐུག་གོ། ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་དབྱིངས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་
ལུས་ལ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་དང་བྲལ་བར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་། འདིར་སྡེ་པའི་བསམ་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་བརྗོད་ན། འཁོར་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་ནོ། །འོ་ན་སྐུ་དེ་གང་ལ་བརྟེན་པའི་གཟུགས་སྐུ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་
སྡེ་པ་ལ་མ་གྲགས་ཤིང་། སྡེ་པས་གང་ལ་བདུད་རྩི་ཐོབ་པའི་ལུས་རྟེན་རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཁོག་པ་ལྟ་བུ་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་མི་འཇོག་སྟེ་ལས་ཉོན་གྱི་རྣམ་སྨིན་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བརྟེན་པ་ཆོས་སྐུའི་རྟེན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེ་བསྟོད་ཕྱག་གི་ཡུལ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་རྟེན་
2-1-5b


ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་བརྟེན་པ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་རིགས་པས། བརྟེན་པ་ལ་བསྟོད་ཕྱག་བྱས་པས་རྟེན་ལ་བསྟོད་ཕྱག་བྱས་པར་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་ཅེས་ཟེར། དེ་ལ་ཁ་ཅིག །དེ་ལྟར་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཏེ། མཁར་གྱི་ནང་གི་རྒྱལ་པོ་ལ་བབས་ན་དེའི་ཚེ་མཁར་ལའང་བབས་
པར་འགྱུར་བ་སོགས་མཚུངས་ཤིང་། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཐུག་པ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་སྔ་མ་ལ་མི་མཚུངས་ཏེ། རྟེན་ལ་གནོད་ན་བརྟེན་པ་ལ་གནོད་ཀྱང་ཕྱི་མ་བརྟེན་པ་སངས་རྒྱས་སུ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བསྟོད་ཕྱག་བྱས་པས་བསོད་ནམས་འབྱུང་གི། རྟེན་ལ་དེ་
ལྟར་བྱས་ཀྱང་དེ་མི་འབྱུང་སྟེ། རྟེན་བེམས་པོའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མཆོད་རྟེན་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ་བསྟོད་ཕྱག་བྱས་ཀྱང་བསོད་ནམས་མི་འབྱུང་བར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མ་གོ་བ་ཡིན་ཏེ། 
སྐུ་གཟུགས་ལ་ཕྱག་མཆོད་བྱས་པས་བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་ནི་དེ་སངས་རྒྱས་སུ་འདུ་ཤེས་པའི་བློ་ལས་བསོད་ནམས་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་བེམས་པོའི་ཆ་ནས་བསྟོད་ཕྱག་བྱས་པས་བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་ཡང་ཆོས་སྐུ་ཡིན་
པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཆ་ནས་གཟུགས་སྐུ་ལ་བསྟོད་ཕྱག་བྱས་ན་བསོད་ནམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་སྐུ་བསྟོད་ཕྱག་གི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན་ནི། ཆེས་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེས་ཆོས་སྐུ་ལ་བསྟོད་ཕྱག་གི་ཡུལ་དུ་བྱས་ཀྱི། གཟུགས་སྐུ་ལ་དེར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །
དེས་ན་ཕྱོགས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་གང་བཟང་བ་ལ་བརྟགས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་སྐུ་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་བཞག་ན། དགེ་སློང་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པ་ཁོ་ན་དགེ་སློང་སོགས་སུ་འཇོག་དགོས་པར་ཐལ་བ་བསྒྲེ་བ་ལ་ནི་འདོད་དེ། དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་སོགས་
2-1-6a


གང་ཟག་ལ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཟག་ནི་སྡོམ་པའི་ཐོབ་རྒྱུ་ལས་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བརྟེན་པའི་མིང་རྟེན་ལ་འདོགས་པ་གསེར་པ་དང་རྟ་པའི་ཐ་སྙད་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་འཕགས་པ་ཡང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ལ་
འཇོག་དགོས་ཀྱི། གང་ཟག་ནི་ཁུར་འཁུར་བ་པོ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་པས་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་མཚན་ཉིད་པ་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། ཞེ་འདོད་ལ་ལམ་གང་ཟག་མ་ཕྱེ་བའི་ཚེའམ། འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱང་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྟེན་གྱིས་
མཚོན་ནས་སྐྱབས་འགྲོའི་ཡུལ་ཙམ་དུ་བཞག་གི། དེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དངོས་སུ་མི་འདོད་དེ། དེས་དེ་སྤང་བྱ་དང་ཟག་བཅས་སུ་འཇོག་པ་དེའི་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ལ་བདག་དོན་ཕུན་ཚོགས་ནི། ཚིག་རྐང་དང་པོས་ཏེ། དེ་ཡང་རང་འགྲེལ་ལས། འདིའི་འམ་
འདིས་མུན་པ་བཅོམ་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་ཡང་འདིའི་འམ་ཞེས་དང་། འདིས་ཞེས་པ་ལ། རྒྱལ་སྲས་མར། དྲུག་པའི་འབྲུ་མང་པོར་སྦྱར་ན་ནི་ལམ་གྱིས་བཅོམ་པའོ། །ཞེས་ལམ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པར་ཁོངས་ནས་དྲངས་སོ། །གསུམ་པའི་འབྲུ་མང་པོར་སྦྱར་ན་ནི་ལམ་གྱིས་
ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཁོངས་ནས་དྲངས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་འམ་ནི་དྲུག་པ་དང་། འདིས་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལ་བྱེད་པ་འདས་པ་དང་། ཕྱི་མ་ལ་ད་ལྟ་བའི་སྒྲ་དང་བཅས་ཤིང་། གཉིས་ཀས་ཀྱང་དོན་གཞན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་དོན་སྟོན་པའི་བསྡུ་བ་ཁོངས་ན་གནས་པ་སྟེ་འབྲུ་མང་པོ་པར་
ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཚིག་གཉིས་དག་གྱུར་ཏམ། །གལ་ཏེ་མང་པོར་གྱུར་པའང་རུང་། །དེ་རྣམས་ཚིག་གཞན་དོན་ལ་ནི། །འབྲུ་མང་། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། འདིའི་འམ་དང་འདིས་སྦྲེལ་བ་ན། བཅོམ་པ་པོ་ལམ་ལ་
2-1-6b


འཇོག་པས་ཀྱང་ཆོས་སྐུ་མི་སློབ་ལམ་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་སུ་འཇོག་པ་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དང་འདིས་ཞེས་པ་གཉིས་མུན་པ་བཅོམ་ལུགས་ལ་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདིའི་ཞེས་པ་མུན་པ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་པ་དང་། འདིས་ཞེས་པ་མུན་པ་ལ་གནོད་
པ་བྱས་སོ་ཞེས་པའང་ཐོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དེ། རྒྱལ་སྲས་མར། གཞན་དག་ན་རེ། ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་གཉིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་བཅོམ་པ་ནི་གནོད་པ་དང་བྲལ་བ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་པའི་དོན་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འདིའི་མུན་པ་བཅོམ་པ་ཞེས་
ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་ནི། བཅོམ་པ་བྲལ་བའི་དོན་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། འདིའི་མུན་པ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། གང་གི་ཚེ་གསུམ་པའི་འབྲུ་མང་པོར་སྦྱར་བ་དེའི་ཚེ་ནི་བཅོམ་པ་གནོད་པའི་དོན་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། འདིས་མུན་པ་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་
ཐ་ཚིག་གོ། ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་། རྒྱལ་སྲས་མར། ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ལ་སྟེ། མདོ་ལས་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཇི་སྙེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེའི་
ཕྱིར་ཤེས་བྱ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་ཀུན་ལ་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་གེགས་མུན་པ་བཅོམ་པ་ལ་སྦྲེལ་ལོ། །གང་སྤེལ་ལས། ཀུན་ལ་ཞེས་པས་སྤངས་པ་དང་། གཏན་ཞེས་པས་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ནོ། །ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་བཅོམ་པར་བྱ་བའི་མུན་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མུན་པ་དང་འདྲ་བ་
དཔེར་བཟུང་སྟེ། རྒྱལ་སྲས་མར། མུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མཚན་མོའི་མུན་པ་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་མཐོང་བའི་གེགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་ལོང་བ་དང་འདྲ་བར་བྱེད་པས་ན་མུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ནང་གི་མུན་པའམ་
2-1-7a


སྒྲིབ་པ་ལ་ནི། ཐར་པ་དང་། ཀུན་མཁྱེན་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་གཉིས། དང་པོ་ལ་གཉིས། ཉོན་མོངས་དངོས་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་ལས། དང་པོ་ནི། གང་ཟག་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་སྲིད་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ནི། དེས་
ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀའང་འཁོར་བཅས་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་ནོ། །ཐར་པ་ནི། མདོ་སྡེ་པས་མེད་དགག་ལ་འདོད་ཀྱང་། འདིར་ནི་དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པར་བཞག་གི། དེའི་ཚེ་ནི་བེམས་ཤེས་གང་རུང་དུ་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་ནུས་ཏེ། རྟག་དངོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་ཐར་པའི་ཐེག་གསུམ་གྱི་མྱང་འདས་གསུམ་ལ་ཡང་རྗེས་མཐུན་པ་ལྷག་བཅས་དང་། མཚན་ཉིད་པ་ལྷག་མེད་དུ་འཇོག་དགོས་ཏེ། རྣམ་སྨིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་མེད་དང་། ལས་ཀྱི་ནུས་པས་བརྫི་བྱ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར། མྱང་འདས་
མཚན་ཉིད་པ་གསུམ་གར་ཡང་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པའི་ཉོན་མོངས་ལས་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྒྲིབ་གསུམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པ་དང་། ལྷག་མེད་དུ་ཞུགས་པ་ན་དེ་གསུམ་ག་ལ་ཡང་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མེད་མཉམ་དུ་བཤད་ཀྱང་མྱང་འདས་དེ་མངོན་
དུ་བྱེད་པ་ལ་ནི་དཀའ་སླ་ཡོད་དེ། རང་རང་གི་མི་སློབ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམན་པས་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་ཙམ་སྤངས་པས་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱི། གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པས་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། འོ་ན་ཤེས་བྱའི་
སྒྲིབ་པའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་དེ་ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ལས་འབྱུང་ངམ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པའམ་མ་རིག་པ་ནི། རང་འགྲེལ་ལས། འདི་ལྟར་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཡུལ་དང་དུས་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་བ་དང་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ལ་
2-1-7b


་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགལ་ཟླའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་བྱུང་རྨོངས་པ་ལ་འཆད་དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་གཞན་གྱི་ཤེས་རབ་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་
དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤེས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། གནས་བརྟན་
ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་འཚལ་ཏེ། ཞེས་དང་། གཟུགས་ཅན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དང་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་དང་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་རྟེན་ཡུལ་དང་རྒྱང་རིང་པོས་ཆོད་པས་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གནས་བརྟན་མཽ་གལ་གྱི་བུས་རང་གི་
མ་ཡུལ་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཟེར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཞེས་གྲག་གོ། ཞེས་དང་། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་འབྱུང་བ་འཇིག་ཆགས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་སོགས་དུས་བསྐལ་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་
བུས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་པའི་མི། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་མཐོང་ནས་བསྐྲད་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཟིགས་ཏེ། །དེས་ནི་འདི་ཡི་ཐར་པ་ཡི། །ས་བོན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་དག །ཚོན་དང་རྡོ་ཡི་གསེབ་ན་གསེར། །བག་ལ་
ཞ་བ་ལྟ་བུ་གཟིགས། །ཞེས་གསུངས་ནས་མི་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ངོ་ཞེས་གྲག་གོ། ཞེས་སོ། །ཁམས་དང་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་གནས་སོགས་བྱེ་བྲག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་བསྐལ་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རྨ་བྱའི་མདོངས་ནི་གཅིག་པུའི་ཡང་། །རྒྱུ་ཡི་རྣམ་པ་ཐམས་
2-1-8a


ཅད་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་པའི་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་ཤེས་པས་ནི་ཀུན་མཁྱེན་སྟོབས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ནི་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཅིག །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཉིས། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གསུམ། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བཞི་ཞེས་བྱ་བར་
ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། སྔ་རབས་པ་ཁ་ཅིག །འདིར་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཅིག་དང་། ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྒྲས་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ཁ་ཅིག་ལ་གསུམ་གཉིས་གཅིག་ཙམ་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ནི་བསྟན་གྱི། བཞི་ག་ཤེས་པ་ནི་སྟོན་པ་རྫོགས་སངས་
འབའ་ཞིག་ལས་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་གྲག་གོ། དེ་ལྟར་ནའང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནས་བཤད་པའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དེས་བཞག་པའི་ཡུལ་སྣང་དང་བཅས་པ་ནི་དམན་པའི་ལུགས་འདིར་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་མི་འཇོག་སྟེ། འཇིག་
རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཇི་སྙེད་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོར་འཇོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱི་དོན་རྣམ་མེད་རྗེན་ཆར་དུ་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱང་ཡུལ་དོན་དམ་སྣང་མེད་དང་། ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་སྣང་བཅས་སུ་མཁྱེན་ཅེས་པ་ཙམ་ཞིག་གྲགས་ཚོད་དང་བསྟུན་ཏེ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ། དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པ་སོགས་ཁ་ཅིག །ཤེས་བྱ་བདེན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཅི་ཡང་མཐོང་བ་
མ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། སྣང་བ་དམིགས་བཅས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་ན་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིད་སད་པ་ན་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་ཡུལ་བཅས་མི་སྣང་བ་ལྟར། མ་རིག་པའི་གཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སད་པ་ན་འཁྲུལ་པ་ཀུན་
2-1-8b


རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་དང་། དེ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པར་འདོད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་སོགས་ན་རེ། དེར་ཀུན་རྫོབ་དང་དེ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སྣོད་མཁྱེན་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། 
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་མཛད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གདུལ་བྱའི་བློའི་མེ་ལོང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ངོར་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་ཀྱང་ཡོད་པ་ལྟར་གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་བ་ནི་སྔོན་བྱང་སེམས་དུས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་
འདས་པའི་རྒྱུས་ཕྱིས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུར་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུའི་ངོ་བོས་སྔར་འགགས་ཀྱང་དེའི་ནུས་པའི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འདོད་ན། ནུས་པའི་རྒྱུ་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་
ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྲས་བུར་འབྱུང་ན་སྐྱོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང་། ནུས་པ་ད་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ན་དུས་མཉམ་པའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་ནུས་པ་འཇོག་པའི་རྟེན་ཡང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་འགགས་ཤིང་
གཟུགས་སྐུའི་སྣང་བ་ནི་གདུལ་བྱའི་ཤེས་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་གིས་རེས་འགའ་བ་ཡིན་ལ། གཟུགས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་རང་གི་ངོ་བོས་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་ལ། ཆོས་དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྒྱུད་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། འོན་
ཀྱང་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞལ་བྱ་ལ་འཁྲུལ་པས་མ་ཁྱབ་པ་གང་ཞིག །རྟོག་པ་ནི་གཞལ་བྱ་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཆ་ནས་འཇོག་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་ལ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་རྒྱབ་བརྟེན་
2-1-9a


གྱི་ལུང་ཡོད་པར་འདྲ་ཡང་ལུང་ལ་དྲང་ངེས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཟང་བར་མཁས་རྨོངས་ཀུན་ལ་གྲགས་སོ། །གཞན་ཡང་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་སྣང་ཚུལ་ཀུན་རྫོབ་པ་རགས་པ་དང་རྒྱུན་གྱི་གནས་ཚུལ་དོན་དམ་པ་རྡུལ་ཕྲན་དང་སྐད་ཅིག་མའི་ངོ་བོར་གྲུབ་ལ
། སོ་སྐྱེས་དེ་མི་ཤེས་པས་དེ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་སྟེ། དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བློ་ནི་མིན། གནས་ཚུལ་ལ་རྨོངས་པའི་བློ་ནི་ཡིན། དེ་ཡིན་ན་དེ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དེ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་གང་ཞེ་ན། བདེན་བཞི་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེའི་
ཚེ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་ལ་མི་འཇོག་སྟེ། ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་རིག་པ་ལ་ཐེག་ཆེན་ནས་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཐུན་མོང་མིན་པ་རྟོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། འདིའི་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་ནི་སེ་གོལ་གཅིག་གཏོག་རིང་ལ་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་རེ་བཞིའི་སྐད་ཅིག་གི་མི་
རྟག་པ་རིག་པ་ལ་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་རྟོགས་པར་འཇོག་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ནི་ཆོས་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ལ་འཇོག་ལ། སྐད་ཅིག་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཆོས་ཅན་གྱི་ཆ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཉན་ཐོས་འཕགས་པས་ཀྱང་རིག་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་
པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དུ་འཇོག་བྱ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་རང་དུས་སུ་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་སྐད་ཅིག་གི་ཆོས་དེ་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པར་མ་ཐོབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སོང་བའི་དོན་ཅན་དེའོ། །དེས་ན་སྡེ་པ་དག་གི་ལུགས་ལའང་དོན་དམ་བདེན་པ་མཐའ་
དག་མངོན་དུ་མ་བྱས་པར་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་པ་དེ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་བདེན་གཉིས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མ་སྤངས་ན་ཤེས་བྱ་དེར་གཏོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདེན་པའི་རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀའི་སྒྲིབ་པའི་
2-1-9b


གཉེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཤེས་སྒྲིབ་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་གྱི་སྤོང་བའི་ཆ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། དགྲ་བཅོམ་དབང་པོ་འཕོ་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གྲགས་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་གིས་ཁྱབ་པའི་ཆོས་
ཀྱི་བདག་མེད་སྡེ་པས་མི་འདོད་ཀྱང་། ཉི་ཚེ་བའི་ཆོས་བདག་མེད་འགའ་ཞིག་དང་། དེ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་འཕགས་པའང་ཁས་ལེན་ཏེ། ལྡོག་པ་གཞན་སེལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཆོས་བདག་མེད་དང་། དེར་རྟོགས་པའི་འཕགས་པ་ཡང་
ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། འདིར་མུན་པ་དང་བྲལ་བའི་འགོག་པའི་རྫས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གཉིས་འགོག་པའི་འགོག་པ་གཉིས་རྫས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། གསལ་བ་འདི་ལྟར་ཡིན་པས་སྐབས་འདིར་མ་བསྟན་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་འོག་ནས། སྤང་བྱ་རིགས་ལྔའི། སོ་སོ་སོ་སོ་ཡིན། 
ཅེས་དང་། དེ་དག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུ་ཞེས་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཁམས་ཞེས་བྲལ་རྫས་ཐ་དད་དུ་བཤད་པས་འདིར་ཡང་འགོག་རྫས་ཐ་དད་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་འདི་གཉིས་གཅིག་སྟེ་དབུས་མཐར། རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི། །ཡུལ་གཅིག་པུ་ཁོ་ནའོ། །
ཞེས་བཤད་པས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། ཁ་ཅིག་དེ་དག་གཅིག་པར་མི་འཐད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པས་ནི་བྲལ་བ་རྫས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ནས་བཤད་པའི་དག་པ་གཉིས་དང་འདིའི་འགོག་པ་གཉིས་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་ལས་སྐབས་དོན་མི་འབྱོར་བའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་
སྡེ་པ་ལྟར་ནའང་གཅིག་པར་མི་འཐད་དེ། གཅིག་པ་ལ་རྒྱུ་ཚོགས་གཅིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་ངོ་བོ་སྐྱེ་འགག་དུས་གཅིག་ཅར་བྱེད་པ་ཞིག་དགོས་པ་ལས། སྡེ་པས་འགོག་པ་དེ་གཉིས་ལས་དང་པོ་འདོད་ཅིང་གཉིས་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་དག་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། ལྡན་པའི་རྫས་
2-1-10a


མུན་པ་གཉིས་ཐ་དད་ཅིང་གཉེན་པོ་བདག་མེད་གཉིས་ཐ་དད་པས་འགོག་པ་གཉིས་ཀྱང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྐབས་འདིར་བསྟན་གྱི་མུན་པ་དེ་ཉན་རང་གིས་བཅོམ་མམ་མ་བཅོམ། མ་བཅོམ་ན་དེ་གཉིས་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། 
ང་ནི་ཆོས་གཅིག་མངོན་པར་མ་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པར་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤངས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལྟར་ཁས་བླངས་པས་དང་པོ་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་མི་འཇུག་
ཅིང་། གཉིས་པ་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་སྐབས་ཀྱི་མུན་པ་ལ་གཉིས་སུ་བཤད་པའི་ཉན་རང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མུན་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཐོབ་པ་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་བས། མུན་པ་གཉིས་པ་ཡང་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་དབང་
གིས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་མིག་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་སྤོངས་ཤིག་དང་། མིག་དེ་ཡང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། ལུང་དེའི་དོན་ཉན་རང་ལྷག་མེད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པས། མིག་སོགས་ཀྱི་ཕུང་སོགས་སྒོམ་སྤང་མི་ཤེས་པའི་
ཆ། ཉོན་མོངས་སྤངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་དགར་རྒྱུན་ཆད་པས་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པར་སོང་བ་ཡིན་གྱི། རྫོགས་སངས་ནི་ཕུང་སོགས་སྒོམ་སྤང་དང་དེ་ལ་ཡོད་པའི་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བྱེད་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་བཅད་པའི་སྒོ་ནས་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་པའི་ཆ་ནས་མུན་པ་
ཕྱི་མ་རྫོགས་སངས་ཐུན་མོང་མིན་པའི་སྤང་བྱར་ཡང་གྲུབ་བོ། །ཡང་ཉན་རང་ལ་སྤངས་ཀྱང་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པ་ཡོད་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་སྤངས་ཟིན་རྒྱུད་ལྡན་མི་སྲིད་དེ། རྒྱལ་སྲས་མར། དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་
2-1-10b


ཡང་སྤངས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། དེ་ནི་སྤངས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་གི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་སྤངས་ཟིན་ཕན་ཆད་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་པའོ། །ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་སོ། །
ཞེས་དང་། རྩ་བར་གཏན་སྨོས་པ་དང་། རང་འགྲེལ་ལས། ཀུན་ལ་མུན་པ་བཅོམ་པར་ནི་འདོད་མོད་ཀྱི། གཏན་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ལུང་དེ་དག་གི་དོན་དམན་པའི་དགྲ་བཅོམ་ལ་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་
ཀྱང་། ཡུལ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པས། ཡུལ་ཉེ་བའི་རྐྱེན་སོགས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པས་སྤངས་ཀྱང་གཏན་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པས་ལྡན་པར་སོང་བའི་ཚུལ་དེ་ལྟར་རོ། །འོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་མི་ཤེས་པའི་
མུན་པ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཞི་ལྷག་གི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་ལས། རྫོགས་སངས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཞི་ལྷག་དེ་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་ཕྱིན་དྲུག་དེ་དག་གི་ཐུན་མོང་མིན་པ་ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའང་ཉོན་མོངས་
པ་ལས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་གཙོ་ཆེ་ལ། མུན་པ་དེའང་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་ལམ་དང་སྤོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་སོ། །དེ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དེས་བྱེད་ལས་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་མི་ཤེས་
པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་ལྟ་ལ་བརྟེན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མིན་པའི་མི་ཤེས་པ་གཉིས་ཀ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཕར་ཕྱིན་དེ་དག་ཀྱང་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྫོགས་པར་བྱེད་དགོས་ན། བསོད་ཚོགས་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་དུས་སུ་རྫོགས་ཟིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་
2-1-11a


རྡོར་ཏིང་གི་ཚེ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཏིང་འཛིན་བློའི། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པའི་མཐར་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་སྤོང་བྱེད་ནི། མི་སློབ་པའི་སར་སྟོབས་བཅུའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་འཇོག་སྟེ། སྔར་སློབ་ལམ་ན་མི་ཤེས་
པའི་རྒྱུ་བཞིའི་ངོ་བོ་དང་འགལ་བའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་གྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཤེས་རབ་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཡེ་ཤེས་དེས་མི་ཤེས་པའི་འདས་ད་ལྟར་གྱི་ཐོབ་པ་གཅོད་ལ། མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་སྤོང་
བའི་སྤང་གཉེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མ་འོངས་པ་དེ་སྐྱེས་ཟིན་པ་དང་། དེའི་སྤང་བྱ་ད་ལྟར་བའི་ཐོབ་པ་འགགས་ཟིན་དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྒྲོན་མེ་མ་འོངས་པ་སྐྱེས་ཟིན་
དང་། དེའི་འགལ་ཟླར་གྱུར་པའི་མུན་པ་ད་ལྟ་བ་བསལ་ཟིན་པ་དུས་མཚུངས་པ་བཞིན་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། འོ་ན་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ན་ཆོས་ཅན། མི་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་བཅད་མ་ཟིན་པར་ཐལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ད་ལྟ་བས་མི་ཤེས་པའི་ཐོབ་
པ་ད་ལྟར་བ་གཅོད་དགོས་པ་ལ་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་ལྡན་པར་ཁྱེད་རང་ལའང་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཉེན་པོ་མ་འོངས་པས་སྤང་བྱ་ད་ལྟ་བ་སྤོང་བའི་གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཞིན། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་
སྐྱེ་བ་ཞེས་མ་འོངས་པ་དེས་རང་གི་མཚན་གཞི་འདུས་བྱས་ད་ལྟར་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅེས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ལའང་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འཇོག་པ་སྡེ་པའི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྐབས་འདིར་འདི་ཤེས་དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེས་ཉོན་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ལྷུར་
2-1-11b


མི་བྱེད་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པས། དེ་སྤོང་བ་ལ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་གྲུབ་ལ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་རྨོངས་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་སྤོང་བ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་
སྟེ། དེ་སྤོང་བའི་དངོས་གཉེན་དུ་ངེས་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ན། སློབ་པའི་སར་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པའི་ཉེ་རྒྱུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བྱེད་གཙོ་བོར་གྱུར་ལ། མི་སློབ་ལམ་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་འཇོག་གོ། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་ལྟར་ན་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སྒྲིབ་པའི་སྒྲིབ་གཉིས་སོ་སོར་བཅད་ནས་དང་པོ་སློབ་ལམ་དང་ཕྱི་མ་རྡོར་ཏིང་གིས་དངོས་རྗེས་སུ་སྤོང་བར་བཤད་ཅིང་། ཁྱད་པར་བསྟན་བཅོས་འདིར་སྟོན་པས་སྟན་གཅིག་གི་ཁར།
ལམ་གསུམ་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མུན་པ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་འགོག་སྙོམས་སོགས་ཐོབ་བྱེད་ལ་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་ཡང་དུས་དེར་བཅོམ་ནས། གདོད་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་སྤངས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པར་བཤད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། དང་
པོར་མ་ཡིན་སྐད་ཅིག་མ། །སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིས་ཐོབ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། འོ་ན་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་སྟོན་པས་རྡོར་ཏིང་སྐྱེས་པ་ན་སྤངས་ན། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་གྱིས་
ཀྱང་སྤང་བྱ་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་དེ་སྤངས་པས་ཉན་རང་གིས་མ་སྤངས་པའི་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྟོན་པས་ཀྱང་མ་སྤངས་སོ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཉན་རང་གི་རྡོར་ཏིང་དེས་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་
2-1-12a


ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་སྤངས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་སྒྲིབ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྡོར་ཏིང་དེས་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་གཏན་མ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། སྟོན་པས་ཀུན་མཁྱེན་ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱི་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་སོགས་གཏན་བཅོམ་
ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕྱིས་བརྙེས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། རང་འགྲེལ་ལས། མི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་གེགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མུན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་བརྙེས་ནས། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་
བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། གཏན་ནས་ཡེ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཀུན་ནས་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཚུལ་འདི་ལ་སྔར་ཡང་དོགས་པ་བཅད་མོད། ད་དུང་ཡང་འདི་ལྟར་གླེང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མ་འོངས་པ་དེ་རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། 
མི་ཤེས་པ་ད་ལྟ་བ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་ཅིས་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ཁྱོད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་མ་འོངས་པ་དེ་རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱི་མཐོང་སྤངས་དེའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ན་དེ་གང་ལ་བྱེད། ཆོས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་
སོ་སྙམ་ན་མིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བདག་མེད་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་སྤང་བྱ་སེལ་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ཁྱོད་ལྟར་ན་སྣང་བ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་དེ་རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མུན་པ་ད་ལྟ་བའི་སྤང་གཉེན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། འདོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སྣང་
བའི་དངོས་རྒྱུ་ད་ལྟ་བ་དེ་མུན་པ་ད་ལྟ་བ་དང་སྤང་གཉེན་དུ་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མུན་པ་དང་མི་འགལ་བ་མུན་པའི་གཉེན་པོར་འཇོག་ན་ནི་དེར་བས། གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ། འགག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤངས། །ཞེས་སྤང་གཉེན་
2-1-12b


ད་ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལ་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། དེ་ལྟར་མ་བཤད་ན། མི་སློབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡོད་པས་ཉོན་མོངས་
པ་ཅན་གྱི་མུན་པ་ཡང་གཏན་བཅོམ་པར་མ་སོང་བས་སྤངས་པ་ཉམས་སྲིད་ན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་སམ་སྙམ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། དེ་དགུ་དབང་པོ་རྣམ་དགུ་ཅན། །ཅེས་རང་སངས་རྒྱས་ལ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ཁྱབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། རང་འགྲེལ་
ལས། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་པར། རྒྱལ་སྲས་སུ། མཆོད་པའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གོང་དུ་སྨོས་སོ། །ཞེས་སོ། །སྤྱིར་སྡེ་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མི་འདོད་པ་མིན་ཏེ། ལྟ་བ་བཀའ་བཏགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང་། 
དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མི་འདོད་པ་མིན་ཏེ། སྡེ་པ་ལ་གྲགས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། འདིར་འདི་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བཤད་ཟིན་དེ་དག་ཏུ་རགས་པ་དང་རྒྱུན་རྫས་གྲུབ་པར་འཛིན་པ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་། དབང་པོ་འཕོ་བ་ལ་སྒྲིབ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཤེས་སྒྲིབ་
ཏུ་འཇོག་པ་དང་། གཞན་སེལ་གྱི་ཆོས་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་འཛིན་པ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་། ཕུང་སོགས་སྒོམ་སྤང་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་། ཕྱིན་དྲུག་ལ་གེགས་བྱེད་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་། མཐར་གནས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་སོགས་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་
བྱེད་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་། མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་པའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལས། མཆོད་བརྗོད་འདི་སྐབས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མུན་པ་ཞེས་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་བཤད་པ་དེ་ནི་ཕྱི་མ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྔ་མ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱི་མའི་མི་ཤེས་པ་འདི་ཉིད་དང་
2-1-13a


ཆ་མཐུན་པར་ཁོངས་སུ་བསྡུའོ། །དེས་བདག་དོན་ཕུན་ཚོགས་བཤད་ཟིན་ནས། གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་ནི། ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ཉིད་འགྲོ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཐོ་དམན་དུ་མར་འཇུག་པའི་འཁོར་ལོ། སའི་ཆ་མཐོ་བ་དང་དམའ་བར་འཕར་འབབ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་
བས་འཁོར་ལོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་བསྐྱོད་པས་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང་། སྲེད་པའི་བརླན་པ་དང་བཅས་པས་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་གནས་ཡིན་པ་དང་། བརྒལ་དཀའ་བ་དང་། ཐར་བར་འདོད་ན་ཡང་སྐམ་སར་གནས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་
རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བརྒལ་དགོས་པ་བཞིས་འདམ་ལྟ་བུའོ། །འགྲོན་པ་ལྟར་མནར་མེད་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་རྒྱུ་བའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལས། རིགས་དང་སྐལ་པར་ལྡན་པ་མ་ལུས་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱག་བརྐྱང་བས་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་བཀོད་
པར་མཛད་པ་དེ་ཡང་། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་སྟོན་མོ་བྱིན་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་ཉེ་འཁོར་པའི་བྲམ་ཟེ་ལ་གོ་ཡི། འཛམ་གླིང་པ་ཡི་བྲམ་ཟེ་ལ་མི་གོ་བ་ལྟར་གདུལ་བྱར་གྱུར་པ་དག་ལའོ། །དྲང་ནི་དུས་གསུམ་ཆར་སྒྲ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའོ། ། གསུམ་པ་ནི། དོན་བཞིན་ཡང་འཆད། 
སྟོན་པ་ཡང་ཡིན་པ་ལ་མུ་བཞི་ཡོད་དེ། སྔ་མ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་མིན་པའི་མུ། ཕྱི་མ་ཡིན་ལ་སྔ་མ་མིན་པའི་མུ། གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་མུ། གཉིས་ཀ་མིན་པའི་མུའོ། །དང་པོ་ནི། སྟོན་པའི་ཉན་ཐོས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་འོད་སྲུང་རྫོགས་བྱེད་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་
སངས་རྒྱས་དང་། བཞི་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་རང་འགྲེལ་དུ། མཇུག་དེ་ནི་སྟོན་པ་དེའི་དོན་སྟོན་པ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པས་འཁོར་བའི་འདམ་ལས་འགྲོ་བ་དྲངས་ཀྱི། རྫུ་འཕྲུལ་དང་དམ་པ་སྦྱིན་པའི་མཐུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་མུ་སྟེགས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ནི། ཉར་སྤྲུལ་
2-1-13b


ནས་རིག་བྱེད་རྒྱ་མཚོ་ནས་བཏོན་པ་དང་རུས་སྦལ་དུ་སྤྲུལ་ནས་ཕྱི་ནང་གི་སྣོད་བཅུད་འདེགས་པ་དང་ཕག་རྒོད་དུ་སྤྲུལ་ནས་དེ་གནོན་པ་དང་། རཱ་མ་གཉིས་སུ་སྤྲུལ་པ་ནི་ཨགྣིའི་བུ་ར་མ་དང་ཤིང་རྟ་བཅུ་པའི་བུ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ར་མཎ་དང་ནག་པར་སྤྲུལ་པ་སྲིན་པོ་དང་། མི་ཡི་སེང་གེའི་གདོང་པ་ཅན་དང་མིའུ་ཐུང་དུ་སྤྲུལ་ནས་ལྷ་མིན་ལ་ས་གོམ་
པ་གང་སློང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་དང་བཅས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་ངང་པ་ཅན་ཏེ་དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་ཀླ་ཀློ་འདུལ་བ་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་གི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པ་དང་བཅུ། ཞེས་ཁྱབ་འཇུག་གི་མཛད་པ་བཅུ་པོ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་རྫུན་ཡིན་པས་འཁོར་བ་ལས་འདྲེན་
མི་ནུས་ལ། རྫུན་མིན་པ་དག་སྲིད་ཀྱང་ཚུལ་དེ་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བའི་ཐབས་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྟོན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་ནི་གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། བྱེད་པ་དེས་དངོས་སུ་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་གྲོལ་བྱེད་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་
སྒོ་ནས་ཆགས་སོགས་ལ་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་རིམ་གྱིས་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །དམ་པ་སྦྱིན་པ་ནི། ལྷ་ཆེན་པོས་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་བཅུས་དམ་པ་སྦྱིན་པར་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐུ་ནི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ་བདུད་རྩི་རིལ་བུ་དང་རྐང་མགྱོགས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་རེ་
ཞིག་འདིར་ཕན་པར་ཟད་ཀྱི་བདེ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་ན་མཐུ་ནི་གཉིས་ཀའི་མཇུག་སྡུད་དོ། །དེས་ན་དོན་བཞིན་སྟོན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་བསྟོད་པའི་མཆོད་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྟོད་ཅིང་མཆོད་ནས། ཆོས་མངོན་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རབ་བཤད་བྱ། །ཞེས་ཏེ། དེ་ཡང་
རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བའི་དགོས་དོན། བརྩམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་འཇུག་སྒོ་ངོ་ཤེས་པའོ། །འོ་ན་བསྟན་བཅོས་རང་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དོན་བདུན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ནི་མིང་ཚིག་ཡི་གེར་སྣང་བར་ཐམས་ཅད་མཐུན་ཡང་ཞེན་ལུགས་ཐ་དད་པ་གསུམ་ལས།
2-1-14a


བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མཚན་ཉིད་པ་དངོས་སུ་དོན་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་རྫས་གཞན་པའོ། །དེས་དོན་ཇི་
ལྟར་གོ་བར་བྱེད་ན། ངག་མིང་ལ་ཞུགས་ནས་དེས་དོན་གོ་བར་བྱེད་དེ། ངག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བས་རྐྱེན་བྱས་ནས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མིང་ཡིད་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། དེས་མིང་ཅན་གྱི་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་དང་ཡིག་འབྲུའི་
གཟུགས་ནི་བསྟན་བཅོས་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཀྱང་དངོས་སུ་དོན་གོ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། མི་བླུན་པོ་ལ་བ་གླང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། བརྒྱུད་ནས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། 
སྒྲ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་སྣང་བ་བརྡ་བྱས་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད་ལ། ཡིག་འབྲུའི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་ཡིན་པས་དེ་དག་རིམ་གྱིས་བརྒྱུད་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་དངོས་སུ་བསྟན་བཅོས་སུ་མི་རུང་ངོ་། །དེས་ན་སྒྲ་དང་ཡིག་
འབྲུའི་གཟུགས་ནི་རིམ་བཞིན་མིག་དང་ཡིད་ལ་སྣང་བའི་རྗེས་སུ་མིང་ཡིད་ལ་དྲན་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པས་སྒྲ་ནི་བརྒྱུད་པ་ཉེ་ལ་ཡིག་འབྲུ་ནི་བརྒྱུད་པ་རིང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་གཟུགས་སྒྲ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། དེ་ལ་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དང་། དེ་
ནས་སྒོ་ལྔའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་སྐྱེ་ལ། དེ་ནས་མིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཉེ་རིང་འདྲའོ་སྙམ་ན་མི་འདྲ་སྟེ། མིག་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱི་སྣང་ཡང་། སྤྱི་དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་མ་ཡིན་ཅིང་ཉན་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་ལ་སྒྲ་སྤྱི་སྣང་བ་
2-1-14b


དེ་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པར་མདོ་སྡེ་བས་འདོད་ལ། དེས་ན་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་དང་། མིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དུས་མི་མཉམ་ལ། ཉན་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་དང་མིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དུས་མཉམ་པས་བརྒྱུད་པ་ལ་ཉེ་རིང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་
པའི་དགོས་པ་ནི། གཟུགས་སྒྲ་བསྟན་བཅོས་སུ་གོ་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི་མཚན་ཉིད་མ་ཚང་བའོ། །མདོ་སྡེ་བའི་ལུགས་ཀྱི་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ནི་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྫས་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
སྟག་མགོ་དགུ་པའི་དོན་སྤྱི་བཞིན་ནོ། །མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན་གྲུབ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ན་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལམ་དེའི་ཡུལ་ཅན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དོན་རང་མཚན་འཛིན་ན་རྣམ་རྟོག་ཏུ་མི་རུང་བས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བོད་གང་དག་
རྣམ་རྟོག་ལ་རྣམ་པ་མི་སྣང་བ་དང་། དོན་སྤྱི་ལ་རྣམ་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་མི་འབྱུང་ཟེར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱ་གར་ནས་བྱོན་པའི་ཨཱ་ཙཪྻ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་རྒྱུན་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ལུགས་འདིའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་། 
དེས་དངོས་དོན་གོ་བྱེད་དུ་ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། དང་པོ་བསྟན་བཅོས་ནི་རྣམ་རྟོག་ལ་སྣང་བའི་སྒྲ་སྤྱིའི་རྣམ་པ་དེ་ཡིན་ལ། དེའང་འཆད་པ་པོའི་རྣམ་རྟོག་ལ་སྣང་བའི་བསྟན་བཅོས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲ་སྤྱི་དང་འདྲ་བར་ཉན་པ་པོའི་རྣམ་རྟོག་ལ་སྣང་བའི་སྒྲ་སྤྱིའི་འཇུག་པ་ཡིན་པས་
བསྟན་བཅོས་རྫས་སུ་མེད་དེ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྡར་བཏགས་སྟོན། །དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཆེད་དུ་བྱས། །དེ་ཚེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད། །དེས་ན་དེ་ལ་བརྡར་མ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེས་ན་རྟོག་པ་དང་དངོས་པོ་ལ་གནས་ཤིང་མི་བསླུ་བ་དང་།
2-1-15a


དེར་མི་གནས་ཤིང་བསླུ་བ་ཡོད་པས་ཐར་པ་ཐོབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་མི་འགྱུར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལའང་བཟང་ངན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་། ཞར་བྱུང་ལས། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་རྣམ་རྟོག་ལ་སྒྲ་སྤྱི་དང་དོན་སྤྱི་འཛིན་པ་གཉིས་ལས། སྒྲ་སྤྱི་ནི་སྒྲ་ཉིད་
ཀྱི་བརྗོད་པས་སྒྲ་དེའི་དོན་སྤྱིར་ཡང་སོང་ལ། དོན་སྤྱི་ཡིན་ལ་སྒྲ་སྤྱི་མ་ཡིན་པ་རྣམ་རྟོག་ལ་བུམ་པ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་མང་སྟེ། བརྡ་མ་གྲུབ་པའི་ཚེ་ན་དེ་གཉིས་ཡན་གར་བར་སྣང་ལ། གྲུབ་པའི་ཚེ་བུམ་པ་ནི་ཁ་གཡེར་ཞབས་ཞུམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གཉིས་ཀ་སྣང་ནས་མིང་དོན་གཅིག་ཏུ་
བསྲེས་ཏེ་འཛིན་པའི་ལོག་ཤེས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་དོན་དང་མིང་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་བརྡ་བྱས་ནས་བུམ་པ་འོན་ཅིག་བརྗོད་པ་ན་གསེར་གྱི་ལྟོ་འདིར་ལྡིར་བ་ཁྱེར་ཡོང་བ་ལྟར། དགེ་བ་སྒྲུབས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྡར་བྱས་པས། གང་གིས་ལེགས་སྤྱད་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་
དེ་ལྟ་བ་ཉིད་དོ། །ཞར་ལ་རྣམ་རྟོག་གི་འཛིན་སྟངས་གཞན་བཤད་པ་ནི། དངོས་པོ་ལ་འདྲ་བ་གཞན་འབྱུང་བ་དང་། ཡོད་པ་བར་མ་ཆད་པ་དང་། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་བློ་ཞེན་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་ཕྱི་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་པས། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་བུམ་པ་གཅིག་
ཏུ་འཛིན་ལ། དེ་ལྟར་འཛིན་པ་མེད་ན་བརྡ་བྱས་པ་དོན་མེད་དུའང་འགྱུར་རོ། །ཡང་རྣམ་རྟོག་གིས་རིགས་མཐུན་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། ཡུལ་འདིར་གསེར་རིན་ཆེ་བར་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་དུ་རིན་ཆེ་བར་འཛིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་རྣམ་རྟོག་གིས་སྣང་བཏགས་གཅིག་ཏུ་
རྟོག་པར་བྱེད་དེ། ལྷས་བྱིན་གྱི་མཚན་གཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ན་རྟོག་པས་ཞེན་ངོའི་ལྷས་བྱིན་མཐོང་བར་རྟོག་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་མདོ་སྡེ་པས་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ཡང་འདོད་དེ། ཚིག་གམ་མིང་ཡིན་དེ་དག་ནི། །
2-1-15b


གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་འཆད་དོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་མཚན་ཉིད་པ་ཁྱད་པར་བཞི་ལྡན་ཏེ། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ནི། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཟུང་ཆར་གྱུར་པ་ཉན་པོའི་རྣམ་རིག་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་རྣམ་པར་འབྲེལ་བ་དང་འདྲིས་པར་སྣང་བའོ། །
རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའམ་རྐྱང་པར་སྣང་བའོ། །བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་སློབ་མའི་བློ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའམ་འདོད་པའི་དོན་སྟོན་པའོ། །རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཉན་པ་པོ་སློབ་མའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །འོ་ན་ཉན་པ་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་རིག་དེ་འཆད་པ་
པོས་ཇི་ལྟར་དུ་བརྩམ་དུ་རུང་ཞེ་ན། འཆད་པ་པོའི་རྣམ་རིག་གི་སྣང་བས་བདག་རྐྱེན་བྱས་ནས་ཉན་པ་པོའི་རྣམ་རིག་དེ་འདྲ་བར་ལྷས་བསྟན་པའམ་ས་ར་ཎའི་རྨི་ལམ་ལྟར་འཇུག་སྟེ། ཉི་ཤུ་པ་ལས། གཅིག་ལ་གཅིག་གི་དབང་གིས་ན། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཕན་ཚུན་དེས། །ཞེས་
པ་དང་། འདྲེ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་དབང་གིས། །གཞན་གྱི་དྲན་ཉམས་འགྱུར་སོགས་བཞིན། །ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་བཤད་དུ་དུལ་ལྷས། དཔེར་ན་འདྲེ་ལ་སོགས་པའི་ངན་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་སྲོག་ཆགས་གཞན་དག་གི་དྲན་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཁའ་
འགྲོ་མ་རྣམས་ཀྱི་གནོད་པའི་དབང་གིས་གཞན་དག་གི་སྙིང་གའི་ཁྲག་འབྱིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་རྨི་ལྟས་སུ་མཐོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྔགས་མཁན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་པོའི་གདོན་རྣམས་ཕམ་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་
ལྡིང་གི་སྔགས་བྱེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་དབང་གིས་དུག་སེལ་ཞིང་འཕོ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་དབང་གིས་གཞན་དག་གི་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་མང་པོ་འབྱུང་བ་དང་། ཀ་ཏའི་བུ་ཆེན་པོའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ས་ར་ཎས་རྨི་ལྟས་སུ་མཐོང་བ་
2-1-16a


དང་། དཔེར་ན་དྲང་སྲོང་དགོན་པ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཁྲུགས་པས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་ཐགས་བཟང་རིས་ཕམ་པར་གྲགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་འབྱུང་བས་ཉན་པ་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དེ་འདྲ་བ་འཆད་པ་པོའི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྩམ་དུ་རུང་བ་ལ་
གནོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །བཏགས་པ་བ་ནི་རྣམ་རིག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་མིང་ཚིག་གི་ཡི་གེ་ལ་བསྟན་བཅོས་སུ་བསྙད་པའོ། །འདིར་གཟུགས་སྒྲ་ཡང་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །ཞེས་འདོད་དོ། །ངེས་ཚིག་ནི་འགྲེལ་པ་ལས། 
བསྟན་བཅོས་ནི་སློབ་མ་འཆོས་པའོ། །ཞེས་པས་སྤྱིར་སློབ་མའི་བློ་འཆོས་པ་ཡིན་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཆོས་འདི་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་ཤཱསྟྲ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལས་ཤ་ཤཱ་ས་ན་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། ཏྲ་ཏྲ་ཡ་ན་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། རྣམ་བཤད་
རིག་པ་ལས། ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་འཆོས་པ་དང་། །ངན་འགྲོའི་སྲིད་ལས་སྐྱོབ་པར་གང་ཡིན་པ། །འཆོས་སྐྱོབ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ན་བསྟན་བཅོས་ཏེ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་སོ། །ཡང་འཆོས་པའི་དོན་ཚོགས་པར་དབྱུང་བ་
འོས་བྱེད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་མཁས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚོགས་པར་དབྱུང་བར་འོས་པ་གཉིས་སོ། །དབྱེ་བ་ནི་སྤྱིར་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོས་བསླབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ཡིན་ལ། ཆོས་འདི་པའི་བསླབ་གཞི་ནི་ནང་རིག་པས་
བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བར། བསྟན་བཅོས་ལ་རྫས་སུ་གསུམ་དང་མིང་དུ་དགུ་སྟེ། གསུམ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གསང་ཚིག་སྙན་ཁུང་ནས་སྙན་ཁུང་དུ་བརྒྱུད་པ་དང་། དེའི་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་ནང་བ་ལ་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་འདི་པའི་ཐར་པ་
2-1-16b


བསྒྲུབས་པས་བསྡུས་པའོ། །དགུ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཐོས་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་ལྷུར་ལེན་པའོ། །དོན་མེད་པ་དང་། དོན་ལོག་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །ངན་གཡོ་དང་། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་བསྟན་
བཅོས་སོ། །རྣམ་གྲངས་ནི་སློབ་མའི་བློ་ཐར་པའི་རྒྱུར་འཆོས་པས་བསྟན་བཅོས་དང་། མདོ་སྡེའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་ཅིང་དགའ་བ་བསྐྱེད་པས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང་། སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གསལ་བར་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཞེས་བཤད་དེ་རྣམ་གྲངས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་
སྐབས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ལྡང་ཚད་ནི། ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་པ་ན་མིང་། མིང་དུ་མ་འདུས་པ་ན་ཚིག །ཚིག་དུ་མ་འདུས་པ་ན་ཁམས་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྡེ་ཚན་སོ་སོ་བ་སྟོན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སྟེ་དུ་མ་ནི་གང་ཟག་གིས་འཇུག་པའི་དོན་རྫོགས་པར་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་
སོ། །ཡང་ན་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང་། དེ་ཇི་སྙེད་པ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་བྱར་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་རེ་རེ་ཙམ་སྟོན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་མ་ལུས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་བསྟན་བཅོས་སོ། །ཡང་ན་དམིགས་པ་ཡུལ་དང་སྤང་བྱ་སྒྲིབ་པ་
དང་། སྤོང་བྱེད་གཉེན་པོ་དང་། སྤོང་བའི་གང་ཟག་དང་། ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་རེ་རེ་བ་དང་ཚང་བར་བསྟན་པའོ། །དགོས་པ་ནི་བསྡུ་བ་ལས་དྲུག་གསུངས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡི་གེ་འབྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་པོ་འབྱུང་བས་ཆོས་ཀྱི་དོན་མང་དུ་བྱེད་
པར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་མོས་པ་དག་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང་། མདོའི་བསྟན་བཅོས་གོང་མ་གང་གི་དོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ལས་གང་ཟག་གི་ཆ་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་དོན་ཉམས་པ་གསོ་བ་དང་། དེ་ཉིད་ལས་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འོས་པ་དག་འཐོར་བར་འགྱུར་བ་བསྡུ་བ་དང་། དོན་
2-1-17a


གོ་བར་དཀའ་བ་མདོ་ལས། ཕ་དང་མ་ནི་བསད་བྱས་ཤིང་། །རྒྱལ་པོ་གཙང་སྦྲ་ཅན་གཉིས་དང་། །ཡུལ་འཁོར་འཁོར་བཅས་བཅོམ་པ་ན། །མི་དེ་དག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པའི་དོན། ཕ་ལས། མ་སྲེད་པ། རྒྱལ་པོ་སྐྱེ་སྲིད་གྲུབ་པའི་རྣམ་ཤེས། 
གཙང་སྦྲ་ཅན་མཆོག་འཛིན་གཉིས། ཡུལ་འཁོར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །འཁོར་ཡུལ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་འགྲེལ་པ་ཟབ་མོས་བཀྲོལ་བ་དང་། སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་ཡི་གེའི་དབང་གིས་སམ་སྙན་ངག་གི་སྒོ་ནས་ཚིག་འབྲུ་མཛེས་པར་བྱེད་པའོ། །སྡོམ་ནི། དོན་མང་མོས་འཇུག་ཉམས་
པ་གསོ། །འཐོར་སྡུད་ཟབ་གྲོལ་མཛེས་པ་སྐྱེད། །ཅེས་སོ། །སྤྱིར་བསྟན་བཅོས་རེ་རེ་བ་ལ་དེ་ཐམས་ཅད་ཚང་བའི་ངེས་པ་མེད་ཅིང་། འདི་ལ་དང་པོ་དང་། བཞི་པ་དང་། དྲུག་པ་སྟེ་གསུམ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ནི་ངེས་པར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་སྙིང་རྗེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ལུང་རིགས་དག་པ་དག་པའི་བློ། །སྙིང་རྗེ་བཏུལ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་བྱས། །ཞེས་སོ། །བསྡུ་བར། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་ལ་ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་པ་དང་། བདག་ཉིད་མི་སྒྲོག་པ་དང་། ཆོས་མཐུན་པ་ལ་བྱམས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་
སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ་སྟེ་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པས་སྦྱར་བར་བཤད་ལ། ཞེས་སོ། །དེས་ན་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ཡུལ་དང་། གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་དུ་སྔོན་ཅི་ལྟར་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་བཤད་མོད། བསྟན་བཅོས་འདིའི་དོན་ཞིབ་མོ་
རང་གི་འདོད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ནི་རང་རང་གི་ཐད་དུ་འཆད་དོ། ། གཉིས་པ་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞིག་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཡིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡིན་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །
2-1-17b


བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་སེམས་དཔའོ། །གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་ཕལ་པའོ། །བོད་གང་དག་འཇུག་པར་སངས་རྒྱས་འབྲིང་ཞེས་པའི་མིང་རང་རྒྱལ་ལ་བསྙད་པས་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆུང་
ངུའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཚུལ་མཐའ་ཡས་པ་མ་དཔོགས་པར་མ་ཟད་ཐེག་དམན་གྱི་གཞུང་འདི་ཀ་ཙམ་ཡང་མ་བཀླགས་པའི་རྣམ་འགྱུར་དུ་གོ་ལ། ཉན་རང་སོགས་གང་ཟག་རེ་རེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཡིན་ལ་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་གིས་མཆོག་དམན་དུ་ཕྱེ་བའི་དབུས་གཙང་གི་སྡེ་
དཔོན་སོ་སོ་བ་བཞིན་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ལས་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཐལ་ལ། འཇུག་པར་དེ་སྐད་འབྱུང་བ་ནི་རང་རྒྱལ་ལ་བསྟིང་ཚིག་མཛད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་གོ་བར་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་སངས་རྒྱས་ཆུང་ངུའོ་ཞེས་པ་དེ་གཏི་ཐུག་རིགས་བསྒྲེ་ཡིན་ལ། 
དེ་ལྟར་ན་རྫོགས་སངས་ལ་དཔའ་ཆེན་ཞེས་གྲགས་པས་རང་རྒྱལ་ལ་དཔའ་འབྲིང་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་ལ་དཔའ་ཆུང་ངུའང་ཅིས་མི་འཇོག །ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀུན་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་ཞིང་། ཁམས་གསུམ་གྱི་འཁོར་བའི་འདམ་
ལས་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱག་བརྐྱང་བས་འགྲོ་བ་དྲང་བར་མཛད་པ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྟོན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་རྩོམ་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའོ། ། གཉིས་
པ་ལ། སྤྱིའི་དོན་དང་། ཚིག་གི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ། ཆོས་མངོན་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་དང་། བརྡར་བཏགས་པའིའོ། །དང་པོ་གཙོ་བོ་ནི། ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་ནོ། །རྗེས་འབྲང་གི་དོན་འཁོར་བཅས་ལ་འཇོག་དགོས་ཏེ།
2-1-18a


རྒྱལ་སྲས་མར། རྒྱལ་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དུས་མཉམ་པར་རྒྱུ་ཡང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཁོ་ནར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །
འོ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་འཁོར་དུ་གཟུགས་ཕུང་ཅི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། སྒོམ་བྱུང་ཤེས་རབ་ཟག་མེད་ཀྱི་འཁོར་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་གཟུགས་དང་། སྒོམ་བྱུང་ཤེས་རབ་ཟག་བཅས་ཀྱི་འཁོར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་གཟུགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་གཉིས་ཀ་རང་རྒྱུ་འབྱུང་ཆེན་བཞི་རྒྱུར་བྱས་
ཀྱི། འབྱུང་གྱུར་འབྲས་གཟུགས་ནི་རྣམ་རིག་མིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། ཐོས་བསམ་སྒོམ་བྱུང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་དོན་དམ་གྱི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་བརྗོད་བྱར་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་རྣམས་སོ། །ཤེས་
རབ་ཟག་བཅས་གཉིས་པོ་དེ་བརྗོད་བྱར་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་མངོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཟག་བཅས་ཕལ་པ་དག་བརྗོད་བྱར་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་མངོན་པ་དེ་བརྗོད་བྱར་བྱེད་པ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་མངོན་པ་ལ་དོན་དམ་དང་བརྡའི་
མངོན་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་བྱས་པར་མ་ཟད། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་དོན་དང་སྒྲས་བསྟན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གཉིས་ཡོད་པའི་དོན་གྱི་ཤེར་ཕྱིན་མི་སློབ་ལམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ་འཇོག་པ་དང་། སྒྲས་བསྟན་
སློབ་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དང་དེ་སྟོན་པའི་གཞུང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གཙོ་ཕལ་དུ་འཇོག་པ་ལྟར། འདིར་ཡང་དོན་གྱི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་སྒྲས་བསྟན་གྱི་ཆོས་མངོན་པ་སློབ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་
2-1-18b


ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། དེ་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་སྦྱོར་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ལ་གཙོ་ཕལ་དུ་འཇོག་གོ། དེ་ལྟར་ན་དགྲ་བཅོམ་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་ཕལ་པ་ཡིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་
གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ལ་སྔ་རབས་པ་ཁ་ཅིག །སྟོན་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་ངེས་པར་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་དགོས་པས་ཞི་ལྷག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྟོན་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེ་ཆོས་
མངོན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཉེར་བསྡོགས་མི་ལྕོགས་མེད་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་བས་ཞི་ལྷག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་མ་ཚོགས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེ་ཆོས་
མངོན་པ་ཕལ་པར་འཇོག་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་ལ་ངེས་པར་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པའང་ཇི་སྐད་དུ། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་རྗེས་འབྲང་བ། །བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་ཀྱང་། །བདུད་ཀྱི་མིག་རས་བཙའ་བཞིན་དུ། །སྲིད་པ་དག་
ནི་འདོར་བར་བགྱིད། །ཅེས་བྱུང་ངོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འཁོར་བཅས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་སྟེ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་གཟུགས་དང་། མཐོང་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མིང་གཞིའི་ཕུང་པོ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པ་དེའི་ཚོགས་པར་ཡོད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་
གཟུགས་ནི་དེའི་རྗེས་འབྲང་མིན་ཏེ་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ནི་ས་དགུ་ལ་བརྟེན་པའང་ཡོད་པས། དེའི་ཚོགས་པ་ཅི་རིགས་པ་ན་རྒྱུ་འབྱུང་བ་བཞི་མེད་པས་འབྲས་བུ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བཅས་ཕུང་པོ་བཞི་པར་
2-1-19a


འཇོག་གོ། ཅི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལུས་རྟེན་ལ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་རྟེན་ལས་སྒོམ་ལམ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུད་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལྡན་ཡང་ས་མི་མཚུངས་པས་དེ་དེའི་འཁོར་དུ་མི་འཇོག་གོ། འདིའི་སེམས་རྟེན་ལ་བརྟེན་ཚུལ་ལ་སྔ་ཕྱིའམ་དུས་མཉམ་
པའི་རྟེན་བརྟེན་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་འདོད་པ་དང་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུའང་ལམ་ཕྱི་མ་གཉིས་སྐྱེ་བས་དེ་གཉིས་ལ་ཡང་འཕགས་ལམ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སེམས་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་འགལ་བས་རྟེན་བརྟེན་པར་ཅི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། ཉེས་པ་
སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀས་མི་གནོད་པར་སྔ་ཕྱིར་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་འཇོག་པ་གྲུབ་སྟེ། འདོད་རྟེན་ལ་གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་གང་རུང་བསྐྱེད་ནས་སེམས་རྟེན་དེ་ལ་འཕགས་ལམ་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་སེམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གནས་བརྒྱད་པར། 
བདུན་རྣམ་པ་གསུམ། ཞེས་སྙོམས་འཇུག་བདུན་པོ་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཟག་མེད་དུ་སྐྱེས་པའང་ཡོད་པས་དེ་ལ་རྟེན་བརྟེན་པའི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་བྱར་རུང་ལ། དེའི་ཚེ་རྟེན་ལས་བརྟེན་པ་ལོགས་སུ་གསར་སྐྱེ་མ་བྱས་ཀྱང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཙམ་དུ་མི་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིང་པླཀྵ་
ཤིང་གི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པ་ན་པླཀྵ་དང་ཤིང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་སོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པར་བཤད་ན། རང་འགྲེལ་དུ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། ཞེས་མྱང་འདས་ཉིད་ལ་
འཆད་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྒྲ་བཤད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་གྱི་འདིར་ནི་མཚན་གཞི་སྟོན་པས་མི་འགལ་ལོ། །ཡང་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་སུ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་པས་སེམས་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདི་དག་སེམས་ལ་
2-1-19b


ཡོད་པའམ་སེམས་ལས་འབྱུང་བས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ཤེས་རབ་ཉིད་སེམས་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པར་འོས་ཀྱི། སེམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཞེས་དང་། རིགས་པས་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་
འཁོར་དུ་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་དང་གཙོ་སེམས་རྣམ་ཤེས་འཁོར་དུ་བཞག་པ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་ཅན་གྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་དེའི་རྗེས་འབྲང་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འཁོར་དུ་བཞག་པའི་
ཕྱིར། དཔེར་ན་མིའི་གཙོ་བོ་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཡང་ཡི་གེ་འབྲི་བའི་ཚེ་ཡིག་མཁན་གཙོ་བོར་འཇོག་པ་བཞིན་དང་། གཟུགས་ཡིན་ཀྱང་སེམས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ཐ་མ་གཉིས་ནི་སེམས་རྗེས་འབྲང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོར་
སྟོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཅིག་གང་ན་འདུག་ཀྱང་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཅིག་གང་ན་འདུག་ཀྱང་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དུ་འཇོག་གོ། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པས་གསུང་རབ་གཞན་དང་ཤན་མ་འདྲེས་པར་སོ་སོར་
བཅད་དུ་ཡོད་པར་འཆད་ལ། སྡེ་པས་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེར་མི་འདོད་དོ། །རྗོད་བྱེད་གཞུང་གི་མངོན་པ་ལ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་གླེགས་བམ་སོ་སོར་བཅད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི། གླེགས་བམ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། བསླབ་པ་གསུམ་བརྗོད་བྱར་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་དེ་སྡེ་
སྣོད་གསུམ་ག་ཚང་བར་འཇོག་ལ། རྣམ་གསལ་གྱི་དཔེ་ནི་འདུལ་བ་ལུང་ལྟ་བུ་ལ་གསུམ་ག་ཚང་བས་ལུང་མ་མ་མོ་ཞེས་མངོན་པར་བཤད་པ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་མི་བཟང་སྟེ་མདོ་སྡེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་མདོ་སྡེ་ལུང་ཕྲན་ཚེགས་དང་ལུང་གཞི་ལ་བཞག་པའོ། །
2-1-20a


ལམ་མངོན་པ་ཡང་མཉམ་པར་བཞག་པའི་སས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། སྒོམ་བྱུང་ནི་འཁོར་བཅས་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་ཡིན་ལ། མཉམ་གཞག་གི་ས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་དང་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་གསུམ་ལ་ནི་རྗེས་འབྲང་གི་གཟུགས་མེད་དོ། །འདོད་
རྟེན་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན། བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་གཟུགས་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་མི་འཇོག་སྟེ། མཉམ་གཞག་གི་ས་པས་བསྡུས་པ་མཉམ་པར་
མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་མི་འབྲང་བའི་ཕྱིར། མཆིམས་ཊཱིཀ་ཏུ་ཐོས་བྱུང་ཡུད་ཙམ་གཟུགས་མེད་དུ་ཡོད་ཅེས་མ་ཧཱ་གསུངས་ཞེས་པ་ནི་གཏན་མི་ལེགས་ཏེ། དེས་ན་ཐོས་བྱུང་མེད་ཅིང་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ལ་བསམ་བྱུང་མེད་ལ། འདོད་པར་ནི་མཉམ་གཞག་གི་ས་པ་
མིན་པས་སྒོམ་བྱུང་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་ལས། འདོད་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་མཉམ་གཞག་མ་ཡིན་ཏེ། འགྱོད་པ་མེད་པ་དང་། དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བས་མ་བསྒྲུབས་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །དེས་
ན་འདོད་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཤིན་སྦྱངས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པས་སྒོམ་བྱུང་དུ་མི་འཇོག་གོ། འདིར་དཔལ་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་མཆོག་གི་ཐུགས་སུ་བཞེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གང་ཟག་ཁྭ་ལྟར་སྤྱི་བརྟོལ་ཅན་འཛེམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁ་
ཅིག །ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱག་ཆེན་རྩིས་པོ་ཆེ་དེ་བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་སྡེ་ནས་བཤད་པའི་ཕྱག་ཆེན་ལྟ་ག་ལ་ཞིག །ཕྱི་རོལ་པ་དང་སྡེ་བ་ལ་གྲགས་པའི་འདོད་སེམས་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་པར་གསལ་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱག་ཆེན་དེ་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་ལ་འདོད་སེམས་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་
2-1-20b


ཐོབ་པའི་ཆགས་སྡང་འཁོན་འཛིན་སོགས་མངོན་གྱུར་པ་ཙམ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོན་ཏན་ཀྱང་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཅག་གི་སྨོད་ཚིག་དེ་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ངོ་ཤེས་ལ་དེ་སྐད་དུ་ཞུ་ན་ནི། ཁོ་བོའི་རྣ་བར་མཉན་བྱ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། ཁྱེད་
ཅག་འཕགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་དམ་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏ་རེའི་ཕྱིར། ཅི་ཡང་དྭགས་བརྒྱུད་དུ་ཁས་འཆེས་ནས་ཕལ་པའི་སྐྱེ་བོ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་རོ་ལངས་ལྟ་བུ་མང་དུ་སྣང་བ་འདི་དག་
ལ་ཁྱེད་ཅག་དེ་སྐད་དུ་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ལམ་ངན་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་སྨྲ་ན་ནི་ཆེས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དག་གི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་སྒྲ་དོན་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་དང་། སྒོམ་བྱུང་ཟག་བཅས་
ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནར་འཇོག་སྟེ། དབང་ཤེས་རྣམས་ཁ་ཕྱིར་བལྟ་བས་སྒོམ་བྱུང་དུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྒོམ་བྱུང་ཟག་བཅས་ལ་ནི་རྗེས་འབྲང་གི་གཟུགས་ཡོད་དེ། གོང་མ་ནས་འོག་མར་སྐྱེ་བའི་དུས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དག་པ་བ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་ཐོབ་ཏུ་བཤད་པའི་
ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དང་མི་ལྡན་འདོད་ཆགས་བྲལ། །སྐྱེ་བ་ལ་ནི་དག་པ་ཐོབ། །ཅེས་འབྱུང་ལ། སྒོམ་བྱུང་ཟག་བཅས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི། ས་ཐམས་ཅད་དང་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་ལ་རྗེས་འབྲང་གི་གཟུགས་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །
གཞུང་མངོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་སུ་གསུངས་པར་མ་ཟད། སྡེ་བདུན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པར་འདོད་དེ། དེ་བས་དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟོན་པས་གསུངས་སོ་ལོ། །ཞེས་བརྗོད་པས་སོ། །འོ་ན་གཞུང་མངོན་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བསྟན་བཅོས་
2-1-21a


ཡིན་ལ། དེ་ལ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་བྱེ་སྨྲས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དང་། སེམས་ཙམ་པས་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ལུགས་དང་། མདོ་སྡེ་པས་སྤྱི་ལྡོག་ནས་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན་ཀྱང་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཇོག་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་མདོ་སྡེ་པ་ལ་གྲུབ་
མཐའ་ཕྲ་རགས་ཀྱི་སྒྲ་སྤྱི་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ཙམ་དུ་བསྡུ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྩིང་གེར་སྨྲ་བ་དང་། སྒྲ་རང་མཚན་པ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གདགས་གཞིར་གྱུར་པའི་ཡི་གེ་ལ་དེར་བརྗོད་པ་དང་། དེའི་ཚེ་ན་མིང་ཚིག་ནི་ཡི་གེ་ལ་བཏགས་པའི་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་
དུ་བཞག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་དང་སྒོམ་བྱུང་ཟག་བཅས་ལམ་མངོན་པར་བཞག་པ་ནི། ཆོས་འདི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཙམ་དུ་བརྗོད་དེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་འཁོར་བཅས་ནི་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་ཆོས་མངོན་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། 
དེ་ཐོབ་བྱ་ཕྱིར། ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་རྗོད་བྱེད་མིང་གི་ཆོས་མངོན་པར་འཆད་དོ། །ལྷག་པའི་དོན་ནི་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་མཆོག་གམ་ལྷག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་ཆོས་འདི་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་
སྐྱེས་ཐོབ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན། ཚེ་རབས་སྔ་མར་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་རྩས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚེ་འདིར་ཤེས་རབ་དེ་སྐྱེས་ཐོབ་ཏུ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་
འཇུག་ཐོབ་པས་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་རྩས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་དག་གོང་མ་གོང་མ་ལས་ཉམས་ནས་འོག་མ་འོག་མར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཟག་བཅས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། རྗེས་
2-1-21b


འབྲངས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་བཅས་པའོ། །དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ་སྟེ། དེ་རྟོགས་པའམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཆེད་དུ། རང་འགྲེལ་ལས། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཐོས་
བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཟག་བཅས་སྦྱོར་བྱུང་དང་སྐྱེས་ཐོབ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་གང་དང་བསྟན་བཅོས་གང་། ཞེས་པ་ནི་གཞུང་མངོན་པ་སྟེ། རྒྱལ་སྲས་མར། གཞན་དག་ན་རེ། བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཡན་ལག་
དྲུག་ཡོད་དེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་གཞི་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་། ཁམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཡང་དག་པར་བགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཞེས་སོ། །བསྟན་བཅོས་འདིར་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་གི་
གཅེས་གཅེས་རྣམས་དོན་དུ་ཡང་དག་ཆུད་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་འདིའི་གནས་ནི་ཆོས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་དེ་ཡིན་པས་ཆོས་མངོན་མཛོད་ཅེས་གནས་དང་མཛོད་ཀྱི་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ་ལ། སྤྱིའི་དོན་དང་། ཚིག་གི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ། དགོས་པའི་དོན། 
བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ལ། གཞན་ལུགས་དགག་པ་ལ་བཞིའི། དང་པོ་ནི། རྒྱ་གར་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། སྒྲ་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་བསྟན་བཅོས་སུ་བཀོད་པས་དགོས་འབྲེལ་གྱི་དགོས་པ་ཡོད་པར་ཚད་མས་ངེས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་
ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ། བསྟན་བཅོས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དམ། །ཡང་ན་ལས་ནི་འགའ་ཞིག་ལ། །ཇི་སྲིད་དགོས་པ་མ་བརྗོད་པར། །དེ་སྲིད་དུ་ནི་སུ་ཞིག་འཛིན། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འདོད་པས་སྦྱར་བའི་ངག་ཙམ་ལ་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་འཁྲུལ་པར་
2-1-22a


མཐོང་སྟེ། རྣམ་ངེས་ལས། གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཉིད། །ཤེས་པར་ནུས་ན་དོན་དེ་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་ཁྱད་ཅན་རྟོགས་དཀའ་ལ། ཉེས་པ་ཟད། རྫུན་སྤངས། གནས་གསུམ་དང་མི་འགལ་བར་སྟོན་པ་གསུམ་ལྷན་ཅིག་ལས་མ་བྱུང་བས་རྙེད་
དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང་། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། ཚིག་རྣམས་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ། །ཉེས་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་ཕྱིར། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་བདེན་དོན་ཅན། །ཞེས་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་འཕངས་པ་ནི་ཁྱེད་ལ་འདིར་བཟློག་སྟེ་སྨྲས་ན་མཚུངས་ཏེ། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་རིག་
བྱེད་གྱི་སྒྲ་མ་བྱས་པར་འདོད་པ་ནི་ཚིག་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པས་མ་བྱས་པ་མི་སྲིད་ལ་སྒྲ་དོན་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དགོས་སོགས་ཀྱི་ངག་བཀོད་པས་བསྟན་བཅོས་ལ་དགོས་སོགས་ཡོད་པའི་ངེས་པ་ཚད་མ་མི་འདྲེན་པའི་ཕྱིར།     ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་ན་རེ། གཏམ་གྱི་རྒྱན་ལྟར་
བཀོད་པས་གཞུང་མཛེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅེས་ཟེར་བ་ནི་མཛེས་པ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དམ་གཞན་འཇུག་པའི་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་འདོད། དང་པོ་ལྟར་ན་དགོས་པ་མེད་པའི་གཏམ་གཞན་རྣ་བར་སྙན་ཀྱང་གླུ་ལེན་པ་ལྟར་ཡིན་གྱི། བསྟན་བཅོས་མཛེས་པར་མི་འགྲུབ་ཅིང་། ཡང་བསྟན་
བཅོས་ཀྱི་ཀླད་དུ་དཀོན་མཆོག་ཐོག་མར་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པས་མཛེས་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་ཤིང་ཚོགས་རྫོགས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་བསྟན་བཅོས་མཛེས་བྱེད་དུ་བཀོད་པའི་དཔེ་མ་གྲུབ་ལ། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའི་རྒྱུ་
དམ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དེར་དགོས་འབྲེལ་ངེས་པར་འགོད་དགོས་པར་གཞུང་ཐམས་ཅད་དུ་མ་བསྟན་ཅིང་། མཛེས་བྱེད་ཙམ་ཡིན་ན་དགོས་སོགས་ལ་བཞིའི་གྲངས་ངེས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ངག་བཀོད་པས་མཛེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ལ་འཇུག་ན་དེར་རུང་ངོ་། །
2-1-22b


ཁ་ཅིག་སྡུད་འགྲེལ་ལས། མཁས་རྣམས་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་མིན། །ཅེས་པ་ལྟར་སྔོན་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་པོས་དགོས་སོགས་ཀྱི་ངག་བཀོད་པའི་ལུགས་བཟང་རྗེས་སུ་བསྐྱངས་ཤིང་། དམ་པའི་སྤྱོད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་སོ་ནམ་བྱེད་པོ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་
འཇུག་པ་བཞིན། འདིར་བསྟན་བཅོས་ཉན་བཤད་བྱེད་པའི་སྐབས་སུའང་ངག་དེ་འགོད་དགོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། སྔོན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དེ་ལ་དགོས་པ་མེད་ན་དེ་དང་སྤྱོད་པ་བསྟུན་པར་མི་རིགས་ལ། ཡོད་ན་དེས་བྱས་པས་དགོས་པ་གྲུབ་པས་སླར་བྱ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། 
དང་པོའི་འགོད་མཁན་གྱི་ལུགས་བསྐྱངས་ནས་འདིར་ངག་བཀོད་པ་དགོས་མེད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་ལ་བྱ་རོག་སོ་རྟོག་ལྟར་དགོས་པ་མེད་པས་རྩོམ་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཁྱབ་བྱེད་མ་དམིགས་པ་ལྟར་བཅོས་པའི་སྦྱོར་བས་རྩོམ་པའི་སྐབས་འགོག་པ་ལ་གསོ་བ་རིག་
པ་ལྟར་དགོས་པ་ཡོད་ཅེས་མ་གྲུབ་པ་བརྗོད་པས་དེ་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་དགོས་སོགས་བསྟན་ཅེས་པ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། སྐབས་ཀྱི་དགོས་པ་མིན་པའི་ལོག་རྟོག་གང་རུང་བཟློག་ན་ཤ་པ་ཤིང་མིན་པ་སོགས་གཅོད་པའང་འདིའི་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རྩོམ་པ་དང་
འབྲེལ་བ་ཡིན་ན་འདི་བརྩམས་པས་ནོར་འཛད་པས་དགོས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ལོག་རྟོག་ཀྱང་ཟློག་དགོས་པས་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། གཞུང་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ན་གཞུང་ལ་ལོག་རྟོག་ཐམས་ཅད་འདིས་སེལ་བས་གཞུང་མི་དགོས་པ་དང་། གཞུང་ལ་དོན་དུ་མ་
ཡོད་པས་དགོས་འབྲེལ་དུ་མ་དགོས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འཚོ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་སྐབས་འགོག་པའི་ངག་ཕྱིར་བཟློག་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ཆེད་དུ་དགོས་སོགས་འགོད་བདེ་འཐད་ཀྱང་། དགོས་སོགས་བཀོད་པས་དགོས་པ་མེད་པར་མ་
2-1-23a


གྲུབ་ཅེས་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་གཞུང་དོན་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་། དགོས་སོགས་ཀྱི་ངག་ཚད་མ་མ་ཡིན་པས་དགོས་སོགས་ཡོད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་ལ། སྒྲུབ་བསལ་མེད་པའི་ཡེ་ནས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལའང་དགོས་སོགས་གྲུབ་པར་བརྗོད་
ཀྱང་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དཔྱད་དེ་ལོག་པར་ངེས་པ་བསལ་ནས་དོན་འགྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་པ་ལ་དགོས་སོགས་འགོད་པར་དགོངས་སོ། ། རང་ལུགས་ལ་ངག་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་དགོས་པ་བརྗོད་བྱ་གོ་བ་ཡིན་པས་འདིར་ཡང་ངག་འདིས་
དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ན་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་དགོས་པ་ཡོད་པར་གོ་ནས་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་དེ་ལྡན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཚོང་ལས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པ་ལྟར་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་དང་། བཞིར་སྟོན་པའི་གྲངས་ངེས་ནི། རྣམ་བཤད་
རིག་པ་ལས། མདོ་དོན་བྱེ་བ་ཉིད་ཐོས་ནས། །ཉན་པ་དང་ནི་འཛིན་པ་ལ། །ཉན་པ་པོ་དེ་གུས་བྱེད་པས། །ཐོག་མར་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། ཡུམ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་
འདོད་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཟུང་ཞིག་དང་། དེ་བཟུང་ན་མྱུར་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་ཅིང་རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོའོ། །ཞེས་ཉན་པ་པོ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་
སྟོན་པའི་ཚིག་དུ་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གི་འཇུག་ཚུལ་ནི། དགོས་པའི་ངག་ལ་ཐེ་ཚོམ་མམ། ངེས་པ་སྐྱེས་ནས་འཇུག་ཅེ་ན། བོད་སྔ་རབས་པ་དག་ཚད་མ་མེད་པའི་ཚིག་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་ན་རྟོག་ལྡན་མིན་ལ། རྟོག་ལྡན་གྱི་ཆེད་དུ་ངག་ལས་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་
2-1-23b


ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་དེར་དགོས་པ་སོགས་ཡོད་ལས་ཆེ་བར་ཤས་ཆེར་འཛིན་པས་འདོད་དོན་གཉེར་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དགོས་སོགས་བཀོད་པའི་འཇུག་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འཆད་ལ། དེ་ཡང་གང་ཟག་གི་རིས་ལས་དད་པའི་རྗེས་འབྲང་ནི་རྟོག་ལྡན་མ་ཡིན་ཏེ་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་སླ་བས་
ཚིག་ལས་ཀྱང་ངེས་པ་སྐྱེ་ནས་འཇུག་ལ། དེ་ནི་དགོས་པ་ཡོད་མེད་སོགས་ཚད་མའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཅིང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ནི་དགོས་པ་ཡོད་མེད་བརྟགས་ནས་འཇུག་པས་རྟོག་ལྡན་ཡིན་ཅིང་། རྟོག་ལྡན་ཡང་བློའི་རིམ་པ་ལ་བལྟོས་ནས་རྟོག་ལྡན་དུ་འཇོག་དགོས་ཏེ། མུ་
སྟེགས་པ་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཡང་འདུས་བྱས་རྟག་པར་འདོད་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་འདོད་པ་དང་། མདོ་སྡེ་པས་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་བདེན་པར་འདོད་པ་དང་། སེམས་ཙམ་པ་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་
པ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པས་རྟོག་ལྡན་མ་ཡིན་ཀྱང་། རང་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ལ་དོན་གནས་ཀྱི་དགོས་པ་སོགས་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་ལྡན་གྱི་འཇུག་ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགོས་སོགས་ཀྱི་ངག་ཙམ་ལས་དོན་འགྱུར་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་ལས་ཀྱང་འཇུག་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ནི་
མ་རྟོགས་ལོག་རྟོག་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བ་སྟེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། བསྟན་བཅོས་རྨོངས་པ་ཟློག་བྱེད་ཡིན། །ཅེས་པས་རྟོག་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་ཡང་རྩོམ་པ་འཐད་ལ། དེས་ན་རྒྱང་འཕེན་པ་དག་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཁས་མི་ལེན་པ་དེ་ངོར་རྗེས་དཔག་ཚད་མར་བསྒྲུབ་པ་ནི་མངོན་
སུམ་ལྟར་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པའི་དོན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རྣམ་ངེས་ལས། མངོན་སུམ་ཡང་ནི་དོན་མེད་ན། །མི་འབྱུང་བས་ན་ཚད་མ་ཉིད། །འབྲེལ་བ་ཡི་ནི་རང་བཞིན་དེའི། །རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་གཉིས་ཀ་མཚུངས། །ཞེས་བཤད་ལ། གཞན་དུ་ན་
2-1-24a


ལོག་རྟོག་ཅན་གྱི་རྨོངས་པ་མི་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། ། དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་སུ་དགོས་སོགས་ཀྱི་ངག་བཀོད་པ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་ཚིག་ཙམ་གྱིས་དགོས་པ་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་མི་ནུས་ཏེ་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་མེ་བརྗོད་པས་ཆུ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པའི་ཉེས་པ་མེད་
དེ། འབྲེལ་བ་མེད་པས་ཚད་མའི་ངེས་པ་མི་འཐད་ཀྱང་ངེས་པ་ཙམ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་པའི་དོན་ཡིད་ཆེས་པ་ལས་ཐོས་པ་ལྟར་མྱོང་བས་གྲུབ་ཅིང་། བསྟན་བཅོས་རྨོངས་པ་ཟློག་བྱེད་ཡིན། །ཅེས་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་དཔག་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཞན་
དུ་ན་ཡིད་དཔྱོད་དང་ཐོས་བྱུང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་དགོས་པ་ཡོད་མེད་དཔྱད་ཚེ་དགོས་ཡོད་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་ན་ངང་གིས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བས་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་ངག་མི་དགོས་ཤིང་། དགོས་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་ཙམ་བསྟན་བཅོས་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུན་འགྱུར་བ་ལས་འཇུག་པའི་
ཡན་ལག་ཏུ་མི་འཐད་ཅེས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ཙམ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་དོན་ཡོད་ལ་ཤས་ཆེར་འཛིན་པའི་ཐེ་ཚོམ་ངག་ལ་བལྟོས་པ་དང་དེ་ཉིད་འཇུག་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་བ་མྱོང་བས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གིས། གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དོན་གཉེར་
བ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་འཇུག་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །ཁ་ཅིག་གིས། ཐེ་ཚོམ་ཡང་དག་བསྐྱེད་ནུས་ཤིང་དེའི་ཆེད་དུ་དགོས་ན་ཡང་འཆད་པ་པོའི་ངག་གིས་འགྲུབ་པས་དེ་རྩོམ་པ་པོའི་ངག་ལ་མི་བལྟོས་སོ་ཞེས་པའང་མི་འཐད་དེ། འཆད་པ་པོ་ནི་དགོས་པ་བརྗོད་པར་
མ་ངེས་ཤིང་ངག་རྒྱུན་ཐུང་བས་སློབ་མའི་བློ་བརྟགས་པའི་ཆེད་དུ་ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཡང་སྲིད་ལ། རྩོམ་པ་པོ་ནི་ངག་རྒྱུན་རིང་བ་སྟེ་བརྟགས་ནས་འགོད་པས་ཡིད་ཆེས་པའི་གནས་སུ་རུང་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ཉིད་བརྩམས་པ་རྩོམ་པོའི་ངག་ལ་བལྟོས་པས་དགོས་སོགས་
2-1-24b


ཀྱི་ངག་འགོད་པ་ཡང་རིགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ཡིན་ན་ངག་འདི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུར་མི་འཐད་དེ། ཡོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་མཐོང་ཞིང་། རྟ་གླང་ལྟར་སྲིད་ཙམ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མི་རུང་བས་
སོ་ཞེས་པའང་མི་འཐད་དེ། ངག་ཅི་རིགས་ཙམ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མེད་ཀྱང་། མགྲོན་འབོད་པ་ལྟར་དགོས་འབྲེལ་མཐོང་བས་བསྐུལ་ནས་འཇུག་པ་སྲིད་ཅིང་། འབྲེལ་ཟླ་ཁེགས་པ་དང་འགལ་ཟླ་གྲུབ་པ་མེད་པས་བྱ་བའི་ཡུལ་ནས་དོར་བ་མ་ཡིན་ཙམ་གྱི་ཆ་ནས་རྒྱུར་བསྟན་པའམ། 
རྟོག་ལྡན་བྱ་དཀའི་ལས་ལ་འཇུག་པ་ནི་དགོས་པ་ཡོད་ཅིང་བསྒྲུབ་ནུས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཆེད་དུ་ངག་བཀོད་པ་ནི། ཕན་ཡོན་གཞན་ལས་ཐོས་པ་དང་ཚེགས་ཆུང་ངུས་གཞུང་ཉིད་མཐོང་བ་ལས་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་མཐོང་ཐོས་མེད་པའི་ནོར་བུ་ལྟར་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར་རོ། ། ད་ནི་དགོས་འབྲེལ་བཞི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་བྱ་ནི་སྒྲའམ་མིང་གིས་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ནས་བརྗོད་པས་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟེ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་
པས། སྒྲ་གང་ཞིག་ནི་བརྗོད་པ་ན། །རྟོག་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། །སྒྲ་ཡི་ཡུལ་ནི་ཡིན་འདོད་དེ། །དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་གཞན་ཡོད་མིན། །ཅེས་སོ། །དགོས་པ་ནི། གདུལ་བྱའི་རིགས་དང་མཐུན་པའི་འབད་པ་འདི་སྙེད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པ་ཐོས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་བོ། །
འབྲེལ་བ་ནི། ཆོས་གང་ཞིག་གཞན་དང་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་དེ་ཡིན་ལ། དེས་ན་དགོས་པ་ཉིད་བསྟན་བཅོས་ལ་རག་ལུས་པའོ། །དགོས་པའི་དགོས་པ་ནི། བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པའོ། །དེ་དག་ནི་བསྟན་བཅོས་ལུས་ལ་ཡོད་
2-1-25a


པའོ། །ངག་ལ་ཡོད་པའི་དགོས་འབྲེལ་བཞི་ནི། ངག་འདིའི་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་བརྗོད་བྱ། ངག་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དགོས་པ། དེ་དག་ལ་རག་ལས་པ་འབྲེལ་བ། དེས་དགོས་ལྡན་དུ་ཤེས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་
པ་ཉིང་དགོས་སོ། །ངག་ཙམ་ལ་ཡོད་པའི་དགོས་འབྲེལ་བཞི་ནི། ངག་འདིས་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་བརྗོད་བྱ། དེ་ངག་ལས་རྟོགས་པ་དགོས་པ། དགོས་པ་ངག་ལས་རག་ལས་པ་འབྲེལ་བ། དགོས་པ་དེ་ལས་ཉིང་དགོས་གྲུབ་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པའོ། ། དགོས་འབྲེལ་
བཞི་པོ་དེ་དག་ཤིང་དང་ལྗོན་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་སམ། ལག་པའི་སོར་མོ་ལྟར་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའམ། བྱས་མི་རྟག་ལྟར་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའམ། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་ལྟར་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་པ་གང་ཡིན་ཅེ་ན། དོན་ལྡོག་ཐ་དད་པས་དང་པོ་མ་ཡིན་ཅིང་། 
ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཡིན་པས་ཐ་མ་མ་ཡིན་ལ་གཞན་ཅི་རིགས་པ་སྟེ། ཞེན་པའི་བརྗོད་བྱ་ལ་བསམས་ན་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་བརྗོད་བྱ་ཆོས་དེས་གཞན་གསུམ་ལ་ཁྱབ་པས་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་འདིར་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཉིད་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ལ་
དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དགོས་པ། དགོས་པ་དེ་ཉིད་བློ་ལ་སྣང་བའི་བསྟན་བཅོས་ལ་རག་ལུས་པའི་ལྡོག་པ་ནས་འབྲེལ་བ་ཡིན་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྟར་བླང་དོར་བྱས་པས་བརྗོད་བྱ་དེ་ལྡན་གྱི་ཉིང་དགོས་ཀྱང་ཐོབ་པའི་ཆ་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཤེས་རབ་ཙམ་དུ་ངོ་
བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་འདི་ལྟར་ཡང་བཞག་ཏུ་ཡོད་དེ། དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ་དོན་སྤྱི་སྣང་བ་བརྗོད་བྱ་དང་། སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་དགོས་པ་དང་། སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་འབྲེལ་བ་སྟེ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཅིང་། ཉིད་ཉིང་དགོས་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ཉིད་
2-1-25b


དོ། ། དེ་དག་ངག་འདིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཚུལ་ལ་ཚིག་གང་གིས་བསྟན་པ་དང་། གཙོ་ཕལ་གང་དུ་བསྟན་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཀླད་དུ་དགོས་འབྲེལ་བཞི་དངོས་ཤུགས་སུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཅེ་ན། བརྗོད་བྱ་ཆོས་རྣམས་ཞེས་དངོས་སུ་བསྟན་པས། ཤེས་རབ་
ཀྱང་དེས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་ལ། རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཅེས་པས་དགོས་པ་དང་། མེད་པར་ལ་སོགས་པས་ཉིང་དགོས་བཟློག་ནས་བསྟན་ཅིང་། འབྲེལ་བ་ནི་མངོན་པ་ཡོད་ན་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཡོད་ཅེས་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཏེ། རྣམ་བཤད་རིག་པར། བསྟན་བཅོས་དང་ནི་དགོས་པའི་
དོན། །འབྲེལ་བའི་གཞི་ནི་གཉིས་ལ་གནས། །དེ་བསྟན་འདུས་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དགོས་ལས་ལོགས་སུམ་སུ་མ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ངག་གཅིག་ལ་དོན་དུ་མ་རང་དབང་དུ་སྟོན་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་དང་། གཙོ་བོ་མེད་ན་ཕལ་པ་ཉིད་དུའང་མི་འགྲུབ་པས་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོ་
དང་ཕལ་པར་སྟོན་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་བརྗོད་པ་སྒྲའི་བྱེད་པས་གཙོ་ཕལ་ནི། རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་དང་། ངག་བརྗོད་པ་ངག་དེའི་དོན་གོ་བའི་ཆེད་དུ་གཉེར་བ་མྱོང་བས་གྲུབ་པས་དགོས་པ་གཙོ་བོ་དང་གཞན་གསུམ་དེའི་ཡུལ་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པས་ཕལ་པར་བསྟན་ལ། 
བསམ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་གཙོ་ཕལ་ནི། མེད་པར་ཞེས་དང་། དགོས་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡང་འདི་ཡིན་པས་ཉིང་དགོས་གཙོ་བོ་དང་། གཞན་གསུམ་དེའི་རྒྱུ་དང་། རྒྱུའི་ཡུལ་དང་ཐབས་ཡིན་པས་ཕལ་པར་བསྟན་ཏོ། ། དགོས་སོགས་བཞིར་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཤེས་བྱ་དང་
བསྟན་བཅོས་ལ་བཞིར་ངེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ཆོས་དུ་མ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་བཞི་ཁོ་ན་བཏུས་ཏེ་སྟོན་པའི་ངེས་པ་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། སྤྱིར་ངག་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་དགོས་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཚམ་པའི་དོན་ཙམ་བརྗོད་པ་ན། ངག་འདིས་ཀྱང་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ལ་གདུལ་བྱ་གཞུག་
2-1-26a


པར་འདོད་པས་གེགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ལྡོག་པ་ལ་བཞི་འཚམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བོ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་སྔར་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན། ཅི་བྱ་རོག་སོ་རྟོག་གི་གཞུང་ངམ་སྟོང་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་གསོ་བ་རིག་པ་ལྟར་དགོས་པ་ཉིད་
མེད་པ་དང་། ཡོད་ཀྱང་མ་བག་མར་ལེན་པའམ་ཤིང་གཉན་གཅོད་པ་ལྟར་འདོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡིན་ཀྱང་འཇོག་པོའི་ནོར་བུའམ་སྙུང་བ་འབུམ་ལྟར་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་དང་། ནུས་ཀྱང་སྐོམ་པས་ཁྲོན་པ་མི་བསྐོ་བ་ལྟར་ཐབས་སླ་བ་གཞན་ཡོད་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྐྱེ་ཞིང་། དེ་དག་ལས་
གཅིག་མ་བཅད་ཀྱང་མི་འཇུག་པས་དེ་དག་གཅོད་པ་ལ་ལོ་ཙཱ་བ་ལ་སོགས་ཁ་ཅིག་བརྗོད་བྱས་དགོས་པ་ཡོད་པ་དང་། དགོས་པས་སྒྲུབ་ནུས་སུ་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པ་ལ་བརྗོད་བྱས་ཁྱབ་ཀྱང་ཁྱབ་བྱ་དགོས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པའི་ལོག་རྟོག །ཁྱབ་བྱེད་བརྗོད་བྱ་
བརྗོད་པས་མི་ཁེགས་པས་ཁྱབ་བྱེད་བརྗོད་བྱ་བརྗོད་པས་དགོས་པ་མེད་པ་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དགོས་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའི་དོགས་པ་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱིར་དགོས་པ་ཡོད་ཅིང་འདོད་པར་བྱ་བ་དང་། སྒྲུབ་ནུས་ཤིང་འདི་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་ལོ་ཞེས་དགོས་པ་དང་
རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བློ་བཞི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་དང་ཉིང་དགོས་དང་བརྗོད་བྱ་དང་འབྲེལ་བ་བཞི་བསྟན་པས་ངག་རྣམས་ཀྱི་བཟློག་ཕྱོགས་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དགོས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཉིང་དགོས་གྱ་ནོམ་པའི་རྒྱུར་ཤེས་པས་འདོད་པར་བྱ་བ་དང་། གཞུང་འདིས་རྟོགས་བྱ་
བསྟན་ཅིང་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་བློ་རང་ལ་ཡོད་པས་དོན་ཤེས་ཕྲད་ན་མིག་གི་གཟུགས་ལྟར་རྟོགས་སུ་རུང་བ་དང་། དེ་ཡང་འདི་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་ཞེས་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དང་འབྲེལ་བར་བསྟན་པས་འདིས་བརྗོད་ཚོད་གོ་བ་ལ་འདི་བས་སླ་བའི་ཐབས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འབྲེལ་
2-1-26b


པས་ལྷ་འདོད་ནས་མཆོད་སྦྱིན་ལྟར་དགོས་པ་བསྟན་བཅོས་ལ་མ་འབྲེལ་བ་བཅད་ནས་བརྗོད་བྱ་དེ་སྒྲུབ་ནུས་སུ་གོ་བར་བྱེད་པའི་ལུགས་ཀྱང་རུང་ངོ་། ། དེ་ལ་འདིར་གྲངས་ངེས་མི་འཐད་པ་སྤང་བ་ནི་རྟོག་པ་བཞི་གཅོད་པས་དགོས་འབྲེལ་བཞིར་ངེས་པ་ལ། རྟོག་པ་ནི་བློའི་འཇུག་ཚུལ་ཐ་དད་
པས་ཁ་ཅིག་ལ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མི་སྐྱེ་བ་སྲིད་ཅིང་། ཁ་ཅིག་ལ་འདིས་ནོར་འཛད་པ་ལ་སོགས་པའང་སྐྱེ་སྲིད་པས་བཞིར་མ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཉེས་པ་མེད་དེ་རྟོག་ལྡན་གཅིག་སྐྱོན་ཡོན་མ་མཐོང་བའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་སྔོན་དུ་འདི་ལ་དོན་ཡོད་ཅིང་། འདོད་ལ་ནུས་ཤིང་
ཐབས་སླ་བ་ཡིན་ནམ། ཞེས་དཔྱད་ནས་འཇུག་པ་ན་བཞི་ནི་ངེས་པར་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་གཞན་འདོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་འདུ་བས་བཞི་བས་མང་བར་མི་སྐྱེ་བར་ངེས་པའོ། །ཡང་བརྒྱད་དུ་ཐལ་བ་སྤང་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཉིད་ཉིང་དགོས་ལའང་དོགས་གཞི་སྐྱེ་ན་དེ་སྤོང་
བའི་གཉེན་པོ་དགོས་འབྲེལ་མི་དགོས་ན་དགོས་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཤིང་དགོས་ན་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཉེས་པའང་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོགས་པ་སྐྱེ་ན་སྤོང་དགོས་ཀྱང་ཉིང་དགོས་ལ་དགོས་འབྲེལ་གཞན་མི་དགོས་ཏེ། ཉིང་དགོས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་པས་དགོས་པ་ཡོད་ཅིང་འདོད་བྱར་
གྲུབ་ལ། དེ་དགོས་པའི་འབྲས་བུར་བསྟན་པས་སྒྲོན་མས་འོད་ལྟར་མི་ནུས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་དོགས་པ་ཡང་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཡང་བརྟགས་ན་མི་འཐད་པ་སྤང་བ་ནི། གལ་ཏེ་རྟོག་ལྡན་གྱི་ལོག་རྟོག་ཚིག་གིས་བཟློག་ནུས་ན་རྟོག་གེ་པའི་བདག་ལྟ་དགག་པའི་ཕྱིར་རྟགས་སྦྱར་བ་
དོན་མེད་པར་འགྱུར་ལ། མི་ནུས་ན་ངག་གི་དགོས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྟོག་གེ་ངན་པས་བརྟགས་ནས་ཞེན་པའི་ལོག་རྟོག་ཚིག་གིས་མི་བཟློག་ཅིང་གློ་བུར་བ་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་ལ་ལོག་རྟོག་ཚིག་གིས་བཟློག་པར་མྱོང་བས་གྲུབ་པས་སམ། ལོག་རྟོག་གི་ཁྱད་པར་བཟློག་ཅིང་
2-1-27a


ཚད་མའི་ངེས་ཤེས་མི་སྐྱེད་པས་ཉེས་པ་གཉིས་ཀ་མེད་དོ། ། ཡང་འཇུག་པའི་རྒྱུར་མི་འཐད་པ་ནི། གལ་ཏེ་དགོས་པ་བཞི་པོ་དེ་ཤེས་བྱ་གཞིར་བྱས་ལ་བཅད་པས་བསྟན་བཅོས་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། རིན་པོ་ཆེ་སྲིད་ཀྱང་དབུལ་པོའི་ཁྱིམ་ནས་མི་ལེན་པ་ལྟར་
བསྟན་བཅོས་འདིར་འཇུག་པའི་རྒྱུར་མི་རུང་ལ། བསྟན་བཅོས་གཞིར་བྱས་ལ་གཅོད་ན། དགོས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་དང་། མ་འབྲེལ་བ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་བྱ་དང་འབྲེལ་བ་བསྟན་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིར་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གཉིས་ལས། 
མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ལྟར་ན་དགོས་མེད་དང་འདོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་བྱའི་སྟེང་དུ་མ་འབྲེལ་བ་དང་མི་ནུས་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཅོད་པས་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་མེད་ལ། གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ལྟར་ན་དགོས་པ་བཞི་ག་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཅོད་ཚུལ་ཐ་དད་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །
དབྱེ་བ་ནི་བརྗོད་བྱ་ལ་སྒྲས་དྲངས་པའི་རྣམ་རྟོག་གི་བློ་ལ་མིང་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་སྤྱི་སྣང་བ་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཤེས་བྱ་གཤིས་ལ་གནས་པ་ཞེན་པའི་བརྗོད་བྱ་གཉིས་དང་། དགོས་པ་ལ་ཁ་ཅིག་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་འདིས་རྟོགས་པ་
ཞེས་ཟེར་ཡང་། བརྗོད་བྱ་གཉིས་རྟོགས་པ་གཉིས་དང་། འབྲེལ་བ་ལ་བསྟན་བཅོས་དང་དགོས་པ་འབྲེལ་བ་དང་། དེ་དང་ཉིང་དགོས་འབྲེལ་བ་གཉིས་དང་། ཉིང་དགོས་ལ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ལམ་གནས་སྐབས་པ་དང་། ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་མཐར་ཐུག་པ་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་
དོ། །ཞེས་དགོས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་འདི་ནི་དཔལ་སྣར་ཐང་པའི་ལུགས་ལྟར་བཤད་པའོ། །གསུམ་པ་ལ་བཞི་ལས། བརྗོད་བྱ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཞེས་དངོས་སུ་བསྟན་པ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཐམས་ཅད་ལ་འཆད་པའམ། བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་
2-1-27b


པ་ཡིན་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཅེས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དགོས་པ་ནི། མེད་པར་ཞེས་པ་བཟློག་ནས་སམ། རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཅེས་པས་ཐོས་བྱུང་
གི་ཤེས་རབ་དངོས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཉིང་དགོས་ནི་གཞུང་དུ་བཟློག་པར་བསྟན་ལ་རྣལ་མ་ཤུགས་ལ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགོས་པ་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དེ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་གཞན་གང་ཡང་མེད་ལ་ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་སྟེ་དེ་མ་ཞི་ན་
དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་ལས་སོག་པར་འགྱུར་ལ། དེས་འཇིག་ཅིང་ཉམས་པས་འཇིག་རྟེན་ཅེས་བརྗོད་དེ། དེའང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མི་འབྱུང་མ་མྱོང་བས་སྲིད་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་དང་མཚུངས་པས་མཚོ་སྟེ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཏིང་ཟབ་པ་དང་། མཐའ་མེད་
པས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲིས་གང་བ་དང་། ལས་ཀྱི་རྦ་རླབས་དང་བཅས་པ་བཞིས་མཚུངས་སོ། །ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་འདི་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་སྲིད་པ་མེད་པས་ཉེ་བའི་ཚིག་འདིར་འཁྱམས་ཏེ། དེའི་
ངོ་བོར་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་གཞིའི་སྒྲ་སྣང་སྟེ། ཤིང་པླཀྵ་དག་ལ་ཀུན་དགའ་ར་བ་གནས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤུགས་ལ་ནི་རྣམ་འབྱེད་ཡོད་ན་ཉོན་མོངས་ཞི་བའི་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཉིང་དགོས་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། ། དེ་ལྟའི་ལྷག་བཅས་མ་བཅས་
དེ་ཇི་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། སྤྱིར་བཏང་ཀུན་འབྱུང་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་པ་དང་མ་ལུས་པ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་མ་བཅས་སོ། །དེ་ལྟར་ན། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འཇིག་རྟེན་དང་། །ཞེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་ཀུན་འབྱུང་གང་། །ཞེས་
2-1-28a


ཁྱབ་མཉམ་པར་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པ་དང་། མདོ་སྡེ་པ་དང་། སེམས་ཙམ་པ་ཕལ་ཆེར་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་མ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ལ་ཀུན་འབྱུང་མིན་པ་དང་། བསྡུ་བར། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་རིལ་
ཀུན་འབྱུང་མ་ཡིན་པ་གསུམ་ཡོད་ཀྱང་། ཀུན་འབྱུང་གི་གཙོ་བོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཙོ་བོ་འབྲས་བསྡུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་ལོག་པ་སྟེ་སྐུ་ཚེ་བཏང་བ་དང་མ་བཏང་བའོ། །གྲུབ་མཐའ་དང་སྦྱར་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་ན་གསུམ་སྟེ། ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དང་། 
སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་དང་། དེ་ལས་འཕྲོས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དངོས་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལས་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། དེ་ལ་འདོད་པའི་རྟེན་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བའི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི་ཐོབ་
ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་འགོག་པ་ཐོབ་ཀྱང་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་སྟེ། ཅི་ཞིག་ལུས་ན་མཽ་གལ་གྱི་བུ་དང་། རྒུར་ཆུང་ལྟ་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཚོར་བ་བདེ་བ་རྟེན་བཅས་འགྱུར་བ་དང་། ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་
ག་ལུས་ལ། ནམ་སྐུ་ཚེ་བཏང་བ་དང་ལྷག་མེད་དུ་གྱུར་པ་ནི། འགོག་པ་ཐོབ་པ་མངོན་དུ་བྱས། །ཞེས་བྱ་བའི་འགོག་པ་སྟེ་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་རྟག་ཅིང་དགེ་བའི་རྫས་སུ་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པས་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་དེངས་པ་ལྟར་ཟག་བཅས་ཅང་མེད་དུ་སོང་བར་འདོད་དེ། 
མདོ་ལས། མ་ཞུམ་པ་ཡིས་སེམས་ཀྱིས་སུ། །ཚོར་བ་དང་དུ་ལེན་མོད་ཀྱི། །མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལྟར། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཐར། །ཅེས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་གསུམ་གྱི་རྟེན་ཅན་ནི་ལྷག་བཅས་ཀྱི་ཚེ་ཉོན་མོངས་ཞི་བ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང་། སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཞི་
2-1-28b


བའི་འགོག་པ་ཐོབ་ཀྱང་མངོན་དུ་མ་བྱས་ལ་ལྷག་མེད་ཀྱི་ཚེ་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་རྟེན་ཅན་ནི་ལྷག་བཅས་ཀྱི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་འགོག་པ་ཐོབ་ཀྱང་མངོན་དུ་མ་བྱས་ལ་ལྷག་མེད་ཀྱི་ཚེ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དོར་བའོ། །རང་
སངས་རྒྱས་ནི་གླིང་གསུམ་གྱི་སྐྱེས་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་མིག་ཕྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ལུས་པ་ལྷག་བཅས་དང་དོར་བ་ལྷག་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་གི་སྐྱེས་པ་སྟེ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱས་ན་སྐུ་ཚེ་མ་བཏང་གི་
བར་ཞབས་ལ་སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་ཟུག་པ་དང་། སྐུ་རོ་རྒྱབ་བསྙུང་བ་དང་། དབུ་ཀླད་པ་མ་བདེ་ནས་སྨན་ཨུཏྤལ་བ་ཧ་ཏ་གན་དྷ་བཙལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ལ་ཁྱབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་
ལུས་པ་ནི་ལྷག་བཅས་ཡིན་ལ། ནམ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་སྐུ་ཚེ་བཏང་བ་དང་ལྷག་མེད་དུ་ཁས་ལེན་ཏོ། །གཉིས་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་པ་ནི། ཅི་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་གཉིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཐེག་ཆེན་བཀར་སྒྲུབ་པ་ཡང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྔར་ལུང་
མ་བསྟན་ལྷན་ཅིག་བྱུང་། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་གྲུབ་པ་དང་། །ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང་། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྒྲ་གཞན་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་བསྡུས་དང་། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་དང་། སྤྱོད་འཇུག་དང་། རྣམ་བཤད་རིག་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །
དེས་ན་སངས་རྒྱས་ནི་ཐེག་ཆེན་ཡིན་པས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་ནི་བཞིར་བསྡུ་བ་ལས་གསུངས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་དང་། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་། ཞི་བ་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་དང་། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་
2-1-29a


ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་ནི་བདེན་པ་མ་མཐོང་ཞིང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་སྡེ་པ་གཉིས་སམ་བཞི་པོ་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཚུལ་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་
ཆོས་ལྔ་དང་། བཤད་སྦྱར་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྟགས་པའི་དོན། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་གྱི་དབང་། །དེ་ཡི་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ། །ཅེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དང་། རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་ལ་ཀུན་གཞི་དང་། ཉོན་ཡིད་དང་། བདག་མེད་གཉིས་
ལས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། ལངྐར་གཤེགས་པ་ལས། ཆོས་ལྔ་དག་དང་རང་བཞིན་གསུམ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཉིད་དང་། །བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་ནི། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་འདུས། །ཞེས་པ་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱུ་ས་བཅུ་དང་འབྲས་བུ་སྐུ་
གསུམ་ཡེ་ཤེས་བཞི་ལ་སོགས་པ་མ་གྲགས་ལ། རྗོད་བྱེད་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟོན་པ་འབུམ་དང་ཕལ་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་བཀར་མི་འདོད་ཅིང་། ཉན་ཐོས་ལས་ལྷག་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་མི་འདོད་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡང་བཞག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་སྤྱོད་
འཇུག་ལས། གང་ཕྱིར་ལུང་ལས་ལམ་འདི་ནི། །མེད་པར་བྱང་ཆུབ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་བཤད་པས་ལམ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་པར་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་གང་ལས་འཐོབ་ཅེ་ན། ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ལུང་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ལྟ་བ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་དང་། སྤྱོད་
པ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དྲུག་བསྒྲུབས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཅིང་། ལུང་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རྟེན་འབྲེལ་འཇུག་ཟློག་གི་ཚུལ་གྱིས་བདེན་པ་བཞི་གོམས་ཤིང་བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཚོགས་བསགས་པ་ལས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་རྒྱལ་ཐོབ་ལ། མྱུར་བར་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་ཐར་པའི་
2-1-29b


ལམ་གྱིས་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་དམན་པས་ཐེག་ཆེན་འདོད་པའི་བྱང་ཆེན་གྱི་ལམ་ལ་མ་བརྟེན་པར་བྱང་ཆེན་ཐོབ་པའི་ལུགས་སོ། །འདི་ལྟ་ཞིག་ཀྱང་སྲིད་ན་ལམ་འདི་ལྟས་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་སླར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ནས་གདོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སངས་
རྒྱས་སྒྲུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཁས་ལེན་རིགས་ཏེ། མདོའི་སངས་རྒྱས་སླར་སྔགས་ཀྱི་ལམ་ནས་གདོད་སངས་རྒྱས་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། ། གཉིས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པས་ནི་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱུད་པ་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ནས་ཤེས་
པ་རྒྱུན་ཆད་པའང་འདོད་དེ། ཀུན་བཏུས་ལས། ཡིད་ཡིན་ལ་ཁམས་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐ་མའི་ཡིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ལྷག་མ་ཡོད་མེད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་སྡེ་པའི་འདོད་པ་དང་འདྲ་ལ། འགོག་པ་ནི་དབུས་མཐའ་ལས། གཉིས་དངོས་མེད་པ་
དངོས་མེད་པའི། །དངོས་པོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་མ་ཡིན་དགག་ཏུའང་གསལ་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་བས་མེད་དགག་གོ་ཞེས་འདོད་དོ། ། བོད་ལྷག་པའི་ལྷས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་ཁས་འཆེ་བ་གང་གིས། མངོན་པ་གོང་འོག་ནས་བཤད་པའི་ཤེས་བྱ་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བཅུ་དྲུག་བསྒོམས་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་ཞུགས་
རྣམས་སྤངས་ཏེ་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་དམན་པའི་གདུལ་བྱ་དག་ཁ་དྲང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཐེག་དམན་གྱི་རྣམ་གྲོལ་མཚན་ཉིད་པ་ཐོབ་པ་ལ་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ཀྱི་བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཐུན་མོང་མིན་པ་བསྒོམས་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་ཞུགས་སྤོང་བ་ཡིན་གྱི། 
བཤད་པའི་ལམ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གནས་སྐབས་སུའང་ཐེག་པ་འོག་མ་གཉིས་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐེག་དམན་གྱི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་གསུང་རབ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱས་པས་དེ་ལུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁོ་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པ་ལ་
2-1-30a


དེས་ཐེག་པ་གོང་མའི་གསུང་རབ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱས་པས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འོ་ན་ཐེག་དམན་གྱི་གསུང་རབ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་མེད་པར་ཐལ་བ་དང་། ཐེག་དམན་པ་དེའང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་
འབྱོར་པར་ཐལ་ཏེ། འདོད་པ་དེ་དག་རིམ་བཞིན་རྟགས་སུ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། ཐེག་དམན་གྱི་གསུང་རབ་དང་དེའི་དགོངས་འགྲེལ་ལ་དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་ཡོད་པར་བཤད་པའི་འཕགས་པ་དེ་དག་རྫུན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་སྐུར་འདེབས་ཞུ་བར་
ཡང་འགྲོ་ཡི་དོགས་པ་དང་། ཐེག་དམན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་སོ་སོར་མཚན་གཞི་འཛིན་རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རམ། དེས་ན་རང་འདོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཕྱོགས་རེ་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་གནད་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་འཆོས་པའི་ཚིག་
འདི་ལྟ་བུ་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གསུང་རབ་ཀྱི་གུང་སྒྲོམ་ཐམས་ཅད་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་གྲང་། དེར་མ་ཟད་བདེན་བཞིའི་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཡིན་ཟེར་བ་དེའང་རང་གར་འཕྲལ་རྩོམ་ལས་ཚད་ལྡན་གྱི་སྐྱེས་བུ་སྔར་བྱོན་སུ་ལའང་མ་གྲགས་
ཤིང་། མངོན་པ་གོང་འོག་ནས་བཤད་པའི་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟོང་བདག་མེད་ཡང་དག་པ་དེ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡིན་པ་ལ་དངོས་སུ་གནོད་བྱེད་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་རྒྱུད་སྡེ་དང་བཅས་པའི་གསུང་རབ་འགར་ཡང་མ་གསུངས་པས། མངོན་པ་གོང་འོག་ནས་བཤད་པའི་སྟོང་བདག་
མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་དག་གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་གྱི་བསྒོམ་བྱར་གྲུབ་བོ། ། རང་སངས་རྒྱས་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་དང་གཟུང་བས་སྟོང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གོམས་པས་ཉོན་མོངས་དང་གཟུང་རྟོག་སྤངས་པ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤང་ཕྱིར་དང་། །འཛིན་པ་མི་
2-1-30b


སྤོང་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་གཟུང་བ་མེད་པས་དེ་འཛིན་མེད། །ཅེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་པཎ་ཆེན་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་པ་ན་རེ། ཕྱི་ཡུལ་ལ་བལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་
མེད་པར་རྟོགས་ལ། ནང་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་པ་ནི་གཉིས་ཀ་མ་རྟོགས་ཏེ། ཕྱི་ལ་བལྟོས་པ་ནི་གཟུང་བ་བུམ་པ་དང་དེ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པའོ། །ནང་ལ་བལྟོས་པ་ནི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་གཞན་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འགལ་སྤོང་མཛད་ལ། ཁ་ཅིག་ལུང་གཉིས་པོ་མི་འགལ་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་བྱམས་པས་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཙམ་རྟོགས་ཀྱིས། གཟུང་བ་སྣང་ཙམ་ཡང་མེད་པར་མ་གསུངས་ལ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གཟུང་བ་སྣང་ཙམ་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་ན་དེར་འཛིན་སྣང་ཙམ་དུ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་པས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །པཎ་
ཆེན་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་པས་འགལ་སྤོང་སྔ་མ་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཚེ་ལོ་ཆེན་གྱིས་འོ་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ལ་རྟོགས་མ་རྟོགས་སུ་བསྟན་པ་མི་འཐད་དེ། ཕྱི་ལ་བལྟོས་པའི་འཛིན་པའང་དེས་སྟོང་པར་རྟོགས་ལ། ནང་ལ་བལྟོས་པའི་གཟུང་བའང་དེས་སྟོང་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཞུས་པས། ཞལ་སྔ་
ནས་ཕྱི་གཟུང་བ་དང་ནང་འཛིན་པ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་བསྟུན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་སྔར་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་མཛད་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་ནི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་
ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་སྤྲས་པའི་སྐུ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་པས་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པར་མི་འདོད་དོ། །སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་ཟུག་པ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པ་དང་། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཟག་བཅས་མ་ཡིན་
2-1-31a


པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཁ་ཅིག་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཀྱང་འཕགས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །སངས་རྒྱས་པའི་རྟེན་ཡང་མདོ་ལས། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་དུ། །
སངས་རྒྱས་མངོན་པར་འཚང་མི་རྒྱ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་དུ། །སངས་རྒྱས་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་ལས། གཙང་མའི་གནས་ནི་རབ་སྤངས་ནས། །འོག་མིན་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་
པོ་ཞིག་འདིར་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་འོག་མིན་ཡིན་ལ། སྤྲུལ་པ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་དུ་སྟོན་ཏེ། འགྲོ་བའི་གཙོ་བོ་ལྷ་མི་གཉིས་འདུལ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཐེག་ཆེན་པས་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མི་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ལྷག་དང་བཅས་པའི་མྱ་
ངན་འདས། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བཞག་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ལྷག་མ་མེད། །ཅེས་སམ། ཀུན་གཞི་གནས་མ་གྱུར་པ་དང་གྱུར་པ་ཞེས་སམ། ཡེ་ཤེས་དང་དབྱིངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་དེར་འཇོག་ལ། ཀུན་གཞི་གནས་མ་གྱུར་པ་དང་གྱུར་པ་ལས་ལྷག་བཅས་དང་ལྷག་མེད་དུ་འཇོག་
པ་འདི་ནི་རྣམ་རིག་པའི་གཞུང་ལས་ཤེས་དགོས་སོ། །གསུམ་པ་འཕྲོས་ཚུལ་ནི། མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གསུམ་མམ་གཅིག་ཡིན་ཅེ་ན། སེམས་ཙམ་མན་ཆད་ཀྱི་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་སྲིད་ཀྱང་གསུམ་ཉིད་ངེས་དོན་ཡིན་ལ། གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་ནི་དགོངས་
པ་ཅན་ཏེ། རྒྱན་ལས། ཁ་ཅིག་དག་ནི་དྲང་ཕྱིར་དང་། །གཞན་དག་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །མ་ངེས་རྣམས་ལ་ཐེག་གཅིག་བསྟན། །ཅེས་སོ། །དབུ་མ་པས་ནི་མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ་ཉན་རང་གི་ལྷག་མེད་ཀྱང་སེམས་དང་
2-1-31b


སེམས་བྱུང་རགས་པ་འགགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཕྲ་བ་རྒྱུན་མ་ཆད་པས་དེར་གནས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྨིན་མཚམས་ནས་བྱུང་བའི་འོད་ཀྱིས་བསླངས་ནས། བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་མ་རིག་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་
དབང་བསྒྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་བསྟན་པས་དག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྲག་ནས་སེམས་བསྐྱེད་དེ། སེམས་འགྲེལ་ལས། ཉན་ཐོས་དེ་དག་ཇི་སྲིད་དུ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མ་བསྐུལ་བ། །དེ་སྲིད་ཡེ་ཤེས་ལུས་གཅིག་གིས། །ཏིང་འཛིན་མྱོས་
པས་བརྒྱལ་ཏེ་གནས། །བསྐུལ་ནས་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཀྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་དགའ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་སོ། །གསུམ་དུ་བཤད་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གཞི་རེ་ཞིག་པ་ལ་དགོངས་ནས་དགོས་པ་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་གདུལ་བྱ་དྲང་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ལ། གནོད་
བྱེད་ནི་རང་བཞིན་དག་པས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཅིང་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་གློ་བུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །གཙོ་བོ་ཐེག་དབྱེར་མ་མཆིས་ཀྱང་། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པ། །སེམས་ཅན་གཞུག་པའི་ཆེད་དུ་
ལགས། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དེས་ན་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་པར། །མྱ་ངན་འདས་པ་མི་ཐོབ་སྟེ། །འོད་དང་འོད་ཟེར་སྤངས་ནས་ནི། །ཉི་མ་ལྟ་བར་མི་ནུས་བཞིན། །ཞེས་དང་། དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས། མེ་བྱུང་བའི་རིམ་པ་དང་འདྲ་བར་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པ་
དང་། གཞན་ནས་བུ་ཁང་པ་མེ་འབར་བ་ནས་འདོན་པ་ལ་གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་བྱིན་པའི་དཔེ་དང་། འབྲོག་དགོན་པར་འཁྱམས་པའི་དཔེ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་གཞུང་གི་འབྲེལ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་མེད་པར་ནི་སློབ་མས་
2-1-32a


ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་པ་བསྟན་ཅེས་པས་རྩ་བའི་འབྲེལ་བ་དང་། དགོས་པ་མེད་ན་ཉིང་དགོས་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བས་ཞེས་ཉིང་འབྲེལ་བསྟན་པའམ་ཡང་ན་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དུ་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ཆོས་
མངོན་པ་དེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྡུ་བར་རིགས་ན། དང་པོ་སུ་ཞིག་གིས་བསྟན་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ནི། ཆོས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་པོ་འདི་ནི་དང་པོར་སྟོན་པས་ཡུལ་དང་གང་ཟག་སྣ་ཚོགས་ལ་ཐོར་བུར་གསུངས་ལ། ཕྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྡུས་པས་བསྟན་བཅོས་
ཏེ། དཔེར་ན་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་སྟོན་པས་ཐོར་བུར་གསུངས་པས་བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བཞིན། འདིར། ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་ཀ་ཏྱའི་བུས། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དབྱིག་བཤེས་ཀྱིས། །རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ནི་ལྷ་སྐྱིད་ཀྱིས། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤཱ་རིའི་བུས། །གདགས་པའི་
བསྟན་བཅོས་མཽ་གལ་བུས། །འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་གསུས་པོ་ཆེས། །ཁམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་པོས་བསྡུས། །ཞེས་སམ། གང་སྤེལ་ལས། འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཤཱ་རིའི་བུས། །ཞེས་སོགས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན། མདོ་ལས། དགེ་སློང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པ་ཡིན། །ཅེས་པའི་སྡེ་
སྣོད་གསུམ་མ་ཚང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལས་གཞན་པའི་མངོན་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཞན་གྱི་འདོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མ་རངས་པའི་ཚིག་སྟེ། འདི་ལ་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྫས་སུ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་
མཐའ་ངན་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ལ། སྟོན་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུང་པར་མི་རིགས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་བྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་དེ་དག་གི་བསྟན་བཅོས་ནི་མང་པོ་ཞིག་གྲགས་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདུལ་བ་དང་མདོ་སྡེ་གང་ལས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་
2-1-32b


ཉིད་དམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟོན་པ་མངོན་པ་ཡིན་པས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མ་ཚང་བའི་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ལ་དཔྱད་ན། མདོ་སྡེ་པས་ཀྱང་སྡེ་བདུན་དགྲ་བཅོམ་པས་བྱས་པར་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བར་འདུག་པས་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེས་
ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་ནུས་པས། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དང་ཁྱད་མེད་དུ་འཛིན་ཐང་ཞེས་དོན་གྱིས་ཞུགས་སོ། །སློབ་དཔོན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ཀྱང་ཆོས་མངོན་པ་ལ་འདྲིས་ཆུང་ན་ཤེས་སྒྲིབ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པས་ཚིག་དང་དོན་ལོག་པ་སྲིད་
དེ་འཆར་བྱེད་ཀྱི་མདོ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་གཉིས་ཀས་མཐུན་པར་མི་སྨྲ་ན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་སྟོན་པའི་བཀའ་མ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འགྱུར་ན་མདོ་སྡེ་པའི་གཟུང་འཛིན་དང་སེམས་ཙམ་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་སྟོན་པའི་ལུང་ཡང་བཀའ་མ་
ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་དྲང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་ཏེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། འཇིག་རྟེན་གཞུག་པའི་དོན་དུ་ནི། །མགོན་པོས་དངོས་བསྟན་དེ་ཉིད་དུ། །ཞེས་པ་དང་། ཉི་ཤུ་པ་ལས། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་
ཡོད་པར་ནི། །དེས་འདུལ་བ་ཡི་སྐྱེ་བོ་ལ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། ། བཞི་པ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་དངོས་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལུས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང་། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་སྤྱིའི་དོན་དང་ཚིག་གི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ། ཆོས་གཉིས་སྤྱིར་
བཤད། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དམིགས་པའམ་མཚུངས་ལྡན་གང་རུང་གི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཟག་བཅས། དེར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཟག་མེད་དོ། །འདིའི་ཟག་མེད་ཅེས་པ་ཟག་པ་བཀག་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་ལ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་བྱས་ན་
2-1-33a


དངོས་མེད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སུའང་མི་རུང་ངོ་། །ཆོས་ལ་ནི་དངོས་པོས་ཁྱབ་ཅིང་དངོས་པོ་ལ་འདུས་བྱས་མ་བྱས་གཉིས་སུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་ཡིན་པ་ལ་སྐྱེས་པས་མ་ཁྱབ་པར་མ་ཟད་སྐྱེ་བས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་སྟེ། འདུས་
བྱས་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་འདུས་བྱས་ཡིན་པ་གཞིར་བྱས་ལ་དེའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་གནས་རྒ་འཇིག་བཞི་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་དགོས་པ་ཡང་མིན་ཏེ། གནས་དྲུག་པར། དེ་ནི་མི་སྐྱེའི་
ཆོས་ཅན་ཉིད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། གནས་གཉིས་པར། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པར་ནི། །སྐྱེ་བས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །ཅེས་བཤད་པའི་ཕྱིར། མཐའ་གཅིག་ཏུ་དངོས་པོས་བདག་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་དོན་བྱེད་པར་ཡང་མ་ངེས་ཏེ། རྟག་དངོས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལས་
གཞན་པའི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ན་གཅིག་ཅར་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ལ། དེའང་དཔྱད་མི་བཟོད་ཅིང་། དེ་ལྟར་ན་རྟག་དངོས་ཀྱིས་རྟག་པར་གྲུབ་པའི་དོན་བྱེད་པ་ནི་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡིན་ན་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡིན་དགོས་ཏེ། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་སོ་སོར་
བརྟགས་པ་ཡིན་མིན་གྱི་འགོག་པ་ཡང་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་དོན་དམ་དང་རང་མཚན་གྱིས་མ་ཁྱབ་སྟེ། བུམ་ཆུ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དེ། ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་རྫས་ཡོད་
དུ་ཁས་ལེན་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོས་དངོས་པོའི་གོ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་དེ་བཏགས་ཡོད་དུ་ཁས་ལེན་ན་རྫས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་དངོས་པོར་མི་འཇོག་ཀྱང་དངོས་པོ་ཙམ་གྱིས་གོ་མི་ཆོད་པར་ཡང་བཞག་དཀའ་སྟེ། སྤྱི་མཚན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པར་རང་
2-1-33b


མྱོང་ལ་མི་བསླུ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མདོར་ན་ཟག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། རྒྱས་པ་ནི་གནས་ཐོད་པ་དང་སྐབས་འབྱེད་པའོ། ། གནས་ཇི་ལྟར་ཐོད་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དང་པོ་ནི། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་འགྲོ་ནི་སྤང་
བྱ་རིས་ལྔ་ཆར་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་ལ། སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཀུན་འགྲོ་མིན་པ་རྣམས་ནི་ཁམས་ཀྱི་རང་རིས་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱས་ཏེ། ལྔ་པར། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་རྣམས་ནི། །དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཀུན་
འགྲོ་མ་ཡིན་རང་རིས་སོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ཕྲ་རྒྱས་མ་སྤངས་ཤིང་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་མ་དམིགས་ཀྱང་། རྒྱུད་ལ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཟག་པ་རྒྱས་པ་སྟེ། ལྔ་པར། གང་ཞིག་གང་དང་མཚུངས་ལྡན་པ། །དེ་ནི་དེར་མཚུངས་ལྡན་སྒོ་ནས། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཕྲ་
རྒྱས་ཀུན་འགྲོ་ནི་འདོད་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་ལོག་ཞུགས་ལྟ་བ་ལྔ། ཀུན་འབྱུང་ལ་ལོག་ཞུགས་ཐ་མ་གསུམ་བསལ་བའི་དང་པོ་གཉིས་ཏེ་བདུན། སྤང་བྱ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཉིས། ཐེ་ཚོམ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་། མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་
སྟེ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་ལ། དེའང་རང་སའི་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ཆར་ལ་དམིགས་ནས་སྐལ་བ་མཉམ་པས་ཁམས་ཀུན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་པར། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་སྤང་བྱ་བ། །ལྟ་དང་དེ་བཞིན་ཐེ་ཚོམ་དང་། །གང་དང་ལྷན་ཅིག་མ་འདྲེས་པའི། །མ་རིག་གང་ཡིན་ཀུན་
ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །སྐལ་བ་མི་མཉམ་པ་ནི་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་ལས་ལྟ་བ་དང་པོ་གཉིས་བསལ་ནས་ཁམས་དང་ས་གོང་མར་དམིགས་ནས་འབྱུང་སྟེ། ལྔ་པར། དེ་དག་ལས་དགུ་གོང་དུ་དམིགས། །ལྟ་བ་གཉིས་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ནའང་དམིགས་ན་
2-1-34a


རྒྱས་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཟག་མེད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྤང་བྱ་དམིགས་ཀྱང་མི་རྒྱས་པ་དང་། སྐལ་བ་མི་མཉམ་པས་གོང་དུ་དམིགས་ཀྱང་མི་རྒྱས་ཏེ། ལྔ་པར། ཟག་མེད་གོང་མའི་ཡུལ་ཅན་མིན། །བདག་གིར་མ་བྱས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །ཟག་མེད་
ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་ལ་ཡང་ལོག་ལྟ། ཐེ་ཚོམ། དེ་ལྡན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་འབའ་ཞིག་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སོ་སོར་འགོག་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་སྟེ། ལྔ་པར། འགོག་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་བྱ་བ། །ལོག་ལྟ་ཐེ་ཚོམ་དེ་དག་དང་། །ལྡན་དང་འབའ་ཞིག་མ་རིག་དང་། །
དྲུག་ནི་ཟག་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་སོ། །མདོར་ན་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ཀུན་འགྲོ་རང་ས་ལ་དམིགས་པ་དང་། མི་མཉམ་པའི་ཀུན་འགྲོ་གོང་ས་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་ཀྱང་རུང་སྟེ། རྒྱས་པ་ནི་རང་སའི་སྤང་བྱ་རིགས་ལྔ་པོ་ཁོ་ན་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་འགྲོ་མིན་པ་
རྣམས་ནི་རང་རིས་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་ཤིང་རྒྱས་པ་ཡང་རང་རིས་ཁོ་ནའོ། །དེས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་འགྱུར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱས་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པོ་མི་འགལ་ཏེ། གང་དམིགས་པས་རྒྱས་འགྱུར་ཡིན་པ་དེ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱས་འགྱུར་
ཡིན་ལ། མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱས་འགྱུར་ལ་ནི་དམིགས་ནས་རྒྱས་འགྱུར་གྱིས་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཟག་མེད་དང་གོང་མའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཟག་པ་མི་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་ཟག་མེད་དང་ས་གོང་མ་ལ་ནི་བདག་ལྟ་དང་སྲེད་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། བདག་གིར་
མ་བྱས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །དམིགས་ཀྱང་རྒྱས་པས་ནི་མ་ཁྱབ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་སྤངས་ཀྱང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་སོགས་མ་སྤངས་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལྡན་ཀྱང་
2-1-34b


་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ལ། དམིགས་ན་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་མ་སྤངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ལྔ་པར། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་བྱ་སྤངས་ཀྱང་། །ཀུན་འགྲོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ལྡན། །ཅེས་སོ། །དེས་ན་ཕྲ་རྒྱས་ནི། རྩ་ཉོན་དྲུག་ལ་ལྟ་བའི་དབྱེ་བས་བཅུའོ། །དེས་
བདེན་པ་བཞི་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་ཚུལ་གྱིས་འདོད་ཁམས་ན་མཐོང་སྤང་སོ་གཉིས། སྒོམ་སྤང་བཞི་སྟེ་ཇི་སྐད་དུ། དེ་དག་བཅུ་དང་བདུན་བདུན་བརྒྱད། །ལྟ་བ་གསུམ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ། །འདོད་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ། །མཐོང་བས་རིམ་བཞིན་སྤོང་བར་བྱེད། །
བཞི་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །ཁམས་གོང་གཉིས་ལ་སོ་གཅིག་པ་རེ་སྟེ། ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་དེ་དག་ཉིད། །གཟུགས་ཁམས་གཟུགས་མེད་དེ་དང་འདྲ། །དེ་ལྟར་དགུ་བཅུ་བརྒྱད་དུ་འདོད། །ཅེས་གོ་བརྒྱད་དུ་འབྱུང་བ་ལས། ཟག་མེད་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་
པ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འགོག་ལམ་ཟག་མེད་ལ་ཕྲ་རྒྱས་གསུམ་གསུམ་དམིགས་པར་མདོར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ། ལམ་ལ་ནི་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་དང་ཟག་མེད་ས་དགུའི་ལམ་ཕན་ཚུན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ལོག་ལྟ་སོགས་གསུམ་པོ་དེས་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གི་ཆོས་ཤེས་
ཕྱོགས་མཐུན་གྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པར་མ་ཟད། ཟག་མེད་ས་དགུའི་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་མཐུན་གྱི་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཁམས་གོང་ས་བརྒྱད་ཀྱི་ལོག་ལྟ་སོགས་གསུམ་པོ་དེས་དམིགས་པས། དེ་ལ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དབྱེ་བས་དྲུག་སྟེ་སྔ་མ་དྲུག་དང་བཅུ་གཉིས་
སུ་ཡོད་དེ། རང་གི་ས་པའི་འགོག་པ་དང་། །ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཡིན་པས། །ས་དྲུག་ས་དགུའི་ལམ་ནི་དེའི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ལྷག་མ་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་ལ་དམིགས་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་
2-1-35a


སོ་སོའི་འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་དྲུག་གོ། དེའི་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་མཚུངས་ལྡན་ཁོ་ནས་རྒྱས་འགྱུར་ཡིན་ལ། འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་གི་མ་རིག་པ་དྲུག །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་
ཀུན་འགྲོ་བཅོ་བརྒྱད་དེ་ཉེར་བཞི་ལ་དམིགས་ཡུལ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་སྲིད་ཅིང་རང་ས་དང་གོང་ས་ལ་དམིགས་པ་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་དོ། ། ཅི་ཆོས་དུ་ཞིག་ལ་སེམས་གང་གིས་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྡུག་ཀུན་མཐོང་སྤང་གཉིས་དང་སྒོམ་
པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ་གསུམ་པོ་ལ་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཅན་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་དམིགས་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་དགེ་བས་འདོད་པར་དམིགས་པ་གཅིག་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དྲི་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་སྟེ་
སེམས་ལྔའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ནི། ལྔ་པར། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་གོམས་པ་ཡིས། །སྤང་བྱ་འདོད་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ། །རང་གི་གསུམ་དང་གཟུགས་གཏོགས་གཅིག །དྲི་མེད་རྣམ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །གཟུགས་ཁམས་ན་སྤང་བྱ་དེ་གསུམ་ལ་
མིགས་པའི་རང་ས་པའི་དེ་གསུམ། འོག་སའི་གསུམ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྒོམ་སྤངས་གཅིག །དྲི་མེད་གཅིག་སྟེ་དེ་བརྒྱད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་དེ། གཟུགས་ཁམས་ལས་སྐྱེས་རང་གི་དང་། །འོག་གསུམ་གོང་གཅིག་དྲི་མེད་ཀྱིའང་། །ཞེས་སོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱིས་
ནི་སྤང་བྱ་དེ་གསུམ་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་དེ་གསུམ་གསུམ་དང་། དྲི་མེད་གཅིག་སྟེ་བཅུས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་དེ། གཟུགས་མེད་ལས་སྐྱེས་ཁམས་གསུམ་གཏོགས། །གསུམ་དང་ཟག་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་གཉིས་ནི་
2-1-35b


ཡུལ་ཅན་གྱི་སེམས་གོང་དུ་ལྔ་དང་། བརྒྱད་དང་། བཅུས་དམིགས་པར་བཤད་པ་དེ་དག་གཞིར་བཞག་ནས། དེའི་སྟེང་དུ་འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་རང་བསྣན་པས་དྲུག་དང་དགུ་དང་བཅུ་གཅིག་གིས་དམིགས་ཏེ། འགོག་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་བྱ་ཀུན། །རང་གིས་གླགས་པའི་སྤྱོད་
ཡུལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པས་གང་གིས་གང་ལ་དམིགས་པ་ན་དམིགས་ཀྱང་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་སྒོམ་སྤང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱིས་མཐོང་སྤང་རིགས་བཞི་ལ་དམིགས་ཀྱང་དེར་རྒྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་རང་རིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་
པས་སོ། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ནི། འོ་ན་ཟག་བཅས་མཐའ་དག་ལ་རྒྱས་འགྱུར་གཉིས་པོ་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། དེར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ལ་རྒྱས་འགྱུར་གྱིས་རྒྱས་པ་དང་མི་རྒྱས་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བར་
མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་ཕྲ་རྒྱས་བཅས་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་རྒྱས་འགྱུར་ནི་མཚུངས་ལྡན་མ་སྤངས་ན་རྒྱས་འགྱུར་དང་། སྤངས་ལ་མ་བྲལ་བའི་ཚེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ལས། དང་པོ་ནི། སོ་སྐྱེའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དུས་
གསུམ་པ་རྣམས་ནི་དམིགས་མཚུངས་གཉིས་ཀས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ནི། མཚུངས་ལྡན་སྤངས་ཀྱང་དམིགས་པས་རྒྱས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་བྱ་སྤངས་ཀྱང་། །ཀུན་འགྲོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ལྡན། །དང་པོའི་རྣམ་པ་སྤངས་ཀྱང་དེའི། །ཡུལ་ཅན་
དྲི་མ་ལྷག་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་སོ། །རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི། འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ལ་དུས་གསུམ་ལས་ད་ལྟ་བ་ནི་ཟག་པ་སྤངས་ཤིང་། ཟག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པས་ཟག་བཅས་མ་ཡིན་ཀྱང་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་སེམས་དང་། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་
2-1-36a


འདུག་པའི་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟག་པར་གྱུར་པ་དག་ལས་ནི་རྒྱས་འགྱུར་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཐོབ་པ་བཅད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དམིགས་པས་རྒྱས་འགྱུར་ལ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱས་པས་ཁྱབ་པར་བཤད་པ་
དེའང་སྤྱིར་བཏང་དམིགས་བསལ་མེད་པར་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཁས་ལེན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་ཀྱང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་སའི་
ཉོན་མོངས་ཀྱིས་དམིགས་ན་མི་རྒྱས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དག་རང་སའི་ཉོན་མོངས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་རྒྱས་འགྱུར་གྱི། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ཟག་མེད་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱིས་དམིགས་ཀྱང་རྒྱས་འགྱུར་གཉིས་ཀ་
མ་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །དེའང་དམིགས་པས་རྒྱས་འགྱུར་ལ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱས་འགྱུར་གྱིས་ཁྱབ་པར་བཤད་པ་དེ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་རིགས་ལྔ་པོ་གང་རུང་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །དེས་ན་ཟག་པས་དམིགས་པ་དང་། ཟག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་
རུང་གིས་ཟག་བཅས་སུ་འཇོག་ཀྱང་། བཅས་པའི་སྒྲ་མཚན་ཉིད་པ་ཕྱི་མ་ལ་ཞུགས་ཤིང་། དང་པོ་ལ་དེར་དམིགས་ནས་ཟག་པ་རྒྱས་པ་དང་། མི་རྒྱས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་ཟག་བཅས་ཀྱིས་ཁྱབ་ཅིང་། གཉིས་པ་ཟག་མེད་དང་གོང་མའི་ཡུལ་ཅན་ལ་ནི་བཅས་པའི་སྒྲ་
མཚན་ཉིད་པ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་ཚུལ་རྒྱས་པར་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པ་ལས་འབྱུང་གི། འདིར་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་སྨོས་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་ལ། བསྟན་པ་དང་། བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། ། བསྟན་བཅོས་འདིའི་བརྗོད་བྱ་ཆོས་རྣམས་ཞེས་སྨོས་ནས། དེ་
2-1-36b


གང་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། །ཞེས་བཀོད་པ་ནི་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་པ་དང་། ཕན་ཚུན་སྤང་བའི་དངོས་འགལ་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །དངོས་འགལ་ལ་ནི་ཕུང་གསུམ་པ་མེད་དེ། བུམ་པ་ལ་ཟག་པ་རྒྱས་པས་ཟག་བཅས་སུ་གྲུབ་
པའི་ཚེ་ཟག་མེད་ཁེགས་པས་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དང་། ཟག་མེད་མ་ཡིན་པའི་ཚེ་ཟག་བཅས་སུ་གྲུབ་པས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ཁེགས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན། འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་རྣམས། །ཞེས་སོགས་སྟོན་རིགས་སོ་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་སྲས་སུ། གང་ཞིག་བཤད་
ན་བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པར་མི་འགྱུར། ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་ནི་དེ་དག་གི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཕྱོགས་དེ་གཉིས་རྟོགས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་བོར་བ་དང་རྣམ་པར་བྱང་
བའི་ཕྱོགས་བསྟེན་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེས་ན་བླང་དོར་གྱི་ཆོས་སུ་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བས་འདི་གཉིས་ཁོ་ན་བསྟན་ཏེ། ཟག་བཅས་ལ་ཚོགས་ལམ་དང་སྦྱོར་ལམ་རེ་ཞིག་བླང་བྱ་ཡིན་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་
སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཡིན་ལ། ཟག་མེད་ལས་ནམ་མཁའ་དང་བརྟགས་མིན་བླང་བྱ་མིན་ཡང་མཐར་ཐུག་གི་བླང་བྱ་ཟག་མེད་འགོག་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་བླང་དོར་དུ་ངེས་པ་མེད་དེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་ཅིང་བླང་བྱ་ཐམས་
ཅད་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ལ་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤང་བྱ་དང་ཟག་མེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླང་བྱ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཟག་བཅས་རྒྱས་བཤད་དང་། ཟག་མེད་རྒྱས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ལ། རྩ་བའི་དོན་དང་། དོགས་པ་གཅོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལམ་མ་གཏོགས་
པའི་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཟག་བཅས་གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ། ། ཟག་རྣམས་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར། ། ལམ་མ་གཏོགས་
2-1-37a


པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཟག་བཅས་ཞེས་པས་ལམ་དང་འདུས་མ་བྱས་སེལ་ལོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་གསུམ་ལས། གཞན་ལུགས་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཟག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་
བྱུང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་དེར་འགྱུར་ལ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཁོ་ན་དེར་འགྱུར་ཞིང་། དཔེ་སྟོན་པས་རྟེན་བྱེད་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཁོ་ན་དེར་འགྱུར་བས་ཁྱབ་ཆུང་ངོ་། །ཟག་པའི་དམིགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་
ན་ཁྱབ་ཆེས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས་ན་རེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ཟེར་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་བརྟགས་མིན་ཡུལ་མ་ཡིན་ལ་འགོག་ལམ་ཟག་པའི་དམིགས་པར་ཕྲ་རྒྱས་སུ་བཤད་པས་ཟག་བཅས་སུ་འགྱུར་རོ། །རང་ལུགས་ནི། ལམ་མ་གཏོགས་པའི་
འདུས་བྱས་དེ་དག་ལ་ཟག་པ་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་ཏེ། རྒྱས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་རྒྱུན་ཆགས་སུ་སྐྱེ་ཞིང་གནས་ཐོད་པའོ། །ཕྱིའི་སྣོད་དང་དགྲ་
བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་ཟག་པ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པས་ཟག་པ་ལ་ཡང་ཟག་པ་གཉིས་པ་རྒྱས་པར་འདོད་དོ། ། གཉིས་པ་ནི། ལམ་བདེན་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཟག་བཅས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཟག་པ་རྒྱས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འབྲེལ་བའི་
ཚེ་ཟག་པ་སྤངས་ཟིན་པའི་འདུས་བྱས་དང་། ཟག་པ་མ་འོངས་པར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པ་གང་དག་མི་བཟུང་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཟག་པ་རྒྱས་པ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཕུང་པོ་ཟག་བཅས་སུ་འཇོག་པ་ཡང་། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་རྒྱས་འགྱུར་
2-1-37b


གྱིས། །ཞེས་པའི་གཞུང་གིས་བསྟན་པའི་དམིགས་པས་རྒྱས་འགྱུར་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་གྱི། མཚུངས་ལྡན་རྒྱས་འགྱུར་མ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་དམིགས་པ་དེས་ཟག་པ་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་ཟག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་
མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ལ་ཟག་པའི་གནས་ཐོད་པས་དམིགས་པས་རྒྱས་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ཟག་བཅས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་ནི་ཟག་པ་དམིགས་པས་རྒྱས་པ་ན་གང་ལ་དམིགས་པས་རྒྱས་པ་དེར་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱས་པའོ། །ཟག་བཅས་ཉོན་
མོངས་ཅན་མིན་པ་ལ་ནི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་རྒྱས་པའོ། །ཟག་བཅས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པས་ནི་མཚུངས་ལྡན་ཁོ་ན་རྒྱས་པའོ། ། ཡང་འདོད་པ་ལྟ་བུར་སྤང་བྱ་ཟག་པ་ལ་མཐོང་སྤང་རིགས་བཞིའི་ཉོན་མོངས་དང་། སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་ཡོད་པས་སྤང་
བྱ་མ་རིག་པ་ལྟ་བུར་རིས་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལས་གཅིག་སྤངས་པ་ན་གཅིག་ཤོས་ཀྱང་སྤོང་བར་ཐལ་ཅེ་ན། མིན་ཏེ། བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་བཞིན་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་རིམ་གྱིས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཟག་བཅས་ཁོ་ནར་འཆད་པས་སྤང་བྱ་དང་། དེའི་ནང་ནས་སྒོམ་སྤང་དུ་འཆད་པ་ནི་རགས་པ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ལམ་གྱི་ཆ་ནས་བླང་བྱ་དང་། ཟག་པའི་ཆ་ནས་སྤང་བྱའོ། །ཞེས་ཞིབ་ཏུ་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཚོགས་སྦྱོར་
ཟག་མེད་དུ་འཆད་དགོས་ཏེ། ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་ཟག་བཅས་ཀྱི་མཚན་གཞིར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཁྱབ་སྟེ། དེ་གཉིས་ལམ་དུ་གཏོགས་པས་སོ་སྙམ་ན། མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུའི་ལམ་ནི་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་
2-1-38a


 རོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་། །འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་མཚན་གཞིའོ། །འདི་ལྟར་སྨོས་ན་ཅི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་ལམ་དང་འདུས་
མ་བྱས་ཟག་མེད་དུ་བསྒྲུབས་པ་དང་འདིར་ཡང་ཟློས་སོ་ཞེ་ན། ལན་ལ་གསུམ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ལོག་རྟོག་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་བདེ་སྡུག་བར་མ་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པ་ལྟར་དཔེས་སྟོན་པས་སྣོད་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ཟག་པའི་རྟེན་
དང་། གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལྟར་ལམ་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དོན་གྱིས་གོ་ཡང་གསལ་བར་འཆད་པས་མི་ཟློས་ཏེ། མདོར་བསྟན་དང་རྒྱས་བཤད་བཞིན་ནོ་
ཞེས་ཟེར་ཞིང་། སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས་ནི་ལམ་མ་གཏོགས་ཞེས་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཡང་ཟག་མེད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་སྨོས་ལ། འདུས་མ་བྱས་ནི་མ་གྲགས་པས་ཟག་མེད་དུ་མི་གོ་བའི་ཕྱིར་རང་སྒྲས་བསྟན་ཅེས་
ཟེར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཟག་བཅས་ལས་བཟློག་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི། གསུམ་ཞེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་སྐད་ཅིག་དང་རྡུལ་ཕྲན་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་སུ་འདོད་པས་དེ་ལྟར་ན་འདུས་མ་བྱས་མང་བ་དང་། གནས་
མ་བུ་པས་འདུས་མ་བྱས་བརྟགས་འགོག་གཅིག་པུར་འདོད་པས་དེ་ལྟར་ན་འདུས་མ་བྱས་ཉུང་བར་འདོད་པ་སེལ་བའི་ཆེད་དུའོ། །ཡང་སྟེ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་ཡོད་ཅེས་ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས། ཞེས་བསྟན་པའོ། །འོ་ན་ལམ་
2-1-38b


གྱི་བདེན་པ་ནི་མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་པའི་ལམ་གསུམ་མོ། །ཅི་ལམ་ཕྱི་མ་གཉིས་ལ་ཟག་བཅས་ཡོད་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཟག་བཅས་ནི་ཟག་མེད་ལམ་བདེན་དེ་དང་དེར་མི་འཇོག་སྟེ། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། 
དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་སྒོམ་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་པ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལམ་བདེན་དུ་མི་རུང་སྟེ། བརྒྱད་པར། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དགེ་བ་ནི། །དག་པ་དེ་ནི་དེས་མྱོང་བྱ། །ཞེས་ཟབ་པའི་གནས་ཐོད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། 
དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྲིད་རྩེའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་མི་སློབ་ཟག་བཅས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་མི་སློབ་པ་དངོས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཟག་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་འཕགས་པའི་སྒོམ་ལམ་མཉམ་གཞག་ལ་ཟག་མེད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་ཁས་ལེན་ནམ་ཞེ་
ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་པ་དག་སྒོམ་ལམ་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མཉམ་རྗེས་ཀྱིས་འབྱེད་པ་དག་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་སྒོམ་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་མ་བཅས་ཀྱི་དོན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཞིག་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་མིན་ལ་རགས་ལས་པ་དང་། དགེ་
བ་དག་པ་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སྒོམ་ལམ་མཉམ་གཞག་ནི་ཤིན་ཏུ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་སྒོམ་ལམ་ལ་བྱིས་འཕགས་ཀྱི་སྒོམ་ལམ་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་བྱིས་པའི་སྒོམ་ལམ་ནི་སྲིད་རྩེ་མ་གཏོགས་པའི་ས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། 
ཇི་སྐད་དུ། ལྷག་སྐྱེས་མཐོང་དང་སྒོམ་གཉིས་ཀྱི། །ཞེས་སོ། །གཞན་དུ། སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ཞེས་པའི་སྒོམ་ལམ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་དང་སྒོམ་པ་ལས། །ཞེས་པ་དང་སྦྲེལ་ནས་
2-1-39a


འཆད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་ཐར་ལམ་ལྔའི་ཡ་གྱལ་དུ་གྱུར་པའི་སྒོམ་ལམ་ལའང་འཕགས་ལམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པའི་སྒོམ་ལམ་གྱི་མིང་ཅན་དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་སྒོམ་ལམ་ལའང་ཟག་
མེད་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་དག་པ་གཉིས་ལས། གཉིས་ཀ་ལའང་མཉམ་རྗེས་གཉིས་གཉིས་སུ་ཡོད་ཅིང་། ཟག་བཅས་དེ་དག་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་འཕགས་པ་ལ་ཡོད་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་པོ་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
གཉིས་པ་ལ་གསུམ། ནམ་མཁའ། བརྟགས་འགོག །བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའོ། །དང་པོ་ནི། འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ལ་བྱེ་སྨྲ་ལྟར་ན། ནམ་མཁའི་མཚན་གཞི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྫས་མཚན་ཉིད་མི་སྒྲིབ་པའོ་སྟེ་ཐོགས་བཅས་མ་ཡིན་པས་བསྒྲིབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲིབ་པར་བྱེད་
པ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་རྟེན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་རྫས་ཡོད་དུ་བྱེ་སྨྲ་ཟེར་རོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་གཟུགས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་ལས་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་སོ། །བྱེ་སྨྲས་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་། མདོ་ལས། བྲམ་ཟེ་ཞིག་གིས་ཀྱེ་གཽ་ཏམ། ས་ཅི་ལ་བརྟེན་ལགས། བྲམ་ཟེ་ཆུ་ལ་བརྟེན་
ནོ། །ཆུ་ཅི་ལ་བརྟེན། རླུང་ལ་བརྟེན་ནོ། །རླུང་ཅི་ལ་བརྟེན། ནམ་མཁའ་ལ་བརྟེན། དེ་ཅི་ལ་བརྟེན། དེ་ནི་བརྟེན་མེད་པ་སྣང་བ་མེད་པ་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སྤྱིར་ནམ་མཁའི་རྫས་ལ་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བུ་ག་ནམ་མཁའི་
ཁམས་ཞེས་བྱ། །སྣང་དང་མུན་པ་དག་ཡིན་ལོ། །ཞེས་གཟུགས་ཕུང་གིས་བསྡུས་པར་བཤད་པ་དེ་ཡིན་ཀྱང་འདིར་སྐབས་དོན་མིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་བྱེད་ཚུལ་ལའང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུའི་རྟེན་བྱེད་པ་གཉིས་ལས་སྔ་མ་
2-1-39b


མི་བཟུང་གི། ཕྱི་མ་རྟེན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་རྫས་ཡོད་དུ་འདོད་ལ། མི་སྒྲིབ་པ་མཚན་ཉིད་དུ་འཇོག་པ་ལ། འོ་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགོག་པ་གཉིས་ཀྱང་ནམ་མཁར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པ་མཐུ་ལྡན་གྱི་ཤེས་
པས་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་སྨྱོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་བྱེད་པ་སོ་ན་འདུག་པ་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་། འགོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྟག་པ་དང་རྫས་ཡོད་དུ་གྲུབ་ཀྱང་དེ་སྣང་ཡུལ་དུ་འཇལ་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ནི་
ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་སྣང་བ་མ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྲགས་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས། དེ་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གཞན་ལ་མི་སྒྲིབ་པས་རྗེས་སུ་དཔག་གི། ཞེས་སོ། །དེས་ན་འདིའི་སྒྲ་དོན་ཀྱང་ཨཱ་ཀཱཤ་སྟེ་གོ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། 
སློབ་དཔོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གོ་ཡོད་པའོ། །ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །ཞེས་སོ། ། ཡང་རྩིག་སོགས་སྒྲིབ་བཅས་ཀྱི་གོར་ནམ་མཁའི་གོ་དེ་གོ་སྔ་མ་དང་དབྱེར་མེད་དུ་ཡོད་དམ་དབྱེར་བཅས་སུ་ཡོད། དང་པོ་
ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཅན་དང་སྒྲིབ་བཅས་སུ་ཐལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་སྒྲིབ་མེད་ཀྱི་གོར་རྩིག་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་གོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་ཅེ་ན། ནམ་མཁའི་གོ་ནི་གང་དང་ཡང་འདྲེས་པ་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་གྱི། དེའི་གཟུགས་ཅན་
གཞན་གང་དང་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་གོ་གཅིག་པ་དང་མི་གཅིག་པར་དཔྱད་བྱར་མེད་དེ། དེའི་གོ་ཡུལ་གང་དུའང་འདི་ལྟར་གནས་ཞེས་བཟུང་དུ་མེད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྫས་སུ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་ལ། འདི་ལྟ་བུའི་ནམ་མཁའི་རྫས་མེད་ན་ནི་གཟུགས་སོགས་འབྱུང་བའི་གནས་ཀྱང་ཐོད་པར་མི་
2-1-40a


འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཀུན་ཏུ་གོ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་མོད། འོན་ཀྱང་ནམ་མཁའ་དོན་བྱེད་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་ན་ནམ་མཁའ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ནམ་མཁའ་ནི་ཡུལ་གང་ནའང་མི་གནས་ཤིང་དོན་བྱེད་པ་སྲིད་ན་རི་བོང་གི་
རྭ་ལའང་དོན་བྱེད་ཀྱི་རྫས་སུ་རིགས་པར་ཐལ་བའི་ལན་ཡང་ལྡོན་དགོས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའི་མཚན་གཞི་ནི་གང་ཟག་བཅས་དང་བྲལ་བ་ཆོས་ཅན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལུང་ལས་བདེན་པ་བཞིར་བཤད་པའི་འགོག་བདེན་རྫས་སུ་ཡོད་
དེ། བདེན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་གསུམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་འདོད་པ་ལ། དེ་ནི་བདེན་པ་ཙམ་དུ་འདྲ་བས་བཞིར་བཤད་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པས་ལྷག་ལྡན་འཁྲུལ་བཅས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྟེ་གཞན་དུ་ན་འདུས་བྱས་དང་ཟག་བཅས་སུ་འགྱུར་རོ། །
མདོ་སྡེ་པ་ནི་དགག་བྱ་ཟག་བཅས་འགགས་ཙམ་ལ་འདོད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཟག་མེད་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཐོབ་པ་ལ་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐྱེད་བཞིན་པའི་ཆོས་མཆོག་སྟན་གཅིག་པ་དེ་དང་མཐོང་
སྤང་སྤངས་པའི་འཕགས་པ་རྒྱུད་ཐ་དད་ཀྱང་འགོག་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ནས་ཐོབ་པ་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པས་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །སྒྲ་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོ་
སོར་བརྟགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་འགོག་པ་སྟེ་མར་གྱིས་གང་བའི་བུམ་པ་ལ་མར་གྱི་བུམ་པ་ཞེས་པ་ལྟར་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའོ། ། དབྱེ་བ་ནི། ཅི་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགོག་པ་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། སོ་སོ་སོ་སོ་ཡིན་ཏེ། ལྡན་
2-1-40b


པའི་རྫས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །བྲལ་བའི་རྫས་ཀྱང་དེ་སྙེད་དོ། །ཞེས་པས་ལྡན་རྫས་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ཐ་དད་ཅིང་གཉེན་པོའང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ལྔ་ཐ་དད་དོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་གི་འགོག་པ་ཐོབ་པ་ན་བདེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགོག་པ་ཐོབ་པར་
འགྱུར་ལ། །འདོད་ན་སྤང་བྱ་རིས་ལྷག་མའི་ཡང་འགོག་པ་ཐོབ་པས་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒོམ་སྤང་དགུ་དགུ་གྱ་གཅིག་མཐོང་སྤང་བརྒྱད་སྤངས་པའི་རྣམ་གྲོལ་འདུས་མ་བྱས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུ་ཐ་དད་དོ། །ལུང་དང་འགལ་
བ་སྤང་བ་ནི། མདོ་ལས། དགེ་སློང་མ་ཆོས་སྦྱིན་ཅེས་པ་འཕགས་མ་ཞིག་ལ། སྔོན་གྱི་ཁྱོད་ཁྱོར་གྱུར་པ་དགེ་བསྙེན་ས་ག་ཞེས་པས། འཕགས་མ་འགོག་པ་འདྲ་བ་ཡིན་ནམ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ས་ག་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དེ་ནི་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཏེ། ཐ་དད་ན་འདྲ་བ་པོ་
དང་། འདྲ་ཡུལ་དང་། འདྲ་ཆོས་ཡོད་པས་སོ་ཞེ་ན། མདོར་རྒྱུའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པ་ནས་ལན་བཏབ་པར་གསལ་ཏེ་འདི་ནི་འདྲ་བའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འདིའི་འདྲ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། འདྲ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །འདི་ལྟའི་ཚིག་སྦྱོར་ལས་དོན་གྱི་གོ་བ་འཕེན་པ་ནི། རྣམ་ངེས་ལས། དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་ལས། །དོན་དེ་ཉིད་ནི་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །དཔེར་ན་ནག་པ་འཕོང་སྐྱེན་དང་། །སྲིད་སྒྲུབ་འཕོང་སྐྱེན་ཞེས་པའམ། །སྔོན་པོ་མཚོ་སྐྱེས་འགྱུར་ཞེས་བཞིན། །ཞེས་སོ། །
དེས་ན་རང་འགྲེལ་ལས། འདི་ལ་འདྲ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི། རྒྱལ་སྲས་སུ། འགོག་པ་ལ་འགོག་པ་འདྲ་བ་གཞན་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ། ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི། འགོག་པ་མེད་དགག་ཡིན་
2-1-41a


པས་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་ཀྱང་དགག་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། རྩ་བའི་ཚིག་དོན། དེའི་དོགས་པ་བཅད་པའོ། །དང་པོ་ནི། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའི་མཚན་གཞི་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྫས་སུ་གྲུབ་
སྟེ། ལུང་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་འགག་གོ་ཞེས་གསུངས་ལ། ངན་སོང་གི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་དག་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པས། དེ་སྤངས་པའི་བརྟགས་འགོག་མ་ཐོབ་ཀྱང་། མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པས་མི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་
བརྟགས་མིན་ཐོབ་ནས་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་འགག་སྟེ། རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཙམ་ཡིན་ན་དེ་དང་འདྲ་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བ་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལས་འདིར་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ཐོབ་པས་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་བོ། །
གཞན་དག་ནི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་མ་སྐྱེས་ཙམ་ལ་བཏགས་པར་འདོད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་དགག་བྱ་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པ་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལས་གཞན་པའོ། །སྤྱིར་འགོག་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པས་འགོག་པ་དང་། སྙོམས་འཇུག་གི་འགོག་
པ་གཉིས་དང་། སྐྱེ་བའི་འགོག་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང་། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་གཉིས་སོ། །དེས་ན་སྐྱེ་ལ་ཞེས་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་སྐྱེས་ཟིན་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་གཅོད་ལ། གཏན་དུ་ཞེས་པས་སྐྱེ་བ་དང་། སྙོམས་འཇུག་
གི་འགོག་པ་སེམས་མེད་གསུམ་གཅོད་དེ་དེ་དག་ནི་ཕྱིས་དགག་བྱ་སྐྱེ་བས་གཏན་དུ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གིས་ཅིས་མི་འགོག་ན་དགག་བྱ་ངོས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དགག་བྱ་སླར་ཡང་སྐྱེ་འགྱུར་ཡིན་པས་རྫིང་དུ་ཆུ་བསྐྱིལ་བ་ལྟར་རེ་ཞིག་འགོག་ལ། འདིར་དེ་ལྟར་མ་
2-1-41b


ཡིན་ནོ། །འགོག་གཞན་གྱིས་བརྟགས་འགོག་སེལ་ཏེ། རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པར་བརྗོད་དོ། །འདིར་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ཞེས་པ་སྡེ་པས་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་འཇིག་པ་ཞིག་ཏུ་བརྡ་སྦྱར་ནས་དེ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་
ལ་འདོད་ལ། དེ་ལའང་འཇིག་པ་ལ་འཇིག་བྱེད་ཀྱི་རྫས་རིས་གཉིས་པ་ཞིག་འཇུག་པར་འདོད་ཅིང་། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་འདུས་བྱས་རྟག་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་དོགས་ནས་སྨྲས་མོད་ཀྱང་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་བདེན་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལོག་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དུག་
ལྟར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གོར་མ་ཆག་གོ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དབུ་མ་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པར་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བསྒྲུབ་བྱར་ཆེས་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་བཀོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱི་
ཚུལ་སྒྲུབ་པ་ལ་དངོས་པོ་རང་དུས་སུ་གནས་པར་དོན་བྱེད་པ་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དོན་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་ན། དངོས་པོ་རྟག་པར་ཐལ་ལ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཐལ་ལ། དེའང་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་དང་
འགལ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་དུས་སུ་མི་གནས་པར་དོན་བྱེད་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོར་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་རུང་བར་སྣང་སྟེ་སྒྱུ་མའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་དེ་དག་གྲུབ་པ་ན་གང་དངོས་པོ་དེ་དག་རང་དུས་སུ་གནས་པ་མེད་པར་མི་རྟག་པ་
ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་དེ་དག་དངོས་པོར་གནས་པ་ཅིར་ཡང་གྲུབ་པ་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་གཞར་ཡང་གཡོ་བ་མེད་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན་ཞེས་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཉེ་རིང་མེད་པར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་
2-1-42a


གི་གདུལ་བྱ་གཉིས་ཀ་ལ་བསྟན་ཀྱང་། ཐེག་དམན་པ་དག་འཇིག་པ་བསྟན་པས་དངོས་པོ་དག་སྐྱེས་ནས་འཇིག་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་གོ་བ་ལས། གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་གོ་བ་ལ་ཐུགས་མ་རངས་ནས། སློབ་དཔོན་གྱིས། ཐེག་པ་
ཆེ་ལས་སྐྱེ་མེད་བསྟན། །གཞན་གྱི་ཟད་པ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཟད་དང་མི་སྐྱེའི་དོན་དུ་ནི། །གཅིག་པ་དེ་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱིས། །ཞེས་འབྱུང་ལ། རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དམ་པས། འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་རྐྱེན་གྱི་དོན་ཅན་གྱི་སྒྲས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི། 
གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པར་བཤད། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་ཡིན། །ཅེས་དང་། མི་རྟག་དོན་ནི་མེད་དོན་དང་། །ཞེས་འབྱུང་བ་སོགས་མཐའ་ཡས་པར་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
དེས་ན་བཀའ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་སྦྱངས་པ་སྔོན་སོང་གི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་སྔར་བྱོན་ཕལ་ཆེ་བ་ནི། བླ་མ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ལུང་ཙམ་ལས། སེམས་ཉིད་མི་རྟག་པར་རང་གིས་འཇིག་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གིས་སྟོང་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་
པ་ས་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཙམ་བྱོན་པ་ལ། ས་པཎ་པས། བདག་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ཕག་མོ་ཡི། །བྱིན་རླབས་ཙམ་རེ་བྱས་པ་ལ། །དཀར་པོ་གཅིག་ཐུབ་བསྟན་ནས་ཀྱང་། །མྱོང་བ་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་པ་ལ། །མཐོང་ལམ་དུ་ནི་ངོ་སྤྲད་ནས། །རྩོལ་སྒྲུབ་མེད་པའི་དོན་བསྟན་ན། །ཚོགས་པའང་
འདི་བས་མང་བར་འདུ། །ལོངས་སྤྱོད་འབུལ་བའང་མང་བར་འགྱུར། །བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ལྟ་བུར་མོས་པ་སྐྱེ། །ཆོས་ཀྱི་གནད་རྣམས་མི་ཤེས་པའི། །སྡེ་སྣོད་འཛིན་པར་རློམ་པ་ཡང་། །དེ་ལ་ལྷག་པར་དད་འགྱུར་བ། །བདག་གིས་ལེགས་པར་
2-1-42b


གོ་མོད་ཀྱིས། །འཁོར་དང་ཟང་ཟིང་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་བསྡུས་པ་མིན། །འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལ། །ཕན་པར་བསམས་ནས་བཤད་པ་ཡིན། །ཅེས་གསུངས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་མཁས་པ་ཆེན་པོ་བཟང་རིང་གིས། ད་ནི་ཁོ་བོས་ཀྱང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱའི་དབང་པོ་ལ་ཀླན་ཀ་འགོད་པར་འདོད་དེ། འདི་སྐད་དུ། བདག་ཀྱང་རྫོགས་སངས་རྒྱས་གྱུར་ནས། །འོད་ཟེར་ཙམ་རེ་འགྱེད་པ་ལ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་བསྟན་ནས་ཀྱང་། །རྟོགས་པ་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་པ་ལ། །མཐོང་ལམ་དུ་ནི་ངོ་སྤྲད་ནས། །འདུ་
བྱར་མེད་པའི་དོན་བསྟན་ན། །ཚོགས་པའང་འདི་བས་མང་བར་འགྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་འབུལ་བའང་མང་བར་འགྱུར། །མཁས་བླུན་ཀུན་གྱི་བསམ་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མོས་པ་སྐྱེ། །ཆོས་ཀྱི་གནད་རྣམས་མི་ཤེས་པའི། །སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་། །དེ་
ལ་ལྷག་པར་དད་འགྱུར་བར། །བདག་གིས་ལེགས་པར་གོ་མོད་ཀྱིས། །འཁོར་དང་ཟང་ཟིང་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་བསྡུས་པ་མིན། །འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལ། །ཕན་པར་བསམས་ནས་བཤད་པ་ཡིན། །ཅེས་སྨྲས་ན་སྟོན་པ་ཤཱཀྱའི་ཏོག་ཀྱང་
ངོ་ཚ་བས་གདོང་དུད་དེ་ཞུམ་ཞུམ་པོར་མི་འགྱུར་གྲང་། ཞེས་རྒོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟིང་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའང་ཐོས་སོ། །སྒྲ་དོན་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་ཤེས་རབ་མིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའོ། །དེའང་མེད་དགག་ཏུ་སྦྱར་ན་ཤེས་རབ་མེད་པས་སམ། མ་ཡིན་དགག་
ཏུ་སྦྱོར་ན་ཤེས་རབ་ལས་གཞན་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་དགོས་ཏེ། གཟུགས་ཞིག་ལ་མིག་དང་ཡིད་ཡེངས་པའི་ཚེ་རྒྱབ་གྱི་བྱ་རོག་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐྱེན་གསུམ་ལས་དམིགས་རྐྱེན་མ་ཚང་བའམ། ཡང་ན་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་
2-1-43a


ཀྱི་གོ་མི་འབྱེད་པས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་འགོག་པ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བའི་མུ་བཞི་ནི། ཆོས་གང་བརྟགས་པ་ཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་པ་དེ་བརྟགས་མིན་གྱི་ཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནམ། བརྟགས་མིན་གྱི་ཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་པ་དེ་བརྟགས་པས་
ཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་མུ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཁྱབ་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པ་དང་། མ་ཁྱབ་པ་ལ་ཁྱབ་པ་དང་། འགལ་བ་ལ་མི་འགལ་བ་དང་། མི་འགལ་བ་ལ་འགལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོགས་པ་བཟློག་ནས་འགལ་འབྲེལ་ལ་བློ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བ་དང་། 
མཐར་ཀུན་མཁྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར། དངོས་ཀྱི་འགལ་བ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ལྟ་བུ་ལ་ཕུང་གསུམ་པ་སེལ་བས་འགལ་བ་ལ་མི་འགལ་བ་ཡིན་པ་དང་། མི་འགལ་བ་ལ་འགལ་བ་ཡིན་པ་གཉིས་མེད་ལ། བརྒྱུད་འགལ་སྔོ་སེར་ལྟ་བུ་ལ་ངོ་བོ་
འགལ་བས་འགལ་བ་ལ་མི་འགལ་བ་མེད་ཅིང་། བདག་གཅིག་འབྲེལ་གྱི་བྱས་མི་རྟག་ལྟ་བུ་ལ་ཁྱབ་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པ་དང་། མ་ཁྱབ་པ་ལ་ཁྱབ་པ་དང་གཉིས་མེད་ལ། དེ་བྱུང་འབྲེལ་མེ་དུ་ལྟ་བུ་ལ་མི་འགལ་བ་ལས་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་འགལ་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་
ཤེས་པར་བྱས་ནས་བརྟགས་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའི་གཞི་ལས་འགལ་འབྲེལ་གྱི་དབང་གིས་ཐོབ་ཚུལ་ནི། ཟག་བཅས་དུས་གསུམ་པ་ནི་བརྟགས་འགོག་ཁོ་ནས་ཐོབ་སྟེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་གདོན་
མི་ཟ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པས་ནི་མི་ཐོབ་སྟེ། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུས་བྱས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ནི་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པས་ཐོབ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ལ་
2-1-43b


ཤིན་ཏུ་གེགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། བརྟགས་འགོག་གིས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ནི་འགོག་པ་གཉིས་ཀས་ཐོབ་སྟེ་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་གཉིས་
ཀས་མི་ཐོབ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དུས་གསུམ་པའི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཏེ། ཟག་མེད་ཀྱི་དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ནི་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པས་ཐོབ་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། བརྟགས་པས་ཐོབ་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་
རྣམས་ཀྱང་འགོག་པ་གཉིས་ཀས་ཐོབ་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་མི་སྐྱེ་གཉིས་ཀའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་ཚུལ་ལ་བརྟགས་པ་སྔར་ཐོབ་ལ། བརྟགས་མིན་ཕྱིས་ཐོབ་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྒོམ་སྤང་སྤངས་ན་བརྟགས་འགོག་དེའི་ཚེ་ཐོབ་ལ། ཉམས་པ་
སྲིད་པས་བརྟགས་མིན་ཕྱིས་དབང་པོ་འཕོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ཐོབ་བོ། །བཟོད་པ་སྐྱེས་པས་ངན་འགྲོའི་ཕུང་པོ་བརྟགས་མིན་གྱིས་འགོག་ལ། བརྟགས་འགོག་ནི་ཕྱིས་སྒོམ་ལམ་སྐྱེས་པས་འཐོབ་བོ། །མཐོང་ལམ་ཐོབ་པས་མཐོང་སྤང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྲལ་བ་དང་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་
གཉིས་ཀ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དཔེར་ན་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མ་འོངས་པ་དེ་དག་གི་བརྟགས་པས་འགོག་པ་དང་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་གཅིག་ཅར་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོར་ན་འགོག་པ་གཉིས་པོའི་ཁྱད་པར་དགག་
བྱ་ལས་ནི་ཟག་བཅས་ཁོ་ན་དང་། དེ་ཡང་སྐྱེ་བའམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གང་རུང་གི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དང་། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་འདུས་བྱས་གང་ཡིན་ཀྱང་རུང་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་ལས་དང་། འགོག་བྱེད་ལས་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་
2-1-44a


པའི་ཤེས་རབ་དང་། རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ལས་དང་། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ལས་ནི་དགག་བྱ་དེ་འགོག་པར་འདྲ་ཡང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡོད་དེ། སྤངས་ཀྱང་མ་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་བཤད་
པ་དེ་དག་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་གི་དམིགས་བསལ་དང་། འགོག་པ་གཉིས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཐུན་མོང་ལས། ཕལ་ཆེར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའི་དམིགས་བསལ་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་ཡོད་པས། ཕྱི་མའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བརྗོད་ན་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་དགག་བྱ་མ་འོངས་པ་འགོག་
པའི་རྣམ་གསལ་གྱི་དཔེ་ནི། ཡུལ་གཅིག་ཏུ་གཟུགས་སོགས་དོན་ལྔ་པོ་གཅིག་ཅར་དུ་ཚོགས་པའི་ཚེ་མིག་གཟུགས་ཡིད་འོང་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཡེངས་པ་ན། དོན་ལྷག་མ་རྣམས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་དབང་ཤེས་ནི་ཡིད་བྱེད་སྔ་མ་མ་ཚང་བས་མ་སྐྱེས་ཤིང་། དེའི་བར་ལ་གཟུགས་
དེ་དང་དུས་མཉམ་པའི་དོན་ལྷག་མ་རྣམས་འགགས་ཟིན་ལ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་དགག་བྱར་བྱས་ནས་འགོག་ཅེས་སྨྲས་པ་ན། དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་
སྒྲུབ་པ་གོ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དགག་བྱ་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་འགོག་པ་མིན་གྱི་དེ་ཉིད་ད་ལྟ་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ཡིན་ལ། འགོག་པའི་ཚུལ་ཡང་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཏེ། འགལ་རྐྱེན་དམིགས་པས་
གེགས་བྱས་པ་དང་། གེགས་བྱེད་མེད་ཀྱང་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་གེགས་སུ་གྱུར་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚ་རེག་གིས་གེགས་བྱས་ནས་དེའི་འགལ་ཟླ་མ་འོངས་པ་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་མ་སྐྱེས་པ་དང་། ངེས་འབྱེད་བཟོད་པ་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངན་
2-1-44b


སོང་གི་ཕུང་སོགས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ལྟ་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་གེགས་བྱས་པ་དང་། མཐོང་ལམ་མཉམ་གཞག་གི་དུས་སུ་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་ད་ལྟ་བ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ལྟ་བུ་ནི་ཟག་མེད་ལམ་གྱི་གེགས་བྱས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། མདུན་གྱི་
གཞི་འདིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ལྟ་བུའོ། །མདོར་ན་འདུས་བྱས་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་རུང་འགལ་རྐྱེན་ནམ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་བ་དེ་ཉིད་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཁོ་ནས་འགོག་པ་དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་
མིན་གྱི་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། དེའི་ཚེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་དགག་བྱ་ཡིན་ཅེས་པ་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི། ངེས་པར་ན་སྐྱེ་རུང་ཉིད་དགག་བྱ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སོགས་སྐྱེ་མི་རུང་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་
སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་བའི་འགོག་པ་ཡང་ཁས་ལེན་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེའི་རང་དུས་སུ་སྒོམ་སྤང་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པའི་འགོག་པ་དེ་ཆོས་ཅན། བརྟགས་འགོག་ཏུ་ཐལ། 
དགག་བྱ་ཟག་བཅས་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། བརྟགས་འགོག་ཏུ་འཇོག་པ་ལ་དགག་བྱ་འགོག་ལ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཚང་དགོས་པ་ལས། དེར་ནི་འགོག་པ་ཚང་ཡང་བྲལ་བ་
མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དགག་བྱ་མ་འོངས་པ་དེ་རང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤངས་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན་དགག་བྱ་དེ་འགོག་པ་ཡིན་ཀྱང་བྲལ་བར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་ཡང་བྲལ་བས་
2-1-45a


མ་ཁྱབ་སྟེ། འདོད་སྡང་རྒྱལ་གསུམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུས་གསུམ་པར་ལྡན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། མི་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དང་། །ཞེས་སོ། །འདིར་འདུས་བྱས་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁོ་ནས་སྒྲོ་བཏགས་
པར་འདོད་མོད། དེའི་ཐ་སྙད་ཙམ་ལ་རྩད་ན་དེར་མ་ངེས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དག་གིས་ཀྱང་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པའི་མཐོང་སྤང་རྟོག་པ་ལྟ་བུ་ངེས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་གཉིས་ཀྱི་དགག་བྱ་ལ་མུ་བཞི་གསུངས་པའི་
མུ་གསུམ་པ་དགག་བྱ་ལ་གཞི་མཐུན་སྲིད་པ་དེའི་ཚེ་འགོག་པ་གཉིས་པོ་གཅིག་ཅར་དང་རིམ་ཅན་དུ་ཐོབ་ཚུལ་ལ། བརྟགས་འགོག་སྔར་ཐོབ་ལ་ཅིག་ཤོས་ཕྱིས་ཐོབ་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་དབང་རྟུལ་གྱིས་སྒོམ་སྤང་སྤངས་པའི་ཚེ་ལྟ་བུར་ཤེས་དགོས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དེ་འདྲའི་དབང་པོ་
མ་འཕོས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྤངས་པ་དེ་ཉམས་སྲིད་པ་དང་། འཕོས་པའི་ཚེ་སྤང་བྱ་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་བས་སོ། །ཡང་བརྟགས་མིན་སྔར་ཐོབ་ལ་ཅིག་ཤོས་ཕྱིས་ཐོབ་པ་ནི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་འགོག་པ་ལྟ་བུའི་ཚེ་སྟེ། དུས་དེར་ཕུང་ཁམས་དེ་དག་
གི་ཐོབ་པ་གཅོད་བྱེད་ནི་སྒོམ་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ལྷན་ཅིག་ཐོབ་པ་ནི་དབང་རྟུལ་གྱིས་མཐོང་སྤང་སྤངས་པ་དང་། དབང་རྣོན་གྱིས་ནི་དེར་མ་ཟད་སྒོམ་སྤང་གི་རྣམ་པ་སྤངས་པའི་ཚེ་འགོག་པ་གཉིས་ཀ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ན་བརྟགས་མིན་གྱི་
འགོག་པའི་དགག་བྱ་སྐྱེ་རུང་ཡིན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་འགལ་བ་དང་། དེར་མ་ཟད་ཁྱེད་ཅག་བརྟགས་པ་དང་བརྟགས་མིན་རྫས་ངོ་བོ་གཅིག་པར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོབ་པར་ཁས་ལེན་ནམ་མི་ལེན། ལེན་ན་ཇི་སྐད་དུ། འགོག་གཞན་ཞེས་དེ་གཉིས་རྫས་ཐ་དད་དུ་གསུངས་
2-1-45b


པས་གནོད་དོ། །མི་ལེན་ན་གང་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་པའི་གཞིར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ཐོབ་པའི་མུ་གསུམ་བཤད་པས་གནོད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་དང་པོ་མེད་དེ། སྤྱི་ཙམ་ནས་སྐྱེ་རུང་ཡིན་ཀྱང་འགོག་བྱེད་ཀྱི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་
སོང་བའི་ཆ་དེ་བརྟགས་མིན་གྱི་དགག་བྱར་བྱས་པ་ལ་ནོངས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱོན་གསུམ་པ་མེད་དེ། དགག་བྱ་མཐོང་སྤང་ལྟ་བུ་གཅིག་ཉིད་ལ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་དགག་བྱ་བཀག་ནས་དེར་འགོག་པ་ཐོབ་པ་དང་། རྐྱེན་མ་ཚང་བས་དགག་བྱ་བཀག་ནས་འགོག་པ་
འཐོབ་པའི་བརྟགས་པ་དང་། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་རྫས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། སྐྱོན་བར་པ་མེད་དེ། འདིའི་སྐྱོན་སྤོང་ལ་རགས་པར་བརྗོད་པ་དང་། ཕྲ་བར་བརྗོད་པ་ལས། དང་པོ་ནི། འགོག་པ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་པ་འགོག་རྫས་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པར་ལྷན་ཅིག་
ཏུ་ཐོབ་པའི་དོན་མིན་ཏེ། འགོག་རྫས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་སོ་སོར་སྐྱེས་ཐོབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོབ་པའི་དོན་འགོག་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དུས་དེར་ལྷན་ཅིག་ཐོབ་པ་ལ་དེར་བཞག་གི། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་མི་རུང་སྟེ་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་རང་
དུས་དེར་དེའི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱ་འདས་ད་ལྟའི་ཐོབ་པ་བཅད་ཟིན་ལ། མ་འོངས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་ཞིང་ཐོབ་པ་ནི་བཅད་མ་ཟིན་ལ། དུས་དེར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་རྫས་ནི་དེར་ཐོབ་ལ། དུས་དེར་བརྟགས་འགོག་གི་རྫས་ནི་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྟགས་
འགོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་ཐོབ་པ་བཅད་པ་དང་། དེའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་སྐྱེས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་བརྟགས་འགོག་གི་རྫས་ཐོབ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། བཟོད་དང་ཤེས་པ་གོ་རིམ་བཞིན། །བར་ཆད་མེད་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ། །ཞེས་སོ། །འདི་ལ་བོད་
2-1-46a


ཁ་ཅིག་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་རང་དུས་སུ་བརྟགས་འགོག་གི་རྫས་ཐོབ་ཀྱང་རྫོགས་པར་མ་ཐོབ་ཅེས་ཞིབ་ཆ་བྱེད་མོད་དེ། འདུས་མ་བྱས་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པས་དེའི་རྫས་ལ་རྫོགས་མ་རྫོགས་འཇོག་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་མོ། །ངག་དོན་
བརྟགས་འགོག་གི་རྫས་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགོག་རྫས་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་གོ། ཡང་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ་འགོག་པ་གཉིས་ལ་དགག་བྱ་ཐུན་མོང་བ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའང་དགག་བྱ་དེ་སྤངས་པའི་བྲལ་བར་འདོད་རིགས་
སོ་ཞེ་ན། སྤྱིར་དེ་ལ་དེ་མི་ལྡན་པ་ཙམ་ལ་དེར་བརྗོད་ན་མ་བཀག་མོད། བརྟགས་མིན་གྱིས་ནི་དེ་བྲལ་བར་བྱས་པ་མིན་ཏེ། དེའི་བྲལ་བ་ནི་བརྟགས་འགོག་གི་བྱེད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བརྟགས་འགོག་གི་བྲལ་བ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་བཀག་
ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་སོང་ཡང་བྲལ་བར་མི་འཇོག་གོ། དེ་ལྟར་ནའང་གང་ཟག་གཉིས་ཀྱི་དགྲ་ཐུན་མོང་བ་ཞིག་གང་ཟག་གཅིག་གིས་བསད་པ་ན་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་དགྲ་དང་བྲལ་བར་དོན་གྱིས་སོང་བར་མི་འགྱུར་རམ་སེམས་ཏེ། ཚུལ་འདི་དག་དཔྱད་ན་ཆེས་འཇིགས་པ་
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲས་རྟོག་བརྟགས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་བརྟགས་འགོག་གི་དགག་བྱ་སླར་ལྡོག་སྲིད་ལ། བརྟགས་མིན་གྱི་དགག་བྱ་ནི་སླར་ལྡོག་པ་མེད་པའང་ཤེས་དགོས་སོ། །འོ་ན་ཅི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་སྲིད་དམ་ཞེ་ན། 
བརྟགས་འགོག་འདི་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་པ་དང་རྣམ་གྲངས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་དེ། བྲལ་བའོ། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་
2-1-46b


རྟོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ། དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་ན་རུང་སྟེ་འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་
པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆགས་བྲལ་བའི། །འཕགས་པ་བྲལ་བའི་ཐོབ་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཐོབ་འབྲས་ནི། །བསྲེས་དང་། ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་བྲལ་ཐོབ་དེ་འགོག་པའི་བདེན་པར་ནི་འཇོག་དཀའ་སྟེ། དེ་ལམ་གྱི་
བདེན་པས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ལའང་ཐོབ་བྱེད་ལམ་གྱི་བདེན་པས་ཐོབ་པ་ཡོད་ན་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་དགོས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དག་པའི་རྒྱུད་ལ་རྡོ་རྗེའི་འབྲས་བུ་ཐེབས། །བྱིན་རླབས་སྙིང་པོའི་ལམ་གྱིས་སྤྲུལ་
སྐུར་གྲུབ། །བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མན་ངག་རིག །ཞིབ་མོར་འབྱེད་པའི་བློ་མིག་ལེགས་པར་གསལ། །སྐྱེ་དང་སྐྱེ་བར་འདི་ལྟའི་ཚུལ་ལུགས་ལ། །ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལེགས་པར་དྲངས་པ་སྙམ། །ལན་རེ་ཟུང་རེ་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །ཚིག་དོན་
དཀའ་གནས་ལུས་པ་མེད་པར་རྟོགས། །གཉིས་པ་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། གནས་བརྒྱད་འཆད་པའི་སྤྱིའི་དོན་དང་། གནས་སོ་སོའི་དོན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་གྲངས་ངེས་པ་དང་། གོ་རིམ་ངེས་པ་དང་། གནས་གང་ནས་བརྗོད་བྱ་གང་བསྟན་པའོ། །
དང་པོ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་སྔ་རབས་འཆད་པ་པོ་དག་ནི། ཟེར་བའང་སྣང་། མཆན། དག་གིས་ཐར་པ་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གནས་བརྒྱད་ལས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ཅེས་བཞེད་དེ། དམིགས་པ་མ་བསྟན་ན་ལམ་ཇི་ལྟ་བར་སྒོམ་མི་ཤེས་ལ།
2-1-47a


སྤྱོད་པ་མ་བསྟན་ན་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་ཅིང་། འབྲས་བུ་མ་བསྟན་ན་སྤྲོ་བ་མེད་པས་ལམ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་བདེན་པ་བཞི་ཇི་ལྟ་བའི་དམིགས་པ་དང་། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཇི་སྙེད་པའི་དམིགས་
པ་ལས་ཇི་སྙེད་པ་དམིགས་བྱེད་ཀྱི་བློ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་གཅིག་པོར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་རིང་བའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བའི་དམིགས་པའང་རྟོགས་བྱེད་དུ་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པས་ནི་བདེན་པའི་ཆོས་ཉིད་བདག་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་
པ་ཤེས་བྱར་བྱས་ཏེ་བརྒྱུད་ནས་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་འདོད་ཅིང་། སེམས་ཙམ་པས་ཀུན་བརྟགས་ཇི་སྙེད་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ཇི་ལྟ་བ་དང་གཞན་དབང་གཉིས་ཀར་འདོད་ལ། དབུ་མ་པས་སྤྲོས་བྲལ་ཇི་ལྟ་བ་དང་སྣང་ཚོད་པ་ཇི་སྙེད་པར་འདོད་དོ། །ཆོས་ཚུལ་འདི་
ནི་སྡེ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱས་ལ། དེ་ཡང་གནས་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ཇི་སྙེད་པ་བསྟན་ལ། ཇི་ལྟ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་གང་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཅན་དང་། གང་དུ་སྐྱེ་བ་སྣོད་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་ཀུན་འབྱུང་གཉིས་ལས། ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་ལས་བསྟན་དང་
ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་ལ། འགོག་ལམ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང་། །བྲལ་བའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་། །ཞེས་བཤད་ཟིན་པ་དག་གིས་འཆད་པ་དང་། ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་ཡོངས་ཤེས་ཀྱིས་འགོག་པ་དང་། 
གནས་དྲུག་པའི་སྟོང་དུ་ལམ་དང་བདེན་བཞིས་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པར་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་གནས་ལྔས་ཡུལ་བསྟན་ནས་དྲུག་པར། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ལས་དང་པོ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་གྱི་
2-1-47b


ལམ་སྤྱོད་པ་ཉམས་ལེན་བསྟན་ལ། གནས་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་གང་བ་སྤེལ་བ་ནི། བསྟན་བཅོས་འདིར། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། །ཞེས་
བསྟན་པས་ཐར་པ་འདོད་པའི་གང་ཟག་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་དོར་བྱ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་བླང་བྱ་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟོན་པའི་ཚད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ཏེ། དེ་ལ་གཉིས་ཀར་ཐུན་མོང་བར་གནས་དང་པོ་གཉིས་སུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་དབང་པོ་དང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་
དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྟན་ལ། གཉིས་ཀའང་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཏེ་གསལ་བར་མཛད་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་གང་དང་། གང་དུ། ཇི་ལྟར། གང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་། ཁམས་གསུམ་མམ་འགྲོ་བ་ལྔ་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་
རྟེན་དང་། སྐྱེ་གནས་བཞི་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་དང་། ལས་དང་དེའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་རྣམས་གནས་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་རྣམ་བྱང་ལ་འཇུག་པས་ན་ཡང་གང་། གང་དུ། ཇི་ལྟར། གང་གིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞིས་གང་ཟག་བརྡར་བཏགས་པའི་ཚུལ་
དུ། འདོད་པར་གསུམ་ཐོབ་ཐ་མ་ནི། །གསུམ་དུའོ། །ཞེས་ཁམས་གསུམ་དང་། ཚུལ་གནས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལམ་གྱི་རིམ་པ་དང་། མདོ་ལས། ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། ཡེ་ཤེས་དང་དེའི་རྒྱུ་
མཉམ་གཞག་རྣམས་གནས་ཐ་མ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་འཆད་དོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་མཁོ་བ་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་སྟོན་པ་ལ་ལེའུ་གོང་མར་དོན་མ་རྫོགས་པ་འོག་མར་བསྟན་པས་འདི་ཙམ་གྱིས་དོན་རྫོགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་བརྒྱད་དུ་ངེས་ལ། སྤྱིར་སྡེ་
2-1-48a


ཚན་བརྒྱད་དུ་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་ཚན་པ་མི་འདྲ་བ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འོས་པ་དག་བསྡེབས་པའོ། །སྤྱིའི་གོ་རིམ་གྱི་འབྲེལ་བསྒྲིག་པའི་ཚུལ་ནི། དཔལ་སྣར་ཐང་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་གྲགས་ཀྱིས་སྦྱར་བའི་ཚུལ་ལྟར་བརྗོད་དེ། ཐར་པ་འདོད་ཉིད་ལ། །ཐར་
པ་ཐོབ་བྱ་ན། །ཕྲ་རྒྱས་སྤང་དགོས་ཏེ། །ཕྲ་རྒྱས་སྤོང་བ་ལ། །གཉེན་པོ་ལམ་སྐྱེད་འཚལ། །གཉེན་ལམ་སྐྱེད་པ་ལ། །དམིགས་ལམ་རྟེན་བསྐྱེད་པས། །དམིགས་པ་ཤེས་པར་བྱ། །དམིགས་པ་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཆོས། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །
ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་དང་། །ཁམས་རྣམས་རབ་སྟོན་པའི། །མཛོད་ཉིད་དང་པོར་བསྟན། །ཁམས་བསྟན་མཛོད་ཉིད་ལས། །དབང་པོའི་མིང་ཙམ་སྨོས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་དག །རྒྱས་པར་བཤད་ཕྱིར་དང་། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། །འདུས་བྱས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་
སོ་སོར་བསྟན། །དེ་དག་སྐྱེ་བའི་ཚུལ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་དང་། །འབྲས་བུར་བཅས་པ་དག །རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དབང་པོ་བསྟན་པའི་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །དབང་པོའི་མཛོད་ཉིད་ལས། །ཁམས་གསུམ་ངེས་པ་ཡི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དང་། །
དབང་པོའི་དབྱེ་བ་བྱས། །ཁམས་གསུམ་མ་བསྟན་པས། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །མུ་སྟེགས་ལོག་རྟོག་གི། སེམས་ཅན་འདི་ལྟར་རྟོགས། །གལ་ཏེ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ། །བདག་གཅིག་ཡོད་ལྟ་ན། །ཕྱི་ནང་སྣོད་
བཅུད་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་དག །དེ་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །བྱེད་པའི་བདག་མེད་ན། །དེ་དག་ཅི་ལས་སྐྱེ། །སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་གི། ཐེ་ཚོམ་བསལ་ཕྱིར་དང་། །མངོན་པ་མདོ་འཆད་པས། །མདོ་ལས་འབྱུང་བ་ཡི། །ལས་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །
2-1-48b


ཤུན་བཅས་འབྲས་སོགས་ཀྱི། །འདུལ་བ་ལས་བསྟན་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །དེ་དག་དེ་ལྟ་བུའི། །ལས་དེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས། །ཡང་སྲིད་ཕྱི་མ་ཡི། །རྣམ་སྨིན་འགྲུབ་ངེས་པ། །ཕྲ་རྒྱས་དབང་གིས་བྱུང་། །དེ་བས་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་
ཕྱིར། །ཀླུ་ལ་སོགས་པ་དང་། །འདྲ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །ཕྲ་རྒྱས་མཛོད་ཉིད་ལས། །བདེན་པ་རྣམ་བཞིའི་དོན། །མཐོང་དང་སྒོམ་པ་ཡིས། །རིམ་བཞིན་སྤོང་བར་བཤད། །མཐོང་སྒོམ་ལམ་ཉིད་ཀྱི། །རང་བཞིན་མ་བསྟན་པས། །དེ་ཉིད་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། །གང་ཟག་བསྟན་པའི་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །ལམ་དང་གང་ཟག་དག །བསྟན་པའི་མཛོད་ཉིད་ལས། །ཤེས་པ་རྣམ་བཞི་བཤད། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་དག །རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་བསྟན་པའི་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །ཡེ་ཤེས་མཛོད་
ཉིད་ལས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཡོན་ཏན་རྣམ་གཉིས་བསྟན། །ཐུན་མོང་ཡོན་ཏན་དང་། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཐུན་མོང་ཡོན་ཏན་ནི། །ཉོན་མོངས་མེད་སྨོན་ཤེས། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར། །རིག་པ་རྣམ་བཞི་དང་། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། །བསམ་གཏན་
གཟུགས་མེད་དང་། །ཚད་མེད་རྣམ་ཐར་དང་། །ཟད་པར་ལ་སོགས་པ། །དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །སྙོམས་འཇུག་བསྟན་པའི་མཛོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བསྟན། །ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་། །བརྗོད་བྱ་གང་སྟོན་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐབས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་
པ་ལ། གནས་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་ཁམས་བསྟན་པའི་གནས་ཀྱི་དོན་ལ་གཉིས། གནས་ཀྱི་གཞུང་བཤད་པ་དང་། གནས་ཀྱི་མཚན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི། འདུས་བྱས་ཀྱི་རྣམ་གཞག །ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག །ཆོས་གསུམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་
2-1-49a


པར་བསྟན་པ། ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། མིང་གི་རྣམ་གྲངས། ཟག་བཅས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གང་ལ་དབྱེ་བའི་གཞི་ནི། སྤུངས་པའི་ཚེ་ཙམ་ལྡོག་གམ། ཡང་
ན་རྒྱུ་གཅིག་དང་། རྐྱེན་གཅིག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་མ་འདུས་ཤིང་འཕྲད་ནས་བྱས་པའི་འདུས་བྱས་ཏེ་མ་འོངས་པ་ཡང་དེའི་རིགས་ཅན་ནོ། །ཆོས་ནི་དོན་བཅུ་ལ་འཇུག་ཀྱང་ཤེས་བྱ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་སྔར་གླེངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི། 
སྔར་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། འདི་ལ་ཡང་ཡོད་ཅེས་པའོ། །གང་དག་དབྱེ་བའི་དངོས་པོ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་གསལ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་
ཕུང་པོ་ཞེས་ཏེ། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་ཤེས་སོ། །སྔར་བསྟན་ཟག་བཅས་མ་བཅས་ཀྱི་ཆོས་དག་གིས་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མ་བསྡུས་སོ། །ཇི་སྙེད་ཕྱེ་བའི་གྲངས་ནི་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཕྱེ་བའི་དོན་ནི་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མ་གཤིབས་པ་ལྟར་
རྫས་ལྔའམ། ཟན་དང་བཤོས་ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་སམ། བྱས་མི་རྟག་ལྟར་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དམ། ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་གཟུང་ཡུལ་ལྟར་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཡིན་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་རྫས་སོ་སོ་བ་ལྔར་འདོད་ལ། དེའང་གཟུགས་ནི་ཁ་དོག་
དང་དབྱིབས་གཉིས་ཀར་རྫས་སུ་སྨྲ་ཞིང་། རགས་པ་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་མེད་ཀྱང་རྫས་སུ་གྲུབ་ལ། དེས་རགས་པ་ནི་དབུས་ན་མོའི་རྡུལ་ལ་ཕྱོགས་དྲུག་ནས་བསྐོར་ལ་བར་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་པར་བརྗོད་དེ། བཙུན་པ་དགེ་སྲུངས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་དོན་གྲུབ་ལས། ཐ་དད་ཕྱོགས་
2-1-49b


ན་མང་པོ་དག །འགའ་བ་ཀུན་ནས་བསྐོར་ཙམ་དུ། །བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ནི། །ཆ་ཤས་བཅས་པའི་བདག་ཉིད་མིན། །ཅེས་སོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་རྣམ་ཤེས་ནི་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་རྫས་སུ་འདོད་ལ། མི་ལྡན་པའི་
འདུ་བྱེད་དངོས་བཅུ་བཞི་ཆ་མཐུན་དང་བཅས་པ་རྫས་སུ་འདོད་དོ། །གཟུང་འཛིན་རྣམ་པ་ལ་མ་བལྟོས་པར་གཅེར་ཕྲད་དུ་འཛིན་པར་འདོད་ཅིང་རིག་པ་ནི་གཞན་རིག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རིག་བྱ་རིག་བྱེད་འགལ་བའི་ཕྱིར་རང་རིག་པ་མི་སྲིད་དེ། སོར་མོའི་རྩེ་མོའི་མདོ་ལས། རལ་གྲིའི་
སོ་དང་སོར་མོའི་རྩེ། །མི་གཅོད་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱིས་སེམས་མི་མཐོང་། །ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པས་ཕུང་པོ་ཕྱེད་དང་ལྔ་རྫས་སུ་འདོད་ལ། གཟུགས་ནི་ཁ་དོག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དབྱིབས་མ་གྲུབ་ཅིང་། ཁ་དོག་གི་རྡུལ་འདབ་ཆགས་པར་གནས་
པ་ཙམ་རགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་རིགས་མཐུན་གྱི་རྡུལ་ནི་གཡག་རྔའམ་ནེའུ་སིང་ལྟར་བར་མེད་ཅིང་རེག་ལ་མ་འབྱར་བ་སྟེ། དབུ་མ་རྒྱན་ལས། འབྱར་བ་དང་ནི་བསྐོར་བ་དང་། །བར་མེད་རྣམ་པར་གནས་ཀྱང་རུང་། །ཞེས་སོ། །རིགས་མི་མཐུན་ནི་གོ་ས་གཅིག་པའང་ཡོད་
ཅིང་། མི་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ཕྱེད་དང་བཞི་ནི་ཚོགས་དྲུག་འཁོར་བཅས་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་རྫས་སུ་འདོད་དོ། །གཟུང་འཛིན་གྱི་བར་དུ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ནི། བདེན་གཉིས་ལས། རྣམ་པ་
མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི། །ཡུལ་ལ་འཛིན་པར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་པས་བློ་ལ་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་ཤེས་པ་དང་བདག་གཅིག་ལ། དེ་འཇོག་བྱེད་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལྐོག་ན་མོ་སྟེ། རྣམ་ངེས་ལས། ཕྱི་རོལ་ལྡོག་པ་ལས་གྲུབ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཤེས་པས་དོན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་
2-1-50a


མི་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དོན་དང་རྣམ་པ་འདྲ་བས་འབུར་ལས་རྒྱ་ལྟར་རྟོགས་ཏེ། དབུ་མ་རྒྱན་ལས། ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་ཕྱོགས་ལ་ནི། །དངོས་སུ་དེ་དག་ཐ་དད་ཀྱང་། །དེ་དང་གཟུགས་བརྙན་འདྲ་བས་ན། །བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཚོར་བ་རུང་། །
ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་གྱིས་བཞག་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བས་གཞན་རིག་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པར་རང་རིག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། དོན་རིག་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །རང་ཉིད་རིག་པ་འབྲས་བུར་བཤད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་
གྱི་ཚེ་རང་རིག་གི་དོན་སེམས་ཙམ་པས་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་རང་གསལ་གྱི་ངོ་བོར་མྱོང་བར་འདོད་པ་ལྟར་སྡེ་པས་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དབུ་མ་རྒྱན་ལས། རྣམ་ཤེས་བེམས་པོའི་རང་བཞིན་ལས། །བཟློག་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཉིད། །བེམས་མིན་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་
འདིའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན། །ཅེས་བེམས་པོ་ལས་ལོག་པ་མྱོང་བའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་ཙམ་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་དེ་ཙམ་བྱེ་སྨྲས་ཀྱང་འདོད་པས་རང་རིག་ཚུལ་གྱི་ནུས་པ་བཟང་དུ་མ་སོང་ཞེས་ཟེར། །སེམས་ཙམ་པས་ཕུང་པོ་ཕྱེད་དང་བཞི་རྫས་སུ་འདོད་དེ། གཟུགས་
ནི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་དོན་དུ་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་སྨིན་པས་ཤེས་པའི་གཟུང་ཆ་ལ་མི་མཁས་པས་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཅིང་། སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རྡུལ་ཕྲན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཉི་ཤུ་པ་
ལས། དྲུག་གིས་གཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། །དྲུག་པོ་དག་ནི་གོ་གཅིག་ན། །གོང་བུའང་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། སྒྲིབ་དང་སྒྲིབ་པ་ཅི་ལྟར་འགྱུར། །ཟིན་དང་མ་ཟིན་གཅིག་ཅར་མེད། །ཅེས་པ་དང་། གང་ལ་ཕྱོགས་ཆ་
2-1-50b


ཐ་དད་ཡོད། །དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྡུལ་ཐ་སྙད་དུའམ་ཡང་དག་ཏུ་འགོག་ཅེ་ན། ཁ་ཅིག་ཐ་སྙད་དུ་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་རང་གི་སྐྱེ་འགག་ཙམ་གྱི་རྣམ་པའི་སྣང་བ་ཙམ་དགག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྡུ་བ་ལས། རྡུལ་སྐྱེ་བ་དང་
འཇིག་པར་རྟོག་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་སེམས་སོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་ལུང་དེས་ནི་དོན་དམ་དུ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་གྱི་སྣང་བ་དེ་སེམས་ཙམ་ཡིན་པར། ཐེག་བསྡུས་ལས། ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་མི་རྣམས་དང་། །ལྷ་རྣམས་ཇི་ལྟར་
ཚོགས་རིགས་སུ། །དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །མི་ལྡན་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ཕྱེད་དང་བཞི་ནི་ཚོགས་བརྒྱད་འཁོར་དང་བཅས་པ་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་
ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་རྫས་སུ་གྲུབ་ཅིང་། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རང་རིག་ཁོ་ན་སྟེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། བློ་ཡིས་ཉམས་མྱོང་བྱ་གཞན་མེད། །དེ་ཡི་མྱོང་བ་གཞན་ཡོད་མིན། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་པས། །དེ་ནི་ད་ལྟར་རང་ཉིད་གསལ། །
ཅེས་སོ། །རང་སྡེ་དངོས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ལ་དབུ་མ་པས་དངོས་པོ་གང་དག་སྔ་ཕྱི་དང་མ་འབྲེལ་ན་རྒྱུན་རྩོམ་པར་མི་ནུས་ལ། འབྲེལ་ན་ཆ་མེད་དུ་མི་རུང་ཞེས་འགོག་སྟེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མཐའ་ཡོད་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐོག་མ་དབུས་བརྟག་དགོས། །
སྐད་ཅིག་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་སྐད་ཅིག་གནས་པ་མེད། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ཆོས་མངོན་པ་བ་ཐམས་ཅད་མདོར་འཆད་ཅིང་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལས། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག །དུས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཞེས་པ་དང་། གཏམ་གྱི་གཞི་ནི་གསུམ་
2-1-51a


སྟེ་བཞི་པའང་མེད། ལྔ་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་དང་། གང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ། ཞེས་པ་དང་། གཞི་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། འདུས་
བྱས་དེ་དག་ཉིད་ལ་དུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཨསྟ་ཞེས་པ་དུས་དང་ལམ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་ལས། ལམ་དང་སྦྱར་ན་དུས་གསུམ་དུ་གང་ཟག་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སོང་བ་དང་འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་ལམ་ཡིན་ལ། དུས་ལ་སྦྱར་ན་དུས་གསུམ་པའི་འདུས་བྱས་འགགས་པ་དང་འགག་
པར་འགྱུར་བས་དུས་ཞེས་སམ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པས་ཟ་ཞིང་འཇོམས་པས་དུས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེ་དག་ཉིད་གཏམ་གཞི་དང་ཞེས་བྱ་བའི་གཏམ་གྱི་གཞི་དངོས་ནི། གཏམ་ཞེས་པ་ངག་གི་སྒྲ་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་དེས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་གཞིའོ། །འོ་ན་མིང་ཁོ་ན་
གཏམ་གྱི་གཞིར་འགྱུར་བས་མ་ཁྱབ་ཅེ་ན། དེ་ལྟའི་སྐྱོན་མེད་དེ། གཞིའི་གཞི་དང་བཅས་པ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་གཏམ་གྱི་གཞི་ནི་མིང་། མིང་གི་གཞི་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། གཏམ་གྱི་གཞི་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཞེས་
འབྱུང་ངོ་། །ཡང་ཁ་ཅིག་དེ་ལྟར་ན་ཁྱབ་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མིང་གི་ཡུལ་ཡིན་པས་གཏམ་གྱི་གཞིར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མིང་། དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་འདུས་མ་བྱས་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དང་། གཞི་ཞེས་བྱ་བ་
ཡུལ་དང་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དང་། འདུས་བྱས་ནི་འདས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་འདི་ལྟར་བྱུང་ངོ་། །མ་འོངས་པ་ན་འདི་ལྟར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་འདི་ལྟར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པ་མང་བས་མི་མང་པོ་ལ་མི་འདུག་ཅེས་པ་ལྟར་གཏམ་གྱི་གཞིར་
2-1-51b


འོས་ལ། འདུས་མ་བྱས་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མེད་པས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་དག་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུས་བྱས་དེ་ལས་འདས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པས་ངེས་པར་འབྱུང་
བྱར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཆུ་ལས་སྒྲོལ་བ་གྲུ་ཡིན་ཀྱང་སྐམ་དུ་སོན་པ་ན་འདོར་བ་ལྟར་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལམ་ཡིན་ཀྱང་ལྷག་མེད་དུ་འཇུག་པ་ན་འདོར་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྤང་བར་
བྱ་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཞེས་སོ། །འབྱུང་བྱེད་ནི་བརྟགས་པས་ཟག་བཅས་དང་། བརྟགས་མིན་གྱིས་ཟག་མེད་ལས་འབྱུང་ཞེས་འཆད་དོ། །ཡང་དེ་དག་ཉིད་གཞི་དང་བཅས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གསུང་རབ་ལས་ནི་གཞི་ཡི་སྒྲ། །ངོ་བོ་དམིགས་པ་ཀུན་སྦྱར་
རྒྱུ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་དང་ལྔ་ལ་བཤད། །ཅེས་འབྱུང་བས་ངོ་བོ་ལ་འཇུག་པ་ནི། དེ་ནི་གཞི་གང་ཞིག་ཐོབ་པའི་གཞི་དེ་ཉིད་དང་ལྡན་ནོ། །ཞེས་པ་དང་། དམིགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་གཞི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་
ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ལ་ནི། གཞི་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་སྦྱོར་དང་ལྡན་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུ་ལ་ནི་གཞི་དང་བཅས་པའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ནི་ཞིང་གི་གཞི་དང་
ཁང་པའི་གཞི་ལ་སོགས་པ་སྤང་སྟེ་དེ་ལས་ཕྱིར་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལ། འདིར་ནི་གཞིའི་དོན་རྒྱུ་ཡིན་ལ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། ཡང་མདོ་ལས། ཕུང་པོ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་དག་བསྟན་པ་དེ་ཉོན་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་
2-1-52a


སོགས་པ་ལ་ཟག་བཅས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འབྱུང་བ་སྟོན་ཏེ། སྔར་གྱི་འདུས་བྱས་དག་གི་ནང་ནས་གང་དག་ཟག་བཅས་སུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའང་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་ཉེ་བར་ལེན་པས་ཉེར་ལེན་ཡིན་ལ། དེས་ལས་
བསགས་པས་ཕུང་པོ་འདི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་རྩྭ་དང་སོག་མའི་མེ་བཞིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། རྐྱེན་བཞི་ཅི་རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕུང་པོ་དེ་དག་ལས་ཉེར་ལེན་གྱི་ལས་ཉོན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་ཞེས་
བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་ལམ་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་འཇུག་པར་རགས་ལས་པའི་ཕྱིར་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་རྒྱལ་པོའི་མི་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། རྒྱུད་གཞན་གྱི་ཆགས་སྡང་གིས་བསླངས་པའི་ཕན་
གནོད་ཀྱི་འགྱུར་བ་སྐྱེ་ཞིང་། དེ་ལ་དམིགས་ནས་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ཕྱིའི་སྣོད་ཀྱང་དེ་བཞིན་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དེ་དག་འཐབ་བཅས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཐབ་མོ་ལྟར་རང་གཞན་ལ་གནོད་པས་འཐབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་རྒྱས་
པའི་ཕྱིར་བཅས་པའོ། །ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཅི་རིགས་པར་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་ཅིང་འཕགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འཕགས་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དོན་དམ་པར་སྡུག་བསྔལ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། འདི་ལས་སྡུག་བསྔལ་
ཀུན་འབྱུང་བས་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །མདོ་ལས། རྟ་དམར་ཅན། ལུས་འདོམ་གང་ཙམ་འདི་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་དུ་འདོགས་སོ། །ཞེས་པས་འཇིག་རྟེན་དང་ཞེས་འབྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ལ་ཁ་ཅིག །སྣོད་འཇིག་པ་ལ་བཅུད་བརྟེན་ཟེར་ཡང་། ལོ་ཀ་ཞེས་པའི་སྒྲ་
2-1-52b


ལས་འཇིག་ཅིང་ཉམས་པས་འཇིག་རྟེན་ཏེ། མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དྲན་པ་འཇིག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པས་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ལྟ་བས་དམིགས་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ལྟ་གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། བོད་ཁ་ཅིག་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པས་ལྟ་བ་
དང་པོ་འཇིག་མཐར་གཉིས་བཟུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ལྟ་བ་དེ་གཉིས་སྣོད་ལ་དམིགས་ནས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དམིགས་ཀྱང་ལྟ་བ་ཁོ་ནའི་གནས་སུ་འཆད་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་ལྟ་བས་བལྟས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱས་
པར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱིས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་ལྟ་གནས་སུ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གོ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཐོག་མ་མེད་
པའི་དུས་ནས་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་དུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྐྱེ་ཞིང་ཡང་འབྱུང་བས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བའང་དེ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་། འཕགས་པའི་
སེམས་ལས་ལངས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་ཀུན་འབྱུང་ཡང་ཀུན་འབྱུང་དང་། དེ་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་འཇིག་རྟེན་དང་། ལམ་བདེན་དེ་ལོག་ལྟས་དམིགས་པར་འགྱུར་བས་ལྟ་གནས་དང་། ལམ་བདེན་དེ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བས་སྲིད་
པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ན་འཕགས་པ་དང་། མི་མཐུན་པ་ལ་འཇོག་པ་ཞིག་དགོས་པ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་ལོ་ཀ་པའི་སེམས་ཟག་པ་ཙམ་བསྐྱེད་ཀྱང་རྗེས་མཐུན་
2-1-53a


གྱི་ཟག་བཅས་སྐྱེད་བྱེད་མིན་པས་ཀུན་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ལ། ལོག་ལྟ་དེ་ལ་དམིགས་ཀྱང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཟག་བཅས་སྐྱེད་བྱེད་མིན་པས་ལྟ་གནས་མིན་ལ། འཇིག་པའི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་བཤད་པ་ཡང་དེ་ཙམ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་
ཏེ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ལམ་བདེན་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཀྱང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲིད་པར་འཇོག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་པ་ལ། སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། གཞུང་དོན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཚན་མཚོན་གྱི་སྒྲའི་འཇུག་པ་བཤད། འདིར་
བསྟན་བཅོས་ཆོས་གསུམ་གྱི་དགོས་པ་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕུང་པོའི་དོན་ནི། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་སྤུངས་དང་སྐྱེ་སྒོ་རིགས་ཀྱི་དོན། །ཅེས་པ་ལྟར་འཆད་དགོས་པ་ལས། འདིར་གཞན་དག་དུ་མ་སྤུངས་པ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དུ་མ་སྤུངས་
པ་ཞེས་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ཡང་། དེ་འདྲའི་ཡོངས་དཔྱོད་སྦྱོར་མི་དགོས་ཏེ། དོན་དུ་མི་རུང་ཕྱིར་མ་བཤད། །ཅེས་པས་འདུས་མ་བྱས་ལ་སྤྱིར་སྤུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་མི་རུང་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་དུ་མ་སྤུངས་བ་ནི། འདིར་སྤུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་དུ་མ་འདུས་བྱས་པར་སྤུངས་
སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་རིགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བར་བྱེད་པ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ནི་ཡུལ་དང་ཉེ་བ་མེད་པས་མདོར་བསྡུས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་
བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་རིག་པར་སྨྲ་བ་དག་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་ཕྲག་པར་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་འདུས་མ་བྱས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཕུང་པོའི་ནང་དུ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་འདུས་བྱས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་བསྡུས་པར་
2-1-53b


གསལ་ལ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཅི་ལྟར་བསྡུ་སྟེ། དེ་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་འདྲ་དེ་ཡུལ་ཉེ་བ་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་། འདས་ད་ལྟར་གྱི་འདུས་བྱས་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི་འདུས་བྱས་
མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནང་དུ་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བའི་སྒོར་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རང་མི་སྐྱེ་བ་གཞན་སྐྱེ་བའི་སྒོར་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། རང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཀྱང་སེམས་
དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགའ་ཞིག་གི་དམིགས་པ་དང་བདག་པོའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོ། །བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བདག་པོར་བཤད། །ཅེས་དང་། རང་ལས་གཞན་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་རྣམ་
པར་ཤེས་པ་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཅི་ལྟར་རུང་སྟེ། བདག་པོའི་རྐྱེན་ལས་མ་བྱུང་། དམིགས་རྐྱེན་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ན་དམིགས་པ་དང་བདག་པོའི་རྐྱེན་གང་རུང་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཀྱང་། སྐྱེ་
མཆེད་ཡིན་ན་བདག་རྐྱེན་དང་དམིགས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཁྱབ་པ་ཁས་ལེན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར། མི་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་། །ཞེས་སེམས་སེམས་བྱུང་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ལྕམ་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་
པ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་སོ་སོ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཆོས་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་དང་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཙམ་ཡིན་
2-1-54a


ཀྱང་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་དག་མེད། །ཅེས་འདུས་མ་བྱས་དག་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་མི་སྐྱེ་བ་གཞན་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཚུལ་
འདིས་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཀྱང་ཤུགས་ལས་རྟོགས་ཏེ། ཁམས་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ཡིན་ན་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ན། འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་དག་མེད། །ཅེས་པའི་གཞུང་དང་འགལ་
བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཆོས་གསུམ་གང་རུང་ཞིག་བསྟན་པས་ཆོག་མོད། གསུམ་ག་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་ན། སྤྱིར་ཆོས་གསུམ་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས་རྨོངས་པ་བཟློག་པའི་ཆེད་ཡིན་ལ། དེའི་རྨོངས་
པ་སེལ་ཚུལ་ནི། སེམས་བྱུང་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དང་། གཟུགས་ལ་དང་། གཟུགས་སེམས་གཉིས་ཀ་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པའི་རྨོངས་པ་སེལ་བ་ལ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ནི་གང་ཟག་
གི་བདག་འཛིན་དུ་བཤད་དུ་རུང་ཡང་། རྒྱུད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་རྣམས་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་གཞན་དུ་བཤད་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ན་སྡེ་པའི་ལུགས་འདིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་དང་དེའི་གཉེན་པོ་མ་བསྟན་པར་ཡང་མ་སེམས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། གཉིས་པ་
ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ལ་བཞི། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོའི་རང་བཞིན། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཆོས་གསུམ་བསྟན་པའི་དགོས་པ། ཆོས་གསུམ་གྱི་གོ་རིམ་མོ། དང་པོ་ལ་གསུམ། རྒྱས་པར་བཤད། བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། དོགས་པ་བཅད་པའོ། །
2-1-54b


དང་པོ་ལ་གསུམ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་བཤད། ཚོར་སོགས་གསུམ་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དེ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། བསྟན་པ་དང་། བཤད་པ་དང་། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཞག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་ནི་ཞེས་དབྱེ་བ་བསྟན་ལ། ཚོར་
བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ལྟར་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་ཀྱང་མཚོན་པ་ཡིན་པས་མཚན་གཞིའི་དབྱེ་བ་དང་། མཚན་ཉིད་གཉིས་ལས། དང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཞེས་མི་སྨོས་པ་ནི་ཚིགས་བཅད་དུ་མ་ཤོང་བའམ། བྱེ་བཤད་ལས་རྫས་ཡོད་བཤད་པའི་སྐབས་
ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་དབྱེ་བར་དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན་ལྔ་དང་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་ཉིད་དེ་བཅུ་གཅིག་གོ། མངོན་པ་གོང་མར། འབྱུང་བ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔར་འདོད་ཀྱང་འདིར་དེ་རེག་བྱར་བསྡུས་པས་མ་སྨོས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། 
ཆོས་དངོས་པོ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི་དག་གཟུགས་ཞེས་གཅིག་ཏུ་མཚོན་པ་ལ་གཟུགས་རུང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་པ་དང་། མངོན་པ་གོང་མར་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ཞེས་བཤད་པ་དེའི་ཁྱད་པར་གང་ཞེ་ན། འདིར་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཞེས་པ་ནི་གནོད་པ་བྱར་
རུང་བ་ལ་བྱེད་ལ། དེ་དང་གཟུགས་རུང་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་དུ་གྱུར་པའི་རེག་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དོན་གཅིག་ཅིང་། ཡུལ་དཔྱད་པས་གཟུགས་རུང་ནི་འདིར་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་
ཕྱོགས་ཆ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཀྱང་འདིར་གཟུགས་སུ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་གནོད་པ་བྱར་རུང་གི་དོན་གང་ཞེ་ན། གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་རུང་བ་ཡིན་ལ། དེའི་དོན་ནི་གཟུགས་ནང་ཕྲད་པས་སྔ་མ་ལས་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པའི་གནོད་པ་བྱར་རུང་ཞིག་སྟེ། དོན་གྱི་སྡེ་
2-1-55a


ཚན་ལས། གལ་ཏེ་འདོད་པ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །འདུན་པ་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཅན་ཏེ། །འདོད་པ་དེ་དག་མ་འབྱོར་ན། །ཟུག་རྔུས་ཟུག་བཞིན་གནོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་གཟུགས་རུང་གི་དོན་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །
འོ་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་གཟུགས་རུང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་རྫས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་ལས། དང་པོ་འདི་ལ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་སོགས་ལྷན་ཅིག་པར་མ་ཚོགས་ཀྱང་ཚོགས་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱར་ཡོད་པས་དེ་གཟུགས་
སུ་མ་འདུས་པའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལྟར་ན། ལག་པ་ལ་སོགས་པས་འདུས་ཏེ་རེག་པས་རེག་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང་། བློ་ལ་ཡུལ་ཕྱོགས་དང་བཅས་པར་སྣང་བས་ཡུལ་དཔྱད་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་
ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས། བློས་དཔྱད་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པས་གཟུགས་སུ་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡན་གར་བ་དེ་གཟུགས་ཡིན་ན་མིག་ཤེས་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྤྱིར་བཏང་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་
འགྲེལ་ལས། དབང་པོའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བམ། ཡུལ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་མེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་སྒྲིབ་ཐོགས་དང་བྲལ་བར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ནའང་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་དབང་ཤེས་ལ་གཏན་མི་སྣང་བ་ཡང་མིན་ཏེ། དེ་དག་
ཟླ་དང་བཅས་པ་ན་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསྟན་མེད་ཐོགས་མེད་དེ་བསྟན་ཐོགས་དང་བཅས་པར་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་ཁྱད་ཆོས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཁྱད་གཞིར་གྱུར་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རང་འགྲེལ་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་གིས་རྟེན་
2-1-55b


དང་། དམིགས་པ་ནི་བསགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པར་ཆོས་རྒྱལ་ལོ་པཎ་དུས་ཀྱི་མཆན་རྙིང་པར། ཇི་སྐད་དུ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་གཏན་མི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཟླ་དང་བཅས་པ་ན་མཐོང་
བ་ཡིན་ལ། དེའང་ཟླ་དང་བཅས་པའི་དུས་སུ་མཐོང་ལ། ཟླ་མེད་པའི་དུས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཅི་ཞེ་ན། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། སྒྲོས་འདི་ནི་དེང་སང་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར་ཡེ་མ་གྲགས་པ་ལྟ་བུ་སྣང་ངོ་། །དེས་ན་རྫས་ཀྱི་
རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདི་ཕུང་པོར་བསྡུས་ན་གཟུགས་ཕུང་ལ་འོས་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མི་བསྡུ་སྟེ། དངོས་སུ་རང་འཛིན་མིག་ཤེས་སོགས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་དེ་འདྲ་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་སུ་བསྡུ་བ་ཉིད་དེ། འོག་མར་
རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་གྲགས་པ་འདི་ལ་གོང་མར་བསྡུས་པ་ལས་གྱུར་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་ཐ་སྙད་དུ་མཛད་ཅིང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་ཞེས་དང་། དེའི་དབྱེ་བ་ལ་ལྔར་ཡང་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་རྟག་པ་ཞིག་
གམ་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡིན་ན་མི་འཐད་དེ། སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་འུག་པ་པ་ལ་ཟླ་མེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མི་རྟག་པར་མ་བསྟན་པར་ཟླ་བཅས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་སྒྲ་སོགས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མི་རྟག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། སྒྲ་མ་གྲུབ་ཀྱང་དངོས་
པོ་ནི། །གྲུབ་ན་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏེ་དཔེར། །འུག་པ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་པས། །ལུས་སོགས་སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ་བཞིན། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་ལྟར་འུག་པ་པ་ལ་བརྗོད་པ་ནི་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པར་བསྟན་མ་ནུས་ནས་དེ་ལྟར་
2-1-56a


བརྗོད་པར་ཡིན་གྱི། རྒོལ་བ་དེ་ངོར་དེ་མི་རྟག་པར་བརྗོད་ན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སླར་བསྒྲུབ་དགོས་པས་རྩོད་པ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་དོགས་ནས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་གཅེར་བུ་བ་ཟླ་མེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པར་འདོད་
པ་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དུས་འཁོར་ལས་ཀྱང་སྟོང་པའི་རྡུལ་ཅེས་ཐ་སྙད་གསུངས་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ཡི་ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་གཅིག་པུ་སྲིད་པ་གསུམ་བྲལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དམན་པའོ། །ཞེས་པ་ནི། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་སྟེང་གཙུག་ཏོར་ཏེ་དེའི་ཕྱི་
རོལ་སྟོང་པ་གཅིག་པུ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ཁམས་ལྔ་པ་སྟོང་པ་གཅིག་པུའོ། །ནམ་མཁའ་ཁོ་ན་ནི་མིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། ལུང་འདི་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་གང་དག་མཛོད་དུ་བཤད་པའི་
རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ལ་དུས་འཁོར་ནས་རྟག་པའི་རྡུལ་འདུས་མ་བྱས་པར་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་མོད། ཕྱོགས་ཙམ་དུའང་མ་ཕྱིན་པའི་གཏམ་དུ་ཟད་དེ། དུས་འཁོར་ནས་སྟོང་པའི་རྡུལ་རྟག་པའི་དོན་ཅན་དུ་བཤད་ན། དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རྩོམ་གཞིར་
བྱེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རུང་བ་ལས་འདིར་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ཅན་གྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བྱེ་སྨྲའི་སྐབས་འདིར་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདི་ནི་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་རྟག་པ་ཡིན་ན་དེ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྫས་སུ་བཤད་རིགས་པ་ལས་
མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཟླ་བཅས་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་སོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་ཐོགས་དང་བཅས་པའི་བསྟན་ཡོད་དེ། བུམ་གཟུགས་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། འདོད་ན་དབང་པོ་མེད་པ་དང་། །སྒྲ་མེད་ཕྲ་རབ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད། །ཅེས་དང་། འདི་ནི་སྒྲིབ་བྱེད་ལ་
2-1-56b


སོགས་པ། །མེད་པ་དག་ཀྱང་བསལ་བ་ཡིན། །ཅེས་དང་། དབང་ཡུལ་དེ་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་མིན། །ཅེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། །རྫས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། བེམས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རང་མཚན་ཀྱང་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། མིག་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་
ནི་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནི་བསགས་སྤྱིར་འགྲོ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནི་རང་མཚན་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་འདོད་ཀྱི། རྫས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་
ངོ་། །འདས་མ་འོངས་ཀྱི་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་རང་གར་ཡོད་ཀྱི་སྒྲིབ་ཐོགས་ཀྱི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཀྱང་གཟུགས་དང་རིས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་སུ་གྲུབ་སྟེ་རིའི་བུད་ཤིང་བཞིན་ནོ། །རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་ཀྱང་གཟུགས་སུ་འཇོག་བྱེད་
ཡོད་དེ། དེ་ལའང་རྒྱུའི་རིག་བྱེད་དང་དེའི་རྟེན་འབྱུང་བ་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱེ་སྨྲ་ཟེར་ཡང་ཐེག་པ་གོང་མ་པ་དག་དེ་གཟུགས་བརྟགས་པ་བ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་པར་མི་འདོད་པའི་དབང་དུ་ན་དཔྱད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ། 
དབང་པོ་ལྔ་བཤད། དོན་ལྔ་བཤད། རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའི་དོན་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་མིག་སོགས་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པས་རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་སྟེ་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་བ་རྣམས་ཏེ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་མིག་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ། །གཟུགས་དང་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། དེ་དག་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སྤྱི་སྒྲ་གཟུགས་ཙམ་དང་། བྱེ་བྲག་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ལ་སྦྱར་དགོས་ཞེས་རང་
2-1-57a


འགྲེལ་ལས་གསུངས་ཤིང་། འོ་ན་མིག་མ་གྲུབ་པར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་མ་གྲུབ་ལ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་མ་གྲུབ་ན་མིག་མ་གྲུབ་པས་མ་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ནུས་སྙམ་ན། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་གཟུགས་གསལ་མྱོང་གི་རང་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་
ལ། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་གྲུབ་པས་དེའི་བདག་རྐྱེན་གྱི་དབང་པོ་དེ་གྲུབ་སྟེ། དབང་པོའི་རྟེན་དེ་མེད་ན་དེའི་རྣམ་ཤེས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མིག་ལ་སོགས་སྨོས་པས་དབང་པོ་གཞན་རྣ་བ་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་དང་བ་གཅོད་དོ། །གཟུགས་དང་བ་ཞེས་པས། གྲུབ་མཐའ་ལས། ལྔ་
རྣམས་ཀྱི། དེ་དག་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡང་། །ཞེས་པས་ཡིད་དབང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པ་གཅོད་ལ། དང་བའི་དད་པའི་སེམས་བྱུང་ཡང་དང་པའི་ཞེས་པ་འདིས་གཅོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་དང་བ་ཉིད་སྨོས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དང་པོ་གཅོད་བྱེད་དུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཞེས་
སྨོས་པས་བཅད་དམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲུ་མང་པོའི་ཚིག་སྡུད་ཡོད་ན་དེས་གཅོད་པར་འགྱུར་ཡང་གཟུགས་དང་བ་ཞེས་པ་ལ་འབྲུ་མང་པོའི་ཚིག་སྡུད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དང་བ་ནི་དབང་རྟེན་ཁོག་པ་སོགས་དབང་པོར་འདོད་པ་དགག་པའི་ཆེད་དེ། དབང་པོ་ནི་རྣམ་
ཤེས་ལྔ་པོ་གང་གི་ཡུལ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་དེ། འབྲས་བུ་རེས་འགའ་བས་དཔག་བྱ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དབང་པོའི་རྟེན་དབང་རྟེན་ཁོག་པ་ཡིན་ཀྱང་དབང་རྟེན་ཁོག་པས་ཤེས་པ་ལ་བར་དུ་མ་ཆོད་པས་ནང་གི་ཤེས་པ་ལ་ཉེ་བའི་དབང་པོ་དང་བ་ཉིད་དུ་འཇོག་གོ །
ཡང་ན་དད་པ་སེམས་བྱུང་ཡིན་པས་མིག་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་དབང་རྟེན་དུ་ཇི་ལྟར་དོགས་སྙམ་ན། དད་པ་གང་གི་ཡིད་བྱེད་དང་མཚུངས་ལྡན་དེ་མ་ཐག་པ་ལས་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ཚེ། དེའི་བདག་རྐྱེན་དད་པར་དོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་བཟློག་པའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཡང་
2-1-57b


དང་བ་ཞེས་པས་ནི་གཟུགས་དང་བ་ནི་ཆུ་དང་བར་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བ་ལྟར་ཡིན་པས་དབང་པོ་དེའི་རྒྱུད་པའི་རྟེན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་གཅོད་དོ་ཞེས་མཆིམས་ནམ་མཁའ་གྲགས་ཟེར་རོ། །རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཞེས་པས་གཟུགས་འཛིན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཤེལ་དང་ལྟང་ཚེར་
སོགས་གཅོད་དོ། །མིག་གི་ངེས་ཚིག་ནི་སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས། མ་ཟད་བར་དུ་གཟུགས་གཅོད་དང་། །གཡོ་ཞིང་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང་། །མཛེས་པའི་ལས་ལས་བྱུང་བ་དང་། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་གྲགས་ཕྱིར་མིག །ཅེས་བཞི་ནི་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ལས། ཙཀྵུ་ནི་ཏྲ་ལོ་ཙཱ་
ཨཀྵ་ཞེས་གྲགས་པ་དེའི་དོན། མིག་དང་གསལ་བྱེད་དང་འདྲེན་བྱེད་དང་ཁྲིད་བྱེད་ལ་འཇུག་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལ་དབྱེ་ན། ས་ལས། གཅིག་སྟེ་གཟུགས་ལྟ་བའོ། །རྣམ་གཉིས་རྒྱས་དང་རྣམ་སྨིན་བྱུང་། །རྣམ་
གསུམ་ལྷ་ཤ་ཤེས་རབ་མིག །རྣམ་བཞི་བརྟན་དང་མི་བརྟན་པ། །འཛུམ་དང་མི་འཛུམ་རྣམ་པ་ལྔ། །འགྲོ་བ་ལྔར་བསྡུས་རྣམ་དྲུག་ནི། །རང་གི་རྒྱུད་ཡོད་སྡུག་མི་སྡུག །དྲི་མ་ཅན་དང་དྲི་མེད་པའོ། །བདུན་ནི་རྣམ་ཤེས་བཅས་དང་མེད། །མཐུ་ལྡན་མཐུ་ཆུང་དགེ་སོགས་
ཀྱི། །རྣམ་ཤེས་རྟེན་ནི་བྱེད་པའོ། །རྣམ་བརྒྱད་གནས་དང་སྤྲུལ་པ་དང་། །དགེ་དང་མི་དགེ་རྣམ་སྨིན་བྱུང་། །ཁ་ཟས་ཉིད་དང་ཚངས་སྤྱོད་དང་། །སྙོམས་པར་འཇུག་པས་རྒྱས་པའོ། །རྣམ་དགུས་ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་དང་། །སྔུན་ཐོབ་མ་ཐོབ་ཐོབ་ལས་ཉམས། །སྤང་བྱ་
ཡིན་མིན་སྤངས་མ་སྤངས། །བཅུ་མེད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི། །དུས་གསུམ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དང་། །ཕྲ་རགས་བཟང་ངན་ཉེ་རིང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །མིག་ཉིད་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་མིག་སོགས་སྨོས་མ་ཐག་པ་བཞིའོ། །རྣ་བའི་ངེས་ཚིག་ནི་སྒྲར་གྲགས་པ་རྣམས་
2-1-58a


སྣང་བའོ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་སྒྲའི་ཡུལ་ཅན་དང་ཉན་བྱེད་དོ། །སྣའི་ངེས་ཚིག་ནི་དྲི་སྣོམ་པར་བྱེད་པའོ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་སྣོམ་བྱེད་དང་དྲིའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ལྕེའི་ངེས་ཚིག་ནི་བཀྲེས་པས་ཉམ་ཆུང་བ་སེལ་ཞིང་བརྗོད་པ་འདྲིས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབོད་
པའོ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་མྱོང་བྱེད་དང་རོའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་ནི་རྡུལ་ཕྲན་བསགས་པ་དང་རྟེན་བྱེད་པ་དང་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའོ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་རེག་བྱེད་དང་རེག་བྱའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །རྣ་བ་སོགས་ལྷག་མ་བཞིའི་དབྱེ་བ་ནི། ས་ལས་མིག་གི་
དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྟར་རྣ་བ་སོགས་བཞི་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ་དོན་ལྔ་བཤད་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་གཟུགས་བཤད་པ་ནི། གཟུགས་ལ་བསྡུས་པའི་དབྱེ་བ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། སྔོ་སེར་དམར་དང་
དཀར་བ་དང་། །སྣང་མུན་སྤྲིན་དང་དུ་བ་དང་། །རྡུལ་དང་ཁུག་རྣ་ཉི་མ་དང་། །གྲིབ་མ་རིང་ཐུང་ལྷམ་པ་དང་། །ཟླུམ་པོ་མཐོན་པོ་དམའ་བ་དང་། །ཕྱ་ལེ་ཕྱ་ལེ་མ་ཡིན་པའོ། །དང་པོ་བཅུ་གཉིས་ཁ་དོག་ཡིན། །བཞི་ནི་རྩ་བའི་ཁ་དོག་སྟེ། །བརྒྱད་པོ་ཡན་ལག་ཁ་དོག་
གོ། དབྱིབས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཐ་མ་བརྒྱད། །ཅེས་པས་བསྟན་ཅིང་། ཁ་ཅིག་ནམ་མཁའ་ཁ་དོག་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཐག་རིང་པོ་ནས་བཻ་ཌཱུཪྻ་རྩིག་པ་ལྟར་སྣང་བའོ་ཞེས་པས་ཉེར་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའང་ཡོད་ལོ། ལྷམ་པ་ནི་རིལ་རིལ་དང་། ཟླུམ་པོ་ནི་ལེབ་ལེབ་
དང་། མཐོན་པོ་ནི་རགས་པ་བརྩེགས་པ་དང་། དམའ་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཡོད་པའོ། །གྲིབ་མ་ནི་གང་དུ་སྣང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་དེར་ཡིན་ཅིང་མུན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཕྱ་ལེ་པ་ནི་གཤོང་འབུར་མེད་པ་དང་། ཕྱ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་མི་མཉམ་པའོ། །
2-1-58b


ལྗང་གུ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྩ་བའི་ཁ་དོག་བཞིར་འདུས་པས་མ་བཤད་ལ། སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་འདུས་ཀྱང་ལོགས་སུ་སྟོན་པ་ནི་འདི་དག་ཐག་རིང་པོ་ནས་རྩིག་པ་ལྟར་སྣང་སྟེ་བསྙེན་ན་མི་སྣང་བས་གཟུགས་མིན་ནམ་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཉི་མ་
ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་རྟོག་པ་དེ་མེད་ཀྱང་རྩིག་ངོས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་བསལ་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ན། ཆོས་མངོན་པ་ནི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་སྟོན་པ་མ་ཡིན་གྱི། 
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་དགོས་ཏེ། གཅིག་ལ་རྡུགས་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ལག་འཐོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་སྒྲ་བཤད་པ་ནི། སྒྲ་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། 
རྩ་བའི་དབྱེ་བ་དང་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བ་ཟིན་པ་དང་། མ་འབྲེལ་བ་མ་ཟིན་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀའི་སྒྲ་ལག་པ་དང་རྔ་ཕྲད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་མི་འདོད་དེ། འགྱུར་འབྱུང་བ་བཞི་ཚན་གཉིས་ཀྱིས་འབྱུང་གྱུར་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་བསྐྱེད་པ་མི་སྲིད་
པས་སྒྲ་འབྱུང་བ་ལ་རྩོལ་བ་རྐྱེན་ཙམ་དུ་འདོད་དོ། །དེ་རེ་རེ་ཞིང་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང་མི་སྟོན་པ་སྟེ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་རེ་རེ་ཞིང་རྣ་བར་སྙན་པ་དང་མི་སྙན་པས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་མི་འོང་བ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་བརྒྱད་དོ། །གང་ཞེ་
ན། ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་སེམས་ཅན་གྱི་གླུ་དབྱངས་སྙན་པ་དང་། ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་སྐྱོ་བའི་སྒྲ་དང་། ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཕེག་རྡོབ་པ་ཐལ་མོའི་སྒྲ་དང་། ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པ་
2-1-59a


ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལུས་ཐུག་པའི་སྒྲ་དང་། མ་ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྤྲུལ་པའི་གླུ་སྙན་པ་དང་། མ་ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐྱོ་བའི་སྒྲ་དང་། མ་ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་
འཁར་ལྔའི་རྔའི་སྒྲ་དང་། མ་ཟིན་པ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་བྲག་རལ་བའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་རོ་བཤད་པ་ནི། རོ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མངར་བ་དང་སྐྱུར་བ་དང་ཁ་བ་དང་ཚ་བ་དང་ལན་ཚ་བ་དང་བསྐ་བའོ། །བསྐ་བ་ནི་ཤིང་འཛམ་བུའི་ཤུན་པའམ་ཨ་རུ་རའི་རོ་
ལྟ་བུ་ལྕེ་ལ་འཁྲིལ་བའོ། །གཞན་ནི་གྲགས་པར་ཟད་དོ། །འདི་དག་ལ་སྨན་དཔྱད་ཙ་ར་ཀ་ལས། གཅིག་ནས་དྲུག་གི་བར་དུ་ཕྲད་པའི་སྦྱོར་བས་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །རོ་ནི་དྲིའི་འོག་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཀྱང་གྲངས་མང་བའི་ཕྱིར་སྔར་སྨོས་པ་ཡིན་ལ། 
རེག་བྱ་ནི་སྒྲའི་གོང་དུ་སྨོས་ན་གོ་རིམ་ཧ་ཅང་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་བས་མ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་དྲི་བཤད་པ་ནི། དྲི་རྣམ་བཞི་སྟེ། སྣའི་དབང་པོ་དང་མཐུན་པའི་དྲི་ཞིམ་པ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པའི་དྲི་ང་བ་གཉིས་ལས། དྲི་ཤས་ཆུང་བས་མཉམ་པ་དང་། ཤས་ཆེ་བ་མི་
མཉམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། དྲི་ཞིམ་པ་དང་ང་བ་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་གསུམ་འབྱུང་ངོ་། །ལྔ་པ་རེག་བྱ་བཤད་པ་ནི། རེག་བྱ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། རྒྱུས་བསྡུས་པ་འབྱུང་བ་བཞི་དང་། འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་འཇམ་རྩུབ་ལྕི་ཡང་གྲང་བཀྲེས་སྐོམ་
བདུན་ཕལ་ཆེར་མིང་གིས་ཤེས་ལ། གྲང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲོ་བ་དང་ཟས་དང་བཏུང་བ་འདོད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་འདོད་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུན་པ་ཡིན་ཀྱང་། རྒྱུ་རེག་བྱ་ལ་འབྲས་བུ་འདུན་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་བྱོན་ནས་ཆོས་བསྟན་
2-1-59b


པ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་བདེ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་དྲོ་བ་འདོད་པའི་དབང་གིས་བཞག་པའི་རེག་བྱ་ནི་གྲང་བར་འཇོག་ལ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་སོས་ཀའི་གྲང་བས་དྲོ་བར་འདོད་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་དེ་དང་རིགས་
མཐུན་པས་གྲང་བར་འཇོག་གོ། དྲོ་བ་ནི་མེ་ཡིན་པས་མ་སྨོས་ལ་གྲང་བ་ནི་ཆུ་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་བ་ལས་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུའི་རེག་བྱ་གཞན་ཡིན་ནོ། །བཀྲེས་པ་ནི་ཟས་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཕོ་བར་རླུང་ཤས་ཆེ་བ་ལས་རེག་བྱ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྐོམ་པ་ནི་བཏུང་བ་འདོད་པའི་རྒྱུ་མེ་ཤེས་
ཆེ་བ་ལས་རེག་བྱ་གྲུབ་པའོ། །འབྲས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་བཞི་ཚན་ལས་འབྱུང་བར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདོད་དོ། །བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་རེག་བྱའི་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་དབྱེ་བ་དབྱེ་གཞི་ལས་གཞན་དུ་མ་དགར་བའི་སྒྲའོ། །དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་
དོན་བརྗོད་ན། དེ་ལ་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། མིག་གི་ཡུལ་ཞེས་པས་རིགས་མི་མཐུན་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སེལ་ཞིང་། མིག་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཞེས་པས་དབང་པོ་གཞན་གྱིས་འཛིན་ནམ་སྙམ་པའི་ལོག་རྟོག་སེལ་ལ། མིག་གི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་ངེས་བཟུང་ཡུལ་གྱི་
རྐྱེན་དུ་སྦྱར་བ་དང་། མིག་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཞེས་དབང་པོ་རྐྱེན་དུ་སྦྱར་བས་མ་ཁྱབ་པ་དང་ཁྱབ་པ་ཆེས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ངེས་ཚིག་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བས་གཟུགས་སོ། །དབྱེ་བ་བཤད་མ་ཐག་པ་བཞིན་ཡིན་ལ། རྣམ་གྲངས་ལ་གཉིས་ལས། རང་གི་ངོ་བོར་གཏོགས་པ་
ནི་ཁ་དོག་དང་སྣང་བ་དང་དབྱིབས་དང་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། གཞན་གྱི་ངོ་བོས་མཚོན་པ་ནི་མིག་གི་ཡུལ། སྤྱོད་ཡུལ་དམིགས་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ། སྤྱོད་ཡུལ། དམིགས་པ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ། སྤྱོད་ཡུལ། དམིགས་པ་ཞེས་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །
2-1-60a


སྒྲའི་ངེས་ཚིག་ནི། བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་འགག་པས་སྒྲ་སྟེ། རྟེན་ལས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དྲིལ་བུའི་སྒྲ་རིང་དུ་གནས་པར་སྣང་བ་ནི། རྟེན་དྲིལ་བུ་འབྱུང་བ་ལས་འཕྲལ་འཕྲལ་དུ་སྒྲ་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། སྒྲ་སྔ་མ་ལས་
འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་དྲིལ་བུ་ལ་རེག་པས་སྒྲ་མི་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་གྲངས་ནི་སྒྲ་དང་དབྱངས་དང་ང་རོ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲིའི་ངེས་ཚིག་ནི་རྫི་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་བས་དྲིའོ། །རྣམ་གྲངས་ནི་དྲི་དང་སྣམ་ཁུ་ཞེས་བྱའོ། །རོའི་ངེས་ཚིག་ནི་ནད་རྣམས་སྡུད་པས་རོའོ། །རྣམ་
གྲངས་ནི་རོ་དང་མྱོང་བྱའོ། །རེག་བྱའི་ངེས་ཚིག་ནི་ལུས་ཀྱི་རེག་པར་བྱ་བས་རེག་བྱའོ། །ལུས་ནང་ཡང་རེག་གམ་སྙམ་ན། དབང་པོ་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ནང་ཕན་ཚུན་རེག་པ་ནི་མེད་ཀྱི་དེ་ན་ཡོད་པའི་རེག་བྱ་ཁོ་ན་བཟུང་བའོ། །རྣམ་གྲངས་ནི་རེག་བྱ་དང་ཀུན་ཏུ་རེག་བྱའོ། །ཡུལ་
དེ་དག་ཁམས་གང་ན་ཡོད་པ་ནི། འདོད་པ་ན་ཐམས་ཅད་དང་། གཟུགས་ན་དྲི་རོ་དང་བཀྲེས་སྐོམ་ལས་གཞན་ཡོད་དེ། གནོད་བྱེད་ཀྱི་གྲང་བ་མེད་ཀྱང་ཕན་བྱེད་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་བ་ལ་སློབ་དཔོན་ནི་ཏིང་འཛིན་ཁོ་ནས་ཕན་བྱེད་ཡིན་པས་གྲང་བར་བཏགས་པ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སོ། །ཡུལ་གྱི་
རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། ཡུལ་དང་པོ་བཞིས་རེས་འགའ་གཅིག་དང་རེས་འགའ་མང་པོ་བསྐྱེད་དེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཅོད་པ་དང་མི་གཅོད་པ་ནའོ། །རེག་བྱ་ནི་འབྲས་བུ་དག་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པས་མང་ན་འབྱུང་བ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་སྟེ་ལྔ་བསྐྱེད་ལ། ཁ་ཅིག་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་དུ་
མས་འཛིན་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ལུས་དབང་གཅིག་གིས་ཡུལ་མང་པོ་འཛིན་ན་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དེ་རིགས་སྤྱིར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་གྱི། རྫས་ཀྱི་སྤྱི་ཙམ་གཞལ་བའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་མོད། དེ་
2-1-60b


ལྟར་ནའང་དབང་ཤེས་ཀྱིས་སྤྱི་མཚན་གཞལ་བར་ནི་མི་འཇོག་སྟེ། རྫས་ཀྱི་སྤྱི་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དབང་པོས་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་ཚུལ་ལས་དང་པོ་བཞི་ནི་ཕྱོགས་རེ་དང་རིལ་པོ་གཉིས་ཀས་བསྐྱེད་ལ། ལུས་རིལ་པོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་འབར་བའི་སེམས་
ཅན་དམྱལ་བ་ནི་ལུས་རིལ་པོས་མེ་འཛིན་བསྐྱེད་པས་ལུས་ཞིག་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་མོད། མ་ངེས་ཏེ། ལས་ཀྱི་མཐུས་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྕེ་དང་ལུས་གཅིག་ཅར་ཡུལ་དང་ཕྲད་ན་དེའི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་གང་སྔར་སྐྱེ་སྙམ་ན། ཡུལ་གང་ཤས་ཆེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་
བ་དེ་སྔར་སྐྱེ་ལ། མཉམ་ན་ཟ་བར་འདོད་པས་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་སྔར་སྐྱེའོ། །གསུམ་པ་རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་བཤད་པ་ལ། དངོས་དང་། དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གཡེངས་དང་ཞེས་པས་རང་ཀུན་སློང་གི་སེམས་ལས་གཞན་པ་སྟེ། དགེ་བའི་རིག་
བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་སློང་སེམས་དགེ་བ་ཡིན་ཡང་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡང་རང་གཏོང་བྱེད་མ་བྱུང་བར་དུ་འགྲོའོ། །འདིས་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ལྟར་ན་རིག་བྱེད་ཙམ་དང་། གང་སྤེལ་ལྟར་ན་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་ཅེས་པའོ། །ཡང་སེམས་མེད་པའི་
སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལ་གནས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡང་འགྲོ་སྟེ། མཉམ་གཞག་གི་ནི་རང་ཀུན་སློང་གི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། འདིས་ནི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །ཡང་ཞེས་པ་ནི་མ་གཡེངས་པའི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡང་
འགྲོ་བས་འདིས་ནི་སེམས་དང་འགལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ལུང་མ་བསྟན་ནི་སྟོབས་ཆུང་བས་ཀུན་ནས་སློང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཁོ་ནར་ངེས་ཏེ། འདིས་མིག་ལ་སོགས་པ་སེལ་ལོ། །རྗེས་འབྲེལ་གང་ཞེས་པ་ནི་རང་གཏོང་བྱེད་མ་བྱུང་ན་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་
2-1-61a


དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཡེངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་རྒྱུན་མ་ཆད་པའོ། །འདིས་རིག་བྱེད་ཙམ་དང་ངག་གི་རིག་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །སྡོམ་པ་དེའི་ཐོབ་པའི་རྒྱུན་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་སེམས་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གཉིས་ཀར་ཡོད་
པ་དང་། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསྐྱེད་རྟེན་གནས་སྟོན་འཕེལ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུར་བྱས་པའི་རྣམ་རིག་མིན་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་གཟུགས་དང་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཀྱང་རིག་བྱེད་
ལྟར་ཀུན་སློང་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མིན་པའི་གཟུགས་སུ་བརྗོད་དེ་སློབ་དཔོན་གྱི་བཞེད་པར་སྟོན་པའོ། །འདིར་བརྗོད་ཅེས་པའི་རང་འགྲེལ་ལས། སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་དོན་གང་སྤེལ་གྱིས། སྟོན་པའི་གསུང་མ་ཡིན་ནོ་
སྙམ་དུ་དགོངས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ལ། འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས། སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བྲིས་སྣང་བས་བརྟག་དགོས་སོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་གིས། འགྲེལ་པ་རྒྱལ་སྲས་མ། འདི་ལ་མ་ཚང་བསྟན་བཅོས་འགལ། །ཉམས་དང་དེ་མིན་དེ་ཉིད་ཐལ། །
ཡང་སྒྲ་ལྷག་བརྗོད་ཁྱད་པར་དུ། །བྱ་བ་ཁྱད་པར་མ་བྱས་སོ། །ཞེས་བཀོད་མ་ཐག་པའི་རིག་མིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པར་སྣང་སྟེ། འོ་ན་རིག་མིན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བཀོད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་མ་ཚང་པར་ཐལ། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་གྱི་དོན་
ཅན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། དེ་རྗེས་འབྲེལ་རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདོད་ན་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་ལོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་པའི་བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཆོས་ཅན། རིག་མིན་
2-1-61b


མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡིན་པ་ཉམས་པར་བྱས་པར་ཐལ། གཟུགས་དེ་དག་གཡེངས་དང་སེམས་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རིག་མིན་གྱི་གཟུགས་མིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། ཐ་མ་གཉིས་ནི་སེམས་རྗེས་འབྲེང་འབྲང་། །ཞེས་སོ། །ཡང་མ་གཡེངས་སེམས་བཅས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འབྲེལ་
བས་མི་ལྟོའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དགེ་མི་དགེའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་རིག་མིན་མ་ཡིན་པ་ཆོས་ཅན། རིག་མིན་དེ་ཉིད་དུ་ཐལ། མ་གཡེངས་སེམས་བཅས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་སྒྲ་ལྷག་པར་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་ཐལ། གཡེངས་དང་ཞེས་པའི་དང་གི་སྒྲ་
སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཟིན་པས་སེམས་མེད་པའི་ཡང་ཞེས་པས་བསྡུ་བར་བྱ་བ་དག་ལྷག་མར་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར། སེམས་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཅན། རིག་མིན་གྱི་གཟུགས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་གསལ་བར་མ་བྱས་པར་
ཐལ། སེམས་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགེ་བའི་རིག་བྱེད་མིན་པའི་རྗེས་འགྲོ་དམིགས་ཀྱིས་མ་བཀར་བའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གཟུགས་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཀླན་ཀ་དེ་དག་མི་
འཇུག་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ཡང་རྒྱུན་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་ལ་བལྟོས་ནས་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོར་སོང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། འབབ་ཆུའི་དང་པོར་འབྱུང་བའི་ཆུ་སྣ་ལ་རྒྱུན་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་མ་ཁྱབ་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ
འི་རྒྱུན་ཅན་གྱི་རྫས་ཉིད་དུ་སྟོན་པས་མ་ཚང་བའི་སྒྲ་སྐྱོན་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བ་མེད་དེ་རྒྱུན་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བྱེ་སྨྲ་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཉམ་གཞག་གི་རིག་བྱེད་མིན་པ་དེ་གཡེངས་དང་སེམས་མེད་ཀྱི་ཚེ་མེད་ཀྱང་། རིག་
2-1-62a


བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། རིག་མིན་གྱི་གཟུགས་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་མ་བཞག་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཇི་ལྟར་ལྡན་ན། འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་ལྡན་གཡེངས་པ་དང་སེམས་མེད་པའི་
སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ། འདོད་པའི་དགེ་བའི་རིག་མིན་གྱི་གཟུགས་དེ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་གྱི་དེ་ལས་ཁམས་གོང་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་འགྲེལ་ལས། སེམས་མེད་པའི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་འགོག་པའི་
སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་དང་། གང་སྤེལ་ལས། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཙམ་པས། ཡིད་
དང་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བ་ནི། །རྟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་གཉིས་དང་། །སེམས་མེད་གཉིད་དང་བརྒྱལ་མ་གཏོགས། །ཞེས་དང་། སའི་དངོས་གཞིར་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་སྨྱོ་བ་དང་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་ངན་པས་
ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པའི་དུས་ཏེ་སེམས་མེད་བདུན་ཙམ་བཤད་པའི་བྱེ་སྨྲས་ནི། གཉིད་དང་བརྒྱལ་བ་སེམས་མེད་དུ་མི་འདོད་ཅིང་། སྨྱོ་སོགས་ནི་སེམས་མེད་བརྟགས་པ་བ་ཡིན་ལ་ལྷག་མེད་ན་ནི་སྡོམ་པ་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དཔྱད་མི་དགོས་ལ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་འདུ་ཤེས་མེད་
པ་པ་སེམས་མེད་ཡིན་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ན་བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པའང་མེད་ལ། དེ་མེད་ན་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། གཟུགས་མེད་ན་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་མེད་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཐོབ་པ་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཟག་མེད་ནི། བསམ་གཏན་
2-1-62b


ཁྱད་པར་འདུ་ཤེས་མེད། །སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་གཟུགས་མེད་ནའང་། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །སྡོམ་པ་གསུམ་གང་གི་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་ལུས་ངག་གི་དགེ་བ་བདུན་གྱི་ཐོབ་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལའང་མ་བཀག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་སེམས་
ཅན། །རྙེད་པས་བདུན་ཡོད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་གཟུགས་མེད་ཅེས་པའང་དེར་ཡོད་ཀྱི་འཕགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །དགེ་མི་དགེའི་རིག་བྱེད་ནི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པར་མི་ཐལ་ཏེ། རིག་བྱེད་ལ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཡོད་པས་དགེ་དང་མི་དགེ་ཁོ་ནར་
མ་ངེས་པའི་ཕྱིར། ཡང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་རིག་བྱེད་འགག་ཀྱང་མི་འགག་པས་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ལ། རིག་བྱེད་ནི་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྒྲ་ལྷག་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། གཡེངས་
པ་དང་སེམས་མེད་པ་དང་། སེམས་བཅས་མ་གཡེངས་པ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་གཉིས་ལ་རིག་མིན་ཡོད་པར་དངོས་སུ་བསྟན་ནས། གསུམ་པ་ལ་ཡང་སྒྲས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སེམས་མེད་པའི་སྐབས་སུ་རིག་མིན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་དགོས་པ་ལས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་
པ་ནི་གྱི་ནར་ཟད་དེ། མཚན་ཉིད་འདི་རིག་མིན་གྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། བྱེ་བྲག་གི་རིག་མིན་ཁ་ཅིག་ལ་མ་ཁྱབ་པ་འདིར་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་སྟོན་དགོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིན་ན་ཁྱོད་རང་གིས་ཀྱང་རྣམ་རིག་མིན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞག་པ་ན་སེམས་
མེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བ་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པར་ཐལ་བ་ཉིད་སྦྱར་སྣང་སྟེ། བྱས་པ་དང་ཡང་མི་འདྲ་བའི། །སེམས་ལའང་སེམས་མེད་པ་ལ་གང་། །ལུང་བསྟན་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས། །དེ་ནི་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་འདོད། །ཅེས་དེར་ཡང་སེམས་མེད་ལ་རིག་མིན་
2-1-63a


རྗེས་འགྲོར་དམིགས་ཀྱིས་མ་བཀར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བ་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་མེད་ལ་དགེ་བའི་རིག་མིན་སྲིད་པ་ནི་གནས་བཞི་པར་སྟོན་ལ། གང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་ནི་འོག་ཏུ། ཐོགས་དང་བཅས་
པའི་གཟུགས་ཅན་བཅུ། །ཞེས་ངེས་པར་བཟུང་བས་ཆོས་ཁམས་རིག་མིན་ཐོགས་མེད་དུ་འགྲུབ་བོ། །དཔལ་ཟི་ལུང་པ་ན་རེ། བསམ་ཟག་གི་སྡོམ་པ་ལ་རྣམ་རིག་མིན་པས་ཁྱབ་པ་བརྟག་དགོས་ཤིང་། སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་རིག་བྱེད་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀ་ཡོད་པའང་བརྟག་དགོས་ཏེ། 
དང་པོ་ནི། མཛོད་རྩ་འགྲེལ་དུ། ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཤད་པས་བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱིའང་དེ་སྤོང་བའི་སྡོམ་པ་ཅི་སྟེ་ཁས་མི་ལེན་ཅེས་དང་། གཉིས་པ་ནི། སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་ཡོད་ན་གཟུགས་རྣམ་
སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་རིག་མིན་དེ་དགེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ་ཞེས་སྨྲའོ། །བརྟག་པ་འདི་དག་ལས་བརྟག་པ་དང་པོ་ནི་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱིས་གཞན་ལྡན་འགར་ཡང་མ་བཅད་པས་བརྟག་པའི་གཞི་མེད་ལ། ཡོད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ལོ། །བརྟག་པ་
གཉིས་པ་ནི་བྱེ་སྨྲ་དག་གིས་སྔོན་ཉིད་ནས་དཔྱད་པས་དག་ཟིན་པས་ཁྱེད་ཅག་ངལ་བར་བགྱིས་པ་ཐམས་ཅད་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ལས་སུ་ཐལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། འབྲས་བུའི་བསམ་གཏན་གྱི་ས་པ་དང་། འཕགས་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སྡོམ་པ་ལ་རིག་མིན་མི་ལྡན་པ་རྣམ་
པར་བཅད་ནས་ལྡན་པར་བསྟན་པས་དེའི་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྤོང་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གཞན་ལྡན་དུ་ཡོད་པ་འགར་ཡང་མ་བཅད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེར་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡོད་པ་སུ་ཞིག་གི་ངོར་སྒྲུབ། ཡང་མཛོད་རྩ་འགྲེལ་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཤད་པ་ཙམ་གྱིས་བསམ་ཟག་ལ་དེ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་
2-1-63b


བྱེད་དུ་སྦྲེལ་ན། བསམ་ཟག་ན་རིག་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་སྡོམ་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པར་ཐལ། མཛོད་རྩ་འགྲེལ་དུ་ལུས་ངག་གི་སྡོམ་པ་ཡང་ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ལས་དགེ་མི་དགེ་ཡོད་པ་ནི། བསམ་པའི་ལས་ཡོད་པ་
ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། དེས་བསྐྱེད་ལུས་དང་ངག་གི་ལས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་ལུས་ངག་གི་ལས་དགེ་མི་དགེ་དེ་ལ་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དག་རྣམ་རིག་རྣམ་རིག་མིན། །ཅེས་གཉིས་གཉིས་སུ་ཡོད་པར་བསྟན་ནས་རིག་མིན་ལ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་མེད་པས་ལུང་མ་བསྟན་
དུ་དོགས་པ་སེལ་མི་དགོས་ལ། རིག་བྱེད་ཀྱི་དབྱིབས་གཟུགས་གསར་པ་དེ་ལུས་ངག་ཁ་དོག་གི་གཟུགས་སྔ་མ་དང་འཁྲུལ་གཞི་ཆེ་བས་དེ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་དོགས་ནས། འོ་ན་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དགེ་མི་དགེ་དེ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ངག་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ལུས་རྣམ་རིག་བྱེད་དབྱིབས་སུ་འདོད། །ངག་རྣམ་རིག་བྱེད་ནི་ངག་སྒྲ། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ལས་ལྟ་བུ་དགེ་མི་དགེའི་དབྱིབས་ཀྱི་གཟུགས་དེ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཁ་དོག་ལས་ཐ་དད་པའི་དབྱིབས་
གསར་པ་རྫས་གྲུབ་ཅིག་སྤྱི་བོ་ནས་རྐང་པའི་བར་ཡོད་ལ། དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ཀྱི་གསེབ་ཏུ་ཆུད་ཀྱང་རིག་བྱེད་འོད་ལྟར་དང་བས་ལུས་བོངས་ཆེ་བ་དང་ལྕི་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ནགས་ལ་མེ་ཞུགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱེ་སྨྲ་ཉིད་འདོད་དོ། །ཟི་ལུང་པས་ནགས་ལ་མེ་ཤོར་
བའི་དཔེས་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ལས་རྫས་གཞན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཡོད་ན་ལུས་རྫས་གཞན་གཉིས་སུ་ཐལ་ལོ། །ཞེས་བླུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་ཟ་བའི་རས་གཅོད་བྱེད་མོད། ནགས་ལ་མེ་ཞུགས་པའི་མེའི་རྫས་ནགས་ཀྱི་རྫས་ཡིན་ན་བསྲེག་བྱ་སྲེག་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་བས་
2-1-64a


ནགས་ལས་གཞན་པའི་མེ་མེད་པར་སུ་ཞིག་གིས་རྟོགས། དཔེ་མ་གོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་བྱེད་ཀྱི་དབྱིབས་གཟུགས་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཁ་དོག་གི་གཟུགས་ལས་རྫས་གཞན་དུ་མེད་པ་ཁྱོད་རང་གིས་མོས་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ལྟར་འགྲུབ། དགེ་མི་དགེའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དབྱིབས་
རྫས་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་ཁས་བླངས་པས་ལུས་རྫས་གཉིས་སུ་འགྱུར་དགོས་ན་རྒྱས་བྱུང་གི་རྒྱུའི་འབྱུང་བས་ལུས་རྒྱས་པའི་ཆེད་དུ་ལུས་ལ་ཁྱབ་པ་ནའང་། ལུས་རྫས་གཞན་གཉིས་སུ་ཁྱོད་རང་ལའང་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་བྱེ་སྨྲས་རིག་བྱེད་ཀྱི་དགེ་མི་དགེའི་ལས་རྫས་གསར་པ་བ་
ཁས་ལེན་པ་ལ། གནས་མ་བུ་པས། ཡུལ་གཞན་ན་ཡོད་པའི་རིག་བྱེད་དེ་མ་ཉམས་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་རྫས་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་བྱེ་སྨྲས་འགོག་པ་ནི། འགྲོ་མིན་གང་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ནི། །སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་འཇིག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བརྗོད་ལ། 
མདོ་སྡེ་པས་རིག་བྱེད་ཀྱི་དབྱིབས་རྫས་གྲུབ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ནི། གཉིས་བཟུང་འགྱུར་ཏེ་རྡུལ་ལ་མེད། །ཅེས་རིག་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་ཉིད་ཀྱིས་གཞུང་འདིར་རིགས་པས་ལེགས་པར་
གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན་པས་ཁྱེད་ཅག་ནོར་བུ་ལས་ཕུད་པའི་ཤུན་པ་ལ་ནོར་བུ་འཚོལ་བའི་དཔྱད་པ་ལྟ་བུར་མ་གྱུར་ཏམ། ཡང་ཁྱེད་ཅག་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དགེ་མི་དགེ་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། དེའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དགེ་མི་དགེའི་
དབྱིབས་དེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཁ་དོག་གི་རྫས་ཆ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན་ནི། འོ་ན་རྣམ་རིག་མིན་པའི་སྡོམ་པའང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལུང་མ་བསྟན་དུ་ཐལ། དེ་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཁ་དོག་གི་རྫས་ཆ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ། ཡང་དག་
2-1-64b


པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ལམ་གཟུགས་ཅན་བདུན་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་རིག་བྱེད་དེ་དབྱིབས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་དེའོ་ཞེ་ན་
ནི། གཟུགས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དེ་ཁྱེད་ཅག་དགེ་བ་གཏན་མིན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་མིན་ནམ། ཐུགས་དྲན་རྣལ་དུ་ཞོག་ཁྱབ་པ་མེད་ན་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན། འདོད་ན་སྨྱོན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ག་ལ་རྩོད། །ངག་དོན་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་ལ། ལུས་ངག་གི་སྒྲ་གཟུགས་
ཀྱི་དགེ་བ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སུ་མི་སྟོན་པ་ནི་བྱེ་སྨྲ་དག་གི་གཏིང་ཚུགས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་སྟོན་པའི་གསུང་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ཅན་གྱི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ཉི་འོག་པ་རྣམས་དེའི་རྒྱུའི་ལས་དེ་དག་ལས་རྣམ་སྨིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྱུང་བ་གྲུབ། དེ་
ལས་གསུང་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་གྲུབ་པས་བརྒྱུད་པ་གསུམ་པ་དང་། ཁ་ཆེ་བ་ནི་ལས་ལས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་འབྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་རྒྱས་བྱུང་དང་། དེ་ལས་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་གསུང་དབྱངས་འབྱུང་བས་བརྒྱུད་པ་ལྔ་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་ལ། སྒྲའི་
རིག་བྱེད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ལ་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལའང་དེ་ལྟར་སྦྱར་དགོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེས་ན་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དགེ་མི་དགེའང་སྒྲ་ཉིད་དུ་སྟོན་པས་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་མིན་པར་ཡང་གྲུབ་སྟེ། ངག་རྣམ་རིག་བྱེད་ནི་
ངག་སྒྲ། །ཞེས་དང་། སྒྲ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་མིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཕྱོགས་སྔ་མ་དག་གི་འདི་འཐད་ཀྱི་འཁྲུལ་བཤད་བྱུང་ངོ་ཅོག་ཀྱང་གནད་འདི་ལྟ་བུ་བློ་ཡུལ་དུ་མ་ཤར་བའི་གྲོག་སྐམ་གྱིས་ཉ་རྒྱ་འཐག་པ་ལྟར་ཟད་དོ། །མདོར་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ལུས་ངག་
2-1-65a


གི་དགེ་མི་དགེ་ནི་བྱེ་སྨྲ་ཁོ་ནས་འདོད་ཀྱི། མདོ་སྡེ་པ་དང་ཐེག་ཆེན་པས་ནི་དེ་མི་འདོད་དེ། བྱེ་སྨྲས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གནས་བཞི་པར་ལུས་ངག་གི་ལས་དགེ་མི་དགེ་བཤད་མ་ཐག་པའི་གཞུང་དོགས་གཅོད་དང་བཅས་ཏེ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། མདོ་སྡེ་
པ་ནི་ལུས་ངག་གི་རང་བཞིན་ནི་ལས་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་གི་དུས་སུའང་སེམས་པ་ཉིད་ལས་ཡིན་ཏེ། སེམས་པ་དགེ་མི་དགེར་གྱུར་ན་ལུས་ངག་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བར་སྣང་ཡང་དོན་དགེ་བ་དང་སྡིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་པ་དང་བསམ་པའི་ལས་གཉིས་སུ་གསུངས་
པ་དེ་རྒྱུ་དང་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། ལུས་ངག་ལས་སུ་གསུངས་པ་ནི་སེམས་པ་དེ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལས་སུ་བཏགས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་དུའང་སེམས་པ་ཉིད་ལས་སུ་འདོད་ལ། ཐེག་པ་གོང་མ་ཐམས་ཅད་པ་ནི་
ལུས་ངག་གི་བེམས་པོའི་ཆ་ནི་བདེ་སྡུག་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་དགེ་མི་དགེར་གཏན་མི་བཞེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱེད་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ངག་གི་དགེ་མི་དགེ་མཚན་ཉིད་པ་ཁས་ལེན་པའི་སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པར་ཐལ། མདོ་སྡེ་པ་ཡན་གྱིས་
ནི་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་པ་དེ་དག་གིས་བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལ་གསལ་ཞིང་། བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ལ་དེ་ལྟར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱེད་རང་གི་རྩལ་བཤད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན་ལུས་ངག་གི་དགེ་མི་དགེ་སངས་རྒྱས་པའི་ལུགས་ལ་བཞག་ཏུ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་
རོ། །སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་རིག་བྱེད་ཡེ་མེད་ན་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དབྱེ་གཞིར་བཞག་ནས་རིག་བྱེད་ཡིན་མིན་དབྱེ་བར་བྱས་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་དབྱེ་བ་དབྱེ་གཞི་དང་བཅས་པ་མཚན་གཞིར་བཞག་ནས་དེའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་གསུམ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པ་དང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་
2-1-65b


པ་དང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་ལས་ལམ་དངོས་གསུམ་ལ། སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་དེ་གསུམ་ཚང་གི། སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་ལ་མཚན་ཉིད་དེ་གསུམ་ལས་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་དེ་ཚང་གི་གཞན་གཉིས་མ་ཚང་ངོ་ཞེས་མཛོད་རྩ་འགྲེལ་ལས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ནི་སུས་ཀྱང་བསྙོན་པར་བྱར་མེད་དེ། 
ཇི་སྐད་དུ། དང་པོའི་རྣམ་རིག་རྣམ་རིག་མིན། །སོ་སོ་ཐར་དང་བྱ་བའི་ལམ། །སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་པོ་དག་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་སྡིག་པ་ལས་སོ་སོར་ཐར་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
གོ། སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། སོ་སོར་ཐར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་ཡིན་གྱི་ལས་ལམ་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཉིད་
ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག །སྐད་ཅིག་དང་པོ་དེ་རིག་བྱེད་ཡིན་དུ་ཆུག །སོ་སོར་ཐར་པ་ཡིན་པར་བསྟན་གྱི་སྡོམ་པར་མ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་དམུས་ལོང་ལ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྟན་པ་ན་ཅི་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་ལ་ངས་ཅི་བྱར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་ཐབས་མེད་ལ། 
གཞན་དུ་ན། ཇི་སྐད་དུ། སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མིན་པ་དང་པོ་དག་ནི་སོ་སོ་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་བླངས་པའི་སྡོམ་པ་ལ་རིག་བྱེད་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་བཟུང་ནས་དེ་གཉིས་ཀའང་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་དུ་མ་ཡོད་པའི་དང་པོ་སོ་ཐར་དུ་བསྟན་
ནས། འོ་ན་དེ་ལ་ཡང་ཕྱོགས་སྔ་མ་ལྟར་ཆེས་བླུན་པས་སྡོམ་པ་མིན་པར་དོགས་པ་ལ། དེ་སོ་ཐར་ཡིན་པར་མ་ཟད་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པའང་ཡིན་ཅེས་ཀྱང་སྒྲ་ངེས་བཟུང་དུ་སྦྱར་བ་ལས། གཞན་ཡང་སྒྲ་སྨོས་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས། ཇི་སྐད་དུ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་
2-1-66a


ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཁོ་བོས་ཞིབ་བསེད་དུ་སྨྲས་ཟིན་པས་ཕྱིན་ཆད་ལོག་པར་སྨྲ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་བཟློག་པར་གྱིས་ཤིག །གཉིས་པ་ལ། འབྱུང་བའི་དབྱེ་བ། བྱེད་ལས། མཚན་ཉིད། དོགས་གཅོད་དོ། །དང་པོ་ནི། འབྱུང་བ་
ཆེ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ། །ཞེས་དང་། རེག་བྱ་བཅུ་གཅིག་ཅེས་པའི་འབྱུང་བ་དག་གང་ཞེ་ན། ལན་ནི་ས་ཁམས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེའང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མི་འབྱུང་མ་མྱོང་བའམ། འབྲས་བུའི་གཟུགས་རྣམས་རང་གི་རྣམ་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པས་
འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་ཆེ་བའང་རང་གི་བྱ་བ་ལ་ཤས་ཆེ་བས་ཆེན་པོ་སྟེ། འགྲེལ་པ་ལས། ཡང་ན་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དག་གི་ཕུང་པོ་དེ་དག་བྱ་བ་ལ་ཤས་ཆེ་བ་དག་ལ་དེ་རྣམས་ཆེན་པོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པའི་
ཕུང་པོ་ལ་སྲ་བ་ལ་སོགས་པའམ། འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་གསལ་ཞིང་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། གོང་མ་བས། ཡོད་པ་རྒྱ་ཆེ། བརྟེན་པ་གཏོས་ཆེ། གནས་པ་ཐ་གྲུ་ཆེ་བས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁམས་ནི་དྷཱ་ཏུ་ཞེས་པ་དྷཱ་རའི་སྒྲ་ལས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ལེན་པའམ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་
ཁམས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ཐུན་མོང་གི་ལས་ལྔ་ཡིན་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི། སའི་ལས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཐུར་དུ་མི་ལྟུང་བར་འཛིན་པ་དང་། ལ་སྩོགས་པ་སྟེ་ཆུས་མི་འགྱེས་པར་སྡུད་པ་དང་། མེས་མ་རུལ་བས་མྱགས་པར་སྨིན་པ་དང་། རླུང་གིས་གོང་ནས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དག་ལས་
སུ་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རེ་རེ་ཞིང་འབྱུང་བ་བཞི་གར་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། བྱེ་སྨྲས། ས་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རེ་རེ་ལའང་མེ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ལས་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས་རེ་རེ་ཞིང་འབྱུང་བ་བཞི་བཞི་པར་འདོད་དེ། རྡོ་བ་ལྟ་བུ་སྲ་བ་ས་ལའང་སྡུད་པ་དང་སྨིན་པ་དང་བསྐྱོད་པ་རྣམས་མཐོང་བས་ཆུ་མེ་
2-1-66b


རླུང་གསུམ་ཡོད་པར་དཔག་ལ། ཆུ་ལའང་གྲུ་འདེགས་པ་དང་། དྲོ་བ་ཉིད་དང་། གཡོ་བའི་ལས་མཐོང་བས་ས་མེ་རླུང་རྣམས་ཡོད་ལ། མེ་ལ་ཡང་བརྟན་པ་དང་གོང་བུར་འདུག་པ་དང་། གཡོ་བ་རྣམས་མཐོང་བས་ས་དང་ཆུ་དང་རླུང་རྣམས་ཡོད་ལ། རླུང་ལ་ཡང་
འདེགས་པ་དང་གྲང་བ་དང་དྲོ་རེག་མཐོང་བས་ས་ཆུ་མེ་རྣམས་ཡོད་པར་འཇོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་པས་ས་ལྟ་བུ་ལ་ཆུ་སོགས་གང་སྣང་བའི་ཆ་ནི་མངོན་གྱུར་དུ་ཡོད་ལ། མི་སྣང་བ་ནི་ས་བོན་ནམ་ནུས་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །འོ་ན་འབྱུང་བ་ནི་བཞིར་
གྲངས་ངེས་ཏེ། ས་མེད་ན་འབྲས་བུ་རྣམས་ཐུར་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བས་འཛིན་པས་ས་དང་། ཆུ་མེད་ན་ཐལ་བ་སྐམ་པོ་ལྟར་ཡལ་བར་འགྱུར་བས་སྡུད་པས་ཆུ་དང་། མེ་མེད་ན་དབྱར་ཀ་ཤ་ཡི་གོང་བུ་ལྟར་རུལ་བར་འགྱུར་བས་སྨིན་པས་མེ་དང་། རླུང་མེད་ན་རྡོ་ཡི་འོག་གི་
མྱུ་གུ་ལྟར་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བས་འབྲས་གཟུགས་བསྐྱེད་པ་ལ་བཞི་པོ་འདི་ལས་ཉུང་ན་མི་ནུས་ཤིང་། མང་ན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡང་གོ་མ་ཕྱེ་ན་སྐྱེ་བར་མི་རུང་བས་ནམ་མཁས་ཀྱང་འབྲས་གཟུགས་འབྱུང་བའི་གོ་འབྱེད་དོ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ནི་གཞན་དུ་སོང་ནས་གོ་
ཕྱེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གོ་མ་བཀག་ཙམ་གྱི་ཕྱིར། འབྲས་གཟུགས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་ལོ། །(གསུམ་)པ་ནི། སྲ་གཤེར་དྲོ་ཉིད་གཡོ་བ་རྣམས། །ས་ནི་སྲ་ཞིང་འཐས་པ་དང་། ཆུ་ནི་གཤེར་ཞིང་བརླན་པ་དང་། མེ་ནི་ཚ་ཞིང་སྲེག་པའམ་དྲོ་བ་ཉིད་དང་། རླུང་ནི་རྒྱུན་ཡུལ་གཞན་དང་གཞན་དུ་
གཡོ་བ་རྣམས་སོ། །བོད་ཁ་ཅིག་གཡོ་བ། སེམས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་ལ། ཡང་བ་འབྲས་བུའི་རེག་བྱ་ལ་ཡང་ཡོད་པས་ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཟེར་ཡང་། སེམས་པ་གཡོ་བ་ནི་སེམས་དམིགས་པ་ལ་འཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སྒྲ་མཚུངས་ཙམ་གྱིས་དོན་མི་མཚུངས་སོ། །བཞི་
2-1-67a


པ་ནི། བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པའི་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ཐ་སྙད་དུ། །ཁ་དོག་དབྱིབས་ལ་ས་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཚེ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་མིག་གི་ཡུལ་
ཡིན་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས། སྲ་བ་རེག་བྱ་ལ་སའི་ཁམས་སུ་འདོད་དོ། །ཆུ་མེ་ཡང་ངོ་སྟེ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་བརྗོད་ལ། རླུང་གི་ཚོགས་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་སྐབས་འགར་ཁམས་གཡོ་བའི་རེག་བྱ་ཉིད་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་རླུང་གིས་
རེག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། སྐབས་འགར་ས་དེ་དང་འདྲ་བར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་རླུང་དུ་འདོད་པས་བསྟན་བཅོས་དང་མི་མཐུན་པར་བརྗོད་པའང་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཞག་ཚུལ་ནི། དབང་དོན་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ། །སྐྱེ་མཆེད་དང་ནི་ཁམས་བཅུར་འདོད། །སློབ་དཔོན་ནི་ཚིག་ཟོར་ཡང་བ་ལ་མཁས་ཤིང་གཞུང་
ཚིག་ཚེགས་ཆུང་བར་མཛད་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྟོན་ཏེ། དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན་ལྔ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་པའི་ངེས་བཟུང་གི་ཚིག་འདིས་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་པར་བསྟན་ནས་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་
ཁམས་བཅུར་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ཚོར་སོགས་གསུམ་གྱི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པ་ལ་བཞི། ཚོར་བ། འདུ་ཤེས། འདུ་བྱེད། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཚོར་བ་ནི། 	ཚོར་བ་མྱོང་བའོ། །མྱོང་བའོ་ཞེས་པའི་མྱོང་བ་ལ་ཁ་ཅིག་བདེན་གཉིས་ལས། ཉམས་
སུ་མྱོང་བ་གང་ཡང་ནི། །དགག་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་བཟུང་བར་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་མྱོང་བར་ཡང་བཤད་ལ། སློབ་དཔོན་བྲམ་ཟེས། སྒྲུབ་པ་མྱོང་ཉིད་སེལ་བ་ནི། །ལྡོག་པ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཅེས་རྟོག་མེད་སྒྲུབ་པའི་
2-1-67b


སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ལ་ཡང་མྱོང་བར་བཤད་ཅིང་། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། རང་ཉིད་གསལ་བ་མྱོང་བ་སྟེ། །དོན་དང་འདྲ་བ་དམིགས་པ་ཡིན། །དེས་ན་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དམིགས་མྱོང་དག་ནི་ཐ་དད་ཡིན། །ཅེས་འཛིན་ཆའི་གསལ་བ་ཙམ་ལ་ཡང་མྱོང་བར་
འཆད་པ་ལས། འདིར་ཐ་མ་བཟུང་སྟེ་ཕན་གནོད་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟོས་ནས་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེའི་ཚེ་དམིགས་མྱོང་ངོ་བོ་གཅིག་པ་མི་སྲིད་པས་མྱོང་བ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་དོན་
དུ་གཉེར་བྱའི་མྱོང་བའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་གཞན་ལ་མྱོང་བ་མེད་ན་བེམས་པོར་འགྱུར་ལ། ཡོད་ན་ཚོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་སྟོབས་ཀྱིས་མྱོང་བ་མེད་ལ་གཞན་སྟོབས་ཀྱིས་མྱོང་བ་ཡོད་པས་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་ལས་གྲོལ་ལོ། །མདོར་ན་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་
བྱེ་སྨྲ་ནི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་འདོད། །བྱེ་སྨྲའི་ཕྱོགས་གཅིག་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་ཡུལ་ཉམས་མྱོང་ཚོར་བ་ཡིན་ན། དམིགས་པ་གཅིག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་རེག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འདོད་དོ། །
མདོ་སྡེ་པས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འདོད་དོ། །སེམས་ཙམ་པས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འདོད་དོ། །དབྱེ་བ་ནི་ངོ་བོས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། རྟེན་གྱིས་ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་གོ ། ཅི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བྱུང་དག་སེམས་
ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཅེ་ན། གྲུབ་མཐའི་དབྱེ་བས་འདོད་པ་ཅི་རིགས་པར་སྣང་བ་ལས། སློབ་དཔོན་སྐལ་ལྡན་ཁྱད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ན་རེ། སེམས་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པར་བཞག་པའི་
2-1-68a


ཕྱིར། རྒྱན་ལས། སེམས་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཆགས་སོགས་སྣང་བ་དང་། །དད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་འདོད། །ཉོན་མོངས་དགེ་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་སྨྲའོ། །བཙུན་པ་ཤྲཱི་རཱ་ཛ་ན་རེ། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ཕུང་པོ་
ལོགས་སུ་བྱས་པས་རྫས་གཞན་ཡིན་ལ། སེམས་བྱུང་གཞན་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །བཙུན་པ་ཀུ་མཱ་རཱ་ཛ་ན་རེ། དེ་གཉིས་དང་རེག་པ་དང་སེམས་པ་དང་བཞི་ནི་རྫས་གཞན་ཡིན་ལ། གཞན་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་
ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ལས་སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་འབྱུང་བའི་ལྔ་བཏགས་ཡོད་དང་། བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ལས་འབྱུང་བའི་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང་བཅས་པའི་བདུན་ཅུ་རྫས་སུ་འདོད་ལ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་རྫས་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་བཏགས་པར་འདོད་
དེ་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་མི་འདོད་དོ། །གྲུབ་མཐའ་དེ་དག་གང་བཟང་བ་བརྟགས་པ་ན། རིགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་རིགས་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་མི་ནུས་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་གྱི་ཚེ་ཁ་ཅིག །
སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་གཅིག་ཐ་དད་གང་ཡིན་སེམས་པ་ལུང་ལས་མི་བལྟོས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ངོ་བོ་རང་རིག་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར། དེ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དང་། རྗེས་སུ་དཔག་བྱའི་
ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། དོན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག །བདག་ཉིད་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་ལ། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་བྱ་གང་། །མ་མཐོང་ཆ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་སྨྲ་ལ། དེ་ལྟར་བརྗོད་པའང་འབྲེལ་མེད་པ་སྟེ། ལུང་དེ་མངོན་
2-1-68b


སུམ་གྱི་ཚད་མས་ཡུལ་མངོན་གྱུར་གྱི་ཆ་ལ་མ་མཐོང་བའི་ཆ་གཞན་མེད་པར་སྟོན་པའི་ལུང་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཙམ་གྱིས་མཐོང་ན་རྟོགས་པས་ཁྱབ་པའི་ལུང་དུ་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་རང་རིག་པས་མྱོང་བ་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དུ་
སོང་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་ངེས་པར་མི་བྱེད་ལ། མངོན་སུམ་དེས་དྲངས་པའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཙམ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པར་ངས་ངེས་པ་དང་། ཡང་སེམས་སེམས་བྱུང་དེ་དག་ལ་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་མི་རྟག་པར་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་སོ་
སྐྱེ་ནང་གི་བློ་གྲོས་ཞན་པས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པས་ཤིན་ལྐོག་ཏུ་སོང་བ་ལུང་ཚད་མས་ངེས་པར་བྱེད་པའང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུང་ཚད་མ་འདི་ནི་རྒྱུ་དགེ་མི་དགེ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བར་དཔོག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་མྱོང་བ་མ་མཐོང་བའི་ཆ་གཞན་མེད་
པའི་ཆོས་ལ་སེམས་སེམས་བྱུང་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ལྟ་བུ་གང་མ་རྟོགས་པའི་ཆ་ནི་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་དགོས་པ་ཡང་། ཇི་སྐད་དུ། ཁྱད་པར་ཆ་ཤས་རྣམ་སྤངས་པ། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་བཟུང་བ་ལ། །ཁྱད་པར་གང་ལ་རྟོགས་པ་ཡི། །རྐྱེན་ཡོད་དེ་ནི་
རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ལུང་ལ་ཡང་མཁས་པས་དཔྱད་ན་སངས་རྒྱས་པའི་ལུང་ལ་བསྟེན་པར་འོས་ཀྱི། མུ་སྟེགས་པའི་ལུང་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ལུང་ཡང་གཞལ་བྱའི་དོན་ལ་བསླུ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་མངོན་གྱུར་ལ་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བར་
སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་པས་གསལ་བ་དུ་མ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཅི་ཆ་མེད་དང་། ཡན་ལག་གི་རྫས་དུ་མ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཁས་ལེན་ལ། གྲངས་ཅན་པས་ཚོར་བ་བེམས་པོར་ཁས་ལེན་པ་དང་། ལྐོག་གྱུར་ལ་རྗེས་དཔག་དང་འགལ་བར་སྨྲ་བ་སྤྱོད་པ་པས་སྒྲ་རྟག་པ་
2-1-69a


དང་། རྒྱང་འཕེན་པས་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལའང་ལུང་ཚད་མ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་ཚིག་དང་འགལ་བར་སྨྲ་བ་ནི། གཅེར་བུ་པ་སེམས་ལ་ཡོད་པའི་སྡིག་པ་ཁྲུས་ཀྱིས་འདག་པར་འདོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། 
གངྒའི་སྒོ་དང་ཀུ་ཤ་འཁྱིལ། །བྱིས་པ་ཅན་དང་སྔོན་པོའི་རི། །ཀ་ནི་ཀ་ཡི་འཇུག་ངོགས་སུ། །ཁྲུས་བྱས་ཡོངས་འབྱུང་སྲིད་མ་ཡིན། །ཅེས་པས་སྡིག་པ་སེམས་ལ་ཡོད་ན་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆུས་འཁྲུ་བར་སྨྲ་བ་དང་འགལ་ལ། ཁྲུས་ཀྱིས་འདག་ན་ལུས་ཀྱི་
དྲི་མ་ལྟར་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ལ་ཡོད་པར་འགལ་བས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུང་ཚད་མར་ཅི་སྟེ་འགྱུར། འོ་ན་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྡིག་པ་སྔགས་ཆུས་འདག་པར་མི་འདོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྔགས་ཆུས་ལུས་ལ་རེག་པས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་ལ་ཡོད་
པའི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་། ཆུའི་རེག་བྱ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱུད་ནས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ནུས་པ་སྤོང་བར་འདོད་ལ། ཆུས་དངོས་སུ་སྡིག་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་འཁྲུ་བར་མི་འདོད་ཅིང་། སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་གཟུགས་མ་ཡིན་པས་ནུས་པ་དེ་རྟེན་པར་
བྱེད་པའི་ཆུས་ཀྱང་སྡིག་པ་འདག་པར་ནུས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །རིག་ཅན་པ་དག །བདག་གི་བདེ་སྡུག་བདག་ལ་རང་དབང་མེད། །དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐུལ་ཡང་ན་མཐོ་རིས་སམ། །གཡང་ས་དག་ཏུ་ལྟུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །ཞེས་སྲོག་གཅོད་པའི་མཆོད་སྦྱིན་མཐོ་རིས་ཀྱི་
རྒྱུར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་ནས་ཚོར་བ་རིག་པ་དང་། སྒྲ་མི་རྟག་པ་དང་། མཐོ་རིས་དང་འབྱོར་བའི་རྒྱུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྦྱིན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་བསླུ་བ་སྟེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། མཐོང་དང་མ་མཐོང་དངོས་པོ་ཡི། །དོན་དེ་དག་ལ་
2-1-69b


མངོན་སུམ་དང་། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། །གནོད་མེད་དེ་ནི་མི་བསླུ་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སེམས་སེམས་བྱུང་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་ཡིན་མིན་ནི་ཤིན་ལྐོག་ཡིན་པས་དེའི་ཚུལ་ནང་པའི་ལུང་གི་དགོངས་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་བཀྲལ་བའི་རྗེས་སུ་
འབྲངས་པའི་ཕྱོགས་བཟང་ངོ་། །ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཁ་བསྐང་སྟེ་བཤད་ན། གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་མི་རིགས་པའི་ཚུལ་ནི། བསྡུ་བ་ལས། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་ལ་མིང་ལས་སེམས་ཙམ་ཞིག་རྫས་སུ་ཁས་ལེན་ཅིང་། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་འདོད་
པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་ཉིད་འཐད་པ་མེད་ཕྱིར་དང་། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་སྐྱོན་ཕྱིར་དང་། །བྱེད་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཕྱིར་དང་། །ལུང་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གནོད་པ་བཞི་སྨྲས་པའི་དང་པོ་ནི། དེ་གཉིས་རྫས་གཅིག་པས་སེམས་བྱུང་གི་ཕུང་པོ་གསུམ་
རྣམ་ཤེས་སུ་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པར་ཐལ་བ་ལས། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མདོ་ལས་གསུངས་ཤིང་ཁས་ཀྱང་ལེན་པར་སྣང་ངོ་། །གཉིས་པ་ནི། རྫས་ཀྱི་ལྔ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞག་པས་མིང་གི་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། 
གནས་སྐབས་དང་གནས་སྐབས་ཅན་ལ་མཚན་ཉིད་དང་བྱེད་པ་ཐ་དད་ཡོད་དམ་མེད་གྲང་། མེད་ན་འདི་ནི་གནས་སྐབས་ཅན་ནོ་འདི་ནི་གནས་སྐབས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ལ། ཡོད་ན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་སྟེ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་རྫས་
གཅིག་ཀྱང་། གནས་སྐབས་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་བཞག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་གཅིག་ཀྱང་རྫས་ཐ་དད་པས་མཚན་ཉིད་དང་བྱེད་པ་ཡང་ཐ་དད་དུ་རུང་ལ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྟེན་དང་དམིགས་པ་མཐུན་ཅིང་རྫས་གཅིག་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་ཐ་དད་དུ་མི་རུང་
2-1-70a


བས་དཔེ་དོན་མི་མཚུངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། སྤྱིར་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱེད་དེ། འོ་མ་དང་ཞོ་དང་མར་གྱི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་བསྲོ་བ་དང་དཀྲོག་པ་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པ་བཞིན་ཡིན་ལ། འདི་ལ་ནི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དབང་པོ་
ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནས་དེ་གཉིས་ཀ་ལ་བསྐྱེད་པས་རྒྱུ་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་གནས་སྐབས་ཅན་དང་གནས་སྐབས་ཐ་དད་མི་རུང་ངོ་། །ཡང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དེའི་རྒྱུའོ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་པ་དང་སེམས་ཙམ་པ་ལ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་། གྲུབ་པ་
བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཀྱང་དེའི་རྒྱུར་དེ་མི་འདོད་ལ། གཟུགས་ནི་སེམས་ཙམ་པས་བདེན་པར་མི་འདོད་ཅིང་། སྡེ་པས་ཀྱང་དེའི་རྒྱུར་དེ་མི་འདོད་དོ། །བཞི་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སློབ་མར་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་གསུང་ཚད་མར་འཛིན་དགོས་པས། ལུང་ལས། 
ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ཞེས་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱས་པའི་སེམས་མི་གྲོལ་ལོ། །ཞེས་རང་བཞིན་མི་གཅིག་པས་བྱ་བ་དང་བྱེད་པོ་ཐ་དད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་རྫས་གཅིག་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་
རུང་བར་ཐལ། དེ་རུང་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་གཟུགས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི་མ་ཡིན་ལ། སེམས་གཉིས་རྫས་གཅིག་པ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་བྱ་བྱེད་མི་སྲིད་ཅིང་སྔ་ཕྱིར་བྱ་བྱེད་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། དུས་ཐ་དད་པས་དེ་ལྟར་རུང་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཆགས་སོགས་
ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ཅིང་དད་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པས་སེམས་སེམས་བྱུང་རྫས་ཐ་དད་དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་དེ་ལྟའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། རྫས་ཐ་དད་ན་སེམས་སེམས་བྱུང་ཕན་ཚུན་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་ཅན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཆད་པར་
2-1-70b


འགྱུར་ཞིང་། སེམས་སྔ་མས་ཕྱི་མ་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་རྫས་གཅིག་པ་ལ་བྱ་བྱེད་མི་རུང་བར་བརྗོད་པས་ཀྱང་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་ནའང་མི་འཐད་དེ། སེམས་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་གྱི་ངོ་ཁྱད་སོ་སོ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་མྱོང་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་གཞན་སྟོབས་
ཀྱིས་མྱོང་བར་རུང་ལ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་སེམས་བྱུང་རྫས་གཅིག་ན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ངོ་ཁྱད་གང་རུང་གཅིག་ལས་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མའང་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་སེམས་སྔ་མ་ཉོན་
མ་མོངས་ཤིང་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཕྱི་མས་ཀྱང་སྔ་མ་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པར་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་སེམས་བྱུང་གཅིག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱན་གྱི་ལུང་དེས་མི་འགྲུབ་སྟེ། སེམས་ཉིད་
གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་གི། སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བའི་དོན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆགས་སོགས་དང་དད་སོགས་ཀྱི་གཟུང་ཡུལ་ཀྱང་སེམས་ལས་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། སེམས་སེམས་བྱུང་རྫས་གཅིག་པའི་ལུགས་ལ་གནས་
སྐབས་ཅན་སེམས་ཀྱི་དོན་ཙམ་འཛིན་ལ། གནས་སྐབས་སེམས་བྱུང་གི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་འཛིན་པས་གཙོ་འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་པས་དམིགས་རྣམ་མཚུངས་པ་རུང་ལ། སེམས་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་དམིགས་རྣམ་མཚུངས་ན་ཐ་དད་པར་མི་
རུང་ཞིང་། དོན་དང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་ན་དམིགས་རྣམ་མཚུངས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མ་ཟད་དེ་ལྟའི་སྐྱོན་སྡེ་པའི་ལུགས་ལའང་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་དམིགས་པ་ཡུལ་གྱི་སྤྱི་དང་རྣམ་པ་བྱེ་བྲག་
2-1-71a


ལ་འདོད་པས། མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དེ་ཉིད་རེག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡང་ཡིན་པས་དམིགས་པ་མཚུངས་ལ། མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྔོན་པོ་དེ་ཉིད་རེག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཡང་ཡིན་པས་རྣམ་པ་མཚུངས་ལ། 
ཡུལ་གྱི་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་རྫས་གཅིག་ཀྱང་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་འཛིན་བྱེད་གཉིས་ལ་བལྟོས་ནས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནོར་གཅིག་མི་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་བཟུང་ན་ནོར་དེ་སྤྱི་སོར་མཚུངས་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་སེམས་
བྱུང་ཐ་དད་ཀྱང་དམིགས་རྣམ་མི་མཚུངས་པའི་ཉེས་པ་མེད་ལ། སེམས་སེམས་བྱུང་གཉིས་འཛིན་སྟངས་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཡུལ་ལ་སྟེ། སེམས་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་དུ་འཇུག་པས་དོན་ཙམ་འཛིན་ལ། སེམས་བྱུང་ནི་ཚོར་བས་སིམ་གདུང་དང་། དད་པས་
ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་འཛིན་ཏོ་ཞེས་སྨྲ་ལ། མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་དམིགས་རྣམ་མཚུངས་པ་ནི་མིག་ཤེས་དང་རེག་སོགས་གཉིས་ཀའི་དམིགས་རྣམ་འཇོག་བྱེད་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཟུགས་སོགས་ཡིན་པར་མཚུངས་ལ། རྣམ་པར་ཇི་
ལྟར་འཇོག་ན་ཕྱི་དོན་གྱི་མིག་ཤེས་དང་རེག་སོགས་གཉིས་ཀ་ལ་གཟུགས་སོགས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་བཞག་པས་དོན་འདྲ་བར་སྣང་བ་རྒྱ་ཇི་འདྲ་བ་ལས་འབུར་དེ་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་འདོད་ལ། རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ནི་དོན་གྱིས་བཞག་པས་དོན་གྱི་རྣམ་པའམ་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་
པར་སྣང་བས་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་བྱས་ཀྱང་རུང་ལ། དེ་ལྟར་གྱི་ཚེ་སེམས་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་ཀྱང་དམིགས་རྣམ་མི་མཚུངས་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཙམ་པ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དང་ནང་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་མཚན་ཉིད་པར་ནི་མི་འདོད་དེ། བློ་ཡིས་
2-1-71b


ཉམས་མྱོང་བྱ་གཞན་མེད། །ཅེས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཚེ་ཡང་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་རྐྱེན་བྱས་ནས་ཤེས་ན་གཟུང་འཛིན་གྲུབ་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་མེད་ཀྱི། གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བདག་རྐྱེན་བྱས་ནས་རང་གི་སེམས་ཉིད་དེའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་
ཕྱིར། འོན་ཀྱང་། གཅིག་ལ་གཅིག་གི་དབང་གིས་ན། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཕན་ཚུན་ངེས། །ཞེས་དམིགས་རྐྱེན་དུ་སྣང་བ་ནི་ཕན་ཚུན་དམིགས་པར་བཏགས་པའི་བག་ཆགས་སད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་རྐྱེན་དུ་འཇོག་ལ། དེའི་ཚེ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་གཟུང་ཆར་སྣང་བའི་
སྤྱི་འདྲ་བས་དམིགས་པ་མཚུངས་ལ། བྱེ་བྲག་འདྲ་བས་རྣམ་པ་མཚུངས་ཤིང་། ཁྱད་པར་འཛིན་སྟངས་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་སོ། །ངག་དོན། རྟོག་གེ་བས་སེམས་སེམས་བྱུང་རྫས་གཅིག་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་འཇོག་པ་དེ་ལྟར་ན། ལྡོག་པ་ཐ་དད་དེ་དོན་ཐ་དད་ལ་བྱེད་ན་
རྫས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རང་ངམ་གཞིའི་ལྡོག་པའི་དབང་དུ་བྱེད་ན། ལྡོག་པ་ཐ་དད་པར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པར་ཡང་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། འདུ་ཤེས་ནི། །
མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་ཡུལ་དྲུག་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་འདི་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོའོ་ཞེས་སྤུ་རིས་སོ་སོར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །རྟོག་མེད་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་རང་མཚན་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་ལ། རྟོག་བཅས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་
འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྤྱི་མཚན་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཚན་མར་འཛིན་ཏོ། དབྱེ་བ་ནི། ཁ་དོག་འདི་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་དོན་དང་། འདི་ནི་སྐྱེས་པའོ་བུད་མེད་དོ་ཞེས་ཐ་སྙད་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། །དབྱེ་ན། མིག་གི་འདུ་ཤེས་ཏེ་རེག་པའི་འདུ་
2-1-72a


ཤེས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ། ཅི་རྣམ་པར་རིག་པས་ཆོས་དེ་དག་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་མོད། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་ན། ཆོས་རྣམས་ལ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་བྱེད་པའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་མཚན་མ་རེ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་མེད་ན་ནམ་མཁའ་
ལྟར་རོ་གཅིག་པས་ཁྱད་པར་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པའི་མཚན་མར་འཛིན་བྱེད་ལ་འདུ་ཤེས་ངེས་པར་དགོས་སོ། །དེ་ལའང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཆོས་དེའི་མཚན་མའི་རང་བཞིན་འདུ་ཤེས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ
ས་མཚན་མར་མ་བཟུང་ན་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་ངེས་པར་འདུ་ཤེས་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་སློབ་དཔོན་གང་བ་སྤེལ་གསུངས་ལ། འོ་ན་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་པར་ལྡན་ན་ཚོགས་ལྔ་རྟོག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་
ཤེས་ལྔ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་གསལ་བ་ཡིན་པས་རྟོག་བཅས་མིན་ལ། ཡིད་ཀྱིས་དེ་གསལ་བ་ཡིན་པས་རྟོག་བཅས་སོ། །ཡང་ཚོགས་ལྔ་མཚན་འཛིན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་ཡང་རྟོག་བཅས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ། མིང་གི་སྒོ་ནས་དོན་ལ་ཞེན་པའི་འདུ་ཤེས་
མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔར་གྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་འཆད་འགྱུར་གྱི་རྣམ་ཤེས་དང་བཞི་ལས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་སོ། །འདིར་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་རྫས་སུ་འདོད་ལ། གཞན་ཞེས་སྨོས་པས་ཕུང་པོ་བཞི་དང་འདུས་བྱས་ཀྱིས་
འདུས་མ་བྱས་སེལ་ལོ། །ཁ་ཅིག་མཚན་ཉིད་དེ་གོང་མ་པའི་ལུགས་ལའང་འཆད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། ཕུང་པོ་བཞི་ལས་རྫས་གཞན་ཡིན་ན་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། ལྡོག་པ་གཞན་ཡིན་ན་བུམ་པའང་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལ་ལན་དུ་ཁ་ཅིག་
2-1-72b


འདུ་བྱེད་གཉིས་ལས་སེམས་བྱུང་རྫས་གཞན་དང་ལྡན་མིན་ཕུང་པོ་གཞན་བཞི་ལས་ལྡོག་པ་གཞན་དུའང་མི་སྨྲ་ལ། ལྡོག་པ་གཞན་ཡིན་ན་བུམ་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་ནི་རྫས་རྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་དེར་
མཐོང་བས་དེར་འགྱུར་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། བུམ་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལྡོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལ་ཁ་ཅིག་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་རྟགས་ཕྱི་མ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་རྫས་ཀྱི་ལྡོག་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁྱེད་གཟུགས་ཀྱི་ལྡོག་པ་བུམ་པའོ་ཞེས་དོགས་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་
ན་གཟུགས་གཟུགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་བྱུང་ཕུང་པོ་གཞན་ལས་རྫས་གཞན་དུ་མཐུན་ཀྱང་ལྡན་མིན་ལྡོག་པ་གཞན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། གོང་མ་པ་དག་ལྡན་མིན་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན་དུ་མཚོན་སྦྱོར་སྐྱོན་མེད་འགོད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། 
འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་མཚན་གཞི་འདུ་བྱེད་དུ་མཚོན། འབྲས་བུ་བསྐྱེད་རུང་དུ་གནས་པ་མཚན་ཉིད་ཅེས་སྦྱོར་བར་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་ན་དགྲ་བཅོམ་ཐ་མའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མ་ཁྱབ་པའང་མེད་དེ། སྐྱེ་ངེས་མ་ཡིན་གྱི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་སྲིད་
ན་སྐྱེ་རུང་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱང་ཕུང་པོ་གཞན་གྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པའི་འདུས་བྱས་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ལྡོག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པས། ལྡོག་པ་དེ་རྫས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་དང་གཅིག་པར་འགྱུར་མི་འགྱུར་དཔྱོད་པ་ནི་སྤྱི་དངོས་པོར་ཡོད་མེད་རྩོད་པ་
ལྟར་ངལ་བར་ཟད་ལ། ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་དངོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའང་བླུན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སེལ་བའི་བུམ་མིན་དང་ཀ་མིན་གྱི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པས། སྣམ་བུ་མིན་པའང་ཀ་མིན་དང་གཅིག་པར་འགྱུར་
2-1-73a


ན་ཅི་ལྟར་རུང་ཞེས་ཟེར་རོ། །དབྱེ་བ་ནི་བསྡུ་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གཉིས་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་སེམས་བྱུང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་། མི་ལྡན་འདུ་བྱེད་དངོས་བཅུ་བཞི་ཆ་མཐུན་དང་བཅས་པ་དང་། གནས་བཅུ་བསྟན་པ་ལས་
བདུན་བརྒྱ་ཡང་རྣམ་པར་བཞག་གོ། དེ་ལྟར་ན་མདོ་ལས་སེམས་བྱུང་སེམས་པ་ཁོ་ན་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་བཞག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་སེམས་པ་དེ་རེག་པ་ཡིད་བྱེད་
དང་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྐྱེ་བ་འཕེན་པ་ལ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དེ། སེམས་པ་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འདུན་པ་དང་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྣམ་
པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། འདུས་བྱས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའོ། །ཞེས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱེད་པའི་ཆ་ལ་འདུ་བྱེད་
ཀྱི་ཕུང་པོར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་སེམས་བྱུང་གཞན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དུ་མི་འགྱུར་བས་དེ་དག་ཤེས་བྱ་དང་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་གཅིག་ལའང་
མཐོང་ལམ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་ན་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་གཅིག་མངོན་པར་མི་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་རེག་སོགས་དང་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་
2-1-73b


ཀྱི་ཕུང་པོར་ཅིས་ཀྱང་འཇོག་གོ ། བཞི་པ་ནི། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དེ་གསུམ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་དང་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་པོ་རྣམས་དང་བཅས་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་
ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པ་ལ། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ། སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཞག་པ། ཁམས་སུ་བཞག་པ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །དམིགས་པ་ཡུལ་དང་། རྣམ་པ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་ཙམ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ། 
མིག་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་ནས་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་རོ། །རང་སྟོབས་དང་རིག་པ་ཞེས་པས་སེམས་བྱུང་དང་ཤེས་བྱའི་གཞི་གཞན་གསུམ་སེལ་ལོ། །དབྱེ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ཟེར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་བོ་དང་ཀླུའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ནི། 
མདོ་ལས། གང་ཞིག་ལུས་མེད་ཕུག་གནས་ཤིང་། །རིང་དུ་རྒྱུ་ཞིང་གཅིག་པུར་འགྲོ། །འདུལ་བར་དཀའ་བའི་སེམས་འདུལ་བྱེད། །དེ་འདྲ་བྲམ་ཟེ་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་པས་རྣམ་ཤེས་ནི་རྫས་གཅིག་ཡིན་ལ། རིམ་གྱིས་སམ་གཅིག་ཅར་དྲུག་ཏུ་སྣང་བ་ནི་ཁང་པ་བུག་
པའི་སྤྲེའུའམ་ནོར་བུ་ལྟར་སྒོ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་འོད་སོ་སོར་འབྱུང་བ་དང་འདྲའོ། །དེས་ན་གནས་གྱུར་གྱི་ཡེ་ཤེས་བཞི་ནི་ལྡོག་པས་ཕྱེ་སྟེ། གསེར་འོད་དམ་པ་ལས། ཡེ་ཤེས་ནི་གཅིག་སྟེ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་རྫས་གཅིག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །
རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫས་གཅིག་པར་མི་འཐད་དེ། འཐད་ན་ཚོགས་དྲུག་ཀར་གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པར་རྫས་གཅིག་གི་ངོ་བོར་རང་བློས་མྱོང་དགོས་པ་ལས་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྫས་གཅིག་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཅར་ཆ་ཤས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ཉིད་
2-1-74a


ཀྱིས་མིག་ཤེས་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གཅིག་ཅར་དུ་ཡུལ་དྲུག་གི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་ལྟ་བུ་འགོག་སྙོམས་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་བྱེ་སྨྲས་སྲོག་དང་། སེམས་ཙམ་པས་ཀུན་གཞི་ལ་བརྟེན་པར་འདོད་ལ། དེ་
ལས་ལྡང་བ་ན་རྣམ་ཤེས་སོ་སོ་བ་སྐྱེ་བའི་བདག་པོ་དང་དམིགས་པ་དང་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་ཐ་དད་ལས་སོ་སོར་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཡུལ་དང་དབང་པོ་ཐ་དད་ཕྱིར། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་དུ་སྐྱེ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སློབ་དཔོན་ཡང་དག་
བདེན་ནི་རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་དུ་དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་ཤེས་དང་དགུར་ཡོད་དེ། མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོས་འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །ཅེས་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བརྟེན་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་འཐད་དེ། དྲི་མེད་ཀྱི་ཡིད་
མངོན་གྱུར་སོ་སྐྱེ་ལ་ཡོད་ན་འཕགས་པར་འགྱུར་ལ། ས་བོན་ཡོད་པ་ནི་མངོན་རྗེས་གང་གིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །ཅི་ཟག་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དགུ་པ་ཞེས་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དང་བྱེད་པ་མཚུངས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཟླས་དབྱེར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་
ཟེར་ན། ཚིག་ལ་མི་རྩོད་ཀྱི་དོན་ལ་གཏན་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ནི། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་སྲོག་ཤིང་ཐམས་ཅད་འཛུགས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་གྱི་ཤེས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཐམས་ཅད་གཞི་མ་གྲུབ་བམ་ཞེས་འདོར་དགོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ། མི་གཙང་ལྗན་ལྗིན་ལྷུང་གྱུར་རྫོགས་སངས་རིན་པོ་ཆེ། །ཞེས་དང་། 
2-1-74b


དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མནར་མེད་གནས་རྣམས་ལ། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་རང་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། །ཞེས་དང་། ཉོན་མོངས་སྦུབས་ལས་མ་གྲོལ་རྣམ་གྲོལ་ལུས། །ཞེས་དང་། ལྷག་པར་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པར། ཇི་སྐད་དུ། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་བྱོལ་སོང་དང་། །
ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི་རྣམས་དང་། །བཤང་བའི་སྲིན་བུ་ལ་སོགས་པ། །བདེ་བ་གང་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ། །རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་བདེ་བ་ཅན། །ཞེས་དང་། དང་པོའི་སངས་རྒྱས་རྒྱུ་མེད་པ། །ཞེས་དང་། མཆོག་གི་དང་པོ་སྐུ་གསུམ་འཆང་། །ཞེས་དང་། དེ་ཉིད་བསྡུས་པར། 
ཨེ་མ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྒྱ་ཆེན་ཐོག་མ་མེད་སྐྱེ་བ། །ཞེས་དང་། འདི་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཉིད། །ཐམས་ཅད་ལུས་ལ་རྣམ་པར་གནས། །གཉིས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་བདག་ཉིད་གཙོ། །བརྟན་དང་གཡོ་བ་ཁྱབ་ནས་
གནས། །སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ཅན་ཉིད་དུ་གནས། །ཞེས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལུང་ཟད་མི་ཤེས་ན་འདིར་སྨོས་ཀྱིས་ག་ལ་ལང་། འོ་ན་གསུང་རབ་དེ་ལྟ་བུ་འདོར་བ་ལས་ཅི་ཉེས་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་ལས་སོག་
པར་མི་འགྱུར་གྲང་། འོན་ཀྱང་འདི་ལ་གནས་སྐབས་ཉན་རང་གི་རིགས་སུ་ངེས་པ་དང་བསྟན་པའི་རིམ་པ་ལ་མོས་པའི་དབང་གིས་གྲུབ་མཐའ་འཛིན་པའི་སྡེ་པ་ལྟ་བུས་འདི་ལྟའི་གསུང་རབ་འདོར་ཡང་ཆོས་ཚུལ་དེ་ཐེག་པ་དེའི་བློ་རིམ་མིན་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་
སྡིག་མི་སོག་ལ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་དང་ལྷག་པར་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཅན་ལ་གསུང་རབ་དེ་ལྟར་འདོར་བ་དང་འདོར་དུ་འཇུག་པ་ནི་བདུད་ལས་དང་བདུད་དུ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་བཤད་དོ། །ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཁ་ཅིག །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ་ཆོས་ཅན་
2-1-75a


དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་ལས། ཆོས་ཉིད་ཁོ་ནའི་ཆ་ལ་དེར་བཤད་པ་ཡོད་དེ། ཉི་སྣང་ལས། གང་ལ་འདུ་བྱེད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ཏེ། རིགས་དེ་ནི་
ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མེད་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་རོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་ཡོན་ཏན་སྒྲོལ་བའི་དོན་གྱིས་ན་རིགས་ཏེ། དེ་ལས་
ཡོན་ཏན་དེ་དང་དེ་དག་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་ལྟར་གསུངས་པའང་ཆོས་ཅན་གཞི་དུས་ཀྱི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་
པ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་བདེན་པར་ལྟ་བ་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་དེ་ཁོ་ནར་གསུངས་པ་ཡིན་ན་རུང་གི། དེ་ལས་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཆོས་ཅན་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་ན་ཆེས་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཐ་
སྙད་རྟེན་འབྱུང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ན་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་རྣམ་འཇོག་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་འདི་ནི་ཁོ་བོས་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་རིང་ལུགས་ཆེན་པོའི་རྗེས་
སུ་འབྲངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཆེན་པོ་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་གསུང་གི་གསང་བས་གཞན་དུ་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །གཞུང་འདིར་རང་ལུགས་སྡེ་པས་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཏུ་འདོད་ལ། སེམས་ཙམ་པས་ཕྱི་སྣོད་དང་ནང་ཉེར་ལེན་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་མི་གསལ་བར་འཇུག་
2-1-75b


པའི་ཀུན་གཞི་དང་། དེ་ལ་དམིགས་ནས་ངར་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་བརྒྱད་དུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་དེ་ཡིན། །རྣམ་ཤེས་དེ་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཇི་ལྟར་འཇོག་སྙམ་ན། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་རྫས་རེ་རེ་ཞིང་ཡིན་གྱི་འདིའི་ཚོགས་པ་ནི་མ་
ཡིན་ལ། དེའང་རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་མ་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཡིན་པས་རྣམ་རིག་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ཆ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཇོག་ཅིང་། ཀྱང་སྒྲས་ཡིད་དུ་མ་ཟད་རྣམ་ཤེས་གཞན་དག་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འཇོག་པའང་དེ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་ཏོ། །
གསུམ་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཞག་པར་མ་ཟད་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དག་ཏུའང་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། མིག་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱི་ཁམས་དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འང་གི་སྒྲས་ནི་རྫས་རེ་རེ་ཞིང་ཁམས་དྲུག་མིན་གྱི། འདིའི་
ཚོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བཞི་པ་ལ། མཚན་གཞི་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ནི། དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ལས་གཞན་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དེ་གང་ཞེ་ན། ཚོགས་དྲུག་ལས་རྫས་གཞན་ནི་མེད་ཀྱི། ཚོགས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལས་ཤེས་
པ་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པའི་འདས་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ་སྟེ། དཔེར་ན་བུ་ཉིད་གཞན་གྱི་ཕ་ནས་ཕར་འགྱུར་བ་བཞིན་བརྟེན་པའི་ཆ་ནས་རྣམ་ཤེས་དང་། རྟེན་གྱི་ཆ་ནས་ཡིད་དུ་
འཇོག་པའི་ཕྱིར། དྲུག་པོ་ཞེས་སྨོས་པས་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཀ་ལ་ཡོད་པར་བསྟན་ཅིང་། འདས་པ་ཞེས་པས་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟར་བ་དང་ཁྱད་འབྱེད་བྱེད་དེ་ལྟ་བ་ལ་རྣམ་ཤེས་དང་། འདས་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདས་མ་ཐག་པ་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་
2-1-76a


ཡིན་གྱི། འདས་ནས་རིང་པོར་ལོན་པའི་ཡིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། འོ་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་འདུས་པས་རྫས་སུ་ཁམས་བཅུ་བདུན་ནམ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རྫས་སུ་བཅུ་བདུན་ནམ་
བཅུ་གཉིས་སུ་གྱུར་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་བཅུ་བདུན་དང་བཅུ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་ཤེས་གཞན་ལྔ་ལ་རྟེན་རེ་ཡོད་པ་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་རྟེན་དགོས་ཤིང་། དྲུག་པ་ཡིད་ཤེས་ལ་རྟེན་གཞན་མེད་པས་དེའི་རྟེན་བདག་རྐྱེན་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། 
རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལ་འདས་ད་ལྟར་གྱི་ཆ་ཕྱེ་ནས་འདས་པའི་ཆ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བཞག་ནས་རྟེན་དབང་པོ་དྲུག་བརྟེན་པ་རྣམ་ཤེས་དྲུག་དམིགས་པ་ཡུལ་དྲུག་སྟེ་ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དག་ཏུ་འདོད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལྟར་ན་ཚོགས་དྲུག་ལ་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཉོན་མོངས་
པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་འཇོག་ལ། གོས་དམར་བའི་སྡེ་པས་ནི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་སྙིང་གི་དངོས་པོ་བུ་ག་གཅིག་ནས་དགུ་པའི་བར་ཡོད་ལ། དེ་ནི་གཟུགས་མེད་ཁམས་ནའང་ཡོད་ཟེར། གསང་སྔགས་སུ་ནི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་རྩ་འཁོར་བཞི་སོགས་ཀྱི་རླུང་སེམས་ནཱ་ད་སོགས་ཀྱི་
བྱེད་པར་བཞེད་པ་ནི་ཆེས་སྐལ་ལྡན་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་གཞན་དུ་གསང་བར་བྱའོ། །འོ་ན་དགྲ་བཅོམ་གྱི་སེམས་ཐ་མ་ཡིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ཤེས་རྟེན་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། རྐྱེན་མ་ཚང་བས་ཕྱི་མ་མི་སྐྱེ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་
ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དེ་མཚུངས་ཐམས་ཅད་དངོས་སུ་རྟེན་དང་ཡུལ་མ་ཡིན་ཀྱང་དེའི་རིགས་ཡིན་པས་ཁམས་སུ་འདོད་ལ། ཡིད་ནི་ལོགས་སུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་དྲུག་པའི་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་ཡིན་མོད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ལྔའི་རྟེན་ཡང་བྱེད་དོ། །ཅི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་དེའི་
2-1-76b


བདག་པོ་དང་དམིགས་པ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཞག་ནས། རྒྱུ་དང་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མི་སྟོན་པ་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་རྒྱུ་ལྔ་འདོད་པ་ལས། སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོ་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུས་སེམས་རིགས་འདྲ་དང་། 
ཉོན་མོངས་ཅན་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལ་ཁྱབ་ཀྱང་གཞན་ལ་མ་ཁྱབ་ཅིང་། ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་འདིའི་རྒྱུ་འདི་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པས་མ་བཞག་ལ། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གྲོགས་དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཀྱི། 
ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གྲོགས་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུའང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མ་བཞག་གོ། མདོ་སྡེ་པས་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང་སེམས་ལ་རྣམ་ཤེས་
དྲུག་གི་ས་བོན་ཡོད་པས་ས་བོན་དེ་རྣམ་ཤེས་དེའི་རྒྱུར་འདོད་ལ། རྣམ་ཤེས་དྲུག་པོ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རྒྱུའང་གོ་བར་འགྱུར་གྱི། འབྲས་བུ་དྲུག་མ་བསྟན་ན་དེའི་ནུས་པའང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བས་རྒྱུ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མ་བཞག་གོ། སེམས་ཙམ་
པས་རྒྱུ་ལྔ་ཀུན་གཞིའི་སྟེང་གི་ས་བོན་ལ་འདོད་པས་རྒྱུ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མ་བཞག་པའི་ཚུལ་མདོ་སྡེ་པ་དང་ཕལ་ཆེར་འདྲའོ། །དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི་ཤེས་པ་སྔ་མ་འདས་པའི་ཆ་ཡིན་པས་ཚོགས་དྲུག་ཀའི་རྐྱེན་དུ་དྲུག་ཀ་འགྲོ་བ་སྲིད་དེ། སོ་སོར་ངེས་པ་
མེད་པས་མ་བཞག་ལ། དེའང་དེང་སང་རིགས་ཆོས་ལུང་ཆོས་ཅི་རིགས་པ་ལ་གྲགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡུལ་དབང་ཡིད་བྱེད་གསུམ་ཚོགས་དགོས་ཞེས་པའི་ཡིད་བྱེད་དེ་ཡིན་ལ། ཡིད་བྱེད་དེའང་སེམས་བྱུང་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གཙོ་
2-1-77a


སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཉིད་དེ། ཡིད་བྱེད་འདིས་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཡུལ་ལ་གཏོད་དུ་འཇུག་བྱེད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པས་འདི་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིན་མིན་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚོགས་དྲུག་གི་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་རྟོག་མེད་དང་རྟོག་པ་གང་ཡིན་ཀྱང་
རུང་། དགེ་མི་དགེ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ངོ་བོར་བསྐྱེད་དོ། །གནད་འདི་ཁོང་དུ་མ་ཆུབ་པས་བོད་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཕལ་ཆེ་བས་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་ཁྱབ་པའི་ཁྱབ་མཐའ་འཛིན་པ་དང་། དེ་རང་བབས་སུ་བསྐྱངས་པས་འཁོར་རྩ་གཅོད་པར་སྨྲ་བའི་ཐ་
ཆད་ཀྱང་བྱུང་ངོ་། །དེས་ན་ཆོས་ཚུལ་འདི་གཞུང་ལུགས་དྲི་མ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གསལ་བར་བཤད་སྣང་ནའང་། དེང་སང་གསལ་བར་སྨྲ་བ་ནི་བོད་དང་བོད་ཆེན་པོའི་ས་ཕྱོགས་འདིར་ནི་གཞར་ཡང་མ་མཐོང་བས་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གི་གསང་ཚིག་ཏུ་གསུང་ངོ་། །མདོར་ན་རྐྱེན་
གཉིས་ཀྱི་ལྡོག་པ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལོགས་སུ་མ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། རྫས་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ལས་གཞན་དུ་བཞག་ཏུ་མེད་དོ། །དོན་འདི་ལ་སྔ་རབས་བདག་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བར་སྣང་སྟེ། རྒྱུ་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་ཤེས་པའི་རྒྱུར། །མ་ངེས་ངེས་པ་དེ་ཡིས་ཀྱང་། །
ཇི་ལྟར་རྒྱུར་འགྱུར་མི་ཤེས་ཤིང་། །ལྷན་ཅིག་མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་དག་ནི། །གྲོགས་སུ་བཟུང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། །དེ་ཡི་ཉེར་ལེན་རྒྱུ་མིན་ཕྱིར། །དེ་རྒྱུ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་ཉིད་དུ། །ལོགས་སུ་བཞག་མིན་བྱེ་སྨྲ་ཟེར། །མདོ་སྡེ་པ་དང་སེམས་ཙམ་པས། །འབྲས་བུ་ཤེས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་
ཁམས། །བཤད་པས་དེ་རྒྱུ་གོ་བའི་ཕྱིར། །དེ་རྒྱུ་ལོགས་སུ་སྐྱེ་མཆེད་དང་། །ཁམས་སུ་བཞག་པར་མ་བྱས་སོ། །དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་འདས་པ་ནི། །ཚོགས་ཞེས་དྲུག་ཀའི་རྐྱེན་འགྱུར་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་བཞག་ན། །མ་ངེས་ཉིད་དང་ཧ་ཅང་ནི། །ཐལ་ཕྱིར་བཞག་པ་
2-1-77b


མིན་ཅེས་སྨྲ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཕུང་པོས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོའི་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཤིང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བ་ནི་རྒྱས་པའི་བསྡུ་བའོ། །གཉིས་པ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ། བསྡུ་བ་དངོས་དང་། བསྡུ་བའི་ཚུལ་ལོ། །
དང་པོ་ནི། ཕུང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་ལས་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་སྙམ་ན། ཡོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་དབང་པོ་དང་དོན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ཁམས་བཅུ་དང་རིག་མིན་བསྡུས་ལ། དང་ནི་ཚིག་ཕྲད་དེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་
མཆེད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་གིས་ནི་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་བསྡུས་ལ། རིག་བྱེད་མིན་པའང་བསྡུས་པས་རིག་བྱེད་མིན་
པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ལན་གཉིས་སུ་བསྡུས་པས་སྡུད་བྱེད་དེ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ཅི་བསྡུས་པ་དེ་དག་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལྟར་རང་གིས་རང་བསྡུས་པའི་བསྡུ་བ་མཚན་ཉིད་པའམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྡུ་དངོས་བཞིས་
འཁོར་རྣམ་བཞི་བསྡུས་པ་ལྟར་གཞན་གྱིས་གཞན་བསྡུས་པའི་བསྡུ་བ་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ཅེ་ན། བཏགས་པ་བ་མིན་ཏེ། བསྡུ་བྱ་དེ་དག་སྡུད་བྱེད་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི་
རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསྡུས་པ་བརྡར་བཏགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། མིག་སོགས་གསུམ་ལ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པས་ཁམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། གཉིས་ཀ་ཡང་གཟུགས་འཛིན་རྣམ་ཤེས་
2-1-78a


ཀྱི་རྟེན་མིག་གི་རང་བཞིན་དུ་རིགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ཡིན་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང་། རྟེན་པ་གཟུགས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་བསྐྱེད་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ན་ཁམས་གཅིག་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཡུལ་འཛིན་པ་དང་རྣམ་ཤེས་
བསྐྱེད་པ་ལ་གཉིས་མི་དགོས་པས་དང་པོ་ནས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་བྱུང་ན་ཤིན་ཏུ་མི་མཛེས་པས་རྟེན་མཛེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་སུ་བྱུང་ལ། གཉིས་ཡོད་པར་མཛེས་པར་འགྱུར་ན་འུག་པ་དང་རྔ་མོ་ལ་སོགས་པའི་མིག་རྣའང་ཅིས་མི་མཛེས་པར་འགྱུར་
སྙམ་ན། མིག་རང་གི་རིགས་ཉིད་མི་མཛེས་པ་ཡིན་གྱི། མིག་སོགས་གཅིག་ལས་མེད་ན་དེ་བས་ཀྱང་མི་མཛེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཉིས་ཁོ་ན་མཛེས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྟེན་གཉིས་མཛེས་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པས་དེ་འདོད་པའི་དབང་གིས་ལས་བསགས་
པས་གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི། མཛེས་འདོད་ཙམ་གྱིས་ནི་མིག་གཉིས་སོགས་འགྲུབ་པ་མིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི། རྣམ་ཤེས་གསལ་བའི་བདག་པོ་བྱེད་པའི་ཆེད་དུའོ་ཞེས་འདོད་ལ། རྒྱལ་སྲས་མར། དེ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་
མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །རྣ་བ་དང་སྣ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་ཡང་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ལས་ལོགས་སུ་མ་བཞག་གོ ། གཉིས་པ་སྒྲ་འཇུག་པའི་དོན་ནི། ངེས་པའི་ཚིག་ལས་དྲངས་ན་ཕུང་པོའི་དོན་ནི་འབྲུའི་ཕུང་པོ་ལྟར་ཆོས་དུ་མ་སྤུངས་པ་དང་ཞེས་པ་སྟེ། 
མདོ་ལས། གཟུགས་གང་ཅི་ཡིན་ཀྱང་རུང་། འདས་པའམ། མ་འོངས་པའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བའམ། ནང་གིའམ། ཕྱིའམ། རགས་པའམ། ཕྲ་བའམ། ངན་པའམ། གྱ་ནོམ་པའམ། ཐག་རིང་བའམ་ཉེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་
2-1-78b


ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་དོན་འགྲེལ་པ་ན་བྱེ་སྨྲས་འགོག་པ་ལྔ་ལས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་དང་། སྙོམས་འཇུག་གི་འགོག་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་འགོག་པ་དང་། བརྟགས་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ལས་ཕྱི་མ་བཞི་བསལ་ནས་
དང་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཟུགས་འདས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པས་འགགས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ནི་ད་ལྟར་འབྱུང་བར་མ་ཕྱིན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་བྱུང་ལ་མ་འགགས་པའོ། །ནང་དང་ཕྱི་ནི་རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་མིག་དང་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་
ཀྱི་ཆ་ནས་འཇོག་ལ། རགས་ཕྲ་ནི་རྡུལ་བསགས་མ་བསགས་ཀྱི་ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་དོ། །ཡང་ན་སྲོ་མ་ལ་བལྟོས་ནས་ཤིག་རགས་པ་དང་། ཤིག་ལ་བལྟོས་ནས་སྲོ་མ་ཕྲ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཐོགས་བཅས་ནི་ཕྲ་རགས་གཉིས་ཀ་ཡིན། ཐོགས་མེད་ནི་བསགས་པ་མ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་ཕྲ་བ་ཁོ་ནའོ། །འོ་ན་རགས་ཕྲ་མ་གྲུབ་སྟེ། བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕ་རི་དང་ཚུ་རི་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། རགས་ཕྲ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཁོ་ན་བལྟོས་ཏེ་རགས་པ་ཡིན་པ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་དེ་ལ་བལྟོས་ཏེ་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་ལ་བལྟོས་ན་རགས་པ་མ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར། དཔེར་ན་ཕ་དང་བུ་བཞིན་ནོ། ངན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ནི་དམ་པས་སྨད་པས་ཉོན་མོངས་ཅན་སྡོམ་མིན་དང་། བར་མའི་མི་དགེ་བའི་གཟུགས་ལྟ་བུ་དང་། ཉོན་མོངས་པས་སུན་མ་ཕྱུང་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་སྡོམ་པ་དང་བར་མའི་དགེ་བ་ལྟ་བུའོ། །རིང་བ་ནི་
རྒྱུད་ཉམས་པས་འདས་པ་དང་། དེར་མ་ཕྱིན་པས་མ་འོངས་པ་དང་། ཉེ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་དང་འདྲ་ལ། ཁྱད་པར་རྟེན་ལུས་ཅན་མིན་པས་རགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ཕྲ་བ་ནི་ཡིད་ལས་བྱུང་བའོ། །ཡང་ན་ས་དགུའི་
2-1-79a


གོང་འོག་ལས་ཞེའོ། །མདོ་སྡེ་པའི་གནས་བརྟན་བཙུན་པའམ་ཆོས་སྐྱོབས་ནི་ཕྲ་རགས་ནི་ཡིད་ཀྱི་གཟུང་བྱ་མིག་སོགས་ལྔ་དང་རིག་བྱེད་མིན་པ་དང་། དབང་པོ་ལྔས་བཟུང་བྱའོ། །ངན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །རིང་
ཉེ་ནི་ཡུལ་མི་སྣང་བ་དང་སྣང་བའོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་མིང་གིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉེ་རིང་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདས་མ་འོངས་འགགས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་སྐྱོབ་ནི་འདས་མ་འོངས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་སྟེ། ཆོས་དུས་རྣམས་སུ་འཇུག་པ་ན་
དངོས་པོ་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། རྫས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བས། སློབ་དཔོན་འདི་མདོ་སྡེ་པར་བཞག་པ་ན་ནི། བྱེ་བྲག་བཤད་པར་ཆོས་སྐྱོབས་ཞེས་བྱེ་སྨྲའི་སློབ་དཔོན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་མ་ཡིན་པར་སེམས་སོ། སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་སྐྱེ་བའི་
སྒོར་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དེ། ངེས་ཚིག་ཏུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་སྐྱེ་བ་མཆེད་པར་བྱེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་དེ་རྒྱས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ། རིགས་ཀྱི་དོན་ནི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ཏེ་རིགས་སུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། གསེར་འབྱུང་བའི་རིལ་གསེར་གྱི་ཁམས་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར། 
མིག་སོགས་ཡང་རང་གི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མའི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་ཁམས་སུ་འཇོག་གོ། འོ་ན་འདུས་མ་བྱས་ཁམས་མིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ལ་རིགས་འདྲ་མེད་ཀྱང་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
ཁམས་སུ་འཇོག་གོ། འདི་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་རྒོལ་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་བཏགས་ཡོད་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྤུངས་པའི་དོན་ཕུང་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རྫས་དུ་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་འབྲུ་སྤུངས་པ་ནས་ཕུང་པོ་དང་ཕུང་པོ་ལ་གང་ཟག་ཅེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་
2-1-79b


ལན་འདི་ལྟར་འདེབས་ཏེ། ཕུང་པོ་ནི་བཏགས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ་རྫས་དུ་མ་འདུས་པ་ཕུང་པོའི་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་པུ་ཡང་ཕུང་པོར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྤུངས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོར་འཇོག་བྱེད་མིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་
གཞན་ཡོད་དེ། བྱ་བ་ཉིད་ཁུར་ཡིན་ལ་དེ་ཁྱེར་ནུས་པ་ནི་ཕྲག་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་དུ་མ་སྤུངས་པའི་བྱ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འབྱུང་བའི་ཁུར་ཁྱེར་བ་བཞིན་ནོ། །སོ་སོར་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དེ་བློས་བཅད་ནུས་ནས་
སོ་སོར་ཕུང་པོར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོར་འཇོག་སྟེ། གང་ཟག་གཅིག་གིས་རྟ་གཅིག་མི་གསུམ་ལ་ཕུལ་བ་ན་མི་གསུམ་པོའི་ཕུང་པོ་སོ་སོར་བགོ་བར་བྱར་ཡོད་པ་བཞིན་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། གཟུ་བོར་སྨྲ་བའི་ལན་འདེབས་བྱེད་པ་དག །ཕུང་པོའི་དོན་བྱ་བའི་ཁུར་ཁྱེར་བ་དང་
ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ལ་བརྗོད་པར་མི་འཐད་དེ། དེ་ནི་མདོ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས་ཕུང་པོའི་དོན་སྤུངས་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་གང་ཅི་ཡང་རུང་འདས་པའམ་ཞེས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་དུ་བསགས་པའི་དོན་ཅན་
ཕུང་པོའོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དེའི་ལན་དུ་གཟུགས་འདས་པ་སོགས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འདས་དུས་སུ་སྤུངས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་འདས་སོགས་སོ་སོར་རྫས་རེ་རེ་ཞིང་ཕུང་པོའི་དོན་དུ་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ལན་དུ་ཁ་ཅིག །འདས་
དུས་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་རྫས་རེ་རེ་ནས་ཕུང་པོ་ཡིན་པར་ཤེས་མི་ནུས་ཏེ། མདོ་ལས་རྫས་རེ་རེ་བ་སོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ཕུང་པོར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སློབ་དཔོན་
2-1-79c


།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ནི། དུས་དང་རྒྱུད་དང་རྣམ་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་ཡུལ་གྱིས་བསྡུས་པར་འདོད་དོ། །དབུས་མཐའ་ལས། ཐོག་མར་དུ་མ་ཉིད་དང་ནི། །བསྡུས་དང་ཡོངས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན། །ཞེས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཕུང་པོ་རྣམས་
འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དུ་མར་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་སྤུངས་པའི་དོན་གྱིས་ཕུང་པོར་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་གཟུགས་སོགས་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་ཡོངས་སུ་ཕྱེ་བའི་དོན་གྱིས་ཕུང་པོར་བཞག་གོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེས་ན་
ཆོས་དུ་མ་སྤུངས་པ་ཕུང་པོ་ཡིན་ན་སྐད་ཅིག་དང་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཞིག་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཚོགས་པ་ཕུང་པོ་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་བྱེ་སྨྲ་ལྟར་ན་དེ་དག་ཀྱང་ལྡོག་པའི་ཆ་དུ་མ་
སྤུངས་པར་འདོད་དེ། རང་འགྲེལ་ལས། ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་ནོ། །ཞེས་དང་། ཊཱི་ཀར། རྫས་གཅིག་ཀྱང་ཕུང་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ལ། ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རེ་རེ་ཕུང་པོར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཀྱང་བློས་
བཅད་པར་ནུས་པས་ཕུང་པོ་རྣམས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི་བཏགས་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཕུང་པོ་རྫས་ཡོད་དུའང་འདོད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལས། ཕུང་པོ་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བལྟ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁམས་གཅིག་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་དང་ཕུང་པོ་
གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། མི་བལྟ་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཕུང་པོ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །བྱེ་བྲག་ཟག་བཅས་ལ་བྱ་བའི་ཁུར་ཁྱེར་བའམ། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའམ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་དོན་གྱིས་ཕུང་པོ་ཞེས་འཆད་པའང་ཡོད་དོ། །
2-1-79d


empty page
2-1-80a


དབྱིག་གཉེན་ནི། གཟུགས་ཕུང་ནི་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ཏེ་འབྲུ་སྤུངས་པ་ལ་འབྲུའི་ཕུང་པོར་བརྗོད་པ་བཞིན་གྱི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁོ་ན་རེ། འོ་ན་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བཏགས་ཡོད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྡུལ་བསགས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་སྐྱེ་བའི་སྒོར་
གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་མི་མཚུངས་ཏེ། གཟུགས་ཕུང་ནི་དུ་མ་འདུས་པའི་ཆ་ནས་བཞག་ལ། མིག་སོགས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རེ་རེ་ནས་མིག་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་གནས་ཀྱི་ཚོགས་པས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་ལྷན་ཅིག་པར་ཚོགས་པའི་
རྡུལ་རེ་རེས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་བྱེད་ཀྱི། ཚོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་མང་པོས་ཤིང་དྲང་བ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་མེད་ཀྱང་འདུས་པ་ཕན་ཚུན་བལྟོས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་ནས་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཁྱེད་རྫས་སོ་སོ་བ་འདུས་པ་ལ་བལྟོས་པས་སྐྱེ་
མཆེད་གཅིག་ཏུ་འཇོག་གི། རྫས་སོ་སོ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པས་ཅི་སྟོ་སྙམ་ན། འོ་ན་ཡུལ་དང་དབང་པོ་ལོགས་སུ་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སུ་འཇོག་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འདུས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ཉིད་ན་ཡུལ་དབང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་
འདུས་པ་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ཤེས་བྱ་དང་འགལ་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་བྱེ་བཤད་ལས། ཕུང་པོ་བཏགས་ཡོད་དུ་བལྟ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁམས་གཅིག་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཕུང་པོ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་
ཡིན་ལ། མི་ལྟ་ན། ཁམས་གཅིག །སྐྱེ་མཆེད་གཅིག །ཕུང་པོ་གཅིག་ཡིན་ཅེས་སྨྲ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཀྱང་ཕུང་པོར་འདོགས་པ་ཡོད་དེ། རས་ཡུག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཚིག་པས་རས་ཡུག་ཚིག་པར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཆོས་གསུམ་བསྟན་
2-1-80b


པའི་དགོས་པ་ལ། དངོས་དང་། ཚོར་འདུ་ལ་ལོགས་སུ་བསྟན་པའི་དགོས་པ། འདུས་མ་བྱས་ཕུང་པོར་མ་བསྟན་པའི་དགོས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕུང་སོགས་འདི་དག་ངོ་བོ་གཅིག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ཅི་ཞེ་ན། དགོས་པ་ཐ་དད་པས་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་
བྱའི་ཁམས་ལ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཅིག་སེམས་བྱུང་རྣམས་ལ་རིལ་པོ་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་རྨོངས་པ་ལ་ཕུང་པོ་བསྟན་པས། སེམས་བྱུང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་ཐ་དད་
པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རིལ་པོ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཙམ་དུ་མ་ཙམ་མོ་ཞེས་གོ་བས་རྨོངས་པ་དེ་ལྡོག་ཅིང་བདག་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་བདག་རིལ་པོའི་ངོ་བོ་ཚོར་བ་པོ་དང་འདུ་ཤེས་པ་པོ་དང་། སེམས་པ་པོར་རྨོངས་པ་ལ་ཕུང་པོ་བསྟན་པས་སེམས་བྱུང་དག་ཡུལ་ལ་འཇུག་
པ་ཙམ་ལ་ཚོར་བ་པོ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པར་གོ་ནས་རྨོངས་པ་སེལ་བར་བྱེད་ལ། ཡང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཁ་ཅིག་གཟུགས་ལ་རིལ་པོའི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུར་ཕྱེ་སྟེ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་བསྟན་པས་མིག་སོགས་དུ་མར་གོ་ནས་རྨོངས་པ་
ལྡོག་ཅིང་། ཡང་ཁ་ཅིག་གཟུགས་དང་སེམས་ལ་རིལ་པོའི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་ཁམས་བསྟན་པས་གཟུགས་ལ་ཁམས་ཐོགས་བཅས་བཅུ་དང་། སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དུ་གོ་ནས་རྨོངས་པ་སེལ་བའི་ཆེད་དུའོ། །ཡང་གདུལ་བྱ་དག་ལ་དབང་པོ་གསུམ་ཡོད་
དེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་ལ་ཕུང་པོ་ཙམ་བསྟན་པས་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་ཁྱོད་མ་ཡིན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །གསོལ་པ། གློ་བར་ཆུད་དོ། །དགེ་སློང་མདོར་བསྡུས་
2-1-81a


ཏེ་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས། བཙུན་པ། གཟུགས་བདག་མ་ལགས་ཏེ་ཆོས་དེ་ནི་བདག་གིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དབང་པོ་འབྲིང་པོ་རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་གོ་བ་ལ་བསྡུས་པ་མི་གོ་ཞིང་རྒྱས་པ་མི་དགོས་པས་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་ལ། དབང་རྟུལ་ཚིག་ལྷུར་
ལེན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་མ་བསྟན་ན་རང་གི་བློས་དབྱེ་བ་མི་རྟོགས་པས་ཁམས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་གདུལ་བྱ་དག་ལ་འདོད་པ་གསུམ་སྟེ། སྔོན་གོམས་པའི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞི་གནས་སྤྱོད་པ་དང་ཞི་ལྷག་གཉིས་ཀ་ཆ་མཉམ་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷག་མཐོང་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་
གྱིས་བསྡུས་འབྲིང་རྒྱས་པ་འདོད་དེ། དགེ་སློང་ཞིག་གིས་བདག་ལ་མདོར་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་བཤད་དུ་གསོལ། ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་གདུལ་བྱའི་འདོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་མ་བསྟན་ན་གདུལ་བྱ་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཉེན་ཡོད་པས་དགག་བྱ་དེ་སེལ་
བའི་ཆེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སེམས་བྱུང་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བཞག་པ་ཅི་ཞེ་ན། རྩོད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པས་བཞག་སྟེ། དེའང་འདོད་པ་ལ་ཞེན་པ་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཆུ་ཞིང་འབྲོག་
བུད་མེད་སོགས་ལ་རྩོད་པས་རྩོད་པ་དེའི་རྩ་བའམ་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་ཚོར་བ་ཡིན་ཅིང་། ཚོར་བ་དེ་ལས་རང་བདེ་བ་དང་གཞན་སྡུག་བསྔལ་བར་འདོད་ནས་དེའི་ཆེད་དུ་རྩོད་པར་བྱེད་ལ། ལྟ་བ་ལ་ཞེན་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ནི་རང་གཞན་གྱི་ལྟ་བ་བཟང་ངན་དུ་འདུ་ཤེས་ནས་སྒྲུབ་
ཅིང་སུན་འབྱིན་པས་རྩོད་པ་དེའི་རྩ་བའམ་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། འདོད་པ་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་རྒྱལ་པོ་ལ་རྒྱལ་པོས། ཞིང་པ་ལ་ཞིང་པས། བྲམ་ཟེ་ལ་བྲམ་ཟེས། ཁྱིམ་བདག་ལ་ཁྱིམ་བདག་གིས་རྩོད་དོ། །ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པའི་
2-1-81b


རྒྱུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་རྩོད་དོ། །ཞེས་དང་། རྩོད་པ་མི་མངའ་བར་བསྟོད་པ་ལས། འདོད་པ་མི་སྣང་འབྲེལ་མེད་ཅིང་། །ལྟ་བའི་དྲྭ་བ་བཅོམ་གྱུར་པ། །དེས་ན་རྩོད་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། །རྩ་བ་མེད་པར་ག་ལ་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །ཡང་འཁོར་བའི་རྒྱུ་
ཡི་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན་པས་དེར་བཞག་སྟེ། ཚོར་བ་ལ་ཞེན་པས་དེ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་ལས་སོག་ལ། དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བས་སམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་མང་པོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་
ན་འདི་གཉིས་ཉེས་པའི་རྩ་བ་ཡིན་པས་སྤང་དགོས་སོ་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ། ཡང་ཕུང་པོ་ལྔའི་གོ་རིམ་སྟོན་པའི་རྒྱུའི་སྤྱིར་ཡང་ཚོར་འདུ་ལོགས་སུ་བཞག་སྟེ་སེམས་བྱུང་གཞན་པས་འདི་གཉིས་རགས་པ་དང་། ཚོར་བ་རོ་མྱོང་བ་ལས་ཆགས་པ་དང་། ཆགས་པ་དེ་ལས་
ཀྱང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚུལ་ཐ་དད་པ་དང་། ཟན་དང་བྱན་ལྟ་བུ་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སུ་འདུས་མ་བྱས་བཤད་ལ། ཕུང་པོ་དག་ཏུ་འདུས་མ་བྱས་མ་བཤད་
པ་ཅི་ཞེ་ན། མ་བཤད་དེ། ཕུང་པོའི་དོན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞིག་ཅིང་གཞོམ་རུང་སོགས་མེད་པས་ཕུང་པོ་ལྔར་མི་རུང་ལ། མདོའི་ལུང་གོང་དུ་དྲངས་པའི་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཅུ་གཅིག་སྤུངས་པའི་དོན་མ་ཚང་བས། ཕུང་པོ་ཙམ་གྱི་དོན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། 
ཕུང་པོ་དྲུག་པར་ཡང་བརྗོད་མི་ནུས་ཏེ། ཡུལ་དང་ཉེ་བ་མེད་པས་འདས་སོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཕུང་པོའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་དུ་མ་སྤུངས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་ནི་ཟག་པ་མེད་པས་ཀུན་ཉོན་གྱི་གཞི་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་
2-1-82a


པས་ཕུང་པོའི་དོན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཉིས་ཀའི་གཞིར་འཇོག་པས་དེ་ལ་དེའི་དོན་རུང་བའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་འགོག་པ་གཉིས་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ཞིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ་བུམ་པ་ཆག་པ་བུམ་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དང་། ནམ་མཁའ་
ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཞིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ཆོས་གསུམ་གྱི་གོ་རིམ་བསྟན་པ་ལ། ཕུང་
པོ་ལྔའི་གོ་རིམ། དབང་པོ་དྲུག་གི་གོ་རིམ། འཕྲོས་དོན་དོགས་གཅོད་དོ། །དང་པོ་ནི། ཕུང་པོ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ནི་བཞི་ལས། གཟུགས་ནི་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པས་རགས་པ་དང་། གཟུགས་ཅན་མིན་པའི་ནང་ནས་ཀྱང་ངའི་རྐང་
ལག་གིས་ཚོར་ཞེས་བཞི་པོ་ལས་ཚོར་བ་རྒྱུ་བ་རགས་པས་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཕྱི་མ་གཉིས་ལས་རགས་ཏེ་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པས་ཤེས་སླ་བའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ལས་རགས་ཏེ་བདེ་བར་འགྱུར་བར་བྱ། སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བར་
མི་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ནི་དམིགས་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལས་ཕྲ་ལ། གདུལ་བྱ་ལ་རགས་རིམ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་འཁོར་བ་ཐོག་མེད་ནས་ཕོ་མོ་ཕན་ཚུན་གཟུགས་སྒྲ་སོགས་ལ་མངོན་པར་
དགའ་བས་ཞེན་ཏེ། ཚོར་བ་རོ་མྱོང་ལ་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པའང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྟག་པ་དང་བདེར་འཛིན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཉོན་
2-1-82b


མོངས་པ་དེ་དག་གིས་རྣམ་ཤེས་ཀུན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱས་པས་ཕུང་ལྔ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གོ་རིམ་གྱི་དབང་གི་དང་། ཡང་དཔེ་སྣོད་སོགས་པས་མཚོན་པའི་དོན་གྱིས་རིམ་པར་བསྟན་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ན་ཟས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལྟར་ཁམས་གཉིས་སུ་རྣམ་སྨིན་ལ་ལོངས་
སྤྱོད་པ་ཡང་། གཟུགས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་ཡིན་པས་སྣོད་དང་། ཚོར་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་གཙོ་བོར་རོ་མྱོང་བྱ་ཡིན་པས་ཟན་དང་། འདུ་ཤེས་ནི་བདེ་སྡུག་གི་ཐ་སྙད་འདོགས་པས་ཟན་ཞིམ་མི་ཞིམ་དུ་བྱེད་པའི་ཚོད་མ་དང་། འདུ་བྱེད་སེམས་པ་ནི་དེ་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་བྱན་མོ་དང་། 
རྣམ་ཤེས་ནི་དེ་དག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས་ཟ་བ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་རིམ་པའོ། །ཡང་ཁམས་གསུམ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རིམ་པས་ཕྱེ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། འདོད་པ་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་། གཟུགས་ན་
བསམ་གཏན་དང་པོར་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་། གཉིས་པར་ཡིད་བདེ་དང་། གསུམ་པར་སེམས་བདེ་དང་། བཞི་པར་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་། གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་། 
སྲིད་རྩེ་ནི་འདུ་བྱེད་སེམས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ལ། རྣམ་ཤེས་ནི་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པས་ཐ་མར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞིང་དང་མྱུ་གུའི་རིམ་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། ད་ལྟར་བའི་དོན་འཛིན་པས་རྟོགས་སླའི་ཕྱིར་དང་པོ་མིག་སོགས་གཟུགས་ཅན་ལྔ་བསྟན་ལ། ཡིད་ནི་ཡུལ་
དུས་གསུམ་པ་དང་། དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཀྱང་ཡིན་པས་རྟོགས་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཐ་མར་བཤད་དེ། དཔེར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ལྔ་པོ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་དོན་འབྲས་གཟུགས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་
2-1-83a


པའི་ཕྱིར་བཞི་དང་པོར་བསྟན་ལ། ལུས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟར་མ་ངེས་ཏེ། བཅད་ནས་སྲ་བ་ཉིད་སོགས་སམ་འཇམ་པ་ཉིད་སོགས་ལ་རེག་པ་ན་རེས་འབྱུང་བ་དང་རེས་འབྱུང་གྱུར་དང་། མ་བཅད་པར་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པ་ན་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པོ་
ལས་ཀྱང་གཞན་མིག་དང་རྣ་བ་གཉིས་ནི་མ་ཕྲད་པར་འཛིན་པས་རྒྱང་རིང་བ་དང་མྱུར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྔར་སྨོས་ཤིང་། དེ་ལས་ཀྱང་མིག་ནི་ཆེས་རིང་བ་ལ་འཇུག་པས་སྔར་སྨོས་ཏེ་ཆུ་ཀླུང་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་མཐོང་ཡང་སྒྲ་མི་ཐོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣ་ལྕེ་ནི་རིང་པོ་ལ་མི་འཇུག་ཀྱང་ལྕེ་
བས་སྣ་ཡུལ་ལ་མྱུར་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་བཤད་དེ། ཟས་ཀྱི་རོ་མ་མྱོང་བར་དྲི་ཚོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅི་སྣ་ལྕེ་དག་ཡུལ་དང་ཕྲད་ནས་འཛིན་ན། ཇི་ལྟར་སྣ་དེས་ཟས་ལ་ཡོད་པའི་དྲི་ཇི་ལྟར་འཛིན་སྙམ་ན། དེས་ཟས་ལ་ཡོད་པའི་དྲི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རླུང་
ལས་དྲི་གཞན་ཞིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཟས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཕྲ་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་དྲི་དེ་དབུགས་རྔུབས་པས་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཟས་ལྕེ་མ་ཕྲད་པའི་ཟས་ཀྱི་དྲི་འཛིན་པར་མི་འགྲུབ་སྙམ་ན། ཟས་ཀྱི་གོང་བུའི་ངོ་བོ་ལྕེ་དང་མ་ཕྲད་པར་དེའི་དྲི་མི་འཛིན་ཀྱང་ཟས་ཀྱི་ཡན་
ལག་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དྲི་སྣས་འཛིན་པ་ཅིས་འགལ་བའི་ཕྱིར། ལྕེ་ནི་ཟས་ཀྱི་གོང་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རོ་ཁོ་ན་མྱོང་བ་ལས་ཟས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པས། ལྕེ་ལས་སྣ་མྱུར་བར་འཇོག་གོ། ཡང་ན་དབང་པོ་རྟེན་ཇི་ལྟར་མཐོ་བར་གནས་པའི་རིམ་
པ་བཞིན་བསྟན་ཅིང་། ཡིད་ནི་དེ་དག་ལས་བརྟེན་པ་དང་། ཡུལ་ན་མི་གནས་པས་ཐ་མར་བསྟན་ལ། དེ་ལྟར་ཡུལ་ཅན་དབང་པོ་དྲུག་གི་གོ་རིམ་གྲུབ་པས་ཡུལ་དང་། རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་གོ་རིམ་ཡང་གྲུབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་དྲུག་གི་རིམ་པ་གྲུབ་པ་ན་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་བུའི་
2-1-83b


རིམ་པ་ཡང་གྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །(གསུམ་པ་ནི།) སྐྱེ་མཆེད་དང་པོ་བཅུ་ཀ་གཟུགས་ཡིན་བཞིན་དུ་མིག་གི་ཡུལ་ཁོ་ན་གཟུགས་སུ་བསྟན་པ་ཅི་ཞེ་ན། མིང་གཞན་མེད་པའི་མིག་གི་ཡུལ་དེ་གཟུགས་ཞེས་པའི་སྤྱི་སྒྲས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པའི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་མིག་གི་ཡུལ་
གཅིག་པུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སུ་བརྗོད་དེ། བ་ལང་འགའ་ཞིག་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་མཚན་མ་ཅན་དུ་རྟོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཁོ་ན་གཟུགས་སུ་སྟོན་པ་ནི། འདི་ནི་འདི་ན་འོ་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནའོ་ཞེས་ཡུལ་ཉེ་རིང་བརྟག་ཏུ་རུང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་
ན་ཡང་དེ་གཟུགས་སུ་གྲགས་པ་དང་། གཞན་དག་ན་རེ། གཟུགས་ཉི་ཤུས་རགས་པ་དང་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ཤའི་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ལྷའི་དང་། ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་
འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། བསྟན་བཅས་ཐོགས་ཡོད་གཟུགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་ཡུལ་གཅིག་པུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཡུལ་གྱི་ཆོས་ཡིན་པ་ལ་ཚོར་སོགས་
ཕུང་པོ་གསུམ་དང་། རྣམ་རིག་མིན་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་གསུམ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་སུ་བརྗོད་ན་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། འདི་ཁོ་ན་ཆོས་སུ་བརྗོད་པས་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་གྱི་ཆེད་དེ། མིང་མེད་མིང་དུ་སོང་བ་
བཞིན་ནོ། །ཡང་སེམས་བྱུང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དང་འདུས་བྱས་སོགས་བསྡུ་བྱའི་ཆོས་མང་བའི་ཕྱིར། མི་མང་པོ་ལ་འདིར་མི་འདུག་གོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལྷག་པར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་འདིར་བསྡུས་
2-1-84a


ཀྱི། གཞན་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་གཅིག་པུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་དེ། མིའི་མཆོག་རྒྱལ་པོ་གང་ན་ཡོད་པ་ལ་མི་འདུག་གོ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཆོས་གསུམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་བསྟན་པ་
ལ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྡུ་བ། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་གཞན་བསྡུ་བ། ཞར་ལ་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་། ཆོས་ཕུང་གི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་གཞན་དང་གཞན་བཤད་པ་དག་
འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་སམ། འོན་ཏེ་ཐ་དད་ཅེ་ན། བསྡུས་སོ། །ཞེས་འཆད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོར་བརྗོད་པའི་ཕུང་པོ་ནི་སྡེ་པས་བརྒྱད་ཁྲི་དག་ཏུ་འདོད་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་པས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་འདོད་དེ། ཀུན་དགའ་བོའི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོས། བདག་གིས་ཆོས་
ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་ལྷག་ཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་བཟུང་ངོ་། །གཉིས་ནི་དགེ་སློང་དག་ལས་སོ། །ཞེས་དང་། རྣམ་བཤད་རིག་པར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་བརྒྱད་ཁྲིར་མ་འདུས་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོའི་མདོ་ལས། བརྒྱད་ཁྲི་ལྷག་གཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་
བཟུང་ཞིང་གཉིས་ནི་དགེ་སློང་དག་ལས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། ཀུན་དགའ་བོས་ཐོས་སོ་ཅོག་དེས་ཀྱང་བཀའ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་མིན་ཏེ། སྟོན་པ་དགུང་ལོ་ང་ལྔ་ནས་ཀུན་དགའ་བོས་རིམ་གྲོ་བ་བྱས་ལ། བརྒྱད་ཅུ་ལ་སྟོན་པ་གཤེགས་པའི་བར་ལོ་ཉེར་ལྔ་སོང་ཞིང་། དེས་ན་
སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ནས་གསུངས་པའི་བཀའ་ཐམས་ཅད་དེར་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་དང་། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ལྟ་བུས་ཀྱང་ཀླུའི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་པའི་ལམ་ན་མིང་ཙམ་ཡང་མི་མཁྱེན་པའི་གླེགས་བམ་བཞུགས་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་
2-1-84b


པོར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཕུང་གང་རྣམས་སྐུའི་དབུ་སྤྱི་གཙུག་ལྟར་མི་མངོན་པ་དང་། གསུང་ཉེ་རིང་མེད་ཅིང་སྐད་སྟོང་མེད་པ་དང་། ཐུགས་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཐུབ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་དག་ནི། མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན། དང་པོ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གི་རིག་བྱེད་དང་། ཕྱིས་འཆད་པ་པོ་དག་གི་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཚིག་སྒྲ་རང་མཚན་ཡིན་པས་གཟུགས་སུ་འདུས་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་མིང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་འདོད་པས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་ཏུ་འདུས་སོ་ཞེས་འདོད་
དོ། །དེས་ན་ཆོས་ཕུང་མིང་ཚིག་གཉིས་ཀ་ལ་ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་དང་གསུང་དང་བརྗོད་པ་དང་དབྱངས་དང་ངེས་པའི་གསུང་དང་གསུང་གི་ལམ་དང་གསུང་
དབྱངས་དང་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་དང་གསུང་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཆོས་གང་ཡིན་ཅེ་ན། གང་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡེ་གེའི་ཚོགས་རྣམས་གོ་རིམ་དུ་བཀོད་པ་དང་། གོ་རིམ་དུ་བཞག་པ་དང་། གོ་རིམ་དུ་ཡང་དག་
པར་སྦྱར་བའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་གཉིས་ཀར་འདུས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ལུགས་དགག །རང་ལུགས་བཞག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རེ་རེའི་ཚད་ཅི་ཙམ་ཞེ་ན། སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ཤཱ་རིའི་བུའི་
བསྟན་བཅོས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་དང་མཉམ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ནི་ཤླཽ་ཀ་དྲུག་སྟོང་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་ལ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དུང་ཕྱུར་ཕྲག་བཞི་དང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་གཅིག་པུ་ལུས་པས་གཞན་བརྒྱད་ཁྲི་ནུབ་
2-1-85a


བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྡེ་པ་གཞན་ནི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་རེ་རེ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་ཕུང་རེའི་ཚད་ཡིན་གྱི། ཚིགས་བཅད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ནི་མེད་དོ་ཞེས་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དགོས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཏེ། རང་གི་
ལུགས་ཀྱི་ཚད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དུག་གསུམ་དང་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་བརྒྱད་ཁྲི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་སྡུག་པ་སོགས་གྲངས་མཐུན་པར་གསུངས་སོ། །ནི་སྒྲ་ནི་སྔར་བཤད་ཀྱི་ཕྱོགས་བསལ་ནས་སློབ་དཔོན་རང་ལུགས་སྟོན་པར་བཞེད་ལ། བོད་ཁ་ཅིག་དུག་
གསུམ་དང་ཆ་མཉམ་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སྤྱོད་པ་ཉི་ཁྲི་དང་སྟོང་སྟོང་ཡོད་པས་དེའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྟེ། དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལའི་གཟུངས་ལས། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་གང་ཡིན་པས། །རྒྱལ་བ་གང་དག་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པའི། །ཆོས་
ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྒོ་མོ་དེ་དག་གིས། །བསམ་པ་ཇི་བཞིན་འཇིག་རྟེན་སེམས་ཅན་འདུལ། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་གཞན་བསྡུ་བ་ནི། ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་ཕུང་པོ་ལྔར་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་
དང་ཁམས་ཅི་རིགས་པར་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཕུང་ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་དེ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལེགས་པར་དཔྱད་དེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཕུང་ལྔ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོར་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོའི་མིང་ཅན་རྣམ་གྲོལ་གྱི་
ཕུང་པོ་ལྔ་འབྱུང་བ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་རིག་བྱེད་མིན་པ་ནི་གཟུགས་སུ་སྡུད་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་
2-1-85b


བྱུང་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་དུ་སྡུད་དོ། །ཡང་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། ཡི་རང་བ་དང་བསྐུལ་ཞིང་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་འདུས་ཏེ། འགྱོད་པ་དང་དད་པ་དང་འདུན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མིང་ཅན་ནི། མདོ་ལས། རྣམ་
གྲོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ཐོས་པ་དང་། མི་སྟོན་ཀྱང་དབྱངས་ཀྱི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང་། དེ་མི་བྱེད་ཀྱང་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དང་། དེ་མི་བྱེད་ཀྱང་ཐོས་པའི་དོན་སེམས་ཤིང་འཇལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་མི་བྱེད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་
མཚན་མ་རྣམ་པར་བམ་པ་སོགས་ལ་ལེགས་པར་བཟུང་ཞིང་སྒོམ་པས་ཆོས་རྣམས་ལ་དོན་དང་ཆོས་སོ་སོ་བ་ཡང་དག་པར་རིག །དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེ་སྟེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་གྲོལ་བའི་བར་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུས་ལ། 
ཐོས་འཆད་ཁ་ཏོན་ལ་སྒྲ་ཡང་ཡོད་པས། སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ལས། ས་ཆུ་མེ་རླུང་སྔོ་སེར་དམར་དཀར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ཀྱང་མ་ཆགས་པར་འདུས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་ལ། འཁོར་དང་བཅས་ན་
ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཟིལ་གནོན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ཀྱང་སྔར་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཟད་པར་ནམ་མཁའ་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་པ་
ཡིན་པས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་སོ་སོར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྟ་བུ་སྟེ་འདི་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་
2-1-86a


གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་རྣམས་ལྟ་བུ་སྟེ་
འདི་ནི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་གཟུགས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོ་ནི་དྲི་རོ་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུས་བསྡུས་ལ། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཡོད་དོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་
བའི་ལྷ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་ནི་ཁམས་ཀྱི་མདོ་ལས། བཙུན་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཁམས་ལ་མཁས་པ་ལགས། ཀུན་དགའ་བོ་ཁམས་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་མཁས་ན་ཁམས་ལ་མཁས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཁམས་ནི་ཚིགས་སུ་
བཅད་དེ་སྨྲ་ན། མིག་སོགས་ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དང་། །འབྱུང་བཞི་ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་དང་། །ཚོར་བ་ལྔ་དང་མ་རིག་པ། །འདོད་དང་གནོད་སེམས་རྣམ་པར་འཚེ། །ངེས་འབྱུང་གནོད་སེམས་མེད་པ་དང་། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་དྲུག་ཚན་གསུམ། །གཟུགས་མ་གཏོགས་
པའི་ཕུང་པོ་བཞི། །འདོད་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས། །ངན་པ་བར་མ་གྱ་ནོམ་ཁམས། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་འགོག་པའི་ཁམས། །དགེ་དང་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན། །སློབ་དང་མི་སློབ་གཉིས་ཀ་མིན། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟ་སྟེ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་
གསུམ་ཚན་དྲུག །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཁམས་དང་། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཁམས་ཏེ། །ཁམས་ནི་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་གི་དང་པོ་བཞི་རེག་བྱ། ལྔ་པ་གཟུགས། །དྲུག་པ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དུ་འདུས་
2-1-86b


སོ། །འདོད་པ་སོགས་དྲུག་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སོགས་སེམས་བྱུང་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདུས་སོ། །ཚོར་བ་ལྔ་དང་མ་རིག་པའི་ཁམས་ཀྱང་འདིར་འདུས་སོ། །ཡང་ཚོར་འདུ་འདུ་བྱེད་ནི་ཆོས་ཁམས་དང་རྣམ་ཤེས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དུའོ། །ཁམས་གསུམ་
ལས་དང་པོ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད། གཉིས་པ་བཅུ་བཞི། གསུམ་པ་ཡིད་སོགས་ཁམས་སུ་དུའོ། །ཡང་གཟུགས་གཟུགས་མེད་འགོག་པའི་ཁམས་ལས་དང་པོ་གཉིས་བཤད་ལ། གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདུས་སོ། །ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་ཁམས་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་སོ་སོར་
འདུས་སོ། །ངན་པ་སོགས་གསུམ་ནི་ཁམས་གསུམ་ཡིན་ལ། དགེ་སོགས་གསུམ་གྱི་དང་པོ་གཉིས་ནི་གཟུགས་སྒྲ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དུ་འདུས་སོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང་དེ་དག་མིན་པའི་ཁམས་གསུམ་གྱི་དང་པོ་གཉིས་ཡིད་ཆོས་ཡིད་ཀྱི་
རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདུས་ལ། གསུམ་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འདུས་སོ། །ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཡང་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད། གཉིས་པ་ཡིད་ཆོས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་དུའོ། །འདུས་
བྱས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད། འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དྲུག་ཚན་གསུམ། བཞི་ཚན་གཅིག །གསུམ་མཚན་དྲུག །གཉིས་ཚན་གཉིས་ཏེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་ཞར་ལ་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ལ། ནམ་
མཁའ་དང་། རྣམ་ཤེས་ལས། དང་པོ་ནི། བུ་ག་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཤེས་བྱ། །སྣང་དང་མུན་པ་དག་ཡིན་ལོ། །ཁམས་རེ་གཉིས་ལས་ཁམས་དྲུག་གི་བཞིའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཅིང་། ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མི་སྒྲིབ་པའོ་ཞེས་དང་། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །ཞེས་བཤད་ཟིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་
2-1-87a


ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གཟུགས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་དང་། ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་སྒོ་དང་སྐར་ཁུང་སོགས་ཀྱི་བུ་ག་ལ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བུ་ག་དེ་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། བྱེ་སྨྲས། ཉིན་མོ་ཕལ་ཆེར་སྣང་བའི་རང་བཞིན་
སྣང་བ་དང་། མཚན་མོ་ཡོད་པའི་མུན་པ་དག་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་ཐོགས་པའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་གཟུགས་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྣང་མུན་ཀྱང་ཐོགས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཐོགས་པ་ཤས་ཆུང་བས་དེ་ལས་ཐོགས་ཤས་ཆེ་བ་བུམ་སོགས་ནི་
ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་བྱར་རུང་བའི་ཕྱིར་བསགས་པར་གནས་པའི་གཟུགས་དེའི་ཉེ་འཁོར་དུ་གནས་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྩིག་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར། གཞན་དག་བུ་ག་དེ་ལ་གཞན་པ་མི་ཐོགས་པས་ཐོགས་མེད་ཀྱང་ཡིན་ལ། རྩིག་པ་དང་
རི་སོགས་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་ཡང་ཡིན་པས་ཐོགས་མེད་ཉེ་འཁོར་ཡང་ཡིན་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟའི་ལུགས་ལ་ནམ་མཁའ་འདུས་མ་བྱས་ནི་ཕྱི་ནང་དུ་མི་རིགས་ལ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ལ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ནམ་མཁའ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་
བྲལ་བ་ལ་ས་སོགས་དང་། ནམ་མཁའི་ཁམས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ཏེ་སྤངས་པར་གསུངས་ལ། ནམ་མཁའ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པས་སྤང་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ས་སོགས་བཞིན་སྐྱེས་བུར་གདགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་སློང་སྐྱེས་
བུ་འདི་ནི་ཁམས་དྲུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ནམ་མཁའ་ཙམ་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལོ་ཞེས་པ་ནི། རྒྱལ་སྲས་མར། མདོ་སྡེ་པས་མ་རངས་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་དེའི་ཁམས་ཐ་དད་མེད་ཅིང་། ནམ་མཁའ་དང་དེའི་ཁམས་ཐོགས་བཅས་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་ཙམ་ལ་
2-1-87b


དེར་བརྗོད་པས་ཁྱད་པར་མི་འབྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། གང་སྤེལ་ལས། ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཕྲད་ཀྱི་ཆ་ལ་བུ་ག་པ་བུ་ག་ཡོང་བའི་གནས་མོད་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བསགས་པ་ཡོད་པ་ལ་མ་ཕྲད་པའི་ཆ་ལ་བུ་གར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་རངས་
པར་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི། དྲུག་ཚན་འདིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། ཟག་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་སྲིད་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ན་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་
ཁམས་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ནས་འཆི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། ཁམས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་མའི་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་རྣམ་ཤེས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ས་བོན་ཡིན་པས་མ་སྐྱེས་པ་
བསྐྱེད་པ་དང་། གསོ་བར་བྱེད་པ་ནི་འབྱུང་བ་དག་སྟེ་དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་སྐྱེས་པ་གནས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ནི་གོ་འབྱེད་པས་གནས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །ཟག་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་གཅོད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་
འཇུག་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ལ་བདུན། གཉིས་ཚན་གྱིས་དབྱེ་བ་དང་། གསུམ་ཚན། བཅས་མ་བཅས། གཟུགས་ཅན་གྱི་དབྱེ་
བ། བྱུང་བ་གསུམ་དང་། ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར། ཕྱི་ནང་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ། བསྟན་དུ་ཡོད་མེད་དང་། ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། བསྟན་ཡོད་འདིར་ནི་གཟུགས་གཅིག་པུ། །དེ་ལ་འདིར་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ནི། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། སྤོབས་
2-1-88a


པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་འགྱུར་བའི་ཆེད་དོ། །འདིར་ཁམས་ལ་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་མཛད་པ་ནི། ཁམས་རྣམས་སུ་གཟུགས་སེམས་གཉིས་ཀ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པས་ཁམས་ལས་བརྩམས་ན་གཟུགས་སེམས་གཉིས་ཀའི་ཟག་བཅས་རྣམ་པ་བདེ་བླག་ཏུ་
རྟོགས་ནུས་ཀྱི། གཞན་གཟུགས་ཕུང་ལྟ་བུའི་རབ་དབྱེས་དེ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གཟུགས་སོགས་ཀ་བ་ལྟ་བུའི་ཤེས་བྱའི་ལྡོག་པ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་གྲངས་ངེས་བསྟན་པར་མི་ནུས་ལ། དེ་ལྟའི་དབྱེ་བ་གསུང་རབ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་བཞག་གོ། འོ་ན་
ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དུ། བསྟན་དུ་མེད་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོའི་སྐབས་འདིར་ནི་གཟུགས་གཅིག་པུ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ནའོ་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནའོ་ཞེས་ཚིག་གིས་གཞན་གྱི་མིག་ཤེས་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ལྷག་མ་བཅུ་བདུན་
ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་ཡུལ་རྣམ་པར་ཆད་པ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ལ་བསྟན་ཡོད་བྱ་བ་ཙམ་ཡིན་ན། དབང་པོ་ལྔ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་གསུམ་ནི་ཡུལ་ཆད་པ་འདོམ་གང་ན་འདུག་བྱ་བའམ། ཁྲུ་གང་ན་འདུག་བྱ་བར་ཡུལ་ཆད་པར་བསྟན་དུ་ཡོད་ཀྱང་ཐུན་མོང་
དུ་བསྟན་དུ་མེད་དེ། དབང་པོ་ལྔ་ཡང་གང་ཟག་དུ་མ་ལ་བསྟན་པར་མི་ནུས་ལ། དྲི་ལྟ་བུ་དེ་གཅིག་གི་སྣ་བུག་ཏུ་མྱོང་བ་དེ་གཞན་གྱི་སྣས་མི་མྱོང་། རོ་དང་རེག་བྱ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ལ། སྒྲ་ནི་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་དེ། གཅིག་ལ་སྣང་བའི་སྒྲ་དེ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་
དེ། གཅིག་ལ་སྣང་བའི་སྒྲ་དེ་ཀ་གཅིག་ལ་སྣང་བས་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་ཀྱང་རྟེན་རྣམ་པར་ཆད་པར་མེད་དེ། ལར་ཕྱོགས་དེ་ངོས་ན་གྲགས་བྱ་བར་ཤེས་ཀྱང་ཁྲུ་གང་ན་འདུག་བྱ་བའམ་འདོམ་གང་ན་འདུག་བྱ་བར་བསྟན་དུ་མེད། དེས་ན་ཁ་ཅིག་རྣ་བ་དང་འཕྲད་ནས་འཛིན་
2-1-88b


ཟེར། ཁ་ཅིག་མ་འཕྲད་པར་འཛིན་ཟེར། དེས་ན་གཉིས་ཀ་ལྡན་པ་མིག་གི་ཡུལ་ཡིན་པས་དེ་གཅིག་པུ་བསྟན་ཡོད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་དུ་ཞེ་ན། ཐོགས་པ་ནི་རྡུགས་པ་སྟེ་སྒྲིབ་ཐོགས་དེ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་སུ་
རུང་བའི་གཟུགས་ཅན་བཅུའོ། །ཐོགས་པ་ཡང་སྒྲིབ་པ་དང་ཡུལ་དང་དམིགས་པ་ལ་ཐོགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཐོགས་བཅས་གཅིག་ཡོད་པའི་གོར་ཐོགས་བཅས་གཞན་སྐྱེ་བའི་གོ་འགེགས་གེགས་བྱེད་ལག་པའི་ཡུལ་དུ་ལག་པ་གཞན་མི་སྐྱེ་བ་དང་། རྡོ་བའི་ཡུལ་དུ་རྡུགས་ཏེ་མི་
སྐྱེ་བས་ཐོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ཐོགས་ནི་མིག་སོགས་ཡུལ་ཅན་རྣམས་རང་གི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ལ་ཐོགས་པ་སྟེ། གདགས་པ་ལས། ཉ་མིག་ལྟ་བུ་ཆུ་ལ་ཐོགས་ལ་སྐམ་ལ་མི་ཐོགས་པ་དང་། ཉ་བ་ལ་སོགས་པ་མིན་པ་མི་ཕལ་ཆེའི་མིག་ལྟ་བུ་སྐམ་ལ་ཐོགས་པ་ཆུ་
ལ་མི་ཐོགས་པ་དང་། གཉིས་ཀར་ཐོགས་པ་ཆུ་སྲིན་བྱིས་པ་གསོད་དང་། སྦལ་པ་ཤ་ཟ་ཉ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་ཀར་མི་ཐོགས་པ་མངལ་དུ་འཆི་བའི་མིག་ལྟ་བུའོ། །མིག་མཚན་མོ་ཐོགས་ལ་ཉིན་མོ་མི་ཐོགས་པ་ནི་པགས་པའི་བྱེའུ་ཕ་ཝང་དང་འུག་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་
དང་། ཉིན་པར་ཐོགས་ལ་མཚན་མོ་མི་ཐོགས་པ་ནི་མི་ཕལ་ཆེ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཁ་ཅིག་མཚན་མོར་ཡང་ལས་དང་སྨན་ལ་བལྟོས་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀར་ཐོགས་པ་ནི་ཁྱི་དང་ཝ་དང་རྟ་དང་གུང་བྱི་ལ། སྟག་ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་ཀར་མི་ཐོགས་པ་མངལ་
དུ་འཆི་ངེས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དཔེ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་བྱས་པའོ། །དམིགས་ཐོགས་ནི་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་རང་གི་དམིགས་པ་དག་ལ་ཐོགས་པའོ། །ཡུལ་དང་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡུལ་གང་ཞིག་ལ་དབང་པོས་ལྟ་ཉན་བྱེད་པ་ནི་ཡུལ་
2-1-89a


ཏེ་བྱེད་པའང་རང་གི་མཚུངས་ལྡན་ལ་བརྟེན་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་རམ་རྩལ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་འཁར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་དུ་འཛིན་པའམ། དེའི་སྣང་བ་སྐྱེས་པས་འཛིན་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །ཡང་ཡུལ་དང་
དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་རྡུགས་པའམ་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ལག་པ་རྩིག་ཤིང་ལ་ཐོགས་པ་ལ་ཐོགས་པར་བརྗོད་པ་ལྟར། མིག་སོགས་ཀྱང་ཡུལ་གཞན་ལྟ་སོགས་མི་བྱེད་པར་རང་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་བྱེད་པས་ཐོགས་པ་སྟེ་རང་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་རྡུགས་པ་
ནི་ཐོགས་པ་དང་མ་རྡུགས་པ་ནི་མ་ཐོགས་པ་ཞེས་གྲག་གོ། ཡང་ན་རང་ཡུལ་ལ་གཏོད་ཅིང་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐོགས་པའོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཐོགས་པས་ཐོགས་བཅས་ཏེ་ཕན་ཚུན་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར། འོ་ན། འདོད་ན་དབང་པོ་མེད་པ་དང་། །སྒྲ་མེད་ཕྲ་རབ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད། །ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཞེས་བཤད་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། འདིར་ནི་རིགས་མཐུན་ཐོགས་པར་བཤད་ལ། དེར་ནི་རིས་མི་མཐུན་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པས་མི་ནོངས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་རྡུལ་བདེན་པར་མི་འདོད་པ་ལ་བླ་ཡང་། རྡུལ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་སྡེ་པ་ལ་མི་བཏུབ་པའི་ཕྱིར་འདྲེས་མར་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟང་ངོ་། ། མཚུངས་ལྡན་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་དང་དམིགས་པ་
ལ་ཐོགས་པས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡུལ་ལ་ཐོགས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ལ་ཐོགས་པ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། ཡུལ་ལ་ཐོགས་ལ་སྒྲིབ་པས་མ་ཐོགས་པ་ནི་དམིགས་ཡུལ་འཛིན་ཅིང་། རྡུལ་མ་བསགས་པས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་
མཚུངས་ལྡན་རྣམས་སོ། །སྒྲིབ་པས་ཐོགས་ལ་ཡུལ་ལ་མ་ཐོགས་པ་ནི་རྡུལ་བསགས་ལ་ཡུལ་ཅན་མིན་པས་ཡུལ་ལྔའོ། །གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་ཡུལ་འཛིན་ཅིང་བསགས་པ་དབང་པོ་ལྔའོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི། ཡུལ་ཅན་མིན། ཡུལ་ན་མི་གནས་པས་མཚུངས་ལྡན་མ་
གཏོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཡུལ་ལ་ཐོགས་པས་དམིགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། ཡུལ་ལ་ཐོགས་ལ་དམིགས་པ་ལ་མ་ཐོགས་པ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་ལ་ཐོགས་ན་ཡུལ་ལ་མ་ཐོགས་པ་མེད་དེ། སེམས་
2-1-89b


དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཡུལ་ལ་ཐོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་དང་དམིགས་ཐོགས་གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་ཡུལ་ལྔ་དང་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་མཚུངས་ལྡན་མིན་པ་རྣམས་ཏེ་ཡུལ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། བཙུན་པ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ན་རེ། རྟེན་ནམ་
དམིགས་པ་གང་སྐྱེ་བ་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གཞན་དག་གིས་ཐོགས་ཤིང་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་ནུས་དེ་ཐོགས་བཅས་བཟློག་པ་ཐོགས་མེད་དུ་འདོད་པས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཐོགས་མེད་དུ་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་གསུམ་ཚན་གྱི་རྣམ་པ་ལ། དགེ་སོགས་གསུམ་
གྱི་རྣམ་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལུང་མ་བསྟན་བརྒྱད་དེ་དག་ཉིད། །གཟུགས་སྒྲ་མ་གཏོགས་གཞན་རྣམ་གསུམ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གཅིག་ཏུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་བརྒྱད་དེ་ཐོགས་བཅས་སུ་བཤད་པ། དེ་དག་ཉིད་ལས་གཟུགས་སྒྲའི་ཁམས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །
གཞན་དག་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་མ་བསྟན་དུ་མེད་པས་ལུང་མ་བསྟན་ཅེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བའང་དེར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱད་པོ་ལས་གཞན་བཅུ་པོ་ལ་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡོད་དེ། སྒྲ་གཟུགས་ཀྱང་
དགེ་མི་དགེའི་ཀུན་སློང་གི་དབང་གིས་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ན་ཀུན་སློང་གི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཡང་དགེ་མི་དགེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་སློང་གིས་དེ་གསུམ་ལ་མ་དམིགས་པས་སོ། །འོ་ན་མཉམ་གཞག་གི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱང་དགེ་བ་མ་ཡིན་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མིན་ཏེ། རྟེན་མཉམ་གཞག་གི་སེམས་དགེ་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་དབང་གིས་དེ་ཡང་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་མཉམ་གཞག་གི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་དབང་གིས་མིན་གྱི། སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཀུན་ནས་
2-1-90a


བསླངས་པའི་དབང་གིས་དགེ་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའང་སེམས་ཁམས་བདུན་མ་ཆགས་པ་སོགས་དང་མཚུངས་ལྡན་དགེ་བ་དང་། ཆགས་སོགས་མཚུངས་ལྡན་མི་དགེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སོགས་ལུང་མ་
བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཁམས་ཀྱི་མ་ཆགས་པ་སོགས་རྩ་བ་གསུམ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་། དེ་དག་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཚོར་སོགས་དང་། ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང་སྐྱེ་སོགས་མི་ལྡན་པ་དང་རིག་བྱེད་མིན་པའོ། །དོན་དམ་པར་དགེ་
བ་ནི་བརྟགས་འགོག་སྟེ་བཞིའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་ནི་དུག་གསུམ་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་དང་། དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཚོར་སོགས་དང་། ཀུན་ནས་བསླངས་པ་སྐྱེ་སོགས་དང་རིག་བྱེད་མིན་པའོ། །ལུང་མ་བསྟན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་མི་དགེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་དང་། 
ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་དགེ་མི་དགེ་མིན་པ་དང་ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་། དེས་བསླངས་པ་དང་ཅི་རིགས་ཐོབ་པ་དང་། སྐྱེ་སོགས་གཟུགས་སྒྲའི་ཁམས་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་
དགེ་མི་དགེའི་སེམས་ཀྱིས་བསླངས་པའི་དགེ་མི་དགེ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་དང་། རིག་བྱེད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་གཟུགས་སྒྲ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས། འདོད་པ་དང་གཟུགས་
དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པ་དུ་ཞེ་ན། འདོད་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་དོ་སྟེ། འདོད་པ་དེར་དེའི་རང་བཞིན་དང་མ་བྲལ་ཞིང་དེའི་སྲེད་པས་བདག་གིར་བྱས་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ནི་ཁམས་བཅུ་བཞིའོ་སྟེ། དེར་ནི་དྲི་དང་
2-1-90b


རོ་མེད་དེ། དྲི་རོ་ནི་ཁམ་ཟས་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེར་དམིགས་རྐྱེན་དེ་གཉིས་མེད་པས་ཡུལ་ཅན་སྣ་དང་ནི་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་མ་གཏོགས་ཏེ་མེད་དོ། །འོ་ན་དེར་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གྲུབ་མཐར། 
ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་འདོད་པ་ན། །སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁམ་ཟས་ཀྱི་རང་བཞིན་མིན་པའི་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ལན་དུ་བྱེད་དོ། །འོ་ན་ཁམས་ཟས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རེག་བྱ་ཡོད་པ་ལྟར་ཟས་ཀྱི་རང་བཞིན་
མིན་པའི་དྲི་རོ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ། ཟས་ཀྱི་རང་བཞིན་མིན་པའི་རེག་བྱ་ཡོད་པ་ལྟར་ཟས་ཀྱི་རང་བཞིན་མིན་པའི་དྲི་རོ་ཡོད་པར་མི་མཚུངས་ཏེ། དྲི་རོ་ཡིན་ཚད་ཟས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འགྲོལ། རེག་བྱ་ཡིན་ཚད་ཟས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། རེག་བྱ་
དབང་པོ་འབྱུང་བའི་རྟེན་དང་གོས་ལུས་ལ་བརྟེན་པའམ་ལུས་གཞལ་མེད་ཁང་ལ་བརྟེན་པའི་གནས་སམ་གཞི་དང་། གོས་སོགས་བགོ་བའི་དངོས་པོའི་རེག་བྱ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཟས་ལ་མེད་པར་དྲི་རོ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཟས་མིད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་
ལ་དྲི་རོ་དགོས་པ་མེད་ཅིང་རེག་བྱ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་ན་རེ། རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཁམས་སུ་ལྷའི་མིག་དང་གཟུགས་སྒྲ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ལ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པས་ལུས་ཡང་བ་
དང་སྐེད་པ་གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་བརྩེགས་པ་སྙམ་པའི་རེག་བྱ་ལ་རེག་པ་ཡོད། དྲི་རོ་རྒྱུའི་སྙོམས་འཇུག་གི་དུས་ན་ཚོར་བ་མེད་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་དུས་ན་གཟུགས་སྒྲ་རེག་བྱ་གསུམ་ཡོད་ཀྱི་དྲི་རོ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ལྟར་སྨྲའོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་
2-1-91a


གཉེན་གྱིས་བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་གྱི་ལུགས་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་ནས། བྱེ་སྨྲས་གཟུགས་ཁམས་ན་དྲི་རོ་མེད་དེ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕོའི་དབང་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་ངེས་པ་སྟོན་པས་
སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། ལུགས་དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་འདི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་བཟློག་པས་སྐྱོན་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་དྲི་རོ་ལྟར་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་དག་ཆོས་ཅན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དྲི་
དང་རོ་དེ་རང་འཛིན་པའི་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྟགས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་བྱེ་སྨྲའི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་གིས་གཟུགས་ཁམས་ན་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་གཉིས་དགོས་པ་མེད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། རྟེན་མཛེས་པ་དང་ངག་བརྗོད་པའི་དགོས་པ་ཡོད་
པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས། དགོས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་མ་ཁྱབ་པར་བསྟན་ཏེ། མཛེས་པ་དང་ངག་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་དབང་པོ་ནི་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་དགོས་པ་ནི་དབང་རྟེན་ཁོ་ནས་ཆོག་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བྱེ་སྨྲའི་ཕྱོགས་ཞིག་གིས། གཟུགས་ཁམས་
ན་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་མེད་པའི་དབང་རྟེན་མི་སྲིད་དེ། དེ་དེའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕོའི་དབང་པོའི་རྟེན་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས། དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཁྱབ་སྟེ། གཟུགས་སུ་ཕོའི་དབང་རྟེན་དགོས་པ་མེད་པས་མི་སྲིད་པ་བདེན་པ་དེ་སྣ་ལྕེའི་དབང་རྟེན་ལ་མི་
མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྣ་ལྕེའི་དབང་རྟེན་ནི་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་མེད་པར་ཡང་ལུས་མཛེས་པ་དང་ངག་སྨྲ་བ་ལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ཅི་སྟེ་མཚུངས། ཡང་གློ་ན་གནས་པའི་རྒོལ་བ་གཅིག་ན་རེ། བྱེ་སྨྲ་དང་སློབ་དཔོན་གཉིས་ཀས་དགོས་པ་མེད་པའི་དྲི་རོ་དེར་འཛིན་
2-1-91b


གྱི་དབང་པོ་མེད་པའི་ཁྱབ་པ་སྨྲས་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། དཔེར་ན་མངལ་དུ་འཆི་བ་རྣམས་ལ་གཟུགས་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱི་དགོས་པ་མེད་ཀྱང་མིག་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར། དགོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ངེས་པས་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་འགྲུབ་
བོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས། མངལ་དུ་ངེས་པར་འཆི་བ་ལ་དགོས་པ་མེད་པར་དབང་པོ་འགྲུབ་པ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདུས་བྱས་རྣམས་རྒྱུ་དང་བཅས་ན་སྐྱེ་ལ། རྒྱུ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མངལ་དུ་དགོས་པ་མེད་ཀྱང་དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པས་འབྱུང་ལ། 
གཟུགས་སུ་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་དག་འབྱུང་བ་ལ་དགོས་པ་མེད་པར་མ་ཟད་རྒྱུ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དབང་པོ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི། དབང་པོ་ལ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཡིན་པས་ལས་དེ་ཡང་ཡུལ་དྲི་རོ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་ན་ཡུལ་ཅན་སྣ་ལྕེ་ལའང་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བར་གདོན་མི་
ཟ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་སུ་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་མི་འབྱུང་ལ། འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡོད་ན་དགོས་པ་མེད་ཀྱང་འབྱུང་དུ་ཆུག་པའི་ཕྱིར། ཡང་གཟུགས་སུ་རྒྱུ་དང་དགོས་པ་གཉིས་ཀ་མེད་པར་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་འབྱུང་ན་ཕོའི་དབང་པོ་ཡང་ཅི་
སྟེ་མི་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་དང་དགོས་པ་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་མཛད་པ་ཡང་བྱེ་སྨྲའི་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ནི་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་
རྒྱུད་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཞེན་པར་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པས་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་དང་བཅས་པར་སྒྲུབ་རིགས་ན། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ཁམས་ན་ཕོ་དབང་ཀྱང་ཡོད་རིགས་པར་བྱེ་སྨྲས་དོན་གྱིས་ཁས་
2-1-92a


ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་མི་ལེན་ན་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུའང་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཁྱེད་རང་ལའང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བར་མཚུངས་པར་འཕངས་པ་ལ་ལན་དོན་མཐུན་མ་ཐེབས། བྱེ་སྨྲས་གལ་སྲིད་དགོས་པ་དང་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་གཟུགས་
ཁམས་སུ་ཕོའི་དབང་པོ་མེད་དེ་མི་མཛེས་པའི་ཕྱིར་ཞར་བ་དང་ཞའོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས། ཕོ་དབང་ཡོད་ཀྱང་མི་མཛེས་པར་ཅིས་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ལྟ་བུ་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པའི་ཕྱིར། ཕོ་དབང་ནི་མཛེས་པར་བྱེད་མི་དགོས་
ཀྱི་དགོས་དབང་ལས་ཀྱང་བྱུང་བའང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ཡོད་ན་མཛེས་འདོད་ཀྱི་དགོས་པ་མེད་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཞར་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གཟུགས་ཁམས་ན་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་མེད་ན། མདོ་ལས། གཟུགས་སུ་དབང་པོ་རྣམས་མ་ཚང་བ་མེད་ཅིང་
མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ཅེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས། གཟུགས་ཁམས་དེར་སྣ་ལྕེ་མ་གཏོགས་པའི་དབང་པོ་གང་དག་སྲིད་པ་དེ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མདོའི་ལུང་དང་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་དེར་ཕོ་དབང་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། 
དབང་པོ་སྲིད་ཚད་ཚང་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་གཟུགས་ན་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྲེད་པ་སྤྱོད་པས་དབང་པོའི་དབང་གིས་ཡུལ་འགྲུབ་ཀྱི། ཡུལ་གྱི་དབང་གི་སྒོ་ནས་དབང་པོ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ན་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་ཡོད་ཀྱི་
དྲི་རོ་ནི་མེད་དོ། །ཕོའི་དབང་པོ་ནི་དེར་མེད་དེ། འཁྲིག་པའི་རེག་པའི་སྒོ་ནས་སྲེད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་
2-1-92b


་གསུམ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་མེད་ལ། དེས་ན་དེ་དག་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་ཤེས་ལྔ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་བཅས་མ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ། ཟག་པ་དང་བཅས་མ་བཅས། རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་མ་བཅས། དམིགས་པ་དང་བཅས་
མ་བཅས་སོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་ཐ་མ་དེ་གསུམ་ལ་བདེན་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་བཅས་དང་ལམ་བདེན་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་ལ། ཁམས་ལྷག་མ་བཅོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་བཅས་ཏེ་གཟུགས་ཅན་
བཅུ་ནི་སྡུག་བདེན་དང་སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་ཁ་ཕྱིར་བལྟ་མཉམ་གཞག་གི་ས་པ་མིན་ཅིང་། དེ་དག་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟག་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་ནི་དུ། རྟོག་མེད་དཔྱོད་ཙམ་ནི་དུ། རྟོག་མེད་དཔྱོད་པ་མེད་པ་
ནི་དུ་ཞེ་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པས་རྩིང་བ་དང་རྟོག་དཔྱོད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ས་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡིད་སོགས་ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་སྟེ། རྟོག་དཔྱོད་
དང་བཅས་པའི་རྣམ་པ་དང་། རྟོག་མེད་དཔྱོད་ཙམ་གྱི་རྣམ་པ་དང་། རྟོག་མེད་དཔྱོད་མེད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དང་པོ་ནི། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་གཉིས་
ལ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ལས། རྣམ་པ་དང་པོ་ཐ་མ་གསུམ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་སྐབས་འདིར་རྟོག་དཔྱོད་མ་བསལ་ན་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའམ། རྟོག་པ་ཡང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། རྟོག་དཔྱོད་མ་གཏོགས་པ་
2-1-93a


གཞན་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་པོ་རྣམས་ལས། ཅི་རིགས་པར་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ནི་ཐ་མ་གསུམ་པོ་དག་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཐ་མ་
གསུམ་པོ་སྟེ་རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་དག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་ནི། བསམ་གཏན་གཉིས་ནས་བཟུང་སྟེ་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་ཐ་མ་གསུམ་དང་། སྔར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་སུ་ཁམས་
གསུམ་པའི་གཟུགས་དང་། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དཔྱོད་པ་དག་ནི་རྟོག་པ་ཡང་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟོག་པ་ནི་སྔ་ནས་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ནི་རང་གི་ས་པའི་
དཔྱོད་པ་ལས་མ་གཏོགས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དཔྱོད་པ་གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་དང་འགྲོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་ཡིན་
ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དཔྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་ནང་དུ་མི་འདུ་ན། དེ་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དཔྱོད་པ་དེ་རྣམ་པ་དང་པོའི་ནང་དུ་མི་འདུ་སྟེ། དེའི་དཔྱོད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་
ཡིན་མོད་ཀྱི་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔྱོད་པ་གཉིས་པ་དང་འགྲོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་དང་རང་མཚུངས་པར་ལྡན་མི་སྲིད་ཅིང་། དཔྱོད་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་མི་འདུ་སྟེ། དེ་ལྟའི་དཔྱོད་པ་དེ་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་
2-1-93b


པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཡང་དེ་ན་མེད་ན་དཔྱོད་པ་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དཔྱོད་པ་གཉིས་པ་མེད་ཅིང་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ནང་དུ་ཡང་མི་འདུ་སྟེ། དེ་ནི་དཔྱོད་པ་གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། 
རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་རྟོག་པ་མེད་པར་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ས་ན་ཆོས་བཞི་ཡོད་དེ། རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་དག་ནི་རྟོག་དཔྱོད་དག་མ་གཏོགས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་
ངོ་བོ་དག་སྟེ། རྟོག་དཔྱོད་དེ་ལ་རྟོག་དཔྱོད་གཞན་དང་ལྡན་པ་མེད་པས་ན་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་དག་ནི་རྟོག་པ་སྟེ། རྟོག་པ་དེ་ལས་གཞན་མེད་པས་རྟོག་པ་ཅན་མ་ཡིན། རྟོག་པ་དེ་དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་
པས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་ཡང་མེད་དཔྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དཔྱོད་པ་མེད་ཅིང་རྟོག་པ་ཙམ་ནི་དཔྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔྱོད་པ་ལ་དཔྱོད་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་
ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐ་མ་གསུམ་ནི་རྣམ་བཞིའོ་ཞེས་འདོན་རིགས་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ཏུ་དཔྱོད་མེད་རྟོག་ཙམ་དང་བཞིར་བཞག་དགོས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ཡང་བདེན་མེད་ཀྱི་དེ་ལྟར་བཞག་དགོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་དང་པོ་ན་གསུམ་
དུ་ཡོད་པ་དེ་ཕལ་ཆེ་བས་གསུམ་པོ་དེ་བཞག་གི། དཔྱོད་པ་མེད་ལ་རྟོག་པ་ཙམ་ཕལ་ཆུང་བས་མ་བཞག །ཡང་ན་དཔྱོད་པ་མེད་ལ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་བྱ་བའི་ཁམས་ཀྱང་མེད་ལ་ས་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བཞག་གོ། ཁམས་ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི་རྟོག་དཔྱོད་
2-1-94a


གཉིས་ཀ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན། མདོ་ལས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་སྔོན་པོ་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་
ཕྱིར་སྙམ་ན། བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ལ་རྟོག་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་རྟོག་གོ། དེ་ལས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སོགས་ལྔ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་ཡོད་ཀྱང་ཕྱི་མ་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་རྟོག་མེད་དེ། རྟའི་རྐང་ལག་གསུམ་བཅད་ན་གཅིག་གིས་བྱ་བ་མི་ནུས་པས་རྟ་རྐང་མེད་ཅེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་སེམས་བྱུང་གི་ནང་ནས་སྟོན་ཏོ། །ངེས་རྟོག་དང་རྗེས་དྲན་གྱི་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་
གཡེང་བ་སྟེ་དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའམ་གཟབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཐོས་བསམ་དང་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་སྟེ། དམིགས་པ་གཞན་ལ་མིང་ལ་བལྟོས་ནས་འཇུག་པ་དང་གཟུགས་ཚོར་དང་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར། མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་
སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་མིང་ལ་མི་བལྟོས་པར་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་འདི་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་དྲན་པ་མཉམ་པར་བཞག་མ་བཞག་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་རྟོག་ཉིད་དོ། །འགྲེལ་པར་གྲག་ཅེས་པ་གཞན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་
ལུགས་སུ་སྟོན་པ་སྟེ། རང་གི་བཞེད་པ་རྟོག་པ་ནི་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཆོས་གཞན་མེད་པར་དགོངས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་
2-1-94b


སེམས་རྩིང་བའོ། །དཔྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་སྟེ་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་བཞིན་དུ་གང་སེམས་ཞིབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་མ་བཅས་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གཅིག་ཏུ་
དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཡིན་ཏེ། འཁར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒན་པོ་ལྡང་བ་ལྟར་འདི་དག་སྐྱེ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ངེས་པར་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། ཁམས་ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་མཚུངས་
ལྡན་མ་ཡིན་པ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་ལྔ་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཡང་དམིགས་པ་དེ་ལས་མི་སྐྱེ་ལ། གཞན་ཡུལ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །བཞི་པ་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ། ཟིན་མ་ཟིན་གྱི་དབྱེ་བ། འབྱུང་འབྱུང་གྱུར་གྱི་དབྱེ་བ། བསགས་མ་བསགས་གྱི་དབྱེ་བ། གཅད་བྱ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ། སྲེག་འཇལ་གྱི་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་
ལས་ཟིན་པའི་དོན་གཟུགས་ཅན་ནང་ཕྲད་པའི་ཕན་གནོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། མིག་སྨན་ལ་སོགས་པས་དབང་པོ་ལ་ཕན་བཏགས་པས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལ་
བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པས་དབང་པོའང་རྒྱས་པ་སོགས་ཕན་གནོད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མ་ཟིན་པ་དེ་ལས་བཟློག་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཅིག་ཏུ་མ་ཟིན་པ་ནི་དགུ་སྟེ། དམིགས་བཅས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རྣམས་ནི་དབང་པོའི་
ཚོགས་པ་ན་མེད་པས་ཕན་གནོད་བྱར་མི་ནུས་ལ། སྒྲ་ནི་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བ་དག་ཀྱང་དབང་པོའི་ཚོགས་པ་ན་མེད་པས་ཕན་གནོད་བྱར་མི་ནུས་སོ། །གཞན་མིག་སོགས་ལྔ་གཟུགས་སོགས་བཞི་སྟེ་དགུ་པོ་ནི་ཟིན་མ་ཟིན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལྔ་ད་ལྟར་
2-1-95a


རུང་བ་དང་གཟུགས་སོགས་བཞི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དབང་པོའི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པས་ཚོགས་པའི་རྟེན་དུ་རུང་ལ། མིག་སོགས་ལྔའི་འདས་མ་འོངས་ནི་ད་ལྟར་ཕན་གནོད་བསྐྱེད་པའི་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བས་མ་ཟིན་
པའང་ཡོད་དོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞི་ནི་ད་ལྟ་བའི་དབང་པོ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དག་ཟིན་པ་ཡིན་ཅིང་། ད་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱང་དབང་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་རྩ་བ་མ་གཏོགས་པའི་སྐྲ་དང་སྤུ་དང་སེན་མོ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་དང་། འདས་མ་འོངས་ཐམས་ཅད་མ་
ཟིན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས། རེག་བྱ་ལ་རྒྱུའི་རེག་བྱ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་། འབྲས་བུའི་རེག་བྱ་རྣམས་འབྱུང་འགྱུར་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་རེག་བྱ་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང་
འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའོ། །ཞེས་སོ། །ལྷག་མ་མིག་སོགས་གཟུགས་ཅན་དགུ་པོ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང་དེ་བཞིན་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱང་འབྱུང་གྱུར་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རང་རྒྱུ་འབྱུང་བཞིས་རྒྱུ་བྱས་པའི་ཚུལ་
གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །འདིར་བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་ལྷ་ན་རེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་པོ་དག་ནི་འབྱུང་བ་ཙམ་མོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་འབྱུང་བ་ནི་བཅུར་མེད་ཅིང་སྲ་སོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན་
པའི་བཞི་ཁོ་ནར་ཡོད་ལ། དེའང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ལ། རེག་བྱའི་འཇམ་པ་སོགས་ནི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་འབྱུང་གྱུར་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁ་དོག་སོགས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་སྒྲ་
2-1-95b


སོགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་འབྱུང་གྱུར་སོ་སོ་ཡིན་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ངོ་བོར་མཚུངས་པ་མིན་ཏེ། མིག་སོགས་སོ་སོས་བཟུང་བྱ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་དེ་ལ་ལུང་གིས་ཀྱང་གནོད་དེ། མདོ་ལས། མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་འབྱུང་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པ་གཟུགས་ཅན་
བསྟན་མེད་ཐོགས་བཅས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་བསྟན་ཐོགས་ཅན་དང་། སྒྲ་དྲི་རོ་ཡང་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་བསྟན་མེད་ཐོགས་བཅས་དང་། སྒྲ་ལའང་དེ་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་ལས། 
གང་མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་སྲ་བ་མཁྲང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མིག་དབང་དང་ཐ་མི་དད་པར་འདུག་པའི་དབང་རྟེན་གྱི་སྲ་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བར་བསྟན་གྱི་མིག་དབང་འབྱུང་བར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མིག་སོགས་འབྱུང་བ་མིན་ན། མདོར་དགེ་སློང་མི་འདི་ནི་
ཁམས་དྲུག་པའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་སྐད་གསུང་བ་མི་འགལ་ཏེ། ལུང་དེས་དབང་པོ་འབྱུང་བར་སྟོན་པ་མིན་གྱི། མངལ་དུ་འཇུག་པ་ན་ནུར་ནུར་པོ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པའི་རྫས་གཞིའི་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་འབྱུང་
བ་ལས་མིག་སོགས་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་འབྱུང་ལ། ཡིད་ཁམས་ལས་ཀྱང་སེམས་བྱུང་རྣམས་འབྱུང་བས་ཁམས་དྲུག་སེམས་ཅན་གྱི་གཞིར་བསྟན་ཏོ། །དགོངས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་ཡང་མདོ་དེར། རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་གསུངས་པས་ཀྱང་ཤེས་ཏེ། འབྱུང་བཞིར་
མ་གཏོགས་པའི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དོན་གྱིས་འཕངས་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དགེ་སློང་མི་འདི་ནི་ཁམས་དྲུག་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ནི་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། འདོད་ནུས་པའང་མིན་ཏེ། མདོ་ལས།
2-1-96a


འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སེམས་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །གསུམ་པ་ནི། ཡང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་གཅིག་ཏུ་རྡུལ་ཕྲན་འདུས་པའི་བསགས་པའོ། །ནི་ངེས
་བཟུང་ཡིན་པས་ཐོགས་མེད་རྣམས་མ་བསགས་པར་གྲུབ་བོ། །བཞི་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གཅོད་བྱེད་སྟྭ་རེ་ལྟ་བུ་དང་གཅད་པར་བྱ་བ་ཤིང་སོགས་ལྟ་བུ་ཉིད་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ཁམས་བཞི་ཡིན་ཏེ། དགྲ་སྟྭ་ལ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་
གཅོད་པར་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་ལ། རེས་འགའ་ནི་དགྲ་སྟྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཅད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པས་འདུས་པའི་རྒྱུན་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཅན་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། 
དེ་ལ་རྒྱུན་འབྲེལ་བར་མ་ཕྱེ་བར་འབྱུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པས་ན་འདུས་པའི་རྒྱུན་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཅན་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། དེ་རྣམ་པར་འབྲེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་
རྣམས་དགྲ་སྟྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་འཆད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྒྱུན་འགག་པ་ནི་དགྲ་སྟྭ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་དགྲ་སྟྭ་ལ་སོགས་པས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཅན་རྣམས་
བར་དུ་བཅད་དེ་སོ་སོར་གོ་ས་ལོགས་སུ་འབྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་བཞི་གཅོད་བྱེད་དང་གཅད་བྱ་གཉིས་ཀར་ངེས་བཟུང་གིས་ཁམས་གཞན་དག་ནི་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །ལུས་དབང་སོགས་ནི་གཅད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་མ་ལུས་པ་ལུས་
2-1-96b


ལ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་བཅད་ཀྱང་དབང་པོ་ལ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། བཅད་པའི་ཡན་ལག་ལ་དབང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་རྣམས་གཅོད་བྱེད་གྲི་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ནོར་བུའི་འོད་ལྟར་དང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་སྣ་རྩེ་ཆད་པ་སྣར་སྦྱར་བ་ལ་སྣའི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བས་སྣ་རྩེ་དང་དུད་
འགྲོའི་མཇུག་མ་ཆད་པ་ལའང་དབང་པོ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། དེ་དབང་པོ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་མིན་གྱི། དེ་སླར་སྦྱར་བ་ན་དབང་པོ་ཅན་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱས་བྱུང་གིས་དབང་པོ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྨིག་པའི་མཇུག་མ་བཅད་དུམ་འགུལ་བ་ནི་རླུང་གི་དབང་གིས་སོ། །ལྔ་པ་ནི། 
གཅོད་བྱེད་དང་གཅད་བྱ་ཁམས་བཞི་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྲེག་བྱ་བུད་ཤིང་ལྟ་བུ་དང་འཇལ་བར་བྱེད་པ་སྲང་ལྟ་བུ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞི་པོའོ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་བསྲེག་བྱ་དང་འཇལ་བྱེད་མིན་ཏེ་འོད་བཞིན་དུ་དང་བའི་ཕྱིར། མི་ལྟ་བུ་གསོན་སྲེགས་བྱས་ཀྱང་དབང་པོ་
བུད་ཤིང་ལྟར་ཚིག་ནས་སོལ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ཡང་གཟུགས་སོགས་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱུན་ཆགས་སུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་མ་ཐག་པར་རེ་རེ་ནས་ཆད་པས་བསྲེག་པར་བྱ་བྱེད་དང་འཇལ་བྱེད་དང་གཞལ་བྱ་མིན་ནོ། །སྲེག་དང་གཞལ་ལ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་
ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་སྲེག་བྱེད་དེ་ཁམས་བཞིའི་རང་བཞིན་གྱི་མེ་དང་རྩི་དྲག་པོ་སོགས་ཡིན་ལ། སྲེག་པའི་དུས་ན་ཡང་མེ་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་པར་ཁམས་བཞི་ཆར་ཐལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་ཁམས་བཞི་ག་འགྲོ་ལ། གཞལ་བྱའང་ལན་ཚྭ་སོགས་ཡིན་ལ། འཇལ་
བ་དེ་ཡང་ལྕི་བ་འབའ་ཞིག་ལོགས་སུ་མེད་པས་ཁམས་བཞི་གས་སྲང་མདའི་མགོ་དམའ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར། འགའ་ཞིག་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་ལ་སྲེག་པ་མ་མཐོང་བས་མེའི་ཁམས་ཁོ་ནས་བསྲེགས་ལ། ལྕི་བ་ཁོ་ནས་གཞལ་བྱ་སྟེ་ཡང་བ་ལ་སྲང་
2-1-97a


མགོ་དམའ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །ལྔ་པ་བྱུང་བ་གསུམ་ལ། སྤྱིར་བཏང་བ་དང་། དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ནང་གི་
ལྔ་སྟེ་མིག་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། དེ་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་མེད་དེ། མིག་གི་ཁམས་སོགས་ནི་གཟུགས་སོགས་བཞིན་དུ་ཤི་བ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྔོན་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཟད་ཅིང་། རྒྱས་པའི་རྒྱུ་
མེད་པའི་ཤི་བ་ལ་དབང་པོ་མེད་ན་ཤི་རོ་ཁ་ཅིག་སྤོག་པོར་འོང་བ་དེ་རྒྱས་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། དེ་ནི་རྒྱས་རྒྱུས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་འཕྲལ་ལ་སྦོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདི་ལ་རྒྱུ་མཐུན་མེད་པ་དེ་ལྟར་ན། ཐ་མ་གསུམ་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། ཞེས་
པའི་འགྲེལ་པར། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་གཞན་ནི་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་མ་བྱུང་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འདི་གཉིས་ལ་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་
འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཐུན་ཙམ་ཡོད་པས་མི་འགལ་ལ། འདིར་རྒྱུ་མཐུན་ལས་འབྱུང་བ་མེད་ཅེས་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་རྒྱུས་རང་དབང་དུ་བསྐྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱས་བྱུང་ལས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་རག་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་ནི་དེ་གཉིས་ལ་མ་རག་པར་དེ་
དག་གིས་བསྐྱེད་ཕལ་པ་ལ་དེར་འདོགས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དགེ་མི་དགེ་ལས་སྐྱེས་པས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སམ། ཡང་ན་འབྲས་བུ་བྱིན་པའི་ལས་ནི་རྣམ་སྨིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེས་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཡང་ལས་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཡང་འབྲས་མིང་
2-1-97b


རྒྱུ་ལ་བཏགས་པ་སྟེ་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ནི་སྔོན་ལས་སུ་རིག་པ་བཞིན་ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཟས་དང་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྟེ་ལུས་བསྐུ་བ་དང་སྨན་བཏང་བ་སོགས་དང་། གཉིད་ལོག་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་དག་གིས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་རྒྱས་པར་བྱས་
པ་རྣམས་ནི་རྒྱས་བྱུང་སྟེ། བསགས་པ་ལ་ཡོད་པ་དང་འབྱུང་བའི་དོན་གྱི་རྒྱས་པའི་ཕྱིར། དམག་ལ་བསགས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནམ། ཡང་ན་བསགས་པ་ཉིད་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་འདུལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཉིད་འདུལ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །
གཞན་དག་གིས་ནི་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱང་རྒྱས་པའི་རྒྱུར་འདོད་དེ། དབང་པོ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ལུས་རྒྱས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རམ། མི་ཚངས་སྤྱོད་ན་ལུས་འགྲིབ་ལ་རྟ་གླང་འབྲས་བུ་ཕྱུང་བས་ལུས་རྒྱས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་དེས་ནི་མི་གནོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ནི་
བཞི་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་འདོད་དོ། །ཡང་མི་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱི་ལུས་ཉམ་ཆུང་ལ་ཚངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་ལའང་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འདོད་པའི་རྣམ་རྟོག་གི་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་ལུས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་སྨིན་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་
སྐད་ཅིག་སྔ་མས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ཟས་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་སྟོབས་ཆུང་ལ། དེ་དག་གི་སྟོབས་ནུས་ཆེར་གནས་པའི་ཆེད་དུ་ཕྱི་རྭ་དང་འདྲ་བར་བསྐོར་ཏེ་ཀུན་ཏུ་བསྲུངས་སོ། །ནང་གི་དབང་པོ་རྣམ་
སྨིན་སྐྱེས་ལའང་རྒྱས་བྱུང་གིས་རྒྱས་པར་བྱེད་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་དེ། དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་ཅི་རིགས་པ་ལ་ནི་གཉིད་ཙམ་དང་། ལ་ལ་ཟས་དང་ལེགས་སྤྱད་ཙམ་ཡོད་སྲིད་ཀྱི་སྒྲ་མི་སྙན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་ཅིང་དུད་འགྲོ་དེ་དང་འདྲ་ལ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་
རྒྱས་པའི་དབང་པོས་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་པོ་ཕྱེ་བཞིན་ཀུན་ཏུ་བསྲུངས་ཏེ་བསྐོར་ནས་གནས་སོ། །ཞེས་པའང་འདུག །མཆན།
2-1-98a


ལ་རྒྱས་རྒྱུ་བཞི་ག་ཡོད་ལ། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ལ་རྒྱས་རྒྱུ་གཉིས་ཡོད་དོ། །རྒྱས་བྱུང་མེད་པར་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་མེད་ཀྱང་དེ་མེད་པར་རྒྱས་བྱུང་ཡོད་དེ། ལྷའི་མིག་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་ལ་རྒྱས་བྱུང་ཡོད་དེ། ལུས་ཉམ་ཆུང་བ་མིན་པ་དག་སྐད་གསང་མཐོ་བ་མཐོང་
བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའི་འབྱུང་བ་དང་ཐ་མི་དད་པར་འདུག་པའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའོ། །སྒྲ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་མིན་ཏེ། སྒྲ་བསྒྲག་འདོད་ན་འབྱུང་ལ་མི་འདོད་ན་མི་འབྱུང་བས་འདོད་དགུར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་བཞིན། 
རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ནི་མི་འདོད་བཞིན་དུའང་འབྱུང་ཞིང་ཆད་ན་མི་སྐྱེ་ལ། སྒྲ་ནི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་ཞིང་ཆད་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་སྒྲ་གདངས་ཀྱི་མཚན། །གང་གིས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་མཉན་
པར་གྱིས། །ཚིག་རྩུབ་དང་ནི་ཀྱལ་པ་རྣམས་སྤངས་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་ཚིག་རྩུབ་སྤངས་པ་གོམས་པས་ཚངས་པའི་དབྱངས་འགྲུབ་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཁ་ཅིག །རྒྱུ་དེ་ལས་བར་མ་ཆོད་པར་
དབྱངས་དེ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྤངས་པའི་ལས་ལས་མགྲིན་པར་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་དེ་ལས་ཚངས་དབྱངས་གྲུབ་བོ་ཞེས་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་བརྒྱུད་པ་ལྔ་སྟེ། ལས་ལས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་འབྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་རྒྱས་བྱུང་གི་འབྱུང་བ་དང་། དེ་
ནས་སྔོན་ལས་ལས་བྱུང་བ་མིན་པ་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའི་འབྱུང་བ་གསར་བྱུང་རྣམས་དང་། དེ་ལས་སྒྲའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ལས་ལས་བྱུང་བའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཚོར་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལས་ལས་དངོས་སུ་མ་བྱུང་བའི་
2-1-98b


ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་སྒྲ་བཞིན་ནོ་སྙམ་ན། ཁྱབ་པའི་ཆ་ཤས་འགའ་ཞིག་གིས་མ་ངེས་ཏེ་སྒྲ་བཞིན་འདོད་དགུར་འབྱུང་བ་རིགས་པ་དང་འགལ་བས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཡིན་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་བཞིན། ཚོར་བ་ནི་བདེ་སྡུག་གི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གཏོད་པ་ཡོད་ན་
འབྱུང་ལ། དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་ལ་སྒྲ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་ཁམས་ཐོགས་པ་མེད་པ་བརྒྱད་དགེ་མི་དགེའི་སེམས་ཀྱི་སྐལ་མཉམ་དང་། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ན་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་དང་། 
རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ནས་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་སྨིན་ལས་བསྐྱེད་པ་ནི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་ཀྱང་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐོགས་མེད་བརྒྱད་པོ་དེ་ལ་རྒྱས་འབྱུང་མེད་དེ། རྡུལ་བསགས་པའི་
ངོ་བོ་མིན་པའི་ཕྱིར། ལྷག་མ་གཞན་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བཞི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཚོགས་པར་འདུག་པ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་། རྒྱས་བྱུང་གི་དབང་པོ་དང་རྒྱས་བྱུང་གི་སྒྲའི་ཚོགས་པར་སྐྱེས་པ་རྒྱས་བྱུང་དང་། དེར་མ་ཟད་བསམ་གཏན་
དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡང་རྒྱས་བྱུང་དང་། དེ་དག་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཐུན་དང་། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་གཟུགས་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོའི་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་མཐུན་དང་། དབང་པོ་ལས་ཐ་དད་པར་འདུག་པ་ཤི་བ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་རྒྱུ་མཐུན་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་
བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་རྟག་ཅིང་བརྟན་པའི་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཅིག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཐ་མ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་
2-1-99a


སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པའི་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཟག་མེད་གསུམ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཟག་བཅས་ཡིན་པས་ཟག་མེད་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བས་སྐལ་མཉམ་མེད་པས་རྒྱུ་མཐུན་ལས་མ་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་
མ་སྟེ། དེའང་འདི་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཡིན་པས་དེའི་ཡང་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི། རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས། །ཐོགས་པ་མེད་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱིར་བཏང་གི་དམིགས་
བསལ་སྟོན་ཏེ། ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཡིད་སོགས་གསུམ་དང་ཆོས་ཁམས་འདུས་མ་བྱས་ནི་བྱུང་བ་གསུམ་ག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ནི་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་འཇོག་སྟེ་རང་རང་གི་བྱ་
བའི་ཆ་ནས་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཚོར་སོགས་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་དང་། ཐོབ་པ་དང་སྐྱེ་སོགས་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །དྲུག་པ་ཐོབ་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི། གང་མིག་གི་ཁམས་སྔར་མི་ལྡན་པ་ལ་གསར་དུ་ཐོབ་པ་དེས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་གསར་དུ་ཐོབ་བམ་ཞེ་
ན། མིག་དང་ནི། རྣམ་ཤེས་ཁམས་དག་སོ་སོ་དང་ཞེས་པས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྔར་ཐོབ་པའམ་མ་ཐོབ་ཀྱང་རུང་དབང་པོ་གསར་ཐོབ་དང་། མིག་དབང་སྔར་ཐོབ་ལ་རྣམ་ཤེས་གསར་ཐོབ་ཀྱི་མུ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལས་མུ་དང་པོ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མངལ་གྱི་
གནས་སྐབས་ཀྱི་ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་བདུན་བཅོ་བརྒྱད་པ་ན། མིག་ཤེས་ནི་སྔར་སྲིད་པ་བར་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནར་ཡོད་ལ། མིག་ནི་སྔར་མི་ལྡན་པ་ལས་སྐབས་དེར་གསར་དུ་ཐོབ་པ་དང་། འདིར་
2-1-99b


འགྲེལ་པར་རིམ་གྱི་ཞེས་འབྱུང་བས་འདོད་པར་མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་རྫུས་སྐྱེས་དེ་ལས་བཟློག་གོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །གཟུགས་མེད་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་བཞི་པའི་བར་སྐྱེ་བ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་གསར་དུ་འཐོབ་ཀྱི། དེར་རྣམ་ཤེས་
མེད་པས་རྣམ་ཤེས་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་འོག་མའི་མིག་ཤེས་དགེ་བ་ནི་དམན་པ་ཡིན་པས་མི་བསྐྱེད། ཉོན་མོངས་ཅན་སྤང་བྱ་ཡིན་པས་མི་བསྐྱེད། འོ་ན་དེར་མིག་ཤེས་མེད་པས་དང་པོའི་མིག་ཤེས་མ་
བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་མངོན་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་ཚེ་མིག་ནི་སྔར་ཐོབ་ཟིན་པ་དང་འདྲ་བར་ལྡན་ལ་མིག་ཤེས་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་སོགས་ནས་ཤི་ནས་དང་པོ་དང་འདོད་ཁམས་སུ་སྲིད་པ་བར་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་མིག་ཤེས་
དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་འདས་མ་འོངས་སྔར་མི་ལྡན་པ་ལས་གསར་དུ་མ་ཐོབ་པ་ཡོད་ཀྱི། མིག་ནི་སྔར་ནས་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞེས་པས་མུ་གསུམ་པ་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་མེད་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདོད་ཁམས་དང་། དང་པོར་
སྐྱེས་པ་ན་གཉིས་ཀ་གསར་དུ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་སྔར་དེ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པས་བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་བར་སྲིད་ནི་དབང་པོ་ཚང་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མིག་ཤེས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་ཐོབ་པའང་གནས་སྐབས་དེར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་
ཀ་མ་ཐོབ་པའི་མུ་ནི། གཟུགས་མེད་ཁམས་ནས་ཤི་བ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་ནའང་གཉིས་ཀ་ལ་གསར་ཐོབ་མེད་དེ། དེ་དག་གི་རང་སར་མིག་ཤེས་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་སྔར་ནས་དེར་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་
2-1-100a


ནོ། །འདི་ལ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་ལྟ་བུ་སྔར་ནས་ལྡན་པས་མི་ལྡན་པ་ལས་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་སྙམ་ན། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་ཕྱིས་སྐྱེས་འོང་བ་ལ། དགེ་མི་དགེ་ནི་མི་བསྐྱེད། །ལུང་མ་བསྟན་བསྐྱེད་ཙམ་ན་ལུང་མ་བསྟན་
ལ་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་དང་ཕྱིས་སྐྱེ་མི་འོང་བས་སྔར་ནས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་པ་མིག་དང་ལྡན་པ་གཅིག་ཅར་ཤི་བས་ནི་སྲིད་པ་བར་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ན་གཉིས་ཀ་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་ལྡན་པ་མི་ཐོབ་སྟེ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྒྲས་ནི་མིག་
ཁོ་ན་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་བའི་དུས་ཏེ་རང་ས་ན་མིག་ཤེས་མེད་ཅིང་། དང་པོའི་དེ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པའི་སྐབས་དང་། མིག་ཤེས་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པར་མིག་མ་ཐོབ་པ་དང་ཉམས་པ་སྟེ། མིག་ལུང་མ་བསྟན་
ཡིན་པས་ཐོབ་པ་སྔ་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ལ། རྣམ་ཤེས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལྡན་པའོ། །གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པར་མིག་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པ་དང་། དང་པོ་དང་གཉིས་པར་གཟུགས་ལ་བལྟ་བའི་སྐབས་སོ། །གཉིས་ཀ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་
པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཤེས་གསར་དུ་འཐོབ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། མུ་དང་པོ་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་སྐྱེས་པས་མིག་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཉིས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་ནས་ཤི་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་སུ་སྐྱེས་
པའོ། །གསུམ་པ་ནི་གཟུགས་མེད་ནས་འདོད་པ་དང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་པའོ། །བཞི་པ་ནི་གཟུགས་མེད་ནས་གཟུགས་མེད་དུའམ། འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་པ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་ཞར་འོང་འདི་རྣམས་བསྡུས་ཏེ། རྣ་བ་དང་།
2-1-100b


རྣམ་ཤེས་ཁམས་དག་སོ་སོ་དང་། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡང་ཐོབ་པ་ཡོད། །ཅེས་སོགས་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། ། བདུན་པ་ཕྱི་ནང་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ། ཕྱི་ནང་གི་རྣམ་པ། རྟེན་བཅས་དེ་མཚུངས་ཀྱི། མཐོང་སྤང་སོགས་ཀྱི། ལྟ་བ་ཡིན་མིན་གྱི། རྣམ་ཤེས་གང་གི་ཡུལ་ཡིན་པ། 
རྟག་མི་རྟག་གི། དབང་པོ་ཡིན་མིན་གྱི་རྣམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ནང་གི་ཁམས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཁམས་དྲུག་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དྲུག་ནི་ཕྱིའི་ཁམས་སུ་གྲུབ་ལ། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཕྱི་ནང་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱི་ནང་དེ་
ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའམ་བདག་གི་ཆེད་དུ་བྱས་པའམ། མངལ་དུ་ཡོད་པས་ནང་གི་ཁམས་སུ་བརྗོད་པ་ལ་བདག་མེད་ན་བདག་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་བཏགས་པར་ཟད་དེ། མདོ་ལས། བདག་
ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་ཏེ། །གཞན་ནི་སུ་ཞིག་མགོན་དུ་འགྱུར། །མཁས་པས་བདག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ནི། །དུལ་བས་མཐོ་རིས་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། གཟུང་བར་དཀའ་ཞིང་མྱུར་དུ་འཇུག །གང་དུ་འདོད་པ་དེར་འཇུག་བྱེད། །སེམས་
དུལ་བ་ནི་ལེགས་པ་སྟེ། །སེམས་དུལ་བས་ནི་བདེ་བ་འདྲེན། །ཅེས་འབྱུང་བས་སེམས་ཀྱི་རྟེན་མིག་སོགས་ལ་ནང་བདག་གི་སྒྲ་དང་རྟེན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཕྱིའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དེ། མིག་སོགས་ནི་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པས་ནང་དང་། གཟུགས་
སོགས་ནི་དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བཞག་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་གི་ནང་གི་ཁམས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཡིད་ཁམས་སུ་འཇོག་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པར་མ་གྱུར་པ་སེམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་གྲུབ་
2-1-101a


སྟེ། ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པ་གང་གི་ཚེ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ན་འདས་མ་འོངས་དེ་དག་ཉིད་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་སེམས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མིན་པ་ཡིད་ཁམས་
འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཅིང་། ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་ནི་དུས་གསུམ་པར་འདོད་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་མི་ནུས་ཏེ། འདས་པ་ནི་ད་ལྟར་བའི་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས། ད་ལྟར་ནི་མ་འོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་
རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་ཁམས། མ་འོངས་པས་མ་འོངས་པ་གཞན་བསྐྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་བཞག་གོ། རྣམ་ཤེས་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟ་བ་ཡིད་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་ན་འདས་པའི་ཚེ་ནའང་ཡིད་ཁམས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་དུས་རྣམས་སུ་
འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ལས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཞེས་སྐྱོན་གནས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་། དེ་མཚུངས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའམ་སོ་
སོ་སྐྱེ་བོ་གང་གི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་ངེས་པར་བསྟེན་པས་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདིའི་ལུགས་ཀྱིས་རང་རིག་མི་འདོད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་པའི་ཡིད་ཡུལ་དུ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རང་གིས་ཤེས་པ་དང་། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་
འབྱུང་བའི་ཚོགས་པ་མ་གཏོགས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་དེ། རང་རིག་འདོད་ན་ནི་རང་གི་ཤེས་པ་དེའང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱང་། འདིར་མི་འདོད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་ཡུལ་
2-1-101b


དུ་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ཡང་འགྱུར་བས་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ནི་རྟག་ཏུ་རྟེན་བཅས་ཡིན་ནོ། །ཁམས་ལྷག་མ་བཅུ་བདུན་པོ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པ་དག་ཡིན་ལ། ཀྱང་གི་སྒྲས་རྟེན་བཅས་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྡུས་སོ། །
གཉིས་པ་ནི། འོ་ན་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་དེ་ཇི་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། ཁམས་གང་ཞིག་རང་གི་ལས་སམ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་མཚུངས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྟེན་བཅས་སོ། །དེ་ཡང་རྟེན་བཅས་ནི། མིག་གང་གིས་གཟུགས་བལྟས་པ་དང་། ལྟ་བ་དང་། བལྟ་བར་
འགྱུར་བ་ནི་རྟེན་དང་བཅས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུའང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་མཚུངས་ནི་མིག་གང་གིས་གཟུགས་མ་མཐོང་བར་འགགས་པ་དང་། འགག་པ་དང་འགག་པར་འགྱུར་བ་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཆེ་བ་དག་ཟེར་ལ། ནུབ་ཕྱོགས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་
བའི་ཆོས་ཅན་ལ་རྣམ་ཤེས་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གཉིས་ཡོད་པས་ལྔར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་སོགས་ཁམས་ལྔ་ལའང་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་རྟེན་བཅས་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་མཚུངས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དག་
རང་གི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མིག་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་ཁམས་དྲུག་ནི། སྐྱེས་བུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གིས་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པས། གང་གཅིག་གི་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྟེན་བཅས་དེ་མཚུངས་ཡིན་ལ། གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་བར་ཁམས་ལྔ་ནི་ཟླ་བ་དང་བྲོ་གར་དང་གྱད་དང་རྔ་སྒྲ་སོགས་ལ་གཅིག་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དེ་ལ་གཞན་མང་པོ་ཡང་ལྟ་བ་སོགས་བྱེད་སྲིད་པས་དེ་དག་ཐུན་མོང་ཡིན་པས། གང་ཞིག་ལྟ་སོགས་བྱེད་
2-1-102a


པ་དེ་ལ་བལྟོས་ནས་རྟེན་བཅས་དང་། གང་ཞིག་ལྟ་སོགས་མི་བྱེད་པ་དེ་ལ་བལྟོས་ནས་དེ་མཚུངས་ཡིན་ནོ། ། གལ་ཏེ་གཟུགས་སྒྲ་གཉིས་མ་ཕྲད་པར་འཛིན་པས་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ན། དྲི་རོ་སོགས་ནི་ཕྲད་ནས་འཛིན་པས། གང་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་
དབང་པོས་འཛིན་པ་དེ་དག་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོས་མི་འཛིན་པས་ཐུན་མོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིག་སོགས་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། དེ་དག་ནི་གལ་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་སྣ་དབང་སོགས་དང་འཕྲད་ན་དེའི་རྣམ་ཤེས་སོགས་བསྐྱེད་ལ། འོན་ཏེ་མཆོད་
སྦྱིན་གྱི་སྣ་དབང་སོགས་དང་འཕྲད་ན་དེའི་སྣའི་རྣམ་ཤེས་སོགས་བསྐྱེད་ཀྱིས། གང་ཟག་གཅིག་ཁོ་ནའི་སྣའི་རྣམ་ཤེས་སོགས་བསྐྱེད་པའི་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྣའི་ནང་ན་གནས་པའི་སྲིན་བུ་ཕྲ་མོ་སོགས་ཀྱི་སྣའི་རྣམ་ཤེས་སོགས་ཀྱང་བསྐྱེད་སྲིད་པས། གང་སྣའི་
དབང་པོ་སོགས་དང་འཕྲད་པ་དེ་ཁོ་ནའི་སྣའི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མིག་སོགས་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པས་རྒྱུད་གཅིག་གི་དབང་གིས་བཞག་ལ། གཟུགས་སོགས་ལྔ་ནི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པས་རྒྱུད་དུ་མའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་
བཞག་གོ། འདིར་སེམས་ཁམས་བདུན་ལ་རྟེན་བཅས་དེ་མཚུངས་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་བཤད་པ་ནི། བྱེ་སྨྲས་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། གོང་མ་པ་དག་ནི་དེ་མི་འདོད་པས་ཀུན་ལས་བཏུས་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་པ་སོགས་ལས་དངོས་སུ་
མིག་སོགས་ནང་གི་ཁམས་གཟུགས་ཅན་ལྔ་པོ་ཉིད་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་སུ་བཤད་ཅིང་། ཁམས་གཞན་དག་ལ་ནི་དེ་གཉིས་མ་བཤད་མོད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཁམས་བདུན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་བརྒྱད་ནི་རྟེན་བཅས་ཁོ་ན་ཡིན་ལ།
2-1-102b


གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་ལྔ་ནི་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་གཉིས་ཀར་འགྱུར་ཏེ། བྱེ་བཤད་ལས། མིག་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་གིས་རྟེན་པ་མཚུངས་པ་དང་དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ཀྱིས་ཀྱང་ཡིན་པས་འདི་དག་གི་རྟེན་པ་མཚུངས་པ་དང་། དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་རྟེན་པ་མཚུངས་པ་དང་དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་གནས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱེད་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དག་
ལ་ནི་རྟེན་པ་མཚུངས་པ་དང་དེ་དག་དང་མཚུངས་ཞེས་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ལ། རྟེན་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་ནང་གི་ཁམས་དྲུག་གི་ལས་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོར་བྱེད། ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་གི་ལས་ནི་དབང་པོའི་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་
ཡུལ་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་གི་ལས་ནི་དབང་པོའི་རྟེན་པ་དང་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ཅན་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བས་དེར་འཇོག་པའམ། ཡང་ན་མིག་སོགས་ཀྱི་བྱེད་པ་ལྟ་ཉན་སོགས་དང་། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ནང་གི་ཁམས་
སོགས་ལ་ཡོད་པས་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཡང་ན་དབང་ཡུལ་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འབྲས་བུ་སེམས་བྱུང་རེག་པ་བསྐྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་བརྟེན་པས་དེ་དག་གི་བྱ་བ་རྟེན་མཚུངས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེར་བཞག་གོ ། གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང་། གནས་
མ་བུ་པའི་འདོད་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྤང་བྱ་ཡིན་ལ། རྣམ་ཤེས་ལྔ་ཡང་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བེམས་པོ་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་མི་རྟོག་ཅིང་། ལོག་
2-1-103a


པར་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པས་མཐོང་སྤང་མ་ཡིན་ལ། ཟག་བཅས་ཡིན་པས་སྤང་བྱར་ཡང་གྲུབ། སྒོམ་པ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལྟ་བའམ་འཇིག་རྟེན་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་དགུ་ལམ་
རྣམ་པ་དགུས་པདྨའི་རྩ་བའི་སྐུད་པའི་ཚུལ་དུ་སྤོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་ནི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་དང་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་བཅུ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་པོ་
གཉིས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པར་མི་འཇུག་པས་གཞན་བདུན་བདུན་དང་། ལམ་ལ་དེ་ཡང་འཇུག་པས་ལྟ་བ་དང་པོ་གཉིས་མ་གཏོགས་བརྒྱད་དེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཁོང་ཁྲོ་
བཞི་དོར་བས་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དེ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང་། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཚོར་སོགས་མཚུངས་ལྡན་དང་། མཚུངས་ལྡན་མིན་པ་མཚན་ཉིད་དང་རྗེས་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་སྔ་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་ཐོབ་པ་མ་གཏོགས་པ་རང་
དུས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་། ཐོབ་པ་དེའི་རྗེས་འབྲང་གི་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་བཅོ་ལྔས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་སྤང་རྣམ་པ་དགུ་རྡོ་བཅག་པའི་ཚུལ་དུ་ལམ་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཁམས་
དེ་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཟག་བཅས་རྣམས་སྒོམ་སྤང་སྟེ་སྒོམ་སྤང་གི་ངོ་བོ་དུག་གསུམ་དང་ང་རྒྱལ་ཏེ་བཞི་ལས་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདོད་པར་བཞི་དང་། ཁམས་གོང་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་གསུམ་གསུམ་སྟེ་དྲུག་དང་བཅུ་སྟེ་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་དང་།
2-1-103b


དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་རྣམས་དང་། དགེ་བ་ཟག་བཅས་རྣམས་དང་། འདུ་བྱེད་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་པ་རྣམས་དང་། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཟག་བཅས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའོ། ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་
ཟག་མེད་ནི་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པ་མེད་པ་སྤང་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གནས་མ་བུ་པས། མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་འགག་པ་དང་། མདོ་ལས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་འགགས་སོ་ཞེས་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་འགག་པར་
འགྱུར་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཡོད་པ་ན་འཕགས་ལམ་མི་འབྱུང་བས། དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་ལམ་སྤང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཆོས་ཅན། མཐོང་བས་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཅིང་མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ཆོས་
གྲུབ་སྟེ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལམ་བདེན་གྱིས་མ་ཐོབ་པ་དེ་དགེ་བ་ཡིན་ན་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལ་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ན་སོ་སྐྱེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སོ་སྐྱེ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་
བསྟན་ཡིན་པར་གྲུབ་ལ། ཁྱབ་པ་ནི་དཔེ་བུམ་པའི་སྟེང་དུ་མཐོང་ཞིང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐོང་སྤང་ནི་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་ངེས་སོ། །མཐོང་སྤང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ཐོབ་པ་ནི་ལོག་པར་མི་རྟོག་ཀྱང་དེ་དང་འབྲེལ་བས་མཐོང་སྤང་
ཡིན་ནོ། །ངན་སོང་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཆོས་ཅན། མཐོང་སྤང་མིན་ཏེ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ནི་ལུས་ངག་གི་མི་དགེ་བ་བདུན་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པར་འདོད་པས་གྲུབ་ལ། གཟུགས་ཅན་ནི་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་
དེར་མ་ཟད་སོ་སྐྱེ་མཐོང་སྤང་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་ཚེ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྤང་གཉེན་དུས་མཉམ་པས་མཐོང་སྤང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དུས་དེར་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པ་ན་སོ་སྐྱེ་འགག་པ་ནི་བརྟགས་མིན་གྱིས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །
2-1-103c


མཐོང་སྤང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་དངོས་དང་བརྒྱུད་ནས་ལོག་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་ལ་ལོག་རྟོག་མེད་པས་སྒོམ་སྤང་ལས་གཞན་པའི་སྤང་བྱ་ཟག་བཅས་སམ་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་
གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཞེས་འཆད་ལ། སྒོམ་སྤང་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་བྱ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་ཀྱང་། ཁ་ཅིག་མཚུངས་ལྡན་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་མེད་པས་མཐོང་སྤང་ལས་གཞན་པའི་ཟག་བཅས་
སམ། འཕགས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཡང་འདི་ལྟར་འཇོག་སྟེ། བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞིག །གཉེན་པོ་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་མཐོང་སྤང་དང་། ཡུལ་
ཙམ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞིག །གཉེན་པོ་གོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྒོམ་སྤང་དང་སྤང་བྱ་མིན་པ་ནི་ཟག་མེད་དོ།། ༑ །། མངོན་མཛོད་ལྡེབ་བརྒྱ་དང་བཞི་ཡི་ཕྲེང་ཐ་མའི་ནང་གི་ཆད་འཛུད། དེས་ན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་ངན་
སོང་བའི་ལུས་ངག་གཉིས་ཀ་མཐོང་སྤང་མིན་ཏེ། དྲུག་པ་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ནི་དེ་གཉིས་ཀ་ཡིད་ཤེས་འཁོར་བཅས་མ་ཡིན་པས་འགྲུབ་ལ། ཁྱབ་པ་སྔར་བཞིན་ནོ། །རྟགས་འདི་ནི་མི་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དེའི་ནང་ནས་
འགལ་བ་དམིགས་པ། དེའི་ནང་ནས་སྤང་འགལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་འགལ་དམིགས་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་སྤང་ལ་དྲུག་པ་ལས་སྐྱེས་པས་ཁྱབ་པ་ལ། འདིར་དེ་དང་འགལ་བ་དྲུག་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་
2-1-103d


དམིགས་པ་དང་། མཐོང་སྤང་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་རང་བཞིན་འགལ་ལ། འདིར་མཐོང་སྤང་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱབ་བྱ་དྲུག་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་བཞིན་དང་འགལ་བའི་ཁྱབ་བྱ་དམིགས་པའོ། །སྔ་མ་གཉིས་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །
2-1-104a


མ་ཡིན་ཏེ་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་བཏུས་ལས་དེ་དག་གི་ལུས་ངག་གི་ལས་མཐོང་སྤང་དུ་བཤད་པ་ནི། ས་བོན་ནམ་ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དགོངས་སོ། །སོ་སྐྱེ་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་བཟོད་པས་སྤངས་ན་འཕགས་པ་ཟག་མེད་སྐད་
ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པ་དེ་ཆོས་ཅན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་བཟོད་པའི་ཚེ་ན་སོ་སྐྱེར་ཐལ། དེའི་ཚེ་སོ་སྐྱེའི་ཐོབ་པ་མ་ཆད་པར་ཡོད་པས་སོ་སྐྱེ་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་བཟོད་པས་སྤོང་བས་དེ་སྐྱེས་དུས་ནའང་སྤང་བྱ་དེ་དང་
ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་སྒོམ་སྤང་དུ་འདོད་པ་ལ་སྒོམ་སྤང་ནི་སློབ་པ་ལའང་ལྡན་པས་ཉེས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་དེའི་ཐོབ་པ་གཅོད་པས་ཐོབ་པ་ཆད་པ་ན་སོ་སྐྱེ་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གཉེན་
པོ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། མ་སྤངས་པའང་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་བྲལ་ལ་མ་སྤངས་པ་དང་། སྤངས་ཀྱང་མ་བྲལ་བ་དང་། གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མིན་པའི་མུ་ལས། དང་པོ་ནི་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ན་སོ་སྐྱེ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་དགྲ་
བཅོམ་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ན་མཐོང་སྤང་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པ་ནི་དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཟག་མེད་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་སོ་སྐྱེའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཐོང་སྤང་ལྟ་བུའོ། །དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་མིན་པ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ལས་
སྐྱེས་པ་ཡང་མཐོང་སྤང་མིན་ཏེ། དབང་པོ་ལྔ་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་ཤེས་འཁོར་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་སྐྱེས་པའི་ས་བ་མིན་ཅིང་། ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། ྿བཞི་པ་ལ། དངོས་དང་། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ནི། 
2-1-104b


ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མིག་གི་ཁམས་ཕྱོགས་གཅིག་རྟེན་བཅས་ཀྱི་མིག་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་ནི་གཟུགས་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱི་མ་ནི་ལྟ་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དེའང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལྔ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་
པའི་ལྟ་བའོ། །ཁམས་བཅུ་དྲུག་དང་མིག་དེ་མཚུངས་དང་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལྷག་མ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་ལྔ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པར་འཆད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཏེ། དེ་ཆུང་འབྲིང་
ཆེན་པོ་ནི་དྲོད་རྩེ་བཟོད་པ་གསུམ་ཞེས་ཁ་ཅིག་བཞེད་དོ། །སློབ་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་སློབ་པའི་ལྟ་བ་དང་། མི་སློབ་པའི་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལྟ་བའོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་ལྔས་ལྟ་བ་ནི་མཚན་མོ་སྤྲིན་དང་བཅས་པ་ལ་སྒང་
གཤོང་སྤེལ་མ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་ལྟར་སྣང་བ་དང་བྲལ་ཞིང་མུན་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ཡོད་པ་མི་མཐོང་བར་མེད་པ་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལྟ་བས་ནི་སྤྲིན་མེད་ཀྱི་མཚན་མོ་ཟླ་བས་སྣང་བ་ལ་གཟུགས་དམིགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྤྲིན་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་ཅན་
གྱི་གཏི་མུག་ཡོངས་སུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་པར་མི་རྟག་སྟོང་པ་སོགས་སུ་ལྟ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པས་མཚན་མོ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། སློབ་པས་ནི་སྤྲིན་དང་བཅས་པའི་ཉིན་མོའི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སྤང་བྱ་སྤྲིན་གྱི་ལྷག་མ་ཡོད་ལ་སྣང་བ་མངོན་དུ་
གྱུར་པའི་ཕྱིར། མི་སློབ་པས་ནི་སྤྲིན་མེད་པའི་ཉིན་གུང་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གསལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སྤྲིན་གྱི་དྲྭ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་དང་ཡང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་
2-1-105a


པ་ལ། དབང་པོའི་ཤེས་རབ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དགག །མིག་ལྟ་བ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ། དབང་པོས་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར། རྟེན་གྱི་དུས་ངེས་པ། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་མཚན། དབང་ཡུལ་རྣམ་ཤེས་དང་རྟེན་གྱིས་གྱིས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་
ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི། སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་དགེ་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ཅེ་ན། རྣམ་ཤེས་དང་པོ་ལྔ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་བློ་ཆོས་ཅན། རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་སེམས་
པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་སོགས་ལྔ་དང་། ལྷན་ཅིག་པའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ལུང་མ་བསྟན་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དང་། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་རྟོག་མེད་པས་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་
པ་ལ། ངོས་དང་། དོགས་པ་གཅོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འོ་ན་མིག་ཀྱང་རྟོག་པ་མེད་པས་ལྟ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། རྟེན་བཅས་ཀྱི་མིག་ཆོས་ཅན། ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བས་ལྟ་བའི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་
མི་མཐོང་དཔྱད། མིག་དང་མིག་ཤེས་གང་གིས་མཐོང་དཔྱད། མིག་གཉིས་ཀས་མཐོང་མི་མཐོང་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དབང་པོས་མཐོང་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ནི་མེད། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལྟ་བུ་ཡོད་པའི་དུས་ཀྱི་མིག་གི་དབང་པོས་ཀྱང་མཐོང་བར་ཐལ། མིག་གི་
དབང་པོ་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ཀུན་གྱིས་མི་མཐོང་གི་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་རྟེན་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་གིས་མཐོང་གི། དེ་དང་མཚུངས་པས་ནི་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱེ་སྨྲ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་བརྟེན་པ་
2-1-105b


དང་བཅས་པས་མཐོང་ན་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ནས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མིག་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ནས་གཟུགས་མཐོང་བ་མིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ན་དེ་ནི་ཐོགས་མེད་ཡིན་པས་རྩིག་སོགས་ཀྱིས་བར་དུ་ཆོད་པའི་གཟུགས་ཀྱང་མཐོང་བར་
འགྱུར་ན་གཟུགས་སོགས་བསྒྲིབས་པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་གཟུགས་ནི་མཐོང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། ལོ་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་གཞུང་ལུགས་སྟོན་པར་བྱེད་པའམ། གང་སྤེལ་གྱིས། ཤེས་པས་མཐོང་བ་འགོག་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཆེད་དམ། སློབ་དཔོན་འདུས་
བཟང་ནི། མིག་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་གཏན་ཚིགས་མེད་པས་རིགས་པ་མེད་ལ། ལུང་ཡང་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མིག་ཁོ་ནས་མཐོང་བའི་སྒྲས་དེ་དང་དེར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འགལ་ཏེ་མིག་མེད་ན་ལོང་བ་ཞེས་བྱ་ཡི། མིག་ཤེས་མེད་ཀྱང་ལོང་
བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་བ་མིག་ཤེས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་དེ་ལོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། མིག་མེད་པའི་ལོང་བ་རྣམས་ཀྱང་མིག་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་མ་བྲལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་གཟུགས་
མཐོང་བར་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་སྒྲིབ་པའི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་ལ་མིག་ཤེས་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཡུལ་དེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་ཤེས་མ་སྐྱེས་ན་ཡུལ་དེ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་སྨྲས་སྒྲིབ་པ་ལ་
རྣམ་ཤེས་ཇི་སྟེ་མི་སྐྱེ་སྟེ་སྐྱེ་རིགས་པར་ཐལ། རྣམ་ཤེས་དེ་ཐོགས་མེད་ཡིན་པས་རྩིག་སོགས་ལས་འདས་ནས་རྩིག་སོགས་སྒྲིབ་པའི་ཡུལ་ལ་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་རིགས་པའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲ་གང་གི་ལྟར་ན། རྩིག་སོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་མིག་གིས་ལྟ་བའི་འཇུག་པ་མེད་དེ། མིག་
2-1-106a


གིས་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་ན་མིག་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། མིག་སྒྲིབ་པ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པ་ལྟར་མིག་ཤེས་ཀྱང་རྟེན་མིག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་ལ་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བར་མི་རུང་བར་གྲུབ་བོ། །བྱེ་སྨྲས་དེ་སྐད་ཟེར་བ་ལ།
 སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱོགས་སྔ་མ་དེའི་ཁ་བཟུང་ནས་བྱེ་སྨྲ་ལ་སླར་དྲིས་ཏེ་དགག་པ་ནི། མིག་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་བཞིན་རྩིག་སོགས་ཡུལ་དང་འཕྲད་པ་ལ་དེ་ཕན་ཚུན་དུ་ཐོགས་ནས་མི་འཇུག་པ་ལྟར་མི་འཇུག་པ་དང་མིག་ཉིད་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་མི་མཐོང་བ་ཡིན་ཅེས་འདོད་དམ་
བྱས་པ་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། སྔ་མ་དང་མི་མཚུངས་ལ་མིག་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པས་སྒྲིབ་པ་མི་མཐོང་བ་མ་གྲུབ་སྟེ། འཆིང་བུ་དང་ལྟང་ཚེར་དང་ཤེལ་དང་ཆུ་དག་གིས་བར་དུ་ཆོད་ཅིང་སྒྲིབ་པའི་གཟུགས་ཀྱང་མིག་གིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མ་མཐོང་བར་ཡང་སྨྲ་
མི་ནུས་ཏེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་སྒྲིབ་ཀྱང་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་མིག་དབང་མ་ཉམས་པ་དང་། ཡུལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་དང་། དེ་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཡིད་བྱེད་ཉེ་བར་གནས་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཚོགས་
པ་གཞིར་བྱས་ལ། ཡུལ་སྣང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་མེད་ན་སྒྲིབ་པའི་ཡུལ་ལ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་ལ། ཡུལ་སྣང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་ཡོད་ན་མ་སྒྲིབ་པའི་ཡུལ་ལའང་མིག་ཤེས་མི་སྐྱེ་སྟེ། རི་རབ་ཀྱི་བཻ་ཌཱུཪྻའི་རྩིག་པའང་སྣང་བ་ལ་གེགས་སུ་གྱུར་པས་མ་མཐོང་
བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མདོར་མིག་གི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་དགོས་པ་ནི་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར། འདས་པའི་ཡིད་ནི་
2-1-106b


ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ཆོས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་ཤིང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟ་བས་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ཆོས་མི་ཤེས་པར་བརྗོད་པ་འདི་སྡོད་རྟེན་བྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་ཆ་ནས་མི་ཤེས་ཟེར་བ་ཡིན་གྱི། སྔར་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་ནི་མི་ཤེས་པར་མི་
འཇོག་གོ། ཡང་ན་རྟེན་པ་མིག་ཤེས་ཀྱི་ལས་མིག་ལ་བཏགས་ནས་དེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྲིའུར་འདུག་པའི་མི་འབོད་པ་ལ་ཁྲིའུ་འབོད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །མིག་གིས་ཤེས་ན་མིག་གིས་མཐོང་མིག་གིས་ཤེས་ཞེས་འབྱུང་བ་རིགས་པ་ལས། མདོ་ལས་
མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྡུག་པ་རྣམས་ཞེས་གསུངས་པས་ཁྱེད་རང་ལའང་མིག་གིས་མི་ཤེས་པར་གྲུབ་བོ། །མདོ་ལས། བྲམ་ཟེ་མིག་ནི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་ལ་སྒོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་ཀྱང་སྒོ་ནི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་
དོན་ཏེ། དེ་ཡང་སྒོས་མི་མཐོང་གི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱིས་མཐོང་བས་མིག་གི་སྒོ་ནས་མིག་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས། དེར་ལྟ་བ་རང་ལ་སྒོ་ཞེས་ཟེར་གྱི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བྱེད་པའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་མིག་ནི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བར་བྱ་བ་ལ་བལྟ་
བ་ཡིན། བྱ་བ་འདི་མི་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་སྒོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་དོན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱིས་ལུང་གི་དོན་ནི་མ་གོ་བར་ཟད་དོ། །མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་ན་སླར་དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་ཞེ་ན། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་
མཐོང་བའི་གཟུགས་དེ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་མིག་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་འགའ་ཞིག་ལ་མཐོང་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རབ་ཏུ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་བཞིན་འདིར་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་
2-1-107a


ལས། དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཤེས་ལའང་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་དང་ཉི་འོག་པ་དག་ན་རེ། མིག་གིས་མཐོང་ན་ཆོས་ཅན། སླར་མིག་གིས་བལྟ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་
གཞན་ཡོད་པར་བརྗོད་མི་རིགས་པར་ཐལ། མིག་གིས་མཐོང་བ་ཉིད་མིག་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བ་ལ། གཟུར་གནས་སུ་འདོད་པའི་རྒོལ་བ་ཞིག་ན་རེ། ཀླན་ཀ་དེ་མི་འཇུག་སྟེ། ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་
མཐོང་བའི་ཕྱོགས་ལའང་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཤེས་པའང་མི་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མིག་ལ་མཚུངས་པ་སྦྱར་རུང་བར་གྲུབ་བོ། ། ཡང་བྱེ་སྨྲའི་ནང་གསེས་ཁ་ཅིག །མཐོང་བ་ནི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ལ། དེའི་རྟེན་མིག་ཡིན་པས་མིག་གིས་
མཐོང་བར་བརྗོད་པ་མི་འགལ། སྒྲ་ནི་འབྱུང་བས་སྒྲོག་ཀྱང་དེའི་རྟེན་གྱི་མིང་གི་དྲིལ་བུའི་སྒྲའོ། །ཞེས་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་མིག་གིས་མཐོང་ཞེས་
གྲགས་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། མིག་སྐྱེས་པས་གཟུགས་མཐོང་ཞེས་ཟེར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་མི་ཟེར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱེ་བཤད་ལས། མིག་དང་ཕྲད་ཅིང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་མཐོང་བ་
ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་རྟེན་མིག་ལ་བརྟེན་པ་མཐོང་བ་ཁོ་ནའི་སྒྲ་སྦྱར་གྱི་བརྟེན་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒྲ་ནི་མི་སྦྱོར་རོ། །རྟེན་དེ་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱར་ན་སྐྱོན་ཡོད་དེ། དེ་མཚུངས་ཀྱི་མིག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མཐོང་ཤེས་ཞེས་བསྟན་མི་ནུས་ལ། རྣམ་ཤེས་ནི་ཡོད་པ་
2-1-107b


ཙམ་གྱིས་གཟུགས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཉིན་མོས་ཉིན་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ། མིག་དང་དེའི་ཤེས་པ་ལ་བྱ་བྱེད་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེས་དཔྱོད་པ་ནི་ནམ་ཀ་བལྡད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དེ། རང་རྒྱུད་དམ་རང་དབང་དུ་གྲུབ་པའི་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱ་བྱེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་སྒྲ་ལའང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པའི་མཐས་འཇོག་པར་མི་རུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ལྗོངས་ཀྱི་མིའི་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མིང་ལ་རབ་ཏུ་
རྒྱུག་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁ་ཆེ་བའི་གྲུབ་མཐའ་ལས་ནི། མིག་གིས་མཐོང་རྣ་བས་ཐོས་སྣས་ཚོར་ལྕེས་མྱོང་ལུས་ཀྱིས་རེག་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་ཁོ་ནར་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་ནི་བོད་ཀྱི་འཆད་པོ་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བའི་ཆེན་པོ་དག་བློ་ལ་གསལ་བར་མ་ཤར་བར་སྣང་བས་རང་འགྲེལ་སྨེལ་ཏེ་བཤད་དོ། །ཕྱི་དོན་ཁས་ལེན་གྱི་སེམས་ཙམ་པས་ནི་སྐབས་འདིར་བྱེ་སྨྲ་དང་མཐུན་ཏེ། ཕུང་
པོ་ལྔ་པ་ལས། མིག་རྟེན་མཚུངས་ཞེས་རྣམ་ཤེས་དང་གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་མཚུངས་མཉམ་དུ་བཤད་པ་དང་། རེག་པ་ལ་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་གཅོད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ན་མིག་གཉིས་རྣམ་ཤེས་སོ་སོའམ་གཅིག་བསྐྱེད་
ནས་མཐོང་ཞེ་ན། མིག་ནི་གཉིས་ཀ་དག་གིས་ནི་རྣམ་ཤེས་རྫས་གཅིག་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་སྟེ་མིག་གཅིག་གིས་མཐོང་བ་ན་མི་གསལ་བ་ལས་གཉིས་པ་ཕྱེ་བའི་ཚེ་སྔར་བས་ཀྱང་གསལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་གྲངས་མང་དུ་འགྱུར་བ་ཙམ་ལས་
གསལ་བར་འགྱུར་མི་རིགས་ཏེ། སྔ་མའི་གྲོགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་མིག་ཕྱེ་བས་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་མཐོང་བ་གསལ་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །རྟེན་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་ཆད་པས་རྣམ་ཤེས་ཆད་པར་ཐལ་བའང་མེད་དེ། རྣམ་ཤེས་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་
2-1-108a


པས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་ཞེས་པས་གང་རུང་རེ་རེས་ཀྱང་མཐོང་རུང་ཞེས་པའོ། །གསུམ་པ་དབང་པོས་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ལ། འཕྲད་མ་འཕྲད་དང་། མཉམ་མི་མཉམ་མོ། །དང་པོ་ནི། དབང་པོ་དྲུག་ཡུལ་དང་འཕྲད་ནས་
སམ་མ་འཕྲད་པར་འཛིན་ཅེ་ན། མིག་གིས་གཟུགས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་མཐོང་ཞིང་བར་དུ་ཆོད་པ་མེད་པའི་མིག་སྨན་དང་ཐུར་མ་དང་པགས་པ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང་མ་འཕྲད་པར་འཛིན་ལ། རྣ་བས་ཀྱང་རྒྱང་རིང་པོའི་སྒྲ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོའི་གན་དུ་ཚུར་འོངས་པ་
ཡིན་ན་སྒྲ་རྒྱུན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཞིང་། རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་ཐོས་པར་རིགས་པ་ལས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང་མ་འཕྲད་པར་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་འཕྲད་ནས་འཛིན་ན་སྣ་ལྕེ་ལུས་ལྟར་དེ་གཉིས་ལ་
མངོན་ཤེས་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། འོ་ན་ཟླ་སྒྲོན་གྱི་མདོ་ལས། ལྷའི་སྣའི་མངོན་ཤེས་ཀྱང་བཤད་དེ། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་ཐམས་ཅད་ན། །གནས་པའི་དྲི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །བདག་ཉིད་ཡུལ་གཅིག་གནས་ནས་ནི། །ཚོར་བར་བྱེད་ཅིང་སྣོམ་པར་བྱེད། །
ཅེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ཀུན་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་སྣའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མིག་རྣས་མ་འཕྲད་པར་འདྲ་བས། ཆོད་པ་དང་ཆེས་རིང་བའང་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་དང་བར་དུ་ཆོད་པ་ནི་མིག་དང་
རྣ་བས་མི་འཛིན་ཏེ་བཟུང་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། འཕྲད་ན་རང་མིག་སྨན་དང་ཐུར་མ་སོགས་འཕྲད་དོ་ཅོག་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ཞེས་མཚུངས་ཤིང་། ཡང་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་རང་གིས་བཟུང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
2-1-108b


སྣའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྣ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་རང་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བའི་དྲི་རོ་སོགས་འཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་བཞིན་མིག་མ་འཕྲད་པར་འཛིན་ཡང་མ་འཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་ནོ། །མ་འཕྲད་པར་འཛིན་པའི་རྡོ་ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་འདྲེན་ཀྱང་ལྕགས་ཐམས་ཅད་མི་འདྲེན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱང་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས་འཕྲད་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་
ཡུལ་དང་མ་འཕྲད་པར་འཛིན་ཏོ། །སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་ནི་མ་འཕྲད་པ་ལས་གཞན་དུ་འཕྲད་ནས་འཛིན་ཏེ། དབུགས་མ་རྔུབས་པར་དྲི་མི་འཛིན་ཅིང་རྒྱང་རིང་པོའི་རོ་རེག་མི་འཛིན་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འཕྲད་མ་འཕྲད་ཀྱི་དོན་ནི། རྡུལ་འདབ་འབྱོར་བ་དང་མ་འབྱོར་བ་
ལ་འདོད་ལ། དེ་ཡང་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་རྡུལ་ཕན་ཚུན་རེག་པ་ནི་མེད་དེ། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རེག་ན་རགས་པ་རྩོམ་བྱེད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱོགས་རེས་རེག་ན་རྡུལ་ཆ་བཅས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྡུལ་ཆ་མེད་ལ་ཕྱོགས་དྲུག་གི་རྡུལ་གྱིས་བསྐོར་བ་ནི་
བར་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་ཀྱང་དབུས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མེད་པ་ལ་འཕྲད་པ་ཞེས་འདོད་ལ། བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་ནི། རྡུལ་རེག་ན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་སྐྱེས་ནས་གཉིས་པ་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པར་འགྱུར་བས་རེག་པ་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །
འོ་ན་སྒྲ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། མ་རེག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། རེག་པར་གྱུར་ན་འདག་པ་ལ་འདག་པ་བསྣུན་པ་བཞིན་བྱིང་བར་འགྱུར་བས་སྒྲ་མི་འབྱུང་ངོ་། །འོ་ན་འདུས་པའི་གོང་བུའི་མ་རེག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྡུལ་སོ་སོར་གནས་པ་གྱེས་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། 
རླུང་གིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རླུང་གིས་ཇི་ལྟར་འཛིན་ན། འཇིག་པའི་རླུང་གིས་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་ལ། ཆགས་པའི་རླུང་གིས་ནི་ཆགས་པར་བྱེད་པས་ཕྱི་མ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ། ། བཙུན་པ་ན་རེ། རྡུལ་འབྱར་བའམ་རེག་པ་ནི་མེད་ཀྱི་གཡག་རྔ་དང་ནེའུ་སིང་ལྟར་བར་
2-1-109a


མེད་ལ་རེག་གོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་རྡུལ་ཕྲན་བར་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་སྟོང་པར་རྡུལ་གཞན་འགྲོ་བ་ལ་སུས་ཀྱང་འགོག་བྱེད་མེད་པས། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཐོགས་བཅས་སུ་མི་རུང་ཞེས་
འཆད་དོ། །དེས་ན་བར་མེད་པར་གནས་ཀྱི་རེག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རེག་ན་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་འདྲེས་པས་རགས་པ་རྩོམ་མི་ནུས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཕྱོགས་རེས་རེག་ན་ཆ་བཅས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྡུལ་ཕྲན་ནི་མ་རེག་ལ་བསགས་པར་
གནས་པ་རེག་ཀྱང་དེ་ནི་ཆ་བཅས་སུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། ། གཉིས་པ་ནི། ཡང་མུ་སྟེགས་པ་དག་མིག་དང་རྣ་བ་ཡང་རང་གི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་ཡུལ་ཁོ་ན་འཛིན་ཀྱང་རི་བོ་དང་འབྲུག་སྒྲ་སོགས་ཆེས་ཆེ་བར་སྣང་བ་ནི་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་ཆུང་ངུ་ཡོད་པར་མེ་ཆེན་
པོར་འཁྲུལ་པ་ལྟར་མཉམ་པ་ཁོ་ནར་འཛིན་ནམ། མི་མཉམ་པ་ཡང་འཛིན་ཅེ་ན། སྣ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་ནི། རང་དང་འཕྲད་པ་འཛིན་པས་ཡུལ་ནི་མཉམ་པ་འཛིན་པར་འདོད་དེ། དབང་པོའི་རྒྱ་ཇི་ཙམ་འཕྲད་པའི་ཡུལ་འཛིན་ལ། མིག་གིས་ནི་ཆུང་དུ་སྐྲའི་རྩེ་མོ་
དང་ཆེན་པོའི་རི་བོ་དང་མཉམ་པ་དང་། མཉམ་པ་རྒུན་འབྲུམ་ཙམ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ཅིང་། རྣ་བས་ཀྱང་འབྲུག་དང་སྦྲང་བུ་དང་རྣ་བའི་ནང་དུ་གྲུབ་པའི་སྒྲ་འཛིན་ལ། ཡིད་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཚད་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་དོ། ། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་དང་བཀོད་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། 
མིག་ནི་མིག་གི་འབྲས་བུ་ལ་སྟེང་ནས་གོ་སྙོད་ནག་པོའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་གནས་ཏེ་དབང་པོའི་རྡུལ་སིལ་བུ་ལ་ཁ་དོག་དང་བས་པགས་པ་བཞིན་དུ་བཀབ་པས་མི་གྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་དབང་རྟེན་གྱི་བླ་འོག་ན་ཉུང་འབྲུ་ལྟར་གནས་ཤིང་། ཤེལ་བཞིན་དང་བས་
2-1-109b


ཕན་ཚུན་མི་སྒྲིབ་བོ་ཞེས་སོ། །རྣ་བ་ནི་རྣ་བའི་ནང་ན་རྣ་འབྲུག་གྲོ་གའི་འཛེར་བུ་གཅུས་པ་ལྟ་བུ་ཁ་དོག་ཀྱང་གྲོ་བ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ན་གནས་སོ། །སྣའི་དབང་པོ་ནི་མཚུལ་པའི་ཕུག་ན་ཟངས་མའི་ཁབ་གཉིས་གཤིབས་པ་ལྟར་གནས་ཏེ། དེ་གསུམ་ནི་ཕྲེང་བ་བཞིན་
དུ་མ་འགྲུས་པར་ཀོར་ཀོར་པོར་གནས་སོ། །ལྕེ་ནི་ལྕེའི་རྩེ་མོའི་དབུས་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཁྱོན་ཙམ་ཞིག་དབང་པོས་མ་ཁྱབ་པས་ཟླ་གམ་ལྟ་བུ་སྟེ། སའི་རྩ་ལག་ལས། དེ་ནི་ཀླད་རྒྱ་འཛག་པའི་ལམ་ཡིན་པས་མེད་ན་ཡི་ག་འཆུ་ཞིང་དང་ག་མི་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །
ལུས་ནི་ཁྲབ་ཀྱི་བྱང་བུའམ་བྱ་རེག་འཇམ་གྱི་པགས་པ་ལྟ་བུར་གནས་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་བ་དེ་ལྟར་ན་ནང་ན་དབང་པོས་མ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བས་དབང་རྟེན་གྱི་བཀོད་པ་ལྟར་གནས་སོ། །ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་ནི་མཐེ་བོ་དང་རྔའི་སྦུབས་ལྟར་གནས་སོ། །མིག་དབང་གི་རྡུལ་
ཕྲ་རབ་ནས་ལྕེ་དབང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་ནི་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་ཡིན་ལ། ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རིལ་ནི་རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མེད་དེ། རབ་ཏུ་འབར་བའི་དམྱལ་མེའི་ནང་དུ་འཁོད་པའི་ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཚད་མེད་པ་ནི་དེ་མཚུངས་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་
ཤེས་བསྐྱེད་ན་ལུས་ཞིག་པར་འགྱུར་ལ། ལོ་ཞེས་པ་ནི་མ་རངས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཐམས་ཅད་རྟེན་བཅས་ཡིན་ཀྱང་ལས་དབང་གི་ལུས་མི་འཇོག་གོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། ། བཞི་པ་རྟེན་གྱི་དུས་ངེས་པ་ནི། སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་དང་དྲུག་པའི་ཤེས་པ་ལ་རིམ་བཞིན་ཡུལ་ད་ལྟ་བ་
དང་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཀྱང་དེ་ལྟར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་དེ་དག་ལས་ཐ་མ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ནི་འདས་པ་འགག་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་
2-1-110a


རྟེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་ཤེས་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ད་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །འང་གི་སྒྲས་ཡིད་འདས་པ་དེའང་སྒོ་ལྔའི་དབང་པོ་ད་ལྟ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བར་འདས་དུས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད་ལ། བོད་ཁ་
ཅིག་འང་སྒྲ་འདིའི་རང་འགྲེལ་དུ། དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྟེན་ནི། མིག་ཡིན་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་འདས་པའི་རྟེན་ནི་ཡིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་
དབང་པོ་གཉིས་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ལུགས་ལ། དབང་ཤེས་ལ་བདག་རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཅེས་དོགས་པར་སྣང་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་འགྲེལ་པར་རྟེན་དབང་པོ་གཉིས་གཉིས་ཞེས་པ་དབང་ཡིད་ལ་སོ་སོར་
དབང་པོ་གཉིས་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་ཀྱང་ཟེར་ལ། ཡང་ཕྱོགས་སྔ་མས་དབང་མངོན་གྱི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་ལྟར་ཡིད་མངོན་གྱིས་ཀྱང་དབང་མངོན་གྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་དེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཙམ་པ་དག་ཀུན་གཞི་དང་འཇུག་ཤེས་ཕན་ཚུན་
རྟོག་པ་མཚུངས་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་བཞག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མིན་ན་རྒྱལ་སྲས་མར། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཏེ། མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅན་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་རྟེན་ཅན་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་
འབྱུང་བས། ལུང་དེ་ལ་གཞན་ཀྱོག་པའི་བཤད་ཐབས་ཅད་ཟད་ཀྱང་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དོགས་པར་སྣང་བས་དཔྱོད་ལྡན་དག་ལེགས་པར་དཔྱོད་པར་གྱིས་ཤིག །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ནི། དྲུག་པ་ཡིད་ཤེས་ལའང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྟེན་ཉོན་ཡིད་དང་འདས་
2-1-110b


པའི་རྟེན་ཡིད་འདས་མ་ཐག་གཉིས་བཞེད་དེ། གཞན་དུ་ན་ལྔ་པོ་དག་དང་འདྲ་བ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཞེས་ཐེག་བསྡུས་ལས་བཤད་དོ། །སྤྱིར་ཁམས་དྲུག་ལ་བདག་རྐྱེན་ཡིན་ལ། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་པའི་མུ་ནི་མིག་སོགས་ལྔའོ། །དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཡིན་ལ་དབང་པོ་
མ་ཡིན་པ་ནི་ཡིད་སྔ་མ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བྱུང་འདས་མ་ཐག་པའོ། །དབང་པོ་དང་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་འདས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཡིད་དོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་
བྱས་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུགས་འདིར་མུ་བཞིར་ནི་བརྩིར་མེད་དེ། མུ་དང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡིད་འདས་མ་ཐག་པ་ཉིད་བཤད་མ་ཐག་པར་མུ་གསུམ་པ་ཅན་ཉིད་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་པ་ལྟར་ན་ཡིད་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་ཉོན་ཡིད་ལ་བཤད་པས་མུ་བཞི་བརྩིར་ཡོད་དོ། །ལྔ་
པ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ། རྟེན་ཉིད་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། རྣམ་ཤེས་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ནི། རྣམ་ཤེས་དེ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་ན་དབང་པོ་ཁོ་ན་རྟེན་དུ་འཇོག་པ་ཅི་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་
གྱུར་པས་རྣམ་ཤེས་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སྨན་དང་རྡུལ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་གནོད་ལས་རྣམ་ཤེས་བདེ་སྡུག་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བ་དང་། དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་ལས་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བར་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར།
 གཟུགས་སོགས་འགྱུར་བས་ནི་རྣམ་ཤེས་དེ་དག་འགྱུར་བར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་ལས་རྣམ་ཤེས་བདེ་སྡུག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ནི་ཆགས་ཅན་དག་མཚུངས་ལྡན་ཉོན་མོངས་པས་རྣམ་ཤེས་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། ཆགས་བྲལ་ལ་དེར་
2-1-111a


མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གསལ་ཡང་དབང་པོ་མི་གསལ་ན་རྣམ་ཤེས་མི་གསལ་ལ། དབང་པོ་གསལ་ན་ཡུལ་མི་གསལ་ཡང་དཔག་ཚད་དུ་མས་བར་ཆོད་པ་ལའང་མིག་ཤེས་སྐྱེ་ཞིང་། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལའང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དེ། བྱ་རྒོད་ཀྱི་
མིག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བས་རོའི་གཟུགས་མི་གསལ་ཡང་དཔག་ཚད་དུ་མས་བར་དུ་ཆོད་པའི་མིག་ཤེས་སྐྱེ་ལ། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ནི། ཡང་དབང་ཡུལ་
གཉིས་ཀས་བསྐྱེད་ན་དབང་ཤེས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ཡུལ་ཤེས་ཞེས་མི་བརྗོད་པ་ཅི་ཞེ་ན། མིག་ཤེས་སོགས་ཀྱི་རྟེན་དབང་པོ་དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་མི་བཞིན་དང་། རྒྱུད་གཅིག་ལ་བལྟོས་ནས་ཀྱང་གཟུགས་ནི་མིག་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཐུན་མོང་དང་མིག་ནི་མིག་
ཤེས་ཁོ་ནའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ནི་རྒྱུད་གཞན་གྱི་ཡང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་མིག་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཁོ་ནའི་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་ཤེས་སུ་བསྟན་ཏེ་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་དང་རྔའི་སྒྲ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ཇི་
སྐད་དུ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་ཐ་སྙད་དབང་པོས་བྱས། །ཞེས་སོ། །དྲུག་པ་དབང་ཡུལ་དང་རྟེན་གྱི་སའི་ངེས་པ་ལ། མིག་ལ་དངོས་སུ་སྦྱར་བ། རྣ་བ་དེ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པ། སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་གྱི་ངེས་པ། ཡིད་ངེས་མེད་དུ་
བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡང་ལུས་གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་མིག་གིས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ན། ཅི་ལུས་དང་མིག་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་ཤེས་རྣམས་ས་གཅིག་ཁོ་ནའམ། གཞན་གྱི་ས་པའང་ཡིན་ཅེ་ན། འདོད་ཁམས་པས་རང་གི་མིག་གིས་རང་གི་ས་པའི་གཟུགས་ལ་
2-1-111b


བལྟ་བ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཁམས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་སའི་གཟུགས་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མིག་གིས་བལྟ་ན་ལུས་གཟུགས་གཉིས་རང་ས་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་མིག་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའོ། །དེས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་
གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་གཟུགས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའོ། ། འདོད་པ་རང་གི་གཟུགས་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་མིག་གིས་བལྟ་ན་ལུས་དང་གཟུགས་ནི་འདོད་ཁམས་པ་རང་ས་ཡིན་ལ། མིག་ནི་གཉིས་པའི་ས་པ་ཡིན་ཅིང་། མིག་ཤེས་ནི་བསམ་གཏན་
དང་པོའི་ས་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་མིག་ཤེས་དང་གཟུགས་ནི་དང་པོའི་ས་པ་ཡིན་ལ། ལུས་ནི་འདོད་ཁམས་པ་དང་མིག་ནི་གཉིས་པའི་ཡིན་ནོ། ། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་དག་གི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་མིག་དང་གཟུགས་ནི་
བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ཡིན་ལ། ལུས་རྟེན་ནི་འདོད་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཡིན་ནོ། ། རྟེན་འདོད་པ་གཅིག་གིས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་མིག་གིས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་དང་གཟུགས་འདོད་པ། མིག་བསམ་གཏན་
གསུམ་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་བསམ་གཏན་དང་པོ། དང་པོའི་གཟུགས་བལྟ་ན་རྟེན་འདོད་པ། གཟུགས་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། མིག་གསུམ་པ། གཉིས་པའི་གཟུགས་བལྟ་ན་རྟེན་འདོད་པ། གཟུགས་གཉིས་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། མིག་
གསུམ་པ། གསུམ་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་འདོད་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། མིག་དང་གཟུགས་གསུམ་པ། རྟེན་འདོད་ཁམས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་མིག་གིས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་དང་གཟུགས་འདོད་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་
2-1-112a


དང་པོ། མིག་བཞི་པ། དང་པོའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་གཟུགས་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། རྟེན་འདོད་པ། མིག་བཞི་པ། གཉིས་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་འདོད་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། གཟུགས་གཉིས་པ། མིག་བཞི་པ། 
གསུམ་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་འདོད་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། གཟུགས་གསུམ་པ། མིག་བཞི་པ། བཞི་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་འདོད་པ། གཟུགས་དང་མིག་བཞི་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོའོ། ། བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེས་པས་རང་གི་མིག་
གིས་རང་གི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །འོག་འདོད་པར་བལྟ་ན་གསུམ་རང་ས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སའི་གཟུགས་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་མིག་གིས་བལྟ་བ་ན་གསུམ་ནི་རང་ས་པ་དང་མིག་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་
པར་བལྟ་བ་ན་ལུས་དང་རྣམ་ཤེས་རང་ས། གཟུགས་ནི་འོག་ས། མིག་ནི་གཉིས་པའི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་བལྟ་ན་མིག་གཟུགས་དེའི་ས་པ་དང་། ལུས་དང་རྣམ་ཤེས་དང་པོའི་ས་པའོ། །རྟེན་བསམ་གཏན་དང་པོ་བ་གཅིག་གིས་གསུམ་པའི་མིག་
བསྐྱེད་ནས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་བསམ་གཏན་དང་པོ། གཟུགས་འདོད་པ། མིག་གསུམ་པ། དང་པོའི་གཟུགས་བལྟ་ན་རྟེན་དང་གཟུགས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་གསུམ་དང་པོ། མིག་གསུམ་པ། གཉིས་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་
རྟེན་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། གཟུགས་གཉིས་པ། མིག་གསུམ་པ། གསུམ་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་གཟུགས་དང་མིག་གསུམ་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་རྟེན་དང་པོ། རྟེན་བསམ་གཏན་དང་པོ་བ་གཅིག་གིས་བཞི་པའི་མིག་བསྐྱེད་ནས་འདོད་པའི་
2-1-112b


གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་གཟུགས་འདོད་པ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་རྟེན་དང་པོ། མིག་བཞི་པ། དང་པོའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་གཟུགས་དང་རྟེན་དང་པོ། མིག་བཞི་པ། གཉིས་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་རྟེན་དང་པོ། གཟུགས་གཉིས་པ། 
མིག་བཞི་པ། གསུམ་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། གཟུགས་གསུམ་པ། མིག་བཞི་པ། བཞི་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་རྟེན་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་པོ། མིག་བཞི་པའོ། ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པའི་མིག་རང་ས་
པ་དང་། གཞན་གོང་ས་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་ས་གཞན་གྱིས་པའི་གཟུགས་གོང་འོག་གཉིས་ལ་བལྟ་བ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། ། འདི་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ་ལུས་དང་མིག་དང་གཟུགས་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་ས་ལྔ་པ་སྟེ་བཞི་པའི་གོང་ན་
གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར། མིག་ཤེས་ནི་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པས་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་སྟེ་ས་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ས་གང་གི་ལུས་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་རང་ས་དང་གོང་མའི་མིག་ཡིན་གྱི། ས་འོག་མའི་མིག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་ཐོབ་ཐམས་ཅད་ནི་
རང་ས་དང་སྦྱོར་བྱུང་ནི་གོང་མ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྦྱོར་བྱུང་གི་མིག་མཆོག་ཡོད་བཞིན་དམན་པ་ལ་སྦྱར་བ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་གྲོང་མི་ཕལ་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དང་འདྲའོ། །རང་ས་པའམ་གོང་མའི་མིག་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མིག་གི་ཡུལ་ནི། ས་
དེའམ་འོག་མའི་མིག་གིས་གོང་མའི་གཟུགས་མཐོང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་དེ་ཡུལ་རགས་པ་དང་འཚམས་ཤིང་གོང་མའི་གཟུགས་ཕྲ་བའི་ཕྱིར། ས་གོང་མའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་ས་འོག་མའི་མིག་ལ་བརྟེན་པ་མིན་ཏེ། གོང་མའི་རྣམ་ཤེས་མཆོག་ནི་འོག་
2-1-113a


མའི་མིག་ལ་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། སེང་གེའི་འོ་མ་རྫ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ལྟ་བུའོ། །འོན་ཀྱང་འོག་ས་དང་རང་སའི་རྣམ་ཤེས་ནི་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མིག་ལ་བརྟེན་པ་མིན་ཏེ། རང་སར་རྣམ་ཤེས་མཆོག་ཡོད་
པས་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཡན་ན་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་གཟུགས་ལ་བལྟ་བ་ན་དང་པོའི་མིག་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས་ནས་བལྟའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་མིག་ཤེས་དེའི་ཡུལ་དུ་ནི་གོང་འོག་དང་རང་སའི་གཟུགས་རིས་
ཐམས་ཅད་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དང་པོའི་མིག་ཤེས་དམན་པས་ཡུལ་མཆོག་གོང་མའི་གཟུགས་མངོན་དུ་མི་བྱེད་སྙམ་ན། གོང་མའི་མིག་མཆོག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དུ་བྱེད་རུང་སྟེ། མི་ཕལ་པས་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕ་རོལ་སྟོབས་ལྡན་གཞོམ་ནུས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་
ནི་སྤྱི་རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་འདོད་པའི་མིག་ཤེས་ནི་རང་སའི་གཟུགས་ཁོ་ན་མཐོང་གི། གོང་མའི་གཟུགས་མཐོང་བ་མེད་དེ། དེ་ནི་དེ་ལ་བསྐལ་དོན་ཅན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དང་པོ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལ་བརྟེན་པའི་ཚེ་འདོད་པ་དང་དང་པོའི་གཟུགས་
མཐོང་བ་ནས་བཞི་པའི་མིག་ལ་བརྟེན་པའི་ཚེ་ས་ལྔ་ཆར་གྱི་གཟུགས་མཐོང་ངོ་། །ས་ལྔ་པའི་ལུས་ཁོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་ས་ལྔའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བའི་རྟེན་དང་། ཡང་རང་ས་དང་གོང་འོག་ས་ལྔ་པོའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ས་ལྔའི་གཟུགས་དང་པོའི་མིག་ཤེས་
གཉིས་ཀ་བསྐྱེད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་འདོད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་བལྟ་བ་དང་། ས་ལྔའི་ལུས་གང་རུང་ལ་གནས་ཏེ་ས་ལྔའི་གཟུགས་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྣམ་ཤེས་དེ་བསམ་གཏན་བཞིའི་མིག་སོགས་ལ་ཅི་རིགས་
2-1-113b


པར་བརྟེན་པས་བལྟར་རུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མིག་ལ་བཤད་པ་ལྟར་རྣ་བ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་ནི། འདི་སྐད་དུ། ལུས་ལ་འོག་མའི་རྣ་བ་མིན། །རྣ་བས་གོང་མའི་སྒྲ་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་ཤེས་ཀྱང་དེ་ཡི་སྒྲ། །ལུས་ཀྱིའང་གཉིས་ཀ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་སྦྱར་ཏེ་
ལུས་དང་རྣ་བ་དང་སྒྲ་ནི་འདོད་པ་ནས་བཞི་པའི་བར་གྱི་ས་ལྔ་པ་ཡིན་ལ། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་སྟེ་ས་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་ས་གང་གི་ལུས་ཡིན་པ་དེ་ལ་ས་དེ་པའམ་གོང་མའི་རྣ་བ་ཡིན་གྱི་ས་འོག་མ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བའི་ཡུལ་ནི་དེའི་ས་
པའམ་འོག་མའི་སྒྲ་ཡིན་གྱི་གོང་མའི་སྒྲ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གོང་མའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འོག་མ་རྣ་བ་ལ་མི་བརྟེན་ཏེ་འོག་མའི་རྣ་བའི་ཡུལ་དུ་གོང་མའི་སྒྲ་མི་བརྟེན་པ་བཞིན་ཡིན་ལ། བཤད་མ་ཐག་པའི་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་འདིའི་ཡུལ་ནི་གོང་འོག་དང་རང་སའི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་
ཡིན་ལ། ལུས་ཀྱིའང་སྒྲ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིན་ནོ། ། གསུམ་པ་ལ། སྤྱིར་བཏང་བ་དང་། དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ལས། དང་པོ་ནི། སྣ་ལྕེ་ལུས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་པོ་དག་གིས་ནི་ཡུལ་དང་འཕྲད་ནས་འཛིན་པས་ཆོད་པ་དང་རྒྱང་རིང་པོ་ཡུལ་དུ
བྱེད་པའི་མངོན་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟེན་དང་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གི་མདོ་ལས། སྣ་སྤྲུལ་ནས་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱའི་དྲི་ཚོར་ཞེས་བཤད་ཀྱང་ཟེར་རོ། ། གཉིས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་ཡིན་ནམ་
ཞེ་ན། སྤྱིར་བཏང་བ་ལ་དམིགས་ཀྱིས་བསལ། བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལ་གཅེས་པའི་དོན་ཡིན་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་རེག་བྱ་འཛིན་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་འོག་མ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །དང་ནི་ཞེས་པ་འབྱེད་སྡུད་ཀྱི་ཚིག་གོ །
2-1-114a


འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་པའི་རེག་བྱ་རེག་པ་ན་རང་གི་སའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་འཛིན་ནོ། ། བཞི་པ་ནི། ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་གསུམ་ནི་ས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་ཅིང་། རྟེན་ནི་ལུས་ལ་བྱས་ན་ས་ལྔ་པ་དང་། རྒྱུད་ལ་བྱས་ན་ས་དགུ་
པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ས་གོང་འོག་མ་ངེས་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཆོས་དག་དང་མཚུངས་པའི་ས་པ་ཡིན་ལ། རེས་འགའ་ནི་ས་གོང་མ་པ་དང་འོག་མ་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ས་ལྔ་པོའི་ལུས་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་
འཇུག་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་ས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞིག་གལ་ཏེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཆོས་མ་དམིགས་
པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་བསྐྱེད་ན་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་གོང་མ་ནས་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཚེའམ། འདོད་ཁམས་པ་ཞིག་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་ས་པའི་བར་ལས་ལངས་ནས་ཅི་རིགས་པར་
དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ནི། ཡིད་ནི་ས་གོང་མ་དེ་དག་གི་འདས་མ་ཐག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འདོད་པའི་ཁམས་འདི་ཉིད་ནས་གོང་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ནི། དམིགས་པ་དང་པོའི་ས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་པས་ཆོས་ནི་ས་དེ་དག་གི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ནི་འདོད་ཁམས་པའོ། །དེ་བཞིན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་རྩེར་སྐྱེས་པའི་བར་ལ་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
2-1-114b


འདི་དག་གིས་ནི། མིག་དང་ནི། རྣམ་ཤེས་ཁམས་དག་སོ་སོ་དང་། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡང་ཐོབ་པ་ཡོད། །ཅེས་པའི་ཞར་ལ་བཤད་པའོ། ། ལྔ་པ་རྣམ་ཤེས་གང་གི་ཡུལ་ཡིན་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་རྣམ་ཤེས་དྲུག་པོ་གང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་གཉིས་
ཀྱིས་ཕྱི་ཡི་ལྔ། །ཞེས་འགྱུར་བཅོས་ཏེ། མིག་དང་ཡིད་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་བར་དུ་ཡུལ་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ནང་གི་བཅུ་གཉིས་དང་ཆོས་ནི་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནས་ཡུལ་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་
གཟུགས་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ཡིད་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། ། འོ་ན་འདིར་གཟུགས་སོགས་འཛིན་པའི་ཡིད་མངོན་རྟོག་མེད་བཤད་བཞིན་དུ། རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཀརྨ་པ་བདུན་པས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་སུ། 
བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ཁས་ལེན་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། མཛོད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་གཞུང་གི་ཆ་གང་དུའང་ཡིད་མངོན་ཡོད་པར་གསལ་བར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་བ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་སོགས་འཛིན་པའི་རྟོག་མེད་
ཡིད་མངོན་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱང་། དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་རིགས་པ་ཚད་མ་མཛོད་རྩ་འགྲེལ་ལ་སོགས་པར་འཆད་དཀའ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་མྱོང་བའི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཡང་དག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། ། དྲུག་པ་རྟག་མི་རྟག་གི་རྣམ་པ་ནི། ཁམས་
བཅོ་བརྒྱད་ལས་རིལ་པོར་རྟག་པ་ནི་མེད་ཅིང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྟག་པའོ། །དེ་ལྟའི་རྟག་པ་འདི་རྫས་ལྡན་དང་ཟློས་སོ་ཞེ་ན། འདིར་མི་རྟག་པ་བཅད་ཙམ་གྱི་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཙམ་གྱི་རྟག་པ་མདོ་སྡེ་པས་ཁས་ལེན་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ།
2-1-115a


རྫས་ལྡན་ནི་རྟག་པ་གང་ཞིག་དངོས་པོར་གྱུར་པ་བྱེ་སྨྲ་ཁོ་ནའི་འདོད་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཟློས་པ་མེད་དོ། །ལྷག་མ་ཕྱེད་དང་བཅོ་བརྒྱད་ནི་འདུས་བྱས་སྐྱེ་འཇིག་ཡོད་པ་ཅན་གྱིས་མི་རྟག་པར་གྲུབ་བོ། ། བདུན་པ་དབང་པོ་ཡིན་མིན་གྱི་རྣམ་པ་ནི། གནས་
གཉིས་པ་དབང་པོ་འཆད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་གྱི་ཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་མདོ་ལས། མིག་རྣ་སྣ་ལྕེ་ལུས་ཡིད་ཕོ་མོ་སྲོག་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། དད་པ་དང་། 
བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། མི་ཤེས་ཀུན་ཤེས་བྱེད་དང་། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་དང་ཉེར་གཉིས་གསུངས་པ་ལས། དེ་དག་ལས་དབང་པོ་ཡིན་པ་དང་མིན་པ་དུ་ཞེ་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་
ལས་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱེད་སྲོག་ཚོར་བ་ལྔ་དད་སོགས་ལྔ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་དང་། དད་སོགས་དབང་ལྔ། ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡིད་བདེ་བཏང་སྙོམས་གསུམ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དགུ་ལ་བཏགས་པའི་ཡིད་མ་གཏོགས་པའི་རྫས་བརྒྱད་ཆོས་ཀྱི་
ཁམས་དག་ནི་དབང་པོ་ཡིན་པ་དང་། ཁམས་གང་དག་ནི་ནང་གིར་བཤད་པའི་མིག་སོགས་ལྔ་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་སེམས་ཁམས་བདུན་ཏེ་བཅུ་གཉིས་ནི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཕོ་མོའི་དབང་པོའོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་སོགས་ཕྱིའི་ཁམས་
ལྔ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་ནི་དབང་པོ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། ། འདིར་སྨྲས་པ། འཁོར་བའི་གནས་ལ་འཇིགས་པར་མ་མཐོང་སྲིད་པ་ན། །ལན་གཅིག་མིན་པར་བདེ་བར་ཞུགས་ནས་ཟབ་མོ་ཡི། །གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལ་ཆུབ་ཅིང་འགྲེལ་བྱེད་པ། །དྭགས་པོའི་
2-1-115b


བཀའ་བརྒྱུད་ལས་བྱུང་ཀརྨ་པ་ཡིས་སོ། །འཆད་ན་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་དང་། །རྩོད་ན་ལོག་རྟོག་མ་ལུས་འབྱིན་བྱེད་ཅིང་། །རྩོམ་ན་ནོར་བ་མེད་པའི་ཕྱི་མོ་སྟེ། །རྣམ་དག་སྙིང་པོ་འདི་ལ་ཕྱག་བྱོས་ཤིག །བློ་གྲོས་སྒྲིབ་པ་བྲལ་བའི་མིག་ཕྱེ་སྟེ། །དད་ཅན་བདེ་བར་
འདྲེན་པའི་ཐབས་ཤེས་ཀྱང་། །སྐལ་མེད་བློ་གྲོས་བླུན་པོའི་ཁུར་ཆེན་གྱིས། །རིང་མོ་ཞིག་ནས་དུབ་ལ་ངས་ཅི་བྱ། །ཞེས་སོ། །  གཉིས་པ་གནས་ཀྱི་མཚན་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ཁམས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གནས་དང་
པོའོ། །  ༈ དམ་པའི་དགའ་སྟོན་ལྷོད་པོར་འགྱེད་བྱེད་ཅིང་། །འགྲོ་ཀུན་སྒྲོལ་བའི་ཐེག་པ་ཁུར་ཁྱེར་བ། །རབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་དབང་ཕྱུག་བཀའ་བརྒྱུད་དཔལ། །ཡོངས་འཛིན་ཀརྨ་ཕྲིན་ལས་པ་དེ་དྲན། །འདི་ན་རང་བློས་གཟུ་
ལུམ་མ་ཡིན་པར། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གྲུབ་པའི་རིམ་པ་ལ། །བློ་གྲོས་རྣམ་པར་དཀར་བ་གཏིང་ཚུགས་པས། །རྒྱ་ཆེན་ལུང་དོན་ཟབ་དགུ་དགྲོལ་བར་བྱ། ། ད་ནི་གནས་གཉིས་པ་དབང་པོ་བསྟན་པའི་གནས་ཀྱི་དོན་ལ། གཞུང་བསྟན་པ་དང་། གནས་ཀྱི་མཚན་བསྟན་པའོ། །
དང་པོ་ལ། དབང་པོའི་རང་བཞིན། འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱེ་ཚུལ། རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབང་པོ་སོ་སོར་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དབང་པོའི་རྣམ་པའི་རང་བཞིན་གཏན་ལ་དབབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབང་པོ་སོ་སོའི་སྒྲ་དོན། གྲངས་ངེས། སོ་སོའི་
མཚན་ཉིད་དོ། །དང་པོ་ལ། བྱེ་མདོ་གཉིས་ཀྱི་ལུགས་ལས། དང་པོ་ནི། ལེའུ་དང་པོར། ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་དང་གང་དག་ནི། །བཅུ་གཉིས་ནང་གིར་བཤད་དབང་པོ། །ཞེས་པའི་དབང་པོ་ནི་གང་། འདུས་བྱས་ཆོས་རྣམས་དེ་དག་ཀྱང་། །ཞེས་པའི་སྐྱེ་ཚུལ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་
2-1-116a


ལེའུ་གཉིས་པ་འདིར་དབང་པོའི་རང་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་ཚུལ་བཤད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལུས་ཀྱི་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོའི་སྒྲ་དོན་ཕྱི་རོལ་པ་བདག་གི་རྟགས་སམ་མཚན་མར་གྱུར་པས་དབང་པོ་ཞེས་སྒྲ་བཤད་ཀྱང་། འདིར་དབང་པོའི་དོན་ནི། 
སྤྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེད་པོ་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་ཙམ་ལས་ཤིན་ཏུའམ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཙམ་གྱི་དབང་པོར་བཞག་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་དུ་བྱེད་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་འགྲེལ། དབང་པོའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། དབང་ནི་དབང་ཕྱུག་དམ་པའོ། །དེ་ལ་དབང་
བྱེད་པས་ན་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དབང་བྱེད་པའི་དོན་ནི་དབང་པོའི་དོན་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་མིག་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་དོན་བཞི་བཞི་ལ་དབང་བྱེད་དེ། རྟེན་མཛེས་པར་བྱེད་པ་དང་། མིག་རྣས་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དག་མཐོང་བ་དང་ཐོས་ནས་ཡ་ང་བ་
ལས་ལུས་སྲུང་ཞིང་སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་གྱིས་ཁམ་ཟས་ལ་ལོངས་སྤྱད་པས་ལུས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལུས་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་དང་། མིག་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་བསྐྱེད་པ་དང་། གཟུགས་བལྟས་སོ། །སྒྲ་མཉན་ནོ། །དྲི་བསྣམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་ཐ་སྙད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕོ་མོ་དང་སྲོག་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་བཞི་རྣམས་ནི་རེ་རེས་ཀྱང་དོན་གཉིས་གཉིས་ལ་དབང་བྱེད་དེ། ཕོ་མོའི་དག་གིས་ཕོ་མོ་མིན་པའི་སེམས་ཅན་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་ལ། ཁྱད་པར་ཕོ་དབང་ནི་མོ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་
པར་འབྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་། མོ་དབང་ཀྱང་ཕོ་ལས་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ། སྲོག་དབང་ནི་རིས་མཐུན་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། དེའི་རྒྱུན་གནས་པ་གཉིས་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་། ཡིད་ཀྱིས་ནི་ཡང་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་ཡིད་དགེ་བར་གནས་
2-1-116b


ན་དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ལུས་ལ་སོགས་པའང་དགེ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གི་ངོ་བོ་དང་མཐུན་པར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དབང་བྱེད་ཚུལ་ཐ་མ་འདི་ལ་དགོངས་ཏེ། མདོ་ལས། བཙུན་པ་འཇིག་རྟེན་འདི་གང་གིས་ཁྲིད། གང་གིས་དྲངས། གང་གིས་སྐྱེ་
ཞིང་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བསྒྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་། འཇིག་རྟེན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲིད་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དྲངས་པ་ཡིན། །སེམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་གཅིག་པུ་ཡི། །དབང་གི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཀུན་འགྲོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་འདིར་ཁ་ཅིག་གཟུགས་ན་སྤྱོད་
པ་དག་ཕོའི་དབང་པོ་མེད་ཀྱང་མོ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཕོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་མཐོང་བས། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་ལ་དབང་བྱེད་དེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་སྡོམ་མིན་དང་། མཚམས་མེད་དང་། དགེ་རྩ་གཅོད་པ་དང་། སྡོམ་པ་དང་འབྲས་
བུ་ཐོབ་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གཞིར་རུང་གི་ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྲོག་དང་ཡིད་གཉིས་ཆར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མཚུངས་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་ཡོད་སྙམ་ན། སྲོག་ནི་འཆི་ཀའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་
མིན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བར་མའི་རིས་མཐུན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་པ་དེར་མཚམས་སྦྱོར་ལ། ཡིད་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ལ་དབང་བྱེད་པར་མ་ཟད། འཆི་བའི་སེམས་ཐ་མའི་སྐབས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། 
རིས་མི་མཐུན་གྱི་སྐད་ཅིག་དུས་ཐ་དད་པ་སྔ་མའི་དུས་སུའང་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཁ་ཅིག་ཡིད་དབང་གིས་ཡང་སྲིད་ལེན་པ་ལ་ལྷག་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བཤད་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། སྲོག་དབང་གི་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ལས་ལྷག་པ་དེ་སྦྱར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་
2-1-117a


ཏེ། བར་དོ་དང་སྔོན་དུས་གཉིས་འཕེན་པ་གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་ཚེ་གཅིག་ཡིན་པས། ལོ་ལྔ་བཅུ་ཐུབ་པར་འཕངས་པ་གཅིག་བར་དོར་ལོ་གཉིས་འགོར་ན་ཞེ་བརྒྱད་ཐུབ། བར་དོར་ལོ་བཞི་འགོར་ན་ཞེ་དྲུག་ཐུབ་པས་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལ་ཟ་
ཡ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་གཅིག་པ་དེ་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་གཉིས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །ལོ་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་སྨྲའི་འདོད་པ་ལ་མ་རངས་པ་སྟེ། ལུས་མཛེས་པ་ནི་དབང་རྟེན་གྱིས་བྱེད་ལ། ལུས་སྲུང་བ་དང་ཐ་སྙད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའང་ཡུལ་འཛིན་པ་ལ་བལྟོས་
པས་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་བྱེད་ལ། མདོ་ལས་ཀྱང་། ཕོ་ཚངས་པ་བྱེད་པའི་གནས་ཡོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚངས་པ་བྱེད་པའི་གནས་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པས་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་མེད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་དང་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མིའང་ཕོ་ཡིན་ལ། སྲོག་ཀྱང་ཉོན་
མོངས་ཅན་མིན་པས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དབང་བྱེད་བཞི་ལ་ཐ་མ་གཅིག་པུ་འཐད་དུ་ཆུག་གོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཚོར་བ་ལྔ་དང་། དད་སོགས་ལྔ་དང་ཀུན་ཤེས་བྱེད་སོགས་གསུམ་སྟེ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དབང་
བྱེད་དེ། ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་རིམ་པ་ལྟར་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་དད་སོགས་ལྔ་རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་དང་། མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་བརྒྱད་པོ་རྣམ་བྱང་
གི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མངོན་པ་བ་ཁ་ཅིག་བདེ་སོགས་ལྔས་ཀྱང་རྣམ་བྱང་ལ་དབང་བྱེད་དེ། མདོ་ལས། བདེ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་དད་པ་ཞེས་དང་། མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་
2-1-117b


གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡིད་བདེ་བ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་སྐྱེའོ། །ཞེས་སོགས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྟེན་པ་དྲུག་དང་། ཡིད་བདེ་བ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་དྲུག་དང་། བཏང་སྙོམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་དྲུག་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ནི་ཐོབ་
པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཡིད་བདེ་ཞིང་། ལ་ལ་ནི་སྤང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཡིད་མི་བདེ་ལ། ལ་ལ་ནི་གཟུགས་སོགས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོ་སྡེ་པས་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ལ་ལོ་ཞེས་མི་འཐད་པར་བརྗོད་ནས། ད་ནི་རང་ལུགས་བཞག་པ་
ན། མིག་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་དྲུག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་དབང་པོའི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། མིག་སོགས་ལྔ་ནི་རང་རང་གི་གཟུང་དོན་གཟུགས་སོགས་ལ་དམིགས་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་ཡིད་ནི་དོན་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་
ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཟུགས་སོགས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབང་པོར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་ཐལ་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
མིག་ནི་གཟུགས་སོགས་སྔོ་སེར་དུ་མ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། སྔོན་པོ་ནི་སྔོ་འཛིན་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྣ་བ་སོགས་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མོའི་དབང་པོ་ནི་དབང་པོའི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། ནུ་མ་ཆེ་བ་དང་། ང་རོ་ཆུང་བ་དང་། བསམ་པ་ཞན་
པ་དང་། ཕོ་ལ་སེམས་པ་ལ་སོགས་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཕོ་དབང་ཡང་དབང་པོའི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། ནུ་མ་ཆུང་བ་དང་། དབྱིབས་འཛར་བ་དང་། ང་རོ་གསང་མཐོ་བ་དང་། བསམ་པ་དྲག་པ་དང་། མོ་ལ་སེམས་པ་སོགས་ཕོར་འཇོག་བྱེད་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་
2-1-118a


པའི་ཕྱིར། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མུ་སྟེགས་འདོད་པ་ལྟར་ལུས་དབང་ལས་ཐ་དད་པའི་རྫས་སུ་མི་བཞག་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་འདོམས་ཀྱི་ཕྱོགས་དག་ལས་མོ་དང་ཕོའི་དབང་པོ་དག་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རེག་བྱ་ལ་དམིགས་པའི་
རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་ལག་པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་མིག་ལྟ་བུའོ། །སྲོག་དབང་དང་། ཚོར་བའི་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་ནི་དང་། དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་རིམ་པ་ལྟར་ཆོས་ཅན། དབང་པོར་འཇོག་སྟེ་རིམ་བཞིན་རིས་མཐུན་གནས་
པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ལྔར་འདོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སོ་སོར་དབང་པོར་འདོད་པའི་དོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པའི་དད་སོགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་
རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་གནོན་ཅིང་ཉམས་སྨད་པའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དད་པའི་སྒོ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དཔུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲན་པའི་སྒོ་སྲུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་ཀྱིས་རྣམ་
པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡང་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཟག་མེད་གསུམ་ནི། གོང་ནས་གོང་དང་མྱང་འདས་འཐོབ། །སོགས་པ་ལ་ནི་དབང་བྱེད་ཕྱིར། །ཞེས་བརྗོད་ན་གོ་གསལ་བས། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་
དང་། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཆོས་ཅན། དབང་པོར་འཇོག་སྟེ་རིམ་བཞིན་གོང་ནས་ཞེས་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། གོང་དང་ཞེས་པས་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། ལྷག་མེད་
2-1-118b


ཀྱི་མྱང་འདས་འཐོབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཞེས་པས་ནི་མིག་སོགས་ནས་དད་སོགས་ཀྱི་བར་སོ་སོར་དབང་པོ་ཡིན་པ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་སོགས་གསུམ་ཡང་སོ་སོར་དབང་པོར་བསྟན་ཏོ། །སོགས་པས་དབང་པོ་དེ་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་ལྟར། མཐོང་སྤང་སྤོང་བ་
དང་། སྒོམ་སྤང་སྤོང་བ་དང་། མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལ་དབང་བྱེད་ལ། བདེར་གནས་ཀྱི་དོན། ཉོན་མོངས་ལས་གྲོལ་བ་ན་ཡིད་བདེ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་དག་སོ་སོར་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བར་གནས་པའོ། ། གཉིས་པ་གྲངས་ངེས་ལ། བྱེ་མདོ་
གཉིས་ཀྱི་ལུགས་ལས། དང་པོ་ནི། དབང་བྱེད་པས་དབང་པོ་ཡིན་ན་ཁ་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་དང་རྐུབ་དང་འདོམས་རྣམས་ཀྱང་དབང་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཚིག་སྨྲ་བ་དང་ལེན་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་བཤང་གཅི་འབྱིན་པ་དང་ཀུན་ཏུ་དགའ་བ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་
པ་ཡང་དབང་པོར་རིགས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁ་སོགས་ལྔ་པོ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་དུ་མ་གྲུབ་པས་དབང་པོ་མ་ཡིན་ལ། ཅུང་ཟད་དབང་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། འགྱུར་ན་སོ་དང་ལྐོག་མ་སོགས་ལའང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། 
མ་རིག་པའང་རྒྱུ་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་འདིར་བསྟན་གྱི་དབང་པོར་མི་འཇོག་སྟེ། འདིར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་དགོས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། འདིར་ནི་དགོས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གི་གཞི་དང་ངོ་བོའམ་འབྲས་
བུའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་གཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཀྱི་རྟེན་མིག་སོགས་དབང་པོ་དྲུག་དང་རྟེན་དེའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དང་། རིས་མཐུན་གནས་པར་བྱེད་པས་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་། དགུ་པོ་དེ་ནི་ཀུན་
2-1-119a


ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ལ། ཚོར་བ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་དེའི་འབྲས་བུའོ། །དད་སོགས་ལྔ་ནི་ཚོགས་སོག་པར་བྱེད་པས་རྣམ་བྱང་གི་གཞི་དང་། དབང་པོ་ཐ་མ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བྱེད་དམ་རྣམ་བྱང་གི་
ངོ་བོའོ། །དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་གི་གཞི་དང་རང་གི་ངོ་བོའི་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་ལ་བལྟོས་ནས་དབང་པོ་དག་ཀྱང་དེ་སྙེད་དུ་གྲངས་ངེས་མཛད་དོ། །འདིར་དབང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གཞི་ཡིན་པས་དབང་པོར་འཇོག་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་དབང་གིས་
དབང་རྟེན་དང་རྣམ་ཤེས་དྲུག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དབང་རྟེན་དང་རྣམ་ཤེས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་ཡིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་གཞི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཡང་ན་འཁོར་བར་འཇུག་ལྡོག་གི་
དབང་དུ་བྱས་ནས། དེར་གྲངས་ངེས་མཛད་དེ། འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི་དབང་པོ་དྲུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའང་བར་དོའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་
བར་སྐྱེ་བ་ནི་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ལ་རག་སྟེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྫུས་སྐྱེས་སོགས་ལ་མེད་ཀྱང་མངལ་སྒོང་ལ་ཡོད་པ་ཤས་ཆེ་བས་སྨོས་སོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གནས་པར་བྱེད་པས་སྲོག་དབང་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་
ལས་ནི་བདེ་སོགས་ལྔ་སྟེ་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དབང་པོ་བཅུ་བཞིའོ། །འཁོར་བར་འཇུག་པ་ལ། རྟེན། སྐྱེ་གནས། ལོངས་སྤྱོད་བཞི་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ལའང་གཞན་དབང་པོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ལྟར། རྟེན། སྐྱེ་བ། གནས།
2-1-119b


ལོངས་སྤྱོད་པར་དབང་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པའི་རྟེན་ནི་དད་སོགས་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདས་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་བྱང་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཟག་མེད་དུ་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་བྱང་བར་གནས་པ་ནི་
ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། སྒོམ་ལམ་རྣམ་པ་དགུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་བྱང་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོའི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སོ་སོར་མྱོང་བའི་ཕྱིར། དབུས་མཐའ་ལས། འཛིན་དང་གནས་དང་
རྒྱུན་མི་འཆད། །སྤྱོད་དང་དག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར། །ཞེས་མིག་སོགས་དྲུག་དང་། སྲོག་དང་། ཕོ་མོ་གཉིས་དང་། ཚོར་བ་ལྔ་དང་། དད་སོགས་ལྔ་དང་། ཀུན་ཤེས་བྱེད་སོགས་གསུམ་པོ་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་ཡུལ་དྲུག་འཛིན་པ་དང་། མི་འཆི་བར་གནས་པ་དང་། 
རིགས་འཚོ་བ་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། དགེ་མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་དག་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པར་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལ། ཚོར་
དབང་ལྔའི་མཚན་ཉིད་དང་། དབང་པོ་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ལུས་ཚོར་བདེ་སྡུག །སེམས་ཚོར་བདེ་སྡུག །བཏང་སྙོམས་སོ། །དང་པོ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཉེར་གཉིས་ལས། མིག་སོགས་དྲུག་དང་ཕོ་མོའི་དབང་
པོ་བརྒྱད་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། དད་སོགས་ལྔ་དང་སྲོག་དབང་ནི་འོག་ནས་འཆད་ལ། འདིར་ཚོར་སོགས་ལྔ་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་སྟེ་བརྒྱད་འཆད་པས། ལུས་ཚོར་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ལས་
2-1-120a


ཚོར་བ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་གདུང་བར་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དབང་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་སིམ་པ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་བརྒྱུད་ནས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྒོ་ལྔའི་
འཁོར་གྱི་སིམ་པ་ཁོ་ན་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་པར་མ་ཟད། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་སེམས་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་སིམ་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ན་སྒོ་ལྔ་རྣམ་ཤེས་མེད་པས་ལུས་ཚོར་ནི་མེད་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་དགའ་བ་ནི་
ཡིད་བདེ་ཡིན་ལ། དགའ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཡིད་བདེའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྔ་མ་ལུས་བདེ་དང་ཕྱི་མ་སེམས་བདེ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་བསྡོམས་ཏེ་བདེ་བའི་དབང་པོར་བཞག་གོ། གཉིས་པ་ལ། ཡིད་བདེ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། བསམ་
གཏན་གསུམ་པ་ལས་གཞན་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་སྔ་མ་གཉིས་ན། ཡིད་ཤེས་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་སིམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་དགའ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་བདེ་དང་ཡིད་བདེའི་ཁྱད་པར་
ནི་འདོད་པ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བར་གྱི་ཡིད་དགའ་བ་རྣམ་རྟོག་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་ཤིང་མི་བརྟན་པ་ནི་ཡིད་བདེ་དང་། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་བརྟན་པར་གནས་པའི་ཡིད་ཀྱི་སིམ་པ་ནི་སེམས་བདེའོ། །ངག་དོན་བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཚོར་བདེ་བ་ནི་ཡིད་བདེར་
འཇོག་པ་སེམས་ཤིན་སྦྱངས་ཀྱི་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཡིན་གྱི། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་སེམས་ཚོར་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ལ་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཙམ་དུ་འཇོག་པ་ནི་སེམས་ཤིན་སྦྱངས་ཀྱི་བདེ་བ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལུས་ཤེས་འཁོར་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཡང་
2-1-120b


ཤིན་སྦྱངས་ཀྱི་བདེ་བའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་གཉིས་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་དགའ་བ་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་ཡོད་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་ལ་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་
དབང་པོའོ། །གསུམ་པ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ། མཚན་ཉིད་དང་། ལུས་སེམས་ཀྱི་དེ་གཉིས་སོ་སོར་མི་འདྲེན་པའི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ནི། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་སེམས་མི་སེམས་དག་གི་བར་མའི་མྱོང་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་དེ་ལ་
ལུས་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སོ་སོར་མི་བྱེད་དེ། གཉིས་ཀའི་ཆ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་དེར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ངང་གིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཅུང་ཟད་རྟོག་པས་མི་སྐྱེ་ཡང་། ཕལ་ཆེར་རྣམ་རྟོག་ཐ་
དད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའང་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལའང་བདེ་སྡུག་སོ་སོར་མྱོང་བའི་རྒྱུ་ཐ་དད་ལ། ལུས་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ནི་ལུས་སེམས་སོ་སོ་ལ་ཕན་གནོད་སོ་སོར་མྱོང་བས་ཐ་དད་དུ་བྱས་ལ། བཏང་སྙོམས་
ནི་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་སོ་སོ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ཕན་གནོད་ཀྱི་ཚོར་བ་སོ་སོར་གསལ་བའི་མྱོང་བ་ཐ་དད་པའང་མེད་པས་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་དབང་པོར་བཞག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དྲི་མེད་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་ལམ་ལ་ཡོད་
པའི་ཡིད་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་དད་སོགས་ལྔ་དང་དགུ་པོ་དག་ནི་ཆོས་ཅན། དྲི་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལས་རྫས་གཞན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་སའི་དབང་གིས་ཚོར་བ་གསུམ་པོ་དེ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་འབྱུང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་གསུམ་
2-1-121a


ཆར་བཤད་ཀྱི་ཚོར་བ་གསུམ་གཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ནི་མིན་ལ། དེ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་གསུམ་པོ་དེ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་
པོ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་ནི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་ལུས་བདེ་ཟག་
བཅས་ཡིན་པས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ཟག་མེད་ཁོ་ན་བཟུང་ངོ་། །གཉིས་པ་དབང་པོའི་རྣམ་པའི་རང་བཞིན་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། རྣམ་པར་རབ་དབྱེ་བསྟན་པ། ཇི་ལྟར་རྙེད་པའི་ཚུལ། འབྲས་བུ་དབང་པོ་དུས་ཐོབ་པ། དབང་པོ་ལྡན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། ཟག་
བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ། རྣམ་སྨིན་ཡིན་མིན། རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་མ་བཅས། དགེ་སོགས་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ། ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ། སྤང་བྱ་ཡིན་མིན་གྱི་རྣམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དབང་པོ་རྣམས་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་མ་བཅས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དྲི་
མེད་གསུམ་ནི་དྲི་མ་མེད་དེ་ཟག་མེད་ཁོ་ན་དང་། མིག་སོགས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་དག་སྟེ་བཅུ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་
བཏང་སྙོམས་དད་སོགས་ལྔ་སྟེ་དགུ་ནི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀར་ཡོད་དེ། ལམ་གསུམ་གྱི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པ་ཟག་མེད་དང་གཞན་དག་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མངོན་པ་གོང་མ་པ་དག་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པའི་གདགས་གཞི་ཡིད་མི་བདེ་
2-1-121b


བའང་ཡིན་པས། ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་ལམ་དང་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔས་བསྡུས་པའི་ངོ་བོའང་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀར་འདོད་ལ། ཐ་མ་གཉིས་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པར་མཐུན་ནོ། །ཁ་ཅིག་དང་དད་སོགས་ལྔ་ཡང་ཟག་མེད་ཁོ་ན་ཡིན་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། ལུང་
གཞིར། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དུ་རྒས་པ་རྣམས་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དག་ཀྱང་མཆིས། དབང་པོ་འབྲིང་པོ་དག་ཀྱང་མཆིས། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དག་ཀྱང་མཆིས་སོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དུས་སུ་དབང་པོའི་དབྱེ་བ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། 
གཞན་ཡང་མདོ་ལས། ངས་ཇི་སྲིད་དུ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་མི་སྣང་བ་དང་རོ་མྱོང་བ་དང་ཉེས་དམིགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཤེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ང་འཇིག་རྟེན་ལྷ་དང་བཅས་པ་བདུད་དང་བཅས་པ་ཚངས་པ་དང་བཅས་པ་
དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་སྐྱེ་རྒུ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པ་འདི་ལས་གྲོལ་བ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མང་དུ་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཟག་མེད་ཡིན་
ན་ཉེས་དམིགས་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་མདོར། གང་ལ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པར་ང་སྨྲའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་ཟག་མེད་དོ། །སྙམ་ནའང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་ཆེ་སྟེ་དེ་སྐད་གསུངས་
པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལམ་གསུམ་གྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པའམ། ཡང་ན་དགེ་རྩ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དབང་པོ་དེ་དག་ལས་སྲོག་ནི་རྣམ་སྨིན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ།
2-1-122a


མཐོ་རིས་དང་ངན་སོང་ན་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མི་དགེ་བས་ངེས་པར་འཕངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འོ་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་ཇི་ལྟར་འཇོག་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་དགེ་འདུན་ནམ་
གང་ཟག་ལ་ལྷུང་བཟེད་དམ་ཆོས་གོས་སམ་དགེ་སྦྱོང་གི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་གང་ཡང་རུང་བ་ཕུལ་ནས་དེ་བསམས་ཏེ་རབ་ཀྱི་མཐའ་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དེ་དེ་ལས་ལངས་ནས་བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚེའི་རྣམ་པར་སྨིན་
པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་ཅིང་ཚིག་ཏུ་ཡང་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཚེ་བསྲིངས་པ་དེ་གང་གིའང་རྣམ་སྨིན་དུ་མི་འཐད་དེ། མཚུངས་ལྡན་ལས་གཞན་པའི་
རྣམ་སྨིན་ནི་འདོད་དགུར་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཚེ་དེ་འཇོག་པ་དང་གཏོང་བར་འདོད་ན་གནས་པ་དང་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དེ་ནི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དེའི་མཐོང་ཆོས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཁོ་ན་ཡིན་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་
པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཚེ་བསྲིང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྔོན་ཚེ་མ་ཟད་པར་བར་མ་དོར་ཤི་འཕོས་ཏེ། ཚེའི་ལྷག་མ་ལུས་པ་དག་དགེ་འདུན་ལ་ཡོ་བྱད་ཕུལ་ནས་འདྲེན་པར་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚེར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འདྲེན་པར་བྱེད་
པ་ལ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོག་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་འབྱུང་བ་ཚེ་དང་མཐུན་པ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚེ་རིང་བར་བྱེད་པས་དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་
2-1-122b


སྨིན་པ་ཚེར་འགྱུར་བ་ནི་བཏགས་པ་བ་དང་། སྲོག་དབང་རྣམ་སྨིན་ཏུ་བཤད་པ་ནི་གཙོ་ཆེ་བས་བཤད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ལུགས་འདི་ལ། འགྲེལ་བཤད་གང་བ་སྤེལ་བར། བཙུན་པ་མཐས་གོ་ཆས་ལུགས་བཞི་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བྱེ་སྨྲས་ལན་བཏབ་པ་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་ཤེས་
པར་བྱའོ། །ཚེ་གཏོང་བ་ནའང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལས་ལངས་ནས་ཡོ་བྱད་གང་ཡང་རུང་བ་དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་ནས་བདག་གི་ཚེའི་རྣམ་སྨིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་དུ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་ཚིག་ཏུའང་སྨྲས་པས་
གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་གསོན་པས་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་དགོས་པ་མ་མཐོང་ཞིང་། རང་གི་ལུས་ནད་སོགས་ལྟར་མཐོང་ན་ཚེ་གཏོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚངས་སྤྱོད་འདི་ལ་ལེགས་སྤྱད་ཅིང་། །ལམ་ལའང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་ན་ནི། །ཚེ་ཟད་པ་ལ་དགའ་འགྱུར་
ཏེ། །དཔེར་ན་ནད་དང་བྲལ་བ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །འཇོག་པ་ནི་གཞན་དོན་དང་བསྟན་པ་གནས་པ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ནས་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དག་གིས་གླིང་གསུམ་གྱི་མིའི་ནང་ཁོ་ནར་སྲིང་བར་བྱེད་དོ། །
འོ་ན་ལུང་ཕྲན་ཚེགས་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲོག་གི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་བཏང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཚེ་སྲོག་ལ་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཁ་ཅིག་ཁྱད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲོག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་
གསུམ་པའི་ཚེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཁྱད་ཡོད་དེ། སྔོན་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཚེ་དང་ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྲོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་ལས་ཀྱི་མཐུས་རིས་མཐུན་པར་གནས་པ་དང་། དུས་གཞན་གྱི་བར་འཚོ་བའོ་ཞེས་
2-1-123a


ཟེར་རོ། །དག་ཅེས་མང་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་མང་པོའི་རྒྱུན་ལ་གཏོང་འཇོག་བྱེད་དེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ནི་དུས་ཐུང་བས་གཏོང་བ་དང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དགོངས་སོ། །ཁ་ཅིག་འདུ་བྱེད་
ཀྱི་རྒྱུན་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཚེ་སྲོག་ཅེས་བྱའི་ཕྱི་རོལ་པས་བཏགས་པ་ལྟ་བུའི་རྫས་གཅིག་པུ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་དག་སྒྲ་སྨོས་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་སྟོན་པས་ཅིའི་ཆེད་སྐུ་ཚེ་གཏོང་འཇོག་མཛད་ཅེ་ན། ཚེ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་སྟོན་པའི་ཆེད་དང་། དེ་ཕན་བཞུགས་
ཀྱང་གདུལ་བྱའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་དུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བཏང་ལ། གང་ཡང་ངས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པོ་དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་དག་གིས་འདོད་ན་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་བཞུགས་པར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡངས་པ་ཅན་
དུ་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་སྲོག་གི་འདུ་བྱེད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བཞུགས་སོ། །བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བ་བསྟན་པའི་ཆེད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཉོན་མོངས་དང་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་ལ། ཡངས་པ་ཅན་དུ་སྐུ་ཚེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་འཆི་བདག་
གི་བདུད་ལས་རྒྱལ་ལ། རྩྭ་ཅན་དུ་སྐུ་ཚེ་བཏང་བས་ཕུང་པོའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣམ་སྨིན་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀའི་ཆ་ཡོད་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཐ་མ་བརྒྱད་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཞི་
རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མིག་སོགས་བདུན་གྱི་རྒྱས་བྱུང་རྣམས་ནི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཞི་ནི་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། སྤྱོད་ལམ་པ་དང་བཟོའི་གནས་དང་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ནི་
2-1-123b


རྣམ་སྨིན་མིན་ལ། རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །མ་གཏོགས་པའི་ཐ་མ་དད་སོགས་བརྒྱད་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་པ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་ནི། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་གཉིས་ཞེས་འབྱུང་བས་དགེ་མི་དགེ་ཁོ་ནར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དགུ་པོ་རྣམ་སྨིན་མིན་པར་གྲུབ་བོ། །
གལ་ཏེ་ཡིད་མི་བདེ་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ན། མདོ་ལས། ལས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཡིད་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང་། བཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས། ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་
མཚུངས་ལྡན་མྱོང་འགྱུར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལས་ནི་ཡིད་མི་བདེ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་པས་སྐྱོན་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རིགས་པས་ཀྱང་ཡིད་མི་བདེ་རྣམ་སྨིན་མིན་པར་གྲུབ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་ནི་ཀུན་རྟོག་གི་ཁྱད་པར་
དག་གིས་བསྐྱེད་ཅིང་ཞི་བས་འདོད་དགུར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། ཡིད་མི་བདེ་དེ་གཅིག་པུ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། མི་དགེ་བའམ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཁོ་ནར་ངེས་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་བཅུ་པོ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་
པ་དང་རྣམ་སྨིན་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཡིད་མི་བདེ་ལས་གཞན་ཚོར་བ་བཞི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཞིའི་མི་དགེ་བ་དང་བཅུ་ཆར་གྱི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་རྣམས་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་
པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་དང་ཟག་མེད་ནི་རྣམ་སྨིན་མིན་པའི་ཕྱིར། ལྷག་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྲོག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཅིང་། ཟག་མེད་གསུམ་དང་བཅུ་གཅིག་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པར་མ་གྲུབ་བོ། །བཞི་པ་ནི། དགེ་བར་ངེས་པ་ནི་ཐ་མ་བརྒྱད་ཡིན་ལ།
2-1-124a


ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་དགེ་མི་དགེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཅིང་། ཡིད་དང་ཚོར་གཞན་བཞི་ནི་དགེ་སོགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཀ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་ཀར་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྲོག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྣམ་པ་
གཅིག་གོ ། ལྔ་པ་ནི། དྲི་མེད་གསུམ་མ་གཏོགས་དབང་པོ་བཅུ་དགུ་ནི་འདོད་པའི་སར་གཏོགས་པའང་ཡོད་དོ། །དབང་པོ་བཅོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡོད་དེ། བཅུ་དགུ་པོ་དེ་ལས། འཁྲིག་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་མི་མཛེས་པར་བྱེད་པས་
ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ཡང་མེད་ཅིང་། ལུས་ཤིན་ཏུ་དང་བས་སྣུམ་པ་སོགས་འཕྲལ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང་། མི་དགེ་བ་མེད་པས་རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དག་གིས་ཡིད་མི་བདེའི་དབང་པོ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡིད་མི་བདེ་ནི་དེར་རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་
བརླན་པས་ཁོང་ཁྲོ་རྩུབ་བག་གི་རྒྱུས་བྱས་པ་ཡང་མེད། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་གཞི་དགུས་རྐྱེན་ཡུལ་དུ་བྱས་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར། སྲོག་ཡིད་བཏང་སྙོམས་དད་སོགས་ལྔ་སྟེ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པར་ཡོད་དེ། བཅོ་ལྔ་པོ་དེ་ལས་གཟུགས་
ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྣམས་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོའང་མ་གཏོགས་པས་དེར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཟག་མེད་གསུམ་ནི་ཐམས་ཅད་དུའང་ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲུག་པ་ནི། ཡིད་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་
གསུམ་སྟེ་བཞི་ནི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་དང་སྤང་བྱ་མིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་སྤང་དང་མཚུངས་ལྡན་མཐོང་སྤང་དང་། ཟག་མེད་སྤང་བྱ་མིན་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་སྒོམ་སྤང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་མཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀྱིས་
2-1-124b


སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཟག་བཅས་སུ་ངེས་ཤིང་སྤང་བྱ་གཉིས་ཀ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་བདུན་དང་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དགུ་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཟག་བཅས་སུ་ངེས་ན་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་མི་
རྟོག་པའི་ཕྱིར། དད་སོགས་ལྔ་པོ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མིན་ཅིང་། ཡང་ཞེས་པས་ཟག་བཅས་ནི་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པས་སོ། །ཐ་མ་གསུམ་ནི་སྤང་བྱ་མིན་ཏེ་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་རྙེད་པའི་ཚུལ་ལ། རྙེད་ཚུལ་དངོས་དང་། ཞར་
བྱུང་འགག་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། འདོད་ཁམས། གཟུགས་ཁམས། གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་རྙེད་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྤྱིར་བཏང་དང་། དམིགས་བསལ་ལས། དང་པོ་ནི། ཁམས་གང་དུ་དང་པོར་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་པོ་དུ་རྙེད་ཅེ་ན། འདོད་པར་སྐྱེ་གནས་དང་
པོ་གསུམ་གྱི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་དང་པོར་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོའི་ལུས་སྲོག་གི་དབང་པོ་གཉིས་གསར་དུ་རྙེད་དེ། ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ངེས་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ལ། མིག་སོགས་གནས་སྐབས་དེར་མེད་པའི་ཕྱིར། 
གཉིས་པ་ནི། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་ནི་གཉིས་ཁོ་ན་ལས་མི་རྙེད་པ་མིན་ཏེ། རྫུས་སྐྱེས་དེ་ཡིས་གང་ཟག་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་ལྟ་བུ་ཕོ་མོའི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་མིག་སོགས་ལྔ་སྲོག་དང་དྲུག་གམ། འཕགས་པ་ལྷ་དང་འདོད་ལྷ་ལྟ་བུ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གང་རུང་ལྡན་པ་ལ་དེ་
བསྣན་པས་བདུན་དང་། མཚན་གཉིས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བརྒྱད་རྙེད་པའི་ཕྱིར། རྫུས་སྐྱེས་མཚན་གཉིས་པ་བདེ་འགྲོ་ན་མེད་ཀྱང་ངན་སོང་ན་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་ན་དྲུག་རྙེད་དེ། མིག་སོགས་ལྔ་སྲོག་དང་བཅས་པ་རྙེད་ལ། དེར་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ནི་མེད་
2-1-125a


པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། གོང་མར་གཅིག ། གོང་མ་གཟུགས་མེད་དུ་སྲོག་དབང་གཅིག་པུ་གསར་དུ་རྙེད་དེ། དེར་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་པོ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཞར་བྱུང་འགག་ཚུལ་ལ། སྤྱིར་བཏང་། དམིགས་བསལ། དང་པོ་ལ། གཟུགས་མེད། 
གཟུགས། འདོད་པ་འགག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་མེད་དག་ཏུ་འཆི་བ་ནི་ཆོས་ཅན། སྲོག་དང་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་དུས་གཅིག་ཏུ་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀྱི་འཆི་བ་ནི་ཕན་ཚུན་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར། 
གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་ན་དེ་གསུམ་དང་མིག་སོགས་ལྔ་སྟེ་དབང་པོ་བརྒྱད་དུས་གཅིག་ལ་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྫུས་སྐྱེས་ཐམས་ཅད་མེར་མེར་སོགས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་འཆི་མེད་པས་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བར་སྐྱེ་ཞིང་འཆི་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། རྫུས་སྐྱེས་དང་། མངལ་
སྐྱེས་ཀྱི་འགག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་པར་མཚན་གཉིས་པ་ཞིག་འཆི་བ་ན་སྨོས་མ་ཐག་པའི་བརྒྱད་དང་མཚན་གཉིས་ཏེ་བཅུའམ། མཚན་གཅིག་པ་ཡིན་ན་དགུའམ། མཚན་མེད་ཡིན་ན་བརྒྱད་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རིམ་གྱིས་འཆི་བ་དག་ལ་
ལུས་སྲོག་ཡིད་བཏང་སྙོམས་བཞི་གཅིག་ཅར་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་སོ་སོར་འབྲེལ་ཏེ་འགག་པ་མེད་ཅིང་། མིག་སོགས་ནི་སྔར་ནས་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དགེ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་དམིགས་བསལ་ནི། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ལུང་མ་བསྟན་
དང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ལ་གནས་ཏེ་འཆི་བ་དག་ལ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་དག་ཏུ་སྔར་གྱི་གསུམ་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་དད་སོགས་ལྔ་རྣམས་གཅིག་ཅར་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བའི་སེམས་ལ་ལྔ་
2-1-125b


པོ་ངེས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་གསུམ་ལ་བརྒྱད་དང་། བརྒྱད་ལ་བཅུ་གསུམ་དང་། བཅུ་ལ་བཅོ་ལྔ། དགུ་ལ་བཅུ་བཞི། བཞི་ལ་དགུ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ན་རིམ་གྱིས་འཆི་བ་མེད་དོ། །ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་འཆི་བའི་ཚེ་
འགག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་རྣམ་སྨིན་ཀྱང་མིན། འཆི་སེམས་ཀྱང་མིན། འཆི་བ་ནི་དེ་དག་གི་གཏོང་རྒྱུའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་འབྲས་བུ་དབང་པོ་དུས་ཐོབ་པ་ལ། འབྲས་བུ་ཐོག་མཐའ་གཉིས་དུས་ཐོབ་པ། བར་པ་གཉིས་དུས་ཐོབ། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་
བའོ། །དང་པོ་ནི། ཡས་མར་ནས་བགྲང་བའི་རྒྱུན་ཞུགས་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐ་མ་གཉིས་ཆོས་ཅན། དབང་པོ་དགུས་འཐོབ་སྟེ། རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་
པའི་དབང་པོ་དང་དགུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་ཚོར་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ན་ཡིད་བདེ་དང་། གསུམ་པའི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ན་བདེ་བ་དང་། ས་གཞན་ལ་བརྟེན་ན་བཏང་སྙོམས་ཏེ་གང་རུང་
ཞིག་དང་། བྲལ་ཐོབ་འདྲེན་བྱེད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་། བྲལ་ཐོབ་འཛིན་བྱེད་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་དང་དགུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་པ་མན་ཆད་ནི་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་དང་། བཅུ་དྲུག་
པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དབང་པོ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་མིན་པས་རིམ་པར་བྲལ་ཐོབ་འདྲེན་པ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཕྱིར་འོང་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་བར་པ་གཉིས་ནི་དབང་པོ་བདུན་དང་བརྒྱད་དང་དགུས་ཐོབ་
2-1-126a


པའང་ཡོད་དེ། ལན་གཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འཕགས་པ་མཐར་གྱིས་པ་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ན། དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་བཏང་སྙོམས་ཏེ་བདུན་ཡང་མཐར་གྱིས་པ་དེ་འདས་ལམ་གྱིས་
ཐོབ་པར་བྱེད་ན་སྔར་གྱི་བདུན་དང་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་བརྒྱད། ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཕལ་ཆེར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སྔར་གྱི་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་དང་དགུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ཕྱིར་མི་འོང་མཐར་གྱིས་པ་དབང་རྟུལ་འཇིག་རྟེན་པའི་
ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ན། དད་སོགས་ལྔ་ཡིད་དང་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཏེ་བདུན་གྱིས་ཐོབ་ཀྱི། དེ་དབང་པོ་རྟུལ་བས་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེ་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་མངོན་དུ་བྱེད་མི་ནུས་ཤིང་། ཡང་མཐར་གྱིས་པ་དེ་འདས་ལམ་གྱིས་ཕྱིར་མི་འོང་
ཐོབ་པར་བྱེད་ན་སྔར་གྱི་བདུན་དང་། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་བརྒྱད། ཡང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་ནའང་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་བཏང་སྙོམས་དང་། རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་དངོས་གཞི་ཡིད་བདེ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་
བརྒྱད། ཡང་མཐར་གྱིས་པ་དེ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཞིག་འདས་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་ན། དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ཚེ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང་། རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་ཡིད་བདེ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་དགུས་ཐོབ་ལ། ཡང་འདོད་
པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཕྱིར་མི་འོང་ཐོབ་པར་བྱེད་ན། དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་ཚོར་བ་པའི་དབང་གིས་གསུམ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དང་ཀུན་ཤེས་བྱེད་དང་དགུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་དབང་པོ་དགུས་ཐོབ་ན། ཡེ་ཤེས་ལ་
2-1-126b


འཇུག་པར། དབང་པོ་དུ་ཞིག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ཅེ་ན། བཅུ་གཅིག་གིས་ཐོབ་བོ། །ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཅེ་ན། དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་དག་གིས་དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཆོས་ཅན། དགུས་ཐོབ་པ་དང་མི་འགལ་བར་ལུང་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་
ཡང་ཡང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པ་འགའ་ཞིག་ལ་དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། འདིར་དགུས་ཐོབ་པའི་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་འགའ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ས་དྲུག་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོབ་པ་དག་ཉམས་ནས་གསུམ་
པའི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སོར་ཆུད་པའི་ཚེ་ན་བདེ་བ་དང་། དེ་ཡང་ཉམས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སོར་ཆུད་པའི་ཚེ་ན་ཡིད་བདེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དད་སོགས་ལྔ་ཡིད་དང་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པ་དང་ཚོར་བ་གསུམ་དང་བཅུ་
གཅིག་གིས་ཐོབ་པར་བཞག་གོ། དེ་ལས་མང་བ་ནི་མི་སྲིད་དེ། ལན་དུ་མ་ཉམས་ཀྱང་ཚོར་བ་གསུམ་ལས་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཕྱིར་མི་འོང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ནའང་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་
གྲུབ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་དབང་རྣོན་ཉམས་མི་སྲིད་ཅིང་རྟུལ་པོ་ཉམས་ཀྱང་བདེ་བའི་དབང་པོས་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་འདོད་ཉོན་སྤངས་པ་ལས་མ་ཉམས་ན་གོང་ས་ལས་ཉམས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ཁྱད་ཅན་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཙམ་
པོ་ལས་ཉམས་པ་མིན་ལ། འབྲས་བུ་ཙམ་ལས་ཉམས་ན་འདོད་ཉོན་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། དེ་སྤོང་བ་ནི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་སེམས་ལ་རག་ལ། ཉེར་བསྡོགས་དེ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དེ་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་ཡིད་
2-1-127a


བདེ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉམས་པ་དག་དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ལ་སྲིད་པས་ཡིད་བདེ་ཐོབ་པ་སྲིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ནའང་དད་སོགས་ལྔ་ཡིད་དང་ཀུན་ཤེས་པ་དང་། ཆོར་བ་བཏང་སྙོམས་དང་ཡིད་བདེ་དང་དགུ་ལས། དེ་ལས་མང་བ་ཐོབ་མི་སྲིད་
པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ལས་ཆགས་བྲལ་བྱས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པ་ན། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་དང་ཀུན་ཤེས་བྱེད་དང་ཀུན་ཤེས་དང་དད་སོགས་ལྔ་ཡིད་དང་དགུས་ཐོབ་ལ། དེ་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པ་ལ་
ཡིད་བདེ་དང་བདེ་བའང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོའི་ཕྱིར་མི་འོང་ནི། འདས་མ་འདས་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པས་ལམ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱས་པས་ཉམས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲེལ་པར། 
འདི་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཕན་ཆད་ནམ་ཡང་བདེ་བའི་དབང་པོས་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ནི་ཉམས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའང་མེད་དེ། དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །བཞི་པ་དབང་པོའི་
ལྡན་ཚུལ་ལ། ངེས་ལྡན། ཉུང་ལྡན། མང་ལྡན་ནོ། །དང་པོ་ལ། གསུམ་གྱི་ངེས་ལྡན། བཞིའི་ལྡན། ལྔ་ལྡན། བདུན་ལྡན། བརྒྱད་ལྡན། བཅུ་གཅིག་ལྡན། བཅུ་གསུམ་ངེས་པར་ལྡན་པའོ། །དང་པོ་ནི། བཏང་སྙོམས་དང་ནི་སྲོག་དང་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་
དང་གསུམ་ལས་གང་རུང་ཞིག་ལྡན་པ་ལ་གཞན་གཉིས་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ་གསུམ་པོ་དེ་ངེས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང་། སེམས་མེད་གཉིས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན་ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་མེད་པའི་ཕྱིར། སྲོག་ཀྱང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན།
2-1-127b


སྐྱོན་མེད་དེ། དེར་དེའི་ཐོབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ནི་ལྡན་པར་མ་ངེས་ཏེ། འདོད་པ་ན་ལུས་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ཅན་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་མ་ཐོབ་པ་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ལོང་བ་སོགས་ཀྱིས་ཉམས་པ་དང་། རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ན་མི་ལྡན་ལ། ཡིད་མི་བདེ་
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། དད་སོགས་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལ་མི་ལྡན་ཅིང་གཟུགས་ན་ཕོ་མོ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་ན་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་མི་ལྡན་ལ། གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བཞི་པ་ལ་རིམ་བཞིན་ཡིད་བདེ་དང་
བདེ་བ་མི་ལྡན་ལ། ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་བྱིས་པ་ལ་ཟག་མེད་རྣམས་མི་ལྡན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱིས་པ་རྣམས་རང་ས་ན་བདེ་བ་མེད་ཅིང་འོག་སའི་བདེ་བ་སྤངས་ལ། ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་དང་མི་ལྡན་ལ། འཕགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། 
གང་ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་སྔ་མ་གསུམ་དང་བཅས་པའི་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །དེའང་བདེ་བ་སོགས་བཞི་ལྡན་ལ་ལུས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་སས་བསྡུས་པའི་བདེ་བ་ཟག་མེད་ཐོབ་ནས་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་དང་
དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལ་བཞི་དག་དང་ངེས་པར་ལྡན་པ་ནི། འདོད་གཟུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ལ་སྔར་གྱི་གསུམ་དང་ལུས་ཏེ་བཞིའོ། །གསུམ་པ་ནི། མིག་སོགས་ལས་གང་རུང་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་ལྔ་དང་ངེས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་དང་སྔར་བཤད་
ཀྱི་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་བདེ་ལྡན་པ་ལ་ཡང་ལྔ་དང་ངེས་པར་ལྡན་ཏེ། བཏང་སྙོམས་སྲོག་ཡིད་གསུམ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་རང་དང་ལྔ་ལྡན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བྱིས་པ་གསུམ་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཡིད་བདེ་ཡོད་ཀྱང་བདེ་བ་ནི་མེད་དེ། ལུས་
2-1-128a


བདེ་ནི་དང་པོ་མན་ཆད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་བདེ་ནི་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ཡིན་པས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། འོག་མར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པར་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་གསུམ་པའི་
བདེ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཐོབ་པ་ནི་དེར་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་འོག་མར་སྐྱེས་པ་ལ་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། འདོད་པའི་གང་ཟག་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ལ་དབང་པོ་བདུན་ངེས་པར་ལྡན་ཏེ། ལུས་དང་སྲོག་དང་ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཞི་
དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་མི་བདེ་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ཀྱང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། ཚོར་བ་གཞན་དག་ནི་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཐོབ་པ་ཅི་རིགས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ལྔ་པ་ནི། མོའི་
དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། སྔ་མ་བདུན་རང་དང་བརྒྱད་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སོགས་པས་སྔར་གྱི་བདུན་དང་ཕོ་དབང་སྟེ་བརྒྱད་དང་། སྔར་གྱི་བདུན་དང་། ཡིད་མི་བདེ་སྟེ་བརྒྱད་དང་། དད་སོགས་ལྔ། བཏང་སྙོམས་སྲོག་ཡིད་གསུམ་སྟེ། བརྒྱད་ལྡན་
རྣམས་སོ། །དྲུག་པ་ནི། བདེན་བཞི་ཀུན་མ་ལུས་པ་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་མ་ལུས་པར་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་མི་སློབ་ལམ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལ་རེ་རེ་བཅུ་གཅིག་བཅུ་གཅིག་ལྡན་ཏེ། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་སྲོག་དང་ཡིད་དང་དད་སོགས་ལྔ་
དང་རང་རང་བསྣན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་འཇམ་སྒེག་ལས། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་དང་དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ཆར་དུ་ཐོབ་པ་སྲིད་པས། བསམ་གཏན་གསུམ་མན་ཆད་ན་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པར་རིགས་ནའང་། བཞི་པ་
2-1-128b


ཡན་ཆད་དུ་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་སློབ་པ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ་རང་ས་ན་མེད་ཅིང་། བསམ་གཏན་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ནི། །ས་འཕོས་ཉམས་པ་དག་གིས་གཏོང་། །ཞེས་ས་འཕོས་
པས་འོག་ས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་སྤངས་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཕགས་པས་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་རིམ་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གསུམ་པའི་ཡིད་བདེ་དང་
བདེ་བའི་དབང་པོ་ཐོབ་ལ། དེ་དག་ནི་ས་འཕོས་པས་མི་གཏོང་སྟེ། འདི་ལྟར་ས་འཕོས་པས་ཟག་བཅས་གཏོང་རྒྱུར་མ་བཤད་ལ། ཟག་མེད་ནི། འཕགས་པ། འབྲས་བུ་ཐོབ་སྦྱངས་ཉམས་པ་ལས། །ཞེས་བཤད་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ནའང་ཞུགས་
པ་དང་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་གཏོང་ཡང་འབྲས་བུ་དང་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ཡིད་བདེ་དང་གསུམ་པའི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཐོབ་པ་འབྱུང་སྟེ། གང་ལས་ཆགས་བྲལ་བྱ་ཕྱིར་གང་། །ཐོབ་
པ་དེར་ཡང་འོག་མའང་ཐོབ། །ཅེས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་དུ་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ལ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཟག་མེད་དང་ལྡན་པས་ན་གང་ཞིག་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དེ་ནི་ངེས་པར་དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པར་
གྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལའང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་ལེགས་པར་བཤད་སྣང་ངོ་། །བདུན་པ་ནི། ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་བཅུ་གསུམ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་དང་ཡིད་དང་སྲོག་དང་ལུས་དབང་
2-1-129a


དང་ཡིད་མི་བདེ་ལས་གཞན་ཚོར་བ་བཞི་དང་དད་སོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དབང་པོ་འདི་ནི་འདོད་པར་སྐྱེས་པའི་མཐོང་ལམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས། དེར་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གང་རུང་ཞིག་དང་བཅུ་བཞི་ངེས་པར་ལྡན་དགོས་ཏེ། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་
གང་རུང་ཞིག་མ་ཚང་ན་སྡོམ་པ་དང་མཐོང་ལམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ། བཅུ་བཞིར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔར་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གང་རུང་ཞིག་ལྡན་པའི་ཚེ་སྡོམ་པ་བླངས་ནས། སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་དེས་ཕྱིས་ལམ་བསྒོམས་ཏེ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་རྗེས་དབང་པོ་ཉམས་ཤིང་མཚན་
གཉིས་སོགས་སུ་གྱུར་ན་མཚན་གཉིས་བྱུང་བས་སོ་ཐར་སྡོམ་པ་གཏོང་གི། མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་མི་གཏོང་བས། མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ལ་མཚན་གཉིས་ལ་སོགས་པའང་སྲིད་པས་ཐོག་མར་མཐོང་ལམ་མ་ཐོབ་པ་འཐོབ་པའི་རྟེན་དུ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གང་རུང་ཞིག་དགོས་ཀྱི། ཐོབ་
ཟིན་གནས་པའི་རྟེན་དུ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག །འདོད་ཁམས་པ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གོམས་པར་བྱས་པ་ཞིག་རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་རིམ་གྱིས་འགགས་པས་འཆི་ཁར་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་འགག་མ་ཐག་མཐོང་ལམ་སྐྱེ་བ་སྲིད་
པས་དབང་པོ་བཅུ་གསུམ་དང་ནི་ངེས་པར་ལྡན་གྱི། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ནི་ལྡན་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། མི་རིགས་ཏེ། མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་མཐོང་ལམ་མི་སྐྱེ་ཞིང་མཉམ་གཞག་དགེ་བ་སྦྱོར་ལ་གནས་བཞིན་དུ་འཆི་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། 
དེས་ན་འདིར་གང་ཟག་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་ཀྱི། ཕོ་མོ་གཅིག་ཁོ་ནའི་ངེས་པར་ལྡན་ཚུལ་ལ་བཤད་པ་མ་ཡིན་པས། ཕོ་ལ་བརྩིས་ན་མོ་དབང་དང་མི་ལྡན་ལ། མོ་ལ་བརྩིས་ན་ཕོ་དབང་དང་མི་ལྡན་པས་དེ་གཉིས་ངེས་ལྡན་དུ་མ་བརྩིས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཚོར་དབང་བཞི་
2-1-129b


ཡང་དུས་གཅིག་ལ་མངོན་གྱུར་མི་སྲིད་ཀྱང་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དགོངས་སོ། །གཉིས་པ་ཉུང་ལྡན་ལ། དགེ་བ་མེད་པའི་ཉུང་ལྡན། གཟུགས་མེད་བྱིས་པའི་ཉུང་ལྡན་ནོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་པ་ན་དགེ་རྩ་ཆད་ནས་མེད་པ་འཆི་ཀ་མ་ནི། དབང་པོ་ལྡན་ཚུལ་གྱི་ནང་ན་ཉུང་
བར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་ཚོར་བ་ལྔ་དང་སྲོག་དང་ཡིད་དབང་དང་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་མེད་བྱིས་པའང་དེ་བཞིན་གྲངས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། བཏང་སྙོམས་སྲོག་ཡིད་དགེ་བ་དད་སོགས་ལྔ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་མང་ལྡན་
ལ། སོ་སྐྱེ་དང་། འཕགས་པའི་མང་ལྡན་ནོ། །དང་པོ་ནི། གང་ཟག་འགའ་ཞིག་ལ་དབང་པོའི་ནང་ན་མང་པོར་ལྡན་པ་ལ་བཅུ་དགུ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དེ། དྲི་མེད་རྣམས་མ་གཏོགས་མཚན་གཉིས་དང་ལྡན་ལ་དབང་པོ་ཚང་ཞིང་ཆགས་བཅས་དགེ་རྩ་མ་ཆད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་
ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་རྒྱུན་ཞུགས་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ཀྱང་དབང་པོ་བཅུ་དགུ་དང་ལྡན་པ་སྲིད་དེ། འཕགས་པ་མཚན་གཉིས་པ་མི་སྲིད་པས་མཚན་གཅིག་མ་གཏོགས་ལ་དྲི་མེད་སྔ་ཕྱིའམ་ཐ་མ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། 
འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་ཡིད་མི་བདེ་མི་ལྡན་པས་ཆགས་བཅས་སྨོས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སྔོན་སྦྱངས་ཀུན་དགའི་ཟླ་ཚེས་མི་ཕྲ་ཞིང་། །འདིར་སྦྱངས་དད་པའི་བསིལ་ཟེར་མི་གཞོན་པ། །ཟབ་དོན་སྤྲིན་གྱི་སྒྲ་ལ་མི་དངང་བར། །དབྱངས་ཅན་ངག་ལྡན་གང་
གིས་ལེགས་པར་བཤད། །ཅེས་བརྗོད་དོ། ། གཉིས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱེ་ཚུལ་ལ། གཟུགས་ཅན་དང་། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། རྫས་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བ། དགུ་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བ། བཅུ་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་
2-1-130a


ཁམས་ན་ལུས་སོགས་ཀྱི་དབང་པོའི་རྡུལ་མེད་པ་དང་སྒྲ་ཡི་རྡུལ་ཡང་མེད་པའི་གོང་བུ་ཆུང་མཐར་གྱུར་པ་བློ་ལ་ཆ་དང་ལྡན་པར་སྣང་བའི་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ལ་ཆོས་ཅན། རྫས་བརྒྱད་དང་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་སྟེ། འབྱུང་བ་བཞི་དང་འབྱུང་གྱུར་བཞི་
ལྷན་ཅིག་འབྲལ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ལུས་དབང་ལྡན་ལ་རྫས་དགུ་ལྡན་ཏེ། སྔར་གྱི་བརྒྱད་དང་རང་ཉིད་དང་དགུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེའི་ཁར་དབང་པོ་གཞན་དང་ལྡན་ན་རྫས་བཅུ་དང་ལྡན་ཏེ། སྔར་གྱི་ཁར་མིག་སོགས་གང་རུང་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། 
བསགས་པ་སྨོས་པས་ནི། ཆ་མེད་གཅིག་པུ་པ་འདུས་པར་མ་སྐྱེས་པ་བཀར་བའོ། །འདིར་ལྟར་དོགས་ཏེ། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ། སྲ་སོགས་ལ་ཚྭ་སོགས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲས་ཁབ་དང་སྡོང་བུའི་ཚོགས་ལ་རེག་པ་དང་། ཕྱེ་དང་ལན་ཚྭའི་རོ་
ལྟར་དམིགས་མ་དམིགས་ནི་ཤས་ཆེ་ཆུང་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ལ་ཚང་བར་ཡོད་དེ། འཛིན་སྡུད་སྨིན་གཡོའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་དང་འཕྲད་ན་ལྕགས་སོགས་ཀྱི་སྲ་བའང་གཤེར་སོགས་སུ་སྣང་བ་བཞིན་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བྱེ་བཤད་ལས། ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་མི་
འཇུག་པར་ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། ལས་ལས་མངོན་ཞེས་པ་དང་། དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་ཀྱང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པར་ལས་ལས་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔོག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུས་པ་དང་སྐམ་པ་དང་གཡོ་བ་རྣམས་ཡོད་པ་ལས། ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་རྣམས་
སའི་ཁམས་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པར་མངོན་ནོ། །ཆུ་ལ་ཡང་ཞིང་འདེགས་པ་དང་། པདྨའི་འདབ་མ་རྒྱས་པ་དང་ཆུ་གཡོ་བ་རྣམས་ཡོད་པ་ལས། ས་དང་མེ་དང་རླུང་རྣམས་ཆུའི་ཁམས་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པར་མངོན་ནོ། །མེ་ལའང་མེ་ལྕེ་འདེགས་པ་དང་འདུས་པ་དང་གཡོ་བ་
2-1-130b


རྣམས་ཡོད་པ་ལས། ས་དང་ཆུ་དང་རླུང་རྣམས་མེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པར་མངོན་ནོ། །རླུང་ལའང་འདེགས་པ་དང་མི་འགྱེས་པ་དང་གོས་ལ་སོགས་པ་སྐམ་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་ལས། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་རྣམས་རླུང་གི་ཁམས་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་བཤད་
དོ། །ལས་དང་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རང་གྲུབ་ཙམ་ནས་དངོས་པོ་གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པར་གནས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། བྱ་བ་ལ་བལྟོས་ན་བཞག་དགོས་པ་ནི་ལས་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བཞིའི་ལས་རྟེན་ཅིང་འཛིན་པ་དང་སྡུད་པ་དང་སྨིན་པ་དང་གཡོ་བ་རྣམས་ནི་གཟུང་
བྱ་བསྡུ་བྱ་སྨིན་བྱ་དང་འཕེལ་བའམ་གཡོ་བྱའི་དངོས་པོ་གཞན་ལ་བལྟོས་ནས་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་བྱེ་སྨྲ་ལྟར་ན། ངོ་བོ་ནི་དུས་གསུམ་པ་དང་ལས་ནི་ད་ལྟ་བས་བསྡུས་པ་ལ་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ། བྱེད་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་
དམིགས་པས་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། འགའ་ཞིག་ཏུ་སྲིད་ཀྱང་དེས་འབྱུང་བཞི་ལྷན་ཅིག་པས་སྲིད་པར་དཔག་པར་ནུས་ཀྱི། ཁྱབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྐྱེན་དང་འཕྲད་ན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དེ་དང་དེར་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ངེས་པར་ལྷན་
ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མེད་ཅིང་ས་བོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་ཡོད་ལ། གང་ལ་དམིགས་པ་དེ་མངོན་གྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཡོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་ཁམས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་འདི་ལྟར་
དོགས་ཏེ། རྫས་བརྒྱད་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དེ་རྡུལ་གྱི་རྫས་ལ་རྫས་སུ་བཟུང་ངམ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་ལ་རྫས་སུ་གཟུང་། དང་པོ་ལྟར་ན་དབྱིབས་ཀྱང་ཡོད་པས་གྲངས་ཉུང་བ་དང་། གཉིས་པ་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་བཞི་ཅར་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པས་གྲངས་མང་བར་འགྱུར་རོ་
2-1-131a


ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། འབྱུང་གྱུར་ནི་གཉིས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། འབྱུང་བ་ནི་དང་པོ་ལྟར་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་ཅིང་དེ་ཉིད་གྲངས་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེའི་རིགས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར། ཡང་རྫས་བརྒྱད་པོ་དེ་གོ་ས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ལྷན་ཅིག་གི་དོན་ཡིན་ན་
རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཐོགས་བཅས་མིན་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་འདབ་འབྱོར་དུ་གནས་པ་ཉིད་དེའི་དོན་དུ་འདོད་ན་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་རྡུལ་ཕྲན་གྲངས་མེད་པ་འདབ་འབྱོར་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་བརྒྱད་སོགས་པར་མ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་འདིར་གོ་ས་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་འདོད་དེ། རྡུལ་ཕྲན་
རྣམས་ཐོགས་བཅས་སུ་བཤད་པ་ནི་རིགས་མཐུན་པ་རྣམས་ཡིན་གྱི། རིགས་མི་མཐུན་པ་ནི་ཐོགས་བཅས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་གོ་ས་ན་རེག་བྱ་དང་། རེག་བྱའི་གོ་ས་ན་དྲི་ལ་སོགས་པའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རིས་མི་མཐུན་རྣམས་ཀྱང་
ཐོགས་བཅས་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་གོ་ས་ན་རེག་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་ཐ་དད་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདིར་འདབ་འབྱོར་དུ་གནས་པ་ཉིད་ལ་ལྷན་ཅིག་གི་དོན་དུ་འདོད་མོད་ཀྱི། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་མང་པོ་རྣམས་ནི་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་མ་
ཡིན་ལ། བརྒྱད་སོགས་ནི་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་སྐྱེ་ཚུལ་ལ། བསྟན་པ་དང་། བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དག་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ། 
ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་སྟེ། །ཉི་མ་དང་ནི་འོད་ཟེར་བཞིན། །དེ་དག་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག །ཅེས་འབྱུང་ངོ་། །གང་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་
2-1-131b


སོགས་བཞི་དང་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ། །རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཐོབ་པ་དུས་མཉམ་པ་ལུས་དང་གྲིབ་མ་ལྟ་བུ་དང་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ། འདི་ནི་རང་དང་ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་གྱི་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ལ་སྔ་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །འམ་
ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་སྒྲ་སྟེ། འགོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཡང་འཐོབ་བྱ་འགོག་པ་གཉིས་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པ་དང་། གཞན་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་མིན་པ་ལ་ཐོབ་པ་མིན་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་རྒྱས་པར་བཤད།
 མི་ལྡན་འདུ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད། དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་བྱུང་ནི་སྡེ་ཚན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ས་མང་ལ་སོགས་སྡེ་ཚན་ཐ་དད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ས་མང་ལྔའི་དབྱེ་བ། སེམས་གང་གི་འཁོར་དུ་
སེམས་བྱུང་གང་ཡོད་པ། འདྲ་མཚུངས་ཀྱི་ཁྱད་འབྱེད། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ས་མང་པོ་པ། མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་བཤད་པའོ། །
དང་པོ་ནི། ཚོར་དང་ཞེས་པ་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། ལས་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་སྲེད་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་ལ། ཟག་མེད་ཀྱི་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་གོ། སེམས་པ་ནི་གང་དག་ཡོད་ན་ཁབ་ལེན་ལྕགས་ལྟར་ཡུལ་དྲུག་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་གཡོ་
ཞིང་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྐད་ཅིག་གཞན་དུ་མི་གནས་ཤིང་། །བྱེད་མེད་ཡིད་ཀྱང་གང་གིས་ན། །བྱེད་དང་བཅས་པར་སྣང་བྱེད་པ། །སེམས་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས། །ཞེས་སོ། །དབྱེ་ན་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ། བྱེད་ལས་ནི་སྒོ་གསུམ་གྱི་དགེ་སོགས་ཀྱི་ལས་
2-1-132a


ཀུན་ནས་སློང་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། བྱེད་ལས་ནི་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ། །འདུན་པ་ནི་ནོར་འདོད་པའི་ཚོང་པ་ལྟར་དམིགས་ཡུལ་ཐོབ་པར་བྱེད་འདོད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །དབྱེ་ན། འདས་པ་དང་འཕྲད་
པ་དང་། ད་ལྟ་བ་ལས་མི་འབྲལ་བ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རེག་པ་ནི་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ནས་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་བར་མའི་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ། ལས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །
བློ་གྲོས་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན། སྐྱེས་ཐོབ་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བཞིའམ། རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མིན་པ་དང་དེ་ལས་གཞན་པས་བསྐྱེད་པའི་གསུམ་མོ། །བྱེད་ལས་ནི་སོམ་
ཉི་ཟློག་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དྲན་པ་ནི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་མིན་གཉིས་སོ། །ལས་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མི་གཡེང་བར་བྱེད་དོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྕགས་ཀྱུ་ལྟར་སེམས་དམིགས་པ་ལ་གཏོད་པའི་འཇུག་པ་སྟེ། དབྱེ་ན། ཚུལ་བཞིན་
ཡིད་ལ་བྱེད་མི་བྱེད་གཉིས་སོ། །ལས་ནི། མདོ་ལས། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །མོས་པ་ནི་འདོད་པའམ་དམིགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། དབྱེ་ན། ཡང་དག་དང་ལོག་པར་མོས་པ་གཉིས་སོ། །
ལས་ནི་སློབ་དཔོན་བློ་བརྟན་གྱིས། མོས་པ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འཕྲོགས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དམིགས་པ་ལས་མི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་དམིགས་པའི་བའི་རྩེ་ལ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་
2-1-132b


ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན། འདོད་པའི་རྩེ་གཅིག་དང་གོང་མའི་ཉེར་བསྡོགས་དང་དངོས་གཞི་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའིའོ། །ལས་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །བཅུ་པོ་དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་ས་མང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་
ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་དག་འབྱུང་ན་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་རྣམས་བརྩོན་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཁྱད་ཅན་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱེ་སྨྲ་འདོད་དོ། །ཡང་
སེམས་གཅིག་ལ་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་བཅུ་མ་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། འདིའི་འཇུག་པ་ནི་རིགས་པའི་ཡུལ་དང་ཚུར་མཐོང་གི་ཤེས་པས་འབྱེད་པར་མི་ནུས་ཀྱང་ལུང་ཉིད་ཀྱིས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་འགྲེལ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཕྲ་བས་
དེ་ནི་རེ་ཞིག་རྒྱུན་རྣམས་ལའང་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་དཀའ་ན་སྐད་ཅིག་མ་དག་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རེ་ཞིག་སྨན་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལའང་རོ་མང་པོ་ཁ་ཅིག་གི་རོའི་ཁྱད་པར་དབང་པོས་བཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ངེས་པ་བཟུང་བར་དཀའ་ན་ཆོས་གང་དག་གཟུགས་ཅན་
མ་ཡིན་ཅིང་། བློས་བཟུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མེད་པར་རྟོགས་ན་ཀུན་འགྲོ་ལྔར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལའང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་པའི་ལུང་ནི་དྲན་ཉེར་འདི་ལྟར་ས་ཆེན་པོའི་ཆེས་ཆོས་བཅུ་ནི་ཚོར་བ་དང་
འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་དང་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལྟར་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་འདོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་
2-1-133a


གཅིག་ཏུ་འདུས་ཀྱང་འོན་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་པ་ནས་སེམས་པའི་བར་དུ་གཞན་ནོ། །ཞེས་ས་མང་བཅུ་ཡིན་པ་དང་། སེམས་སེམས་བྱུང་རྫས་ཐ་དད་ཡིན་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། དད་
པ་ནི་སེམས་ཉོན་མོངས་དང་ཉེ་ཉོན་གྱི་རྙོགས་པ་དང་བྲལ་བྱེད་ཀྱི་དང་བ་སྟེ། དབྱེ་ན། ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་དང་བ་དང་། བདེན་པ་བཞི་མ་སྤང་ཞིང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའོ། །ལས་ནི་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །བག་ཡོད་
པ་ནི་དད་སོགས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྙེད་བསྟེན་མངོན་པར་འདོད་པས་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱེད་ཅིང་སྒོམ་པའམ་ཟག་པ་དང་ཟག་པའི་གནས་ལ་སེམས་སྲུང་བ་སྟེ། དབྱེ་ན། བསོད་ནམས་དང་ཐར་པ་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྒོམ་པའི་བག་ཡོད་དོ། །
ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་དེ་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་སེམས་དམིགས་པ་ལ་གཏད་བཟོད་པའི་ལས་སུ་རུང་བ་སྟེ། དབྱེ་ན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་
ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་གཉིས་སོ། །ཡང་ན་ལུས་ཤིན་སྦྱངས་ལུས་ཤིང་བལ་ལྟར་ཡང་བ་དང་། རྐེད་པ་གསེར་གྱི་དོང་རྩེ་ཙེ་བརྩེགས་པ་ལྟར་མཉམ་པ་སོགས་ལུས་ཉིད་དུ་ལས་སུ་རུང་བའོ། །ལུས་ལས་རུང་དེས་ནི་སེམས་ལས་རུང་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་འདིར་ཤིན་སྦྱངས་སུ་
བཞག་སྟེ། དེ་དག་བྱེད་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་སོགས་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ཚོར་བ་དང་ཚད་མེད་དང་འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་ལས་ཐ་མ་ནི་བྱིང་རྒོད་དང་བྲལ་བར་རྣལ་དུ་འདུག་པ་སྟེ། དབྱེ་ན། ཐོག་མར་རེས་འགའ་བྱིང་རྒོད་འབྱུང་བའི་
2-1-133b


མཉམ་པ་ཉིད་དང་། བར་དུ་དོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བའི་རྣལ་དུ་གནས་པ་དང་། ཐ་མར་དོགས་པའང་མེད་པའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་གསུམ་མོ། །ལས་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་གི་ལས་ནི་
ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཉིས་ནི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཞེན་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པ་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་། དེ་ལ་མནར་སེམས་མེད་པ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་འདིར་མ་བརྗོད་
དོ། །ལས་ནི་ཉེས་སྤྱོད་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ། དབྱེ་ན། སེམས་ཅན་དང་ཆོས་དང་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །ལས་ནི་ཐོ་མི་འཚམས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་སྟེ། དབྱེ་ན། གོ་ཆ་དང་སྦྱོར་བ་དང་
ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ལས་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དགེ་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་དད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་སྙིང་བརྩེ་གདུང་བ་ཡིན་པས་སེམས་གཅིག་གི་འཁོར་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། 
ཡིད་བྱེད་རྩོལ་བཅས་དང་བཏང་སྙོམས་རྩོལ་མེད་དང་འདོད་ཁམས་པ་རྣམ་གཡེང་དང་བཅས་པ་ལ་ཤིན་སྦྱངས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། དེ་དག་ཤས་ཆེ་ཆུང་མ་གཏོགས་ཆ་ཤས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། རྨོངས་པ་ནི་ལས་འབྲས་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་
མཆོག་སོགས་མི་ཤེས་པར་མི་གསལ་ཞིང་རྨོངས་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་གཏི་མུག་ཅེས་རྣམ་གྲངས་སོ། །ལས་ནི་རྩ་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །བག་མེད་པ་ནི་བག་ཡོད་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དགེ་བ་མི་བསྒོམ་ཞིང་ཟག་བཅས་ལ་སེམས་མི་བསྲུང་བའོ། །
2-1-134a


ལས་ནི་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའམ། མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང་དགེ་བ་འགྲིབ་པར་བྱེད་པའོ། །ལེ་ལོ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བའོ། །དབྱེ་ན། བྱ་བ་ངན་ཞེན་དང་སྒྱིད་ལུག་དང་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་ལེ་
ལོའོ། །ལས་ནི་དགེ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་དོ། །མ་དད་པ་ནི་དད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེམས་མ་དང་བའོ། །ལས་ནི་ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྨུགས་པ་ནི་ལུས་སེམས་ལྕི་ཞིང་དམིགས་པ་མི་གསལ་བས་གློང་གློང་པོར་གྱུར་པའི་ལུས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བའོ། །
དབྱེ་ན། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་འཁོར་དུ་འབྱུང་བའི་གཉིས་སོ། །ལས་ནི་ཉོན་མོངས་དང་ཉེ་ཉོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །རྒོད་པ་ནི་སེམས་མ་ཞི་བར་དམིགས་པ་ལས་གཞན་དུ་འཕྲོ་བའོ། །ལས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །དྲུག་
པོ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྨུགས་པ་ལས་གཞན་ལྔ་དང་བརྗེད་ངས་དང་རྣམ་གཡེང་དང་ཤེས་བཞིན་མིན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་མིན་པའི་ཡིད་བྱེད་དང་ལོག་པར་
མོས་པ་སྟེ་བཅུ་འབྱུང་བའི་འདིར་ལྔ་མི་འཆད་པ་ཅི་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲས་རྨུགས་པ་གཅོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་མངོན་པར་མ་སྨོས་ལ། བརྗེད་ངས་སོགས་ནི་དྲན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆ་ལ་བཏགས་པ་བརྗེད་ངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆ་ལ་བཏགས་
པ་རྣམ་གཡེང་དང་། ཤེས་བཞིན་མིན་པ་ཡིད་བྱེད་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བཏགས་པ་དང་། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་མོས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་འདིར་མ་སྨོས་ཞེས་འདོད་ཅིང་། སློབ་དཔོན་ནི་རྨུགས་པའང་རྒོད་པ་དང་འདྲ་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མི་མཐུན་པས་
2-1-134b


འདིར་སྨོས་སོ། །བཞི་པ་ནི། མི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཁྲེལ་མེད་དང་ངོ་ཚ་མེད་པའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་འོག་ནས་འཆད་ལ། ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །ལྔ་པ། ཁྲོ་བ་ནི་གནོད་བྱེད་ཀྱི་
སེམས་ཅན་སོགས་ལ་སེམས་ཁོངས་ནས་འཁྲུགས་པའོ། །ལས་ནི་ཐོ་འཚམས་པའོ། །འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཁྲོས་པའི་འོག་ཏུ་མདུད་པར་འཛིན་པའོ། །ལས་ནི་མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །གཡོ་ནི་ཉེས་པ་ཁས་མི་ལེན་པའི་སེམས་གྱ་གྱུ་བའོ། །ལས་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམས་
ངག་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་ལ་མི་བཟོད་པའོ། །ལས་ནི་བློ་མི་བདེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འཚིག་པ་ནི་སྡིག་པ་ལ་མངོན་པར་དམ་དུ་འཁྱུད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཚིག་པ་སྡིག་ལ་ཞེན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །ལས་ནི་ངག་གི་
ཚིག་བརླང་པོར་ཞེར་འདེབས་པའི་ཉེས་སྤྱོད་བསྐྱེད་པ་དང་། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་མི་གནས་པ་དང་། བསོད་ནམས་མིན་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །འཆབ་པ་ནི་ཉེས་པ་སྦེད་ཅིང་གསང་བར་བྱེད་པའོ། །ལས་ནི་འགྱོད་པ་དང་བཅས་ཤིང་བདེ་བར་རིག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་
བྱེད་པའོ། །སེར་སྣ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་མཁས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་ནས་གཞན་ལ་མི་གཏོང་བའོ། །ལས་ནི་ཡོ་བྱད་མི་བསྙུངས་པར་བྱེད་པའོ། །སྒྱུ་ནི་རྙེད་བཀུར་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་ནས་རང་ཡོན་ཏན་མེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་བཅོས་པའོ། །ལས་ནི་ལོག་འཚོའི་རྟེན་
བྱེད་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལ། དབྱེ་ན། ནད་མེད་པ་དང་ལང་ཚོ་དང་གསོན་པ་དང་རིགས་དང་གཟུགས་དང་དབང་ཕྱུག་དང་ཐོས་པས་རྒྱགས་པའོ། །ལས་ནི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྣམ་འཚེ་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་
2-1-135a


བར་འདོད་པའོ། །ལས་ནི་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་པའོ། །བཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་ཞེས་བརྗོད་དེ། རྩ་ཉོན་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་སྤང་བྱ་སྒོམ་སྤང་ཁོ་ན་དང་སྒོམ་སྤང་གི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་
པར་ལྡན་པས་མཚུངས་ལྡན་གྲོགས་དང་སྤང་བྱ་རིས་དང་འབྱུང་ས་རྟེན་གྱི་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྡེ་ཚན་དེ་ལྔ་ལ་སེམས་བྱུང་སོ་བརྒྱད་འབྱུང་ལ། དེར་མ་ངེས་པ་ནི། གང་སྤེལ་དང་དབྱིག་བཤེས་ཀྱི་ཊཱི་ཀ་ལས། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་འགྱོད་པ་དང་། །གཉིད་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཆགས་
རྣམས་དང་། །ང་རྒྱལ་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་བ། །བརྒྱད་ནི་ངེས་པ་མིན་པར་བཤད། །ཅེས་སེམས་བྱུང་ཞེ་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་འདིར་མ་སྨོས་པ་ཅི་ཞེ་ན། མ་བཤད་ཀྱང་དོན་གྱི་གོ་བ་ལ་དགོངས་ཏེ། ངེས་པ་རྣམས་དངོས་སུ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ངེས་པར་ཤུགས་ལ་གོ་བའི་ཕྱིར། མ་
ངེས་པའི་ཚུལ་ནི། རེ་ཞིག་སྡེ་ཚན་དང་པོ་བཞིར་ནི་མ་ངེས་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་སེམས་ཐམས་ཅད་དང་སེམས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པའང་མིན་ཏེ་རྟོག་དཔྱོད་ལ་དེར་འཇོག་
བྱེད་གསུམ་ཅར་དང་འགྱོད་པ་དང་པོ་དང་གཉིད་ལ་དང་པོ་གཉིས་དང་ཆགས་སྡང་ལ་ཐ་མ་གཉིས་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་ལ་བར་མ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། བརྒྱད་མ་ངེས་པར་བཤད་པ་
འདི་ནི་རྣར་མི་འོང་ངོ་། །ལྟ་བ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ་ཞེས་ལྟ་བ་ཡང་མ་ངེས་པར་འདྲེན་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་བྱུང་ཞེ་བདུན་དུ་འཇོག་གོ། འོན་ཀྱང་ལྟ་བ་ནི་མ་ངེས་པར་མི་སྡུད་དེ། ལྟ་བ་ས་མང་པོར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རམ། རྫས་ཡོད་
2-1-135b


མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཆད་དོ། །མངོན་པ་གོང་མར་སེམས་བྱུང་ང་གཅིག་གསུངས་ལ། འདིར་ཞེ་དྲུག་ཏུ་བསྡུ་བ་ཅི་ཞེ་ན། གོང་མའི་ལྔ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པས་རྫས་ཡོད་ཀྱི་གྲངས་སུ་མ་བསྡུས་ཏེ། དགེ་བའི་ནང་གི་གཏི་མུག་མེད་པ་དང་རྩ་ཉོན་ནང་གི་ལྟ་བ་དང་ཉེ་ཉོན་ནང་
གི་ཤེས་བཞིན་མིན་པ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལ་བརྟགས་ལ། ཉེ་ཉོན་གྱི་རྣམ་གཡེང་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆ་ལ་བཏགས་ཤིང་། བརྗེད་ངས་ནི་དྲན་པ་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར། སྡེ་པ་གཞན་ནི་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ལས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་ཀུན་འགྲོ་ལྔ། འདུན་སོགས་ཡུལ་ངེས་
ལྔ་དང་བཅུ་གཅིག་དགེ་བའི་ནང་ནས་དད་པ་དང་ཤིན་སྦྱངས་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ་བདུན་དང་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་རྩ་ཉོན་ལྔ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་རྫས་ཡོད་དང་། དགེ་བའི་ནང་ནས་གཏི་མུག་མེད་པ་ཤེས་
རབ་དང་། བག་ཡོད་དང་བཏང་སྙོམས་རྩ་བ་གསུམ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་ལྟ་བ་རྣམས་ཤེས་རབ་ལ་བཏགས་པ་དང་། ཉེ་ཉོན་གྱི་ནང་ནས་ཁྲོ་དང་འཁོན་འཛིན་ཕྲག་དོག་འཚིག་པ་དང་རྣམ་འཚེ་ལྔ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་། སེར་སྣ་དང་རྒྱགས་
པ་དང་རྒོད་པ་གསུམ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། འཆབ་རྨུགས་མ་དད་བརྗེད་ངས་ལེ་ལོ་ལྔ་ནི་གཏི་མུག་དང་། ཤེས་བཞིན་མིན་པ་ལྟ་བ་རྣམས་དང་། གཡོ་སྒྱུ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་བག་མེད་རྣམ་གཡེང་བཞི་ནི་ཉོན་མོངས་ཉེ་ཉོན་ཀུན་ལ་ཅི་རིགས་
པར་བཏགས་ལ། གཞན་འགྱུར་བཞི་ལས་འགྱོད་གཉིད་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་གཏི་མུག་དང་། དགེ་དང་ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་ནི་དགེ་དང་ལུང་མ་བསྟན་པའི་སེམས་བྱུང་དུ་ཅི་རིགས་པར་བཏགས་ལ། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ནི་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པས་ཉི་
2-1-136a


ཤུ་རྩ་དགུ་བཏགས་ཡོད་དུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་སེམས་གང་གི་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་གང་ཡོད་པ་ལ། འདོད་སེམས་གང་གི་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་གང་ཡོད་པ། ཁམས་གོང་ན་གང་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དགེ་སེམས་ཀྱི། མི་དགེ་བའི་སེམས་
ཀྱི། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་གང་ཡོད་པ། གཉིད་གསལ་བྱེད་དུ་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ལ། སྤྱིར་བཏང་བ་དང་། དམིགས་བསལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ནི་འཁོར་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། སྡེ་ཚན་
དང་པོ་གཉིས་དང་དེའི་ཁར་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། སྡེ་ཚན་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་མ་ངེས་པའི་ཆགས་སྡང་ང་རྒྱལ་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ནི་དགེ་སེམས་ཡིན་པས་མི་འབྱུང་ལ། འགྱོད་གཉིད་རེས་འགའ་འབྱུང་ཡང་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་འོག་མ་རྣམས་
ལའང་རིགས་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། །(གཉིས་པ་ནི།) ཡང་འདོད་པའི་དགེ་སེམས་འགའ་ཞིག་གི་འཁོར་དུ་ཉེར་གསུམ་འབྱུང་སྟེ། ལ་ལ་དག་ཏུ་འགྱོད་པ་བསྣན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ལ་དགེ་བ་མ་བྱས་པ་དང་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་དག་གིས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ལས་ནི་སེམས་
གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །འགྱོད་ཚུལ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །འགྱོད་པ་འདི་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ངེས་པར་མཚུངས་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བས་ལུང་མ་བསྟན་ནི་མེད་པར་ཁ་ཆེ་བ་དག་འདོད་ལ། ཉི་འོག་པ་ནི་དེ་ཡོད་པར་འདོད་དེ། ངས་མ་ཞུ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་ཟས་ཟོས་ཞེས་
པའམ་རྩིག་པ་དེ་ལ་རི་མོ་མ་བྲིས་སོ་སྙམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་དགེ་མི་དགེ་མ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ནི་འགྱོད་པ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ངན་བྱས་སུ་སྣང་བ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་དེ་ཉིད་བློ་དེའི་ཡུལ་ན་ངན་བྱས་སུ་སྣང་སྟེ།
2-1-136b


གཞན་ཞིག་ལ་ཕྲིན་བཅོལ་བ་མ་བྱས་ན་བདག་གིས་ནི་མ་ལེགས་པ་བྱས་སོ་ཞེས་འགྱོད་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་གང་ཡོད་པ་ནི། མི་དགེ་བ་ནི་མ་འདྲེས་དང་། །ལྟ་དང་ལྡན་ལའང་ཉི་ཤུ་འབྱུང་། །ཉོན་མོངས་བཞི་དང་ཁྲོ་སོགས་དང་། །འགྱོད་པ་དང་ནི་ཉི་ཤུ་གཅིག ། མི་དགེ་བའི་སེམས་ནི་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བ་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་མཚུངས་
ལྡན་ལའང་སེམས་བྱུང་ཉི་ཤུ་འབྱུང་སྟེ་སྡེ་ཚན་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་ཡིན་ལ། ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བཏགས་ཀྱི་རྫས་གཞན་དུ་མེད་དོ། །མ་ངེས་པའི་ཉོན་
མོངས་ཆགས་སྡང་ང་རྒྱལ་ཐེ་ཚོམ་བཞི་དང་ཁྲོ་སོགས་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་དང་མི་དགེ་བའི་འགྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་བྱུང་ལ་ནི་སེམས་བྱུང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འབྱུང་སྟེ། སྔར་གྱི་ཉི་ཤུ་དང་འདོད་ཆགས་སོགས་རང་རང་རེ་རེ་བ་བསྣན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་
སོགས་བཞི་དང་ཁྲོ་སོགས་ཀྱང་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་གྱི། རྩ་ཉོན་གཞན་དང་དེ་དག་ན་ཡང་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ལ། མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པར་བགྲངས་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པ་སེམས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་གང་
ཡོད་པ་ལ། སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གྱིས་དང་། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཁོར་དུ་གང་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། 	བསྒྲིབས་ལ་བཅོ་བརྒྱད། འཇིག་མཐར་གྱི་ལྟ་བ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ལ་ནི་སེམས་བྱུང་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང་སྟེ། སྡེ་ཚན་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་དང་
མ་ངེས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ལུང་མ་བསྟན། །གཞན་ལ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འདོད། །བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ལས་གཞན་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ལ་སེམས་བྱུང་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་བ་དག་ཏུ་འདོད་དེ། ས་མང་པོ་པའི་ཁར་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་བསྣན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། གཉིད་ནི་ཀུན་ལ་མི་འགལ་ཕྱིར། །གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་བསྣན་ནོ། །གཉིད་ནི་དགེ་
2-1-137a


མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་གཉིད་བསྣན་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་དེ་ཀུན་ལ་མི་འགལ་བར་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྦྱར་ན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། གཉིད་དང་བཅས་པའི་དགེ་སེམས་ལ། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །
སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཉི་ཤུ་གསུམ། །ལ་ལ་དག་ཏུ་འགྱོད་པ་བསྣན། །གཉིད་བཅས་མི་དགེ་མ་འདྲེས་དང་། ལྟ་དང་ལྡན་ལའང་ཉི་ཤུ་གཅིག །ཉོན་མོངས་བཞི་དང་ཁྲོ་སོགས་དང་། །འགྱོད་པ་དང་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས། །སྒྲིབ་ལ་བཅུ་དགུ་ལུང་མ་བསྟན། །གཞན་ལ་བཅུ་
གསུམ་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །གཉིད་ནི་རྒྱུ་ཉམ་ཆུང་བ་དང་ངལ་བ་དང་ལུས་ལྕི་བ་དང་མུན་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཁ་ཟས་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་འཛིན་མི་ནུས་པར་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་སྡུད་པའོ། །ལས་ནི་བྱ་བ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །
 གཉིས་པ་ཁམས་གོང་མ་ན་སེམས་བྱུང་གང་ཡོད་པ་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་དང་། གཉིས་པ་ཡན་ལ་གང་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་གཞི་ཙམ་ཁྱད་གཉིས་ན་གང་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལས་འགྱོད་གཉིད་མི་དགེ་རྣམས། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་མེད། །འདོད་པའི་མཚུངས་ལྡན་བཤད་པ་དེ་ལས་བསམ་གཏན་དང་
པོ་དག་ན་ཆོས་ཅན། འགྱོད་གཉིད་དང་། མི་དགེ་སེམས་བྱུང་མ་ངེས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་དང་མི་དགེ་བའི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་གཉིས་དང་གཡོ་སྒྱུ་རྒྱགས་པ་གསུམ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་བདུན་པོ་རྣམས་མེད་དེ། འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་དང་
མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པས་དེར་རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་པས་གྲོགས་ཡིད་མི་བདེ་མེད་ལ། གཉིད་མི་དགེ་བ་ནི་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་གཉིད་ཀྱང་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཀྱང་གཟུགས་ཁམས་
2-1-137b


པ་དག་སེམས་བསྡུས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ། གཞན་མི་དགེ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་སྡེ་ཚན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་ལྔ་པ་ལས་གཡོ་སྒྱུ་རྒྱགས་གསུམ་མ་ངེས་པ་བརྒྱད་ལས། རྟོག་དཔྱོད་འདོད་
ཆགས་ང་རྒྱལ་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཡོད་དོ། །དང་པོ་དེར་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་དགེ་སེམས་ལ། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་གཉིས། །སྒྲིབ་པའི་སེམས་ནི་མ་འདྲེས་
དང་། །ལྟ་དང་ལྡན་ལའང་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང་། །ཉོན་མོངས་གསུམ་དང་གཡོ་གསུམ་ལ། །མཚུངས་ལྡན་བཅུ་དགུ་ལུང་མ་བསྟན། །གཞན་ལ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རྟོག་པའང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་ན་འགྱོད་
གཉིད་མི་དགེ་བ་རྣམས་མེད་པར་མ་ཟད་རྟོག་པའང་མེད་དེ། དེར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་དེས་བསྡུས་ཀྱི་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་ཅན་ན་དཔྱོད་པ་མ་གཏོགས་པས་དགེ་སེམས་སོགས་ལ་ཉེར་གཅིག་དང་བཅུ་བདུན་དང་བཅུ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་བསམ་གཏན་
གཉིས་པ་ཡན་ན་གང་ཡོད་པ་ནི། དེ་ཡི་གོང་ན་དཔྱོད་པ་ཡང་། །དང་པོའི་ཁྱད་ཅན་དེ་ཡི་གོང་བསམ་གཏན་གཉིས་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་ནི་དཔྱོད་པ་མེད་དེ། དེའི་ས་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་གི་སྒྲས་གཡོ་སྒྱུ་ཡང་མེད་དེ། གསུང་རབ་ལས་གང་ན་རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་
བདག་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་བདུད་དང་ཚངས་པའི་གཙོ་འཁོར་ཏེ། གཙོ་འཁོར་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དང་འབྲེལ་བ་ན་གཡོ་སྒྱུ་ཡོད་ཀྱི། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ན་གཙོ་འཁོར་འབྲེལ་པ་མེད་དེ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
2-1-138a


དེས་ན་གཉིས་པ་ཡན་་ཆད་ཀྱི་དགེ་སེམས་ལ་ཉི་ཤུ་མ་འདྲེས་པའི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་། ལྟ་དང་ལྡན་པ་ལ་བཅུ་དྲུག །ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་དང་ཉེ་ཉོན་མཚུངས་ལྡན་ལ་བཅུ་བདུན། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ལ་བཅུའོ། །གསུམ་
པ་འདྲ་མཚུངས་ཀྱི་ཁྱད་འབྱེད་ལ། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར། དགའ་གུས་ཀྱི་ཁྱད་པར། རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར། ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ནི། མ་གུས་ངོ་ཚ་མེད་ཁྲེལ་མེད། །ཁ་ན་མ་ཐོ་འཇིགས་མི་ལྟ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་ནི་མ་གུས་པ་ཉིད་ལ་འཇོག་སྟེ། གང་ལ་མི་གུས་ཞེ་ན། རང་གཞན་
གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་བླ་མ་སོགས་ལ་ལུས་ངག་གིས་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་ཅིང་ཡིད་ཀྱི་འཇིགས་པའམ་བག་ཚ་བས་དབང་བསྒྱུར་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་འཇིགས་པར་མི་བལྟ་བ་སྟེ་གང་ལ་མི་འཇིགས་ཞེ་ན། སྲོག་གཅོད་སོགས་
དམ་པས་སྨད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བརྗོད་མི་རུང་བ་གང་ལ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་མི་བལྟ་བར་མི་དགེ་བ་ལ་འཛེམ་ཞིང་བག་འཁུམས་མེད་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མི་འཇིགས་པར་བལྟ་ན་ཤེས་རབ་དང་འཇིགས་པར་མི་བལྟ་ན་མ་རིག་པར་འགྱུར་བས་
དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་སྨྲ་འདོད་ལ། སྡེ་པ་གཞན་ནི་བདག་གཞན་ལ་བལྟོས་ནས་སྡིག་པ་ལ་མི་འཛེམ་པར་འཇུག་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། 
དངོས་དང་། ཁམས་གང་ན་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དགའ་དང་གུས་ཉིད་ངོ་ཚ་ཤེས། །དགའ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་དད་པ་ཡིན་ལ། གུས་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བཀུར་བའི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའོ། །དད་པ་དང་གུས་པ་འདི་ལའང་ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉིས་ཆར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མུ་
2-1-138b


བཞིར་བཞག་སྟེ། དད་ཀྱང་དགའ་བ་མིན་པ་སྡུག་ཀུན་ལ་དམིགས་པ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པ་སྲེད་བཅས་ཀྱི་དགའ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། གསུམ་པ་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་ལྟ་བུ་དང་། བཞི་པ་ཚོར་སོགས་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའི་མུ་དང་པོ་ནི་རང་
གི་བུ་དང་ཆུང་མ་དང་སློབ་མ་ལ་དགའ་བ་ལྟ་བུའོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི་རང་གི་བླ་མ་མིན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བླ་མ་ལ་གུས་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་རང་གི་བླ་མ་ལ་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པ་ནི་འབྲེལ་དང་ཡོན་ཏན་གང་དང་ཡང་མི་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་དགའ་གུས་
མེད་པའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དད་པ་དང་གུས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་བཀུར་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དགའ་བ་དང་འཛེམ་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དགའ་བ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། དད་པ་དང་གུས་པ་ཉིད་ནི་དགའ་བ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་
མིན་པར་བཞེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་གཉིས་འདོད་དང་གཟུགས་དག་ན། །དད་པ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ནི་སྤྱིར་ཁམས་གསུམ་པ་ཡིན་ཀྱང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་དགའ་གུས་དེ་གཉིས་འདོད་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ཡོད་ཀྱི་གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་མེད་དེ། དགའ་གུས་ཀྱི་རྟེན་སློབ་དཔོན་མེད། དགའ་
བའི་རྟེན་སློབ་སོགས་མེད། དགའ་གུས་ཀྱི་བྱེད་པ་ལུས་ངག་གི་ལས་དག་པ་དང་འདྲིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་རྩིང་ཞིབ་ཉིད། །རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་ནི་ཐ་དད་དེ། དོན་གྱི་ངོ་བོའི་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་བྱུང་རྩིང་བ་དང་ཞིབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདི་གཉིས་
ཀྱི་ལས་ནི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་དང་རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་སེམས་གཅིག་ལ་དེ་གཉིས་གཅིག་ཅར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། འབྱུང་རུང་སྟེ། རྟོག་པས་ཧ་ཅང་སེམས་ཞིབ་པར་ཡང་མི་བྱེད་དཔྱོད་པས་ཧ་ཅང་སེམས་རྩིང་བར་ཡང་མི་བྱེད་པར་གཅིག་ཅར་
2-1-139a


འཇུག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཆུ་གྲང་མོར་བཅུག་པའི་མར་ལ་ཉི་མ་ཕོག་པ་གཅིག་ཅར་གྲང་དྲོ་གཉིས་ཀ་བཏུབ་པ་བཞིན། དེ་ལྟར་མིན་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ལག་ལྔ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་གཅིག་ཡོད་པའི་ཚེ་གཅིག་མེད་པའི་ཕྱིར་
ཞེས་ཟེར་རོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་དེ་ལྟར་ན་རྟོག་དཔྱོད་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བལྟོས་ས་ལ་བལྟོས་པའི་རྩིང་ཞིབ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་གཅིག་ལ་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཡུལ་གཅིག་ལ་བལྟོས་ནས་རྩིང་ཞིབ་རྣམ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར། 
འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཅེ་ན། ཡིད་ཤེས་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་འཚོལ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་། ཁྱད་པར་འཚོལ་བ་ནི་དཔྱོད་པར་གྲུབ་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ནི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན་ཚིག་ཏུ་སྨྲའི། མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ནི་
མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དོན་དེས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ལག་ལྔར་བཤད་པ་ཡང་རྒྱུན་ལ་ཡིན་གྱི། སྐད་ཅིག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །སློབ་དཔོན་ནི་སེམས་ཙམ་པ་དང་མཐུན་ཏེ་འདི་ལྟར་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཀུན་ཏུ་འཚོལ་བར་
བྱེད་པ་དང་སོ་སོར་ངེས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པར་བཞག་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་འདི་དག་ལས་གང་ནི་སྲ་སྙམ་པ་དང་འདི་ནི་སྲའོ་སྙམ་དུ་ངེས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གང་བ་སྤེལ་འཆད་དོ། །མདོར་ན་རྟོག་དཔྱོད་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོར་བཞག་པ་ནི། འདོད་
པར་སྒོ་ལྔ་ཀའི་རྣམ་ཤེས་དང་། དང་པོར་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པས། སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པས་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལ་དྲུག་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་དཔྱོད་ཁ་ཕྱིར་བལྟ་བས་མཚན་མར་ཆེར་རྟོག་དཔྱོད་བྱེད་ལ། དེ་ཡན་དུ་དྲུག་པའི་ཡིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་ཁ་ཕྱིར་
2-1-139b


་བལྟ་བའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་རྣམ་གཡེང་གི་འཇུག་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ནའང་མཉམ་གཞག་གིས་དུས་མིན་པར་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་པ་ཞིག་གསུམ་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་སྒོམ་པའི་རྟོག་དཔྱོད་
བྱེད་པའང་ཡོད་ཅིང་། བདག་གིར་སྐྱེའོ་ཞེས་སོགས་རྟོག་དཔྱོད་ཡོད་ཀྱང་སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལ་རྟོག་དཔྱོད་བྱེད་པ་ནི་མེད་ལ། འདོད་པར་ཡང་མན་ངག་གིས་འདོད་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་ཁ་ནང་ཁོ་ནར་ཕྱོགས་པ་ལའང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཁོ་བོའི་
རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་གསང་བའི་མན་ངག་ལས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་རྟོག་དཔྱོད་ལས་འདས་པའི་སར་བཞག་སྟེ། དེར་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་སོགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཐོབ་
པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། གཞན་དུ་ཁྱབ་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གཉིས་པ་ཡན་གྱི་ཕྱིར་མི་འོང་འཕགས་པ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་བདེན་པ་བཞི་ལ་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའང་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་
མེད་ཉེར་འགྲོ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་ཆེད་དུ་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཟབ་མོས་ལེགས་པར་རྟོགས་ཏེ་མཁས་པར་བྱེད་དགོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཞི་པ་ནི། ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་རྒྱགས་པ་ནི། །རང་གི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཡི། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའོ། །ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པ་
ནི་ཐ་དད་དེ། ང་རྒྱལ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཁྱད་པར་བརྟགས་ནས་བདག་ནི་རིགས་དང་ཡོན་ཏན་སོགས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཁེངས་པར་བྱེད་ཅིང་མཐོང་སྤངས་སུ་ངེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱགས་པ་ནི་རང་གི་རིགས་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཆགས་པའི་
2-1-140a


སེམས་མི་འཕྲེལ་ཞིང་འཆུམས་པའི་ངང་ལ་གཏུགས་ཤིང་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་ལ་དབྱེ་ན་བདུན་དུ་ཡོད་ཅིང་། ལས་ནི་བླ་མ་སོགས་རྣམས་ལ་མི་གུས་པ་དང་ཡང་སྲིད་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་
རིགས་སོགས་ལ་ཆགས་ནས་སེམས་དགེ་བ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་ནི་གཏུགས་པའི་དོན་དུ་འཆད་ལ། སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་ནི། རང་གི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་དགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །བྱེ་སྨྲ་ནི་དེ་ལྟར་མི་འདོད་དེ། ཡིད་དགའ་བ་བསམ་གཏན་
གསུམ་པ་ནས་མེད་ལ་རྒྱགས་པ་ཁམས་གསུམ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རིགས་དང་གཟུགས་དང་ཐོས་པ་ལང་ཚོ་དང་། །དབང་ཐང་ཆེ་བས་རྒྱགས་པ་དགྲ་བཞིན་གཟིགས། །ཞེས་རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་དོ། །བཞི་པ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་ལ། སེམས་ཀྱི་
རྣམ་གྲངས་དང་། སེམས་བྱུང་གི་འདྲ་མཚུངས་སོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ནི། །དོན་གཅིག ། མདོ་ལས། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པར་འབྱེད་པས་སེམས་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་ན་ཡིད་དང་དམིགས་པ་
རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་རྣམ་ཤེས་སུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱེ་སྨྲ་འདོད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་དགེ་མི་དགེའི་བག་ཆགས་བསགས་པས་ན་སེམས་དང་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ན་ཡིད་དང་། རྟེན་པར་གྱུར་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་ནི་སེམས་དང་འདས་པ་ནི་ཡིད་དང་ད་ལྟར་
བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཕུང་པོར་བསྟན་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ནི་སེམས་ཡིད་རྣམ་ཤེས་གསུམ་ཀུན་གཞི་ཉོན་ཡིད་འཇུག་ཤེས་གསུམ་
2-1-140b


ལ་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དང་། །རྟེན་དང་དམིགས་དང་རྣམ་བཅས་དང་། །མཚུངས་པར་ལྡན་པའང་རྣམ་པ་ལྔ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམ་པ་ལྔས་མཚུངས་ཏེ། དབང་པོ་དྲུག་ལ་བརྟེན་པས་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དྲུག་ལ་དམིགས་པས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འཛིན་སྟངས་དང་བཅས་
པ་དང་། འང་ཞེས་པས་དུས་དང་རྫས་དང་བཅས་པར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། བདེ་ཆེན་འཆར་བའི་གླུ་དབྱངས་སྙན་པོ་ནི། །གྲུབ་པའི་རིག་འཛིན་བུ་མོས་བླངས་པ་དེ། །དཔལ་ལྡན་དབྱངས་ཅན་མགྲིན་པར་ཐོས་པའི་མཐུས། །རང་བློར་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པའི་ཤེས་
རབ་ནི། །ངང་གིས་སྐྱེས་ཚེ་འཇིགས་མེད་གད་མོ་ཡང་། །ཤེས་བྱའི་ཁོངས་འདིར་ཅི་ཡང་བསྒྲགས་པ་སྙམ། །བདེར་གཤེགས་ཀརྨའི་ཕྲིན་ལས་དབང་པོ་ནི། །དམ་ཆོས་བདུད་རྩིར་ཞུ་བ་འཐུངས་པ་ལས། །ཤེས་བྱའི་སྟེང་གི་རབ་རིབ་ཀུན་བྲལ་ཏེ། །ཡང་དག་དོན་མཐོང་མིག་གང་
འདིར་ཡ་མཚན། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལ། བསྟན། བཤད། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་བསྟན་པས་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། མི་ལྡན་པ་ཡི་འདུ་བྱེད་རྣམས། །ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་སྐལ་མཉམ་དང་། །འདུ་
ཤེས་མེད་སྙོམས་འཇུག་པ་དང་། །སྲོག་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ནི། །མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་། །མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བཅུ་བཞི་སྟེ། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་དང་སྐལ་མཉམ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དག་གཉིས་དང་སྲོག་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ནི་མིང་གི་ཚོགས་དང་ལ་སོགས་པས་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་། ཡང་གི་སྒྲས་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དང་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྫས་ཀྱང་སྡུད་དོ། །འདི་དག་ལ་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ།
སེམས་སེམས་བྱུང་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། ཐོབ་མ་ཐོབ། སྐལ་མཉམ། འདུ་ཤེས་མེད་པ། སྙོམས་འཇུག །སྲོག །མཚན་ཉིད། མིང་སོགས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་དང་།
2-1-141a


དེ་གང་གི་ཡིན་པ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སོ། །དང་པོ་ནི། ཐོབ་པ་རྙེད་དང་ལྡན་པའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། གསར་དུ་རྙེད་པ་དང་རྒྱུན་ལྡན་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། གསར་རྙེད་ལ་སྔར་མ་ཐོབ་ལས་རྙེད་པ་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལྟ་བུ་དང་སྔར་ཐོབ་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་པ་བསམ་
གཟུགས་ལྟ་བུ་གསར་རྙེད་གཉིས་དང་། དེ་ཐོབ་ནས་སྐད་ཅིག་གཉིས་སོགས་སུ་ཡོད་པའི་ལྡན་པ་གཉིས་དང་། སོ་སྐྱེ་ལ་སྲིད་རྩེ་ཉོན་མོངས་ཡེ་ལྡན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། སྤྱིར་བཏང་དང་། དམིགས་བསལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་རང་རྒྱུད་དུ། །གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། རང་རྒྱུད་དུ་
གཏོགས་པའི་ཆོས་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། གཞན་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་མ་གཏོགས་པ་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་དང་ནོར་བུའི་རྒྱན་སོགས་ཀྱི་མིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཆོས་ནི་གཞན་གྱིས་ཐོབ་ན་སྐྱེ་འཕགས་སོགས་འཆོལ་བར་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་དང་། རྒྱུད་
དུ་མ་གཏོགས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོབ་པ་ནི་གང་ཟག་གིས་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྲ་སོགས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་ཕན་གནོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ནག་པོ་དང་སྐྱ་བོར་འགྱུར་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། འགོག་གཉིས་ཀྱི། །རྒྱུན་དུ་མ་
གཏོགས་ཀྱང་བརྟགས་འགོག་དང་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་དུ་ཐོབ་པར་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་མངོན་པར། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་དང་སུ་ཞིག་ལྡན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་འབྱུང་བས། བརྟགས་མིན་གྱི་
སྐྱེ་འཕགས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྡན་ལ། བརྟགས་འགོག་ནི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པ་མ་གཏོགས་པའི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། གོང་མའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་འོག་སའི་རྣམ་པ་གཅིག་སྤངས་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཁ་ཅིག་གི་ལའང་
2-1-141b


ལྡན་པའི་ཕྱིར། འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་པ་ལ་དེ་མི་ལྡན་ཏེ། འགགས་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤངས། །ཞེས་པས་སྤང་བྱ་སྤོང་བཞིན་པ་དང་། དེའི་བརྟགས་འགོག་གི་
ཐོབ་པའང་འདྲེན་བཞིན་པ་ཡིན་གྱི། སྤངས་པ་དང་ཐོབ་ཟིན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་འགའ་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་རྙེད་ལྡན་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་མ་ཐོབ་པའང་མེད་དོ་ཞེས་བྱེ་སྨྲའི་གྲུབ་མཐའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་
ཐོབ་པ་མེད་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་གཉིས་ལའང་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཐལ་ཅེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། འགོག་པ་གཉིས་ལ་ཐོབ་པ་འོང་བ་ནི་དགག་བྱ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་ལ། ནམ་
མཁའ་ལ་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་གང་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་དང་འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པས་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་བ་འདི་ལ་རྒྱུ་མཚན་ག་ལ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྨྲས་པ་ན། བྱེ་སྨྲས་
སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་དེ། ལུང་དང་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དག་བསྐྱེད་ཅིང་སོ་སོར་ཐོབ་ལ་ཀུན་ཏུ་ལྡན་པས་ན་ཡན་ལག་ལྔ་སྤངས་པའི་འཕགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ལ། རིགས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། མདོ་ལས་གསུངས་
པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས། འོ་ན་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པ་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བཙུན་མོ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཐོབ་པའི་རྫས་སུ་ཐལ། མདོ་ལས་དགེ་སློང་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་
2-1-142a


ལྡན་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲས་མདོ་དེར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ལྡན་པ་རྫས་སུ་མེད་པའི་རིན་ཆེན་བདུན་དབང་བ་དེ་ལ་ལྡན་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་ལ་དབང་ཞིང་དགའ་མགུར་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་
སྨྲས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་བསྟན་པའི་མདོར། དེར་ནི་ལྡན་པ་རྫས་སུ་མེད་པའི་དབང་བ་ཙམ་ཉིད་ལ་དེའི་སྒྲ་སྦྱར་གྱི། མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་བསྟན་པའི་མདོ་གཞན་དུ་ནི་ཐོབ་པ་རྫས་གཞན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་འདི་ག་ལས་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་མི་རུང་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་པར་
ཐལ། གསུང་རབ་ལས་དངོས་པོ་ལ་རྫས་དང་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། རྫས་སུ་མི་རུང་བ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་འདི་ཡོད་དེ། མངོན་རྗེས་གང་གི་ཕྱིར་ཡང་འདི་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ལྟར་གཞན་རིག་
མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ། ཆགས་སོགས་ལྟར་རང་རིག་མངོན་སུམ་གྱིའང་མི་འགྲུབ་པས། རྫས་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་སྣང་ལ། མིག་སོགས་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་དེའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ཡོད་མེད་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པར་སྣང་བ་ལས་དེ་
ལྟར་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་ནས་རྫས་སུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཐོབ་པ་ནི་རྫས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མི་རུང་སྟེ་དེ་ནི་རྫས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཡང་བྱེ་སྨྲས་དོགས་པ་སློང་བ་ནི། ཐོབ་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། གང་ཆོས་འདུས་བྱས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་པས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན། རྒྱུ་
ལ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྫས་སུ་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་སྙམ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས། འོ་ན་འགོག་པ་གཉིས་ལ་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་པར་ཐལ། འགོག་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུ་དོན་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལྟ་བུ་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་དང་ས་འཕོས་
2-1-142b


པས་བཏང་བ་དགེ་བ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང་། ཆགས་བྲལ་གྱིས་བཏང་བའི་མི་དགེ་བ་དང་སྒྲིབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བ་ལས་སམ། ཁམས་འོག་མར་འོང་བའམ། ཉམས་པ་ལས་སླར་ཅི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་པར་ཐལ། དེ་རྣམས་སྐྱེ་རྒྱུའི་ཐོབ་པ་མེད་
པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེས་ལ་འགག་པའི་ཕྱིར། ཡང་བྱེ་སྨྲས། སྨོས་པའི་ཐོབ་པ་དེ་དག་མི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཚེ་ཐོབ་པ་བྱ་བ་རྒྱུ་སྔར་གྲུབ་གཅིག་གིས་མི་བསྐྱེད་ཀྱང་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དུས་མཉམ་པར་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་གང་དེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་
ནི། འོ་ན་རྒྱུ་མེད་ཀྱི་ཐོབ་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མཚན་ཉིད་སྐྱེའམ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་གྱི། སྐྱེ་བས་ཅི་ཞིག་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། མཚན་གཞི་ཐོབ་པ་དེའི་རྒྱུ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ན་དེའི་རྒྱུར་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་ལ། མཚན་ཉིད་
སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེས་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཅན་ནི་ཐོབ་པ་དེའི་རྒྱུའོ་ཞེས་པ་ནི་ཟོལ་གྱི་ཚིག་སྟེ། ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་ཞེས་ཐ་དད་
པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉོན་མོངས་ཆོས་ཅན། ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐལ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཐོབ་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །ཐོབ་པ་ཙམ་ལ་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་སོ་སོར་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་
རིགས་པའི་གནོད་པ་འཇུག་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཉོན་མོངས་སོགས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཐོབ་པ་མིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཆུང་འབྲིང་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་སྔོན་གོམས་སོགས་རྒྱུ་གཞན་ལས་ཉོན་མོངས་དེ་དག་ཆུང་སོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་བ་གང་ཞིག །དེ་ཁོ་ན་ལ་དེ་དག་སྐྱེ་ན་ཐོབ་པ་ནི་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་
2-1-143a


རྒྱུར་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་སྨྲས། འོ་ན་ཐོབ་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མིན་དུ་ཆུག །གང་ཟག་རྣམ་པར་བཞག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཐོབ་པ་རྫས་སུ་མེད་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིད་ཅན་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ཕྱིར་འོང་འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་ལྡན་པ་འཕགས་
པ་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་འདི་ནི་འཕགས་པ་དང་འདི་ནི་སོ་སྐྱེའོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས། འཕགས་པ་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དེ་ནི་ཐོབ་པས་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཕྱེ་བ་མིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་
གཞག་གི་འགྱུར་བ་འོས་པའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲས་ལན་དུ། སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་ཅི་ལྟར་འཇོག་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། ཉོན་མོངས་སྤངས་མ་སྤངས་ཉིད་དུ་འཇོག་བྱེད་ཐོབ་པ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱོད་ལ་དོན་དུ་ཐོབ་པ་ཉིད་མེད་
པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོའི་ཕྱོགས་ཐོབ་པ་ཡོད་པའི་ལུགས་ལྟར་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་རྣམ་གཞག་འདི་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱི་ཀླན་ཀ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པའི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་བཏགས་པའི་ཐོབ་པ་མེད་ཀྱང་བླའི། ཁོ་བོ་ནི་སྐྱེ་
འཕགས་འདི་ནི་རྟེན་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའི་གནས་སམ་ས་བོན་དེ་ནི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་གྱི་མཐུས་སྤང་བྱའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་མངོན་གྱུར་དུ་ཡེ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྲུ་མེས་ཚིག་པ་
ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དུ་མ་གྱུར་པའམ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉམས་པར་བྱས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་དུ་སྤངས་པ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་
2-1-143b


པ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་བཟློག་པ་སོ་སྐྱེ་རྣམས་ནི། འདས་ལམ་གྱི་མཐུས་ཉོན་མོངས་མ་སྤངས་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལམ་གྱི་འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་ལྡན། གང་སྤངས་པ་དེ་ནི་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་གདགས་པ་ཉིད་
ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འབད་པ་དང་འབད་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་ཐོབ་པ་དགོས་པ་མེད་དེ། སྐྱེས་ཐོབ་དང་སྦྱོར་བྱུང་གི་མཐུ་ལས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་འབྱུང་བ་ནི་རྟེན་གང་ཟག་དེ་དག་གི་དགེ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་མ་ཉམས་པས་དགེ་བ་དང་ལྡན་ལ། དགེ་
སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཉམས་པ་ལས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དགེ་བའི་ས་བོན་གཅོད་བྱེད་ནི་ཐོབ་པ་མིན་ཏེ། ལོག་ལྟར་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་དགེ་བའི་ས་བོན་གཏན་བཅོམ་པ་ནི་མིན་ཏེ། འདིར་འཕགས་ལམ་གྱི་
ཉོན་མོངས་རྣམས་གཏན་དུ་ཡེ་བཅོམ་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབད་དེ་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་ཅན། ཐོབ་པ་ལ་རག་པ་མིན་ཏེ། གང་ཟག་གི་རྒྱུད་གང་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་དབང་ངམ་ནུས་པས་ཐོགས་པ་མེད་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་བྱུང་གི་
དགེ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་གདགས་སོ། །བརྗོད་པའི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་མ་བཏོན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཉམས་པར་མ་བྱས་པ་སོ་སྐྱེ་དང་འདོད་པའི་ཁམས་པ་ཞེས་མིང་ཐོབ་ཀྱིའང་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་དགེ་བ་ཅན་ལོག་ལྟས་ཉམས་པར་མ་བྱས་པ་
དང་སྦྱོར་བྱུང་འབད་པའི་དབང་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་དགེ་བའི་ས་བོན་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱེས་ཐོབ་དང་སྦྱོར་བྱུང་གི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་ཀྱི་དེར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་པའི་རྫས་གཞན་ནི་མེད་དོ། །ཡང་བྱེ་སྨྲས། ཐོབ་པ་རྫས་ཡོད་དུ་རེ་ནས་སླར་ད་དུང་ཡིད་མ་ཚིམ་
2-1-144a


ནས་དྲིས་པ་ནི། ཁྱེད་གང་ཟག་འཇོག་བྱེད་ཐོབ་པ་མི་འདོད་པར་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་སྤངས་མ་སྤངས་དང་རྒྱུད་འགྱུར་མི་འགྱུར་ལ་འཇོག་གིན་འདུག་པ་དེ་ལྟར་ན་ས་བོན་དང་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཅེས་པ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་དུ་རིམ་
པ་ལྟར། མ་འོངས་པའི་ཕུང་ལྔའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་རྒྱུར་གྱུར་བའི་རང་རྒྱུད་ལ་ད་ལྟ་མངོན་སུམ་དུ་ཡོད་པའམ། བརྒྱུད་ནས་ཡོད་པའི་མཐུ་ནུས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ས་བོན་ནོ། །འདིའི་གཟུགས་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུར་འཇོག་པ་ནི། སྡོམ་སྡོམ་མིན་གྱི་གཟུགས་
སམ་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དགེ་མི་དགེའི་གཟུགས་ལ་བསམ་པའོ། །མ་སྤངས་པ་ལས་སྤངས་པ་ནི་རྒྱུད་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་འགྱུར་བའོ། །འདུ་བྱེད་དུས་གསུམ་པ་རྒྱུ་འབྲས་བར་མ་ཆད་དུ་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུད་དོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་དོགས་པ་སློང་སྟེ། ལྡན་པ་
རྫས་སུ་མེད་ན། མདོར་གང་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དྲན་ཉེ་བཞི་སྒོམ་པའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལས་དེ་ལྟར་གསུང་མི་རིགས་པར་ཐལ། ལྡན་པ་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ལྡན་པ་རྫས་སུ་མེད་ཀྱང་མདོར་དེ་སྐད་གསུངས་པ་རིགས་ཏེ། དེའི་ལྡན་པ་
ནི་ཆགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་སླར་དང་དུ་ལེན་པའམ་སྐྱེས་པ་མི་སེལ་བ་ལ་ལྡན་པར་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཅི་སྲིད་དུ་དེ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་མི་སེལ་བ་དེ་སྲིད་དུ་དྲན་ཉེ་སྒོམ་པའི་སྐལ་པ་དང་མི་ལྡན་པར་མདོ་དེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་པའི་ཆོས་འདི་ནི་རྫས་ཀྱི་
ཆོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཏགས་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། ཁྱོད་ཀྱི་རིགས་པས་གནོད་པ་ཅི་ཙམ་བརྗོད་ཀྱང་རུང་། ལྡན་མི་ལྡན་ཐོབ་མ་ཐོབ་རྫས་སུ་འདོད་པ་ནི་བློས་མི་གཏོང་སྟེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་ན་
2-1-144b


རྒོལ་བ་ལ་རྩོད་པ་དང་ལན་གྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པར་བས་པ་སྟེ། བོད་འདིར་ཡང་བླུན་པོ་དག་ལུང་རིགས་མ་བཟོད་པའི་མཐར་ང་ཡི་དགོངས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་ལོན། ང་ཡི་ལུགས་འདི་མདོ་རྒྱུད་དང་མཐུན་ཀྱང་ལེགས་ལ་མ་མཐུན་ཀྱང་བཏུབ། དྲི་གཏུགས་སངས་རྒྱས་སྟོང་བྱོན་ཀྱང་
ཞུ་དགོས་པ་མེད་ཟེར་ནས་རྒྱ་རྐུབ་བྲག་གཏད་བྱེད་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལུགས་མང་བར་སྣང་ངོ་། །གསུམ་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ལ། ཐོབ་པའི་ཁྱད་ཆོས། མ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་ཆོས། དང་པོ་ལ། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར། ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར། སློབ་མི་སློབ་
ཀྱི་ཁྱད་པར། སྤང་བྱ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དམིགས་བསལ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དུས་གསུམ་པ་ཡི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དུས་གསུམ་པའི་ཐོབ་པ་གསུམ་པོ་ལའང་རེ་རེ་ཞིང་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཇོག་སྟེ། ཁྱུ་མཆོག་ལྟར་ནམ་ལ་ལྡིང་བ་དང་།
ལུས་དང་གྲིབ་མ་ལྟ་བུ་དང་བེའུ་ལྟར་ཕྱིས་འབྲེང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་འདས་པའི་སྐྱེས་ལ་འགགས། སྐྱེས་ལ་མ་འགགས། མ་སྐྱེས་པ་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་དུས་གསུམ་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་འདས་པ་ནི་སྔར་སྐྱེ་བ་སྐྱེས་ལ་འགག་པ། མ་འོངས་པ་མ་སྐྱེས་པ། ད་ལྟ་བ་ནི་སྔར་
སྐྱེ་བ་སྐྱེ་ལ་མ་འགག་པའོ། །ད་ལྟ་བའི་སྔར་སྐྱེ་བ་སྐྱེས་ལ་འགག་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དགེ་ལ་སོགས་ཀྱི་དགེ་ལ་སོགས། །དགེ་བ་དང་ལ་སོགས་པས་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཐོབ་པའང་དགེ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། དེར་གཏོགས་རྣམས་ཀྱི་རང་ཁམས་པ། །མ་གཏོགས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི། །ཁམས་གསུམ་
པ་དེར་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་རང་རང་གི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། རིམ་པ་ལྟར་འདོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཐོབ་པ་འདོད་པར་གཏོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པ་འགོག་པ་གཉིས་དང་ལམ་བདེན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་བརྟགས་
2-1-145a


མིན་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱིས་ཐོབ་པས་དེའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་གཏོགས་ལ། བརྟགས་འགོག་ནི་སོ་སྐྱེས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཁོ་ནས་ཐོབ་པས་དེའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་གཏོགས་ལ། འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་
དང་འདས་པའི་ལམ་གཉིས་ཅར་གྱིས་འཐོབ་ཏུ་རུང་བས་ལམ་སྔ་མས་ཐོབ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཆགས་བྲལ་བའི། །འཕགས་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་འབྱུང་བས། དེའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་བཅས་ནི་ལམ་ཁམས་དེ་གཉིས་གང་དུ་གཏོགས་
པ་དེར་གཏོགས་ཤིང་། བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་དང་། འདས་ལམ་གྱི་ས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་དང་། ལམ་བདེན་གྱིས་ཐོབ་པ་ནི་ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པས་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། སློབ་དང་མི་སློབ་མིན་གྱི་གསུམ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ནི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་ཟག་མེད་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ཟག་མེད་ཡིན་
ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་རིམ་པ་ལྟར་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང་ཟག་བཅས་ཡིན་ལ། དེའི་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཡང་ཟག་བཅས་ཐོབ་པ་དང་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའི་ཐོབ་པ་དང་། བརྟགས་འགོག་
འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཐོབ་པ་ནི་སློབ་མི་སློབ་གཉིས་ཀ་མིན་ལ། བརྟགས་འགོག་གི་ཐོབ་པ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པས་ཐོབ་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་མི་སློབ་པ་ལ་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་མི་སློབ་པར་འདོད་མི་རིགས་ཏེ། ཐོབ་པ་དེ་
ནི་བར་ཆད་མེད་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་འབྲས་ཡིན་ལ། མི་སློབ་པ་ནི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། བར་ཆད་མེད་པས་དྲངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་ན་མི་སློབ་པའི་ཐོབ་པར་བརྗོད་དོ། །ལྔ་པ་ནི། སྤང་བྱ་མིན་པའི་རྣམ་གཉིས་འདོད། །མཐོང་
2-1-145b


སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་གི་ཐོབ་པ་ནི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་ཡིན་ལ། སྤང་བྱ་མིན་པའི་ཐོབ་པ་ནི་སྒོམ་སྤང་དང་སྤང་བྱ་མིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དེ། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའི་ཐོབ་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ནི་སྒོམ་
སྤང་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལམ་བདེན་གྱི་ཐོབ་པ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པས་སྤང་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ལ། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་དམིགས་བསལ། བསྒྲིབས་
ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི། དགེ་མི་དགེའོ། །དང་པོ་ནི། ལུང་བསྟན་མིན་ཐོབ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ། །མངོན་ཤེས་སྤྲུལ་པ་མ་གཏོགས་པ། །གོང་དུ་ཐོབ་པ་ལ་དུས་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་པ་དེའི་དམིགས་བསལ་བ་ནི། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་བསྟན་པ་མིན་པའི་ཐོབ་པ་ནི་འཐོབ་བྱའི་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའི་སྔ་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་
མེད་པར་ལྡན་ཅིང་རྣམ་སྨིན་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ནི། ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་གཉིས་དང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ལུང་མ་བསྟན་མ་གཏོགས་པས་དེ་གསུམ་གྱི་ཐོབ་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུའང་སྐྱེ་བ་
ཡོད་དེ། སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྒྲུབ་པས་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ལྷའི་བུ་ལས་ཐམས་ཅད་པའི་བཟོ་དང་རྟ་ཐུལ་གྱི་སྤྱོད་ལམ་ལྟ་བུའི་ཐོབ་པ་ལའང་དུས་གསུམ་པ་ཡོད་དེ། གོམས་པ་དང་དུ་གྱུར་ཅིང་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འགྲུབ་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ་ནི། བསྒྲིབས་པའི་གཟུགས་ཀྱིའང་། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་པའི་གཟུགས་ཚངས་ཆེན་གྱི་གཡོ་སྒྱུས་འཁོར་འདྲིད་པའི་མཆུ་གཡོ་བའི་རིག་བྱེད་སོགས་ཀྱིའང་ཐོབ་པ་སྔ་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་འཇིག་ཚོགས་
2-1-146a


དང་། མཐར་འཛིན་མཚུངས་ལྡན་ཁ་ནང་བལྟ་ཡིན་པས་ལུས་ངག་མི་སློང་། གཉིས་པ་ཡན་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པས་མི་སློང་ཞིང་བེམས་པོ་ཡིན་པས་བླུན་པ་དང་། སྒྲིབ་པའི་རིག་བྱེད་སློང་བའི་སེམས་ཆེན་པོས་ཀྱང་རིག་བྱེད་མིན་པ་སློང་མི་ནུས་པས་སྟོབས་ཆུང་
བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། འདོད་པ་ན། །གཟུགས་ཀྱི་སྔར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་དགེ་མི་དགེའི་རིག་བྱེད་དང་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་གྱི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྔར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། ལྷན་ཅིག་དང་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེའང་འདོད་པ་ན་མངོན་དུ་བྱས་པའི་བསམ་གཏན་དང་
ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་གཟུགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་གར་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་ལ། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར། ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར། མ་ཐོབ་པ་ཟག་མེད་མེད་པ། ཉམས་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་
པོ་ནི། མ་ཐོབ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །མ་ཐོབ་པ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་ཐོབ་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དགེ་བ་ཡིན་ན་རིམ་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་དང་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལ་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་དག་ལའང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བའི་མ་ཐོབ་པ་དགེ་བ་ཡིན་ན་སོ་
སྐྱེ་དེ་སོ་སྐྱེར་མི་འགྱུར་བར་རྟག་ཏུ་འཕགས་ཆོས་དང་ལྡན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། འདས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་དེ་རྣམ་གསུམ། །འདས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་ཐོབ་པ་ཡོད་པས་མ་ཐོབ་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོབ་པ་དང་
མ་ཐོབ་པ་འཕྲད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། འདོད་སོགས་གཏོགས་དང་དྲི་མེད་ཀྱིའང་། །འདོད་པ་སོགས་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་མ་ཐོབ་པ་འདོད་སོགས་སུ་གཏོགས་པ་དང་དྲི་མེད་ཟག་མེད་ཀྱི་མ་ཐོབ་པའང་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་ཏེ། མ་ཐོབ་པ་ཆོས་དང་འགལ་བས་ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་མི་འཇོག་གི། སྐྱེ་
2-1-146b


བའི་རྟེན་གྱིས་དབང་གིས་བཞག་པས་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་གི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་དང་། དགེ་རྩ་ཆད་པ་ན་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་དང་། ཆགས་བྲལ་མིན་པས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་
ཐོབ་པ་དང་སོ་སྐྱེ་ཡིན་པས་ཟག་མེད་ཀྱི་མ་ཐོབ་པའང་འདོད་པར་གཏོགས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པས་འདོད་པའི་ས་འཕོས་པས་བཏང་བ་རྣམས་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་དང་། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པ་
གཟུགས་སུ་གཏོགས་ལ། དེ་བཞིན་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པའི་མ་ཐོབ་པའང་གཟུགས་མེད་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི། ལམ་མ་ཐོབ་པ་སོ་སོ་ཡི། །སྐྱེ་བོར་འདོད་དོ། །ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་མ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུད་དེ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་འདོད་དེ། བསྟན་བཅོས་ལས། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཉིད་
གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མ་རྙེད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་ཆ་རེ་ཙམ་མ་རྙེད་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ནམ་ཐམས་ཅད་མ་རྙེད་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཅེ་ན། སྐད་ཅིག་དང་པོ་ནས་མི་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐུག་གི་བར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་རྙེད་པའི་
དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་ངེས་བཟུང་མེད་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྒྲ་སྦྱར་བར་ཡང་རིགས་ཏེ། སོ་སྐྱེ་དེ་ནི་སྔར་འཕགས་ལམ་གྱི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ལས་ཆ་གང་ཡང་ངེས་པར་མ་བྱས་པར་ཡེ་རྙེད་པ་མེད་པར་མ་རྙེད་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །
དེ་ལྟར་མིན་པར་འཕགས་ཆོས་ཆ་རེ་ཙམ་མ་རྙེད་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་འདོད་ན་མི་རིགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱང་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཉན་རང་གི་འཕགས་ཆོས་དག་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཁྱེད་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྙེད་པ་ཁོ་
2-1-147a


ནའོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་འདོན་དགོས་སོ་ཞེ་ན། ཁོ་ནའི་སྒྲ་དངོས་སུ་འདོན་མི་དགོས་ཏེ། འཕགས་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་ཚིག་གཅིག་པུས་ཀྱང་ངེས་བཟུང་གི་དོན་གོ་བའི་ཕྱིར། ཆུ་འཐུང་ངོ་རླུང་ཟའོ་ཞེས་བརྗོད་པས་ཆང་སོགས་འཐུང་བ་དང་མར་སོགས་ཟ་
བ་བཅད་ནས་ཆུ་དང་རླུང་ཁོ་ན་འཐུང་བ་དང་ཟ་བ་ལ་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །བྱེ་སྨྲ་གཞན་དག་ན་རེ། འཕགས་ཆོས་ཞེས་སྤྱི་ཙམ་ལས་སྒྲ་མ་སྦྱར་བར། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའོ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་
བར་རིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཆོས་བཟོད་མ་རྙེད་པའི་དུས་སོ་སྐྱེ་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་བཏང་ནས་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་དུས་འཕགས་པ་མིན་པར་མི་ཐལ་ཏེ། ཟག་མེད་དང་པོས་འཕགས་ཆོས་མ་རྙེད་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་གཏན་དུ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དང་། སྡུག་བསྔལ་
ལ་ཆོས་བཟོད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འོ་ན་མ་རྙེད་པ་དེ་ཉན་རང་བྱང་ཆེན་གསུམ་གའི་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་རིགས་མ་རྙེད་པ་ཡིན་ན། དེ་གསུམ་ལས་གང་མ་རྙེད་པ་དེ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའོ་ཞེས་ངོས་འཛིན་ཅེས་དགོས་དོགས་ན། ལན་དུ།
བྱེ་བྲག་མི་བཟུང་གི་གསུམ་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་བཟུང་ནས་མ་རྙེད་པ་དེ་སོ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་བཟུང་ན་སྐྱོན་ཡོད་དེ། སྔ་མའི་ཉེས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཉན་རང་གི་འཕགས་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པས་སོ་སྐྱེར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་འཕགས་
ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྙེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་རིགས་ཞེ་ན། ལན་ནི་ཚིག་གཅིག་པུས་ཀྱང་ཞེས་སོགས་གོང་དུ་སྨྲས་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས། མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལྟར་བརྗོད་ན་ལེགས་ཏེ་བཟོད་ལྷག་གི་འཕགས་ཆོས་གཞན་མ་རྙེད་པས་སོ་སྐྱེར་མི་འགྱུར་བའི་
2-1-147b


དོགས་སྤོང་གི་འབད་པའང་དགོས་དོན་མེད་པར་རང་གྲོལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་པས་ནི་འཕགས་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་རྒྱུད་ཉིད་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཡིན། སྐྱེས་པའི་རྒྱུད་ནི་འཕགས་པ་ཡིན་པས། གང་ཟག་ལས་ཟུར་དུ་སོ་སྐྱེ་མི་བཞག་གོ །ལྔ་པ་ནི། དེ་ཐོབ་དང་། །ས་འཕོས་ནས་ནི་རྣམ་ཉམས་འགྱུར། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དེ་
རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐབས་ཡོད་དེ། འཕགས་ལམ་དེ་ཐོབ་པ་དང་འདོད་པ་ནས་གོང་མར་སྐྱེ་བ་ན་འདོད་པའི་སོ་སྐྱེ་དང་སྲིད་རྩེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་ས་འཕོས་ནས་ནི་སྲིད་རྩེའི་སོ་སྐྱེ་གཏོང་བའི་ཕྱིར། གཞན་དག་གི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཁམས་
གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་ནི་དགེ་བ་དེ་དག་ཐོབ་པས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །མ་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ན། མ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་གཏོང་བས་སླར་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞིང་མ་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ནི་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་མ་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པ་དག་ལ་
རེ་རེ་ཞིང་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲས་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐོབ་པ་སྐྱེས་པས་ཆོས་དེ་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ཕན་ཚུན་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། ཐོབ་པའི་
ཐོབ་པ་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ཉིད་དང་ཕན་ཚུན་ལྡན་པ་ལས་སླར་ཐོབ་པའི་འཕེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཕན་དུ་ཐོབ་པའི་གྲངས་མི་བསྐྱེད་པའམ། ཡང་ན་ཐོབ་པ་ཐུག་མེད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གང་ལས་གསུམ་གྱི་བར་དུས་སྐྱེད་ནས་དེ་ཕན་གྱི་གྲངས་མི་བསྐྱེད་པར་ཆོས་དེ་དང་
དེའི་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ཕན་ཚུན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོབ་པ་སྐྱེས་པས་རང་གང་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དེ་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་གཉིས་ལ་ལྡན་ལ། ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་ལ་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ལ། ཐོབ་པའི་
2-1-148a


ཐོབ་པ་ནི་གཅིག་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཐུག་པ་མེད་པས་དེ་ལྟའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་དགེ་བའང་རུང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡང་རུང་བ་གང་ཞིག་ལ་གཞིར་བཞག་སྟེ། བརྩི་ན། སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དང་ཐོབ་པ་དང་དེའི་ཐོབ་པ་གསུམ་
སྐྱེ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན་པས་རེག་མ་ཐག་འགགས་ནས་འདས་པར་རྫས་སུ་ཡོད་ཅིང་གཏོང་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་ལྡན་ལ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་དེ་གསུམ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བྱས་པའི་ཐོབ་པ་གསུམ་སྟེ་དྲུག །དེ་ལྟར་བརྩིས་ཏེ་སྐད་ཅིག་གསུམ་པ་ལ་ཐོབ་པ་དགུ་དང་།
སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཐོབ་པ་དགུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ལ། བཞི་པ་ལ་སྔར་གྱི་ཉེར་བདུན་གྱི་ཁར་ཐོབ་པ་ཉེར་བདུན་འཕེལ་བས་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་དང་། སྐད་ཅིག་ལྔ་པ་ལ་སྔར་གྱི་ང་བཞི་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བྱས་ནས་
ཐོབ་པ་ང་བཞི་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ང་བཞི་སྟེ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་གཉིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་འདྲེས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་གྲངས་བསྐྱེད་ན། སྲོག་ཆགས་གཅིག་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་
ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་དགེ་བ་སྐད་ཅིག་མ་མཚུངས་ལྡན་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པ་ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བར་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་ཡས་ཤིང་ཚད་མེད་པ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་
རྒྱུད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལའང་ཐོབ་པའི་རྫས་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཐོབ་པ་ཐུག་མེད་ཀྱི་ལུགས་འདི་ལ། སློབ་དཔོན་ཀྱེ་མ་འདི་ནི་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ་ཟད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐོབ་པ་ཐུག་མེད་འདི་ནི་སྐྱེ་བོའི་གོ་སྐབས་རྙེད་པར་འགྱུར་
2-1-148b


ཏེ། སྟེས་དབང་གི་ཐོབ་པ་གཟུགས་ཅན་ཐོག་བཅས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐོགས་མེད་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཐོགས་བཅས་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་སྲོག་ཆགས་སམ་སྐྱེས་བུ་གཉིས་པའི་ཐོབ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་གོ་སྐབས་མེད་པར་ཐམ་འགགས་ནམ་འགགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །
གཉིས་པ་སྐལ་མཉམ་ནི། སྐལ་མཉམ་སེམས་ཅན་འདྲ་བའོ། །སྐལ་མཉམ་ཆོས་ཅན། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཚུངས་ཤིང་འདྲ་བར་བྱེད་པའོ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱིས་མ་བསྡུས་པ་སཱ་ལུ་སོགས་ལ་སྐལ་མཉམ་མམ་རིས་མཐུན་བཞག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། གཡོ་བའི་
རང་བཞིན་མཚུངས་གྱུར་འགྱུར་ཅིང་། །བསམ་པ་གུས་མཚུངས་སེམས་ཅན་རྣམས། །གང་གི་མཉམ་པར་འགྱུར་བ་ནི། །དེ་ལ་སྐལ་མཉམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དབྱེ་ན། ཐ་དད་མིན་པ་དང་ཐ་དད་པ་སྟེ། དང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཙམ་གྱིས་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་འདྲ་བར་
བྱེད་པའི་རྫས་ཡིན་པས་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རེ་རེ་ཡོད་ཅིང་། རྫས་ཐ་དད་རིགས་ཐ་མི་དད་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི། བྱེ་བྲག་སོ་སོ་བ་ལྷ་དང་མི་དང་དགེ་བསྙེན་སོགས་དེ་དག་ནང་འདྲ་བར་བྱེད་པ་རྫས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་རྫས་སུ་མེད་ན་སེམས་ཅན་
དང་ཆོས་རྣམས་ལ་སྒྲ་བློ་མཐུན་པར་མི་འཇུག་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྟེན་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་སྟོན་པས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ། སྲོག་གཅོད་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་དང་གོམས་པར་བྱས་པ་དང་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བརྒྱ་ལ་མི་
རྣམས་ཀྱི་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་འོང་ན་ཡང་སྲོག་བཅད་པས་ཚེ་ཐུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྐལ་མཉམ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་མུ་བཞི་ཡོད་དེ། འཆི་ཞིང་སྐྱེ་ཡང་མི་སོགས་སེམས་ཅན་སྐལ་མཉམ་མི་འདོར་ཞིང་མི་ཐོབ་པ་ནི་མི་ལྟ་བུ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་
2-1-149a


དེར་སྐྱེ་བ་མུ་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་སོ་སྐྱེའི་སྐལ་མཉམ་འདོར་ལ་འཐོབ་པ་ནི་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པ་འཕགས་པའི་སྐལ་མཉམ་ཐོབ་པ་དང་། མུ་གསུམ་པ་མིའི་འགྲོ་བ་ནས་ལྷའི་འགྲོ་བར་འཕོ་བ་དང་། བཞི་པ་སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པ་གསོན་ཞིང་ཅུང་
ཟད་ཀྱང་མ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་སཱ་ལུ་སོགས་ལའང་སྐལ་མཉམ་ཡོད་པར་མཚུངས་ཤིང་། ལུང་ཡང་མིར་སྐྱེ་བའི་འགྲོ་བ་རིས་གཅིག་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་ནས་དེར་གསུངས་ཀྱི། སྐལ་མཉམ་རྫས་གྲུབ་ཏུ་སྟོན་པ་མིན་ལ། སྐལ་མཉམ་ནི་སེམས་ཅན་
ལས་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་བོ། །དེ་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན། བྱེ་བྲག་པའི་གཞུང་བཙུགས་ཤིང་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བ་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་
འདུ་ཤེས་མེད་པ་བཤད་པ་ལ། མཚན་གཞི་ངོས་བཟུང་བ། འབྲས་བུ་བཞི་གང་ཡིན་པ། ས་གང་དུ་གཏོགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པ་བ་འདུ་ཤེས། །མེད་པར་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འགོག་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། མི་ལྡན་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ་བའི་ཚེ་སེམས་
དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་བསྐལ་པ་ལྔ་བརྒྱར་འགོག་པའི་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་སྐྱེར་མི་སྟེར་བར་ཆུ་ལོན་གྱིས་ཆུ་སྐྱིལ་བ་ལྟར་འགོགས། གཏན་དུ་མིན་ཏེ། འགོག་པ་གཉིས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། རྣམ་སྨིན། དེ་ནི་འདུ་ཤེས་
མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ཡང་མེད་ལ། གཟུགས་ཅན་མིན་པས་རྒྱས་བྱུང་ཡང་མིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་འབྲས་ཆེ། དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གནས་ཏེ། དེ་ལས་
2-1-149b


གནས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚངས་ཆེན་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་གྱི་གནས་རིས་ལས་གཞན་མིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་ལྷ་དེ་ལ་མཚུངས་ལྡན་རྟེན་མེད་དམ་ཞེ་ན། མིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་དེ་དག་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་འདུག་སྟེ་
འདུ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་གནས་དེ་ནས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྙོམས་འཇུག་གི་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་མེད་པས་སྔོན་མེད་པ་མ་བསགས་པའི་ཕྱིར་མདའ་འཕངས་པའི་ཤུགས་ཟད་པ་ས་ལ་ལྟུང་བ་བཞིན་གདོན་མི་
ཟ་བར་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེའོ། །དེར་སྐྱེ་བའང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་གྱུར་གྱི་ལས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེས་པར་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། ལྷ་འདི་འཆི་ཀ་རང་གི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ཡིད་བརྟན་མ་ཕེར་བས་ཐར་པ་ལ་ལོག་ལྟ་སྐྱེས་ནས་
འབྲས་བུ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ཟེར་ཡང་ངེས་པ་མེད་དེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་མིར་སྐྱེས། བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་བསྒྲུབས་ནས་བདག་གང་ནས་འོངས་པ་བལྟས་པས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནས་འོངས་པར་མཐོང་བས་སྔར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལས་བྱུང་བས་བདག་དང་སེམས་
ཅན་རྒྱུ་མེད་ལས་བྱུང་བར་རྟོགས་པའི་མུ་སྟེགས་བྱེད་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཚངས་པ་དྲྭ་བའི་མདོ་ལས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ལུས་སེམས་ལ་མཚུངས་ལྡན་བཀག་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་བ་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བཞེད་དོ། །བཞི་པ་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་བཤད་པ་ལ། ངོ་བོ་སོ་སོར་
བཤད། རྟེན་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ངོ་བོ། འགོག་སྙོམས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་བཞིན་འདུ་ཤེས་མེད་སྙོམས་འཇུག །བསམ་གཏན་ཐ་མར་འབྱུང་འདོད་པས། །དགེ་བའོ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཉིད། །འཕགས་པའི་མ་ཡིན་དུས་གཅིག་འཐོབ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་
2-1-150a


བ་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། འདི་ལ་འབྲས་བུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདིའང་སྙོམས་འཇུག་དེ་ལས་མ་ལངས་ཀྱི་བར་དུ་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་འགོག་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། མེད་ན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་
རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཆུ་ལོན་མེད་པའི་རྒྱུན་ངོགས་སུ་ཆུ་ཀླུང་འབབ་པ་བཞིན་ནོ། །ས་ནི་བསམ་གཏན་ཐ་མ་བཞི་པར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཆེའི་ནང་དུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར། བསམ་པ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐར་པ་འདོད་
པས་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལ་ཐར་པ་དང་དེའི་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ལམ་དུ་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་སློང་ལམ་ལོག་པས་ཚངས་སྤྱོད་འཚོལ་བ་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའང་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་
དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་འདིས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པའི་ཡང་སྲིད་ལེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདི་ཐོབ་ནས་ཉམས་པ་དེས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་སོར་ཆུད་པར་བྱས་ནས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བ་དང་མྱོང་བར་མ་ངེས་པའང་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་དང་འཕྲད་པ་ལས་སྙོམས་འཇུག་འདི་སྐྱོན་ཅན་དུ་བལྟ་བར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ངེས་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་ཡང་མི་བསྐྱེད་ཅིང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་མྱོང་བར་མ་ངེས་པའང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འཇུག་པོ་ནི། སོ་སྐྱེ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་འཕགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འདིས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་ཞིང་འདི་མི་
ཁོམས་པའི་གནས་ཡིན་པས། འཕགས་པ་དག་རྣམ་པར་ལྟུང་བ་གཡང་ས་ལྟར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་ནས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ན་བཞི་པའི་འདས་མ་འོངས་སོ་སོར་ཐོབ་པ་བཞིན། འདིར་ཡང་འདས་མ་འོངས་ཀྱང་ཐོབ་
2-1-150b


བམ་ཞེ་ན། ཐོབ་པ་མིན་ཏེ། སྔོན་ཐོབ་ཟིན་འདྲིས་པ་ཡིན་ཡང་འདུ་བྱ་བ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་དགོས་ཤིང་། སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའང་འདས་མ་འོངས་ནི་མི་ཐོབ་ཀྱི་དུས་གཅིག་པ་ད་ལྟ་བ་ཁོ་ནས་ཐོབ་སྟེ་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་བཞིན། སྔོན་མེད་ཐོབ་པས་འདས་པ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་།
སེམས་མེད་པས་མ་འོངས་པ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ནས་མ་བཏང་གི་བར་དུ་ད་ལྟ་བ་དང་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བདག་གི་སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཡི། །རིང་ལུགས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་འབྱེད་སྙམ་ཡང་། །དུས་
ཀྱིས་དོན་གཉེར་འཇུག་པ་མ་མཐོང་བས། །འབད་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའི་དགེ་བ་ཡི། །བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་གཞན་དུ་སྐལ་ལྡན་དག །དགེ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་བླ་ན་མེད་པ་ལ། །གྲོགས་སུ་འཚལ་བའི་གནས་སྐབས་རྙེད་དམ་ཀྱི། །རང་བློར་ཡང་ཡང་དྲིས་ཏེ་གྱི་ནར་གོ། ཞེས་སོ། །
གཉིས་པ་འགོག་སྙོམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ། དངོས་དང་། ཐོབ་ཚུལ་གྱི་དམིགས་བསལ་དང་། འཕྲོས་དོན་ནོ། །དང་པོ་ནི། འགོག་པ་ཞེས་པའང་དེ་བཞིན་ཉིད། །འདི་གནས་དོན་དུ་སྲིད་རྩེ་སྐྱེས། །དགེ་བའོ་གཉིས་སུ་མྱོང་འགྱུར་དང་། །མ་ངེས་འཕགས་པའི་སྦྱོར་བས་འཐོབ། །འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་པའང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་འགོག་པ་ཉིད་དོ། །སྙོམས་འཇུག་འདི་ནི་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ནི་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་ཞི་བར་གནས་པའི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། སྐྱེ་བའི་རྟེན་ནི་སྲིད་རྩེ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། སེམས་ཕྲ་བ་ཕྲ་བའི་མཇུག་ཐོག་ཏུ་སེམས་སེམས་བྱུང་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་དགག་སླ་བའི་ཕྱིར། གང་སྤེལ་གྱིས། སྲིད་
རྩེ་ཁོ་ནར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི། ས་གཞན་འོག་མ་དག་ཏུ་མ་ཡིན་ཅེ་ན། རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དང་། སེམས་མཐར་ཐུག་པ་རྒྱུན་གཅོད་པ་སྟེ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་བཞག་ན། ས་འོག་མ་རྣམས་ན་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་དོ། །
2-1-151a


སྡེ་པ་གཞན་དག་འདི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པར་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་རྣམས་མཐར་ཕྱིན་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་
གསུངས་སོ། །ཀུན་ཏུ་སློང་བྱེད་ནི་དགེ་བའོ། །ཇི་ལྟར་མྱོང་བ་ནི། འདོད་པའི་འཕགས་པས་འགོག་སྙོམས་ཐོབ་ནས་མ་ཉམས་པ་ཕྱི་མ་ལ་སྲིད་རྩེར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་དང་། འདོད་པར་ཐོབ་པ་ཉམས་པ་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ནས་དེ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་སྲིད་རྩེར་
སྐྱེ་བས་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བས། གཉིས་སུ་མྱོང་འགྱུར་དང་། དེ་ཐོབ་ནས་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་སུ་འདའ་ན་ནི་མ་ངེས་ལ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སྲིད་རྩེར་མི་སྐྱེ་བས་མཐོང་ཆོས་མྱོང་འགྱུར་ནི་མིན་ནོ། །རྟེན་ནི་འཕགས་པ་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི་བྱིས་པས་ནི་མིན་ཏེ། འཕགས་
ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་བྱ་ཡིན་པ་དང་། སོ་སྐྱེ་ནི་བདག་ཆད་དུ་དོགས་ནས་འཇིག་པར་ལྟ་བ་དང་། མཐོང་ཆོས་ལ་འདའ་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་དང་དགྲ་བཅོམ་འགོག་པ་ལ་མོས་པ་དང་། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྲིད་རྩེའི་མཐོང་སྤང་མ་སྤངས་པར་འགོག་སྙོམས་བསྐྱེད་མི་ནུས་པའི་
ཕྱིར། འཕགས་པ་ཡིན་ཡང་སྲིད་རྩེའི་སེམས་མ་ཐོབ་པ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་ཁ་ཅིག་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་དགྲ་བཅོམ་རྣམས་དེར་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ། སྲིད་རྩེའི་སེམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སའི་དངོས་གཞི་ལས། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཆོས་གཉིས་གཅེས་
སྤྲས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་འཇུག་བརྒྱད་ཡིན་ལ། ལྷག་མཐོང་ནི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལས་གཅིག་མེད་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ཚོགས་ནས་གཅེས་
2-1-151b


སྤྲས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། མདོར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཐོབ་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང་། སེམས་ཙམ་པ་ནི། བཤད་སྦྱར་ལས་རང་རྒྱལ་ལའང་འཇུག་པར་བཤད་ཅིང་། ཉི་ཁྲི་སྣང་བར། བྱང་སེམས་ས་དང་
པོ་ནས་འཇུག་པར་བཤད་པའང་ཡོད་ལ། ས་བཅུ་པའི་མདོར། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་ནས་འགོག་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། བདུན་པ་ནས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇུག་ཀྱང་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། ས་
དྲུག་པ་ལ་ཐོབ། བདུན་པ་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར། བརྒྱད་པ་ལ་དབང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཤད་ལ། བྱང་སེམས་དང་སངས་རྒྱས་ཏེ་ལྔས་སྙོམས་འཇུག་འདི་ལ་འཇུག་པའོ། །འཇུག་པའི་ཡུན་ནི། ཁ་ཅིག་ངེས་པ་མེད་པས་འཕེན་པའི་དབང་གིས་ཏེ། བསྐལ་པའམ།
དེ་ལས་ལྷག་པར་འཇུག་ནུས་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་འདོད་པར་ཞག་བདུན་ལས་ལྷག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལངས་པའི་འོག་ཏུ་ཁ་ཟས་ཀྱི་ནུས་པ་ཟད་ནས་དུས་མིན་དུ་ཚེ་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་བ་ལ། ཁུངས་མེད་ཅེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་ཡང་། དགོངས་
འགྲེལ་གྱི་འགྲེལ་པ་ལས། འདོད་པ་ཟས་ཀྱི་འཕེན་པ་བཏང་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཅིང་། གཟུགས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་སྲིད་དོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་རང་ལུགས་ལ། ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ནི་གཞན་དོན་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། འདི་ལ་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ། ཁ་ཅིག །འོ་ན་འདུལ་བ་
ཕྲན་ཚེགས་ལས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པས་ཀྱང་། ཆགས་པ་དང་བྲལ་ཙམ་གྱིས་མིན་པར་སེམས་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་འབད་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བས་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་
2-1-152a


ཐོབ་པ་བཞིན་ད་ལྟར་བ་ཁོ་ནས་ཐོབ་ཀྱི་འདས་མ་འོངས་ནི་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྔོན་བསྐྱེད་པ་ཉམས་ནས་སླར་བསྐྱེད་ཀྱང་འདས་པ་མི་ཐོབ་པར་ད་ལྟ་བ་གཅིག་པུས་ཐོབ་སྟེ། སྔ་ཕྱི་འདྲ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཐུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཐོབ་བྱ། །ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི།
སྦྱོར་བ་ལས་མི་བལྟོས་པར་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་མངའ་བརྙེས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་པ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ། དགེ་བ་མཐར་ཕྱིན་ཁྱོད་ལ་ནི། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་
ཅུང་ཟད་མེད། །ཁྱོད་ནི་གང་དུ་བཞེད་ངེས་པ། །བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་ལགས། །ཞེས་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ཐུབ་པས་སྙོམས་འཇུག་དེ་སྦྱོར་བས་མ་བསྐྱེད་ན། ཟད་པ་ཤེས་པའི་དུས་སུ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དུ་ཇི་ལྟར་འཇོག་ན། སྔོན་མངོན་དུ་བྱས་པ་བཞིན།
དེ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དུ་གྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་ནི། དང་པོར་མ་ཡིན་སྐད་ཅིག་མ། །སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིས་ཐོབ་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཆེའི་ཡུལ་གྱི་ནུབ་ཕྱོགས་པ་ན་རེ། བྱང་སེམས་ཀྱིས་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་ནས་ལངས་ཏེ། སྲིད་རྩེ་དང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་
བརྟན་ཉེ་སྲུངས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལུགས་ཀྱི་ཚིག་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་བསྐྱེད་པར་མཛད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཚད་མར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་བ་ལ། ནུབ་ཕྱོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཁ་ཆེ་བ་
རྣམས་ནི། དེས་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་དང་པོར་མཐོང་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་སེམས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་དང་སྲིད་རྩེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་
2-1-152b


དགུ་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ་དགུ་སྟེ། བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མ་བར་མ་ཆད་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སྐྱེའི་གནས་སྐབས་ན། རིང་འཕུར་དང་། ལྷག་སྤྱོད་བསྟེན་པའི་དུས། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་
འདོད་པ་ནས། ཅི་ཡང་མིན་ཕྱིན་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ངེས་པ་ལ་འཇུག་པ་ན་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེའི་གཉེན་པོ་ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་མཐུན་བསྐྱེད་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་མེད་ན་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་མཐུན་གྱི་ལམ་མི་འབྱུང་བའི་
ཕྱིར། དེའི་རྒྱུར་བཞག་གོ། ནུབ་ཕྱོགས་པས་ཟག་མེད་ཀྱི་བར་དུ་ཟག་བཅས་མི་འདྲ་བའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ན་ཅི་ཉེས་དྲིས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ན་བསམ་པ་ལྡང་བ་ཅན་དུ་ཐལ་ན། སྟན་གཅིག་ལས་བསལ་བ་མི་ལྡང་བར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱེ་སྨྲ་ཟེར་ལ། ཁྱབ་པ་ཡོད་
དེ། དེ་ཚོགས་གཉིས་ལེགས་པར་བསགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་ཕྱིར་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང་། དམ་བཅའ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་འོག་པ་རྣམས་ཟག་མེད་ཀྱི་བསམ་པ་ལས་མི་ལྡང་བར་མ་གྲུབ་ལ། དགོངས་
པ་ལས་མི་ལྡང་བ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཟག་ཟད་མ་ཐོབ་པའི་བར་སྟན་འདི་ལས་སྐྱིལ་ཀྲུང་མི་བཤིག་སྙམ་པའི་དགོངས་པ་མི་ལྡང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་མ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་འཕྲོས་དོན་ལས་ཅུང་ཟད་འཕྲོས་དོན་བཤད་ན། ཆོས་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས།
བླུན་པོས་ཕྱག་ཆེན་སྒོམ་ཉེས་པས་དུད་འགྲོ་དང་། ཉན་ཐོས་འགོག་པར་ལྷུང་ཟེར་བ་ལ། ཁ་ཅིག་འོ་ན་བླུན་པོས་ནས་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་པས། བྲ་འོ་དང་སྲན་མར་སྨིན་པར་འགྱུར་པའི་མཚུངས་པ་དང་། སོ་སྐྱེས་སྒོམ་ཉེས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འགོག་སྙོམས་འཐོབ་ན། དེ་
2-1-153a


འཕགས་པར་ཐལ། འཕགས་པ་མ་གཏོགས་སོ་སྐྱེས་འགོག་སྙོམས་འཐོབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བ་དག་སྣང་མོད། ཁོ་བོ་སྨྲ་ན་ཁྱབ་པ་མི་མཚུངས་ཏེ། བླུན་པོས་ཐར་པ་ཐོབ་ཕྱིར་སྒོམ་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་
པའི་ཡིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡིན་པས། ལས་དེའི་འབྲས་བུ་མནར་མེད་སོགས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་གཙུག་ཏོར་བམ་ཆུང་སོགས་ནས་ཀྱང་བཤད་ཅིང་། དེར་མ་ཟད་གསང་སྔགས་བླ་མེད་རང་ལུགས་ལའང་དབང་བཞི་ཐོབ་ཅིང་རིམ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པའམ་ཕྱག་
ཆེན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་བླུན་ཅིང་རྨོངས་པ་ཁ་ཅིག་དམ་ཚིག་ཆག་ཉམས་ལས་རྡོ་རྗེ་དམྱལ་བ་སོགས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་ཞིག་སྲིད་ལ། ཇི་འདྲའི་མི་བླུན་པོས་ཀྱང་། ནས་བཏབ་ཉེས་པས་བྲ་བོ་དང་སྲན་མར་མི་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་མེད་ལ། སོ་སྐྱེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འགོག་
སྙོམས་མི་སྐྱེ་བ་ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ལ་ཡིན་ཀྱང་། གསང་སྔགས་བླ་མེད་དུ་སོ་སྐྱེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འགོག་སྙོམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ། ཁམས་འདུས་པ་བར་པར། འགོག་པའི་རྩ་ཡི་གེ་ཨའི་རྣམ་པར་རླུང་སེམས་འདུས་ན་འགོག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་
བར་བཤད་ཅིང་། འོ་ན་དེའི་ཚེ་གང་ཟག་དེ་ཉན་ཐོས་འགོག་པ་པར་ཐལ། འགོག་སྙོམས་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། གསང་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ། དང་པོར་ཡུལ་ལྔ་སོ་སོར་སྡུད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔའི་སྟོང་
གཟུགས་ལ་སེམས་ཟིན་པ་ཙམ་ན་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་ལོངས་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་མཐོང་བར་བཤད་ཀྱང་གང་ཟག་དེ་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དང་། ས་ཐོབ་པས་མ་ཁྱབ་པ་བཞིན་ཡིན་ལ། ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པར་ནི་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ནམ་མཇལ་མཇལ་ཆོག་པ་
2-1-153b


ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་པར་མི་འབྱུང་བ་དང་། ལོངས་སྐུ་ས་མ་ཐོབ་པར་མི་མཐོང་བར་བཤད་ཀྱང་། ཐེག་པ་དམའ་བའི་ལུང་གིས་ཐེག་པ་མཐོ་བ་ལ་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནད་ཕྲ་མོ་མ་གཟིགས་པ་རྣམས་ཐུགས་ལས་ཆུང་ངུར་
མཛོད་ཅིག །གཉིས་པ་རྟེན་ཐུན་མོང་དུ་བཤད་པ་ནི། གཉིས་ཀ་འདོད་དང་གཟུགས་རྟེན་ཅན། །འགོག་པ་དང་པོར་མིའི་ནང་དུ། །སྙོམས་འཇུག་དེ་གཉིས་ཀ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་རྟེན་ཅན་ཡིན་གྱི། གཟུགས་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། ཁམས་དེའི་
མཚུངས་ལྡན་ཞི་བས་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་དང་གཅིག་ཏུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་མཚུངས་ལྡན་འགགས་ན། གཟུགས་ནི་མེད་པས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཁོན་ཁོ་ན་གནས་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟའང་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་ལ། གང་
སྤེལ་གྱིས། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཧ་ཅང་ཉེ་ན་མི་རུང་བས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དག་གི་རྟེན་ལ་རུང་གི། བཞི་པར་ནི་མ་ཡིན་ཅེས་དང་། གཞན་དག་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་བཞི་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་གཏོགས་པའི་བཞི་པར་ཡང་
སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཕྱི་མ་འདི་འཐད་པར་མངོན་ཏེ། རང་འགྲེལ་ལས། གང་དག་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མི་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། ཆོས་མངོན་པའི་གཞུང་། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ། སྲིད་པ་དེ་རྣམ་པར་འདྲིད་
པ་ཅན་ལྔ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ལྷ་འདུ་ཤེས་ཅན་སེམས་མི་འདྲ་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་། ལྷ་འདུ་ཤེས་མེད་
2-1-154a


འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་འདྲིད་པ་ཅན་ལྔ་ནི། རྒྱལ་བ་འོད་སྲུང་གི་དུས་ཕུང་པོ་ལྔའི་མིང་སྟེ། ཕུང་པོས་བསླུ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི་
དབུ་བ་རྡོས་པ་འདྲ། །ཞེས་སོགས་དང་གནད་གཅིག་པར་རྒྱལ་པོ་སྲས་ཀྱིས་སོ། །སེམས་མི་འདྲ་བ་ནི་གཟུགས་ཁམས་ནས་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་དང་། ཟག་མེད་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འདྲ་བ་ནི་རང་སའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་
བྱས་པའོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་མིན་པའི་མུ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་སེམས་མི་འདྲ་བ་ལ་གནས་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་གཟུགས་ཁམས་པ་ཡིན་ཅིང་ཟག་བཅས་
ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡང་མིན་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཅན་ཡིན་པའི་མུ་ནི། འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་སེམས་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་མུ་ནི། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་འདུ་ཤེས་ཅན་སེམས་
འདྲ་བ་ལ་གནས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་མན་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཅན་མིན་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་མི་འདྲ་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང་འགོག་
སྙོམས་ལ་ཞུགས་པའི་སྲིད་པ་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྲིད་པ་ལྟ་བུའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་མ་ཐོབ་པ་ནི། དེར་སྐྱེ་འཆིའི་སེམས་འབྱུང་བས་དེ་ལ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་སོ། །སྤྱིར་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཀྱང་
2-1-154b


ཁྱད་པར་ནི། འགོག་པ་སྔར་མ་བསྐྱེད་པ་དང་པོར་མི་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་བསྐྱེད་དགོས་ཏེ། མཚུངས་ལྡན་རགས་པས་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་མཚུངས་ལྡན་ཞི་བས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་དང་པོར་མི་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་དང་། གལ་ཏེ་སྔར་འགོག་པ་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་
ཉམས་ན་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི་དེ་ལྟར་སྐྱོ་བས་མ་ཡིན་གྱི། ལོག་པར་ལྟ་བས་དེར་ཐར་པར་ཤེས་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་རྒྱལ་པོའི་
སྲས་ཀྱིས་སོ། །གང་བ་སྤེལ་གྱིས། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི། དང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསྐྱེད་དེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི། འདོད་པའི་ལྷ་ལའང་སྐྱེ་སྟེ། འདོད་ལྷ་
ནི་གླིང་གསུམ་གྱི་མི་ལྟར་བློ་གསལ་ཞིང་རགས་པ་མ་ཡིན་པར་རང་རྒྱུད་ཞི་བས་ཐར་པ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང་པོ་འདིར་བསྐྱེད་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པར་འབྲས་བུ་
མྱོང་བར་བཤད་པ་དང་ཡང་ལེགས་པར་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འགོག་པ་འདི་དག་སེམས་མེད་ཡིན་ན། དེའི་རྗེས་ཀྱི་སེམས་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲ་འདས་པའང་རྫས་སུ་གྲུབ་པས་འདས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པས། ལུས་སེམས་
ཕན་ཚུན་ས་བོན་ཅན་ཡིན་པས། དབང་བཅས་ཀྱི་ལུས་ལ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པས་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ནས་བྱེ་སྨྲ་ལྟར་ཡིན་ན། སེམས་མེད་དེ་དག་ལ་མཚུངས་ལྡན་བཀག་པ་མིན་པར་ཐལ། འདས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྫས་དེའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་འདོད་པ་རྫས་
2-1-155a


སུ་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་པའི་དབང་དུ་ན། སེམས་ཀྱི་ས་བོན་སེམས་སུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཚུངས་ལྡན་ཐམས་ཅད་བཀག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་དང་། དོན་དུ་འདོད་ན། བེམས་པོས་ཤེས་
པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་བེམས་པོའི་རྒྱུ་ཤེས་པས་བྱེད་པར་མཚུངས་པར་ཐལ་བ་དང་། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན། སེམས་ཙམ་པ་དག་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན། མཚུངས་ལྡན་ཐམས་ཅད་ལུས་ལ་བཀག་
པའི་ཕྱིར། སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐལ་ཅེ་ན། སྡེ་པ་རང་ལན་ནི། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཀུན་སློང་དང་། དང་པོར་སྐྱེ་ཚུལ་དང་། ཁམས་དང་། ས་དང་། གང་ཟག་དང་། རྣམ་སྨིན་མྱོང་འགྱུར་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །སེམས་ཙམ་པའི་
དགག་བྱ་ལ་ཁྱད་འདོད་དེ། སྙོམས་འཇུག་དང་པོ་ནི། ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་ཡིད་ལ་ཚོགས་དྲུག་འཁོར་བཅས་དགག་ལ། གཉིས་པ་ནི། ཀུན་གཞི་ལ་ཉོན་ཡིད་དང་ཚོགས་དྲུག་འཁོར་བཅས་དགག་པ་ལ་འདོད་དོ། །གནས་བརྟན་དབྱིག་བཤེས་ཀྱིས་ནི་འགོག་སྙོམས་མི་
གསལ་བའི་སེམས་ཆ་ཕྲ་བ་དང་བཅས་པར་འདོད་ལ། དེ་ལ་བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ཀྱིས། རྣམ་ཤེས་སེམས་མས་ཡོད་ན་གསུམ་འདུས་པ་ལས། རེག་པ་དང་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱི་ཚོར་འདུ་སེམས་པའི་ཚོགས་འབྱུང་བར་བཤད་པ་ལས། རྒྱུའི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་ན་འབྲས་བུ་
ཚོར་སོགས་ཇི་ལྟར་འགོག་ཅེས་པ་ལ། རྒྱུ་ནས་ཐོགས་མེད་ཡིན་ན་བདེན་ཀྱང་། རྒྱུ་ཙམ་ལ་མ་ཁྱབ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པའི་རེག་པ་ཡོད་ཀྱང་ཚོར་འདུ་མི་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། དགྲ་
2-1-155b


བཅོམ་པས་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དུ་གཟིགས་པས་ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་འགྲོར་ཚོར་བ་སོགས་འབྲལ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ག་ལ་མཚུངས། དེའི་ཕྱིར་འདི་རིགས་པར་སྨྲ་བའོ། །སེམས་མེད་ཀྱང་སྙོམས་འཇུག་
ཏུ་འཇོག་བྱེད་ཡོད་དེ། སྙོམས་འཇུག་གི་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དགག་བྱ་དེ་དག་འགོག་པས་ན་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་བྱེ་སྨྲ་ཟེར་ལ། ཡང་ན། འབྱུང་བ་རྣམས་སེམས་སེམས་བྱུང་སྐྱེ་བ་དང་མི་མཐུན་པར་གནས་པའི་སྙོམས་པར་
འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅེས་མདོ་སྡེ་པ་སྨྲ་ཞིང་། ཡང་ན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་དྲུག་དང་བདུན་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་ཕྱིར་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་སེམས་ཙམ་པ་ཟེར་རོ། །སྲིད་པའི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །བདག་གིས་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་རྟོགས་པར་བྱ། །ཟབ་
མོའི་གནས་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་སྙམ་ནས། །ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་འཆད་ལ་འགལ་བ་ཅི། །ལྔ་པ་སྲོག་བཤད་པ་ནི། སྲོག་ནི་ཚེ་ཡིན་དྲོད་དང་ནི། །རྣམ་ཤེས་རྟེན་གང་ཡིན་པའོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ཚེ་ཡིན་ལ། ཚེ་ནི་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གནས་པའི་རྟེན་དང་རྒྱུ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་ཁམས་འོག་མ་
གཉིས་ན། དེ་གཉིས་ཀ་དང་། གཟུགས་མེད་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འདི་ཉིད་ཆོས་མངོན་པ་ལས། ཚེ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་འདིས། །གང་ཚེ་ལུས་ནི་འདོར་བྱེད་ཅིང་། །བོར་ནས་དེ་ཚེ་འཇུག་པ་ནི། །སེམས་མེད་ཇི་ལྟར་ཤིང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་
དུ་ཚེའི་རྟེན་ཡང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཡིན་ཅེས་ཟེར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི། ཚེ་གང་ཞིག་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་པ་ནི། ཚེ་མ་ལྡོག་པར་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་མི་ལྡོག་ལ། དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་མ་ལྡོག་པར་ཚེ་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། སྲོག་འགག་པ་མེད་པར་ཐལ་པས། །
2-1-156a


འདོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་རྟེན་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་སྨྲས་སྐྱོན་འདིས་གོས་དོགས་ནས། དེ་གཉིས་སྲོག་གི་རྟེན་དུ་ཁས་བླངས་པ་དོར་ནས། སྲོག་གམ་ཚེའི་རྟེན་ནི། སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། དེས་ཇི་སྲིད་དུ་འཕངས་པ་དེ་
སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཟད་པས་ཚེ་ལྡོག་ལ། དེ་ལོག་པས་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་མི་ཐལ་ཅེས་ཁས་ལེན་ཏོ། །འོ་ན་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཀྱང་ལས་ཉིད་ལ་ཅིས་མི་བཞག་ཅེ་ན། བྱེ་སྨྲས་དེར་
བཞག་ན་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྨིན་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སོགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར། མདོ་སྡེ་པ་ནི། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཚེ་ཡོད་ཀྱི། མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྫས་གྲུབ་མེད་ལ། ཁམས་གསུམ་པའི་ལས་ཀྱི་རིས་མཐུན་འཕངས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་
དེ་ལ་ཚེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་རྒྱུན་ནམ་མདའ་འཕངས་པའི་རྒྱུན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་པ་མདའ་འཕངས་པའི་རྒྱུན་འཇུག་པའི་འགྲོ་བ་ནི། འཕེན་པའི་འབད་པ་ལས་མ་ཡིན་གྱི། མདའ་ལས་ལས་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་འགྲོ་བའི་རྒྱུ། ཡོན་ཏན་འདུ་བྱེད་
ཅེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། ཤུགས་ཞེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་མ་ལྷུང་གི་བར་དུ་འགྲོ་བས། འཕེན་པའི་ནུས་པས་མདའ་འགྲོ་བའི་དཔེ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་པ་ལ། མདའ་འཕངས་པ་ནམ་མཁར་འགྲོ་བ་ཆོས་ཅན། མགྱོགས་པ་དང་ཆེས་མགྱོགས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཆེས་
མགྱོགས་པར་ཕྱིན་པའི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེའི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡོན་ཏན་འདུ་བྱེད་གཅིག་པུ་ལ་ནི་ནུས་པ་ཆེ་ཆུང་མེད་ཅིང་ནམ་མཁར་འགྲོ་བའི་གེགས་ཤིང་སོགས་ཐོགས་བཅས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། མདའ་ལྟུང་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ།
2-1-156b


མི་ལྟུང་བར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཚང་ལ་གེགས་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་སྟེ། རླུང་གིས་གེགས་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། གཞུ་རྒྱུད་དང་བྲལ་མ་ཐག་དྲུང་དུ་ལྟུང་བའམ། ཕྱིས་ནས་ཀྱང་མི་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གེགས་རླུང་དང་འཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་སྨྲས།
ཚེ་རྫས་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་ཡོད་ཅེས་མི་བརྗོད་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། དྲོད་དང་འདྲེ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྫས་སུ་མེད་པ་ལ་འདྲེ་བ་མི་འཐད་དོ། །ཚེ་དང་བསོད་ནམས་ཟད་པས་འཆི་བ་ལ་གདགས་པ་ལས་མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་སྲོག་གི་རྒྱུན་རྫོགས་
པས་ཚེའི་རྣམ་སྨིན་ཅན་གྱི་ལས་ཉིད་ཟད་པས་འཆི་བ་དང་། གཉིས་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཅན་གྱི་ལས་ཟད་པས་འཆི་བ་དང་། གསུམ་པ་ནི་གཉིས་ཀ་ཟད་པ་དང་། བཞི་པ་ནི་གཉིས་ཀ་མ་ཟད་ཀྱང་བག་མེད་པར་ཟ་བའམ་སྤྱོད་པ་སོགས་ཡ་ང་བ་མ་སྤངས་པས་འཆི་བའོ། །
དཔེར་ན་སྣུམ་ཡོད་ཀྱང་སྡོང་བུ་ཟད་པ་ལ་སོགས་པའི་མུ་བཞི་ལྟ་བུའོ། །ཚེ་བཏང་བ་ལ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། མུ་དང་པོར་འདུས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚེ་ཡོད་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཟད་པས་འཆི་བ་བཟློག་པ་ལ་ནུས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཚེ་ཟད་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཟད་པས་འཆི་བ་བཟློག་པ་ལ་ནུས་
པ་མེད་པས། གཉིས་ཀ་ཟད་པས་ཞེས་པའི་མུ་གསུམ་པ་མི་རིགས་ཏེ། སྲིད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཉིས་ཀ་ཚེ་ཟད་པ་ལས་འཆི་བ་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཚེ་རྒྱུད་ལ་རགས་ལས་ཏེ་འཇུག་པའམ། ལན་གཅིག་སྐྱེས་ནས་གནས་པ་ཞེས་
བྱ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། ཉི་འོག་པ་ནི་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལ་མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་རྒྱུད་ལ་རག་ལས་ཏེ། དེའི་ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱར་ནུས་ཤིང་། དེའི་སྒོ་ནས་ཚེ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར། ཚེ་རྒྱུད་ལ་རགས་ལུས་ཏེ་འཇུག་པའོ། །འདོད་པར་སྙོམས་
2-1-157a


འཇུག་གཉིས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང་། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་ནི་ལན་གཅིག་སྐྱེས་ནས་གནས་པ་སྟེ། ལུས་ལ་གནོད་པས་ཚེ་ལ་གནོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གཞན་གྱི་གནོད་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་
རོ། །ཁ་ཆེ་བ་ནི་གློ་བུར་ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་གེགས་དང་བཅས་པ་དང་། གློ་བུར་ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་ཅིང་གེགས་མེད་པ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དོན་སྔ་མ་དང་འདྲ་ཞིང་རྒྱུད་ལ་རགས་ལས་པ་དང་གློ་བུར་དང་བཅས་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཡོད་དོ། །
མདོ་ལས་ལུས་ཐོབ་པ་རང་འཆི་བ་དང་། གཞན་གྱིས་གསོད་པ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་འདོད་ལྷ་རྩེ་བ་དང་དགའ་བས་ལུས་དུབ་ཅིང་དྲན་པ་མྱོས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་དེ་ནས་འཆི་བ་དང་། ཕན་ཚུན་མིག་གིས་མིག་ལ་བལྟས་པས་ཡིད་འཁྲུགས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་
འཆི་བ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིའང་ཡིན་ཏེ། གནོད་པས་མི་བརྫི་བའི་ཆོས་ཅན་དང་། སྐུ་ཚེ་གཏོང་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འདྲོངས་པའི་ཕྱིར། མངལ་ན་དང་སྒོ་ང་ན་འདུག་པ་རྣམས་ནི་གཞན་གྱིས་གསོད་པས་མུ་གཉིས་པའོ། །དམྱལ་བ་དང་སྲིད་པ་
བར་མ་མ་གཏོགས་འདོད་ཁམས་པ་ཕལ་ཆེར་ནི་མུ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་བར་མ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས། དམྱལ་བ། སྒྲ་མི་སྙན་པ། མཐོང་ལམ་དང་། བྱམས་པ་དང་། འགོག་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ཞུགས་པ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་
རབ་འབྱུང་བའི་དྲང་སྲོང་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་ཕོ་ཉ་བ་ནེ་ཙོ་བཞིན་རྒྱས་ལྟ་བུ་དང་། ཁྱིམ་བདག་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་བུ་ལྟ་བུ་འདི་སྲིད་འཚོ་ཞེས་རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་དང་། ཆོས་ལེན་ནི་མས་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྒྱུར་ཡང་བདེན་པ་མཐོང་འོས་ཡིན་པས་མ་ཤི་བ་དང་།
2-1-157b


མཆོག་ཅན་མ་སྐྱེས་དགྲས་གསལ་ཤིང་ལ་བསྐྱོན་བཞིན་ཤཱ་རིའི་བུས་གདམས་ངག་ཕོག་པས་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་སྟེ་གསལ་ཤིང་ཁྱེར་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་པ་དང་། ཕྱུག་པོའི་བུ་གང་གཱ་ལེན་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཕ་མས་མ་གནང་བ་དུག་ཟོས་མཚོན་གྱིས་གཏུབས་པ་
སོགས་ཀྱིས་མ་ཤི་སྟེ། གང་ལས་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་ཐོབ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཀུན་རིང་ན་གནས་ཀྱང་དྲུང་དུ་དྲངས་ཏེ་འཇོམས། །དེ་ནི་བདག་གི་མཛའ་གྲོགས་བཞིན་དུ་བཙལ་ཡང་མ་རྙེད་པ། །འཆི་ལ་འཆི་བ་གཞན་ཞིག་ཡོད་དམ་
ཅིས་ན་མི་མངོན་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་གྲགས་པ་གཞོན་ནུ་གཞོན་ནུ་མའི་འཁོར་ལ་ཡིད་དབྱུང་བའི་སྒྲ་མི་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་གྱིས་མ་ཐོས་པར་བྱས་ཤིང་སྒོ་དབྱེ་བར་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་པ་ཡིན་པས་བསད་མ་ནུས་པ་དང་། འཚོ་
བྱེད་ནི་མས་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་སྟེ་དེའི་སྲོག་ལ་ཤ་ཚ་བ་མེད་པར་རྒྱལ་པོའི་སྒོར་བསྐྱུར་བས་བདེན་པ་མཐོང་འོས་ཡིན་པས་མ་ཤི་བ་དང་། སོགས་བྷབྤ་ལོ་པ་ཀ་ལ་སོགས་བདེན་པ་མཐོང་འོས་གཡང་སར་བསྐྱུར་ཡང་མ་ཤི་བ་ལྟ་བུ་དང་། སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་སེམས་ཚེ་དེ་ལ་
དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་དེ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་ལྷུམས་ན་གནས་པའི་ཡུམ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་འཆི་ལ་གཞན་གྱིས་གསོད་པས་ཀྱང་མི་འཆིའོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་གཉིས་ཀ་མུ་བཞི་པ་ཡིན་ན། མདོ་ལས།
ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བོས་ནས་སྲིད་རྩེ་བ་ཁོ་ན་ལ་བཤད་པ་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། དེ་ནི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཐ་མ་བརྒྱད་པ་ཡིན་པས་དང་པོ་བདུན་ཡང་གོ་བར་ནུས་ལ། ཁ་ཅིག་གོ་མི་ནུས་ཏེ་མུ་བཞི་པ་འདི་ལྟར་ཞེས་མ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལ་མ་ངེས་ཏེ། འདི་ལྟ་བའི་
2-1-158a


སོགས་ཁོངས་ནས་ལྷག་མ་དཔེར་མཚོན་རྒྱུ་མེད་པའི་སྒྲ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན། སེམས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ། དངོས་བསྟན་འདི། དངོས་བསྟན་
འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་ལྷ་མི་དེ་གཉིས་ལས་ལྷག་མའི་དཔེར་མ་སོང་བ་བཞིན་ནོ། །དཔལ་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་ན་རེ། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་དུ་རང་འཆི་དང་གཞན་གསོད་མེད་པའི་དགོངས་པ་ནི། རང་སའི་ཟག་མེད་ཀྱི་རང་ས་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་ལ་ནི་རང་འཆི་བ་ཞེས་
པའི་མིང་གིས་བཏགས་ལ། གོང་མའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་འོག་མ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་གསོད་པ་ཞེས་མིང་གིས་བཏགས་པ་སྟེ། གསོད་པ་དང་འཆི་བའི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མིན་པར་འཆད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་གྱི་ན་སྟེ། སྤྱིར་ས་བདུན་པོ་དེར་རང་ཉིད་ཏིང་ངེ་
འཛིན་དེ་མཆོག་ཏུ་ཞེན་པས། དེའི་སྲོག་དབང་འདོར་འདོད་མེད་ཅིང་། འདོར་འདོད་ཡོད་ཙམ་གྱིས་རང་ཡང་མི་འཆི་ལ། སྙོམས་འཇུག་དེ་དག་གི་འཕེན་པ་མ་ཟད་ན་གཞན་གྱིས་བསད་པར་ཡང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། རང་འཆི་དང་གཞན་གསོད་མེད་པ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། ས་
བདུན་པོ་ཐམས་ཅད་ཁྱེད་འདོད་པ་ལྟར་ཡིན་ན། སྲིད་རྩེ་ལ་དེ་ལྟར་དཔེར་བཀོད་བྱས་པ་ལ་ནུས་པ་ལྷག་པོའི་དགོས་པ་མེད་དེ། དེའི་དགོས་པ་ས་བདུན་པོ་ལ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་གཞན་ནི་རང་གི་འཆི་བའམ། རང་ས་འདོར་
བའི་ཁྱད་པར་ཁ་ཅིག་རང་གི་ས་པའི་འཕགས་ལམ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱིས་གསོད་པ་གཞན་གྱི་གོང་མའི་ཉེར་བསྡོགས་ཡིན་ལ། སྲིད་རྩེ་ལས་ནི་ཟག་མེད་བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་དང་། དེའི་གོང་དུ་ནི་གནས་མེད་པས་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་ཟག་མེད་མི་
2-1-158b


ལྕོགས་མེད་དང་། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་རྩེར་འཕགས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །མངོན་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད། །ཅེས་པས། ཅི་ཡང་མེད་པའི་དངོས་གཞི་གཉིས་ཀྱིས་གསོད་དོ་ཞེ་ན། ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ནི་ས་གཞན་པ་མིན་ལ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་སྲིད་ཅེ་རྩེ་པ་རང་གི་ས་པ་མིན་
པས། འཆི་བ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་རང་འཆི་དང་གཞན་གསོད་གཉིས་ཀ་མིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་མི་འཆི་བར་ཐལ། རང་འཆི་དང་གཞན་གསོད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི་ཁྱབ་པ་ག་ལས་ཀྱང་འོང་སྟེ། རང་འཆི་འདོད་ཀྱང་མེད། གཞན་གྱིས་མ་གསོད་པར་འཆི་བ་མང་དུ་མཐོང་
བའི་ཕྱིར། གནད་འདི་ལྟ་བུ་ཕྲ་མོ་མ་རྟོགས་པར་རགས་པ་ཙམ་བལྟས་པས་ཚིམ་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དག་གིས་ནི་འདི་དག་རྟོགས་པར་འགྱུར་རེ་ཀན་ནོ། །དྲུག་པ་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ལ། དབྱེ་བ། དོགས་པ་བཅད་པའོ། །དང་པོ་ནི། མཚན་ཉིད་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། །རྒ་དང་གནས་དང་མི་རྟག་ཉིད། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་
ནི། ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པར་བྱེད་པའི་གནས་པ་དང་། རྙིང་པར་བྱེད་པའི་རྒ་བ་དང་། འཇིག་པར་བྱེད་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་བཞིའོ། །ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་རྐྱེན་ནོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། དགེ་སློང་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་
ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདུས་བྱས་སྐྱེ་བར་ཡང་མངོན། འཇིག་པར་ཡང་མངོན། གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་ཡང་མངོན། ཞེས་གསུམ་ལས། བཞི་པ་མ་གསུངས་པས། བཞི་པ་གང་ཞེ་ན། གནས་པ་གཞན་འགྱུར་ནི་རྒ་བའི་རྣམ་གྲངས་
ཡིན་པ་ཞར་ལ་བསྟན་ཏེ། བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཡིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་མ་བསྟན་ལ། མངོན་པ་ལས་བཞི་འབྱུང་བ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་པས་དགོངས་པ་ཅན་ནི་མིན་ཏེ། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། འདུས་བྱས་རྣམས་དུས་འཕོ་བའི་
2-1-159a


ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་དག་མཚན་ཉིད་དུ་བཞག་སྟེ། སྐྱེ་བས་མ་འོངས་པའི་དུས་ནས་ད་ལྟའི་དུས་སུ་སྤོ། རྒ་བ་དང་། མི་རྟག་པས་ཉམ་ཆུང་ངུར་བྱས་ཏེ་འཇོམས་པས། ད་ལྟ་བྱུང་བ་ནས་འདས་པར་སྤོ་བའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་ལ་ལར་སྤེད་པ་ཞེས་པ་ནི་སྤོང་བའི་བརྡ་རྙིང་
སྟེ་སྦེད་པའི་དོན་དུ་བཟུང་ནས་འགྲེལ་པར་བྱེད་པ་ནི་ནོངས་སོ། །དཔེར་ན་ནགས་ཐིབས་པོར་ཞུགས་པའི་མི་ཞིག་ལ་དགྲ་གསུམ་ཡོད་པའི་གཅིག་གིས་དེ་ནས་འབྱིན། གཉིས་པོས་བཏག་སྟེ་ཉམ་ཆུང་བར་བྱས་ནས་གསོད་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ། གནས་པ་ནི་གཉེན་གཅིག་མི་
དེ་ལ་མི་འབྲལ་བར་འདོད་བཞིན་འཁྱུད་པ་ལྟར་འདུས་བྱས་ལ་འཁྱུད་ནས་གནས་སོ། །གནས་པ་འདི་ལ་ཆགས་ནས་རྒ་བས་སྡུག་བསྔལ་སྟེར་བའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་པའི་བཀྲ་ཤིས་ལས་སྣ་ནག་བྱུང་ཆེ་བས་བཀྲ་ཤིས་མ་སྨོས་པ་བཞིན། གནས་པ་མཚན་ཉིད་དུ་མ་སྨོས་པའམ།
ཡང་ན་འདུས་མ་བྱས་ལའང་གནས་པ་ཡོད་པས། འདུས་བྱས་སུ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བས་ཁྱབ་ཆེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤོང་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་བསྟན། ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བ་སྤང་། ཧ་ཅང་ཐལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་དག་སྐྱེ་བའི་སྐྱེས་ལ་སོགས། །གལ་ཏེ་
བུམ་སོགས་འདུས་བྱས་སུ་བྱེད་པ་ལ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་ཐ་དད་དགོས་ན་དེ་དག་འདུས་བྱས་སུ་བྱེད་པའང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དགོས་པས་ཐུག་མེད་དང་མཚན་གཞིར་ཡང་འགྱུར་ལ། མི་དགོས་ན་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལའང་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་
པ་དེ་དག་ལའང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་རྒ་བའི་རྒ་བ་དང་། གནས་པའི་གནས་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་མི་རྟག་པ་ཅེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་ཡོད་པས། བུམ་སོགས་ལ་མཚན་ཉིད་མི་དགོས་པར་མི་ཐལ་ཞིང་། མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བལྟོས་ནས་
2-1-159b


མཚན་གཞིར་ཡང་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཆོས་བརྒྱད་དང་གཅིག་ལ་འཇུག ། ཐུག་མེད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དེ་ནི་རྒ་བ་སོགས་གསུམ་དང་། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་སོགས་བཞི་དང་། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་གཞི་དང་། ཆོས་བརྒྱད་ལ་འཇུག་པའི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་
དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་གཅིག་པུ་ལ་འཇུག་ཅིང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒ་བ་སོགས་ལའང་འདུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐྱེ་སོགས་ནི་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཚད་མར་བལྟར་རུང་བའི་བདག་ཉིད་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ས་ཕྱོགས་ན་བུམ་
པ་མ་དམིགས་པ་བཞིན། གཞན་ཡང་འདུས་བྱས་ཆོས་ཅན། རང་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཐལ། འདུས་བྱས་ལས་སྐྱེ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། ཁས་བླངས་བསལ། འདུས་བྱས་དེ་སྐྱེ་མི་སྐྱེ་གཉིས་ཀ་མིན་ན། སྐྱེ་མི་སྐྱེ་གཉིས་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་འགལ་བ་མིན་པར་ཐལ།
གཞི་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་གཉིས་ཀ་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྐྱེ་བ་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཐལ། དེ་འདུས་བྱས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་འདུས་བྱས་མ་བྱས་གཉིས་ཀ་མིན་ན། བྱས་མ་བྱས་རྣམ་དཔྱོད་འགལ་བ་མིན་པར་ཐལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་མིན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕུང་གསུམ་འདུག་
པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མདོ་ལས། གང་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡང་འགལ་བར་ཐལ། སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྒྲ་ནི་རང་བཞིན་འདུས་བྱས་ཉིད་ལ་ངོས་བཟུང་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། འདུས་བྱས་ལས། སྐྱེ་འགག་རྫས་གཞན་
ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་འགག་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པས་འདུས་བྱས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་དགོས་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་མདོ་ནི། འདུས་བྱས་ཀྱི་རྒྱུན་དང་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒྱུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་གནས་པ་དང་། རྒྱུན་
2-1-160a


གྱི་སྔ་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་ནི་གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱུན་འགོག་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལས་རྫས་གཞན་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་འགྲེལ། རྒྱུན་གྱི་དང་པོ་སྐྱེ་བ་ཡིན། །
ཆད་པ་འཇིག་པ་གནས་པ་དེ། །དེ་ཉིད་སྔ་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་ནི། །གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད། །ཅེས་དང་། སྔོན་མེད་ལས་བྱུང་སྐྱེ་བ་སྟེ། །རྒྱུན་གནས་དེ་ཆད་འཇིག་པ་ཡིན། །རྒྱུན་གྱི་སྔ་ཕྱི་བྱེ་བྲག་ནི། །གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་འདོད། །ཅེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
མདོ་ལས། གནས་པར་གསུངས་པ་ནི། སྐད་ཅིག་ལ་གནས་པ་དང་སྐད་ཅིག་མར་གནས་པར་གསུངས་པ་ནི་མིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པ་ཡིན་ན་དེ་ལ་གནས་མི་སྲིད་ཅིང་། གནས་ན་སྐད་ཅིག་མ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐད་ཅིག་མ་ནི་མི་གནས་པ་
མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་འཇིག་ལ་གནས་པ་ཡོད་དོ་བྱ་བར་རྟོག་པ་ནི་དོན་མེད་དེ། རང་འགྲེལ། སྐད་ཅིག་མ་ཡི་ཆོས་ལ་ནི། །གནས་པ་མེད་ན་འཇིག་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་འཇིག་འགྱུར་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཡིས་དེར་རྟོག་དོན་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ།
གནས་པ་མེད་ན་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་འཇིག་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་གི་སྐྱེ་འཇིག་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པས། སྐད་ཅིག་མ་ལ་རྒ་བའང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། འགྲེལ་པ་ལས། དེ་བཞིན་ན་ནི་རྒ་མི་འགྱུར། །
གཞན་དུ་འགྱུར་ན་དེ་གཞན་ཉིད། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་གཅིག་ལ། །རྒ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འཐད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་རྒ་བས་གཞན་འགྱུར་མི་འཐད་པར་ཐལ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་གཞན་འགྱུར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་ན་སྐད་ཅིག་མ་མིན་
2-1-160b


དགོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མདོའི་དོན། གནས་རྒས་ནི་རྒྱུན་ལ་དགོངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་ལ་ནི་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་མཚན་ཉིད་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་དུ་གནས་འོང་ངོ་། །རིགས་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་དུས་གཅིག་
ལ་སྐྱེ་གནས་རྒ་ཞིག་བྱེད་པར་ཐལ། སྐྱེ་སོགས་བཞི་དང་འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན་བྱ་བའི་དུས་ཐ་དད་པ་དང་འགལ། ཡང་བྱེ་སྨྲས། སྐྱེ་བ་མ་འོངས་པ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་།
སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་གནས་རྒ་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བསྐྱེད་ཟིན་པའི་ཆོས་ལ་གནས་རྒས་འཇིག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས། འོ་ན་མ་འོངས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེ་བསྐྱེད་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་དམ་མེད། ཡོད་ན་མ་འོངས་པ་མིན་པར་ཐལ། སྐྱེ་
བས་ད་ལྟ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། རྫས་སུ་མེད་ན་ཁོ་བོའང་འདོད། བྱུང་བའམ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་ད་ལྟ་བ་མིན་པར་ཐལ། བྱ་བ་ཞིག་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན་མཐུན། ཡང་སྐད་ཅིག་ཁོ་ན་ལ་མཚན་ཉིད་བཞིའི་བྱ་བ་སོ་སོར་བྱེད་པར་ཐལ། མཚན་ཉིད་བཞི་སྐད་
ཅིག་གཅིག་ཅར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མཚན་ཉིད་བཞི་རྫས་གཞན་འདུས་བྱས་ལས་བྱ་བ་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཁས་བླངས་པ་འདིས་ཀྱང་འདུས་བྱས་དང་མཚན་ཉིད་བཞི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་
བར་འདོད་པའང་བསལ་ལོ། །བྱེ་སྨྲས། དེ་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མིན་གྱི། བྱ་རྫོགས་ཀྱི་འདུས་བྱས་སམ་སྐད་ཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཚན་ཉིད་བཞིའི་བྱ་བ་སོ་སོར་བྱེད་པར་ཁས་བླངས་སོ་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཆོས་ཅན། རྒ་འཇིག་གིས་མི་རྟག་པར་
2-1-161a


མི་བྱེད་པར་ཐལ། གནས་པས་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་གྲུབ། ཁྱབ་སྟེ། གནས་པས་མི་འཇིག་པར་བཟུང་བའི་ཕྱིར། ཁོ་ན་རེ། མ་ཁྱབ་སྟེ། གནས་པའི་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ནས་འཇིག་སྟེ། སྐྱེས་ཟིན་སྐྱེས་ཟིན་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེ་དང་
འདྲའོ་ཞེ་ན་མི་འདྲ་སྟེ། ལན་གཅིག་སྐྱེས་ཟིན་ན་སླར་སྐྱེ་བ་ནི་འགལ་ལ། ལན་གཅིག་གནས་ན་རྟག་ཏུ་གནས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གནས་པ་ལ་གནས་པའི་སྟོབས་སྔར་ཡོད་ན་ཕྱིས་ཀྱང་ཡོད་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་ནུས་པ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བས་སྐྱེ་བར་བྱེད་དགོས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ནི་སྔར་ཁྱེར་ཟིན་ནས་ཕྱིས་བསྐུར་པའམ་ལེན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པར་ནི། །སྐྱེ་བས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བས་འདུས་བྱས་བསྐྱེད་ན། མ་འོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཅར་ཅིས་མི་སྐྱེ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཆོས་ཅན། མ་འོངས་པ་ཐམས་
ཅད་གཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ཚོགས་པ་མེད་པར་ནི། མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བས་བསྐྱེད་བྱ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མིན་ལ། མ་འོངས་པ་རྣམས་གཅིག་ཅར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནའི་མཐུ་ལས་སྐྱེ་བ་
མིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པས་ནི། འདུས་བྱས་ལས་སྐྱེ་བ་དོན་གཞན་པ་ནི་མི་སྣང་ཞིང་། བྱ་བའི་སྒོ་ནས་མ་དམིགས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཁོ་ན་རེ་ཀྱེ་ཞེས་བོས་ནས། ཡོད་ན་དམིགས་པས་ཁྱབ་ན། རེག་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྲ་མོ་ཆོས་ཅན། མེད་པར་ཐལ། མ་
དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་གྲུབ་སྟེ། རེག་པ་ནི་ཚོར་འདུ་སོགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཟུང་བའི་ཕྱིར། དམིགས་པར་གྲུབ་བོ། །ཡང་སྐྱེ་བ་དང་མི་རྟག་པ་དོན་གཞན་དུ་ཡོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཞེས་དྲུག་པའི་སྒྲ་སྦྱར་
2-1-161b


བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོ་ན་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་བདག་མེད་ཆོས་ཅན། དོན་གཞན་གྱི་རྫས་སུ་ཐལ། དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་བདག་མེད་ཅེས་དྲུག་པའི་སྒྲ་བློ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པས་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་གྲངས་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱང་རྫས་
གཞན་དུ་ཡོད་པར་ཐལ། དྲུག་པའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན་བསལ། འོ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་འཇིག་རྫས་གཞན་མིན་ཀྱང་གཟུགས་སྐྱེ་བ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དྲུག་སྒྲ་མི་འགལ་ཏེ། གཟུགས་མ་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེས་པས་འབྲེལ་བ་བརྗོད་པ་དང་།
གཟུགས་ཚོར་སོགས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ལས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དྲུག་སྒྲར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཙནྡན་གྱི་དྲི་ལྟ་བུ་དང་། མཆིག་གུའི་ལུས་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མ་སྐྱེས་པ་ལས་གཟུགས་སྐྱེ་ན། མཁའ་སོགས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་ཐལ། སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། འདུས་བྱས་ལ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པ་ཡོད་ཀྱང་། འདུས་མ་བྱས་ལ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། མིག་སོགས་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་། ཆོས་ཅན་མིག་སོགས་སྐྱེ་བ་མིན་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་
རབ་འབྱོར་མིག་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། རྟག་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། ཐེར་ཟུག་པ་དང་། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་དང་བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཚོར་སོགས་སྐྱེ་ལྡན་དུ་འདྲ་ཡང་ཕན་ཚུན་
གཅིག་གིས་རྐྱེན་གྱིས་གཅིག་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་རྐྱེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་པས་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ལ། བྱེ་སྨྲས། རང་ལུགས་ལ་ཆགས་ནས་འདོར་མི་ནུས་ཏེ། ནན་གྱིས་སྐྱེ་སོགས་རྫས་ཡོད་ལ་སུན་འབྱིན་
2-1-162a


འཇུག་ཅེས་མངོན་པའི་མདོ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མི་འདོར་ཏེ། རི་དྭགས་ཀྱི་ཤ་བཟའ་རྒྱུ་ཡོད་པས་ཞིང་མི་རྨོ་བ་མིན་པ་དང་། སྦྲང་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྲང་རྩི་བཟའ་རྒྱུ་ཡོད་པས་ལ་དུ་མི་དོར་བ་བཞིན་ཅེས་པ་ནི་གྲུབ་མཐའ་ཕོངས་པའི་སྦེད་ཁུངས་སོ། །བདུན་
པ་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བཤད་པ་ལ། ངོ་བོ་དང་། ཁྱད་ཆོས་སོ། །དང་པོ་ནི། མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ནི། །མིང་དང་ངག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས། །སྔར་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་མིང་དང་ངག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དེ་ལ་ནི་མིང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བུམ་པ་ཞེས་པའམ། གཟུགས་
ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ངག་དང་ཚིག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། འགྲེལ་པར་ངག་ནི་ཚིག་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་རྗོད་བྱེད་གང་གིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྐྱེས་
ནས་འགག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའམ། ཡང་ན་འཚེད་དོ་འགྲོའོ་ཞེས་པ་བྱ་བ་དང་། དཀར་ཤམ་མོ་ཞེས་པ་ཡོན་ཏན་དང་། འཚེད་དོ་འཚེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དུས་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་
རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་སྟེ། འགྲེལ་པར། གང་གིས་ན། བྱ་བ་དང་ཡོན་ཏན་དང་དུས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་དང་། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། དེ་ལྟར་ན་མིང་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ།
ཚིག་ནི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅེས་སོ། །ཡི་གེ་ནི་མིང་ཚིག་གི་གཞིར་གྱུར་པ་སྟེ། ཡིད་ཡུལ་ན་སྣང་བའི་ཀ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ནི་གཞན་དང་མ་འབྲེལ་ན་བརྗོད་དོན་མི་སྟོན་ལ། ཁོ་རང་གི་རྣམ་གྲངས་གཞན་འགྱུར་མི་རུང་བས།
2-1-162b


སམ་སྐྲྀ་ཏར་ཨཀྵ་ར་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་བྱཉྫ་ན་ཞེས་པ་གསལ་བྱེད་དེ། མིང་ཚིག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་བརྒྱུད་ནས་དོན་གྱི་རྗོད་བྱེད་དུའང་རུང་བས། སྒྲ་པ་དག །རྣམ་གྲངས་དུ་མ་མེད་པ་དང་། །མིང་ཚིག་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། །དོན་རྣམས་རྗོད་
པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་བརྒྱུད་ནས་དོན་བརྗོད་ཡིན། །ཅེས་སོ། །གླེགས་བུ་ལ་བྲིས་པའི་ཡིག་འབྲུའི་མིང་ལ་ཡི་གེ་ཞེས་འདོགས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། མིན་གྱི། རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་ཡི་གེ་རྣམས་མཉན་པར་མི་ནུས་པས། ཡིག་འབྲུའི་གཟུགས་ཀྱི་བརྡས་རྟོག་པ་ལ་གོ་བྱེད་ཡིན་
གསུམ་ཆར་ལ་ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་མང་པོའི་དོན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི། ཚོགས་གསུམ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅིས་མིན་ཏེ། ཚོགས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡིན་པ་གང་ཞིག །ངག་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དྲིས་པ་ལ། བྱེ་སྨྲས། དེ་གསུམ་ངག་ཡིན་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། ངག་ནི་སྒྲ་
ཙམ་ཡིན་ན་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་དོན་གོ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་ལ། ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ངག་གིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ངག་གིས་མིང་གསལ་བར་བྱེད་པའམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་མིང་ལ་འཇུག་ལ། མིང་གིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེའང་། སྤྱིར་
ངག་དང་སྒྲ་ཙམ་གཟུགས་ཡིན་པ་ལ་འདོད་ལན་ཐེབས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་དག །གང་རྣམས་ཐུབ་པས་གསུངས་དེ་དག །ངག་གམ་མིང་ཡིན་དེ་དག་ནི། །གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བྱར་ཡང་རུང་གི། ད་ལན་དེ་ལྟར་མི་འདེབས་ཏེ། འདིའི་ངག་
ནི་རྟོག་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་འདུ་བྱེད་རྫས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོ་སྡེ་པས། བརྡ་མ་བྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཙམ་ངག་མིན་ཀྱང་། བརྡ་བྱས་ཀྱི་སྒྲ་ངག་ཡིན་ཏེ། བརྡའི་མཚམས་བཟུང་བའི་ཕྱིར། མིང་བརྒྱུད་མ་བརྒྱུད་གང་ཡིན་ཀྱང་དོན་གོ་བར་བྱེད་ལ། བརྡ་མ་སྦྱར་བའི་
2-1-163a


ངག་དང་མིང་གི་རིམ་པ་སྦྱར་ཀྱང་དོན་གོ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེ་དོན་དགུ་ལ་འཇུག་པར་བརྡ་སྦྱར་ཞིང་། དེ་ཕན་ལ་མི་འཇུག་པ་མཚམས་བཅད་པ་དེའི་ཚེ་ན་དོན་དགུ་པོ་དེ་ལ་ངག་དེ་འབོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ངག་ཕྱོགས་
ས་དང་འོད་ཟེར་དང་། །ཕྱུགས་དང་མིག་དང་རྡོ་རྗེ་དང་། །མཐོ་རིས་ཆུ་དང་དོན་དགུ་ལ། །མཁས་པས་གོ་སྒྲ་ངོས་བཟུང་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་བརྡ་སྦྱར་ཁོ་ནས་དོན་གོ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། མིང་གིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་ཅེས་པ་ཡང་གོ་བྱེད་དུ་ཇི་ལྟར་བསྔགས། ངག་གིས་
མིང་བསྐྱེད་པ་དེ་སྒྲ་ཙམ་ལ་བྱེད་ན། དེས་དེ་མི་བསྐྱེད་པར་ཐལ། སྒྲ་དོན་ལ་འབྲེལ་པ་རང་མཚན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བརྡ་བྱས་ཀྱི་ངག་ལ་བྱེད་ན། མིང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བརྡ་འདོད་བློའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ངག་
གིས་མིང་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་སྒྲ་ཙམ་ལ་བྱེད་ན། སྒྲས་ཀྱང་མིང་གསལ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བརྡ་བྱས་ཀྱི་ངག་གིས་གསལ་བར་བྱེད་ན་ངག་གིས་མིང་གསལ་བར་བྱེད་མི་དགོས་ཏེ། བརྡ་བྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱ་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཡང་མིང་རྫས་ཡོད་ཆ་མེད་ཀྱི་ཆོས་
ཆོས་ཅན། ངག་གིས་མི་བསྐྱེད་པར་ཐལ། སྐྱེད་ན་ཆ་ཤས་ཀྱི་དུམ་བུར་བསྐྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། ཡི་གེའི་སྒྲ་སྔ་ཕྱི་རྣམས་གཅིག་ཅིག་ཅར་དུ་ཚོགས་པ་ཡོད་པར་ཐལ། ངག་ནི་མིང་གིས་བསྐྱེད་པ་གང་ཞིག །མིང་དེ་ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེ་དགོས་ན། དེའི་
ཚེ་གཅིག་ཅར་དུ་མིང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ། ཡང་དེའི་ཕྱིར་ངག་གམ་སྒྲ་ཆ་བཅས་ཀྱི་རིམ་ཅན་དུ་བསྐྱེད་ན། མིང་རཱུ་བ་ཞེས་པའི་ཡི་གེ་ཐ་མ་ཨ་དེ་ཆོས་ཅན། ལྟོ་ལྡིར་བའི་དོན་མ་ལུས་པ་
2-1-163b


གོ་བར་ཐལ། ངག་གིས་མིང་བསྐྱེད་པ་གང་ཞིག་ངག་སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་དེའང་ངག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་མི་ནུས་པས་སོ། །འོན་ཏེ་ངག་གིས་ཡི་གེ་བསྐྱེད། དེས་མིང་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་ན། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཀ་ཆོས་ཅན། ཆ་བཅས་ཀྱི་ངག་གིས་མི་སྐྱེད་
པར་ཐལ། ཆ་བཅས་མ་བཅས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་པའམ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆ་བཅས་ཀྱིས་ཆ་མེད་ལ་ཕན་མི་ཐོགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་མིང་ཆོས་ཅན། ངག་གིས་གསལ་བྱེད་མིན་ཏེ། མིང་ཆ་མེད་དང་ངག་ཆ་བཅས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་པའམ་གསལ་བྱ་
གསལ་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ངག་ཆོས་ཅན། ཡི་གེ་སྐྱེད་བྱེད་དམ་གསལ་བྱེད་དུ་མི་འཐད་དེ། ངག་ནི་ཡི་གེ་ལས་རྫས་གཞན་དུ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཡིད་གཏད་ཀྱང་སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་མིང་དང་དོན་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱི་སྐྱེ་བ་བཞིན་
ཅེ་ན། འོ་ན་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་བརྗོད་མི་ནུས་པར་ཐལ། འདས་མ་འོངས་པའི་མིང་ད་ལྟ་བ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དོན་གྱི་སྐྱེ་བ་བཞིན་འདོད་ན། ཕས་བུ་ལ་མིང་འདོད་དགུར་འདོགས་པ་མི་ནུས་པར་ཐལ། མིང་དོན་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་ལ་
མིང་མེད་པར་ཐལ། དེའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མདོ་སྡེ་པ་རང་གིས་ཞིབ་མོར་དཔྱོད་ན། སྒྲ་རང་མཚན་ནི་ཉན་ཤེས་མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འདས་པའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་མི་རིགས་ལ། རིག་པར་ཐ་སྙད་བྱས་པའི་ཚེ་ན། ཁྱད་པར་མིང་ཚིག་གཉིས་ནི་སྒྲ་རང་མཚན་པ་
དེ་མིན་ཏེ། ཡི་གེ་ལ་བཏགས་པའི་ལྡོག་པ་གཞན་སེལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིང་ཚིག་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་ཨཱ་ལི་ལ་སོགས་སྔ་ཕྱི་མང་པོ་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། རྟོག་པས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་མིང་ཚིག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡི་གེ་ཙམ་ཡོད་དུ་
2-1-164a


ཆུག་ཀྱང་དེ་ཚོགས་པ་ལ་མིང་དུ་བྱས་ནས། མིང་གི་ཚོགས་པ་ལ་ངག་ཏུ་བྱས་པས། ངག་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེས་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་དོ། །བྱེ་སྨྲས་ནི། ཆོས་ཁ་ཅིག་རྟོག་གེའི་རིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཐམས་
ཅད་མིན་པས་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་མི་འདོར་བས་རྟོག་ཡུལ་ལམ། ཡིད་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་ངག་སོགས་ཤེས་པ་མིན་པའི་འདུ་བྱེད་རང་དབང་ཅན་སྒྲ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་ཆོས་ལ། སའི་ཁྱད་པར། སྟོན་མི་སྟོན་གྱི་ཁྱད་པར།
བྱུང་བའི་ཁྱད་པར། དགེ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་དང་གཟུགས་གཏོགས། ཚོགས་གསུམ་པོ་དེ་དག་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཁོ་ནར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ་ངག་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་མེད་ན་ཡོད་ཀྱང་ངག་མེད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཅེ་ན། དེ་མི་བརྗོད་ན་ཇི་ལྟར་
ཡོད་ཅེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ། །དཔྱད་ན་ས་གཞན་གྱི་ངག་གིས་ས་གཞན་པའི་མིང་སོགས་བརྗོད་མི་ནུས་ལ། འདུ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ཚོགས་གསུམ་ཡིད་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་ཀ་གཟུགས་མེད་ནའང་ཡོད་དེ། སྙན་པའི་བ་དན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་གྲགས། །
ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཅན་སྟོན། །སྐྱེས་བུའི་ཆོལ་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོའི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པས། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་སྟེ་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །སྤྱིར་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་མ་བསྡུས་ལ། སེམས་ཙམ་པ་ཁ་ཅིག་ནི། རང་ལ་སྣང་ན་རང་རྒྱུད་
ཀྱིས་བསྡུས་པས་ཁྱབ་པར་འདོད་ཀྱང་། སྡེ་པ་སོགས་ཐུན་མོང་བ་རྣམས་དེ་འདྲ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། རྒྱུ་མཐུན། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པས་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དེ། འདོད་དགུར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་མིན་པ་དང་། གཟུགས་ཅན་མིན་པ་ལ་
2-1-164b


བསགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱས་བྱུང་མིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི། ལུང་བསྟན་མིན། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་བསྟན་པ་མིན་ཏེ། དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་། ཆགས་བྲལ་ལ་ཡང་ལྡན་ཅིང་དགེ་མི་དགེའི་ངོ་བོ་མིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པས་མ་ཟུག་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་བཞིན། །སྐལ་མཉམ་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་ཡིན། །ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ་ཐོབ་རྣམ་གཉིས། །མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་སྙོམས་འཇུག་དང་། །མི་ལྡན་པ་དག་རྒྱུ་མཐུན་པ། །མིང་སོགས་
སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་དང་། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐལ་མཉམ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འདྲ་ཆ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའང་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ་གསུམ་ཆར་གཏོགས་པའོ། །ཐོབ་རྣམ་གཉིས་ནི།
རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་དང་། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །སྙོམས་འཇུག་གཉིས་དང་། མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དག་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བདུད་རྩིའི་སྐྱབས་གནས་མཆོག་གི་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས། །གཏན་དུ་
འཆི་བའི་སྙིང་ལ་བསྣུན་པའི་དཔལ། །ལུས་པ་མེད་པའི་བཀའ་དྲིན་གཞལ་བ་འདིས། །རྗེ་བཙུན་ཕྲིན་ལས་དབང་པོའི་མཆོད་སྤྲིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བཤད་པ་ལ། རྒྱུ་བཤད་པ། འབྲས་བུ་བཤད་པ། རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་བཤད་པ།
རྐྱེན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབྱེ་བས་མདོར་བསྟན། སོ་སོའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད། དུས་ངེས་པས་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། བྱེད་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། །སྐལ་མཉམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་རྣམ་སྨིན་དང་། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །སྤྱིར་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་དང་། གཞི་དང་། བྱེད་རྒྱུ་དང་། རྒྱུ་མཚན་དང་། རྟག་རྒྱུ་དང་། འབྲས་གནས་ཞེས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་
ལ་ཁྱད་མེད་དུ་བསྟན་པ་ནི་སྐབས་མང་པོར་ཡོད་ལ། ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་མདོའི་དོན་ཁོ་ནའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་པ་ཡིན་ན། རྒྱུ་དྲུག་གི་མདོ་གང་ལས་བཤད་ཅེ་ན། བྱེ་སྨྲས། མདོ་ནི་ནུབ་སྟེ་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་ལུང་བརྒྱའི་བར་དུ་སྟོན་པ་ལས་ནུབ་ལ། ད་ལྟ་གཅིག་
2-1-165a


ནས་བཅུའི་བར་ཙམ་ཞིག་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམས་རྒྱུ་དྲུག་ཏུ་ངེས་པའི་མདོ་ནུབ་ཀྱང་། ཀ་ཏྱ་ནའི་བུ་ལ་ལྷས་ཉེ་བར་གཏད་པ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཁུངས་སུ་བྱས་ཏེ་བརྗོད་ན། ཇི་སྐད་དུ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་
བརྟེན་ནས་མིག་ཤེས་སྐྱེའོ། །ཞེས་པས་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གསུམ་པོ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་སྟེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པའོ། །ཞེས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལ་གཉིས་ལས། སྤྱི་ཙམ་དུ་
ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ནི། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་མ་ཆད་པ་གང་ལས། འདིའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཆུང་ངུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན། འདི་ཕྱིས་རྣམ་པར་དཀར་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པས། དུས་
ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ལ་འདྲ་བར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། སྤྱི་ཙམ་དུ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རྒྱུ་སྐལ་མཉམ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། རྟོགས་ནས་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་འདི་ནི་མཐོང་བའི་གཞི་ཅན་གྱི་དད་པའོ། །བྱེ་བྲག་གི་རྒྱུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཟག་ལོག་ལྟ་ཅན་
གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མི་འདོད་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་། དེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གཉིས་ནི་དུས་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གིས་གཉིས་སུ་བཞག་ལ། རྒྱུ་འབྲས་སྔ་ཕྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྐལ་
མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོ་ནི་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གོ། ཞེས་པ་འདི་ལའང་གནས་བརྟན་མཆིམས་ཆེན་པོས། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གཉིས་གཞིར་བྱས་ཀྱི་སྟེང་དུ་སྤྱི་བྱེ་བྲག་བཏུབ་ཀྱང་། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་དུས་མཉམ་ལ་མ་ངེས་པ་དང་། སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་
2-1-165b


གཉིས་སྤྱི་བྱེ་བྲག་གནས་འོང་སྟེ། དེ་འོང་ན་དགེ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐལ་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཆེད་དུ་བསམས་པའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་རྣམ་སྨིན་ཅེས་འབྱུང་བས་རྒྱུ་དང་མི་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་འཕེན་པས། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དང་དྲུག་སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་ཀྱང་མདོ་སྡེ་པས་མ་མཐོང་བས། རྒྱུ་དྲུག་གི་རྣམ་གཞག་ལ་སྡང་བར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། བྱེད་རྒྱུ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི། སྐལ་མཉམ། མཚུངས་ལྡན། ཀུན་འགྲོ། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུའོ། །དང་པོ་ནི། རང་ལས་གཞན་པ་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ། །འདུས་བྱས་རང་ལས་དོན་གཞན་པའི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་དམྱལ་བའང་ཡིན་པར་ཐལ། གེགས་མི་བྱེད་པ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་རྒྱུ་ནུས་བཅས་ནི། མིག་གིས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་། ས་བོན་གྱིས་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུ་མཚན་ཉིད་པའོ། །ནུས་མེད་ནི། འདུས་མ་བྱས་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་དམྱལ་བ་པ་ལ་སོགས་པར་འཇོག་སྟེ། གེགས་མི་བྱེད་པ་ལ་རྒྱུར་
བཏགས་པའི་ཕྱིར། གྲོང་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་མ་གཙེར་བ་ལ་བདག་ཅག་བདེ་བར་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་དང་། དམྱལ་བ་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དམིགས་པའི་ཚུལ་
གྱིས་བསྐྱེད་པར་ནུས་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དགེ་མི་དགེ་ལས་མྱུ་གུ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སོགས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྣང་བ་ལ་མུན་པ་དང་། ཚ་རེག་ལ་གྲང་རེག་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན། བྱེད་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། གེགས་མི་བྱེད་པ་ཙམ་རྒྱུ་
2-1-166a


ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་ཆོས་དེ་དག་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པས། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དམ་བཅའ་བུད་ཅེས་པ་ལ། དམ་བཅའ་ཅིས་བུད་དེ། སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མུན་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་གེགས་བྱེད་
ནའང་། སྐྱེ་བ་ལ་ནི་གེགས་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱེད་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་མི་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱེ་སྨྲས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་མུན་པ་མིན་ཏེ། མུན་པ་ནུས་ཆུང་དུ་བསྐྱེད་པའི་གེགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། དེས་དེ་ནུས་
ཆུང་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང་འཇིག་པ་ནི་སྣང་བས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་རྒྱུན་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཡང་མུན་པས་སྣང་བ་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའམ་གེགས་མི་བྱེད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཅིག་
ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ། གཤེད་མ་པས་སྲོག་བཅད་པར་བྱེད་པས་སྲོག་གཅིག་ཅར་འགག་པ་བཞིན་ཞེ་ན། མི་བསྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་བྱས་ཀྱི། སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན། སུས་བྱས་པ་དེ་ལ་ཐལ་བ་དེ་ཕོངས་ཤིག །གཉིས་པ་ལ། ངོ་
བོ་ངོས་བཟུང་། མཚན་གཞི་དཔེར་བརྗོད། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ནི། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་གང་ཕན་ཚུན་འབྲས། །ཆོས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་གང་ཞིག་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པ་ནི་དེའི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུའོ། །ཁ་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་དེ་ལྟར་མི་འཇོག་པར་དུས་མཉམ་པའི་རྒྱུ་
འབྲས་ལས། མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ལས་གཞན་པ་ཞིག་གོ་ཟེར་བ་ནི། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་ལས་གཞན་མིན་ཏེ། མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་མར་མེ་དང་འོད་དང་མྱུ་གུ་དང་གྲིབ་མེ་མ་དང་ས་གཞི་དང་ཆུ་ལྟ་བུ་དུས་མཉམ་རྒྱུ་
2-1-166b


འབྲས་རྣམས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུར་ཐལ། མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མར་མེ་དང་། གྲིབ་མའི་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་མིན་པས་བསལ་ལོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ལ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་ཁྱབ་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ལ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་
རྒྱུས་མ་ཁྱབ་སྟེ། མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ནང་གི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དེའི་རྒྱུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐོབ་པ་དེ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འདོད་པའི་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་ཀྱི་འབྲས་གཟུགས་
ཕན་ཚུན་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྤོང་བདུན་མ་གཏོགས་འབྲས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་རང་རྒྱུ་འབྱུང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཡང་། རང་རྒྱུ་འབྱུང་བའི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི།
འབྱུང་བཞིན་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དང་། །སེམས་དང་མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་བཞིན། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུའི་དཔེ་ནི། འབྱུང་བ་བཞི་པོ་ནང་ཕན་ཚུན་བཞིན་དང་། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་རྣམས་དང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་མཚན་གཞིའི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་དང་། མཚན་གཞིའང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་གང་
སྤེལ། དངོས་སུ་མ་བརྗོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་ཕན་ཚུན་དང་། མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པར་འཆད་ལ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཐུན་པའི་སྐྱེ་བས་ནང་ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་མི་འདོགས་ན་ཅི་ལྟར་རྒྱུ་
འབྲས་ཀྱི་ཁྱབ་པ་འཛིན་ཅེ་ན། མ་ཁྱབ་པ་བདེན་མོད་ཀྱང་། གྲུབ་མཐའི་ཉེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱས་པར་ཁ་བསྐངས་ནས་བཤད་དགོས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ས་ལས་བྱུང་དང་སྡོམ་གཉིས་དང་། །སེམས་དང་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད། །གཙོ་
2-1-167a


བོ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་གི་ཆོས་ནི། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། བསམ་ཟག་གི་སྡོམ་པ་གཉིས་དང་། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དང་སྡོམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གི་སྐྱེ་སོགས་རྣམས་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཙམ་ལྡོག་ནས་འཇོག་ལ། ཞིབ་
པར་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགྱུར་མི་འགྱུར་ད་ལྟ་ཁོ་ནར་འོག་ཏུ་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དུས་དང་ནི། །འབྲས་སོགས་དགེ་ལ་སོགས་པས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་ནི་སེམས་དང་དུས་གཅིག་པ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ལ་སྩོགས་པ་དང་། དགེ་བ་ལ་སྩོགས་པར་གཅིག་པས་སོ། །ཞིབ་ཏུ་སྨོས་ན། རྗེས་སུ་འཇུག་
པའི་ཚུལ་ནི་བཅུས་ཏེ། སྤྱིར་དུས་གཅིག །ཁྱད་པར་སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་དང་བཞི། བདག་སྐྱེས་བྲལ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་ལྔ། རྒྱུ་མཐུན་རྣམ་སྨིན་གཉིས་ཀྱི་དང་བདུན། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་དང་བཅུས་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་
བའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པའི་དོན་ནི་རྫས་གཅིག་པ་མིན་ཏེ། གཙོ་སེམས་དགེ་བ་ཡིན་ན་དེའི་སེམས་བྱུང་ཡང་དགེ་བར་འདྲ་ཞིང་མཚུངས་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཅེས་སྨོས་སོ། །འདིར་རྒྱུ་བཅུས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། རྫས་ཀྱི་
དབང་དུ་ན་བརྒྱད་ལས་མང་བ་ལ་མི་སྲིད་ཅིང་། རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སོགས་གསུམ་སེམས་གཅིག་ལ་མི་འདུ་བའི་ཕྱིར། ལུང་མ་བསྟན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་གཅིག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་
ཆོས་ཅན་གྱི་སེམས་སམ་དུས་ལ་སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་དང་གཅིག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་གོ་བདེ་སྟེ། སེམས་ལུང་མ་བསྟན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་དུས་ཙམ་དང་སྐྱེས་བྲལ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་མཐུན་དང་ལུང་མ་བསྟན་བཞི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་།
2-1-167b


སེམས་ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་སྔ་མའི་ཁར་སྐྱེ་གནས་འགག་པ་གསུམ་བསྣན་པས་བདུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་དོད་དུ་དགེ་བ་བསྣན་པས་བདུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཡང་སེམས་མི་དགེ་བ་དང་། དགེ་
བ་ཟག་བཅས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་གང་རུང་རེ་དང་དུས་གཅིག་པ་དང་སྐྱེས་བྲལ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་སྟེ་ལྔ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ། ལྔ་པོ་དེའི་ཁར་སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་
བསྣན་པས་བརྒྱད་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ད་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སེམས་བྱུང་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྗེས་སུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འཇོག་ཚུལ་མཚན་གཞིར་བཟུང་ན་གོ་བདེ་བས་བརྗོད་པ་ནི། སེམས་འཁོར་ཉུང་ཚད་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་མ་བསྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་
སེམས་ལ་འཁོར་སེམས་བྱུང་ས་མང་པོས་བཅུ་ལས་མེད་པས། ས་མང་པོ་བཅུ་དང་། རེ་རེ་ལ་མཚན་ཉིད་བཞི་བཞིར་དབྱེ་བས་ལྔ་བཅུ། གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཞི་དང་། དེའི་རྗེས་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་དང་བཅས་པས་ང་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས། གཙོ་
བོ་སེམས་ལ་ནི་ང་བཞི་ཁོ་ན་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་སྟེ། རྗེས་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་གཙོ་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ནི་རྒྱལ་པོའི་གཡོག་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་ཅིང་། ཉིང་གཡོག་ནི་རྒྱལ་པོའི་གཡོག་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་ལ། རྒྱལ་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་
འཇུག་པའི་ཕྱིར། དེའི་དཔེ་ཡང་དེའོ། །ཞེས་ཁ་ཆེ་བྱེ་སྨྲ་ཟེར་ལ། ཉི་འོག་བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། གཙོ་བོའི་སེམས་ལ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་བྱེད་པ་བཅུ་བཞི་ལས་མེད་དེ། རྩ་བའི་མཚན་ཉིད་བཞི་དང་། ས་མང་པོས་བཅུ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་མང་པོ་ས་བཅུའི་
2-1-168a


མཚན་ཉིད་བཞི་བཅུ་ནི་གཙོ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་མིན་ཏེ། སེམས་བྱུང་གི་རྗེས་འཇུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་ཉིང་གཡོག་གཡོག་པོ་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་གི། རྒྱལ་པོ་དང་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། དེའི་དཔེའང་དེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །
དེ་ལ་ཁ་ཆེ་བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུང་དང་འགལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་
པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་རྒྱུ་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་པ་ནི།
མ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །ལུང་གི་སྦྱོར་ཚུལ་འདི་ནི་རྩིང་པོའི་བློ་ཅན་ལ་སྦྱོར་བ་མི་བདེ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར། ངག་དོན་དུ་དྲིལ་ན་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་ཏུ་སེམས་བྱུང་གི་རྗེས་འཇུག་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ལྷན་ཅིག་
འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། འཇིག་ལྟ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་འཇིག་ལྟ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ངག་དང་། ཐལ་བའི་ངག་ཏུ་བཀོད་ན། ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུང་དཔང་དུ་མི་བྱེད་པར་
ཐལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། སེམས་བྱུང་གི་མཚན་ཉིད་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇུག་པར་བཤད་པ་གང་ཞིག །དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། ཉི་འོག་བྱེ་སྨྲ་བ་ན་རེ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ངག་དེ་ལྟར་བཀོད་ན། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། ངེད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུང་
2-1-168b


འདོན་པའི་ཚེ། མཚུངས་ལྡན་ཅེས་པའི་ངག་ལྷག་མ་དེ་མི་འདོན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐལ་འགྱུར་གྱི་ངག་དེ་ལྟར་བཀོད་ན། རྟགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ངག་ལྷག་མ་ཞིག་བཏོན་པའི་ཕྱིར། བཀའ་ལ་རང་དབང་དུ་བྱས་པས་འདོན་ཚུལ་དེ་ལྟར་ན། རབ་ཏུ་
བྱེད་པའི་ལུང་དཔང་པོར་ཁྱོད་རང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུང་མིན་པ་ཞིག་ལ་དཔང་པོར་བྱས་ནས། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུང་ཡིན་ངོ་ཤེས་པའི་དོན་འདོར་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཆེ་བྱེ་སྨྲ་བས་ནི་དོན་གྱིས་ཐོབ་པས་འདོན་འོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་རྒྱ་རྐུབ་བྲག་
གཏད་དུ་མངོན་ནོ། །འཇིག་ལྟའི་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་པ། རྒྱུ་ཅན་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་མུ་བཞིའི་བཤད་པ་སྣང་བས། དེ་ནའང་བདེན་པ་བཞི་དང་སྦྱར་ན་དཔེར་བཀོད་གོ་བདེ་ཞིང་། འདིར་རྒྱུ་འབྲས་བརྩི་ཚུལ་ཡང་། བྱེད་རྒྱུ་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་མི་བརྩི་བས་ལྷན་ཅིག་
འབྱུང་བ་དང་། སྐལ་མཉམ་མཚུངས་ལྡན། ཀུན་འགྲོ་སྟེ་རྒྱུ་བཞི་དང་། རྣམ་སྨིན། བྲལ་བ། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་གསུམ་མི་བརྩི་བར་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུའི་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུའི་སྟེང་ནས་བརྩི་ཞིང་སྦྱར་ན། འདི་ལྟར་འཇིག་ལྟའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་མིན་པ་དང་། འཇིག་ལྟའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་
མིན་པ་དང་། གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དང་གཉིས་ཀ་མིན་པ་སྟེ་བཞི་ལ་མུ་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི་མཚན་གཞི་ཡོད་པས་སྦྱར་ནས་བཤད་ལ། གཉིས་པ་དེ་འདྲ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། མཚན་གཞི་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི་མུ་དང་པོ་ནི། འགོག་ལམ་གྱི་
མཐོང་སྤང་དང་། སྒོམ་སྤང་ཀུན་དང་། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་ཀུན་འགྲོ་མིན་པ་དུས་གསུམ་ཀ་དང་། ཀུན་འགྲོ་མ་འོངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་གི་འཇིག་ལྟ་རང་ལས་གཞན་པ་དགུའི་ནང་ནས། མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་བརྒྱད་པོ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དང་།
2-1-169a


འཇིག་ལྟ་མ་འོངས་པ་དང་། འཇིག་ལྟ་རང་དང་དང་རང་གི་མཚུངས་ལྡན་མ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སྤྱིར་ཉོན་མོངས་ཅན་མཐའ་དག་གི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། འཇིག་ལྟའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་
ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ལྟའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བ་དང་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་དང་། འཇིག་ལྟ་ལས་སྔ་བ་དང་ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མུ་གསུམ་པ་དེ་ཡིན་པས། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་གི་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་པོ་
འདས་ད་ལྟར་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཏེ། ཕར་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། ཚུར་ཀུན་གྱི་སྐལ་མཉམ་དང་། ལྟ་བ་དང་མ་རིག་པ་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་འགྲོའི་འང་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཀུན་
འབྱུང་མཐོང་སྤང་ཀུན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཅན། ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཀུན་འགྲོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ལྟ་རང་གི་མཚན་ཉིད་བཞི་ལ་རྩོད་པ་མེད་ལ། འཇིག་ལྟ་རང་གི་མཚུངས་ལྡན་དུས་གསུམ་པ་ཆོས་ཅན། ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་
ཀ་ཡིན་ཏེ། ཕར་རྒྱུ་བཞི་ཀ་བྱེད་ལ། ཚུར་འདས་ད་ལྟར་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བཞི་ཀ་དང་། མ་འོངས་པས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དེ་མུ་བཞི་པ་དེ་ཡིན་པས། འགོག་ལམ་དང་སྡུག་བདེན་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་རྣམས་
དང་། ནམ་མཁའ་དང་བརྟག་པ་མིན་རྣམས་ཆོས་ཅན། ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་མིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་འཇོག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་། སྐལ་བ་མི་མཉམ། མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་
2-1-169b


ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མུ་གཉིས་པ་དེ་ཡིན་པས། དེ་མི་སྲིད་པའི་ཚུལ་ནི། འཇིག་ལྟའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མིན་པ་མི་སྲིད་དེ། རྒྱུ་བཞི་པོ་གང་རུང་གིས་ཚུར་འཇིག་ལྟའི་རྒྱུ་བྱེད་ན་འཇིག་ལྟ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་ལྟ་ཉོན་
མོངས་ཅན་ཡིན་ན་འཇིག་ལྟ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་མུ་བཞི་པོ་འདི་ལ་གནད་འདི་ཤེས་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་ལྟ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། མཐར་ལྟ་དང་མ་རིག་པ་དང་ཐེ་
ཚོམ་རྣམས་བདེན་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་མཐོང་སྤང་གིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་འགྲོའི་ཆས་འཇིག་ལྟ་ལ་ཚུར་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེའང་ཀུན་འགྲོ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་འདས་ད་ལྟར་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་གི། མ་འོངས་པ་ལ་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། འདི་ཉིད་འཁྲུལ་
མེད་དུ་གོ་ན་སྐབས་འདིའི་མུ་བཞི་ལ་དམུས་ལོང་མིག་རྙེད་པ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཆེན་པོའི་མིང་གིས་འབོད་ཀྱང་རིག་ལམ་ཆུང་ངུ་ཙམ། །ཇི་བཞིན་གསལ་བའི་ལམ་ལ་གོམ་སྟབས་ཅི་ལྟར་བདེ། །མཚུངས་མེད་བློ་ལྡན་ཡིན་ཀྱང་ཇི་བཞིན་བརྗོད་མ་ཤེས། །
འབད་པས་སྐྱེ་བར་སྦྱངས་ཀྱང་རྟོག་པ་གཏིང་མ་ཚུགས། །ཇི་ལྟར་དཔྱད་ཀྱང་མ་རྟོགས་སྔོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལ། །སྡང་མཛད་བགྲེས་པོ་དེ་ལ་འདི་ནི་རོ་བཙའི་སྨན། །ཅེས་པ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །འདིར་མདོ་སྡེ་པ་ནི། བུ་རོ་འདས་པ་ལས་བུ་རོ་ད་
ལྟ་བ་སྐྱེ་དགོས་ཏེ་སྐྱེད་བྱེད་བསྐྱེད་བྱ་གཉིས་སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཇོག་པ་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་ཞིང་། ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོ་ན་བུ་རོ་ད་ལྟ་བའི་རྒྱུས་བུར་གཟུགས་ད་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པར་ཐལ། བུ་རོ་ད་ལྟ་བ་ཡོད་པའི་
2-1-170a


དུས་སུ་བུར་གཟུགས་ད་ལྟ་བ་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་རོ་ཡིན་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་དྲི་ཅིས་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མདུང་ཁྱིམ་ཕན་ཚུན་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་པ་ཆོས་ཅན།
དུས་མཉམ་པའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བརྟན་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕན་ཚུན་བརྟེན་ནས་ཕན་ཚུན་གནས་པའི་འབྲས་བུ་དེའི་དངོས་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་གཅིག་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ད་ལྟ་མདུང་ཁྱིམ་གཅིག་
ལ་གཅིག་བརྟེན་པའི་འབྲས་བུའི་སྔ་ལོགས་ཀྱི་རྒྱུའི་དེས་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། ད་ལྟ་མདུང་ཁྱིམ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པར་གནས་པའི་འབྲས་བུའི་སྔ་ལོགས་ཀྱི་རྒྱུ་དེས་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནད་འདི་ལྟ་བུའི་ཟབ་དོན་གྱི་མྱོང་བ་མ་ཤར་བས། དཔལ་ཤཱཀྱ་
མཆོག་ལྡན་སོགས་བོད་ཀྱི་རྟོག་གེ་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཁ་ནང་བུ་རམ་གོང་བུའི་སྟེང་དུ་བུ་རོ་ད་ལྟ་བའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུས་བུར་གཟུགས་ད་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། བྱེ་མདོའི་གྲུབ་པ་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་གྱི་སྒྲ་ལ་འཁྲུལ་གཞིར་གྱུར་པའི་འཁྲུལ་གཏམ་ཁོ་ནར་སྣང་ངོ་། །
གསུམ་པ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལ། བསྟན་པ་དང་། བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་ནི་འདྲ་བའོ། །སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུའི་མཚན་གཞི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་མ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་རྒྱུར་འདོད་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དང་། དེ་མི་འདོད་ན་དེ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་སྟེ། སྔ་མས་འདྲ་བ་
ཕྱི་མ་བསྐྱེད་ཅིང་གོ་འབྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དགེ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞིང་། དགེ་བའང་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་སོ་སོར་འདྲ་བ་ཡིན་གྱི། དགེ་བ་ཙམ་དུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་མེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོའང་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་
2-1-170b


བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བའི་འདྲ་བ་དང་། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཉོན་མོངས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདྲ་བ་དང་། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཀྱང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་འདྲ་བའོ། །ལུང་མ་བསྟན་ཀྱང་ལུང་མ་བསྟན་
གྱི་འདྲ་བའོ། །གཞན་དག་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་གཟུགས་ཕུང་ནི། ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཚོར་སོགས་བཞི་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དམན་པ་དང་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནུར་ནུར། མེར་མེར།
ནར་ནར། མཁྲང་འགྱུར། རྐང་ལག་འགྱུས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ། བྱིས་པ། གཞོན་ནུ། ལང་ཚོ་དར་བབ། རྒས་པ། སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ལྔ་སྟེ་བཅུ་ལས། ནུར་ནུར་པོས་ནི་རྒས་པའི་བར་བཅུ་དང་འདྲ་ལ། མེར་མེར་གྱིས་ནི་ལྷག་མ་བདུན་དང་འདྲ་ལ། ནར་ནར་གྱིས་ནི་ལྷག་
མ་དྲུག་དང་འདྲ་བས་དེ་བཞིན་དགུའི་བར་སྦྱར་རོ། །རྒས་པ་ནི་རྒས་པ་ཁོ་ནའིའོ། །མི་ནས་མིར་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་མཐུན་པ་ལ་ནི་རྒས་པས་སྐྱེ་བ་དང་། དེས་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་བཅུ་ཅར་ཡང་འདྲ་བར་རིས་མཐུན་ཏེ། མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་ཕྱིའི་འདུས་བྱས་ལ། ནས་ནས་
དང་། སཱ་ལི་སཱ་ལི་བཞིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པ་གང་དག་གཟུགས་ལ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མེད་དེ། རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཁྲོན་པའི་སྟེང་ནས་དྲངས་པའི་ས་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ཆུས་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་རྟགས་ཁྱབ་མ་གྲུབ་སྟེ། འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་
པོ་རྣམས་ནི་མ་འོངས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་བདག་པོ་ཡིན་ཅེས་གསུངས་པ་དེ་མི་བདེན་པར་ཐལ། འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མ་འོངས་པའི་འབྱུང་ཆེན་གྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དང་བདག་རྐྱེན་མིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ལ་སུ་ཞིག་གིས་འདོར་རོ། །
2-1-171a


གཉིས་པ་ལ། ཟག་བཅས་ཀྱི་འདྲ་བ། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར། ཟག་མེད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྦྱོར་བྱུང་ལ་མཚུངས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། རང་རིགས་ས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་དང་། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་
སྤང་དང་། འགོག་པ་མཐོང་སྤང་དང་། ལམ་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་སྟེ་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་དང་། ཁམས་གསུམ་གྱི་ས་དགུ་པོ་རྣམས་རང་རང་གི་རིས་དང་། རང་རང་གི་ས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྐལ་མཉམ་ཡིན་གྱི། རིས་གཞན་དང་ས་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིས་གཞན་དང་ས་གཞན་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་
ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སྔར་སྐྱེས་རྣམས། །སྔར་སྐྱེས་པ་འདས་པ་དང་། ད་ལྟ་བ་རྣམས་ཕྱི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིན་གྱི། མ་འོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་འོངས་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས། དགེ་རྩ་སྔར་བྱུང་གི་རང་གི་ཁམས་ན་དགེ་རྩ་ཕྱིས་
འབྱུང་རྣམས་དང་། དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་རྒྱུ་ཡིན། འདས་པ་རྣམས་འདས་ད་ལྟར་གྱི་ཡིན། འདས་ད་ལྟར་ནི་མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན། ཅེས་པས། འདས་པའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་འདས་ད་ལྟར་གྱི་འདྲ་བ་དང་གོ་འབྱེད་ཅིང་།
འདས་པ་དང་ད་ལྟ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་འདྲ་བ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་གོ་དབྱེ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལ། བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་བྱེད་ན། རྒྱུ་ཡིན་ན་མ་འོངས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་དེ། བསྟན་བཅོས་ལས། ཆོས་གང་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་རེས་འགའ་དེའི་རྒྱུ་མ་
ཡིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རྒྱུ་ལ་དུས་གསུམ་པས་ཁྱབ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་བཤད་པ་བདེན་མོད་ཀྱང་། ལུང་དེ་མ་འོངས་པ་ལ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ལུང་མིན་གྱི། ལྷན་འབྱུང་མཚུངས་ལྡན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དུས་གསུམ་པར་བསྟན་པའི་
2-1-171b


ལུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ཅེས་པ་དེས་མི་གནོད་དེ། ཆོས་མ་འོངས་པའང་སྐྱེ་བའི་ཚེ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་ལན་འདི་ནི་ལན་ཇི་ལྟ་བར་མ་ཐེབས་པ་ཡིན་ཏེ། ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ལུང་དེས་མ་འོངས་པ་སྐྱེས་མ་སྐྱེས་གང་གི་
གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡོད་པར་ལུགས་དེས་བཤད་པ་ལས། མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མེད་པར་དམིགས་ཀྱིས་མ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྔ་རོལ་ཏུ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན་ཕྱིས་ཀྱང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་དེ་ལྟར་བཏབ་ན། དེར་
མ་ཟད་འོ་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། ཆོས་གང་གང་གིས་མཚུངས་པའི་དེ་མ་ཐག་པ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ། རེས་འགའ་ཆོས་དེའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནམ། ཞེས་པ་ལ་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་ལན་བཏབ་ཀྱང་ལན་མི་ཐེབས་ཏེ། སྔ་མ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ཀུན་འགྲོའི་
རྒྱུ་ཡོད། མ་འོངས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲས་པ་བཞིན་ཆོས་གང་གིས་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་དེ་ཆོས་གང་སྐྱེ་བའི་ཚེ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་རུང་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་གང་མ་འོངས་པར་གྱུར་པ་ལ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་ཕ་པ་མི་རུང་བར་སྨྲ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་འོངས་པ་
མི་སྐྱེ་བའི་གླགས་ཡོད་པ་ན། རྒྱུ་དང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་རུང་ལ། མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བའི་གླགས་མེད་ན་གཉིས་ཀའང་མི་རུང་བའི་ལན་བཏབ་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་ལ་ལན་བཏབ་ཉེས་པས་ཕྱི་མ་ལའང་ལན་ཉེས་པར་བཏབ་དགོས་པ་ཞིག་བྱུང་བས་ལན་འདེབས་བྱེད་པོ་འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་
ལ་མི་མཁས་པའོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་ནས་ལན་འདེབས་སྔ་མ་ཉིད་ལེགས་པར་གསུངས་སོ། །ད་དུང་ཡང་། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བ་མ་འོངས་པ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྡུག་
2-1-172a


བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལས་བལྟ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའང་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་
བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ལྟ་མ་འོངས་པ་དང་དེའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པར་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲས། མ་ཁྱབ་སྟེ། འཇིག་ལྟ་མ་འོངས་པ་དང་དེའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཕན་ཚུན་ལྷན་འབྱུང་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་
ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གོ་བར་བརྡ་བཀྲོལ་དགོས་ཟེར་རོ། །དེར་མ་ཟད་བཏགས་པ་ལས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་རྟེན་དང་དམིགས་པར་ངེས་སོ། །ཞེས་པས་ངེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་པར་ངེས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། མ་འོངས་པ་ལ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་
མེད་པར་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲས། ལུང་དོན་དེ་ལྟར་མི་འགྲེལ་ཏེ། ལུང་དོན་ནི། རྒྱུ་ནི་མཚུངས་ལྡན་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོའི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་འོངས་པ་ལ་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་གཡོ་བ་མ་
ཡིན་པའི་ལས་ཁ་ཅིག་གིས་ཚེ་རབས་གཞན་དུའང་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་ན་རང་གི་ཉེར་ལེན་ནུས་ཅན་མེད་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་
མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ལུང་གི་དགོངས་པ་དེ་ལྟར་རོ། །ཡང་མ་འོངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དེ། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཞིག་འདོད་དམ་ཞེ་ན། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་ཆོས་ཅན།
2-1-172b


སྔོན་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་འོངས་པའི་རྫས་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མིན་པ་ནི་ཆོས་ཅན། སྔོན་མ་བྱུང་བ་ལས་དབྱུང་ཞེས་མི་ཟེར་ཏེ། སྐལ་མཉམ་
གྱི་རྒྱུ་ནི་རྫས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱེ་སྨྲ་མ་འོངས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་ཡང་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་འོངས་པ་ཞིག་ཡོད་པར་སྨོས་ན་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་
འོངས་པ་ཆོས་ཅན། མ་སྨོས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། མ་འོངས་པའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དེས་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་མི་ནུས་ལ། ད་ལྟ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་ནུས་པས་དེ་ཁོ་ན་སྨོས་པའི་ཆེད་ཙམ་ཡིན་ལ། དོན་ལ་དེ་ཡོད་
པར་ཁས་བླངས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲས་དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་འོངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན། དེའི་རྒྱུ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མ་འོངས་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་ཞེས་ཡོངས་སུ་མི་ཆོད་དེ་ཆོལ་བར་འདུག་
པའི་ཕྱིར་དང་། བྱུང་ཟིན་འདས་ད་ལྟར་ཡང་མ་འོངས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུར་མི་རུང་སྟེ། ད་ལྟ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུར་འདས་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་རྒྱུ་དོན་མེད་པར་ཐལ། རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྔ་བའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་པས་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་
འོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཁོ་ན་རེ། འོ་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལའང་མ་འོངས་པ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་བས་འབྲས་བུ་སྔ་བ་དང་། དུས་ལྷན་ཅིག་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། མ་འོངས་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་མེད་པས་རྒྱུ་སྔ་ལ་འབྲས་བུ་ཕྱི་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། སྐལ་མཉམ་
2-1-173a


གྱི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཅན། མ་འོངས་པ་ན་སྔ་ཕྱི་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་འདྲ་བས་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་ཐལ། ཕན་ཚུན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་འགལ། འདོད་ན། བུ་དེ་ཕའི་ཕར་ཡང་འགྱུར་བར་ཐལ། ཕན་ཚུན་
སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་གང་ཞིག །ཕན་ཚུན་འདས་ད་ལྟར་ལ་བརྩི་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ་མཐས་གྲུབ། འདོད་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་དང་ཕན་ཚུན་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་
ཅིང་སྔ་ཕྱི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། མ་འོངས་པ་ལ་དགག་ཏུ་མེད་པར་བཞག་རིགས་ཏེ། སྐལ་མཉམ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འདས་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ལ་བཞག་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་མཚན་ཉིད་ལ་
གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱང་དུས་གསུམ་པ་ཅན་ཡིན་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཞུང་ཕྲ་མོ་འདི་ཀ་ཙམ་ལ་དོགས་གཅོད་འདི་ཙམ་དུ་བགྱིས་ན། ཊཱི་ཀ་འབྱམས་ཀླས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གནད་ཕྲ་མོ་འདི་ག་ཙམ་
ལ་ཁོ་བོའི་དཔྱོད་ཚུལ་གྱིས་ཞིབ་མོ་ཅི་ལྟ་བར་ལྷོངས་ཏེ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། སྔོན་དང་ད་ལྟར་གྱི་བགྲེས་པོ་རྣམས་ནི་མ་རྟོགས་ཀྱང་དཀའ་བའི་གནས་ཀྱི་འཕྲད་ལ་ཡོལ་ཐབས་སུ་མཛད་ནས་བཤད་འབྱམས་ཀྱི་ཐང་འབྱམས་པ་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱི་གོམ་པ་རླབས་ཅན་འདོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་
ལྟར་དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་ཞེས་མཁས་པ་དག་རྟོགས་ཤིག །གསུམ་པ་ནི། ས་དགུའི་ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན། །འོ་ན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་རང་གི་ས་པ་དང་རང་གི་རིས་ཁོ་ན་ར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ལ་དེ་ལྟར་ངེས་ཀྱི་ཟག་མེད་ལ་ནི་མི་ལྕོགས་མེད་པ་དང་། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་། བསམ་
2-1-173b


གཏན་བཞི་དང་བཅས་པས་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་དང་། གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་སྟེ། ས་དགུའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི། ས་མི་མཚུངས་པ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ལམ་དེ་དག་ནི་ས་དེ་དག་ཏུ་གློ་བུར་དུ་འོངས་པ་ཡིན་པས། ས་དེ་དག་གི་སྲེད་
པས་བདག་གིར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ས་འོག་མའི་ལམ་ནི་གོང་མའི་ས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། གོང་མའང་འོག་མའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་དུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་ལས་དམན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན་
ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ནི་མཉམ་པ་རང་རིས་ཕྱི་མ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་དང་། མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་ལམ་གྱིས་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དད་སོགས་དབང་པོ་རིམ་ཅན་དུ་སྦྱངས་པའི་དབང་དུ་ན། དད་པས་དད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲངས་གཉིས། །དད་མོས་
མཐོང་ཐོབ་སྟེ་བཞི། དུས་ཀྱི་སྦྱོར་མི་སྦྱོར་གྱི་རྣམ་པ་དྲུག་གི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དང་། ཡང་ན་ཆོས་རྗེས་འབྲངས་ཀྱི་མཐོང་ཐོབ་དང་དུས་མི་སྦྱོར་ཏེ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ས་གོང་མ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་ས་འོག་མ་མི་ལྕོགས་མེད་པ་དང་། ས་གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་པ་
ནས་འོག་མ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་བར་དད་མོས་ཀྱི་ལམ་དང་། བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གི་དད་འབྲང་གི་ལམ་རྣམས་ཆོས་ཅན། སྐལ་པ་མཉམ་སྟེ་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་བརྟུལ་པོར་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡས་ཆོས་འབྲང་གི་འོག་ས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར།
ཆོས་འབྲང་གི་ལམ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནས་འོག་མ་པར་མཉམ་པ་དང་། དད་འབྲང་གི་ལམ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་། ས་འོག་མའི་སྒོམ་ལམ་པ་ནི་སའི་དབང་གིས་མཉམ་པ་དང་། ཆོས་འབྲང་གི་ལམ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི། ས་འོག་མའི་དབང་བརྟུལ་མི་སློབ་པ་ནི་དབང་
2-1-174a


པོའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ལ། དེ་བཞིན་གོང་མའི་དད་མོས་ལས་འོག་མའི་མཐོང་ཐོབ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་། གོང་མའི་དུས་སྦྱོར་གྱི་གྲོལ་བ་ལས་འོག་མའི་དུས་མི་སྦྱོར་གྱི་གྲོལ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་། གོང་འོག་གི་མཐོང་ཐོབ་སོགས་
མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་འགྲེལ་དུ། རྒྱུས་རྒྱས་པར་བྱ་བ། ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་རང་རིས་ཀྱི་མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་པའི་ལམ་མཉམ་པ་ལས། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལྷག་པ་རེ་རེ་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཏེ། ས་འོག་མའི་སྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ནི་ས་གོང་
མའི་མཐོང་ལམ་ལས་རྒྱུ་རྒྱས་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གོང་མའི་སྒོམ་ལམ་པས་འོག་མའི་མི་སློབ་ལམ་ཁྱད་ཅན་དང་། ས་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བས་ས་འོག་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་ཁྱད་ཅན་དང་། གོང་མའི་སྡུག་
བསྔལ་ལས་ཆོས་ཤེས་པ་ལས་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་པས་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་རྒྱུ་རྒྱས་པ་དང་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ལས་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་རྒྱུ་རྒྱས་པ་སོགས་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། །ལམ་དྲུག་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་མི་འཐད་དེ།
དད་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་གི་ལམ་གཉིས་རྒྱུད་གཅིག་ལ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟགས་བདེན་མོད་ཀྱང་དད་འབྲང་གི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་དུས་ཆོས་འབྲང་གི་ལམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི། དེ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་མ་སྐྱེས་ཀྱང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་མི་གནོད་
དེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དེའི་ཚེ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་རྒྱུ་ཙམ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ལས། རྒྱུ་དྲུག་པོ་གང་རུང་དུ་ཞལ་ཚོན་བཅད་པ་ནི་དཀའ་བར་སྣང་ལ། དཔལ་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་ནི། སྐལ་མཉམ་ནི་རྒྱུ་མ་འོངས་པ་
2-1-174b


ན་མེད་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཚེ་མ་འོངས་པའི་ས་ན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུར་བཞག་པ་ལས་འོས་མེད་གསུང་བ་ནི། ང་ལ་སང་ཕོད་བུ་མེད་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཚེ་བུ་མོར་བཞག་པ་ལས་འོས་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་དང་འདྲའོ། །རྒྱལ་པོ་སྲས་ཀྱིས། དད་མོས་སྒོམ་ལམ་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་དབང་པོ་འཕོ་བ་
ཡོད་ཀྱི། དད་པའི་རྗེས་འབྲང་ནི་མཐོང་ལམ་པ་ཡིན་པས་མེད་དེ། མཐོང་བ་ལ་ནི་འཕོ་བ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འཆད་ལ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་བཤེས་ནི་ཡོད་པར་བཞེད་དོ། །བཞི་པ་ནི། སྦྱོར་བྱུང་དེ་གཉིས་ཁོ་ནའི་ཡིན། །ཐོས་དང་བསམས་བྱུང་ལ་སོགས་པ། །ཟག་མེད་ཁོ་ནར་མ་ཟད་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཡང་མཉམ་པ་དང་
ཁྱད་པར་ཅན་དེ་གཉིས་ཁོ་ནའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པ་དང་བསམ་བྱུང་དང་ལ་སོགས་སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་ཐོས་བྱུང་ནི་འདོད་པའི་ཐོས་བསམ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། འདོད་པའི་བསམ་བྱུང་ནི་
བསམ་བྱུང་གཅིག་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེར་སྒོམ་བྱུང་ནི་མེད་དེ། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་ཐོས་པས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཐོས་སྒོམ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། དེར་བསམ་བྱུང་ནི་མེད་དེ། སེམས་པར་རྩོལ་བའི་ཚེ་རྒྱུད་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་པས་
ངང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་སྒོམ་བྱུང་ཡང་སྒོམ་བྱུང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་བྱུང་སོགས་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་ལྷག་མ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། རིམ་བཞིན་སྔ་མ་སྔ་མ་དམན་པ་རྣམས་
ཀྱི་རྒྱུར་ཕྱི་མ་རྣམས་མི་འོང་བའི་ཕྱིར། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་དགེ་བ་ཆུང་འབྲིང་སོགས་དགུ་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་དེ་དག་སོགས་ཆོས་ཅན། ཕན་ཚུན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རྩོལ་བ་ལས་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར།
2-1-175a


དཔེར་ན་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཆུང་ངུའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དགེ་རྩ་གཅོད་པའི་དུས་ཀྱི་ལོག་ལྟ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཆེན་པོས་དེ་སྤངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་
བཞི་ལས། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས། སྤྱོད་ལམ་པ། བཟོའི་གནས། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། རིམ་བཞིན་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་སྔ་མ་ཆེས་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་
པའི་སྤྲུལ་སེམས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སྤྲུལ་སེམས་རྒྱུར་རུང་སྟེ། དེའི་ཚེའང་གོ་རིམ་ལྟར་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་དག་གི་རྒྱུར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སྤྲུལ་སེམས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་། བསམ་
གཏན་དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་བར་གྱི་སྤྲུལ་སེམས་འདོད་སྤྱོད་རྣམས་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དེ་ལ་བལྟོས་ཏེ་འདུ་བྱེད་པ་ཆེན་པོའི་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་དམན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལྔར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། སཱ་ལུ་ནས་སོགས་ལས་དེ་དང་མཉམ་པའམ་
ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་དམན་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པ་བཞིན་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུས་དམན་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་བྱེད་ན། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུས། མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་འབད་པ་འབྲས་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་
ན་སྦྱོར་བྱུང་གི་རྒྱུས་མཉམ་དང་ཁྱད་ཅན་གྱི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་འབད་པ་དོན་མེད་དུ་ཐལ། འབྲས་བུ་དེས་སླར་དམན་པ་དང་མཉམ་པའམ་ཁྱད་ཅན་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀོད་ན་ཡང་གོ་བདེའོ། །འདིར་ཟག་མེད་སྐྱེས་པས་ཟག་མེད་མ་སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་ཟག་མེད་སྡུག་
2-1-175b


བསྔལ་ཆོས་ཤེས་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཅན། ཟག་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། མངོན་པར་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་འདུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུར་མི་རུང་བས་དམན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་ནི་དེ་ལ་བལྟོས་ན་འདུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུར་རུང་བས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་དང་། ཉོན་མོངས་དང་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དགྲ་བཅོམ་ཉམས་པའི་མི་སློབ་ལམ་སྐྱེས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དེས་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་དང་ཕྱིར་མི་འོང་གི་ལམ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ངེས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྔོན་
ཐོབ། ཕྱིས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མིན་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་མ་འོངས་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། འབྲས་བུ་སྔ་བ་མེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ལ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མེད་
པའི་ཕྱིར། ཡང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྔར་སྐྱེས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཕྱིས་སྐྱེས་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པ་ནི། ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཅན། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པ་དེ་སླར་ཕྱིར་མི་འོང་ངམ་ཕྱིར་འོང་སོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་
བྱེད་པ་ན། སྔར་དགྲ་བཅོམ་གྱི་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་དེས། ཕྱིས་ཕྱིར་མི་འོང་སོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། མཆོག་གིས་དམན་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་ཐོབ་པ། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་དང་སྔར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་ཅན།
སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་སོགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞོམ་བྱའི་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བྱས་ཀྱི་ཁྱད་ཅན་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་སོགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་
2-1-176a


དེ་ལས་དམན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི། མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ནི་སེམས་དག་དང་། །སེམས་བྱུང་རྟེན་མཚུངས་ཅན་རྣམས་སོ། །མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཅན། སེམས་དག་དང་སེམས་བྱུང་ཁོ་ན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དུས་གཅིག་ཏུ་མང་པོས་ཟླ་ཚེས་ལ་བལྟ་བའི་སེམས་སེམས་བྱུང་བཅད་པའི་
ཆེད་དུ་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་མིག་དབང་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་དེའི་ཚོར་སོགས་ཀྱིའང་ཡིན་པར་མཚུངས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །ཞེས་པས་དུས་དང་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་བཅད་པའི་དོན་དུ་དམིགས་པ་སྔོ་སོགས་དང་རྣམ་པ་གཅིག་པ་དག་དང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཅིག་པ་སྲིད་པས་དུས་གཅིག་
པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་དུས་གཅིག་པ་ལས། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་མ་འཇོག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུར་འཇོག་སྟེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་དུ་འབྲས་བུར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། མགྲོན་པོ་རྣམས་ཕན་ཚུན་
གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་དུས་དང་རྫས་མཚུངས་པ་ལྔས་མཚུངས་པས་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུར་འཇོག་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ནས་ད་ལྟའི་དུས་སུ་འོངས་པ་ན་གཅིག་མེད་ནའང་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་མི་
ལྡན་པའི་ཕྱིར། མཚུངས་ལྡན་གྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་མི་ནུས་པས་ལྷན་ཅིག་ལམ་འགྲོའི་འགྲོན་པོ་དག་ཟས་སྐོམ་དང་ཁྲུས་མལ་སྟན་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་བྱ་བ་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱོར་བ་བཞིན་ནོ། །ལྔ་པ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི། ཀུན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་ཉོན་མོངས་ཅན། །རྣམས་ཀྱི་རང་ས་ཀུན་འགྲོ་ལྔ། །རང་གི་ས་པའི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་
ཆོས་སྔར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པ་རྣམས་ཏེ། ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པ་འཆད་
2-1-176b


འགྱུར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །འདྲ་བ་དང་སྔར་སྐྱེ་ལ་སོགས་མཚན་ཉིད་མཐུན་པར་གནས་པ་ལས་འདི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཇི་ལྟར་ཟུར་དུ་བཀོལ་ཅེ་ན། འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རིས་ལྔ་ཅར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྐལ་མཉམ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་ལའང་མཐོང་
བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་འཇིག་ལྟ་ལས་འབྱུང་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར། བདག་འཛིན་ལས་ཆགས་སོགས་འབྱུང་བས་འཕགས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་ཕྱིར་འོང་མི་འོང་གིས་ཉོན་མོངས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངམ་ཞེ་
ན། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་བྱུང་བར་འདོད་དེ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་སྤང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སོ་སྐྱེའི་གནས་སྐབས་ན་ཕྱིར་འོང་མི་འོང་གིས་ཉོན་མོངས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་གནས་པའི་ཀུན་འགྲོ་ཡོད་དེ།
གང་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་མིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་རང་འགྲེལ་དུ། བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུང་ཚན་པ་གསུམ་དྲངས་ཏེ་བཤད་ནས། འོ་ན་གདགས་པར། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་
འདོད་པའི་ཆགས་བྲལ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དེ་ལས་དང་པོར་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འགྲོ་ཡོད་པར་བཤད་པས་གནོད་དོ་སྙམ་ན་མིན་ཏེ། ཁ་ཆེ་བས་དེ་ནི་སྒོམ་སྤང་གི་མི་དགེ་བ་མ་
སྤངས་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། མཐོང་སྤང་འཇིག་ལྟ་ནི་མཐོང་ལམ་གྱིས་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་མི་དགེ་བའི་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་དེ་བྱུང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་མི་གནོད་དོ། །དྲུག་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ནི། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ནི་མི་དགེ་དང་། །དགེ་བ་ཟག་བཅས་རྣམས་ཁོ་ན། །རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཅན། མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་རྣམས་
2-1-177a


ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུང་མ་བསྟན་ནི་སྲེད་པས་བརླན་ཡང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྟོབས་ཆུང་བས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་རུལ་པ་མྱུ་གུར་མི་སྨིན་པ་བཞིན་ཟག་མེད་སྟོབས་
དང་ལྡན་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་མི་འགྲུབ་སྟེ། སྲེད་པའི་བརླན་མེད་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་དྲུངས་སྐམ་བརླན་མེད་ཀྱིས་མྱུ་གུ་མི་བསྐྱེད་པ་བཞིན་ཁམས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཟག་མེད་རྣམས་ཆོས་ཅན། ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་སྨིན་འགྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་སྟེ། འདིར་སྐྱེ་བའི་
རྐྱེན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་འགྲུབ་སྟེ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཅིང་སྲེད་པས་བརླན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་དྲུངས་པོ་བརླན་པ་བཞིན་ནོ། །ལས་ལས་རྣམ་སྨིན་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་
དེ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོ་ན་མིག་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་དང་། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་
ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བསྐྱེད་པ་མིན་པར་ཐལ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐལ་བ་སྔ་མ་ལ་མ་ཁྱབ་སྟེ། ལས་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ངོ་བོ་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐལ་བ་ཕྱི་མ་ལ་མ་ཁྱབ་སྟེ། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དང་། ལས་ཀྱི་བྱེད་པ་
ལས་སུ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བར་སྨིན་དགོས་ཏེ། རྒྱུ་ལུང་བསྟན་ལས་འབྲས་བུ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་སྨིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དེ་ཕུང་པོ་དུ་ཞིག་དང་བཅས་ཤིང་ཕུང་པོ་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཅི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཕུང་པོ་
2-1-177b


གཅིག་ནས་ལྔའི་བར་འབྲས་བུ་བརྩི་བ་ནི། འདོད་པ་ན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་དང་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཅན་ཡོད་དེ། མི་དགེ་བའི་ཐོབ་པ་དང་། དེའི་སྐྱེ་སོགས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཅིག་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ཡང་གཅིག་
སྟེ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་དེ་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་འབྲས་བུའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཉིས་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཅན་ཡོད་དེ། ལུས་ངག་གི་ལས་དང་དེའི་སྐྱེ་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་
གཟུགས་དང་། སྐྱེ་སོགས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་མིང་གཞིའི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་དགེ་མི་དགེ་སྐྱེ་སོགས་དེ་དག་གི་ཕུང་པོར་གཅིག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན།
རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཅན་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ན་དེའི་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཕུང་ལྔ་དང་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་འདོད་པའི་ཕུང་ལྔ་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་མི་སྲིད་དེ།
དེར་སེམས་རྗེས་འབྲང་བའི་གཟུགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་ཆོས་ཅན། ཡན་གར་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཅན་མེད་དེ། དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ན་སེམས་དང་ངེས་པར་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་དགོས་པའི་ཕྱིར། །
དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་བཞི་པོ་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ངོ་བོ་གཅིག་པར་སྐྱེའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་གཅིག་ལ་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཅན་ཡོད་དེ། ཐོབ་པ་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པ་
2-1-178a


འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ན་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་གཉིས་དང་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་རིག་བྱེད་དགེ་བའི་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པ་ཕུང་གཉིས་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ན་
ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཕུང་བཞི་དང་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཡོད་དེ། རྗེས་འབྲང་གི་གཟུགས་མེད་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སྐྱེ་སོགས་ཕུང་བཞི་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ན་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཕུང་ལྔ་དང་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཡོད་དེ། མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་
སྡོམ་པ་སེམས་རྗེས་འབྲང་བས། དེའི་སྐྱེ་སོགས་ཕུང་ལྔ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ན་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་གཅིག་ལ་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཅན་ཡོད་དེ། ཐོབ་པ་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པའམ་འགོག་སྙོམས་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པའི་རྣམ་སྨིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་
པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། །གཟུགས་མེད་ན་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཕུང་བཞི་དང་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་ཡོད་དེ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་དགེ་མི་དགེའི་སྐྱེ་སོགས་ཕུང་བཞི་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བཤད་པས་རྣམ་སྨིན་གཅིག་གི་རྒྱུ་ལ་ཕུང་པོ་གཅིག་ནས་ལྔ་པའི་བར་
འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་དང་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཚུལ་བཤད་ནས། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ནི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཅི་རིགས་པ་ཡོད་དེ། རྣམ་སྨིན་སྲོག་དབང་ནི་ཆོས་ཅན། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཁོ་ནའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་སྐྱེ་སོགས་དང་བཅས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་
ཕུང་པོ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་སུ་སྨིན་ཏེ། ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཆོས་ཅན། གཉིས་སུ་སྨིན་ཏེ། ལུས་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར།
2-1-178b


རྣམ་སྨིན་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་དེའི་ཚོགས་པ་ན་འབྱུང་བ་བཞི་ཡོད་པས་རེག་བྱ་དང་། དེའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་སོགས་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་ཆོས་ཅན། གསུམ་
གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེ་སྟེ། རང་རང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་དེའི་ཚོགས་པའི་འབྱུང་བ་དང་དེའི་སྐྱེ་སོགས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་མིག་རྣ་བ་སྣ་ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་ཆོས་ཅན། བཞིའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་སྟེ། དབང་པོ་དང་དེའི་ཚོགས་པའི་རེག་པ་དང་། དེའི་སྐྱེ་སོགས་དང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་རང་
ཉིད་དང་བཅས་པར་ཉིད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཅིག་གི་བར་བསྐྱེད་པ་ཡོད་དེ། བཅུ་གཉིས་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་མིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་རྣམ་གྲངས་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བའི་
དཔེ་ནི། ཕྱིའི་པདྨ་ལྟ་བུ་ལ། ས་བོན། རྩ་བ། མྱུ་གུ། སྡོང་བུ། འདབ་མ། ཟེ་བ། ཟེའུ་འབྲུ། སྙིང་པོ། ཡལ་གའི་མདོ། ཡལ་ག །འདབ་མ། མགོ་ལྕོག །མེ་ཏོག །འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་འབྱུང་ལ། ནས་དང་གྲོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནས་དང་གྲོ་
ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་པར་མི་བསྐྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ལས་གཅིག་ལ་རྣམ་སྨིན་དུ་མ་འབྱུང་བ་ནི་ཡོད་ལ། ལས་དུ་མ་ལས་རྣམ་སྨིན་གཅིག་འབྱུང་བ་ནི་མི་སྲིད་དེ། ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་ཉུང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ་
ཡིན་ན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་མཇུག་ཐོགས་སུའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་དེ་དེ་མ་ཐག་འབྲས་སུ་སོང་བའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་འདི་ལ་མི་འདྲ་བ་དགོས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་རྒྱུ་འབྲས་འདི་རྒྱུན་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འདས་ནས་རིང་ཞིག་
2-1-179a


ལོན་པ་ན། འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་དང་འཕྲད་པ་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའོ། །འོ་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུས་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཚེ་འདིར་བསྐྱེད་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ལས་སྟོབས་ལྡན་པ་ལུས་མ་སྤངས་པར་མཐོང་ཆོས་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར།     ལུང་ཙམ་
ལ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་མོད་དཔལ་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་ནི། ངེས་པར་སྐྱེ་བས་བར་དུ་ཆོད་དགོས་པའི་ཕྱིར། མཐོང་ཆོས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་འབྲས་བུའང་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ལ་བཞག་པ་ཡིན་ཅེས་གསུངས་པ་ནི། ཁ་ཅིག་གིས་འོ་ན་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་
སྐྱེ་དགོས་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མ་ཡིན་པ་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སྨྲས་པ། སྐྱེ་བར་ལེགས་བཤད་རྣ་བར་བཏུང་བའི་རོ། །གཞན་དྲིང་མེད་པའི་བློ་གྲོས་ལྕེ་རྩེ་ལ། །བདུད་ཀྱི་དགྲ་བྱེད་མངར་པོར་གྱུར་པ་དེ། །དཔལ་ལྡན་ཀརྨའི་ཕྲིན་ལས་པ་དེས་མཛད། །ཅེས་སྦྱར་བའོ། །
གསུམ་པ་དུས་ངེས་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ཀུན་འགྲོ་སྐལ་མཉམ་དུས་གཉིས་པ། །གསུམ་པོ་དག་ནི་དུས་གསུམ་པ། །ཀུན་འགྲོ་སྐལ་མཉམ་གྱི་ནི་ཆོས་ཅན། འདས་ད་ལྟའི་དུས་གཉིས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། མ་འོངས་པ་ནི་མེད་དེ། མ་འོངས་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་མེད་པའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཆོས་ཅན།
དུས་གསུམ་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེར་ངེས་པའི་ཕྱིར། བྱེད་རྒྱུ་ནི་དུས་གསུམ་པ་དང་དུས་དང་བྲལ་བའང་ཡོད་དེ། དུས་ཀྱི་ངེས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་འབྲས་བུ་བཤད་པ་ལ། བསྟན་པ་དང་། བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འདུས་བྱས་བྲལ་བཅས་འབྲས་བུ་ཡིན། །འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་དག་མེད། །རྒྱུ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཅན། འདུས་བྱས་ཐམས་
ཅད་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་རྒྱུ་ལ་རག་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ལ་མ་རག་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཅན། འདུས་མ་བྱས་གཉེན་པོས་སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བ་བརྟགས་འགོག་དང་བཅས་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་ནི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །
2-1-179b


གཞན་ཡང་མངོན་པར་འདོད་པ་མིན་པ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར། བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ནི་འབྲས་བུ་མིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་
འདུས་མ་བྱས་འབྲས་བུར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡོད་དགོས་ལ། བྱེད་རྒྱུའི་སྐབས་སུ་འདུས་མ་བྱས་རྒྱུར་བཤད་པའི་ཕྱིར་འདིར་འབྲས་བུའང་ཡོད་དགོས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་འདུས་བྱས་སུ་ཐལ་ཅེ་ན། འདུས་མ་བྱས་དང་འབྲས་བུའི་གཞི་མཐུན་ཡོད་ཀྱང་
དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་དེ། རྒྱུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྟགས་འགོག་གི་རྒྱུ་དྲུག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལྔ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ལམ་ནི་བརྟགས་འགོག་གི་བྱེད་རྒྱུའོ་སྙམ་ན། མིན་ཏེ། བརྟགས་འགོག་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་སྐྱེ་བ་མེད་
པའི་ཕྱིར། བརྟགས་འགོག་དེ་བསྐྱེད་བཞིན་པར་ཡོད་པའི་ཚེ་ལམ་དེས་གེགས་མི་བྱེད་པར་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་བརྟགས་འགོག་དེ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུར་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། འཐད་དེ། ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་བྲལ་བ་ལམ་གྱི་འབྲས་
བུ་མིན་པར་ཐལ། ཐོབ་པ་ཁོ་ན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། ལམ་དེ་ཐོབ་པ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་། ལམ་དེས་བྲལ་བ་ནི་འཐོབ་པར་བྱེད་ཙམ་གྱི་ནུས་པ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལམ་ནི་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་དྲུག་པོ་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོབ་
བྱའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།     རྒྱལ་པོ་སྲས་ཀྱིས། བྱེ་སྨྲ་ཁ་ཅིག །རྒྱུ་ལྔ་སྟེ། བྱེད་པོའི་རྒྱུ་མྱུ་གུ་ས་བོན་ལྟ་བུ་དང་། ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མེའི་དུ་བ་ལྟ་བུ་དང་། གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་བུམ་པའི་མར་མེ་ལྟ་བུ། འཇིག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་བུམ་པའི་ཐོ་བ་ལྟ་བུ། འཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡུལ་
2-1-180a


གཞན་དུ་ཕྱིན་པའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ལུགས་དེ་ལྟར་ན། ལམ་ནི་འཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། བྲལ་འབྲས་འཐོབ་བྱ་ཡིན་གྱི་བསྐྱེད་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སྨྲ་བའང་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
འདུས་མ་བྱས་རྒྱུ་ཡིན་ཅེས་མ་གསུངས་ཀྱི། རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་མི་རྟག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་གཟུགས་རྟག་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཞེས་པ་ནས། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་འདྲར་
གསུངས་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་བྱས་ལ་ཡོད་ཀྱི་དེའི་ཤུགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་འདུས་མ་བྱས་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ཅན། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་རྐྱེན་མིན་པར་ཐལ། རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལས། མདོ་སྡེ་པས། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། རྟག་ན་བསྐྱེད་པའི་
རྒྱུ་རྐྱེན་ཅན་མིན་པས་ཁྱབ་ཀྱང་རྟག་ན་རྐྱེན་ཙམ་མིན་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང་། རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མི་རྟག་པར་གསུངས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ཙམ་མི་རྟག་པར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་མི་རྟག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་མ་སྒྲིབ་
པ་བྱེད་རྒྱུར་བཀག་པ་མིན་ནམ་ཞེས་པ་ལ། མདོ་ལས། འདུས་མ་བྱས་དམིགས་རྐྱེན་ཡིན་པར་གསུངས་ཀྱི། མི་སྒྲིབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། འདུས་མ་བྱས་རྒྱུའི་དངོས་པོར་གསུངས་པ་མི་འགྲུབ་བོ། །བྱེ་སྨྲས། དེང་སང་གི་མདོར་མ་གསུངས་ཀྱང་དེ་བྱེད་རྒྱུར་
བཀག་པ་ནི་མེད་ལ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མ་གསུངས་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཡང་དག་བསྡུ་བའི་གཞི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་སོ་ཞེས་ངེས་པ་མི་འདྲོངས། གཞན་ཡང་བྲལ་བའམ་བརྟགས་འགོག་ཆོས་ཅན། འདུས་བྱས་ལས་གཞན་པའི་རྟགས་རྫས་སུ་གྱུར་པའི་དགེ་བ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་
2-1-180b


པར་བརྗོད་མི་ནུས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་པས། འདུས་མ་བྱས་ཐམས་ཅད་རྫས་སུ་མེད་དེ། གཟུགས་ཚོར་བཞིན་རྫས་གཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མུན་པའི་ནང་ན་རེག་བྱ་སྔ་ནས་མེད་པའམ་ཕྱི་ནས་ཞིག་ནས་མེད་ཙམ་ལ་
ཐོགས་པ་མ་རྙེད་པ་ན་ནམ་མཁའོ་ཞེས་བསྙད་པ་ལྟ་བུའོ། །བརྟགས་འགོག་ནི་ཆོས་ཅན། རྫས་སུ་མེད་དེ། ཕྲ་རྒྱས་དང་སྐྱེ་བ་སྐྱེས་པ་འགགས་ནས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་སྐྱེ་འགྱུར་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ཆོས་ཅན།
རྫས་སུ་མེད་དེ། སོ་སོར་མ་བརྟགས་ཀྱང་རྐྱེན་ཟས་སོགས་མ་ཚང་བས་བར་མ་དོར་འཆི་བའི་རིས་མཐུན་ལྷག་མ་མི་སྐྱེ་བ་ཙམ་ལ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡེ་པ་ཁ་ཅིག །ཉོན་མོངས་གཉེན་པོས་འགག་པ་དང་། དེ་རྗེས་སྡུག་བསྔལ་འགག་པ་ལ་བརྟགས་འགོག་དང་བརྟགས་མིན་དུ་འགོག་པར་
ཡང་མིན་ཏེ། ཕྱི་མ་ཡང་གཉེན་པོ་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་འཇིག་རྒྱུ་ལ་མི་བལྟོས་པར་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་ལ་བརྟགས་མིན་དུ་འདོད་པ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཞིག་འཇིག་གཅིག་པས་མི་རྟག་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་བརྟགས་འགོག་ཀྱང་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསར་དུ་བྱུང་
བས་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བརྟགས་འགོག་རྫས་ཆོས་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་ན་དེར་འགྱུར་ཡང་། དེར་མ་གྲུབ་པའི་མེད་དགག་བློས་བཏགས་ཙམ་ལ་གསར་བླང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་མི་ཐལ་ལོ། །བྱེ་སྨྲས་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བར་འདོད་ནས་དུས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་མྱ་
ངན་སྤངས་པའི་མྱང་འདས་མེད་པར་ཐལ། མི་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་གོམས་པར་བྱས་ལན་མང་དུ་བྱས་ནས་དུས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་
2-1-181a


ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་པས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་བདེན་མོད། རྩ་བར་མ་ཁྱབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདས་པའམ་མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་རུང་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པས། དུས་གསུམ་ཀའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་
བར་གསུངས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤོངས་ཤིག །འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་སྤངས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཡང་སྤངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནས། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་
ན། ལུང་དེའི་དགོངས་པ་ནི། ཚེ་སྔ་མ་དང་ཚེ་འདིའི་ཉོན་མོངས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་འགགས་ཟིན་ནས་ཀྱང་སྤོང་བ་ཡོད་དེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ད་ལྟ་བའི་རྒྱུད་ལ་དེ་འདྲ་བའི་མ་འོངས་པ་བསྐྱེད་པའི་ས་བོན་བཞག་པ་གང་ཞིག་དེ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རྣམ་སྨིན་སྤྱད་ནས་ཟད་པ་ལ་ལས་ཟད་པ་ཟེར་བ་
བཞིན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་ནི་ཆོས་ཅན། གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་སོ་སོ་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ལྟར་འདས་ད་ལྟ་བ་སྤང་དུ་ཡོད་པའི་ལུང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་འཆད་ན་མི་རུང་སྟེ། འདས་པ་ནི་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་
དང་། འགག་པ་ལ་ཕྱོགས་པ་ནི་གཉེན་པོས་མ་འབད་ཀྱང་འགག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བྱེ་སྨྲས། རྒྱལ་བས་བརྟགས་འགོག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་ཆོས་ཅན། མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་མེད་པ་ཡིན་པར་འོས་ཏེ། བརྟགས་འགོག་འདུས་མ་བྱས་རྫས་སུ་མེད་
པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། མེད་པ་ཁོ་ནར་མ་སྨྲས་ལ། ཡོད་ཀྱང་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྒྲ་སྔ་ན་མེད་པའང་ཡོད། ཕྱི་ན་མེད་པའང་ཡོད་བྱས་པས། སྒྲ་མེད་རྫས་ཡོད་དུ་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་ན་འདུས་མ་བྱས་བརྟགས་འགོག་ལྟ་བུ་མེད་ཀྱང་
2-1-181b


བསྔགས་པ་ཡོད་དེ། དེ་གནོད་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བས་གདུལ་བྱ་རྣམས་འདུན་པའི་ཆེད་དུ་མཁའ་དང་བརྟགས་མིན་ལས་མཆོག་ཡིན་པས་བསྔགས་པ་ཐོབ་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་སྨྲས། འོ་ན་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན།
མདོ་སྡེ་པས་རྟགས་ཁྱབ་མ་ངེས་ཏེ། བདེན་པའི་དོན་གང་ལ་བྱེད། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ལ་བྱེད་དམ། རྫས་ཀྱི་དོན་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ལྟར་ན། བདེན་པ་དང་པོ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་འགོག་བདེན་རྫས་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས་སྔ་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བར་རྟག་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ལྟར་ན།
སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་འགགས་པ་གཉིས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བདེན་པར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པར་གྲུབ་ལ། དེས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱང་བདེན་པ་བཞིའི་ཟླས་དབྱེ་བའི་བདེན་པ་གསུམ་པར་འཇོག་པ་ལ་གནོད་པ་མེད་དེ། རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་ཞིང་གཞན་ལ་བསྟན་ནུས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །བྱེ་སྨྲས། ནམ་མཁའ་དང་མྱང་འདས་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་པས། ཅི་དངོས་མེད་ངོ་བོ་མེད་པ་ལ་འདས་ད་ལྟར་གྱི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡུལ་དུ་བྱེད་དགོས་ཞེས་སྨྲ་ན། ཉེས་པ་ཅི། ཡོན་ཏན་ཅི་ཞེ་ན།
ཡོན་ཏན་ནི་བྱེ་སྨྲའི་ཁ་འཛིན་དུ་འགྲོ་མོད། མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། བླུན་པོ་ལ་ལྷ་དགའ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་ན་གཟུགས་སོགས་བཞིན་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་གྱིས་དམིགས་དགོས་པ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་།
མིག་སོགས་བཞིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དམིགས་དགོས་པ་ལས་ཀྱང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འགོག་རྫས་འདི་ཡིན་ཅེས་དཔྱད་མ་བཟོད་དེ། རྒྱུ་འབྲས་སོགས་ཀྱི་བདག་དང་བདག་པོ་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགོག་པ་དེ་ནི་དངོས་
2-1-182a


པོ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་འབྲེལ་པ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་ནི། ཆགས་སོགས་ལྟ་བུ་ཆེ་གེ་ཞིག་མེད་དོ་ཞེས་དགག་ཙམ་པ་ཞིག་གོ ། འོ་ན་བརྟགས་འགོག་དེ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཐོབ་ཅེ་ན། བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་ལྷན་ཅིག་
ཉོན་མོངས་གང་གི་ཐོབ་པ་ཆད་ནས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་དང་ལྷན་ཅིག་བརྟགས་འགོག་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་མེད་ལམ་དེའི་ཉོན་མོངས་དེ་འགོག་པ་ཡིན་ཅེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་སྨྲས། འགོག་པ་འདི་ཁོ་ནས་ཐོབ་ཀྱི་གཞན་གྱིས་མིན་ཅེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ།
འགོག་པ་ནི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མདོར། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱང་འདས་ཐོབ་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་མེད་ན་ཐོབ་པ་རུང་ཞེས་སྙམ་པ་ལ། མདོ་སྡེ་པས། ངེས་བྱེད་ཡོད་དེ། གཉེན་པོ་ལམ་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་དང་།
ཡང་སྲིད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་རྟེན་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། མྱང་འདས་ཐོབ་ཅེས་བྱའི་མྱང་འདས་ཀྱི་རྫས་ཐོབ་པ་ནི་མིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྡུག་བསྔལ་འདི་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ། བྱང་བར་གྱུར་པ། ཟད་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། འགོག་པ། རྣམ་པར་ཞི་བ། ནུབ་པ། སྡུག་
བསྔལ་གཞན་དང་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། འབྱུང་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྤངས་པ། སྲེད་པ་ཟད་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། འགོག་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་ཞི་བའོ། །འདི་ནི་གྱ་ནོམ་པའོ། །ཞེས་ཁུངས་སུ་
དྲངས་པ་ཡིན་ལ། ལུང་འདིའི་ཚིག་ཟུར་ལ་དོགས་པ་ཁོང་སློང་དུ་མཛད་ན། འདིར་ཡིན་ན་ཞེས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཞེས་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཅིས་མི་འདོད་ཅེ་ན། འདི་ཡིན་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་རྫས་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མིན་གྱི། དངོས་མེད་ཡིན་ན་དོན་བྱེད་པས་སྟོང་ངོ་ཞེས་
2-1-182b


བརྗོད་པ་བཞིན། དེའི་ཚེ་དངོས་མེད་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ་དངོས་མེད་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཡིན་ཅེ་ན་ཞེས་མ་སྦྱར་བར་ཡོད་ན། ཞེས་སྦྱར་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། མྱང་འདས་ཆོས་ཅན་རྟག་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་ཐལ། ཡོད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་ན་ནི་སྔ་
ཕྱི་མེད་པར་རྟག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་སྦྱོར་རོ། །དེས་ན་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དེ་ཡོད་པ་དང་། དེས་དེ་སྤངས་པ་ཙམ་ན་ཐོབ་པ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་ཙམ་ལ་ནི་དེའི་མྱང་འདས་སུ་བརྗོད་དེ། མར་མེ་ཤི་བ་མེད་པ་ལྟར་ལྷག་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནའང་སེམས་ཀྱི་
རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་པ་ཡང་དག་པ་སྟེ། བྱེ་སྨྲས། འདུས་མ་བྱས་མི་
རྟག་པ་ལས་ལོག་ཙམ་ལ་འཇོག་མ་ཤེས་པས་རྟག་པར་འདོད་པ་ནི་བླུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་མི་རྟག་གཞི་གྲུབ་ལ་འཇོག་དགོས་པ་ལས་འདུས་མ་བྱས་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་སྨྲས། འདུས་མ་བྱས་དངོས་པོ་མེད་པར་མངོན་པ་ནས་བཤད་པ་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པ་ལ་དགོངས་པ་
མིན་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་ལས། རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་ནོ། །ཞེས་དང་། དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། ལྡན་པའི་
དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་གང་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུའི་དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཞེས་དང་། ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་ནི།
2-1-183a


ཞིང་གི་དངོས་པོ་དང་ཁྱིམ་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས། འདུས་མ་བྱས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ། རྒྱུའི་དངོས་པོ་ནི་འདུས་བྱས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པས་འདུས་མ་བྱས་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ནི་མེད་ཅིང་། དངོས་པོ་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པས་ཀྱང་མ་
ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། ཞིབ་མོའི་བློ་ཅན་མང་པོས་མ་རྙེད་ཅིང་། །སྐྱེ་བར་སྦྱངས་འགས་དལ་བ་མཐར་མ་ཕྱིན། །ཁ་ཅིག་བརྩོན་ན་ཕྱོགས་ཙམ་རྟོགས་སྲིད་ཀྱང་། །འདོད་ལ་འདུན་པས་དགེ་བའི་གནས་སྐབས་བཅོམ། །དེ་ཕྱིར་བཅོས་མིན་སྙིང་རྗེ་ཕྲ་མོ་ཡིས། །ཡང་ཡང་བསྐུལ་ནས་ངས་
འདིར་ཅུང་ཟད་བརྩོན། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་གང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དང་། འབྲས་བུ་ལྔའི་ངོ་བོའོ། །དང་པོ་ནི། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཐ་མའི་ཡིན། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང་པོའི་ཡིན། །རྒྱུ་མཐུན་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་བའི། །སྐྱེས་བུ་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཡིན། །འོ་ན་འབྲས་བུ་དེ་དག་རྒྱུ་གང་གིས་ཡིན་ཅེ་ན། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ཐ་མ་རྣམ་སྨིན་རྒྱུའི་ཡིན་ནོ། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་པོ་བྱེད་རྒྱུའི་ཡིན་ནོ། །ཅི་བྱེད་རྒྱུ་
ནུས་མེད་མི་སྒྲིབ་ཙམ་ལ་བདག་འབྲས་ཇི་ལྟར་དབང་ན། མི་སྒྲིབ་པར་དབང་བྱེད་ཅིང་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ལས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། རྣ་བ་ཡང་མིག་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྒྱུད་ནས་དབང་བྱེད་དེ། ཐོས་ནས་བལྟ་འདོད་
འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་བསྣམས་ནས་བལྟ་འདོད་སོགས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ནི་ནང་
གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་མེད་པས་ཆོས་ཙམ་ལ་དེར་བཏགས་པས། སྨན་ལ་བྱ་རོག་རྐང་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཙམ་ལ་རང་གི་བྱ་བ་དང་ཡོན་ཏན་སོགས་གཞན་དུ་མེད་པས་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའང་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ལ་འདོགས་སོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་སོ། །སྨོས་པར་མ་ཟད་རྣམ་སྨིན་གྱི་
2-1-183b


རྒྱུ་མ་གཏོགས་རྒྱུ་གཞན་གསུམ་ལའང་འབྲས་བུ་འདི་ཡོད་དེ། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ལ་འདི་མི་འབྱུང་བ་ནི་འབྲས་བུ་འདི་ལྷན་ཅིག་གམ་དེ་མ་ཐག་པར་འབྱུང་དགོས་པ་ལས། རྣམ་སྨིན་རྒྱུས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟར་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། སྡེ་པ་གཞན་དག་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལའང་བྱེད་འབྲས་ཡོད་ཀྱང་མ་
མཐོང་བ་ནི་བསྐལ་དོན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞིང་སོགས་ལ་སོ་ནམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྱོར་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ལ། མ་འབྱོར་ན་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྣམ་སྨིན་གྱི། རྒྱུ་མཐུན་གྱི། བྲལ་བའི། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི། བདག་པོའི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོའོ། །དང་པོ་ནི།
རྣམ་སྨིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཆོས། །སེམས་ཅན་བརྗོད་ལུང་བསྟན་ཕྱིས་འབྱུང་། །རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཅན། མ་སྒྲིབ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ན་དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་དེ་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་སྨིན་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བས་ལས་གསར་པ་མི་སོག་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་སྒྲིབ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ན་
རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་སེམས་ལས་ལྷག་མེད་དུ་འཇུག་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་བརྗོད་ཅེས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། མ་བསྡུས་ན་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ལས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་ཤིང་མ་བྱས་པ་དང་འཕྲད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཞར་ལས་འདི་ཤེས་ན་ལེགས་པས།
སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཐུན་མོང་དུ་སྐྱེད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་བདག་འབྲས་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཙམ་རྒྱས་བྱུང་དང་རྒྱུ་མཐུན་ཁ་ཅིག་ལ་ཡོད་པས་རྒྱུ་ལུང་བསྟན་པ་དང་། དེ་
ཙམ་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་རྒྱས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲུལ་སེམས་ཀྱང་དེར་འགྱུར་བས་རྒྱུ་དེ་ལས་ཕྱིས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་དང་གཅིག་ཅར་མིན་པར་འབྱུང་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའོ། །རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། རྒྱུ་དགེ་བའམ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནམ་
2-1-184a


མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གང་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བའོ། །ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་འཇོག་རིགས་པར་ཐལ། འབྲས་བུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་འགྲོ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་མི་འཇོག་སྟེ། དེ་གཉིས་ས་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་འབྲས་བུ་དང་འདྲ་
བ་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་། ཀུན་འགྲོ་ནི་རྣམ་པ་ལས་འདྲ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིས་ལྔ་ཅར་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་རྣམ་པ་འདྲ་བའི་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ནི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་ཡང་འཇོག་སྟེ། དེ་ལ་མུ་བཞི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དང་པོ་ནི། རང་སའི་ཆགས་སོགས་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་
མ་ཡིན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། རིས་གཞན་པའི་འཇིག་ལྟ་སོགས་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མིན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། རིས་གཅིག་པའི་འཇིག་ལྟ་སོགས་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི། དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་ལྟ་བུ་གཉིས་ཀ་མ་
ཡིན་པའོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་གོ་དཀའ་བས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་མི་འདྲ་བས་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འདོད་ཆགས་སོགས་འཇིག་ལྟ་ལ་རིས་གཞན་པས་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ས་མི་གཅིག་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཆགས་སོགས་ཀྱང་སྐལ་
མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། བྲལ་བ་བློ་ཡིས་ཟད་པའོ། །བྲལ་བ་ནི་བློ་ཡིས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་རང་གིས་སྤང་བྱ་སྤངས་པས་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པའོ། །ཟད་པ་ཡིན་ཅེས་པ་ནི་འགོག་པ་དང་དོན་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་སྨོས་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཙམ་བྲལ་བ་ཡིན་པ་དགག་པའི་དོན་དུ་
གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །བཞི་པ་ནི། གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་སྐྱེས་པའི། །འབྲས་དེ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་ལས་སྐྱེས། །རྒྱུ་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་སྐྱེ་བའམ། གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་གང་འཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་དེ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བ་ལས་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུའོ། །དཔེར་ན་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཟག་བཅས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་
2-1-184b


མཆོག་གི་རྗེས་སུ་ཟག་མེད་མཐོང་ལམ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་སེམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་འཆི་སེམས་ལས་གཟུགས་ཀྱི་བར་སྲིད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ལམ་གྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་པ་ཡང་སྐྱེས་འབྲས་འདི་ཉིད་དུ་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་
མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་། སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ལ་མུ་བཞི་ལས། མུ་དང་པོ་ནི། གོང་དུ་སྨོས་པའི་འདོད་པའི་སེམས་དང་གོང་མའི་སེམས་ལྟ་བུ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་དག་གིས་བར་དུ་ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེས་
འབྲས་མིན་ལ། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དང་། མུ་གསུམ་པ་ནི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་འབྲས་བུ་དེ་མ་ཐག་ཕྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུས་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྔ་པ་ནི། སྔོན་བྱུང་མ་ཡིན་འདུས་བྱས་ནི། །འདུས་བྱས་ཁོ་ནའི་བདག་པོའི་འབྲས། །འདུས་བྱས་ལས་སྔོན་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་འདུས་བྱས་དང་དུས་གཅིག་
གམ། ཕྱིས་བྱུང་བའི་འདུས་བྱས་ནི་རང་ལས་གཞན་སྔ་ལོགས་སམ་དུས་མཉམ་གྱི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་ན་ཞེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཕྱིས་འབྱུང་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཛིན་འབྱིན་གྱི་ནུས་པ་དང་བཅས་པ་མིན་པས་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་མི་འཇོག་གོ། རྒྱུ་བས་
སྔར་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་མེད་དེ། རྒྱུ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སྔར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་བྱེད་ཅིང་ཕྱིས་དེའི་ལས་བསགས་པ་མི་སྲིད་དེ། མྱུག་སོགས་ལ་ས་བོན་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཡི། འབྲས་བུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་དང་བདག་འབྲས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི།
བྱེད་པ་པོ་ཁོ་ནའི་དང་། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཡང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བཟོ་དེ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་ལ། རང་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དང་སྔ་བའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་འབྲས་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་འབྲས་དང་བདག་འབྲས་ལ་ཡང་མུ་བཞི་ཡོད་དེ། སྐྱེས་འབྲས་ཡིན་ལ་བདག་
2-1-185a


འབྲས་མིན་པ་ནི་བྲལ་འབྲས་དང་། བདག་འབྲས་ཡིན་ལ་སྐྱེ་འབྲས་མིན་པ་ནི་རྒྱུ་ཡལ་བར་འདུག་པའི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཆོད་པའོ། །གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་གམ་དེ་མ་ཐག་བྱུང་བའོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་བཏགས་མིན་གྱི་འགོག་
པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ལ། རྒྱུ་འབྲས་འཛིན་འབྱིན་གྱི་དུས། འབྲས་བུ་གང་རྒྱུ་དུས་བསྐྱེད་པའོ། །དང་པོ་ལ། འཛིན་པའི་དུས་དང་། འབྱིན་པའི་དུས་སོ། །དང་པོ་ནི། ལྔ་པོ་ད་ལྟར་འབྲས་བུ་འཛིན། །རྒྱུ་ཕྱི་མ་ལྔ་པོ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ད་ལྟར་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ན་འབྲས་བུ་འཛིན་ཅིང་བསྐྱེད་
པའི་མཐུ་ཐོབ་སྟེ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་འགགས་པས་འཛིན་པའི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་འོངས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་རྒྱུ་ཡང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་འཛིན་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་མ་ངེས་པ་ཡོད་པས་མ་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི།
གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད། །ད་ལྟར་གྱི་དང་འདས་པ་དག ། གཅིག་ནི་འདས་པས་འབྱིན་པར་འགྱུར། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་ཡིན་པས། རབ་ཅེས་པ་པྲ་ཏིའི་སྒྲ་ལས་དང་པོའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་དུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་འཛིན་འབྱིན་དུས་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །མཆིམས་ཆེན་པོས། འཛིན་འབྱིན་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་བརྩིར་རུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་
སོ། །སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་གཉིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དང་འདས་པ་དག་གིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པས། གཉིས་ནི་ད་ལྟར་འདས་དག་གི། ཞེས་བསྒྱུར་ན་ལེགས་ཞེས་བོད་པ་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །འོ་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་མི་རིགས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་ན་
རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེན་མོད། འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་རྒྱུ་འགགས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་གྲུབ་ན་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་དང་མ་འགྲོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། འབྲས་བུ་ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ཕྱུངས་ཟིན་པས་
2-1-185b


ཀྱང་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་མི་འབྱིན་ཏེ། ད་ལྟ་ཉིད་དུ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་ཟིན་པ་ནི་སླར་ཡང་བསྐུར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདས་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་རང་འབྲས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་བྱིན་ཏེ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ནར་འབྱིན་གྱི། གཞན་དུ་མིན་པའི་ཕྱིར། ད་ནི་
མུ་རྣམས་ལ་དཔྱད་ན། དགེ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་འཛིན་ལ་མི་འབྱིན་པའི་མུ་ནི། ལོག་ལྟ་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་དགུའི་དགེ་རྩ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་དགུ་གཅོད་པ་ན། དགེ་རྩ་ཆུང་ངུའི་ཐོབ་པ་ཐ་མར་འདོད་པའམ་འགག་པར་འགྱུར་བ་ནི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་འཛིན་ལ། རང་གི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་
འབྲས་བུ་ནི་མི་འབྱིན་པའོ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་ལ་འབྲས་བུ་མི་འཛིན་པ་ནི། དགེ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་། རང་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཐོབ་པ་བསྐྱེད་ལ་སྔོན་ཉིད་དུ་བཟུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་ནི་མིན་ནོ། །འདི་ལའང་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ཉིང་
མཚམས་སྦྱར་བ་ན་དགེ་རྩ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་དགུའི་ཐོབ་པ་དུས་གསུམ་པ་མཉམ་དུ་ཐོབ་པའི་འདས་པ་དང་པོ་དེ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ཐོབ་པ་ད་ལྟ་བ་ནི་འཛིན་འབྱིན་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས་དཔེར་བཀོད་དུ་མི་རུང་ཞེས། རང་འགྲེལ་དུ། འདི་སྐད་དུ། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཉིང་མཚམས་
སྦྱོར་བྱེད་ཅེས་བརྗོད་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི། དགེ་རྩ་ཀུན་ཏུ་གཅོད་པའི་ཐོབ་པ་ཐ་མ་དང་། དགེ་རྩ་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཐོབ་པ་དང་པོ་མ་གཏོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཆད་པ་གནས་སྐབས་ལ་འཛིན་འབྱིན་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི། དགེ་རྩ་
ཆད་པའི་སྐབས་ན་བཟུང་ཟིན་པས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ལ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པས་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་དགེ་བའི་སྐལ་མཉམ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་འཛིན་འབྱིན་མུ་བཞི་ལ། འཛིན་ལ་མི་འབྱིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་དགུ། ལམ་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་དགུས་སྤངས་པ་ན། མི་དགེ་
2-1-186a


བ་ཆུང་ངུའི་ཐོབ་པ་ཐ་མ་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་འཛིན་ལ། མི་དགེ་བའི་ཐོབ་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་མེད་པས་འབྱིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབྱིན་ལ་མི་འཛིན་པ་ནི་ཆགས་བྲལ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ན་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་པོ་དེ་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་
འབྱིན་ལ། འཛིན་པ་མིན་ཏེ་སྔར་ཆགས་བྲལ་གྱི་དུས་སུ་བཟུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་མུ་སྔ་མ་གཉིས་མ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་མི་དགེ་བའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཆགས་བྲལ་ལས་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བའི་
ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྔོན་བཟུང་བས་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཐོབ་པ་མེད་པས་འབྱིན་པ་ཡང་མིན་ནོ། །སྒྲིབ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་འཛིན་འབྱིན་མུ་བཞི་ལས། འཛིན་ལ་མི་འབྱིན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་འདོད་པའི་ཐོབ་པ་ནི་
ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་གཞན་མེད་པས་མི་འབྱིན་ལ། འབྱིན་ལ་མི་འཛིན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོར་ཐོབ་པ་སྟེ་འབྱིན་པ་གཅིག་པུའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་སྲིད་རྩེའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ལྷག་མའོ། །
གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པའི་སྒྲིབ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཐོབ་པ་རྒྱུ་སྔ་མས་བཟུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར། འཛིན་པ་མ་ཡིན་ལ་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འབྱིན་བྱེད་ཀྱང་མིན་ནོ། །མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་འཛིན་འབྱིན་ལ་འབྱིན་འཛིན་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
མ་འདས་ཀྱི་བར་འགྲོ་བའི་མ་སྒྲིབ་མ་བསྟན་པ་དེའོ། །འཛིན་ལ་མི་འབྱིན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་མ་སྟེ་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྔར་བཤད་པའི་མུ་རྣམས་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། ད་ནི་
2-1-186b


སེམས་སེམས་བྱུང་གི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་བལྟོས་པའི་དགེ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་འཛིན་འབྱིན་མུ་བཞི་ལས། འཛིན་ལ་མི་འབྱིན་པ་ནི་དགེ་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནམ། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན་དགེ་བ་བར་ཆོད་པ་
འབྱུང་འགྱུར་རམ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་འཛིན་ལ། དེར་ནི་དགེ་འབྲས་མི་འབྱིན་པའོ། །འབྱིན་ལ་མི་འཛིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་མཇུག་ཏུ་དགེ་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཚེ་སྔོན་བཟུང་བ་དེ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་
ཀ་ཡིན་པ་ནི་དགེ་སེམས་ཀྱི་འཇུག་ཏུ་དགེ་སེམས་འབྱུང་བའོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་མཇུག་ཏུ་ཡང་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་འབྱིན་པ་ན། དེས་བཟུང་ཟིན་པས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ལ་འབྱིན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དམིགས་
བཅས་འབྲས་བུ་འཛིན་འབྱིན་ལས་མུ་བཞིའི་དང་པོ་ནི། མི་དགེ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགེ་བའམ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང་། མུ་གཉིས་པ་དེ་ལས་བཟློག་པ་དང་། གསུམ་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་དགེ་བ་དང་། བཞི་པ་དགེ་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་དགེ་སེམས་
མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །རང་འགྲེལ། དུ་སོགས་རྐང་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲེལ་བཤད་དུ། སྒྲིབ་ལ་ལུང་དུ་བསྟན་མ་བསྟན་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་ཚུན་སྦྱར་ནས་མུ་མང་པོ་མཛད་སྣང་ཡང་རྟོགས་སླའོ། །རྒྱུས་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་ཞེས་པ་འདི། མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན། ས་བོན་དུ་གྱུར་ངེས་
པ་རང་གི་ངོ་བོ་ནས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་ལ་གདོན་མི་ཟ་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་གཅིག་ནི་འདས་པ་ཁོ་ནས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷན་ཅིག་གམ་དེ་མ་ཐག་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྡེ་པ་གཞན་ནི་འབྲས་བུ་བཞི་འཆད་དེ། རྟེན་གྱི་འབྲས་བུ་རླུང་གིས་ཆུའི་
2-1-187a


དཀྱིལ་འཁོར་ནས་ས་གཞིའི་རྩྭ་སོགས་ཀྱི་བར་ལྟ་བུ་དང་། སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་མི་སྡུག་པ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བར་ལྟ་བུ་དང་། མིག་གཟུགས་སྣང་བ་ཡིད་བྱེད་འཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མིག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ལྟ་བུའོ། །བསྒོམས་པའི་
འབྲས་བུ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་འབྲས་བུ་ཟུར་དུ་སྨྲ་ཡང་འདི་རྣམས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བདག་འབྲས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུའོ། །གཉིས་པ་འབྲས་བུ་གང་རྒྱུ་དུས་བསྐྱེད་པ་ལ། མཚུངས་ལྡན་དང་། མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། བཤད་
པ། བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས། །ལྷག་དང་དང་པོ་འཕགས་རིམ་བཞིན། །རྣམ་སྨིན་ཀུན་འགྲོ་དེ་གཉིས་དང་། །སྐལ་མཉམ་མ་གཏོགས་ལྷག་ལས་སྐྱེས། །མཚུངས་ལྡན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་ལྔ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཅན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་འགལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་རྣམ་སྨིན་ནི་ཆོས་ཅན། ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་
ལྷག་མ་ལྔ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། ཀུན་འགྲོ་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་མ་གཏོགས་པའི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་། བཟོའི་གནས་པ་དང་སྤྲུལ་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལས་གཞན་
པའི་དགེ་བ་དང་ནི་ཆོས་ཅན། རྣམ་སྨིན་དང་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་དང་མ་གཏོགས་ལྷག་མ་བཞི་ལས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་གཉིས་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་འཕགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཆོས་
ཅན། རྣམ་སྨིན་དང་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་དང་། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་ལྷག་མ་གསུམ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། སྐལ་མཉམ་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཟག་བཅས་ཡིན་པས་དེ་དག་དང་རིས་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་དང་ཀུན་འགྲོ་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དགེ་བ་
2-1-187b


ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིམ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སྦྱར་བའོ། །(གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི།)བཤད་པ་དེ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་མཚུངས་ལྡན་མིན་པའི་སྐྱེ་ཚུལ་ནི། མཚུངས་ལྡན་མ་གཏོགས་གཞན་དེ་བཞིན། །སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་
དང་། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་། ལྷག་མ་རྣམ་སྨིན་མ་གཏོགས་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དང་ཟག་མེད་དང་པོ་མ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་དང་། ཟག་མེད་དང་པོ་གཟུགས་ཏེ་བཞི་པོ་ཆོས་ཅན། མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་གཏོགས་གཞན་སྐྱེ་ཚུལ་སྔ་མ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་
ཅན་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དང་མཚུངས་ལྡན་བོར་བའི་ལྷག་བཞི་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། རྣམ་སྨིན་ཅན་ནི་ཀུན་འགྲོ་མཚུངས་ལྡན་བོར་བའི་ལྷག་བཞི་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། ལྷག་རྣམས་ནི་རྣམ་སྨིན་ཀུན་འགྲོ། མཚུངས་ལྡན་བོར་བའི་རྒྱུ་གསུམ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། ཟག་མེད་དང་པོ་ནི་བྱེད་རྒྱུ་དང་
ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་གཉིས་ལས་སྐྱེ་ཡི། གཞན་འབོར་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ནི་མེད་དོ། །མཆིམས་ནས་ནམ་མཁའ་གྲགས་ཀྱིས། དེ་ལྟར་ན་དངོས་གཅིག་རྒྱུ་དྲུག་ཆར་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་མི་སྲིད་ཀྱི་མང་ན་ལྔ་ལས་སྐྱེ་ལས། དེ་ཡང་རྫས་གཅིག་གིས་
ལྡོག་པ་ལ་ལས་བསྐྱེད་ལ། ལ་ལས་མ་བསྐྱེད་ན་ཆ་ཤས་ཀྱི་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འགྱུར་བས་ངོ་བོ་དང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་བསྐྱེད་ཀྱང་དེ་དང་དེའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཇོག་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་སྟེ་མེ་དུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བླ་མ་དག་གསུང་ངོ་། །དངོས་པོ་གཅིག་རྒྱུ་དྲུག་ཆར་འགྲོ་
བ་སྲིད་དེ། ལོག་ལྟ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་བཅས་ནས་སྟོན་པ་ནི། རྒྱུ་འབྲས་ལག་རྗེས་སོ་སོར་བརྩིར་ཡོད་པའམ། རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་བ་ཞིག་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་ཡོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་རྐྱེན་ལའང་མཚུངས་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་སྨྲས་
2-1-188a


པ། ཟབ་མོ་རྟོན་པ་བཞི་ཡི་བློ་གྲོས་ཀྱིས། །རྒྱ་ཆེན་ཐེག་པའི་རིམ་པ་ཀུན་ཁྱེར་ནས། །ཤེས་བྱའི་ཕ་མཐར་བགྲོད་པ་རང་བཞིན་ཡིན། །འདི་ལ་སུ་ཞིག་ངོ་མཚར་འཛིན་དུ་ཡོད། །ཅེས་སོ། །(བཞི་)པ་རྐྱེན་བཤད་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད།
དང་པོ་ནི། རྐྱེན་ནི་བཞི་པོ་དག་ཏུ་གསུངས། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པར་ནི། །ཞེས་པའི་རྐྱེན་ནི། མདོ་ལས། རྐྱེན་ནི་བཞི་པོ་དག་ཏུ་གསུངས། །ཞེས་པའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། རྐྱེན་བཞི་སོ་སོའི་རང་བཞིན། རྐྱེན་གང་དུས་གང་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ། དངོས་པོ་གང་རྐྱེན་དུ་ལས་སྐྱེ་བ། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་
ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྒྱུའི་རྐྱེན། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན། དམིགས་རྐྱེན། བདག་རྐྱེན་ནོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ལྔ་ཡིན། །རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་ལྔ་པོ་ཅི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་རང་འབྲས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར། མཚན་གཞི་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །གཉིས་པ་
མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྐྱེས་པ་རྣམས། །ཐ་མ་མིན་མཚུངས་དེ་མ་ཐག ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་འདས་པའམ་ད་ལྟ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡིན་ཅིང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཐ་མ་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་པའོ། །དེས་ན་མཚུངས་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཤེས་པ་རྫས་རིས་མཐུན་གཉིས་མེད་པར་རྫས་རེ་རེ་བ་ནས་མཚུངས་
པ་དང་། དུས་གཞན་གྱིས་ཆོད་ཀྱང་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་མ་ཆོད་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཏོ། །གཟུགས་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་སྟེ་མི་འདྲ་བ་གཞན་གྱིས་ཆོད་པར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འདོད་པའི་རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ། འདོད་པའི་གཟུགས་སོ་ཐར་
གྱི་སྡོམ་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་། རེས་ཟག་མེད་འབྱུང་བས་འཆོལ་བ་བཞིན་ནོ། །དབྱིག་བཤེས་ནི། དཔེར་ན། ཟས་ཀྱི་རྒྱས་བྱུང་ལྟ་བུ་གཅིག་མ་འགག་པའི་རྒྱུད་ལ་གཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བྱུང་ལྟ་བུ་རྫས་རིས་མཐུན་གཉིས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། མདོ་སྡེ་པའི་
2-1-188b


གནས་བརྟན་བཙུན་པས་ནི་གཟུགས་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མིན་ཏེ། མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སོག་མའི་ཐལ་བ་ལྟ་བུ་མང་པོ་ལས་ཉུང་ངུ་དང་ནྱ་གྲོ་དའི་ས་བོན་ཕྲ་མོ་ལས་འབྲས་བུ་ལོ་འདབ་སྡོང་པོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མང་ཉུང་མི་མཚུངས་
པས་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མི་རུང་ན། སེམས་སེམས་བྱུང་ལ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མི་རུང་སྟེ། དགེ་བའི་སེམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པར་མི་དགེ་བ་ཉི་ཤུ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཉུང་ངུ་འགྲོ་བ་དང་། དེ་ལས་ལོག་སྟེ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་མང་དུ་འགྲོ་བ་
མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། དེ་འདྲ་དེ་ནི་རིགས་གཞན་ལ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཙམ་ཡིན་གྱི། རིགས་དེ་ལ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཚོར་བའི་རྫས་གཅིག་ལ་ཚོར་བའི་རྫས་མང་པོ་མི་འབྱུང་བ་དང་། མང་པོ་ལས་གཅིག་ཁོ་ན་མི་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །
དེ་ཡང་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ལྟ་བུ་ནི་ཚོར་བ་གསུམ་ཡིན་ཀྱང་། རིས་གཞན་མ་ཡིན་པས་ཚོར་བའི་རྫས་གཅིག་ཏུ་འཇོག་གོ ། འོ་ན་སེམས་གཅིག་ཚོར་འདུ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མང་པོའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་ནམ། ཡིན་ན་དེ་འདྲ་དེ་རང་རིས་ཁོ་ནའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་
པར་ཐལ། སེམས་གཅིག་གི་ཚོར་འདུ་ལ་སོགས་པ་དུ་མའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། རང་དང་དུས་མཚུངས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་གཅིག་གི་ཚོར་འདུ་སོགས་དེ་དག་ཀྱང་། གཞན་ཕྱི་མའི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་པ་དང་ཚོར་འདུ་
སོགས་རིས་མཐུན་མཐའ་དག་གི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་འདྲ་བ་ཁས་ལེན་པའི་མངོན་པ་བ་ཁ་ཅིག་ནི། རང་གི་རིས་ཁོ་ནའི་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱང་སེམས་ཁོ་ན་དང་། ཚོར་བ་ཡང་ཚོར་བ་ཁོ་ན་བ་ལ་སོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་མཇུག་
2-1-189a


ཐོགས་སུ་ཉོན་མོངས་ཅན་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི་སྔོན་འགགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ལྡང་སེམས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བའི་ཞེན་དོན་ནི། རྒྱུད་འདྲ་བ་ཞེས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ནས་མཚུངས་འདྲའི་
རྐྱེན་དུ་འདོད་ལ། འགྲེལ་པར། དེ་སྐད་དུ་མི་བརྗོད་ཅེས་གསུངས་པ་ལ་དེ་མི་བཞེད་དེ། གང་སྤེལ་གྱིས་དེ་ལྟར་ན་ལུང་རིགས་དང་འགལ་ཏེ། བསྟན་བཅོས། སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སེམས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་ལས་གཞན་པའི་
སེམས་སམ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཅེས་དང་། རིགས་པ་ནི། ཟག་མེད་དང་པོའི་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་དགག་པ་མཛད་དོ། །ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་འཆོལ་པར་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། འཕགས་པ་
འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་འདོད་པའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཐོབ་པ་སོགས་ལྡན་མིན་རྣམས་གཅིག་ཅར་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །མ་འོངས་པའང་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་ཏེ། སྔ་ཕྱི་མེད་པས་འཆོལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
དེས་ན་ད་ལྟ་བ་ཡང་ད་ལྟ་བའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་ནོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་འོངས་པ་འགའ་ཞིག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མ་འོངས་པ་འདི་འབྱུང་ཞེས་མཁྱེན་པ་མི་རིགས་པར་ཐལ། མ་འོངས་པ་ལ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། འདས་ད་ལྟའི་
ལས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་འདས་ད་ལྟ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར། མཁྱེན་པ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་མིན་ཏེ། མ་འོངས་པའི་རྫས་འཆོལ་པ་མ་འོངས་པའི་ས་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་ནས་གང་ཟག་འདི་ལས་འདི་བྱས་པས་འབྲས་བུ་འདི་བཟུང་ངོ་
2-1-189b


ཞེས་མཁྱེན་པར་གྲགས་སོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་ལྟར་ན། ཕྱི་མཐའང་མཁྱེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་མཐའ་མ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོག་གོ། སྡེ་པ་གཞན་དག་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མ་འོངས་པར་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་འབྲས་རྟགས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་
མཁྱེན་པས་མ་འོངས་པའི་རིམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མཁྱེན་ལ། རྫས་དེ་མཁྱེན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ནམ་མངོན་ཤེས་མངོན་དུ་མ་མཛད་ཀྱང་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར། མདོ་སྡེ་པས། འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་མ་ལས་གནས་ཚུལ་རྟོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། མཚན་མཁན་དུ་ཐལ་ཅེས་
བཀག་ནས། དེ་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ལ། སོ་སྐྱེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཆོས་མཆོག་དང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་བཟོད་པ་དང་ཟད་ཤེས་ཁོ་ན་སྐྱེ་མི་རིགས་པར་ཐལ། མ་འོངས་པའི་གོ་རིམ་ངེས་པར་གནས་
པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། གང་ལ་རག་ལུས་པའི་སྐྱེ་བ་དེ་ཆོས་ཅན། སྐྱེད་བྱེད་དེའི་མཇུག་ཐོགས་ཁོ་ནར་སྐྱེ་སྟེ། དེ་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མེད་ཀྱང་། ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །སེམས་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་
མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དགྲ་བཅོམ་གྱི་སེམས་ཐ་མ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མིན་ཀྱང་། དེ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་རྐྱེན་གཞན་མ་ཚང་བས་རྣམ་ཤེས་གཞན་མི་སྐྱེའོ། །མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་བསྐྱེད་བྱའི་འབྲས་བུར་བཟུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་གདོན་མེད་དེ། དེ་མི་སྐྱེ་བར་
བེམས་པོ་དང་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འབད་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་འབྲས་ཡིན་ལ། དེ་མ་ཐག་པ་མིན་པ་ལ་མུ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། སེམས་མེད་ལས་ལྡང་བའི་སེམས་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་། སྙོམས་འཇུག་སྐད་ཅིག་གཉིས་
2-1-190a


ལ་སོགས་པ་དེ་འཇུག་སེམས་དེ་མ་ཐག་འབྲས་ཡིན་ཏེ་སེམས་གཞན་གྱིས་བར་དུ་ཆོད་པས་སོ། །དེ་མ་ཐག་པ་མིན་ཏེ་སེམས་མེད་ཀྱི་བར་དུ་ཆོད་པས་སོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི། སེམས་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་སོགས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་
ཡིན་ཀྱང་མི་མཚུངས་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་མུ་ནི། སེམས་རིས་མཐུན་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་དང་། སེམས་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོའོ། །གཉིས་ཀ་མིན་པའི་མུ་ནི། སེམས་མེད་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་དང་། ལྡང་སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་
སོགས་སོ། །སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་འབྲས་ཡིན་ལ། སྙོམས་འཇུག་གི་དེ་མ་ཐག་པ་མིན་པ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། སྔ་མའི་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི་འདིའི་དང་པོ་དང་གཉིས་པའོ། །སྔ་མའི་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་བ་ནི་འདིར་གསུམ་པ་དང་བཞི་པའོ། །ཡང་ལྡང་སེམས་ཆོས་
ཅན། འཇུག་སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་འབྲས་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུན་རིང་མོས་བར་ཆོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་སྐྱོན་ཏེ། སེམས་གཞན་གྱིས་བར་མཆོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་
པས་ནི། རང་རང་གི་ཡུལ་ཟག་བཅས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ད་ལྟ་བ་རྣམས་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་དུས་གསུམ་དང་དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །སྒྲ་བཤད་པ་ནི། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་
སྒྲ་གཞི་མཐུན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པས་འཆིང་བས་ཡུལ་དང་། བློས་སྤྱོད་པས་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཡུལ་བདག་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་གཞི་ཡིན་པས་དམིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་སོགས་དག་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་ཇི་ལྟར་
2-1-190b


འགྱུར་ཞེ་ན། དམིགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་རིགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཀྱང་དམིགས་པར་བཞག་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་ལོ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲེག་པ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་དང་མཚན་ཉིད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་བུད་ཤིང་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འགའ་ཞིག་
གིས་མ་དམིགས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་གིས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་རྐྱེན་ཡིན་ན་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་འདུས་མ་བྱས་དངོས་པོར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་
ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དེ་དག་དངོས་པོར་ཐལ་བ་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་གིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ན་རྟག་ཏུ་བསྐྱེད་པའམ། ཡང་ན་མི་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པའི་དངོས་པོར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེས་འགའ་བསྐྱེད་པ་དང་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་རེས་འགའ་བ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་འཇམ་སྒེག་ནི། འདུས་མ་བྱས་ནི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པའི་ཡུལ་ཙམ་ཡིན་གྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པ་ཉིད་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་
གསུངས་ཀྱང་། རང་དང་བློ་དང་མཐུན་པ་ཙམ་གྱིས་བཟང་བར་འགྲུབ་ན་འདོད་པ་ལ་རགས་མོད། བཞི་པ། བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བདག་པོར་བཤད། །བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །རྒྱུའི་རྐྱེན་སོགས་ནི་གྲངས་ཇི་ལྟར་མང་ཡང་རྒྱུ་ལྔར་ཟད་ལ། འདིར་བྱེད་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྷག་པ་དེའི་ཆ་ནས་བདག་
རྐྱེན་ཅེས་སྨོས་སོ། །འོ་ན་དམིགས་རྐྱེན་དང་བདག་རྐྱེན་གཉིས་ཀ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ན། ཁྱད་པར་ནི་མཚུངས་ལྡན་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དག་བདག་རྐྱེན་ཡིན་ལ། དམིགས་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་སོ། །ཡང་ན་ལྷག་པ་ནི་མང་པོའི་རྐྱེན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་
2-1-191a


རང་ལས་གཞན་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རང་ཉིད་ནི་རང་གི་རྐྱེན་བཞི་གང་ཡང་མིན་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡིན་ཀྱང་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་མིན་པ་ལྟ་བུ་
ཞེས་རང་འགྲེལ་དུ་བྱུང་ཡང་གཞུང་གི་བབས་དང་བསྟུན་ན་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པས་སོ། །མངོན་པ་གོང་མར་བདག་པོའི་རྐྱེན་གྱི་དོན་དབང་བྱེད་པ་ལ་བཤད་པ་དང་། འདིར་བདག་པོའི་རྐྱེན་གྱི་དོན་རྒྱུ་རྐྱེན་ལྷག་པར་མང་བ་ལ་བཤད་པ་དང་མི་
འདྲའོ། །དེ་ཡང་སམ་སྐྲྀ་ཏར། ཨ་ཏི་པ་ཏི་བྱ་བ་ལྷག་པ་དང་བདག་པོ་གཉིས་ཀ་ལ་འཇུག་པས་སྒྲ་བཤད་ཀྱིས་དྲངས་པ་ཡིན་ནོ། །བོད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་དག །རྐྱེན་བཞིའི་མཚན་ཉིད་རིམ་བཞིན་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་བསྐྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུས་ཤེས་རིག་ཏུ་བསྐྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཡུལ་
སྣང་དུ་བསྐྱེད་པ་དང་། རྐྱེན་གསུམ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་རྐྱེན་གང་དུས་གང་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ། ལྷན་འབྱུང་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་དུས་གང་ལ་དང་། སྐལ་མཉམ་སོགས་གསུམ་དང་། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང་དམིགས་རྐྱེན་དུས་གང་ལ་
བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུ་གཉིས་པོ་དག་འགག་པ་ལ། །བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དེའང་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་པོ་དག་འགག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དུས་ད་ལྟ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དེ། ཕན་ཚུན་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་རྟེན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། འབྲས་བུ་
འཛིན་པ་དང་འབྱིན་པ་དང་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། གསུམ་པོ་ནི། །སྐྱེ་ལའོ། །སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་ནི་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡི། །རྐྱེན་དག་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྐྱེན་དེ་མ་ཐག་པ་དང་དམིགས་པ་དག་ཆོས་ཅན།
2-1-191b


དེ་ལས་བཟློག་ནས་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི་སྐབས་འབྱེད་པས་སྐྱེ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཅིང་། དམིགས་རྐྱེན་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གིས་འཛིན་པས་འགག་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་ཆོས་ཅན། དུས་ངེས་པར་མ་བཟུང་སྟེ་གནས་སྐབས་
ཀུན་ཏུ་མི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དངོས་པོ་གང་རྐྱེན་དུ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ། སྤྱིར་བསྟན་པ། གཟུགས་ཅན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རང་ལུགས་བཞག་པ་དང་། གཞན་ལུགས་འགོག་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྐྱེན་བཞི་ལས། གསུམ་ལས། གཉིས་ལས་སྐྱེ་
བའོ། །དང་པོ།     བཞི་ཡིས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི། རྒྱུ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྔ་མ་གཞན་གྱིས་བར་མཆོད་པ་རྣམས་དང་། དམིགས་རྐྱེན་ནི། ཅི་རིགས་པར་ཡུལ་ལྔ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། བདག་རྐྱེན་གྱི་རང་དང་ཕྱིས་འབྱུང་མ་གཏོགས་པ་
ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་ལྟར་རྐྱེན་བཞི་ཡིས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་སྐྱེའོ། །འཇམ་སྒེག་ན་རེ། རི་བོང་གི་རྭའོ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡིད་ཀྱང་རི་བོང་རྭ་དང་ནམ་མཁའ་དང་མེ་ཏོག་རྣམས་ཁ་ཡར་བ་ཡིན་པས། རྭ་དང་མེ་ཏོག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་དེ་ཉིད་དམིགས་
རྐྱེན་དུའང་འཇོག་གོ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དང་མཚན་མ་རྣམས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་འདོད་ལ། ཁ་ཅིག་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དག་དམིགས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་ཡི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་
དམིགས་རྐྱེན་ལས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་འདོད་དེ། དེ་ཉིད་ལེགས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན། །དེ་ལྟར་ན་ཟླ་གཉིས་འཛིན་པའི་འཁྲུལ་ཤེས་ལ་དམིགས་རྐྱེན་མེད་ཟེར་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཟླ་གཉིས་མ་དམིགས་པར་སོང་བའི་ཕྱིར་ཟླ་གཉིས་འཛིན་པ་དེ་འཁྲུལ་ཤེས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་དུའང་
2-1-192a


དགོས་སོ། །མཆིམས་ནམ་མཁའ་གྲགས་ན་རེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རི་རྭའི་མིང་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཡིན་ཀྱང་རི་རྭའི་མིང་རི་རྭ་མིན་པས། རི་རྭ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་རྐྱེན་ཅི་ལྟར་རུང་ཟླ་བ་གཉིས་འཛིན་འཁྲུལ་ཤེས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་མདོ་སྡེ་པའི་
ཕྱོགས་རང་རིག་མངོན་སུམ་མ་འཁྲུལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཆེ་བས་དམིགས་བཅས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནོ་ཞེས་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཟླ་བ་གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པ་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་དབང་པོ་ལ་ཡོད་པར་
འདོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །གཉིས་པ་ནི། གསུམ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས། །རྒྱུ་དང་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་དང་། བདག་པོའི་རྐྱེན་དང་གསུམ་གྱིས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་པོ་དག་བསྐྱེད་དེ་དམིགས་བྱེད་མིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སྐབས་
འདིའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་སྐྱེ་སོགས་དང་། སྐལ་མཉམ་མཚུངས་དགེ་ཆོས་སྔར་བྱུང་རྣམས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང་། བདག་རྐྱེན་ནི་རང་ལས་གཞན་སྔར་བྱུང་ངམ་ད་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་
འཇུག་འདི་གཉིས་སེམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པའི་རྩོལ་བ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་འབྲས་ཡིན་ལ། སེམས་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པས་ན་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི་མིན་ནོ། །དེ་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་གཟུགས་ལ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མི་འདོད་ཀྱི།
མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་འདོད་དེ། སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཀྱང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་བེམས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་མེད་པ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པས་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི།
2-1-192b


སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པར་མ་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་མེད་པའང་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་བཤད་
ཅེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པས་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པས་མ་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་འདི་ནི་མདོ་ཕྱི་མར་བསྡུའོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གཞན་ནི་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྐྱེ། །སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལས་གཞན་ལྡན་མིན་ལྷག་མ་
རྣམས་དང་། གཟུགས་ཅན་རྣམས་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་བདག་རྐྱེན་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་དང་དམིགས་རྐྱེན་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མཚུངས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། འདིར་འཇམ་སྒེག་དོགས་པ་འདི་ལྟར་གཅོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་
ཀྱང་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྙོམས་འཇུག་སེམས་མེད་དུ་འདོད་པ་དག་ལ་ནི་སྐྱོན་འདི་ཡོད་པ་བདེན་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་བྱུང་ཙམ་གྱིས་མཚུངས་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་རིག་བྱེད་དང་རིག་
བྱེད་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དག་གིས་སྙོམས་འཇུག་སེམས་བཅས་སུ་འདོད་པ་ལ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་རུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ན་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཆོས་ཅན། 
དམིགས་རྐྱེན་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་ཐལ། སེམས་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། དགག་གཞི་སེམས་ཙམ་ཡིན་ཀྱང་དགག་པ་དམིགས་པའི་རིས་སུ་ཆོད་པའི་སེམས་བཀག་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྙོམས་འཇུག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་ཀྱང་
2-1-193a


མ་སྐྱེས་པར་ཐལ། སེམས་བཀག་པའི་ངོ་བོ་ལ་དེར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། དེ་དགག་གཞིའི་སེམས་ཙམ་དེ་མ་ཐག་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། །འོན་ཀྱང་བྱེ་སྨྲ་ལྟར་ན་འབྱུང་བཞི་ལ་མི་བལྟོས་པར་སྙོམས་འཇུག་གི་སྦྱོར་སེམས་
ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། སྙོམས་འཇུག་གཉིས་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་དེ། མཚུངས་པའི་དོན་ཡང་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་གཉིས་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པར་མཚུངས་པ་ཉིད་ལ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀོད་སྣང་བ་ནི་ཞར་ལས་འོངས་
པའོ། །གཉིས་པ་གཞན་ལུགས་དགག་པ་ནི། དབང་ཕྱུག་སོགས་མིན་རིམ་སོགས་ཕྱིར། །འདིར་བཤད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་
ཕྱུག་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་མུ་སྟེགས་བྱེད་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཅེས་འདྲི་བ་ན། ད་ནི་རྒྱུ་མཚན་འདྲི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱིས་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡིད་མ་ཆེས་པས་དབང་ཕྱུག་སོགས་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དམ་བཅའ་བུད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་སོགས་མིན་རིམ་སོགས་ཕྱིར། །ཞེས་པའི་སྔ་འགྲེལ་ནི་མིན་ཏེ། རིགས་པའི་གཞུང་ལས། རྒོལ་བ་གང་གིས་དམ་བཅའ་
བ་ལ་ཕྱིར་རྒོལ་བས་སུན་འབྱིན་པའི་སྤོབས་པ་ཟད་པས། དམ་བཅའ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་འདྲི་བ་ན་ཕྱིར་རྒོལ་ཕམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དེ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ལ་སྟོན་པར་བཞེད་ནས་འདིར་རྣམ་གྲངས་སུ་མཛད་པའོ། །དེར་མ་ཟད་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་ཆོས་ཅན། དབང་ཕྱུག་དང་བདག་དང་གཙོ་
བོ་ལ་སོགས་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དང་སོགས་པས་ཡུལ་དང་དུས་དང་རྫས་རྣམས་རེས་འགར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ནི་གཞུང་གི་དངོས་བསྟན་ཡིན་ལ། ངག་དོན་ནི། འགྲོ་བ་རྣམས་གཅིག་ཅར་དུ་འབྱུང་བར་ཐལ། རྒྱུ་རྟག་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་
2-1-193b


ཕྱིར། དེ་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་ལན་བཏབ་ནས་འདོད་མ་ནུས་པས། རྒྱུ་རྟག་པ་ཡིན་ཀྱང་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་འདོད་པའི་དབང་ངོ་ཞེ་ན། འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དུ་མར་ཐལ། འགྲོ་བའི་རྒྱུ་འདོད་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡང་འདོད་པ་ཐ་དད་པ་རིམ་ཅན་དེ་གཅིག་
ཅར་འབྱུང་བར་ཐལ། འདོད་པ་ཐ་དད་པ་རིམ་ཅན་དེ་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་གཅིག་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། ཡང་འགྲོ་བ་དབང་ཕྱུག་ལས་སྐྱེ་བ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་ཁོ་ན་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དབང་ཕྱུག་མིན་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡང་སྣང་བའི་ཕྱིར། དབང་ཕྱུག་མིན་
པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡང་ཆོས་ཅན། ཐུག་མེད་དུ་ཐལ། དེ་དག་སྐྱེ་བ་ལའང་རྒྱུ་གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ་པས་མི་འདོད་ཀ་མེད། དེས་ན་བལྟོས་པ་རྒྱུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་མཐའ་ཡས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ཡིན་པར་
ཐལ། རྒྱུ་ཐུག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། གསལ་བ་མི་འདོད་ཀ་མེད། དེས་ན་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་མོས་པའི་ཏཱིརྠི་ཀ་ཁྱེད་ཀྱང་། བདག་གི་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོའི་ལུགས་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་འདི་ལས་མ་འདས་སོ། །འདིར་འདི་ཤེས་ན་དགེ་
བས། སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་མཐའ་དམའ་ཤོས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ཡིན་ཀྱང་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མར་ངོས་མི་འཛིན་ཀྱང་། བོད་དུ་སངས་རྒྱས་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་གསང་སྔགས་རྙིང་མ་པ་དག་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། འཁོར་འདས་གཉིས་རྒྱབ་གྱེས་
སུ་མ་སོང་བའི་གོང་རོལ་ནས་ཐོག་མའི་མགོན་པོ་འོད་མི་འགྱུར་བ་ཆོས་སྐུ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་བཟང་མོ་ཁ་སྦྱོར་དུ་འབྲལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཛེར་ལ། དེ་དང་མཐུན་པར་ཞང་ཞུང་བོན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བོན་སྐུ་ཀུན་བཟང་སོགས་འཁོར་འདས་ཀྱི་རྒྱུར་སྨྲ་བས་བོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་
2-1-194a


ཏཱིརྠི་ཀའོ། །ཡང་འདོད་པ་བཞིན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། འདོད་པ་རྣམས་གཅིག་ཅར་ཡིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་འགྲོ་བ་གཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་བས་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཆོས་ཅན། འདོད་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་ཐལ། འགྲོ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཞིག །དེ་
ཡིན་ན་དེ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། མི་འདོད་ཀ་མེད། དེས་ན་འདོད་པ་ཇི་ལྟར་རིམ་ཅན་པའང་ཆོས་ཅན། རིམ་གྱིས་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་གང་ཞིག །འདོད་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར། ད་ནི་དབང་ཕྱུག་པ་ལ་འདི་འདྲི་སྟེ། རེ་ཞིག་
སྟེ་སྐབས་འདིར་དབང་ཕྱུག་གིས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་འདི་ཙམ་གྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་པའི་མངལ་བ་ལ་དོན་ཅི་ཡོད་བྱས་པས། དོན་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཁོ་བོ་དགའ་བའི་ཕྱིར་དེ་འདོད་པའོ་ཟེར་རོ། །འོ་ན་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱོད་རྒྱུའི་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པར་ཐལ།
འབྲས་བུ་དགའ་བའི་རྒྱུ་ལ་འཇིག་རྟེན་འབྱིན་པའི་རྒྱུའམ། ཐབས་མེད་ན་དབང་ཕྱུག་གིས་དགའ་བར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། མི་འདོད་ཀ་མེད་པས། དབང་ཕྱུག་གི་མིང་ཅན་དེ་ཆོས་ཅན། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དགའ་བ་
ལ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། མི་འདོད་བཞིན་མི་འདོད་ཀ་མེད་པར་ཐལ། དགའ་བ་དེ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་དབང་ཕྱུག་དེ་ལ་སུ་ཞིག་ཕྱག་འཚལ་བ་སྟེ་ཕྱག་འཚལ་མི་རིགས་པར་
ཐལ། དམྱལ་སོགས་གནོད་བཅས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཕྱུང་བ་དེ་ལ་དགའ་བ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། མི་འདོད་ཀ་མེད་པར་ཐལ། ཁྱོད་འགྲོ་བ་ལ་གནོད་པ་སྐྱེལ་བ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡིན་པ་ནི་ཁོ་རང་གིས་ཀྱང་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་རང་གི་གཞུང་
2-1-194b


ལས། གང་ཕྱིར་མ་ལུས་སྲེག་པ་དང་། །གང་ཕྱིར་རྣོ་དང་གང་ཕྱིར་གཏུམ། །གང་ཕྱིར་གདུང་ལྡན་གང་གི་ཕྱིར། །ཤ་དང་ཁྲག་དང་རྐང་ཟ་བ། །དེ་ནི་དྲག་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་ཁྱོད་མྱུ་གུ་ལ་ས་བོན་སོགས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་
བ་ལ་བསྙོན་པར་ཐལ། མ་མཐོང་བའི་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ་པ་ཞིག་བཟུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་མྱུག་སོགས་ཀྱིས་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་འདོད་པ་ནི་རྨོངས་ཞེན་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། མྱུག་སོགས་ལ་དབང་ཕྱུག་གི་བྱེད་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། དབང་ཕྱུག་དེས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་
ལ་རང་རང་གི་མཐུས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྒྱུ་དང་པོ་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དབང་ཕྱུག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་སྟེ། དང་པོ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་དེ་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དང་པོའི་བྱུང་བ་ཡང་དབང་ཕྱུག་
བཞིན་དུ་རྒྱུའི་ཐོག་མ་མེད་པར་ཐལ། དེ་རྒྱུ་གཞན་ལ་མ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་དེའི་ཐོག་མ་དེ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་འདི་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་སོགས་ཀྱང་འགོག་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་
ཆོས་ཅན། རྒྱུ་གཅིག་ལས་སྐྱེས་པ་མིན་ཏེ། རང་རང་གི་ལས་སྣ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་སོ་སོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མདོར་ན་རང་རང་གི་རྣམ་སྨིན་དང་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་མྱོང་བ་ན་དེའི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལ་རྟོག་སྲིད་དེ། མི་ཤེས་པའི་རྨོངས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་
རོ། །གཉིས་པ་གཟུགས་ཅན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། འབྱུང་བས་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ། འབྱུང་བས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ། འབྱུང་འགྱུར་ནང་ཕན་ཚུན་གྱི་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ། འབྱུང་འགྱུར་གྱིས་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས། །བདག་རྐྱེན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་
2-1-195a


ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་པས་ཤེས་སླ་ཞིང་། དེ་གཞིར་བྱས་ནས་བརྩི་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་བས་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཅེ་ན། འབྱུང་བ་དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་རྒྱུའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བཞིན་ཞེས་པས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། རིགས་འདྲ་སྐལ་མཉམ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་གྱི། བེམས་
པོ་ཡིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དགེ་མི་དགེ་མ་ཡིན་པས་རྒྱུ་གཞན་གསུམ་ནི་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། འབྱུང་ལས་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ལྔ། །འབྱུང་བས་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་བསྐྱེད་ན་རྒྱུའི་རྐྱེན་མེད་ལ། བདག་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྔར་མེད་གསར་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་། སློབ་དཔོན་ལ་
སློབ་མ་ལྟར་འབྱུང་གྱུར་སྐྱེས་པ་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟེན་པ་དང་། རྩིག་པ་ལ་རི་མོ་ལྟར་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང་། འབྱུང་བ་ཡོད་ན་དེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རྟོན་པ་དང་། དེས་འབྱུང་གྱུར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་འཕེལ་བའི་རྒྱུའོ། །འདིའི་རང་འགྲེལ་
གྱི་རྐང་པ་གཉིས་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས་དང་པོ་གཉིས་བསྣན་ཏེ། སྐྱེ་དང་རྗེས་མཐུན་རྟེན་དང་ནི། །རྒྱུན་མི་འཆད་དང་འཕེལ་བ་ལས། །བསྐྱེད་ཕྱིར་རྟེན་ཕྱིར་གནས་ཕྱིར་དང་། །རྟོན་པའི་ཕྱིར་དང་འཕེལ་བྱེད་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། འབྱུང་གྱུར་རྣམ་གསུམ་ཕན་ཚུན་དུ། །འབྱུང་འགྱུར་ནང་ཕན་ཚུན་དུ་བསྐྱེད་ན་ལྷན་
ཅིག་འབྱུང་བ་དང་སྔ་ཕྱིའི་རིགས་འདྲ་སྐལ་མཉམ་དང་ལུས་ངག་གི་ལས་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མིན་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལས་རྣམ་སྨིན་མིག་སོགས་འགྲུབ་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །འབྱུང་གྱུར་ཡང་ལུས་ངག་གི་ལས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་བསམ་གཏན་
ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པའི་སྤོང་བདུན་གྱི་རེ་རེ་འང་གཞན་དྲུག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། འབྱུང་གྱུར་མིག་སོགས་དང་སོ་ཐར་སྡོམ་པའི་བར་གྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི། འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་རྣམ་གཅིག ། འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་
2-1-195b


འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དེ་ཡིན་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཅིག་པུ་ཉིད་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མི་དགེ་བ་དག་གིས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པའི་འབྱུང་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། མང་
དུ་ཐོས་ཀྱང་བརྡ་འཇལ་མ་གྱུར་པས། །བྲག་དང་བྲག་ཅའི་སྒྲ་བཞིན་ཁ་ཅིག་གྱུར། །གཞུང་དོན་བརྙན་པོར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དེས། །ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པས་ལོག་པར་ཅི་ཡང་ཤེས། །དེ་ལྟའི་རྨོངས་ཆེན་དྲི་མ་ཀུན་བཀྲུས་ནས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་འདི་བདག་གིས་མངོན་སུམ་
གྱུར། །ཅེས་བརྗོད་པའོ། །བཞི་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། སེམས་བཅུ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ། བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ལས་གང་རྙེད་པ། སེམས་ཉི་ཤུར་དབྱེ་བ། སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་རྙེད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་ཡིད་དགེ་དང་མི་དགེ་དང་། །བསྒྲིབས་པ་དང་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན། །མི་དགེ་ལས་གཞན་ཟག་མེད་གཉིས། །འཁོར་འདས་ཀྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་བཅུ་
གཉིས་སུ་བསྡུས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་མ་ཆགས་པ་སོགས་ཡིད་དགེ་བ་དང་ཆགས་སོགས་མི་དགེ་བ་དང་འཇིག་ལྟ་སོགས་དང་ལྡན་པ་སྒྲིབ་པ་དང་མ་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་གཉིས་ཏེ་བཞི། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་གཉིས་པོ་དག་ན་དགེ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལས་གཞན་པ་
གསུམ་གསུམ་སྟེ་དྲུག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་ཞིང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་དབེན་པ་ཞེས་འབྱུང་ལ། ཟག་མེད་ལ་སློབ་མི་སློབ་གཉིས་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གང་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གང་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་དགེ་བ་ལ་སོགས་རིས་འདྲ་རྒྱུན་
ཆགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་འདྲ་བས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འབྱུང་བའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་འོག་མའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་གོང་མའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་ཟག་མེད་གཉིས་འབྱུང་བའོ། །སྙོམས་
2-1-196a


འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་གོང་མའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་ཟག་མེད་གཉིས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགེ་བ་འབྱུང་བ་ནི། འདོད་པའི་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་དང་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་འབྱུང་བའོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འདི་ལ་འཆི་སྲིད་
ནས་བར་སྲིད་དང་། བར་སྲིད་ནས་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་འཆི་སེམས་ནི་ཟག་མེད་གཉིས་དང་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་བཟོའི་གནས་པ་དང་སྤྲུལ་སེམས་མ་གཏོགས་པ་རང་གི་ས་པའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་རྣམ་སྨིན་
སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་རྣམས་ཅི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་སེམས་ནི། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན། །ཞེས་པ་དང་། འཆི་འཕོ་དག་ལས་ཉོན་མོངས་ཀུན། །ཞེས་འབྱུང་བས་གང་དུ་སྐྱེས་པའི་ས་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་
མི་དགེ་བ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ས་འོག་མ་ནས་གོང་མར་སྐྱེ་བའི་འཆི་སེམས་ནི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་སེམས་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་གོང་མ་མིན། །ཅེས་འབྱུང་བས་
འོག་མའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་གོང་མར་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ཅིང་། གོང་ན་མི་དགེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་མ་ལས་འོག་མར་སྐྱེ་བའི་འཆི་སེམས་ནི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་བསྒྲིབས་པ་དང་མ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་ཅི་རིགས་པ་ཡིན་ཅིང་། སྐྱེ་སེམས་ནི་འདོད་པར་སྐྱེ་ན་
མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་པ་ཅི་རིགས་པར་འགྱུར་ལ། ཁམས་གོང་མ་དག་ཏུ་སྐྱེ་ན་བསྒྲིབས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རང་ས་ནས་རང་སར་སྐྱེ་ན་འཆི་སེམས་ནི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་སྤྲུལ་སེམས་དང་བཟོའི་གནས་མ་གཏོགས་པ་རང་ས་ན་གང་ཡོད་པའི་སེམས་ཡིན་ལ། སྐྱེ་སེམས་ནི་འདོད་པའི་
2-1-196b


ས་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་། གོང་མ་ནི་བསྒྲིབས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཟག་མེད་ནི་སྐྱེ་འཆིའི་སེམས་གཉིས་ཀར་མི་རུང་སྟེ། དེ་ནི་སྲིད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བའི་
ཚེ། ཉོན་མོངས་འོག་མའི་དག་གཅིག་ཀྱང་། །ཞེས་འབྱུང་བས། ས་གོང་མའི་དགེ་བ་དག་པ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་གྱུར་ན། འོག་མའི་དགེ་བས་ལྡང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འཕངས་པའི་ཚེ་འོག་མའི་དགེ་བ་འབྱུང་སྟེ། ཐོ་རས་ཕྱེ་འཐག་པར་འཕངས་ནས་ཉལ་བ་དུས་ཚོད་ལ་
གཉིད་སད་པ་བཞིན། དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་འདོད་པའི་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་འབྱུང་བའོ། །སྤྲུལ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ།
དག་དང་རང་ལས་དེ་ལས་གཉིས། །ཞེས་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་སྤྲུལ་སེམས་རང་ཉིད་ལས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་འབྱུང་པའོ། །སྤྲུལ་པ་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་ལས་ཀྱང་སྤྲུལ་སེམས་རང་ཉིད་དང་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་
བྱུང་འབྱུང་བའོ། །འདིར་ཚེ་ཞེས་རྣམ་བརྒྱད་དང་སྤྲུལ་སེམས་ལྡང་འཇུག་སྙོམས་འཇུག་ལྡང་འཇུག་གི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་ཚེ་དྲུག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་སྐྱེ་འཆི་ཚེ་གཉིས་ཏེ། ཚེ་དགུར་འཇོག་པ་ཐམས་ཅད་གང་གློ་བ་ལ་འཛིན་བྱའོ། །གཉིས་
པ་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ལས་གང་རྙེད་པ་ལ། འདོད་སེམས་ལ་སྦྱར་བ། གཟུགས་ཀྱི། གཟུགས་མེད་ཀྱི། སློབ་པའི། མི་སློབ་པའི་སེམས་ལ་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ལ། དགེ་སེམས་ལ། མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ལ་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ལ།
2-1-197a


དགེ་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་དུ་འབྱུང་བ་དང་། སེམས་དུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགེ་སེམས་འབྱུང་བའོ། །དང་པོ་ནི། འདོད་སེམས་དགེ་བ་ལས་སེམས་དགུ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་སེམས་དགེ་བ་ལས་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་དགུ་འབྱུང་སྟེ། འདོད་པ་རང་སའི་བཞི་དང་སྙོམས་
འཇུག་གི་ཚེ་འདོད་པའི་སེམས་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་སམ་དངོས་གཞི་དགེ་བ་དང་ལྔ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་དགེ་སེམས་སྐྱེས་ཐོབ་ལས་བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ན་གཟུགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་དྲུག །
གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་དུ་ན་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ནི་ན་སྟེ་བདུན་འབྱུང་གི། ཤིན་ཏུ་སྐལ་བས་དགེ་བ་མི་འབྱུང་ངོ་། །གཟུགས་མེད་ནི་འདོད་པ་ནས་རིང་བ་བཞིས་རིང་སྟེ། རྟེན་གྱིས་རིང་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་གྱིས་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་བཞིན་
གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྟེན་གྱིས་འདོད་པའི་ཆོས་འགའ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་ཀྱིས་འདོད་པ་ལ་རགས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པས་རྣམ་པས་རིང་བ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པས་རིང་སྟེ། བསམ་གཏན་
བཞི་པ་ཁོ་ན་ལ་ནམ་མཁའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་རགས་སོགས་སུ་དམིགས་པས་གཟུགས་མེད་ནི་དམིགས་པས་རིང་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱིས་འདོད་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་བཞིན་གཟུགས་མེད་ཀྱིས་མིན་པས་གཉེན་པོས་རིང་སྟེ། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་དེ་
མངོན་འགྱུར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེས་དེ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཡང་མིན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་སེམས་སྔོན་ཐོབ་པ་གཉིས་ཏེ་དགུའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ནི་བརྒྱད་པོ་ཁོ་ན་ལས། །འདོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་དེ་ནི་སེམས་བརྒྱད་པོ་ཁོ་ན་ལས་
2-1-197b


འབྱུང་ངོ་། །འབྱུང་ཚུལ་ནི། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་རང་གི་ས་པ་བཞིའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་ལ། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་ན་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ལས་འཇུག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་། ཟག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྱུང་ལ་སྙོམས་འཇུག་ཉོན་
མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱང་གསལ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་ཟག་མེད་གཉིས་དང་སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སྡང་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་སྲིད་པས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་
འདོད་པའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ཀ་འབྱུང་ངོ་། །འདིར་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་འདོད་པའི་དགེ་བ་ལས་མ་སྒྲིབ་པ་འབྱུང་བར་བཤད་པ་ནི། སྤྲུལ་སེམས་ལས་གཞན་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། སྤྲུལ་སེམས་ནི། དག་དང་རང་ལས་དེ་ལ་གཉིས། །ཞེས་འབྱུང་བས་
རང་ཉིད་དང་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་གི། འདོད་པའི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་རྣམས་ལས་ནི་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་སུ་རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེའི་སྐབས་སུའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་སྦྱར་བ་ལ། དུའི་
མཇུག་ཏུ་དེ་འབྱུང་བ་དང་། དེའི་མཇུག་ཏུ་དུ་འབྱུང་བའོ། །དང་པོ་ནི། མི་དགེ་བ་ནི་བཅུ་དག་ལས། །འདོད་པའི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ནི་ཟག་མེད་གཉིས་མ་གཏོགས་སེམས་བཅུའི་མཇུག་ཐོགས་དག་ལས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་མ་གཏོགས་པ་རང་གི་ས་པ་བཞི་པ་དང་། ཉིང་
མཚམས་སྦྱོར་པའི་ཚེ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེ་བ་ན་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་སྤྲུལ་སེམས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་མ་གཏོགས་པ་ལ་འཆི་བའི་སེམས་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྲིད་པས། དེ་དག་གི་སེམས་གསུམ་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་
2-1-198a


འཇུག་པའི་ཕྱིར། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཟག་མེད་དང་ནི་མི་དགེ་བ་དང་འགལ་བ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལས་བཞི་སྟེ། འདོད་པའི་མི་དགེ་བའི་སེམས་དེ་ལས་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་སའི་སེམས་བཞི་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པ་ན་སྤྲུལ་སེམས་མ་གཏོགས་
པ་རང་གི་ས་པ་དག་ཁོ་ནའོ། །གོང་མའི་སེམས་དྲུག་དང་ཟག་མེད་གཉིས་ནི་མི་འབྱུང་སྟེ། མི་དགེ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་དང་། གོང་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མི་སྲིད་པ་དང་། རྒྱུན་མི་གཅིག་པ་དང་། ས་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་
སྦྱར་བ་ལ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་། མ་སྒྲིབ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ནི། བསྒྲིབས་དེ་བཞིན། །འདོད་པའི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་མི་དགེ་བ་སེམས་སེམས་བཅུའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལས་བཞི་འབྱུང་བར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་བཅུའི་རྗེས་
སུ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་བཞི་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་སྦྱར་བ་ལ། དང་པོ་དུ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བའོ། །དང་པོ་ནི། མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་ལྔ་དག་ལས། །འདོད་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་སྒྲིབ་པའི་སེམས་ནི་སེམས་ལྔ་དག་ལས་བྱུང་སྟེ་རྒྱུན་དང་
ས་མཚུངས་པ་ན་རང་གི་ས་པ་བཞི་དང་། སྤྲུལ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ལས་མཇུག་ཐོགས་སེམས་བདུན་ནོ། །འདོད་པའི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་དེ་ལས་ནི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་བདུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་རྒྱུན་
དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་རང་གི་ས་པ་བཞི་དང་། སྤྲུལ་པ་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་ན་བསམ་གཏན་ལ་མ་ཞུགས་པར་སྤྲུལ་སེམས་ལས་ལྡང་བ་མེད་པས་གཟིགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་དང་ལྔ། འདོད་པ་ནས་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ན་འདི་དག་ལ་གནས་པ་ལ་
2-1-198b


འཆི་བ་དང་། ཤི་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བ་སྲིད་པས་འདོད་པའི་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་གཉིས་ལས་གོང་མ་དེ་དག་གི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་འབྱུང་བས་བདུན་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སེམས་ལ་སྦྱར་བ་ལ། དགེ་སེམས་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །དང་པོ་ལ། དེའི་མཇུག་
ཐོགས་སུ་དུ་འབྱུང་བ་དང་། དུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་འབྱུང་བའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་ན་དགེ་ལས་བཅུ་གཅིག་གོ ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་སེམས་དགེ་བ་ལས་ནི་སེམས་བཅུ་གཅིག་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་ཀྱི་ཚེ་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་མ་སྒྲིབ་པ་གསུམ་ཀ་དང་། སྐྱེས་ཐོབ་ལ་སྤྲུལ་སེམས་ལས་གཞན་
གཉིས་དང་། སྒྲིབ་པ་ནི་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་ལས་བྱུང་བས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ལས་འདོད་པའི་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ལས་འདོད་པའི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་སྤྲུལ་
སེམས་ཁོ་ན་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་ལས་འདོད་པའི་མི་དགེ་བ་དང་སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་ལས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་ལས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་
དང་ཟག་མེད་དག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ཀྱིས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གཅིག་པུ་ནི་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྦྱོར་བས་ཐོབ་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་སྨིན་གྱི་སེམས་ནི་རང་
སའི་སེམས་ལ་རགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ནི་དགུ་ཡི་མཇུག་ཐོགས་སུ། །གཟུགས་ཀྱི་སེམས་དགེ་བ་དེ་ནི་སེམས་དགུ་ཡི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་ཀྱི་ཚེ་སྦྱོར་བྱུང་ནི་སྤྲུལ་སེམས་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་ལ། སྐྱེས་ཐོབ་ནི་གཞན་གཉིས་ལས་འབྱུང་བས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་།
2-1-199a


སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་འདོད་པའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་དང་། སྤྲུལ་པ་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་སྤྲུལ་སེམས་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་
དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་དང་། སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི་རྗེས་སུ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་སྦྱར་བ་ལ། བསྒྲིབས་པ་དང་། མ་སྒྲིབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་དུ་ལས་དེ་
འབྱུང་བ་ནི། བསྒྲིབས་པ་བརྒྱད་ལས། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ནི་སེམས་བརྒྱད་ཀྱི་རྗེས་ལས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་མ་གཏོགས་པ་རང་གི་ས་གསུམ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་འདོད་པའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་
བསྟན་སྤྱོད་ལམ་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་གཉིས་མ་གཏོགས་སྦྱོར་བྱུང་གི་དགེ་བ་དང་། མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་དང་། གཟུགས་མེད་ས་པའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་མ་གཏོགས་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་ལས་མིན་ཏེ། དེ་མ་སྤངས་པར་གཟུགས་
སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པས། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། སློབ་མི་སློབ་ལས་ཀྱང་མིན་ཏེ། དེ་ཡོད་ན་འཆི་འཕོའང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ལྡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བ་ནི། དེ་ལས་དྲུག །གཟུགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་
གྱི་སེམས་དེ་ལས་ནི་སེམས་དྲུག་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་ཀྱི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་མ་གཏོགས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་འདོད་པའི་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་སྐྱེས་སྦྱོར་གྱི་དགེ་བ་གཉིས་
2-1-199b


ཀ་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་མ་སྒྲིབ་པ་ལའང་གཉིས་ལས། དང་པོ་དུ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་ནི། མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་གསུམ་ལས་སོ། ། སྤྱིར་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་སྦྱོར་བའི་སེམས་མི་རུང་བས་སློབ་མི་སློབ་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་མི་འབྱུང་ལ། འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བར་གོང་མར་སྐྱེ་བ་མེད་པས་དེ་ལས་
གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་མི་འབྱུང་ངོ་། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་སྒྲིབ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་པ་ནི་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་ནི་རང་ཉིད་ལས་འབྱུང་ལ། སྤྱོད་ལམ་པ་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ནི་སྤྲུལ་སེམས་མ་གཏོགས་ཕན་ཚུན་སྐྱེས་དང་། ས་མཚུངས་པ་ན་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་མ་སྒྲིབ་པ་
གསུམ་ཀ་དང་། སྐྱེས་ཐོབ་དང་བསྒྲིབས་པ་ལས་ནི་སྤྲུལ་སེམས་ལས་གཞན་འབྱུང་བས་ན་རང་གི་ས་པ་གསུམ་ལས་འབྱུང་གི། གཞན་དག་ལས་ནི་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་སེམས་སུ་མི་རུང་། འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་མ་ཡིན། སློབ་དང་མི་སློབ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྡང་
སེམས་མིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བ་ནི། དེ་ལས་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་དེ་ལས་ནི་སེམས་རྣམ་པ་དྲུག་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་རང་ཉིད་ལས་དང་། སྤྱོད་ལམ་པ་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཕན་ཚུན་འབྱུང་བ་དང་། ས་མཚུངས་པ་ན་རང་
གི་ས་པ་གསུམ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་གཉིས་ལས་འདོད་པའི་མི་དགེ་བ་དང་། བསྒྲིབས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་འབྱུང་གི། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང་གཟུགས་
མེད་ཀྱི་དགེ་བ་ཡང་དེ་ལ་མི་འབྱུང་ལ། མ་བསྒྲིབས་པས་གཟིར་བར་མི་བྱེད་པས་འདོད་པའི་དགེ་བའང་མི་འབྱུང་ལ། སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནས་གོང་འོག་གི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཀྱང་འབྱུང་མི་སྲིད་དོ། །གསུམ་པ་གཟུགས་མེད་ལ་སྦྱར་བ་ལ། མ་སྒྲིབ་
2-1-200a


པ། དགེ་སེམས། བསྒྲིབས་པ་ལ་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་མེད་པའང་། །དེ་ཡི་ཚུལ་ལོ། ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱིས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ལས་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལས་དྲུག་འབྱུང་བར་བཤད་པ་ལྟར་གཟུགས་མེད་པའི་མ་སྒྲིབ་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའང་དེའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་
སྟེ། རང་ཉིད་ནི་རྒྱུན་ས་མཚུངས་ཀྱི་ཚེ་རང་གི་ས་པ་གསུམ་ཁོ་ན་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་རང་ཉིད་དང་། ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་དགེ་
བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཁོ་ན་དང་། བསྒྲིབས་པ་འབྱུང་བས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་རང་ཉིད་དང་། ས་མཚུངས་
པ་ན་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཁོ་ན་དང་། བསྒྲིབས་པ་འབྱུང་བས་རང་ས་གསུམ་སྟེ་དྲུག་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་ས་འོག་མའི་དགེ་སོགས་ལས་སྲིད་པ་མིན་པས། སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུའང་མིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་
པོ་དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བ་ནི། དགེ་བ་ལས། །སེམས་དགུ་དག་གོ ། གཟུགས་མེད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ལས་ནི་སེམས་དགུ་དག་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་དང་། ས་མཚུངས་པ་ན་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་བསྒྲིབས་མ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀས་འབྱུང་བས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་
སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་ལས་ཟག་མེད་གཉིས་དང་། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བ་ན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་ལས། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཁོ་ན་ལས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གསུམ་
2-1-200b


འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་དགེ་བ་དང་འདོད་གཟུགས་ཀྱིས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་མ་གཏོགས་སོ། ། གཉིས་པ་དུ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་ནི། དེ་དྲུག་གི ། གཟུགས་མེད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་དེ་ནི་སེམས་དྲུག་གི་རྗེས་སུ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་དགེ་བ་གཉིས་ཕན་ཚུན་དང་། ས་
མཚུངས་པ་ན་བསྒྲིབས་པ་ལ་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་དང་། མ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལས་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཁོ་ན་འབྱུང་བས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་ལས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་དང་། སྙོམས་འཇུག་
ལས་ལྡང་བ་ལས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གསུམ་པ་ལའང་གཉིས་ལས། དང་པོ་དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བ་ནི། བསྒྲིབས་པ་ལས་བདུན། གཟུགས་མེད་པའི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ལས་ནི་སེམས་བདུན་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་
པ་ན་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་གཟུགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་དང་། འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་དང་སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བ་ན་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་དུ་ལས་དེ་འབྱུང་
ནི། དེ་དེ་བཞིན། ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་མེད་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་བདུན་འབྱུང་བ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བདུན་ལས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་རང་གི་གསུམ་དང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་། མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་སྨིན་
སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་ཁོ་ན་སྟེ་བཞིའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འོག་མའི་བཞི་པོ་དེ་ལས་འབྱུང་ཞིང་། འོག་མའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གསུམ་སྤངས་པས་དེ་གསུམ་གྱི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། ཟག་མེད་ལས་ལངས་མ་ཐག་ཏུ་འདི་
2-1-201a


འབྱུང་མི་སྲིད་པས་སེམས་ལྔ་ལས་ནི་མི་འབྱུང་ངོ་། ། བཞི་པ་སློབ་པའི་སེམས་ལ་སྦྱར་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་དུ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་ནི། སློབ་པའི་སེམས་ནི་བཞི་ལས་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་གསུམ་པོ་
ཁོ་ན་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་སློབ་པ་རང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སློབ་པ་རང་ཉིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བ་ནི། སློབ་པའི་སེམས་དེ་ལས་ནི་ལྔ་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བ་ན་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱང་གསལ་བས་སྐྱེས་ཐོབ་དང་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ཀ་འབྱུང་
ལ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་ནི་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ལྡང་སེམས་མིན་པས་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་པོ་ཁོ་ན་འབྱུང་བས་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་སློབ་པ་རང་ཉིད་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་སློབ་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་སློབ་པ་
ཟད་ཤེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ལྔ་པ་མི་སློབ་པའི་སེམས་ལ་སྦྱར་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་དུ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་ནི། མི་སློབ་པའི་སེམས་ནི་ལྔ་དག་ལས་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཁོ་ན་དང་། སློབ་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་
རྗེས་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་མི་སློབ་པ་རང་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དེ་ལས་དུ་འབྱུང་བ་ནི། མི་སློབ་པ་དེ་ལས་སེམས་བཞི་དག་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བ་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྔ་མ་ལྟར་འདོད་པའི་གཉིས་ཀ་དང་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་མི་སློབ་པ་རང་ཉིད་འབྱུང་
བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་མི་སློབ་པ་ལས་སེམས་ལྔ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཚེ་མི་སློབ་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སློབ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པར་ནི་མི་སློབ་པ་ལས་མི་ཉམས་ལ། ཉོན་མོངས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་ཉོན་མོངས་
2-1-201b


པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་གསུམ་འབྱུང་བ་མིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལྡང་སེམས་ཡིན་པས་མི་སློབ་པ་ལས་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་གང་རུང་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་
སེམས་ཉི་ཤུར་དབྱེ་བ་ནི། སེམས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཆོས་ཅན། གྲངས་ཉི་ཤུར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དང་སྦྱོར་བྱུང་གི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ནི་སྒོམ་བྱུང་ཁོ་ན་དང་
མ་སྒྲིབ་ཅིང་ལུང་དུ་བསྟན་པ་མིན་པ་ལ་འདོད་པ་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྩོལ་བ་མེད་པར་ངང་གིས་འཇུག་པའི་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་། འགྲོ་འཆགས་འདུག་འགྲེང་སོགས་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་། དྲ་བ་དང་དབུག་པ་དང་བཞོགས་པ་སོགས་བཟོའི་གནས་ལ་དམིགས་པ་དང་སྤྲུལ་
པ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དང་བཅས་པས་རྣམ་པ་བཞི་དང་། གཟུགས་ན་གཞལ་མེད་ཁང་སོགས་ལས་ལས་བྱུང་བ་དང་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི། མཁན་བཟོ་བྱེད་པར་མེད་པས་བཟོ་གནས་མ་གཏོགས་པའི་མ་སྒྲིབ་པ་གསུམ་དང་། གཟུགས་མེད་ན་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་གཅིག་པུ་དང་ཁམས་
གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་བཞི་དང་ཟག་མེད་གཉིས་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདོད་པ་ན་བརྒྱད་དང་། གཟུགས་ན་དྲུག་དང་། གཟུགས་མེད་ན་བཞི་དང་ཟག་མེད་གཉིས་ཏེ། ཉི་ཤུའམ། ཡང་ན་དགེ་བ་བརྒྱད་དང་། ཉོན་མོངས་བཞི། མ་སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་དེ་ཉི་ཤུའོ། །
སྤྱོད་ལམ་པའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱ་རྣམས་ཡིན་ཏེ་མལ་སྟན་དང་། རང་གི་ཡན་ལག་གི་གཟུགས་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ལ། བཟོའི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་སྒྲ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་བཟོ་
2-1-202a


ཡི་ལུང་གི་སྒྲ་ལ་དམིགས་པ་ནས་བཟོ་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དྲུག་ཅར་རོ། །སྤྱོད་ལམ་པ་དང་བཟོ་གནས་སྤྲུལ་སེམས་གསུམ་པོ་ནི་ཆོས་ཅན། ཡིད་ཤེས་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་བྱེད་ཁོ་ན་ལས་
བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་ཤེས་པ་དྲུག་ཀའི་ཆ་ཡོད་དོ། །སྤྱོད་ལམ་པ་དང་བཟོ་གནས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། དབང་པོའི་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པའང་ཡོད་དེ། མཐོང་བ་དང་རེག་པའི་བར་དུ་གྱུར་ནས་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལ་སྦྱོར་བའི་
ཤེས་པ་མེད་དེ། ལས་ཀྱི་མཐུས་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཞན་དག་ན་རེ། བཟོ་གནས་པའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཡིད་ཤེས་མིག་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་དམིགས་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ཀྱང་ཡོད་ཟེར་ཏེ། འདི་འཐད་པར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱལ་
པོའི་སྲས་ལས་ཀྱང་། གནས་བརྒྱད་པར། གཉིས་པ་སོགས་ན་ལུས་མིག་དང་། །རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་རིག་སློང་། །གང་ཡིན་དེ་ནི་དང་པོར་གཏོགས། །དེ་ལུང་མ་བསྟན་ཉོན་མོངས་མིན། །ཅེས་པས། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་སོགས་ཀྱི་ལུས་མིག་གི་ཤེས་པ་འོག་མ་
བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལུས་མིག་གི་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་པར་གསུངས་པ་དང་། གནས་བདུན་པར། རང་གི་ས་པས་སྤྲུལ་པར་བྱེད། །འོག་མ་ཡིས་ནི་སྨྲར་འཇུག་གོ། ཞེས་པའི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་དག་ཀྱང་སྔར་བཤད་པའི་བཞི་པོ་དེར་མ་འདུས་ལ། བཙུན་པ་གོ་ཆ་མཐའ་
ཡས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟར་འབྱུང་ལ། གནས་གསུམ་པའི་ཊཱི་ཀར། དགྲ་བཅོམ་པ་ལྷག་མེད་དུ་འཇུག་པའི་སྤྱོད་ལམ་པའི་སེམས་ཀྱང་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ལུང་མ་བསྟན་ནི་བཞི་པོ་ཁོ་ནར་ཟད་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར། མཆིམས་
2-1-202b


ཊཱིཀ་ཏུ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་བུམ་པ་ལྟ་བུར་གསུངས་པས་སེམས་ལ་ཡང་ཡོད་པར་འཕེན་ཅེས་དྷྭ་ཛ་འཆད། ད་ནི་སེམས་ཉི་ཤུ་པོ་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གང་འབྱུང་བ་ནི་ཅུང་ཟད་མགོ་རྨོངས་པར་འགྱུར་དོགས་ནས་སྤྲོ་བར་བྱའོ། །
དེ་ཡང་འདོད་པའི་སེམས་དགེ་བ་གཉིས། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཏེ་བཞི། མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ལས། དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་བཅུ་འབྱུང་སྟེ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་མཇུག་ཐོགས་ཁོ་ནར་
འབྱུང་གི། འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་ལས་བྱུང་བ་མ་གཏོགས་པས་འདོད་པའི་རང་ས་བདུན་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་སློབ་དང་མི་སློབ་པ་སྟེ་བཅུའོ། །སྦྱོར་བྱུང་དགེ་བ་དེ་བརྒྱད་ཀྱི་རྗེས་ལ་འབྱུང་སྟེ། རང་སའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་ལས་
དང་། སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་ལས་སྦྱོར་བྱུང་དགེ་བ་སྐྱེ་བས་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་དང་། ལྡང་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། གཟིར་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། ལྡང་བའི་ཚེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལས་སོ། །མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་
ལས་མིན་ཏེ། སྟོབས་ཆུང་ཞིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགུ་འབྱུང་སྟེ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་རང་ས་བདུན་དང་། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཤི་ནས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་
ཉོན་མོངས་དག་གོ། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་དགེ་བ་དེ་བཅུ་གཅིག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་རང་ས་པ་བདུན་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། གཟིར་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དག་ལས་སོ། །མི
2-1-203a


དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་བདུན་ཏེ་རང་ས་ཁོ་ནའོ། །མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དེ་གཉིས་ནི་བཅུ་བཞིའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་སྟེ། རང་སའི་བདུན་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་སྦྱོར་བྱུང་དང་མངོན་
ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པས་འཆི་བ་མེད་པས་དེ་གཉིས་ལས་དེ་མི་འབྱུང་གི། དེ་ལྷག་གཟུགས་ཀྱི་བཞི་ལས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འབྱུང་བ་དང་། སྦྱོར་བྱུང་མ་གཏོགས་པ་གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་ལས་སོ། །སྤྱོད་ལམ་པ་དང་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་
བརྒྱད་དེ། སྦྱོར་བྱུང་དང་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པ་རང་གི་ས་པ་དྲུག་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་འབྱུང་ལ། སྟོབས་ཆུང་བ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་སྦྱོར་བྱུང་མི་
འབྱུང་ལ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་ལས་མི་འབྱུང་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་དགོས་པའི་ཕྱིར། སྤྱོད་ལམ་པ་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དེ་གཉིས་ནི་རང་གི་ས་པ་བདུན་ཁོ་ནའི་རྗེས་ལས་སོ། །བཟོ་གནས་པའི་རྗེས་སུ་རང་སའི་དྲུག་འབྱུང་སྟེ། 
སྦྱོར་བྱུང་དང་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོ་གནས་པ་དེ་ནི་རང་སའི་བདུན་གྱི་རྗེས་སུ་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གཉིས་ཏེ། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རང་ཉིད་དང་། 
བསམ་གཏན་ལ་མ་ཞུགས་པར་ལྡང་བ་མེད་པས་ལྡང་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ལས་སོ། །མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེའང་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་རང་དང་། སྙོམས་འཇུག་དགེ་བ་ལས་ལྡང་བ་ན་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རང་འབྱུང་བའོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་དྲུག་གི་ངེས་པ་
2-1-203b


ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། གསལ་བས་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིས་ཀྱང་ལྡང་བས་འདོད་པའི་དགེ་བ་གཉིས་དང་། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་དང་། རང་གི་དྲུག་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་
དང་། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའོ། །སྦྱོར་བྱུང་དེ་སེམས་བཅུའི་མཇུག་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་འདོད་པའི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། སྤྱོད་ལམ་པ་དང་། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་གསུམ་མ་གཏོགས་རང་གི་བཞི་དང་། ལྡང་བའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་
དང་། གཟིར་བའི་ཚེ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་དག་དང་། ལྡང་བའི་ཚེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་＠པ་ལས་སོ། །དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་རྗེས་ལ་བརྒྱད་དེ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་ལ་རགས་ལས་ཏེ་ཐོབ་པས་མངོན་
ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་རང་གི་ལྔ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ། །དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དེ་ནི་ལྔ་ལས་ཏེ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པ་རང་སའི་ལྔ་ལས་སོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགུ་འབྱུང་སྟེ། འདོད་པ་
ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་གཉིས་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་གཟིར་བ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ་བཞི་དང་། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་རང་སའི་ལྔའོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་དེ་ནི་སེམས་བཅུ་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་སྟེ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་
རྗེས་ཐོབ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་བཞི་ནི་ལས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་རྣམས་ལས་འཆི་བ་མེད་པས་འདོད་པའི་ལྷག་གཉིས་དང་། རང་སའི་ལྔ་དང་། སྦྱོར་བྱུང་མ་གཏོགས་གཟུགས་མེད་གསུམ་ལས་སོ། །སྤྱོད་ལམ་པའི་རྗེས་སུ་བདུན་འབྱུང་སྟེ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་འདོད་
2-1-204a


པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བྱུང་དང་མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རང་གི་སྦྱོར་བྱུང་ཡང་འདི་ལས་མི་འབྱུང་བ་ནི་སྤྱོད་ལམ་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་དང་འདུ་བྱེད་པ་མིན་པས་སྦྱོར་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རང་གི་བཞི་དང་
གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ། །སྤྱོད་ལམ་པ་དེ་ལྔའི་རྗེས་སུ་སྟེ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པ་རང་ས་ཁོ་ན་ལས་སོ། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བདུན་དང་། དེ་ལྔའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ངོ་། །མངོན་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྗེས་སུ་
ལྡང་བའི་རང་གི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་རང་ཉིད་དོ། །འཇུག་པ་དང་རྒྱུན་གྱི་ཚེའང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་སོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་རྗེས་སུ་བདུན་ཏེ། ལྡང་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སློབ་མི་སློབ་དང་། རང་གི་བཞིའོ། །རང་གི་དགེ་བ་ནི་འབྱུང་
བར་གསལ་ལ། ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་རོ་མྱང་བའི་ཚེ་དང་། མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་ལྡང་བའི་ཚེའོ། །དེ་ནི་སེམས་དྲུག་གི་རྗེས་སུ་འབྱུང་སྟེ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། སྟོབས་ཆུང་འདུ་བྱེད་མེད་པར་འཇུག་པས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལ་མི་འབྱུང་བ་མ་
གཏོགས་རང་སའི་གསུམ་དང་། སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དག་ལས་སོ། །སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་བདུན་ཏེ། རང་གི་བཞི་དང་། ས་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གསུམ་མོ། །དེ་ནི་རང་སའི་བཞི་ཉིད་ལས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་བརྒྱད་དེ། རང་གི་བཞི་དང་། 
གཟིར་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལས་སོ། །དེ་བཅུའི་རྗེས་སུ་སྟེ། རང་གི་བཞི་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་དང་། སྤྱོད་ལམ་པ་རྣམ་
2-1-204b


སྨིན་སྐྱེས་ཏེ་དྲུག་ལས་སོ། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དྲུག་སྟེ། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བྱུང་མི་འབྱུང་བས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་མ་གཏོགས་རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང་། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཁམས་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གསུམ་མོ། །དེ་ནི་རང་གི་བཞི་ཁོ་ན་ལས་སོ། །
སློབ་པའི་རྗེས་སུ་དྲུག་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་སྦྱོར་བྱུང་གསུམ་དང་། འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གསལ་བ་ལྡང་སེམས་སུ་རུང་བ་དང་། རྒྱུན་ལ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལས་སོ། །དེ་བཞི་ལས་ཏེ་སྦྱོར་བྱུང་གསུམ་དང་སློབ་པ་ལས་སོ། །མི་སློབ་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། སྔར་གྱི་དྲུག་ལ་སློབ་པ་འཕྲི་བའོ། །དེ་ནི་ལྔ་ལས་ཏེ། སྦྱོར་བྱུང་གསུམ་
དང་། སློབ་དང་མི་སློབ་དག་ལས་སོ། ། དེ་ལྟར་སེམས་ཉི་ཤུ་པོའི་རྩ་བ་ནི། འགྲེལ་བཤད་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ལས། འདོད་དགེ་སྦྱོར་བྱུང་ལས་བཅུ་གཅིག །དེ་བརྒྱད་ལས་དགེ་གཞན་ལ་ནི། །དགུ་སྟེ་དེ་ནི་བཅུ་གཅིག་ལས། །ཉོན་མོངས་ཅན་དག་ལས་བདུན་ཏེ། །དེ་དག་
སོ་སོར་བཅུ་བཞི་ལས། །སྤྱོད་ལམ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེ་ལས་བརྒྱད། །དེ་དག་བདུན་ལ་བཟོ་གནས་ལ། །དྲུག་སྟེ་དེ་ལས་བདུན་ལས་སོ། །སྤྲུལ་པ་ལས་གཉིས་དེ་གཉིས་ལས། །གཟུགས་ན་སྦྱོར་བྱུང་དགེ་བ་ལས། །བཅུ་གཉིས་དེ་ནི་བཅུ་ལས་སོ། །མ་འབད་བྱུང་དགེ་
ལས་བརྒྱད་དེ། །ལྔ་ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་དགུ། །དེ་ནི་བཅུ་གཅིག་ལས་ཡིན་ཏེ། །སྤྱོད་ལམ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལས་བདུན། །གཉིས་པོ་དེ་ནི་ལྔ་ལས་སོ། །མངོན་ཤེས་འབྲས་ལས་སེམས་གཉིས་ཏེ། །དེ་བཞིན་དེ་ནི་གཉིས་ཉིད་ལས། །གཟུགས་མེད་འབད་བྱུང་དགེ་ལས་
བདུན། །དེ་ནི་དྲུག་པོ་ཁོ་ན་ལས། །མ་འབད་བྱུང་བའི་དགེ་ལས་བདུན། །དེ་བཞི་ལས་བཤད་བརྒྱད་པ་ནི། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་དེ་བཅུ་ལས། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ལས་རྣམ་དྲུག་དེ། །བཞི་ལས་སློབ་པ་ལས་དྲུག་གོ། དེ་ནི་བཞི་པོ་ཁོ་ན་ལས། །མི་སློབ་པ་ལས་
2-1-205a


ལྔ་དེ་ཡང་། །ལྔ་པོ་དག་ནི་མཇུག་ཐོགས་སུ། །ཞེས་ལེགས་པར་བཀོད་སྣང་བས་དཔྱོད་པ་ཞིབ་མོས་ངེས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ད་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཞིབ་པར་བརྗོད་ན། སྦྱོར་བྱུང་གི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ནི་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སྤྱོད་
ལམ་པ་བཟོའི་གནས་པའི་སེམས་འབྱུང་ལ། ལུང་མ་བསྟན་དེ་རྣམས་ལས་སྦྱོར་བྱུང་མི་འབྱུང་སྟེ། འགྲོ་སོགས་སྤྱོད་ལམ་གྱི་བྱ་བ་དང་། བཟོའང་འདི་ཉིད་བྱ་སྙམ་དུ་འདུ་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བྱུང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མིན་ཏེ། དེ་
སྟོབས་ཆུང་བ་དང་། ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་དང་། འབད་མེད་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བྱུང་རྒྱུན་ཆད་པའི་རྗེས་སུ་འབྱུང་བའི་སེམས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སོགས་ནི་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བྱུང་གི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བར་རིགས་ཏེ། སྦྱོར་བྱུང་རྒྱུན་ཆད་པ་དེའི་མཇུག་
ཡིན་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བྱུང་ཡང་མི་འབྱུང་བར་ཐལ། རིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དོགས་ན། དེ་རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་དེ་འབྱུང་རིགས་ཏེ། དེ་ཉོན་མོངས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་
ལས་དེ་ལས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་ནི་ཆོས་ཅན། སློབ་མི་སློབ་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ལྡང་སེམས་རུང་སྟེ། དེ་སེམས་གསལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་སྐྱེས་ཐོབ་དེའི་མཇུག་ཏུ་ནི་ཆོས་ཅན། སློབ་པ་སོགས་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་འདུ་
བྱེད་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཅན། འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་འབྱུང་སྟེ། གསལ་བ་དེས་སྐྱབས་ནུས་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། བློ་དགེ་བར་ལས་རུང་གང་ཞིག་དེ་དགེ་རྩ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་
2-1-205b


མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་གསལ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་པས་སྦྱོར་བྱུང་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཕན་ཚུན་རྗེས་ཐོག་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་ཀྱང་ཡིད་བྱེད་སོ་སོའི་དབང་
གིས་འདྲེན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། རང་མཚན་ཡིད་བྱེད་ནི་གཟུགས་གནོད་པར་བྱར་རུང་དང་ཚོར་བ་མྱོང་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་སྙམ་པ་སོགས་སོ། །སྤྱི་མཚན་ཡིད་བྱེད་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་སྙམ་པ་སོགས་སོ། །ཡུལ་ཡང་
དག་པར་གནས་པའི་དོན་གྱི་མ་ཡིན་པར་མོས་པས་ཡིད་བྱེད་ནི། མི་སྡུག་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། གཟུགས་ཅན་གྱི་རྣམ་ཐར་དང་། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་བསྒྲུབས་པས་ཡང་བ་ཉིད་དུ་མོས་པ་ལ་སོགས་སོ། །
འཕགས་པའི་ལམ་ནི་ཡིད་བྱེད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། འཕགས་ལམ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཡིད་བྱེད་གསུམ་རྗེས་ལ་འབྱུང་བ་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། མི་སྡུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་
འདི་རིགས་ལ། གཞན་ནི། སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འཕགས་ལམ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་ཡིད་བྱེད་གསུམ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་མི་སྡུག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡིད་ལས་མི་རུང་བཏུལ་ནས་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་འཕགས་ལམ་འདྲེན་པས། བརྒྱུད་པ་ན་ནི་འཕགས་ལམ་ཡང་དེའི་
མཇུག་ཐོགས་སུ་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་ལམ་ཐོབ་ནས་མི་སྡུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་འབྱུང་བས་ལུང་དང་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་ནི་འཕགས་ལམ་གྱི་རྗེས་སུའང་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ཁོ་ན་ཟེར་རོ། །མི་
2-1-206a


ལྕོགས་མེད། བསམ་གཏན་དང་པོ། ཁྱད་ཅན་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བར་བྱེད་ནས་གསུམ་པོ་དེའི་མཇུག་ཏུ་འདོད་པའི་ཐོས་བསམ་དང་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིས་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་ཏེ། འདོད་པ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་གཉིས་
གསུམ་བཞི་པ་ལས་བདེན་པ་ལ་འཇུག་ན་འདོད་པའི་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དང་པོས་བར་དུ་བཅད་དེ་བསྐལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཙམ་ལས་ཟག་མེད་སྔོན་མ་ཐོབ་བོ། །འོ་ན་འཕགས་པ་ལ་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ངེས་
འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དེ། འབྲས་བུ་ཐོབ་ཟིན་པས་སྦྱོར་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་ཅེས་སོགས་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ཆོས་ཅན། ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ལས་རགས་ནས་ཐོབ་པ་མིན་པར་གྲགས་ལ་དེ་སྐད་
བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲ་བ་དེ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ལ་རགས་ནས་ཐོབ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་འཕགས་པ་ལ་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཆོས་ཅན། དེ་སྐད་དུ་ནི་ཡོད་པར་མི་བརྗོད་དེ། འཕགས་པའི་སྤྱི་ཡིད་བྱེད་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དྲངས་
པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་ནའང་གོ་བདེའོ། །མི་ལྕོགས་མེད་ལ་བརྟེན་པའི་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པའི་ལྡང་སེམས་ནི་མི་ལྕོགས་མེད་པའི་ས་པ་སྟེ། གོམས་པའི་ཕྱིར་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་བམ་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་
མཆེད་ལ་བརྟེན་ནས་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་སྲིད་རྩེར་སྐྱེས་པའི་ལྡང་སེམས་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྦྱོར་བྱུང་ངམ་སྲིད་རྩེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་ལྷག་མ་རྣམས་སུ་ལྡང་སེམས་རང་ས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ས་པ་མིན་ཏེ། རང་ས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་གྱི་
2-1-206b


ས་པ་སྦྱོར་བས་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པར་ནི་ཡིད་བྱེད་གསུམ་སྟེ་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་དང་སྐྱེས་ཐོབ་བོ། །གཟུགས་ནའང་ཐོས་སྒོམ་ལས་བྱུང་བ་དག་དང་སྐྱེས་ཐོབ་བོ། །བསམ་བྱུང་མེད་དེ། སེམས་པར་རྩོམ་པའི་ཚེ་གོམས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་
བའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ན་སྒོམ་བྱུང་དང་སྐྱེས་ཐོབ་བོ། །སྐྱེས་ཐོབ་མ་གཏོགས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་བཞི་གཟུགས་མེད་ཀྱི་གཅིག་སྟེ་ཡིད་བྱེད་ལྔའི་རྗེས་སུ་འཕགས་ལམ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་ལམ་སྦྱོར་བ་ལ་རགས་ལས་པའི་ཕྱིར། འཕགས་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་
འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱང་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གསལ་བའི་ཕྱིར། བཞི་པ་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་སོགས་ཀྱི་རྙེད་ཚུལ་ལ། སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་དུ་རྙེད་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་ལས་དུ་རྙེད་པ་དང་། སློབ་པའི་སེམས་ལས་དུ་རྙེད་པ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་མའི་
སེམས་ལ་དུ་རྙེད་པའོ། །དང་པོ་ལ། འདོད་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་ལས། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དེ་ལས་དུ་རྙེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་གསུམ་ལས་འདོད་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལས་སེམས་དྲུག་རྙེད་དེ། 
དེ་ཡང་
འདོད་ཉོན་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་སྔར་མི་ལྡན་པའི་སེམས་དྲུག་རྙེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་དགེ་རྩ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ན་ཐེ་ཚོམ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་མངོན་དུ་གྱུར་པའང་ཡོད་ལ། འདིར་ནི་ཁམས་གོང་
ནས་འདོད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་དགེ་བ་རྙེད་པ་དང་། ཡང་ཁམས་གོང་ནས་འདོད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་ཆགས་བྲལ་ལས་ཉམས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ལས་འོག་མའི་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་རྙེད་པ་དང་།
2-1-207a


འདོད་སེམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བྲལ་ལས་ཉམས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་རྙེད་པ་དང་། འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཆགས་བྲལ་ལས་ཉམས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་རྙེད་པ་
དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ལས་ཉམས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཚེ་སློབ་པ་རྙེད་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་སེམས་དྲུག་རྙེད་དེ། གཟུགས་མེད་ནས་གཟུགས་ཀྱི་བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ན་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང་། ཉོན་
མོངས་ཅན་དང་། ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་ཡོད་པས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་སྤྲུལ་སེམས་དང་གསུམ། གཟུགས་ཀྱི་ཀུན་དཀྲིས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་ལས་ཉམས་པའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་སློབ་པ་དང་དྲུག་རྙེད་དོ། ། གསུམ་པ་ནི། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་
ཅན་ལས་སེམས་གཉིས་རྙེད་དོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཀུན་དཀྲིས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་ལས་ཉམས་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་དང་སློབ་པའོ། ། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པའི་དགེ་སེམས་དང་པོ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས་དགེ་བ་དེ་དང་། དངོས་གཞི་བསམ་
གཏན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ན་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གཉིས་རྙེད་པས་གསུམ་དག་གོ་ཞེས་བཤད་ཀྱི། གཅིག་ཅར་དུ་རྙེད་པ་མི་སྲིད་ཅེས་བཤད་ལ། གང་སྤེལ་གྱིས། བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཐོབ་པའི་ཚེ་སྙོམས་འཇུག་ལས་གསུམ་རྙེད་
ཅེས་གསུངས་སོ། ། གསུམ་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སློབ་སེམས་ལས་བཞི་བཞི་རྙེད་དེ། དེའང་སློབ་པ་བཟོད་པ་དེ་ཉིད་རྙེད་པ་དང་། མི་ལྕོགས་མེད་པའི་འཕགས་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པ་ན་དངོས་
2-1-207b


གཞི་བསམ་གཏན་གྱི་ས་པའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་སློབ་པ་རྙེད་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་ཀྱང་རྙེད་ལ། ས་དྲུག་གི་ལམ་གྱིས་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པ་དེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ཐོབ་པས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་སེམས་རྙེད་དོ། ། བཞི་པ་ནི། བཤད་མ་ཐག་དེ་དག་གི་ལྷག་མ་འདོད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་སློབ་པ་དང་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་སྟེ་སེམས་དྲུག་ལ་ནི་དེ་དག་ཉིད་རྙེད་ཀྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་སྤེལ་
མ་མཁན་ཏེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་སོགས་སོ་སོར་མ་ཕྱེ་བར་ཐུན་མོང་དུ་མདོར་བྱ་ན། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགུ་རྙེད་དོ། །ཞེས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་སེམས་བཞི། གཟུགས་ཀྱི་གསུམ་དང་། ཉམས་པས་
གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་སློབ་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་སྲས་ཀྱིས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཁམས་སུ་སླར་ལྡོག་པ་ལས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་རྙེད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་
ལ་ཁམས་སུ་སླར་ལྡོག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་མི་དགེ་བ་དང་། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་པ་དག་རྙེད་དོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་ཁམས་སུ་སླར་ལྡོག་པ་ལས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་སྒྲིབ་
ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དག་རྙེད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནམ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའང་རུང་བ་ལ། ཁམས་སུ་སླར་ལྡོག་པའམ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྙེད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་
2-1-208a


པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནམ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའམ། གཟུགས་མེད་ན་སྤྱོད་པའམ། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའང་རུང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས། གཟུགས་མེད་པ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་སློབ་པ་དག་རྙེད་དེ། ཞེས་
འབྱུང་ངོ་། །དགེ་བའི་སེམས་ལ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། ཆགས་བྲལ་གྱི་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་དང་། དེ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ལས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དག་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་སློབ་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་མི་སློབ་པ་སྟེ་དྲུག་གོ །
ཡང་ན་དགེ་བའི་སེམས་ལ་བདུན་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་ལྟ་བས་དགེ་རྩ་སྦྱོར་བ་ལས་འདོད་པའི་དགེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའམ་འདས་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་དང་། དེའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ཐོབ་པ་ལས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་གཉིས་དང་། དེས་འཇུག་དགྲ་བཅོམ་གཉིས་ཀྱི་ཚེ། །སློབ་པ་དང་ནི་མི་སློབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །ལུང་མ་བསྟན་ལ་དེ་ཉིད་དོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས་གཞན་མི་རྙེད་དེ། །ལུང་བསྟན་མིན་ཐོབ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་
རོ། །སྐྱེ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། །འདོད་ཆགས་བྲལ་དང་ཡོངས་ཉམས་དང་། །དགེ་བའི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ། །སེམས་དེ་ལྡན་པ་མིན་ལས་རྙེད། །ཅེས་པ་འདི་རྩ་བར་ཆད་འདུག་ཀྱང་རྒྱ་དཔེ་ལ་འདུག་པས་རང་འགྲེལ་ལྟར་བྲིས་པའོ། ། གཉིས་པ་གནས་
ཀྱི་མཚན་ནི། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། དབང་པོ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གནས་གཉིས་པའོ།།    །།འདིར་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབང་པོ་གཞོན་ནུ་ནི། །ཤེས་བྱ་མཁའ་མཉམ་དཔྱོད་ལ་ནུས་ལྡན་པས། །རྨོངས་པ་རྒན་
2-1-208b


པོའི་བྱེད་པ་ཅིས་མ་ནོངས། །སྔོན་རབས་བོད་འདིར་མཚན་ཉིད་ཅི་ལྟ་བར། །བརྡ་དོན་ཡོངས་སུ་མཇལ་བའང་མང་མོད་ཀྱི། །ཕྱིས་ན་ཝ་སྐྱེས་སེང་གེར་འབོད་པ་འགས། །ཞིབ་མོའི་གནས་ལ་རྟོགས་པས་མ་ཟིན་པས། །འབྱམས་ཀླས་ཕྱིར་ན་ཆོས་འདི་བསྡུའོ་ཞེས། །རྩ་བའི་གོ་
རིམ་ཙམ་ཞིག་བགྲང་བྱས་ནས། །བདག་ཉིད་འགྲེལ་དང་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་པར་རློམ། །སྐྱེ་བར་སྦྱངས་པའི་བློ་གྲོས་གཏུགས་མེད་ལ། །སྦྱངས་པས་དབུལ་ཞེས་རིང་ནས་སྙིང་རྗེར་བྱེད། །ཀྱེ་མ་དེ་འདྲའི་མངོན་པ་ང་རྒྱལ་ཅན། །ཡ་མཚན་ཐེར་འབུམ་འགྱུར་གྱིས་དེ་སྙིང་རྗེ། །
ཞེས་སྨྲས་སོ།།   ༈   །།དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཚད་མ་ནི། །གནོད་པ་གང་གིས་བསླུ་བར་མི་ནུས་པས། །གཡུང་དྲུང་ཆེན་པོ་ལུས་པ་མེད་པ་ཡི། །འབྱུང་གནས་ཀརྨའི་ཕྲིན་ལས་པ་དེ་དྲན། །བདག་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ལམ་གྱི་
དངོས། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལྷུམས་སུ་ལྷུང་། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་འབྲས་བུར་ནམ་སྨིན་ཅེས། །ཡིད་ལ་བཟླས་པ་བོར་བའི་གོ་སྐབས་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་ཕྲ་མོ་ཡི། །ཞིབ་མོ་གང་དག་རིམ་བཞིན་འདི་ན་དབྱེ། ། ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མཚམས་
སྦྱར་ནས། གསུམ་པ་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་གནས་ཀྱི་དོན་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་གནས་ཀྱི་གཞུང་བཤད་པ་ལ་གཉིས། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དང་པོ་ལ་ལྔ། སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་པོ་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བ། སྐྱེ་ཚུལ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རང་
བཞིན། སྐྱེས་པ་གནས་པའི་རྐྱེན། གནས་པ་འཆི་འཕོ་བའི་སེམས། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་གསུམ་དུ་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། ཁམས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ། འགྲོ་བ་ལྔར་དབྱེ་བ། སྐྱེ་གནས་བཞིར་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། འདོད་ཁམས། གཟུགས་
2-1-209a


ཁམས། གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ། སྤྱིར་དབྱེ་བ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་བསྟན་ནས། ཁམས་གསུམ་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། གནས་འདིས་བསྟན་པར་བཞེད་ལ། དོན་
གྱི་འབྲེལ་ནི། དམིགས་ཡུལ་བདེན་བཞི་ལས་ཐར་འདོད་ཀྱི་གང་ཟག་གིས་དང་པོར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ལ་སྐྱོ་བར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་མམ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཅི་རིགས་པར་སྡུག་བསྔལ་
ཞིང་འཕགས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ལ། མཚན་གཞི་གང་སྐྱེ་བ་སེམས་ཅན་དང་། གང་དུ་སྐྱེ་བ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། དང་པོ་ནི། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལས་ལས་གྲུབ་པ་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་
ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ནི་རྟེན་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། གོང་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཐུན་མོང་གི་ལས་ལ་གྲུབ་པའི་འོག་གཞིར་གནས་པ་དང་། རི་དང་མཚོ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི། ཁ་ཅིག་སྣོད་འཇིག་པའི་
རང་བཞིན་ཅན་ལ་བཅུད་བརྟེན་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི། གང་རུང་རེས་སྒྲ་མི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། ལོ་ཀ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལས་དྲངས་ན་འཇིག་ཅིང་ཉམས་པས་འཇིག་རྟེན་ནོ། ། ཅི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ནི། ལས་དང་ཉོན་མོངས་
པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་མ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ལ། སྨོན་ལམ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་གྱི། ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པར་བཞེད་དེ། བསྡུ་བ་ལས། དེ་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
2-1-209b


དཔའི་ས་གསུམ་པར་ཆུད་པ་དག་ཀྱང་སྨོན་ལམ་གྱིས་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་གྲུབ་པའོ། །སྡེ་པ་གཉིས་ནི། ལུས་དང་སྣོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་དང་འོད་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་དང་། བཻ་ཌཱུཪྻའི་ས་གཞི་དང་། གསེར་གྱི་བྱེ་
མ་བརྡལ་བ་ལ་སོགས་ཡོད་ཀྱང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་སྟེ། ལུང་ལས། དེ་གསུམ་ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཟག་བཅས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བཞེད་དོ། ། ད་ནི་དངོས་དོན་ལ་འཇུག་སྟེ། རྒྱུ་བསོད་ནམས་མིན་པས་འཁྲིད་ཅིང་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ། རྣམ་སྨིན་ཕྱུངས་མ་ཟིན་གྱི་བར་སྐྱབས་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དམྱལ་བ། ནྲྀ་ཚུལ་འཆོས་པ་ལའོ་ཞེས་པའི་བྱིངས་ལ། རྐྱེན་བུ་བྱིན་
པ་དེ། ཡུ་བུ་ཛྷ་རྣམས་ནི། ཨ་ན་ཨ་ཀ་ཨནྟ་རྣམས་ཞེས་པས་བུ་ཨ་ཀར་བསྒྱུར། ནཱ་མིན་མཐའི་བྱིངས་དང་བི་ཀ་ར་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཞེས་པས་བྱིངས་ལ་ཡོན་ཏན་ཨར་བྱས་པ་ལ། གསལ་བྱེད་དབྱངས་མེད་དྲངས་པས་ན་ར་ཀ་ཞེས་པ་དོན་དུ་ཚུལ་འཆོས་པའམ་སྨད་པའི་མིང་ངོ་། །མཆན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་སོང་ཞིང་སྐོམ་
པས་ནོན་པས་ཡི་དྭགས། ཨིཎ་འགྲོ་བའི་བྱིངས་ལ། ཨིཎའི་གའོ་ཞེས་པས་ཎ་དབྱི། ཉེར་བསྒྱུར་པྲ་སྔོན། སི་མི་ཟད་པ་ལས་འཇིག །ཀྟ་དང་ཀྟ་ཝནྟུ་དག་ནི་ཥྛུའོ་ཞེས་པས་ཀྟ་བྱིན། ཀ་ལ་ཡ་ཎ་བཞིན་ཏེ་ཡལ་བརྗོད་པ་བོར་བའོ་ས་ཀ་དབྱི། དེ་ལྟར་བྱས་པས་ཏ་བྱུང་བས། ཨའི་ཡི་གེ་ཨིའི་ཡི་གེ་ལ་ཨེའོ་ཞེས་པས་
རྟགས་མཐའི་ཨེ་ཕ་རོལ་དབྱིབས་པྲེ་ཏ་རབ་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །མཆན། དུད་དེ་འགྲོ་བས་དུད་འགྲོ་དང་། ཏི་རས་སྔ་མ་ཅན་གྱིས་ཨཉྩ་འགྲོ་བ་ལའོ་ཞེས་པའི་བྱིངས་བཞག །བྱིངས་མཐའི་ཨ་བརྗོད་དོན། ཨཉྩ་ཏི་ལས་འཁྱོག་པོར་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་ཀཱི་པྲཿ རྐྱེན་ཀྭི་པུ་འཁོར་བཅས་དབྱི། ས་ཏ་ས་ན་ཏི་རས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་པས
2-1-210a


ཏི་རས་ཏི་རུ་བསྒྱུར། ཨིའི་ཡི་གེ་འདྲ་བའི་ཡི་གེ་མིན་པ་ལ་ཡ་སྟེ་ཞེས་པས་ཨི་ཡ་རུ་བསྒྱུར། གསལ་བྱེད་དབྱངས་མེད་དྲངས་པས། ཏིཪྻ་ཉྩ་ཞེས་འཁྱོག་པོར་འགྲོ་བའོ། །མཆན། མི་རྣམས་དང་ནི་ཞེས་པས། ཡིད་ཤས་ཆེ་བས་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཤེད་བུ་ཡིན་པས་ཀྱང་
མིར་བརྗོད་དོ། །གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་བརྟེན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཁྱིམ་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོད་པ་དང་། འདོད་པའི་ལྷ་དག་ཟས་སུ་བདུད་རྩི་ཟ་བ་དང་། གཟུགས་ཅན་རྣམས་སུ་ལུས་ལ་མན་ཤེས་པ་ལའོ་ཞེས་པའི་བྱིངས་བཞག་ནས་ཀྵྼ་རྐྱེན། ཏན་སོགས་ལས་ཨུའོ་ཞེས་པས་བར་དུ་ཨུ་བི་ཀ་ར་ཎ་བྱིན། གསལ་
བྱེད་དབྱངས་མེད་དྲངས་པས་མ་ནུ། རྒྱུ་མཚན་ལས་རྐྱེན་དང་རྣམ་འགྱུར་དང་ཨཱ་གམ་ལ་གནས་པའི་ས་ནི་ཥ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པས་ས་ཥ་རུ་བསྒྱུར་ནས་སྦྱར་བས། མ་ནུ་ཥྱ་ཞེས་ཡིད་དང་ལྡན་པ་སྟེ་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནོར་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཏོ། །མཆན། འོད་ཡོད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་རྣམས་མི་འཆི་བས་ལྷ་སྟེ། དི་བུ་རྩེ་བ་
ལའོ་ཞེས་བའི་བྱིངས་བཞག་ནས། ཨུཏ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་སཱུ་ཀླཱི་ཤ་རྣམས་ཀྱི་ཀྟྭཱ་ལ་འོས། བྱིངས་མཐའི་ཨུ་དབྱི། བ་ཙ་སོགས་རྣམས་ལས་ཨ་ཙྭ་འོས། ཨ་ཙ་རྐྱེན། ཙ་དབྱངས་དོན་ཡིན་པས་དབྱི། ཨུ་པ་དྷཱ་ནཱ་མིན་གྱིའང་ཡང་བའི་འོས། དི་དེ། དབྱངས་མེད་དྲངས་པས་དེ་བ་སྟེ། རྩེ་ཞིང་རོལ་པ་དང་རྩེན་པས་སོ། །མཆན། 
འདོད་ལྷ་རིས་དྲུག་དག་སྣོད་དང་བཅས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང་། མིག་མི་བཟང་། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་། རྣམ་ཐོས་བུ་བཞིའི་གནས་དང་། དབང་ཕྱུག་ཡོད་པ་རྣམས་དང་ལེགས་པར་བྱས་པ་ལྷན་ཅིག་བསགས་པ་
རྣམས་དེར་སྐྱེ་བས། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་གཙོ་བོ་ནོར་ལྷ་བརྒྱད། ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཉིས། དྲག་པོ་བཅུ་གཅིག །ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་དབང་སོ་གཉིས། དབང་པོ་གཅིག་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གསུང་རབ་ལས་
2-1-210b


ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་འདིར་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་སོང་བས་སམ། འཐབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བས་འཐབ་བྲལ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བས་སོང་བའམ། འདི་ལ་དགའ་བ་ཡོད་པས་དགའ་ལྡན་དང་། རང་གིས་སྤྲུལ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དགའ་བས་
འཕྲུལ་དགའ་དང་། གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དབང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དོ། ། གཉིས་པ་ནི། དབྱེ་ན། ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དང་། མི་ལ་གླིང་བཞིར་དབྱེ་བ་ལས་ནི་འདོད་ཁམས་ཏེ་ཉི་ཤུའོ། །གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ནི་ཡང་སོས་
སོགས་ཀྱི་འཁོར་ལྟ་བུར་གནས་ལ། ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་ནི་ཡུལ་གྲངས་ཚད་མ་ངེས་པས་ལོགས་སུ་མ་བགྲངས་ལ། གླིང་ཕྲན་རྣམས་ཀྱང་གླིང་གི་འཁོར་ཡིན་པས་མ་བགྲངས་ཞེས་གང་སྤེལ་ལས་སོ། །ལྷ་མིན་ནི་འདོད་ཁམས་པ་ཡིན་ཀྱང་འགྲོ་བ་རིས་ལྔར་འདུས་
པས་མ་བགྲངས་ལ། དེ་ལྟར་ན་ངན་འགྲོ་བཅུ་དང་མཐོ་རིས་བཅུ་སྟེ་ཉི་ཤུའོ། །སའི་དངོས་གཞི་ལས་ནི། ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་དང་། གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། མིའི་གླིང་བཞི་གླིང་ཕྲན་བརྒྱད་དེ་བཅུ་གཉིས། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་སོགས་
ལྷ་རིས་དྲུག་སྟེ་གནས་གཞན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དུད་འགྲོ་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་གནས་གཞན་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་བཞག་གོ་ཞེས་བཤད་ཅིང་། སློབ་དཔོན་ཀླུས། སཱ་ལུ་ལྗང་
པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཁམས་འགྲོ་སྐྱེ་འགྲོ་བྱེ་བྲག་གིས། །འདོད་སྲིད་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་དྲུག །ཅེས་སོ་དྲུག་ཏུ་བཤད་དོ།     །གཞན་དག་ནི་དམྱལ་བ་བཅོ་བརྒྱད། ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་ལ་གནས་ན་གནས་པ་དང་། ཁ་འཐོར་བ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་
2-1-211a


བཞི། མི་ལ་བཅུ་གཉིས། ལྷ་མིན་ལ་བཞི། ལྷ་དྲུག་སྟེ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། གཉིས་པ་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ། སྤྱིར་དབྱེ་བ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། གོང་མའི་གནས་དག་བཅུ་བདུན་ནི། །གཟུགས་
ཁམས་ཡིན། ཅེས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ། དང་པོ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ། བཞི་པའི་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་ཁམས་དེར་ཆོས་ཅན། བསམ་གཏན་དང་པོ་གསུམ་གྱི་ས་སོ་སོར་ས་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་
དབྱེ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སྤྱིར་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ནི། དགེ་རྩ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པས་ཐོག་མར་སྐྱེ་ཞིང་ཐ་མར་འཆི་འཕོ་བས་ཚངས་པ་པའི་སེམས་ཅན་གཞན་དང་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེའི་རིས་ན་གནས་པས་ཚངས་རིས་པ་དང་། 
ཚངས་པའི་མདུན་ན་དགེ་བ་འདོན་པ་དང་། ཚེ་དང་ཁ་དོག་སོགས་གཙོ་བོའི་ཚངས་ཆེན་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པ་ཤ་སྟག་ཚོགས་པ་ལ་ཚངས་ཆེན་དང་། འོད་གསལ་ལས་བལྟོས་པའི་འོད་ཆུང་རྣམས་དང་། ཚད་བཟུང་དུ་མེད་པའི་འོད་ཆེན་རྣམས་དང་། གནས་གཞན་
ཟད་པར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་འོད་གསལ་བ་རྣམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་པས་དགེ་ཆུང་། བདེ་བ་ཚད་མེད་པས་ཚད་མེད་དགེ། འདི་ལས་ཉེ་འཁོར་གྱི་བདེ་བ་གཞན་དུ་མེད་པ་འཛིན་པས་དགེ་རྒྱས་པ་རྣམས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། བཞི་པ་ས་ནི་བརྒྱད་པ་
ཡིན། ། ཅེས་ཏེ། སྤྲིན་བཞིན་ས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དང་། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་སྐྱེས་པ་དང་། གནས་དང་འབྲེལ་བའི་སོ་སྐྱེ་ཐམས་ཅད་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་རྣམས་སོ། །ད་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གཙང་མའི་གནས་ལྔ་ནི། ཟག་མེད་
2-1-211b


ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་སྤེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གནས་གཙང་གཞན་ལས་དམན་པས་མི་ཆེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་ཀྱིས་མི་གདུང་བ་དང་། མཐོང་བ་ལེགས་པས་གྱ་ནོམ་སྣང་བ་དང་། བལྟས་ཤིང་ཡིད་
དུ་བཟང་བས་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་དང་། གོང་མ་མེད་ཅིང་འོག་མ་མིན་པས་འོག་མིན་པའོ། །འདིར་བཅུ་བདུན་ནི་ཉི་འོག་པའི་ལུགས་ཡིན་ལ། ཁ་ཆེ་བ་ནི་མདུན་ན་འདོན་ལ་གནས་གཞན་ཟུར་པ་མེད་དེ། ཚངས་ཆེན་གྱི་མདུན་ན་འདོན་པའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་གྲགས་
ལ། འདིར་རང་འགྲེལ་དུ་སྤགས་པ་ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་བཤད་དུ་བམ་རིམ་བཞིན་ཞེས་པའི་སྤགས་པ་ནི་སྦྲགས་པའི་བརྡ་རྙིང་སྟེ། ཚངས་ཆེན་གྱི་གནས་གང་ཡིན་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱིའང་གནས་སུ་ཐུན་མོང་དུ་སྦྲགས་པའོ། །བམ་རིམ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི། ཚར་མའི་
ཕོན་པོ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། ། ཐེག་ཆེན་པ་ནི། སའི་དངོས་གཞི་ལས། གནས་གཙང་མ་རྣམས་ལས་འདས་པ་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་ཡོད་དོ། །བྱང་སེམས་ས་བཅུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ནས་གང་དུ་
སྐྱེ་བའོ། །ཞེས་དང་། ཟླ་གསང་ཐིག་ལེར། གཙང་མའི་གནས་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །འོག་མིན་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཡང་དག་རྫོགས་སངས་དེར་འཚང་རྒྱ། །སྤྲུལ་པ་པོ་ནི་འདིར་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་གསུངས་པས་འོག་མིན་གྱི་སྟེང་ན་འོག་མིན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་
ལོངས་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས་གསུངས་པས། ས་བཅུ་པ་ལ་འོད་ཟེར་ཆེན་པོའི་དབང་བསྐུར་བའི་གནས་
2-1-212a


དང་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཞེད་པ་ཡིན་ཅེས་ཟེར་ཡང་། དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་ན་ཞེས་པ་ཡང་འབྱུང་བས། གཙང་གནས་སྤངས་པའི་འོག་མིན་ནི་གཟུགས་ཁམས་པ་མིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་
པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཟེར་རོ། །མདོ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་གནས་ཉེར་གཅིག་གསུངས་པ་ལས། དང་པོ་སོ་སྐྱེའི་གནས་བཅུ་དྲུག་ནི། དང་པོ་ལ་ཚངས་རིས། ཚངས་པ་ཉེ་གནས། ཚངས་པ་ཀུན་འཁོར། ཚངས་ཆེན། གཉིས་པ་ལ་སྣང་བ་དང་། ཆུང་
སྣང་དང་། ཚད་མེད་སྣང་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་དང་། གསུམ་པ་ལ་དགེ་བ་དང་། ཆུང་དགེ་དང་། ཚད་མེད་དགེ་དང་། དགེ་རྒྱས་དང་། བཞི་པ་ལ་ཆེ་བ་དང་། ཆུང་ཆེ་དང་། ཚད་མེད་ཆེ་དང་། འབྲས་བུ་ཆེ་ཞེས་རེ་རེ་ལ་བཞི་བཞིར་བཤད་པའི་དང་པོ་རྣམས་
མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཕྱི་མ་རྣམས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཅེས་མཆིམས་ཆེན་མོའི་ཊཱི་ཀར་བླ་མ་གསུང་ཞེས་བཀོད་སྣང་ངོ་། ། གསུམ་པ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ། གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན། སྐྱེ་བའི་སྒོ་ནས་བཞིར་དབྱེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་
འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་མེད་ཁམས་ནི་ཆོས་ཅན། གནས་གཞན་གོང་འོག་མེད་དེ། འདས་མ་འོངས་དང་རིག་བྱེད་མིན་པ་དང་ཆོས་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་རྣམས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་ནི། དེ་སྐྱེ་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། 
ནམ་མཁའ། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་གཉིས་དང་། ཅི་ཡང་མེད། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བཟུང་བའི་ཆ་བཤིགས་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་དང་།
2-1-212b


ནམ་མཁའ་ཙམ་དུའང་བཟུང་བའི་མེད་པར་དགག་པ་ལས་བཟླས་ནས། དངོས་པོ་མ་ཡིན་དགག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ཡང་ཅིའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ནི་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་
ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་དོགས་ནས། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཕྲ་མོ་མི་གསལ་བ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པས་དངོས་གཞིའི་དུས་ནའང་དེ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་མིང་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། ། དེང་སང་བོད་འདི་ན་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཁས་ལེན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྨྲ་བ་
ནི་མང་མོད་ཀྱི། དེ་དག་གིས་སྤྲོས་པའི་ངོས་འཛིན། སྤྲོས་པ་སེལ་ཚུལ་བསལ་ནས་ལྟ་བ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་གྲུབ་དོན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པོ་འདི་ཙམ་ལས་མ་འཕགས་པར་དོགས་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་ཙམ་པ་དག་ཕྱི་དོན་མེད་པས། གཟུང་འཛིན་
རྫས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཅིག་ཁས་བླངས་ནས། དེ་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོར་འདོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའི་མཉམ་གཞག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ལྟ་བའི་ཆ་ནས་ནི་ཁྱད་པར་མ་མཐོང་ལ། 
གལ་ཏེ་སེམས་ཙམ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རིགས་པ་ཡང་དག་གིས་འགོག་བྱེད་ཡོད་ལ། འདིར་རིགས་པ་ཡང་དག་མེད་པས་མོས་སྒོམ་ཙམ་གྱི་ལོག་པ་ཡིད་བྱེད་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་དེ་
ཡོངས་གྲུབ་དང་ཆོས་བདག་མེད་ཀྱི་གོ་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་འགྱུར་སྙམ་ནའང་། ཕྱིའི་གཟུང་དོན་མེད་པ་དོན་ལ་གྲུབ་པ་དང་། དེ་ཉིད་མོས་པས་བསྒོམས་ནའང་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་བསྒོམས་པ་གྲུབ་པ་ན་ཕྱི་དོན་མ་མཐོང་བའི་མཉམ་གཞག་
2-1-213a


གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒོམ་འདི་ལོག་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སྒོམ་དུ་སོང་བའི་རྗེས་ཁྱབ་མ་ངེས་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་དོན་གྲུབ་ན་དོན་མེད་པར་བསྒོམས་པ་ལོག་པ་ཡིད་བྱེད་ཡིན་ཀྱང་། སེམས་ཙམ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་མི་འདོད་པས་གནས་
ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མཆེད་དང་པོ་འདིས་ཕྱི་དོན་དུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ཅིས་སྤང་མི་ནུས། ཞེས་དྲིས་པ་ན་དེ་ལྟར་རིགས་པ་མེད་བཞིན་རང་གར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་བརྗོད་དགོས་ལ། ནུས་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་
ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པའི་མུ་སྟེགས་པའི་རྒྱུད་ལའང་ཁྱོད་འདོད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྣམ་དག་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཅི་སྟོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཐར་ལམ་ཡོད་པར་ཐལ། ཁྱོད་འདོད་པའི་སངས་རྒྱས་པའི་ལུགས་
ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དེ་དེས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་གྱིས་སྟོང་ཤུལ་གྱི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འཁོར་འདས་གང་ཡང་མེད་ལ། དེ་ཉིད་གློ་བུར་དྲི་མའི་བསླད་པ་མ་སངས་ཀྱི་བར་གཞན་རྒྱུད་དུ་སྣང་
བའི་སེམས་ཅན་སོགས་ཀྱང་ཡོད་པས་སྡིག་པ་དང་དགེ་བའི་ཡུལ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་སོགས་ཀྱང་ཡོད་ལ། དེ་ལ་དགེ་སྡིག་གི་ལས་བསགས་པས་སོ་སོར་འབྲས་བུ་འབྱིན་ཅིང་། དེའི་བསླད་པ་སངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་འབའ་ཞིག་ལས་གཞན་མེད་པས་དེ་
ལ་དགོངས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་ཡང་། འཆད་པ་པོ་ང་ཆོས་ཀྱང་ང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན། དེས་ན་ང་དེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལས་མ་བཅོས་པར་མཉམ་པར་བཞག་ན་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་དྲུངས་འབྱིན་པའོ། །ལུགས་འདི་ནི་རྣམ་རྫུན་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་བཅོམ་ལྡན་མ་
2-1-213b


ཕམ་ཞབས་ཀྱི་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་གང་ཡང་མ་དམིགས་ཤིང་། དེ་ནི་ཤེས་བྱ་དང་མཐུན་པར་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་དུ་བསྒོམས་ནས་གྲུབ་པ་ན། གསལ་རིག་གི་ཉམས་མྱོང་ཙམ་ལས་རྒྱུ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་འདི་དང་ཁྱད་
པར་སྟོན་ཅིག །སྟོན་རྒྱུ་མེད་ན་གཞན་སྟོང་དབུ་མའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མུ་སྟེགས་པའང་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ། ། དེ་ལ་ཁོ་ན་རེ། སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ཡུལ་དང་། གཞན་སྟོང་དབུ་མའི་ལྟ་བའི་ཡུལ་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་། སྐྱེ་མཆེད་འདི་
ལྡན་གྱི་མུ་སྟེགས་པས་གང་ཟག་བདག་མེད་སྐབས་དེར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཐར་པ་མི་ཐོབ་བོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཁྱོད་འདོད་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་དེ་མངོན་དུ་བྱས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ་ཙམ་དུ་མི་འགྱུར་ན་དབུ་མའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་བྱས་ཀྱང་དོན་མེད་པར་ཐལ་བའོ། །དེར་
མ་ཟད་རྣམ་རྫུན་པའམ་གཞན་སྟོང་དབུ་མ་པར་ཁས་འཆེ་བའི་ཤྲཱི་ཤཱཀྱ་ཀས། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། དོན་དམ་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཡིན་ཀྱང་། གཉིས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་
འཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཀུན་གཞི་རྒྱུ་རྒྱུད་དང་། དེ་ཉིད་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་ན་ཐབས་རྒྱུད། དེ་ཉིད་འབྲས་བུར་གྲུབ་ན་འབྲས་རྒྱུད་དེ། གདོད་མ་ནས་རྒྱུན་མ་ཆད་པའི་ངའམ་བདག་གོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་ཏུ་གྲུབ་པའི་སངས་
རྒྱས་ཡོད་ན་ནི། ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བས་གཞན་སྟོང་དབུ་མའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་བྱས་ཀྱང་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་སུ་ཞིག་ལ་མཁོ་བ་ཡོད། དེར་མ་ཟད་མུ་སྟེགས་པ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་མངོན་པར་གསལ་བའི་ཕུང་སོགས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་བདག་
2-1-214a


ཉི་ཚེ་བ་ལ་བལྟ་བ་ཡིན་པས། བདག་དེ་ནི་སྐྱེ་འཇིག་འདོར་ལེན་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པས་བདག་གི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡིན་ལ། ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་བདག་འཇིག་པ་མེད་པ་ནི་དུས་གསུམ་ན་ཡོད་པའི་མི་གསལ་བའི་བདག་དོན་དམ་པར་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཡོད་པར་འདོད་པ་
དེ་དང་། ཁྱོད་འདོད་པའི་བདག་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་དང་ཁྱད་པར་སྟོན་ཅིག །ཁྱད་པར་མེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསང་སྔགས་མཐར་ཐུག་པའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མུ་སྟེགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པར་སྣང་བས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་དོན་དམ་པ་ནི་ཅི་ཡང་རྟོག་
པ་དང་བརྗོད་པ་མེད་ཅིང་སྣང་བ་མེད་པས། ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལོག་པའི་མེད་ཙམ་པ་ཞིག་སྟེ། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོར་ནི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་དེའི་མིང་ལ་ནི་ཡུལ་དེ་དང་མཐུན་པས་བློ་དོན་དམ་པ་ཞེས་པའི་མིང་གིས་འབོད་ཀྱང་
བློ་ཁོ་རང་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་སྤྲོས་པའི་ཚོགས་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་དགག་རྐྱང་ཙམ་དུ་འདོད་ལ། འདི་ཉིད་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །འོ་ན་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པ་འདིས་ཀྱང་བློ་ངོ་ན་ཡོད་
སྤྲོས་ཅི་ཡང་མི་འཛིན་པར་དགག་རྐྱང་ཁོ་ན་ཙམ་ཞིག་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ན། སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པ་དང་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཅིག །ཁྱད་མེད་ན་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མུ་སྟེགས་པར་ཡོད་པར་གྲུབ་
གྲུབ་བོ། །ཡང་དོན་དམ་པར་ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཆ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པ་དང་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་མཐུན་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་ཐ་སྙད་པའི་ངོར་སྤྲོས་པ་ཚད་གྲུབ་བྱེད་ལ། མུ་སྟེགས་པས་དེ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མུ་སྟེགས་པ་ལ་ཐར་པ་མེད་དམ་སྙམ་
2-1-214b


ན། དེ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། མུ་སྟེགས་པས་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པ་ཕྱིན་དུ་བེམས་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་པའི་ངོར་ཚད་གྲུབ་ཏུ་བྱེད་ལ། སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ཐར་པའི་གོ་འཕང་དུ་འདོད་པས་ཐར་པ་དེའི་ངོར་ནི་དོན་དམ་ལས་གཞན་ཀུན་རྫོབ་མི་
དམིགས་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ལྟ་བའི་ཡུལ་དོན་དམ་པ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པས་དེ་ལ་ཐར་པ་མེད་དོ་སྙམ་ན། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས། སྤྱིར་འཁོར་བའི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ནི། ཕུང་
སོགས་ལ་བདག་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པར་འཛིན་པ་དེ་ཡིན་པས་མེད་ཀྱང་། སྤྱིར་ང་ཙམ་དང་བདག་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་གང་ཟག་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། འཕགས་ལམ་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་རིམ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་པོ་མི་རྙེད་པར་
འགྱུར་གྱི་དོགས་ནས། དཔེར་ན་གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་གིས་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གང་ཟག་དེའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་པ་མེད་ཅིང་། མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གཟུགས་མེད་ཀྱི་གང་ཟག་ཏུ་
མི་འཇོག་ཀྱང་། གང་ཟག་དེ་དག་གིས་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་སྐབས་ན་གང་ཟག་དང་ང་ཙམ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ཞེས་འཆད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་ནའང་གསུང་རབ་ལས། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ། 
བདག་ཆད་ཀྱི་དོགས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས་ནས། གང་ཟག་རྒྱུན་ཆད་དོགས་པ་དེ་འཇིག་ལྟ་ལ་སླར་མཐར་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་བྱས་པ་ལ་ངོས་བཟུང་འདུག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཕགས་པ་ལ་འཇིག་ལྟ་ལ་མཐར་ལྟ་མི་འབྱུང་བར་བཤད་པ་དེ་དོན་ལ་མི་གནས་པར་ཐལ།
2-1-215a


འཕགས་པ་ལའང་བདག་ཆད་དོགས་པ་དང་གང་ཟག་རྒྱུན་ཆད་དོགས་པའི་འཇིགས་པ་ཡོད་ཅིང་། འཇིགས་པ་དེ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་ང་ཙམ་ཞིག་ཕུང་པོའི་སྟེང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། འདོད་ན་མདོ་དང་འགལ། ཁྱབ་པ་གྲུབ་སྟེ། 
མུ་སྟེགས་པས་ཀྱང་ཕུང་པོའི་སྟེང་དུ་ང་ཙམ་བདག་ཙམ་གྱི་བདག་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀྱང་ཁས་བླངས་པས། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་ཡང་གང་ཟག་གི་བདག་སྨྲ་བ་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱབ་བྱེད་དེ་དེར་གྲུབ་ན་དེའི་ཁྱབ་བྱའང་དེར་གྲུབ་
དགོས་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ་སྤྱི་ཤིང་ཙམ་ཡིན་པ་ཞིག་གྲུབ་པ་དེར། དེའི་བྱེ་བྲག་ཤུག་པ་དང་ཙནྡན་ལ་སོགས་གང་རུང་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤུག་སོགས་ཤིང་གི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་གྲུབ་ན་དེ་ཤིང་མིན་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །རྩ་བར་འདོད་ན། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་
འཕགས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་སོ། ། དེང་སང་ཕྱག་རྫོགས་ཞི་བྱེད་རྙིང་མ་པའི་གསང་བའི་གནད་ཡོད་པར་རློམ་པ་ཁ་ཅིག །མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གང་ལའང་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་འཛིན། 
དེས་དེར་བཟུང་ན་མཚན་འཛིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པས། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཁོ་རང་ལ་ནི་དེར་ངོ་ཤེས་ཀྱི་དེར་འཛིན་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་མཚན་མེད་ཕྱག་རྫོགས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡང་དག་པར་ཡིན་པས་དེར་བལྟའོ་ཞེས་པ་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པ་འདི་ལ་ཁྱད་སྟོན་ཅིག །ཁྱད་མེད་ན་
མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་མུ་སྟེགས་པས་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ན། སངས་རྒྱས་པ་མུ་སྟེགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་མི་འཕགས་ཏེ་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ལ་དེར་འཛིན་དང་མ་བྲལ་བ་དགོས་པ་ཡང་། ཁོང་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་ལས། གནས་ལུགས་
2-1-215b


དྲན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་སྔར་རང་མྱོང་གིས་བཟུང་བ་ཕྱིས་འཛིན་དགོས་པ་ཡང་ཡང་དུ་བཤད་ཅིང་། དེ་ལ་ཡང་རྩོལ་བ་དང་རྩོལ་མེད་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་ལ་སོགས་པའི་དྲན་པའི་དབྱེ་བ་མང་དུ་བྱེད་ཀྱང་། ཐ་སྙད་ཆོས་མངོན་པ་སོགས་དང་སྦྱར་བའི་བརྗོད་མ་ཤེས་པ་
ཙམ་མ་གཏོགས་སེམས་བྱུང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ཕྲ་མོ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པའི་འཛིན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་བློར་འདོད་པར་སྣང་བས། ངག་དོན་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལ་མཚན་མེད་ཀྱི་རྟོགས་པར་བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །མདོར་ན་
དེང་སང་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད། དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པ། སྔགས་རྙིང་མ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྒོམ་པ་འཁྲུལ་ཏེ། སྤྱིར་མཚན་འཛིན་ལས་མ་གྲོལ་བ་དང་། ཁྱད་པར་མེད་འཛིན་ལས་མ་གྲོལ་བས་སྤྲོས་མཐར་ལྷུང་ངོ་ཞེས་སྡང་བར་མཛད་མོད། 
བརྟགས་ན་ཕྱག་རྒྱ་པར་གྲགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ངོ་བོ་མི་བརྗེད་ཙམ་ལས་གཞན་བསྒོམ་རྒྱུ་ཅི་ཡང་མེད་པས་ཤེས་པ་འདི་ཀ་ཉམས་ལེན་གྱི་སྙིང་པོར་སྐྱོང་ངོ་ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱང་། སྤྱིར་མཚན་འཛིན་དང་། ཁྱད་པར་ཡོད་འཛིན་ལས་མ་གྲོལ་བས་སྤྲོས་པའི་མཐར་ལྷུང་བའི་
དོགས་པའི་ཉེན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞིག་སྣང་བས་གཟབ་འཚལ་ལོ། །སྤྲོས་པ་འདི་ནི་ཞར་ལས་འོངས་པའོ། ། གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཡུལ་གང་དུ་ཤི་བ་དེར་སྐྱེ་ལ། ཡང་ཤི་ནས་ཁམས་འོག་མར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བར་མ་དོར་དེ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། ། གསུམ་
པ་ནི། འདོད་གཟུགས་སུ་སེམས་རྒྱུན་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ན་འདིར་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ན། གཟུགས་མེད་དེར་ནི་རིས་མཐུན་པ་དང་སྲོག་དབང་ལ་དང་། ཡང་གིས་ནི་ལས་དང་། མི་ལྡན་པ་དང་། ཐོབ་པ་དང་། སྐྱེ་སོགས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་བརྟེན་པ་
2-1-216a


ཡིན། ཅེས་སོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་སེམས་རྒྱུད་རིས་དང་སྲོག་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་མིན་ཏེ། སེམས་རྒྱུད་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་མ་བྲལ་བས་སྟོབས་ཆུང་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ན་ཆོས་ཅན། སེམས་རྒྱུད་དེ་ལ་འཇུག་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་
པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཁྱབ་པ་ཡོད་ན། འོ་ན་གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་རྒྱུད་རིས་སྲོག་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་ཐལ། དེའི་སྙོམས་འཇུག་གིས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ལས་འཇུག་པ་སྟོབས་དང་
ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་རིགས་པ་ལ་ནི་ཁྱབ་པ་མེད་པས་སྔ་མའི་ཁྱབ་པ་དང་མི་མཚུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ན་དེ་ལ་མི་བརྟེན་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གཟུགས་མེད་དུ་རིས་སྲོག་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་མེད་པར་ཐལ། 
འདོད་གཟུགས་ན་རིས་སྲོག་གཉིས་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་གང་ཞིག །འདི་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། འདི་ན་རིས་སྲོག་ཕན་ཚུན་དུ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་གཟུགས་དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་དུ་མི་བརྟེན་ཏེ། གཟུགས་སུ་ཤེས་པ་དང་མ་
བྲལ་བས་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཟུགས་མེད་དུ་ནི་རིས་སྲོག་གཉིས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་པའོ། །མདོ་སྡེ་པས་ནི་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་བརྟེན་པའི་གནས་རིས་སྲོག་སོགས་མི་དགོས་ཏེ། སྙོམས་འཇུག་ཁྱད་ཅན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་
སེམས་རྒྱུད་དང་སེམས་སེམས་བྱུང་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཟེར་རོ། །ཡང་གཟུགས་ཁམས་པ་ཆོས་ཅན། སེམས་རྒྱུན་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་རྒྱུད་འཇུག་པ་ཡོད་དེ། སེམས་རྒྱུན་འཕེན་པའི་རྒྱུ་ལས་ཉོན་གྱི་རང་བཞིན་གཟུགས་
2-1-216b


ལ་སྲེད་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་སྲེད་དང་བྲལ་བ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ལ་མི་བལྟོས་པར་སེམས་རྒྱུན་འཇུག་སྟེ། འཕེན་པའི་རྒྱུ་གཟུགས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་པོ་ཆོས་ཅན། དེར་བརྗོད་རིགས་ཏེ། རང་རང་གི་ཁམས་འཛིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་
ན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་ཆ་ནས་ཁམས་དེ་གཉིས་སུ་འཇོག་རིགས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་སོར་གདུབ་དང་། ན་ལེ་ཤམ་དང་ལྡན་པའི་བཏུང་བ་ལ་རྡོ་རྗེའི་སོར་གདུབ་དང་། ན་ལེ་ཤམ་གྱི་བཏུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ཁམས་པའང་
དེར་བརྗོད་དེ། གནོད་པ་བྱར་མི་རུང་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་ཁམ་ཟས་དང་འཁྲིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆགས་པ་དང་ལྡན་ཅིང་། སྣོད་ཀྱང་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ཡིན་པར། ལུང་སིལ་བུ་ལས། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད་པ་མིན། །
སྐྱེས་བུའི་ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་འདོད་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་གནས། །འོན་ཀྱང་བརྟན་རྣམས་འདི་ལ་འདུན་པ་འདུལ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སྨྲས་པ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་དགེ་སློང་གི་ཡིད་འདོད་
པ་ལ་སྤྱོད་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་འདོད་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད་མིན་གྱི། །ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་འདིར་འདོད་ཡིན་སྨྲ་ན། །དེ་ནི་མེ་དགེའི་རྟོག་པ་ཀུན་རྟོག་ཚེ། །དགེ་སློང་ཡང་
ནི་འདོད་སྤྱོད་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུས་ལན་བཏབ་པ་དེ་ནི་འདོད་དེ། དགེ་སློང་གི་ཡིད་ཀྱིས་འདོད་པ་བསྟེན་པས་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་དག་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི། དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་བཏང་བ་ནི་མིན་ཏེ། ཐུབ་པའི་བསླབ་གཞིར་བཀོད་པའི་
2-1-217a


ལུས་ངག་གི་མཚམས་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར། ངེད་ལ་ནི་གནོད་པ་ཅིས་ཀྱང་མི་གནོད་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཆགས་བྲལ་དེ་ཆོས་ཅན། ལུས་ཀྱིས་ཡུལ་མ་སྤྱད་ཀྱང་ཡིད་འོང་མཐོང་ན་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཅན་དུ་ཐལ། ཡུལ་ཡིད་འོང་དེ་འདོད་ཆགས་
ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད། །ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་ནི། །འདོད་པ་མིན་ན་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པའང་འདོད་སྤྱོད་ཅན་དུ་འོང་། །ཞེས་
རྩོད་པ་བཟློག་གོ། ཡང་ཆོས་གང་དག་ཆོས་ཅན། ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་འདོད་སོགས་དང་ལྡན་པ་མིན་ཏེ། འདོད་པར་ཁམས་གསུམ་དང་ཟག་མེད་སྤྱོད་ལ་གཟུགས་སུའང་དེ་དང་འདྲ་ཞིང་། གཟུགས་མེད་དུ་ནི་རིང་དང་ཟག་མེད་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཆོས་
གང་དག་ཆོས་ཅན། ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་འདོད་སོགས་དང་ལྡན་པའང་ཡོད་དེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ཆགས་སོགས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁམས་རང་ས་རྣམས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་རྟ་སུའི་ཡིན་དྲིས་པ་ལ། 
དྲེལ་སུའི་ཡིན། དེའི་ཡིན་དང་། དྲེལ་སུའི་ཡིན་དྲིས་པ་ལ་རྟ་སུའི་ཡིན་དེའི་ཡིན་གྱི་ལན་ལྟ་བུས་མི་གོ་བས། འདོད་གནས་ལས་མ་བྲལ་བའི་འདོད་ཆགས་དེ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་། དེ་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེའང་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ཁམས་ལྷག་མ་གཉིས་ཀྱང་
དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཆགས་པ་ནི་འདོད་པའི་དང་། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཆགས་པ་ནི་ཁམས་གོང་གིའོ། །ཡང་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་ཆོས་ཅན། འདོད་པ་པར་བཞག་མི་རུང་བར་ཐལ། འདོད་པ་ལས་ཆགས་པ་མ་བྲལ་ན་
2-1-217b


སྤྲུལ་སེམས་མི་འབྱུང་བ་གང་ཞིག །སྤྲུལ་སེམས་བྱུང་བའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟགས་ཕྱི་མ་མ་གྲུབ་སྟེ། བསམ་གཏན་པ་འདི་ཞིག་གིས་འདོད་སྤྱོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་ཀྱིས་འདོད་སྤྱོད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་ཆགས་
སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་ན་སྤྲུལ་སེམས་ལས་ཉམས་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྤྲུལ་པ་དེས་ཡིད་འཕྲོགས་ནས་སྤྲུལ་སེམས་དེ་བཟང་པོ་སྙམ་དུ་ཆགས་པ་སྐྱེའོ། །ཡང་ན་སྤྲུལ་སེམས་ཆོས་ཅན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། 
དྲི་དང་རོ་སྤྲུལ་པ་གང་ཞིག །གཟུགས་ན་དེ་གཉིས་མི་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་མ་ཟད་པར་མཐའ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གསར་སྐྱེ་ནི་མེད་ལ། སངས་རྒྱས་རེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་
གྲངས་མེད་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཟད་པ་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་སྡེ་པ་དག་གིས་ཀྱང་འདོད་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པས་འགག་པ་མེད་ཀྱང་། སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ཙམ་དུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་
ངོར་སྐྱེ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་དང་འཕེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་ཁོང་དུ་གནས་པ་དང་། སྐད་ཅིག་ཐུང་ངུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་སོགས་
མདོར་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ལ། ཁོ་བོ་ལ་སོགས་བློ་གྲོས་ཆུང་ངུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ངེས་པས་དོན་སྤྱི་ཙམ་ཡང་ཤར་བར་མ་གྱུར་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་ནི་ལྟ་ཅི་
2-1-218a


སྨོས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་བཞིར་བར་མཚམས་མེད་པར་ཁྱབ་ཅིང་སྟེང་འོག་ཏུ་ནི་མེད་ལ། ཁ་ཅིག་ཡོད་པར་ཡང་ཟེར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་གཅིག་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་བྲལ་ཞིང་ཁམས་
གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྐྱེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ནར་དེ་འགྲོའི། གཞན་དུ་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་སྟོན་པ་བཞིན་མཐའ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། གཉིས་པ་འགྲོ་བ་ལྔར་དབྱེ་བ་ལ། དངོས་དང་། 
ཁམས་ཀྱི་དམིགས་བསལ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་ནི་དམྱལ་བ་དང་སོགས་ཀྱིས་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་དང་མི་དང་ལྷ་སྟེ་འགྲོ་བ་ལྔ་རང་གི་མིང་གིས་སྨོས་ནས་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཁམས་ན་ལྷའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་བཅས་པའི་ལྔ་
ཡོད་ལ། ཁམས་གཉིས་ན་ལྷའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡོད་དོ། །དེར་སྔོན་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། ལྷ་མིན་གྱི་ས་ལས་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་འགྲན་བཟོད་པ་དང་། གཉེན་ཟླ་ཡིན་ལས་ལྷ་ཡིན་ཀྱང་དམན་པ་དགག་པའི་སྒྲར་ལྷ་མིན་དུ་བརྗོད་ལ། སློབ་དཔོན་འདུས་
བཟང་ནི་བདེན་པ་མ་རྟོགས་པས་མི་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཏུ་ངེས་པས་ཡི་དྭགས་སོ་ཞེས་ཏེ། རྟགས་མ་ངེས་ལ། མདོ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས། ནག་པོ་དང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་དུད་འགྲོ་དང་ལྷ་ཡིའོ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། མདོ་ཁ་ཅིག་ལས། གཡོ་སྒྱུ་ཆེ་ཞིང་བདེན་པ་མི་མཐོང་
བས་འགྲོ་བ་དྲུག་པར་བཤད་དེ། སློབ་དཔོན་ཀླུས། སེམས་ཅན་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་དྲུག་གང་བསྟན་པ། །ཞེས་སོ། །དྲི་ཟ་ནི་ལྷ་ཡིན་ཅིང་། གནོད་སྦྱིན་ནི་ཁ་ཅིག་ལྷ་དང་ཁ་ཅིག་ཡི་དྭགས་ཡིན་ལ། ཀླུ་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ནི་སྦྲུལ་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ཁྱུང་སྟེ་དུད་འགྲོ་ཡིན་ཅིང་།
2-1-218b


སྲིན་པོ་མིའི་བྱེ་བྲག་གོ ། གཉིས་པ་ནི། ཁམས་རྣམས་ནི། དགེ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། སྣོད་དང་། སྲིད་པ་བར་མའི་རང་བཞིན་དག་ཀྱང་ཡིན་གྱི། འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་མ་སྒྲིབ་ལུང་བསྟན་པ་མིན་པ་ཉིད་དོ། །འགྲོ་བ་དེ་དག་གི་རང་ལྡོག་
ནས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ན་ཆོས་ཅན། འགྲོ་བ་འཆོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་མི་དགེ་ནི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་མི་གཅིག་པོས་ཀྱང་ལྔ་ཆར་གྱི་ལས་བསགས་པས་འགྲོ་བ་ལྔ་ཆར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་དགེ་མི་དགེ་ཡིན་ན། དགེ་རྩ་ཆད་
པ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། འགྲོ་བས་མ་བསྡུས་པར་ཐལ། འགྲོ་བ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལ་ལར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་དུའང་མི་རུང་སྟེ། ཚེ་མ་བརྗེས་པར་འགྲོ་བ་འཕོ་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་འདོད་པའི་མི་
ལྟ་བུའི་རྒྱུད་ལ་གོང་སའི་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པས་ལྷ་མིའི་གཞི་མཐུན་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྣོད་མིན་ཏེ། ལུས་རྣམས་ལས་དང་མཐུན་པར་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ལྔ་ཆོས་ཅན། བར་སྲིད་དུ་གཏོགས་པ་མིན་ཏེ། དེས་བར་
སྲིད་མ་བསྡུས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ། སྐྱེ་གནས་བཞིས་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་བསྡུས་ཀྱི། འགྲོ་བ་ལྔས་ནི་སྐྱེ་གནས་བཞི་མ་བསྡུས་ཏེ། གང་མ་བསྡུས་ན། སྲིད་པ་བར་མའོ། །ཞེས་དང་། ཡང་བསྒོམ་བྱུང་བཞིན། སྲིད་པ་བར་མའི་མིག་འགྲོ་བ་ལྔའི་མིག་
ལས་ལོགས་སུ་བསྟན་པས་ཀྱང་བར་སྲིད་འགྲོ་བས་མ་བསྡུས་ལ། མདོ་ལས་ཀྱང་སྲིད་པ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་དང་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པ་བར་མ་དང་བདུན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འགྲོ་བ་ནི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དགེ་མི་དགེ་
2-1-219a


ནི་དེ་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱང་མདོ་སིལ་བུ་འདི་ལྟར་འདོན་ཏེ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དམྱལ་བ་པའི་ཟག་པ་རྣམས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས། དམྱལ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་རྣམས་
བྱེད་ཅིང་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྙིགས་མ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གྲུབ་ནས་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་
གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པ་དམྱལ་བ་མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་འགྲོ་བ་དག་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ནའོ། །དཀྱིལ་འཁོར་ནི་རྒྱུས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ལས་སོ། །སྐྱོན་དང་སྙིགས་མ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་
ཀུན་ནས་བསླངས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་གཞུང་དུ། འགྲོ་བ་དག་ལ་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་ལན་བཏབ་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ནི། འགྲོ་བ་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པས་ཕྲ་རྒྱས་སྒོམ་སྤང་རྣམས་དང་
ཀུན་འགྲོ་སྒོམ་སྤང་རྣམས་རྒྱས་པར་བཤད་རིགས་པ་ལས། གཞན་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ཅར་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་བཤད་འདུག་པས་འདི་ལ་ཇི་ལྟ་བུའི་ལན་བཏབ་དྲི་བའོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་ལ་སྤང་བྱ་རིས་ལྔའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་མིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ཉིང་
མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་ལ་སྤང་བྱ་རིས་ལྔར་ཡོད་པ་ལ་འགྲོ་བར་བཏགས་ནས་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་ཚེ་སེམས་དེ་དག་གི་རྒྱུད་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འགྲོ་བའང་བསྟན་ཏེ། གྲོང་སྨོས་པས་དེའི་ཉེ་འཁོར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་
2-1-219b


རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་འགྲོ་བའི་སྲིད་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལས་སྲིད་ལས་འགྲོ་སྲིད་ལོགས་སུ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། དཔེར་ན་སྙིགས་མ་ལྔ་ལས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་བྱུང་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་དང་ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་
གཉིས་སུ་གསུངས་ཀྱང་། ལྟ་བ་ཉོན་མོངས་པ་མིན་མི་དགོས་པ་བཞིན་ལས་ཀྱི་སྲིད་པའང་འགྲོ་བའི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ཐ་དད་དུ་བསྟན་ཏེ། འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ལས་སྲིད་དུ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བར་སྲིད་ཀྱང་ཆོས་ཅན། འགྲོ་སྲིད་དུ་
ཐལ། འགྲོ་བར་འགྲོ་བ་ཤེས་ཤིང་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིན་ཞེ་ན། འགྲོ་བར་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་སྟེ། བར་སྲིད་ནི་བགྲོད་བྱ་སྔོན་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་འཕོ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། 
འཆི་འཕོ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཚུངས་ཏེ། འཆི་འཕོ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་གཟུགས་མེད་ན་སྔོན་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་བར་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་བར་མ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བའི་
བར་མ་དོ་བཞིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་སྨིན་གྲུབ་ནས་ཞེས་བཤད་ཀྱི། རྣམ་སྨིན་ཁོ་ན་ཞེས་མ་བཤད་པས་རྣམ་སྨིན་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ། །བྱེ་སྨྲས་ཆོས་དེ་དག་མ་གཏོགས་དམྱལ་བ་པ་མི་དམིགས་པའི་དོན་ནི། དེར་གང་ཟག་གི་རྫས་སུ་གྱུར་པའི་
དམྱལ་བ་པ་དགག་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་སྨིན་གྱི་ཕུང་པོ་འགྲོ་བ་ཡིན་པ་དགག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་སྨྲས་འགྲོ་བ་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ནར་འདོད་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ཁ་ཅིག་རྣམ་སྨིན་ཁོ་ན་དང་། གཞན་རྒྱས་བྱུང་ཡོད་དེ། རྒྱས་བྱུང་གི་མིག་འགྲོ་བས་
2-1-220a


བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་འཕྲོས་དོན་ལ་བཞི། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་བདུན། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་པ་དགུ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་པ་བཞི། བདུན་དང་བཞིའི་མུ་བཞི་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། དངོས་དང་། 
དེ་མིན་པའོ། །དང་པོ་ནི། འགྲོ་བ་ལྔ་པའི་ཁམས་གསུམ་འདི་ཉིད་དུ། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ། འདི་ནི་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་དང་པོའོ་ཞེས་པས། མི་
དང་། འདོད་ལྷ་དང་། ཉི་འོག་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་གནས་རིས་གསུམ་དང་། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ཚངས་ཆེན་ཚངས་མདུན་གྱི་གནས་པ་ལས་གཞན་མིན་པས་གནས་རིས་གཉིས་དང་པོར་བྱུང་བ་རྣམས་མ་གཏོགས་ལུས་ཁ་དོག་རྟགས་དབྱིབས་སྲིད་ཐ་དད་པ་
དང་སེམས་ཀྱང་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དང་། ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་གང་དག་དང་པོར་བྱུང་བ་དག་གོ། འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་
གནས་པ་གཉིས་པའོ། །ཞེས་པས། ཚངས་ཆེན་དང་འཁོར་རྣམས་མཆུ་ཞེང་དང་གོས་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་དང་པོ་བྱུང་བ་རྣམས་བདག་ཅག་ནི་ཚངས་པས་ཕྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ལ། ཚངས་པས་ཀྱང་འདི་རྣམས་བདག་ཅག་གིས་ཕྱུང་
སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་གོ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་ན་ཚངས་ཆེན་གཅིག་པུ་སྐྱེས་ཏེ། རང་ཉིད་རིང་པོར་གནས་པ་དང་། ལྷ་གཞན་མི་སྐྱེ་བར་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་སྟེ་སྐྱོ་ནས། བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ལྷ་གཞན་ཡང་འདིར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་
2-1-220b


བཏབ་པ་དང་། བྱ་རོག་དང་ཏ་ལའི་ཚུལ་དུ་ལྷ་དག་སྐྱེས་པས་བདག་གིས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་ལ། འཁོར་དག་ཀྱང་འདིས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་ཚངས་པ་རྒྱུ་མིན་ལ་རྒྱུར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་གཅིག་པའོ། །འོ་ན་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་
ན་རེ། དེ་འོད་གསལ་ན་གནས་པའི་ཚེ་མཐོང་བ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་དྲན་ནས་རྒྱུར་འཛིན་པའོ་ཞེས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེས་པས་གཉིས་པའི་སྙོམས་འཇུག་མ་ཐོབ་ན་གཉིས་པའི་སའི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་མི་ནུས། 
ཐོབ་ན་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་ཚངས་ཆེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུར་འཛིན་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་དེར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བར་མའི་ཚེ་མཐོང་ངོ་ཞེས་པའང་མི་འཐད་དེ། མདོ་ལས། ཚངས་པ་ཚེ་རིང་ཞིང་དུས་རིང་
པོར་གནས་པ་དང་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་མཐོང་ཞེས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཕ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལ་མི་བལྟོས་པས་བར་སྲིད་ཡུན་ཐུང་ལ་ཤེས་པ་ཡུན་ཐུང་བས་ཚངས་པ་རིང་དུ་གནས་པ་མཐོང་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་རང་སའི་སྔོན་གྱི་གནས་
དྲན་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིས་དྲན་པའམ། འགྲེལ་བཤད་དུ་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྐྱེད་པར་ཐོས་པ་ལས་ཀྱང་དྲན་པར་བཤད་དོ། །ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་གཅིག་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས
་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་གསུམ་པའོ་ཞེས་ཏེ། འདིར་མཐའ་སྨོས་པས་གཉིས་པ་མཐའ་དག་གོ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར། སྔ་མ་ལས་བཟློག་དང་ཞེས་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་བ་རྣམས་ལུས་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་ལ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འདོད་པ་
2-1-221a


དང་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་ལྟར་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེ་ཡང་སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་པས་སྐྱོ་ན་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ལ་འཇུག་ཅིང་། དེས་སྐྱོ་ན་ཡིད་བདེ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ཡིད་བདེས་སྐྱོ་བ་ན། ཁ་ཅིག་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟ་བའམ། མདོ་
སྡེ་པས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སྣོད་མེར་འབར་བ་ན། ལྷ་གཞོན་ནུ་དག་དེར་ཡང་མེ་འོང་བར་སེམས་ཤིང་སྐྲག་ལ། རྒན་པོ་ཆགས་འཇིག་མཐོང་བ་དག་ནི། ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་མ་འཇིགས་ཤིག །མེས་ནི་སྔོན་ཡང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་བསྲེགས་ནས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་
ཞེས་དབུགས་འབྱིན་པས་མི་སྲེག་པར་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དོ། །ཞེས་སོ། །མདོར་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་གཅིག་ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་པའོ། །ཞེས་པས། ལུས་འོད་
དུ་འདྲ་བར་གཅིག་ཅིང་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་པ་ལ་གནས་པས་ཉེར་བསྡོགས་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་གོ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་རྒྱུ་མིན་ལ་རྒྱུར་འཛིན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་གཅིག་པ་དང་། གཉིས་པ་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཉེར་བསྡོགས་དང་
དངོས་གཞིས་བསྡུས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དང་། གསུམ་པ་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་གཅིག་པའོ། །ཡང་མདོ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་གང་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་
ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བའི་ལྷ་དག་གོ། འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་པ་ལྔ་པའོ། །ཞེས་ཏེ་འགྲེལ་བཤད་དུ་ལྷག་གཉིས་
2-1-221b


ཀྱིས་ཁ་བསྐངས་ནས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་དང་བཅས་ཏེ། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་བདུན་ནོ། །དེ་དག་ན་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་རྣམ་ཤེས་སྲེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟེན་ཅིང་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། གནས་
པ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་གཟུགས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་དང་གཅིག་ཤོས་ན་བཞི་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྨོས་པ་དེ་དག་གི་ལྷག་མ་ངན་སོང་གསུམ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་སྲིད་རྩེ་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་མིན་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་། བསམ་གཏན་
བཞི་པ་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་རྒྱུ་འབྲས་དང་སྲིད་རྩེ་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གིས་རྣམ་ཤེས་དེ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། ངན་སོང་བ་ནི་དེར་གནས་པར་མི་འདོད་པར་གོང་དུ་བསྐྱོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་འདུ་
ཤེས་མེད་པ་དང་། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མར་སྤྱོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་ནི་གཞན་ན་གནས་པ་དེར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་། དེར་གནས་པ་གཞན་དུ་བསྐྱོད་པར་མི་འདོད་པ་ཡིན་ན། དེ་དག་ནི་
དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་རྩེ་ན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་། དེ་མིན་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་བདུན་པོ་དེ་དང་། སྲིད་རྩེ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཅན། སེམས་ཅན་གྱི་ནི་གནས་དགུར་
བཤད་དེ། འདི་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་དགའ་བས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཞན་ངན་སོང་རྣམས་སེམས་ཅན་དགའ་བས་གནས་པ་མིན་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་སྲིན་པོས་ཀུན་ཏུ་གནས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་
2-1-222a


ར་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང་། དེ་མིན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་ཤེས་གནས་པ་དག་ནི་བཞི་ཡང་སྟེ། ཞེས་བཞི་ནི། རྣམ་ཤེས་གནས་པ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའོ། །ཞེས་
འབྱུང་ལ། དེའི་རང་བཞིན་ནི་རིམ་བཞིན་ཟག་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རང་གི་ས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདིར་རྣམ་ཤེས་སྲེད་པའི་དབང་གིས་གནས་པ་ཡིན་ན་ཟག་མེད་དང་ས་གཞན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། གནས་པ་
པོ་རྣམ་ཤེས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། གནས་པ་པོ་གནས་པར་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོ་ཉིད་སྟན་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དེ་ལ་དེ་གནས་པ་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་གྲུ་དང་མཉན་པའི་ཚུལ་དུ་བྱས་ནས་ཉེ་བར་འགྲོ་བའམ་གནས་དགོས་ལ། ཤེས་པ་རང་ཉིད་རང་ཉིད་ལ་
དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཟས་ལ་དགའ་བ་དང་ཆགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྣམ་ཤེས་བརྟེན་པར་གསུངས་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་གནས་བདུན་ཕུང་ལྔའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པས་གནོད་དོ་སྙམ་ན།
མིན་ཏེ། མི་ལ་སོགས་རིས་མཐུན་གྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་ལ་དགའ་བ་དང་བཅས་པས་རྣམ་ཤེས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ལ་གནས་པ་བདུན་དུ་བྱས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། 
ཕུང་སོགས་དབྱེ་ན་གཟུགས་སོགས་རྟེན་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བྱེད་ཡིན་པ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ལོགས་སུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བྱེད་མིན་པས་རྣམ་ཤེས་འབའ་ཞིག་གནས་པར་མ་བཤད་དོ། །སྟོན་པས།
2-1-222b


གནས་པ་བཞི་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཞིང་ས་ལྟ་བུ་དང་། ཉེར་ལེན་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་རང་སའི་སྲེད་བཅས་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོ་ཁོ་ནར་བསྟན་པས། དེ་ཉིད་ཞིང་དུ་འཇོག་པ་མིན་ཅིང་། གཟུགས་སོགས་དང་རྣམ་ཤེས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་ས་བོན་དེ་ལྡན་གྱི་ཞིང་དུ་འཇོག་པའི་དཔེ་
མཐོང་ལ། རྣམ་ཤེས་དང་རྣམ་ཤེས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པས་སོ། །བཞི་པ་ནི། བདུན་གྱིས་བཞི་བསྡུས་སམ། བཞིས་བདུན་བསྡུས་ཞེ་ན། བསྡུ་བ་དཔྱད་ན་མུ་ནི་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མུ་དང་པོ་ནི། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་བདུན་དང་། མུ་གཉིས་
པ་ནི་ངན་སོང་བསམ་གཏན་བཞི་པ། སྲིད་རྩེའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་དང་། གསུམ་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་བདུན་པོ་དེ་བཞི་དང་། བཞི་པ་ངན་སོང་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་སྲིད་རྩེ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །གསུམ་པ་སྐྱེ་
གནས་བཞིར་དབྱེ་བ་ལ། གང་དུ་འཇུག་པ་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ། གང་གིས་འཇུག་པ་བར་སྲིད་བཤད་པ། དེས་སྐྱེ་གནས་སུ་བགྲོད་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། དབྱེ་བ་དངོས་དང་། འགྲོ་བ་གང་ལ་སྐྱེ་གནས་གང་ལྡན་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམས་གསུམ་
བཤད་པ་དེར་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་དང་སོགས་པས་མངལ་དང་དྲོད་གཤེར་དང་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འཆོལ་ཞིང་འདྲེ་བར་འགྱུར་བས་སྐྱེ་བ་ཐུན་མོང་པའི་ཆོས་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་གནས་དེ་ནི་བཞི་དག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྒོང་
སྐྱེས་ཀྱི་གནས་པ་ནི་ངང་པ་དང་ཁྲུང་ཁྲུང་སོགས་སོ། །མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་གནས་པ་ནི་མའི་ལྟོར་བུ་བཏུམས་ནས་གནས་པ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་དྲོད་བརླན་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་འདུས་པ་ལ་སྲོག་ཞུགས་པ་སྟེ། སྲིན་བུ་སྦུར་བ་སོགས་
2-1-223a


སོ། །བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཞར་ལོང་སོགས་མིན་པ་དབང་པོ་ཚང་ཞིང་ཡན་ཉིང་གཅིག་ཅར་སྐྱེ་བའོ། །སྐྱེ་གནས་དེ་ནི་ཁུ་ཁྲག་གིས་རྒྱུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མཛེས་པར་གྲུབ་པའོ། །དེའང་ལྷ་དང་དམྱལ་བའི་བར་སྲིད་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་
ལ་གསུམ། མི་དང་དུད་འགྲོ་ལ་གང་ལྡན་པ། དམྱལ་བ་དང་ལྷ་སོགས་ལ་གང་ལྡན་པ། ཡི་དྭགས་ལ་གང་ལྡན་པའོ། །དང་པོ་ནི། མི་དང་དུད་འགྲོ་རྣམ་པ་བཞི། །མི་དང་དུད་འགྲོ་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་པས་མི་སྒོང་སྐྱེས་ནི། ཚོང་པ་གྲུ་ཆགས་པ་རྒྱ་མཚོའི་ངོགས་སུ་ཁྲུང་ཁྲུང་མོ་དང་འདུས་པ་
ལས་སྐྱེས་པ་གནས་བརྟན་བྲག་དང་ཉེ་བྲག་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱལ་པོ་ལྔ་ལེན་གྱི་བཙུན་མོ་ལ་སྒོ་ང་ལྔ་བརྒྱ་བྱུང་བ་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་ནས་གངྒཱ་ལ་བསྐུར་བ་ལི་ཙཱ་བིའི་རྒྱལ་པོ་བཙུན་མོ་དང་བཅས་པས་ཁྲུས་བྱེད་པས་མཐོང་ནས་བུ་ལྔ་བརྒྱ་བླངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ང་
ལ་ནུ་དང་མཛེས་པ་དང་ཉེ་མཛེས་དང་ཐི་བའི་ཕྲེང་བ་ཅན་མ་དང་ཨ་མྲ་སྐྱོང་མ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན། རྒྱལ་པོ་གསོ་སྦྱོང་འཕགས་ཀྱི་སྤྱི་བོའི་ཐོར་པ་དང་། ང་ལ་ནུའི་པུས་མོའི་ཐོར་པ་གཉིས་ལས་གཉིས་པོ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཚངས་བྱིན་གྱི་བྲང་གི་ཐོར་བ་ལས་དང་། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་
པོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བརྫུས་སྐྱེས་ནི་བསྐལ་པ་དང་པོ་པ་རྣམས་དང་འཕགས་པ་ལྷ་དང་མཚོ་སྐྱེས་ལྟ་བུའོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་གསུམ་ནི་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །བརྫུས་སྐྱེས་ནི་ཀླུ་དང་འདབ་བཟང་ཁ་ཅིག་གོ ། གཉིས་པ་ནི། དམྱལ་བ་རྣམས་དང་ལྷ་རྣམས་དང་། །སྲིད་པ་
བར་མ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ། །ཞེས་པ་ནི་ཁོ་ནའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཡི་དྭགས་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའང་ཡིན། །ཅེས་པས། མཽ་གལ་གྱི་བུ་ལ་ཡི་དྭགས་མོ་ཞིག་གིས། བདག་གིས་མཚན་མོ་བུ་ལྔ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིན་མོ་གཞན་ལྔ་དག །བསྐྱེད་ནས་དེ་དག་ཟ་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་
2-1-223b


བདག་ནི་ཚིམ་པ་མེད། །ཅེས་སྨྲས་སོ། །འང་གིས་བརྫུས་སྐྱེས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་པ་བཟུང་ངོ་། །སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ནང་ནས་བཟང་བ་ནི་བརྫུས་སྐྱེས་ཡིན་ལ། སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་སེམས་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་མངལ་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་གཟིགས་པ་སྟེ། ཉེ་དུ་ཤཱཀྱའི་རིགས་
ཆེན་པོ་ཆོས་ལ་བཟུང་བ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་གཞན་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དང་། མིར་གྱུར་པས་གྲུབ་པ་འདི་ཐོབ་ཅེས་གདུལ་བྱ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱལ་པོ་སྲས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བར་ལས་ཀྱི་ནན་གྱིས་
མནན་པ་མི་རུང་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེས་ན་འདི་ནི་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་གཙང་མ་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་འདྲེས་བའི་ཕྱིར་སྙམ་སྟེ། སྡེ་པ་བྱང་སེམས་སྲིད་མཐའ་པའང་རྣམ་སྨིན་ལས་ཉོན་གྱིས་འཕངས་པར་འདོད་པས་སོ། །ཡང་ན་སྲིད་མཐའི་སེམས་དཔའི་རྣམ་སྨིན་སྤྱིར་ལས་ཀྱིས་འཕངས་ཀྱང་སྐྱེ་
གནས་བཞི་གང་རུང་དུ་སྐྱེ་བ་བདམ་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་དེའི་ཕྱིར། མངལ་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་ཁོ་ནས་ནན་གྱིས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཅེས་འཆད་ནའང་རུང་ངོ་། །མཆན། རིགས་དང་གདུང་དུ་བརྒྱུད་པ་ནི། མུ་སྟེགས་མ་སྐ་རི་སོགས་ཁ་ཟེར་བ་ནི། གཅེར་བུ་གཉེན་གྱི་བུའི་བསྟན་བཅོས་ལས། སྒྱུ་མ་མཁན་གཽ་
ཏ་མ་ཞེས་དང་། གཞན་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་ནས་འཇིག་རྟེན་ཟའོ་སྟེ་བསླུའོ་ཟེར་བ་བཞིན་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་སྤོང་བའི་ཆེད་དོ། །བྱེ་སྨྲ་ནི་མངལ་སྐྱེས་མཛད་པ་ནི་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་བོའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆེད་དེ། རིང་བསྲེལ་སྐུ་གདུང་བཞག་པའི་
ཕྱིར། བརྫུས་སྐྱེས་ནི་ཁུ་ཁྲག་ལས་གྲུབ་པ་མིན་པས་འཆི་བའི་ཚེ་ལུས་མི་གནས་ཏེ། མར་མེ་ཤི་བ་བཞིན་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ལན་དེ་མི་རིགས་ཏེ། རིང་བསྲེལ་ནི་བྱིན་རླབས་ལས་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འཆད་དོ། །འོ་ན་ཀླུ་བརྫུས་སྐྱེས།
2-1-224a


བརྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་མཁའ་ལྡིང་གིས་བཟའ་བའི་ཆེད་དུ་འབྱིན་པར་གསུང་ཞེ་ན། ཟའོ་ཞེས་མ་གསུངས་པས། བཟའ་བའི་ཕྱིར་འདྲེན་པའམ། མ་ཤིའི་བར་དུ་ཤ་ཟ་བར་བྱེད་ཀྱི་ཤི་ནས་ཤ་མི་སྣང་བས་ཟོས་པ་དེས་ཚིམ་པ་ནི་མིན་ནོ། །སྐྱེ་གནས་ཀུན་གྱི་
ནང་ནས་མང་བ་ནི་བརྫུས་སྐྱེས་ཏེ། ལྷ་དང་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་གཉིས་དང་། དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་མིའི་ཕྱོགས་དང་། སྲིད་པ་བར་མ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་གང་གིས་འཇུག་པའི་བར་སྲིད་ལ། ངོ་བོ་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་པ་དང་། ཤ་ཚུགས་སོགས་ཀྱི་
ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ལ། ངོ་བོ་དང་། དོགས་གཅོད་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པར་བར་སྲིད་ཅེས་བཤད་ནས་བར་སྲིད་རང་ཅི་ཞེ་ན། འདིར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུད་གང་ཞིག་འཆི་སྲིད་འགགས་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའི་བར་དུ་འབྱུང་བའོ། །
གཉིས་པ་ནི། སྲིད་པ་བར་མ་ཆོས་ཅན། བགྲོད་བྱའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་ཅིང་བྱུང་བ་མིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་ཡིན་ཀྱང་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མིང་གཟུགས་ལས་ཀྱིས་འཕངས་ཤིང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་མ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ལ། རིགས་པས་སྒྲུབ་པ། 
ལུང་གིས་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་དངོས། དཔེ་མི་འཐད་པར་བསྟན་པ། དེའི་གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། རང་གི་སྡེ་པ་གཞན་འཆི་སྲིད་ཆད་མ་ཐག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་སྲིད་འབྱུང་ངོ་ཟེར་བ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མའོ། །འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་གཟུགས་
ཆོས་ཅན། སྲིད་པའི་རྒྱུན་བར་ཆད་པ་ལས་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་མིན་པར་ཐལ། ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་དང་དེ་ལས་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པ་བར་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་དང་རྒྱུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཆོས་མཐུན་པས་སྲིད་པའི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོས་ཡུལ་གཞན་དུ་
2-1-224b


འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་རྟགས་དཔེ་གཅིག་ཅར་དུ་སྟོན་པའི་ངག་གོ། དེས་ན་གང་ཞིག་རྒྱུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔ་མའི་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ཁྱབ། འབྲས་བུའི་རྒྱུན་བཞིན་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱང་རྒྱུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རྒྱུ་སྔོན་སོང་
སྒྲུབ་ཀྱི་འབྲས་རྟགས་སོ། །མདོར་ན་གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་པར་བར་སྲིད་མེད་ན་ཤི་འཕོས་ནས་མནར་མེད་དང་ལྷ་གནས་སོགས་ཡུལ་ཐག་རིང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་བགྲོད་མི་ནུས་པ་དང་། ཤི་བའི་ཡུལ་དེར་ཡུལ་གཞན་དང་
རིས་གཞན་གྱི་སྲིད་པའང་མི་འགྲུབ་སྟེ། འགྲུབ་ན་ཡུལ་སོགས་འཆོལ་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུའི་རྒྱུན་བར་ཆད་ཅིང་སྐྱེ་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་བྱད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་བྱད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཀྱང་བར་ཆོད་བཞིན་པར་སྐྱེ་བའི་
ཕྱིར། དེས་ན་འཆི་སྲིད་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་སྲིད་བར་ཆོད་པར་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པར་མ་གྲུབ་པ་བསྟན་པ་ནི། མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་ཆོས་ཅན། བྱད་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་བར་ཆད་པ་ལས་བྱད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་གཟུགས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། 
གཟུགས་བརྙན་གཟུགས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་དང་ཞེས་པས། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཚུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གཟུགས་སུ་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ན་ཡང་། རྒྱུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅེས་པའི་རྟགས་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་མི་མཐུན་པས་དཔེ་
མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུན་ཆད་པའི་འབྲས་བུ་དཔེར་བཀོད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། ཐོགས་བཅས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད། དཔེ་དོན་མི་འདྲ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད། དང་པོ་ནི། མེ་ལོང་གི་ཡུལ་གཅིག་ནའང་ཆོས་ཅན། མེ་ལོང་གི་
2-1-225a


ཁ་དོག་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཁ་དོག་གཉིས་གོ་ས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འབྱུང་བར་ཐལ། ཡུལ་གཅིག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་རིས་མཐུན་ཐོགས་བཅས་ཀྱི་གཟུགས་གཉིས་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་འདི་མ་གྲུབ་པར་ཡོད་ན་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། མེ་
ལོང་གི་ནང་དུ་བྱད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གྲུབ་མི་དགོས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ལ་གཟུགས་བརྙན་བརྟེན་ཆོག་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྟེན་དུ་མེ་ལོང་ནི་དགོས་པ་མེད་པའོ། །ཡང་མེ་ལོང་དང་མཚེའུའི་ནང་གི་གཟུགས་
བརྙན་གཟུགས་སུ་འདོད་པ་དེ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་ལས་རྫས་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ཀྱིས་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། མཚེའུའི་དཀྱིལ་གྱིས་ཆོད་པའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མིས་རང་གི་མདུན་གྱི་ལྷོ་
ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་གི་གཟུགས་བརྙན་གཞན་མི་མཐོང་། ལྷོ་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་མདུན་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་གི། གཟུགས་བརྙན་གཞན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། བུམ་གཟུགས་གཅིག་ལ་ལྟ་བ་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་
མི་མཐོང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་གྲིབ་མ་ན་འདུག་པའི་མེ་ལོང་གི་ངོས་གཅིག་ནའང་ཆོས་ཅན། ཉི་མའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་གཟུགས་མེད་པར་ཐལ། གྲིབ་མ་དང་ཉི་མ་ཡུལ་དུས་ལྷན་ཅིག་ན་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་མེ་ལོང་གི་ངོས་གཅིག་ནའང་ཆོས་ཅན། ཡུལ་
དུས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མེ་ལོང་གི་ངོས་དང་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གཉིས་གཟུགས་ཐ་དད་པར་མེད་དེ། ཡོད་ན་བློས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ལྟར་ཡང་མེད་ཅིང་། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་ནའང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། བློ་ཡུལ་ན་མེ་ལོང་གི་ངོས་ནི་སོར་གང་གི་རྔམས་
2-1-225b


ཡིན་ལ། ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཟླ་བ་ཁྲོན་པའི་ཆུ་བཞིན་མེ་ལོང་གི་ནང་ཕ་གི་འདོམ་གང་ཙམ་གཞལ་བའི་ས་ན་འདུག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཁྱབ་པ་ཞིག་སྟེ། མེ་ལོང་གི་ངོས་ལས་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་གཟུགས་དེ་གཞན་དུ་རྒྱང་གྲགས་ལ་སོགས་
པ་ཕ་ཟད་ན་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མེ་ལོང་ཉིད་བྱད་བཞིན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཟུར་ན་གནས་པས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མཐོང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་ན། གཟུགས་བརྙན་གཟུགས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་དཔྱད་པ་འདིས་ནི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་
བ་བཞིའི་རྩེ་མོར་བྱོན་པ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གཉིས་སྤངས་དབུ་མའི་ལམ་ཆེན་པོ་དེའང་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཆད་པའི་དཔེར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་
པའི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ཡང་གསལ་བར་མཛད་སྣང་བས་འདི་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་མེ་ལོང་ལས་ཀྱང་མ་བྱུང་། ཟླ་བ་ལས་ཀྱང་བྱུང་བ་མིན་ཏེ། དེ་གཉིས་འཕྲད་པའི་རྐྱེན་སྟོབས་ལས་མེད་བཞིན་སྣང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་བརྙན་དེ་
ལ་ཁ་ཅིག་གི་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ན་བྱད་བཞིན་མཐོང་ངོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་ཀྱང་། དེ་ལ་ནི་བྱད་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཡོད་ན་མེ་ལོང་དང་སྐྱེས་བུའི་བྱད་བཞིན་གྱི་གཟུགས་གང་རུང་དུ་གྲུབ་དགོས་པ་ལས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་ཞིག་དོན་ལ་
མེད་ཀྱང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་དོན་བྱེད་ནུས་སུ་སྣང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྟོག་གེས་བསམས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པས། རང་འགྲེལ་དུ། འདིའི་ནུས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། འགྲེལ་བཤད་དུ་ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་ལེན། ཤིང་གིས་མི་ལེན་པ་
2-1-226a


དང་། ཆུ་ཤེལ་ལས་ཆུ་འབྱུང་། སོལ་བ་ལས་ཆུ་མི་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་ཚུལ་ཤེས་པར་མ་ནུས་ཞེས་བཀོད་སྣང་ཡང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ལྟར་ན་བསམ་ནུས་ཏེ། མེད་བཞིན་དུ་དོན་བྱེད་ནུས་སུ་སྣང་བ་བསླུ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལས་སྣང་
ཐམས་ཅད་བསླུ་ཆོས་འབའ་ཞིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་ལ་བསླུ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །རྟོགས་པ་དེ་བསྐྱེད་པའི་སླད་དུ་སྣང་གྲག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་
མཐུན་དཔེར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་སོགས་ཀྱིས་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་པར་མཛད་དོ། །འདི་ཡང་ཞར་ལས་འོངས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། མི་འདྲའི་ཕྱིར་ན་དཔེ་མིན་པ་ནི། མེ་ལོང་ནང་གི་བྱད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཆོས་ཅན། བྱད་གཟུགས་ཀྱི་
རྒྱུན་མིན་ཏེ། མེ་ལོང་གི་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་ཞིང་བྱད་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་དང་། བྱད་གཟུགས་དང་། དུས་མཉམ་པའི་གཟུགས་གཞན་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་ནི། རྐྱེན་གྱི་གཙོ་བོ་མེ་ལོང་དང་བྱད་གཟུགས་གཉིས་
ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ལ། འདིར་ནི་སྐྱེ་སྲིད་ཆོས་ཅན། འཆི་སྲིད་དང་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་གཞན་ཞིག་གཉིས་ལས་འབྱུང་བ་མེད་དེ། འཆི་སྲིད་ལས་གཞན་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཁུ་ཁྲག་སོགས་མིན་ཏེ། བརྫུས་སྐྱེས་རྣམས་
ཁུ་ཁྲག་མེད་པར་ནམ་མཁའ་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། མཆིམས་ཆེན་པོས། སྲིད་པ་བདུན་དང་མངལ་འཇུག་དང་། །རྟ་ལེན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་། །འགྲོ་མདོ་སྤེལ་མའི་ཚིག་བཤད་ལས། །སྲིད་པ་བར་མ་ཡོད་པར་གསུངས། །
2-1-226b


ཞེས་སྡོམ་དུ་མཛད་པ་དེ་ཉིད་འགྲོལ་བ་ནི། མགུར་ནས་ཞེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རང་མིང་ནས་བོས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། མགུར་བྱ་བ་གླུའམ་མགུར་བྱ་བ་མགུལ་བ་དང་མགྲིན་པ་ནས་སྟོན་ཅེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། རང་མིང་གིས་ཇི་ལྟར་བོས་
ཞེ་ན། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་ལྷ་མི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པ་བར་མའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བར་སྲིད་ཡོད་དོ། །མེད་པར་འདོད་པས་མདོ་དེ་ལྟར་མི་འདོན་ཏེ། ངེད་ཀྱི་ལུང་ལ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོ་ན་ལུང་ལས། མ་རུང་ཞིང་ཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པ། ཕ་མ་
ཆགས་པར་གྱུར་ཅིང་འཕྲད་པ། དྲི་ཟ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ནའོ་ཞེས་བར་སྲིད་ལས་དྲི་ཟ་གང་ཡིན། ཁོ་དེ་སྐད་དུ་མི་འདོན་ཏེ། ཕུང་པོ་ཞིག་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ནའོ་ཞེས་གདོན་ཏོ། །འོ་ན་རྟ་ལེན་གྱི་བུའི་མདོར། ཁྱོད་ཀྱིས་དྲི་ཟ་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་
འདི་རྒྱལ་རིགས་སམ། བྲམ་ཟེའམ། རྗེའུ་རིགས་སམ། འོན་ཏེ་ཤར་ཕྱོགས་ལྷོ་ནུབ་བྱང་ནས་འོངས་པ་ཞིག་ཅེས་པ་དེ་གདོན་མི་རིགས་པར་ཐལ། ཕུང་པོ་ཞིག་པ་འོང་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁོ་འདོད་དེ། ངེད་དེ་ལྟར་མི་འདོན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོ་ན་སྟོན་པས། 
ཕྱིར་མི་འོང་བར་མདོ་དང་། སྐྱེ་གནས་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་གོང་དུ་འཕོ་བའོ། །ཞེས་ལྔར་གསུངས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། བར་སྲིད་མེད་ན་བར་འདའ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལ། ཁོ་ན་རེ། མ་ཁྱབ་
སྟེ། བར་དོ་བ་ཞེས་པའི་ལྷ་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །འོ་ན་སྐྱེས་ནས་པ་ཞེས་སོགས་ལྷག་མ་བཞི་པོ་ལྷར་འཇོག་རིགས་པར་ཐལ། དང་པོ་དེར་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ནི་གྲུབ་པ་ངན་པའི་རྟོག་པར་ཟད་དོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཞེས་པའི་
2-1-227a


མདོ་ལས་ཀྱང་བར་སྲིད་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ། དེར་བར་སྲིད་ཀྱིས་བགྲོད་པའི་ཡུལ་ཐག་རིང་མི་རིང་དང་། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མྱུར་མི་མྱུར་གྱི་བར་འདའ་བ་གསུམ་བཤད་པ་ནི། དཔེར་ན་ཞོག་མའི་མེ་ཆུང་ངུ་འགྲུབ་བཞིན་མྱུར་དུ་འཆི་བ་དང་། ལྕགས་
ཀྱི་ཚ་ཚྭ་གནམ་དུ་ཡར་བཞིན་དུ་མྱུར་བ་མིན་པར་འཆི་བ་དང་། ཡར་ནས་ས་ལ་མ་ལྷུང་བར་ཆེས་རིང་མོ་ཞིག་ན་འཆི་བར་འགྱུར་བས་དུས་ཀྱི་དཔེ་གསུམ་དང་། བར་སྲིད་གྲུབ་ནས་རི་རབ་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང་། ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་ལ་ཁད་པའི་
ཚེ་དགྲ་བཅོམ་པའོ་ཞེས་མེ་སྟག་གྱེན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་གྱི་དཔེ་གསུམ་དང་སྦྱར་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། བར་མདོའོ་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡུལ་དུས་ཀྱིས་འདའ་བ་གསུམ་ཡོད་པ་ནི་མི་སྲིད་པའོ། །ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ་ན་རེ། བར་སྲིད་མེད་ཀྱང་དེའི་མིང་ཅན་གྱི་ལྷའི་ཚེ་ཚད་ཀྱི་བར་
རམ། ཚངས་མདུན་གྱི་ལྷའི་དྲུང་འགྲོ་བར་ཉེ་བ་ལ་རིང་ཐུང་གི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་ཀྱང་སྤངས་ལ། དེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འདའ་བ་གསུམ་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཞག་ན། ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྐྱེན་མེད་པར་ས་བོན་གྱི་ཁམས་ཙམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་སྦྱོར་ལྷག་མ་
སྤངས་ནས་འདའ་བ་དབང་རྣོན་དང་། ས་བོན་ཡོད་ལ་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་ཅུང་ཟད་དང་འཕྲད་པའི་སྐབས་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པར་འདའ་བ་དབང་འབྲིང་དང་། རྐྱེན་དང་འཕྲད་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མངོན་གྱུར་གྱི་སྐབས་གཉེན་པོས་བཀག་
ནས་འདའ་བ་དབང་རྟུལ་ལམ། ཡང་ན་བར་འདའ་བ་གསུམ་ནི། དང་པོ་གཟུགས་སུ་རིས་མཐུན་བླངས་ནས་དང་། གཉིས་པ་ལྷའི་འབྱོར་པ་མྱོང་ནས་དང་། གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་འབེལ་གཏམ་ལ་ཞུགས་ཙམ་ནས་འདའ་བའོ། །བཞི་པ་སྐྱེ་འདའ་བ་ནི་ཚེ་ཕལ་ཆེར་ཟད་
2-1-227b


ནས་འདའ་བ་སྟེ། འབེལ་གཏམ་ཡུན་རིང་པོར་མཆོག་དང་ལྡན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ལ། དུས་མྱུར་བུལ་གྱི་དཔེ་ཙམ་འགྲིག་ཏུ་ཆུག་ཀྱང་། ཡུལ་གྱི་དཔེ་དང་འགྲིག་པ་མེད་པས་བར་སྲིད་ལྷ་ལ་སྦྱར་བ་ལ་གནས་ཀྱང་འགྲིག་སྟེ། གཞུང་དུ་ཀྱང་
གི་ནུས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ལྷའི་ཚེ་ལའང་བར་འདའ་བ་འཇོག་རིགས་པར་ཐལ། གཟུགས་ཀྱི་ལྷའི་ཚེ་ལའང་བར་འདའ་བ་བཞག་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མདོ་ལས། བསམ་གཏན་དག་གིས་བཅུ་ཚན་བཞི། །གཟུགས་མེད་དག་གིས་བདུན་ཚན་
གསུམ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དྲུག་ཚན་དུ། །མཛད་ནས་ཚོམས་སུ་ཡང་དག་སྡེབས། །ཞེས་པས། བསམ་གཏན་རེ་རེ་ལ་གནས་གཞན་གསུམ་གསུམ་དང་། སྔར་བཤད་པའི་བར་འདའ་ནས་གོང་འཕོའི་བར་ལྔ་དང་། འཆི་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སེམས་གཏོད་
པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཅུ་བཅུ་དང་། གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་ལ་བར་འདའ་བ་མ་གཏོགས་བཞི་བཞི་དང་། གནས་གཞན་ཐ་དད་མེད་པས་རིས་གཅིག་དང་། འཆི་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སེམས་གཏོད་པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་
གྲོལ་བ་སྟེ་བདུན་བདུན་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ལ་གོང་འཕོ་མ་གཏོགས་དྲུག་གསུངས་པ་ལས་ཀྱང་བར་སྲིད་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་རྟོག་བཏགས་ཙམ་མོ། །འཇམ་སྒེག་ན་རེ། འཆི་བ་མེད་པའི་མྱང་འདས་དང་སེམས་རྣམ་གྲོལ་ཟག་ཟད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་
ཏེ་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་ཡིན་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོར་ན་ཚེ་ཚད་ཀྱི་བར་འདའ་བས་བར་འདའ་བར་འགྱུར་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་སོགས་ཀུན་ལ་དེར་ཐལ་ལོ། །ཁོ་ན་རེ། མདོ་དེ་ལྟར་མི་འདོན་ཏོ་ཞེ་ན་བརྗོད་པ། སྟོན་པ་འདས་ནས་བསྟན་པའི་རྣམ་
2-1-228a


འདྲེན་མེད། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཐ་དད་དེ། །ཚིག་ཡོད་དོན་ཀྱོག་དོན་ཡོད་ཚིག་མེད་ཅེས། །དགའ་མགུར་སྤྱོད་ལ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་གོ། ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱི་རིགས་པ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ངོར་འབད་པ་ཟད་དོ། །ཁོ་ན་རེ། འོ་ན་མདོ་ལས། 
སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ཉན་ཐོས་མཁས་མགུ་ལ། བདུད་སུན་འབྱིན་བྱེད་ཅེས་པས་དེའི་མགོ་བཅག་པས་དེས་མ་རངས་པའི་སྐད་ཕྱུངས་པ་དང་། རང་གི་ལུས་ཁོ་ནས་མནར་མེད་དུ་སོང་གསུངས་པས་བར་སྲིད་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་བར་སྲིད་མེད་པ་ལ་དགོངས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གསོན་
བཞིན་པར་ལུས་དམྱལ་མེས་བསྐོར་ནས་ཤི་སྟེ་སྲིད་པ་བར་མས་མནར་མེད་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཞིང་བསམ་གྱི་ལས་དྲག་པོས་རྫོགས་པ་རྣམས་ལུས་འདོར་བ་ལ་མི་སྡོད་པར་མཐོང་ཆོས་ལ་མྱོང་བའི་ལས་དང་པོར་སྨིན་ནས། སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ནི་ཕྱིས་དམྱལ་བར་སྨིན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །ཡང་ཁོ་མཚམས་མེད་ལྔའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་ནས་དེ་མ་ཐག་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འགྲོ་བ་གཞན་གྱིས་མཚམས་མ་བཅད་པར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲས་ཟིན་ལྟར་ན། ལྔ་ཁོ་ན་བྱས་པ་སྐྱེ་ཡི་གཅིག་
སོགས་བྱས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། བྱས་མ་ཐག་ཏུ་ཡིན་གྱི་དུས་གཞན་གྱི་བར་དུ་གསོན་པོར་འདུག་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །མཚམས་མེད་བྱས་པའི་སྲིད་པ་བར་མ་འཆི་སྲིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་པས་ནི་མ་ཁྱབ་པས་སྐྱེ་ཞེས་
པའི་ཚིག་ཙམ་ལ་འཁྲུལ་པར་མི་བྱའོ། །ཡང་ཁོ་ན་རེ། བྲམ་ཟེ་ན་ཚོད་ཁྱེར་ཟིན་དགའ་བ་དང་། །ན་བ་ཡིན་ཏེ་གཤིན་རྗེའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན། །བར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཅིང་། །ཁྱོད་ལ་ལམ་རྒྱགས་ཀྱང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་བར་སྲིད་མེད་པ་མིན་ཏེ། ན་རྒ་སོགས་ཀྱི་མིའི་ནང་དུ་
2-1-228b


གནས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་དེ་མནར་མེད་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ཐོགས་བྱེད་མེད་པས་སྲིད་པ་བར་མར་ཡུན་རིང་པོར་མི་གནས་ཏེ་དུས་ཐུང་ངུ་ལས་མི་འགོར་བའི་ཕྱིར། བོད་ཀྱི་བླ་མ་དག་མར་གྱི་ཟང་ཐལ་ལ་བར་སྲིད་ཀྱང་འགྲུབ་ལོང་མེད་པ་མན་ངག་པའི་ལུགས་ཡིན་ཟེར་བའང་
འདི་འདྲ་ལ་འཁྲུལ་པའི་གཏམ་འཆལ་ལོ། །ཁོ་ན་རེ། ལུང་གི་ཚིག་འདི་རྣམས་ལ་ཁྱོད་བར་དོ་ཡོད་པ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། བར་དོ་མེད་པ་དགོངས་པ་མིན་བྱ་བ་འདི་གང་ལས་ཤེས་ཞེ་ན། འོ་ན་ཁྱེད་ལའང་ལུང་འདི་དག་ལས་བར་དོ་མེད་པ་དགོངས་པ་དང་ཡོད་པ་དགོངས་
མིན་དུ་གང་ལས་ཤེས་མི་ནུས་པར་མཚུངས་ལ། ངེད་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བར་སྲིད་མེད་པའི་མདོ་དྲངས་པའི་ཁུངས་རྣམས་ཡོད་པའི་ཁུངས་དང་ཤེས་བྱེད་དུ་བྱེད་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་ངེད་ཀྱི་སྟོན་པའི་ལུང་དྲངས་པ་རྣམས་བརྗོད་མ་ནུས་ནས་མི་འདོན་པ་ལས་བྱར་མ་རྙེད་དོ། །གཉིས་པ་
ཤ་ཚུགས་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ། ཤ་ཚུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི། དབང་པོའི། འགྲོ་ཚུལ་གྱི། ཟས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང་། སྔུན་དུས་ཀྱི་ངོས་འཛིན། གང་གིས་མཐོང་བའོ། །དང་པོ་ནི། བར་སྲིད་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། སྔུན་དུས་ཀྱི་
སྲིད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བྱད་གཟུགས་དང་ཤ་ཚུགས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེའི་མ་འོངས་པའི་སྔུན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ལས་གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་སྔུན་དུས་འདས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་བྱེད་ཀྱང་
མི་རིགས་ཏེ། གཟུགས་མེད་ནས་གཞན་འདོད་གཟུགས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་དབྱིབས་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། འཕེན་པ་གཅིག་པའི་རྟགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཁྱིའི་མངལ་དུ་ཁྱི་ཕྲུག་ཤི་བ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ན་ཆོས་ཅན། ཁྱིའི་མངལ་དམྱལ་མེས་ཚིག་པར་ཐལ།
2-1-229a


དེར་འཕེན་པ་གཅིག་པའི་དམྱལ་བའི་བར་སྲིད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། དམྱལ་བ་པ་དེའི་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ནའང་ལྷག་མ་མེ་མུར་གྱི་འདམ་སོགས་སུ་བགྲོད་པ་ན་རྟག་ཏུ་འབར་བ་མིན་ན་བར་སྲིད་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་བར་སྲིད་འབར་
བའི་ཚེ་ནའང་ཆོས་ཅན། དེའི་མའི་མངལ་མི་འཚིག་སྟེ། ཕན་ཚུན་རེག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བར་སྲིད་དེ་ལུས་ཤིན་ཏུ་དྭངས་པས་བལྟར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གྲུབ་སྟེ། དྭངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རེག་པའི་ཕྱིར་དང་། མི་རེག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཚིག་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུས་མཚམས་
བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིའི་བར་དོའི་བོང་ཚོད་ནི། བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་དྲུག་པ་ཙམ་དབང་པོ་གསལ་བའོ། །སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་སེམས་ནི། གཞོན་ནུ་ཐོར་བུ་མཚན་དཔེ་དང་བཅས་པས་ལྷུམས་སུ་འཇུག་ལ། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་རང་གི་ཞིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་
གླིང་བཞི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སྣང་བར་མཛད་དོ། །འོ་ན་ཡུམ་གྱི་མནལ་དུ། རང་གི་ལྷུམས་སུ་གླང་པོའི་ཕྲུ་གུས་ཞུགས་པར་གཟིགས་པ་ནི། མཚན་མཁན་ལུང་སྟོན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཚན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བར་སྲིད་དེར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྐལ་
པ་བརྒྱ་ལུས་ཚུན་ཆད་མཚན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་ཁོ་ན་བརྩམས་པས་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ལས་ལོག་པའི་ཕྱིར། མཚན་མ་ལས་མཚན་མཁན་གྱིས་ལུང་བསྟན་པའི་དཔེ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀྲིའི་རྨི་ལམ་བཅུ་ལྟ་བུ་དཔགས་ཏེ་སྟོན་པས་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བར་
སྲིད་ལྟེ་བ་ནས་མི་བརྟོལ་བར་མངལ་སྒོ་ནས་འཇུག་སྟེ་མཚེ་མ་ལས་གང་སྔར་ཞུགས་པ་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་ལ་ཕུང་པོ་དང་། གང་ཕྱིས་ཞུགས་པ་ནི་སྔར་འབྱུང་བས་ནུ་བོར་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ཀ་ནི་ཀའི་དུས་སུ་བྱུང་བའི་སྙན་ངག་པ་ཆོས་ལྡན་རབ་འབྱོར་
2-1-229b


གྱིས། གླང་ཆེན་དཀར་པོ་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་པ། །རྐང་བཞི་མཛེས་དང་ལྡན་པར་ཞལ་བཞེས་ནས། །དྲང་སྲོང་གནས་ཤེས་པ་ནི་ཇི་བཞིན་དུ། །ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་ཀྱི་གནས་སུ་ཞུགས་པར་གྱུར། །ཅེས་བཤད་པས་དྲང་སྲོང་གནས་ཤེས་ནི་དྲང་སྲོང་ཀུན་ལྷུམས་སུ་འཇུག་
པའི་གནས་སྐབས་ན་གླང་ཆེན་གྱི་ལུས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལེན་པར་ཤེས་ཞེས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་དྲངས་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཡུམ་གྱི་རྨི་མཚན་ཙམ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྟོག་བཏགས་ཡིན་ཏེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཀ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷའི་བར་སྲིད་
བོང་ཚོད་རྫོགས་ཤིང་ངོ་ཚ་ཤེས་གོས་དང་བཅས་པ་སྟེ། སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་འོག་མིན་པའི་ལུས་དཔག་ཚད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་པ་འཛམ་གླིང་ཙམ་དུ་མི་ཤོང་ངོ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ཡངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ནོར་བུའི་སྣང་བ་དང་འདྲ་བས་འགར་ཡང་ཐོགས་
པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་འདུན་ལ་ཆོས་གོས་འཕུལ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་དགེ་སློང་མ་དཀར་མོའང་ཤི་ནས་མ་སྲེག་གི་བར་གོས་དང་བཅས་པའོ། །གཞན་གྱི་འདོད་ཁམས་ན་ངོ་ཚ་མེད་པའི་གཅེར་བུའོ། །ལུང་ཕྲན་ཚེགས་ལས། དམྱལ་བ་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་
འདོད་པའི་ལྷ་མི་དང་གཟུགས་ཀྱི་བར་སྲིད་པ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སྡོམ་དུམ་ཚིག་པ་དང་། དུ་བ་དང་། ཆུ་དང་། གསེར་ལྟ་བུ་དང་། དཀར་པོ་གསུངས་ཤིང་། ཀུན་བཏུས་ལས། མི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་བར་སྲིད་གྲུབ་པ་ནི། དཔེར་ན་ཕྱར་བ་ནག་པོའམ། མཚན་
མོ་མུན་ནག་ཏུ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་དང་། དགེ་བ་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་སྣམ་བུ་དཀར་པོའམ་ཟླ་འོད་དང་བཅས་པའི་མཚན་མ་ལྟ་བུར་བཤད་དོ། །དྲན་ཉེ་ལས། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་མནར་མེད་ཀྱི་བར་སྲིད་ནི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པ་བྱིས་པ་ལོ་བརྒྱད་ལོན་པའི་ཚད་དུ་གསུངས་སོ། །
2-1-230a


 གཉིས་པ་ནི། བར་སྲིད་སྔུན་དུས་ཀྱི་སྲིད་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ན་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྔུན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དེ་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པའི་སྔུན་རོལ་གྱི་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཕན་ཆད་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་ལྔའི་རྒྱུན་དེ་
ཉིད་དོ། །དེས་ན་སྲིད་པ་བཞི་ལས་བར་སྲིད་དང་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། སྐྱེ་སྲིད་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མའོ། །འཆི་བའི་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་ནི་འཆི་སྲིད་ཡིན་ཏེ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་ན་གང་གི་འོག་ཏུ་བར་
སྲིད་འབྱུང་བའོ། །དེས་ན་སྐྱེ་སྲིད་དང་འཆི་སྲིད་གཉིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། སྲིད་པ་གཞན་གཉིས་ནི་རྒྱུན་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། དམྱལ་བའི་བར་སྲིད་དམྱལ་བ་དང་། ལྷའི་བར་སྲིད་ལྷ་རིགས་མཐུན་གྱིས་མཐོང་ལ་སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྷ་མིག་སྐྱོན་བཅུ་གཅིག་
གིས་དག་པ་མངོན་ཤེས་ལས་བྱུང་བས་མཐོང་ངོ་། །སྐྱེ་ཐོབ་ཀྱི་ལྷའི་མིག་ཤིན་ཏུ་དྭངས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་བཅུ་གཅིག་ནི། ཐེ་ཚོམ་དང་། ཡིད་ལ་མི་ལ་བྱེད་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། རྨུགས་པ་དང་། གཉིད་དང་། རྒོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་
བརྩམས་དྲགས་པ་དང་། སེམས་ཡ་ཡོ་བ་དང་། བག་ཚ་བ་དང་། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་དང་། སྨྲ་བ་མང་བ་དང་། ཧ་ཅང་སྒོམ་དྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱོན་བཅུ་གཅིག་གོ ། ཁ་ཅིག་ལྷའི་བར་སྲིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ལྔ་ཀའི་བར་སྲིད་མཐོང་བ་ནས། མི་དང་ཡི་དྭགས་དུད་
འགྲོའི་བར་སྲིད་ཀྱིས་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་། དམྱལ་བའི་བར་སྲིད་ཀྱི་དམྱལ་བའི་བར་སྲིད་ཁོ་ན་མཐོང་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སྲིད་པ་བར་མས་དང་པོ་མན་ཆད་ཀྱི་དེ་མཐོང་གི། ཡན་ཆད་ཀྱི་དེ་མི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་ལུགས་འདིར་
2-1-230b


བར་སྲིད་ནང་རིས་མཐུན་མཐོང་བྱ་བ་གཅིག་དང་། དེའི་ཁར་སྦྱོར་བྱུང་ལྷ་མིག་དག་པས་མཐོང་བྱ་བ་གཉིས་དང་། ལྷའི་བར་སྲིད་སོགས་གོང་མས་འོག་མའི་བར་སྲིད་མཐོང་བྱ་བ་གཞན་ལུགས་སུ་བཀོད་པའི་རྣམ་གྲངས་གསུམ་དང་བཅས་པ་འདི་ནི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མིག་
ཕྱེད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། བོད་གངས་ཅན་གྱི་མན་ངག་པའི་ཁྲིད་ཡིག་མང་པོར། བར་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷ་མིག་གི་མངོན་ཤེས་རྣམ་དག་ཡོད་ཟེར་པ་བྲིས་འདུག་པ་ནི་ནོར་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ལས་ཀྱི་དབང་ལས་བྱུང་
བའི་མཁའ་ལ་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། སྤྲུལ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་ཏེ། ལས་སྟོབས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། དབང་པོ་ལྔ་པོ་ཀུན་ཚང་བའོ། །བཞི་པ་
ནི། རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མི་ཟློག་སྟེ་ཐོགས་མེད་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་འབར་བ་གཤགས་ན། དེའི་ནང་ན་སྲིན་བུ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །མི་ལྟ་བུའི་བར་སྲིད་དུ་གྲུབ་ནས་ལྷ་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་ནི་མི་ལྡོག་པར་ངེས་སོ། །མངོན་པ་གོང་
མར་ཟློག་པ་ཡང་འདོད་དེ། ལས་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རྟེན་གོང་མ་ལ་འོག་སའི་ཉོན་མོངས་མར་འཆི་འཕོ་ཁར་བྱུང་བའི་ལོག་ལྟས་རྐྱེན་བྱས་ནས་ཁམས་གོང་གི་བར་དོ་སོགས་ཟློག་པར་ཡང་འདོད་ལ། དེའི་ཚེ་དུད་འགྲོ་ལྟ་བུའི་
བར་སྲིད་རང་དུ་མིར་སྐྱེ་བའི་ལས་བསགས་ནས་མིར་སྐྱེ་བ་སོགས་དང་། གཤིན་པོའི་དོན་དུ་དགེ་མི་དགེ་གང་བྱས་ཀྱང་བར་སྲིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་པའི་ལས་སུ་སོང་བས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏེ། གང་ཟག་དེས་དགེ་སྡིག་སོག་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་གནས་བཟང་
2-1-231a


ངན་དུ་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །དྲི་ལན་བསབས་པ་ལས། ཤི་བའི་རྗེས་སུ་མྱ་ངན་བྱས་པས་ཀྱང་ཕྱིར་ཟློག་པར་བཞེད་དོ། །གོང་མའི་ལུགས་འདིར་བར་སྲིད་ལ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་གསར་སོག་ཡོད་པར་བཞེད་ཀྱི། འོག་མའི་ལུགས་ལ་དེ་མེད་
པར་བཞེད་ཀྱང་སྤྱིར་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་ཟློག་ཀྱང་། ཁྱད་པར་འགྲུབ་པ་ལ་ཟློག་པའི་ལས་གསར་སོག་ནི་ཡོད་དེ། དེའི་དོན་དུ་དགེ་སྡིག་གི་ལས་བྱས་པས་མི་ལྟ་བུ་ལའང་རིགས་གཟུགས་འབྱོར་པའི་ཁྱད་པར་བཟང་ངན་དུ་འགྱུར་བའི་ཟློག་ཆ་ཡོད་པ་ཡིན་
ནོ། །ལྔ་པ་ནི། འདོད་པའི་བར་སྲིད་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ཁམས་ཟས་ཀྱི་དྲི་ཟའོ་སྟེ། རགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དབང་རྒྱ་ཆུང་བ་རིགས་དམའ་བ་ནི་དྲི་མི་ཞིམ་པ་ཟའོ། །དབང་ཐང་ཆེ་བ་ནི་དྲི་ཞིམ་པ་ཟའོ། །བར་སྲིད་དུ་རྒྱུན་ཅི་ཙམ་གནས་ཤེ་ན། མདོ་སྡེ་པའི་
བཙུན་པ་འཆོས་སྐྱོབས་ནི། བར་སྲིད་ཀྱི་གནས་ཚད་ཆོས་ཅན། རིང་ཐུང་ངེས་པ་མེད་དེ། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། བར་སྲིད་ཀྱི་ཚེའི་འཕེན་པ་དུས་ཅན་ལོགས་སུ་ཡོད་ན་ཆོས་ཅན། དེའི་ཚེ་ཟད་པས་འཆི་སྲིད་ཀྱང་ཡོད་དགོས་
པར་ཐལ། དེ་ལ་བལྟོས་པའི་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པའང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་སྲིད་པ་དེ་གང་དུ་སྐྱེ་འགྱུར་གྱི་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པར་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །སྟོན་པ་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། དོགས་པ་འདི་ལྟར་བཅད་
དེ། ཤའི་ཕུང་པོ་རི་བོ་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་སྲིན་བུས་ཕྱུར་བུར་གཏམས་པ་ན། དེའི་བར་སྲིད་དེ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པའམ། གཞན་ནས་འོངས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དོགས་པ་འདི་ནི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་བྱུང་མོད། འོན་ཀྱང་དྲི་རོ་ལ་ཆགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཕྲ་མོ་ཚེ་
2-1-231b


ཐུང་མཐའ་མེད་ཡོད་པ་རྣམས་དྲི་རོ་དེ་ཚོར་བཞིན་ཆགས་ནས་འཆི་བ་ན། རྐྱེན་ཤའི་ཕུང་པོ་དེས་སྲིན་བུར་སྐྱེ་འགྱུར་གྱི་ལས་སད་པར་བྱས་ནས། སྲེད་པ་དེའི་རྐྱེན་གྱི་ཕྱིར་སྲིན་བུ་དེ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་སེམས་ཅན་མཐའ་མེད་པར་གནས་པ་ནི། མདོ་
ལས། ཤིང་རཏའི་འཕང་ལོ་ཙམ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་གོ་ན་དུད་འགྲོ་ཕྲ་མོ་དཔག་མེད་གནས་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་ལྷ་མི་བས་གྲངས་མང་བར་གསུངས་སོ། །དེས་ནས་སྲིད་པ་བར་དོར་ཡུན་རིང་བསྡད་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྲིད་
རྣམ་སྨིན་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་དུས་ལ་བབ་པ་ན་འཇུག་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་དུ་མིན་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གླིང་འདིར་སྐྱེ་བའི་ལས་ཅན་དེ་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིར་མ་ཕྱིན་གྱི་བར་དུ་བར་སྲིད་དུ་སྡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྟོན་པས། སེམས་ཅན་
གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་བསམ་མི་ཁྱབ་ཏུ་གསུངས་སོ། །བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་ན་རེ། བར་སྲིད་ཞག་བདུན་དུ་གནས་ལ། དེ་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཚོགས་པ་མ་རྙེད་ན་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་དེར་སྐྱེའོ་ཟེར་རོ། །དེ་དང་མཐུན་པར་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ་ཡང་། རེ་ལྟར་ཐོགས་
ན་ཞག་གསུམ་གནས་ཏེ། དེ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཤི་འཕོའོ་ཞེས་ཏེ། བདུན་གྱི་ཁོངས་སུ་སྐྱེ་བ་རྙེད་ལ། མ་རྙེད་ན་ཤི་ནས་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ཞིང་རིང་ན་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་གྱི་ཚེ་གང་དུ་སྐྱེ་འགྱུར་གྱི་ཚེའི་ཞག་ཡིན་ནམ། གང་ནས་ཚེ་འཕོག་པ་དེའི་ཚེ་ཞག་
གང་ཡིན་དཔྱད་དགོས་སོ། །བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། བར་སྲིད་ནི་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་འགྲོ་སྟེ། སྲིད་པ་འཚོལ་བའི་ཕྱིར། དུས་ཐུང་ངུ་ལས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། སྐབས་དེར་རྐྱེན་ཡང་མ་ཚོགས་ལ། ཡུལ་དེར་ངེས་པར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡིན་ན་ལས་ཀྱིས་རྐྱེན་ཚོགས་པ་འདྲེན་པ་སྐྱེ་
2-1-232a


བར་བྱེད་ལ། ཡུལ་དེར་སྐྱེ་བ་མ་ངེས་ན་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚོགས་ན་དེ་དང་འདྲ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དབྱར་དང་སྟོན་དང་སོ་ག་དང་དགུན་གྱི་དུས་ངེས་པ་
ཅན་བ་ལང་དང་ཁྱི་དང་རྟ་དང་དོམ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དང་མ་ངེས་པའི་བ་མེན་དང་ལྕེ་སྤྱང་དང་བོང་བུ་དང་དྲེད་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདོད་པ་འདི་ལ་ནི། འཕེན་པ་གཅིག་པས་གང་དུ་སྐྱེ་འགྱུར་གྱི་བྱད་ཅན་ཡིན་པར་གསུངས་པས་གནོད་དོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་
བཟང་ན་རེ། རིགས་གཅིག་པ་དང་བ་ལང་གི་ཤ་ཚུགས་དང་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར། རིས་ཐ་དད་པས་ནི་ལས་ཀྱི་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འགྲོ་བ་ངེས་པའི་ལས་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་མཐོང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་རྐང་ཁྲ་
སེང་གེའི་མངལ་ནས་དང་། རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་རབ་སྣང་སྡིག་པ་རྭ་ཅན་ལས་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྷ་ལྟ་བུའི་རིས་གཞན་གྱི་སྲིད་པ་བར་མས། མི་ལྟ་བུའི་རིས་མཐུན་པ་གཞན་དུ་མི་སྐྱེ་བས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་བརྗོད་བྱ་མིན་ལ། རྟ་
བོང་ལྟ་བུ་དུད་འགྲོ་སྤྱི་དང་ནང་ཚན་རིས་མཐུན་པས་རཏའི་སྲིད་པ་བར་མ་བོང་བུའི་མངལ་དུ་འཇུག་གོ ། འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེའི་གནས་བརྟན་བཙུན་པས་བར་དོའི་ཚེ། །ངེས་མེད་དེས་དྲངས་སྐྱེས་བུ་ལོ་བརྒྱ་པ། །འཚོ་བ་གང་དེ་དེ་ཡི་བར་སྲིད་ལ། །ལོ་གཅིག་འགོར་ན་
དེ་ཡིས་ཟ་བའི་ཕྱིར། །སྔོན་དུས་སྲིད་ལ་གོ་དགུ་ལས་མི་འཚོ། །རིགས་པ་དེ་ཡིས་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །དབྱིག་བཤེས་རྐྱེན་རྙེད་ཞག་བདུན་གོང་དུའོ། །མ་རྙེད་ཞག་བདུན་གནས་ནས་འཕོ་བ་དང་། །དེ་ནས་མ་རྙེད་བདུན་ཕྲག་བདུན་སྡོད་ཟེར། །མདོ་སྡེ་པ་ཡི་ཁྱད་པར
2-1-232b


འགའ་ཞིག་དང་། །གནས་བརྟན་ཐོགས་མེད་ལ་སོགས་ཁ་ཅིག་གིས། །བདུན་ཕྲག་བདུན་ལས་ངེས་པར་མི་སྡོད་ཟེར། །བྱེ་སྨྲས་མྱུར་སྐྱེ་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ན། །རྟ་ལྟ་བུ་ནི་འཁྲིག་སྤྱོད་དུས་མིན་ཀྱང་། །ལས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱུར་འཁྲིག་དྲངས་ནས། །དེ་ལ་ཉིང་མཚམས་
སྦྱོར་ཅེས་འདོགས་པར་སྣང་། ། གསུམ་པ་དེས་སྐྱེ་གནས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་ལ་གསུམ། བསམ་པ་གང་གིས་འཇུག་པ། དབྱིབས་གང་གིས་འཇུག་པ། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། སྐྱེ་གནས་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་བསམ་པ། དྲོད་
གཤེར་སྐྱེས་ཀྱི་བསམ་པ། བརྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་བསམ་པ། དང་པོ་ནི། བར་སྲིད་ནི་སྐབས་འདིར་ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་མིག་གིས་རང་སྐྱེ་ཡུལ་ཐག་རིང་ན་འདུག་ཀྱང་མཐོང་སྟེ། བར་སྲིད་ཕོ་ཞིག་ཡིན་ན་མ་ལ་ཆུང་མ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་ལ། བར་སྲིད་མོ་
ཞིག་ཡིན་ན་ཕ་ལ་ཁྱོ་བཞིན་དུ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་། མ་ལ་ཆན་ཆུན་བཞིན་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། བློ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གྱུར་པས། དབང་པོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དེར་རྩེ་དགས་འཁྲིག་ཅིང་ཉལ་བར་མོས་པས་འགྲོ་བའི་ཡུལ་མངལ་དུ་ཁུ་ཁྲག་གི་ནང་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཕོ་ལོང་
གི་བར་གྱི་བུ་སྣོད་དེར་ཕྱིན་ནས་ཁུ་ཁྲག་ལ་བདག་གིར་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་འདུག་གོ། དེ་ནས་ནི། དེའི་ཕུང་པོར་ནུར་ནུར་པོ་སོགས་ཀྱིས་འཁྲང་པོར་གྱུར་ཏེ། བར་མའི་དྭངས་མའི་ལུས་དགག་པའི་ཕྱིར། ཕོ་ཡིན་ན་མའི་ལྟོ་གཡས་སུ་མཉེས་ནས་རྒྱབ་ཏུ་ཁ་བལྟས་ཤིང་། ཙོག་
ཙོག་པོར་སྐྱེ་ཏེ། རང་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོ་ཡིན་ན་མའི་ལྟོ་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་མཉེས་ནས་ལྟོ་བའི་ངོས་སུ་བལྟས་ཏེ་རང་ལ་ཆུང་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ལྷག་པར་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ནིང་ཡིན་ན། དེ་ཕོ་མ་ནིང་དང་མོ་མ་ནིང་གི་འདོད་ཆགས་
2-1-233a


གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སོ་སོར་ལྡན་ནོ། །བར་སྲིད་ནི་མི་དབང་པོ་ཚང་བའི་ཕྱིར། ཕོ་མོ་གང་ཡིན་ཞུགས་ནས་ཇི་ལྟར་ཞུགས་པ་བཞིན་དང་པོར་གནས་ཀྱང་ཕྱིས་ལུས་བརྟས་ཤིང་འཕེལ་བ་ན་མ་ནིང་དུ་གྱུར་རོ། །དཔྱད་པ་འདི་ཡོད་དེ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་
ཁུ་ཁྲག་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་འདིའི་དབང་པོའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་ལས་རྣམས་ལས། ཁུ་ཁྲག་ལ་བརྟེན་ཀྱང་དེ་ལས་མ་བཏོགས་པའི་འབྱུང་བ་གཞན་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ནི་ཁུ་ཁྲག་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་སྟེ། ཁུ་ཁྲག་དབང་པོ་མེད་པ་ནི་འགག་ལ། 
དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ནུར་ནུར་པོས་སོགས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་ཙམ་ལས་ས་བོན་འགགས་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་བཞིན། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། ཕ་མའི་མི་གཙང་བ་ནུར་ནུར་པོ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་དང་། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དུར་ཁྲོད་
བསྐྱེད་དོ། །ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་བླངས་སོ་ཞེས་པས་ལུས་དབང་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མདོ་ཚིག་དེ་ལེགས་པ་ཡིན་ཟེར་རོ། །གཞན་ན་རེ། འབྱུང་བ་གཞན་དག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་ཁུ་ཁྲག་གི་མི་གཙང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་མཉམ་
དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ནི། དཔེར་ན། ལོ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིན་བུའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་དུས་མཉམ་དུ་སྐྱེ་བ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མངལ་སྒོང་སྐྱེ་ཚུལ་གྱི་བགྲོད་པ་ནི་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། ལྷག་གཉིས་ནི་ཅི་རིགས་
པར་སྣང་བ་ལས། སྔ་མ་ལས་གཞན་དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་ནི་ལས་དང་མཐུན་པའི་སྐྱེ་གནས་གཙང་བའམ་མི་གཙང་བར་དྲི་འདོད་པས་འགྲོ་བ་དང་། གསུམ་པ་ནི། བརྫུས་སྐྱེས་གནས་ལ་མངོན་པར་འདོད་པས་འགྲོའོ། །འོ་ན་དམྱལ་བའི་གནས་ཇི་ལྟར་འདོད་ན། བློ་ཕྱིན་
2-1-233b


ལོག་གིས་བདག་ཉིད་རླུང་ཆར་གྲང་མོས་བཏགས་ཉེན་པ་ན། དམྱལ་བ་ན་མེ་མཐོང་སྟེ་དྲོ་བར་འདོད་ནས་རྒྱུག་པ་དང་། ཡང་རླུང་ཚ་བ་དང་ཉི་མེས་གདུངས་ཤིང་ཉེན་པས་དེར་བསིལ་བ་མཐོང་བས་ཉེར་རྒྱུགས་ནས་མཚམས་སྦྱོར། སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་དམ་མདོ་སྡེ་
པ་དག །རང་ཤན་པ་དང་ལིངས་པ་སོགས་སྔོན་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལུག་གསོད་པ་དང་ཉ་འཛིན་པའི་སྣང་བ་སོགས་ལ་ཞུགས་ནས་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་འགྱུར་བས་དེ་མྱོང་ལས། །སྔར་བྱས་པས་ནི་རྨི་ལམ་ལྟར། །
སེམས་ཅན་དེ་འདྲ་མཐོང་གྱུར་ནས། །དམྱལ་བར་རབ་ཏུ་རྒྱུག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །ལྷའི་བར་སྲིད་ནི་སྐྱེ་གནས་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་སྟན་ལས་ལྡང་བ་བཞིན་དུ་གྱེན་དུ་འགྲོའོ། །མི་དང་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་གནས་སྐབས་བཞིན་འགྲོའོ། །
གཉིས་པ་དབྱིབས་གང་གིས་འཇུག་པ་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་ནི་སྤྱིའུ་ཚུགས་ཡིན། ཅེས་མགོ་རྟིང་བཟློག་ནས་འགྲོ་སྟེ། ཡང་དག་སྡོམ་དང་དཀའ་ཐུབ་ཅན། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ལ་སྐུར་འདེབས་པ། །དེ་དག་སྤྱི་ཚུགས་དག་ཏུ་ནི། །དམྱལ་བ་ཁོ་ནར་ལྷུང་བར་འགྱུར། 
ཞེས་བས་སོ། །དཀའ་ཐུབ་པ་ནི་སྤྱི་ཡང་དག་སྡོམ་ནི་སྦྱངས་ཡོན་བཅུ་གཉིས་ལ་གནས་པ། དྲང་སྲོང་ནི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་སོ། །གསུམ་པ་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་བཤད་པ་ལ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི། རང་རྒྱལ་གྱི། བྱང་སེམས་ཀྱི། ཐ་མལ་པའི།
སྒོང་སྐྱེས་ཀྱི་ཁྱད་པར། སྔ་མ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ངེས་པར་བར་སྲིད་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ན་བློ་ཕྱིན་ལོག་གི་རྩེ་དགའ་ལོ་ནས་མིན་གྱི། །མདོ་ལས་མངལ་འཇུག་བཞི་གསུངས་པ་ལས། གཅིག་ནི་གནས་འབྱུང་ཤེས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པ་འཇུག་
2-1-234a


པ་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ ། གཉིས་པ་ནི། གཞན་ནི་འཇུག་པར་མ་ཟད་གནས་པ་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུའོ། །གསུམ་པ་ནི། གཞན་ནི་འཇུག་གནས་སུ་མ་ཟད་འབྱུང་བའང་ཤེས་བཞིན་དུའོ། །བཞི་པ་ནི། གཞན་ནི་འཇུག་གནས་འབྱུང་གསུམ་
ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པར་རྨོངས་སོ། །ལྔ་པ་ནི། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའོ། །སྒོང་སྐྱེས་ཆོས་ཅན། སྐྱེས་གནས་སུ་འཇུག་མི་རིགས་པར་ཐལ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཚིག་འཁྲི་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་
པ་དང་། སྐྱེ་འགྱུར་དང་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཀ་ལ་སྒོང་སྐྱེས་ཞེས་སྒྲ་བརྗོད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མིང་གིས་བརྗོད་དེ། མདོར་འདུས་བྱས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་ཟིན་པ་ཅི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཅེས་རྒོལ། ཡང་འཇིག་
རྟེན་ན་འབྲས་ཆན་འཚེད་དོ། །ཕྱེ་འཐག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡང་ཁྱེད་ལྟར་ན་མི་བརྗོད་པར་ཐལ། ཆན་ཚོས་པ་ཇི་ལྟར་འཚེད་པ་དང་། །ཕྱེ་ཇི་ལྟར་འཐག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ངེད་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཤེས་བཞིན་མིན་པའི་འབྱུང་འཇུག་ལ། དབང་ཆུང་བ་རྣམས་ནི། རླུང་ལངས་
པའམ། ཆར་འབབ་པའམ། གྲང་བ་དང་། ཡུལ་ངན་ནམ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀུ་ཅོ་འདོན་སྙམ་པ་ན། མ་ལ་རྩྭ་དང་ནགས་ཐིབས་པོའམ། རྩྭ་ལོའི་སྤྱིལ་པོའམ། ཤིང་རྩིག་གི་དྲུང་དུ་འགྲོ་གནས་དབྱུང་སྙམ་དུ་དང་པོར་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། དེའི་རྒྱུན་གྱི་མོས་པ་
འབྱུང་ངོ་། །གོང་དུ་རྩེ་དགས་འཇུག་པ་དང་། འདིར་ཐིབས་པོ་སོགས་སུ་ཤེས་པས་མི་འགལ་ལམ་སྙམ་ན། ཁ་ཅིག་རྩེ་དགས་འཇུག་པ་སོགས་ཡུལ་དུས་ཐག་ཉེ་བ་ན་ཡིན་ལ། ཐིབས་སོགས་རིང་བ་ནས་སོ་ཟེར་བ་དང་། ཁ་ཅིག་རྨི་ལམ་དང་འདྲ། རེས་ཅིར་སྣང་རེས་
2-1-234b


ཅིར་སྣང་གཏད་མེད་ཟེར། ཁ་ཅིག་འཇུག་ཀ་རྩེ་དགས་ཞུགས་ནས་ཐིབས་སོགས་སུ་ཤེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཕ་མ་ལ་ཕོ་མོར་ཤེས་པ་དེ་བློ་ཕྱིན་ལོག་མིན་པས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་སེམས་སུ་ཅིས་འགྲོ་སྙམ་ན། དེའི་ཆ་ནས་མིན་ཀྱང་ཕོ་མོ་ལ་སྲེད་པའི་ཆ་ནས་དེར་འཇོག་གོ། དབང་
ཆེ་བ་ནི། ཀུན་རའམ། སྐྱེད་ཚལ། ཁང་བཟང་། ཁང་བརྩེགས་དང་ཁྲི་ལ་འཛེགས་ཕྱིར་འགྲོ་གནས་དབྱུང་སོགས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་ལ་ནི་འཇུག་གནས་དབྱུང་གསུམ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ཕྱིན་ལོག་གི་ཤེས་མོས་མི་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་ཆགས་སྡང་གི་ཉོན་མོངས་རགས་
པ་མི་འབྱུང་ཡང་ངའི་ཕ་མ་སྙམ་པའི་ཞེན་པ་འབྱུང་ངོ་། །དྲུག་པ་ནི། ཡང་འཇུག་པ་ཤེས་ཕྱི་མ་གཉིས་མི་ཤེས་པ་དང་། དང་པོ་གཉིས་ཤེས་ཕྱི་མ་་མི་ཤེས་པ་དང་གསུམ་ཀ་ཤེས་པའི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་གསུམ་དག་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་དང་རང་བྱུང་རང་རྒྱལ་དང་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དང་གཉིས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུའོ། །དེ་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པ་ནི་ལས་སམ། རང་རྒྱལ་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱར་གོམས་པས་ཡེ་ཤེས་སམ། སངས་རྒྱས་ནི་ཚོགས་གཉིས་ཀ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར་ན་གོ་རིམ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་འཇུག་པ་ན་སངས་རྒྱས་སོགས་མིན་ཀྱང་
མ་འོངས་པའི་མིང་གིས་སོ། །སྒོང་སྐྱེས་དང་གང་ཟག་གསུམ་ལ་དམིགས་བཀོལ་གྱིས་སྐྱེ་གནས་གཞན་ལ་ཤེས་བཞིན་སོགས་ཅི་རིགས་ཡོད་པར་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་སོ། །ཡང་རང་རྒྱལ་འཇུག་གནས་གཉིས་ཀ་ཤེས་པ་དང་རྟག་ཏུ་རྨོངས་པ་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར། 
ལྔ་ལེན་གྱི་རྒྱལ་བུ་སྒོང་སྐྱེས་རང་རྒྱལ་བ་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི། འཇུག་གནས་ཤེས་པ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང་། སྒོང་སྐྱེས་ནི་ཚོགས་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་མི་ཉེས་ཞེས་སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །ཡང་ན་འཇུག་གནས་ཤེས་པ་ནི་མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
2-1-235a


 གཉིས་པ་སྐྱེ་ཚུལ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རང་བཞིན་ལ། ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ཚུལ། ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཐོག་མ་མེད་པ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རང་བཞིན་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱི་རོལ་པས། བདག་གྲུབ་པར་ཐལ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་
གཞན་དུ་འཕོ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་པས། ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུར་གྱུར་པའི་ཕུང་པོ་འདོར་ལེན་བྱེད་པའི་བདག་ནི་མེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལས་དང་རྣམ་སྨིན་ནི་ཡོད། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པས་ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་མ་གཏོགས་ཕུང་པོ་འདི་འདོར་ཞིང་
གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་བརྡར་བཏགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་བའོ་ཞེས་རྟེན་འབྲེལ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། འོ་ན་འཆི་སྲིད་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྒྱུན་དེ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་
སོགས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་ཙམ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བདག་ཅེས་འདོགས་ན་ནི་བཀག་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་བཏགས་ཀྱང་རུང་བའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ཙམ་མ་འགག་པར་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་འཕོ་བའི་མཐུ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་དང་ལས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་དང་
སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་སྲིད་པ་བར་མའི་རྒྱུན་གྱིས་ན་མངལ་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མར་མེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུན་གྱིས་འགྲོ་བས་འབར་བཞིན་དུའོ། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་འཕངས་པ་བཞིན་རྣམ་ཤེས་མིང་གཟུགས་
སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རེག་ཚོར་རིམ་གྱིས་རྒྱུན་སྐྱེས་ནས་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་ཐ་དད་པས་འཕེན་པ་ཐ་དད་པས་མངལ་དུ་འཆི་བ་དང་། བུ་ཆུང་ངུ་འཆི་བ་དང་། དར་བབ་ཏུ་འཆི་བ་རྣམས་དེ་དག་གིས་ལས་སོ་སོར་བསགས་པས་འཕེན་པའོ། །རིམ་པ་ནི། གཙུག་ལག་ལས། དང་
2-1-235b


པོ་ནུར་ནུར་པོ་ཡིན་ནོ། །ནུར་ནུར་པོ་ལས་མེར་མེར་སྐྱེ། །མེར་མེར་པོ་ལས་ནར་ནར་སྐྱེ། །ནར་ནར་པོ་ལས་འཁྲང་འགྱུར་སྐྱེ། །འཁྲང་ལས་རྐང་ལག་འགྱུས་པ་དང་། །སྐྲ་སྤུ་སེན་མོ་ལ་སོགས་པ། །དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །མཚན་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་
འགྱུར། །ཞེས་སོ། །ནུར་ནུར་ནས་འགྱུས་པའི་བར་ནི་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལྔའོ། །མཚན་ནི་མིག་སོགས་ཀྱི་རྟེན་གསལ་བར་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཤ་རུས་སོགས་སོ། །དུས་གཞན་ན་མངལ་ན་ཡོད་པའི་ཟུག་རྔུར་སྨིན་པ་དེ་དེར་ཡོད་པའི་ལས་ཀྱི་ཟུག་རྔུ་པ་དེ་བསྒྱུར་
ནས། མའི་ལུས་ཀྱི་མི་གཙང་བའི་སྒོ་ལོགས་སུ་ཁ་བསྟན་ནས་འཇོག་ལ། དེ་ནས་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གིས་རང་གནས་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་སྤེད་པར་བྱེད་པ་ནི། ལུས་མཁྲང་པོ་དེ་རྩལ་པོ་ཆེས་བསྡམས་པ་བཞིན་དུ་འཚིར་བཞིན་པ་དེ་གཞན་དུ་སྤོ་དཀའ་
བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མའི་ཟས་དང་མའི་སྤྱོད་ལམ་ཉེས་པའམ་སྔོན་ལས་ཀྱིས་མངལ་ཁོ་ནར་འཆིའོ། །དེ་ནས་རྒྱུས་ཤེས་པའི་སྨན་པ་ལྟ་བུས་མར་སར་སོགས་རྫས་འཇམ་པོ་ལག་པར་བསྐུས་ཏེ། མཚོན་རྣོན་པོ་སྲབ་མོ་བཏགས་ཏེ། རྐྱག་དོང་ལྟ་བུར་མི་བཟད་པ་དྲི་
ང་བ་མུན་ཁུང་ལ་སོགས་པའི་འདམ་རྫབ་སྲིན་བུའི་རིགས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་སྟོང་ཕྲག་གི་གནས་རྟག་ཏུ་འཛག་པར་འགྱུར་པ། །རྟག་ཏུ་བྱི་དོར་བྱ་དགོས་པ། ཁུ་ཆུ་དང་། ཁྲག་དང་། ཆུ་སེར་དང་དྲི་མས་ཀུན་ཏུ་མྱགས་པ། རྣམ་པར་མྱགས་པ། རུལ་པ། རྣག་པ། 
འབྲེད་པ། མཐོང་ན་འཇིགས་སུ་རུང་བ་པགས་པ་བརྡོལ་བ་སྲབ་མོས་གཡོགས་པ། སྔོན་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཀྱི་རྨ་འཁྱིམས་ཆེན་པོ་དེར་ལག་པ་བཅུག་སྟེ། ནང་དུ་ཡོད་པའི་རོའི་ཡན་ལག་ཉིང་ལག་བཅད་ནས་འབྱིན་ཏོ། །ཤི་བ་དེ་ཡང་
2-1-236a


མངལ་དེར་ལས་གསད་པ་མ་བསགས་པས་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱིས་གཞེན་དུ་ཁྲད་པ་མིན། སྐྱེ་བ་སྔ་མར་བསགས་པའི་ལས་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱིས་ག་ཤེད་དུ་འཁྲིད་དོ། །འོན་ཏེ་བདེ་བར་བཙའ་ན། བུ་འདོད་པའི་མའམ་
གཡོག་གིས་བཙས་མ་ཐག་པའི་ལུས་རྨ་གསར་ལྟར་བཟོད་མེད་པ་ལ་མཚོན་དང་སྲེག་ཐལ་རྣོན་པོ་ལྟ་བུའི་ལག་གཉིས་ཀྱིས་རེག་པས་བླང་ཞིང་འཁྲུའོ། །ནུ་ཞོ་སོགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ཅིང་ཟས་རགས་པ་ཡང་གོམས་པར་བྱེད་དོ། བཟའ་བ་སོགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་དབང་པོ་རྣམས་
སྨིན་ཏེ་ལས་བསགས་ཤིང་ཉོན་མོངས་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ཞིག་ནས་སྔར་བཞིན་བར་སྲིད་ཀྱི་རྒྱུན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་སྐྱེ་བས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་འགྲོ་སྟེ། ལས་ཉོན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་ལས་ཉོན་སོག་པས་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡོད་ན་དངོས་
པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བ་ལས། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ས་བོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་ཁོ་ནར་ས་བོན་གྱི་རྗེས་ཐོག་གི་དུས་སུ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་དང་། མེའི་རྒྱུས་ཚོས་པའི་འབྲས་བུའི་ནུས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་རྟག་པ་ནི་དབྱུག་སྩོགས་མིན་རིམ་སྩོགས་ཕྱིར་གྱིས་བཀག་ཟིན་
པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་སྤྱིའི་འཁོར་བ་ལ་ཐ་མ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཟད་པར་ནི་མི་འདོད་ཀྱང་གང་ཟག་སྒོས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཟད་ན་མཐའ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ནི་མུ་སྟེགས་སྤྱོད་པ་པ་དག་གི་ལུགས་བསལ་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རང་བཞིན་གཏན་ལ་
དབབ་པ་ལ། གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ། ཡན་ལག་སོ་སོའི་ངོ་བོ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གསུམ་དཔེས་བསྟན་པ། དེ་རྣམས་སྲིད་པ་བཞིར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབྱེ་བ་མདོར་བསྟན། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། བཅུ་གཉིས་
2-1-236b


སུ་དབྱེ་བ། གསུམ་དུ་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཕུང་རྒྱུན་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནས་འདི་དང་འདི་ནས་ཕ་རོལ་དུ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་གསུམ་པོ་དེ་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པ་རྒྱུ་མེད་དང་རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས། མ་རིག་པ། 
འདུ་བྱེད། རྣམ་ཤེས། མིང་གཟུགས། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །རེག་པ། ཚོར་བ། སྲེད་པ། ལེན་པ། སྲིད་པ། སྐྱེ་བ། རྒ་ཤིའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་མམ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆ་གསུམ་མོ། །གཉིས་པ་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཚེ་གསུམ་ལ་
རྫོགས་པའི་ཚུལ། ཉོན་མོངས་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ། གཞན་གྱི་དོགས་པ་བསལ་བའོ། །དང་པོ་ལ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད། དེ་རྣམས་གནས་སྐབས་པར་བསྟན། མདོ་དང་འགལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། གསུམ་པོ་འདི་སྔོན་མཐར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་
གཉིས་དང་ཕྱི་མཐར་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་དང་བར་དུ་ལྷག་མ་བརྒྱད་དོ། །འདི་ཐམས་ཅད་འདོད་སྤྱོད་ཀྱི་གང་ཟག་རང་རྒྱུད་ལ་རིམ་པར་སྐྱེས་པའི་ཚེ་མཐར་ཐུག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལྡན་ལ། གཞན་བར་མ་དོར་ནི་ཚེ་མ་རྫོགས་པས་མི་འཆི་ཞིང་། གཟུགས་ཁམས་ན་རྣམ་
ཤེས་ཀྱི་དུས་རང་ན་མིང་དང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོད་ཀྱི་རིམ་པ་མེད། གཟུགས་མེད་པ་ན་མིང་གཟུགས་ཚངས་པ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཚང་བ་མེད་དེ། མདོར། ཀུན་དགའ་བོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པར་མ་གྱུར་ན། མིང་གཟུགས་ནུར་པོར་བྱ་
བའི་ཕྱིར་བརྒྱལ་བར་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །རྟེན་འབྱུང་སྔོན་མཐའ་དང་ཕྱི་མཐའ་གཉིས་སུ་བརྗོད་པའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་སྔོན་མཐའ་ཡིན་ཙམ་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་ནས་ཚོར་བའི་བར་ཡང་སྔོན་མཐའ་ཡིན་ལ། །
2-1-237a


འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་རྒ་ཤི་ཕྱི་མཐའ་ཡིན་པས་དེའི་རྒྱུ་སྲེད་ལེན་སྲིད་གསུམ་ཀྱང་ཕྱི་མཐར་འཇོག་སྟེ། སྔོན་མཐའ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དང་ཕྱི་མཐའ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། སྤྱིར་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་མ་རིག་པ། འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་རྒ་ཤི། 
བར་གྱི་བཅུ་ནི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན། མ་རིག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན། དེས་སྐྱེ་བ་ཚུན་ཆད་འགྲེའོ། །འོ་ན་མ་རིག་པ་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། འབྲས་བུ་མིན་ན་མ་རིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པས་མ་རིག་པ་རྒྱུ་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རམ། རྒ་
རྒ་ཤི་ལ་འབྲས་བུ་མེད་ན་གཉེན་པོ་མ་བསྟེན་ཀྱང་རང་འགགས་སུ་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན། མ་རིག་པ་ལ་ལར་རྒྱུ་མེད་པས་རྒྱུ་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཟེར་ན། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། ལར་དེའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ་རང་ཡང་སྲེད་ལེན་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་ལེན་པའི་རྒྱུ་སྲེད་པ་དང་
སྲེད་པའི་རྒྱུ་ཚོར་བ་ཡིན་པས། ལར་བཅུ་གཉིས་པོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་། བཅུ་གཉིས་པོའི་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་མེད། རྒ་ཤི་ལ་ལར་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་མ་བསྟེན་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཟེར་ན། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། རྒ་
ཤི་རང་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་སྲེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅུ་གཉིས་པོ་འདིར་གཏོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད། འདིར་མ་གཏོགས་པའི་འབྲས་བུ་མེད། འོ་ན་མ་རིག་པ་སྲེད་ལེན་ཡིན་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་སྲེད་ལེན་གྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མ་རིག་པའི་རྒྱུན་མ་འཆད་པ་ཅི་སྟེ་སྙམ་ན། མ་
རིག་པ་འཁོར་བའི་རྩ་བར་བསྟན་པའི་ཆེད་དོ། །འོ་ན་ཚོར་བ་དང་རེག་སྩོགས་རྒ་ཤི་ཡིན་ན། ཚེ་འདི་ལ་རྒ་ཤི་མི་སྟོན་པ་ཅི་ཡིན་ན། འདི་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་ཀྱང་དངོས་གྲུབ་པས་དེ་ལ་སྤང་ཐབས་མེད། འོ་ན་སྡོད་འགྲུབ་པ་དེ་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་ནས་སྤང་ཐབས་ཡོད་པས་སྤོང་
2-1-237b


བའོ། །འདི་ནས་ཚེ་སྔ་མར་བོད་པ་ལ་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་རྒྱུ། ཕྱི་མར་བོད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་རྒ་ཤི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་བཞིན་འདི་ནས་ཕྱི་མར་བོད་པ་ལ་ཡང་སྔ་མའི་རྒྱུ་གཉིས་དང་བཅས་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་བཞི་སྟེ། ཚེ་གསུམ་ལ་བཞི་གཉིས་བརྒྱད་དུའང་འཇོག །ཡང་བརྒྱད་གཉིས་བཅུ་
དྲུག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ནས་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ལྔ། ཕྱི་མའི་རྒྱུ་གསུམ་སྟེ་བརྒྱད། འདི་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་རྒྱུ་གསུམ། སྔ་མའོ་འབྲས་བུ་ལྔ་དང་བཅས་ཏེ་བརྒྱད་ཀྱིས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། བདུན་གཉིས་བཅུ་བཞིར་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ནས་སྔ་མ་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་་བདུན་
ཡིན་པ་བཞིན། འདི་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་བདུན་དུ་བཞག་པའི་ཕྱིར། ལྔ་གཉིས་བཅུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ནས་ཕྱི་མ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ལྔ་ཡིན་པ་བཞིན། སྔ་མ་ལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་ལྔར་བཞག་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཚེ་འདི་ལ་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱས་པར་ལྔར་སྟོན། ཚེ་ཕྱི་མའི་
རྒྱུ་ཡང་རྒྱས་པར་གསུམ་དུ་སྟོན་གྱི། ཚེ་སྔ་མ་ལ་རྒྱུ་རྒྱས་པར་མི་སྟོན་པ་ཅི། ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་རྒྱས་པར་མི་སྟོན་པ་ཅི་སྙམ་ན། བརྒལ་བ་དེ་ལ་ལན་མཁས་པར་བཏབ་ན། དཔྱོད་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་རྒྱུ་འབྲས་རྒྱས་པར་བཤད་ན། འོ་ན་ཚེ་འདི་ལའང་རྒྱུ་
འབྲས་རྒྱས་པར་མི་འཆད་པ་ཅི་སྟེ་ཟེར་ནས་འོང་། ཡང་ན་ཚེ་འདིར་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ལྔ་དང་། ཕྱི་མའི་རྒྱུ་གསུམ་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་རྟོགས་པར་སླ་བས། འདི་ལ་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་རྒྱས་པར་སྟོན་གྱི། ཚེ་སྔ་ཕྱི་ལ་རྒྱུ་འབྲས་རྒྱས་པར་མི་སྟོན། ལར་སྔ་ཕྱིར་མི་སྟོན་པ་
མིན་ཏེ། འདིའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་རྒྱས་པས་སྔ་ཕྱིའི་རྒྱུ་འབྲས་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར། འདིའི་རྒྱུ་འབྲས་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཅིང་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རིང་མོ་ཞིག་གི་སྐྱེ་བའི་གོང་རོལ་ནས། །ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་བདག་བློའི་ངལ་བ་
2-1-238a


ནི། །ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་བགྱི་བ་མ་ཡིན་པར། །ཡུན་རིང་གོམས་པ་འབའ་ཞིག་ལྷུར་བླངས་པའི། །བག་ཆགས་ཕྲ་མོ་ཅུང་ཟད་སད་པ་ལས། །ཤེས་བྱ་བལྟ་ལ་ལོང་བའི་སྐབས་མ་གྱུར། ། གཉིས་པ་ལ། སྔོན་མཐར་འབྱུང་བ་བཤད། བར་དུ་བྱུང་
བ་བཤད། ཕྱི་མཐར་འབྱུང་བ་བཤད། དང་པོ་ནི། ཚེ་སྔ་མར་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བལྟོས་ནས་མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་མ་རིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་ཅིང་། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་དེ་
དག་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོ་གཤེགས་ན་ཞབས་འབྲིང་བ་འོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཚེ་སྔོན་བསོད་ནམས་དང་དེ་མིན་པ་དང་། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གང་དེ་ཚེ་འདི་ལ་བལྟོས་ནས་འདུ་བྱེད་དག་ཅེས་བརྗོད་དེ། ལས་འདུ་བྱེད་གང་གིས་ཚེ་འདིར་རྣམ་པར་
སྨིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མའི་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཕུང་པོ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་མཚམས་སྦྱོར་དེ་ཕན་ཆད་ནས་སྐྱེ་
མཆེད་དྲུག་དོད་ཚུན་ཆད་མ་དོད་ཀྱི་བར་དེའོ། །ལུས་ཡིད་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉིད་ནས་བྱུང་ཟིན་པས་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་དོན་ཚུན་ཅེས་རིགས་སྙམ་ན། མི་རུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལུས་དང་ཡིད་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ནང་དུ་འཇོག་དགོས་པས་དྲུག་ཅེས་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཞི་དོད་པ་དེའི་
ཚེ་ལུས་དང་ཡིད་དྲུག་གི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་སྔར་གྱི་ཡིད་དང་ལུས་ཀྱི་རྒྱུན་ཡང་དྲུག་གི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དོད་ནས་དབང་ཡུལ་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཚུན་ཆད་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ། འདི་ལའང་
2-1-238b


ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་ན་ལུས་ཡིད་ཀྱི་གསུམ་འདུས་ཡོད་ཀྱང་དབང་པོ་གཞན་གྱི་གསུམ་འདུས་མེད་པའོ། །རེག་པ་ནི་དབང་ཡུལ་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ཏེ། ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཤེས་ཤིང་གཡང་དང་མེ་ལྕོགས་ལ་གལ་མེད་པ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་
ནི་འདི། སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི། ཞེས་གཅོད་མི་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་ཚུན་ཆོད་དེ། དེའི་ཚེ་རེག་པའི་རྟེན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བའི་ཡན་ལག་ནི། ཚོར་བ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་གཅོད་ནུས་པ་ནས་ཟས་
ལ་སོགས་པ་སྲེད་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་ཀྱང་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་མི་འབྱུང་བའི་བར་ཚུན་ཆད་དོ། །སྲེད་པའི་ཡན་ལག་ནི་གཟུགས་སོགས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བ་ཅན་གྱི་ཡུལ་རྟ་གླང་སོགས་འཚོ་བ་ལ་མ་ཞུགས་
པའོ། །ཡུལ་དང་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་ནི་སྐབས་གང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་རྟ་གླང་འབྲུ་བང་མཛོད་སོགས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྒྱུག་པ་དེ་ཡང་སྲིད་པའི་འབྲས་
བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་སོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན་སྲིད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ཞིབ་པར་དཔྱད་ན་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་ལས་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། ལས་དེས་ཀྱང་
འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཕྱི་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བཞག་པ་དེ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་བཞག་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་ཕན་ཚོད་ཚོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བར་ཡན་ལག་བཞི་པོ་མིང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་
2-1-239a


མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་ནི་གདུལ་བྱ་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དེ་གནས་སྐབས་པར་བསྟན་པ་ལ། དངོས་དང་། དོགས་སྤོང་ངོ་། །དང་པོ་ནི། རྟེན་འབྲེལ་ལ་
དབྱེ་ན་སྐད་ཅིག་མར་བྱུང་བའམ་འདི་ལ་སྐད་ཅིག་ཡོད་པས་སྐད་ཅིག་མའོ། །རྒྱུན་གྱིས་རྩེ་བ་དང་སྤྱོད་པ་བར་མ་ཆད་ལྡན་པས་རྒྱུན་ཆགས་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འཇོག་བྱེད་ཡོད་པས་འབྲེལ་པ་ཅན་ནོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་ཕུང་པོའི་གནས་སྐབས་པ་ཡིན་པས་གནས་སྐབས་
པའོ། །དེ་བཞི་པོ་རིགས་བསྡུ་ན། སྐད་ཅིག་མ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་དུ་སྦྱར་ཀྱང་ལྡོག་པ་མི་འདྲ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པའི་ཆ་ནས་དང་། འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཆ་ནས་སོ། །རྒྱུན་ཆགས་པ་དང་གནས་སྐབས་པ་སྦྱར་ཀྱང་ལྡོག་པ་མི་འདྲ་སྟེ། རྒྱུན་
ཆགས་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་རིགས་འདྲའི་ཆ་ནས་དང་། གནས་སྐབས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐབས་སོ་སོར་བཅད་པ་ནས་སོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་འཇོག་སྟེ། ཆགས་དབང་གིས་སྲོག་བཅད་པའི་རྨོངས་པ་དེ་མ་རིག་པའོ། །སེམས་དཔའ་དེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །དངོས་
པོ་སོ་སོའི་རྣམ་རིག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕུང་བཞི་ནི་མིང་གཟུགས་སོ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་མིང་གཟུགས་ལ་རགས་པ་དང་བརྟེན་པས་དེ་ལ་གནས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་འདུས་པ་ནི་རེག་པའོ། །རེག་
པ་ཉམས་མྱོང་ནི་ཚོར་བའོ། །ཆགས་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའོ། །དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་ནི་ལེན་པའོ། །སྲེད་པས་བླངས་པའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་སྲིད་པའོ། །ལས་དེ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །འབྲས་བུ་འཕེན་པའི་མཐུ་ཉམས་པའམ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་བལྟོས་ནས་ཡོངས་
2-1-239b


སུ་སྨིན་པ་ནི་རྒ་བའོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཞིག་པ་ནི་ཤི་བའོ། །གཞན་དག་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཞིག་པ་མེད་ཀྱང་ཞིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཤི་བའོ་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། 
འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་འདུས་བྱས་ཙམ་རྒྱུ་ལ་བལྟོས་པ་དང་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཆོས་འབྲས་བུ་ལ་བལྟོས་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་དུས་སུ་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཀ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཏེ།
དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཚེ་གསུམ་བར་ཆད་མེད་པར་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་རྒྱུན་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་དུ་མ་དང་ཚེ་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་ལས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་འདི་ནི་གནས་སྐབས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྐབས་སུ་བབ་པར་དགོངས་ནས་བསྟན་པར་འདོད་དོ། །ལོ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་མིང་གཟུགས་ལ་ཕུང་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་ཕུང་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཅི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་མ་རངས་པའོ། །གཉིས་
པ་ནི། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡོད་ན། མ་རིག་པ་སོགས་ཁོ་ན་ལ་ཅིས་བསྒྲགས་སྙམ་ན། མ་རིག་པ་གཙོ་བོའི་ཕྱིར་ན་མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བསྒྲགས་ལ། འདུ་བྱེད་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་གང་གཙོ་བོའི་སྐབས་དེར་བཤད་པ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་
2-1-240a


མདོ་ལས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་གསུངས་ལ། རབ་བྱེད་ལས་ནི། རྟེན་འབྲེལ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གསུངས་པས་འགལ་སྙམ་ན། མདོ་ནི་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། མངོན་པ་ནས་གསུངས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཏེ། 
རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པ་ལའང་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་མདོ་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི། མདོ་ལས་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཁོ་ན་
གསུངས་པ་ནི། སྔོན་དང་ཕྱི་མཐའ་བར་དག་ལ། བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་ངམ་མ་བྱུང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར། བར་འདིར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། ཡོད་པ་དང་འགྱུར་བ་ནི་ཅི་ཞིག་གོ་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་ནི། རྨོངས་པ་རྣམ་པར་
བཟློག་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནས་སྔ་མར་འབོད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་འབྲས་བུ་ལྔ་བསྟན་པས་སྔ་མ་དང་འདིའི་ཕྱེད་ལ་རྨོངས་པ་བཟློག་པ་དང་། ཕྱི་མར་འབོད་པའི་རྒྱུ་གསུམ་འབྲས་བུ་གཉིས་བསྟན་པས་ཕྱི་མ་དང་འདིའི་ཕྱེད་ལ་རྨོངས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཉོན་མོངས་གསུམ་
དུ་བསྡུ་བ་ལ། དངོས་དང་། བདུན་པོ་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ། ཐོག་མཐའ་གཉིས་ལ་རྒྱས་བཤད་མ་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ནི། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་ལས་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་ད་ལྟར་
གྱི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། སྲེད་ལེན་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ནི་ལས་གཉིས་སོ། །དེ་དག་ད་ལྟར་གྱི་དང་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །རྣམ་ཤེས་མིང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རེག་པ་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་རྒ་ཤི་ལ་ཚོར་བའི་བར་ལྔ། ད་ལྟའི་སྐྱེ་བ་དང་མ་
2-1-240b


འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་ཏེ་བདུན་པོ་ལས་ཉོན་གྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞིའི་ཡན་ལག་གོ ། གཉིས་པ་ནི། ཡན་ལག་བདུན་ལས་ཉོན་གྱི་གཞི་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་འབྲས་བུའང་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་ཤེས་ནས་ཚོར་བའི་བར་ལྔ་ཡིན་ལ། 
སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཡང་ཚེ་འདི་ལ་ནི་རྣམ་ཤེས་ནས་ཚོར་བའི་བར་གཞི་ལྔ་སྟེ་འབྲས་བུ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་གཉིས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ན། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་གཉིས་སུ་
བསྡུས་ཏེ་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དང་། འདས་པའི་དུས་སུ་མ་རིག་པ་གཅིག་པུར་བསྡུས་ཏེ་རྒྱུ་སྟོན་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདས་མ་འོངས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཆོས་ཅན། མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་ལས་འདས་དུས་སུ་རྒྱུ་གཉིས་དང་ཕྱི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་ལྔར་ཕྱེ་ནས་མ་བཤད་དེ། 
བར་མའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྒྱས་བཤད་ཁོ་ནས་སྔ་ཕྱིའི་དེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཤེས་ནུས་པའི་ཕྱིར། དོན་མེད་པས་མ་ངལ་ལོ། །གསུམ་པ་གཞན་གྱི་དོགས་པ་བསལ་བ་ལ། གྲངས་ངེས་ལ་དོགས་པ་བསལ་བ་དང་། འབྱུང་བ་དང་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་
ནི། ཡང་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མཐའ་ཡོད་པར་ཐལ། མ་རིག་པ་ལ་རྒྱུ་དང་རྒ་ཤི་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་ཡན་ལག་གཞན་གྱིས་ཁ་སྐོང་དགོས་པར་ཐལ། དེ་དག་ལའང་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེ་
ན། དེ་དག་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་ན་ཁ་གཞན་ནས་སྐོང་དགོས་པས་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་སྲེད་པ་ལས་ཉོན་མོངས་ལེན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་ལས་བྱ་བའི་ལས་ཉིད་སྐྱེ་སྟེ། མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་དང་། ལེན་པ་ལས་སྲིད་པ་སྐྱེའོ། །
2-1-241a


ལས་འདུ་བྱེད་སྲིད་པ་དེ་ལས་གཞི་རྣམ་ཤེས་དང་སྐྱེ་བ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལས་གཞི་མིང་གཟུགས་ནས་ཚོར་བའི་བར་དང་རྒ་ཤི་འབྱུང་ལ། གཞི་ཚོར་བ་དང་རྒ་ཤི་ལས་ཉོན་མོངས་པ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་ལེན་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་
ལུགས་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་རིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཞི་ཚོར་བ་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ལས་སྐྱེ་ལ། ལེན་པ་མ་རིག་པ་དེའང་གཞི་སྲེད་པ་མ་རིག་པ་མཚུངས་ལྡན་ལས་སྐྱེ་ལ། རྒ་ཤིའི་ཚོར་བ་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ལས་ཀྱང་སྲིད་ལེན་མ་
རིག་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་སྟེ། མ་རིག་པ་ཉིད་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་དང་། སྔ་མ་སྔ་མ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ལ་བལྟོས་ནས་རྒྱུར་སོང་བའི་ཕྱིར། མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་རྟེན་འབྱུང་ལས། 
གསུམ་པོ་དག་ལས་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། །གཉིས་ལས་བདུན་འབྱུང་བདུན་ལས་ཀྱང་། །གསུམ་འབྱུང་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་སྟེ། །ཉིད་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཁོར། །འགྲོ་ཀུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། །འདི་ལས་སེམས་ཅན་གཞན་ཅིའང་མེད། །ཅེས་དང་། འཕགས་
མཆོག་ཀླུས། ལམ་གསུམ་ཐོག་མཐའ་དབུས་མེད་པར། །འཁོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མགལ་མེ་ཡི། །འཁོར་ལོ་ལྟ་བུར་ཕན་ཚུན་གྱི། །རྒྱུན་ཅན་འདི་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཡན་ལག་ཁ་སྐོང་མ་བྱས་ན་འཁོར་བ་ཐོག་མཐའ་ཅན་དུ་དོགས་
པའི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ནི། མདོ་ལས། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་བྱ་བ་ནས་ཐ་མ་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར།
2-1-241b


ཞེས་པའི་སྔ་ཕྱི་མཐའ་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཚིག་གི་ནུས་པ་དང་བཅས་ཏེ་བརྗོད་མི་དགོས་པར་ཐལ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱི་ཞེས་པ་ནས་འཁྲུགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་པས་གྲུབ་བོ། །སློབ་དཔོན་
ཡིད་འོང་གི་མཁན་པོ་གནས་བརྟན་དབྱིག་གཉེན་ན་རེ། མ་རིག་པ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང་། དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ལ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོར་ནི་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ལེན་པའི་ཡན་ལག་གི་ནང་དུ་བཏུས་ནས་བསྟན་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་
ཆོས་ཅན། ལེན་པའི་ནང་དུ་ཇི་ལྟར་འདུ་སྟེ་མི་འདུ་བར་ཐལ། དེ་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁོས་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ལེན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འདུ་བའི་ཕྱིར་ཟེར་རོ། །འོ་ན་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་གཞན་
དུ་དབྱེ་མི་རིགས་པར་ཐལ། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་དེ་ལེན་པའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར། འཁོར་གསུམ། བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་ན་རེ། མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་དེ་རེག་པའི་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་དེ། མདོ་གཞན་ལས། མིག་དང་
གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་བྱེད་རྙོག་པ་སྐྱེའི་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚོར་བའི་དུས་སུ་ཡང་མ་རིག་པ་ཡོད་དེ། མདོ་གཞན་ལས། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་བའི་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་
ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པའི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཆོས་ཅན། ཡོད་དེ། རེག་པའི་དུས་ཀྱི་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་ཆོས་ཅན། ཡན་ལག་གཞན་གྱིས་ཁ་སྐོང་བར་བྱེད་མི་དགོས་ཏེ། རེག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཚུལ་
2-1-242a


མིན་ཡིད་བྱེད་ཡིན་ན་དེའི་རྒྱུ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བ་མིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུའང་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་བྱེད་རྙོག་པ་ཞེས་མ་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །འདིའི་ཁྱབ་པ་ནི། ཨ་ལོང་ཡིན་ན་གོར་གོར་དང་། གོར་གོར་ཡིན་ན་ཨ་ལོང་མིན་པ་
བུད་དུ་སོང་འདུག་གོ ། འོ་ན་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཡིན་པ་མདོ་གཞན་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོར་བརྗོད་དགོས་སམ་སྙམ་ན། མི་དགོས་ཏེ། རིགས་པས་བསྒྲུབས་པས་ཤེས་ནུས་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་གང་ཞེ་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་
པ་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་དང་རེག་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མེད་དེ། ཚོར་བ་དེ་ལས་སྲེད་པའི་རྐྱེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་རེག་པས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཚོང་བའི་རྐྱེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ན། དགྲ་བཅོམ་གྱི་རེག་པ་ནི་ཆོས་ཅན། 
མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བརྗོད་ནས། ཇི་སྙེད་རིགས་པས་འཐད་པ་དེ་སྙེང་ལུང་གིས་མ་བཤད་བཞིན་དུ་ཡང་གོ་བར་འགྱུར་མོད། འོ་ན་མདོ་གཞན་གྱི་ལུང་འགོད་པ་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། རིགས་པ་དེ་གང་ལས་འབྱུང་བའི་
ཁུངས་འགོད་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞུང་རྩོམ་མཁན་གྱི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ནི། རིགས་པས་གོ་ཚད་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོར་བརྗོད་མི་དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ནི། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོར་རེག་ཚོར་འདི་གཉིས་ཀྱང་སྨོས་པའམ་བརྗོད་མི་དགོས་པར་ཐལ། འདིར་
མ་བརྗོད་ཀྱང་གཞན་ནས་བསྟན་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཀྱང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོར་བརྗོད་མི་དགོས་པར་ཐལ། རིགས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྒ་ཤི་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་པས་གོ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དཔལ་ལེན་གྱིས་ལན་
2-1-242b


ཡང་དག་པར་ཐེབས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་ལུགས་ཀྱི་ལན་ནི། མ་རིག་པ་དང་རྒ་ཤིའི་བར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་མ་བསྟན་ཀྱང་ཆོས་ཅན། འཁོར་བ་ཐོག་མཐའ་ཡོད་པར་མི་ཐལ་ཏེ། ཕ་རོལ་ནས་འདི་དང་འདི་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མཐའ་མེད་པ་ལ་རྨོངས་པ་གོང་དུ་རྒྱ་ཆེན་
བཟློག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རྟེན་འབྲེལ་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོས་ཁྱད་པར་མ་གསུངས་ཏེ། འདུས་བྱས་སུ་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བྱེ་སྨྲས་མ་འོངས་པ་ལ་ཆོས་ཅན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་
ཞེས་བརྗོད་མི་རིགས་པར་ཐལ། མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་པས། འོ་ན་མ་འོངས་པ་ཆོས་ཅན། འདུས་བྱས་དག་ཅེས་བརྗོད་མི་རིགས་པར་ཐལ། མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲས། མ་ཁྱབ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་རྣམ་སྨིན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་པས་
བསམ་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བདག་ལྷ་མིར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་གོ་སྙམ་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་སྡེ་པས། མ་འོངས་པའི་ཟག་བཅས་གང་ཡིན་བསམ་དུ་རུང་ན། མ་འོངས་པའི་ཟག་མེད་ཇི་ལྟར་བསམ་དུ་རུང་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་སྨྲས་ཟག་མེད་མ་འོངས་པའང་འཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་
པའི་སེམས་པ་དགེ་བས་བསམ་པར་ནུས་སོ། །མདོ་སྡེ་པས། འོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་འོངས་པར་འཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་བསམ་པས་འདུས་བྱས་པར་ཐལ། ཟག་མེད་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ན་འཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་པའི་བསམ་པས་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། 
བྱེ་སྨྲས་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྫས་སུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་པའི་རང་ལུགས་ནི། མ་འོངས་པ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞེས་འཇོག་རིགས་ཏེ། འདས་ད་ལྟར་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་རིས་མཐུན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་རང་དུས་རེག་པས་
2-1-243a


གཟུགས་སུ་མི་རུང་ཡང་། ད་ལྟའི་གཟུགས་རུང་དང་རིས་མཐུན་པས་གཟུགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོའི་དགོངས་པ་འདིར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་ཅན། རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་
ཏེ། འདི་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བ་ནི་ཆོས་ཅན། གནས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པར་འདོད་དེ། འདི་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཅན། འབྱུང་བ་དང་བྱུང་བ་གཉིས་ཀར་གྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་
ནའང་རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་ལ་བལྟོས་ནས་རྟེན་འབྱུང་དེ་དེར་བལྟོས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ཕ་ལ་བལྟོས་ནས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཕ་མིན་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་བརྟན་བསམ་རྫོགས་ན་རེ། འབྱུང་བྱུང་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་ནི་མ་འོངས་པ། 
གཉིས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་ཐ་མའི་འདས་ད་ལྟར་བྱུང་བ། གསུམ་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདས་ད་ལྟར་བྱུང་བ། བཞི་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཞེས་ཟེར་བའི་ཕྱིར། དེའི་མུ་གཉིས་པ་ནི་བྱུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་པའོ། །མུ་
གསུམ་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་ཐ་མ་ལས་གཞན་པའི་འདས་པ་འབྱུང་བ་དང་། ད་ལྟ་བ་དེས་བྱུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་པའོ། །ཞེས་གྲགས་པ་ནི་རྣམ་དག་མི་སྲིད་པའོ། །མདོ་སྡེ་པས་བྱེ་སྨྲ་ལ་རྒོལ་བ་ནི། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕུང་ལྔ་ཐམས་ཅད་ཡན་ལག་དེ་དང་
དེ་རང་གི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པར་དེ་འདོད་རྒྱལ་ལམ་མདོའི་དགོངས་པར་སྨྲ། ཕྱི་མ་ལྟར་ན། འདོད་པ་འདི་ནི་མདོའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། །མདོ་དོན་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་འགལ་ན། མདོ་ལས། མ་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་གང་
2-1-243b


ཡིན་པའོ་ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པས། མ་རིག་པ་ནི་དུས་གསུམ་དང་ཕྱི་ནང་དང་བདེན་བཞི་ཕུང་ལྔ་སོགས་མི་ཤེས་པའི་སེམས་བྱུང་ཁོ་ནར་བཤད་ཀྱི། གཟུགས་སོགས་སུ་བསྟན་པ་མིན་པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཅག་གིས་ལུགས་མདོ་དོན་དུ་གནས་འོང་། 
བྱེ་སྨྲས། ཡན་ལག་གི་ཚོགས་པ་ལས་གཅིག་བསྟན་པས་གཞན་མ་བསྟན་པ་མིན་གྱི། གཙོ་བོ་བསྟན་པས་དེའི་འཁོར་བཅས་ཀྱང་གོ་བ་ལ་བསམས་ནས། གླང་ཆེན་གྱི་རྗེས་རྟ་སོགས་ཀྱི་རྗེས་ལས་ཁྱབ་ཆེ་བ་བཞིན་མི་སྡུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་
ལས་ཁྱབ་ཆེ་བས། དེ་སྟོན་པའི་མདོ་གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ལྟ་བུ་བྱ་བ་ཞིག་ལས། སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། སྐྲ་དང་སྤུ་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ། སྐྲ་དག་ལས་ས་མིན་གྱི་འབྱུང་འགྱུར་དག་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི། གཙོ་བོ་ས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་གཙོ་བོར་མ་རིག་པ་བསྟན་
པ་ལྟར་ཞོར་ལ་ཕུང་ལྔའང་དེའི་ཡན་ལག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པས། དཔེ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་ནི། སྐྲ་གང་ཞེ་ན། སའི་ཁམས་སོ་ཞེས་སྟོན་ན་ནི་སའི་ཁམས་མིན་པའི་འབྱུང་འགྱུར་དག་ཀྱང་སྐྲ་ལ་ཡོད་པས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་ཡང་སྟོན་པ་
མ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་སའི་ཁམས་ཀྱི་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞེ་ན། སྐྲ་དང་ཞེས་སོགས་བརྗོད་ནས། ས་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་སོགས་གཞན་ཡང་ཡོད་ཅེས་དོན་གྱིས་འཕངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའང་མ་ཡིན་གྱི། མདོར་ནི། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་སོགས་ཁོ་ནས་མཚོན་བྱེད་དུ་བྱས་ཏེ། སའི་
ཁམས་མཚོན་བྱར་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྲ་སོགས་ལས་གཞན་ས་ཁམས་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེ་འདི་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་དཔེ་ཡིན་པ་བཞིན་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་མདོ་འདིས་ནི་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་སོགས་ལྷག་མ་མེད་པ་ཁོ་ན་བསྟན་གྱི། ཕུང་
2-1-244a


ལྔ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དེ་ཡིན་པར་མ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། མདོར་མཆི་མ་དང་མཆིལ་སྣབས་སོགས་དེའི་ཞར་བྱུང་དུ་མ་བཤད་ཀྱང་། སྤྱིར་མཆི་མ་སོགས་ལ་སའི་ཁམས་ཡོད་པས་དཔེ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའོ་སྙམ་ན། དེའི་ལྷག་མ་
ཡོད་ཆུག་ཀྱང་མདོ་འདིར་ལྷག་མ་ལུས་པར་བསྟན་ཟིན་པ་ཉིད་དེ། ལུས་འདི་ལས་གཞན་ཡང་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མདོར་མ་བཤད་པའི་མཆི་མ་སོགས་ལ་ས་ཁམས་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་ན་དང་འདྲ་བར་མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་གི་ལྷག་མ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་མ་རིག་པ་
རང་ལ་རགས་ལས་ཏེ། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ན་གཟུགས་སོགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་རིག་པ་ཉིད་དུ་བསྡུ་བ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་ཕུང་ལྔ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། རིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་གནས་
སྐབས་ཀྱི་ཕུང་ལྔ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་གཟུགས་སོགས་ལས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་འབྱུང་དགོས་པ་ལས་མི་འབྱུང་བ་གང་ཞིག །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་ལ་རྗེས་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་ལ་
ཕུང་པོ་ལྔ་ཡོད་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མིན་པ་དང་མི་གཡོ་བས་འགྲོ་བར་འཕེན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་མེད་པ་དང་། དེར་སྐྱེ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་སྲེད་པ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་མིན་པ་མདོའི་དགོངས་པ་ཁོ་ནའོ། །མཛོད་
འཆད་པའི་བོད་པ་དག །འགྲེལ་པས་རྩ་བ་དགག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟར་ན། མུ་དང་པོ་ལ་དགག་པ་མཛད་པ་ནི། མདོ་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དག་གོ། ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཁས་ལེན་མི་རིགས་པར་ཐལ།
2-1-244b


མ་འོངས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་པས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ཡང་བྱུང་བར་ཁས་ལེན་ན། འོ་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཆོས་ཅན། ཚེ་གསུམ་ལ་འཇོག་མི་རིགས་པར་ཐལ། ཡན་ལག་ཕྱི་མ་གཉིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མི་བཞག་
པའི་ཕྱིར། འཁོར་གསུམ། ས་སྟོན་སྡེ་པ་འོད་སྲུངས་སྡེ་དང་ཆོས་སྲུང་སྡེ་ན་རེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ནི་ཆོས་ཅན། འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་བ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་། ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་གནས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །
ལུང་དེ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་འགྲེལ་ན་མ་རིག་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་སོགས་འབྱུང་བ་ཆོས་ཅན། དེ་བ་བྱུང་རུང་མ་བྱུང་རུང་དུས་རྟག་པར་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་མ་བསྟེན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོའང་འདོད་དོ། །ཡང་མདོ་དེ་སྒྲས་
ཟིན་ལྟར་མིན་པར་རྟེན་འབྲེལ་རྟག་དངོས་ཞིག་ཡོད་པའི་དོན་ལ་འཆད་ན། རྟེན་འབྱུང་ཆོས་ཅན། རྟག་དངོས་མིན་པར་ཐལ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། འབྱུང་བ་ནི་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདུས་མ་བྱས་མ་རིག་པ་
འདུས་བྱས་དང་འབྲེལ་པ་མེད་ན་མ་རིག་པ་རྟེན་བྱུང་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པས་ཁྱབ། ནམ་མཁའ་དང་གཟུགས་བཞིན་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་རྟེན་བྱུང་ཡང་ཡིན་ཅེས་པས་ངའི་མ་མོ་གཤམ་ཡིན་བྱ་བ་ལྟ་བུའི་ཚིག་གིས་ནུས་པ་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀ་ཟད་པར་བྱས་པའོ། །རྟེན་འབྲེལ་རྟག་དངོས་
ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ངེས་ཚིག་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་འགལ་བ་བསྟན་པ་ནི། ཨིཎ་འགྲོ་བ་ལའོ་ཞེས་པའི་བྱིངས་བཞག །ཨིཎའི་གྲྭའོ་ཞེས་པས་ཎ་ཕྱིས། སྔོན་དུ་ཉེར་བསྒྱུར་པྲ་ཏི་བཞག །རྟགས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཚིག་ལ་རྣམ་དབྱེ་དང་པོའོ་ཞེས་པས། རྣམ་དབྱེ་དང་པོའི་གཅིག་ཚིག་ཉེར་
2-1-245a


བསྒྱུར་པྲ་ཏི་ལ་སི་བྱིན། མི་ཟད་པ་ལས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པས་སི་འཇིག །བྱེད་པ་པོ་གཅིག་དག་གི་སྔོན་མའི་དུས་ལའོ་ཞེས་པས་ཀྟྭ་བྱིན། ཀ་ལ་ཡ་ཎ་བཞིན་་་་འང་སྟེ་ཡ་ལ་བརྗོད་པ་པོར་བའོ་ཞེས་པས་ཀ་དབྱི། བསྡུ་བ་བྱུང་བ་ན་ནཉ྄་མ་ཡིན་པ་ལ་ཀྟྭའི་ཡབ་
སོ་ཞེས་ཀྟྭ་ཡ་པྲ་རུ་བསྒྱུར། བྱིངས་ཀྱི་མཐའ་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ་ཏའོ་ཞེས་པས། བྱིངས་མཐར་ཏ་ཨཱ་ག་མ་བྱིན། མདོ་འདིས་ཡ་པྲ་ཀྱི་པྲ་དབྱི། པྲ་ཏི་དང་ཨི་མཚུངས་འདྲ། ཡ་གསལ་བྱེད་དབྱངས་མེད་དྲངས་པས་པྲ་ཏཱི་ཏྱ་གྲུབ་པ་ནི་བྱིངས་ལ་འགྲོ་བའི་དོན་ཡོད་ཀྱང་
ཉེར་བསྒྱུར་གྱི་དབང་གིས་འཕྲད་ནས་ཞེས་པར་འགྱུར་ལ། འཕྲད་ནས་ཞེས་པ་དེས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །པ་ད་ཡོད་པ་ལའོ་ཞེས། པ་དའི་བྱིངས་བཞག །བྱིངས་མཐའི་ཨ་བརྗོད་དོན་ཡིན་པས་ཕྱིས། བྱིངས་ཀྱི་སྔོན་དུ་ཉེར་བསྒྱུར་ས་མྲ་དང་། ཨུཏ་བཞག །
དེ་གཉིས་ལ་རྣམ་དབྱེ་དང་པོའི་སི་བྱིན། མི་ཟད་པ་ལས་ཀྱང་ངོས་སི་འཇིག །གྷཉ་བྱིན། གྲུབ་པ་ཉ་ཎ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་ཨི་ཙ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པས་རིང་པོར་བསྒྱུར་ཞིང་རྐྱེན་གྱི་ཉ་ཡང་དབྱི། ཙ་ཛྭ་དག་ནི་དྷུ་ཊ྄་དང་གྷ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་ཀ་ག་དག་གོ་ཞེས་པས་རྐྱེན་གྱི་གྷ་དབྱི། 
སྲོག་གི་ཨ་བཞག །གསལ་བྱེད་དབྱངས་མེད་རིམ་བཞིན་དྲངས་པས་ས་མུཏྤཱ་ད་ཞེས་པ་ནི་བྱིངས་ལ་ཡོད་པའི་དོན་ཡོད་ཀྱང་ཉེར་བསྒྱུར་གྱིས་བསྒྱུར་བས། ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྒྲ་དོན་ཀྱང་འཕྲད་ནས་འབྱུང་གི། མ་འཕྲད་
པར་ནི་མི་འབྱུང་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲ་དངོས་དབང་གིས་འཇུག་པར་འདོད་པའི་མུ་སྟེགས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པ་ན་རེ། འཕྲད་ནས་འབྱུང་བ་བྱ་བའི་སྒྲ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་གིས་བྱ་བ་གཉིས་བྱེད་པ་ལས། བྱ་བའི་སྔར་བྱེད་པོ་ཡོད་པར་སྟོན་པ་ལ་རྐྱེན་འདིར་འགྱུར་བ་དོན་གྱིས་ཐོབ་པ་
2-1-245b


་རུང་ཡང་། སངས་རྒྱས་པ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྒྲ་བཤད་འཇུག་འདི་དོན་མཐུན་མི་རུང་སྟེ། འཕྲད་པའི་སྔ་རོལ་ནས་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདིའི་ཞེན་དོན་ཡང་སངས་རྒྱས་པས་བདག་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ཁས་མི་ལེན་པ་ལ་གནོད་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་བསམ་སྣང་ངོ་། །སློབ་དཔོན་གྱིས་
བརྡ་སྤྲོད་པའི་ཀླན་ཀ་ཚིགས་བཅད་དུ་བསྡེབ་བར་མཛད་པའི་དོན་ནི། ཁྱེད་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་འཕྲད་པར་རུང་བ་མིན་ཏེ། མ་བྱུང་བའི་ཚེ་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་སམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པོ་མེད་པའི་ཁྲུས་ཀྱི་བྱ་བ་སོགས་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན། ཡང་
གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་པས་རྟེན་པའམ་བལྟོས་པའི་འཕྲད་པའི་བྱ་བ་དང་། དེ་ལས་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་པའི་དུས་མཉམ་དུ་བྱེད་པོའང་འཇོག་ལ། བྱེད་པ་ངེས་པར་བྱ་བའི་སྔར་འཇོག་དགོས་པ་མ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། འོ་ན་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་སྒྲ་སྒྲུབ་དང་འགལ་ཏེ། སྒྲ་སྒྲུབ་ཀྱི་
སྐབས་འདིར་ཆོས་ཅན། བལྟོས་ནས་འབྱུང་། བརྟེན་ནས་འབྱུང་། འཕྲད་ནས་འབྱུང་བྱ་བའམ། བལྟོས་ཏེ་འབྱུང་། བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་། འཕྲད་དེ་འབྱུང་བྱ་བའི་ནས་སམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲ་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། དེ་གྲུབ་ན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་པོ་ལས་རག་དགོས་པ་གང་
ཞིག །དེའི་སྔ་རོལ་དུ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཕེན་ནོ། །འོ་ན་ནི་བརྡ་སྤྲོད་པ་རང་ལ་འདི་འདྲི་སྟེ། ཆོས་སྐྱེ་བ་དེ་ཚེ་ད་ལྟའིའམ་མ་འོངས་པ་ཞིག་སྐྱེ། དང་པོ་ལྟར་ན། ད་ལྟ་བ་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། སྐྱེ་བ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེ་དགོས་པ་གང་ཞིག་དེ་
ལྟ་བ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ད་ལྟ་བར་སྨོས་པ་དེ་ད་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་སྐྱེ་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཚད་གྲུབ། ཁྱོད་ད་ལྟར་བ་ལས་སྐྱེ་དགོས་ན་ཁྱོད་སྔར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ད་ལྟར་བ་ལས་སྐྱེ་བ་བུད་དོ། །སྐྱེས་ཟིན་སྐྱེ་ན་ནི་སྐྱེ་བ་ཐུག་
2-1-246a


པའང་ཅི་ཡོད། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། མ་འོངས་པ་ནི་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་བྱ་བྱེད་གང་དུའང་བདག་ཉིད་མ་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁྱོད་རང་བརྡ་སྤྲོད་པ་འདས་ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གང་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་། ཁོ་བོ་
སངས་རྒྱས་པ་ནི་གནས་སྐབས་གང་ཞིག་ཡོད་པས་དེའི་ཚེ་མ་འོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མིན་གྱི། གང་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་གང་འབྱུང་བ་ནི་རྐྱེན་དང་འཕྲད་པ་ན་སྐྱེའོ། །བརྡ་སྤྲོད་པ་དག་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་རང་དབང་གིས་རྫས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའང་ཆོས་ཅན། 
མི་འཐད་དེ། སྐྱེ་བར་བྱེད་པོ་རང་ཉིད་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ལས་སྐྱེ་བ་པོ་གཞན་མི་དམིགས་ལ། སྐྱེ་བར་བྱ་རྒྱུའི་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་པོ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྐྱེའོ་འབྱུང་ངོ་བརྟེན་ཏོ་བྱ་བ་སོགས་ལ་བྱེད་པ་པོ་རང་དབང་ཅན་དགོས་པའི་ཀླན་ཀ་མེད་དེ། བློ་རྟོག་པའི་ངོ་
ནས་བརྟགས་ཏེ་བཞག་ཆོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་བོ་སློབ་དཔོན་མི་བསྐྱོད་བཟང་པོས་བསམས་ན། བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་བཏགས་ཡོད་དུ་བསྟན་པའི་རིགས་པ་འདིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་འབེབས་ནུས་པས། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དབྱིག་གི་གཉེན་འདིས་
ཀྱང་བསྟན་བཅོས་འདིའི་སྐབས་སུའང་ཟུར་རམ་སྦས་པའི་དོན་གྱིས་འཕགས་མཆོག་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་བཞེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ལྟ་བ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དེ་ཐབས་མཁས་པས་བསྟན་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་མོས་གུས་སུ་བྱེད་དོ། །སྤྱིར་སྐྱེ་བ་པོ་དེ་ཉིད་སྐྱེ་བར་བྱེད་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བར་བྱ་
རྒྱུའང་ཡིན་པ་རང་ལྡོག་ནས་མི་འགལ་བ་དང་། དེ་ལ་སྐྱེ་བྱེད་གཞན་གྱིས་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་བྱས་ན་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བྱེད་རྣམས་དང་སྐྱེ་བ་པོ་ཁོ་རང་གི་གཞི་མཐུན་མི་སྲིད་པའི་ཐ་སྙད་པའི་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དཔྱད་ན་རང་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་གཞན་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་ཆོས་
2-1-246b


ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དག་བཞི་པ་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ལ། དེ་ལ་བལྟོས་ནས་མ་དག་པ་འཁོར་བའང་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་བ་དང་། འཁོར་བ་འདིར་སྐྱེས་ན་མྱང་འདས་འདིའང་སྐྱེ་ཞེས་རྟེན་འབྱུང་གི་ཐ་སྙད་མཛད་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་དཔལ་མགོན་ཀླུ་
སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་འབུལ་ལོ། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་མཛད་དུ་གསོལ་ལོ། །ད་ནི་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ལ་བྱེ་སྨྲ་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་ནི། བདག་ཉིད་དུ་མ་རེག་པའི་མེད་པ་
ཆོས་ཅན། འབད་དུའང་མི་རུང་སྟེ། བདག་ཉིད་དུ་མ་རེག་པའི་མེད་པ་སྐྱེ་མི་རུང་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེས་ཟིན་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། སྐྱེ་ན་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཐུག་མེད་ཀྱི་རིགས་པ་སྟོན་པ་ནི་གྲངས་ཅན་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དོན་གྱིས་དགག་པའོ། །འོ་ན་ཡོད་པ་ལས་
སྐྱེ་ནའང་ངེད་ལ་རུང་གི། ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་ངེད་མི་ཟེར་བས། འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་ཐ་དད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་བྱེ་སྨྲས། མ་འོངས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་དང་། མདོ་སྡེ་པས་ཀྱང་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཕྲད་ནས་སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་ན་
འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ཡོད་པ་ཁོ་ན་ནི་སྐྱེ་བར་ངེད་མི་འདོད་དེ། འདོད་ན་བུམ་པ་འཇིམ་པ་དང་དབྱུག་གུ་སོགས་ལ་མི་བལྟོས་པར་རང་གྲུབ་ཏུ་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །ཡང་ཡོད་ནའང་རུང་བྱ་བ་འདི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྐྱེ་ན་ཐུག་
མེད་ཡིན་ཀྱང་ཡོད་ཙམ་སྐྱེ་བ་ལ་ཐུག་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བས་གནོད་མི་རུང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པོ་གཅིག་གིས་བྱ་བ་དུས་མཉམ་བྱེད་པ་ལ་བྱེད་པོ་དུས་སྔ་མ་ཁོ་ན་བ་སྟེ་ཞེས་པ་ཆོས་ཅན། མི་འཐད་དེ། བྱེད་པ་གཅིག་གིས་བྱ་བ་གཉིས་དུས་ལྷན་ཅིག་པ་ལའང་སྟེ་སྒྲའི་རྐྱེན་
2-1-247a


དང་བཅས་པར་འཇུག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བྱེད་པ་པོ་མར་མེའི་བྱ་བ་མུན་པ་སེལ་བ་ནི་བྱེད་པ་དང་བྱ་བ་གཅིག་ཅར་ཡིན་ལ། མུན་པ་དང་མར་མེ་དང་པོར་འཕྲད་པའི་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་སོང་ནས་མུན་པ་འགག་པའི་བྱ་བ་སླར་མ་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་མ་
གྲུབ་སྟེ། བྱེད་པོ་མར་མེའི་རྗེས་ནས་བྱ་བ་མུན་པ་འགགས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ད་དུང་ཡང་དཔེ་སྟོན་ཏེ། ཁ་གདངས་ནས་ཉལ་བྱ་བ་ཡང་དང་པོར་ཁ་གདངས་ནས་ཕྱིས་ཉལ་བ་མིན་གྱི། ཁ་གདངས་པའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་བཞིན་དུ་ཉལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དང་པོར་
ཁ་གདངས་ལ་དེ་མ་ཐག་བཙུམ་ནས་ཉལ་བ་ལ་ནི་ཁ་གདངས་ནས་ཉལ་ཅེས་མི་བརྗོད་དེ། དང་པོར་རྐང་པ་ཡ་གཅིག་བརྐྱངས་ནས་དེ་ནས་བསྐུམས་ཏེ་ཉལ་བ་ལ་རྐང་པ་ཡ་གཅིག་བརྐྱངས་ཏེ་ཉལ་ཅེས་མི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔལ་ལེན་ནི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ཀླན་ཀ་དེ་སྤང་བར་འདོད་ནས། 
རྟེན་འབྲེལ་ནི་བྱ་བ་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བར་ཟློས་པའི་ཕྱིར། སམ་ནི་འདུ་བ་དང་། ཨི་རྻ་ནི་མི་སྡོད་པར་འགྲོ་བ་དང་། ཨུ་ཏྤཱ་ད་ནི་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར། མང་དུ་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པ་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་དུ་རུང་ལ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་མ་ངེས་པའི་ཆོས་
གཅིག་པུ་རྟེན་འབྱུང་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདོད་པ་དེ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོ་འདི་དང་བྱེ་སྨྲའི་གྲུབ་པ་མ་རིག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཕུང་ལྔ་དུ་མ་ཡོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་བཏགས་རུང་ཡང་དོན་ལ་མི་འཐད་དེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ན། མིག་གི་དབང་པོ་
དང་གཟུགས་སོགས་ཟློས་ནས་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། སམ་སྐྲྀ་ཏ་ལྟར་ན། མིག་ལ་བརྟེན་ཅིང་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་པ་ལ་ཚིག་སྡུད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གོང་དུ་བརྡ་སྤྲོད་བའི་ཀླན་ཀ་ནི་འདིས་སྤང་མ་ནུས་སོ། །ཡང་རྟེན་འབྲེལ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ན་མདོ་དང་འགལ་ཏེ།
2-1-247b


བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་མི་རྟག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུང་དགོས་པ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པ་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་གཞན་ཡང་དེ་ལ་ཡོད་དོ་སྙམ་པའི་
ལོག་རྟོག་བཟློག་པའི་ཆེད་ཡིན་ཏེ། ངེས་བཟུང་གི་སྒྲ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བསྟན་བཅོས་གཞན་ལས། མ་རིག་པ་ཡོད་པ་དེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་གི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་མེད་པར་འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུངས་
པ་ཆོས་ཅན། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱུད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་འདི་ཡོད་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་འབྱུང་བ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་སྐྱེས་པས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་
གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། ཚེ་བརྒྱུད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཡོད་ན། ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་རྣམ་ཤེས་དང་ཚོར་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་སྲེད་ལེན་སྲིད་པ་སྐྱེས་པས་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྐྱེ་བ་རྒ་ཤི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་
རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། རྣམ་གྲངས་དང་པོས་དངོས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་། གཉིས་པས་བརྒྱུད་རྒྱུའི་རྐྱེན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་རྒྱུ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བརྒྱུད་རྒྱུར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་རྒྱུ་ཡིན་པའང་ཉོན་མོངས་
ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཅིང་། དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ནི་བརྒྱུད་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྐབས་ན་མ་རིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བཤད་པ་ནི་རང་ལུགས་སོ། །གནས་བརྟན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིག་ན་རེ། རྣམ་གྲངས་གཉིས་སྨོས་པ་ཆོས་ཅན། རིམ་བཞིན་རྒྱུ་
2-1-248a


མེད་དང་རྒྱུ་རྟག་པར་སྨྲ་བ་དགག་པའི་ཆེད་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་ན་དངོས་པོ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། རང་བཞིན་དང་སྐྱེས་བུ་སོགས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟེར་རོ། །དེ་ཙམ་ཞིག་དགག་པའི་ཆེད་དུ་རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་བཀོད་དོ་ཞེས་པ་ཆོས་ཅན། 
འཐད་པ་མིན་ཏེ། དེ་ཙམ་ཞིག་འགོག་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཕྱི་མ་ཉིད་སྨོས་པས་ཀྱང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱི་མའི་ནང་ན་རྒྱུ་དང་རིས་མཐུན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བར་དོན་གྱིས་འཕངས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་འདི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་སྨོས་མི་དགོས་པར་ཐལ་ལོ། །མུ་
སྟེགས་ལ་ལ་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། བདག་རྟེན་དུ་ཡོད་པས་འདུ་བྱེད་སོགས་འབྱུང་ལ། བདག་གཅིག་པུས་ཀྱང་མིན་པར་གྲོགས་མ་རིག་པ་སོགས་སྐྱེས་པས་འདུ་བྱེད་སོགས་སྐྱེའོ་སྙམ་ན། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་གྲངས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་སྐྱེས་
པས་གང་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ཉིད་ཡོད་པས་དེ་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ངེས་བཟུང་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོར། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ན་རེ། རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པ་མ་སྤངས་པ་དང་འདུ་བྱེད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པར་ཡོད་ན་འདུ་བྱེད་འདི་མི་སྤོང་བར་འབྱུང་
པའི་ཕྱིར་དང་། མ་རིག་པ་མངོན་གྱུར་དེ་ཉིད་སྐྱེས་པས་འདུ་བྱེད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་ན་རེ། རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། རྒྱུན་གནས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དག་རིམ་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་རྒྱུན་ཇི་སྲིད་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་འབྲས་
2-1-248b


བུའི་རྒྱུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་འདི་ཉིད་སྐྱེས་པས་འབྲས་བུ་འདི་ཉིད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཅན། གནས་པ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ནི་རང་རྒྱུད་དང་། ཐལ་འགྱུར་དུ་
བཀོད་ན། སྐབས་དེར་ཆོས་ཅན། འབྱུང་བ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། གནས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། སྔར་གནས་པ་དང་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཡིན་ན་གོ་རིམ་དང་
མཐུན་པར་སྐྱེ་བ་སྔར་གསུངས་ཤིང་གནས་པ་ཕྱིས་ནས་བསྟན་དགོས་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཡང་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བར་འདོད་ནས། དཔལ་ལེན་ན་རེ། གནས་པ་སྟོན་པས་འབྱུང་བ་མི་སྟོན་པར་མི་འགལ་ཏེ། འབྲས་བུ་འདི་ཡོད་ན་རྒྱུ་འཇིག་པ་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་
བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་རྒྱུ་སྐྱེས་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་ཐལ། རྒྱུའི་རྒྱུན་གནས་པ་ལས་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཞིག །རྒྱུ་འཇིག་པ་འབྱུང་བ་དེ་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞིག་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། 
རྒྱུའི་དངོས་པོ་འདི་ལྟར་སྐྱེས་པས་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འདི་ལྟར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་གསུངས་པའི་མདོ་དོན་གནས་སྐྱེས་གཉིས་སུ་དགོངས་པ་ཡིན་ན་ཆོས་ཅན། འདི་ཡོད་པས་འདི་མི་འབྱུང་ཞེས་བཀའ་སྩལ་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འཇིག་
པ་ལས་འབྲས་བུ་སྔར་ཡང་སྐྱེ་བས་ཁྱབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་པའི་སྔོན་དུ་སྐྱེ་བ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ན་གོ་རིམ་འདི་ལྟར་སྦྱར་ན་ལེགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ནི་འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་ཞེས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་། ཕྱིས་འབྲས་བུ་འདི་ཡོད་ན་རྒྱུ་འདི་
2-1-249a


མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བཀའ་སྩལ་རིགས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་གྲུབ་པར་རློམ་ན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཀའ་མ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་ལུང་གིས་བསྙོན་མེད་དུ་བསལ་ལོ། །གཞན་ཡང་རྟགས་འདི་མི་འགྲུབ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཡོད་ནས་ཕྱིས་རྒྱུ་འཇིག་པ་མ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་དག་མཉམ་སྟེ་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་ཡོད་པས་འདི་མི་འབྱུང་ཞེས་འདོན་པ་འཐད་ན་ཆོས་ཅན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མདོ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་
དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ཞེས་རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གི་འབྱུང་བ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་འདི་ཡོད་ན་རྒ་ཤི་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མི་འབྱུང་བར་འཐད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་གསུམ་མོ། །གཞན་ཡང་
རྒྱུ་འཇིག་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཟོལ་དེ་ཆོས་ཅན། མདོའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བརྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་ནས་འཇིག་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་འབྱུང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། འགགས་པའི་
ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགག་སྒྲུབ་དེ་དག་ནི་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་གཞིར་བཞག་པ་ཡིན་གྱི། ད་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ཀྱི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡིན་པ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་ཅི་ལྟར་ལྟོས་འབྱུང་ནི། སོ་སྐྱེས་རྟེན་འབྱུང་བདག་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཙམ་འདི་མི་
ཤེས་པས་བདག་ལྟ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་ཀྱིས་བདག་ཚེ་ཕྱི་མར་བདེ་བའི་དོན་དུ་བསོད་ནམས་དང་། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་དུ་བདེ་བའི་དོན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་། ཚེ་འདིའི་བདེ་བའི་དོན་དུ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་། བསམ་
2-1-249b


གཏན་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བདེ་མིན་སྡུག་མིན་གྱི་དོན་དུ་མི་གཡོ་བའི་ལས་གསུམ་རྩོམ་པ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དག་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་འཕེན་པའི་དབང་གིས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་སྲིད་པ་བར་མའི་རྒྱུན་གྱིས་རྩ་རིང་པོ་ལ་མེ་འབར་བ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་དུ་དམྱལ་སོགས་
འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཆོས་ཅན། ཚོགས་དྲུག་པར་འཐད་དེ། སྲིད་པ་བར་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནས་བཟུང་སྟེ། སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་བར་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་
ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བར་སྲིད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཞག་ན་ཆོས་ཅན། རྣམ་ཤེས་ལྔ་འབྱུང་བ་མེད་དེ། ཆད་དང་མཚམས་སྦྱོར་འདོད་ཆགས་བྲལ། །ཉམས་དང་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་
རྣམས། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ནར་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཤིའི་བར་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མདོར། མིང་གཟུགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་མིང་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཅན་
མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞིའོ། །གཟུགས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞེས་སོགས་ནས་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ། དེ་ནས་ཡུལ་དང་འཕྲད་ནས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བས་གསུམ་འདུས་པ་ལས་
བདེ་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་རེག་པའོ། །དེ་ནས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའི་ཚོར་བདེ་ནི་འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཕྱིན་གྱི་བདེ་བ་དང་བཞི་པའི་བཏང་སྙོམས་ལ་སྲེད་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྲེད་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་
2-1-250a


གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པའོ། །དེ་ནས་ཚོར་བ་ཡིད་འོང་ལ་སྲེད་པས་འདོད་སོགས་ཉེ་བར་ལེན་ཏེ། འདོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔའོ། །ལྟ་བ་ནི་རེ་གཉིས་ཏེ། ཚངས་དྲའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
སྤང་བའོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ནི་ཁྱི་དང་བ་ལང་དང་གཅེར་བུ་པ་དང་སྤོང་དཀར་བ་དང་སྒྲེན་མོ་གོས་མེད་པ་དང་། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དབྱུག་གུ་དང་གཡང་གཞི་དང་ཕྱུགས་བདག་པ་རལ་བུ་དང་ཐལ་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དབྱུག་གུ་གསུམ་དང་སྒྲེའོ་དང་། ཐོད་པ་ཅན་ཐོང་པ་ལ་སོགས་
ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ། །ལུས་ལ་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡོད་པས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་། གཞན་ན་རེ། བདག་ལྟ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཟེར་རོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་བདག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བས་བདག་སྨྲ་བ་ཉིད་དོ། །བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ།
དགེ་སློང་དག་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་བཏགས་པའི་རྗེས་སུ་ལྷུང་བར་ཟད་ཀྱི། འདི་ལ་བདག་གམ་བདག་གི་ནི་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདོད་སོགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཡུལ་དེ་དག་མ་ཐོབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཐོབ་པ་
ལ་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལས་འདི་སྐད་དུ། ཉེ་བར་ལེན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བདུན་པའི་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་སྲིད་པའི་ལས་སོག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲིད་པ་སྟེ། མདོ་ལས། 
ཀུན་དགའ་བོ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་གང་ཡིན་དེ་ནི་འདིར་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྲིད་པ་བར་མ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་མེ་འབར་བ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་དུ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ་པའོ། །
2-1-250b


སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་རྒ་ཤི་འབྱུང་སྟེ། མདོ་ལས། རྒ་བ་གང་ཞེ་ན། མགོ་སྒྲེ་བོར་གྱུར་པ་དང་སྐྱ་བོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤི་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དང་དེ་དག་གནས་དེ་ནས་ཤི་འཕོ་ཞིང་འཆི་འཕོ་བའོ། །ཞེས་སོགས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོའི་ཚིག་ཟུར་གྱིས་འབའ་ཞིག་
ཅེས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོགས་ཐོག་མཐའ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། བཅུ་གཉིས་ཕུང་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཅུ་
གཉིས་ལ་བཞག་པ་ནི་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ཡིན་པས་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སྣ་ཚོགས་རྟོག་གེའི་ངོས་ལ་ལྡོག་པ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཕྲ་མོར་འཆར་བ་གང་མཆིས་པ། །མཚུངས་པ་འདྲ་བ་རྣམས་ལས་ཐུན་མོང་དུ། །གྱུར་མིན་ཆ་ཤས་གསལ་བྱེད་འདི་ན་སྣང་། །
ཞེས་བརྗོད་དོ། ། གཉིས་པ་ཡན་ལག་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ལ་གཉིས། ཡན་ལག་བཞི་དངོས་སུ་བཤད་པ། ལྷག་མ་གཞན་ལས་ཤེས་པར་བསྟན་པས་སོ། །དང་པོ་ལ་བཞི། མ་རིག་པ། མིང་། རེག་པ། ཚོར་བ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། 
ལོག་རྟོག་བསལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། མ་རིག་པའི་དོན་ནི། ཡང་དག་པར་རིག་མ་རིག་པ། དངོས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་བདེན་པ་དང་ལས་འབྲས་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་མི་གསལ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཆོས་གཞན་ཞིག་མ་རིག་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་མེད་དང་བེམས་
པོའང་དེར་འགྱུར་བས་རིག་པ་མེད་པ་དང་། མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མི་མཛའ་བ་དང་རྫུན་ཏེ་མི་བདེན་པ་དང་། སོགས་པའི་སྒྲས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། དོན་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགྲ་དང་རྫུན་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལོག་པའི་དོན་དང་།
2-1-251a


དྲན་པའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རིག་པ་མེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གང་ལས་ཤེས་ན། མདོ་ལས། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་དངོས་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་པས་ཀྱང་གྲུབ་སྟེ། རིགས་མིན་ཕ་མིག་སོགས་
ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་དེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རིག་པ་མེད་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་ཀྱི་མིང་དུ་འདོད་པ་དགག །ཤེས་རབ་
ངན་པ་ལ་དེར་བརྗོད་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། མ་རིག་པ་ནི་ཆོས་ཅན། རིག་པ་མེད་ཙམ་དང་མིག་སོགས་མིན་པར་འོས་ཏེ། ཀུན་སྦྱོར་དགུ་དང་སོགས་པས་འཆིང་བ་གསུམ་དང་། ཆུ་བོ་བཞི་དང་སྦྱོར་བ་བཞིའི་ཚིག་ཏུ་མ་རིག་པ་ཞེས་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་དུ་གསུངས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡང་ཆུང་མ་དང་བུ་ངན་པ་ལ་ཆུང་མ་དང་བུ་མ་ཡིན་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ངན་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་རིག་པའོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཤེས་རབ་ངན་པ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་ཁྱབ་
བྱེད་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་དམིགས་ཀྱི་ཐལ་བའོ། །མ་རིག་པ་དེའང་དོན་ལ་མ་རིག་པ་རང་མིན་ཏེ་ཤེས་རབ་ངན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། གཙོ་སེམས་གཅིག་གི་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་མ་རིག་པ་ཆོས་ཅན། ཤེས་རབ་ངན་པའི་ལྟ་བ་དེ་མ་ཡིན་པར་
ཐལ། མ་རིག་པ་དེ་ལྟ་བ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོའི་ནང་ནས་འབྱུང་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མང་པོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་
2-1-251b


མཚུངས་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་འཇིག་ལྟ་སོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། མ་རིག་པའི་སེམས་བྱུང་མཚུངས་པར་ལྡན་རུང་ཞིང་། དེ་ཐ་དད་མིན་ན་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མ་རིག་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཡིན་ན་ཆོས་ཅན། ལྟ་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པར་
ཐལ། གཉིས་ཀའང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫས་ཡིན་པ་གང་ཞིག །ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫས་གཉིས་གཙོ་སེམས་གཅིག་གི་འཁོར་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་གཅིག་མ་རིག་པ་ཡིན་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་མི་མཚུངས་པས་ཁྱབ་པ་
བཞིན་ནོ། །འདི་ཡང་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་དམིགས་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ངན་པ་དེ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་དེས་ཤེས་རབ་དེ་ངན་པར་བྱེད་པའི་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བསྟན་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉེ་བར་
ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་མི་གྲོལ་ལོ། །མ་རིག་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པར་མི་འདག་གོ། ཞེས་སོ། །ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་བྱེད་ཀྱི་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་
ཉིད་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་བྱེད་སེམས་མ་ཡིན་པར་འདོད་ཆགས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁོ་ན་རེ། ཤེས་རབ་དེའི་ཉོན་མོངས་བྱེད་ཤེས་རབ་འདི་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་བར་བར་དུ་བྱུང་བ་དང་། འདྲེས་མའི་
ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་དགེ་བ་འདྲེས་ནས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་མི་འདག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་བྱས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་མི་གྲོལ་བ་ཡང་ཆོས་ཅན། འདོད་ཆགས་དང་སེམས་དུས་མཉམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་
2-1-252a


བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ཉལ་བཞག་སྟེ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པས་བཅོམ་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བག་ཆགས་དེ་བཟློག་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མི་གྲོལ་བར་བྱེད་པོ་དེ་འདོད་ཆགས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མཚུངས་ལྡན་
དེ་མ་ཡིན་པར་བག་ཉལ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་གྱིས་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་དེས་དགེ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་བཅད་ནས་བག་ཉལ་མ་རིག་པ་བཞེས་པ་དེས་ཉེ་བར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་མི་འདག་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཉིད་མ་རིག་པ་ཡིན་
ཀྱང་དགེ་བའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་མི་འདག་པར་བྱེད་རུང་སྟེ། མི་འདག་པར་བྱེད་པའི་དྲི་མ་ནི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་ཕྱོགས་སྔ་མས་བྱེད་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་རྟོག་བཏགས་དེ་ལ་སུ་ཞིག་གིས་ལན་བཟློག་སྟེ་ལུང་དང་
མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་དེ། མ་རིག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ངན་པ་ལས་རྫས་གཞན་ཁོ་ནར་བཞེད་དོ། །བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་ནི། ཆགས་སོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་གཞན་དུ་མེད་དེ། མ་རིག་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱི་མིང་ཡིན་
པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསུས་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཤིང་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རིག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ལྟ་སོགས་ཀྱང་ལོག་པར་འཛིན་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་
སྔ་མའོ། །འདོད་པ་དེ་ཡང་གཞུང་འགྲེལ་འདི་དག་གི་དགག་བྱ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་སྦྱོར་གྱི་ཚིག་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་སྦྱོར་ལས་མ་རིག་པའི་ཀུན་སྦྱོར་གྱི་ཚིག་ལོགས་སུ་སྨོས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་ཡིན་པས། ཉོན་མོངས་
2-1-252b


གཞན་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་བཤད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཅན། ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕན་ཚུན་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལྟ་བ་དེ་ཀ་མ་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་མ་ཁྱབ་སྟེ། ལྟ་བ་ལྟ་བ་དང་འདོད་ཆགས་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་ན་མངོན་པ་དང་
འགལ་ཏེ། མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་ཉོན་མོངས་གཞན་གྱི་ཕན་ཚུན་མི་མཚུངས་ལ། མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ལྟ་བ་དང་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་ཀྱང་མཚུངས་ལྡན་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་དག་མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་
ཡིན་པས་མཚུངས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པས་མཚུངས་ལྡན་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱང་མ་རིག་པས་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ནར་བཤད་པར་འགྱུར་གྱི། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཞེས་བཤད་པར་མི་
འགྱུར་ཏེ། མ་རིག་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་སྨོས་པས་ཆགས་སོགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དཔལ་ལེན་གྱི་བསམ་པ་ལ། མ་རིག་པ་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་མ་རིག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་
གཟུགས་ཅན་བཅུ་གཟུགས་ཅན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་བཞིན་ཅེ་ན། འོ་ན་ཤེས་རབ་ལའང་ཆོས་ཅན། ཞེ་སྡང་གི་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་མི་དགོས་ན་སེམས་ལའང་མི་དགོས་པར་
མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དཔལ་ལེན་གྱིས། མ་རིག་པ་ནི་ལྟ་སོགས་ལས་སེམས་བྱུང་རྫས་གཞན་ཡིན་ན་མ་རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས། དེའི་རང་བཞིན་ནི་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་ལས་འབྲས་རྣམས་མི་གསལ་བའོ། །གསལ་བ་ནི་རབ་ཏུ་
2-1-253a


ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་དོན་གཅིག་གོ ། དཔལ་ལེན་ན་རེ། མི་གསལ་བ་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཡིན། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ན་མིག་སོགས་དེར་ཐལ་ལ། གསལ་བ་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ན་རི་རྭ་ཡང་དེར་ཐལ་བས་སྔར་མ་རིག་པ་ལ་
སྐྱོན་བརྗོད་པ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས། རིགས་པ་དེས་མི་གནོད་དེ། དེའི་རང་ངོ་ནི་གསལ་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆོས་གཞན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དཔལ་ལེན་གྱིས། གསལ་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རང་དེ་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས། གསལ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་
ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆོས་ཅན། དངོས་སུ་མ་དམིགས་ཀྱང་བྱེད་ལས་ཀྱི་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མིག་གི་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་རེས་འགའ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་དེའི་རྟེན་གཟུགས་དྭངས་པ་རྟོགས་པ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་ནི་
གཟུགས་དྭངས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་ན་རེ། ངའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་ལ་འཇུག་པ་འདི་ནི་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་མ་རིག་པའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་དྲིས་པ། ངའོ་སྙམ་པ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་
བྱ་བ་དེ་མ་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཁུངས་གང་ཡིན་ཅེས་པ་ལ། ཆོས་སྐྱོབ་ཀྱིས། མདོ་ལས། བདག་གིས་དེ་ལྟར་ཤེས་དེ་ལྟར་མཐོང་སྟེ། སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ངར་འཛིན་པ་དང་། ང་ཡིར་འཛིན་པ་དང་། ངའོ་སྙམ་པའི་
ང་རྒྱལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་གྲིབ་མ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས། འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྱ་བ་དེ་གཞན་ལས་ལོགས་སུ་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་ལ་ངར་སྙམ་འཇུག་པ་དེ་དེས་བསྟན་པ་
2-1-253b


་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་དྲིས་པ། མདོ་ལས། འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་མ་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་འཐད་པ་ཅི་ཡོད་བྱས་པས། ཆོས་སྐྱོབ་ན་རེ། འཇུག་པ་མ་རིག་པ་ལ་ཉོན་མོངས་གཞན་དུ་བརྗོད་མ་ནུས་པས་ཉོན་མོངས་ལས་འོས་མེད་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས། ངའོ་
སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལས་ང་རྒྱལ་ལྷག་མ་གཞན་ཡང་ཡོད་པས་དེ་དག་གང་རུང་དུ་འཐད་དུ་ཆུག་ཀྱང་མ་རིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་རྩོད་ལན་བཞག་གོ ། གཉིས་པ་མིང་བཤད་པ་ནི། མིང་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་མིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་ཏེ། 
དེ་དག་ནི་མིང་གི་དབང་གིས་དོན་ལ་འཇུག་པ་དང་། མིང་ལྟར་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་རེག་པ་བཤད་པ་ནི། མིག་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་རེག་པ་དྲུག་ཆོས་ཅན། འདུས་ཏེ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དབང་ཡུལ་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་
པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་དབང་པོ་ལ་དང་རྣམ་ཤེས་འདུ་བ་འཐད་དེ། དོན་ཀྱང་ཡིད་དབང་འགགས་པ་དང་། ཆོས་མ་འོངས་པ་འབྱུང་འགྱུར་དང་། ཡིད་ཤེས་ད་ལྟ་བ་རྣམས་ལྷན་དུ་འདུས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་སུ་འདུ་བ་ཉིད་ལ་འདུ་
བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཉིད་འདུ་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་རེག་པ་གཅིག་བསྐྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། རེག་པ་འདི་ལ་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་དགོངས་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་འདུས་པ་ཉིད་རེག་པ་ཡིན་ཟེར་ཏེ། མདོ་ལས། དེ་
ལྟར་ན་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་འབྲེལ་ཞིང་འདུས་པ་ལས་ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཟེར་ཏེ། མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དྲུག་ཚན་དྲུག་གང་ཞེ་ན། ནང་
2-1-254a


གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དང་། རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་དང་། ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་དང་། སྲེད་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། འདིར་རེག་པའི་ཚོགས་ནི་ཆོས་ཅན།
 གསུམ་པོ་འདུས་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་དོན་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རིགས་པས་བསྒྲུབ་བོ། །ལུགས་འདི་ལ་སློབ་དཔོན་སྔ་མ་ན་རེ། དབང་དོན་རྣམ་ཤེས་གསུམ་གྱི་ཚོགས་པ་ལས་རེག་པའི་ཚོགས་ལོགས་སུ་བསྟན་པས་ཆོས་ཅན། དབང་དོན་
ཤེས་པ་འདུས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཁོ་ནར་ཡོད་མི་དགོས་པར་ཐལ། ཚོར་བ་དང་སྲེད་པ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལོགས་སུ་གསུངས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལོགས་ཁོ་ནར་ཡོད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱི་མས། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། 
ཚོར་སྲེད་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ལོགས་སུ་གསུངས་པ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཚོར་སྲེད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་ཤེས་སོགས་ཀྱང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་སྨོས་པའི་རེག་གྱུར་གསུམ་ནི་དབང་དོན་
ཤེས་པ་གསུམ་པོ་འདུས་ཙམ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་ནི་སྔར་ཚོགས་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཟིན་ལ། དེ་ལས་རེག་པའི་ཚོགས་གཞན་ནི་མེད་པས་ལོགས་སུ་སྨོས་པ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་སྔ་མས་དབང་དོན་ཤེས་གསུམ་ལས་
རེག་པ་ལོགས་སུ་མེད་ཀྱང་རེག་པ་ཞེས་ལོགས་སུ་སྟོན་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། དབང་དོན་མཚུངས་པར་རྣམ་ཤེས་མེད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་ན་ཞེས་ལྷག་མའི་དབང་དུ་བྱས་ན་རེག་པ་ཡོད་པར་གོ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱི་མས། དེས་ན་
2-1-254b


དེ་ལས་རེག་པའི་ཚོགས་ཞེས་མདོ་ཚིག་ལོགས་སུ་སྨོས་མི་དགོས་པར་ཐལ། རྣམ་ཤེས་མེད་པའི་དེ་མཚུངས་ཀྱི་དབང་པོ་དོན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དབང་དོན་མེད་པའི་རྣམ་ཤེས་མེད་པས་དབང་དོན་ཤེས་གསུམ་གྱི་ཚོགས་པའི་མདོ་ཚིག་ནི་གོང་དུ་བསྟན་ཟིན་ལ། དེའི་ཁོངས་སུ་རེག་
པའང་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་ནས་རེག་པ་ནི་འདུས་པ་ལས་གཞན་དུ་འདོད་དོ། །དཔལ་ལེན་ན་རེ། མིག་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་གཟུགས་སྔར་བྱུང་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་
ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིག་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་གཟུགས་སྔར་བྱུང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི། ད་ལྟ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དབང་དོན་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཞིག་ལ་རེག་པ་བཞག་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་མི་
འབྲེལ་པ་ལ་ནི་རེག་པར་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན། མདོ་ལས། ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་འབྲེལ་ཞིང་འདུས་ལ་ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། རེག་པ་ནི་འདུས་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་
འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ། ཁོ་ངེད་ལུང་དེ་སྐད་དུ་མི་འདོན་ཏེ། འདི་དག་དང་འབྲེལ་བ་དང་འདུས་པ་དང་འཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པའོ་ཞེས་འདོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་འདུས་པ་ཙམ་ལ་འབྲས་བུ་རེག་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་
རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་བདེ། །ཞེས་སྨོས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །བརྗོད་པ་བསྐྱེད་ན་མང་པོར་འགྲོ་བས་ཞར་ལ་འོངས་ཆོག་གོ ། ཆོས་མངོན་པ་བ་ན་རེ། རེག་པ་གཞན་ཁོ་ནར་ཟེར་རོ། །རེག་པ་དེ་དག་ལས་ལྔ་ནི་ཐོགས་པའི་རེག་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་
2-1-255a


ཐོགས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་རེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་ཚིག་བླ་དྭགས་པའི་རེག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་གཅིག་ལ་མིང་དུ་མ་གདགས་སུ་རུང་བས་མིང་ནི་ཆིག་ཚིག་བླ་དྭགས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའང་མིག་
ཤེས་ཀྱིས་ནི་སྔོན་པོ་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་མི་ཤེས་ལ། ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་ནི་སྔོན་པོའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་འདིའི་མིང་འདི་ཡིན་ཅེས་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ། ཡིད་ཤེས་ནི་ཚིག་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལ་འཇུག་པས་ཚིག་གི་བླ་དྭགས་ཡིན་ལ། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་
པའི་ཕྱིར་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རེག་པའོ། །ཡང་རེག་པ་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། རེག་པ་དྲི་མེད་དེ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རེག་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རེག་པ་དང་། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་རིག་པའང་མ་ཡིན་མ་རིག་
པའང་མ་ཡིན་པའི་རེག་པ་ནི་ལྷག་མ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་། མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ་གཉིས་ཀ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་རེག་པ་ཡང་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་རེག་པས་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ་གནོད་སེམས་དང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་མཚུངས་པར་
ལྡན་པའི་རེག་པའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་དང་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་དང་བདེ་མིན་སྡུག་མིན་གྱི་མྱོང་འགྱུར་གྱི་རེག་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་མྱོང་བ་སོགས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་བདེ་སོགས་མྱོང་བར་བྱ་
བའམ་མྱོང་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའང་ཚོར་བ་ཡིན་ནོ། །རེག་པ་འདི་ལ་བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་རེག་པ་སྟེ་གང་ལ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཡོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཏང་སྙོམས་ལའང་སྦྱར་ཏེ་རེག་པ་བཅུ་དྲུག་གོ ། བཞི་པ་ཚོར་བ་བཤད་པ་ལ། སྤྱིར་དབྱེ་བ་དང་།
2-1-255b


སེམས་ཚོར་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་སོགས་རེག་པ་དྲུག་པོ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དྲུག་གོ། དེ་དག་ལས་མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་ལྔ་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་
ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ནི་སེམས་ཙམ་ལ་བརྟེན་པས་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའོ། །ཅི་ཚོར་བ་རེག་པའི་འོག་ཏུའམ་དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་ན། བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། དུས་མཉམ་སྟེ་ཕན་ཚུན་དུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོ་སྡེ་པས། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་
བས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་བྱའི་དངོས་པོར་ཅིས་གྲུབ་ཅེས་དྲིས་པ་ལས། བྱེ་སྨྲས། དེ་དེས་ཅིས་མི་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཚུར་དྲིས་པ་ལས། མདོ་སྡེ་པས། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གཉིས་ཆོས་ཅན། བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཆོས་སྐྱེས་ཟིན་པ་ལ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་
ཆོས་ཀྱི་ནུས་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་སྨྲས། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། དམ་བཅས་མ་གྲུབ་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་པས། འོ་ན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཆོས་ཅན། ཕན་ཚུན་དུ་སྐྱེད་བྱེད་འགྱུར་བར་ཐལ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་སུ་
འཐད་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་མདོ་སྡེ་པས་ཞེ་འདོད་མི་འདོད་པར་ཐལ་བ་འཕེན་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གོང་དུ་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་ལ། ད་ཕན་ཚུན་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་དགོས་སོ་ཞེས་འཕུལ་འདོང་བྱས་ཀྱང་། བྱེ་སྨྲས། 
རང་གི་གྲུབ་མཐའི་སྟབས་གྱིས་འདོད་ལན་ཐེབས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་འཚོགས་པ་ན་ཕན་ཚུན་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུར་སོང་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུར་སོང་བས་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདོད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པས། འོ་ན་རེག་ཚོར་ཕན་ཚུན་འབྲས་བུར་འདོད་པ་
2-1-256a


འདི་མདོ་དང་འགལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེའོ། །མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྐྱེད་བྱེད་དང་བསྐྱེད་བྱ་ཆོས་ཅན། དུས་སྔ་ཕྱི་ཐ་དད་དུ་གྲགས་ཏེ། ས་མྱུག །འོ་ཞོ། བསྣུན་པ་དང་སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཡིད་ཤེས་སྔ་ཕྱི་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རེག་ཚོར་ནི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སྔ་ཕྱིར་གྲུབ་པ་དང་འགལ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། བསྐྱེད་
བྱ་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བྱེ་སྨྲས། རྩ་བར་མ་ཁྱབ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་སྔ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མིག་ཤེས་དང་མིག་དང་གཟུགས་ངག་དང་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་འགྱུར་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པས། 
དཔེ་དེས་རྒྱུ་འབྲས་དུས་ཐ་དད་པ་ལ་དགག་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དབང་དོན་སྔ་བ་དང་ཤེས་པ་ཕྱི་བ་དང་། འབྱུང་བ་སྔ་བ་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཕྱི་བའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཡོད་དེ། མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནའི་ཚེ་གྲིབ་མ་སྐྱེའི། སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་
མྱུ་གུ་གྲིབ་མ་མེད་པར་འབྱུང་ལ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་གྲིབ་མ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། མདོ་སྡེ་པས། བྱེ་སྨྲ་ཁྱོད་རང་ལྟར་ནའང་ཆོས་ཅན། མྱུག་གྲིབ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མི་འཐད་པར་ཐལ། གྲིབ་མ་ཡང་གྲིབ་
མའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་། མྱུ་གུ་ཡང་མྱུ་གུའི་འབྱུང་བ་བཞི་ཚན་ལ་སྐྱེ་བར་ཁྱེད་རང་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ད་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་དུས་མཉམ་རྒྱུ་འབྲས་མིན་ཏེ། གྲིབ་པ་ཡང་མྱུ་གུ་དང་དུས་མཉམ་དུ་མྱུ་གུ་དང་བཅས་པར་འཚོགས་པ་སྔ་མས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཅིང་། མྱུ་གུ་ཡང་
2-1-256b


གྲིབ་མ་དང་དུས་མཉམ་དུ་གྲིབ་མ་དང་བཅས་པར་ཚོགས་པ་སྔ་མས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སུན་འབྱིན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་པའི་བྱེ་བྲག་དཔལ་ལེན་ན་རེ། རེག་པའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བ་འབྱུང་སྟེ། དབང་དོན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་རེག་པ་སྐད་ཅིག་
གཉིས་པ་དང་། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐད་ཅིག་གསུམ་པ་ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཅན། ཚོར་བ་དང་རེག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རྣམ་ཤེས་ཡན་ཆད་རེག་པ་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྒྱུའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། 
འབྲས་བུའི་ཚོར་བ་ཡོད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དུས་དེའི་རྒྱུ་རེག་པ་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔལ་ལེན་ན་རེ། ཅི་རང་རྒྱུའི་དུས་ན་རང་འབྲས་དང་། རང་འབྲས་ཀྱི་དུས་རྒྱུ་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཚོར་བ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པའི་རེག་པ་རང་ལ་བལྟོས་པའི་དུས་ཀྱི་ཚོར་བ་
ད་ལྟ་བ་དེ་རེག་པ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་པའི་ཕྱིར་རེག་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཚོར་བ་ཡོད་ལ། ཚོར་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་རྒྱུའི་རེག་པ་མེད་ཀྱང་ཚོར་བ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པའི་རེག་པ་སྔ་བསགས་ཚོར་བ་ད་ལྟ་བའི་དུས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྤྱིར་རྒྱུ་ཙམ་གྱི་དུས་ན་འབྲས་བུ་མེད་
པ་དང་འབྲས་བུ་ཙམ་གྱི་དུས་ན་རྒྱུ་ཙམ་འགགས་པ་རྟགས་མ་གྲུབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ན་དཔལ་ལེན་གྱི་རྩོད་སྤོང་དེ་འདི་ལྟར་བཀོད་ན་གོ་བདེ་སྟེ། ཐད་ཀའི་རེག་པ་ཐམས་ཅད་ཐད་ཀ་བའི་ཚོར་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རེག་པ་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་རེག་པ་
སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་རེག་ཚོར་ཡོད་པར་ཐལ། རེག་ཚོར་དག་ཕན་ཚུན་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་གང་ཞིག །རེག་ཚོར་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བགོད་ན་གོ་བདེའོ། །བྱེ་སྨྲས།
2-1-257a


འདོད་པ་དེ་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རེག་པ་ལྟ་བུའི་རྗེས་ལ་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཅན། དམིགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཉན་ཤེས་རེག་པ་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་དུས་ན་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་དེ་གཟུགས་ལ་དམིགས་
པའི་རེག་པ་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་འདྲ་འབྱུང་བ་ཞིག་ཡོད་ན་སྒྲ་དང་རིས་མི་མཐུན་པ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་གཞན་སྒྲ་ལའང་དམིགས་པར་འགྱུར་དགོས་པ་ཞིག་ལས་དེ་འདྲ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། 
མིག་ཤེས་ཀྱི་རེག་པས་བཅད་པ་གཟུགས་བཅད་ནས། མྱོང་བ་སྒྲ་མྱོང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་རིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཇོག་པ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་རིས་མཐུན་དགོས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་
དམིགས་པ་རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་དེ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཇོག་སྟེ། གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་བྱུང་རེག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་བསྐྱེད་པ་ཡོད་ལ། དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། 
སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་རྣ་བའི་ཤེས་རིག་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཚོར་བདེ་བ་དེ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ལས་གཞན་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པས་ནི་གཟུགས་
རང་ཉིད་ཁོ་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཀྱི། སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པས་ནི་སྒྲ་ཁོ་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རེག་པ་དང་ཉན་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་འབྲས་སུ་རུང་སྟེ། རྟེན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་གྲུབ་སྟེ། རྣ་བའི་རྟེན་ཅན་གྱི་ཤེས་
2-1-257b


པ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཡུལ་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དཔལ་ལེན་གྱིས། ལན་སྔ་མ་དེས་མ་ཐེབས་ནས་ལན་བསྒྱུར་ནས་བཏབ་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་ཚོར་རེག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་འདོད་དེ། 
ཤེས་པ་རེག་པའི་སྐབས་སུ་ཚོར་བ་མེད་ཅིང་། དེའི་སྔོན་རོལ་གྱི་ཚོར་བའི་སྐབས་སུ་ཕྱིས་ཀྱི་རེག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡོད་པའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཐམས་ཅད་ཚོར་བ་དང་རེག་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉན་
ཤེས་ཀྱི་རེག་པས་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་ཀྱང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རེག་པ་སྔར་སྐྱེས་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཕྱིས་བསྐྱེད་པ་མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་འདི་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་སོ། །བྱེ་སྨྲས། འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན་ས་མང་པོའི་སེམས་ལ་བཅུའི་ངེས་པ་ཉམས་པར་ཐལ། 
སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་རེག་ཚོར་མེད་པའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་པས། དེའི་ངེས་པ་སུ་ཡིས་བྱས་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་སྨྲས། བསྟན་བཅོས་མཁན་པོས་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་མདོ་ཚད་མར་བྱེད་ཀྱི།
 བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་ཚད་མར་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལ་ཚད་མར་བྱེད་ཀྱང་། བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པའི་ས་མང་གི་དགོངས་པ་གཞན་ཡིན་ཏེ། རྟོག་བཅས་དཔྱོད་བཅས་ཏེ་འདོད་ཁམས་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་དང་། རྟོག་མེད་དཔྱོད་
བཅས་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ས་དང་། རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཀ་མེད་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་ས་དང་། དགེ་བའི་ས་དང་། མི་དགེ་བའི་ས་དང་། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ས་དང་། སློབ་པའི་ས་ཟག་པ་མེད་པ་ཆོས་དང་། མི་སློབ་པའི་ས་
2-1-258a


ཟག་མེད་དེའི་ཆོས་དང་། སློབ་མིན་མི་སློབ་མིན་པའི་ས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །དེ་ལས་དེ་བསྡུས་ཀྱི་སེམས་བྱུང་གང་དག་དེ་བསྡུས་ཀྱི་ས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་དེ་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་བྱུང་དད་སོགས་གང་དག་དགེ་བ་ཁོ་ན་
ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ནི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་རིག་པ་སོགས་གང་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མངོན་པ་བ་གཞན་དག་ན་རེ། ས་མང་པོའི་ས་པ་རྣམས་ལས་ཚོར་བ་ལྟ་བུ་ཅི་རིགས་
པར་ས་ཐམས་ཅད་ན་རྣམ་གྲངས་སམ་རེས་འཇིག་གི་ཚུལ་དུ་ཡོད་དེ། ས་མང་པོ་པ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཅར་འབྱུང་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་འདི་ཡང་དཔལ་ལེན་གྱིས་གཞུང་སྐྱོབ་པ་ཡིན་ཟེར། ཡང་ན་པན་ཀན་ནས་བཤད་པ་བཞིན་རེག་སོགས་
ཀུན་འགྲོ་ཡིན་གྱི། འདུན་སོགས་ཡུལ་ངེས་ཡིན་པས་ཀུན་འགྲོ་མིན་ཅེས་འཆད་དོ། །མི་དགེ་བའི་ས་མང་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། དགེ་བའི་ས་མང་གི་ཞར་ལ་གནས་པ་ཁོངས་ནས་དྲངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་བཤད་པའི་མཚོ་ལས་ནི། སྔོན་མ་བཏོན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་བཏོན་
པ་ནི། ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་བ་རྣམས་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་ཏེ་བཞིའོ། །ཞེས་སོ། །དཔལ་ལེན་གྱི་ལུགས་རེག་པའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ལ། འོ་ན་མདོ་འདི་ལ་ལན་ཇི་
ལྟར་འདེབས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། གསུམ་འདུས་པའི་རེག་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ནི་ལན་གདབ་ཏུ་ཅི་
2-1-258b


ཞིག་ཡོད་དེ། གསུམ་འདུས་པའི་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི། རེག་པ་དང་ཚོར་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལུང་འགལ་མེད་དོ། །ཡང་ན་རེག་ཚོར་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའང་ཆོས་ཅན། ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་
པའི་ཁུངས་སུ་མི་རུང་སྟེ། ལྷན་ཅིག་བྱ་བ་དེ་བར་མ་ཆོད་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བྱམས་པ་ཟག་བཅས་དང་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བྱ་བ་ལྟ་བུ་བར་མ་ཆོད་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་
དང་། སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་འདྲེས་པ་ཡིན་གྱི་མ་འདྲེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་དྲང་། དེ་ལྟ་བས་ན་ཚོར་བ་ལས་སྩོགས་པ་དག་དང་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
ནི་མེད་དོ། །འདྲེས་པའི་དོན་དཔྱད་ན། མདོ་དེ་ཉིད་ལས་འདི་སྐད་དུ། གང་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །གང་སེམས་པར་བྱེད་པ་འདུས་ཏེ་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །གང་འདུས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན། འདི་ལ་མདོ་
སྡེ་པ་ན་རེ། དམིགས་བྱའི་ཡུལ་འདྲེས་པའམ། དམིགས་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་འདྲེས་པ་གང་རུང་ལ་བྱེད་དེ། དམིགས་བྱའི་ཡུལ་དེ་ཀ་མྱོང་བར་བྱེད། ཡུལ་དེ་ཀ་སེམས་པར་བྱེད། ཡུལ་དེ་ཀ་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་པས་དམིགས་བྱ་ངེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ངེས་པའམ། དམིགས་
དམིགས་བྱེད་མྱོང་བྱེད་དེ་རང་གིས་སེམས་པར་བྱེད། སེམས་བྱེད་དེ་རང་གིས་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་པའི་དམིགས་བྱེད་ངེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ངེས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་མདོ་དང་མི་འགལ་ལ། འོན་ཏེ་ས་མང་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་འབྱུང་བའི་
2-1-259a


ལུགས་ནི་ངེད་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །བྱེ་སྨྲ་ན་རེ། ཚོར་འདུ་སོགས་ཀྱི་འདྲེས་པ་ཞེས་པ་དུས་མཉམ་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དང་དྲོད་དག་ལྷན་ཅིག་པ་ལ་འདྲེས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་འདིར་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཚེ་
དྲོད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་དམིགས་པ་འདྲེ་བ་མེད་ཀྱང་རྫས་འདྲེ་བ་བཞིན། ཚོར་སོགས་དུས་གཅིག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་རྫས་འདྲེར་རུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་མདོ་སྡེ་པ་ལ་ཐལ་བ་འཕེན་པ་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་ན་འདུས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའམ། འདུས་པ་ཡིན་ན་
རེག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རྒྱུ་འབྲས་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་པས་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་རེག་ཚོར་དུས་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་འདི་ངེས་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སྨྲས་པ། བདེ་ལེགས་བསྟན་པའི་ཚུལ་འདིར་རིང་མོ་ནས། །
ཞུགས་པས་དྲི་མེད་བློ་གྲོས་གསལ་པོ་ནི། །མངལ་གྱི་ཁུར་དུ་བླངས་པས་མ་ནོག་པར། །ཀུན་མཁྱེན་འདོད་པའི་མིག་ལ་དགའ་སྟོན་ཡོད། །འདི་ན་ཚེ་འདིའི་རྙེད་པ་ཙམ་པོ་ལས། །ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ཕན་གྱི་ལེགས་བྱས་ལ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་སྔོན་གོམས་མ་ཡིན་
པའི། །འཆིང་ལྡན་སྐྱེ་བོའི་དང་ཀ་འདི་གང་གཤིན། །ཤེས་བྱ་ཞིབ་མོར་འབྱེད་ལ་སྒྲིབ་པའི་མུན། །ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་སེལ་བར་སྤོབས་མིན་འགས། །ཐེག་དམན་འདོད་པས་བཏགས་པའི་ཀུན་རྟོག་གི། དྲ་བ་ངེས་པའི་བློ་ལ་མི་འཛིན་ཅེས། །སྟོན་པ་མཆོག་གི་ཐེག་
པ་སྤོང་བར་བྱེད། །གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མངོན་འདོད་པ། །དེ་ལ་ཐེག་གསུམ་ཆོས་ཚུལ་མཆོག་དམན་ཉིད། །མེད་ཅེས་ངེས་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བཤད། །དེ་ལ་བཟང་ངན་འབྱེད་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱི། །བཀའ་ལ་བརྙས་པའི་ཉེས་པ་འབབ་པར་གོ །
2-1-259b


 གཉིས་པ་ལ། བསྟན། བཤད། བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་བྱུང་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་ཚན་གསུམ་ལས་རྣམ་པ་དག་ནི་ཡང་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཞག་གོ། འོ་ན་དེ་ལྟར་དུ་བཞག་པ་དེ་ངོ་བོ་དང་མཚུངས་ལྡན་
དང་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་གང་གི་སྒོ་ནས་འཇོག་ཅེ་ན། གསུམ་ཀའི་སྒོ་ནས་བཞག་སྟེ། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་ནི་ཡིད་བདེ་སོགས་གསུམ་དུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ལྟ་བུའི་
གཟུགས་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དེ་ཀ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་དང་། དེ་བཞིན་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བར་སྦྱར་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། དམིགས་པས་བཞག་པ་ནི་ཡིད་བདེ་སོགས་དྲུག་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ཉེ་རྒྱུ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཞག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བཅོ་ལྔ་
བོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མ་འདྲེས་མ་འཆོལ་བ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་གསུམ་ནི། ཆོས་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ན་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་གཞན་གཅིག་གམ་ནས་དྲུག་གི་བར་ལ་དམིགས་
པ་དེ་ནི་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །ཡིད་ཉེ་རྒྱུའི་དོན་ཡིད་བདེ་སོགས་དེ་དག་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་ཡིན་ཅེས་པ་ནི་གཞན་འདོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གཅིག་གོ། གཞན་ནི་ཡིད་བདེ་སོགས་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་མི་དགོས་ཏེ། བདེ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཡུལ་
དག་ལ་ཡིད་ཉེ་བར་རྒྱུ་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་ཡང་ཚོར་དབང་གིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཇུག་པ་ལ་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཆིམས་ཆེན་པོའི་ཊཱི་ཀར། བྱེ་སྨྲས། གཞོན་པ་ལྟ་བུ་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་ཡུལ་ལ་རྒྱུ་བར་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པས་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་
2-1-260a


ཡུལ་ལ་རྒྱུ་བའོ་ཞེས་བྲིས་སྣང་ངོ་། །ལུས་ཚོར་ཆོས་ཅན། ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཅིང་། དབང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པས་ངེས་པར་རྟོག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་ཡིད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་དགོས་ན་
བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བའང་ཡིད་ཉེ་རྒྱུ་འདིའི་ནང་དུ་སྨོས་དགོས་པས་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། འདོད་ཁམས་ན་ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བའི་དབང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་གཞན་གྲགས་ལྟར་ན། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བའི་དབང་པོའི་མི་མཐུན་ཉིད་ཀྱི་
ས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཉེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ལ་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། 
མདོ་ལས། མིག་གིས་གཟུགས་དག་མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ལྟ་བུའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མི་སྡུག་པ་ལྟ་བུའི་མིག་ཤེས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡང་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ལུང་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་
མི་འགྲོ་སྟེ། མིག་གིས་གཟུགས་དག་བལྟ་བ་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ལྟ་བུ་གཟུགས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་ལ་རེག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ནའང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྲོར་ཆུག་ཀྱང་མཐོང་ནས་ཞེས་སོགས་གསུངས་པས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་
བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་མཐོང་བ་དབང་ཤེས་ཀྱི་ས་པར་བསྟན་ཅིང་། ཡིད་བདེ་ཉེ་རྒྱུ་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་ཐོས་ནས་མཐོང་རེག་མ་བྱས་པའི་ཉེ་རྒྱུའང་ཆོས་ཅན། ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཁམས་ནས་གཟུགས་ཁམས་ལ་དམིགས་པ་དང་།
2-1-260b


གཟུགས་ཁམས་ནས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་དྲི་རོ་སོགས་ལ་དམིགས་པ་དག་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། དེས་དེ་དམིགས་པ་གང་ཞིག །མཐོང་རེག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། དྲི་རོ་སོགས་དེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མདོའི་ལུང་དེའི་
དགོངས་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། པི་ཝང་གི་གཟུགས་མཐོང་བ་ན། དེ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ་བ་སྒྲ་ལ་རྟོག་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་དེ་ཆོས་ཅན། ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། མིག་དབང་དང་དོན་གཟུགས་སོགས་བྲལ་བའི་ཡིད་བདེ་བའི་ཤེས་པ་རྟོག་པ་སྒྲ་ལ་རྒྱུ་བ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར། མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་བ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་མདོ་ཚིག་མི་འཆོལ་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་རྟགས་བརྒྱུད་པ་ལས་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དཔོགས་པ་ཡོད་དེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བཙུན་མོར་གྱུར་པའི་རྒྱུད་ངེས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་བཙུན་མོ་རིན་ཆེན་
ཡིད་བདེ་བའི་ཉེ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་གོ་ནུས་པའི་ཕྱིར། བདེ་སོགས་དང་ལྡན་པའི་གཟུགས་དམིགས་ཙམ་གྱིས་དེའི་བདེ་སོགས་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་སོགས་དང་དེའི་གཟུགས་བདག་གཅིག་དང་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། འདོད་པའི། 
གཟུགས་ཀྱི། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཚོར་བ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །དང་པོ་ལ། རང་ས་ལ་དམིགས་པ། གཟུགས་ལ་དམིགས་པ། གཟུགས་མེད་ལ་དམིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡིད་ཉེ་རྒྱུ་འདི་དག་འདོད་ཁམས་ན་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་ལ། དེ་རྣམས་
རང་ས་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། འདོད་པའི་ཡིད་ཉེ་རྒྱུའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་གཟུགས་སྒྲ་རེག་ཆོས་ལ་ཡིད་བདེ་མི་བདེ་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །འདོད་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་
2-1-261a


ཙམ་ན་བརྟགས་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་པས། དེ་དང་འདྲ་བར་དྲི་རོ་གཉིས་ལ་ཡང་བརྟགས་ནས་འཇུག་པས་བཅོ་བརྒྱད་རངས་པ་མེད་དམ་སྙམ་ན། བརྟགས་ནས་འཇུག་པར་འདྲ་ཡང་བཞི་པོའི་ཞེན་གཞི་ཡོད། དྲི་རོ་གཉིས་ཀྱི་ཞེན་གཞི་ཙམ་ཡང་
མ་སྨོས་པས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དྲུག་མ་གཏོགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གོང་མ་གཟུགས་མེད་ན་ཆོས་གཅིག་པུ་ལ་འདོད་སྤྱོད་ཀྱི་ཡིད་བདེ་མི་བདེ་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེར་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། བསམ་གཏན་དང་
པོ་གཉིས་དང་། བསམ་གཏན་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཚོར་བ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། འདོད་པའི་ཡུལ་ལ། གཟུགས་ལ། གཟུགས་མེད་ལ་དམིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་གཉིས་ན་ནི་ཡིད་མི་བདེའི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་མེད་
ལ་ལྷག་བཅུ་གཉིས་ཏེ། དེའང་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་དྲུག་རྣམས་འཛིན་པར་འགྲོ་བ་ནི་དམིགས་པའམ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་རང་ལ་དམིགས་པ་དྲི་རོ་ལ་ཉེ་རྒྱུ་བཞི་མ་གཏོགས་པ་ཡུལ་བཞི་ལ་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་
ཉེ་རྒྱུ་བརྒྱད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིའོ་སྟེ། དེ་ཡུལ་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། འདོད་པ་ལ། གཟུགས་ལ། གཟུགས་མེད་ལ་
དམིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། བསམ་གཏན་གོང་མ་གཉིས་ན་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་ཁོ་ན་ཡོད་ཅིང་། གཞན་ཡིད་བདེ་ནི་མེད་དེ། དྲུག་པོ་དེ་ནི་འདོད་པའི་ཡུལ་དྲུག་ཀར་ལའང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་ཁམས་རང་གི་ཡུལ་བཞི་སྟེ། དྲི་རོ་
2-1-261b


མེད་པས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གོང་མ་གཅིག་གི་དམིགས་པ་ཡིན། །གོང་མ་གཟུགས་མེད་ན་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་གཅིག་གི་དམིགས་པ་ཆོས་གཅིག་པུ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཚོར་བ་རྒྱས་བཤད་ལ། ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་ཚོར་བ། དངོས་གཞིའི་ཚོར་བ། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་
གཉིས། གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ལ་དམིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་མེད་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཉེ་བར་བསྡོགས་ན་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡིན་པས་གཟུགས་སྒྲ་རེག་ཆོས་བཞི་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་
ཏེ། དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་པར་འགྲོ་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་བཞི་པའི་སྤྱི་མི་དམིགས་པ་སོ་སོར་དམིགས་པ་འདོད་ལ། སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་བཞི་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅར་ལ་དམིགས་པར་འདོད་པ་ལྟར་ན་ཡིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པས་ཉེ་རྒྱུ་འདྲེས་པ་
ལ་དམིགས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ནམ་མཁའི་ཉེར་བསྡོགས་ན་གོང་མ་གཟུགས་མེད་པར་འགྲོ་བ་ནི་ཡུལ་ཆོས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་གཅིག་གོ ། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་ན་ཆོས་ལ་ཉེ་རྒྱུ་གཅིག་ཉིད་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ལ་མེད་དོ། །
དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་རང་གི་ཁམས་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ཁམས་འོག་མ་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། ། གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། བཅོ་བརྒྱད་ཐམས་ཅད་ཟག་དང་བཅས། །ཡིད་ཉེ་རྒྱུ་བཅོ་བརྒྱད་ཐམས་ཅད་ཟག་པ་དང་
བཅས་ཏེ། ཟག་མེད་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲིད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཕགས་ལམ་ནི་རྩོལ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར། ཉེ་རྒྱུ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདོད་ཁམས་སུ་
2-1-262a


སྐྱེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་སེམས་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་ས་མ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། འདོད་སྤྱོད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ས་པ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་སེམས་
མ་ཐོབ་པ་ནི་གཟུགས་སྒྲ་རེག་ཆོས་བཞི་ལ་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུའི་ཉོན་མོངས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། དགེ་བས་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་རགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལྡན་པ་ནི་ས་འོག་མར་སྐྱེས་པ་ལ་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་ལྡན་
པ་ཡིན་ནོ། །དྲི་དང་རོ་ནི་དེ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡང་མིན་པས་མ་གཏོགས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི། ཡུལ་བཞི་ལ་བཏང་སྙོམས་ཉོན་མོངས་ཉེ་རྒྱུ་བཞི་ཁོ་ན་ལྡན་གྱི། དེ་ན་དྲི་རོ་མེད་ལ། འོག་གི་དེ་ལ་དམིགས་ན་གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ན་སྤྱོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཅིག་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་དགེ་བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་སེམས་མི་ལྕོགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ཐོབ་པ་བརྒྱད་པ་མན་ཆད་སྤངས་ལ།
 དགུ་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་འདོད་སྤྱོད་ཀྱི་ཡིད་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ནི་བཅུ་དང་ལྡན་ཏེ། དྲི་རོ་མ་གཏོགས་པའི་ཡུལ་བཞི་བཞི་ལ་ཡིད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་དངོས་གཞིས་བསྡུས་པའི་རང་ས་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་
བཞི་དང་། མི་ལྕོགས་མེད་པའི་ས་པའི་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་དགེ་བ་འདོད་པར་དམིགས་པ་དྲུག་དང་བཅས་ཏེ་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་གཞི་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི། དགེ་བ་མ་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་མ་རྙེད་ཅིང་། བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་ཅན་འོག་མ་དག་
2-1-262b


ལ་ཡང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དྲི་རོ་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་ལ། མི་ལྕོགས་མེད་པའི་ས་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་རང་ས་ལ་དམིགས་པ་བཞི་ཡོད་ཀྱང་། དངོས་གཞིའི་ཡུལ་དང་ས་གཅིག་པས་ལོགས་སུ་མ་བགྲངས་ལ་བགྲངས་ན་བཅུ་བཞིའོ། །གང་སྤེལ་གྱིས། 
དངོས་གཞིའི་ས་པའི་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་བཞི་དང་། མི་ལྕོགས་པ་གོང་འོག་ལ་དམིགས་པ་དགེ་བ་བཞི་དང་ལྡན་ཀྱང་ལོགས་སུ་མི་བརྩི་སྟེ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། ས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་
ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཐོབ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་དྲི་རོ་མ་གཏོགས་པ་གཟུགས་སྒྲ་རེག་ཆོས་ཀྱི་ཡིད་བདེ་བཏང་སྙོམས་བཞི་སྟེ་ཉོན་མོངས་བརྒྱད་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ཏེ། མ་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་གསུམ་པ
་དང་བཞི་པའི་ས་པ་ནི་དྲི་རོའི་དམིགས་པ་མ་གཏོགས་པ་དམིགས་པ་བཞི་ལ་བཏང་སྙོམས་བཞི་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་མེད་ན་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ནོ། །ལམ་སྲོལ་གྱི་ལུགས་འདིས་གཞན་ལ་བསྒྲེ་བ་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་ན་སྤྱོད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དང་
པོ་གཉིས་བཞི་དང་ཕྱི་མ་ནི་གཅིག་དང་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཐོབ་པ་དེ་ལས་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ལ། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ནི་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ་དྲི་རོ་ལ་དམིགས་པ་
2-1-263a


མ་གཏོགས་པ་ཡིད་བདེ་ཉེ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་བཞི་དང་། བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པའི་ས་པ་ནི་དྲི་རོའི་དམིགས་པ་མ་གཏོགས་པ་
བཞི་རེ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་བཞི་རེ་དང་དང་ལྡན་ལ་གཟུགས་མེད་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གཅིག་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཐོབ་པ་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ཐམས་ཅད་ལྡན་ལ། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་པའི་
དྲི་རོ་ལ་དམིགས་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་བཞི་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་
ནོ། །འདི་ལྟར་རིགས་བསྒྲེ་ཚུལ་འདིས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་རང་གི་ས་པ་དང་། གོང་མའི་ཉེར་བསྡོགས་བཏང་སྙོམས་ཉེ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དགེ་བ་སོགས་ལའང་བློ་གྲོས་ཞིབ་མོས་ལེགས་པར་རིགས་བསྒྲེས་ནས་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱའོ། །
ཁམས་གོང་མ་བསམ་གཏན་ལ་སྐྱེས་པས་འོག་མ་འདོད་སྤྱོད་ན་དམིགས་པའི་ཚེ་ཆོས་ཅན། ཡུལ་ཆོས་ལ་སྤྲུལ་སེམས་བཏང་སྙོམས་གཅིག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འོག་མའི་ཉོན་མོངས་ནི་སྤངས་པས་མི་ལྡན། འོག་མའི་དགེ་བ་ནི་ས་འཕོས་པས་བཏང་
ནས་མི་ལྡན་ན་བཏང་སྙོམས་ལས་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ཀ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི། བྱེ་སྨྲས། ཡིད་བདེ་སོགས་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུར་འདོད་ཀྱང་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དོན་ལས་གཞན་དུ་སྣང་
2-1-263b


བའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། ཡུལ་བདེ་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཚོར་སོགས་ནི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཡིད་ཉེ་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། མདོ་ལས་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་ཡང་བྱེད། ཁོང་ཁྲོ་བར་ཡང་བྱེད། སོ་སོར་མ་བརྟགས་
པར་བཏང་སྙོམས་སུ་ཡང་བྱེད་ཅེས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་དང་། ཡང་ཡིད་བདེ་སོགས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཉེ་རྒྱུ་མིན་པ་ནི། མདོ་ལས། གང་དག་གི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཡུལ་དྲུག་ལ་འབྱུང་བ་དྲུག་གནས་པ་སྟེ། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་ཞིང་
རྗེས་སུ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར། ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཅིང་ཤེས་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ངག་དོན་དགྲ་བཅོམ་ཆོས་ཉན་པ་ན་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཡིད་བདེ་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དམ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་བདེ་ཡོད་པ་ཆོས་ཅན། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཉེ་རྒྱུ་མིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཉེ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཞེད་དོ། །བཙུན་པ་གོ་ཆ་
མཐས་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུར་ནི་མ་བཤད་ཀྱི། མདོ་ལས། ཡིད་བདེ་བའི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་མི་བདེ་བའི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་སྤོང་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་བདེའི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་སྤོང་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལའང་ཐ་དད་ལ་
བརྟེན་པ་དང་གཅིག་པ་ལ་བརྟེན་པ་གཉིས་ལས། གཅིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་དད་པའི་བཏང་སྙོམས་སྤོང་ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་བདེའི་ཉེ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ན་རེ། སྤོང་བར་གསུངས་པ་དང་གཅིག་
2-1-264a


ལ་བརྟེན་ནས་གཅིག་ཤོས་སྤོང་བར་གསུངས་པས་ཉོན་མོངས་མིན་པའི་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རྒྱལ་སྤང་བར་གསུངས་པས་དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པར་མི་འགྲུབ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་ལ་
སྟོན་པས་མིའི་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་ལྷའི་བུད་མེད་བསྟན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་མི་དགོས་པ་བཞིན་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་སྟོན་པའི་བཀའ་ལས་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། ངེས་འབྱུང་ལ་བརྟེན་པའི་དགེ་བ་བཅོ་
བརྒྱད་དེ་སོ་དྲུག་ཏུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཉིས་པ་ལྷག་མ་གཞན་ལས་ཤེས་པར་བསྟན་པ་ནི། འདིར། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །ཞེས་སོགས་རྣམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རྟེན། །ཅེས་པར་སྔར་བཤད་ཟིན་དང་། འདུ་བྱེད་དང་
སྲིད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་མཛོད་ནས་དང་། སྲེད་ལེན་ནི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་མཛོད་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཞན་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་སྐབས་ཅན་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་བཤད། རྒ་ཤི་ནི་གནས་སྐབས་ཅན་མིང་གཟུགས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་བཤད་པའམ། ཡང་ན་གོ་སླ་
བས་ཀྱང་ངོ་། །གསུམ་པ་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དཔེས་བསྟན་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དཔེས་བསྟན་པ། ལས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ། གཞིའི་ཉོན་མོངས་པ་དཔེས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྐབས་འདིར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ས་བོན་བཞིན་ཏེ་དེ་ལས་
སྡོང་བུ་ལོ་འདབ་སོགས་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་ལས་ཉོན་མོངས་དང་ལས་དང་གཞི་རྣམ་སྐྱེ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀླུ་བཞིན་ཀླུ་ཡོད་ན་མཚོ་མི་སྐམ་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཀླུ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བའི་མཚོ་མི་སྐམ་པ་དང་། ནགས་ཚལ་གྱི་རྩ་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་མ་ཕྱུངས་ན་ཡལ་
2-1-264b


ག་བཅད་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཉོན་མོངས་རྩ་བ་ནས་མ་བཏོན་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སླར་སྐྱེ་བ་དང་། ལྗོན་ཤིང་བཞིན་ཉེ་དུས་དུས་སུ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་གཞི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་མཐུག་པོ་ཆེའི་
ཤུན་པ་བཞིན་དུ་འདོད་དེ། དེ་ཡོད་ན་འབྲས་སྐྱེའི། དེ་མེད་ན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པའི་ཤུན་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སྐྱེའི། དེ་མེད་ན་ལས་འབའ་ཞིག་གིས་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ལས་ནི་ཤུན་པ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་
དང་འདྲ་སྟེ། ཤུན་པ་ཡོད་པའི་འབྲས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྨན་གྱིས་ལན་གཅིག་ནུས་པ་འབྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་ནས་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་
པ་བཞིན། ལས་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་བསྐྱེད་པ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ནི་རིང་བའི་རྒྱུའོ། །གསུམ་པ་ནི། དཔེར་ན་བཟའ་བཏུང་དུ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི། ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན་པ་བཞིན་གཞི་རྣམ་སྨིན་ཡང་ནི་ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཡིན་གྱི། ཡང་ཚེ་རབས་
གཞན་དུ་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་སྨིན་ལས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་རྣམ་སྨིན་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འབྲེལ་པར་གྱུར་ན་ཐར་པ་མི་འབྱུང་བར་ཐལ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལའང་རྣམ་སྨིན་དེ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་རྒྱུར་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེའི་རྒྱུན་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་ན་བར་སྲིད་དང་
སྐྱེ་སྲིད་དང་དུས་སྔ་མའི་སྲིད་དང་འཆི་བའི་སྲིད་པ་སྟེ་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཞི་པ་དེ་རྣམས་སྲིད་པ་ཞིར་བསྟན་པ་ནི། སྲིད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་དང་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་སྲིད་དེ་ས་
2-1-265a


གང་ཡིན་པ་དེའི་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་དྲུག་པོ་མཐོང་སྤང་སྒོམ་སྤང་གང་ཡིན་ཀྱང་རུང་བས་ཀུན་ཅེས་བྱ་ལ། ཉོན་མོངས་དེ་དག་གིས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་དགག་པ་མེད་དེ། དེ་ཡང་རྩ་ཉོན་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི། ཕྲག་དོག །སེར་སྣ། འགྱོད། 
ཁྲོ། འཚིག་པ་ལྔས་མིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་དཀྲིས་ཆིག་རྐྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་ཉོན་མོངས་གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་ཚིག་རྐྱ་མི་ཐུབ་པ་དང་། ངོ་ཚ་མེད་སོགས་ཉོན་མོངས་གཞན་དང་མཚུངས་
ལྡན་གྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་དགག་པ་མེད་དོ། །འཆི་བའི་སྐབས་ནི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་བས་བློ་ཞན་པ་བཏང་སྙོམས་ཤས་ཆེ་ཡང་གང་ཟག་གང་གིས་ཉོན་མོངས་སྔར་གོམས་དེ་འཆི་ཚེ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས། འཇིག་མཐར་སོགས་ལ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ་
དེ་ཡང་སྔ་མའི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་བཟུང་ཞིང་འཕངས་ཏེ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ། །གཞན་བར་སྲིད་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལུང་མ་
བསྟན་དང་གསུམ་མོ། །གཟུགས་མེད་བར་སྲིད་མ་གཏོགས་སྲིད་པ་གསུམ་ཡོད་ལ། དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་འདོད་གཟུགས་ལ་ནི་སྲིད་པ་བཞི་ཀ་ཡོད་དོ། །གསུམ་པ་སྐྱེས་པ་གནས་པའི་རྟེན་ལ། བསྟན། བཤད། ཟས་བཞིར་ངེས་པ་སྡུད་དོ། །དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། 
འགྲོ་བ་ཟས་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །ཟས་ནི་ཁམ་གྱི་དང་། རེག་པའི་དང་། ཡིད་ལ་སེམས་པའི་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། །ཁམ་ཟས་ལ་ཕྲ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་དྲི་ཟའོ། །འདོད་ལྷ་རྣམས་དང་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ཀྱིའང་ཡིན་
2-1-265b


ཏེ། བྱེ་མའི་ནང་དུ་ཏིལ་མར་བླུགས་པ་བཞིན་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་འཇུག་པས་རྒྱུ་མཐུན་གཅིན་དང་ཕྱི་ས་མི་འབྱུང་ངོ་། །བར་སྲིད་ལ་བཤང་གཅི་འབྱུང་མི་འབྱུང་ནི་གསུང་རབ་ལས་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོའི་ཁམ་ཟས་ནི་ཁམ་ཟས་ཕྲ་མོ་སྟེ་སྐྱེས་མ་
ཐག་དང་། དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་ཤིག་སོགས་དང་། མངལ་ན་གནས་པའི་ཟས་སོ། །ཟས་རགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁམ་ཟས་བཤད་པ། ཟས་ལྷག་མ་བཤད་པ། ཞར་ལ་བར་སྲིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དེ་ས་གང་ན་ཡོད་པ། སྐྱེ་མཆེད་
གང་ཡིན་པ་དང་། དོགས་པ་བཅད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དེ། གོང་མ་གཉིས་ན་དེ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཡང་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། སྣ་ལྕེས་ཁམ་དུ་བཅད་ནས་མིད་ཅིང་བཟའ་བས་
ཁམ་ཟས་སོ། །ཉི་མས་གདུངས་པ་ལ་གྲིབ་མ་དང་། ལྷགས་པས་ཉེན་པ་ལ་ཉི་མ་དང་མེ་དང་། མུན་པས་འཐོམས་པ་ལ་འོད་སོགས་ཟས་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་དག་གི་དྲི་སོགས་ཁམ་དུ་བྱེད་པ་མིན་པས་དེ་དག་ཟས་མིན་ཀྱང་དྲི་སོགས་ཕལ་ཆེ་བ་ཟས་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་
སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཞན་གྲགས་སོ། །རང་ལུགས་ནི། དེ་དག་མི་མིད་ཀྱང་ཟས་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཏེ། ཁྲུས་དང་ལུས་མཉེ་བ་ཟས་ཡིན་པ་བཞིན་འདིར་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། ཅི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཟས་སུ་ཐལ། ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ཁམ་དུ་བཅད་ནས་ཟ་བའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཁམ་ཟས་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་དེས་མིད་པའི་ཚེ་མིག་གི་དབང་པོ་དང་། དབང་རྟེན་གྱི་འབྱུང་ཆེན་ལ་ཕན་འདོགས་དགོས་པ་ལས། གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་དབང་པོ་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་
2-1-266a


གཞན་ལ་ནི་ཕན་འདོགས་པར་ག་ལས་ཀྱང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཟས་བཤམས་པ་མཐོང་བ་ན་ཆོས་ཅན། དེའི་གཟུགས་དེ་ཟས་སུ་ཐལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་མྱོང་བས་རང་གི་དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། ཡིད་དུ་
འོང་བར་བཅད་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁམ་ཟས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་དུ་འོང་བར་བཅད་པའི་རེག་པའི་ཟས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་བཤམས་པའི་ཟས་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁམ་ཟས་མིན་ཏེ། འདོད་པའི་རེག་པའི་ཟས་ལ་ཆགས་
པ་མ་བྲལ་བ་དག་རེག་པའི་ཟས་ཀྱིས་དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་ཀྱང་རེག་ཟས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་གྲོལ་བ་ཕྱིར་མི་འོང་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་རེག་ཟས་ཀྱིས་ཕན་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར། བཤམས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཟས་ཡིན་ན་གྲོལ་བའི་དབང་པོ་ལའང་དྲི་རོ་རེག་གསུམ་
གྱིས་རང་རང་གི་དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་དགོས་པ་བཞིན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཟས་དེ་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་དགོས་ན་དེ་ལྟར་ཀྱང་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར། ཁམ་ཟས་ཟས་བཅས་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཟས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འགྱུར་བའང་
ཁར་བཅུག །སོས་མནལ། མཆིལ་མས་བརླན། མིད་པར་འདས། ཕོ་བ་ཁེངས་པའི་ཚེ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ཟས་ལྷག་མ་བཤད་པ་ལ། ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་། ཁམས་གང་ན་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གསུམ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བྱུང་རིག་པ་དང་།
 སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟག་བཅས་ཁོ་ན་ནི་ཟས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་ཁམས་གསུམ་ཆར་དག་ན་ཡོད་དོ། །བྱེ་སྨྲས་རེག་སོགས་ཟག་མེད་ནི་ཟས་མིན་ཏེ། མ་འཕངས་པ་འཕེན། འཕངས་པ་འགྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་གསོ་བར་བྱེད་པའི་
2-1-266b


ཟས་ཡིན་ན། དེ་གསུམ་ནི་སྲིད་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ཡང་སེམས་བྱུང་བ་རྣམས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། འཚོ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་པ་འཚོལ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ནི་དེ་
ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཞར་བྱུང་བར་སྲིད་ཀྱི་རྣམ་དག་ནི། སྲིད་པ་འཚོལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཕྱིའི་ཁུ་ཁྲག་དང་འདམ་རྫབ་དང་མེ་ཏོག་སོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རྒྱུར་བྱས་པ་མེད་པར་ཡིད་ཙམ་ལས་སྐྱེས་པས་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་དང་། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འཚོལ་བ་ལ་གཞོལ་བའི་ངང་
ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་ཚོལ་དང་། དྲི་ཟས་སུ་ཟ་བའི་ཕྱིར་དྲི་ཟ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ལུས་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྲིད་པ་བར་མ་དང་རྣམ་གྲངས་འདི་དག་གིས་གསུངས་སོ། །འདིར་མངོན་པར་
འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས་ལ་སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་པའི་མུ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པའི་མུ་དང་། གཉིས་ཀ་སྤངས་པའི་མུ་དང་། གཉིས་ཀ་མ་སྤངས་པའི་མུ་དང་བཞི་ལས། སྤྱིར་སྐྱེ་བ་ནི་མཚོན་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པ་དང་བཅས་པར་གྲུབ་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་གདོད་སྐྱེ་བ་
ཡིན་ལ། སྲིད་པ་བར་མ་ནི་མཚོན་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པ་དང་བཅས་པར་མ་གྲུབ་པས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་གྱི། གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མུ་དང་པོའི་ལུང་དངོས་སུ་དྲངས་ནས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་མངོན་པར་གྲུབ་ནས་གནོད་པ་
དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་དང་། བར་སྲིད་འགྲུབ་བྱེད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན། མདོ་ལས། གང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས་ལ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས། མུ་དང་པོ་ཕྱིར་
2-1-267a


མི་འོང་འདོད་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་འཕགས་པ་དེ་ལ་བར་དོ་མེད་པས་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས་ལ། གཟུགས་མེད་དེ་རུ་སྐྱེ་བས་སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་ནི་མ་སྤངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི་བར་འདའ་བ་སྟེ། 
ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་ནུས་པ་ཆུང་བས་བར་དོ་ཙམ་བསྐྱེད་པར་ནུས་ལ། དེ་ལས་སྐྱེ་བ་གཞན་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པས་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་ལ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལའང་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ཚར་གསུམ་ཡིན། སྐྱེ་བའི་ཀུན
་སྦྱོར་ནི་ཉོན་མོངས་དྲུག་མན་ཆོད་ཡིན་བྱ་བ་ལ། འོ་ན་དེ་ལྟ་བུ་དེས་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་ཡང་སྤངས་པར་ཐལ། དྲུག་པ་མན་ཆོད་སྤངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་ལ། འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉོན་
མོངས་ཆེ་འབྲིང་དགུ་པོ་དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་དང་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་འདི་ཡིན་པ་བཅད་དུ་མེད་དོ། །མུ་གསུམ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། མུ་བཞི་པ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་། འཕགས་པ་འདོད་པ་ལས་ཆགས་བྲལ་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའོ། །འགྲེལ་བཤད་རྒྱལ་སྲས་
མར། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་བདག་ཅག་ལྟ་བུ་ཞེས་གསུངས་པར་སྣང་བས་འགྲེལ་བཤད་མཁན་འཕགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །གོང་དུ་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམས་སོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་དོ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ལས་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཁམས་གསུམ་ལས་ཆགས་བྲལ་གྱི་
དགྲ་བཅོམ་ནི་བྱུང་བ་སྟེ། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་དུ་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ནི་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་དུ་སྲིད་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར། བྱུང་བ་གནས་པ་དང་སྲིད་ཚོལ་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་ཟས་ནི་དུ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན། བྱེ་
2-1-267b


སྨྲས། ཟས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱུང་བ་གནས་བྱེད་དང་སྲིད་ཚོལ་ལ་ཕན་བྱེད་གཉིས་ཀ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་སེམས་པ་དང་སེམས་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་རྣམ་ཤེས་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་བྱས་པ་དང་། 
དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རེག་པས་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་རིགས་ན། ཁམ་ཟས་ཀྱིས་ནི་ཅི་ལྟར་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཁམ་ཟས་ཆོས་ཅན། ཡང་སྲིད་འབྱུང་བའམ་ཚོལ་བྱེད་ལ་ཕན་འདོགས་ཏེ། ཡང་སྲིད་ནི་ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུའི་མིང་ཅན་གྱི་ཉེར་ལེན་ཕུང་ལྔ་
དེའི་རྩ་བའམ་རྒྱུ་དང་ཚེ་འདི་ནས་ཕ་རོལ་དུ་རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལུང་ཁྱབ་ནི། ཉེར་ལེན་གྱི་སྲིད་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་སྟེ། ཁམ་གྱི་ཟས་དེ་ལ་ཆགས་ནས་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམ་ཟས་བྱུང་བ་གནས་བྱེད་དུ་མངོན་
སུམ་གྱིས་གྲུབ་ལ། བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་ཕན་འདོགས་སུ་བཤད་ཟིན་ལ། སེམས་པ་ཇི་ལྟར་སྙམ་ན། སེམས་པ་བྱུང་བ་གནས་བྱེད་ཀྱི་ཟས་ཡིན་ལ། སེམས་པ་སྨོས་པས་རེག་པ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་སྨོས་ཏེ། མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་དུ། ལོ་
ཉེས་ཀྱིས་ཉེན་པའི་ཕ་ཞིག་གིས་ཐལ་བའི་རྐྱལ་པ་ཁ་ཐུར་མས་གཏུར་ཏེ་ཕྱེ་ཡིན་ནོ་བར་བུ་གཉིས་ཤིག་ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱང་དེ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཅིག་གིས་ཁ་ཕྱེ་ནས་ཐལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སྟེ་རེ་བ་མེད་པར་གྱུར་
པ་དང་ཤིའོ། །ཡང་རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཆག་པའི་མི་ཞིག་ལྦུ་བ་ལ་ཐང་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་ལྦུ་བའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་དེ་ལ་ལྦུ་བར་ཤེས་པ་ན་མནར་སེམས་ཀྱི་རེ་བ་མེད་པ་དང་ཤིའོ། །གསུས་པོ་ཆེའི་འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་ལས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནས་སྲོག་ཆགས་ཆེ་ལོང་
2-1-268a


རྣམས་ཆུ་བྱ་སོགས་ཀྱིས་ཆུའི་ནང་ནས་ཐང་ལ་བཏོན་ཏེ་བྱེ་མ་ཅན་གྱི་ཐང་ལ་སྒོ་ང་རྣམས་བཞག་ནས་བྱེ་མས་བཀབ་སྟེ། སླར་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་འགྲོའོ། །དེ་ལ་མ་གང་དག་གིས་སྒོ་ང་ལ་བསམས་ཏེ་དྲན་པས་མ་བརྗེད་པའི་སྒོ་ང་དེ་དག་ནི་འདྲུལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །
བུ་རང་ལས་གཞན་མ་ཡི་རེག་པའི་ཟས་ཀྱིས་བུ་རང་གི་རེག་པའི་ཟས་སུ་མི་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ། སྒོ་ངའི་ནང་ན་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་གང་དག་གིས་མ་ལས་བསམས་ནས་དྲན་པས་མི་བརྗེད་པ་དེ་དག་ནི་རེག་པའི་གནས་སྐབས་དེ་དྲན་པས་འདྲུལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། གང་དག་
གིས་བརྗེད་པ་དེ་དག་ནི་འདྲུལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་དོ། །གསུམ་པ་ཟས་བཞིར་ངེས་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་གསོ་བྱེད་ཡིན་ཀྱང་གཙོ་བོར་ནི་ཟས་བཞི་སྟེ། འདི་ལ་སྐྱེས་པའི་སྲིད་པ་གཟུགས་དང་མིང་གཉིས་ཀྱིས་གནས་ཏེ། རྟེན་དབང་པོ་དང་
བཅས་པའི་ལུས་གཟུགས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཁམ་ཟས་དང་ནི། དེ་ལ་བརྟེན་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་མིང་སྟེ། དེ་རྒྱས་པའི་དོན་དུ་རིག་པ་སྟེ་ཟས་དེ་གཉིས། འདིར་སྐྱེས་ཀྱི་སྲིད་པ་གསོ་བ་ལ་གཙོ་བོར་བཤད་དོ། །ཡིད་ལ་སེམས་པ་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་སྐྱེ་བའི་
རྐྱེན་བརྒྱུད་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་མིང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྲིད་པ་གཞན་འཕེན་པ་དང་། འཕངས་ཟིན་ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་སྲེད་པས་བརླན་པ་ལས་འགྲུབ་པས་མིང་གཟུགས་གཞན་འགྲུབ་པའི་དོན་དུ་རྣམ་ཤེས་ཏེ་འདི་གཉིས་མ་འོངས་པའི་སྲིད་
པ་བསྐྱེད་པ་གཙོ་བོ་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །ཟས་སྔ་མ་གཉིས་སྐྱེས་ཟིན་གསོ་བྱེད་མ་མ་ལྟ་བུ་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་སྐྱེད་བྱེད་མ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མས་སྔར་བསྐྱེད་པ་དེ། དུས་ཕྱིས་མ་མས་གསོ་བ་ཡིན་པ་ལ་འདི་གོ་རིམ་ལོག་གམ་སྙམ་ན། མ་མ་ལྟ་བུ་ཁམ་དང་རེག་པའི་སྔོན་དུ་མ་
2-1-268b


ལྟ་བུ་སེམས་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་སྔོན་དུ་སོང་ནས་འཕེན་ཅིང་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བཤད་པའི་གོ་རིམ་མམ། ཡང་ན་ཚེ་འདིའི་རྟེན་ལུས་དང་བརྟེན་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྔ་བས་ཁམ་དང་རེག་པ་མ་མ་ལྟ་བུ་སྔུན་ལ་བཤད་ལ། ཚེ་ཕྱི་མ་འཆི་ཁ་ཙམ་ནས་ཕྱི་མ་འཕེན་ཅིང་འགྲུབ་པས་
སེམས་པ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཕྱིས་བཤད་དོ། །ཁམ་ཡིན་ལ་ཟས་ཡིན་མིན་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། མུ་དང་པོ་དུག་ཟ་བ་ལྟ་བུ་ཁམ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་པོ་རྣམས་ཉམས། འབྱུང་ཆེན་རྣམས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའོ། །མུ་གཉིས་པ་གཞན་ཟས་གསུམ་མོ། །མུ་གསུམ་པ་ཁམ་དེ་ལས་
དབང་པོ་རྒྱས་བྱུང་འཕེལ་བ་ཟས་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །མུ་བཞི་ནི་སྒྲ་དང་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་མཚུངས་ལྡན་ནོ། །དེ་བཞིན་རེག་པ་ཡིན་ལ་ཟས་མིན་པའི་མུ་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་བཅད་པ་ལྟ་བུ། ཟས་ཡིན་ལ་རེག་པ་མིན་པ་ཟས་གསུམ་པོ་ལྟ་བུ། རེག་ཟས་གཉིས་ཡིན་ཡིད་
འོང་དུ་བཅད་པའི་རེག་པ་ལྟ་བུ། གཉིས་མིན་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ལྟ་བུ། སེམས་པ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཟས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྦྱར་རོ། །རེག་པ་དང་སེམས་པ་རྣམ་ཤེས་སོགས་ལས་དབང་པོ་རྒྱས་བྱུང་འཕེལ་ཡང་ཟས་མིན་པ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཏུ་གྱུར་པའི་གཞན་གྱི་ས་པ་དང་ཟག་མེད་
ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཟློག་པ་ལས་རང་ས་དང་ཟག་བཅས་ནི་ཟས་ཡིན་དུ་གྲུབ་བོ། །བྱེ་སྨྲས། དུག་སོགས་ཟོས་ན་ཟ་པོ་ལ་གནོད་བྱེད་དེ་ཡང་དང་པོ་ཟ་བའི་ཚེ་ཁར་ཞིམ་སོགས་ཀྱི་ཟས་ཡིན་ཏེ། ཟས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་འཇུ་བའི་དུས་གཉིས་སུ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་རོ། །འགྲོ་
བ་དང་སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཟས་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ། །འོ་ན་དམྱལ་ཁམས་གྱི་ཟས་ཇི་ལྟར་ན། ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་གནོད་བྱེད་ཟས་ཡིན་ན་ཁམས་ཟས་ལ་མུ་བཞིར་བཤད་པའི་མུ་དང་པོ་ལ་གནོད་པ། བསྟན་བཅོས་རབ་བྱེད་ལས་ཁམས་གང་ལས་དབང་པོ་རྒྱས་
2-1-269a


པ་དང་འབྱུང་ཆེན་འཕེལ་བ་སོགས་ཟས་སུ་བཤད་པས་གནོད་ཅེ་ན། འདི་དང་མུ་བཞི་དང་རབ་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་དུ་གསུངས་པ་དེ་དང་མི་འགལ་ཏེ། །དེར་རྒྱས་འགྱུར་གྱི་ཟས་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཉམས་གྱུར་དམྱལ་ཟས་ཆོས་ཅན། ཟས་སུ་
འཇོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དེ། ཐོ་ལུམ་འབར་བ་དང་ཟངས་ཞུན་སོགས་ཀྱི་བཀྲེས་སྐོམ་འཇོམས་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཡང་གང་སྤེལ། དེས་དེ་འཇོམས་ནུས་ནས་འཇོམས་པ་མིན་ཏེ། མེ་ཁམས་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་སྐལ་མཉམ་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་པས་སོ། །འབར་བས་འཚིག་པ་ལ་བཀྲེས་སྐོམ་མི་འབྱུང་བའི་
དོན་ཏེ། ཞེས་སོ། །ཡང་ན་དམྱལ་ཆེན་ན་ཟས་མེད་ཀྱང་ཉི་ཚེའི་དམྱལ་བ་ན་ཟས་ཡོད་པས་འགྲོ་བ་ལྔ་ཀར་ཟས་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། མུ་སྟེགས་པའི་དྲང་སྲོང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བརྒྱ་ལ་ཟས་བྱིན་པ་བས། འཛམ་བུའི་ཚལ་ན་འདུག་པའི་སོ་སྐྱེ་གཅིག་ལ་བྱིན་ན། སྦྱིན་པ་དེ་བས་སྦྱིན་
པ་འདི་འབྲས་བུ་ཆེའོ་ཞེས་གསུངས་པས། འཛམ་ཚལ་གྱི་སོ་སྐྱེ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་འཛམ་གླིང་པའི་ལྟོ་ལྡན་ཟས་ཟ་ནུས་ཐམས་ཅད་དོ་ཟེར། མི་རིགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡིན་ན་གཅིག་ཆིག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། སོ་སྐྱེ་མང་པོ་ལ་ཟས་བྱིན་པ་འབྲས་བུ་དམན་པ་དང་། འདོད་
པ་ལས་ཆགས་བྲལ་བརྒྱ་ལ་ཟས་བྱིན་པ་འབྲས་བུ་མཆོག་གི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། སྦྱིན་པ་མང་བས་འབྲས་བུ་ཡང་ཆེས་ཆེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཞན་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་གྱི་ལས་སྒྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བ་ལ་བྱེད་ཟེར་རོ། །བྱེ་སྨྲས། བྱང་སེམས་ཉེ་བ་ཆོས་
ཅན། ཁྱོད་ལ་དེ་སྐད་དུ་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་བྱིན་ན་དགྲ་བཅོམ་བྱེ་བ་ལ་བྱིན་པ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ལས་བྲལ་བ་བརྒྱ་ལ་བྱིན་པ་བས་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཐོབ་པའི་སོ་སྐྱེ་ལ་དགོངས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི། བཤད་
2-1-269b


པ་དེ་ནི་དོན་མཐུན་གྱི་རྗོད་བྱེད་མིན་ཏེ། མདོ་བསྟན་བཅོས་ལས། འཛམ་ཚལ་དུ་གཏོགས་པ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཐོབ་བོ་ཞེས་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། འོལ་སྤྱིར་མ་བཤད་པ་ནི་དོན་ལ་མི་གནས་ཀྱང་ཡིག་དོན་ལ་འབྲུ་ཀྱོག་བཤད་རུང་བ་ཙམ་དུ་ཡང་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རྟོག་བཏགས་
སོ། །འོ་ན་མ་ཡིན་ན་འདི་ནི་བྱང་སེམས་དོན་གྲུབ་ཞིང་དང་གྲོང་གཟིགས་སུ་གཤེགས་པ་འཛམ་བུའི་ཤིང་དྲུང་དུ་བཞུགས་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིགས་ཏེ། བྱང་སེམས་དེ་སོ་སྐྱེ་ཡིན་ཀྱང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། ཕྱི་
རོལ་པ་འདོད་པ་ལས་ཆགས་བྲལ་སོ་སྐྱེ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བས་ཕྱི་རོལ་པ་དེ་དག་ལས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ཆེས་མང་བས་ཁྱད་པར་འཕགས་པས་མདོར་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་མིན་ཀྱང་སྐྱེ་མཐའི་བྱང་སེམས་ལ་ཡོན་གཞལ་མེད་དུ་གསུངས་པས། བྱང་སེམས་དེ་ནི་ཕྱི་
རོལ་པ་འདོད་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་བྱེ་བ་ཁྲི་འབུམ་སོགས་མཐའ་ཡས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །འོ་ན་ཕྱི་པའི་དྲང་སྲོང་བརྒྱ་སྨོས་པ་ཅི་ཡིན་ཅེ་ན། དེ་ནི་དང་པོ་འབྱུང་བརྩི་བའི་མ་མཐའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཡ་མཐའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མིན་ཏེ། དུད་འགྲོ་བརྒྱ་ལ་
བྱིན་པ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་མི་གཅིག་ལ་བྱིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ། ཕྱི་རོལ་པ་བརྒྱ་ལ་བྱིན་པ་བས་སོ་སྐྱེ་ནང་པ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་གཅིག་ལ་བྱིན་པ་བསོད་ནས་ཆེ་རིམ་ནས། ཕྱི་རོལ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བརྒྱ་ལས་རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་གཅིག་དང་། དེ་
བརྒྱ་དང་འབྲས་གནས་སོགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་གནས་ཀྱི་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མིན་པར་འཛམ་ཚལ་པ་དེ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་པ་གཅིག་ལ་ཟེར་ན། འཛམ་ཚལ་པ་བརྒྱ་ལ་བྱིན་པ་བས་རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་གཅིག་ལ་བྱིན་པ་འབྲས་བུ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་རིགས་པ་
2-1-270a


ལས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཛམ་ཚལ་པ་དེ་བྱང་སེམས་སོ་སྐྱེ་སྲིད་ཐ་པ་ལ་བྱེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཚིག་གི་ལམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི། །སྤྲོ་བ་མཐའ་ཡས་གཏེར་འཕེལ་ནས། །དོན་གྱི་ངོ་མཚར་ཇི་སྙེད་པ། །སླར་ངེས་དགའ་ཆེན་གོ་འཕང་
ཐོབ། ། བཞི་པ་གནས་པ་འཆི་འཕོ་བ་ལ། འཆི་སེམས་ངོས་བཟུང་བ། རྣམ་ཤེས་གང་དུ་འགག་པ། གཞན་གཅོད་པའི་རྒྱུའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡིད་ཀྱི་ལོག་ལྟས་དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་
ཐེ་ཚོམ་གྱིས་དགེ་རྩ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཡིད་མཉམ་པར་བཞག་པས་འཐོབ་བྱ་ཡིན་པས་ཁམས་དང་ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་ལྟ་བུ་ཚུལ་བཞིན་མིན་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་། དབང་པོ་ལྔའི་རྒྱུ་
པ་འདུས་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་དང་མཐུན་པའི་འཆི་འཕོ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་ཉིས་སྦྱོར་བ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ནར་འདོད་ཀྱི་གཞན་དུ་མིན་ལ། སྐྱེ་བ་སྨོས་པས་བྱར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའང་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚོར་བའི་ཁྱད་
པར། སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར། ལྷག་མེད་དུ་འཇུག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་ཅན། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བདེ་སྡུག་ནི་གསལ་བས་རྣམ་ཤེས་གསལ་བ་ལ་སྐྱེ་ཤི་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཡིད་ཤེས་དེ་ལའང་འདོད་ཁམས་
སུ་སྐྱེས་པ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། སེམས་མེད་རྣམས་ལ་གནས་པའི་ངང་ལ་ཆོས་ཅན། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་མཉམ་གཞག་དེ་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ས་གཞན་དུ་སྐྱེས་པས་གཞན་གྱི་
2-1-270b


སེམས་ལ་གནས་ཏེ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཁམས་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཉམ་གཞག་གི་སེམས་ལ་རུང་ངམ་སྙམ་ན། མཉམ་གཞག་གི་སེམས་ལ་དེ་དག་མི་རུང་སྟེ། འབད་པ་ལས་བྱུང་བ་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། 
རྒྱུན་ཆད་པ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་མེད་གསུམ་པོ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མི་རུང་སྟེ། མེ་མཚོན་དུག་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་བྱ་ཞིང་གསོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཚེ་ཟད་པས་དེའི་ལུས་མེ་མཚོན་གྱིས་གནོད་པས་འཇིག་པར་རྩོམ་
པའི་ཚེ་ངེས་པར་ལུས་དང་འབྲེལ་བའི་ས་བོན་ལས་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་འཆི་འཕོ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་ཡང་སེམས་མེད་ལ་མི་རིགས་ཏེ། སེམས་འཆད་པའི་རྒྱུ་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་སོགས་སྐྱེ་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་མེད་ལ་ཉོན་མོངས་མེད་
པས་སྐྱེ་སེམས་མི་རུང་སྟེ། ཉོན་མོངས་མེད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། འཆི་སྲིད་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་བཤད་པ་ལས་དགྲ་བཅོམ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སེམས་ནི་འདོད་པ་ན་རྣམ་སྨིན་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལྟར་ན། སྤྱོད་ལམ་དང་རྣམ་སྨིན་
སྐྱེས་གང་རུང་དང་། མེད་པ་ལྟར་ན་སྤྱོད་ལམ་པའི་སེམས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ལུང་བསྟན་མིན་པ་གཉིས་ལས་གང་རུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་ཏེ། གཉིས་པོ་དེ་སྟོབས་ཆུང་བས་སེམས་རྒྱུན་ཆད་པ་དང་མཐུན་ལ་གཞན་དག་གི་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
གང་སྤེལ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པས་མི་དགེ་བ་སྤངས་ཤིང་ཟག་མེད་གསལ་བས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ལ། དགེ་བ་ཟག་བཅས་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་ཤིང་དགྲ་བཅོམ་ནི་མ་འོངས་པའི་རྣམ་སྨིན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་སེམས་ལ་མྱ་ངན་ལ་འདའ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་
2-1-271a


རོ། །གཞན་ན་རེ། མཐར་གྱིས་འཁོར་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་། སྲིད་རྩེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སེམས་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་མངོན་
དུ་གྱུར་པས་ནི་དགེ་བ་དང་། ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་མ་སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་རྣམ་ཤེས་གང་དུ་འགག་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་དུ་རྣམ་ཤེས་འགག་ན། གཅིག་ཅར་འཆི་ན་ཡིད་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་མོད་པ་
འགག་པར་འགྱུར་ལ། རིམ་གྱིས་འཆི་འཕོ་ན་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ངན་སོང་དུད་འགྲོ་རྣམས་རྣམ་ཤེས་རྐང་པར་འགག་པ་དང་མིའི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལྟེ་བར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འགག་ཅིང་འཆི་འཕོའོ། །ཡང་མིར་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ནས་མི་སྐྱེ་བ་དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་སྙིང་གར་འགག་པའམ། 
གཞན་སྤྱི་བོར་འགག་ཟེར་རོ། །རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ན་མི་གནས་ན་དེ་དག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགག་ཅེ་ན། འདོད་གཟུགས་ན་རྣམ་ཤེས་ལུས་དབང་ལ་རག་པས། རྐང་སོགས་སུ་ལུས་དབང་འགག་པ་ན་ཤེས་པའང་དེར་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆི་བའི་ལུས་དབང་ནི་རྡོ་ལེབ་བསྲེགས་པའི་ཐོག་ཏུ་
ཆུ་བཏབ་པ་ཞུམ་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་གནད་གཅོད་པའི་རྒྱུ་ནི། ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཉམས་ནས་འཆི་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནད་རྣམས་ཏེ། དེ་གཅོད་པ་ནི་ཆུ་དང་སོགས་པས་མེ་རླུང་གི་ཁམས་གང་རུང་ཞིག་གམ་ཐམས་ཅད་
དྲག་ཏུ་འཁྲུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་བདར་བ་བཏབ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཚོར་བ་མི་བཟད་པ་འབྱུང་བས་བཅད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། དེ་དག་ཤིང་གཅོད་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡན་ལག་བཅད་པ་བཞིན་གཡོལ་མེད་པས་ན་བཅད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་སེམས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་སེལ་ལ་མཆོད་པར་ཕུལ་
2-1-271b


ནས་སྨོན་ལམ་དག་པ་རེ་བཏབ་ན་གནད་གཅད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་བ་མདོ་ནས་བཤད། མཆན། སའི་ཁམས་འཁྲུགས་པས་གནད་གཅོད་པ་མེད་དེ། རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གསུམ་གྱི་གཙོ་བོ་རླུང་མེ་ཆུའི་ཁམས་ཡིན་གྱི། དེ་གསུམ་འདུས་པའམ་རེ་རེ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ནད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ནི་སྣོད་མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་
གྱིས་འཇིག་གི། སས་མི་འཇིག་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་རོ། །ལྷའི་ནང་དུ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་གཅིག་ཅར་འཆི་བའི་ཕྱིར་གནད་གཅོད་པ་མེད་ཀྱང་ལྷའི་བུ་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཉེ་བ་ལྟས་ལྔ་འབྱུང་སྟེ། གོས་རྒྱན་ལས་སྒྲ་མི་སྙན་པ་འབྱུང་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་འོད་ཆུང་བ་དང་། ཁྲུས་ཀྱི་ཆུ་ཐིགས་ལུས་ལ་ཆགས་པ་
དང་། གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་བློ་ཡུལ་གཅིག་ལ་གནས་པ་དང་། མིག་གཉིས་འབྱེད་འཛུམ་བྱེད་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་ལྟས་འདི་དག་ལྷ་རང་གི་ཞག་ལྔ་འབྱུང་ཞིང་། འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་འབྱུང་ལ་ལ་ལ་ཅི་ལྟར་འབྱུང་། ལ་ལ་ལ་ཅི་ལྟར་འབྱུང་བའི་རགས་བསྡོམས་ནས་བརྗོད་པ་བ་ཡིན་ལ། རྟགས་
འདི་དག་བྱུང་ནས་ཀྱང་ནི་འཆི་བ་ཡོད་པས་འཆི་ལྟས་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །བཟློག་མི་ནུས་ཀྱི་འཆི་ལྟས་འཁྲུལ་མེད་ལྔ་ནི། གོས་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་རྙིངས་པ་དང་། མཆན་ཁུང་གཉིས་ནས་རྔུལ་འབྱུང་བ་དང་། ལུས་ལས་དྲི་ང་བ་འབྱུང་བ་དང་། ལྷའི་
བུ་རང་གི་སྟན་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བའོ། །འཆི་ལྟས་འདི་རྣམས་བྱུང་ནས་ལྷ་རང་གི་ཞག་བདུན་ན་འཆི་ཟེར། ལ་ལ་ན་རེ། མིའི་ཞག་བདུན་ན་འཆི་ཟེར་རོ། །ལྔ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཆི་འཕོ་བ་ན། མདོ་
ལས། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཚོགས་དང་། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཚོགས་དང་། མ་ངེས་པའི་ཚོགས་ཞེས་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ལས། འཕགས་པ་དང་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དག་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་
2-1-272a


ཡིན་ཏེ། ངན་འགྲོ་མེད་པར་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་ན་ཐར་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤི་འཕོས་མ་ཐག་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ངེས་པའི་ཕྱིར། ལྷག་མ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྨྲས་པ། སྙིགས་མ་ལྔ་བདོའི་དུས་ལ་ཉེ་བར་སྨིན། །
སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་ཚུལ་ནི་མིང་ཙམ་གྱུར། །མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དམ་པས་ཞིང་འདི་སྤངས། །དུག་སྦྲུལ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བོས་ས་འདི་ཁེབས། །བདག་གིས་སྔོན་གོམས་བློ་ལ་གསལ་བ་ཡི། །ལེགས་བཤད་འདི་ནི་སུ་ཡིས་འཛིན་པར་འགྱུར། །སྔོན་བྱོན་སྤྲུལ་པའི་རྒྱལ་བློན་པཎྜྻི་ཏ། །
ཞུ་ཆེན་ལོ་ཙཱར་བཅས་པའི་སྐུ་དྲིན་དྲན། །འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་མཆོག་རྣམས་ཀྱི། །དགོངས་པ་མཐའ་དག་བཀང་བའི་བླ་མ་རྗེ། །བདག་རྒྱུད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྗེ་བཙུན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་བརྗེད་མེད་ཡང་ཡང་དྲན། །དེ་ཚེ་ཤེས་བྱའི་གནས་ཚུལ་རྟོག་གེ་ཡི། །
བློ་ལ་གསོང་པོར་གྱུར་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་གྱི། །བློ་ཡི་མེ་ལོང་ངོས་ལ་མ་སྒྲིབ་པར། །རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་སྡུག་གུ་ཅི་ཡང་ཤར། ། (གཉིས་)པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་གསུམ། རྟེན་སྣོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ། ཞར་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚད། དེ་དག་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། 
སྣོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ། གནས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ངོས་བཟུང་བ། དེ་དག་འབྱུང་འཇིག་མཉམ་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་བཤད་པ་དང་། བརྟེན་པ་རི་མཚོ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རླུང་གི་
དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད། དཀྱིལ་འཁོར་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་མདོ་རྣམས་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ཟླ་བ་བཀས་པ་ལྟ་བུར་འདུག་གོ། ཁ་ཅིག་ནི་པདྨ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབྱིབས་སུ་འདུག་གོ། ཁ་ཅིག་ནི་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་སུ་འདུག་གོ །
2-1-272b


ཞེས་སོགས་དང་། སྟེང་གཡོགས་མེད་པ་དང་སྣྲེལ་གཞི་དང་། སྤྱི་བོའི་ཚུགས་དང་། ཞེས་དང་། ཁ་ཅིག་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེས་སྣང་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ནོར་བུ་བརྩེགས་པའི་རྒྱལ་པོའི་ཞིང་ལྟ་བུ་དང་། སྟོང་གསུམ་
གཅིག་ན་ཉི་ཟླ་གཅིག་གིས་བྱ་བ་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཞིང་མི་འཛུམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། གླིང་བཞིའི་བཀོད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། ལྡན་པ་ཡང་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མང་སྣང་བ་ལས། འདིར་ནི་གཞི་དང་སྙིང་པོ་མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པའི་འཇིག་རྟེན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་ཕྱག་གི་མཐིལ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་ནང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བརྩེགས་ནས་གནས་པའི་དབུས་བཅུ་གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞིང་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡིན་ལ། འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་རུས་
སྦལ་གྱི་སྟེང་དུ་ཆགས་པ་དང་། རླུང་གི་རྡུལ་གཉིས་ལྡན་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་དང་། མེའི་དབུས་སུ་སྒོ་ང་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚངས་པས་བལྟས་པས་ཆགས་པ་དང་། ཉི་མ་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་ནུབ་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྨོངས་པའོ། །རང་གི་ལུགས་
དེ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་འདི་ལྟར་གནས་པར་འདོད་དེ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་སྣོད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་སོགས་ན་ཡོད་
ཅིང་། འདིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་རླུང་འཇམ་པོ་ལྡང་ལ། རླུང་དེ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་བརྟེན་པའི་འོག་གཞི་དག་གི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུབ་སྟེ། དེའི་རྔམས་སུ་ནི་དཔག་ཚད་ས་ཡ་དྲུག་འབུམ་མོ། །རྒྱར་ནི་གྲངས་མེད་དེ།
2-1-273a


དེ་ཚན་ཆེན་གྱི་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་གཞིག་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཡོ་བ་མེད་ཀྱང་དང་པོར་གཡོས་པས་རླུང་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཛིན་པ་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དཔངས་ཚད་སོ་སོར་བཤད། རྒྱ་ཚད་ཐུན་མོང་དུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཆུ་དང་། 
གསེར་རོ། །དང་པོ་ལ་ཆགས་དུས་དང་། གནས་དུས་ཀྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྤྲིན་འདུས་ནས་ཆར་གྱི་རྒྱུན་གཉའ་ཤིང་ཙམ་བབས་ནས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་སྟེང་ན་ཆར་བབས་པ་དེ་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་འབུམ་
ཕྲག་བཅུ་གཅིག་དང་སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཆུ་ཐད་ཀར་མི་འབོ་བ་ནི། ཁ་ཅིག་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་དབང་གིས་ཏེ། བཟའ་བཏུང་ཟོས་འཐུངས་མ་ཞུ་བ་ནི་ལོང་ཁར་མི་བཏུང་བ་བཞིན་ཟེར་ལ། གཞན་དག་སྦྱང་བ་སྟེ་བང་བའི་ར་བའི་ཚུལ་དུ་རླུང་འདུག་པ་དག་གིས་འཛིན་ཟེར། 
བོད་པ་ཁ་ཅིག་དེ་དག་མེད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མི་འཇིག་བར་དུ་གནས་ཏེ་རྩྭ་རྩེའི་ཟིལ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་རླུང་གི་ཆུ་དེ་ཀུན་ནས་དཀྲུགས་པ་ན་ཕྱིས་ནི་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་དོ། །གཉིས་པ་གསེར་གྱི་འཕངས་ཚད་
ནི། འོ་མ་བསྐོལ་བ་ན་སྤྲིས་མ་འཐས་པར་ཆགས་པའི་ཚུལ་དུ་ལྷག་མཆུའི་སྟེང་རིམ་དག་ནི་དཔག་ཚད་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲི་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞིར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་རྒྱའི་ཚད་ཐུན་མོང་དུ་བཤད་པ་ལ། རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ཐད་ཀའི་ཚད། ཁོར་ཡུག་གི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི།  གླིང་
བཞི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པ་རེ་རེའི་འོག་ཏུ་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཐད་ཀར་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དང་བརྒྱ་ཕྲག་ནི་ཕྱེད་དང་ལྔ་རྣམས་ཁོ་ན་འོ་སྟེ། དཀྱིལ་འཁོར་འདི་གཉིས་རྒྱར་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁོར་ཡུག་ཏུ་ན་སུམ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་
2-1-273b


པས་དེ་གཉིས་དཔག་ཚད་ས་ཡ་ཕྲག་གསུམ་དང་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་དང་ཁྲི་དང་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །གཉིས་པ་བརྟེན་རི་མཚོ་ལ། རི་དགུ་བཤད་པ། མཚོ་བརྒྱད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཚུལ། རྒྱུ་ཅི་ལས་གྲུབ་པ། ཚད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། 
ཆུའི་སྟེང་ན་གནས་པའི་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་དབུས་སུ་ནི་ལྷུན་པོའོ། །ལྷག་མ་བདུན་དེ་ལ་བསྐོར་བ་ནི་གཉའ་ཤིང་འཛིན་དང་། བཤོལ་མདའ་འཛིན་དང་། སེང་ལྡེང་ཅན་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་ན་སྡུག་རི་དང་རྟ་རྣ་དང་ནི་རྣམ་འདུད་དང་མུ་ཁྱུད་
འཛིན་རིའོ། །དེ་ནས་ནི་གླིང་བཞི་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གླིང་དེ་དག་གི་ཕྱི་རོལ་ན་ནི་ཁོར་ཡུག་སྟེ་ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། གཉའ་ཤིང་འཛིན་སོགས་རི་བདུན་ནི་གསེར་ཡིན། དེའི་མུ་ཁྱུད་དེ་ལྕགས་སོ། །ལྷུན་པོ་ནི་བྱང་ཤར་ལྷོ་ནུབ་སྟེ་གསེར་དངུལ་བཻ་ཌཱུཪྻ་ཤེལ་ཏེ།
 རིན་ཆེན་བཞིའི་རང་བཞིན་ནོ། །རི་རབ་ཀྱི་ངོས་ཀྱི་ཁ་དོག་གིས་དེའི་རང་གླིང་གི་ནམ་མཁའ་དང་ཁ་དོག་གི་རྣམ་པར་སྣང་སྟེ། དེའི་ཁ་དོག་དཀར་སྔོ་སོགས་རིན་ཆེན་དེའི་འོད་ཀྱི་སྣང་བའི་གཟུགས་ཡིན་ལ། ནམ་མཁའ་ནི་ངོས་ཀྱི་ཁ་དོག་བཞིར་སོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་གྱི་སྣང་
ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔ་དྲོ་འོ་ཅག་འཛམ་གླིང་པ་ལ་ཉི་མ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་དུས། ཤར་གླིང་པ་ལ་ཕྱི་དྲོ་ཉི་མ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པས་དེའི་འོད་དཀར་པོས་སྡོ་བསང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་སྔོན་པོ་མི་སྣང་ལ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་གསལ་བར་མ་
མནན་པ་ན་སྔོན་པོ་སྣང་བ་དེ་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་ནས་ཆར་པའི་རྒྱུན་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་ཐོག་ཏུ་བབས་པ་དེ་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་རླུང་གིས་བསྲུབས་པ་ལས་རི་རབ་སོགས་དེར་གྱུར་པའོ། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ཡང་རྒྱུའི་དུས་སུ་
2-1-274a


འབྲས་བུ་མེད་པའམ་མ་འཕྲད་པ་ཞིག་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འགག་བཞིན་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ། གྲངས་ཅན་ནི། འབྲས་བུའི་རྫས་རྒྱུའི་དུས་སུ་གནས་པ་ལ་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་གཞན་འོ་
མ་ལོག་ན་ཆོས་གཞན་ཞོ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་འདོད་དོ། །རྣམ་འགྱུར་བརྟགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གནས་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་ཅན། གཙོ་བོ་དང་རང་བཞིན་གཅིག་པ་མེད་དེ། སྣང་རུང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་འབྲས་སྨིན་བྱེད་སྨིན་བྱ་ཐ་དད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གྲངས་ཅན་འབྲས་བུ་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ཆོས་ལས་རྒྱུ་གཙོ་བོའི་ཆོས་ཅན་གཞན་མིན་ཀྱང་། གཙོ་བོ་རྒྱུའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཀ་གནས་སྐབས་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་གཞན་འབྱུང་ངོ་སྙམ་ན། འོ་ན་གཙོ་བོ་དང་རྣམ་འགྱུར་ཆོས་ཅན། རང་བཞིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་
ཐལ། མི་འདྲ་བ་གཞན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་འཐད་ན་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དབྱེར་མེད་ཅིག་ཡིན་པ་གང་ཞིག །རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཚེ་རྒྱུ་ལས་གཞན་དུ་ཁས་བླངས་ན། དེ་གཉིས་ཐ་དད་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལུགས་
འདི་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་སྔོན་མི་སྲིད་པ་ཞིག་བཞག་པའོ། །གསུམ་པ་ལ། ཆུ་མཚམས་མན་གྱི་ཚད་ཐུན་མོང་དང་། ཆུ་མཚམས་ཡན་གྱི་ཚད་སོ་སོར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། རི་དགུ་པོ་དེ་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་སྟེང་ན་ཆུའི་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་དག་ཡོད་པ་དེའི་ནང་དུ་ནུབ་བོ། །གཉིས་
པ་ལ། རི་རབ་དང་། གཞན་གྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། རི་རབ་ནི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཆུའི་སྟེང་དུ་ཡང་དཔག་ཚད་དག་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །གཉིས་ཀ་བསྡོམས་ན་རི་རབ་ཀྱི་འཕངས་སུ་དཔག་ཚད་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་སྟེ་བརྒྱད་ཁྲི་བ་གཉིས་བསྡོམས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། འཕངས་དང་།
2-1-274b


རྔམས་ཀྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། རི་བདུན་ཁོར་ཡུག་དང་བརྒྱད་པོ་འཕང་དུ་ཕྱེད་ཕྱེད་དབྲི། གཉའ་ཤིང་འཛིན་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲི་འཕགས་ལ། དེའི་ཕྱེད་ཉི་ཁྲི་བཤོལ་མདའ་འཛིན་དང་། དེའི་ཕྱེད་ཁྲི་གཅིག་སེང་ལྡེང་ཅན་དང་། དེའི་ཕྱེད་ལྔ་སྟོང་བལྟ་ན་སྡུག་
དང་། དེའི་ཕྱེད་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་རྟ་རྣ་དང་། དེའི་ཕྱེད་སྟོང་དང་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱ་རྣམ་འདུད་དང་། དེའི་ཕྱེད་དྲུག་བརྒྱ་དང་ཉེར་ལྔ་མུ་ཁྱུད་འཛིན་དང་། དེའི་ཕྱེད་ལ་སུམ་བརྒྱ་དང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ནི་ལྕགས་རིའི་འོ། །གཉིས་པ་ནི། རི་དེ་དག་གི་རྔམས་སུ་
འཕང་དང་མཉམ་མོ། །གཉིས་པ་མཚོ་བརྒྱད་བཤད་པ་ལ། རོལ་མཚོ་བདུན་བཤད་པ། མཐའི་རྒྱ་མཚོ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རོལ་མཚོ་བདུན་གྱི་གནས་ཚུལ། རོལ་མཚོ་ནང་མའི་ཚད། གཞན་དྲུག་གི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། རི་དེ་དག་གི་བར་བདུན་རོལ་
མཚོ་ཡིན་ནོ། །མཚོ་དེའང་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་གྱི་ཆུའོ། །ཆུ་དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྨན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། མགྲིན་ལྟོར་གནོད་པ་མེད་པ་ནི། །དེ་ཡི་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན། །དྲངས་དང་དྲི་མ་མེད་པ་ནི། །ཉེས་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན། །ཞིམ་པ་རོ་ཡི་ཡོན་
ཏན་ཏེ། །བསིལ་ཡང་འཇམ་པ་རེག་བྱ་ཡི། །ཡོན་ཏན་ཞེས་སོགས་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་ནི། རོལ་མཚོ་དང་པོ་ཁ་ཞེང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན། །རི་བདུན་པོ་སོགས་གྲུ་བཞིར་ཡོད་པས་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་རི་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་
ལོགས་སམ་ངོས་ལ་སྲིད་དུ་ཞེང་སུམ་འགྱུར་རོ་སྟེ། དཔག་ཚད་ཉིས་འབུམ་བཞི་ཁྲིའོ། །མཐའ་སྐོར་ན་དགུ་འབུམ་དྲུག་ཁྲིའོ། །གསུམ་པ་ནི། རོལ་མཚོ་གཞན་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་དོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་གྱི་ཞེང་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་དབྲིའོ། །རོལ་མཚོ་གཉིས་པ་ནི། དང་པོའི་ཕྱེད་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲི་སོགས་
2-1-275a


སུ་སྦྱར་ལ། ཕྱོགས་ཀྱི་ངོས་ལ་སུམ་འགྱུར་དང་མཐའི་འགྱུར་སོགས་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །གཉིས་པ་མཐའི་རྒྱ་མཚོ་བཤད་པ་ནི། མུ་ཁྱུད་འཛིན་དང་ལྕགས་རིའི་བར་གྱི་ལྷག་མ་ཕྱིའི་མཚོ་ཆེན་ཡིན་ཏེ། དེའི་འོག་ན་བ་ཚྭ་དང་སྲོག་ཆགས་རུལ་བས་ཚ་རྒོ་
ཅན་ཏེ་དུག་ཅན་གྱི་ཆུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདིའི་ཞེང་ནི་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་སྟོང་ཕྲག་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ། །ཞེང་གི་ཚད་འདི་ལྟར་ན་ད་དུང་། ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི། །ཐད་ཀར་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དང་བརྒྱ་ཕྲག་ནི། །ཕྱེད་དང་ལྔ་རྣམས་
ཁོ་ནའོ། །ཞེས་པའི་ས་ཡུལ་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔས་མ་ཆོག་པས་དེའི་གུན་ཚབ་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་དང་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་དང་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་བརྒྱད་བསྣན་ཅིང་ཕྱོགས་ཕ་རོལ་ལ་ཡང་འདི་ལྟར་སྦྱང་ན་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད་དང་མི་སྙོམས་པ་མ་
ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་དང་ལྕགས་རིའི་མཐའ་ལ་ཆོས་ཅན། ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དཔག་ཚད་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ལས་ལྷག་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། ཆུ་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལ་གླིང་བཞི་པ་སོགས་བརྩིས་པའི་མཐར་ཁོར་ཡུག་དེས་བསྐོར་
བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཁོར་ཡུག་དེས་གསེར་དང་ཆུའི་སྟེང་གི་རི་མཚོ་གླིང་ཐམས་ཅད་བསྐོར་བར་བཤད་པ་གང་ཞིག །དེའི་འོག་གཞིའི་ཆུ་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་བར་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་འགྲེལ་བཤད་མཁན་པོས་
ཁ་བསྐངས་ནས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་ནི་རི་རབ་སོགས་རྔམས་སུ་འཕང་དང་མཉམ་ཞེས་པ་ཆུ་མཚམས་ཡན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ལ། དེ་ཕྱིན་ཆད་ལ་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གཞི་དང་ཁྱབ་པར་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཆུ་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བར་
2-1-275b


བཅད་ནས་ཟང་ཡག་ཏུ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལྕགས་རི་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ལྷག་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པའོ། །གཉིས་པ་གནས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། མི་སོགས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས། དམྱལ་བའི་གནས། ལྷའི་གནས་སོ། །དང་པོ་ལ། གླིང་བཅུ་གཉིས་
སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། འཛམ་གླིང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། གླིང་བཞི་བཤད་པ། གླིང་ཕྲན་བརྒྱད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། འཛམ་བུ་གླིང་། ལུས་འཕགས་པོ། བ་ལང་སྤྱོད། སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་གླིང་གི་དབྱིབས་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱ་མཚོ་དུག་ཅན་པ་དེ་ལ་རི་རབ་ཀྱི་ལྷོ་
ཕྱོགས་སུ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་སྟེ་ཆུ་དང་མཉམ་པར་གནས་པའི་སྟེང་གི་ངོས་རྒྱ་ཆེ་བ་གསུམ་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་རེའོ། །ངོས་ཆུང་བ་གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་བཞིའོ། །མཐའ་སྐོར་ལ་དཔག་ཚད་དྲུག་སྟོང་ཕྱེད་བཞིའོ། །སྲིད་ནི་བརྒྱད་ཁྲི་ཐུར་དུ་ཟུག་པར་གླིང་བཞི་ཅང་
མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དཔག་ཚད་བརྒྱ་རེ་མི་འགྲོ་མགྱོགས་པས་བཟླ་བ་གསུམ་རེ་ན་ཆོད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་སོ། །ཡུལ་འདིའི་དབུས་ན་གསེར་གྱི་གཞི་ལ་སྲིད་ཐ་པ་འཚང་རྒྱ་བའི་གནས་རྡོ་རྗེའི་གདན་ཡོད་དེ། རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་སྲིད་ཐ་པའི་ལུས་དང་རྡོ་རྗེ་གདན་མ་
གཏོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཟླ་གམ་འདྲ་ལ། རྒྱར་ནི་ངོས་གསུམ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དང་འདྲ་བར་ཉིས་སྟོང་ཉིས་སྟོང་ངོ་། །ངོས་གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །དེའི་མཐའ་
སྐོར་ཡང་དྲུག་སྟོང་ཕྱེད་དང་བཞི་བརྒྱ་སྟེ། ཆུ་མཚམས་ལས་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དུ་འཕགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། ནུབ་ཀྱི་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་ལ་བ་ལང་སྤྱོད་གླིང་ཟླུམ་པོ་སྟེ། མཐའ་སྐོར་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེའི་དབུས་ཀྱི་ཞེང་ལ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ་མོ། །
2-1-276a


དེར་ནི་བ་ལང་དང་ནོར་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེའི་དབུས་སུ་ནི་ཆུ་བོ་པ་ཀ་ཞེས་པ་ཞིག་འབབ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་གྱ་གྱུ་སྟེ། །པ་བ་ཀ་ནི་དྲང་པོར་འབབ། །བུད་མེད་ཐམས་ཅད་གཡོ་སྒྱུ་སྟེ། །མཛེས་ལྡན་མ་ལ་གཡོ་སྒྱུ་མེད། །
ཅེས་སོ། །བཞི་པ་ནི། རི་རབ་ཀྱི་བྱང་ངོས་ན་འདྲེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བའམ། འཆི་བའི་སྔ་རོལ་ཞག་བདུན་ནས་ལུང་སྟོན་པས་སྒྲ་མི་སྙན་ལ་ངོས་རེ་རེར་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་ཉིས་སྟོང་སྟེ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་གྲུ་བཞིར་མཉམ་མོ། །གླིང་གི་དབྱིབས་ཀྱིས་བྱད་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱང་དེ་དང་
འདྲའོ། །གངས་རི་ལ་གནས་པ་ཀར་ཤམ། འབིགས་བྱེད་ལ་གནས་བླ་སྔོ་བསང་དུ་འོང་། གླིང་གསུམ་དུ་ནག་དཀར་སྔོ་བསང་སྐྱ་ནར་བཞི་ཀར་ཡོད་ལ། བྱང་ན་སྐྱ་ནར་ཁོ་ནའོ། །ལྷ་རིས་དྲུག་སྔོ་སེར་དཀར་དམར་དང་། གཟུགས་ཁམས་པ་དཀར་པོ་དང་། བྱང་ན་མ་རྨོས་པའི་
སཱ་ལུ་ཟ་ལ། ལྷ་རིས་དྲུག་དྲི་དང་བདུད་རྩི་ཟ་ཞིང་། གླིང་གསུམ་ན་ཉོ་ཚོང་ཡོད། བྱང་དང་འདོད་ལྷ་ན་མེད། བྱང་དུ་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་གོས་གྱོན། གླིང་གསུམ་ན་ཚ་གྲང་ཡོད་ཀྱང་བྱང་དང་འདོད་ལྷ་རིས་དྲུག་ན་མེད་དོ། །གཉིས་པ་གླིང་ཕྲན་བརྒྱད་བཤད་
པ་ནི། དེའི་བར་གྱི་གླིང་བརྒྱད་ནི། །ལུས་དང་ལུས་འཕགས་སྒྲ་མི་སྙན། །སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཟླ་དང་ནི། །རྔ་ཡབ་དང་ནི་རྔ་ཡབ་གཞན། །གཡོ་ལྡན་དང་ནི་ལམ་མཆོག་འགྲོ། །ཞེས་པས་ཡུལ་དེར་ལས་དམན་པས་གྲུབ་པས་ལུས་ཆུང་བར་བཤད་ཅིང་། རྔ་ཡབ་ན་སྲིན་པོ་གནས་
ལ། གླིང་གཡོ་རྣམས་ཁ་ཅིག་གཡས་སྐོར་དུ་འདོད་ཀྱང་སྣར་ཐང་པ་ཆེན་པོས་གཡོན་སྐོར་ཡིན་གསུང་ངོ་། །བོད་ཁ་ཅིག་རི་གླིང་གི་ཚུལ་འདི་སྟོན་པ་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱི་དུས་ཏེ། སྐྱེ་རྒུའི་བསོད་ནམས་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱིས་བ་ཚྭ་ཅན་གྱི་ཆུ་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད་པས། ད་ལྟ་ནི་གླིང་འདི་རྣམས་
2-1-276b


ཚད་འདི་དག་ལས་ཆུང་ལ། བྱམས་མགོན་དུས་འཛམ་གླིང་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིར་འཕེལ་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་གོང་མ་སོགས་ཀྱི་མདོ་ཁུངས་དང་སྦྱར་ན་རུང་ཡང་། མཛོད་ཀྱི་མདོ་ཁུངས་དང་སྦྱར་ན་མི་བཏུབ་བོ། །གཉིས་པ་འཛམ་གླིང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི། འཛམ་བུ་
གླིང་འདི་ནས་བྱང་དུ་རི་ནག་པོ་དགུ་འདས་པ་ན་གངས་རི་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ། །རི་ནག་པོ་ཡང་གསུམ་བསྒྲིགས་པ་གསུམ་ཡོད་ཅེས་གྲགས་སོ། །བ་རི་ལོ་ཙཱ་ནི་རི་ནག་པོ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་མེད་པའི་རིའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་ནི་སྤོས་ངད་ལྡང་བའི་ཚུ་རོལ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བཅུ་
གཞལ་བ་ན་མཆུ་ཞེང་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་གྱི་ཆུས་གང་བ་ཡོད་ལ། དེར་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་མེད་པའི་མིས་བགྲོད་པར་དཀའ་ཞིང་། དེའི་ནང་ནས་གངྒཱ་སོགས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་རེ་རེའང་ཆུ་ཕྲན་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པ་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ལ་གཡས་
ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གི་བྲག་གླང་པོ་ཆེ་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་། རྟ་དང་། སེང་གེའི་ཁ་ནས་བབས་པ་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གི་རྒྱ་མཚོར་འབབ་པར་བཤད་ཅིང་། མ་དྲོས་པ་དེའི་དྲུང་ན་འབྲས་བུ་མངར་མོ་ཡོད་པའི་ཤིང་འཛམ་བུ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་འབྲས་བུ་རྫ་མ་ཙམ་
སྨིན་པ་དེ་ཀླུ་རྣམས་ཉར་སྤྲུལ་ནས་ཟ་ཞིང་། མ་ཟོས་པ་རྣམས་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ། ཤིང་འདིས་མཚོན་ནས་གླིང་འདི་ལ་འཛམ་གླིང་བར་གྲགས་ལ། ཤིང་འདིའི་རིགས་ནི་སྔོན་སེར་སྐྱའི་གྲོང་ནའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞིང་
པའི་གྲོང་འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ལ་བསམ་གཏན་མཛོད་ཅེས་འབྱུང་ངོ་། །རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡན་དེའི་བྱང་ཕྱོགས་ན་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ན་བྲག་གསེར་གྱི་བྱ་སྐྱིབས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ངོས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། མཚོ་མ་དྲོས་པའི་ཚད་ཙམ་ལ་གྱེན་དུ་འཕགས་པར་དཔག་ཚད་ཕྱེད་བཞི་པ་དབྱིབས་
2-1-277a


ལེགས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ། གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་ཞིང་ཙནྡན་གྱི་ཆུས་ཆག་ཆག་བཏབ་པ་སྟེ། ཁོར་ཡུག་ན་བྲག་གསེར་གྱི་བྱ་སྐྱིབས་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེའི་བྱང་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ན་ཤིང་སཱ་ལའི་རྒྱལ་པོ་རབ་བརྟན་
ཅེས་པ་འདོམ་བཞི་བཅུ་ཐུར་དུ་ཟུག་ཅིང་བརྒྱད་ཅུ་གྱེན་དུ་འཕགས་པ། འཁོར་སཱ་ལའི་ཤིང་གི་ཕྲེང་བ་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བ་སྟེ་སཱ་ལ་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་དོ། །དེའི་ཤར་གྱི་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ན་རྫིང་བུ་དལ་གྱིས་འབབ་ཅེས་བྱ་བ་མཚོ་མ་དྲོས་པའི་ཚད་ཙམ་པ། དབྱིབས་ལེགས་
ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་མཛེས་པ། ཆུ་བསིལ་ཞིང་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུས་གང་བ། མེ་ཏོག་ཨུཏྤལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཁེབས་པ། ཁོར་ཡུག་ཏུ་རྫིང་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔར་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཅན་ཤ་སྟག་གོ། རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གླང་པོ་རབ་བརྟན་གླང་པོ་
བརྒྱད་སྟོང་དང་བཅས་པ་བྲག་གསེར་གྱི་བྱ་སྐྱིབས་སུ་དགུན་ཟླ་བ་བཞི་དང་། སྔ་ལའི་རྒྱལ་པོ་རབ་བརྟན་དུ་དཔྱིད་ཟླ་བ་བཞི་དང་། རྫིང་དལ་གྱིས་འབབ་པར་དབྱར་ཟླ་བ་བཞི་གནས་ཏེ། འཁོར་གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཀྱིས་གནས་དེ་གསུམ་དུ་གནས་པའི་ཚེ། རབ་བརྟན་ལ་ཁ་
ནང་དུ་བལྟས་ཏེ་སྲུང་བ་དང་སྦ་བའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །རབ་བརྟན་གསུམ་པོ་དེ་དག་གནས་གཅིག་ཏུ་འགྲོ་བ་ན། རེས་ཐ་མལ་གྱི་ཚུལ་དུ་འགྲོ། རེས་ནི་ལྷའམ་ལྷའི་བུ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་ཞིང་མཐུ་ཆེ་བ་གང་རུང་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་སྤྲུལ་ནས་གླང་པོ་ཆེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་དབང་
ཆེ་བར་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པའི་མགོ་འམ་རྒྱབ་ཏུ་ཞོན་ཏེ། སིལ་སྙན་དང་ཕེག་རྡོབ་པ་བརྒྱ་དག་བྱེད་ཅིང་འགྲོའོ། །འཛམ་གླིང་འདི་ན་ཐོ་གར་དང་། རྒྱ་ཡུལ་དང་། ཧུ་ན་དང་། ཕུ་ན་དང་། ཀམ་པོ་རྩེ་དང་། ཤ་ཁ་དང་། སྦལ་ཁ་དང་། ཁྱི་གདོང་དང་། ཝ་གདོང་དང་། ཀྲེ་བ་
2-1-277b


ཤའི་གདོང་དང་། གནམ་གདོང་དང་། ཕྱིར་ཕྱོགས་གདོང་དང་། གཤོག་ཐོགས་སོགས་ཡུལ་ཆེན་བཅུ་དྲུག །ཡུལ་ཕྲན་སྟོང་། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་གིས་བརྒྱན་པའི་དབུས་དང་མཐའ་འཁོབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་མི་རིགས་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་
རི་མ་ལ་ཡ་བྱ་བ། རྩེ་མོ་ན་ཕུག་རོན། སྐེད་ན་སྦྲུལ། རྩ་བར་ཕག་རྒོད་དེ་དུག་གསུམ་རྒྱས་པས་བསྟེན་པའི་གནས་དང་། གཞན་ཡང་རི་བོ་བྱ་རྐང་དང་འབིགས་བྱེད་དང་མནྡཱ་ར་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཡོད་ལ། ཤར་ན་འཇམ་དབྱངས་བཞུགས་པའི་གནས་རྒྱ་ནག་རི་བོ་
རྩེ་ལྔ་དང་། ལྷོ་ན་རྩེ་མོར་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་། འོག་ན་སྒྲོལ་མ་བཞུགས་པའི་རི་བོ་གྲུ་འཛིན་དང་། ནུབ་ན་ཨོ་རྒྱན་མཁའ་འགྲོའི་གླིང་དང་། བྱང་ན་ཆོས་རྒྱལ་རིགས་ལྡན་བཞུགས་པའི་ཤམ་བྷ་ལ་ལ་སོགས་སྐྱེ་འཕགས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྟེན་པའི་གནས་
ངོ་མཚར་བ་མང་ངོ་། །སྔོན་རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོ་མི་ལའི་མགུར་ལས། ཏི་སེ་གངས་ཅན་ཡིན་པ་དང་མ་ཕམ་མ་དྲོས་ཡིན་ཅེས་པ་ཙམ་ཞིག་གསུང་བ་ལ། ཆོས་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜྻི་ཏས་དགག་པ་རྒྱ་ཆེར་མཛད་པ་ལ་བརྟེན། དེ་པའི་རྗེས་འཇུག་མང་པོས། རྗེ་མི་ལ། 
རྗེ་སྒམ་པོ་པ། དཔལ་ཕག་མོ་གྲུ་པ། སྐྱོབ་པ་འབྲི་གུང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་རི་མཚོའི་ཡུལ་ལ་ནོར་བར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཆེན་པོ་དག་ལ་སྐུར་པ་མི་འཚམས་པ་གདབ་པར་བྱས་ནས་
སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བའི་ལས་སོག་པ་དག་བྱུང་ངོ་། །རྗེ་བཙུན་དམ་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ནོར་བ་ག་ལ་མཆི་སྟེ། སྔོན་བོད་འདི་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་ཙམ་ནས་བོད་པའི་ཁ་ངག་རྙིང་པར་གླུ་གཞས་ལྟ་བུའི་རྟ་ལའང་། སྦུར་རྗེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་
2-1-278a


ན། རི་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་གངས་ཅན་གྱི་ཏི་སེ། །མཚོ་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་མ་ཕམ་པའི་མ་དྲོས། །ཞེས་འབྱུང་བས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གདུལ་བ་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཐད་སོར་བཞག་ནས་འཇིག་རྟེན་
དང་སྒོ་བསྟུན་པའི་ཁ་ངག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་བོད་ཀྱི་གཏམ་དུ་གྲགས་པ་དེ་ཀ་མ་བརླག་པར། རྗེ་བཙུན་མི་ལ་སོགས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའམ། ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་གིས་གསང་སྔགས་བླ་ན་མེད་
པའི་བསྐྱེད་པ་དང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ངོར་རྣམ་པར་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་སྤྲུལ་བསྒྱུར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་ལ་བཀའ་རྟགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏབ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྐབས་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པ་
ལས་ཤར་བའི་གངས་ཅན་དང་མ་དྲོས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་སྣོད་དག་པ་ཞིག་གིས། རྣམ་ཤེས་ལ་སྣང་བའི་ཏི་སེ་དང་མ་ཕམ་གྱི་མིང་ཅན་གྱི་དྲི་མ་སེལ་བར་མཛད་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་དེར་གསུངས་པ་ནི་ནོངས་པའི་ཆ་ག་ལ་ཡོད་དེ། ཡོད་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱུད་ལས། ཤ་ཡིས་
པུཀྐ་སི་རུ་བྱས། །དེ་བཞིན་ཁྲག་གིས་རི་ཁྲོད་མ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པའང་ནོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་ནས་བཤད་པའི་མ་དྲོས་དང་གངས་ཅན་སོགས་ཀྱི་བཀོད་པ་ད་ལྟའི་ཏི་སེ་དང་མ་ཕམ་སོགས་ལ་མེད་ཀྱང་། སྔོན་སྟོན་པས་
རི་བོ་གངས་ཅན་དང་མ་དྲོས་པའི་གདགས་གཞིར་མཛད་པའི་རི་མཚོ་དེ་འདི་མ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། སྟོན་པས་དེ་ལྟར་གདགས་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དེ་བའི་ངོར་ལས་མཐུན་གྱི་དེ་ལྟར་སྣང་བས་དེ་ལྟར་གསུངས་ཀྱང་ད་ལྟའི་དུས་ཀྱི་མིའི་འགྲོ་བའི་ལས་སྣང་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་དགོས་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར།
2-1-278b


ཟེར་ན་ཡུམ་རྒྱས་པ་གསུངས་དུས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་གི་བཀོད་པ་དེ་ལྟ་འཛམ་གླིང་གི་བཀོད་པ་ལ་མ་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེར་མ་ཟད་མ་དྲོས་པའི་དྲུང་གི་འཛམ་བུ་བྲྀཀྵའི་ཤིང་སོགས་ཀླུའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་དང་། གསེར་གྱི་རི་བོ་བྱ་སྐྱིབས་སོགས་ལྷའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གསུངས་པས། ངེད་རང་
མི་ལས་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པའི་ངོར་ཡུལ་དེ་དག་ཏུ་མདོ་ནས་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཀྱང་། རང་ཅག་མིས་བཀོད་པ་དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བས་རི་མཚོ་ཤིང་བྲག་དེ་དག་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལས་སྣང་གི་མཚམས་ཆོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། མདོ་སྡེ་ཕལ་ཆེན་སོགས་ནས་
བཤད་པའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞིས་མ་དྲོས་པ་ལ་བསྐོར་བ་ལན་བདུན་བྱས་འགྲོ་ཞེས་པ་སོགས་ཀྱང་ཡུལ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། འདུལ་བ་ལུང་ནས་རི་མཚོ་དེར་མི་རྫུ་འཕྲུལ་མ་ཐོབ་པས་བགྲོད་མི་ནུས་པར་བཤད་པ་ནི།
 དུས་དེར་བོད་གནོད་སྦྱིན་གཏུམ་པོ་དག་གིས་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའང་དར་བར་མི་རུང་བའི་ཀླ་ཀློའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་དེ། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས་མི་ཁོམས་པའི་གནས་བརྒྱད་བསྟན་པའི་གཏམ་ལས། བོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་
བཟུང་བ་ལྟ་བུ་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དུས་དེར་རི་མཚོ་དེར་ཡུལ་དེ་པ་མིན་པའི་མི་རྫུ་འཕྲུལ་མ་ཐོབ་པས་བགྲོད་མི་ནུས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དུས་ཕྱིས་ནས་ནི་བོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་རུང་གི་མིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་རི་མཚོ་དེར། ཡུལ་དེ་པ་མིན་པའི་རྫུ་
འཕྲུལ་མ་ཐོབ་པས་བགྲོད་དུ་རུང་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགག་པ་མཛད་པ་འགའང་མེད་དོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་དུས་བོད་དུ་མི་མེད་པ་མིན་ཏེ། སྔོན་རྩོད་ལྡན་མགོ་བརྩམས་ཕན་དགྲ་ངན་གྱི་དཔུང་ཚོགས་གཅིག་བོད་དུ་བྲོས་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ནའང་མི་ཡོད་དུ་
2-1-279a


ཆུག །མི་དེ་དག་ཀྱང་གནོད་སྦྱིན་དང་ཉེ་བར་གནས་པའི་དབང་གིས་འདྲེ་སྲིན་ལྟར་མི་སྲུན་པར་གྱུར་ནས་མི་དང་མི་མིན་ཕལ་ལ་འཚེ་བས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཡུལ་གཞན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་མ་ཐོབ་པའི་མིས་བགྲོད་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། 
མི་ཡིས་བགྲོད་པར་དཀའ་བར་གསུངས། བགྲོད་མི་ནུས་པར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དང་ཡིག་ཚང་རྙིང་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཏི་སེ་མ་ཕམ་ཆུ་བོ་བཞིའི་མགོ་ཞེས་གངྒཱ་སོགས་ཆུ་བོ་བཞི་ཀའི་མགོ་བོད་ཀྱི་མ་ཕམ་གྱི་མཚོ་ལ་བཤད་འདུག་པ་ལ་ཁ་ཅིག་
བོད་བླུན་པོའི་གཏམ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་དོ་ཞེ་ན། བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་རྒྱལ་བློན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ཡིག་ཚང་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་ན། ཁྱེད་ཅག་གི་སྒྲོས་འཁྱམས་པོ་དེ་ལ་སུ་ཞིག་ཡིད་རྟོན་པར་བྱེད། མདོར་ན་རྒྱ་བོད་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་ནས་གནག་རྫི་མོའི་བར་གྲགས་པའི་
གངྒཱ་སོགས་གངྒཱ་མ་ཡིན་པར་ས་པཎ་ལས་དོན་གྱིས་འཆད་དགོས་བྱུང་བའི་ཉེས་པ་མ་བཟོད་ནས། དེའི་ལན་དུ། ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་གྱིས་ད་ལྟའི་གངྒཱ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་གངྒཱ་ཡིན་ལ། བསྟན་བཅོས་ནས་གྲགས་པའི་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཅེས་ཟེར་བའི་ལན་ཚིག་གིས་ཕོངས་པ་
དེ་འདྲ་ཞིག་འདེབས་པར་བྱེད་མོད། ཁྱེད་ཅག་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜྻི་ཏའི་ཕྱོགས་གྲགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཛིན་པར་མཛད་པས་མོས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་གནས་ཡིན་མོད། དེ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དད་པ་བསྐྱེད་ན་ཆེས་ལེགས་སོ། །ལན་
འདེབས་དེ་ལྟར་ན། ཐུག་མེད་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རྫོགས་ལྡན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བྱུང་ན། དེའི་ཕུན་ཚོགས་ལ་ཕྲག་དོག་པ་ཞིག་གིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འདི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གནོད་པ་
2-1-279b


ན། ཕྲག་དོག་ཅན་དེའི་རྗེས་འཇུག་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་ན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་མིན་མ་བྱས་ཀྱི། བསྟན་བཅོས་ནས་བཤད་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་དེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟོལ་སྦྱོར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྙམ་མོ། །དེར་མ་ཟད་དཔལ་ཤཱཀྱ་མཆོག་
ལྡན་གྱིས། འདིའི་ཐད་ཀྱི་ཊཱི་ཀར། རྗེ་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་པ་ཏི་སེ་དང་མ་ཕམ་གངས་ཅན་དང་མ་དྲོས་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ་རིགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཟེར་བ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་པར་སྣང་སྟེ། གླིང་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་དང་སྨོན་
ལམ་ལས་བྱུང་བའི་ཞིང་མེད་པར་ཐལ། འཛམ་བུའི་གླིང་ན་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མི་ལྡན་པའི་མིས་བགྲོད་མི་ནུས་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་རྟགས་ཁྱབ་ནི། རྗེ་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་པ་ཚད་ལྡན་སུས་ཀྱང་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པས་ཤཱཀྱ་པ་རང་གི་བཞེད་པ་ལས་འོས་
མེད། དེ་ལྟར་གྱི་ཐལ་འགྱུར་དེ་དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟློག་ནས་རྟགས་ཁྱབ་ལ་ལན་མི་ཐེབས་པས་མི་འདོད་ཀ་མེད། འདོད་ན་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་སྙིང་རྗེ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞིང་དུ་བཟུང་བ་ཡིན་པར་བཤད་པས། བསྐལ་པ་འདི་སྒྲོན་མེའི་བསྐལ་
པར་བཤད་པ་དེ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་འདི་མུན་བསྐལ་དུ་ཐལ་ལོ། །ཡང་ཤཱཀྱ་པ་རང་གི་ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ལ་འཛམ་གླིང་གང་ཚད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་དང་སྙིང་རྗེའི་ཞིང་མིན་ལ། རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་སྐྱིལ་ཀྲུང་གང་པོ་དེ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལས་ཉོན་གྱི་བདག་
འབྲས་མིན་པར་བཞེད་ནས། རང་འགྲེལ་གྱི་ལུང་དང་དེ་འབྱུང་བ་གང་གིས་གནོད་པས་མི་འཇིག་པའི་གནས་ཡིན་པའི་རིགས་པ་བཀོད་འདུག་ཀྱང་། འཛམ་གླིང་སྤྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་དང་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཞིང་མིན་ན་སྤྱི་ཁྱབ་མ་གྲུབ་པས་རྡོ་རྗེ་གདན་གང་པོ་དེ་དེ་ཡིན་
2-1-280a


པའི་སྒོས་ཁྱབ་ཀྱང་མི་འགྲུབ་ལ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་བསྐྱེད་པའི་གནས་ལ་རྡོ་རྗེའི་གདན་བྱ་ལ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྡན་པའི་དུས་ནི་སངས་རྒྱས་མིན་ཅིང་སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས། དེ་དུས་ཀྱི་རྡོར་གདན་དེ་
སེམས་ཅན་དེའི་ལས་ཉོན་གྱི་བདག་འབྲས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བའི་བདག་འབྲས་ཡིན་ཐབས་མེད་དེ། བྱང་སེམས་སོ་སྐྱེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞིག་རྡོར་ཏིང་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་རྡོར་གདན་དུ་འོངས་པ་ནི་གང་ཞིག །དེའི་དུས་ན་རྡོར་གདན་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར། རྡོར་
གདན་དུ་བྱང་སེམས་སོ་སྐྱེ་དེ་འོངས་ནས་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱིས་མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བྱས་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ནས་བཞུགས་པའི་གནས་ཀྱི་དགེ་རྩ་བསྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་གནས་སངས་རྒྱས་རང་རྒྱུད་
ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་བསགས་པ་ལས་གྲུབ་དགོས་ཞེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་དང་། དེའི་ཚེ་སྤྲུལ་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་མཚན་ཉིད་པ་མིན་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། ཐེག་དམན་
ལྟར་ན་འཚང་རྒྱ་བའི་གནས་དེ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་གནས་ཡིན་དགོས་ན། སངས་རྒྱས་ནས་བྱོན་བཞུགས་ཀྱི་གནས་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གནས་ཁྱད་པར་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་པ་སུ་ཞིག་གིས་བསྐྱལ། མདོར་ན་ཐེག་དམན་རང་ལུགས་ལ་རྒྱ་གར་
རྡོ་རྗེ་གདན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་སྨོན་ལམ་ལས་བྱུང་བའི་ཞིང་གནས་ཐུན་མོང་མིན་པ་མིན་པར་ཐལ། རང་འགྲེལ་ལས། ཁྱེད་རང་གིས་དྲངས་པའི་དེའི་དབུས་སུ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞི་ལ། གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་
2-1-280b


ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་རྡོ་རྗེའི་གདན་མངོན་པར་གྲུབ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པས་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ནས་བྱང་སེམས་ཀྱི་གནས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་གསུམ་ག་ལ་ལན་མེད་དོ། །ཡང་འབྱུང་བས་མི་འཇིག་ན་ལས་ཉོན་གྱི་བདག་འབྲས་མིན་པའི་ཁྱབ་སྒྲུབ་ཏུ་བཀོད་པ་
འགྲེལ་པ་འགྲེལ་བཤད་དང་བཅས་པའི་དགོངས་པ་མིན་གྱི། སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལ་རྡོ་རྗེ་གདན་དེ་མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་གྱི་འབྱུང་བས་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བར་སྲ་མཁྲེགས་སུ་བཤད་པའི་ཁྱབ་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོས་མི་གནོད་པའི་རྟགས་ཀྱིས་
ནམ་མཁའ་རྟགས་སུ་སྒྲུབ་པ་བཞིན་སྡེ་པ་རང་གི་རྣམ་རྟོག་གིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྩ་བར་སྡེ་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆུ་རྙོག་མ་ཅན་གསོལ་དགོས་པའི་གནས་སུ་གཤེགས་པའི་ཚེ་ཡང་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྡིག་པའི་ལས་བསགས་པའི་བདག་འབྲས་ཀྱི་ཡུལ་
དུ་འདོད་དོ། །དེས་ན་མཁས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བ་ཆེན་པོས་བཤད་པ་ཐལ་ཆེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཧ་ཅང་འཛེམ་པ་མེད་པའི་མཐའ་གཅོད་ཡིན་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་དཔྱོད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དག་གིས་ནི་མཆོག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཡ་མཚན་དུ་འཇོག་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོས་ནི་ཏི་སེ་མ་
ཕམ་སོགས་གངས་ཅན་དང་མ་དྲོས་པ་ཡིན་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱོགས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་མོད། མངོན་སུམ་དང་གྲགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་སྟེ་སྨྲ་བ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་ནི་ནམ་ཡང་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པས་ཉེ་རིང་མེད་པའི་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་གོམས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དམྱལ་
བའི་གནས་བཤད་པ་ལ། ཚ་དམྱལ་ཉེ་འཁོར་དང་བཅས་པ། གྲང་དམྱལ་གྱི་གནས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མནར་མེད། རབ་ཚ་སོགས་བདུན། ཉེ་འཁོར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འཛམ་གླིང་འདི་ཁོ་ན་ལས་ངན་སྤྱོད་པ་དང་། མཚོན་ཆར་གྱུར་པའི་ལས་ཡོད་པའི་
2-1-281a


ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་འདི་འོག་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན་མནར་མེད་པ་ཡོད་དོ། །འཕང་དང་རྒྱར་ནི་ཉི་ཁྲི་པ་དེ་ཙམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་བར་མ་ཆད་དམ་བདེ་བའི་ཚོར་བའི་སྐབས་མེད་པས་མནར་མེད་པའོ། །དམྱལ་བ་གཞན་ན་རྣམ་སྨིན་
ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བདེ་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཡོད་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མནར་མེད་པ་དེའི་སྟེང་ན་རབ་ཏུ་ཚ་བ་སོགས་དམྱལ་བ་བདུན་བརྩེགས་མར་རོ། །ཁ་ཅིག་གློ་ནའོ་ཟེར་རོ། །གསུམ་པ་ཉེ་འཁོར་བ་ལ། ཉེ་འཁོར་བའི་གྲངས། ཕྱོགས་གང་ན་ཡོད་པ། 
སྡེ་ཚན་གྱི་མིང་ངོ་། །དང་པོ་ནི། ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་ལྷག་བཅུ་དྲུག་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྩིག་པ་བཞི་དང་སྒོ་བཞི་པ་འབར་བས་དཔག་ཚད་བརྒྱའི་བར་དུ་ཁྱབ་པར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་གི་ནི་ངོས་བཞི་ནའོ། །གསུམ་པ་ནི། 
མེ་མ་མུར་པུས་ནུབ་ཙམ་དུ་རྐང་པ་བཞག་ན་པགས་པ་དང་ཤ་ཁྲག་ཞིག་ཅིང་བཏེག་ན་སླར་སྐྱེ་བ་དང་། རོ་མྱགས་ཏེ་རྐྱག་འདམ་དུ་འབུ་མཆུ་རྣོན་དག་གིས་རུས་པའི་བར་འབིགས་པ་དང་། སྤུ་གྲིའི་ལམ་རྐང་པ་བཞག་ན་ཤ་ཁྲག་ཞིག་ཅིང་བཏེག་ན་སླར་སྐྱེ་བ་དང་། སོག་པས་
ལོ་མ་རལ་གྲི་ལྟ་བུའི་ནགས་ནང་དུ་རལ་གྲི་རྣོན་པོ་རྣམས་ལྷུང་ཞིང་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་གཅོད་ཅིང་། ནགས་དེའི་ནང་གི་ཁྱི་སྲེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཟ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་ལི་ལ་ནགས་ཚེར་མ་རྣོན་པོ་སོར་བཅུ་དྲུག་པ་གང་དུ་འཛེགས་པ་ན་ཚེར་མ་རྣམས་ཁ་
ཐུར་དུ་ལྟ་ཞིང་ལུས་འབིགས་པར་བྱེད་ལ། བབས་པ་ན་ཁ་གྱེན་དུ་ལྟ་བ་དང་། ཁྭ་ཏ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཅན་གྱིས་མིག་ཕྱུངས་ནས་ཟ་བར་བྱེད་ཅིང་། གསུམ་པོ་དེ་མཚོན་ཆར་འདྲ་བས་གཅིག་ཏུ་བྱས་སོ། །བཞི་པ་ཆུ་བོ་རབ་མེད་ཐལ་ཆུ་ཁོལ་མས་གང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་
2-1-281b


འགྲམ་གཉིས་ན་སྐྱེས་བུ་ལན་རལ་གྲི་དང་། མདུང་ཐུང་དང་། ལག་མདུང་ཐོགས་པ་དག་གིས་འགོག་ཅིང་ཕྲུ་བ་ཆུས་བཀང་བ་ཐབ་ཏུ་བཙུགས་པའི་ནང་དུ་ཏིལ་དང་འབྲས་འཐུག་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་བླུགས་པ་བཞིན་དུ་སྟེང་ན་འགྲོ་འོང་གདུང་ཞིང་འཚེད་པར་བྱེད་པས་ཀྱང་དམྱལ་བ་
ཆེན་པོ་འོབས་བཞིན་དུ་བསྐོར་རོ། །ལྷག་པའི་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་བླ་ལྷག་པ་སྟེ་དམྱལ་བར་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་ད་དུང་འདིར་གནོད་པ་བྱེད་དོ། །གནས་བརྟན་ཡིད་འོང་ནི། སྡུག་བསྔལ་བླ་ལྷག་མེད་ཀྱང་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ནས་ཡང་འདིར་སྐྱེས་པ་ལྷག་པའི་དོན་ཟེར་རོ། །དམྱལ་སྲུང་
དེ་དག་སེམས་ཅན་ཡིན་མིན་ལ། ཁ་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྣོད་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བའི་ཕྱིར། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཙམ་སྟེ། ལུག་ལྟ་བུའི་རི་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་དང་འགྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་ནི། དམྱལ་བ་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱིས་
སྣོད་ཆགས་པའི་རླུང་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས། གང་ཞིག་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་ལས་ཀྱང་། །སྡིག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་དགའ་བ་དག །གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པས་གནོད་དོ་སྙམ་ན། མིན་ཏེ། གཤིན་རྗེ་ཆོས་
རྒྱལ་གྱི་ཕོ་བྲང་དུ་བར་དོ་བ་དེ་རྨི་ལམ་འདྲ་བར་ཕྱིན་ནས། གཤིན་རྗེའི་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་ཁྱོད་སྔོན་གྱི་ལས་འདིས་དམྱལ་བ་འདིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་འདུག་པས་ད་ཕྱིན་ཆད་སྡིག་པ་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བསྒོས་ནས་དེའི་འཁོར་ཡི་དྭགས་ཀྱིས་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་འཁྲིད་བྱེད་ལ་གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོ་ཞེས་ཟེར་
ལ། དམྱལ་སྲུང་བ་ལ་ནི་གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོ་མི་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི། དམྱལ་སྲུང་སེམས་ཅན་རང་རྒྱུད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་དམྱལ་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དེར་སྐྱེ་བ་ལ་དམྱལ་སྲུང་ལ་སོགས་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་འགོགས་ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལས་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་པའི་
2-1-282a


གོ་སྐབས་ཆེ་ཆུང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚ་བ་དེ་ཙམ་དུ་མྱོང་བར་གྲུབ་བོ། །དམྱལ་སྲུང་བ་མེས་མི་འཚིག་པ་ནི་ཚེ་སྔ་མར་མི་འཚིག་པའི་ལས་བསགས་པས་མཚམས་ཆོད་པའམ། ཡང་ན་མེས་མི་འཚིག་པའི་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེང་སང་བོད་འདི་ན་
ལུས་ལ་མཚོན་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པ་མེད་པ་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་གྲུབ་པ་ཁ་ཅིག་ལ་མཉམ་གཞག་བཟང་པོའི་ནུས་པར་འཁྲུལ་ནས་མིང་གྲུབ་ཐོབ་ཏུ་བཏགས་པ་མང་པོ་ཞིག་སྣང་བ་ལ་མཆོད་པའི་གནས་སུ་ལྟ་ག་ལ་སྨོས། གཅིག་ཏུ་བརྩེ་བའི་ཡུལ་མཆོག་ཏུ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །
གཉིས་པ་གྲང་དམྱལ་ནི། གཞན་ཡང་ཆུ་བུར་ཅན་སོགས་ཆུ་བུར་བརྡོལ་བ་ཅན་དང་། སོ་ཐམ་ཐམ་པ་དང་། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང་། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང་། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང་། པདྨ་ཆེར་ལྟར་གས་པ་སྟེ་གྲང་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དོ། །མིང་དང་པོ་གཉིས་
དང་ཕྱི་མ་གསུམ་གྲང་བ་མི་བཟད་པས་ཉེན་པས་དེ་དག་གི་ལུས་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ལུས་ཆུ་བུར་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། སྒྲ་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པར་ལྷག་མ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་འཛམ་གླིང་ཉིད་ཀྱི་འོག་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ན་ཡོད་ལ། དེ་ན་གྲང་བ་ཡོད་པ་
ཁ་ཅིག་རྒྱ་མཚོ་དང་ཉེ་བས་ཟེར་ལ་གཞན་དག་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ཉ་ལ་གྲང་བས་ཆེས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཁོར་ཡུག་གིས་བསྐོར་བའི་མུན་ནག་ན་ཡོད་ཟེར། འཛམ་གླིང་གི་འོག་ན་མནར་མེད་པའི་གོ་སྐབས་མི་ཤོང་ཞེ་ན། གླིང་རྣམས་ནི་འབྲུའི་ཕུང་པོ་
བཞིན་ཞབས་རྒྱ་ཆེ་བས་ཤོང་སྟེ། ཞབས་རྒྱ་ཆེ་བས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་གྲུབ་བོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་ནི་མང་པོའམ་གཉིས་སམ་གཅིག་གི་སོ་སོའི་ལས་ཀྱིས་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་
2-1-282b


རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་དོ། །རེ་རེ་ལ་དམྱལ་བ་ཡིན་པས་ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བའོ། །གནས་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། ཆུ་བོ་དང་། རི་དང་། མྱ་ངམ་གྱི་ཐང་དང་། དེ་ལ་སོགས་པར་གནས་སོ། །དུད་འགྲོ་ནི་ཐང་དང་ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་སྤྱོད་ཡུལ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །གནས་
ཀྱི་རྩ་བ་ནི་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། གཞན་ནི་དེ་ལས་འཕྲོས་པའོ། །ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་གཤིན་རྗེ་སྟེ། དེའི་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱར་བཅད་པ་ན་ཡོད་ལ། གཞན་ནི་དེ་ལས་འཕྲོས་པའོ། །ཡི་དྭགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་ཁ་
ཅིག་ནི་ལྷའི་དཔལ་ལྟ་བུའང་མྱོང་ངོ་། །ལྷག་མ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རྟོགས་བརྗོད་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལྷའི་གནས་བཤད་ལ། དངོས་དང་། ཞར་ལ་དེའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། ས་དང་འབྲེལ་དང་། མ་འབྲེལ་བའོ། །དང་པོ་ལ། རྒྱལ་
ཆེན་རིགས་བཞི་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་གནས་སོ། །དང་པོ་ལ། གཞལ་མེད་ཁང་དང་། རི་ལ་བརྟེན་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཉི་ཟླའི་ཐག་ཚད། བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར། ཟླ་བ་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ལ། ཉི་ཟླ་མཐོ་དམན་གྱི་ཚད། 
ཉི་ཟླའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། ཉི་ཟླ་ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་ནའོ། །ཞེས་པས་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་རྩེ་མོ་དང་མཉམ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་དང་། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅས་པའོ། །རྔམས་སུ་དཔག་
ཚད་ཕྱེད་དང་དྲུག་དང་། བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆ་གཅིག་སྟེ། དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་སྟེ། གཞལ་མེད་ཁང་ཆུ་ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་བསིལ་བར་བྱེད་པ་དང་སྣང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཉི་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་འོག་གི་ཕྱི་རོལ་ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་ཚ་བར་བྱེད་ཅིང་སྣང་བར་བྱེད་པ་
2-1-283a


སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དག་ཅི་རིགས་པར་མིག་དང་ལུས་དག་དང་འབྲས་བུ་དང་མེ་ཏོག་དང་ལོ་ཏོག་དང་སྨན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གསེར་གྱི་ར་བ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པས་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བསྐོར་ཞིང་། དེ་ལ་
ལྕོག་གསེར་དངུལ་བཻ་ཌཱུཪྻ། ཤེལ་ལས་བྱས་པ་ཡོད་ལ། དེ་ལ་གྱེན་དུ་འཕང་བ་དང་ཐུར་དུ་འཕང་བའི་མདའ་ཡབ་དང་སྟེང་ཁང་བཞི་ཡོད་དོ། །ནང་གི་ས་གཞི་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་ལ་མཛེས་པ་ཚོན་སྣ་བརྒྱས་བཀྲ་བ་འཇམ་པ་ཤིང་བལ་ལྟ་བུ་རྐང་པ་བཏེག་ན་འཕར་བྱེད་པ། 
བཞག་ན་ནེམ་བྱེད་པ་མེ་ཏོག་མནྡཱ་ར་བ་པུས་ནུབ་ཙམ་ཁེབས་པར་གསར་པ་གསར་པ་རླུང་གིས་འགྲེམས་ཤིང་རྙིང་པ་འཐོར་བར་བྱེད་པའོ། །ནང་ན་ལམ་སྲང་ནི་མཆུར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ། ཞིང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་གཉིས། དབྱིབས་ལེགས་པ་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་ཞིང་ཙནྡན་གྱི་
ཆུས་ཆག་ཆག་བཏབ་པ། དེའི་འགྲམ་གཞི་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་པའི་རྫིང་ཆུ་བསིལ་བ་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུས་གང་བ། རྫིང་འགྲམ་ན་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐར་མ་ཆེ་བ་ལ་རྒྱང་གྲགས་བཅོ་བརྒྱད། ཕལ་ཆེར་བཅུ་པ་དང་བཅུ་གཉིས་
པ་དང་། ཆུང་བ་ལ་གསུམ་ཞེས་གདགས་པ་ལས་གསུངས་པ་ཁོར་ཡུག་གི་ཚད་དེ། སྐར་མ་ཆུང་ཚད་རྒྱང་གྲགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གླིང་བཞི་གཅིག་ཏུ་ཟླ་བ་གཅིག་དང་ཉི་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་བྱ་བ་བྱེད་ལ། བྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། སྒྲ་མི་སྙན་དུ་ནམ་ཕྱེད་པའི་ཚེ་ལུས་འཕགས་
གླིང་དུ་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང་། འཛམ་གླིང་དུ་ཉི་མ་ཕྱེད་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དུ་འཆར་བ་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་ཤར་དུ་ནམ་ཕྱེད་པའི་ཚེ་ལྷོར་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང་། ནུབ་ཏུ་ཉི་མ་ཕྱེད་པ་དང་བྱང་དུ་ཉི་མ་ཤར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས། གང་གི་ཚེ་ཉིན་ཞག་
2-1-283b


མཉམ་པ་དེའི་ཚེ་ན་དེ་ལྟར་བགྲང་གི། གཞན་ནི་ཆ་ཡོད་པར་བལྟའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་ནས་ཉི་ལམ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་ཉི་མ་འཁོར་ཚུལ་ཐ་དད་པས་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཉི་མ་འཆར་ནུབ་དེ་ལན་གཉིས་ལས་མི་འགྱུར་
བར་བཤད་པ་དང་སྦྱར་བ་ཡིན་ཟེར་རོ། །མཛོད་རྩ་འགྲེལ་དུ་དངོས་བསྟན་འདི་ཙམ་མ་གཏོགས་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བའི་གསལ་ཀ་མི་སྣང་ལ། དངོས་བསྟན་འདི་ཉིད་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ན་ནི། འཛམ་གླིང་དུ་ཉི་མ་ལྷོ་ནས་འཁོར་བའི་ཚེ་གླིང་གཞན་གསུམ་དུ་ཡང་ཉི་མ་ལྷོ་ནས་
འཁོར། དེ་བཞིན་བྱང་ནས་འཁོར་བ་ལའང་དེ་ལྟར་སྦྱར་ལ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་བགྲོད་ཀྱི་ཚེ་ཉི་མ་བགྲོད་ཡུལ་ས་ཁྱོན་ཆུང་བས་ཉི་མ་དལ་འགྲོས་དང་། ལྷོ་བགྲོད་ཀྱི་ཚེ་ཉི་མ་བགྲོད་ཡུལ་ས་ཁྱོན་ཆེ་བས་ཉི་མ་མྱུར་འགྲོས་བྱུང་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ལས་འོས་ཅི་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ནང་གི་རྩིས་
པ་ལ་གྲགས་པའི་ཐ་སྙད་དང་ནི་མི་མཐུན་ནོ། །གསུམ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་དུས་ཚིགས་ལ། ཉིན་མཚན་རིང་ཐུང་དུ་འགྱུར་བའི་དུས། རིང་ཐུང་གི་ཚད། ཉི་མ་ལྡོག་པའི་དུས་སོ། །དང་པོ་ནི། འདིར་དགུན་དཔྱིད་དབྱར་གསུམ་གར་ཟླ་བ་བཞི་བཞི་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དབྱར་
ཟླ་བཞི་ནི་དབྱར་ཟླ་འབྲིང་པོའི་ཉ་ནས་སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་གི་ཉའི་བར་བཞི་ཡིན་ལ། མར་ངོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ནས་ཡར་ངོ་ཕྱིས་སུ་བཞག་སྟེ་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་དབྱར་འབྲིང་ཉ་ནས་ཐ་ཆུང་ཉའི་བར་ནི་དབྱར་ཟླ་དང་པོ་སྟེ། སྣྲོན་ནམ་གདུབ་བུའི་ཟླ་བའོ། །དབྱར་ཐ་ཆུང་གི་ཉ་ནས་སྟོན་ཟླ་ར་
བའི་ཉའི་བར་ནི་དབྱར་རྣམས་ཀྱི་ཟླ་བ་གཉིས་པ་སྟེ་ཆུ་སྟོད་ཀྱི་ཟླ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ཐ་མ་སྟོན་རའི་ཡར་ངོའི་ཚེས་བརྒྱད་ལ་ཉིན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། མཚན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་། དེའི་ཕྱི་མ་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་མོ་རིང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཉིན་མོ་ནི་ཐུང་ངུར་འགྱུར་རོ། །
2-1-284a


དགུན་ཟླ་བཞི་ནི་སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་བའི་ཉའི་བར་བཞི་སྟེ། དགུན་རྣམས་ཀྱི་ནི་བཞི་པ་ལ་དཔྱིད་ར་བའི་ཡར་ངོའི་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་མོ་ཐུང་ངུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཉིན་མ་ལྡོག་ཅེས་ཉིན་མོ་རིང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་
ཉིན་མོ་ལྡོག་ཅེས་པ་དབྱར་དགུན་གྱི་ཉི་ཟློག །ཧོར་ཟླ་བརྒྱད་པ། ཟད་པ་ཚེས་བཅུ་དྲུག །ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པ། དགུན་དཔྱིད་དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་བཞི་གསུམ་བཅུ་གཉིས་དང་སྦྱར་ཏེ་འཆད་པ་གཞུང་འདིའི་དོན་འཁྲུལ་མེད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ལྟའི་ལུགས་དབང་བཙན་ན་ནི་འདིར་འགྱུར་ཏེ། དབྱར་ཉི་ཧོར་ཟླ་བདུན་པ་
དང་དགུན་ཉི་ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཡར་ངོ་ལ་བཟློག་པར་འགྱུར་བ་འདི་གྲུབ་བོ། །རྒྱ་གར་དུ་ནི་དུས་བཞིའི་ཟླ་བ་འདི་རྣམས་ལ་ཉ་སྐར་གྱི་མིང་གིས་བརྗོད་ཅིང་རྒྱ་དཔེ་ལའང་དེ་ལྟར་ཡོད་པར་སྣང་ལ། བོད་དུ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཟླ་བ་ལ་འཇོག་མཚམས་སུ་དུས་བཞི་ལ་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་དུ་བཞག་པ་
དེ་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་བོད་དུ་ལོ་པཎ་ཆོས་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་འགྱུར་མཛད་དེ། དུས་བཞིའི་ར་བ་སོགས་དང་ཐ་སྙད་སྦྱར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། འདིའི་དངོས་བསྟན་ལྟར་ན་དབྱུག་ཉའི་བཅུ་དྲུག་ནས་སྨིན་ཉའི་བར་ནི་འདུལ་བ་པའི་ལོ་མགོ་འཛིན་པའི་དགུན་ཟླ་དང་པོར་འཇོག་པའོ། །
དེ་ལྟར་ན་དབྱར་སྔ་མ་ཧོར་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་བཅུ་དྲུག་ནས་ཁས་བླངས་ནས་ཁྲུམས་ཉ་ལ་ཟླ་བ་གསུམ་རྫོགས་པས་དགག་དབྱེ་བྱ་བ་དང་། དབྱར་ཕྱི་མ་ཧོར་ཟླ་དྲུག་པའི་བཅུ་དྲུག་ནས་ཁས་བླངས་ནས་ཧོར་ཟླ་དགུ་པ་དབྱུག་ཉ་ལ་ཟླ་བ་གསུམ་རྫོགས་པས་དགག་དབྱེ་གྲོལ་བའོ། །མདོར་ན་ཉི་
ཟློག་གི་སྐབས་འདིར་ལོ་པཎ་སྔ་ཕྱིར་བྱོན་པ་རྣམས་ལས་མཁས་པ་ཚིག་དོན་ལ་མ་འཁྲུལ་བ་དག་གིས་འགྱུར་མཛད་པ་ན་ཚིག་དོན་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་མོད། མི་མཁས་པ་མང་པོས་འགྱུར་བཅོས་དང་མཆན་བུ་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུལ་མངོན་གྱི་དུས་ཚིགས་ཀྱི་རྒྱ་གཞུང་
2-1-284b


་མང་དུ་འཕེལ་བ་ལ་ནི་མ་དག་པ་དུ་མ་བྱུང་བར་སྣང་ངོ་། །དེའང་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་འབྱུང་གཞི་ནི་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་ལ་རིལ་འཛིན་སྒང་འཛིན་གྱི་བར་དུ་སྒང་འཛིན་ལ། ཟླ་ཕྱེད་རེ་བྲི་བས་རིལ་པོ་སྔ་མའི་ཕྱེད་ལ་རིལ་པོ་ཕྱི་མའི་སྒང་ལ་ཟ་བའམ་ལྷག་པ་དང་། རིལ་པོ་ཕྱི་
མའི་ཕྱེད་ལ་དབྲི་ན་རིལ་པོ་སྔ་མའི་སྒང་ལ་ཟ་བའམ་ལྷག་པས་ལྷག་ཆད་ལ་ཡར་བཅད་མར་བཅད་བྱས་པས་དེང་སང་བོད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི། རིལ་ཚེས་ཕྱེད་ཚེས་ཡང་ཟེར། ཚིག་སྐྱོན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཡར་བཅད་མར་བཅད་ལྟར་དོན་ལ་བསྒྲིབས་པ་མ་གཏོགས་གོ་རྒྱུ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་
འདིར་ཡང་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་གང་གིས་ཉ་བའི་ཟླ་བ་དེ་ཉ་སྐར་མ་ཡིན་པས་རྫོགས་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཟླ་བ་ནི་ཉ་སྐར་རྗེས་མའི་མིང་ཅན་གྱི་ཟླ་བ་དེ་ཡིན་ཟེར་བ་དང་། ཡང་གང་གིས་ཉ་བའི་ཟླ་བ་དེ་དེའི་ཉ་བའི་ཟླ་བའི་མིང་ཅན་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ་ཡར་བཅད་
མར་བཅད་བྱས་པས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་བསྡུས་པ་བའི་ཚིག་སྐྱོན་ལྟར་བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་མེད་པ་དག་གི་རྣམ་རྟོག་ཅོལ་གཞིར་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཆོལ་བར་འགྱུར་ན། མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་རྒྱལ་སྲས་མ་ལ་མཚོན་ནའང་ཁོ་བོའི་ལག་ཏུ་བྱུང་བའི་བོད་ཆོས་རྒྱལ་དུས་སུ་བྲིས་པའི་འགྲེལ་པ་
རྒྱལ་སྲས་མ་ཡིག་རྙིང་ཞིག་ལ་དཀྱུས་སུ་དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་ནི་དབྱར་ཟླ་འབྲིང་པོའི་ཉ་ནས་བྱ་བ་ལ། དུས་ཕྱིས་ཀྱི་མི་མཁས་པ་ཞིག་གིས་དབྱར་ཟླ་འབྲིང་པོ་ལས་དབྱར་ཟླ་ཐ་ཆུང་དག་པར་སེམས་ནས་དབྱར་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཞེས་མཆན་བུ་བཏབ་པ་དང་། ཡང་སྟོན་ཟླ་ར་བའི་ཡར་གྱི་ངོའི་ཚེས་དགུ་
ནས་མཚན་རིང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ། དབྱར་ཟླ་ཐ་ཆུང་གི་མཆན་བཏབ་པ་དང་། དེ་ལ་དཔྱིད་ཟླ་ར་བ་ཡར་གྱི་ངོའི་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་རིང་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་དགུན་ཟླ་ཐ་ཆུང་མཆན་བཏབ་པ་དང་། རྒྱལ་སྲས་མའི་ཡི་གེ་ལ་ལར། དབྱར་ཐ་ཆུང་དང་དགུན་ཐ་ཆུང་ནས་ཉི་མ་
2-1-285a


ཟློག་ཟེར་བ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱུང་འདུག །མཆིམས་བློ་བཟང་བའི་ཊཱི་ཀར། མོ་འགལ་གྱི་བུས་གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་སུ་དབྱར་དགུན་ཐ་ཆུང་ལ་ཉི་མ་ཟློག་པར་བཤད་ཡོད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་དང་བསྟུན་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་
སྙད་ནི་ངེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྲིས་གདའ་ལ། བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་པས་ནི་གདགས་པར། སྟོན་ར་དང་དཔྱིད་ར་ལ་དབྱར་དགུན་ཉི་མ་བཟློག་པར་བཤད་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་གཞུང་འདི་རྩོམ་དུས་དབྱར་ཐ་དང་དཔྱིད་ར་ལ་བཟློག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཅེས་བྲིས་གདའ་བ། སྣར་ཐང་པ་
བློ་བཟང་དང་གསང་ཕུ་བ་བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཚིག་རིས་མི་གཅིག་པ་གཉིས་གཟིགས་འདུག་པས་གང་རུང་གཅིག་གིས་གཟིགས་པ་དེ་མ་དག་པར་ངེས་སོ། །འོ་ན་ཁ་ཅིག་གི་ལུགས་དེ་ལྟར་ན་དབྱར་ཁས་ལེན་དགག་དབྱེ་སོགས་
ལ་དེང་སང་བོད་ལྟ་བུ་ལ་སྒོ་བསྟུན་ནའང་དབྱར་དགུན་དུས་འགྲིགས་པ་ཙམ་ཡང་ཉི་ཟློག་དང་མངོན་སུམ་དུ་འགལ་ཏེ། དེང་སང་དབྱར་དགུན་གྱི་ཉི་ཟློག་དབྱར་དགུན་གྱི་འབྲིང་པོ་ཧོར་ཟླ་ལྔ་པ་དང་བཅུ་གཅིག་པ་ལ་ཟློག་འདུག་པས་གནོད་དེ། དེ་དང་བསྒྲིགས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་གཞུང་
འདིས་ཉི་ཟློག་དངོས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། སྟོན་དཔྱིད་ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་ཤུགས་ལ་ཉི་ཟློག་བསྟན་པར་སྨྲ་བའང་ཡོད་དེ། དེ་ནི་རང་འགྲེལ་ལས། ཉི་མའི་འགྲོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་འདི་ན་ཉིན་མོ་དང་མཚན་མོ་རྣམས་རིང་ཐུང་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་དང་དངོས་སུ་
འགལ་བའི་ཕྱིར་ག་ལ་འཐད། ཅེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེང་སྟོན་དཔྱིད་ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་ཧོར་ཟླ་གཉིས་པ་དང་བརྒྱད་པ་ལ་ཡོང་གི་འདུག་པ་ལ། རྩ་འགྲེལ་གྱི་དངོས་བསྟན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ན་སྟོན་དཔྱིད་ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་ཧོར་ཟླ་
2-1-285b


བདུན་པ་དང་དང་པོ་ལ་བཞག་པ་དང་ཚེས་མི་མཐུན་པར་སྣང་ངོ་། །ཁ་ཅིག་དབྱར་ཟླ་གཉིས་པ་རིལ་ཚེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དབྱར་འབྲིང་དང་དེའི་ཐ་མ་མར་དེའི་ཉེར་བཞི་ཙམ་ནས་བྱེད་པ་དང་། དགུན་ཟླ་བཞི་པ་ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པ་ལ་བྱེད་པ་སོགས་དུ་མ་བྱས་སྣང་ཡང་དངོས་
བསྟན་འདི་དང་མི་འགྲིག་གོ། འདོད་ཚུལ་དེ་རྣམས་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་གང་བཀོད་ཀྱང་དཔྱད་མ་བཟོད་ནས་ཁ་ཅིག་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་གིས་མཛོད་རྩ་འགྲེལ་གྱི་དབྱར་དགུན་གྱི་ཉི་ཟློག་དེ་ག་ལ་སྐྱོན་མ་ཞུགས་ཀྱང་། སློབ་དཔོན་གྱིས་གཞུང་རྩོམ་དུས་ལས་ད་ལྟ་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་
གྱིས་སྔ་བར་གསུངས་པས་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་དེ་ལྟར་ན་དུས་ལ་ངེས་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། དབྱར་ཉི་ཟློག་དུས་དེར་སྟོན་མཉམ་གྱི་དུས་སུ་ཐལ་ཅེས་པ་ལ། རང་དུས་གཅིག་དེ་རང་དུས་གཉིས་སུ་ཐལ་བ་ནི་མི་འདོད་ལ། དབྱར་ཉི་ལྡོག་དུས་ཀྱི་ཉ་ཟླ་ཞིག་དུས་ཀྱི་
ཤུགས་ཀྱིས་བཤུགས་ནས་སྟོན་མཉམ་གྱི་དུས་ཀྱི་ཉ་ཟླར་སོང་བ་ནི་འདོད་ལ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ནི་ཉ་ཟླ་དེ་སྔར་དབྱར་ཉི་ལྡོག་དུས་ཀྱི་ཉ་ཟླ་ཡིན་མོད་ཀྱང་ད་ལྟ་ནི་སྟོན་མཉམ་གྱི་ཉ་ཟླ་ཉིད་དབང་བཙན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འོ་ན་ཉི་ལྡོག་གཉིས་དང་སྟོན་དཔྱིད་མཉམ་པ་
གཉིས་ཏེ་བཞི་དང་། ཉ་སྐར་བཞི་གནད་འཆུགས་མེད་ཀྱི་གཟེར་མདོ་རྒྱུད་ནས་མི་འཆུགས་པར་བཏབ་པ་དེ་ངེས་མེད་དུ་ཐལ། ཉི་ལྡོག་གི་དུས་ཀྱི་ཉ་སྐར་དེ་སྟོན་མཉམ་གྱི་དུས་ཀྱི་ཉ་སྐར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། ཧོར་ཟླ་བདུན་པ་ལ་ཉི་ལྡོག་སོགས་བྱས་ན་སོས་ཕྱིས་པས་བཙས་
མ་ཧོར་ཟླ་བཅུ་པའི་ནང་ཙམ་དུ་བྱེད་དགོས་པར་ཐལ་བས། དེང་སང་ཧོར་ཟླ་དགུ་པ་ནས་བཙས་ཐག་ཆོད་དོ་སྙམ་ན། ཁ་ཅིག་འདི་འདྲ་ལ་ངེས་པ་མི་སྣང་སྟེ། ཉ་སྐར་དང་དུས་བཞི་མི་འཆུགས་པ་ཡང་ཤོལ་ཐམས་ཅད་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཅིང་། ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་
2-1-286a


བཟུང་བྱ་དགོས་པར་ཡང་མ་ངེས་ལ། དེང་སང་འཛམ་གླིང་དུ་ཧོར་ཟླ་ལྔ་པ་དབྱར་ཉི་ལྡོག་པའི་དུས་ཡིན་ཀྱང་། ཡུལ་ལ་ལར་ཧོར་ཟླ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་ནས་ཀྱང་བཙས་ཐག་ཆོད་པ་དང་། ཡུལ་ལ་ལར་ཧོར་ཟླ་བཅུ་པ་ཙམ་ལའང་བཙས་ཐག་མ་ཆོད་པར་མཐོང་
ནས་མདོ་སྡེ་ཉེ་སྙིང་གི་ལུང་དྲངས་ཏེ་སྨིན་ཉ་དགུན་ཟླ་དང་པོར་འཇོག་པ་སོགས་དུ་མ་ཞིག་སྣང་ངོ་། །དེང་སང་འདུལ་མཛོད་པའི་སློབ་གཉེར་བ་དག་གིས་ནི་དུས་ཚིགས་ཀྱི་ཟེར་སྒྲོས་འཁྱམས་པོ་ཤོག་བུ་ཉི་ཤུ་སུམ་ཅུ་རེ་ཙམ་བཟུང་སྟེ་ཤགས་འགྱེད་ཅིང་ཁོ་བོ་ནི་འདུལ་བ་ལ་མཁས་སོ། །
མངོན་པ་མཛོད་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བསླུ་བ་ནི་མཐའ་མེད་པའི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་རྫུན་ཆེན་པོར་གོ་བར་གྱིས་ཤིག །གཉིས་པ་ནི། ཉིན་མོའམ་མཚན་མོ་རིང་བར་འགྱུར་ཚད་ཐང་གཅིག་གོ། ཐང་གཅིག་གི་ཡུན་ཚད་ནི། ཉིན་ཞག་གཅིག་དགུ་བརྒྱའི་
ཆ་སྟེ་དུས་འཁོར་ལྟར་ན་དབུགས་འབྱུང་འཇུག་གནས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་དབུགས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ལ། ཆུ་སྲང་བཞི་བཞིས་རིང་ཐུང་བྱེད་པར་བཤད་ཅིང་ཆུ་སྲང་རེ་ལ་དབུགས་དྲུག་རེ་ཡོད། གསུམ་པ་ནི། ཉི་མ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་ན་མཚན་མོ་རིང་ལ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་
ཚེ་ཉིན་མོ་རིང་ངོ་། །བཞི་པ་ཟླ་བ་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཡར་ངོའི་ཟླ་བ་མ་རངས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། ཟླ་བའི་ཁང་པ་ཉི་མའི་ཁང་པ་དང་ནི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དེའི་ཚེ་ལས་ཉི་འོད་ཟླ་བའི་ཁང་པ་ལ་བབས་ཏེ། དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ངོས་སུ་ཟླ་བ་རང་གི་གྲིབ་མ་བབས་པས་དཀྱིལ་འཁོར་མ་རངས་
ཤིང་འགྲིབ་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་གྲག་གོ། འདིའི་འཐད་པ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་སུ། ཀ་བ་ལ་སྒྲོན་མེའི་གྲིབ་མ་འབབ་པ་ཇི་ལྟར་ཉེ་བ་དེ་ལྟར་རང་གི་གྲིབ་མས་བསྒྲིབས་ལ། སྒྲོན་མེ་ཐག་རིང་ལ་ཡོད་ན་ཀ་བ་རངས་པར་སྣང་ལ། ཅུང་ཟད་ཉེ་ན་ཅུང་ཟད་འབྲི། ཤིན་ཏུ་ཉེ་ན་མི་སྣང་བར་འགྱུར་
2-1-286b


བ་དང་འདྲ་ཞེས་གསུས་པས་གཅིག་གི་འོད་ཀྱིས་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་འོད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའོ། །སེམས་ཙམ་པའི་སློབ་དཔོན་དག་རོས་དང་ལོགས་འགྲེ་ལྡོག་གི་རྒྱུ་བས་འདོད་དོ། །ཉི་ཟླ་སྐར་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་གནས་སོ། །རླུང་ལ་བརྟེན་པའི་
ནམ་མཁའི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་འདི་དག་ཡིན་ལ། གཞལ་མེད་ཁང་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་དང་། གསེར་གྱི་རི་བདུན་དང་། གླིང་བཞིའི་རི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་རི་ལ་
བརྟེན་པའི་གནས་ལ། རྟེན་རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་བཤད་པ་དང་། ལྷ་གང་བརྟེན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། རི་རབ་འདི་ལ་བང་རིམ་བཞི་ཡོད་དེ། དེའི་བར་གྱི་ཐག་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཅུའོ། །རི་རབ་ལས་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ཚད་ནི། བང་རིམ་དང་པོ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་
དག་ནི་བཅུ་དྲུག་དང་། གཉིས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དང་གསུམ་པ་སྟོང་ཕྲག་བཞི་དང་བཞི་པ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་འཕགས་སོ། །བང་རིམ་ནི་རྩ་བ་ནས་ཡིན་པས་རི་རབ་ཀྱི་ཕྱེད་མན་ཆད་དུ་སླེབ་བོ། །གཉིས་པ་ལ། རི་རབ་ལ་གང་བརྟེན་པ་དང་། གསེར་གྱི་རི་བདུན་ལ་གང་བརྟེན་
པའོ། །དང་པོ་ནི། བང་རིམ་དང་པོ་དེ་ལ་ནི་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ཕྲེང་ཐོགས་རྣམས་གནས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་རྟག་མྱོས་དང་བཞི་པ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི། ཤར་དུ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་། ལྷོར་འཕགས་སྐྱེས་པོ། ནུབ་ཏུ་མིག་མི་བཟང་། བྱང་དུ་རྣམ་ཐོས་ཀྱི་
བུ་སྟེ་རང་ཉིད་དང་དེའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་ཏེ། རྣམ་སྲས་ནི་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་ལྷ་དག་ངོས་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གཉའ་ཤིང་འཛིན་སོགས་ནི་རི་ནི་བདུན་པོ་དག་ལ་ཡང་དེ་དག་གི་གྲོང་དང་གྲོང་རྡལ་ཡོད་དེ། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པའི་ལྷ་རིས་དེ་ནི་ལྷ་རིས་
2-1-287a


དྲུག་རེ་རེ་བའམ་ཐམས་ཅད་ལས་ཆེས་མང་བའོ། །གདགས་པ་དང་ས་སྡེ་ལས་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་སྟེང་ཕྱོགས་བཞིར་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ཕོ་བྲང་། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་། འཕགས་སྐྱེས་པོ། སྣ་ཚོགས་གཟུགས། ལྕང་ལོ་ཅན་བཞི་མཆུར་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་
བཅུ། ཞེང་དུའང་དེ་ཙམ་ཡོད་པ། མཐའ་སྐོར་དུ་སྟོང་ཡོད་པ་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་བལྟ་ན་སྡུག་པ་མཛེས་པ་གསེར་གྱི་ར་བས་བསྐོར་བའི་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་། ར་བ་དེ་ལ་ལྕོག་བཞི་དང་། ནང་གི་ས་གཞི་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་བལྟ་ན་སྡུག་ལ་མཛེས་པ་ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་
གཅིག་གིས་བཀྲ་བ། ལམ་སྲང་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་དང་རྫིང་བུ་སོགས་འབྱོར་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། །བང་རིམ་བཞི་པ་ལ་རྟག་མྱོས། གསུམ་པ་ལ་ཕྲེང་ཐོགས་ཞེས་སོ། །མདོ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས། བང་རིམ་འོག་མ་ལ་ཕྲེང་ཐོགས། གོང་མ་ལ་གཞོང་
ཐོགས། གོང་མ་གསུམ་ལ་རྟག་མྱོས། བཞི་པ་ལ་ཟླ་ཅན་གསུམ་པ་གནས་ལ། ལྕགས་རི་ལའང་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པའི་ལྷའི་ནང་ཚན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་གོས་སྔོན་ཅན་གནས་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་བཤད་པ་ལ། སྤྱིར་བསྟན་པ། ལག་ན་རྡོ་རྗེའི་རིགས་ཀྱི་གནས་
ཀྱི་གནས་བཤད་པ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་གནས་ཀྱི་རྒྱས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ནི། ལྷུན་པོའི་རྩེ་ན་སུམ་ཅུ་གསུམ། །དེ་ཡི་ངོས་ལ་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །ལྷུན་པོའི་རྩེ་མོ་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་ལ། ལྷུན་པོའི་ཐུར་དུ་ཇི་ལྟ་བར་དའི་ངོས་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལའང་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིའོ་སྟེ། མཐའ་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲིས་འཁོར་བར་བཞེད་ཅིང་། སློབ་དཔོན་འདུས་
བཟང་ནི་རི་རབ་ལ་མཆོད་རྟེན་ལྟར་ཞུམ་པས་ངོས་རེ་ལ་ཉི་ཁྲི། ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ལ་བརྒྱད་ཁྲི་ཞེས་པས། དེ་དག་རྔམས་སུ་འཕང་དང་མཉམ་ཞེས་སྐེད་ཆུ་ལ་ནུབ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། རི་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་མཚམས་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱས་གྱེན་དུ་བརྩེགས་པ་བཞི་ལ་
2-1-287b


ནི་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་བག་མེད་པའི་ལྷ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །གདགས་པ་ལས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་ལྔ་བརྒྱར་འཕགས་པར་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། གྲོང་ཁྱེར་དང་། སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་དང་། དབང་པོའི་ཕོ་བྲང་ངོ་། །དང་
པོ་ནི། རི་རབ་ཀྱི་གཞི་རྩེ་མོ་དེའི་དབུས་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་པ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་འོག་གི་གཞི་ཚོན་སྣ་བརྒྱས་བཀྲ་བར་བྱས་
པ་རེག་ན་མཉེན་པ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གྲོང་དེའི་དབུས་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁང་བཟང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ཡོད་དེ། ལྟ་ན་སྡུག་ལས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ལྔས་གྱེན་དུ་འཕགས་པ་བ་གམ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་རྒྱན་པ། དེ་རེ་རེ་ལ་ཁང་བརྩེགས་བདུན་བདུན་དང་། དེ་རེ་རེ་ལ་གནས་
ཁང་བདུན་བདུན་དང་། དེ་རེ་རེ་ལ་ལྷའི་བུ་མི་བདུན་བདུན་དང་། དེ་རེ་རེ་ལ་གཡོག་མོ་བདུན་བདུན་དང་། དེ་རེ་རེ་ལ་སིལ་སྙན་བདུན་བདུན་ཡོད་དོ། །ཁང་བཟང་གི་ནང་དུ་རྫིང་བུ་མཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ། རིན་པོ་ཆེའི་ཕ་གུའི་རྩིག་པ་དང་། ཐེམ་སྐས་དང་། 
ལན་ཀན་ལ་སོགས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དུ་མ་ཡོད་ལ། དེའི་ངོས་ལ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ་སྟེ་མཐའ་སྟོང་གིས་འཁོར་བ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་སྐྱེད་ཚལ་བཤད་པ་ལ། སྐྱེད་ཚལ་དངོས། ས་གཞི། ལྗོན་ཤིང་། འདུན་སའོ། །དང་པོ་ནི། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱི་རོལ་ངོས་བཞི་དག་ན་
ལྷ་རྣམས་རྩེད་མོའི་ས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཞི་ཡོད་དེ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་ཅན་ལས། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་ཐང་གི་མཐུས་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་དང་། རྩུབ་འགྱུར་ཚལ་ནས་གཡུལ་སྤྲོད་པར་འདོད་པ་ལ་གོ་མཚོན་འབྱུང་བ་དང་། འདྲེས་པའི་ཚལ་དུ་ཉེ་བར་འཕྲད་
2-1-288a


པ་ལས་དགའ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་། དགའ་བའི་ཚལ་དུ་ཤིན་ཏུ་འབྱོར་པ་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ན་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེད་ཚལ་གྲུ་བཞི་པ་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱི་རོལ་བརྒྱན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། 
སྐྱེད་ཚལ་དེ་དག་གི་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ན། དཔག་ཚད་ཉི་ཤུས་བཅད་པ་ཚུན་ཆད་ན་ས་གཞི་བཟང་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྐྱེད་ཚལ་ལ་འགྲན་བཟོད་པ་ལྟ་བུ་བཞི་ཡོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་སྡུག་དེའི་ཕྱི་རོལ་བྱང་ཤར་མཚམས་ན་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ཏེ། འདིའི་རྩ་བ་
དཔག་ཚད་ལྔ་ཐུར་དུ་ཟུག་པར་བཤད་ལ། གདགས་པ་ལྟར་ན་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཐུར་དུ་ཟུག་པ། སྟེང་དུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་འཕགས་པ་ཡལ་ག་ལོ་འདབ་ཀྱིས་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བཅུར་ཁྱབ་པས་མཆུ་ཞེང་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བཅུ་སྟེ། མཐའ་སྐོར་དུ་དཔག་ཚད་
བཞི་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ་དེའི་མེ་ཏོག་དང་འདབ་མ་རྒྱས་པ་དྲི་ཡིས་རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་ལྔ་བཅུར་ལྡང་བ། རྫི་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་ལྡང་བ་ཞིག་ཡོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ལུང་བར་མ་ཡོངས་འདུའི་མདོ་ལས། མེ་ཏོག་དྲི་ནི་རྫི་ཕྱོགས་མིན་མི་
འགྲོ། །རྩ་བའམ་རྒྱ་སྤོས་ཙནྡན་ཡང་མ་ཡིན། །མཁས་རྣམས་དྲི་ནི་རྫི་ཕྱོགས་མི་འགྲོ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པས་ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་ནི་ཤིང་དེའི་ཡལ་ག་དང་ལོ་འདབ་ཀྱིས་དཔག་
ཚད་ལྔ་བཅུར་ཁྱབ་པས། དེ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཤིང་གཞན་ལའང་ཡོད་ན་དེ་ཁོ་ན་ངོ་མཚར་བའི་ཆོས་སུ་མི་འགྲུབ་ཅིང་། མདོའི་དགོངས་པ་ནི་མིའི་མེ་ཏོག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། སའི་སྟོད་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་རྫི་ཕྱོགས་མ་
2-1-288b


ཡིན་པར་དྲི་འགྲོ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་དང་འདིའི་འབྱོར་པའི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བས་རྫི་ཕྱོགས་སུའང་དྲི་ལྡང་བ་མི་འགལ་ཏེ། ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་
ཕྱིར། དཔེར་ན་འདི་ན་མ་བརྡུངས་པར་རྔ་ལས་སྒྲ་མི་འབྱུང་ཡང་དེ་ན་སྒྲ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་སྟོན་སྡེ་པ་ནི་རྫི་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་དྲིའི་ངད་ལྡང་ངོ་། །རླུང་མེད་ན་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུར་ལྡང་ངོ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །ཤིང་འདི་སུམ་རྩེན་པའི་
ཡོན་ཏན་སྟེར་བའི་བསམ་པར་དཔག་པ་འབྱུང་བའི་ཤིང་ངོ་། །དེའི་དྲུང་དུ་ལྭ་བ་དཀར་པོ་ལྟ་བུ་རྡོ་ལེབ་རྒྱར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ། རྔམས་སུ་དུག་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆ་ཡོད་ལ། དེའི་དབུས་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁྲི་ལ་ཉེ་དབང་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིས་བསྐོར་བ་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །བཞི་པ་ནི། 
ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཚམས་ན་གང་དུ་ལྷ་རྣམས་འཁོད་ནས་ལྷ་མིན་བཟློག་པའི་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་འགྲོ་བར་བྱེད། གཏོད་ཅིང་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལྷའི་འདུན་ས་ཆོས་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་དབྱིབས་ཟླུམ་པོ་མཐའ་དགུ་བརྒྱས་འཁོར་བ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ་ཡོད་དེ། རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡོད་
གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་གནས་ནི། སུམ་རྩེན་པ་དེའི་སྟེང་གི་ལྷ་རྣམས་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་དག་ན་གནས་ཏེ། དེའང་འཐབ་བྲལ་དང་། དགའ་ལྡན་དང་། འཕྲུལ་དགའ་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་ཏེ་སྔར་ཚངས་རིས་སོགས་གཞན་
བཅུ་དྲུག་དང་བསྡོམས་པ་ཉེར་གཉིས། ཚངས་ཆེན་ལོགས་སུ་བཏོན་ན་ཉེར་གསུམ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་བགྲངས་ན་ཉེར་བཞིའོ། །གཉིས་པ་ཞར་ལ་དེའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ལ། འདོད་པ་སྤྱོད་པ། ལྷའི་བུ་སྐྱེ་བ། འདོད་བདེ་སྐྱེ་བ། གོང་
2-1-289a


གང་གི་བར་ཐག་གི་ཚད། གོང་མར་བགྲོད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་པ་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་འདོད་པ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །ས་དང་འབྲེལ་བར་གནས་པའི་འདོད་ལྷའི་གནས་གཉིས་ནི་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀྱི་དབང་པོ་
གཉིས་སྤྲོད་ཀྱིས་འཁྲིག་སྟེ་མི་བཞིན་ལ། ཁྱད་པར་ནི་རླུང་བཏང་བས་ཆགས་པའི་གདུང་བ་དང་བྲལ་བས་ཁུ་ཆུ་འགྲོ་བ་ནི་མེད་པས། ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་མི་གཙང་བ་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །འཐབ་བྲལ་བ་ནི་འཁྱུད་པའི་འཁྲིག་བདེས་གདུང་བ་དང་བྲལ་བ་དང་། དགའ་ལྡན་པ་ནི་
ལག་པ་བཅང་བ་དང་འཕྲུལ་དགའ་བ་ནི་རྒོད་པ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་ནི་བལྟས་པས་འཁྲིག་པའི་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ། གདུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། བྱེ་སྨྲས། འདོད་སྤྱོད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་སྤྲོད་པས་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པས་དབང་པོ་
གཞན་གྱི་ཡུལ་ནི་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ལོངས་སྤྱད་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་ལ། དེར་བཤད་པ་ནི་འཁྲིག་ནས་གདུང་བ་དང་བྲལ་ཡུན་གཉིས་སྤྲོད་ཀྱི་འཁྲིག་བདེ་རྫོགས་ཡུན་གྱི་དུས་དང་མཉམ་པར་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཡུལ་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་
ཀྱང་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ལྷ་ཕོའི་པང་པར་ནི་ཁྱེའུ་འབབ་པ་དེ་དེའི་བུ་ཡིན་ལ། ལྷ་མོའི་པང་པར་བུ་མོ་འབབ་པ་དེ་དེའི་བུ་མོ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། འདོད་ལྷའི་བུ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་བུའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པར་ནི་བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་ལོན་པ་ནས་སུམ་རྩེན་དུ་ལོ་དྲུག་སོགས་
བསྒྲེས་པས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བསྒྱུར་ན་ལོ་བཅུ་ལོན་པ་ལྟ་བུའི་བར་ལྷ་གནས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ། །འདིའི་བྱིས་པ་ནི། བསྐལ་པ་དང་པོའམ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ལྟ་བུས་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དུས་ཀྱི་བོང་ཚད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། འདོད་ཁམས་ལ་ནི་གོས་དང་བཅས་པར་སྐྱེ་བ་
2-1-289b


དགེ་སློང་མ་དཀར་མོ་དང་སྲིད་ཐའི་བྱང་སེམས་མ་གཏོགས་གཞན་མེད་ལ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ལུས་ཀུན་རྫོགས་གོས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེའོ། །ལྷ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པའི་སྐད་དུ་སྨྲ་ཞེས་པ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་ནས་འོག་མིན་མན་ཆད་སཾ་
སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་དུ་སྨྲ་ཟེར་ཏེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་སྐད་ནི་ཡུལ་མ་ག་དྷ་པའི་སྐད་དུ་སྨྲ་བས་མི་འཐད་དོ། །ཡང་འཕགས་པའི་སྐད་ནི་རྫུན་མི་སྨྲ་བ་ལ་འཆད་ན་སུམ་རྩེན་པ་སོགས་ལ་ངེས་པ་མེད་ལ། གཟུགས་ཁམས་པ་ལ་ནི་འཐད་ཆུག་གོ ། གསུམ་པ་འདོད་བདེ་སྐྱེ་བ་ལ། 
དངོས་དང་། ཞར་ལ་གཟུགས་བདེ་སྐྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། མདོ་ལས་ཚོལ་བ་བཞི་སྟེ། འདོད་པ་དང་། སྲིད་པ་དང་། ལམ་ལོག་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཚོལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིང་འཕུར་ལྷག་སྤྱོད་ལ་སོགས་
པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། བཞི་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་ཐར་ལམ་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་ངེས་པ་མེད་པས་འདིར་མི་འཆད། འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་ཚོལ་བ་ནི། འདོད་ལྷ་རྣམས་དང་མི་རྣམས་ཡིན་གྱི། ངན་སོང་ལ་འདོད་པའི་བདེ་བ་མེད་པས། འདོད་པའི་ལྷ་དང་
མིར་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ནི། རིམ་བཞིན་དང་པོ་ནི་མི་དང་ལྷ་རིས་བཞི་སྟེ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྔར་བྱུང་བ་ལ་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། འཕྲུལ་དགའ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་
བཞིན་ལས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་བདག་དང་གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐུན་མོང་དུ་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །འདི་ཡང་རིམ་བཞིན་དབང་ཕྱུག་གི་ལས་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་ལོངས་སྤྱད་ན། སེམས་ཙམ་ལ་རེག་
2-1-290a


པ་མིན་པས་ཚེགས་ཆེ་བས་སྒྲུབ་པ་དང་། སེམས་ཙམ་ལ་རགས་པ་ཚེགས་ཆུང་བས་སྒྲུབ་པ་དང་། སེམས་ཙམ་ལ་རགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཚེགས་ཆུང་བས་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། བསམ་གཏན་གྱི་གནས་གསུམ་ལ་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ནི་ནང་
གསེས་ས་དགུ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི། འདོད་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་ཀྱང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས་དཀྲུགས་ནས་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་མེད་ལ། གཉིས་པ་ན་
རྟོག་དཔྱོད་དང་བྲལ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་དང་། གསུམ་པ་ན་ཡིད་བདེ་དང་བྲལ་བས་དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་སྐྱེའོ། །ས་དགུ་པོ་དེ་ལ་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་དང་བདེ་བ་ཡུན་རིང་བ་ལ་བཞག་སྟེ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཕྱིན་
ན་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཡུན་ཐུང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཡོད་པས་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་ཞེས་སྨོས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཁྱད་པར་ཅན་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ལས་མེད་ཅིང་། དངོས་གཞི་ལ་ཡང་བཏང་སྙོམས་ལས་མེད་པས་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་བརྒྱད་དུ་སོང་ངོ་སྙམ་ན། 
བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་ལ་དགའ་བདེ་མེད་ཀྱང་དངོས་གཞི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་དགའ་བདེ་ཡོད་པ་དང་། ཡང་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་དགའ་བདེ་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་དགའ་བདེ་ཡོད་པས་ས་དགུ་ཀ་ན་བདེ་བ་ཡོད་ལ། ཡང་ན་རང་གི་གནས་ན་བདེ་བ་མེད་ཀྱང་རང་ས་འོག་
མ་ཚངས་རིས་དང་མདུན་ན་འདོན་ལ་བདེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་དགེ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་ནི་རྒྱུ་དགེ་བ་ལས་བྱུང་ཡང་རང་ས་གསུམ་ཀ་ན་བདེ་བ་མེད་དོ། །བཞི་པ་གོང་འོག་བར་ཐག་གི་ཚད་ནི། རང་རང་གི་གནས་ནས་གནས་འོག་འཛམ་བུའི་གླིང་ཇི་སྲིད་པ་
2-1-290b


རང་གི་གནས་དེ་ནས་དེའི་གོང་ལའང་དེ་སྲིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ནས་འཛམ་གླིང་གི་བར་ལ་མར་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་ཡར་འཐབ་བྲལ་གྱི་བར་ལའང་དེ་སྲིད་དང་། འཐབ་བྲལ་ནས་འཛམ་གླིང་ལ་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་ཡོད་པ་ལྟར་དགའ་ལྡན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་ནས་མཐར་
ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་ནས་འོག་མ་འཛམ་གླིང་པའི་བར་དུ་གཏམས་ཕྲག་བརྒྱད་འབྱུང་བ་ཇི་སྲིད་པ་གོང་མ་འོག་མིན་གྱི་གནས་སུ་ཡང་བར་ཐག་དེ་སྲིད་པའོ། །ས་ལས་ནི། ཤིན་ཏུ་མཐོང་མན་ཆད་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲི་བཞི་ཁྲི་དང་། དེ་ནས་འོག་མིན་ལ་བར་ཐག་དཔག་ཚད་འབུམ་དྲུག་ཁྲི་
ཡོད་པར་བཤད་དོ། །དེའི་གོང་ན་གནས་མེད་པས་འོག་མིན་ཅེས་འདོགས་ཏེ། གནས་དེ་ནི་གོང་མའམ་ཐུ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། གཞན་དག་ནི་གནས་འདིའི་མིང་ལ་ཐོག་མཐའ་ཞེས་འབོད་དེ། བསགས་པར་གནས་པའི་གཟུགས་ནི་ཐོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འདི་ནས་མཐར་ཐུག་པའམ་མཐར་ཟད་
པའམ་ཐ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྔ་པ་གོང་མར་བགྲོད་པའི་ཚུལ་ལ། འོག་ཏུ་སྐྱེས་པ་གོང་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་དུ་དང་པོ་ནས་མཐོང་ངམ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོར། འཇིག་རྟེན་འདི་མིན་པའི་ཤར་ཕྱོགས་མངོན་པར་དགའ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ནས། གསེར་དངུལ་བཻ་ཌཱུཪྻ་རིན་པོ་ཆེ་གསུམ་གྱི་ཐེམ་སྐས་རིང་པོ་ལ་འཛེགས་ཏེ་འགྲོ་བའི་ཚེ་མི་དེ་དག་རང་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་མེད་ཅིང་། ལྷ་གོང་མའི་མཐུ་ལ་མ་བརྟེན་ཀྱང་ལྷའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་ཞིང་གོང་མ་མཐོང་ཙམ་ན། ལོངས་སྤྱོད་ནི་ལྷའི་ཡུལ་ན་མི་ལས་ལྷག་པ་མི་འདུག །སླར་ལ་སྟོན་
པ་མི་འཁྲུགས་པ་མི་ལ་ལྷག་ཏུ་ཡོད་པས་མ་གིར་འགྲོ་སྙམ་ནས་སྐས་རིང་པོ་དེ་ལས་བབས་ནས་མི་ཡུལ་དུ་ལོག་འོང་། ལྷ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་སྐས་ལ་བབས་ནས་མི་ཡུལ་དུ་འོང་བས། མིའི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་བདག་ཅག་ལ་ལྷག་པ་ནི་མེད། སླར་ལ་སྟོན་པ་མི་འཁྲུགས་པ་མི་ལས་ལྷག་
2-1-291a


ཏུ་འདུག་སྙམ་ནས་མི་ཡུལ་དུ་འོངས་ཞེས་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཀུན་ཀྱང་སྟན་རེ་རེའི་ཐོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ། ཇི་ལྟར་འགོར་ཡང་སྟན་བདུན་གྱི་ཐོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་
དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་གོང་དུ་འགྲོ་བ་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་གོང་དུ་འགྲོ་ཞིང་མཐོང་ལ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་གོང་དུ་འགྲོ་ཞིང་མཐོང་བ་མེད་དེ། དཔེར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་ཡོད་ཀྱང་
གོང་དུ་འགྲོ་ཞིང་མཐོང་བ་མེད་དོ། །གནས་གོང་མ་ན་གནས་པའི་ལྷ་གཞན་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཁྲིད་པ་ལ་བརྟེན་ན་མ་གཏོགས་པ་དེ་དག་གོང་མ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་མེད་པ་གཞན་གྱིས་ཁྲིད་ནས་ཕྱིན་རུང་གོང་མ་མི་མཐོང་ཡང་ཟེར། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་
དུ་འགྲོ་བ་ལྷ་གོང་མའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་རི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོའོ། །གོང་མ་ཚངས་ཆེན་ལྟ་བུ་འོག་མ་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་དུ་འོངས་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱིས་ཚངས་ཆེན་མཐོང་ངམ་མི་མཐོང་སྙམ་ན། གནས་གཞན་ཐ་དད་ཀྱང་ཁམས་དང་ས་མཐུན་པ་གོང་མ་འོག་མར་
འོངས་ན་འོག་མས་གོང་མ་མཐོང་སྟེ། འོད་གསལ་བ་འོད་ཆུང་དུ་འོངས་ན་འོད་ཆུང་གིས་འོད་གསལ་བ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཁམས་མི་མཐུན་པ་ཚངས་རིས་ཀྱིས་འདོད་ཁམས་སུ་འོངས་ཀྱང་འདོད་ཁམས་པས་ཚངས་རིས་མི་མཐོང་ངོ་། །ས་མི་མཐུན་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་
ས་པ་འོད་ཆུང་གིས་ཚངས་ཆེན་དུ་འོངས་ཀྱང་ཚངས་ཆེན་གྱིས་མི་མཐོང་སྟེ། དང་པོའི་རྣ་བས་གཉིས་པ་ཡན་གྱི་སྒྲ་མི་ཐོས་ལ། གཉིས་པའི་རྣ་བས་གསུམ་པ་ཡན་གྱི་སྒྲ་མི་ཐོས་པ་བཞིན་ནོ། །ཚངས་རིས་པ་འདོད་ཁམས་སུ་འོང་ཡང་རང་གི་ལུས་ཀྱིས་མི་འོང་བར་འདོད་པའི་ལུས་སུ་
2-1-291b


སྤྲུལ་ནས་འོངས་ལ། དེ་ཡང་ས་འོག་མའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་ནས་འོངས་ཏེ། ཁམས་དང་ས་གོང་མ་གོང་མ་ནི་ཁམས་དང་ས་འོག་མར་འོང་བ་དེ། འོག་མ་འོག་མས་གོང་མ་གོང་མ་དེ་འོག་མ་འོག་མའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ན་དེ་མཐོང་གི། འོག་མ་འོག་མའི་གཟུགས་སུ་གོང་
མ་གོང་མས་མ་སྤྲུལ་ན་འོག་མ་འོག་མས་གོང་མ་གོང་མ་མི་མཐོང་ངོ་། །ས་མཐུན་ན་གོང་མ་དེས་འོག་མར་མ་སྤྲུལ་ཀྱང་འོག་མར་འོངས་ན་འོག་མ་དེས་གོང་མ་མཐོང་ངོ་། །ཡང་ན་ཁམས་དང་ས་མི་མཐུན་པ་ནི། འོག་མར་འོངས་ནས་འོག་མའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ཀྱང་འོག་མས་མི་
མཐོང་། ས་མཐུན་པ་ནི་གོང་མ་འོག་མར་འོངས་པ་དེ་འོག་མའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ན་འོག་མ་དེས་གོང་མ་དེ་མཐོང་གི། མ་སྤྲུལ་ན་འོག་མ་དེས་གོང་མ་མི་མཐོང་ངོ་། །ས་སྟོན་སྡེ་པ་ནི། མི་དམྱལ་བར་མ་ཕྱིན་ན་དམྱལ་བ་མི་མཐོང་བ་དང་མི་འདྲ་བས། འོད་ཆུང་ལྟ་བུ་དེའི་འདོད་པས་
ཚངས་ཆེན་འདི་ན་འཁོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ལ། གོང་མ་འོད་ཆུང་དེས་འོག་མའི་གཟུགས་སུ་མ་སྤྲུལ་ཀྱང་གོང་མ་འོད་ཆུང་གི་འདོད་པ་དེས་འོག་མ་ཚངས་ཆེན་འདི་ན་འཁོད་པའི་གཟུགས་མཐོང་བ་བཞིན་འོད་ཆུང་གི་གཟུགས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཐབ་
བྲལ་སོགས་ལྷ་རིགས་བཞིའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཚད། ཁ་ཅིག་བཞི་པོ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཙམ་ཟེར་ལ། འདོད་པའི་བཞིའི་གནས་ཀྱང་གོང་མའི་ཉིས་འགྱུར་ཞེས་གཞན་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོ་གླིང་བཞིའི་ཚད་ཙམ་དང་། གཉིས་པ་སྟོང་ཆུང་ངུ་ཙམ་དང་། གསུམ་པ་
སྟོང་གཉིས་ཙམ་དང་། བཞི་པ་སྟོང་གསུམ་ཙམ་ཟེར་ལ། བཞི་པ་ནི་ཚད་མེད་དོ་ཟེར་རོ། །གསུམ་པ་སྟོང་གསུམ་ངོས་བཟུང་བ་ལ། སྟོང་སྤྱི་ཕུད། སྟོང་གཉིས་བར་མ། སྟོང་གསུམ་སྟོང་ཆེན་ངོས་བཟུང་བའོ། །དང་པོ་ནི། གླིང་བཞི་པ་དང་ཉི་ཟླ་དང་། །རི་རབ་དང་ནི་
2-1-292a


འདོད་ལྷ་དང་། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ་དངོས་བསྟན་གོ་སླ་ཞིང་སྟོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོར་གཞན་ལས་གཙུག་ཕུད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་ཕུད་དུ་འཇོག་གོ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་སྟོང་དང་
པོར་འཇོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་སྟོང་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་སྟོང་དང་པོ་དང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་མཉམ་ཟེར་ལ། དེ་ལྟར་ན་འདི་མི་བཏུབ་པས་གླིང་བཞི་པ་དང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་
མཉམ་པར་འཆད་དགོས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་བར་མ་ལ་སྟོང་ཆུང་སྟོང་སྟེ་འཛམ་གླིང་བྱེ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་མོ། །ཞེས་པས་སྟོང་གསུམ་ལ་བར་མ་སྟོང་སྟོང་ཆུང་ངུ་
བྱེ་བ་སྟེ་འཛམ་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའོ། །དེ་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་ཡིན་ཅིང་སྟོང་གསུམ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ནི་ལོངས་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུའི་ཞིང་ནི་ཟུར་དུ་མི་བཀར་རོ། །(བཞི་པ་ནི།)སྟོང་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། མཉམ་དུ་ཆགས་ཤིང་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །
སྨྲས་པ། ཀུན་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་མ་བཏང་ཞིང་། །ཡང་དག་རིགས་པའི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པར། །སངས་རྒྱས་གསུང་རབ་སྨྲ་ལ་སྤོབས་པ་ནི། །མི་བཟད་ཤེས་བྱའི་འཇིང་ལའང་ཡོད་དམ་ཅི། །རྟོག་གེའི་དྲི་མ་གོང་དུ་བརྩེགས་པའི་གཙུག །བལྟ་བར་མི་གཞལ་ལང་
ཚོ་དར་བ་ཡི། །ནུས་པ་གང་གིས་ཟབ་མོའི་གཞུང་འདི་ལ། །ཅུང་ཟད་གླགས་ལྟ་ཙམ་གྱིས་སྐབས་གར་ཐོད། ། གཉིས་པ་ཞར་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚད་བཤད་པ་ལ། ལུས་ཚད་དང་། ཚེ་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། མིའི་ལུས་ཚད། འདོད་ལྷའི་ལུས་ཚད། གཟུགས་ཁམས་པའི་
2-1-292b


ལུས་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། འཛམ་བུ་གླིང་པ་དང་། གླིང་གཞན་གསུམ་གྱི་ལུས་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ཁྲུ་བཞི་པ་དང་ཕྱེད་དང་བཞི་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཤར་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དང་ནི། །བྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཉིས་འགྱུར་བསྐྱེད། །ཅེས་པས་
འཛམ་གླིང་གི་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་ཁྲུ་བརྒྱ་དང་། བཅུ་དྲུག་དང་། སོ་གཉིས་སོ། །གཉིས་པ་འདོད་ལྷའི་ལུས་ཚད་ནི། འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ལྷ་ཡི་ལུས་ནི། རིས་བཞི་པ་རྒྱང་གྲགས་བཞི་ཆ་ནས་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཚད་དག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད་དེ། སུམ་རྩེན་པ་བཞི་
ཆ་གཉིས། འཐབ་བྲལ་བ་བཞི་ཆ་གསུམ། དགའ་ལྡན་པ་རྒྱང་གྲགས་གཅིག །འཕྲུལ་དགའ་བ་རྒྱང་གྲགས་གཅིག་དང་བཞི་ཆ་གཅིག །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་གཟུགས་ཁམས་པའི་ལུས་ཚད་ནི། གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་རྣམས་
ཀྱི་དང་པོ་ཚངས་རིས་པའི་ལུས་ཚད་དཔག་ཚད་བྱེད་པ་དང་། ཚངས་རིས་པ་དེའི་གོང་མ་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་དང་། ཚངས་ཆེན་པ་དང་། འོད་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་སྟེ་དཔག་ཚད་གཅིག་དང་། ཕྱེད་དང་གཉིས་དང་། གཉིས་ཡིན་ནོ། །འོད་
ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟག་ཚད་མེད་འོད་ཡན་ཆད་ནི་ལུས་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་ཆེ་སྟེ། འོན་ཀྱང་སྤྲིན་མེད་པ་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ལས་དཔག་ཚད་གསུམ་དོར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། །འདི་ལྟར་ཚད་མེད་འོད་དཔག་ཚད་བཞི་དང་། འོད་གསལ་བ་བརྒྱད་དང་། 
དགེ་ཆུང་བ་བཅུ་དྲུག་དང་། ཚད་མེད་དགེ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དགེ་རྒྱས་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་། སྤྲིན་མེད་པ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ལ་གསུམ་དོར་བས་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་། བསོད་ནམས་སྐྱེས་པ་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱ་དང་། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། མི་ཆེ་བ་
2-1-293a


སྟོང་དང་། མི་གདུང་བ་ཉིས་སྟོང་དང་། གྱ་ནོམ་སྣང་བ་བཞི་སྟོང་དང་། ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་བརྒྱད་སྟོང་དང་། འོག་མིན་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ངོ་། །གཟུགས་མེད་ནི་ལུས་མེད་པས་ལུས་ཀྱི་ཚད་མེད་ལ། དེ་ལ་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལྟར་ནའང་ཚད་
ངེས་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ཚེ་ཚད་ལ། དངོས་དང་། བར་དུ་འཆི་བ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་ལ། བདེ་འགྲོ་དང་། ངན་འགྲོའི་ཚེ་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། མིའི། འདོད་ལྷའི། ཁམས་གོང་གི་ཚེ་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། གླིང་གཞན་གསུམ་དང་། འཛམ་བུ་གླིང་པའི་ཚེ་
ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། སྒྲ་མི་སྙན་ན་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། བ་ལང་སྤྱོད་པ་དང་ལུས་འཕགས་པོ་གཉིས་ན་སྔ་མའི་ཕྱེད་ཕྱེད་སྤངས་པས་སོ། །ཞེས་པས་ལྔ་བརྒྱ་དང་། ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། འཛམ་གླིང་འདི་ན་མ་ངེས་རེས་རིང་པོར་འགྱུར་རེས་ཐུང་ངུར་འགྱུར་རོ། །
ཐ་མ་ཐུང་ངུར་གྱུར་པ་ནི་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་འགྱུར་བ་དང་། བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། ལོ་སྟོང་ལ་སོགས་གྲངས་ཀྱི་ཚད་བཟུང་མི་ནུས་སོ། །གཉིས་པ་འདོད་ལྷའི་ཚེ་ཚད་ལ། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པ་དང་། གཞན་ལྔའི་ཚེ་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་
ལྔ་བཅུ་ལ། འདོད་ཁམས་པ་དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལས་འོག་མ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་པ་དག་གི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཉིན་ཞག་དེས་བརྩིས་ན་ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་གཅིག །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པས་ལྷའི་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །མི་ལོ་ནི་ས་ཡ་ཕྲག་དགུའོ། །
གཉིས་པ་ནི། ལྷ་རིས་གོང་མ་ལྔ་པོ་ནི་ཉིན་ཞག་དང་ཚེ་གཉིས་ཀ་ཉིས་འགྱུར་རོ་སྟེ། མི་ལོ་བརྒྱ་ནི་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་ཉིན་ཞག་གཅིག །ཉིན་ཞག་དེ་ལྟ་བུའི་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལོར་བརྩིས་པའི་ལོ་སྟོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་མིའི་ཚེ་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་དང་བཞི་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་བརྒྱ་དང་སྟོང་དྲུག་
2-1-293b


བརྒྱ་ནི་འཐབ་བྲལ་སོགས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་ཅིག་དང་། དེས་ན་ལྷ་དེ་དག་གི་ཚེ་ལོ་ཉིས་སྟོང་དང་། བཞི་སྟོང་དང་། བརྒྱད་སྟོང་དང་། ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ངོ་། །མི་ལོ་ནི། དང་པོས་ས་ཡ་ཕྲག་སོ་དྲུག་གོ། གཉིས་པས་དུང་ཕྱུར་གཅིག་དང་བྱེ་བ་བཞི་ས་ཡ་བཞི། གསུམ་པས་དུང་
ཕྱུར་ལྔ་དང་བྱེ་བ་བདུན་དང་ས་ཡ་དྲུག །བཞི་པས་ཐེར་འབུམ་གཉིས་དང་དུང་ཕྱུར་གསུམ་དང་ས་ཡ་བཞི། ལྔ་པས་ཐེར་འབུམ་དགུ་དུང་ཕྱུར་གཉིས་བྱེ་བ་གཅིག་དང་ས་ཡ་དྲུག་གོ། གཉའ་ཤིང་འཛིན་ཡན་ཉི་ཟླ་མེད་པ་པདྨ་ཁ་བྱེ་བ་དང་། བྱ་སྐད་འབྱིན་པ་དང་། གཉིད་
སངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དུས་ནི་ཉིན་མོར་བཞག་གོ། ཀུན་མུད་འབྱེད་པ་དང་སྔ་མ་ལས་བཟློག་ན་མཚན་མོར་བཞག་གོ། སྣང་བ་ནི་ལྷའི་རང་འོད་དེ་ཡང་ཉིན་མོར་འོད་ཆེ་ལ་མཚན་མོར་འོད་ཆུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། མེ་ཁྱེར་གྱི་འོད་མར་མེས་ཟིལ་གྱིས་གནོན། 
དེ་སྐར་མའི་འོད་ཀྱིས་གནོན། དེ་ཟླ་བས། དེ་ཉི་མས། དེ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་འོད་ཀྱིས། དེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་འོད་ཀྱིས། དེ་འཐབ་བྲལ་བའི་འོད་ཀྱིས། དེ་དགའ་ལྡན་པའི་འོད་ཀྱིས་ནས་རིམ་བཞིན་འོག་མིན་པའི་བར་སྦྱར་ལ། འོག་མིན་པའི་དེ་ས་བརྒྱད་པའི་བྱང་སེམས་པའི་
འོད་ཀྱིས། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ཁམས་གོང་གི་ལྷའི་ཚེ་ཚད་ལ། གཟུགས་ཁམས་པའི། གཟུགས་མེད་ཁམས་པའི། འཕྲོས་དོན་བསྐལ་པ་རིང་ཐུང་ལ་དཔྱད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་ཉིན་མཚན་
མེད་པས་ལོ་མི་བགྲང་ཡང་ཚེའི་ཚད་ནི་ཡོད་དེ། རང་ལུས་ཆེ་ཆུང་ལ་གཞལ་བའི་དཔག་ཚད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པ་ཡིས་གྲངས་ཏེ། གཟུགས་ཅན་དང་པོ་བསྐལ་པ་ཕྱེད། །དེ་ཡི་གོང་མ་ཕྱེད་ཕྱེད་བ་ཕྱེད། །འོད་ཆུང་རྣམས་ཀྱི་ལྟག་ཡན་ཆད། །ཚེ་ནི་ཉི་འགྱུར་ཉིས་
2-1-294a


འགྱུར་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་བསྐལ་པ་གསུམ་དོར་རོ། །ཞེས་འདོན་པ་སྤོའོ། །གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་མེད་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ནི། །ཉི་ཤུ་ལྷག་པས་ལྷག་པ་ཡིན། །གཟུགས་མེད་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ན་ནི་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིའོ། །གོང་མ་གོང་མ་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ནི་ཉི་ཤུ་རེ་རེ་ལྷག་པས་ལྷག་པ་ཡིན་པས། 
རྣམ་ཤེས་དང་། ཅི་ཡང་བ་དང་། སྲིད་རྩེ་ན་ཚེ་བསྐལ་པ་བཞི་ཁྲི། དྲུག་ཁྲི། བརྒྱད་ཁྲིའོ། །(གསུམ་པ་ནི།) འདིར་ཚེ་ཚད་འཇོག་པའི་བསྐལ་པ་ནི་འོད་ཆུང་བའི་ལྷ་རིས་ནས་བཟུང་བའི་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེའི་འོག་མ་ཚངས་ཆེན་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ཚད་ནི། བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་
ཕྱེད་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཞི་བཅུ་ལ་བསྐལ་པར་བྱས་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའང་འཇིག་རྟེན་ན་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་ཆགས་པ་དང་། ཆགས་ནས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་འདུག་པ་དང་། བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་འཇིག་པ་དང་། བར་སྐལ་དྲུག་ཅུ་བ་དེ་དག་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བསྐལ་པ་
ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚངས་རིས་པའི་ཚེ་ཚད་བསྐལ་ཆེན་གྱི་ཕྱེད་ལ་བསྐལ་པར་བྱས་པ་དེའི་ཕྱེད་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་དང་། བར་བསྐལ་བཞི་བཅུ་ནི་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ཚེ་ཚད་དོ། །དེ་དང་དེའི་ཕྱེད་བར་བསྐལ་དྲུག་ཅུ་ནི་ཚངས་ཆེན་གྱི་ཚེ་ཚད་དོ། །དེ་ལྟར་བཤད་ན་ཚངས་
ཆེན་གྱི་ཚེ་ཚད་མ་རྫོགས་པར་སྣོད་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་འདི་ནི་རགས་བརྩིས་ཏེ། སྣོད་འཇིག་ཆགས་ལ་བར་བསྐལ་རེ་རེ་འགོར་བས་མ་ཆགས་གོང་དུ་ཚངས་པ་སྐྱེ་ལ། མི་འཇིག་གོང་དུ་ཚངས་པ་འཆི་བའི་ཕྱིར་བར་བསྐལ་ང་བརྒྱད་དོ་ཟེར་ཡང་། དེ་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་
པ་ཕྱིན་ཆད་ན་བསྐལ་ཆེན་གྱི་ཚེ་ཚད་པའི་ལྷ་ཡོད་པས་སྣང་ཆུ་རླུང་གིས་ཞིག་རྗེས་ཀྱང་བཅུད་ཀྱི་ལྷ་འཆི་བའམ་ཡང་ན་མི་འཆི་བར་ལུས་དགོས་པས་དཔྱད་དོ། །གཉིས་པ་ངན་འགྲོའི་ཚེ་ཚད་ལ། ཚ་དམྱལ་གྱི། དུད་འགྲོའི། ཡི་དྭགས་ཀྱི། གྲང་དམྱལ་གྱི་ཚེ་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ།
2-1-294b


གོང་མ་དྲུག་གི། རབ་ཏུ་ཚ་བའི། མནར་མེད་པའི་ཚེ་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། ཡང་སོས་ལ་སོགས་དྲུག་གི་ཚེ་ཚད་ནི་རིམ་བཞིན་འདོད་ལྷ་རིས་དྲུག་གི་ཚེ་ཇི་ཙམ་པ་དང་། ཡང་སོས་སོགས་དྲུག་གི་ཉིན་ཞག་མཉམ་པར་བྱས་ན་ཞག་སུམ་ཅུ་ཟླ་བ། དེ་བཅུ་གཉིས་ལོར་བསྒྲེས་པ་དེས་ན་
ཡང་སོས་སོགས་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ནི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་སྟོང་དང་ཉིས་སྟོང་དང་བཞི་སྟོང་དང་བརྒྱད་སྟོང་དང་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་སོགས་ཐུབ་པས་འདོད་པའི་ལྷ་དྲུག་པོ་རྣམས་དང་ལོའི་གྲངས་སྤྱིར་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་སོས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ལ་མི་ལོ་ས་ཡ་ཕྲག་དགུ་དང་། 
རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་མི་ལོ་ཁྲག་ཁྲིག་བཅུ་དྲུག་དང་། ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་པ་ནས་ཚ་བའི་རང་ལོ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ལ་མི་ལོ་གཏམས་གསུམ་གཏམས་ཆེན་པོ་ལྔ། རབ་བཀྲམ་བརྒྱད། རབ་བཀྲམ་ཆེན་པོ་བརྒྱད། ཁྲག་ཁྲིག་དགུ། ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་པའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །
གཉིས་པ་ནི། རབ་ཏུ་ཚ་བ་བར་བསྐལ་ཕྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། མནར་མེད་ནི། བར་གྱི་བསྐལ་པའོ། །གཉིས་པ་དུད་འགྲོའི་ཚེ་ཚད་ནི། དུད་འགྲོ་རྣམས་མཆོག་རིང་བསྐལ་པའོ། །ཞེས་པས་མཁའ་ལྡིང་དང་ཀླུའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པར་ཡང་སྡོད་ལ། ཐུང་བ་རྣམས་
ནི་ཡུད་ཙམ་པའི་ཚེ་ཚད་ཀྱང་ངོ་། །གསུམ་པ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ནི། ཡི་དྭགས་རྣམས་ནི་མིའི་ཟླ་བ་གཅིག་ལ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བཞག་པའི་དབང་གིས་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །དེ་ལ་མི་ལོ་ས་ཡ་ཕྲག་གཅིག་དང་དགུ་འབུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་གྲང་དམྱལ་གྱི་ཚེ་ཚད་ལ། 
ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་དང་། གཞན་བདུན་གྱིའོ། །དང་པོ་ནི། ཡུལ་མ་དྷའི་ཏིལ་སྦྱངས་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་ཤོང་བ་དེའི་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཞིང་ཏིལ་གཅིག་ཕྱུངས་པས་ཟད་གྱུར་པ་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་ཡིན་ཏེ། ཞེས་མདོ་ཁ་ཅིག་གིས་འདོན་པ་ལྟར་ན་ཁལ་ཉི་ཤུ་ཡང་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི།
2-1-295a


གཞན་ཆུ་བུར་བརྡོལ་བ་ཅན་གྱི་ཚེ་སོགས་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཉི་ཤུས་བསྒྱུར་རོ། །(གཉིས་)པ་བར་དུ་འཆི་བ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པ་ནི། སྒྲ་མི་སྙན་མ་གཏོགས་པར་དུས་མིན་དུ་འཆི་བ་ཡོད་པས་མ་ངེས་ལ། དུས་མིན་དུ་འཆི་བ་མེད་པ་ཡང་མང་སྟེ། བྱང་སེམས་
འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་དང་། རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱུག་པོའི་མིང་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། མཉན་ཡོད་ན་དེད་དཔོན་གཅིག་ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བ་དང་ཆུང་མ་ལ་
ཁྱེའུ་ཞིག་བཙས་པ་ན་གཞན་གྱིས་སྨད་པར་དོགས་ནས་འདི་བསད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁོལ་མོའི་ལག་ཏུ་གཏད་དེ། དེས་ཁྱི་ཚང་དུ་བསྐྱུར་བ་དང་། དེ་རྣམས་ཉིན་མཚན་དུ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེར་བྱོན་པས་གཟིགས་ཏེ། གཞོན་ནུ་འདི་མཉན་ཡོད་དུ་
ཕྱུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། མཐར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཁྱིམ་བདག་ཞིག་གིས་བླངས་པ་དང་། དེའི་ཆུང་མས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་ལ་བུ་དང་བུ་མོ་ཡོད་བཞིན་དུ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་དུག་གི་སྦྱོར་བ་
དང་མེར་འཇུག་པ་དང་མཚོན་གྱིས་གཏུབས་ཀྱང་མ་ཆོད་པ་ལ་སོགས་ཏེ་འདི་འདྲའི་རིགས་ཅན་གཞན་ཡང་མང་ངོ་། །རྒྱལ་བའི་ཐད་དུ་བཏང་བའི་ཕོ་ཉ་ནི། དེའི་དྲུང་དུ་འཕྲིན་སྐྱེལ་བ་སྟེ། དེའི་དོན་མ་བྱས་ཀྱི་བར་དུ་མི་འཆི་སྟེ། ཨ་མྲ་སྐྱོང་མས་ནེ་ཙོ་བཞིན་རྒྱས་ཞེས་པ་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བཏང་བ་དང་། ལི་ཙ་བི་དག་གིས་མཐོང་སྟེ་མདའ་འཕངས་པ་དང་། དེས་སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་ཡུལ་མིས་གནོད་པ་ལ། །ཕོ་ཉ་བཅིང་བ་མིན་ཅེས་ཐོས། །བདག་ནི་རྒྱལ་བའི་ཕོ་ཉ་སྟེ། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་གནོད་མ་ཡིན། །ཅེས་པ་དང་། དེ་དག་གིས་ཀྱང་།
2-1-295b


ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་ལ་བདག་ཅག་གི། མདའ་ཡང་ཆད་ཅིང་ལྷུང་བར་གྱུར། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་རབ་སྲུང་བས། །ཁྱོད་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པར་སོང་། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་དད་མོས་དང་མཐོང་ཐོབ་མ་ཐོབ་བར་དང་། བྱང་སེམས་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་
རྒྱལ་ལྷུམས་ན་ཡོད་པའི་ཡུམ་དང་། འགོག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ཞུགས་པ་དང་། བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལངས་བར་དུ་བར་དོར་འཆི་བ་མེད་དོ། །གསུམ་པ་དེ་དག་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་ལ། རྩོམ་ཚུལ་དང་། བརྩམས་པའི་འཇལ་བྱེད་དོ། །
དང་པོ་ནི། དཔག་ཚད་ཀྱི་ཚད་ཀྱིས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་གནས་སོགས་ཀྱི་ཚད་དང་། དཔག་ཚད་ཀྱིས་གཟུགས་ཁམས་པའི་ལུས་གཞལ། རྒྱང་གྲགས་ཀྱིས་འདོད་ལུས་གཞལ། ཁྲུས་གླིང་བཞིའི་མི་ལུས་ཀྱི་ཚད་དང་། མནར་མེད་དང་རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་གཟུགས་དང་
གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷའི་ཚེ་ཚད་ནི་བསྐལ་པས་གཞལ་ལ། འདོད་ལྷ། ཚ་དམྱལ་དྲུག །གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ནི་ལོས་གཞལ། མིའི་ནི་ཞག་གིས་གཞལ་ནས་ལོ་ཚད་ཀྱི་ཚེ་ཡང་བཤད་ནས། དཔག་ཚད་དང་ལོའི་ཚད་གཉིས་མ་བརྗོད་པས་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
རྣམ་གཞག་ནི་མིང་ལ་རགས་པས་དེའི་མཐའང་འདིར་བརྗོད་པ་ལས། དང་པོའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ཙམ་མོ། །འདུས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་འགྲིབ་པའི་མཐའ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྡུལ་ལམ་བསགས་པའི་རྡུལ་ཏེ། དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་སྒྲིབ་ཐོགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེ་ལ་ངོས་
འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། རྡུལ་ཕྲན་གཞན་དག་མེད་པར་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་ཁྱད་པར་དེ་ཡང་མེད། །ཤེས་དེ་གཅིག་ལ་ངེས་མིན་ཕྱིར། །སྤྱི་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་དུ་བཤད། །ཅེས་བས་རྡུལ་ཕྲན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་ཟེར། ཟླ་བཅས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཟེར་
2-1-296a


རོ། །སྒྲིབ་ཐོགས་ཀྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་འདིར་མི་བཟུང་སྟེ། དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་ཤིང་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར། མིང་མཐའ་ཡི་གེ་སྟེ། འདི་ནི་སྒྲ་པ་དག་མིང་ཚིག་ཡི་གེས་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཡི་གེ་སྟེ། མིང་གི་རྩོམ་གཞིར་གྱུར་པའོ། །
དཔལ་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་པས། འདིའི་ཡི་གེ་ཨ་ལྟ་བུ་ལ་མི་ཟེར། མིང་གི་ནང་ཚན་ཐུང་ཤོས་བ་ལང་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཟེར་བྲིས་གདའ་བ་ནི་རང་འགྲེལ་གྱི་དོན་མ་གོ་བའི་གཏམ་དུ་ཟད་དེ། རང་འགྲེལ་དུ་བ་ལང་ཡི་གེའི་དཔེར་བཀོད་དུ་བྱས་པ་ནི། བ་ལང་གི་མིང་དུ་བསྒྲུབས་མ་
ཟིན་གོང་གི་བ་ལང་གི་སྐད་ཀྱི་བྱིངས་སུ་གྱུར་པའི་ཡི་གེ་ཞིག་ཡི་གེར་སྒྲ་བ་དག་གིས་ལུགས་ལྟར་འདིར་ཡང་ངོས་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་མིང་གི་ནང་ཚན་གྱི་ཐུང་ཤོས་བ་ལང་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡོད་པས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཕོངས་ཆེས་པའི་ངལ་བའོ། །དུས་མཐའ་ནི། 
རྐྱེན་ཚོགས་ནས་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། དཔེར་ན་ནས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ནུས་ཀྱི། དེའི་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་ལྟ་བུའོ། །འདིའི་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྡུལ་ཉིས་བསྣོལ་དུ་སོང་བའི་ཡུན་ཚད་
དེ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། རྡུལ་གཅིག་སྒྲེ་དུས་ཕྱུང་བ་ཡི། །མཐར་ཐུག་དུས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་འདོད། །ཅེས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་ལྡན་སེ་གོལ་གཏོགས་ཡུན་ལ་རེ་བཞི་འདའ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་འཐད་དེ། སེ་གོལ་གཏོག་པ་མིག་
འཛུམ་ཡུན་མཉམ་པས་མིག་འཛུམ་རེའི་བར་དུ་མིག་གི་ཡ་ལྤགས་མ་ལྤགས་ཀྱི་བར་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱིས་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་འདའ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་ཀུན་མཐའ་ཡང་། །མིག་འཛུམ་ཚད་དུ་གནས་པ་ཡིན། །དེ་ཡང་རིམ་གྱིས་རྡུལ་
2-1-296b


ཕྲན་ནི། །དུ་མ་དག་དང་འབྲེལ་པས་རྫོགས། །ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །འདི་ལྟ་བུའི་གསང་མ་གོ་བར། དཔལ་ཤཱཀྱ་པས། མིག་འཛུམ་གཅིག་ལ་རྡུལ་དུ་མ་དང་འབྲེལ་པ་རྫོགས་པའི་ཚད་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ཚང་བའི་དོན་ཡིན་ཅེས་བྲིས་སྣང་ངོ་། །གཉིས་པ་ལ། ཡུལ་གྱི་
ཚད་དང་། དུས་ཀྱི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། ཕྲ་རབ་ནས་སོར་མའི་བར་གྱི་འགྱུར། དེ་ནས་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་འགྱུར། འཇལ་བྱེད་དངོས་ཀྱི་དཔག་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། ཕྲ་རབ་རྡུལ་དང་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །ལྕགས་ཆུ་རི་བོང་ལུག་དང་གླང་། །ཉི་ཟེར་རྡུལ་དང་སྲོ་མ་
དང་། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ཤིག་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནས་དང་སོར་ཚིག་ཅེས་བྱ་གོང་བདུན་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་གསུང་རབ་ལ་ལ་ནས་དྲུག་འགྱུར་དང་བརྒྱད་འགྱུར་ལ་སོགས་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་དོ། །གདགས་པར་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཉི་རྡུལ་ཞེ་དགུའི་ཆར་གསུངས་སོ། །ཡི་གེ་རྙིང་པ་ལ་ལར།
 གླང་རྡུལ་གྱི་རྡུལ་ཕན་ཆོད་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི། མིག་གིས་མི་ཆོད་ཟེར་བའང་བྲིས་སྣང་ཞིང་། ལྕགས་ཆུ་རི་བོང་ལུག་གླང་གི་རྡུལ་ལ་སྒྲ་བཤད་འཇུག་ཡོད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པ་འདྲ་བས། རྡུལ་ཕྲ་བ་དེ་དག་རགས་སུ་སོང་བ་ལ་དེའི་མིང་བཏགས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཁ་ཅིག་
སྨྲའོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་། དགོན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སོར་མོ་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ། །ཁྲུ་བཞི་ལ་ནི་གཞུ་གང་ངོ་། །དེ་དག་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱང་གྲགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལ་དགོན་པར་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་བརྒྱད་དཔག་ཚད་ཅེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་དུས་ཀྱི་
ཚད་ལ། ལོའི་ཚད་དང་། བསྐལ་པའི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ལ། འཇལ་བྱེད་ཟླ་བའི་ཚད་དང་། ལོ་དངོས་སོ། །དང་པོ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་གོ། དེ་དག་ཀྱང་དྲུག་ཅུ་ལ་ནི་ཐང་གཅིག་གོ། ཡུད་ཙམ་ཉིན་ཞག་ཟླ་གསུམ་ནི། །གོང་ནས་གོང་དུ་སུམ་ཅུས་བསྒྱུར་
2-1-297a


རོ། །གཉིས་པ་ནི། གསུང་རབ་ལས། དགུན་དཔྱིད་ཏེ་དུས་གསུམ་ཟླ་བ་བཞི་བཞིར་བཅད་པའོ། །དེ་ཡང་དགུན་སྟོད་གྲང་ཞིང་སོས་ཀ་ཚ་ལ་སྟོན་ནི་ཆར་འབབས་པས་དེ་དག་ཀྱང་དུས་གསུམ་པོར་བསྡུས་སོ། །ཞག་མི་ཐུབ་དྲུག་དང་བཅས་པའི་ཟླ་བ་བཅུ་
གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་གོ། འདི་ཡང་ཁྱིམ་ལོ་ལ་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལ་ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་འབྱུང་བས། ཁྱིམ་ཟླ་ལ་ཆད་པ་དེ་ཉིན་ཟླ་ལ་ལྷག་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་དོན་ལ་ཆད་རྒྱུ་དང་ལྷག་རྒྱུ་མེད། ཡང་ན་ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔ་དང་ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་
གཅིག་ཡོད་པ་ལ་ཉིན་ཞག་ལ་ཚེས་ཞག་དྲུག་ལྷག་པ་དེ་ཉིན་ཞག་ལ་ཆད་པས་བསྣན་ཟེར་ཀྱང་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའི་ནང་ན་ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔ་དང་ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ཆད་ལྷག་གི་འཕུལ་འདེད་ཀྱིས་ཟླ་བ་སོ་ཕྱེད་གསུམ་ཙམ་ལ་ཟླ་
ལྷག་འདོན་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ལ། འདིའི་དངོས་བསྟན་ལྟར་ན་ལོ་ལྔ་རེ་ལ་ཟླ་ལྷག་འདྲོན་པའོ། །ཞག་མི་ཐུབ་འདོར་ལུགས་ནི། སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་གི་བཅུ་དྲུག་ནས་དགུན་རའི་ཉ་བར་ཟླ་གཅིག །དགུན་ཟླ་ར་བ་དེའི་མར་ངོ་སྟེ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཡར་འདས་ཤིང་། དགུན་ཟླ་
འབྲིང་པོའི་ཡར་ངོ་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ལུས་མཚམས་དེར་ཞག་མི་ཐུབ་སྟེ་གསོ་སྦྱོང་བཅུ་བཞི་པ་གཅིག །དེ་ནས་དགུན་འབྲིང་གི་ཡར་ངོ་མི་བརྩི་ལ། ཡར་ངོ་ཐམས་ཅད་ནི་གསོ་སྦྱོང་བཅོ་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དགུན་ཟླ་འབྲིང་པོའི་ཉ་ནས་དགུན་ཟླ་ཐ་ཆུང་གི་ཉའི་བར་དང་། དེའི་མར་ངོ་ལ་
ཞག་མི་ཐུབ་གཅིག །དཔྱིད་རའི་ཡར་ངོ་མ་བརྩིས་པར་དཔྱིད་འབྲིང་གི་ཉའི་བར་དང་། དེའི་མར་ངོ་ལ་ཞག་མི་ཐུབ་གཅིག །དཔྱིད་ཐ་ཆུང་གི་ཡར་ངོ་མ་བརྩིས་པར་དཔྱིད་ཐ་ཆུང་གི་ཉ་ནས་དབྱར་རའི་ཉའི་བར་དང་། དེའི་མར་ངོ་ལ་ཞག་མི་ཐུབ་གཅིག །དབྱར་
2-1-297b


འབྲིང་གི་ཡར་ངོ་མ་བརྩིས་པར་དབྱར་འབྲིང་ཉ་ནས་དབྱར་ཐ་ཆུང་ཉའི་བར་དང་། དེའི་མར་ངོ་ལ་ཞག་མི་ཐུབ་གཅིག །སྟོན་རའི་ཡར་ངོ་མ་བརྩིས་པས་སྟོན་རའི་ཉ་ནས་སྟོན་འབྲིང་གི་ཉའི་བར་དང་། དེའི་མར་ངོ་ལ་ཞག་མི་ཐུབ་གཅིག་སྟེ་དྲུག་གོ ། གཉིས་པ་བསྐལ་པའི་ཚད་ལ། 
བསྐལ་པ་ངོས་བཟུང་། ཡ་ཐོག་རིང་པོའི་འགྲིབ་ཚུལ། འཇིག་པའི་བསྐལ་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། བསྟན་པ་དང་། བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། བསྐལ་པ་རྣམ་པ་མང་བཤད་པ། །འདིར་མ་བཤད་ཀྱང་མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལས། བསྐལ་པ་ནི། བར་གྱི་དང་། འཇིག་པའི་དང་། ཆགས་པའི་དང་། 
བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ་རྣམ་པ་མང་དུ་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། འཇིག་ཆགས་ཀྱི་བསྐལ་པ་བཤད། གནས་པའི་བསྐལ་པ་བཤད། བསྐལ་ཆེན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འཇིག་པའི་བསྐལ་ཚུལ་དང་། ཆགས་པའི་བསྐལ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ནི་
གནས་པའི་བསྐལ་པ་རྫོགས་ཤིང་སྐྱེ་རྒུ་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་པར་གནས་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མནར་མེད་པའི་སྲིད་པ་གསར་པ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་། རྙིང་པ་རྣམས་ཚེའི་འཕེན་པ་ཟད་ནས་ཤི་བ་དག་ལས་ཟད་ན་གོང་དུ་སྐྱེ་ལ། མ་ཟད་ན་ནི་སྟོང་གསུམ་གཅིག་དུས་མཉམ་དུ་འཇིག་
པས་གཞན་དུ་འབབས་ཏེ་ཟད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དམྱལ་བ་གཞན་དང་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་འཇིག་ཅིང་། དེ་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་འགའ་ཞིག་ལ་སློབ་དཔོན་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་ལངས་ནས་ཀྱེ་མ་
དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་བདེ་བའོ། །ཞི་བའོ། །ཞེས་སྨྲས་ནས། དེ་ཐོས་ནས་གཞན་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བའམ། ས་ལས། གཉིས་པ་ལའང་བསྒོམས་ནས་དེར་སྐྱེ་བར་བཤད་ལ་ཤར་ནུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་
2-1-298a


མི་སྙན་ནི་མི་ཁོམས་པའི་གནས་ཡིན་པས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་ཞིང་། འདོད་ལྷ་དྲུག་རིམ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེ་བ་དང་། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནའང་གཅིག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་
ཞུགས་ཏེ་ལངས་ནས། ཚིག་ཏུ་ཀྱེ་མ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས། སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཐོས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ཤི་ནས་འོད་གསལ་དུ་སྐྱེའོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ས་བོན་དུས་
ཐོག་མ་མེད་པས་འཇུག་པ་ཐོབ་པའོ། །བྱེ་སྨྲ་ནི་དགེ་རྩ་ཤས་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཚེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་འཇིག་པ་ལ་བར་བསྐལ་བཅུ་དགུའོ། །དེ་ནས་ཉི་མ་བདུན་འཆར་བའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར། སྤྲིན་ལས་
ཆར་ཡང་འབབ་ཅིང་ཉི་མ་འདིས་ཆུ་ལས་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དང་། འདི་བས་བཞི་འགྱུར་གྱིས་ཚ་བས་ཆུ་ཕྲན་དང་། ལྡེང་ག་ཆུང་ངུ་དང་། གསུམ་པས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། བཞི་པས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་དང་། ལྔ་པས་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་བོ་ལ་ནུབ་ཀྱི་བར་དང་། དྲུག་པས་མ་
ལུས་པར་བསྐམས་ཤིང་སྲ་བའི་དངོས་པོ་རི་རབ་ཀྱང་དུ་བར་འཐུལ་བར་བྱེད་ལ། བདུན་པས་མེ་འབར་ཏེ་འདོད་པའི་སྣོད་མེ་རྒྱུན་གཅིག་དང་། དེ་ལས་མེ་ལྕེ་རླུང་གིས་ཁྱེར་ནས་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་བར་བསྲེགས་ཏེ་ཐལ་བའི་ལྷག་མ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་ཟད་པའི་སྣོད་
འཇིག་པ་ལ་བར་བསྐལ་གཅིག་སྟེ་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུའོ། །འོག་མའི་མེ་ལྕེས་རྒྱུ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་གཟུགས་ཀྱི་མེ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་ལ། འོག་མའི་མེས་གོང་མ་མི་སྲེག་ལ་གོང་མ་རང་སའི་མེས་རང་ས་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །ཆུས་འཇིག་པའི་ཚེའང་སེམས་ཅན་ཞིག་པས་འཇིག་རྟེན་ཞིག་
2-1-298b


ནས་འདོད་པའི་སྣོད་སྟོང་པར་རང་གི་ས་པའི་ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལན་ཚྭ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་གཞུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཆུའི་ཁམས་དང་། དེ་ལས་གཉིས་པའི་ཆུའི་ཁམས་འབྲེལ་བར་བྱེད་ལ། གཉིས་པའི་ཆུའི་ཁམས་སྣོད་དང་ལྷན་ཅིག་འགག་
གོ ། བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་པ་ན་རེ། བསྐལ་པ་འདི་མེས་ཞིག་པའི་རྗེས་ལ་ཆགས་པ་སྟེ་འོད་གསལ་བའི་ལྷ་ལས་འཕོས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་གསུང་བ་ནོར་ཏེ། མདོ་སྡེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་པདྨ་དཀར་པོ་དང་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེ་ལས།
 ཆུས་འཇིག་དུས་སུ་གསེར་གྱི་པདྨ་སྟོང་གིས་བལྟས་ལ་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་དང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་བཟང་ཞེས་འདི་ལ་བཏགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་རལ་གྲི་སོགས་བོད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་བསྐལ་པ་ཆགས་དུས་ཀྱི་ཆུ་ལ་གསེར་
གྱི་པདྨ་ཆགས་པ་ལས་ཞེས་འཆད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག་དོན་མ་ངེས་པར་སྨྲ་བར་ཟད་ཅེས་འཆད་པར་སྣང་ངོ་། །རླུང་གིས་འཇིག་པ་དེའང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རླུང་ལྡང་ཞིང་། རང་སའི་རླུང་གིས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་རྡུལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་འཐོར་
ཞིང་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ལྡང་བ་ནི་གསུམ་པའི་སྣོད་དང་ལྷན་ཅིག་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ཡང་སེམས་ཅན་གཅིག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ལངས་ནས་ཀྱང་། ཀྱེ་མ་དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་
བ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བདེ་བ་དང་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་སེམས་ཅན་གཞན་དག་གིས་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་ཀྱང་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དགེ་ཆུང་གི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་གཅིག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་
2-1-299a


པར་འཇུག་ཅིང་ལངས་ནས་ཀྱང་བདེ་བ་མེད་པའི་བཏང་སྙོམས་ནི་བདེ་བའོ། །ཞི་བའོ། །ཞེས་བརྗོད་ཅིང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་སྒྲ་དེ་ཐོས་པས་ཀྱང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སྤྲིན་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་
འཇིག་རྟེན་འདི་ཞིག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཙམ་ལུས་པར་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཤིང་། ཡང་ཆགས་པ་ནི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་སྣོད་རྣམས་ཀྱི་སྔ་ལྟས་སུ་གྱུར་པ་དང་པོ་རླུང་འཇམ་པོ་དག་ལྡང་སྟེ། དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཞིག་ནས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་
འདུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་ཆགས་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འོངས་པ་སྟེ་མགོ་ཟུག་པའོ། །མདོ་གོང་མའི་འགྲེལ་པ་འདིར་བླངས་ཏེ་བཤད་ན་གོ་བདེ་བས། འདི་ཆགས་ནས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་འདུག་པ་ནི་ངེས་པར་བྱུང་བ་སྟེ་
དེར་ཚར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་འཇིག་པ་ནི་འཇིག་པའི་མགོ་ཞུགས་པའམ་མགོ་ཟུག་པའོ། །དེ་ནས་རླུང་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ན་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ནི་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་ས་གཞི་དང་གླིང་རྣམས་དང་རི་རབ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་དང་
ཟབ་དང་རྒྱ་དང་དབྱིབས་སོགས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་འབྱུང་ངོ་། །དང་པོའི་རླུང་ཞེས་པ་དགེ་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་འོག་གཞི་ཞེས་སློབ་དཔོན་སྔ་མ་དག་འཆད་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་མཛད་པའི་དགོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། རླུང་འཇམ་པོ་ལྡང་ཞེས་པ་དང་རླུང་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ན་ཇི་སྐད་
བཤད་པའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདིའི་འོག་གཞིའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ཐ་མར་འཇིག་པ་དེ་དང་པོར་ཆགས་པས་རླུང་གིས་ཞིག་པ་ན་དགེ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་པོར་འབྱུང་བ་དང་། ཆུས་ཞིག་ན་འོད་གསལ་སོགས་ཀྱི་
2-1-299b


གཞལ་མེད་ཁང་དང་། མེས་ཞིག་ན་དང་པོར་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་འབྱུང་ངོ་། །དེའི་འོག་ཏུ་འཐབ་བྲལ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་བར་དུའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདིའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་སོགས་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱི་སྣོད་ཆགས་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །མེས་ཞིག་
པའི་རྗེས་ལ་སེམས་ཅན་ཞིག་འོད་གསལ་ནས་ཤི་ནས་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པར་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་ལ། སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་ཚངས་རིས་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང་། འཕྲུལ་དགའ་
དག་ནས་རིམ་གྱིས་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་། ནུབ་དང་། ཤར་དང་། འཛམ་གླིང་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། དམྱལ་བའི་སྲིད་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་མཇུག་ཏུ་འཇིག་པ་དེ་དང་པོར་ཆགས་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དམྱལ་བ་ན་སེམས་ཅན་ཞིག་སྐྱེ་བའི་ཚེ་
འཇིག་རྟེན་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་ཆགས་པ་དེ་ལ་ནི་ངེས་པར་བྱུང་ཞིང་རྫོགས་པའོ། །ཆགས་ནས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་འདུག་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འོངས་པ་སྟེ། ཆགས་ནས་གནས་པའི་མགོ་ཟུག་པའོ། །གཉིས་པ་གནས་པའི་བསྐལ་པ་བཤད་པ་ལ། བཤད་པ་དང་། བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། 
ཡ་ཐོག་རིང་མོ། བར་ཁུགས་བཅོ་བརྒྱད། མ་ཐོག་རིང་མོ། ཡར་འཕེལ་བའི་ཚད་དོ། །དང་པོ་ནི། གནས་པའི་བསྐལ་པ་ནི་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་ཡིན་པ་ལས། བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་ཚད་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལས་འགྲིབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚེ་ལོ་
བཅུ་པའི་བར་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་མོ། །འདིའི་ཐད་ཀྱི་འགྲེལ་པར་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུ་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པས། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་མནར་མེད་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པའི་དབང་དུ་
2-1-300a


བྱས་ནས། དེ་ལྟར་ཆགས་པ་ལ་བར་བསྐལ་བཅུ་དགུ་དང་། བར་བསྐལ་དང་པོ་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སོགས་སྣོད་འགྲུབ་པས་ཉི་ཤུ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་ཆགས་པའི་མཇུག་རྫོགས་པ་དང་། གནས་པའི་མགོ་རྩོམ་པ་དང་། ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐུབ་
པ་ལས་འགྲིབ་པའི་མགོ་རྩོམ་པ་རྣམས་དུས་གཅིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་བར་བསྐལ་གཅིག་ལ་བར་བསྐལ་བཅུ་དགུ་འོང་ས་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ནས་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཞན་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའང་ཚེ་ལོ་བཅུ་
པ་ལས་ཉི་ཤུ་སོགས་ཡར་སྐྱེ་བ་ནས་རིམ་གྱིས་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་འགྱུར་ལ། ཡང་ཚེ་མར་བྲི་བ་ན་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་བར་བསྐལ་གཉིས་པ་ཡི་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་རོ། །གསུམ་པ། བར་བསྐལ་གཅིག་ནི་ཡར་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། འབྲི་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅུ་པ་ནས་
བརྒྱད་ཁྲི་པའི་བར་དུའོ། །བཞི་པ་ཡར་འཕེལ་བའི་ཚད་ནི། དེ་དག་ཚེ་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་ལས་ལྷག་པ་མི་སྐྱེའོ། །བར་གྱི་མར་འགྲིབ་དང་ཡར་འཕེལ་གྱི་ཁུག་པ་རེ་དང་དང་པོའི་མར་འགྲིབ་དང་ཐ་མའི་ཡར་འཕེལ་རེ་དུས་མཉམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོའི་བརྒྱད་ཁྲི་པ་ནས་བཅུ་པར་
འགྲིབ་པ་དེ་བུལ། མ་ཐོག་རིང་དེ་ཡར་འཕེལ་བ་བུལ། ཁུགས་པའི་མར་འབྲི་དང་ཡར་འཕེལ་ནི་ཡ་ཐོག་གི་མར་འགྲིབ་དང་མ་ཐོག་གི་ཡར་འཕེལ་ལས་མྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བར་གྱི་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་རེ་འགྲིབ་པ་ན་ཚེ་ལོ་རེ་འགྲིབ་པ་དང་། བརྒྱ་རེ་འཕེལ་བ་ན་ཚེ་ལོ་རེ་ཡར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཅེས་
གྲགས་པའི་ཚེ་ལོ་དེ་ཡང་དང་མཐའི་འགྲིབ་འཕེལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། བར་གྱི་འགྲིབ་འཕེལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་དཔྱད་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ལ། དངོས་དང་། འཇིག་ཆགས་ཀྱང་དེ་དང་མཉམ་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ན་འཇིག་
2-1-300b


རྟེན་སྔར་ཆགས་པ་འདི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཆགས་པ་དང་འཇིག་པ་དང་ཞིག་ནས་འདུག་པ་སྟོང་པའི་བསྐལ་པ་དག་ནི་གནས་པའི་བསྐལ་པ་དང་དུས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུར་མཉམ་མོ། །གསུམ་པ་བསྐལ་ཆེན་བཤད་པ་ལ། དངོས་དང་། 
ཞར་ལ་གང་ཟག་གསུམ་འབྱུང་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་བར་བསྐལ་དེ་དག་བརྒྱད་ཅུ་ལ་ནི་བསྐལ་ཆེན་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྡུས་ཞེས་བཤད་པས་བསྐལ་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཏེ། དུས་དུས་ཅན་ལས་ལོགས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་
ལ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་ཚུལ། རང་རྒྱལ་འབྱུང་ཚུལ། འཁོར་བསྒྱུར་འབྱུང་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། དེ་འབྱུང་བའི་དུས་སོ། །དང་པོ་ནི། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་གསུངས་པའི་བསྐལ་པ་ནི་བསྐལ་ཆེན་དུ་བཤད་པ་དེ། 
གཅིག་བཅུ་བརྒྱ་སོགས་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུར་ཕྱིན་པ་སྟོབས་མིག་ཆེན་པོ་ཕྲག་བཅུ་ལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་ལ་བྱང་སེམས་ཐམས་ཅད་ནི་དཀའ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་འབྱུང་ངོ་། །གྲངས་
ཀྱི་མཐའ་མེད་པ་ནི་གྲངས་མེད་ཅེས་མི་བྱའི། ལུང་སྡེ་བཞིར་མ་གཏོགས་པའི་ལུང་སིལ་བུ་ལས་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་སྟེ། གཅིག་སྟེ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ནི་གནས་གཞན་དང་པོ་དང་། གཅིག་བཅུ་ནི་གནས་གཞན་གཉིས་པ་དང་། བཅུ་ཕྲག་བཅུ་ནི་བརྒྱ་སྟེ་གནས་
གཞན་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲེས་ནས་ཏེ་བཟུང་བདེ་བའི་ཕྱིར། བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། གཅིག་བཅུ་བརྒྱ་སྟོང་ཁྲི་འབུམ་དང་། །བྱེ་བ་ས་ཡ་དུང་ཕྱུར་དགུ། །ཟུང་དང་བཅས་པ་མིན་པ་སྟེ། །ཐེར་འབུམ་ཁྲག་ཁྲིག་རབ་བཀྲམ་དང་། །གཏམས་དཀྲིགས་མི་
2-1-301a


འཁྲུགས་ཁྱད་འབྱིན་དང་། །པང་སྟེང་དེད་འདྲེན་མཐའ་སྣང་དང་། །རྒྱུ་རིག་འོད་མཛེས་དབང་པོ་དང་། །ལེགས་སྦྱིན་རྟོགས་འགྲོ་དབྱིངས་རྡུལ་དང་། །རྒྱ་རྟགས་སྟོབས་འཁོར་བརྡ་ཤེས་དང་། །རྣམ་འབྱུང་སྟོབས་མིག་ཉེར་གཅིག་པོ། །ཆེན་པོའི་ཟུང་
དང་རྗེས་འབྲེལ་བ། །སྟོབས་མིག་ཆེ་ལ་གྲངས་མེད་པ། །བར་ནས་བརྒྱད་ནི་མ་རྙེད་དོ། །ཟུང་བཅས་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ཏུ། །མིང་བཞི་ཆེན་པོར་བཅས་པའོ། །དྲུག་ཅུ་གྲངས་མེད་ཟུང་བཅས་མིན། །ཅེས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བཟློག་ན་ལན་གསུམ་དུ་བགྲངས་པའི་གནས་
གཞན་དྲུག་ཅུ་པར་ཕྱིན་པ་གསུམ་ནི་གྲངས་མེད་གསུམ་ཞེས་བྱའི། ཐམས་ཅད་དུ་བགྲང་མི་ནུས་པའི་གྲངས་མེད་མིན་ནོ། །ཅི་བྱང་སེམས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དུས་རིང་མོར་ལམ་བགྲོད་པས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དེ་ཅི། དུས་རིང་ན་བར་ཆོད་ཀྱང་འབྱུང་བས་འཚང་རྒྱ་བ་
དེ་ལྟར་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་ལ། སེམས་དཔའ་ནི་ཐབས་ཤེས་ཟབ་པས་ཡུན་རིང་མོར་འགོར་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པས་བར་ཆོད་མེད་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཐར་པའི་གོ་འཕང་ཡོད་ན། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་འབད་པ་འདི་
སྙེད་རྩོམ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའི་དོན་དུ་འབད་པ་རྩོམ་མོ། །དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་འདོད་པ་སྟེ། བུ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་དེ་ཕ་འདོད་པ་དང་འདྲའོ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བདག་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དད་པ་དེ་ནི་བདག་
སྡུག་བསྔལ་བས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྐྱེ་དཀའ་བ་ནི་བདེན་ཏོ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བདག་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྙིང་རྗེ་ཅན་རྣམས་ནི། སྙིང་རྗེ་ལ་གོམས་པས་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ལྟ་བར་གཞན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཡིད་
2-1-301b


ཆེས་པའི་དད་པ་སྐྱེ་བ་ནི་བདེན་ཏེ། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་གོམས་པ་ཁ་ཅིག །རང་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་དུ་གཞན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་བསྐྱེད་དེ་གོམས་པས། རྒྱུ་དེས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་བཞིན་
དུ་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་ཆགས་པ་བཟློག་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་བཟློག་ཏུ་བཅུག་སྟེ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་འདི་ལྟ་བུ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇོ་བོ་ཨ་
ཏི་ཤས་བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མར། རང་རྒྱུད་རྟོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། །ཡང་དག་ཟད་པར་ཀུན་ནས་འདོད། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐྱེ་རྒུ་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་མར་ནི་འགྲིབ་པའི་ལོ་བརྒྱ་
པའི་བར་ལ་སངས་རྒྱས་དེ་དག་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །ཡར་སྐྱེའི་དུས་སུ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱོ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱ་ལས་མར་ཡང་མིན་ཏེ། ཚེ་དུས་ཉོན་མོངས་ལྟ་བ་སེམས་ཅན་ལྔས་སྙིགས་མ་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པའི་ཕྱིར་སྙིགས་མ་དག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ངན་ཅིང་ཐ་ཆད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་དུས་སྙིགས་པས་ནི་སྲོག་དང་ཡོ་བྱད་རྒུད་པར་བྱེད་ལ། ཉོན་མོངས་དང་ལྟ་བའི་སྙིགས་མས་ནི་འདོད་པ་བསོད་ཉམས་དང་། བདག་ཉིད་ངལ་བ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྙིགས་མས་ནི་ཁྱིམ་པའི་དགེ་བ་རྒུད་པ་དང་། ལྟ་བའི་སྙིགས་མས་ནི་རབ་
ཏུ་བྱུང་བའི་དགེ་བ་རྒུད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་སྙིགས་མས་ནི། བོང་ཚོད་དང་གཟུགས་དང་ནད་མེད་པ་དང་སྟོབས་དང་བློ་དང་དྲན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་བརྟན་པ་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་རང་རྒྱལ་བྱུང་བའི་ཚུལ་ལ། དེ་འབྱུང་བའི་དུས་དང་། དེའི་རྒྱུའོ། །དང་པོ་ནི། 
2-1-302a


 རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཚེ་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་གཉིས་ཀ་ལ་འབྱུང་སྟེ། ཡར་འཕེལ་གྱི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་མེ་སྦྱིན་ལ་བུ་བདུན་བུ་མོ་བདུན་ཆུང་མ་བདུན་ཡོད། འཁོར་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པ་ལས་བརྒྱད་ཁྲི་རང་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དམ་པ་ཏོག་དཀར་འཛམ་གླིང་དུ་
བྱོན་པའི་དུས་དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་གནས་སུ་རང་རྒྱལ་ལྔ་བརྒྱ་བྱུང་བ་མར་འགྲིབ་ལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཚོགས་སྤྱོད་དང་བསེ་རུ་ལྟ་བུའོ། །དང་པོ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ་ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ནས་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་སྟེ། འདོད་པར་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་བསྟན་པ་ནུབ་པ་ན་རང་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། ཚོགས་སྤྱོད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གསུམ་བསྐྱེད་ནས་ཚེ་འདི་ལ་རང་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཀའ་ཐུབ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་གདུང་བ་ན། རང་རྒྱལ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སྤྲེའུ་དང་འཕྲད་ནས། 
སྤྲེའུས་རང་རྒྱལ་བའི་སྤྱོད་ལམ་དཀའ་ཐུབ་པ་ལ་བསྟེན་ནས། དཀའ་ཐུབ་པ་དག་རང་རྒྱལ་བར་གྱུར་པའི་གཏམ་འདོན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཡིན་ན་བདེན་པ་མཐོང་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ་སྤངས་པས་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོས་གདུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། གདུང་བ་ནི་ལྟ་བ་དེ་སྔོན་
དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་སོ། །མདོར་ན་ཚོགས་སྤྱོད་ཐ་མ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་བུདྡྷ་ལ་མི་བསྟེན་ལ། སྒོམ་ལམ་མན་ཆོད་བསྟེན། འབྲིང་ནི་སྒོམ་ལམ་དང་མཐར་ཕྱིན་མི་བསྟེན། ཚོགས་སྦྱོར་མཐོང་གསུམ་བསྟེན། ཚོགས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ནི་མཐོང་སྒོམ་མཐར་ཕྱིན་གསུམ་མི་བསྟེན། ཚོགས་སྦྱོར་
བསྟེན། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི་ཚོགས་ལམ་བསྟན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་ཡན་ཆད་མི་བསྟེན་ཏོ། །བསེ་རུ་གཉིས་པས་གཅིག་པུར་གནས་བྱ་བ་ཡོད་ཀྱང་། ལུང་ལས། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་བཞི་གནས་གཅིག་ཏུ་སྐབས་འགར་འཚོགས་པའང་གསུངས་པས་ཕལ་ཆེར་ཀུན་སྤྱོད་ལ་དགོངས་སམ་སྙམ། ཞེས་སློབ་
2-1-302b


དཔོན་བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་པ་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསླབ་གསུམ་སྤྱད་པའི་རྒྱུས་རང་སངས་རྒྱས་བསེ་རུ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་ལུང་མེད་པར་བདག་གཅིག་པུའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་པས་ན་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་
སྟེ། དེས་རང་གདུལ་བར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་འདུལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་སྟོན་པར་སྤྱོད་ལ། མ་ཐོབ་ཀྱང་སྨོན་ནས་ཤེས་པས་སྔོན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་སྤྱོད་དེ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་
འགྲོ་བ་སོགས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཆོས་མི་སྟོན་པ་མིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཆགས་བྲལ་དང་སྐལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྔོན་འདུ་འཛི་མེད་པ་ལ་གོམས་པས་རང་གི་བསོད་ནམས་བདེ་བ་ཉམས་པ་
ལ་མོས་པས་འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་སྟོན་པར་མི་སྤྲོ་སྟེ། ཆུ་ཆེན་པོས་ཁྱེར་བ་བཟུང་བར་དཀའ་བ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་རྒུ་རྣམས་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པར་དཀྲི་དཀའོ། །དེ་ལས་བཟློག་ན་འཁོར་བསྡུ་དགོས་པ་ལས། དེ་བསྡུ་ན། རྣམ་གཡེང་དང་འདུ་
འཛི་ལ་སྐྲག་པས་དེ་སྤོང་བའི་ཆེད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་འཁོར་སྒྱུར་འབྱུང་ཚུལ་ལ། དེ་འབྱུང་བའི་དུས། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱལ་སྲིད་ལ་འཁོར་ལོས་དབང་བསྒྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་མིའི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་
ཚེ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ལས་མི་འཕྱི་བའི་ཚེ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ཐུང་བའི་ཚེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་མི་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་སའི་ལྷའམ་ང་ལ་ནུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་
2-1-303a


ནི་རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀྲི་ཚེ་ལོ་ཉི་ཁྲི་པ་ལ་བྱུང་བ་དང་། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ན་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པ་ལ་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཅུང་དགའ་བོའམ། སྒྲ་གཅན་འཛིན་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ན་གླིང་གཅིག་ལ་དབང་
བ་ཡིན་ཏེ་བརྒྱ་པ་ལའོ། །གཉིས་པ་ལ། དབྱེ་བ་དངོས། གླིང་གང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ། འཕྲོས་པའི་དོན། རྒྱལ་བར་བྱེད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་འཁོར་ལོ་ཅན་ཏེ། མཆོག་དང་། ཉེ་བའི་མཆོག་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་གླིང་
གཅིག་གླིང་གཉིས་དང་། །གསུམ་དང་བཞི་ལ་མས་རིམ་བཞིན་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྕགས་ཟངས་དངུལ་གྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འབྱུང་བ་ནི་གདགས་པ་ལས་བཤད་ལ། མདོ་ལས་ནི་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཁོ་ན་ལས་མ་གསུངས་སོ། །གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའི་མཛོད་
འདི་སྔོན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྟོང་གསུམ་ལ་དབང་བ་གཅིག་བྱུང་། དེའི་དུས་ན་བུདྡྷ་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་འཕྲོ་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་། བུདྡྷ་དེ་ལ་གླིང་བཞི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོས་བཀང་བ་ཕུལ་ཏེ། སྟོང་གསུམ་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རྒྱལ་པོ་ས་འཛིན་
གྱི་སྲས་སའི་ལྷ་ཡབ་གྲོངས་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་དུས་སུ་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ནམ་མཁའ་ལ་ཁྲུ་བདུན་གྱི་ཐོག་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་ལ་དམ་བདར་ཏེ། ང་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའི་དབང་ཐང་ཡོད་ན་ས་ལ་འབབ་པར་གྱུར་ཅིག་བྱས་པས་ས་ལ་བབས། དེ་ནས་ང་རྒྱལ་པོ་
ཆེན་པོར་འགྱུར་བའི་དབང་ཐང་ཡོད་ན་ཤར་ཕྱོགས་སོགས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་བྱས་པས་ཕྱོགས་རྣམས་ལས་རྒྱལ། དེ་ཀ་བཞིན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་བྱུང་། གླིང་བཞིའི་དོན་བྱས། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཕྱིན། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྟན་ཕྱེད་བདར། མ་ངོམས་པས་འཛམ་གླིང་དུ་ལྷུང་
2-1-303b


སྟེ་སའི་ལྷའམ་ང་ལ་ནུ་སོགས་ནི་བག་མེད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འཛིན་ནི་ལྷས་སྤྱན་དྲངས་ཀྱང་མ་གཤེགས་པར་འཛམ་གླིང་པའི་དོན་བྱེད་དེ། བག་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ལས་བསགས་པ་བརྒྱ་བྱིན་བཞིན་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་འཇིག་
རྟེན་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཉིས་གཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མིན་པ་བཞིན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གཅིག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་གཉིས་འབྱུང་བ་མིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཅིག་ཅར་སངས་རྒྱས་གཉིས་མི་འབྱུང་བྱ་བ་དེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱའམ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་
ཅད་ལ་བྱ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་གིས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིན་ཏེ། མ་ཡིན་ན་སྟོང་གསུམ་འདིར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་སྟོང་གསུམ་གཞན་ལ་ཐོགས་རྡུགས་སུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེར་མི་ཐལ་བས་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་
སྤྱོད་དོ། །དེས་སྟོང་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་འདུལ་བར་མི་སྤྱོད་པའི་གནས་དེར་ནི་སངས་རྒྱས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་འདུལ་བར་མི་སྤྱོད་དེ། སངས་རྒྱས་གཅིག་གི་ནུས་པ་བརྡུགས་ན་སངས་རྒྱས་གཞན་གྱིའང་ནུས་པ་བརྡུགས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལུང་གིས་
བསྒྲུབས་པ་ནི། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱི་ཐད་དུ་འོངས་ནས། འདི་སྐད་དུ། ད་ལྟ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཡང་རུང་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དང་། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མཉམ་ཞིང་མཉམ་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པར་གྱུར་ན་ཇི་
སྐད་ལན་གདབ། དེ་ལྟར་དྲིས་པར་གྱུར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མཉམ་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ལན་གདབ་བོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་གནས་དང་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཐོས་ཤིང་མངོན་དུ་
2-1-304a


་བཟུང་བའི་སླད་དུའོ། །ཞེས་གསུངས་ཟེར་རོ། །བུདྡྷ་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་འདུལ་ཞིང་སྤྱོད་ན། འོ་ན་ཚངས་པའི་མདོ་ལས། ང་ན་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་འདི་ལ་དབང་བསྒྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་དྲངས་ཞེ་ན། 
དེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཏེ་ཅི་ལ་དགོངས་ན་སྟོང་གསུམ་གཅིག་གཟིགས་པ་དེ་མངོན་པར་འདུ་མི་མཛད་པར་གཟིགས་པ་ལ་དགོངས་ཀྱི། མངོན་པར་འདུ་མཛད་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་གཟིགས་སོ། །དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ན་རེ། འཇིག་རྟེན་བྱ་བ་དེ་སྟོང་གསུམ་གཅིག་ལ་
ཟེར་བ་ཡིན། སྟོང་གསུམ་པ་གཞན་དག་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་བཞུགས་སོ། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་ཞིག་སྟོང་གསུམ་གཞན་དུ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་དག་ལ་ཞུགས་པ་སྣང་ལ། སྟོང་གསུམ་གཅིག་ཏུ་མང་པོ་གཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་ལ། སྟོང་གསུམ་གཞན་དུ་མང་པོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནུས་
ཐོགས་མེད་དུས་མཉམ་དུ་ཡོད་པས་གེགས་བྱེད་མེད་དོ། །སྤྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཕྲིན་ལས་འདྲེས་ཀྱང་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལྟ་བུ་བསྐལ་པར་བཞུགས་ཀྱང་སྟོང་གསུམ་ལས་གཞན་དུ་མཛད་པར་མི་སྤྱོད་ན། མི་ཚེ་གཅིག་ལ་གཞན་དུ་མཛད་པ་མི་སྤྱོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །སྟོང་གསུམ་
འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཇི་ལྟར་མཛད་པ་ནི་ཉེས་པ་སྤངས་ཤིང་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་ཐབས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །འོ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་གཉིས་གཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་བའི་ལུང་དང་འགལ་སྙམ་ན། དེ་ནི་སྟོང་གསུམ་གཅིག་གི་འཇིག་རྟེན་ལ་དགོངས་
པའམ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དགོངས་པ་གང་ཡིན་དཔྱད་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་ལུང་གིས་མི་གནོད་དོ། །དེས་ན་སྟོང་གསུམ་གཅིག་ཏུ་དུ་མ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་དུ་མ་མི་འབྱུང་ན། འོ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་གཅིག་ལས་མི་འབྱུང་བར་
2-1-304b


ཐལ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྟོང་གསུམ་གཞན་དུ་མི་འབྱུང་བ་དེ་འདོད་མི་ནུས་ན་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་སྟོང་གསུམ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པས་འདི་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་མི་ནུས། །དེས་སྟོང་གསུམ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་
མང་པོ་མཉམ་པར་བྱུང་བས་གདུལ་བྱ་རྣམས་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་གསུམ་གཅིག་ལ་གཉིས་མི་འབྱུང་བ་ནི་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱིས་ཐུལ་བས་སངས་རྒྱས་གཞན་དགོས་པ་མེད་པ་དང་། སྔོན་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འགྲན་པ་མེད་པའི་མགོན་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་འགྲུབ་
པའི་ཆེད་དང་། སངས་རྒྱས་གཅིག་ལས་མེད་ན་དཀོན་པས་རྙེད་དཀའ་བས་གུས་པ་དང་། གཤེགས་ན་མགོན་མེད་དུ་དོགས་ནས་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་རིངས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཞི་པ་ནི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བཞི་པོ་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་ཚུལ་རིམ་པ་བཞིན་ཕྱིར་རྒོལ་ཕ་རོལ་
པས་བསུ་བ་དང་རང་འགྲོ་བ་དང་། ཕྱིན་ནས་གཡུལ་བཤམ་པ་ཙམ་དང་བཤམས་ནས་མཚོན་བརྩམས་པ་ཙམ་གྱིས་འདུད་ཅིང་རྒྱལ་བར་བྱེད་ཀྱི། གཞན་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་སོགས་ཀྱི་གནོད་པ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བཅུའི་ལམ་ལ་འཇོག་གོ། འཇོག་པ་དེས་ན་རྒྱལ་པོ་
འཁོར་དང་བཅས་པ་ལྷར་སྐྱེའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ཉེ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་ལས། རྟ་གླང་ཁྱིམ་བདག་བུད་མེད་བློན་པོ་རྣམས་རྒྱལ་པོའི་ལས་ཀྱིས་བྱུང་ངམ་ཞེ་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་གྱི་ལས་དེས་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱས། གླང་སོགས་
ཀྱིས་འཁོར་སྒྱུར་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་བསགས་པའི་རྒྱུས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དེ་བྱུང་བ་ན་གླང་སོགས་རང་གི་ལས་ཁོ་ནས་གླང་སོགས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། འདི་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་མཚན་སོ་གཉིས་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་། ལ་ལ་ནས་
2-1-305a


སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་དང་། གཙུག་ཏོར་བལྟར་མི་སྣང་བ་གཉིས་མ་གཏོགས་སུམ་ཅུ་ཡོད་པར་བཤད། ཤེས་རབ་གོ་ཆའི་གཞུང་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་པར་བཤད་པ་ལས་ཐུབ་པའི་མཚན་དང་ཁྱད་པར་ནི། ཐུབ་པའི་དེ་ཡུལ་མ་འགྱུས་པ་ན་གནས་པ་
དང་། འོད་དང་ཆས་གྲ་ཟུར་གསལ་ལ་རྩིབས་སྟོང་སོགས་རྫོགས་པས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡ་ཐོག་རིང་མོ་འགྲིབ་ཚུལ་ལ། བསྐལ་པ་དང་པོའི་ཁྱད་པར། ཇི་ལྟར་འགྲིབ་པའི་ཚུལ། འགྲིབ་པའི་མཐར་གང་འབྱུང་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཅི་དང་པོ་ནས་རྒྱལ་པོ་
དང་བཅས་པའམ་ཕྱིས་བྱུང་ཞེ་ན། ཕྱིས་བྱུང་བར་སྟོན་པ་ལས། བསྐལ་པ་དང་པོའི་མིའི་མཚན་ཉིད་ནི། སྔར་བྱུང་སེམས་ཅན་རྣམས་གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་བཞིན་དུ་རང་གི་ལུས་ལ་འོད་ཡོད་པ་དང་། ཡིད་ལས་བྱུང་ཞིང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་དང་། དགའ་བ་ཟས་སུ་ཟ་ཞིང་ཡན་
ལག་དང་དབང་པོ་ཚང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་ཞིང་ཚེ་རིང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྐལ་པ་དང་པོ་ཁྱད་པར་དྲུག་ལྡན་དེ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་སོ། །དེ་ནས་ཇི་ཞིག་ཙམ་ན་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གྱི་འཁྲུགས་པ་བྱུང་ཞིང་། ནམ་མཁའི་གཞལ་ཡས་ཐོབ་ཤོར་བྱུང་བའི་བར་དེ་སུམ་
ལྡན། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་རཱ་མ་ཎ་དང་སྲིན་པོ་འཐབས་པའི་བར་དེ་གཉིས་ལྡན། རྒྱལ་པོ་སྐྱབས་བསེང་བྱུང་ནས་རྩོད་པ་བྱུང་བ་དེ་རྩོད་པ་རྒྱས་པའི་དུས་ཏེ་དུས་བཞིའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་འཇིག་གི་དུས་དགེ་བ་བཅུ་རངས་པ་ངང་གིས་རྫོགས་པས་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་སོ། །སངས་རྒྱས་
གསེར་ཐུབ་ཀྱི་དུས་ལུས་ངག་གི་བདུན་སྤོང་བ་གཙོར་མི་བྱེད་ཅིང་། ཡིད་ཀྱི་གསུམ་སྤོང་བ་གཙོར་བྱེད་པས་གསུམ་ལྡན་གྱི་དུས་སོ། །སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་དུས་སུ་བརྣབ་སེམས་སྤོང་བ་གཙོར་མི་བྱེད་ཅིང་། གནོད་སེམས་དང་ལོག་ལྟ་སྤོང་བ་གཙོར་བྱེད་པས་གཉིས་ལྡན་གྱི་
2-1-305b


དུས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ཀྱི་དུས་རྩོད་པ་རྒྱས་པའི་དུས་སོ། །ཡང་ཚེ་དང་ཁ་དོག་སོགས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་རྫོགས་ལྡན། གསུམ་ཡོད་པ་གསུམ་ལྡན། གཉིས་ཡོད་པ་གཉིས་ལྡན། དེ་རྣམས་མེད་པར་རྩོད་པ་རྒྱས་པ་རྩོད་ལྡན་གྱི་དུས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། གསུམ་ལྡན་བྱུང་ཚུལ། 
གཉིས་ལྡན་དང་རྩོད་དུས་བྱུང་བའི་ཚུལ། ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་གྱུར་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རོ་ལ་ཆགས། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རོ་ལ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་གིས་སའི་རི་མཛུབ་མོས་བླངས་ཏེ་བསྣམས་ཤིང་ཟོས་ལ། སེམས་ཅན་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་མཐོང་ནས་ཟོས་ཏེ་ཁམ་གྱི་ཟས་དེ་དག་ཟོས་པས་ལུས་
ལྕི་ཞིང་རྩུབ་ལ་འོད་ཀྱང་འགགས་ཏེ་མུན་པར་གྱུར་པ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་ཟླ་དང་རྒྱུ་སྐར་དང་དུས་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་བྱུང་སྟེ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བས་གླིང་བཞིར་སྣང་བའི་བྱ་བ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་གང་ཁ་ཟས་མང་དུ་ཟ་བ་དེ་ནི་ཁ་དོག་ངན་ཅིང་ལུས་ལྕི་ལ། གང་ཉུང་དུ་ཟ་བ་དེ་ནི་ཁ་དོག་བཟང་
ངས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་འབྱུང་ཞིང་། ཁ་དོག་བཟང་བའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དག་གིས་ངན་པ་རྣམས་ལ་བརྙས་པ་དང་མི་དགེ་བ་སྤྱད་པས་སའི་རོ་དེ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སའི་རོའམ་བཅུད་ཟད་ནས་མྱ་ངན་བྱས་པ་དང་། སའི་ཞག་དྲི་རོ་སྔ་མ་དང་འདྲ་བ་ཁ་དོག་དོང་ཀའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་བྱུང་
བ་ཟོས་པས་དེ་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་ནུབ་བོ། །དེ་ཟད་པ་ན་མྱུ་གུའི་ཚལ་དྲི་རོ་སྔར་དང་འདྲ་བ་ཁ་དོག་ཀ་དམ་ཡུ་ཀའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་བ་ཟོས་སོ། །སའི་བཅུད་དང་ཞག་དང་མྱུ་གུའི་ཚལ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སོར་བཅུ་དྲུག་དང་བཅུ་གཉིས་དང་བརྒྱད་ཡིན་པར་འཆད་དོ། །སྔ་མ་ལྟར་དེ་
ཡང་ཟད་པ་ན་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་སཱ་ལུ་སོར་བཞི་པ་ནང་བརྔས་ན་ནུབ་སྐྱེ། ནུབ་བརྔས་ན་ནང་སྐྱེ་བ་ཕུབ་ཤུན་མེད་པ་བྱུང་བ་ཟོས་སོ། །དེ་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་ཆེས་རགས་ཤིང་རྩུབ་པ་ཡིན་པས་མི་གཙང་བ་འབྱུང་བའི་ལམ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དང་དབྱིབས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་བྱུང་བར་གྱུར་
2-1-306a


ནས། དེ་དག་ཕན་ཚུན་བལྟས་པ་ན་སྔོན་གོམས་པའི་ཚུལ་བཞིན་མིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་ཏེ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ན། གཞན་དག་གིས་ས་རྡུལ་སོགས་གཏོར་ཞིང་སྨད་པས་དེའི་ཆེད་དུ་ཁང་ཁྱིམ་དག་བྱས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། འབྲས་སཱ་ལུ་དེ་དག་
ཀྱང་ནམ་འདོད་པས་ལེན་པ་ན་ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གསོག་འཇོག་བྱས་པ་ན་ཕུབ་ཤུན་ཡང་བྱུང་ལ། དེ་བརྔས་པའི་ཤུལ་དུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བས་དེ་དེ་ནས་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་མ་མཐུན་པར་སོ་སོར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་བགོས་ཏེ་གནས་པ་ན། ཕན་ཚུན་རྐུ་འཕྲོག་ཏུ་གྱུར་
པས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་རང་བཞིན་བཟང་པོ་ཞིག་ཞིང་དཔོན་དུ་བསྟབས་ཤིང་བསྐོས་ནས་ལོ་ཐོག་གི་དྲུག་ཆ་སྟེར་བར་བྱས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚུལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དེ། འཁོར་མགུ་བར་བྱེད་པས་རྒྱལ་
པོ་དང་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོར་གྱུར་ཅིང་ཕོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པས་ན་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་དེ་ཡིན་ལ། དེའི་ཁྱིམ་ལའང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་གང་དག་འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཁྱིམ་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཏེ་དགོན་པ་དང་ནགས་སུ་གནས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་
བྲམ་ཟེ་དང་། རྐུ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པ་ལ་རྗེའུ་རིགས་དང་། བྱེད་པ་ལ་དམངས་རིགས་དང་གདོལ་པའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་འགྱུར་ཏེ་རིགས་ཐ་དད་ཀྱང་བྱུང་ངོ་། །མང་པོས་བཀུར་བའི་བུ་འོད་མཛེས་དང་། དེའི་བུ་དགེ་བ་དང་། དེའི་བུ་དགེ་མཆོག་དང་། དེའི་བུ་གསོ་སྦྱོང་
འཕགས་ཏེ། དེ་དག་ལ་ནི་བསྐལ་པ་དང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལྔ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ང་ལ་ནུ་དང་། མཛེས་པ་དང་། ཉེ་མཛེས་དང་། མཛེས་ཅན་དང་། མཛེས་ལྡན་རྣམས་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལྔ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ལས་རྒྱལ་བརྒྱུད་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་ནི། གདགས་པ་དང་། ལུང་གཞི་
2-1-306b


དང་། མངོན་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་དག་ཏུ་བལྟའོ། །གང་གི་ཚེ་མང་པོས་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་གཅིག་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ལོག་དང་། མ་བྱིན་ལེན་དང་། སྲོག་གཅོད་པ་དང་། རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སོགས་མི་དགེ་བ་དུ་མ་བྱས་སོ། །
གསུམ་པ་ནི། དེ་ནས་ལས་ཀྱི་ལམ་མི་དགེ་བ་ལྷག་པར་སྤྱད་པས་མི་རྣམས་ཚེ་ཐུང་ངུར་གྱུར་ནས་མཐར་ལོ་ནི་བཅུ་ལས་ཇི་ལྟར་རིང་ཡང་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་ཀྲོལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་རོ་དང་ལེ་ལོ་ལ་ཆགས་པའོ། །སྨྲས་པ། ལུང་གི་རྒྱུ་མཚན་འཁྲུལ་པ་འཚལ་མེད་ལ། །
ཟེར་སྒྲོས་བརྒྱུད་པའི་དྲི་མ་གཏན་ཕྱིས་ནས། །ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་ཚད་མ་རུ། །འགྱུར་ངོ་ཤེས་པ་སྟོན་པའི་བཀའ་བཞིན་བཤད། །འདི་ན་སྣོད་བཅུད་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡི། །ངོ་མཚར་རྒྱས་འདི་མཁས་མཆོག་དམ་པ་རྣམས། །ཀུན་ཏུ་དགའ་བའི་དཔལ་ཡོན་མཆིས་མོད་ཀྱང་། །ཕྱོགས་
ཙམ་མཐོང་བས་ཚིམས་པའི་ཆོག་ཤེས་ཀྱི། །མོས་པ་ལྷུར་བྱེད་བླུན་པོས་འདི་ཅི་ཀྭ། གསུམ་པ་འགྲིབ་པའི་མཐར་གང་འབྱུང་བ་ལ། བསྐལ་ངན་གསུམ་འབྱུང་བར་བསྟན་པ་དང་། དེ་གསུམ་གྱི་ཡུན་ནོ། །དང་པོ་ནི། མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ན་བར་བསྐལ་ཚར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་
པ་མཚོན་དང་ནད་དང་ནི། །མུ་གེ་དག་གིས་ཚར་ཕྱིན་ཏོ། །ཞེས་བསྐལ་པ་གཅིག་རྫོགས་པ་ལ་གསུམ་ཀས་རྫོགས་པར་འདོད་ཅིང་། སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ནི། ཚེ་ལོ་སུམ་ཅུ་པ། ཉི་ཤུ་པ། བཅུ་པ་གསུམ་ལ་མུ་གེ་ནད་མཚོན་གོ་རིམ་བཞིན་ཚར་ཕྱིན་པར་བཞེད། ལ་ལ་དག་བར་བསྐལ་
གཅིག་མུ་གེས་མཐར་ཕྱིན། དེ་ནས་བར་བསྐལ་གཅིག་ནད་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན། དེ་རྗེས་གཅིག་མཚོན་གྱིས་རྫོགས་པར་འདོད་པའང་ཡོད་དོ། །འདིའི་ལུགས་ལྟར་ན། དེའི་ཚེ་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ལ་འདོད་ལོག་དང་ཕོངས་པས་ཡ་ང་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ་རྐུ་བ་དང་ཕ་མར་མི་འཛིན་པ་སོགས་
2-1-307a


ལོག་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གནོད་སེམས་ཕན་ཚུན་རྔོན་པས་རི་དྭགས་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་གནོད་པ་འབར་བས་ཤིང་ངམ་བོང་བ་བླངས་པ་མཚོན་རྣོན་པོར་འགྱུར་ཞིང་གཅིག་སྲོག་གཅིག་གིས་གཅོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཉེས་པ་དེ་དག་གིས་མི་མ་
ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་རིམས་ནད་རྣམས་གཏོང་སྟེ་གསོར་མི་རུང་བའི་འཆི་ནད་དག་འབྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཉེས་པ་དེ་དག་གིས་ལྷས་ཆར་མི་འབེབས་ཏེ། མུ་གེས་གབ་ཙེ་དང་། རུས་གོང་དཀར་པོ་དང་། ཐུར་མས་འཚོ་བའི་མུ་གེ་འབྱུང་ངོ་། །གབ་ཙེ་བ་ནི་བཀྲེས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་བ་དག་འདུས་ནས་
འཆི་བ་ན་ཕྱི་རབས་ཀྱི་འབྲུའི་ས་བོན་དུ་གབ་རྩེའི་ནང་ན་འབྲུ་འཇོག་པ་སྲིད་པ་ཙམ་དེ་ཟ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་ནི་གབ་ཅིང་རྩེད་མོ་རྩེ་བ་ལྟར་མུ་གེས་ཉམས་ནས་འཆི་བའི་ཚེ། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་སློང་མི་ནུས་པར་གབ་བུ་གབ་རྩེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རུས་གོང་དཀར་པོ་ནི། ལུས་བསྐམས་ཤིང་
རྩུབ་པ་དེ་དག་ཤི་བ་ན་རུས་པ་དཀར་པོར་འགྱུར་ལ། ཚོན་པོ་ཤི་མ་ཐག་ནི་དེར་མི་འགྱུར་བས། རུས་གོང་དཀར་པོ་དེ་དག་བསྡུས་ཏེ་བསྐོལ་ནས་འཐུང་ངོ་། །བསྐོལ་བ་དེ་དག་ཐུར་མས་བགོས་ཏེ་ཟ་རེས་བྱེད་པ་དང་། ཡང་འབྲུའི་གནས་ཀྱི་གསེབ་ནས་འབྲུ་དག་ཐུར་མས་བྱུང་བ་ཆུ་མང་པོར་
བསྐོལ་བའི་ཆུ་འཐུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལས་ཐར་བའི་རྒྱུ་ནི། ཁང་བུ་བརྩེགས་པའི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལ་གང་གིས་ཉི་མ་གཅིག་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཤིང་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པར་བྱེད་ན་དེ་མཚོན་གྱི་བར་གྱི་བསྐལ་པར་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་གིས་ཨ་
རུ་ར་གཅིག་ཙམ་ཡང་དགེ་འདུན་ལ་འབུལ་བར་བྱེད་ན་དེ་ནད་ཀྱི་བར་གྱི་བསྐལ་པར་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་གིས་ཟས་ནེལ་ཟེ་གང་ཙམ་དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་ན། དེ་མུ་གེའི་བར་གྱི་བསྐལ་པར་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་
2-1-307b


མཚོན་ཆས་གསོད་པ་ཞག་རྣམས་བདུན་དང་ནི་ནད་ཟླ་བ་བདུན་དང་ཞག་བདུན་དང་མུ་གེ་ལོ་བདུན་དང་ཟླ་བ་བདུན་དང་ཞག་བདུན་དག་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །རྩ་བའི་རྣམས་ཚིག་གིས་ཞག་བདུན་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱང་འདྲེན་ནོ། །འཛམ་གླིང་དུ་མཚོན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། ནད་
དང་མུ་གེ་བྱུང་བའི་ཚེ་ཤར་ནུབ་ཀྱི་གླིང་གཉིས་སུ་དེ་དང་ཅུང་ཟད་འདྲ་བ་འབྱུང་སྟེ། མཚོན་དང་མཐུན་པ་གནོད་སེམས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དང་། ནད་དང་མཐུན་པ་ཁ་དོག་ངན་པ་དང་ཉམ་ཆུང་བ་དང་། མུ་གེ་དང་མཐུན་པ་བཀྲེས་སྐོམ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་འཇིག་པའི་བསྐལ་
པའི་ཚུལ་ལ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་འཇིག་ཚུལ། བཞི་པ་འཇིག་ཚུལ། མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་གྱིས་འཇིག་པའི་གྲངས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། གང་གིས་གང་འཇིག་པ། མ་ཞིག་པར་ལུས་པའི་རྩེ་མོ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་བསམ་
གཏན་གཅིག་ཏུ་འདུ་བས་ན་འཇིག་ལ། ཉི་མ་བདུན་གྱིས་ནི་མེས་འཇིག་པ་དང་ཆར་གྱི་ཆུས་ནི་ཆུས་འཇིག་པ་དང་རླུང་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པ་དག་གིས་འཇིག་པ་དག་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་བྱེད་དོ། །རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཡང་མི་ལུས་པའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་གཟེགས་
ཟན་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་ནི་སྣོད་འཇིག་པའི་ཚེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཆོས་ཅན། ལུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། མ་ཡིན་ན་རགས་པ་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྙམ་མོ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་པས་འཇིག་པ་དེར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མ་ལུས་ཀྱང་རགས་པ་རྒྱུ་མེད་དུ་མི་
འགྱུར་ཏེ། ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་རགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་མཐུའི་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་རླུང་ས་བོན་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཕྱིན་མེས་འཇིག་པ་ན། དེའི་རྩེ་མོ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མ་ཞིག་པར་ཡོད་པས། དེའི་རླུང་གིས་དང་པོ་ཕྱིན་
2-1-308a


འདོད་པ་དང་བཅས་པའི་སྣོད་རགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་སྟོན་སྡེ་པའི་མདོ་ལས། རླུང་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནས་ས་བོན་དག་ཁྱེར་ཏེ་འོང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ས་བོན་ནི། རྩ་བའི་ས་བོན། གཤེག་པའི་ས་བོན། ས་བོན་གྱི་ས་བོན། 
མདོའི་ས་བོན་ནོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་པས་ཁྱེད་སངས་རྒྱས་པས་ས་བོན་ཁྱེར་ཏེ་འོང་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་། ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་དང་སྡོང་པོ་ལ་སོགས་རགས་པ་རྣམས་ལས་མྱུ་གུ་སོགས་ད་འོས་པོ་རགས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་སོགས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། འདུ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
 དཔེར་ན་མེ་དུ་རིགས་མི་མཐུན་པས་མེ་ལས་དུ་བ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མྱུ་གུ་ལ་སོགས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རང་ནི་རྫས་ཆུང་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་སྟེ། རྫས་ཆུང་དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་རྫས་ཡང་ཆུང་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་ལ། རྫས་ཡང་ཆུང་དེ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ལས་སྐྱེ་
བའི་ཕྱིར། དེ་ཙ་ན་རིས་མི་མཐུན་ལས་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་ཙམ་ན་རིས་མི་མཐུན་རྒྱུ་མིན་དུ་འགྲོ་བས་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ནི་རིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བར་འདྲ་བར་གྲུབ་བོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདོད་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་
པས་དྲིས་པ། མྱུག་སོགས་ལ་ས་བོན་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་འཇུག་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་པ་ལ། གྲངས་ཅན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ་ནི། ས་བོན་གྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་འཕྲད་པ་ལ་གྱེས་པ་སྡུད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ས་བོན་གྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བསྐྱེད་དུ་མེད་པའི་
ཕྱིར། དཔེར་ན་དུ་བའི་རྡུལ་ཕྲན་དེ་གྱེས་པ་སྡུད་པའི་རྐྱེན་མེས་བྱེད་པས་སྡུད་པ་ཙམ་ལ་ནུས་པ་ཡིན་གྱི། རིས་མི་མཐུན་མེས་དུ་བ་རང་གི་ངོ་བོ་མི་བསྐྱེད་པ་བཞིན། མཐུན་དཔེ་དེའི་ཁྱབ་གྲུབ་ནི། དེ་ལ་མ་ཁྱབ་ན་ཆུ་ལས་ཀྱང་དུ་བ་སྐྱེ་བ་སོགས་རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བར་ཐལ། རྒྱུ་
2-1-308b


འབྲས་རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་པས་དེ་ལ་ལན་འདེབས་པ་ནི། རིས་མི་མཐུན་པ་ལས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཆོས་ཅན། འཆོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་མེས་དུ་བ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ཀྱི། ཆུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་ནུས་པ་
ངེས་པའི་ཕྱིར། དྲིལ་བུ་ལས་དྲིལ་བུའི་སྒྲ་སྐྱེ་བ་རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་ནུས་པ་ངེས་པས་སྐྱེ་སྟེ། དྲིལ་བུ་ལ་དྲིལ་བུའི་སྒྲ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ཀྱི། བུམ་པའི་རོ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། མེ་རྫས་ལ་ཡོན་ཏན་ཁ་དོག་དམར་པོ་སྐྱེ་བ་དེ་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ཁ་དོག་དམར་པོ་རིས་མི་
མཐུན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་པས་དེའི་ལན་དུ། རིས་མི་མཐུན་པ་ལས་ཀྱང་ནུས་པ་ངེས་པ་དེ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དེ་འདྲ་ལ་སྣ་ཚོགས་སྲིད་ཀྱང་། རྫས་ཆོས་ལ་ནི་རིས་མི་མཐུན་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ། རིས་མཐུན་ལས་རིས་མཐུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འཇག་
མ་ལས་རེ་ལྡེ་དང་སྐུད་པ་ལས་རས་ཡུག་འབྱུང་གི། འཇག་མ་ལས་རས་ཡུག་དང་སྐུད་པ་ལས་རེ་ལྡེ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་པས་དེ་དགག་པ་ལ་མི་འཐད་པར་དམ་བཅའ་བ་དང་། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་དཔེ་མ་གྲུབ་སྟེ། འཇག་མ་དང་
སྐུད་པ་ལས་རེ་ལྡེ་དང་རས་ཡུག་ལོགས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། འཇག་མ་དང་སྐུད་པའི་ཡན་ལག་དེ་དག་ཁོ་ནར་གནས་པ་ལ་རེ་ལྡེ་དང་རས་ཡུག་གི་མིང་བཏགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མིང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གྲོག་མ་དུ་མ་འདུས་པ་ལ་གྲོག་མའི་ཕྲེང་བར་བཏགས་ཀྱི། རྫས་གྲུབ་མེད་པ་
བཞིན་མཐུན་དཔེ་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་པ་རང་ལའང་གྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་རྫས་སུ་གྲུབ་ན་ཡན་ལག་རེ་རེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྫོགས་པར་ཡོད་དམ། ཆ་རེ་ཡོད། དང་པོ་ལྟར་ན་སྐུད་པ་གཅིག་འཛིན་པའི་མིག་དང་ལུས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཆོས་ཅན།
2-1-309a


སྣམ་བུའང་གཞལ་བར་ཐལ། ཡན་ལག་སྐུད་པ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་སྣམ་བུའི་རྫས་རྫོགས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁོས་མ་ཁྱབ་སྟེ། སྐུད་པ་གཅིག་ལ་སྣམ་བུ་ཡོད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ་སྙམ་ན། སྐུད་པ་གཅིག་ལ་སྣམ་བུར་འདུག་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཅན། 
སྣམ་བུ་དམིགས་པར་ཐལ། དམིགས་པ་ལ་གང་གིའང་གེགས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཡན་ལག་གི་འདུས་པ་ཙམ་རས་ཡུག་ཏུ་བཏགས་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་རས་ཡུག་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཡན་ལག་དེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་རས་ཡུག་གི་ཆ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། 
རས་ཡུག་གི་རྫས་ལོགས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ཁོའི་བསམ་པ་ལ། རས་ཡུག་གི་རྫས་ཡན་ལག་ཅན་ལོགས་ན་ཡོད་དེ། སྐུད་པ་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཆ་གཉིས་ཀྱང་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོགས་སུ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། རྟགས་དེ་གྲུབ་ན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཆ་ལ་སོགས་པ་དེས་བརྩམས་པའི་
ཡན་ལག་ཅན་འགྲོར་སྲིད་ཀྱང་། སྐུད་པ་ལས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཆ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྐུད་པ་ལ་སྐུད་པ་ལས་གཞན་རས་ཡུག་གི་ཆ་མེད་པས་ཁྱབ་བོ། །རིགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡན་ལག་རེ་རེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་རྫོགས་པར་ཡོད་དམ། ཡན་ལག་ལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཆ་རེ་ཡོད། 
བརྟགས་པས་ཡན་ལག་ཅན་ཡན་ལག་ལ་ཡོད་པ་མི་འཐད་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཡན་ལག་གི་རིགས་དམིགས་པས་ཡན་ལག་ཅན་དམིགས་སམ། ཡན་ལག་གི་རྫས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་དམིགས། དང་པོ་ལྟར་ན། ཁ་ཚར་ཙམ་དམིགས་པས་རས་
ཡུག་དམིགས་པར་ཐལ། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྟེན་དུ་མ་ཤེས་པ་དེ་ཡན་ལག་གི་རིགས་ཙམ་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། འོ་ན་ཡན་ལག་ཅན་གཏན་མི་དམིགས་པར་ཐལ། ཡན་ལག་གི་རྫས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་གཏན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚུ་རོལ་མཐོང་ཡང་
2-1-309b


ཕ་རོལ་མི་མཐོང་། ཕྱི་མཐོང་ཡང་ནང་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་མིག་དང་རེག་པ་དག་གིས་རིམ་གྱིས་རས་ཡུག་གི་ཡན་ལག་ཁ་རེ་རེ་ནས་འཕྲད་པ་ན་ཆོས་ཅན། རས་ཡུག་གིས་ཡན་ལག་ཅན་མི་ཤེས་པར་ཐལ། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་དམིགས་པ་ལ་ཡན་ལག་གི་རྫས་
ཐམས་ཅད་དམིགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡན་ལག་རྫོགས་པར་མཐོང་དགོས་པ་མིན་གྱི། ཡན་ལག་དག་ཁོ་ན་རིམ་གྱིས་མཐོང་བ་ལ་བལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་མགལ་མེ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ལ་འཁོར་ལོ་གཅིག་ཏུ་ཤེས་
པ་བཞིན་ནོ། །སྐུད་གཟུགས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། དུ་ཀུ་ལ་དང་། རས་བལ་སོགས་རིགས་ཐ་དད་དང་། བླ་དང་འོག་ཏུ་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་ཐ་དད་རས་ཡུག་དང་རིས་མི་མཐུན་པ་ལ་རས་ཡུག་གི་གཟུགས་སོགས་དང་རིས་མཐུན་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་སྐུད་པ་རིས་
མཐུན་ལས་རིས་མཐུན་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ལོགས་པ་ཞིག་འབྱུང་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཡང་ན་བརྩམ་བྱ་ཡན་ལག་ཅན་རས་ཡུག་དང་། རྩོམ་བྱེད་ཡན་ལག་སྐུད་པའི་གཟུགས་སོགས་མི་མཐུན་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་ན། རིས་མི་མཐུན་པ་ཕན་ཚུན་བརྩམ་བྱ་རྩོམ་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ། །
ཟ་འོག་གི་ངོས་གཅིག་བཀྲ་བ་དེ་མ་མཐོང་གཅིག་མི་བཀྲ་ངོས་མཐོང་བ་ན་ཆོས་ཅན། ཟ་འོག་གི་ཡུག་མི་མཐོང་བར་ཐལ། བཀྲ་མི་བཀྲའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ཟ་འོག་གི་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་ཡིན་པ་ནི་གང་ཞིག །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་བཀྲ་བའི་ངོས་
མ་མཐོང་བ་དེ་ཡང་མཐོང་བར་ཐལ། དེ་གཉིས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ལ་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་ན་ནི་རིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་མདོར་བསྟན་ཙམ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་བཤད་ན། མེའི་
2-1-310a


ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རེག་བྱ་ཚ་བ་དང་གཟུགས་སྣང་བ་ཆོས་ཅན། ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རེག་གཟུགས་དེ་དག་ལ་དང་པོ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མ་དག་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཡང་གྲངས་ཅན་ན་རེ། ཡན་ལག་ལས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཟུར་དུ་
བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དབང་པོས་མི་སོད་པ་ལ་དེ་དག་གིས་བརྩམས་པའི་བ་ལང་སོགས་དབང་པོ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡན་དགར་བ་དབང་པོས་མི་སོད་དུ་ཆུག །དེས་བརྩམས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་མེད་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲན་ཟླ་བཅས་འདུས་པ་དག་མངོན་
སུམ་ལ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བ་འོག་གི་ཡན་ལག་རིས་མི་མཐུན་པ་དེ་དག་གི་འདུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཟ་འོག་གཞན་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། མིག་དང་གཟུགས་དེ་མ་ཐག་པ་རིས་མི་མཐུན་ཀྱང་འདུས་པ་ཙམ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་བཞག་པའི་ཕྱིར་དང་། རབ་རིབ་ཅན་ལ་ཡན་
ལག་ཅན་གྱི་རྫས་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་སྐྲ་བཀྲམ་པའི་ཚོགས་ལ་དམིགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་རབ་རིབ་ཀྱི་བསླད་ངོར་ནི་སྐྲའི་འདུས་པར་དམིགས་ཀྱི། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞིན་སྐྲ་ཉག་རེ་རེ་བསླད་ཤེས་ཀྱིས་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་བྱེ་བྲག་པས། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ཡོན་
ཏན་རྣམས་དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་མེ་ནམ་མཁའ་ས་ཆུ་རླུང་སོགས་ཀྱི་རྫས་དང་དོན་གཞན་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ། སངས་རྒྱས་པས། གཟུགས་སོགས་ཡོན་ཏན་ཞིག་ན་དེ་རྟེན་པའི་རྫས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཞིག་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ཡོན་ཏན་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་མིང་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་
ཞེས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་པས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྫས་ཡིན་ལ་རྫས་སོགས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་ཞིག་ཀྱང་དེའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཞིག་པར་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྫས་ཡོན་གཞན་པ་ཆོས་ཅན། རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ས་ཆུ་མེ་ལས་ཡོན་ཏན་གཟུགས་སོགས་ནི་
2-1-310b


སུས་ཀྱང་ལོགས་སུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། འདིའི་རྫས་ལས་འདིའི་ཡོན་ཏན་ནོ་ཞེས་ངོས་འཛིན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་རང་བྱེ་བྲག་པས་ཀྱང་། མིག་དང་གཟུགས་འཕྲད་ཙ་ན་གཟུགས་སྣང་བ་བཞིན་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་རྫས་ཀྱང་སྣང་བར་དམ་བཅས་པས་གཟུགས་ལས་ལོགས་སུ་
དེའི་རྫས་ཀྱང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །པེ་ལུ་ཀ་ནི། རྫས་ཡོན་ཐ་དད་དེ། དཔེར་ན་ཡོན་ཏན་ཚིག་ན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མི་འཚིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །བལ་དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཟུགས་སོགས་ཚིག་པ་ན་ཆོས་ཅན། དེ་བརྟེན་པའི་རྫས་ཀྱང་འཚིག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་དེ་ལ་བལ་
དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་ཀྱི་བློ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་སོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་རྫས་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བྱེ་བྲག་པས། ཡོན་ཏན་ལས་རྫས་ལོགས་ན་ཡོད་དེ། བུམ་པ་བེའུའི་དུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཀར་པོ་དེ་མེ་ལ་བསྲེགས་པས་དམར་བའི་ཡོན་ཏན་མི་འདྲ་བར་སོང་ཡང་། རྫས་བུམ་
པ་མི་འགྱུར་བར་ངོ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། མ་ཁྱབ་སྟེ། བུམ་པ་དཀར་པོ་བསྲེགས་པས་དམར་པོར་སོང་བ་ན་ཆོས་ཅན། བུམ་པར་ཤེས་པ་དེ་བུམ་པ་རྫས་དཀར་པོ་ལས་ཐ་དད་ནས་དེར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཀར་པོའི་དུས་ཀྱི་དབྱིབས་དང་དམར་པོའི་དུས་ཀྱི་དབྱིབས་འདྲ་བས་དེ་ངོ་
ཤེས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྔ་དྲོ་གྲོག་མོའི་ཕྲེང་བ་གཅིག་དེ་ཚོ་གྱེས་ནས། གྲོག་མོ་དེ་མན་ཚོ་གཅིག་གིས་ད་ཅིའི་ཕྲེང་བ་ཀ་འདྲ་བའི་དབྱིབས་གཅིག་བྱས་པས་ད་ཅིའི་གྲོག་མོའི་ཕྲེང་བ་ཡིན་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །བུམ་པའི་རྫས་ཡོན་ཏན་ལས་ཟུར་དུ་ཡོད་ན་ངའི་བུམ་པའི་རྫས་ལྟ་བུའི་
རྟགས་ལ་མ་བལྟོས་པར་ངོ་ཤེས་དགོས་པ་ལས། བུམ་པ་དམར་པོ་ལྟ་བུ་འདྲ་བ་བརྒྱ་སྟོང་བསྒྲིགས་ཡོད་ནའང་། སེན་མོ་ལ་སོགས་ཀྱི་རྟགས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་གིས་ངའི་བུམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་ལས་ཡོན་ཏན་ཅན་རྫས་གཞན་མི་འགྲུབ་བོ། །མདོར་ན་གྲུབ་པ་འདི་
2-1-311a


དག་ནི་བྱིས་པའི་བླ་བརྡོལ་ཡིན་པས་དགག་པར་མ་ལྕོགས་སོ། །སྨྲས་པ། གང་ལ་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཞིབ་མོ་ལ། །གང་གིས་དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཡང་དག་ནི། །ཀུན་ཏུ་དགེ་བ་གོམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་། །གཞན་དྲིང་མེད་ཕྱིར་སྦྱངས་པའི་དབང་གིས་སོ། ། 
གཉིས་པ་ཡང་འཇིག་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་རྩེ་མོ་ལས། མེས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མན་ཆད་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །སོགས་པས་ཆུས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་སྲུལ་བར། རླུང་གིས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་མན་འཐོར་
བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་པོ་དེ་ནི་འཇིག་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ལྷག་མ་ཡིན་པས་རྩེ་མོ་ཡིན་ཏེ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པོ་དེའི་ནང་གི་སྐྱོན་རིམ་པ་ལྟར་རྟོག་དཔྱོད་དང་། དགའ་བ་དང་། དབྱུང་རྔུབ་གསུམ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་
བསམ་གཏན་བཞི་པ་འཇིག་ཚུལ་ལ། མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་གྱིས་མི་འཇིག་པར་བསྟན་པ་དང་། འཇིག་ཚུལ་དངོས་སོ། །དང་པོ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་སྣོད་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་དེ། གནས་བརྒྱད་པར་འཆད་པའི་སྐྱོན་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། 
གནས་གཙང་གི་མཐུ་ཡིན་ཏེ། གཙང་རིས་པ་དེ་དག་གཟུགས་མེད་དུ་འཇུག་ནུས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྷག་མཐོང་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི། གཅིག་ཤོས་ཞི་གནས་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་འོག་མ་གཞན་དུའང་འགྲོ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། 
བཞི་པའི་སྣོད་མི་རྟག་སྟེ། དེའི་གཞལ་མེད་ཁང་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་བཅས་ཏེ་འབྱུང་འཇིག་ཕྱིར་རོ། །(གསུམ་)པ་མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་གྱིས་འཇིག་པའི་གྲངས་བསྟན་པ་ནི། མེ་ཡིས་བདུན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆུ་ཡིས་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་མེ་བདུན་བཏུད་དེ་འཇིག་པའི་འོག་ཏུ་ཆུས་འཇིག་
2-1-311b


པ་རེ་རེ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཆུས་ལན་བདུན་ཐལ་ནས་ཀྱང་མེ་ཡིས་ཏེ་ལན་བདུན་གྱིས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ནི་མཇུག་ཏུ་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆུས་འཇིག་དང་མེས་འཇིག་དུས་རིང་པོས་ཆོད་ཅིང་འབྱུང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དེ་དག་གི་བསམ་
གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ཁྱད་པར་འོག་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་གསོན་པའི་རྒྱུན་ལུས་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཚེ་ཚད་བསྐལ་ཆེན་བཞི་ཆ་དང་། གཉིས་པའི་བསྐལ་པ་གཉིས་ཡིན་
པ་བཞིན་དུ་སྣོད་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་མེས་འཇིག་པ་བདུན་ཚན་བརྒྱད་དེ་ལྔ་བཅུ་པ་དྲུག་དང་། ཆུས་འཇིག་པ་བདུན་དང་། རླུང་གིས་འཇིག་པ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་ན་འཇིག་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གདགས་པའི་བཤད་པ་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་
རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལེགས་པར་དྲངས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་དེ་དག་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡོད་དེ། སྣོད་ཆགས་པ་ལ་བསྐལ་ཕྲན་གཅིག་འདའ། སྣོད་འཇིག་པ་ལ་བསྐལ་ཕྲན་གཅིག་
འདའ་ཙམ་ན་སྣོད་ཆགས་འཇིག་ཙམ་ན་ཚངས་ཆེན་མེད་པ་ལ་ཚེ་ཚད་ཅི་འོང་། འོ་ན་ཚངས་ཆེན་གྱིས་བསྐལ་ཕྲན་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ལས་མི་ཐུབ། འོ་ན་དྲུག་ཅུ་ལ་ཉེ། དྲུག་ཅུའི་ལྟག་འོག་ལ་བརྩི་བདེ་བས་དྲུག་ཅུར་བཤད་དོ། །དེ་ཀ་བཞིན་འོད་གསལ་གྱི་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱད་ལ་བསྐལ་ཕྲན་
ཉེར་གཉིས་ཀྱིས་མ་ལོངས། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་བསྐལ་ཆེན་རེ་བཞི་ལ་ཡང་དེས་མ་ལོངས་ཀྱང་ལྟག་འོག་བརྩི་བདེ་བས་དེར་བཤད་པའོ། །གཉིས་པ་གནས་ཀྱི་མཚན་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གནས་གསུམ་
2-1-312a


པའོ། །སྨྲས་པ། བདག་ནི་འདི་ནས་འཆི་འཕོ་གྱུར་བ་ན། །ཡང་དག་དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་ཏེ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཀརྨའི་ཕྲིན་ལས་དང་། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་སོགས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བཞེད་དོན་མ་ལུས་ཇི་བཞིན་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །དཔལ་ལྡན་ཀརྨ་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཀུན། །བདག་གིས་འགོད་པར་ནུས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །
2-1-312b


empty page
2-1-313a


 ཨོཾ་སྭ་སྟི། ཡོན་ཏན་མཆོག་དམ་པ་དང་དེ་གང་དང་ལྡན་པའི་རྗེ་བཙུན་དམ་པ་བླ་མ་དང་འདྲ་བ་གང་དག་དང་། ཁྱད་པར་དབྲོག་ཏུ་མེད་པའི་བཀའ་དྲིན་སྩལ་བའི་མཚུངས་བྲལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་རྣམས་ཡིད་ལ་ལེགས་པར་གསལ་
བཏབ་ནས། མ་རྒན་རིས་མེད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་དུ་འགོད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བློ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བཞིན་པར། ཁོ་བོའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཉན་ཐོས་དག་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་སྦྱོར་ཊཱིཀ་གི་ལུང་ཙམ་ཞིག་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་
ཀརྨ་ཕྲིན་ལས་པ་ཆེན་པོའི་ཞལ་སྔར་རང་ལོ་ཉེར་གཉིས་པ་ཞིག་ལ་ཐོས་པས་རྐྱེན་ནས་རང་ལོ་ཉེར་དྲུག་པར་མཆིམས་ནམ་མཁའ་གྲགས་ཊཱི་ཀ་གཞིར་བྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཏུས་ནས་གནས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལས། སྙོམས་འཇུག་དང་པོའི་འགྲེལ་བ་རྒྱས་བསྡུས་
འཚམས་པར་ཀོང་པོར་སྡོད་དུས་གྲུབ་པ་ལས། ཀྱེ་མ་དུས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲེལ་བ་བྱས་ཀྱང་དོན་གཉེར་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་མི་འབྱུང་བར་དོགས་པ་ལས། སླར་དབུས་སུ་ཕྱིན་པ་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཆེན་པོ་ཀརྨ་ཕྲིན་ལས་པའི་ཞབས་ཀྱི་བཀས་བསྐུལ་བ་ལ་བརྟེན། སླར་གཡས་རུ་གཙང་འགྲམ་གྱི་
ལྷ་ཁང་དང་ཉེ་བ། ཧོར་ས་སྐྱ་པ་ཡོན་མཆོད་ཀྱིས་གན་པའི་ཕོ་བྲང་དུ་བཏབ་པ་ཉུག་རྒྱལ་ཁང་དུ་རང་ལོ་སོ་གསུམ་པ་ནས་གནས་གཉིས་པའི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་པ་ཕྱིན་གྱི་འགྲེལ་བར་བགྱིས་པ་ལ། དེ་ཕྱིན་གྱི་གནས་གཉིས་པར་སྔར་གྱི་གནས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་འགྲེལ་བ་གང་ཟིན་ལས། 
རྒྱས་པར་འགྲེལ་ཞིང་རང་འགྲེལ་གྱི་དོན་ཞིབ་ཆ་ཕལ་མོ་ཆེ་དྲངས་ཏེ་ལེགས་པར་བཤད་ཡོད་ཅིང་། གནས་གཉིས་པའི་གཤམ་ཙམ་ནས་དཀའ་ཚེགས་ལ་མ་བསམས་པར་འགྲེལ་བཤད་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་སྣང་སྲིངས་ཏེ་ལེགས་པར་བཤད་ཟིན་པས། དེའི་དགེ་བ་གང་མཆིས་མཁའ་ཁྱབ་སེམས་ཅན་
2-1-313b


ཐམས་ཅད་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་བསྔོའོ། །ཞེས་ཁོ་བོ་ཀརྨ་པ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེས་བརྗོད་པར་བྱས་སོ། །དཔེ་རྫི་འདི་ཊཱི་ཀ་འདི་དང་མ་བྲལ་བར་གྱིས་ཤིག །མངྒ་ལམ་ཤྲཱི་ཛྷ་ལ་ཛམྦུ་དྭཱི་པ་ཨ་ལངྐཱ་ར་བྷ་ཝནྟུ། 
2-1-314a


empty page
2-1-314b


empty page
2-1-315a


empty page
2-1-315b


empty page
2-1-316a


empty page
2-1-316b


empty page