5-1-1


༄༅། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་མཆན་བུ་ཟུར་དུ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
༄༅། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་ལས། འདི་ནི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་རྫོགས་ལྡན་ལུགས་ཀྱི་བཤད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བ་དོན་གསལ་ཞིང་ཚིག་གི་རྙོག་པ་མེད་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་དགུ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་བརྒྱད་དང༌། ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་ཨཥྟ་ད་ཤ་སཱ་ཧ་སྲི་ཀཱ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། དུམ་བུ་དང་པོ། བམ་པོ་གཅིག་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུང་བ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་བཅུ་ཙམ་ན། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་དེ་རྟོགས་པས། འབུམ་དུ་མེད་པ་རྣམས་ལ་མིག་འདི་འོག་ཐམས་ཅད་དུ་བརྡ?འོ། །སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ཙམ་ན། རྒྱལ་སྲིད་ཚོགས་ལ། ཆགས་པ་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བཞི་ཙམ་ན། བསམ་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་བཅུ་གསུམ་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ཙམ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཛུམ་པ་ཁ་འབྱེ་བ་དེ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ནས་འོད་ཟེར་འབྱུང་རུང་དུ་མཛད་དེ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། མཐའ་དམའ་སྟེ་ཆེན་པོ་སོགས། འཇམ་པ་དང༌། ཤིང་དང་
5-1-2


ལྕུག་མ་སོགས་སྣུམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། རླུང་ནི། མི་བདེ་བ་བསྐྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་དེར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། སེམས་ཅན་དབང་པོ་བསྡམས་པའི་འབྲས་བུ། དམུས་ལོང་གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ། སྨོན་པ་རྣམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་མེད་ན། གསོ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ། གཅེར་བུ་རྣམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན། བྱམས་སོགས་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ། ཕ་མ་དང་མཚུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཚངས་སྤྱོད་ལ་གནས་པའི་འབྲས་བུ། གཙང་ཞིང་ཉེས་པའི་དྲི་ང་བ་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འདི་ལྟར་དུལ་བ་དབང་པོ་བསྡམས་པ་ནི་ལེགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ། ཞི་བ་ནི་ལེགས་པའོ། །གསོ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པས། ལེགས་པར་སྡོམ་པ་ནི་ལེགས་པའོ། །གསོ་སྦྱོང་གི་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པས། ཚངས་པར་སྤྱོད་དེའི་རྩ་ན་མི་འཚེ་བ་བྱམས་སོགས་བསྒོམ་པ་ནི་ལེགས་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ངོ་མཚར་ཏོ། །ཞེས་ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་འཕེལ་ནས། དགྱེས་པས་བསྐྱོད་པའི་ཚིག་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བག་ཕེབས་པར་བྱ་བའི་དགེ་བའི་མདུན་ན་དེ་དག་གི །ལུས་ཅི་འདྲ་བ་སྐུ་ཐ་མལ་པ་རང་བཞིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དང་མི་འདྲ་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་འདྲ་བ་མེད་པར། ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་གསུམ་ན། གློ་བུར་ཀྱི་སྙོན་མེད་པས། གནོད་པ་ཆུང་ངམ། རྐྱེན་བཞི་བརྙེས་པས། ཉམ་ང་བ་ཆུང་ངམ། བཀྲེས་སྐོམ་སོགས་ཀྱི་ཉམ་ང་བ་ཉུང་བས་བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། གནོད་པ་ཆུང་བའི་འབྲས་བུ། འཚོ་འམ། ཉམ་ཆུང་བའི་འབྲས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་བའི་འབྲས་བུ། བདེ་བར་རེག་པར་གནས་སམ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཚིག་གིས་བསྟོད་པས། བསྟི་བསྟང་དུ་བྱས། ཡིད་ཀྱིས་གུས་ཤིང་འཕངས་པས་བླ་མར་བྱས། ལུས་ཀྱི་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཞིང་འདུད་པ་དང་བསྒོར་པ་བྱེད་པས། རི་མོ་བྱས། མེ་ཏོག་དང་བདུག་སྤོས་སོགས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། པད་མ་ཅན་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་གོ་སླ་སྟེ། རྒྱས་པར་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་བྲིས་ཟིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གླེང་གཞིའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།།      །།
༈ ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོ་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །འདིའི་མཐར་གསུངས་པའི་དོན་བདུན་ཅུའི་ཚིག་གི་དོན་དང་དེ་རྣམས་རྫོགས་པའི་མཐར་འབྱོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན། བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་
5-1-3


གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་། ཤཱ་རིའི་བུ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་སྲིད་ཡོད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཇི་ལྟ་བཞིན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་རྣམ་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་འདོད་པ་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཞེས་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པས་གསུངས་པ་སྟེ། སྙིང་པོའི་མདོ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་ནོ། །རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། རྫོགས་པར་བྱའོ། །གཅིག་འདི་ནས་བཟུང་ནས་བྱའོ་རེ་རེའི་མཇུག་ཏུ། གཅིག་ནས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་བར་གྲངས་ཡིག་གདབ་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། བྱུང་ཡང་དུས་ལས་ཡོལ་བར་ལྷག་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱས་འབྲིང་དུ་བྲིས་པའི་ཚུལ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཆོས་བདེན་པ་རིགས་པ། གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དགོད་པ་བཞི་དང༌། ཡི་གེ་འདི་འདྲ་བ་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཅུ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པ། གཞན་གྱི་གནོད་པ་ལ་ཅི་མི་སྙམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་གྱི། ཆོས་ལ་ངེས་པར་མོས་པའི། བྱ་དཀའ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའི། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། འཕོངས་པས་འདོད་པ་ལ། འདི་དང་གཞན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པ་སྟེ། བཟོད་པ་བཅུ་དང༌། འབུམ་ཏིག་ཏུ་གསུངས་པའི་བྱམས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རིག །ཚེ་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་རིག་པ། ཟག་ཟད་ཤེས་པའི་རིག་པ་སྟེ། རིག་པ་གསུམ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱམས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་
5-1-4


དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བ། འཚོ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཡང་དག་པར་སྡུག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དྲུག་དང༌། དེའི་རྩ་ན། རྟོག་པ་བརྒྱད། རྒྱས་འབྲིང་དུ་བྲིས་ཟིན་པ་དང༌། ལུས་ཀྱང་ཐ་དད་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཞེས་པར་འབྱུང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ནི་འདིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་གྱུར་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུའི་ས་བརྒྱད་པ་གནོན་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། དབྱིངས་ཀྱིས་གྲུབ་པ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀླས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཀྱང༌། ཆུ་ཐིགས་རྒྱ་མཚོར་ལྷུང་བ་རྒྱ་མཚོ་མ་ཟད་དུ་མི་ཟད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ། དེ་ནས་འགྲེས་བཅུ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་མང་པོར་ཕྱེའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་ན་གང་མེད་པ་དེ་ནི་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ནས་ལྷག་མ་ལུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཡོད་པའོ་ཞེས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་གཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་པར་འདོད་པས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དྲིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞེས་སོགས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་བསོད་སྙོམས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། 
5-1-5


ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དུམ་བུ་དང་པོ། བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་དྲུག་ན། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། ནང་གི་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསང་བར་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཕྲ་བར་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཕྲ་བར་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པའོ། །འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་གསུངས། དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་པས། དེ་ནས་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཞལ་ལྟ་དང་བྱ་བ་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱས་འབྲིང་དུ་རིམ་གྲོ་ལས་བྱ་བ་དང༌། ཞེས་པ་འབྱུང༌། རྫས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་རྒྱས་འབྲིང་དུ་འབྱུང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མིག་ལྔ་བསྐྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཤའི་མིག་གིས་ཏེ། གཟུགས་སྐུའི་སྤྱན་དང༌། ལྷའི་མིག་གིས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་འཇུག་དང༌། མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་སྟེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མིག་སྟེ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མིན། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང༌། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། སྙེད་དག་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དག་གི་མུན་པ་མུན་ནག །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང༌། ཕྲེང་དྲུག་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་སྐུའི་གསང་བ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཚེའི་ལྟ་སྟངས་རྒྱས་པར་བྲིས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། སངས་རྒྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་འགྲོ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཉལ་བའི་ས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་དང༌། རྒྱས་བཤད་ལ་རིམ་པ་ལྟར་གཞུང་འདིར་མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག་དང༌། བརྒྱ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །ད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གཞན་ཡང་སྟོན་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་གང་གི་ཚེ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཉིས་པའོ།།      །།
༈ དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་འདིའི་དོན་ནི། འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ་དང༌། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ་དང༌། སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཉི་ཁྲི་ལེ་བརྒྱད་མ་ལ་སོ་སོར་སྦྱར་ཡང༌། སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་དང༌། འབུམ་འགྲེལ་དང༌། བཙུན་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་མ་སྦྱར་ཞིང༌། འབུམ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྦྱར་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་
5-1-6


དང༌། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་བཟད་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། མི་བཟད་པ་ཉིད་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སེམས་བསྐྱེད་ཉེར་གཉིས་དང༌། མི་ཟད་བ་བརྒྱད་ཅུ་དོན་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་དགོས་པ་མདོ་དེ་དང༌། རྒྱལ་བ་ཉིད་དང༌། རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་དཔོན་སློབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཆོས་བཅུ་ལས། སེ༷མས་བསྐྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་། ཞེས་པ་དོན་དང་པོ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བསྒྲུབ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ན། བཅུ་ལས་དང་པོ་ནི། སྒྲུབ་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ན། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཅིང་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ལ་ནི། ཅིར་ལ་ཡང་མི་རྟོག་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དགོས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཆོས་རྣམ་དག་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། མིང་དེ་ནི་ཀུན་བཏགས་ཡིན་པས་མིང་གི་ངོ་བོ། དེའི་འོག་ཙམ་ན། སྟོང་པ་ནི་མ་ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མེད་ཀྱི། དེ་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་བའི་མཐའ་སྤང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་མེད་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་ནི་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་འདི་ཉིད་དུ་ནི་མེད་ཀྱི། ཕུང་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོད་དོ། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། ཡིན་པ་དང་ཞེས་པ་ཡང་འཇུག་སྡུད་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བཏགས་པ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། འོ་ན་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་སྙམ་ན། དེའི་འོག་ཙམ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། འོ་ན་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་མེད་དེ། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐ་དད་མ་ཡིན་
5-1-7


ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ། ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིར་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་དང་གཞུང་མི་འདྲ་བར་ཡོད་པས་བཤད་པ་ཡང་མི་འདྲའོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྟོང་པ་ཡིན་པས་སོ་སྙམ་ན། འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ནས། ཞེ་ན། གཟུགས་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། གཟུགས་མེད་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་ན་མི་གནས། གཟུགས་མེད་པ་རྣམ་ཤེས་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས། ཕྱོགས་ན། མཐོང་བ་ནི་བདེན་པ་མིན་པས་ལོག་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། གཞན་དབང་གང་ལ་གནས་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡོངས་གྲུབ་ལ་ཀུན་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དྲུག་ན། མིང་ཙམ་མོ། །བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ། བདེན་དོན་རྣམ་རྟོག་སེལ་བ་ན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །མིང་ཙམ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་གསུངས། །འདི་ནི་སྒྲ་དོན་འགོག་པ་སྟེ། །དངོས་པོ་སེལ་བར་བྱེད་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དྲན་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན་མི་མཐོང་ངོ༌། །བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ། བདག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མི་མཐོང་ཞེས་སོགས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས། །བཅོམ་ལྡན་དངོས་པོར་ཀུན་རྟོག་གོ །འཁྲུལ་བ་འགོག་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་དྲན་པ་དགོས་སོ། །རྣམ་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དེས་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། པོ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཤེས་རབ་ཀྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། དེས་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། མི་བཟོད་དོ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཐམས་ཅད་ནི། གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། ཐ་དད་པ་མ་ལགས་པ། རྣམ་པར་དག་པས་དབེན་པ་འདུས་མ་བྱས་པས་མ་སྐྱེས་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བས་ངོ་བོ་ཉིད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱང་ཉེ་བར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་ཐོབ་ཕྱིན་ཆད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་བསྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །ཞེས་པ་ལ་བཞི་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ན། སྤྱོད་པ་ཕུང་པོ། ཁམས། སྐྱེ་མཆེད། བདེན་པ། རྟེན་འབྲེལ། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་བདུན། དེ་
5-1-8


ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པས་རེ་ཞིག་བརྩོན། ཞེས་སེམས་པར་མི་བརྗོད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། གང་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཚོར་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་པ་དེ་ནི། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འདི་ལྟར། ཆོས་ཉིད་གཟུགས་ཡིན་ལ། དོན་དམ་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་ཀྱང༌། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཚོར་བ། དེ་ནས་བཅུ་གཉིས་ཅུང་མེད་ན། པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་སྣང་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཟུང་འཇུག་བསྟན་ཏོ། །འགོག་བདེན་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུ་སྟོང་པ། དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་འདས་ཤིང་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པས་མི་སྐྱེ། བྱ་བ་གདོད་ནས་གྲུབ་པས་དེ་ལ་ལྷག་པ་བསྣན་དུ་མེད་ལ། དེ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པས། འདས་པ་ཡང༌། དེའི་འོག་ཙམ་ན། གང་ཡིན་པ་འགོག་བདེན་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས་གཟོད་མ་ནས་དབྱེར་མེད་དུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཚོར་བ་མེད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། མ་རིག་པ་ལ་འགག་རྒྱུ་མེད་པས་འགགས་པ། འདུ་བྱེད་འགག །དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དྲི་མ་རང་བཞིན་གྱིས་འགོག་པ་ལས་ལྷག་པའི་འགོག་པ་མེད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན། དེ་ལ་ནི་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མེད་དོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དུམ་བུ་དང་པོ། བམ་པོ་གསུམ་པ། ལམ་བདེན་ལ་གདམས་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པས་གཟུགས་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ལྷག་ན། སྦྱོར་བ་དང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་གསུངས། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལས། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། གདམས་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང༌། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི། ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པས་གཟུགས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་དང་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ན། དམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་དག་ནི། རྗེ་བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པར་གསུངས་པའི་ཧཱུཾ་དང་ནི། །ཕཊ་ཡིག་ལ་སོགས་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི། །རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཉིད་དེ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྒྲུབ་ཐབས་གཞན་ཡོད་མིན། །ཞེས་དང༌། ཤིན་ཏུ་
5-1-9


རྣམ་དག་རིམ་པ་གཅིག་པུ་ནི། །ཐར་པའི་དོན་དུ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དོན་གཅིག་གོ །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་ན། འདོད་པའི་ཁམས་སུ། མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ལྷག་ན། ཀྱང་ཡོད་དོ། །དཔེན་ན། བདག་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། སྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྔ་ན། འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ལས་མི་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་འཆད་པ་དག་ཀྱང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དུམ་བུ་དང་པོ། བམ་པོ་བཞི་པ། བཞི་པ་མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། མ་ཞེན། དེ་སྐད་ཅེས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་དྲུག་ན། མ་ནུས་སོ། །ལྔ་པ་མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པ་ནི། ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ཤཱ་རིའི་བུས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་དང༌། ཕྲེང་དྲུག་ན། ཀྱང་ཡོད་དོ། །དྲུག་པ། ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། ཀྱང་ཡོད་དོ། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ན། མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལམ་ཞེན་པ་ནི། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ལ། མི་ངལ་བས་ནི། ཇི་སྲིད་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ནི། ལམ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་གསུངས། བདུན་པ་སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་ནི། སྤྱན་ལྔ་དང་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ནི། ཤའི་མིག །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་འཇུག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི། ལྷའི་མིག །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་དགུ་ནི། ཆོས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དང་པོ་ཤའི་སྤྱན་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྷའི་སྤྱན་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྔ་ན། ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནི། ཤཱ་རིའི་བུས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་མངོན་ཤེས་དྲུག་ལ་གདམས་པ་ནི། མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། འཐོབ་ཅིང༌། དང་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ནི། དེས་དེས་ཕྲེང་དགུ་ན། བསྒྲུབ་བོ། །བཞི་པ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་ཤེས་ནི། དེ་སྔོན་གྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། བསྒྲུབ་བོ། །ལྔ་པ་ལྷའི་སྤྱན་གྱི་
5-1-10


མངོན་ཤེས་ནི། དེ་ལྷའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཅུང་མེད་ན། བསྒྲུབ་བོ། །དྲུག་པ་ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་ནི། དེ་ཟག་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཉིད། མེད་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། དེ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ལས་བརྒལ་ཏེ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཅུང་མེད་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གསུམ་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མི་མཉམ་དང༌། མཉམ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཞི་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང༌། ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོའི་ལེའུ་སྟེ། ལྔ་པའོ།།      །།
༈ དགུ་པ་མཐོང་ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི། མཐོང་ལམ་དང༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། མི་དམིགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་པ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྷག་ན། བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། མི་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་པ་མི་རྟོག་པ་ནས། འདིའི་བར་ལ་རྟོག་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ན། མཐོང་ངོ༌། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ལྷག་ན། མི་མཐོང་ངོ༌། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། དེ་ཆོས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། སྦྱིན་པའི་ཕ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད་ན། འཇུག་ཅིང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། ཕྱིར་མི་གནོད་དེ། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། མངོན་པར་ཤེས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན་བྱའོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། མ་ལགས་སོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གི་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན་བྱའོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། ཁྱོད་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། དེ་བཞིན་དུ། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། རབ་འབྱོར། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི། ཆོས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་རྒྱུ་
5-1-11


མཚན་དེ། དེ་ལ་སྣང་རུང་མིན་པས་ནི། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། གཟུགས། དབྱིངས་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་ཡང་དག་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དྲི་བཅས་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཁམས། དྲི་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བྱ་མཐོང་བྱེད་ཐ་དད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡང་དག་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་མི་མ་མཐོང་ངོ༌། །བཅུ་པ་སྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི། སྒོམ་ཞེས་བྱ་ལ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། མི་ནུས་སོ། །དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འདུས་བྱས་དང༌། དྲི་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འདུས་མ་བྱས་སུ་གནོད་འཇོམས་ཆེ་ཆུང་གཉིས་གར་ནས་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གཅིག་དང༌། ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། སེམས་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་དང༌། ཀུན་གཞི་དང༌། དེ་རྣམས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ལས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཉོན་ཡིད་དང་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་ཆོས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ། དྲུག་པའོ།།      །། 
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། སྐྱོན་མེད་པ། ས་དང་པོར་ཡང་མི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཆོས་ལ་སྲིད་པའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །ཕྱེད་དང་ཕྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་མཐོང་བ་ཡི། །ཆོས་ལ་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་པ་འདིའི་དགོངས་པ། འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེ་ལ་སོགས་པས་སྔར་གྱི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་མདོ་དང༌། ལེ་བརྒྱད་བསྲེས་ནས་སྦྱར་ནའང༌། ལེ་བརྒྱད་མ་ནི་མདོ་རྣམ་དག་ཡིན་མིན་དཔྱད་དགོས་ཤིང༌། ཚིགས་བཅད་འདི་གཉིས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་འདས་ནས། གདམས་ངག་བཅུ་རྫོགས་པའི་མཇུག་ཏུ་བྱུང་བས། ཞར་བྱུང་ཐེག་དམན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྐྱབས་གནས་ཀྱི་དགེ་འདུན་མ་ཡིན་ཞིང༌། སྲས་ཡུམ་བཅུ་བདུན་གྱི་མདོ་གང་དང་སྦྱོར་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མི་འགྲིགས་པས་མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་བྱམས་མགོན་གྱི་དགོངས་པ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་ནི་རྒྱས་འབྲས་གཉིས་སུ་བྲིས་ཟིན་པས་དེར་བལྟའོ། །དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་བསྒྲུབ་པ་མི་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རྟེན་སྐྱབས་གསུམ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་མ་ཆགས་པ་དང༌། མི་རྟོག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ལམ་ལྔ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མངོན་ཤེས་དྲུག་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་མཐོང་བ་དང༌། སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདམས་ཏེ། གད༷མས་ང༷ག་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་གདམས་ངག་བཅུ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །
5-1-12


དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡི། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བརྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། སྐྱོན་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅིང་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་འཐོབ་པའི་རྒྱུ། །དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམ་ནི། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། སེམས་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན། གཏགས་པའི་སེམས་ལ་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས། སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀུན་བཏགས་པའི་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས་ཤིང༌། རྗེ་བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་སེམས་གང་ཞིག་ཡོད་པའི་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ནི་འཁོར་བའི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ནི་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་སེམས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གྱི་འོད་གསལ་གྱི་དོན་རང་སྟོང་ལ་འདོད་པ་རྣམས་ནི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ཆོས་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་སྐད་གསར་པ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིང་དུ་ཡང་སྤང་བར་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དེ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། སྔོན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་འམ་དུས་ནམ་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་ཡང་སེམས་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མི་སྐྱེ་བས་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མི་ལྡན་པའི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་མང་དུ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས་ཏེ། རྒྱས་པར་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་བྲིས་སོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཡིན་པས། ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པ། བཤད་པའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བས་ཞལ་ནས་སྐྱེས་པ། བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བས་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་
5-1-13


བདག་པོ་ཡིན་པས། ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ། སྲེད་པ་སྤངས་པས་ཟང་ཟིང༌། ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་དག་གིས་མི་འཕྲོག་པས་ཆོས་རྣམས་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ལུས་མངོན་སུམ་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་རྟོག་གི་སྤྲོས་པའི་ཉོན་མོངས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདུན་པའོ།།      །།
༈ གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་གནས་བྲལ་དང༌། །དྲོད་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམ་ནི། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། མིང་དེ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གནས་པ་མ་མཆིས། འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཐུག་པ་མ་མཆིས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། འཕེལ་བ་སྒྲོ་འདོགས་པ། འགྲིབ་པ་སྐུར་འདེབས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང༌། ཕྲེང་གཅིག་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་འཇུག་པ་ཐར་པས་ཐ་དད་དེ། འདི་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། རྣམ་པར་འཇུག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྟོག་གེའི་ལམ་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ཞེས་སོགས་གཞུང་ཚིག་དགུ་ལ་ཡོངས་གྲུབ་དགུ་པོ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བའི་ལེགས་བཤད་རྒྱ་ཆེར་དབུ་མ་ཆེན་པོས་གནོད་འཇོམས་སུ་གསུངས་ཤིང༌། རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་འདིའི་འོག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་འགྲེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པར་བྲིས་པས་དེ་དག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དབྱིངས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། ལགས་སོ། །དྲོད་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམ་ནི། གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ལགས་སོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམ་ནི། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན། སྤྱོད་པས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་དགོས་པས། གཟུགས་ལ་གནས་པར་རྟོག་པར་མི་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་འདི་ལ། གཟུགས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཟུང་བ་དངོས་པོའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གང་གི་དོན་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བཏགས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་
5-1-14


པ་དང་བྲལ་བ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་བཏགས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པས་ན་སྟོང་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས་ཤིང༌། ཀུན་བཏགས་པ་དང་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་བྲིས་པས་དེར་བལྟའོ། །ཚོར་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་མ་ལགས་ལ། དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལས། སྟོང་པ་ཉིད། ཡོངས་གྲུབ་མ་མཆིས་ཏེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལགས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ལགས་སོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་དུ་དབུ་མ་པས་བཀྲལ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན་མི་བགྱིའོ། །ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་ལས་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཟུགས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡི་གེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། མི་རྟག་པའི་དོན་དམ་ནི། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་ནི། དེའི་འོག་ཙམ་གང་ཡང་མ་ལགས་པ། དོན་དམ་དེ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་མི་རྟག་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ན། དེ་བཞིན་གྱི་ཡོངས་གྲུབ། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང༌། དེའི་འོག་ཙམ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་མ་ལགས་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན་མི་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི། དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་གྱི་མདོར། འཁོར་ལོ་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ། བླ་ན་མཆིས་པ། སྐབས་མཆིས་པ། དྲང་བའི་དོན། རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་སྐབས་འདི་དག་ལ་སོགས་པ་རང་སྟོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་རང་སྟོང་དུ་སྟོན་པ་འདྲ་བའི་གཞུང་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲན་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཐམས་ཅད་རང་སྟོང་དུ་ལྟ་བའི་ལོག་ལྟ་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་པ་ན་མི་མགྱིའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་ལོག་པར་སྤྱོད་ན་ཉེས་དམིགས་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། གཟུགས་ལ་རྟོག་ཅིང་གནས་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། གང་ལགས་པ་དེ་ཡོངས་གྲུབ་དང་གློ་བུར་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་གྱིས། པས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་མ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བཞི་ན། ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཏེ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཅུང་མེད་ན། པ་ལགས་སོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམ་ནི། དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། གཟིགས་ལ་རྟོག་པ་ནི་མཚན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ལྷག་ན། མ་ལགས་སོ། །བཟང་ངན་གང་དུ་རྟོག་ཀྱང་རུང་སྟེ། རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་
5-1-15


དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཉི་ཚེ་བའི་ལམ་གྱི་རིམ་པས་ཤེས་པས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། བམ་པོ་བདུན་པ། རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམ་ནི། དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ། ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པས། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མི་དམིགས་སོ། །བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ། མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་དྲན་པར་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། རིག་པར་བྱའོ།  །བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམ་ནི། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་ནས་ཚེ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྲལ་བ་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་འཁྲུལ་ནས། མཐར་ཐུག་མེད་དགག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། གཞན་ཡང་མཚན་ཉིད་ནི། གཟུགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། གཟུགས་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམ་ནི། དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན། མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ནི། འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་མེད་པས་གློ་བུར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་གསོ་སྦྱོང་གི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བརྒྱད་པའོ།།      །། 
༈ བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམ་ནི། དེ་དག་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། མི་ལེན་ཏོ། །འདི་མཉམ་གཞག་ཟབ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་དགོངས་པ་སྟོན་ལ། འདི་དང་འདྲ་བའི་གཞུང་གང་དགོངས་པ་མ་ལོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དོན་དང་མཐུན་པའི་ཁས་ལེན་ཡང་མེད་ཅེས་འདོད་པ་ནི། མཉམ་གཞག་ཁས་ལེན་གང་ཡང་མེད་པ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དོན་དང་མཐུན་པའི་ཁས་བླང་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཁས་ལེན་
5-1-16


ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམ་ནི། ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །རྣམ་པ། པ་ཉིད། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ཡང༌། དེ་ཡི་རྩ་བ། གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་གཉིས་སུ་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འཚང་རྒྱའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། འཚང་རྒྱའོ། །འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་བརྒྱ་ཉེར་གསུམ་གྱི་བར་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་འཇུག་ཏུ་གྲངས་ཡིག་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང༌། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། འཚང་རྒྱའོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བར། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གསུངས། ཉི་ཁྲི་རྣམ་འགྲེལ་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ལྷག་དང་བཅས་པ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང༌། རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་དང༌། མདོ་འདིར་བརྒྱ་ཉེར་གསུམ་འབྱུང་བས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་རིགས་སོ། །ཚེ་དང༌། དེ་ནས་གཉིས་ལྷག་ན། ཡོད་དོ། །ཆོས་མཆོག་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམ་ནི། ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བདག་ནི། སྔོན། སྙོམས། བདག་ནི་ད་ལྟར། སྙོམས། བདག་ནི་མ་འོངས་པ་ན་སྙོམས་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམ་ནི། གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། མི་ཤེས་སོ། །གཞི་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བཅུ་ན། དག་པའི་དོན་ནི་དྲི་མ་གང་ཡིན་པ་མི་སྲིད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདག །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པས། ཡོངས་གྲུབ་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣམ་དག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། རྣམ་ཤེས་ལ་སྣང་བ་དེ་ལྟར་དེའི་རྩ་ན། བྱའོ། །ཡང་དག་པར་མ་རིག་པ་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་ཅིང༌། ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ་ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡོད་པར། བརྟགས། བ་ལ་ཡོད་པར་མངོན་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དྲུག་ན། འབྱུང་ངོ༌། །རྫས་དང་། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། མ་ལགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྒྱལ་སྲས་ལ་གཟུགས་སོགས་ཀུན་བཏགས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་སུ་མི་སྣང་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནི་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཚན་མའི་ལེའུ་སྟེ། དགུ་པའོ།།      །།
5-1-17


༈ བམ་པོ་བརྒྱད་པ། བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱིས། །འཛིན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །རང་དབང་བདག་སོགས་ངོ་བོ་དང༌། །ཕུང་སོགས་རྟེན་ལས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་རྣམས་བཙུན་པ་གྲོལ་སྡེས་གཞུང་འདི་དང་སྦྱར་བ་ལྟར་བཀོད་ཅིང༌། སྨྲི་ཏིས་ཀྱང་འདི་དང་ཅི་རིགས་མཐུན་པར་སྦྱར་ལ། འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ་དང༌། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ་དང༌། ཤན་ཏི་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལེ་བརྒྱད་དང་སྦྱར་ནས་བཀྲལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་ན། སླད་དུའོ། །སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །[དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། །]རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ན། རྟོགས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས། གཟུགས་ཀྱི། ཀྱིས་ཀྱང༌། རང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས། ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུས་གློ་བུར་དུ་སྟོང་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དག །ངོ་བོ་གཅིག་གོ །ཞེས་བྱ་བ་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཚོར་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ཙམ་ན། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པའི་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དང༌། དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་ནི། རླུང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ངང་གིས་འགགས་ནས། མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ངང་གིས་འཆར་བའི་ཐབས་མཆོག་ཟབ་མོ་བསྟན་འདི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། སྤངས་ནས་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཅུང་མེད་ན། བསྒྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་འདི་དག་ནི། རྗེ་བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས། རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །ཕ་དང་མ་དང་བུ་མོ་སྲིང་མོ་དང༌། །བུ་དང་སྤུན་ཟླ་འདོད་པའི་ཆུང་མ་ཡི། །གཟུགས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བདུད་རྣམས་གེགས་བྱེད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བྱང་ཆུང་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅུ་པའོ།།      །། 
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་རྣ༷མ་བཞི༷་ད༷ང༌། །ཞེས་དོན་གསུམ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན་དོན་ཏོ། །ཞེས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། ཕུང་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དེ་བཞི་ཆར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་དོན་ནི་ཚིག་གི་གཞི་མེད་པ་སྟེ། གཞི་མེད་པ་ནི་གནས་མེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་དོན་དམ་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པས་ཚིག་གི་དོན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་
5-1-18


སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ནི་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚིག་གི་དོན་གཞི་དང་བཅས་ཤིང་གནས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ནས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་གཞི་མེད་དེ། དེ་གནས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱང༌། འདུས་མ་བྱས་པས་སྐྱེ་བ་མེད། སེམས་དཔའ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། སེམས་དཔའ་ལ་རིམ་པ་བཞིན། སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པ་ལ། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞི་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། འདི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྷག་ན་དམིགས་སོ། །གཉིས་པ་ཀུན་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞི་གང་ཡང་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན་དམིགས་སོ། །གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ལ་གུད་ན་གཞི་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན་དམིགས་སོ། །བཞི་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བཅུ་གཅིག་ན་མི་དམིགས་སོ། །ལྔ་པ་ཆོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞི་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེའི་འོག་ཙམ་ན། སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ་ལ་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང༌། བདུན་ན་མེད་དོ། །དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་མྱ་ངན་ལ། ཁམས་འཁོར་བའི་གཞི་མེད་དོ། །བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞི་མེད་པ་ནི། འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐུ་ཁམས་འཁོར་བ་ལ་ཡང་ཁམས། མྱ་ངན་གྱི་གཞི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་མེད་དོ། །བརྒྱད་པ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན་མེད་དོ། །དགུ་པ་ཀུན་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན་མེད་དོ། །ཀུན་བཏགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བཅུ་པ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བརྒྱད་ན། དཔེར་ན་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་བདག །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ལྷག་ན། མེད་དོ། །[བཅུ་གཅིག་པ་?]དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཞི་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། ཕྲེང་འགའ་མེད་དོ། །ཞེས་གཉེན་པོ་དང་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མེད་དོ། །སྤོང་བ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མེད་དོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མེད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བཏགས་དང་ཡོངས་གྲུབ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ། དོན་དམ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་གཅིག་པར་བསྟན་ཏོ། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེར་བཅས་པ་དང༌། །ཞེས་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་
5-1-19


ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་མ་དཔེ་ལས་ཆད་སྙམ།)སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མེད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཤེས་བྱ། །དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་པའི་ཆོས་དང༌། འདུས་བྱས། འདུས་མ་བྱས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ། རྣམ་པར་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཡིན། དཔྱོད་ཅིང་རྟོག་པ་མེད་པ། ཚིག་གིས། བསྟན་དུ་མེད་པ། དབང་པོའི་ཡུལ་བཞིན་དུ་མ་ཐོགས་པ། དེའི་འོག་ཙམ་ན། ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ས་ཚོད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །རབ་འབྱོར། དེའི་འོག་ཙམ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །འདིར་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ཆོས་དབྱིངས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། རྒྱས་པའི་རིགས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །ཞེས་དགོངས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་རིགས་ཆོས་དབྱིངས་ལ་མི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་དགོངས་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པའོ། །རྒྱས་པར་ནི་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་བྲིས་ཟིན་ཏོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །དེ་ནས། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྒྲུ༷བ་པ༷་ཡི༷་ནི༷་རྟེ༷ན་གྱུ༷ར་པ༷། །ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དབྱི༷ངས་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ད༷ང༌། །ཞེས་དོན་བཞི་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བམ་པོ་དགུ་པ། དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང༌། །གསོལ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དགུ་ན། བྱའོ། །ཟག་བཅས། དེ་ལ་དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །དེ་ལ་ཟག་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱའོ། །གང་དག་འདུས་བྱས། དེ་ལ་འདུས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཙམ་ན། ཆུང་བར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། དམི༷གས་པ༷་ད༷ག་ད༷ང་། ཞེས་བྱ་བ་དོན་ལྔ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ནས་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས་པ། དེ་ནི་ཆོས། དེའི་རྩ་ན། ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དེའི་རྩ་ན། གང་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི། ཆོས་ལ། དེ་ནས། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ན། གང་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཆོས་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཞེ་ན། གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་
5-1-20


ཆོས་ཏེ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅུ་གཅིག་པའོ།།      །།  
༈ སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་བྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཤང༌། ཁམས་གསུམ་དང་དུས་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། ཆེན་པོ། ཟག་མེད་ཀྱི་སེམས་དང་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། སེམས། ཀུན་རྫོབ་པ། མེད་དེ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བཞི་སྟེ། ཆོས་ཉིད་གཟུགས་ཀྱང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། རྣམས་ལས་ཁྱབ་པར་བཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། བཞིན་སྟེ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་མེད་པའི་གཞི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པས་བཀྲལ་ལོ། །ཚོར་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལྟ་བ་སྤོང་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅུ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཆེ༷ད་ད༷ང་ནི༷། །ཞེས་དོན་དྲུག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་སོ་སོར་སྦྱིན་ལ་སོགས། །རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །འདི་བཙུན་པ་གྲོལ་སྡེ་དང༌། སྨྲི་ཏིས་སྐབས་འདིར་སྦྱར་བ་ནི་ལེགས་ཏེ། མདོ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་ནི་གཞན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ན། མཛོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གོ༷་ཆ༷། ཞེས་པ་དོན་བདུན་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་དང་། (གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །ཅེས་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་མ་དཔེ་ལས་ཆད་སྙམ།)ཚེ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཅུང་མེད་ན། བྱའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེས་རྣམ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅུ་གསུམ་པའོ།།      །།
༈ དུམ་བུ་གཅིག་པ། བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ?འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། འཇུ༷ག་པ༷འི་བྱ༷་བ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་དོན་བརྒྱད་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །བརྩེ་དང་། དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། བྱའོ། །ཞི་གནས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། སེམས། ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ཅུང་མེད་ན། དེ་ནས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གོ་མ་འཆོས་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གོ་ཆ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། སྟོང༌། ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞིང་ཡོངས་སུ་
5-1-21


གྲུབ་པའི་ཀུན་བཏགས་པའི་ཚོར་བས་སྟོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་གོ་ཆ་ཡང་ཀུན་བཏགས་པའི་གོ་ཆས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར། ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཚོར་བ་དེའི་འོག་ཙམ་ན། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་མིག་ནི་མིག་གིས་དེའི་འོག་ཙམ་ན། གཟུགས་ནི། གཟུགས་ཀྱིས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྔ་ན། སྟོང༌། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གོ་ཆ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གོ་ཆ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། འདི་ལྟར་གཞི་འབྲས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྣམ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། པ་པོ། གཤིས་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ལྟར། བྱེད་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་གཤིས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅོ་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གང་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པས་མ་བཅིང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ཙམ་ན། གང་པོ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། ཕྱིར་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཡང་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཚོར་བ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅུ་བཞི་པའོ།།      །། 
༈ ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་ན། བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཕྱིར་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་མིག་ནི་མིག་ཞེ་ན། ཀུན་བཏགས་དེའི་རང་བཞིན་རང་གིས་སྟོང་པའི་དེ་ཡིན་པའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། བྱའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད། གཉིས་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཁོ་ནས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་པས་བརྟགས་པ་ལྟ་བུའི། ཐེད། དེའི་འོག་ཙམ་ན། སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། མེད་པ། ནམ་མཁའ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། འགོག་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཙམ་ན། དམིགས་པ། དབུས་མ་དེ་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཅུང་མེད་ཙམ་ན། སྟོང་ངོ༌། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། ཆོས་ཅན་ཡོད་ན་ནི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་འགྲུབ་པ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར། ཆོས་ཉིད་མེད་ན་ནི་རང་བཞིན་དེ་གང་གི་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་འོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཐམས་ཅད་ནི། ཀུན་བཏགས་པ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་བཏགས་པའི་ཕྱིར། རང་རང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཕྱིར། རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ལྷག་ན། དེ་ལ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྟེ། གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་རུང་མ་རྟོགས་རུང༌། ཆོས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། དེ་ལྟར་དེ་དག་ཅེས་ཉི་ཁྲི་འབྱུང༌། བྱེད་པ་པོ། གཞན། 
5-1-22


དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། འདི་ནས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གྲངས་ཡིག་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གསུམ་ཆད་པ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྔར་ཆོས་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་དང་ཉེར་གཅིག་ཉེ་བར་གཉིས་འབྱུང་ལ། རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ཡང་བརྒྱ་བཅུ་དགུ་འབྱུང་ཞིང་འདིར་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ལས་མ་བྱུང་བས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་རིགས་སོ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བརྒྱད་དུ་ཕྲེང་བཞི་ཆད་པ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ། ལམ་དང་། རབ་འབྱོར། དེའི་རྩ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་དུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན། མིག་རྔུལ་ཏེ། མིག་རྣ་དང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཅུ་དང་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། གཟུངས་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གཞུང་གི་སྒོ་འཇུག་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅུ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་བཅུ་བཞི་པ། ས་བཅུ་དང༌། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས། ཕྲེང་གསུམ་ན་མཐོང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དུ་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན་ཆད་པ་ན། བྱའོ། །བསམ་དང་། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །འདིར་ཕན་པའི་དངོས་པོ་སྦྱང་མ་ཆད་ཀྱང༌། མངོན་གསུམ་དུ་འབྱུང་བ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བྱའོ། །གཏོང་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ན། ཡིན་ནོ། །བྱས་པ་གཟོ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །བཟོད། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ། །བཀུར་སྟི་བླ་མ་ལ་གུས་ཉན། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བྱའོ། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ཅུང་མེད་ན། ཡིན་ནོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་
5-1-23


དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ན་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །དེ་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ནགས་གནས། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་བརྟེན་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །མི་རྟོག་ལ་སོགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པས། གང་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་འདས་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། ཐམས་ཅད་ལ་གཡེང་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས། མངོན་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །མི་ཞུམ་པ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་མེད། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །འདྲིས་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། བྱའོ། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཅུང་མེད་ན་བྱའོ། །བདག་བསྟོད། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཕྱིན་ནོ། །མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། བྱའོ། །བློ་ངན་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱའོ། །སློབ་མ་དང་ནི། དེ་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཕྱིར་རོ། །བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་། རང་སངས་རྒྱས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཕྱིར་རོ། །སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་པ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཕྱིར་རོ། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཕྱིར་རོ། །བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དངོས་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཕྱིར་རོ། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །སེམས་དང་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །བདག་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག །དེ་ནས་ཕྲེང་ན། ཕྱིར་རོ། །ཆད། དེ་ལ། དེ་ནས་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །རྟག་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། བྱའོ། །རྒྱུ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་པོ་ལ་གནས་དང་ཆགས། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་
5-1-24


གསུམ་ལྷག་ན། བྱའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། ཞེ་ན། མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་གི་སངས་རྒྱས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ། །དེར་ལྟ་བ་ཡི་མངོན་ཞེན་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྱིད་ལུག་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ཙམ་ན། བྱའོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་བྱའོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །དེ་ལ། ཆེན་པོའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་འཁོར་གསུམ། དེའི་འོག་ཙམ་ན། རྫོགས་པའོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི། (གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། རློམ་མེད་དང༌། །ཞེས་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་མ་དཔེ་ལས་ཆད་སྙམ།)དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར། དེ་རྩ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པ་ནི་དབྲི་བ་མེད་པའོ། །མེད་པ་ལ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་ནི་བསྣན་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྷག་ན། པའོ། །བཟོད་ཤེས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བཟོད་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། པའོ། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཉིས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པས་གཅིག་ཚུལ་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། པའོ། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། པའོ། །ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། པའོ། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། པའོ། །སེམས་དུལ་བ་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། པའོ། །ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། པའོ། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་
5-1-25


གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན། པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། པའོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཅུང་མེད་ན། སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཞེ་ན། སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན། དེའི་འོག་ཙམ་ན། པའོ། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། པའོ། །དབང་པོ་ཤེས་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། པའོ། །རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། པའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། པའོ། །བསམ་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །དེ་ལ། དེ་ནས་གཅིག་ཙམ་ན། ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། འགྱུར་རོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། པའོ། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། པའོ། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །རིགས་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ཆོ་འབྲང་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །རུས་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཅིག་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །འཁོར་དང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ངེས་འབྱུང་། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཅུང་མེད་ན། མཐོང་བ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས། རིགས་ཀྱི་ས་སྟེ། བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་ས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནས་བགྲང་བའི་བརྒྱད་པ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་ལ། འཇུག་པའི་ས་དང༌། མཐོང་བ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་ས་དང༌། བསྲབས་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་དང༌། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ས་དང༌། ཅན། དགྲ་བཅོམ་གྱི་ས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང༌། ཞེས་ཉི་ཁྲིར་འབྱུང་རང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་བདུན་པའོ།།      །།
༈ མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། གཉིས་ནི། གཅིག་པ་མེད་པའི་ལྡན་པ་མ་ཡིན། ཐ་དད་པ་མེད་པས་མི་ལྡན་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། རབ་འབྱོར། ཀུན་བཏགས་
5-1-26


ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས། ཡོངས་གྲུབ་ལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ཟིན་པས་གློ་བུར་གྱི་ངེས་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཉིད་ལ། གློ་བུར་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ངེས་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྲོས་པ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སྤོང་དང༌། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འདོད། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འགགས་པས་འགོག །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བྱའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བཞི་དང་བཅོ་བརྒྱད་ན། ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བ་ལམ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར། དེའི་འོག་ཙམ་ན། དེ་ནི་ཀུན་བཏགས་ཀྱི། མིང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། མེད་པའི་གཞི། ཡོངས་གྲུབ་ལ་ངེས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། མེད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ངེས་པར། བྱང་ཆུབ་ཟིན་པས། སླར་འབྱུང༌། ཉིད་དུ། གདོད་མ་ནས། གནས་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་དགོངས་པ་ནི། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གཤིས་ལ་མ་གྲུབ་པས། ཁམས་གསུམ་ནས་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་དུ་གནས་པ་ཡང་གཤིས་ལ་མེད་དེ། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཁམས་གསུམ་ན་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གནས་པས་གསར་དུ་མི་འབྱུང་བ་དང་གནས་པ་མེད་ཅེས་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རིག་པར་གང་དུ་ཡང་མི་བསྐྱེད་ཅིང༌། གང་དུ་ཡང་མི་གནས་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཟབ་མོ་ལ་ཡང་དག་བཞིན་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱ་སྟེ། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། རྟོག་གེ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་པ། བསྒོམ་པའི་ལམ་གཟུང་བའི་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར། དེའི་རྩ་ན། པ་དེ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆོས་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ། གང་དུ། དེའི་འོག་ཙམ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྲེལ་ཏེ། མི་གྱིས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། ཁྱབ་པར་གནས་ནི། གནས་ཡིན། མ་འབྲེལ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་མི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། རང་བཞིན་ཡོངས་གྲུབ་སྟེ། རང་བཞིན་དུ་བརྟག་པ་ཀུན་གྱིས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་ན། འགྱུར་བ་མེད་དོ། །བསྒོམ་ལ་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར། ཁྱོད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་གྱི་བདག་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་མི་དམིགས། སེམས་ཅན་སྲོག་གང་ཟག །བྱེད་པ། ཚོར་བ། ཤེས་པ། མཐོང་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཕུང་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། དམིགས། བསྒོམ་པའི་ལམ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི། དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། དམིགས། བསྒོམ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི། དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། མཐའ་གཞན་དོན་མི་
5-1-27


མཐའ་དང༌། བྱུང་བ་མི་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། གནས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། དབྱིངས་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས། དེའི་རྩ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་གཞི་ཡོངས་གྲུབ་དང༌། པ་དང༌། པ་གདོད་ནས་མེད་པ་དང༌། གློ་བུར་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། པ་དམིགས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཤིས་ལ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལྟར་ཅིར་ཡང་མི་དམིགས་མེད་དོ། །ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་གང་དུ་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། རང་བཞིན་འོད་གསལ་གཉུག་མ་ཆོས་སྐུ་བདེ་བ་ཆེན་པོ། བདེན་དོན་བཅུ་གཉིས། དེ་ཉིད་བཅུ་དྲུག །རྡོ་རྗེའི་ཉི་ཟླ། ཨེ་ཝཾ་ཡི་གེ །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ། མ་ནིང་གི་གོ་འཕང༌། རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ། ཤེས་བཅུ་རྣམ་དག་བདག་ཉིད་ཅན། །དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་དག་པའི་བདག །དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པར་ནམ་གང་ན་ཡང་ཁྱབ་པར་བཞུགས་ཤིང་སྐད་ཅིག་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་དང༌། རྟོག་གེ་དང༌། རྣམ་ཤེས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་མི་དམིགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཅོ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཚོ༷གས་ནི༷། ཞེས་པ་དོན་དགུ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཙམ་ན། ཡང་དུས་གསུམ་དུས་མེད་རྟོགས་པ་པོ་ཡིན་པས། སྔོན་གྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ལྟ་སྟེ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕ་རོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ཙམ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བཏགས་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། ཐེག་པ་འདི་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདིར་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་པ་མི་འཇིགས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། མ་ནོར་བ་ཡོངས་སུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ན། པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཡང་དག་པ་ཡོད་པའི་དང༌། བདེན་པ། མི་བསླུ་བའི་ངང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱིས་རིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། ཚིག་ལྔས་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། རྟག་པ། པ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསྟན་པས་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་
5-1-28


གིས་ཆད་པ་མེད་པའི་ངང་དང་ཆོས་ཅན་གྱིས་མི་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། ཚིག་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན། བསྟན་པ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་བྲིས་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་ཕྲེང་གསུམ་དུ་ཕྲེང་ཕྱེད་ཆད་པ་ན། འགྱུར་རོ། །ཡོངས་གྲུབ་དགུ་པོ་འདི་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་མ་བྱུང༌། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཞིག་ན། རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ཡོངས་གྲུབ་བཞི་འབྱུང༌། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་བཅུ་དགུ་ན། དད་ལྡན། འགྲོ་བ་ལ་གནོད་འཇོམས་དང༌། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་རྣམས། དངོས་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ལྡན་པ། རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་སུ་རྒྱས་པར་བྲིས་པ་རྣམས། དངོས་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན།   བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་པའོ། །མཉམ་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན། རབ་འབྱོར། གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཐེག་པ། དེ་ནི། སྟོང་གཞི་དོན་དམ་ཆོས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ཏེ། དཔལ་ཀྱེའི་རྡོ་རྗེར། དེ་ནི་རིང་མིན་ཐུང་བ་མིན། །གྲུ་བཞི་མ་ཡིན་ཟླུམ་པོ་མིན། །དྲི་དང་རོ་དང་མྱ་ངན་འདས། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའི་བྱེད་པ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དོན་གཅིག་ཏུ་མཐོང་ནས་བལྟས་ལ་མཐོང་བར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ཏེ། ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། དེ་ལ་ཡང་གདོད་མ་ནས། ཀུན་ནས་མེད་ཅིང༌། གློ་བུར་གྱི། རྣམ་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། འགག་པ་མེད། ཀུན་རྫོབ་གང་ལ་ཡང་འབྲེལ་ཏེ། གནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། དེ་ཡང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ་ཡིན་པས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། དེ་ཡང་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། མཐོང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། དེ་ཡང་རྣམ་ཤེས་དང་རྟོག་གིས། ཤེས་མི་རྟོག་པས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དུ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས། ཡོངས་སུ། མངོན་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། དེ་ཡང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་འདོད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། དེ་ཡང་ཐོབ་ཟིན་པ་རྣམས་ལ། འདོད། མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ། འདོད། ཞེ་སྡང་དང་དབྱེར་མེད་དུ་བཅས། ཞེ་སྡང་ཐ་དད་དུ་ལྡན་པ་དང༌། ཡིན་ཚུལ་གྱིས་གཏི། ཡོད་ཚུལ་གྱིས་གཏི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཆེན་པོ་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད། དེ་ལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ། དབྱེར་མེད་དུ་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །སྤྲིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས། ཁ་དོག་བསྟན་དུ་མེད། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་པ། འདུས་བྱས་རྣམས་ལྡན་པ། དེའི་ཆོས་ཉིད་མི་ལྡན། ཆེན་པོ་མཁའ་ཁྱབ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས། དབྱེར་མེད་དུ་ཡོད་པ་ཅན། དོན་དམ་པའི་གཟུགས་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ལ་བསྟན། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ལ་བསྟན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཐོགས་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དབྱེར་མེད་དུ། ལྡན། དོན་དམ་གྱི་ཆོས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་རྡུལ་སྙེད་རྣམས། མི་ལྡན། དེའི་འོག་ཙམ་ན། དཔེར་ན། རྒྱན་ནམ་
5-1-29


མཁའ། འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་ནི་མི་རྟག་དེའི་འོག་ཙམ་ན། མེད་པ་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན། ཞི་བའི་མྱ་ངན་འདས་མ། དེ་ཡང་རྟག་པ་རྟག །ངོ་བོ་མི་རྟག །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བདེ་བ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདག་གཉིས་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག །ཞི་བ་མྱ་ངན་འདས་ཀྱི་མཐར་ལྷུང་བ་མ། མཁའ་ནི་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་སྟོང་ངོ༌། །རང་གི་ངོ་བོས་ནི་མི་སྟོང་ངོ༌། །མེད་པ་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་པ། མ་ཡིན་ཏེ་ངོ་བོས་སྟོང་པ། གློ་བུར་དྲི་མས་མི་སྟོང༌། མཚན་མ་གློ་བུར་དུ་མེད་པ། སྨོན་པ་མེད་པ། དེའི་འོག་ཙམ་ན། དབེན་པ་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན། རང་གིས་མི་དབེན། དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན། གློ་བུར་དྲི་མས་མི་དབེན། སྣང་བ་ཁོ་ན་ལ་མུན་པ་ཁོ་ན་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །དབང་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་སུ། དེ་ཡང་སྔར་མེད་གསར་དུ་འཐོབ། རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། དམིགས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་དུ། དེའི་རྩ་ན་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དོན་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ཅུང་མེད་ན། སེམས་གཞལ་དུ་མེད། ནམ་མཁའ་མེད། ཆེན་པོ་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བྱའོ། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པས། གོ་སྐབས་འབྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །འབད་མེད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད། སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགགས་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པས་མ་གཡོ་བར་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཅུང་མེད་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱེས་ཏེ། སྨོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། དམིགས་སོ། །མཐའ་ལས་འདས་པར་ངེས་འབྱུང་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཐེག་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གིས་གཟུགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་བཟུང་བ་དེའི་ཚེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་གཟུགས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབུ་མ་པ་གསུངས། སྟོང་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་
5-1-30


གཅིག་དང་ཕྲེང་དགུ་ལྷག་ན། འགྱུར་རོ། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅུ་དགུ་པའོ།།      །།འདི་ཡར་བཅད་ཀྱི་ཀ་པ་སྟེ། པོ་ཏི་དང་པོ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དུམ་བུ་གཉིས་པ། བམ་པོ་བཅུ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། ལགས་སམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་པར་དགོངས་པ་སྟེ། ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། གཟུགས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་མེད་པས། ཀུན་ཏུ་དཔལ། ཀུན་ཏུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་གསུམ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པས། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཀུན་བཏགས་ཙམ་དུ་ཟད་པས། མིང་ཙམ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། མ་གྲུབ་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ། དེ་ནས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པའི་ཕྱིར་གདམས་པའི་འོས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། དེ་ནི་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། མ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ། མ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་པའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན་བགྱིའོ། །ཞེས་པ་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས། ལོགས་གསུམ་དང༌། ཕྲེང་གཅིག་ན། ཐམས་ཅད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཅིག་པས། གཉིས་སུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་ཙམ་ན། དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་དེ་དང༌། དེ་ལ་རྟོག་པ་སྣང་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ཀུན་བཏགས་དེ་རྣམས་གཤིས་ལ། མེད་པ་དང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་ན། ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། ཚེ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུང་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། སྟོང་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། སྟོང་ངོ༌། །འདིའི་གཞུང་ལ་སྒྲ་ཇི་ལྟར་བཟུང་ནས་ཐམས་ཅད་རང་སྟོང་ཉིད་དུ་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཕྱི་རོལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེར་ཕྱིན་ལྔ་བརྒྱ་པར། རབ་འབྱོར། གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གདོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བའི་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའི་བསྟན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི། ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་སྒྲ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་ན། དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་ཀྱང༌། ཕྱི་རོལ་སོ་
5-1-31


སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་རང་སྟོང་དང་མེད་དགག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་ལྟ་བ་ཐ་ཆད་པ་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། གཟུགས་རང་ལ་གཟུགས་ནི་རང་ལས་གཞན་ཚོར་བ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལྟ་སྟེ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། དེ་ཡང་དོན་དམ་གྱིས་ཀུན་བཏགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་ཡིན་པའི་དོན་དམ་པ་དེ་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཕྱིར་ཏེ། མིང་མེད་ཅིང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། འདི་ལྟར། རྒྱུ་རྐྱེན། འདུས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ལྷག་ན། གཞན་ཡང་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི། བརྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། མི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་དགེ་བ། ཐོབ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་དེ། བ་མེད་པ་མེད་ལས་འདས། རྣམ་འདུས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས། དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་ནི་འཇུག །ཞེ་ན། བདེན་གཉིས་ཀྱི་གཟུགས། དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འབྲེལ་བ་ཀུན་ལ་སྦྱར་བ་ལྟར་རོ། །ཚེ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། འདི་ལྟར་བདེན་གཉིས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད། མི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཆོས། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གཉིས་མེད་དོ། །དེ་གཉིས་མེད་པས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དགག་པ་མེད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་བཞིན་དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ན། པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་ལྟར་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ལྷག་ན། མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་གུད་ནས་ཆོས་ཉིད་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན་མེད་དོ། །ལྷར་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས། མ་མཆིས་པའི་གཞི། གང་ལགས་པ་ཡོངས་གྲུབ་དེ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་ན། གཟུགས། དེ་ནས་གཉིས་ལྷག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བམ་པོ་བཅུ་བདུན་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཅིང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་འཛིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས། ལྟ་བས་མངོན། ཞེས་པའི་ཚིག་གིས། འདོད་ཆགས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ལྟར། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས། མཆིས་པའི་གཞི་གང་ལགས་པའི་ཡོངས་གྲུབ། དེ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། གཟུགས་ན། གཟུགས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། པ་གཅིག །དེ་ནས་
5-1-32


ཕྲེང་བཅུ་ལྷག་ན། འདི་ལྟར། འདི་ལྟར། དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་དྲི་མེད་དེ་བཞིན། དེ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་མ་ལགས་ན། དེ་དེ་པ་དེ་ནི། མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི། ངོ་བོ། གཉིས་སུ། དེ་ནས། ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་དོན་དམ་པའོ། །དོན་དམ་པའི་གྲངས་སུ་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱོས་པའོ། །དེས་ཅི་བསྟན་ན། དོན་དམ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་རྣམ་པ་མང་པོར་བྱས་ནས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉི་ཤུ་པའོ།།      །། 
༈ རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཆོས་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན་ལ་ཡང༌། གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་སྦྱིན་པའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཀུན་བཏགས་ཀྱི་རྣམ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། བྱའོ། །ཀུན་བཏགས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཉམ་གཞག་ཟབ་མོ་ལ་གནས་ནི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཤཱ་རིའི་བུ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི། གཟུགས་ནི། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་ཙམ་ན། སྐྱེ་བའི་གཞི་དོན་དམ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས། ཕ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས། གཟུགས་པའོ། །དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གཅིག་ན། མཆིས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་ཕྲེང་གཉིས་ན། སྐྱེས་པ་ཆོས་ཉིད་ལ། སྔར་མེད་གསར་དུ་ཐོབ། གློ་བུར་མ་མངོན་ནོ། །དེའི་རྩ་ན། པ་ལ། ཉིད་གློ་བུར་དུ་ཐོབ་པ་ཡོད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། མེད་པ་ཆོས་སྐུ་ལ། དེ་རྟོགས་པའི་དེ། ཤེས་པ་གཉིས་པ་གཤིས་ལ་ཡོད། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ། གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཐོབ། འཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ངོ་བོ་ཐ་དད་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཐོབ་པ་ནི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། སྐྱེས་པ་དོན་དམ་སྐྱེས་པར་ཡང༌། སྐྱེས་པ་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བོ་ནི་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁོ་བོ་ནི། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། པའང༌། ཡོངས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཀུན་བཏགས་ཡིན་པས་མི་སྐྱེའོ། །ཡིན་པས་ཀུན་བཏགས་དང༌། ཆོས་ཡོངས་གྲུབ། གང་ཡང་དྲི་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ལྡན་པ། དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་སྐབས་ན། མི་ལྡན། གཉིས་ཀ་ཡང་སྐྱེ་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཐམས་ཅད་ལ། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རང་བཞིན། ན་ཡང༌། འབྲེལ་ཏེ། མི་ཡང་མི། དེ་ནས་གཅིག་ལྷག་ན། སྟོང་པ་དོན་དམ་གཞན་སྟོང་
5-1-33


སྟེ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཆེན་པོ་ལམ་པ། སྦྱང་གཞི་གཟུགས་ནོར་བུ་སྦྱོང་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོངས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན། བར་དུ། སྦྱང་གཞི། སྦྱང་བྱ། སྦྱོང་བྱེད། སྦྱངས་འབྲས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ལེགས་པར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་བྱའོ། །ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན།   བམ་པོ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །ཞེས་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ངེ༷ས་པ༷ར་འབྱུ༷ང་བཅ༷ས་རྣ༷མས། །ཐུ༷བ་པ༷འི་རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ༷་ཉི༷ད། །ཅེས་པ་དོན་བཅུས་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས་ཏེ་དང་པོའོ།།      །།  
༈ ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང༌།། དེ་ནས་སྟོད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་ན། ཡུལ་ངེས་པ་དང་། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཤི། ཉན་ཐོས་གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་དང༌། །འོན་ཀྱང་དེ། བཤད་པ་འདི་དག་གིས་ཐོས་ནས། བླ་ན། བསྐྱེད་ན་མ་འོངས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་གསུངས་པས། ཁོའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན་སྟེ། རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཁྱད་པར་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མོ༷ག་མོ༷ག་པོ༷ར་བྱེ༷ད་ལ༷་སོ༷གས་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་དང་པོ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཞེས་པ། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཁོ་ནར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ནི་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཀུན་བཏགས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་སེམས་མེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་སུ་སྣང༌། ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཙམ་ན། ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། སྟོང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་གནས་པའོ། །དམིགས་པའི་ཚུལ་ནི་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་སྟེ། དེའི་སྟོང་པ་གང་
5-1-34


ཡིན་པ་ནི་ཐ་མི་དད་དེ་གཅིག་གོ །དེ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། གཅིག་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཚོར་བ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གཉིས་ཆད་པ་ན། བྱའོ། །དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བྱའོ། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །གཟུགས་རྟོག  དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བཤད་དེ། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ་ན། བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བམ་པོ་བཅུ་དགུ་པ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སློ༷བ་མ༷། ཞེས་པ་དོན་གཉིས་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། མེད་དོ། །གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། སྙམ་མོ། །གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤོང་ཕྱིར་དང༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བུ་དག་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། རང་བཞིན། འོད་གསལ་ཆོས་སྐུ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བས་མི་ཟབ་པ་ཟབ་པར་གཡོ་བ་མ་ཡིན་ན་མི་ཕྲ་བ་ཕྲ་བ་མ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་དང་པོ་སྟེ། ཉེར་གཉིས་པའོ།།      །། 
༈ འཛིན་པ་མི་སྤོང་ཕྱིར་དང་ནི། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། སྨྲའོ། །ཞེས་པ་འདི་རྣམས་མྱང་འདས་དངོས་པོར་འཛིན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་མྱང་འདས་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཀྱི་མྱང་འདས་གཤིས་ལ་མེད་པ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འགལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མདོར། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། གསོག་གསོབ། དངོས་པོ་མེད་པ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གསོབ་མ་ཡིན། གསོག་མ་ཡིན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན། ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན། བྲག་ཆ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན། ཞེས་དང༌། གང་བདེན་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དེ་གཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདེན་པ། ཡང་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད། མ་ལོག་ཞེས་མང་དུ་གསུངས་ཤིང༌། རྒྱས་པར་རྒྱས་འབྲིང་དུ་བྲིས་ཟིན་པས་
5-1-35


དེར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ་ན་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་གྱིས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། ཕྱིན་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས། འདི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། འདི་ཉོན་མོངས་དང༌། ཉེ་ཉོན་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་འདི། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བས་འདི། རྣམ་རྟོག་གི་སྤྲོས་པ་ཞི་བས་འདི། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་མ་ཡིན་པས་འདི། བསམ་པའི་ལམ་ལ་འདས་པས་འདི། འཕགས་པ་རང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་བྱ་ཡིན་པས་འདི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། དེ་དག་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རྟོག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་གཟུགས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཕྱིར་ཏེ། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། རབ་འབྱོར་ཆོས་གང་ཡང་མ་བརྗོད་མ་བཤད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི། གཞུང་འདི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དག་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ། ཉི་ཤུ་གསུམ་པའོ།། །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་ན། དོན་དམ་པའི་གཟུགས་དེ་ནི། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོར་གྱུར་པ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བཏགས་པ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། ལ་དོན་དམ། ཆོས་ཉིད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཕྲེང་གཉིས་ཆད་པ་ན། གཟུགས་ལ། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་པ། ནང་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། འགྱུར་རོ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བསེ༷་རུ༷འི་ལ༷མ་ག༷ང་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་གསུམ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན་བཞིན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱིན་མེད་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱིན་མེད་དོ། །ཀུན་བཏགས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་གནས་པ་མི་དམིགས་པའི་
5-1-36


ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་ལ། ཆོས་ལ་གུད་ན་ཆོས་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས་ཏེ། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཀུན་བཏགས་ལ་ཀུན་བཏགས་པ་དགོངས་ནས་བཀྲལ་ལོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་ལ་ཡང༌། བཏགས་པའི་དེ་བཞིན་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། །གཟུགས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། འགྱུར་རོ། །ཆེན་པོ། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཅུང་མེད་ན། ཡིན་ནོ། །འདིར་ཀོའུ་ཤི་ཀ །གཟུགས་གཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སོགས་ཀྱི་འགྲེས་གཅིག་ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་ཞིང༌། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི། ཚད་མ་མེད་བཅས་དང༌། །ཞེས་པའི་གཞུང་ཡིན་པར་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་སྦྱར་ཞིང༌། གཞུང་འདི་དང༌། འབུམ་དང༌། ཉི་ཁྲི་རྣམས་སུ་ནི་མ་བྱུང་ངོ༌། །ཚད་མེད་པ་དང་། ཀོའུ་ཤི་ཀ །དོན་དམ་གྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །མཐའ་མེད་དང༌། །ཀོའུ་ཤི་ཀ དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཐའ་ཡས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་ན། བསྟན་ཟིན་ཏོ། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བར་དུ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ན་མེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་མི་འདོར། དེའི་འོག་ཙམ་ན། ཉིད་སྔོན་མངོན་གསུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་དེ། མཐུན། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཕྱིར་རོ། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། བྱའོ། །སྟོང་[ཉིད་]དང༌། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་གཉིས་པ་སྟེ། ཉི་ཤུ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གཅིག་ཆད་པ་ན། ཡིན་ནོ། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། མི་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཞི་ཉིད་དང༌། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་ལ་སོགས། །རིགས་ཀྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། མི་འགྱུར་རོ། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་དང༌། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་། དེའི་ཚིག །དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་ལྔ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་གཅིག་མ། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། འདི༷་ད༷ང་གཞ༷ན་པ༷འི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གྱི༷ས། །ཕ༷ན་ཡོ༷ན་ཆེ༷་བ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ། །ཞེས་པ་དོན་བཞི་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །
5-1-37


ཀུན་ནས་ཞི་དང་། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། ལགས་སོ། །ཐམས་ཅད་ལ། །བདུད་[དང་]། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ན། མི་འགྱུར་རོ། །གནོད་པས་རྫི་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཕྱིར་རོ། །རྟེན་མཆོད་ཉིད། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་ནི༷། ཞེས་པ་དོན་ལྔ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །རྣམ་གསུམ་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུ་ངུ་ནི། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གཅིག་ཆད་པ་ན། ཕྱིར་རོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ན། བྱའོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། སྐྱེད་དོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། སྐྱེད་དོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན་བསྐྱེད་དོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ལྷག་ན། སྐྱེད་དོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། སྐྱེད་དོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཆོད་རྟེན་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉི་ཤུ་བདུན་པའོ།།      །།གཞུང་ལ་ལར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཕྱིར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི། དེ་ནས་ལྷའི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ལྷག་པར་ཆེ་བའི་ཕྱིར། རིག་འདི་ནི། བདག་གི་གོང་ན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། རིག་འདི་ནི། བདག་དང་མཉམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རིག །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི། རྣམ་པ། ཤེས་རབ། ཤེས་རབ་རྣམ་པ། སླད་དུའོ། །ཞེས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གཞན་སྟོང་
5-1-38


གི །རྣམ་པ་ཤེས་རབ། རྣམ་པ་ཤེས་རབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཏེ། རྣམ་པ་ཤེས་རབ། དེའི་རྩ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གཞན་མི་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། ཀུན་དགའ་བོ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི། གཟུགས། ཚོར། འདུ་ཤེས། འདུ་བྱེད། རྣམ། བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི། གཟུགས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི། བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། བས་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དགེ་བ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱའོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི །འབྲིང་གི་ནི། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། འགྱུར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། འགྱུར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི། སྤོབས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། འགྱུར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཕྱིར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། འཛིན་པ་དང༌། རི་མོར་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་པའོ།།      །།
༈ གཞན་གྱི་དོན་ལ། མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཀོའུ། གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། འདི་ལྟར་ཀུན་བཏགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བས། མཚན། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བཞིན་ཏེ། གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱེད་པའི། རྩོམ་པ་མཛད་པ་མ་ཡིན། ཕྱི་མ་ནི་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་པས་གཉིས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན་ཟད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ན། འདི་ནི། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་མཚན་པ་ནི། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བས་ནི། རྟག་ཏུ་མ་མཆིས། ཚིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས། སྒྲའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས། སྨོས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཅུང་མེད་ན། ལགས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་ན་ལགས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ཅུང་མེད་ན། ལགས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་
5-1-39


ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། དུའོ། །དེ་ནས། གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ལྷག་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། ལགས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། བགྱིའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ན་ཡིན་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་བཤད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། མེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མོ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་དྲུག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་གསུམ་ལ་ནི། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི། བསྟོད་པ་དགུ་དང༌། བཀུར་བ་དགུ་སྟེ། སོ་སོར་དབྱེ་བ་ནི། རྒྱས་འབྲིང་དུ་བྲིས་པས་དེར་བལྟའོ། །བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སྐུ་གདུང་གི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་གཅིག་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་དྲུག་ན། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཤེས་རབ། གཉིས་སུ་རྟོག་ཅིང༌། མི་ལྟ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་དགུ་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཕྱིར་རོ། །བསྔགས་པར་འདོད། །དེ་ཡང་དགུ་སྟེ་རྒྱས་འབྲིང་དུ་བྲིས་པ་ལྟར་རོ། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔར་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཆད་པ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བསྟོ༷ད་ད༷ང་བཀུ༷ར་ད༷ང་བསྔ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་བདུན་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ཙམ་ན། ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ[་ཅན]། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། སེམས་དཔའ་ནི་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་འདི་སྟོན་པའི་སྣོད་མིན་པས་དེའི་བདུན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པའི་བསྔོ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་དགུ་ན། མགྲིན་པར་ཡང་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཡང་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བླ་ན་མེད་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱམས་པས། དེ་ནས་ལོགས་གསུམ་དུ་ཕྲེང་གཅིག་ཆད་པ་ན། 
5-1-40


ཡིན་ནོ། །དབེན་དང་། གལ་ཏེ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །གཞན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །ཐབས་བཅས། བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། ནུས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །བྱམས། དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས། ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །རིགས་ཀྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དུ་ཕྲེང་གཉིས་ཆད་པ་ན། བྱའོ། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཆུང་དང༌། ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་གཞན་ཚིག་ཁ་ཤས་དང་བཅས་མ་དཔེ་ལས་ཆད་སྙམ།)འབྲིང་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། སྐྱེད་དོ། །ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བ་གཞན་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དུ་ཕྲེང་གསུམ་ཆད་པ་ན། འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བསྔོ༷་ད༷ང་། ཞེས་པ་དོན་བརྒྱད་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང༌། ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང༌། དོན་དགུ་པ་ཡང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ༷། །ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ༷་བླ༷་མེ༷ད་ད༷ག །ཅེས་པ་དོན་དགུ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཞེས་པ་དང་བཅས་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་མ་དཔེ་ལས་ཆད་སྙམ།)
དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། གསུམ། ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཁྱབ་པར་བཞུགས་ཀྱང་ཁམས་གསུམ། ཐམས་ཅད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བགྱི། མཆོག་ཉིད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན། ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས། རྒྱུན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་སྐད་ཅིག་རེ་ལ་ཡང་འབྱུང་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ནི། དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་དམིགས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཆོས་གང་ཡང་མིང་དང་མཚན་མ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་བས་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ནི། མིང་དེ་དང༌། མཚན་མ་དེ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། དོན་ཆེན་ཉིད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་
5-1-41


ཕྲེང་གཉིས་ན། པ་ནི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས། ཀུན་བཏགས་ཀྱི། ཆུང་བར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན། བསགས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྒྲུ༷བ་ད༷ང་། ཞེས་བྱ་བ་དོན་བཅུ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཐོས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་ཟིན་པའོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས། ཕྲེང་བདུན་ན། གྲོལ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་གང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སུ། སྣང་དུས་དེ་སྲིད་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བཅིངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་མ་བཅིངས་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང༌། གྲོལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བཏགས་པ་ཉིད་ལ་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཅིས་ཀྱང་མ་གོས་པའི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་བཏགས་པའི། གཟུགས། ཀྱི། དངོས་པོ། ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ལྷག་ན། འོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་འཁོར་བ་ན་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིས་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དུས་གསུམ་ཅིར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེའི་རྩ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཉིད་ནི་དུས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །གཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །རབ་འབྱོར། དེའི་རྩ་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་གང་ཡང་མེད་ཀྱི་གང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་
5-1-42


བར་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། ཚོར་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ། རབ་འབྱོར། གཞན་ཡང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ། ནི། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ། མྱང་འདས་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམས་ཕྱིན། པ། ཆོས་སྐུ་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ནི། གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་མི་ནུས་པས་གཉིས་སུ། བྱེ་བྲག་མེད་པས་ཐ་མི། བར་མེད་པས་མི་རྟག་པས་གཅད་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། མེད་དོ། །བསེ་རུ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། པའོ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །རྒ་ཤི །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི། །གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ། །སོགས་པའི་ལམ་ནི་དག་པ་ཡིན། །སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། མེད་དོ། །ལམ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། མེད་དོ། །ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ ལམ་འབྲིང་གི་ཆུང་གི་ཆུང་ངུ་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་གཅིག་ན། ཟབ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དུ་མའི་དྲི་མས་ཁེབས་པའི་འཁོར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ལས་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི། དྲི་མ་དེ་དག་གིས་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཟབ་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། སྤྲིན་དང༌། ན་བུན་དང༌། ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན། ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་སྟེ། རབ་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས། ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི། ཤཱ་རིའི། པ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྲོས་པའི་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། སླར་ཉིད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ། དེའི་འོག་ན། ལ་སོགས། ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྲིན་དང༌། ན་བུན་དང༌། ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཞེས་བཤད་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ལགས་
5-1-43


སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་གཉིས་ཡོད་ན། ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཡོད་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་བ། དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཏགས་པ་རྣམས་མེད་པ་ཙམ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ་འཐོབ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི། ཤཱ་རིའི། ནི། ཀུན་བཏགས་གཞན་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་རྣམས། མངོན་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། སྐྱེའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བེམ་པོ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ནས། ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཀླན་ཀ་སྤངས་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ལགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ཅིང་གནོད་པར་མི་བྱེད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་སུ་ཞིག་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡོད་ཅེས་སྟོན་ཏེ། ཞེས་དབུ་མ་གསུངས། ཤེས་རབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ནི། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཆོས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གཉིས་ཆད་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག །རྟག་ཆད་སྔོན་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་མེད་པས་ཀུན་ཏུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཤི༷ན་ཏུ༷་ད༷ག་པ༷་ཞེ༷ས། །བྱ༷་བ༷་འདི༷་ནི༷་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ། །བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་མཁ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས། །ལ༷མ་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་དེ༷་འདྲ༷ར་བཤ༷ད། །ཅེས་པ་དོན་བཅུ་གཅིག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། ལམ་ཤེས་པའི་སྐབས་ཏེ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་པ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བྱེད་ན། དགྲ་བཅོམ་ལུས་སུ་གཏོགས་པའམ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། རབ་འབྱོར། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་མཉམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཤེ༷ས་པ༷ས་སྲི༷ད་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ཤི༷ང༌། །སྙི༷ང་རྗེ༷ས་ཞི༷་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ད༷ང༌། །དོན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །
5-1-44


ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། ནོ། །དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །མིང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཐ༷བས་མ༷་ཡི༷ན་པ༷ས་རང་བ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པས་དོན་གསུམ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཐ༷བས་ཀྱི༷ས་རི༷ང་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་བཞི་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །ཚེ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་སོགས། ཚེ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །དྲན་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མི༷་མཐུ༷ན། ཞེས་པ་དོན་ལྔ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ངར་འཛིན[མེད]། །དེ་ནས། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། གཞན་དག་དེ་ལ་འཛུད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པ། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ལྷག་ན། བྱའོ། །རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པ་འདི་ཕྱིར་ཟབ་པ་ཉིད། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་བཞི་ན། ནུས་སོ། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཟད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ན། འོན་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཐ་དད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པར་དཀའ་འོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། དེའི་འོག་ཙམ་ན། དེ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང༌། ཆོས་ཉིད་གཞན་གང་གི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་གྱིས། རང་བཞིན། དེའི་རྩ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པའམ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། མངོན་སྡེ་ཞེས་དབུ་མ་པས་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཤེས་སོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ།།      །།
5-1-45


༈ དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གི །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདིར་ཤེས་བྱ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གཉེ༷ན་པོ༷འི་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་དྲུག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་ནས། ཕྲེང་བཅུ་ན། ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྟོགས་དང་རབ་རྟོགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་ལ། །གནས་པ་བཀག་པས་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པ། མི་འགྱུར། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། མེད་དོ། །བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དང༌། །དང་པོ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ལྷག་ན། ལགས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྙམ་མོ། །ལགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ན། གསོལ་ཏོ། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །དང་པོ་དོན་ཡོད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། སྙམ་མོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་མིན་གང་དང༌། །གཉིས་པ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། མི་འགྱུར་རོ། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་བཤད་པའི་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཟད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྦྱོ༷ར་ད༷ང་། ཞེས་པ་དོན་བདུན་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར། མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཁོལ་གྱི་དངོས་པོར་མ་བྱེད། ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་པའི་དངོས་པོར་རོ། །ཞེས་པ་རྣམས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། དེ༷་ཡི༷་མཉ༷མ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་བརྒྱད་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། །བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། ནས། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། མི་འགྱུར་རོ། །མཐའ་ལས་འདས་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། འགྱུར་རོ། །རྣམ་དག་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཞེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་
5-1-46


ནས་ཕྲེང་བཞི་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཚེ་ཆོས་གཟུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་གྱུར་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་སུ་མི་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །མཁའ་འདྲ། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། སྟེ། ཆགས་པ་སྤོང་བ་དང༌། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ན། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །ནད་མི་འབྱུང༌། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། འགྱུར་རོ། །ངན་སོང་[ཆད་]དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་ན། འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཏེ། མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ལ༷་སོ༷གས་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ། །དེ༷་འདྲ༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད། །ཅེས་པ་དོན་དགུ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདི་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འབྱུང་བའི་རློམ་སེམས་རྟོག་པ་ཡོད་པ། ཡང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གང་ཡང་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་གནས་པ་འདི་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་ནས་སྣང་བ་སྟེ། འདི་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། འདི་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཆོས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གནས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པའོ།།      །།
5-1-47


༈ ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། གཞི་ཤེས་པའི་སྐབས་ཏེ་གསུམ་པའོ།།      །།
༈ [གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །]མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བཏགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མཉམ་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཟླ་བ་མེད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གཞིར་གྱུར་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྩལ་པ། གསང་སྔགས་ཟབ་མོ་དང་དོན་གཅིག་པས། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཕྱིར་རོ། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མེད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་ན། ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། ཕྱིར་རོ། །བདུན་དང་[ནི]། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།ལྔ་དང༌། ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་རྣམས། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། ཕྱིར་རོ། །སུམ་ཅུ་བཞི། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཕྱིར་རོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྩལ་པ། སྟོབས་བཅུའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་དོན་དམ་པར་དམིགས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ན་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། 
5-1-48


ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་རང་བྱུང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དམིགས་སུ་མེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རྣ༷མ་པ༷། ཞེས་པ་དོན་དང་པོ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །གང་དག། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །གང་དག །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། བྱའོ། །སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་ལས། དང་པོ་གཟུགས་སོགས་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་ན། ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ཀོའུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ཉིད་མེད་པས་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་བཏགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཚོར་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅོ་བརྒྱད་ན། ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡོད་དོ། །བདུན་པ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། [ལུང་བསྟན།] བརྒྱ་བྱིན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། མ་བྱས་སོ། །བརྒྱད་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ལགས་སོ། །དགུ་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི། ངེས་འབྱུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། སྟེ། བཅུ་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། དུའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་པ་དང་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ལགས་སོ། །བཅུ་གཉིས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། མྱུར་བ་དང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ། བཅུ་གསུམ་པ་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། [བཞིན་ནོ།[གཞན་དོན]། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལོགས་གསུམ་ན། འཇུག་གོ །བཅུ་བཞི་པ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ཡིན་ནོ། །བཅོ་ལྔ་པ་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་
5-1-49


མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །རབ་འབྱོར། ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་འདུ་ཤེས་འགོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །བཅུ་བདུན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། ལགས་སོ། །བཅོ་བརྒྱད་པ་འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱོར་བ་ནི། འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་ན། ལགས་སོ། །བཅུ་དགུ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་ནི་དག་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཤུ་པ་མཚམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི། མཚམས་དང་བཅས། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ནུས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྦྱོ༷ར་བ༷ར་བཅ༷ས་རྣ༷མས་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་གསུམ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །དང་པོ་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ནུས་སོ། །གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། འདིའི་མཚམས་འདིར་འཐོབ་སྟེ། གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས། ཕྲེང་དྲུག་ན། ཆུད་དེ། བཞི་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ཅུང་མེད་ན། མི་འགྱུར་རོ། །དྲུག་པ་ཡུལ་དཔྱད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། མོད་ཀྱི། བདུན་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། འགྱུར་རོ། །བརྒྱད་པ་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུའི་ཡོན་ཏན་ནི། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཕྱིར་རོ། །དགུ་པ་མི་ཕྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། བདུད་དམ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། དགོས། བཅུ་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། འགྱུར་རོ། །བཅུ་གཅིག་པ་དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྒྲུབས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཉིས་པ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཙམ་ན། ཞེས། བཅུ་གསུམ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། སེམས་ཅན། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ལགས་སོ། །བཅུ་བཞི་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚང་བར་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་པའོ།།      །། 
༈ བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཡོ༷ན་ཏ༷ན། ཞེས་པས་དོན་གསུམ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །དེ་ནས་
5-1-50


ཕྲེང་བཅུ་ན། ཚུར་རྟོགས་པའམ། འདྲི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་དང༌། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ལྷག་ན། པ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར། སྤོབས་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས། པ་ནི། མི་འགྱུར་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པས། ཀུན་ནས། པ་ནི། རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི། སོ་སོ་རང་རིག་པས་བརྗོད་དུ། པ་ནི། སྒྲ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས། སྒྲོགས་པ་ནི། རྟོག་དཔྱོད་ལས་འདས་པས་རབ་ཏུ། པ་ནི། དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ལྷག་ན། པ་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་མཉམ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡི་གེ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བདུད་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཞི་བཅུ་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བདུད་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།འདི་ཡར་བཅད་ཀྱི་ཁ་པ་སྟེ། པོ་ཏི་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ། དུམ་བུ་གསུམ་པ། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། དགོངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྐྱོ༷ན་ནི༷། ཞེས་པ་དོན་བཞི་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ། །ཤེས་པ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་གང་མཚོན་བྱ་ཡང༌། །མཚན་བཞི་ལས། དང་པོ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། གསུངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཕུང་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འབའ་ཞིག་མཐོང་གི་ཀུན་བཏགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། འགྱུར་རོ། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་ལྟས་དང༌། །རབ་འབྱོར། (གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།མི་བཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཆགས་བཅས་སོགས་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཡིན་ནོ། །འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་དབེན་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་སྤངས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ནས། ཏོ། །རྒྱ་ཆེན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། འདི་ལྟར་སེམས་དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པར་གཟིགས་པ་གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཏོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཏོ། །ཚད་མེད་
5-1-51


དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ན། ཏོ། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ང་དྲུག་ན། ཏོ། །སེམས་ལྟར་མེད་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་བཏགས་པ་མི་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ནི་ལྟར་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཏོ། །ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ་ན། སེམས་རྟག་པར་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ལྷག་ཆད་འཛིན་པའི་དབང་གིས་བྲལ། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་དབང་གིས་བསྡུས། སྒྲོ་འདོགས་པའི་དབང་གིས་རྒྱས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་གཟུགས་ལ་གནས་ཏེ་སེམས་ལྷག་པར་གཡོ་ཞིང༌། བགོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་ནས་སྨྲའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བདག །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས། རྣམ་པ་དྲུག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་མ་ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོལ་པ་མེད་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་སུ་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། འདི་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བས། སྟོང་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་རྣམ་རྟོག་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་མཚན་རྣམ་རྟོག་གི་སྨོན་པ་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་ཕྱི་མ་མི་སྨོན་ཅིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ནོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་ཅིང༌། སྐྱེ་སོགས་དང་བྲལ་བས་འདུས་མ་བྱས་པའི་གནས་སྐབས་ནི། མངོན་དུ་གྱུར་པའི་གནས་གྱུར་ཅིང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པས། ཀུན་ནས། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས། དངོས་པོ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནམ་
5-1-52


མཁའ་ལྟར་གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པས་མི་གནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཆད་པ་གཅིག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་དོན་གཡོ་བ་མེད་པས་འོང་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི། ནམ་མཁའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །ལྷའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་ཅིའི། (འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ལ་ཚིག་ལྷག་མ་ཞིག་ཡོད་སྙམ་དཔྱད།)དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །ལྷའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རོ། །མཆེད་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད། ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་ཐ་དད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི། པ་ཀུན་བཏགས་སྣང་ན་མི། མེད་པ་ཀུན་བཏགས་ཀྱིས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་མངོན་པས་ཀྱང༌། གཤིས་ལ་མེད་པས་མེད་པ་མཚན་ཉིད་པ། ཀུན་བཏགས་མི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མེད་དོ། །འདུ་མི་བྱེད་དང་། ལྷ་ཡི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །རྣམ་མི་རྟོག །ལྷའི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། རབ་དབྱེ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ལགས་སོ། །མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། གཟུགས་ནི་གཟུགས་གཞན་གྱིས་གཞིག་པ་ལ་སོགས། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་པ་ན། པ་ནི། བདེ་སྡུག་བསྔལ། བཏང་སྙོམས་མྱོང༌། འདུ་ཤེས་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ན། ལས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན། མངོན་ནི། ཡུལ་དྲུག་སོ་སོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་ནི། ན་བ་ལ་སོགས་པས། སྡུག་བསྔལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན་ནི། འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྩ་བ་བྲལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན་ནི། རྣམ་ཤེས་དྲུག་སྐྱེ་བའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་ནི། རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ། ཚོགས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་ནི། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི །ཡོངས་སུ་ནི། རང་གི་ལུས་སེམས་དང་གཞན་ལ་གནོད་པའི་གདུང་བ་ནི། རང་གཞན་གྱི་སེམས་འཁྲུག་ནི། བདུད་དང་བར་དུ་གཅོད་པར་ཐུབ་པ་ནི། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་ཤིང༌། སྡུད་པའི་ནི། ཆོས་ཉིད་དངོས་པོར་མེད་རྟོགས་ནས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད། སྤོང་བ་བཞི་ནི། འདོད་པ་དང་རྣམ་རྟོག་གི་སེམས་འཁྲུག་ནི། འཁོར་བ་ནས་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ནི། གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བས། དབྱེ་བ་ན་ནི། རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་ཞི་བ། འདི་ནི། ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་སྨོན་པས་འདོད་པ་མི་རྙེད་པའི་སྡུག་བསྔལ། ཉོན་མོངས་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམས་ནི། གནས་དང་གནས་མིན་ལ་སོགས་པས། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤིན། དེས། ཤིང་མཁྱེན་པའི་ནི། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་བསྟན་པ་ལ་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྱུར་མི་ནུས་པས། 
5-1-53


ཤིན་ནི། བདུད་ཕས་རྒོལ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང་བར་མི་ཆོད་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་དང་ཕན་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་དང་མི་བདེ་བ་ལས་སྐྱོན་ཐམས་ཅད། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ། མཆོག་ནི་ཀུན་ལ་སྙོམས་པས་ཕྱོགས་དུ་མ་ཞེན་ཅིང༌། སེམས་ཅན་ནི་ཉན་རང་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་མེད་ཅིང་དེ་དག་གིས་མི་འཕྲོག་པ་ནི། བདེན་པ་གཉིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། གསལ་བར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས། མངོན་སུམ་སངས་རྒྱས་སོ། །འགྲེས་འདིའི་འབྲུ་གནོན་འདི་རྣམས་འབུམ་ཏིག་བཞིན་བཀོད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། བྱའོ། །བྱེད་མེད་དང༌། །རབ་འབྱོར། གཤེགས་པས། སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པའི་ཆོས། བྱས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་མི་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། མ་ལུས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཞུགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པར་བྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི། ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་བྱས་པ་མཁྱེན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བར་མཁྱེན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། གཟུགས་ངས་མ་མཐོང་བ་དེ་སྟོན་པའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་མ་མཐོང་བར་གྱུར་ན། རབ་རིབ་ཅན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་སྟོན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་མཛད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ཞི་ཉིད་སྟོན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པའོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་
5-1-54


བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། གཟུང་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་སྟེ། དེ་ནས་ཤེས་པ་བྱར་མེད་ཅེས་པ་གསུངས་སོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ།།      །།
༈ འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད། དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ལ། པ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐོང་བས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྲེས་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་མང་དུ་གྱུར་ཏེ། བྱེད་པ། ཆེ་བ་ཉིད་དུ་བཏོན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཚོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །མཁས་པ་ཡིས། །རེག་བྱ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །ཤེས་མྱུར། ལྷའི། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཕྱིར་རོ། །བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ནས་བརྗོད། སྒྲུབ་དང་། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་དང་བཅུ་གཅིག་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ དམིགས་པ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དང༌། བཅུ་གསུམ་ན། ལྟོས། རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་ན། བྱ། ཡང་དག་པ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། འགྱུར་རོ། །ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གྲུབ་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །གང་གི་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དྲུག་ན། ཁྱོད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལྟ་བས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཆགས་པས་སྨོན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། སྟོན་ཏོ། །གསུམ་པ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཕན་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །བདེ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ།། (གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)གནས་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། མ་བྱས། ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་དུས་ལ་ཀུན་བཏགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས། གང་གི་ཚེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གནས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འདྲེས་
5-1-55


པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐར་ཐུག་རིམ་གྱིས་གནས་པར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཀུན་བཏགས་པ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འདྲེས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། (གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།དཔུང་གཉེན། ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང༌། ནི་སྟེ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། རང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་དབུ་མ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །གླིང་དང་ནི། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་དོན་དམ་པར་ནམ་ཡང་མ་བྱུང་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་དོན་དམ་པར་ནམ་ཡང་མ་བྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དབུ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་སུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དོན་དམ་པ་སྟེ་རིག་པའོ། །ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དབུ་མ་པ། དེ་ནས་ཕྱེད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། ཅན་ནོ། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང༌། ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་གོས་པ་མེད་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ། ཞེས་དེ་ནས། ཕྲེང་གཅིག་ན། ཉིད་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཚེ། གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཕྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཚེ་ཡང་ནས་ཀྱང་འོང་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཐེག་གསུམ་གྱིས། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དག །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཐམས་ཅད་ནི། ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པས་དབྲི་དང༌། མེད་ལ་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པས་བསྣན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཐམས་ཅད་ནི། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཚེ་ཡང་ཀུན་བཏགས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྲེང་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚེ་ཡང་ཕྱིས། འབྲལ། འདྲེ། མི་འདྲེ། ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། འགྱུར་རོ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ། །དཀའ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་
5-1-56


བ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་མཚན་མར་བཟུང་སྟེ། གོ་ཆ་བགོས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་མཚན་མ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །ངེས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། རྣམས་ནི། སེམས་ཅན་འདི་སྙེད་ཅིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི། པ་དུའོ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སུས། ཆོས་གང་ལ་ཡང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་མཐོང་བས་གང་དུ། བསྒོམ་པ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མཐོང་བས། ཇི་ལྟར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཆེན་པོ་ཡིན་མིན་ཡོངས་སུ་ཡོངས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྟོན་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མེད་ཀྱི་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མེད་ཀྱི་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དེ་ཡང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟག་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། ཚོར་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ནུས་ཏེ། ཀུན་བཏགས། གཟུགས་དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཞེ་ན། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་བདུན་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ཙམ་ན། ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པོ་ཁོ་ནར་འདུ་བར་འགྱུར་གྱི། གཉིས་སུ་འདུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། མི་མཐུན། ལྷའི་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ན། མ་ལགས། ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཟུགས་ཞེས་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་བཟུང་བའོ། །གཟུགས་མེད་དང་ཞེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་མི་བཟུང་བའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ནུས་སོ། །ཐོགས་པ་མེད་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ལགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱོར་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་མེད་
5-1-57


པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་བཏགས་པ་ལ་གཟུགས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པས་གསུངས། ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ལགས་སོ། །དེ། །གཞི་མེད། ཆོས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། ལགས་སོ། །འགྲོ་མེད། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ལྷག་ན་མེད་ཅིང༌། ཞེས་པ་འདི་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་སྟེ། ཞེས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། བརྗོད་དོ། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།སྐྱེ་མེད་དང༌། །ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)སེམས་བསྐྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྐྱེས་དེ་གཟུགས་མེད་པས་སོ། །གཟུགས་སྐྱེས། སྟེ་གནས་བརྟན་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ཙམ་ན། ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚོན་བྱ་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མ་ནོར་བའི་དངོས་པོ་ནི་མ་ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གཞན་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་མ་མིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཆོས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ནོར་བར་མི་འགྱུར་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མི་འཇིགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལ་མི་འཇིགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་དང༌། དེའི་རྩ་ན། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། འབྱུང་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་བཏགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པས་ན། དེ་དང་མི་འདྲ་བར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འབྱུང་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་
5-1-58


སོ། །དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་འདི་ནི། ལུགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དོན་དམ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ནི། སྔོན་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཕྱིས་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པས་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་སྐྱོན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་ཟབ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ནི་འདིར་ལོག་པའི་ཆོས་ལ་བཟློག་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ལ་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་ཏུ་ཆད་པ་ཉིད་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དང་པོ་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་བྱེད་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་སྲིད་པ་སྟེ། སྐྱོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སྔར་ཇི་སྐད་དུ། བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་གང་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་སྐྱོན་རྣམས་རྒྱུན་བཅད་པ་དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་མཐའ་སྟེ། མཐར་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོག་གེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་སོ་སོར་རང་རིག་པ་དོན་དམ་པ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ངོ་མཚར་རྨད་བྱུངབའི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟུང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཅ༷ས། །ཞེས་པ་དོན་ལྔ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། བྱའོ། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །ཤཱ་རིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། བགྱིའོ། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་
5-1-59


ཡིས། །རྟོགས་སླ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བསྡུས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི། དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱིན། རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་དོན་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པའམ། ཤེས་པ་བྱེད་པའི་དོན་གང་ཡང་མ་མཐོང༌། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། གཏོགས། རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །གལ་ཏེ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། འགྱུར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཐ༷ར་ད༷ང་། ཞེས་བྱ་བ་དོན་དྲུག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བྱའོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་གྱུར། བདག་གིས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱའོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། །རང་གཞག་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །བདག་གིས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་བཞག་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཆ༷་མཐུ༷ན་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་བདུན་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱའོ། །མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། བྱའོ། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱའོ། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བྱའོ། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་
5-1-60


གསུམ་ན། བྱའོ། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། བྱའོ། །གྱ་གྱུ་[མེད་]སེམས། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱའོ། །སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱའོ། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། བྱའོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། བྱའོ། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་གཞན་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་པའོ།།      །།
༈ སེམས་བརྟན། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ནུས་སོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང༌། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། བྱའོ། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དང་བརྒྱད་ན། བྱའོ། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་ཅུང་བྱེད་དོ། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། མི་འགྱུར་རོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། བྱའོ། །གཟུགས་ཕུང་སོགས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། ཕྱིར་རོ། །བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །དེ་ཚོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ན་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་དང་དམིགས་གི །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་གཡུལ་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། གནས་སོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །[ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌།།] རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་ལ་གནས་པ་ཡི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་
5-1-61


ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། སྒྲུབ་བོ། །སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། གསོལ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཟབ་བོ། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་བའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །རབ་འབྱོར། དེའི་རྩ་ན། ལྔ་ཞེས་ཞུས། ཅི་ལ་དགོངས་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་ཡངས་པ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་པ་ལ་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དེ་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེའི། གནས་སྐབས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སྟོན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བསྟན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཟབ་བོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ལས་ནི་བཟློག །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུང་ཞིང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་རྒྱུད་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དང་མཐུན་ལ། སེམས་འགྲེལ་སྐོར་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་མཐུན་ནོ། །ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། པའོ། །བཀའ་མདོ་རྒྱུད་ཟབ་མོ་ཀུན་གྱི་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ཡིན་པས། དང་པོ། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་སྒོམ་པའི་ལམ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། འགྲོའོ། །དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ན། བྱའོ། །ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་བཅུ་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་དེ་དག་ཐུབ་པ་བཞེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ནུས་སོ། །དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང། །སྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་
5-1-62


དགུ་ན། ལགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དྲུག་ན། བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་ལྔ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞུས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་པ། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་རིག་དབྱེར་མེད་ཀུན་འགྲོ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་དེ་མཐར་ཐུག་གི་བླ་མ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་པ། སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ཏེ། འདི་དང་མཐུན་པར་རབ་ཞི་རྣམས་ངེས་སུ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་བདུན་བརྒྱ་པར་ཡང༌། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། རྒྱན་སྟུག་པོར་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་མི་འཇིགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་བསྒྲགས་པ་མྱ་ངན་འདས་པ་དབྱིངས་དང་ལྷུར་མི་འཇིགས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་གིས། འདས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུར་ཡང༌། རིགས་ཀྱི་བུ། མི་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་འགྲོ་བའམ་འོང་བ་མེད་པ་སྟེ། མི་སྐྱེ་མི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་ཤིང༌། གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་ནི་ཚོགས་གློ་བུར་བ་བསགས་པས་འཕེལ་འགྲིབ་གཉིས་གློ་བུར་བ་ཟད་པས་ཡོངས་སུ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། དོན་དམ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན། བྱའོ། །སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་བར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དྲུག་ན། བྱའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱའོ། །མར་མེའི་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དགུ་ན། བྱའོ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། མཐོང་བྱ། སེམས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སེམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། སོ། །འགག་པ་དང༌། །བཀའ། འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། འམ། འགོག་པ་གཉིས་
5-1-63


པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གསོལ། སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། བག །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ནས། བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སོ། །ཤེས་བྱ་དང༌། །བཀའ་དེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། འམ། ཀུན་བཏགས་ན་ཡོངས་གྲུབ་ལས། དེ་ཉིད་གཞན་དུ་བསྙད་དུ་མེད་པས། གསོལ། ཉིད་ཕན་ཚུན་རྟེན་བརྟེན་པ་དེ་དངོས་པོར་ཡོད། ཉིད་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཤེས་དང་། དཀའ་ཉིད་མཐོང་བྱེད་ཐ་དད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང༌། སོང༌། ཞེས་དབུ་མ་པ་དགོངས་པ་བཞིན་བྲིས་སོ། །སྤྱོད་དང་། བཀའ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ངུའོ། །གཉིས་མེད་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བདུན་ཙམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཐབས་རྫོགས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། [ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། ?] 
༈ བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དྲུག་ན། སོ། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཁས་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་[གཅིག་[གཉིས་?] པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སློ༷བ་པ༷་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཚོ༷གས། །ཞེས་བྱ་བ་དོན་བརྒྱད་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །[སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །]དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། འགྱུར་རོ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་གླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་མཛད། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བདུན་ན། རྒྱའོ། །དེ་རྣམས་ནི། སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བ༷་མཉ༷མ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་དགུ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་དགུ་ན། གང་གཱའི་ལྷ་མོ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཞི༷ང་ད༷ག་བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ༷་ནི༷། །ཞེས་པ་དོན་བཅུ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཡུལ་དང་། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བགྱི། སྦྱོར་བ་ཅན་འདི་ནི། །སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་བདུན་ན། བྱེད་དོ། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །མི་གནས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱེད་དོ། །ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། བྱའོ། །མ་ཆགས་པ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། འགྱུར་རོ། །མི་དམིགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ལྷག་ན། འགྱུར་རོ། །མཚན་མ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ལྷག་ན། འགྱུར་རོ། །སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། མེད་དོ། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་ན། 
5-1-64


བྱའོ། །ཚད་མེད་པ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མངོ༷ན་རྫོ༷གས་རྟོ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། །འདི༷་ནི༷་ཐ༷བས་མཁ༷ས་བཅ༷ས་པ༷་ཡི༷ན། །ཞེས་པ་དོན་བཅུ་གཅིག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་ཀྱི་སྐབས་ཏེ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཅུ་གཅིག་ན། གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན། ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཕྱིར་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་ཞིང་བྲལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། ལགས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། [དེ༷་ཡི༷་]རྟ༷གས་ད༷ང་། ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །རྣམ་མང་དུ་ནི་དཔེར་མཛད་ནས། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བརྒྱད་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བསླབ་པ་མཉམ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བདུན་ཅུང་མེད་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སྤྱོད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རྣ༷མ་འཕེ༷ལ་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་གཉིས་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །བརྟན་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དྲུག་ན། ལགས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བརྟ༷ན་ད༷ང་། ཞེས་པ་དོན་གསུམ་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་སྟོང་གསུམ་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་
5-1-65


ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། བགྱིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ནི། དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འོག་ནས་སེམས་དེ་ཡང་མ་ཡིན། ཞེས་འབྱུང་བའི་གཞུང་གིས་གསལ་བར་བཤད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སེ༷མས་ཀུ༷ན་གན༷ས་པ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དོན་བཞི་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །འཇུག་པ་དང་ནི། འདིའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཅི་ནས་ཀྱང་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཉིས་མ་ལགས་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་མཆིས་པ་དེ་ལྟར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་པར་སྦྱར་ཞིང༌། ཉི་ཁྲི་ལེ་བརྒྱད་མའི་སྐབས་འདི་ན་མེད་དེ། ཡོད་དོ། །དེ་ནས། མདོ་དང་མངོན་རྟོགས་གོ་རིམ་མི་མཐུན་པ་མང་ཡང༌། ལེ་བརྒྱད་མར་གོ་རིམ་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གི་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ངུའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །རིགས་དང་ནི། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ངུའོ། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ངུའོ། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས།ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌།།ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། རང་གི་རྟོགས་དང་། ཞེས་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་འོག་འོང་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།)བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ལགས་སོ། །བྱེད་པ་དང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །དེ་ཡི་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ལགས་སོ། །བྱའི་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། ལགས་སོ། །ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །དེ་
5-1-66


ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གསུམ་ཆད་པ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བསྟན་པའི་དཔེར་བརྗོད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།།      །། 
༈ བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་དག་སོ་སོར་དགུ་བདག་ཉིད། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བདུན་དང་ཕྲེང་དྲུག་ན། གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཆགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་དགུ་པའོ།། །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ན། བྱའོ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོང་དང༌། །ཀུན། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ན། འདའོ། །དེ་ཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་དགའ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ན། མེད་དོ། །དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་པའོ།།      །།
༈ འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །གཞན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཞི་ལྷག་ན། འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ནི། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མི་ཟད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་གོ ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མཐོ༷ང་ཞེ༷ས་བྱ༷་ད༷ང་། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང༌། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མཐུན་ལུགས་ཟློག་པ། །སྟོན་མདོ་གཞན་ལ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང༌། སྐབས་འདིར་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་གསུམ་ཆར་དུ་མ་བྱུང་ཞིང༌། འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེ་དང༌། སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་ལ་སོགས་པ་ལེ་བརྒྱད་དང་སྦྱར་ནས་སྐབས་འདིར་བཀོད་དོ། །འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་
5-1-67


མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་བརྒལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ། །སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྷུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ལྷག་ན། འཐོབ་བོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འདོད་དོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཙམ་ན། འདོད་དོ། །ཉི་ཚེ་བ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བལྟའོ། །སྣ་ཚོགས་ཉིད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། འཐོབ་བོ། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། མི་འགྱུར་རོ། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས[ཡིད་ལས་འབྱུང༌། །]རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པ་དང་ནི་འདོར་བ་དང༌། །གསོལ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། གཟུགས། ཀུན་བཏགས་པའི་དབང་གིས་མི་འཛིན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས། མིང་ངོ༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། ལགས། ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་པོ་དག་དང་ཉེར་འབྲེལ་དང༌། །བཀའ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །གནས་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །འོ་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོར་བཏགས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དྲུག་ན། ཕྱིར། ཆགས་པ་དང་ནི། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཅུང་མེད་ན། ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་དང༌། །གསོལ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གསུམ་ན། ལགས་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །འོ་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། འགྱུར་རོ། །ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། འགྲོའོ། །ལམ་ལ་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །འགོག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། བྱའོ། །གནས་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཞེས་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱའོ། །དོན་དུ་གཉེར་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། སྨྲའོ། །རྒྱུ་མེད་དང༌། །དེ་ཅིའི། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། མཛད་དེ། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་། གསོལ། 
5-1-68


བཅོམ་ལྡན་འདས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གནས་ན། མཉམ་བཞག་གང་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྲིབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ། མདོ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་མ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད། ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ། དེའི་ཚེ་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཙམ་ན་མེད་པ། རང་གི་འོད་གསལ་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས། རང་བཞིན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བདེན་དོན་བཅུ་གཉིས། དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག  རྡོ་རྗེ་ཟླ་ཉི། ཨེ་ཝཾ་ཡི་གེ །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ། མ་ནིང་གི་གོ་འཕང༌། དོན་དམ་པའི་དུས་འཁོར། བདེ་དགྱེས་གསང་འདུས་ལ་སོགས་པ་གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ལྷ་དང་སྔགས་དང་རྒྱུད་དང་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ཕྱག་རྒྱ་མཁའ་ཁྱབ། པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པ། རྣམ་ཤེས་དང༌། རྟོག་གེ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ལས་འདས་པས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ། མཆོག་གི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ། སོ་སོ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང༌། ཤེས་བཅུ་རྣམ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཞི་དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་དག་པའི་བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དེ་ནི། དེའི་རྩ་ན། རྣམས་ཀྱིས། མཉམ་གཞག་ཏུ་ལ་ཟློ་བའི་ཚུལ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཤན་འབྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་མེད་པ། བའི་གཞིའི་འབྲས་བུ་མི། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་གཞུང་ལྟར་རྫས་བདུན་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་གནས་ལའང་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཆད་པ་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་མེད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཇི་ལྟར། དོན་དམ་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ལྔ་ན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བཏང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །གལ་ཏེ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཉི་ཤུ་ན། ཕྱིར་རོ། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ?། ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། གཟུགས། དངོས་པོ་གོམས་པས་ཞི་གཟུགས་རྐྱེན་གྱི་དབང་ཡིན་པས་ཡ་མ་རླའམ། རགས་ལགས་པ་གཟུགས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གསོག །གཟུགས་རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བཟོད་པས་ན། སྙིང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གྲོལ་སྡེ་གཉིས་ཀྱིས་བཀྲལ། ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན་བྱའོ། །གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །སེམས་མི་སྐྱེ་དང་། གསོལ། དེ་ནས་
5-1-69


ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། བྱའོ། །ཐེག་པ་དམན་པའི་ཡིད་བྱེད་དང༌། །གསོལ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །རྣམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །སྒོམ་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ཅི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། འདུས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ལྷག་ན། བྱའོ། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། སམ། སྟོང་མིན་ཉིད། །བཀའ། དོར་བས་ཏེ་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས། མེད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། སྐྱེ་བ་སྒྲོ་འདོགས་མེད། འགག་པ་སྐུར་འདེབས་མེད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། སྩལ་པ། ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་བརྒྱད་ན། མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཉིད་ལ། ལ་ཟློ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། འགྱུར་རོ། །ཆགས་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱེད་དོ། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང༌། དྲུག་ན། ཆེད་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱའོ། །ཐེག་གསུམ་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་བཞི་ལྷག་ན། བྱའོ། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བྱ་སྟེ། སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོར་དེ། །ཤེས་པར་བྱ་བར་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། རྣམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། ལགས། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་དེ་ཡིས་རྣམ་འཇོམས་པས། །སྒོམ་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བ་ཡི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །བཀའ་དུ་ན། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད། སེམས་ཅན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཟད་དེ། ཞེས་འབུམ་ཏིག་གིས་བཀྲལ། མིང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། དམིགས་སོ། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཉིད་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག །ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཉིད་ནི། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་སྤྱོད་པའི་ས་བཟུང་སྟེ། ས་
5-1-70


བཅུ་པ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་གདུགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་འབྲས་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་བཞིན། བཀོད་དེ། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱེད་དོ། །ཞི་ལམ། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང༌། རབ་ཏུ་ནུས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ཁམས་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲ་བ་འགགས་པར་གྱུར་པ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ། མཉམ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བག  དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། མོད་ཀྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བས་ལ་སོགས། ལུས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དམ་པའི་སྒྲ་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་བྱ་བ་སྟེ། དམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ལས་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཕྱིར་རོ། །མི་མཉམ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ན། བྱའོ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན་བྱ་བར་རྟོག་ཅིང༌། དཔྱད། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན་མེད་དེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་གནས་པ་འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར། འདི་དེ་ལྟར་གནས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཆོས་ཉིད་ཞུ་བ་མང་པོའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ།།      །།འདི་ཡར་བཅད་ཀྱི་ག་པ་སྟེ། པོ་ཏི་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
5-1-71


༈ འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལགས་སོ། །ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་འབྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྤ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟེན་པར་བྱེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་སུ་ཕྲེང་གཉིས་ཆད་པ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བཏགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་དུ་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བསྒོ༷མ་པ༷་ཞེ༷ས། །བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་ནི༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷། །རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པ༷་རྣ༷མ་བཞི༷་ཡི༷། །གཉེ༷ན་པོ༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷་དག༷་ནི༷། །ཞེས་དོན་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་དགུ་ན། མི་འགྲོའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་ཞི་ཉིད། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བ་ནི། དངོས་པོའི་ཆོས་ལས་འདས་པས། དངོས་པོའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བས། མཚན་ཉིད། མིང་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། མཚན། རྩོལ་བ་མེད་པས། ལྷུན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པས། སྐྱེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས། འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོས་བཀྲལ་ལོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན། །ཞེས་དོན་བདུན་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་རྒྱུད་མར་རྒོལ། །དམིགས་པ་འཐད་དང་། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ན། ཉིད་དོ། །དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དགུ་ན། འགྱུར་རོ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དེས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་སྒྱུ་མའི་མི་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་མ་ལ། སྒྱུ་མའི་མིས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་ནམ་མཁའ་མཁའ་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་ལ། སྒྱུ་མའི་གླང་པོའི། རྗེས་ལྟར། དངོས་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཀུན་རྫོབ། གཟུགས་སོགས་ཀྱི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
5-1-72


༈ སྦྱོར་དང་། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་པ་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སངས་རྒྱས། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ལགས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། བཀའ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སོ། །ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ཀུན་བཏགས་པ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། རབ་འབྱོར། དེའི་རྩ་ན། སོ། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཡང་དག་པའི་དོན། ཞེས་བྱ་བའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི།མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ངེས་པའི་ཚིག་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཚུལ་ལ་ནི། རབ་འབྱོར། དེའི་རྩ་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །ཞེས་པའི་མཚམས་སྦྱར་རྣམས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། གང་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསགས། སེར་སྣ་དང་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ། འགྲིབ་པ། ནག་པོའི་ཕྱོགས་རྣམས། ཉམས། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་རྣམས་འཕེལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས། དགག །དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན། ཀུན་ནས་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་རང་བཞིན་ཕྱིར། དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་པ་རྣམས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གསོལ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ན། ཕྱིར་རོ། །ཐབས་བཅས། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ།།      །།
(ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བདུན་པ་འདིར་མི་བཞུགས་པ་ལ་དཔྱད།?)
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། འོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ན། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་བདུན་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ན། ནུས་སོ། །ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། ཡིན་
5-1-73


ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། མུ་བཞི་ལས་བཟློག་པས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པས། གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གྲོལ་སྡེ་རྣམ་གཉིས་གསུངས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། འགྱུར་རོ། །ལམ་བཅས་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ན། འདུལ་བ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འདུལ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པས། འདུལ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་དབུ་མ་པས་གསུངས་ནས། དེ་ལྟ་བུའི། ཤེས་རབ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བཞིན་ཏེ། ཞེས་བསྔགས་པ་མཛད་དེ། ཆོས་གང་ཡང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདི་མཛད་དེ། རིམ་པས་འདིས་ཤེས་པར་གྱུར་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཏོ། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་དང་ནི། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། ཕྱིར་རོ། །སྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་རྟེན་ཅན་ཉིད། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན། པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། མི་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་དོན་ཏོ། །གསོལ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་གཉིས་ན། པར། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ལམ་བསྒོམ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་ཅུ་རྩ་དགུ་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ལོ༷ག་པ༷ར་བསྒྲུ༷བ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷་ནི༷། །རྩེ༷་མོ༷འི་མངོ༷ན་རྟོ༷གས། ཞེས་པ་དོན་བརྒྱད་པ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། རྩེ་མོ་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཏེ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ལྷག་ན། ཡོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། བཟུང་སྟེ། ཐེག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་པས་སྐྱོན། ཡང་བ་སྐྱེ་བ་སྤངས་པས། མ་སྐྱེ་ངན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པས་ལ། དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་གཅིག་ཆར་དུ་རྣམ་པར་འཕེལ་བས་ནག །ཇི་ལྟར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས། དབང་མཁས། མ་སྨད་པ། དབང་པོ་རྣམས་བསྲུངས་
5-1-74


པས། ཤིན་ཏུ། བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྒྱས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞུགས་ནས་ཞེས་བཙུན་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་བཀྲལ་ལོ། །ཚུལ་ཁྲིམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞི་ན། ཡོད་དོ། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཐར་བྱ་བ་དང༌། བསླབ་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། དཀའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། མཐ༷ར་གྱི༷ས་པ༷། །རྣ༷མ་གསུ༷མ་རྣ༷མ་བཅུ༷། ཞེས་མཐར་གྱིས་པའི་དོན་བཅུ་གསུམ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ཏེ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཆར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ན། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱེད་དོ། །གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྨི་ལམ་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གསུམ་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ།།      །།
༈ སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས།། ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་དྲུག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་པ། དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་ལྔ་ན། ཤེས་སོ། །རྨི་ལམ་ན་ཡང་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཤེས། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷། །གཅི༷ག་གི༷ས་མངོ༷ན་རྫོ༷གས་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་པ༷། །མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷། །ཞེས་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་མའི་དོན་བཞི་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། སྐད་ཅིག་མ་རྟོགས་པའི་སྐབས་ཏེ་བདུན་པའོ།།      །།  
5-1-75


༈ ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཚད་མེད་དང༌། །ཞེས་པའི་མདོ། སྐབས་མ་བྱུང་ཡང་སྐབས་གཞན་དུ་བྱུང་བ་ལ་དགོངས་སོ། །ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱའོ། །རྣམ་པར་ཐར་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། པའོ། །མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བྱའོ། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། བྱའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ན། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པ། ཉོན་མོངས་མེད་དང་། དེ་ལ་བདག་གི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་བར་གྱུར། ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས། བསྒྲུབས་ན། འགྲུབ་བྱའོ། །སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །མངོན་ཤེས། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ན། དགེའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དེ་ལ། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་གནས་པ་གཏན་དུ་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། བདག་གི་ལུས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ལེན་པ་དང༌། གནས་དང་འཆི་འཕོ་ཐམས་ཅད་རྣམས་ལ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི། གནས། སྤྲུལ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི། དམིགས། སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། སེམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་འཕེལ་བ་ནི། ཐོགས་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་དག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། མཁྱེན་དེ་དག་གོ །[དགེ་བ་[དབང་]བཅུ་དང་ནི། དེ་ལ་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་འདུག་པ། དེ་སྲིད་དུ་འདུག་པ་ཚེ། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་གང་གིས་གནས་པར་འདོད་པ་དེས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་གནས་པ། སེམས་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོ་བྱད་ཅི་འདོད་འབྱོར་བ་ཡོ་བྱད། སྐྱེ་བར་གྱུར་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་བསྒྲུབ་པ། ལས་སྐྱེ་གནས་གང་འདོད་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བ། དངོས་པོ་གང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་བསྒྱུར་བས་མོས་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་འགྲུབ་པ། སྨོན་ལམ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་བསྒྲུབ་པ། རྫུ་འཕྲུལ་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཟབ་པ་ཤེས་པར་འདོད་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཤེས་པ། ཡེ་ཤེས། མིང་གི་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་ཅིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་འགོད་པ་ལ་མཁས་པ། ཆོས་དེ་དག་གོ །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང་དབང་བཅུའི་བཤད་པ་དབུ་མ་པའི་གསུང་བཞིན་བཀོད་དོ། །སྟོབས་བཅུ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། བྱའོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་
5-1-76


བཞི་དག་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བྱའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། དག་གོ །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། པའོ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། པའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི། དེ་རྣམས་མཛད་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་གསུངས། འདི་ནི་བྱའོ། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ན། དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་ལྟ་བུ་སྤྱོད་པའི་ལུས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །རབ་འབྱོར། ཞེ་ན་ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི། དེའང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ནི་འདིར་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་བརྗོད་པར་མི་འདོད་ཀྱི། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དོན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི། སྤངས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་མངའ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལེགས་ན། སློབ་དཔོན་བཟང་སྐྱོང་གིས་སྐབས་སུ་བབ་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་བཅུས་བསྡུས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །ཞེས་འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེས་གསུངས་ཤིང༌། བཙུན་པ་གྲོལ་སྡེས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པར་གསུངས་སོ། །གང་གི །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྟ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སྤོང་ཉིད། །གྲོང་སོགས་སུ་དེའི་ཉོན་མོངས་རྣམས། །རྒྱུན་གཅོད་རྒྱལ་བའི་ཉོན་མོངས་མེད། །སངས་རྒྱས་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤངས་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང༌། །འདྲི་བ་ཀུན་ལན་འདེབས་པར་བཞེད། །རྒྱུན་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣ་ཚོགས། །ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱུང་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་
5-1-77


མྱོང༌། །དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་བཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། རྣམས་སོ། །ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །རུས་སྦལ་ཞབས་ཡིན་ནོ། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་དང༌། །ངང་པའི་ཡིན་ནོ། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །ཤིང་བལ་ན། འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །ཕྱག་དང་ཡིན་ནོ། །སོར་མོ་རིང་དང་། ཕྱག་དང་ཡིན་ནོ། །རྟིང་ཡངས། ཞབས་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཁྲུ་ཡིན་ནོ། །ཞབས་འབུར་མི་མངོན། ལུང་མོ་ཡིན་ནོ། །སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །སྤུ་ཡིན་ནོ། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡ་འདྲ། བྱིན་ཡིན་ནོ། ཕྱག་རིང་མཛེས། །ཕྱག་ཡིན་ནོ། །འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུགས་སུ་ནུབ་པ་དང༌། །གླང་པོ་ཡིན་ནོ། །པགས་པ་གསེར་མདོག །གསེར་ཡིན་ནོ། །པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །པགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །སྤུ་ཡིན་ནོ། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན། མེ་ཏོག་ཡིན་ནོ། །རོ་སྟོད་སེང་གེ་འདྲ། །སྐུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ། མགུར་ཡིན་ནོ། །ཐལ་གོང་རྒྱུས། །གསེར་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞུམ་པ་རོ་མཆོག་བྲོ། །ལྗགས་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །སྐུ་ཡིན་ནོ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན། དབུ་ཡིན་ནོ། །ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཨུཏྤ་ཡིན་ནོ། །ཚངས་དབྱངས། དབྱིག་གི་ཡིན་ནོ། །འགྲམ་པ་སེང་གེའི། འགྲམ་པ། དང་འདྲ། ཚེམས་ཡིན་ནོ། །ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་། མེ་ཏོག་ཡིན་ནོ། །ཚད་མཉམ། ཚེམས་ཡིན་ནོ། །ཐགས་བཟང་དང༌། །ཚེམས་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །ཚེམས་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་། དཀར་ཡིན་ནོ། །[སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །]འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །སྤྱན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་མཚན་ནི་གང་གང་གི །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྫོགས་པས། །མཚན་ནི་འདི་དག་ཡང་དག་འགྲུབ། །བླ་མ་སྐྱེལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དེ་ལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་བླངས་པ་བརྟན་པ་དང༌། །ཡི་དམ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བ་བསྟེན་དང་། བསྡུ་བ། གྱ་ནོམ་པའི། །དངོས་པོ་སྦྱིན་དང་། བཟའ་ཡིན་ནོ། །བསད་བྱ་བ། །ཐར་བར་བྱེད། བསད་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ནི། །ཡང་དག་བླངས་པ་སྤེལ་ལ་སོགས། །སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན། །དེ་དག །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ན། མཛད་དོ། །ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང༌། །རབ་འབྱོར། ཡིན་ནོ། །མདོག་སྣུམ། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཐོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །རྒྱས། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །རྩ་མི་མངོན་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མདུད་པ་མེད། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ལོང་བུ་མི་མངོན། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཞབས་མཉམ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གླང་ཆེན། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །བྱ་དང་
5-1-78


ནི། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གཡས་ཕྱོགས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཛེས་གཤེགས། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དྲང་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །འཁྲིལ་བག་ཆགས། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །རིམ་པར་འཚམ། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གཙང་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དག་པའི་སྐུ། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གོམ་སྙོམས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་གཉིས་ནི། །དག་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གཟིགས་པ་སྒྲིབ་མེད་དག་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དབུ་ཟླུམ། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྐབས་ཕྱིན། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མ་རྙོངས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཟབ་རིང་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཆུ་ནི་བིམྤ་ལྟར་དམར་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྲབ་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དམར་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཆེ་བ་ཟླུམ། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །རྣོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དཀར་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཤངས་མཐོ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །རྫི་མ་སྟུག །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །པད་པའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །འཇམ་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྣུམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྙན་རིང་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྙན་མཉམ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་དབྱེས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དབུ་རྒྱས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །སྟུག་དང་། [སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ།།] འཇམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །[མ་འཛིངས་
5-1-79


དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ།།] མི་བཤོར། སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཡིད་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་ནི། །གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་ཆད། །དེ་བཞིན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་འདིའི། །ལས་ནི་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འདོད། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་དང་ཕྲེང་གཅིག་ན། སེམས་སོ། །འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམ་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། བྱེད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཤིག་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡི་གེ་ལྔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདུས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་བཏགས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་མ་བཅིངས་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གློ་བུར་གྱི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲོལ་བའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ཚོར་བ་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ། དེ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། པ་ལ། མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། མི་སྤང་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་པས། དངོས་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རྟོགས། ཆོས་བསྟན་པའི་ཚེ་ཆོས་རྣམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་འདའ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདའ་བ་མེད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་འདའ་བ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བཟུང་བར་བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཡིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་འདའ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ན། སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་བྱིས་པ་ཀུན་བཏགས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཀུན་བཏགས་པ་རྣམས་ཡོད་དོ། །དེའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེའི་དབང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་དེ་དག་བཤད་ཀྱི། 
5-1-80


དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་དགོད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། འབྲས་བུ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བཟུང་ངོ༌། །མིང་ཞེས་བྱ་བ་དང། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་ལོ། །དོན་དམ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙད་དུ་མེད་པའི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དགེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། རབ་འབྱོར། ལམ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་ཀུན་བཏགས་ཡིན་པས་དེ་ནི། རབ་འབྱོར། ཀུན་བཏགས་ཡང་ངེས་པར་ཡོད་པས་ལམ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང༌། ཡིག་གེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་བདུན་དང་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལགས་སམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་ཉིད་མེད་པ་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་འགྱུར་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དེ་ལྟར་རྟོག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན། རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དྲུག་ཅུང་མེད་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ན། བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ན་མོད་ཀྱི། ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །དེ་ཐབས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་། དེ་བཞིན་དུ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན་ནི། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྔོན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་མ་དག་པ་ཡིན་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དུས་ན་ནི་དག་པ་དང་མ་དག་པ་ཡིན། ཕྱིས་ཐ་མར་ནི། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་དེ། དེ་ལ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དེས་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཤེས་པར་མི་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་
5-1-81


སྟོང་པ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱི། ཡང་དག་པའི་མཐའི་དོན་དུ་སྤྱོད་དེ། འདི་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཤེས་རབ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། བྱེད་དོ། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་མི་འཇུག་གོ །ཀུན་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ། ཀུན་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བསལ་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཁས་པས་འགོད་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་ཐ་མི་དད་ཅིང་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཉི་ཤུ་ན། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་དང་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ། འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་སམ་ལམ་དག་སོ་སོར་ན་ཡོད་དེ་འགའ་ཞིག་དམིགས་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆོས་སམ་ལམ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་ལ་ཆོས་བཤད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་ཁོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཇུག་པ་འགྲུབ་བོ། །ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉི་ཚེ་བ་ཡང་སྟོང་པར་མ་ཟད་ཀྱི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར། རབ་འབྱོར། ན་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་ན་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་གསུངས། བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན་ཡོད། གཉིས་ཟད་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། པ་ཀུན་བཏགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་དེ་ཉིད་སྔོན་ཀུན་
5-1-82


བཏགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། དེ་ཡང་ཀུན་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དགུ་ན། མི་བྱེད་དོ། །བརྡ་དང་། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། མི་འཁྲུགས་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།
༈ དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། ཕྱིན་པ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཉེར་གཅིག་ན། ཞུགས་སོ། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་བཞི་ན། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བས་བསྡུས་པའི་ལམ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བདུན་ཙམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ།། །།
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ན། བྱེད་དོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང༌། །རབ་འབྱོར། དེ་ན་ཤོག་གུ་གཉིས་ལྷག་ན། ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་མི་རིགས་སོ། །སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་སོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་བརྟན་གྱིས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། མཁས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མི་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། ཆོས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བཞིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྟོན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་ནམ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་གྱིས། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པ་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཀུན་བཏགས་པའི་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་བཞིན། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་
5-1-83


འདས་ཀྱིས། འདི་སྐད་དུ། གཉིས་ཀ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་དང་ལམ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད། མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱ། ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་སམ། ལམ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བར་བསྟན་ཏེ། ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་། དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ། །ངེས་པ་དང༌། །(གསལ་བཤད། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །ཞེས་འདིར་མི་བཞུགས་པར་དཔགས་ན་འདིའི་གོང་འོག་ཞིག་ནས་ཚིག་ཁ་ཤས་ཆད་སྙམ།) དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ན། བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དང་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ན། ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། ཡིན་ནོ། །ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བདུན་ན། སྤྱོད་པ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའམ། སྤྱོད་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཏེ། དེའང་ལས་མི་གཡོ་བ་དག །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན་ནི། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱེད་དོ། །བདེན་མཐོང་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ན། ལགས་སམ། འགྱུར་ན་ནི། ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་ལགས། འགྱུར་ན་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། དང༌། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། མེད་པ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལ་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་སྲིད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། ལ་ཞུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་དགུ་ན། བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོ་ནི། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། བརྟགས་པ་དང༌། མ་བརྟགས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་
5-1-84


བྱའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་གསུངས། སངས་རྒྱས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུན་ཅུ་རྩ་དགུ་པའོ།།      །།
༈ ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤངས་པ་དང༌། །དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞི་ན། དེ་ནི་ཀུན་བཏགས་ཡིན་པ། དངོས་པོ། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བྱེད་དོ། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ན། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བདུན་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་པའོ།།      །།
༈ རྣམ་པར་བྱང་དང་། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་དང་ནི། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ལྔ་ན། ཕྱིན་པ་དངོས་པོའམ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གཟུང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ན། སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་གནས་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ། ཤེས་པར་བྱ་བར་གྱུར་པའི་དོན་མ་གཟིགས་ན། ཅི་ཞིག་གི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་མཐོང༌། གཉིས་སུ་མཐོང་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རི་བོང་རྭ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ལས་བཟློག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། གང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པའི་བདེན་པས་ནི་མི་གཡོ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་འགོད་པར་མཛད་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་ནས། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ན་མེད་དེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལ་ཆུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ན། དམིགས་སུ་མེད་ལ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་གུད་ན་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་དག་པ་ནི་དེ་དག་ལས་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་རྗེས་སུ་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། གཅིག་གོ །ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བས། ལྡན་ཐ་དད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བས། མི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས། གཟུགས། ཚིག་གིས་བསྟན། དབང་པོའི་ཡུལ་གྱི་ཐོགས་པ་མེད་ལ་གཟུང་འཛིན་མེད་པས། པོ་
5-1-85


ལྟར། གཉིས་ཀ་ཡང༌། མཚན་ཉིད་པའོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་མཚན་མར་གཟུང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་དབུ་མ་པ་གསུངས། དེ་དག །དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དོན་དམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ན། འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་འདས་ལ་དགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་འཕྲིན་ལས་ནི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་དེ་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། པའོ། །སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལ་ལ། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ལ་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཆོས། འདུས་བྱས་གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཅུང་མེད་ན། ཕྱིས། རྣལ་འབྱོར་པ་ཤེས་པས་མཐུས། དངོས་པོ་ཡང༌། ཀུན་བཏགས་ཡིན་པས་མེད། ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་མེད་ཡང༌། རྭ་རང་དབང་ཅན་དུ་མེད། ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་དབང་གིས་མེད། བྱ་བའི་ཆོས་བལྟ། གང་ཡང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཞེས་དབུ་མ་པས་བཀྲལ་ལོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ།།      །།
༈ དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལོ༷ངས་རྫོ༷གས་བཅ༷ས་ད༷ང༌། །དེ༷་བཞི༷ན་གཞ༷ན་པ༷་སྤྲུ༷ལ་པ༷་ནི༷། །ཆོ༷ས་སྐུ༷་མཛ༷ད་པ༷་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷། །རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷ར་ནི༷་ཡ༷ང་ད༷ག་བརྗོ༷ད། །ཅེས། ཆོས་སྐུའི་སྐབས་གྱི་དོན་བཞི་པོ་གསུངས་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། ཆོས་སྐུའི་སྐབས་ཏེ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
འདིར་ཡོངས་གྲུབ་དགུ་ལ་སོགས་པ་དབུ་མར་བྱེད་ན། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་གྲགས་པ་ཅན་མང་པོ་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་བྱེད་ཅིང༌། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ཕྱོགས་གླང་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཙམ་དུ་བྱས་ནས། དེ་དག་གིས་ཡུམ་ཡང་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲལ། ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་འདི་དང་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། འགལ་བ་བདེན་མོད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་རང་འགྲེལ་ཁྱད་འཕགས་རྣམས་ཀྱི་ཁོང་ཆོད་མ་ཆོད་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་མཐའ་དང་བཤད་སྲོལ་བཟང་ངན་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྣང་མུན་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རང་འགྲེལ་གྱི་ལུགས་འཆད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་གྱི། རང་འགྲེལ་དང་འགལ་བ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། དུག་དང་གཡང་ས་བཞིན་དུ་སྤང་བྱ་ཡིན་པས། འདིར་ཡང་དེ་རྣམས་དོར་ནས་རང་འགྲེལ་རྣམས་དང༌། དེ་རྣམས་དང་མཐུན་པའི་འགྲེལ་མཆོག་ཁྱད་འཕགས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ལྟ་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་བཞིན་བཀོད་པའོ། །
5-1-86


མིག་མངས་རྒྱ་དང་མ་འབྲེལ་ན། །རྡེའུ་མང་ཡང་ཤི་རོ་ཡིན། །རང་འགྲེལ་རྒྱ་དང་མ་འབྲེལ་ན། །གཞན་འགྲེལ་མང་ཡང་ཤི་རོ་ཡིན། །རྫོགས་ལྡན་རྒྱ་དང་མ་འབྲེལ་ན། །གསུམ་ལྡན་མང་ཡང་ཤི་རོ་ཡིན། །དབང་གི་རྒྱལ་པོ་རྙེད་ན་གསེར་ཡང་དོར། །བདུད་རྩི་རྙེད་ན་ཟས་གཞན་དོར་བ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང༌། དེའི་འདུས་པའི་འཁོར་གྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཞུས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཅིག་ན། བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ཞུས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་པ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ན་དང༌། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་བར་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བརྗོད་པ་ན་མིང་ཙམ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པ་མ་ཡིན་གྱིས་མིང་སྨོས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བས་དངོས་པོ་རྣམས་འབའ་ཞིག་བློ་ལ་འཇོག་དགོས་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་ཙམ་ཡིན་ཞེས་ཞུས་པས་སོ། །ཚོར་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན་ལགས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་འབའ་ཞིག་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཅི་ལ་གནས་ཤིང་གང་ལ་གནས་ནས་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ་མིང་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་ཅུང་མེད་ན། བརྒྱ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྲེལ་བ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་དེ་དག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། དེ་དག་རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མིང་ཡང་གཞན་ལ་གཟུག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་གཞན་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་རུང་བྱ་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་ཕྱིས་མིང་དེ་འཇུག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གློ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོས་མའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་མཚན་མའོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སུ་སྣང་བའི་གཞི་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
5-1-87


གོ །འདི་ལྟར། དེ་ནས་ཕྲེང་ཅུང་མེད་ན། བྱམས་པས། མི་གློ་བུར་བ་ཡིན་པའི་མ་བཟོད་ནས། འདི་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག །མི་འགྱུར་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏེ། མེད་པར་དངོས་པོ་ཙམ་འབའ་ཞིག་མེད་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་གཟུགས་ཡིན་ཞེས་མི་རིགས་པ་མི་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་མིང་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་དངོས་པོ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་མིང་ལ་བརྗོད་པར་ཡང་མིང་དང་འབྲེལ་པ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མིང་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གློ་བུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་བློ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ནི་འདི་ལྟར་དེ་གཉིས་ག་ཡང་གཉིས་ཁོ་ན་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། མིང་མ་མཆིས་པར་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིང་མ་མཆིས་པར་ནི། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དེས་དངོས་པོ་འདིས། ཞེས་བྱ་བ་མིང་བོར་ནས་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེས། དངོས་པོ་དེ་ལ་གཟུགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བར་རིག་པ་མེད་དོ། །སྒྱུར་བར་བྱའོ། །གཟུགས། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། དྲིས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མིང་གློ་བུར་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་རྣམས་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མིང་གློ་བུར་བ་ཡིན་པར་བྱའོ། །རིག་པར་བྱའོ། །སྟེ། མིང་ལ་བརྗོད་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཙམ་གྱིས་མིང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མིང་དུ་མ་ཡོད་པར་སྣང་བ་དང༌། མང་པོ་ལ་མིང་གཅིག་ཡོད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དང་པོ་ནི། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་དེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལ་གནས་པ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་ཤེས་པར་ཡང་བརྡ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་དེ་ཇི་ཞིག་མཐོང་བས་ཀྱང་འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་མི་རྟོགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་མིང་དེ་དངོས་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མིང་མང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ན། བྱའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི། བྱམས་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་མིང་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། དངོས་པོ་གཅིག་ཡང་མང་དུ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ཚོར་བ་གཅིག་ལ། ཚོར་བ་དང༌། མྱོང་བ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། ཚོར་བའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་མིང་མང་པོ་བརྗོད་པ་ན་ངོ་བོ་
5-1-88


ཉིད་དུ་མར་གྱུར་པའི་རིགས་ན་དེ་ལྟར་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པ་ནི། བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་སམ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་མང་པོ་ལ་མིང་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པར་འགྱུར་བ། དཔེར་ན་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེར་པར་བྱའོ། །འདུ་ཤེས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྷག་ན། ལགས་སམ། ཞེས་གསོལ་པ། ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་མིང་བཞི་དང་བཅས་པ་དང༌། གནས་དང་བཅས་པར་བསྟན་གྱི་གཞི་མེད་པ་དང༌། གནས་མེད་པར་ནི་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཟད། ཅེས་བྱ་བས་བྱམས་པའི་ཚིག་དེ་སེལ་བར་མཛད་དེ། འདི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བརྗོད་པ་དག་ལ་ཅི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་འམ། འོན་ཏེ་དེའི་མིང་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ལྟར་མིང་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དངོས་པོ་དེའི་མིང་བརྗོད་ཀྱི། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་པར་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ལྟས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། ལགས་ཤིང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ། ཚོར་བ་ནི་མིང་ཙམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཚོར་ཏེ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། གྱིས་དེ་ཡང་བསལ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན་ཡོད་དམ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་རྟོགས་པའོ། །ཚོར་བ། ཞེས་བྱ་བ་ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། མིང་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མིང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། ལགས་སམ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་སྐད་གསོལ་
5-1-89


ཏོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔར་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་མོ། །ཚོར་བ་ནི་མིང་ཙམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ཅི་ལགས། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཀྱིས། འཆར་བར་འཛིན་དུ་རྟོགས་ནས་བྱང་ཆུབ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། སྨྲའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་མཛད་དོ། །བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ལགས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དབང་གིས་ནི་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་ནི་མེད་དོ། །ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདི་སྐད་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །ཞེས་བཤད་ན། དེ་ལྟར་ན་ཆད་པར་སྨྲ་བས་ཐར་བར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མིང་བཏགས་སུ་རུང་བའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱི་མིང་དུ་བྱས་མི་རུང་བ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དབྱིངས་པའོ། །དེ་སྐད་གསོལ་ནས། དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞུས་སོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་མིང་དུ་བཏགས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་དམ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་དམ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ན། འགྱུར་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཁས་བླངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དོན་དམ་པར་མེད་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི། མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་བརྗོད་དུ་གནས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཅི་དེའི་འདུ་བྱེད་ལགས་སོ། །གསོལ་དེ། དེ་སྐད་ཀྱིས། དེ་སྐད་ཀྱིས། ཇི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་མེད་ཀྱང་གཞིར་འགྱུར་དེ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། ཚོ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ། ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་དག་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་འཛིན་པ་ན། ཅི་དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཁྱོད་ལ་སྣང་ངམ། འོན་ཏེ་མི་སྣང་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ལགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མི་སྣང༌། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཀའ་འདིས་ཞེས་
5-1-90


བྱ་བས་ཅི་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཁྱོད་དོན་དམ་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་མི་སྣང་བར་དོན་དམ་པར་ནི་དེ་མེད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཀུན་རྫོབ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་དམ། གཞན་དུ་བརྗོད་པ་མི་ནུས་པ་དེ་བས་ན། འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱིས་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ན། འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡིན་ན། འོ་ན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་བརྗོད་པས། པའི། དབྱིངས་མངོན་སུམ་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཞན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱིས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་དམིགས་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ལས་དོན་དམ་པར་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་གཞན་སྟོང་དེ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ནས་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ན། མཚན་མ་མེད་པ་དེ་རྣམ་པ་གང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐ་དད་པར་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་ཆོས་དབྱིངས་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ། །སྔར་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་དབྱིངས་དམིགས་པའི་དངོས་པོར་བྱས། ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་དམ་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚེ། དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དོན་དམ་པ་དམིགས་སོ། །ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདི་ལྟར། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་དོན་དམ་པ་ཡང་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྟན་པ། དེ་སྐད་དེ་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡོད་པར་བཞེད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་གཅིག་པུ་སད་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞུས་ཏེ། གང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། དངོས་པོ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སམ་འོན་ཏེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་པས་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་དམིགས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །འདི་ལྟ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བར་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པར་འཛིན་པའི་མཐུ་མེད་དེ། མ་རིག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་
5-1-91


པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་སྣང་གི་རང་དབང་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་མེད་པས་ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དབང་གིས་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་ལྟ་མི་སྣང་ངོ༌། །རྒྱུ་མ་རིག་པས་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་རང་དབང་དུ་འབྱུང་བའི་མཐུ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་དེ་ལ་རང་དབང་ཉིད་དམ་ཡོད་པ་ཉིད་དམ་ཡོད་པ་ཉིད་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་མེད་པ་ནི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བདག་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འབྱུང་དེ་དག་སྟོན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་མེད་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། རབ། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས། སོ། །ཞེས་ཁས་བླངས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཟམ། ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་བཞག་ནས། རྣམས་ཉིད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དངོས་པོ་བསལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་དེ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ན། ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པ་ཡོད་པའོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ནའོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་དེ་མེད་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང༌། རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་བསྟན་པ་དང༌། དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱམས་པས། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། བགྱི། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །ཚོར་བ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚོར། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ལགས། ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། གཟུགས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་
5-1-92


རྣམ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བར་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆོས་རྣམས་སུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བས་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མིང་དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དེ་དང་བྲལ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འདི་རྒྱས་པ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ལས་བཟུང་བར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང༌། ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་འདིར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཀུན་བཏགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ཀུན་བཏགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་དེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་འདུ་ཤེས་དང་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། གོ །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་ནི། འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ན་བརྗོད་དེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་བློ་སྐྱེས་ཞིང་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བློས་རྣམ་པ་གཏོད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་རྣམ་པར་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། དེའི་གནས་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བློས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ལ་ནི། རྒྱུར་བྱས་དེའོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་སུ་འཁྲུལ་བའི་ཡོད་པ་ལ། མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བློ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བློ་ལ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ལ། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི། གང་རུང་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་ཆོས་ཉིད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཉིད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཁོ་ན་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་
5-1-93


ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བློ་ལ་སྣང་བ་དེ་ཉིད་སྔར་བསྟན་པའི་ཀུན་བཏགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་མིང་དང་བརྟགས་པའི། འོས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་པའོ། །དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པའོ། །གཟུགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་སོགས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྫས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདུས་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་བཏགས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྫས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་དབང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་དོ། །ཞེས་བརྗོད་དུ་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་པའི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བཏགས་པའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ། །ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདིར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐའི་བར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ག །ཀུན་བཏགས། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། དང༌། དེ་ལྟར་ངོ་བོ་གསུམ་གྱི་དབང་གིས་མཚན་ཉིད་བཟུང་ནས་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། མཆིས་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མདོར་བསྡུས་པའི་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྐབས་སུ་ཞུ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད། བསྟན་པ་དེ་བསྟན་པ་འདི། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། སྩལ། ཞེས་བྱ་བ། གསོལ་ཏོ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་བཏགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དང༌། ཆོས་ཉིད་གཟུགས་འདི་གསུམ་ལ་སོ་སོར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་བདག་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བགྲང་བར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་གཟུགས་རྣམ་པ་གསུམ་རེ་རེ་ལ་སྤང་བྱ་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ལས་རྣམ་པར་
5-1-94


གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ལས་བརྩམས་ནས་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ལ་རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་མིང་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པ་དག་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གསོལ་པ། སོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུང༌། བཱ་ག །གཟུགས་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གཟུགས་བཏགས་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གསོལ་པ། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་མ་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། དོན་དམ་པ་གཟུགས་ཀྱི་མིང་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པའོ། །དེ་བས་ན། བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་མ་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི། མིང་གིས་འོས་ཡིན་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྣང་བས་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །གསོལ། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ན། ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གསོལ། སོ། །དེ་བས་ན་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཉིད་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གསོལ། སོ། །དེ་བས་ན། བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ན། པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པར་བྱས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། ཡང༌། གཉིས་སུ་མེད་པར་སྦྱར་བར། དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ན། པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉན་ཐོས་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཉམ་པར་བཞག་པའི། པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཡོངས་སུ་འདྲེས་པའི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་དེ་ཇི་སྐད་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་དེའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ན། 
5-1-95


དང༌། དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་དེ་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ན། ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གནས་གྱུར་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་དག་ལྟ་བུ་ལ་མ་ཡིན་གྱི། འཁོར་བ་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ན། ཏེ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་ན། ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་མི་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་གཅོད་པས་རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང༌། དེ་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ལེན་ཏོ། །དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་དོན་ལ་བརྩམས་ཏེ། བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་འཁོར་བ་ཡང་མི་ལེན་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྩམས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་དབང་གི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་སྐད། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། མི་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན། འདིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་གི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན། འདིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་གལ་ཏེ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་ནི་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་འགལ་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། མི་རྟོག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་འགལ་བར་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང༌། མཉམ་ཉིད་ཙམ་དུ་མཐོང་ཞིང་འཁོར་བ་ལས་འཁོར་བའོ་ཞེས་སྤྲོས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པའོ། །ཞེས་སྤྲོས་པས་སྤྲོ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ན་གང་ལ་ཡང་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བས་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་ལ་
5-1-96


ཡང་ཕན་ཡོན་དུ་མཐོང་བས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མྱ་ངན། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ན། བྱམས་པ། དེ་བས་ཀྱང་མ་ཚིམ་ན། བ་འདི། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ལགས། ཞེས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། མི་སྨྲའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྐད་གསུངས་སོ། །ད་ནི་འཁོར་བ་སྤོང་བས་དང་མི་སྤོང་བའི་དབང་གིས་ཞེས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་གཏོང་བ་ཡང་མེད། ལེན་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ལེན་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ན། མི་སྨྲའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དེ་སྐད་གསུངས་ཏེ། ད་ནི་འཁོར་བ་སྤོང་བ་དང་མི་སྤོང་བའི་དབང་གིས་ལེན་པ་དང་འདོར་བར་མི་སྨྲའོ། །དགོས་པ་ལ་ལྟོས་ནས། དགོས་པ་ལ་ལྟོས། བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་སྨྲ་བ་སྟེ། འདིར་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་མི་སྨྲའི། འཁོར་བ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། དེ་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལེན་ཏོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ན། བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གཉིས་མེད་པའོ། །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །གང་ཡིན། དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ལགས་སམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁོར་བ་ལེན་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལེན་པ་མེད་པས། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སྙམ་དུ་ཞུས་ནས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ན། དམིགས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་དང༌། རང་བཞིན་རྣམས་མངའ་བ་སྟེ། རིགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རང་བཞིན་ཡང༌། བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་རྣམས་སོ། །བྱམས། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། ཡོད། ཞེས་བྱ་བ་ནི། དང་པོ་ཉིད་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པའོ། །གང་ཐོབ་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ཉིད། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས། ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་གི །དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ན། ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཁོར་བར་སྐྱེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་
5-1-97


ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །བསྒྲུབ་བོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་འདིར་སྐྱེ་བ་བརྒྱད་པ་མི་བསྐྱེད་དོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་འདིར་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཁོ་ན་ལེན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདིར་སྲིད་པའི་གཅིག་ཀྱང་མི་ལེན་ཏོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་འགག་པའོ། །ལགས་སོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ན་འདོགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་ནི། རྣམ་པ་གསུམ་པ་ལ་ནི་དཔྱད་པ་མེད་དོ། །དེ་དག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། བསམ་པ་ཁྱབ་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྐྱེ་བའོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལེའུ་འདིའི་མཚན་རྣམས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་འགྲེལ་པ་བྲིས་སོ། །དེ་སྐད་དེ། དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ན། ལགས་སོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསླབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཞེས་པ་ནས། དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགའ་དང་གུས་དང་དད་པའི་མཆོག་ནི་ཉེར་བཞག་སྟེ། །སྒྲིབ་པ་ཉོན་མོངས་བསལ་ནས་དྲི་མ་ལས་འདས་པ། །འགྲོ་དོན་མངོན་ཞུགས་དེས་པའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ན། ལམ་འདི་སེམས་ཅན་ཀུན་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་ཕྱིར་བཤད། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་པའོ།།      །།
༈ བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དགུ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དགུ་ཙམ་ན། ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྐབས་འདིར། ཁ་ཅིག་ཏུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་ངུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་མང་པོ་ཐོབ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའོ།།      །།
༈ ཞེས་འབྱུང་བ་ཐོབ་མི་ཐོབ་དཔྱོད། དེ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་དྲུག་ཅུང་མེད་ན། བགྱིའོ། །བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་པ་སྟེ། ཐ་མ། དེ་ནས་བུ་མོ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཅུ་གསུམ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ རབ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་དགུ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་ན་སྤྱོད་པ་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་དང༌། 
5-1-98


ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་པའི་བུ་གང་པོ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀ་ཏྱ་ཡ་ན་ཆེན་པོ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ནམ་གྲུབ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།།      །།ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བདུན་པའོ།།      །།
༈ འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་དྲ་དང༌། སུ་རིན་ཏྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོཙྪ་བ་བན་དྷེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།      །།འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བ་དོན་གསལ་ཞིང་ཚིག་གི་རྙོག་པ་མེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དགུར་རབ་ཏུ་གསལ་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ། རྒྱལ་ཁམས་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱིས་སྦྱར་བ་རེ་ཞིག་རྫོགས་སོ།།      །།མ་རྟོགས་ལོག་པར་རྟོག་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི། །མུན་པ་ཐམས་ཅད་དྲུངས་ནས་འབྱིན་བྱེད་པ། །ལེགས་བཤད་འདི་ནི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཡིན། །དགེ་བས་འགྲོ་ཀུན་མུན་པ་སེལ་བར་ཤོག །འདིས་ཀྱང་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་དར་ཞིང་རྒྱས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་བདེ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག མངྒ་ལཾ། བྷ་ཝན་ཏུ། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག།      །།མ་དཔེ་ནི་འཛམ་ཐང་པར་མ་དང༌། ཛ་འགོའི་པར་རྙིང་ལ་ཁ་གསབ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་གཉིས་ཡིན།
5-1-99


༄༅། །ཉི་ཁྲི་ལེ་མང་དང་ལེ་བརྒྱད་པའི་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེ་ལོང་སོ་དྲུག་གོ །
༄༅། །ལེ་མང་དང་ལེ་བརྒྱད་མ་གཉིས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གཙོ་ཆེ་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཀོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལེ་མང་ན་ཡོད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ་རང་འགྲེལ་གྱི་ལེའུ་དང༌། རྟག་ཏུ་ངུའི་ལེའུ་དང༌། ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་རྣམས་ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང༌། སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་པར་བརྗོད་པའི་མདོའི་དུམ་བུ་དྲུག་པའི་རྗེས་ལ། ཤོག་གུ་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་དང༌། བཅུ་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་དྲུག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང༌། ཞེ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ཡང་གོ་རིམ་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཆད་ལྷག་མང་བས་མི་མཐུན་པ་ཤིན་ཏུ་མང་སྟེ། ལེ་མང་དང་ལེ་བརྒྱད་མ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས། ཞིབ་པ་རྣམས་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་དང༌། འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི་མདོ་ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་ལ། རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་སོགས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་གཞན་གང་ན་ཡང་མི་སྣང་ངོ༌། །ལེ་མང་གི་ལེའུ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་དྲུག་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ་དང༌། ལེའུ་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ལྷག་ཙམ་དང༌། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང༌། ལེའུ་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གསུམ་ཙམ་ཆད་དོ། །ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་བཅུ་ལྷག་ཆད་དེ། དེ་ལ་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ་མོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཡང༌། ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་རྣམས་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ལེའུ་བཅུ་བཞི་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་དང༌། ལེའུ་བཅུ་དྲུག་པའི་སྐབས་སུ། ཤོག་གུ་གཅིག་ཏུ་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ཀྱིས་མ་ལོངས་པ་དང༌། ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པར། ཕྲེང་གསུམ་དང༌། ལེའུ་ཉེར་གསུམ་པར། ཕྲེང་དྲུག་ལྷག་ཙམ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཡང་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་བཅུ་བཞི་པ། ནས། ཉེར་གསུམ་པ་ཡར་བཅད་ལའོ། །ལེའུ་ཉེར་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། གཟུགས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་གསུམ་ཆར་ན་ཡོད་ཀྱང༌། ལེ་བརྒྱད་མར། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་ངོ༌། །ལེའུ་ཉེར་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སུ། རློམ་སེམས་འགོག་པའི་འགྲེས་གཅིག་ལ། མདོའི་དུམ་བུ་ཉེར་བཞི། ལེའུ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་ཉེར་དགུ་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི། ལེའུ་སོ་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ་དང༌། ལེའུ་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་རྣམས། ལེའུ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པ་ཡར་བཅད་ལའོ། །ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པ་དང༌། ང་གསུམ་པའི་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་བར་ལ། ལེའུ་བརྒྱད་མར། ལན་གཉིས་སུ་གོ་རིམ་འཁྲུགས་སོ། །ལེའུ་ང་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར། མཁྱེན་གསུམ་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་གོ་རིམ་འཁྲུགས་སྣང་ངོ༌། །ལེའུ་རེ་གཉིས་པའི་མགོར། ཤོག་གུ་གཅིག་ཏུ་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ཀྱིས་མ་ལོངས། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ལེ་མང་དང༌། ལེ་བརྒྱད་མ་གཉིས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་གཙོ་ཆེ་སྟེ། རགས་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཞི་བ་དང་བཅས་པ་ནི། ལེ་མང་དང༌། ལེ་བརྒྱད་མའི་ཁྱད་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ཀྱང༌། ཤིན་ཏུ་ཞིབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་ན། དེ་དག་གཉིས་ཆར་བསྒྲིགས་ཏེ་ཞིབ་ཏུ་གཟིགས་པར་ཞུ།།      །། 
མ་དཔེ་ནི་འཛམ་ཐང་པར་མ་ཡིན།
5-1-100


༄༅། །ཉི་ཁྲི་ལེ་མང་དང་ལེ་བརྒྱད་པའི་ཁྱད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་བཞུགས་སོ། །
༄༅། །ཉི་ཁྲི་ལེ་མང་དང༌། ལེ་བརྒྱད་མ་གཉིས་ལ། ལེའུ་མང་ཉུང་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་ཁྱད་པར་གཞན་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཞེས། མཁས་པར་ཁས་ཆེ་བ་མང་པོས་གླེངས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆད་ལྷག་དང༌། གོ་རིམ་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཚིག་དང༌། དོན་གཞན་དང༌། གཞན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལེ་བརྒྱད་མར། གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །ཞེས་པའི་ཐོག་མར། དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས། ཞེས་དང༌། མཇུག་ཏུ། ཇི་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས། ཞེས་པ་ལྷག་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགའ་ཞིང་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་མི་དང་ལྷར་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས། ཞེས་བྱུང་ལ། ལེ་མང་དུ། དགའ་ཤིང་རབ་ཏུ་དགའ་ནས། ཞེས་དང༌། ལྷར་ཞེས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཡིག་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར། དེ་ལྟ་བུའི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་དེ། ཞེས་པ་ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་ལྡེབ་ཕྱེད་དང་བཞི་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། བདེ་གཤེགས་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ངའི་ཚིག་གི །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྙུང་མི་མངའ་འམ། ཞེས་པ་ནས། དགྱེས་པར་སྤྱོད་དམ། ཞེས་ཀྱང་ཞུས་ཤིག །ཅེས་པའི་བར་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་རྗེས་ལ་ཡང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་ནས། སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དགའ་བའི་དཔལ་གྱི་བར་ཕྱོགས་དགུ་པོའི་སངས་རྒྱས་རེ་རེའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། ངའི་ཚིག་གི །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། གནོད་པ་མ་མཆིས་སམ། ཟོ་མདོག་བདེའམ། སྐུ་ཉམས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་དགྱེས་པར་སྤྱོད་དམ། ཞེས་ཀྱང་ཞུས་ཤིག །ཅེས་པ་འདིར་རེ་སྟེ་ལེ་བརྒྱད་མར། ལན་དགུ་ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ལྷོ་ཕྱོགས་རྫོགས་པའི་མཇུག་ཏུ། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་ཡང༌། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པ་བྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཤར་གྱི་མཇུག་ཏུ་ཡང༌། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་པ་ལྷག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་པད་མོ་དམ་པའི་དཔལ་གྱི་སྐབས་སུ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་ལན་གཉིས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། ཞེས་པ་གཅིག་རྣམས། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་ཡང༌། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་པ་ལྷག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གདུགས་དམ་པའི་སྐབས་སུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། ཞེས་པ་གཅིག་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
5-1-101


རྒྱས། ཞེས་པ་གཅིག་དང༌། དེའི་སྐབས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་རྣམས། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །འོག་ཕྱོགས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་པ་ལྷག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགའ་བའི་དཔལ་གྱི་སྐབས་སུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། ཞེས་པ་གཅིག་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། ཞེས་པ་གཅིག་དང༌། དེའི་སྐབས་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་ཡང༌། ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་པ་རྣམས་ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །གླེང་གཞིའི་ལེའུ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པའོ། །རྒྱས་པ་ལ་ཡུམ་བར་མ་ན། མདོའི་དུམ་བུ་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞི་ཡོད་པ་ལས། དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པའི་བར་དུ་ཡུམ་གསུམ་ཆར་ན་མེད་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་བརྒྱད། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་ངོ༌། །བཅུ་པའི་སྐབས་སུ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། ཞེས་པ་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་ན་ཡོད་ཀྱང༌། ལེ་བརྒྱད་མ་ན་མི་སྣང་ངོ༌། །སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མདོ་དུམ་བུ་བཅུ་བདུན་པའི་མདོ་ལེ་མང་ན་ཡིག་ཕྲེང་བཞི་ཡོད་པ་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཡིག་ཕྲེང་དགུ་བྱུང༌། དེ་ལ་འདྲ་བའི་ཆ་ཅི་ཙམ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འདོད་པ། ཞེས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས། ཞེས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་གཏན། ཞེས་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་འདི་ཙམ་ཞིག་སྣང་སྟེ། འདི་ལ་ཡིག་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ཙམ་འདུག་གོ །དེ་བས་གཞན་མི་འདྲ་བ་མང་བར་སྣང་ཞིང༌། རྒྱས་བསྡུས་གཉིས་དང་ཡང་མི་འདྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་བར་གདའ་འོ། །ཉེར་གཅིག་པའི་སྐབས་སུ། ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པར་འགྱུར། ཞེས་པ་རྒྱས་འབྲིང་གཉིས་ན་ཡོད་ཀྱང༌། ལེ་བརྒྱད་མ་ན་མི་སྣང༌། ཉེར་ལྔ་པ་དང༌། ཉེར་དྲུག་པ་དང༌། ཉེར་བདུན་པའི་མགོར། ཤཱ་རིའི་བུ། གཞན་ཡང༌། ཞེས་པ་རེ་ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ཉེར་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀླས་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ཡུམ་གསུམ་ཆར་མེད་པ་ཡང་ལྷག་གོ །བཅུ་བཞི་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང༌། ཞེ་གསུམ་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་འདུག་པར། ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང་ལ། དེའི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་མེད་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་ཉེར་གཉིས་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་ངོ༌། །ཞེ་དགུ་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ཙམ་འདུག་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང༌། དེའི་སྐབས་སུ་ལེ་མང་ན་མེད་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང༌། ལྔ་བཅུ་པའི་སྐབས་སུ། གདུགས་གཅིག་དང༌། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་ངོ༌། །ང་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། ལ་དགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཞེས་པ་མ་
5-1-102


བྱུང༌། ང་ལྔ་དང༌། ང་དྲུག་དང༌། ང་བདུན་པའི་སྐབས་འདིར། ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་བདུན་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མ་ན་མི་སྣང་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ལེ་བརྒྱད་མས། ཞེ་གཉིས་པ་སོགས་དང༌། གོ་རིམ་དཀྲུགས་ཏེ་མི་མཐུན་པ་ཤིན་ཏུ་མང་བར་སྣང་ངོ༌། །ང་དགུ་པའི་དུམ་བུ་ལ་ལེ་མང་ན་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ཅུང་མེད་ཙམ་ན་འདུག་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང༌། དྲུག་ཅུ་པ་དང༌། རེ་གཅིག་པའི་སྐབས་སུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། དེ་བཞིན་དུ། ཞེས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྟོགས་པར་འདོད་པས། ཞེས་པར་སྟེ། དུམ་བུ་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང༌། བདུན་ཅུ་པའི་སྐབས་སུ། མིག་ལྔ་གང་ཞེ་ན་ཟེར་བ། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང༌། མདོའི་དུམ་བུ་དོན་གསུམ་པ་ལ། ལེ་མང་ན་ཡིག་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་ཡོད་པ་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཡིག་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་བྱུང་སྟེ། ཕྱེད་ཙམ་འདྲ་བར་སྣང་ངོ༌། །དོན་བཞི་པའི་སྐབས་སུ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང༌། གོ་གཅིག་པའི་སྐབས་སུ། ཤཱ་རིའི་བུ། གཞན་ཡང༌། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་རྫོགས་སོ། །
༈ སྒྲུབ་པ་ལ་འདོམས་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་མེད་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མིང་ཙམ་མོ། །ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། མདོའི་དུམ་བུ་གསུམ་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གི་དཔེར་ན། འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ལྟར། ཞེས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པའི། ཞེས་པ་དང༌། དཔེར་ན་འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ལྟར། ཞེས་པ་རྣམས། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷག་པོ་བྱུང༌། དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ། ཞེས་པ་གསུམ་ལྷག་གོ །ཀུན་འབྱུང་ལ་གདམས་པའི་སྐབས་སུ། ཤཱ་རིའི་བུ། གཞན་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས། ཞེས་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞེས་པ་ཡང༌། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལམ་བདེན་གྱི་སྐབས་སུ། རྣལ་འབྱོར། ཞེས་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུ། གཞན་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། ཞེས་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་སུ། ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་སྟེ། ལེ་མང་དུ་དེ་མི་སྣང་ངོ༌། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་མེད་པའི་མདོ། ཡིག་ཕྲེང་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་ཞིང༌། མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་དུ། ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་མདོ་ཕྲེང་ཕྱེད་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང་ངོ༌། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་མདོར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ། གོ་རིམ་ཡང་འཁྲུགས་ཤིང༌། ལེ་མང་ན། མིའི་ནང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ཡོད་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་ཉིན་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་
5-1-103


གོ །དེའི་རྗེས་ལ་རྒྱལ་སྲས་འཕགས་པ་ཞེ་ལྔ་སྟོན་པའི་མདོ་ཚན་ནི། ཞེ་ལྔ་ཡུམ་བར་མ་ན་ཡོད་པ་ལས། བདུན་པ་ནས། བཅུ་གཅིག་པའི་བར་སྟོན་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་ལྷག་ཙམ་འདུག་པ་རྣམས། བཞི་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་དང༌། བཞི་པ། ནས། དྲུག་བའི་བར་སྟོན་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས། བདུན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱུང་སྟེ། ལེ་མང་དང་རིམ་པ་འཁྲུགས་སོ། །བཞི་པའི་སྐབས་འདིར། ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ། ཞེས་པ་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དྲུག་པའི་སྐབས་སུ། འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེའོ། །ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །བཅུ་གཅིག་པའི་སྐབས་སུ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས། ཞེས་པ་ཡང་ལྷག་གོ །བཅུ་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ་དང༌། མེད་པ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་སྟེ། ལེ་བརྒྱད་མར། སྔ་མ་ཆད་ཅིང་ཕྱི་མ་ལྷག་གོ །བཅུ་གསུམ་པའི་མདོ། ལེ་བརྒྱད་མ་ལ། བཅོ་ལྔ་པའི་མགོར་བྱུང༌། བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །བཅུ་བཞི་པའི་སྐབས་སུ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ། ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག །བཅོ་ལྔ་པའི་སྐབས་སུ། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་ཆད་ཅིང༌། ཡིག་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །བཅུ་དྲུག་པའི་མདོ་ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་ཙམ་འདུག་པ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཞེ་བཞི་པའི་མདོའི་འོག་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །འདིའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །བཅུ་བདུན་པའི་མདོ་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའི་རྗེས་ལ་བྱུང༌། དེའི་སྐབས་སུ། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཞེས་པ་ཆད་ཅིང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པར་གཞན་དེ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང༌། དད་སྤོབས་པ། ཞེས་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི། ཞེས་པ་རྣམས་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །བཅོ་བརྒྱད་པའི་མདོ་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའི་རྗེས་ལ་ཡང་ཕྲེང་བརྒྱད་ལྷག་ཙམ་གྱི་མཇུག་ཏུ་བྱུང༌། བཅུ་དགུ་པའི་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ། ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་དྲུག་པའི་འཇུག་ལ་བསྣན་འདུག་གོ །ཉི་ཤུ་པ་དང༌། ཉེར་གཅིག་པ། ཉེར་གཉིས་པ་རྣམས་ཀྱི་མདོ་ཕྲེང་ལྔ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར། བཅུ་བཞི་པའི་རྗེས་ལ་མཐུད་ནས་བྱུང༌། ཉེར་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་ཅིང་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་གོ །ཉེར་གསུམ་པ་དང༌། ཉེར་བཞི་པ་དང༌། ཉེར་ལྔ་པ་དང༌། ཉེར་དྲུག་པ་དང༌། ཉེར་བདུན་པ་རྣམས་ཀྱི་མདོ་ཕྲེང་དྲུག་ཅུང་མེད་ཙམ་ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་བཅོ་ལྔ་པའི་རྗེས་ལ་བྱུང༌། ཉེར་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གྱུར་ན། ཞེས་པ་དང༌། ཉེར་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེའི་རྗེས་ལ་ཡང༌། ལེ་མང་ན་མེད་པའི་མདོ་ཕྲེང་བཞི་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ཉེར་བརྒྱད་པ་ནས། སོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར། མདོ་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ཙམ་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ལྟ་བུར་བྱས་ཏེ། ཞེས་པ་ཆད་ཅིང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས། ཞེས་པ་གཉིས་དང༌། དགའ་ལྡན་གྱི་
5-1-104


གནས་སྦྱངས་ནས་ཚངས་རིས་ནས་འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པས། ཞེས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཞེས་པ་རྣམས་ལྷག་གོ །སོ་བརྒྱད་དང༌། སོ་དགུ་པའི་བར་དུ། ལེ་མང་ན་མེད་པའི་མདོ་ཕྲེང་གསུམ་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ཞེས་ལྔ་པའི་མདོ་ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད་ཙམ་ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་བཅུ་དྲུག་པའི་མདོའི་རྗེས་སུ་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ལ་ཡུམ་བར་མ་ན་མེད་པའི་མདོ་ཕྲེང་གཉིས། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །མ་ཞེན་པའི་སྐབས་སུ། སྐབས་ཡོད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི། ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། ཞེས་དང༌། ཡང་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ། ཞེས་པ་རྣམས་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །མི་ངལ་བའི་སྐབས་སུ། ཤཱ་རིའི་བུ། ཞེས་པ་ལྷག་གོ །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་སྐབས་སུ། དད་པ་ལ་སོགས་པ། ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་འདུས་པ་མེད་ཅེས་བྱུང་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར། ཞེས་བྱུང་ངོ༌། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྐབས་སུ། རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་པ་ཡོད་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། མ་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་པ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཡིག་ཕྲེང་གསུམ་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ མཐོང་ལམ་ལ་གདམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ། ཆོས་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོངས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་ཕྲེང་གཅིག་ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་ཅིང་ཕྲེང་ཕྱེད་ཙམ་ལྷག་གོ །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐབས་སུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་དེ་དང༌། ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཟེར་བ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །འགོག་པ་ལ་ཆོས་བཟོད་དང༌། ཆོས་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང༌། རབ་འབྱོར། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ། ཞེས་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས{བཅུ་དྲུག་{ཤོག་གུ་ཕྱེད་}ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་མ་ལོངས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མ་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་
5-1-105


གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐབས་སུ། ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །གདམས་ངག་གི་རྗེས་ལ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་བཞི་ལས་དྲོད་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་གཉིས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ། ལེ་མང་དང་རིམ་པ་འཁྲུགས་ཤིང་ཆད་ལྷག་མང་སྟེ། སྐབས་འདིར་ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཅིང་གཟིགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་མཚན་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འགྲེས་གཉིས་པར་བར་དུ་ཆོད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་བཞི་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་དང་ཕྲེང་བཞི་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོན་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་སྟེ། དྲོད་འབྲིང་གི་སྐབས་སོ། །དྲོད་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་སྟེ། ཞེས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་ཤེས་བགྱི་བའི་མིང་ནི་གང་གིས་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་པ་དག། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང༌། ཞེས་པ་རྣམས། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་སྐབས་སུ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་མཚན་མ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ལེའུ་ལྔ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ཆོས་མཆོག་ཆུང་འབྲིང་གི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ ། གཟུང་རྟོག་གི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཉིས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་མདོ་ཡི་དུམ་བུ་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོངས་ཙམ་ཆད་ཅིང་ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ཐལ་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ལེའུ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།  
༈ འཛིན་རྟོག་གི་སྐབས་སུ། ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་པོ་བྱུང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཡང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ཙམ་ལྷག་གོ །དེའི་རྗེས་ཙམ་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། ཞེས་པ་ཡང་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གསུམ་མ་ལོངས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ། འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། ཞེས་པ་ཆད་དོ། །ཡོངས་འཛིན་གྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་
5-1-106


བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་བདུན་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་སྐབས་སུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལེ་མང་ན་ཡོད་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་བྱུང་སྟེ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཙམ་མི་མཐུན་པར་སྣང་ངོ༌། །འཇུག་པའི་{སྒྲུབ་པའི་}སྐབས་སུ་ལེ་བརྒྱད་མར་ཤོག་གུ་གསུམ་ཙམ། ལེ་མང་དང་གོ་རིམ་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཆད་ལྷག་དང་རྒྱས་བསྡུས་སུ་ཕྱེ་བ་ལྟ་བུའི་མི་འདྲ་བ་མང་པས། ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་བ་དཀའ་བར་བྱས་གདའ་འོ། །ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞི་གནས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །བསོད་ནམས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱས་བཤད་དོ། །ཕྲེང་གསུམ་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ཅུང་མེད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ཆད་ཅིང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་གསུམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཡང༌། ཕྲེང་གཅིག་ཆད་དོ། །ལེའུ་བརྒྱད་པ་དང༌། དགུ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈  ས་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ས་བཞི་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ས་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །སྐབས་མ་རྫོགས་ཙམ་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ལྷག་ཅིང༌། མདོ་ཡི་དུམ་བུ་གཅིག་ཆད་དོ། །ས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ལྷག་ཅིང༌། ཕྲེང་གཅིག་ཆད་དོ། །སྒོམ་ལམ་འཛིན་རྟོག་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་བཅུ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་དང༌། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །སེམས་ཅན་དོན་དང༌། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་བཅུ་ལྷག་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བདུན་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་བདུན་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་གི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཉེར་བཞི་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་གི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གསུམ་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
5-1-107


༈ མོག་མོག་པོར་མཛད་ཀྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་བཅུ་བཞི་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ བསེ་རུའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར། ལྷའི་བུ་ཞེས་པ་གཉིས་བྱུང༌། ལེ་མང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། ཞེས་པར་ཡོད། ལེ་བརྒྱད་མར། འདི་ལྟར་ཚད་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ། ཞེས་པ་གཉིས་དང༌། འདི་ལྟར་བཟང་བ་དང༌། ཞེས་པ་རྣམས་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར། ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ། ལེའུ་བཅོ་ལྔ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ བསེ་རུའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་བཅུ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་བཅུ་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་བཅུ་བདུན་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པ་ཡང་རྫོགས་སོ།།      །།དེ་ནས་ལེའུ་བཅུ་དགུ་པ་སོང་ཞིང༌། ལེའུ་ཉི་ཤུ་པའི་ནང་དུ་ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཉི་ཤུ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་ཉེར་གཅིག་ཡང་སོང་ནས། ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པར། ཕྲེང་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཡང༌། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོངས་ཙམ་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་ཉེར་གསུམ་པའི་ནང་དུ། ལེ་མང་ན། ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཅུ་ཙམ་བྱུང་སྟེ། འདྲ་བའི་ཆ་ཡང་བར་བར་ན་ཅུང་ཟད་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཅུ་གཉིས་ལྷག་པའི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཆད་ཅིང་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་གོ །ལེའུ་ཉེར་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
5-1-108


༈ ལེའུ་ཉེར་བཞི་དང༌། ཉེར་ལྔ་པ་ཡང་རྫོགས་སོ།།      །།ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཞེས་བགྱི་བས་ནི་མ་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སྣང་བ་བགྱིས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཞི་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། ལེ་མང་ན་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་ཡོད་པ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་བྱུང་སྟེ། འདྲ་བ་ཡང་བར་བར་ན་ཅུང་ཟད་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཉིས། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཉིས་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་གོ །ལེའུ་ཉེར་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ཅུང་མེད་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་ལན་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་ཅིང༌། དེའི་ཚབ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་རེ་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཉེར་བདུན་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ གཟུགས་ལ་སོགས་རློམ་མེད་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་མདོའི་དུམ་བུ་ཉེར་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཤོག་གུ་གཅིག་གི་ལྟོ་རྒྱབ་ཙམ་ལ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ། ཞེས་པ་འདི་ལན་གསུམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཞེས་པ་ཆད་ཅིང༌། དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་པ་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག་དང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་དེའི་འཇུག་ཙམ་དུ། ཐོབ་པའམ། ཐོབ་པ་བསྐྱེད་པའམ། འགག་པའམ། ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་ལོགས་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན། འདོར་བ་མ་ཡིན། ཞེས་པ་ཡང་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཅུང་མེད་ཀྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཡང་ཕྲེང་བཞི་ཅུང་མེད་ཀྱི་རྗེས་ལ། ལྷུང་ལྷུང་ལྡེག་གི་སྒྲ་བྱུང་སྟེ། ཞེས་པ་ཡང་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཉེར་བརྒྱད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་གཅིག་ཆད་ཅིང་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང༌། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་པོ་བྱུང༌། དེ་ནས་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྗེས་
5-1-109


ལ་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་ཉེར་དགུ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་གྱི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སུམ་ཅུ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང༌། མི་འདྲ་བ་ཡང་ཅུང་ཟད་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སོ་གཅིག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ཅུང་མེད་ཙམ་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཞེས། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད་ཙམ་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་སོ་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སོ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་སུམ་ཅུ་སོ་བཞི་པ་དང༌། སོ་ལྔ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ། སློབ་པར་འདོད་པས། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སོ་བདུན་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཅོ་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཉིས་མ་ལོངས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཅུང་མེད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་ལྔ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཡང༌། ཕྲེང་ཕྱེད་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བརྒྱད་དུ་ཕྲེང་གཉིས་ཀྱིས་མ་ལོངས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པ་དང༌། སོ་དགུ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་བཞི་བཅུ་པ་
5-1-110


རྫོགས་སོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་ཅིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། ཞེས་པ་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ནས། ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང༌། དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཡང། དེ་ཉིད་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བདུན་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བདུན་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་བཞི་བཅུ་གཅིག་པ་དང༌། བཞི་བཅུ་གཉིས་པ་དང༌། བཞི་བཅུ་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་བཅུ་བཞི་པ་རྣམས་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་དགུ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ལམ་མོ། །ཞེས། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་ཕྱེད་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཞེ་དྲུག་པའོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོངས་ཙམ་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཞེས་པ་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །ལེའུ་ཞེ་བདུན་པའོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་གསུམ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ས་དང་པོ་དང༌། ས་བཅུ་པའི་བར་དང༌། ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཤོག་གུ་བདུན་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཡར་བཅད་ཙམ་གྱི་བར་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། གོ་རིམ་འཁྲུགས་ཏེ། ལེ་མང་དང་མི་མཐུན་པ་རིམ་པ་གཉིས་སུ་བྱུང་ངོ༌། །མཚམས་འདི་ནས་ཤོག་གུ་བཞི་དང་ཕྲེང་གསུམ་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཤོག་གུ་བརྒྱད་དང་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་ཕུད་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཡང་ཤོག་གུ་སོ་དགུ་དང་ཕྲེང་གསུམ་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཤོག་གུ་ཉི་ཤུ་དང་ཕྲེང་བཞི་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་ཕུད་སྣང་ངོ༌། །ཤོག་གུ་ཐམས་ཅད་ཕྲེང་བདུན་པའི་རྩིས་སོ། །གོ་རིམ་འཁྲུགས་པ་འདི་དག་ལེ་མང་གི་ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པ་དང༌། ང་གསུམ་པའི་ཕྱེད་ཙམ་ཡར་བཅད་ཀྱི་བར་ལ་ཡོད་དོ། །ད་ནི་མ་འཁྲུགས་པའི་གོ་རིམ་དང་བསྟུན་
5-1-111


ཏེ་སྔར་གྱི་གཉུག་མའི་སྲོལ་ཆད་ལྷག་རྩི་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་ཕྱེད་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་དང་ཕྲེང་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད་ལྷག་ཅིང་མདོའི་དུམ་བུ་གཅིག་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པའོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་མ་ལོངས་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། ཕྲེང་གཅིག ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ཞེ་དགུ། ནས། ང་གཉིས་ཀྱི་བར་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོངས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཉེར་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། དེ་ལ་ཕན་ཡོན་འདི་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་དགུ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཕྲེང་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའམ། ཞེས་པ་འདི་ལན་གཉིས། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེའི་རྗེས་ལ་ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་བྲིས་ནས་ཕྱིས་གདའ་སྟེ། ལེ་མང་ན་སྐྱོན་མ་ཞུགས་པར་ཡོད་པས་དཔྱད་དགོས་སོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་བཅུ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་སོགས་སྟོན་པའི་མདོ་ཞིག་ལོགས་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ།ལེ་མང་ན་དམན་རིགས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་རིམ་པ་འཁྲུགས་ཏེ་མཆོག་རིམ་གྱིས་ཕྱུང་ངོ༌། །ལེའུ་ང་གསུམ་པའི་སྐབས་འདིར། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་ཅིང༌། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ལྷག་གོ །ལེའུ་ང་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། རྒྱུན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ལྔ་དང་ཕྲེང་ཕྱེད་དང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ལྷག་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཅུང་མེད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག །ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ང་བཞི་པ་དང༌། ང་ལྔ་པ་དང༌། ང་དྲུག་པ་དང༌། ང་བདུན་པ་རྣམས་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་མ་ལོངས་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་ལྔ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཅིག་ཅུང་མེད་ཙམ། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་བཞི་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་གཉིས། ལེ་བརྒྱད་མར་ལྷག་གོ །དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ཕྲེང་ཕྱེད་ཅུང་མེད། ལེ་བརྒྱད་མར་ཆད་དོ། །ལེའུ་ང་བརྒྱད་པ་དང༌། ང་དགུ་པ་དག་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་དྲུག་ཅུ་པར། ཤོག་གུ་གཅིག་གིས་མ་རྫོགས་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་གཅིག་ཆད་དོ། །ལེའུ་དྲུག་ཅུ་པ་དང༌། རེ་གཅིག་པ་དག་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེའུ་རེ་གཉིས་པའི་མགོ་འདིར། ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་ལྷག་ཙམ། ལྷག་གོ །ལེའུ་རེ་གཉིས་པ་
5-1-112


དང༌། རེ་གསུམ་པ་དང༌། རེ་བཞི་པ་དང༌། རེ་ལྔ་པ་རྣམས་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་ཕྱེད་དང་དྲུག་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་ཕྱེད་ཆད་དོ། །ལེའུ་རེ་དྲུག་པ་དང༌། རེ་བདུན་པ་དག་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ ལེ་མཚམས་དེ་ནས་ཤོག་གུ་གསུམ་དུ་ཕྲེང་གཅིག་གི་མ་ལོངས་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ། ལེ་བརྒྱད་མར། ཕྲེང་གཉིས་ཆད་དོ། །ལེའུ་རེ་བརྒྱད་དང༌། རེ་དགུ་དང༌། བདུན་ཅུ་པ་རྣམས་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ དེ་ནས་ལེ་མང་གི་ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་སོང་སྟེ། དེ་ནས་ལེ་བརྒྱད་མ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ།།      །།
༈ དེས་ན་ལེ་མང་དང༌། ལེ་བརྒྱད་མ་ལ་མི་འདྲ་བ། སུམ་བརྒྱ་དང་བདུན་བྱུང་སྟེ། དེ་རྣམས་ལེ་བརྒྱད་མ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ལ་ལེ་མང་ན་ཡོད་པའི་ལེའུ་བཞི། ལེ་བརྒྱད་མར་མ་བྱུང་བ་རྣམས་ནི། བྱམས་པས་ཞུས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་ངུ་དང༌། ཆོས་འཕགས་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡུམ་བར་མ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ།།      །།འདི་རྣམས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལེགས་པར་གཟིགས་ཤིང་དགོངས་མཛད་ནས། ལེ་མང་དང་ལེ་བརྒྱད་མ་གཉིས་ལ་ལེའུ་མང་ཉུང་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་ཁྱད་པར་གཞན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་འདི་དང་ལེ་བརྒྱད་མ་ལ་ཡང་ལེགས་པར་རྟོག་དཔྱོད་མཛད་དགོངས་པར་གདའ་བས་དེ་བཞིན་ཐུགས་ལ་དགོངས་པར་ཞུ། ཞུས་དག །མ་དཔེ་ནི་འཛམ་ཐང་པར་མ་དང༌། ཛ་འགོའི་པར་རྙིང་ལ་ཁ་གསབ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་གཉིས་ཡིན།
5-1-113


༄༅། །དཔལ་ཡོངས་གྲུབ་དགུའི་བཤད་པ་ཁྱད་འཕགས་གཡུ་རྙིང་ལྟ་བུ་བཞུགས་སོ། །
༄༅། །ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་འགྲེལ་གཞུང་མཆོག་གནོད་འཇོམས་ཆེན་པོ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད། ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་འཇུག་པ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་སྟེ། འདི་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། རྣམ་པར་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྟོག་གེའི་ལམ་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །རྣམ་པར་འཇིགས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ན་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད། ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་ཤིང་རྣམ་པར་མི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད། ཅེས་གསུང་སྟེ། ནོར་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི། གཞན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད། ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི། ཆོས་ཉིད། ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་གསུང་སྟེ། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཆོས་གནས་པ་ཉིད། ཅེས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་གནས་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་
5-1-114


མི་ལྡོག་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད། ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་དེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ། ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་གེའི་ལམ་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས། ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་སོ་སོ་རང་རིག་པ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ། 
དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་བས་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་ནོར་བ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། མ་ནོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཞན་དུ་གནས་ལ་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད། ཅེས་བྱ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་ཟླ་ནི་ཟླ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་སྟེ། དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྲག་ཆ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཡུན་ཐུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡི་གེ་མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་སྟེ། མ་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་འཕྲོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དོན་དམ་པའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་སེམས་ཀྱིས་ཕྱེད་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་
5-1-115


རོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཞེས་པ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་དངོས་སློབ་སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་ལྟ་བུའི་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གསུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དགུ་པོ་འདི་ཉིད་མ་ཤེས་ན་མདོ་རྒྱུད་ཟབ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིར་དགུ་པོ་འདི་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་ཞིང་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུའོ།།      །།
(མ་དཔེ་ནི་འཛམ་ཐང་པར་མ་ཡིན།)
5-1-116


༄༅། །འབུམ་དུས་འཁོར་རྫོགས་ལྡན་ལུགས་སུ་འཆད་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞུགས་སོ། །
༄༅། །དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་དང༌། དཔལ་ཡོངས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་བསྟོད་དེ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་བཟུང་དུ་གསོལ། 
ལུག་གི་ལོ་ནག་པ་ཟླ་བའི་ཚེས་གསུམ་ནས། དབུ་མ་བཙུགས་ཏེ། སྣྲོན་གྱི་ཟླ་བའི་ཚེས་བརྒྱད་ཡར་བཅད་ལ། འབུམ་དུས་འཁོར་མ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་སུ་བཤད་ལ། གསན་པ་པོ་ནི། བླ་མ་ཀུན་སྤངས་ཆེན་པོ་ཆོས་གྲགས་དཔལ་བཟང་པོ་པ། བླ་མ་ཤར་བ་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན། བླ་མ་ལོཙྪ་བ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན། བླ་མ་མཁན་ཆེན་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་བ། མཁན་པོ་གནས་དྲུག་པ་དགེ་འདུན་དཔལ་པ། བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་འབྱུང་གནས་པ། བླ་མ་ཤངས་པ་དུས་འཁོར་བ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ། མཁན་པོ་འོད་གསལ་ཆུང་བ་ལྷ་དབང་བློ་གྲོས་པ། སྣར་ཐང་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ངག་དབང༌། ཨེ་པ་བའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་ལེགས་པ། སྤྱི་བོ་ལྷས་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་མགོན་པོ་གྲུབ་པ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་པ། ནགས་ཕུག་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་རྒྱལ་སེང་བ། དོན་མོ་རི་བའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་དཔལ་བ། དངུལ་ཆུ་པའི་བླ་མ་ཉི་གཞོན་པ། བླ་མ་ཆོས་དབྱིངས་པ་བློ་གྲོས་རིན་ཆེན་པ། བླ་མ་ཟུར་ཁ་བ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་པ། བླ་ལུང་དགོན་སར་པའི་བླ་མ་དགེ་འདུན་དཔལ་བ། གསལ་ཨེ་ཝཾ་བླ་མ་ཆོས་བཟང་པ། འབུམ་པའི་བླ་མ་བསོད་ནམས་དཔལ་བ། ཤངས་འབར་ར་བའི་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བ། སིང་སིང་གྲལ་གྲལ་བའི་བླ་མ་རྒྱ་མཚོ། དཔལ་རི་པའི་བླ་མ་རྒྱལ་རིན་པ། 
5-1-117


འཇང་དགའ་ལྡན་པའི་བླ་མ་སེང་གེ་དཔལ་བ། དཔོན་ཚང་བའི་བླ་མ་དགེ་འདུན་རྒྱལ་མཚན་པ། སྒོ་ཕུབ་པའི་མཁན་པོ་རྒྱལ་མཚན་འབུམ་པ། མཁའ་སྤྱོད་པའི་བླ་མ་བརྩོན་སེང་བ། བྲག་དཀར་བའི་བླ་མ་སྟོན་མཆོག་པ། དཔོན་ཚང་བའི་བློ་བཟང་བ། བཟང་ལྡན་པ་སློབ་དཔོན་མགོན་པོ་འབུམ་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བཟང་པོ་པ། སློབ་དཔོན་ལོཙྪ་བ་བསོད་ནམས་བཟང་པོ། སློབ་དཔོན་དཔལ་བཟང་པ། རི་ཕུག་པ་སློབ་དཔོན་བཤེས་གཉེན་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་བློ་གྲོས་དཔལ། འཛིམ་བྲག་པོ་ཆེའི་བླ་མ་ཀུན་དགའ་དཔལ་བ། ཁ་ཆུ་སྤང་ལུང་བའི་བླ་མ་ཆོས་ཉིད་རྒྱལ་མཚན་པ། གཞན་ཡང་ངམ་རིང་པ་སློབ་དཔོན་བྱང་ཆུབ་སེང་གེ །གཉེར་གནས་འབུམ་སྐབས་ཀྱི་དབོན་པོ་སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན། སློབ་དཔོན་ཉའི་དབོན་པོ་ཀུན་དགའ་དཔལ། སློབ་དཔོན་ཁམས་པ་རིན་ཆེན་མཆོག །གསང་ཕུ་ནེའུ་ཐོག་པའི་སློབ་དཔོན་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན། ལྡོང་དཀར་བ་སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་བཟང་པོ། ཁམས་པ་སློབ་དཔོན་བསམ་གཏན་དཔལ། སློབ་དཔོན་ངག་དབང་གྲགས་པ། སློབ་དཔོན་འཇམ་དབྱངས། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བཟང་པོ། དབུས་པ་སློབ་དཔོན་བསམ་གཞོན། སྣར་ཐང་པ་སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་དཔལ། སློབ་དཔོན་རི་བྱང༌། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན། སློབ་དཔོན་གྲགས་པ་དཔལ། སློབ་དཔོན་གཞོན་ནུ་རྒྱལ་མཚན། སློབ་དཔོན་ཚུལ་རྒྱལ། སློབ་དཔོན་དགེ་ལེགས་བཤེས་གཉེན། སློབ་དཔོན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། སློབ་དཔོན་ཀུན་དགའ་སེང་གེ །སློབ་དཔོན་གྲགས་པ་རྒྱ་མཚོ། སློབ་དཔོན་མཆོག་ལྡན། བདེ་ཆེན་པ་སློབ་དཔོན་ཞང་རྒྱལ་མཚན་དཔལ། སློབ་དཔོན་རྡོ་རྗེ་སྐྱབས། སློབ་དཔོན་ཆོས་རིན། སྤྱི་པོ་ལྷས་པ་སློབ་དཔོན་ཤེ །སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་མཚན། བླ་ལུང་ཟེར་ཁ་བའི་དབོན་པོ་སློབ་དཔོན་དཔལ་ལྡན་བཟང་པོ། ད་ཕྱར་གླང་མ་ལུང་པ་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་གྲགས་དང༌། དགེ་སློང་བློ་གྲོས་བཟང་པོ། སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་དཔལ་ལྡན། སློབ་དཔོན་བསོད་རྒྱལ། ཤངས་པ་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་པའི་དབོན་པོ་སློབ་དཔོན་བྱམས་པ། བླ་མ་གང་བ་ཤེས་རབ་བཟང་པོ། བླ་མ་རིན་ཆེན་དཔལ་
5-1-118


བཟང་པོ། གྱ་པ་རིག་ཚང་བ་བླ་མ་བདེ་ལེགས་རྒྱལ་མཚན། ཞལ་ལུང་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ནམ་ཚུལ། མཚུར་ཕུ་བ་དཀའ་བཞི་པ་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན། གཙང་སོ་བྲག་ནག་པ་སྟོན་པ་བསམ་འགྲུབ་དཔལ། ངམ་རིང་པ་བསྟན་པ་ཆོས་སྐྱོང་དཔལ་དང༌། སྟོན་པ་ཆོས་བཟང༌། གློ་བོའི་སྣ་ཚ་བ་སློབ་དཔོན་དབང་ཕྱུག་དཔལ་ལྡན། གུང་མཁན་པའི་དབོན་པོ་གཞོན་ནུ་ཚུལ་ཁྲིམས། གུང་ཐང་པ་གནས་པོ་ཆེ་བ་སློབ་དཔོན་བསོད་རྒྱལ། མུ་ཉག་རིང་མོ་སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན། སྟག་ལུང་པ་སློབ་དཔོན་ཞང་བཙུན་རིན་རྒྱལ། སྟོད་ལུང་པ་སློབ་དཔོན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པ་ཤེས་རབ་རིན་ཆེན། གནམ་འདབ་བརྒྱད་པའི་དབོན་པོ་དགེ་བཤེས་བསོད་ཤེ །རྒྱལ་བ་དགེ་བཤེས་གཉལ་ཞིག་ཚུལ་ཆེན་པ། གཟི་བསོད་ནམས་སེང་གེ ། ཁམས་པ་དགེ་བཤེས་བདེར་གཤེགས། དཔལ་ཇོ་ནང་པ། བླ་མ་མཚོ་སྐྱེས་རྡོ་རྗེ་པ། བླ་མ་དཔལ་ལྡན་བཟང་པོ་པ། བླ་མ་ནམ་མཁའ་བཀྲ་ཤིས་པ། སློབ་དཔོན་དཔལ་རྒྱལ། སློབ་དཔོན་བཅོམ་ལྡན། སློབ་དཔོན་ཤག་རྡོ་རྗེ། སློབ་དཔོན་མཁའ་སྤྱོད་པ་སངས་རྒྱས་བཟང་པོ། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་དཔལ་ལུ། སློབ་དཔོན་ཀུན་རིན། ཉེ་གནས་སྟོན་ཤེ །སློབ་དཔོན་སྨོན་ལམ་དཔལ། སློབ་དཔལ་ཀུན་དགའ་ཆོས་ལྡན། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་གྲུབ། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་མགོན་པོ། སློབ་དཔོན་རྒྱལ་མཚན་དཔལ། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་འབུམ། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་གྲུབ། རི་པ་དགེ་སློང་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ། སློབ་དཔོན་རིན་རྒྱལ། ཅོག་བུ་པ་དགེ་སློང་ཐར་པ་བཟང་པོ། སྒྲུབ་པ་པོ་ཐར་པ་དཔལ། དཀའ་བཞི་པ་སློབ་དཔོན་རིན་རྒྱལ། སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་དཔལ། ཕར་ཚད་པ་སློབ་དཔོན་བློ་ལྡན། སྟོན་པ་ཐོགས་མེད་དཔལ། སྟོན་པ་དཔལ་ལྡན་བཟང་པོ། དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་དཔལ། སློབ་དཔོན་དཔལ་འཛིན། འཁྲུལ་འཁོར་བ་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ། དགེ་སློང་བློ་བཟང་གྲགས་པ། དགེ་སློང་ཆོས་ལྡན་དཔལ། དགེ་བཤེས་གཞོན་ནུ་གྲགས་པ། དགེ་སློང་དཀོན་མཆོག་འབུམ། མདོག་ལྷོ་བ་དབོན་པོ་དགེ་སློང་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་པ། དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་འབུམ། དགེ་སློང་བཟང་པོ་དཔལ་བ་སྟེ་{་མཆེད་གསུམ། དགེ་སློང་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན། དབོན་པོ་རྒྱལ་པོ་དཔལ། སློབ་དཔོན་ཤཱཀ་སེང༌། དགེ་
5-1-119


སློང་ཡོན་ཏན་དཔལ། སློབ་དཔོན་དགེ་འབྱོར། དགེ་སློང་སྨོན་ལམ། དཀོན་མཆོག་བཟང་པོ། སྟོན་པ་ཚུལ་ཤེ །སྒོམ་ཆེན་ནམ་རིན། སློབ་དཔོན་ཆོས་དཔལ། ཡེ་ཤེས་མགོན། དགེ་སློང་རྡོ་རྗེ་དཔལ། དགེ་སློང་གྲུབ་བཟང༌། མར་ཡུལ་པ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་དང༌། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་མཚན། པེ་རིབ་པ་དངོས་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས། དྭགས་པོ་པ་སློབ་དཔོན་དཔལ་འཛིན། དགེ་སློང་སངས་རྒྱས་དཔལ། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་སྐྱོང༌། དགེ་སློང་དཀོན་མཆོག་དར། འགར་སྒོམ་སངས་རྒྱས་འབུམ། སྒོམ་ཆེན་གྲགས་པ་དཔལ་དང༌། གྲགས་པ་བཟང་པོ། སྒོམ་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་བཟང་པོ། དགེ་སློང་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན། དགེ་སློང་བསོད་རྒྱལ། ལ་སྟོད་པ་དབོན་པོ་ཚུལ་རྒྱལ་དང༌། དབོན་པོ་དབང་ཕྱུག་དཔལ་ལྡན། དཔོན་ལྷ་རྗེ་རིན་ཆེན་རྒྱལ། ལྷ་རྗེ་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་གྲགས། དགེ་སློང་དཀོན་མཆོག་བཟང༌། ལྷ་རྗེ་ཆོས་དཔལ། དགེ་སློང་ཤེས་རབ་དར། དིང་རི་བ་སངས་རྒྱས་འབུམ། དགེ་སློང་སེང་རིན། གྱི་ལུང་པ་སློབ་དཔོན་རིན་རྒྱལ། དགེ་སློང་རིན་དར། དགེ་བཤེས་སེང་ཡེ། སློབ་དཔོན་བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད། དགེ་སློང་འཇམ་དཔལ་འབུམ། སྟོན་པ་ཡོན་ཏན་བཟང་པོ། སྟོན་པ་ཤེས་རབ་བཟང་པོ། བྱང་ཆུབ་བཟང་པོ། བསོད་ནམས་འོད་ཟེར། སྨོན་ལམ་ལེགས་པ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན། བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན། སྟོན་པ་ཟླ་བ། བཙོ་ཐབ་པ་དཔོན་གྲགས། སྨོན་གྲོ་རྗེ་ཁ་བ། དབོན་སྟོན་པ་དཔལ་བཟང་པོ་རིན་ཆེན། ཉང་སྟོད་པ་བསམ་སྡིངས་པ་དབོན་དོན་གྲུབ་བཟང་པོ། སྒྲུབ་པ་པོ་རིན་ཆེན་རྒྱ་མཚོ། བདེ་ཆེན་ཤེས་རབ་རྡོ་རྗེ། བླ་མ་བཞི་པ། ཤེས་རབ་དཔལ། ཁམས་པ་སྦྱིན་བཟང༌། བར་འབྲོག་རྡོ་རྗེ་གླིང་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་དཔལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྒྲུབ་པ་པོ་བཟང་པོ་དང༌། སྒྲུབ་པ་པོ་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་དང༌། གཞན་ཡང་ཕྱོགས་ཕྱོགས་ནས་བྱོན་པ་ནར་མར་གསན་པ་དང༌། གློ་བུར་དུ་ལྷགས་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་ཕྱི་རོལ་བཤད་ལུགས་ནི། བསྟན་རྩིས་ཆེན་པོ་བཀའ་བསྡུ་བཞི་པ་དང༌། རྒྱལ་བའི་རང་འགྲེལ་རྣམས་དང༌། གསང་སྔགས་ཟབ་མོའི་གནམ་འཕང་མཐོན་པོ་བཅད་ནས་བཤད་པ་ནི། ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་དབུ་མ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་
5-1-120


པ་རྣམས་དང་འཆད་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་སྣང་བས། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་འཆད་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་མེད་ཡོན་ཏན་ཚང་བ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་སུ་བཤད་ཅིང༌། བཀའ་འཁོར་ལོ་གསུམ་དང༌། རང་བཞིན་གསུམ་དང༌། ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་དང༌། བདག་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཚན་མང་པོར་ཡང་ཕྱེ། ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དང༌། ཆོས་ཆོས་ཉིད། མཐའ་དང༌། དབུས་དང༌། ཀུན་བཏགས་ཡོངས་གྲུབ་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཉམ་གཞག་རྗེས་ཐོབ་དང༌། ལ་ཟློ་ཤན་འབྱེད་དང༌། རྒྱུ་ཐེག་འབྲས་ཐེག་དང༌། བསྐྱེད་འབྲས་བྲལ་འབྲས་དང༌། སྐྱེད་བྱེད་བྲལ་བྱེད་དང༌། རང་བྱུང་གཞན་བྱུང་དང༌། རང་དོན་གཞན་དོན་དང༌། ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བསྐྱེད་རིམ་དང༌། རྫོགས་རིམ་དང༌། རྟོག་གེ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད། སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད། དམིགས་བཅས་དམིགས་མེད། མཚན་བཅས་མཚན་མེད་ལ་སོགས་པ་དང༌། བླ་ན་ཡོད་མེད། {བས་ཡོད་མེད། དྲང་དོན། ངེས་དོན། རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་མ་གྱུར་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཚན་མང་པོར་ཡང་ཕྱེ། ཀུན་གཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁྱད་འཕགས། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁྱད་འཕགས། རང་རིག་རང་གསལ་གྱི་དབྱེ་བ་ཁྱད་འཕགས། སྲིད་མི་སྲིད་དབྱེ་བ་ཁྱད་འཕགས། སྙིང་རྗེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁྱད་འཕགས་ལ་སོགས་པ་རབ་དབྱེ་མང་པོར་ཡང་ཕྱེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འགྲེས་རྐང་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་འགྲེས་རྐང་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དང༌། བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པར་ཡང་ཕྱེ། རྒྱས་པར་དབྱེ་ན་འགྲེས་རྐང་འགྲེས་རྐང་དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་གསུམ་འགྱུར་དུ་ཡང་ཕྱེ། སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དཔལ་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུད་ཟབ་མང་པོར་གསུངས་པའི་འཁོར་འདས་དབྱེར་མེད། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད། བདེན་བཞི་དབྱེར་མེད་ལ་སོགས་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་སྡེ་ཚན་མང་པོ་དང༌། སེམས་རིགས་དང་འདུས་བྱས་མ་བྱས་གཉིས་དང༌། ཀུན་གཞི་
5-1-121


ལ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་གཉིས་དང༌། སྲིད་མི་སྲིད་གཉིས་དང༌། རྟག་མི་རྟག་གཉིས་དང༌། བཅོས་མ་རང་བཞིན་གཉིས་དང༌། གློ་བུར་གཉུག་མ་གཉིས་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་དབྱེ་བསྡུས་མང་པོ་དང༌། ལྷན་སྐྱེས་ལ་རང་བཞིན་དང་ཞུ་བདེ་གཉིས་དང༌། ཆོས་ཉིད་དུ་མ་རོ་གཅིག་ལ་བཤད་ལུགས་གཉིས་དང༌། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ལ་དགུ་དང༌། བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཚུལ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལ་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ། མྱང་འདས་ཆེན་པོ། འོད་གསལ་ཆེན་པོ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཟབ་མོ་མཐར་ཐུག །ཐམས་ཅད་ལ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུར་དབྱེ་བ་དང༌། ལམ་ལ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པར་དབྱེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་བྲལ་འབྲས་དང༌། བསྐྱེད་འབྲས་སུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ལ་བྲལ་བ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཞིང་ཁམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་དང༌། དོན་དམ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་དབྱེ་བ་དང༌། གླིང་གཞི་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཐུན་མོང་དང༌། དོན་དམ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གླིང་གཞི་དབྱེ་བ་དང༌། ལྷ་དང༌། }གས་དང༌། རྒྱུད་དང༌། དཀྱིལ་འཁོར་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མིའམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང༌། མི་དང་མི་མ་ཡིན་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་སྟེ་བདེན་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདེན་གཉིས་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། བདེན་བཞི་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། འཁོར་འདས་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། ཁམས་གསུམ་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། དུས་གསུམ་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། ཐེག་གསུམ་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། སྐྱབས་གསུམ་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད། མདོ་སྔགས་ན་གསུང་བའི་དོན་ལ་དབྱེར་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལེགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། བཤད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་ཅིང་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད་པའི་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབུམ་དུས་འཁོར་ལྟར་བཤད་ཅིང་དུས་འཁོར་འབུམ་ལྟར་དུ་བཤད་ཀྱང༌། སྣོད་མིན་ལ་ཟབ་མོ་གསང་
5-1-122


སྒྲོགས་བྱས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། མདོ་དང་སྔགས་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་ངེས་དོན་གཅིག་ཏུ་བཤད་ཀྱང་མདོ་སྔགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་ཟབ་མོའི་དགོངས་པ་ཐ་དད་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་འཆད་ཚུལ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ཞིང་གཉིས་སུ་བསྡུས་ནས་བཤད་ཀྱང་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དངོས་སྨྲ་བའི་གཞུང་དུ་བཀྲལ་བ་དང༌། སེམས་ཙམ་དུ་བཤད་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། ཐོགས་མེད་{་མཆེད་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པ་མི་འགལ་ཞིང་མཐུན་པར་བསྒྲུབས་ནས་བཤད་ཀྱང༌། དབུ་མ་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་བསྲེས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ཅིང༌། རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ནས་དབུ་མ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བསྟན་པ་ལྟར། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་{་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་བཏགས་གཞན་དབང་གཤིས་ལས་བཀག་པས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ཅིང༌། ཡོངས་གྲུབ་ཟབ་མོ་གཤིས་ལ་བསྒྲུབ་པས་མེད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ནས། ཤེར་ཕྱིན་དབུ་མར་བཀྲལ་བ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་བཤད་ཀྱང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། ཐོགས་མེད་{་མཆེད་དགོངས་པ་འགལ་བར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་གྱི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཡུམ་ནས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་གཟུགས་སོགས་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་སྡེ་ཟབ་མོ་ནས་གསུངས་པའི་ལྷ་ཚོགས་སུ་བཤད་ཀྱང༌། ཉ་དང་ཉུང་མ་བསྲེས་པ་བཞིན་དུ་སྲེར་མི་རུང་པ་རྣམས་བསྲེས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། རྒྱུད་སྡེ་ཟབ་མོ་ནས་གསུངས་པའི་ལྷ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡུམ་ནས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་གཟུགས་སོགས་སུ་བཤད་ཀྱང་བསྐྱེད་རིམ་དུ་བརྟག་པའི་ལྷ་ཚོགས་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྷ་ཚོགས་སུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་གཞི་འབྲས་ཀྱི་དབུ་མ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ལམ་དབུ་མ་དང༌། གཞན་དབང་ལམ་
5-1-123


དེའི་སྤང་བྱ་དང༌། ཀུན་བཏགས་གཞན་དབང་གི་སྣང་ཡུལ་དུ་བཤད་ཀྱང༌། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཤད་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཀུན་བཏགས་ཤེས་བྱ་དང༌། གཞན་དབང་སྤང་བྱ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་ཐོབ་བྱར་བཤད་ཀྱང་ཀུན་བཏགས་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དོན་དམ་པའི་སེམས་ཙམ་དང༌། ཆོས་ཅན་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སེམས་ཙམ་དུ་བཤད་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིར་ཟབ་མོ་གཞན་སྟོང་དུ་བཤད་ཀྱང་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ཏུ་བཤད་ཀྱང་དངོས་སྨྲའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་སེམས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་རང་རིག་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་མི་རྟོག་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་མ་བསྡུས་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ཆོས་{་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་འདུས་བྱས་དང་འཁྲུལ་སྣང་འདི་ཡིན་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་{་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་དབྱིངས་ རྐྱང་པའི་ངོ་བོ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་རང་སྟོང་ཙམ་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དོན་དམ་བདེན་པར་བཤད་ཀྱང་གཤིས་ལུགས་ལ་གཏན་མེད་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་མྱང་འདས་བཤད་ཀྱང་བརྫུན་པ་བསླུ་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་པྲ་ཕབ་པ་བརྒྱད་དང་མཚུངས་
5-1-124


པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོར་བཤད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ཤ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱན་ལྔའི་བལྟ་བྱ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་འཁོར་དང་བཅས་པའི་བལྟ་བྱར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་ཀྱང་གཉིས་འཛིན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་མ་འདས་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། གཞན་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དབུ་མ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་ཐལ་འགྱུར་དང་རང་རྒྱུད་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དོན་དམ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱང་གློ་བུར་དྲི་མ་མ་བསལ་བའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་སུ་ཐལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ས་བོན་ཙམ་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་སུ་བཤད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་སྣང་གིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་སོགས་རྣམ་རྟོག་སོགས་སུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དུས་འཁོར་གསང་འདུས་ཀྱེ་རྡོར་ལུགས་སུ་བཤད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལས་མ་འདས་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོར་པར་བཤད། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་
5-1-125


ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་རྣམས་སུ་བཤད་ཀྱང༌། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་འོད་གསལ་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྣམས་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བཤད། གཞན་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་གསལ་བ་ཆེ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་རྣམ་ཤེས་ལ་མི་མངོན་མི་སྣང་གསལ་བྱེད་མིན་པར་ཡང་བཤད། བདག་རིགས་གཞན་རིགས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ཡང་བཤད། དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་དག་པའི་བདག་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་གིས་སྟོང་པར་ཡང་བཤད། དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་མཆོག་གཟུགས་བཟང་དམ་པར་བཤད་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཡང་བཤད། དོན་དམ་གྱི་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོ་ཞེ་སྡང་ཆེན་པོ་གཏི་མུག་ཆེན་པོ་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་ཕྲག་དོག་ཆེན་པོ་སེར་སྣ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་གཏན་ནས་སྤངས་པ་ཡིན་པར་བཤད། སྲིད་གསུམ་ཀུན་ནས་དང་བའི་ཁམས་གསུམ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་ འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་མཐར་སོན་པ་ཡིན་པར་ཡང་བཤད། རང་བཞིན་མ་བཅོས་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་བར་བཤད་ཅིང་བཅོས་མ་གློ་བུར་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཡང་བཤད། གཞན་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བདེན་ལུགས་གཉིས་དང་སྣང་ལུགས་གཉིས་དང་སྟོང་ལུགས་གཉིས་དང་སྒྲོ་འདོགས་ལུགས་གཉིས་དང་{ར་བ་འདེབས་པ་ལུགས་གཉིས་གཉིས་སུ་བཤད་ཀྱི། བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་དེས་སྟོང་ཉིད་དེ་ལ་ལྷག་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱི། སྟོང་ཉིད་ཁོང་སྲན་ཅན་དུ་འདོད་པ་དང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་ཐོག་ནས་དབུ་མ་མ་སླབ་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་
5-1-126


སོགས་པ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་ཀྱི། མེད་དགག་ཏུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། གཤིས་ལུགས་ཟབ་མོ་ཐམས་ཅད་ཅང་མེད་མ་ཡིན་པར་གཞན་སྟོང་ཟབ་མོར་བཤད་ཀྱི། དངོས་སྨྲའམ་ཉི་ཚེའི་སྟོང་ཉིད་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། གཞན་སྟོང་ཟབ་མོའི་སྟོང་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ་ལ་སོགས་པ་དབུ་མའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བཤད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བཤད་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་དབུ་མ་ཆེན་པོར་བཤད་ཀྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་བཤད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་རང་སྟོང་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་{་སྟོང་ཉིད་དུ་བཤད་ཀྱི། སྟོང་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཆོས་{ར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་བདེན་པ་དང༌། འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དང༌། དབུ་མ་ཆེན་པོ་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། གཞན་སྟོན་ཟབ་མོ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང༌། ཆོས་{་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་{་རྣམས་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དང༌། བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། འོད་གསལ་གྱི་སེམས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱི། ཡེ་ཤེས་དང་བདེ་བ་དང༌། སྙིང་རྗེ་རང་རིགས་པ་ཡིན་ཚད་འདུས་བྱས་དང་རྣམ་ཤེས་སུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་བཤད་ཀྱི། བདེན་གཉིས་དབུ་མའི་ཆོས་{ད་དུ་གྲགས་པར་འདོད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སེམས་ཙམ་པའི་ཆོས་སྐད་དུ་གྲགས་པར་འདོད་པར་སྐྱོན་དང་གྲགས་པའི་མ་བཤད། སྤང་གཉེན་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་ཀྱི། སྤང་གཉེན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། འཁོར་འདས་མཚན་ཉིད་པ་ཕྱེ་ནས་བཤད་ཀྱི། འཁོར་འདས་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། སྤང་བྱ་ཐམས་ཅད་གཉེན་པོ་བཅོམ་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་
5-1-127


པར་བཤད་ཀྱི། འཁོར་བ་མ་སྤངས་གནས་དག་ཏུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མ་བཤད། གཞན་ཡང་ལུང་རིགས་རྣམ་དག་མང་པོ་དཔང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུང་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་པཎྜི་ཏ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་རིགས་མཉམ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཐ་མ་ངེས་དོན་དུ་གསུངས་པ་དེ་ཡང་དག་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང༌། དེ་ལ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་པཎྜི་ཏ་ཕལ་པའི་ལུང་གིས་གནོད་པར་འདོད་པའི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། བཤད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ལྡན་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་འགྱུར་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཀྱང༌། གསུམ་ལྡན་མར་བཅད་ཀྱི་བསྟན་འགྱུར་གྱི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། བཀའ་བསྟན་བཅོས་རྣམ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་དམ་གཞན་སྟོང་དང་ཀུན་རྫོབ་རང་སྟོང་དུ་བཤད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སྲས་བཅས་ལ་སྔར་མ་གྲགས་པའི་ཆོས་སྐད་གསར་བྱུང་དུ་འདོད་པའི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། གསུམ་ལྡན་མར་བཅད་ཀྱི་ཆོས་སྐད་ནོར་བ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་པར་བཤད་ཀྱང༌། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱི་ཆོས་སྐད་རྣམ་དག་དང་འགལ་བར་འདོད་པའི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། མདོ་སྔགས་ལེགས་པར་སྦྱར་ནས་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་དུ་བཤད་ཀྱང༌། བདུན་བྲལ་རྣམས་དང་མ་འཁྲིགས་པས་ནོར་བར་འདོད་པའི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད། དོན་དམ་གྱི་སྒྲ་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟག་པར་བཤད་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲ་སོགས་རྟག་པར་འདོད་པ་དང་རྟག་ལྟའི་སྐྱོན་ལས་གྲོལ་བར་བཤད་དོ། །དེས་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ནི། སྒྲོ་{ར་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་དང་ཡང་མི་འགལ་བར། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ལེགས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་བཤད་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཡུམ་ལས། དེ་བཞིན་
5-1-128


གཤེགས་པས་ཆོས་གང་ཅི་བསྟན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུང་པ་ལྟར། དོན་དམ་གྱི་གཤིས་ལུགས་ལ་མ་གྲུབ་པ་དང༌། སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ཆོས་{་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་སྒྲོ་{ར་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པས་གང་ཅི་བཤད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་བླངས་ནས་བཤད་ཅིང༌། གསུམ་ལྡན་མར་བཅད་ཀྱི་ལུགས་ངན་རྣམས་དོར་ནས་བཤད་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པ་ལ། གསུམ་ལྡན་མར་བཅད་ཀྱི་ཕྲ་མ་སྔ་བཙན་ཞུགས་ཤིང་རིང་དུ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་དང་འགལ་ན་བཟོད་པར་གསོལ། དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་བར་གྱི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོན་མེ་འདེགས་ཤིང་སྲོག་ཤིང་བཟུང་ནས་མ་རྟོགས་ལོག་རྟོག་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་གྱུར་ཅིག །འབུམ་དུས་འཁོར་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ཡིན་ནོ།།      །།འདིས་ཀྱང་བསྟན་པ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག།      །།
༈ ཡུམ་རྒྱས་པའི་བརྒྱུད་པ་ནི། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། བྱམས་པ་མགོན་པོ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད། དབུ་མ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན། སློབ་དཔོན་བློ་གྲོས་བརྟན། འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ། རིགས་པའི་ཁུ་ཕྱུག །དཾ་ཋཌ་སེ་ན། བཟང་པོ་ཞབས། མར་མེ་མཛད་བཟང་པོ། གང་ག་དྷ་ར། ཀ་ན་ཀ་ཤྲཱི། སུ་བུ་ནྱ་ཤྲཱི། ཁ་ཆེ་དགོན་པ། ཁ་ཆེ་དྷརྨ་ཤྲཱི། བ་རེག་ལོཙྪ་བ་རྒྱལ་མཚན། མ་རེག་སྟོན་སྐྱབས། ཡང་དག་པའི་རྒྱལ་པོ། བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ་ཅི་གདོན་ཀོང་པ་པ། འདུལ་འཛིན་ཤེས་རབ་གྲགས། གྲོ་སྟོན་བདུད་རྩི་གྲགས། ཆིམས་ནམ་མཁའ་གྲགས། མཁན་ཆེན་སྐྱོ་སྟོན་སྨོན་ལམ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ལས་བརྒྱུད་དེ། མཁས་མཆོག་སྐྱི་སྟོན་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཕྱོགས་མེད་རིས་མེད་རིགས་མེད་
5-1-129


ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་ལ་ལུང་གནང་ངོ༌།།      །།
༈ བདག་ནི་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ། །བསྟན་པ་གསལ་བར་བྱེད་གྱུར་ཅིག། བསྟན་པ་གསལ་བར་མི་ནུས་ནའང༌། །བསྟན་པའི་ཁུར་ཆེན་འཁུར་བར་ཤོག །ཁུར་ཆེན་ཁུར་བར་མི་ནུས་ནའང༌། །བསྟན་པའི་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་པ་དང༌། །བསྟན་པ་ཉམས་ཀྱིས་དོགས་པ་ཡི། །བྱ་ར་ཙམ་ཡང་བྱེད་པར་ཤོག །མཁའ་ཁྱབ་ཕ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་ཤོག །སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་མ་ནུས་ནའང༌། །དེ་ཡི་སྡུག་གྲོགས་བྱེད་པར་ཤོག །མི་གཙང་ལུས་འདི་བོར་བར་གྱུར་མ་ཐག །བདེ་བ་ཅན་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་ཤོག །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ས་བཅུ་རབ་རྫོགས་ནས། །སྤྲུལ་པས་ཕྱོགས་བཅུར་གཞན་དོན་བྱེད་གྱུར་ཅིག །ཚེ་འདིའི་སྣང་བ་ནུབ་པར་གྱུར་མ་ཐག །བདེ་བ་ཅན་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་ཤོག ། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མགོན་པོས་ལུང་བསྟན་ནས། །སྤྲུལ་པས་ཕྱོགས་བཅུར་གཞན་དོན་བྱེད་པར་ཤོག །རླུང་སེམས་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་རབ་འགགས་ནས། །འཛག་མེད་བདེ་ཆེན་མྱུར་དུ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག། གློ་བུར་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་རབ་འགགས་ནས། །དུས་འཁོར་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་གྱུར་པ་ན། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དག་ནི་ཕྱིར་བསལ་ཏེ། །མངོན་སུམ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེ་མཐོང་ནས། །བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་དེར་རབ་ཏུ་འགྲོ། །དེར་སོང་ནས་ནི་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །དེ་དག་མ་ལུས་བདག་གིས་ཡོངས་རྫོགས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་བགྱིད་ཤོག །རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཟང་ཞིང་དགའ་བ་དེར། །པད་མོ་དམ་པ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ལས་སྐྱེས། །སྣང་བ་མཐའ་ཡས་རྒྱལ་བས་མངོན་སུམ་དུ། །ལུང་བསྟན་པ་ཡང་བདག་གིས་དེར་ཐོབ་ཤོག །དེར་ནི་བདག་གི་ལུང་བསྟན་རབ་ཐོབ་ནས། །སྤྲུལ་པ་མང་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ཡིས། །བློ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཡང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་མང་བྱེད་པར་ཤོག། བདག་ནི་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ། །ལུས་ངག་སེམས་རྩ་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་དང༌། །ལུས་གནད་ལྟ་སྟངས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དང༌། །ཉམས་དང་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་བཟང་བར་
5-1-130


ཤོག །ཅེས་པ་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱིས་སྦྱར་བའོ།།      །།ཤུ་བྷཾ། དགེའོ།།
(མ་དཔེ་ནི་འཛམ་ཐང་པར་མ་དང༌། ཛ་འགོའི་པར་རྙིང་ལ་ཁ་གསབ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་གཉིས་ཡིན།)
5-1-131


༄༅། །རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་བཞུགས་སོ། །
༄༅། །དཔལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཡུམ་བསྡུས་པའི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་གི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དྲིའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྕེའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་གི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྕེ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་
5-1-132


ལུས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མ་རིག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རེག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྲེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལེན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྒ་ཤི་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཅན་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུས་བྱས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ནང་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐོས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སློབ་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མི་སློབ་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེར་སྣ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟང་
5-1-133


པོ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནོད་སེམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལེ་ལོ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལོག་པའི་སྨོན་པའི་ལམ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མི་སྡུག་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མྱ་ངན་འདས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཏགས་པའི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་ལ་ཡང༌། འགྲེས་རྐང་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་ངན་པ་སྟེ་སྤངས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་གཤིས་ལུགས་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། དྲི་མ་བསལ་ནས་ཐོབ་པར་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དབུ་མ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་ཡང༌། རྟག་ཏུ་གཉིས་བྲལ་འཁྲུལ་བའི་རྟེན་གང་ཡིན་དང་གང་ཞིག་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན་ཞིང་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཁོ་ན། །ཤེས་བྱ་སྤང་བྱ་རང་བཞིན་དྲི་མེད་འདོད་གང་རྣམ་པར་སྦྱང་བྱ་སྟེ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའ་གསེར་དང་ཆུ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་དག་འདོད། །འགྲོ་བ་དག་ན་དེ་ལ་གཞན་པའམ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ལ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ཡང་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་ རྨོངས་པའི་བློས། །ཡོད་པ་ཀུན་ནས་སྤངས་ཏེ་མེད་ལ་མངོན་ཞེན་གང་ཡིན་པ། །འཇིག་
5-1-134


རྟེན་རྨོངས་པའི་རྣམ་པ་ཚབས་ཆེན་འདི་ཀོ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་དང༌། གང་ཞིག་ཡོད་པ་མི་མཐོང་མེད་མཐོང་བ། །འདི་འདྲའི་མུན་ནག་རྣམ་པ་དེ་གང་ཞིག །ཅེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་ལ་ཡང་འགྲེས་རྐང་བརྒྱ་དང་ཉེར་བདུན་པ་དང༌། གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་ལ་བརྒྱ་དང་ཉེར་བདུན། ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་ཡང་བརྒྱ་དང་ཉེར་བདུན། དེ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་འགྲེས་རྐང་སུམ་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྫས་མེད་པར་བལྟའོ། །གཞན་དབང་གི་ཆོས་རྣམས་རྟོག་རྫས་སུ་ཡོད་ཀྱང་རང་དབང་དུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་དངོས་མེད་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་གཏན་ནས་མེད་པ་ཡང༌། མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་མེད་ལ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་བཏགས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་གཞན་དབང་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས། ཡོངས་གྲུབ་ཐོབ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་སྟེ། བསྟན་པ་ཟབ་མོའི་སྒྲོན་མེ་འདེགས་པར་གྱུར་ཅིག །འདི་ཡང་རྒྱལ་ཁམས་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱིས་བཀོད་པའོ།།      །།ཐེག་བསྡུས་ལས་ཤེས། མང་ག་ལཾ། བྷ་ཝན་ཏུ། ཞུས་དག
(མ་དཔེ་ནི་འཛམ་ཐང་པར་མ་ཡིན།)
5-1-135


༄༅། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
༄༅། །དཔལ་ཡོངས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཐབས་སྦྱོར་བ་བཞིའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འབྲས་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྲལ་འབྲས་ཆོས་སྐུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་གཙོ། །དུས་གསུམ་འཕགས་ཀུན་བསྐྱེད་མ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་མཆོག །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
རྒྱལ་ལས་ཆེས་མཁས་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཕྱིར། །རྒྱལ་ལས་ལྷག་པའི་དཔང་པོ་གཞན་མེད་ཕྱིར། །རྒྱལ་དང་འགལ་བའི་བཤད་སྲོལ་རྣམས་དོར་ནས། །རྒྱན་གྱི་དགོངས་པ་མདོ་བཞིན་བྲི་བར་བྱ། །
དེ་ལ་རྒྱལ་ཚབ་བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་གསུངས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའི་དོན་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་བདག་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་འཆད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ་དང༌། དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་མཇུག་བསྡུས་དེ་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡང་ཐོག་མར། རྒྱ༷་
5-1-136


ག༷ར་གྱི་སྐ༷ད་དུ༷་བཞུགས་པའི་བསྟན་བཅོས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཅིང༌། སྡུད་པར་བྱེད་པ་པོ་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས་སྡུད་བྱེད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་སྐད་དང་བོད་སྐད་རིམ་པ་ལྟར། པྲ༷ཛྙཱ༷་པཱ༷་ར༷་མི༷་ཏ༷་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཨུ༷་པ༷་དེ༷་ཤ༷་ནི་མན་ངག་དང༌། ཤཱ༷སྟྲ༷་ནི་བསྟན་བཅོས་དང༌། ཨ༷་བྷི༷་ས༷་མ༷་ཡ༷་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཨ༷་ལངྐཱ༷་ར༷་ནི་རྒྱན་དང༌། ན༷་མ༷་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀཱ༷་རི༷་ཀ༷་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའོ། །མཚན་གྱི་དོན་གྱི་སྤྲོས་པ་གཞན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་ཐམས་ཅད་ན་གསལ་བའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བྲིས་སོ། །
དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུང་བ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོས་འཛིན་ནི། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས། རབ་འབྱོར། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཤིང༌། རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་དངོས་སློབ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། འབུམ་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་སྟེ། ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་གསུམ་གྱི་གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་སུ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
5-1-137


པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་སར་གཏོགས་པ་ས་བཅུའི་རིམ་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་ནི། གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྟེན་དང༌། གཞི་དེ་ལ་སློབ་ཅིང་འཇུག་པ་གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ཚུལ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གནོད་འཇོམས་དེ་ཉིད་ལས། ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཅིག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཞག་སྟེ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་པའོ། །
དང་པོ་ནི། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡོངས་གྲུབ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དྲིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གནས་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གསུམ་པ་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་
5-1-138


ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཁོར་བ་ཡང་མི་ལེན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་དེ་དང་དེ་ལས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྔ་མ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་རྟོགས་པ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོའི་བཤད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འདིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དང༌། སྔ་མ་ནི་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞིའམ་ཡུམ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའམ། སློབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟ་བས་ན། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་ཞེས་པས་མཁྱེན་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་ཤེར་ཕྱིན་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཉན་རང་ལ་སོགས་གང་དང་གང་གི་ས་ལ་དེ་དང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་
5-1-139


ཐ་དད་པ་དང༌། སློབ་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་རྒྱུས་གནས་སྐབས་སུ་དེ་དག་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ཡང་མི་འདྲ་བར་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ་ཡང་བློའི་འཕེན་པ་དང་འཇུག་ཚུལ་དང་མོས་པ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདེན་གཉིས་མ་ཕྱེ་བར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་བསྒོམ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མ་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང༌། དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་གཙང་བ་ལ་སོགས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གསུངས་སོ། །ཉན་རང་རྣམས་ནི་རང་གཅིག་པུ་གྲོལ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་འདས་ལ་བླང་དོར་གྱི་མཚན་མར་བཟུང་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འབྱུང་བའི་བློས་བར་མ་དོར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་འཁོར་བའི་མཚམས་བཅད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཐུས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་སྨིན་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བར་མ་དོར་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ས་འོག་མ་གཉིས་པོ་གང་རུང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱང༌། ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མ་སྨིན་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དམ་པ་དེ་ལ་གནས་ཀྱང་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན། བྱ་ནམ་མཁའ་ལ་
5-1-140


འཕུར་བ་ཡང་ནམ་མཁའ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྡོད་ཅིང་ས་ལ་ཡང་མི་ལྷུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་དང་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་པུ་འདིས་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་གསུམ་སོ་སོ་དང༌། ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཡུམ་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་ལས་རྣམས་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་སྟེ་རིམ་པ་ལྟར། ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་སྒྲ་ཕྱིར་འགྲོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་དེ་སྲིད་པ་ཐ་མའི་ཚེའང་གཞན་གྱི་སྒྲ་ཕྱིར་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ཐོས་སྒྲོགས་ཏེ་ཉན་ཐོས་སོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཕྱོགས་སུ་བསྡུའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི། སྲིད་པ་ཐ་མའི་ཚེ་སློབ་དཔོན་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་རང་དེ་རྣམས་ཞི༷་བ༷་མྱང་འདས་ཚོལ་བས་ན་ཞི་བ་ཚོ༷ལ་རྣ༷མས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་ཀྱང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་གཉིས་ལས། ཉན་རང་དེ་དག་གི་ལུགས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་ཀྱང་སྔ་མའི་ལས་ཉོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཚེ་འདིའི་ཕུང་པོ་མ་སྤངས་པ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཟད་དུ་ཉེ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ལྷག་མ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཚེའི་དུས་བྱས་པ་ན་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཟད་པ་ནི། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། མ་འགགས་པ་ཡི་ལུས་ཀྱི་སུ། །ཚོར་བ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་བཞིན། །ཞེས་དང༌། གང་ན་ལུས་ཞིག་ཚོར་བ་འགགས། །འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་བྲལ་གྱུར་ཅིང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུབ་གྱུར་པ། །འདི་འདྲ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ། །ཞེས་སོ། །རྣམས་ཞེས་པ་ནི་མང་པོའི་ཚིག་སྟེ་
5-1-141


དེ་ལས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་ཁས་ལེན་པའི་དང༌། སྤྲུལ་བའི་དང༌། རིགས་མ་ངེས་པའི་དང༌། ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་སོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་དང་ལྡན་ལ་ཉན་ཐོས་དང་ལྟ་བ་མཐུན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་འཛིན་བདེན་པར་འདོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་སྤྲུལ་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལྟ་བུ་རྣམས་ཏེ། འདོགས་པའི་རྒྱུ་ནི། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། ཇི་སྐད་དུ། མགོན་པོ་དེ་རིང་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་གྱུར། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཡང་དག་བསྒྲགས་པར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་པ་ཡི་སྒྲ་ཡང་རབ་ཏུ་བརྗོད། །དེ་བས་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་མི་ཟད་འདྲ། །ཞེས་དང༌། དགོས་པ་ནི། མདོ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཐེག་པ་རླབས་པོ་ཆེས་ནི་སྐྲག་འགྱུར་ཞིང༌། །འདི་ན་སེམས་ཅན་དམན་ལ་མོས་རིག་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ཉན་ཐོས་འགྱུར། །རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་པར་ཡང་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་སོ། །དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱང་དེ་དག་ལས་གསལ་ལོ། །གསུམ་པ་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཉན་ཐོས་མ་ངེས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ཐེག་དོན་མཐོང་དང་མ་མཐོང་བའོ། །དོན་མཐོང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང༌། །འདོད་ཆགས་བྲལ་མིན་འདི་དམན་པའོ། །དེ་གཉིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ། །སྲིད་པ་དག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྒྱུར་བ་ཡི། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་ཡང་དག་ལྡན། །གཅིག་ནི་སྨོན་ལམ་དབང་གིས་ནི། །སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གཅིག་ཤོས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། །ལྡན་ཕྱིར་སྤྲུལ་པས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ། །དེ་གཉིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ནི། །རང་སེམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ལྡན་པས། །མྱ་ངན་འདས་ལ་མངོན་དགའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་བུལ་བ་ཡིན་པར་འདོད། །དོན་བྱས་མ་ཡིན་དེ་སངས་རྒྱས། །མེད་པར་སྐྱེས་ནས་སྤྲུལ་དོན་གཉེར། །བསམ་གཏན་དོན་བརྩོན་དེར་བརྟེན་ནས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ད་ལྟ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་ཀྱང་ཕྱིས་ལམ་དེ་བོར་ནས་རང་སངས་རྒྱས་སམ་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་དང་སོ་སྐྱེ་གཉིས་ཏེ། སོ་སྐྱེ་དྲོད་རྩེ་ལ་གནས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། བཟོད་པ་འབྲིང་ལ་གནས་པ་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བ་གཉིས་སོ། །མཛོད་ལས། ཇི་
5-1-142


སྐད་དུ། གཉིས་སློབ་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གཞན་གསུམ་ཡང༌། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དང་བྲལ་བ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུན་ཞུགས་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་སྟེ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་འཛིན་ཏོ། །གཉིས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ནི་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པོ་སྤངས་ཀྱང༌། སྤྲུལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་འཛིན་ཏོ། །དེ་གཉིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་པའི་སྐྱེ་བ་དག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྒྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་གཉིས་རང་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་{གོམས་{སོགས་}པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བསམ་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེ་བས་གེགས་བྱས་པའི་ཕྱིར། རྟོགས་པ་དབུལ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ལམ་གྱི་དོན་མ་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་ནས་སྤྲུལ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་ཞིང་སྤྲུལ་པ་དེ་བརྟེན་ནས་རང་རྒྱལ་ལམ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོར། ཇི་སྐད་དུ། ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ནས་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་ནི། རང་གི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའོ། །ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལྟར་ན་གནས་སྐབས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་གི་འབྲས་བུར་གནས་པར་བཞེད་པ་ནི་ངེས་པའོ། །ཀུན་ཤེས་ཉིད། ཅེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་གསུམ་དང་བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཉན་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་དེ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་
5-1-143


འདུ་བྱེད་ཉེ༷་བར་ཞི༷་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཁྲི༷ད་པར་མཛ༷ད་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པའོ། །ད༷ང་ཞེས་པ་ནི་སྡུད་པའི་ཏོན་ཏོ། །འགྲོ༷་ལ༷་ཕ༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད། ཅེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གང་གི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཨེ་མའོ། །བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་གནས་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །
རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་ལ་ནི། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི། རིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་སྐབས་ཀྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣ༷མས། ཞེས་པས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་མང་པོ་སྟོན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། གཅིག་ནི་མོས་ཞིང་ལྡན་པ་དང༌། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་གཞན། །མཚན་མ་དང་ནི་མཚན་མེད་དང༌། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་སྤྱོད་པ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ས་ཀུན་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། ཇི་སྐད་དུ། གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་
5-1-144


གནས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་ནི་འདིར་གཏོགས་སོ། །ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའོ། །ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དག་གོ །ས་བརྒྱད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་དག་གོ །དེ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་པ་ལ་ངེས་པ་ཞུགས་པ་དག་གོ །དེ་ཡན་ཆད་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་གོ །ཞེས་སོ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རྒྱན་གྱི་རྒྱུད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེ་དང༌། འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་{མདོ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་}རྣམ་པར་བཞག་པ་བཅུ་གསུངས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད། ཅེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང༌། མཆོག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་ཞུགས་པ་གནས་གྱུར་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤིང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་ཏེ། ལ༷མ་ཤེ༷ས་དེ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུ༷བ་པར་མཛ༷ད་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པའོ། །ག༷ང་ད༷ང་ཡང་དག་ལྡན། ཞེས་པ་ནི་རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་དང་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་ལྡ༷ན་པ༷ས་ཐུ༷བ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣ༷མས་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡ༷ན་པ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པའི་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྣ༷་ཚོ༷གས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་འདི༷་གསུ༷ང་བར་མཛད་པ༷་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། 
5-1-145


འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་ལས། འདིར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྫས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པ་སྐད་ཅིག་རྣམ་བྲལ་དེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པའི་སྲིད་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་འཇིག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་དེ་ཉིད་ལས། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉན་རང་རྣམས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་པར་མཛད་པའི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསླབས་ན་འཕགས་པ་དེ་རྣམས་འབྱུང་ཞིང་{བདེན་པར་}བཞེད་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོད་འོས་བསྟོད་འོས་ཕྱག་གི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་བདག་ཀྱང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ཉིད་ནི་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་ཤིང་གང་ཟག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་གཞན་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་
5-1-146


བསྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཡུམ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་དུས་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་གཞན་དང༌། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འཕོ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་རིགས་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་གང་ཟག་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཉིད་དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་པར་འགལ་ཞིང་དུ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ལུང་གིས་གནོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། དེ་བཞིན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱང༌། །ཡུམ་གྱུར་ཤེས་རབ་དམ་པ་འདི་ལ་དགོངས་པ་མཛད། །གང་དག་འདས་དང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་གང་དང༌། །མ་འོངས་དུས་ན་འབྱུང་འགྱུར་དེ་དག་འདི་ལས་བྱུང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྐྱེད་བྱེད་ཡུམ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཕྱིར་དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡུམ་གཅིག་པ་འདི་ལས་བྱུང༌། ཞེས་གསུངས་པར་འགྱུར་གྱི་དུ་མ་ལས་བྱུང་ཞེས་ནི་མ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཞེས་པས་ཀྱང་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་འདིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ལ་ཡང་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། མཁས་པ་གང་ཞིག་བསླབ་ཀུན་ཕ་རོལ་འགྲོ་འདོད་པས། །སངས་རྒྱས་བསླབ་པ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདིར་བསླབ། །འདི་ནི་ཆོས་གཏེར་མཆོག་དང་ཆོས་མཛད་དམ་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་རིགས་ཡིན་འགྲོ་བའི་བདེ་དང་སྐྱིད་པའི་མཛོད། །འདས་དང་མ་བྱོན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྣམས། །དེ་དག་འདི་ལས་འཁྲུངས་ཀྱང་ཆོས་དབྱིངས་ཟད་མི་འགྱུར། །ཞེས་པས་ནི་ཆོས་དབྱིངས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་དང༌། མཆོག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། གཤིས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་
5-1-147


དང༌། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང༌། འགྲོ་བའི་བདེ་བའི་མཛོད་དང༌། སྐྱིད་པའི་མཛོད་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་དེ་ལས་འཁྲུངས་ཀྱང་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།      །།
ད་ནི་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཐོག་མར་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དིང་སང་ཡིག་ཆ་ཕལ་བ་རྣམས་སུ་དགོས་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་བཞིར་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང༌། འཆད་ལུགས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གནས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །གཞུང་འདི་ནི་ས་བཅུ་པས་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགོས་འབྲེལ་ཡང་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ་བསྟན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དགོས་པའི་དགོས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔའོ། །
དེས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་གསུང་བར་འགྱུར་བའི་དོན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུའི་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་རྣམས་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་འདི་དག་ཕན་ཚུན་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་རིམ་པས་ལམ་ལ་འཇུག་ཅིང་སློབ་པ་ནི་དགོས་པའོ། །སྦྱོར་བ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ཅིང༌། 
5-1-148


མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོན་པས་གསུངས་པའི་མདོ་ཉིད་ལས་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་འགྲུབ་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་བརྩམས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ། །ཞེ་ན། མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་འབྲེལ་ལོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣ༷མ་པ༷་ཐམ༷ས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ལ༷མ་སྟོ༷ན་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ། འདི༷་ལ༷ས་བཤ༷ད་པ༷འི་དོན་ག༷ང་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས། གཞ༷ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི༷ས་མྱོ༷ང་ཞིང་རྟོགས་པ༷་མ༷་ཡིན་པ་དེ༷་གང་ཡིན་ན། ཆོ༷ས་སྤྱོ༷ད་བཅུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱི༷་མདོ༷འི་དོ༷ན་ཡིན་ལ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ཐོས་པ་ལས་དཀའ་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མདོའི་དོན་དེ་མི་བརྗེད་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ལ༷་བཞ༷ག་ན༷ས་བློ༷་ད༷ང་ལྡ༷ན་པ༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས༷་མདོ་རྣམས་མཐོ༷ང་བ་ཙམ་གྱིས་མདོའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུ༷ར་བའི་ཕྱི༷ར། མདོའི་དོན་བདེ༷་བླ༷ག་ཏུ༷་ནི༷་རྟོ༷གས་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་རྩོ༷མ་པ༷འི་དགོ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། ཞེས་པ་ནི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་ལ་བསླབས་པས་ལམ་ལ་བསླབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དང་གང་ལ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་དང་དེ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་དག་ལ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་དག་ལམ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་ལམ་མོ་ལམ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་གནོད་འཇོམས་ལས། གཉིས་ཀ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་དང་ལམ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱ། ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་
5-1-149


བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ཡང་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསླབས་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། འདི་ལྟར་དེས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་མམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རྣམ་མཁྱེན་བསྒོམ་པ་ཉིད་ལ་ལམ་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་རི་རབ་ཆེན་པོའི་རྩེ་མོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས། བཙུན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། གཞན་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་གསང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་དུ་བལྟའོ། །ཞེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་རྣམ་དག་ལེགས་པའི་ལམ་དུ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་དང༌། དབུས་མཐའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའམ། རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་ན། འདི་ནི་མཐའ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ལམ་སྟེ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མདོ་རྒྱུད་དང་བསྟན་བཅོས་ཁུངས་མ་རྣམས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ནི་གང་དང་གང་ལ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་དེར་དེ་དང་དེ་ཉིད་ལམ་དུ་བསྟན་པར་སྣང་ངོ༌། །ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་
5-1-150


སྐབས་སུ་ཡང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཞེས་སྒྲུབ་པ་ཉིད་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གསུངས་པ་དང༌། སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་དང་ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། རབ་འབྱོར། གལ་ཏེ་གཟུགས་དེ་བཞིན། མ་ནོར་བ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་དང༌། ཡང་དག་པ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། རྟག་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། རབ་འབྱོར། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་བཏགས་པ་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅིང་མི་བརྟན་ཞིང་ཐེར་ཟུག་མ་ཡིན་ལ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་ཅིང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་པ་དེས་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་པར་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པར་སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་པ་དང༌། སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། རབ་འབྱོར། ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །ཞེས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་མཁྱེན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དང༌། རྣམ་པ་ཞི་བ་དང་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་
5-1-151


པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སློབ་པའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལ་སློབ་པ་དང༌། ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལམ་ལ་སློབ་པ་དང་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་རྣམས་གཞི་འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཡིན་པར་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། གཞི་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་ལམ་དུ་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བདེན་མོད་ཀྱི། སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི། ལམ་དུ་གསུངས་པའི་ལུང་རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་མང་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་ལེགས་པར་ཕྱེ་ནས་གསུངས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མང་བར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་དུ། སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་ལེགས་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ལས། ཅི་དང་ཅིར་ལྡན་པ་དེ་དང་དེའི་སྐབས་སུ་མིང་འདོགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། ལམ་འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཆོས་དབྱིངས་རང་གི་ངོ་བོ་ཆོས་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔར་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་པ་བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་པ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་འདུས་བྱས་དང་མི་རྟག་པ་དང་གློ་བུར་བར་གསུངས་པའི་དོན་གོ་ན་ཆོས་དབྱིངས་འདུས་བྱས་སུ་ཐལ་བ་དང་ལམ་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཐལ་བས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །
སྒོམ་ལམ་གདམས་ངག་གི་སྐབས་ཀྱི་མདོའི་འགྲེལ་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉིད་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་དུ་ཡང༌། མི་རྟག་དོན་ནི་
5-1-152


མེད་དོན་དང༌། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། །དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད་དོན་དེ། །རྩ་བའི་ཁོ་ནར་གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་གསུངས་པ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དང་གཅིག་ཏུ་གོ་དགོས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་དྲི་མ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ལ་དྲི་མ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ན་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་བྱའི། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །རྣམ་པར་དག་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན། །གཉིས་ནི་གློ་བུར་བྱུང་བ་སྟེ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་མ་ལོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མ་དག་པ་དང༌། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱང་གློ་བུར་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་གཞི་འབྲས་དང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ་བོ་མི་འགྱུར་ཡང་ཆོས་གཞན་དང་འདྲེས་པ་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དང་དེའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་དང་གློ་བུར་བ་དང་འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་སོ། །ལམ་འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་པའི་འདུས་བྱས་ལུགས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་གྱི། ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་གི་ལྟར་མེད་པའི་དོན་དང༌། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་དོན་དང་མི་གཅིག་སྟེ། གལ་ཏེ་གཅིག་ན་གསུང་རབ་ནང་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་བཟད་པའི་མདོ་ལས། དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་མི་ཟད་ན། གཞན་དུ་འཛད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པར་གསུངས་ཤིང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་དེ། དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་
5-1-153


བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ན། འོ་ན་སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཞེས་སོགས་དང༌། གཟིངས་ལྟ་བུར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདོར་བར་གསུངས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་སྐྱེ་འགག་དང༌། འདོར་ལེན་དང༌། ཟད་པ་དང༌། འཕེལ་འགྲིབ་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒོས་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་རྣམ་རྟོག་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེས་ཇི་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི། དོན་ལ་ནི་སྐྱོན་སྤངས་པའི་ཤས་ཅི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱོན་སྤངས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་གསུངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྔ་མ་རྣམས་ཟད་ཅིང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི། དོན་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པར་མི་སྣང་སྟེ། (དྲི་མེད་འོད་ལས་)ཇི་སྐད་དུ། དང་པོར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་མེད་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་མཆོག་གི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཆོས་རྣམས་གཅིག་དང་དུ་མས་རྣམ་པར་དཔྱོད་དེ་སྐད་ཅིག་མའི་སེམས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཚེ་སེམས་སྐད་ཅིག་གི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང༌། དབང་མདོར་བསྟན་ལས། ཇི་ལྟར་ཟླ་ཤར་རིམ་པ་ཡིས། །ཆ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །གྲིབ་མ་ཉམས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། །ཟླ་བ་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །དེ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཤར་རིམ་པས། །ས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་ཉམས་པ་རྫོགས། །ཡེ་ཤེས་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །ཞེས་དང༌། གནོད་འཇོམས་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སུས་ཀྱང་ཐོབ་པའམ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཤིང༌། མ་སྐྱེས་པ་ལ་གང་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཀུན་བརྟགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་བསལ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་
5-1-154


པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སློབ་པའི་ཚེ་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཀུན་རིམ་གྱིས་ཟད་པར་འགྱུར་ཞིང་སྔར་ཐོབ་པའི། ཡོན་ཏན་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་སོགས་རེ་རེ་ཡང་མི་ཟད་ཀྱི་སྟེང་དུ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཡོན་ཏན་རེ་རེས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ཇི་སྙེད་པར་ཁྱབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ་མུར་ཐུག་པས་བྲི་གང་དང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་གནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་སེམས་སྣང་བའི་དབང་གིས་སྤང་བྱ་འབྲི་བ་དང་གཉེན་པོ་འཕེལ་བའི་རྒྱུས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ནས་དྲི་བཅས་དྲི་མེད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་མི་རྟག་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར་རིགས་མིན་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཡང་སྐྱོན་སྲབ་འཐུག་གི་ཆ་ཤས་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡོན་ཏན་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་རྒྱས་ཤིང་མཐུ་ཆེ་བ་ལ་སྔ་མ་འགགས་པ་དང༌། ཕྱི་མ་སྐྱེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འཁྲུལ་སྣང་ལ་ལྟོས་ནས་བཤད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་སྔ་ཕྱི་སྐྱེས་པ་འགགས་ཤིང་ཟད་པ་དང་མེད་པ་སྐྱེ་ཞིང་གནས་པ་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བཀག་གོ །གལ་ཏེ་སློབ་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་ལམ་ཡིན་ན་ཤེར་ཕྱིན་བཏགས་པ་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་འཕེལ་འགྲིབ་དང་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་གྱི། ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་འཕེལ་འགྲིབ་དང་བཅས་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། འདུས་བྱས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་བླ་མེད་ཐོབ་པའི་ཚེ་འཕེལ་འགྲིབ་དང་བཅས་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དོར་བའི་ཕྱིར། ལམ་གཟིངས་ལྟ་བུའི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །
ཁ་ཅིག་ནི་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་དེ་ཐེག་པ་འོག་མའི་ལུགས་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་
5-1-155


ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་སློབ་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་སྤྱོད་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཤེར་ཕྱིར་གྱི་མདོའི་དོན། རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཡི་གེར་འབྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་ལས། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང༌། །འཆད་དང་ཁ་དོན་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡི་གེར་འབྲི་བ་དང༌། མཆོད་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀློག་པ་ལ་ཉན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀློག་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། ཚིག་དང་དོན་འཆད་པ་དང༌། ཁ་དོན་བྱ་བ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའོ། །སྤྱོད་པ་དེ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་དག་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་འབྲས་བུ་ཆེ་བར་བསྟན་གྱི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱད་པར་ཕྱིར་དང་མི་ཟད་ཕྱིར། ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་མ་{ཞུགས་པའི་{ཞིའི་}ཕྱིར། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་ཞི་བ་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར། མི་ཟད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་རྣམས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་མཁྱེན་ཡི་གེར་འབྲི་བ་ལ་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་སློབ་པའི་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། གཞན་གྱི་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་མི་ཟད་པར་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ངོ་བོར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཉམས་པར་འདོད་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཡུམ་གྱི་གླེང་གཞིའི་ལེའུའོ།། 
དེ་ལྟར་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དེའི་མཇུག་ཐོགས་དེ་མ་ཐག་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་
5-1-156


ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང༌། བཏགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེར་ཕྱིན་དངོས་ནི། ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་{ཡེ་ཤེས་}གཤིས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བདེན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་དག་པའི་བདག་དམ་པ། རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེ་འགག་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡེ་ནས་སྟོང་པའི་གཞི་ལ་ལྷག་མར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་པྲ་ཕབ་བརྒྱད་དང་མཚུངས་པ་ཁམས་གསུམ་པ་མ་ལུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་རང་བཞིན་གཉུག་མའི་ཡོན་ཏན་མཚན་དཔེ་དང་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་གང་བའི་བདག་ཉིད་རྡུལ་ཕྲན་དང་རྣམ་ཤེས་ལས་འདས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པས་ཞུས་པར། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་འདི་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མཚན་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་པར་ཡང༌། རྣམ་མཁྱེན་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང༌། ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང༌། རི་རབ་ཆེན་པོའི་རྩེ་མོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་
5-1-157


སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་དང༌། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པར་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཟབ་ཅིང་བལྟ་དཀའ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་ཞིང་རྟག་ཏུ་མ་མཆིས་ལ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་ཏེ། ཞེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམས་གཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཡུམ་བར་མའི་ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པར་ཡང༌། ཀོའུ་ཤི་ཀ །དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པར་ཡང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་འདི་ནི་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་པའི་རྒྱུས་དེ་དག་གནས་པར་ཤེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསང་བདག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་མ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རིགས་ལྡན་མ་དང༌། པད་མ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་
5-1-158


ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། མི་འཕོ་བའི་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་གཡོ་མེད་བདེ་བའི་སྐད་ཅིག་གང་ཡིན་པ་འདིར་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མས་སྟེར་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་སངས་རྒྱས་བསྐྱེད་པར་མཛད་མའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ལུང་རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་མང་ཡང་སྤྲོས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་འདིར་ནི་ཐམས་ཅད་འབྲི་བར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཆ་ཡིན་པས་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་མེད་ལ་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་མི་གཅིག་གོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡུམ་བར་མའི་ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང༌། ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་འཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་དང༌། མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བརྗོད་པར་བགྱི་སྟེ། མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚད་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོགས་བསྒྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། དེ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་
5-1-159


གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རབ་འབྱོར། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་རུང་མ་བྱོན་རུང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྟག་ཏུ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཐེག་པ་ཐེག་ཆེན་ཡིན་པས་མི་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཞན་སྟོང་དུ་གསུངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་རང་སྟོང་དུ་འདོད་པ་འགལ་ལོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང་རང་སྟོང་དུ་འདོད་པ་མདོ་རྒྱུད་ཟབ་མོ་དགོངས་འགྲེལ་ཡང་དག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་མྱང་འདས་ཆེན་པོའི་མདོར། རིགས་ཀྱི་བུ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནི་མིང་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེང་གེ་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཞེས་དང༌། གཞན་ཡང༌། རིགས་ཀྱི་བུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རང་བཞིན་མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་དང་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་མོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་མོད་ཀྱི། མ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན་དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་དྲི་བྲལ་དེ་བཞིན་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ལ་རང་བཞིན་པའི་སངས་རྒྱས་གཞི་འབྲས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་
5-1-160


ཤེར་ཕྱིན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ཤེར་ཕྱིན་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་གྱི། སློབ་པའི་གནས་སྐབས་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པའི་རྗེས་ལ་ལམ་བདེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང༌། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་སྤྱོད་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པའི་གཞུང་གི་ཚོགས་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ཤེར་ཕྱིན་བཏགས་པ་བར་བསྟན་ནས། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་དེ་དག་ལས་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་ནོ། །ཡུམ་བར་མའི་ལེའུ་ཉེར་གཉིས་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དེ་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ལ་གོ་བར་མི་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དངོས་ཡིན་ཞིང༌། གཞུང་གི་ཚོགས་དང་ལམ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་བཏགས་པ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་
5-1-161


གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །བསྒྲུབ་བྱ་དོན་དེ་དང་ལྡན་པས། །གཞུང་ལམ་དག་ལ་དེའི་སྒྲ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པས་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ལ་གོ་བར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཟུངས་ལས། བཙུན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང༌། རབ་ཞི་རྣམ་ངེས་སུ་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །ཞེས་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་བདུན་བརྒྱ་པར་ཡང༌། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་དང༌། རྒྱན་སྟུག་པོར་ཡང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་འདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱེད་ཡང་དག་དཔག་ཏུ་མེད་དེ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་དངོ༷ས་པོ༷་བརྒྱ༷ད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱི༷ས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རིམ་པས་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་བཤ༷ད་པར་བྱའོ། །
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཆད་ཅེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་ཚུལ་གསུངས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་སྲོལ་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པའི་ཕྱིར་དེང་སང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་འཆད་ལུགས་ཅི་རིགས་རྣམས་དོར་ནས། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་དེ་དང་མཐུན་པའི་བཤད་སྲོལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ལེགས་པར་ཕྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡུམ་གྱི་འཆད་ཚུལ་གང་དུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུར། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
5-1-162


རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འཚལ་བས། གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཞེས་གསོལ་བ་ནི། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན་ཚུལ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་རང་རང་གི་ཡིན་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་རང་རང་གི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེས་གཟུགས་སོགས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཞེས་གཟུགས་སོགས་ལ་སློབ་ལུགས་ཞུས་པ་འདིས་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་དེས་གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་མཉན་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་བསམ་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བགྱི། ཞེས་ཞུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རང་འགྲེལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་ལྟར་འཆད་པ་རྣམས་ནི་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དང༌། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་དང༌། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དང༌། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་དང༌། དཔལ་ལྡན་རྒྱལ་པོ་ཛ་གད་{ཏ་}ལར་གནས་པའི་བླ་མཆོད་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འབྱུང་གནས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚུལ་འདི་དང་མཐུན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་བཤད་སྲོལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་པ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པའི་རང་འགྲེལ་དང་འཆད་ལུགས་ཀྱང་མི་མཐུན་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ལ་བསླབས་ནས་འདྲིས་ཤིང་བྱང་བར་བྱས་ཀྱང༌། ཤེར་ཕྱིན་མདོ་ལ་གོ་བ་ཅི་ཡང་མི་རྙེད་ལ་ཡུམ་གྱི་དོན་ལ་ངེས་པ་ཐོབ་པའི་རྟོགས་པ་མི་བསྐྱེད་པར་སྣང་བས། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་དཔྱད་ནས་བཤད་སྲོལ་ཡང་དག་དང་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཁྱེད་པར་དབྱེ་འཚལ་
5-1-163


ལོ། །དེའི་རྒྱན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དག །ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་འགྱུར་བར་ནི། །རྣམ་པར་དབྱེ་ཕྱིར། ཞེས་པ་ཡང་དོན་ལ་མི་གནས་པར་སྣང་སྟེ། འགྲེལ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལ་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་བསླབས་ཤིང་འབད་དེ། བཤད་སྲོལ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བྱང་ཞིང་འདྲིས་པ་དེས་མདོ་ལ་བལྟས་པའི་ཚེ་ཤོག་གུ་གཅིག་ཀྱང་མི་གོ་ན། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པར་བཀྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་ཐམས་ཅད་གོ་ཞིང་རྟོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ཕྱོགས་གླང་ལ་སོགས་པའི་གསུང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་རེས་ཀྱང་མདོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསལ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པའི་འགྲེལ་ལུགས་ནི་དེ་དག་གི་བཤད་སྲོལ་དེ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་དུ། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་ལས། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །བསྟན་པ་གསུམ་ལ་ཡང་དག་བརྟེན། །བཏགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་ཡིས་ནི། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་གཞན་བསྟན་མེད། །ཅེས་ལེགས་པར་མཐའ་ཆོད་ཅིང་གདེང་ཐོབ་ལ་ངེས་ཤེས་བརྟན་པོ་གཏིང་ཚུགས་པའི་བཤད་སྲོལ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་གསལ་ལ་འཆུན་ཆེ་བ། སླ་ལ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ཡིན་ངེས་པ། མདོའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་འཆད་ལུགས་རྣམ་དག་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་དང་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་སྐད་ཀྱིས་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲོལ་བར། སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེ་ན། གསུངས་ལ་རག་མོད་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་དེ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་འཆད་ཚུལ་
5-1-164


སོགས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ལེགས་པར་སྟོན་བྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ལེའུ་ཉིད་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པས། གཟུགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བརྟགས་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་པར་བགྱི། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བཏགས་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་པར་བགྱི་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པས། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བཏགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་དག་ནི་ཀུན་བཏགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་གོ །འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལྔ་བརྒྱ་པར་ཡང༌། རབ་འབྱོར། གཟུགས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་ངན་པ། དངོས་པོ་ཡོད་པའོ། །ཞེས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་སོང་བའི་མཐར། དེ་ལྟར་གཟུགས་དེ་ལེའུ་གསུམ་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པས། གཟུགས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་ལ་དངོས་པོ་ངན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་གཟུགས་སོགས་ཆོས་དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་ལེའུ་གསུམ་སྟེ་ཚན་པ་གསུམ་དུ་རང་
5-1-165


རང་གི་ཡིན་ལུགས་ལྟར་མི་ཤེས་པས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་དེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་བོ། །ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་དེ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་བཤད་པས། འགྲོ་དོན་རྩ་ལག་དབྱིག་གི་གཉེན། །རང་གི་མོས་པ་གཙོར་བྱེད་པས། །ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པ་ལ། །ཡང་དག་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པ་འདིར་འགྱུར་ན། འགྲོ་དོན་རྩ་ལག་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །རང་གི་མོས་པ་གཙོར་བྱེད་པས། །ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པ་ལ། །ཡང་དག་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་སུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དོན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་རྒོལ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོའི་དེ་ཉིད་དོན་སྡུད་བྱེད། ཅེས་དང༌། མདོ་སྡེ་དྲང་དོན་ངེས་པའི་དོན། །རྣམ་པ་མང་པོ་རབ་ཏུ་འབྱེད། །གཞུང་འབྱེད་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་བཀའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འགྲེལ་ཞིང་དེ་ཉིད་ལ་ནོར་བ་མེད་པར་ལུང་བསྟན་ལ། འཕགས་པ་དེས་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲལ་བས་ནོར་པའི་ཚབ་དེ་ལས་ཆེ་བ་མེད་པར་འདོད་པས་སོ་ཞེ་ན། ཀྱེ་མ་རང་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་མཐུ་མེད་ཅིང་བློ་གྲོས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་འཇོག་པ་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཡིད་རྟོན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་ཞིག་གོ །འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་དུ་ལུང་དྲངས་པར། མ་ཡང་སྲིན་མོའི་འཇིག་རྟེན་ན། །རང་གི་བུ་ལ་བཟའ་བར་སེམས། །རང་གི་བུ་ལ་བརྩེ་མེད་པ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་གཞན་ལྟ་ཅི། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ཚམ་ཚོམ་མེད་པར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དེ་འཛིན་པ་དེ་དང༌། གཞན་སུ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་གནས་ཤིང་སྨྲ་བར་ནུས། དེས་ན་བྱས་པ་དྲིན་དུ་མི་གཟོ་བ་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་མི་བཟད་པ་འདི་དོར་ན་
5-1-166


ལེགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབུ་མ་པ་ནི་དོན་དམ་དུ་ཅི་ཡང་གྲུབ་པར་མི་འདོད་ལ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ཙམ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེ་ན། འོ་ན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དབུ་མ་སྒོམ་རིམ་དུ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དག་པ་ཡིས། །རང་གི་ངོ་བོ་དོན་དམ་འདི། །ཤིན་ཏུ་ཡང་ནི་གྲུབ་པས་ན། །བཏགས་པའི་གཞན་དོན་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་རང་གི་ངོ་བོ་ཤིན་ཏུ་ཡང་གྲུབ་པར་གསུངས་པ་འདི་ཅི་ཡིན། འཕགས་པ་འདི་ཉིད་ལུང་བསྟན་པར་ཡང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་བེ་ཏའི་ཡུལ་དུ་ནི། །དགེ་སློང་དཔལ་ལྡན་ཆེར་གྲགས་པས། །དེ་མིང་ཀླུ་ཞེས་འབོད་པ་སྟེ། །ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་འཇིག་པ། །ང་ཡི་ཐེག་པ་འཇིག་རྟེན་དུ། །བླ་མེད་ཐེག་ཆེན་རབ་བཤད་དེ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་བསྒྲུབས་ནས། །བདེ་བ་ཅན་དུ་དེ་འགྲོའོ། །ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་འདིས། དབུ་མ་རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་བཀག་ཅིང་མེད་པར་བསྟན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ལ། དབུ་མ་བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་དོན་དམ་དུ་མེད་པ་བཀག་ཅིང་ཡོད་པར་བསྟན་པས་དོན་དམ་པར་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་གོ །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་དེ་བཤིག་པའི་ལྷག་མ་དབུ་མ་བར་མ་གང་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་ཆེན་དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག་གི་དབུ་མ་ཡིན་པས། དེ་འཇིག་རྟེན་དུ་གསལ་བར་བཤད་པའོ། །དེ་ཡང་བསྟོད་པའི་ཚོགས་སྔོན་ལ་གསུངས་ཤིང༌། རིགས་པའི་ཚོགས་དེའི་ཕྱི་ནས་གསུངས་པར་རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས་གསལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་སྐད་དུ། རེ་ཞིག་ཉེས་ཀུན་འབྱུང་བའི་གནས། །མེད་ཉིད་རྣམ་པར་བཟློག་ཟིན་གྱིས། །རིགས་པ་གང་གིས་ཡོད་ཉིད་ཀྱང༌། །བཟློག་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས་སམ། རྒྱུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་
5-1-167


གཤིས་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བཀག་ཟིན་གྱིས། ད་ནི་རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་གཤིས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡང་བཟློག་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་གྱིས། ཞེས་གདམས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་རྩ་བའི་རྒྱུད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་འདི་ལུང་བསྟན་པར། ཁམས་དོན་བསྟན་ཆོས་དུ་མ་དང༌། །དངོས་མེད་དོན་གྱི་དེ་ཉིད་རིག །ཅེས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཆོས་ཁམས་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཤིས་ལ་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་བསྟན་ཆོས་བསྟོད་པའི་ཚོགས་དུ་མ་དང༌། ཐ་སྙད་པའི་ཆོས་གཤིས་ལ་དངོས་མེད་དུ་བསྟན་པའི་གཞི་ལས་ཡང་དག་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་ཆོས་རིགས་པའི་ཚོགས་དག་ཀྱང་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་དབུ་མ་སྟོན་པ་ལ་ཡོད་པ་བཀག་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་གི །ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་མཐའ་སེལ་དགོས་སོ། །སྒྲོ་འདོགས་བསལ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་གི །སྐུར་འདེབས་ཡང་སེལ་དགོས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་འདིས་ནི་རྒྱལ་བའི་ལུང་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཡོད་མེད་སྒྲོ་བསྐུར་གཉིས་ཀའི་མཐའ་བསལ་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་མ་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོད་པ་བཀག་ཙམ་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ནི་དབུ་མ་མ་ཡིན་གྱི། བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བཀག་པ་དེའི་གཞི་ལ་ཆོས་དབྱིངས་ཡོད་པར་བསྟན་པས་མཐར་ཐུག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དིང་སང་དབུ་མ་པར་ཁས་འཆེ་བ་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་ཡོད་པ་བཀག་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་འཆོལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྣང་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་ཉེན་ཡོད་ལགས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་བཤིག་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྒྱལ་བས་གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འབྱེད་པར་ལུང་བསྟན་པའི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐ་སྙད་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པ་བཀག་ཅིང་མེད་པར་བསྟན་པས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་{ཐ་སྙད་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་{དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་
5-1-168


དབུ་མ་}དོན་དམ་དུ་མེད་པ་བཀག་ཅིང་ཡོད་པར་བསྟན་པས་དོན་དམ་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བཤིག་གོ །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་བཤིག་པའི་ལྷག་མ་དབུས་མ་བར་མ་གང་ཡིན་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་ཆེན་མཐར་ཐུག་དོན་གྱི་དབུ་མ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དག་གིས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་དོན་གྱི་དབུ་མ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་དངོས་སྨྲའི་གཞུང་དུ་བཀྲོལ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་རང་གཞན་གཉིས་ཀ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །སེམས་ཙམ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་ཤེས་དང་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་སྨྲའི་སྐྱོན་གྱིས་ནམ་ཡང་གོས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དམ་ནི། རྣམ་ཤེས་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། ཁམས་གསུམ་པོའི་ངོ་བོ་དང༌། མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྟག་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དང་ནང་རིག་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གཅིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དེ་དག་གཅིག་ན་སྣང་བ་དང་མུན་པ་གཅིག་པ་དང༌། དུག་དང་བདུད་རྩི་གཅིག་པ་དང༌། ཚ་རེག་དང་གྲང་རེག་གཅིག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་གཅིག་གོ་ཞེས་པ་ལས་གཞན་ཅིར་འགྱུར། སེམས་ཙམ་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་མི་འདོད་དེ། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། ཇི་སྐད་དུ། འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་སྐུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
5-1-169


སྐུ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་སྐུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མེད་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་འདོད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་མི་འདོད་ན། རྣམ་ཤེས་མ་གཏོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་འདོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། སེམས་ཙམ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་དོན་དམ་བདེན་པ་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་ཉིད་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་གནས་ཞེས་གསུངས་ལ། དབུ་མ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་དོན་དམ་བདེན་པ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང༌། དོན་ལའང་གནས་པ་དེ་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལས་དབུ་མ་དང་སེམས་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་གྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་འདོད་མི་འདོད་དང༌། དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པར་འདོད་མི་འདོད་ལས། དབུ་སེམས་སུ་འཇོག་པ་ནི་མདོ་རྒྱུད་ལ་སོགས་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ལུང་གང་ལས་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རང་རང་གི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གང་དང་གང་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་ཉིད་དེ་དང་དེའི་གྲུབ་པའི་མཐར་འགྱུར་གྱི། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་ལས། གྲུབ་མཐའ་མི་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་མི་འདོད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་མདོ་སྡེ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་སེམས་ཙམ་པ་དང༌། དོན་དམ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པས་དབུ་མ་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཡིན་
5-1-170


ལུགས་ཀྱི་སྟེང་དུ་མ་ཕེབས་ཀྱི་བར་དུ། འོག་མ་འོག་མའི་ཁྱད་པར་དེ་མི་འདོད་ཀྱང༌། གོང་མ་གོང་མ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་ཁས་ལེན་པ་ལས་གནས་སྐབས་སུ་ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོར་འབྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་ལ། །ཐེག་པ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུར་གནས། །ཞེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །དབུ་མ་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དང༌། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང༌། འཕགས་པ་ལྷ་དང༌། སློབ་དཔོན་ཛེ་ཏ་རི་སྒྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་དང་དབྱངས་གཅིག་གིས་ནང་བའི་གྲུབ་མཐའ་བཞི་པོ་སོ་སོར་གསུངས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས། །འདུས་མ་བྱས་གསུམ་རྟག་པ་སྟེ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །བདག་གིས་སྟོང་ཞིང་བྱེད་པོ་མེད། །དབང་སྐྱེས་བློ་ནི་རྣམ་མེད་ཀྱིས། །ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དངོས་སུ་རིག །ཁ་ཆེའི་གཞུང་གི་ཆུ་གཏེར་གྱི། །བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་གཞུང་འདོད་འགྱུར། །ཞེས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་སྐྱེད་བྱེད་ནི། །དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྣང་བ་མིན། །ནམ་མཁའ་མོ་གཤམ་བུ་དང་མཚུངས། །འགོག་པ་དང་ནི་ནམ་མཁའ་མཚུངས། །འདུ་བྱེད་བེམ་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །དུས་གསུམ་རྗེས་འགྲོ་དག་ཀྱང་མེད། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཡོད་མིན། །ཞེས་པ་མདོ་སྡེ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་པ་མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང༌། ཆ་ཤས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མེད། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་རྣམས་ཡོད་པ་མིན། །རྨི་ལམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྣང༌། །གཟུང་དང་འཛིན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བའི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། །ཅེས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང༌། །རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྣམས་སྒྲོགས། །ཞེས་པ་སེམས་
5-1-171


ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང༌། རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང༌། །བྲལ་བ་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་མིན་པའང་མིན། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བའི། །དེ་ཉིད་དབུ་མ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་པ་དབུ་མ་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་བཞི་པོ་སོ་སོའི་འདོད་ཚུལ་རང་རང་གི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གང་ཡིན་ངོས་འཛིན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མར་གྱུར་ཅིང་དཔང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་མཐའ་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་དང་ཁྱད་པར་དབུ་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་ཡིན་ཡང་འདི་བཞིན་འབྱེད་པར་རིགས་སོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ལ་དམིགས་པའི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེས་ན་མཐའ་ཐུག་གི་དོན་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པས་དངོས་སྨྲ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བློ་དང་སེམས་དང་རིག་པ་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི། རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདོད་དོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་གསུངས་ཀྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་ཀྱང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་མ་པས་འགོག་པའི་ཚེ་ཡང༌། རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །ཞེས་གསུངས་ཀྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །ཞེས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པ་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །ཞེས་ཀྱང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་དོན་དམ་དུ་འདོད་པ་དང༌། 
5-1-172


དོན་དམ་རྣམ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་ལས་སེམས་ཙམ་པ་དང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ནི་རྣམ་ཤེས་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་དུ་འདོད་པས་སེམས་ཙམ་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དབུ་མ་པའི་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་སེམས་ཙམ་པ་འདོད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་འདས། །ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་སོ། །དེས་དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུངས་ཀྱི། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་འདོད་མི་འདོད་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་འདོད་མི་འདོད་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་འདོད་མི་འདོད་དང༌། རིགས་ཆད་འདོད་མི་འདོད་དང༌། དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་འདོད་མི་འདོད་ལས། དབུ་མ་དང་སེམས་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཡང་དག་དང༌། ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་སོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སེམས་ཙམ་དུ་བཀྲལ་ན་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་གི་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་ཤེས་དོན་དམ་དུ་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་འོང་དགོས་པ་ལས། གནོད་འཇོམས་སུ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཀག་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་དང༌། འབུམ་ཏིག་ལ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ན་རྣམ་ཤེས་དོན་དམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་དུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་འདི་ནི་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱ་ཡིན་པར་བཞེད་དེ། སུམ་ཅུ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་རྣམ་རྟོག་ཡིན་པ་དང༌། ཡུམ་གྱི་གཞུང་འགྲེལ་དང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དང༌། དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་རྟོག་གང་ཡིན་སྤང་བྱ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་དུལ་བ་ལྷ་ལ་སོགས་པས་སློབ་དཔོན་འདིའི་
5-1-173


དགོངས་པ་ཡིན་ཟེར་ནས། དབུ་མ་པ་ཕྱོགས་སྔར་བྱས་ཀྱིན་བཀག་པ་མང་པོ་ཡོད་དེ། སློབ་དཔོན་འདི་ཉིད་ཀྱི་གསུང་རབ་གང་ལས་ཀྱང་དབུ་མ་པའི་འདོད་ལུགས་ལ་དགག་པ་བྱ་བ་ཡིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱི་ཞབས་འདྲེན་དུ་འགྱུར་བ་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་སྤང་བྱར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་པོ་དེ་ལ་ཡང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་ཞིབ་ཏུ་དགོངས་པ་གཏོང་བར་ཞུ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཐར་ཐུག་གི་དོན་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་མི་འདོད་ལས་སེམས་ཙམ་པ་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་པ་འདི་ནི་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་འདོད་ལུགས་ཕན་ཚུན་དུ་མི་འཆུག་པའི་ཁོང་གཟེར་ལྟ་བུ་ཡ་ཡོར་མི་འགྲོ་བའི་ཚངས་ཐིག །དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཏན་ལ་ཕེབས་པའི་གདམས་ངག་གི་དོན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དུ་ཕྱེ་བ་དང༌། དབུས་དང་མཐའ་མར་ཕྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་དང་བཅོས་མར་ཕྱེ་བ་དང༌། གཉུག་མ་དང་གློ་བུར་བར་ཕྱེ་བ་དང༌། སྙིང་པོ་དང་ཤུན་པར་ཕྱེ་བ་དང༌། རང་སྟོང་དང་གཞན་སྟོང་དུ་ཕྱེ་བ་དང༌། གཤིས་ལུགས་དང་འཁྲུལ་ལུགས་སུ་ཕྱེ་བ་དང༌། རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱེ་བ་དང༌། མཉམ་བཞག་དང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་བརྒྱད། རང་བཞིན་གསུམ་གྱིས་བར་ནས་བཏོན་དེ་སོ་སོར་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆད་པ་ནི། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐུབ་པའི་བཀའ་ལ་མི་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ནི། མཁྱེན་པ་གསུམ་སྔར་བསྟན་ལ། ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སློབ་པ་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣ༷མ་པ་བརྒྱ་
5-1-174


དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཀུ༷ན་མངོ༷ན་སུམ་དུ་རྫོ༷གས་པར་རྟོ༷གས་པར་བྱེད་པ༷་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ད༷ང༌། རྣལ་འབྱོར་དེ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རྩེ༷་མོ༷ར་ཕྱི༷ན་པ་ད༷ང༌། རབ་དེའི་གོ་རིམ་ནི་མཐ༷ར་གྱི༷ས་པ༷་དང༌། རྣལ་འབྱོར་དེ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཐུག་གི་གནས་སྐབས་ནི། སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་མངོ༷ན་པར་རྫོ༷གས་པར་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་པ་སྟེ། ནམ་ཞིག་སའི་མཐར་ཐུག་ན། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་དེས་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བྲལ་འབྲས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོའི་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །རྒྱས་པར་ནི་སོ་སོའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཚེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དབུ་མ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒོ་གསུམ་དང༌། རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གིས་བཤད་དེ། མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང༌། སྤྲོས་ན་གོ་བ་དང༌། དྲང་དགོས་པའི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོའོ། །དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ནི་དང་པོར་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌།དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དང༌། དེ་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང༌། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་དང༌། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང༌། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་དང༌། དེ་ནས་བྱམས་པ་དང༌། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་ངུ་དང་ཆོས་འཕགས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཀྱང་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གོ །ཞེས་པའི་དོན་འདི་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ནས་སྐབས་དང་པོ་རིལ་པོ་ནི་འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། སྐབས་གཉིས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །
5-1-175


༈ དེ་ལ་ཐོག་མར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཤད་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་བཅུའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པར་འགྱུར་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས། སློབ་པའི་ཚུལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གཅིག་མོད་ཀྱང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་གཟུང་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བཟུང་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྟོག་བཅས་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་བཟུང་ནས་དྲང་དགོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་ཚུལ་དུ་བསྟན་པ་ནི། སྐབས་ལྷག་མ་བདུན་པོ་ཡིན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཟུང་ནས་དྲང་དགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་དེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །
དེ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་རྣམ་མཁྱེན་བཤད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ལས། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་བཤད་པ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད། བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ་བརྗོད། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མདོ་གཞན་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་དང་གསུམ་མོ། །
དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་པས་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་སེམས་ཅན་དང་བྱང་
5-1-176


ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི་མཚོན་བྱའོ། །བྱང་སེམས་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ནི་མཚན་གཞིའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སྤྲོ་བ་ཆེ་དང་རྩོམ་པ་ཆེ། །དོན་ཆེ་བ་དང་འབྱུང་བ་ཆེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་པ་སྟེ། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སེམས་འབྱུང་བ། །སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཏེ་ཟབ་མོ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་བསྒྲུབས་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་གོ་ཆ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ། །དོན་ཆེན་པོ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དོན་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། འབྲས་བུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དོན་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་དོན་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་ས་རྣམས་ལ། །མོས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པ་དང༌། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དུ་འདོད། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ས་བདུན་པ་ལ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པ་སྟེ། དེ་ཡི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེར་འདོད། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་པར་སེམས། །ཆོས་ལ་མོས་དང་དེ་བཞིན་དེའི། །ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བར་དམིགས་པའོ། །གོང་དུ་འདུན་པ་འགྲོ་བ་སྟེ། །སྡོམ་པ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ཡི་རྟེན། །ལམ་འགོག་པ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །སློང་ཞིང་དང་དུ་ལེན་པའོ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱི། །དགེ་
5-1-177


བ་འཕེལ་བ་དེའི་ཕན་ཡོན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་རྟག་སྦྱོར་བ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བརྗོད། །འདི་ཡི་མཐའ་ཐུག་ས་ཡིན་ཏེ། །སོ་སོ་རང་གི་དེར་སྦྱོར་བས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །རྣམ་པར་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདིའི་རྩ་བ་ནི་གང་། བསམ་པ་ནི་གང༌། མོས་པ་ནི་གང༌། དམིགས་པ་ནི་གང༌། འགྲོ་བ་ནི་གང༌། རྟེན་ནི་གང༌། ཉེས་དམིགས་ནི་གང༌། ཕན་ཡོན་ནི་གང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང༌། མཐར་ཐུག་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་རྩ་བའོ། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་སེམས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཚོལ་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་འདུན་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །ལམ་གཅོད་པ་ནི་ཉེས་དམིགས་ཏེ། ལམ་གཅོད་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་སེམས་སློང་ཞིང་དང་དུ་ལེན་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ས་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོ་རང་གི་ས་ལ་སྦྱོར་བས་གང་ཞིག་གང་ལ་ཞུགས་པའི་ས་དེ་ནི་དེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་བའི་སྟོབས། །ཐོས་སྟོབས་དགེ་བ་གོམས་པ་ལས། །མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་འབྱུང་བ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བཤད། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཅིང་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གྲོགས་ཀྱིས་སྟོབས་ལས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ངོར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་མཐུས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ལས་ཏེ། དེའི་རིགས་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཐོས་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་
5-1-178


ཡང་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དང་དེར་བཤད་པ་ན་མང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་གོམས་པ་ལས་ཏེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་རྟག་ཏུ་ཉན་པ་དང་འཛིན་པ་དང་འཆང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་གྲོགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་ནི་མི་བརྟན་པ་འབྱུང་བ་རིགས་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ལས་ནི་བརྟན་པར་བྱུང་ངོ༌། །དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་བསྙེན་བྱས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རབ་བསགས། །ཆོས་ལ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་ནི་དམ་པར་འདོད། །ཆོས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །དེ་ཡི་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །མཆོག་ལ་སེམས་མཉམ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་རབ་དགའ་ཁྱད་པར་འཕགས། །སྐྱེ་བ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ལ་སྤྲོ། །བསམ་པ་ཡང་ནི་དག་པ་དང༌། །ལྷག་མ་དག་ལ་མཁས་པ་དང༌། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱ། །ཆོས་ལ་མོས་པ་ས་བོན་དང༌། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་མ་ལས་སྐྱེས། །བསམ་གཏན་ལས་བྱུང་བདེ་བ་མངལ། །སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའི་མ་མའོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །རྒྱ་ཆེ་བར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །དཀའ་བ་ཡིན་རིང་མི་སྐྱོའི་ཕྱིར། །སྤྲོ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །དེ་ཡི་ཐབས་ཤེས་རྙེད་པའི་ཕྱིར། །བསམ་པ་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ས་གཞན་ཚུལ་ལ་མཁས་པ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་རྣམ་བཞག་ཡིད་བྱེད་པས། །དེ་རྟོག་ཉིད་དུ་ཤེས་ཕྱིར་དང༌། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ནི། ལུང་དང་བསྒྲུབ་པ་དང་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ཡིན་པས། དེའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དག་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་འདྲ་བར་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་
5-1-179


པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་བདག་དབྱེར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང༌། བསམ་པ་དག་པ་དང༌། ལྷག་མ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ནི། ས་བོན་དང༌། མ་དང༌། མངལ་དང༌། མ་མའི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོ་བ་ནི། དཀའ་བ་ཡུན་རིང་པོས་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་དག་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཐབས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ལ་མཁས་པ་ནི། ས་གཞན་དག་ལ་མཁས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེ་ན། འདི་ནི་རྟོག་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་ས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དེ་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ནི། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱ་བར་སྨོན་པ་དང༌། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་དམ་ཆོས་འཛིན་པར་སྨོན་པ་དང༌། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་སྨོན་པ་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེན་སྒྲུབ་པར་སྨོན་པ་དང༌། འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་སྨོན་པ་དང༌། ཞིང་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འཇུག་པར་སྨོན་པ་དང༌། རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བར་སྨོན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཀུན་ཐེག་པ་ལ་འཇུག་པར་སྨོན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དོན་ཡོད་པར་སྨོན་པ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པར་སྨོན་པ་སྟེ། བཅུའི་དོན་འདི་ནི་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །སེམས་བསྐྱེད་འདི་སྤངས་པས་བདེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་མི་མཐོང་བ་ཡང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཆེར་འོས་སེམས་བསྐྱེད་སྤངས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག །གཞན་དོན་སེམས་དང་དེ་ཡི་ཐབས་རྙེད་དང༌། །དགོངས་ཆེན་དོན་དང་དེ་ཉིད་མཆོག་མཐོང་བས། །བདེ་བ་དེ་སྤངས་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། སེམས་འདི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་
5-1-180


རྟེན་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལས་སེམས་བསྡམས་པས་ངན་འགྲོས་མི་འཇིག་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་ལས་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་འཕེལ་པས་གཞན་དོན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དགའ་བ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། བློ་ལྡན་སེམས་མཆོག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང༌། །མཐའ་ཡས་ཉེས་པ་བྱེད་ལས་སེམས་རབ་བསྡམས། །གཉིས་འཕེལ་བྱེད་པས་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དང༌། །བརྩེ་ལྡན་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་དགའ། །ཞེས་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ་ཉེས་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། གང་ཚེ་གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་ལུས་དང་ནི། །སྲོག་ལ་མི་ལྟ་རབ་ངལ་ཁས་ལེན་པ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་གཞན་གྱི་གནོད་པ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་ངན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ལ་འཇུག །ཅེས་དང༌། སེམས་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ཡིས་ཆོས་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། །སྐྱེ་བ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་འགྲོ་ལྟར་རྟོགས་ནས། །འབྱོར་བའི་དུས་དང་རྒུད་པའི་དུས་ནའང་འདི། །ཉོན་མོངས་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་འཇིགས་པ་མེད། །རང་གི་ཡོན་ཏན་སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་དགའ། །བསམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ། །རྒྱན་དང་སྟོན་མོ་ས་མཆོག་རྩེ་དགའ་བ། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་མིན་པ་རྣམས་ལ་མེད། །ཅེས་དང༌། རང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པས་དགའ་བའི་སྟོན་མོ་དང༌། བསམ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་ས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བའི་རྩེད་མོས་དགའ་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་འཇིགས་པ་ཡང༌། གཞན་དོན་བརྩོན་ལྡན་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་འདི། །གང་ཚེ་མནར་མེད་པ་ལའང་དགར་འཛིན་པ། །དེ་འདྲ་བ་དག་སྲིད་ན་གཞན་རྟེན་ཅན། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ག་ལ་འཇིགས། །ཞེས་དང༌། དེ་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་མི་འདོར་ཞིང་གཞན་དོན་དུ་གནས་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ངོ་ཚ་བ་ཡང༌། སློབ་དཔོན་བརྩེ་ཆེན་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པའི་བདག །ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་སེམས་གདུང་བ། །གཞན་གྱི་བྱ་བ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ། །གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཡང་ཚ། །ཞེས་པ་དང༌། ལེ་ལོ་སྨད་ཅིང་ཉན་ཐོས་པས་བརྩོན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་བྱ་བར་རིགས་པ་ཡང༌། མགོ་ལ་སེམས་ཅན་ཁུར་ཆེན་
5-1-181


ཁྱེར་བ་ཡི། །སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་དལ་གྱིས་འགྲོ་མི་མཛེས། །བདག་གཞན་སྣ་ཚོགས་འཆིང་བས་རབ་བཅིངས་པ། །བརྩོན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་ནི་བྱ་བར་རིགས། །ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་དང༌། དོན་དམ་པའི་དང༌། དཔེའི་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། སེམས་མ་སྐྱེས་པ་སྨད་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང༌། སྐྱོ་བས་མི་འཇིགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་བསྔགས་པ་དང༌། ཉེས་པ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སེམས་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མི་འདོར་བ་དང༌། ལེ་ལོ་སྨད་པ་སྟེ། ཆོས་བཅུ་གསུམ་པོ་འདིའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་རང་གཞན་གྱི་དབྱེ་བ་ལས་གཞན་དོན་འདོད་པ་སྨོན་པའི་སེམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་འཇུག་པའི་སེམས་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། འཇུག་པའི་སེམས་དང་སྨོན་པ་ཡི་ནི་སེམས་ཉིད་དེ། །དེ་གཉིས་དག་ལ་དབྱེ་བ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཡོད། །འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་ནི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །གང་ཡང་བྱེ་བྲག་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་ཉིད་དོ། །འཁོར་བའི་བདེ་བ་སྨོན་པ་ཡི་ནི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །དཔག་མེད་སྐལ་བ་དུ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་རོ། །མ་ཉམས་བདེ་བ་འཇུག་པ་ཡི་ནི་སེམས་ཡིན་ལ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་དེ་བཞིན་བདག་གི་དོན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང་དེ་དང་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་གོ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་དེས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །
དེ་ནི་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ། བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱེད་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་འདོད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ན། དེ་ནི་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པས་བཀག་གོ་ཞེ་ན། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མི་འཆད་ཅིང༌། རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་ཚབ་རྗེས་འབྲང་གི་ལུགས་ལྟར་མི་སྟོན་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱང༌། འདིར་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་
5-1-182


གནོད་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་དགོས་པས། རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དག་གིས་གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་བཤད་པར་བྱའོ། །སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་གཞན་དོན་འདོད་པ་དེ༷་ད༷ང་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དེ༷་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ༷་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུ༷ས་པ་གསུམ་ཆར་ལས་བསྡུ༷ས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། དེ་ལ་འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་གདམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བཤད་པ་འདིའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་བརྒྱད་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ནས། སྐབས་དང་པོ་ནི་ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེས་འཆད་པ་ལ་དང་པོ་གང་གི་ཕྱིར། བརྩོན་པར་བྱ་བ་ནི། གཞན་དོན་འདོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དེ་ད༷ང་དེ་ནི་ཡུམ་གསུམ་ཆར་ལས་རྒྱ༷ས་པ༷འི་སྒོ༷་ན༷ས་བརྗོ༷ད་པ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་
5-1-183


བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྐབས་སུ་འདོད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་དང་མདོར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ་གཅིག་སྟེ། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར་འདོད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་བྱུང་ཞིང༌། བར་མ་དང་རྒྱས་པ་གཉིས་སུ་ཡང་སྐབས་དེ་དང་དེར་འདོད་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བས་སེམས་བསྐྱེད་འདོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང༌། གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལུགས་ལྟར་སྡུད་པར་མཛད་པ་པོ་རྒྱལ་ཚབ་ཀྱིས། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་སྟོན་པ་ལ་རྒྱལ་ཚབ་ལས་མཁས་པ་ནི་སུ་ཡང་མེད་དོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཀྱང༌། སེམས་བསྐྱེད་འདོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། བྱང་ས་ལས། དེ་ལ་རང་གི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེ་བའི་ནང་གི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་{བསྐྱེད་པའི་ནང་གི་{སྐྱེ་བའི་གཞན་གྱི་}སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ཀྱིས་ཀྱང༌། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་སྐྱེས་པ་བསྟན་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང༌། སློབ་དཔོན་ཤན་ཏི་བ་སོགས་དང༌། ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ་དང༌། བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྒོམ་རིམ་དང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བཤད་རྣམས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་འདོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱིའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། སེམས་ནི་རྟག་པར་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་ཚབ་སྲས་དང་བཅས་པ་དེ་སྙེད་དང་འགལ་པའི་བཤད་པ་ནི་གང་ན་འདུག་ཀྱང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཡིད་རྟོན་པར་མི་རིགས་སོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་དེ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་
5-1-184


གཉེན་གྱི་དངོས་སློབ་བཞི་ཡོད་པའི་ནང་ནས་ཕར་ཕྱིན་རང་ལས་མཁས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་བས་ཀྱི། དོན་ལ་དེ་ལྟར་མི་གནས་པར་སྣང་སྟེ། ཉི་ཁྲི་སྣང་བའི་འཆད་ལུགས་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་དྲི་ཙམ་ཡང་མི་བྲོ་བར་བཤད་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་སློབ་ཡིན་ཡང༌། དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་དེ་ལྟར་གྱུར་ཏོ། །ཞེ་ན། ངེས་དོན་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་པར་འདོད་དུ་ཆུག་ན་ཡང༌། དྲང་དོན་ལ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་དེ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལས་མཁས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་མཐུན་པར་འཆད་འཐད་དོ། །དེས་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་ནི་དངོས་སློབ་མ་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཀྱི། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུམ་གྱི་མདོ་སྡེའི་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ཡང་ཆད་པར་གསལ་ལོ། །སློབ་དཔོན་གསེར་གླིང་བ་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས། མདོ་སྡེའི་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ནུབ་པས། ཞེས་གསུངས་པའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་བར་དུ་ནི་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་མ་ནུབ་པ་སྟེ། དེའི་བར་ལ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྐད་དང་འཆད་ལུགས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྔར་གྱི་བཤད་སྲོལ་དེ་མེད་པར་ཕྱིས་ཀྱི་འཆད་པ་པོ་རྣམས་གཞུང་གཅིག་ལ་ཡང་བཤད་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་སྣ་ཚོགས་དང༌། གྲུབ་མཐའ་རང་རྐང་ཚུགས་པ་མེད་པས། ཡུམ་གྱི་དོན་ལ་འདོད་ལུགས་དང་ཆོས་སྐད་མི་གཅིག་པའི་གྲུབ་མཐའ་འགལ་བ་དུ་མར་སོང་ཞིང་ཐགས་འཁྲུགས་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འདོད་པའི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཇུག་སྒྲུབ་དང༌། ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་དང༌། བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་དུ་མར་དེ་དང་མི་མཐུན་ཞིང་དེ་དང་འགལ་བ་དུ་མ་སྨྲ་ལ་མཁས་པའི་དྲེགས་པས་སྔ་མ་སྔ་མ་བཞིན་སུན་ཕྱུང་ཞིང་རང་འདོད་འབའ་ཞིག་ལ་རྗེས་འཇུག་རྣམས་བཀྲི་བར་འདོད་པའི་བཤད་ལུགས་ཁོ་ན་བྱེད་ན། རྩོམ་པ་པོ་ཕོ་མཉམ་རང་སྐད་སོ་སོར་འདོན་པ་དེ་རྣམས་ལས། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་གང་ཟག་
5-1-185


རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བགྱི། ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ་དོན་གཅིག་ལ་འགལ་བ་སྣ་ཚོགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སློབ་དཔོན་ཐ་དད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཐ་དད་དང་འདི་བཤད་དང་འདི་ཟེར་འབའ་ཞིག་ལྷུར་བྱེད་པས་ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་ཏོ། །ཞེ་ན། ཚིག་འབྲུ་ཙམ་ལ་ཆགས་པ་ཁྱེད་ལ་དེ་རིགས་མོད་ཀྱི་དོན་ལ་རྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་མ་གྱུར་རམ། དེས་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ནས་ཆོས་སྐད་དེ་འཁྱོར་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་དངོས་སློབ་ཕར་ཕྱིན་རང་ལས་མཁས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྩོམ་པ་པོ་འདི་ལ་ནོར་པ་གཏན་ནས་མེད་ཅིང༌། འདི་འཕགས་པ་ཡང་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འདོད་པའི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་སོགས་དེ་དང་འགལ་བ་དུ་མ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨྲ། ནོར་བ་དུ་མ་ཡོད་ན་འདི་འཕགས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ནས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དངོས་སུ་འདོམས་པར་བྱེད་ན་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་མངའ་བ་སངས་རྒྱས་ལ་དངོས་སུ་ཆོས་གསན་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ནོར་བ་སྨྲ་བར་འགྱུར། མདོ་རྒྱུད་ཡང་དག་གི་ཤེས་བྱེད་ངེས་པ་ཅན་མ་མཐོང་བར་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གིས་འཕགས་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཙམ་ལ་ཡང་རྟོག་དཔྱོད་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས། སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གིས་ནི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དངོས་སྨྲ་ཡིན་པར་ལུང་བསྟན། བཙུན་པ་གྲོལ་སྡེ་དད་པའི་ས་ལ་གནས་པར་ལུང་བསྟན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་སྔོན་ཤེར་ཕྱིན་ཚོལ་བ་དེའི་ཚེ་ཚོགས་ལམ་བར་ལུང་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་འགལ་ལོ། །ང་འམ་ང་ལྟ་བུས་གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་བཟུང་ན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུང་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ནི་དངོས་སྨྲ་མ་ཡིན་པར་ཁོ་རང་གི་གསུང་རབ་མཐོང་པས་ཤེས་སོ། །དེས་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་རྗེས་འབྲང་དང་
5-1-186


བཅས་པའི། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ན་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་ཚབ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་པ་མང་དུ་འདུག་པ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་ལུང་རིགས་ལ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲེགས་བཅད་བདར་བས་གསེར་བཞིན་དུ་བརྟག་དགོས་སོ། །འདིར་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་དང་རྒྱས་བཤད་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཏོང་བ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནས། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱི་མདོ་རྣམས་བྱུང་བ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མདོར་སྦྱར་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཡང༌། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་སྦྱར་བ་ནི་མདོ་དང་མི་འགྲིག་ཅིང༌། སྐབས་གང་དང་སྦྱར་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དང་ཡང་མི་འགྲིགས་པར་སྣང་ངོ༌། །ཤེར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མངའ་བདག་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མདོ་དེ་རྣམས་སེམས་བསྐྱེད་སྟོན་པའི་མདོར་མ་གསུངས་ཤིང༌། མདོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་བར་བཀྲལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གནོད་འཇོམས་ལས། འདིས་ནི་སྤྱོད་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པའོ། །ཞེས་དང༌། སྤྱོད་པ་བཞི་སྟོན་པའི་མདོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཚར་ནས་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱས་བཤད་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། གང་སྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོན་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་བསམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་མདོ་དང་འགྲིག་ཅིང་ལེགས་པར་སྣང་ངོ༌། །དེས་ན་སེམས་བསྐྱེད་འདོད་པ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡང་དག་མེད་ཅིང་ཤེས་བྱེད་རྣམ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་
5-1-187


ཀྱིས་ནི་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཡུམ་གྱི་མདོ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་དཔེའི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མདོ་གཞན་དང་སྦྱར་ནས་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དཔེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། མི་ཟད་པ་ཉིད་འབྱུང་བར་སྦྱར་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བ་ནི། མདོ་དེ་ལས། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཟད་དང༌། གཉིས་པ་བསམ་པ་དང༌། གསུམ་པ་སྦྱོར་བ་དང༌། བཞི་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། ལྔ་པ་ནས་བཅུ་པའི་བར་དུ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་མི་ཟད་པ་དང༌། བཅུ་གཅིག་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། བཅུ་གཉིས་པ་མངོན་ཤེས་ལྔ་དང༌། བཅུ་གསུམ་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང༌། བཅུ་བཞི་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། བཅོ་ལྔ་པ་རྟོན་པ་བཞི་དང༌། བཅུ་དྲུག་པ་ཚོགས་གཉིས་དང༌། བཅུ་བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། བཅོ་བརྒྱད་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། བཅུ་དགུ་པ་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང༌། ཉི་ཤུ་པ་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་དང༌། ཉེར་གཅིག་པ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང༌། ཉེར་གཉིས་པ་ཐབས་མི་ཟད་པ་ཞེས་རེ་རེ་ལ་ཡང་མི་ཟད་ཅེས་པ་རེ་རེ་སྟེ་མི་ཟད་པ་བརྒྱད་ཅུ་འབྱུང་ངོ༌། །མི་ཟད་པ་བརྒྱད་ཅུ་པོ་དེ་ཉེར་གཉིས་སུ་བསྡུས་ནས། དཔེ་ཉེར་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྦྱར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དེ་ཡང་གི་སྒྲས་ཡུམ་ལས། གཞན་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ཡང༌། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི། ས༷་
5-1-188


དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་ཚོགས་འཕེལ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། གསེ༷ར་བཟང་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕན་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་སྦྱོར་བ་ལྡན་པ་ནི། ཡར་ངོ་ཚེས་པའི་ཟླ༷་བ༷་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། མེ༷་དང་འདྲ་སྟེ། ཤིང་བསྣན་པའི་མེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་ཤིང་འགྲོ་བས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། གཏེ༷ར་ཆེན་པོ་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། ཟང་ཟིང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རི༷ན་ཆེ༷ན་གྱི་འབྱུ༷ང་གན༷ས་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རྒྱ་མ༷ཚོ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉམ་ང་བ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རྡོ༷་རྗེ༷་དང་འདྲ་སྟེ། མི་ཤིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགུ་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། རི༷འི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། གཡེང་བས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པ་ཤེར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པ་ནི། སྨ༷ན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ཚད་མེད་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། དགེ་བའི་བཤེ༷ས་གཉེ༷ན་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡལ་བར་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཉིས་པ་མངོན་ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཡི༷ད་བཞི༷ན་གྱི་ནོ༷ར་བུ༷་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གསུམ་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། ཉི༷་མ༷་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བའི་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་བཞི་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། དྲི་ཟའི་གླུ༷་དབྱངས་སྙན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོ་ལྔ་པ་རྟོན་པ་བཞི་དང་
5-1-189


ལྡན་པ་ནི། རྒྱ༷ལ་པོ༷་དང་འདྲ་སྟེ་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ཚོགས་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི། མཛོ༷ད་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི། ལ༷མ་པོ༷་ཆེ༷་དང་འདྲ་སྟེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོ་བརྒྱད་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི། བཞོ༷ན་པ༷་དང་འདྲ་སྟེ། བདེ་བླག་ཏུ་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དགུ་པ་གཟུངས་དང་སྦོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། བཀོ༷ད་མ༷འི་ཆུ༷་ད༷ང་འདྲ་སྟེ། ཆུ་འཛིན་ཅིང་མི་ཟད་པར་འབྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་དོན་འཛིན་ཅིང་མི་ཟད་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཤུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི། ཀུན་དགའི་སྒྲ༷་སྙ༷ན་དང་འདྲ་སྟེ། ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྙན་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་གཅིག་པ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆུ༷་བོ༷འི་རྒྱུན་དང་འདྲ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ན་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ས་དེར་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་གཉིས་པ་ཐབས་མཁས་པ་མི་ཟད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། སྤྲི༷ན་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤྲིན་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཕྱུག །སེམས་ནི་དགའ་བས་ཡང་དག་བསྐྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ས་གསེར་ལ་སོགས་པ་ནས། སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་གྱི་དཔེ་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣ༷མ་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ༷་གཉིས་བསྟན་པས་སོ༷། །སྔར་བཤད་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ལས་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་དེ་སོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་དང་པོ། སེ༷མས་བསྐྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་ཞེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
5-1-190


ད་ནི་གཉིས་པ་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་ལ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་འདི་ལ་དོན་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གདམས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་གདུལ་བྱའི་གང་ཟག་ལ་བསོད་ནམས་འདོམས་པར་བྱེད་པ་པོའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་གདམས་པར་བྱ་བའི་དོན། འདོམས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྟག་མངོན་སུམ་འདོམས་མཛད་ཅིང༌། །ཅོ་ནས་འདྲེན་བཞིན་ཉེས་པའི་ཚང་ཚིང་ནས། །ཚན་གྱིས་དྲངས་དེ་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་གདུལ་བྱའི་གང་ཟག་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །
འདོམས་པར་བྱེད་པ་པོའི་སློབ་དཔོན་ནི། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱང་རུང་སྟེ། མདོར་ན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྩེ་སྦྱོར་གྱི་རྟགས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི། མདོ་ཉིད་ལས། རབ་འབྱོར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། གང་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྨྲ་བ་དང་བརྗོད་པ་དང་སྟོན་པ་དང་འདོགས་པ་དང་འགོད་པ་དང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་དང༌། གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་
5-1-191


དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གདམས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི། ལམ་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཅན་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་སོ། །འདོམས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི། སྒྲུ༷བ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ད༷ང༌། བདེ༷ན་པ༷་རྣ༷མས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནས། བསྒོ༷མ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའི་ཚིག་ལ༷་གད༷མས་པའི་ང༷ག་ནི༷་བཅུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འདོམས་བྱེད་ཀྱི་ངག་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་གཞི་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚོགས་སྦྱོར་དང་མཐོང་སྒོམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ངེས་འབྱུང་ཞིང༌། །མོས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བྱེད་པ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ཡི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན། །དགེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་རྫོགས། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཚོགས་བསགས་པའི། །རྒྱལ་སྲས་བཟོད་ནས་དག་པས་སོ། །ལེགས་པར་ཤེས་ཤིང་སེམས་དགེ་བ། །བསྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚོགས་ལམ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྦྱངས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་ཆེན་ལ་ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་ནས་དག་པའོ། །ཐོས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཤེས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་དགེ་བའོ། །དེ་འདྲར་གྱུར་པ། དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ཞི་གནས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་ཡངས་པ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །གདམས་ངག་རྒྱ་ཆེན་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་སེམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཚོགས་ལམ་གྱི་སྐབས་དེར་དམིགས་པར་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་གསུམ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་བཞི་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་དགུས་སེམས་གནས་པའི་ཐབས་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་བཞིའོ། །
5-1-192


༈ དེ་ལྟར་དམིགས་པ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དང་ཐབས་དེས་སེམས་གནས་པར་བྱས་པས། དེ་ནས་དེ་ཡི་ལུས་དང་སེམས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཆེ་ཐོབ་ནས། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་བཅས་ཤེས་བྱ། །དེ་ཡིས་དེ་ནི་འཕེལ་བྱས་ནས། །འཕེལ་བ་རིང་དུ་འགྲོ་བ་ཡིས། །དངོས་གཞིའི་གནས་པ་དེས་འཐོབ་བོ། །མངོན་ཤེས་དོན་དུ་གཉེར་བས་དེ། །སྦྱངས་ན་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག །བསམ་གཏན་ལས་ཐོབ་མངོན་པར་ཤེས། །མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྒོ་ནས་དེ། །སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། །མཆོད་པའི་ཕྱིར་དང་མཉན་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་རྣམས་སུ་འགྲོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་དཔག་མེད་ལ། །བསྐལ་དཔག་མེད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས། །དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་ལས་རུང་མཆོག་ཏུ་གྱུར། །ཞེས་པ་བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་བའོ། །དེ་ནས་དགའ་བའི་སྔོན་རོལ་ཏུ། །ཕན་ཡོན་ལྔ་ཐོབ་པ་ནི། དེ་ནས་དེ་དག་སྔོན་རོལ་ཏུ། །ཕན་ཡོན་ལྔ་ནི་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ལྔ་པོ་གང་ཞེ་ན། དེས་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་སྣོད། །བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་འགྱུར་འདིའི། །ལུས་ལ་གནས་ངན་ལེན་པ་ཀུན། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཟད་འགྱུར། །ལུས་དང་སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཡང༌། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་གང་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཡོངས་སུ་ཆུད་པ་མེད་རྟོགས་འགྱུར། །ཡང་དག་པ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ནི། །མ་བརྟགས་པ་དག་རབ་ཏུ་མཐོང་བ་དང་ལྔའོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་དག་པའི་སྣོད་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སའོ། །དེ་ཉིད་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པོ་འདི་ལས་གསུམ་ཞི་གནས་དང༌། གཉིས་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་སྐུ་རབ་རྫོགས་དང༌། །རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །རྟག་ཏུ་རྒྱུ་ཡོངས་འཛིན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ཆོས་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་གཉིས་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་ལམ་སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་ལྔ་སྟེ། འདིའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་བཞིའི་སྐབས་སུ་དྲངས་ནས་འཆད་དོ། །དེ་ནས་མཐོང་ལམ་
5-1-193


སྟོན་པའི་ཚིགས་བཅད་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། འདིའི་སྐབས་དེ་དང་དེར་དྲངས་ནས་འཆད་དོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། དོན་དེ་དང་དེ་ལ་འགོད་པའམ་སྦྱོར་བའོ། །འདིར་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མཆོག་བླ་ན་མེད་པའི་ཉམས་ལེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕར་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཙལ་ཞིང་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་དེ་ཉིད་ཉིན་མཚན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་དེ་དག་གིས་དུས་དེ་དང་དེར་གང་དང་གང་ལ་བལྟ་བ་ནི། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། མཚན་མོའི་དུས་སུ་མཚན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཉིན་མོའི་དུས་སུ་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མོ་ནམ་མཁའ་ལ་ལྟ་ཞིང་ཉིན་མོ་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་བལྟ་བའོ། །ཞེས་དང༌། འདིར་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའོ། །ཞེས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང༌། གསང་བདག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་སྡུད་པའི་སྒོམ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བསྒོམ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །བསྒོམ་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཡང་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེས་གང་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཀོའུ་ཤི་ཀ །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེས་ནམ་མཁའ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །ཀོའུ་ཤི་ཀ །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེས་བླ་གབ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་བསྒོམ་པ་པྲ་ཕབ་པ་དང་
5-1-194


སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པ་སྤྲིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་སྣང་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེས་མདོ་སྔགས་ཀྱིས་རྫོགས་རིམ་ཟབ་མོ་དང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དང༌། རྩེ་སྦྱོར་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དེ་ལ་མཚན་མ་དང༌། རློམ་སེམས་དང༌། རོ་མྱང་བ་དང༌། དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་བསལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང༌། སྤྱད་ནས་ནམ་མཁའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔལ་ས་ར་ཧའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། གདོད་ནས་དག་པའི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་ལ། །བལྟས་ཤིང་བལྟས་ཤིང་མཐོང་བ་དགག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། སེམས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིས། །གནས་པ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །དེ་དག་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་ནི། །ནམ་མཁའ་སྒོམ་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བས་རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་འདི་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། བླ་མ་བཟང་པོའི་དྲུང་དུ་མན་ངག་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་འདི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་རྟོག་བཅུའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞིང༌། རྣམ་རྟོག་བཅུ་ནི་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མེད་དང་ཡོད་པ་དང༌། །སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་བའི་རྟོག་དང་གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད། །རང་དང་ཁྱད་པར་རྟོག་དང་མིང་དོན་ཇི་བཞིན་དུ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ཡང་དག་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་པའི་ཚིགས་བཅད་འདི་སྐབས་འདིའི་མདོ་དོན་སྡུད་བྱེད་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་དབྱིན་གཉེན་གྱིས་གསུངས་ཤིང༌། སྐབས་འདིའི་མདོ་ནི། འབྱམ་ཀླས་པས་མདོ་དྲངས་ནས་འཆད་པ་ཡི་གེ་མང་བའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མདོ་དོན་བསྡུས་པའི་གསུང་གི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅུས། །གཞན་ལས་སེམས་ནི་རྣམ་གཡེངས་པས། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གཉིས་མེད་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་པའི་སྐལ་བ་མེད། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཉེན་པོ་
5-1-195


དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཞུང་སྟེ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ནི་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །ཞེས་སྤྱིར་གསུངས་ལ། མེད་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི། །སྟོན་པས་ཕུང་པོ་ཀུན་རྫོབ་བོ། །གཟིགས་ཕྱིར་བྱང་སེམས་དཔའ་ཡོད་ཅེས། །གང་གསུངས་པ་ཡི་དངོས་མེད་ཀྱི། །རྟོག་པའི་གཡེང་བ་འགོག་པ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོར། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མ་མཐོང་ཞེས་སོགས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས། །བཅོམ་ལྡན་དངོས་པོར་ཀུན་རྟོག་གི །འཁྲུལ་བ་འགོག་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། ངོ་བོས་སྟོང་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ། །གང་དུའང་གང་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པ། །དེས་ན་གང་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང༌། །དེ་ཟློག་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྟོང་ཞེས། །བྱ་བའི་ངག་ནི་སྟོན་པ་ནི། །སྐུར་པ་ཡི་ནི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སེལ་བར་གསུངས། །ཞེས་དང༌། གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར། །གཟུགས་ནི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་མི་རིགས། །སྟོང་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ལ། །གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་བ། །དེས་ན་གཅིག་ཏུ་རྣམ་རྟོག་ལ། །གནོད་འགྱུར། ཞེས་དང༌། དུ་མར་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོར། གཟུགས་དེ་སྟོང་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་གཞན་མིན་པས། །ཐ་དད་ཀྱི་ནི་རྣམ་རྟོག་འགོག །ཅེས་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། གཟུགས་འདི་མིང་ཙམ་དེ་ཉིད་དུ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་མིན་པས། །དེས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི། །རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སེལ། །ཞེས་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོར། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། །འགག་པ་མཐོང་བ་མེད་ཅེས་གང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་གང༌། །དེ་ཡིས་ཁྱད་པར་རྣམ་རྟོག་བསལ། །ཞེས་དང༌། མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དོན་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། དུས་འདིར་ཇི་ལྟར་མིང་བྱ་བ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱའི་དངོས་པོ་དེ། །ཡོད་མིན་ཕྱིར་དང་མིང་ཇི་བཞིན། །དོན་དུ་རྟོག་པ་འདོད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། དོན་ཇི་ལྟ་བར་མིང་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། དེ་ཉིད་རིག་པས་མིང་རྣམས་ཀུན། །དོན་
5-1-196


ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་ཏུ། །དམིགས་པ་མེད་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དང་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ཡང་དག་སྤང་བར་བྱ། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་རྣམ་རྟོག་བཅུ་པོ་དེའི་གཉེན་པོར་མི་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྤང་གཉེན་གྱི་དེ་དག་སྟོན་པའི་ངག་ནི་བསྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དེས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་གདམས་པ་སྟེ། དང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་བརྩོན་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཏེ། ཆོས་བདུན་པོ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་གདམས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་གོ །འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གྱི་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་འགག་དང་གཟུགས་སོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་དོ། །ཞེས་སྟོན་པའི་ངག་གོ །སྐབས་འདིར་བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་སོགས་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་གིས་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་འགོག་པར་ཤེས་དགོས་ཀྱི། གཤིས་ལུགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དང་ཆོས་དབྱིངས་བཀག་པར་ནི་མི་བསམ་སྟེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་གང༌། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །དབྱིངས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
5-1-197


རོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་མི་མཐོང་བ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་གོ །སང༷ས་རྒྱ༷ས་དཀོན་མཆོག་ལ་འགོད་པ་ནི། ཡང་དག་པར་དུས་གསུམ་མ་མཐོང་བས་རྣམ་མཁྱེན་དང་དུས་གསུམ་མི་སྦྱོར་བ་དང༌། གཟུགས་སོགས་ཡང་དག་པར་མ་མཐོང་བས་གཟུགས་སོགས་དང་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པའོ། །ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཆོས་དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་དང་རྟག་མི་རྟག་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་དང་བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་མ་ཞི་སྟོང་མི་སྟོང་མཚན་མ་དང་སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང་སྐྱེ་འགག་དང་དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་དེ་ལྟར་མི་སྦྱོར་བའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དེས་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གདམས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་རྣམས་དང་དཀོན་མཆོག་གཉིས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ནི། སྔར་གྱི་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་འཆད་དེ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་གནས་པ་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་དེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་གནས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པའམ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པའམ། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་དུ་
5-1-198


ཕྱེ་ནས་གསུངས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་མཛད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐབས་མི་མཁས་པ་གཉིས་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་བསྟན་ཏོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་གྱིས་འཁོར་རྣམས་མགུ་བར་བྱ་བ་དང་སྐབས་དེ་ཉིད་ལས་ཆོས་བཤད་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཞུས་སོ། །དེ་ལ་མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་ལྷགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཉིད་དུ་འཕོའོ། །བར་མ་ནི་དགའ་ལྡན་ནས་ལྷགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་མ་ནི་མིའི་ནང་ཉིད་ནས་ལྷགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྐབས་དེ་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིར་གཏོགས་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་གཅིག་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་ཞེ་བཞི་པོ་རྣམས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་ནོ། །རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དག་གི་དགོངས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་མདོ་ཉིད་དང་སྦྱར་ནས་བལྟས་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཡང༌། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་འདིའི་མདོ་རྣམས་གདམས་ངག་གི་ནང་ན་མེད་པའི་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་ངོ་སྐལ་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་ཐད་སོར་མ་འབྱོར་བས་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་གོ་རིམ་ལས་འཁྲུགས་ཤིང་ཆེས་འཁྲུགས་པར་དཀྲུགས་ནས་སྦྱར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཙམ་ཞུས་པའི་མདོ་ཉི་ཁྲི་སྣང་བས་གང་ཟག་བརྒྱད་པ་གཅིག་པུ་ལ་སྦྱར་རོ། །ལན་གྱི་གསུང་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་ལ། ཐ་མ་སྟོན་པའི་མདོ་དད་པའི་རྗེས་འབྲང་ལ་སྦྱར། མཆོག་དང་བར་མ་གཉིས་སྟོན་པའི་མདོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ལ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་དང་འགལ་བར་གསལ་ངེས་པའི་བཤད་པ་བྱས་སོ། །དེས་ནས་
5-1-199


སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་བཤད་ལུགས་དང༌། གཞན་གྱི་བཤད་པའི་ལུགས་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དང་གང་འགྲིག་ཐམས་ཅད་མདོ་ཉིད་བསྟུན་ནས་མིག་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ཅན་ལ་བལྟས་ཏེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་ཞུའོ། །འདིར་འདོམས་པའི་ཚུལ་ཡང་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དེས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་ཤིང་བསྟན་པའོ། །མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། འདིར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དུ་ཞེན་ཅིང༌། དམིགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །ལུས་སོགས་མི་དམིགས་པ་དང་ཉན་རང་གི་སེམས་སྤངས་ནས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་ཉེ་བར་གནས་པས་གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་ཞེས་པ་ཉིད་ལུས་སོགས་ལ་མ༷་ཞེ༷ན་པར་གདམས་སོ། །
ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ངལ་ཞིང་དུབ་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་མི་བྱེད་པ་ནི་སུས་ཀྱང་མི་ཐུབ་ཅིང་མི༷་ང༷ལ་ཞེས་གདམས་པའོ། །ལ༷མ་ཡོ༷ངས་སུ༷་འཛི༷ན་པ༷་ལ་གདམས་པ་ནི། ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐེག་པ་འོག་མའི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱང་བསྡུས་པས་ཡེ་ཤེས་དེ་ད༷ང་ལྡན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་དེས་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་ཏོ། །ཞེས་གདམས་སོ། །མདོ་ལས། འདི་ལ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གསུངས་པ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཏགས་ཞེས་གནོད་འཇོམས་དང་འབུམ་ཏིག་གསུངས་སོ། །སྤྱ༷ན་ལྔ༷་ལ་གདམས་ཤིང་འགོད་པ་ནི༷། གནོད་འཇོམས་ལས། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤའི་མིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ལྷའི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་དགུ་པོ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གོ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤའི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་དང་ཉིས་བརྒྱ་དང་སྟོང་དང༌། 
5-1-200


འཛམ་བུ་གླིང་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གླིང་བཞི་དང༌། སྟོང་གཅིག་དང་གཉིས་དང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །ཞེས་སོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དབུས་ནས་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་སྟོང་ཕྲག་རེ་རེ་སྟེ། འོག་དང་སྟེང་བཞིན་དུ་ཤར་དང་ནུབ་དང་བྱང་དང་ལྷོ་དང་བདེན་བྲལ་དང་དབང་ལྡན་དང་རླུང་དང་མེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ནས་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲངས་མེད་པ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། གླིང་བཞི་ནི་གླིང་བཞི་པ་སྟེ། དེ་དག་སྟོང་ལ་སྟོང་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་གཅིག་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་གཉིས་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་མདོ་དང་རྒྱུད་ཀྱི་ལུགས་སོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་མིག་གིས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་ཤེས་ཤིང་དེ་དག་གི་མིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་མིག་དེ་མི་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས། ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་ཆོས་གང་ཡང་མི་ཤེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་ལས་དང་ལས་དེའི་རྒྱུ་དང་ལས་དེའི་རྣམ་སྨིན་དང༌། གང་ཟག་དེ་དག་གི་བསམ་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ཉན་རང་དང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་སོགས་དང༌། དེ་དག་གི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། དེ་དག་གིས་དབང་པོ་མཆོག་འབྲིང་ཐ་མ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་རྣམས་དང༌། མཐུན་པའི་ལམ་དང༌། བསམ་གཏན། རྣམ་ཐར། ཏིང་ངེ་འཛིན། སྙོམས་འཇུག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང༌། 
5-1-201


ཉོན་མོངས་དེའི་རྒྱུ་དང༌། བསམ་གཏན་སོགས་ཀྱི་རྣམ་བྱང་དང༌། རྣམ་བྱང་དེའི་རྒྱུ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་གིས་མངོན་ཤེས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་རྣམས་ཤེས་པར་སྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཞིང༌། མིག་དེ་དང་ལྡན་པ་དེས་མ་མཐོང་བ་དང༌། མ་ཐོས་པ་དང༌། མི་དྲན་པ་མི་ཤེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་རྣམས་གསུངས་སོ། །འདོམས་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིག་ལྔ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གདམས་སོ། །མངོ༷ན་ཤེ༷ས་ཀྱི༷་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་དྲུ༷ག་ལ་གདམས་ཤིང་སྦྱོར་བ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ད༷ང༌། ལྷའི་རྣ་བའི་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་དང༌། ལྷའི་མིག་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དྲུག་གོ །དེ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྷ་མི་གཉིས་ཀའི་སྒྲ་ཐོས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཆགས་བཅས་ལ་སོགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དང་དེའི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་རང་གཞན་གྱིས་སྔོན་གྱི་གནས་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཁ་དོག་སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། བཟང་ངན་དང༌། ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་དེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རེ་རེའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཞིང་དབེན་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཤེས་སོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི། དོན་དམ་
5-1-202


པར་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཕྱིས་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པར་བྱེད་དེ་དེའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །མདོ་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པས་གདམས་པ་མཛད་དོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བར། སྤྱན་ལྔའི་ལྷའི་སྤྱན་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང༌། མངོན་ཤེས་ཀྱི་ལྷའི་སྤྱན་ནི། བསམ་གཏན་འདུས་བྱས་པ་ལས་བྱུང༌། ཞེས་ཟེར་ཏེ། སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་གིས། ཞེས་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས། ཞེས་པ་ལན་གཉིས་དང༌། འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ། ཞེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་གནས་ནས། ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དང་འགལ་བའི་བཤད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེས་ན་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ལྷའི་སྤྱན་ཞེས་པས་མིང་གཅིག་ཀྱང་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཡིན་མིན་ལས་ཐ་དད་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་སོང་ཞིང་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ལས་དང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་བརྩོན་པ་ལས་གདམས་པ་འཆད་པ་ནི། རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཕྱུང་ཞིང་ཕྱོགས་བཅུ་སྣང་བས་བཀང་སྟེ། མཐོང་སྒོམ་གྱི་གདམས་ངག་གསན་པའི་སྣོད་ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྡུ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་གདུལ་
5-1-203


བྱ་མཐོ༷ང་ལ༷མ་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་ཤེར་ཕྱིན་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱིས་གཏམ་བྱ་བར་ཁྱོད་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་པ་ནས། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དྭགས་མི་དམིགས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མིང་དང་བརྡར་གདགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཚིག་བླ་དྭགས་མི་དམིགས་པ་དང༌། གསུམ་གྱིས་གདུལ་བྱ་མཐོང་ལམ་ལ་གདམས་པ་མཛད་དོ། །གསུམ་པོ་དེ་ཡང་རིམ་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་གཟུགས་སོགས་མིང་དང་བརྡར་བཏགས་པ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བསླབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གཏན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་གཟུགས་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་གཏན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གདམས་སོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་སྐབས་འདིའི་མདོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བཤད་དེ་ཤེས་བྱེད་ཁུངས་མ་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །
ད་ནི་གདུལ་བྱ་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གདམས་ཤིང་སྦྱར་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་དམིགས་ཤིང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མི་སྐྲག་པ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་མཛད་དོ། །མཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀའི་གདམས་པ་མཇུག་བསྡུས་དེ་བསྟན་པ་ནི། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་མི་དམིགས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་མི་དམིགས་ན་འདི་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
5-1-204


གདམས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས་གདམས་ངག་རིལ་རྫོགས་པར་མཛད་དོ། །བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
དེ་ལྟར་གདམས་པའི་ངག་གི་ཆེ་བ་ཉིད་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དེ་ལྟར་མཐོང་དཀའི་ཐུབ་པ་རྟག་མཐོང་བ། །ཐོས་པ་མཉམ་མེད་ལས་བྱུང་རབ་དང་བའི། །ཤུགས་ཀྱིས་རྟག་པར་ཤིན་ཏུ་སེམས་ཚིམ་པ། །ཇི་ལྟར་བུར་ན་དོན་ཆེན་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྟག་མངོན་སུམ་འདོམས་མཛད་ཅིང༌། །ཅོ་ནས་འདྲེན་བཞིན་ཉེས་པའི་ཚང་ཚིང་ནས། །ཚན་གྱིས་དྲངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་རང་དོན་ཡང་དག་སྦྱོར་ལ་ལེགས་པར་བསྔགས་པ་དང༌། །ལོག་པར་སྦྱོར་ལ་སྨོད་མཛད་གནས་དང་རྣམ་འབྱེད་ལྷུར་ལེན་མཆོག་གི་སེམས་ཅན་ལ། །གང་ཞིག་སྤངས་དང་བསྟེན་པས་བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཡངས་འགྱུར་བ། །བར་ཆད་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་འདི་ན་སྟོན། །ཞེས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་ལ་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་དེས་ནི་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གང་གིས་ནི་ཤིན་ཏུ་{དང་བའི་ཐུགས་{དད་པའི་ཤུགས}ཀྱིས་སེམས་ཚིམ་པར་བྱས་པ་འདི། སངས་རྒྱས་རྣམས་རྟག་ཏུ་མཐོང་བ་དེ་དོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོས་སོ། །རང་གི་དོན་ལ་ཡང་དག་སྦྱོར་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གནས་དང་རྣམ་འབྱེད་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་དག་གི་བར་ཆད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །གང་ཞིག་སྤངས་དང་བསྟེན་པས་ཞེས་པ་དེ་དག་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ནི་མཐོང་བ་རབ་དག་མི་རྟོག་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་མནན་མུན་པ་ཆེན་པོ་ཡང༌། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བསལ་ནས་ཉི་མ་ཆེན་པོ་དག །ཤར་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ལམ་མེའོ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་བསགས་པས་རབ་གང་ཞིང༌། །ཐུབ་པ་ལས་ནི་རྟག་ཏུ་གདམས་ངག་ཆེ་ཐོབ་པའི། །སེམས་དཔའ་མཆོག་ནི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་རབ་
5-1-205


ཡངས་པ། །ཐོབ་ནས་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཕ་རོལ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་ལམ་བཞི་དང་དེས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་བསྟན་ནས་ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ནས་གདམས་ངག་རྫོགས་པར་གསུངས་པ་ལྟར་འདིར་ཡང་ཆོས་བཅུའི་སྒོ་ནས་གདམས་ངག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
གདམས་ངག་རྫོགས་ཤིང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལམ་ཟིན་པའི་སྐབས་འདིར། ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་འདི་རྣམས་ཉི་ཤུའི་གྲངས་ངེས་དང་བཅས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྟོན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་མེད་ཀྱང༌། མདོ་{དེ་}ཉིད་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་ག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན། ཞེས་དང༌། མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང༌། གང་ཟག་{ཡ་}བརྒྱད། ཅེས་དང༌། གླེང་གཞིའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གཏོགས་པའི་འཁོར་རྣམ་བཞི་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ནས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཞེས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་ཞིང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་ཐེག་པ་གསུམ་ག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་གསུམ་ཡང་བསྟན་དགོས་པ་ལ། ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་ནི་སྔར་རྒྱལ་སྲས་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་མདོ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་ཚད་མར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་ལེགས་པར་བཀྲལ་ལ། སྐབས་འདིར་ནི་རྗེ་བཙུན་མི་ཕམ་མགོན་པོས། ཐེག་པ་འོག་མ་གཉིས་ལ། སློབ་པའི་གང་ཟག་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་པར་བྱ་རྒྱུ་ཉི་ཤུ་བསྟན་པ་ནི་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་མདོའི་གོང་འོག་བར་གསུམ་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་མཐོང་བ་ཡི། །ཆོས་ལ་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་
5-1-206


དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཉི་ཤུ་པོ་འདིར་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་འདུས་པར་གསུངས་སོ། །ཉི་ཤུར་ཇི་ལྟར་དབྱེ་ཞེ་ན། དབ༷ང་པོ༷་རྟུ༷ལ་པོ་ད༷ང་དབང་པོ་རྣོ༷ན་པོ༷་སྟེ་གཉིས་ད༷ང༌། དེའི་སྟེང་དུ། ད༷ད་པས་མོས་པ་ད༷ང༌། མཐོ༷ང་བས་ཐོ༷བ་པ་གཉིས་ཏེ་བཞིའོ། །དེའི་སྟེང་དུ། ལྷའི་རི༷གས་ན༷ས་རི༷གས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཏེ་དྲུག་གོ །དེའི་སྟེང་དུ། ཚེ་གཅིག་བ༷ར་ཆ༷ད་གཅི༷ག་པ་སྟེ་བདུན་ནོ། །དེའི་སྟེང་དུ། བ༷ར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེ༷་ན༷ས་འདའ་བ་ད༷ང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང་བཅས་པས་འདའ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེ༷ད་པ་མ་ཡིན་པར་འདའ་བ་དང་{བཞི་སྟེ་}བཅུ་གཅིག་གོ །དེའི་སྟེང་དུ། འོ༷ག་མི༷ན་དུ་འགྲོ༷་བ་དང་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེའི་སྟེང་དུ། འཕ༷ར་བ་གསུ༷མ་དེ་བཅོ་ལྔའོ། །དེའི་སྟེང་དུ། སྲི༷ད་རྩེ༷འི་མཐ༷ར་ཐུ༷ག་འགྲོ༷་བ་དང་བཅུ་དྲུག་གོ །དེའི་སྟེང་དུ། གཟུ༷གས་ཀྱི༷་ཆ༷གས་བཅོ༷མ་དང་བཅུ་བདུན་ནོ། །དེའི་སྟེང་དུ། མཐོ༷ང་བ༷འི༷་ཆོ༷ས་ལ༷་ཞི༷་བ་ཐོབ་པ་དང་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེའི་སྟེང་དུ། ལུ༷ས་ཀྱི་མངོ༷ན་གསུ༷མ་དུ་བྱེ༷ད་པ་དང་བཅུ་དགུའོ། །དེའི་སྟེང་དུ། བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུ་སྟེ་རང་སངས་རྒྱས་ད༷ང་ཉི༷་ཤུ༷འོ༷། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྔར་བསྒོམས་སྤངས་ཅི་རིགས་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དེ་དག་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་གནས་པ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྔོན་སྒོམ་སྤང་མ་སྤངས་པ་དང༌། སྔོན་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་ན་ཡང་འབྲས་སུ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་ནི། ལམ་སྟེ་དེ་ནས་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དེར་ཞུགས་ཤིང་ཕྱིན་ལ་སོན་པས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་དྲུག་གམ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་དག་གཅིག་སྔོན་སྤངས་ན་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་
5-1-207


བའམ་གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་སྐྱེས་ན་དེ་གཉིས་དད་པས་མོས་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་གྱི། དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་ཀྱང་སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མི་འཐོབ་པ་དེ་ནི་ངེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་བརྩོན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། འབྲས་བུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཛོད་ལས། དེ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ནི། །མ་མཐོང་མཐོང་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ། །དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དེ་དག་ཏུ། །དད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་བ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་མ་སྤངས་ན། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ། །རྣམ་ལྔའི་བར་བཅོམ་གཉིས་པ་ལ། །དགུ་པ་ཚུན་ཆད་ཟད་པ་ཡིན། །འདོད་པའམ་ཡང་ན་གོང་མ་ལས། །ཆགས་བྲལ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ། །གང་ཞིག་གང་ལ་ཞུགས་པ་ནི། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དེ་འབྲས་གནས། །དེ་ཚེ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དག །དད་པས་མོས་དང་མཐོང་བས་ཐོབ། །འབྲས་ཐོབ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་གྱི། །ལམ་ཐོབ་མེད་པས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འབྲས་གནས་ཁྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མི་བརྩོན་པ་ནི་ཞུགས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
ད་ནི་གཉིས་པ་མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་དང༌། ལྷ་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཏེ་གསུམ་མོ། །ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་གནས་གཉིས་དང་བར་ཆད་གཅིག་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་ཞུགས་གནས་གཉིས་ལས་ཞུགས་པ་ནི། སྔར་གྱི་བར་ཆད་གཅིག་པ་དེ་ཉིད་དོ། །གནས་པ་ལ་བདུན་ལས་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་
5-1-208


བ་སྟེ་ལྔའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་ནི་དྲུག་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཚེ་འདི་ལ་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དགུ་དགུའོ། །ས་དང་ས་ན་དེའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡང་དེ་སྙེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཞེ་ན། རྩ་བའི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་གསུམ་སྟེ། དེ་རེ་རེ་ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་སུ་ཕྱེ་བས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། མཛོད་ལས། ས་དང་ས་ན་ཉེས་རྣམ་དགུ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །གོས་ཀྱི་དྲི་མ་ཆེ་ལོང་ནི་སྔར་འཁྲུ་ལ་ཕྲ་མོ་ནི་ཕྱིས་འཁྲུ་བ་དང་མུན་པ་ཆེ་ལོང་ནི་སྣང་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། མུན་པ་ཕྲ་མོ་ནི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་སེལ་བ་བཞིན་དུ་སྤངས་གཉེན་དེ་དག་སྤོང་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ལམ་ཆེན་པོ་དང༌། ཕྱིས་སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་ཅིང་ཆོས་དཀར་པོ་རྣམས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་ལ། ནག་པོ་རྣམས་ནི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། ཤིན་ཏུ་ཐོགས་ན་ཐ་ཤལ་ནི་ཚེ་བདུན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་སྲིད་ཅིང་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་པས་ན་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པའོ། །མཛོད་ལས། འབྲས་གནས་སྒོམ་སྤང་བྱ་མ་ཟད། །རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ། །ཞེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མི་འགྲུབ་ཅེ་ན། དུས་དེ་སྲིད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྲུལ་གོམ་པ་བདུན་པས་ཟིན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྤངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་མམ་བཞི་སྤངས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལས་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལས་ཚེ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་སྤངས་པ་ནི་དེ་དག་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྤངས་ན་དྲུག་པ་ཡང་ངེས་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་བར་ཆད་གཅིག་པའི་བཞིན་དུ་གཅིག་གིས་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གེགས་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཁམས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་གཉིས་སམ་གསུམ་འཁོར་ནས་ལྷའི་
5-1-209


རིགས་དེའང་དེ་ལས་གཞན་དུ་མྱ་ངན་འདའ་བ་དང༌། མིའི་ནང་དུ་རིགས་གཉིས་སམ་གསུམ་འཁོར་ནས་གླིང་དེའམ་གཞན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར། ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཞི་ལས་གྲོལ་བ། །ཚེ་གཉིས་གསུམ་དུ་རིགས་ནས་རིགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེས་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་སྤངས་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་པ་ལྔ་ཡིས་བར་བཅོམ་པ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་དྲུག་པ་ཟད་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྷའི་ནང་དུ་སོང་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་གི་ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་བདུན་ནམ་བརྒྱད་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། ཚེ་གཅིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཉེས་ཆ་བདུན་དང་བརྒྱད་ཟད་པ། །ཚེ་གཅིག་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང༌། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པའང་ཡིན། །ཞེས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རམ་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར། ཚེ་གཅིག་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །ཁམས་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་ལ་གེགས་བྱེད་པར་ནུས་སོ། །སྔོན་གསུམ་དང་བཞི་སྤངས་པ་དང༌། །བདུན་དང་བརྒྱད་སྤངས་པ་ནི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་བར་ཆད་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དགུ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང༌། །ཞེས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། བར་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་བར་མ་དོར་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་ཙམ་ལས་མི་འཆི་བར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་
5-1-210


དང༌། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ལམ་ལ་འབད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མིན་པ་དང༌། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་ལ་འབད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གོང་དུ་འཕོ་བ་དང་ལྔའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་བར་སྐྱེས་འདུ་བྱེད་དང༌། །འདུ་བྱེད་མེད་ཡོངས་མྱ་ངན་འདའ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམས། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་བར་མ་དོ་དང༌། སྐྱེས་ནས་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕོ་བ་གསུམ་པོ་ལ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་དགུའོ། །བར་མ་དོར་འདའ་ནི་དཔེ་གསུམ་གྱིས། མྱུར་བ་དང༌། མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་གསུམ་མོ། །སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་ནི། སྐྱེ་ནས་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གསུམ་མོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་འཕར་བ་གསུམ་མོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་ནས་ལ་སོགས་པ་གཉིས་པོ་ཡང་མྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གསུམ་ལ་ཡང་རྣམ་གསུམ་ཕྱེ་ནས། །གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོ་དགུ་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །དགུའི་དབྱེ་གཞི་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི། ལས་དང་དབང་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཏེ། བར་མ་དོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་གོ་རིམ་བཞིན་དུ། མངོན་པར་གྲུབ་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་བསགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ། ཆུང་བ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་རེ་རེ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་དང༌། དབང་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕྱིར་མི་འོང་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་དག་གི་ནི་ཁྱད་པར་རྣམས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་བྱེ་བྲག་ལས། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ལས་གཉིས་པོ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་ཞིང་གོང་དུ་འཕོ་བ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གོང་དུ་འཕོ་བ་མ་ཕྱེ་བར། །དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་
5-1-211


སོ། །འདི་དག་ཁོ་ན་དམ་པ་ཡིན་ཞིང་སློབ་པ་གཞན་དག་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་པའི་དམ་པ་སློབ་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ནི་རྣམ་གྲངས་མེད་པའི་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་དགེ་བ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང༌། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཏུ་སོན་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དམ་པ་དམ་མིན་འཇུག་མི་འཇུག །སོན་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་པ་དེ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འགྲོ་བ་ཞེས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་ལ་ནི་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བ་འདི་མེད་དེ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་འདི་དང་ཁམས་གོང་མར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ནི་ཚེ་གཞན་ལ་འདྲིས་པས་དབང་པོ་རྣམས་སྨིན་པ་དང༌། རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་འཕོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་པའི་འཕགས། །ཁམས་གཞན་དུ་ནི་འགྲོ་བ་མེད། །དེ་དང་གོང་མར་སྐྱེས་པ་ནི། །ཡོངས་ཉམས་དབང་པོ་འཕོ་མི་བསྟེན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྔ་པ་གོང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་ན་བར་སྐབས་སུ་འདའ་བ་སྲིད་ཀྱང་ཐ་མ་འོག་མིན་ལ་ཐུག་པར་འགྲོ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་ན་འོག་མིན་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་ལྷག་མཐོང་སྤྱད་པ་ཡིན་ལ། འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་འདི་ལ་དབྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། བསམ་གཏན་རྣམས་སྤེལ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རོ་མྱངས་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་ཉམས་པ་ཚངས་རིས་པའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ནས་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་ཏེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མིན་པའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་བར་དུ་མི་འགྲོ་བས་འཕར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ལ་བར་ནས་གནས་འགའ་ཙམ་རྒལ་{དེ་དེ་}འོག་མིན་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ནི་ཚངས་ཆེན་པའི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་པ་དང་གཙོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོ་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འོག་མིན་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བ་
5-1-212


འཕར་བ་གསུམ་པོ་དེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་འཕར་བྱེད་འཕར་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ། ཞེས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཉིད་དུ་ཚེ་གཉིས་པ་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་ཏེ་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དང་འོག་ཏུ་གཏན་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་བསམ་གཏན་མ་སྤེལ་ན་བར་སྐབས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྲིད་ཀྱང་ཐ་མ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་འགྲོ་བ་ནི། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱང་བར་བྱེད་ཅིང་གནས་གཙང་མ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་སྲིད་རྩེར་སོང་སྟེ་མྱ་ངན་འདའ་བའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་སྲིད་རྩེ་མོར་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་ཞི་གནས་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའམ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡང་རུང༌། ཟག་མེད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྒྱུན་ལྡན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ལས་ལངས་ནས་དེ་ཉིད་ཟག་བཅས་རྒྱུན་ལྡན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། ཡང་ཟག་མེད་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་ནི་ཕྲི་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་མེད་ལ་འཇུག་ཅིང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་བཅས་ལ་འཇུག་ལ་ཡང་ཟག་མེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སྤེལ་བའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བསྲེས་པས་སྤེལ་བ་གྲུབ་བོ། །ཇི་སྐད་དུ། དང་པོར་བཞི་པ་སྤེལ་བར་བྱེད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བསྲེས་པས་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །དང་པོ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་གླིང་གསུམ་དུ་སྤེལ་བར་བྱེད་ལ་ཕྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྤེལ་བར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་སྤེལ་བའི་དགོས་པ་ནི། ཕྱིར་མི་འོང་དབང་རྣོན་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་དང་གནས་པར་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་འཇིགས་ཕྱིར་ཡང༌། །ཞེས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་གནས་གཙང་མར་སྐྱེ་བ་ནི་ལྔ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་དེ་ནི། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་
5-1-213


དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེ་བ་སྟེ་རིམ་པ་ལྟར། དང་པོ་ལ་ནི། ཟག་མེད་དང༌། ཟག་བཅས་དང༌། ཟག་མེད་དང༌། སེམས་གསུམ་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི།དྲུག་གོ །གསུམ་པ་ལ་ནི། དགུའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི། བཅུ་གཉིས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི།བཅོ་ལྔ་སྤེལ་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་གནས་གཙང་མ་ལྔ་ཡིན་ལ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དེའི་དབང་གིས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་ཕྱིར། །གནས་གཙང་སྐྱེ་བ་ལྔ་ཁོ་ན། །ཞེས་སོ། །རེ་ཞིག་བར་མ་དོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གཟུགས་མེད་པའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་གཞན་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ཡ་གྱལ་གསུམ་དབྱེ་གཞི་དང་བཅས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ནི་གཟུགས་མེད་འགྲོ་རྣམས་བཞི། །ཞེས་སོ། །གཞན་ནི་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ནི་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། ཞེས་སོ། །འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་ལ་ནི་མྱ་ངན་འདས་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །སེམས་མེད་པས་ལུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་འགོག་པ་དེ་ལས་ལངས་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ། ཀྱེ་མ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མྱང་འདས་དང་འདྲ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་བ། རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཞི་བ་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཞི་བ་ཉིད་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཐོབ་པ་དང་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང༌། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི། བསླབ་པ་དང་བསླབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། སློབ་པ་བཅོ་བརྒྱད་གསུངས་པ་དེར་ལུས་མངོན་བྱེད་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་ཕྱིར་མི་འོང་
5-1-214


རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཆེ་བ་ལོང་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་དེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཅིག་ཟད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ཟད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་དགུ་པ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞིང༌། བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་རྩེའི་བར་ཆད་བརྒྱད་ཟད་པ། །དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། །དགུ་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡང༌། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་ནི་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུས་སྲིད་རྩེའི་དགུ་པ་སྤངས་པས་དགུ་པ་དེ་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཐ་མ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་མི་སློབ་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཟད་ཐོབ་དང་ཟད་པ་ཤེས། །དེ་ནི་དེ་མི་སློབ་དགྲ་བཅོམ། །ཞེས་སོ། །འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པས་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བ་དང༌། གསལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྟན་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ཆུབ་པར། །བསམ་གཏན་མཐའ་རྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་གསུམ་ལས་ཚེ་གཅིག་ལ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་དང༌། ཚེ་གཉིས་པ་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། ཚེ་གསུམ་པ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་ནི་རྒྱུད་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་ཚེ་དང་པོར་ཁོ་ན་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་མཛོད་ལས། དེ་ཡི་སྔོན་དུ་ཐར་ཆ་མཐུན། །མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་མཐར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་
5-1-215


ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་པར་བྱ་རྒྱུ་ཐེག་པ་འོག་མ་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་ཉི་ཤུའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཆད་ལུགས་ནི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་དག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་པོ་རྣམས་བཏགས་པ་བར་འཆད་པའི་ལུགས་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སློབ་པའི་གང་ཟག་གི་དངོས་པོར་སྟོར་ཏེ། སྔར་རྒྱལ་སྲས་ཞེ་ལྔའི་ངོ་བོ་སྟོར་ཞིང་འདིར་ཐེག་པ་འོག་མའི་གང་ཟག་ཉི་ཤུའི་ངོ་བོ་སྟོར་བའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པ་མདོ་འདིར་གསུངས་པ་མེད་པས་སོ། །དེས་ན་འདི་རྣམས་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ལ། དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གསུམ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། དེར་བྱང་སེམས་ལ་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ནི། མདོ་དེ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་གྱི། མདོ་གཞན་དང་གཞན་དུ་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ནི་མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ན་དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལ་སོགས་སུ་བཏགས་ནས་གསུངས་པའི་དགོས་པ་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་དགོས་པར་འགྱུར་བས་དགོས་པ་ལྷག་པོ་མེད་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མདོ་གཅིག་ཏུ་བཏགས་ནས་གསུངས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པའི་མདོ་གཞན་དང༌གཞན་དུ་ཡང་བཏགས་པ་བར་འཆད་དགོས་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་གང་ཟག་རང་མིང་གིས་སྨོས་པ་མི་སྲིད་པར་ཐལ་བ་ཡང་བཟློག་པར་དཀའ་འོ། །གལ་ཏེ་སྔར་བྱང་སེམས་ཞེ་ལྔ་སྟོན་པའི་མདོ་ཉི་ཤུ་པོ་འདིའི་མདོ་ཡིན་པར་འདོད་ན། སྤངས་རྟོགས་དང་སྐྱོན་ཡོན་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་བས་ཞེ་ལྔ་ལས་ཉུང་བར་བསྡུར་མི་རུང་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉི་ཤུར་འདུས་པར་འགྱུར། རྒྱལ་བ་དང༌རྒྱལ་ཚབ་གཉིས་ཀྱང་དགོངས་པ་མི་གཅིག་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཞེ་ལྔ་
5-1-216


ཉིད་ཡིན་ལ། གདམས་ངག་གི་ནང་ན་མེད་ཅིང་ཞར་ལས་གསུངས་པའི་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་ནི་ཐེག་དམན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་དང༌། བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་སུ། རྒྱུན་ཞུགས་དང༌། འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་དང༌། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་སྟེ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་སྟོན་པའི་མདོ་ཡིན་ཟེར་བ་བྱུང་བ་རྣམས། འབུམ་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལེ་མངས་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྣམས་ན་མེད་པས་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་རྣམས་གང་ནས་རྙེད་པར་ཡིན་ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྩད་བཅད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འབུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མདོ་དེ་རྣམས་སྔར་ཡོད་ཀྱང་ཡི་གེ་ཉམས་པས་ཕྱིས་མེད་དོ། །ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་གཞུང་འགྲེལ་དུ་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་དེ་རྣམས་མ་བྱུང་བས་དེའི་གོང་དུ་ཡི་གེ་ཉམས་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཁྱེད་རྣམ་པས་གང་ནས་རྙེད་དེ་ཁུངས་བསྟན་དགོས་སོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མ་རྙེད་པའི་མདོ་སྡེ་ལྷག་པོ་དེ་རྣམས་རྒྱལ་བ་དང༌། རྒྱལ་ཚབ་དང༌། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་གསུམ་པོ་ལས་གང་ཞིག་གོ་མ་ཆོད་ནས་ཉམས་པ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་རྙེད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏུ་རྩིའོ། །གལ་ཏེ་ལེ་བརྒྱད་མ་ན་མདོ་ལྷག་པོ་དེ་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཞེ་ན། {དེ་ལ་}འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་ལ་ཡུམ་གཞན་གསུམ་དུ་གཅིག་ཆར་དུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་ཡུམ་གསུམ་གའི་དོན་འགྲེལ་པ་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མི་རྙེད་པར་འགལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དང་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཆེན་པོ་དག་ལ་དཔང་དུ་བྱས་ན་བཤད་པ་གཞན་རྣམས་ལ་རང་བཟོའི་རྣམ་འགྱུར་མང་པོ་སྣང་བས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་དཔྱོད་མཛད་པར་ཞུའོ། །དེས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་སོང་ཞིང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་གཉིས་པ། གད༷མས་ང༷ག་ད༷ང་ཞེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།  ༈  །།
ད་ནི་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་དྲུག་པ་སྟོན་ཅིང༌། སྐབས་འདིའི་ཆོས་གསུམ་པ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཆད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། 
5-1-217


ཆོས་དྲུག་མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་བཞིས་ཉན་རང་ལས་འཕགས་པར་བསྟན། ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས་དྲུག་པོ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །
དེ་ལ་དང་པོ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡི། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བརྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་པ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་མཐུན་པ་རྣམས་ཉན་རང་གི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་ལས་ཆོས་སྤྱོད་བཞིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟ་བུའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཆོས་བཞི་ནི་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པའི་བསམ་པ་ཅན་དེའི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་བཞི་པོ་གོ་རིམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་དང་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་རྫས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་དང༌། བརྟགས་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་སྤང་བྱར་ལྡན་ཅིང༌། དེའི་གཉེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་པ་དྲོད་སོགས་རེ་རེ་ཡང་ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་ཕྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་འཕགས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བཞི་པོ་དེ་ཡིས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལས་རྟོགས་པ་བཞི་པོ་རིམ་པ་ལྟར་དྲོད་སོགས་བཞི་པོ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཞེ་ན། འགལ་བར་འདོད་ལ་རག་མོད། རྒྱལ་ཚབ་མི་ཕམ་མགོན་པོའི་དགོངས་པ་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དེ་ནས་དེ་འདྲར་གྱུར་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་བཞག་པས། །ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་མ་གཏོགས་པ། །དོན་ཀུན་རབ་ཏུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་ཚོགས་ལམ་གྱི་རྗེས་དེ་ནས་དྲོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་འདྲར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དེས་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བར་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པ་
5-1-218


གཟུང་བའི་དོན་ཀུན་རབ་ཏུ་མི་མཐོང་བ་ནི་དྲོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་བྱའི་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་ཀུན་ཏུ་རྩོམ། །ཞེས་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་ཉིད་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུང་བའི་དོན་ལ་མི་གནས་པའི་བྱེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པོ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ནས་ནི། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་དོན་ཀུན་སྣང་བ་ནི། །སེམས་སུ་རབ་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་གཟུང་བ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེ་སྤངས་འགྱུར། །དེ་ནས་དེ་ལ་འཛིན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་འབའ་ཞིག་ལུས། །ཞེས་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ནས་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ། དེ་ནས་དོན་དུ་སྣང་བ་ཀུན་སེམས་སུ་སྣང་བ་དེའི་ཚེ། གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སྤངས་པ་དེ་ནས་བཟོད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དེ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་འབའ་ཞིག་ལུས་སོ། །དེ་ཚེ་བར་ཆད་མེད་པ་ཡིས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག །འདི་ལྟར་དེ་ཡི་འཇུག་ཐོགས་སུ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤོང༌། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་རེག་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ལྟར། འདི་དག་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ནི། །དྲོ་བར་གྱུར་སོགས་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་དང༌། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་གཉིས་གང་ལ་དཔང་དུ་བྱ་བར་རིགས་སོམས་ཤིག །དེ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། དྲོད་གཟུང་རྟོག་ཡིན་ན་དེའི་སྐབས་སུ་བྱང་སེམས་དེས་གཟུང་དོན་མི་མཐོང་བར་འགལ་ལ། བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་གཉེན་པོ་མེད་པར་གཟུང་རྟོག་སྤངས་པར་ཐལ་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་དྲོད་རྩེ་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། རྫས་འཛིན་གྱི་རྣམ་རྟོག་གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཤིང༌། སྐབས་དེར་གཉེན་པོ་གཞན་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་མཆོག་འཛིན་རྟོག་ཡིན་ནོ། །དེ་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་མྱུར་དུ་རེག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་
5-1-219


ན་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན། རྗེས་སུ་མཐུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བཅས་བཟློག་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྗེས་སུ་འབྲེལ་མེད་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདིའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་གང་ཟག་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། སོ་སྐྱེའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་འགྲེལ་པར། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། རྣམ་པར་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་མེད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་སློབ་པ་ཡན་ཆད་ལ་ལྟོས་ཏེ། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་སོ་སྐྱེ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཀྱང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་དུ་ཡང༌། ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཡང་དག་མིན། །ཡང་དག་མ་ཡིན་མིན་མི་རྟོག །རྟོག་མིན་མི་རྟོག་མ་ཡིན་པ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱི་བར་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་མཐུན་
5-1-220


པ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་འདིས་ནི། སྐབས་འདིའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་ཡིན་པར་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་རྣམས་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། དེ་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ནི། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེ་ལ། །བརྟེན་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་པས། །བསྡུས་པའི་སྦྱོར་ལམ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པར་འགལ་ཏེ། དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སོ། །འདིའི་རྟོག་པའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་འདི་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སྐབས་འདིའི་རྟོག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །
དེ་རྣམས་ཀྱིས་མདོར་བསྟན་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དྲུག་སྟེ། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །འདི་དག་གོ་རིམ་ཡང༌། སྔར་མདོར་བསྟན་དུ་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། རྒྱས་བཤད་ནི་མདོ་ལས་བྱུང་བའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མཛད་པའོ། །
དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཞེས་པ་འདིས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། དྲོད་སོགས་བཞི་པོའི་དམི༷གས་པ༷་གཟུགས་སོགས་མི༷་རྟག༷་པ་དང་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ༷་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེ༷ན་པ༷་བཞིའི༷་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །
5-1-221


གཉིས་པ་ནི། དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་པ་འདིས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་ནི༷། རྣ༷མ་པ༷་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ། གནས་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། རིམ་པ་ལྟར་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་པོ་ཡིན་པས། དེ་གསུམ་འགོག་ཅིང་མེད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། །འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བལྟ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མེད་པའི་དོན་དེ། སྐྱོན་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་དགག་བྱ་ལྷན་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲིད་པ་སྟེ་སྐྱོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོ༷ན་ཞེ༷ན་ལ༷་སོ༷གས་འགོ༷ག་པ་ཡང༌། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་དུ་སྟོང་ཉིད་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་
5-1-222


བྱའོ། །ཞེས་པས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་བཀག་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །
གསུམ་པ་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་འཐོབ་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པ་འདིས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཐེ༷ག་པ༷་གསུ༷མ་ཆ༷ར་འཐོ༷བ་པ༷འི་རྒྱུ༷་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཅིང་བཞི་པ་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་འཆད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་གནས་བྲལ་དང༌། །ཞེས་པས་དྲོད་ཆུང་ངུ་དང༌། གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་པས་དྲོད་འབྲིང་པོ་དང༌། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པས་དྲོད་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་པས་རྩེ་མོ་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་པས་རྩེ་མོ་འབྲིང་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་རྩེ་མོ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་པས་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་ཞེས་པས་བཟོད་པ་འབྲིང་དང༌། དེ་དག་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་
5-1-223


པ་ཡིན། །ཞེས་པས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ཅེས་པས་ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུ༌། ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །ཅེས་པས་ཆོས་མཆོག་འབྲིང་དང༌། གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་པས་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་རེ་རེ་ཡང་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་གསུམ་ཡིན་པར་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་བཤད་པ་ནི། གཟུ༷གས་སོ༷གས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་མིང་ཙམ་གྱིས་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་འདུ༷་འགོ༷ད་པ་སྟེ། འགྲིབ་པ་དང་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་མིང་ཙམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འདུ་འགོད་པ་སྟེ། འཕེལ་བའོ། །ཡང་དག་པར་དྲོད་ཆུང་ངུའི་ཡེ་ཤེས་དེས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་ཞིང་མིང་དེ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་བྲལ་བ་དང་མིང་གན༷ས་པ་དང་བྲ༷ལ་བའི་ཡེ་ཤེས་འདི་དྲོད་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། །འདི་འགོད་ཅེས་པ་འདི། མདོ་ལས། འཕེལ་འགྲིབ་ཅེས་པར་འབྱུང་བ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོས་སྒྲོ་སྐུར་དུ་བཤད་ཅིང༌། ཉི་ཁྲི་སྣང་བས་སྐྱེ་འགག་ཏུ་བཤད་དེ། མདོ་ལས། མིང་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བགྱི་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པས་འདུ་འགོད་ཀྱི་དོན་སྒྲོ་སྐུར་དུ་འཆད་པ་ཉིད་མདོ་དང་འབྱོར་རོ། །དེས་ན་མིང་གིས་འདུ་འགོད་དང་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད་པ་ནི་མིང་གིས་སྒྲོ་སྐུར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལྟར་ན། མིང་ཙམ་གྱིས་གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་ཅེས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ཉིད་ནི་མི་རིགས་སོ། །མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས། འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་འཚལ་མ་དམིགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་ཙམ་གྱིས། ཇི་ལྟར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་བར་བགྱི་སྟེ། འདི་ཉིད་བདག་གི་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིང་དེ་ཡང་གནས་པ་མ་མཆིས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མིང་དེ་མ་མཆིས་པས་དེ་ལྟར་ན་མིང་དེ་
5-1-224


གནས་པ་མ་མཆིས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ལ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་ནི་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། འདིར་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ལ་མི་བྱའི། ཉེས་པ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་ཤེས་པར་བྱས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ནས་མིང་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། འབུམ་འགྲེལ་དག་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དྲོད་ཆུང་ངུ་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མེད་ཅིང༌། མིང་ཐམས་ཅད་གནས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དྲོད་འབྲིང་པོ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གན༷ས་པ་ད༷ང༌། ཕུང་ཁམས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཆོས་སུ་བཏ༷གས་པ་ཙམ་ད༷ང༌། དེ་ལྟར་འདོགས་པའི་མིང་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མིང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་སུ་སྡུར་མེད་པ་ལ་དེ་དང་དེས་བརྗོད་དུ་མེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོའི་གོ་རིམ་ལྟར་ན། བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད་གནས་དང༌། ཞེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དྲོད་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱང་སེམས་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་དང༌། གཞན་དབང་གིས་གཟུ༷གས་སོ༷གས་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གིས་མི༷་གན༷ས་ཏེ། ཀུན་བཏགས་དང་གཞན་དབང་གི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ནི༷་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷ར་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་དང་གཅི༷ག་པ་ཉིད་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་གཅི༷ག་གི༷་ཆོས་ཉིད་དང༌། ར༷ང་བཞི༷ན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཅི༷ག་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། གནོད་འཇོམས་ལས། དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དག་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གྱུར་པས། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། 
5-1-225


སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱང་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྤྱོད་པ་དེ༷་གཟུགས་སོགས་དེ་མི༷་རྟ༷ག་པ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདག་མེད་པ་དང་ཞི་བ་དང་སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་དབེན་པ༷ར་གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གིས་མི༷་གན༷ས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ༷་རྣ༷མས་བཏགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་སོགས་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷ས་སྟོ༷ང་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་མི་རྟག་པ་སོགས་དེ༷་ད༷ག་གཅི༷ག་གི༷་ཆོས་ཉིད་དང་ར༷ང་བཞི༷ན་སྟོང་པ་ཉིད་གཅི༷ག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདིར་དྲི་བཅས་དང་དྲི་མེད་ལ་རིམ་པ་ལྟར་གཟུགས་སོགས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པར་བསྟན་ཅིང་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དེ་དག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལས་གུད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་ཅིང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་སོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་ནི། གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གིས་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་མི༷་འཛི༷ན་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེ༷་ད༷ག་མཚ༷ན་མ༷ར་མི༷་མཐོ༷ང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་ཅིང༌། མཚན་མ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོ་ནི། བརྟག་པ་བཞིས་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི༷ད་ལ༷་ཡོ༷ངས་སུ་རྟོ༷ག་པ༷་ན། ཆོས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དམི༷གས་སུ༷་མེ༷ད་པ༷ར་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་ནི། དངོས་པོ་མེད་པར་གནོད་འཇོམས་སུ་གསུངས་སོ། །བརྟག་པ་བཞི་ནི། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གང༌། འདི་ནི་གང་གི། འདི་ནི་ཅིའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཅི་ཞིག་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་རིམ་པ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། གང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བྱེད་པ་འདྲི་བའི་ལན་དུ། ཤེར་ཕྱིན་ངོ་བོ་ནི་རྟོགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་
5-1-226


བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་དག་གསུངས་སོ། །རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡང་འདི་ཤེས་རབ་འདི་ནི་གང་ཡིན་སུ་ཡི་ཡིན། །གང་ལས་ཡིན་ཞེས་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོག །ཅེས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང༌། ཤེས་རབ་ཉིད་ལ་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཞེས་པར་བསྒྱུར་དགོས་སོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུ༷གས་སོ༷གས་དངོས་པོའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་ནི། གཤིས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཆོས་དེ༷་ད༷ག་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་ཅིང༌། དེ་ལ་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བ་མེ༷ད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་དྲི་བཅས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་དྲི་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན། གློ་བུར་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པས་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་བྱང་སེམས་དེ་ལུས་ངག་སེམས་མཚན་ཡོངས་སུ་ད༷ག་པ་ད༷ང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེའོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་དེ༷་ད༷ག་གཟུགས་སོགས་ལ་འཛིན་རྟོག་གིས་སྤྱོད་པའི་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་ཅིང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་གཟུགས་སོགས་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས། དེ༷འི༷་མཚ༷ན་མ༷ར་མི༷་རྟེ༷ན་པ༷ས། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་གཟུགས་སོགས་ལ་མོ༷ས་པ་མི༷ན་ཞིང༌། འདུ༷་ཤེ༷ས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཡི༷ན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཀུན་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །མོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་དག་གསུངས་སོ། །འདིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་མེད་པར་བསྟན་པ་འདིས་ཀྱང་བཟོད་པ་འཛིན་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་མདོ་ལས། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དང༌། མཁས་པ་དག་གིས་རིམ་པ་ལྟར་བཟློག་ཕྱོགས་དང་དེའི་གཉེན་པོ་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་གཉིས་ཀ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་དེ༷འི༷་བྱེ༷ད་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་
5-1-227


འཛིན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་བརྒྱ་དང་ཉེར་གཅིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དང་དེས་གནས་པའི་བྱང་སེམས་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་{རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་}རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །སྡུད་པ་ལས་ཀྱང༌། སྐྱེ་མེད་བློ་ལྡན་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་མཆོག་ལ་རེག །ཅེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ཞི་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཞི་བ་མཆོག་ལ་རེག་པ་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །ཆོས་མཆོག་འབྲིང་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གིས་གནས་པ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུ༷ང་སྟོ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། བདག་ནི་དུས་གསུམ་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །འཇུག་གོ །འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ལངས་སོ་སྙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་རློམ༷་སེམས་སུ་འགྱུར་བ༷་ཟ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་འདིར་བདག་ཞིར་གནས་པ། །འདི་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་ཡིན། །བདག་ནི་མཉམ་པར་བཞག་གམ་ལངས་ཞེས་རློམ་སེམས་མེད། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ནི། གནས་སྐབས་འདིར་གཉིས་འཛིན་ནུབ་པས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསུ༷མ་པོ༷་ཕ༷ན་ཚུ༷ན་གཞི་མཐུན་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ༷་བོ༷་གཅི༷ག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་རྣ༷མ་པ༷ར་མི༷་རྟོ༷ག་པ༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་གཞན་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་བཤད་པར། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་
5-1-228


ཙམ་དུ་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དག་འཛིན་རྟོག་ཡིན། ཞེས་ནི་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་དེ་འཛིན་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཆ༷་མཐུ༷ན་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་བཞི་པོ་ནི༷་རེ་རེ་ཡང་ཆུ༷ང་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡི༷ན་ནོ། །གང་དག་གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་གནས་བྲལ་དང༌། ཞེས་པ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་དྲོད་འབྲིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་འཆད་པ་ལ་ནི། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདིས་དངོས་སུ་གནོད་ཅིང༌། མདོར་བསྟན་དུ་དམིགས་རྣམ་དང་ཆུང་འབྲིང་ལ་སོགས་སོ་སོར་བྱུང་བ་ལྟར་རྒྱས་བཤད་དུ་ཡང་སོ་སོར་འཆད་པར་རིགས་པས་ཀྱང་གནོད་དོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་དང༌། རྒྱལ་ཚབ་དག་ལ་དཔང་དུ་བྱས་ནས་གཟུ་བོར་གནས་པའི་བློས་གསེར་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་བརྟགས་དགོས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་དེ་དབྱེ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ལྔ་པ་རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་འཆད་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་བཞི་པོའི་རྣམ་པའི་དགག་བྱ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གཟུང་བར་འཛིན་པ་ནི། གཟུང་རྟོག་དང༌། འཛིན་པར་འཛིན་པ་ནི། འཛིན་རྟོག་གོ །གཟུང་རྟོག་ལ་ཡང་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་དང༌། འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གང་གཟུང་བྱའི་ཡུལ་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་ཞིང་དེར་ཞེན་པའི་བློ་ནི་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་དང༌། གང་གཟུང་བྱའི་ཡུལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མཐོང་ཞིང་དེར་ཞེན་པའི་བློ་ནི་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་གོ །
5-1-229


གཉིས་པོ་དེ་དག་སྟོན་པ་ནི། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་པ་ལ་གཞི༷་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱོན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ད༷ང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ༷འི༷་གཉེ༷ན་པོ༷་རྣམས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་དེ་ཡི༵ས་རིམ་པ་ལྟར་ལྡོག་པའི་གཟུང་བར་རྟོག་པ་དང༌། འཇུག་པའི་གཟུ༷ང་བ༷ར་རྟོ༷ག་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་གཉི༵ས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ནི། རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་པ་ལ་རྨོ༷ངས་པ་སྟེ་མ་རིག་པ་ད༷ང༌། ཕུ༷ང་པོ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་བྱེ༷་བྲ༷ག་གི༷ས་གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོ་དེ༷་ནི༷་སོ༷་སོ༷ར་དབྱེ་བ་རྣ༷མ་པ༷་དགུ༷་དགུ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། ཆོས་འདི་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་པ། ཆོས་འདི་དག་ཇི་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་ལ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། དེ་ལ་བྱིས་པ་གང་དག་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དག་གི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་གིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཏགས་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནམ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པས་ན། དེ་དག་ནི་མི་ཤེས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་གང་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཏགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང༌། ཞེས་པ་ནས། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང༌། རྟོག་པ་འདི་དག་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་མཐའ་གཉིས་ལ་ཞེན་པ་དང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་གསུངས་པ། འདིས་ཀྱང་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་བཞི་པོ་རྟོག་པ་འདི་དག་ཡིན་པ་དང༌། དགག་རྟོག་ཡིན་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ལ་ཡང༌། སེམས་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཞེས་པ་རྫས་འཛིན་དང༌། སེམས་ཅན་བཏགས་པར་ཡོད་པར་ཞེན་པ་བཏགས་འཛིན་གཉིས་སོ། །
5-1-230


གཉིས་པོ་དེ་དག་སྟོན་པ་ནི། རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །འཛིན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྫ༷ས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛིན་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་བཏ༷གས་པར་ཡོད་པ༷འི་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་འཛི༷ན་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་གཉི༷ས་སུ༷་འདོ༷ད་དེ་བསྟན་ཏོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་གཉིས་སུ་སྟོན་པའོ། །འཛིན་རྟོག་དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ནི། རང་དབང་བདག་སོགས་ངོ་བོ་དང༌། །ཕུང་སོགས་རྟེན་ལས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་ར༷ང་དབ༷ང་ཅན་དང༌། བད༷ག་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་ངོ༷་བོ༷་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་དགུ་ལས་ད༷ང༌། ཕུ༷ང་པོ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་རྟེ༷ན་གྱི་དབྱེ་བ་དགུ་ལ༷ས། རྟེན་ཅན་འཛིན་རྟོག་གཉིས་པོ་ཡང་སོ་སོར་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུང་རྟོག་དབྱེ་བ་དེ༷་བཞི༷ན་ནོ༷། །མདོ་ལས། ཅི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། ཞེས་པ་ནས། སྒྱུ་མ་ཡང་གཞན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ། ཞེས་སོགས་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བར་མིང་དང་བརྡས་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་སུ་ཡོད་དམ། ཞེས་པ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུར་རིག་པར་བགྱི་བ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་གསུངས་པ་ནི་འཛིན་རྟོག་འདི་དག་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྡུད་པ་ལས། གཟུང་རྟོག་གི་སྐབས་སུ། གང་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་དེ་ནི་མེད་ཅེས་བྱ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཏགས་ཡོད་དང་མེད་པར་བྱེད། །ཡོད་དང་མེད་པ་འདི་གཉིས་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་འདི་ཤེས་ངེས་པར་འབྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཤིས་ལ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་གཟུང་རྟོག་གིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཆོས་སུ་འདོགས་པར་བྱེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་དྲོད་རྩེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་གང་གིས་ཤེས་ཤིང་ཆོས་ཉིད་གཤིས་ལ་གནས་པར་མཐོང་བས་
5-1-231


རྣམ་མཁྱེན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་རི་བོང་མགོ་ཡི་རྭ། །བཏགས་པ་ཉིད་དེ་མེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །བཏགས་པ་ཉིད་དེ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྡུད་པ་ལས། འཛིན་རྟོག་གི་སྐབས་སུ་ཡང༌། གང་འདིར་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་སྒྱུ་མར་འདྲར་ཤེས་ཤིང༌། །སྒྱུ་མ་གཞན་དང་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་མི་བྱེད་ལ། །སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་བྲལ་ཞིང་ཉེ་བར་ཞི་སྤྱོད་པ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཛིན་རྟོག་གི་ངོ་བོ་གཞན་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ལ་རྫས་དང་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བྲལ་ཞིང་འཛིན་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྤྱོད་པ་དེ་ཤེར་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བས། གཟུང་རྟོག་གཉིས་པོའི་ཡུལ་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཆད་ལུགས་ལྟར་ན། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །ཞེས་པ་འདིས་རྣམ་བྱང་དེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་བྱས་སྣང་ངོ༌། །གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ལ་ཡང་མུ་བཞིའི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཡིན་དུ་འཇོག་ན། རྗེས་དཔག་ལ་སོགས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང༌། ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས། {ལ་ལ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟོག་པ་དང་}ལ་ལ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་དང་རྟོག་པ་གཉིས་ཡིན་སྲིད་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཡུལ་གང་ལ་གཟུང་བར་ཞེན་པ་དེ་འཛིན་རྟོག་མ་ཡིན་ཞིང་གང་ལ་འཛིན་པར་ཞེན་པ་དེ། གཟུང་རྟོག་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ། །སུམ་ཅུ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ལ་འཛིན་པ་གཉིས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གཟུང་བར་འཛིན་པ་དང་འཛིན་པར་འཛིན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་བཞི་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
5-1-232


ད་ནི་དྲུག་པ་ཡོངས་འཛིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། འདིར་ཉན་རང་གི་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཉིད་ཀྱང་ཉན་རང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། རྒྱལ་བའི་ཉན་ཐོས་པ་དག་ཇི་སྙེད་ཆོས་སྟོན་ཅིང༌། །འཆད་དང་རིགས་པ་དག་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། །མཆོག་འཕགས་བདེ་བ་བྱེད་དང་དེ་ཡི་འབྲས་ཐོབ་པ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཅིག་ཉིད་བཟང་ངན་གཉིས་སུ་ཇི་ལྟར་དབྱེ། གཞན་ཡང་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་སུ། མདོ་ཉིད་ལས། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཡོངས་འཛིན་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤོང་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་ཟིན་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཡུམ་ཐོས་ནས་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བཞི་པོ་དེའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ནི་བཟློག་པའོ། །སྡུད་པ་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་དང་ལྡན་ཞིང་ལྷག་མཐོང་ལྡན་གྱུར་པ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུམ་ཐོས་སྐྲག་པར་ཡོད་མི་འགྱུར། །གང་ཞིག་སྡིག་པའི་གྲོགས་ལྡན་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པ། །དེ་ནི་སྣོད་སོ་མ་བཏང་ཆུས་རེག་ཞིག་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མཐོང་ནི། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་སྦྱོར་
5-1-233


གྱི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གསུངས་པ་ཡང་དེ་དང་དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེས་མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཉིད་ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་གྱི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གང་ཟག་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་མི་སྐྲག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། འཛིན་བྱའི་བྱང་སེམས་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་གསུམ་སོ་སོར་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་དག་གིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གང་ལགས་ཞེས་དང༌རབ་འབྱོར། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི། བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཙམ་གྱིས་མི་སྐྲག་པར་མ་གསུངས་ལ། དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་མི་སྐྲག་པར་གསུངས་པས། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཐབས་ལས་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེས་མི་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། ཐབས་དེ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འཛིན་པ་པོ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་གཟུང་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། འཛིན་པ་དང་ཟིན་པ་གཅིག་ཡིན་ལ། དེའི་ངོ་བོ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང་ཐབས་དེའི་ངོ་བོ་བཤེས་གཉེན་དམ་པས་བསྟན་པ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཉམས་ལེན་ཡིན་
5-1-234


ནོ། །དེས་ན་བཤེས་གཉེན་བཟང་ཡང༌། དེས་བསྟན་པ་ལྟར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ན་དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་{མ་ཡིན་ལ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་{ཡིན་ན་}བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་ན་སྐྲག་པ་དང་དངང་བ་དང་དངང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོ་བཤེས་གཉེན་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་བྱའི་ངོ་བོ་བྱང་སེམས་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་བྱེད་དགོས་སོ། །
གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་འཛིན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་མི་འགོང་བ་སྟེ་སྐྲག་པ་ཉིད་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་དངང་བ་དང་དངང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སྐྲག་པ་ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ངོ་བོར་གནོད་འཇོམས་ལས་གསུངས་སོ། །ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་སྐབས་འདིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གཞན་ཡང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་མེད་པ་དང༌། གྲོགས་ངན་པ་དང༌། སྔོན་དགེ་བ་མ་བསགས་པ་དང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་བློ་གྲོས་མ་སྦྱངས་པ་སྟེ། བཞི་པོ་འདི་ཡང་ངོ༌། །ཉེས་དམིགས་ཡང་ཆེ་སྟེ། སྐྲག་མི་དགོས་པ་འདི་ལ་སྐྲག་པ་ནི། སྡིག་པའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་བསགས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཡུན་རིང་དུ་ངན་སོང་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། འགྲོ་བ་དེ་གནས་མིན་ལ་སྐྲག་པ་གདུང་བྱེད་འགྱུར། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ཕུང་ཆེན་བསགས་བྱས་ཡུན་རིང་དུ། །རིགས་མེད་གྲོགས་ངན་སྔོན་དགེ་མ་བསགས་བློ་མ་སྦྱངས། །ཆོས་འདིས་སྐྲག་འགྱུར་འདི་ན་དོན་ཆེན་འདི་ལས་ལྷུང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉེས་དམིགས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་ལས་ལྷུང་བ་སྟེ། མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྐྲག་པར་མི་རིགས་སོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་སེ༷མས་མི༷་འགོ༷ང་བ༷་
5-1-235


ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པའི་རྒྱུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་མེ༷ད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དང༌། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དང༌། ཐེག་ཆེན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོ༷ན་བྱེ༷ད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་དང༌། བཤེས་གཉེན་དེ༷འི༷་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བོ༷ར་བ༷འི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དུས་དང་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་ཡོ༷ངས་འཛི༷ན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཡི༷ན་ནོ། །དེས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོ་ཐུན་མོང་པ་ཡིན་ཡང༌། ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡོངས་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དྲུག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཆོས་དྲུག་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐབས་དང་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་གསུམ་པ། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་རྣ༷མ་བཞི༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་ལ་ཆོས་བརྒྱད་ལས་བརྩོན་པའི་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།།   ༈   །།
ད་ནི་འདི་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྐབས་དང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་བཤད་པ་འདི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་བརྒྱད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཅིང༌། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་ལས་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་རིགས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རིགས་ཡོད་པ་དང༌། རིགས་མཆོག་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྟགས་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ཕན་ཡོན་དང༌། དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཆོས་བརྒྱད་མདོར་བསྟན་ཅིང་དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང༌། ངོ་བོ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཆོས་ལྷག་མ་བདུན་གྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མཆོག་དང༌། དེའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་རྟགས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་དང་མཆོག་དང་མཚན་ཉིད་དང༌། །རྟགས་དང་རིགས་རབ་དབྱེ་བ་དང༌། །ཉེས་
5-1-236


དམིགས་དང་ནི་ཕན་ཡོན་དང༌། །དཔེ་རྣམ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་པས། དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་བཞི་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དང་པོ་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་ནི་བ་རུ་རའི་མདོར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྤྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པས། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་སོ་སོ་ལ་མོས་པ་ཐ་དད་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་{དང༌། མ་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པ་}ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དང༌། འབྲིང་དང༌། མཆོག་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཁམས་རྣམས་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཐ་དད་དབྱེ་བ་དང༌། །འབྲས་བུ་ཐ་དད་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །རིགས་ཡོད་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །
གཉིས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིགས་མཆོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་ནི། རིགས་དེ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་རང་ལ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་རང་ལ་མེད་པའི་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་རང་གི་ལྟར་ཡོན་ཏན་དེ་དག་མ་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་པོ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་དགེ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དང༌། །ཐམས་ཅད་དང་ནི་དོན་ཆེན་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །རིགས་མཆོག་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །
གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེའི་ངོ་བོའམ། མཚན་ཉིད་བཞི་ནི། རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། གཉིས་པོ་དེ་ནི་རིམ་པ་
5-1-237


ལྟར་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། བརྟེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཞིའོ། །དེ་ནི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མེད་དོ། །རིགས་འདིས་ཡོན་ཏན་སྒྲོལ་ཞིང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མེད་པ་རྒྱས་པའི་རིགས་གཉིས་སུ་ས་པཎ་སོགས་ཀྱང་བཞེད་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱས་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དང༌། །ཡོད་མེད་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ནི། །སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྒྲ་དོན་ནི། ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སྒྲོལ་པའི་ཕྱིར་རིགས་སོ། །ཞེས་སོ། །
བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེའི་རྟགས་བཞི་ནི། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་དང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང༌། དཀའ་སྤྱད་ལ་བཟོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྦྱོར་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང༌། །མོས་པ་དང་ནི་བཟོད་པ་དང༌། །དགེ་བ་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ནི། །རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །
ལྔ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཞི་ནི། ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། དེ་དག་རིམ་པ་ལྟར་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོག་པ་དང༌། འཕྲོག་པ་དེ་བཞིའོ། །ཇི་སྐད་དུ། རིགས་ནི་ངེས་དང་མ་ངེས་དང༌། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་འཕྲོག་དང༌། །འཕྲོག་པ་ཉིད་དེ་མདོར་ན་རིགས། །དབྱེ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་སོ། །
དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་རིགས་ལ་གནས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ལ་མི་འཇུག་པ་བཞི་ནི། ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང༌། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་བཞིའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་གོམས་དང་གྲོགས་ངན་དང༌། །ཕོངས་དང་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དེ། །མདོར་ན་རིགས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །
བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཞི་ནི། རིང་མོ་ཞིག་ན་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ནས་མྱུར་དུ་ཐར་པ་དང༌། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ནའང་སྡུག་
5-1-238


བསྔལ་ཆུང་ངུ་མྱོང་བ་དང༌། སེམས་སྐྱོ་བ་དང་བཅས་ཤིང་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྙིང་རྗེས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་བཞིའོ། །ཇི་སྐད་དུ། རིང་མོ་ཞིག་ན་ངན་སོང་དུ། །འགྲོ་ཞིང་མྱུར་དུ་ཐར་བ་དང༌། །དེ་ནའང་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་མྱོང༌། །སྐྱོ་བཅས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །
བརྒྱད་པ་དཔེ་གཉིས་ལས་དང་པོ་གསེར་གྱི་རིགས་ཆེན་པོ་ནི། མང་པོ་དང༌། འོད་གསལ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་སྟེ། གསེར་རྣམ་པ་བཞིའི་གནས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་དང༌། ཉོན་མོངས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་དང༌། མངོན་ཤེས་སོགས་མཐུ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གསེར་གྱི་རིགས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་དྲི་མེད་ལྡན། །མཐུ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །
དཔེ་གཉིས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་རིགས་ཆེན་པོ་ནི། རིགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དབྱིབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཚད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིའི་གནས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དང༌། འཕགས་པའི་ཏིང་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་དང༌། སེམས་ཅན་མང་པོ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ་བཞི་པོ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཆེན་མཆོག་རིགས་བཞིན་ཤེས་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་ཆེ་དང་འཕགས་ཏིང་འཛིན། །སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ལ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་ངེས་ཡོད། །ལ་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བཅོམ། །ལ་ལ་ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་དགེ་བ་མེད། །དཀར་པོ་དམན་པ་ཡོད་པ་རྒྱུ་དང་བྲལ། །ཞེས་པ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་སྟོན་ཅིང༌། དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ། དེའི་དུས་དང༌། གཏན་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དང་
5-1-239


པོ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཅིག་ཏུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པ་དང༌། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དམན་པ་ཡོད་པ་མ་རྫོགས་པ་སྟེ། བཞི་ནི་དེའི་དུས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །
གཉིས་པ་ནི། རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་གང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རིགས་ཉིད་མེད་པའོ། །{དེ་ཡང་ཡུན་རིང་པོར་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་པ་ལ་དགོངས་སོ། །རིགས་ཆད་པ་འདི་རྣམས་སེམས་ཙམ་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས་དང་དབུ་མ་པའི་གཞུང་ལ་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་དེ་ལྟར་མི་བདེན་ནོ། །}བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རང་བཞིན་དང་རྒྱས་པ་ལ་གནས་པའི་ཆེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་གཞན་ལ་ཕན་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཆེན་ལ། །མི་ཤེས་བཞིན་དུ་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་འབྱུང་ཞིང་བསྒྲུབ་ལ་བཟོད། །དེ་དག་ཐ་མར་རྣམ་པ་གཉིས་མཆོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་འགྱུར་གང་ཡིན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ལྡན་དེ་རྒྱས་པའི་རིགས་ལས་ཤེས། །ཞེས་པ་འདི་ལ་ཆོས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཆེན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཉན་ཐོས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་མཆོག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱས་པའི་ཆེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པའོ། །འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་བསྐྱེད་ཕྱིར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ཆེན་པོ་འཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་བདེ་བྱེད་པ་འབྲས་བུའི་ཕྱིར། །རིགས་མཆོག་དེ་ནི་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པའི་ནང་ནས་མཆོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་རང་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྩ་བ་བཟང་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་དང༌། གསུམ་པོ་དེའི་ནང་ནས་བྱང་
5-1-240


ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཉིད་དང༌། མཆོག་དེའི་ངོ་བོ་དང༌། མཆོག་འདིའི་རྟགས་དང༌། མཆོག་དེའི་དབྱེ་བ་དང༌། མཆོག་དེའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། མཆོག་དེའི་ཕན་ཡོན་དང༌། མཆོག་དེ་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། མཆོག་དེ་{ཆད་པ་{ཁྱད་པར་}མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། མཆོག་དེའི་ཆེ་བ་དང༌། འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དེ་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་སྐབས་རྫོགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །
འདིར་ཡང་རིགས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་མཆོག་གང་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་ཉིད་སྟོན་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་འདི་ལ་སྔར་སེམས་བསྐྱེད་བསྡུས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ལ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས། ཞེས་པ་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མཆོག་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་དངོས་པོའི་གཞི་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞིའི་དོན་ནི་གཞི་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད། སེམས་དཔའ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་དཔའ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ཡོད་པ་ཉིད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །རབ་འབྱོར། བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་གཞི་མེད། སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་གཞི་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞིའི་དོན་ནི་གཞི་མེད་པའི་དོན་
5-1-241


ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་ལྟར་གྲགས་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། ཕུང་པོའི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་བཞི་ཅར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་དོན་གྱི་གཞི་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞི་མེད་པ་ནི་གནས་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཚིག་མེད་པ་ལ་དེ་ཡིན་པས། ཚིག་གི་དོན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚིག་གི་དོན་གཞི་དང་བཅས་ཤིང་གནས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་དོན་གྱི་གཞི་མེད་དེ་གནས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ཡང༌། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་འགྲེལ་པར། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང་རྒྱས་པའི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ། དང་པོ་ནི། ཅུང་ཟད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གོམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་དག་པའི་{ཤས་ཇེ་{སྙིང་རྗེ་}ཆེར་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའམ་བླངས་པའི་རིགས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། དེ་ལ་རང་བཞིན་
5-1-242


གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ནི། སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གོམས་པར་བྱ་བ་ལས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི། རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །རྒྱུད་བླར། དེ་རིགས་དེ་བཞིན་ཐོབ་པ་དང༌། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། མདོ་དྲངས་པ་ལས་ཀྱང༌། དེའི་རིགས་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པ་ཐོབ་པའི་དོན་ནི་གང་གིས་དབང་དུ་མཛད་ནས། བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ངང་གིས་ཐོབ་པ་ནི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་ལས། འདི་ལྟར་རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་རིགས། །བརྩེ་དང་ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱས་པའི་རིགས་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་དགེ་བ་ལ་གོམས་པའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་མ་རིག་སྒོ་ངའི་སྦུབས་ལས་འཐོན་ནས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་རྒྱུད་བླ་མ་རྩ་འགྲེལ་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཏེ། དེར་དཔེ་དགུ་དང༌། དོན་དགུ་ནི། པད་མ་སྲོག་ཆགས་བུང་བ་དང༌། །སྦུན་པ་དང་ནི་མི་གཙང་ས། །འབྲས་ཤུན་གོས་ཧྲུལ་བུད་མེད་ཀྱི། །མངལ་དང་ས་ཡི་སྦུབས་ན་ཡང༌། །སངས་རྒྱས་སྦྲང་རྩི་སྙིང་པོ་བཞིན། །གསེར་བཞིན་གཏེར་བཞིན་ལྗོན་པ་བཞིན། །རིན་ཆེན་སྐུ་དང་འཁོར་ལོ་ཡིས། །བསྒྱུར་བ་བཞིན་དང་གསེར་གཟུགས་བཞིན། །ཞེས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་ལ། དཔེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་གཏེར་གྱི་དཔེས་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དང༌། ལྗོན་པའི་དཔེས་རྒྱས་པའི་རིགས་བསྟན་ཏོ། །ལྗོན་པའི་དཔེ་དོན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། རྒྱུད་བླ་རྩ་འགྲེལ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་
5-1-243


མོངས་པ་ནི་ཤུན་པའི་སྦུབས་དང་འདྲ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ནི་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཨ་མྲ་ལ་སོགས་ཤིང་འབྲས་ལ། །ཡོད་པའི་ས་བོན་མྱུ་གུ་འཇིག་མེད་ཆོས། །ས་རྨོས་ཆུ་སོགས་ལྡན་ལས་ལྗོན་ཤིང་གི །རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོར་རིམ་གྱིས་འགྲུབ་པ་ལྟར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་སོགས་འབྲས་ཀྱི། །ལྤགས་སྦུབས་ནང་ཆུད་ཆོས་ཁམས་དགེ་བ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་དགེ་བ་དེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། །རིམ་གྱིས་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོར་འགྱུར། །ཆུ་དང་ཉི་མའི་འོད་དང་རླུང་དང་ས་དང་དུས་མཁའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས། །ཏ་ལ་དང་ནི་ཨ་མྲའི་འབྲས་སྦུབས་གསེབ་ནས་ཤིང་སྐྱེ་ཇི་ལྟ་བར། །སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་འབྲས་ལྤགས་ནང་ཆུད་རྫོགས་སངས་ས་བོན་མྱུ་གུ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་དགེ་རྐྱེན་དེ་དང་དེ་ཡིས་ཆོས་འཐོན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པའི་རིགས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་འདིའི་ཆུ་དང་ཉི་མའི་འོད་ལ་སོགས་པ་དཔེ་དྲུག་གིས་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་རྐྱེན་དེ་དང་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་རི་མོ་མཁན་གྱི་དཔེས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གིས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། ཤེར་ཕྱིན་བཅུའི་དགེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རིགས་རྒྱས་པ་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀའ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་སེམས་ཅན་དོན་སྡུད་དང༌། །སེམས་ཅན་ཕན་བྱེད་བཟོད་པ་སྟེ། །གསུམ་པོ་འདིས་ནི་ཁམས་རྒྱས་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་གཏན་ལ་སེམས་འཇུག་པ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་བསྟེན་པ་སྟེ། །འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་རྒྱས་བྱེད་ཡིན། །ཐབས་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། །སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་དང༌། །སྟོབས་ལ་གནས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ཁམས་རྒྱས་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་པོ། །ཞེས་སོ། །རྒྱུད་བླ་མར། དཔེ་དོན་ཆོས་མཚུངས་པར་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་རྒྱས་པའི་རིགས་དེ་ཉིད། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་མྱུག་སོགས་རིམ་སྐྱེ་བས། །ས་བོན་ཤུན་པ་གཅོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིས། །མཐོང་སྤང་རྣམས་ནི་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་
5-1-244


གསུངས་སོ། །དེ་ནས་འདིར་དོན་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། རང་བཞིན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ནས་དཔེ་གསུམ་དང༌། གཅིག་དང༌། ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་པ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཆོས་སྐུ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རིགས་ཀྱང་སྟེ། །དེ་ནི་དཔེ་གསུམ་གཅིག་དང་ནི། །ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་རང་བཞིན་སྔ་མ་གཉིས་ནི་དཔེ་གསུམ་དང༌། གཅིག་གིས་བསྟན་པ་ལ། གཏེར་དང་ལྗོན་ཤིང་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། གསེར་གྱི་གཟུགས་ཏེ་དཔེ་ལྔས་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །གཏེར་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཅིང༌། ལྷག་མ་གསུམ་པོས་རྒྱས་པའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་རྩ་འགྲེལ་དུ། གཏེར་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་དུ། །རིགས་དེ་རྣམ་གཉིས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཐོག་མེད་རང་བཞིན་གནས་པ་དང༌། །ཡང་དག་བླངས་པ་མཆོག་ཉིད་དོ། །རིགས་འདི་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དང་པོས་སྐུ་ནི་དང་པོ་སྟེ། །གཉིས་པ་ཡིས་ནི་ཕྱི་མ་གཉིས། །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མཛེས་པ་ནི། །རིན་ཆེན་སྐུ་འདྲར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་བྱས་མིན་དང༌། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་གཏེར་ཡིན་ཕྱིར། །ཆོས་ཆེན་རྒྱལ་སྲིད་ཆེ་ལྡན་ཕྱིར། །རྫོགས་ལོངས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་ནི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །སྤྲུལ་པ་གསེར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཏེར་དང་ལྗོན་ཤིང་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་གསེར་གྱི་གཟུགས་ཏེ། དཔེ་ལྷག་མ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེ་བའི་རིགས་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འདིར་ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་སྔོན་རྒྱུའི་
5-1-245


གནས་སྐབས་ན་རིགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། ཕྱིས་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དང་རྒྱས་པའི་རིགས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་རྒྱུའི་ཞེས་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ལམ་དང་རྒྱུ་དང་ས་བོན་དང་རིགས་སུ་གསུངས་པ་འདིས་ཀྱང་སྔར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ། ཞེས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་དུ་{བལྟ་བར་{བསྟན་པར་}བྱའོ། །སྐབས་འདིར་ནི་ཁམས་དང་དབྱིངས་དང་རྒྱུ་དང་ས་བོན་དང་རིགས་ཞེས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། མངོན་པའི་མདོ་ཐེག་བསྡུས་དང་རྒྱུད་བླའི་འགྲེལ་པར་དྲངས། ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན་གྱི་ཁམས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པར། ས་བོན་གྱུར་པ་དབྱིངས་དེ་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་འདོད། །དེ་ཉིད་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་སྤྱིར་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་དང་གནས་དང་རྟེན་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དང༌། ལམ་གྱི་དུས་ན་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ས་བོན་དང་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ལམ་གྱི་དུས་སུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སུ་བསྟན་ལ། དེ་ཉིད་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རིགས་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་ཞིང༌། མཆོག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་དང་རྒྱས་པའི་རིགས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མེད་རང་བཞིན་གནས་པ་དང༌། །ཡང་དག་གནས་པ་མཆོག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང༌། མདོ་སྡེའི་
5-1-246


རྒྱན་དུ་ཡང༌། རིགས་མཆོག་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། རིགས་མཆོག་དེ་ནི་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་པོ་རིགས་གཉིས་པོ་འདིའི་འབྲས་བུར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སུ་འཆད་པ་ནི་དགོངས་པ་ཡང་དག་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །ཉན་རང་གི་རིགས་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་རྒྱུར་མ་གསུངས་ཤིང༌། མཆོག་ཡིན་པར་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་གི་རིགས་ཡིན་པར་མི་འཐད་དོ། །ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་འདིར་ནི་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པའི་ཆོས་ཉིད་ངང་གིས་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་སུ་གསུངས་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་མ་གསུངས་ཤིང་རིགས་མཆོག་ཉིད་དུ་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་གསུངས་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་གནས་པར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ལ་མི་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ཆད་པ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང༌།སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་པ་འདིར་རྣམས་གྲངས་ཡིན་ལ། འདི་ཉིད་རིགས་མཆོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཞིང༌། འདི་ལ་གནས་པ་ལ་མངོན་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། སྙིང་རྗེ་བཞི་ཚང་དགོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུད་བླ་མར། ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་ས་བོན་ཤེས་རབ་
5-1-247


ནི། །སངས་རྒྱས་ཆོས་བསྐྱེད་མ་དང་བསམ་གཏན་གྱི། །བདེ་བའི་མངལ་གནས་སྙིང་རྗེའི་མ་མ་ཅན། །གང་ཡིན་དེ་དག་ཐུབ་པའི་རྗེས་སྐྱེས་སྲས། །ཞེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རིགས་མཆོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང་རྟོ༷གས་པ༷འི༷་ཆོས་དྲུག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི༷་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ཆོ༷ས་དྲུ༷ག་ནི། སེམས་བསྐྱེད་དང༌། གདམས་ངག་ད༷ང༌། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་པོ་ཡིན་པར་འོས་སོ། །གཞན་དག་ནི། སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་མཐོང་སྒོམ་གཉིས་འཆད་དོ། །རིགས་དང་མི་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་དེའི་སྔོན་དུ་རིགས་ལ་གནས་དགོས་ཏེ་དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རིགས་དང་བཤེས་གཉེན་མི་ལྡན་དང༌། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་དང༌། །ཞེས་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེའི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་ནི། རིགས་དང་མི་ལྡན་པ་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རིགས་དང་མི་ལྡན་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ལ་ལུང་རིགས་ཀྱིས་གནོད་དོ། །གཉེ༷ན་པོ༷་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །དེས་སྤང་བྱ་སྤོང་བཞིན་པ་ནི་སྤོ༷ང་བ༷་ད༷ང༌། ཞེས་སོ། །དེ༷་ད༷ག་ཡོ༷ངས་སུ༷་གཏུ༷གས་པ༷་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མོ། །དེ་རྣམས་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི་རིགས་ཡིན་ནོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་ཤེ༷ས་ར༷བ་སྙི༷ང་བརྩེ༷ར་བཅ༷ས་པ༷་འཇུག་པའི་རྟེན་ད༷ང༌། སློ༷བ་མ༷་ཉན་རང་དང་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཉི༷ད་འཇུག་པའི་རྟེན་ད༷ང༌། བྱང་སེམས་ཀྱི་གཞ༷ན་གྱི༷་དོ༷ན་གྱི༷་གོ༷་རི༷མ་འཇུག་པའི་རྟེན་ད༷ང༌། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་རྩོ༷ལ་བ༷་མི༷་མང༷འ་བ༷ར་འཇུ༷ག་པ༷འི་རྟེ༷ན་ལ༷་རི༷གས་ཞེ༷ས་བྱ༷འོ། །{འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་དང་པོ་དྲུག་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་ལམ་ན་ཡོད། འོག་ཏུ་གསུམ་དང་ཡང་གསུམ་དག་ས་གསུམ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་ཡོད། ཐ་མ་ས་བཅུ་པའི་ཁྱད་པར་ལམ་ལ་ཡོད་པར་བུདྡྷ་ཤྲཱིས་བཤད།}དྲི་བཅས་
5-1-248


དྲི་མེད་དུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་དེ་བཞིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཆགས་པ་གཅོད་བྱེད་དང༌། ཆགས་པ་ཟད་པར་འདོད་པ་དང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རེག་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། ཅི་ཕྱིར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱ་ཞེ་ན། །ཆགས་པ་གཅོད་བྱེད་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་ཟད་པར་འདོད། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆགས་མེད་འགྱུར་ལ་རེག །དེས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཐོབ་བོ། །ཞེས་པ་ནི་ཡུམ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་འདིའི་མདོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པར་སྣང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ན་ཐོག་མར་ཐར་པའི་ས་བོན་དང༌། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རྣམ་བྱང་གི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇོག་ཅིང་དེ་ལ་རྟེན་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་སྣང་བ་དང་མུན་པའི་རྟེན་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བ་བཞིན་དུ་སྤང་བྱ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཆོས་དག་འཇུག་པའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་དང་རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ལེན་པའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་དིང་སང་ཡོངས་སུ་གྲགས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང༌། ས་བོན་དང༌། ཁམས་དང༌། རིགས་དང་ཤེར་ཕྱིན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཕྱག་ཆེན་དང་ཐེག་ཆེན་དང་དོན་དམ་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང་དབུ་མ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་མས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཀུན་གཞི་དང་མི་གཅིག་སྟེ། དོན་དམ་གྱི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྒྱན་སྟུག་པོའི་མདོ་ལས། ས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཀུན་གཞི་སྟེ། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དགེ་བའང་དེ། །སྙིང་པོ་ཀུན་གཞིར་བསྒྲགས་པ་ཡང༌། །བློ་ཞན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་དང༌། སྙིང་པོ་དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་སྒྲས། །དེ་
5-1-249


བཞིན་གཤེགས་རྣམས་སྟོན་པར་མཛད། །ཅེས་དང༌། ཀུན་གཞི་དང་{ངང་{རང་}ལུགས་དགེ་བ་ནི། ཞེས་སོགས་རབ་ཏུ་རྒྱས་སོ། །ཡུམ་ལས་ཀྱང༌། དོན་དམ་ཉིད་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བ་སྟེ་གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པའི་དགེ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཀུན་གཞི་དང་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཀུན་གཞི་གཉིས་ཡོད་དོ། །དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཇུག་པའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཡིན་པ་ལྟར། གཉེན་པོ་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཇུག་པའི་རྟེན་ཡང་ཀུན་གཞིའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་མེད་པ་ཡི། །ཉེས་དམིགས་བཞི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ། །མི་འཇུག་རྟེན་མེད་ཉེས་པ་དང༌། །ལམ་འཇུག་རྟེན་མེད་ཉེས་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པའི་གང་ཟག་རྣམས། །གདམས་པའི་གཞི་མེད་ཉེས་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དག །གདགས་པའི་གཞི་མེད་ཉེས་པའོ། །བཟློག་ནས་ཕན་ཡོན་འཇུག་པ་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང༌། དེ་དག་གི་འགྲེལ་པར། རེ་ཤིག་སེམས་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་མི་འཐད་དེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དུས་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགལ་བ་དག་ནི་རྟེན་གཅིག་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་རེག་པ་རྟེན་གཅིག་པར་མི་འཐད་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྦང་བྱ་མི་འཇུག་པ་དང༌། གཉེན་པོ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་མེད་ན་ཉེས་པ་བཞི་དང༌། ཡོད་ན་ཕན་ཡོན་བཞི་པོ་འདི་བྱུང་ཡང་ཀུན་གཞི་གཉིས་ཡོད་མེད་ལ་ཐུག་གོ །དེས་ན་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ལ་འཇོག་ན། དེ་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀའི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བྱའི་ས་བོན་སྤངས་པའི་གནས་གྱུར་མེད་པས་སྤངས་པ་སླར་ལྡོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མི་སྲིད་པ་དང༌། སྤང་གཉེན་གྱི་ས་བོན་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བས་གནོད་དོ། །ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་
5-1-250


པར་ཡང༌། སེམས་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཐོང༌། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་འདས། །བདག་ཏུ་འཛིན་ལས་འཁོར་བ་སྟེ། །སོ་སོར་རིགས་ན་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པར་ལྟར་རོ། །འོ་ན། {རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་ས་ར་ཧ་པས་སློབ་དཔོན་དྷོ་ཧར། }སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཏེ། །གང་ལ་སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་འཕྲོ་བ། །ཞེས་པ་འདི་དང༌། ཇི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན། དེའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་གང་ལ་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་འཕྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཉིད་གཅིག་པུ་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཏེ། ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཕྲོ་བ་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་སྟེར་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་འདྲ་བའི་སེམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བཤད་ན་བྱམས་མགོན་ལ་སོགས་དང་དཔལ་ས་ར་ཧ་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་གོ་བས་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་འཕགས་མཆོག་དེ་དག་འགལ་ལམ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེ་སྲིད་ཅིང་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་ལ་འཆད་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རྐང་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་དང་ཡང་མི་འབྲེལ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །བཤད་ལུགས་འདི་ལྟར་བྱས་ན། བདེན་གཉིས་རྣམ་དབྱེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཐུབ་པའི་བཀའ་ལ་མི་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པ་ལྟར། འབྲུ་དང་འབྲས་བུའི་ཤུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མྱ་ངན་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཐར་པའི་ས་བོན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ལ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་བྱེད་ལས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཁམས་མེད་ན། །སྡུག་ལ་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འདོད་པ་དང༌། །དོན་གཉེར་སྨོན་པའང་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། དེའི་འགྲེལ་པར། མདོ་དྲངས་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་
5-1-251


གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མ་མཆིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་ཡང་འདོད་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། སྨོན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་འགྲེལ་པར་ཡང༌། དེ་ལ་མདོར་བསྡུ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང༌། ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་དེ། འཁོར་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བདེ་བའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུན་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། སྨོན་པ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཉིད་དེ་དག་གིས་སྐྱེད་བྱེད་དུ་གསུངས་སོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་འཛིན་བྱེད་ཡིན་པར་ཡང༌། ཐེག་བསྡུས་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ལས་དེ་འབྱུང་ངོ༌། །ཐོས་པའི་བག་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་གཉེན་པོའི་ས་བོན་དུ་རུང༌། ཅི་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི། དེས་ན་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་དེའི་གནས་ཅི་ཞིག་ཡིན་པར་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྟེན་ནས། ཐོས་པའི་བག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་གནས་གང་ལ་འཇུག་པ་དེ་ལྷན་ཅིག་འདུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་འོ་མ་དང་ཆུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོའི་ས་བོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བག་ཆགས་ཆུང་ངུ་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་འབྲིང་པོར་འགྱུར་རོ། །བག་ཆགས་འབྲིང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ས་བོན་དུ་བལྟ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་
5-1-252


ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་མ་བྱུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གཉེན་པོ་དང་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བའི་གཉེན་པོ་དང་ཉེས་པར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྲད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བསྡུས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་སུ་བསྡུས་པར་ཡང་བལྟའོ། །དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་སུ་བསྡུས་པ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྲི་ཞིང་གནས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །གནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གྱུར་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡང་ས་བོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཆུ་དང་འོ་མ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲིབ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ངང་པས་ཆུ་ལ་འོ་མ་འཐུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་མཉམ་པར་བཞགས་པ་མ་ཡིན་པའི་བག་ཆགས་འགྲིབ་སྟེ། མཉམ་པར་བཞག་པའི་བག་ཆགས་འཕེལ་ནས་གནས་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་པ་དེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཐེག་བསྡུས་སུ། ཐོས་སོགས་བག་ཆགས་མེད་པར་ནི།། དེ་འབྲས་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་སྦྱང་ངོ༌། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་
5-1-253


བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ཅིང་འཛིན་པ་དང༌། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སུན་འབྱིན་ཞིང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་ནི་འདིའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཟད་པ་དང་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་བསླབ་པས་ཉེས་པ་སླར་མི་འཇུག་ཅིང་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དབྱི༷ངས་ལ༷་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་ཕྱི༷ར། །དོན་དམ་པའི་དབང་གི་རི༷གས་ནི༷་ཐ༷་ད༷ད་དུ་དབྱེ་བར་རུ༷ང་བ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །སྙམ་ན། དོན་དམ་པ་འདི་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་གིས་བརྟེ༷ན་པ༷འི་ཆོ༷ས་བསྒྲུབ་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་རྟོགས་པའི་ཆོས་དྲུག་འཇུག་པའི་རྟེན། གཉེན་པོ་འཇུག་པའི་རྟེན། སྤོང་བ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཞེས་པའི་ཚུལ་དག་གི༷ས་རྟེན་ཆོས་ཉིད་དེ༷འི༷་དབྱེ༷་བ༷་ཡོ༷ངས་སུ༷་བརྗོ༷ད་པ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་རྫ་བུམ་གྱི་ནམ་མཁའ་གསེར་བུམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྒྲུ༷བ་པ༷་ཡི༷་ནི༷་རྟེ༷ན་གྱུ༷ར་པ༷། །ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དབྱི༷ངས་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
ད་ནི་སྐབས་འདིའི་ཆོས་བཅུ་ལས། དམིགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་པ་ལ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། རབ་འབྱོར།ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང༌། བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དག་གོ །རབ་འབྱོར། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་དག་གི་མེད་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་
5-1-254


ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་སྲིད་དོ་ཅོག་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་ཕ་དང་མ་དང་དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུ་དང༌། འདུ་ཤེས་བཅུ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཚད་མེད་བཞི། གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོ༷ས་དེ་རྣ༷མས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་དང་རྣམ་སྨིན་དང་འབྱུང་བ་བཞི་དང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །འཇི༷ག་རྟེ༷ན་པ༷འི༷་རྟོ༷ག་པ༷་སྟེ། ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དམ་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་དང་གཟུགས་མེད་དང་མངོན་ཤེས་དང་ལྔའོ། །ག༷ང་ད༷ག་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་ལས་འད༷ས་པའི་ཆོས་ནི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །ཟ༷ག་བཅ༷ས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། བསམ་གཏན་མེད་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་རྣམས་སོ། །ཟ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཆོ༷ས་ནི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་གོ། འདུ༷ས་བྱ༷ས་ནི་ཁམས་གསུམ་དང༌། འདུས་བྱས་སུ་གཏོགས་པའི་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་གོ །འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་ནི་དུས་གསུམ་ཟད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་གྲུབ་རྣམས་སོ། །ཐུ༷ན་མོ༷ང་གི་ཆོ༷ས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་མངོན་ཤེས་ལྔ་རྣ༷མས་སོ། །ག༷ང་ད༷ག་ཐུ༷བ་པ༷འི་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མི༷ན་ལ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སོ་བདུན་དང༌། སྟོབས་སོགས་ནས། མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། དམི༷གས་པ༷་ད༷ག་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
ད་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟོན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་
5-1-255


བྱ། །དེ་ལ་ཆེད་ནི་གང་། བྱ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཆེད་ནི་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་ཡིན་ལ། བྱ་བ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དོན་གང་གིས་ཆེད་དུ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཟེར་བའི་རྒྱུ་ནི། སེ༷མས་ཅ༷ན་ཀུ༷ན་གྱི་མཆོ༷ག་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་སེ༷མས་ཆེན་པོ་ད༷ང༌། སྤོ༷ང་བ་ཆེན་པོ་ད༷ང༌། རྟོ༷གས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། གསུ༷མ་པོ༷་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུ༷མ་གྱི༷་ར༷ང་འབྱུ༷ང་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ༷། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་པ་ཞེས་སྨོས་པ་འདི༷་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །དེས་ན་ཅིའི་ཆེད་དུ་ཞེས་པ་དང༌། ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་དང༌། ཅིའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་དུ་ཞེས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་གོ །གཅིག་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐབས་འདིའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དགོས་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། ཅི་ཕྱིར་དེ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། །སེམས་ཅན་ཚོགས་རྣམས་མང་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་ཁམས་ཀྱི་ལྟ་རྣམས་ཆེན་པོ་གཅོད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །གཏོང་བ་ཆེ་དང་བློ་ཆེ་བ་དང་མཐུ་ཆེ་དང༌། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་མཆོག་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་སྒྱུ་འདུལ་བ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ། ཅིའི་སླད་དུ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཕལ་པོ་ཆེའི་ཕུལ་བྱེད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སེམས་ཆེན་པོ་གསུངས་ཤིང༌། ཤཱ་རིའི་བུས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་གསུངས་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་གསུངས་པ་དེ་ཉིད། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོས་སྐབས་འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་གསུངས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་
5-1-256


སེམས་དཔའ་ལ་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མིང་དུ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཏོང་བ་དང་མཐུ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པ་གང་པོས་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། སེམས་བསྐྱེད་མདོར་བསྟན་གྱི་སྐབས་སུ། རྒྱུ་མཚན་བཅུ་གཅིག་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་རིགས་དང༌། རིགས་དང་མཐུན་པའི་མོས་པ་དང༌། མོས་པ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་མཐུན་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུན་པའི་དུས་དང༌། དུས་དང་མཐུན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌།འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཆེ༷ད་ད༷ང་ནི༷། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
ད་ནི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། གནས་རྩོམ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཆེ་བདག་ཉིད། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །རྟག་ཏུ་ལེན་པ་ཆེ་དང་བཟོད་པ་ཆེ། །དོན་ཆེན་ཡང་དག་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད། །དེ་ལ་གནས་ཆེན་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་ནི། རང་བཞིན་གྱི་དོན་རྩོམ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་དུ་ལེན་པས་བཟོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཆེ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་ཆེན་ཡང་དག་བསྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། བཞི་ཡོད་པ་ལས།
5-1-257


དང་པོ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་ལ། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་ལོཙྪ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་དུ་བྱུང་བ་འདི་ལྟར་ལེགས་སོ། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་རྩོམ་སྟེ། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་གཙོ་བོར་བྱུང་ཞིང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། གནས་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་གནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱོར་ལམ་ཉིད་ནས་རྩོམ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོས་ཞུ་བ་གསུམ་གསོལ་པ་ལས་དང་པོ་པའི་ལན་གྱིས་གོ་སྒྲུབ་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་སྒྲུབ་བསྟན་ལ། ཞུ་བ་བར་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལགས། ཞེས་པ་ལ། གནོད་འཇོམས་ལས། ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་བདུན་པའི་བར་དུ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི། ས་བཅུ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མདོ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ནི། ལྷ་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་མཁྱེན་དུ་གནས་ཞེས། མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་བསམ་པ་དང་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། དེ་ལ་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གཅིག་གིས་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་གི་ནང་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་
5-1-258


སྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱི༷ན་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣ༷མ་པ་དྲུ༷ག་ལ༷། སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དྲུག་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས། དེ༷་ད༷ག་རང་རང་སོ༷་སོ༷ར་བསྡུ༷ས་པ༷་ཡི༷ས། གོ༷་ཆ༷འི་སྒྲུ༷བ་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུ༷ག་ཚ༷ན་པ་དྲུ༷ག་གི༷ས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་བཤ༷ད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་དང་རྩེ་སྦྱོར་མཐོང་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་བྱུང་བ་ནི་སྡུད་ཚུལ་མི་གཅིག་སྟེ། འདིར་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། དེར་ནི་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གོ༷་ཆ༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
ད་ནི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པ་ནི། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །ཅེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ། ཞེས་པས་ཡུལ་གང་ལ་འཇུག་པ་སྟོན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པས་སྒྲུབ་པ་འདིའི་བྱེད་ལས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བ་ན། དགེ་བ་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། བས༷མ་གཏ༷ན་དང་གཟུ༷གས་མེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངང་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱི༷ན་སོ༷གས་ཀྱི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ད༷ང༌། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་སྒོམ་པ་ནི་ལམ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པར་གཞོལ་བར་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་གཞོལ་བ་སྙིང་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །ཞེས་གཞོལ་བ་དགའ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ་གཞོལ་བ་བཏང་
5-1-259


སྙོམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བྱ༷མས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ༷་ད༷ང༌། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམི༷གས་པ༷་ཤེས་པ་འཇུག་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང་ལྡ༷ན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ༷་ད༷ང༌། འཁོ༷ར་གསུ༷མ་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ༷འི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ད༷ང༌། འདི་གནོད་འཇོམས་ལས་ས་བརྒྱད་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཏུ་གསུངས་སོ། །སྐབས་འདིའི་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ་ནི་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ནི་དམིགས་པའི་བསྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་གཞིག་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཆེད་དུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མངོན་ཤེས་རྣམས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ནི་མངོ༷ན་ཤེ༷ས་དྲུ༷ག་གི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཡན་ཀྱིས་འཇུག་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ༷འི་ཚུ༷ལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ༷་སློབ་ཅིང་འཇུ༷ག་པ༷འི་སྒྲུ༷བ་པ༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཐེ༷ག་ཆེ༷ན་ལ༷་འཛེ༷ག་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཞོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། ཞོན་ཞེས་པར་བྱུང་ཞིང་འདིར་འཛེག་ཅེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། འཇུ༷ག་པ༷འི་བྱ༷་བ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།      །།
ད་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པ་ནི། ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཏེ་གསུམ་མོ། །བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གང་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་
5-1-260


དང་ཞེས་པས་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །ས་བཅུ་དང༌། །ཞེས་པས་ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་ཞུགས་པ་སྟོན་ཏོ། །གཉེན་པོ་ཞེས་པས་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས་སྟོན་ཏོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པས་ཚོགས་སྒྲུབ་སྟོན་པའི་ཆོས་དེ་དག་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་བགྱི་ན། ཅི་ཙམ་གྱིས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ལགས། ཞེས་གསོལ་པ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མདོས་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རིལ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་ཆ་བགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་ངན་འགྲོ་ཞི་བར་བྱེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་བརྩེ༷་བ་ད༷ང༌། སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་རང་ཉིད་གནས་ཏེ་གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་འགོད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དྲུ༷ག་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པས་གནས་ཤིང་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་བཟུང་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྦྱིན་སོགས་ལ་འགོད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཞི༷་གན༷ས་དང༌། སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལྷ༷ག་མཐོ༷ང་སྟེ། དེ་དང་བཅ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་དེ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱས་པའམ་བཤིག་པའམ། མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བཅིངས་གྲོལ་ཏུ་འགྱུར་བ་ལས་བྱེད་པ་པོ་གཏན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་གྲུབ་གྱི་གཟུགས་སོགས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བར་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཞི་ལྷག་གམ་ཐབས་ཤེས་ཟུ༷ང་དུ༷་འབྲེ༷ལ་བ༷འི་ལ༷མ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བརྩེ་བ་ནས་འདིའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་ནས་གཟུངས་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་ཆེན་ཞེས་པར་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་ཆེན་ནི་གང༌། ཅི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཐེག་
5-1-261


ཆེན་ལ་ཞུགས་པ་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང༌། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས། ཐེག་པ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། ཞེས་ཞུ་བ་ལྔ་གསོལ་པ་ལ། དང་པོའི་ལན་གྱིས། ཐབས་མཁས་ནས་གཟུངས་ཀྱི་བར་དང༌། གཉིས་པའི་ལན་གྱིས་ས་བཅུ་དང༌། ལྷག་མ་གསུམ་པོའི་ལན་གྱིས་གཉེན་པོ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་རང་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་ཡང་འགོད་པ་ནི་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་ད༷ང༌། ཡེ༷་ཤེ༷ས་ད༷ང་ནི༷་ཞེས་པ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། སྟོང་ཉིད་འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐེག་ཆེན་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང་བསྟན་ཆོས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་སྟོང་དུ་འདོད་ན་སྟོང་པའི་གཞི་གང་ཡིན་དེས་ངོས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་གྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་གང༌། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །ཁམས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པའི་མདོ་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་གོ་དགོས་སོ། །དངོས་པོས་སྟོང་པར་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་ལྡོག་པར་བྱེད་ཀྱི། ཁམས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉམས་པ་སྟེ། འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པའི་གཞི་དེ་ཆོས་དབྱིངས་དམ་པ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་གཏན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སྒྲོ་སྐུར་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་བརྩེགས་ལས་ཀྱང༌། འོད་སྲུང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་རི་རབ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ནི་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། དཔེར་ན་སྨན་པས་ནད་ནི་བསལ་བའི་ཕྱིར། །མི་ཞིག་ལ་ནི་བཀྲུ་སྨན་བཏང་པ་ལས། །ནད་རྣམས་བསྐྱོད་དེ་ཁྲུས་པར་མ་གྱུར་ན། །དེ་ཡི་གཞི་ལས་ནད་ནི་སོས་མི་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ལྟ་བའི་ཐིབས་པོར་གནས་པ་ལས། །འབྱུང་བའི་མཆོག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །གང་ཞིག་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་ལྟ་གྱུར་པ། །དེ་ནི་གསོར་མི་རུང་ཞེས་རྒྱལ་བས་
5-1-262


གསུངས། །ཞེས་སོ། །མདོ་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡང༌། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད། །ལྟ་ཀུན་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །དངོས་པོར་ལྟ་བའི་ཐིབས་པོར་གནས་པ་ལས་འབྱུང་བ་མཆོག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། སྟོང་པའི་གཞི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་སྟོང་པ་ཁོ་ནར་ལྟ་ན་གསོར་མི་རུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པ་ཡིས། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པ་ཡིས། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྣང་བ་དེར་སྟོང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་རྣམ་རྟོག་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་སྟོང་ཉིད་ཡིན། །གང་དུ་རྣམ་རྟོག་སྣང་འགྱུར་བ། །དེར་ནི་སྟོང་ཉིད་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་སོ། །འོ་ན་སྐབས་འདིའི་སྟོང་ཉིད་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱིས་བེམ་པོ་དང་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོར་མེད་བཞིན་དུ་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོར་ཞེན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དང་རིག་པ་དང་སེམས་ཡིན་པ་ལ་དངོས་པོས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སྐད་ཅིག་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་རྗེ་བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང་རིག་པ་དང་སེམས་དང་ཤེར་ཕྱིན་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་དང༌། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མདོ་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པས་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཉིད་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། 
5-1-263


ཡེ་ཤེས་དང་ཐེག་ཆེན་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་མཛད་པའི་རང་གི་ལྟ་བའི་འདོད་པ་མདོར་བསྟན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཕུང་པོ་རྣམ་དཔྱད་སྟོང་པ་ཉིད། །ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྟོང་ཉིད་དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་མགོན་གྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ཙམ་དུ་བྱས་པའི་རང་སྟོང་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྨྲས་པ་ནི་འཁྲུལ་ཏེ། རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་སྟོང་ཉིད་གཅིག་དང་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་ཉིད་གཉིས་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ཤིང༌། །དེ་བཞིན་ཡོད་མིན་སྟོང་ཉིད་དང༌། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ན། །སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱིས་གསུངས་ཀྱི། རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་ཤེས་ན། །སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་ནི་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བཏགས་ཡིན་ཕྱིར་དཔྱད་ན་ཅིར་ཡང་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་དབང་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་ནི་གདོད་ནས་དངོས་པོས་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྔ་མ་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བཏགས་ནི་གཞི་ནས་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། གཞན་དབང་ནི་མེད་བཞིན་དུ་དངོས་པོར་འཁྲུལ་བའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བྱ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་ནི་དྲི་མ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་བསྟན་ཏེ། བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུས་ན། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་པ་དོན་དམ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཞེས་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་
5-1-264


ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་དང་དོན་དམ་ཉིད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་དེ་ཉིད་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་དུའང་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཐེག་ཆེན་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་ཡིན་གྱི། དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་ཙམ་གྱི་རང་སྟོང་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ཉིད་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པས་མ་བྱས་མཐོང་བས་མ་བྱས་པས་ན། དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དེ་ནི་གནས་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་འགྲེལ་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བཏགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པས་མ་བྱས་ལ། མཐོང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མཐོང་བས་མ་བྱས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་གཞན་མེད་པ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་འདིར། དགག་བྱ་དངོས་པོས་སྟོང་པའི་
5-1-265


གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དངོས་སྨྲའི་སྐྱོན་གྱིས་ནམ་ཡང་མ་གོས་པ་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་དགོངས་པ་ནི། ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་རང་གིས་རང་བཞིན་ཡིན་གྱིས་རང་རང་གིས་གསར་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆུའི་གནས་པ་འོག་གཞིས་བྱས་པ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་གཞན་གྱིས་གནས་པར་མ་བྱས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱང་མདོ་ཉིད་ལས། བཅོ་བརྒྱད་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་འབྱོར། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཟ་བ་བཟའ་དང་དེ་ཡི་ལུས། །གནས་ཀྱི་གཞི་ཡི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཡང་གང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང༌། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད། །དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་གཏང་བར་མི་བྱའི་ཕྱིར། །དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིགས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཅེས་སྟོང་ཉིད་བཅུ་བཞི་ལས། ནང་དང༌། ཕྱི་དང༌། ཕྱི་ནང་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་བཞི་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཟ་བ་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། ལུས་དང༌། ཆེན་པོ་སྟེ་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁོག་པ་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་ཤེས་
5-1-266


པ་གང་གིས་སྟོང་པར་མཐོང་བ་དེའི་སྟོང་ཉིད་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དགེ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་སྟོང་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །མི་དམིགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་བཅུ་བཞི་པོ་དེར་འདུས་ཤིང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་སྐུར་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་ནས་དེ་རྣམས་གཞན་སྟོང་དུ་གསུངས་པ་ནི། གང་ཟག་དང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་པོ་མེད་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་དངོས་མེད་པའི་དངོས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལས་སྟོང་ཉིད་གཞན། །ཞེས་སོ། །དེའི་འགྲེལ་པར་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དེའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་དེར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཐ་མར་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་བསལ་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དཔལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང༌། འགྱུར་གྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་བྱམས་པ་མགོན་པོ་དཔོན་སློབ་ཀྱི་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་གསུངས་སོ། །འདིའི་སྐབས་ཀྱི་མདོར། སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་མདོར་བསྟན་ཅིང༌། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་ཡང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཅིག་པུ་ལ་
5-1-267


བཞིར་ཕྱེས་ནས། དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ལ་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུར་{སེང་བཟང་ལ་སོགས་}འཆད་པ་ནི་གང་དང་ཡང་མི་མཐུན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱེད་ན་ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་གི །དེ་ལྟར་མིན་ན་གསེར་བཞིན་དུ་བརྟག་དགོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་ལ་རང་སྟོང་ཉིད་དུ་ཁ་ཚོན་མ་ཆོད་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་ཉིད་འབད་པས་བཙལ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལང་གར་གཤེགས་པ་ལས། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་དེ་ཉི་ཚེའི་སྟོང་ཉིད་དང༌། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཐ་ཤལ་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་སྟོང་གིས་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོའི་གོ་མི་ཆོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དང་དེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དེ་ཉིད་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་མདོར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ་འདི་ལྟར། མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་སྲིད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་བདུན་ནོ། །ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་གསུངས་པ་ལས། དོན་དམ་པ་གཞན་སྟོང་ནི། དྲུག་པ་འདི་ཡིན་ལ། ཉི་ཚེ་བ་དང༌། ཐ་ཤལ་དང༌། སྤང་བྱའི་སྟོང་ཉིད་ནི་བདུན་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་མི་གཅིག་གོ །
དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དངོས་པོ་རྣམས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་བས་སྟོང་པ་དང༌། གསུམ་པ་ནི། ཕུང་པོ་རྣམས་བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པ་དང༌། བཞི་པ་ནི། ཕུང་པོ་རྣམས་མྱང་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང༌། ལྔ་པ་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང༌། དྲུག་པ་ནི། ལྟ་བ་དང་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང༌། བདུན་པ་ནི། ཁང་པ་བ་ལང་གིས་སྟོང་པ་ལ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དགག་གཞི་བདུན་གྱི་སྟེང་དུ་དགག་བྱ་བདུན་མེད་པ་ནི་སྟོང་ཉིད་བདུན་ནོ། །དྲུག་པ་དང་བདུན་པའི་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་
5-1-268


སྐབས་སུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དོན་དམ་པ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་སོ་སོར་རང་གི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི། ལྟ་བ་དང་ཉེས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་དེས་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ། གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ན་ཅི་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མྲི་ག་རི་མའི་ཁང་པ་ན། གླང་པོ་དང༌། བ་ལང་དང༌། ལུག་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང༌། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་བཤད་དེ། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་ཡང༌། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁང་པ་ཡང་ཁང་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་མ་ཡིན། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱང་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོར་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གླང་པོ་དང་བ་ལང་དང་ལུག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་གུད་ན་མི་འཁོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་ཀུན་གྱི་ཐ་ཤལ་ཏེ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ཕན་ཚུན་སྟོང་པ་འདི་ནི་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པར་དོན་དམ་གཞན་སྟོང་གི་དཔེར་གསུངས་ཤིང༌། གཞན་སྟོང་ཟབ་མོ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་མདོ་འདིར་བཀག་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དོན་ཡང་གོ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེའི་དོན་དུ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ནི་དེའི་ཉི་ཚེ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དོན་དམ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་སྟོང་པ་ནི་ཉི་ཚེའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ལ་ནི་ཉི་ཚེའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཡང་དག་མཐའ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་
5-1-269


ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་དང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བསོ༷ད་ན༷མས་ད༷ང་ཞེས་པ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ། །སྔར་ཆོས་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་བྱེད་པ་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་གཅིག་པར་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་པ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་མིང་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། དཔའ་བོ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་{ནི་{མི་}རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ནི་གཟུགས་ཡོད་པ་ན་སྦྱོར་བར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྔོན་གྱི་བརྩལ་བའི་མཐུས་སོ་སོར་བྱ་བ་བྱེད་པས་ན། བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་མིང་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་གཞན་དག་གི་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོར་རང་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོ་ལས། ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ལ༷མ་ད༷ང་ཞེས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང༌། ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་དང༌། དབང་པོ་གསུམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང༌། རྗེས་དྲན་བཅུ་དང༌། ཚད་མེད་བཞི་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་བཞི་དང༌། རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང༌། མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བཅོ་
5-1-270


བརྒྱད་དེ། དེ་རྣམས་རྒྱས་བཤད་དང་བཅས་པ་སྐབས་འདིར་འཆད་པ་ནི་མདོའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཡང་ཡིན། ཉེ་བར་གནས་པ་ཡང་ཡིན་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་མ་བརྗེད་པ་དང་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་དྲན་པའོ། །ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དེ་དམིགས་པའི་ཡུལ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བཞིའོ། །ལུས་ལ་ཡང་ནང་དང་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་རང་གི་ལུས་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ལུས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། དབང་པོས་མ་ཟིན་པ་ཕྱིའི་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཏུ་མ་གཏོགས་ནང་གི་ཟིན་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་ནང་དང་ཕྱི་{དང་ཕྱི་}ནང་གི་ལུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་ནང་གི་འབྱུང་བའི་གཟུགས་དང༌། ཕྱིའི་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་རྒྱུར་བྱས་ནས་བྱུང་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་མེད་པ་རྣམ་པར་སྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྔོས་པ་ལ་སོགས་འདས་པའི་དུས་ན་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་དང་མཚུངས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམས་ལ་རིམ་པ་ལྟར་ནང་གི་ལུས་དང་ཕྱིའི་ལུས་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་གསུམ་ཚན་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ནང་གི་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དང་ཕྱིའི་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟ་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། ནང་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ལ་ལུས་ཞེས་གནས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་བརྟགས་ནས་ལྟ་ཞིང་གནས་པའི་ཚེ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས། ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་རྟོག་འདི་ནི། ལུས་སོ་ཞེས་བྱའམ། རྟག་མི་རྟག །བདེ་སྡུག །སྡུག་མི་སྡུག །བདག་བདག་མེད། སྟོང་མི་སྟོང་ལ་སོགས་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པར་གནས་སོ། །ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གསུམ་པོ་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་དབང་
5-1-271


གིས་དྲུག་དང༌། ཟང་ཟིང་ཡོད་མེད་ཞེན་པ་ཕྱི་ནང་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟེན་པའི་ཚོར་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་དངོས་པོར་བཏགས་པ་བཟུང་ནས་ཚོར་པ་པོ་བདག་གི་ཆོས་ཡིན་ཞེས་རྗེས་སུ་བཏགས་ཤིང་བལྟས་ནས་མི་དམིགས་པར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཆགས་བཅས་དང་བསྡུས་པ་དང་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་ཕྱེ་བའི་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་བརྟགས་ཤིང་བལྟས་ནས་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སྤང་གཉེན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་བཏགས་ནས་ཀུན་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་ཞིང་གནས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུས་བསྒོམ་ཞེ་ན། རྟུན་པས་ཤེས་བཞིན་ཅན་དྲན་པ་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ། །རྒྱུན་དང་གུས་པས་སྦྱོར་བས་བརྩོན་པ་ནི། རྟུན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱི་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་ནོ། །མི་བརྗེད་པ་དང་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དང་གཡེང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་བསལ་ནས་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་དང་བདེ་བ་དང་བསྟོད་པ་བཞི་ལ་ཆགས་སེམས་དང༌། བཟློག་པ་བཞི་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་འབྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཆགས་སྡང་དང༌། {སྡིག་{སྒྲིབ་}པའི་གཙོ་བོ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ཏེ། དེ་དག་བསལ་ནས་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མ་གོས་པར་སྒོམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚུལ་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བསྟན་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ལུས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གཅིག་པུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི། སྤྱོད་ལམ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་དང༌། ཁམས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། མི་སྡུག་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སྤྱོད་པ་དང་གནས་པ་དང་འདུག་པ་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་ཉིད་ལ་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། དྲན་ཤེས་བཞིན་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་དྲན་བཞིན་དུ་དབུགས་འབྱུང་
5-1-272


རྔུབ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །བཞི་པ་ནི། ལུས་འདི་ལ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་ཁམས་སུ་ཕྱེ་བའོ། །ལྔ་པ་ནི། ལུས་འདི་ལ་སྐྲ་བ་སྤུ་སེན་མོ་སོ་པགས་པ་ཤ་རྒྱུས་པ་ཁྲག་རུས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བའི་རྫས་སོ་གཉིས་སོ། །དྲུག་པ་ནི། རྣམ་པར་བམ་པ་དང༌། སྔོས་པ་དང༌། རུལ་བ་དང༌། འབུས་གཞིགས་པ་དང༌། ཟོས་པ་དང༌། དམར་བ་དང༌། འཐོར་བ་དང༌། རུས་གོང་སྟེ་མི་སྡུག་པ་བརྒྱད་དོ། །འདས་པའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན། མ་འོངས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན། ད་ལྟར་བ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་མ་འདས་སོ། །དེ་ལ་ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་མམ་བཞི་དང་ལྔ་ལོན་པ་ན་བམ་པ་ནས་འབུས་གཞིགས་པའི་བར་དུ་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་ཟད་པར་བྱ་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །རྩོལ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་མི་སྐྱོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་བྱིང་ན་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། རྒོད་ན་སྡུད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་སྟེ་ཐབས་མིན་དུ་སྒྲུབ་པ་སྤངས་ནས་ཐབས་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་སེམས་དང་དཔྱོད་པ་སྟེ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་གཞི་དང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དགེ་བ་ལ་འདུན་པའི་སྟོབས་འབའ་ཞིག་གིས་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་དག་སྤོང་བཞིའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་དང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་སེམས་
5-1-273


ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཅི་བདག་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མི་སྤྱོད་དམ། དེ་ཡང་ཡོད་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དམ། མེད་པ་ལ་མི་སྤྱོད་པ་དེ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །སྙམ་ནས་དཔྱོད་པའི་དབང་གིས་རྩོལ་བ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པ་དེ་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་པ་བརྒྱད་ནི་ནམ་ཞིག་སྙོམས་འཇུག་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། གོང་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་དྲན་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པར་ཤེས་བཞིན་དང༌། དེ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་དང༌། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ངོ་བོ་བཏང་སྙོམས་སོ། །འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དབེན་པ་ལ་གནས་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ། འགོག་པ་ལ་གནས་པ། རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་དབེན་པའོ། །སྲིད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབེན་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོས་ནི་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་ནི། ཉེས་པ་ལྔའི་གཉེན་པོའོ། །དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྱོར་བར་འགྱུར། །ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཞེས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པོ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དེར་གནས་པའི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་དོ། །ཉེས་པ་ལྔ་ནི་ལེ་ལོ་དང༌། གདམས་ངག་བརྗེད་པ་དང༌། བྱིང་རྒོད་དང༌། འདུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལེ་ལོ་དང་ནི་
5-1-274


གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་ནི། འདུན་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྟེ་བཞིའོ། །རྩོལ་བའི་གནས་ནི་འདུན་པའོ། །གནས་པ་ནི་རྩོལ་བའོ། །གནས་འདུན་པའི་རྒྱུ་ནི་དད་པ་དང༌། གནས་རྩོལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གདམས་ངག་གི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པ་དང༌། བྱིང་རྒོད་རྟོགས་པ་དང༌། རྟོགས་ནས་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། བྱིང་རྒོད་ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་དྲན་པ་དང༌། དྲན་པའི་ངང་ནས་ཤེས་བཞིན་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང༌། །བྱིང་དང་རྒོད་པ་རྟོགས་པ་དང༌། །དེ་སྤང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང༌། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇོག་པའོ། །ཞེས་སོ། །དབང་པོ་ལྔ་ནི། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་བོ། །སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞིས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བའི་རྟགས་མཐོང་བས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་སྟོན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེའོ། །ཡིད་ཆེས་པ་དེ་གོང་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་བས་དད་པའི་དབང་པོའོ། །དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པོ་སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ། དབང་བྱེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ནས། འདུན་པ་ནི་དབང་བྱེད་པ། སྦྱོར་བ་ནི་དབང་བྱེད་པ། དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པ་ནི་དབང་བྱེད་པ། མི་འཕྲོ་བ་ནི་དབང་བྱེད་པ། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དབང་བྱེད་པ་སྟེ། དད་སོགས་ལྔ་དང་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །འདུན་དང་སྦྱོར་པ་
5-1-275


དབང་བྱེད་དེ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང༌། །མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཀྱང་ངོ༌། །ཞེས་སོ། །སྟོབས་ལྔ་ནི། དད་པ་སོགས་དེ་དག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་དད་སོགས་དང་མི་འདྲེ་བའི་ཚེ་ནའོ། །དད་སོགས་དེ་དག་སྔ་མ་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན་ཏེ། དད་པར་གྱུར་པ་དེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་པོ་དང༌། བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་སྟོབས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་བསྲབས་པའི་ཕྱིར། །སྟོབས་ལྡན་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཡིན། །དབང་པོ་དང་ནི་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །ཞེས་སོ། །དད་སོགས་དེ་དག་འཕེལ་བས་ལྷའམ་བདུད་དམ་ཚངས་པ་ཡང་རུང་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་མཐུན་པས་ཐུབ་པར་མི་ནུས་ཤིང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པའི་སྟོབས་དེ་དག་གིས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་ནས་སྦྱོར་བས་ན་སྟོབས་སོ། །ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་ལྔ་པོ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་འབྱུང་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པོ་ནི། དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །བརྩོན་འགྲུས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་གོ །དགའ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། རང་བཞིན་ཡན་ལག་གནས་ཡན་ལག །གསུམ་པ་ངེས་འབྱུང་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་པ་ཕན་ཡོན་ཡན་ལག་ཡིན། །རྣམ་
5-1-276


གསུམ་ཉོན་མོངས་མེད་ཡན་ལག །ཅེས་སོ། །ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཡན་ལག་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་གཞིའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་སོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལ་གཞི་དང་གནས་དང་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་གསུམ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་གསུམ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའོ། །དྲན་པ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་དག་ཐོབ་པས་མཐོང་སྤང་སྤངས་པར་མཐོང་ཞིང་སྒོམ་སྤང་མ་སྤངས་པར་མཐོང་ནས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་མོ། །འཕགས་པ་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ། །བརྒྱད་པོ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། རྩོལ་བ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་གསུམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དེས་རང་གི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཚེ་མཐོང་ལམ་ལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཀུན་སློང་དང་བཅས་པའི་ངག་གིས་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ངག་ནི་གཞན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་གསུམ་ནི་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །རྩོལ་བ་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །ཇི་སྐད་དུ། ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གོ་བྱེད་དང༌། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་
5-1-277


ནི། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་བརྒྱད་དོ། །ཞེས་སོ། །ངག་གིས་བསྟན་པ་དང་འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་སྟེ་ཤེས་རབ་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ལས་ཀྱི་མཐའ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །འཚོ་བས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཚོད་ཟིན་པར་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལྟ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཅེས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བྱིང་རྒོད་དང༌། དབང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་རྩོལ་བས་ལམ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་ནི་དང་པོའི་གཉེན་པོའོ། །ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བྱིང་རྒོད་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ནི་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའོ། །བསམ་གཏན་ལ་གནས་ནས་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གསུམ་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ནི། ཀུན་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ལ་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སེམས་གནས་པ་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་མི་མཐུན་པར་མཐོང་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་
5-1-278


དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱུན་ཆད་པར་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཀུན་འབྱུང་གི་ངོ་བོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་སྤངས་པར་ཤེས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཟད་ཅིང་འགོག་པ་ཤེས་པའོ། །བཞི་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་རྒྱུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཤེས་པའོ། །ལྔ་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ལ་དུག་གསུམ་ཟད་པར་ཤེས་པའོ། །དྲུག་པ་ནི། སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པའོ། །བདུན་པ་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་བཅོས་མར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ནི། མི་རྟག་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་མི་རྟག་པར་ཤེས་པའོ། །དགུ་པ་ནི། གཅིག་ཁོ་ནར་ཀུན་བཏགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའོ། །བཅུ་པ་ནི། ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་དང༌། གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་གོ །ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱས་པར་ཤེས་པའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིགས་དྲུག་གི་སྒྲ་དང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་པའོ། །སྒྲ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་བཏགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དབང་པོ་གསུམ་ནི། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་དག་གི་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །དབང་པོའི་ངོ་བོ་ནི། དད་པ་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི། རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པའོ། །རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་
5-1-279


འཛིན་ནི། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རགས་པ་དང་འབྲིང་པོ་དང་ཕྲ་མོ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་ནི། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ལྷ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། ལུས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ནི། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བྱམས་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །ས་བདུན་པའི་བར་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཡང་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མང་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །དགའ་བ་ཡང་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བདག་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་མྱང་བ་ལ་དམིགས་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱང་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དཔྱད་པ་ལ་སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྙེད་མ་རྙེད་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཚོགས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱུ་དང་ཆོས་ཚད་མེད་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བྱམས་སོགས་རེ་རེ་ཡང་ཡོན་ཏན་གསུམ་གསུམ་སྟེ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་གཅིག་པ་ཉིད་དང་གནོད་པ་མེད་པའོ། །ཆེ་བ་ཡང་གསུམ་སྟེ། བསམ་པས་ཆེ་བ་ནི་སྤངས་པའོ། །འཕེལ་བས་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །དམིགས་པས་ཆེ་བ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །གཅིག་པ་ཉིད་ནི་མི་རྟོག་པ་དང་བྱམས་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་མི་གཉིས་པའོ། །གནོད་པ་མེད་པ་
5-1-280


ཡང་གསུམ་སྟེ། འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་ཆོས་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་ཁོན་མེད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་འགྲན་ཟླ་མེད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་མེད་པའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གོ་རིམ་བཞིན་དུ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དུག་ལ་སོགས་པ་དང༌། མེ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་ནི། འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་དབེན་པ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། རྟོག་དཔྱོད་དང་བྲལ་བས་ནང་ཡོངས་སུ་དང་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཤིང་དྲན་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ་བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ་དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་མི་བདེ་ཡང་ནུབ་པས་བདེ་སྡུག་གང་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་དངོས་པོའི་འདོད་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་ལས་དབེན་པའོ། །འདོད་པའི་སྒྲིབ་པས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །འདོད་པའི་དོན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཏེ་ལས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཅན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོར། རྟོག་དཔྱོད་ལ་སྐྱོན་དུ་མ་མཐོང་བས་འདོད་པའི་གཉེན་པོར་དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཡང་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་དེ་གཉིས་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བས་དེ་གཉིས་དང་བྲལ་ཞིང་ནང་ཡོངས་སུ་དང་བ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱིས་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པར། སེམས་གཡེང་
5-1-281


བར་བྱེད་པའི་དགའ་བའི་ཚོར་བ་སྤངས་ཤིང་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་དགའ་བའི་ཚོར་བ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གནས་པས་དྲན་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཞི་བའི་ཚོར་བ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ཚོར་བའི་བདེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་འོག་མ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་མེད་ལ། བཞི་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཡོད་ཀྱང་བདེ་བ་མེད་པས་གསུམ་པ་འདི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལ་གཙོ་བོར་དེ་སྐད་བརྗོད་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་འདིར་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་ཤེས་བཞིན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནུབ་ཅིང་བཟའ་བཏུང་གོས་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ། །སྙམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་འདས་ཏེ་{རྣམ་ཤེས་{ནམ་མཁའ }མཐའ་ཡས་སོ། །སྙམ་པ{འི་རྣམ་ཤེས་དེ་ཉིད་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་}ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་འདས་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ལས་གུད་ན་དམིགས་པ་བཙལ་ན་གཟུགས་ཅན་ནམ་གཟུགས་མེད་ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི་{ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་}ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་འདས་ཏེ་སྔར་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་ཅིང་ད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡོད་པས་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ། དང་པོ་གཉིས་ནི་མི་སྡུག་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རང་བཞིན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་ནང་གི་སྐྲ་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱི་
5-1-282


རོལ་གྱི་རྣམ་པར་སྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་ལ་སྙོམས་པར་{འཇུག་པ་}ཡང་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་དབང་གིས་གཟུགས་ཅན་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་གིས་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་ལམ་དམིགས་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་སྔོས་པ་སོགས་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་རིམ་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པར་མོས་པ་ནི་མི་སྡུག་པར་བསྒོམ་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞུམ་པ་དགའ་བར་བྱ་བའམ་ཅི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་སོགས་ལ་སྡུག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཞན་དུ་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་ཞེས་སད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་སྡུག་པ་སོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་སྔར་འཇུག་པའི་དབང་གིས་དེ་སྐད་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞི་ནི་སྔར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དོ། །མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གོ །སྟོབས་བཅུ་ནི། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང༌། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཁམས་དུ་མ་པ་མཁྱེན་པའི་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་དང༌། བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་
5-1-283


འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་ཉོན་མོངས་དེའི་རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དེའི་རྒྱུ་མཁྱེན་པའི་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་དང༌། ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མཁྱེན་པའི་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ནི། ང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་དམ་བཅས་པ་དང༌། ང་ཟག་པ་ཟད་དོ་ཞེས་པ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ལམ་དུ་བསྟན་པ་ལ། ཆོས་འདི་སངས་མ་རྒྱས་སོ། །ཟག་པ་འདི་མ་ཟད་དོ། །འདིས་བར་དུ་མི་གཅོད་དོ། །ལམ་འདིས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལྷ་དང་བདུད་དང་ཚངས་པ་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་རྒོལ་བའི་རྒྱུ་མ་མཐོང་བས་བདེ་བ་ཐོབ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་སྟེ། ཁྱུ་མཆོག་རླབས་པོ་ཆེའི་གནས་སུ་དམ་འཆའོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །ཆོས་དང་མཐུན་པར་དགེ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །ལྷའི་མིག་གིས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་བདུད་སྨོས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་མཐུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་སྨོས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་སྨོས་སོ། །སྐུའི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་སྤུ་ཟིང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ལུས་བདེ་བ་ཐོབ་ཅིང་དེའི་དབང་གིས་ཁྱུ་མཆོག་ཅང་ཤེས་ཀྱི་གནས་སུ་ཞལ་གྱིས་འཆིས་སོ། །གསུང་གི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གསུང་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པས་གསུང་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་ཅིང༌། དེའི་དབང་གིས་སེང་གེ་བཞིན་དུ་སྒྲོགས་སོ། །ཐུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པས་ཐུགས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་ཅིང༌། དེའི་དབང་གིས་ཚངས་པ་བཞིན་དུ་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ལེའུའི་འགྲེལ་པར། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་མི་འཇིགས་
5-1-284


པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞི་ནི། ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཀྱི་གཞུང་མང་པོ་འདིས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་འགྱུར་བའམ་རིག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །བརྗོད་བྱའི་ཚོགས་ནི་དོན་ཏེ་དེ་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །རིས་དྲུག་ཏུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་དང་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། དོན་ཤེས་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་ཤེས་པ་སྟེ་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་བ་དང༌། ཅ་ཅོ་དང༌། བསྙེལ་བ་དང༌། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་ནི་རྟོགས་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང༌། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་འཕྲིན་ལས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བ་ན་གླང་པོ་ཆེ་དང་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པའི་འཁྲུལ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དགོན་པའི་ལམ་སྟོར་ནས་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང༌། གད་མོ་རྟ་སྐད་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་མ་
5-1-285


བསམས་ན་བརྗེད་པས་བྱ་བ་ཤོར་བ་དང༌། དུས་ལས་ཡོལ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གང་གི་ཚེ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་མཉམ་པར་བཞག་ཀྱང་གཞན་གྱི་ཚེ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་འཁོར་འདས་ལ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་མཛད་པ་ལ་འདུན་པ་མི་སྐྱེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱ་བ་ཉིད་ལ་འདུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་མེད་དོ། །སྤྱོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་བསྙེལ་བ་མེད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་སྐབས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། གཞན་དག་གི་དྲན་པ་ནི་མ་བསམས་ན་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་མེད་པ་ནི་བསྙེལ་བ་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ནས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དྲན་པའི་ལམ་དུ་བཞག་པས་ཕྱིས་བསམ་མི་དགོས་ཤིང་དྲན་བཞིན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །མི་ཉམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །རང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་གྲོལ་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་སྟེ། སྒྲིབ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཕུན་ཚོགས་འཇུག་པས་གྲོལ་བ་དང༌། མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་གྲོལ་བ་སྟེ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཁོར་བ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་འཇུག་པས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བྱ་བ་གསུམ་པོ་འདི་ཡེ་ཤེས་སྔར་བྱུང་བའི་{རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་}ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་བྱ་བ་མ་བསམ་པ་དང་མ་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་སྲིད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གང་དང་གང་དུ་རྩོལ་བ་གཏོང་བ་དེ་དང་དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱི་གཞན་དུ་མི་ཤེས་ལ་ཆགས་ཤིང་ཐོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་
5-1-286


གཤེགས་པ་ལ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ཆོས་ཚན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བསྟན་པ་ནི་ལམ་དང་ཞེས་པའོ། །
གཟུ༷ངས་ད༷ང་ཞེས་པ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་བཞི་སྟེ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུངས་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ངེས་པར་བྱས་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དགའ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་གཟུངས་འཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ས་དང་པོའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ཉིད་ལ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ལ་གཟུངས་ཀྱི་བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་སྐྱེས་ནས་མྱུར་དུ་ས་དང་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ནི། ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིམས་ནད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནུས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ནི་སོར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ན་སྔར་མི་ཤེས་ཤིང་མ་ཐོས་པའི་མིང་ཚིག་ཡི་གེར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ནི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བར་དུ་ཡང་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུངས་དང་པོ་ནི་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ཉིད་ལ་འཐོབ་ཅིང༌། ལྷག་མ་གསུམ་པོ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཐོབ་བོ། །ས་དང་པོ་ལ་གནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་འཐོབ་བོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གསུམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་དང༌། བཞི་པ་ལ་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་དང༌། ལྔ་པ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱིས་སེམས་བརྒྱན་པ་དང༌། དྲུག་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲོན་མ་དང༌། བདུན་པ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་
5-1-287


དང༌། བརྒྱད་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་དང༌། དགུ་པ་ལ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ས་བཅུ་པ་ལ་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་འཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ས་དང་སར་གཟུངས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཐོབ་པར་གསུངས་སོ། །
འདིར་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་སྟེ། ཡི་གེ་དང་དེའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་སྐྱེ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་འཛིན་པས་ན་གཟུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཨ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་སྦྱོར་བས་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཨ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཨ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། ར་པ་ཙ་ན་ལ་སོགས་པ་ཡིག་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་ཙམ་བྱུང་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡི་གེ་དེ་དང་དེའི་སྒོ་ནས་འཇུག་ཅིང༌། སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་རྣམས་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། རྡུལ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ལེའུའི་འགྲེལ་པར། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། གང་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བརྡ་ཡིན་པ་དེར་ཨ་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ་གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གཞོམ་དུ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཨ་དང་ར་དང་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དབྱངས་དང་གསལ་བྱེད་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི་འདི་
5-1-288


དག་དང་མི་མཐུན་པར་སྣང་བས་གསེར་བཞིན་ཏུ་བརྟག་པར་མཛོད་ཅིག །ས༷་བཅུ༷་ད༷ང་གཉེ༷ན་པོ༷་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འོག་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཚོ༷གས་ཀྱི༷་བསྒྲུ༷བ་པ༷འི༷་རི༷མ་པ༷་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་བཤད་པ་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུ་བ་གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་དུ་ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པས་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུ་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ས་དེ་དང་དེ་ལ་གནས་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་དོན་ནི། ས་དེ་དང་དེ་ལ་གསུངས་པའི་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྦྱང་ཞིང་དག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ས་དེ་དང་དེ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་པ་ཉིད་ས་དེ་དང་དེ་དག་པ་ཡིན་ལ་དག་པ་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱང་གཞི། སྦྱང་བྱ། སྦྱོང་བྱེད། སྦྱོང་མཁན། སྦྱོང་ཚུལ། སྦྱངས་འབྲས་ཏེ་དྲུག་གིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྦྱང་གཞི་ནི། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །སྦྱང་བྱ་དྲི་མ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་བཅུའོ། །སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ནི། འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའོ། །སྦྱོང་མཁན་གྱི་གང་ཟག་ནི། ས་དེ་དང་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྦྱོང་ཚུལ་ནི། ཇི་ལྟར་གཞུང་ལས་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་དེ་ཉིད་དོ། །སྦྱངས་འབྲས་ནི། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་དྲི་མ་དག་པའི་ས་དེ་དང་དེ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་ས་དང་པོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་ཀུན་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་མཆོག་གི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་གསུམ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་ཐོས་པ་མཆོག་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བཞི་པ་ལ་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ལ་ཡང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་ལྔ་པ་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུད་རྣམས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །ས་དྲུག་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པའི་
5-1-289


དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བདུན་པ་ལ་མཚན་མ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་ཉོན་མོངས་བྲི་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་བྱང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་དང༌། དབང་བཞི་ལས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར། {ལས་{ལམ་}ལ་དབང་བའི་གནས་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྒྲིབ་པ་བཅུའི་གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་ཆེན་པོ་དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དོན་མཆོག་གི་དོན། །རྒྱུ་མཐུན་དོན་གྱི་མཆོག་ཉིད་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་དོན་དང༌། །རྒྱུད་རྣམ་ཐ་དད་མེད་དོན་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་མིན་དོན་དང༌། །ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་ཉིད་དང༌། །བྲི་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དོན་དང༌། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་གནས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་རིག་པ། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་སྒྲིབ་པ་བཅུ། །ས་བཅུའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི། །གཉེན་པོ་དག་ནི་ས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །
དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་ས་དང་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བཅུ་པོ་གང་ཞེ་ན། བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུ་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ཡང་མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་
5-1-290


པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། བས༷མ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉིད་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་ནི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཕ༷ན་པ༷འི་དངོ༷ས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་ཚད་མེད་བཞི་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེ༷མས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་ལ༷་སེ༷མས་མཉ༷མ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉི༷ད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་རྟོག་མེད་པར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི། སྦྱིན་བྱ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཏོ༷ང་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང༌། ཐེག་ཆེན་ལ་འགོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེ༷ས་གཉེ༷ན་ལ་བསྟེ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། བསྙེན་བཀུར་དང་སྲི་ཞུ་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་གིས་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ད༷མ་ཆོ༷ས་དམི༷གས་པ༷་ཚོ༷ལ་བ༷་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང༌། ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲེ་བ་མེད་པར་མངོན་པར་འབྱུང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ལ། སུ་ཡང་དེའི་བར་ཆད་མི་བྱེད་པ་ནི་ཁྱིམ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྟ༷ག་ཏུ༷་ངེ༷ས་འབྱུ༷ང་གི་སེ༷མས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་ནས་རྣམ་མཁྱེན་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་མཚན་དཔེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ༷་འདོ༷ད་དག༷འ་བ༷་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང༌། ཐོག་མར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོ༷ས་སྟོ༷ན་པ༷་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ད༷ང༌། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདེ༷ན་པ༷འི༷་ཚི༷ག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི༷་བཅུ༷་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་འདོ༷ད་དེ་བསྟན་ཏོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དབུ་མ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ཉེ་བ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་སྒྲུབ་མཐོང་བ་ལ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རབ་དགའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །
5-1-291


ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་དག་པའི་ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་ས་གཉིས་པ་འཐོབ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །དགའ་དང་མི་གཏོང་སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་བླ་མ་ལ་གུས་ཉན། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན། །པས་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་ཉན་རང་གི་སེམས་དང༌། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི། ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱས་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་ཆུད་མི་གསོན་ན་ཆེན་པོ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པ་ནི་བྱ༷ས་པ༷་གཟོ༷་བ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པ་དང༌། འཚེ་བའི་སེམས་མེད་པ་ནི་བཟོ༷ད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་དགའ་ཞིང་རབ་ཏུ་དག༷འ་བ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་མི༷་གཏོ༷ང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་རེ་རེའི་ཕྱིར་ཡང་སྐལ་པ་ཚད་མེད་པར་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མྱོང་བར་བྱའོ། །སྙམ་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྲོ་ཞིང་མི་སྐྱོ་བ་ནི་སྙི༷ང་བརྩེ༷་ཆེ༷་བ་དང༌། བླ་མ་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ནི་བཀུ༷ར་སྟི༷་བླ༷་མ༷་ལ༷་གུ༷ས་ཉ༷ན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལས་གཞན་མི་བྱེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི། བརྒྱ༷ད་པ༷་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷་བརྩོ༷ན་པ་ཡིན་ནོ། །འཆལ་ཚུལ་རྩོལ་བའི་དྲི་བྲལ་ཕྱིར། །དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྣ་ཚོགས་པའི། །དྲི་མ་རྟག་ཏུ་དྲི་མ་ཅན། །དྲི་མ་མེད་པས་གང་དག་པ། །དྲི་མ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །
ཆོས་དུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་དག་པས་ས་གསུམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །དག་པས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་ཅི་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་
5-1-292


གཟུང་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་ཐོ༷ས་པ༷ས་མི༷་ངོ༷མས་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ཆོས་སྟོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་དགེ་བ་དེས་ཐ་ན་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་རེ་བ་མེད་པ་ནི༷་ཟ༷ང་ཟི༷ང་མེ༷ད་པ༷ར་ཆོ༷ས་སྦྱི༷ན་པ་ད༷ང༌། རང་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་ཀུ༷ན་ཡོངས་སུ་སྦྱོ༷ང་བ༷་ད༷ང༌། སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་རྣམ་མཁྱེན་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ནམ་ཡང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོ༷ར་བ༷ས་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་སྐྱོ༷་ད༷ང༌། ཉན་རང་གི་སེམས་ལ་སྨོད་པ་ནི། ངོ༷་ཚ༷་ཤེས་པ་དང་ཁྲེ༷ལ་ཡོ༷ད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རློམ༷་སེམས་མེ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དེ༷་ཆོས་རྣ༷མ་པ་ལྔ༷་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ནི། །བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འོད་བྱེད་པའོ། །{ཡང༌། ཉོན་མོངས་དྲི་མ་རབ་འགགས་ནས། །དྲི་མེད་ཤེས་རབ་རབ་གསལ་བས། །ཚད་མེད་པ་ཡི་མུན་པ་དག །སེལ་བར་བྱེད་པའི་འོད་བྱེད་པའོ། །}ཞེས་སོ། །
ཆོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ས་བཞི་པ་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་རྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ཅེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉན་རང་གི་ས་ནས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བ་ནི། ན༷གས་སུ་གན༷ས་པ་དང༌། རང་དོན་ལ་དམིགས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མི་འདོད་པ་ནི་འདོ༷ད་པ་ཆུ༷ང་བ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཆོ༷ག་ཤེ༷ས་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་ནི། སྦྱ༷ངས་པ༷་ཡ༷ང་ད༷ག་སྡོ༷མ་རྟེ༷ན་ད༵ང༌། གང་ལ་བསླ༷བ་པ༷་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ནི་བསླབ་པ་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་གཏོ༷ང་བ་ད༵ང༌། འདོ༷ད་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ༷་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣ༷མས་ལ༷་སྨོ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པའི་སེམས་ད༷ང༌། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་བདོ༷ག་པ་ཀུ༷ན་གཏོ༷ང་བ་དང༌། རྣམ་
5-1-293


ཤེས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་སེམས་མི་སྦྱོར་བ་ནི་སེམས་མི༷་ཞུ༷མ་པ་སྟེ་མི་འདྲེ་བ༷་ད༷ང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་དག་པ་ནི་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དག་ཅིང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཆོས། །རབ་ཏུ་སྲེག་བྱེད་འོད་ལྟ་བུ། །དེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་ས་དེ་ནི། །གཉིས་པོ་སྲེག་པས་འོད་འཕྲོ་ཅན། །ཞེས་དང༌། རྟག་ཏུ་དག་པའི་འོད་ཀྱིས་གསལ། །འདུ་འཛི་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་འོད་ནི་རབ་འཕྲོ་བས། །ས་དེ་འོད་འཕྲོ་ཅན་དུ་འདོད། །ཞེས་སོ། །
སྤང་བྱའི་ཆོས་དུ་ཞིག་སྤངས་ན་ས་ལྔ་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིའི་གནས་དང་གནོད་སེམས་དང༌། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བློ་ངན་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྲ་བྲེགས་ཤིང་ངུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་ནི། ཁྱིམ་པ་དང་འདྲི༷ས་པ་སྤོང་བ་ད༷ང༌། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་རྣམས་དང་ཡུད་ཙམ་ཡང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་ཤིང་དེ་དག་མེད་ན་ཡང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་འདྲིས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་སྦྱར་དགོས་པ་ལ་སེམས་ཅན་འདི་དག་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལ་སེར་སྣའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །སྙམ་པ་ནི། རང་གི་ཁྱི༷མ་ལ༷་འཁྲེ༷ན་པ༷་སྟེ། སེར་སྣ་བྱེད་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཉན་རང་གི་སེམས་ནི་འདུ༷་འཛི༷་སྟེ་དེ་སྐྱེ་བའི་གན༷ས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །གནོད་འཚེ་ད༷ང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནི་གནོ༷ད་སེ༷མས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་བད༷ག་ལ་བསྟོ༷ད་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་གཞ༷ན་ལ༷་བརྙ༷ས་པ༷་སྟེ། སྨོད་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་ན་འཕགས་པའི་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཞེས་
5-1-294


མི༷་དགེ༷་བའི་ལ༷ས་ཀྱི༷་ལ༷མ་བཅུ༷་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །རློམ་སེམས་དང་ཁེངས་པ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་བ་ནི་རློམ༷་སེམས་སྤོང་བ་དང་ཁེ༷ངས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་ཕྱི༷ན་ཅི༷་ལོ༷ག་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །བློ༷་ང༷ན་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དུག་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་མ་མཐོང་བ་ནི༷་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་བཟོ༷ད་པ་སྟེ་རང་དགར་འཇོག་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་སྤང་བྱའི་ཆོས་བཅུ༷་པོ༷་འདི༷་ནི༷་རྣ༷མ་པར་སྤ༷ངས་ན༵་ས༷་ལྔ༷་པ༷་སྦྱང་དཀའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་འཐོ༵བ་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅིང༌། །རང་གི་སེམས་ཀྱང་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱང་དཀའ་བ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱང་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ཡང༌། རང་བཞིན་སྒྱུ་རྩལ་བཟོད་གནས་ཀུན། །བསམ་གཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ལས། །རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྦྱང་དཀའ་འདོད། །ཞེས་སོ། །
གཉེན་པོའི་ཆོས་དུ་ཞིག་རྫོགས་པ་དང་སྤང་བྱའི་ཆོས་དུ་ཞིག་སྤོང་བས་ས་དྲུག་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་དང༌། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་གཉེན་པོའི་ཆོས་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་སྤངས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསེ་རུ་རང་སངས་རྒྱས་ལ་དག༷འ་བའི་སེམས་སྤངས་པ་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དོན་ལ་སྐྲ༷ག་པ༷འི་སེ༷མས་སྤ༷ངས་པ་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློང་བ་པོས་བསླ༷ངས་ན༷་སེམས་མི༷་ཞུ༷མ་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདོ༷ག་པ༷་ཀུ༷ན་བཏ༷ང་ཡ༷ང་སེམས་མི༷་དག༷འ་བ་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། རང་ཉིད་དབུ༷ལ་ཡ༷ང་སློ༷ང་མོ་པ༷་མི༷་སྤོ༷ང་ཞིང༌། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་ཁ་ཟས་ཡག་ཏུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་གསོག་ཏུ་མི་བྱེད་
5-1-295


པས་ས༷་དྲུ༷ག་པ༷་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་འཐོ༷བ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྟེན་ནས། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །གཉིས་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་ཞེས་བཤད། །ཅེས་སོ། །
ཉེས་པའི་ཆོས་དུ་ཞིག་ཆད་པས་ས་བདུན་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པོ་ལ་གནས་དང་ཆགས། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ། །དེར་ལྟ་བ་ཡི་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བད༷ག་ཏུ་འཛིན་པ་ད༷ང་སེ༷མས་ཅ༷ན་དུ་འཛི༷ན་པ་ད༷ང༌། སྲོ༷ག་ཏུ་འཛིན་པ་ད༷ང༌། ག༷ང་ཟ༷ག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་བྱ་སྟེ། བདག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་{དངོས་པོ་{ཉོན་མོངས་}གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ༷ད་པར་འཛིན་པ་དང༌། རྟ༷ག་པར་འཛིན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཆོས་གང་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་དེ་རྟག་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚ༷ན་མ༷འི་འདུ་ཤེས་མི་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ༷ར་ལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ལྟ་བ་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུ༷ང་པོ༷་ད༷ང་ཁ༷མས་ད༷ང་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་རྣམས་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་ད༷ག་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ༷མས་གསུ༷མ་པ༷་ལ༷་ཞེན་པས་གན༷ས་པ་ད༷ང་ཆ༷གས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆད་པར་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སེ༷མས་ནི༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་ཞུ༷མ་ཞིང་སྒྱིད་ལུགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཀུན་བཏགས་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་ཀྱང་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་གསུ༷མ་གྱི་དངོས་པོར་དམིགས་པའི་ལྟ་བས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མི་མཐོང་བས་དཀོན་མཆོག་གི་དངོས་
5-1-296


པོ་དེར་ལྟ་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་བྱ་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེར་ལྟ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ལ༷་དེ༷ར་ལྟ༷་བ༷འི༷་མངོ༷ན་པར་ཞེ༷ན་པ་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་ན་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་འདི་ད༷ང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་འགལ་ལོ། །ཞེས་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷་རྩོ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་པས་དེས་ཀྱང་སྟོང་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ༷་ད༷ང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འག༷ལ་བ༷འི་ཉེ༷ས་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་ས་བདུན་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ག༷ང་ལ༷་རྣ༷མ་པར་ཆ༷ད་པ༷འི་རྒྱུ་དེ༷་ཡི༷ས་ས༷་བདུ༷ན་པ༷་རིང་དུ་སོང་བ་འཐོ༷བ་བོ། །
ས་བདུན་པ་ལ་གནས་པ་དེས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་དུ་ཞིག་རྫོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བཟོད་དང་ཤེས་པ་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་གི་སྟོང་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པ་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པར་ཤེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པར་ཤེས་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་
5-1-297


པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་སྟེ། རྣ༷མ་ཐ༷ར་སྒོ༷་གསུ༷མ་ཤེ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་འཁོ༷ར་གསུ༷མ་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ནི་སྙི༷ང་རྗེ༷་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི༷་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རློ༷མ་པ་སྟེ་བརྙས་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉ༷མ་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཚུ༷ལ་གཅི༷ག་ཤེ༷ས་པ་དང༌། སྡུད་པར་ནི། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་རབ་སྟེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་དེ་བཞིན་ནོ། །དགེ་ཆོས་ཆུད་མ་གསན་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན། །འདིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཚུལ་གཅིག་སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་བཟོད་པ་ནི་མི༷་སྐྱེ༷་བ་བཟོ༷ད་པ་ད༷ང༌། མིང་དང༌། གཟུགས་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཤེ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། ཆོས་གཉིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དངོས་པོ་གཉིས་མེད་པའི་རྣ༷མ་པ༷་གཅི༷ག་ཏུ༷་སྟོ༷ན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་རྟོ༷ག་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་འཇོ༷མས་པ༷་ད༷ང༌། ཉན་རང་གི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་ནི་ཐེག་དམན་གྱི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ཉན་རང་གི་ལྟ༷་བ་སྤོང་བ་ད༷ང༌། བག་ཆགས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འདོར་བ་ནི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་སྤོ༷ང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཞི༷་གན༷ས་ངེ༷ས་པ༷ར་སེ༷མས་པ༷འི་ས་ད༷ང་ལྷ༷ག་མཐོ༷ང་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷འི་ས་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་ལ་དགའ་བ་མེད་པ་ནི་སེ༷མས་དུ༷ལ་བ་དང༌། དབང་པོ་དྲུག་ནས་ཤེས་པ་ཕྱི་རོལ་ལ་རབ་ཏུ་མི་འཕྲོ་བ་ནི་སེམས་ཞི༷་བ་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཐོབ་པ་ནི་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ལ༷་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ད༷ང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆ༷གས་པ༷འི་ས༷་མ་ཡིན་པ་དང༌། གང་འདོད་པའི་ཞིང་གཞན་དང་གཞན་དུ་གཅིག་ཆར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ག༷ར་འདོ༷ད་པ༷ར་ཞི༷ང་གཞ༷ན་དུ༷་ནི༷་མཉ༷མ་དུ་འགྲོ༷་བ་ད༷ང༌། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་དང་དེར་ལུས་སྟོན་པ་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་
5-1-298


འཁོར་ཀུ༷ན་ཏུ༷་བད༷ག་གི༷་ངོ༷་བོ༷་ནི༷་སྟོ༷ན་པ༷་ཉི༷ད་ད༷ང་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ས་བརྒྱད་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་འདོད་པའོ༷། །བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འདོད་དོ། །ཞེས་དང༌། འཁོར་ལོ་བཀོད་པའི་རྣམ་ཀུན་ལ། །འོད་ཀྱི་དྲ་བ་བརྩེ་བ་དང༌། །འཁོར་བའི་མཚོ་ཡི་འདམ་རྒལ་བས། །དེ་ལ་རིང་དུ་སོང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །
ས་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལས་ནི་རྣམ་པ་དུ་བཤད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཤེས་པ་ནི་སེ༷མས་ཅ༷ན་ཀུ༷ན་གྱི་ཡི༷ད་ཤེ༷ས་པ༷འི་ལས་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བརྩེ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མངོ༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ས་བརྩེ༷་བ༷འི་ལས་ད༷ང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་འཁོར་ལོ་སྒྱུར་བའི་ས་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་ཐམས་ཅད་གཏོང་ཞིང་དེས་རློམ་སེམས་སུ་ཡང་མི་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་བཟ༷ང་པོ་སྒྲུ༷བ་པ༷འི་ལས་ད༷ང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོ༷ངས་སུ༷་བརྟ༷ག་པའི་ཕྱི༷ར། ཆོས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ནི་སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་བསྟེ༷ན་པའི་ལས་དང༌། སྟོབས་བཅུ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབ༷ང་པོ༷་རྫོགས་པར་ཤེ༷ས་པ་ནི་དབང་པོ་མཆོག་ད༷ང་མཆོག་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱ༷ལ་བ༷འི༷་ཞི༷ང་སྦྱོ༷ང་བའི་ལས་དང་སྒྱུ༷་མ༷་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་
5-1-299


བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་ལ། དེའི་སེམས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེན་པས་མི་འཇུག་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ༷་བུར་གན༷ས་པའི་ལས་ད༷ང༌། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་བས༷མས་བཞི༷ན་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ་སྲི༷ད་པ༷་ལེ༷ན་པ༷འི་ལས་ཏེ། ལ༷ས་རྣ༷མ་པ༷་འདི༷་བརྒྱ༷ད་རྫོགས་པ་ནི་མཚན་མ་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར། ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །
ས་དགུ་པ་ལ་གནས་པས་ཆོས་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱའོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོ༷ན་ལ༷མ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུ་འདེབས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ད༷ག་ནི༷་མཐ༷འ་ཡ༷ས་པ་ད༷ང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ལྷ༷་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྒྲས་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་དྲི་ཟ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། མིའམ་ཅི་ལ་སོགས་པའི་སྐ༷ད་ཤེ༷ས་པ་ད༷ང༌། སྤོ༷བས་པ༷་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་ནི། སྤོབས་པའི་རྒྱུན་ཆུ༷་བོ༷་ལྟ༷་བུ༷་མི་ཟད་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྟོན་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་མངལ་ན་གནས་པ་མེད་ཅིང་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྫུས་ཤིང་སྐྱེ་བ་ནི་མང༷ལ་དུ༷་འཇུ༷ག་པ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བ་ནི༷་རི༷གས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང༌། རིགས་གང་ལས་སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་རྣམས་བྱུང་བར་གྱུར་པའི་རིགས་དེར་སྐྱེ་བ་ནི་རུ༷ས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང༌། རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོ༷་འབྲ༷ང་སྟེ། ཆོ་རིགས་
5-1-300


ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཀོད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་འཁོ༷ར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང༌། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ཁྱབ་པ་དང༌། དེ་དག་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱེ༷་བ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དང༌། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང༌། སེམས་ཅན་དེ་ད༷ག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི༷། ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཤི༷ང་གི་རྩ་བ་གསེར། སྡོང་པོ་བཻ་ཌཱུརྱ་ཡལ་ག་ལོ་འདབ་རྣ༷མས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་གྲུབ་པ་ད༷ང༌། ཡལ་ག་ལོ་འདབ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་བཀོད་པའམ་རྒྱན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཕུ༷ན་སུ༷མ་ཚོ༷གས་པ༷་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་བློ་གྲོས་བཟང་པོའི་ཕྱིར། ས་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་རྫོགས་པར་འཐོབ་པ་ཡི༷ན་ནོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བློ་བཟང༌། །ས་དེ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཡིན། །ཞེས་སོ། །
ས་བཅུ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །བ་ཡིན་ནོ། །ས་དགུ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བདུན་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་གཅིག་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དགུ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཞེས་པ་གཅིག་ཏུ་བགྲངས་པས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གས་བསྡུས་པའི་ས་དགུའོ། །དེ་ལ་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་དང༌། རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། བརྒྱད་པའི་ས་དང༌། མཐོང་བའི་ས་དང༌། བསྲབས་པའི་ས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང༌། བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་ས་སྟེ་བདུན་ནོ། །དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ནི། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སའོ། །རིགས་ཀྱི་ས་ནི་བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་སའོ། །བརྒྱད་པའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་
5-1-301


ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པའི་ས་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནས་བགྲངས་ན་བརྒྱད་པར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སའོ། །བསྲབས་པའི་ས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ས་སྟེ་དེས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་བསྲབ་མོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་སྟེ་དེས་འདོད་པ་ལ་བདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་སྤངས་པས་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་ས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དེ་བྱ་བ་བྱས་སོ། །ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ན་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་དང་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡང་ན་འདི་བྱས་པ་སྲུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་སྲུང་བ་དེའི་ས་ནི་བྱས་པ་སྲུང་བའི་སའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བདུན་པོ་དེ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་སྟེ། ས༷་དགུ༷་པོ་དེ་འད༷ས་ན༷ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ས་བཅུ་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་དེ་ནི༷་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ག༷ང་གི༷ས་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ས༷ར་གན༷ས་པ༷་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ༷་ནི༷་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འི་ས༷་བཅུ༷་པ༷་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཡི༷ན་པ༷་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་གཉིས་ཀྱི་སྤྲིན་བཞིན་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་རྟེན་ལ་ཡོད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྲིན་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ཆོས། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལེ་བརྒྱད་མ་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྟར། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་སོགས་ཀྱིས་འདིར་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ཆད་ཅིང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཞེས་པ་གཅིག་བཙུད་ནས་དེ་ལ་རང་བཟོའི་བཤད་པ་ཅི་རིགས་སུ་བྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
5-1-302


རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུས་པ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང༌། དེ་གང་དུ་གནས། དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང༌། ཞེས་པའི་ལན་དུ་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། སུ་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་སུ་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐ་སྙད་དུ་གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཡིན་པས། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་དེ་གཉེན་པོ་དུ་ཞིག་དུ་འགྱུར་ན། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མཐོ༷ང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་སྤང་བྱ་གཟུང་རྟོག་གཉིས་ད༷ང༌། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཏེ་བཞི་དང༌། གོ༷མས་པ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་སྤང་བྱ་གཟུང་རྟོག་གཉིས་དང༌། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཏེ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་གཉིས་ཀ་ལ༷་གཟུ༷ང་བ་ད༷ང་འཛི༷ན་པས་བསྡུས་པ༷འི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣ༷མས་ལམ་སོ་སོ་ལ་ཉེ༷་བ༷ར་ཞི༷་བ༷ར་བྱ༷་བ༷འི་ཕྱི༷ར་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེ༷ན་པོ༷་ཡང་རྣ༷མ་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་ལམ་སོ་སོ་ལ་གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་རྒྱས་པ་ནི་སྐབས་ལྔ་པ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་དེ་ལ་ཞུགས་པ་དང་དེའི་བྱེད་ལས་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་ནི་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ངེས་པར་འབྱུང་བས་སྔར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་དང༌། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གནོད་འཇོམས་ལས། སྔར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྒྲ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་
5-1-303


གཟུངས་ཀྱི་སྒོའི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་དང༌། ད་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་དང་དེའི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གྱི་སྐུས་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ། །གནོད་འཇོམས་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་{བསྡུས་པ་}ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དོན་ནི། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས། དེར་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྨིན་ཅིང་རྫོགས་པའོ། །གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་དེའི་སླད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཞེས་པ་ནས། རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་རིལ་བོ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །
དེ་ལ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང༌། །མཐའ་ལས་འདས་པའི་ངེས་འབྱུང་དང༌། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་
5-1-304


དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཤེས་བྱ། །འདི་ལ་རབ་འབྱོར་གྱི་ཞུ་བ་ལྔ་བར་མ་ཆད་དུ་བྱུང་བ་ནི། ཐེག་ཆེན་འདི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་དེའི་ཆེད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་དང༌། ཐེག་པ་འདི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དང༌། ཐེག་པ་འདི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པ་དང༌། ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་འགྲོ་འོང་གནས་གསུམ་མེད་པ་དང༌། ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་མི་དམིགས་ལགས་སོ། །ཞེས་པའི་ལན་དང་བཅས་པ་ཆེད་དུ་བྱ་དང༌། ཞེས་པ་ནས། མཐའ་ལས་འདས་པའི་ངེས་འབྱུང་དང༌། ཞེས་པའི་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་བསླབས་ནས་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དང་བཅས་པས་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་ཏེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། ཞེས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པའི་ལན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་དང༌། བཅས་པས་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། ཞེས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆེད་ནི་གང་བྱ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཆེད་ཡིན་ལ། བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འདིའི་ཆེད་དུ་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་དེའི་སླད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་ཡང༌། སྒྲུབ་པ་འདི་
5-1-305


ནི་སྲིད་དང་འགྲོ་བ་ཀུན། །ཟིལ་གྱིས་མནན་འགྲོ་ཞི་བ་མཆོག་དང་ལྡན། །ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་ཚོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཕེལ། །བྱམས་པའི་བསམ་པས་རྟག་ཏུ་འགྲོ་བ་སྡུད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྐབས་དང་པོ་འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་གཅིག་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལ། སྔར་ནི་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། འཇུག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ། སྒོམ་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ཞིང༌། འདིར་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ་ནི་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཐེག་ཆེན་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེ་ན་མདོ་ད༷ང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། ཁམས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ཤིང་འབྱམས་ཀླས་པར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་འབའ་ཞིག་བསྟན་ཏོ། །མཉ༷མ་ཉི༷ད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་དང་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ད༷ང་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐེག་ཆེན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅིག་ཆར་ལྷགས་ནས་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་འཁོད་ནས་གནས་ཀྱང་དོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེའི་ངང་དུ་སེམས་ཅན་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བའི་འགག་པ་མེད་གང་ན་ཡང་གནས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་འོང་གནས་པའི་འབ༷ད་པ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ད༷ང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་དོན་དམ་པའི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་
5-1-306


ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཐ༷འ་ཐམས་ཅད་ལ༷ས་འད༷ས་པ༷འི་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ད༷ང༌། ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་ནི་ཐོ༷བ་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པའི་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་{ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་}ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་ཉིད་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་ཏེ། ཆོས་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །ལ༷མ་གྱི༷་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་ངེ༷ས་འབྱུ༷ང་ལ་ལམ་ནི་སྔར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོར་བསྟན་པ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། ལམ་དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱིན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་བྱ་དང༌། ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངེས་འབྱུང་སྟེ། འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆེ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཆེ་བ་དང༌། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་འབད་པ་མེད་པའི་ཆེ་བ་དང༌། མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཆེ་བ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པའི་ཆེ་བ་དང༌། གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་དང༌། ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པའི་ཆེ་བ་སྟེ༷། ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣ༷མ་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཀྱི༷ས་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་འགྱུར་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི༷་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་སྒྲུ༷བ་
5-1-307


པ༷་ཡིན་པར་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཚོ༷གས་ནི༷་ངེ༷ས་པ༷ར་འབྱུ༷ང་བཅ༷ས་རྣ༷མས། །ཐུ༷བ་པ༷འི་རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ༷་ཉི༷ད། །ཅེས་པ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒོ་གསུམ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ལས་གཉིས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར་རབ་འབྱོར་ལེའུ་ཉེར་གཅིག་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སོང་ངོ༌། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་ད༷ང་པོ༷འི་འགྲེལ་པའོ༷།།      །།ཉི་ཁྲི་ལེའུ་བརྒྱད་པ་ལྟར་ན། རབ་འབྱོར་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།      །
༈ ད་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་ནས་གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་གསུམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནི་དྲང་དགོས་པའི་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་ཚུལ་དུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང༌། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང༌། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང༌། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བཅུ་ལས་དང་པོ་ནི། སྐབས་འདིར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པའི་ལྟས་སུ་འཁོར་འདུས་པ་བསྟན་པ་དང་འོད་བསྟན་པ་ཡང་བྱས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཀྱིས་ལྷ༷་རྣ༷མས་ཀྱི་འོད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་དགོས་པ་ནི། འཁོར་དུ་འདུས་པའི་ལྷ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྣོད་དུ་རུ༷ང་བ༷ར་བྱ༷་བ༷འི་ཕྱི༷ར་ཏེ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་གྱིས། ལྷའི་བུ་གང་དག་
5-1-308


གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འོ༷ད་ཀྱི༷ས། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་འོད་མོ༷ག་མོ༷ག་པོ༷ར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མཛ༷ད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ནོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཤིང་བཅོས་མའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་གྱིས་ལྷའི་བུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དག་གི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བའི་ཡུ༷ལ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་ངེ༷ས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ༷་གསུམ་ཆར་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ལ་ཁྱ༷བ་པ༷་ཡིན་ཏེ། གནོད་འཇོམས་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། གཉིས་ཀ་ཡང་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལ། ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལམ་ཤེས་དེའི་ར༷ང་བཞི༷ན་ནམ་ངོ་བོ་ནི། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་ད༷ང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ནས་གཟུང་སྟེ་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དག་གོ །ལམ་ཤེས་དེ༷འི༷་བྱེད་ལ༷ས་ནི་ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི། མོ༷ག་མོ༷ག་པོ༷ར་བྱེ༷ད་ལ༷་སོ༷གས་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
5-1-309


ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ལམ་རང་བཞིན་ལ་གང་གི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བསྡུས་པར་འགྱུར་ན། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །བའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལ༷མ་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ངང་ཚུ༷ལ་ལམ་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ༷་ནི༷་འཕ༷གས་པ༷འི་བདེ༷ན་པ༷་བཞི༷་པོ་ད༷ག་གི༷་རྣ༷མ་པ༷་རྣམས་དངོས་པོར་མི༷་དམི༷གས་པའི་སྒོ༷་ན༷ས་ནི༷་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཀྱི་ལ༷མ་འདི༷་བསྡུས་པར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། ནད་ལྟ་བུ་དང༌། འབྲས་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང༌། སྡིག་པ་དང༌། གཞན་ལ་རགས་ལས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང༌། འཇིགས་པ་དང༌། འཚེ་བ་དང༌། འགོ་བའི་ནད་ལྟ་བུར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་དང་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི། ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞིང་ཇི་ལྟར་འགག་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང༌། ཞེས་པ་ནས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང༌། ཞེས་པའི་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བ་དང༌། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །ཅེས་པ་ནས། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་བར་འགག་པ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འགག་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ལམ་གྱི་
5-1-310


བདེན་པ་འདི་ལྟར་བསྒོམ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས། མ་འདྲེས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་སྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཉན་རང་གི་སའི་ཚུལ་གྱིས་སྔར་གྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། བྱུང་ནས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དབང་བསྒྱུར་བའི་འདོད་དགུར་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་རང་ལ་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལྟར་ནང་ན་བདག་གི་སྙིང་པོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །རྐྱེན་དུ་མས་གསོ་དགོས་པ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་ནད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ནད་དོ། །ཞེན་པའི་གནོད་པ་ལྡན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་ཀྱི་མི་གཙང་བ་ཟག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཇིག་པས་རིམ་པ་ལྟར་སྐྲང་བ་དང༌། སྨིན་པ་དང༌། རྡོལ་བས་འབྲས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་སོ། །ཕྱི་ནང་གི་གནོད་པ་ཟུག་པར་བྱེད་ཅིང་བཅོས་དཀའ་བས་ཟུག་རྔུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཟུག་རྔུའོ། །སྨད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། གནོད་པར་འགྱུར་བའི་སྡིག་ཏོ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པའོ། །ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དབང་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་རག་ལས་པའོ། །ན་རྒ་འཆི་བས་འཇིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འདུ་བྱས་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མི་བརྟན་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པའོ། །རང་གི་ངང་དང་གནོད་པའི་ཀྱང་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །འཇིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའོ། །མ་ཚོར་བཞིན་དུ་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཚེ་བའི་ཕྱིར་འཚེ་བའོ། །གནོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་དང༌། འདྲ་བ་དང༌། འགོ་བའི་ནད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་འགོ་བའི་ནད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །འགོག་
5-1-311


པའི་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་དོན་ཡང༌། བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དབེན་པའོ། །བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྨོན་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ཕྱི་མ་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་དང་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་གཉིས་ནི་ལས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤི་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དང་པོ་གསུམ་ལས་གཉིས་འབྱུང་ཞིང༌། གཉིས་ལས་བདུན་འབྱུང་ལ། བདུན་ལས་ཀྱང་གསུམ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་འདི་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་བ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཀུན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་རྫས་སུ་གྲུབ་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་སྟོང་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྔ་མ་རྣམས་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནའི་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་རྣམས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་འགགས་ཤིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་གཞན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་དེ་ཉིད་འཕོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྔ་མ་དེ་མེད་པར་ཡང་ཕྱི་མ་མི་འབྱུང་བས་ཁ་དོན་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་ལན་ཅིག་འགགས་པའི་ཕྱི་ནས་དེའི་རིགས་གཏན་མེད་དུ་སོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་ནས་བདེན་པའི་ངོ་བོ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཀྱང༌། སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་རྣམས་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་
5-1-312


ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཡན་ལག་བྱེ་བྲག་བཅུ་གཉིས་གང༌། །ཐུབ་པས་རྟེན་འབྱུང་གསུངས་དེ་དག །ཉོན་མོངས་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །གསུམ་པོ་དག་ཏུ་ཟད་པར་འདུས། །དང་པོ་བརྒྱད་དང་དགུ་ཉོན་མོངས། །གཉིས་དང་བཅུ་པ་ལས་ཡིན་ཏེ། །ལྷག་མ་བདུན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། །བཅུ་གཉིས་ཆོས་ནི་གསུམ་དུ་འདུས། །གསུམ་པོ་དག་ལས་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། །གཉིས་ལས་བདུན་འབྱུང་བདུན་ལས་ཀྱང༌། །གསུམ་འབྱུང་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་དེ། །ཉིད་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར། །འགྲོ་ཀུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། །འདི་ལ་སེམས་ཅན་ཅི་ཡང་མེད། །སྟོང་པ་ཁོ་ནའི་ཆོས་རྣམས་ལས། །སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་ཟད། །ཁ་དོན་མར་མེ་མེ་ལོང་རྒྱ། །ས་བོན་མེ་ཤེལ་སྐྱུར་དང་སྒྲས། །ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང༌། །མི་འཕོ་བར་ཡང་མཁས་རྟོགས་བྱ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་ལའང༌། །གང་གིས་ཆད་པར་རྣམ་བཏགས་པ། །རྣམ་པར་མི་མཁས་དེ་ཡིས་ནི། །རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དོན་མ་མཐོང༌། །འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། །
དེ་ལྟར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པ་ལས་ད་རུང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བསྟན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། སྟོན་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བུས་དྲོད་སོགས་བསྟན་ན། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བཤད་དེ། །འདིར་འཕ༷གས་པ༷་
5-1-313


ཉ༷ན་ཐོ༷ས་གྱི་ལ༷མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ༷། མདོ་ལས། དྲོད་སོགས་འདི་ལྟར་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་ཞེས་པ་ནི༷་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་སྟོ༷ང་པ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །གཟུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བར་གྱི་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་དེ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣ༷མས་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་པ༷་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དེས༷་དྲོ༷་བ༷་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་ཅིང་དེ༷་ད༷ག་གི་སྟོང་ཉིད་གཅིག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དྲོད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་མི༷་དམི༷གས་པར་བསྟན་པ༷ས་རྩེ༷་མོ༷ར་གྱུ༷ར་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་རྟག་མི་རྟག་བདེ་སྡུག་བདག་བདག་མེད་ཞི་མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པས་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷་རྟ༷ག་ཅེས་བྱ་བ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཚུ༷ལ་གྱི༷ས་གན༷ས་པ༷་བཀ༷ག་པ༷ས་བཟོ༷ད་པ༷་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་རྣ༷མས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས། ས་དང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ནས། ས་བཅུ་པ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པ་ས༷་བཅུ༷་ད༷ག་ལ༷ས་བརྩ༷མས་ན༷ས་ནི༷་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི༷་གན༷ས་རྒྱ༷ས་པ༷ར་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ས། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་མཆོ༷ག་ཏུ༷་གྱུ༷ར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བཤ༷ད་དེ༷། དེ་ཉིད་ནི་ཅི་ལ་ཡང་དངོས་པོར་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱིས་དབྱིངས་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་
5-1-314


སོ། །དམིགས་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་ལ་ཡང་གནས་སུ་མི་རུང་བ། ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཏེ། རྫོགས་པའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི༷ས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང༌། མཁྱེ༷ན་ན༷ས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སུ་རུང་བའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་མ༷་གཟི༷གས་པ་དེའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེས་ན་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སློ༷བ་མ༷འི་ལམ་གང་དང༌། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།      །།
ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ་ཀྱི་སྤངས་རྟོགས་བསྡུས་པ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་སྐད་སྨྲ་བ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗོད་ན་ཤེས་པར་རུང་གི །རབ་འབྱོར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དང་པོར་སྟོན་པ་པོ་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་ཉན་པར་འདོད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཆོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་དང་རྨི་ལམ་དང་བྲག་ཆ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་རྒྱུས། བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་སུ་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་དཔེ་དང༌། མི་གཅིག་གི་རྨི་ལམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པའི་དཔེ་དང༌། མི་གཉིས་ཀྱི་རི་ཁྲོད་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན་གཅིག་གི་བྲག་ཆས་གཅིག་ཤོས་ཀྱི་བྲག་ཆ་སྒྲ་མི་ཤེས་པའི་དཔེ་དང༌། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་དཔེ་སྟེ། དཔེ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་དང་ཉན་པ་ལ་སོགས་པར་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་ཡང་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པས་སུས་ཀྱང་བཤད་པ་
5-1-315


དང་ཉན་པ་དང་ཐོས་པ་དང་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ར༷ང་བྱུ༷ང་བད༷ག་ཉི༷ད་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལ་སློབ་དཔོན་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ལྟར་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་ཡེ་ཤེས་ལ་ཤར་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་རྟོ༷གས་པ༷འི་ཕྱི༷ར། སྲིད་པ་ཐ་མའི་ལུས་ཐོབ་ཅིང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན། སློབ་དཔོན་གཞ༷ན་གྱི༷ས་སྒྲ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟ༷ན་ཡ༷ང་མི༷་དགོ༷ས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ༷། ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ནི་འོག་ནས་ཀྱང་རྒྱས་པར་འཆད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ཀྱང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་ཐ་མ་ལ་ལུས་ཐ་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན། སློབ་དཔོན་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་མ་བསྟན་ཀྱང༌། སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ཡེ་ཤེས་ལ་འཆར་བ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུ༷འི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲའི་རྐྱེན་ལས་ལྟོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཟ༷བ་པ༷་ཉི༷ད་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཀྱེ་མ་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཟབ་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཟབ་པ་སྟོན། ཕྲ་བ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་དང༌། ལྷའི་བུ་དག་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཟབ་པ་མ་ཡིན། ཕྲ་བ་མ་ཡིན། ཞེས་སོ། །འདི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོ། །གཟུགས་སོགས་ཟབ་པ་དང༌། ཕྲ་བ་བཀག་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་གཤིས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཉན་རང་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འདོད་པས་གཟུགས་སོགས་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་ཅིང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་
5-1-316


བཟོད་པ་འདི་ལ་མི་རྟེན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ད་ནི་སྟོན་པ་པོའི་སྒྲ་མེད་པར་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དག་འདི་སྙམ་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་ཏུ་འདོད་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་དག་བདག་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སུས་ཀྱང་ཉན་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས། གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་ག༷ང་དང་ག༷ང་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོ༷ན་ནི༷། རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་སྣང་བའི་གང་ཟག་ག༷ང་དང་ག༷ང་ལ༷། དཔེ་ཇི༷་ལྟ༷་ཇི༷་ལྟ༷་བུ༷ར་ཉ༷ན་པ་པོའི་གང་ཟག་ཏུ་འདོ༷ད་པ༷ར་བྱ་བ་ནི། སྟོན་པ་པོར་སྣང་བའི་གང་ཟག་དེ༷་དང་དེ༷་ལ༷་ཆོས་ཀྱི་དོ༷ན་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་སྟོན་པའི་སྒྲ༷འི་དངོས་པོ་མེ༷ད་ཀྱ༷ང་སྟོན་པ་དང་ཉན་པར་སྣང་བ་དེ༷་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་སྤྲུལ་པ་དེ༷་ལྟ༷་བུར༷་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣ༷ང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་སོ། །དོན་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོན་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་འབྱུང་བས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། སུས་ཀྱང་ཉན་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་ཉན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱང་འདས་དང་མྱང་འདས་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ཡང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་བསྟན་
5-1-317


པ་ནི་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ནཱ་རོ་པཎ་ཆེན་དང༌། འབུམ་ཏིག་མཁན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པ་མཐུན་པར། རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་དཔེ་བསྟན་གྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་བདེན་པ་དང༌། འཁྲུལ་བ་དང་གཤིས་ལ་མེད་པར་སྟོན་པའི་དཔེར་ནི་མ་བཤད་དོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཆོས་ཉན་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ནཱ་རོ་པཎ་ཆེན་གྱིས་ཀྱང༌། རྣམ་དག་རྣམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་པ་ཉིད། །ཅེས་པའི་སྐབས་སུ་མདོ་ཉིད་དྲངས་སོ། །འབུམ་ཏིག་མཁན་པོས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མདོ་ནང་འགལ་བ་དང༌། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་དགོངས་པ་མི་མཐུན་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང༌། མི་བསླུ་བའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་པའི་མཆོག་གོ །ཞེས་སོ། །མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི། ལ་ལ་ཉན་རང་དང༌། ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དང༌། ལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དང༌། ལ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པའོ། །ཆོས་གང་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་མི་མཉམ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་སྤྲུལ་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་བདེན་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། མྱ་ངན་འདས་པ་བདེན་གཅིག་པུར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ཚེ་ལྷག་མ་ལོག་མིན་ཞེས། །མཁས་པ་སུ་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་པ་གཅིག་པུ་དང༌། ལྷག་མ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བརྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ལོག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དཔེ་དོན་གྱི་ཆ་ཤས་གང་དང་གང་
5-1-318


མཚོན་པ་ཡང་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་གསུང་རབ་ནང་འགལ་དུ་མི་འགྱུར་བར་དཔེ་དོན་སྦྱར་དགོས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་འཆད་པ་དང༌། ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤར་བའི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་བསྟན་པ་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང་ལེན་པར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ནི་བཞི་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་སྡུད་པ་ལས། ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་དང་བཤད་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །འབྲས་བུ་ཐོབ་དང་རྐྱེན་རྒྱལ་དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་མགོན། །མཁས་པ་གསལ་བ་ཐོབ་པ་མྱ་ངན་འདས་གང་ཡིན། །དེ་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །གང་ཟག་བཞི་པོ་འདི་དག་དེ་ལ་མི་སྐྲག་སྟེ། །རྒྱལ་སྲས་བདེན་ལ་མཁས་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། །དགྲ་བཅོམ་དྲི་མ་བསལ་ཞིང་སོམ་ཉི་སྤངས་པ་དང༌། །བཞི་པ་དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །ཞེས་སོ། །
དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ནི་དོན་དམ་པར་གཟུགས་སོགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་བར་མི་རྟོགས་པས་གཟུ༷ང་དོ༷ན་རྟོ༷ག་པ༷་སྤོ༷ང་ཕྱི༷ར་ད༵ང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཅིང་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་ཡོད་པས་འཛི༷ན་པ༷་མི༷་སྤོ༷ང་ཕྱི༷ར་ད༷ང་ནི༵། རྟེ༷ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི༷ས་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུ༷འི་ལ༷མ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་བསྡུ༷ས་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་ཅིང་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། བསེ༷་རུ༷འི་ལ༷མ་ག༷ང་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།      །།
ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་ལམ་སྟོན་ཏེ། སེང་བཟང་སོགས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་ཡིན་པར་འདོད། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་བསྟན་ན། བཏ༷གས་པ༷་ཀུན་རྫོབ་དང༌། ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དོན་དམ་གཉིས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་མི༷་འག༷ལ་བ༷ར་སྟོ༷ན་པ༷འི་རྣ༷མ་པ༷་ནི་དྲོ༷་བར༷་གྱུ༷ར་པ༷འོ། །རྩེ༷་མོ༷ར་གྱུ༷ར་པ༷་ནི། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་འགྲི༷བ་པ༷་མེ༷ད་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་འཕེལ་
5-1-319


བ་མེད་པ༷ས་ཕྱེ༷་བ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་བསྟན་ཏོ། །ན༷ང་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷ས། གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོན་པའི་གཟུ༷གས་སོ༷གས་མི༷་འཛི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །ཞེས་པས་བཟོ༷ད་པ༷་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུ༷གས་སོ༷གས་སྐྱེ༷་བ༷་དང་སོགས་པའི་སྒྲས་འགག་པ་དང༌། བླང་དོར་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་དང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་རྣ༷མ་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྟན་པ་ནི༷་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་མཆོ༷ག་གོ །དྲོད་སོགས་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་ཡང་བདེན་གཉིས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་སོགས་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །
དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་མཐོང་བའི་ལམ་ནི། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེ༷ན་པ་ད༷ང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེ༷ན་པ་ལ༷་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེ༷ས་པ༷འི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་རྣ༷མ་པ་བཞི་བཞི༷་བསྟན་པ་ཡི༷ས་ལ༷མ་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཕ༷ན་ཡོ༷ན་དང་བཅ༷ས་པ༷་འདི༷་མདོ་ལས་བཤ༷ད་དོ༷། །
ལམ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། །ཆེན་པོ་ཚད་ནི་མེད་བཅས་དང༌། །དཔག་མེད་པ་དང་མཐའ་མེད་དང༌། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་
5-1-320


འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ད༷ང་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ད༷ག་ཕ༷ན་ཚུ༷ན་གཅིག་ལ་གཅིག་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ། བརྟེ༷ན་པ༷་དང་རྟེ༷ན་གྱི་དངོས་པོ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་རྣ༷མ་གྲ༷ངས་ཁ༷ས་མི༷་ལེ༷ན་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཆེ་བ་དང༌། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་སོགས་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དཔ༷ག་ཏུ་མེ༷ད་པ༷་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འགྲེས་ནི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ན་ཡོད་ཅིང༌། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་བཀྲལ་ལོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་ནི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་མཐའ་ད༷ང་དབུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་མཐ༷འ་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ༷ར་གན༷ས་ཤིང་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཕུང་པོ་ལ༷་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་དུ༷་ངེ༷ས་པར་འཛི༷ན་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་
5-1-321


བཟོད་པ་ནི་བཟང་བ་དང་ངན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་གཟུགས་སོགས་བླ༷ང་བ་མེ༷ད་པ་དང༌། དོ༷ར་བ༷་མེ༷ད་པ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ༷མས་སོ༷གས་ཚད་མེད་པ་བཞི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམས་པས་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པས་གླགས་མི་རྙེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོ༷ང་ཉི༷ད་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པས་གང་དུ་འདུག་ཀྱང་བག་ཚ་བའམ་འཇིག་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་{བདུད་དང་}བདུད་རིས་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ངན་ཞི་བ་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་འཐོ༷བ་པ༷ར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་སྦྱིན་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་རྣ༷མ་པ༷ར་བྱ༷ང་བའི་ཆོས་ཀུ༷ན་ཡོ༷ངས་སུ་བསྡུ༷ས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་ཉ༷མ་ང༷་བ༷འི་གནོད་པ་ཀུན་ད༷ང་དུག་གི་ན༷ད་ལ་སོགས་པ་ནད་ཀུ༷ན་སེ༷ལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པའི་དངོས་པོར་འཛི༷ན་པ་ཞི༷་བར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་བསྲུ༷ང་བ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་བསྐྱབ་པ་དང་བསྐྱང་བར་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ལས་བསྲུང་བ་དང༌། ནང་གི་ནད་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྐྱབ་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་{བདེན་པ་{བདེ་བ་}སྒྲུབ་པས་བསྐྱང་བར་མཛད་པའོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི། སྲོ༷ག་མི༷་གཅོ༷ད་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དགེ་བ་བཅུ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པའི་
5-1-322


ཚུ༷ལ་ལ༷་ནི༷། བད༷ག་ཉི༷ད་གན༷ས་ཏེ༷་སེ༷མས་ཅ༷ན་གཞན་ད༷ག་ཀྱང་དེ་ལ་འགོ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྦྱི༷ན་པ༷་གཏོང་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཤེས་རབ་བསྒོམ་ཡང་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཤིང༌། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཏུ༷་བསྔོ༷་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལ༷མ་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་བཅུ་དྲུག་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མཐོང་སྤང་གི་དྲི་མ་མེད་ཅིང་གཟུངས་འཛིན་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དབུ་མ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དེ་ནས་དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས། །འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་མེད་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་དྲི་མ་མེད། །འཛིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ། །དེ་འདིའི་གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་སྟེ། །ས་ནི་དང་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། འདི༷་ད༷ང་གཞ༷ན་པ༷འི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གྱི༷ས། །ཕ༷ན་ཡོ༷ན་ཆེ༷་བ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་དོ། ། 
ད་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འདུལ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་དང་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམས་པས་རང་བཞིན་གྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པ་དང༌། དུག་དང་བྱད་དང་མེ་ལ་སོགས་པས་མི་གནོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ས་ཕྱོགས་མཆོད་རྟེན་དུ་བྱས་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་སུ། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །འདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། །གནོད་པས་རྫི་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་མཆོད་རྟེན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུ༷ན་ན༷ས་ཞི༷་ཞིང་དུལ་བ་ད༷ང་ཐམས་ཅད་ནས་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་གཞན་ལ༷་འདུ༷ད་ཅིང་ང་
5-1-323


རྒྱལ་ད༷ང་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང༌། ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་ལ༷ས་རྒྱ༷ལ་བ་ད༷ང༌། དུག་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པའི་གནོ༷ད་པ༷ས་རྫི༷་བ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ད༷ང་ནི༷། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚེ་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་བཞུགས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་{རྒྱུས་}ས་ཕྱོགས་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོ༷ད་རྟེ༷ན་ཉི༷ད་དུ་བྱས་པས་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང་ནི༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མོས་པ་དང༌། བསྔོ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པ་སྟེ་ལྔ་ཡོད་པ་ལས། 
དང་པོར་རེ་ཞིག་མོས་པ་བཤད་པ་ནི། དབུ་མ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། མོས་པའི་དབྱེ་བ། མོས་པའི་བར་གཅོད། མོས་པའི་ཕན་ཡོན། མོས་པའི་དཔེ། མོས་པ་ལ་མི་ཞུམ་པ། མོས་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་དྲུག་བསྟན་པ་ལས། སྐབས་འདིའི་མོས་པ་ནི། རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་འཁོར་བ་ལས་རིང་དུ་སོང་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་མོས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། དེ་འཕེལ་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུས་མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་འཛིན་པའི་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་འདི་ཉིད་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པའི་སྟོད་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གླེགས་བམ་དང༌། སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་གཉིས་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ཞུས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལེའུ་ཉེར་གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚམས་ཀྱི་བར་གྱི་མདོས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མོས་པའི་རྟགས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་སྟོན་གྱི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་པ་ལས་མོས་པ་སྟོན་པའི་མདོ་གུད་དུ་བཙལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་དང་གང་ལ་མོས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འགྱུ་བ་ཡིན་པས་དེ་དང་དེ་ལ་བསྟོད་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་དང་དེ་ལ་མོས་པར་གཞན་གྱིས་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་བསྟོད་ར་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་མོས་གུས་ཆེ་ཆུང་གཞན་གྱིས་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་མ་རིག་ཀྱང་རང་
5-1-324


ཉིད་མོས་པས་སྐབས་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྟོད་སོགས་ཅི་དགོས་ཞེ་ན། རང་དོན་མོས་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་གཉིས་དོན་དང༌། གཞན་དོན་མོས་པ་ལ་བསྟོད་སོགས་མེད་ན། གཞན་མོས་པའི་སྒོ་ནས་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གཞན་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གང་ལ་མོས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ལ་བསྟོད་བཀུར་སོགས་ངེས་པར་དགོས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་རང་དོན་མོས་པ་དགུའི་གནས་སྐབས་ལ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟོད་པ་དགུ་དང༌། གཉིས་དོན་མོས་པ་དགུའི་གནས་སྐབས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བཀུར་བ་དགུ་དང༌། གཞན་དོན་མོས་པ་དགུའི་གནས་སྐབས་སུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྔགས་པ་དགུ་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ཡིན་ངེས་སོ། །
ཁ་ཅིག་ན་རེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་སོགས་འདི་དག་མཛད་ཅིང༌། དེ་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་དང་འགལ་ཏེ། སྐབས་འདིའི་མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་དང༌། བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་འབའ་ཞིག་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་འབྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །རྣམ་གསུམ་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་བསྒྱུར་ན་འཁྲུལ་གཞི་ཆུང་ངོ༌། །དེ་ལ་མོ༷ས་པ༷་ར༷ང་གི༷་དོ༷ན་ད༷ང་ནི༵་ར༷ང་གཞ༷ན་དོ༷ན་ཏེ་གཉིས་དོན་ད༷ང་གཞ༷ན་དོ༷ན་ད༵ང༌། རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་དུ་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་ཞིང་གསུམ་པོ་དེ༷་རེ་རེ་ཡ༷ང་ནི༵་ཆུ༷ང་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ༵་སོ༷་སོ༷ར་རྣ༷མ་པ༷་གསུམ་གསུ༷མ་དུ༷་འདོ༵ད་དོ། །ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཆུ༷ང་ངུ༷འི་ཆུ༷ང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་
5-1-325


པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོ༷གས་པར་དབྱེ༷་བ༷་ཡི༵ས། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་དེ༷་ཡ༷ང་སོ་སོར་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་སྟེ་དེ༷་ལྟ༷ར་ན༵་རང་དོན་དགུ་དང༌། གཉིས་དོན་དགུ་དང༌། གཞན་དོན་དགུ་སྟེ། བསྡོམས་པས་རྣ༷མ་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ་བདུ༷ན་དུ༷་འདོ༵ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །རང་དོན་མོ༷ས་པ༷འི་གན༷ས་སྐ༷བས་དགུ་པོ་རྣ༷མས་ལ༷་ནི༵་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ༷་ལ༵་བསྟོད་པ་དགུ་ཚན་གཅིག་དང༌། གཉིས་དོན་མོས་པའི་གནས་སྐབས་དགུ་པོ་རྣམས་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་བཀུར་བ་དགུ་ཚན་གཅིག་དང༌། གཞན་དོན་མོས་པའི་གནས་སྐབས་དགུ་པོ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་དགུ་ཚན་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་དགུ༷་ཚ༷ན་གསུ༷མ་གྱི༷ས་བསྟོ༷ད་པ༷་དང་བཀུ༷ར་བ༷་ད༷ང་བསྔ༷གས་པ༷ར་འདོ༵ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མོ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། །བསྟོ༷ད་ད༷ང་བཀུ༷ར་ད༷ང་བསྔ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
ད་ནི་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་བཤད་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཁམས་གསུམ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བའི་མཆོག་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཆད་དོ། །འདི་ནི་དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། བསྔོ་བ་གང་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པ་ཆེར་མཛད་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་མཚན་མའི་དུག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པའི་བསྔོ་བ་ཡིན་པས་བསྔོ་བ་འདི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྔོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ། བསྔོ་བའི་ངོ་བོ་ནི་གང༌། བྱེད་པ་ནི་གང༌། 
5-1-326


རྣམ་པ་ནི་གང༌། མཚན་ཉིད་ནི་གང༌། དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བསྔོ་བའི་ཚུལ་ནི་གང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་ནི་གང༌། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྔོ་བ་འདིའི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གསུམ་གྱིས་ཉན་རང་གི་བསྔོ་བ་ལས་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྔོ༷་བ༷འི་ངོ་བོ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་གི་བསྔོ་བ་ནི། རང་གཅིག་པུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་དེས་ནི། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ངོ་བོ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །བསྔོ་བ་དེ༷འི༷་བྱེ༷ད་པ༷་ནི། མཆོ༷ག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡི༷ན་ནོ༷། །བསྔོ་བ་དེ༷་ནི༷་དམི༷གས་པ་མེ༷ད་པའི་རྣ༷མ་པ༷་ཅ༷ན་ནོ། །འདུ་ཤེས་དང་སེམས་དང་ལྟ་བ་ཕྱི༷ན་ཅི༷་མ༷་ལོ༷ག་པ་ནི་བསྔོ་བ་དེའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷། །བསྔོ་བྱའི་བསོད་ནམས་དེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེ༷ན་པར་ཤེས་པའི་ཚུལ་ད༷ང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་བསོ༷ད་ན༷མས་ཀྱི་ཚོ༷གས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལྟར་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་ཚོགས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་དྲ༷ན་པ༷འི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་བསྔོ་བའི་སེམས་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་པའི་ཚུལ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་མེད་དང་བསྔོ་བ་མི་འགལ་བའི་ཐ༷བས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅ༷ས་པའི་ཚུལ་དང༌། བསྔོ་བྱའི་དགེ་བ་མི་དམིགས་ཤིང་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཚུལ་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དེ་ལྟར་བསྔོས་པ་ནི། སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱིས་རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོས་པ་སྟེ། ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྔོ་བ་ནི། དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིར་འགྱུར་བའི་བསྔོ་ཚུལ་ལོ། །ཁ༷མས་གསུ༷མ་དང་དུས་གསུམ་དུ་མ་གཏོ༷གས་པ༷འི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ན། བསྔོ་བ་དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིའི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི་
5-1-327


ཚུལ་ལོ། །བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཉིད་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་ཕྱེས་ནས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་མངོན་ཤེས་ཐོབ་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉན་རང་འཕགས་པར་གྱུར་པ་ལ། གང་ཟག་ལ་ལས་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཆོས་གོས་བསོད་སྙོམས་མལ་ཆ་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་རྩི་སྟེ་རྐྱེན་བཞིས་མཆོད་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་འབྲིང་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྐྱེན་བཞིས་མཆོད་པ་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཆུ༷ང་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷འི༷་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་བསྔོ༷་བ༷་གཞ༷ན་ནམ་མཆོག་གི་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་པོ༷་དེ་བསོ༷ད་ན༷མས་ཆེ༷ན་པོ་འབྱུ༷ང་བའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དོ༷། །དེས་ན་སྒོམ་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་ཀུན་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །རང་རྒྱལ་རྣམས་དང་སློབ་དང་མི་སློབ་དང༌། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་གང་ཡོད་དང༌། །དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་བདག་ཡི་རང༌། །ཞེས་འཁོར་འདས་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བློས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལས་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དེ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བ་ནི། སྐབས་འདིའི་མདོའི་དགོངས་པར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་བསྔོ་བའི་ཚུལ་ཡང༌། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་བདག་སློབ་ཅིང༌། །དགེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྔོ། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པའི་དམིགས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བསྔོ་བ་ཡང་སྐབས་འདིའི་དགོངས་པ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །བསྔོ་
5-1-328


བ་འདི་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་པ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བློ་གང་གི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པ་དོན་དམ་པའི་བསྔོ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྔོ་བ་འདི་ནི་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ན་བསྔོ་བ་འདིའི་བཤད་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལེགས་པོ་ཡོད་དོ། །སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་འགྲིག་པར་སྣང་ངོ༌། །བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་འདི་དག་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་བཞི་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བསྔོ༷་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
ད་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོ་རང་གི་བསྔོ་བའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསྒོམས་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དོན་དམ་པར་འགྱུར། ཞེས་སོགས་ནི་བསྟན་བཅོས་སུ། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མི་འགལ་བར་བསྒྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ༷བས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི༷་དམི༷གས་པ༷་ད༷ག་གི༷ས། དགེ༷་བ༷འི་རྩ༷་བ་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ༷་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པ༷འི་དམ་པ་བསྒོ༷མ་པ༷འི་ཚུལ་ནི་ཡི༷ན་པ༷ར་སྐབས་འདི༷ར་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་པ་ཉིད་དོ༷། །མོས་བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་འདི་དག་ཟག་བཅས་སུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་འགལ་ཞིང་ཟག་བཅས་བཏགས་པ་བར་བཤད་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་མེད་དོ། །མདོ་ལས། མོས་སོགས་ཀྱི་འདི་དག་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རྗེ༷ས་སུ༷་ཡི༷་ར༷ང་བ༷། །ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ༷་བླ༷་མེ༷ད་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།    །།
5-1-329


ད་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་ལྔ་པ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་སྣང་བར་བགྱིད་པའོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། གཟུགས་སོགས་སྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ནི་བསྟན་བཅོས་སུ། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་ནི་སྐྱོན་དང་མུན་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉི༷ད་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཕར་ཕྱིན་གཞན་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོ༷ག་ཉི༷ད་དང༌། གཟུགས་སོགས་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀུ༷ན་ལ༷་མངོ༷ན་པ༷ར་འདུ༷་མི་བྱེ༷ད་ཅིང་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པ༷འི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དེས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷ར་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི༷་གཏོ༷ད་ཅིང་ཐོབ་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་གཟུགས་སོགས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང༌། བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ནི་དོ༷ན་དམ་ཆེ༷ན་པོ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། ། 
ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་མོས་པར་དཀའ་བའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ནོ། །
སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་གྲངས་མེད་པ་བསྟེ༷ན་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བ་ད༷ང༌། སྦྱི༷ན་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་ནི། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་ད༷ང༌། སྦྱིན་སོགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྩོན་
5-1-330


ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་མ་མཐོང་བའི་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ༷། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་རྣོན་ལ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་མ་ཐག་ནས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི༷་ལ༷་མོ༷ས་པ༷འི་རྒྱུ༷་ད༷ག་ཡི༷ན་ནོ། །
འོ་ན་མ་མོས་ཤིང་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་འཕོ༷ངས་པ༷འི་རྒྱུ༷་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་འཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། །བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་བཞི་བསྟན་ཏེ། བདུ༷ད་ཀྱི༷་ཐི༷བས་ཀྱི༷ས་ནོ༷ན་ཞིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ༷་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཟ༷བ་མོ༷འི་ཆོ༷ས་ལ༷་ཡིད་མ་ཆེས་ཤིང་མ༷་མོ༷ས་པ་ད༷ང༌། ཕུ༷ང་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མངོ༷ན་པར་ཞེ༷ན་པ་ད༷ང༌། སྡི༷ག་པ༷འི་གྲོ༷གས་པོ༷ས་ཡོ༷ངས་སུ་འཛི༷ན་པ༷་དང་བཞིའོ། །མདོ་ལས། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས། བདག་བསྟོད་ཅིང་གཞན་སྨོད་པ་ལ་རྒྱུ་བཞི་པར་བྱས་སོ། །བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདུད་ལས་འབའ་ཞིག་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་ཆོས་སྤོང་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་དེས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སེམས་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ལ་མོས་མ་མོས་ཀྱི་རྒྱུ་སྟོན་པའི་{སྐབས་འདིར་གཞན་དག་གིས་ནི་}སྐབས་དོན་ལས་{གྲོལ་{གོལ་}བའི་བཤད་པ་བྱས་ཡོད་དོ། །འདི་དག་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་དྲུག་པའི་ཕྱེད་སྔ་མས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྒྲུབ་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་དག་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུར་ཉེར་དྲུག་པའི་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དག་པའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །ངེས་པར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྗོད། །ཅེས་
5-1-331


སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་མགོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དག་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་གང་ཡང་མེད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་དང༌། དེ་ལ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པའི་མཐའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་མེད་དེ་གཅིག་གོ །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན། འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །གཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །ཅེས་པས་འདིས་གཞི་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་སྟོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ཞེས་པ་འདིས་ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་ཀྱང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི། །གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ། །སོགས་པའི་ལམ་ནི་དག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདིས་
5-1-332


སྒོམ་ལམ་ཆུང་འབྲིང་ལ་སོགས་དགུའི་ཆོས་ཉིད་རང་རང་གི་སྤང་བྱའི་ངོ་སྐལ་གྱིས་དག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འབྲ༷ས་བུ༷་མྱང་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་ད༷ག་པ༷་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་རང་བཞིན་གྱིས་ད༷ག་པ༷་དེ་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ༷། ག༷ང་གི༷་ཕྱི༷ར། གཅིག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་སུ་མེད་དེ༷་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཉི༷ས་སུ་བྱར་མེད་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་མ་ཡིན་པར་མ་ཆད་ཅིང་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཐ༷་མི་ད༷ད་པའི་སྒོ་ནས། དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ༷་ཡི༷ན་ཞི༷ང་གཅ༷ད་དུ༷་མེད། གཞོམ་དུ་མེད། གཤིག་ཏུ་མེ༷ད་པ༷ས་དེའི་ཕྱིར་ད༷ག་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པ༷ར་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །
སློ༷བ་མ༷་རྒྱུན་ཞུགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱས་དག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱའི་ཉོན་མོངས་ཉ༷མས་ཤིང་མེད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱས་དག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱིས་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་ད༷ང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉམས་ཤིང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སར་གནས་ཀྱི་རྒྱ༷ལ་སྲ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱས་ད༷ག་པ༷་ཡིན་ཏེ༷། རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ཤིང་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དུས་དང་རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་ཏུ་ཤི༷ན་ཏུ༷་རྣམ་པར་དག་པ༷་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་གཏན་ནས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ཁམས་གསུམ་ས༷་དགུ༷་ལ་ནི༷་སྒོམ་སྤང་ཆེ༷ན་པོ༷འི༷་ཆེ༷ན་པོ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དྲི༷་མ༷འི༷་གཉེ༷ན་པོ༷་ཆུ༷ང་ངུ༷འི་ཆུ༷ང་ངུ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྒོམ་ལ༷མ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ནི༷་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་{ཆོས་ནི་རང་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་}སྤང་བྱའི་དྲི་མས་ད༷ག་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། རང་རང་གི་སྤང་བྱའི་གཉེན་པོ་དག་ཅིང་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གལ་ཏེ་གཉེན་པོའི་ཆུང་ངུས་སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་དང་སྤང་བྱ་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པོ་ཆེན་པོས་སེལ་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་གཅིག་ན་ཡོད་པའི་གཉེན་པོས་
5-1-333


ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་སྒྲིབ་པ་སེལ་བ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་ལམ་དེ་དག་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཀླན་ཀ་སྤངས་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དྲི་མ་སེལ་ཚུལ་དང་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་དེ༷་ལ༷་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་ལན་གདབ་དགོས་པས། ཀླ༷ན་ཀ༷་དང་པོ་སྣང་བ་ཆུང་ངུས་མུན་པ་ཆེན་པོ་དང༌། མུན་པ་ཆུང་ངུ་ནི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་སེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་སྤ༷ངས་པ༷་ཡི༵ས་སྐྱོན་མེད་ལ། ཁམས་གཅིག་ན་ཡོད་པའི་ལ༷མ་ནི༷་འཇ༷ལ་བྱེད་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། གཞ༷ལ་བྱ༷་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ད༵ག་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང༌། གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉ༷མ་པ༷་ཉི༷ད་དུ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱི༷ས་ཁ༷མས་གསུ༷མ་ཅར་གྱི༷་སྒྲིབ་པ་གཅིག་ཅར་དུ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་གཉེ༷ན་པོ༷་གཅིག་ཅར་བ་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད་ཅིང་བསྟན་པ༷་ཡི༵ན་ནོ། །རྣམ་དག་གི་སྐབས་འདིར། གཞན་དག་གིས་ནི་གཞུང་དོན་སྒྲིབ་པའི་བཤད་པ་མང་པོ་བྱས་ཡོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཤི༷ན་ཏུ༷་ད༷ག་པ༷་ཞེ༷ས། །བྱ༷་བ༷་འདི༷་ནི༷་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ། །བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་མཁ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷། །ལ༷མ་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་དེ༷་འདྲ༷ར་བཤ༷ད། །ཅེས་པ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །
དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་གཉི༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།།      །།
༈ ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་བདུན་པའི་སྐབས་སུ། ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། གཉིས་ཀྱི་དབུས་ན་ཡང་མི་གནས་ན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་ལས་རིམ་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་
5-1-334


མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་པ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དང༌། དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཚུ༷་རོ༷ལ་སྲིད་པའི་མཐའ་དང༌། ཕ༷་རོ༷ལ་ཞི་བའི་མཐ༷འ་དང་སྲིད་ཞི་དེ༷་ད༷ག་གི་བ༷ར་ན༷་ཡང་རྟོག་པ་དང་དམིགས་པའི་ཆོས་ཚུལ་གྱིས་མི༷་གན༷ས་པ༷་དེས་དུ༷ས་གསུམ་པོ་རྣ༷མས་གཅིག་ཅར་གྱིས་མཉ༷མ་པ༷་ཉི༷ད་དུ་ཤེ༷ས་པའི་ཕྱི༷ར། དེ་ནི་སྲིད་ཞི་དང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ་ཡིན་པ༷ར་འདོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཤེ༷ས་པ༷ས་སྲི༷ད་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ཤི༷ང༌། །སྙི༷ང་རྗེ༷ས་ཞི༷་ལ༷་མི༷་གན༷ས་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་ལ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །མིང་དང་མཚན་མ་ལ་ཆགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ་མཚ༷ན་མ༷ར་དམི༷གས་པའི་སྒོ༷་ན༷ས་ཐ༷བས་ལ་མཁས་པ་མ༷་ཡི༷ན་པ༷ས། དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་རི༷ང་དུ་སྤོང་བ༷་སྟེ༷། ཤེར་ཕྱིན་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིར་ཡང་མི་ཞེན་ཅིང་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དུས་གསུམ་གཅིག་ཆར་དུ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷་ནི༷་སྲིད་ཞི་དང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དང༌། ཉེ་བའི་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་ཡི༷ས། ཤེར་ཕྱིན་དེ་དང་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་ཉེ༷་བ༷་ཉི༷ད་དུ༷་བཤ༷ད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཐ༷བས་མ༷་ཡི༷ན་པ༷ས་རི༷ང་བ༷་ད༷ང༌། །ཐ༷བས་ཀྱི༷ས་རི༷ང་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་ཉི༷ད། །ཅེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ། །ཞེས་དང༌། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་སོགས་དང༌། དྲན་པ་
5-1-335


ཉེར་བཞག་སོགས་ལ་སྤྱོད་ན་ཆགས་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མཚན་མ་དང་དམིགས་པ་ལ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས། གཟུ༷གས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོ༷གས་པའི་ཕུ༷ང་པོ༷་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ཅེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པ་ད༷ང༌། ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དུ༷ས་གསུ༷མ་དུ་གཏོ༷གས་པ༷འི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ལ། འདས་པའི་ཆོས་ད༷ང༌། མ་འོངས་པའི་ཆོས་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱི༷ན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོ༷གས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི་ཕྱོ༷གས་ཀྱི་ཆོས་རྣ༷མས་ལ༷་སྤྱོ༷ད་པ༷འི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ནི། ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་མི༷་མཐུ༷ན་པའི་ཕྱོ༷གས་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མི༷་མཐུ༷ན་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སྦྱིན་པ་ཞིག་སྦྱིན་ནོ། །འདི་ལ་སྦྱིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྦྱིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི། སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ངར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་འཛུད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པས། །རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་ཅིང་ཆགས་པས་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། སྦྱི༷ན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་ང༷ར་འཛི༷ན་ཅིང་{ཆགས་པ་དང་གཞན་དུ་འཛིན་ཅིང་}ཆགས་པ་མེ༵ད་པ་ནི་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །རང་ཉིད་སྦྱིན་སོགས་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ཅིང་གདུལ་བྱ་གཞ༷ན་ད༷ག་ཀྱང་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པའི་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ༷་འཛུ༷ད་པར་བྱེ༷ད་པ༵འི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷་ནི༷་ཆ༷གས་པ༷འི་མཐ༷འ་ཐམས་ཅད་
5-1-336


འགོ༷ག་པ་ཡིན་པ༵ས་ཆགས་པ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ཡང་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་དེ་གང་ཞེ་ན། །ཅི་ཙམ་དུ་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ༷ལ་བ་སངས་རྒྱས་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ༷་སོ༷གས་མཚན་མར་ཡིད་ལ༷་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ན་ཆ༷གས་པ༷་ཕྲ༵་མོ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་དེ་ལྟ་བུས་ཀྱང་མ་གོས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུའི་ལ༷མ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི༷ས་སྤྲོས་པ་དང་ཆགས་པས་དབེ༷ན་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ན༷་དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་དེ༷་ཟ༷བ་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ཟབ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅི་ཤེས་པས་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །གཤིས་ལུགས་དོན་དམ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་མ་བྱས་པའི་ར༷ང་བཞི༷ན་འོད་གསལ་དུ་གཅི༷ག་པ་ནི༷་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་གསུམ་དུ་སོ་སོར་རིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེ༷ས་པ༷ས་ཆ༷གས་པའི་རྣམ་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤོ༷ང་བ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
གལ་ཏེ་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་རྟོགས་པས་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ངོ་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །མཚན་འཛིན་གྱི་བློས་ཤེར་ཕྱིན་དེ་མཐོ༷ང་བ༷་དང་རྟོགས་པ་དང་ཤེས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་བཀ༷ག་པ༷་ཡི༵ས། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ༷་ནི༷་དམིགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་གང་ཟག་གིས་རྟོ༷གས་པ༷ར་དཀ༷འ་བ༷ར་བཤ༵ད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་མཚན་འཛིན་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་ཀྱང་འདས་པར་སྟོན་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པས་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །མཚན་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུ༷གས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་
5-1-337


པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷ས་མི༷་ཤེ༷ས་པའི་ཕྱི༵ར། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ༷་ནི༷་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པ༷ར་འདོ༵ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །
དེ་དག་གི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གི །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདི་ཤེས་བྱ། །གོང་དུ་བཤད་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ལུ༷གས་སམ་སྐབས་ལ༵། དུས་གསུམ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་མི༷་མཐུ༷ན་པའི་ཕྱོགས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་ཆགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དེའི་གཉེ༷ན་པོ༷་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ཤེས་པའི༷་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་གི༵ །རྣ༷མ་པ༷ར་དབྱེ༷་བ༷་མ༷་ལུ༷ས་པ༵་སྔར་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ༷་འ༷དི་མཐའ་དག་ཤེ༷ས་པར་བྱ༵འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། གཉེ༷ན་པོ༷འི་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་མ་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་སོགས་ལ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་ལ། །སྤྱོད་པ་བཀག་པས་སྦྱོར་བ་དང༌། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དང༌། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །གཞན་ལས་རག་ལས་མིན་གང་དང༌། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་འདི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་བརྒྱད་པས་སྟོན་ཏོ། །སྐབས་འདིར་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་སྦྱོར་བ་གཅིག་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་དཀའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་བསླབས་པས་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་གང་ཟག་གཞན་གྱི་བསྲུང་བ་ལ་རག་མ་ལས་པ་དང༌། 
5-1-338


རག་མ་ལས་པ་དེའི་ཤེས་བྱེད་དེ་དོན་ཚན་པ་བདུན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བར་འཆད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ་འདིར་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཚན་པ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་སྟོན་པར་མི་འོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཡང་གཙོ་བོ་བསྟན་པའི་ཞར་ལ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་དུ་མ་སྟོན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་གཟུ༷གས་སོ༷གས་རྟག་པ་དང༌། མི༷་རྟ༷ག་པ་ལ་སོ༷གས་པ་ད༷ང༌། སློབ་པའི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་མ༷་རྫོ༷གས་པ་ད༷ང༌། མི་སློབ་པ་འབྲས་བུའི་ཚེ་རྫོ༷གས་པ་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ལ༷་ཆ༷གས་པ༷་དང༌། ཆགས་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ལ༷་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོ༷ད་ཅིང་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ༷་བཀ༷ག་པ༷ས། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ཅིང་སྦྱོ༷ར་བ༷་ད༷ང་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་བྱའི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བསྟན་པ་དང་མ་བསྟན་པས་འཕེལ་འགྲིབ་ཏུ་མི༷་འགྱུ༷ར་བ་དང༌། ལེགས་ཉེས་གང་བརྗོད་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་སྡང་གི་བྱེ༷ད་པ་པོ༷་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་བསྟན་པའི་ཚེ་སེམས་མ་ཞུམ་པ་བྱ་དཀའ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་བརྩོན་པ་བྱ་དཀའ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག་པ་བྱ་དཀའ་བ་སྟེ། བྱ༷་དཀ༷འ་བ་གསུ༷མ་པོ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱོ༷ར་ཞིང་གོ་ཆ་བགོས་པའོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་བསྟན་པའི་ཚེ་མི་ཞུམ་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་དཀའ་བ་བགྱིད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྒོམ་པ་སྟེ། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བྱ་དཀའ་བ་གསུམ་པོ་དེ་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འབའ་ཞིག་མདོ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེར་འདུས་པའི་དགེ་སློང་གཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གང་ལ་བསླབས་ན་སྐ༷ལ་བ༷་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་འབྲ༷ས་བུ་ཐོ༷བ་པར་འདུག་པ༷ས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བཞི་དང༌། 
5-1-339


རང་བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་འབྲ༷ས་བུ་ཡང་ཡོ༷ད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྙམ་དུ་འདོ༷ད་པ༷་དེ༷་ད༷ང་ནི༷། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གཞ༷ན་གྱིས་བསྲུང་བ་ལ༷་ར༷ག་ལ༷ས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ག༷ང་གི་ཕྱིར་ད༷ང་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་དེའི་བསྲུང་བའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྣ༷ང་བ༷་རྣ༷མ་པ་བདུ༷ན་ལ་བསྲུང་བ་བསྐྱབ་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ། ཤེ༷ས་བྱེ༷ད་ཀྱི་དཔེར་བཀོད་པ་ཉིད་དོ༷། །གཞན་དག་གིས་ནི་སྐབས་འདིར་མདོ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་པ་བྱས་ཡོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྦྱོ༷ར་ད༷ང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཡན་ལག་ཕན་ཡོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་བཤད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པས་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཞེས་སོགས་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་བདག་གི་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །དེ་ལ་གཟུ༷གས་སོགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ༷་སོ༷གས་པའི་དངོས་པོར་རློམ་སེམས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་རྗེ་ཁོལ་གྱི་དངོས་པོར་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་ལ༷་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་རློམ༷་སེམས་མེ༷ད་པ༷་དང༌། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་མཚན་མར་ཞེས་བྱ་བ་བརྡར་བརྟག་པའི་དངོས་པོར་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ། རྣ༷མ་པ་བཞི༷་པོ་དེ་ནི་སྦྱོར་བ་དེ༷འི༷་ཕན་ཡོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཉ༷མ་པ་ཉི༷ད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། དེ༷་ཡི༷་མཉ༷མ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
5-1-340


ད་ནི་ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་བདེན་བཞིའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། །བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ལ། སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེ༷ན་པ༷་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ༷་ཡང་ཆོ༷ས་ཤེ༷ས་པའི་བཟོ༷ད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེ༷ས་པ་དང༌། རྗེ༷ས་སུ༷་ཤེ༷ས་པའི་བཟོད་པ༷་ད༷ང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ་བཞི་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་པའི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་བཞི་བཞི་བཅུ་དྲུག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་འདི༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུ༷ལ་ལམ་རང་བཞིན་ལ༷་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་མ་འགག་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུ༷གས་སོགས་རྟ༷ག་མི་རྟག་ལ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མ༷་ཡི༷ན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་རྟག་མི༷་རྟ༷ག་ལ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དུས་གསུམ་གྱི་མཐ༷འ་ལ༷ས་འད༷ས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་བཟོད་པ་རྣ༷མ་པར་ད༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་མ་
5-1-341


སྐྱེས་ཤིང་མ་འགག་པ་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ལ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་མ༷་སྐྱེ༷ས་མ༷་འག༷ག་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཡུལ་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་དག་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནམ་མཁ༷འ་དང་འདྲ༷་བར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཡུལ་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ཆགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཆ༷གས་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤ༷ངས་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཡུལ་ཅན་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡོ༷ངས་སུ༷་འཛི༷ན་པ་ཐམས་ཅད་ལ༷ས་གྲོ༷ལ་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཡུལ་དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་བརྗོ༷ད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ག༷ང་གི་ཕྱི༷ར་ཡུལ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དང་ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དག་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་འདི༷་དག་གི་དོ༷ན་བརྗོ༷ད་པ༷་ཙམ་གྱིས་གཞ༷ན་གྱི་རྒྱུད་ལ༷་མངོན་སུམ་དུ་སྦྱི༷ན་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། ཡུལ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དམི༷གས་པ༷་ཐམས་ཅད་མེ༷ད་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཡུལ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཤི༷ན་ཏུ༷་རྣ༷མ་པར་ད༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་ན༷ད་ལ་སོགས་པ་ན༷ད་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་མི༷་འབྱུ༷ང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ང༷ན་སོ༷ང་ཆ༷ད་ཅིང་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་རིན་པོ་ཆེས་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་འབྲ༷ས་བུ༷་ནི༷་མངོ༷ན་གསུམ་དུ༷་བྱ༷་བ་ལ༷་ཡང་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་དང༌། ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཚན་མ་དང་མ་
5-1-342


འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཅན་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་མཚ༷ན་མ༷་ད༷ག་ད༷ང་མ༷་འབྲེ༷ལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དངོ༷ས་པོ་བརྗོད་བྱ་ད༷ང་མི༷ང་རྗོད་བྱེད་ད༷ང༌། དེ་གཉི༷ས་པོ༷་གཉིས་ཀ་ལ༷་དམིགས་པའི་མཚན་འཛིན་གྱི་ཤེ༷ས་པ༷་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །སྐབས་འདིའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུང་འཛིན་བཞིན་དུ་སོ་སོར་མི་བསམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་དངོས་སུ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་འོག་མའི་མཐོང་ལམ་ཡང་དོན་གྱིས་གོ་བར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ནི༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷་མཐོང་ལམ་གྱིས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ལ༷་སོ༷གས་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ། །དེ༷་འདྲ༷་ཀུ༷ན་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད། །ཅེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །
སྔར་བཤད་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདི་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །སྔར་བཤད་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་འདི༷་ད༷ང༌། ཡ༷ང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་འདི༷་ད༷ང༌། ཡ༷ང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདི༷་ཡི༷ན་ཏེ༷། མཁྱེན་པ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་པོ༷་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འདི༷་ནི༷། མཁྱེན་པའི་གན༷ས་སྐ༷བས་གསུ༷མ་པོ༷་ད༷ག་ཀྱང་རྫོ༷གས་པ༷ར་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་གསུ༷མ་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།།      །།
5-1-343


༈ ད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་བཅུ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་རྣམ་པ་སྟོན་པ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། 
དང་པོ་ནི། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཞེས་སོ། །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་སྦྱོར་བ་བཞིས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད། གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཆོས་སུ་འཆད་པ་དང༌། བཟང་ངན་དུ་མར་འབྱེད་པ་དང༌། སྒོམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱི་དམ་བཅས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་གསུངས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་གཅིག་འབའ་ཞིག་གི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་སུ་དམ་བཅར་གསུངས་པ་རྣམས་བྱུང་ངོ༌། །སྐབས་འདི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཉེར་དགུ་པ་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོམ་ཚུལ་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཆད་པ་མདོའི་དགོངས་པ་ཡིན་པས། དེར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞིབ་ལ་རྒྱས་པར་ཕྱེས་ནས་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞི་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་གསུམ་ལས་འདི་ནི་སློབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། མ་འདྲེས་པ་གཞིའི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོན་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོན་ཅིང༌། ལམ་གྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་ནི་སྦྱོར་བ་བཞི་དང་སྒྲུབ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་དང་པོ་གསུམ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གཅིག་ཉིད་གང་ཟག་གསུམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་གནས་སྐབས་མི་གཅིག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ལམ་བདེན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་
5-1-344


དོན་ནི། སློབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་མ་འདྲེས་པ་གཞི༷་ཤེ༷ས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ༷འི༷་བྱེ༷་བྲ༷ག་རྣ༷མས་སྟོན་པ་ལ། འདིར་རྣ༷མ་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བའི་མིང་གི་བྱེ་ཕྲག་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་སྟོན་ཏོ། །དེ༷་རྣམས་ཀྱང་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ནི༷་རྣ༷མ་གསུ༷མ་དུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱི༷ར། རྣམ་པར་དེ༷་རྣམས་ནི༷་མཁྱེན་པའི་རྣ༷མ་པ་ཚན་པ༷་གསུ༷མ་དུ༷་འདོ༷ད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། །
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་ནི། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཞེས་པ་རྣམས་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དབེན་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཐུབ་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །
ཕུང་པོ་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གནས་མེད་པའི་དང༌། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་དང༌། རྟོག་དཔྱོད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དང༌། མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མིང་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་འཕྲོག་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཞིང་ཟད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་
5-1-345


དང༌། ཤེས་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་དང༌། སྐྱེ་འཆི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འཕོ་བ་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འཇིག་པ་མེད་པའི་དང༌། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་དང༌། ཉན་པ་དང་བརྗོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དང༌། མེ་ལོང་གི་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མིག་ཡོར་གྱི་དང༌། ཆུ་འབབ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྨིག་རྒྱུའི་དང༌། མཚན་མ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྒྱུ་མའི་དང༌། (མ་རིག་པའི་མུན་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྨོངས་པ་མེད་པའི་དང༌། )ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་དང༌། ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་དང༌། གནས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དང༌། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དང༌། རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི༷་གཡོ༷་བ༷འི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །
གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ནི། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ནོར་བར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཞི་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པའི་དང༌། ཞེ་སྡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དང༌། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་
5-1-346


སེལ་བའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་གཏི་མུག་མེད་པའི་དང༌། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བརྒྱ༷ད་ནི་རྒྱུ༷་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྤངས་པའི་དང༌། མཐའ་རྣམ་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཐ་མི་དད་པའི་དང༌། ཉན་རང་གི་ས་ལ་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཉམས་པ་མེད་པའི་དང༌། རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཚད་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བདུ༷ན་ནི་ལ༷མ་གྱི་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་རྟག་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚོལ་བར་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕ་རོལ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་བདག་མེད་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ལྔ༷་ནི་སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་གྱི་རྣམ་པའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ནི་འགོ༷ག་པ༷འི་རྣམ་པའོ། །
གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ནི། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་རྣམས། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་
5-1-347


རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །པ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས། སློབ་མའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་བདུན་ནི། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་མི་དགེའི་ཆོས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སོ་བདུན་པོ་དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་སོ་བདུན་ནོ། །གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་བཞི་ནི། དབེན་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་གྱི་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། སྙོམས་འཇུག་དགུ་དང༌། བདེན་པ་བཞི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དེ་དག་གི་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་དང༌། བཟློག་ཕྱོགས་བཅུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །
གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དགུ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སྟོབས་བཅུའི་དང༌། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་འཇིག་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཆགས་ཐོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། ཉན་རང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་དང༌། བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་རང་བྱུང་གི་དང༌། ཆོས་
5-1-348


ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་རྣམས་བསྡོམས་པས་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ནི་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་བཞིས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་གཅིག་རྣམ་པ་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་ལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང༌། རྣམ་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རྣ༷མ་པ༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་བཞིའི་སློབ་པ་པོའི་གང་ཟག་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ལྡན་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སུམ་ཅུ་པ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་འདི་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བསྙེན་བཀུར་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ལ༷་ལྷ༷ག་པ༷ར་བསྙེན་བཀུར་བྱ༷ས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ༷་ལ༷་དགེ༷་བ༷འི་རྩ༷་བ༷་བསྐྲུ༷ན་ཅིང་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ༷་བ༷འི་བཤེ༷ས་གཉེན་གྱི༷ས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་མགོ༷ན་དང་བཅ༷ས་པ༷་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི༷་མཉ༷ན་པ༷འི༷་སྣོ༷ད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་ཅིང་སློབ་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་བསྟེ༷ན་པ་ད༷ང༌། དེ་དག་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་ཀུ༷ན་མ་ཤེས་བར་ལ་འདྲི༷་ཞིང་ཞུས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པ་ད༷ང༌། བསྐལ་པ་མང་པོར་སྦྱི༷ན་པ་ད༷ང་ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ལ་སོ༷གས་པ་ཕར་ཕྱིན་རྣམས་ལ་སྔར་སྤྱོ༷ད་པ༷འི་རྒྱུས། ད་ལྟ་མི་སྐྲག་ཅིང་དད་པས་དང་དུ་ལེ༷ན་པ་ད༷ང༌། ཚིག་དོན་འཛི༷ན་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་དོན་ཁོང་
5-1-349


དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒོམ་པའི་སྣོ༷ད་དུ༷་རུང་བར་ད༷མ་པ༷་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་བཞེ༷ད་དོ༷། །
ད་ནི་སྣོད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུས་ཡུལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཀུན་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བར་འཆད་པ་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས་སྦྱོར་བ་གཅིག་དང་ལྷག་མ་སྦྱོར་བ་དང་འབྲེལ་ཞིང་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཉིན་མཚན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དུ་དབྱེ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་པའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ནི། གསུང་རབ་ཁྱད་འཕགས་རྣམས་སུ་གསུངས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཞེས་སོགས་ཚིག་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཞེས་པ་ནས་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྒོམ་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཟབ་པ་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་ཚད་མེད་པར་སྟོན་ལ། ཚེགས་ཆེན་ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་གཅིག་གིས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་དེ་སྣོད་མིན་ལ་བསྟན་པའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། ལུང་བསྟན་ཞེས་པ་ནས་གཞན་དོན་ཞེས་པའི་
5-1-350


བར་གྱིས་སྣོད་ལྡན་གྱིས་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། འཕེལ་མེད་ནས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང་གི་བར་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་དང༌། གཟུགས་སོགས་ནས་རྣམ་མི་རྟོག་གི་བར་གྱིས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་པའི་རྟགས་དང༌། འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ནི་དག་པ་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ཆོས་དག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང༌། མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་པས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རིམ་པ་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་མཚམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་གང་ལ༷་ཡང་མི༷་གན༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། མཚན་མ་དང་རྣམ་རྟོག་གིས་རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷་ཡང་བཀ༷ག་པ༷འི་ཕྱི༷ར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་དེའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་སྔ་མར་ནི། གནས་པ་བཀག་གོ །འདིར་སྒྲུབ་པ་བཀག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དོ། །གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཟ༷བ་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་རྣ༷མས་གཏི༷ང་དཔ༷ག་དཀ༷འ་བ༷འི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ད༷ག་ཚ༷ད་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར། ཤེར་ཕྱིན་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་དུ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ད༷ང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་སྣོད་མིན་ལ་བཤད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བཤད་ན་སྐྲག་ཅིང་མ་དད་པས་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་བསགས་པའི་རྒྱུས་ཕྱིས་ཚེ༷གས་ཆེ༷ན་པོས་ཀྱང་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཡུ༷ན་རི༷ང་པོར་རྟོ༷གས་པར་དཀའ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པའི་སྣོད་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷགས་པར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་རིང་བོར་མི་ཐོགས་པར་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུ༷ང་བསྟ༷ན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་དེ་
5-1-351


བཞིན་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། སྐྱེས་བུ་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་འབྱུང་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་ཞིང་ས་གཉིས་ཀྱི་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ་དང་བཅ༷ས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ད༷ང༌། དཔྱིད་ཀྱི་དཔེས་དགེ་བ་སྨིན་ཅིང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པ་དེ་བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ་ཉེ༷་བར་གྱུར་པ་ད༷ང༌། སྦྲུམ་མ་མྱུར་དུ་བཙའ་བའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དད་ཅིང་སློབ་པ་དེ་མྱུ༷ར་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ༷་ད༷ང༌། དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བསྡུ་བ་བཞིས་སེམས་ཅན་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང༌། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་འཕེ༷ལ་བ་མཐོང་བ་མེ༷ད་པ་དང་འགྲི༷བ་པ་མཐོང་བ་མེ༷ད་པ་དེའི་ཚེ་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱི༷ར་དང༌། ཆོ༷ས་ད༷ང་ཆོ༷ས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དུས་གསུམ་ལ་སོ༷གས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དང༌། གཟུ༷གས་སོ༷གས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པར་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དེའི་ཚེ་ཤེར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་ཅིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཟིན་པའི་རྟགས་ནི། གཟུགས་སོགས་གཞན་དབང་དང༌། གཟུ༷གས་སོ༷གས་དེ༷འི༷་མཚ༷ན་མ༷་ཀུན་བཏགས་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་ཡོངས་གྲུབ་ལ་དང་པོ་མི་རྟོག་ཅིང་རྗེས་སུ་ཡང་རྣ༷མ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་འདོད་དགུ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་འབྲ༷ས་བུ༷འི་ཆོས་རི༷ན་པོ་ཆེ༷་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་མངོན་ཤེས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྒྲུབ་ཅིང་སྦྱི༷ན་པར་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང༌། དོན་དམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དག་པའི་སླད་དུ་ཤེར་ཕྱིན་དེ༷་ནི༷་ད༷ག་པ༷འི་ཕུང་པོའོ། །ཤེར་ཕྱིན་བྲི་བ་ལ་སོགས་པ་མྱུར་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཟླ་བ་གཅིག་ནས་ལོའི་བར་གྱིས་འདྲི་བ་སོགས་བྱ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་
5-1-352


ཀྱི་དུས་མཚ༷མས་ངེས་པ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ་མདོ་ལས་གསུངས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྦྱོ༷ར་བ༷ར་བཅ༷ས་རྣ༷མས་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
34 ད་ནི་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་འདྲི་ཀློག་ཁ་དོན་བྱེད་སྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཡུམ་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུ་མདོ་ལས་གསུངས་པ་སྟེ། བདུ༷ད་ཀྱི༷་མཐུ༷་བཅོ༷མ་ཞིང་ནུས་པ་མེད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་པས་མཁྱེན་ཞིང་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་བཞི༷འོ༷། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཞེས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རོ་མ་མྱོང་བས་ཡུམ་གྱི་ཆོས་སྤྱོད་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྡུད་པ་ལས། ཐེག་པ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་བློ་ཆུང་བ། །གང་ཞིག་དཀོན་པའི་རིན་ཆེན་འདི་ནི་མ་རྙེད་པ། །དེ་ལ་བར་ཆད་བྱ་ཕྱིར་བདུད་ནི་སྤྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་གཅིག་པ་དང་སོ་གཉིས་པའི་སྐབས་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་བར་ཆད་ཇི་ལྟ་བུ་མཆིས། ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་པའི་སྐྱོན་འདི་དག་སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་དུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ཏེ། མདོ་ལས། ཆོས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་གསུངས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་དཔོན་སློབ་མི་འགྲིག་པ་ཇི་སྙེད་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་འཆད་ཉན་གྱི་སྐྱོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་འཕྱིས་པ་དང༌། ཧ་ཅང་མྱུར་བ་དང༌། གླལ་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་{སྟེག་{སྡིག་}པ་དང༌། གཡེང་བ་དང༌། ཡི་གེ་གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང༌། འདིའི་རོ་མ་མྱོང་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། འགྲོ་བ་དང༌། གླལ་ཞིང་ལུང་འབོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སྤྱོད་པའི་བར་ཆད་གྱི་སྐྱོ༷ན་ནི༷་བཅུ༷་ཚ༷ན་བཞི༷་སྟེ། བཞི་བཅུར༷་བཅ༷ས་པ༷འི་སྟེང་དུ་དྲུག་དང་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུ༷ག་ཏུ༷་ངེ༷ས་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷ར་
5-1-353


བྱ༷་ཞིང་སྤང་བར་བྱའོ། །བདུད་ལས་འདི་རྣམས་མ་སྦྲན་ན་སྐྱོན་གྱི་དབང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སྦྲན་ན་མི་འགྲོ་བའི་གདུལ་བྱ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་བྱ་བ་བདུད་ལས་སྦྲོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྐྱོ༷ན་ནི༷་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། གང་གིས་མཚོན་དེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ། །ཤེས་པ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །མཚོན་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང༌། །ཞེས་པ་ལ་ཆོས་ག༷ང་གི༷ས་མཚན་གཞི་གང་མཚོན་བྱ་གང་དུ་མཚོ༷ན་པར་བྱེད་པ་དེ༷་མཚོན་བྱ་དེའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ༷་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །འདིར་མཚོན་བྱ་དེ༷་ཡ༷ང་རྣ༷མ་པ༷་གསུ༷མ་ཡོད་པ་ནི་ཤེ༷ས་པ༷་དང༌། ཁྱ༷ད་པ༷ར་དང་བྱེ༷ད་པ༷་སྟེ༷། མཚོ༷ན་བྱ༷འོ། །མཚན་ཉིད་བཞི་པ་གང་གིས་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་དུ་མཚོན་པ་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ཡ༷ང་མཚོན་བྱ་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཆད་པ་ནི་བྱམས་མགོན་དང་དངོས་སུ་འགལ་ཞིང་མདོ་དང་མི་མཐུན་ལ། རྟོག་དཔྱོད་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་རྨོངས་པར་བྱེད་པས་བཤད་པར་བས་སོ། །བྱམས་པ་མགོན་པོས་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་འདིའི་མཚོན་བྱ་བཞི་པོ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་གསུངས་པ་དེ་བོར་ནས། འདི་དག་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཏུ་སྟོན་པ་དེ་རིགས་སམ་ཤེས་ལྡན་དག །རྒྱལ་བ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ལ་རྟོག་དཔྱོད་མཛོད་ཅིག །ཁོ་བོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ས་བཅུ་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་ན་སུ་ལ་ཡང་ཡིད་རྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། འབྲས་བུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ལ། དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་
5-1-354


ཀྱི་ཤེས་པའམ་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད། མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་སྣོད་ལྡན་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་པའི་ཚེ། བདུད་ལས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པའི་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་གཅེས་སྤྲས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྲུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གཅེས་སྤྲས་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་ལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །ཞེས་པའི་བར་གྱི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་སུ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། བརྗོད་པར་མཛད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་པ་དང༌། ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང༌། བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། དགོངས་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཞེས་པ་རྣམས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་མཁྱེན་པའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །འདིར་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །དེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུམ་གཅིག་གོ །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དག་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་
5-1-355


གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་བདུན་བརྒྱ་པར་ཡང༌། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཤེས་བྱེད་མང་པོས་སོ། །དེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བས་དེ་ལ་བསླབས་ནས་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་ཤིང་མཁྱེན་པ་འདི་བརྙེས་སོ། །བརྙེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ནི་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ལམ་དེ་ལ་བསླབས་པས་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་དེ༷་བཞི༷ན་གཤེ༷གས་པ༷་བྲལ་བའི་འབྲས་བུར་འབྱུ༷ང་ཞིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ༷་ཉིད་ད༷ང༌། བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྣང་བས་ཕུང་པོ་ལྔའི་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་གྱི་ཡིན་ལུགས་འཇི༷ག་པ་མེ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་མཁྱེན་པ་ད༷ང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་ཞེན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྣང་མི་སྲིད་པས་སེ༷མས་ཅ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེ༷མས་ཀྱི༷་སྤྱོ༷ད་པའི་གཤིས་ལུགས་ཡང་དག་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ༷་ད༷ང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་དེ༷་ནང་དུ་བསྡུ༷ས་པ༷འི་གནས་ལུགས་ད༷ང༌། ཕྱི༷ར་བལྟ༷ར་དེ་སྤྲོས་པའི་གཤིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ད༷ང༌། བསྡུས་སྤྲོས་དེ་དག་གི་གཤིས་ལུགས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་མི༷་ཟ༷ད་པ༷འི༷་རྣ༷མ་པ༷་ད༷ང༌། འདོད་ཆ༷གས་དང་བཅ༷ས་པ་དང་ལ་སོ༷གས་པ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། དེ་དག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ད༷ང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་རྒྱ༷་ཆེ༷ན་པོ་ད༷ང་སེམས་ཆེ༷ན་པོ༷ར་གྱུ༷ར་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཚ༷ད་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། རྣ༷མ་ཤེ༷ས་ཀྱི་སེམས་བསྟ༷ན་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། སེམས་དེ་དག་གི་དངོས་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། སེ༷མས་བལྟ༷ར་མེ༷ད་པ་སྟེ། དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་གཤིས་ལ། དངོས་པོ་མེད་པའི་སེམས་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ད༷ང༌། ཤེ༷ས་པ༷་དེ༷་གཡོ༷་བ༷་ལ༷་སོ༷གས་ཞེ༷ས་བྱ༷་ད༷ང༌། ཞེས་པ་འདིས་མི་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྟག་
5-1-356


ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་སྒྲོ་སྐུར་གཉིས་སོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར། འགྱུར་འདི་དང་མཐུན་པར་བྱུང་ལ། ཉི་ཁྲི་སོགས་སུ་འཕྲོ་བ། འདུ་བ་བཀྲམ་པ་བཅུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ལྷག་པར་གཡོ་བ་རྟག་ལྟ་དང༌། བྲལ་བར་གཡོ་བ་ཆད་ལྟ་སྟེ་སྒྲོ་སྐུར་གཉིས་སོ། །བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་ཅེས་ལྟ་བ་ནི་འཕྲོ་བ་དང༌། མི་རྟག་ཅེས་ལྟ་བ་ནི་འདུ་བ་དང༌། རྟག་ཀྱང་རྟག་ལ་མི་རྟག་ཀྱང་མི་རྟག་ལ་ལྟ་བ་ནི་བཀྲམ་པ་དང༌། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཞེས་ལྟ་བ་ནི་བཅུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ལྡན་ཡང་ལྡན་མི་ལྡན་ཡང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ནས་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། ཡོད་ཀྱང་ཡོད་མེད་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལུས་སྲོག་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལུས་གཞན་ལ་སྲོག་ཀྱང་གཞན་ཞེས་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་བཞི་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྟེན་པ་བཞི་དང༌། ལུས་སྲོག་ལ་རྟེན་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་ཏུ་ཞེན་ཅིང་གནས་པའོ། །ཞེས་རབ་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་མཁྱེན་པ་དེ༷་ལ༷ས་གཞ༷ན་ཡ༷ང་གཡོ་བའམ་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་དེ༷་ད༷ག་གི་གནས་ལུགས་ནི༷་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི༷་རྣ༷མ་པ༷ར་མཁྱེན་ཅིང་ཤེ༷ས་སོ། །མདོར་ན་ཐུ༷བ་པ༷འི་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་ཅིང་རྟོ༷གས་པ་དེ༷་སེམས་ཅན་གཞ༷ན་ལ༷་བསྟ༷ན་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ་འདི༷། ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཤེ༷ས་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐ༷བས་ཀྱི༷་མཁྱེན་པའམ་ཤེ༷ས་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུ༷ས་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པས། དངོས་པོའི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡང་མི་གཟིགས་ལ། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྣོད་བཅུད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་མཁྱེན་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་གཉིས་པའི་སྐབས་ནས་སྟོན་ཏོ། །
5-1-357


གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་འདི་རྣམས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་གསུམ་པའི་སྐབས་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཐུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཅིང༌། འདིར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཆོས་གང་གི་རང་བཞིན་ནམ་བདག་ཉིད་ཡིན་ཚུལ་སྟོན་ཏོ།། དེས་ན་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་ངོ་བོ་ནི་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། སྨོ༷ན་པ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་སྤ༷ངས་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། འདུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འག༷ག་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ལ་སོ༷གས་པ་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ད༷ང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མི་གནས་པ་དང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཆོ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདི་སྟོང་ཉིད་དང་མཚན་མེད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ། ལྷ་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་རྣ༷མ་པ༷ར་འཁྲུ༷ག་པར་བྱར་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་དེ་དག་གཟུགས་སོགས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་འདུ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང༌། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣ༷མ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པར་འཇུག་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ར༷བ་ཏུ་དབྱེ༷་བ་མཛད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་
5-1-358


ཐམས་ཅད་ཡིན་ལུགས་ལ་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེ༷ད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉི༷ད་ལ༷། ལ༷མ་ཤེ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐ༷བས་ཀྱི༷་ནི༷་ཤེ༷ས་པའམ་མཁྱེན་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ་ངོ་བོ་ཡི༷ན་པ༷ར་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །
གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཚུལ་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་ཏུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་མཛད། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་རང་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཆོ༷ས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེ༷ན་ན༷ས་བྱས་པ་མཁྱེན་པར་གན༷ས་པ་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལ་གུ༷ས་པ༷ར་བྱ༷་བ༷་རིམ་གྲོ་ད༷ང༌། བླ༷་མ་ཉི༷ད་བཀུར་སྟི་ད༷ང༌། མཉེ༷ས་པ༷་བསྟི་སྟང་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་དེ༷་ལ༷་མཆོ༷ད་པ་མཛད་པ་ནི་བྱས་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེ༷ད་པ་མེ༷ད་པར་མཁྱེན་པ་ད༷ང་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀུ༷ན་ཏུ༷་འཇུ༷ག་ཅིང་ཞུགས་པའི་མཁྱེ༷ན་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ༷་མཐོ༷ང་བའི་ཕྱིར་གཤིས་ལུགས་ཐམས་ཅད་སྟོ༷ན་ཅིང་མཁྱེན་པ༷ར་མཛ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། འཇི༷ག་རྟེ༷ན་སྟོ༷ང་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་མཁྱེན་པ་ད༷ང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པར་བརྗོ༷ད་པ་མཛད་པའི་མཁྱེན་པ་ད༷ང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་བར་ཤེ༷ས་པར་མཛ༷ད་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མངོ༷ན་སུ༷མ་དུ་མཛ༷ད་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པར་སྟོན་པ་སྟེ་མཁྱེན་པ་ད༷ང༌། འཇིག་རྟེན་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་དུ་སྟོ༷ན་པ་དང་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇི༷ག་རྟེ༷ན་འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ༷་ཤེ༷ས་འགོ༷ག་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ལ༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པའི་ཚུ༷ལ་ལ༷། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེ༷ས་
5-1-359


པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་ཞེ༷ས་བཤ༷ད་པ་ཉིད་དོ༷། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་གཉིས་པ་འབྲས་བུའི་མཁྱེན་གསུམ་དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ལ་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་སོ༷གས་པ་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི༷ས་ཁྱ༷ད་ཞུ༷གས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ། བདེ༷ན་པ༷་བཞིའི༷་ཡུལ་ལ་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་གྱི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་ནི༷་བཅུ༷་དྲུ༷ག་མདོ་ལས་བཤད་པ་དག་གི༷ས་ཐེག་དམན་ཀྱིས་ལམ་ལས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་རང་བཞིན་བཤ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
གཉིས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་དང་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། བགྲང་དུ་མེད་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །མྱུར་ཤེས་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་གིས་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་པ་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པ་ད༷ང༌། མི༷་མཉ༷མ་ད༷ང་མཉམ་པ་དང༌། གཞ༷ལ་པ་ལས་འདས་པ་ད༷ང༌། 
5-1-360


བགྲ༷ང་བ་ལ༷ས་འད༷ས་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཁྱད་པར་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འདི་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བཞི་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་ནི་ཕར་ཕྱིན་ལྔ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཁྱད་པར་དུ་འཕ༷གས་པ༷འི་ཆོས་ཀུ༷ན་སྡུ༷ད་པའི་དང༌། མཁ༷ས་ཤིང་འཛངས་པ༷་ཡི༷ས་རི༷ག་པར་བྱ༷་བའི་དང༌། ཐེག་ཆེན་ལམ་འདིའི་སྤངས་རྟོགས་ནི། ཉན་རང་གི་སྤངས་རྟོགས་དང་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མ་ཡིན་པར་ཤེ༷ས་པའི་དང༌། ལམ་འདི་ལ་སློབ་པ་དེ་མྱུ༷ར་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཤེ༷ས་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ་བཞི་ནི། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །འདི་ལ་བསླབས་ཤིང་དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཀུན་འབྱུང་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ལམ་འདི་ལ་བྲི༷་བ་ལ་བྲི་བ་མེད་པ་ད༷ང་ག༷ང་བ་མེ༷ད་པའི་ད༷ང༌། སྔོན་ལམ་འདི་ལ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་འདིར་ཡང་འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མ་འཆད་པར་རྩེ་གཅིག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ལམ་འདི་སྒྲུ༷བ་པའི་ད༷ང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་འགྲུ༷བ་པ༷འི་ད༷ང༌། གྲུ་ཞིག་པ་ཤིང་དུམ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བུམ་པ་སོ་བཏང་པའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་རང་གི་ས་གཉིས་ལས་འདའ་བའི་སླད་དུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ལྷག་པར་དམི༷གས་པ༷འི་ཁྱད་པར་ཏེ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །གྲུ་ལེགས་པར་བཅོས་པ་དང༌། མི་རྒད་པོ་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཐབས་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྟེ༷ན་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷ས་ས་གཉིས་ལས་འདའ་བའི་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་མཚན་འཛིན་གྱི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐ༷འ་རྣམ་པར་ད༷ག་པ༷འི་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་ཡོ༷ངས་འཛི༷ན་བསྟེན་པའི་ད༷ང༌། ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རོ༷་མྱ༷ང་བ་མེ༷ད་པའི་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཏེ་བཞི་ནི༷་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་ཆེན་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་སྟེ༷། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ག༷ང་གི༷ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལ༷མ་ནི༷་གཞ༷ན་ཉན་རང་ད༷ག་གི་ལམ་ལ༷ས་ཆོས་བཅུ་དྲུག་
5-1-361


གིས་ཁྱ༷ད་པར་དུ༷་འཕ༷གས་པ༷ས་ཉན་རང་ལས་ཁྱ༷ད་པ༷ར་ཆེ་བའི་ལ༷མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་ཁྱད་འཕགས་སུ་བསྟན་པས་སྒོམ་ལམ་ཁྱད་འཕགས་སུ་དོན་གྱིས་གོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བཞི་པ་དང༌། སོ་ལྔའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོའམ་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དེའི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་བདག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང་ཞེས་པའི་དོན་ལམ་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་དགུ་འདི་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལྔ་ནས་བཏོན་ཅིང་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་ཕ༷ན་པ་ད༷ང༌། སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་བདེ༷་བ་ད༷ང༌། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་མགོན་ནམ་སྐྱོ༷བ་པ༷་ད༷ང༌། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བཀྲོལ་ཞིང་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པའི་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་སྐྱ༷བས་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲེ་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་གན༷ས་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་སོགས་མ་ཡིན་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་དཔུ༷ང་གཉེ༷ན་དང༌། གླིང་བཞིན་དུ་ཐོག་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ཞི་བ་དང་བཟང་པོའི་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི་གླི༷ང་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འགག་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་མེད་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པའི་བསམ་པ་ནི༷་ཡོ༷ངས་སུ་འདྲེ༷ན་པ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ད༷ང༌། 
5-1-362


གཞན་དོན་དུ་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་ལྷུ༷ན་གྱི༷ས་གྲུ༷བ་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པ་ད༷ང༌། ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་ཐེ༷ག་པ་གསུ༷མ་གྱི༷་འབྲ༷ས་བུ༷་མངོ༷ན་སུ༷མ་དུ་མི༷་བྱེ༷ད་པ་དེ་གཉིས་ཀའི་བད༷ག་ནི་བྱེད་པ་དགུའི་ཐ༷་མ༷་རྟེ༷ན་གྱི༷་མཛ༷ད་པའམ་བྱེད་པ༷་སྟེ༷། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དགུ་པོ་འདི༷་ནི༷་ལམ་གྱི་བྱེ༷ད་པ༷འི་ངོ་བོའམ་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་ནོ། །འདིར་གཞན་དག་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས། བྱེད་པ་དགུ་གསུངས་པ་ནི། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་རབ་ཏུ་གསལ་ལོ། །དབུ་མ་པ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང༌། མདོ་དང༌། མཐུན་པར་བྱེད་པ་དགུ་གསུངས་སོ། །མཁྱེན་པ་གསུམ་སོ་སོ་ལ་བྱེད་པ་བགོས་ནས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཐ་མ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་མཛད་པ་ཡིན་ཟེར་བ་ལ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པའི་ཤེས་བྱེད་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་མདོ་དང་འགལ་ནས་སྣང་ངོ༌། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བླ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་སོ། །ཞེས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར་འབྱུང་ངོ༌། །རྟེན་པ་ཞེས་པ་འདི་ཉི་ཁྲི་སོགས་སུ་ལམ་དང་བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པར་བགྲོད་པ་ཞེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཉི་ཁྲི་སོགས་སུ་གནས་ཞེས་པ་སྟེ་རྟེན་ཞེས་པར་བསྒྱུར་ནས་ཡོད་དོ། །མཐའི་མཛད་པ་ཞེས་པ་ནི། ཕན་དང་བདེ་དང་ཞེས་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རྒྱུར་སྣང་ངོ༌། །བྱེད་པ་འདི་རྣམས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་ལེའུ་ཞེ་དྲུག་པ་ན་ཡོད་ཅིང་ཉི་ཁྲིའི་སོ་དྲུག་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ལམ་ཤེས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་ལམ་ཤེས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བདུན་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། དེ་དག་གི་མཚན་མ་དང༌། དེ་དག་གི་རྣམ་པས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་
5-1-363


དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༌། ཆགས་སོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་རྟ༷གས་ཀྱིས་དབེན་པ་ད༷ང༌། མཚ༷ན་མ༷་སྟེ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པས་དབེན་པ་ད༷ང༌། མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ད༷ག་གཉེ༷ན་པོ༷འི་སྤྲོས་པ་ད༷ག་གིས་དབེ༷ན་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངང་ཚུལ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་ཀྱང་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ནི། ངལ་བ་དང་དུ་ལེན་པས་དཀ༷འ་བ་བགྱིད་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བར་ངེ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ༷ད་དུ༷་གོ་ཆ་བྱ༷་བ་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྒོམ་པ་དང་བསྒོམ་བྱ་དང༌། སྒོམ་པ་པོ་མི༷་དམི༷གས་པ་ད༷ང༌། སྦྱིན་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོ༷ན་པ༷ར་ཆགས་ཅིང་ཞེ༷ན་པ༷་བཀ༷ག་པ༷་ད༷ང༌། འདི་ནས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་མཁས་ཤིང་འཛངས་པས་དམི༷གས་ཤིང་རིག་པར་བྱ་བ་སྔར་ཁྱད་པར་གྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་ཉིད་ད༷ང༌། གཟུང་འཛིན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་མི༷་མཐུ༷ན་ཡང་སྦྱིན་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་གཟུགས་སོགས་ལ་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། དེ༷་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ་དངོས་པོའི་རྟེན་ནམ་གཞི༷་མེ༷ད་པ་དང༌། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་འགྲོ༷་འོང་མེ༷ད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཆོས་གང་གི་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་མཚན་མའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་སོགས་དང༌། དེའི་
5-1-364


དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ནི༷་མི༷་དམི༷གས་པ་ད༷ང༌། མཚན་ཉིད་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་རིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་འདིས། མཚ༷ན་གཞི༷་ཐ་དད་པ་ལྟ༷་བུ༷ར་མཚོན་བྱ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚོ༷ན་པར་བྱེད་པ༷ས་ན༷། སྤྱིར་མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཞི༷་སྟོན་པའི་སྐབས་ཡིན་པ་ལ། སྔར་གསུམ་བཤད་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་བཤད་པ༷ར་བཞེ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
ཁ་ཅིག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་རྣམས་མཁྱེན་གསུམ་ལ་སོ་སོར་སྦྱར་ནས་འཆད་པ་ནི་ཤེས་བྱེད་ཡིད་ཆེས་པ་མི་སྣང་ངོ༌། །སྤྱིར་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་མཚོན་པ་དང་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་གཞུང་གི་དོན་ལས་གོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྣམ་མཁྱེན་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ག་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་མཚོན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱལ་བ་དང༌། རྒྱལ་ཚབ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སྐབས་གསུམ་པ་དང༌། འདིར་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགོས་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བའི་དོན་གཅིག་ཉིད་ཟློས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། སླར་ཡང་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས། དོན་དེ་ཉིད་ནི་ཟློས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྦྱོར་ལམ་དང་མཐོང་སྒོམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགོས་པའི་དབང་གིས། སྒྲ་མ་ཟློས་ཀྱང༌། དོན་བཟློས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟློས་པ་ལ་ཡང་སྒྲ་ཟློས་པ་དང༌། དོན་ཟློས་པ་དང༌། སྐྱོན་ཅན་དང་སྐྱོན་མེད་དེ་བཞི་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དགོས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཚ༷ན་ཉི༷ད་བཅ༷ས། །ཞེས་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཚོགས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཅིང་སྒོམ་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ལྔ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། 
5-1-365


མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཞེས་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོགས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། གཞི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོའི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདི་ལ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །
གཉིས་པ་དད་སོགས་ཆོས་ལྔ་བཤད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཞེས་པ་ལ་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ལ་སོ༷གས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་དམི༷གས་པའི་ད༷ད་པ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང༌། སྦྱི༷ན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོ༷གས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡུ༷ལ་ཅན་གྱི་བརྩོ༷ན་འགྲུ༷ས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ད༷ང༌། ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་མི་བརྗེད་པ་འཛིན་པ་བས༷མ་པ༷འི་ཤེས་རབ་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པའི་དྲ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣ༷མ་པ༷ར་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་ད༷ང༌། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དུ༷་ཤེ༷ས་པ༷འི་ཤེ༷ས་ར༷བ་ད༷ང་རྣ༷མ་པ་ལྔ༷་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཚན་འཛིན་དང་བཅས་པས་དད་སོགས་དེ་དག་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་དང་མཚན་འཛིན་དང་བྲལ་བས་དད་སོགས་དེ་དག་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ལམ་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ནི་མཚན་མ་དང་དམིགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་པོ་རྣོ༷ན་པོ༷་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡི༷ས་རྟོ༷གས་པར་སླ༷་བ་དང༌། དམིགས་པ་དང་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་པོ་
5-1-366


རྟུ༷ལ་པོ༷་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བས༷་རྟོ༷གས་པར་དཀ༷འ་བར་བཞེ༷ད་དེ། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་དང་མཚན་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཐ༷ར་ད༷ང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དྲོད་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་སྟེ་བཞི་རིམ་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེ་གྱུར་དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། །རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སྦྱོར་ལམ་དྲོ༷་བ༷་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་རྣ༷མས་ཀྱི༷་དམི༷གས་པ༷་ནི། སྐབས་འདི༷ར་སེ༷མས་ཅ༷ན་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཡི༷ན་པ༷ར་བསྔ༷གས་པ་སྟེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐབས་དང་པོར་བསྟན་པ་དང་མི་གཅིག་གོ །སེམས་ཅན་དེ༷་ད༷ག་ཉི༷ད་ལ༷་ཚུལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེ༷མས་རང་གཞན་མཉ༷མ་པ་ཉིད་དམིགས་པ་དང༌། བྱམས་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་མེད་ཅིང་མི་འཚེ་བའི་སེམས་དང༌། ཕ་མའི་སེམས་དང༌། ཕུ་ནུའི་སེམས་དང༌། གྲོགས་པོའི་སེམས་དང༌། གཉེན་གྱི་སེམས་དང༌། རུས་གཅིག་པའི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ལ་སོ༷གས་པ་དམིགས་ཚུལ་གྱི་རྣ༷མ་པ༷་ད༷ག་ནི༷་བཅུ༷ར་བཤ༷ད་དོ༷། །
སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། བད༷ག་ཉི༷ད་མི་དགེ་བ་བཅུའི་སྡི༷ག་པ༷་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་ཅི༷ང་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ༷་གན༷ས་པ༷ས། 
5-1-367


སེམས་ཅན་གཞ༷ན་སྡིག་པ་སྤོང་བ་དང༌། སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་པ་དེ༷་ད༷ག་ལ༷་ནི༷་འགོ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། སྡིག་པ་སྤོང་བ་དང༌། སྦྱིན་སོགས་དེ་དག་གི་བསྔ༷གས་པ༷་བརྗོ༷ད་པ་ད༷ང༌། སྡིག་པ་སྤང་བ་དང་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུ༷ན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ༷་ཉི༷ད་རྩེ༷་མོར་གྱུ༷ར་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་སྦྱོར་ལམ། བཟོ༷ད་པ༷་ནི༷་རང་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱེད། ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བར་བྱེད། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད། ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་བསྐུལ་ཞིང་འགོད་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ར༷ང་གཞ༷ན་གཉིས་ཀ་ལ་བརྟེ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་བདེ༷ན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེ༷ས་པ༷་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་ལམ་ཆོ༷ས་མཆོ༷ག་ཀྱང༌། རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་རང་ཉིད་སེ༷མས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་སྨི༷ན་པར་བྱེ༷ད་སོ༷གས་པས་བསྡུས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་བར་བྱེད། མངོན་ཤེས་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཚེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པ་འཛིན་པར་བྱེད། གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ། བསྐུལ་ཞིང་འགོད་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། གཞན་གང་དེ་དག་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི༷ས་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཆ༷་མཐུ༷ན་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཀྱི་ཚོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱོར་ལམ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང༌། མཐོང་ལམ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང༌། སྒོམ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་དང་གསུམ་ཡོད་པ་ལ། སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་དགུ་པར། དེ་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞུགས་ནས་དོན་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་ཞིང༌། ལེགས་བཤད་ཚོལ་བའི་རྣམ་པ་དང་ཚུལ་དང་མཚན་མ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་
5-1-368


ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་དོན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་པ་ལ་ངེ༷ས་པར་འབྱེ༷ད་པའི་ཡ༷ན་ལ༷ག་སྦྱོར་ལམ་ན༷ས་ཐོག་མ་བཟུ༷ང་སྟེ༷། མཐོ༷ང་བའི་ལམ་ད༷ང༌། སྒོམ་པ་གོ༷མས་པར་བྱེད་པ༷འི་ལ༷མ་ད༷ག་ལ༷། འཆད་འགྱུར་གྱི་རྟགས་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་ག༷ང་ད༷ག་གན༷ས་པ་དེ༷་དག་ནི་སྐབས་འདི༷ར་ཐེག་ཆེན་ལ་སློབ་པའི་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཚོ༷གས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། ཐོག་མར་སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་པ་ལ་བསྟན་པ་དང༌། བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །ཞེས་པ་ལ། གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། མི་ཁོམ་པ་ཟད་པ་ལ་སོ༷གས་པའི་རྟ༷གས་ཉི༷་ཤུ༷་མདོ་ལས་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་པ༷་ཡི༷ས། ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་ལ༷་གན༷ས་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་འདི༷་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། 
གཉིས་པ་མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལས་ལྡོག་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་
5-1-369


བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་པ་གཟུ༷གས་ལ༷་སོ༷གས་པ་ལ་དངོས་པོར་ཞེན་པ་ལ༷ས་ལྡོ༷ག་པ༷་ད༷ང༌། ཕྱི་རོལ་བའི་ལྟ་བ་ལ་བཟང་པོ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་ཐེ༷་ཙོ༷མ་དང་མི༷་ད༷ལ་བ་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དྭགས་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང༌། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བྱོན་པ་ལ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་མི་ཁོམ་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་ཟ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། བད༷ག་ཉི༷ད་དགེ༷་བ༷་བཅུ་ལ༷་གན༷ས་ཤི༷ང་བརྩོན་པ་དང༌། གཞ༷ན་ད༷ག་དགེ་བ་དེ༷་ལ༷་བསྐུལ་ཞིང་འགོ༷ད། དགེ་བ་དེ་དག་གིས་ལེགས་པ་བརྗོད། དེ་ལ་ཞུགས་པ་དག་གི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགེ་བར་བྱེད་པ༷་ད༷ང་གཞ༷ན་གྱི༷་དོན་ལ་རྟེ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་སྦྱི༷ན་སོ༷གས་སྤྱོད་པ་ད༷ང༌། ཐེ་ཙོམ་དུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོའི་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཤིས་ལུགས་ཟ༷བ་མོ༷འི་དོ༷ན་ལ༷འ༷ང་སོ༷མ་ཉི༷་མེ༷ད་པ་དང༌། བྱ༷མས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ་བྱམས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། གཉིད་རྨུགས་ད༷ང༌། རྒོད་འགྱོད་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སྒྲི༷བ་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་ལྔ༷་ད༷ང་མི༷་འགྲོ༷གས་པ་ད༷ང༌། བ༷ག་ལ༷་ཉ༷ལ་བ་ཀུ༷ན་འཇོ༷མས་ཤིང་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ༷་ད༷ང༌། འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་དྲ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། ཤེ༷ས་བཞི༷ན་གྱིས་ཟིན་པ་ད༷ང༌། གོ༷ས་ཚགས་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་གཙང་སྦྲ་དང་ནད་ཉུང་ཞིང་དྲི་ང་བ་མེད་པས་གཙ༷ང་བ༷་ད༷ང༌། ལུ༷ས་ལ༷་སྲི༷ན་བུ༷འི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྣ༷མས་མི༷་འབྱུ༷ང་བ་དང༌། ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཐེག་པ་འོག་མར་གྱ༷་གྱུ༷་མེ༷ད་པའི་སེ༷མས་དང༌། སྦྱ༷ངས་པ༷འི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ནི། དགོན་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་དང༌། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་དང༌། གདན་གཅིག་པ་དང༌། ཟས་ཕྱིས་མི་ལེན་པ་དང༌། དུར་ཁྲོད་པ་དང༌། བླ་གབ་བས་མེད་པ་དང༌། ཤིང་དྲུང་པ་དང༌། ཅོག་བུ་པ་
5-1-370


དང༌། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་དང༌། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་དང༌། ཕྱིང་བ་པ་རྣམས་དེ་དག་དང་དུ་ལེ༷ན་ཅིང་སྤྱོད་པ་ད༷ང༌། སེ༷ར་སྣ༷་མེ༷ད་པ་ལ་སོ༷གས་པ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མེད་པ་ད༷ང༌། ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་དང་ལྡ༷ན་པ༷ར་འགྲོ༷་ཞིང་སྦྱོར་བ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ངན་འགྲོར་མི་སྐྱེ་ཡང་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོ༷ན་དུ༷་དམྱ༷ལ་བ་ཚོ༷ལ་བར་བྱེད་པ། དེ་བདུད་ཀྱི་སྦྲུལ་པའི་དམྱལ་བ་བསྟན་པ་ལ་འཁྲུག་ཅིང་དོགས་པ་མེད་པ་ད༷ང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་གཞ༷ན་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི༷་སྤྲུལ་པས༷་ལམ་ལོག་པར་བཀྲི༷་བ༷ར་མི༷་བཏུ༷བ་པ་ད༷ང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལ༷མ་ལས་གཞ༷ན་དམན་པའི་ལམ་ཉེ༷་བ༷ར་སྟོ༷ན་པའི་བདུ༷ད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་ལ༷་སོགས་པ་ལ་བདུ༷ད་ཅེ༷ས་བྱ༷་བ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་དགྱེ༷ས་པ༷འི་སྤྱོ༷ད་པ༷་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟར་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་སོགས་ལས་མི་ཉམས་པ་བདུད་ལས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་སྟེ༷། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་རྟ༷གས་ནི༷་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ༷་ད༷ག་གང་རུང་ངམ་ཕལ་ཆེར་ཚང་བ་དག་གི༷ས་སྦྱོར་ལམ་དྲོ༷ད་ད༷ང་རྩེ༷་མོ༷་བཟོ༷ད་པ་དང་བཅ༷ས་པ་ད༷ང་ཆོ༷ས་མཆོ༷ག་རྣ༷མས་ལ༷་གན༷ས་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི༷་བླ་མེད་རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུབ་ལ༷ས་ཕྱིར་མི༷་ལྡོ༷ག་པར་སྒྲུབ་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་རྟགས་འདི་རྣམས་བགོས་ནས་དྲོད་སོགས་ལ་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ཤེས་བྱེད་མི་སྣང་ངོ༌། །རྟགས་འདི་དག་གང་རུང་ངམ་ཕལ་ཆེར་ཚང་བས་ནི་དྲོད་སོགས་གང་ལ་གནས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཏུ་བསྒྲུབ་ནུས་དེ། མདོ་ལས། རྟགས་རེ་རེ་སྨོས་པའི་རྗེས་སུ་ཡང༌། རྣམ་པ་དང་ཚུལ་དང་མཚན་མ་དེ་དག་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་པ་རེ་རེ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མཐོང་པའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་
5-1-371


བྱ། །ཞེས་པ་ལ། མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་ལ༷་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོ༷ད་པ༷་བཞི་ད༷ང༌། ཆོས་ཤེས་པ་བཞི་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་ཤེ༷ས་པ༷འི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་བཞི་བཞི་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ནི༷་མཐོང་ལམ་པའི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འ་ཕྱིར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །འདིར་ནི་རྟགས་ཀྱང་ཡིན་ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟོན་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པར་སྟོན་ཅིང༌། སྐབས་གསུམ་པར་ནི་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱང་ཡིན། ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟོན་ལ། སྐབས་གཉིས་པར་ནི་ལམ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན་ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟོན་ཏོ། །
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་གོ །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་དང༌། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་གཟུ༷གས་སོ༷གས་ཀྱི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ལ་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། འདི་ནས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་བཞི་བཅུ་པས་སྟོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ལ་མོས་པའི་སེ༷མས་བརྟ༷ན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཐེ༷ག་པ༷་དམ༷ན་པ་ཉན་རང་གི་ས་ད༷ག་ལ༷ས་རྣ༷མ་པར་ལོ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བས༷མ་གཏ༷ན་དང་པོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང་དེ་དག་གི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ༷འི་
5-1-372


ཡ༷ན་ལ༷ག་ཡོ༷ངས་སུ༷་ཟ༷ད་ཅིང་བསམས་བཞིན་དུ་གང་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷུར་མི་ལེན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དྲན་ཤེས་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ལུ༷ས་དང་སེ༷མས་ལྡང་བ་ཡ༷ང་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ད༷ང་ནི༷་ཁྱིམ་ན་གནས་ཀྱང་འདོ༷ད་ཡོན་ལྔ་སེམས་ཅན་སྨིན་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ༷་གཏོང་ཞིང་སྤྱོ༷ད་པ་ལ༷་ཐ༷བས་ལ་མཁ༷ས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང་ཁྱིམ་ན་གནས་ན་སྟོང་གསུམ་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་ཞིང་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཡང་རང་ཉིད་འདོད་པ་ལ་མི་སྤྱོད་པར་རྟ༷ག་ཏུ༷་ཚ༷ངས་པ༷ར་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ད༷ང༌། འཚོ་བའི་སླད་དུ་དབང་སྡུད་དང༌། ལུང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་མི་བྱེད་པས་འཚོ༷་བ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཕུ༷ང་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་བ༷ར་ཆ༷ད་བྱེ༷ད་པ་རྒྱལ་པོ་དང་རྐུན་པོ་རྣ༷མས་ཀྱི་གཏམ་ལ་ད༷ང་པོར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་ཞིང་བརྩོན་པའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། གྲོང་གི་ཚོ༷གས་ཀྱི་གཏམ་ད༷ང་དབ༷ང་པོ་མཐོང་པ་པོ་དང་ཤེས་པ་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་དང་བཅ༷ས་པ༷འི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། གཡུ༷ལ་འགྱེ༷ད་པ་དང་དམག་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེ༷ར་སྣ༷་ལ༷་སོ༷གས་པའི་གཏམ་ལ༷་སྦྱོ༷ར་བ་ད༷ང་རྗེ༷ས་སུ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷འི༷་གན༷ས་པ༷་སོ༷་སོ༷ར་བཀ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་འདིར་མདོ་དང་མི་མཐུན་པའི་བཤད་པ་བློ་རྩེ་གཏད་ས་མེད་པ་བྱས་སྣང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གཏམ་ངན་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་ལྡོག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལས་དང་བསམ་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། གཞན་དུ་ན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན། ཞེས་སོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ༷་ད༷ང་མི་ལྡོག་པའི་ཆོ༷ས་ནི༷་རྡུ༷ལ་ཙ༷མ་མི༷་དམི༷གས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་དང༌། ར༷ང་གི༷་ལྡོག་པའི་ས༷་ལ༷་ངེ༷ས་ཤིང་ཐེ་ཙོམ་མེད་པ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གསུམ་རང་རང་གི་ས༷་
5-1-373


གསུ༷མ་ལ༷་ནི༷་གན༷ས་པ༷་དེ་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ད༷ང༌། དམ་པའི་ཆོ༷ས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཉིད་ཀྱི༷་དོ༷ན་དུ༷་རང་གི་སྲོ༷ག་ཀྱང་གཏོ༷ང་བ༷འི་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་དེ༷་འདྲ༷འི་མཐོང་ལམ་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ནི༷་བློ༷་ལྡ༷ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་ལ་གན༷ས་པ་རྣམས་ཀྱི༷་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པར་སྒྲུབ་པ༷འི་རྟ༷གས་སམ། ཤེས་བྱེད་ད༷ག་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་མདོ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་གསུམ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་ལ། ཟབ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཚུལ་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་ལས་དང༌། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་བཤད་པ་དང་དྲུག་ལས།
དང་པོ་སྒོམ་ལམ་ཟབ་པར་བསྟན་པ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་གཅིག་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་གནས་ཟབ་མོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། མྱང་འདས་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་བའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། ལམ་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་དྲི་བཅས་དྲི་མེད་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཉིད་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་དོན་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དོན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཆོས་དབྱིངས་སྒོམ་ལམ་དུ་གསུངས་པ་དང༌། ལམ་འདུས་བྱས་སུ་བསྟན་པ་གཉིས་འགལ་བར་མི་བསམ་མོ། །དེས་ན་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་ནི༷་ཟ༷བ་པ༷་ཡིན་ཏེ༷། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཟ༷བ་མོ༷་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་འདི་རྣམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཟ༷བ་པ༷འི་དོན་དེ༷་ནི༷་སྒྲོ༷་
5-1-374


འདོ༷གས་ད༷ང་སྐུ༷ར་བ༷འི་མཐ༷འ་ལ༷ས་གྲོ༷ལ་བ༷་ཉི༷ད་དོ། །མདོ་ལས། གཟུགས་སོགས་ལས་ཀྱང་བཟློག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་བཟློག་ཅེས་པས་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་དེ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་ཞེས་པས་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་དེ་མྱང་འདས་མ་ཡིན་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་བཤིག་ཅིང༌། དོན་དམ་དུ་མྱང་འདས་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་བཤིག་ནས། ཡོད་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་མ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །
གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་ནི། མདོ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེར་ཕྱིན་དང་ལྡན་པའི་གནས་ཟབ་མོ་འདི་དག་སེམས་པ་དང་འཇལ་བ་དང་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དགེ་བ་འཛིན་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་སྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་པ་ལ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་ཟབ་མོ་རྣམས་འདྲི་བར་སེམས་པ་ལེགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་པས། ཟབ་མོ་སྒོམ་ཚུལ་ཡང་དེ་ནས་གཟུང་སྟེ་བསྟན་དགོས་པ་དེས་ན་ངེ༷ས་འབྱེ༷ད་ཡ༷ན་ལ༷ག་གི་གནས་སྐབས་ཉིད་ལ་ཟབ་མོ་དེ་དག་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེ༷མས་པ༷་ད༷ང༌། མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཟབ་མོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཇ༷ལ་བ་ད༷ང༌། སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཟབ་མོ་དེ་དག་ཉི༷ད་ལ༷་ཡ༷ང་ད༷ང་ཡ༷ང་དུ༷་ངེ༷ས་པར་རྟོ༷ག་པའི་བྱེད་པ་ནི། གནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ན། དེ་ལྟར་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་ཡིན་ནོ། །
5-1-375


གསུམ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ནི། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ནི་རབ་འབབ་དང༌། མར་མེའི་རྩེ་མོ་རབ་བཅིངས་ལྟར། །རྟག་ཏུ་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་མཉམ་པར་བཞག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྒོམ་པའི་ལམ་དེ༷་ནི༷་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུ༷ན་ཆ༷གས་སུ་བསྒོམ་པ་ཡི༷ན་པ༷འི་ཕྱི༷ར། རྒྱུན་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ཆུ༷ང་ངུ་ད༷ང་འབྲི༷ང་ད༷ང་ཆེ༷ན་པོ༷་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་རྣ༷མས་ཀྱང༌། ཆུ༷ང་ངུ༷འི་ཆུ་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུ༷ང་ངུའི་ཆེན་པོ་ལ་སོ༷གས་པ་རེ་རེ་ཡང་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ༷་བ༷འི༷་རྣ༷མ་པ༷ས། སྒོམ་ལམ་རྣ༷མ་པ༷་དགུ༷ར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་པའི་དགོངས་པ་ཉིད་དོ༷། ། 
བཞི་པ་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དང༌། ཚད་མ་མཆིས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་ཅི་མཆིས། ཁྱད་ནི་ཅི་མཆིས། ཞེས་པའི་དོན། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་དེ་དག་ཐུབ་པས་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོའི་དབྱིངས་ནི་གྲངས་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན། དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན། ཚད་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པས། གྲ༷ངས་མེ༷ད་པ་ལ༷་སོ༷གས་མདོ་ལས་བསྟ༷ན་པ༷་རྣ༷མས་དོན་ད༷མ་པ༷་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོའི༷་དོ༷ན་ཁོ་ན་ཉིད་དུ༷་གཅིག་པ་ལ་ནི་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བར་བཟོ༷ད་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཀུ༷ན་རྫོ༷བ་ཏུ༷་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་སུ་བགྲང་བར་མི་ནུས་པ་ནི༷་གྲངས་མེད་པ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཚད་མི་དམིགས་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། གཞལ་བར་མི་ནུས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །ཞེས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་ཐུ༷གས་བརྩེ༷་བ༷་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི༷་རྒྱུ༷་མཐུ༷ན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་དེ༷་ད༷ག་ཐུ༷བ་པ༷ས་བཞེ༷ད་དོ། །ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། གྲངས་
5-1-376


མེད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། གྲངས་དང་ཚད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་བཏགས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི་མེད་དེ་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །ཞེས་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཤད་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞེས་གསུངས་སོ། །
ལྔ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་ལས་བཤད་པ་ལ་ཞུས་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་མདོ་ཉིད་དུ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ན། དེས་སྦྱིན་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རྣམ་མཁྱེན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་མཁྱེན་མེད་ན་སུ་ཞིག་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་ནི། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །སྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་སོ། །སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་དངོ༷ས་པོ༷ར་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་ཅིང་མ་གྲུབ་པ༷་ལ༷་ཆོས་ནག་པོའི་དབང་གིས་ཉ༷མས་པ༷་ད༷ང་ནི༷་དཀར་པོའི་དབང་གིས་འཕེ༷ལ་བ་ཡང་མི༷་རུ༷ང་བས། དེས་གཟུང་བའི་སྦྱིན་སོགས་ཡང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ན། འོ་ན་སྟོང་ཉིད་དེ་སྒོ༷མ་པ་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་གྱི༷ས་ནི༷་སྤང་བྱ་ཅི༷་ཞི༷ག་ཉ༷མས་ཤི༷ང་གཉེན་པོ་ཅི༷་ཞི༷ག་འཕེལ་བའི་སྒོ་ནས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཅི་ཞིག་འཐོ༷བ། ཅེས་ཞུས་པ་དང༌། 
གཉིས་པ་དེའི་ལན་ནི་མདོ་ལས། ཐབས་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་སོགས་འཕེལ་ལོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཤིང་མིང་ཙམ་མོ་སྙམ་དུ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དང་དགེ་བ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྔོའོ། །ཞེས་པའི་དོན། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །སྐབས་འདིའི་བསྔོ་བ་ནི། སྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐབས་མཁས་པས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་དགེ་བ་དེ་དག་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཇི༷་ལྟ༷་བ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ༷་བསྔོ་བའི་སྒོམ་ལམ་དེ༷ས་ནི༷་འདོ༷ད་པ༷འི་དོ༷ན་གྱི་མཆོག་བླ་
5-1-377


མེད་བྱང་ཆུབ་སྒྲུ༷བ་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་ཞིང་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ༷་ཡ༷ང་བྱང་ཆུབ་དེ༷འི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ངོ་བོ་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་ཞིང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་དཀར་པོའི་དབང་གིས་འཕེལ་བ་ཡང་མེད། ཆོས་ནག་པོའི་དབང་གིས་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་གཉིས་མེད་ན། འོ་ན་རྒྱུ་གང་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བསྐལ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་སྟེ། དེ་སྐད་ཅེས་ཞུས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཐ་མས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་འགྱུར་བ་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །
དྲུག་པ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་བཤད་པ་ལ་ཞུས་པ་དང་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནི་ཕྱི་མ་དང་མི་འགྲོགས། སེ༷མས་བསྐྱེད་པ་ཕྱི་མ་ནི༷་སྔ༷་མ༷་དང་མི་འགྲོགས་ལ། མ་འགྲོགས་ན་དགེ་བའི་ཚོགས་སུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌། དགེ་བ་མ་བསགས་ན་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཐོབ་པ༷ར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རེ་རེའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སྔ་མ་གཅིག་པུས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རི༷གས་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕྱི༷་མ༷་གཅིག་པུས༷་ཀྱ༷ང་ཐོབ་པར་རིགས་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། གཉིས་པ་དེའི་ལན་ལ། དཔེའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དོན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མེ་ལྕེ་ཕྲད་པ་དང་པོ་གཅིག་པུས་ཀྱང་སྙིང་པོ་དེ་མ་ཚིག །ཕྱི་མ་འབའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་མི་ཚིག །ཕྲད་པ་སྔ་ཕྱི་མ་བརྟེན་པར་མི་ཚིག །འོན་ཀྱང་སྙིང་པོ་དེ་ཚིག་གོ །ཞེས་བྱ་བ། མར་མེ་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཟབ་མོའི་
5-1-378


ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་པ་ལ། མ༷ར་མེ༷་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་གིས་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་ཟབ་པའི་དཔེ༷འི༷་ཚུ༷ལ་གྱི༷ས་སེམས་སྔ་ཕྱི་བག་ཆགས་བརྒྱུད་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་ནི༷་ཟ༷བ་མོ༷འི་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་རྣ༷མ་པ༷་བརྒྱ༷ད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །
གཉིས་པ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་སྔ་མ་འགགས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ཡང་སྔ་མ་འགགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ༷་བ༷་ཟབ་པ་ད༷ང༌། འགག་པ་ལ་འགག་པ་གཉིས་པ་མེད་པས་འགགས་པ་དེ་མི་འགག་པའི་ཕྱིར་འག༷ག་པ༷་ཟབ་པ་ད༷ང༌། ཕྲ་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ཟབ་པ་ད༷ང༌། སེམས་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པས་ཤེ༷ས་བྱ༷་བདེན་པ་གཉིས་ཟབ་པ་ད༷ང༌། མཐོང་བྱ་མཐོང་བྱེད་གཉིས་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེ༷ས་པ་ཟབ་པ་ད༷ང༌། ཅི་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོ༷ད་པ་ཟབ་པ་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་གནས་བྱ་གནས་བྱེད་གཉི༷ས་མེ༷ད་པས་ཟབ་པ་ད༷ང༌། མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་ཀྱི་འགྱུ་བ་ཐམས་ཅད་མེད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ༷བས་ལ་མཁ༷ས་པ༷་ལ༷་ཟ༷བ་པ༷་ཉི༷ད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པའི་ཡིན་ལུགས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་བློ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སློ༷བ་པ༷་ཕྱི༷ར་མི༷་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཚོ༷གས། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་གཉིས་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིན་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་འཕེལ་ན་རྨི་ལམ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་འཕེལ་ལོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་པ་ལ། སད་པ་དང་རྨི་ལམ་
5-1-379


ཁྱད་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་ཞིས་བསྡུས་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དངོས་པོ་མེད་པ་རྨི༷་ལ༷མ་དང་འདྲ༷་བར་མཐོང་བ༷འི་ཕྱི༷ར། སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ༷ར་མི༷་རྟོ༷ག་པ༷་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ན་ལ༷ས་མེ༷ད་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཀླ༷ན་ཀ༷འི༷་ལ༷ན་ནི༷། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གསུངས་ན། དེ་ལ་སོགས་པའམ་འབྲི་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཞེས་དང༌། སད་ནས་རྟོག་ན་ནི་དེ་ལ་སོགས་པའམ་འབྲི་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་མདོ་ལས་ཇི༷་སྐ༷ད་བཤ༷ད་པ༷ར་ཟ༷ད་དོ། །དོན་ནི། རྨི་ལམ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པས་ལས་མེད་ལ། སད་ནས་རྟོག་ན་ནི་སད་དུས་ཀྱི་བློ་དེས་ལས་གསོག་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་དང་བསྔོ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱིས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞེས་པ་མདོའི་དགོངས་པར་སྣང་ངོ༌། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཕན་ལས་བསོད་ནམས་དང༌། །སེམས་ཅན་གནོད་ལས་སྡིག་པ་སྟེ། །ཕན་དང་གནོད་པ་རྣམས་མེད་ན། །ལས་མེད་འབྲས་བུ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་རྣམས་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །ལ་ལ་དག་གིས། རྨི་ལམ་སེམས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས། །ཞེས་སོགས་ལ་སྐྱོགས་བཤད་བྱས་ནས་རྨི་ལམ་དུ་ལས་གསོག་པར་བཤད་པ་ནི་འདི་རྣམས་དང་འགལ་ལོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བ༷་མཉ༷མ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་གཉིས་པ་དང༌། ཞེ་གསུམ་པ། གང་གཱའི་ལྷ་མོའི་ལེའུ་ནས་བྱུང་བའི་དོན། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ངན་སོང་གསུམ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་
5-1-380


ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་པ་སྡུག་འཕོངས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་མ་དག་པ་མཐོང་བ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ༷། སྣོ༷ད་ཀྱི༷་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་སའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པ་གསེར་དངུལ་ལ་སོགས་དང་མི་ལྡན་པ་གཡང་ས་དང་སྡོང་དུམ་ཚེར་མ་ལུད་ཁུང་ལ་སོགས་པས་མི་སྙོམས་ཤིང་རད་རོད་ཅན་མི་གཙང་བའི་ཉེས་པས་མ༷་ད༷ག་པ༷་མཐོང་བ་དེ༷་ལ༷་མ་བཟོད་ནས། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་ཅིང༌། སྣོད་བཅུད་ད༷ག་པ༷ར་བསྒྲུ༷བ་པ༷འི་སླད་དུ་སྦྱིན་སོགས་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི༷ས། རང་གི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་དུ་བཅུད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་མངོན་ཤེས་དང་འོད་དང་བདེ་སྐྱིད་ལ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་གཞི་བཻཌཱུརྱ་སྔོན་པོའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་ཅིང༌། ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ་རྒྱ་ཁྱོན་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དེས། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་ད༷ག་པ༷་བླ་ན་མེད་པ་ཉི༷ད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ཞི༷ང་ད༷ག་བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ༷་ནི༷། །རྣ༷མ་ཀུ༷ན་མངོ༷ན་རྫོ༷གས་རྟོ༷གས་པ༷་སྟེ༷། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་ཐོག་མར་སྒོམ་པ་ནས་ཇི་སྲིད་སྒོམ་པ་མཐར་མ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྦྱོར་བ་འདིའི་ལུས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་བཞི་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་ཐར་གསུམ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འདྲེས་པར་བགྱི་ཞིང་སྒོམ་པར་བགྱི། ཞེས་སོགས་ཞུ་བ་ལན་དང་བཅས་པའི་དོན། ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་ཅན་འདི་ནི། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་པ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་མདོ་ལས་རིམ་གྱིས་སློབ་
5-1-381


པའི་ཚུལ་དང༌། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་དང་པོར་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྟག་ཅིང་བསླབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གོམས་པ་དེ་ནས་སྟོང་མཉམ་པས་ཀྱང་སེམས་མི་གཡེང་བར་བསླབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གོམས་ཤིང་སྟོང་མི་སྟོང་གིས་མི་གཡེང་བས་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་བ་དང༌། མ་མཐོང་བས་བར་མ་དོར་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ཉན་རང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པ་ཡིས། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པ་ཡིས། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པ་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་པའི་དོན་སྣང་ངོ༌། །དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་བཞིན་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་མ་སྨིན་གྱི་བར་དུ་སྟོང་ཉིད་དམ་པ་མེད་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཚུལ། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདི་ནི་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། སེམས་དམིགས་པ་ལ་འདོགས་ཏེ་དེར་བར་མ་དོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་མི་ཉམས་ལ། ཟག་པ་ཟད་པ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་རླབས་པོ་ཆེ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་ཤིང་འདི་ནི་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཏེ། མངོན་དུ་བྱ་བའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། འདི་ནི་སྦྱིན་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སློབ་ཅིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་དུས་སོ། །འདི་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དུས་སོ། །ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་ཤེས་པས་བར་མ་དོར་ཉན་རང་གི་འབྲས་བུ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུ༷ལ་མཁྱེན་པ་གསུམ་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས་སྦྱོ༷ར་ཞིང་ཉམས་སུ་ལེན་པ༷་ཅ༷ན་གྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅས་པ་
5-1-382


འདི༷་ནི༷། སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་དགྲ༷་རྣ༷མས་བཅོམ་ནས་གཉེན་བཤེས་དང་བཅས་པ་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་ཐར་པའི་དཔེས། སེམས་ཅན་མ་བཏང་བའི་སྙིང་རྗེས་ཞི་བའི་དགྲ་དང༌། སྟོང་ཉིད་མ་བཏང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྲིད་པའི་དགྲ་རྣམས་ལ༷ས་ནི༷་འད༷ས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ༷་ད༷ང༌། བྱ་བར་སྣང་ལ་རྒྱུ་ལ་གནས་མེད་ཀྱང་གནས་པའི་དཔེས། སྟོང་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་ལ་མི༷་གན༷ས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། འཕོང་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་འཕེན་པའི་དཔེས་ཇི་སྲིད་དགེ་བ་རྣམས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་སྨིན་པ་དེ་སྲིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ཅིང་སྨིན་པ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཐབས་མཁས་པ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཤུ༷གས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སློབ་ཀྱང༌། བར་མ་དོར་ཞི་བར་མི་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་མ་བཏང་བ་ནི༷་ཉན་རང་དང་ཐུ༷ན་མོ༷ང་མ༷་ཡི༷ན་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང༌། གང་ཟག་གི་བདག་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལ་མ༷་ཆ༷གས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ༷་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་བདག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མི༷་དམི༷གས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང༌། སྐྱེས་པ་བུད་མེད་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚ༷ན་མ༷་ཟད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་དུ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་སྨོ༷ན་ལ༷མ་ཟ༷ད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ༷་ད༷ང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ༷འི༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའི་རྟ༷གས་སྟོང་ཉིད་ལ་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ད༷ང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང་{ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་}ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྣམ་གྲངས་ཚ༷ད་མེ༷ད་པ༷་ཤེས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐ༷བས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་ནི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་ཡེ་ཤེས་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། འདྲིས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ལྟུང་བའམ། ཁམས་གསུམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་སྐབས་མེད་དེ་དེ་ནི་གནས་མ་
5-1-383


ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། འདི༷་ནི༷་ཐ༷བས་མཁ༷ས་བཅ༷ས་པ༷་ཡི༷ན། །ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་ལ་བཞི༷་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།།      །།
༈ ད་ནི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྨི་ལམ་ན་ཉན་རང་གི་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་སྒྲ་བརྙན་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་ལ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། སྐབས་འདིའི་ཆོས་བཅུ་ལས། དང་པོ་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་དེ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་དེ་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཅིང༌། ལུང་བསྟན་པ་ཉིད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་གསུམ་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །སྐབས་བཞི་པར། རྣམ་རྫོགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཚེ། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པར་སྣང་སྟེ། ཐབས་མཁས་པ་དགུ་པ་དང་བཅུ་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང་{ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་སྐབས་འདི་}སྦྲེལ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཉིད་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་རྟགས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སད་དུས་སུ་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་ལྟ་བར་མ་ཟད་རྨི༷་ལ༷མ་ན༷་ཡ༷ང་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀུ༷ན། རྨི༷་ལ༷མ་དང་སྒྲ་བརྙན་ལྟ༷་བུ༷ར་ལྟ༷་བ་ལ༷་སོ༷གས་པ་དང༌། ཡང་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་ལ་
5-1-384


སོགས་དང་ལྷ་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་ཚད་མེད་པ་མངའ་བ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པ་མཚན་དཔེ་འབར་བ་སྤྲུལ་པ་དུ་མ་འགྱེད་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་རྨི་ལམ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་མྱ་ངན་དྲག་པོ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བ་མཐོང་ན་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཡང་རྨི་ལམ་ན་ངན་སོང་གསུམ་མཐོང་ན་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་པའི་ཞིང་དེར་ངན་སོང་གསུམ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྤྱད་དོ་སྙམ་པ་དང༌། རྨི་ལམ་སད་པའི་ཚེ་གྲོང་མེས་ཚིག་པ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་ཚིག་འགྲུབ་པ་དང༌། གལ་དེ་བདག་འཚང་རྒྱ་ན་ཞེས་པའི་བདེན་ཚིག་གིས་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གཟུང་བའི་མི་མ་ཡིན་གུད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། བདུད་ལས་སྣ་ཚོགས་རིག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལྕི་བའི་ལྟུང་བ་རིག་པ་དང༌། ཉན་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་དབེན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགོན་པ་དང༌། ནགས་སུ་གནས་པའི་དོན་དུ་རིག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ཡིན་རིག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་གང་ཡིན་རིག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་དང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྩེ༷་མོ༷ར་ཕྱི༷ན་པ༷འི་སྦྱོ༷ར་བ༷་ཐོབ་པའི༷་རྟ༷གས་ནི། རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་གཉི༷ས་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད་དོ། །རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་འདི་རྩེ་སྦྱོར་ཐོབ་ནས་མཐར་ཐུག་གི་བར་གྱི་ཆོས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དྲོད་སོགས་བཞིར་འཆད་པ་ནི་ཤེས་བྱེད་ཡིད་ཆེས་པ་མི་སྣང་ངོ༌། །སྦྱོར་ལམ་བཏགས་པ་བར་བཤད་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་དང་བཅས་སོ། །དེས་ན་རྩེ་མོ་དེའི་རྟགས་དང༌། རྩེ་མོ་དེའི་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང༌། རྩེ་མོ་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པ་དང༌། རྩེ་མོ་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། དེ༷་ཡི༷་རྟ༷གས་ད༷ང་། ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་གང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྩེ་སྦྱོར་དེའི་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པའི་གསུམ་གཉིས་ཙམ་སོང་བའི་སྐབས་ནས། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་
5-1-385


ཅད་མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་སྤྱོད་པས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །རྣམ་མང་དུ་ནི་དཔེར་མཛད་ནས། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། འཛ༷མ་བུ༷་གླི༷ང་གི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་ཇི་སྙེ༷ད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་སུ་གྱུར་པ་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མཆོ༷ད་པ༷འི་དགེ༷་བ་དང༌། ལ༷་སོ༷གས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཇི་སྙེད་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མཆོད་པའི་དགེ་བ་སྟེ་གཉིས་དང༌། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་མིར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དགེ་བ་བཅུ་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་མངོན་ཤེས་ལྔ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་དང༌། རྒྱུན་ཞུགས་དང༌། ཕྱིར་འོང་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དེ། དེ་དག་གི་དགེ་བ་ཡང་རང་རང་གི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་བསྔོས་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་བདུན་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་མིར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་ཚོགས་ལ་བཀོད་པ་དང༌། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་དང༌། ཕྱིར་འོང་ལ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་ལ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ལ་དང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་ཅིང་དགེ་བ་ཡང་རང་རང་གི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་བསྔོས་པ་དང་བཅས་པའི་བསོད་ནམས་བདུན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདུན་ཚན་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་སྔ་མ་གཉིས་ཏེ་དགེ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་རྣ༷མ་པ་མ༷ང་དུ༷་བསྟན་པ་ནི༷་དཔེ༷ར་མཛ༷ད་ན༷ས། རྩེ་སྦྱོར་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་དགེ་བ་སྔ་མ་ལས་དགེ་བའི་རྣ༷མ་པ་ཆེས་མང་དུ་འཕེ༷ལ་བ་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་དོ༷། །དེ་ནས། མདོ་ལས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་
5-1-386


ཚུལ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོའི་ཡིན་ལུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་ལྔ་པའི་སྨད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཞེ་བདུན་པ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། རྣ༷མ་འཕེ༷ལ་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་རྩེ་སྦྱོར་དེའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན་པ་བཤད་པར་བྱས་ཏེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པར། ལྷའི་དབང་པོའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་གིས་མཆོད་ནས་དགེ་བ་འདིས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དམིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དང༌། རང་བྱུང་གི་དང༌། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་དོན། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །བརྟན་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་གསུ༷མ་གྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྫོ༷གས་པར་བྱེད་པ༷་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི་དག་པ༷་དང༌། སེ༷མས་ཅ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོ༷ན་ཡོ༷ངས་སུ་བློས་མི༷་གཏོ༷ང་བ༷་ཉིད་ཉན་རང་དུ་མི་ལྡོག་པས། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟ༷ན་པ༷་ཞེ༷ས་ནི༷་མངོ༷ན་པ༷ར་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བརྟ༷ན་ད༷ང་ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ནི་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །གླི༷ང་བཞི༷་པ༷་ད༷ང་སྟོ༷ང་གི་འཇིག་རྟེན་ད༷ང་སྟོ༷ང་གཉི༷ས་དང་སྟོང་གསུ༷མ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་དུ་བསིལ་བའི་ཚད་ཀྱང་གཟུང་དུ་སྲིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་
5-1-387


བསོད་ནམས་ལ་ནི་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ད༷ག་དཔེ༷ར་མཛ༷ད་ན༷ས། བསོ༷ད་ན༷མས་མ༷ང་པོ༷་ཚད་མེད་པ་གསུངས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རིང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་ནི། རྩེ་གཅིག་པའི་ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་འདི་ཡོ༷ངས་སུ༷་བསྒྲ༷གས་ཤིང་བསྟན་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སེ༷མས་ཀུ༷ན་གན༷ས་པ༷་ད༷ང༌། །ཞེས་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་བཞི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས།
དང་པོ་ནི། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། ཡུལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ལ་འཇུ༷ག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ༷་ད༷ང་ནི༷་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ལ་ལྡོ༷ག་པའི་རྣམ་པས་རྟོག་པ༷་ལ༷་གཟུ༷ང་བ༷འི་རྣ༷མ་རྟོ༷ག་གཉིས་ཏེ། སོ༷་སོ༷ར་གཉིས་པོ་དེ༷་རེ་རེ་ཡང་དགུ་དགུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ། ཡུ༷ལ་རྣམས་བདེན་པར་ཡོད་པ་མི༷ན་པ༷འི་བད༷ག་ཉི༷ད་ད༷ག་ཏུ་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷འོ། །
དེས་གཟུང་རྟོག་མདོར་བསྟན་ནས། འཛིན་རྟོག་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་དག་སོ་སོར་དགུ་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གི་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། སོ༷་སོ༷འི་སྐྱེ༷་བོ༷་དང་འཕ༷གས་པའི་འཛིན་རྟོག་གཉིས་སུ་དབྱེ༷་བ༷ས། སེ༷མས་ཅ༷ན་རྗེ༷ས་སུ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་སོ་སྐྱེས་འཛིན་རྟོག་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་བཏ༷གས་པ་ཙམ་དུ་ཡོ༷ད་པ༷ར་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པ་འཕགས་པའི་འཛི༷ན་པའི་རྟོག་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་འདོ༷ད། གཉིས་པ་དེ༷་ད༷ག་སོ༷་སོ༷ར་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དགུ༷་དགུའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ག༷ལ་ཏེ༷་གཟུ༷ང་བའི་དོ༷ན་འཛིན་རྟོག་གིས་གཟུང་བ་དེ༷་
5-1-388


བཞི༷ན་དུ་རྫས་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མེ༷ད་ན་དེ༷་ད༷ག་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ག༷ང་གི༷་འཛི༷ན་པ༷་མ་འཁྲུལ་བའི་དངོས་པོར༷་འདོ༷ད་དེ་མི་གྲུབ་བོ། །གཟུང་དོན་དངོས་པོར་མེད་པ་དེ་དེ༷་ལྟ༷ར་འཛིན་པ་དེ༷་ད༷ག་འཛི༷ན་པ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་མ་འཁྲུལ་བས༷་སྟོ༷ང་པ༷འི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ༷། །དེ་དག་གིས་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་སོང་སྟེ། 
གཉིས་པ་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་
བཤད་པ་དང༌། སྒོམ་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །
དང་པོ་ལ་མཐོང་སྤང་གི་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་བཤད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །རང་གི་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་ལས་བྱའི་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབེན་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་རི༷གས་ད༷ང་ནི༷། ལ༷མ་ནི༷་བྱང་ཆུབ་ཡ༷ང་ད༷ག་པར། འགྲུ༷བ་པར་བྱེད་པ༷་ད༷ང༌། ལམ་ཤེ༷ས་པ༷འི་དམི༷གས་པ༷་མ༷་འཁྲུ༷ལ་པ་ད༷ང༌། མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ད༷ང་གཉེ༷ན་པོ༷་བྱེད་པ་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ར༷ང་གི༷་རྟོ༷གས་པ་ད༷ང༌། བྱེ༷ད་པ༷་ལམ་ཤེས་ད༷ང༌། ལམ་ཤེས་དེ༷འི༷་བྱེད་ལ༷ས་དང༌། བྱ༷་བའི༷་འབྲ༷ས་བུ༷་ཚོགས་གཉིས་ཏེ་དེ་རྣམས་ལ༷་འཇུ༷ག་བྱར་འཛིན་པ་རྟེན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་རྟེན་པ༷འི་ཕྱོ༷གས་ཀྱི༷་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་གྱི༷་གཟུང་བའི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པ་དེ༷་ནེ༷་རྣ༷མ་པ་དགུ༷ར་འདོ༷ད་དོ། །
གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་བཤད་པ་ནི། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང༌། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་མེད་ཤེས་རབ་བྲལ་བས་སྲི༷ད་ད༷ང་ཞི༷་བ༷ར་
5-1-389


རྟོགས་པའི་མཚན་འཛིན་དུ་ལྟུ༷ང་བ༷འི་ཕྱི༷ར། ཉན་རང་གི་རྟོ༷གས་པ༷་དམ༷ན་པ༷་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཡོ༷ངས་སུ༷་འཛི༷ན་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ལ༷མ་གྱི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཐབས་ཤེས་མ༷་ཚ༷ང་བ་ད༷ང༌། དམན་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་དག་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ་ན་གཞ༷ན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི༷་རྐྱེ༷ན་གྱི༷ས་འགྲོ༷་དགོས་པ༷་ད༷ང༌། ཆེ༷ད་དུ༷་གཉེར་བྱ༷འི་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ལས་ལོ༷ག་པ༷་ད༷ང༌། ཡེ་ཤེས་ཉི༷་ཚེ༷་བ༷་ད༷ང༌། སྦྱིན་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་མཚན་འཛིན་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་ཉི༷ད་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་དུ་གན༷ས་པ་ད༷ང་དེར་འཇུ༷ག་པའི་ལམ་ལ༷་རྨོ༷ངས་པ༷་ད༷ང༌། སྦྱིན་སོགས་ལྔ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྗེ༷ས་ལ༷་འབྲངས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་དེ་རྣམས་ལ༷། རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པར་བྱེད་པ་དགུ༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་འདི༷། དམན་པའི་ལམ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བས་ལྡོ༷ག་པ༷འི་ཕྱོ༷གས་ཀྱི༷་རྟེ༷ན་ཅ༷ན་ཏེ༷། ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་འདི་རྣམས་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ལམ་དམན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡི༷ད་ལ༷ས་འབྱུ༷ང་ངོ༌། །
གསུམ་པ་རྫས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཤད་པར་བྱ་བ་ནི། འཛིན་པ་དང་ནི་འདོར་བ་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་པོ་དག་དང་ཉེར་འབྲེལ་དང༌། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་སོགས་འཛི༷ན་པ་ད༷ང༌། འདོ༷ར་བ༷་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ཡི༷ད་ལ༷་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཁ༷མས་གསུམ་རྣ༷མས་ནི༷་གསུ༷མ་པོ༷་ད༷ག་ད༷ང་ཉེ༷་བར༷་འབྲེ༷ལ་ཞིང་འདྲི་བ་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ལ་གན༷ས་པ་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ལ་མངོ༷ན་པ༷ར་ཞེ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། ཞེན་བྱའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་དངོ༷ས་པོ༷་བཏ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། འཁོར་གསུམ་དུ་ཞེན་པའི་ཆ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། དེའི་གཉེ༷ན་པོ༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་སྤྱོད་པ་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཆགས་ན་ཡང་ཇི༷་ལྟ༷ར་འདོ༷ད་པ་བཞི༷ན་དུ་འགྲོ༷་བར་བྱེད་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལས་ཉ༷མས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ༷་རྫས་སུ་འཛི༷ན་པ༷་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་ད༷ང་པོ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །
5-1-390


བཞི་པ་བཏགས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཤད་པ་ནི། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང༌། །ལམ་དང་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །འགག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང༌། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་ཉན་རང་གི་ལམ་གྱི་གང་གི་ཆེ༷ད་དུ་དམིགས་པ་བཞི༷ན་རྣམ་མཁྱེན་དུ་ངེ༷ས་པ༷ར་མི༷་འབྱུ༷ང་བ་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ཟིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ་བའི་ལ༷མ་ཡིན་པ་ད༷ང༌། ཉན་རང་གི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལ༷མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ངེ༷ས་པར་འཛི༷ན་པ་ད༷ང༌། ཆོས་རྣམས་འག༷ག་པ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷འི་སྐྱེ༷་བ༷་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོ༷ས་པོ༷་ལྡ༷ན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི༷་ལྡ༷ན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ལ་གན༷ས་པ་འཇིག་པ་ད༷ང༌། གནས་བྱ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རི༷གས་ནི༷་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་འཇི༷ག་པ༷་ད༷ང༌། འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དོ༷ན་དུ༷་གཉེ༷ར་བ་ད༷ང༌། ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་རྒྱུ༷འམ་སྒོ་ཤེར་ཕྱིན་ལས་གཞན་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བདུད་ཀྱི་ཕྱི༷ར་རྒོ༷ལ་བ༷་རྣམས་ནི༷་དམི༷གས་པ༷་སྟེ་དེ་རྣམས་ལ༷། བཏགས་པའི་དངོས་པོར་འཛི༷ན་པར་བྱེད་པ༷འི་རྣ༷མ་རྟོ༷ག་ནི་རྫས་འཛིན་ལས་གཞ༷ན་བཏགས་འཛིན་ཡི༷ན་ནོ༷། །
དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་བཤད་ནས། ད་ནི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༌། མཐོང་ལམ་ཉིད་བཤད་པ་དང༌། དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་བཤད་པ་དང་གསུམ་མོ། །གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་སྟོན་པའི་མདོ་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་མངས་སུ་མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་དང༌། ང་གཅིག་པ་དང༌། ང་གཉིས་པ་སྟེ། གསུམ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ལེའུ་ང་གསུམ་པ་ནས། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་དང༌། སྒོམ་སྤང་གི་རྟོག་པ་བཞི་པོ་སྦྲེལ་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བྱུང་ངོ༌། །ལེ་བརྒྱད་མ་དང་བསྡུས་དོན་འགྲེལ་
5-1-391


པར། མངོན་རྟོག་རྒྱན་གྱི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་བསྒྲིགས་སྣང་ངོ༌། །ཉི་ཁྲི་ལེ་མངས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པའི་སྟོད་ནས་ཅུང་ཟད་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཞེ་དགུ་པ་ཐམས་ཅད་ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་རྟོག་པ་མདོར་བསྟན་དང༌། མཐོང་སྤང་གི་རྟོག་པ་དང་པོ་ལ་སྦྱར་ཡོད་དོ། །
དེས་ན་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། མདོ་ལས། དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་པོ་འདི་དག་དཔེ་སྐར་མ་ལྟ་བུ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་སྟེ། མེ་ཏོག་སིལ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤ་སྟག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོད་དང༌། །དེ་ཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ༷་གཞ༷ན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པ་དམ་པས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལུང་སྟོ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་དེ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་དགོས་ཤིང༌། སྤྱོད་པ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཚིག་དོན་མ་ཉམས་པར་ཐོབ་པ་ལ་རག་ལས་པས། བྱང་ཆུབ་དེ༷་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི༷་རྒྱུ༷་ཤེར་ཕྱིན་ནི༷་ཚིག་དོན་ཆུད་མ་ཟོས་པར་གཟུང་ཞིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་གཞན་ལ་སྟོན་ཅིང་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ཅིག་ཅེས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཡོ༷ངས་སུ་གཏོ༷ད་པ་ད༷ང༌། དེ་ལྟར་གཏད་པ་ལས་ཚིག་དོན་མ་ཉམས་པ་དེ་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་དེ༷་ཐོ༷བ་པ་ལ་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་རྒྱུ། བསོ༷ད་ན༷མས་ཚད་མེད་དུ་འཕེལ་བའི་མ༷ང་པོ༷་ནི་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེའི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དོ༷། །སྐུ་མེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྐུ་ཐོབ་པ་དང༌། སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་དང༌། ཞེས་མཐོང་ལམ་དུ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པ་དང༌། ས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་པོར་ཐོབ་པའི་ཆོས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་དེའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་
5-1-392


བྱ། །ཞེས་པ་ལ། ཡེ་ནས་ཡོད་པའི་དྲི་མ་གློ་བུར་དུ་ལམ་གྱིས་ཟད་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གདོད་མ་ཉིད་ནས་དྲི༷་མ༷་ཟ༷ད་པ་ད༷ང༌། གདོད་མ་ཉིད་ནས་མི༷་སྐྱེ༷་བ༷འི་གཉིས་མེད་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ནི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་འདིའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཞེ༷ས་བརྗོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏེ༷། གང་གི་ཕྱིར་དྲི་མ་སྔར་ཡོད་གློ་བུར་དུ་ཟ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྐྱེ་བ་སྔར་ཡོད་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་དུ་སོང་བ་མེད་པའི་ཕྱི༷ར་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་དེ༷་ད༷ག་གོ༷་རི༷མ་བཞི༷ན་དུ༷་སྦྱར་ནས་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པའི་མདོར། ཟད་པ་གཉེན་པོས་ཟད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྔོན་ནས་ཟད་པས་དེ་ཕྱིར་ཟད་ཅེས་བསྟན། །ཞེས་པའི་དོན་དང༌། རྒྱུད་བླ་མར་ཡང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོངས་དག་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་གདོད་ནས་ཟད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང༌། ཇི་ལྟར་སྔར་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང༌། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ནི་མཐོང་ལམ་གྱིས་གློ་བུར་དུ་བྱས་པས་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སླར་དྲིས་པ། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་པ་རྣམ་རྟོག་དང་དེའི་སྐྱེ་བ་ཡེ་ནས་ཡོད་པར་མཐོང་ལམ་གྱི་གློ་བུར་དུ་འགོ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་ར༷ང་བཞི༷ན་རྣམ་དག་འདི་ལ༷། མཐོ༷ང་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་གྱི༷་ནུས་པས༷་ནི༷་སྔར་ཡོད་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པའི་རི༷གས་ནི་ཅི༷་ཞི༷ག་གློ་བུར་དུ་ཟ༷ད་པར་བྱས། རྣམ་རྟོག་དེའི་སྐྱེ་བ་སྔར་ཡོད་བཀག་ནས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ༷་མེ༷ད་ཀྱི་རྣ༷མ་པ༷་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སྔར་མེད་ཅི༷་ཞི༷ག་འཐོ༷བ་པར་བྱས། ཞེས་སླར་དྲིས་པ་དང༌།
དེའི་ལན། གཞན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲུབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་རྩིས། །ཞེས་པའི་དོན། དྲིས་པ་དེའི་ལན་དུ། གཞ༷ན་གྱི༷ས་སྒྲིབ་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱ༷ང་གདོད་ནས་ཡོ༷ད་ལ༷། ཤེ༷ས་བྱ༷་ལ༷་ཡ༷ང་སྟོ༷ན་པ༷་བྱང་ཆུབ་འདིའི༷་སྒྲི༷བ་པ༷་གདོད་ནས་ཡོད་པ་རྣམས་ལམ་གྱིས་གློ་བུར་དུ་
5-1-393


ཟ༷ད་པ༷ར་བྱས་པ་ཡིན། ཞེས་བརྗོ༷ད་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་འདི༷་སྔོན་མེད་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་འདུག་པ་ལ༷་ཞེས་ཁོ༷་བོ༷ས་ངོ་མཚ༷ར་དུ༷་རྩི༷ས་ཏེ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་བྱའོ། །དེས་ན། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱོན་གྱི་རྣམ་པ་གདོད་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ལ་གློ་བུར་དུ་སྐྱོན་བསལ་བ་དང་ཡོན་ཏན་བཞག་ཏུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་འདི༷་ལ༷་སྔར་ཡོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། དེའི་སྐྱེ་བ་ལམ་གྱིས་གློ་བུར་དུ་བས༷ལ་བྱ༷་ཅི༷་ཡ༷ང་མེ༷ད། གློ་བུར་ལམ་གྱིས་གཞ༷ག་པ༷ར་བྱ༷་བ༷་སྔར་མེད་ཀྱི་དྲི་མ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅུ༷ང་ཟ༷ད་མེ༷ད་དོ། །དེས་ན་བསལ་བཞག་མེད་པའི་ཡ༷ང་ད༷ག་བྱང་ཆུབ་ཉི༷ད་ལ༷། མི་རྟོག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དགག་སྒྲུབ་དང་བསལ་བཞག་མེད་པར་ཡ༷ང་ད༷ག་བལྟ༷་ཞིང་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ལས་ས་དང་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡ༷ང་ད༷ག་མཐོ༷ང་བའི་ལམ་ཐོབ་ན༷ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཆིང་བ་གློ་བུར་བ་ལས་རྣ༷མ་པ༷ར་གྲོ༷ལ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་ཉིད་བཤད་པ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་གཅིག་པའི་སྨད་ཤོག་གུ་གཅིག་ཙམ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་རེ་རེ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་ལྔ་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་པའི་དོན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ནི། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ལ། སྦྱི༷ན་པར་གཞན་ལྔ་པོ་བསྡུས་པ༷་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གཞན་ལྔ་པོ་བསྡུས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པར་ཕར་ཕྱིན་རེ༷་རེ༷་ནི༷་དྲུག་པོ་དེ༷་ད༷ག་རེ་རེས་ལྔ་ལྔ་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ༷ན་ཚུ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུ༷ས་པ༷འི་ཡེ་ཤེས་ག༷ང་ཡིན་པ། མཐོང་ལམ་གྱི་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ༷འི་བཟོ༷ད་པ༷་ཡི༷ས་བསྡུ༷ས་པ༷་སྟེ། སྐབས་འདི༷ར་མཐོ༷ང་བ༷འི་ལ༷མ་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྔར་གོ་སྒྲུབ་ཏུ་ནི་རང་རང་ལས་ཕྱེ་བ་དྲུག་དྲུག་རང་རང་ལ་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་རང་རང་ལས་མ་ཕྱེ་བར་
5-1-394


དྲུག་པོ་རེ་རེས་ལྔ་ལྔས་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་སྡུད་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་འཆད་པ་མདོ་དང་འགལ་ལོ། །
གསུམ་པ་དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་བཤད་པ་ནི། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང༌། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོ༷མས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །ཡང་དེ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་རིམ་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར་སེ༷ང་གེ༷་རྣ༷མ་པར་བསྒྱི༷ངས་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན་ལ༷་སྙོ༷མས་པར་ཞུ༷གས་ན༷ས། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི། ཞེས་རྟེ༷ན་ཅི༷ང་འབྲེ༷ལ་འབྱུ༷ང་ལུ༷གས་དང་མཐུ༷ན་པ་ད༷ང༌། མ་རིག་པ་འགག་ན་འདུ་བྱེད་འགག །ཅེས་པ་ནས། སྐྱེ་བ་འགག་ན་རྒ་ཤི་འགག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ལུ༷གས་དང་མི༷་མཐུ༷ན་པ་ལ༷་སོ་སོར་རྟོ༷ག་པ༷ར་བྱེ༷ད་དོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེ་མངས་སུ་རྟེན་འབྲེལ་འདི་དག་སྟོན་པའི་མདོ་མ་བྱུང་ལ། བསྡུས་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་མདོ་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་
5-1-395


སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྨིན་པར་བྱས་ནས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནས་རིམ་གྱིས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགོག་པ་དང་སྤེལ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །སྲིད་རྩེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའོ། །འགོག་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་སྲིད་རྩེ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་
5-1-396


གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པའོ། །ཞེས་པ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་ལུགས་འདི་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྲིས་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་ལུགས་མདོ་ནས་གསུངས་པ་འདི་དང༌། འགོག་པའི་བར་དུ་མི་{འདྲར་{འབྲལ་}འགྲོ། །ཞེས་པ་འདི་གཉིས་ཅུང་མ་འགྲིག་པས། མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་འདི་དང་འདི་དག་གི་འགྲེལ་པ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་གང་རྙེད་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཏུ་གཞན་ལྔ་པོ་བསྡུས་པའི་ནང་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདི་གཉིས་ལ་སྒོམ་ལམ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་མདོ་དང་མི་འགྲིག་གོ །
གཉིས་པ་སྒོམ་སྤང་གི་རྣམ་རྟོག་བཞི་ལ། དང་པོ་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་ནི། མདོ་ལས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བཏང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ནི་མདོ༷ར་བསྡུ༷ས་པ་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་རྒྱ༷ས་པ་ཤེས་པ་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། མདོ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ལ་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས། འཇིག་པ་མི་དམིགས། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་གཟུགས་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས། ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་ནི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི༷ས་དགོངས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པའི་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཏ༷ང་བ༷ས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོ༷ངས་སུ༷་མ༷་བཟུ༷ང་བ་ད༷ང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
5-1-397


པ་འདི་ལ་དུ༷ས་གསུ༷མ་གྱི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་མེ༷ད་པ༷་ལས་བཟློག་པ་ད༷ང༌། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པའི་ལེ༷གས་པ་དང་ལྡན་པ༷འི་ལ༷མ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ༷་སྤྱོད་པ་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ལམ་དང༌།ཤེར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པ་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་ས་བདུན་པའི་བར་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པའི་རྩོལ་བ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལམ་སྟེ་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དགུ་པོ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མཐོང་བས་གཟུ༷ང་བ༷འི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པར་བྱེད་པ་འདི༷་གཟུང་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་འཇུག་པའི་གཟུང་རྟོག་གཅི༷ག་སྟེ༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྦྱོ༷ར་བ༷འི་རྣ༷མ་པ༷་དེའི༷་སྤྱོ༷ད་ཡུ༷ལ་དུ་བྱས་པའི་ཡུལ་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་ནི། མདོ་ལས། ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་རྒྱུ་བ་དེ་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱད་སྒྲུབ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །སེམས་མི་བསྐྱེད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །སྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་རྟོག་པ་གཉི༷ས་པ༷་ལྡོག་པའི་གཟུང་རྟོག་ནི་སེ༷མས་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ད༷ང་སེ༷མས་བྱུ༷ང་འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་རྣ༷མས་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་ཞིང་འཇུ༷ག་པ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ༷འི་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་ཡི༷ན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་དེ༷། ཡུལ་དགུ་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེ༷མས་མི༷་བསྐྱེ༷ད་པ་ད༷ང༌། བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི༷་སྙི༷ང་པོ༷་ཡི༷ད་ལ༷་མི༷་བྱེ༷ད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་ད༷ང༌། ཐེ༷ག་པ༷་དམ༷ན་པ༷་ཡི༷ད་ལ་བྱེ༷ད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་ད༷ང༌། རྫོ༷གས་པ༷འི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཡི༷ད་ལ་མི༷་བྱེ༷ད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་སྒོ༷མ་པས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་བམ་སྙམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་ད༷ང༌། སྒོ༷མ་པ༷་མེ༷ད་པས་ཐོབ་བམ་སྙམ་པ༷་ད༷ང༌། དེ༷་ད༷ག་ལ༷ས་ནི༷་བཟློ༷ག་པ་བསྒོམས་ཀྱང་བསྒོམ་ལ་མ་བསྒོམས་ཀྱང་མ་བསྒོམས་པས་ཐོབ་བམ་སྙམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་
5-1-398


བསྒོམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་བམ་སྙམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཉི༷ད་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི་དོ༷ན་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་ལ་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་བས་ལྡོག་པའི་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པར་བྱེད་པ༷་ནི། སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ༷་སྤང་བྱ་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །
གསུམ་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་དང་པོ་བཤད་པ་ནི། མདོ་ལས། བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། གང་ཟག་གམ། སྲོག་གམ། གང་ཟག་མི་དམིགས་ན། ཇི་ལྟར་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གང་ཟག་གི་ཁམས་སུ་གདགས་པར་བྱ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་བཏགས་པས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོར་དེ། །ཤེས་པར་བྱ་བར་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སེ༷མས་ཅ༷ན་བཏ༷གས་པ༷འི་དངོས་པོར་འཛིན་ཅིང་སྤྱོ༷ད་པའི་ཡུ༷ལ་ཅན་ད༷ང༌། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་བཏ༷གས་པ༷འི་དངོས་པོ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་སྟོ༷ང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉི༷ད་དང༌། ཅི་ཙམ་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ལ་ཆ༷གས་པ་ད༷ང༌། གཟུགས་སོགས་ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་ར༷བ་ཏུ་འབྱེ༷ད་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མ་མཐོང་བས་དངོ༷ས་པོ༷ར་འདུ་བྱེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཐེ༷ག་པ་གསུ༷མ་པོ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡོ༷ན་ཕུལ་བ་ནི༷་ད༷ག་པ༷་མ༷་ཡི༷ན་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་ཆོས་ཉིད་གུད་དུ་ཕྱེ་བའི་སྤྱོ༷ད་པ༷་ཆོས་ཉིད་རྣ༷མ་པ༷ར་འཁྲུ༷གས་པ༷་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ༷་དངོས་པོར་འཛི༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ནི་འཛིན་རྟོག་ད༷ང་པོ༷ར་དེ༷་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཞེས་བྱ་བ༷ར་བསྒྲ༷གས་པ༷་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །
5-1-399


བཞི་པ་འཛིན་རྟོག་གཉིས་པ་བཤད་པ་ནི། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་དེ་ཡིས་རྣམ་འཇོམས་པས། །སྒོམ་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བ་ཡི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་པ་སེ༷མས་ཅ༷ན་བཏ༷གས་པའི་དངོས་པོ་ད༷ང༌། དངོས་པོ་དེ༷འི་རྒྱུ༷འི༷་ཡུ༷ལ་ཅ༷ན་གྱི་འཛིན་རྟོག་ནི། སྒོམ་ལམ་དེ༷་ཡི༷ས་རྣ༷མ་པར་འཇོ༷མས་པ༷ས་ན། གཉེན་པོ་སྒོ༷མ་པ༷འི་ལ༷མ་ད༷ང༌། དེའི་སྤང་བྱར་འབྲེ༷ལ་བ༷་ལམ་དེའི༷་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་འཛིན་རྟོག་སྔ་མ་ལས་གཞ༷ན་རྣ༷མ་པ༷་དགུ༷་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་པ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྤངས་པའི་བད༷ག་ཉི༷ད་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་ནི༷་གསུ༷མ་གྱི༷་རང་རང་གི་སྤང་བྱའི་སྒྲི༷བ་པ༷་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་སྤངས་མ་སྤངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞི༷་བའི་རྣམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ལ༷མ་དང༌། དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སོ༷གས་པ་ད༷ང་ཤེར་ཕྱིན་མཚུ༷ངས་པ༷ར་ལྡ༷ན་པ་ད༷ང་མི༷་ལྡ༷ན་པ་མ་ཡིན་པ་ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཉན་རང་བདུད་ཀྱི་རིས་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཐུབ་པས་སུ་དང་ཡང་མི༷་མཉ༷མ་པ་དང༌། སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་སོ༷གས་བདེན་པ་བཞི་ད༷ང༌། ཉོ༷ན་མོ༷ངས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ད༷ང་གཟུང་འཛིན་དང༌། གཉི༷ས་སུ༷་མེ༷ད་པའི་དོན་ཏེ་དེ་རྣམས་ལ༷་ཀུ༷ན་ཏུ་རྨོ༷ངས་པ་རྣམས་ལ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་པ༷་ནི་སྒོམ་སྤང་གི་འཛིན་རྟོག་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་ཐ༷་མ༷་ཡིན་པར༷་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་དོ། །
ད་ནི་གཉེན་པོ་མཐོང་སྒོམ་དག་གི་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་དེ་རྣམས་ཟད་པའི་འབྲས་བུ་བཤད་པ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་བཞི་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་
5-1-400


བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལོ་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་ངན་སོང་ལས་གྲོལ་བའོ། །མེ་ཏོག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་རིགས་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བ་དང༌། འདོད་ལྷ་དང༌། གཟུགས་ཁམས་གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན། ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྤ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་དཔེར་ན་ཡ༷མས་ན༷ད་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི༷་རྣ༷མས་སྨན་དང་འདྲ་བའི་ལམ་གྱིས་ཟ༷ད་པར་བྱས་ན༷ས་ནི༷། སྔར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཁོར་བའི་ནད་ཀྱིས་ངལ་ཞིང་དུབ་པ་ལས། ཡུ༷ན་རི༷ང་ཞིག་ལོ༷ན་ན༷ས། ནད་པ་ཡམས་ནད་ལས་གྲོལ་ཞིང་དབུ༷གས་ཕྱི༷ན་པ་བདེ་བའི་གནས་ཐོབ་པ་ལྟ༷ར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དུས་དང་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་འགྲོ༷་བ༷འི༷་བདེ༷་བ་མཐའ་དག་སྒྲུ༷བ་པར་བྱེད་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཀུ༷ན། དཔེར་ན་རྒྱ༷་མཚོ༷་ཆེ༷ན་པོ་ལ༷་ཆུ༷་བོ༷་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་བརྟེན་པ་དེ་དག་བཞི༷ན་དུ་འབྲ༷ས་བུ༷་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སངས་རྒྱས་རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོ༷ག་ཐོབ་པ་དག་གི༷ས་མཛེས་ཤིང་སྤ༷་བ༷འི༷་བྱང་ཆུབ་སེ༷མས་དཔ༷འ་ཆེ༷ན་པོ༷་དེ༷་ལ༷་ནི༷་དུས་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་ཏུ༷་རྟེ༷ན་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐོ༷ང་ཞེ༷ས་བྱ༷་ད༷ང་བསྒོ༷མ་པ༷་ཞེ༷ས། །བྱ༷་བ༷འི་ལ༷མ་ནི༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷། །རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པ༷་རྣ༷མ་བཞི༷་ཡི༷། །གཉེ༷ན་པོ༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷་ད༷ང་ནི༷། །ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
ད་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་བདུན་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་
5-1-401


དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ཀྱང༌། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ། ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་པ་སྟོ༷ང་གསུ༷མ་གྱི་སྐྱེ༷་བོ༷་ཐམས་ཅད་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བཀོད་པའི་དགེ་བ་ད༷ང༌། སྐྱེ་བོ་དེ་རྣམས་བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུའི༷་རང་རྒྱལ་གྱི་རྟོ༷གས་པ༷་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པ་ལ་བཀོད་པའི་དགེ་བ་ད༷ང༌། དེ་བས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་དེ་རྣམས་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འི་སྐྱོ༷ན་མེ༷ད་པ་ལ༷་བཀོ༷ད་པ༷འི་དགེ༷་བ་རྣ༷མས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདིའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་དཔེ༷ར་མཛ༷ད་ན༷ས། བསོ༷ད་ན༷མས་མ༷ང་པོ༷་གསུངས་པ་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་བསྟན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དང་ནི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི༷་བ༷ར་ན་སྒྲིབ་པས་ཆོད་པ་མེ༷ད་དེ༷། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་མཁྱེན་འདིའི་དམིགས་པ་ནི་གང༌། བདག་པོ་ནི་གང༌། རྣམ་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དབང་བྱེད་པ་ནི་དྲན་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་ཞི་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་ཞི་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་རྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་འདི༷འི༷་དམི༷གས་པ༷་ནི་དངོ༷ས་པོ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ༷། རྣམ་མཁྱེན་འདི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་བད༷ག་པོ༷་ནི་དྲ༷ན་པ༷འི་དབང་པོ་ཡི༷ན་པ༷ར་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་དོ། །རྣམ་མཁྱེན་འདིའི་རྣ༷མ་པ༷་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི༷་བ་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་
5-1-402


རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དབང་བྱེད་པ་ནི་དྲན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་དབང་གིས་བརྗོད་ཀྱི་དེའི་ཚེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་འདི༷་ལ༷་ནི༷། དངོས་པོར་ཞེན་པའི་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོར་ར༷བ་ཏུ༷་འཛིན་པའི་དངོས་སྨྲ༷་རྣ༷མས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན། རྣམ་མཁྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་མི་འཐད་ཅེས་རྒྱུ༷ད་མ༷ར་རྒོ༷ལ་བར་བྱེད་པའི་རྩོད་གཞི་བཅུ་དྲུག་པོ་རྒྱུད་མར་བྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྤྱོད་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་སྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། གང་གིས་ཕྱིར་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་དམིགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བརྟེན་པ་ཅན་འདི་རྣམས་མི་འཐད་ཅེས་རྒོལ་བ་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་སེལ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་གིས་ལན་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་གདབ་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དམི༷གས་པ༷་དངོས་པོ་མེད་པར་འཐ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་དེ༷འི༷་ནི༷་ངོ༷་བོ༷་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉི༷ད་དུ་ངེ༷ས་པར་གཟུ༷ང་བ༷་འཐད་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་དེས་རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཐོབ་པར་འཐད་པ་ད༷ང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བདེན་གཉིས་གཞན་དང་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་
5-1-403


དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དག་གིས་དོན་དམ་པ་དངོས་པོ་མེད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དགོས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་ད༷མ་པ༷འི་དོ༷ན་ད༷ང་ཀུ༷ན་རྫོ༷བ་ཀྱི་དབྱེ་བ་འཐད་པ་ད༷ང༌། འདི་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་ལྔ་པས་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་བློ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བར་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོ༷ད་པ་འཐད་པ་ད༷ང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་འཐད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དཀོན་མཆོག་འཐད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་དེ་ལ་སློབ་པའི་ཕྱིར། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་འཐད་པ་དང༌། འདི་ནི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་དྲུག་པ་དང༌། ང་བདུན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཐབས་མཁས་དང་བྲལ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་ཤིང་འཇུག་པའི་ཐ༷བས་མཁས་དང་བཅ༷ས་པ་འཐད་པ་དང༌། འདི་ནས་སྐབས་འདི་རྫོགས་ཀྱི་བར་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་བརྒྱད་པས་སྟོན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐུ༷བ་པ༷འི་མངོན་པར་རྟོ༷གས་པ༷་འཐད་པ་ད༷ང༌། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་གཟུགས་སོགས་ལ་རྟག་པ་མི་རྟག་པ་སོགས་སུ་ཞེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྤྲོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི༷ན་ཅི༷་ལོ༷ག་འཐད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི༷་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་སློབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལ༷མ་དང་བཅ༷ས་པ་འཐད་པ་ད༷ང༌། ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་སློབ་ཀྱང་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་དམན་པའི་ས་བརྒྱད་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་གཉེ༷ན་པོ༷་ལམ་ཤེས་འཐད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་ཉན་རང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་ཀྱི་མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ཉན་རང་གི་ས་ད༷ག་འཐད་པ་ད༷ང༌། 
5-1-404


དངོས་པོའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་སུས་ཀྱང་གློ་བུར་དུ་གནས་པར་མ་བྱས་ཤིང་ཡེ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་འཐད་པ་ད༷ང༌། དངོས་པོར་རྟོག་པའི་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྒོ༷མ་པ༷་ཉིད་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་འཐད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ༷་དངོས་པོར་སྨྲ༷་བ༷་རྣ༷མས་ཀྱི༷་མི་འཐད་སྙམ་པའི་ལོ༷ག་པར་རྟོ༷ག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་རྩོད་པ༷། རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ལ་རྟེ༷ན་པ་ཅ༷ན་གྱི་ཆོས་ལ་རྒོལ་བའི་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་དྲུ༷ག་ད༷ག་ཏུ༷་བྱུང་བ་རྣམས་བསལ་བར་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། བ༷ར་ཆ༷ད་མེ༷ད་པ༷འི་ཏི༷ང་ངེ༷་འཛི༷ན། །ལོ༷ག་པ༷ར་བསྒྲུ༷བ་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷་ནི༷། །རྩེ༷་མོ༷འི་མངོ༷ན་རྟོ༷གས་ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་ལྔ༷་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།།      །།
༈ ད་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཐར་གྱིས་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་མཐོང་བའི་རྩེ་སྦྱོར་ཐོབ་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་ཤིང་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་ཚེས་པའི་ཟླ་བ་ནི། །རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་ས་ལ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱང༌། །རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་མཐོང༌། །ཇི་ལྟར་ཡར་ངོའི་བཅོ་ལྔ་ལ། །ཟླ་བ་རྫོགས་ཤིང་གསལ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །ཞེས་པའི་དོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གསུང་རབ་གཞན་དུ། ཇི་ལྟར་ཟླ་ཤར་རིམ་པ་ཡིས། །ཆ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །གྲིབ་མ་ཉམས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། །ཟླ་བ་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །དེ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཤར་རིམ་པས། །ས་
5-1-405


རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་ཉམས་པ་རྫོགས། །ཡེ་ཤེས་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །ཞེས་པའི་དོན་དང༌། མདོ་འདི་ཉིད་དུ་ཡང༌། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་དགུ་པར། རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱིན་སོགས་ལ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ཡོད། ཅེས་དང༌། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སོགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་བསླབས་ཤིང་སྦྱིན་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐར་གྱིས་འཇུག་པའི་ལམ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་ཡང༌། དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམ་དང༌། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟོགས་པ་ལ་རིམ་པས་གསུངས་པ་མེད་དེ། དེ་མཐའ་ཞེས་པས་རིམ་པ་དེ་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་ང་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པར། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་སློབ་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་གང་གིས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང༌། སློབ་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར། ཞེས་ཞུས་པ་ལན་དང་བཅས་པའི་དོན། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རིམ་པ་ཡོད་ཚུལ་ནི། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱི༷ན་པ༷་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་
5-1-406


གཏན་དང༌། ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ཉན་རང་གི་ས་ལས་འདས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ །དེར་ཞུགས་ནས་མཐར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ད༷ག་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱང་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་བའི་རྩེ་སྦྱོར་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དྲན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། སང༷ས་རྒྱ༷ས་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་ལ༷་སོ༷གས་པ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དངོས་པོ་དྲ༷ན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང༌། གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲ༷ན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། ལུས་དང༌། ཟང་ཟིང་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་དུ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་དྲི་ཟའི་གྲོང་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལྟ་བུ་ནི་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། འདོད་ལྷ་དང༌། གོང་མ་གཉིས་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་གི་ལྷ་དེ་དག་དངོས་པོར་དྲན་པར་མེད་ཅིང་ཡིད་དངོས་པོར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་དྲན་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་
5-1-407


པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་གིས་མཐར་གྱིས་འཇུག་པའི་ལམ་ལ་སློབ་པས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་དངོ༷ས་པོ་མེ༷ད་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་ཚུལ་གྱིས༷་སྦྱིན་སོགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སློབ་པས་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་{རྟོགས་ཤིང་}རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྫོགས་པ་དེ༷། མཐ༷ར་གྱི༷ས་འཇུག་པ༷འི༷་ལམ་གྱི་བྱ༷་བ༷་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར༷་བཞེ༷ད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་པའི་དོན་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་པ་དེ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། མཐ༷ར་གྱི༷ས་པ༷། །རྣ༷མ་གསུ༷མ་རྣ༷མ་བཅུ༷། ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་དྲུ༷ག་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།།      །།
༈ ད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་དྲུག་ཅུ་པར། སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་སྦྱིན་སོགས་ནས་མཚན་དཔེའི་བར་རྫོགས་པར་བྱེད། ཅེས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཆར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ས་བཅུའི་རྒྱུན་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
5-1-408


ནི། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་གང་བའི་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་པོ་འདི་ཉིད་རྟོགས་ཚུལ་གྱིས་སྒོ་ནས་བཞིར་བཤད་དོ། །ཡེ་ཤེས་འདིས་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྫོགས་པར་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། འདིར་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སྐུའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ནམ་ཞིག་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །ཞེས་དང༌། གང་ཚེ་ཏིང་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །བུམ་པ་དེ་ནི་བཅག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡི། །མཐར་ཐུག་བར་དུ་སྣང་བར་བྱེད། །ཅེས་པའི་དོན་དང༌། ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་སྐབས་སུ་ཡང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་སྦྱི༷ན་པ༷་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་རེ༷་རེ༷ས་ཀྱ༷ང་ཟ༷ག་མེ༷ད་ཀྱི་ཆོ༷ས་ནམ་མཁའ་གང་བ་ཀུ༷ན་བསྡུ༷ས་པ༷འི་ཕྱི༷ར། ཐུ༷བ་པ༷འི་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་འོད་གསལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་གཅིག་ཆར་དུ་མཁྱེན་པ༷འི༷་རྟོ༷གས་པ༷་མཐའ་ཐུག་གི་རྟོགས་ཚུལ་འདི༷་ནི༷་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅིག་ཆར་དུ་ཤེས་པའི་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི༷་ལྟ༷ར་སྐྱེ༷ས་བུ༷ས་ཟོ༷་ཆུ༷ན་གྱི་རྒྱུ༷ད་རྡོ༷ག་པ་བསྣུན་པའི་ཐ༷བས་གཅི༷ག་གི༷ས་བསྐྱོ༷ད་ཅིང་བསྒུལ་བ༷་ན༷། ཟོ་བ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅི༷ག་ཆ༷ར་དུ་འགུ༷ལ་བ༷་དེ་ལྟ༷ར། ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་ཅིག་ཆར་དུ་ཤེ༷ས་པ་ནི་དཔེ་དེ༷་བཞི༷ན་ནོ༷། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱིན་སོགས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་ཤེས་རྣམས་དང༌། རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ངེས་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ། ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན། གང་ཚེ་ཆོས་
5-1-409


དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་པ་ལ། ས་བཅུ་པའི་མཐར། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ག༷ང་གི་ཚེ༷་རྣམ་བྱང་གི་ཆོ༷ས་དཀ༷ར་པོ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ཀྱི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ་གྱུར་པ། ནམ་མཁའ་གང་བའི་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ་ཆོས་སྐུར་རྣ༷མ་པར་སྨི༷ན་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྲལ་འབྲས། ཆོ༷ས་ཉི༷ད་ཀྱི་གན༷ས་སྐ༷བས་སུ་རྫོགས་པར་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བར་སྐྱེ༷ས་པ་དེ༷འི་ཚེ༷། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་སོ། །ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་རེ་གཅིག་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། མིག་གཡོར་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དེར་ཡང་སྦྱི༷ན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྤྱོ༷ད་པ༷་མི་འདོར་བ་ཡི༷ས་ཆོ༷ས་ཀུ༷ན་རྨི༷་ལ༷མ་དང་འདྲ༷་བར༷་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གན༷ས་ན༷ས། གཤིས་ལུགས་དོན་དམ་གྱི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་དངོས་པོའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་མེ༷ད་པ༷་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་ཉི༷ད་དུ་རྫོགས་པར། ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷་ནི༷་གཅི༷ག་གི༷ས་གཅིག་ཆར་དུ་རྟོ༷གས་སོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེས་ན། རྨི་ལམ་མི་མཐོང༌། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་མི་མཐོང༌། སྒྲ་བརྙན་མི་མཐོང༌། སྒྲ་བརྙན་ཉན་པ་མི་མཐོང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྤྲུལ་པ་མི་མཐོང༌། སྤྲུལ་པ་མཐོང་བ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རྨི༷་ལ༷མ་ད༷ང༌། རྨི་ལམ་དེ༷་
5-1-410


མཐོ༷ང་བ་དེ་དག་ཉི༷ད་དངོས་པོ་གཉི༷ས་ཀྱི༷་ཚུ༷ལ་དུ༷་མི༷་མཐོ༷ང་བ་དཔེ་དེ་ལྟ༷ར། དོན་དམ་འོད་གསལ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་ཆོས་སྐུའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་གཟུང་འཛིན་གཉི༷ས་སུ༷་མེ༷ད་པ༷འི༷་ཡེ་ཤེས། དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པར་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ་ནི་གཅི༷ག་གི༷ས་གཅིག་ཆར་དུ་མཐོ༷ང་བ་དེས་ན། ས་བཅུ་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། སྐ༷ད་ཅི༷ག་མ༷། །གཅི༷ག་གི༷ས་མངོ༷ན་རྫོ༷གས་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་པ༷། །མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷། །ཞེས་པ་དེ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་མ༷ན་ང༷ག་གི༷་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པའི་འགྲེལ་པ༷་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ༷ས། སྐ༷བས་བདུ༷ན་པའི་འགྲེལ་པ༷འོ༷།།      །།
༈ ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །ཞེས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལ། མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་བཤད་པ་མཛད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་མཛད་པ་དང༌། བཞིར་ངེས་པར་བྱམས་པས་གསུངས། ཞེས་གསུངས་པས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་དབྱེ་གཞི་དང་སྐུ་ལྷག་མ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དེ་ལས་ཕྱེ་བའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །སྐབས་འདིར་ཡང་ཐོག་མར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ནས་དེ་ལས་གྱེས་པ་སྐུ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཞིར་གསུངས་སོ། །
49 དེས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཡིན་པར་གསུང་རབ་ཟབ་དགུ་རྣམས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཕྱིར། འདི་ཉིད་ལ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པར་ལྷག་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་དང༌། བདེ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་
5-1-411


པའི་སྐུ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་དང༌། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། གསང་བ་འདུས་པ་དང༌། ཀྱེའི་རྡོ་རྗེ་དང༌། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འདི་ཉིད་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པར་དོན་དམ་པའི་སྐུ་དང༌། རང་དོན་གྱི་སྐུ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཡུམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པར་གྲགས་སོ། །དེས་ན་དོན་འདི་ཉིད་མདོ་རྒྱུད་རྣམས་སུ་མིང་མཐའ་ཡས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིང་ཡང་ཆེ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །མིང་མང་ཡང་དོན་གཤིས་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་པུ་འདི་ལས་བསྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་གཅིག་གཉིས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་སྐུ་དང་ཕུང་པོ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཏུ་གོ་བར་བྱའོ། །ཡན་ལག་དུ་མ་འདུས་ཤིང་སྤུངས་པ་ལ་ལུས་ཞེས་པ་དང༌། ཞེས་པའི་སྒོ་ནས་སྐུ་ཞེས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ངོས་འཛིན་པ་ལ། གཞི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ལུས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ལུས་དང༌། སྤྲུལ་པའི་ལུས་སོ། །སྐུ་འདི་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུད་ན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་འོད་གསལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ནམ་མཁའ་གང་བ་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། དེ་དག་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕུང་པོར་གནས་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། དེ་དག་ཉིན་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་དོག་དང་སྐུ་དང་མཛད་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆ་ནས་ལོངས་སྐུ་དང༌། དེ་དག་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་དང་རྒྱལ་པོ་དང་གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱིས་སྣོད་
5-1-412


བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེས་ན་སྐུ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང༌། དུ་མར་གསུངས་པ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐུའི་གྲངས་མང་ཉུང་ལ་རྩོད་པ་མི་བྱའོ། །མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས། དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་སྐུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་སྐུ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་མགོན་གྱིས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། སྒྲའི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། བདེ་བའི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་སྐུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་ལྔར་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱམས་ཆོས་རྣམས་སུ་སྐུ་བཞི་ཡང་གསུངས་ཤིང༌། སྐུ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུའི་གྲངས་ལ་རྩོད་པ་འདི་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་འབྱུང་བར་གསུངས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་དཔལ་ས་ར་ཧའི་ཞལ་སྔ་ནས། ང་ཡིས་རྩེད་མོ་བྱས་པ་ལ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ཧ་ཅང་བཅད། །ཨ་མ་གཞན་ལས་བུ་དེ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དཔེ་དང་བྲལ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན། ཆོས་སྐུ་ང་ཡི་རྩེད་མོས་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་བྱས་པ་དེ་ལ། བྱིས་པ་སྐུ་གསུམ་དབྱེར་མེད་དུ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་སྐུ་མང་ཉུང་ལ་མ་འཆམ་ཞིང་རྩོད་པས་ཧ་ཅང་བཅད་དོ། །ཨ་མ་གཞན་ཆོས་སྐུ་མ་ཡིན་པ་ལས་བུ་གཟུགས་སྐུ་རྣམ་འགྱུར་དེ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་ཆོས་སྐུ་དང༌། དེའི་སྤྱོད་པ་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀ་དཔེ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཆོས་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་པས་དོན་ལ་ཆོས་སྐུ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སྐུ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་སྐུ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དབྱེ་བ། །རང་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །གཞན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། །དང་པོ་གཉིས་པོའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལ་ཐ་དད་པ་དྲུག་བསྟན་པ་ནི། ལོངས་
5-1-413


སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཁམས་ཀུན་ཏུ། །འཁོར་ཡོངས་སྡུད་དང་ཞིང་དང་མཚན། །སྐུ་དང་ཆོས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། །མཛད་པ་དག་གིས་ཐ་དད་དོ། །ཞེས་པས་ལོངས་སྐུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་གིས་དང༌། མཚན་གྱིས་དང༌། སྐུས་དང༌། ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། མཛད་པ་དག་གིས་ཐ་དད་པ་དྲུག་གོ །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་དཔག་མེད་པ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུར་ནི་འདོད་པ་སྟེ། །དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གཉིས་ལ་གནས། །ཞེས་པ་ལོངས་སྐུ་ནི་རང་གི་དོན་དང༌། སྤྲུལ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་དང་གཉིས་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་བསྡུས་པར་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་རང་གཞན་གྱི། །དོན་འདི་རྟེན་དང་བཅས་པར་བསྟན། །ཞེས་པ་དེ་ལ་རང་གཞན་གྱི་དོན་ལོངས་སྤྲུལ་འདི་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་རྟེན་དང་དགོངས་པ་དང༌། །འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད། །རྒྱུན་གྱིས་དེ་དག་རྟག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་གོ་རིམ་ལྟར་རྟེན་ཆོས་དབྱིངས་དང་དགོངས་པ་དང་འཕྲིན་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པས་དེའི་སྒོ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་སྐུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པ་དང༌། ལོངས་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་རྟག་པ་དང༌། སྤྲུལ་སྐུ་མི་སྣང་བར་བྱས་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྤྲུལ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་གྱིས་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །སྐུ་བཞིའི་དབྱེ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྐུ་ནི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས། །རང་རང་བསམས་པས་སེམས་ཅན་གྱིས། །མཐོང་བ་སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་སྒྲས། །རྫུ་འཕྲུལ་བདག་ཉིད་རབ་གསལ་བྱེད། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདི། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་མིན་རྟག་པའང་མིན། །གཅིག་མིན་དུ་མའི་མཚན་ཉིད་མིན། །དངོས་མིན་དངོས་པོ་མེད་པའང་མིན། །འདི་ནི་རྟེན་བྲལ་ཆོས་
5-1-414


སྐུའོ། །སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་ཅིང༌། །ཆགས་དང་ཆགས་བྲལ་རྣམ་པར་སྤངས། །ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ཐབས་ཀྱང་མིན། །འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་གཞན། །ཞེས་པ་དེ་ལ་འོད་གསལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དབྱེར་མེད་ཅིང༌། ཆགས་པ་དཀར་ཕྱོགས་དང༌། ཆགས་བྲལ་ནགས་ཕྱོགས་གཉིས་སྤངས་པའི་ཆ་བཅུ་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་ཟླ་བ་དྲི་མེད་འོད། དོན་དམ་གྱི་ཐབས་ཤེས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་འདི་ནི་སྐུ་བཞིར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐུ་སྔ་མ་གསུམ་ལས་གཞན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་སྐུ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་གི་རྟེན་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་པོའི་བཤད་པ་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །སྐུ་རྣམས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ནི། སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཡང༌། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཅན་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བའི་ཆ་ནས་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐུ་དང༌། བཏགས་པ་པའི་སྐུ་དང༌། བརྡའི་སྐུ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་སྐུ་དེ་ཉིད་གདུལ་བྱ་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཤས་ཆེ་བ་རྣམས་ལ་དངོས་པོའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པར་སྣང་ཡང༌། དངོས་པོའི་སྐུ་ནི་གདགས་གཞི་དེ་ཉིད་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་ལ་ནི་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་པར་སྣང་ཡང་ཆོས་སྐུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་ངུས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངང་ནས་ཆོས་སྐུའི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་གཟིགས་པ་རྣམས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་དངོས་པོའི་སྐུར་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་ལ་དྲིས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲད་པ་བཞིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་མདོར་ཡང༌། གང་དག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་ལྟ། །གང་དག་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པར་སོང་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་ཡིས་ང་མི་མཐོང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །ཞེས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་དང༌། གདུལ་བྱའི་མཐོང་ལུགས་གཉིས་གསུངས་པ་
5-1-415


ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་ཆོས་ཅན་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བ་ནི་བློ་དོན་དང་མི་མཐུན་པས། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལས་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སོང་བ་དེས་བློ་དོན་དང་མཐུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིན་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པ་དེ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེས་ན་འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དངོས་འཛིན་ཅན་ལ་དངོས་པོར་སྣང་ཆའི་གཟུགས་སྐུ་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་དངོས་པོར་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་ཞེན་ཅིང་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རང་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སྐུར་བཟུང་ནས་མོས་གུས་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་དགེ་བ་ཚད་མེད་པ་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཅུང་ཟད་དག་པས་གདོད་མ་ནས་རང་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་སེམས་ཉིད་གཤིས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་རོལ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུར་ཤར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རང་གི་དོན་དམ་གྱི་སེམས་སྣང་བ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། རིམ་གྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་དང་ནང་གི་ཆོས་སྐུ་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། རྒྱུད་བླ་མར། དེ་བཞིན་དད་སོགས་དྲི་མེད་ཅན། །རང་སེམས་དད་སོགས་བསྒོམས་པ་ལ། །སྣང་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དང་ལྡན་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་བཞེངས་པ་དང༌། །བཞུགས་པ་དང་ནི་གཟིམས་པ་དང༌། །སྤྱོད་ལམ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པ་ཅན། །ཞི་བའི་ཆོས་ནི་གསུངས་པ་དང༌། །མི་གསུངས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང༌། །ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཛད་པ་གཟི་མདངས་ཆེན་པོ་ཅན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་མཐོང་ནས་ཀྱང་འདོད་ལྡན་པ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཕྱིར་རབ་སྦྱོར་ཏེ། །དེ་རྒྱུ་ཡང་དག་བླངས་ནས་ནི། །འདོད་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད། །སྣང་བ་དེ་ནི་
5-1-416


ཤིན་ཏུ་ཡང༌། །རྟོག་མེད་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན། །དོན་ཆེན་པོས་ནི་ཉེ་བར་གནས། །འདི་ནི་རང་སེམས་སྣང་བ་ཞེས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་མོད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཟུགས་མཐོང་སྟེ། །དེ་དག་ལ་ནི་དོན་ཡོད་འགྱུར། །རིམ་གྱིས་དེ་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས། །ཐེག་པ་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས། །ནང་གི་དམ་པའི་ཆོས་སྐུ་ནི། །ཤེས་རབ་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རང་སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་དེ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་འཁྲུངས་པ་དང༌། འདས་པ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་བ་ཡང༌། ཇི་ལྟར་བཻ་ཌཱུཪྻ་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ལྷ་དབང་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་སེམས་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་འཆར། །འགྲོ་བར་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ནུབ་རྙོག་མེད་དང༌། །རྙོག་པའི་རང་སེམས་རབ་འཇུག་དབང་གིས་འཇུག །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དག་ན་གཟུགས་སྣང་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཡོད་དང་ཞིག་ཅེས་དེ་མི་བལྟ། །ཞེས་དང༌། དགེ་བ་བཻ་ཌཱུཪྻ་འདྲ་ཡི། །སེམས་ལ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་རྒྱུ། །དེ་དག་ལ་ནི་མི་བཟློག་པའི། །དད་པའི་དབང་པོ་རྒྱས་པ་ཉིད། །དགེ་བ་སྐྱེ་དང་འཇིག་པས་ན། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་དང་འཇིག །བརྒྱ་བྱིན་བཞིན་དུ་ཐུབ་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་སྐྱེ་འཇིག་མེད། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་འབད་མེད་པར། །སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་ཆོས་སྐུ་ལས། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་དུ། །སྟོན་པ་ལ་སོགས་མཛད་པ་འཇུག །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ལུས་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐུའི་སྣང་བ་དང༌། གསུང་གི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཁན་པོ་མཐོང་ནས་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དོན་འདྲི་བར་བྱེད་ཅིང༌། མཁན་པོས་ཀྱང་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དོན་ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་ན་མཁན་པོ་མེད་དེ། སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྣང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། བཅོམ་
5-1-417


ལྡན་འདས་ནི་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། འགགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་གཟུགས་སྐུའི་རྣམ་པར་ཤར་བ་ལ་སེམས་ཅན་གྱིས་དངོས་པོའི་སྐུར་མཐོང་བའི་ཆ་དེ་ཉིད་སྐུ་བཏགས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་པ་དང་བརྡའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྐུ་ནི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས། །རང་རང་བསམ་པས་སེམས་ཅན་གྱིས། །མཐོང་བ་སྤྲུལ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྒྲས། །རྫུ་འཕྲུལ་བདག་ཉིད་རབ་གསལ་བྱེད། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདི། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སྔར་དྲངས་པ་འདིས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་རེ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་རེ་སྟེ། གཞི་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་སྐུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་གྱི་སྐུ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིན་ལུགས་དང༌། མོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དགེ་བ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ལས་རང་རང་སྔར་ཇི་ལྟར་གོམས་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྒྲའི་རྣམ་པ་ཚང་བའི་ལོངས་སྐུས་གསུང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡིན་ལུགས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དགེ་བའི་བག་ཆགས་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བ་འདི་ལོངས་སྐུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ། རྒྱུད་བླ་མར། ཇི་ལྟར་ཚོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ནོར་བུ་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང༌། །དེ་བཞིན་འགྲོ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས། །ཁྱབ་བདག་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང༌། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསེར་འོད་དམ་པ་ལས། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུར་བཏགས་པ་བར་གསུངས་པ་དང༌། ལང་གར་གཤེགས་པར། ཆོས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ལྷག་མ་དེ་ཡི་སྤྲུལ་པའོ། །ཞེས་དང༌། རྒྱུད་བླར། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་བརྡའི་སྐུར་གསུངས་པ་དང༌། དབུ་མ་རྩ་ཤེར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྟག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཏགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཀག་པ་
5-1-418


རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་བཏགས་ཆ་དེ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་གསུང་རབ་མང་པོར་ནང་འགལ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མི་སྲིད་དོ། །ཞེས་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཅན་དུ་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་དང་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་དམན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན། རང་དོན་གཞན་དོན་དོན་དམ་སྐུ་དང་ནི། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་སྐུ་ཉིད་དེ། །བྲལ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། །ཡོན་ཏན་དབྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་བཞི་འདི་དག །བདག་ཉིད་ཀྱི་ནི་འབྱོར་བའི་གནས། །དམ་པའི་དོན་གྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་བརྡ་ཡི་སྐུ། །ཕ་རོལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས། །དང་པོའི་སྐུ་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས། །བྲལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན། །གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན། །རྣམ་སྨིན་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན། །ཞེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གོ་དགོས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་ཙམ་མ་གཏོགས་པ། སངས་རྒྱས་ལ་ནི་དངོས་པོའི་སྐུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ། སྣང་བ་དེ་ཡང་གནས་གྱུར་པ། གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དུ་གཅིག་ཀྱང༌། དོན་དམ་གྱི་སྐུ་བྲལ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རང་དོན་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་གཞན་དོན་འཇོག་པའི་ཁྱད་པར་སེམས་ཅན་ལ་སྣང་དུ་རུང་བ་དང་མི་རུང་བ་ལས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྟོབས་སོགས་དང་ལྡན་པར་མི་སྣང་ཞིང༌། ཆོས་ཅན་གྱི་སྐུ་མཚན་བཟང་དང་ལྡན་པ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྱི་ཡིན་ལུགས་ནི། སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་སྐུ་གསུམ་གའི་བདག་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་
5-1-419


གང་ཡིན་སྟོབས་སོགས་དང་ལྡན་དགོས་ཏེ། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཐམས་ཅད་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་དག །གཅོད་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་བ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པར་སྣ་ལྔ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པར་བཞིར་གསུངས་ཏེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་རྟེན། །མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག །བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཞི་བསྟན་པ་དེ་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོས་མི་གཡོ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་གཡོ་བའོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྟག་ཏུ་ང་ཡི་བ་མེད་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་དང༌། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟག་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མ་རྨོངས་པ་དང༌། རྣམ་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་དེ་དག་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ང་ཡི་མེད། །ཡོངས་སུ་མ་ཆད་རྟག་ཏུ་ལྡན། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མ་རྨོངས་དང༌། །རྟག་ཏུ་དེ་ལ་མངོན་ཕྱོགས་མིན། །ཞེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བ་དང༌། དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་འདྲ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཡེ་ཤེས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དེ་སྒོམ་པ་དག་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཚེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སྒོམ་པ་དག་པས་སེམས་ཅན་ལ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད། །མི་གནས་ཞི་བར་ཞུགས་པ་ནི། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་
5-1-420


སོ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐུའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བྱམས་པ་དང༌། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དག་དང་ལྡན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མོས་པ་བཞིན། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་ངེས་པར་སྟོན། །ཞེས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་རྟག་མི་ཐོགས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་རྣམས་ཀྱི། །གཏེར་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ནི། །འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྟོན་མཛད་པ། །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཡི། །ཆོས་ཆེན་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་འབེབས། །ཞེས་པ་གོ་སླའོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་པོ་སྟེ། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཁམས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་ཤིང༌། །དཔག་མེད་བསམ་ཡས་སྤྲུལ་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་སྒྲུབ་པ་པོ། །ཞེས་སོགས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་མཛད་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། གྲངས་དང་ཞིང་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་དེ་རྟག་ཏུ། །མཛད་པ་གྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། །གྲངས་དང་ཞིང་གིས་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །བསམ་མི་ཁྱབ་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་སྟེ། འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་སེམས་མཉམ་ཕྱིར༌། །ཡང་དག་ཆོས་རབ་སྟོན་ཕྱིར་དང༌། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་ཡང་དག་འབྱུང༌། །ཞེས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ལུགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་ནས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །
5-1-421


གང་གི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འདི་ཉིད་སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་བདག་ཉིད་དང༌། སྐུ་བཞི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། བྱེ་བ་དཔག་མེད་འགྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གཞུང་གི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ཐུབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཡིན་པས་ན། །ཐུ༷བ་པ༷འི་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐུ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི༷་ཟ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོ༷ས་ག༷ང་ད༷ག་ཐོ༷བ་པར་གྱུ༷ར་པའི་ངོ་བོ་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་རྣ༷མ་པ་ཀུ༷ན་ཏུ་རྣ༷མ་པར་ད༷ག་པ༷་དེ༷་ད༷ག་བཅོས་མ་གློ་བུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། ར༷ང་བཞི༷ན་པའི་སྐུ་གཉུག་མའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་ཅ༷ན་ཡིན་ནོ། །
ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་གང་དང་གང་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང༌། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དེ་ལ། འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྡུས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་སོགས་པ་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི་ཕྱོ༷གས་དང་མཐུ༷ན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཏེ། འདི་རྣམས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི་སྔར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཚ༷ད་མེ༷ད་ད༷ང༌། རྣ༷མ་ཐ༷ར་ད༷ང༌། 
5-1-422


སྙོ༷མས་འཇུ༷ག་དང༌། མངོན་ཤེས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདིར་ནི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་འབའ་ཞིག་ཏུ་གོ་བར་བྱའོ། །འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བའི་བྱམས་སོགས་ནི་དགོངས་པ་ཉིད་དེ། བྱམས་པ་བདེ་བ་དང་ཕྲད་པར་དང༌། སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་དང༌། དགའ་བ་བདེ་དང་མི་འབྲལ་བར་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཕན་པར་དགོངས་པ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་ཅན། །ཕྲད་དང་བྲལ་བའི་དགོངས་པ་ཅན། །མི་འབྲལ་བ་ཡི་དགོངས་པ་ཅན། །ཕན་བདེ་དགོངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོ། །འདིར་རྣམ་ཐར་ཟིལ་གནོན་ཟད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བ། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བས། ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། ཐུབ་པའི་སྒྲིབ་ཀུན་ངེས་པར་གྲོལ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཁྱོད་ཀྱི་མཁྱེན་པས་ཤེས་བྱ་ཁྱབ། །ཐུགས་གྲོལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཟ༷ད་པ༷ར་གྱི་དབྱེ་བ་བཅུ༷་ནི། མཐའ་དག་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་སྟེ། ལམ་དུས་སུ་ཡང་བསམ་གཏན་པ་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ཟད་པར་འདི་དག་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་འཆར་བ་ནི། སྲོག་གཟུགས་གྲུབ་པའི་མཐུ་ལས་སོ། །ཟི༷ལ་གྱི༷ས་ནོ༷ན་པ༷འི་སྐྱེ༷་མཆེ༷ད་ཀྱི་དབྱེ༷་བ༷་བརྒྱ༷ད་ན། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཕྲ་མོ་ཁ་དོག་སྡུག་མི་སྡུག་མཐོང་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རགས་པ་དང་ཁ་དོག་སྡུག་མི་སྡུག་མཐོང་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྟེ་གཉིས་དང༌། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཕྲ་བ་དང་
5-1-423


རགས་པ་གཉིས་སྔ་མ་བཞིན་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྟེ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་མཐོང་ཡང་དེ་དག་གི་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་བརྒྱད་དོ། །སྔོན་པོ་དང༌། ཁ་དོག་སྔོན་པོ་དང༌། སྔོན་པོར་སྣང་བ་དང༌། མདོག་སྔོན་པོ་བཞིའི་ཁྱད་པར། སྔ་མ་གཉིས་རང་བཞིན་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་བཅོས་མ་སྟེ། རང་བཞིན་པའི་དཔེ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་དང༌། བཅོས་མའི་དཔེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གོས་རེ་རེ་བྱུང་བས་སོ། །འདིར་མངོན་ཤེས་དྲུག་གིས་གདམས་ངག་འདོམས་པ་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སར་གཤེགས་ནས། གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པར་མཛད་དེ། ལྷའི་རྣ་བས་དེ་དག་གི་སྐད་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྔོན་གྱི་གནས་ནས་འདིར་འོངས་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱི་མའི་མཐར་འགྲོ་བ་དང༌། ཟག་ཟད་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་མཁྱེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་འདོམས་ཏེ། གཤེགས་ནས་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་མཛད་དེ། །དེ་དག་སྐད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི། །འོང་དང་འགྲོ་དང་ངེས་འབྱུང་ལ། །ལེགས་འདོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་གང་ལ་ཡང་བློ་གྲོས་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བས་སོ༷་སོ༷་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་རི༷ག་པ་བཞིས། རྟེན་ཆོས་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པ་དོན་གཉིས་བཤད་བྱ་དང༌། གསུང་དང་མཁྱེན་པ་གཉིས་འཆད་བྱེད་ཡིན་པ་ལ་དེ་དག་ལེགས་པར་སྟོན་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཤད་བྱ་དང༌། །གསུང་དང་མཁྱེན་པ་འཆད་བྱེད་ལ། །བློ་གྲོས་རྟག་ཐོགས་མི་མངའ་བ། །ལེགས་སྟོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ་ཡོངས་སུ་ད༷ག་པ་བཞི༷་ནི། ལུས་ལེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། གཏོང་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང་བསྒྱུར་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་མཁྱེན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་བཞིའོ། །ལེན་དང་གནས་དང་གཏོང་
5-1-424


བ་དང༌། །སྤྲུལ་དང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་ལ། །མངའ་བརྙེས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དབ༷ང་བཅུ༷་ནི། ཚེ་དང༌། སེམས་དང༌། ཡོ་བྱད་དང༌། ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། ཆོས་ལ་དབང་བ་སྟེ་བཅུའོ། །སྟོ༷བས་བཅུ༷་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསླུ་བའི་བདུད་འཇོམས་པ་ནི། བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་ཐབས་ལ་བསླུ་བ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་སྐྱབས་མིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་བསླུ་བ་དང༌། ཟག་བཅས་ཀྱི་དག་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་དག་པར་བསླུ་བ་དང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་བསླུ་བའི་བདུད་འཇོམས་པ་སྟེ། ཐབས་དང་སྐྱབས་དང་དག་པ་དང༌། །ཐེག་ཆེན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བསླུ་བ་ཡི། །བདུད་འཇོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །མི༷་འཇི༷གས་པ༷་བཞི་ནི༷། རིམ་པ་ལྟར་རང་གི་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གེགས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ལ་གཞན་དག་གིས་མི་རྫི་བའི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་ཏེ། རང་གཞན་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་དང༌། །སྤངས་དང་ངེས་འབྱུང་གེགས་བྱེད་པ། །སྟོན་མཛད་མུ་སྟེགས་གཞན་དག་གིས། །མི་རྫི་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་སྤྱོད་པ་མ་དག་པ་གཞན་གྱི་ཤེས་ཀྱིས་དོགས་ནས་བསྲུ༷ང་བ༷་དེ་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱིར། འཁོར་གྱི་ནང་ན་བག་རྐྱང་སྟེ་གསུང་བ་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་ལ་གུས་པ་དང༌། མ་གུས་པ་དང༌། ཆ་མཉམ་པའི་འཁོར་གསུམ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཆ་མཉམ་པའི་གཡེང་བ་གསུམ་གྱིས་དྲན་པ་མི་བསྙེལ་བའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་དྲ༷ན་པ༷་ཉེ༷་བར༷་བཞ༷ག་པ་རྣ༷མ་པ་གསུ༷མ་སྟེ། བསྲུང་མེད་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བ། །འཁོར་གྱི་ནང་ན་བག་རྐྱང་གསུང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཉིས་སྤངས་པ། །འཁོར་སྡུད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །བསྙེལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུས་ལས་འདའ་བ་མི་སྲིད་པས་མཛད་པ་རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ནི་བསྙེ༷ལ་བ༷་མི༷་མང༷འ་བའི་ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དེ། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བྱ་བ་ལ། །ཁྱོད་ནི་དུས་ལས་མི་འདའ་བས། །མཛད་པ་རྟག་ཏུ་དོན་མངའ་བ། །མི་བསྙེལ་
5-1-425


ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཉོན་མོངས་ཟད་ཀྱང་བག་ཆགས་མ་བཅོམས་པས། ཉན་རང་ལ་ལུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང༌། གླང་པོ་འཁྲུལ་བ་དང༌། ཐུབ་པ་ལ་སོགས་ཀུན་མཁྱེན་མིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་པ་དང་རྒྱུ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་མི་མངའ་བ་ནི་བ༷ག་ཆ༷གས་ཡ༷ང་ད༷ག་པར་བཅོ༷མ་པ༷་སྟེ། ཀུན་མཁྱེན་ཁྱོད་ལ་རྒྱུ་བ་དང༌། །གནས་པ་ཀུན་ལ་རྟག་པར་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་སྤྱོད་མི་མངའ་བ། །ཡང་དག་དོན་ལྡན་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོ། །སུ་ནི་དར་སུ་ནི་རྒུད་ཅེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་སོ་སོར་གཟིགས་པ་ནི་སྐྱེ༷་བོ་ལ༷་ཐུ༷གས་རྗེ༷་ཆེ༷ན་པོ༷་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཉིན་མཚན་དུ། །ལན་དྲུག་ཏུ་ནི་སོ་སོར་གཟིགས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། །ཕན་དགོངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །སྤྱོད་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང༌། རྟོགས་པ་མ་འདྲེས་པ་དྲུག་དང༌། ཡེ་ཤེས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་དང༌། འཕྲིན་ལས་མ་འདྲེས་པ་གསུམ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་ནི། ཐུ༷བ་པ༷་ཁོ༷་ན༷འི་མ༷་འདྲེ༷ས་པའི་ཆོ༷ས་བཅོ༷་བརྒྱ༷ད་དེ། སྤྱོད་པ་དང་ནི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི། །ཉན་ཐོས་རང་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི། །བླ་མ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །སྐུ་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་བརྙེས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །རྣམ་པ་ཀུན་བརྙེས་ཐམས་ཅད་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཐེ་ཙོམ་དག །གཅོད་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །རྣ༷མ་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ཉི༷ད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །མཐར་ཐུག་འོད་གསལ་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཞེ༷ས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཡིན་པར་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
5-1-426


ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ལྟ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སྤོང་ཉིད། །གྲོང་སོགས་སུ་དེའི་ཉོན་མོངས་རྣམས། །རྒྱུན་གཅོད་རྒྱལ་བའི་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་པ་ལ་ཉ༷ན་ཐོ༷ས་ཀྱི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་མེ༷ད་པ༷་ནི་མི༷འི༷་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཡོ༷ངས་སུ་སྤོ༷ང་བ་ཙམ་དང༌། ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་བྱེད་པ་ཉི༷ད་དོ། །གྲོ༷ང་ལ་སོ༷གས་པ་རྣམས་སུ༷་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་དེ་དང་དེ༷འི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་རྣ༷མས་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་འགྱུར་རྒྱུ༷ན་གཅོ༷ད་པའི་མཐུ་ཡོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་རྒྱ༷ལ་བ༷འི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་མེ༷ད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་འདུལ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་མཛད་ཉོན་མོངས་ལ། །ཐུགས་རྗེ་བཅས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོ། །
སྨོན་ནས་ཤེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤངས་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང༌། །འདྲི་བ་ཀུན་ལན་འདེབས་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱ་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་ཤེས་པར་སྨོན་ནས་དེ་ཤེས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་སོང་བས་སྨོན་ནས་ཤེས་པའོ། །ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་སྨོ༷ན་ན༷ས་མཁྱེ༷ན་པ༷་ནི༷་ལྷུ༷ན་གྱི༷ས་གྲུ༷བ་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ད༷ང༌། ཆ༷གས་པ་སྤ༷ངས་པ་ད༷ང༌། ཤེས་བྱ་ལ་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། རྟ༷ག་ཏུ་མཉམ་བཞག་ལ་གན༷ས་པ་ད༷ང༌། འདྲི༷་བ༷་ཀུ༷ན་གྱི་ལ༷ན་འདེ༷བས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལྔས་ཁྱད་པ༷ར་དུ་འཕགས་པར་བཞེ༷ད་དོ། །གཞན་དག་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་ཆགས་མི་མངའ། །ཐོགས་པ་མི་མངའ་རྟག་པར་ནི། །མཉམ་པར་བཞག་ཅིང་འདྲི་ཀུན་གྱི། །ལན་ལྡོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །
གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བསྙེལ་བ་མེད་པར་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་རྟག་པར་བཞུགས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྣང་བ་ཅི་ཞིག་ཞེ་ན། རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་པ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་རྒྱུ༷་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ནི༷་ཡོ༷ངས་
5-1-427


སུ༷་སྨི༷ན་པར་གྱུ༷ར་པ་དེ་ན༷ས། སྐུ་ལ་སོགས་པའི་འཕྲིན་ལས་ག༷ང་ད༷ང་གདུལ་བྱ་ག༷ང་ལ༷་འདུལ་བའི་རྣམ་པ་ག༷ང་ད༷ང་ནི༷། དུས་ལ་ག༷ང་གི་ཚེ༷་འདུལ་བའི་བྱ༷་བ༷་གདུལ་བྱ་ལ་ཕ༷ན་པར་གྱུ༷ར་པ༷་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་སྣང་བ་ད༷ང་གདུལ་བྱ་དེ༷་ལ༷་གདུལ་བའི་རྣམ་པ་སྐུ་དང་གསུང་གི་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པ་དེ༷་སྣ༷ང་ངོ༷༌། །
གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ནས། སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལམ་ལ་འགོད་དམ་ཞེ་ན། ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱོན་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང༌། །དཔེ་ཇི་ལྟར་ལྷ༷འི༷་རྒྱ༷ལ་པོ༷ས་ཕྱོགས་རིས་མེད་པར་ཆ༷ར་ཕ༷བ་ཀྱ༷ང༌། མེས་ཚིག་པ་ལྟ་བུ་ས༷་བོ༷ན་དུ་མི༷་རུ༷ང་བ་ལ་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མི༷་འཁྲུ༷ངས་པ་ལྟ༷ར། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ནི༷་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོ༷ན་ནས་དམ་ཆོས་བདུད་རྩིའི་ཆར་བ་ཀུན་ལ་ཕབ་པར་གྱུ༷ར་ཀྱ༷ང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐ༷ལ་བ༷་མེ༷ད་པ༷ས་བསྟན་པ་བདུད་རྩིའི་རོ་བཟ༷ང་པོ་མི༷་མྱོ༷ང་ངོ༌། །
སྐལ་བ་ཡོད་ན་དུས་ནམ་ཡང་འཕྲིན་ལས་ཀུན་ཁྱབ་ཏུ་འཇུག་པ། དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །གོང་དུ་གསུངས་པ་དེ༷་ལྟ༷ར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཛ༷ད་པ༷་རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི༷་ཕྱི༷ར། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ཁྱ༷བ་པ༷ར་ངེ༷ས་པ༷ར་བརྗོ༷ད་དོ། །མཛད་པ་དེ༷་ཉི༷ད་ནི་དུས་ནམ་ཡང་ཟ༷ད་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟ༷ག་པ༷ར་ཞེ༷ས་ཀྱ༷ང་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བསྟན་པ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་པ་མཚན་དཔེ་འདི་དག་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཤིས་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་དཔེ་དོན་དམ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལུགས་དངོས་པོའི་མཚན་དཔེ་ཀུན་རྫོབ་པའོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་གྲངས་ངེས་བསྟན་པ་
5-1-428


ནི། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མཐའ་ཡས་པར་སོར་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་གིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་པས་ན་མཚན་ནོ། །དེ་ལ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་མཚན་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ནི་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པར། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མཚན་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་མཚན་ལྡན་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ཡོན་ཏན། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མི་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་མཚན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ལྟ་བའི་ཉེས་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །སོ་སོ་རང་རིག་ལྟ་བས་རྟོགས། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་གྱུར་པའི་མཚ༷ན་ནི༷་སུ༷མ་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་ད༷ང་དཔེ༷་བྱ༷ད་བརྒྱ༷ད་ཅུའི་བད༷ག་ཉི༷ད་དུ་གྱུར་པ་འདི༷་ཐེ༷ག་པ་ཆེ༷ན་པོའི་ཆོས་རྫོགས་པར་ཉེ༷་བ༷ར་ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་པའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར། ཐུ༷བ་པའི་ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་རྫོ༷གས་པའི་སྐུ༷་ཡིན་པར༷་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་དོ། །
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚན་བཟང་བཤད་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་འབུར་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པ་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་ཏ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟང་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །སྤྱན་ནི་
5-1-429


མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་པ་མདོ་ལས་མཚན་འདི་རྣམས་བསྟན་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་སྨོས་པས་ནི། མཚན་འདི་དག་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། སྔ་ལྟས་སྨོས་པས་ནི། མཚན་འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བླ་མ་བསུ་བསྐྱལ་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་ལ་སྡོད་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྟི་སྟང་བྱས་པས། ཕྱ༷ག་དང་ཞ༷བས་རྩིབས་སྟོང་པའི་འཁོ༷ར་ལོ༷འི་མཚ༷ན་པ་སོ་ལ་རྐོས་པ་འདྲ་བ་ད༷ང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་{ཤིན་ཏུ་མང་པོའི་{མྱུར་དུ་འདུ་བའི་}སྔ་ལྟས་སོ། །ཡི་དམ་ལ་བརྟེན་པས་ཞབས་རུ༷ས་སྦ༷ལ་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་གཡོ་ཞིང་བརྟན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བསྡུ་བ་བཞི་གོམས་པར་བྱས་པས་ཕྱ༷ག་ད༷ང་ཞ༷བས་ཀྱི་སོ༷ར་མོ་ངང་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་དྲ༷་བ༷ས་འབྲེ༷ལ་བ༷་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་མྱུར་དུ་འདུ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བཟའ་བཏུང་ཞིམ་ཞིང་ཉམས་སུ་བདེ་བ་བྱིན་པས་ཕྱ༷ག་ནི༷་ཞ༷བས་དང་བཅ༷ས་པ་འཇ༷མ་ཞི༷ང་གཞོ༷ན་ཤ༷་ཆ༷གས་པ་དང༌། ཐུབ་པ་འདི༷འི༷་སྐུ༷་འདི་ནི༷་ཞབས་གཉིས་དང་ཕྱག་གཉིས་དང་ཕྲག་པ་གཉིས་དང་ལྟག་པ་སྟེ་བདུ༷ན་ད༷ག་མཐོ༷་བ༷་ད༷ང༌། མཚན་དེ་གཉིས་ནི། བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་དང་བཏུང་བ་ཞིམ་ཞིང་ཉམས་སུ་བདེ་བ་འཐོབ་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བཅིངས་པ་ལས་བཀྲོལ་སྲོག་སྐྱབས་སྲོག་གཅོད་སྤངས་པས་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་སོ༷ར་མོ༷་རི༷ང་བ་ད༷ང་རྟི༷ང་བ་ཡ༷ངས་པ་དང༌། སྐུ༷་ཆེ༷་ཞིང་དྲ༷ང་བ་སྟེ། དེ་ནི་སྐུ་ཚེ་རིང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་བླངས་པ་དང༌། གཟུང་བ་སྤེལ་ཞིང་མ་འགྲིབ་པར་བྱས་པས་ཞ༷བས་ཀྱི་འབུ༷ར་སྐྱོང་མི༷་མངོ༷ན་པ་དང༌། བ་སྤུ༷འི་རྩེ་མོ་ནི༷་གྱེ༷ན་དུ༷་ཕྱོ༷གས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །རིག་པ་དང་བཟོའི་ལས་རང་གིས་བླངས་པ་དང༌། གཞན་ལ་བྱིན་པས་བྱི༷ན་པ༷་རི་དྭགས་ཨེ༷་ན༷་ཡ༷་ཤ་བའི༷་བྱིན་པ་འདྲ༷་བ་སྟེ། དེ་ནི་མྱུར་དུ་འཛིན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ནོར་ལ་སེར་སྣ་མ་བྱས་པས་མ་བཏུད་ཀྱང་བརླ་དྲང་བོར་སླེབ་པའི་ཕྱ༷ག་རི༷ང་ཞིང་མཛེ༷ས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོ་བྱད་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་དུལ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །མཛའ་བ་མ་ཕྱེ་བ་དང་ཕྱེ་བའི་སེམས་ཅན་ཚངས་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་བ་དང་
5-1-430


གསང་ཚིག་བསྲུངས་པས། འདོ༷མས་ཀྱི༷་སྦ༷་ཞིང་གསང་བར་བྱ་བ༷་གླང་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་སྦུ༷བས་སུ༷་ནུ༷བ་པ༷འི་མཆོ༷ག་སྟེ། དེ་ནི་བུ་མང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །གོས་སྟན་དང་གཞལ་མེད་ཁང་དང་གནས་བཟང་པོ་བྱིན་པས་པ༷གས་པ༷་གསེ༷ར་གྱི་མདོ༷ག་ལྟར་སྣུམ་པ་དང༌། པ༷གས་པ༷་སྲ༷བ་པ༷་སྟེ། དེ་དག་ནི་གདན་ན་བཟའ་ཁང་བ་གཞལ་མེད་ཁང་གནས་བཟང་པོ་འཐོབ་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འདུ་འཛི་སྤངས་པ་དང་མཁན་སློབ་ཕ་མ་ལ་སོགས་ལ་ཚུལ་བཞིན་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་བྱས་པས་བ་སྤུ༷་ནི༷་བུ་ག་ན༷ས་རེ༷་རེ༷་གཡ༷ས་སུ་ལེ༷གས་པར་འཁྱིལ་བ་འཁྲུ༷ངས་པ་ད༷ང༌། ཞ༷ལ་གྱི་སྨིན་མའི་དབུས་སུ་དཀར་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཛོ༷ད་སྤུ༷་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཟླུམ་པོས༷་བརྒྱ༷ན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་མེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །མི་སྨོད་པ་སྙན་པར་སྨྲ་ཞིང་ལེགས་བཤད་མཐུན་པར་འཛིན་པས་རོ༷་སྟོ༷ད་སེ༷ང་གེ༷འི་རོ་སྟོད་འདྲ༷་བ་དང༌། སྐུ་འདི༷འི༷་དཔུ༷ང་པ༷འི་མགོ༷་ལྷུན་མཛེས་ཤིང་ཟླུ༷མ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐུབ་པ་མེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ནད་པ་རྣམས་ལ་སྨན་དཔྱད་རིམ་གྲོ་དང་རྩི་དང་ཕན་པའི་ཟས་ཕྱིན་པས་ཐ༷ལ་གོ༷ང་མགྲིན་པ་ཟླུམ་ཞིང་ཐོང་ག་རྒྱ༷ས་པ་དང༌། ཐུབ་པ་འདི༷་ལ༷་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གྱིས་མ་ཉམས་པའི་རྩའི་མཆོག་རྣམས་མངའ་བས་རོ༷་མི༷་ཞི༷མ་པ༷་ཡང་རོ༷་མཆོ༷ག་ཏུ་སྣ༷ང་བ་སྟེ། དེ་ནི་ནད་ཉུང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་འཁོར་དང་བཟའ་བཏུང་དང་ཟམ་སྟེགས་བྱེད་པ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་བ་གཏོང་ཞིང་བྱིན་པས་སྐུ༷་ནི༷་ཆུ་ཞེང་མཉམ་པ་སྟེ། ནྱ༷་གྲོ༷་ཏ༷་ལྟ༷ར་ཆུ༷་ཞེ༷ང་ག༷བ་པ་དང༌། དབུ་གཙུ༷ག་ཏོ༷ར་དང་ལྡ༷ན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མངའ་ཐང་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡུན་རིང་པོར་ཚིག་སྙན་ཅིང་འཇམ་ལ་ཉམས་སུ་བདེ་བ་སྨྲས་པས་ལྗ༷གས་དབུ་སྐྲ་དང་སྙན་གྱི་བར་དུ་སླེབ་ལ་དཔྲལ་བ་ཡང་ཁེབས་པས་རི༷ང་ལ་ཡངས་ཤིང་མཛེ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། ཚ༷ངས་པའི་དབྱ༷ངས་ནང་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡང་ཐོས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་གྱི་གསུང་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡན་ལག་ལྔ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མཉན་ན་དགའ་བ་དང༌། ཟབ་ཅིང་དབྱངས་རྗེས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། གདང་མི་ཕྲ་བ་དང༌། མི་འཁྲུགས་ཤིང་གསལ་བའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཚིག་
5-1-431


འཁྱལ་བ་སྤངས་ཤིང་དུས་སུ་སྨྲས་པས་འགྲ༷མ་པ༷་སེ༷ང་གེ༷འི་དང་འདྲ༷་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཚིག་ཀུན་གྱིས་ཉན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཚེ༷མས་ཤི༷ན་ཏུ༷་དཀ༷ར་བ་ད༷ང་ཚ༷ད་མཉ༷མ་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་སྔ་ནས་བསགས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདེན་ཞིང་ཕྲ་མ་མེད་པའི་ཚིག་སྨྲས་པས། ཚེམས་ཐ༷གས་བཟ༷ང་བ་ད༷ང༌། གྲ༷ངས་ནི༷་བཞི༷་བཅུ༷་ཐ༷མ་པ༷་ཚ༷ང་བ༷་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཆགས་སྡང་རྨོངས་པ་མེད་པའི་མིག་གིས་བལྟས་པས། སྤྱ༷ན་ནི༷་དཀར་བ་དང༌། མཐོ༷ན་མཐི༷ང་གི་ཤན་ཕྱེད་པ་དང༌། སྤྱ༷ན་གྱི་རྫི༷་མ་བ༷་ཁྱུ་མཆོ༷ག་གི༷་རྫི་མ་དང་འདྲ༷་བ༷་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་ནས་མཛེས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་འདི༷་ད༷ག་གྲངས་སུ༷མ་ཅུ༷་རྩ༷་གཉི༷ས་ཚང་བའི་མཚ༷ན་བཟང་པོ་སྟེ། འདི༷་ལ༷་མཚ༷ན་ནི༷་ག༷ང་ག༷ང་གི༷། །སྒྲུ༷བ་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷འི་རྒྱུ༷་ག༷ང་ཡི༷ན་པ། རྒྱུ་དེ༷་ད༷ང་དེ༷་ནི༷་ར༷བ་རྫོ༷གས་པ༷ས། །འབྲས་བུ་མཚ༷ན་ནི༷་འདི༷་ད༷ག་ཡ༷ང་ད༷ག་འགྲུ༷བ་བོ། །རྒྱུ་དགེ་བ་ཡང་བླ༷་མ༷་སྐྱེ༷ལ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། །དམ་བཅའ་ཡ༷ང་ད༷ག་བླ༷ངས་པ༷་བརྟ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། །བསྡུ༷་བ༷་བསྟེ༷ན་ད༷ང་གྱ༷་ནོ༷མ་པ༷འི། །དངོ༷ས་པོ༷་སྦྱི༷ན་ད༷ང་གས༷ད་བྱ༷་བ༷། །ཐ༷ར་པ༷ར་བྱེ༷ད་ད༷ང་དགེ༷་བ༷་ནི༷། །ཡ༷ང་ད༷ག་བླ༷ངས་པ༷་སྤེ༷ལ་ལ༷་སོ༷གས། །འབྲས་བུ་མཚན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུ༷བ་བྱེ༷ད་རྒྱུ༷་ཡི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ༷། །མདོ༷་ལ༷ས་ཇི༷་སྐ༷ད་འབྱུ༷ང་བ༷་བཞི༷ན་དུ་སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཤེས་བར་བྱའོ། །
གཉིས་པ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བཤད་པ་ནི། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང༌། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང༌། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང༌། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང༌། །གོམ་སྙོམས་པ་དང་སྤྱན་གཉིས་ནི། །དག་དང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང༌། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང༌། །གཟིགས་
5-1-432


པ་སྒྲིབ་མེད་དག་པ་དང༌། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང༌། །ཕྱ་ལེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། །ཀུན་ནས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་ནག་བག་མེད་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང༌། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང༌། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང༌། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་དང༌། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང༌། །དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང༌། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང༌། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང༌། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པད་མའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང༌། །སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང༌། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །སྙན་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང༌། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང༌། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང༌། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། །སྟུག་འཇམ་མ་འཛིངས་མི་བཤོར་དང༌། །དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུའི་ཡིད་འཕྲོག་དང༌། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་དང༌། །གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བས་བརྒྱན་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་པ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་འདི་རྣམས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་དང་འདི་མངའ་བས། དཔེ་བྱད་འདི་དང་འདི་མངའ་བ་ཡིན། ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རེ་རེ་མདོ་ལས་བྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་སྟེ། ཐུ༷བ་པ༷འི་སེ༷ན་མོ༷་ཟ༷ངས་ཀྱི་མདོ༷ག་ལྟར་འདུག་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཐུགས་མངའ་བས་སེན་མོའི་མདོ༷ག་སྣུ༷མ་པ་དང༌། རིགས་རྒྱུད་མཐོན་པོར་བྱུང་བས་སེན་མོ་མཐོ༷་བ་ད༷ང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་སོ༷ར་མོ༷་རྣ༷མས་ཟླུ༷མ་པ་དང༌། དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཚོགས་པས་སོར་མོ་རྒྱ༷ས་པ་དང༌། རིམ་གྱིས་གྲུབ་པས་སོར་མོ་བྱི༷ན་གྱི༷ས་ཕྲ༷་བ༷་ད༷ང༌། འཕྲིན་ལས་དང་འཚོ་བ་ཤིན་ཏུ་དབེན་པས་རྩ༷་མི༷་མངོ༷ན་པ་ད༷ང༌། ཉོན་མོངས་ཀྱི་མདུ༷ད་པ༷་བཀྲོལ་བས་རྩ་ལ་མདུད་པ་མེ༷ད་པ་དང༌། དབེན་པའི་ཆོས་མངའ་བས་ལོ༷ང་བུ༷་མི༷་མངོ༷ན་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་
5-1-433


འདས་པས་ཞ༷བས་མཉ༷མ་པ་ད༷ང༌། མིའི་སེ༷ང་གེ༷་ཡིན་པས་སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། མིའི་གླང་པོ་ཆེ་ཡིན་པས་གླ༷ང་ཆེ༷ན་གྱི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་བཞུད་པས་བྱ༷་ངང་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ད༷ང༌། མིའི་ཁྱུ་མཆོག་ཡིན་པས་ཁྱུ༷་མཆོ༷ག་གི་སྟ༷བས་སུ་གཤེ༷གས་པ་དང༌། མཐུན་པའི་ལམ་མངའ་བས་གཡ༷ས་ཕྱོ༷གས་སུ་གཤེགས་པ་ད༷ང༌། ལྟ་ན་མཛེས་པས་མཛེ༷ས་པར་གཤེ༷གས་པ་དང༌། ཐུགས་ཡོན་པོ་མི་མངའ་བས་དྲ༷ང་པོར་གཤེགས་པ་ད༷ང༌། དག་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པའི་འཁྲི༷ལ་བ༷ག་ཆ༷གས་པ་དང༌། སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་སྐུ་བྱི༷་དོ༷ར་བྱ༷ས་པ་འདྲ༷་བ་དང༌། ཆོས་རིམ་གྱིས་སྟོན་པས་སྐུ་རིམ་པ་ནས་རི༷མ་པ༷ར་འཚ༷མ་པ་དང༌། སྐུ་གསུང་ཐུགས་གཙང་བས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཙ༷ང་བ་ད༷ང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཐུགས་འཇམ་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་འཇ༷མ་པ་ད༷ང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཐུགས་དག་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་ད༷ག་པ༷འི་སྐུ༷་དང༌། ཆོས་དང་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པས་དཔེ་བྱད་ཡོ༷ངས་སུ༷་རྫོ༷གས་པ༷་ད༷ང༌། ཡོན་ཏན་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་སྟོན་པས་སྐུ༷འི༷་ཁོ༷་ལ༷ག་ཡ༷ངས་ཤི༷ང་བཟ༷ང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་ཐུགས་མངའ་བས་གོ༷མ་པ་སྙོ༷མས་པ༷་ད༷ང༌། གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་སྤྱ༷ན་གཉི༷ས་ནི༷་ད༷ག་པ་ད༷ང༌། འཇམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་སྐུ་གཞོ༷ན་ཤ༷་ཅ༷ན་ཉི༷ད་ད༷ང༌། རྟག་ཏུ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཐུགས་མངའ་བས་སྐུ༷་ཞུ༷མ་པ་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་བས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ༷ས་པ༷་ད༷ང༌། ཡང་སྲིད་བཅོམ་ཞིང་ཟད་པས་ཤི༷ན་ཏུ༷་གྲི༷མས་ཤིང་མཁྲེགས་པ༷འི་སྐུ༷་ཉི༷ད་ད༷ང༌། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡ༷ན་ལ༷ག་ལེགས་པར་སྟོན་པས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཤི༷ན་ཏུ༷་སྤ་བར་རྣ༷མ་པར་མཛེ༷ས་པ་ད༷ང༌། གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་གཟི༷གས་པ༷་རབ་རིབ་ཀྱི་སྒྲི༷བ་པ་མེ༷ད་ཅིང་ད༷ག་པ༷་ད༷ང༌། ཚུལ་དང་ལྡན་པའི་སློབ་མ་མངའ་བས་དཀུ༷་ཟླུ༷མ་པ་དང༌། འཁོར་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ཕྱལ་སྐ༷བས་ཕྱི༷ན་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་དེའུ་བཅོམ་པས་ཕྱལ་མ༷་རྙོ༷ངས་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཟད་པ་བཟློག་པས་ཕྱ༷ལ་ཕྱམ་མེ༷་བ༷་ད༷ང༌། ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ལྟེ༷་བ༷་ཟ༷བ་པ་ད༷ང༌། མཐུན་པར་འཛིན་པའི་སློབ་མ་
5-1-434


མངའ་བས་ལྟེ་བ་གཡ༷ས་ཕྱོ༷གས་སུ་འཁྱི༷ལ་བ༷་ད༷ང༌། སློབ་མ་ཀུན་ནས་མཛེས་པའི་དགེ་འདུན་མངའ་བས་ཀུ༷ན་ན༷ས་ལྟ༷་ན༷་སྙིང་དུ་སྡུ༷ག་པ༷་ད༷ང༌། ཐུགས་ཤིན་ཏུ་གཙང་བས་ཀུ༷ན་སྤྱོ༷ད་ཤིན་ཏུ་གཙ༷ང་བ་ད༷ང༌། ཆོས་ནག་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་དང་འདུལ་བ་མངའ་བས་སྐུ༷་ལ༷་སྨེ༷་བ༷་ན༷ག་བ༷ག་མེ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། ཤིང་བལ་ལྟར་ཡང་བ་འཐོབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཕྱ༷ག་ཤི༷ང་བ༷ལ་ལྟ༷ར་འཇ༷མ་པ་ད༷ང༌། དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པས་ཕྱ༷ག་གི་རི༷་མོ་སྣུམ་པའི་མད༷ངས་ཡོ༷ད་པ་དང༌། ཟབ་ཅིང་བརྟན་པར་བཞུགས་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟ༷བ་པ་དང༌། བཟོད་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རི༷ང་བ་ད༷ང༌། བསླབ་པའི་གནས་ཧ་ཅང་མི་རིང་བར་འཆའ་བས་ཞ༷ལ་གྱི་སྒྲོས་ནི༷་ཧ༷་ཅ༷ང་མི་རི༷ང་བ༷་ད༷ང༌། གཟུགས་བརྙན་འཇིག་རྟེན་དུ་བཀྱེ་བས་མཆུ༷་ནི༷་བི༷མ་པ༷་ལྟ༷ར་དམ༷ར་ཞིང་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ད༷ང༌། འཇམ་ཞིང་དུལ་བས་ལྗ༷གས་མཉེ༷ན་པ༷་ད༷ང༌། ཡོན་ཏན་ཕྲ་བའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་ལྗགས་ཤིན་ཏུ་སྲ༷བ་པ༷་ད༷ང༌། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་འདུལ་བ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་ལྗགས་ཤིན་ཏུ་དམ༷ར་བ་ད༷ང༌། གླང་པོ་དང་འབྲུ༷ག་གི༷་སྒྲ༷་ལྟ་བུས་བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བས་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཉི༷ད་ད༷ང༌། སྙན་ཅིང་འཇམ་པར་སྨྲ་བའི་སློབ་མ་མངའ་བས་གསུ༷ང་མཉེ༷ན་ཅིང་འཇ༷མ་པ་ད༷ང༌། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་འདས་པས་ཚེམས་མཆེ༷་བ༷་ཟླུ༷མ་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་རྣོ་བ་རྣམས་འདུལ་བས་ཚེམས་མཆེ་བ་རྣོ༷་བ་ད༷ང༌། ཆོས་དང་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀར་བས་ཚེམས་མཆེ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀ༷ར་བ་ད༷ང༌། སའི་ཕྱོགས་མཉམ་པ་ལ་བཞུགས་པས་མཆེ་བ་མཉ༷མ་པ༷་ད༷ང༌། རིམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་མཆེ་བ་བྱི༷ན་གྱི༷ས་ཕྲ༷་བ་ད༷ང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་རི་བོ་མཐོན་པོ་ལ་བཞུགས་པས་ཤ༷ངས་མཐོ༷་བ་ད༷ང༌། འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་གཙང་མ་མངའ་བས་ཤངས་མཆོ༷ག་ཏུ༷་ད༷ག་ཅིང་གཙང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡངས་པ་མངའ་བས་སྤྱ༷ན་རིང་ཞིང་ཡ༷ངས་པ༷་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་བསགས་པས་རྫི༷་མ༷་སྟུ༷ག་པ་དང༌། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ན་ཆུང་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྤྱན་པ༷ད་མ༷འི་འད༷བ་མ༷་འདྲ༷་བ༷་ད༷ང༌། རྟག་ཏུ་ཡངས་པ་གཟིགས་པས་སྨི༷ན་མའི་
5-1-435


ཚུ༷གས་རི༷ང་བ་ད༷ང༌། འཇམ་པོས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨིན་མ་འཇ༷མ་པ༷་ད༷ང༌། དགེ་བའི་སྣུམ་གྱིས་སྣུམ་པའི་སྐྱེ་བོ་འདུལ་བས་སྨིན་མ་སྣུ༷མ་པ་ད༷ང༌། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་སྨིན་པའི་སྤུ༷་མཉ༷མ་པ༷་ད༷ང༌། ཆོས་ཡངས་ཤིང་དོན་དང་ལྡན་པ་མངའ་བས་སྙ༷ན་ཤལ་རི༷ང་ཞིང་ལེགས་པར་རྒྱ༷ས་པ་ད༷ང༌། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་ལས་རྒྱལ་བས་སྙ༷ན་མཉ༷མ་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་བསམ་པ་ཉམས་པ་འདུལ་བས་སྙན་གྱི་དབང་པོ་ཉ༷མས་པ༷་རྣ༷མ་པ༷ར་སྤ༷ངས་པ༷་ད༷ང༌། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བས་དཔྲ༷ལ་བ༷་ལེ༷གས་པ༷ར་གྲུབ་པ༷་ད༷ང༌། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བས་དཔྲལ་བ་དབྱེ༷ས་ཆེ༷་བ༷་སྟེ་ཡངས་པ་ད༷ང༌། སྨོན་ལམ་དམ་པ་རྫོགས་པས་དབུ༷་རྒྱ༷ས་པ་ད༷ང༌། ཡུལ་གྱི་བུང་བ་བཟློག་པས་དབུ༷་སྐྲ༷་བུ༷ང་བ༷་ལྟ༷ར་གན༷ག་པ་ད༷ང༌། མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཟད་པས་དབུ་སྐྲ་སྟུ༷ག་པ་ད༷ང༌། ཐུགས་འཇམ་པོས་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དབུ་སྐྲ་འཇ༷མ་པ་ད༷ང༌། རྟག་ཏུ་མ་འཁྲུགས་པའི་ཐུགས་དང་ལྡན་པས་དབུ་སྐྲ་མ༷་འཛི༷ངས་པ་ད༷ང༌། བརླང་བའི་གསུང་དང་བྲལ་བས་དབུ་སྐྲ་མི༷་བཤོ༷ར་བ་སྟེ། མི་རྩུབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྤོས་ཀྱི་མེ་ཏོག་གིས་སྐྱེ་བོ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པས་དབུ་སྐྲ་དྲི༷་ཞི༷མ་ཞིང་སྐྱེ༷ས་བུ༷འི༷་ཡི༷ད་འཕྲོ༷ག་པ༷ར་བྱེ༷ད་པ༷་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་དཔ༷ལ་གྱི༷་བེ༷འུ་ད༷ང་བཀྲ༷་ཤི༷ས་ད༷ང༌། དགའ་བ་འཁྱི༷ལ་བ༷ས་བརྒྱ༷ན་པ༷་སྟེ༷། དེ་རྣམས་ནི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་དཔེ༷་བྱ༷ད་བཟ༷ང་པོ༷་བརྒྱད་ཅུར༷་མདོ་ལས་བཞེ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །
ད་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དབུ་མ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། བཟོ་དང་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྟག་སྟོན་པས། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདི་ནི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། རྒྱུད་བླ་མར་ཡང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་ནས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཡོས་པར། །སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། །དགའ་ལྡན་ནས་ནི་འཕོ་བ་དང༌། །ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་དང༌། །བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང༌། །བཙུན་མོའི་འཁོར་དགྱེས་རོལ་བ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་
5-1-436


དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༌། །བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པར་གཤེགས་མཛད་རྣམས། །ཡོངས་སུ་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད། །ཅེས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ག༷ང་གི༷ས་སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་གནས་ཀྱི་བ༷ར་དུ། འགྲོ༷་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གང་ལ༷་གང་འདུལ་དེར་སྟོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་ཕ༷ན་པའི་རྣམ་པ༷་སྣ༷་ཚོགས་པ་ད༷ག་མཉ༷མ་པ་སྟེ་གཅིག་ཆར་དུ༷་མཛ༷ད་པ༷འི་སྐུ༷་གང་ཡིན་པ་དེ༷་ནི༷་ཐུ༷བ་པ༷འི་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ལས་སྤྲུ༷ལ་པའི་སྐུ༷་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མེ་ལ་ལར་འབར་བར་སྣང་ཞིང་ལ་ལར་ཞི་བར་སྣང་བ་དང༌། ཞི་བར་སྣང་བ་ལས་སླར་ཡང་འབར་བར་སྣང་བ་ལྟར། སྐུ་འདི་ནི་སྣང་བ་ལས་ནི་སྣང་བ་དང༌། ལ་ལར་མི་སྣང་བ་ལས་སླར་ཡང་ལ་ལར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་འཁོར་བ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུ༷ན་མི༷་འཆ༷ད་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་བཞིན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་འདིའི། །ལས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད། །ཅེས་པ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ནི་འཕྲིན་ལས་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དཔེ་དགུས་འཕྲིན་ལས་གསུངས་པར། མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སྐུའི་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་དཔེ་དང༌། འབད་པ་མེད་པར་ཆོས་གསུངས་པ་ལྷའི་རྔའི་དཔེ་དང༌། མཁྱེན་བརྩེས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་སྤྲིན་གྱི་དཔེ་དང༌། ཆོས་སྐུ་ལས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་ཚངས་པའི་དཔེ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕྲོ་བ་ཉི་མའི་དཔེ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་དཔེ་དང༌། གསུང་གི་གསང་བ་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དཔེ་དང༌། སྐུ་ཡི་གསང་བ་ནམ་མཁའི་དཔེ་དང༌། འགྲོ་བའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ས་གཞིའི་དཔེ་སྟེ་དགུས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་བརྒྱ་བྱིན་རྔ་དང་སྤྲིན་བཞིན་དང༌། །ཚངས་ཉི་རིན་
5-1-437


ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་རྒྱལ་བཞིན། །སྒྲ་བརྙན་ནམ་མཁའ་ས་གཞི་སྲིད་མཐའི་བར། །འབད་མེད་གཞན་དོན་བྱེད་དེ་རྣལ་འབྱོར་རིག །རིན་ཆེན་ལྷ་དབང་སྣང་བཞིན་སྟོན་པ་སྟེ། །ལེགས་པར་འདོམས་མཛད་ལྷ་ཡི་རྔ་དང་འདྲ། །ཁྱབ་བདག་མཁྱེན་དང་རྩེ་ཆེན་སྤྲིན་ཚོགས་ནི། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ཁྱབ། །ཚངས་བཞིན་ཟག་མེད་གནས་ལས་མ་བསྐྱོད་པར། །སྤྲུལ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཉི་བཞིན་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རབ་འཕྲོ་གང༌། །རྣམ་དག་རིན་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་འདྲའི་ཐུགས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་དེ་བྲག་ཆ་བཞིན་དུ་ཡི་གེ་མེད། །སྐུ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཁྱབ་དང་གཟུགས་མེད་རྟག་པ་ཉིད། །ས་བཞིན་འགྲོ་བའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་རྣམས་མ་ལུས་པའི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐུའི་རྣམ་འགྱུར་ནི་སྐུའི་གསང་བ་དང༌། གསུང་གི་རྣམ་འགྱུར་ནི་གསུང་གི་གསང་བ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ནི་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བའོ། །རྣམ་འགྱུར་དེ༷་དག་གསང་ཞིང་སྦས་པ་བཞི༷ན་དུ་གཞན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་ནི་གསང་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གསང་དགོས་པའི་དོན་དེ་གཞན་གྱིས་ཤེས་པ་དང་མ་ཤེས་པ་ལས་གསང་ཐུབ་པ་དང་མ་ཐུབ་པར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོར་ཡང༌། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་གསང་བའི་དོན་དུ། ལག་ན་རྡོ་རྗེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པས་འཁོ༷ར་བ༷་སྲིད་དུ་གཅིག་ཆར་གཞན་དོན་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡུན་འཁོར་བ་ཇི༷་སྲི༷ད་གནས་ཀྱི་བར་དུ་ཐུབ་པ་འདི༷འི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལ༷ས་ནི༷་རྒྱུ༷ན་མི༷་འཆ༷ད་པ༷ར་འདོ༷ད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །
ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་རྣམ་ཤེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་རྣམ་ཤེས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ལས་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་སྐབས་འདིར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་ཕྱེ་ནས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་
5-1-438


ནི། །བསྡུ་རྣམ་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤངས་པ་དང༌། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་འཕྲིན་ལས་ནི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། འདིར་དེ་ལ་འགོད་པ་དང་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་དེ་ལ་བཀྲི་བ་དང་དེ་ལ་འདྲེན་པ་དང་དེ་ལ་བསྐུལ་བ་དང་དེ་ལ་གཞུག་པ་དང་དེ་ལ་གདམས་པ་ཞེས་པ་དག་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ངན་སོང་དང་ལྷའི་འགྲོ༷་བ་རྣ༷མས་རིམ་གྱིས་ཞི༷་བ༷་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི༷་འཕྲིན་ལ༷ས་ད༷ང༌། མིའི་འགྲོ་བ་རྣམས་བསྡུ༷་བའི་དངོས་པོ་རྣ༷མ་པ་བཞི༷་ལ༷་འགོ༷ད་པ༷འི་འཕྲིན་ལས་ད༷ང༌། ཀུ༷ན་ན༷ས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་དང་བཅ༷ས་པ༷འི༷་རྣ༷མ་པ༷ར་བྱ༷ང་བ༷འི་ཆོས་དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོ༷གས་པ༷་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་ད༷ང༌། སེ༷མས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དོ༷ན་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་གྱི༷་དོ༷ན་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ་དྲུ༷ག་གི་སྤྱོད་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། ས༷ངས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ལ༷མ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི༷ས་སྟོ༷ང་པ༷་ཉི༷ད་དུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། གཉི༷ས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་ཟ༷ད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་བྱེད་པའི་ཚེ་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ༷་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་
5-1-439


འཁོར་གསུམ་དུ་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། ལུ༷ས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོ༷ངས་སུ་སྨི༷ན་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་ད༷ང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སེ༷མས་དཔ༷འི་ལ༷མ་དུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དངོས་པོར་མངོ༷ན་པ༷ར་ཞེ༷ན་པ༷འི་རློམ་སེམས་བཟློ༷ག་པ༷་ལ་གདམས་པའི་ལས་ད༷ང༌། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ལ་བསླབས་པས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྫོགས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་འཐོ༷བ་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། རང་གཞན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱིས་གནས་ངན་ལེན་དག་པ་ནི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཞི༷ང་རྣ༷མ་པ༷ར་ད༷ག་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུང་པོར་ངེ༷ས་པ༷་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེ༷མས་ཅ༷ན་གྱི་དོ༷ན་ནི༷་ཚ༷ད་མེ༷ད་པ་འགྲུབ་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུའི་ས༷ངས་རྒྱ༷ས་བསྟེ༷ན་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་དང་མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པ་ལ་སོ༷གས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་སྒྲུབ་པའི་ལམ་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་ཡ༷ན་ལ༷ག་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པའི་དགེ་བ་ལ་འགོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དོན་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བ་ཕྱིས་ཆུད་ཟོས་ཤིང་འཁོར་བར་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ལ༷ས་དགེ་བ་རྣ༷མས་ནི༷་ཆུ༷ད་མི༷་ཟ༷་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། འཕགས་པའི་བདེ༷ན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོ༷ང་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱི༷ན་ཅི༷་ལོ༷ག་བཞི་པོ་ནི༷་སྤ༷ངས་པ༷་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ༷འི་གཞི༷འམ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་མེ༷ད་པ༷འི་དཔེའི་ཚུ༷ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། རྣ༷མ་པ༷ར་བྱ༷ང་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོ༷གས་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། འདུ༷ས་བྱ༷ས་དང་འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དོན་དམ་པ༷་དེ་ལ༷་ཐ༷་ད༷ད་ཡོ༷ངས་སུ༷་མི༷་ཤེ༷ས་པ་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌། གང་གིས་ཀྱང་མ་སྤྲུལ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་མི་མཉམ་པའི་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ་ལ༷་འགོ༷ད་པ༷འི་འཕྲིན་ལས་ཏེ༷། དེ་ལྟར་ན་ཆོ༷ས་ཉིད་ཀྱི༷་སྐུ༷འི༷་མཛད་
5-1-440


པ་འཕྲི༷ན་ལ༷ས་བཤད་མ་ཐག་པ་འདི་སྐབས་འདིར་དབྱེ་བ་རྣ༷མ་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ་བདུ༷ན་དུ༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེ༷ད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྐུ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཞིར་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས། ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ལོ༷ངས་རྫོ༷གས་བཅ༷ས་ད༷ང༌། །དེ༷་བཞི༷ན་གཞ༷ན་པ༷་སྤྲུ༷ལ་པ༷་ནི༷། །ཆོ༷ས་སྐུ༷་མཛ༷ད་པ༷་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷། །རྣ༷མ་པ༷་བཞི༷ར་ནི༷་ཡ༷ང་ད༷ག་བརྗོ༷ད། །ཅེས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བརྒྱད་པ་འདི་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་རེ་གཉིས་པའི་སྟོད་ཅུང་སོང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བའི་ལེའུ་རྫོགས་མཚམས་ཀྱི་བར་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་སོང་ཟིན་ཏོ།།    །།
༈ ད་ནི་གསུམ་པ་དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་འཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམ་དང༌། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག །ཞེས་པ་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྐབས་དང་པོ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ། དེ་དང་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འགོག་བདེན་ཟབ་མོའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དེ༷འི༷་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཀུན་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། རྣལ་འབྱོར་དེ༷་ར༷བ་ཏུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་མཐོང་བ་རྩེ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དེ༷འི༷་ངང་ནས་ལམ་བགྲོད་པས་རིམ་གྱིས་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པའི་གོ༷་རི༷མ་མཐར་གྱིས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ད༷ང༌། ཆོས་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་རིམ་པ་དེ༷་མཐ༷ར་ཐུག་པ་ཡེ་
5-1-441


ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཅིག་ཆར་དུ་ཆོས་སྐུ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། རྣལ་འབྱོར་དེ༷འི༷་འབྲས་བུ་རྣ༷མ་པར་སྨི༷ན་པའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོ༷ན་བསྡུ༷ས་པའི་ཚུལ་སྔར་བསྟན་པ་ལས་གཞ༷ན་རྣ༷མ་པ༷་དྲུ༷ག་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྒྱུ། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཆོས་སྐུ་འཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་བསླབ་བར་བྱ་བའི་ཡུ༷ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་མཁྱེན་པ་རྣ༷མ་པ༷་གསུ༷མ་པོ༷་དང༌། དེ་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་སྦྱོ༷ར་བ༷་བཞི༷འི༷་བད༷ག་ཉི༷ད་ད༷ང༌། ཆོ༷ས་ཀྱི་སྐུ༷་འཕྲི༷ན་ལ༷ས་དང་བཅས་པ་བྲལ་བའི་འབྲ༷ས་བུ༷་སྟེ། དེ་དག་ནི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོ༷ན་བསྡུ༷ས་ཚུལ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་གཞ༷ན་དོན་རྣ༷མ་པ༷་གསུ༷མ་དུ་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བསྡུས་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་གོང་དུ་དགོས་འབྲེལ་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་བཤད་པ་དང༌། དེའི་གོང་དུ་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །
རྒྱལ་ཚབ་བྱ༷མས་པ༷་མགོ༷ན་པོ༷ས་མཛ༷ད་པ༷འི་བསྟན་བཅོས་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ༷་ཕྱི༷ན་པ༷འི་དོན་མངོ༷ན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷འི་རྒྱ༷ན་གྱི༷་ཚི༷ག་ལེ༷འུ༷ར་བྱ༷ས་པ༷འི་འགྲེལ་པ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང༌། ཕྱོགས་མེད་རིས་མེད་པ་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱིས། བུ་སློབ་མང་པོས་ཡང་ཡང་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ངོར། ཡོངས་སུ་རྫོ༷གས་པར་སྦྱར་བའོ།།      །།
༈ ཡུམ་དོན་མ་ནོར་ཚུལ་བཞིན་ལེན་འདོད་ན། །ཤེར་ཕྱིན་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་སློབ་ཚུལ་བྱམས་པས་ཞུས་བཞིན་དང༌། །དམ་ཆོས་དོན་གཉེར་རྟག་ཏུ་ངུ་བཞིན་མཛོད། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པའི་མདོ་ཉིད་དཔང་པོ་ལགས། །ཡང་དག་ཡིན་མིན་མདོ་དང་བསྟུན་ན་གསལ། །གཞན་འདོད་བཤད་ཚོགས་ཕུབ་མའི་གསེབ་དེ་ན། །ཉེར་ཁོའི་ཡུམ་དོན་སྙིང་པོ་མི་གདའ་ན། །ཚེ་གང་འབད་པས་
5-1-442


རྩོལ་བས་ངལ་དུབ་ཅན། །རྣམ་རྟོག་རླུང་དམར་འཚུབ་མས་གཡེངས་སུ་ཟད། །དེ་ཕྱིར་དེ་འགལ་ཉེས་པར་མི་འཛིན་པས། །དེ་ཡི་གནོད་བྱེད་འདི་རྫིའི་སླད་མི་དབབ། །འདི་ལྟར་ལྔ་གཉིས་ཆོས་སྤྱོད་རིམ་པས་གང་ལ་བསླབས་ན་བདེ་བླག་ཏུ། །སྲིད་ཞི་ལས་འགོངས་བར་དང་མཐར་ཐུག་བདེ་བའི་འབྱོར་བ་མ་ལུས་པ། །མི་མཉམ་དང་མཉམ་རབ་ཏུ་རྩོལ་མཛད་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྐྱེ་བྱེད་ཡུམ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལུས་དངོས་བརྒྱད་བདུན་ཅུའི་ཡན་ལག་ཉིང་ལག་མཛེས། །སྟོབས་སོགས་མ་འདྲེས་མི་མཉམ་མཚན་དཔེའི་ཆས་བཟང་སྟར་བས་རབ་ཏུ་སྤུད། །དགེ་བཅུ་དབང་བཅུས་ས་བཅུའི་རྙེད་སྐབས་རྫུ་འཕྲུལ་རོལ་པའི་འགྱིང་བག་ཅན། །སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཕར་ཕྱིན་བྱམས་བརྩེའི་ཡོ་བྱད་ལུས་ཅན་བུ་སྡུག་སྐྱོང༌། །བསམ་གཏན་མངལ་གནས་ཐུབ་པའི་རྗེས་སྐྱེས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་བསྐྲུན་པའི་མ། །གསལ་བྱེད་མདོ་དང་རང་འགྲེལ་དེ་འགྲེལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་འགྲེལ། །རྒྱལ་དང་རྒྱལ་ཚབ་དེ་སློབ་རྗེས་སློབ་སྲོལ་འབྱེད་ཤིང་རྟ་ཡི། །ཆོས་སྐད་དིང་སང་མ་གྲགས་གྲགས་པར་བྱེད་པའི་བཤད་པ་འདི། །ཕྱོགས་འཛིན་ཞེན་ལྟ་སྤོང་ལ་ཞིབ་མོའི་བློ་ཡི་རྟོགས་བརྗོད་མཛོད། །བདག་ནི་བླུན་ཞིང་ཤེས་རབ་མ་སྦྱངས་པས། །མདོ་དང་འགལ་ན་མཁས་ལ་བཟོད་པར་གསོལ། །འོན་ཀྱང་མུན་པའི་ཁྲོད་གནས་རིན་ཆེན་{གཏེར་{ལྟར}། །དིང་སང་ཡུམ་དོན་འདི་མཐོང་སྐལ་ལྡན་སྙམ། །དེ་སླད་ལེགས་པའི་ལམ་སྟོན་བླ་མ་དང༌། །རྒྱལ་དང་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་སེམས་འགྲེལ་ལ། །བརྟེན་ནས་འཕགས་ཡུལ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་དོན། །མདོ་བཞིན་བཤད་ལས་རབ་དཀར་དགེ་བའི་ཚོགས། །གང་ཐོབ་དེ་ཡིས་མཁའ་མཉམ་སྐྱེ་དགུ་རྣམས། །ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་ལ་ཞུགས་ནས། །སྤྲོས་པའི་རླུང་སེམས་འགྱུ་བ་ཟད་གྱུར་ཏེ། །ཟག་མེད་སྐུ་བཞིའི་གོ་འཕང་སོན་གྱུར་ཅིག།      །།བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཊཱི་ཀ་མདོ་ལུགས་མ་ཞེས་བྱ་བ། གཞན་སྟོང་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་བུ་པ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོས་སྦྱར་བའོ། །སྔོན་ནས་སྦྱངས་པའི་བག་ཆགས་
5-1-443


ཤུགས་ཆེན་ལས། །ལག་སོར་གྱུར་པ་གང་ལའང་མ་ཐོགས་པའི། །མཚན་ལྡན་བླ་མའི་བཀའ་བཞིན་འབུལ་བར་བགྱིའོ།།      །།བཀྲ་ཤིས། དགེའོ།།
མ་ཡིག  འཛམ་ཐང་པར་མ་དང་འབྲས་དཔེ་རྙིང་༼ ཕྱི་ཚ ༨༣ ༽བྲིས་མ་དབུ་ཅན་གཉིས་ཡིན།